'

,.:.~ e ~;

a e

.1MESUYU<I;1RO lES iNE AIT

~. EHiR VE KASABA IMESUYU

"

"

.PR.OJElERI N:iN HAZI RtANMAS INA

AITYNETMELIK

ol.

(Aesinl Gazetenin 22;Nlsan.1985 tarh ye 18733 sayih nOshasnda yaymlanmtr.)

.,

'.i

:...

- 1992 ~,
~.'

,.,'

..

"

.-

.....

"'0

_"

iNDEKiLER
Sayfa
MADDE:
1 MADDE:
2 MADDE:
3MADDE:
4 5MADD.E:
MADDE:
6 _
MADDE:
7 MADDE:
8 MADDE:
9' MADDE: 10 MADDE: 11 MADDE: 12 MADDE: 13 MADDE: 14 RNEK:
1
RN EK: 2
RNEK:
3
RNEK:
4
RNEK:
5
RNEK:
6
RNEK:
7
RNEK:
8
RN EK: 9
RNEK: 10
RNEK: 11
RNEK: 12
RNEK: 13
..
ORNEK: 14
RNEK: 15
RNEK: 16

Ama
'
1
Kapsam......................................................................
1
Hukuki dayanak................................
1
Imesuyu projeleriniii dzenlenmesi
1
Etd ve Planlama..........................................................
2
Projenin dzenlenmesi esaslar .... ,....................................
11
Metraj, birim fiat analizi ve keifler ile su maliyeti hesab
37
Proje, rapor, paHa ve dosyalann dzenlenmesi
39
Hesaplarda kullanlacak formller
40
Su israfnn nlenmesi
:
' 40
Dierhususlar
41
Yrrlkten kadrlan hkmler
:......
41
Yrrlk
41
Yrtm'e
:...........
41
- Pompaj deney grafii..
43
- Sondaj deney formu...................................................
44
- Pompaj deney formu
45
- imesularnda aranacak fiziksel ve kimyasal nitelik snrlar.
46
- Imesuyu projelerinde iletim hatt iin rnek profil............
47
- imesuyu projesi ca.zipeli iletim iin rnek ematik profil....
48
- imesuyu projesiterfili
iletim iin rnekematik profil.......
49
- Notasyonlar
~................................................
50
- Karakteristik cetv~1i
:..................
51
- Yllk iletme giderleri hesab!.
:......................
52
....:....
imesuyu projesi keifleri
53
- Terfi tesisleri bilgi cetveli.
54
- Klorlama tesisleri bilgi cetveli
55
':\.
.
-'- Notasyonlar
~
,.........................................
56
- Katlamanormu
57
- Projelerin balk ksm
53

AMA,
MADDE:

1 -

BIRINCI BlM
KAPSAM ve HUKUKiDAYANAK

AMA

Bu ynetmeliin amac; ehir ve kasabalara getirilecek imesularna ait projelerin tan_zim ve uygulamaya aktarlmasnda uyulmas gereken hususlar dzenlemektir.
MADDE:

2 -

KAPSAM

Bu ynetmelik iller Bankas Genel Mdrlnce

yaplacak ve yaptrlacak
imesuyu etd ve projelerinde uyulmas gereken inaat, biyolojik, kimyasal, teknik,
hidrolik, ekonomik, elektrik, makina, harita ile ilgili hususlar ve projeniri tertip biimini kapsar.
.
MADDE:

3 -

HUKUKi

QAYANAK

Bu Ynetmelik 180 sayl Bayndrlk ve skan Bakanl' Kurulu ve Grevleri

HakkndaKanun
Hkmnde Kararname ve 831 sayl Sular Kanunu'na dayanlarak
hazrlanmtr.

IKINCI BlM
GENEL ESASLAR
MADDE:

4 -

iMESUYU

PROJELERININ

DZENLENMESi

Kasaba ve ehirlerin harita ve imar plan durumlarna gre imesuyu projelerinin dzenlenmesi esaslar aada gsterilmitir.
ehir ve kasaba, metinde "Belde"
kelimesi ile ifade edilmitir.
1) imar plan yeterli olan beldelerde imesuyu projesi btn yerleimlerika:psayacak ekilde ele alnr. ebeke projesi meskn ksmlarda halihazr duruma, imar
plan dahilinde olup meskn olmayan ksmlarda ise imar planna gre yaplr.
Gelime blgeleri

iin yeterli debi gznne alnr.

2) Yol istikamet plan olan veya imar planlar

dan yeniden ele alnmas gereken beldelerde: .

mevcut olup yetersiz

kaldn-

imesuyu projesi btn yerleimleri

kapsayacak ekilde ele alnr. ebeke
projesi 1. maddede tarif edilen ekilde yaplr. Yeni imar plannn kapsayaca gelime alanlar iin u debiler braklr. Gelime alanlar ehireilik uzman ve .belediye
temsilcisininde
katlaca bir heyet tarafndan saptanr.
3) imar veya istikamet

plan olmayp haritalar

Imesuyu .projesi btn tesisleri

olan beldelerde:

kapsayacak ekilde elealnr.

ebeke projesi halihazr duruma gre yaplr ve gelime alanlar birheyet

cl ile saptanarak u debiler braklr.

ara-

4) Haritas olmayan beldelerde:

Imesuyu projesi haritas tamamlandktan

sonra ele alnr.

':'i

'.

1
i;

!'

MADDE:

5 -

ETD VE PL,ANLAMA

Dzenlenecek etd ve planlama

raporunda

aadaki hususlar

srasyla

bel ir-

tilir.

1) Belde Hakknda

Genel Bilgi:

A-

Tarihi

Idari,- Corafi,

Durum:

Beldenin ad, bal bulunduu il ve ile, en yakn il merkezine, demiryolu, !"iman

ve devlet yoluna uzakil, beldenin kurulu bulunduu k.smn kotlar, yaz-k ulam
durumu, meteorolojik,
jeolojik
zellikleri,
bitki
rts, tarihsel geliimi v.s. zel
.
haller belirtilir.
B ---' Sosyo

Ekonomik

ve Kltrel

Durum:

Belde halknn geim ve ura trleri, gelime durumu, ticari ve elenc~ alanlar, ~osyc.l, eitim, spor, salk, turizm, sanayi durumlar, askeri birlik ve dier kurulular, yzme havuzu ve plaj, pazar, park yerleri durumlar, ehirle.me, senelik ortalama inaat cdedi, bahe, cadde, sokak, sulama durumu, kaplama cinsleri tarm
ve hayvanclk dur\:lmu belirtilir~

i';

1:

!-I:

-,

c-

Kanalizasyon

Tesisleri

Mevcutkanalizasyon
ve septik ukurlar
projenin yaplmakta olup olmad incelenir.
bilecei belirtilir.
D -

Li

'I

,
i
i

i: ii

Tesisleri

durumu aklanr. Bu i iin yeni bir

Projesi ,varsa ne zaman gereklee-

purumu:

Elektrii olup olmad, imesuyunun pompajla temini halinde elektrik mev~

cut ise tesisin inaat tarihi, santraln konumu, gruplarn ad-edi,. karakteristikleri
(kurulu gc, voltaj cinsi, devir adedi) yedek grup durumu, ihtiyac ne miktar karlad, tevsi dnlyorsa projenin durumu, mevcut enerjinin maliyet bedeli, mstakbel projenin kilovat saat rnaliyeti, projenin ne zaman inaat safhasna gecileceinin dnlmekte olduu, pompajla mevcut santraldan yararlanlabiiecekse
santral binasnn durumu, tevsi imkanlar, ll krokisi, konumu, santrada ykseltici
trafo olup olmad,
.

Enerji

Durumu:

i ~
i

Enerji terfi merkezine hava hatt ile iletilecekse en yakn orta gerilim hattna
uzakl, alak gerilimle ~nerji almak mmknse en yakn trafo merkezi konumu ve
karakteristikleri,
Terfi merkezi civarndan hava hatt geiyorsa,
al bedeli tesbjt edilir ve belirtilir.

1 !

E -

Imesuyu

Tesisleri

/.t..,.~ \
~..

enerji alma im'kan ve enerjinin

Durumu:

I'
: '

:i
~1

"
.

I, i

!:
i

i :
[

Mevcut tesislerin inaa tarihleri ve hangi- kurulular tarafndan gerekleti.,.

rildii, iietilen sularn adlar, fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik
zellikleri,
iletilen
minimum ve maksimum su miktarlar, kaptaj, terfi, artma tesisleri, iletim, depo,
ebekenin teknik zellikleri,
ebekenin su kayb, su sati,tarife
_esaslar, saya
ve E?medurumlar belir-tilir. Uygun lekli bir genel durum plannda kaptaj konumlar. iletim, depo durumlarr kotlar ile gsterilir .
Mevcut tesisin ksmen deitirilmesi
bahis konusu i$8 ilgili ksmlarn detay-_
i IHOkileri ayrca verilir. Halihazr durumlar
sayasz abone
.
",'
'. tevsi imkanlar, sayal,
.
.
"
says, suyun metrekp sat bedeli, eme durumlar belirtilir.

i :
i

.~

'

'

i
.1'-

i
i

F -

Harita ve imar' Plan Durumlart:

Harita ve imar plannn olup olmad,

varsa dzenlenme tarihleri ve imar
plannn ka nfusa gre dnld,
plann gelimeye
yedek alanlarnn durumu,
ihtiyac karlayp karlamadklar,
yeni bir plan almasna balanmsa
iin ne
zaman ele alnd ve ne zaman tamamlanaca
belirtilir.

Nfus ve Yerleim Durumu:

G -

Beldenin

nfus saym sonular

belirtilir.

(a YI Ny i Ne - 1) 100
_

forml il~ saymlar arasndaki oalma katsaysbulunur.

Degerler tablo
bir arada toplanr. Yl oalma katsays ile yl nfus art erisi izilir.

halinde

Ayrca varsa dier nfus hareketi et.dler de gz nnde tutulur.

Bu formlde;

Ny

Ne
a

oalma
Seldenin

katsays
yeni nfus saymlar

Beldenin eski nfus saymlar

iki nfus saym arasndaki yl adedidir.

iin bulunacak
muhtelif deerler birbirine
yakn bir seyir takip ediyorsa
ortalama deer alnr. Genelolarak
deeri 1'den kkse = 1, eer 1 - 3 arasnda ise bulUnan deer aynen alnr. iin bulunacak deer byk deiim gsteriyorsa veya , 3'den bykse beldenin zellikleri
gznndl? tutularak deeri
iin idare ile anlamaya varlr.
Proje inaatn bitiminde.n 30 sene sonraki ihtiyac karlamak
nir. Ancak projenin fiilen ele alnmasndan tesisin iletmeye giriine
sre 5 yolarak bu sreye eklenir.
n, son nfus saymndan projenin
etmek zere beldenin gelecekteki nfusu

.
100
Beldenin
lar ile birlikte

mevsimlik
bu husus

). 30

zere dzenlekadar geecek

Qalanlmasna kadar geen sreyi

aadaki formle gre hesaplanr .

ifade

nfusunda byk fark olan yerlerde nfs saym sonuayrca' belirtilir ve ihtiya hesabnda' gznnde tutulur.

Askeri birlik, sanayi, turizm ve benzeri nedenlerle sayma gre nfusun

an st art veya bunun beklenmesi halindeidare
ile anlamaya varlr.

ola-

Dank ve birbirindenuzak
mahallelerden
olumu beldelerde;
mahalle ve
yerleimgruplarnn
saymlarda tesbit olunmu nfuslar~ alnarak; merkez mahalle
nfusunur] belde nfusuna oran bulunmak suretiyle, gelecekteki nfusun dalnn aadaki cetvelde gsterildii
ekilde olaca kabul edilir.
Merkezdeki mahalleierin son
saymdaki nfusunun belde son
. saymnfusuna
oran: k
k
.1/4
1/3

< 1/4

< k < 113

<: k < 2/3

Merkezdeki mahalleierin
gelecekteki nfusunun beldenin
gelecekteki nfusuna oran

ise
ise

% 50
% 50-60

ise

% 60-70
3

Cetvelde gsterilen gel@"c,ekteki nfustan

hazr nfuslarna
datlr
.
... '
. .....oranJa
-.
.

artan nfus dier mlhallelere hal i-

"

Beldenin merkez mahallelerinin

znnde bulundurularak
ve gerekesi
si teklif e,dilebilir.

;: i

ve zel durumlar goranlarn deitirilme-

2) Su Ihtiyacnn Sap~aimas

i:: i

" ji' "

j

imar plan, ekonomik

belirtilerek yukardaki

A -

Insan Su Ihtiyac:

i; _
, i:

I.!

li! ;

Beldenin gelecekteki nfusunabal

olarak insan bana gnde aadaki mik,tarda su hesaba esas alnacaktr. ebeke su kayplar deerlere dahildir. in:esuyu ebeke hesabnda, bu deerlere gre hesaplanacak toplam ihtiyacn 1,5 kat
alnr.
,
Beldenin Gelecekt~,ki Nfusu
3.001

5.001

i, -

1: .

i:

100
120

170

200.0QO aras
300.000 aras

200
225

Gelecekteki nfusu 300.000'e kadar olan beldelerde yukarda verilen deerlere yol, ev bahesi, park, pazaryeri, motorlu aralar, okul, hastahane, mezbaha,
otel, hamam, amarhane, dkkan, inaat v.b. yerlerin ihtiyac veya temizlenmesi iin tketilecek su miktarlar da dahildir.

i.
!

60
70
80

3.00.o'e kadar
'5:.9aras
1 O.OOQ aras
30.000 aras
50.000 aras
-.:..:100.000 aras

10.001
30.001
50.001
100.001 200.001 -

1/gn/adam

Ancak hesab etkileyebJlecek

ayrca eklenir.

,i

ldeki

zel durumlarda

bu miktarlar ,he,saba

Gelecekteki nfusu 300.0aO'den byk beldelerde insan bana ve z~1 su Jhti~

yac gibi hususlarda idare ile ,anlamaya varlacak olup, imar planna gregeliim
ve yerleim durumlarnda deiik karakter gsteren alanlarda farkl -ihtiya miktarlar da dnlr.

! ;

B -,- Hayvan Su Ihtiyac:

i!

j,

i'

Projenin dzenlendii

tarihteki

hayvan saylar hesaba esas alnr ve;

Bykba

hayvan iin

50 1/.gn _

Kkba

hayvan iin

'15 1/ gn

kabul edilir.

zel hallerde hayvanclktaki

gelime

imkan gznne alnr:

i'

i'

i! ':
i

,, ,

Kuyu, dere, glden hayvan su ihtiyacnn

larda hayvan ihtiylc dikkate alnmayabilir.

karlanabilmesi

iklim koullarna gre tketim

alnarak ihtiya arttrlr.

suyun

hallerinde

hesap-

i
t
i

i i

C -

Sanayi Ihtiyac:
-

deerleri,

temini

imkanlar

gznne

Beldedeki kk sanayi, liman, istasyon gibi teislerin su ihtiyacayrca

gznnde tutulacaktr.
Byk sanayi, byk fabrika kullanma suyu ihtiyalar imesuyu projesinden ayr dnlebilir.
Bu hususlar raporda belirtilerek idare ile an-_
lama salanr.

i,
4

, i

'-,

rll""

D -

zel Ihtiyalar:

a - zel Debiler:
Yzme havuzlarnda (1 m2 iin)
Mezbahalarda kesilen bykba hayvan bana
Mezbahalarda kesilen kkba hayvan bana
stasyonlarda bir lokomatif iin
1 kg. ynn kuma haline getirilmesi iin
100 Kg. eker pancarnn fabrikada ilenmeye hazrlanmas
1 kg. eker istihsali iin
Tabakhanelerde beher byk deri iin
b - ebekelerde
lerden yararlanlr.

gerekmesi

halinde

u debilerin

500 Ugn
300 - 400 I.
150 - 300 L.

6000 - 22000
1000 .
1500 I.
i 00 - 150 i.
1000 - 3000

hesabnda

aadaki

i.

deer-

Bakm istasyonlarnda:
a) Binek otomobillerinin
bir defa temizlenmesi
b) Kamyonun bir defa temizienmesi
iin
Okullarda renci bana
Klalarda asker bana
Hastahanelerde hasta bana
Otellerde yatak bana
Hamamlarda kii bana
amarhanelerde
1 kg. kuru amar iin
1000 adet tulann rlmesi iin
1 " m3. beton hazranmas iin
NOT: 1 -

Sonular

enterpolasyondayuvariatir.
normal ldeki

i
1

3)

50-150
250-600
100-250
300-350 1.
40-180 1.
150
1.

120-150 1.

2 -

Tesisatta

3 -

ehir ve 'kasabann kk sanayi:

yukardaki deerlerden yararlanlr.

4 -

101 IS.'den ufak debilerde netice 0,5 1 IS.'ye, 10-501 Is. arasndaki
debiierde netice 1 1 IS.'ye,
50 1/s.'den byk debilerde 5 1/s.'ye
yuvarlatlacaktr.
Yukardaki deerlere gre hesap edilecek zel debilerin her biri 0,51 IS.'den kk ise ihtiya hesabnda dikkate alnmaz.

-\

200-300 i.
50-150 1.
2- 10 i/gn

iin

Hidrolik ve Jeolojik

su kayb yukardaki
liman,

miktarlara

sanayi ihtiyac

dahildir ..
V.S.

iin

Durum:

A-iklim:
_

Meteorolojik harita ve gzlemlerden yararlanlarak beldenin ya,

lama, endk toprak scakl, kar rts ve benzeri tususlar belirlenir.
faydalanlarak en az ya mevsimisaptanr.
Projenin dzenlenmekte
olduu yla ait meteorolojik
ncekilerle karlatrlarak
proje iin deerlendirilir.
Beldeye ait meteorolojik
olan istasyon gzlemlerinden

B -

Jeolojik

bilgi bulunmad
yararlanlr.

takdirde,

buharBunlardan

iSi,

ya ve debi rasatlar
civarda benzer karakterde

Durum:

Blgenin jeolojik yaps hakknda genel bilgi verilecektir. Bunun iin Bankann
ve gerektiinde
M.T.A.'nn,
D.ST'nin
ve benzeri kurulularn,
zel teebbslerin,
yayn ve raporlarndan, alm olan derin kuyu, rapor, gzlem ve karakteristiklerden
yararlanlr.'
.

c,
i

Debi lmleri:

Beldenin ihtiyac gznnde tutulup mevcut 1/25000,

1/100000 lekli haritalardan yararlanlarak beldeye gelmekte olan sularla, civarda yararlanlmas
dnlebilecek yerOst ve yeralt sularnn etdne balanlarak, daha nce dier kamu kurulularnda
yaplm gzlemlerden de faydalanlarak bu sularn debi lmlerine geilir.

'

!i

li,
!i'
"

Li:
"

L!

a) Debi lm Yntemleri:

l,

Suyun debisi 1 IIs.'ye kadar ise lm gaz tenekeleri ile, 1-10 lls. arasnda
varil/e, 10-50 IIs.'ye kadar olan suiarda gen savakla, 50-300 lls. arasnda dikdrtgen savak ve daha fazla debili sularda ortalama hz ve kesit yntemi veya iin gereina
gre muline, kimyasal yol ve benzeri dier uygun lm yntemlerinden yararlanlarak llr.
lm sonular;

l tarihi,

b) Debi lm Ara!klar

yntem ve hesaplar ile belirtilir.

ve Mevsimleri:

lmler; pnar, drenaj ve yzeysel sularda Aralk bandan Temmuz sonuna

kadar iki ay ara ile, Austos bandan Kasm sonuna kadar birer ay ara ile yaplr ve
en az bir yi srer.

!~

I'!.,

. Gl, glet ve barajlarda

mevcut lmlerden

Drenajlaria ve yzeysel suiardan

gari mevsimde yaplr.
c)

; I'
i i j

, !i
.;

fi
i

.,
.

ve gerekli bJlgiler top-

'

:i
, i

i-

iin Aratrma

as-'

ve Hazrlk:

Akarsu ve glkenarlarnda
alacak kuyulardan yararlanma veya st seviyelerden yeralt suyu alnabilecek durumlarda deneme kuyular alr.

J!

Debi lm

beslenen I<uyulara ait pompaj tecrbeleri

Yararlanlmas
ngrlen kaynak blgesinde gerei<tiinde aratrma kazlar
yaplarak gerek gzeler ortaya karlr. Su belde ihtiyac iin iletilecek zelliklerde
ise karakterine uygun tarzda kap!e edilerek llebilir
veya pompajla alnabilecek
duruma getiriiiI.

