BLGSAYAR KULLANIMI II

DERS NOTU
B2K02: Microsoft Excel Uygulamalar

r. Gr. Gkhan GVEN

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

EXCEL FORML UYGULAMALARI

Excelde formllerin ne ekilde uygulandn tek tek gstermek faydal olmayabilir. Bunun yerine
rnekler zerinden ilerlerken ihtiya duyulan formlleri gstermek daha faydaldr.
Bir hcrede Excele bireyler yaptrmak istiyorsak mutlaka
=
iaretiyle balanr.
Buna bal olarak Excelde hazr forml (fonksiyon ya da ilev) mant yledir;
=HERHANG_BR_FONKSYON(FADELER)
Bir hazr fonksiyonda ii bo olacaksa bile mutlaka parantez alr ve kapatlr. Parantezlerin iinde
mutlaka hcre referanslar olmak zorunda deildir, baka ifadeler de bulunabilir. Hatta parantez
iinde baka fonksiyonlarda bulunabilir.
=A5+A8
ifadesi ile
=TOPLA(A5;A8)
ayn eylerdir.
Peki hazr fonksiyonlar niin kullanmak zorundayz? Sorunun cevab basittir. Normal operatrlerle
ilem yapmak hem zaman alc hem de hataya aktr. Hazr fonksiyonlar kullanmak hem pratik ve
hem de hata yapmay engelleyici niteliktedir.
Excel operatrleri;
Bunlar
+ Art
- Eksi
/ Bl
* arp
^ s
; Noktal Virgl
: ki Nokta stste
( A parantez

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

) Kapa Parantezdir.
Matematikteki temel kural Excel iin de geerlidir ilem sras; ilk nce parantezin ii sonra s, sonra
arpma, blme, toplama, karmadr.
C2 hcresine aadaki forml yazn;
=5^2*2+4/5-1/(3+6)
Sonu 50,68888889 olacaktr.
Hazr fonksiyonlarda daha ok hcre erimleri kullanlr. Noktal virgl ile iki nokta st ste operatrleri
de hcreleri ya da hcre erimlerini tarif etmek iin kullanlr.
Hcreleri belirtmek iin aadaki gibi ifadeler kullanlr;

(B2:B7)hcre isimleri arasnda iki nokta kullanlmas aradaki tm hcrelerin dahil edildii anlam
tar.

(B2;B7)hcre isimleri arasnda noktal virgl sadece o hcreleri ifade etmek iin kullanlr.

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

(B2;B7;D2:D7)hcrelerden bir ksmn ifade etmek iin noktal virgl, birbirine komu olan hcreleri
topluca ifade etmek iin iki nokta kullanlabilir.
RNEKLER
1. 400 gnlk bir bebek ka yl, ka ay, ka gn yaamtr. (Yl 365 gn, Ay 30 gn
deerlendirilecektir.)
Exceli renirken balarda sonucu elle hesaplamanzda fayda vardr. rnein bu rnekte 400 gnlk
bir bebein 1 yl 1 ay 5 gn yaadn hesaplam olmalsnz.
lk olarak yaanan gn tarihini B3 hcresine aadaki gibi girin.

Modler aritmetik kullanarak yla ve aya dahil olmayan fazla gnleri bulalm. Forml u ekilde
kullanmak mmkndr;
=MOD(B2;365)
Bu forml yla ait 365 gn karldnda kalan gnleri verecektir ki bunun sonucu 35dir.
Forml C3 hcresine girin.

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Artk yllardan kalan gn bulduumuza gre 400 gn iinde ka yl olduunu tam olarak
hesaplayabiliriz. D3 hcresine aadaki forml girin.
=(B3-C3)/365

Ay hesabn yapmak iin artk gnler arasndan aylara ait gnleri aramalyz. Bunu aadaki formlle
halledebiliriz;
=(C3-MOD(C3;30))/30
Bu formlle artk gnlerden aylara ait olan gnleri karp bunu 30a blyoruz. MOD(C3;30) ifadesi
zaten gn hesab iin kullanacamz formldr. Dolaysyla MOD(C3;30)u ay hesabnn hemen
sandaki hcreye yeniden yazyoruz.
En sonunda kullandmz tm formlleri sralarsak
Artk Gn MOD(B2;365)
Yl (B3-C3)/365
Ay(C3-MOD(C3;30))/30
GnMOD(C3;30)
Olacak ve aadaki gibi grntlenecektir;

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

2. Excelde mantksal snamalar ok sk bavurulan bir problem zme yntemidir. Bunun iin
EER forml kullanlr.
Bir okulda her dnem vize ve final olmak zere iki snav yaplmakta, vizenin %40 ve finalin
%60 toplanarak baar notuna ulalmaktadr. Baar notunun ve final notunun en az 50
olmas durumunda dersten baarl kabul edilmektedir. Bu duruma gre aadaki dersler iin
baar durumunu test edelim.

