Red Hawk

Red Hawk
BEN
ngilizceden eviren: Tlin Er
okuyanlJus
okuyan.us
Psikoloji
Kiise l Geliim - 50
Ben
Red Hawk
ISBN: 97B-605- 4054-BB-6
Sertifika No: 13B3B
1.
Bask: stanbul, Eyll 2012

Yayna Hazrlayan: Seda Arcolu
Kapak Tasarm: Ebru Demetgl
Grafik Tasarm: Reyna Yiit
Bask ve cilt: Duplicate Matbaa zmleri San. ve D Tic. Ltd. ti.
Maltepe Mah. Litros Yolu Sok. Fatih San. Sit. No: 12/102 Top kap,
Zeytinburnu, stanbul Tel: (0212) 674 39 BO, Faks: (0212) 5B5 00 61
Orijinal Ad:
Self Observation: The Awakening of Conscience, An Owner's Manual
Copyright 2009, Robert Moore

Bu eserin yayn haklar Akal Telif Haklar Ajans araclyla satn alnmtr. Yayn hak
lar Okuyan Us'a aittir. Her hakk sakldr. Tantm iin yaplacak alntlar
dnda yayncnn yazl izni olmakszn hibir yolla oaltlamaz.
Okuyan Us Yayn Eitim Danmanlk T bb i Malzeme ve
Reklam Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. ti
Fulya Mah. Mehmetik Cad. Eser Apt . A Blok No: 30 Daire: 5-6
Fulya, ili, stanbul Tel: (0212) 272 20 B5 - B6 Faks: (0212) 272 25 32
okuyanus@okuyanus.com.tr
www.okuyanus.com.tr
Red Hawk
BEN
okuyantJus
indekiler
Balang
1. BLM: Kendini Gzlemlemek- Kendini Bil
11
2. BLM: Memeli Enstrman- Sreler
17
3. BLM: Nasl Gzlemlemeli- Temel ilkeler
23
4. BLM: Dikkat radesi
33
39
5. BLM: Neyi Gzlemlemeli?

6. BLM: Sol Yarkre kili Bir BilgisayardrZihin Merkezi
47
55
7. BLM: Kr Nokta- Ele Geirip Tketme Dngs

8. BLM: ilk Tepki Veren- Varsaylan Pozisyon
65
9. BLM: "Ben" Kalabal
73
10. BLM: nkar Gc- alma'ya Direnmek

11. BLM: Tamponlar
83
89
95
12. BLM: Grmek ve Hissetmek

13. BLM: kiyzl Olmak
101
14. BLM: Gnll Istrap
107
15. BLM: Zihnin UyanKutunun Dndan Dnmek
113
16. BLM: ok Olmak
119
17. BLM: Balam Kaymas- Yapmamak
125
18. BLM: Yksek Otlar indeki Geyik
133
19. BLM: Vicdann Uyan Kendi armhm Tamak
139
20. BLM: Daha Yce Merkezler
147
Sonsz
Terimler Szl
155
157
Kaynaklar
161
thaf
Yogi Ramasuratkumar'a : Kaynak
Bay Lee'ye : lham, Srgn Aziz, Gerek Dost
Andre Enard'a: Kendini gzlemlemede duyumsamann hayati
fonksiyonu hakkndaki bilgi; Dans retmeni
Maxie'ye: Hissedi ve gr
Yamur Damlas ve Kk Rzgar'a: Balama sebebi
lain, jett ve jayce'e: Devam etme sebebi
Regina Sara Ryan'a: Yayma hazrlamada
byk yardmc olduu iin . . .
Balang
reti
Talar kadar eski.
O Dnya'ya nsanlarla geldi
ve onlara kederlerinin andan
bir k yolu gsterdi
ama var bir bedeli:
kendimizi gzlemlemeye mecburuz
davranlarmz,
i ve d tepkilerimizi,
tarafszca. Yani
ahsi menfaate kaplmadan
ya da kendini gzlemlemenin aa kard
dehet
konusunda bir ey yapmadan:
tpk bir ta evirince
altnda bceklerin kaynatn grp de
onlar ayayla ezmekten
kendini alkoyan
eli sopal kt bir ocuk gibi.
(Red Hawk. The Way of Power, 67)
1.
BLM
Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil

Bakalann bilmek bilgeliktir;
Kendini bilmek aydnlanmadr.
(Lao Tsu. Tao Te Ching, Sutra 33)
Kendini Bil, Bitap Yolcu.

Boluktaym. Kim olduumu ve buraya neden geldiimi
unuttum.
Kendini Bilmek, insanln en temel manevi retilerinden
biridir. Bildiimiz ekliyle insanlar (yani bir neo-korteksle ya da
insan beyniyle) var olduundan beri, akl hocalar bunu ret
mitir. Pisagor Okulu'nun kapsnn stnde bu yazyordu . Delfi
Kahinlerinin bulunduu tapnan giriinin stnde bu vard.
Sokrates rencilerine bunu retti; Krina, Buda, Lao Tsu, sa,
Rama, hepsinin rettii buydu. Uyan yolunda, bu reti esas
t.
Kendini Bilmek (tanmak) iinse ana ara sadece kendini gz
lemlemekti. Buda buna seyretmek der. Krina , meditasyon der.
sa, ahit olmak der. Gurdjieff buna kendini gzlemlemek der.
Szcklerin olmad bir dua etme biimidir. Meditasyon halidir.
Kendimi tanmadmda ve kendimi tanyana kadar, grmediim
ve zerinde hibir kontrolmn olmad alkanlklar ynlen
dirir beni; bir makineyindir, bir otomat, daireler izip duran,
Ben
11
srekli kendimi tekrar eden bir robot. Farknda deil de bilin

siz, mzmin, mekaniimdir.*1 Gzlerim ak diye, bilincimin ye
rinde, uyank, farknda olduumu sanrm . Ama alkanlk, irade
ve niyeti* olmayan bilinsiz, otomatik pilottur; ieride uykuda
ymdr.
Dahas bilinsiz, alkanlktan ibaret bir varlk olduum iin
kendime, ilikilerime ve evreme zarar veririm. nsan memelidir;
btn memeliler alkanlktan ibarettir. Bizler gdlen hayvan
larz. Bu bedendeki ok gl bir itkidir, gz ard etmek imkan
szdr; ben kimim
dikkat* (bilinlilik*) ince izgisini kaybet
memenin ve zdeleme ihtiyacnn ok gl ve srye dahil
olabilmek iin elzem olduu beden halinde kendimi tanmla
mama yol aar. Gdlen hayvanlar kendilerini dnmez , sr
onlar adna dnp hareket eder. Sr hangi yne giderse biz
de oraya gideriz. Bir uurumdan aa atlamaya ynlendiriliyor
olsak bile lmmzn peinden gitmeyi, srye kar kp
kendi admza dnmeye tercih ederiz. Kendi adma dn
mek, kendimi tanmak, srden atlma tehlikesi tar; bu da bir
memeli iin idam hkm demektir. Sr gvenlidir. Srden
ayr tek bana otlayan, yrtclar iin kolay bir avdr. gdle
rimizin derinliklerinde biliriz bunu ve srden ayr dmekten
korkarz. Bu yzden, bir memelinin kendi adna dnmesini,
kendini gzlemlemesini, kendini tanmasn salamak ok zor
dur. Memeli davrannda doal bir ey deildir bu. Bilinli aba
ve istek gerektirir. Cesaret ve dikkatini verme iradesi* gerektirir.
Bildiim kadaryla , insanlar kendini gzlemleme becerisine sahip
tek memelidir.
Kendimi tandmda alkanlklarmn deieceini iddia et
miyorum. Alkanlklarn bir devinim ve duygusal itki mrleri
vardr. Tekrar ederler. imde deiebilen ey, bu alkanlk der
yasyla olan ilikimdir. Buna "balam kaymas" diyoruz. u an ol=
1) Yldzla iaretlenen ve ilk kullanmda italik yazlan kelimeler, kitabn

nundaki Szlk'te aklanmtr.
12
1. Blm: Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil
so
duu gibi, alkanlklarmla zdeleirim ( "ben buyum"). Ken

dimi alkanlklarm olarak, onlarn ben olmasyla tanmlarm. Bu
yzden "ben" ile alkanlklar tektir, ayndr. Tanmlanmmdr:
Onlarla zdelemiimdir. Sabrla, drste, istikrarla , samimi
yetle yaplan kendini gzlemlemeyle , bu ayniletirme* deiebi
lir. Sz konusu alkanl nesnel* olarak grmeye balayabilirim;
yani zdelemeden, mikroskobunun altndaki bir bcee bakan
bir bilim insan gibi . Bu , alkanlkla mcadele etmektir, ona kar
olmak deil; gzlemleme bana neyle , nasl mcadele etmem ge
rektiini gsterecektir. P. D. Ouspensky, alkanla kar mca
dele etme durumundan, olumsuz duygu * ifadesine kar mcadele
etme olarak sz eder; bu beklenmeyen ya da istenmeyen sonu
lara yol amaz (In Search of the Miraculous. New York: Harcourt,
1946. 1 2). Memeli bedenini incelemeye ve onun alkanlklarn
renmeye balayabilirim. nk o alkanlklardan ibaret bir
varlktr, tekrar eder ve onun zihinsel, duygusal ve fiziksel kalp
larn fark etmeye balayabilirim. Kendimi tanyabilirim.
Beden bir memeli enstrmandr, alkanlklardan ibaret bir
varlktr. Bu yzden, ngrlebilir. Geyik, kk gle gitmek
iin her gn tpatp ayn yolu izler. Aslan bunu gzlemler ve bir
aacn arkasna sinip onun yoldan gelmesini bekler. Ayn ekil
de, i gzlemci de memeli enstrmannn, bedenin alkanla
bal davrann tahmin etmeye ve ona hazrlkl olmaya ba
layabilir. Kalplar renir. Kendisini tanr. Daha bilinli olmak
ve alkanlklarn eline dmemek iin tek umudum budur; al
kanl yeterince sk -mesela 10.000 kere ya da daha fazla- g
rrsem, o zaman daha nce pek ok kez olduu gibi nerede, ne
zaman ve nasl ortaya kacan kesin olarak tahmin etmeye ve
ortaya kmadan nce ona kar hazrlkl olmaya balayabilirim.
Baka bir rota seebilirim. Kesinlikle o alkanl daha nesnel
bir ekilde grmeye balayabilirim. Bu ekilde, daima kendi al
kanlklarmn kurban olmaya bir son verebilirim. imde bir tr
istikrar, bir denge; slupta, davranta, duygu ve dncelerde
=
Ben
13
bir yatma bulmaya balayabilirim. Doal akl salna ve "temel
iyilie"* ulaabilirim.
Kendini gzlemlemek, bunun mmkn olduunu grebi
lenlerin kulland bir aratr. Bazlar ona "ilk ara" der, baz
larysa "insani ara. " Bu , insann bedenini altrabilmek, tamir
edebilmek ve varln srdrebilmek iin; onun fonksiyonlarn
ehliletirip eitmek iin kulland aratr. Onsuz ben, bilinsiz,
allm, mekanik glerin -hem isel hem de dsal- elinde bir
makine, bir otomat bir robotum. Ruhun* bilinsiz ryasndan
uyanmas srecinde, kendini gzlemleme esastr. Bylelikle bir
aptal bile enstrman * (bkz. insan biyolojik enstrman) , o ens
trmanla gelen arac kullanmay renerek, etkin ve verimli bir
ekilde ynetmeyi baarabilir. Bu arac etkin bir ekilde kullan
mak iin, altrma yapmak gerekir. Bu altrma, kendini gz
lemlemektir. Ben bir teknisyenim; enstrmann ierdii arac
kullanmak hakknda baz eyler rendim. Usta deilim ama iyi
bir teknisyenim nk enstrmana kar bir dikkat gelitirdim.
Hepimiz biliyoruz ki drst, etkin, pratik ve farknda olan iyi bir
teknisyen ok faydal olabilir. Bu da bir teknisyenin kaleme ald
bir kullanc el kitabdr.
Balangta u nemli uyary not dmek iyi olacaktr ve
bunu yapmak sorumluluk icabdr: Burada anlatlanlar bir inan
biimi deil; kendini-inceleme, kendini-bilme, bir Kendini Ta
nma eklidir. Dolaysyla buradaki hibir eye sorgusuz sual
siz inanmamak gerekir; buradaki her ey, mutlaka kendi kiisel
deneyiminizle dorulanmaldr. Ben usta deilim, sadece iyi bir
teknisyenim. Selamet, bakalarnn syledii herhangi bir laf ar
tk ylece kabul etmemekte yatyor. ok uzun zaman boyunca
koyun gibi, lideri izleyen sr hayvanlar gibi -lider sry bir
uurumdan atlamaya ya da bir savaa gtrd zaman bile
kr krne birilerinin peinden gittik.
Her ey kiisel deneyimle dorulanmaldr, aksi takdirde baka
tr bir klelik, beni bilinsiz ve mekanik kleliime balayan
14
1. Blm: Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil
baka bir zincir olur sadece . Her eyi kendiniz iin dorulayn,
dorulayn, dorulayn. Bir mr srdrdnz alkanlklar
dan, kr krne peinden gitmelerden, kendinizi dnme
mekten kurtulun. zgrle giden bundan daha iyi ya da daha
gvenli bir yol yok.
Tekrar edeyim: Burada uyguladmz, bir inan ekli deil.
Tamamen farkl bir ey. Ama bu yolda inanca hi yer yok anlam
da kmasn; kesinlikle var. Aslnda uzun bir zaman diliminin so
nunda insann bu "kendisine dair pratie dayal alma"sndan
renecei ey udur: eer inanl biri olarak baladysa , yargsz
kendini gzlemlemeden kazand anlayla inanc glenecektir;
eer inansz biri olarak -benim gibi- baladysa inan kazan
dn grecektir. Bundaki muhteem ironiyi gryor musunuz?
Bu inan-temelli bir yol deil nk inan, erdemin bir d
ldr; Yaratcdan* ihtiyac olanlara gelir. Kendi abalarmzla
inan kazanamayz. Ama kendi abalarmzla inanc konuk ede
cek topra hazrlayabiliriz. alma'nn * pek ok dlnden biri
budur. imdi hibir eye inanmamalyz; her eyi ama her eyi
asl kymetiyle, doruluu ya da yanllyla kendimiz iin do
rulamamz isteniyor bizden. Yarglamakszn, sabrla kendimizi
gzlemleyerek ve kendi kiisel deneyimlerimizden yola karacak
yapacaz bunu.
Ben
15
Kendini Bil
Sokrates rencilerine byle yapmay tledi;
buna tanklk diyen sa dahil her Usta,
rencilerine kendini gzlemlemeyi retti,
ancak byle kendilerini tanyabilirlerdi. te yandan,
ben Usta falan deilim ve sylyorum: Yapmayn unu Tann akna!
Bamza ne belalar aabileceini hi sylemediler ki
bir daha asla rahat uyuyamayacamz
bilinsiz bencil deli alkanlklanmz arasnda,
imdi uursuz ve bizden gizli olanlar ortaya knca,
aniden alveren bir mahzen kaps gibi,
k dolunca ieri
ve o bodrumda neler olduunu grnce
blge tmarhanesinin yerlerde srnen sakinleri;
bazlan yrtk pnk pis araflara sannm, brleri
plak ve salyalan akyor; penelerini uzatp etraf trmalyor
basamaklarda yer bulmak iin, kamak iin ve
tam otalannda lk'n cbbesini giyinmi
sakince duran bir Melek,
melein etrafnda toplam alayor ou, yumuak dokunuu
alev alev yanan alnlann serinletiyor, sakinletirip uslandnyor onlan.
te sizi buna kar uyanyorum: bo verin
srlerce meczup her yerde, ama
tam ona yerinizde o Melek'i bir kez grnce
keder ve zlem iinizi dalayacak ve
mrnzn her gn size dert olacak.
(Red Hawk)
16
1 . Bolm: Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil
2.
BLM
Memeli Enstrman - Sreler

Aklla zdeletiinizde pek akll olamazsnz nk bir enst
rmanla zdelemi, enstrmana ve onun snrlanna hapsol
musunuzdur. Oysa siz snrszsnz - bilincin ta kendisisiniz.
Aklnz kullann ama o olmayn . . . akl gzel bir makinedir.
ayet onu kullanabilirseniz size hizmet eder; kullanamazsanz
o sizi kullanmaya balar, ykcdr, tehlikelidir. Sizi ele geir
meye . . . kedere ve straba srklemeye mecburdur . . . Akl g
remez; tek yapabildii, o gne dek beslendii eyi tekrarlayp
durmaktr. Bilgisayar gibidir; nce onu beslemeniz gerekir . . .
Ama onu kullanabilmek iin efendisi olarak kalmalsnz; aksi
halde o sizi ynlendirmeye balar.
(Osho. The Dhammapada: The Way of Buddha, 1 7 1 )
Doduumuz andan itibaren, ounlukla istemeden, cahilce ya

lanlar retilir bize. Bir ruhumuz olduu da byle nemli ya
lanlardan biridir. Bu ok kt bir telkindir nk ruhun ken
dimden ayn olduunu iddia eder, tpk yle: Bir arabanz var;
bylece araba benden ayr , bana ait bir ara. te biz de ruhun
bedenin iinde bir yerde olduuna ve bana ait bir mlk ama kim
olduumla ilgisiz bir ey olduuna inanarak byyoruz.
yi reti, bir ruhum olduunu deil de benim bir ruh oldu
umu ve bir insan biyolojik enstrman, * bir beden iinde sadece
Ben
17
ksa bir an var olduumu anlamama yardm edendir. Bizler in

sanlk deneyimi yaayan ruhlarz. Bildiim kadaryla, biz insanlar
bir bedende iki tabiata sahip tek varlklarz : bizler "insan varlk
larz : " memeli ve beden olan bir insanz ; ayn zamanda insan ve
beden olmayan bir "varlk"z. * Burada "varlk" ve "ruh" kelime
lerini ayn anlamda kullanacam. Dnyaya gnderilen ruhlar,
gelimemi ruhlar iin bir anaokuluna gnderilmilerdir; bizler
cenindeki ruhlarz . Yardm alarak kendimizi gelitirmek iin bu
radayz. Bunu tek bamza yapamayz. Ve yardm daima mevcut
tur; yeter ki onu grecek gzlerim ve duyacak kulaklarm olsun.
Geliim srecinde ruha yardm eden btn kaynaklar arasnda
hibiri, kendini gzlemlemeden daha elzem, daha faydal, daha
aklayc ya da daha dorudan ve ahsi deildir.
ok gzel bir dzen iine doarz; onu ve bizi yapan akl ka
dar mkemmel ve kesin. nk bu ruhlar iin olan okulda, bu
anaokulunda, harici eitimimizin tasarland gibi herkese uya
bilecek bir genelleme zerine kurulmam bu mfredat iinde
verimli, gvenli ve etkili bir ekilde ileyip gelimemiz gerekir.
Bu okulda kendini gzlemleme, her bireyin tam olarak ne isteyip
neye ihtiya duyduunu , ihtiya duyduu an, ihtiya duyulma
eklini ve bunun hangi hzda hayata geirildiini ortaya karr.
renme hzmz ayn deildir. ok zeki insanlar yava rene
bilir. Kendini gzlemlemeden kaynaklanan renme , tam olarak
bunu yapabildiim ve yapmaya istekli olduum zaman gerekle
ir, daha yava ya da hzl deil. Bu yzden gvenlidir ve kesin
likle her bireyin ruhunun ihtiyalarna zeldir. Ne kadar ve hangi
hzda reneceim benim elimdedir.
Anlalmas gereken ve insan zihninin buna inanmas zor ol
duu iin bu kitapta farkl ekillerde tekrarlanacak ilk ey udur:
Kendini gzlemleme eylemi, bir insann davranlarnda ihtiya
duyduu tek deiimdir; dier her ey, davranta, duyguda ve
dncedeki tm temel deiimler, bu pratiin bir yan rn
olarak ortaya kar. Baka bir deyile kendini gzlemleme , in-
18
2. Blm: Memeli Enstrman - Sreler
san biyolojik enstrmannn i dnyasnda gerekleen radikal,

devrimsel, evrimsel ve temel bir deiimdir. Wemer Heisenberg,
yirminci yzylda yaam bir fizikiydi. Fizie bak eklimizi
deitiren bir anlay gelitirdi ve buna "Heisenberg'in Belirsizlik
Prensibi" denildi. Bu prensip basit olarak yle der: Gzlemleme
eylemi, gzlemlenen eyi deitirir. Ve bunun doruluu, atom
alt paracklarn gzlemlenmesinden galaksilerin gzlemlenme
sine kadar hem mikro hem de makro seviyede ispatland. Fiziin
kanunlar ile metafiziin kanunlar ayndr; fizik harici kurallar,
metafizik dahili kurallar tanmlar. Bu yzden, kendini gzlemle
me ieride gzlemlenen eyi deitirir. Ben bir eyi deitirmem;
aslnda byle bir eye kalkmak hatadr ve sorunlara yol aar.
Neyi deitireceimi ya da onu nasl deitireceimi bilmem.
Tek yapmam gereken kendimi drste, hibir yarg olmak
szn gzlemlemektir.
Bizler memeli bir bedendeki ruhlarz. Bu bedenin, aralarnda
zihinsel , duygusal, gdsel ve hareket fonksiyonlar da olmak
zere dahili ilevleri var. Bu ilevlerin her biri, kendi fonksiyo
nuna zel belli bir enerj i kullanr ve bu enerji, dier ilevlerin
enerj isinden farkldr. Yani , dnce iin gereken enerji, duygu
iin gereken enerjiyle ayn deildir. Bu kolayca gzlemlenebilir,
ayrca bu farkllk gzlemlendii gibi hissedilebilir de. Vcudun
iinde dolanan enerji kadar onun kendisini hissetmek, uzantla
rn, arln ve ktlesini hissetmek de gzlemlemeye dahildir.
Tm bu enerj ik ilevlerin iinde kendilerine ait enerji merkezi *
bulunur; baka sistemlerde bunlara zaman zaman "akralar" da
denir.
Zihin merkezi, dnsel merkezdir, ba-beyin, sol yarkrede
bulunur; duygu merkezi duygulardr ve aa yukar gs-karn
boluu ortasnda bir blgede yer alr; igd merkezi gbek
tedir; ve hareket merkezi omurgann alt ksmndadr. Bu enerj i
merkezleri, dikkat yneltilerek hissedilebilir. B u merkezlerin her
biri farkl bir enerjiyle ve farkl hzlarda alr. Bunu rneklemek
Ben
19
ok kolay. Uzun imenlerin arasndan nehre doru yryen bir

adam dnn ve yannda, saldrmak iin pusuya yatm bir y
lan olsun. Adam bilinli ekilde bir ey yapamadan nce, bedeni
yana srar. Bu, merkezlerin birbirine gre olan farkl hzlarn
gsterir. gd merkezi o kadar hzldr ki bir yudum alkol ya
da bir an kesici hap itikten sonra saniyeler, hatta milisaniyeler
iinde paralayp emerek vcuda yayabilir; dnnce bunun ne
hayret verici olduunu grebilirsiniz. ayet zihin merkezi bunu
yapacak olsa gnler, haftalar, aylar srerdi. gd merkezinin
hzn, sizin de tahmin edeceiniz gibi, hareket merkezi izler. Ha
reket merkezi, igd merkezinin ylana tepkisine , hayatta kalma
ihtiyac sayesinde ok ok hzl bir biimde yant verir. Basitle
tirme amacyla , baz gelenekler hareket ile igd merkezlerini
birletirerek onlara "igd-hareket merkezi" der ve "3-merkezli
insan"dan bahsederler. rnein, Gurdjieff almas bu basitle
tirmeyi kullanr ve buradaki amacmza da son derece uygundur.
(Merkezlerin hz konusunda daha kesin tanmlamalar iin ba
knz: Ouspensky, In Search of Miraculous. 1 9 3 - 1 9 5 , 338-340 ve
Ouspensky, The Psychology of Man's Possible Evolution. New York:
Vintage Books, 1 974. 76-82.)
Zihin merkezi ok daha yavatr ve olaydan ok sonra devreye
girer. Beden tehlikeden gvenli bir ekilde kurtulur kurtulmaz
akl bir tepki verir ama hayatm kurtarmak iin fazla yavatr. Bu
'igdsel-hareketin' grevidir. Ayrca hep en son haberdar olan
zihin merkezidir; hep en son haberi olur nk bu drt merke
zin ak ara farkla en yava olandr. Duygusal bir saldr yaadk
tan ve beden tehlikeden kurtulduktan sonra, artk zihin merkezi
durumu kavrar ve gemite olan alp gelecee yanstmaya balar.
yle ki: "Aman Tanrm ! Bir daha bu yoldan asla gemeyeceim."
Yine de -iyice dnn bunu- hayat idame ettirmenin imkansz
sorumluluu hep en son renen, btn merkezlerin en yava
olan bu merkeze verilmitir. O bunu yapmak iin tasarlan
mamtr ama kltrmz ve yaam biimimiz tarafndan byle
20
yapmaya zorlanr. Tm eitim sistemimiz sadece zihin merkezini

eitmek zerine kuruludur. Duygularn ve hislerin -ki bunlar
ayn ey deildir- eitimimizde hibir yeri yoktur. gdlerin
de yle. Eskiden hi deilse beden eitimi dediimiz dersle fizik
sel bedeni, hareket merkezini tevik ederdik. Ama bu kadar bile,
teknolojik ve bilimsel eitim yapmzdan byk oranda kaybo
lup gitti. Sonu da dengesiz insan oldu. Hepimiz dengesiziz, yani
arlk ya da hayata karlk verme merkezimiz bu merkezin
birinde: igdsel-hareket ya da duyusal kii; hayata verdii bi
rincil yant duygusal olan duygusal kii; ya da ilk yant bir ey
leri dnmek olan zihinsel kii. Her birimizde bir merkez ar
basar ve bu yzden uyaranlara verdiimiz tepkiler tipimize ya da
arlk merkezimize gre farkllk gsterir. Bir karlk brn
den daha iyi ya da deerli deildir; hepsi eittir ve hepsi mevcut
duruma gre ayn ekilde dengesiz ve uygunsuzdur.
Bu yzden, bu i iin yaratlmam ve bunu yapamayacak
olan zihin merkezinin grevini yerine getirebilmek iin her eyi
yavalatmas gerekir. Bunu yapmak iin her eyi depolanm al
kanlklar zerinden yrtr ngrlebilir, kontrol edilebilir,
dnmeye ihtiya yoktur otomatik pilottur bylece bu im
kansz grevi daha az stresle yrtr. Oysa igdlerime gvene
cek olsam gemiten, alkanlklardan deil de mevcut duruma
verdiim ani tepkiden kaynaklanan, tmyle farkl bir tepki dizi
si oluturabilirim. Alkanlklarmla hareket ediyor olmam, beni
ounlukla etkisiz, isabetsiz klar.
Kendini gzlemlemenin ilk grevlerinden biri, bu merkezleri
eylem halindeyken gzlemlemeye ve her bir merkezin yapt ie
uygun olacak enerji kalitesini alglamaya almaktr. ten fazla
merkez vardr elbette ama kendini gzlemlemenin amalar iin,
bu merkezin eylemlerini fark etmeye ve her birine has enerjiyi
alglamaya alarak balamak faydal olacaktr.
=
Ben
21
Matkapnn Dikkati
(Kk Geyik iin)
Birbirlerinin pei sra
diz kerler karanlk ve dar bir tnelde
sadece apkalarndaki n aydnlnda,
dinamit iin delik aarak.
ndeki adamn elinde bir buuk metrelik matkap
yldz biimli, darbe ulu.
Bir eli hedeften birka santim uzakta.
apkasnn deldii noktaya dyor.
Geriye hi bakmyor.
Arkadaki adam btn gcyle
5,5 kiloluk bir eki sallyor.
apkasnn ekicin sapnda.
Baka hibir eye bakmyor.
Ritmik darbe sesleri sar ediyor
kck, darack mekanda, bu yzden
kulaklar tkal, hi konumuyorlar.
Bir an ndeki adam ok yorulunca
biraz dinlenmek istiyor.
Baramyor,
dnemiyor,
bu yzden eki indikten hemen sonra
koyuyor baparman
dosdoru hedefin stne
ekicin indii yere.
Arkadaki adamn apka
hedefe odaklanm.
Baka hibir eye bakmyor.
(Red Hawk. The Sioux Dog Dance, 13)
22
3.
BLM
Nasl Gzlemlemeli - Temel lkeler

Senin iin, iini kefetmek
Sonra da btn kalbinle
Kendini ona vermek.
(Buda. Dhammapada, 62)
Kendini gzlemleme pratii1, "kendini bulma ," kendini zaman

ve mekanda, bedende konumlama -ama beden olarak deil- ve
sonra da bedeni ynetme uygulamasn ierir: bu , kendini hatr
lama olarak bilinir. Kendini gzlemleme ile kendini hatrlama,
sa ve sol gibi birbiriyle uyumludur; tek bir eydir. Kendini gz
lemleme bir uygulamadr ve geleneksel olarak hepsine topluca
"alma" denen bir uygulamalar sisteminin parasdr. Yani,
bu uygulamalar ruhun kendini Dnya okulunda gelitirilmesi
iin verilmi hakiki, meru almalardr. Ruh olarak kendimizi
gelitirip olgunlatracak biimde nasl alacamz ve byle
ce Yaratcmza ve Onun yarattklarna nasl faydal olacamz
renmek iin insan olma frsat verilmitir bize. Olgun ruhlar
nasl alacan bilir ve kendi almalarn yaparlar. Buda buna
"Mkemmelleme yolu" der (Dhammapada, 96) . Bu yzden ken
dini gzlemleme , meru bir uygulama ve bir iktidar biimidir;
1) Metinde bazen 'uygulama' olarak geecektir.
Ben
23
yani kurallarna gre uygulanmaldr. Kt alkanlklar oalr

ve belaya gtrr, oysa dikkatli ve drst uygulayc glkle
ve mcadeleyle karlatnda iinde daima bir yardm kayna
bulacaktr. Kendini gzlemlemenin drt temel ilkesi unlardr:
1) Yarglamakszn: Bu, anlalmas en zor ilkedir. Zihin yar
gtr, srekli olarak hayatmdaki herkesi, her olay ve her eyi
yarglar. Bilgiyi dosyalamak/depolamak iin yarglar. Hayatmda
yer alan btn insanlar, olaylar ve eyleri iki byk kategori
de genelletirerek yapar bunu: sevme//sevmeme (ya da iyi//kt
- vb. ) Daha sonra etiketleyip dosyalayabilmek iin hayatmdaki
her bir eyi ilikilendirerek (karlatrma ve kyaslama) srekli
olarak yarglar. Ayrca kendim ile eylem arasnda bir aynm olduu
yanlsamas yaratmak iin eylemlerimin her birini yarglar: Kt
szler sarf ederim, ardndan bu szleri yarglarm ve byle ya
parak, yarglanan eylemden ayr olduum yanlsamas yaratrm.
Sulamann olduu an, sulanan eyden kendini ayr tutmak da
vardr. Bu ekilde, davranm grp hissetmekten ve onun tm
sorumluluunu stlenmekten, davranm sahiplenmekten ko
rurum kendimi. Yarglama kendime kar kr kalmam salar.
stelik, bana sylediklerini ya kabul ederek ya da reddederek,
bu yarglama srecine tmyle inanrm. Her iki ekilde de ben
yarglanma sreciyle "tanmlanmmdr" (= "ben o olmuum
dur"). O ynetir, ben de hi sorgulamadan itaat ederim.
Bu nedenle, hi yarglamadan gzlemleme , dikkati srekli
olarak bedense1-duyumsamada* tutmak anlamna gelir; bedende
sabit ve kprdamadan kalmak, bedeni rahatlatmak ve srecin
zamanla yok olmasna izin vermektir. Zihin-duygu-karmaas,
iinde bulunulan durumun gerektirmedii herhangi bir hareketi
tetiklediinde, dncenin ve/veya duygunun bana dikkati be
densel duyumsama zerinde tutup dengelememi hatrlatmasna
izin veririm - dnceyi ya da duyguyu durdurmaya almadan
(onunla zdelemeden) bedenin iinde kalnn: kendimi bulur,
bedeni idare ederim. Ardndan onun peinden gitmediim ya da
24
3. Blm: Nasl Gzlemlemeli - Temel lkeler
dikkati esir etmesine izin vermediim zaman, dnce/duygu

enerj isine ne olduuna bakarm. Avcnn takip ettii bir geyiin
uzun imenler arasnda saklanmas gibi, zihin-duygu-karmaas
nn kendi allagelmi, kkl amalar iin (kalplarn yenilemek
ve/veya srdrmek iin) dikkati ele geirip tketmek istedii bir
durumun ortasnda, dikkati tamamen dingin, sabit, duraan ve
sakin brakrm.
Srekliliin kural udur: Beslenmeyen ey zayflar; beslenen
ey gittike daha da glenir. Zihin-duygu-karmaas ya dikkatle
beslenir ve gittike glenir (bu srada dikkat gitgide zayflar, her
esintiden nem kapar, kolayca dalr ve her dncel/duygu pa
razitine kaplr); ya da dikkat, zihin-duygu-karmaasyla beslenir
ve gittike glenir, daha salamlar, daha uzun srelerle sabit
durumda kalmay, dikkat datc eylerden uzak durmay, z
gr kalmay ve en iddetli zihinsel//duygusal frtnalardan salam
kmay becerebilir. Olgun ruhun amac * bedenin lm annda
bile zgr ve salam bir dikkattir. Ruh, dikkattir; o dikkatini ver
mez, o dikkatin (bilincin) kendisidir. Ben, dikkatimdir.
2) Gzlemlenen eyi deitirmeden: Yine bunu da anla
mak zordur nk davranmda gzlemlediim eyi deitirme
drts, beni sonu gelmez bir sululuk ve sulama dngsne
esir eden bir tuzaktr. Bu, gzlemlenen eyi deitirmeye al
an yargtr - davran deitirmeye ynelik bu yarg komu
tu hemen dikkati kendine eker ve onu gzlemlenen eyle "z
deletirme" durumuna yneltir. Dikkat artk zgr ve duraan
deildir; yarglayc zihin, davran "sevmek//sevmemek" ya da
"iyi//kt" vs'den ibaret byk deposunda etiketleyip dosyalaya
rak (karlatrma ve kyaslama) onu kendine ekip tketmitir.
Davran "kt" olarak etiketlemeye kapldm an, gzlemleme
yi keserim. Artk yarglayan ve bu yarglamayla tketilen dikkat
olmuumdur. Bedenin isel fonksiyonlarna zgrce dikkatimi
veremem artk, nk bu yarglama dikkati ele geirmitir. Ar
tk davranla zdeletiinden ve bu davrann "kt" olduu-
Ben
25
na hkmedildiinden, komut kendimi deitirmek olur. yle

ki: "Sigaray brakmam lazm. Sigara imek kt . " Kendi iinde
bu doru olabilir ama zdeleildiinde bu mesaj una dnr:
"Ktym ve deimek zorundaym . " Yarg , dikkatle beslenir;
alkanln yaayp bymesi iin beslenmesi gerekir.
Ama dikkat sabit ve duraan kaldnda, bedensel duyumsa
maya ve bedeni rahat brakmaya kilitlendiinde , o zaman yar
gnn sabit ve duraan dikkati beslemekten baka gidecek yeri
kalmaz. Dnce ve duygu bedendeki enerjidir. Maddenin ilk
kanunu (Newton fizii) udur: madde (yani , enerji) ne yaratla
bilir ne de yok edilebilir, sadece dntrlebilir. Bu nedenle,
bedene bir enerji ak olduunda (ki bu srekli olur: "Bugn
bize gndelik ekmeimizi ver" diye syler bunu ncil) bu enerj i ,
zihin-duygu-karmaas tarafndan ele geirilir (alnr) ve psiko
dramalarn ortaya karmak iin kullanlr. Bu enerji bir yere y
nelmek zorundadr, yani zihin-duygu-karmaas tarafndan psi
ko-drama olarak tketilmezse, o zaman kurallar gerei dikkatin
besini olmaya dntrlmelidir. Psiko-drama udur: "yi dei
lim/ktym/hatalym" yargsna dayanan kendimi deitirme
mcadelesi
olduum eyi deitirmek iin mr boyu sren
bir dram. Bunun alternatifi, yarglama sreciyle "zdelemeden"
gzlemlemek, her ne grrsem kabul etmek, onun bedende var
olmasna izin vermek ve bu konuda ne aleyhte ne de lehte kesin
likle hibir ey yapmamaktr: basite gzlemlemek, rahatlamak,
kabul etmek, izin vermektir. Antik ruhani ekollerde bu uygu
lamaya "neti-neti" "ne bu-ne o" denir. Ayrca, "dnyay dur
durmak" olarak da adlandrlr. Bu, dikkatin kuraln anlayan ve
onlar izleyen olgun bir ruhtur. Bu kural izlemeyen kii bir mah
kum, bir esir, yargnn sylediklerini hi sorgulamadan, ektii
ac ve kederi iyice kanksam halde, mr boyunca aynen uy
gulayarak "zdeleme"nin klesi olmutur. Yarglama sreciyle
bu daimi zdeleme "kirlenme"* olarak bilinir.
=
26
3) Dikkati bedensel duyumlara ve rahatlam bir bedene

vererek: Duyumsamakszn gzlemleme yaplamayacan syle
mek, bu ilkeyi aklamann bir dier yoludur. Baz geleneklerde
buna "kendini hatrlama" denir. Yani, bu kendini hatrlamann
ilk ve nc aamasdr: Kendimi bulurum. Kendimi hatrlam
yorsam, tek bana kendini gzlemleme yetmez - dolaysyla,
gzlemleme yaptmda nce kendimi bulmak, zamanda ve me
kanda, bedende, u anki durumda kendimi konumlandrmak zo
rundaymdr. Ayn zamanda gzlemleme yaparken, dikkatimin
bir ksmn bedensel duyumlara younlam halde tutmam ge
rekir. Bedende daima duyum vard r; hem bedenin iinden hem
de onu gzlemleyerek dndan tecrbe edilebilir. Ama gzlem
lemeyi, dikkati bedensel duyumda tutarak temellendiremezsem
(bedende dolaan enerj inin duyumu , hareket eden dncenin
duyumu, hareket eden duygunun duyumu, kaslardaki fiziksel
gerginliin duyumu , rahatlamann, uykulu halin duyumu, be
duyu araclyla makinede oluan duyular: grme , koku, tat
ma , dokunma, ses - tm bunlar "duyu" demektir) o zaman sa
dece zihin merkezinden gzlemleme yaplm olur. Bu yzden
de temellendirilmemi ve sadece cinnete tuz basm olur. $yle
kuruntulara yol aar: bak bana, "alyorum" imdi; ya da: bak
bana, "alma"nn iindeyim ve srekli "alyorum." Bunun
gibi. Zihin yalan syleyecektir. Hi byle bir ey yokken al
ma'nn yapldn zannedecektir. Dolaysyla kendini gzlemle
menin ilk kural unlardr:
1)
2)
3)
Yarglamakszn kendini gzlemle .

