BI GiNG

KH NG HC
GiNG VIN: D VN R

TM TT NI DUNG
CHNG I:

CC TNH CHT CA LU CHT

CHNG II:

THU TNH
CHNG III:

THU NG
CHNG IV:

MY THU LC

TI LiU THAM KHO

1. Cc gio trnh v ti liu C hc lu cht.
2. Cc gio trnh v ti liu My lu cht.
3. Cc gio trnh v ti liu v Bm, Qut,
My nn.
4. T kho tra cu mng:
+ Aerodynamic.
+ Fluid mechanic.

GiI THIU
1. S LC V SC BN:
+ Ni lc: Ni lc l lc lin kt ca cc phn t vt liu chng li s bin
dng do ngoi lc tc dng. (N)

+ Ngoi lc: L lc ca nhng yu t bn ngoi tc ng ln vt th, ngoi lc

gy bin dng vt liu.(N)

+ ng sut: Ni lc trn mt n v din tch.(N/mm2)

2. C iM CA LU CHT:
ng x ca vt liu khi chu lc

Tnh cht bin dng khi chu lc

i tng

Kh nng dch chuyn

Lc lin kt

i tng

Chu Ko - nn

Chu Ct

Cht rn
Cht lng
Cht kh

Rt nh
Nh
Rt ln

Rt ln
Ln
Rt nh

Cht rn
Lu cht

Bin dng n hi
Bin dng n hi

n hi
Lin tc v
vnh vin

CC TNH CHT CA LU CHT

I. P SUT
1. Tnh cht
2. n v
3. Th nguyn.

II. KHI LNG RING

1. n v
2. Th tch ring
3. Trng lng ring

III. NHT
1. Khi nim
2. nht ng lc hc nht ng hc
3. Cc phng php xc nh nht

IV. SC CNG B MT
1. Khi nim
2. Tc dng ca lc cng b mt.

P SUT
1. Tnh cht
+ p sut ca lu cht ln b mt ca vt th
c phng vung gc vi b mt .
+ p sut ti mt im trong lu cht c tnh
ng hng.

2. n v: Lc trn n v din tch

N/m2, Kgf/m2, Kg/cm2, Lb/in2 (PSI), . . .

3. Th nguyn:
P = F/A =

[ ML/LT2]

KHI LNG RING

1. n v: Khi lng ca mt n v th tch vt cht

.()
Kg/m3, Lb/ft3, Nsec2/m4 , . . .

2. Th tch ring: Th tch ca mt n v khi

lng vt cht.() .=1/ (m3/kg)

3. Trng lng ring: Trng lng ca mt khi

lng ring vt cht. (). =g (kg/m2s2)

 NHT
1. Khi nim: Tnh cht lin kt ca cc phn t lu cht
chng li chuyn ng trt tng i ca cc phn t vi
nhau gi l nht.

2. nht ng lc hc nht ng hc
a. nht ng lc hc .
F= s.du/dy
n v: poise
b. nht ng hc
n. = /
n v: stoke=1cm2/sec, centistoke=1mm2/sec
3. Cc phng php xc nh nht

SC CNG B MT
1. Khi nim: c tnh ca s thay i
lc lin kt gia cc phn t lu cht ti
nhng b mt tip gip vi cc
mi trng khng ho tan.

2. Tc dng ca lc cng b mt.

Hin tng mao dn

Hin tng nh git

THU TNH
I. KHI NiM
1. Phng trnh thu tnh
2. p dng ca phng trnh thu tnh

II. LC TC DNG LN VT CHM

1. Khi nim cch xc nh
2. ng dng

III. LC Y ARCHIMDE
IV. VT CN BNG
1. Cn bng vt chm
2. Cn bng vt ni

V. LU CHT CHUYN NG U
1. Lu cht chuyn ng thng u
2. Lu cht chuyn ng quay u

KHI NiM V THU TNH

L khoa hc nghin cu lu cht ng yn, chuyn
ng vi vn tc rt nh hoc chuyn ng u.

1. Phng trnh thu tnh:

P= gz+P0 =gz+P0
: Khi lng ring ca lu cht
g: Gia tc trng trng
z: Khong cch t mt thong n im dang xt.

