You are on page 1of 26

ICS 91.

220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Ön söz
Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 12629-1 (2000) standardı esas alınarak, TSE Maden
Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 22 Ocak 2002 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

İçindekiler

0 Giriş ................................................................................................................................................. 1
1 Kapsam ........................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .................................................................................. 1
3 Tarifler ............................................................................................................................................. 4
3.1 Mâmul ....................................................................................................................................... 4
3.2 Kalıp .......................................................................................................................................... 5
3.3 Malzeme.................................................................................................................................... 5
3.4 Karışım ...................................................................................................................................... 5
3.5 Taze, katılaşmamış mâmul ....................................................................................................... 5
3.6 Titreşim ..................................................................................................................................... 5
3.7 Sıkıştırma .................................................................................................................................. 5
3.8 Kompaksiyon............................................................................................................................. 5
3.9 Entegre taşıma sistemi ............................................................................................................. 5
4 Önemli tehlikeler listesi ................................................................................................................. 6
4.1 Mekanik tehlikeler ..................................................................................................................... 6
4.2 Elektriksel tehlikeler .................................................................................................................. 6
4.3 Gürültüden kaynaklanan tehlikeler............................................................................................ 6
4.4 Malzeme ve mâmullerden kaynaklanan tehlikeler .................................................................... 6
4.5 Ergonomik prensiplere uyulmamasından kaynaklanan tehlikeler............................................. 6
4.6 Enerji besleme hatalarından kaynaklanan tehlikeler ................................................................ 6
5 Güvenlik kuralları ve/veya tedbirleri............................................................................................. 6
5.1 Güç aktarma sistemindeki hareketli kısımlar ............................................................................ 7
5.2 Çalışma prosesindeki hareketli kısımlar ................................................................................... 7
5.3 Aletlerin ayar değişiklikleri ve makina bakım işlemleri .............................................................. 7
5.4 Kumanda ağları yoluyla güvenlik işlevlerinin uygulanması....................................................... 8
5.5 Uyarı donanımı.......................................................................................................................... 9
5.6 Elektrik donanımı ...................................................................................................................... 9
5.7 Gürültü ...................................................................................................................................... 9
5.8 Malzemeler ve mamuller ........................................................................................................... 9
5.9 Ergonomik tasarım .................................................................................................................. 10
5.10 Hidrolik ve pnömatik donanım ............................................................................................. 10
5.11 Makinaya entegre edilmiş taşıma sistemleri ....................................................................... 10
5.12 Bağımsız seyyar makinalar için ilâve özellikler ................................................................... 10
6 Güvenlik tedbirlerinin ve/veya hükümlerinin doğrulanması.................................................... 10
7 Kullanım bilgileri .......................................................................................................................... 12
7.1 Güvenlik sistemleri .................................................................................................................. 12
7.2 Ara birim .................................................................................................................................. 12
7.3 Yedek parçalar ........................................................................................................................ 12
7.4 Gürültü .................................................................................................................................... 12
7.5 Erişim ...................................................................................................................................... 12
7.6 Depolama................................................................................................................................ 12
7.7 Yağlar ...................................................................................................................................... 12
8 İşaretleme...................................................................................................................................... 12
Ek A....................................................................................................................................................... 14
(Bilgi için) ............................................................................................................................................. 14
Beton ve kalsiyum silikattan yapı malzemeleri imâl eden makinalara örnekler ........................... 14
Ek B....................................................................................................................................................... 16
(Bilgi için) ............................................................................................................................................. 16
Koruma örnekleri................................................................................................................................. 16
B.3 Madde 5.2.2’ye göre hassas kumanda tertibatlı koruma örneği ............................................. 17
B.4 Madde 5.2.2 ve Madde 5.11.1’e göre ara kilitlemeli koruyuculu ve hassas kumanda tertibatlı
koruma örneği .................................................................................................................................... 17
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

B.5 Madde 5.3.3’e göre koruma örneği ......................................................................................... 18


B.6 Madde 5.3.4’e göre koruma örneği ......................................................................................... 19
B.7 Madde 5.3.5’e göre koruma örneği ......................................................................................... 20
Ek ZA..................................................................................................................................................... 21
(Bilgi için) ............................................................................................................................................. 21
Bu standardın AB Direktiflerinin temel şartları ve diğer hükümleriyle ilgili maddeleri................ 21
Kaynaklar.............................................................................................................................................. 22
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Beton ve kalsiyum silikattan yapı malzemeleri imâl eden makinalar -


Güvenlik - Bölüm 1: Genel kurallar

0 Giriş
Bu standard, EN 1070’te belirtildiği gibi C tipi bir standarddır.

İlgili makinalar ve bu makinalarla ilişkili tehlikeler, tehlikelere yol açan durumlar ve olaylar, bu
standardın kapsamına girer.

Bu C tipi standardın hükümlerinin, A tipi veya B tipi standardların hükümlerinden farklı olması halinde,
C tipi standard hükümlerine göre tasarımlanan ve imâl edilen makinalar için, bu C tipi standard
hükümleri, diğer standardların hükümlerinin yerini alır.

Yukarıda belirtilen standardlara, gerekli yerlerde atıfta bulunulmuştur.

1 Kapsam
1.1 Bu standard, örnekleri Ek A’da liste olarak verilen, beton ve/veya kalsiyum silikattan yapı
malzemeleri imâl eden makinalara uygulanır. Bu standard, bu makinaların tasarımı, çalıştırılması ve
bakımı ile ilgili kavramları ve genel özellikleri verir.

1.2 Bu standard, Madde 4’te bir listesi verilen, beton ve kalsiyum silikattan yapı malzemeleri imâl
eden makinaların (ara birimler de dahil) imalâtçı veya onun yetkili kıldığı temsilcisi tarafından verilen
şartnamelere uygun olarak çalıştırılması ve bakımlarının yapılması sırasında meydana gelebilecek
tehlike ve hasarları kapsar.

prEN 12629’un ikinci ilâ sekizinci bölümleri, ilâve özel şartları ihtiva etmektedir ve bu nedenle bu
standardla beraber uygulanmalıdır.

1.3 Beton ve/veya kalsiyum-silikat karışımının hazırlanması ve karıştırıcıdan imalât tesisine


taşınması, bu standardın kapsamında değildir (prEN 12151:1995). Entegre taşıma sistemleri hariç,
şekillendirilmiş ürünlerin taşınması, bu standardın kapsamı dışındadır.

1.4 Mekanik, elektrik, pnömatik, hidrolik veya diğer bütün makina donanımıyla ilişkili tehlikeler ve
genel kullanımla ilgili standardlarda (tip A, tip B1 ve tip B2 standardlar) belirtilen tehlikeler, bu
standardın kapsamında değildir.