Gzlemlediin eyi deitirme .
Duyumsama olmadan gzlemleme olmaz.
Dikkatin mutlaka temellendirilmi halde kalmas gerekir

imdiki zamanda, tam nmde olann ne olduuna odaklanm
halde. inden btn "izlenimlerin" akp getii bedene odaklan=
Ben
27
maktan daha iyi ne olabilir? Beden daima ve sadece u andadr;

beden sadece bir imdi-fenomenidir. Zihin mevcut zamann d
nda gezinir, bedenin geri kalanysa bunu yapmaz. Duyumsama
daima bir imdi-fenomenidir. "imdi burada," bu yerde , bu anda
olduumu hatrlamak zorundaym. Yoksa bu yalnzca tmyle
zihinden gelen ve hibir temeli ya da mevcudiyeti olmayan bir
hayal edi, bo davran olur. Bedende daima duyumsama vardr.
Uzuvlannz hissedin (sa ayak baparmanz, ona bakmadan
hissetmeye aln), bedenin arln ve ktlesini duyumsayn.
Bedeni duyumsamak iin bir dier iyi egzersiz, ayaklarn ikisini
de yere koymak ve iyi, rahat bir duruta omurgay dik tutmaktr.
Buna "bedensel duyum egzersizi" denir, nk a) dikkati hemen
bedene (yani, olduum eye) ekecek, ona temellenecek, dikkati
kendi temeline yani bedene yerletirecektir; b) dikkati bedene ve
onun duyumlarna younlatracaktr; c) dikkati zihinden ve ruh
halinden uzaklatrp onu imdiki zamana, mevcut ruh halimin
benim yerime tercihte bulunup benim adma konuma ve dav
ranmasndansa seme zgrlmn olduu yere ekecektir.
Baka bir deyile , o anda oLomatik pilota bal bir robot, al
kanlktan ibaret bir makine deil de bir insan olabilirim . Btn
aba daima ve her eyde dikkati (yani , olduum eyi) zgr b
rakmak zerinedir, bylece bedenin alkanlk gcyle yakalanp
tketilmez, aksine ruh halinden deil de amatan yana tercihte
bulunmakta zgrdr. ou insann tavrlarna ruh halleri karar
verir, bu yzden onlar daima ruh halinin klesidir. Onlarn ye
rine dnen, konuan ve hareket eden, hep ruh halleridir. Ruh
hali hava gibidir - gkteki bulut benim sorunum deildir, elim
den onu gzlemlemekten baka bir ey de gelmez; ayn biimde
ruh hali de iteki havadr, i gnden geen bir buluttur. O ben
deildir, herhangi bir ekilde beni etkilemesi gerekmez ve tpk
bulut gibi, beni hi ilgilendirmez ya da benim sorunum deildir.
Bu yzden olgun ruhlarn tavrn , geici ruh halleri belirlemez.
Dahili ve harici koullar ne olursa olsun, her an kendi tavrm
28
3. Blm: Nasl Gzlemlemeli - Temel ilkeler
semekte zgrmdr. Herhangi trden bir duygusal atma

iinde olduumda, bununla zdelememem iin bana yardm
edecek bedensel duyum egzersizi vardr: dikkati bedenin iini ve
dn duyumsamaya yneltmek. Bu, kendini hatrlamay ieren
kendini gzlemlemedir.
4) Amanszca kendine drstlk (Lee Lozowick'in reti
sinden) u anlama da gelir: beni ne kadar kt gsterirse gster
sin, kendim hakknda doruyu sylerim. Bu trden drstlk,
kendini gzlemleme iin elzemdir. Bu olmadan, en byk derdi
bakalarnn nnde iyi grnmek olan geni insan kitlesine dahil
oluruz. Yani bu "amanszca kendine drstlk" kendini gzlem
lemenin drdnc kural saylabilir nk bu beni drst tutar
ve bu arada da tevazu gibi ok gzel bir yan rn retir. Tevazu
bir armaandr, inceliktir ve drst bir biimde kendi zerinde
alan insana gelir. Kendime yalan sylemek kolaydr ve bunu
srekli yaparm. Kendimi hakl, iyi, soylu , btn bu hayranlk
uyandran meziyetlerle grdm bir imaj vardr kafamda; ya da
bu imaj "Ben hibir ie yaramam"da olduu gibi kt , irkin de
olabilir. Bunlarn ikisi de yanltr, ikisi de eksiktir, tam deildir.
Bakalarnn nnde de byleymiim gibi davranrm. Ve iim
de kendi elikilerime kar krmdr. Yalan syleyiimin beni
grmekten ve katlanmaktan alkoyduu bu kendi-grntmle
atan davran alkanlmdr bu. "Amanszca kendine drst
lk" uyguladmda gnll ac ekmenin * ne demek olduunu
reneceimdir, nk yalanlar ya da yarglamalar olmakszn,
sadece iimde bulunduklar ekliyle elikilerimi grmeye bala
yacamdr. alma benden bu ac iinde durmam, hibir ey
yapmamam, hibir eyi deitirmeye almamam, hibir eyi
yarglamamam, onu iyi ya da kt, doru ya da yanl diye yar
glamadan bu acy sadece hissetmemi ister. Basite, acnn iinde
kalp onun tm bedende hissedilmesini . . . Duygusal ya da psi
kolojik ac, bedendeki enerjidir. Baka bir ey deil. Beden bu
enerj iyle ne yapacan bilir ama sadece ben mdahale etmediim
Ben
29
zaman. Yine de alkanlklarn mdahale eder: acy dnrm,

acya tepki veririm, acy yarglarn, acyla savarm, acy "gi
dermeye" alrm, byle srp gider. Allagelmi davranmla
mdahale ederim. Bu yzden, ac ktleir; daha da byr. Ama
sadece acnn iinde, hibir ey yapmadan, bedeni ve acy his
sederek kalrsam, beden bu enerj iyi dntrr. zdeleirsen
acy beslerim; hibir yarglamada bulunmakszn ve acnn iin
de kalarak, onu bedende hissederek gzlemlersem, ac beni bes
ler: bu meta-fiziksel bir denklemdir. Newton fiziinde, hareketin
birinci kanunu yle der: "Hareketli bir nesne [ac] ona dardan
bir g [yarglamakszn yaplan kendini gzlemleme] uygulan
mad srece hareketini srdrme eilimindedir."
E.j. Gold, "nsan biyoloj ik makinesi , dnnsel bir dze
nektir," der. Ben mdahale etmezsem, o acyla ne yapacan bilir.
Bunu bir kez grdnzde duygusal acnzla tekrar ayn ilikiye
sahip olmayacaksnz, olamazsnz. nk denkleme netlik gir
mitir ve netlik bir kez girince , tek bir defa bile olsa, tekrar ayn
insan olamam. Bu, alkanlklarn sona erdii anlamna gelmez.
Elbette byle bir ey olmaz. Ama alkanlkla olan ilikim farkldr.
Dnyada fark yaratan budur.
30
Drstlk
Gerek drstln ne olduunu grmek istersen
kpekten tesine bakma.
Kpek iyi grnmeyi hi takmaz
Ama Kralie'nin annesinin bacana sarlacaktr
ayet can isterse. Kpek
senin ne halt dndn umursamaz
Papa'nn huzurunda taaklarn yalar
eer can byle yapmak istiyorsa.
Kpek hiir gcn, zenginliin
hretin karsnda ayaa kalkmaz.
mparator'un kn srr eer
yemeine el uzatrsa; kpek
bacan kaldrr, Babakan'n limuzininin
akyanakl lastiine ya da sverir
Dalai lama'nn seccadesine
nk o bir kpektir ve kpekler
byle yapar ve
zdeki bozulmam gizli bir parada
kpeklerin bu drstlne hayran oluruz, nk
kendimizde bulunmadn grrz ve
biliriz, byle bir drstln
bu dnyada korkun bir bedelle geldiini.
(Red Hawk, Wreckage With A Beating Heart, 190)
Ben
31
4.
BLM
Dikkat radesi
Kendini gzlemlemek ok zordur. Ne kadar denerseniz, bunu o
kadar net grrsnz.
u anda bunu sonu almak iin deil, kendinizi gzlemleye
meyeceinizi anlamak iin uygulamalsnz.
. . . Denediinizde, sonu gerek anlamda kendini gzlemle
me olmayacaktr. Ama denemek, dikkatinizi glendirecektir.
(G.I. Gurdjieff, Views From The Real World, 88)
Ben dikkatim (bilincim), baka bir ey deil. Ruh sadece dikkattir.

imdi benim olduum gibi, dikkat de her tr harici etkiyle zayf
dm, hasar grm durumda. Gurdjieff, yukardaki alnt
nn yapld konumasna yle devam etmiti: "Kendini gz
lemleme ancak dikkat elde edildikten sonra mmkn olabilir. "
(Views, 90) Bizler yirmi birinci yzyln fena halde hasar grm
varlklaryz. Dnyay kirlettik, zehirledik ve bu yzden kanser
gibi, gezegenin her tarafnda salgn boyutuna ulam olan lm
cl evresel hastalklarn tehdidi altndayz. Dahas, teknoloj imiz
kontrolden km halde nk bilinli bir ekilde, dolaysyla
da uygun bir biimde kullanlmyor. Televizyon ve bilgisayarlar,
insanlardaki dikkat-fonksiyonuna byk zarar veriyor, neredey
se onu yok ediyor. Erken yalardan itibaren sinirsel geliimimiz,
televizyona ve bilgisayara maruz kalmaktan tr kstekleniyor;
Ben
33
beyin ekranda hzla deien grntlere kaplyor (kopyalyor) ,

bu yzden doumda ve hayatn ilk ylnda ortaya kan, dik
katin srekliliini, uzun sre dikkati sabit tutabilmeyi mmkn
klan milyarlarca karmak nral balant zarar gryor ya da ta
mamen yok oluyor. Bunun yerine , dikkatimizi hzl yer deitir
melere ve ani hareketlere vermeye programlanyoruz. Ar dikkat
eksiklii bozukluu eken hiperaktif insanlar rk oluturuyoruz.
Ayrca pasif bir zekaya sahip, problemleri A noktasndan D nok
tasna bir dizi basama takip ederek zmektense yantlar ya
bir mouse'a tklayarak ya da spikerin sylemesiyle , ksa sreli
bir memnuniyet duyarak almaya programlanm bir insan rk
oluturuyoruz. Kendi admza dnmyoruz; artk nasl d
nleceini bilmiyoruz.
Dahas, dikkat-fonksiyonumuz fena halde hasar grd iin,
belli bir sre dikkatimizi bir nesnede ya da srete tutamyoruz.
Dikkatimiz srekli kayyor. Zihnimiz kouyor. Duygularmz
aksiyona, harekete ve heyecana taklyor. Bu nedenle, ilk bata
kendini gzlemlemeyi uygulayabilmek neredeyse imkanszdr.
Dikkatimiz bunu yapabilecek yeterlilikte deildir sadece. D
nce , duygu ve harici uyaranlarla srekli olarak baka yne e
kilmektedir. ou zaman bilinsiz , mekanik, otomatik-pilot du
rumunda kalarak, bilincin iinde ve dnda geziniriz . Bu durum
yznden, alma insanlarn "yapamayacan" syler. Bunun
anlam, bilinli bir tercihte bulunamayacam, rotam deitir
meden uzun bir sre bu tercihe bal kalamayacam ve baarl
bir sonuca ulaamayacamdr. Bunun yerine durmakszn pro
jeler, eylemler ya da ilikiler balatrm ve ardndan onlar yarm
brakrm. Daha da kts, belli bir niyetle balamam ve onun
tam tersini yaparak bitirmemdir. Bunun ilikilerinizde nasl da
geerli olduuna bir bakn.
Gerek irade * yoktur bende. Kendime ait bir iradem yoktur.
Bunun yerine, alkanlklardan ibaret bir yaratmdr: alkanlk
benim yerime dnr, alkanlk benim yerime konuur ve al-
34
4. Blm: Dikkat radesi
kanlk benim yerime, benim adma hareket eder. Ben semem,

alkanlk seer. Kendime ait hibir iradem yoktur. Ben bir ma
kineyimdir; ocukken bakalarnn iime yerletirdii alkanlk
larla ynlendirilen, dn alnm bilgiyle ve kendi oluturmad
m inan sistemleriyle hareket eden bir kuklaymdr. Bilinsiz
bir varlmdr, iimde uyuyorumdur ve kendi adma hareket
etmekten acizimdir. stelik, bunu grmem. Aslnda, bunu in
sanlara sylemek ani bir fke, dmanlk ve inkar douracaktr.
Kendimizi grmeyiz, nk nasl kendimizi gzlemleyeceimizi
bilmeyiz. radeden yoksun olduumu gremem nk bunu ya
pabilmek en byk, amanszca kendine drstl gerektirir ve
uzun bir zaman byle bir drstlk edinemem. Yalnzca uzun
bir zaman boyunca yaplan sabrl, dikkatli, drst kendini gz
lemleme bana bylesi bir drstlk gsterme iradesi kazandrr.
Yine de durum mitsiz deildir, sadece yle olmaya yakndr.
imdi benim olduum gibi , hepimiz kendi imdiki durumumuz
dayz , ya bedende ya da hissedite bir tr iradem var ve baz
geleneklerde buna "dikkat iradesi" deniyor. Dikkat-fonksiyonum
ne kadar zarar grm olursa olsun, hala iimdeki dnce , duy
gu , bedensel duyum ve hareket srelerine en azndan minimal
trde bir dikkat verebilmem mmkn. Ruh hallerime ve onlarn
nasl deitiine dikkat ederek balayabilirim. Durularm , nasl
oturduumu , nasl yrdm , sesimin tonunu ve yz ifade
lerimi fark ederek balayabilirim. Olumsuz duygularn farkna
varabilirim. Bunlar bana dikkat-fonksiyonumu tamir etmek iin bir
balang pratii salar. Yalnzca gzlemlemek iin srdrlebilir
ve drst bir mcadele ile dikkatim byyp geliecektir. Eer
"ben dikkatim" demek doruysa, o zaman dikkatin gelimesi ru
hun gelimesi olacaktr ve bu da bir insan bedeninde balattm
bir grevdir. Buraya, Dnya'ya bu yzden, bir ruh olarak kendi
stmde uyguladm almayla gelimek iin gnderilmiim
dir.
Ben
35
Dikkat iradesi araclyla bata sadece geriye ynelik gzlemle

yebilirim. Yani, alkanln getirdii bir dnsel , duygusal ya
da fiziksel srece tutulduumu ve farkna varmakszn onunla
srklendiimi grrm. Alkanlkla zdelemi ve onun kont
rolne girmi olduumu . . . Peinden yarglama gelecektir. Sk sk
onun tuzana deceim ve onunla da zdeleeceim; byle
ce hemen daha bilinsiz bir allagelmi davrana kaplacam .
Ama er ya da ge sonunda, bana ne olduunu gzlemleyebildiim
baz anlar olacak: " . . . . . . . . . . . . . . (boluu doldurun) yaptnda
onu yine tersledim. " Ve iimde, bu alkanln bana ve ilikileri
me ne yaptn hissedebilirim. Bylece , geriye ynelik gzlemle
me , artk daha fazla bilincine varabildiim davranmn yapsn
ortaya karmaya balar. Buna "gnll ac ekme" denir nk
kimse , gemi davranm geriye ynelik olarak gzlemlemeye
zorlayamaz beni. Kendime ve bakalarna kar olan davranma
bakmay , onu grmeyi ve ondan dolay ac ekmeyi bilinli bir
ekilde semem gerekir. Bu bir tr ac ekmedir ve bilinsiz ve
sonu olmayan allagelmi davrantan kaynaklanan, mekanik
ac ekmeden farkldr. Onun yerine, bu bilinli ac ekmedir.
Uzun bir sre sonra, dikkat glenecektir ve ben zdeleme
annda ksa berraklk anlar yaayabilirim. Bu , geriye ynelik gz
lemlemeden farkldr. O anda bu davran durdurma iradesine
sahip deilsem de eski bir alkanlk kalbna bir kez daha ka
plm olduumu ak seik grebilirim . Bu , ann iinde yap
lan gzlemlemedir ve uzun bir zaman boyunca sabrla yaplan
gzlemlemenin sonucudur; bylece Kendimi Tanmaya yakla
rm. Nihayet, ok uzun sre sabrla ve drste yaplan kendimi
gzlemlemeden sonra, ileriye ynelik olarak gzlemleyebildiim
anlar olacaktr. Yani, allagelmi bir davran kalbyla zde
letiim anda, bunu gzlemleyerek fark edebileceim, o anda
kendimi hatrlayabileceim (kendimi bulabileceim) ve bu dav
rann nereye gtrdn , hep ayn ey olduunu bildiim iin
yn deitirebileceim. Bu, gerek iradenin ilkel devresidir. Bu,
36
kendini hatrlamann ikinci aamasdr; ilk aama dikkati beden

sel duyumsamaya younlatrmaksa, o zaman bu aama bir nh
haliyle, duyguyla, hareketle ya da allagelmi davranla zdele
menin ortasndayken bedensel duyumsamay canlandrmaktr. Bu ,
ruh olgunlarken ortaya kan ve kendini gzlemleme ile ken
dini hatrlama alma pratiiyle gelien dikkat iradesinin daha
fazla olgunlamasdr.
Uzun bir uygulama srecinden sonra er ya da ge ileriye yne
lik gzlemleme tm olgunluuyla iek aar; kendini gzlemle
menin bu olgun aamasnda yeni izlenim enerj isi bedene girdii
an farkndalk, uyank bir dikkat vardr ve zihin-duygu-karma
as bu enerjiyi ele geirip onu kendi amalar iin kullanma
dan nce, dikkat skunetle bedensel duyumsamaya odaklanr;
kendimi hatrlarm. Bylece izlenimlerin getirdii enerjiye hibir
mdahale olmaz ve beden bir "enerj i dntrme enstrman"
olarak, daha yksek ileviyle hareket edebilir. Gelen izlenimlerin
kaba enerj isini almak, gzlemlemek ve sevmek iin daha ince
bir enerjiye dntrr.
Bylece balangta dikkatim ve iradem zayf olsa da bunla
rn tohumu iimdedir, bu dikkat iradesini kendimi gelitirmeye
yardm etmesi iin kullanabilirim. Yaratcnn ltfuyla hepimize
byle bir ey verilmitir. Geliip olgunlamak iin onu nasl kul
lanmas gerektiini ise pek azmz renir.
Ben
37
Dikkatin Geliimi
Her avare esintiye kaplrz,
hayatlarmz daimi bir dikkat dankldr
tam nmzde duran eyi bile grmemizi engelleyen,
baklarmz hep yarndadr, yle ki
bugnn gzelliini karrz.
Ama birka kii vardr ki bilirler,
ilahi'nin kapsna giden yol
bir imdiye-Dikkat gelitirmekten geer
tam karmda durann
ne olduunu grebilme hnerinden.
Harvardl doabilimci Louis Agassiz'e
sordular bir defasnda, yaz tatilinde
ne yapt diye.
ok uzaklara seyahat ettim
dedi. Ona sordular, ne kadar uzaa7
Ta yarsna
kadar gittim
arka bahemin, diye yant verdi.
(Red Hawk. Wreckage, 154)
38
5.
BLM
Neyi Gzlemlemeli?
Ortaya kann ne olduunu analiz etmek n zihni
kullanmaktansa . . . sadece ortaya kan eyi gzlemleyebiliriz . . .
nk bu gzlemlemede bilgi ve bilgelik vardr. . . Bilgi
varlmzn derinlikleridir ve bilgiye gzlemleyerek ulanz
- ak, drst, tarafsz gzlemlemeyle.
(Lee Lozowick. Feast ar Famine:
Teachings on Mind and Emotions, 120)
Zihin-duygu-karmaas acilen onunla zdelememi talep eder

ve hemen ardndan an ele geirmek ister iimden kp dikkat
ekmek iin yalvaran herhangi bir "ben". Ayrlmam ister; oldu
um ve iinde bulunduum temellenmi dikkatten ayrlmaya da
vet eder beni ve bunda srarcdr. Ac ekmeye davet eder. Ben de
memnuniyetle, hevesle onun dileklerini yerine getiririm.
Kendini gzlemleme uygulamas benden sadece kendimi bul
mam (kendini hatrlama) ve ardndan bedeni kontrol etmemi is
ter: sabit dur, yerinde kal ve gzlemlenen eye hibir ekilde m
dahale etmeden, insan biyoloj ik enstrmanndan anbean ortaya
neyin ktn fark et. Duyulan istek, mdahale etmektir elbette.
nsan, yarglamak ve gzlemlenen eyi deitirmek ister. Bunun
sebebi grdm eyle zdelemi ve grdm ey karsnda
ok sarslm olmamdr; bahane ve yalan olmakszn, drste
=
Ben
39
kendimi grmeye alkn deilimdir ve kral giysisiz grmekten

duyduum ok houma gitmemitir. Kendini gzlemleme beni
rlplak soyar, bylece kendimi tam olduum gibi grrm;
olmay dilediim gibi deil, bakalarnn nnde rol yaptm
gibi deil, kendimi kafamda canlandrdm gibi deil, tam ola
rak olduum gibi . Ho bir manzara deildir bu. ounlukla
kaba saba, i, hatta zalimdir. Deliliktir ve bata beni korkutur,
nk deli olmak toplumumuzda onaylanmaz , kabul edilmez,
hatta meru bile deildir. Byle insanlar gnderdiimiz bir yer
vardr ve ben oraya gitmek istemem. Bu yzden, kendi nevrozla
rm gizlemek ve kendimi hapisten ya da bir akl hastanesinden
uzak tutabilmek iin zekice maskeler, klflar, dalavereler, roller
ve oyunlar (en azndan ben bunlarn zekice olduuna inanrm,
nk bakalar onlara pek uzun sre kanmazlar) uydururum.
nsanlar kendilerini tanmay tek bir basit nedenden tr iste
mezler: kendimi olduum gibi grmek ounlukla fazlasyla ok
edici, bunaltc, katlanlamaz ve yrek paralaycdr.
Kendini gzlemleme uygulamasnn gzellii de burada or
taya kar: ksa srede ok fazla ey gremem, yllar yllar boyu
sregelen alkanlklarm sonucu olumu savunma mekanizma
larm beni kendimden korumadan nce ancak grmeyi dilediim
kadar bir an grebilirim. Ardndan tekrar, alkanlktan ibaret bir
varlk olarak iimde , bilinsizce uykuya dalarm. Bu alkanlklar
yanl ya da kt deildir. inde yetitiim verili toplumun en
kullanl fonksiyonuna hizmet ederler: beni zarar grmekten (is
tediim bu deilse elbette tutup tam tehlikenin ortasna attklar
da olur) , hapisten ve akl hastanelerinden uzak tutarlar. imdeki
krlgan, yumuak, hassas ve kolay incinebilen eyleri korumaya
hizmet ederler. Ama bu tr bahanelerin hibir ie yaramad bir
zaman gelir. likiye zarar verirler nk potansiyelimin altnda
yaamama neden olmu, yeteneklerimi maskelemi, mukaveme
timi drm ve gzelliimi gizlemitir - genellikle de sadece
benden, bu yzden onu gremem. unu kabul etmek gerekir ki
40
5.
Blm: Neyi Gzlemlemeli?
ou toplumda gzellik, irkinlik kadar saldrya uramaya ak

tr. Bunlarn her ikisi de statko iin birer tehlikedir.
Bu yzden hayatmn bir noktasnda, manevi yaamn kaps
n aacak u anahtar soruyu sorma ihtimalim vardr: "Hayat sa
dece bunlardan m ibaret7" Bu soru eninde sonunda beni gerek
ustaya, bir manevi uygulamaya ve kendimi tanmak iin derin
bir istek duymaya gtrr. imdiye kadar, kendimde gzlem
leyebileceim baz temel balang uygulamalarndan sz ettim
(baknz: 3. ve 4. blmler). Dahas, kendimde ne gzlemlemem
gerektiine dair, kullanl baz temel genellemeler de var. Bun
dan sonras, gnlk yaamm srdrrken, mdahale etmeden
farkna varlacak eyler iin basit bir klavuzdur. Fark etmek ye
terlidir. ayet savamazsam, yarglamazsam, ayplamazsam ya da
onlara mdahale etmezsem bu eyler kendilerini dzene sokma
eilimine gireceklerdir. Bir nedenden tr var olmulardr ve
bu neden, hayatmn bir noktasnda beni korumaya hizmet et
meleridir. Onlar ayplamaya hi gerek yok. Sadece rahatlayn ve
ortaya ktklarnda , onlar "dzeltmeye" ya da onlarla ilgili "bir
ey yapmaya" almadan farkna varn . Heisenberg'in belirsizlik
ilkesini hatrlayn: Gzlemleme eylemi, gzlemlenen eyi dei
tirir. Bu, iinde bulunduum durumun ve doumla kazandm
bir hak olarak bana verilen aracn gzelliinin ok basit bir kav
raydr: kendini gzlemleme becerisi. Bir ara bu ii yapar; iyi
bir teknisyen, aralarnn kullanmnda ustalamay ve onlar iyi
iler halde tutmay renir; bu i iin hangi aracn doru ara ol
duunu anlar. Eer insan bir ruh olarak gelimeyi, olgunlamay
ve kendini dntrmeyi aryorsa, o zaman kendini gzlemleme
tercih edilecek aratr, insanlar dnya yznde olduundan beri
bu daima byle olmutur.
Ben
41
Aadakileri Kendinizde Gzlemlemeye aln

1 ) Bedenin herhangi bir yerinde gereksiz bir gerilim: "Gerek
siz gerilim" = mevcut durumun gerektirdiinden daha fazla kas
gerilimi (yukar kaldrrken enenin kilitlenmesi, gergin yz, di
ler, ense, srt, vb) olumasdr. Dikkat bedene odaklandnda (=
"drst beden"*) o zaman dikkat zgr olur; dnce ya da duy
guyla ele geirilip yok edilmez. Bu basite, kendini hatrlamadr
ve mutlaka kendini gzlemlemeye elik etmelidir. Kim olduu
mu , kimin kimi gzlemlediini ve neyin gzlemlendiini hatr
lamak isterim. Bu yzden bedeni duyumsama, dikkati bedensel
duyuya yerletirme uygulamas, kendini gzlemleme uygulamas
iin son derece faydal, yardmc ve elzemdir. Uygulamay bir te
mele oturtur ve gzlemlenen eyden gelen uyaran ortadan kald
rr. Yoksa uyaran, ister duygusal ister zihinsel olsun, dikkati ele
geirecektir (dikkati yani olduum eyi - ben bilincim) ve her
seferinde onu tketecektir. Bu gzlemlenen eyle arama kk
bir nesnel mesafe koymam salar ve dikkatin duyumsamaya yer
letii bu kck alanda, zdelemeden kurtulmam bulunur.
ayet tm bedeni ayn anda hissedemiyorsanz, o zaman par
a para balayn. Sabahlar otururken, omuzdan parmak ula
rna kadar sa kolunuzla balayn, tm kolun iindeki, bir anda
hissedilmesi zor enerj iyi, arln ve ktlesini ieriden duyum
sayn, kolu rahatlatn; daha sonra sa bacaa gein, kaladan
ayak parmak ucuna kadar hissedin, baca rahatlatn, ardndan
ayn eyi sol bacaa, sol kola, gvdeye , gse , omurgaya ve srta,
enseye , yze, kafatasna da yapn, her bir ksmn iine nefesinizi
gnderin, bunu yaparken rahatlayn; ve tekrar balayn. Beden
rahatlaynca, unu gzlemleyin:
2) Gereksiz dnceler: "Gereksiz dnce" = teknik bir so
runu zmeyen ya da bakalaryla iletiim kurmayan, o anda olup
bitenle hibir ilgisi bulunmayan her trl dncedir. Yrd
mde, sadece yry vardr, hibir dnceye gerek yoktur;
egzersiz yaparken, sadece bedenin hareketi vardr, hibir dn-
42
5.
ceye gerek yoktur; yemek yerken, sadece yerim; ayakta durur

ken, sadece dururum: bunun gibi - gereksiz dnce adeta bir
tetik, dikkati, bedeni rahat tutmaya yeniden odaklamama yardm
eden dahili bir "hatrlatc faktr" olur. Bu ekilde, dnce dik
kati yakalayamaz ve icabna bakamaz, ele geirip onu tketemez.
Olduum gibi, dnceye abucak kaplrm, ona tutulurum ve
hayatm idame ettirmek iin neredeyse tamamen ona balan
rm. Bu, doumdan itibaren gelen kt eitimin sonucudur. D
ncenin kendi yeri vardr ve en faydal aratr. Fevkalade sadk
bir hizmetkardr ama zalim, kaba ve ie yaramaz bir efendidir.
Efendi olmak iin yaratlmamtr, yine de eitim sistemimiz onu
tam da byle yetitirir. Ondan istediklerimizi yapabilme yeterli
liine sahip deildir, bu yzden srekli "arza yapar" ve hayatm
srdrmem iin hem etkisiz hem de yetersizdir.
3) Yersiz duygu: "Yersiz duygu" = mevcut durumu abartan,
ar , dramatik tepki, mevcut anla ilikisi olmayan (hayal kurma
da , gndz dnde olduu gibi) , mevcut an karlamaya uy
gun olmayan her trl duygudur. Yersiz duygu adeta bir tetik,
dikkati bedeni rahat tutmaya yeniden odaklamama yardm eden,
bylece duygunun dikkati yakalayamayacan ve icabna baka
mayacan, ele geirip onu tketemeyeceini anmsatan dahili
bir "hatrlatc faktr" olur.
4) Alkanlk: Bunu grmek zordur ama uzun bir zaman
sresince mdahalesiz, sabrla yaplan gzlemlemeyle kalplar
ortaya kmaya balayacaktr. Ayn nral ve duygusal yollardan
1 0.000 ya da daha fazla kez geersem, benim gibi bir aptal bile
daha nce burada bulunduumu ve hep ayn sonucu aldm fark
etmeye balayacaktr! Bunun sebebi alkanln tekrarlamas, bu
yzden de ngrlebilir olmasdr. Deliliin ok net ve kullanl
bir tanm udur: ayn eylemi tekrarlayp durmak ve farkl sonu
lar beklemek. Yine de sradan bir insan tm mrn bunu yapa
rak harcar, ayn zihinsel, duygusal ve fiziksel alkanlar srekli
tekrarlar ve farkl bir sonu almay diler. yaantmn kalplarn
Ben
43
grnce , eylerin nasl tekrarlandn fark edince, byle ikinci

el bir yaamn skntsn ve monotonluunu alglaynca, iimde
gerek ve doru olana kar bir zlem ortaya kmaya balar. Bu
zlem varlktan gelir. Varlk kprdanmaya ve azck uyanmaya
balar.
Bir ruh olarak, aradm ey gerektir. Gerek, zihnin iinde
neredeyse aralksz sregelen, nevrotik ve korku temelli geveze
zihin deildir. Zihin her eye yorum yapmaya , eletirmeye , ayp
lamaya ve hayatmdaki her bir eylemi, insan, olay ve koulu
yarglamaya programlanmtr. Bunun sonucu, olumsuzluk ve
korku iinde yaanan bir hayat olur. Yukarda iaret edilen her
ey korku-temellidir. Korku-temelli byk bir kltrn iinde,
korku-temelli mekanizmalarla yetitirilip eitiliriz; Korku a
'nda yayoruz ve byle bir korku yznden son derece pa
ranoyaklam durumdayz; hayattan korkuyoruz, bakalarndan
korkuyoruz, sevgiden korkuyoruz. Bu korku-temelli ryadan
uyannca , daima ve sadece sevgi olan hayat bulurum. Korku
sevginin nne set eker. Korku sevginin karanlk tarafdr ve bir
glge gibi kendine ait hibir nitelii yoktur. Karanl lemem ve
ne olmadn sylemenin dnda onu tanmlayamam: karanlk,
n yokluudur. Ayn ekilde, korku da sevginin yokluudur.
Bunun metafiziksel denklemi gayet yerindedir: korku ne kadar
bykse , sevgi o kadar azdr; sevgi ne kadar bykse, korku o
kadar azdr. Ruhun zn oluturan koulsuz sevgi, korkunun
tamamen yok olmasdr. Gerek, hayatn sevgi olarak dorudan
deneyimlenmesidir. Bu gr, bir eyi tam olduu ekilde , zih
nin eletirisi (gereksiz dnce) ya da korku (yersiz duygu) ya
da gerilim (gereksiz gerilim) ya da gemii veya gelecei referans
almadan (alkanlk) ama basite, sessizce , rahat bir dengelilik
haliyle, o eyi olduu gibi kabul ederek yaplan pein hkmsz
gzlemle kazanlr. Mdahale yoktur. Yarglama yoktur. Kavga
yoktur. Sulama yoktur. zgr dikkat, aydnlanm dikkattir.
Aydnlanmak u demektir:
44
5.
1) zgr dikkat (gereksiz dnceyle ya da yersiz duyguyla

zdelemeden)
2) rahat beden (koullar ya da faaliyet ne olursa olsun, gerek
siz gerilim olmadan).
Bu "kirlenmenin olmad" veya zdelemenin olmad du
rumdur. Buda'ya olan da buydu. Yllar yllar boyunca pek ok
uygulama, disiplin, aza tamah etme, yoga, farkl retmenler,
ustalar, aklnza gelen her eyi yapt. Bir gn bitkin dt ve bir
bo aacnn altnda umutsuz bir kederle oturdu; mahrumiyet ve
kanaatkarlkla geen bunca yl onda hibir eyi deitirmemiti .
Tamamen teslim oldu. Bedeni ilk kez tmyle rahatlad. "Sa
dece buydu - olduu gibiydi" sadece kendisiydi, baka bir ey
deil. Gautama Siddhartha o anda Buda oldu, etki alannn (be
deninin) aydnlanm ustas . Hibir ey dikkatini ele geiremedi:
hibir dnce, hibir duygu ; sadece bu vard.
Ben
45
Kafamzdan Akp Geen u Dnceler

