NDEKLER

NSZ
GR
HABER VER
ADEM LE HAVVA VE ADEM
BSMLLAH ERFN ESRARI
ASLINI BR CAN EDEN
RUH NEDR
HABB KBRYA
MUHAMMED KELMESNDEK FERD HKMET
EVRAD-I ERFE VE AIKLAMASI
ALLAH NSANI NN YARAMITIR
EY ADEMOLU
DUA
BUGN ALLAH N NE YAPTIN
CZ VE KL
AH EDEB
MKEMMEL NSAN
ALLAH HU DYEN
LAH
DOKSAN DOKUZ ESMAL HSNA
ARFLERN MAKSADI
FETHYE EVRADI
TEVHD ZERNE
PADAH MHMAN OLMAZ
DRS KELMESNDEK KUDS HKMET
ZKRN HAKKATTEK TEFSR
GAVSYYE
ZKRULLAH 1
TASAVVUF BASAMAKLARI
ZKRULLAH 2
VARDAT
ZKRULLAH 3
TEFEKKR
ZKRULLAH 4
ARFLERDEN MENKIBELER

TEVFZNAME
AYET ERF VE HADS ERFLERN MEAL
SEME HADSLER
TARKATLER VE HALVETLK
FAKRLERN DOSTU
BR FRANSIZ DOKTORUN KEF
MAM ALNN MISIR VALSNE MEKTUBU
MEVLANADAN K RUBA
BZE VE BTN NSANLIA DEN
PEYGAMBER EFENDZMZN DUASI

nsz
Bismillahirrahmanirrahim.
L lhe llallah, Muhammedun Reslullah.

NEML NOT:
Bu kitabn ok dikkat edilerek okunmas rica olunur. Hepsi ayet, hadis mealidir. Fakat eitli
kaynaklardan derlenmitir.

Adem olmasa, Alem ne yapar?

Alem olmasa, Adem ne yapar?
kisi, birbirisini tamamlar.
Alemin mi Ademe ihtiyac var, Ademin mi Aleme ihtiyac var?
Bu ilahi srr Hz. Fahr-i Kainat Efendimiz, Kuran- Azimanda ayet-i erif ile, kudsi
hadis-i erif ile beyan etmitir.
Biz de bu ufak kitabmzda, bu hususlar derleyip toplayarak beyan ettik. Tam huzur
ile okunup tatbik edilirse, Ademle Alem arasndaki srlara (ksmen) vakf olunabilir.
lmel Yakin, Aynel Yakin allrsa, Hakkel Yakine ulalabilir. Tevhid, ilahi ve ulvi bir
meyve bahesidir: Okuyan iin tatl da, ac da olabilir. Fakat daima, acy tatlya evirebilmek
iin tatbikat, hazm gerekmektedir.
Maddi ve manevi eitli ilimlerde alarak, derleyip hazrlamak suretiyle, bu kitab bu
hale getirdik. Alan ve okuyan kardelerimiz, insanlk ve slam Alemi, herkes istifade edebilir.
Bu kitabmzda meydana gelebilecek olan kusurlarmz grrseniz, af dileriz.
Hac Ahmet Kayhan

14.5.1989
(Malatyann Ptrge lesi Mako-Aktarlar Kynden, Ali -smail Oullarndan, Ali Olu Hac Ahmet
Kayhan, 1930 ylnda Ankaraya gelmitir.
beri ANKARA /Kaya/ Kzlcaky /Hac Ahmet Kayhan Camisinde kabri ziyarete aktr.)

03-08-1998 ylndan

GR
Adem ile Alem, nedir? kisi, ikiz ocuk gibidir. Birbirisini tamamlayan iki sevgilidir.
Dier bir adan Alem ve Adem, bir aa ve onun iei, meyvas gibidir.
Adem olmasa, Alem ne yapar? Alem olmasa, Adem ne yapar? kisi, birbirisini
tamamlar.
Allahu Teala, Ademoluna onsekiz bin alemin srrn, Kuran- Azimanda beyan
etmitir: Alemi sevmi ve ona da sevdirmitir.
Sen, Rahman ve Rahim ism-i erifiyle bakmadka, Allah sevemezsin ve bulamazsn.
Kuran ilmine bak ve dal. nsann Srrn bulmaya al. Alemi sev, insan ol. Alemi sevmeye,
Allah bulmaya al.
Kudsi hadis-i erifte, yle beyan edilmitir: Biz insann srryz, insan da bizim
srrmzdr. Eer Allah ve Allahn Resuln hakkyla seversen, onsekiz bin alemin srrn,
Muhammedi Srr da zm olursun. Dikkat et, Adem ile Alemin zerine al ve bul.
Adem mi Aleme misafir geldi, Alem mi Ademe misafir geldi? Bunu tefekkr ile, ilm-i
ilahi ile, Kuran- Azimana dayanarak bulabilirsin. Adem ile Alemin ikisi de birdir, azimdir.
Adem ile Alem, bir tek yapran iki yz gibidirler; birbirlerinden ayrlamazlar. Fakat
Adem ile Alemin durumuna bakacak olursak, sevgiyi brakmlar, sert dmanlk iinde
birbirlerini yiyorlar. Adem Aleyhisselamdan sonuna kadar grdmz udur ki, iki dost,
dman olmutur. Altnyla, gmyle, madeniyle, suyu ve topra ile dnyamz,
Ademolu, yeme, ime ve giymeyle bitirmeye alyor. Sevgilisi olmas gereken Alemi altst
ediyor. Alem ve toprak ise, Ademi yiyor. kisi de dmanca birbirlerini yiyorlar ve ikisi de
doymuyorlar. Kimse bu tersliin farknda deil.
Adem ile Alemin dostluuna, dmanlna bakan, onlarda bir yapran iki yzn
gren, arif olur.
Allah ve Allahn Resulnden, Kuran- Azimandan ayrlmayn.
Ey insanolu, Adem ve Alemin srrna bak, arif ol. nsanln kaybetme.

Ey insanolu, sen bu alemi yutamazsan, hak edemezsen, bilmi ol ki bu alem, zaten

seni yutar...

HABER VER

Ela ey mrid-i Alem haber ver ilm-i Mevladan

El ey mn-y Adem haber ver remz-i esmadan
Ne srdr Adem ve Havva, ne srdr Allemel esma
Ne srdr Sidre ve Tuba, haber ver ar- ldan
Nedir dillerdeki ilmin, nedir hem remz-i Zlkarneyn
Ne yerdir mecmail bahreyn, haber ver Hzr ve Musadan
Ne yerdir merkez-i edna, nedir ya halka-i vusta
Bilinmez zerre-i kbra, haber ver sen bu suradan
Kimindir feyz ve hem ihya, ne srdr hem, dem-i sa
Nedir Meryemdeki derya, haber ver drr-i yektadan
Nedir Kurann esrar, nedir esrarn envar,
Nedir Mehdinin etvar, haber ver srr- esradan
Nedir Adem, nedir Havva, Alem nedir ve kimdir o,
Haber verdi bunu kra, haber ver srr- Kurandan
Niyazi Msr

1. El: imdi. Mrid: irad eden, yol gsteren. Remz: sembol. Esma: Allahn isimleri.

2. Allemel esma: (Allah, Adem Aleyhisselama) isimlerini retti.Sidretl Mnteha: Cennetteki Snr
Aac. Tuba: Cennetteki dev aa.

3. Dil: gnl. Zlkarneyn, ab- hayat (hayat suyu, lmszlk) emesini arad, bulamad. Hzr ve lyas
(Aleyhisselam) buldular. Bu, Mecmail bahreyn (iki denizin birletii yer)de idi. Daha sonra Hzr Aleyhisselam,
Musa Aleyhisselamla orada bulutu.

4. Merkez-i edna: aa merkez. Tasavvufta st merkez Nur-u Muhammed, alt merkez nsan- Kamildir. Ayrca
burada ki yay kadar, hatta daha yakn (kabe kavseyn ev edna: Necm Sur esi, 53/9) srrna iaret vardr. Halka-i
vsta: Allah ehlinin halkas. Zerre-i kbra: en byn zerresi (bile). Sugra: kkler.

5. Feyz: kudret, ber eket. hya: can vermek. Dem: ruh, nefes. Derya:deniz. Drr-i yekta: esiz inci (burada Hz.
sa).

6. Esrar: srlar. Envar: nurlar (klar). Mehdi: son vel. Etvar: tavrlar.Esra (Leyletil Esra): Mirac gecesi.

7. kra: Oku. Kuran- Azimann ilk inen sz.

ADEM LE HAVVA VE ADEM

Allah, bu Alemi Ademle, ulvi hikmetle ziynetlendirmek iin, evvel ve ahir
hikmeti, Muhammedi Sr ile beyan kld.
Hz. Muhiddin bn Arabi (eyhl Ekber), Kuran- Azimandaki ayet-i erifleri ksaca,
hikmetli szlerle insanlk alemine, onun kaldrabilecei kadar beyan etmitir. Aadaki yaz,
onun bu beyanatndan zetlenmitir.
Allah ondan ve cmlemizden raz olsun.
Giri
- Bil, bul, arif ol.
- Bugn Allah iin ne yaptn?
nsann kudsi varl, u kainat yapsna bir sebep tekil eder. Elinizdeki bu yaz, bunu
aklamak iin hazrlanmtr.
Gayemiz, Ademin aleme geliini, gaye ve vazifesini ve z varlnn ne olduunu,
yaradln srrnda tantmaya almaktr.
nsan her eyden nce, yaad noktay hisleri ile takip ederek, dnyaya geli
sebebini, gaye ve vazifesini bilmelidir. Bunu kiiliinde idrak etmesi, varlnn bir gayesidir.
nk Cenab- Hak, Ben bir gizli hazine idim, bilinmekliimi istedim, diyor. u halde
yaradln sebebi, kesinlikle bu emrin bir eseridir. Bu itibarla, onun varlnda ahsi
deerimizi idrak etmemiz, en yce bir vazifedir.
Gene, nsan benim srrmdr, ben de onun srrym, diyor. Bununla, hem mutlak
varln insanlarn kudsi yapsnda tantmak istiyor, hem de insann srrym demekle, zati
asln insann vasfnda mjdeliyor.
te biz bunun iin, insan varlnn nereye dayandn ve yaamndaki gerek anlam
tantmak istiyoruz. nsan, kutsallndan yaar. Bu yzden de yaamnn temelini bil meyen,
onu bulup ona dayanmayan, mrn tam anlamyla tatminkar olarak geiremez. Gerek
anlamyla insanlk gcn, fazilet ve huzur yolunu bulamaz.

te bunun iin, insanln mutluluunu tantma zorunluluunu duyuyoruz. Btn

Ehlullah, gl bir imanla bu emre uymu ve bunun idraki iinde hareket ederek, Allah
katnda layk olduu mevkiye ermitir.
nsan gereklere dayanmadka, gidiinde dikkat, ciddiyet ve mertlik anlay
gstermedike ve vicdannda sorumluluk duygusu tamadka, kiiliinin bir deeri olamaz.
Gven, huzur ve mutluluk da bulamaz.
Allah, yardmcmz olsun.
Kainat ve Yaradl: L Taayyn, Ahadiyet
Cenab- Hak, varln zuhura karmadan nce, gizli bir varlkt. Bilinmeyen bu varla,
Gayb- Mutlak (Mutlak Grnmezlik), L Taayyn (Belirmemilik), Itlak (Serbestlik) Alemi,
Yalnz Vcud, mml Kitap (Kitabn Anas), Mutlak Beyan veya Lahut (Uluhiyet) Alemi de
denir.
Sonra Allah, bilinmekliini istemi ve varln, isimle belirlemi, taayyn ve tecelli
ettirmitir:
1. Ceberut (lahi Kudret) Alemi: Birinci Taayyn, Birinci Tecelli, lk Cevher ve Hakikat-i
Muhammediye olarak da bilinir.
2. Melekut (Melekler) Alemi: kinci Taayyn, kinci Tecelli, Misal ve Hayal Alemi, Emir
ve Tafsil Alemi, Sidre-i Mnteha (Snr Aac) ve Berzah da denir.
3. ehadet (ahitlik) ve Mlk Alemi: nc Taayyn, Nasut (nsanlk), His ve
Unsurlar Alemi, Yldzlar, Felekler (Gkler); Mevalid (Doumlar) ve Cisimler Alemi diye
bilindii gibi, Ar- Azam da bu makamdan saylr.
imdi eer, bu zuhurlar ne zaman olmutur? diye sorulacak olursa, bunun
aklanmas mmkn deildir. nk sze smaz. Bu, bir an meselesidir. Bunda zaman ve
mekan (uzay) snrlamas yoktur. Cenab- Hak neye kadir deil ki? Ol dedi mi, tamamdr.
Alt gnde yaratld sz, Kuran- Azimanda beyan edilmitir. Aslnda bu sz,
gne deil, hale aittir. Batni anlamda gne anlamna gelen, Allahn insanlara ltfettii

grnmeyen eylerden olan alt sfatdr: Yani, semi, basar, idrak, irade, kelam ve tekvin
(iitme, grme, kavrama, irade, konuma ve yaratma) gibi hallerdir. Cenab- Hakkn zatna
ait olan bu sfatlarn, Ademin kutsal varlnda belirmesi, insan Benim srrmdr sznn
bir hkmdr.
imdi burada, Gavs- Azam Abdlkadir Geylani Hz.nin, bu alemlere atfen manevi bir
aama olarak buyurduu bir sz arz edeceiz:
nsanlk alemiyle Melekut alemi arasndaki her hal ve snr, eriatn kendisidir.
Melekut alemiyle, Allaha varmann nc basama olan Ceberut alemi arasndaki her hal
ve snr, Tarikatn kendisidir. Ceberut alemi ile ilahi Lahut alemi arasnda kalan her hal ve
snr, Hakikatin kendisidir.
leride bu alemlerin, madde ve mana asndan aklamasna alacaz. Varln
balangc ve son snr Aktr.
Onun iin de bu saydmz alemler, Akn cazibesinde pervane olmulardr. Cenab-
Hak varln, kudret eliyle zuhura getirmi ve isimle taayyn, tecelli ve tenezzl etmitir.
Buna hilkat (yarat) sanat, zuhur (belirme) cilvesi ve vahdet (birlik) oyunu denir.
Bunda zaman ve uzay (mekan) kayd yoktur. Ancak an vardr. nk mutlak zaman
ierisinde batn zahire kp fark edildikten sonra, alemlerin nurlar (klar) ve ilahi olaylar
bilinmitir.
kinci olarak, ekil ve renkler grlp, ayr ayr unsurlar oluturacak ekilde
birletiinde, isimler meydana kmtr. Ve bylece zahir alem belli olup, mutlak varlk
bilinmitir. Cenab- Hakkn bu alemi yaratmaktan maksad, bilinmekliini istemesidir. Ortaya
kan eylerin beliriine sebepse, Ademi dilemektir. Varla ilahi sfatlar, srrna ise Adem
denir.
Bu noktada, konuyu biraz daha amamz gerekiyor.
Yarat sanat, Cenab- Hakkn byk kuvvetinden yce kudretine hkmederek,
cemalini ve celalini eserlerinde, yani varlk yznde gstermesi demektir.

Zuhur cilvesi, ak olmas sonucunda batnn zahire kp, alemlerin nurlarnn ve

olaylarn bilinmesi demektir.
Vahdet oyunu ise, Cenab- Hakkn zatndan sfatna tecelli etmesi ile kendi varln
kendinde zuhura getirip, birlik ve vahdetini, ahadiyet (teklik) srrna meylettirmesi demektir.
imdi gelelim yukarda sz geen, ekil ve renkler, isim ve unsurlar dediimiz, mlk
mertebeleri ve cisimler alemine.
Bu Doumlar Alemi, drt ruhtan olumutur:
a) nsani ruh, b) Hayvani ruh, c) Bitkisel ruh, d) Madeni ruh.
Bu alem, cereyan ve deveran zerine kurul mutur. Deverandan cereyan, cereyandan
ise hayat meydana gelmektedir. Bu bir kanundur. Bylece, varlklarn herbiri, btn
esmann (isimlerin) mazhar olup, Klli radenin hkmn yerine getirmekte ve nefsine,
yani zannna gre Rabbini bilmektedir. Bu durumlar dnyada ilahi bir dzen, deimez bir
kuraldr.
Allahn tezahr, byle gerektirmekte olup, btn varlklar onun kader izgisi iinde
kulluk grevini yerine getirmekle ykmldr. Allahn bunlardan maksad, dostluk, intibak
ve esenliktir.
Aslnda varlklar, bir btndr. Fakat paralar ile karakter tarlar. Btn eya, yani
varlklar, insanda bir araya gelir. Evrenin balangc ve birlik noktas insandr. Sonsuz
varlklarn ayetleri, secdegah ve kblesi de her an iin insandr.

Tevhid ve Mn
Kelime-i Tevhid, ilahi bir dil ve kn (ol) emrinin ruhuna has bir hitaptr. Cenab-
Hak, kn emrinden nce Kendisi Kendinde idi. Bilinmeyen, gizli bir varlkt. Buna, Gayb-
Mutlak ya da Yalnz Vcud denir. Ne zaman ki Cenab- Hak, zatndan sfatna coarak kn
dedi, ilahi sfat tecelli ederek yce varl ve Rabbl bilindi. te o zaman Cenab- Hak,
lailahe illallah hitab ile, varln ve birliini ortaya koymu, Muhammedun resulullah
demekle de, anlam ve maksad beyan etmitir.

Buna dayanarak tevhidin anlam, yle yerini bulmutur:

La ilahe demekle, sfatnn beliriinden nceki varl beyan edilmi, illallah
demekle de, varl tecelli ettikten sonraki durum ifade edilmi oluyor.
Muhammedun resulullah ile de, varlna delil olarak bilinmesi ve tasdik edilmesi
isteniyor, hkmnn icrasnn onunla olduu anlatlm oluyor. Bu da onun rahmet ve efaat
edici olduunu mjdeleyerek, sanatndaki hikmetini aka beyan etmi oluyor.
Burada blmler halinde ayrdmz hususlar, aklama iindir. Aslnda ayr ve gayr
deildir. imdi gelelim topluca anlama. nce unu belirtmeliyiz ki, kelime-i tevhid, Cenab-
Hakkn cemalinden celaline ekilen bir hat gibidir.
Yani; varlk da benim, yokluk da benim, hkm de benim, izzetim hakk iin rahmet
edici ve yol gsterici de benim, demek istiyor.
Demek ki buradaki anlam ve maksat, ezeli ve ebedi olan yce varln ve birliini,
emir ve hkmn, kelime-i tevhid ile kabul ve tasdik ettirmektir.
u halde, lada, illada, emir ve ncelikte de tek varlk ve yaratc Odur. Yukardaki
aklamalardan anlalaca zere, kelime-i tevhid, zahiri (d) ve batni (i) olarak iki trl
anlam tamaktadr.
1. La ilahe kelimesi, inkr deil, tasdik mahiyetindedir.
nk kelimenin asl, Zat anlatmaktadr. Yani Hakkn zuhur aleminden nceki
varln ifade ile, Gayb- Mutlak dediimiz, bizce bilinmeyen, gizli olan Rabbln anlatm
oluyor. Byle olunca da seven, sevilen ve aslnda taplmas gereken, bu anlamdaki Allah
oluyor.
2. llallah kelimesine gelince: Bu kelime, izafi olan yaratlmlar alemine aittir.
Bu cmleden olarak Cenab- Hak, ilahi sfatlarn ve eyadaki varln ispat eder. Bu
da aslnn yansmas olan Ceberut, Melekut ve Mlk alemlerine tekabl eder.
Bu alemlerdeki belirileri fanidir, fakat bunlarn asl bakidir. Emirdir, rahmettir,
ilimdir, nimettir, ksacas bilinmekliine sebeptir. Her iki anlamda olduu gibi, zatyla,

sfatyla, btn anlam ve maksat ve kastedilen de Cenab- Haktr. Bylece bilinip tasdik
edilmelidir.
Aslnda insan, tevhidin anlam ve srrndan ibarettir. Bunun iin de tevhid, bu anlamda
yaplmaldr.
Dinin Srr Sevgidir
Din ilahi bir kanundur.
Dinin srr, hukuktur. Hukukun srr, vicdandr.
Vicdann da srr, sevgidir.
Hukuk Srr
Dinde hukuk, her eyden nce doruluk demektir.
Kii, kendisine ait olmayana el srmez ve gz dikmez. Hukuk deyince bu, sadece
insan hukuku demek deildir. Hukuk, u evren varl iinde, zerreden gnee kadar, canl ve
cansz ne kadar varlk varsa, hepsine birden ayn hakk tanmak demektir. Ve ayn ekilde
uygulamak, insanln ve slamiyetin gereidir. nk varlklarn tm, Hakkn varldr.
Eer bir insan ben Hakk seviyorum derse, mutlak surette varln da sevmelidir.
Varl sevmeyen, Hakk da sevmi olmaz. Bu bakmdan iyi/kt, gzel/irkin, faydal/zararl,
sevimli/sevimsiz tercihlerinin hukukta yeri yoktur. Bunlar sz konusu olurlarsa, Allahn
gazabn celbederler. Burada sevip sevmeme ayr ey, hukuk ise ayr eydir.
te insanlarn ilerleyememesi de, bu anlayszln eseridir. Hukuka uymamak,
gnahkarlarn en bydr. Ve hukuka uymyann insanlktan da nasibi yok demektir.
Bundan hi kimsenin phesi olmamaldr.
Cenab- Hak varln, dostluk, intibak ve esenlik nizamna gre, mjde ile
iaretlemitir. nsan, tecellisine gre hareket etmekte serbesttir. Kendisine ho gelmeyen,
kt, irkin, zararl ve sevimsiz dedii herhangi bir varlkla ilgilenmeyebilir. Fakat eer
tesadfen bir ilgi doacak olursa, gereken ekilde hukukunu tanmas zorunludur. nk
insan, yalnz ve yalnz hukuktan sorumludur.

ster mslman, isterse hristiyan olsun, bunda ayrm olmaz. nk kurtulu ve mutluluk
kaps, buradan alr. Btn varlklar, Cenab- Hakkn esmasnn suretidir. Bu nedenle ilahi
kitaplar, kendini dndn gibi yekdierini de dneceksin diye, Allahn emrini
bildirmektedirler. nk canl ve cansz btn varlklar, Onun ruhunu tamaktadrlar.
Bunun iin de hukukta hi kimse, keyfine gre hareket edemez. Allah bunu men
etmitir. nk onun emri keyif deil, ldr. Hele insann kalbi, onun kutsal evidir. Ve
Cenab- Hak oray, kendisi iin ayrmtr. El sren yanar da, zavall farkna varamaz.
nsan aslnda, Hakkn temsilcisi ve varlnn halifesidir. Bu yzden hukuk ynnden
son derece ykml ve sorumludur. Bast tatan gkteki kua kadar, canl ve cansz ne
varsa

hereyden sorumludur. Onun iin Ehlullah,

mertliin gerei,

yekdierini

dnmektir, demilerdir. Bu uurda hizmette kusur etmezler.

Cenab- Hak cmle varl, insana mazhar klp onun emrine vermitir. Eer bir
noksanlk ve aksilik grecek olursa, bu da gene bizdendir. Bunu byle bilmeli ve elimizi herbir
eye, bismillah diyerek srmeli, gene besmele ile de yerli yerine koymalyz. Kullan
esnasnda, onda ruh olduunu unutmamalyz. Kendi vcudumuzun organlarndan bir
paray nasl dnyor ve ho tutuyorsak, onu da o ekilde kullanmalyz. te o zaman,
ente raz, Hak raz, yani sen Ondan, O da senden raz demektir. Allah iin, ifa veren cevap
budur.

Vicdan Srr
Vicdan, hukukun amiridir; kalpte yank yaparak, insan harekete geirir. nsan, her
hali hukuk ynnden gerektii gibi, her ii hukuk gzeterek yapar; mutlak olarak
doruluuna inanr; kalben phesiz bir biimde emin ve msterih olursa, ite bu, vicdandr.
Buna, hukukun asl derler; bir ad da imandr. Bu hal, insann kalbinin derinliklerinden gelen
bir emrin sesidir. Doruluundan phe edilmeyen, saf ve temiz bir duygunun rndr.
Merhamet denizinin coarak getirdii bu hali, Allah cmlemize nasip etsin. (Amin.)
Eer bir insanda iman yoksa, vicdan da yoktur. Vicdan olmayann insanl da yoktur.
Eer bir kimse hukuk tanyor ve vicdanen gerekten msterih oluyorsa, o kimseye mjdeler
olsun, nk Allah onunladr.

Sevgi Srr
Sevgi, insann en ince ve hassas vicdan hislerinin meydana getirdii, merhamet ve
efkat duygularnn bir eseridir. Vicdan hkm kalpteki iyi ve kt btn varl yakarak silip
atm ve orasn ayna gibi tertemiz bir hale getirmi olduundan, Cenab- Hak o kalbe, tecelli
tahtn kurmutur. Bylece btn benlii Hak sevgisi kaplam ve o kimse artk, sevgiden
ibaret olmutur. Artk o her eyi, her ey de onu sever olmutur.
Bu nedenle o kimse, Cenab- Hakkn dostluk, intibak ve esenlik sfatlar ile sfatlanp,
haslar (sekinler) zmresine girmitir. Artk o insann her iki dnyada da yeri cennet, makam
ise, sefa ve dostluktur.
slamiyet, sekiz esasa dayaldr. Bunlara sekiz cennet kaps denir. Ayrca divanlarda,
sekiz umak diye de anlr:
1. Merhamet ve efkat, 2. Doruluk, 3. Sadakat, 4. Cmertlik, 5. Sabretmek, 6. Sr
tutmak, 7. Fakirliini ve acizliini bilmek, 8. Rabbine kretmek.
te bunlar olmadan, her iki dnyada da huzur, mutluluk ve cennet olmaz. Bu gzel
huylarla huylanan ve benliine maleden bir insan, gerei gibi bir mslman ve Resulne layk
bir insan demektir. nk bu gzel huy ve ahlaklar, Peygamberimiz Muhammed Mustafaya
(Allahn Selam zerine Olsun) ait gzel huy ve sfatlardr. Ve keza ondan da ailesine,
evladna ve ashabna tecelli ederek, slamiyetin temel unsuru haline gelmitir. Kuran, byle
beyan ve ilan etmektedir.
Bunun iin de slamiyet, kelime-i ehadetle camide cennet aramaktan ibaret deildir.
Bunlardan biri eksik olursa insan, gerek mslman saylmaz. nk Allahn vahyindeki
srlarn salaml, bunlarla ayakta durur. Bunun iin de hayatn devam, huzur ve mutluluu,
bu esaslara baldr. nsan, yaamnda daima iyiye, gzele ve doruya dayal olmaldr.
lmszlk ve ebedilik, bu gereklerle mmkndr.
te bu yzdendir ki, yukardaki esaslar, insanln ve Hak yolcularnn elinde daima
bir k ve bir meale olmutur. nsan nasl ki karanlkta nn gremez ve yol alamazsa, ayn
ekilde Yaratanna da varamaz. Cenab- Hak, Ik olun, Bana gelin, srrma erin diye bizlere

hitabediyor ve bizleri diliyor. te bu hitabn anlamn o yce Peygamber, Mirac yaparak

bizlere anlatmak istemitir. u halde bu hakikat klar olmadan bu cehaletin karanlnda,
Rabbimize nasl yol bulup onun rzasna layk olacaz? Demek oluyor ki gerek eriatta, gerek
tarikatta ve gerekse hakikatta olsun, deerli olan bu gzel huy ve sfatlardr.
Bir insan ister peygamber, isterse veli olsun, bu gereklere sahip olmadan Rabbine
layk olamaz. nk 100 Suhuf ve 4 Kitabn srr budur. nsanla ve beeri vicdanlara hayat
kayna olan, nee, huzur ve mutluluk baheden, bu sekiz esastr. Dnyada ne kadar gzel
huy ve ahlak varsa, hepsi bunlarn iindedir. Bu nedenle bunlara, sekiz cennet kaps
denmitir. Bunlara sahip olanlar, zaten bu alemdeyken cennet hayat srerler.
Yedi tamuya gelince: Bu cehennem kaplarn aan huylar da unlardr:
1. Gurur, 2. Hrs, 3. Kskanlk, 4. Blclk, 5. Dedikodu, 6. ehvet, 7. fke.

te dnyada ne kadar kt huy ve ahlak varsa, onlar da bunlarn iindedir. Onun iin
her kim iyiyi, gzeli ve gerei kabul etmezse, kiilii ne olursa olsun ve ne kadar suret-i
haktan grnrse grnsn, onun gnlnde bunlar yatyor demektir. sterse ba secdeden
kalkmasn, hi bir nemi yoktur.
Gerek insanlk ve gerekse slamiyet, gereklere dayanmakla olur. Keyfine gre
hareket edip benlie kaplarak, riya, gsteri ve desinler diye slamiyet olmaz. O takdirde
yedi tamunun gurur ve isyan kaplarn, insan kendisine am olur.
slamiyet yalan dolan, hile ve hakszla bavurmay kesinlikle yasaklamtr. Bu huyda
olanlar gerek Hak katnda, gerekse toplum iinde insanlk itibarn yitirmi olur. Ve kutsal
varl, sfra der. te o zaman, kendi lmn kendi eliyle hazrlam olur. te bunun iin,
gnlk mre bedel olarak ahsi menfaat ve kaprislerimize kaplp da kendi kendimizi
aldatmayalm. Hele Allah, hi kanmaz. slamiyet, uurlu, bilerek ve doru olarak hareket
etmeyi emreder. Onun iin de slam ahlak ve adaletiyle ahlaklanmayan, Haktan ve slamdan
yana olmayan, slamiyet uruna alp savamayan, yezittir, zalimdir ve sonu hsrandr.
Allah, cmlemize hidayet eylesin.

mann srr
Suret vasfndan gee, hazlar tmden eriye
Dayand ameller gide, grlerini Haktan bile
Her hali hilikte ola, saf saf bir can ile
Ola Hak ile ola
slamiyette bu szler, kiinin almasna gre anlam tadndan, burada
aklanmas gereksizdir. Bunlarn anlalmas, ehline aittir. Ancak, unlar belirtmek isteriz:
Bir kimse gerek ibadetinde ve gerekse hayr ve iyiliklerinde cennet midi ya da cehennem
korkusu iinde hareket ediyorsa, Hakk katnda byle bir amelin hi bir deeri olmaz. Ve kar
karl yaplan hizmetten farkl da saylmaz. nk Hakk iin yaplan ilerde karlk
gzetmek, son derece abes ve ayptr. Asalet ve gerek odur ki, kuldan bile karlk beklemek,
hizmet yolunda insan olana byk bir zuldr; hatta yalnzca bir teekkr bile. Bir insan
evladna bir i buyursa, o da karlnda para istese, byle bir evladn baba yannda deeri
ne olur? te, Allah indinde de o kulun deeri yledir. Allah, ie deil, gnle ve niyete bakar.
Niyet halis ise, tamamdr. nsanlar, kendi aralarnda bile niyete bakyor, ona gre bir kimseyi
seviyor veya istemedikIeri halde bir hizmeti yapyorlar. te, Allah da byledir. Yeter ki onu
sevin ve kendinizi sevdirin. Bu, kafidir.
Yok, ille ben amelimden hasl olan sevap torbas ile huzuruna kacam derseniz,
gnahlarnzn bir amar gibi yznze arpldn grrsnz. Allaha yk ile gidilmez; ona
gnl gerektir. Eer akll ve gnl arkada isen, gnahn dn ve yaptn her hayr ve
hizmeti, Habibine hediye et. Sonra da huzuruna, gnahlarn ile k.