1.5 Bu standard taslağının hazırlandığı sırada, prEN 12629’un ikinci ilâ sekizinci bölümleri için
makina gürültü deney kodu, Madde 5.7.2 ve Madde 7.4.2’de belirtilen şartları yerine getirecek şekilde
hazır hale getirilememiştir. Bunlar hazırlandığında, bu standardlara eklenecektir.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar


Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf
yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir.
Tarih belirtilen atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil
veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin
belirtilmemesi halinde en son baskısı kullanılır.

1
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

1)
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 292-1 Safety of machinery - Basic TS EN 292-1 Makinelerde Güvenlik - Tasarım İçin
concepts - General principles for Temel Kavramlar - Genel Prensipler -
design - Part 1: Basic terminology, Bölüm 1:Temel Terimler
methodology
EN 292-2 Safety of machinery - Basic TS EN 292-2 Makinalarda Güvenlik -Tasarım İçin
concepts - General principles for Temel Kavramlar - Genel Prensipler -
design - Part 2: Technical principles Bölüm 2: Teknik Prensipler ve
and specifications Özellikler
EN 294 Safety of machinery - Safety TS EN 294 Makinelerde Güvenlik - El ve Kolların
distances to prevent danger zones Tehlikeli Bölgelere Erişmesine Karşı
being reached by the upper limbs Güvenlik Mesafeleri
EN 349 Safety of machinery - Minimum TS EN 349 Makinelerde Güvenlik - İnsan
gaps to avoid crushing of parts of Vücudunun Kısımlarının Ezilme
the human body Tehlikesinden Kaçınmak İçin En Az
Aralıklar
EN 418 Safety of machinery - Emergency TS EN 418 Makinelerde Güvenlik - Acil
stop equipment - Functional Durumlarda Durdurma Teçhizatı -
aspects - Principles for design Fonksiyonel Özellikler ve Tasarım
Prensipleri (Tadil : AMD1:1997-07 )
EN 457 Safety of machinery - Auditory TS EN 457 Makinelerde Güvenlik - Sesli Tehlike
danger signals - General Sinyalleri - Genel Kurallar, Tasarım
requirements, design and testing ve Deney Metotları
EN 547-1 Safety of machinery - Human body TS EN 547-1 Makinelerde Güvenlik - İnsan
measurements - Part 1: Principles Vücudu Ölçüleri - Bölüm 1: Vücudun
for determining the dimensions Tamamının Makinelere Ulaşması
required for openings for whole Amacıyla Açıklıkların Gereken
body access into machinery Boyutlarının Tayini İçin Prensipler
EN 547-2 Safety of machinery - Human body TS EN 547-2 Makinelerde Güvenlik - İnsan
measurements - Part 2: Principles Vücudu Ölçümleri - Bölüm 2: Giriş
for determining the dimensions Açıklıkları İçin Gerekli Boyutların
required for access openings Belirlenmesine Ait Kurallar
EN 547-3 Safety of machinery - Human body TS EN 547-3 Makinelerde Güvenlik - İnsan
measurements - Part 3: Vücudunun Ölçülmesi -
Anthropometric data Antropometrik Veriler
EN 574 Safety of machinery - Two hand TS 11901 Makinelerde Güvenlik - İki El
control devices - Functional Kumanda Tertibatı
aspects - Principles for design
EN 614-1 Safety of machinery - Ergonomic - -
design principles - Part 1:
Terminology and general principles
EN 626-1 Safety of machinery - Reduction of TS EN 626-1 Makinelerde Güvenlik - Makinelerden
risks health from hazardous Yayılan Tehlikeli Maddelerin Sağlığa
substances emitted by machinery - Zararlı Olma Rizikolarının Azaltılması
Part 1: Principles and specifications - Bölüm 1: Makine İmalâtçıları İçin
for machinery manufacturers Prensipler ve Özellikler
EN 811 Safety of machinery - Safety TS 11854 Makinelerde Güvenlik - Ayak ve
distances to prevent danger zones Bacakların Tehlikeli Bölgelere
being reached by the lower limbs Erişmesine Karşı Güvenlik
Mesafeleri
EN 894-1 Safety of machinery - Ergonomic TS EN 894-1 Makinelerde Güvenlik - Göstergelerin
requirements for the design of ve Kumanda Tahrik Tertibatının
displays and control actuators - Tasarımı İçin Ergonomik Kurallar -
Part 1: General principles for Bölüm 1: Gösterge ve Kumanda
human interactions with displays Tahrik Tertibatı İle İnsan Arasındaki
and control actuators Etkileşim İçin Genel Esaslar

1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı, 3. ve 4. kolonda verilmiştir.

2
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

1)
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 894-2 Safety of machinery - Ergonomic TS EN 894-2 Makinelerde Güvenlik - Göstergelerin
requirements for the design of ve Kumanda Tahrik Tertibatının
displays and control actuators - Tasarımı İçin Ergonomik Kurallar -
Part 2: Displays Bölüm 2: Göstergeler
EN 894-3 Safety of machinery - Ergonomic TS prEN 894-3 Makinelerde Güvenlik - Göstergelerin
requirements for the design of ve Kumanda Tahrik Tertibatının
displays and control actuators - Tasarımı İçin Ergonomik Kurallar -
Part 3: Control actuators Bölüm 3: Kumanda Tahrik Tertibatı
EN 953 Safety of machinery - Guards - TS EN 953 Makinelerde Güvenlik - Koruyucular -
General requirements for the Sabit ve Hareketli Koruyucuların
design and construction of fixed Tasarımı ve Yapımı İçin Genel
and movable guards Özellikler
EN 954-1 Safety of machinery - Safety- TS EN 954-1 Makinelerde Güvenlik - Kumanda
related parts and control systems Sistemlerinin Güvenlikle İlgili
- Part 1: General principles for Kısımları- Bölüm 1: Tasarım İçin
design Genel Kurallar
EN 982 Safety of machinery - Safety- TS prEN 982 Makinelerde Güvenlik - Akışkan Güç
requirements for fluid power Sistemleri ve Elemanları Güvenlik
systems and their components - Kuralları - Hidrolik
Hydraulics
EN 983 Safety of machinery - Safety- TS EN 983 Makinelerde Güvenlik - Akışkan Güç
requirements for fluid power Sistemleri ve Bileşenleri İçin
systems and their components - Güvenlik Kuralları - Pnomatik
Pneumatics
EN 999 Safety of machinery - The TS EN 999 Makinelerde Güvenlik - El, Kol
positioning of protective equipment Hızları - Koruyucu Donatıların Tertibi
in respects of approach speeds of İçin Vücut Elemanlarının Yaklaşık
parts of the human body Olarak Hızları
EN 1037 Safety of machinery - Prevention of TS EN 1037 Makinelerde Güvenlik - Beklenmeyen
unexpected start-up Çalışmanın Önlenmesi
EN 1070 Safety of machinery - Terminology TS ENV 1070 Makinelerde Güvenlik - Terimler
EN 1088 Safety of machinery - Interlocking TS EN 1088 Makinelerde Güvenlik - Koruyucular
devices associated with guards - ile Beraber olan Ara Kilitleme
Principles for design and selection Tertibatları - Tasarım ve Seçim İçin
Prensipler
prEN 12437-1
2) Safety of machinery - Permanent - -
means of access to machines and
industrial plants - Part 1: Choice of
a fixed means of access between
two levels
prEN 12437-2
2) Safety of machinery - Permanent - -
means of access to machines and
industrial plants - Part 2: Working
platforms and walkways
prEN 12437-3
2) Safety of machinery - Permanent - -
means of access to machines and
industrial plants - Part 3: Stairways,
stepladders and guard-rails
prEN 12437-4
2) Safety of machinery - Permanent - -
means of access to machines and
industrial plants - Part 4: Fixed
ladders