lk nce Vize puannn %40n ve Final puannn %60n toplayarak baar puann bulalm. E3
hcresine;
=C3*0,4+D3*0,6
formln yazp Enter tuuna basnz.

lk olarak hesapladmz baar puannn 50den yukar olup olmadn eer yukardaysa
baarl yazmas gerektiini hesaplatalm. Bunun iin Eer fonksiyonunu kullanacaz. Eer
fonksiyonu ksaca yle allr;
=EER(ART;DORU;YANLI)
Bir Eer ifadesinde ksm bulunur. Ksmlar birbirlerinden noktal virgllerle ayrlrlar. Birinci
ksmda art bulunur. art karlanyorsa doru ksmdaki ifadeler gerekletirilir.
Karlanmyorsa ikinci ksmdaki ifadeler dikkate alnr.
Seim mlecini F3 hcresine getirdikten sonra fonksiyon ekle dmesini tklayn.

Aadaki gibi bir iletiim penceresi grntlenecektir.

5

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Kategori sein: alan kutusundan Mantksal ifadesini bulup, lev sein yazan ksmdan Eeri
bulup Tamam tuuna basn.
Aadaki gibi bir pencere grntlenecektir.

Mantksal_snama artmz yazacamz ksmdr. Bizim artmz baar puannn 50den yukar
olup olmamas olduuna gre buraya u ekilde bir ifade yazacaz.
E3>=50
Eer E3 hcresindeki deer 50 veya 50den bykse yapaca eyi bildirmek iin
Eer_doruysa_deer ksmna BAARILI ifadesini,
Eer E3 hcresindeki deer 50den kkse,
Eer_yanlsa_deer ksmna BAARISIZ ifadesini yazalm.

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Excelde metin olan ifadeler forml iine mutlaka trnak iinde yazlmaldr. Siz BAARILI ve
BAARISIZ ifadelerini yazdnzda kendiliinden bu ifadelerin trnak iine alndklarna dikkat
ediniz.
Penceremizin en son aadaki gibi grnyor olmas gerekli;

Tamam tuuna basmadan yazmadan grebiliriz. En altta Forml sonucu = BAARILI ifadesine
dikkat ediniz. Tamam tuuna basn.

Hesaplama sonucu hcrenin deeri BAARILI olmutur. Forml ubuunda EER ifadesinin
nasl yazldna dikkat edin.
Hesabmz sadece baar puan zerinden yapsaydk iimiz tamamd. Ancak yapmak
istediimiz sistemimizin hemen baar puanna ve hem de final sonucuna bakarak baarl ya
da baarsz yazmas. Bunun iin yazdmz EER fonksiyonunda bir deiiklik yapacaz.
Sistemimiz tek bana final notuna bakyor olsayd yle bir EER fonksiyonu yazabilirdik;
=EER(D3>=50;BAARILI;BAARISIZ)
Buna benzer bir forml zaten baar puann hesaplarken yazmtk. imdi her iki forml
nasl birletirebileceimize bir bakalm.

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Baar puann deerlendirdikten sonra eer E3 hcresinde kriterimize uyan bir deer olduunda
dorudan BAARILI yaz demitik. Ve formlde u ekilde olumutu;
=EER(E3>=50;BAARILI;BAARISIZ)
Dorudan BAARILI yazmak yerine yeniden bir mantksal snama yapmak istiyoruz dolaysyla;

EER(D3>=50;BAARILI;BAARISIZ
BAARILI yazmadan nce tekrar bir kontrol daha yapp final notunun da 50den byk olmasn
garanti altna alyoruz. Yeni formlmz;
=EER(E3>=50;EER(D3>=50;BAARILI;BAARISIZ);BAARISIZ)
eklinde olacaktr.
Eer formln yukardaki gibi modifiye etmek iin Seim mlecini F3 hcresinin zerine getirip
fonksiyon ekle dmesini tklayn. Eer_doruysa_deer yazan ksma final iin yapacamz mantksal
snamay yazp tamam tuuna basn.

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Artk sistemimiz tamamlanmtr. Formllerin dier derslere de uygulanmas iin baar notunu
hesapladmz ve mantksal snama yaptmz hcreleri seip kulpu ift tklayalm.

ift tklayn.