Tecelliyat
1. Tecelli: Cenab- Hakkn varlnn bir belirii, varlnn gereini aka beyan iin
hkmnn bir icrasdr.
2. lim: Hak zatnda baki ve hrdr, yani yaratlm deildir. nsanlk alemi iinde
eitim, grg ve yetenee gredir.

3. Kader: lahi kudrette her varlk, bir ismin, yani esmann mazhardr; kendi erevesi
iinde geliip oluturduu devir ve fiillerin mahiyetidir. Bu adan hayatta herey, insanlarn
gr ve niyetlerine gre anlam tamaktadr. Nefslerin btn fikir ve eylemleri, bu kurala
gre gelimektedir.

Kaderin Anlam
Btn bunlar, eyhl Ekber Hz.nin dedii gibi, ilmin mahiyetleridir. Yalnz
mahiyetler, nceden yaratlm deildir; ilmin bilinen eye tabi olmas ile mmkn olup,
anlam asndan ilahi bilgi denizinde mevcut olan biimlerdir. Henz ilim dna km
deildirler.
Mahiyetlerin dier bir ad da, ayan- sabite olarak anlr; Hakkn ilmi zatnn
ayndrlar. Dier bir adan ilim, zata aynadr: O mahiyetlere feyz, gene onlarn zatnda
mevcut olan yetenee gre gelir. tikat ve dier haller de bunun dna kamaz. Kabiliyeti
lsnde Haktan ne istemise, o verilmitir. Her ey, ezelde verilen ekilde meydana gelir.
lahi bilginin buna etkisi yoktur. Bilinen bir ey yaradlnda ne halde ise, ilahi bilgi o
kadaryla ilgilidir ve o esma ve sfatn gerei olarak ortaya kar. Bilgi, bilinene baldr
sznden kast, budur.
Kader, her varln kabiliyeti nisbetinde, para para yaplacak bir ayrntlandrma ile,
his ve gzlem dnyasnda belirmesidir. Ne iin ve kimde zuhur ediyorsa, onun yetenei
lsnde olur. Kabiliyet, yaplm ve yaratlm deildir. nk bir eyin mahiyeti yapma
olmadna gre, onun zatnda var olan kabiliyet ve yetenein de yapma olmamas gerekir.
lahi ilmin suretlerine (biimlerine) mahiyet denir. Bunda yapma ve yaratma fasl
yoktur. Herkesin sabit durumu ne ise, neyi gerektirirse, onu yapmaya mecburdur.
Kaderin srr, byle gerektirir. Hi kimse haline muhalefet edemez. Her eyin kadere
bal olduunu bilmeli ve ona gre hareket etmelidir. Olacak eyler, zaman gelince olur.
Szlerimize, bir bymzn iiriyle son veriyoruz:

Ey gnl imek dilersen Cam- Cem

Verme mrn hebaya ey didem

Dem bu demdir, dem bu demdir, dem bu dem

Bu dem ile devreder devr-i felek
Bu dem ile zikreder insan, melek
Bu dem ile Hu eker suda semek
Dem bu demdir, dem bu demdir, dem bu dem
Bu dem ile dol halis-i dem olup
Nefhay Hakk bulup bu dem ile dolup
Bu dem-i ademde bul Adem olup
Dem bu demdir, dem bu demdir, dem bu dem
Bu dem ile devreder devr-i zaman
Bu dem ile zikreder hep ins can
Bu dem ile demlenip sen bul eman
Dem bu demdir, dem bu demdir, dem bu dem

1. Cam- Cem: Vahdet arab. Dide: gz.

2. Semek: balk.
3. Nefhay Hak: Hakkn Adem Aleyhisselma fledii nefes.Adem: yokluk. Adem: insan.
4. ns can: insanlar ve cinler. Eman: emniyet.

BSMLLAH- ERFN ESRARI

Aada, Bismillah-i erifin esrar ve erefli manas anlatlmaktadr.

ok dikkat ile okunmas rica olunur.

Bismillahirrahmanirrahim.
Ey inananlar!
Grlyor ki dnyada birka gn dar ve geni yaadktan sonra hi reyimiz
alnmadan, yerlerimiz dnyaya yeni gelenlere terk ettirilerek, bu alemden ahirete gtrrler.
te kudretin cilvesi, yaratln hikmeti budur. Gelen, gider. Doan lr.
Yalnz, bu domak ile lmek arasnda hner; Allah bilmek, en byk Resul tasdik
etmek, insanlk hukukunu tanmak, Hdann yaratklarna efkatli olup, bu kubbede ho bir
seda, yararl bir eser brakp gitmektir. Onun iin arifler derler ki: Ey marur! hayata
kurulma. Sakn gafil dolama. Ayak bastn topraklar, ya bir gzel sevgilinin yana, yahut bir
cihan kahramannn gbeidir. Binaenaleyh yalnz eini, an, iini bilmekle iim oldu bitti
zannetme. nsanlk makamna kadem bas. Ruhunun yolunun manasn Kdir Rabba
gtrlebilecek iki kanat tedarikine bak. Ki o kanatlara, iman ve amel kanatlar denir.
imdi, u Kuran Ayetinin huzurunda sayg ve alak gnlllkle biraz duralm:
Biz, Ademoullarn erefli kldk.1
Evet bu ayet-i kerime de yaratlmlarn ierisinde insana nasl Keramet tac
giydirildiini, Cenab- Hakkn, bize nasl ikram ettiini anlayalm da, insanlk mrmz
ayak altna almayalm, zulme divan durmayalm, ne imiiz bilelim. Gerekten insan, kainat
aacnn en toplayc, en nazik, en nazenin, en nazdar, en niyazdar bir meyvesidir.
nsan, Sbhani sevgi ile yaratlan bu varlklarn iinde En Byk Sanatnn ilahi
srlarndan haberli, Sbhani sfatlarna layk olabilecek bir kabiliyette yaratlm, en kymetli

bir yaratk olup, klli toplaycla mazhardr. Belirenlerden hibir varlk, bu rtbeye nail
olmamtr.
nsan, btn yaratklarn sonuncusu ve mevcudatn zbdesi ve hlasasdr.
Olaylar ve dncelere muhta olmyan, her oluta Zat ile daim olan, bir eyi her ey,
her eyi bir ey yapan, vcudu ile varolan, sfat ile evrelenen, esmas ile bilinen, fiilleri ile
beliren, eserleri ile gzlenen Cenab- Hak, bilinmesini sevdi, diledi, insann yaratl olan su
ve amurun sava alannda bir adr kurdu, topraktan bir ayna yapt. Ve sfatlarnn aksini
orada tecelli ettirdi. Onu arz zerinde ilahi bir vekil yapt.
Alemdeki her hakikatin insanda olmasn irade etti.
Seni Yaratan, bu sanat eserleri zerindeki etiketlerini insana bildirdi, ilahi isimlerini
(esmasn) teslim etti. Hlasa insan, bu alem aynasnn cilas ve bu varlk ekillerinin ruhu
oldu. Grme yeteneinin zevki olan gr, gzbebeinin ekli ile gerekletii gibi, yaratklar
alemi iin de gr zevki, Hazret-i nsan oldu.
Fakat insan, Kamil ve Kamil olmyan olarak ikiye ayrld. Her ikisi de, btn esmay
toplayc olan Allah ism-i erifinin mazhar olduu halde, nsan- Kamil tasfiye (arnma)
yolunu tuttu, kendi aslna, kaynana dnd. Sahte varlklardan soyundu, o varln fani
olduunu anlad, kendini Hakka satt, ycelmeye mazhar oldu. te bu snfa Hakperest
(Hakka tapan) denildi. Dier snf, vehmedilen varlklara gvendi, kendisine tapt, nail olduu
nimetin farkna varamad. Allahn varlna kar Ben varm dedi, Hodperest (kendine
tapan) oldu, hsranda kald.
nsan- Kamil, nuru (aydnl) ile, nur (k) hazinesine dahil oldu, yaratl ate olan
eytan hakimiyeti altna ald. Kamil olmayan insan da nr (ate) ile, nr alemine dahil oldu.
nk ateten yaratlan eytan, o hakimiyetine alaca yerde, eytan onu hakimiyetine
ald.
imdi, ey insanolu! te, dnya mezraa, ahiret harman; Cennet, Cehennem de birer
mahzendir...
mdi, hereyin hakikatini renmek, huzur ile yaamak dnya ve ahirette saadete
kavumak, iyi netice almak istersen, hazr (uyank) ol! Tahir (temiz) ol! Kuran- Mbinin
barna kulan koy, oradan alacan cevapla her mkln hallet.

Her ie Allahn ismi ile bala! Allah de! Onun nam ile al, Onun nam ile ver, Onun
nam ile yap! Zira Kudret kaps, ilahi esma ile alr.
Yalnz o isimlerin iinde, Kahhar ismi de vardr. Geliinden, gidiinden gaye nedir
anlamadan serkelik edeni, kibirleneni tepeler. Kulun kibirlenmesi, aslndan kmasdr.
Aslndan dar kan da kendini yorar, sonunda yklr. Kibirleneceine, Hakka kar kl ki
halka kar byyesin. Ne kadar klrsen, aslna o kadar abuk dnersin.
Besmeledeki tatll grmeye al.

Evet, O ismin: Yani Allah, Rahman, Rahim

isimlerindeki holuu tad da, Allahn rahmetinin, azabn kapladn anla. Onun
ismiyle balanan iin sonu ile, onsuz balanan iin sonunu tetkik et, Onsuz balanan iin
sonsuz olduunu, mahrumiyetle neticelendiini gr ve canl misal istersen tarihe bak,
Firavunun iiyle Hz. Musann iini mukayese et...
Evet, Firavun, bu varlk aleminde, bu dnya sahnesinde Allahn ismini brakt, kendi
ismiyle birok iler yapt, birok masum yavruyu bodurttu, fakat neticede, zulmnn
karanlnda bouldu, Aman! dedi. Amma i iten geti, snd gitti.
Ona mukabil Hz. Musa da bu aleme geldi, fakat o, Allahn ismi ile ie balad, hidayet
yolunu at. Vazifesi bitti, O da ebedi aleme g etti. Fakat o alemden hala sesi geliyor,
milyonlarla insan peinde gidiyor, saygyla ismini anyor.
Nemrut da bu alemde saltanatlar kurdu, o saltanatna gvenerek, Allah ismini
anmadan birok iler yapt, insanlar bodu, nihayet snd gitti.
Onun karsnda Hz. brahim Halilullah da bu varlkta bulundu, fakat o, Allahn ismi
ile neler yapt. Neticede o da cemal alemini ereflendirdi, fakat binlerce seneden beri
milyarlarla insann dilinde, vg makamnda ismi anlyor, milyonlarca mslman tarafndan
gnn be vaktinde lahi huzur da Habibullah ile beraber, o Halilullahn ismi de zikrolunuyor.

Yine, Ebu Cehil de geldi, kendi sahte varlna gvendi, hakikate isyan etti, birok iler
yapt.
Onun karsnda insanln ebedi iftihar olan Hz. Muhammedde (Allahn Selam
zerine Olsun) tenezzlen bu aleme terif etti, Hira dandan ykselen Kelime-i Tevhidi tek
bana ykselttii vakit btn medeniyetler, toplumlar dman olduu gibi, yaknlar da
Ona dman olmutu, fakat O, ie Allah namyla balamt.
O, Muhammedi saltanat kainata ilan edilecek, insanlk karanlktan aydnla kacak,
zayf kuvvetliden serbeste hakkn alacak, medeniyete rnek olarak gsterilecekti.
Hendek harbinde paralanmayan sert kaya; Muhammedi eldeki kazma ile Allahn
ismi anlarak paralanacak, paralanrken kan kvlcmlardan mmetine alacak olan fetih
kaplar grlecek, bu haber herkesi artacakt.
Nitekim yle oldu, Allahszlarn az zamanda bklmeyen kafalar bkld, yzleri
kzard, dilleri tutuldu.
nsan piirici bir iklimden doan Muhammedi hakikat gnei, her tarafa feyzini
vermee balad, putperestlii ykt, az bir zamanda Hindistana girdi, Brahma ve Buda dinine
galip geldi. Douda Hristiyanlk hakimiyetini kaldrd, randa Zerdtlk ykld, Avrupann
spanyasna sahip olundu, Dou Roma mparatorluu zaptedildi, bylelikle de: bugnk
dnya olaylarnda Kuran mucizesi grld ve ebediyyen de grlecek... Hep Onun dedii
kt, Hz. Muhammedin verdii haberler tahakkuk etti. Ve nihayet Kuran tasdik edenlerin
de, etmeyenlerin de Kuran hkm altnda hkm giydii apak ortaya kt.
Milyonlarca insan Hz. Muhammede ve Onun mucizesi olan Kurana ak olarak
yaad ve yayor. Misyoner tekilat gibi bir tekilat, Protestan tekilat gibi bir para sand
bulunmad halde, Hz. Muhammedin peinden giden aklar oald.
Japonyada, ngilterede binlerce mslman bugn,L lahe llallah, Muhammedun
Reslullah diyor. Batda birok yabanc alimlerin Hz. Muhammedin hukukunu koruma
hususunda yazlar kyor. Douda ve batda radyoda hi kimsenin kitab okunmad halde,
Kuran sesi kainata ilan ediliyor ve milyonlarca insan o byk Peygamberin yzn
grmeden, kutlu azndan kan cmlelerin sesini iitmeden, onu ba tac, gnl tac, gnl

sevinci yaparak onun muhabbetinin karargahn kalblerine kurmu, canndan fazla seviyor, o
zevk ile yayor.
te Allah namyle balanan iin nasl netice verdiine bu, en byk delil deil midir?
Bugn Dnyann her tarafnda, Hz. Muhammede ait olduu bilinen bir ufack bez, bir
kk mendil parasn, sann bir tek telini milyarlarca liraya satn alacak aklar
mevcuttur...
Allahsz ie balayanlarda, tarih kimi gsterebilir ki byle bir cezbe olsun?
Demek oluyor ki Besmele, her hayrn badr. O mbarek kelime slamn en byk
nian olduu gibi, btn varlklar da hal lisanyla onun devaml tekrarlaycsdrlar.
Besmeledeki Rahman isminin tatlln tadan kimsenin himmeti karsnda, Ferin
srtndan Arn zirvesine kadar olan mesafe bir sivrisinein kanad kadar gelmez.
Bu ismin gneinin feyzini verip parlatt kulbeye, saraylara sahip olan sultanlar da
hayran olurlar.
Bu ismin klelik halkasn kulana takan, btn dnya ve ahireti unutur. Bu ismin
emesinden bir damla ienler, dnya zenginliine kl kadar kymet vermezler. Onlarn
kalbine ikbal burcundan saadet gnei domutur. O kalb artk Kabe haremi olmutur.
Besmele yle bir isimdir ki, sa (Allahn Selam zerine Olsun) o isimle l kalpleri
diriltti, hastalar iyi etti. Yine Besmele yle bir isimdir ki, Hz. brahim o isimle Nemrudun
nrn (ateini) nura (a) evirdi. Evet, Besmele yle bir isimdir ki, O isimle Hz.
Muhammedin mucize parma ayda grnd.
Bir asker, hi kimseden korkmakszn, devlet namna hareket eder, o namla her ii
grr. cabederse bir ehir halkn zorla bir yere sevk edebilir. Belki o halkn iinde ilim, fen,
kudret ve zeka bakmndan, ondan ok yksek olan bulunabilir, fakat hi kimse ne
yapyorsun diyemez. nk herkes bilir ki o asker kendi namyle, kendi kuvvetiyle hareket
etmiyor, kendini devlete mal etmi, o hesaba alyor, o kuvvete dayanyor.
Ey dinleyenler! mdi dikkat edin! Ya nsan?

lmez, snmez, yenilmez bir Rabbani hkmetin, evet, Allahu L lhe

llallah Sbhani hkmetinin askeri olup da, o nama alp, o is imle hareket ederse acaba
neler yapmaz?
Bunun iin de klfet yok, cret yok, minnet yok, zahmet yok.
O halde, Allah de!
unu iyi bil ki: Kainatn btn zerreleri Onu aryor ve Onun ismiyle herey hareket
ediyor. Zerreler, tohumlar o ismin sayesinde kocaman aac banda tayor.
Her bostan, Kudretin mutfa olmu, o isim ile bize hazrln yapyor. Allahn ismini
anmasa, dallar havada yaylp meyvesini verebilir mi? Sigara kdndan daha ince, ipekden
daha nazik bir filiz; Allahn ismini anmasa, kazmalarn paralayamad talar, sert topra
paralayp meydana kabilir mi?
Ayn zamanda o nahif, yeil yaprak karken maddecilerin azna tokat vuruyor,
gzlerine Kudretin parman sokar gibi bir tavr alyor ve hal lisan ile yle sylyor: te
gvendiin kuvvet ve hararetin bile, emir altnda hareket ettiini gr, Hz. brahimin ate
saan hararete:
Ey ate, souk ol, selamet ol ayetini okuduu gibi, bizim de halimizle o ayeti
3

okuduumuzu bil.
Yine Besmele, mbarek hayvanlarda bize gda olan st emesini yapyor, Rahman
namna, bizlere ikram olunuyor.
Madem ki herey hal lisan ile Bismillah diyor, Allah namna nimetlerini getirip
bizlere veriyorlar, o halde biz de Allahn ismini analm, Onun namna verelim, Onun namna
alalm.

Btn nimetlerin Ahad ve Samed olan Hakkn mucizesi, kudreti, hediyesi ve rahmeti
olduunu dnelim. Bir byn, ua ile gnderdii hediye houmuza gidince, asl
gndereni gremeyip ona sadece krn bile brakarak, yalnz uan ayan pmek

suretiyle gaflette kalmayalm. Yalnz grnrdeki nimetleri methedip, onlara muhabbet edip,
onun sahibini unutmayalm.
te, btn nimetlerin sahibi, bizden ey ister. Dikkat edelim.
l. Kendini anmak: Bu, Bismillah ile olur.
2. kretmek: Bu, hamd ile olur.
3. Fikir: Bu da, kudret mucizesi olan Rahman hediyesini dnmekle olur.
Hayatta Allahsz yaamayalm, iman tedarik edelim. Hakka kendi isteiyle iman
etmeyenler, zorla muhakkak ederler. Akll olanlar, gaflet perdesi almadan, kudret elden
gitmeden Allah diyenlerdir.
Zira zanneder misiniz ki; inanmayanlar Hakk tesbih etmezler?
u fermana dikkat edin:
Hibir ey yoktur ki Ona hamd ile tesbih etmesin.

Cenab- Hak yle Kaadir-i Mutlaktr ki, insann sayl nefesine kendi ismini saklamtr.
Kendisini tasdik ettirmeden kimseyi brakmaz. Madem ki nefes alyorsun; veriyorsun, Hakk
tesbih ediyorsun. Gizli terennm, Hak ismidir. Yani her nefes Hu ile girer, Hu ile kar. Yahut
da ahmak inatlk eder, nefes alp vermezse, atlar.
Hem iman, insana huzur verir, hereyin hakikatini, zevkini tattrr. nkar ise kedere
gtrr. nkarcnn gznde bu dnya, bir yas tutma yeridir.
nanan bu kainatta terhis enliini bekler, inanmyan ise glmeyi alamak, terhisi
rtbe soymak zanneder.
Onun nazarnda insan, ecel penesi ile paralanan yaratktr. Geri kalan varlklar ise,
ruhsuz cenazeler hkmndedir.
zetle, o daima yeis iindedir. Hergn insanlk takviminin yapran koparrken:
Yoklua gidiyorum, hi oluyorum diye titrer.

Mmin ise o yapra koparrken: Terhisim yaklat, aslma kavuuyorum, ebediyete

gidiyorum diye heyecan duyar.
Mmin, Allah tanr, Allah der, Onu btn kulluu ile tasdik eder.
Allahsz hibir zerre yok der, hukukuna riayet eder, halk Allahn ailesi bilir. Onun
nazarnda u dnya, Rahmann bir zikirhanesi, insan iin bir eitim yeri, insanlar ve cinlere
kurulmu bir imtihan meydan, btn lmler de terhis ve paydostur.
Hayat grevlerini iyi bir ekilde bitirenler; bu lml dnyadan mutlu, dadaasz bir
ekilde dier bir aleme giderler. Ta ki yeni grevlilere yer alp, gelip alsnlar diye.
Btn doumlar,

Allahtr,

ondan baka

tapacak yoktur. O

Diridir.

Ayaktadr, Rabbani hkmetinin, askerini silah altna almasdr, vazife bana gelmektir.
5

imdi, iki adam dnnz:

Bunlardan biri u kainata bakyor, bu byk kitab mtalaa ettiinde, abes hibir ey
yaratlmadn, tesadfen bu ilerin olmayacan ve u kainatn bir matbaa olup, bastran
olmadn, bir nak olup nakedeni olmadn, yaplan olup yapan olmadn, ekilen olup
ekeni olmadn, binaenaleyh kendisinden ve btn varlklardan gani ve kendi daima ona
muhta, kendi stnde bir kudretin bulunduunu ve Onun hikmetsiz yaratmad bu
kainatta, kendisinin unutulmu ve bolanm braklmayacan, azna ald lokmann
tatllnn, aclnn farkna varan her adamn, sznden, fiilinden ve halinden bir gn bir
divanda mevcudatn sahibine hesap vereceini, bu nedenle hayrlarna kar mkafat,
ktlklerine kar ceza greceini anlyor.
Anlayamayana da: ok yorulma, btn dersleri brak! u iftin tenasl uzuvlar nasl
bir tesadf ile olabilir? yi dn, bunun sonunda elbette var, var de, der.
Dier bir kimse de, yoklua meyletmi: Zaman yaatr, zaman ldrr, bu kainat kr
bir tesadfn sonucudur, ne Halik var, ne yaradan, insan evrimlemi bir hayvandr. Hayr,
er, cennet, cehennem: Bunlar kuru laflardan, duygusal deerlendirmelerden ibarettir, bu
alemde nefsani hazlarn, hayvani ihtiraslarn yerine getirebildin mi, ite cennet. Hayvani
hazlardan mahrum oldun mu, ite cehennem! diyor.

imdi acaba bu iki adamdan hangisi, insanlk alemine daha fazla hizmet eder? Hangisi
toplum iin daha faydal olabilir?
Acaba dinin, ananenin, kltrn rts olan vatann korunmas hususunda, hangisi
daha iyi netice verebilir? Bunlar iin hangisi hayatn tehlikeye atar? Elbette iman sahibi olan,
deil mi?
nanann kalbi, aslma kavuacam akyle donanm; ehit olur isem Cenab- Hak
kendisini bana diyet verecek, sa kalrsam, bu can vergisine hazrlandmdan dolay btn
gnahlarm affolunacak, diyor.
nanmayan da: Genliime doyamadm, hazlarm tam manasyla alamadm diye
dvnyor. nanann nazarnda btn yaratlmlar; o keremli Seyyidin, rahmet sahibinin
birer sevimli hizmetkar, birer dost memuru, birer irin kitab olduu halde, inkarcnn
gznde bunlar bir hiten ibarettir. Zira btn yce ve leziz hakikatler, imandan doar.
man tohumu hangi adamn vcut ikliminde varsa, oradan saadet yemii kar, ihlas
doar, o vakit o kimse en yksek kuvvete eriir.
Yine ihlas en ar yk kaldrr, karsna kan her eytan tepeler, riyay zehirler, taat
emesini berrak bir ekilde aktr.
te ihlas, imann yemii olduu gibi, ilim de imann yemiidir.
Onun iin iman, cehaletin dmandr!
Sonra slam dini, tevhid dinidir. Binaenaleyh slam dini, ilim ve marifetin iliidir,
hayrlar ve iyiliklerden ibarettir, tevhid dinidir, cehlin dmandr, cehalet de Allahn hi
sevmedii bir sfattr.
slam dini, u dnyay bir ceset, insan da o cesedin ruhu olarak gsterir. Eer Hak
dini olmazsa, dnya bir zindan olur. Onun iin insanln ruhunu karanlktan kurtaran kelime i tevhidi anlayalm, bylece de Allah demenin zevkini alalm. Kalbimiz Onun sevgisiyle
arpmaya balasn.

Yine iman, insana gzel ahlak verir, gzel ahlak insana gzel fikir verir, gzel fikir de
insana hereyin gzel tarafn gsterir. lahi Saltanatn en ince bahislerini anlatr. Kaadir-i
Mutlakn u kainat zerindeki tecellilerini tefekkr ettirir. Yaratln hikmet srrna alan
kapnn anahtarnn L lhe llallah yceltme sznn manasndaki feyzde olduunu ilham
ettirir.
Evet, sz odur ki: Cisme hava, ruha Hu lazmdr.
u saltanata, milyarlarca saraynn milyarlarca odasnn iinden bir odasna, gnei
ufak bir lamba yapan Allahn u azametine bak!
Baharn derleniine dikkat et; ezeli naknn, gzmzn nne kn beyaz
sahifesini, baharda ve yazn da yeil sahifesini atn ibretle gr de, Allah de!
nsan iin en byk hakikat, nefes almaktr. Nefes aldn zaman bir haz iinde
bulunduunun farknda ol!
Byk kudreti gr! Yine, Allah de!
slam dininin; akllar terk ve tabiatlarn nurunu sndrmek iin deil, ancak
kendilerinde olan nuru idrak, destek ve hidayet iin geldiini bil!
Yine slam dininin, kalpleri rahatlattn, grleri nurlandrdn gr. Bizi, sayya
gelmeyen nimetleri ile besleyip byten u gkler ve yerin Allah bizden ne istiyor? Murad
nedir?
Biraz merak et!
Meraklar, hayretler iinde en ak, en salam ve en lzumlu olarak, bize hakikat dersi
veren Ona komak lazm gelirken, kulan tkama, gzn perdeleme.
Allahn u hitabn iyi dinle, bak ne diyor:
Ey acz iinde marur, zaaf ve fark iinde serke ve inat olan insan! Ey henz aaran
tyn ak olmasn geri eviremeyen aciz! stedii ekilde bir kadnla evlenip de, istedii
ekilde bir ocuk yapamayan zavall! Ey gelmede, gitmede tercih hakk olmayan Ademolu!

smin yoktu, resmin yoktu, henz ad almamtn, hi kimse tarafndan da

tannmamtn, yalnz benim ilmimde idin, sana kymet verdim, yaratklar ierisinde en erefli
snfa soktum, herhangi sfli bir mahluk olarak yaratmadm, Ahsen-i Takvm (en gzel
biim) srrna mazhar kldm, insan yaptm, kendime muhatab tuttum, mkerrem kldm.
6

Btn bunlarn neticesinde benden ne fenalk grdn de bana kar kafan

kaldryorsun? Gneler, yldzlar, kreler emrime itaat ediyorlar da; sen neyine gvenip de
bana dman oluyorsun?
Emirlerime itaat etmezseniz, haydi elinizden geliyorsa benim hududumdan ve
mlkmden darya knz.
mdi, ey hakikat arayan insan!
Bu emirler karsnda iyi dn, zaman frsat bil. Dnyada ve ahirette hem gl,
hem rahat yaamak istersen, kendini Allaha sat. Allah ile ol!
Hakk inkar edince ne maddi, ne manevi bir fayda, tasdik edince de bir zarar
olmadna gre, tasdik et. Hem, ilim insan tasdike gtrr, cehalet de inkara.
u iki eyi iyi dn:
1. Byk kitab: Yani Kuran- Mbini ki, Kainat Kitabnn zdr.
2. Kitab- Natk (Konuan kitab): Yani Hz. Muhammedi.
Evet o kitabn derinliklerine dal, yalnz lne okuyup, szlerini kraat edip geme,
mezarlk kitab da sanma, hkmlerine uy!
Yalnz hafzn sesini dinlemekle vakit geirme...
nk o kitap, ruhu manalara tevik ile, insana insanl retir. En yksek ahlak
talim eder, rnek olarak da Hz. Muhammedi insanla takdim eder.
nsanln yaratlta beraber, gerekte karde olduunu ilan eder.
Ruha hitap eder. limlere konu, sanatlara model verir.

Dayanak noktasn kuvvet olarak deil, Hak olarak gsterir. O kitapta hedef, menfaat
deil, fazilettir.
Hayat, atma deil, yardmlamadr.
O kitabn terazisinin ibresi udur:
nsann yannda olan, ancak kendi almasdr.