2)
TSE Notu: prEN 12437 serisi iptal edilmiş ve yerine prEN 14122 serisi geçmiştir.

3
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

1)
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 60204-1 Safety of machinery - Electrical TS 10316 EN Makinelerde Güvenlik - Makinelerin
equipment of machines - Part 1: 60204-1 Elektrik Donanımı - Bölüm 1 - Genel
General requirements (IEC 60204- Kurallar
1:1997)
EN 61310-1 Safety of machinery - Indicating, - -
marking and actuation - Part 1:
Requirements for visual, auditory
and tactile signals (IEC 61310-1:
1995)
EN 61496-1 Safety of machinery - Electro- TS EN 61496-1 Makinelerde Güvenlik - Elektriğe
sensitive protective equipment - Duyarlı Koruyucu Donanım -
Part 1: General requirements and Bölüm 1: Genel Kurallar ve Deneyler
tests (IEC 61496-1:1997)
EN ISO 3746 Acoustics - Determination of sound TS 8958 EN Akustik-Ses Basıncı Kullanarak,
power levels of noise sources using ISO 3746 Gürültü Kaynaklarının Ses Güç
sound pressure - Survey method Seviyelerinin Tayini - Bir Yansıtma
using an enveloping measurement Düzlemi
surface over a reflecting plane (ISO
3746:1995)
EN ISO 11204 Acoustics - Noise emitted by TS EN ISO Akustik - Makina ve Donanımlardan
machinery and equipment - 11204 Yayılan Gürültü - Bir İş Mahallinde ve
Measurement of emission sound Belirtilen Diğer Konumlarda Yayılan
pressure levels at a work station Ses Basınç Seviyelerinin Ölçülmesi -
and at other specified positions - Çevresel Düzeltmeler Gerektiren
Method requiring environmental Metot
corrections (ISO 11204:1995)
EN ISO Acoustics - Recommended practice TS EN ISO Akustik - Düşük Gürültülü Makine ve
11688-1 for the design of low-noise 11688-1 Donanımının Tasarımına Ait Tavsiye
machinery and equipment - Part 1: Edilen Uygulama - Bölüm 1:
Planning (ISO/TR 11688-1:1995) Planlama

3 Tarifler
Bu standardın amaçları bakımından, EN 1070’te belirtilen tarifler geçerlidir.

prEN 12629 serisi için özel olarak ihtiyaç duyulan ilâve tarifler, aşağıda verilmiştir:

3.1 Mâmul
Beton veya kalsiyum silikattan imâl edilen yapı malzemesi.

3.1.1 Blok
Beton veya kalsiyum silikattan imâl edilen genellikle kübik malzeme. Bu malzeme, yapı inşaatında
kullanılır; dolu veya boşluklu olabilir.

3.1.2 Beton bordür birimi


- Fiziksel veya görsel meyil veya sınır sağlanması,
- Gerek tek başına, gerekse diğer birimlerle birlikte drenaj kanallarının oluşturulması ve
- Farklı trafik türlerine maruz kalacak yüzeyler arasında ayırımın sağlanması

için aynı veya farklı seviyedeki yüzeylerin birbirinden ayırılması amacıyla imâl edilen, hazır beton
birimi (prEN 1340:1993).

3.1.3 Beton döşeme taşı


- Uzunluğu 1 m’den büyük olmayan,
- Uzunluğun kalınlığa bölünmesiyle elde edilen değer dörtten büyük olan

ve kaplama malzemesi olarak kullanılan hazır beton birimi.

4
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

3.1.4 Eleman
Bina inşaatında kullanılan, kalsiyum silikattan imâl edilen ve blok veya briketten daha büyük ve
genellikle kübik malzeme.

3.1.5 Yapı elemanı


Bina, köprü ve yol inşaatında kullanılan, donatılı veya donatısız olarak beton veya kalsiyum silikattan
imâl edilen, genellikle büyük boyutlu malzeme.

3.1.6 Çatı veya duvar kaplaması


Çatı ve duvar yüzeylerine haricî olarak uygulanan ince beton plâka.

3.1.7 Büz (boru)


Sıvıların taşınması amacıyla betondan imâl edilen silindirik veya kübik içi boş mâmul.

3.1.8 Öngerilmeli beton malzeme


Ön gerilmeli elemanların birleştirilmesinden elde edilen, öngerilmeli beton malzeme.

3.1.9 Donatılı beton malzeme


Gerilmesiz elemanların birleştirilmesinden elde edilen, donatılı beton malzeme.

3.2 Kalıp
Bir mâmulün şekillendirilmesi, yapılması veya preslenmesi için kullanılan donanım.

3.3 Malzeme

3.3.1 Beton
Agrega, çimento ve su karışımına, muhtemel diğer karışımlar ve katkı malzemesi ilâve edilmesi
suretiyle imâl edilen ve prizlenerek katılaşmış kütle oluşturan bileşim.

3.3.2 Kalsiyum silikat


Kireç ve doğal silisli malzemelere (meselâ kum, kırılmış veya kırılmamış silisli çakıl veya kaya
parçası), muhtemel katkı malzemelerinin ilâve edilmesi suretiyle imâl edilen ve basınç altındaki
buharın hareketiyle prizlenerek katı kütle oluşturan bileşim.

3.4 Karışım
İmalât makinalarını besleyen ve henüz prizlenmemiş taze beton veya kalsiyum silikat.

3.5 Taze, katılaşmamış mâmul


Şekillendirilmiş, sıkıştırılmış veya suyu alınmış, ancak sertleştirme işlemine tâbi tutulmamış malzeme.

3.6 Titreşim
Karışımın kalıba akmasını temin etmek için tanelerin sırasıyla zıt yönlerde hareket etmesini sağlayan
fiziksel olay.