Ayn anda birden fazla artn kabul edildii durumlar test etmek iin daha kullanl yntemler de
mevcuttur. Bunlar EER formlne eklenen bileenler gibi dnmek yanl olmayacaktr. rneimizi
bir de bu komponentlerden VE balac ile yapalm. VE balac kullanldnda art kmesinin iinde yer
alanlarn tamamnn DORU sonucu vermesi gerekir.
Yazdmz eer formln aadaki gibi deitirin;
=EER(VE(D3>=50;E3>=50);BAARILI;BAARISIZ)
Ayn sonucu alacaksnz. Ve balacnn EER fonksiyonunun ilk ksmna yazldna dikkat edin.
Kullanm VE balacna benzeyen ama ok farkl sonu veren YADA balac da kullanldr. YADA
balacnda art kmesinin iinde bulunanlardan herhangi birisi doru sonucu veriyorsa sonu
dorudur.
=EER(YADA(D3>=50;E3>=50);BAARILI;BAARISIZ)
Formln yazdnzda formln BAARISIZ sonucunu verebilmesi iin mutlaka D3 VE E3
hcrelerindeki deerlerin her ikisinin de 50den kk olmas gerekir.
3.

Bir firma Mart.2012 boyunca aramba ve Cuma gnleri indirim gnleri uygulamaktadr.
Hangi tarihlerde indirim uygulayacan gsteren bir sistem oluturalm.

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

B3 hcresine 1 Mart 2012 tarihini yaznz ve kulptan tutup Mart aynn sonuna kadar
srkleyiniz.

Seim mlecini C3 hcresine getirdikten sonra lev Ekle dmesini tklayn. Tarih ve Saat
kategorisinin altnda yer alan HAFTANINGN formln bulup Tamam tuunu tklayn.

Seri_no yazan kutucua yazdmz 1 Mart 2012 tarihi gelecek ekilde ya B3 yazn ya da fare ile B3
hcresini tklayn. Forml sonucunun 5 olduunu greceksiniz.
10

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Kulpu ift tklayarak formln dier tarihler iin de uygulanmasn salayn.

Giri sekmesindeki Say Grubunda bulunan dmeler yardmyla 1 Mart 2012 tarihinin grnmn
Uzun Tarih formatna getirdiinizde bu tarihin haftann Perembe gnne denk geldiini greceksiniz.
HAFTANINGN formlyle bulduumuz 5 says Perembe gnn ifade ediyor. Dolaysyla firma
aramba ve Cuma gnleri indirim yaptna gre aradmz saylar 4 ve 6 olacaktr. D3 hcresine
aadaki forml girin;
=EER(YADA(C3=4;C3=6);NDRM,)
EER ifadelerinin iinde (trnak ap kapamak) hibir ey yapma ya da bo brak anlam
tamaktadr. lk tarihimiz 5 saysn dndrd iin forml yazdmz hcrede hibir ey
grntlenmeyecektir. Forml yazdmz hcrenin zerindeyken Kulpu ift tklayn. Mart ay iin
ndirim tarihlerini bulmu olursunuz. sterseniz artk C stununu gizleyebilirsiniz.

11

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

4. Girilen bir sayy yazyla yazdran bir sistem oluturalm. (rn: 985 girildiinde
DOKUZYZSEKSENBE yazmal)
Bu tr bir yapy oluturmak iin saylarn basamaklanmasndan faydalanacaz.
985 saysnn;
Yzler basamanda 9,
Onlar basamanda 8,
Birler basamanda 5 rakam bulunuyor. Biz bir sayy okurken ya da yazarken hangi basamakta hangi
rakam varsa ona gre davranmaktayz. ayet bir sayy basamaklarna ayrabilirsek ve hangi
basamakta olduuna gre yaz ile karln verdirebilirsek sorunu halledebiliriz.
lk adm olan bir sayy basamaklarna ayrmay grelim;
B2 hcresine 985 saysn girelim.

12

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Bir saynn en sandaki ilk basamak mutlaka birler basamadr. Birler basamandaki sayy almak
iin sonucu metin olacak bir fonksiyon kullanacaz. C3 hcresine aadaki fonksiyonu yazn;
=SADAN(B2;1)
Fonksiyonun iindeki 1 says sadan ka basamak alnacan gstermektedir. Eer burada 2 olmu
olsayd sonu 85 olacakt.

Sonu 5 says gibi grnse de aslnda buradaki bizim bildiimiz 5 says deildir. Unutulmamaldr ki
metinler iin kullanlan formller metin dndrrken, saylar iin kullanlanlar say, tarih iin
kullanlanlar da tarih dndrr. SADAN fonksiyonu metinler iin kullanlan bir fonksiyon olduu iin
bizim grdmz aslnda 5e benzeyen bir metindir. Bu nemlidir. nk fonksiyonlar iinde
metinlerin trnak () kullanlarak yazlmas gerekir. Aadaki forml C3 hcresine girin.
=EER(C2=5;BE;)