O kitap, Daima dmanndan gl bulun der...

lk emri: Okudur.
O kitap, toplum iinde hi kimsenin yznn kzarmasn istemez. Hakkn Rahmet
sfatnn, kulun gnahlar ile yar edip, rahmetin getiini ilan eder. Menfaatn
yaknlatrlmasn deil, zararlarn uzaklatrlmasn emreder.
Fakir olurum diye korkma, zenginlikten de kama, der. O kitap, Zulme rza
zulmdr, zalimlere ufak bir meyille meyledeni ate kuatacaktr, diye ihtar eder.
O kitap, rezilce yaltaklanma istemez, merte giriimler ister. O kitap, Hayann
hayat, nefs muhasebesi ile ayakta durur, buyurur. O kitap, Olan gr, der, dnmeyi
emreder.
Evet, bilmek bakadr. Dnmek bakadr. Dnlse, dnyada hi fenalk kalr m?
Zira dnlm olsa, hrs, tamah, kibir, nefret, dmanlk hastalklar tedavi olur.
O kitap, Aman diyene elini uzatr.
O kitap, en yksek rtbeyi, Hdaya en fazla saygl, Allahn yarattna da en fazla
merhametli olana verir.
O kitapta en yksek mertebenin, muhabbet mertebesi olduu ilan olunur.
O kitap, bir gn btn dostlarn, en yaknlarn, seni bir yere kadar gtrp, amel
sand denilen bir ukura brakp arka evirdikleri vakit, Allahn sana yz evireceini, ancak
Onun ikbal edeceini ilan eder...

Hzl yaan yamur insana nasl uyku verirse, hzla geen bu mr de insana yle
gaflet uykusu verir...
Fakat sen gafil olma, biraz harekete gel, gzn a. Nasl, anne karnndaki yavru
harekete geldikten sonra Kudret, hislerini ona bah ederse, sen de bu zindannda biraz
harekete gel de, lazm olan hislerini al!
Yine o kitapta; burada, kafa gz ak olup da kalb gz kr olann, ahirette de kr
olaca emri vardr. Gafil olma, Hak ile yaa!
Hayatn gdas gzel ahlakdr. Ahlak, kudsiyetten doar, kudsiyet Allaha iman ile olur.
Allaha iman da, din ile olur.
Din, vicdann terbiyecisidir! Din, ahlakn z annesidir!
Ruhun hapsolduu ten kafesini ilim ve irfanla genilet! Ampul simsiyah olursa, k
parlamaz!
Gaflete dalanlar iin de, karanlk ile aydnlk birdir, byle olma! Gece ile gndzn
kapanmas, almas senin mr kuman doruyor.
Akln bana al!
Kafasn yemek tas yapan kimsenin kalbinde sefa hasl olmaz, hikmet bulunmaz!
nsanlk onurunu ayak altna salma!
Allaha aln ak ile gitmenin, o divana insanlk elbiseni kirletmeden, gnah ileri ile
karartmadan kmann aresini ara.
Zulm ile karanlkta kalma, kfr ile snme, ah alma, zalime yardmc olma, gnl
krma, viran kalb satn al.
Bu mlk, dnya saraylarndan, hanlarndan, apartmanlarndan ok daha hayrldr.
En kymetli inci, hkmdarlarn hazinelerinde deil, krk kalblerdedir. Bir avu su, bir
uykuyu perian ettii gibi, gadr ile, zulm ile dklen bir damla gzya da, icabnda bir
dnyay ykar.

nce hakikat gznden perdeyi kaldr, kendini bil, sonra Hakk bilirsin.
mdi, ey insanolu!
Btn bu hakikatlerden sonra seni sefahate sevkederek kalbini ldrmek isteyen,
dnyay sana zahirde bal gibi tatl gsterip, iindeki katledici zehiri gizleyen, seni inkar
sahasna sokmak iin karna hem sapk, hem saptrc olarak biri karsa, ok yorulmadan,
fazla konumadan ona de ki:
Ey, Hakkn varlna delil bu kadar azamet varken, bunlarn hibirinden nasibini
alamam ksmetsiz! Davan ispat iin:
Evvela lm ldr! Snmeyi dnyadan kaldr! Acz ve fakirlii gider! Kahrn kapsn
kapa!
Bunlar yapabiliyorsan gel, konualm, aresi varsa syle dinleyelim, yoksa sus!
Evrenin byk mescidinde Kuran okunuyor, onu dinleyelim!
O k ile aydnlanalm!
Hidayete koalm!
Onu dilimizin zikri yapalm.
Zaman ksa, mddet az, biraz gayret edelim! Hemen Allah diyelim, de.

1. Ve lekad kerremna ben Ademe: sra, 17: 70

2. Cennet, Cehenenem nedir deme! nkra saplanma! Hayr, er mevhumunu gznn nne getir! Senin
ruhunu kalbnda muhafaza eden Zat- Hakmin: sen lnce kudret ilinde nasl muhafaza edeceinden phe
etme.

Yirminci asrda Allah inkar kaps kapand, uyuma!

Bu kainatn oluunu; bir irade sahibinden baka yerde arayanlar ok zavalldr. Fen bize ezeli hibir cisim
gsteremiyor, bu bir takm olaylardr diyor, orada tkanyor. Protoplazmann dnmlerini kim anlad? Tan
yere dmesini kim anlad? Dren ekimdeki titreimleri ki m bilebildi? Her mevcudun ilk ifti hakknda kim
ak bir ey syleyebildi?

3. Ya naru kn berden ve celmen: Enbiya, 21: 65.

4. Ve in min eyin illa ysebbihu bihamdi: sra, 17: 44.

5. Allahu l ilhe illa Huvel Hayyl Kayyum: Bakara, 2: 255.

6. Tn, 95: 4.

7. Ve en leyse lilinsani illa ma sea: Necm, 53:39.

BSMLLAH- ERFN ESRARI

Aada, Bismillah-i erifin esrar ve erefli manas anlatlmaktadr.

ok dikkat ile okunmas rica olunur.

Bismillahirrahmanirrahim.
Ey inananlar!
Grlyor ki dnyada birka gn dar ve geni yaadktan sonra hi reyimiz
alnmadan, yerlerimiz dnyaya yeni gelenlere terk ettirilerek, bu alemden ahirete gtrrler.
te kudretin cilvesi, yaratln hikmeti budur. Gelen, gider. Doan lr.
Yalnz, bu domak ile lmek arasnda hner; Allah bilmek, en byk Resul tasdik
etmek, insanlk hukukunu tanmak, Hdann yaratklarna efkatli olup, bu kubbede ho bir
seda, yararl bir eser brakp gitmektir. Onun iin arifler derler ki: Ey marur! hayata
kurulma. Sakn gafil dolama. Ayak bastn topraklar, ya bir gzel sevgilinin yana, yahut bir
cihan kahramannn gbeidir. Binaenaleyh yalnz eini, an, iini bilmekle iim oldu bitti
zannetme. nsanlk makamna kadem bas. Ruhunun yolunun manasn Kdir Rabba
gtrlebilecek iki kanat tedarikine bak. Ki o kanatlara, iman ve amel kanatlar denir.
imdi, u Kuran Ayetinin huzurunda sayg ve alak gnlllkle biraz duralm:
Biz, Ademoullarn erefli kldk.1
Evet bu ayet-i kerime de yaratlmlarn ierisinde insana nasl Keramet tac
giydirildiini, Cenab- Hakkn, bize nasl ikram ettiini anlayalm da, insanlk mrmz
ayak altna almayalm, zulme divan durmayalm, ne imiiz bilelim. Gerekten insan, kainat
aacnn en toplayc, en nazik, en nazenin, en nazdar, en niyazdar bir meyvesidir.
nsan, Sbhani sevgi ile yaratlan bu varlklarn iinde En Byk Sanatnn ilahi
srlarndan haberli, Sbhani sfatlarna layk olabilecek bir kabiliyette yaratlm, en kymetli

bir yaratk olup, klli toplaycla mazhardr. Belirenlerden hibir varlk, bu rtbeye nail
olmamtr.
nsan, btn yaratklarn sonuncusu ve mevcudatn zbdesi ve hlasasdr.
Olaylar ve dncelere muhta olmyan, her oluta Zat ile daim olan, bir eyi her ey,
her eyi bir ey yapan, vcudu ile varolan, sfat ile evrelenen, esmas ile bilinen, fiilleri ile
beliren, eserleri ile gzlenen Cenab- Hak, bilinmesini sevdi, diledi, insann yaratl olan su
ve amurun sava alannda bir adr kurdu, topraktan bir ayna yapt. Ve sfatlarnn aksini
orada tecelli ettirdi. Onu arz zerinde ilahi bir vekil yapt.
Alemdeki her hakikatin insanda olmasn irade etti.
Seni Yaratan, bu sanat eserleri zerindeki etiketlerini insana bildirdi, ilahi isimlerini
(esmasn) teslim etti. Hlasa insan, bu alem aynasnn cilas ve bu varlk ekillerinin ruhu
oldu. Grme yeteneinin zevki olan gr, gzbebeinin ekli ile gerekletii gibi, yaratklar
alemi iin de gr zevki, Hazret-i nsan oldu.
Fakat insan, Kamil ve Kamil olmyan olarak ikiye ayrld. Her ikisi de, btn esmay
toplayc olan Allah ism-i erifinin mazhar olduu halde, nsan- Kamil tasfiye (arnma)
yolunu tuttu, kendi aslna, kaynana dnd. Sahte varlklardan soyundu, o varln fani
olduunu anlad, kendini Hakka satt, ycelmeye mazhar oldu. te bu snfa Hakperest
(Hakka tapan) denildi. Dier snf, vehmedilen varlklara gvendi, kendisine tapt, nail olduu
nimetin farkna varamad. Allahn varlna kar Ben varm dedi, Hodperest (kendine
tapan) oldu, hsranda kald.
nsan- Kamil, nuru (aydnl) ile, nur (k) hazinesine dahil oldu, yaratl ate olan
eytan hakimiyeti altna ald. Kamil olmayan insan da nr (ate) ile, nr alemine dahil oldu.
nk ateten yaratlan eytan, o hakimiyetine alaca yerde, eytan onu hakimiyetine
ald.
imdi, ey insanolu! te, dnya mezraa, ahiret harman; Cennet, Cehennem de birer
mahzendir...
mdi, hereyin hakikatini renmek, huzur ile yaamak dnya ve ahirette saadete
kavumak, iyi netice almak istersen, hazr (uyank) ol! Tahir (temiz) ol! Kuran- Mbinin
barna kulan koy, oradan alacan cevapla her mkln hallet.

Her ie Allahn ismi ile bala! Allah de! Onun nam ile al, Onun nam ile ver, Onun
nam ile yap! Zira Kudret kaps, ilahi esma ile alr.
Yalnz o isimlerin iinde, Kahhar ismi de vardr. Geliinden, gidiinden gaye nedir
anlamadan serkelik edeni, kibirleneni tepeler. Kulun kibirlenmesi, aslndan kmasdr.
Aslndan dar kan da kendini yorar, sonunda yklr. Kibirleneceine, Hakka kar kl ki
halka kar byyesin. Ne kadar klrsen, aslna o kadar abuk dnersin.
Besmeledeki tatll grmeye al.

Evet, O ismin: Yani Allah, Rahman, Rahim

isimlerindeki holuu tad da, Allahn rahmetinin, azabn kapladn anla . Onun
ismiyle balanan iin sonu ile, onsuz balanan iin sonunu tetkik et, Onsuz balanan iin
sonsuz olduunu, mahrumiyetle neticelendiini gr ve canl misal istersen tarihe bak,
Firavunun iiyle Hz. Musann iini mukayese et...
Evet, Firavun, bu varlk aleminde, bu dnya sahnesinde Allahn ismini brakt, kendi
ismiyle birok iler yapt, birok masum yavruyu bodurttu, fakat neticede, zulmnn
karanlnda bouldu, Aman! dedi. Amma i iten geti, snd gitti.
Ona mukabil Hz. Musa da bu aleme geldi, fakat o, Allahn ismi ile ie balad, hidayet
yolunu at. Vazifesi bitti, O da ebedi aleme g etti. Fakat o alemden hala sesi geliyor,
milyonlarla insan peinde gidiyor, saygyla ismini anyor.
Nemrut da bu alemde saltanatlar kurdu, o saltanatna gvenerek, Allah ismini
anmadan birok iler yapt, insanlar bodu, nihayet snd gitti.
Onun karsnda Hz. brahim Halilullah da bu varlkta bulundu, fakat o, Allahn ismi
ile neler yapt. Neticede o da cemal alemini ereflendirdi, fakat binlerce seneden beri
milyarlarla insann dilinde, vg makamnda ismi anlyor, milyonlarca mslman tarafndan
gnn be vaktinde lahi huzur da Habibullah ile beraber, o Halilullahn ismi de zikrolunuyor.

Yine, Ebu Cehil de geldi, kendi sahte varlna gvendi, hakikate isyan etti, birok iler
yapt.
Onun karsnda insanln ebedi iftihar olan Hz. Muhammedde (Allahn Selam
zerine Olsun) tenezzlen bu aleme terif etti, Hira dandan ykselen Kelime-i Tevhidi tek
bana ykselttii vakit btn medeniyetler, toplumlar dman olduu gibi, yaknlar da
Ona dman olmutu, fakat O, ie Allah namyla balamt.
O, Muhammedi saltanat kainata ilan edilecek, insanlk karanlktan aydnla kacak,
zayf kuvvetliden serbeste hakkn alacak, medeniyete rnek olarak gsterilecekti.
Hendek harbinde paralanmayan sert kaya; Muhammedi eldeki kazma ile Allahn
ismi anlarak paralanacak, paralanrken kan kvlcmlardan mmetine alacak olan fetih
kaplar grlecek, bu haber herkesi artacakt.
Nitekim yle oldu, Allahszlarn az zamanda bklmeyen kafalar bkld, yzleri
kzard, dilleri tutuldu.
nsan piirici bir iklimden doan Muhammedi hakikat gnei, her tarafa feyzini
vermee balad, putperestlii ykt, az bir zamanda Hindistana girdi, Brahma ve B uda dinine
galip geldi. Douda Hristiyanlk hakimiyetini kaldrd, randa Zerdtlk ykld, Avrupann
spanyasna sahip olundu, Dou Roma mparatorluu zaptedildi, bylelikle de: bugnk
dnya olaylarnda Kuran mucizesi grld ve ebediyyen de grlecek... Hep Onun dedii
kt, Hz. Muhammedin verdii haberler tahakkuk etti. Ve nihayet Kuran tasdik edenlerin
de, etmeyenlerin de Kuran hkm altnda hkm giydii apak ortaya kt.
Milyonlarca insan Hz. Muhammede ve Onun mucizesi olan Kurana ak olarak
yaad ve yayor. Misyoner tekilat gibi bir tekilat, Protestan tekilat gibi bir para sand
bulunmad halde, Hz. Muhammedin peinden giden aklar oald.
Japonyada, ngilterede binlerce mslman bugn,L lahe llallah, Muhammedun
Reslullah diyor. Batda birok yabanc alimlerin Hz. Muhammedin hukukunu koruma
hususunda yazlar kyor. Douda ve batda radyoda hi kimsenin kitab okunmad halde,
Kuran sesi kainata ilan ediliyor ve milyonlarca insan o byk Peygamberin yzn
grmeden, kutlu azndan kan cmlelerin sesini iitmeden, onu ba tac, gnl tac, gnl

sevinci yaparak onun muhabbetinin karargahn kalblerine kurmu, canndan fazla seviyor, o
zevk ile yayor.
te Allah namyle balanan iin nasl netice verdiine bu, en byk delil deil midir?
Bugn Dnyann her tarafnda, Hz. Muhammede ait olduu bilinen bir ufack bez, bir
kk mendil parasn, sann bir tek telini milyarlarca liraya satn alacak aklar
mevcuttur...
Allahsz ie balayanlarda, tarih kimi gsterebilir ki byle bir cezbe olsun?
Demek oluyor ki Besmele, her hayrn badr. O mbarek kelime slamn en byk
nian olduu gibi, btn varlklar da hal lisanyla onun devaml tekrarlaycsdrlar.
Besmeledeki Rahman isminin tatlln tadan kimsenin himmeti karsnda, Ferin
srtndan Arn zirvesine kadar olan mesafe bir sivrisinein kanad kadar gelmez.
Bu ismin gneinin feyzini verip parlatt kulbeye, saraylara sahip olan sultanlar da
hayran olurlar.
Bu ismin klelik halkasn kulana takan, btn dnya ve ahireti unutur. Bu ismin
emesinden bir damla ienler, dnya zenginliine kl kadar kymet vermezler. Onlarn
kalbine ikbal burcundan saadet gnei domutur. O kalb artk Kabe haremi olmutur.
Besmele yle bir isimdir ki, sa (Allahn Selam zerine Olsun) o isimle l kalpleri
diriltti, hastalar iyi etti. Yine Besmele yle bir isimdir ki, Hz. brahim o isimle Nemrudun
nrn (ateini) nura (a) evirdi. Evet, Besmele yle bir isimdir ki, O isimle Hz.
Muhammedin mucize parma ayda grnd.
Bir asker, hi kimseden korkmakszn, devlet namna hareket eder, o namla her ii
grr. cabederse bir ehir halkn zorla bir yere sevk edebilir. Belki o halkn iinde ilim, fen,
kudret ve zeka bakmndan, ondan ok yksek olan bulunabilir, fakat hi kimse ne
yapyorsun diyemez. nk herkes bilir ki o asker kendi namyle, kendi kuvvetiyle hareket
etmiyor, kendini devlete mal etmi, o hesaba alyor, o kuvvete dayanyor.
Ey dinleyenler! mdi dikkat edin! Ya nsan?

lmez, snmez, yenilmez bir Rabbani hkmetin, evet, Allahu L lhe

llallah Sbhani hkmetinin askeri olup da, o nama alp, o isimle hareket ederse acaba
neler yapmaz?
Bunun iin de klfet yok, cret yok, minnet yok, zahmet yok.
O halde, Allah de!
unu iyi bil ki: Kainatn btn zerreleri Onu aryor ve Onun ismiyle herey hareket
ediyor. Zerreler, tohumlar o ismin sayesinde kocaman aac banda tayor.
Her bostan, Kudretin mutfa olmu, o isim ile bize hazrln yapyor. Allahn ismini
anmasa, dallar havada yaylp meyvesini verebilir mi? Sigara kdndan daha ince, ipekden
daha nazik bir filiz; Allahn ismini anmasa, kazmalarn paralayamad talar, sert topra
paralayp meydana kabilir mi?
Ayn zamanda o nahif, yeil yaprak karken maddecilerin azna tokat vuruyor,
gzlerine Kudretin parman sokar gibi bir tavr alyor ve hal lisan ile yle sylyor: te
gvendiin kuvvet ve hararetin bile, emir altnda hareket ettiini gr, Hz. brahimin ate
saan hararete:
Ey ate, souk ol, selamet ol ayetini okuduu gibi, bizim de halimizle o ayeti
3

okuduumuzu bil.
Yine Besmele, mbarek hayvanlarda bize gda olan st emesini yapyor, Rahman
namna, bizlere ikram olunuyor.
Madem ki herey hal lisan ile Bismillah diyor, Allah namna nimetlerini getirip
bizlere veriyorlar, o halde biz de Allahn ismini analm, Onun namna verelim, Onun namna
alalm.

Btn nimetlerin Ahad ve Samed olan Hakkn mucizesi, kudreti, hediyesi ve rahmeti
olduunu dnelim. Bir byn, ua ile gnderdii hediye houmuza gidince, asl
gndereni gremeyip ona sadece krn bile brakarak, yalnz uan ayan pmek

suretiyle gaflette kalmayalm. Yalnz grnrdeki nimetleri methedip, onlara muhabbet edip,
onun sahibini unutmayalm.
te, btn nimetlerin sahibi, bizden ey ister. Dikkat edelim.
l. Kendini anmak: Bu, Bismillah ile olur.
2. kretmek: Bu, hamd ile olur.
3. Fikir: Bu da, kudret mucizesi olan Rahman hediyesini dnmekle olur.
Hayatta Allahsz yaamayalm, iman tedarik edelim. Hakka kendi isteiyle iman
etmeyenler, zorla muhakkak ederler. Akll olanlar, gaflet perdesi almadan, kudret elden
gitmeden Allah diyenlerdir.
Zira zanneder misiniz ki; inanmayanlar Hakk tesbih etmezler?
u fermana dikkat edin:
Hibir ey yoktur ki Ona hamd ile tesbih etmesin.

Cenab- Hak yle Kaadir-i Mutlaktr ki, insann sayl nefesine kendi ismini saklamtr.
Kendisini tasdik ettirmeden kimseyi brakmaz. Madem ki nefes alyorsun; veriyorsun, Hakk
tesbih ediyorsun. Gizli terennm, Hak ismidir. Yani her nefes Hu ile girer, Hu ile kar. Yahut
da ahmak inatlk eder, nefes alp vermezse, atlar.
Hem iman, insana huzur verir, hereyin hakikatini, zevkini tattrr. nkar ise kedere
gtrr. nkarcnn gznde bu dnya, bir yas tutma yeridir.
nanan bu kainatta terhis enliini bekler, inanmyan ise glmeyi alamak, terhisi
rtbe soymak zanneder.
Onun nazarnda insan, ecel penesi ile paralanan yaratktr. Geri kalan varlklar ise,
ruhsuz cenazeler hkmndedir.
zetle, o daima yeis iindedir. Hergn insanlk takviminin yapran koparrken:
Yoklua gidiyorum, hi oluyorum diye titrer.

Mmin ise o yapra koparrken: Terhisim yaklat, aslma kavuuyorum, ebediyete

gidiyorum diye heyecan duyar.
Mmin, Allah tanr, Allah der, Onu btn kulluu ile tasdik eder.
Allahsz hibir zerre yok der, hukukuna riayet eder, halk Allahn ailesi bilir. Onun
nazarnda u dnya, Rahmann bir zikirhanesi, insan iin bir eitim yeri, insanlar ve cinlere
kurulmu bir imtihan meydan, btn lmler de terhis ve paydostur.
Hayat grevlerini iyi bir ekilde bitirenler; bu lml dnyadan mutlu, dadaasz bir
ekilde dier bir aleme giderler. Ta ki yeni grevlilere yer alp, gelip alsnlar diye.
Btn doumlar,

Allahtr,

ondan baka

tapacak yoktur. O

Diridir.

Ayaktadr, Rabbani hkmetinin, askerini silah altna almasdr, vazife bana gelmektir.
5

imdi, iki adam dnnz:

Bunlardan biri u kainata bakyor, bu byk kitab mtalaa ettiinde, abes hibir ey
yaratlmadn, tesadfen bu ilerin olmayacan ve u kainatn bir matbaa olup, bastran
olmadn, bir nak olup nakedeni olmadn, yaplan olup yapan olmadn, ekilen olup
ekeni olmadn, binaenaleyh kendisinden ve btn varlklardan gani ve kendi daima ona
muhta, kendi stnde bir kudretin bulunduunu ve Onun hikmetsiz yaratmad bu
kainatta, kendisinin unutulmu ve bolanm braklmayacan, azna ald lokmann
tatllnn, aclnn farkna varan her adamn, sznden, fiilinden ve halinden bir gn bir
divanda mevcudatn sahibine hesap vereceini, bu nedenle hayrlarna kar mkafat,
ktlklerine kar ceza greceini anlyor.
Anlayamayana da: ok yorulma, btn dersleri brak! u iftin tenasl uzuvlar nasl
bir tesadf ile olabilir? yi dn, bunun sonunda elbette var, var de, der.
Dier bir kimse de, yoklua meyletmi: Zaman yaatr, zaman ldrr, bu kainat kr
bir tesadfn sonucudur, ne Halik var, ne yaradan, insan evrimlemi bir hayvandr. Hayr,
er, cennet, cehennem: Bunlar kuru laflardan, duygusal deerlendirmelerden ibarettir, bu
alemde nefsani hazlarn, hayvani ihtiraslarn yerine getirebildin mi, ite cennet. Hayvani
hazlardan mahrum oldun mu, ite cehennem! diyor.

imdi acaba bu iki adamdan hangisi, insanlk alemine daha fazla hizmet eder? Hangisi
toplum iin daha faydal olabilir?
Acaba dinin, ananenin, kltrn rts olan vatann korunmas hususunda, hangisi
daha iyi netice verebilir? Bunlar iin hangisi hayatn tehlikeye atar? Elbette iman sahibi olan,
deil mi?
nanann kalbi, aslma kavuacam akyle donanm; ehit olur isem Cenab- Hak
kendisini bana diyet verecek, sa kalrsam, bu can vergisine hazrlandmdan dolay btn
gnahlarm affolunacak, diyor.
nanmayan da: Genliime doyamadm, hazlarm tam manasyla alamadm diye
dvnyor. nanann nazarnda btn yaratlmlar; o keremli Seyyidin, rahmet sahibinin
birer sevimli hizmetkar, birer dost memuru, birer irin kitab olduu halde, inkarcnn
gznde bunlar bir hiten ibarettir. Zira btn yce ve leziz hakikatler, imandan doar.
man tohumu hangi adamn vcut ikliminde varsa, oradan saadet yemii kar, ihlas
doar, o vakit o kimse en yksek kuvvete eriir.
Yine ihlas en ar yk kaldrr, karsna kan her eytan tepeler, riyay zehirler, taat
emesini berrak bir ekilde aktr.
te ihlas, imann yemii olduu gibi, ilim de imann yemiidir.
Onun iin iman, cehaletin dmandr!
Sonra slam dini, tevhid dinidir. Binaenaleyh slam dini, ilim ve marifetin iliidir,
hayrlar ve iyiliklerden ibarettir, tevhid dinidir, cehlin dmandr, cehalet de Allahn hi
sevmedii bir sfattr.
slam dini, u dnyay bir ceset, insan da o cesedin ruhu olarak gsterir. Eer Hak
dini olmazsa, dnya bir zindan olur. Onun iin insanln ruhunu karanlktan kurtaran kelime i tevhidi anlayalm, bylece de Allah demenin zevkini alalm. Kalbimiz Onun sevgisiyle
arpmaya balasn.

Yine iman, insana gzel ahlak verir, gzel ahlak insana gzel fikir verir, gzel fikir de
insana hereyin gzel tarafn gsterir. lahi Saltanatn en ince bahislerini anlatr. Kaadir-i
Mutlakn u kainat zerindeki tecellilerini tefekkr ettirir. Yaratln hikmet srrna alan
kapnn anahtarnn L lhe llallah yceltme sznn manasndaki feyzde olduunu ilham
ettirir.
Evet, sz odur ki: Cisme hava, ruha Hu lazmdr.
u saltanata, milyarlarca saraynn milyarlarca odasnn iinden bir odasna, gnei
ufak bir lamba yapan Allahn u azametine bak!
Baharn derleniine dikkat et; ezeli naknn, gzmzn nne kn beyaz
sahifesini, baharda ve yazn da yeil sahifesini atn ibretle gr de, Allah de!
nsan iin en byk hakikat, nefes almaktr. Nefes aldn zaman bir haz iinde
bulunduunun farknda ol!
Byk kudreti gr! Yine, Allah de!
slam dininin; akllar terk ve tabiatlarn nurunu sndrmek iin deil, ancak
kendilerinde olan nuru idrak, destek ve hidayet iin geldiini bil!
Yine slam dininin, kalpleri rahatlattn, grleri nurlandrdn gr. Bizi, sayya
gelmeyen nimetleri ile besleyip byten u gkler ve yerin Allah bizden ne istiyor? Murad
nedir?
Biraz merak et!
Meraklar, hayretler iinde en ak, en salam ve en lzumlu olarak, bize hakikat dersi
veren Ona komak lazm gelirken, kulan tkama, gzn perdeleme.
Allahn u hitabn iyi dinle, bak ne diyor:
Ey acz iinde marur, zaaf ve fark iinde serke ve inat olan insan! Ey henz aaran
tyn ak olmasn geri eviremeyen aciz! stedii ekilde bir kadnla evlenip de, istedii
ekilde bir ocuk yapamayan zavall! Ey gelmede, gitmede tercih hakk olmayan Ademolu!

smin yoktu, resmin yoktu, henz ad almamtn, hi kimse tarafndan da

tannmamtn, yalnz benim ilmimde idin, sana kymet verdim, yaratklar ierisinde en erefli
snfa soktum, herhangi sfli bir mahluk olarak yaratmadm, Ahsen-i Takvm (en gzel
biim) srrna mazhar kldm, insan yaptm, kendime muhatab tuttum, mkerrem kldm.
6

Btn bunlarn neticesinde benden ne fenalk grdn de bana kar kafan

kaldryorsun? Gneler, yldzlar, kreler emrime itaat ediyorlar da; sen neyine gvenip de
bana dman oluyorsun?
Emirlerime itaat etmezseniz, haydi elinizden geliyorsa benim hududumdan ve
mlkmden darya knz.
mdi, ey hakikat arayan insan!
Bu emirler karsnda iyi dn, zaman frsat bil. Dnyada ve ahirette hem gl,
hem rahat yaamak istersen, kendini Allaha sat. Allah ile ol!
Hakk inkar edince ne maddi, ne manevi bir fayda, tasdik edince de bir zarar
olmadna gre, tasdik et. Hem, ilim insan tasdike gtrr, cehalet de inkara.
u iki eyi iyi dn:
1. Byk kitab: Yani Kuran- Mbini ki, Kainat Kitabnn zdr.
2. Kitab- Natk (Konuan kitab): Yani Hz. Muhammedi.
Evet o kitabn derinliklerine dal, yalnz lne okuyup, szlerini kraat edip geme,
mezarlk kitab da sanma, hkmlerine uy!
Yalnz hafzn sesini dinlemekle vakit geirme...
nk o kitap, ruhu manalara tevik ile, insana insanl retir. En yksek ahlak
talim eder, rnek olarak da Hz. Muhammedi insanla takdim eder.
nsanln yaratlta beraber, gerekte karde olduunu ilan eder.
Ruha hitap eder. limlere konu, sanatlara model verir.

Dayanak noktasn kuvvet olarak deil, Hak olarak gsterir. O kitapta hedef, menfaat
deil, fazilettir.
Hayat, atma deil, yardmlamadr.
O kitabn terazisinin ibresi udur:
nsann yannda olan, ancak kendi almasdr.