3.7 Sıkıştırma
Kalıp içerisindeki karışımın yüzeyine kuvvet uygulanması.

3.8 Kompaksiyon
Kalıp içerisindeki karışıma, titreşim, darbe, baskı ve/veya vakum uygulanması.

3.9 Entegre taşıma sistemi


Taze, katılaşmamış mâmulün imalât noktasından taşıma donanımına götürülmesinde kullanılan ve
imalât hattının entegre bir parçası olan donanım.

5
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

4 Önemli tehlikeler listesi


Standardın bu maddesi, bu standardın kapsamındaki makinalar için yapılan risk değerlendirmeleri
sonucunda önemli olduğu ortaya çıkan ve bu riskin ortadan kaldırılmasını veya azaltılmasını gerekli
kılan bütün tehlikeleri ihtiva etmektedir.

Not - Bu standard, beton ve kalsiyum silikattan yapı malzemeleri imâl eden çok sayıda farklı tip
makinaları kapsar. Bu nedenle, aşağıdaki şartlar genel bir risk değerlendirmesine tekabül
eder. İmalâtçı, belirli bir makinayı tasarımlarken, bu makinanın farklı veya ilâve riskler
oluşturmayacağını temin etmek ve yeterli koruyucu tedbirleri almak için bir risk
değerlendirmesi yapmalıdır.
Belirlenen tehlikeler ile özel tehlikelere ilişkin detaylı açıklamalar, prEN 12629’un ikinci ilâ sekizinci
bölümlerinde bulunmaktadır.

4.1 Mekanik tehlikeler


Mâmullerin veya makinaların hareketli kısımlarının sebep olduğu mekanik tehlikeler, aşağıda
belirtilmiştir:

4.1.1 Kırma tehlikesi

4.1.2 Ezilme tehlikesi

4.1.3 Kesme veya parçalanma tehlikesi

4.1.4 Sarma tehlikesi

4.1.5 Kapma veya tutulma tehlikesi

4.1.6 Çarpma tehlikesi

4.1.7 Yüksek basınçlı fırlama tehlikesi

4.1.8 Kayma, takılma veya düşme tehlikeleri

4.2 Elektriksel tehlikeler

4.3 Gürültüden kaynaklanan tehlikeler

4.4 Malzeme ve mâmullerden kaynaklanan tehlikeler

4.5 Ergonomik prensiplere uyulmamasından kaynaklanan tehlikeler

4.6 Enerji besleme hatalarından kaynaklanan tehlikeler

5 Güvenlik kuralları ve/veya tedbirleri


Makinalar, bu standardın kapsamadığı önemli olmayan diğer tehlikeler için, bu maddede belirtilen
güvenlik tedbirlerine ve/veya teknik hükümlere ve ilâve olarak EN 292-1 ve EN 292-2’ye uygun
olmalıdır.

Koruyucuların tasarımı için, EN 953’ün ilgili maddeleri dikkate alınmalıdır. Koruyucular, buna ilâve
olarak, EN 294, EN 349 ve EN 811’te belirtilen şartlar dikkate alınarak, tehlikeli seyyar ünitelere
mümkün olduğunca yakın monte edilmelidir.

Not 1 - Bu maddede belirtilen koruyucu cihaz ve malzemeler için, EN 1088 Madde 7’de açıklanan
kriterler dikkate alınmıştır.

Not 2 - Tehlikeli kısımlarla temasın önlenmesiyle ilgili bazı koruma örnekleri, Ek B’de açıklanmıştır.

6
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Çalışmanın gözlenmesinin gerekli olduğu durumlarda, koruyucular, ızgara, şeffaf malzeme, elektriğe
duyarlı cihazlar vb. kullanılmak suretiyle görünürlüğü sağlayacak şekilde tasarımlanmalıdır.

Elektriğe duyarlı koruyucu cihazlar kullanılıyorsa, EN 61496-1 Madde 4.2.2’de açıklanan şartlar
tamamen yerine getirilmelidir.

Koruyucular, mümkün olduğunca gürültü engelleme tertibatından ayrı olmalıdır. Ancak, koruyucu ile
makinanın tehlike arz eden hareketli kısımları (EN 294, Çizelge 5) arasında bir kişinin durabilmesinin
mümkün olmaması ve ayarlama, kalıp değiştirme, temizleme ve bakım işlerinin kolaylıkla ve emniyetli
bir şekilde yapılabilmesi halinde (EN 614-1), bu koruyucular ve gürültü engelleme tertibatı
birleştirilebilir. Gerektiğinde, ilâve şartlar, prEN 12629’un ikinci ilâ sekizinci bölümlerinde açıklanmıştır

Bir B tipi standardın uygulanması gerektiğinde, imalâtçı söz konusu bu standardda belirtilen şartlar için
yeterli bir risk değerlendirmesi yapmalıdır.
5.1 Güç aktarma sistemindeki hareketli kısımlar

5.1.1 Makinanın çalışması esnasında erişilmesine gerek olmayan hareketli kısımlar, EN 953 Madde
3.2’ye uygun olarak sabit koruyucularla korunmalıdır (Madde B.1).

5.1.2 Güç aktarma sistemindeki hareketli kısımlara erişim sıklığının haftada bir defadan fazla
olmaması ve işin enerji beslemesi olmaksızın yapılabilmesi halinde, EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit
koruyucular, EN 953 Madde 3.5’e göre yerleştirilmelidir (Madde B.2).

5.1.3 Madde 5.1.2’ye göre erişim sıklığının haftada bir defayı geçmesi veya işin enerji beslemesi
olmaksızın yapılamaması halinde, devreleri EN 954-1 Kategori 3’e uygun olan ara kilitlemeli
koruyucular kullanılmalıdır (Madde B.2).

5.1.4 Tehlikeli bölgeye erişim için gereken sürenin, makina durdurulduktan sonra, makinanın
hareketli kısmının harekete devam ettiği süreden az olması halinde, EN 953 Madde 3.6’ya uygun
koruyucu kilitleme sistemiyle donatılmış ara kilitlemeli koruyucular kullanılmalıdır.

5.2 Çalışma prosesindeki hareketli kısımlar

5.2.1 Çalışma prosesinde yer alan ve çalışma esnasında erişimin gerekli olmadığı hareketli
kısımlar, EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucular tarafından korunmalıdır (Madde B.1).

5.2.2 Tehlikeli bölgelerdeki çalışmanın haftada bir defadan fazla yapılması gerekli olduğunda,
devreleri EN 954-1’e uygun olan (meselâ EN 1088 Madde 6.2.2’ye uygun iki adet mekanik kumandaya
sahip) ve EN 953 Madde 3.3’e uygun ara kilitlemeli koruyucular kullanılmalıdır.

EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas kumanda tertibatlarının seçilmesi halinde, bu araçlar EN 61496-
1’de belirtilen şartları sağlamalı ve üstte açıklandığı gibi eşit bir entegrasyon seviyesine sahip olmalıdır
(Madde B.2, Madde B.3, Madde B.4).