2. p dng ca phng trnh thu tnh

LC TC DNG LN VT CHM
1. Khi nim cch xc nh
a. Gi tr lc: P=zA = gzA
A: din tch ca b mt chu lc.
z: Khong cch t im t lc n
mt thong.
b. V tr t lc: 2/3 chiu cao phn chm.
c. Phng tc dng: Vung gc vi b mt.

2. ng dng

LC Y ARCHIMDE
Lc y Archimde l lc tng tc ca lu cht ln
vt th khi vt th chm trong lu cht. (FA)

1. Gi tr lc:

Trng lng ca khi

lu cht b chon ch.

FA = gV = gV

2. V tr t lc:

Ti trng tm phn chm ca vt th.( trng

tm ca phn lu cht b chon ch)

3. ng dng:

VT CN BNG
1. Cn bng vt chm
a. Lc tc dng ln vt :
+ Trng lc W
+ Lc y Archimde FA
+ Phn lc ca y R

b. Trng thi cn bng:

+ Cn bng bn
+ Cn bng khng bn
+ Cn bng phim nh

Cn bng bn

Cn bng khng
bn

Cn bng phim nh

c. ng dng vt chm cn bng:

2. Cn bng vt ni
a. Lc tc dng ln vt:
+ Trng lc W
+ Lc y Archimde FA

b. Cn bng vt ni (tu thuyn):

c. Bin php chng lt tu thuyn:

Vt ni

Vt ni cn bng bn

LU CHT CHUYN NG U
L dng lu cht chuyn ng khng c s trao i
nng lng, vn tc ca cc phn t lu cht mi
ni trong dng chy .
1. Lu cht chuyn ng thng u
a. Phng trnh p sut:
b. Phng trnh mt thong:
c. ng dng

2. Lu cht chuyn ng quay u

a. Phng trnh p sut:
P = 2r2 + gz + P0
b. Phng trnh mt thong:
P = 2r2
c. ng dng:

THU NG
I. KHI NiM
II. CU TRC DNG THU NG
III. NG DNG NG LC HC
IV. LP BIN
V. LC NNG LC CN
VI. TN THT LU CHT THC TRONG NG.

KHI NiM
1. i cng: L Phn kho st chuyn ng ca lu cht m khng xt n lc tc ng
2.
3.

hay lc sinh ra. Ch yu nghin cu 2 th nguyn: Khng gian(L) v thi gian(T).

Th nguyn: Tnh cht vt l c bn dng m t trng thi ca mt hin tng. Ta c 3
th nguyn chnh: + Khi lng(M), +Khng gian(L), + Thi gian(T)
ng dng: L s ging nhau gia hai hn thng c xt ( M hnh v vt tht)
+ ng dng hnh hc.
+ ng dng ng hc.
+ ng dng ng lc hc.

4. Phn loi cc dng ng hc lu cht

+ Theo Ma st:: - Chuyn ng l tng.
- Chuyn ng c ma st.
+ Theo s Match: - M<1 (Vn tc chuyn ng nh hn vn tc m thanh)
- M=1 (Vn tc chuyn ng bng vn tc m thanh)
- M>1 (Vn tc chuyn ng ln hn vn tc m thanh)
+ Theo s Reynold: - Chy tng ( Re ln)
- Chy ri (Re nh)
+ Theo thi gian: - Chuyn ng thng trc.
- Chuyn ng khng thng trc.
+ Theo khng gian: - Chuyn ng trong 1 th nguyn khng gian.
- Chuyn ng trong 2 th nguyn khng gian.
- Chuyn ng trong 3 th nguyn khng gian.

NG DNG
1. ng dng hnh hc:
S ging nhau v hnh dng ca hai vt. T l kch thc
di ca tt c b phn ca hai vt l mt hng s.

2. ng dng ng hc:
S ging nhau v tnh cht chuyn ng ca hai vt. T l
v vn tc v gia tc l hng s.

3. ng dng ng lc hc:
S ging nhau v tnh cht chu lc, trao i nng lng
ca hai vt. T l v lc tc ng ln hai vt l hng s.