O kitap, Daima dmanndan gl bulun der...

lk emri: Okudur.
O kitap, toplum iinde hi kimsenin yznn kzarmasn istemez. Hakkn Rahmet
sfatnn, kulun gnahlar ile yar edip, rahmetin getiini ilan eder. Menfaatn
yaknlatrlmasn deil, zararlarn uzaklatrlmasn emreder.
Fakir olurum diye korkma, zenginlikten de kama, der. O kitap, Zulme rza
zulmdr, zalimlere ufak bir meyille meyledeni ate kuatacaktr, diye ihtar eder.
O kitap, rezilce yaltaklanma istemez, merte giriimler ister. O kitap, Hayann
hayat, nefs muhasebesi ile ayakta durur, buyurur. O kitap, Olan gr, der, dnmeyi
emreder.
Evet, bilmek bakadr. Dnmek bakadr. Dnlse, dnyada hi fenalk kalr m?
Zira dnlm olsa, hrs, tamah, kibir, nefret, dmanlk hastalklar tedavi olur.
O kitap, Aman diyene elini uzatr.
O kitap, en yksek rtbeyi, Hdaya en fazla saygl, Allahn yarattna da en fazla
merhametli olana verir.
O kitapta en yksek mertebenin, muhabbet mertebesi olduu ilan olunur.
O kitap, bir gn btn dostlarn, en yaknlarn, seni bir yere kadar gtrp, amel
sand denilen bir ukura brakp arka evirdikleri vakit, Allahn sana yz evireceini, ancak
Onun ikbal edeceini ilan eder...

Hzl yaan yamur insana nasl uyku verirse, hzla geen bu mr de insana yle
gaflet uykusu verir...
Fakat sen gafil olma, biraz harekete gel, gzn a. Nasl, anne karnndaki yavru
harekete geldikten sonra Kudret, hislerini ona bah ederse, sen de bu zindannda biraz
harekete gel de, lazm olan hislerini al!
Yine o kitapta; burada, kafa gz ak olup da kalb gz kr olann, ahirette de kr
olaca emri vardr. Gafil olma, Hak ile yaa!
Hayatn gdas gzel ahlakdr. Ahlak, kudsiyetten doar, kudsiyet Allaha iman ile olur.
Allaha iman da, din ile olur.
Din, vicdann terbiyecisidir! Din, ahlakn z annesidir!
Ruhun hapsolduu ten kafesini ilim ve irfanla genilet! Ampul simsiyah olursa, k
parlamaz!
Gaflete dalanlar iin de, karanlk ile aydnlk birdir, byle olma! Gece ile gndzn
kapanmas, almas senin mr kuman doruyor.
Akln bana al!
Kafasn yemek tas yapan kimsenin kalbinde sefa hasl olmaz, hikmet bulunmaz!
nsanlk onurunu ayak altna salma!
Allaha aln ak ile gitmenin, o divana insanlk elbiseni kirletmeden, gnah ileri ile
karartmadan kmann aresini ara.
Zulm ile karanlkta kalma, kfr ile snme, ah alma, zalime yardmc olma, gnl
krma, viran kalb satn al.
Bu mlk, dnya saraylarndan, hanlarndan, apartmanlarndan ok daha hayrldr.
En kymetli inci, hkmdarlarn hazinelerinde deil, krk kalblerdedir. Bir avu su, bir
uykuyu perian ettii gibi, gadr ile, zulm ile dklen bir damla gzya da, icabnda bir
dnyay ykar.

nce hakikat gznden perdeyi kaldr, kendini bil, sonra Hakk bilirsin.
mdi, ey insanolu!
Btn bu hakikatlerden sonra seni sefahate sevkederek kalbini ldrmek isteyen,
dnyay sana zahirde bal gibi tatl gsterip, iindeki katledici zehiri gizleyen, seni inkar
sahasna sokmak iin karna hem sapk, hem saptrc olarak biri karsa, ok yorulmadan,
fazla konumadan ona de ki:
Ey, Hakkn varlna delil bu kadar azamet varken, bunlarn hibirinden nasibini
alamam ksmetsiz! Davan ispat iin:
Evvela lm ldr! Snmeyi dnyadan kaldr! Acz ve fakirlii gider! Kahrn kap sn
kapa!
Bunlar yapabiliyorsan gel, konualm, aresi varsa syle dinleyelim, yoksa sus!
Evrenin byk mescidinde Kuran okunuyor, onu dinleyelim!
O k ile aydnlanalm!
Hidayete koalm!
Onu dilimizin zikri yapalm.
Zaman ksa, mddet az, biraz gayret edelim! Hemen Allah diyelim, de.

1. Ve lekad kerremna ben Ademe: sra, 17: 70

2. Cennet, Cehenenem nedir deme! nkra saplanma! Hayr, er mevhumunu gznn nne getir! Senin
ruhunu kalbnda muhafaza eden Zat- Hakmin: sen lnce kudret ilinde nasl muhafaza edeceinden phe
etme.

Yirminci asrda Allah inkar kaps kapand, uyuma!

Bu kainatn oluunu; bir irade sahibinden baka yerde arayanlar ok zavalldr. Fen bize ezeli hibir cisim
gsteremiyor, bu bir takm olaylardr diyor, ora da tkanyor. Protoplazmann dnmlerini kim anlad? Tan
yere dmesini kim anlad? Dren ekimdeki titreimleri kim bilebildi? Her mevcudun ilk ifti hakknda kim
ak bir ey syleyebildi?

3. Ya naru kn berden ve celmen: Enbiya, 21: 65.

4. Ve in min eyin illa ysebbihu bihamdi: sra, 17: 44.

5. Allahu l ilhe illa Huvel Hayyl Kayyum: Bakara, 2: 255.

6. Tn, 95: 4.

7. Ve en leyse lilinsani illa ma sea: Necm, 53:39.

RUH NEDR?
Ey Hakikat arayanlar!
imdi size Ruh hakknda biraz bilgi vereyim:
Evet, Cenab- Hakkn tecellilerine mazhar olan Ruh nedir? lye sar m? Rengi
var mdr? Bir yer igal eder mi? Vcudlarn iinde midir, dnda mdr? lahi Saltanatta
Vahdet (Birlik) srlarndan olan Ruhun hakikatn anlamak isteyenlere Cenab- Hak, Habib-i
Ekremine, yle cevap veriniz buyuruyor:
Errhu min emri rabbi (sra, 17: 85).
Yce Meal:
Ruh, Rabbimin emridir.
u, dardan ufak grnen ilahi cmledeki cevap, sonsuz ciltleri doldurur. Ruh
gerei, ok ince bir ders olduu iin, ilahi fermanda remz (sembol) ile anlatlyor. Bu dersi
anlayabilmek iin Emr Aleminden, Halk Aleminden haberdar olmak arttr.
te bu alemlerden haberdar olan ve Allaha bilip, Muhammed krssnden feyz
alan din erbabnn bu ayet-i celile hakknda verdikleri beyanlardan bir nebzesi yledir:
Bunlar: Ruh, vcudun iinde midir? diye soranlara yle cevap veriyorlar.
Ruh Emr Alemindedir. Emr Aleminden olan birey, hululden, birlemeden
mnezzehtir. O yle bir Rabbani inceliktir ki, her an yaylr ve devaml olarak tecelli eder.
Snmesi, lm yoktur, para ve blmlere ayrlmas mmkn deildir. Birok hikmetlere
vakf olan bu latif cisim, kendisini ve hereyi bilecek bir tecelliye mazhar klnmtr. Bizim,
Ruhun hakikatinden sz etmek hakkmz deildir. Onun hakikatinden ancak Fahr-i Alem
Efendimiz bahsedebilir. Biz ancak, Ruhun hallerinden szedebiliriz.
Bu beyanattan sonra da Ruhu:
1. Ruh-u nsani (nsan ruhu),

2. Ruh-u Hayvani (Hayvansal ruh),

3. Ruh-u Nebati (Bitkisel Ruh),
4. Ruh-u Cemadi (cansz varlklardaki ruh) diye, drt ksma ayrrlar.
Bunlardan Ruh-u nsani dnda kalanlar; msbet ilim sahibi olan, olaylar arasndaki
ilikileri aratran, ancak Neden? sualine cevap verebilecek bilim adamlarna braktktan
sonra, devam ederek:
Ruh-u nsani, yukarda tarif ettiimiz ekilde, bir Rabbani Emirdir. Cisimlerin
yenilenmesi, deimesi, dnm onun gereine zarar getiremez, buyururlar.
Fahreddin Razi ise, Ruh ayetinin tefsirinde yle diyor:
1

Ruh, Emr Alemindendir. Cenab- Hak ona Zahir ol dedii iin cilvedar oldu. Yoksa
madde ve kesif, ar cisim cinsinden olmayan bu cisim, latif, gne gibi olan kendi dairesini
cisimlere dahil etmedii halde, yla, nuruyla cisimleri feyzlendirir.
Ruh-u Hayvani hakknda yle buyuruyor:
Halk Aleminden olan Ruh-u Hayvaniye gelince:
Bu da Ruh-u nsani denilen Rabbani Emrin iradesine tabi olan bir ince buhar olup,
lm annda yoklua urayan budur.
te lmden sonra yoklua inanan zavalllar, Ruh-u Hayvaniden ayr olan Ruh-u
nsaniyi idrak edemeyenlerdir.
Zira Ruhun cesetten ayrlnca hibir zaman yok olmayacan bize gsteren birok
olaylar vardr. Mesela iine doma ile, gelecee ait haberler, hep Ruhun
hassalarndandr.
slamn hikmet sahiplerinden Vasti ise, Ruh hakknda diyor ki:
Cenab- Hak, nefs-i natka denilen Ruhlarla, cemal ve kemal ile tecelli etti ve onlar,
Settar (rten) ismi ile de setretti (rtt). Ve Ruha bili, gr, duyu sfatlarndan bir miktar

bah buyurdu, kainat onunla zinde kld. Fen bilimi ile uraanlar onun gereine
eriemedii gibi, Ruhun perdesini kaldrmak kudretine de sahip olamaz. Eer Ruhun
gzellii perdelenmeseydi, belki de her cahil ve her gafil ona Allah diye secde edip, hataya
dp, gnaha girebilirdi.
bni Sinaya gre ise: nsann ahsi hakikati, bu elli, altm kiloluk kan ve kemik
torbasnda deildir.
Ruh, cisimlere girmeden evvel, onda hibir ayrm, yani senin ruhun, benim ruhum,
avamn ruhu, havassn (sekinlerin) ruhu gibi tabir yok iken, ruh, cisimlerle ilikiye girdikten
sonra bu tabirleri kazanr. Ervah- liye (yce ruhlar), ervah- latife, (ince ruhlar), ervah-
sfliye (dkn ruhlar) gibi isimleri de, bu mnasebetten sonra almtr.
Ervah- liye: Kemal bulmu, kurtulua ermi olan peygamberler ve vrislerinin
ruhlarna denir.
Ervah- sfliye: Fask (gnahkar), mnafk (grnte mslman olup, hakikatte
inanmyan), zalim olarak ahirete gidenlerin ruhlardr.
smail Hakk Burseviye gre ruh, Sultani ve Hayvani olmak zere ikiye ayrlr.
Sultani ruh: Emir Alemine,
Hayvani ruh: Halk Alemine dnktr.
Sultani ruh, tedbir ve tasarrufta hayvani ruhun gzeteni ve amiri; hayvani ruh ise
hareket hissinde, btn cisimlerin hareket ettiricisi ve dzenleyicisidir.
nsann cismi, Allahn emriyle lp harab olduktan sonra, o kimsenin sultani ruhu ve
idraki, kesinlikle yok olmaz.
Hayvani ruha gelince; onun merkezi kalb ve dolam yeri karacier, akcier, bbrek,
beyin olup, organlarn tamamnda ve herbir parasnda mevcud ve candan ibaret olan kan
vastasyla, vcudun her zerresine yaylr.
Hayvani ruh, unsurlardan oluan vcuda girmeden evvel, bir kuvvet olarak Sultani
ruhun batni ilminde idi.

Sultani ve Hayvani ruh, beden heykeline girince, vcudlarda hareket fiili zuhura gelir.
te bu fiil hareketler, tamamen hayvani ruhun; o hareketlerde grlen dzen, ilim,
konuma, zeka gibi hassalar da, yalnz Sultani ruhun rndr.
Eer bunlar olmasayd, insandan kaynaklanan bu eitli eserler, kesinlikle ortaya
kmazd.
Netice olarak, biz de deriz ki:
Ruh-u nsani; Bir ebedi muammadr. Bunun manasn alimler, hakikatini de ancak:
lmeden nce lnz (Mtu kable en temt) hadisinin emrine sahip olan arifler bilir.
Gerekten, u ayet-i celilenin huzurunda bir nebze duralm:
Onu yaptm, ruhumdan ona frdm zaman...

Cenab- Hak bu ayet-i celilede, muradnn aka meydana kmas iin ruhu, tesviye
(dzeltme) kabul eden bir mahalle yerletirdiini beyan buyuruyor.
Bir emr-i nebevide yle buyurulmutur:
Cenab- Hak, bilinen Adem Aleyhisselam, yzbinlerce Ademden sonra yaratmtr.
Demek ki biz, son Ademin evlad bulunuyoruz.
Azamete bakn ki, zaman zaman yaradlan bu yzbinlerce Adem devirlerinden evvel,
u zerinde yaadmz arzda alt eit mahluk yaratm ve milyonlarca sene sonra da,
ecdadmz yaratlmtr.
Yani Adem ve Havvann (evet, ilk sahifesi ve son sahifesi koparlp, kudrette
gizlenmi olan bu varlklarn) amuru, bal, ruha mahal olmutur.
Sonra Ruh nefhettim diye ferman buyrulmas, ona fledim manasna deildir.
Yaradlnda sakl olan Ruhunun nurunu alevlendirdim, ak verdim manasnadr.

Yalnz yaradlta ilk iftin zuhurunun bir belirsiz sr olduu, Allahu l ilhe illa hvel
hayyl kayym ilahi hkmetinin, en ak bir delilidir.
Yarabbi! hayr dua, salat ve selam, Habibin Muhammedine, onun hanedanna ve
ashabna olsun.

1. Bu zatn ismi anld zaman Batllar apkalarn karr, hrmetle eilir ve derler ki: O,
yzlerce eserleri ile yalnz slamn profesr deil, tm insanlarn hocasdr.
2. Feiza sevveythu ve nefaht fiyhi min ruhi: Hicr, 15: 29.

HABB- KBRYA

- Bu alem bir aynadr, her ey Hak ile kaim

Muhammed aynasndan, Allah grnr daim.

- Muhabetten oldu Muhammed hasl

Muhammed olmasa, muhabbetten ne hasl?

Ey vcud etvarna cevlan Habib-i Kibriya,

Vey vcud esrarna seyran Habib-i Kibriya.1
Vacid mevcud seni mirat edindi phesiz,
Sureti Hak, siyreti Rahman Habib-i Kibriya.2
Men reani kad reel Hak nutku ikandr bize,
Grnen senden gren Sbhan Habib-i Kibriya.3
Tahir Hadi v Yasin, Hayi Hakkn Mimisin
Nun u Sad u Kaf u vel Kuran Habib-i Kibriya.4
Vech-i pakin nuru ems, Zat Hak meclasdr,
Cmle alem hsnne hayran Habib-i Kibriya.5
ann tebcil iin geldi hvel hakkul mbin
Elde brhan ahidin Kuran Habib-i Kibriya.6
Hubb- zatn mazhar, kenz-i vcudun matla
Mebde-i kll, aslna brhan Habib-i Kibriya.7
Hasl Hak zatn mahbub edip bas eyledi,
Onsekiz bin Aleme sultan Habib-i Kibriya.8
Hizmeti nat- erifin ile Ruhi fahreyler,
Mahz- ltfundan diler ihsan Habib-i Kibriya.9

Ruhi

1.

Vcud: Varlk. Etvar: Tavrlar

2.

Vey: ve ey. Esr ar: srlar. Seyran: seyir, seyirci

3.

Vacid: vcuda getiren. Mirat: ayna. Siyret: i, iyz Men reani kad reel Hak: Beni gren, Hakk

grm gibidir (Hadis-i

erif).

Nutk:sz. kan: d

ayanak.
4-

Tahir, Hdi, Ya-Sin: Peygamber Efendimize verilen isimler.Hakkn Has: Hayy, yani canl, diri olan

Hakk'n.. anlamndadr.Mim: Burada Mim, Peygamber Efendimizin ismine olduu kadar, malum, mevcud,
anlamlarna; Ha, Mim terkibinde ise, bu harflerle balayp biten Hayyl Kayyum esmasna iaret
vardr. Nun, Sad, Kaf:Kuranda bu harflerle balayan 68, 38 ve 50. Sureler.
5-

Vech-i pk: Temiz yz. Nuru ems: gne . Zat- Hak mecls: Hak zatnn aynas. Hsn: gzellik.

6-

Tebcil: yceltme. Hvel hakkul mbn: o hayrla erri ayran gerek. Brhan: delil.

7-

Hubb: sevgi Kenz-i vcud: varlk hazinesi, beden hazinesi.Matla: dou yeri. Mebde-i kll: hereyin

kayna
8-

Mahbub: sevgili. Ba's: gnder me.

9-

Nat- erif: Peygamber Efendimize medhiye, vg. Fahr:ftihar. Mahz: Tam, halis.

MUHAMMED KELMESNDEK FERD HKMET

O, insan tr iinde varln en mkemmel rnei (nsan- Kamil) olmasndan dolay;

Onun hikmeti ferdiyyet (teklik) oldu. Emir (i) onunla balad ve onunla sona erdi. Adem
henz su ile toprak arasndayken o Nebi idi.

Sonra esas haline kmasyla da,

peygamberlerin sonuncusu oldu.

Tek saylarn balangc tr. nk bir say deil, saylarn esasdr. Daha byk
tek saylar n ayrntlarndandr. Bu yzden Resul Aleyhisselam, Rabbine olan delilin ilkidir.
Bundan dolaydr ki ona Cevamiul Kelim verildi. (yani btn yaratklarn z ve esas oldu)
Ve kendisine Ademin adlandrd btn ilahi kelimelerin verilmi olmasyladr ki; kendi
lnde delile benzer oldu. Ve delil kendi nefsi iin delildir. Ve Hazreti Muhammedin
hakikati kaynaktan belirmesi dolaysyla ilk fert olarak geldi. Bunun iin varln asl olan
muhabbete ilikin olarak bu kaynaa iaretle, Sizin dnyanzdan bana ey sevdirildi
buyurdu. nce kadn ve gzel kokuyu and, sonra da namazn gznn aydnl klndn.
Hazreti Peygamber kadn nce zikrederek (anarak) namaz daha sonra syledi.
Bunun sebebi kadnn ayn- zuhurda (ilk meydana gelite) erkein bir paras
olmasndandr. Nasl ki insan da Hakkn beliriinden bir paradr. Hakk ise insann asl ve ilk
kaynadr. Bundan dolay insann kendi nefsini bilmesi Rabbini bilmesine bir balangtr.
nsann Rabbini bilmesi de kendi nefsini bilmesinin sonucudur. nk insan nefsi, Rabbinin
tecelli ettii bir aynadr. nsan bu aynada Rabbini grr ve idrak eder. Bu hakikati belirtmek
iin Hazreti Muhammed: Nefsini bilen kimse Rabbini de bilir, buyurdu.
u hale gre sen dilersen, bu haberde onu bilmenin imkanszln ve ona erimek
hususundaki aczini anlarsn. Ki bu inan, Tanr hakknda yerindedir. (caizdir) Veya dilersen,
Onun bilinebilir olduunu sylersin. Bunlarn ilkine gre sen, kendi nefsini hakikati iti baryla
bilmediini bilirsen, Rabbini bilmiyorsundur. kincisine gre de nefsini bilmi, bu suretle de
Rabbini bilmi olursun.
Hazreti Muhammed Aleyhisselam Rabbine en ak bir delil oldu. nk alemin bir
cz (her paras) kendi asl olan Rabbine delildir. Bu itibarla meseleyi iyi anla! Kadnlar ona
sevdirildi, o da kadnlara evk duydu. Bu da Klln (btnn) kendi czne (parasn)

zlemi gibidir. nk O, yukarda sz geen hadis ile Hakkn bu unsurlar aleminin yaratl
hakknda beyan buyurduu Ben Ademe ruhumdan fledim

[Hicr suresi,15/29]

szndeki hikmetin i yzn aklad. Bundan sonra Hakk; kendi nefsini de, insana
kavumaya gl bir evk duyuyor olarak nitelendirdi. Kendisine evk duyanlar hakknda,
Kuranda Ya Davud! Ben onlara yani kendisini arzulayanlara kar daha arzuluyum,
buyurdu.
Hakkn bu arzusu ise Lika-i Has yani engelsiz olarak kuluna kavumak arzusudur.
nk Hazreti Peygamber, Deccal hakkndaki hadisinde, Sizden biriniz lmedike Rabbini
gremez, buyurdu. u hale gre kendisinde evk sfat olanda evk zaruri bir haldir. u halde
Hakkn, kendisine yakn olanlara evk duyuyor olmas kanlmazdr. Byle olunca da Hak,
onlarn kendisini grmelerini arzu ediyor demektir. Halbuki dnya makam bu g re imkan
vermez. Allahn Davud A.Sye ynelik bu sz, her eyi bilmekle beraber ta ki bilelim
demesine benzer. u halde Allah ancak lmle birlikte varlk bulacak olan bu zgl sfata
evk duyar. Ve onlarn Allaha olan evkleri de ancak lm ile sakin olur. Nasl ki Allah bu
konu ile ilgili olan kudsi hadisinde yle buyurur: Ben fail olduum bir eyde, lmden
tiksinen Mmin kulumun ruhunu kabz etmekte tereddt ettiim gibi hibir eyde tereddt
etmedim. Ve benim onu incitmekten duyduum nefret lsnde o da lmden nefret eder.
Halbuki ona benim vuslatm lazmdr. u halde Allah, kulunu vuslat ile mjdeledi. Ancak bu
vuslata ermek iin kula lm gerekir demek yerine, vuslat szn kullanmtr ki; lm
szyle kulunu kederlendirmesin. Hazreti Muhammed Aleyhisselamn, Sizden biriniz
lmedike Rabbn gremez buyurduu gibi, kul mademki Tanry grmek saadetine
lmden sonra eriyor, ite bunun iin Allah da Kuluma benim vuslatm gerektir, buyurdu.
O halde Hakkn kula zlemi bu nispetin (ban) meydana gelebilmesi iindir.
Sevgili beni grmek arzusuyla inliyor.
Halbuki benim ona zlemim daha iddetlidir.
Canlarmz (bu ak ile) skntl; kaza ise vuslata engel oluyor.
Ben de inlemekten ikayetiyim, o da.
O, insana kendi ruhundan flediini syledi, neticede onun duyduu evk ancak
kendisine oldu. Bilmez misin ki insan kendi sureti zere yaratt? nk o kendi ruhundandr.
nsann bedeni hava, ate, su ve toprak denilen drt unsurdan olutuundan, bedende
bulunan rutubetten dolay ona flendiinde, nefste bir tutuma meydana geldi. Byle
olunca insann ruhu kendi yaratlndan dolay ate oldu. te bunun iin Allah, Musa ile
ancak ate eklinde belirerek konutu. Ve Musann ihtiyac olduu ey de ateti. Eer insann
kayna (esas) tabiiyye (yani baz meleklerin vcudu gibi unsuri olmayan alemden) olsayd,

ruhu da nurdan olurdu. Allah, Rahmani nefesiyle ruhunu insana flediini kapal bir ekilde
sylemekle, bunun kesinlikle Rahmani nefesten olduuna iaret buyurur. nk flenmi
olan bu nefesle onun ayn ortaya km ve kendisine flenenin buna istidad dolaysyla bu
nefesin tututurduu ey nar (ate) oldu, nr (aydnlanma) olmad. u halde kendisine
flenenin istidat sebebiyle, insann bedeninde Hakkn nefesi batn oldu. Bundan sonra
Allah, insan iin, yine insan sureti zere, baka bir ahs retti. Ona da kadn adn verdi.
Kadn kendi sureti zere grnnce Adem ona zlem duydu. Bu hal bir eyin kendi nefsine
itiyak duymasdr. Kadnn erkee vurgunluu da bir eyin kendi yurduna dknldr. u
aklamamza gre Ademe kadn sevdirildi. nk Allah da bizzat kendi sureti zere halk
ettii kimseye sevgi gsterdi; nurdan yaratt meleklerin mevki ve mertebeleri daha yce ve
tabii alemden gelmi olmalarna ramen bu melekleri nsana secde ettirdi.
te (erkekle kadn ve Hak ile insan arasndaki) bant buradan balad. Suret bant
ynnden en byk ve en azametli ve mkemmel aratr. nk suret, tek olan varl
iftletirdi. Yani Hakkn vcudunu ikiletirmeye sebep oldu. Nasl ki kadn da yaratlyla
erkei ikiletirdi ve onu kendine e kld. u duruma gre Hak, erkek ve kadn olmak zere bir
l meydana geldi. Byle olunca kadn kendi asl olan erkee nasl evk duyuyorsa, erkek
de, kendi asl olan Rabbine evk duyar. u halde Allah, kendi sureti zere olan kimseyi
sevmekle beraber ona da kadn sevdirdi. O halde erkein evki; hem kendi paras olan
kadna kar, hem de kendisini yaratan Hakka kar oldu.
te bunun iin Hazreti Muhammed (Allahn Selam zerine Olsun), Bana kadn
sevdirildi buyurdu. nk kendi sevgisi ancak Rabbnn suretiyle ilgili olduundan kendi
nefsinden bahisle, Ben sevdim, demedi. Bu suretle kendi kadnna kar olan sevgisini bile
Allahla ilikilendirdi. nk Hazreti Peygamber kadn sevgisini, Allahn kendi sureti zere
olan Ademe evki gibi ilahi ahlaka uymak iin dilemitir.
Bir erkek kadn sevdiinde, ona kavumak ister. Yani akn amac olan kavumay
diler. Ve insann onursal yaratl suretinde nikahtan daha byk vuslat yoktur. Bundan
dolay ehvet duygusu vcudun btn zerrelerine yaylr. Bu sebeple insan vuslattan sonra
ykanmakla *gusl+ emrolunmutur. Bylece ehvetin ortaya kyla kadnn kendinden
gemesi *fena+ genel olduu iin, temizlik ve ykanma da o oranda genelleti. Kukusuz Hakk,
kullarna kar kskantr; Kullarnn kendisinden bakasyla zevk ve lezzet aldklarna
inanmalarn kskanr. Bylece O, kulunu, Hakka dnebilsin ve kendinden getii *fena+
kadndan kendisine doru bakabilmesi iin ykanma *gusl) ile arndrr; nk kadnda
grd Ondan bakas deildir.

Hak erkekte etkin, kadnda da edilgin bir ekilde zuhur etmitir. Erkek (sevime
esnasnda) Hakk kadnda grdnde, onun bu gr edilgin *mnfail+ olur. te yandan
kadnn kendisinden zuhur etmi olmas bakmndan Hakk kendi nefsinde grdnde, onu
etkin *fail+ grm olur. Erkek kendisinden zuhura gelmi olan eyin suretini hatrna
getirmeden, Hakk kendi nefsinde grrse, bu gr vastasz olarak Haktan edilgin olarak
gerekleir. u halde erkein Hakk gr kadnda daha tam ve kmil olur. Kendi nefsinde
Hakk gr ise, sadece erkein edilgin *mnfail+ olmas dolaysyladr. te bu sebeple
Hazreti Muhammed Aleyhisselam Hakkn kadnda bu tam grnnden dolay kadn sevdi.
nk Hak, maddeden soyut olarak sonsuza dek grlmez. Zira Allah, zat itibariyle
alemlerden ganidir.
Demek ki Hakk gr, ancak maddede mmkn olacandan; Hakkn kadnda
grn Hakk grmenin en byk ve mkemmel derecesidir.