L ~i
;

yararlanlr

Ianr.

: i

Dere alvyanlarndan
kuyu ile su alnmasnn ngrlmesi
durumunda. dere
yata malzemesinin cinsi, toporafik durumu, takndan zarar grmemesi iin gerekli koruyucu yaplar, pompa .emme ykseklii, evre yerleim ve geliim durum!ar,
kamu!atrma,
kirlenme ve rantabilite hesaplar sonular da gznnde tutularak
kuyu ve pompaj binas konumu saptanr ve buna gre deneme kuyusu alr. Kuyu
yeteri i derinlie, varsa geidmsiz tabakaya kadar indirilmelidir.
Kendini tutabilen
zeminlerde ahap iksal kaz ile yetinilir. AI(si halde kuyu borulu veya keson olarak
dnlr. Borulu derin kuyularla su alnmas halinde gerekiyorsa aratrma kuyusu
alr, ok' sayda kuyudan yararlanlmak
suretiyle ihtiyacn karlanmas
halinde
birinci aamada eri az 20 Yillk debiyi salayacak sayda borulu kuyu alr.
d)

Pomp&j Sresi :

Dere sular e beslenen alvyonlarda veya' gl kenarnda alan s kuyularda

dinamik seviye kararlla eritikten sonra en az 12 saat pompaj yaplr.
Derin kuyularda yeralt suyundan ya.rarlanma halinde ve varsa civarda kullanlmakta olan benzer karakterde kuyulardan da yararlanarak alan I<uyuda en az 24 saat
sre ie pompaj yaplr.

: i

..,
.,

yaplr.

Hidrolojik
artlar gznnde tutularak
Pompaja aralksz devam edilir.
e)

Pompaj

Deneylerine

gerekiyorsa

daha uzun sreli

deneme

Ait lmeler:

Kuyunun tekilinden
sonra ksa sre ile yaplacak zorlama pornpaj netic83i
elde edilecek kuyu debisine gre ihtiyacn ka kuyudan karlanaca kabaca saptanr. O\< sayda kuyu gerekmesi halinde kuyularda gzlem borular zemin zellikleri gznnde tutularak ana kuyuya 15 metre ve 50 metre mesafede olmak zere
akarsuya paraiel ve dik ynde aklr. Dik yndekuyu
almas dOOnOlyofsa dik
sradan vazgeilir.
Civarda kuyu varsa gzlem kuyusu olarak bunlar.dan da yar8rIanlr. Ana ve gzlem borularnda statik su seviyesinin saptanmasni
takiben kuyudan zorlanarak alnabilecek debi Q ise, 0,2 Q; 0,5 Q; Q ve 1,2 Q iin debi, dinamik
su ~eviyesi ve bu seviyede ne sre alld,
her debiye ait su ve hava scaklkar!
llr. Deney sresince ekilecek su, kuyunun' tesir ajan dna atlma!dr.
Bu
uzaklk 75 metreden az'olamaz.
Pompaj denemeleri bu i iin hazrlanm artnamesine gre yaplr ve RNEK
1'de verilen ekilde' grafikleri izilir. lmler ve 'deerlendirme
raporu dzenienir,
. Kuyu deney sonular arnnca terfi binas konumu, kuyu alabilecek ravzay
kapsayan genel durum krokisi ile birlikte kuyunun dereye gre durumu niveimanla
tesbit edilerek burada kuyu seviyeleri, deredeki su ve taban seviyeleri, terfi binas,
arazide tesbit edilen feyezan seviyeleri gsterilir,
Deney sonular kuyu enine kesitinin yannda
seviyesinden
itibaren 0,2 Q; 0,5 Q; Q; 1,2 Q
'Ayrca hangi debide ne kadar sre alld,
her
scaklklar deney tarihleri ile b.irlikte tesbit edilir ve
ayrca cetvel hal i nde toplan r.

su

!
i
i

jeolojik birim/erle birlikte statik

iin seviye dmleri
gsterilir.
debiye tekabl eden su ve ;ava
izilir, Bu lmlere ait deerler

Deney sresinde kum srme, kol<u, renk deiimi, bulanklk,

tat deiimi-nin saptanmas halinde bu hususlarn hangi debilerde meydana kt pornpaj raporlarnda belirtilir.
ok sayda derin kuyulardan su alma durumunda yaplacak deneylerde civar
kuyulardan yararlanma imkan yoksa yeralt suyunun ak yn saptanmal ve bunu
takiben 2-5-15-50
m. uzaa ak ynne dik ve paralel gzlem borular tertiplenir,
Deney sonularna
gre bu hususta hazrlanm artname veya idarece kabul edilecek esaslara gre hareket ve hesap edilecek eitli yntemlerden
yararlanlarak, kuyu ve blge verimi tesbit edilir, Gerekmesi halinde zeminin geirgenlii
saptanarak kuyu ve blge verimi hesaplanr.
Deney sonularna
teristikleri
saptanr.

gre gerekecek

ek kuyular

projelendirilir,

Pompa

karak-

Deney kuyularnda keson kuyularda, rnei verildii gibi, benzer tarzda deney sonular ile ilgili lm, grafil<, raporlar ile jeolojik durum, kuyu ap ve tehiz
durumu ile su durumubelirlenir.
Log'lar verilir. Su kalite deiimi kum srme bulankllk gibi zellikler raporda aklanr.

D tiinde

Sularda Kalitenin Saptanmas:

Suyun kalitesi fiziksel, kimyasal

biyolojik incelemelerde yaplr.

ve bakteriyolojik

analizleri e saptanr.

Gerek-

"

Analizlerin yapil tarz ve analiz sonularna gre suyun iilebilir olup oLmad hususlarnda Umumi Hfzshha Kanunu, Gda Maddeleri Tz ve Trk
imesuyu Standartlar ile gerektiinde Dnya Salk Tekilatnn Standartlarna uyulacaktr. (RNEK 2) 25C'den scak sularda ve snr deerleri aan sularn seimi hususunda Salk ve Sosyal Yardm Bakanlnn gr alnr.
a) Su rneklerinin

Aln Zamanlar:

Kuyularda pompaj sonunda, dier sularda ise biri sularn mnmum olduu
mevsimde, dieri ise yamur mevsimi iinde olmak zere ylda en az iki kere aada tarif olunan ekilde numuneler alnarak analizler yaplr. Pnarlar, dere, gl
ve barajlardan su alnmas halinde, gerek grld sayda olmak zere analizler
yaptrlr. Atk sularn ve zehirli maddelerin karmas ihtimali varsa en az 3 ayda
bir analiz yaptrlr.
b) Su rneklerinin

Alnma,snda Gzetilecek

Pnarlarda (zellikle kk debilerde)

rulmasndan sonra rnek alnr.

i,

!
;

,
,

Yzeysel Sularda:
Akarsularda akn hzl olduu noktalarda, baraj ve gllerde suyun alnaca
seviyeye gre saptanacak kenardan en az 50 cm. mesafeden rnek alnr. ie ile su
almada; ie istenilen derinlie az ak ve baaa tutularak sokulur ve dolmas
iin evrilir. Derin noktalarda numune almada zel aletler kullanlr.

. ;' ~ :

gzede suyun boruya alnp akmn du-

Byk debili ve gllenmi pnarlarda (zellikle dipten kaynyanlarda) dipteld

ince taneli zeminin kaynamas ile veya baka bir suretle belirgin hale getirilecek
ve yzeye kabilece~ gzelerden birine, zerinde delikler bulunan ve yeteri i uzunlukta bir boru saplanarak ve borudan kacak durulmu sudan rnek alnr.

Hususlar:

inaatn bitiminde adi ve derin kuyular rnek alnmasna geilmeden nce litresinde 10 mg. aktif klor bulunan bir zelti ile dezenfekte edilmelidir. Bunun iin
kuyu iindeki beher m3 suya 10 litre klorlu zelti dklr ve 24 saat beklenir.
! ,

,f

Drenajlarda k kapa kapanarak ayn ilem uygulanr.

!
i
I' '
.,

;!, :"
~

Pompaj iinde kullanlacak

fekte edilir.

L . i

pompa ve boru aksam da ayn zelti

ile dezen-

Yeterli sre pompajdan sonra numune alnr.

Mevcut tesislerde su rnekleri kaptajlarn, masaklarn ve depolarn k borularndan, artma tesislerinin giri ve klarndan ebekelerde tketiciye ait musluklardan ve emelerden alnr.

j -:
i'

! '

; ;!
i'

i!

:!
.,

Kimyasal ve fiziksel analizler iin su rnekleri, eczanalerden temin edilen ve

kullanlmam
mantarla kapatlan ielere yardmc kap kullanlmadan
alnr. Rutin analizler dndaki zellik arzeden analizler iin imesuyu labaratuvar ile rnek
alma yntemi iin temas edilir .

'

Musluk ve emelerden su alnrken musluk ksm alevle yakdp su yeterli

sre aktldktan sonra rnek alnr. Bakteriyolojik analizler iin sterilizeedilmi
ieler kullanlr. Su bu ielere 2 cm hava kalacak ekilde doldurulur.

Klorlu sularn bakteriyolojik analizleri iin de tiyoslfatl

rnei alnrken nce bakteriyolojik analiz iin numune alnr.
, Fiziksel ve kimyasal
fazla su rnei alnr.

!;

ieler kullanlr.

analizler iin asgari 2 litre ve gereinde

Su

5 litre ve daha

'fl'

Suyun kalitesi zamanla deieceinden numunenin en ksa zamanda, baf~teriyolojik analizler iin 48 saat iinde analizi yapacak laboratuvara getirilmesi
gerekir.
Numune alnan ienin stne bir etiket yaptrrlp zerine belde ve suyun
ad, suyun cinsi (menba, dere, gl, yeralt suyu olduu) su ve hava scakl yazlr
ve tarih konur. iyot veya Fluorun yetersiz veya gereinden fazla olmas ve zehirli
maddeler mevcut olmas ihtimaiinde ek zel tahliller yaplr.
4) Iletilecek
A -

Su/ann

Suyun Seilmesi
ve Yapm

Yer/erinin

Kamu/atlfma

Durum/an:

Belde civarndaki sularn kamulatrma lurumlar yascl ynden incelenir ve

beldeye getirilmesinin
mmkn olup olmad belde yetkililerinden
belgelendirilip
gerektiinde kamulatrma ilemine geilir.
Alnacak su bir sulama suyu, derin veya adi kuyu suyu veyahut ortak kullanlyorsa imesuyu olarak beldeye tahsis edilebileceine
dair ayrca ilgili kurulularla
anlamaya varlr. Getirilecek su ok sayda beldeyi besleyecekse, o beldelerin alacaklar su miktarlar hakknda nceden aralarnda anlamalar salanr.
Kaptaj koruma alannn, su altnda kalacak blgenin, isale, terfi hatt, terfi
binas, artma tesisleri, depo, lojman yerleri ve benzeri yapm yerlerinin kamulatrlmasnn mmkn olduu belgelendirilir.
Beldeye iletilmesi dnlen sularn
karnulatrlmasnn
veya kullanma hakknn salanmasnn mmkn olduu hususu
belgelendirilmeden
proje konusunda bir alma yaplmaz.
B !.

Genel Durum

P/anl:

incelenen tm sularn konumlar

1/25000'lik
haritada
(zorunlu
hallerde
1 1100000'likte) belirtilir.
Bir ereve iinde dere, pnar ad, kuyu numaras, kotu,
minimum ve iletim debileri yazlr. Etd edilen iletim hatlar, artmatesisleri,
terfi
istasyonlar, lojman, depo ve ebeke kat ve blgeleri haritada gsterilir.
Bunlarn
hacim kapasite ve kotlar belirtilir.

c.~.

DepO ve ebeke

Etd:

Iletilecek sularn yukarda verilen etdne paralelolarak 1 12000'lik veya 1 15000

lik haritada detay ilgili blmlerde aklanan ekilde hareket edilerek ebeke katlara ve beslenme blgelerine ayrlr. Depo adet, kot ve konumlar etd edilip zel
gelime blgelerine verilecek u ve ebekede datlacak debiler gznnde tutularak depo hacimleri belirtil.ir. Depolarn tipi, kotu, hacmi bir ereve iinde depo
yannda gsterilir.
D -

Ekonomik

zmn

Saptanmas:

aY Hesaba Esas Al nacak Keifler:

Beldenin 15, 25, 35'nci sene sonundaki su ihtiyac ve bu yllara ait inaat
kademeleri tesbit edilir. Seeneklerin yatrm miktarna gre aada verilen amortisman, faiz, bakm oranlarndan yararlanlarak yillk iletme giderleri ve gerektiinde
35 yl sonraki toplam gidere gre ekonomiklik sras saptanr.
b) Amortisman,

Faiz ve Bakm Yzde Oranlar:

Cetvelde tesis ve yapmlarn ortalama mrleri ve balom yzdeleri belirtilmi

olup inaat yapmal iin lzumlu sermayenin faizi olarak hesaba % 10 esas alnr.
9

i
i

i
i

i
f

--~~-_ .._._---_._----------

i
..._--_._.

-_.-

Amortisman

Iin

C in s i

Bakm

Yzdesi

Yzdesi

Yzdesi

Sene

100
50

1
2

10
10

0,1
1

50

10

15

6,7

10

50
50
40
20
15
10

2
2
2,5
5
5,6
10

10
10
10
10
10
10

2
2
4
4
3
5

50

10

35
50
40
80

3
2
2,5
1,2

10
10
10
10

15

6,7

10

5
2

Trafa

20
50
25

Pornpalar

Barajlar
Bentler

~i

Faiz
Sresi

Kaptaj

Basit tip pnar.

Tesisleri

kaptaj ,keson

i'

kuyu,

Drenaj, galeri
borulu kuyu

Antra
keitme havuzlar
Yava filtreler

Tesisleri

Hzl filtreler
Basnl

Iletim
Hatlar

filtreler

Kimyasal

artma cihazlar

Klorlama

cihazlar

ve benzeri

Font boru
elik boru
-AB ve PVC boru

ii

i:

Beton,
Enerji Nakil

i.

!1 L
, i:
; f
, i

boru

Demir direk!i

(Deniz kenar)

Hatlar

".

Betonarme

Tnel, galeri

IHazide demir direk1!

Beton direk!

Pompaj
Ter,izat:

Elektrik motorlar
Dize! ;Tlotorlar >150

<150

Depolar
Yapml;;.r

ebeke

i,
:

KW
KW

Gmme ve ayakl depolar

Terfi binas, hizmet
sanat yaplar

AS ve PVC boru
Betoarme boru
Su sayalar
Vanalar
Yangn rnuslular

Sularn

10
10
10

1,5
1
1

20

10

20
15
15

9
7
8

10
10
1.0

1
2,5
2,5

50

10

0,5

50
40
30
40
40
15
30
30

2
2,5
3,5
2,5
2,5

10
10
10
10
10
10
10
10

0,5
1,5
2,5
1,5
1,5
5
2
?

binalar,

Font boru
81ii-; boru

C) Getirilecek

2
1
1
0,2

6,7

3,3
3,3

Seimi:

Yatrm, amortisman, faiz, bakm, iletme giderler; gznnde tutularak isaIeleri cazibe ile olan zmler terfi zmlerine nazaran % 25'e kadar pahal olmalar
haiinde tercih edilebilirler.
Ye.placak hesaplar sonunda neticelerin birbirine yakn kmas halinde yatrm ve d demesi az olan ve kalitesi daha iyi olan zm seilir. Mukayese yeralt suyu ile akarsu, gl, glet ve baraj sular arasnda ise % 35 fazlasna kadar yeralt suyu s.eiHr.

10

,,
!-

,'1.

E -

Sonulann

Derlenrnesi:

Beldeye iletilmesi dnien menba, sath ve yeralt sular adlanna gre tas,
nif edilerek asgaridebi,'isale
edilecek debi, menba kotu, isale veya terfi tul, ap,
kalite farkllklar, antrna durumu, yatrm, iletme masraflar bir tablo h31inde toplanr ve burada beldeye getirilecek su ve zmler belirtilerek hidrolojik rapor hazrlanr.
F -

Hidrolojik

Hidrolojik

Raporun

Ekleri:

raporun ekleri aadaki

srayla tertiplenir.

a Mevcut imesuyu tesisi, elektrik, santral binas, hava hatt veya trafo
durumu ile ngrlen zmleri gsteren 1125000 lekli genel durum plan ve krokileri, halihazr harita, imar plan durumu, mahalleler hakknda belge, plan, krokiler
ve bilgi kaynaklar
b -

Su ihtiyacnn

tesbitine

ait belgeler

c Debi lm sonular ve bunlara ait debi-zaman erileri, pompa deneyine ait tutanak, kroki, kuyu loglar, deney sonular ve grafikleri, deerlendirme
raporlar
d -

Fiziksel,

e --

Suyun ve yapm yerlerinin

Kimyasal,

Bakteriyolojik

f Depo ve ebeke kat beslenme

veya 1/5000 lekli plan
9 il i -

G -

Olabilirlik

analiz

kamulatrma

ve klor talebi raporlar

belgeleri

blgeleri

ve u debileri

gsterir

1/2000

hesaplar

Sonular derleyen cetvel

Yararlanlan
Hidrolojik

kaynaklar
Raporun

Onanmas!:

Hidrolojik rapor yukardaki esaslara gre dzenlendikten sonra yerinde ve broda inceleme yaplr ve yukarda belirtilen srada kontrol edilir. Kontrol protokolu. ile
birlikte gereke raporu, tasdik makamnn onayna sunulur.
MADDE:

"""'.
~jJ

6 -

Projenin fihristi

PROJENIN

DZENLENMESI

aada belirtilen

'1) Proje AklMra

ESASLAR!

srayla tertiplenir.

Raporu :

Beldenin 15, 25, 35'nci yllarndaki ihtiyalarn karlayacak ekilde kademelendirilerek, proJenin kademe esaslar aklanr ve projenin blmleri hakknda projeyi anlamaya kolaylk temin edecek ekilde genel bilgi verilir. Hangi sularn iletilecei, inaatn hangi sraya gre yaplaca, getirilecek debiler, iletim hatlar uzunluklar, boru aplar, depolarn adedi, klorlamann yeri, terfi varsa karakteristikleri,
artma tesislerinin yeri ebekenin kademeleri, servis yolu, enerji durumu, projenin
keif bedeli, suyun m3. maliyeti hakknda genel biigi verilir.
2) Topo~mHk almalar:
Tesisin I~urulaca mahaiierin
ve rperlerine balanr.

haritalan

belde haritasnn

koordinatlarna,

kat

Belde haritas yoksa nivelman balang Kotu olarak sah.ii yerlerde okunacak
ortalama deniz seviyesi, demiryolu varsa istasyon kotu, aksi halde 1/25000 lekli
harita nirengi kotu gznnde tutularak kot tesbit edilir.

11

.'

~, i

A -- Gene/ Durum

Plan:

Genel ejurum plan 1/10000, 1/25000 gerektiin~e

tiplenir.

Bu planda belediye
dnlen zmlere ait
boru, terfi binas, mevcut
hatt, trafa bina/ar yerleri,
Tesviye erileri
erileri kaln izilir.

;j

1/100000 lekli olarak ter-

hudutlar, harita ve imar plan snrlar, mevcut tesislerle

kaptaj yerleri, iletim hatlar, artma tesisleri, depo, ana
ve nerilen servis yollar, lojman binalar, enerji nakil
civardaki ta, kum, aklocaklar
gsterilir.

10'ar metre ara ile geirilir.

Her 50 metreden

geen tesviye

Planda kuzey yn belirtilir.

Li

B '.- Yapm Yer/erinin

"i

i'

ve Kesit/erinin

kan/mas:

YaplTl yerleri iin alnacak haritalarn lei yerine gre 1/100 - 1/200 - 1/500
seilir. ;-\yrnt noktalar arazjyi ifade edecek sklkta okunur ve plan kati genilikte
alnr. Bu planda istasyon noktalar,kotu,
ara mesafe ve alar belirtilir.
Kaptaj
civarnn harita ve enine kesitleri alnrken himaye mntkas, tahliye koullar gznne alnarak civar arazi ile birlikte pnar taban, su kotu ile birlikte saptanr .

i
"

1
i

"i
i

Haritas

,
i;

'

.Akarsu kenarnda alan keson kuyularda koruma blgeside gznnde tutui,{rak ilerde alacak kuyular ve civar kuyular kapsyacak ekilde harita alnr. karlacak enine kesitlerde dere taban, su seviyesi, kuyu taban, kuyudaki su seviyesi
gsterilir. Enine kesitte pompaj binasna kadar olan arazi, dere feyazan seviyesi ile
birlikte tesbit edilir.
Suyun bend yaplarak alnmas halinde bend yerinin eksenden itibaren 100 m.
kapsyacak ekilde haritas karlr. Bend yerlerinde
bendin e}(seninden 250'er metre menba ve mansaba kadar 50'er m. ara ile enine
kesitler nivemanla karlr. Bu kesitlerde dere taban, su seviyesi ve arazideki maksimum su seviyesi kenarndan 50'er metre uzekla kadar lme yaplr.

memba ve 100 m. mansabn

i
1;
:;

Baraj iin gerekli haritalarn karlmasnda

DSi.'nin artnameleri esaslanna
gre hareket edilir. Bend, glet ve barajn su altnda brakaca sahann uygun.
lekte haritas alnr.