Enter tuuna bastnzda EER fonksiyonu yanl sonu dndrecek ve hcreye hibir ey
yazmayacaktr. Bunun sebebi yazdmz arttr. art ksmnda C2 hcresinin iindeki deerin 5
saysna eit olup olmadn test ediyoruz. Ancak C2 hcresindeki deer 5 says deil 5 saysna
benzeyen bir metindir. Bu sorunu iki ekilde halletmek mmkndr. lki yazdmz EER ifadesini u
ekilde deitirmektir;
=EER(C2=5;BE;)
Ya da trnakla uramak istemiyorsak birler basamandan skp aldmz deeri tekrar sayya
evirebiliriz. Bunun iin C2 hcresindeki SADAN fonksiyonunu modifiye etmeliyiz. C2 hcresindeki
forml u ekilde deitirin.
=SADAN(B2;1) formln,
=SAYIYAEVR(SADAN(B2;1))
Artk yazdmz EER forml trnak kullanmadan almaktadr.
13

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Birler basamandaki 5 saysn test edip BE yazdrdk. Ama orada 0dan 9a kadar deerler
bulunabilir. Bunun iin EER fonksiyonumuzu gelitirmeliyiz. Yeni EER formlmz u ekilde olmal;
=EER(C2=1;"BR";EER(C2=2;"K";EER(C2=3;"";EER(C2=4;"DRT";EER(C2=5;"BE";EER(C2=
6;"ALTI";EER(C2=7;"YED";EER(C2=8;"SEKZ";EER(C2=9;"DOKUZ";"")))))))))
i ie dokuz kez EER ifadesi kullandk. Bu forml Excele uygularken zorlanmanz ok doaldr.
Ancak dokuz farkl durumu imdilik bu ekilde test ettirebiliriz.
Dikkat ettiyseniz yazdmz Eerler iin 0 says iin herhangi bir test bulunmamaktadr. Aslnda sfr
iin sonuncu EER deki ii bo trnaklar kullanlmaktadr.
Ayn uygulamay onlar ve yzler basama iinde yapacaz. Onlar basama bir saynn en sandan
ikinci rakamdr. Dolaysyla birler basama iin yazdmz SADAN formln modifiye edeceiz. 985
saysnn sadan iki basaman;
=SADAN(B2;2)
Formlyle alrz. Ve sonu 85 olur.
Aldmz 85 saysnn soldan ilk basama bizim onlar basamanda aradmz 8 rakamdr.
Yeni formlmz D2 hcresine yazn;
=SOLDAN(SADAN(B2;2);1)

Bulduumuz 8 ifadesi say deil metindir. D2 hcresindeki verinin sayya evrilmesini salamak iin
forml aadaki gibi deitirin;
=SAYIYAEVR(SOLDAN(SADAN(B2;2);1))
14

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

D3 hcresine C3 hcresine yazdmza benzer EER fonksiyonu yazacaz. Hatta buraya yazdmz
fonksiyonu kopyalayp zerinde deiikli yapacaz. Seim Aracn C3 hcresinin zerine getirin,
kulptan tutup saa srkleyin.

Kulptan srkleyip braktnzda D3 hcresindeki SEKZ yazsnn belirdiini greceksiniz. imdi

buradaki EER ifadesinin iine girip sadece sonular ON, YRM,,DOKSAN eklinde deitirin.

Yeni oluan EER forml aadaki gibidir;

=EER(D2=1;"ON";EER(D2=2;"YRM";EER(D2=3;"OTUZ";EER(D2=4;"KIRK";EER(D2=5;"ELL";EE
R(D2=6;"ALTMI";EER(D2=7;"YETM";EER(D2=8;"SEKSEN";EER(D2=9;"DOKSAN";"")))))))))
Benzer ilemi yzler basama iin de yapacaz. Yzler basaman hesaplamak iin E2 hcresine
aadaki forml yazn;
=SAYIYAEVR(SOLDAN(SADAN(B2;3);1))
Formlde onlar basaman bulmak iin yazdmz formlle kk bir fark dnda tamamen ayndr.
Bu fark 2 saysnn 3 says ile deitirilmesinden ibarettir.
Onlar basaman yazyla ifade etmek iin kullandmz EER formln kulptan tutup E3 hcresine
kopyaladktan sonra, iindeki gerekli deiiklikleri yaparak aadaki EER formln elde edin.
=EER(E2=1;"YZ";EER(E2=2;"KYZ";EER(E2=3;"YZ";EER(E2=4;"DRTYZ";EER(E2=5;"BE
YZ";EER(E2=6;"ALTIYZ";EER(E2=7;"YEDYZ";EER(E2=8;"SEKZYZ";EER(E2=9;"DOKUZYZ";"
")))))))))
Excel sayfamzn grnm aadaki gibi olacaktr.