Vuslatn en by ise kadn ile erkein cinsel birlemesidir. nk bu, Hakkn

kendisine bir halife semek iin kendi sureti zere yarattna kar gsterdii ilahi ynelimin
benzeridir. dem bu vuslatta kendi nefsini grr.
Allah; Ademe ekil verdi ve dzgn kld ve lahi nefesi ile kendi ruhundan ona fledi.
Byle olunca Ademin zahiri halk, (madde) batn Hak oldu. Allah, bundan dolay Ademi bu
insanlk heykeli iin tedbir ile vasflandrd. nk Allah, emri *ileri+ semadan arza tedbir
eder. Yani varln st mertebelerinden aa mertebelerine indirir. nk arz, unsurlar
aleminin en aasdr.
Hazreti Muhammed, kadn; Tekili olmyan coul bir szck olan Nisa kelimesiyle
ifade etti. Bundan dolay Hazreti Peygamber, Sizin dnyanzdan bana ey sevdirildi:
Nisa(kadnlar) buyurdu. Mire (yani kadn) demedi.
Bu szyle yaratlta nce erkein meydana geldiine; kadnn erkekten sonra
geldiine riayet etti. nk Arap dilinde nset masdar tehir etmek, geciktirmek anl amna
gelir. Allah, Kuranda geciktirme kfrde ziyadeliktir, buyurdu ve nset kelimesini
veresiye satmak manasna kulland. te bu suretle Hazreti Peygamber de kadn manasna,
kadnlar dedi.

u hale gre sevdii eylere ancak derece ve mertebe sras yla muhabbet gsterdi.
nk bunlar muhakkak darlmaya sebep olur.
u halde kadnlarn erkee nisbeti, Tabiatn (Rahmani nefs) Hakka olan nispeti
gibidir. Ki Tabiat (Rahmani nefs), maddi ve ruhi varln suretlerinin ald bir cevherdir.
Erkein Tabiata iradi ynelim ve lahi emirle ynelii onda alemin suretlerini
amlad. Bu yle bir iradi yneli ve lahi emirdir ki, unsurdan olumu suretler aleminde
(maddi alem) birleme (cima), ruhlar aleminde himmet (gayret, aba) ve manalar
aleminde de ncllerin dzenlenii olarak isimlendirilir. Buna gre unsurlar alemindeki
birleme (cima), nesli meydana getirmek iin erkek ve kadn arasndaki birlemedir. Bu
nc bir unsur meydana getirmek iin herhangi bir iki unsurun birlemesi iinde
dorudur. Yukarda da belirttiimiz gibi ruhlar alemindeki birleme (cima), tabiata doru ilahi
yneli ve alemin suretlerinin tabiatta almasdr.
Manalar alemindeki elerin birlemesi ise, sonu karmak yada mantki kyasta
ncllerden netice retmektir. Bunlarn hepsi tekil saylarn ilki olan te (teslis)
gereklemektedir. nk teslis, yaratln ve varlk feyzinin ilkesi olduu gibi, btn
alemlerde rn meydana getirmeninde ilkesidir. Fakat teslisi, kendi bana fiilden acizdir, o,
nc bir unsuru kartmak iin unsurlardan ikisi arasnda bir hareket bulunduunda i
grr ki bu birlemedir. (cima)
u hale gre her kim kadna bu snrlar dahilinde muhabbet duyacak olursa, o
muhabbet, lahi bir sevgidir. Her kim kadnlara tabii ehvet ynnden sevgi gsterirse bu
ehvetin ilmi onda eksik saylr. Bu kimseler iin sevgi duyduklar kadn ruhtan yoksun bir
surettir. Her ne kadar bu suretin gerekte bir ruhu olsada, hazzn kime olduunu
bilmeksizin, eine veya baka bir kadna yalnzca ondan haz almak iin, onunla birleen kii
asndan, yneldii suretin ruhu yoktur. Bunu idrak edip de

(kime muhabbet

ettiklerini) kendi dilleriyle sylemedike bakalarnn cahil olduklar hakiki muhabbete kendi
nefslerinde cahil olurlar. Nitekim ariflerden bazlar bu hakikati:
Hak katnda benim ak olduum gerekleti.
Ancak akmn kime kar olduunu bilemediler.
msralaryla ifade etti.

Allahn Erkeklerin kadnlar zerine bir derecesi vardr(Bakara,228) ayetiyle kadn

erkekten daha aa bir derecede bulunduu gibi, Hakkn sureti zerine yaratlm olmakla
beraber suret zerine mahluk olan insan dahi onu kendi sureti zerine yaratan Hakkn
derecesinden nail olmutur.
Zat asndan Hak, alemlerden gani ve faildir. Suret ise ikinci faildir ve u hale g re
Hakka mahsus olan evvelliyet surette yoktur. Byle olunca ayan derece derece belirdi. Bu
hale gre de her arif her Hak sahibine kendi hakkn verdi. te bunun iin kadn sevgisi de
Hazreti Muhammede (Allahn Selam zerine Olsun.) Allahn vermi olduu bir sevgidir.
(Kuranda buyurulduu gibi) Allah her eye yaratlndan nasibini verdi ki bu da onun
Hakknn ayndr. u halde o hakk herkese ancak istihkak miktarnca verdi ki o mstahak da
ona msemmasyla yani zatyla mstahak olmutur.
Hazreti Muhammed kendisine sevdirilen eyleri bildirirken kadn daha nce syledi,
nk onlar infial mahallidir. Nasl ki tabiat da kendisinde suret ile mevcut bulunan
eylerden daha nce yaratlmtr. Halbuki Tabiat hakikatte ancak Rahmani nefestir. Zi ra
nefha (frk) heyuladan ibaret olan cevherde hususiyle yldzlar aleminde yayld iin
onda alem suretlerinin en mkemmeli ve en aas birlikte flendi. Fakat onun nurlu ruhlar
aleminde arazlarda yaylna gelince bu daha bakadr.
Sonra Hazreti Muhammed (Allahn Selam zerine Olsun.) Bana dnyanzdan ey
sevdirildi... hadisinde diil olan eril olana stn kld. nk o, kadna nem vermek
istemitir. Bylece derken, diil ounluk iin kullanlan selas kelimesini kulland. Eril
bir kelime olan selasetun demedi. Halbuki bu cmlede erkil bir kelime olan tib (gzel koku)
kelimesi de vardr ve Arablarn adeti erili diiye hakim klmaktr. Nasl ki Fatmalarla Zeyd
ktlar denildii zaman fiil eril olarak sylenir, diil olmaz. Her ne kadar erkek bir, kadn ok
bile olsa, Araplar erili diile hakim klar. Hazreti Muhammed (Allahn Selam zerine Olsun.)
ise Arap kavmine mensuptur ve Arab kavminin en hatasz ak ve gzel konuandr.
Burada Hazreti Peygamber kadna olan sevgisinin kendi nefsinin bir tercihi
olmadna iaret eder. u ifadeye gre Allah, Hazreti Muhammede (Allahn Selam zerine
Olsun.) bilmedii eyi retmi oldu ve Allahn ona ltfu ok byk oldu. Hazreti
Muhammed Aleyhisselamn (Allahn Selam zerine Ols un.) diili eril olandan stn tutmas
ite bu nedenledir.

O halde Hazreti Muhammed (Allahn Selam zerine Olsun.) hakikatleri ne kadar iyi
bilir ve hereyin hukukunu naslgzetir.
Bundan sonra yine bu hadiste nc ve son kelime olan namaz da diil olamakl
itibaryla ilkine (kadnlar) benzer klarak, bu ikisi arasna eril bir kelime ilave etti, yani sze
kadn kelimesiyle balad, namaz kelimesiyle bitirdi. Bu kelimelerin ikisi de diildir. Gzel
koku kelimesi, bu ikisinin arasndadr. nk erkek, kendisinden meydana geldii Zat
ile kendisinden meydana gelen Nisa (kadn) arasnda bir yerdedir. Bylece kadn gerekten
diil, Salat (namaz) kelimesi ise itibari diildir. Tib (gzel koku), bu iki kelime arasnda
kendisinden mevcut olduu Zat ile kendi benliinden meydana gelen Havva arasndaki Adem
gibidir. imdi dilersen kudrettir de, dilersen sfattr de ikiside diildir. u halde sen hangi
mezhepten olursan ol, daima diil olann daha nce geldiini grrsn; hatta alemin
vcudunda Hakk sebeb alan felsefe ehli nazarnda da bile bu byledir. nk sebeb (illet)
de diildir.
Hazreti Muhammedin (Allahn Selam zerine Olsun.) bu hadiste Tb (gzel koku)yu
Nisa (kadn)dan sonra zikretmesinin hikmetine gelince: Bu, kadnda varlk veya yaratl
kokusu olduu iindir. Hazreti Muhammed (Allahn Selam zerine Olsun.) katksz kul olarak
yaratld ve asla efendilik peinde olmad, lahi tasarruflar iin edilgin olmaklyla secde edici
ve kyamda durucu oldu. Allah ondan yarataca eyi yaratnda, ona etkin olmaklk
rtbesini ve en gzel kokular olan canllar aleminde etkide bulunmakl verdi. Bundan
dolaydr ki ona nefis kokular sevdirildi. Gzel kokuyu hemen kadndan sonra syleyerek
Hakkn O derecelerin en ykseidir szyle ortaya koyduu derecelenmeyi gzetti. nk
Hakk Teala, Arn zerine Rahman ismi ile oturmutur. u halde Arn kaplad hibir kimse
yoktur ki ona Allahn Rahmeti isabet etmesin. Bunun delili de Allahn, Rahmetim her eyi
kaplad, ayetidir. Ar her eyi kaplamtr. Onda hkm ve saltanat kurmu olan da
Rahmandr. Binaenaleyh alemde Rahmet, Rahman isminin hakikati ile yaylr. Nasl ki biz bu
hakikati bu kitapta ve ayrca Ftuhat-i Mekkiye adl eserimizde baka bir bahiste anlattk.
Hakk Teala gzel kokuyu (tib ayn zamanda iyilik ve temizlik anlamna da gelir.)
Hazreti Ayenin masumiyetini beyan eden Kuran ayetinde, kadn ile erkek arasndaki nikaha
ilikin olarak kullanmtr. Habis kadnlar habis erkeklere, habis erkekler habis kadnlara,
temiz kadnlar temiz erkeklere ve temiz erkekler de temiz kadnlara yararlar. Onlar
(Peygamber zevceleri) haklarnda sylenilen eylerden uzaktrlar. Allah bu kelamyla temiz
olanlarn kokularn gzel kld. nk sz nefestir ve nefes de gzel kokunun ayndr.

u hale gre nefes azdan karken; iyi olan kimseden iyi, kt olan kimseden kt
bir sz olarak kar. Fakat lahi nefes iyi ve gzeldir. Ancak beenilmesi veya hoa gitmemesi
bakmndan iyi veya fena olur. Nasl ki sarmsak hakknda Hazreti Peygamber, O bir bitkidir
ki ben onun kokusunu kerih grrm, buyurmutur, ben onu kerih grrm, dememitir;
byle olunca bir eyin kendilii kt saylmaz. Ancak ondan meydana gelen ey kt saylr.
Bundan dolay irkinlik; bir eyin rfe uygun olmamasnda, adete uygun olmamasnda,
tabiata uygun olmamasnda, bir maksada uygun olmamasnda, eriata uygun olmamasnda
veya bir eyin kemal derecesinden noksan olmasyla olur. Saydmz bu ihtimallerden baka
bir sebeple bir ey irkin saylamaz.
Mesela bizim anladmz gibi iyi ve kt olmak zere ikiye ayrlnca Hazreti
Muhammede (Allahn Selam zerine Olsun.) kt eyler deil iyi ve gzel eyler sevdirildi.
nsann unsurlarndan meydana gelen yaratlnda fena koku olduu iin Hazreti Peygamber,
(Allahn Selam zerine Olsun.) meleklerin fena kokulardan tiksinti duyduklarn syledi.
nk insan kokmu amurdan yaratlmtr ki, bu yzden melekler insann tabiatn irkin
grr. Nasl ki gbre bceinin mizac da gl kokusundan holanmaz. Halbuki gl kokusu
gzel kokulardandr. Benzer ekilde, manen ve suret olarak gbre bceinin benzeri bir
mizaca sahip olan kimse de Hak sz dinledii vakit tiksinir ve batldan holanrlar. Bu nkte,
Allahn, O kimseler ki batla inandlar ve Allah inkar ettiler (Ankebut suresi,52) ayetine
uygundur. Allah bu gibileri hsranda olan kimseler olarak nitelendirdi. te onlar nefeslerine
ziyan veren hsran ehlidirler, (Ankebut suresi,52) dedi. nk iyiyi ktden, gzeli
irkinden ayrmayan kimsenin idrak yoktur. Hazreti Muhammede (Allahn Selam zerine
Olsun.) ancak iyisi sevdirildi-ki varlkta ancak iyi olan vardr. Alemde yanzca iyi ve gzel
olan bulup, kt ve irkin olan bilmiyen bir mizacn varl olabilir mi? diye sorulsa, biz bu
olmaz deriz. nk biz, kendisinden alemin meydana geldii aslda yani Hakta- byle bir
mizac grmedik. Yani biz Hakk hem irkin grr, hem de sevgi gsterir bulduk- halbuki
irkin ancak irkin grlen, gzel ise ancak sevilen eydir. Alem ise Hakkn sfat zerindedir.
nsann da bylece iki sureti vardr. Dolaysyla alemde her eyde ancak tek bir eyi idrak
eden bir miza bulunmaz. Olsa olsa, bir eyin deneyimleme ile kt ve deneyimleme
olmakszn irkin olduunu bilmekliiyle, kt olandaki iyi olan idrak eden bir miza bul unur.
byle olunca bunlardan gzel olann idrak, ondaki irkin olan duymaktan alkoyar.
Bu da pek seyrek olur, ama alemden yani varlktan kt ve irkinin yok edilmesi doru
deildir. nk irkinde de gzelde de Allahn rahmeti vardr. irkin kendi nazarnda
gzeldir. Gzel de irkinin nazarnda irkindir. u halde varlkta herhangi bir mizaca gre
irkin olmayan bir ey yoktur. Bunun aksi de byledir.

Hazreti Peygamberde (Allahn Selam zerine Olsun.) tekliin kusursuz hale geldii
nc ey namazdr. Bu yzden, Benim gz aydnlm namazda oldu, buyurdu. nk
namaz mahededir. Bu mahede ise Allah ile kulu arasnda mnacattr.
Nitekim ayette, Beni ann ki, ben de sizi anaym (Bakara suresi,152) buyurdu.
Namaz, Allah iki kulu arasnda ikiye blnm ortak bir ibadettir. u halde yars Allaha dier
yars da kula mahsustur. Nasl ki sahih bir hadiste Allahtan gelen vahiy ile yle buyuruldu:
Ben namaz benim ile kulum arasnda ikiye bldm, onun yars bana, yars da kula aittir ve
kulumun diledii ey verilecektir.
Kul, Bismillahirrahmanirrahim (Rahim ve Rahman olan Allahn affyla balarm) der,
Allah da kulum beni and der. Kul, Elhamd lillahi Rabbil Alemin (Hamd alemlerin Rabbine
aittir) der, Allah kulum bana hamdetti der. Kul, Errahmanirrahim (ey rahim ve Rahman
olan) der, Allah, kulum beni sena etti der. Kul, Malik-i Yevmiddin (Din gnnn sahibi)
der, Allahu Taala, kulum beni yceltti ve ululad, iini bana brakt, der. Fatihann yars
olan bu ayet, Allaha mahsustur. Bundan sonra kul yyake nabd ve yyake
nestain (Yalnz sana kulluk eder ve yalnz senden yardm dileriz) der, Allah buna kar, bu
benim i1e kulum arasnda bir mnasebettir, kulumun diledii ey olacaktr, buyurur. u
halde bu ayette bir ortaklk vardr. Kul, hdinessratel mstakim, (Bizi doru yola ilet)
sonra Sratellezine enamte aleyhim, gayrilmadubi aleyhim veleddallin (O yolki, kendisine
nimet verdiin kimselerin yoludur, gazaba uruyanlarn ve delalete denlerin deil) der.
Allah buyurur ki, bunlar kuluma mahsustur ve kulum dileinde ihlas ehlidir. u halde
Fatiha suresinin ilk yarsn Allah nasl ki kendisi iin ayrmsa, son yarsn da kulu iin
ayrmtr. Buradan namazda niin Fatiha suresinin okunmasnn zorunlu klnd
anlalmtr.
u halde namazda Fatiha okumayan kimse Allah ile kulu arasnda ikiye ayrlan namaz
ibadetini yerine getirmemi olur. Namaz Hak i1e kul arasnda mnacat olunca o, zikirdir.
Hakk zikreden kimse ise muhakkak Hakkn yolda olur.
nk lahi haberde (kudsi hadiste) buyuruldu ki,
Ben beni zikredenin yoldaym. Bir kimse gryor olarak zikrettii kimseyle birlikte
olursa, o kimseyi mahede eder. te yannda bulunmak ve grmek budur, u halde gz
olmayan gremez. Bu takdirde namaz klan kimse, kld bu namazda Hakk grr m
grmez mi? Kendi mertebesini ancak buradan bilir. Eer Hakk mahede etmezse onu

grr gibi iman ederek ibadet etsin ve mnacat esnasnda onu kblesinde tahayyl etsin ve
kulan Hakkn kendisine verecei cevaba evirsin.
Namaz klan kul, eer kendi i alemine ve kendisiyle birlikte namaz klan kimselere
imamlk ettiinde- ki, gerek hadiste buyurulduuna gre, her namaz klan; melekler kulun
arkasnda namaz kldndan dolay muhakkak imamdr- u halde o kul iin namazda Resul
rtbesi hasl olur. Bu rtbe ise Allahn vekili olmaktr. Semiallahu limen hamideh - Allah
kendisini hamd edeni iitir dedii vakit hem kendi nefsinde, hem de arkasndaki meleklere
Allahn iitici olduunu haber vermi olur.
Ve kendisiyle birlikte orada bulunanlar da Rabbena lekelhamd - Ey Rabbmz Hamd
sana mahsustur derler. nk Allah muhakkak kulunun diliyle Semiallahu Limen
Hamideh buyurdu. u halde namazn mertebesinin yceliine ve sahibine nereye
gtrdne bir bak; buna gre namazda ryet ve mahede derecesini elde etmeyen
kimse onun gayesine eremez. nk kendisiyle mnacatta bulunduu Hakk grmedii iin
onda gz aydnl ortaya kmamtr. Eer namazda Hakkn kendisine verdii cevab
iitmeyecek olursa, o kimse Hakka kulak verenlerden deildir. Rabbini iitemeyen ve
gremiyen bir kii asla namaz klm olmaz. O kimse Hakk gren ve ona kulak verenlerden
saylmaz.
Ve namaz gibi-devam edildii srece- insan kendinden baka eylerle megul
olmaktan lkoyan bir ibadet yoktur. Namazdaki Allah zikri onun iinde bulunan btn dua ve
hareketlerin hepsinden byktr. Biz Kamil nsann namazdaki sfatnn nasl olacan
Ftuhat- Mekkiye adl kitabmzda anlattk.
Allah, Kuranda Namaz insan taknlk ve ktlkten alkoyar (ankebut suresi,45)
buyurmutur. Zira Allah, namaz klan kuluna bu ibadetten baka hibir eyle megul olmay
yasaklad. te bu sebeple o kula Musalli (be vakit namaza devam eden) denir. Allahn zikri
ise namazda en byk ibadettir. Yani namaz srasnda, kulun dileyiine karlk verildiinde,
Hakk Tealann da bu kulunu zikri, kulun Hak zikretmesinden daha byk bir zikirdir. nk
Kibriya (Ululuk) Allaha mahsustur. Allah ilediiniz eyleri bilir; (Ankebut suresi,45) O
kimse Hakk mahede ediyor olarak kulak verdi (Kaf suresi,37) mealindeki ayetlerde iaret
buyurulduu gibi kulun Allah tarafndan gelen hitaba kulak vermesi, namazda Allahn kulunu
zikretmi olmasndandr.

Varlk, ancak aklla kavryabileceimiz hareketten ortaya ktnda, bu hareket, alemi

yoklukta varla tad ve namaz btn hareketleri kendinde toplad. Ve alemde tr
hareket vardr. lki dikey (mstakim) harekettir ki namaz klan kimsenin kyamdaki halidir.
kincisi yatay (ufki) harekettir ki bu da namaz klann rku halidir. ncs aa doru
(menkus) harekettir ki bu da secdedeki halidir. Nasl ki insann hareketi dikey, hayvann
hareketi yatay ve bitkinin hareketi ise aaya dorudur. Minerallerin ise kendiliklerinden bir
hareketi yoktur. u halde tan hareket etmesi, bakasnn kendisini hareket ettirmesiyle
olur.
Hazreti Muhammedin (Allahn Selam zerine Olsun) Benim gz aydnlm
namazda klnd, szne gelince; bunun byle oluunu kendine nispet etmedi. nk
Hakkn namaz klan kimseye tecellisi namaz klana deil, ancak yine kendisine dner. nk
Hak, tecelli ve mahede sfatnn kendi nefsinden olduunu bildirmemi olsayd phe yok
ki Haktan kuluna bir tecelli olmadan (dorudan doruya) kula namaz klmasn emrederdi.
Halbuki bu tecelli kula, ba (imtinan) yoluyla olunca mahade de, ba yoluyla
olur. Bu hale gre Hazreti Peygamber Benim gz aydnlm namazda klnd buyurmakla
bu hakikati aklad.
Halbuki namaz ancak sevgilinin mahedesidir. Gz aydnl, karar klma
(stikrar) szcnden trer. Bylelikle sevgilinin gz, sevgiliyi grmekle ona taklr kalr.
te bundan dolay Allah, namazda baka bir eye bakmay kulunu yasaklamtr. nk
namaz srasnda baka bir yne bakmak, kulun namazndan eytann kapt bir hissedir.
Bununla kulu sevgilisini grmesinden alkoyar. Eer Hak, saa sola bakan kimsenin sevgilisi
olsayd, bu kimse namazda kblesinden baka yne bakmazd. Halbuki insan bu namaz
esnasnda Hakk mahade edip etmediini nefsinin haline bakarak bilir. Ve insan kendi
nefsinde birtakm mazeretler bulsa bile bu mazeretler gerek midir, yoksa deil midir anlar.
nk hi bir kimsenin kendi nesfsini bilmemeklii mmkn deildir. nk herkez, kendi
halini deneyimler.
Sonra namazn (salat) baka bir taksimi daha vardr. nk Allah bize kendisi iin
namaz (salat) klmamz emretti, kendisi de bizim zerimize namaz klc olduunu (yani bizim
iin namaz ve duada bulunduunu) haber verdi. u halde namaz hem bizden, hem de
Haktandr. Ancak O, Ahir (sonradan gelen) ismi ile namaz klc olur. Bu takdirde de Hakkn
huzuru kulun vcudundan sonra gelir. O kulun kblesinde hayal ve dncesiyle

canlandrmak istedii Haktr ki Ona lah-i Mutekad (inanlan lah) denir. Bu hayali ve inanlan
lah tecelli ettii mahallin istidadna gre deiir.
Nasl ki Tanr bilgisinden ve ariften sorulduu vakit Cneyd-i Badadi (Allah ondan
raz olsun) Suyun rengi kabnn rengi gibidir dedi. Bu olgun cevab Hakk kendi hal ve
anyla haber vermi oldu. te bu Allah, bizim iin musalla olan Allahtr. Halbuki biz musalli
mevkiinde bulunduumuz zaman bize baka bir isim verilir. Bu hale gre de biz bu isimde,
gerekleiriz. Nasl ki kendisinde bu isim hasl olan kimsenin halini biz daha nce anladk. u
halde biz Hakkn yannda kendi halimize gre oluruz. Hak da bize ancak bizim hayalimizde
bulunduumuz suret ile nazar eder. nk musallinin lgat manas at kousunda nce
gelenin gerisinde kalan ikinci at demektir. Allahn Her bir ey salatn ve tesbihini bilir,
mealindeki ayeti, her mahluk Rabbna ibadette geriliinin derecesini ve tenzih hususunda
kendi istidadnn gerektirdii tesbihi bilir demektir.
Hibir mahluk yoktur ki sabrl ve yarlgayc olan Rabbn vmekle tesbih etmesin.
te bunun iin biz alemin tesbihini ayn ayn ve tafsil ile anlayamayz ve bir mertebe vardr ki
ondan Hibir mahluk yoktur ki o Hakk kendi hamdi ile tesbih etmesin mealindeki ayetin
sonundaki gaib zamiri mahluka racidir. Yani o mahluk Allah kendi hamd ile tesbih eder
demektir. u halde bu son kelimedeki zamir tesbih eden mahluka ait olur. Yani o ey hangi
hal zere ise o hal zere sena eder demektir. Nasl ki biz Hakka itikat eden kimse hakknda
muhakkak o kendi inand laha sena eder demitik. nk o mutekid nefsini kendi
hayalinde inand laha balamtr. ledii amel de ona aittir. u halde bu mutekid ancak
kendi nefsine sena etmi olur. Nasl ki bir sanat medheden kimse herhalde onun sanatkarn
vm olur. nk sanatn gzellik veya irkinlii sanatkara aittir. Halbuki hayalde ta savvur
ve itikat edilen lah onu tahayyl eden kimsenin yaratt bir eserdir. Yani o, itikat sahibi
ahsn sanatdr.
u halde onun inand eyi vmesi kendi nefsini vmesidir. Bundan dolay kendi
inand bakasn zemmeder. Eer insaf etseydi i byle olmazd. u kadar var ki bu hususi
mabuda inanan kimse, Allah hakkndaki itikadnda kendinden bakasnn inanna itiraz
etmesinden dolay bunda phesiz cahildir. Eer Cneydin dedii Suyun rengi kabnn
rengidir nktesini anlayabilseydi her itikat sahibininin inand lah teslim eder ve neticede
Allah her surette ve her trl inana gre bilmi olurdu. u halde byle hususi bir mabuda
inanan kimse zan ve phe ehlidir, alim deildir. Bundan dolay Allah Ben kulumun
zannettii gibiyim buyurdu. Yani kul, Hakk ister mutlak olarak bilsin isterse mukayyed,
bunun manas Allaha kuluna ancak onun inand surette zahir olur demektir.

(Hayalde yaratlarak) inanlan ilahlar bir snrla snrlandrldlar. Bu ilahlar kendi

kullarnn kalbine sabilen ilahlardr. Halbuki mutlak lah hibir eye smaz. nk o eyann
ayn olduu gibi kendi nefsinde de ayndr. Oysa ki herhangi bir ey hakknda, o kendi nefsine
sar veya smaz denilemez. Bunu iyi anla. Allah gerei syler ve doru yolu gsterir.

Muhyiddin Arabi
Fsusl Hikem'den

EVRAD-I ERFE (SALAT SELAM)

Aadaki yaznn abdestli olarak, mmknse iki rekat namaz ile okunmas rica olunur. Ak
ve muhabbet ile ruhunuza aksetmesi iin, dikkatle okunmas gerekir.
Euz billahi mineeytanirraciym. Bismillahirrahmanirrahiym.
Elhamd lillahi rabbilAlemiyn. Errahmanirrahiym. Maliki yevmiddiyn. yyake nabd ve
iyyake nestayn. hdinassratel mstakym. Sratelleziyne enamte aleyhim ayril madubi
aleyhim ve leddalliyn. (Amin).
nnallahe ve melaiketehu yusallne alennebiyy. Ya eyyhelleziyne amenu sallu aleyhi ve
sellimu teslima.
Allahmme salli ve sellim ve barik ala seyyidina muhammedin ve ala alihi ve sahbihi
ecmaiyn.
Sbhane rabbike rabbil izzeti amma yesifun ve selamn alel mrselin velhamd lillahi rabbil
Alemiyn.
Essalat vesselam aleyke ya Resulallah.
Essalat vesselam aleyke ya Habiballah.
Essalatt vesselam aleyke ya Halilallah.
Essala vesselam aleyke ya Nebiyyallah.
Essalat vesselam aleyke ya Safiyyallah.
Essalat vesselam aleyke ya Hayra Halkillah.
Essalat vesselam aleyke ya Nure Arillah.
Essalat vesselam aleyke ya Emiyne Vahyillah.
Essalat vesselam aleyke ya men Zeyyenehullah.
Essalat vesselam aleyke ya men errefehullah.
Essalat vesselam aleyke ya men Kerremehullah.
Essalat vesselam aleyke ya men Azzemehullah
Essalat vesselam aleyke ya men Allemehullah.
Essalat vesselam aleyke ya Seyyidel Mrseliyn.
Essalat vesselam aleyke ya mamel Mttakyn.

Essalat vesselam aleyke ya Hatemen nebiyyin.

Essalat vesselam aleyke ya Rahmeten lilAlemiyn.
Essalat vesselam aleyke ya efiyal Mznibiyn.
Essalat vesselam aleyke ya Resul Zian.
Salavatullahi ve melaiketihi ve enbiyaihi ve hameleti arihi ve cemiyyi halkihi ala seyyidina
muhammedin ve alihi ve sahbihi ecmaiyn.
Allahmme salli ala seyyidina Muhammedin abdike ve habibike ve resuliken nebiyyil
mmiyyi ve ala alihi ve sahbihi ve sellim. (3 defa)
Allahmmecal efdale salavatike ebeden
Ve enma berekatike sermeden
Ve ezka tahiyyatike fadlen ve adeden
Ala erefil halakl insaniyyeti
Ve mecmal hakayikl imaniyyeti
Ve turit tecelliyyatil ihsaniyyeti
Ve mehbitil esrarir rahmaniyyeti
Ve arusil memleketir rabbaniyyeti
Ve vastati kdin nebiyyine
Ve mukaddimi ceyil mrseliyne
Ve kaaidi rekbil enbiyail mkerremiyne
Ve efdalil halk ecmaiyne

Hamilil livail izzil ala

Ve maliki ezimmetil mecdil esna
ahidi esraril ezeli
Ve mahidi envar sevabikl veli
Ve tercman lisanil kdemi
Ve menbail ilmi ve hilmi vel hikemi.
Mazhar srril cudil cziyyi vel klliyyi
Ve insani aynil vcudil ulviyyi vessfliyyi.
Ruhi cesedil kevneyni (3 defa, her defasnda vcuda mesh)
Ve ayni hayatiddareyni
Elmtehakkk bi alerrtebil ubudiyyeti
Vel mtehallk biahlakl makamatil stfaiyyeti
El halilil azam, vel habibil ekrem
Seyyidina Muhammed ibni Abdullah ibni Abdulmuttalib
Ve ala sairil enbiyail mrseliyne
Ve ala melaiketikel mukarrebiyne
Ve ala ibadullahis salihiyne
Min ehlis semavati ve ehlil ardyne
Kllema zekerez zakirune

Ve gafele an zikrikel gaafilune

Ve sellim ve radyallah anh
Eshab resulillahi ecmaiyne.

EVRAD-I ERFENN AIKLAMASI

Euz billahi mine eytanirraciym. Bismillahirrahmanirrahim.

Cenab- Hak buyuruyor ki:

- Benim ilahi sfatm olan Allah Kelamn, yani Kitabm okumak istediin an, ona
muhatab olmaya niyet ettiin zaman, Ben Allahn rahmetine snr, kalbimi, nefsimi
Allahmn fazilet ve

rahmetine

kavutururum

diye,

ilahi rahmetten kovulmu,

uzaklatrlm eytandan bana sn.

nsann, Rabbine ahit olma (mahede) huzurunda, onun ilahi feyzlerine (bereket,
irfan) mazhar olmu kalmasna engel olan her eyden Hakka iltica etmesi, Allaha
snmadr (istiaze). Bu da marifetullah ile olur. nk eytan, ancak arifin kalbinden korkar.
Arifin kalbinin ufuklarndan doan Muhammedi hakikat gnei, eytan yakar ve uzaklatrr.