5.2.3 Çalışmalar, kazara düşebilecek asılı kısımların altında yapılıyorsa, EN 292-1 Madde 3.23.6’ya
uygun olarak, hareketli kısımlara erişim yapıldığında devreye giren, bağımsız tutucu cihazlar
bulundurulmalıdır. Tutucu cihazın devreye girdiğini gösteren bir donanım söz konusu yerde mevcut
olmalıdır. Ayrıca, cihaz devrede olduğu sürece makinanın tekrar çalıştırılması mümkün olmamalıdır.

İmalât sürecinin bir parçası olarak, asılı haldeki kısımların altına erişilmesi gerektiğinde, tutucu cihaz
otomatik olarak devreye girmelidir.

5.2.4 Hareketli kısımlar durdurulmadan tehlike bölgesine girilmesi mümkünse, EN 953 Madde 3.6’ya
uygun koruyucu kilitleme sistemiyle donatılmış ara kilitlemeli koruyucular kullanılmalıdır.

5.3 Aletlerin ayar değişiklikleri ve makina bakım işlemleri

5.3.1 Makinalar, alet ayar işlemleri ve makina bakım işleri, makinaların enerji beslemesi
kesilmeksizin ve birikmiş enerji dağıtılmaksızın yürütülecek şekilde imâl edilmelidir (Madde 5.10).

7
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

5.3.2 Makinaların enerjisi kesildiğinde, Madde 5.3.1’de açıklanan işlemler yürütülemiyorsa, Madde
5.2.2’de açıklandığı gibi, hareketli kısımlara koruyucu cihazlar monte edilmelidir.

5.3.3 Makinaların enerji beslemesi kesildiğinde, Madde 5.3.1’de açıklanan işlemler yürütülemiyorsa
ve koruyucu cihazlar Madde 5.2.2’e uygun olarak monte edilemiyorsa, EN 292-2 Madde 3.7.10’a
uygun bir kumanda modu bulundurulmalıdır. Bu durumda, hareketli kısımlar, ana kumanda panelinden
net olarak görülebilmelidir (Madde B.5).

5.3.4 Madde 5.3.3’e göre hareketli kısımlar, ana kumanda panelinden net olarak görülemiyorsa, bu
kısımların görülmesini sağlayan ve bunları durdurabilen bir lokal kumanda paneli, tehlike bölgesinin
dışına monte edilmelidir (Madde B.6 ve EN 292-2 Madde 3.7.8).

Lokal kumanda paneli, EN 292-2 Madde 3.7.9’a göre bir anahtar seçmek suretiyle faâl hale
getirilmelidir.

5.3.5 Madde 5.3.4’e ilâve olarak, tehlikeli bölgelerde yürütülmesi gereken işlemler, lokal kumanda
panelinden net olarak görülemiyorsa, sadece tehlike bölgesi dışında faâl hale getirilebilen bir kumanda
cihazı EN 292-2 Madde 3.7.9 ve Madde 3.7.10’a uygun olarak tehlike bölgesine erişimi sağlayan
kısımlara yerleştirilmelidir (EN 294).

Bu ilâve kumanda cihazı, işlem tamamlandıktan sonra makinanın tekrar çalıştırılmasını sağlar. Tehlike
bölgesinden ayrılmayı takiben, ana kumanda panelinde çalıştırma emri verilir (Madde B.7)

Not - Kullanılması gereken cihaz örnekleri aşağıda verilmiştir:

− Hassas kumanda tertibatı: Madde 5.2.2’ye uygun olarak, ilgili tehlike bölgesine mümkün
olduğunca yakın yerleştirilmelidir. Operatör, durdurma ve/veya bir konumda tutma ile ilgili
kumanda devresi dahilinde, bu bölgenin hareketli kısımlarına öncelik vererek, yeniden çalıştırma
emrini, tehlike bölgesi terk edildikten sonra bölgenin dışından verir (Madde B.7).

− Zaman sınırlı sıralama tertibatı: Tehlike bölgesi içine yerleştirilmiş kumanda sisteminin faâl hale
getirilmesi ve koruyucuların yerleştirilmesinden sonra, sadece tehlike bölgesi dışında faâl hale
getirilebilen ve makinanın tekrar çalıştırılmasını sağlayan bir zaman sınırlı sıralama tertibatı
bulundurulmalıdır (Madde B.7).

− Tutulu anahtar cihazı: Operatör tarafından bir anahtarın alınıp taşınabilmesi için, bu cihazın
müdahale bölgesine mümkün olduğunca yakın yerleştirilmesi gerekir. Müdahale tamamlanır
tamamlanmaz, anahtar, makinanın tekrar çalıştırılması için, operatör tarafından sistemdeki
pozisyonuna yerleştirilir.

− Kilitlenebilir ayırıcı veya anahtar: Müdahale bölgesine mümkün olduğunca yakın olarak
yerleştirilmelidir. Operatör, müdahale öncesinde ayırıcı (anahtar) ile ilgili bölümü kilitler; müdahale
tamamlandığında da makinayı tekrar çalıştırmak için, ayırma sistemini devreden çıkarır.

5.3.6 İşlemlerin, makinanın asılı haldeki kısımlarının altında yürütülmesi zorunluysa, Madde 5.2.3
dikkate alınmalıdır.

5.3.7 Erişim araçları


İmalâtçı, yüksek konumda bulunan bir makinanın (meselâ malzeme besleme kovası) herhangi bir
kısmına günde bir veya daha fazla sayıda erişim yapmayı plânlıyorsa, prEN 12437-1 ilâ prEN 12437-
4’e uygun daimî bir erişim aracı sağlanmalıdır.

5.4 Kumanda ağları yoluyla güvenlik işlevlerinin uygulanması


EN 60204-1 Madde 9.4’de belirtilen şartlara ilâve olarak, güvenlikle ilgili kumanda sistemleri, EN 954-
1’e göre tasarımlanmalıdır.

Not 1 - Güvenlik sistemlerini birleştiren kumanda devresinin tasarım mantığı, belirtilen güvenlik
işlevinin sağlanmasında kullanılan değişik bileşenlerin teknolojisini dikkate almalıdır.

8
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Not 2 - Güvenlik röleleriyle izlenen çift devreli kumanda sisteminin kullanımı, gerekli entegrasyon
seviyesine ulaşılmasını sağlayan bir metottur.

5.5 Uyarı donanımı

5.5.1 Makinaların, operatörlerin her zaman erişebileceği hareketli kısımları ihtiva etmesi halinde, söz
konusu makinalar EN 61310-1 ve EN 457’ye uygun ses ikaz sistemiyle donatılmalıdır (Madde 7.2).