15

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Bulduumuz sonular birarada gsterebilirsek bir sonu alacaz bunun iin herhangi bir hcreyi
kullanabiliriz. B5 hcresini ele alalm ve bu hcreye aadaki forml yazalm;
=BRLETR(E3;D3;C3)

Kk bir hatay gidermek dnda hemen hemen tm iimiz bitti saylr. 985 saysnn bulunduu
hcreye 4 yazn;

Ayn sorun iki basamakl saylar iin de sz konusudur. imdi 59 says iin bir deneme yapn.

16

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Saynn basamak saysn test edip bunu mantksal snamaya tabi tutabiliriz. Bunu halletmek iin farkl
yaklamlarda bulunabiliriz. rnein bir say 9dan byk deilse tek basamakl saydr. Yine 99dan
byk deilse ift basamakl saydr. Bunu C2, D2 ve E2 hcrelerine ekleyeceimiz mantksal snama
formlleriyle belirtebiliriz. D2 hcresindeki bulunan;
=SAYIYAEVR(SOLDAN(SADAN(B2;2);1))
Formln,
=EER(B2>9; SAYIYAEVR(SOLDAN(SADAN(B2;2);1));)
eklinde yeniden dzenleyebiliriz. Ayn deiiklii yzler basaman hesaplamak iin kullandmz E2
hcresi iin de yapabiliriz;
=EER(B2>99; SAYIYAEVR(SOLDAN(SADAN(B2;3);1));)
Yaptmz bu deiiklikler onlar ve yzler basamann hesaplanaca durumu garanti altna
almaktadr. Bylece 1den 999a kadar olan tm saylar yazyla yazdran bir sistem hazrlam olduk.
Drt, be ve daha yksek basamakl saylar iin rnei kendiniz gelitirebilir ve rnei daha iyi
kavrayabilirsiniz.
5. Bir bankadan %1,72 faiz oranyla, 12 ay vadeli kredi ekilmek isteniyor. 15.000 TL iin
deme plan hazrlayalm.
rneimizde kullanacamz say var;
Faiz Oran: 0,0172
Vade: 12
Kredi: 15000
Bunlar aadaki gibi yeni bir Excel sayfasna giriniz.

17

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Excelde formlleri kolay yazmak ve anlamak iin hcre isimleri yerine kendi tanmladnz hcre
adlarn kullanabilirsiniz. C2, C3 ve C4 hcrelerine srasyla Kredi, Faiz ve Vade isimlerini vereceiz
bunun iin B2:C4 hcre erimini sein.

Srasyla FormllerSeimden Olutur komutunu verin.

Aadaki gibi bir iletiim penceresi grntlenecektir.

18

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Bu penceredeki Sol stun ifadesinin seili olmas, sa taraftaki hcrelerden her birinin sol taraftaki
hcrelerin iindeki metinler kullanlarak isimlendirilecei anlamn tamaktadr. Tamam dmesine
basn.
Hcrelerin ald isimleri grmek iin Ad Kutusunu kullann.

deme Plann vade 12 olduu iin oniki dnem zerinden hesaplayacaz. Dnemler iin bir stun
belirleyip 1den 12ye kadar dnemleri altna yazn. Taksit iin hemen sa taraftaki stunu belirleyin.

19

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

B7 hcresine finansal bir hesaplama yapacaz. DEVRESEL_DEME formln bulup buraya ilev ekle
dmesini kullanarak ekleyin ve forml iindeki gerekli alanlar aadaki gibi doldurun.

Sonucun negatif ktn farketmi olmalsnz. Yaptmz hesap gerei negatif kmaktadr. Hesabn
pozitife evrilmesi iin formln sonuna *-1 ifadesini ekleyin. (yani -1 ile arpn)
Yeni forml u ekilde olacaktr;
=DEVRESEL_DEME(Faiz;Vade;Kredi)*-1
Kulpu ift tklayarak tm dnemler iin taksit miktarnn hesaplanmasn salayn.

20

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Devresel demeli nakit kullanmlarnda her dneme den anapara demesi eit deildir. En az
anapara demesi ilk dnem, en fazla ana para demesi son dnem yaplmaktadr. Anlalaca gibi
faiz demesinde durum tam tersidir; ilk ay en fazla, son ay en dk faiz demesi gerekletirilir. Bu
durum zellikle kalan borcu hesaplamak iin nemlidir. rnein 7. Ayda kredi borcunu kapatmak iin
denecek paray hesaplamak iin kalan borcu toplamak hatal bir ilem olacaktr. Bunun yerine her ay
denen anaparay hesapladktan sonra kalan borcu bulmak gerekir.
C stununu kalan anapara borcunu hesaplamak iin kullanalm. Seim mlecini C7 hcresine
getirdikten sonra yine finansal bir fonksiyon olan ANA_PARA_DEMES ilevini ekleyin.

Aadaki gibi bir iletiim penceresi alacaktr. Gerekli verileri aadaki gibi doldurun.