,i
; i

'.

Dier yapmlarn haritalar alnrken kafi genilikte

olmasna dikkat edilir.
Kaptaj, masak, vantuz, tahliye gibi yapm yerleri bendier, terfi binas artma tesisleri, depo yerleri gibi yapmlar yeterli sayda betonla araziye aplike edilir.

, ,
I'

Aplikasyonu
kar

takiben

yapm yerlerinde

nivemanla

enine ve boyuna

c -- isa/e

'

!
,

i'

.\

Hattt, Ana Boru Gzergah

Harita/an:

iletim hatt haritas ak poligon sistemiyle alnacak olup esas jtibariyle 1/2000,
gerektiinde 1/1000 lekli alnr. Karlatl'ilan gzergah civarnda haritay almak
iin en ok 200 m. aralkl istasyon noktalar seilecek ve bu n<talar 15x15x40'lk
zeri ivili 250 dozlu betonla (kayalk arazide kayada ivi ile) tesbit edilir. istasyon
aralarnda elik erit metre ile gidi, dn uzunluk lmleri yap:r. Istasyon alar
iki yarm dizj yntemiyle llr. Ba ve sonda aklk as lm yaplp kaba
dengeleme yaplr. A hatasn azaltmak iin aradaki birka istasyon atlanarak a
okunma.ldr. Dengeleme kademeli yaplmaldr.
Kapanma hatas llen noktalara
eit olarak datlr, arta kalan fark, kenarlar en ksa olan poligon alarna ~klenir.
Istasyon nol(tas olarak seilen noktalar inaat esnasnda kayp olmamalar iin
1.2

I,.

kesitler

III'.

,i

.'

-.~

i
i

;-r

~i
i

-,

muhtemel gzergahn dnda ve ayak alt olmayan yerlerde seilir 've rperlenir.
iletim hatt haritas boru ekseninin 75'er m. sa ve solunu kapsamadr. Istasyon ve
rper noktalarnn kotlar gidi dn nivemanla saptanr ve bu deerler haritaya
ilenir.
Tafsilat noktalar dz arazide ortalama 30 m. engebeli yerlerde 20 m. aralkl
. veya gerektiinde daha sk olmak zere 1/2000'lik haritada hektar bana en az 15
nokta alnr. Gzergah kateden genellikle yol, demiryolu, enerji nakil hatt, pikler, mezarlk, yapmlar, bina, arazi snrlar, akarsular, hatt itimalar gsterilir. Bunlarn gzergilh kestii noktalar tesbit edilir. Zeytinlik,
ba, kavaklk, fidanlk,
meyve baheleri, orman, tarla eklinde arazi rts, bataklk, heyelanl sahalar gibi
zellii olan yerler haritalarda'gsterilmi
olur.
istasyonlarn dengelenmesinden
snra 10 cm. aralkl koordinat eksenlerine
greharita
izimi yaplr. Takeometre noktalar haritada kotlar ile birlikte gsterilir ve kotun virgl takeometre noktasn ifade eder. Haritada istasyon noktalar
numaralanr istasyon aralar birletirilir,
alar, kotlar, ara mesafesi haritada gsterilir, tesviye erileri az arzal yerlerde bir, arzal arazide 2 - 5 metrede geilir.
Haritann yazlar kuzey ynne dik yazlr, haritalarda kuzey yn ve lek gsterilir. Haritann belirli boyutta kada izilmesi iin tepe noktas kat dnda olmak
zere krk yaplarak haritann sreklilii salanr.

1
'i
:1

Bu harita zerine eitli zmler etd edildikten sonra kesinleen gzergah

araziye apike edilir. Aplikasyon iin evvelce tesis edilen istasyonlardan yararlanir.
Poligon hatt ayn zamanda boru gzergah olarak seilmez.
Gzergah panna kaptaj, vantuz, tahliye, menfez, hava ve denge bacas, maslak, terfi merkezi, depo ve benzeri yaprnlar iaretlenir.

Apike edilen isale, terfi, ana borular ve 400 mm.'den byk ebeke hatlar
gzergaha someleri betonlanarak ara noktalar dz arazide en fazla 50 m .de bir
asgari 5 x 5 x 25 cm. boyutunda ahap kazkla tesbit edilir. Kazklar zerine numara
yazlr. Arzal ve eimin de'itii yerlerde daha sk kazk aklr.

!
.j

Aplikasyondan sonra uzunluk lm ve nivelman gidi-dn olarak yaplr.

Kapanma hatas kabul edilen hata snrn gememelidir.
Proje ile birlikte takeometre, nivelman ve uzunluk lme deerleri, koordinat ve hesaplar rper tafsilat ile
krokil.er teslim edilir .

. $j1

D -

ebeke Haritalarnn

Alnmas:

Haritas olmayan veya ksmen bulunan

C bahsinde verilen esaslara gre karlr.
E -

Servis

Yolu Projeleri

Haritalarnn

beldelerin

eksik ksmlarnn

haritalar

Alnmas:

imesuyu deposu, artma tesisi, terfi binas, lojman binalarnn en yakn ;:olla
irtibatn temin etmek ve icabnda boru hatlarnn inaas iin yaplmas zaruri servis yollarnn haritalar yukardaki esaslara gre hazrlanr ve nihai gzergah araziye
apike edilerek zumlu. genilikte enine ve boyuna kesitler karlarak ahap ara
kazklar aklr. Planlar duruma gre 1/1000 - 1/2000 leinde olur ve burada menfez, kpr, st yapmlar gsteriiir.
Kurb yaraplaf, karakteristikleri,
rperleri, haritann alnmasna
tasyon noktalar, katlar, alar ve ara mesafeleri plana ilenir.
Servis yolu boyuna kesiti 1/1000
tiplenir.

yaryan

is-

- 1/2000 yatay ve 1/200 dey lei ile ter-

13

i
i

r
. J

i.
'.

n'

Enine kesitler araziyi belirleyecek

dan alnr.
F -

Harita

Yapmmda

Kabul

Harita almalarnda

ekilde yeterli genilikte

Edilecek

kabul edilecek

her kazk hizasn-

Hata Miktarlan:
hata miktarlar

aada

gsterilmitir.

a) A Kapatma Hatalar : .
Poligon balang aklk as ile poligon

alar toplamnn

son aklk as

fark:
lekli haritalarda
lekli haritalarda
1/1000-1/2000
lekli haritalarda
1/20Q
1/500

formlnn
,.

2
2
3

V n
Vn
Vn

+
+

2
3

verdii santi grad rni<tarndan fazla olamaz.

Bu formlde

,.

Fs
Fs
Fs

(n) ba ile son arasndaki

istasyon noktalar adedidir.

b) Uzunluk lsnde:

,1
"

ii

i.

Poligon kenarlarnn gidi ve dn iki ls arasndaki fark:

li'
i;

1/100

lekli haritalarda,

-1/500

~i

Grup; dz, plak ve hafif meyilli arazide,

.6

0.003

+ 0,0001 S

i.

;~

II. Grup; arzal, aak glk arzeden arazide;

.6 s.

.6 s

1/1000

formllerinin

: i:

0.006 VS - 1/2000

sk agal byk glk

arzeden arazide;

0.002 S

leindeki

=
=
=

haritalarda.

0.01 vS
0.015 VS
0.02 vS

verdii deerden fazla olamaz.

Burada S
c)

0.00015 S

ok arzal, sert meyilli,

. Grup; iin .6 s
i . Grup; iin .6 s
. Grup;' iin .6 s

, i

0.0045 vS

. Grup;

VS

kenar uzunluudur . .6 s ve S (m) cinsindedir.

Nivemanda gidi - dn iki l arasndaki fark;

d = 0.03 VL + 0.0003 h (m)

formlnn verdii miktardan fazla olamaz. Burada;
L
h

=
=

km. cinsindEm nivelman yaplan noktalar arasndaki uzaklk.

m. cinsinden balang ve son noktalarn kot farkdr.

3) Suyun Kaptaj :
:i
f

karlm olan plan ve enkesitlere kaptaj yerletirilecek

olup, kaptaj projelerinde aada istenilen bilgiler gsterilir. Genelolarakta
her tip iin statik betonarme, hidrolik, gerekli hesap ve detay projeleriverilir.

i
i

1, \

'
t

A -

li . ,
:\
1

Yeralt Sularmn

Kaptaj:

, :
i

: j

.~ i

ii,

a) Pnarlarn Kaptaj :

i
~

Kaptaj suyun gerek gzelerinden alnmasn salamaya uygun yaplr. Bunun iin asl su tayan formasyona erimek zere yzeydeki dknt zemin kaldrlr veya bu zemini katedecek bir giri yapm dnlr ve pnar suyunun sznt
su/ar ile kirlenmesini nleyecek tedbir alnr.

I.

14

:1

ii

l
!L

i
j~

.'.. :

!.

Suyun ktesas
formasyonun Jeolojik durumu, suyun k ekli gozonune
alnarak, alnacak su miktarna gre ve imkanlar elverdii takdirde kaptaj geirimsiz
tabakaya oturtularak tertipienir.
Gerekmedike
varlar dnlr.

su kabartlrnaz

ve kaaklar nlemek

iin parafuy, saplama du-

Kaptajda suyun topland blm ile iletim ve tahliye hatt klar ve giri
bacasnn bulunduu blm birbirinden ayr olur. Suyun topland blm suyun
getirecei mil ve ince kum gibi malzemenin kelmesi iin ve dzenli su akmnn
salanmas iin bir havuz eklinde olmal ve tahliye imkanlarna gre dip savak,
dolu savak ve hava bacasn kapsamas salanr. Manevra blmne suyu kirletmeden girilebilmesi
ve bu ,b!mn boyutlarnn gerekli ilemlerin kolaylkla yaplmasna imkan verecek mertebede olmas istenir.
Kaptaj tesisi yzeysel ,sulara kar geirimsiz olmal, perde ve rt ile geirimsizlik temin edilmelidir.
Ayrca scaklk etkilerine kar dolgu rts kullanlr.
Birbirine yakn ok sayda gzenin kaptajsz konusu ise ve olabiliyorsa
veya bir toplama galerisi eklinde kaptaj projelendiriiiI'.
Sel etkisine

maruz kalabilecek

drenaj

pnarlarda gerekli koiUYucu nlem alnr.

Dz arazide yeralt suyunun dipten kaynamak suretiyle su birikintileri

olumas halinde imkanlara gre su, drenaj, kuyu veya havuz sistemiyle kapte edilir.
b)

Drenajla Kaptaj :

Drenaj sisteminin
yeralt suyu akmn toplayacak ekilde tertiplenmesi
ve-,
drenajlarn imkan varsa geirimsiz tabakaya ve gereinde beton bir yasta otur~
tulmas salanil'. Drenleren alak yeralt su seviyesinden mmknse 1 -1,5 m. derinde bulunur ve etraflar zeminin granlometresine
uygun filtre malzemesi ile evrilir.
Yzeysel sularn ieriye girmemesi iin drenajn stnde kilden slzdrma?lk tabakas oluturulur.
.

I'

ii

(~
i

Drenlerin derinliklerinin
saptanmasnda bitki rtsnn cinsi de dikkate alnr
ve drenlerin kklerle tka'nmamas iin bunlar imkanlar lsnde kklerin eriemiyecei derih!ikte yerletirilir.
Drenler geniletilmeye
imkan salayacak ek.ilde dzenlenir ve en az 50 m. ara ile krlma ve yn deiim noktalarnda temizleme bacalar yaplr.
c)

Galeri ve Kuyutarla

Kaptaj :

Zemin cinsi, granometrisi,

Y.A.S.S.'nin deiimi, karstik arazide atlaklarn
durumu ve alnmas dnlen su miktarna gre gereinde mukayese yaplarak
kaptaj ekli seilir.
Galeri ile Kaptaj :
Alnacak suyun dekisinin byk ve arazi yapsnn uygun olmas halinde galeri
dnlr. Galeri taban kotu Y.A.S.S.'nin deiimine gre imkaniar lsnde gerekli szma uzunluu te,:in edilecek ekilde saptanr. Tercihan galeri iine girilebilir boyutta ve iine qj(ildiinde
suyu kirletmeyecek
ekilde yap/r. Su geliine
gre galeri duvarna baroakan;ar yaplr. Zeminin granlometrisi
ve alnacak debi
miktarna gre giri \lILic,;; sOrklerne hzlarn amyacak ekilde barbakanlarn toplam alan hesaplanr. r.;k ince daneli zeminlerde barbaf(an arkasnda ayrca filtre
tekil edilir.

15

"

~ii
i' J

,O,

I,' :
iil

ii

i!i
i

i
Yzeysel sularn ve arzu edilmeyen Y.A. suyunun
lere kil perdeler ve koruyucu yapmlar tertip edilir.

:,! i

il i,
i

!! i

alnmamas
'

iin gerekli yer-

Galeri taban meyili 0,001 'den_ az olamaz. Uzun galeriierde imkan varsa havalandrma ve muayene bacalar dnlr. Gerekli kol)lIarn varl halinde galerilerde gei,rimsiz perdeler dnlr.

il

i:
Li

l
i'

ii

Adi ve Keson Kuyu ile Kaptaj :

:i

Adi ve keson kuyularda byk aplardan kanlr ve kaz el ile yapilacak ise kuyu i ap 2,5-3,0 m. makina ile alacak ise daha kk seilir. Kuyularn ara uzaklklar etki alanlar durumuna gre iletme ve ekonomik faktrlerde gznnde tutularak saptanr.

"
'!

ii
'i

Kuyular sifonlama suretiyle bir ana kuyuya balanacak ise kuyu ara mesafeleri asgariye indirilir. Sifon hatlarnn da ana kuyuya doru ykselmesi salanr
ve en yksek noktada hava boaitm dzeni dnlr.

I,

i'
i

Kuyular yzeysel
rimsiz hale getirilir. -

i:
jj

liii

sulara

kar korunur

ve kuyu cidarnn

st ksmlar

gei-

Kuyular, alvyon zeminlerde imkanlar lsnde geirimsiz tabakaya kadar

indirilir ve akifer kalnlnn az olmas halinde yerats.uyundan tam yararlanmak
iinkuyu geirimsiz tabakadada 1 -1,5 m. devam etmesi salanarak emme borusunun krepini tabandan en az 0.50 m. ykseklie kadar uzatlr.

I'

ri

Kuyu cidarnda alacak barbakanlarn toplam yz lm, zemnin granlometrisi gznnde tutularak belirli bir apn stndeki zemin danelerinin kuyu iine srklenmemeleri
iin srklenme hznn alamam.asn temin edecek deerde
seilir.
Barbakanlar basit ve kolayca tkanmayacak ekilde tertiplenir ve dtan i
cidara ykselerek gitmesi istenir. Barbakanlardan zeminie kuyu arasnda filtre tabakalar kullanma yerine, zeminin bu noktalardan kademeli zorlama pompajlar ile
ince taneli zerreleri alnmak suretiyle denge durumuna sokulur ve zorlama pompajlar sonunda barbakanlar arkasnda boluklar husule gelirse bunlar ince aklla doldurulur ve icab halinde barbakana bakr telden kafes taklmas dnlr.

"

!!
,I

"

Kuyu geirimsiz tabakaya kadar indirilmiyorsa,

tabann millenmemesi
iin
zeminin granlometrisi
ve giri hz dikkate alnarak ters filtre eklinde ve birka
kademeli olmak zere ince taneli zeminin srklenmesini
nliyecek dzen dnlr. Projede iletme debilerine tekabl eden dinamik seviyelere gre motopomp deme veya sifonlama seviyeleri verilir ve kuyu st -odas, seviye lme, su rnei
alma, havalandrma ve dier donanm kapsamas ve taan sularn kuyuya intikalinin nlenmesi salanr.
Uygun a!vyoner sahalarda ve byk debilere gerek duyulmas halinde yatay
ve eik drenli kuyu dnlr, fakat bu tip zmlere gidilmeden nce bunlarn adi
kuyu gruplaryla ekonomi ve iletme ynnden karlatrmalar yaplr.

J'

d) Derin Kuyularda

!
l
Li

ii
1

1,

Kaptaj:

Derin kuyularla su alma halinde ve birden ok sayda kuyu kullanlacak ise

kuyu yerleri l=avzannhidrojeolojik
etd1~-eve iletme artlarna gre saptanr. Icabnda derin kuyularda giriim durumu gznne alnarak ara uzaklklar ekonomik
ve iletme faktrleri dikkate alnarak belirlenir. Kuyular genelolarak
yeralt suyu
ak ynne dik bir veya birka srada dnlr.

16

..

.'.~

Kuyularda kapal boru ve fitrelerin konumlar geilen formasyonun ve alnacak suyun zellikleri gznne alnarak tertiplenir. ileride kuyuya akl ilavesi yaplabilmesi iin tehiz esnasnda akl borusu konulur. Filtreli ksmlarda giri hznn srklenme hzlarn amamas, boru i ap, debi, ve pompa standart aplar
gznnde bulundurularak seilmesi salanr.
Projede iletme debilerine

ait dinamik seviyeler gsterilir.

i.'

B -

Yzeysel Sulann

a) Akarsulardan

Kaptaj:

Su Alma:

Su alma yeri yerleim yerlerinin dnda ve tercihan akarsuyun menba. taraflf)da seilir. Su alma yerlerinde imkanlar elverdiinde akarsu rejiminin dzenli durumda, srnt maddesi az, su derinliklerinin
yeterli olmas ve feyezana kar ko
., ruma nlemlerinin kolaycaalnmas
istenir.

,.i'

Su alma yapsnn akarsuyun debi ve srnt madde durumuna uygun olmas

ve deiik seviyelerde gerekli d~binin
edilir.

alnmasnsalamaya

uygun olmasna

dikkat

Su alma yaplarnda gr azlarnda eik, zgara ve tersip havuzlar dnlr, feyezan halinde fazla suyun girmesini nleyecek ve savaklayacak perde, kapak, dolu savak ve dip savak projelendirilir.
Fazla srnt maddesinin girmesini nlemek iin krepinler, zgara tertipleri
dnlr, giri hzlar byk seilmez ve krepinler tabandan yeteri kadar yukarda
tertiplenir.
Bu gibi yapmlar sahile balyan boru hattnn gerek malzemesi ve
gereksebalantlar
mmknse esnek olur. Su, bir toplama odasna iletilir ve pompaj gerekirse buradan yaplr.
b) Glden Su Alma:
Alnacak suyun temiz olmas n su alma yaps kydan, s ksmlardan
kirlenme ve bulanma noktalarndan uzakta bulunmas salanr ve su alma' seviyeleri E.Y.S.S. ve E.A.S.S. ve gl yzeyi ve tabanndaki akmlar gznnde tutularak
saptanr.

i
[

Su, gl tabanndan ve yzeyden alnmayacak ekilde tercihan kule eklindeki

yapmlarla alnr, tabana oturan yapmlarda ise krepin tabandan yeterli yksekli,kte
tertiplenir ve ayrca zgara dnlr.
Girihzlar
15-20 cm i s. den fazla olmamal, balk vesair hayvanlarn borulara girmesine mani olunmaldr.
Su alma az ile ky arasnda balant salanr.
Gl. su seviyesi deiimi
ile iletilir.

c-

Kaptajiann

fazla deil ise su kydaki bir toplama odasna cazibe

Kirlenmeye

Kar Korunmas:

Kaptaj civarnn toporafik,

jeolojik ve yerleim durumu gznnde bulundurularak alnacak suyun kirlenmesi nlenir ve kaptaj bir koruma blgesi iine alnr,
Koruma alan arazinin toporafik
durumu, zeminin geirimsizliine
ve kaptajn cinsine gre saptanr. Tarm yaplmasn, hayvan girmesini ve yerleimi engelleyecek ekilde koruma blgesi evre hendei ve it ile evrilir.
Koruma blgesinin dnda kalp kapte olunan suyun ya havzas iihde kalan ve yeterli bir tabii filtrasyona uramadan kaptaja gelmesi mmkn olan kuyu,
dden, ve ukur (gereinde boya tecrbeleri yaplarak saptanacak) sularnn uzaklatrlmas salanarak kaptaja ulamas nlenir.
\

17

a)

Koruma Blgesinin

Boyut ve ekli:

Pnarlarda:
Pnarlarda koruma blgesi mmknse daire dilimine
kaptaj diliminin takriben merkezinde ve mansap tarafnda
eksininde kaptaj yapsnn en uzak noktasndan 50-250 m.
re toporafik durum ve arazinin cinsi ve kirlenme ihtimaline
tan kaptajn koruma blgesi kenarna en az mesafesi 20 m.