Hep deiirler, gvenilmezdirler, yine de
hayatmz onlara balarz, kalbin lm ann;
onlar kendimiz sanrz ve unuturuz
kim olduumuzu; kr krne itaat ederiz
onlarsa cehennemin uurumlarna atar bizi.
Korkun aclarn kucana deriz,
ta ki bir gn onlarn bizim admza yapt
korkun hatay grene dek.
Grrz ki
ak olduumuz bu sirenler, lm arkmz alyor.
Grndkleri gibi deillerdir asla:
zevk vermeye bayldnz bir kadn gibidirler
ta ki karanlk bir gnde o kadnn
eytanla yattn ve onlarn fahiesi olduunu
renene dek; ite o zaman istemezsiniz artk onu.
46
5.
6.
BLM
Sol Yankre kili Bir Bilgisayardr Zihin Merkezi

Ne dnyorsak oyuz.
Dncelerimiz bizim ne olduumuzu tam olarak ortaya koyar.
Dncelerimizle dnyay yaratnz.
(Buda. Dhammapada, 3)
Beynin sol yarkresi olan zihinsel merkez, hep en son renen

dir. Btn merkezlerin en yavadr nk insan biyolojik ens
trmanndaki yeri, igd ya da hareket merkezi kadar hayati
olabilecek bir hz gerektirmez. Onun fonksiyonu hizmet etmek,
hatrlamak, gzlemlemek, o anki Leknik sorunlar zmek ve
dier insanlarla iletiim kurmaktr. Beden fonksiyonlar dze
nindeki yeri budur. Ancak, doduumuz kltrde (ki bu akl
kltr deil g, para ve maddiyat kltrdr) zihin en yksek
kaidenin stne yerletirilmi ve iinde yaadm toplumun en
ok deer verdii iki eyi, paray ve gc bana kazandrabilece
i iin tapnlan bir ey olmutur. Tm eitim sistemimiz, akla
bir kral gibi tapnma zerine kurulmutur; zihinsel merkezimizi
eitiriz ve bedenin btn dier fonksiyonlarn gz ard ederiz.
Eitim sistemi iinde , ilham ve sezgiyi bile gerek ve deerli bul
mayz. Bunun nedeni, bunlarn zihinsel merkezden deil, daha
Ben
47
yksek merkezlerden , Yaratcdan gelmi olmalardr. Kendini

hatrla bitap Yolcu.
Kltrmzde eitim sistemimizin eitip programlad neo
korteks blm , neo-korteksin yaklak yzde onu kadar yer tu
tan hafza ilevidir. Bu , neo-korteksin en yava ilevidir nk
depolanm verinin gemiten aratrlp geri anlmasn gerek
tirir. Bu arama-ve-arma sreci dorusaldr, adm adm gider ve
biz buna dnme deriz. Bana tm resmi bir anda sunan, paray
deil btn gren ya da ncillerin syledii gibi "belli belirsiz
deil de yz yze" gren ilhamdan farkldr. Baz geleneklerde bu
hafza fonksiyonuna "format dzenei" denir.
Kltrmz onu ikili olmaya programlar. Yani, karlat
tm izlenimleri iki paraya bler: ho-naho//siyah-beyaz//iyi
kt//ben-ben deil, gibi. Yani , o veri depolamak iin kullanlan
bir depodur, ya da daha basite ifade edersek, gemii depolar.
Ve bu deponun iki byk depolama alan vardr: Ho ve Naho.
Bylece, imdiye dek hayatmda olan her insan, olay, nesne ya da
deneyim, zihin merkezi tarafndan hemen iki zt ksma ayrlr. Ar
tk paralanmtr, btn deildir. Ayn ey, bildiimiz dnyann
deliliinden beni korumak iin ocukluun erken dnemlerin
de zihnin yaratt "benlik"' -maskeler, oyunlar, yalanlar, tikler,
nevrozlar, alkanlklar toplam- iin de geerlidir: insan kendisi
ni iyi-kt ya da ho-naho diye ikiye ayrr. Hayatn devam iin
faydal grd eyi "iyi" ve bu kategoriye hizmet etmeyen ya da
uymayan eyi "kt" . olarak etiketler. Ykc, zarar verici, zalim
ya da delice olup olmad nemli deildir; hayatn idamesi iin
deeri olduu srece zihin onu "iyi" diye etiketler ve alkanlk
olarak kabul eder. nsann kendisinin geri kalan ise buna kar
savar, "dzeltmeye" ve kurtulmaya alr. Kiinin bir yans yar
glar ve dier yarya kar sava verir: bir blnm-benlik olur.
Deliliin iki klasik tanm vardr: biri ayn davran tekrar edip
1) Self; kendi (.n).
48
6. Blm: Sol Yankre kili Bir Bilgisayardr - Zihin Merkezi
durarak farkl bir sonu almay beklemek; dieri ise blnm

benlik. Zihin merkezi doumda ya da ncesinde balayan, tek ya
da btn deil de ikili bir bilgisayar olmaya programlanmtr.
ou insan btn mrn, dncenin btn hayatna hakim
olduu bir ekilde srdrdn hi fark etmez. Bunu normal
ve doal karlar; srekli , obsesif bir beyin-gevezelii, kafalarnda
hi bitmeyen bir grlt vardr. Kltrmz ve onun sonucu
olan eitim bizi bu ekilde programlar; bylece evin reisinin d
nce olduuna inanrz.
Kltrmzde "dnce"ye byk nem ve deer verildii
iin zihin merkezinden, biyolojik ve ilevsel adan yetersiz ol
duu bir grevi yerine getirmesi istenir: hayat ynet ve insan bi
yolojik enstrmanndan sorumlu ol. Aslnda dncenin drst ve
sadk bir hizmetkar olmas gerekir, patron deil. Dnceyi pat
ron konumuna sokmak ona yle bir yk getirir ki 1) o bunu ta
yamaz ; ve 2) kesinlikle bunu tamak iin yaratlmamtr. Bunun
sonucu, dnce mekanizmasnn, zihin merkezinin bozulmas
olur. ldrr ve delilie programlanr. Bylece hep "AIK" olur,
nadiren durur, gece gndz, hatta uyurken bile daima konuur.
Er ya da ge, biz de bu durumu sadece "normal" deil, hayatm
zn devam iin de elzem grmeye balarz.
Dncenin son derece gerekli olduuna bizi inandrmak iin,
dncenin kendisi byk enerji ve zaman harcar. Gerek udur
ki hafzann sadece bir yetenei ve bir ilgi alan vardr: biz buna
dnme diyoruz. Bu onun yapabildii tek eydir ve hayat ile be
denin patronu olmas ondan istenince , byle bir yk tayama
yaca iin byk korkuya kaplr. Bu yzden btn programlan
ve fonksiyonlar korku-temellidir. Hafzann depolad ou eyin
temel bileeni korkudur. Bu yzden hayatmz korku iinde geiri
riz ve bu da bu akln yaratt kltrmzde yansmasn bulur:
u anda da korku (terr) anda yayoruz.
Akln en byk korkusu, hakknda ne dneceini bileme
dii eyler olmasdr. Dnce eksikliini, dncenin bulunma-
Ben
49
masn kontrol kayb olarak grr ve dnceye gre, kontrol

kayb = lmdr. Dnce dnmeyi, yapmaya programland
ey olan hayatta kalmakla e grr - ne de olsa ikili bir bilgisa
yardr ve ancak programlarna bal olarak dnebilir. Bu yz
den kontrol kaybetmek= dnmemek onu dehete srkler.
Zihinsel merkezin btn amac, kontrol etmektir. Kontrol konu
sunda takntldr nk hayatmn kontrolnden km olduunu
ve ondan istenen eyleri yapamayacan grr. Beyin zerine a
lan bilim insanlar , beyne saniyede yaklak 2.000.000 gerek
bilgi-biti ulatn tahmin ediyor. Dnen akl -hafza- saniye
de yaklak 2.000 bit veya aa yukar herhangi bir anda olann
0,0 l 'ini ileyebiliyor. Peki 0,0 l 'lik fark edi ve ilemle neye da
yanarak karar verir? Basit. Sadece alkanlklanna ve inanlarna
uyan bilgiyi fark edip ileyecektir. Ve korku-temelli bir meka
nizma olduu iin, doal olarak ondan korkmas iin hibir neden
olmasa da korkutucu bilgiyi fark edip iler.
Bunun sonucu, dncenin her durumda ve ilikide, kontrol
etmek iin hep dnmesi , yarglamas, entrika evirmesi, plan
lamas ve maniple etmesidir. Dnce sevemez . Sadece dne
bilir. Dnmek sevmek deildir; sevdiim bir insan dnmek,
o insan sevmekle ayn deildir. Dnceler, eylem deildir. Sev
gi, dncenin alan deildir. Sevgi iimizden gelir, kutsaldr,
Yce'den gelir. Sevgi , Tanr'dr. Bu yzden, zihin merkezi sevgiyi
kontrol edemez. Bu yzden, ondan korkar. Bilemedii ve kontrol
edemedii eyden korkar. Bu gereklikteki sevgiyi ortaya karan
Tann'y bilemez ve kontrol edemez. Akl sevgiden korkar.
Dolaysyla, sevgi Yce'den gelen enerj i olarak bedene girdii
an, hafza onu iki ksma ayrp paralar. kili olmaya, ortak al
maya programlanmtr; u ekilde olduu gibi karlatrmaya ve
kyaslamaya: bu da bildiim (gemi) ve depoladn eyler gibi,
ya da bu da bildiim (gemi) ve depoladn eyler gibi deil.
Ve korku-temelli olduu iin, hemen ya da olaydan hemencecik
sonra, bildii gibi olmayan eyin stnde durur ve listesini -
50
6. Blm: Sol Yarhre ihili Bir Bilgisayardr - Zihin Merkezi
karr. Sonra da er ya da ge, bu listeden zaman gemi olaylar

hatrlamaya balar. Sonu mu? liki miliki olmaz. Sevgi lr.
Sevgi bir birliktir; blnd an, o artk sevgi olmaz.
Dnen (hafza) houna giden eyi renmek ister. Houna
gitmeyen eyi renmek istemez . Bunun sebebi, hafza olan d
nrn ikili olmaya programlanm olmasdr. Domutur ve
asl hali btnleiktir: yani, hayatn btn tek bir alandr ve bu
alan sevgidir. Bu yzden, snflandrmaya, adlandrmaya, listele
meye, ayklamaya, test etmeye, yarglamaya ya da etiketlemeye
gerek yoktur. Ama bu bir elektro-kimyasal bilgisayardr ve ikili
olmaya programlanmtr. Bu bir "ho-naho" makinesidir. Ho
lanmad eyi renmeyi reddedecektir. Buna sevgi de dahildir.
Zihnin, drste yaplan kendini gzlemlemeden elde edilen
bilginin oundan holanmadn hemen fark edeceksiniz. Bu
nedenle bu tr bilgiye direnecektir ve yzlerce iyi nedeni, ba
hanesi, gerekesi vardr; buna inanmamakla, hatrlamamakla ve
ona gre davranmamakla sular. Dahas, bu kitaptan elde edilen
bilgiye sahip olmanz istemeyecektir, nk Sihirbaz'n telleri
ekip perdenin arkasndaki duman makinesini altrdn gz
ler nne seriyor; yani, zihinsel merkezin i ileyiini ifa edi
yor.
Dnce , egemenliini ve kontroln basit bir arala kazanr:
gzlemlenmemehle. Ltfen bu anlayn gzelliini ve size nasl
yardmc olabileceini grn; bunun ne demek olduunu dn
meden, sezgilerinizle anlamaya aln . Baka bir deyile dnce,
otomatik pilotu, mekanik davran, tekrarlayan alkanlk davra
nn gereksinir. Neden? nk bylece dnmesi gerekmez.
Zihinsel merkezden, bu alann patronu olmas talep edilmitir,
srtna kaldramayaca bir yk binmitir. Bu talebe yant vere
mez. Bu yzden, her eyin tahmin edilebilir, kontrol edilebilir ve
tekrarlarla dolu olmasn ister. Hayatlarmz nasl kontrol ettii
ne dikkat etmememizi ister. Bizim iimize bakalar tarafndan
yerletirilmi , denemek ya da dnmek kesinlikle gerekmeyen
Ben
51
eski, depolanm, dn alnm inan sistemlerine gre hareket

etmemizi ister; hi incelenmediimiz ya da kesinlikle dnme
diimiz inanlarla ; tm bu ii bakalar yapmtr. Akln bu ii
kendi bana yapmak zorunda olmas korku verici olacak, iimi
ze bu inanlar yerletiren srden ayrlmamza, akln korktuu ,
bilinmeyen topraklara gitmemize yol aabilecektir.
Dnceye gre , hepsinden daha ok dehet veren ey bi
linmeyendir. nk eer bilinmiyorsa, gerekten bilinmezse,
dnce onun hakknda dnemez. Sadece bildii eyi d
nebilir ve bildii ey ancak oktan olmu olandr
gemitir.
Bildiimiz ekliyle dnce, ilham deil, ancak gemi zerinden
ya da gemiten bildii bir eyi yanstarak ve onun gelecekte ger
ekletiini hayal ederek hareket edebilir. Bu nedenle, elektro
kimyasal, ikili bilgisayar bir "gemi-gelecek" makinesidir. O bir
"ho-naho," "gemi-gelecek" makinesidir: ikilidir.
Bilgisayarlarn ok seici olduunu hatrlayn. Her saniyede
2 . 000. 000'dan fazla mnferit bilgi paras alyorsak, bilgisayar
bunun ancak 2 . 000 kadaryla baa kabiliyor. Dolaysyla her
saniye aa yukar 1 . 998 . 000 gereklik parasn reddediyor ol
mal. zmsedii bu 2 .000 paray almaya neye dayanarak karar
veriyor?
Basit. Sadece programlanm dnyay alglaynn onaylayp ge
erli sayd paralar seiyor. Bu alglar da inan sistemleri for
mundadr. Eer dnyann souk, dmanca, korku dolu bir yer
olduuna inanrsa , o zaman sadece bu inancn doru olduunu
kantlayan bilgiyi kabul edip zmser. Dier her eyi reddeder
ya da anlaarak -uzlaarak- deitirir. rnein, ie yaramaz (bil
gisayarn hakim inanc buysa) veya aptal ya da irkin olduu
ma , Irak'n kt olduuna inanrsa , o zaman sadece benim ya da
dnyann bu grn onaylayp geerli klacak paralar alp
zmser.
Hafza tembeldir; cahil eitim sisteminin atad imkansz
grevleri yerine getirmek istemez. Bu yzden her eyin olmas
=
52
6. Blm: Sol Yankre kili Bir Bilgisayardr - Zihin Merkezi
gerektii gibi olduunu dnr ve hayli seicidir. Bu ekilde,

otomatik pilota bal olarak hayatn srdrebilir ve zamannn
ounu yapmay en ok sevdii eyi yaparak harcar: hayal ede
rek. Beynin sol yarkresi zamannn ounu hayal kurarak, rya
grerek geirir. Sonra da yaratt ryalara, gerekmi gibi davra
nr. Hayalle gerek arasnda ayrm yapmaz. Hafza-nitesine gre
A=A=A'dr ve B diye bir ey yoktur. Ona gre , hayalleri her trl
harici fenomen kadar gerektir. Ve programlanm bir robot gibi,
gerekmiesine onlara karlk verir, onlara gre davranr, onlara
inanrm. Sadece iyi olana nem vermek iin programlandysa,
kendini iyimser olarak etiketler; sadece kt olana nem vermek
iin programlandysa, o zaman kendine gereki der. yimser
ktmser = ikilidir; kendini gzlemleme bu iki u arasnda n
c bir g yaratr, dengeleyici ya da "uzlamac" bir g, Buda'nn
deyiiyle bir "Orta Yol."
Ben
53
Kelimeler Eylem Deildir

Baz insanlar tandm,
zellikle de niversitede,
kim iyi bir konuma yapsa
veya dergilere uzun bir makale yazsa,
bu onu eylem insan yapar sanrlard.
Kzlderililer iin dorusunu bilirdi.
Bir sava savaa gitmeden nce
konumazd.
Dierleriyle beraber terleme adrna girer;
davul alp ark syler dua ederdi.
Ardndan gn boyunca inzivaya ekilirdi,
lmne hazrlard kalbini.
Gitmeye hazr, dar ktnda,
kadn balta ile yayn uzatrd ona.
Tek kelime konuulmazd.
Bazlar l bazlar ar yaral dnerdi.
Byk bir ate yaklrd; herkes toplanrd
sava hikayelerini dinlemeye.
Savalar gler glerdi,
birbirlerine akalar yaparak,
olup bitenlere dair gerek hikayeler anlatarak.
Yaralarn iyileeceini,
Kularn llerle besleneceini bilirlerdi.
Kzlderililerin bir laf vard:
kelimeler yere der
kpein boku gibi;
ameller ge ykselir
bedenden ayrlan ruh gibi.
(Red Hawk. SioLX Dog Dance, 37)
54
6. Blm: Sol Yakre ikili Bir Bilgisayardr - Zihin Merkezi
7.
BLM
Kr Nokta - Ele Geirip Tketme Dngs

Her fenomen bir enerji alanndan kar: bedenin her dncesi,
her hissi, her an belli bir enerjinin davunmudur ve simetrik
olmayan insanda, bir enerji srekli byyerek dierini bastnr.
Zihin, duygu ve beden arasndaki bu bitmek tkenmek bilmez
arpma ve savrulma, bir dizi dalgalanan drt retir;
bunlann her biri aldatc bir biimde kendisinin "ben" olduunu
iddia eder: biri dierinin yerine gemek isterken gerek bir niyet
sreklilii, gerek bir istek yoktur, sadece egonun irade gc
ve bamszlk yanlsamas iinde olduu, hepimizin yaad
kaotik eliki kalb vardr.
(Peter Brook. "The Secret Dimension, " 30)
Her ey bir ey yer ve bir ey tarafndan yenir, kanun budur.

Galaksiden atomik paracklara , Tanr'dan mahluka, Dnya'dan
insana kadar her seviyede iler bu kanun. Bu kanunla ilikili bir
ey daha vardr: beslenen ey glenir; beslenmeyen ey lr. Yu
kars aas gibidir ve fizikte geerli olan metafizikte de geerli
dir. Ruhumuz, kanuna uyacak ekilde anahtar bir elementin ya
da farkl geleneklerde eitli ekillerde adlandrlan ("kirlenme"
veya "kramp" veya "ana zellik" veya "ana kusur" veya "ana defo"
veya "kk zorba" veya "kr nokta"*) sinirsel bir yapnn etrafnda
ina edilmitir - alma'nn farkl geleneklerinde, egonun* ana,
Ben
55
belirgin veya merkezi ekirdei, temel nevrozu ya da inan sistemi

baka ekillerde adlandrlr. Ama benim psikolojim bu defo etra
fnda oluur ve grnmez kalarak i dnyay ynetir. Dahas var
ve anahtan da u : Defoma bamlym! Ona inanyorum ve hayatm
ona veriyorum. Zihin-duygu-karmaasn bu ynetiyor. Dikkati
ele geirip tketen de bu. Srekli olarak beslenmesi gereken bu.
"Kk zorba"y seviyorum nk o tam olarak byle bir ey ve
byle davranyor. aman geleneklerinde bu terim sk kullanlr.
Ama bizim amalanmz iin ona "kr nokta" demeyi tercih edi
yorum nk bu bilincimdeki eylemini ok basit ve net ekilde
ifade ediyor: iimdeki mevcut enerjiyle besleniyor ama yle bir ya
pya sahip ki gnlk yaammda benim iin grnmez. ncillerde
sa yle der: "Komunun gzndeki bir zerreyi [bir toz parasn,
rh] grmek, kendi gzndeki bir kirii [aty tutan bir ktk, rh]
grmekten kolaydr." Bu bir kanundur. yle bir ekilde ina edili
riz ki kendi defo!anmz gremeyiz ama komulanmznkini hemen
grebiliriz. Dnya, defolu ruhlar iin bir okuldur. Her birimizin,
gelien ruhlar iin besin olmas gereken bir defosu bulunur. Bu
yzden her birimizin, insann psikolojisinin etrafnda kurulduu
bir kr noktas vardr. Hayatmzn idamesini ve ilikilerimizdeki
kontrol bu kr nokta salar. Bakalan onu grebilir, biz gre
meyiz. Ve bilge bir adam, eer bir bakas bana kr noktamn ne
olduunu syleyecek olursa onu reddedeceimi ve bende byle bir
ey olduunu dnebildii iin ona kzacam bilir. Ancak yarg
lama olmakszn, uzun bir sre boyunca yaplan sabrl ve drst
kendini gzlemleme, bir insana kendi kr noktasn grmek iin
netlik, drstlk ve g kazandracaktr.
Kr nokta, kendi besini iin dikkat enerjisini alar. eride tek
bir merkezde yaamaz. Zihin ve duygu merkezlerini ortaklaa 1
olarak kullanr ve onlardan birbirini karlkl etkileyen zihin
duygu-karmaas (baz geleneklerde buna "labirent"* denir) ya1) Ortaklaa olarak, birleik yaayan, birbirine bal, sembiyotik.
56
7.
Blm: Kr Nokta - Ele Geirip Tketme Dngs
ratr. Bazen bir dnce kalb, bazen bir duygu ya da alkanlk

kalb olarak su yzne kar ve ounlukla dnce duyguyu
tetikler. Bu yzden, bir karmaa yaratr. Mesela, benim iimde
ki kr nokta kendinden nefret etmedir ve yalanla, reddedilme
korkusuyla , panikle, iliki korkusuyla, samimiyet korkusuyla ,
paranoyayla , aldatmayla , fkeyle ve kendi kendine zarar veren
davranla gayet iyi bir ekilde korunup maskelenmektedir. Bu
yzden yllar boyunca, yalan sylemek, reddedilme korkusu gibi
alkanlklar kr noktann kendisi sandm. Kr nokta, benden
gizleniyordu , ama altka katman katman. ilerleyip bir eyin
ardnda hep baka bir ey olduunu fark ederek ekirdee ula
tm. Bu ekirdek, kendinden nefret etmeydi. Bu ekirdek dierle
rinde agzllk, kskanlk, yalan, sabrszlk, histeri, mutluluk,
ehvet, kskanlk, dedikodu, sululuk, sulama, kibir, gsteri
gibi pek ok baka ey olabilir. Benim iin, "e yaramam" demek
kr noktamn eylemde kendini gsterme biimidir.
Kr nokta beslenir ve bylece gittike glenir. Bir beslen
me dngsnde hareket eder; yani tek , sembiyotik bir nite
oluturan yars vardr; her iki yarm da daima birlikle alr ve
bir yarm dierini, bedeni takip eden glge gibi izler. Beslenme
dngsnde her bir yarmn ok nemli fonksiyonu vardr, yani
kendini gzlemleme eer sadece dngnn bir yarmn yakalar
sa, bu eksik bir gzlemleme olur ve dng yine amacna ular.
Dngnn sadece bir amac vardr: dikkati ele geirmek ve ar
dndan tketmek. O dikkatle beslenir (yani bizim tmyle ibaret
olduumuz eyle; biz dikkatiz bilinciz). Bylece , kirlilik beni
yer. O zaman, kurallara uygun biimde, burada ancak iki olaslk
mmkndr: ya kr nokta dikkati tketir, onu tamamen yer ya
da dikkat kr noktay tketir, onu tamamen yer: ite, ruh byle
geliir. Newton fiziindeki maddenin ilk kanununu yorumlaya
cak olursak: Enerji yaratlamaz ya da yok edilemez, ancak d
ntrlebilir. Burada "aktarlabilir" kelimesinin yerine "dnt
rlebilir"i kullandm; yine de "aktarlabilir" kelimesini zellikle
=
Ben
57
vurgulamak istiyorum. Evrenin her tarafnda srekli bir enerji

aktarm vardr; Gne'ten Dnya'ya , Dnya'dan insana, vs. Bu
durum i dnya iin de geerlidir. Ayrca kr noktayla gerek
leen meru bir enerji transferi de sz konusudur; gda kayna
grevi grebilir, asl ilevi ruhun geliimi iin gda kayna ol
maktr, bu yzden gerekten deerlidir. Bylece, yarglama ya da
herhangi trde bir mdahale olmakszn doru ekilde ynetil
diinde, kr nokta dikkati besler, enerj isi dikkate aktarlr. br
trl ynetildiinde, kr noktayla zdeleildiinde ve gzlenen
ey yarglandnda, dikkat enerj isi ona aktarlr. Biri byrken
dieri zayflar. Kural byle iler.
Beslenme Dngs yle alr:

l. Ele Geirme: lk bata eylem vardr - alkanlkla yaplan, do
laysyla da iyi tannan ve fark edilebilen her trl eylem i grr;
bu kskanlk ya da haset, veya ehvet, veya agzllk, veya bir
dilim pasta daha, veya nefret , veya tartma, veya mdahale etme,
veya her hangi bir alkanlkla yaplan , mekanik, otomatik pilota
balanm eylem olabilir. Kr noktaya kar sahip olduum avan
taj , bu tr eylemlerin tmyle ngrlebilir olmasdr ve bun
lar 10.000 kez grnce (ya da daha fazla - ben yava renen
biriyim) ortaya ktklar anda bunlarn farkna varabilirim ve
beni nereye gtreceklerini -her seferinde- tam olarak bilirim.
Bylece dikkatimi bedene odaklanm halde tutarak ve her ne
yapyorsam yapaym ya da etrafmda ne oluyorsa olsun, rahat bir
bedende imdiki anda kalarak, o daha ortaya bile hmadan, ona
hazrlhl olabilirim: kendimi bulurum, bedenimi ynetirim.
Rahat beden drst bedendir. Dikkat eer doru yerdeyse
ele geirilemez cereyan eden eylem her ne olursa olsun (ks
kanlk, haset, agzllk, ehvet, yas, ikinci bir dilim pasta, vs. )
bedensel duyumsamalara odaklanp bedeni rahatlattm srece
dikkat ele geirilemez.
=
58
7.
Ama kr noktann etrafna kurulan ego, dikkati neyin yakala

yp esir alacan bilir nk onu neyin ilgilendirdiini ve by
lediini 10.000 defa grmtr; mekaniktir, tekrarlarla doludur,
allagelmitir -alkanlklarn bedenidir- ve bu dngnn ilk
yarsnn yegane fonksiyonu udur: dikkati esir etmek.
il. Tketme: Beslenme dngsnn ikinci yars otomatik
man , alkanlkla , bu yzden de ngrlebilir ekilde birinci ya
ry takip eder: bu eylemin yarglanmasdr (yani , zdelemedir).
Kskancm, hasetiyim, ehvet dknym , fkeliyim, nefret
doluyum, ok fazla yiyorum, olumsuz laflar ediyorum, dedikodu
yapyorum, vs. Bunun peinden hemen eylemin yarglanmas
dngnn ikinci yars gelir. ilk bata etki, ardndan tepki olur
- bu kanundur (Newton'un nc hareket kanunu: Her etkiye
eit ve zt ynde bir tepki vardr.) Kendi iimde gzlemlediim
eylemi deitirmeye altmda, sadece yarm bir gzlem yapa
rm; deitirmeye altm sreci tmyle gzlemlemi olmam.
Bu srecin sadece bir yarsn grmmdr ve bu eksik bilgi ya
da gzleme dayanarak, bana zarar veren ve alma'm riske atan
bir karar veririm , nk benim iin neyin iyi olduu konusunda
ok az ey biliyorumdur ve bedenimde olan bitenlerin ne denli
krlgan bir dengesi olduunu anlamyorumdur. Tek bir eyi bile
deitirecek olsam, her ey deiir ve baladmdan daha kt
bir duruma debilirim.
imdiye dek grmediim ey, deitirmek istediim davra
n ya da daha kesin bir ifadeyle alkanln ayr bir sre olarak
var olamayacadr, o daha byk ve tam bir dngnn parasdr
- yani, sadece bir paras olduu byk davran dngsnn
iinde var olmaktadr. Bir dng , bir emberdir. Yalnzca al
lagelmi davran gzlemlemek, emberin sadece yarsn, 360
derecenin tamamn deil de 1 80 dereceyi gzlemlemektir. Al
kanl deitirmek istememin nedeni, gzlemlediim alkanl
yarglam (onunla zdelemi) olmamdr. Basit, aikar. Bir eyi
kt, yanl, ayp vb . ekilde yarglamadn srece onu dei=
Ben
59
tirmek istemem. te ilgin olan da bu: alkanln yarglanmas

alkanlktr. Gcn ve dayanklln kazanmak iin alkan
lk kt, ie yaramaz olarak yarglanmaya bamldr. Alkanlk
iki, eker, pornografi, dedikodu -gzlemlediim her neyse- de
ildir, alkanlk (bu rnekte) iki imek ve kendimi itiim iin yar
glamaktr = dngnn tamam, btn ember, 360 derece. Bu
btn ember, insann kendisini olduu yerde, hizada tutar: be
nim durumumda, kendi kendinden nefret etmede. Gzlemledi
im eyi yarglamann altnda yatan g budur. Ego iyi olmamak,
sorunlar olmak, krlm olmak ve ardndan sorunu zp zarar
tamir etmek konusunda bana baldr. Ego = sorun-ve-sorunu
zmektir. Eer hi sorun yoksa, tamir edilecek bir ey, bir ego
da yok demektir. Basit.
Yarglamann (dngnn ikinci yars) sadece bir fonksiyonu
vardr ki o da : dikkati tketmektir. Kirlilik, kr nokta, dikkat
le beslenir ve onu tketir. Bylece, kanuna uygun olarak, gittike
glenir: Beslenen ey glenir, bu kanundur.
te yandan, dikkat egoyu yiyerek hayatta kalr ve glenir =
beslenme dngs byledir: lk yarnn (eylem) dikkati ele ge
irmeye ihtiyac vardr, eer dikkat yerinden ayrlmazsa nne
ne kadar ekici bir grnt atlrsa atlsn, dikkat bedeni duyum
sayp rahatlatmaktan uzaklamaz; ikinci yan tepkinin (yargla
ma) dikkati tketmeye ihtiyac olmaz; eer dikkat sabit, yerinde,
bedene odaklanm ve bedeni rahat tutarak kalrsa. Eylemle ya
da tepkiyle ele geirilemez. Bylece , beslenme dngs dikkati
besler ve i dikkatim (ki bu da ruhtur) daha da glenir, ele gei
rilmeden gittike daha uzun sreler odaklanm kalabilir.
Bu yzden, kendini gzlemlemenin birinci ilkesi udur: yar
glamamak. Bu, yarglamann duraca anlamna gelmez. Onunla
zdelemeye bir son vereceim ve bylece onun beni yemesin
dense benim onu yiyeceim anlamna gelir. dikkat ancak her
gn doru dzgn beslenirse glenebilir; bu yzden oturma
uygulamas nemlidir - bu bana kesintisiz, dikkatim dalma=
60
7.
dan yarm saat boyunca dikkati temellenmi ve yerinde tutma

uygulamas salayacaktr. Dikkat ne zaman ele geirilecek olsa
"kendimi hatrlar hatrlamaz"
yakalandmn bilincinde, far
knda olup "tekrar balarm. " Burada hepimiz acemiyiz . Ben bir
acemiyim. Bir gn boyunca, tekrar tekrar batan balarm. Zihin
duygu-karmaas tarafndan tekrar yakalanp tketilmeden nce ,
yava yava "kendimi hatrlarm" (= bedeni bulurum, dikkatimi
bedensel duyumsamaya veririm ve bedeni rahatlatrm).
Her gereksiz dnce, yersiz duygu ve gereksiz gerilim kr
noktama hizmet eder ve eninde sonunda, kanlmaz ve ngr
lebilir ekilde dikkati o kr noktaya gtrp ele geirir geirmez,
tketip bitirecektir. Bu yzden: bedendeki gereksiz dnceyi,
yersiz duyguyu ve gereksiz gerilimi gzlemleyin. Rahat beden =
drst bedendir. Yarglamayn, mahkum etmeyin veya eletirme
yin, sadece gzlemleyin. Ayy ya ben yerim ya da ay beni yer.
Kr noktann yegane amac kendini beslemektir ve onu en
iyi besleyen kalplar tekrar tekrar sahneleyerek bunu yapar =
alkanlktr (zihinsel, duygusal ve fiziksel). Ve bylesi kalplara
daima bedende gereksiz gerilim elik eder. Herhangi bir sebepten
byle bir kalp ortaya ktnda, onu orada tutup gbek deliime
doru nefes alsam ve bedeni rahat braksam ne olurdu? Bunu ken
diniz bulun; sadece bir szde uzman byle yapmanz syledii
iin deil, o szde uzmann duvarda asl diplomalar ve sertifi
kalar, isminin ardndan gelen bir unvan olsa bile. Kendiniz do
rulayn veya dn alnm bilginin , baka insanlarn fikirlerinin
ve kendi kr noktanzn klesi olmaya devam edin.
Gzlemlenen eyi deitirme abas enerji israfdr - o asla
deimez. Alldk ve mekaniktir, onu deitirme abalarna, iki
kat bir ele geirip tketme abasyla karlk verir. Bunun yerine
deiebilecek olan, gzlemleme yoluyla idrakin ar ar ve sabr
la birikerek, gzlemlediim eyle olan ilikimin deimesidir yani,
"labirentte" depolanan dramalarla ve grntlerle kolayca zde
lemem, dolaysyla onlarla olan ilikim 1) nyargsz; 2) nesnel;
=
Ben
61
3) zdeleilmemi olur. Gzlemlenen eyi deitirme abasnn

sonucu , yarglamadr. Bu yzden "ele geir ve tket" dngs
nn ikinci yars, beni gzlemlenen eyin yarglanmasyla ele
geirir. Beni her seferinde yakalayan bu yarglamadr ve benim
durumumda, kr noktam (kendinden nefret etme) salam ve iyi
beslenmi tutar.
Yarglamaya nihayetinde yersiz duygu elik eder - bu yzden
yersiz duygu, labirentin alarn rdnn ortaya kmasdr. Bu
ani bir geribildirim mekanizmasdr. Bu yzden, kendini gzlemle
menin temel kural, yersiz duyguyu gzlemlemektir. Aynca yarg
lamaya kanlmaz biimde gereksiz dnce elik eder. Dolaysyla
gereksiz dnce, labirentin alarn rdnn ortaya kmasdr.
Bu ani bir geribildirim mekanizmasdr. Bu yzden, kendini gz
lemlemenin temel kural, gereksiz dnceyi gzlemlemektir. So
nunda yarglamaya, kanlmaz biimde bedendeki gereksiz gerilim
elik eder. Bu yzden, kendini gzlemlemenin temel kural, beden
deki gereksiz gerilimi gzlemlemek ve onu rahatlatmaktr. Bunlar
ruhun gelimesine, bymesine ve olgunlamasna yardm eden
ani geribildirim mekanizmalardr. Kusur deildir bunlar, uyanma
ma yardm eden arnaanlardr. Bunlar ruhun gdasdr.
Daha bilinli olma ynnde hibir aba, ne kadar kk olur
sa olsun asla ziyan olmaz. Bu alma'nn bir kanunudur. Her
gzlemlediimde, iimde bilinli bir ey (dikkat) beslenir; by
lece homeopatik olarak, her seferinde bir gzlem zerresi byr.
Bilinli hibir ey ziyan olmaz. Bu , kanundur. "Byk" ilgimi
ekmiyor. "Kendimi tanmak" iin sabit, sabrl , dikkatli, kanunla
uyumlu abalarla ilgileniyorum. Bu bizim zgrlk umudumuz
dur. Akla yerlemi umut, deliliktir. Duygulara yerlemi umut,
yas ve ac ekmedir. Kendini gzlemlemeye yerlemi umut, g
ve bilgeliktir. Daha fazla bilin retir nk dikkati besler. By
lece olgunlarm.
62
7.
Sen Nesin Biliyor musun Dostum