5.5.2 Bu donanımın verdiği sinyal, tehlikeli bir hareketin başlaması ile ilgiliyse, uyarı sinyali ile
tehlikeli hareketin başlaması arasında, alandaki bütün personele tehlike alanını terk etmelerini
sağlayacak yeterli zaman tanınmalıdır (EN 999).
5.6 Elektrik donanımı

5.6.1 Elektrik donanımı, EN 60204-1’e göre tasarımlanmalı ve monte edilmelidir.

5.6.2 Acil duruşlar, EN 418 Madde 4.1.5’e göre tasarımlanmalıdır.

5.6.3 Makinaların, beklenmeyen ani çalışmasının önlenmesi için, kumanda sistemi EN 1037’ye göre
tasarımlanmalıdır.

5.7 Gürültü

5.7.1 Tasarım aşamasında gürültünün kaynakta azaltılması için prensipler


Makinalar tasarımlanırken, kaynaktaki gürültünün kontrol edilmesi amacıyla, EN ISO 11688-1’de
verilen bilgiler ve teknik tedbirler dikkate alınmalıdır.

5.7.2 Koruyucu tedbirlerle gürültünün azaltılması


Uygun olması halinde, prEN 12629’un ikinci ilâ sekizinci bölümlerinde, tasarım aşamasında gürültü
azaltma tedbirlerinin yeterli olmadığı yerlerde, gürültünün daha da azaltılması için koruyucu tedbirler
verilmektedir.

5.7.3 Gürültü emisyonuyla ilgili bilgiler


İmâlatçı, gürültü emisyonuyla ilgili bilgileri vermelidir. prEN 12629’un ikinci ilâ sekizinci bölümlerinde
belirtilen bir gürültü deney kodunun elde olmaması halinde aşağıdakiler uygulanır:

- Ses güç seviyesi, EN ISO 3746’ya göre belirlenmelidir.

- Operatörün konumuna göre emisyon ses basınç seviyesi, EN ISO 11204’e göre belirlenmelidir.

- Makinaların gürültü emisyon ölçümü esnasındaki monte edilme ve çalıştırılma şartları, gürültü
emisyon değerleri verilmek suretiyle detaylandırılmalıdır.

- Emisyon ses basınç seviyeleri belirlenmiş olan iş yeri kısımları ile birlikte gürültü emisyon değerleri
de verilmelidir.

Bu konuda, ayrıca Madde 7.4.2’ye bakılmalıdır.

5.8 Malzemeler ve mamuller

5.8.1 Genel
Makinalar, EN 626-1 dikkate alınarak tasarımlanmalıdır.

5.8.2 Yağ kirliliği


Yağ kirliliğine maruz kalınması muhtemel olan yerlerde, kirliliği önlemek için çeşitli mühendislik
uygulamaları (meselâ fırçalama, lokal havalandırma) yapılmalıdır.

9
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

5.9 Ergonomik tasarım


EN 614-1’de açıklanan ergonomik tasarım prensipleri uygulanmalıdır.

Erişim açıklıkları, EN 547-1, EN 547-2 ve EN 547-3’e uygun olmalıdır.

Makinalardaki sinyal ve kumanda cihazları, EN 894 serisine uygun olarak tasarımlanmalı ve imâl
edilmelidir.

5.10 Hidrolik ve pnömatik donanım


Hidrolik donanım, EN 982’ye göre tasarımlanmalıdır.
Pnömatik donanım, EN 983’e göre tasarımlanmalıdır.

5.11 Makinaya entegre edilmiş taşıma sistemleri


5.11.1 Entegre taşıma sistemleri, EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucular ve/veya EN 953
Madde 3.5’e uygun ara kilitlemeli koruyucular ve/veya EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas
kumanda tertibatlarını ihtiva etmelidir (Madde B.4).

5.11.2 Aletlerin ayarlanması, monte edilmesi ve makina bakım işlemleri için Madde 5.3’te liste
halinde verilen şartlar uygulanmalıdır.

5.12 Bağımsız seyyar makinalar için ilâve özellikler


5.12.1 Sürücü tarafından çalıştırılan seyyar makinalar
Seyyar makinalar, kendi hareket doğrultularında (ileri/geri), EN 292-1 Madde 3.23.5’te tarif edildiği gibi
hassas kumanda tertibatı ve EN 292-1 Madde 3.24’te tarif edildiği gibi önleme/engelleme tertibatı
ihtiva etmelidir. Ayrıca, bu makinaların her iki tarafında sürücünün ayaklarının tekerlekler tarafından
ezilmesini önlemek için koruyucular bulunmalıdır. Bu koruyucular, çerçeve koruyucuları veya mesafe
koruyucuları olabilir (güvenlik mesafesi, EN 349 ve EN 811’e uygun olmalıdır).
Seyyar makinaların çalıştırılması ve hareket ettirilmesi, EN 292-1 Madde 3.23.3’te tarif edildiği gibi
durdurma ve çalıştırma kumanda cihazları ile kumanda edilmelidir.

5.12.2 Otomatik çalıştırma


Seyyar makinalar, otomatik olarak veya uzaktan kumanda ile çalıştırılıyorsa, personel tehlike
bölgesine girdiğinde, makinanın hareketini önleyen bir hassas kumanda tertibatı, EN 292-1 Madde
3.23.5’te tarif edildiği gibi kurulmalıdır.
Seyyar makinaların önceden belirlenmiş yollar veya hatlar üzerinde çalıştığı yerlerde, bu makinalar ile
bina yolları veya diğer engeller arasındaki güvenlik mesafesi, EN 349’a uygun olarak idame
ettirilmelidir.

6 Güvenlik tedbirlerinin ve/veya hükümlerinin doğrulanması


Kontrol amaçları bakımından, aşağıdaki çizelgede gösterilen metotlar uygulanmalıdır:

10
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Çizelge 1 - Güvenlik şartlarına uygunluğun kontrol edilmesi


Deney
Gözle
Madde Güvenlik sistemi performans Ölçme Açıklamalar
muayene
kontrolü
5.1.1 Güvenlik mesafeleri
5.1.2 (EN 294, EN 349 ve EN 811’e uygun)
Sabit koruyucu X X
5.2.1 Koruyucular
5.11.1 (EN 953 Madde 3.2’ye uygun)
Güvenlik mesafeleri
5.1.3
Ara kilitlemeli (EN 294, EN 349 ve EN 811’e uygun)
5.2.2 X X X
koruyucu Koruyucular
5.11.1
(EN 953 Madde 3.5 ve EN 1088’e uygun)
Güvenlik mesafeleri
5.1.4 Koruyucu kilitli ara (EN 294, EN 349 ve EN 811’e uygun)
X X X
5.2.4 kilitlemeli koruyucu Koruyucular
(EN 953 Madde 3.6 ve EN 1088’e uygun)
Güvenlik mesafeleri
5.2.2 (EN 294, EN 349, EN 811 ve EN 999’a
5.11.1 Hassas kumanda uygun)
X X X
5.12.1 tertibatı Cihazlar
5.12.2 (EN 292-1 Madde 3.23.5 ve EN 61496-1’e
uygun)
5.2.3 Cihazlar
Tutucu cihazlar X X
5.3.6 (EN 292-1 Madde 3.23.6’ya uygun)
5.2.3 Çek valfler X X Hidrolik sistemler (EN 982’ye uygun)