Kul Rabbine bu ekilde iten, duyarak sndnda, Cenab- Hak, Korkma! smimi an,
yani Rahman ve Rahim olan Allahn ismi ile balyorum de, buyuruyor.
Bu yzdendir ki, besmelesiz ie sonsuz i denir.
Besmelede ismin, yani Allah, Rahman ve Rahim isimlerinin bir arada anlmasnda,
cins kula iaret vardr:
1. Nefslerine zulmedenler (Fe minhm zalimn linefsihi),
2. Nefslerini frenleyenler (Ve minhm muktesid),
3. Hayrl i sahipleri (Ve minhm sabikun bil hayrat: Fatr, 35: 32)
Evet, Besmele, kalbin kandili, Allah Kelamnn anahtardr. Azametini kalemlerin deil,
alarn tefsir etmi olduu, imann dzenleyicisi; anlamn kavrayanlar bile, okunduu vakit
dinlemekten usandrtmayan, ilimlere konu, sanatlara model veren Kuran- Kerimin
esrarnn anahtar da, Fatihadr.
Elhamdlillahi rabbil Alemiyn.
Evrenin btn varlklar ve zerrelerinden gerek sz, gerekse hareket olarak ortaya
kan btn sonsuz hamd ve vgler, Rabblk makamna Sbhani tenezzl ile tenezzl
eden, alemlerin Rabbi olan Allaha mahsustur.
nsann, kendisinin balbana bir alem olduunu ve kendisinde varolan gerekleri
dnerek, Ben kimim? Nereden geldim, nereye gtrleceim? Gelmemde, gitmemde
karar sahibi ben deilim, diye dnmesi, insanlk (Ademiyet) makamna ayak basmasdr.
Ademiyette teklif yer alr: Asln ara emri verilir, bu araya da hamd ile balanr.
Hamdin lisan trldr:
- nsani dil ile hamd,
- Ruhani dil ile hamd,
- Rabbani dil ile hamd.

nsani dil ile hamd, umumun (avamn) hamdidir ki, bu Allahn nimetlerine kar
yaplan hamddir. Kii, Hakkn o ikramn kalbiyle tasdik edecek, onu yerli yerince sarf
edecektir.
Ruhani dil ile hamd, sekinlerin (havassn) hamdidir ki, kalb zikri ile olur. O kimsenin
hali terbiye edilir, davranlar temizlenir.
Rabbani dil ile hamd, arifin hamdidir.
Muhabbet ehli hamdederler, o hamdleriyle kef klarna nail olurlar. Marifet ehli
hamdederler, o hamdleriyle cemalin mahedelerine nail olurlar.
Ksacas hamdetmek, Hak Tealann zatn vmek, yceltmektir. Onun iin hayatn
evveli de hamd, sonu da hamddr.
Allahu Tealann zatna layk olan vgy, hrmeti hi kimse laykyla bilemez, ona
g yetiremez. Onun iin imdat, Allahdandr. Bu nedenle hamd- sena, Zat ile, Sfat ile,
Efali ile yaratklar derece derece meydana getirip, imdad eden Alemlerin Rabbna
mahsustur.
Alemlerin Rabbdr: Mminlerin kalbini sabr ve ihlas ile, sadakat ve vefa ile terbiye
eder.
Alemlerin Rabbdr: Cisimleri, nimetler vcuda getirerek terbiye eder. Alemlerin
Rabbdr: Ruhlar, keremini (cmertlik) gstererek terbiye eder. u da iyi bilinmelidir ki,
yaratklarn ncesi, karanln zdd olmayan Muhammedi Nur (k), Muhammedi Ruhtur ki,
O Akl- Klldr (Tmel Akl), Alem de onun aklamas, ayrntlardr.
Errahman, errahiym.
Alemi yaratan Rahman, ona imdad eden Rahimdir. Rahman kdem (ezeliyyet) ismi,
Rahim beka (ebediyyet) ismidir.

Mlik-i yevmiddiyn.

Din Gnnn, kyamet gnnn sahibi Allahdr. Kyamet gn, har (derleni) ve
nerdir (dal), yani hesap gndr. Her snfn maksatlar ve abalarnn hesab edildii
gndr.
Ariflerin Vech-i Kerime (Soylu Yz) baktklar, amel sahiplerinin iyiliklerle
karlatklar, zalimlerin kahr tecellilerinde kaldklar gndr.
O gnde, bu dnyada kullandmz kk tasarruflar kaldrlr. O gnde tam izin,
Makam- Mahmudun sahibi, Elbette Rabbim sana ihsan edecek, sen de honut olacaksn
fermannn mazhar, Hz. Muhammed Aleyhisselamn zatndan bakasna verilmemitir.
1

imdi, ruhun bamszln ve sevinlerini ilan eden, nce ibadet, sonra yardm
istemeye iaret eden ayetler geliyor.

yyake nabd ve iyyake nestaiyn.

Ya Rabbbbbi! Her konuda yardm Senden dilenir ve Senden aldmz varlkla, ancak
Sana ibadet ederiz. badetimiz, bizim varlmzla deildir. G ve kuvvet Senindir. Sen
yardm ettin de Sana kulluk ettik. Biz Senin ltfuna bakyoruz, kendi amellerimize
bakmyoruz. Ne amellerimize bakyoruz, ne de dl taleb ediyoruz; ancak Sana kulluk
ediyoruz. ok ok ihsan etmeni istiyoruz. Btn garezlerden, ilgi ve ilikilerden soyunduk. Bu
halimizde bize yardm et. Bu halimizin devamn yalvaryoruz. Emrin ile kulluk ediyoruz,
ltfunla yardm dileniyoruz. Btn varlklar geici, sen kalcsn (baki).
Allaha kulluk drt trl olur:
1. Arzu (rabet) ile,
2. Korku (rehbet) ile,
3. Utan (haya) ile,
4. Sevgi (muhabbet) ile.
badetin en gzeli, sevgi ile olandr. te tevhid, bu ayetin ilemesiyle olur. Resullk
huzuruna tam balanmadka, yardm dileme olmaz.

hdinas sratel mstakiym.

Ya Rabbi! Bizi yardmlarnla bizzat doru yola eritir. Senin muradn ne ise, ona
hidayet et. Tevhid zirvene giden yolu hediye etmeni dileniriz.

Sratelleziyne enamte aleyhim, ayril madubi aleyhim veleddaliyn.

O yol, peygamberlerin, ehidlerin, sddklarn ve kamillerin yoludur. Gereklerin
kefedildii yoldur, marifet, gzel edeb menzilidir. Onlara ihsan etmisin. Gazabna hak
kazananlardan, sapknlkta kalanlardan, Rabblk ltuflarn unutanlardan, gerekletirmeyi
(tahkiki) brakp ekilde (taklitte) kalanlardan, kulluk kapsndan kovulanlardan, mekr (hile,
aldatma) ve istidraca (hak edilmemi ilerleme, sahte keramet) mazhar olanlardan olmamay
yalvarrz.
(Bu yalvarmamz kabul et, Ya Rabbi!)
nnallahe ve melaiketehu yusallune alennebiy, ya eyyhel leziyne amenu, sallu
aleyhi ve sellimu tesliyma. (Ahzab Suresi, 33: 56)
Allahu Teala ve Melekler, Makam- Mahmud ve efaat makamyla yceltilmi olan
Nebiyyi Ekrem Hazreti Muhammed Aleyhisselama salat ve selam ederler. Rahmet ve
kerametin her trls ile, Ahmedi erdemini ycelterek, sayg ile verler.
Ey inananlar ve gelecein, inananlarn olduuna inananlar! Gayeleri Hak olanlar!
Hakkn mmin ismine mazhar olanlar! Siz de Ona, o Ulu Peygambere salat ve selam edin,
onu gzel zikir ile ann.
Gerek melek, gerek insan, ona salat ve selamda bulunmakla ykselir. Ey talib!
Muhammedi Zat o kadar nazik bir manadr ki, Cenab- Hak, Habibine (sevgilisine) yaplacak
salavat kendisine havale ettiriyor da:Allahmme salli al Muhammedin buyuruluyor.
Bir dini emirde de:
Kim benim Resul Ekremime bir salavat getirirse, ben o kimseye on salavat
getiririm, diye ferman ediliyor.

Sz olarak salat ve selam: Allahmme salli ala Muhammedin ve ala ali

Muhammed, anlam ve gerei itibariyle de, Resul Ziana sevgiyle tabi olmak, izinden
yrmek, bu ktlk dnyasnda ayak kayacak yerlere aklm olan semavi iaretlere, gren
bir gzle bakarak, sayl nefesini haksz tketmemektir.
Bu nedenle dualarmzn da hakkmzda hayrl olarak kabul edilmesi iin, duadan
nce salavat ile balamak ve sonunu salavat ile bitirmek lazmdr.

Sbhane rabbike rabbil izzeti amma yesifun, ve selamn alel mrseliyn, velhamd
lillahi Rabbil Alemiyn. (Saffat, 37: 180-182)
(mam- Ali Keremallahu Zatehu Hazretleri, Her kim ahirette Cenab- Haktan zel bir
ikram isterse, bu ayeti her meclisin sonunda okusun, buyurmulardr.)
Ey resullerin en mkemmeli! Mriklerin (Allaha ortak koanlarn) irklerine,
yalanlarna gsn daralmasn, asla nem verme. (Hak kuvvette deil, kuvvet Haktadr. La
havle ve la kuvvete illa billah: Allahtan gelen dnda g ve kuvvet yoktur.) Her emrine
galip, kudret ve kuvvet sahibi olan Rabbin, mriklerin Onu, an ve azametine layk olmayan
sfatlarla vasflandrmalarndan mnezzehtir.
Nebiler ve mrsellere, veliler ve sddklara, iman ehline, irfan ehline selam olsun.
Gerek hal (olu), gerekse kal (sz) olarak hamd sena, alemlerin Rabbi olan Allahu
Tealaya olsun.
Ey Allahn Resul! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allahn sevgilisi! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allahn dostu! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allahn Peygamberi! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allahn saf kld! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allahn hayrl yaratt! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allah arnn ! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allah vahyinin emini! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Allahn, birlik zatn Cenab- Ahmediyyete fethederek ssledii, ereflerin tmyle
ereflendirdii; sureti Hak, siyreti Rahman Habib-i Kibriya! Salat selam senin zerine olsun.
Ey Hakkn sekinlik kanunu ile ycelttii, Sbhani saygsna mazhar kld Resuller
ah! Salat selam senin zerine olsun.

Ey ncenin ve sonrann btn ilimleri ile tehiz edilen Resuller Sultan, hayr ve erri
gsteren, btn salavatlarn zerine olduu! Salat selam senin zerine olsun.
Ey peygamberlerin seyyidi (nderi)! Ve ey takva sahiplerinin imam! Salat selam
senin zerine olsun.
Ey alemlere rahmet olan! Ey nebilerin sonuncusu! Ey gnahkarlarn efaatisi! Ey en
ala en yksek yapmak hakkn alan En anl Resul, Alemlerin Rabbinin Resul! Salat
selam senin zerine olsun.
Allahn, meleklerin, peygamberlerin, Ar tayan meleklerin, btn halkn selamla r,
salavat, hrmetleri, yceltmeleri, gzellikleri, bizim Efendimiz Muhammed Mustafa
Hazretleri ile, onun ailesi ve ashabnn zerindedir.
Allahm!
Salat selam, tam, halis kulun olan Habibin ve Resuln, Nebiyyi Ekremin, her eyin
kayna olan Muhammedin (Allahn Selam zerine Olsun) zerine olsun.
Ya lahi!
Efendimize, bamzn tac, zmzn nuru, gnlmzn sevinci olan En anl
Resulmze, O, zatndan zatna tecelli ettiinde beliren, Hak aynas bulunan klar na, en
yksek makamn sahibine, her gzelliin aslna, ak ve anlalr bir dile sahip kldn Resul
Ekremine salat selam olsun.
Allahm!
Ebedi, srekli ltuf ve ihsann, hayr ve bereketin, selamn, ltuf ve say asndan
temiz olan eylerin:
nsan yaratlnn en ereflisi, iman hakikatlerinin toplam, ihsan tecellilerinin Tur
da, Rahman srlarnn ini yeri, Miracdaki gece uuunun misafiri, kendi keyfine gre
konumayan, Birlik (Ahadiyet) saraynn srlarna mahrem olan, yaratklarn en stn,
Hamd Sancann sahibi, nebilerin imam (ncs), yksek ululuk dizginlerinin sahibi, ezel
srlarnn ahidi, asli sevap nurlarnn mahidi, kdem (nce olma) dilinin has tercman,
ilmin, yumuakln ve hikmetlerin kayna, hem czi (para), hem klli (btn) kerem
(cmertlik) srlarnn mazhar, Kainatn Nefs-i Natkasnn kalbi, yce ve alak vcudlarn
aslnn insan, iki cihan cesedinin ruhu, dnya ve ahiret hayatnn z, rtbelerin en stn
olan kulluk (ubudiyet) rtbesiyle rtbeli, ilahi ahlakla ahlaklanm, Halil-i Azam, Habib-i
Ekrem, Seyyidimiz Muhammed ibni Abdullah ibni Abdlmuttalib Hazretlerinin zerine
olsun.
2

Ve dier peygamber ve habercilerinin, Sana yakn olan meleklerin, gklerdeki ve

yerdeki ehlinden salih kullarnn zerine olsun.
Seni zikredenlerin zikri, zikrinden gafil olanlarn da gafleti devam ettii mddete
salat selamn, onlarn zerine olsun.
lahi! Selam, Senin Peygamberinin btn dostlarnn zerine olsun.

1. Ve lesevfe yutiyke Rabbke feterda: Duha, 93: 5.

2. Sbhanelleziy Esra: sra, 17: 1.
3. Ve ma yentiku anil heva: Necm, 53: 3.

ALLAH NSANI NN YARATMITIR

-BismillahirrahmanirrrahimVe ma halaktl cinne vel inse illa liyabdun...

Ben cinleri ve insanlar

ancak bana ibadet etsinler diye yarattm.
Kuran- Kerim, Zariyat Su resi, 51:56

Ayetin Lednni tefsiri:

Mutasavvfin-i kiram hazerat ile zahir ehli ulemasnn bu ayeti anlaylar arasnda,
byk fark vardr.
Tefsirciler sultan bn-i Abbas Hazretleri, liyabidnu liyarifn eklinde tercme
etmekle, ayetin batn anlamn ifa etmilerdir. Bu durumda kan yce anlam, biz insan bizi
bilsin diye yarattk, olmaktadr. Buna bylece iaret ettikten sonra, ledn deryasnn esiz
dalgc, tevhid akidesinin esiz kaifi, eyhl Ekber Muhyiddin Arabi Hazretlerinin Ftuhatl
Mekkiyesinin 664. babna bir bakalm.
Allahu Zlcelal, btn alemleri birtakm sebeplerle birbirine balad. Bizimle kendi
zat arasnda bir iliki ve bir rabta yaratt. lahi esmasn zerimize tecelli buyurdu. Herbirini,
tecelliyatnn gerei ile amel ettirdi.
Ben gizli bir hazine idim, bilinmek istedim. Sevdim ve btn cevherlerimi bu
alemlere satm, (Ve knt kenzen mahfiyyen fe ahbebt en urefe) buyurdu. Arif bir air, bu
srra iaretle yle buyurmaktadr:
Knt kenz esrarn satn cihan pazarna,
Herbiri grnd bir suretle ki, manas biziz.
Allah, Knt kenzen mahfiyyen hadis-i kudsisinde, Ben gizli bir hazine idim.
Bilinmeyi murad ettim. Muhabbetimden halk yarattm, buyuruyor. Bylece, zatnn
bilinmesine, bizi vasta kld. Bizi bilinmekliinin erefi ile ereflendirdii iin ve zatna benzer
hibir varlk yaratmad iin, insanlar da varlklara benzetmeyerek, onlara bir eref daha
verdi.
Yaradln kemali, hem bizimle, hem de Allahn Esmal Hsnas iledir. Ancak, O,
nefsi itibariyle kamil ve zat itibariyle mkemmeldir. Tekaml etmek iin hibir eye ihtiyac
yoktur. Her ey Ona muhtatr. Btn alemleri icad ederek bize tarif etti ve bu suretle bize
kendisini bildirdi. Aadaki beyit, bu gereklerin iir dilindeki ifadesidir:
Himmetin bu ola kim daim Hakk anlayasn,
Hakk bilmekten ye olmaz iki alemde sevap.
Yani, gayretin daima, Hak Tealay anlamaya ynelik olmaldr. Zira Hak Tealann
katnda hibir sevap, onun mukaddes zatn bilmek kadar yce olamaz.
Gene Ftuhatl Mekkiyenin 271. babnda, Muhyiddin Arabi Hazretleri yle diyor:
Aralarnda iliki olmayan insanlar bile, birbirleriyle dostluk, arkadalk edemezler. nk

dostluk, ahbaplk, insan iin birleme noktas ve aralarndaki badr. Halik ile insan arasndaki
dostluun ba ise, Halikin insan, kendi sureti zerine halk etmi (yaratm) olmasdr. Ancak
gene bu ba dolaysyladr ki, yalnz insan uluhiyet davasnda bulunmutur. Firavun, Ben
sizin en byk Rabbinizim, (Naziat, 79:24)demitir.
Hibir yarata nasib olmayan lahi Esma ve alemin yaratlnn esas kayna olan
Hayat, Kudret ve rade ile, ancak insan nitelenebiliyor. Bu ekilde gerekleen dostluk
nedeniyle, insanla yaratcs arasnda karlkl muhabbetler, rabtalar ortaya kyor.
Uluhiyetten (ilahlk) arnm olan ubudiyet (kulluk) ancak insanda, kulluk kokusu olmayan
Rububiyet (Rablk)ancak Allahda bulunduundan, her iki taraf da kendilerinde, aralarndaki
ba ve dostluu toplamlardr. Allah, Ademi kendi suretinde yaratt, (innallahe halake Ademe
ala suretihi) manas, buradan kaynaklanmaktadr.
Aadaki beyit, bu srr benzerlerinden daha ak bir ekilde dile getirmektedir:
Nefha-i Ruhl Kudstr, suret-i insan gr,
Hakk isbat eyleyen ol hccet-i brhan gr.
Cidden yledir: Hak Celle Celaluhuyu isbat eden en ak hccet (delil), nsan- Kamilin
sureti ve pak vechidir. Yine aadaki iirde bu konu, baka bir adan dile getirilmektedir:
Ehlullah iin, yani Hak Celle Celaluhunun eksiksizliine mazhar olan yce veliler iin, en
korkulacak yol kesici, bu cihan halk ile dostluk ve ahbaplktr.
Ka hcumu cin ve insandan, mekann halvet et,
Ki ehl-i halvet dostudur hemen Perverdigar (Yaradan, Rzklandrc)
Anlam udur: Hak Celle Celaluhunun kendi suretinde yaratt Ademden kast, bu
cansz suret olan avam halk deildir. Zira, Her cansz surete denilmez Adem lednni srr,
bir an bile akldan karlmamaldr. Seyr-i sluk erbab, insanlardan, yani bu cihan halk olan
avamdan, cin ve periden kaar gibi kamaldr.
Yce Mevla Celle Celaluhu, halvet erbabnn arkadadr.

EY ADEMOLU
Bismillahirrahmanirrahim,

La ilahe illallah, Muhammedun Resulullah.

Ey ademolu, Ey insanolu;
bizi yaratan Allahn emirlerini tutmak mecburiyetindeyiz.
ok nazikane dikkat edelim.
Ey insanlar, sizler sizi yaratan Allahnzdan korkuyor musunuz?
Evet, Ondan baka gidecek yerimiz yok.
Allahnz bildiinizden dolay teekkr ederim. Bizi yaratan Allahn insan olarak
bize ok emirleri var. Emirlerle naslsnz?
Biz onlar yapmyoruz. Emirlerini gerektii gibi yerine getiremiyoruz.
Peki, bizi yaratan Allah seviyor musunuz?
Allahtan baka sevilecek ne vardr?
Emirleri ile naslsnz?
Biz onlar gerektii gibi yerine getiremiyoruz.
yleyse her iki noktada yalan sylemi oluyorsunuz. Allahtan korkan ve Allah
sevenin Allaha secde etmesi gerekir. Allaha secde etmeyen bir kimsenin iman ve itikad
zayftr. Hayali olarak, bir meyvay yemeden lezzetini anlayabilir misiniz? Bo kalple, kuru
lafla Allah bilmek, anlamak bouna bir hayaldir. Allaha iman edip inanmak, slamn be,
imann alt artn yerine getirmek genel olarak gereklidir. Allah ve Allahn Resul Hz.
Muhammed Mustafa yardmcmz olsun. Amin.
Hz. Adem Aleyhisselamdan kainatn efendisi Hz. Muhammed Mustafaya kadar
insanlk alemine, her zamana, her kavime birer Peygamber gnderilmitir. Cenab- Allah
Celle Celaluhu yaratt insanlara emirlerini bildirmek iin Peygamberler vastasyla,
insanlarla zl sohbetler etmitir. Sohbetin zn ve emirlerini kullarna, yaratklarna 4
muazzam kitap ve 100 suhuf ile bildirmitir. Her kavime peygamberler vastasyta, Cenab-
Allaha hulus kalp ile inanp Cenab- Allahn ilahi emirlerini maddi manevi yerine getirmesi
zorunluluu domutur. Zebur, Tevrat, ncil, Kuran- Azimanda insanlk zerine olan
emirler bildirilmitir. Cenab- Allah maddi manevi zn ve gereini kullarndan
esirgememitir. nsan olarak yaamak, biraz dikkat ve tefekkr etmemiz gerekmektedir.
Lillahil Fatiha

DUA
Dua ahlaktr. Bizlere beyan olunan bu dua,
btn insanln ortak maldr.
Allahm,
Ltfet ki gittiimiz her yere bar gtrelim;
Blc deil, badatrc olabilelim.
Nefret olan yere sevgi,
Yaralanma olan yere affedicilik,
Kuku olan yere inan,
mitsizlik olan yere mit,
Karanlk olan yere aydnlk
Ve znt olan yere sevin sac olmay bize ltfet.

Allahm,
Kusurlar grenlerden deil, rtenlerden;
Teselli arayanlardan deil, teselli edenlerden;
Anlay bekleyenlerden deil, anlay gsterenlerden;
Yalnz sevilmeyi isteyenlerden deil,
Sevenlerden olmamza yardm et.

Yamur gibi hibir ey ayrdetmeyip

Akt her yere canllk bahedenlerden;
Gne gibi hibir ey ayrdetmeyip
Iyla tm varlklar aydnlatanlardan;
Toprak gibi her ey stne bast halde
Hibir eyini esirgemeyip
Nimetlerini herkese verenlerden;
Ve gece gibi, ayp ve kusurlar sarp rten,

Alemin dinlenmesine imkan hazrlayanlardan olmay

bize ltfet.

Alan deil, veren ellerin;

Affedici olduu iin affedilenlerin;
Hak ile doan,
Hak ile yaayan ve Hak ile lenlerin
Ve sonsuz yaamda yeniden doanlarn
Safna katlmay bize nasip eyle.
AMN.

BUGN ALLAH N NE YAPTIN?

Mutlak kudret sahibi Allahn yzbinlerce yl sren jeolojik evrimlerden geirerek
yaanabilir mesken haline koyduu yeryzne, kendisine vekil klarak buyur ettii insan
denen yaratn; ltfedilen bu ilahi eref ve ykmlln ve bunlar tamasn salayacak
mkemmellikte fiziki beden, akl ve ruh ile donatldnn farknda olmakszn srdrd
yaln hayat; bir kompter sisteminin sadece ilkokul problemlerini zmeye mahkum edilii
kadar artc, kendisinin zellikle yiyip iip zevk peinde oyalanmak iin yaratld sansna
kapln gsterecek kadar dndrc, ilahi kanunlara meydan okurcasna ilemekte
olduu su ve hatalar karsnda dehet vericidir.
Allah, insan yarattndan beri ona her an yakn olmu, onu gzetmi, hayatn
labirentleri iinde yolunu kaybetmemesi iin iaretlerde bulunmu, her dnemde rnek
insan olarak yetitirdii peygamberleri ile insanlara ve iinde bulunduu topluma kalc
kurallarn ve beeriyetin her dnemdeki seviyesine ve ihtiyalarna uygun deiken
kurallarn tebli etmi, bu kurallara insann kendi akln ve iradesini kullanarak bilinli bir
ekilde uymasn arzu etmitir; ta ki itenlikle inanmann esas olduu ortaya ksn...
Allah hibir kavmi (milli toplum) peygambersiz, uyarcsz brakmamtr. Tm
insanlara, uyulmas gereken mkemmel insan rnei olarak da en son peygamberi Hz.
Muhammedi (Allahn Selam zerine Olsun), Kitabullah (Allahn Kitab) ile beraber,
alemlere rahmet olsun diye gndermitir.
Kalc kurallarn ilki ve en kesini ve inann ba gstergesi, kelime-i tevhiddir
(birleme sz). Bunun bilincine varmak ve onu benliine mal etmek, onunla btnlemek
ok nemli, nemli olduu kadar da zordur. Tm peygamberlerin ilk duyurusu, birleme
(Allahtan baka ibadet edilecek tanr yoktur) sz olmutur. Bunun nemi gayet aktr;
birden fazla ba olan yerde kargaa kacak, gayeler eitli olursa hibirinde karar
klnmayacak, klavuzu ok olan yolunu aracaktr. kincisi insanlarn birbirini sevip
yardmda bulunmas, ncs (adalette olsun, ekonomik faaliyetlerde olsun, i dari
tasarruflarda olsun) terazinin doru tutulmas, drdncs her trden taknlklar ve
iffetsizliklerden kanlmas, beincisi haram olan eylere yaklalmamasdr.
Evren, yeryz ve zerindeki yaratklar; rastlantlarla, geliigzel, kendi kendine
ortaya km gayesiz eyler deildir. nsan dnyaya; sebepsiz, bir macerann, bir tesadfn
eseri olarak gelmedii gibi, hayatta babo da deildir. Kdir-i mutlak Allahn insan
yaratmakta ilahi bir maksad vardr. Bu, kendi gzelliini ve iyiliini insanda tecelli ettirmek

ve yeryzn bir gzellik ve iyilik sergisi klmaktr. Bu bakmdan insan o kadar nemli bir
yaratktr ki, teki yaratklar, insan yaatmak iin yaratlmlardr. Ve Allahn insan
yaatmaktaki gayesi; onu yetitirip, manevi rde eritirmek, kemale erdirmektir.
Bylece Allahn insanlar ve cinleri kulluk etsinler diye yarattna dair Kuran
hkm gerekleecek, insan yeryzn imar, slah etmek ve gzelletirmekte Allah iin
alm olacaktr. Cenab- Hak, Tevrat'n Tekvin kitabnda da bunu yle buyurmutur:."Allah
Adem'i, vcudunun yaratld topra tmar (imar) etmesi iin yeryzne indirdi."
Allah insan, yeryznde vazifelerle memur ve onu kendine vekil kld. Bu vekalet pek
tabii yeryznde yalnz tketicilik iin yaayanlara deil, Allah iin, Allah'n kullar ve dier
yaratklar iin (kafas ile, kolu ile alarak) retici, verici durumunda olan fedakar insanlara
ltfedilmi bir vekalettir. Bu duruma ykselenler yeryznde Allah'n eli, gz, kula
mesabesine gelmilerdir. Bu nedenledir ki, ehidlik Allah katnda eriilecek en stn makamlardan biri oldu.
nsanlar sadece, kendi nefisleri iin yaamann tesinde. "Bugn Allah iin ne yaptn"
bilincine ermedike yeryznde zlemi ekilen kalc bara ve mutlulua asla
kavuamayacaklardr. Tarihin derinliklerinden akp gelen olaylar, bunu aka gstermitir.
Bu zlemi gerekletirmek iin, amzda giriilen iki byk teebbs (Mil letler
Cemiyeti ve Birlemi Milletler) bencil duygular ve kaba kuvvet karsnda aciz kalm, lkeler
birbirlerine hasm bloklar iinde kutuplamlardr. Grev bilincine erdirilemeyen insanlar
"nsan Haklar" ideali ile oyalanrken, yeryz azna kadar dolu silah deposuna evrilmitir.
imdi insanlk iin, Allah'n tek dini olan (tm dinlerin son aamas) slam ve onun
zndeki tasavvuf gayesinde birlemekten baka seenek kalmamtr:
"nsanlar ayran her eyin stnde, Allah katnda birlemek."
Kendi kendine her an;
"Bugn Allah iin ne yaptn?" sorusunu sormak.
Allah, sizi yaratmken; Allah, sizi severken, sizler niin Allah'tan kayorsunuz?

CZ VE KL (PARA VE BTN)
Hakikat ehlini maddi, manevi ok sevmek lazmdr.
Hakikati bulmak iin tefekkr ile, ok dikkatli hareket etmek gerekir.
Bir Kitap ile, bir Hak ile ruhen ve bedenen tatbikat olmadka, eksik kalr.

1. CZ (PARA)
Zaman - Mekan
Arayan, arad nisbette ayr dt. Aradn, varmak istedii yere beraberinde tadndan,
onun kazanc sadece ektii zahmet oldu.
Noktadan balayan daire ayn noktada devrini tamamlaynca, dairenin her hatt noktadr. O
nokta hem ezel, hem ebed olur. Balangc ile sonu i ie geer. Balangc yoktur ki sonu
olsun, sonu yoktur ki balangc olsun. Dairenin muhiti (evreleyen, snrlayan) zat, muhat
(snrlanan) da sfat olur ki, ikisi de birbirine asldr. ine bakan dn, dna bakan iini
grr. Gren de kendisidir grnen de, hem an iinde.
Zaman yok! Zaman, toptan inkardr.
Ayn anda cesedinle dnyada, nefsinle berzahta ve ruhunla da ahirettesin. Btn bunlar ne
birbirine duhul etmitir (iie girmitir), ne de ayrdr. Birinden dierine gei yoktur ki
mekan olsun, gemek iin zaman olsun. Seni ayran, zannndr. Cesedini, nefsini ve ruhunu
birbirine asl edersen grrsn ki, her alemde ayn anda mevcutsun, an iinde her
alemi birden yaarsn, zaman ortadan kalkar. Var zannettiin senin mevcudiyetin de ortadan
kalkm olur. Vacibl Vcud k olan gerek bedeni ile senden belirir ve seninle, sende,
1

senden saltanatn icra eder.