Benzin istasyonuna girerken arabamla
bir kadn kveriyor bir pompann arkasndan
ve yolumu aniden kesiyor.
Freni kklyorum, komaya ykleniyorum
o da duruyor, pencereden uzanp
bana baracak kadar bir sre,
Sen nesin biliyor musun, dostum'
Evet.
Biliyorum.
Ben kyla gaz pompas arasndaki fark bilmeyen
kk mutsuz bir zavallym;
bildiim her eyi bir dolara gsterecek
kendini beenmi eitimli srn tekiyim.
Bir efkat zerresi gsterecek ilk kadna
kendimi satmaya raz
korkmu gergin yalnz bir katym;
sersem ve iflah olmaz bir aptalm
buraya nasl geldiimi ve
imdi ne yapacam merak ediyorum; nc snf bir airim
Tanr'nn krgn ve mahvolmu bir sevgilisi
Dharma'ya takl kalm manevi bir enkaz,
Ustalarn retileri iin
gereklik dilenen bir pezevenk, ama
asl renmek istediim ey,
bunlar o kadnn nasl bildii?
(Red Hawk. The Way of Power, 1 7)
Ben
63
8.
BLM
lk Tepki Veren - Varsaylan Pozisyon

1
ayet net bir ekilde gzlemliyorsak, greceimiz ey (belki

hemen deil ama ileme devam edersek) "Ben"in asla fkeli
olmaddr. Greceiz ki fke "Ben"i evreleyen ama ona
nfuz etmeyen bir takmyldzda ortaya kar.
(Lozowick. Feast ar Famine, 1 2 1 )
Sen bir memeli bedenindeki ruhsun, ah bitap Yolcu. Bu yzden,

bu bedenin nasl ilediini, harici belirtileri kadar i fonksiyon
larn da bilmek ok nemlidir. Memeliler be ekilde renir:
gzlemleyerek, tekrar ederek, modelleyerek, deneyip yanlarak
ve oynayarak. Kendini gzlemleme, bu be renme ynteminin
tmn kullanr. Zihin-duygu-karmaas, merkezi sinir sistemi
ne fiziksel olarak baldr. Varsaylan pozisyon ise, btn meme
lilerin merkezi sinir sistemindeki ilk tepki veren, hayatta kalma
gdsdr. Yani bir memelideki sfr noktasdr ve bu, bizim ii
mizde de vardr. nsanlarn ou, mrlerinin byk blmn
hayatta kalma modunda geirir: her trl ac tehdidine -gerek
ya da hayali olsun- kar ilk tepki hayatta kalma gdsdr. Bu
iimizdeki en hzl eydir (igd merkezi) , merkezi sinir siste1)
Default.
Ben
65
mine fiziksel olarak baldr, heyecanldr ve gldr. Bedeni

zarar grmekten koruyan yegane fonksiyondur.
Hayatla kalma gds gbekte konumlanmtr (igd mer
kezi) ve iki en eski, ilkel, temel duyguya ev sahiplii yapar: fke
ve korku . Bu iki temel duygunun her biri, beraberinde bir eylem
ortaya karr. Eer, benim doama gre , ac tehdidine tepkim
fkeyse o zaman elik eden eylem savamak olur. Eer, benim
doama gre, tepkim korkuysa o zaman elik eden eylem ka
maktr. Bu yzden, biyologlar hayatta kalma gdsn "sava
ka sendromu" olarak adlandrr. gd merkezi, hareket mer
keziyle hemen hemen ayn hizadadr.
lk tepki daima ve sadece bencilcedir hayatla kalma kor
ku-temelli (Bay jay Landfair'e bu reti iin teekkrler) . Baka
trl olamaz; hayatta kalmak daima ve sadece "benimle" ilgilidir.
"Hayatta kalma gds ," igd merkezinde bulunur. Hayatta
kalma gdsnn, insan biyolojik enstrmanndaki stnl
n nceden vurguladk: ilk bilenin ve tepki verenin daima o ol
duunu dnrm (Ouspensky duygularn daha hzl olduunu
syler; bu konuda hemfikir deiliz) . Bu yzden, acya ya da ac
tehdidine -ister gerek ister hayali olsun- ilk tepkim daima ve sa
dece bencilce , korku-temelli ve hayatta kalmaya yneliktir; bunu
tahmin edebilirsiniz, imdi de yarglamadan, sabrl ve dikkatli
bir gzlemle bu bilgiyi kendiniz iin dorulamalsnz. Yargla
mak neden? Bu davran, memeli-enstrmanna fiziksel olarak
balantldr. Memeli daima igd merkezine gre tepki verir.
Bu yanl deildir. Byle olmas gerekir.
ou insan ilikisini hayatta kalma gdsnn dnda yaar
ve srdrr. O yzden dnya byledir ve bizler birbirimize o
yzden byle davranrz . Hayatta kalma gds, "gze gz, die
di"tir. Eer sen bana zarar verirsen ben de sana zarar veririm,
sadece elimden geliyorsa bunu sert yaparm. Dolaysyla bu, hem
kiisel hem de kresel dzeyde sregelen bir savatr. Hayatta
kalma gds bilinsiz ve mekaniktir. Byle de olmas gerekir
=
66
8. Blm: lk Tepki Veren - Varsaylan Pozisyon
nk birisi trafikte yolumu keserse bunun stne dnecek ya

da deerlendirecek vaktim olmaz; bunlar daha sonra gelir. Za
rardan kanmak iin yoldan karm. Sen bana zarar verirsen
ben de karlk veririm. nciller bana "br yanan dn" diye
emrederken, ou insanda bulunmayan ok yksek seviyede, bi
linli ve olgun bir davran kastediyor. Benim ilk tepkim daima
ve sadece bencilcedir.
Bir bakasnn szleri ya da eylemleriyle zarar grdnde ,
sadece insan memelisinin bu konuda bir seenei vardr ve sa
dece kendini gzlemleyen insan memelisi byle bir seenekten
kendine fayda salayabilir. Aksi takdirde, "biyolojik mecburiyet"
beni esir etmi olur. Enstrman , ne yapmak iin yaratldysa onu
yapar. Ben bunu ilikimde tekrar tekrar yaparsam ve karmdaki
de bana ayn ekilde davranrsa, sonu kiisel ve kresel bir l
ekte, baarszla uram bir sr iliki olarak kendini gsterir.
Ne kadar kk olursa olsun, her trden kalp krklna srek
li olarak fke veya korkuyla -intikam alarak, misillime yaparak
veya sevdiim kiiye srtm dnp sevgimi ondan esirgeyerek
(bir dier pasif misilleme)- tepki verdiim srece hibir iliki
devam edemez. Yalnzca bilinli bir varln byle bir durumda
seenei olabilir. Ve bizler halihazrdakinden ok daha bilinli
olabiliriz. Hayatta kalma gdsn alma uygulamasna teslim
etmek, "br yana evirmek" gerekten ok yksek bir uzman
lktr; amanik geleneklerde buna "Sava Manevras" denir. Bu,
acya veya ac tehdidine mantkl bir tepki vermektir. gd,
mantkl deildir.
Ama ite kr noktann yapmad ey budur. Mantkl tepkiyi ,
beslenme ihtiyacn tatmin etmek iin tamamen alakasz klar.
Mantkl tepki, onun istedii veya ihtiya duyduu son eydir.
Mantkl tepki vermek, onun sonunun gelmesi demektir. Bu yz
den tepkimi memeli, ani, bencil ve mantksz tutmakta ok b
yk menfaati vardr.
Ben
67
Dolaysyla alma yapan insan , sradan insann acya veya

ac tehdidine verecek iki olas tepkisi olduunu bilir. Ayrca, ha
yatta kalma gdsnn, bakasnn iindeki ilk tepki veren ol
duunu bilirim. Dahas , bu ilk tepkinin sadece ve daima bencilce
olacan da bilirim. Bu , organizmann hayatta kalma meselesidir.
Nokta. Bu yzden de ilk gelir. Bizi yemeyi seven devasa yrtcla
rn andan byle sa ktk. Acya veya ac tehdidine verilen bu
ilk tepkiyle fiziksel bamz var. Baka seeneimiz yok.
Ama alma yapan insann, hayatta kalma gdsnn aniden
ortaya kmas durumunda tepki verip vermeyecei konusunda
bir seenei vardr. Bu ani emre gre davranp davranmayacam
konusunda bir seeneim vardr: Sava veya ka! Kendimi bul
may , bedenimi ynetmeyi, tepki vermeden, yarglamadan, hi
bir eyi deitirmeden gzlemlemeyi ve adrenalin dalgas mer
kezi sinir sistemine gnderilip bedeni savamaya veya kamaya
hazrlarken bedeni rahat tutmay seebilirim.
Bilinli varlk gbekten (igd merkezi) solunum yapar ve
bedeni rahatlatr. Bylece gelen enerji dalgas dnr - bizle
rin sevgi, bilgelik veya sadece alma-enerjisi dediimiz, daha
yksek ve iyi bir enerj i halini alr. Bu enerjiyi kar saldrda bu
lunmak veya srtm dnmek iin deil, hem i tepkimi hem de
karmdakinin eylemlerini nesnel bir ekilde anlamak iin kulla
nlrm. O zaman kendi iyiliim ve olas en verimli yol hakknda
sakin bir deerlendirme yapabilir ve kiisel olarak bana bedeli
ne olursa olsun, ilikinin en yksek potansiyeline ulamasna
yardm edecek yolu seebilirim . Baz uyanm (farkna varm)
insanlar buna koulsuz sevgi der. Merkezi sinir sistemindeki
"ilk tepki veren"le birlikte, igd merkezinde deil de duygu
merkezinde yerleik olan "varsaylan pozisyon" diye bilinen ey
bulunur. Duygu merkezi, zihinsel merkezden kat kat daha hz
ldr. Duygu merkezinin ii lmektir - hayatta kalma ansn en
st dzeyde tutan biyolojik enstrmann merkezi sinir sistemine
fiziksel olarak bal bir lme aygtdr. Bu yzden, igd mer-
68
8. Blm: lk Tepki Veren - Varsaylan Pozisyon
kezinin hayatta kalma gdsyle ok yakndan alr. Duygu

merkezi sadece bir eyi ler: herhangi bir durumda, anda veya
insandaki tehlike miktarn; tamamen baka bir ekilde ifade ede
cek olursak, sadece bir eyi ler: herhangi bir durumda, anda
veya insandaki mevcut durumla beslenme miktarm. Ne kadar
ok beslenirse , daha az tehlike, dolaysyla da bedende daha az
gerilim ortaya kar. Bylece, hayatta kalma gds "irkilen tep
kiyle" tetiklenmemi olur.
Duygular sadece bedendeki enerjidir, ilevleri bulunulan ev
reyi tehlike veya sevgi bakmndan tartmaktr. Ne daha fazlas ne
de daha azdr - bedendeki enerj idir. te burada mesele ilginle
iyor: sadece bir enerj i vardr - ve o da bedende akp durur, aksi
takdirde beden lecektir. Bu "sadece bir enerji" olan ey nedir?
Sevgi . Yaratc tarafsz, nesnel sevgidir ve bu sevgi-enerjisi srekli
olarak tm canllarn iinde akar, yoksa yaayamazlard.
Ama bir eitim, koullanma, programlanma sonucu olan in
san biyoloj ik enstrman , bu enerj iyle zdelemeye ; retilen ve
hayatta kalmak iin elzem olduuna inand eyi ele geirmek
iin mkemmel ekilde ileyen "paradigma"ya (= "zihin yaps")
uygun ekilde, onu eitli "ruh hallerine" dntrmeye eitil
mitir. Bu eitli ruh halleri, baarl olduklar zaman, hayatta
kalmam iin gerekli olduunu sandm eyi elde etmemi salar.
Bu yzden alkanla dnrler; birer "varsaylan mekanizma"
olarak duygusal merkeze "dorudan bal" olurlar, bylece a
r tehdit altndaki anlarda, merkezi sinir sistemi ve onun duygu
merkezi blm, hemen bu allagelmi ruh hallerine geecek
tir. Depresyon byle bir ruh halidir mesela. Pek ok insann en
sevdiidir. Neden? nk beni kurtarmaya ve bana bakmaya mey
ledebilecek insanlann dikkatini eker = hayatta kalmadr. Elbette bu
tr mantk yrtme, davranma ve alkanlk, ben ok kkken,
ihtiyacm olduu zaman uygun tepkiyi ya da bilgiyi vermeyen
bakclarn yaratt bir sonutur. Burada "hata" yoktur, sadece
kendi koullanmalarna gre, allagelmi tepki kalplarn uy-
Ben
69
gulamaya sokan memeliler vardr. "Babalarn gnahlar, drt

nesil boyunca oullarn peini brakmaz" (Hicret 34:6-7). Yani,
allagelmi duygu , dnce ve ruh hali kalplar, ailelerin so
yaalarnda yzyllar boyunca , bir nesilden dierine aktarlarak
hi durmadan devam eder (burada "drt nesil"le kastedilen = hi
durmadandr) . Bu allagelmi duygusal kalplar, iinde bulun
duum ortamda bir tehdit -gerek ya da hayali olsun- ba gster
diinde varsaylan bir konum halini alr.
Yani, bir ailede varsaylan ruh hali fke, bir dierinde depres
yon, tekinde Polyanna mutluluu , bir bakasnda uyuturucu
bamll, dierinde duygusal geri ekilme -hem fiziksel hem de
duygusal, buna benzer terk edilmilik hali- olabilir. Liste uzayp
gider. Duygu, bedendeki enerj idir, tehlike ya da sevgi miktarnn
llmesidir. Nokta. Benim ne yapacam iki koula baldr: 1)
algladm ve oluturduum paradigma (= zihin-duygu "yaps")
- yani, koullanmam ve programlanmam; ki bu da bir varsaylan
pozisyon oluturur; veya 2) farknda ve bilinli bir insann zgr
dikkati. Farknda ve bilinli biriysem, o zaman amacma gre se
im yapabilirim. Bilinsizce bir alkanln ynettii, sradan bir
insansam, o zaman benim "varsaylan mekanizmam," allagel
mi ruh hali-seimlerim benim yerime tercihte bulunacak, al
kanlk benim adma konuup benim sesimi kullanacak, alkanlk
benim yerime hareket edecek ve bylesi (bazen hayat deitiren)
seimlerin yol at sonularn bedelini demek bana kalacaktr;
bazen mantkla ya da bilinle deil de sadece alkanlkla hareket
eden insan biyoloj ik enstrmanndaki mekanik, bilinsiz, alla
gelmi bir oluumun yapt bir seim yznden hayatmn geri
kalan boyunca bedel demem gerekecektir. Depresyon bylesi
bir alkanlktr. Daima deilse de ou zaman nedensizce orta
ya kar; ona karlk veren eylemlerim de yle. Enerj idir - bu
enerjiyle ne yapacam ve onu nasl kullanacam, i durumuma
baldr: ya allagelmi, bilinsiz, mekanik davranacamdr ya
da bilinle, bir ama dorultusunda, tasarlanm ekilde.
70
8. Blm: ilk Tepki Veren - Varsaylan Pozisyon
lk tepki verenin ve varsaylan pozisyonun ynettii mekanik,

bilinsiz bir otomat olmaktansa, gzlemlediim eye mdahale
etmeksizin yalnzca sabrla, drste, rahat bir ekilde yaplan
kendini gzlemleme ile grmeye , anlamaya ve bir ama dorul
tusunda bilinli seimler yapmaya balayabilirim. Ancak o za
man ilikilerimin baarya ulama, tatminkar olma ve ruhu bes
leme ans olur.
Ben
71
Sevgi Nedir Bilmiyorsun

Piknik yapmaya giderken yolda durup
bir elmal turtayla koca bir paket msr cipsi aldm,
bunlara baylnm.
Piknik yerine vardk, bira itik, kfte piirdik
ve gzel zaman geirdik.
Ne kadar iyi bir adam olduumu gstermek iin,
Elmal turtann kalann onlara braktm
ama cipsi dikkatlice paketleyip
bizim soutucunun yanna koydum ki
eve giderken yanmza alabilelim. Cipse
baylnm.
Ertesi gn msr cipsini almaya mutfaa gittiimde
hibir yerde bulamadm; her keye baktm
ve sonra
amar odasna girdim, kann
amarlan ykyordu, sordum ona:
Msr cipsi nerede?
Kibarlk edip orada braktm,
dedi ve ite kyamet burada koptu.
Kavga edip durduk ama sonunda
her zamanki gibi son buldu: kann gzyalanna bouldu
ve ben ancak o zaman onu sevdiimi syleyerek
rahatlatmaya altm, o da dedi ki, Sen beni sevmiyorsun;
sen sevgi nedir bilmiyorsun. te o zaman dndm,
-yksek sesle deil elbette- bu koskoca bir yalan
ben msr cipsini
seviyorum.
72
8. Blm: ilk Tepki Veren - Varsaylan Pozisyon
9.
BLM
"Ben" Kalabal
. . . ruhun mr sadece, her bir "maske" veya "poz"un
organizmann kontrolnde olduu sre kadardr . . . Genellikle
yaklak on be saniyedir. Bu, daha yce zlerin toplanmas,
mkemmellemesi ve gerek bir ruh haline dnmesi iin
gereken zaman yle dursun, hibir eyi baarmaya yetecek
bir sre deildir.
(E.]. Gold . The]oy ofSacrifice: Secrets of the Sufi Way, 1 3- 1 4)
alma fikirlerinden anlamas en g olanlardan biri, bizim ol

duumuz gibi, daima ve her yerde ayn olacak ekilde iimizde
birleik, tek bir "Ben" deil de bir "ben"ler ynndan olutuu
muz; dzinelerce hatta yzlerce fevri, rakip, muhalif, kendi ken
dine blnp paralanm "benler" olduumuz, bu benlerin her
birinin kendi plan, slubu, ruh hali ve inanlar olduu iddias
dr. Aklla olmas hari, bunu herhangi bir ekilde hemen anlaya
bilmemiz mmkn deildir. Tek, btn, blnmemi olduuma
inanrm ve psikolojik bakmdan yle bir ekilde yaplandrlm
mdr ki i halimin gerekliini grmek benim iin imkanszdr.
Psikoloji, izofreni diye bir durumu etiketlemi ve ona akl has
tal demitir. Yine de tm insanln durumu budur; tantm
herkes, istisnasz , bu i halden mustariptir.
Ben
73
Ama byle bir eyi kabul edemeyiz. Bu ekilde davranmak

bizi tehlikeye atar. Byle insanlarn gittii bir yer vardr. Bu yz
den vurulmaktan, hapse atlmaktan ya da bir akl hastanesine
tklmaktan kanmak iin hepimiz, paralanm gerek i hali
mizi saklamak iin ayrntl klklar, maskeler, eylemler, oyunlar,
yanl kiilikler gelitiririz. Sonunda yava yava bu aldatmacann
gerek kendim olduuna inanmaya balarm . Saldrya veya ifa
edilmeye kar, onu savunmak iin savarm.
Ben bir elikiler ynym. Bunu bakalarnda grrm, ge
nelde ok barizdir ve onlarn nasl olup da ben elikiyi onlara
gsterdiimde bile kendilerinde bunu grmediklerine aarm.
Byle yaptmda ounlukla alngan ve savunmac olurlar, dav
ranlarnda byle bir ey olduunu reddederler. Ben de aynsn
yaparm. imde bylesi tuzla buz olmu, paralanm bir du
rumda olduuma inanamam.
Bunun sonucu olarak , kendimin ve dier herkesin iinde b
tn, birleik, tek, sabit, deimeyen bir "Ben" varm gibi davra
nrm. Bu yzden, eer X bir ey yapacan syleyip de ertesi gn
syledii eyi yapmaynca ben aalanm, fkelenmi olurum
ve X'in yalanc , gvenilmemesi gereken biri olduuna inanrm.
ayet bu aalanma ok bykse veya kck bir ey de olsa
X'le olan ilikimi bile kesebilirim. nemsiz skntlar yznden
ilikileri bitirip dururuz. Neden? nk ilk nce dierlerinin da
ima ve her koulda ayn "Ben" olduuna inanrz ve ikinci olarak,
nk ben pek ok kk "ben" tarafndan ynetilmekteyimdir,
bunlarn her birinin kendine ait plan vardr ve onlardan , kendini
tamamen ok yksekte gren ve X'le olan ilikimi deerlendire
cek yeterlilie sahip olmayan biri, ilikiyi bitirmeye karar verir;
benim adma dnr, konuur ve hareket eder. Byle yapmak,
tamir edilemez zarara yol aar. imdeki kk "ben"in, bir daki
ka, bir saat veya bir gn sonra etkisini yitirecek, ortadan kaybola
cak olan bu fevri davrannn bedelini hayatm boyunca demek
zorunda kalabilirim.
74
9. Blm: "Ben" Kalabal
Ve ertesi gn bana ne halt etmeye X'e yle laflar ettiimi ve

davrandm soracak olursanz, son derece drst bir ekilde,
"Bilmiyorum. Aklmdan ne geiyordu hi bilmiyorum," diyece
im. Ya da X'i sulayp ona kar olan davranm en bariz yalan
lar ve bahanelerle hakl karmaya alacam . Benim durumum
bu ve imdiye dek tantm, istisnasz her bir insann durumu
da bu. Bu paralanma hali, hayatm ynetiyor. Bu yzden tek
bir eylemimi bile onu mantkl sonucuna ulatracak kadar uzun
srdremem; zellikle de bu eylemin uzun zaman srdrlme
si gerekiyorsa; gnler, aylar veya hatta yllar boyunca . . . Belli bir
yola girerim, hatta bu benim iin byk neme sahip bir ey
-mesela evlilik- de olabilir, ama yzlerce elici sebebiyle yoldan
sapmaya balarm, ta ki sonunda kendimi asl eylemin gerektir
diinin tam zddn yaparken bulana dek. Boanrm ya da fuhu
yapar, ier ve evliliime korkun zararlar veririm. Byle eyleri
nasl yapabilmiimdir? ok basit. Tanr'nn huzurunda yemin
eden "ben," hi ayrlmayacana, lene dek hep sadk kalaca
na yemin eden adam, insan biyoloj ik enstrmannn kontrol
elinde olduu srece bu szleri tm _kalbiyle vermitir. Ama bir
baka "ben" kontrol ele geirir geirmez, hepsi unutulur. Veya
daha kts, imdi hakim olan "ben" o yeminleri unutmam
tr ama tamamen, hatta iddetle, onlara zt dmtr ve onlarla
hibir ilgisinin olmasn istemez. Aslnda kendisi iinde bulduu
duruma lanet eder ve en bata bylesi korkun bir rezalete nasl
dtne inanamaz. "Onunla evlendiimde ne dnyordum
acaba?" diye sorar, br "ben"in durumuna ait hibir eyi hatr
lamayarak. Bu dnyada nemli olan tek ey imek ve fuhu yap
maktr. Sonularnn kendine ya da bakalarna neye mal olduu
nemli deildir. Bu "benlerin" her biri sadece istedii eyi, istedi
i zaman ve istedii ekilde ister. 'Torpidolarn can cehenneme,
tam hz ileri ! "
Btn hayatm boyunca her gn, her a n bana olan d a bu.
Ben
75
Sadece bana deil, her birimize. Bir kk "ben" ok ksa ve

geici bir an enstrmann kontroln ele geirir; benim adma
harar verir, benim sesimle konuur, benim adma hareket eder ve b
tn hayatm ve o hayatn akt yn, o kck ve grnte
nemsiz ana bal olabilir. stelik "Ben" orada bile deilimdir,
"Ben" neler olduunu bilmem, benim iin ne anlam olduunu,
o tercihin nemini, bunlarn hibirini . . . Orada bile deilimdir ya
da farknda deilimdir. imdeki "ben" kalabalndan biri seim
yapmtr, hayat-deitiren kati ve kesin bir karar vermitir.
Bu seen "ben"in bir plan vardr. Her "ben"in kendi plan
vardr. Ve tek amalar kendim, hayatm ve ilikilerimde neye
mal olursa olsun, bu plann emellerini yerine getirmektir. Nokta.
Hikayenin sonu . Tek, birleik, kat ve istikrarl bir "Ben" olmad
m iin, o zaman seimle kar karya kaldm an her neyse, ta
mamen ans eseri hangi "ben"in ortaya kacann merhametine
kalmmdr.
Bunun benim iin ne anlama geldiini bile grmeye balaya
bilir miyim? Beni bir insan klan bu durumu anlamaya balayabi
lir miyim? Bunu grmek, Gurdjieffin "durumun deheti" olarak
adlandrd eydir. Dnya zerindeki her bir insann durumu
budur. Nasl olur da ABD bakan bir ey syler, onunla doru
dan eliir, bariz yalan olduu belli bir eyi haval haval anlatr
ve bunlara kendisi de inanm grnr ve ardndan baka bir
elikili ey yapar? nk o da tpk sizin ve benim gibidir - her
birinin kendine ait plan olan bir "benler" kalabaldr ve tpk
siz ve ben gibi bu "benler" tarafndan ynetilir.
Ve bu "benler" trdr:
Birinci tr, alma diye bir eyin varlnn gayet farknda
dr ve kyasya, hatta iddetle alma'nn amalarna kar kar;
kendini gzlemlemeye gl bir ekilde kar kar nk onun
bir ekilde kendi planlarn, elikilerini ve inanlarn gzler
nne sereceinin farkndadr;
76
9. Blm: "Ben" Kalabal
kinci tr, alma'nn varlndan bile haberdar deildir, onun

ne olduunu ya da amalarnn ne olduunu bilmez; almaya
ya da kendine ait o!anlann haricinde onun amalanna dair hibir bel
lee sahip deildir; kendisinden baka her eye kar bilinsizdir;
nc tr, alma'nn varlndan haberdardr, alma'yla
etkilendiinin farkndadr, alma'nn hedeflerini uygulamaya
razdr ve onunla benzer dnen bu "benler" ile ibirlii yapma
ya gnlldr.
ABD bakan ve lkelerin kaderlerini kontrol eden dnya
nn btn liderleri neredeyse sadece iki numaral "ben"le hare
ket eder, benzer eyleri yaparlar. Disiplinli bir zihin, dnyada
en nadir bulunan eydir. Milyonda bir tane kar. Zengin, nl
ve gl insanlar (btn milletlerin devlet bakanlar da dahil
olmak zere) televizyonda izlersiniz ve hemen unu grrsnz:
bu insanlar en iyi ihtimalle aptaldr; daha kts , lgndr; ve en
kts, tehlikeli biimde delidir ve gerek zararlar verebilirler.
Bazlar milyonlar ldrr. Dnyay yok ederler. Onlar, soyal
kontrol kelepelerine sahip ve mahalle basks hissetmeyen, bize
benzeyen insanlardr. ktidar onlar bozmutur.
Bu, "durumun deheti"nin baka bir anlamna iaret eder.
Ama hakiki, gerek "durumun deheti" kendimi drst bir e
kilde, yarglamadan ya da gzlemlenen eyi deitirmeye al
madan, uzun bir sre boyunca gzlemleme yaptmda iimde
ortaya kar ve btn savalarn tek bir sava olduunu, btn
terristlerin sadece bir yerde mevcut olabildiini grrm: sa
va benim iimdedir, terristlerse iimde yaayp saklanmaktadr
- ve onlarn hayatlar, btn varlklar, dikkatimden sakl kalmaya
baldr: onlar net bir ekilde grmeye baladmda, maskeleri
der; onlar grmek temel bir deiimdir (Heisenberg'in belirsiz
lik ilkesi).
"Pek ok benlerim" olduu ve onlarn iimde nasl iledii
gereini bir kez grdmde, iimde hibir ey ayn kalamaz.
Ben
77
Artk iimde gerek ac ekme -gnll ac ekme- gerekten

balar: "gnll"dr nk hi kimse kendimi gzlemlemeye
zorlayamaz beni, hi kimse. alma'nn "Gzlemleyen-ben"
dedii , grmek isteyen ey iimde gelimek zorundadr. "Gz
lemleyen-ben" i varlk tarafndan daha sk hatrlanp, daha fazla
kullanldka, glenmeye ve i varlkla kaynamaya balar; ac
ekme gc araclyla giderek daha aktif hale gelir - ac byk
bir motivasyon kaynadr. Giderek daha fazla "ben", bu "Gz
lemleyen-ben" ile glerini birletirir; onunla birlik olmaya ve bir
elektrik yk etrafnda toplaan atomlar gibi onun etrafnda kris
tallemeye balar. Ve bylece, uygulamayla geen yllar boyunca,
gzlemlemeyi bazen saatlerce veya gnlerce unutarak, sabahlan
on be dakika ya da yarm saat meditasyon yapmaya direnerek,
ancak ara sra alma'm hatrlayarak da olsa bu "Gzlemleyen
ben" glenir ve daha aktif hale gelir.
Yava yava bu ama -kendimi olduum gibi grmek- daha
aktifleir, iimde gerek bir dayanklla ve gce erimeye balar.
almayla retilen ac ekme aslnda alma'nn vicdan * dedii
bir eyi oluturur ve gelitirir. Hepimiz iimizde kck, mikros
kobik boyutta bir "hardal tohumu" kadar vicdanla doarz . Ama
bu hardal tohumu, sradan insann iinde embriyo olarak, hi
gelimeden kalr. Mezarma eitli "benler"le hatta belki dindar
"benler"le ynetilir halde gidebilirim, ama bylesi dindar "benle
r"in vicdan yoktur, onlara miras kalm olan dnemeyen ama
sadece mahkum eden, kat bir ekilde kantlanmam dogmay ,
dn alnm fikirleri benimseyen bir "inan sistemi"dir. By
le insanlar anlamaz, genelde ok katdrlar, hatta ok saldrgan
ve babalarndan miras aldklar bu kantlanmam, dn, yanl
anlalm dogmalarn peinde sava gibidirler. Genellikle ok
yarglaycdrlar ve byk zarar vermeye muktedirdirler. Hayali ,
aslsz, kendi yarattklar bir tanr adna hareket eder ve bu tanr
iin korkun eyler yaparlar. Tarih, byle insanlarn yaptklaryla
doludur.
78
9.
Blm: "Ben" Kalabalg
Ama "gnll gzlemleme"den, gerek vicdann tohumu ye

erebilir. Bu da uzun yllar boyunca ok sabrla, yava yava ve
dikkatle yaplan bir gzlemlemenin sonucudur. O hardal tohumu
bir kez kprdad m, gerek vicdan bir kez beslenip gelimeye balad
m, ancak o zaman gerek gnll ac ekmenin ne olduunu rene
ceim. nk sevdiim ve zdeletiim (= ben buyum, dediim)
"benler" yok olup gitmeyecektir. Sadece onlara inanmay ve onla
r sevmeyi setiim srece, stmde bir gleri olacaktr. Olgun
bir uygulayc sadece bu "benler"e benim adma konuma, benim
iin seme, benim yerime hareket etme yetkisi vermez. Bunun
yerine gcm bir hedefe yneltirim. Kk "benler"in planlar
na gre deil de bu hedefe gre yaamay seerim. Ve ac ekerim
nk tekrar ve tekrar ve tekrar ve tekrar kk "benler"in plan
lanna nasl da kolay aldandm grrm. Fuhu yapmay ve iki

imeyi (bir rnek, bulgu deil) bana, ilikilerime veya hayatma bedeli
ne olursa olsun brakmay reddettiimi ok net bir biimde grrm:
Ben reddediyorumdur. Ve artk iimde bir hardal tohumu kadar
vicdan -bakalarndan dn alnm inan sistemleri deil de
bedelini dediim iin tmyle bana ait olan bir ey- olduu iin
artk daha youn ac ekerim, artk tamamen yeni bir biimde ve
tamamen yeni bir dzeyde ac ekerim. Bu ac da vicdan besler.
te sradan insan bunu asla anlayamaz.
Yalnzca yllar yllar boyunca "durumun dehetinden" mus
tarip, umutsuz insanlar, bu hardal tohumu, bu "paha biilemez
inci tanesi" karlnda sahip olduklar her eyi Yaratcya teslim
edecek noktaya gelebilirler. Anlyor musunuz? Bir karar verdiim
her an bu kk, bencil, bilinsiz "benler" tarafndan ynetildi
imi ve onlarn isteklerinin bir klesi olduumu grmeye cesare
tim var m? -be kuru iin, iki iip fuhu yapmak iin (yani,
kk "benler"in planlarnn herhangi birini ve
Gerek "kendi durumumun dehetini" kendimde grebilir mi
yim? Kendinizde tm bir kk "ben"in dngsn gzlemlemeye
aln - sadece onun planlarnn dnda deil, eylem sonucu
Ben
79
oluan yargnn ve kendiniz hakknda oluan duygunun da dn

da hareket etmeye aln; bu eylemin sadece bir yans deil br
yansdr da, btn bir "ben-dngsdr." durumunuzla ilgili
neyin doru olduunu kendiniz dorulayn. Kendinizi yarglama
dan ya da gzlemlenen eyi deitirmeden gzlemlemeye aln.
imde bir "ben"in varlnn ve ne yaptnn farkna varabildi
imde, agzll ve agzl olan "ben''i grebildiimde, bu
gerek bir kendini hatrlama ve kendini gzlemleme andr.
Gzlemlenen eyi deitirme abas, gzlemlenen eyle z
delemenin, ona inanmann, ona g vermenin , "ben o oldu
um iin" baka trl davranmamn kendimi "aciz" hissettirecek
olmasnn sonucudur. Bu yzden, bir yann , iimdeki bir kk
"ben," dier kk "ben''i yarglar ve der ki bu "ben" durmak
zorunda ve "ben" onu durduracam. Sonu ne olur? Bir i sa
va, bir blnm benlik ve gzlemlenen eyi deitirmek iin
harcanan aba, sadece gzlemlenen eyin, "Ben"im deitirme
ye abaladm eyin daha da glenmesine hizmet eder. Sonu?
Hibir deiiklik olmaz, eylem alkanlkla tekrarlanr - eylemin
yarglanmas-eylemi deitirme abas-deitirmediinde sulu
luk duygusu ve mahkum etme sonucu doar - ayn eylem daha
fazla tekrarlanr. Tekrarlar. ngrlebilirdir, nk allagel
mitir. Btn alkanlklar "benler"dir.
te iyi bir rnek. Dn bu blm alarak, onu yazarak ve
yeniden yazarak yaklak saat harcadm. Gayet iyi bir ilk tas
lak oluturduumu hissettim. Evde dn alnm bir dizst
bilgisayarda birka son dakika deiiklii yaparken, kk bir
tu darbesiyle btn blm kaybettim. Tela iinde onu bulup
geri getirmeye altm. Hibir ey olmad.
Oturduum yerde, olanlara inanamaz bir hal ve umutsuzluk
iinde ylece kalakaldm. O srada, baz bildik "benler" gl bir
ekilde iimde belirmeye baladlar. Biri fkeydi. Ama kime ya
da neye fkelenecektim? Bilgisayara m? Hemencecik varsaylan
pozisyonumun ekline girdi: kendinden nefret etme, kr nokta.
80
9.
Blm: "Ben" Kalabal
Ardndan beni bu kitap projesinden tamamen vazgemeye tevik

eden baka bir "ben" ortaya kt. Birka dakika buna devam etti ,
ta ki ben kendimi hatrlayana, kendimi bulana ve bedeni ynet
meye balayana dek.
Olay dramatize etmemek ve bunu karma hemen anlatma
mak konusunda bilinli bir karar aldm. Bunun yerine , dizst
bilgisayar kapattm, karmn oturduu arka baheye gittim ve
bir bardak arapla ona katldm. Bana nasl gittiini sorduunda,
ona iyi bir gn olduunu ve yaptm iten memnuniyet duydu
umu syledim. O akamn ilerleyen saatlerinde bir arkadamn
evinde yemek yedikten sonra, olan biteni anlattm, mnasip bir
duygudalk grdm, buna gldk ve konuyu kapattm. Ertesi
gn gvenilmez, korku-temelli ve kendinden nefret eden birka
"ben ," mevcut enerjiyi istismar etmeye hevesliydi. Ama ben he
defime bal kalmaya istekliydim, bu yzden oturup almaya
baladm. Sonucu, ilk taslaktan ok daha iyi olan bu blm oldu.
Belki ahane deil, ama daha iyi. te meselenin bende nasl ol
duunu grdnz . Bazen ben ayy yerim, bazen ay beni yer. te
byle srp gider.
Ben
81
Tutwalla Baba
93'nde ldnde
herkes 30 gsterdiini syledi
knksz yz, uzun simsiyah salar
yerlere kadar, dmdz ve ok gzel.
Basit bir manevi uygulamas vard :
O yrrken
aa bakar,
ok az konuurdu.
O insanlarn gzlerine baknca
onlar canl canl yakard ve
O konutuunda
onlar krard.
Yalanc olmaktansa,
Baba kendini kutsal atee att;
suskunluk ve kendini tutmak
onu bir aziz yapt.
(Red Hawk. Way of Power, 29)
82
9.
Blm: "Ben" Kalabal
1 0.
nkar Gc
BLM
almaya Direnmek
alma'nn hatnna, anlk skntlara katlanmay renin .