Çizelge 1 - (Devam)
Deney
Görsel
Madde Güvenlik sistemi performans Ölçüm Açıklamalar
muayene
kontrolü
5.3.3 Kumanda modu X X EN 954-1’e uygun
Lokal kumanda
5.3.4 X X X EN 418 ve EN 954-1’e uygun
paneli
İlâve kumanda
5.3.5 cihazı X X X EN 418 ve EN 954-1’e uygun
Uzaktan kumanda
5.2
Makina kısımlarına
5.3 X X EN 547-1 ve EN 547-2’ye uygun
erişim
5.11
5.5 Uyarı donanımı X X EN 61310-1 ve EN 457’ye uygun
EN 418, EN 574, EN 954-1, EN 1037 ve
5.6 Elektrik donanımı X X X
EN 60204-1’e uygun
LWA
(EN ISO 3746’ya göre tayin edilmeli)
5.7 Gürültü X
LpA
(EN ISO 11204’e göre tayin edilmeli)
5.9 Ergonomi X X EN 614-1’e uygun
Pnömatik donanım X X X EN 983’e uygun
5.10
Hidrolik donanım X X X EN 982’ye uygun
5.11 Yaklaşım hızı X X X EN 999’a uygun
Önleme/engelleme
5.12.1 X X EN 292-1 Madde 3.24 ve EN 999’a uygun
tertibatları
Kendiliğinden eski
5.12.1 konumunu alan X X EN 292-1 Madde 3.23.3’e uygun
kumanda

11
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

7 Kullanım bilgileri
Yazılı talimatlar, EN 292-2 Madde 5.5’e göre hazırlanmalıdır.

İhtiyaç duyulduğunda, kişisel koruma donanımının kullanımıyla ilgili bilgiler, bu yazılı talimatlarda yer
almalıdır.

7.1 Güvenlik sistemleri


Makina imalâtçısı, güvenlik şartları ve tedbirlerinin uygulanması ile ilgili bilgileri, kullanım klavuzunun
ilgili bölümlerinde vermelidir.

Madde 5’e göre güvenlik sistemlerinin uygulanması, kullanım talimâtlarında açıklanmalıdır.

Özellikle, kalıp değiştirme işlemleri sırasında alınacak koruma tedbirleri ve çalışma modu ile ilgili
işaretler verilmelidir.

Ayrıca, temizleme işlemleri ile ilgili bilgiler de verilmelidir.

7.2 Ara birim


İmalâtçı, muhtemel tehlikeleri ve tehlike bölgelerini, kullanım klavuzunun ilgili bölümlerinde göstermeli
ve ayrıca makina ile diğer tesis kısımları arasındaki ara birimle ilgili güvenlik ölçümleri hakkındaki
bilgileri vermelidir.

Madde 5.5.1 ile bağlantılı olarak, makinanın tekrar çalıştırılmasının birbirleriyle bağlantılı bir seri
makinanın tekrar çalışmasına sebep olduğu ve çalışma konumlarının yakın olduğu durumlarda,
kullanıcıya uygun sinyal cihazlarının kurulması konusunda tavsiyelerde bulunulmalıdır.
7.3 Yedek parçalar
Kullanım klavuzu, değiştirilecek parçanın açıkça tanıtımını ve bulunduğu yeri gösteren bilgilerle birlikte
güvenlikle ilgili bütün yedek parçaları içine alan bir yedek parça listesini ihtiva etmelidir.

7.4 Gürültü

7.4.1 Madde 5.7.1 ve Madde 5.7.2’ye göre gürültünün ortadan kaldırılması veya azaltılması
mümkün değilse, makinanın imalâtçısı, operatörün bulunduğu yerdeki emisyon ses basınç seviyesinin
85 dB (A)’yı aştığını gösteren bir uyarıyı kullanım klavuzunda belirtmelidir. Gerekiyorsa ses azaltma
veya sesten korunma tedbirleri verilebilir.

7.4.2 Kullanım klavuzu, gürültü emisyonuyla ilgili bilgileri, EN 292-2 Ek A/Madde 1.7.4’te belirtildiği
gibi ve Madde 5.7.3’e uygun olarak vermelidir.

7.5 Erişim
Kullanım klavuzu, daimî erişim donanımına sahip makina kısımlarına olan erişim sıklığı ile ilgili bilgileri
vermelidir (mesela, malzeme besleme kovalarının günlük olarak temizlenmesi).

7.6 Depolama
Aktarma ve depolama için gerekli olan araçlarla ilgili açıklamalar, kullanım talimatlarına ilâve
edilmelidir.

7.7 Yağlar
Belirli şartlarda, yağların yangına sebep olabileceğini belirten bir uyarı verilmelidir.

8 İşaretleme
Makina üzerinde, en az aşağıdaki işaret ve bilgiler bulunmalıdır:

1)
AB pazarına sokulması planlanan CE markalı makinalar için.

12
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

− İmalatçının adı ve adresi,


1)
− Zorunlu işaretleme ,
− İmalât yılı,
− Seri veya tip işareti,
− Seri numarası.

Seyyar makinalar için ilâve olarak aşağıda bilgiler verilmelidir:

− En genel yapının kütlesi, kg,


− Motor gücü, kW.

Uygun olan yerlerde, aşağıda belirtilen diğer işaretlemeler de yapılmalıdır:

− Gerilim bilgileri,
− Kullanım şartları,
− Uyarılar ile bakım ve kullanım talimatlarına atıflar,
− Kurulu elektrik gücü (kW), gerilim ve frekans.