Can - Canan

Artk sen yoksun, O var. Senden gren, iiten, ileyen Odur. Sen aslna dnm oldun. Fakat
lm tabir edilen tabii helak seni yakalamadan. Ak alevi ile kendini zlemle helake saldn.
Bu makamda, bir gazelde dile getirildii gibi, grdn ki:
Maher gn geldi bil, sr-u srafil ter
Alem halkna kyamet, bize glistan olmada
Zerreler kalkar dirilir, can dayanmaz saf tutar
Cann feda edenler, imdi Sultan olmada
Kendi lsn ykayanlar, tekbr alr el balar
Ol mma km, ezel Kitba mm olmada
Ol Zt ki Hak Cemal, Beytden nrunu saar
Candan eser kalmayp, imdi Cnn olmada
Allah arslannn keremi, bize aikar gelir
n Keml cmle vardan, bugn ryan olmada
Bylece helak olduun mertebedeki lahi tecelli, senin canann olarak can evinde
belirdi. Zaten, insan olarak senin zerinden bir zaman gemedi mi ki sen, o zamanda anlan
ey deildin. Geti zannettiin zaman kavram silindi, an- vahidde (bir tek an) Kn (Ol)
emriyle lahi ilimde sabit olan hakikatinle beka buldun ve grdn ki, aslnda tek ve esiz olan
alemlerin Rabbinin, muhtelif helak mertebelerinde ayr ayr cananlk etmesinden doan lahi
sr basamaklarndan birinde zuhur eden, lahi tecelli olan bir nursun. Semann ve arzn nuru
olan Allahn nurundan baka birey deilsin. Fakat ne sen Osun, ne de O sana duhul etti.
Vahdet (Birlik) Denizinden su buhar olarak ayrlmtn, yamur oldun iseledin, kar oldun
tipiledin, arza dtn. ekilden ekle girdin, kah dere oldun aktn, kah nehir oldun aladn.
Sonunda tekrar o deryaya ulatn. Sen derya olmadn, derya da sen olmad. Zaten zde
ayrlk yoktu ki, gayrlk olsun.

Ruh
Ebl Ervahdan (Ruhlarn Babas, asl) derece derece tecelli ettirilen ve nur olan
nlar, hissedilmeyecek saflkta huzmeler halinde yine derece derece aa mertebelere
indirilip belirli mahallerde, ayan- sabitelerindeki imkanlar nisbetinde toplanarak zuhura

gelen ruhlarn (ki, zahir olan ekilleri ile adlandrlrlar) nisbet ve kyasn kendi bilgine gre
yapmakta olduundan, dirilerin ve llerin var olduklarn zannederdin. Halbuki grdn ki
alemde hibir yer yoktur ki, Ebl Ervahn nur (k) olan nlarndan yoksun kalm olsun.
Kendi hakikatine hangi vechinden bakarsan bak, ister ruh de, istersen can de, nurdan gayr
yok ki seyreleyesin. Ondan gayri yok ki ayr eyleyesin.
Madem ki alemde ten gznle mahede ettiin ve mevcut olduklarn zannettiin
her suret Ebl Ervah, yani Ruhl Azamdan (En Byk Ruh) baka birey deil, sen de alem
ile muamelende, fetih sahibi arifler gibi hareket et. Btn muamelelerini, ten gznle
grdn suretlerle yaparcasna deil, kalb gznle gremediin Ebl Ervah ile
yapyormuasna davran. te Salat- Daimun budur. Bunu hal edinebilirsen salat- daimun
2

zre olursun, yani daimi ynelmi olursun. Bylece senin Ruhl Azama daimi ynelmi
olman, Ruhl Azam da Hakdan Hakka ynelmi olduundan, Ona dner.

Nefs
Alemde grdn ve grmediin herey nefs sahibidir ve bu nefsler, bir btn olarak
Allahn nefsidir. yleyse imdi bildin ki nefs, btn olan Allahn nefsinden zahir olan
eylerin asl ve kendinden zahir olan eylerin zerinde hakim olan kuvvettir.
Tasvir edici olan Allah, daha gelimi tasvirlere ynelince, beden, lahi ahid gerei
ahsen-i takvim zerine ayn kalsa da, nefs gelierek, alemde var olan btn varlklarn asl
olmaya kabiliyet kazanmaya balar. Bu hal giderek asllarn asl olan ilk tecelliye kadar ilerler.
te izzet-i nefs budur. zzet-i nefs sahibi olan, Hudur, yani Onun kendinden kendine tecelli
buyurup, kendini zuhur aleminde belli ettii ilk tecellisine ait Klli Nefs halidir.
Senin, kendine ait sandn ve kendi zannnca eitli perdeler arkasnda grmen
dolaysyle, her perdesine ayr bir isim verdiin nefs, bir btn olarak Allaha aittir.
Nefsin kime ait olduunu bildikten sonra, gel imdi nefsini terbiye etmek yerine
zanlardan kurtulmaya bak ki salat edesin, yani Hakka ynelebilesin. Bylece nur olan aslna
rcu eder, nur olursun, aksi halde vehmedilen vcud zannnda kalrsan, asln olan izzet-i
nefsine zulmetmi olursun, nk izzet-i nefs vehim kabul etmez.

Vcud
unu iyi bil ki, en byk kfr (rtme), senin kendine ait zannettiin vcudundur.
nk Hakk rten en byk perde bu vcudundur ki, vcudunun kfr olmas, senin onu var
sanmandan dolaydr. Hakikatte, Hakkn karsnda ne olabilir ki, onun Hakk rtmeye
kudret ve kuvveti olabilsin?
Senin indinde halk zahirdir, histedir ve gzlenir, Hakk ise akli bir kavramdr veya nasl
zannedersen yledir. Sen varlk aleminde eyadan gayri birey gremiyorsun. Hakikatte ise
Hakk zahirdir, histedir ve gzlenir, akli bir kavram olan, halktr. nk, Kn (Ol) emri ile
lahi ilimde sabit olan varlklarn, ayan- sabitelerinin (Deimez aynlar) hakikatlerine
brnen Hakkn vcudundan baka vcudlar yoktur. yle ise senin bamsz vcudun,
olmayacak eydir. Varln ise, ancak ayan- sabitedeki hakikatindir ki, onun suretine
brnen de Haktr.
Osman Kemali Hazretlerinin buyurduklar gibi:
Hakk zhir, Hakk batn, Hakk kaim grmeyen
Ol ne bilsin Ademin Hakk, Hakkn Adem olduun
Kendilerinin aadaki gazelini aktararak, bu hakikate nazmen yaklam olalm:
Arif kiinin gr, Allah zatyla kaim olduun
Kendznden gayriye her ne var orulu olduun
Bilesin ki, Vahdet Deryasnda dim olduun
Akll olmaz bilmeyen Ademliin dem olduun
Hak Zatnn her nefes srrnda hemdem olduun
Kendzne nazar et gr, ak alevi olduun
Sevgilinin cemaline, srrn ire asl olduun
Ge llya sormadan L Aleminin nolduun
Akll olmaz L denizinde vcudunu mahvetmeyen
Arif olmaz bilmeyen llya mahrem olduun
Seyreyle her cihetten zhir Hak Vechi olduun
Ademin cemalinden kastin, Hak cemali olduun

Arifsen idrak et phesiz Ademin nolduun

Hakk zhir, Hakk batn, Hakk kaim grmeyen
O ne bilsin Ademin Hak, Hakkn Adem olduun
Grmez misin her ne var, Rahman nefesi olduun
Bilmez misin gnlnn, Sbhan mahzeni olduun
Bu srra ermeyenin iki Alemde rezil olduun
Men aref srrn duyan Allah nefsiyle kaimdir3
Nefsini fehmeylemeyen bilmez ham, kt olduun
Keml bilir Kemali, akna hemdem olduun
Can teslim etmenin, srrna tek yol olduun
Ayann tozunda kurulu, can pazar olduun
Varlktan gemeden varlkta bir var olmadan
Anlamaz srrn Kemali, bir mphem sr olduun

2. KL (BTN): HAZRET NSAN-I KAML

Varlklarn kk olan ve vmekte deil dilimizin, zmzn bile aciz kald Fahr-i
Kainat (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz, bir hadis -i eriflerinde buyurmaktadrlar ki:
Allahu Tealann onsekiz bin alemi vardr, sizin u dnyanz, o alemlerden ancak biri saylr.
Zatnn

yok

Efendimizin hakikatiyle
4

edici

nurundan,

hakikatlenerek,

gnei
bizlere

beyaz
kadar

bir

erefli

bulutla
haberlerini

koruyan
ileten

Efendilerimizin bildirdiklerine gre, onsekiz alem esastr. Bunlar: Klli Akl, Klli Nefs, Ar,
Krs, yedi kat Sema, drt Unsur ve Mevaliddir. Her bir alemin de biner tafsilat bulunmas
dolaysyle, toplam onsekiz bin alem mevcuddur.
Kendi zat, btn esmay toplayc olan insan, alemin srrdr. Srrna yol bulan insan
ise, alemi kendi zatnda mahede eder. Alemin varl, btn olarak Allahn gayr
olmadna gre, bu makamda ahid (gren, zne, sje) ve mehudun (grlen, nesne, obje)
bir olmas gerekir ki bu, Allah ahittir ki, Ondan baka tapacak yoktur ayetinin insanda
5

tecellisidir. Demek ki Alem-i sagir (kk alem) denilen insanla, Alem-i ekber (byk alem)
birbirlerine asldrlar. ki varln birbirine asl olmas halinde ise, o iki eyin biri, dierinin
ayns olmas gerekir. O halde bildik ve iman ettik ki byk alem, Hazreti nsan suretindedir.
Delil istersen Hazreti Kuran sana yeter, nk Allah seni kendi sureti zre yaratt. Hakikatte
ise, senin kendine atfettiin vcudun, ayan- sabitedeki hakikatine brnen Hakkn
vcudundan gayr olmadna gre, byk alem, Hak sureti zre zahir oldu. Yani Allah,
Kendini Kendi sureti zre zahir etti.
Burada akla u soru gelebilir: Zamandan, mekandan ve suretten mnezzeh olan
Allah, nasl bir suret kabul edip zahir olabilir? Biz deriz ki: Suret, cisim, isim ve akla gelen ve
gelmeyen her eyden mnezzeh olan, Zatnn makamnda her eyin yokedilmi ve
harcanm olduu Mutlak Zat (ki arifler, bu makama bir isim veremediklerinden hi bir eye
taalluk etmeyen Kenz-i Mahfi (Gizli Hazine), Gaybl Guyub (Gizliler Gizlisi), L Taayyn
(Belirmemilik), mml Kitab (Ana Kitab), Gayb- Mutlak (Mutlak Grnmezlik), Ahadiyet
(Teklik) gibi adlarla adlandrmlardr), bilinmeklii iin kendinden kendine tecelli buyurup
Allah adyla zahir oldu. Alem ve bilinen-bilinmeyen btn esma bu ilk tecelli makamnda
zuhura geldi. Dikkat et, Zat ile zahir olmad, tecellisi ile belirdi.
Ahadiyet makamnda ne esma, ne sfat, ne eya ve ne de yaratl yoktur. Zuhuru,
sadece Onun ilk tecelli makamdr. ster akl maa sahibi ol, ister akl mead, grdn ve
bildiin veya zannettiin grnen alem, Vahdet Deryas deil, o deryann dalgalarnn
kpkleridir.
Burada hakikati, yine Osman Kemali Hazretlerinden dinleyelim:
Dalgalanm Vahdet denizi
oalm dalgalar her yana dm
Kprm kaynam o Kudret denizi
Ann bir damlas imkna dm6
O byk Deryadan bir cevher km
Ne cihet, ne zaman, ne mekn yokmu
Cevheri bilen yok, yalnz Hakm
Onun tam sureti nsna dm

Ve imdi bildik ki, varlklar alemi, bilinen bilinmeyen ne varsa, Vahdet Denizinin
sadece bir damlasdr.
Aklmza, fikrimize hatta vehmimize bile sdramadmz bu varolu, O Deryadan
yalnzca bir damla. Bu azamet karsnda vcudunu mahvetmek bile, acz halinden te birey
deil.
En byk alem olan Hazreti nsan- Kamilin zahiri muhat (snrlanm), Onun Zat da
alemi muhittir (snrlayc); yani yine kendi grnn snrlar. Onsekiz bin alemin terkibi,
Hazreti nsan- Kamildir. Kl, Odur. sm-i Azam, Odur. Onsekiz bin alemin, hepsini bir arada
Hazreti nsan- Kamilin gnlne koysanz, varln bile hissetmez. nk Onun zahiri,
Zatna kyasla denizden bir damladr.
Hazreti nsan- Kamil, Kainat ve Hazreti Kuran, birbirleri ne asldrlar. Temel olan
Hazreti nsan- Kamildir, nk alem Onun tafsilat, Kuran ise Onun tefsiridir.
Hazreti nsan- Kamil, Zatyla ve zahiriyle, zmzn nuru Hazreti Fahr-i Alem
Allahn Selam zerine Olsun Efendimizden bakas deildir. Onsekiz bin alemin efendisi
Odur. Onsekiz bin alemin zuhuru, Efendimizin mbarek vcudlardr. Kendi Zat ile kendi
zahirine hkmeden ve efendisi olan, yine Odur. Bu gerei iir halinde, gene Osman Kemali
Hz.den dinleyelim:
Kendi hsnn seyr klmak istedi sultan- ak
Eyledi kef-i cemal yani ald kn- ak
kt bir gevher o kndan bmisl bkyas
Zerre-i nurunda klm bin gne pinhan ak
Gevher-i nr-u Muhammed, mye-i tohm-i vcud
Kim annla ikar oldu bilindi an- ak
Ak edip andan zuhur, ol akn oldu mazhar
Eyledi tazim tekrim, nice bin yl an ak
yle bir gevher ki, mkn myeknun knesi
yle bir gevher ki olmu vasfnn hayran ak
Akl kl etti zuhur hem ule-i nur oldu ruh

Ner-i cam- feyz-i akdesle klp devran ak

Nur iinden bir kalem kt cihan bir noktas
Levh olup cmle yazld serbeser ferman- ak
Sabit oldu suhf- Alem kld ak srrn ayan
Ahmed-i Muhtr mahbub eyledi iln ak
Oldu bir derya Muhammedle mehabbet pr hikem
Kaynayp Alemleri oldu muht umman- ak
Ol cemal-i hsne kar neesinden ak- pk
Hk-i pye nezr kld Alem-i imkn ak
Ziyr-i payine dendi nh felek arz u sem
Eyledi zhir srat maher miyzan ak
Haymegh ar olup krs ana bir tahtgh
Nur iinde kendi kendin eyledi seyran ak
ok sfat verdi ana ok isim ile kld nid
Metn-i hsnnde krat eyledi Kuran ak
Aktan geldi zuhura b ate, hk bd
At esrar- vild rahmet-i brn- ak
Oldu ol nrun uat melik b hisab
Oldular fermanberi tesbih medhihan- ak
Dodu ol nurdan nice eflk ebah ncum
Eyledi pr zevk pr evk Alem-i ekvan ak
Cem olup ruh melik kldlar aka scud
Tard edp ol aktan vehmeyleyen eytan ak
Kendi kendine hicab olunca grd nuru nr

Ol sebepten kld zhir cennet niyran- ak

Nurdan vehmeyleyen nra dp ekti azab
Nurunu fehmeyleyenler oldular cnn- ak
Suret-i ziybsn izhar iin ak Aleme
ntihab etti Cenab- ekmell insan ak

Dndrr dim Mud ismi Muhammed aynn

Perde-i ak aanlar oldular kurban- ak
k u mauk u mahbub u habib bir nur iken
Kesret-i esm sfatta kaldlar ndn- ak
Kenz-i akn masdar Ahmed Muhammed Mustafa
Cem tafsilinde ann nezzelel frkan ak
Akile olsun salt ile selm ol nura kim
Nur-u vechini grenler oldular szn- ak
Hem Raf u hem Rahm sahibl hulk- azm
ems-i hsnnde ayandr hsn-i bpyn- ak
Hk-i pyinde Kemali can veren aklarn
Hk-i pyinde kurulmu eme-i hayvan- ak

iirin Aklamas:
Ak sultan, kendi gzelliini seyretmek istedi.
Cemalini at, yani ak kayna ald.
O kaynaktan esiz ve benzersiz bir cevher kt ki,
Ak, onun nn zerresinde bin gne gizlemi.

Muhammed nurunun cevheri, vcud tohumunun mayas ki,

Akn an onunla bilindi, aikar oldu.
Ak ondan zuhur etti, o akn mazhar

(beliri yeri)oldu,

Ak ona nice bin yl sayg ve ikram eyledi.

yle bir cevher ki, balang ve sonun kayna.
yle bir cevher ki, ak onun vasflarnn hayran olmu.
Akl kl belirdi, ruh k alemi oldu
Mukaddes feyz aynasndan ak yaylp devran etti.
Nur iinden bir Kalem kt, cihan bir noktas
Herey Levh olup, batanbaa ak ferman yazld.
Alem sahifesi yazld, ak srrn ortaya koydu.
Ak, seilmi Ahmedi sevgili ilan eyledi.
Muhabbet, Muhammedle hikmet dolu bir deniz oldu.
Ak okyanusu kaynayp; evrenleri evreledi.
O gzel yze kar temiz ak, sevincinden
Ak, imkan alemini (grnen evreni) ayann toprana yemin (ahd) kld.
Ayann altna dendi dokuz felek, yer ve gk
Ak, Srat kprsn, maheri ve teraziyi meydana kard.
Ar ona adr yeri, Krs taht yeri oldu.
Ak, k iinde kendi kendini seyreyledi.
Ona ok sfat verdi, ok isimle seslendi
Ak, gzel metninde Kuran okudu.

Aktan kt ortaya su, ate, toprak, hava

Ak yamurunun rahmeti, doum srlarn at.

O n nlar, saysz melek oldu.

Aldklar emri yerine getiren, Akn tesbihisi ve vcleri oldular.
O ktan nice gkler, yldz cisimleri dodu.
Ak, evrenleri srf zevk ve evk alemi eyledi.
Ruhlar, melekler toplanp, Aka secde kldlar.
Ak, o aktan vehme den eytan kovdu.
Kendi kendine perde olunca, ate grd
O yzden ak, cenneti ve cehennemi zahir kld.
Iktan vehmeden, atee dp azap ekti.
In kavrayanlar, Akn sevgilisi oldular.
Ak, gzel biimini aleme gstermek iin
En mkemmel ak insann seti.
Muhammedin zn, Muid (iade eden) ismi daima dndrr
Akn perdesini aanlar, Akn kurban oldular.
Ak ve sevilen, seven ve Habib bir k iken,
Ak bilmeyenler, esma ve sfatlarn okluunda kaldlar.
Ak hazinesinin kayna, Ahmed Muhammed Mustafa
Onun toplamn aklamak iin Ak, Kuran indirdi.
O a ak ile salat ve selam olsun ki,
Onun yznn aydnln grenler, ak ateiyle yandlar.
Hem Raufdur (ok rahmetli), hem Rahimdir (acyan), en stn ahlaka sahiptir.
Gzelliinin gneinde, Akn snrsz gzellii grnr.
Ayann tozuna can veren aklarn
Ayaklarnn tozunda Akn hayat suyu emesi kurulmutur.

NYAZ
Ya Rabbel Alemn, bizleri Hazreti Fahr-i Alem
Allahn Selam zerine Olsun Efendimizin hakikatiyle hakikatlendir.
Mridimiz Efendimizin himmet kapsn bizlere a da,
bu kapdan o hakikate eriebilelim.
Vcud vehmini bizlerden kaldr ki, hakikati,
yarm avu toprak olan ten gzmzle deil,
gnlmzn gz ile mahede edelim.
Ne are ki, gnl gz bile k deryas karsnda erimeye mahkum.
Erisek de, hi olmazsa Efendimizin bast topran tozu oluruz da,
bu erefle bile nammz, yedi kat semay aar.
Elhamdlillhi Rabbil Alemin.

1. Vacibl Vcud: Varl zorunlu olan (Allah).

2. Salt- Daimn: Daimi namaz hali (Mearic, 70:23).

3. Men arefe nefsehu fekad arefe Rabbehu (Nefsini bilen, Rabbini bilir). Hadis -i erif.

4. Asr- Saadette Fahri Alem Efendimizin zerinde semada dolaan bulut, Efendimizi gnein
scaklndan deil, gnei Efendimizin yok edici nurundan korumakta idi. Zira bu bulut aradan ekilseydi,
Efendimizin nuru karsnda gne ifna olurdu.

5. ehidallahu ennehu l ilhe illa hu (l-i mran, 3:18)

6. Allah, varl zorunlu olan (vcub), evren ise varl mmkn, fakat zorunlu
olmayandr (imkn). Allahn varl vaciptir (mecburdir), nk btn dier varlklar, Onun varlyla mmkn
olur.

AH EDEB
(Ey nsanolu! Allah sevmek, Allaha gitmek istiyorsan,
maddi ve manevi her iinde edeb ile gir, irfan ile kmaya al.)
- Beni Rabbim edeblendirdi. Ve ne gzel edebledi.
- demolunun edebden nasibi yoksa insan deildir.
- nsanla hayvan arasndaki fark, edebdir.
- Edeble sslenmeyen akl, silahsz kahramandr.
- Edeb: Akln dtan grndr.
- Edeb: Eline, diline ve beline sahip olmaktr.
- Edeble varan, ltufla dner.
- Edeblerin anas, az konumaktr.
- Edeb, evliyaullahn delilidir. Allaha kavuma sebebidir.
- Edeb olmadka asalet dzelmez.
- Edeb, eytan ldren bir silahtr.
- Edeb, en hayrl sanattr. Hakka giden yolun azdr.
- Edeb, her eyin badr. Tasavvufun tamam, edebdir.
- Edeb, olgunlamann ilk artdr.
- Edebi terk eden, arif deildir.
- Edebi berk et! Her eyi terk et!
- Edebden mahrum olanlar, Hak dergahndan kovulurlar.
- Edebi olmayann gvenilir ilmi yoktur.
- Emir, edebin stndedir.
- Hakikattan maksat, ancak edebdir.
- Hakiki edeb, nefsi terketmektir.
- Ayplarnz edeble rtnz.
- Hakiki gzellik; ilim ve edeb gzelliidir.

- nsann ziyneti, edebin tamamdr.

- Babas len deil, ilim ve edebi olmayan yetimdir.
- Evladna edeb retmeyen, dmanlarn sevindirir.
- Ruhen ykselmek, ancak edeble mmkndr.
- Akll, edebi edebsizden renir.
- lim erefi ve edeble dem, melekten stn oldu.
- eytan Allahn huzurundan, edebi terkettii iin kovulmutur.
- Edeb d hareketler, feyzi keser. Ve sahibini sultann gnlnden uzaklatrr.
- Sohbet bir cesettir. Edeb ise, o cesedin ruhudur.
- mann hakikatna ermek iin, yakn bilgi; yakn bilgi iin, ihlsl amel; ihlsl amel
iin, farzlar eda; farzlar eda iin, snneti tatbik; snneti tatbik etmek iin de, edebi korumak
lazmdr.
- Edeb; insan her trl hatadan koruyan bilgi ve prensiplere sahip olmaktr.
- Sofilerin terbiye etmedii kimse, edebin hakikatini anlayamaz.
- Her ey oaldka ucuzlar. Fakat edeb oaldka, deeri artar.
- Edeb; kendisinden ykseini ok grmemek, kendisinden aasn da hor
grmemektir.
- stadnn edebi ile edeblenmeyen, snnet ve hadisle edeblenemez. Snnet ve
hadisle edeblenemeyen de ayet ve Kuranla edeblenemez.
- stadnn meclisine edeble girenler, ondan nihayetsiz feyizlere eriirler.
- stadna edeble hizmet edenler, ondan Ar derecesinde mertebeye kavuurlar.

- eyhlerin edebi ile edeblenmedike, eyhlerden nasip almak mmkn deildir.

- Edeb gzellii, kiiyi nesebe muhta etmez.
- Edeb, insan kalbden sevdirir.
- Edeb, insan utanlacak eylerden koruyan melekedir.
- Edeb, snnet-i Resulullaha uygun hareket etmektir.
- Edebden daha stn eref yoktur.
- Edeb kaidelerinin en alt derecesi, bir kimsenin, cehaletini sezdii yerde durup, onu
gidermesidir.
- lim elde etmek isteyen, edebli olsun.
- yi amel sahibi olmak isteyen, edebli bir ekilde ilim sahibi olmaya baksn.
- Muhabbet ehli, sevgi iinde iyi niyete sahip olduka, edebleri artmaya balar.
- Edeb; nefsi gerektii ekilde terbiye etmek ve gzel ahlk ile sslemektir.
- Edeb, insann mutlak bir fazilet kaynadr. Cennetteki makamllara, amel ve edeble
ulalr.
- Edebin dostlar: hay, samimiyet, teslimiyet, muhabbet, niyet, itaat, gayret, sohbet
ve hizmettir.

lim meclisinde aradm, kldm taleb,

lim en geridedir, illa edeb, ill edeb.
Setreder aybn insann hep:
Ne gzel elbiseymi esvab- edeb.
Ehil diller arasnda aradm, kldm taleb,
Her hner makbl imi; ill edeb, illa edeb.
Edeb bir tac imi nru Hdadan
Giy ol tac, emin ol her beldan.