Trong cng lnh vc to dng ngi ta dng ng dng

hnh hc.

CU TRC DNG THU NG

1. Lu tuyn (ng dng)
L ng i ca dng lu cht, vn tc ca tt c nhng phn t u nm
trn ng tip tuyn ca lu tuyn.

2. Lu o:
ng biu din qu o ca mt phn t lu cht xc nh trong dng lu
cht.

3. Si lu tuyn, ng lu tuyn, B mt lu tuyn:

+ Si lu tuyn l tp hp cc lu tuyn k nhau chy qua mt din tch rt
nh, c xem l si
+ ng lu tuyn l tp hp nhiu si lu tuyn
+ B mt lu tuyn l b mt bao quang ng lu tuyn, theo l thuyt th lu
cht khng chuyn ng ngang qua b mt lu tuyn.

* Trong thit k sn phm, lu cht chy tt hn, ngi ta to ra cc

b mt c dng b mt lu tuyn.

LU TUYN LU O

SI LU TUYN-NG LU TUYN-B MT LU TUYN

NG DNG NG LC HC
1. i cng:
Hai h thng c xem l ng dng ng lc hc khi cc
s v th nguyn tng ng phi bng nhau
2. Cc lc trong mt h thng lu cht:
a. Lc qun tnh
b. Lc ma st
c. Trng lc
d. p lc
e. Lc cng b mt
f. Lc nn

3. Cc s v th nguyn (t l ng dng ng lc hc):

a. S Reynold: Khi xt n yu t ma st l chnh.
b. S Froude: Khi xt n yu t gy sng v lc cn do sng trong mi trng
khng nn c gy nn.
c. S Match: Khi xt n yu t nn sng, vn tc chuyn ng cao so vi vn tc
m thanh.
d. S Euler

4. Cc h s khc:
5. ng dng:

H s lc nng lc cn

LP BIN
1. Ngoi lu Ni lu
a. Ngoi lu: Chuyn ng ca lu cht quanh bn ngoi vt th nh tu
thuyn, my bay.

b. Ni lu: Chuyn ng ca lu cht trong bin gii ca vt th nh trong

ng, trong chai.

2. Lp bin: Vng m vn tc lu cht thay i

t 0 n vn tc chung ca dng chy.

3. Chy tng Chy ri:

a. Lp bin chy tng: Khi cc tia trong lp bin lin tc, khng c chuyn
ng ngang dng chy.

b. Lp bin chy ri: Khi cc tia trong lp bin b gin on. C chuyn
ng ngang dng chy.

Hin tng tch ri lp bin: Trng hp ca lp bin chy ri, vn tc

lu cht t ngt bng 0 v tch ri khi b mt vt th to nn mt dng lu cht c
chuyn ng ngc (to dc p sut). Hin tng tch ri lp bin lm tng lc
cn trn vt th. Hin tng tch ri lp bin xy ra trong trng hp bin dng ca
vt th khng c dng kh ng, c nhiu thay i t ngt lm cho dng lu cht
khng lin tc.

CHY TNG CHY RI

CC NG DNG CA CHY TNG CHY RI

I. Vi ng dng chy tng:
+ Chai l cha nc, ru, cht lng.
+ V tu thuyn, xe c.
+ Cnh ca cc my lu cht, my bay.

II. Vi ng dng chy ri:

+ My git.
+ My xay sinh t.
+ Cnh tn nhit cc thit b nhit.

LC NNG LC CN
1. i cng: Mt vt chuyn ng trong lu cht, ngoi lc y Archimde, lc
qun tnh, th lu cht cn tc ng ln vt th cc lc do chuyn ng tng i
gia lu cht v vt th gy nn xt theo phng chuyn ng. Ta c hai lc:

2. Lc nng: FL
Lc tng tc gia lu cht v vt th
c phng vung c vi phng chuyn ng.
N c to ra do nghing ca vt th so vi
phng chuyn ng hoc do chuyn ng ph
ca vt th.