21

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

kan sonu yine negatif olacaktr. -1 ile arparak sonucun pozitif kmasn salayn. Yeni forml
aadaki gibi olacaktr.
=ANA_PARA_DEMES(Faiz;A7;Vade;Kredi)*-1
Kulpu ift tklayarak her taksit dneminde ne kadarlk ana para demesi yapldn grn.

Ana Para stununu toplarsanz 15.000 sonucuna ulatnz grebilirsiniz. imdi her dnemde deme
gerekletirildiinde ne kadarlk bor kaldn hesaplayabiliriz. Bunun iin D stunu kullanacaz. lk
nce ilk deme dneminde kalan ana para borcumuzu hesaplamak iin D7 hcresine;
22

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

=kredi-C7
formln yazyoruz.

Bu ilem ilk dnem deme gerekletirildiinde kalan ana para borcumuzu gsterecektir. kinci
dnem iin formlmz D8 hcresine yazlacak ve u ekilde olacaktr;
=D7-C8

Yazdmz bu forml dier dnemler iin benzer ekilde yazlacandan Kulp Aracn kullanarak dier
dnemler iin de ayn hesab yapabiliriz.

23

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

deme plann hazrlam olduk. imdi birka dzenlemeyle deme plann daha anlalr hale
getirelim. rnein Kredi, Faiz ve Vade hcreleri iyi grnr hale getirmek iin aadakine benzer bir
ayarlama yapabiliriz.

24

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Kredi ve Faiz orann deitirdiinizde hesaplama otomatik olarak deiecektir. Ancak Vade saysn
deitirdiinizde Dnem, Ana Para ve Kalan ksmn deitirmeyi unutmayn.
imdi rneimizi biraz daha gelitirelim. Diyelim ki mteri 1394,12 TL yerine 1390,00 TL demek
istiyor. Bu durumda ne kadar kredi kullanabileceini soruyor. Bunun iin zel bir ara kullanacaz.
VeriDurum zmlemesiHedef Ara

Komutu verdiimizde aadaki gibi iletiim penceresi grntlenecektir.

25

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Bu penceredeki B7 hcresi taksit hesaplamalarn yaptmz herhangi bir hcre de olabilirdi. B7

hcresini (u anda deeri 1394,12 TL) 1390,00 TLye ayarlyoruz. Dolaysyla Sonu hcre: ifadesinin
karsna 1390 yazacaz. Bunu u ekilde dnebiliriz; B7 hcresindeki deeri 1390a ayarla. Ancak
bunu yapmak iin hangi hcreyi deitireceini de belirtmeliyiz. Tabi ki bu hcre kredi miktar olan C2
hcresidir. Ad kullandmz iin buraya C2 yerine kredi yazabiliyoruz.
Hedef Ara iletiim penceresinin son hali aadaki gibidir;

Tamam dmesine bastmzda Hedef Ara bir iletiim penceresi grntleyecektir;

Bu pencere ile bir zm bulunduunu anlamaktayz. Tamam dmesine bastmzda deme

planmz aadaki gibi deitiini ve alnabilecek yeni kredi miktarnn belirlendiini grmekteyiz.

26

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

6. Gelir fonksiyonu 8x ve maliyet fonksiyon x2-2x+7 olan bir rn iin baaba grafiini izelim
ve baaba noktalarn bulalm.
Baaba noktas, tm harcamalarn tam olarak karlanabildii ilk ve son noktadr. Bu noktada
herhangi bir kar ya da zarar yoktur. Bir baka bak asyla karn ya da zararn 0 olduu noktadr.
Kar fonksiyonu;
=RC
Kar = Gelir Haslat
eklinde hesaplanr;
Dolaysyla her birim rn iin kar fonksiyonu
= 8x (x^2-2x+7)dir.
On birimlik x rn iin aadaki tabloyu oluturun.

27

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

X stunu sein FormlSeimden Olutur dmesine basn

28

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Aadaki gibi bir iletiim penceresi grntlenecektir.

Bu pencereden en stteki satrn alt taraftaki hcrelerin ismi olaca anlalmaldr. Tamam
dmesine basn.
Gelir stunun ilk hcresine aadaki forml yazn;
= 8*x

Enter tuuna basn. Dier x deerleri iin ayn formln uygulanmas iin kulpun zerini ift
tklayn.

29

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Maliyet formln Maliyet balnn altna u ekilde girin

=x^2-2*x+7

Enter tuuna bastktan sonra, dier x deerlerinin hesaplanmas iin kulpun zerini ift tklayn.

30

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Baaba analizinde Gelir ve Maliyet arasndaki ilikiye baklr. Her ikisinin eit olduu (dengede
olduu) noktalar aranr. Marjinal maliyetler sz konusu olduu iin mutlaka iki baaba noktas
aranmaldr.
Grafik yardmyla baaba noktalarnn nerelerde olduunu kestirmek mmkndr. Gelir ve
Maliyet stunlarn sein Ekleizgiizgi komutunu vererek bir izgi grafik oluturun.