. . . inkar gcyle arkada olun.
. . . hangi yolu izleyeceimiz konusunda phemiz
varsa, en zorlu yolu semeliyiz. "
(E.j. Gold. The ]oy of Sacrifice, 1 0 1 , 1 02)
Diren olmadan, bu dnyada hibir i ya da d hareket mey

dana gelemez; baz gelenekler bu dirence "friksiyon" der. Buz
stnde hibir srtnme kuvveti ya da friksiyon salayamadm
iin hareket edemem. Lastiklerin yola direnci azalnca, otomobil
kontrolden kp kayar. eride de ayn durum geerlidir, kurala
gre (Newton fiziinde hareketin birinci kural: Her etkiye eit ve
zt ynde bir tepki vardr.) nsan byyp olgunlamaya, ilerle
meye altka , iinde olmas gereken direnle karlar. Baka
trls olamaz. Daha fazla aba harcamak, daha fazla i direnci
dourur. Pek ok insan, ilk diren belirtisinde manevi (ruhani)
almay brakr. Byle bir direnle alabilecek ne yeterli kav
raylar ne de gleri vardr; onunla zdeleir ve onun emrettik
lerini yaparlar. Azmedenler olursa da diren ilerinde bydke
hedeflerinden vazgeerler. Gl diren, pek ok kiinin al
ma'y brakmasna neden olur.
Ben
83
Zihnin doas esasen ayrlk, pazarlk, inkar, diren, reddet

medir. HAYIR! Belki de bunu kendi yolculuunda oktan fark
etmisindir, bitap Yolcu. Yine de zdeleme yoluyla, oumu
zun hayatmz yaamamz iin eitildii, zora koulduu ve g
znn korkutulduu yer burasdr; kocaman bir malikanenin
yannda duran bu kck, ykk dkk mezbele. Program
land ekliyle , zihin hayata olumsuz bakar. lmeye meyilli
dir, bunu bu dnyada, insan rknn davranlarnda, evrende,
kendinde gremiyor musun sen yorgun kiP Bunun hayatn
iin ne anlama geldiini sezebiliyor musun? likilerin iin ne
anlama geldiinP
Geliip ilerlemek iin, insann yaklamak ve saknmak gleri
arasnda veya alma'nn onlar tanmlad ekliyle , "olumla
ma" ve "inkar" gleri arasndaki "uzlama" gc diye bilinen
eyi bulmas gerekir. Baka bir deyile , dirence dorudan zt bir
gle karlk veremem. Bunun sonucunda, kazanan taraf ola
maz. Hibir hareket mmkn deildir. ki zt g arasnda , on
lar uzlatracak bir yol bulmam gerekir. imde nc bir g
ortaya kmaldr. Kendini gzlemleme ve ona elik eden ken
dini hatrlama , iimde bylesi bir uzlama gc yaratr. ki zt
gcn arasnda , iimdeki "evet" ve "hayr"n arasnda, hibiriyle
zdelemeden durmam salarlar. Ne birine yaklama ne de di
erinden uzaklama ynnde hareket edebilir hale gelirim. Buna
Budist gelenekte "dengelilik" denir. Bu, iki zt durumu, herhangi
birine teslim olmadan iimde eit ekilde ve sakince tutabilme
becerisidir. alma'nn z budur. Ben, iimde, birbiriyle e
lien, ounun birbirine zt olduu, her biri kendi bencil amac
uruna organizmay kontrol etmek iin rekabet eden bir "benler"
kmesiyim. Yarglamadan kendini gzlemleme, bunlarn tam or
tasnda durur. Kendimi bulurum, zdelemem. imde gayet sa
kin kalrm, ne bu yne ne de brne hareket ederim. Bylece ,
gler uzlar ve hareket edebilmem mmkn hale gelir.
84
1 0. Blm: nkdr Gc - alma'ya Direnmek
Bu yzden, alma'ya direnmeye kanmayn. Bu, bedeni iz

leyen glge kadar kanlmazdr. Merudur ve gereklidir. O ol
madan hibir gelime kaydedilemez . Aslnda, doru yolda oldu
umda bana iaret veren ok faydal bir rehber olur diren. Ego
her trl kendini gzlemlemeyi ayplanacak bir ey olarak grr
ve byk bir gle ona direnir. eitli "benler"in ileri daha faz
la ortaya serildike, daha fazla i diren oluacaktr. Varlklar
n srdrmeleri, benim bilinsiz ve bihaber kalmama baldr.
stlerine den gzlemleme nda sonsuza dek hayatta kala
mazlar. Onlar karanlkta yaar. nsan bu alma'da ilerlemeyi
srdrp daha byk bir i gr ve anlay kazanrken, diren
ortadan kaybolmaz, buna bal olarak byr. Daha byk i di
ren, doru yolda olduumun kesinlikle dorulanmas demektir
ve doru bir eyi ortaya kardm gsterir.
Kendini gzlemlemeye gsterilen i direncin hem doasn
hem de deerini bilge insanlar anlar. alma'da bir deyi vardr:
"Eer onu grrsem, o olmam gerekmez . " Qan Cox) Grmek ve
hissetmek iin sabrl uygulama ve aba, beni direncin iinden
savamadan ya da buna benzer bir iddet gstermeden, zellikle
de yarglamadan geirecektir. Yarglamak, direnmektir. Savama
ya ya da sulamaya hi gerek yok. Sadece dengelilik haliyle ve
rahat bir bedenle gzlemle . Su direnle karlatnda, sadece
evresinden, altndan ya da stnden geer. Hareketine devam
edebilmek iin boyun eer. Sava sanatlar da ayn fikri kullanr,
direnle birlikte hareket edilir, ona kar deil. Diren, meru
dur. Onu kullann, onunla savamayn.
Ayn ekilde, bir mr boyu byle uygulama yaptktan sonra
insan kendi lmn, iinde yaadmz kltrn bize grmeyi
rettii gibi korkun bir dman deil de bir dost ve akl hoca
s olarak kullanabilir hale gelir. Onunla mcadele etmeye ya da
savamaya gerek yoktur. O bize Yaratcnn verdii bir hediyedir.
Yaratc sadece sevgidir, bu yzden lm de sevgidir. Yaarken
leceim gereini kabul etmek, bana doru yaama yolunu gs-
Ben
85
terir: yarglamakta yava, affetmekte hzl davranmay. imdiye

kadar tantm herkes, hibir istisna olmakszn lecek. yley
se , neden savaalm ki? Burada neyi sulayacaz? Yarglama yok:
kendini gzlemlemenin yolu ite bu.
86
1 0. Blm: nkar Gc - alma'ya Direnmek
Dengelilik
Yargsz kalmak, ki hi ayn deildir
ayrmclk yapmamakla;
dengelilik, ne scaa yaklamak
ne de souktan kamaktr, sadece duraan kalabilmektir
arzu kabna samazken.
Belki de dengelilie dair
u ok eski sembol grmsnzdr: karlkl duran
iki Aslan arasnda, iyice alalm Gne kmldamadan
durur ufukta, eit ekilde aydnlatr hayr ve evet'i.
Kzlderililer ona hibir isim vermezdi
ama yle derledi : farz edin ki ayy yemekle
aynn sz yemes ayn ey.
(Red Hawk)
Ben
87
1 1.
BLM
Tamponlar
imizde, bizi (bizim) elikilerimizi grmekten alkoyan zel
gerelerimiz var. Bu gerelere tampon diyoruz. Tamponlar
zel dizililer veya zel bir ktle . . . yle ki kendimiz ve dier
eyler hakkndaki gerekleri grmemizi engelliyor. Tamponlar
bizi bir tr dnce-geirmez kompartmanlara aynyor. Pek
ok elien isteimiz, niyetimiz, amacmz olabilir ve biz bun
lann birbiriyle elitiini grmeyiz nk tamponlar onlann
arasnda durur ve bir kompartmandan dierine bakmamz
engeller. . . grmeyi imkanszlatnrlar. . . gerekten gl tamponlar olan insanlar asla gremez . . . Genelde her tampon,
insann kendi kapasitesine, gcne, eilimlerine, bilgisine, var
lna, bilinliliine, vs. ilikin bir tr yanl varsaymna daya
nr . . . kalcdr; verili koullarda, insan daima ayn eyi grr
ve hisseder.
(P.D. Ouspensky. The Fourth Way, 1 53- 1 54)
te labirent veya zihin-duygu-karmaas byle alarak beni

grmekten alkoyar: "tampon * sistemi"yle. Yani, dikkati ele ge
iren ve labirentin dikkati ele geirip tkettiini grmeme engel
olan, elicilerle dolu ayrntl bir sistemle . 'Tampon sistemi" pek
ok eyin bir araya gelmesiyle oluur ama insann tamponlar
Ben
89
gzlemlemeye balamasna yardmc olabilecek eylerin be ge

nel snf ya da tr vardr; bunlar balca:
1) sulama ("ben-deil") ; bu, zihin-duygu-karmaasnn, zel
likle de ilikilerde kontrol salamak iin kulland klasik bir
yoldur. Sulama olduu an, "hakl olma" pozisyonuna geerim
ve seni mutlaka haksz karmak zorundaymdr. O an iin iliki
biter. Artk sadece saldr ve savunma, daimi bir sava vardr.
2) hakl karma ("ben-ama"); davranm her ne olursa olsun
kendimi byle hakl karrm : "Evet, ona vurdum. Ama dier
herifle nasl flrt ettiini grdn m? Dibine kadar haklsn, ona
vurdum!"
3) kendini nemseme ("sadece-ben") ; Yaqui-Kzlderili aman
Don juan Matus, rencisi Carlos Castaneda'ya bir defasnda
yle retmi: "Bizi uyandran, baka insanlarn iyilikleri ve k
tlkleriyle incinmi duygudur. Kendimizi nemsemek, hayat
mzn byk ksmn baka birisinden zarar grerek geirmeyi
gerektirir. Kendimizi nemsemezsek, ok gl oluruz" (Carlos
Castaneda . Erk ykleri. Sz Yaynlar) . Saldrgan-kurban iliki
sinin, baskn olmann mtecaviz taraf budur.
4) kendine acma ("zavall-ben"); kendini yksek grmenin
ayna grntsdr; kendini yksek grme saldrganlnn pasif
taraf, ilikide kontrol srdrmenin sinsi yolu , kurban oynama ,
boyun eitir.
5) sululuk ("kt-ben"); bu, ilikilerde hem toplumsal hem
de kiisel dzeyde davrann kontrol ve srdrlmesinin en
gl enstrmandr.
Bu be ey, byk ilgi grr. Bunlar, dikkat iin birer cazibe
kayna, hatta takntdrlar ve dikkat bunlar tarafndan labirenti
gzlemlemekten kolayca ve aniden al konulabilir. te, labirent
beni gerek yardm duymaktan ve ondan faydalanmaktan byle
alkoyar; labirent kendimi olduum gibi grmemin nne byle
geer, bu yzden "ele geirme ve tketme" mekanizmasn sa-
90
1 1 . Blm: Tamponlar
lam tutar. Gzmn nnde olup biteni anlamamamdan menfa

ati vardr ve bu bilginin kendi karna olmadn bilir.
Ama mekaniktir allagelmitir, bilinsizdir. yle olmanz
gerekir. Ona kar avantajmz budur. Zihin-duygu-karmaasn
i bandayken gzlemlemeyi renebilirim nk ngrlebilir
dir; her seferinde ayn ekilde hareket eder. Ve sadece grmekle
zgrleebilirim, labirentle olan ilikimden baka hibir eyi de
itirmem. Deitirdiim labirent deildir kesinlikle , onunla olan
ilikimdir
zdelememektir. Bu yzden, kafamn kark ve
dikkatimin dank kalmasna yol aan bir tamponu grmek iin
btn abalar, almam iin ok faydal grnmektedir. Yargla
ma, zdeleme , olumsuzluk, gereksiz dnce ve yersiz duygu
gibi eylere gereksiz gerilimin elik etmesi kanlmazdr - dola
ysyla gereksiz gerilim, labirentin amacna ulamakta olduunu
gn yzne karmaktadr. Bu anlk bir geribildirim mekanizma
sdr. Bu yzden ynlendiricidir: gereksiz gerilimi gzlemleyin.
Bedeni rahat tutma abas ok faydal ve verimlidir. Bu tr a
balar Zen'de "abasz aba" olarak adlandrlr nk rahatlamak
kas gc gerektiren bir "aba" deil, i gzlemleme , bedensel
farkndalk ve anlay abasdr. Dahas, manevi anlamda rahat
lama ayrca bedenin fonksiyonlaryla ve zihin-duygu-karmaas
labirentiyle zdeleme ban gevetmek anlamna da gelir. Zen
gibi belli geleneklerde bu ayrca "abasz aba" olarak da bilinir:
ite aktif-pasif olmak.
Dolaysyla tamponlar gzlemlemek, yava ve sabr gerektiren
bir almadr. Etrafmdaki dnyann deliliinden sa kmak,
olduum eyin deheti ve utancndan saknmak iin yarattm
pek ok yerleik aygtn vardr. lgn bir dnyada akl banda
ve dengeli kalrsam, hemen istenmeyen, ba belas biri ilan edi
lirim. Tamponlar, d dnyadan bildiimiz ekilde, belli bir sra
dan dengeyi srdrmeye hizmet eder. Tamponlarn ortadan kal
drmak hassas bir itir ve bu ok ksa srede gerekletirilemez.
Byle yapmak tehlikeli ve zarar verici de olacaktr. Daha fazla
=
Ben
91
gzlemledike, gzlemlemenin yan rn olarak iimde yeni

nitelikler ve meziyetler ortaya kar. Vicdan iimde uyanp g
lenirken, tamponlar zlecektir; tamponlar muhafaza etmek
imkanszlaacaktr. elikilerimi artk grmezden gelemem. Ve
kendiliinden iimde ortaya kan yeni meziyetler, benim yanl
kiiliimi kalc hale getiren tamponlarn yerini alacaktr.
Bu alma'da byk kural daima udur: Dikkatinizi verin;
yavalayn ; sabit kaln. Aceleye hi gerek yok. alma aceleye
getirilemez . Byk sabr ister ve bu sabr, gzlemledike iim
de geliecektir. imde ihtiya hissedilen ve istenen ey, ihtiya
duyulduka ortaya kacaktr; yardm Yce'den gelecektir; beni
gzlemleyenden gelecektir. Dmlerimi zerken sadece sre
ce gvenmem gerekir. Yavalk emin ve gvenlidir. Tamponlar,
narin bir ruhun muhafazalar olarak vardr. ayet krlp para
lanm z olduu gibi, dorudan grrsem bunun korku ve
deheti beni mahveder. Kendi deliliimizi grmeye dayanamayz
ve tamponlar beni bu oktan korur, "normal deliliimi" koruya
cam konusunda beni temin eder. oumuz ilevsel olarak deli
kalmay baarrz. Ama bu deliliin strab, tampon sistemiyle
bile, oumuzun katlanamayaca kadar byktr, bu yzden
zihinsel hastalklarmzn acsna dayanmak iin kendi kendimizi
uyutururuz. Hastalmzn acsn gz ard etmek ve i halimi
zin gerekliine kar kendimizi hissizletirmek iin geleneksel
olarak para, seks, iktidar, n ya da uyuturucu kullanrz . Bu,
herhangi birimizin katlanamayaca kadar byktr. "Delilik Ko
idoru"na * girmek iin alma'nn kural udur: Tek k yolu
iinden gemektir. Deliliimin iinden gemek zorundaym.
Kendini gzlemleme ve kendini hatrlama Koridor'u gvenle ge
menin yollardr.
Yarglamadan ya da bir eyleri deitirmeye almadan sa
dece kendinizi bulun ve elikilerinizi gzlemleyin. Bu alma
iinde olgunlarken, er ya da ge, deiim gzlemlenen eyden
ortaya kacaktr. Deiim ancak ben olgunlatka meydana ge-
92
lebilir ve kendini gzlemleme uygulamas sonucunda bir ltuf

olarak ortaya kar. Neyi nasl yapman gerektiini greceim.
Mcadelenin ne zaman ve ne iin gerekli olduunu greceim.
Hibir eye kar mcadeleye gerek yok; ne iin mcadele etmem
gerektiini greceim ve bu yava yava, artk gerekli olmayan
eyin yerini alacak.
Ben
93
Hibir ey Kalmad
Hibir ey ilgimi ekmiyor artk.
Sert bir yamurdan sonra srnen
solucanlar gibi geiyor gnler ve
ben caml terasmda oturuyorum ylece
gndoumundan batmna kadar, hibir ey yapmadan
sadece her ey bombo kalbim gibi
solgun bir karanla gmlene dek
glgelerin bir aatan dierine kayn izliyorum.
Eskiden spor severdim ama
Agzllk, taraftarlarn gaddarca hor grlmesi
onu da bozdu oktan.
Gazetelerden umudum vard biraz
karikatrleri yznden, ama artk yok:
Calvin ile kaplan , aptallarn ziyan ettii
gerek deliliin ve ortak ahmakln son nefesiydi.
Televizyon; en kt programdan bile daha yavan olan
sar edici reklamlar arasna serpitirilmi
st ste ylm skntlar toplam.
Orada, caml terasmda oturuyorum ve
birdenbire o geliyor yine.
Her gn yrye kyor,
uzun kahverengi salar neredeyse
muhteem kalasna inen bu gzel kadn.
Bugn dar bir ort giymi
ve bacaklar gzelce kasl,
baldrlar kvrml ve sk, kalalar
bronzlam derisiyle ykselen iki salam tepe
kllarn dudaklarmda hissedebiliyorum neredeyse
ve sonra, tepenin ardnda kayboluyor.
Nerede kalmtm? Ah, evet
hibir ey ekmiyor ilgimi
artk.
(Red Hawk. The Art of Dying, 105)
94
1 2.
BLM
Grmek ve Hissetmek
Gerek kendine-drstlk, adanmlkla yaplan bir kendini
gzlemlemenin meyvesi, zihin-tuza dngsn krmann
anahtandr.
(Lee Lozowick. Feast or Famine, arka kapak)
Bir sorun grdmzde onu "dzeltmemiz" gerektiine inan

maya o kadar koullanmz ki bu alma'daki en zor eyin,
gzlemlenen eyi yarglamak ya da deitirmek iin mdahale et
meden gzlemleme yapmak olduunu dnebilirsiniz. Klcn
brak ve savamaya son ver, ah bitap Yolcu . Savamak, tuzaktr.
Bir "ben" dieriyle savar, kendi iinde blnmlkle ve delilik
srgit devam eder. "Dzeltilmesi" gerekenin sonu yoktur. Srekli
devam eder. Ama insan biyoloj ik enstrman bilge, nazik ve iyi
liksever bir zihin tarafndan yaratld iin, tek bir iletim aleti
vardr: kendini gzlemleme. Umutsuz bir aptal olmama ramen
ben bile bu aleti nasl kullanacam yava yava rendim. Siz
de renebilirsiniz. yle bir ekilde yaratlmzdr ki kalc ve
organik bir eksiklii ve bozukluu ya da klinik delilii olmayan
herkes, kendi stnde yavaa ve sabrla yapt almayla akl
saln geri kazanabilir. Bunun ileme ekli ok gzeldir.
renmesi ve dolaysyla byyp olgunlamas basit ve tek keli
meyle hotur. Ve renme arac da gzlemlemedir. Nasl rene-
Ben
95
ceimi renmem gerekir. Nasl reneceimi bir kez renince ,

ne renebileceime, ne kadar ileri gidebileceime veya ne elde
edebileceime dair bir "son" yoktur (Lee Lozowick) .
Hepimizin iinde , aramzdaki en ktlerin iinde bile basit
bir iyilik vardr; bu varln gerek doasdr. nsanlar olarak iyi
likle birlikte vcut buluruz ve o, sadece organik davete ihtiya
duyarak gizli kalr ve rtsnn altndan kmay bekler. Bu da
vet bedenin hem ite hem dta rahatlatlmasdr. rahatlama,
gzlemlenen eyle zdelemenin, ona pasif-aktif bir mdahale
nin olmamasdr. "Dzeltme" abasna girimeyerek bu hale bir
kez brnnce, o zaman temel iyiliim hibir aba sarf etmeden
ortaya kar. nsan biyolojik enstrmannn aktif ilkesi olur; pasif
biimde aktiftir. O zaman, zihin-duygu-karmaas iimde pasif
leir.
Sonu, enstrmann daha yksek ilevlerini ortaya koyan te
mel iyiliin aa kmasdr: iyilik, cmertlik, affedicilik, efkat
ve benzeri. Benden istenen tek ey, yaratm planndaki yerim,
kendi i durumumu yarglamadan ya da gzlemlenen eyi dei
tirmeye almadan, olduu gibi grp hissetmemdir.
Grmek zihinsel merkezden gelir ve onun gerek , temel i
levlerinden biridir. Kendimi hatrlamak, kendimi bulmak, dik
kati bedensel duyumsamaya vermek ve elikilerimi onlarla z
delemeden gzlemlemek iin, zihin gc arttr. Zihin dikkati
hatrlayp ynlendirir, onu yerletirir ve orada tutar. Grmek
onun ilevlerinden biridir ve o bunu yaptnda, yerli yerinde
demektir. Yerini bilmesi iin eitilmesi arttr. Ancak o zaman
etkin bir ekilde hizmet verebilir. imdiki gibi, olmas gereken
yerde deilken, gereksiz dncelerle devasa enerji israf yapar.
Kendini gzlemlemek iin gerekli enerj iyi, srekli bo konuma
ve yarglama akn srdrmek iin harcar. Ondan istenen tek
ey, mdahale etmeden grmesidir.
Ayn ekilde, hissedi de duygu merkezinden gelir ve onun
gerek ve temel ilevlerinden biridir. Dikkat kendi elikilerimi
96
12. Blm: Grmek ve Hissetmek
grmeye ynlendirildiinde , bunun oku ac ekmeme yol aa

caktr. Bu gnll bir ac ekitir ve ok youn olabilir. Sadece
ona dayanmam ve parayla, seksle, iktidarla, nle ya da uyutu
rucuyla aklm kartrmamam gerekir. Tek k yolu iinden
gemektir. Bu acy hissetme duygu merkezinin gerek ilevle
rinden biridir ve bedensel enerj i transferi dzenindeki gerek,
meru yerini renmesini salar. Hissediten kaynaklanan bu ac
ekme enerjisi , bedenin kendini gzlemleme iin kullanabilece
i daha yksek ve iyi bir enerjiye dntrlr. Benzer ekilde,
daha yksek merkezleri ya da Yaratcy besleme ilevi de vardr;
olgun varlklar olarak ykmllklerimizden biri, beslenirken
beslemektir. Gurdj ieff buna "ift tarafl srdrme kural" der;
insan biyoloj ik enstrmannn daha yksek bir ilevi , olgun bir
ruhun ilevidir.
Grmek yoluyla zihin merkezinde niyet ortaya kar. Niyet
kendi bana bir ey yapamaz ama akl gcn younlatrmaya
hizmet eder ve organik zekay uyandmr. Hissetmek yoluyla duy-
gu merkezinde istek * ortaya kar. stek kendi bana bir ey ya
pamaz ama duygular younlatrmaya hizmet eder ve "dikkati
hissetme" denen eyi uyandrr. Artk dikkat iki merkezde birden
ortaya kar ve birlikte alr; eilim ve istek, gerek irade ve ya
pabilme becerisinin tohumu olur. Bu ikisi, igd merkezinden
kaynaklanan bedensel duyumsamada birletiinde , artk uyum
iinde alan merkezim ve gerek istei balatabilme yeterlili
im vardr: ama vicdan ve bu merkezin beraber almasyla
ortaya kar. Kendi almam iin neye ihtiya duyulduunu ve
neyin istendiini saptayabilir, davran ynlendirecek bir ama
yaratabilir ve bu amaca ulaana dek sabit , doru bir yol izleyebi
lirim. Bu , olgun ruhtaki ya da varlktaki vicdann ilevidir.
Bir insan biyolojik enstrmanndaki grevim, eylerin dze
ninde kk ama kritiktir: enstrmann ilevlerini, akl sal
noktasnda grmem ve hissetmem istenir. Benim grevim mda
hale etmemek, "dzeltmeye" almamak, yarglamamaktr. An-
Ben
97
lamas basit, baarmas zor. "abasz aba"ya varmak iin byk

aba gerekir. Her kimsen orada dinlen, bitap Yolcu, ve sava
sona erdir.
98
12. Blm: Grmek ve Hissetmek
Ne olmu yani?
Kpein ortadan kayboldu ve bir daha dnmedi mi?
Ne olmu yani .
Komun arazini igal etti ve
hatasn dzeltmek istemedi mi7
Ne olmu yani.
Annen baban seni sevmiyor mu?
Ne olmu yani.
Eini yatakta en iyi arkadanla m bastn7
Ne olmu yani.
Kocan kalp krizinden ld ve
sana da yaayacak 3 haftann kald m sylendi?
Ne olmu yani.
Hepimiz lmek iin domadk m?
Ne olmu yani.
nsan rknn soyu tkenmek zere mi?
Ne olmu yani.
Atom bombalar hep sapknlarn elinde mi?
Ne olmu yani.
Her ey neyse odur,
tam olduu gibidir; btn anlamlar ve btn ac ekiler
bunlar iyi ya da kt diye yarglamaktan kar ortaya,
ki nedensiz , tarafl , greli ve
anlamszdr bu yarg.
Tmyle ve iddetle kar msnz buna?
Ne olmu yani.
(Red Hawk)
Ben
99
1 3.
BLM
kiyzl Olmak
Aptal olduunu bilen aptaln
Bunu bilecek kadar akl vardr.
Bilge olduunu sanan aptal
Gerekten aptaldr . . .
Aptaln fenal bir sre
Tatl gelir, bal kadar tatl.
Ama aclar sonunda.
Ve o nasl strap eker, iin iin!
(Buda. Dhammapada, 25, 26)
alma yapan iyi bir arkadam, geenlerde yle yazd bana:

" . . . fkeli, kudurmu bir ikiyzl gibi hissediyorum kendimi . . . "
Elbette yle hisseder. Baka trls olamaz. Bu iimde, vicdann *
uyandna iarettir. Ve ben bu rotay deitirmediim srece ve
deitirene dek, vicdann strab bana ikence edecek ve daya
nlmaz olacaktr. Pek ok kii bu strab "hissetmekten" kan
maya alr. Geleneksel olarak bu kanmalar be ekilde ken
dini gsterir: para, seks, iktidar, n, uyuturucu (her trls ,
yiyecek, korku-temelli ilikiler, alveri, her tr teknoloji, vs.).
Vicdan yznden ac ektiimde, insan biyolojik enstrmannn
tepkisi -yani , memeli enstrmann- basite ya savamak ya da
kamaktr. te bu yzden kendini gzlemleme uygulamasnda
Ben
101
gzlemlenen eyi ("grme") deitirmeme (savamama) ve onu

"hissetme" (ondan kamama) kurallar vardr.
Olduum gibi, vicdana uymadm her durumda, ikiyz
lymdr. Nokta. Ve bu duygunun iinde bulunmam gerekir.
Dikkat datclar araclyla kamadan onu hissetmem gerekir.
Gnl rzasyla ac ekmem gerekir. Arkadamn mektubu, her
ne kadar o ne hissettiini ve neden bu kadar dayanlmaz olduu
nu henz bilmese de ac eken vicdann darbelerini hisseden biri
tarafndan yazlmt. Ondan kaabilir ama saklanamaz; saklana
cak hibir yer yoktur. Vicdan uyanmtr ve ac ekmektedir.
O, ikiyzl olduunu "grr." Ben de yle. Size yazan ve bu
uygulamay reten ben, ikiyzllmden strap duyuyorum.
Hibir strap bunun gibi olamaz. Buna dayanmas ok zordur.
Ve Yaratcdan gelen bu strap darbeleri yarglamaz , mahkum et
mez, sadece ac eker. Yaptm her neyse ben dorusunu yapana
kadar ac ekecektir. Geliimimin bir noktasnda, bu strab gr
mezden gelmek imkansz olur. Dorusunu yapana kadar rahat
gz gremem.
Vicdann mucizesi sadece udur: tek yapmam gereken g r
mek" ve "hissetmek"tir. Bu, iteki dnm alma'sn yapacak
tr. O bunu iimde yapyor. Bir varlk olarak, ben onun stm
deki eylemlerinin bir tanym. Deiiklikleri bende deil ite
baaryor. Ben deiemem. Ama "grebilirim" ve "hissedebilirim"
ve byle yaparak, gnll ac ekmeye katlanabilirim. Gerisi, ol
mas gerektii gibidir.
Eer vicdan Tanr'ysa -ve bunun zdd olduuna dair elimde
ne bir kant ne de bu retiden phe duymama neden olacak
herhangi bir kant var- o zaman iimdeki vicdana kar durdu
umda, hissedebildiim Yaratcnn acsdr. Bu, alma istei
duyan ve bunu isteyerek, gnll biimde yapanlara verilen t
myle baka tr bir ltuftur. Yaratcya kar kendi davranmn
sonularn hissetmem iin kap almtr bana. Bir insan olarak
bunun sizin iin ne anlama geldiini bir dnn.
"
1 02
1 3.
Blm: kiyzl Olmak
Bu yzden umutsuzlua kaplmayn. "Grmeye" ve "hissetme

ye" devam edin. Gzlemlemeye devam edin. Kural takip edin,
kuralla aranza hibir eyin girmesine izin vermeyin. Kural sizi
dntrecek. Kurala gvenebilirsiniz; vicdan, kuraldr. Daima
ve her eyde ona gvenilebilir. Ama bir ikiyzlden dierine, siz
deki ikiyzll grmek benim iin kendimdekini grmekten
ok daha kolaydr.
Daha bugn, iirim zerinde biraz almak iin ofisime git
tim. Karma , belki iki saat kadar olmayacam syledim. Ama
oraya varnca, bilgisayarda sorunlar kt, mesele benim anlaya
bileceimden ok daha karmakt ve gnn ok daha uzun bir
zamann, belki alt-yedi saatini orada geirmek zorunda kaldm.
iler telefon hattm kestiler, bu yzden ofisimden karma ha
ber veremedim. Bir baka ofise gitmek ya da alt kattaki ana ofise
inmek hi aklma gelmedi. Eve vardmda, karm zgn, krl
m ve fkeli bir haldeydi. Ama oturup benimle gayet ll bir
sesle konutu, duygularnn ciddiye alnmasn ve verdii sz
tutan, gvenilir ve dnceli bir adam olmam dilediini anlatt.
Savunmaya getim, gcenmitim; yaptklarm hakl karmaya
altm. Bir an kendi ikiyzllm savundum ve mazeret ola
rak gsterdim ama vicdan kendi sabit, kk pimanlk darbe
lerini vuruyordu . Ve onun hakl olduunu biliyordum. Ksa bir
sre sonra , zr diledim.
Onun yant, bunu yaparken ciddi olmadm nk hissede
rek sylemediim oldu. Bu sadece ksmen doruydu. Hissederek
zr dilemediim konusunda haklyd. Hemen savunmaya ge
ip maruz kaldm muamele iin intikam almak istiyordum. Bu
iimdeki iyi bilinen bir "ben"di, hemencecik alman, dmanca,
souk, misillemeci ve i, ne alma'ya ne de bakalarna saygs
olan, sadece hakl kp demeyi isteyen "ben. " te iimde bu
vard. Ama ayn zamanda iimde, nasl hissedersem hissedeyim
ya da hangi ruh halinde olursam olaym doru eyi yapma amac
da vard. Doru eyi yapma uygulamasna kendimi adamtm,
Ben
103
yle hissetmediim zaman bile temel iyilikten ayrlmamaya . .