3. Lc cn: FD
Lc tng tc gia vt th v lu cht
cng phng vi phng chuyn ng, n gy
tr ngi cho chuyn ng. Ta c nhiu dng lc cn:
+ Lc cn ma st.
+ Lc n p sut.
+ Lc cn hng dng.
+ Lc cn sng.
+ Lc cn cm ng

LC NNG

Lc nng

ng dng lc nng trong tu thuyn

LC CN

Lc cn

Lc cn do tch ri lp
bin

H s lc cn do hnh
dng

TN THT LU CHT THC TRONG NG

Lu cht l tng th khi chuyn ng xem nh khng b
tn tht. Trong lu cht thc s c tn tht v vn tc ln
p sut. Ta c hai loi tn tht:

1. Tn tht ma st.
+ Do nht ca lu cht: nht cng cao th tn tht cng ln.
+ Do tnh cht ca b mt ng: B mt ng cng lng mn th tn tht
cng nh.
+ Do tc dng chy: Tc dng chy cng ln th tn tht cng ln.
+ Do nhit lu cht: Nhit cng thp th tn tht cng ln.

2. Tn tht cc b.
+ Do
+ Do
+ Do

s thay i din tch mt ct dng chy.

s i hng dng chy.
c s kt hp hay tch ri ca cc dng chy.

NG DNG KH NG HC
I. TRONG THIT B CNG NGHIP
II. TRONG PHNG TIN GIAO THNG
III. TRONG THIT B, DNG C GIA NH.
IV. TRONG KIT TRC XY DNG.
V. TRONG THIT B GII TR.

MY LU CHT
I. I CNG
1. Khi nim Phn loi.
2. Cc hin tng xy ra trong my lu cht.
3. Cc c tnh ca my lu cht.
II. CC LOI MY LU CHT
1. My lu cht ly tm (hng tm).
2. My lu cht hng trc.
3. Chong chng.
4. My lu cht dng th tch

I CNG V MY LU CHT
I. i cng Phn loi:
My lu cht l thit b, my dng bin i nng lng dng lu cht thnh
nng lng c kh hoc ngc li

II. Cc hin tng xy ra trong my lu cht.

1. Hin tng lng ng: Hin tng kt tinh trong cht lng hoc ng git trong cht
kh.

2. Hin tng ni bt: Hin tng bay hi ca cht lng.

III. c tnh ca my lu cht.

1. Ct p (H): p sut lm vic ca my lu cht tnh theo p sut ca mt ct cht lng c
chiu cao xc nh ln mt n v din tch.
2. Lu lng (Q): Lg lu cht i qua my trong mt n v thi gian.

3. Cng sut Hiu sut:

Cng sut: Cng ca my lu cht ng vi mt ct p v mt lu lng nht nh.
Hiu sut (): T l gia cng sut cung cp v cng sut sinh ra ca my lu cht,

IV. Phn loi my lu cht

PHN LOI MY LU CHT

1. Theo chiu bin i nng lng:
+ My thit b lu cht
+ ng c lu cht

2. Theo nguyn l hot ng:

+ My lu cht tnh hc ( th tch)
+ My lu cht ng hc (ng lng)

3. Theo mc ch s dng:
+ My lu cht lu lng
+ My lu cht p sut

4. Theo dng lu cht:

+ My lu cht cht lng
+ My lu cht cht kh

MY LU CHT NG LNG
My lu cht ng lng l thit b lu cht hot ng da
trn s thay i ng nng ca dng lu cht i qua b
phn cng tc ca thit b.
+ c im ca my lu cht ng lng l p sut b, lu lng rt
ln. Khi dng lu cht i qua my b chn th my tr thnh mt
bung khuy trn, khng gy hng thit b.
+ Phn loi: Theo phng chuyn ng tng i ca lu cht i
vi trc quay ca my lu cht ta c:
I. My lu cht hng knh (hng tm hay ly tm)
II. My lu cht hng trc
Ngoi ra theo kt cu ca my lu cht nu khng c bung cng tc
th ta c th phn loi thm chong chng.

MY LU CHT LY TM

I. nh ngha: My m khi lm vic th lu cht i qua my theo phng hng

knh (phng bn knh ca bnh cng tc).