,
:1
li

ii:
'i,

benzer ekilde olur ve

bulunur. Dilimin simetri
arasnda deimek zegre saptanr. Mansapolarak tayin edilir.

Kuyularda:

:11
li,

Derin kuyularda
saptanr.

Li

i,

:'

koruma

blgesi

alan zeminin

geirimsizlik

durumuna

gre

Adi kuyularda koruma blgesi enaz 50 m. yar apl bir daire eklinde olur
ve kuyu bu dairenin m,erkezinde bulunur. Kuyu grubu halinde ayn esastan hareket
ve grubun tertip tarzda dikkate alnarak koruma blgesi her kuyu iin tek tek veya
hepsini kapsayacak ekilde tesis edilir.

:i

:1

Dren ve Galerilerde:
Koruma blgesi snrnn, dren veya galeri simetri ekseni ve ularna 40 -100 rn.
uzaklkta olmas tercih edilir.
11
i,

4 -

I,

i,

Suyun Artlmas:

Getirilecek suyun fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik

suyu Standartlarna uygun olmamas halinde, su iilebilir
t i r.

, i

zelliklerinin Trk lmehale getirilmek zere ar-

Suyun zelliklerinin
eitli zamanlarda gsterdii deiiklikler
artma sisteminin karakter ve kapasitesini belirlemek Ozere incelenir. Artma tesislerinin konumu, sistemi, birim adedi, stnn ak veya kapal olaca, yedek durumlar, ekonomik koullar've teknik zellikler: gznnde tutularak belirlenir.

:;

Renk, koku, tad, agresivite, ta yapma, organik madde bakteriyolojik;

bulanklk ve dier zellikler bakmndan imeye elverili olmayan sularn phtlatrma
(koaglasyon), yumaklatrma
(floklasyon),
keitme (dekantasyon), Szme (filtrasyon, yumuatma, ntrletirme, bakterilerin ve canllarn yok edilmesi (dezenfeksiyon) gibi gereken ilemlerle suyun iilebilir hale getirilmesi salanr.

[i '

t:
l'

. !!
,
i;

A i

'

i;
:i
li,
i -

zgara ve E/ekten

Ham su,
zgara ve eleklerden

i
i

'1

geirilerek
.-

, '

B -- Pht/atrma

'

i!
:
! .

i
':

. [

Geirme:

askda bulunan

ve yzen maddeler kapsad takdirde duruma gre,

bu maddelerin tutulmas ngrr.

----

ve Yumaklatrma:

Yaplan analizler sonunda suyun zelliklerini

iyiletirmek
zere, ham suya
katlmas gereken kimyasal maddelerle, askdaki ve kolloidal maddelerin kelmesini salayc ve yaplacak yumaklatrma (floklasyon deneyleri sonunda saptanacak ktrc (Koaglan) maddelerin suya katlmas, kartrlmas ve depolanmas
iin gerekli yapmlar projelendirilir .

C -

ke/tm e :

iletme artlar gznne alnarak suyun iindeki yumaklarn statik veya hzlandrlm havuzlarda kernesi projelendirilerek,
burada keitme maddelerinin
syrlmas ve tesisin dna alnmas veya ykama suretiyle temizlenmesi
projede
dnlr.

18

,t~

D -

Szme:

Fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik

zellikler debi ve ekonomik faktrler gznnde tutularak suyun szlmesiiin
seilecek yava (bati) ve hzl (seri) filitre sistemlerine ait projeler verilir.
Bulanklk,
larnda zellikleri
lkla salanmas

renk ve bakteriler bakmndan az kirli olan ve senenin btn aydeimeyen sularn artlmasyla tesis iin gerekli arazinin kolayimkanlar da gznne alnarak yava (bati) filtreler tercih edilir.

Filtre zerinde teekkl edecek tabakann

gre, gerekli tertipler dnlr.

syrlmas
.

ve ykanmas

ilemlerine

Debinin fazla, suyun zelliklerinin

deiik zamanlarda farkllk gstermesi ve
yetenekli teknik personelin kolaylkla salanabilmesi
halinde hzl filitreler
tercih
edilerek, filitrelerin ykanmas iin gerekli projeler verilir.
Atk sularn dinlendirilmesi
ve tekrar tesise geri verilmesi
mik artlarda gznnde tutularak teklif yaplr.
E -

Rengin

ekono-

Giderilmesi:

Suya renk veren znm veya askda bulunan

rak bunlar giderici tesisler ngrr.
F -

hususunda

koloidal

maddeler

saptana-

Koku ve Tad:

Suyun iindeki organik, anorganik maddeler ve gazlardan ileri gelen ko ku ve

kt tad varsa bunlarn standartlara uygun hale indirgeyecek havalandrma ve aktif
kmr veya dier tesisler nerilir.
G -

Suyun

Yumuatlmas:

evrede daha iyi zellikte su bulunmamas, ta yapma durumu, eleman temini'

ve ekonomik koullarda gznne alnarak suyun uygun bir sertlik derecesine drlmesi ve yumuatma maddelerinin depolanmas hususlar proje!endirilir.
H -

Demir ve Manganm

Sudan Ayrtlmas:

Suda bulunan demir ve mangan tuzlarnn karakterine gre ketme, filtrasyon, havalandrma veya kimyasal yoardan hangisi ise sudan ayrlmas gerektii
hususu ekonomik koullar da gznnde tutularak tesbit ve buna gre gerekli teklif yaplr.

i -

Suyun

Ntrletirilmesi:

Getirilecek olan suyun agresif (kemirici) veya ta yapma zellikleri,

iletme
ve teknik hususlar dikkate alnarak suyun ntr!etirilmesi
iin gerekli teklifler getiril ir.
J -

Suyun

Dezenfeksiyonu:

Sudaki organik kkenli zararl madde ve koliform

hale getirilmesi
iin, suyun klorlanmas veya ekonomik
ozonlanmas hususunda gerekli nlemler alnr.
K -

cinsi bakterilerin
artlar gznne

zararsz
alnarak

Plankton:

Akarsu ve gllerden su alnmas halinde boru ve filtrelerin

tkanmas veya
suya fena koku veren planktonlarn giderilmesi iin, bakr slfat ve benzeri bileikler kullanlmak zere gerekli nlemler alnr.

19

l'

5 -

iletimi

Suyun Iletimi:

Teknik ve ekonomik
koullar
hususunda gerekli mukayese

A -

gozonune
hesaplar

a!narak
verilir,

cazibe

veya terfi

ile

Terfili lietim :

Terfi edilecek s!Jyun mevkii, kaptaj ekli,

kot ykseklikleri,
motopomp
cinsleri g;znnde
sistemi saptanr.
a)

suyun

ematik

feyezan
tutularak

artlar, emme
proje artlarna

ve basma
gre terfi

Profil:

Terfi sisteminin
belirlenmesinden
sonra pompa seimi iin, sisteme ait ematik profil verilir. Burada terfi merkezi motopomp
deme kotu, feyezana maruzsa
feyezan kotu, statik, dinamik
su seviyeleri,
motopompun
debisi,
ematik
profil,
darbe durumu,
terfi hatt ap, cinsi, tipi, debisi, boyu, depo krepin ve su seviye
kotlar ve dier karakteristik
boyutlar
gsterilir.
Hesap sonucu kan maksimum,
darbeli basnca gre boru tip basnc seilir ve bu tip basncn TSE'ce belirlenen
anma basnlar iinde kalmas salanr. TSE'ce belirlenen
imalat (anma) basnlarnn tm kullanlr.
Emme ykseklii,
krepin, boru, dirsek ve vana yk kayplar ile terfi sisteminin kurulaca
yerin kotu ile suyun baslaca yerin kotu arasndaki
fark da gznne alnarak manometrik
ykseklik saptanr. Emme borusu ap borudaki sv hz
0,8-1 m/s. civarnda olmak zere boyutlandrlr.

'j

Emme ykseklii
en ok 6 m'ye kadar olan yerlerde santrifj
pompa seilir,
zorunlu olmadka
emme ykseklii
mmkn mertebe kk tutulur.
Imkan varsa
ve ekonomik
ise motopomplar
otomatik
yemlenecek tarzda tertiplenir.

iletme emniyeti
ve ekonomik
hususlar
gznnde
tutularak
terfi debisine
tekabl eden dinamil, su seviyesi takriben 40 m.'ye kadar olan yerlerde dey milli
derin kuyu pompalan,
daha derin olan dinamik su seviyelerinde
dalg pompalar
kullanlr.

Da!g pompa ve 20 m.'den daha uzun kolon borulu dey milli pompalarda
proje artlar dikkate alnarak terfi hattndatercihan
100 m .'den sonra ara terfi dnlr.

Pompann mr gznnde tutularak tespit edilen debi ve manoinetrik

yksekIie gre pompa gc hesaplanr.
Pompann devir says seilip, zgl hz ve pompa cinsi tesbit edilir. Ayrca pompa seiminde aadaki hususlara uyulur.

1 -

31/s.'den

2 -

Zorunlu

3 -

Pomplarn

kk

olmadka

debi ve motopomp

1450 d /d.'dan

basma ykselii

250 m.'lik ykseklie

4 - Hm
lacak ekilde motopomp
seilir.
5 7 -

20
-

i:

.
.
I,
\ i

:;

motopomp

tek pompa

ile en ok Q

100 fls.'lik

motopompun

Hm'i en ok 250 m.

a=

200 1/s.'lik

motopompun

Hm'i en ok 150 m. olarak

Dey milli

motopomp
"

'\

seilmez.

en ok 250 m~ seilir.

durumunda

"

'"

byk devirli

a =

6 _...:

.. .

seilmez.

tehiz

"

i,'

100 1/s. su bas-

seilir.

ap 6' olan kuyudan 51/s .

" 8'
10 "

" 10'

"

35 "

" 12'

"

80

"14'"

" 125 "

,.

'

su 1450 d/d.'lk
8 larda Hm

motopornplaemniyetli

olarak alnabilir.

Kuyudaki dinamik su seviyesi 15 m.'ye kadar olan dey milli motopomp150 m. (en ok)

9 - Kuyudaki dinamik su seviyesi 16-30 m. arasnda olan dey milli

portplarda Hm
125 m. (en ok),

moto-

10 - Kuyudaki dinamik su seviyesi 31 -50 m. arasnda olan dey mlHi moto100 m. (en ok) olarak seilir.
pomplarda Hm

b) Terfi Sresinin

Tesbiti:

1) Elektro Motopomp

Hali:

Ekonomik hesaplar yaplarak tesisin zelliklerine gre terfi sresi seilir. Ancak terfi merkezi devaml ve bol enerji temin edilebilen bir kaynaktan besleniyor
ise terfi hattnn uzunluu, ap, debisi, kasabann zellikleri gznnde tutularak
terfi sresi 24 saat alnr. Terfi debisinin kl< olmas hallerinde ise, randmanl
bir alma temini bakmndan, suyun kaynann verimlilii gznne alnarak ter
fi sresi ksaitlr.
2) Dizeli Motopomp

Hali:

Dizeli motopomplarda
terfisresi
tesisin zelliine gre seilmelidir.
olmayan hallerde gnlk terfi sresi 16 saat'ten fazla alnmaz.
c) Motopomp

nitelerinin

Gerekli

Seilmesi:

Terfi edilecek toplam debisi byk olan tesislerde toplam basma ykseklii
100 m.den kk tutulmak, mevsimlere ve yllara gre su ihtiyac dikkate alnmak
artyla O
500 l/s.'lik debiye kadar tek motopomp grubu ile su baslabilir.
'

O
250 I/s.'den byk debili motopomplarda
Hm
60 m.den sonraki yksekiiRierde seilecek motopomp kademeli ve ift emiii seilir.
Beldenin yllara ve mevsimlere gre su tketimi gznne alnarak genellikle
aynr terfi merkezinden terfi edilecek toplam debi seilirken aadaki hususlara
uyulur;
1 2 3 4 -ve bu ok

QT
100 l/s.'ye kadar olan tesislerde 1 asil, 1 yedek 2 gruplu,
QT
101 -300 1/s.'ye kadar olan tesislerde 2 asil, 1 yedek 3 gruplu
OT
301-600 1/s.'ye kadar olan tesislerde 3 asil, ,1 yedek 4.gruplu,
OT ~ 600 i/s. olan tesislerde 4-5-6 (en ok) gruplu motopomp seilmeli
grupluiarda yedek motopomp dnlmemelidir.

ok sayda kuyu halinde butn sistem

d) Pompalarn

iin bir yedek dnlr.

Tahrik ekli:

Terfi merkezine ekonomik bir ekilde elektrik enerjsnn iletilmesi mmkn

ise pompalar elektrik motoru ile tahrik edilir. Kk gl motorlar tercihan A.G.
ile beslenir. 250 KW.dan byk glerde ,ise alak gerilimli
motorlar ile yksek
gerilimli motorlarn karlatrlmas
yaplr.
Elektrik enerjisinin bulunmad veya enerji naklinin ekonomik olmamas hallerinde pompalar dizel motoru ile tahrik edilir. Dizel gc, tesis edil.ecei yerin kotu
ve scaklk farklar gznnde tutularak seilir.
.
.
e) Enerjinin

Iletilmesi:

Pompalar altran motorlarn gc tayin edildikten

sa, hava boaltm pompalar, kompresr, artma tesisleri,

sonra bulunan gce vari aydnlatma, stma ve

21

i
i

I::
:'
'f

:ii

terfi merkezinde
bulunan dier yardmc cihazlara ait glerin
eklenmesi
ile terfi
merkezi gc saptanr. Terfi merkezinin
ihtiyac olan bu gcn en ekonomik ekilde
iletilmesi
iin zmler birbiri ile karllatrlr.Enerjinin
A.G. veya Y.G. ile nakli,
motorlarn
V.G. veya P..G. ile beslenmesi,
kondansatrlerle
g faktrnn
ykseltilmesi
demir, aa veya beton direk, bakr veya aliminyum
iletken kullanimas
halleride ekonomik hesaplara gre tesbit edilir. Terfi merkezine hava hatt ile enerji iletilmesi
hallerinde
gzergah zerinde bulunan ve enerji ekebilecek
tketiciier,
ekonomik
olmas halinde gznnde
tutulur.
Terfi merkezi iie enerjinin
alnd
merl<ez veya kasaba arasnda ksa mesafelerde telefon, uzun mesafelerde
kuranportr tertibat
dnlr.
Hava hatt projeleri,
yrrlkteki
elektrik projeleri
dzen- .
lenmesi artnamelerine
gre hazrlanr.

lll

!\
:1
'il'

, i

il

ii

i:
.1

lll;

; i

i ;

'!

. ,i

i
i

Li

'I

i:

f) Terfi

!I
LLL

'i

1:\

Merkezi

Tehizat:

ElektrikMotoru

i
i

Tipleri:

Alak ve yksek basnl

s~ntrfj
pompalar
aada
motorlar
ile tahrik edilir. ze! tip ve byk gl pompalar
nnde tutularak tahrik ediiiI'.

'I

!,

liii

Pompalar

'I

tahrik

eden elektrik

1) Yol verme ekilleri

(tipleri

ve glerine
direkt

c) 160 Kw'tan

sonras

2) Gerilimlerine

f60sta

gre)

alterle

.'j

yol verilen

yldz-gen

ile yol verilen

alterle

bilezikli

Kumanda

Terfi

kafesli

asenk-

yol verilen

aserkron

motor

sincap

ka-

olmaldr.

(glerine.gre)

Anma gc 400 Kw'a kadar olan (400 Kw. dahil)

400 KIJI/tan byk gteki motorlar 6,3 KV. olmaldr,
g)

sincap

,.:'

b) 5-160 Kw aras (160 Kw dahil)

fesli asenkron motor,

olan
gz-

motorlarnn:

a) 5 Kw'a kadar (5 Kw dahil)

ron motor,

. i
i

snflandrlm
ise zel artlar

Tertipleri

merkezinin

motorlarn

gerilimleri

380 V;

: ~

nemine

gre aadaki

kumanda

tertiplerinden

birine

gre
or:,,

seilir.
1
2
3
4

Astronomik
alter vastas ile belirli saatler arasnda,
Depodaki su seviyesinin
deiimine
gre,
alterli manornetre ile depodaki su seviyesine bal olarak;
Terfi edilen su miktarna bal olarak,

Depo ile terfi merkezi

mesi halinde projeleri verilir.
h) Koruma
1) Pompa
Projede
2) Motor

arasnda

sinyalizasyon

veya

kumanda

tertibat

gerek-

Tedbirleri:
Iin:

pompann

kuruda

kalmasn

nleyecek

tedbirler

getirilir.

iin:

Kk gl motorlar
ar akmlara ve ksa devrelere kar termik alter ve
sigorta ile, byk gl motorlar ar akma kar termik rle, ksa devreye kar sigorta veya manetik rle ve asgari gerilime kar gerilim rlesi ile korunur.

) l Cihazlar
Terfi merkezinde

22

,.

aadaki

l cihazlar

bulunur.

1) Pompa;
Emme ve basma manometreleri,

basma

borusunda

lzurnu

halinde

vanturi-

metre,
2) Motor:
Arnpermetre,

Voltmetre,

Saya,

i) Pompa ve emme borusunda hava boaltm iin kullanlacak

ssn zellikleri gznnde tutularak aadaki boaltm sistemlerinden
seilir.

tertipler teen uygunu

1 - Emme borusu terfi hattnda by- pass ile,

2 -- Pompa, terfi edileek su seviyesi kotunun altna monte edilerek,
3 - Debisi -iQO i Is. zerindeolar
byk pompalar ve sifonlu tesislerde vakum
pompas aracl ile,
4 -- Kendi kendine havay boaltan pornpalar kullannak suretiyle,
5 - Basnl hava veya su ile alan enjektr ile,
6 - Yardmc bir kaynaktar temin edilen basnl su vastas ile,
7 - Ufak gl pompalarda hava boaltma kazan aracl ile emme borusu
ve pompann havas boaltlr.
k) Terfi Merkezine Konulabilmesi

1 - Terfi merkezine konacak gruplann arl bir tonu at takdirde

ma tertibat,
2 - Klorlama tertibat,
3 - Terfi merkezi gcne uygun transformatr
ve koruma tehizat,
4 - Sinyalizasyon, telefon ve kuranportr tertibat,
5 - Bilezikli motoriar halinde yol verme direnleri,
6 - Motorlarn g faktrn ykseltmek iin kandansatr,
7 - Motor ve trafo I<umanda tablolan,
8 - Su darbelerine kar hava kazan,

\
)

i) Terfi Binas ile Ilgili

i' ..

.......,

(..~.

i
i

r'l1uhtemel Olan Dier Donatm:

kaldr-

Hususlar:

Terfi binas kot ve konumunun seiminde kuyu ile birlikte, jeolojik durum, kaz miktar, feyezan, tecrit durumlar gznnde tutularak ve ekonomik ~rn seilir .
Terfi binas pompaiarn g, adet, koruma tertibat, I<umanda tertipleri,
l
cihazlar, transformatr,
kloriama cihaz, kren gibi yukarda belirtilen teknik donatm I<apsayacak ekilde tertiplenir
ve ayr bir nakinist odas, depo, WC, shhi ve
elektrik tesisat dnlr: stma iin baca gznnde tutulur. Byk terfi merkezlerinde bakm ve tamir sahas dnlr.
Dizel halinde bina yannda soutma havuzu tertiplenir.
Derin kuyularn stnde ufak boyutta bir bina, grup derin kuyu haiinde ayrca bir iletme binas dnlr.
Gerektiinde
lajman binalan gznnde tutulur.
Depodan terfi yaplmas halinde pompann
larak depo ile terfi binas! konumu ayarlar.

yemlerne durumu

gznnde

tutu-

Terfi binas dere kenarnda yaplmakta ise binann konumu ve deme kotu
derenin feyezan durumu gznnde tutularak ayarlanr. Sedde, duvar gibi koruyucu
tedbirler ainr ayrca bunlarla ilgili hesap ve projeler verilir. Feyezan halinde kuyu
iie ulam imkanlar gznnde tutulur. Yeralt suyunun etkisi varsa binann tecridi
dnlr.