O an iimden zr dilemek deil, misille yapmak gelse de, z
rmde samimiydim . yle hissetmememe ramen samimiydim.
Yani, sylemek istediim ey basit: iinizden gelmedii zaman bile
doru eyi yapn. Bu ekilde kendi ikiyzllmn stesinden
gelebilirim. Bu, bir dier kendini hatrlama andr: belli bir ruh
halinin tam ortasndayken (kk bir i "ben") kendimi buldum,
bedeni ynettim ve amacm hatrladm. Karmn her eyi etraf
lca konuma istei, alma'y hatrlama ve ona gre davranma
isteini tetikledi. te bu, bir insann seviyeli ve drst tepkisinin
nasl daha zarif, temel iyilikten yola karak davranmam sala
dnn bir rnei. Eer o byle yapmam olsayd? Bilmiyorum;
sormayn.
.
104
1 3 . Blm: kiyzl Olmak
Komunun Gzndeki Bir Toz Zerresini Grmek

Daha Kolaydr
Yetenekli bir manevi retmen sordu
little Rock'taki Halk ile
basit bir alma yapp yapamayacam.
Bence iyi bir i becerdim, bu yzden tam bir oktu
sk bir fra yemek
yaptmn korkun olduunu syleyen Ustam'dan
ka kiiye faydamn dokunduu, kann yenilendii hi nemli deildi
nk ii yanl bir tavrla yapmtm;
ilem baarl oldu, diye bildirdim gururla,
hastann ld gereini grmezden gelerek:
Dikkatlerinin zayf olduunu grmelerine yardm etmitim,
ama yumuak ve alakgnll olmam gereken zamanda kstahtm.
Doru ey yanl nedenlerle yaplmt
mevsimsiz aan gl gibi dalnda solmaya mahkumdu.
Ben
105
1 4.
BLM
Gnll Istrap
Aray iinde olan kii, hatalann onlarla zdelemeden
grebilmelidir. Zihinsel aba ve vicdan sorgulamayla hayvani
doasn kontrol edebilmelidir.
(E.j. Gold. The ]oy of Sauifice, l l S)
Koullanmann getirdii mekanik strabn tam tersi olarak gerek

strabn ne olduunu bilmek istiyorsanz, yarglamadan kendini
gzlemleme uygulamasna balayn. alma' da yarglamadan ya
plan kendini gzlemlemeden kaynaklanan bu strap, "gnll
strap" olarak bilinir. Elbette gnll olacaktr nk hi kimse
birini kendini gzlemlemeye zorlayamaz. Bu nasl olabilir? Ben
kendi isteimle, yarglamadan kendimi gzlemlemeye kendi ter
cihimle balamalym. Ve bir kez byle yapnca , yeni bir ekilde
ac ekmeye balayacam. Ve bu strap, bu alma'da vicdan
olarak bilinen yeni bir organ yaratacaktr iimde. nsan bir kez
iinde yeteri kadar vicdan gelitirdi mi o kii "yeniden domu,"
"yeni insan" olarak adlandrlr. ya da d dnyamla bir daha
asla ayn iliki iinde olamam. Artk Yaratcnn baz straplarn
gnll olarak stlenebilirim. Matthew 1 6 : 24'te sylendii gibi,
"kendi armhm yklenip tayabilirim." Bir insan bu alma'y
kendi deneyimiyle -bakalarnn anlattklarndan deil- rendi
inde, ncilleri de yeni bir ekilde anlamaya balayacaktr. Kendi
Ben
107
armhn tamak mutluluk kaynadr ama anladmz anlam

da mutluluk deil.
Burada hep birlikte, bir insann kalp yaralarnn nasl iyile
ebileceini aratryoruz. Bu tr yaralardan kimse kaamaz, hi
kimse. sa'nn kendisi bile byle yaralardan kaamad. Siz bunu
yapabileceinizi mi sanyorsunuz? Hristiyan geleneinde, gnl
l strabn gcn ispat eden kii sa'dr. Buna bilinli strap da
denir nk kendini gzlemleme uygulamas yoluyla bir insann
daha bilinli olmasnn dorudan sonucudur. Bilincin ilk seviyesi
ne yaptn bilmektir. Kendini gzlemleme benim iin bunu ya
par; beni insanln yle bir bilin seviyesine tar ki ne yaptn
bilen biri olabilirim. Sradan insanl bilinsiz, mekanik, otoma
tik pilota bal, alkanlktan ibaret varlklar oluturur; memeli
doasna sahiptir ama yine de henz bir insan olma seviyesinde
deildir.
Kendi ilerinde z-bilinlilii 1 uyandran insanlar, bir insan
olmann ilk seviyesine gelirler. Artk sradan insanlk seviyesinde
deilimdir. Artk hayatmdaki yeni tr etkilerin acsn ekmeye
balarm nk blnm benliimi, paralanm doam git
tike artan bir netlikte grmeye ve bu deliliin bana neler yap
tn hissetmeye balarm . Bu yzden, ac ekerim. Istrap, insan
hayatndaki byk motive edicidir. Zevk olduunda otomatik,
mevcut hali srdren biri haline gelirim. Ama ac devreye gir
diinde, acdan uzaklaacak ekilde yaplmmdr. Istrap beni
alma'ya, aba gstermeye , acdan sevince ulama yolumu bul
mam iin daha fazlasn grmeye tevik eder.
Gnll strap, pek ok tamponun korumas olmakszn b
lnm benliimi grmenin dehetinden kaynaklanr. Kendimi
olduum gibi grrm, hep grnmeye alt gibi deil. Ken
dimi yalan sylemeden grrm. Kendini gzlemlemenin yan
rnleri olarak drstlk ve tevazu iimde ykselir. Yani, byk
1) Self-consciousness.
108
1 4. Blm: Gnll Istrap
dini geleneklerin vd btn meziyetler, temel iyilik dzeyin

den iimde uyanmaya balar.
Gnll strap iimde erdem retir ama bu, erdemlerini ser
gileme merakllarnda bariz olan kendini stn grme trnde
bir ey deildir. Kendini stn grme, akla hayale gelmez kor
kular, sava ve her tr iddet gibi kt insan davranlarn orta
ya koyar. Hayr. Kendini bilen (z-bilince sahip) varln erdemi
sessizdir, tevazuyla ortaya kt iin gzlerden uzaktr. Ne ol
duumu grrm. Bundan baka bir eymiim gibi davranmam.
Kendim iin konuacak olursam, bir yalanc, kendini beenmi,
kibirli, kendini yksek gren, her eyi ben bilirimci, hrsz, ka
t, ehvet dkn, agzl , cimri, zalim, duyarsz, gsterii,
kendini stn gren biri olduumu -daha devam edeyim mi?
gryorum. Siz ile benim ne kadar ayn olduumuzu gryor
musunuz? Hepimizi egomuz ynetiyor ve ego da bundan oluu
yor. Kendi drstlm iinde, yarglamadan, her eyin olduu
biimde bunu grmeye baladmda , gnll strap balar ve
bu strap sradan insan aclarndan farkl biimde dntr
cdr. Temel iyilii , organik zihni ve vicdan ortaya karan bu
straptr. Kr noktam kendinden nefret etme -ki benimki bu
dur- ve mesaj "ben ie yaramam" olsa bile, beni byk hayrete
ve meraka sevk edecek biimde iimde ortaya kan ey yine de
temel iyilik olur; ahsen yarattm ego tam bir felaket olsa da
temelde iyi biri olurum.
Bana gre bu bir ltuftur. Yaratcmz iyilik, sevgi , bilin, dik
kattir. Dikkatini iime yneltir nk benlik olarak iimde ika
met eder. O dikkattir ve O iime dikkat yneltendir. Ve Onun
ltfuyla tevazu ortaya kar. krler Olsun Tanrm! Tevazu ,
strabn avuntusudur. Gerek vicdann balangcdr. Tevazu ,
gerek gzelliktir. Onun bedelini dediimde ortaya kar, daha
nce deil. Temel iyiliin doal bir tamas ve sabrl, yarglama
dan, drst, samimi kendini gzlemlemenin bir sonucu olarak
ortaya kar. Bundaki mucizeyi grebiliyor musunuz? Muhteme-
Ben
1 09
len bunun gzelliini grebilirsiniz. Hayranlk uyandran ltuf,

benim gibi bir hilkat garibesini bile kurtarr. Ama bu "kurtarma" ,
u y a d a b u olduumu ve ardndan davranm n e olursa olsun
sonsuza kadar bir ltuf haline brndm iddia ettiim, tek
seferlik bir deneyimin sonucu deildir. Burada sz ettiimiz ey
bu deil. Gnll strapla bedelini derim ve ltufla dllendi
rilirim. Bu her an iin byledir.
Burada hibir eyin "dzeltilmesine" gerek yok. Bu bize sadece
Yaratcmzn leri'ne bir tank olduumuzda verilir. Yaratcm
la ilikimde durmam gereken doru yeri -bir tank olmay- bir
kez kabul edince, sonrasn Yaratc yapar. Benim grevim yarg
lamadan, "bir ey yapmadan" gzlemlemek ve gerisini Yaratc
ma brakmaktr. Yaratc ltufkar ve iyidir. Ama her ne sebeple
olursa olsun mdahale etmeyecektir. Kendisini dayatmayacak,
hibir ekilde srar etmeyecek ya da saldrgan davranmayacak
tr. Kendi dinlerini zorla bakalarna dayatmak isteyenler, benim
gibi bilinsizdir. Onlar ya da beni yarglamann hibir anlam
yoktur ama kendime katlandm gibi sakince ve sabrla, gsteri
yapmadan ya da ikayet etmeden onlara da katlanmam gerekir.
Bilge insan davranlaryla, insann kendisine ve bakalarna nasl
davrandyla rnek olur, sadece lafla deil. Ne yaptn bilen ki
ide, bu dnyada olabilecek en sra d ey meydana gelir: onun
syledikleriyle yaptklar birbirine uyar. Hristiyan geleneinde
gnll strap ekmeye , "armhn Yolu" denir.
1 10
1 4.
Blm: Gnll Istrap
Ak'tan Doan Tevazu

Bir zamanlar bir baban olduunu sylyorsun
ve her ne kadar onun bir prens olmasn dilesen de
o rezil bir ahmak,
saduyu yoksunu umutsuz bir aptal km
ki davranlan bir yabandomuzunu bile utandrabilirmi yle mi?
Eh ben de byle biriyim, korkulan
kzlarm yaralam bir adam. Benim gibi adamlar
hayrandr ocuklanna, her ne kadar titresek de cehaletimizden,
aptal ve nezaketten yoksun
olsak da adanmlmzda. Ama ar ar iimizdeki
o berbat ey yol verir ocuun korkusuz kucaklamasna
kurak bir arazinin verimli otlara yer amas gibi .
Kstahl iinde tkezleyip dursa da gururlu adam
ocuuna olan ak, tevazu gsterdike yceltir onu.
(Red Hawk. The Art of Dying, 50)
Ben
111
1 5.
BLM
Zihnin Uyan Kutunun Dndan Dnmek

Dengesizlik benim en byk yardmcmdr yeter ki "Ben"in
kendimi dengeleyemediini fark edip greyim. Yapp
kaldm bu egoiste istek, sadece beni dengesiz tutan eye
ballm srdrmektir. Yeni bir ekilde anlalmas gerekir.
"Ben" onu kendim yapamam ve dengeli olma isteine yapp
kaldm srece, dengesizlik srp gider. Yine, ancak ezilmi
hissettiimde, iinde olduum durumla yzleemediimde,
gerekten gerekli olan eyi anlamama yardm eden tmyle
yeni bir ey ortaya kabilir.
(Michel de Salzmann. Material far Thought 1 4, 12- 1 3)
Zihnin uyan bir insanda, kendi kendime deiemeyeceimi,

bunun imkansz olduunu sonunda kavradmda gerekleir.
Bir dngnn, yinelenen bir evrimin, bir kutunun iinde ka
pana kslmmdr. Yardma ihtiya vardr ve kutunun dna
kabileceimi dnmek imkanszdr. Kutunun dn dnmek
imkanszdr. Dnyorsam, ben daima ve sadece o kutunun
iindeyimdir. Kutu, akln kendisidir. Akl ikili bir bilgisayardr.
Yani sadece bir ekilde dnebilir: karlatrma-kyaslama, bu-
Ben
1 13
ve-bu deil, siyah-beyaz, iyi-kt, ho-naho birlikteliiyle . Da

ima ve sadece karlatrma yaparak, ortaklk kurarak dnr;
o bir bilgisayardr, bu yzden tek ilevi gemiten, zaten bilinen
yerden edindii bilgiyi depolamaktr. "Dnme" dediim ey
sadece akln hafza ilevinin, gemite an olarak depolad ie
riklerini incelemesidir. Ve hafzann tek amac, ieriklerini tekrar
etmek ve kalplarn srdrmektir. Sadece bir ilevi vardr: d
nmek. Baka bir ey yapamaz. Bu yzden doal olarak dn
menin yapabildiim en nemli ey olduuna ve eer srekli her
eyi dnmezsem lp gideceime beni inandrmann yollarn
arar. Merkezde dncenin olduuna beni bir kez inandrnca,
artk zdelemi olurum ve kontrol ona geer. Btn toplumu
muz ve onu yanstan eitim sistemimiz, zihnin merkeziyeti etra
fna kurulmutur.
Kutudan kmay dnemem. Tanr veya sonsuzluk, her
hangi bir ey hakknda dndmde , bunlar kavramlardr
ve kutunun iindedirler; Tanr kutunun iinde vardr; sonsuz
luk kutunun iinde vardr. Aslnda, adn anp dnebildiiniz
her bir ey kutunun iindedir. Bakn bakalm, bunu dnme
den sezgisel olarak iselletirebilecek misiniz? Bildiiniz her ey
kutunun iindedir. Onu tanyorsanz ve adlandrabiliyorsanz, o
kutunun iindedir. Kutunun dnda, gereklik olan, bilinmeyen
eyler kategorisi bulunur. Buna bilinemeyen, hakknda konuu
lamayan veya anlalamayan sevgi de dahildir. Onun adn la
fn gelii anarz ama o bizim adlandrdmz ey deildir. Yce
usta sa 'Tanr sevgidir" demitir ama o da bu terimlerin ikisinin
de sama ve anlamsz olduunu , o eyin kendisi deil de sade
ce kelimeler olduunu biliyordu. Yine de aptallara, benim gibi
kk bilinsiz ocuklara hitap etmesi gerekiyordu , bu yzden
bizi bilgilendirmek iin basit, ak bir dil kulland ; alma da
bize byle yapmay retir. Onu basit terimlere blmek gerekir
ki kk, bebeksi, bezelye-beyinlerimiz burada yaptmzn ne
anlama geldiini idrak edebilsin.
Bu yzden kutunun dna kmak iin, evreni zihinsel merke

zin faaliyetiyle deil de yeni bir yolla kavramaya balamam gere
kir. Zihin merkezi pasif, tetikte, algsal olmaldr; organik olarak
cahil, "bilmiyorum" modunda kalmaldr. Bu zihnin uyandr.
Kulaa elikili , paradoksal geliyor: iimde gerek akln uyan
mas iin, zihin cahillemek zorundadr. Bakn bakalm bunun
ne anlama gelebileceini sezgisel olarak anlayabilecek misiniz?
Uzun bir zaman boyunca, sadakatle yaplan kendini gzlemleme
beni "bilmiyorum" durumuna getirecektir. Ancak o zaman ger
ek zihin alabilir. Ondan nce tek bildiim, hafzaya bilgi ola
rak depolanm, zihnin almasn engelleyen her eydir. Gerek
zihin bedenin dndan, daha yksek merkezlerden gelir ve sezgi
ve ilham biiminde, daha yksek zihinsel ve daha yksek duygu
sal ilevlerden kaynaklanr.
Akl sakin ve alc olduunda -srekli bildiine ve gevezelik
ettiine inand srece alc olamaz- o zaman kutunun dndaki
gereklik tahayyl modu dorudan deneyimdir; kutunun dn
daki kavray modu sezgidir ve kutunun dndaki ifade modu
ilhamdr. Bunlar, gerek zihin modlardr. Sa yarkre sadece
bir alcdr; daha yksek frekanslara ayarlandnda, daha yk
sek merkezlerden girdi alr. Sakin zihin ile huzurlu kalp birlikte,
uyum iinde bir olarak hareket ettiinde, bilgelik alr. Byle yap
mak, benden istenen "yapmamak" durumudur. Yani, zihin mer
kezindeki rastgele, mekanik dnceye ve duygu merkezinden
gelen zdeleme duygularna teslim olmak arttr. Meditasyon,
bunu yapmann en eski, bilimsel ve gvenilir yntemidir. Yar
glamadan ya da mdahale etmeden kendini gzlemleme, sade
ce hareket halinde meditasyondur. Bu yzden, daima ve sadece
kutunun iinde olan dnce ile kutunun dndaki gerekliin
dorudan kavran arasndaki nemli ayrm yapm olurum.
Gerek zihin, kalp/akl ile daha yksek merkez arasndaki
ak kanaln uyanmasdr, bylece bilgelii alrm . O benden
kmaz ama benim tarafmdan alnr. Bilgelii herkes elde ede-
Ben .
115
bilir ama bir bedeli vardr: bedel, bildiimi sandm her ey

den vazgemek ve uurumun iine, bilinmeyene atlamaktr. Bu
mantkl deildir. Mantk beni buraya kadar getirmitir ve daha
ileriye gidemez. Mantk beni ancak doru yne, mantkl olana
doru ynlendirdiini iddia edecektir. Bu mantkldr ama zekice
deildir. Eer mantk insanln sorunlarn zebilseydi, bunu
binlerce yl nce yapm olmas gerekirdi.
Bu kitapta, iki faydal delilik tarifi verdim; birlikte ele alndk
larnda bunlar benim durumuma dair net bir kavray salarlar:
1) ayn davran tekrarlayp durmak ve farkl sonular bekle
mek; 2) kendi iinde blnmlk. $imdi bu resme nc bir
delilik tarifi ekliyorum: 3) gereklie gvenmemek. Klinik olarak
delilerde, gereklie gvenmeyileri barizdir ama byk sabr,
drstlk ve samimiyetle kendimi gzlemleyene dek kendi dav
ranlarmda bu o kadar aka grlmez. Aklllk neye gveni
lip neye gvenilemeyeceini bilmektir. Ancak sabrl ve istikrarl
kendini gzlemleme, iimde neyin gvenilir olduunu ortaya
karacaktr. Akln programlanna dayanan gereklik algsna g
venirim ama o sadece programlann meru klan eyleri, gelen veri
lerin bir dakikalk bir parasn grr ve geri kalan reddeder.
Beni ldrtan ey, dnyann olduu biimiyle absrtln
grdmde, deli bir dnyay anlama ve ona anlam ykleme
abasdr. Her ey merudur. Anlamaya tek ihtiyacm olan ey
budur. $eylerin "neden"ini ya da "ya yle olursa"sn anlamam
gerekmez. Bunu dnmek beni delirtir. Bunu dnmektense ,
zihin onun hakknda hibir pein hkm, beklenti ya da yarg
olmakszn gereklikle yzleir ve onu her neyse, olduu ekilde
kabul eder. Ardndan sezgi ve ilhamn ynlendirmesiyle , ona uy
gun tepkiyi verir. Gerekli olan ve istenen ekilde davranr. Ayrca
mdahale etmez.
Dnmek hayatmn sorununu zemez nk sorun d
nmektir. Ama sorunu ifa eder. Zihin aktiftir nk ondan im
kansz baarmas istenmitir: efendi ol ve kontrol elinde tut.
1 16
1 5. Blm: Zihnin Uyan - Kutunun Dndan Dnmek
mkansz grev. Bu yzden zihin, Oz'un perdelerinin ardnda

oturup hayatmn ve gerekliin kontrol bendeymi yanlsa
masn yaratan daimi bir dncenin sis perdesini ynetir. Al
lagelmi, mekanik, bilinsiz, uyurgezer bir robot, herhangi bir
yerde herhangi bir srye tam uyan usturuplu bir memeli olarak
hayatm idame ettirebilirim. Ayn eyleri ayn ekilde yapmaya
devam edebilir ve kendi adma dnmek zorunda kalmayabili
rim.
"Dn" kelimesini kullandmda, bunu sradan bir ekilde
kullanmam . Bu idrak iin dz bir manta ya da nedene bal
olmayan dncenin "daha yksek bir emri"dir. Akl, anlayamaz.
Tek yapabildii, gerek duyulduunda kullanmak zere bilgiyi
arm araclyla adlandrp depolamaktr. Bu yzden soru u
olur: akln herhangi pratik bir kullanm var m? Kesinlikle: 1)
gzlemlemek; 2) u anki teknik sorunlar zmek; 3) bakalaryla
iletiim kurmak; 4) dikkate ve zihne hizmet etmek; 5) kalple ayn
eksende olmak. Yeri budur ve yerinde olduunda son derece et
kin bir aratr. Zihin-duygu-karmaasnn varlk nedeni ynet
mek deildir. Ynetmesi istendiinde, onun hakimiyeti tiranlk
ve her seviyede, her trden iddet olur. Onun, daha yksek mer
kezlerin sadk bir hizmetkar, her bilgisayarda olduu gibi bir
alc olmas gerekir. Aslnda dnyamz ele geiren bilgisayarlar
bizimle ve hayalinde onlar yaratan aklla ilgili bir ey sylyor
size.
Ben
1 17
Farkl Bir Liste Tutuyorum

Komum kayplarn ve kazanmlarn sayyor,
ama ben yamur yadnda damlalarn kaydn tutuyorum;
o bozukluklar ve dolar banknotlar iin not tutarken
ben tepecikleri zerindeki karncalan izliyorum;
o ofisinde para kazanrken,
ben dar kp anlarn arasndan bal topluyorum,
ve o evine bitkin dnp intemete balandnda,
ben arka bahemde arabm yudumluyorum.
Karmla ken karanlkta oturuyoruz
ve atebcekleriyle prldayan yldzlara bakyoruz
tamamen geceyle kaplanarak gzden kaybolana dek,
bu srada komum bilgisayar nda hayatn tasarlyor.
(Red Hawk)
1 18
1 5.
Blm: Zihnin Uyan - Kutunun Dndan Dnmek
16.
BLM
ok Olmak
Younluk, nevrotik akln lmn reddedemeyeceiniz kadar
fazla olduunda ve alma zihninin varln, zgrln
inkar edemediinizde, bir adm atabilir pozisyona gelmisiniz
demektir . . .
Hibir seeneimiz olmad gereini haki katen fark etme
yiz. Tamamen nevrotik akln esiri olmuuzdur: her nefes, a
zmzdan kan her kelime, her hareket. Hayatlanmz, ocuk
lanmzn hayatlan buna bal olduu srece zgrleemeyiz.
Olamayz. Hibir seeneiniz yoktur - zgr olamayz. Bilinli
tercihte bulunamayz. zgrce hareket edemeyiz. Bunu anla
dmzda, korku ve nefret o kadar ezici olur ki alma zihnini
semeye zorlannz.
Psikolojimizin hakimiyeti altndayken nasl da kesinlikle,
tmyle seeneksiz olduumuzu grmeye zorlannz ve bizi
alma zihnini semeye iten de bunun oku olur.
(Lee Lozowick. Young, As It Is, 1 56)
Varlk seviyesine ancak byk bir ok etki edebilir. Ve bu ok,

yllar boyunca yarglamadan yaplm drst kendini gzlem
lemeyle birikmi olmaldr. st ste baklar, taa damlayan su
gibi birikir. Benim iin bu ard arkas kesilmeyen zihinsel, duy
gusal ve fiziksel alkanlklardan daha fazlas olduunu en so-
Ben
1 19
nunda fark etmeme yol aan, bu homeopatik bilgi birikmesidir.

Bu korku-temelli hayattan daha fazlas mmkndr. Varlk basit
ve salam bir gzlemlemeyle nasl renmesi gerektiini bir kez
rendiinde , bu uygulama iinde geree duyduu derin al
doyuracak gerek bir besin kayna bulur. Geree zlem duyar
ve sadece gerek olandan oluan salam bir beslenme dzeniyle
beslenip byyebilir. Gerek olan ile zihin-duygu-karmaasnn
bana syledii arasndaki fark ve gnlk davranmda bunun
ortaya kmas, gerek strabn kaynadr. nan sistemleri y
n, dn alnm bilgi, inandm ve hi sorgulamadan hayatm
verdiim, kendim olarak hafzaya depolanm bakalarnn dene
yimi deil, dorudan_deneyim benim retmenim olur.
Hafza (dnr) ile dorudan deneyimin bana syledikleri
arasndaki fark, eninde sonunda beni btn otoriteleri, zellikle
de zihin-duygu-karmaas otoritesini sorgulamaya gtrr. Yava
yava, tamamen gvenlik ve kontrol yanlsamasn desteklemek
iin benim temel iyiliimi reddeden ve bir korku dnyas yaratan
zihin-duygu-karmaasnn bana ykledii gereklikten ok gz
lemlediim gereklie gvenmeye balarm.
Kendini gzlemlemeyi sadk bir ekilde, hibir yarglama ya
da gzlemlenen eyi deitirme olmakszn, amansz bir kendine
drstlk ve rahat bir bedenle uygulayan herkes, er ya da ge
dehet noktasna varacaktr. Bu garantidir. Kuraldr. Benim de
neyimimdir. Ben buna "ok-olmak" diyorum ve bu ok ardr.
Psikoloj imin aresiz bir klesi olduumu ve bunun asla deime
yeceini grrm. Deiebilecek tek ey, benim gzlemlediim
eyle olan ilikimdir: zdelemeden.
ocukluumdan bu yana harekete geen alkanlklar, ka
lplar; hayatma, ilikilerime ve mutluluuma olan etkilerine hi
aldrmadan iimde amanszca srp gidiyorlar. Hi sonu gelme
yecek; asla deimeyecek; asla durmayacaklar. Durmas gereken
onlar deil; iimde baka bir eyin durmas gerek. Bunu tm p
laklyla grmek, dehet vericidir. Ve varl bilinsiz fel halin-
1 20
1 6. Blm: ok Olmak
den uyandran da, hayatn onu ilk alt ettii ocukluundan beri
iinde yaad bu dehettir. Bir ocuk olarak, duygularmla, alg
larmla ve sezgisel olarak anladm eylerle dorudan eliki ha
linde olan bir gereklik tanmna boyun emek zorunda brakl
mtm. Boyun ememek, sevgiyi kaybetmek anlamna geliyordu .
imdi, yllar boyunca kendimi gzlemledikten sonra, bu zalim,
insann hayatn deitiren noktann farkna varyorum: yani ,
hayatmn, dncelerimin, duygularmn, alkanlklarmn ve
insan biyoloj ik enstrmannn sorumluluunu almazsam bir esir
olarak ve deliliimle zdelemi halde leceim. Bir memelinin
hayatn yaayacam ve bir kpein lmn tadacam. Bir e
yin durmas lazm. Zihin-duygu-karmaasnn durmayaca artk
ok belli. Tek olaslk onunla zdelemeye son vermem ya da E .
J . Gold'un deyiiyle "aramzn soumas".
Alkanlklar, zihin-duygu-karmaasnda hi durmakszn
dnen bir bant-dngdr. Labirent (= zihin-duygu-karmaas) ,
hayatn ve evrimini srdrmek iin beslendii dikkati ele gei
rip tketmek iin bu dngy kullanr. zdelemem olmazsa ,
labirent daimi bant-dngsn srdremez. Kendi programlar
n dayatamaz. Hafza (dnr) , beynin sol yarkresi, kalpla
rn tekrar etmeye programlanm elektrokimyasal bir bilgisayar
kompleksidir. Basit. Tm varl u tek ama etrafnda kurulmu
tur: kalplarn srdrmek, saklamak ve tekrarlamak. Bu dngde
deiebilecek tek ey onunla olan ilikimdir = kalplaryla ve kr
noktamla (= kendinden nefret etme) = zdelememek. zdeleme
durdurulabilir. Bu, bilinli bir varlk-seimdir. Tek "sre", kalb
meydana geldii ekilde grmek ve hissetmektir yarglamadan
ya da zdelemeden kendini gzlemlemek. Onu yeterince ok
grdmde, asla deimeyeceini anlamaya balarm, program
larn tekrarlayarak ve dikkati tketerek mezara kadar gelecektir.
Sadece zihinsel olarak deil ayn zamanda duygusal merkezde de
bunu anladmda, onu sadece grmek deil de ayrca derinden
hissettiimde -dehet ve dehetin oku- o zaman iteki uyuyan,
=
Ben
121
bilinsiz varlk ne kp insan biyolojik enstrmannda hakk

olan yere gelir ve renimi, hayat iin sorumluluu stlendi
i "ok-olmak" denen durum gerekleebilir. Varlk kendisinin
bilincinde olmad srece, onu tketen eyin ne olduunu g
remez. Eer onu grebilirsem , o olmam gerekmez. Ama gzlem
lediim kalplar olmadm anlamadan nce 1 0 .000 kez ya da
daha fazla grm olmam gerekir: bu zihnin uyandr.
ok-olmak basit bir deiim deildir, baka bir varlk sevi
yesine, baka bir gereklie geitir; Varlkta yle bir deiim
olur ki artk iinde, alma etkin bir ilke haline dnmtr
ve psikoloji, en nemlisi de zihin-duygu-karmaas olmak zere
bedenin ilevleri pasifleip hizmet etmeye hazr hale gelmilerdir.
alma aktif ilke olduu zaman, temel iyilik ortaya kar. Erdem
ba gsterir. Varlk memeliyi evcilletirip eitme sorumluluunu
stlenir, bu daha nce ustann, retmenin gerekletirdii bir
ilevdir. ok-olmak sadece varlkta hem zihnin hem de vicdann
uyanmas durumunda gerekleir. Zihin uyandnda, neyin ge
rekli olup istendiini aka grrm ve grdm eydeki sakl
olan anlam anlarm. Akllca tercihler yaparm. Vicdan uyand
nda dehetin okunu derinden hissederim nk vicdan bana
strab hissetme hassasiyeti kazandrr. Artk hissiz deilimdir.
Vicdann strab kritik younlua eritii zaman, dehetin oku
varl uyandrma etkisine sahip olur. Bu dntrcdr. Bu
gerekletiinde istikrarl ve gvenli biri olurum, nk artk o
anda gerekli olan ve istenene kar alkanlkla deil de dikkatle
hareket ediyorumdur. Uygun ekilde davranmaya balarm, artk
uygunsuz duygular aa karmam . Artk ruh hali ile bedenin
ilevlerini kontrol etmek mmkn hale gelir nk zihin-duygu
karmaas efendi olmaktan gnll bir hizmetkar olmaya dn
mtr. Gereksiz dnce artk kafa-beyne hakim olmaz. Eski
aman geleneklerinde buna "dnyay durdurmak" denir.
Bu dntrc ok-olmann gzellii , sakland yerden or
taya kan varln karmak deil basit olmasdr. Sinsi ya da
122
1 6. Blm: ok Olmak
agzl deildir. Blnmemitir, tek bir varlktr. Gereklie g

venir, nk o gerektir. Ayn ypranm ve bezgin, ie yaramaz,
almaz kalplar ya da alkanlklar tekrarlayp durmaz. O bir
varolutur ve imdiki zamanda etkin bir ekilde iler. O bir in
sandr. Akl bandadr.
Ben
123
Basit Hayat, Bekleyen Arama Yok