Grafik aadaki gibi olumutur.

31

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Grafii daha ayrntl olarak grmek iin Grafik Aralar ubuunda bulunan Grafii Ta ya da
farenin sa tuuyla grntlenen menden Grafii Ta komutunu verin.

Komutu verdikten sonra aadaki gibi bir iletiim penceresi grntlenir. Grntlenen bu
pencereden Yeni sayfa: seeneini iaretleyip Tamam dmesine basn.

32

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Grafiimiz tek bana grntlenmektedir. Buradaki Gelir ve Maliyet arasndaki ilikiye dikkat
edin, iki kesim noktas olduunu greceksiniz.

Bunlar bizim bulmaya altmz baaba noktalarnn yeridir. Birinci nokta 0 ile 1 arasnda bir
yerlerde iken, dier baaba noktas 9 ile 10 arasnda bir yerlerdedir.
Sayfa1 sekmesini tklayn. Gelir ve Maliyet arasnda Kar hesab yaparken kullandmz bir ilikiden
faydalanacaz.
Gelir ve Maliyet stunlarn sein FormllerSeimden Olutur komutunu verin

33

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Aadaki gibi bir iletiim penceresi grntlenecektir.

Tamam dmesine basn.

Maliyet stununun hemen yanna Kar/Zarar bal atn ve altna aadaki forml girin.
=Gelir-Maliyet

34

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Enter tuuna basn ve kulpu tklayarak tm x deerleri iin kar zarar hesabn gerekletirin.

Deerin negatif olmas zarar anlamna gelmektedir. Baaba noktalarn 0 - 1 retim dzeyi ile 9 10 retim dzeyleri arasnda aramamz gerektiini buradan da anlamaktayz.
Gelir ve Maliyet arasndaki ilikiyi ortaya koyan Kar fonksiyonu zerinde, bu iki unsurun dengeye
geldikleri noktalar bizim Baaba noktalarmzdr. Bunun iin Hedef Ara aracn kullanacaz. lk
baaba noktasn bulmak iin Seim Aracmz baaba noktasna en yakn deer olan E3
hcresinin zerindeyken VeriDurum zmlemesiHedef Ara komutunu verin.
35

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

E3 hcresini 0 yapan x deerini aryoruz. Sonu hcre ksmna elle 0 yazn. Deiecek hcre
ksmna gelip fareyle B3 hcresindeki x deerini sein. Tamam tuuna basn.

Tamam tuuna bastmzda aadaki gibi bir grnm ile karlaacaksnz.

Kar 0a ok yakn bir deerdir. Birinci baaba noktamz yaklak olarak 0,76 birimdir. Tamam
dmesine basn.
imdi ikinci baaba noktamz bulmak iin Seim imlecini E11 hcresine getirip VeriDurum
zmlemesiHedef Ara komutunu verin. Hedef Ara iletiim penceresinin aadaki gibi
olmasn salayp Tamam tuuna basn.

36

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Tamam tuuna bastnzda Baaba noktalarn da bulmu oluruz.

Tamam dmesine basn. rnekten de anlalaca gibi Gelir ve Maliyet arasnda yaplan bir
denge analizi olan baaba analizini Excelde yapmak kolaydr. Zor olan Maliyet fonksiyonunu
ortaya koymaktr. Bunun iin mutlaka Maliyet Muhasebesi konusunda uzmanlamak gerekir.
7. Aadaki tabloyu kullanarak otomatik szme ve PivotTable ilemleri gerekletirelim.

Yllar
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983

Enflasyon
9,5
17
15,5
21
26,9
11,4
17,3
28,5
53,6
75,1
90,3
34,1
27,4
28,1

BHz
4,8
7,3
9,6
5,1
3,7
6,3
9,3
3
1,4
-0,7
-2,3
5,3
3,7
4,6

Hkmet
Sleyman Demirel
Nihat Erim
Ferit Melen
Naim Talu
Blent Ecevit
Sadi Irmak
Sleyman Demirel
Sleyman Demirel
Blent Ulusu
Blent Ulusu
Blent Ulusu
Turgut zal
Turgut zal
Turgut zal
37

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011

46,4
41,7
27,5
39,3
60,8
65
49,6
52,6
61,1
58,4
74
136
90
90
58
64,9
54,9
56,1
29,7
18,4
15,4
7,7
9,7
8,4
10,1
6,5
6,4
10,5

7,8
4,5
7,5
9,3
1,5
0,9
9,7
0,3
5,9
6,8
0
-6
5,4
6
5
-3,4
6,8
-5,7
6,2
5,3
9,4
8,4
6,9
4,7
0,7
-4,7
8,9
4,5

Gkhan GVEN

Turgut zal
Turgut zal
Turgut zal
Turgut zal
Turgut zal
Yldrm Akbulut
Yldrm Akbulut
Mesut Ylmaz
Sleyman Demirel
Tansu iller
Tansu iller
Tansu iller
Mesut Ylmaz
Necmettin Erbakan
Mesut Ylmaz
Blent Ecevit
Blent Ecevit
Blent Ecevit
Abdullah GL
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN
Tayyip ERDOAN

Tabloyu bir Excel sayfasna girin.