23

p'

;,
Projede binalar toporafik
plan ve kesitlere yerletirilerek
inaat, shhi ve
lelektrik tesisat, dizel motopomp gibi tertipler ayr ayr gsterilir.
1/50-1/100
ekli plan ve kesitleri verilir. Pis sularn evreye zarar vermemesi salanr.

Yapm yerleri, bina, betonarme hesap plan ve detaylar, at, kap, penGere
gibi tafsilat projeleri verilir, varsa kren, tayc sistem, hesap ve projeleri dzenlenir. Projelerde kot ve dozajlar gsterilir.

B -

Cazibeli Iletim:

Cazibe ile ilitimde kaynan verimi, gzergah, hattn boyu, ap, cins ve maruz
kalaca basnlarve
sanat yapmlar gznnde bulundurularak
ve ekonomik hesaplar sonunda en uygun zm seilir.

,
i

6) Iletim Hatlarnn Seimindeki Esaslar:

Iletim hatt mmkn olduu kadar ksa olarak yapm yerlerine boru ve dier
malzemelerin
nakline kolaylkla
imkan salayacak ekilde yollara yakn, jeolojik
bakmdan emin, vantuz, tahliyeleri az olacak ekilde seilir. Cazibe ile iletim halinde ve zellikle terfi hatlarnda boyuna profiller tercihan parabol ekline yaklak olur.
Kuru dere ve su yataklarndan geen iletim hatlar en ksa ekilde yatak dna
alnr ve yukarda belirtilen
hususlar gznnde tutularak en ekonomik gzergah
seilir.
iletim hattndan abonelere su verilmez. Ancak su verilecek bir yerleim yeri
civarndan geen ve depoya kadar uzun gidi ve dn gerektiren hallerde nemli
ekonomi salad takdirde iletim hatt zerinden datm yaplabilir.
Bu durumda
datm noktasndan su, kolye ile alinmaz ve tercihan belirli aralklarda tekil edilecek T paras ile tali boru zerinden yaplr.
o

i.

i:

i
!

A -

Iletim

Hatt,

Plan, Profil

ve ematik

Planlar 1/1000 veya 1/2000 leinde

1/200 leinde izilif.

Profiller:

ve profilJeri 1/1000-1/100

veya 1/2000-

,, .
o

Profilin altnda ORNEK: 5'te gsterildii ekilde kazk no. zemin kotu, karekteristik noktalarda boru taban kotu, ara mesafeler, balangca mesafeler, metre,
hektometre, kilometre boru tipi, cinsi, boru einii ap ve dirsekler gsterilir.
Profilde hendek derinlikleri belirtilir. Boru hatt geirilirken gerektiinde kazdan kanmak zere menfez veya beton ayak ve dolgu yaplarak, boru hatt yukar alnr.
Dz yerlerde suyun boatlmasn
temin iin boruya en az 0;002 kadar eim verilir. Profilde kaptaj, masJak, vantuz, kanal, dere, kpr, kara ve demiryolu geileri,
tahliye, depo gibi yapmlarn yerleri belirtilir ve bunlar ok sayda ise numaralanr.
tutucu duvar profilde iaretlenir.
Eimin % 30'u getii yerlerdedolgu

ematik profil, isale profili ile piyezometre hattn bir bakta grmek zere
uygun lekte hazrlanr. Bu profilde masak, vantuz, tahliyeler, karekteristik noktalar gsterilir. Normal profilde verilen l;>ilgiye ek olarak boru ap cins ve tiplerinin
deitii yerlerde ve karekteristik
noktalarda iletme ve statik basnlar gsterilir.
Terfili iletimde darbeli basnlar belirtilir.
B -

Iletim

Hattndaki

.-,"..

Sanat Yapmlan:
'."-f.

Yapm projeleri 1/50 veya uygun

narme hesap gibi detaylar verilir.

24

!,
i:

bir lekle

hazrlanarak

plan,

kesit,

beto-

a)

Masaklar:

Borularn normalolarak
dayanaca statik basnlar ve dier hususlar gznnde tutularak maslak yerleri tesbit edilk
Hesap debilerinden daha az debilerde
suyun masaa kadar boruda basn! akmasn temin iin gerektiinde ayar yapmak zere maslakta giri borusuna vana konur.

"

i'i

Masaklar manevra ve su odas olmak zere iki ksma ayrlr. Hava bacas,
dip ve dolu savak, tahliye ucunda kurbaalk dnlmeli
manevra odasna inilecek
baca, arazi stne kadar uzatlmal ve tonttan kilitlenebilir
kapa bu/unmaldr.
Maslak odasnn

kirlenme,

s gibi etkilere

kar korunmas

salanr.

Maslak odas ve ayn ,karekterde kaptaj ve toplama odalarnda suyun llmesi iin her 3 i/s.'ye bir lle kabul ile 10 IIs.'ye kadar ller, daha"byk debilerde ince kenarl savak dzenlenir.

Projede ok sayda maslak bulunmas halinde isale profilinde belirtilen deerlerin dnda maslak projeleri yannda bir tabloda mas/ak No; giri borusu kotu
k borusu kotu ve giri, k, tahliye borular ap~ar gsterilir. Maslak bulunmayan uzun iletim hatlarnda gerektiinde hatt tecrit etmek iin tevkif vanalar projelendirilir.
.

l:.l'

'./
"!

';!
Li

:1

b) Vantuzlar:

'ii

Hattn boalmas, abuk doldurulmas,

hattan hesap debisinden ok az debi
gemesi veya borudan menba veriminden fazla su ekmek suretiyle bOfuya hava
girmesi, sudan hava ve gazlarn ayrlmas ile meydana gelen hava ve gazn borudan
dar atlmas iin. boyuna profildeki
tepe ve gerektiinde
krk noktalara vantuz
konur . .zellikle depo, mas/ak kndan sonra piyezometre hattnn uzun tide .boru
hattna yakn olmas halinde, ya bu durumdan kurtuiacak ekilde gzergah seilir,
veya bu mmkn deilse eimin ilk krld noktaya vantuz veya hava tahliye bacas konur veya bu nokta depoya yaknsa deponun su yzeyi kotu stne kadar
1" - 2" lik ek bir boru denir.

!
,:,1
:i

',1
i

scaklk gibi d etkenlere

. i

Vantuz aplar iletim hatt apna tabi olarak aada verilen tablodaki
uygun seilir.

m/m

80 - 100

125 - 400
450 - 600
Normal vantuzlar min 8 m. su basncna
snlarda zel tip vantuzlar kullanlr.
c)

Hava Boaitm

, i

kar oda korunmaldr.

Iletim Hatt ap

;.1

Vantuzlarda isale borusu ile vantuz arasna vana konacak olup, vantuz odalar: kilitlenebilir
font kapa ve zemin sathna kadar uzanacak bacas, suyun dar
atlmasn salyacak tahliyesi bulunur.
Kirlenme,

i
, .

deerlere

LL

Vantuz ap
m/m

50
80
100
kadar uygulanmal

f,

,. ~

i i

; 'i
.i

8 m.'den

az ba

Bacalar :

"

Piyezometre hattnn boru hattna ok yaklamas ve vantuzun almasnn

Hattn
kritik olduu hallerde, (3-4 i.) vantuz yerine hava boaitm bacaskullanlr.
getii mahalin yaknnda daha yksek srt varsa vantuz yerine srta kadar boru

ii

'i

,
;1
Li

25

il

'I
iL

iiI,

ii

it

. i

ii
I

"i

denerek havann boaltm salanr ve baca stne dardan kirlenmey!

cek terUbat yaplr. Hava bacas aplar vantuz aplarna uygun seilir.

.1,

i'

d)
i

':

i,

lzumlu

hidrolik

hesaplar yaplp B.A. hesap

Tahliyeler vantuzlar gibi bir oda iinde alnacak olup, zellikle dere yataklarnda tahliyenin talvegden uzak ve selden zarar grmeyecek ve boaitm imkan salayacak ekilde kotlandrlmas,
tahliye plan ve profilinin
verilmesi gerekir. Tahliye
odas hakknda vantuz blmnde istenen dier hususlar yerine getirilir.

i,ii 1 '

Tahliye aplar iletim hatt apma gre aada verilen deerlere uygun seilir .

LLL;
j
,

halinde

e) Tahliyeler:

'i

. i

!'i'

Denge Bacalar ;

Denge bacas gerekmesi

ve teh izat almalar veril ir.

nleye-

"

..

iletim Hatt ap
m/m

80 - 100

80

125 - 200

100

250 - 400
450 - 600

150
200

j'

;i

f)

Tahliye Boru ap
m/m

Akarsu,

Sel Yata ve rk Zemin Geitieri

Hattn akarsulardan, kazklar stnden, mevcut kprye aslarak, zel bir ya

pm!a veya yataa gmlerek geirilmesi
halierinde su etkisi, zemin cinsi ve dier
etkenler gznnde tutularak hazrlanacak projelerin
hesap, plan, kesit ve dier
detaylar verilir. Hatt kesen, sel yataklarnda st veya alt geit dniDr, rk,
bataklk gibi z.eminlerden gei halinde projeleri verilir.
g) Tesbit

Kitleleri:

Boru hattnn plandaki dirsak noktalarna zeminin salam olupta boru ile zemin arasn betonla doldurmakla
yetinilmeyecek
ve zel tesbit kitlesinin
inaasna
gerek duyulmas hallerinde tesbit kitlesi proje ve hesaplar verilir. Boyuna profilde
hattn fazla meyilli olan yerlerinde dolgunun yamur sular ile srklenmemesi
iin
gerektiinde beton veya kamil' kitle veya duvar dnlr,
veya hatta dik hendek18rle su, gzergah d~n'a atlr.

r.

"

Boyuna pr'Ofildek'i ters dirseklerde

"

Bu gibi yapmlarn

ii

C i
i.

'

!fendek

konumlar

gerekmas

plan ve profilde

halinne ankraj dnlr.

belirtilir.

Derin/ikleri:

Gerek isa!e ve gerekse ebeke hatlarnda, don, sadme ve iSi etkileri gznnde tutularak boru stnden zemin yzne kadar 1,00 m. derinlie borular ddenir.

1'.

AnCCj.k 2000 m. kotunun stndeki yerlerde boru stnden zemin yzne kadar
bu derinlik 1.25 m. al!nr. Dolgu malzemesinin su geirmeyecek ekilde istiflenmesine dikkat edilir.
Boru srtndan itibaren kaznn yukardaki deerlerden fazla olduu yerlerde
yukarda verilen miktarlarn stnde kalan ksm saknca yoksa doldurulmaz ve zeminin evlerinin kendisini
tutmamas
halinde kademeler dnlerek
ev verilir.
Yeralt suyunun fazla veya yzeye ok yakn olduu yerlerde su boaltma giderleri ve zorluklar gznnde tutularak ehir ii gibi zemin stne dolgu yaplmasnn mmkn olmad halierde yu~arda verilen deerler azaltlabilir .

. 26
'1
'1:

 Zemin stnde dolgu yapmann

imkan varsa boru hatt su seviyesi stne
a!nr. Bu gibi hallerde dolgunun
yzeysel sulara engel tekil etmemesi
iin st ve
alt geitler dnlr.
Larn mecralan ile kesime veya yaknlama
hallerinde
kes'irne noktas projeleri hazrlanr.
Sadme tesirlerine,
iam sularna lar zel tedbirler alnarak hendek derinlii
gereinde azaltlabilir.
Agresif su ve zeminlerden
geecek borularda,
korozyona kar lzumlu koruyucu tedbirler alnr.
."
D -

Terfi Hatlarmda

Ekonomik

Boru apmm

'i.
ii

Tayini:

imesuyu projesinin 35 sene iin dzenlenmesi

ve ilk be senenin tesisin biti~
mine kadar geen sre olduu gznnde tutularak projenin dzenlenmesinde
esas
;:lnan sre iinde beer senelik faslalarla
nfus Ife ihtiya artmalanna
gre terfi
debileri tesbit ve bu debilerin terfii iin yaplacak pompaj masraflar ve bunlarn top!amna eit pompaj masraflarn
verecek ekonomik
debi aadaki formle gre hesaplanr.

li
I'

ii

"t'
"

'.. '

t =35

Qt

T=5
Qe
Qt
T
.6.t

Hesap debisi
5'nci 10'uncu,
30 sene
5 sene alnr.

35'nci

senede gerekleecei

kabulolunan

debi

Terfi borusu ap olarak bu Qe debisi iin senelik masraflarn asgari oian seilir. Bu apn hattn balang ve 35 sene sonra isale edilecei kabul edilen debileri hz limitleri arasnda isale edip etmiyecel
de tahkik olunur.
Ufal~ debilerde
yaplabiljr.
E -

(ij

Borularda

ve ksa pompaj

Kabul

Edilen

hatlarnda

Basn

Borular, boru fabrikalar tarafndan

rn gsteren basnca kadar altrlabilir.
hatlarnda

verilen

Cazibeli iletim
saptanr.

nne

Terfi hatlarnda ise iletme esnasnda

alnarak bor tip ve cinsleri seilir.

ve ebekelerde

a)

Depresyon

Kar Almmas

025 alnarak

ve borunun
statik

cazibeli

Gereken

emniyetle

basnlara

meydana

Borularda en az hz 0.30 m i s. kat uygunsa

3 m i s. alnabilir.
Su Darbelerine

boru

hesaplar

ve Hz/ar:

tipleri

F -

0e

gre

alma

boru cins

gelen darbe tesisleri

iletim

sn-

hatlarnda

ve

de gzhz en ok

Tedbirler:

Hali:

Elektrik motoru ile tahrik edilen motopomplarda

cereyan kesilmesinden
dolay
negatif basnlar domayacak
ekilde depresyonlara
kar tedbir alnmaldr.
Aadaki yntemlerden
tesisin karakterlerine
en uygun olan biri ile deprasyon,
tesis iin
tehlie dourmayacak
bir deere indirilir.

27
j

i:

1'1 '
!'i

:, i

1 -

1 km.'ye kadar olan terfi hatlarnda

2 -

Uzun hatlarda hava haznesi ile,

volan ile,

3 -

Terfi ykseklii

4 -

Terfi hattnn, uygun bir yerine yerletirilecek

,;

kk ve arazi durumu

5- Terfi hatt uzunluu

,:1

I' '
i,, , i'
,

Emme borusu ok ksa deilse emme borusu ile basma borusu bir by-pass
ile birletirilerek,

7 -

Depresyon halinde hatta havann girmesini

tirilmesi gibi sistemlerle nlem alnr.
Depresyon

Ekonomik

faktrler

gznnde

salayacak

bir durum

spaplar

dourmuyorsa

yerlesOrpres-

tutularak:

Boru cinsleri

1 Km. 'yi gemeyen

3 -

Uzun hatlarda rava haznesi ile,

uygun seilerek,
ksa hatlarda motora volan eklenerek,

Terfi hatt zerinde uygun yerlere orifisli

,Ierle srpresyorlara kar tedbir alnr.
Isafe Hattnda

isale hattnda
lar verilir.

hatt iin tehlikeli'

2 -

G -

hali terfi

1 -

4 -

su deposu ile,

6 -

b)
yon hali

ise denge bacas ile,

yannda emme borusunun ok ksa ve terfi yksekhalinde emme borusu ile basma borusu bir by-pass

liinin kk olmas
[le birletirilerek,

ii

msait

Galeri

Depolar:

A-

Depo Hacimleri:

gibi sistem-

ve Ak Kana7lar:

galeri ve ak kanallarn

7 -

klape yerletirilnek

kullanlmas

halinde

projeleri

ve detay-

ebekedeki spatlik, gnlk su tketimi, yangn dahil menba verimindeki deiim arasndaki dengeyi ve ebekeden ek-ilecek debi ve asgari basnlar salamak
amacyla depolar projelendirilir.

:
l

:71

Depolarn, cins, kot, say ve konumlar oturaca yerin jeolojik durumu ebekenin kat ve beslenme blgelerine ayrlmas ile birlikte etd edilir ve depo yerleri iin
deiik zmler varsa emniyet ve ekonomik bakmdan karlatrma yaplr. Fark
azsa gmme depolar, ayakl depolara tercih edilebilir.
Cazibeli
yaplabilir.

j;

iletimde

depo hacmi gnlk

su ihtiyacnn

Terfili iletirnde depo hacmiterfi

sresi tketirnde
lk ihtiyacn 1f4'nden az olmamak zere saptanr.

1/3'nden
gznnden

bir katna kadar

tutularak

gn,

.:.1

Beldenin ok sayda depodan beslenmesi halinde beslenme blgelerine datlacak debi, zel ve u debiler ve yangn tketimleri
gznnde tutularak depo hacimleri yukardaki esaslara gre saptanr.
Menbann asgari verimi azami ebeke tketiminden 1,5 kat veya daha fazla ise
eb~keye mesafesi 1 km.'ye kadar olan yerlerde depo yaplmayabilir.

,
i'

- Byk ebekelerde
runlu deildir.

!,

28

depo hacimleri

hakknda

yukardaki

hkmlere

uymak zo-

. r

Gelecekteki nfusu 10000'e kadar olan yerlerde yangn iin 36 m3'IOk gelecekteki nfusu 50000'e kadar olan yerlerde yangn iin 72 m3 .'k ve gelecekteki nfusu
50000'in stnde olan yerlerde yangn iin 360 m3.'lk yangn hacmi dnlecek
'olup, daha byk nfuslar iin ayrca y.angn hacmi gznne alnmaz. Beldenin
zellikleri gznnde tutularak yukardaki yangn hacimleri arttrlabilir.
Hesaplanan gmme dep'o hacimleri
varlatlarak belirlenir.
50
500
1000
2000

500 m3'e kadar depo hacimleri

- 1000
- 2000
" ,
"250
m3'den byk olanlar

Depo/ann

kademelere

yu-

50 m3'e
100 m3'e
m3'e
500 m3'e yuvarlatlr,

Kat Durumu:

Depolar besledikleri
edecek ekilde saptanr.
Depo kotlar

ve yakn olduu

!500 rn3'e kadar SO'er m3'e, 500 m3'ten byk hacmlarda

Ayakl depo hacimleri

100'er m3'e yuvarlatlr.

B -

aadaki

blgelerin

ebekede

yaknnda

ve tercihan

talep edilen asgari basnlar

Beldenin katlara ayrlmasnn

gerekmesi hallerinde
80 m. statik basn olacak ekilde katlar belirlenir.

arlk
salamak

merkezine

isabet

zere saptanr.

alt noktalarcja

maksimum

Deponun devre d braklarak isalenin ebekeye dorudan doruya balanmas halinde, ebeke de byk basnlarn oluumunu
nlemek zere depoya en
yakn masak, ebekede maksimum 100 m. statik basn salayabilecek yere yerlet iri i ir.

c-

Depo/ann

Yap/m zellik/eri:

Gmme depolarn kargir, beton, betonarme veya elik ve planda dikdrtgen

veya daireselolmas
ekonomik koullara gre saptanr.
a) Gz Adedi:
50 m3.'lk depolar tek gzl, daha byk hacimlerde iki gzl olarak yaplr.
Depolarn ekonomik olmas iin kargir bir gzl depolar planda kare eklindeiki
gzl depolarda orta ve ana dik duvar boylar arasnda teorik olarak 4/3 oran olmal. Zorunlu hallerde arazi durumuna gre seim yaplr. Betonarme depolar tercihan daireselolarak
tertiplenir.
.
b) Su Ykseklii:

'Depo duvar cinsi,

tutularak su ykseklikleri

deponun
genellikle

Gmme
Depo Hacmi (m3)
50
400
600
1000

>

oturaca zemnn tama

cetveldeki gibi seilir.

Su Ykseklii

350
500
900
2000
2000

Ayakl depolar:la su ykseklii

kabiliyeti

gznnde

(m)

3.00

3.50
4.00
5.00
6.00

.1

. ',i

daha fazla alnabilir.

29

','
!

:'1,I

l!
iii
i
:1

c)

i'

'1 :
,

de derz yerleri

'1,
"

"'1,
:!