Cep telefonu yok, arayann kimliini grmek yok, bekleyen arama yok, yok
kablo, kamera yok, bilgisayar yok, Ipod yok, yok
blueberry, notepad yok, bilgisayar yok, yok
im bime makinesi kullanmak, yaprak pskrtc yok, aynkotu temizleyici yok,
dijital saat yok, sa kurutma makinesi yok, yeni araba yok;
baka bir lkede, farkl bir asrda yayorum.
e vitesli bisikletimle gidiyorum, nk
Dnya'ya faydas var bunun ve zarafetle hazrlyor
bedeni onu bekleyen sona,
vcudu iyice altryor ve
almay seviyor vcut, ter dktren emei istiyor
ondan tasarruf eden teknoloji yerine
ki o teknoloji yaam gcmz ekip alyor iimizden.
Bir deftere elimle yazyorum nk
nerede olduumu, dzeltilerimi grmeyi seviyorum
kar stnde nereden yrmeye baladm grr gibi ,
sayfalar stnde nasl altm, nerede yanl yaptm
tekrar nasl baladm, hibir ey silinmeden.
Bilmek istemiyorum kimin aradn veya
kimin arandn. 65 yl yaadm ve hayatm deitiren
hibir telefon almadm.
Bana ularsanz ne gzel ama ulamazsanz
kaybedilen bir ey yok.
ou insan kle.
Onlar bylesini seviyor.
Vefaszlk ve ihanet yznden, kalp ve
hayal knklyla geen onca yldan sonra,
bir sonraki telefonun sizi kurtaracana m
inanyorsunuz? lm sizi almaya geldiinde,
yle diyemezsiniz ama, Biraz bekler misin ltfen?
Bir hayatm var dier hatta.
(Red Hawk)
1 24
1 6. Blm: ok Olmak
1 7.
BLM
Balam Kaymas - Yapmamak

alma'nn amac iimizi zgrletirmektir. imizde zgr
lk yaratmann sadece bir yolu vardr ve bu nevrotik zihnin
yerine alma zihnini tercih etmektir. Bu bilinli bir tercih
olmaldr ve btnyle bilinli bir tercihte bulunabilmemizin
tek yolu, nevrotik zihnin tamamen ldn grmektir. Onun
ne iin olduunu grmektir - btn ierikten yoksun, tm ola
slklardan yoksun, tm yaratclktan yoksun, tm dehadan,
insani duygudan yoksun, kalpten yoksun, akldan yoksun, ken
di mekanik hayatta kalma gds haricinde her eyden yok
sun olduunu grmek. Hepsi bu. Onu bu ekilde grene kadar,
hayatmz, anne babamza duyduumuz sevgiyi, cinsel tatmin
duygumuzu, gzel yiyeceklerden aldmz zevki, iyi mzik
sevgimizi - bunlann tmyle mekanik olduunu, tmnn bir
hi -nevrotik zihnin mutlak kleliini yapmann tesinde- bir
hi olduunu grene dek - alma'y asla semeyeceiz.
(Lee Lozowick. Young, 1 5 7)
. . . ocuun zihni. . . kendi dnyasna ya da bir ocuun zeka
sna, bir ocuun kavrayna, bir ocuun beklentilerine ve
tahminlerine dayanan belli tercihler yapar. Bu zihin, hepimi
zin bildii gibi, kesinlikle tketmek iin byr. Bu zihin bize
sahip olur. O zihin bizmiiz gibi onunla zdeleiriz. Bu al
ma iinde.er ya da ge bu zihinle bamz tmyle koparma-
Ben
125
mz gerekir. . . - btn unsurlanyla, btn tanmlamalanyla,

umutlan, dleri, istekleri ve ahlakyla . . . bu zihnin her bir un
suru kopanlp atlmaldr. Kelimenin tam anlamyla bu zihnin
balam dnda hareket etmeyi kesmeliyiz. ( 1 5 5 )
Zihin-duygu-karmaasnn hakimiyeti, dncenin srekliliine

baldr. Bu sreklilik krlrsa hakimiyeti de krlr nk yar
glama ortadan kalkar. Bu sreklilik krldnda ortaya kan
bir "balam kaymas"dr. Artk zerinde anlalm bir gereklik
tanmna gre deil gerekliin kendisine gre hareket ederim.
Zihin-duygu-karmaasnn salad anlama gre deil de ger
ekliin tam kendisine gre davranrm. Bu, hibir eyi dei
tirme istei olmakszn bir gereklik kabuln gerektirir. Hi
bir eye mdahale etmemeyi gerektirir. pularm, gereklii o
an dorudan deneyimleyerek edinirim, gemi olan ya da adna
gelecek denen ve gemiin ileri yansmas olan hafzadan deil.
Bilinmeyen iinde yaarm; hafzann mdahalesi olmakszn bil
gelik kaynayla dorudan balantl ve bu sebeple de zeki olan
organik bir cehalet iinde yaarm.
Hafza hatrlamak, teknik sorunlar zmek ve bakalaryla
iletiim kurmak iin faydaldr. Bu yzden, vazgeilemez. Sade
ce meru yerini bulur. Usta olmaktan vazgeer ve tasarland
ey olur: kendi ieriinden baka bir gcn ynlendirdii sadk
bir hizmetkar. Bu g, varolutur. Varolu ancak zihin-duygu
karmaasyla zdelemeyi braktm zaman aktif bir ilke olarak
ortaya kar. O noktada, hafza dnrken, dnceye doru
veya ondan uzaa giden hibir i hareket olmaz; dnceye do
ru veya ondan uzaa olan bu hareket zdelemedir. Bunun ye
rine, dnce ortaya ktnda istikrarl bir denge , duraanlk,
hareketsizlik vardr. aman geleneinde , dnceye yaklaan
veya dnceden uzaklaan hareketin kesilmesine "yapmamak"
denir.
126
1 7. Blm: Balam Kaymas - Yapmamak
Hareketin kesilmesi, Yaratcya bir dorudan sinyal gnde

rir. Antik geleneklerde buna "Davet" denir. Bilgelik kayna olan
daha yksek merkezlerden gelen bir bilgi ak, sadece davet
zerine gerekleir. Bazlar bu merkezlerin insan biyoloj ik ens
trmannn dnda ama onunla dorudan balantl halde var
olduunu syler; yine de ben bundan emin deilim. Kesin olan
bir ey varsa o da bu merkezlerin vicdana dorudan bal olma
sdr. Vicdan, hissetme merkezine dnm duygu merkezidir.
Vicdan, bu merkezlerden sezgi ve ilham biimlerinde dorudan
bilgi alr. Sezgi, daha yksek zihin merkezinden gelen, tamamen
farkl bir dnme biimidir; her eyi, bir durumun btnn,
onun gemiini, imdisini ve geleceini bir anda grr. Bu yz
den, bilinmeyeni ieren bir ekilde bilgi vermeye muktedirdir,
oysa hafza daima ve sadece bilinen zerinden hareket eder. Ne
yin henz gereklemediini bilemez, bu yzden daima gemi
zerinden hareket eder ve gemiin kendisidir. Yani, dncenin
kstlanmasdr.
Sezgi, farkl bir lekte ve farkl bir balamdan yola karak
iler. lham da yle. lham znde hissetmenin farkl bir formu
dur; aslnda duygu deil de hisseditir. Buradaki ayrm anlamak
nemlidir - bakn bakalm, stne hi dnmeden bu fark an
layabilecek misiniz. Duygular snrldr nk ilevleri , ortam
daki tehlikeyi lmekle snrldr. fke, keder, mutluluk, korku
ierirler ve duygu merkezinde bulunurlar. fke ve korku , igd
merkezinde bulunan ve hayatta-kalma-gds diye adlandrlp
maskelenen hiddet ve dehetle ayn ey deildir. fke ve korku ,
bu iki temel duygunun glgeleridir.
Duygu merkezi dntnde, hissetme merkezi ve vicdann
yuvas olur. O zaman daha yce bir duygu merkezi mecrasdr.
lham daha yksek bir duygu merkezinden ya da benim syleme
yi tercih ettiim ekilde, daha yksek bir hissedi merkezinden
kaynaklanr. Bu ayrm daha ak seik ortaya koyar. Dorusal
ve adm adm ileyen hafzadan kaynaklanan dnceden farkl
Ben
127
olarak, ilham tm resmi btnlk iinde ve bir anda gsterir;

ayn ayn paralar halinde veya adm adm deil. Dz bir izgi gibi
deil de tam bir daire eklinde iler.
Yalnzca bilinen zerinden ileyebilen ya da "dnebilen"
hafzadan farkl olarak, sezgi ve ilham bilinmeyende tam kapasi
te alr ve onun ilevleridir. Bu yzden, dnce iin kesinlikle
ulalmaz olan, dncenin erimesinin imkansz olduu bilgi
lere ulaabilirler. nsanlk boyunca byk icatlarn, fikirlerin ve
keiflerin "bir ilham gelmesi" sonucu gerekletiine dair ortak
bir hikaye anlatlagelir. Byle anlarda, kadnlar ve erkekler res
min btnn net bir ekilde grebilmilerdir. Ve bu yzden ,
genellikle bir grnt ya da resim biiminde gelir. Bu yzden,
Crick birbirine sanlm iki ylan grd ve DNA'nn ikili sarmaln
sezdi. Einstein kendisini bir roketin iinde k hznda ve n
yannda giderken grd ve Genel Grelilik Kanunu'nu sezdi.
te, dman ya da kusurlu olmayan , sadece herhangi bir bil
gisayarn yapaca ekilde programland ilevleri yerine getiren
zihin-duygu karmaasnn gzellii buradadr. eride bir ba
lam kaymas yaandnda, bu karmaann ilevi sevgi ve ilham
dan gelen eyi bakalaryla paylaabilecei dile ve grntlere
tercme etmektir: iletiim. ncillerin, Dhammapada'nn, Bhaga
vad Gita'nn ve Tao Te Ching'in yazarlan, sezgi ve ilhamdan gelen
bilgelikle iletiim kurmu ve onu, anlalr bir dile tercme ede
rek bakalaryla paylamlardr. Ama bu yazarlarn bu bakmdan
dilin snrlarn anladklar ortadadr. Lao Tsu, Tao'nun daha ilk
satrlarndan bizi bu konuda uyarr:
Anlatabilen Tao ebedi Tao deildir.
Adlandnlan isim ebedi isim deildir.
simsizlik, cennetin ve yeryznn balangcdr.
(Tao Te Ching. Sutra 1 )
128
Lao Tsu balam kaymasn tarif ediyor ve ayn zamanda, ke

limeler tarafndan batan karlmaya kar uyaryor. Her biri di
rekt deneyimlemenin, kelimelerle edinilmi bilgiye kar stn
lnn altn iziyor. Dolaysyla, irfan ykl nasihatleri faydal
ve deerli olsa da gerei kendim iin, kendi kendime bulmak
tan beni hibir ekilde muaf tutamazlar. Bana sylenen her eyi
direkt kendi deneyimimle dorulamam gerekir. En temel ve en
dorudan deneyim, kendini gzlemlemeden gelir. Bu uygulama
gerektii biimde beni balam kaymasna ynlendirecektir n
k zihin-duygu-karmaasndaki kirli programlanmay ar ar
ve sabrla ortaya koyacaktr. Btn kirlenme basite bedende
gerilime yol aan gereksiz dnce ve yersiz duygu , ayn basma
kalp nral (beyin) ve sinir (merkezi sinir sistemi) yollar zerin
den allageldik kalplar takip etmek ve daima ayn faydasz ve
kullansz zmlere varmaktr = deliliktir. Neden buna tepki
veririz? Ne anlam vardr ki? Sadece dikkati bedene yeniden ve
rerek mevcut grevi kabul etmek, anlamak, izin vermek ve ona
geri dnmek gerekir.
Yorgunluk, knt ve umutsuz keder noktasna vardmda,
ancak o zaman hayata ve dnyaya bakmda bir anlam kaymas
olduunu dneceimdir. Bu kayma dorudan insann kirlili
inde bir gedie yol aar. Sonunda dikkatim yuvasna dnmek
zorunda kalr = yani , bedenin iine ve kendisine . O zaman dikkat
gerek yerini ve doru ilevini bulur. O zaman bir ey yapmama
uygulamas ortaya kar.
Hepimiz ocukluumuz , hayat deneyimlerimiz ve zihin-duy
gu-karmaasn programlayan ilk bakclarmz tarafndan hasara
uram enstrmanlar iletiyoruz. Dnyay sadece bu programlar
araclyla grmeye programlandm, bu yzden onlarn ierii
benim dnyay grme balamm oluturuyor. Bu dnyaya son
derece snrl ve korku-temelli bir baktr. Daha dolu, tam ve
daha tatminkar bir hayat yaamam iin gerekli ey, kendimi ve
bu hayat alglaymdaki balamn kaymasdr.
Ben
129
Bu kayma ancak kendimi daha bilinli bir ekilde anlayp bil

diimde gerekleir: alkanlkla-ynetilerek, mekanik, otomatik
pilota bal olarak deil de efkat ve tarafszlkla. Tarafszlk, ken
dimi drste grmem, kendimi net bir ekilde tanyp anlamam
ve grp hissettiklerim konusunda sorumluluu tamamen ve
olgunlukla kabul etmeye raz olmam demektir. Kendini gzlem
leme, bana bunu yapabilmem iin ok gerekli olan bilgiyi salar.
O olmadan yapmaya alacam her trl deiiklik sadece kaba
tahmin, paray btnle kartrmak olacaktr ve baarszla
mahkumdur. Eer onu grp hissedersem, o olmam gerekmez.
Eer onu grmeye istekli deilsem, hibir seeneim de olmaz.
efkatle kendini gzlemleme, basite kendimi yarglamay
kesmem ve ortaya kan her neyse sadece grp hissetmem de
mektir. Yarglama her seferinde dtm bir tuzaktr ve verimli,
faydal ya da efkatli deildir. Hain, serttir ve sonsuz bir etki
tepki dngsne hapseder beni. Bu etki-tepki dngsne n
c bir g girmedii srece, esasl bir deiiklik asla mmkn
olamaz. Bu nc g kendini gzlemlemedir ve tam da onun
varl esasl deiikliin kendisidir. Dier her ey, bir mknatsa
toplanan metal paralar gibi ona eklemlenir. Kendini gzlemle
me yardm kendine eker; evrendeki temel bir cazibe kayna
dr. Zihin-duygu-karmaas alannda daha etkin ve daha tarafsz
bir ekilde yaamama izin verir. O, kurtarcdr. Bilincin en az
zararla kendini bilmeye balamas, nasl renip yaratacan
renmesidir. O, olma srecindeki tarafsz sevgidir.
1 30
ou Zaman En yi Yardm Hibir ey Yapmamaktr

Guru'ma yardm etmek iin elime geen
birka bariz frsat kardktan sonra, bir zamanlar bizzat Onun isteiyle ettiim
dualar bu sefer ona bir faydam dokunmas iindi,
ne kadar kk ve nemsiz olursa olsun.
Hayal ettiim hemen her eyde olduu gibi, hibir ey
planladm gibi gereklemedi.
Kadnn tatl sesini seviyordum, Usta Lee'nin onun iin yazd
melodileri syleme biimini. ilham aldm
marlar, blues'lar yazmak iin ona,
yazdm da.
Hibiri ok gzel olmad,
yine de Usta Lee'ye gtrdm onlar
O'na anlattm neler yaptm. Bana yle dedi,
ark yazmak bana zevk veren ok nadir eylerden biridir.
Baka hi bir ey sylemedi. Benden bunu yapmamam istemedi,
Benim ark yazmamn onun pek az zevklerinden birini aldn
sylemedi;
ne yalvarma, ne gerekelendirme , ne zr vard ama
o an karmdaki frsat grdm,
dua ettiim eyi.
Pimanlk ya da kendime acma duymadan,
tek bir ark bile yazmadm bir daha.
(Red Hawk)
Ben
131
18.
BLM
Yksek Otlar indeki Geyik

anmsal dzeyden aynlmak iin daha saf enerjilerle ba
lant kurmalyz. Ban st ksm saf enerjiyle doludur - orada,
sessizlik vardr - orada kelimeler yoktur - mcadele yoktur.
Kendimle ilgili hislerim daha saf enerjilerle balantya ge
ince, younlarlar. Bu enerji kesinlikle i dnyamdan baka
hibir ey iin kullanlmamaldr. D dnyann ona ihtiyac
yoktur.
Azar azar ve uzun bir srete, bu saf enerjilerden bir ks
mn tutanm. Onlan toplanm ve da samamaya alnm.
O zaman kristalize olabilirler ve kaba enerjilerle kanmadan
kalabilirler. Bu yava gerekleir, sabr gerektirir ve yerekimi
merkezinde bir deiim yaratmann tek yoludur.
(Henriette Lannes. lnside A Question, 2 0 1 )
Bylece , yavaa v e son derece doal bir biimde, nazike ve sa

brla radikal varolu pratiine gelirim: bu basite mcadelemin ve
uygulamamn bedende anbean ortaya konmas , gece ve gndz
(hatta sk deilse de bazen uyurken - bazen bu beni uykumdan
uyandracaktr, dn gece saat 4'te bana gelen ve kaybolmasn diye
kalkp yazmam gereken bilgi gibi) hatrladm anda bedende var
olmaya geri dnmektir. Bu, ilhamdr. nsan biyoloj ik enstrman
ile zihin merkezinin daha yksek bir balant kurmasdr. Hzl
Ben
1 33
ve net bir ekilde gelir. Eminim siz de bu huzurlu kendini hatr

lama ve ayn zamanda eve dnme deneyimini biliyorsunuzdur.
Bu uygulamaya olanak salamak iin size unlar nerebili
rim: bunu veya baka (ama zellikle bilgelik hakknda) bir kitab
her okuduunuzda: omurganz dz ve her iki ayanz da yer
de tutun (bunu okurken); bu, kendini gzlemlemeye ve kendini
hatrlamaya belli bir tr ve seviyede olanak tanyacaktr. Mev
cut durumda radikal biimde var olmak iin dikkatin, bedensel
duyumsamada (igd merkezi) tutulmasn gerekli klar. Ben
dikkati alnda ya da ban tepesinde merkezlemeyi tercih ediyo
rum, baka ekoller onu farkl biimlerde gbek deliine, karn
boluuna ya da kalp merkezine yerletirir. Bu, ekoln ve re
tinin amalarna baldr. Lord Sri Krishna, hayran Arjuna'ya u
ekilde t vermiti:
Zihnini yerinden kmldatmadan bedenden ayrlan ve medi
tasyonunun gcyle btn yaam enerjisini kalar arasnda
toplayan kii, En Yce'ye eriir. (Bhagavad Gita, 79)
Ama gbek delii (igd merkezinin yeri) muhtemel bir
istisna oluturmakla birlikte, bu merkezlerin tm iimde kir
lenmitir. Alnn ortasndaki ve ban tepesindeki (tepe akras)
merkezler iimde net ve tarafszdr; etkin ve net bir biimde i
grmeme ve enerj i izlenimlerini1 enstrmana girdii anda yaka
lamama imkan tanrlar. Bu enerj i-izlenimleri burada tarafszca
deerlendirilir; muhafz-dikkat burada yerleiktir ve hi kprda
madan ylece durur, enstrman gelen izlenime doru ekmeden
veya ondan uzaklatrmadan her eyin ieri akmasna izin verir:
baka bir seenei olmakszn farkndadr ve zdelemez. Bunlar
1) Enerji izlenimleri (energy impressions): Tepe akrasndan insan biyolojik
enstrmanna giren ve ardndan enstrman boyunca yaylarak veya eitli
kirlenmi merkezlerin kendi takntlaryla ele geirip tkettii Yce'den
gelen daimi yaamsal enerji ak.
1 34
1 8. Blm: Yksek Otlar indeki Geyik
bir kez kirden arndnda, dier merkezler de tarafsz grmeye

balayabilir. Sonu, srekli olan ie ak enerjisinin son derece
etkin kullanm olur. Kirlilik yaratanlar artk zdeleme yoluy
la beslenmezler ( ben buyum) ve bylece kirlilik snrl kalr,
yaratc biimde kullanlr. Yarglanmaz , mahkum edilmez, sa
valmaz, psiko-duygusal dramay sonuna kadar oynamak iin
beslenmez ve bylece kirliliin kendisi, insann amalarna bal
kalmas iin kullanl bir "isel hatrlatma faktr"ne dnr:
enstrman temizle, net tut, uygula, gzlemle, rahatlat. eride,
kirliliin tm enstrmana yaylmadan tutulup ikamet edebilece
i, yarglamann olmad, "gvenli" bir yer yaratlr. Yarglan
madan ierde bir yer verildiinde, kirlilik yava yava arnmaya
balar.
Kirlenmemi beden, rahat bir enstrmandr. Her kirlenme ,
tr ya da ierii ne olursa olsun, bedende gerilim yaratr ve bu
gerilim hangi noktada kendini gsterirse , enerj i izlenimlerinin
isel ak, zihin-duygu-karmaasnca ele geirilip tketildii tam
o noktada bloke olur. Sonu, enstrmandaki enerji aknn ciddi
ekilde tehlikeli bir hale gelmesi, kirliliin kendi trnden besin
le beslenmesi ve varln gerek gdaya byk alk ekmesidir.
Varlk alk ektike, kirlilik daha da glenir.
Bununla birlikte radikal varolu pratiinde , yarglama ya da
gzlemlenen eyi deitirme abas olmakszn yaplan kendini
gzlemleme araclyla, bu kirlilik varln gdas haline gelir.
Yumurtann iindeki civcivin yumurta sarsyla beslenmesi gibi
-tek besin kayna- varlk da egoyla beslenir, ego kirliliktir ve
yava yava ego/kirlilik tketilir. Ardndan geriye kalan, egoyla
engellenmemi ve alkanlkla kirletilmemi varlktr.
Bu srecin gereklemesi iin gereken , enerji izlenimleri tepe
akrasndan (ban tepesinden) akarken dikkatin hareketsiz (
zdelemeden) kalmasdr. Bu noktada her trl isel hareket
zdelemedir. O zaman da dikkat ele geirilip tketilir. Bu yz
den, bu noktada dikkat, avc ortalardayken yksek otlar arasnda
=
Ben
135
duran bir geyikle kyaslanabilir. Avc avn ararken, geyik yksek

otlarn iinde, hibir yne kmldamadan tamamen hareketsiz ve
gizlenmi halde kalr. Bylece geyik hareket ederek yerini ak
etmeyince , avc baka bir av aramak iin yoluna devam eder.
Yksek otlar arasndaki geyik gibi, labirent dnce, duygu ya
da fiziksel duru araclyla an att zaman dikkat mdahale
etmeye kalkmad, ileri geri hareket etmedii, dikkatini duyum
samada tuttuunda, labirent kendi plann gerekletirmek iin
dikkati yakalayp kullanamaz; eitli kk "benler" ortaya kar
ve hibir etki ya da tepki yapamadan yava yava sakinleir. Dik
kat onlarla zdelemez ve onlar da gsz kalm olurlar n
k kendilerine ait enerj ileri yoktur. Harekete gemek iin dikkat
enerj isini ele geirmek zorundadrlar ama geyik yerini belli et
mezse, avc yoluna devam eder.
zdelememi bir dikkate baz ekollerde "zgr dikkat" denir
ve bu "zgr dikkat" en iteki amalarmdan biridir. Bir "zgr
dikkat," kirlenmekten bamszdr. zdelemeden bamszdr.
Seme zgrl , hareketsiz kalma zgrl vardr. Psalm 46:
1 0 yle tler: "Hareket etme ve bil ki Ben Tanrym. " Hareket
etme ve bil ya da bir kpek gibi l. Seim bana ait. Eer gbek
deliine doru nefes alr ve gelen enerji izlenimleriyle mdahale
etmeksizin bedeni rahat tutarsam, beden bir enerji-dntrme
dzenei (E.] . Gold'un onu adlandrd ekliyle) olarak daha
yksek ilevlerini kabul edebilir hale gelir; gelen enerji-izlenim
lerinin enerj isini daha iyi kalitede bir enerj iye dntrebilir.
Bylece , enerj i ego yerine Yaratcy besler.
Diyelim ki biri duygularm incitti ve iimdeki hayatta kalma
gdsn tetikledi: sava ya da ka gdsn . Bu basit (ama
kolay olmayan) uygulama unu yapar: alkanl deitirmeye
almak yerine -yarglamann sonucu budur, yoksa onu dei
tirmek iin neden istek. duyaym ki?- sadece ona iimde yer a
maya balarm, bylece hayatta kalma gds (sava ya da ka)
kendi doal, biyolojik, genetik olarak programlanm yantna
136
1 8. Blm: Yksek Otlar indeki Geyik
yer am olur. Biri beni herhangi bir sebepten krdnda ona

iimde yer aarm. Ve byle yapnca, artk savaacak bir ey kal
mam olur - yani, bedende gereksiz hibir gerilim olmaz. Artk
mcadelenin bir anlam vardr. Nedir bu? Tarafsz dikkat ve beni
kran kiiye (karmdakinin sevme korkusu yznden olmutur
bu ve en azndan kendi sevme korkuma eittir) sakin, mantkl,
nazik yant verebilmek iin. Dolaysyla bu kirlilik benim mtte
fikim olur; beni bir anda kendi isel amalarma (bilinli dikkat,
nezaket, cmertlik, affedicilik, sk alma) gtren bir "isel
hatrlatma faktr" grevi grr. Sava-ka tepkisi bana nazik
ve affedici olmay hatrlatr, beni bilinli dikkate arr. Byle
ce , onu dman olarak grmektense (onu deitirmeye almak,
onunla savamaktansa) mttefikim ve isel alma'nn elikisi
olacak ekilde dntrrm. Artk iimde deli bir sava kalmaz.
Merkezler aras ibirlii , iletiim, sevginin ve bakalarnn lehine
olacak ekilde insan biyolojik enstrmannn uyumlu isel a
lmas vardr. Bu , zverili sevgidir, tarafsz sevgidir. Ve her ne
kadar sevgiyi hissetmek durumu sz konusu olsa da bir hisse
bal deildir. Bunun yerine, bu tr tarafsz sevgi yalnzca sada
kate ve uygulamaya baldr. Bu yzden gvenilir ve istikrarldr,
ruh hali tiranlnn klesi olmaz. Ruh hali, yksek otlar arasnda
geyii arayan bir avc gibidir. ayet geyik sabit, kmldamadan
durursa, avc yoluna gider. Olmadnz eyle zdelemeye son
verip de avcnn elinde koz kalmaynca, aclarnz sona erer.
Ben
137
Sevgi Bir His Deildir

(Smitty iin)
Sevgi bir duygu deil,
taa dalanm bir ballktr.
Ama duygulara inanmak bizi sersemletip savurur
bir hatadan tekine; sonunda yapayalnz kalrz
knk ve kuku iinde. Sevgi bir duygu deil,
gvenilir bir gnlk almadr.
Her ne hissedersem hissedeyim, onu gizlemem
olduu gibi yaarm. Belki o bir kakts gibi dikenli
ve hi ho grnmyor gze,
o zaman duygu irenmedir;
ya da diyelim ki o ok gzel,
duygu ehvet olabilir; en sonunda ikisi de kle dner
yine de almaya sadakat baki kalr,
hazr olup olmadma bakmaz.
(Red Hawk)
1 38
18. Blm: Yksek Otlar indeki Geyik
19.
BLM
Vicdann Uyan Kendi armhm Tamak

Vicdan, tarafszca ac ekme anlayna baldr.
Tamamlanm bir insan olarak bizden istenen, yapabilece
imiz en basit ey, bakalannn bize ve dier insanlara kar
ho olmayan ifadelerine gcenmeden katlanmak, bize yaplan
yanllklara kar harekete gememek ve doalan varlklann
dan ok daha gl olanlar iin efkat duymaktr.
(E.j. Gold. The ]oy of Sacrifice, 99)
Bakasnn acsn hissetmeyi ret bana,
Grdm hatay gizlemeyi;
Bakalanna gsterdiim merhamet ki,
Bana gsterilecek merhamettir.
(Alexander Pope. 1 688- 1 744)
Yarglamadan ya da gzlemlenen eyi deitirmeye almadan

yaplan kendini gzlemleme yolunda anlalmas gereken ilk ve
en nemli ey udur: kendini gzlemleme yolu, vicdan uyandr
ma yoludur. Yani, kendimi drste, yeterli sre gzlemlemeye
devam edersem iimde vicdan uyanacaktr; bu son derece nar-
Ben
1 39
mal ve kanlmazdr. Drste kendini gzlemlemenin bir yan

rndr.
nsan biyolojik enstrmannda vicdan bir kez uyandrlnca,
ac ben olur nk artk bilinli (gnll) ac ekmenin gerekte
ne olduunu biliyorumdur ve ac ekiim, daha nce hi bilme
diim, tamamen yepyeni bir boyut kazanr. Bile isteye , insafszca,
kr krne , zalimce iimdeki vicdan (vicdan bir "ses" olarak
nitelemek yanltr nk o konumaz; o bir histir ve bu yzden
aceker) olan duraan, kk hisse kar gelirim . Ve vicdan ken
dini asla zorlamaz, asla saldrgan, srarc , srnak, iddet dolu,
eletirel ya da yarglayc deildir. Sadece ihlal edildiinde bir na
bz gibi acsn hissettirir ve yaptm dzeltene ve hakszlk etti
im eye ya da kiiye kar ileri yoluna koyana kadar his-nabz
eklinde ac ekmeye devam eder.
Vicdan iimde bir kez uyannca, ihlal edildii her seferinde
ac eker. Ve bu strap, alkn olmadm bir byklkte, yeni
bir dzeydedir. Bu dayanlmaz bir acdr ve gz ard edilemez.
Vicdan bunu talep etmez ya da sulayamaz, sadece derinden ac
eker.
Bizim uygulamamzn bu ac ekile iki ilikisi vardr: onu
grmek ve hissetmek. Nokta. erideki hibir eyi deitirmeye
gerek yoktur: Sadece vicdan ihlal ettiimi grrm ve hissede
rim. Bu , haricen hatalarm dzeltme yoluna gitmeyeceim an
lamna gelmez. Bunu yaparm. Ve bunu ne kadar abuk yapabi
lirsem, iimdeki ac eki o kadar ksa srede hafifler. O zaman
geriye kalan, davranm yznden vicdanmn tamak zorunda
kald yaradr. Antik ekollerde bu "sevgi yaras" olarak bilinir.
Ezoterik Hristiyanlkta bu, "insann kendi armhn tamas"
olarak adlandrlr. Yani , artk Tanr'nn ya da Guru'nun harici
vicdanm olmasna , hatalarmn bedelini onlarn demesine ge
rek duymam. Artk vicdan iimde uyanmtr, kendi hatalarm
grebilirim, anlan dzeltebilirim, onlar iin ac ekebilirim ve
140
1 9. Blm: Vicdann Uyan - Kendi annhm Tamak
vicdann isel klavuzluuna gvenirim. Bu, gereklie gven

mektir. Bu, iimdeki akl salnn dzelmesidir.
Vicdan nedir? Ustalar vicdann, Yaratcnn zihin ve kalbiyle
dorudan iletiim yolu olduunu syler; ezoterik Hristiyanlk
vicdann, Kaynak'a ya da Yaratcya ait olan daha yksek duygu
ve zihin merkezleriyle dorudan balant olduunu ileri srer;
benim deneyimim, bu gr geerli klma ynnde. Dier an
tik ekoller, vicdann Tann olduunu syler; bu grten phe
duymak iin tecrbeye dayanan hibir deneyimim yok. Bakalar
vicdann Kutsal Ruh olduunu syler; buna karn dierleri de
vicdann uyanm ruh ya da zn uyan olduunu iddia eder;
ezoterik Hristiyanlkta bazlan bunu "sa'nn Ge Ykselii"
olarak adlandrr; ve nihayet, vicdann uyann "bilincin uyan
" olarak adlandran ustalar da vardr.
Bu fenomeni nasl anlarsanz anlayn, bu alma iindeki bir
insann maruz kald en gerek eydir. imde uyanm olan vic
dana gvenilebilir. Kesinlikle , daima ve her eyde . Vicdan yalan
syleyemez. Sufiler buna iteki Gerek Dost der; doru yoldaki
gerek yardm kayna ve rehberdir. Bireyin ruhunun Kaynak'la
birlemeye doru olan yolculuunda Yaratcnn yardmdr.
Ve bylesi bir fenomen, elbette yarglamadan ya da gzlem
lenen eyi deitirmeye almadan yaplan daimi, tutarl kendi
ni gzlemleme uygulamasndan ortaya kar. Davranm hem
iten hem de dtan grmem ve hissetmem arttr. "stek" ve
"niyet" birlikte vicdan uyandrr. Ve nihayet, ar ar, "istek"
ile "niyet"in birleiminden, vicdanda ama ortaya kar. Gerek
ama, vicdandan gelir.
"Ama" mttefikimdir. Artk her gn iimde allagelmi ei
limler ortaya knca , anbean , onlarn hemen yannda ama da
belirfr. Aslnda bir noktada, bu isel allageldik eilimler yer de
itirir ve bana amalanm hatrlatmak iin isel "hatrlatc fak
tr" haline gelir. Bylece zayflklar ve kusurlar olmaktan kp
alma'mn sadk hizmetkarlar haline dnrler; benim isel
Ben
141
alma dngme * sokulurlar. Artk onlarla savamam ve onlar

deitirmeye almam, ama olduklar gibi amalarma hizmet
ederler ve yardmc olurlar. Vicdan besler, onun gelimesini,
bymesini ve olgunlamasn tevik ederler. aman dnyasn
da, mttefik devasa gce sahip byk, ekilsiz , korkutucu bir
varlktr. Bunun nasl da insann en derin "kusuruna" ya da kr
noktasna uygulanabilecek bir benzetme olduunu grebiliyor
musunuz? Onun gcn ele geirmek ve alma'mla ayn hiza
ya getirmek bir g becerisi, amana gre bir "byl gei"tir.
Kendini gzlemleme buradaki aratr.
Aslnda, iimde yarglayp savatm btn bu eylerin "ku
surlar," "zayflklar" olduunu syleyen btn bu reti hataldr.
Bunlar bize Yaratc tarafndan armaan olarak verilmitir. Neden
mi7 Basit: vicdann uyanna yardm etsinler diye . Onlar olma
dan, vicdann sunacaklarna deer bime noktasna varamam.
sel bir "istek" ya da isel bir "niyet" gelitiremem. imde dn
m iin hibir g bulamam. Bunlar armaandr, kusur deil.
Bunlar, kendimin ve sevdiklerimin stndeki etkilerini grmeye
ve hissetmeye dayal basil uygulamann ortaya karmasn bek
leyen, enerj inin depoland yerlerdir.
Hardal tohumu kadar bir vicdan bile -Yaratcmzn zihin ve
kalbinin minicik, mikroskobik izi- insan biyoloj ik enstrma
nndaki en gl itki haline gelebilir. Mucize mi istiyorsunuz?
Mucizenin iinde yaamak iin ne verirsiniz? Bu hardal tohumu ,
Yaratcnn insan biyoloj ik enstrmannda yerlemi zihninin ve
kalbinin mucizesidir. Ama onu alabilmek iin bedel demeniz
gerekir. Ve gnll ac ekme, iimizde bu demeyi yapabilmek
iin sahip olduumuz tek eydir - czdanmdaki en deerli para
dr. Bu yzden, nciller'in u retisi, "Bir tccar [alma yapan
insan, rh] ok pahal bir inciyi almak iin [vicdan, rh] elindeki her
eyi satt [ "benleri"ni ve onlarn planlarn, rh]" tam olarak duru
mu aklar. Ancak umutsuz bir insan, yllar boyunca "durumun
dehetine" katlanan bir insan, hardal tohumunu, bu "ok pahal
142
1 9. Blm: Vicdann Uyan - Kendi armhm Tamak
inciyi" elde etmek iin her eyini Yaratcya teslim etmek gibi bir
areye bavurur. Anlyor musunuz?
Vicdan, benim iimdeki Yaratcdr, Yaratcnn zihni ve kal
biyle balant kurmann direkt yoludur; bu yzden, vicdan ihlal
ettiimde -eylemlerimin dorudan sonucu olarak- hissettiim
ac Yaratcnn acsdr. Yaratc isteyerek ve hi ikayet etmeden
benim ihlallerime katlanr ve yine hi ikayet etmeden ac eker.
Ancak dncelerimin, duygulanmn, szlerimin ve eylemleri
min sorumluluunu kabul ettiimde, yaptklarmdan kaynakla
nan bu ac eki meyvelerini vermeye balar. Artk Yaratcmn
ac ekiinin nedeni olmak konusunda rahat deilimdir. Nokta.
Dolaysyla, temiz bir vicdan koruyabilmek iin hemen yaptkla
rmdan uzaklarm.
Vicdan ihlal etmeye son verdiimde bu "kendi armhm alp
tamaktan" daha te bir anlam tar. Artk Yaratcmn benim
gnahlarm iin ac ekmesini istemem (tek gnah, vicdana kar
gelmektir) ; bunun yerine , sorumlu bir varlk haline gelirim. Ya
ratcmn ac ekmesinden, bu ac ekmenin korkun, katlanla
maz hissinden kanmak iin, vicdann sylediklerini yaparm.
Bu noktada, bu duygunun byklnden kanmak iin by
mek dahil, bakalann sulamak ve benim duyarszlmn, g
vensizliimin ve hamlmn acsn bakalarnn ekmesindense
kendi hayatmn sorumluluunu almak dahil her eyi yaparm.
Bu noktada, sadece bir memeli olmaya son verir ve bir insan ol
maya balarm.
Ve bu ac ekii Yaratcma yklediimde , iimde hissettiim
eye "vicdan azab" denir. Bu azap Yce'den gelir, bir armaan
dr ve beni dntrecektir. Onu grrm. Onu yaarm. Azap,
vicdann insan biyolojik enstrmanna getirdii dntrc et
mendir.
Artk burada bir sr, bu kitaba gmlm ve ancak bu noktaya
kadar okuyanlann bulabilecei bir ey var. Bu, vicdan besleyen
ve onun bymesine yardm eden bir alma uygulamasdr.
Ben
1 43
Ancak' uyanm bilin noktasnda olgunlam ruhlar, byle bir

uygulamay ya da onu srdrmenin deerini anlayacaktr. Bu
yksek seviyede, olgun bir alma uygulamasdr ve dolaysyla
beni byk oranda igal eder. Btnyle farkl seviyede ve trde
bir ac eki ortaya karr ama ayrca yeni bir byklk deeri
de vardr; dostlarm arasnda farkl bir iliki dzeniyle dllendi
rilirim. Hem ite hem dta yeni bir gven seviyesi doar. Bylesi
bir uygulama ilginizi eker mi? O zaman, ite alma bu uygu
lamay yle ifade eder:
Bakalarnn yapt ho olmayan eylere ikayet etmeden
veya belli etmeden katlan; hibir ekilde karlk vermeden
sana kar yaplan hatalara katlan. Baka bir deyile : Onla
rn sana davranmasn isteyecein ekilde davran bakala
rna; dier yanan evir.
Belki de bunun neden olgun bir uygulama olduunu , ancak
bilincin yardmyla mmkn klndn grebilmisinizdir. Bu ,
sradan bir insan, byle bir ey yapmann faydasnn ne olacan
hayal bile edemeyen biri iin dnlemez bir eydir.
Ama kitab buraya kadar okuyan siz belki de bu ileri alma
uygulamasnn derin karmlarn, hem ruhun geliiminde hem
de ilikide olduum insanlarda sezebilirsiniz . Benden sra d bir
ey ister: sahip olduum her eyi elden karmam. Bunun kar
lnda, yaratt isel fke ve uyumazlk "ok kymetli bir inci"
gelitirir. Byle bir eyin ne kadar gerekli ve deerli olduunu
sezebiliyor musunuz? Bu , "kendi armhm tamak" ifadesinin
anlamna yeni ve farkl bir seviye katar. Sizin iin deerli olan
ne? Kendi ikayetlerinizi, dedikodularnz, olumsuzluunuzu,
intikamnz ve hakl gazabnz , Vicdan'n, Koruyucu Melek'in
hizmetlerine kavumak iin elden karmaya raz msnz?
Bana gre bu zor bir uygulama ama bu zorluun kayna sizi
artabilir. Bu uygulamann en byk snavn iime yerletiren
144
1 9. Blm: Vicdann Uyan - Kendi annhm Tamah
-her ne kadar hepsi bunu yapsa da- arkadalar, meslektalar

veya hatta yabanclar deildir kesinlikle. Hayr, bunu yapan, b
yk bir akla sevdiim ve bana en yakn kii olduu iin dilimi
tutmak ve yarglarmla fkemi hkmsz klmak konusunda b
yk mcadele verdiim karmdr. Bu yzden bu uygulama iin
ok fazla alma yapmam gerekir. Ama buna byk deer veri
rim ve onunla mcadele etmekten memnunumdur; alkanlkla
rma kar deil de bu inci iin, Koruyucu Melek'in salad bu
yardm iin. Bir insan iin ancak onun yardmyla bir umut sz
konusudur. Vicdanmn peinden gitmek benim en byk dile
imdir ve bunun iin daima ve her eyde dua ederim. Bu benim
amacmdr.
Dahas, artk iimde bakalarndan dn alnm inan sis
temleri deil de bedelini dediim iin tmyle bana ait olan bir
hardal tohumu kadar vicdan olduu iin -bu ok kymetli inciyi
alabilmek iin sahip olduum her eyi elden karmmdr- artk
daha youn, tmyle yepyeni bir ekilde ve yepyeni bir dzeyde
ac ekerim. Ve bu ac eki vicdan besler. Yine de gzlemlediim
herhangi bir eyi deitirmeye hi gerek yoktur. Vicdan her eyi,
kendine zg , uygun zaman ve ekilde deitirecektir; ben hibir
eyi deitiremem ve eer byle bir ey yapmaya kalkarsam, her
zamanki gibi her ey berbat olur.
Ben
1 45
Tom Bir Tavan ldrd