BK/20010201

13
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Ek A
(Bilgi için)

Beton ve kalsiyum silikattan yapı malzemeleri imâl eden makinalara


örnekler
1 Beton ve kalsiyum silikattan yapı malzemelerinin üretimi

11.1 Betondan yapı malzemeleri imâl eden makinalar

1.1.1 Blok ve benzer malzemeleri imâl eden makinalar

1.1.1.1 Sabit makinalar

1.1.1.1.1 Palet makinası (tek katmanlı malzeme üreten makina)

1.1.1.1.2 Çok katmanlı (tabakalı) malzeme üreten makinalar

1.1.1.1.3 Döner tablalı makinalar

1.1.1.1.4 Kayar tablalı makinalar

1.1.1.1.5 Basamak makinaları

1.1.1.2 Seyyar makinalar

1.1.1.2.1 Kabuk tabakası makinaları

1.1.1.2.2 Çok katmanlı (tabakalı) malzeme üreten makinalar

1.1.2 Boru, rögar, direk gibi içi oyuk malzemeleri imâl eden makinalar

1.1.2.1 Sabit makinalar

1.1.2.1.1 Yapı elemanını üretirken eksenleri düşey olan makinalar

1.1.2.1.2 Yapı elemanını üretirken eksenleri yatay olan makinalar

1.1.2.2 Seyyar makinalar

1.1.2.2.1 Üretim sırasında eksenleri düşey konumdayken yapı elemanı imâl eden makinalar
1)
1.1.3 Titreşim çizelgeleri kullanılarak prefabrik malzemeler imâl eden makinalar

1.1.3.1 Uzunlamasına prefabrik elemanlar imâl eden makinalar

1.1.3.2 Panel benzeri malzemeleri imâl eden makinalar

1.1.3.3 Diğer tip prefabrik elemanları (meselâ poligonlar) imâl eden makinalar

1.1.4 Öngerilmeli veya gerilmesiz prefabrik elemanları imâl eden sırlama tesisi

1.1.5 Çatı kaplaması imalât makinası

1)
Bu standardda bahsedilmemiştir.

14
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

1.2 Kalsiyum silikattan tuğla, blok ve yapı elemanları imâl eden makinalar

1.2.1 Döner tablalı pres makinaları

1.2.2 Titreşimli pres makinaları

1.2.3 Ağırlıklı pres makinaları

1.2.4 Hidrolik pres makinaları

1.2.5 Kayar tablalı makinalar

2 İmalât makinasının bir ünitesini teşkil eden yapı malzemelerinin taşınması ve


istiflenmesi

2.1 Elemanları kaldırma donanımı

2.2 İstifleme ve paletleme donanımı

2.3 Eleman gruplama sistemi

15
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Ek B
(Bilgi için)

Koruma örnekleri

B.1 Madde 5.2.1’e göre koruma örneği

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucu
A Kontrol sahası
B Tehlike bölgesi

B.2 Madde 5.2.2’ye göre ara kilitlemeli koruyuculu koruma örneği

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucu
2 EN 953 Madde 3.5’e uygun ara kilitlemeli koruyucu
A Kontrol sahası
B Tehlike bölgesi
C Erişim kapısı

16
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

B.3 Madde 5.2.2’ye göre hassas kumanda tertibatlı koruma örneği

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucu
3 EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas kumanda tertibatı - Sık erişimler için açıklık
A Kontrol sahası
B Tehlike bölgesi

B.4 Madde 5.2.2 ve Madde 5.11.1’e göre ara kilitlemeli koruyuculu ve hassas
kumanda tertibatlı koruma örneği

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucu
2 EN 953 Madde 3.5’e uygun ara kilitlemeli koruyucu
3 EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas kumanda tertibatı
A Kontrol sahası
B Tehlike bölgesi
C Erişim kapısı
X Açılışta pozitif harekete sahip pozisyon anahtarı
Y Açılışta negatif harekete sahip pozisyon anahtarı

17
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

B.5 Madde 5.3.3’e göre koruma örneği

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucu
2 EN 953 Madde 3.5’e uygun ara kilitlemeli koruyucu
3 EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas kumanda tertibatı koruyucusu
4 EN 292-2 Madde 3.7.10’a uygun kumanda modu
A Kontrol sahası
B Tehlike bölgesi
C Erişim kapısı
X Açılışta pozitif harekete sahip pozisyon anahtarı
Y Açılışta negatif harekete sahip pozisyon anahtarı
MC Ana Kumanda

18
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

B.6 Madde 5.3.4’e göre koruma örneği

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruyucu
2 EN 953 Madde 3.6’ya uygun, koruyucu kilitli ara kilitlemeli koruyucu
3 EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas kumanda tertibatı koruyucusu
4 EN 292-2 Madde 3.7.10’a uygun lokal kumanda modu
5 EN 292-2 Madde 3.7.9’a uygun mod seçicisi
6 “Onaylama” anahtarı
A Kontrol sahası
B Tehlike bölgesi
C Erişim kapısı
X Açılışta pozitif harekete sahip pozisyon anahtarı
Y Açılışta negatif harekete sahip pozisyon anahtarı
MC Ana Kumanda
LC Lokal Kumanda

19
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

B.7 Madde 5.3.5’e göre koruma örneği

6.3

Tehlike bölgesini terk ederken anahtarları aktif hale getirme sırası aşağıdaki gibi olmalıdır:

Zaman 1 : Lokal kumanda 4’teki anahtarı al.


Zaman 2 : 6.2’yi aktif hale getir.
Zaman 3 : 6.1’i aktif hale getir.
Zaman 4-5-6 : Koruyucuyu kapat; 6.3’ü faâl hale getir; makinayı 5’ten tekrar çalıştır.

Açıklama
1 EN 953 Madde 3.2’ye uygun sabit koruma
2 EN 953 Madde 3.6’ya uygun, koruyucu kilitli ara kilitlemeli koruyucu
3 EN 292-1 Madde 3.23.5’e uygun hassas kumanda tertibatı koruyucusu
4 EN 292-2 Madde 3.7.10’a uygun lokal kumanda modu
5 EN 292-2 Madde 3.7.9’a uygun mod seçici
6 “Onaylama” anahtarı (6.1, 6.2, 6.3)
7 Görüş engeli

20
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Ek ZA
(Bilgi için)
Bu standardın AB Direktiflerinin temel şartları ve diğer hükümleriyle
ilgili maddeleri
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin (EFTA) CEN’e verdiği talimat ile
hazırlanmış olup, aşağıdaki AB Direktiflerinin temel şartlarını desteklemektedir:

Makina Direktifi 98/37/EC

Uyarı: Diğer şartlar ve diğer AB Direktifleri, bu standardın kapsamına giren mâmullere uygulanabilir.

Bu standardın maddelerine uygunluk, ilgili Direktifin ve EFTA yönetmeliklerinin temel şartlarına


uygunluğun bir göstergesidir.

21
ICS 91.220 TÜRK STANDARDI TS EN 12629-1/Ocak 2002

Kaynaklar

EN 981:1996 Safety of machinery - System of auditory and visual danger and information
signals.

EN 1050:1996 Safety of machinery - Principles for risk assessment.

prEN 1339:1993 Precast concrete flag.

prEN 1340:1993 Concrete kerb units.

prEN 12151:1995 Machines and plants for the preparation of concrete and mortar - Safety
requirements.

EN 61310-2:1995 Safety of machinery - Indicating, marking and actuation - Part 2: Requirement for
marking (IEC 61310-2:1995).

22

You might also like