'!
::

uygun

biimde

seilir.

Depo taban % (0,5 ~ 1) eimli olmak zere ya'plr. Bu eim, hazne ksmnda
uzak keden dip savak ukuruna doru; manevra odasnda ise boaitilT bz y-

.I

nnde verilir.

.11,

Depo Taban:

Gmme depolarda taban demesi

tesviye ve as! tabaka olmak zere tekil
edilir, su yksekli~i
ile zemin cinsine bal olarak kalnl saptanr.
Kolon temellerinin salam zemine oturmas salanr. Tabann geni bir sahay kaplamas halin-

d)

Depo Duvarlar

Gmme depolarda d duvarlar, depo bo ve yukardan sabit yk geldiine ve

dta srarjsz toprak bulunduuna;
orta duvarlar ise yukardan sabit yk geldiine
ve deponun yalnz bir gz su ile dolu olduuna gre istinat duvar \Jibi hesap edilir.
Islaktoprak
younluu
2000 kg i m3. alnr.
Duvarlarn tavan demesiyle
balants
su seviyesi ile depo tavannn
en alt noktas
kalmas salanr.
e)

bir hatila temin edilerek en yksek

arasnda
minimum
30 cm. mesafe

Depo Tavan Demesi:

Tavan demesi
B. A. yaplr, hariten
gelebilecek
zere d taraflara doru zeri % (0,5 - 1) eimde olur.
Deme hesaplarnda kar yk ile beraber hareketli
rs ve merdivenlerde
500 kg i m2. alnr.
f)

I.
1 :
i!

;
j;

i
i

,j.

Deponun

IsI ve Su Szdrmaya

sznt

sularn

yk 300 kg/rn2,

aktmak
geit kp-

Kar Yaltm

Depodaki suyun darya kamasn ve kirli sularn depoya szmasn nleyecek ekilde i ve d yatm ve suyun belirli sda tutulmas
iin gmme depolarda
iklime gre hazne ksm zerinde ortalama 60 cm. 'lik toprak dolgu dnlr.
Bu
dolgu manevra odas zerinde 20 cm. aY3kl depolarda ise 30 cm. (curuf, bims ve
perlit gibi) hafif malzeme ileyaplr.
Ve yamur sular bir boru ile dar atlr. Ayakl
depolarda hazne, dtan sy geirmemek
zere kaplanr ve akta kalan borularn
Y311tm yaplr.
Depolarda hazneye girecek
mndan su ykseklii
de dikkate
alnr.
-.

borularn
alnarak

giri deliklerinin
su szdrmamas
bu deliklerin
yaltm
iin gerekli
,

baktedbir

g) Manevra Odas:
I

i'

'.

"

:1

Gmme depolarda
manevra odas, depoya gelen suyun ebekeye verilmesi,
d,eponun boatlmas
ve suyun kirlenmemesini
salayacak
ekilde yaplarak iletim
hattndan geli, ebekeye k, dip ve dolu savak borularyla
merdiven, korkuluklu
geit kprs, l cihazlarn ve vanalar kupsar.
Hazne krsm kilitli bir demir
tabanda boaitm bz kurbaall(
Manevra odas
kolaylkla salayacak

kap ile ayrlarak,

dnlr.

boyutlar
boru
ekilde seilir.

Manevra odasna
latl'lmas salanr.

szabilecek

Ayakl
rak yaplr.

manevra

30

depolarda

aplar
sularn

dzeni

szan sular dar ak.tmak zere

gznCne
bir kede

kolayca

alnarak
toplanmas

idare edilebilecek

tamk

ve manevray!

ve buradan
ekilde

toplu

uzak
ola-

h) Depoya Giri:
100 m3'den kk gmme depolarda manevra odasna giri stten yaplabilir.
Daha byOk hacimli depolarda giri; arazinin eimi, kaz, zemin cinsi gz nnde
tutularak deponun yerletirilmesi,
ekonomik olacak ekilde'saptanr.
l\ap!ar demirden yaplr.
Gmme depolarda
ra odas!lldan olmaldr.

hazne ksmna dorudan

Manevra odasnda
divenler projelendirilir.

bir .geit kprs

doruya girilmemeli;

yaplarak,

giri manev-

hazneye giri ve ini iin mer-

Ayak! depolara, ayak yksekliine

gre platformlar
arasnda yap!lacak kor- ,
kuluklu demir merdivenlerle klr ve silindirik
hazne ortasnda braklacak boluk
en az 1 m. apnda projelendirilir.
) Ik:
.'~

Depolarda hazne ksmlarna dorudan k girmemesi salanr. Gmme depolarn manevra odas demir pencerelerle aydnlatlarak
sine!5 gibi canl ve uuan
maddelerin ieriye girmemesi iin pencereler tel kafesli yaplr. Manevra odas ve
hazne ksm mmknse elektrikle aydnlatlr.
j) Havalandrma:
Suyun havalandrlmasn

salamak

iin havalandrma

bacalan yaplr.

Hazne Ksmlarnda;
1000 m3'e kadar her 20 m3 iin,
havalandrma bacas yaplr.
Manevra adasnn havalandrlmas
rca havalandrma bacas dlinr.
k)

tirilir

daha byk

hacimlerde

her 40 m3 iin bir

,.

iin oda boyutlar

gznnde

tutularak

ay-

Depo Donanm:

Gmme depolarda isaleden gelen boru, krepine gre uzaktaki keye yerleve suyun en yksek su seviyesi stnden depoya dl,lmesi temin edilir.

.'

Gerek hazne ve gerek manevra odasnda yatay borular altna beton mesnetler
konulur ve dey borular duvarlara kelepelerle tesbit edilir.
k borusu krepini hazne taban ukurundan
Ha~ne ukuru depoda l bir hacim brakmyacak
Depo gzlerine ini merdivenleri dnlr.

20 - 30 cm. yksekte yaplr.

ekilde yeterli derinlikte
olur.
. i

..!

Deponun temizlenmesi veya tamirinde gelen suyun ebekeye verilebilmesi

iin
isale borusu ile ebekeye giden boru balants yaplarak; dolu savak dip savakla
birletirildikten
sonra darya ,arl!r.
Dolu savak, suyun en yksek su seviyesnn stne kmasn nleyecek ve
isale dehisini aktacak apta, dip savak ap ise depo hacmi gznnde tutularak
depoyu 1 -2 saatte boatacak ekilde seilir.
i

Ayakl depolarda boru tertibi benzer ekilde yaplarak borular silindirik

haznenln ortasna yakn bir yerinden yukar karlarak kelepelerle tesbit edilir. Boru ..
lar depo ve manevra odasnda flan! olara!, seilir. Ayakl depolarn depo ksmna
kmak zere koruyucu halkal merdiven dnlr.
Betonarme depolarda perde ile
taban birleiminde ve eklerde szdrmazlk levhalar dnlr.

31

i
i

i) l Cihazlar
Haznedeki su seviyesinin
deimesini
izlemek zere bir gsterge konulur.
ebeke k borusuna su rnei al.nmas iin musluk taklr. Depo su sarfiyatnn
llmesi iin ise saya konulur. 1000 m3'den byk depolarda boru krlmas halinde deponun boalmasn nlemek iin otomatik klapelerle donatlr.
m)

Drenaj:

Depolarn yzeysel ve hazneden

mas iin drenaj dnlr.
Yzeysel sulara kar deponun
hendei yaplr.

szan sulara ve yeralt

etrafnda

yeterli

sularna

kar, korun-

uzakl.kta olmak

zere evre

Gmme depolarda depodan szabilecek sular ve yeralt sular iin ise depo
etrafna ve tabann altna bz denir. 5000 m3. hacimli depolarda (5000 dahil) kelere yerletirilecek
bacalarn zeri toprakla rtlerek 5000 m3.'den sonra ise bu bacalar bir insann iine kolayca girebilecei
boyutta ve zemin yzeyine kad~r uzatlr.
Drenaj bzlerine yeterli eim verilerek sularn darya atlmas salanr.
D -

Depo Proje/eri:

Depo projelerinin araziyi de gsterir kotlu plan ve kesitleri ile zemin etdlerine
ait tutanak, grafikler,' statik ve betonarme hesaplar ile depoya ait gerekli detaylar
verilir.
8 -

ebeke:

ebekenin
A -

tekil ve hesabnda

ebeke Cins/eri

aadaki

hususlar

gznnde

tutulur.

ve Kademe/eri:

ebekeler kapal gz sistemine gre ve en ksa yoldan suyu datacak ekilde

toporafik artlar da dikkate alnarak ebeke gzleri 20 - 30 Ha.'lk gzler halinde
tertiplenir.
Kapal gz oluturulmayan
u sokaklar dal sistemi ile b~slenebilir. Ana
ve esas borular tketim blgelerinin
arlk merkezlerinden
ve tercihan suyun yer
ekimi ynnde akmn mrnkun klacak. ekilde yerletirilir.
ebekenin k.atlara ayrlmasnn gerekmesi hallerinde
80 m. statik basn olacak ekilde katlar ~aptanr.

alt noktalarda

maksimum

ebekede ok sayda kat bulunmas halinde katlardaki maksimum statik ba-.

snlarn proje artlar da gznnde tutularak eit mertebede olmasna imkanlar
lsnde dikkat edilir. Isalenin depodan ayrlarak ebekeye dorudan doruya balanmas halinde, depoya en yakn masak, ebekede en ok lOO m. basn salyacak ekilde hidrolik, ekonomik ve toporafik
artlarda dik.kate alnarak yerletirilir.
Beldenin ok yaygn
ebeke blgelere ayrlabilir.
B -

ebekenin

olmas

yararlanmak

amacyla

depolardan beslenmesi gznOne alnr. A blmnde

iletim hatlarndan veya kar depodan beslenebilir.

Komu depolar birbirleriyle,

birletirilir.

32

ebekeden

Bes/enmesi:

ebekelerin genellikle
belirtilen hallerde ebekeler

zel hallerde,

veya mevcut

depo yerine

datm

flatrl

yapmayan

maslak

borularla

(icabnda

pompajla)

veya denge bacas .kullanlabilir.

,-

':~.

c-

ebeke/erde Boru/ann Tertibi:

Imar plan olan beldelerde ebeke projesi yerleme bulunan ksmlarda halihazr duruma,irnar
plan iinde olup yerleme bulunmayan ksmlarda ise imar
planna gre tertiplenir. Yol istikamet plan, nazm plan olan veya imar planlar
yeniden ele alnmas gereken beldelerde yukarki hususlara uymakla birlikte gelecekteki gelime alanlar iin u debiler braklr. Zorunlu durumlarda mevcut haritalar olan beldelerde ebeke projesi mevcut duruma gre yaplr ve gelecekteki ge-_
lime alanlar iin u debi braklr.
Gelime alanlar ehireilik uzman ve belediye temsilcisinin
yetle ve gerektiinde imar komisyonu kurularak saptanr.

katlaca

bir he-

Dank ebekelerde 1/5000'lik planda ebeke blge ve katlar 1/2000'lik planlarda da datm borular gsterilir. 1/2000'lik pla'nn bulunmamas halinde 1/1000
lekliharita
ve planlardan yararlanlr.
Kullanlan harita beldenin mevcut durumunu gstermeli,
en son yaplm olan deiiklikleri
kapsamasna dikkatedilir.

imar planlarnn

da

Bu planlarda borular her cadde, sokak ve 20 m.'den uzun olan- kmaz sokaklardan geirilir.
Yerleimolan ksmlardaki sokaklar imar plannda da aynen braklyorsa buralardan esas ve tali borular, halj~azr sokan imar plannda kaldrlmas veya imar
plannda yeni yollarn almas halinde buralardan yalnzca tali borular geirilir.
Henz yerleim olmayan ksmlarda
lar geirilir.

imar plan yollarndan

esas ve tali boru-

Sorularn trafii az ve boru demek iin serbest yeri bulunan sokak ve cad'delerden geirilmesi dnlmelidir.
20 m. ve daha geni yollarda ve nfusun youn
olduu yerlerde proje zellii gznne alnarak yolun iki tarafna boru denir.
Yeraltna denmi olan mecra, kablo veya borularn genelolarak
gzergah
ve derinlikleri gznnde tutularak ebeke borular yerletirilir.
Sokaklarn ok dar
ve lamlarn yenilenmesi imkan yoksa veya ok masrafl olmas halinde bu gibi sokaklardan sadece tali borular geirili'r ve gerekirse byle sokaklardan imesuyu borusu geirilmez.
Imar planna gre yerleim bulunmayan ksmlarda imesuyu borular yeralt
ve yerst tesislerinin konumlarn belirten ynetmelik esaslarna gre yerletirilir.
ebekelerde min. iletme basnlan mstakbel nfusu 50.000'e kadar olan yerlerde 20 m., daha byk nfuslarda 30 m. olacaktr. Maksimum statik basn her
yerde 80 m.'yi amamaldr.ebekenin
toporafik durumu gznne alnarak, katlarda statik basnlar en ok 75 - 80 m. alnr. ebekenin boalmasndan doacak
darbelerekar 10 atlk boru tek tip olarak uygulanr. ap 400 mm.'den byk borulardan abone balants yaplmaz ve ikinci bir datm borusu de~ir.

D~

ebeke/erde Minimum Basm/ar:

ebekedeki minimum basnlar ebekenin kat adedi, yangn suYunun dorudan doruya ebekeden hortum la alnmas imkan, civarda gl, nehir, yangn havuzu
gibi su rezervler! olmas veya beldedeki yangn sndrme donatm ve bunlarn yangn yerine ulap ulaamayaca hususu, binalarn ahap olmalar, sk veya seyrek
konumlar gznnde tutularak belirlenir.

33

ebekede mrferit yksek binalarn bulunmas halinde bunlarn hidroforla beslenmesi, depo civar gibi yksek ve gelime beklenmeyen yerlerde gerektiinde
mevcut borulardan yararlanmak zere minimum iletme basniar nfusu 50.o00'e
kadar olan yerlerde i O metreye, 50.000'in zerinde 20 metreye kadar dnlebilir.
E --

Yangm Suyu Miktarl:

ebeke borusundaki yangn suyu debisi boru debisine ek olarak ve kasabann

kurulu karakteri, gelimeye uygun olup olmamas, tarmsal karakteri bahelik olup
olmamas, ebekenin o blgesinin imar planndaki durumu, evlerin tek tek, bitiik
baheli dzende olduu, kat says, bunlarn ahap veya kargir olmas, blgenin
ekonomik, tkari, sanayi karakteri, itfaiye arabasnn o blgeye girip girmemesi gibi
zellikleri gznnde tutuiarak ve blge karakteri de dikkate alnarak" seilir.
Gelecekteki nfusu 10.000'e kadar olan kasabalarda ana ve esas borularn
5 lls. ve tali borularn 2,5 I/s.'lik yangn debisi tad ve kasabada bir tel< yangn
olduu ve yangnin iki saat devam ettii kabul edilir. Nfusun 10 ila 50 bin arasndaki ehirlerde iseana borunun -10 lls., esas borularn 5 lls., tali borularn 2,5 I/s.'lik
yangn debisi tad ve ehirde iki yangn olduu ve her birinin iki saat srd
kabul edilir. Nfusu 50 binden byk ehirlerde ise ana borunun 20 I/s., esas borularn 10 lls. ve tali borularn 5 I/s.'lik yangn debisi tad ve ehirde iki yangn
olduu ve 5 saat srd kabul edilir.
,Tiyatro, sinema, byk maaza, iyeri, sanayi blgesi gibi zel yangn gvenlii isteyen blgelerde yul~arda verilen miktarlar % 50, % 100 orannda arttrlarak
yangm debisinin miktar saptanabilir.
F -

ebekede

Dattllmast

,ebekede datlacak

Gereken

su miktar

Su Miktan

gnlk

ve Hesap Esaslan:

su ihtiyacnn

1,5 katna eit olarak

alnr.
Yukarda belirtildii gibi kat ve blgelere ayrlan ebekenin her blgesine den datlacak su miktar o blgenin hektar bana den nfuslar gznnde tutularak blgenin az, orta ve ol< youn olmasna gre hesaplanarak saptanr. Blgenin muhtelif ksmlarndaki
su datm yaplan sokak, cadde ve ana caddelerin
younluk katsaylar 1, 2, 3 olarak alnp yol boylar bu kat saylarla arplarak,
izafi sokak boylar toplamna oran ebekenrn o blgesinde datlacak ebeke metre
tl debisiolarak
alnr.
ze! debiler Iletmenin karakteri ve hangi saati~rde su ektii
tularak ebeke hesabnda dikkate alnr.

gznnde

tu-

ebeke gzn tekil eden kapal evrelerdeki l noktalarda yk kayb toplam fark gelecekteki nfusu 50.000'e kadar olan bedellerde en ok 1 metreden,
50001 'den byk beldeierde, yenileme ve geniletme projelerinde en ok 2 M.den
fazla olamaz.
Boru aplar seilirken bunlarn depodan itibaren gittike klmesine
gsterilir ve gz kapamak gayesi ile ap zorlayarak klWlp bytlmez.
Tevsi edilen ebekelerde mevcut boruiardan
klerek daha kk apl boru denmez.

yararlanlr,

bykapl

zel

boru s-

Ky karakterindeki dan!l~ mahallelerden oluan beidelerde civar mahalleierin

ihtiyacnn karlanmas iin ayr ayr zmler getirilebilecek
olup bu gibi yerlerde
eQeke yaplmasna lzum grlmedii
takdirde gnlk ihtiyacn 2/3'
orannda
depolu emelerle datm dnlr.

34

.,

(_

i
~

ii
I'

I,
it
i!

i,

o:

"E

ca

.. ..

!!!

l-

::
O

cil

III

ro
"o ca CIL
(j)
ca
x c: i/)
()

III

Q)

.a
Q)

li
III

(>

LU

::

.~
~

(1)-:.:: <ll
:>-

o
i'--

J)

<o

<::>

CO

2 2o

o .o

.o

cil

OJ

<il
(j)

LU

O
CO
OJ

o
o
,...

o N
O ,...

o
(; .o

.o en
ro
ro en

i-

LU

,...

... o

o .o

.o

en
ro
(ii en

LU

i:

LO

O LO
O

,...

OJ

.,...

I,

o
(; .o

.o
co

I'

en
ro

CIL

LU

i~

(124)

of?nlfOh!1a

UazR~

O O
N c')

O O
('\l c')

O O
N c')

O O
N c')

il

q .

(w) I)jJe:!
:'iUisea wnw!s)jeIN
epJr!lellfON

mo

;'

',!

'I ~

"'!

(w) outses

c::

lf!es

,,":1

o
co

wnw!sljev~

o
o::>

o
o::>

o
o::>

"if

LU

:iilT,
:,!

-1

CC
W

.!::

a:
~

O::

(w) ouses
aUJels! wnw!u!V~

o
N

o
N

o
c'?

c'?

i.

(il
re

LU

):\!

ID

LLJ
CO
UJ

(SUl) !U.lOl!H
uUBA epodaa

ch

CD

<'?

i'--

<o
<'?

'i

:;';!

<o

'"

L~
:,,1

LU

"I
1',1

O
Z

!i'

(ees)

rI.
UJ
-i
LU

..,

O
CC

a.
::>
>::>

()

cl

!S8J!1S ulBueA

""

LO

"

:t:
'"

c: Q
>
>- "o
Q)
'o

'"

f/)

i~

!pap'lf uueA

epu'lf uk'i

(~

,
,"
f.. O

o
LO

LO

epnJo8 !le

(s)

O'

o
o
n

o
o
n

III

"

epnJ08

ses3

O
O

O
O

O
O

LO

LO

O
O
O

=ol

,
"

o
o

::

>-'"

!'l
'

(S /I) 1.0

'"

...
.2

LL
i ;i

1\0

epnJo8 euV'

LO

(S/I)

O
O
N

O
O
O
N

.~i

iii

c:
o

Q)

Q)

..~<il .-en

~
III

.c ...

<il

Ch~

cl>

a,l!!