Tom kannn babasyd. Bir seferinde
8. doum gnnde bir yay ve alt ok
hediye geldiini anlatt bana.
Bahesinde samanlardan bir hedef kurmu
ve bkana kadar saatlerce ona ok atp durmu,
ardndan daha kk, daha zor eyler bulmu,
bir teneke kutu, aaca ivilenmi bir kat paras
ve bir ktn stnde eski bir ayakkab. yiymi bu ite
ama gnde falan bunlardan bile sklm.
Baka bir ey istemi, canl bir ey,
onun iin koacak bir ey;
bir eyi ldrmek istemi.
Ormana gitmi ve grd ilk ey
yerinde donakalm bir kk tavan olmu.
Yayn ekip brakm, oku dosdoru
tavann bedenine yollam, ama hemen lmemi hayvan;
bunun yerine ok yere saplanm,
tavan oraca mhlayarak.
Bacaklar telala rpnm, ancak dnebiliyormu
lgnca okun etrafnda, kan boalyormu, gzleri
vahi, prl prl ve ac doluymu.
Tom donakalm, dehetten fel olmu halde.
Anlatrken gzlerimin iine baktnda
o da tavan kadar ac iindeydi.
Yay yere brakm, onu almak iin asla geri dnmemi.
Byk bir adamd ve bu yk benim gzmde onu,
ormanda ok atan ve
kendi kalbini vuran biri yapt.
(Red Hawk)
1 46
1 9.
Blm: Vicdann Uyan - Kendi armhm Tamak
20.
BLM
Daha Yce Merkezler

nsan, kendi bana, yeni bir insan olamaz; zel isel dzenler
arttr . . . byle zel bir cevher yeterli miktarda biriktiinde,
belli bir miktardan fazlas eklenen tuzun suda kristallemeye
balamas gibi kristalize olmaya balayabilir. Bir insann
iinde byk miktarda iyi cevher biriktiinde, an gelir onun
iinde yeni bir beden biimlenmeye ve kristallemeye balar:
yeni, daha yksek bir oktav "oluur. " Genellikle astral olarak
adlandnlan bu beden, bu zel cevherden oluur ve varln
iine bilinsizce gelemez. Sradan koullarda, bu cevher
organizmada retilebilir ama kullanlp atlr.
(G. I . Gurdjieff. Views From the Real World, 202)
Bilinli sevgi olan koulsuz sevgi , mekanik bir kanunla deil de

bilinli davran kanunlaryla iler. Daha yce merkezlerden gelir
ve bir balamadr; tamamen, meru biimde ve yalnzca davet
edilerek insan biyoloj ik enstrmanna giren Yaratcdr. Evine ,
zne -ba ya da sonu olmayan snrsz bilin- dnen bitap Yol
cu'dur. Bu noktada varlk, gereken balayc-ifadede bulunur:
"Ben O'yum" ya da "Ben ve Baba Bir'dir." Bu tmyle sevginin,
bamsz bir dizi kural olan, farkl bir lei ve seviyesidir: Ko
ulsuz sevgi bakasnda da ayn tepkiyi ortaya karr. Bu kanu
nun guru biiminde ilediini grdm . Bu yzden, bir kitaptan
Ben
147
ya da dn alnm bilgiyle veya inan sistemiyle bu kanundan

bahsetmiyorum size, kendi kiisel deneyimimin dorulamasn
anlatyorum. imde erdemin ortaya kmas iin alp bekli
yorum.
Gerek sevginin snrlan vardr. Korkunun hi yoktur. Gerek
iliki, ok net ve fikir birliine varlm snrlar ierisinde yrr.
Bu snrlara sayg gstermemek, ilikinin kaldramayaca sonu
lar dourur. Nokta. Hikayenin sonu. likideki snrlar sadece
benim malumum olan keyfi ya da gizemli bir ey deildir. Bunlar
ilikinin uzun sreli olmasn dilediim iin gnll olarak kabul
ettiim, ortaklaa anlaarak davranlarma getirilmi snrlardr.
Nokta. ki insann birbirlerine kar lmsz bir sevgi duyduk
larn iddia ettii ou ilikide, zerinde anlalp ortaklaa kabul
edilmi snrlar dahilinde hareket etmeyen iki kii vardr, byle
bir ilikide ballk yoktur; yalnzca ne istediim, onu ne zaman
istediim ve nasl istediim sz konusudur. Bu olgunlamam bir
duygusal iliki seviyesidir; bebekler de annelerinin onlara byle
davranmasn ister. Bu, kk bencil "benlerin" zamanlan gelin
ce ortaya kmalarnn, ilikiye girip ardndan yok olmalarnn
sonucudur. Paralanmak ve ayrlmak, ilikideki kk "benler"
in, mekanik tercihler yapp srekli ac eken bilinsiz varlklarn
kanlmaz bir sonucudur.
nsan biyolojik enstrmannda daha yce merkezler harekete
geirildiinde byle eyler olmaz. Bu noktada, bedeli her ne olur
sa olsun kardakinin iyilii iin hareket eden zverili davran
ortaya kar. Vicdan, iimdeki daha yce merkezlerin eylemini
kabul eden mekanizmadr. Vicdan bir kez uyannca , o zaman
gnll olarak daha yce merkezlerin etkisi altna girerim. Uy
gulama yaparak, onlarn zerimdeki etkisini aktifletiren daveti
aa karm olurum. Vicdan, iimdeki daha yce merkezlerin
alametidir. Kanundur ve insan meru bir ekilde, temel iyilikten
hareketle davranmaya yneltir. Ruhun doas budur ve doum
la kazandmz bir haktr. yi olmay ve iyi eyler yapmay hak
1 48
20. Blm: Daha Yce Merkezler
ederiz. Ruh, koulsuz sevgi becerisini gelitirmek iin meleklerin

dnyasndan insan biyolojik enstrmanna ilemi, meleksi bir
varlktr. Dnya okuldur, gelimemi ruhlann eitim iin gn
derildii bir anaokuludur. Mfredat basittir ama kolay deildir.
Snrlar, beklentiler ya da koullar olmakszn nasl seveceimizi
renmeye gnderiliriz buraya . Her insann doasnda renme
kabiliyeti vardr: bu , renmenin tek arac olan kendini gzlem
lemedir. htiya duyulan tek ey budur.
Byle yaparak, gelen etkilerin titreimsel enerjisini zihin-duy
gu-karmaasnn alp sonsuzca tekrarlayp duran, ie yaramaz
psiko-dramalar ve mekanik tepkiler retmek iin tketmesin
dense onlar toplayp depolamam gerekir. Gelen etkilerin titre
imsel enerj isini "yemeye" balamam gerekir. amanik gelenek
ler, "bazen ben ayy yerim, bazen de ay beni yer" diye ifade eder
bu uygulamay . New York'ta yirminci yzyl ortasnda , bir anti
kac dkkan ileten merakl bir adam vard. Manevi evrelerde
bir efsane olmutu. Ad Rudi veya Swami Rudrananda'yd. Rudi,
titreimsel enerji izlenimlerini tarafszca yerdi ve bunun nasl ya
placan bakalanna da retti. Daha yce merkezlerle alrd .
rencileriyle bir odada saatlerce oturur ve mdahale etmeden
ya da zdelemeden sadece gelen etkilerin enerjisini iine e
kerdi. Bu bedenin "enerj i dntrme enstrman" olarak daha
yksek ilevini ortaya karmasna imkan tanr. Benim grevim,
gelen enerjiye bilinli bir ekilde mdahale etmemek, bedenin
daha yce ilevlerini yerine getirmesine izin vermektir. Eer bu
enerjiyi srekli olarak alarsam, beden memeli dzeyinde, sade
ce bir makine olmaya sabitlenmi kalr.
Etkilerin titreim halindeki enerjisini tarafszca yiyen, in
sanlarn uygulamak zere yaratldklar alma'dr: Yaratcnn
yaratmn srdrmesine yardm etmek ve hem iimde daha yk
sek bir beden yaratmak hem de Dnya gibi daha yksek, meleksi
bir varl besleyebilecek daha iyi z ya da gda salayabilmek
iin. Buna baka bir adan, daha basit bir benzetmeyle , daha
Ben
1 49
kk bir lekte bakalm. Yediiniz havu bedene, bedenin

kullanamayaca kadar byk bir enerjiyle girer. Kullanlabilme
si iin daha iyi, daha ince bir enerjiye dntrlmesi arttr.
Onu inerim, paralarm, tkrkle ve sindirim svlaryla ka
rtrrm, bylece gittike daha da incelir, bylece mide ve bar
saklarda emilerek kana geer. Yaratc mesela sevgi ya da tarafsz
mantk veya prana dediimiz ok ince bir enerjiyle var olurken,
etkilerin getirdii titreimsel enerji ok byktr. ayet bu ener
j iye mdahale etmezsem, onu bencil psiko-dramalar ya da fan
teziler, olumsuz duygular ve hayaller iin almazsam, o zaman
beden dntrc bir enstrman olarak daha yksek tarafsz
ilevini ortaya karabilir, Yaratcy ya da daha yce merkezleri
besleyebilir. Evrendeki her ey yemek zorundadr, bu sabit bir
kuraldr. Yaratc bundan muaf deildir.
Bu yol cesaret ister. Cesaret kolay elde edilmez. Cesaret kah
ramanlar iin deildir, kahramanlarn ona ihtiyac yoktur; cesaret
benim gibi korkaklar iindir. sel deheti ak seik grmekle
ortaya kar, yle ki artk herhangi baka bir ey bundan daha
iyi grnyordur. O zaman bilinmeyene varmak iin cesareti
kullanrm nk bilinen kabul edilemez, hatta katlanlamazdr.
Ama bu durumda bilinmeyen, nral bilimdeki yeni keiflerle
daha az gizemli bir hale gelmitir. jonah Lehrer, New Yorker'daki
"The Eureka Hunt" ("Evreka Av") adl makalesinde bu keiflerin
bazlarndan sz eder. Lehrer, beynin neo-korteksinin prefron
tal lobunda yaplan aratrmay anlatarak unlar ortaya koyar:
" . . . Prefrontal korteks (beynin "tepesi") dorudan dier blgeler
deki aktiviteleri deitiriyor" (28 Temmuz 2008, 45). Bu aratr
malarn ou sadece beynin tepesine deil, ayrca sa yarkreye
younlayor. Bu yarkre , bilinmeyene alan kap, beynin daha
yce merkezlerle balantl olduu ksmdr. Bu aratrmalar,
EEG lmlerinde , deneklerin "i gr" -ben buna ilham diyo
rum- olarak ifade ettii anlarda ok kesin bilgiler elde edilebildi
ini ortaya koyuyor: " . . . EEG, beynin rettii en yksek elektrik
1 50
frekans olan gama ritmini kaydeder. Gama ritminin , nronlann

"balanmasndan" ortaya kt sanlmaktadr; hcreler korteks
boyunca yeni bir a oluturacak ekilde dalrlar ve ancak o za
man bilinlilie ulamak mmkn olur" (43). Baka bir deyile ,
beyin "i gr" annda tmyle yeni ve bilinmeyen konfigras
yonlar haline dnr ve yeniden dzenlenir. Meditasyon ve
Kendini Gzlemlemenin yapt budur. Lehrer yle diyor: "Bir
i gr, beynin devasa bilinmeyen bilgi deposunda ksack bir
andr. Korteks, onun srlarndan birini paylar" (45).
ok eski manevi geleneklerde bunun haber deeri yoktur.
Lord Sri Krishna, Arjuna'ya dikkatini " . . . kalarnn arasna"
yerletirmesini tlediinde, bunu yapt nk ustalar dik
kati byle uzun sre bir yere yerletirmenin korteksteki gama
ritimleri akn tetiklediini biliyorlard; bu ritimler daha yce
merkezlerden kyordu ve bunlar iletilebilir olan ama bizim
balantmzn bulunmad daha yce merkezlere ayordu. Bu
nun sonucu , onlarn tabiriyle "aydnlanma"dr. te byle al
r. Bedeni bulup hissetmek iin bilinli bir biimde sol yark
re aktivitesine younlatmda ve dikkati prefrontal korteksin
st ksmna yerletirdiimde, bu beynin sol yarkresini megul
eder ve bylece , rastgele ve takntl bir biimde kendi ierikle
rini aratrp dzenleme iini srdremez. Artk enstrmandaki
doru yerini bulmutur ve yava yava meru yerini anlamaya
balar. Enstrmann ileyii iinde faydal ve etkin bir biimde
neler yapabileceini anlamaya balar. Baz aman geleneklerinde,
buna "ses adas temizlii" denir. Adann (beynin) bir tarafnda,
her eit "benler" kendi planlar , snaklaryla dikkati ele geir
meye alr. br tarafta, sa yarkrede sessiz tank, mdahale
etmeden gzlemler. Sol tarafn kalabal muntazaman beslen
meye son verilirse , onlar da sessizleir. Artk sol yarkre kendi
daha yce ilevini , daha bilinli bir ekilde aktiflemi ve ilevi
daha yce merkezlerden veri almak olan sa yarkrenin pasif
bir hizmetkar olarak stlenebilir. Sa yarkre bir kez bilinli bir
Ben
151
ekilde aktifletirildiinde , artk bilinmeyen iin, "i gr" iin ve

bilgeliin ak iin bir mecra olur. Bylesi tarafszca yaplan me
ditasyonun sonucu, insan biyoloj ik enstrmannda gerginliin
olmamas, gereksiz dncenin ortadan kalkmas ve yersiz duy
gulann yava yava sona ermesidir. ok eski manevi gelenekler
buna "aydnlanma hali" der. Ben artk bir suyolu, Zen deyiiyle,
bir "bo bambu"yumdur. Daha yce fkrmalann tarafsz bir al
cs ve titreimsel enerjik etkilerin tarafsz bir yiyeniyimdir. Yara
tm'da etkin bir alma-birimiyimdir, olgun ve sorumlu bir e
kilde meru yerimi bilip ona uyarm ve uyum iinde, Yaratcyla
ayn dzeye gelirim. Bu kendini hatrlamann en st dzeyidir.
Daha yksek merkezler bedende daima ibandadr, ama
zihnin daimi gevezeliinin grltsyle etkileri kaybolup gider.
Onlann etkisini grebilmek iin hareketsiz kalmal, "dnyay
durdurmalym. " Yasa gerei, davet karmalym. zdeleme,
onlarn bendeki etkisini maskeler. imdeki varla hazr oldu
umda (ki bu da kendini hatrlamann baka bir seviyesidir)
yardm gelir. Dnm, sonutur. Beyin yeniden dzenlenir ve
varlk dnr.
1 52
Yamur Ruhunu armak

Bir defasnda kzmla beraber arabayla
aalarn ve otlarn alev alev yand bir yerden getik.
Durduk: 100 dereceydi, bulut yoktu,
yangnla savaacak hibir ey yoktu.
Yamur Damlas 5 yandayd o zaman . Yamur Ruhunu
aracam dedi ve ard da.
Gzlerini kapatp oturdu oraca
arabann arka koltuuna, bada kurup
ve sonra sa yanna dt.
tmyle kmltsz kald.
Kk Rzgar ve ben izledik
ne yapacamz pek bilemeden.
Birka dakika sonra kalkp oturdu.
Birka dakika sonra da yamur boand
yle ard ki arabalar kenara ekip durdu.
yangn hemen snd.
Bunun olduunu grdm. ocuk oyuncayd .
Buna inanmanz beklemiyorum;
size bunu anlatyorum nk
gveni mantkla takas ederek
dediimiz bedeli grdm.
Yamur Damlas tam ne yapmas gerektiini biliyordu
ve onu yapt. Bunu grdm ben.
Sizden buna inanmanz beklemiyorum.
(Red Hawk. Sioux Dog Dance, 25)
Ben
1 53
Sonsz
Savann yolculuunda . . . tm yaratklann strabn amak

tansa, yapabildiimiz kadanyla karmaaya ve pheye doru
yol aldk. Gvensizliin ve acnn gerekliini ve ngrlemez
liini inceledik, onu itip uzaklatrmamaya altk. Yllar s
recek olsa bile -mr boyu srecek olsa bile- brakalm yle
olsun. Kendi tempomuzla, hzlanmadan ya da hcum etme
den. Gittike daha aa inelim. Bizimle birlikte milyonlarca
bakas, korkudan uyanan dostlanmz da gelecek.
(Pema Chdrn)
Duyarllkla ve gerek tarafszlkla net bir ekilde grebilmek

iin, insann dnmek, hissetmek ve deneyimlemekle ilikisin
de kesinlikle hibir pozisyon almayaca bir yol bulmas arttr.
Bunu yapmak ok zordur. Yine de yaplmas mecburidir; ve
gerekten de dnmek, hissetmek ve deneyimlemeye ilikin
hibir pozisyon almama becerisini kefetmek, Aydnlanm ba
k asnn gerek zeminini oluturur. . . nsann Gerei algla
yabilmesi iin nce tefekkr ve meditasyon araclyla hibir
pozisyon almamann yolunu bulmas gerekir. . . Sonunda insan
kendine unu sormaldr: Algladm eye kar hangi pozisyo
nu alyorum ve gerekten hibir pozisyon almamak ne dereceye
Ben
1 55
kadar mmkn? Bu tr bir meditasyon srekli yaplmaldr.

Sadece bir kez yaplp braklacak bir ey deildir.
(Andrew Cohen. "The Paradox of the Fully Awakened
Condition. " What Is Enlightenment? 2: 1 Uanuary 1 993] .
6-7)
Korkmaktan tmyle bkmadnz, yle olsa ondan kurtulur

dunuz. inizde bir yerde onu brakmak istemiyorsunuz, ona
bamlsnz. Kendinizi deitiremezsiniz, sizi hibir ey dei
tiremez: ne Temel Terapi ne de gruplara katlmak - hibir ey.
Olmas mmkn tek ey, kendinizi kabul edebilmenizdir. Sizi
Tann bile deitiremez. Aksi halde sizi neden byle yaratt ve
hatalysanz neden dzeltmedi ki? Ve sizi deitirmi olsayd
da olduunuz kii olamazdnz. Sizi, sizi yaratmann mmkn
olduu o tek biimde yaratt. irkin olduunuzu dnyor
sanz, irkinsinizdir. Bedeninizi sevmezseniz, zihninizi de sev
mezsiniz - onlar sizi siz yapar, anlan kabul edin . . .
Deimek isteyen, kl, aydnlanm, esiz olmak isteyen
egodur. Kimse kendini sevmez. Ve dindar insann en gzel dav
ran da budur - hibir ey deitirilemez, bu yzden iyi yer,
yaar, keyif alr. Kendi kendisiyle savaarak vakit ldrmez.
Yanl bir tavrdan baka yanllk yoktur. emberi kare yap
maya alyorsunuz - byle bir ey olamaz; olabilseydi, o ar
tk ember olmazd. (Osho Rajneesh. Pre-Darshan Notlar.
Poona, Hindistan. 26 Haziran 1 975)
1 56
Sonsz
Terimler Szl
Ama: Niyet (zihin merkezinden) ve stek (duygu merkezinden) g

lerinin birleiminin sonucudur; Gerek Ama Vicdan'dan gelir ve ra
de'nin (aynca baknz: Niyet, rade) balangcdr.
Bilin: Tm duygusal varlklarda ana yaam gc ya da zekadr; var
ln "Ben" duygusu ya da mevcudiyetidir; Var olduum algsdr; ego
nun mdahale etmedii zgr dikkattir. nsanlarda, bilinli bir abayla
bu gc Yaratc seviyesinde gelitirip olgunlatrmak mmkndr;
kendini gzlemleme, bunu yapmann yollanndan biridir.
alma: (ayrca nsann Kendi stnde alma Uygulamas): Kendi
mi olduum gibi, yarglamadan ya da gzlemlenen eyi deitirmeye a
lmadan gzlemlemek iin bilinli, kasti isel aba; gnlk hayatmn
tam ortasnda kendimi hatrlamak; kendimi olduum gibi, tamponlar,
yalanlar, sulamalar ya da gerekelendirmeler olmakszn gzlemleme
nin bir sonucu olarak gnll ac ekme.
alma Dngs: (veya sel alma Dngs): Gzlemlenen eyle
zdelememekle yaratlan isel, pein hkmsz bu alan, iimde olu
an eye mdahale etmeksizin bunu yapmam salar; bu kk isel
"benler" ve "benler"den oluan gruplar isel alma'y desteklemek
iin bir araya gelir; sezgi yoluyla balanan zihin ve beden, merkezlerin
uyum iinde almasna olanak verir.
Delilik Koridoru: Kendini gzlemleme srecinde tampon sisteminin
ortadan kaybolduu noktadr, kr nokta tamamen aa kar, al
ma'ya diren ok gldr ve isel Maher meydana gelir. alma'mn
Ben
157
bundan sa kmas iin tek umudum tmyle Guru'ya, Dharma'ya,

Sangha'ya ve uygulamaya gvenmektir. Burada mutlaka bir balam
kaymas meydana gelmelidir (baknz 17. Blm).
Dikkat: Zihnin, duygularn ve Varlk'n bir nesneye ya da srece yo
unlamas eylemidir; Varlk, insan bedenindeki Dikkat'tir; Bilinlilik
(ayrca baknz: Varlk).
Dikkat radesi: zdeleme kskacnda ve baka hibir eylemin mm
kn olmad durumda bile dikkati bir nesneye ya da isel srece bilin
li bir ekilde yneltmek iin gereken temel, minimum beceridir; gnlk
hayatmn ortasnda kendimi olduum gibi grebilme becerisidir.
Duyumsama: Enerj i nin bedendeki harekeli, 5 duyuyla olduu kadar
Dikkat'le de aa kar.
Drst Beden: Bilinli bir ekilde rahatlam beden, zellikle de stres
anlarnda; zdelemenin gereksiz gerilimlerinden muaf beden.
Ego: Psiko-duygusal yapnn btn; sadece zihin-duygu-karmaa
snda deil, ayn zamanda eitli durular ve hareketler olarak hareket
merkezinde de yerleiktir.
Gnll Ac ekme: insann bir alkanlk ya da inan sistemi, bek
lenti ya da istek eylemi sonucu oluan normal ac ekiinden farkldr;
kendimi drste, yarglamadan ya da gzlemlenen eyi deitirmeye
almadan gzlemlemek iin verdiim Bilinli Niyet'in sonucudur; s
radan ve mekanik ac ekmeden farkl olarak, Gnll Ac ekme'nin
Varlk' dntrme gc vardr.
nsan Biyolojik Enstrman: insan bedeninin daha Tarafsz bir bak
asndan grlmesi.
rade: Zihin, duygu ve igd-hareket merkezlerinin bir nesne, eylem,
yn ya da srece ayn anda bilinli olarak younlamasdr; Dikkat'i
yneltme becerisidir (ayrca baknz: stek, Ama) .
stek: Duygu merkezinden gelir , daha derin olabilir, muhtemelen Var
lk'tan gelebilir; Gnll Ac ekme'nin sonucudur ve isel bir deii
me ihtiyacm olduunu grdmde ortaya kan ilk yardm ldr
(aynca baknz: Ama, Niyet, rade).
1 58
Red Hawh
Kirlilik: Bedenle, onun ilevleriyle ya da iinde bulunduu durumla

veya harici nesneler ve insanlarla zdeleme; Kr Nokta (aynca bak
nz: Kr Nokta); ocukluumuzda bizi etkileyen iyi niyetli (ya da deil)
ama cahil insanlarca bedenin enerji merkezlerine yerletiilen program
lar: bu programlar insann kendisini, hayat ve dnyay tanmlar, snr
lar ve erevesini belirler, neyi nasl greceimizi, ne hissedeceimizi
kontrol eder.
Kr Nokta: Ba zellik, Kramp, Kk Zorba, Kirlilik, Ana Kusur ve
Ana Defo, perdenin ardndaki Byc olarak eitli ekillerde bilinir;
psiko-duygusal yap ya da ego, bu ekirdek zelliin etrafnda kuru
ludur. nsann kendisinden baka herkes bunu grr: onun ne kadar
merkezi olduuna hibir kant ikna edemez beni.
Labirent: Zihin-duygu-karmaasnn bir dier ismi.
Mekanik: Alkanlkla hareket etmek; otomatik pilot; bilinsiz; farkn
da deil.
Merkezler: Baz sistemler buna akralar der, bedendeki enerji dn
m noktalardr; burada biz balca 4 merkezi gz nnde bulunduru
yoruz: zihin (ba-beyin) , duygu (karn boluu-kalp merkezi) , igd
(gbek delii) ve hareket (omurgann alt ksm) . alma ayrca, bede
nin dnda olan ama balant kurup eriebilmenin mmkn olduu iki
daha yksek zihin ve duygu merkezini retir.
Niy et: Zihin merkezinden, hatta daha bile derinden, muhtemelen Var
lk'tan gelir; duygu merkezinden gelen stek'le birletiinde rade'nin
balangc olabilir (ayrca baknz: stek, rade).
Olumsuz Duygu: Organizmann iinde bulunduu mevcut tehlikeyle
ilikili olanlar hari her trl korku-temelli duygu; sevgi olmayan tm
duygular
zdeleme: Ben-buyum; kendimi sadece beden, bedenin sreleri
ya da fonksiyonlar veya Dikkat'ten baka herhangi bir ey olarak gr
mek.
Ruh: (baknz Varlk).
Ben
159
Tamponlar: : Fonksiyonu ego-yapsn korumak ve kendimi olduum

ekilde grmekten beni alkoymak olan bir sistemdir; iimdeki eitli
kk "benler"in atmalarn grmemi engeller; pek ok eyden olu
mutur, bunlarn arasnda sulama, gerekelendirme, kendini nemse
me ve kendine acma vardr.
Tarafsz: Bir nesneyi ya da sreci egonun, onun inanlarnn, yargla
malarnn, sevmelerinin ya da sevmemelerinin mdahalesi olmakszn
grmek; yani: nesneyle ya da srele zdelememek (ayrca baknz:
zdeleme, ego)
Temel yilik: Ego-mdahalesinden bamsz olan gerek Varlk-doa
s; Vicdan tarafndan eitilip ynlendirilen Varlk (Chgyam Trungpa
Rinpoche'nin gr).
Vicdan: insan Biyolojik Enstrman ile Yaratcnn Zihni ve Kalbi ile
kurulan organik balantdr; Gerek irade kaynadr (aynca baknz:
rade) . Bazlar ona Kutsal Ruh, bazlar ise Koruyucu Melek der.
Varlk: Ruh, Atman, Tin diye eitli ekillerde adlandrlr; sradan ya
am iinde gelimeden kalan, sadece zel abayla, Bilin abasyla geli
ebilen Dikkat ya da Bilinlilik (ayrca baknz: Dikkat).
Yaratc: Kim bilir? Ben deilim. Muhtemelen benim .
1 60
Red Hawk
Kaynaklar
Peter Brook. "The Secret Dimension." Gurdjieff: Essays and Rejlections on
the Man and His Teaching. Ed: Needleman, jacob ve George Baker.
Continuum: New York, 1996.
Buda. Dhammapada. ev: Thomas Byrom. New York: Viking Press,
1976.
de Salzmann, Michel. Material for Thought 14. San Francisco: Far West
Editions, 1995.
Gold, E.J. The ]oy of Sacrifice: Secrets of the Sufi Way. Prescott, Aizona:
Hohm Press, 1978.
Gurdjieff, G.l. Views From the Real World. New York: Penguin Books,
1973.
Lannes, Henriette. Inside A Question. Landon: Paul H. Crompton Ltd.,
2002.
Lao Tsu. Tao Te Ching. ev: Gia-fu Feng. New York: Viking, 1972.
Sutra 33.
Lozowick, Lee. Feast or Famine: Teachings on Mind and Emotions. Pres
cott, Aizona: Hohm Press, 2008.
Osho. The Dhammapada: The Way of the Buddha. Portland, re: Rebel
Publishing House, n.d.
Ouspensky, P.D. The Fourth Way. New York: Vintage Books, 1957.
Ben
161
Red Hawk. The Art of Dying. Prescott, Arizona: Hohm Press, 1999.
Red Hawk. The Siou.x Dog Dance. Cleveland: Cleveland State University
Press, 1991.
Red Hawk. The Way of Power. Prescott, Arizona: Hohm Press, 1996.
Red Hawk. Wreckage With A Beating Heart. Prescott, Arizona: Hohm
Press, 2005.
Young, May. As lt Is. Prescott, Arizona: Hohm Press, 2000.
162
Red Hawh
Yazar hakknda:
Princeton niversitesi'nden Hodder bursu alm olan Red Hawk, halen
Monticello'daki Arkansas niversitesi'nde dersler veriyor. Dier kitap
lar unlar: ]oumey of the Medicine Man (August House); The Sioux Dog
Dance (Cleveland State University); The Way of Power (Hohm Press,
1996); The Art of Dying (Hohm Press, 1999); ve Wreckage With a Be
ating Heart (Hohm Press, 2005) . The Allanlic, Poelry ve Kenyon Review
gibi dergilerde yazlar yaymland; Allen Ginsberg (1994) , Rita Dove
(1995) , Miller Williams (1996), Tess Gallagher (1996) ve Coleman
Barks (2005) gibi isimlerle birlikte okuma seanslar gerekletirdi, bu
nun yan sra ABD'de yetmiten fazla solo okuma seans gerekletirdi.
Red Hawk okumalar, konferanslar ve atlye almalar yapmaya devam
ediyor. Yazara 824 N. Hyatt, Monticello, AR, 71655 posta adresinden
veya moorer@uamont.edu e-posta adresinden ulaabilirsiniz.

Red Hawk - Ben-2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Red Hawk - Ben-2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ngilizceden eviren: Tlin Er

Bask: stanbul, Eyll 2012

ngilizceden eviren: Tlin Er

Self Observation: The Awakening of Conscience, An Owner's Manual

Copyright 2009, Robert Moore

ngilizceden eviren: Tlin Er

1. BLM: Kendini Gzlemlemek- Kendini Bil

2. BLM: Memeli Enstrman- Sreler

3. BLM: Nasl Gzlemlemeli- Temel ilkeler

4. BLM: Dikkat radesi

5. BLM: Neyi Gzlemlemeli?

7. BLM: Kr Nokta- Ele Geirip Tketme Dngs

9. BLM: "Ben" Kalabal

10. BLM: nkar Gc- alma'ya Direnmek

12. BLM: Grmek ve Hissetmek

14. BLM: Gnll Istrap

15. BLM: Zihnin UyanKutunun Dndan Dnmek

16. BLM: ok Olmak

17. BLM: Balam Kaymas- Yapmamak

18. BLM: Yksek Otlar indeki Geyik

19. BLM: Vicdann Uyan Kendi armhm Tamak

20. BLM: Daha Yce Merkezler

Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil

Kendini Bil, Bitap Yolcu.

srekli kendimi tekrar eden bir robot. Farknda deil de bilin

1) Yldzla iaretlenen ve ilk kullanmda italik yazlan kelimeler, kitabn

1. Blm: Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil

duu gibi, alkanlklarmla zdeleirim ( "ben buyum"). Ken

bir yatma bulmaya balayabilirim. Doal akl salna ve "temel

1. Blm: Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil

1 . Bolm: Kendini Gzlemlemek - Kendini Bil

Memeli Enstrman - Sreler

Doduumuz andan itibaren, ounlukla istemeden, cahilce ya

ksa bir an var olduumu anlamama yardm edendir. Bizler in

2. Blm: Memeli Enstrman - Sreler

san biyolojik enstrmannn i dnyasnda gerekleen radikal,

ok kolay. Uzun imenlerin arasndan nehre doru yryen bir

2. Blm: Memeli Enstrman - Sreler

yapmaya zorlanr. Tm eitim sistemimiz sadece zihin merkezini

2. Blm: Memeli Enstrman - Sreler

Nasl Gzlemlemeli - Temel lkeler

Kendini gzlemleme pratii1, "kendini bulma ," kendini zaman

yani kurallarna gre uygulanmaldr. Kt alkanlklar oalr

3. Blm: Nasl Gzlemlemeli - Temel lkeler

dikkati esir etmesine izin vermediim zaman, dnce/duygu

na hkmedildiinden, komut kendimi deitirmek olur. yle

3. Blm: Nasl Gzlemlemeli - Temel lkeler

3) Dikkati bedensel duyumlara ve rahatlam bir bedene

Yarglamakszn kendini gzlemle .

Dikkatin mutlaka temellendirilmi halde kalmas gerekir

maktan daha iyi ne olabilir? Beden daima ve sadece u andadr;

3. Blm: Nasl Gzlemlemeli - Temel ilkeler

semekte zgrmdr. Herhangi trden bir duygusal atma

zaman. Yine de alkanlklarn mdahale eder: acy dnrm,

3. Blm: Nasl Gzlemlemeli - Temel lkeler

Ben dikkatim (bilincim), baka bir ey deil. Ruh sadece dikkattir.

beyin ekranda hzla deien grntlere kaplyor (kopyalyor) ,

4. Blm: Dikkat radesi

kanlk benim yerime, benim adma hareket eder. Ben semem,

Dikkat iradesi araclyla bata sadece geriye ynelik gzlemle

4. Blm: Dikkat radesi

kendini hatrlamann ikinci aamasdr; ilk aama dikkati beden