38

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Seim mleci listenin iinde herhangi bir hcredeyken, VeriFiltre admlarn izleyin.

Tablo balklarnn hemen sanda aay gsteren bir ok belirecektir.

39

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Listenin en altndaki ilk bo satra gidip Yllar stunun altna aadaki forml yazn.
=ALTTOPLAM(2;B3:B44)
ALTTOPLAM fonksiyonu listeler iin kullanlan zel bir fonksiyondur. ki ksmdan oluur. Ksmlar
birbirinden noktal virgl ile ayrlr. lk ksma bu fonksiyon ile yaptrlmak istenen ilev says yazlr ve
bu ilev says aadaki tablodaki ilevlere karlk gelmektedir.

LEV SAYISI

LEV SAYISI

(Gizli Deerleri
Kapsar)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

(Gizli Deerleri
Yok Sayar)
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111

lev
ORTALAMA
BA_DE_SAY
BA_DE_DOLU_SAY
MAK
MN
ARPIM
STDSAPMA.S
STDSAPMA.P
TOPLA
VAR.S
VAR.P

Yazdmz ALTTOPLAM fonksiyonunda 2 ilevini kullandk. Bu ilev hcre saymak iin kullanlr. Yllar
iin yazdmz formln sonucu 42dir.

40

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

imdi Hkmet baln tklayn, nce Tmn Se onay kutusunu temizleyin ve daha sonra
Sleyman Demirel onay kutusunu iaretleyin. Tamam dmesine basn.

Yeni tablo aadaki gibi grntlenecektir.

41

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Yllar iin kullandmz ALTTOPLAM forml sonu olarak 4 saysn dndrecektir. nk filtre
kriterlerimize uyan drt yl sralanmtr.
Tabloyu eski haline getirmek iin Seim Arac listenin iinde herhangi bir yerdeyken, VeriTemizle
admlarn izleyin.

Enflasyon stununun altna aadaki forml yazn. Bu forml ortalama enflasyon orann hesaplar.
(Fonksiyonun ilk ksmndaki 1 saysna dikkat edin.)
=ALTTOPLAM(1;C3:C44)
Bhz stununun altna aadaki forml yazn;
=ALTTOPLAM(1;D3:D44)
Aadaki gibi bir sonu elde edeceksiniz.

eitli filtre seimleri yaparak formllerin ne ekilde altn test edin.

42

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Tablo eklinde verilmi verileri analiz etmenin bir dier yolu da PivotTable ve PivotChart kullanmaktr.
Listedeki filtreyi kaldrn. ( VeriFiltre admlarn izleyin)
Seim mleci listenin iinde herhangi bir hcredeyken srasyla EklePivotTable admlarn izleyin.

Tablo seilecek ve aadaki iletiim penceresi grntlenecektir.

PivotTable raporunun yerletirilmesini istediiniz yeri sein ksmnda Yeni alma Sayfasnn seili
olduundan emin olun. Tamam dmesine basn.
43

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Sa tarafta yeni bir pencere almtr. Buradan rapor oluturmak iin kullanacamz ayarlamalar
yapacaz.
Sa taraftaki penceredeki tm alanlar (Yllar, Enflasyon, BHz, Hkmet) sein. Aadaki gibi bir rapor
oluturmu olacaksnz.

44

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Rapor herhangi bir ayarlama yapmadmz iin anlaml deildir. imdi sa taraftaki pencereyi
kullanarak baz ayarlamalar yapalm. Sa taraftaki pencerenin altnda drt blme greceksiniz.

45

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Deerler Penceresindeki Toplam Yllarn zerini tklayn. Alan menden Deer Alan Ayarlar
komutunu verin.

46

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

Aadaki gibi bir pencere grntlenecektir.

Yllarn toplanmasnn sebebi hesaplama trnn Toplam olarak seilmesidir. Deer alann zetle
penceresindeki seeneklerin ALTTOPLAM formlndeki seeneklere benzerliine dikkat edin.
Buradan Say seeneini seip Tamam dmesine basn.

47

Bilgisayar Kullanm II Ders Notu

Gkhan GVEN

PivotTable aadaki gibi deiecektir.

Enflasyon ve BHz balklar iin Ortalama seimini yapmak iin ayn admlar izleyin.

48