II. Phn loi:

1. Theo s ming ht:
+ My lu cht ly tm mt ming ht
+ My lu cht ly tm hai ming ht
2. Theo s tng:
+ My lu cht ly tm mt tng
+ My lu cht ly tm nhiu tng
3. Theo dng lu cht:
+ My lu cht cht lng
+ My lu cht cht kh

III. Cu to:
1. Bung cng tc: C dng hp hnh v c dng gp lu cht v chuyn n ng
ra.
2. Bnh cng tc: B phn quay ca my c dng a trn, trn c nhiu cnh. Cnh
cng tc c th thng hoc cong, cnh cong l tt hn. Cnh cng tc thng c
kch thc nh dn t trong ra ngoi.

CC DNG MY LU CHT LY TM

MY LU CHT HNG TRC

I. nh ngha: My m khi lm vic th lu cht qua my theo
phng hng trc ( song song trc quay).

II. Phn loi:

1. My lu cht hng trc vn tc cao.
Thng c t cnh, cnh nh. Lc cng tc nh.
2. My lu cht hng trc vn tc chm.
Thng c nhiu cnh, cnh ln. Lc cng tc ln.

III. Cu to:
1. Bung cng tc: C dng ng tr trn,
dng gii hn dng mt ct dng chy ca lu cht.
2. Bnh cng tc: C dng trc trn thn c cha ra nhng cnh
cng tc. Cnh cng tc my lu cht hng trc va cong va
xon. Cnh cng tc ca my lu cht hng trc c mt ct ng
theo l thuy dng cnh (nh cnh my bay)
3. Cnh hng dng: c dng nh cnh cng tc,c gn vo
thnh bung cng tc. Dng kh chuyn ng xoy cn li ca
lu cht sau khi ra khi cnh cng tac.

CC DNG MY LU CHT HNG TRC

NG DNG CA MY LU CHT HNG TRC

CHONG CHNG
Chong chng l mt dng my lu cht m khng c bung cng
tc, chong chng dng bin i nng lng dng lu cht
thnh cng c kh. Theo phng chuyn ng tng i ca lu
cht i vi trc quay ca chong chng ta c hai loi chong chng:
I. Chong chng trc ngang.
L dng my lu cht hng trc m khng c
bung cng tc. N ch hot ng khi c hng
lu cht l hng trc.
1. Chong chng trc ngang tc cao.
2. Chong chng trc ngang tc thp.

II. Chong chng trc ng.

L dng my lu cht hng knh,
n hot ng vi mi hng ti
ca lu cht. Chong chng trc ng
c hai loi:
1. Chong chng trc ng dng lc cn.
2. Chong chng trc ng dng lc nng.

CHONG CHNG TRC NGANG

Chong chng trc ngang loi t cnh,tc

cao

Chong chng trc ngang loi nhiu cnh tc

thp

CHONG CHNG TRC NG

Chong chng trc ng dng lc

cn

chong chng trc ng dng lc

nng

MY LU CHT TH TCH
My lu cht th tch l thit b lu cht hot ng da trn s
thay i th tch ca bung cng tc ca thit b.
+ c im ca my lu cht th tch l p sut rt ln. Khi dng lu
cht b chn (mt lu lng) th c th ph hng thit b hoc h
thng.
+ Phn loi: theo kt cu ca cc chi tit to nn bung cng tc ta c
cc kiu sau:
I. My lu cht th tch kiu Piston
II. My lu cht th tch kiu Bnh rng
III. My lu cht th tch kiu cnh gt
IV. My lu cht th tch kiu Trc vt
V. My lu cht th tch kiu mng

MY LU CHT TH TCH KIU PISTON

My lu cht
piston

M lu cht piston
hng knh

hng trc

My lu cht piston trc

khuu

MY L U CH T TH TCH KI U CNH G T

My lu cht cnh gt tc ng n
My lu cht cnh gt tc ng
kp

MY LU CHT TH TCH KIU BNH RNG

My lu cht bnh rng n khp

ngoi

My lu cht bnh rng n khp

trong

MY LU CHT TH TCH KIU TRC VT

My lu cht trc vt
n

My lu cht trc vt
kp

MY LU CHT TH TCH KIU MNG

XIN CM N

THEO DI