~
~
III

o
o
o
o

c:
III

li)

~Cl

~
~<il

OJ

::i

Q)

:;

Vi

III

<i :::1
Z

o
o
o
o

o
o

LO

o
o
o
o
o

YI

YI

A\

vi

YI

o
o
o

o
o

e5

.0

'o
LO

i ~

35

"

il
i

G -

hzlar

ebeke Boru/af/nda

H/z:

Yangn annda gerekli asgari basnlar salamak zere ebeke borularnda

1 m/s. civarnda seilir'. Gerektiinde bu limit bir miktar alabilir.
H -

ebekenin

Donantm/:

ebel<e arzalarnda belirli bir blgenin ayrm iin su datmn ayar edecek
ekilde ana ve esas borulardan ayrlan esas ve tali borulara vana konulur. Tali
borularda blgesel vanalama yaplmas projede ngrr.
.
ebekeyi zaman zaman temizlemek
tertibat dnlr.

ve boaltmak

iin, uygun yerlere boaitm

Yangn musluklar, hortum boyu 75 -m. kabul edilerek genel olarak 150 m. ara
ile konulur. Yangn musluklar mmkn mertebe ke balarna ve tepe noktalarna gelmeli, ayrca nemli veya yangndan byk zarar grecek binalarn civarnda
sklatrlmak,
yangn tehlikesi az olan sokaklarda da seyrekletirilmek
zere yerletirilmelidir.
inaat safhasnda mahallenin teekkl edip etmedii, evlerin bitiik
olup olmad, sanayi ve ticaret karakteri, kat ykseklii gznnde tutularak iskan
olan yerlere yangn musluklar konur. iskann seyrek olduu yerlere yangn musluu
yerine geici olarak kr ta pa yerletirilir.
80 mm.'den
/ -

kk apl yangn musluu

ebeke Hesap

P/ant,

ebeke

Inaat

konulmaz.
P/ant, DOOm Nokta/an

Detay/an:

ebeke hesap plan belde planna uygun lekte seilir. Hesapla ilgili hususlar, l noktalar, dm nokta numaralar, zemin kotlar, esas ve. tali borularda
suyun ak yn, younluk katsays, seilen boru ap, uzunluu, u debileri, yk
. kayb belirtilir. Bu planda tesviye erileri ve sokaklar gsterilmez.
ebeke inaat plannda, tesviye erileri ile birlikte imar plan mevcut olan beldelerde yetleilmi ksmlarda halihazr durum, imar plan iinde olup yerleilmemi
ksmlarda ise imar planna gre durum gsterilecek olup, burada kat hudutlar,
ebeke dm noktalar numaralar, bunlara ait zemin katlar, boru ap, uzunluk,
ebeke donanm (rneK: 8) de verilen iaretlere uygun olarak gsterilir.
ebeke dm noktalar
rasnda tertiplenir.
J -

ebekede

detaylar ayr bir pattada dm noktalar numara s-

Dier MOhendis/ik

Yap/m/an:

ebekede kullanlacak masak, basn krc, kprye aslarak gei, zel yapmla veya yataa gm/erek dere, su toplanma hatt, st veya alt geitierde zemin
cinsi, su gibi etkenler gznnde tutularak hazrlanan projelerin plan, kesit, B.A.
hesap ve detaylar veri iir.
9) Ek Yapmlar:

A -

Lojman

ve Idari Bina/ar:

Terfi binas, artma tesisleri gibi nemli tesislerin beldeye uzak olmas veya
iletmenin byklne gre iletme personeli iin lojman ve idare binalar proje. lendirilir. Bunlarn plan, kesit, at, kap, pencere, shhi ve elektrik tesisat tafsilat,
betonarme gibi projeleri verilir.
36

~1\1

B -

Servis Yolu:

imesuyu terfi binas, artma tesisleri, lojman binalar ve icabnda deponun

en yakn yolla birleimini salamak iin zorunlu hallerde servis yollar dnlr.
gzergah araziye apike edilerek, gerekli genilikte enine ve boyuna kesitler karlr.
Servis yolu gzergah planlar 1/1000 veya 1/2000 leinde verilerek boruda menfez, kpr, st yapmlar gsterilecektir.
Kurb yar aplar karakteristikleri,
haritann
alnmasna yaryan istasyon noktalar, rperler, kotlar, alar ve ara mesafeleri
plana ilenir.
Servis yol u boyuna kesiti 1/1000' veya 1 12000 yatay, 1/100 veya 1 1200 dey
lei ile tertiplenir.Burada
arazi, krmz izgi, eimler, kurblar, yapmlar gsterilir; ara kazk numaralar, ara mesafe ve toplam mesafeler, krmz, siyah kotlar, kaz
veya dolgu miktarlar, eimler yazlr. Enine kesitler arazi hakknda yeterli fikir verebilecek genilikte alnr. Burada krmz izgi hendek ve yarmalar ile birlikte gsterilir. Servis yolundaki yapmlarn projeleri uygun lekli olmak zere plan ve kesitler halinde verilir. Servis yolunda yaplacak kprler stnden geecek ve tesiste
kullanlacak en ar parann ambalajl olarak ve ilgili tatla beraber olan arlna
gre hesaplanr. Servis yollarnda genilik, tesisin nemine gre tek veya ift eritli
olarak seilir.
Tek erit halinde civardaki ky ve trafik durumu ayrca gznnde tutulur. Kurb
yar aplar minimum 15 m. olmaldr.
Eimin % 10'u amamaldr.
zel hallerde
% 15'e kadar klabilir.
MADDE:

7 -

METRAJ, BiRIM FIAT ANAlizi

MAliYETi HESAB

Metraj, Birim Fiat Analizi

daki srayla belirtilir:

ve Keifler

VE KEiFLER iLE su

ile Su Maliyeti

Hesab

Projede

aa-

1) Metraj

,.:j

Inaatn pnar, kuyu, drenaj, bent, priz gibi kaptajlar ile himaye sahas ve
iti, iletim hatlar ve zerindeki yapmlar pompaj ve dier hizmet binalar, artma
tesisleri, depolar, ebeke, lojman binas ve benzeri gibi tamamnn birim fiat poz":
larna gre ayr ayr metraj karlr .

Keif cetveline giren her kalemin

..

-"

. !

metraj bulunur.

Metrajlarn neticesinde satnalnmas iin gerekli malzemenin (imento, ap

ve boyutlar belirtilerek .betonarme ve profil demiri, her cins ve tipte boru, kurun,
salmastra, zel para, armatr, sa gibi) metraj listesi genel malzeme ihtiya cetvelinde birletirilerek toplamlar bulunur.

kaz
ton,
lp,
iler

Kaptaj metrajnda akta kaz, temel st ve temel kazs, derinlikzamlar

ve
snfna gre (klas verilerek) paal kaz ayrdedilir. Dolgu dozajarna gre bekargir, betonarme, inaat, demir donatm, pere, dier. tahkimat, sva, ap, kavana; zel para ve donanm, hava bacas, demir ileri, bz ve gerekli dier
pozlarna gre ayr ayr karlr.

Batardo, gerektii takdirde kazk, dolgu, anroman, kalp, palplan metraj i

karlr. iletim hatlarnn kaz snflarna gre, metraj verilir. Dolgu, boru ba adedi, kurun, salmastra, lastik conta, zel para, vana, vantuz, kurbaa klapeleri aplarna gre dnlmelidir.
Masak, vantuz, tahliyelerde dozajarna gre beton,
betonarme,
kargir, kalp, demir donatm,
sva, demir ileri, -tahliye bzleri,

37
i;
i;

1,:
i

imla, dirseklerde tesbit kitleleri, dik eimli ks'mlarda boruya dik ynde yaplacak
dolgu tutucular, dere geitieri gibi dier yapmlarn, isalenin fundalk ve aa kesilmeleri icap eden ksmlarda gerekli dier pozlar metrajda belirtilir.
Tnel halinde tnele uzunluk zamm verilecekse gznnde tutulur, gerekmes; halinde su, havalandrma zamm, kargir bz, dz, seri ve eri kalp, enjeksiyon
dikkate alnr. Tnel kaplama kalnl orta cins bir zemine gre ayarlanr.
Depolarda, serbest temel st, temel kazlar kaz snflarna gre ayrlmal,
derinlik zamm da~dikkate alnmaldr. Kargir, beton, betonarme, demir, kalp, ap,
sva, badeina, boya, cam, bz, derz, blokaj, kap, kapak, pencere, korkuluk, havalandrma bacalar, dolgu dearj ve boaitm borusundan akan sular tahliye bz,
boru zel par~, arrnatr ba adedi" bayrak direi ve gerekli dier pozlar; ayakl
depo halinde ayrca iskele ve ykseklik zamlar dikkate alnr. Terfi, klorlama lojman daireleri gibi binalarda serbest temeJ st, temel kazlar, kaz snf ve derinlik zamlarna gre ayrtedilir. Blokaj, kargir, beton, betonarme, demir kalp, tula duvarlar, i, d, tavan s iva "a r , i iskelesi, at, kiremit rt malzemesi olup,
dere, pikdofen, d ve i kalplar ve pencereler, ahap ve demir yzlerine yal boya, badana, cam, mQzaik, fayans, ahap deme, tecrit, elektrik tesisat, imesu
depo, shh tesisat, lavabo, du, termosifon,
W.C. ve fosseptik ihtiyalar, mutfak
,varsa davlumbaz, bulak teknesi, baca kapaklar ve bununla ilgili dier pozlarn
metraj i karlr.
ebekede yerlemi (soka teekkl etmi) yerleilmemi ve soka almam hatlarn metraj ayr ayr karlr. Kazlar kazsnflarna
gre ayrlmal,dolgu,
aplaragre boru ba adedi, kurun, salmastra, tahliye bzleri, zel para, vanalar,
yangn musluklar, emeler, kaldrm s~lmesi ve yaplmas, beton tesbit kitlesi,
pissu mecralar ile karlama hallerinde gereken gmlek betonu ile mecra deitirme metraj i karlmaldr.
Terfi, artmatesislerinin
raj da ayrca karlr.

yukardaki

esaslar dahilinde

inaat ve donanm

met-

2) Analiz ve Birim Fiatlar:

Analize e~as alnan rayi olarak projenin
kate alnr.

Bankaya verildii

yla ait rayi dik-

iller Bankas analiz kitab ile Bankaca geerli kabuledilen

dier kurulularn
analizleri kullanlr. Hesaplarda % 25 yklenici kar ve genel masraf karl dnlerek, gerekii pozlarn analizi yaplr. Hesap sonular 1,- TL.'na yuvarlatlr.
Eer Bankaca kullanlan basl birim fiat varsa rayi analiz verilmez.
tama, zel birim fiat ve analizleri verilir.

Sadece

3) Keif Cetveli:
Keifler projeye uygun tertiplenecek
olup keif cetveli (RNEK 11) metraj
esas ve neticelerine gre dzenlenir. Pnar, kuyu, drenaj, bent, priz kaptajlar, hi':
maye sahas ve iti, tahkimat, iletim hatlar, masak, tahliye, vantuz, dere geiti
gibi yapmlar pompaj binalar, artma tesisleri, klorlama ve depolar, ebeke, lojman
binalar ve benzeri ayr ayr keif cetvelleri verilir. Keif cetvelinde Poz No: ksa..,
ca iintarifi,
miktar, l birimi, birim fiat, tutar gsterilir.
ebeke keifleri inaat kademelerine gre ayr ayr karlr.
Keif zeti cetveli tekil ve toplamna
oranlar dahilinde kontrol gidereri karl,

38

ekte verilen
belediyeden

ve Bankadan renilecek
belgelendirilmi
istimlak

bedelleri ve gerel<iyorsa
lam bulunur.

eitli

fiat farklar

eklenerek

para teminine

esas keif

top-

4) Su Maliyet Hesaplar, Karakteristik Cetveller, Motopomp ve Klorlama

Cihazlan Tablolar:
Keifler tamamlandktan
sonra ekte verilen esaslar dahilinde
su maliyeti lesaplar yaplp ayrca karakteristik
cetveller doldurulur.
Terfili hallerde motopomplarn satnalnmas
iin RNEK 12'deki cetvel ayrca doldurulur.
Ayn ilem
MADDE:

klorlamacihazlar

8 -

PROJE,

iin de yaplr.

RAPOR,

Proje raporu,

paftalar

.ve dosyalar

1) Dosyalama

ve.Orijinaller

P~FTA

(RNEK

VE

DOSYALARN

,aada belirtilen

Projeler Bankaca uygun grlecek ana klasr

ler ise madeni (inko) bir kutu iinde teslim edilir.

13)

dosya

DZENLENMESI

ekilde

dzenlenir.

iinde,

aydnger

orijinal-

Ana dosyalar zerine yeterli byklkte

ve kalnlkta
aadaki hususlar
ya.zlr. Ana dosyann ortasna sra ile belde ad, altna projenin cinsi, sol alt tarafa
projeyi yapan firma veya mhendisinnvan,
ad ve soyad, diploma ve oda numaras, sa alt tarafada projenin yapld tarih yazlr.
Ana dosya iine yukarda kapsam bildirilen
proje aada tertip edildii ekilde ve ayr ayr yarm kapakl dosyalara
konur ve her dosyaya l<anan projenin ana
fihriste (sayfa veya sra numaralarn
belirterek)
ana dosyasnn
bana eklenir. Yarm kapakl dosyalarn
stlerine
ana fihristegre
dosya numaras ve iindeki projenin hangi ksrna ait olduu ve yarm kapakl dosya fihristi
yazlr. Yarm kapakl
dosyalar fihristte bildirilen
sraya gre ana dosyaya yerletirilir.
Plan, resim ve hesaplar iyi cinsten aydnger zerine ini
resim kaidelerine
ve Bankann
benimsedii
izim rneklerine
veyahut yazlr. (RNEK 8 VE 14)

mrekkebi
ile teknik
uygun olarak izilir

Raporlar, zel Teknik artnameye gre ve yaprak lleri 297 x 210 mm. olan
aydnger zerine daktilo ve gereken yerler elle yazlr. Bu yapraklar
ikier yaprak
yanyana (dosyaya
giri yerleri braklarak)
birleik
olarak dzenlenir.
Yapraklarn
st bana sahife numaras konulur.
(RNEK 15) Hesaplar ayr ayr tertip edilir.
Orijinaller,
dzenli ve temiz bir ekilde izilir ve dzeltmeler
ilenir. Planlar
kuzey yn tercihan st kenar iaret etmek zere dzenlenerek,
yazlar kuzey ynne dik olarak, bu ynde ve ayn byklk ve tipte yazlr.
Btn plan ve hesaplar katlanp dosyaya takldnda
(ste gelecek ekilde)
banda veya en sa alt ucunda iliik tipte uygun ve gerekli bilgiler bulunan balk
olur. (RNEK 15) Bu balk zerinde eitli makamlar
ayran izgiler izilerek ve
zerleri, iliik tipe uygun yazlr (RNEK 16)
Balktaki ariv kayt numaras
masndan sonra Bankaca doldurulur.
Orijinallerin
yrtlmamalar
ln kapsad sahifeler srasna

hanesi bo braklr

ve bu ksm projelerin

onan-

iin kenarlar zel bant ile takviye edilir. Her bagre bantla birletirilerek
erit haline getirilir.

Btn plan, hesap, raporlar iyi cins (gevrek

yan ve okunak grnm veren) ozalite ekilir.
Ozalite ekilen plan ve resimler
ln plann stne gelmesi salanr.

DIN normuna

olmayan
uygun

ve mrekkep
olarak

katlanr

datma.
ve ba-

I'
i,

t
;

.:

39
i
,i
~i

;:1

i
i

:i
:1.,

Planlar

zmba

ile delinip

dosyaya

geirilmeden

evvel karton

pul ile takviye

edilir.
Orijinaller
madeni (inko) kutu iinde Bankaya teslim edilir. Kutu 10 cm.
ap, 30 cm. kapak boyu ve kapakla beraber maksimum 95 cm. boyda olmaldr. Kutu kapa gvdeye sk sK geecek ekilde olur. inko kutunun gvdesine ana dosya stne yazlan fihrist Bankann diledii ekilde ini ile yazlr.
2) Projelerin Jmzalanmas
Proje dosyas iindeki plan, rapor, hesap ve artnamelerin
balk ksmlar
projeyi yapan ilgili Y. Mhendis veya Mhendis tarafndan tarih, diploma ve oda
sicil numaras konarak imzalanr. (RNEK 16) Harita aplikasyon almalarna
ait
btn lme defterleri ve krokiler ve dier dkman ayn ekilde imzalanr .
. 3) Proje Klasrne

Konacak Dosyalar

Ana dosya iine konacak yarm kapakl dosyalar mavi renkte olarak
daki ekilde tertip edilir. Yarm kapak dosya veya klasrlere konulacaklarn
olmas halinde dosya ve klasr adediarttrlr.

aakaJn

Dosya 1_: Karakteristik

cetveller (RNEK 9), raporlar, nfus karakteri ve su
ihtiyac hesab, analizler, loglar, ekonomik karlatrma ve pompa hesaplar, belgeler, rasatlar, su maliyet hesaplar (RNEK 10) genel durum plan,
Dosya 2: Hidrolojik,

Statik,

Dosya 3: Kaptajiar,

pompaj

Dosya 4: iletim

Betonarme
projeleri,

hesaplar,

ebeke hesap planlar,

artma projeleri,
i

Projeleri,

Dosya 5: Depo plan,

keif ve betonarme

Dosya 6: ebeke inaat

planlar,

detaylar,

dm

nokta

detaylar,

i
zel para listesi,

Dosya 7: Lojman binalar,

Dosya 8: Servis yollar plan, profil ve keifleri,

Dosya 9: zel Teknik artnameler,
Dosya 10: Keifler,

malzeme cetvelleri,

analizler ve metrajlar,

Yukarda projenin ve dosyann dzenlenmesi

maddesinde belirtilmeyipte
rrlkteki ynetmeliin
dier maddelerinde bahsi geen ve yaplmas icabeden
jeler ve gerekli dier bilgiler ve belgeler dosyaya eklenir.
MADDE:

9 -'- HESAPLARDA

KULLANILACAK

ypro-

FORMLLER

Borularla ilgili hidrolik hesaplarda eolebrook

ve Willams Hazen formlleri
kullanl.abilir.
Kanallarda ise Manning-Strickler
forml tercih edilir. Hesaplarda
boru cinsine gre fabrikalarn tercih ettikleri deerler kullanlabilir.
MADDE:

10 -

SU iSRAFININ

NLENMESi

Tesisler hesaplanan halihazr ihtiyaca yetecek miktarda su getirmekte, ancak

uygulamada su yetitirmernekte
ise btn su kaaklar alnacak tedbirlerle,
kaptajdan abonelerin sayacna kadar olan bilcmle tesislerde 1'nci kadernede % 10'a indirilmelidir.
Su kaaklarnn tesbiti iin ses ve elektronik cihazlardan yararlanacak
ekipler tesbit edilerek kaaklarn asgariye inmesi salanmaldr .. Su kaaklarnn miktarnn anlalabilmesi
iin su abonelere saya ile satlr.

40

.,

1) erl1eler:
ebekelerde su kaybn azaltmak iin aadaki esaslara gre eme adetleri
kstlanr. Nfusu 10.000'e kad;.rolan kasabalarda 3000 nfusa on ve nfusuD 3000
den fazlas iin her 500 nfusa bir, 10.000'den fazla olan kasabalarda iik 10.000 nfusa 24 ve fazlasn.n her 1OOO'inebir eme decek ekilde kasa.bann eme adedi
saptanr.
Genelolarak

eme adedinin

asgaride tutulmasna

dikkat edilir.

Nfusu 500'On altnda olan ve merkez ebekeden beslenmeyen yerleim yerlerinde eme ile beslenme yapllabiiir.Ancak,
park, ar, cami gibi yerlerdeki ihtiyac
karlamak iin emeler tekil edilir ve bunlara su sayala verilir.

li"

2) Tarile:
Su israfn nlemek iin st snr aada yazl miktarlara
miktarlardan fazlas iin yksek fiatl tarife tatbit edilir.

if "

Yksek tarife normal tarifenin

iki mislinden

Buna ramen israf nlenmezse

Normal tarife uygulanacak
Nfusu

az olamaz.

Belediyelerin

ceza uygulamas

tavsiye olunur.

abone bana aylk azami su miktarla;,

3000'e kadar olan kasabalarda

5000'e
10000'e
30000'e
50000'e
100000'e

3001"
5001
10001
30001
50001 -

normal tarife ve bu
.

5.40
7.;20
9.00
10.80
12.60

5.40 m3/abone/ay
7.20
9.00
10.80
12.60
18.00

,,~

Su miktarlar arasnda nfusa gre ara deerler bulunur. Hastahane, Mektep,

Kla, Lokanta, Kahvehane, Gazina gibi yerler ve umumi yerlerle kk sanayi iin
uygulanacak tarife belediyelerce saptanr.
MADDE:

11 -

DIGER HUSUSLAR

1) Projeyi Yapann Sorumluluu:

Proje, projenin yapm iini zerine alan Inaat Mhendisi
hendisi tarafndan bizzat yada sorumluluu
altnda yaplr.
2) inaata Balanma;
Imesuyu

veya Inaat Y. M-

projesi onaylanmadan

inaata balanamaz.

OUNCO BlM
SON HOKUIVIlER
MADDE:

12 -

YRRLKTEN

KALDRLAN

HKMLER:

Bu Ynetmelik "ehir ve Kasabalara Getirilecek Imesuyu Projelerinin Hazrlanmasna Ait III No.lu Talimatname'nin
tm hkmlerini yrrlkten kaldrmtr.
MADDE:

13 -

YRRlK:

Bu ynetmelik

Resmi Gazete'de yaynland

MADDE:

YRTME

14 -

:
,

ii

Bu ynetmelik hkmlerini
Genel Mdrl yrtr.

Bayndrlk

tarihten

itibaren yrrle

girer.

ve skan Bakanl adna iller Bankas

41

.,

i;

:>::::

z
o::

:0

:::

;1

:,

<xl

i
,l

II

~~
~t

~
:1

.i,

\;0

J.,

t1
ii

o
,-

1(9

!H

-:;

tS

\~30

OL) O~O~~t~

3A!18S

)111 >l'1J iS

'LL

t}.
(!)

>-

W
Z

.;::
G:i

(J)

::
(J)

.:::

'Vi
o:::

l9
W

.' i

o'

.~

w
>

o::

~',
'1....""1

~. . 1

>-

UL

...J

w:>::::
.VI <to

.-

o::

.EIIL .
g;

...~
...o.- o
:>::::

L
::
:>::::

w
(.)

<t
...

c:
o

~If)

.~

::.::
w

cl::
:0

O
>-

v1

:;:;

.::.::
o
L
.::.::

'Vi

~
.ll:

OJ]

<{

2:

o:::

O
LL

N
ro

10\

::
>,
::

z s2

.~
~
U
o:::

W
O

O
LL

:Q
:L
W

L
cl::

oJ].

o >

'"

(fJ

'J::

U
W

",-

l.

t-

'"
>-

.-

- ;:

0'-

>-

~
<{

2:

w
o

(fJ(fJ

~
O

>
:::
>:::

OJ]

"c

_~ en
~:

.no.

::J

LJ.J

>

ci
<{

1\1

~>-

~
'ili

<>L
ro

::7

III

'.~
v1

ro

<il
-

W
f-

'Ul

ri
<:

,::.::

>

CL
LL<{

<{o

LL

_'!Y:

~Z

zO

.-_

(fJ

o:::

<{

(J)-z

_:::J

;2

<{

~.
.~

2:

~
W

'>

!
i

~-~~~~--~--~i

-E

:0

!.

- III

III
.....
....

- - -J

-J

,
E

w
....J

'co

en

,::
tn'

,::
o'

'- '"
~ >>
ro tn'"
<J1-

ro

ro

-'"
.!'!

tn

.-

c
- -

'ro >'"
E ~
rf <!'-

.<::

E
!'l

..

Q.

..

- -

ro
c

E
'-

E
L

ci :!';' >'"

'"

'-

>
'"

::::>

-'

,i

cc

-'ro"
-'ro"

L-

>
ro

>-

lJ1

ro

E:J

-'"
o-

-viro

iii

o..

ro
tn

L
o

'"

>
Q.

-E

E
o
ci

lll'

-'C"

~
tn

;:J

~ E

':J

'::

LLL

-E

.;;

lll<

ro

o.. y:

.:J

E ;.:::
w

o..

::J
':J

..
1 :

:J

tn

ro
c

.c-

-g

tn _

i i,

o
L .;:;E
ro

,1

tn

-'"

ro

LL
,01

J)

c
ro
x
LLL

ro

Z ro

CO

ll.>

c::

ro

LiJ
....J

..J

"-

c
ro

:::J

ro

-'"
-"

ro
E o

>01
,:::

-c:

::::
"o

~
OJ

.-

o
Z

-">

::J

0,

.-

2:

'"ol
;0

..

cl

III

'"

5'

.><
ol

ro
ro
tn

.i''
.'
:1
i:

RNEK 4

ARANACAK FiziKSEL VE KiMYASAL

iMESULARNDA

NiTELiK.
MA DDE
1 _ ZEHRLi

iSMi

IziN

SiMGESi

EN FAZlA
8UL~iN~~ECEK
M KT

VERiLEN
MiKTAR

MADDELER;
-.

l_KURUN
2-SELENYUM

~-

sNRLAR

3-AR5ENiK

Pb

Se

-.'\-

mg LL

0,05

0,01

As

0,05

Cr+ 6

0,05

CN

0,01

1, O

1, 5

mg/

f---

4-KROM
5-SiYANR
2- SAGLlGA

ETKi

YAPAN

MADDELER:

1- FLORR

2- NiTRAT
3 - iiLEBiLME

ZELLi (j'INE ETKi

YAPAN

5 S'IRiM

2- BULANKLIK

25.

KAlNTISI
Fe

0,3

6- MANGAN

Mn

0,1

7-BAKIR

Cu

8- iNKO
9- KALSivut>1

~.

15- FENOLiK

16- AU( iL BENZiL

/t

1,5

"

Zn

5,0

i'

Ca

75, O

i'

50,0

200,0

15,0

150

0,5

600.

"

6,5 -

i'

m gL

9,2

m~/

0,5
0,002

"

400.

200, O

i'

200, O

SLFONAT

1,0

1;0

0,1

MADDELER

mg/

1500.

Cl

nAR

NORMAL

KOKUSUZ

1/

7,0 - 8,5

14-BAK'IYE

/i

0,5

S04

13- pH

mg/
mg/

BiRiM

ii

Mg

12- f(LORR

NORMAL

500.

5- DEMiR

11- SLFAT

ii

KOKUSUZ

10 - MAGNEZYUM

1- RENK

4- BUHARLATRMA

/1

MADDELER:

3- KOKU VE TAr;

~-

45.

NO)

1,0

it
i

f-----

17-Mg

+Na

/, - KiRLENMEYi
1-

TOPLAM

1----.

500, O

S04
BELiRTEN
ORGANiK

MADDELER
MADDELER

3,5

1/

mgl~._

1000.

2 - NiTRiT

3- AMONYAK

1/

RN"EK:5

iMESUYU PROjELERiNDE iLETiM

RNEK PROFIL

KREPiN

HATTl iN

226,50

---=.

'!l

~L
1/2 O00

200.00

KAZIK
ZEMIN

g
f:j

KOTU

o
o

,-ci

;:;;

'"

BORU TABAN KOTU

ARA

NO,

o
<ri
N

o
o

",'
;:::;
o
<p

~.

MESAFE
Metre

BALANGI

80

1'0

H.Metre

MESAFE

O
2

: i

K.Metre
BJRUCtf'1

Tipi,ciNSi

BORU EGiMi
PLANOA GiOi

4>

lOO.mn,

, i,

LA

O,.6

'

:i
i

11

'j'

RNEK:

iMESUYU

PROJESi CAZiBELi iLETiM

EMATiK
PROFiL

RNEK

v1

KRE:piN KOTU22550

---=:in
Li.J

iiN

~002542

P1vezomelre H"lt

V=Q45mlS

JL= 5.08
213.8O
-t Ift8 K

T1

4.

i-

a.

>L

L~

..

1/20.000

200.00

KAZIK

NO
KOD U

BORU TABAN
ARA

~
.D
~

a
eP.

MESAFE

M"tre,

O
O

KM"tre

400

800
O

O
1

5,

KOTU

BASNC

BASN

8'
,

9,

'"...

"'.

~.

N
N

:;:

'"

....
O

q, 100

LA

Tipi

o
i

,'!]
M

't.

[:i

N
N

----+-

i
N

Li)

'"

'"
-4

'"~

"'.

O
CiNSi

FONT

'"~

:::

BORU APl Tipi,

STATiK

pjVEZOMETRE

iLETME

~
~

;::;
800

~.M"tre

10

8
a

MESAFE

BALANGCA

BORU

t-:
N

L=. 2.000rn

'lo

Q
z
cr

:0

o 'iZ

OOU 00'0

N
N

o
o

~
Z

i'

:I'

...."

o::

:0

i
i
1

'"

~OO

""ct>

u"l

W
"

o::
cl..

o
z

i
'UIWH

OH

SH

z
W

n:
r-

'xew H

i
O
N
.~
ll.

III

::E

.~
i

.~

r-

<t

ro
w

a:
w~

!it~ ~ @i

rlI).

mZ

::::>

OxIDa

OOOU,

RNEK:

LEBEKE

o.

mm.

0.2 mm.
0.3 mm.

1 m.

vefa

im-ar

sahasnc;J.ald

2cm. -+~':..
+1ii"
-++-++-

t-

NOTASYONLAR

ve iLETiM

2 m. de

m. v~a

O-m.

bir

izilen

yollar
de

bir

~sviye

egrilerl.

ve binalarla
izilen

mevcut

yd..l2r n 'zgis:i

eg-leri ile

tesviye

mevcut

bim

blges"1.

rrax

0.6

Kat

hudutu

S..tediye

mm.

Sinr

E <as boru

(1. Kademede

dsenecek.)

Esas

(2. Kademede

d<enecek.)

inax

t cm. tostom

0.5 mm.
----.._---__ 0.3 LD!IL.

0.3 mm.

(J L)
K=

<P.

Tali boru

(.

KademOde dsenecek.)

Tali boru

(2. Kademede

~.;
.....
~ilii

dsenecek.)

ebeke hesap plannda boru de~erleri: J.L=Yk kayb, ~= Boru ":rrm"

k=Kesafet, L=Uzunluk'm j;k:::J=Sk1ecek boru, (;n.....}=Kalacak tau,
n::.80'lJ cinsi -r yerine F.A,.P. harflerinden
biri konacak-,
F=Font,
A=A..B., =.ellk, poPve boruyu gsterir.

1?-:::::::1n
L =

ebeke

..n

boru,

in~aat pl;nnda boru de~rlerL

(6 ..._...

~= K~lacak

boru,

11'>=
Boru ap, i9'>-=:J=SWl.ecek

L:: Uzunluk

F.A... P. harflerinden
biri kon,cak-,
PoP. V.c. tauyu
gsterir.

L=

-+++-+++~t.::\.

boru

n= ~ru

F=Font,

cinsi

-n

yerint

A=A..B., =elik,

Harit;). snr

Dm

n9ktasl.

(arazikotu)

1c~
~

~(arazi

kotu)

1~
~.~.

nokt~ .

.Os.tcm

..

iletim

hatt.

'.

Vana.

Vanluz.

(Profilde)

J---

(Planda)

Yangn

1.5

Tahliye.

Tahliye (Planda)

T ..

-'

~:,.

Vantuz

(Profilde)

musluu.

Tapa.

U debi.

NOT:
,_ ebeke
ebekenin

plannda
mevcut

me sk un
veya

sahalarn
nerilen

arkas,

boru

cinsi

aydingerde
birden

fazla

kur.nkalem
ise

ve

tozu
durum

ile hafifce
tarif

ooyanacaktr.

edilemiyarsa

eb~k~ inaat ve hesal' pl';nlarnda boru apn" yanna (yukard~ gsterilen -n- harfi yerne)
F, A, ,P, "ek
linde bc:<unun cin,i yazlacaktr. Boru cnsleri tarif ednebiliyorsa 'n" harfi yerine hibirey yaztmyacaktlr.
Sadece p[;nlardaki nolasyonda durum izah edilecektir.
2 _ ii

dolu olan ekiller

mevcutlar,

bOi' olanlar

i~e nerileri

gstermektedir.

RNEK, 9

.....'1CMESLNU PROJ Esi

KARAKTERis-TiK

A -

CETVELi

NFUSU:

Kasabann
.. 19.8.....
Yl nfusu
198
Yl nfusu
Kasabann
%
Nfus artaran
%
Kabul edilen arts oran
8

- SU

GEREKSiNMESi

insan
Hayvan
zel gereks'lnm12
Toplam

c -

l/s
/i
ii

"

MEVCUT

KAPTAJ

iLetiLen pnarlarn
Asgari verim
D -

PROJEDE

ad

lls
KAPTAJ

iletrlecek
pnarlarn
ad
Asgari verim
.
Kzson veya der'n kuyu no

lls

Kuyularn

lls

E -

verimleri

MEVCUT

iLETiM

ekli
ap mm
Uzunluu
m
Getirdif
asgar'

su

G-

ilETiM

PROJEDE

ekli
ap mm
Uzunluu

Getireci
H -

ls

m.
L i s

SL.

DEPO

Gmme

Mevcut depo cinsi ve hacm',

Projdeki
depo cinsi ve hacmi

i - SE 8EKE.
Toplum uzuluk

m3
m 3

!;
1. Kademe

n"\

Ayakl

2.Kademe

'

h.,

:.':

!ii,

ii

"
;

i'
i

:i
i

i
i

~ L

,
i Li

ii

t,~

::.::
LLL

o::

-.J

t-

:Q

E
ro

c
o
t-

cr:> en
en..n
c2 <2

[6

~'n

ONr-\D

oo~cio

oood

\!J

ci

..n

O
NN
000,,::>

ci

O O

r--:::

o'

o'

'"

~~ln~

o c> o
cj o
o

o'

.a
.;x:

~..

ro

u_

vl

Wrn o
"(3 <,( E
c::u

c
c
L

Q"l

ol .n

00o o"'"
000
o" o~ 0-

(j"

r-...

CD

ro.

O(V)-...J'....:r
000

o o

0-

0_

o o

o
0-

roU'lM("1

cr:> en

eso

8r-~~
O

00_

0000

2:

-'
o..

""'

8
2:
o o

00-

Q..W

Li

::

~~S?9

52'0:
::: W
u-

W c::

2:w
u-o

:l9

:W

00-

0-

0-

c
ro

E ~
vl

::-0
o::.>

'W
. -i

: u-

:~
: -i

:>-

OJ

-o

OJ
Ll

o
O
o
O
o
o
O

l1l

:::J

o
('-

'

c..c
o

:0<:-0

:
til

E
til

-.7

<.D

ro

Z
O

'f-

QJ

-iii':::J
L
. >-- :::J -j::
ro ~ ~ ~
u ~ :o<: c -"'._
~ o
c ~

c
~ i
O III

c::

o:::J E a.~
c O E ..c
~c
vl
O
n O ~~O

>

~
u o..
z
i

E
c

ro
>--

:0- :< 0..:0<:

,.

rnw

'"
-o

...

_?:-

fao..

\il E
OJ

-o

~~Q..

E=,!, Q

.~ E E E

i
OW

--

w-c::

o
c o

OJ
U

<l.>

::

'"
E
E ~

:s ~

CD
W

-l

~~ffi

:::l:L9

>=>=l9
i

LJJ ll)

::z::

:::J
>-:::J
<il

il

eS

u-UJ

W
~ w-~

c W

c
o
til

u
Ww

-c::

u
>
o..

;u

~o

o
o

-:::i

':

oc

o-

ci
M
if)
-.7

>-

E E
:2:
:f-

:-1

o'

o
Z

10

~
.'

::.::
W

'et:
:0

I,

"

.'

. i

'iii
"

 RNEI<

................

,.....

Terfi

A_

iMESUYU

tesisLeri

bilgi

PROJESi

cetvel

MOTOPOMP:
~O/Q.30

Terfi ediLecek
su miktar
'Adedi
ve cinsi
Pompa

I/s

debisi

Toplam

basma

yksekligi

( XL
- Emme

B -

veya

koLon borusu

Tahrik

motoru

Motora

yol

TER Fi
iLetim

....... kW

verme

hatt

Boru

cinsi

Tehiz.

kuyu

derinligi

mm - ine;

sl?viye
L/s.

m.

verimde

dinamik

seviye

m.
m.

seviyesi

ENERJi

"

DURUMU

Tesis

ediLecekA.G.

Tesis

ediLecek

hatt
O.

<3:

hatt

km

.....
j

Transformatr
Ayrca

kVA

cinsi

edjLmi

Feyezan

D -

.m/s:

(a)

Zeminkotu

ve iletme'basnc

i ap

statik

d/d

mm

kalnl

seleritesi

...........

uzunLuu

ap/et

KAPTAJ
Kuyu

y.

ekli

Dar be sndrme tehizatnn

rn.

HATT:

Boru

Hattn

uzunluu

eLektrik

'.
projes

.
tanzm

edlecek
_
ediLmiyecek

( X L Basn '''' 1. 33- 0.0012 ( Z. K) _ ( Hem+ J Lem ).

YksekL i '

: 12

-~-----_._----_..~-~---------

RNEK; 13

iCMESUYU

Klorlama

A -

KLORLAMA
Klorlamann
.. (Klorun
temas
Terfili

suyun

bi 19' cetveli.

SEiMi

YERiNiN

1 - . Klorlanacak

tesisleri

. PROJESi

toplam

nerede

debisi

lls'

yaplacag

su ile yarm
saat asgari
sijresi
salanm.al.dr.)

sistem:
a) Kuyuda
b) Toplama

C azibeli

:.
deposunda

..lls
lls

sistem:

a) Oe'poda

.l/s

b) Maslakta
c)Depoda

LLs
(BoosterU)

(Soosterii
sistemde
0,5 KW takata
elektrigiri
getlrilece(jimesafe
yazlmaldr)

B -

KlOR
1 -

3 -

c-

KLOR

1 -

CiHAZ
Suyun
iletme
Gerekli

SEiMi

klor ta.lebi
ppm.
suyu basnc kg/cm
cihaz kapasite
gr/h

HCRESi:

Hcrenin
a).Bir

!iekli

'j

gzl

b) iki gozl

Klor hcresi

stlmas

(Elektrik.likid

yakt)
i!

::

, 't

RNEK'

14

-i

NOTASYONLAR
2_ DEPO,

EM~,._. KUYU

ve

PNARLAR

Gmme depo.

Ayakl

eme.

Keson

{(-:~,
,~
"

Tecrbe

Derin kuyu ,

eS
)'

Dorin

'depo.

kuyu.

kuyusu.

kuyu (ARTEZYEN)

Pnar.

NOT:
2 _ ii.

dolu

olan

ekiller

mevcutlar,

bo .olanlar

ise

onerileri

gstermektedir.

I'

i! , i

RNEK '15

i;

"

KATLAMA

i:

i ",:
i
LI
i

"

NORMU

i,

i i

/ :

i,

ri

_!L__ 1_ -1~- i_ - - _~ i i
,
i
,

':
2'_ -

i
,

//

1:

i
i
i1

_____

--21

: 9'8::
:

7,

6'

:
:

i
i
.
i
I
:
i
i
i
10
I
L _ -I - - ~ - - - - - - - - - - i
'i
i
i
I
I
I
i
i
i
i
I
i
i
I
I
i
i
i
i
I
I
i
i
i

i
i

i
i

i
i

~18,S-+-18Is-L

51
:

41

J - - -i

31

,I

'

i
i
i
i

I
i
I

i-

J
i
J

i
- - - - - - - -

__ '+ - .- - -,.

i
i

I
I
I
i

"

18,5--..-19,S-t-18,S

T
o

'

I Bl\Sl iK
,
i

t
f

1,
i

29,7

-+-18,5 ~

'

SONKAT

YAZ KAG i DI NORMU

(U

r
1

:AYFA

NO:

SAYFA
NO:

,Q,7

r---

-+---'---:21 -----+------'18,5

o
-

----1f.s+
"

.1

i'

1:

i'
11
"i

:1:

ORNEK 16
'

iller

Bankas

Genel

Mdrl

imesuyu Dairesi Bakanl

i
:l

YKLENIcI

ILLER BANKASI-

'i

'ller

Bankas

... ' ... Blgesi

Mdrl

Yl<lenici

imzas
Ad

Soyad;

Dipl~ma No;
Oda No

Adresi

."
O'i~ikli

imza

To~.!h

o)

bL

/138

/198

LCEK ~

iMESUYU

...........

PRojESi

, NO .LU

PLAN 'IP-TAL'ED'ILD'1
,

.... _._
,

_--_

Proj"y" Yapann O'p'

No.'UnvanAd
Soyad

-_ .. - - -_._---_
'

"mza

Imza
Tor',h'

1/

-_

'.

- _. -- ---_. ----

VKLEN'lci
198

_-

..... __
PLAN

PLAN

NO.LU
iPTAL ED'ILD',

NO:

AR iV KAYI T NO:

izlin;

--~----_._---------~-~
-i:":"