MKEMMEL NSAN
(Mkemmel nsan olmak iin, mkemmel insanlarla konumak, dini vazifeleri
harfiyyen yerine getirmek. Ahlak Muhammedi ile ahlaklanmak gerekir.)
Cenab Halik Teala ve Tekaddes Hazretleri, milyarlarca yaratk ve varlk iinde insan
en gzel kvamda, mmtaz (sekin) ve mkemmel olarak yaratmtr. Ayeti kerimede:
Hakikaten biz insan ahseni takvim (en gzel biim) zere yarattk (Tin, 95:4)
buyurulmutur.
Keza: "Biz Adem oullarn erefli kldk" (sra,17:70) buyuruluyor. Bu mkemmellik,
insana takva erevesinde ihsan olunmutur, O da: "Sizin Allah iinde en stnnz, en
mttaki olannzdr" ( Hucurat, 59:13) ayetiyle belirtilmitir.
ttika, Allah'a phesiz inanmak, emirlerini tutmak, yasakladklarn yapmamak, iyi
saknmak, tam korunmak, onun korumas altna girmektir.
Yaratl kanunlarna uygun hareket etmek, musahhar klnan eya ve kanunlardan
meru olarak istifade etmek, haramdan kanmak, helale rabet eylemek; aksi halde, azaba
duar olunacan bilmek ve dehetli hallerin zuhurundan korkmaktr.
En ok ittika eden olabilmek iin, insann btn varlyla Hakka ynelmesi, her an
Allah ile olmak uuruna ermesi gerekmektedir.
te bu insan en mkemmeldir. Yoksa topraktan yaratlm, hayvani ve ksz bir
cesetten ibaret olan, konuan hayvan tabir edilen varla, mkemmel demek caiz deildir.
Bu vcud, koyun gibi yer, ier, uyur ve lr.
Mkemmel denmee layk olacak ademolu, ancak nefs terbiyesi ve ahlakn
gzelletirmekle dn ve iini ssleyen, eriat saraynn hizmetisi ve tarikat cilvelerinin
mahremi olan, mmetin bahtiyardr."
Byle bir varlk, insani, ruhani, nurani vasflar haiz, ilahi hitaba mazhar bir varlktr.
Sbhan'n ayetteki murad, budur.
Bylece en gzel kvamda ve mkemmel sfatta yaratlan insann nefsini tezkiye
(artma), kalbini tasfiye (dorultma) etmesi lazmdr.
Kur'an Kerim'in beyanna gre, insanda alt nefs mertebesi vardr:
1. Nefti Emmare, Yusuf .Suresi'nde;
2. Nefsi Levvame, Kyame Suresi'nde;
3. Nefsi Mthime, ems Suresi'nde;
4. Nefsi Mutmainne, Fecr Suresi'nde;
5. Nefsi Raziye, Fecr Suresi'nde;

6. Nefsi Merdiyye, Fecr Suresi'nde beyan olunmulardr.

Bunlarn tarifleri:
1. Nefsi Emmare:
Hakkn emirlerine uymayan, menettiklerini ftursuzca yapan, eytana uyan, keyfine,
zevkine, gnaha dkn nefsdir. Cahillerin, sefahat dknlerinin ve gnah erbabnn
nefsidir.
2. Nefsi Levvame:
Hakkn emirlerine ksmen uymayan, menettiklerini bazen yapan ve yapt zaman da
piman olan, kendini zaman zaman knayan, levm eden nefistir. iyi ilerine, davranlarna
sevinen, hata ve gnahlarna zlen nefistir.
3. Nefsi Mlhime;
Hakkn emirlerine mmkn mertebe uyan, menettiklerinden mmkn mertebe
saknan ve bu hallerinden dolay baz ilahi ilhamlara nail olan nefistir.
4. Nefsi Mutmainne:
Hakkn emirlerine tam uyan, men ettiklerinden saknan, kuvvetli iman ve itminan
(tatmin) sahibi nefistir. Arifi billah olan, takva ve yakn sahiplerinin nefsidir. Bunlar ilahi
hitaba mazhardrlar.
Ayeti kerimede:
"Ey itminana ermi nefis: Sen Rabbinden, Rabbin de senden raz olarak Rabbine dn.
Kullarmn arasna katl. Ve cennetime gir," buyurulmutur. (Fecr, 89:27-30.)
Grlyor ki,

Mutmainne'den aa derecedeki

nefsler ilahi

hitaba layk

olamamlardr. Ancak itminana ermi olan Nefsi Mutmainne, Razye ve Merdiyye nefsleri
Allah'n hitabna mazhar olmulardr. Ve Allah, Mutmainne nefis sahiplerini, Razye ve
Merdiyye makamlarna davet buyurmutur. Bu davete uymak, insana talim, terbiye ve seyr
slk (Hakka yolculuk) gerektirir.
5. Nefsi Razye:
Her bakmdan Hakka ynelen, daima Allah ile olmak uuruna eren, hikmetine ve
hkmne ram olarak Hak'tan raz olan nefistir.
Ayeti kerimede:
"And olsun sizi biraz korku, biraz alk; biraz da mallardan, canlardan ve mahsullerden
yana noksanlatrma ile imtihan edeceiz. Sabr edenlere (rzam) mjdele" (Bakara, 2:155.)
buyurulmutur.
6. Nefsi Merdiyye:

Btn varlyla hakkani durum ve taatta bulunan, bylece Hakkn kendisinden raz
olduu nefisdir. nsann mkemmel olabilmesi iin nefsini tezkiye etmesi arttr.
Nefsi tezkiyeye almak ve bu uurda seyr slke girmek, cihad ekberdir (en byk
sava). Bu tabiri Peygamberimiz Hazreti Muhammed Mustafa Efendimiz (Allah Ondan Raz
Olsun) Tebk Seferi'inden dnlerinde bizzat kullanmlar ve ashabna:
"imdi kk cihaddan (muharebeden), en byk cihada (nefsi slah etmeye, kamil
insan olmak cihadna) dnyoruz" buyurmulardr. (Beyhaki.)
Tebk Seferinde mhim bir safha:
Resul Ekrem Efendimiz (Allah Ondan Raz Olsun) 30.000 kiilik askerle (mcahid
ashabla) Tebk seferinde hazrlanp ktlar. Ordu epeyce yol aldktan sonra sordular:
Sefere katlmayan var m? Cevaben:
Ka'b ibni Malik, Mirare, Hilal cihada katlmadlar, denilince:
Mazeretleri nedir? buyuruldu. Hastatk, krlk, ihtiyarlk m?
Hayr... Hasad zaman olmasndan dolay meyve toplama ve sair dnya ileri ar
basarak harb hazrlna itirak edememiler, ordu hareket etmi;
gecikmiler, yetiememiler, ehirde kalmlar... denilince:
Bunlara selam verilmesin ve selamlar alnmasn, emri sudur etti. Ashab Kiram da
Medine'ye dndklerinde bunlara selam vermediler.
Bunun zerine bu sahabiye dnya zindan oldu.
yle bir devirde selamlamaktan mahrum kalmalar da onlara byk azab oldu.
Sonra ailelerine de yakn olmamalar emrolundu. yle ki, aileleri, Resul Ekreme (Allah
Ondan Raz Olsun) gelerek, kocalarnn takatsiz ve perian olduklarn, zahiri hizmete muhta
bulunduklarn arz ettiler. Bunun zerine uzaktan yardm edilmesine msaade edildi.
Bu haller bunlara ok zdrap verdi, hatta bir gn Ka'b ibni Malik, ahbab olan, ok
ihtiyarl dolaysyle ehirde kalan Eb Katade Radyallahu Anh' ziyarete gitti. Duvardan
atlayarak bahesine girdi, yanna vard. Se lam verdi... Eb Katade selamn almad. Bunun
zerine Ka'b ibni Malik:
Benim Resulullah'n dostu olduumu bilmiyor musun, dedi... Eb Katade:
Allah ve Resul bilir, dedi ve hi konumad.
Ka'b, beyninden vurulmua dnd. Hsran iinde evine geldi.
Bu hal elli gn devam etti. Yemeden, imeden ve iten kesildiler.
Pimanlklar, tvbeleri etrafa yayld. Nihayet haklarnda ayeti celile indirildi de,
tvbeleri kabul olundu:

"Ey iman edenler! Allah'dan korkun (emir ve kanunlarna uyun) da sadklarda beraber
olun," (Tevbe, 9:119.) ilahi emri ile biten ayetle ilahi affa mazhar oldular da, bir daha byle
haller tekerrr etmedi.
Bu, Ashab Kiram ve mmete byk bir ders oldu. Dikkat: Kk cihad denilen
muharebeden geri kalmann sonu byle utan ve hsran olursa, en byk cihad olan nefis
tezkiyesi ve kamil insan yolu terk edilirse hsran ve azab ne kadar byk olur? Dnelim...
Bu hsran ve azab hem dnyada, hem ahirette meydana gelir. Zira hadisi erifte:
"Nasl yaarsanz yle lrsnz. Nasl lrseniz, yle diriltilirsiniz" buyuruluyor.
Ahirette maher gn, herkesin hesaba ekilecei bir gndr.. Her ahs
yaptklarndan sorulacaktr. Geirilen her dakikann hesabn Allah'a mut laka vereceiz...
Ayeti kerimede:
"O gnde ki nice yzler bembeyaz (nurlu) olacak, niceleri de kara yzl olacak... Kara
yzl olanlara gelince, onlara "imannzdan sonra kfrettiniz ha? te o kfretmenize
mukabil, tadn azab" denilecek.. Yzleri bembeyaz (nurlu) olanlar ise Allah'n rahmeti
iindedirler. Onlar orada ebedi kalcdrlar," buyurulmutur. ( Ali mran, 3:106-107.)
Keza o gn mcrimler hakknda;
"Gnahkarlar simalaryle tannacak da alnlarndan ve ayaklarndan yakalanacak
(srklenecekler)," duyurulmutur. (Rahman, 5I:41.)
nsann en erefli yeri nasyesi (aln) dr. Oradan yakalanmann ve ayaklarndan
srklenmenin ne kadar mhim olduunu dnmek lazmdr. Kyamette, en byk korku
gn, herkes ok telal ve korkulu olacaktr. yle ki:
"Eer siz kfrederseniz, ocuklar ak sal ihtiyarlara evirecek olan bir gnden
kendinizi nasl koruyabileceksiniz?" (Mzzemmil, 73:17)
O gn ocuklarn salar (korkudan bir anda) aaracaktr.
Keza:
"Ey insanlar! Rabbinizin azabndan saknn! nk o kyamet saatinin zelzelesi byk
bir eydir. Onu greceiniz gn her kadn kendi bann derdiyle emzirdii ocuu unutup
geer, her hamile ocuunu drr. nsanlar sarho olarak grrsn, halbuki onlar sarho
deildirler; fakat Allah'n azab pek iddetlidir," buyuruluyor.
O gn, sarholuk verecek bir ey itiler de mi sarho oldular? Hayr, Allah'n azabnn
iddetinden korktular da, kendilerinden getiler, sarho gibi oldular.
Durum byle olunca. Cenab Hakk Rahman ve Rahim olarak, dnyada kullarn
kurtarmak zere: "Gafillerden olma!" buyuruyor. (A'raf, 7:205.)
Keza btn insanlara:

"Hem kendileri Allah' unutmu, hem de Allah'n kendilerini kendilerine unutturduu

kimseler gibi olmayn; onlar fasklarn ta kendileridir." (Har, 59:19.)
Ve sonra: "Ate yareni ile, cennet yareni bir olmaz. Cennet yareni, ancak onlar
kurtulua erenlerdir." (Har, 59:20.)
Ve Kur'an Aziman'n tefsirini beyanla devamen:
"Eer biz bu Kur'an' bir da bana indirse idik, muhakkak ki onu Allah korkusundan
ba emi para para olmu grrdn. te biz bu misalleri insanlar tefekkr etsinler diye
veriyoruz", buyuruyor. (Har, 59:21.)
Cenab Hakk, erefi mahlkat (yaratklarn en ereflisi) olarak yaratt insanlara
hitaben:
"Sizi abes olarak m yarattk zannediyorsunuz?" (M'minun, 23:11.)
Ve: "nsan ba bo braklacan m zannediyor?" buyurmutur. (Kyame, 75:36.)
Kainatta hi bir ey abes yaratlmamtr. Her varln ve zerrenin bir hiz meti, bir
hikmeti vardr.
Hele insan, asla ba bo braklmayacaktr. Baz iftilerin, ihtiyarlam, zayflam
kzn artk bir i gremez diye krlara "Hoo!" diyerek salmas gibi, sizler de yle
brakldnz m sanrsnz? yle deil Vallahi!
Kendi durumunu idrak eden akl sahibi insann iliklerine ileyen bu ilahi sualler, ayn
zamanda -byk bir aklkla- cevabn da ihtiva etmektedirler:
Elbette abes yaratlmadnz.
Muhakkak ba bo braklmyacaksnz, diye ilahi ihtar ile ikazlar
bildiriyor. Ve insanln ve slamn icaplarnn yaplmasn kesinlikle emrediyor.
Bu icaplarn banda nefis tezkiyesi (terbiyesi) geliyor... Bunun iin de mmin ve
mslim olarak:
man
lim
Salih amel
Gzel ahlak ehli
bulunarak; er'i, fikri ve ahlaki bilgilerimizi artrmakla beraber, uymamz gereken be
esas vardr.
Birinci Esas: Helal Gda Almak, az Yemek, orutan faydalanmak
Mideyi tka basa doldurmamak, biraz bo bulundurmak, maddi bnyede uzuvlarn
yorulmamas, manevi melekelerin gelimesi iin zorunludur,
Seyr slkte, mehur deyite sylendii gibi;

 Az yemek,
Az konumak,
Az uyumak,
Uzlet etmek (tenhaya ekilmek), rahat ve huzur iin arttr.
"Devalarn ba az yemektir" buyurulmutur. Keza hadisi eriflerde:
"Bir insan Allah iin az yerse; kalbi nur ile dolar." (Kenzl irfan.)
"ok yiyip imeyi alkanlk haline getiren kimsenin kalbi kasvetli olur katlar,
Zikrullah yapamaz", buyurulmutur. (Kenzl irfan.)
Orucun (aln) veya az yemenin on gzel hassas:
1. Alkta kalb sefas, hafza kuvveti; toklukta ahmaklk, unutkanlk olur.
2. Alkta kalb rikkati olur. Dua ve ibadetle feyz bulunur.
Toklukta kalb kat olur, ibadetten zevk alnamaz.
3. Alkta kalpte alma, krklk ve tevazu olur. Toklukta isyan, bbrlenme ve kibir
olur.
4. Alkta fakir ve alar dnlr. Toklukta unutulur, dnlmez olur.
5. Alkta ehevi, nefsani istekleri krlr. Toklukta nefsi emmare kuvvet bulur.
6. Alkta vcutta uyanklk ve zindelik olur. Toklukta uyku ve gaflet olur.
7. Alkta ibadet ve taate devam kolay olur. Toklukta, tembellik ve geveklik olur.
8. Alkta beden shhatli olur. Hastalk def olur. Toklukta vcut ypranr, hasta olur.
9- Alkta, bedende hafiflik, ferahlk olur. Toklukta, arlk, atalet olur.
10. Alkta sadaka vermee, cmertlik ve infaka evk gelir. Kyamet gn sadakann
glgesinde oturur.
Oru tutmak tertibini ehlullah yle yaparlar:
Kameri aylarda evvela on gnde bir oru tutarlar. Bir ayda oru olur. Bu bir ka
ay devam ettikten sonra vcut bunun feyzine, rahatna alr. Sonra:
Eyyam Biyz'de (Kameri ayn 13, 14, 15. gnlerinde) pepee 3 gn oru tutulur. Ve
bir ka ay sonra da bu haller tekaml edince,
Haftada iki gn (Pazartesi, Perembe gnleri) ihtiyari olarak oru tutulur.
Bu orulardan manen ve maddeten yararlanlmas ve feyz alnmas iin, evvela
Allah'n rzasn gzetmek lazmdr.
Bu istifadeye gre manevi dersin de ykselmesi gerekir. Bunu derse ne zaret eden Zat
grr ve icab edeni tavsiye eder.

Btn mesele ihlasla, Hak rzas iin, vcudu ypratmadan orula (az yemekle)
vcuttaki letaifi, melekeleri altrmak; bylece nefs tezkiyesinde baarl olmaktr.
zinsiz olarak kendi kendine riyazet yaparak vcudu bsbtn takatten drmek,
acaip hayallere maruz kalmak da doru deildir. Her durumda itidal zere bulunmak,
gelime iin arttr.
Haddinden fazla gda, vcuda yktr. Maddi ve manevi mahzuru b yktr.
Haddinden noksan gda da zayflk, hastalk yapar. Bu ie dikkat gerektir.
Mehurdur:
Hekimlere, devann en ifals nedir diye sormular:
Az yemektir, diye cevab vermiler.
Hikmet ehline, ibadete en fazla evk veren nedir7 diye sormular:
Az yemektir, buyurmular.
Zahidlere, Hakka ball en ok takviye eden nedir? diye sormular:
Az yemektir, buyurmular.
Alimlere, ilim kazanmada en faydal ey nedir? diye sormular:
Az yemektir, demiler.
Amirlere, en lezzetli ve gdal taam nedir? diye sormular:
Az yemektir, diye cevab vermiler... Peygamberlerden sonra en faziletli insan olan
Hazreti Ebu Bekire, (Allah Ondan Raz Olsun) Hazreti Ali (Allah Ondan Raz Olsun) sormu:
Her zaman bize tekaddm ediyorsun (hayr ilerinde bizden nde geliyorsun), bu
stn fazileti kazanmana sebep nedir?
Eb Bekir Sddk (Allah Ondan Raz Olsun):
Allah bilir ya, be eyi yapmay kendime prensip edinmiim:
1. nsanlar iki ksm grdm.. Bir ksm dnyay ister, bir ksm ahireti. Ben Mevla'y
istedim.
2. slama girdiim gnden beri doyasya yemek yemedim. Marifetullah (Alla h' bilmek
ve dnmek) zevki ve lezzeti, bana dnya taamndan daha lezzetli geldi.
3. slama girdiim gnden beri kanasya su ve erbetlerden imedim. Muhabbetullah
zevki, bana dnya erbetinden daha lezzetli geldi.
(Dikkat: Bu yememek ve imemek yirmi, otuz gn deil, bir mr devam etmitir. O
iklimde, o scak gnlerde bunu yapmak nefs terbiyesine ne kadar itina etmektir. Bu ne
sabr... Hele tasaddukta, yani sadaka verirken, yiyeceinin birini yiyor, ikisini veriyordu.)
4. slama dahil olduumdan beri, karlatm iki amelden, yani dnya ve ahiret
amellerinden, ahiret amelini tercih ettim.

5. Resulullaha (Allahn Selam zerine Olsun) smsk balandm. Ondan bir saat bile
ayrlmamaa gayret ettim. Hicreti seniyyede, Sevr maarasnda onunla beraber bulundum.

kinci Esas: Kur'an Kerim'i, Manasn Bilerek Okumak ve O'na Uymak; Namaz Huu
ile Klmak
Cenab Hak diyor ki:
"Elif lam mim. te bu kitab, kendinde hi phe olmayan (Kur'an) dr. Allah'a ittika
edenlere (ona tam uyan ve tam korunmay dileyenlere) hidayettir (yol gsterir, irad eder).
Onlar ki gaybe iman ederler (Allah'a, meleklere, kader ve kazaya, takdire inanrlar) ve namaz
drst klarlar. Ve kendilerine ihsan eylediimiz rzklardan infak ederler, muhtacna verirler.
(Ve ey Resulm) onlar ki, hem sana indirilene (Kur'an) iman ederler, hem senden evvel
indirilen (bildirdigimiz vahiyler)'e ve ahirete (kyamete, hare (derleni) ve gelecek ebedi
hayata) yaknen iman ederler, ite yalnz bunlar, Rab'lerinden bir hidayet zerindedirler.
Ancak bunlar, felaha (huzur ve muradlarna) erenlerdir." (Bakara, 2:1-5.)
Dikkat:
Felaha ermek, en yksek ama, son mertebedir. Bunun rknleri u esas sra ile
beyan edilmitir:
Kur'an'n muhakkak ve ancak muttakilere hidayet vereceini bilmek. O muttakiler
ise:
Gaybe iman edenler,
Namaz dosdoru klanlar,
Allah'n verdiklerinden infak edenler (bltrp bakalarna verenler),
Peygamberimize indirilen ve ondan nceki peygamberlere indirilen vahiylere iman
edenler,
Ahirete yaknen inananlar,
Ancak bunlar felaha (muradlarna) erenlerdir.
Ayeti kerime'de buyuruluyor ki:
"Elif lam ra. Bunlar o mbin (ak ve doru) kitabn ayetleridir. phesiz ki biz, onu
manasna akl erdiresiniz diye Arapa bir Kur'an olarak indirdik." (Yusuf, 12;1-2.)
"Bundan anlalr ki Allah'n arzusu, Kur'an Kerim'in manasnn iyi anlalmas ve onun
anlam ve tafsilatna gre dnlp tedbir alnmasdr. Bu yzden Arapa bilmeyenler iin,
mmkn olduu kadar kendi dilleri ile beyan olmas arttr. Bylelikle ayeti kerimelerin

manasna vakf olarak, gereini yerine getirmek lazmdr." (Elmall Tefsiri, Cild: 4, sahife:
2844.)
"Kur'an, insanln mutluluunun esas temeli ve zlemi ekilen medeniyetin
(uygarln) ruhunun ruhu durumundadr. Kur'an'n ilkelerine ve tefrik etmeyi salayc ulu
hkmlerinin zne vakf olup ona uyanlarn, ilerlemenin ana caddesinde hedefe ve
amalarna ulaacaklar tabiidir." (Muhammed Esad (Allah Srrn Kutsasn). Mektubat, Birinci
Mektup.)
Huu ile Namaz Klmak:
Ayeti kerime; "Namazlarnda huu sahibi olan (Allah'tan korkarak huzurda olduunu
bilen) mminler muhakkak felah bulurlar (Huzur ve muradlarna ererler)" buyuruyor,
(M'minun, 23:1-2.)
Bunun tersi, namazlarnda huu sahibi olmayanlar, felah bulamazlar demektir.
Dikkat:
Namaz, ibadetlerin banda gelir. Hadisi erifte: "Namaz dinin direidir",
buyurulmutur.
nsann maddi, manevi hayatn tanzim eden, Allah'n azametini her r kn banda
Allahu Ekber diyerek zikrettiren, temizlik ve arnma, bireysel ve toplumsal dzen salayan,
dini ve ilmi gelime ile ruhi ykselmeye yol aan bir ibadettir.
Ayeti kerime: "Ben, cinleri ve insanlar muhakkak bana ibadet etsinler diye yarattm."
(Zariyat, 51:56.)
Bylece bu ibadetler, Allah'n izniyle bizim kurtuluumuzu, dnya ve ahiret saadetini,
selametini salyor.. Huu ile eda edilirse mutlaka anl Yaradan, mahlukatnn kurtuluunu
temin buyuruyor. Elhamdlillah.
nc Esas: Zikrullah'a Devam Etmek
Ayeti kerimede:
"Ey iman edenler! Allah' ok ok zikr edin." (Bakara, Ahzab (33:41), Cuma surelerinde
defalarca.
"Zat uluhiyetime yemin ederim ki, Allah'n Resulnde sizin iin, Allah' ve ahiret
gnn arzulayanlar iin ve Allah' ok zikr edenler iin, gzel bir rnek vardr." (Ahzab,
33:21.)
Yani Resulullahta (Allahn Selam zerine Olsun) istifade edilecek, uyulmas gereken
gzel ahlaklar vardr ki, o gzel hasletlerden faydalanmak, ancak Cenab Allah'dan korkan ve

ondan sevap mid eden ve Allah' ok zikreden kimselere mahsustur. nk ahi ret gnne
iman olmayan, Cenab Allah' arzulamayan ve O'nu ok zikretmeyi hatrna getirmeyen
kimseler, Resulullaha (Allahn Selam zerine Olsun) uymu saylamayacandan, onun
gzel ahlakndan da istifade edemeyeceklerdir.
Ayeti kerimede:
"Sabah ve akam Rabbinin ismini zikret, Gecenin bir ksmnda Rabbine secde et
(namaz kl). Ve gecenin uzun bir ksmnda da O'nu tebih eyle" (nsan, 76:25-26.)
buyuruluyor.
Yukardaki ayetlerde Allah'n ok ok zikredilmesi emrolunuyor.
Hak ehlinin ve tefsircilerin tefsirlerinde beyanlarna gre, ulu "ok zikir" emri, kemalin
(olgunluun) elde edilmesi iin sarfedilmitir ve ona yneliktir. Bu da ykml insann daimi
zikir'e mazhar olmasdr.
mr boyu Kn maallah (Allah ile ol) emrine uyarak, her annda Allah ile olmak
uuruna ermek iin, ok zikir yaparak zikri daimiye ulamak arttr. Bu da hi bir ann veya
nefesini Hak'tan gafil olarak geirmemektir.
Bu, nasl mmkn olur?
Bir kamil mridin iradyle, eriat ve tarikat esaslarna gre talim, terbiye ve s eyr
slk gren mrid, nefis terbiyesi ile birlikte kalb tasfiyesini halis olarak talebeder; gl bir
azim ve srekli bir tefekkr ile, rabta ve teslimiyet gstererek, mridinin nezaretinde hafi
olarak (yani iinden) zikri kalbi'ye balar. Veledi kalb zuhur eder. Allah zikrinin seyri yetenekli
gnllerin letaifi aere'sinde (Letaifi Hamse (Be incelik); Kalb, Ruh, Sr, Hafi, Ahfa. Letaifi
Seba (Yedi Letaif): Kalb, Ruh, Sr, Hafi, Ahfa. Nefs(i Natka), (Akl) Kll. Letaifi Aere (On
Letaif): Nefs, Kalb. Ruh, Sr, Hafi, Ahfa. Nefsi Natka, Akl Kll, Krs, Ar.) tekaml eder gider...
Allah'n yardmyla, bu halin devam ve korunmas ile daimi zikir, elde edilmi olur.
grrken de, uyurken de bu devam eder. Artk "El karda, gnl yarda" ve "Dn
halk ile, iin Hak ile" (Muhammed Parisa (Allah Srrn Kutsasn) ve Muhammed Bahaeddin
Nakibend (Allah Srrn Kutsasn)'e ait szler.) olur.
Geminin kaptan ile makinisti, insan vcudundaki akl ile kalbe benzetilir. Kaptan,
dima gibi, d ilerini, seyr seferi idare eder. Makinist, kalp gibi i ilerini, hareket gcn
dzenler. Birinin ii dierine engel deildir, yardmcdr.
Ayeti kerime:
Yedi sema ve arz ve bunlarn iinde bulunanlar, Allah tesbih ederler. Hi bir ey
yoktur ki onu hamd ile tesbih etmesin. Fakat siz onlarn tesbihini anlamazsnz. O hakikaten,
Halimdir, Gafurdur. (sra 17:44.)
Muhyiddin Arabi Hz. beyanna gre:

Btn varlklar hal dili ile Allah zikir ve tesbih ederler. Yalnz, bunlarn uyanklk
dereceleri farkldr. yleki:
1. Cemadat (Canszlar):
Hak'k zikir ve tebih etmekte en uyank olanlardr. Hi bir geim ve dnya dncesi
olmadan Hakka uyan, hkmne ram olan, emre itaatli ve kaytl bulunan varlklardr. Ta,
toprak, su ve madenler ve saire gibi.
2. Nebatat (Bitkiler):
Bunlar, Hakk zikir ve tebih etmekte cemadattan bir derece noksandr lar. Zira,
yetiip bymek veya hayatn srdrmek, meyvesini (tohumunu) yetitirmek iin, suya,
topraa, gnee, havaya... ihtiyalar vardr. Bu ihtiyalar temin srasnda gaflete
debilirler.
3. Hayvanlar:
Bunlarn Cenab Hakk zikir ve tebih etmekte dereceleri, bitkilerden aadr. nk
bymeleri, doum ve oalmalar, hastalklar, hareketleri, geim abalar, uyumazlklar ve
eitli ihtiyalar, bunlar daha ok gaflete uratyor.
4. nsanlar:
Bitkiler ve hayvanlarda olan btn ihtiyalarn yan sra, akllar itibaryla da, benlik,
hayaller, hatralar, hafza, phe ve vesveseleri ve dnyevi hrslar, hareket ve uyumazlklar,
onlar devaml gaflete drr. Cenab Hak insanlar irad kastiyle Vahiy inzal buyurmu, nebi
ve resul gndermi, hakk bildirmi, hidayet yolunu gstermitir. Varlklarn iinde en ok
gaflete maruz olanlar, insanlardr.
Ayeti kerimede:
"O salim akl sahipleri, yle insanlardr ki, ayakta iken, otururken, yanlar stnde
(yatar) iken, Allah' hatrlayp zikrederler. Gklerin ve yerin ya radl hakknda inceden
inceye dnrler ve 'Ey Rabbimiz, Sen bunlar bouna yaratmadn. Seni tesbih ederiz, bizi
atein azabndan koru. derler" (Ali mran, 3:191.) buyuruluyor.
Keza ayeti kerimede:
yle rical vardr ki, onlar Allah'n zikrinden ne ticaret alkoyar, ne de
alveri buyuruluyor. (Nur. 24:37.)
Muhammed Bahaeddin Nakibend Hazretleri'nin yannda yetien Muhammed Parisa
Hazretleri (Muhammed Parisa, Hicri 8 inci asrda Buhara'da yaam. Medinei Mnevvere'de
Cennetl Baki'de gml, Risalei Kudsiye ve Fasll Hitab kitaplarnn yazardr, nsan
Kamil'dir Szleri hccettir. (Allah Srrn Kutsasn)) Buhara'dan Hicaz'a giderken, yolda bir

ehirde sarraf dkkanna rastlam; dkkan sahibi gencin, bir ok mteriyle altn al verii
yaptn grm..
cihetten dnyevi durumunu mahede eden Muhammed Parisa, dkkan sahibi
gencin kalbine tevecch etmi. Kefen, kalbinin Hak zikri ile megul olduunu hayretle
anlam.
Maallah! El karda, gnl yarda (kalb Allah'da), buyurmu.
Sonra Hicaz'a vardnda, Beytullah' tavaf esnasnda bir ak sakall piri faninin,
Kabe'nin rtsne sarlp alayarak dua ettiini, gz yalarnn oray slattn grm. Gpta
etmi:
Keke ben de byle iltica etsem, alayabilsem demi. Bir de piri faninin kalbine
tevecch etmi: Kefen, onun iinden dnyalk istediine vakf olmu, zlm.
Buhari ve Mslim'deki hadisi erifte:
"inde Allah zikredilen beyt (ev) ile Allah zikredilmeyen evin misali l ve dirinin
misali gibidir." buyurulmutur.
Burada Beyt, iki manaya gelmektedir, biri bildiimiz "Ev"dir (insan evi), dieri
"Kalb"dir. Kalp, mecazi anlamda Allah'n evidir.
Yani, "Allah'n ok zikir emrine uyarak ibadet, taat ve gzel ahlak ile zikri daimi'ye
mazhar olmu insan (kalbi) ile, bunlardan mahrum insan (kalbi) arasndaki fark, cesed dirisi
ile cesed ls arasndaki fark gibidir." Grnte diri gibi, fakat kalbi manen ldr.
Sekizinci Hicri asrda yaayan byk velilerden Necmeddin Isfahani Hazretleri,
sevdiklerinden ve ehlullahdan birinin vefatnda, mezar banda murakabe halinde dururken,
o esnada imam efendinin lye telkin verdiini grr. Necmeddin Hazretleri'nin glecei
gelir. Her zaman vakur ve ciddi olan hazretin, hi mutad olmayan bu glne orada
bulunanlar hayret ederler... Ve sorarlar:
Efendi Hazretleri, byle bir yerde neden gldnz?
Necmeddin Isfahani, kef hali olduu iin, sylemekten ekinir. Fakat srar ederler,
mecbur kalr. Buyurur ki:
Telkini, diri lye yapar. Bu mezardaki zatn kalbi manen diridir. O, hayret etti ve
manen dedi ki: "Elhamdlillah, benim kalbim diridir. Bana telkin veren imamn kalbi ldr.
lnn diriye telkinine hayret ettim" demesi zerine, gayri ihtiyari gldm. (Ruhl Beyan.)
Ayeti kerimede:
"Gerek mminler, Allah'n zikri ile kalbleri itminana (tam inanmaya) kavuarak iman
edenlerdir. Uyank olun (yi bilin ki) kalbler, ancak Allah' zikretmekle mutmain olur (tam
inanr, yatr, huzur bulur)" buyuruluyor. (Ra'd, 13:28.)
Hadisi eriflerde ise:

"Allah' sevmenin alameti, Allah' zikretmeyi sevmektir." "Kim bir eyi severse, onu
ok zikreder."
Ayeti kerimede:
"Yazklar olsun o kimselere ki, Allah' az zikretmekten dolay, kalbleri kasvete
dmtr," buyuruluyor. (Zmer, 39:22.)
Keza ayeti kerimede:
"Allah' zikretmek elbette en byk ibadettir" buyuruluyor. (Ankebut, 29:25.)
Muhakkak ki zikrullahn hassas, en byktr.
Allahu Teala'nn, zikrin bykln ve devamlln hkmetmesi, zikrin Allah indinde
en faydal amel olduunu gerektirir.
"Bir ktlk ve inkar ilemek zere iken Allah' hatrlamann, O'nun bunlar
yasakladn ve vaadini dnmenin, nleme ve men hususunda tesiri hereyden byktr.
" (Medarik ve Ebus Suud Tefsirleri)
bn Abbas, bu ayete yle mana vermitir;
"Allah'n sizi anmas, sizin O'nu anmanzdan daha byktr." (Hazin Tefsiri.)
Ayeti kerimede:
"yle ise siz beni zikredin, ben de sizi zikredeyim. Bir de bana zikr ile kredin, bana
kfran nimet (nankrlk) etmeyin" buyuruluyor. (Bakara, 2:152.)
Tefsirlerin beyanna gre:
Ey Kullarm: Siz beni kusurunuzla zikredin. Ben sizi mafiretimle zikredeyim.
Ey Kullarm: Siz beni dnyada zikredin. Ben sizi ahirette zikredeyim. Ey Kullarm: Siz
beni tvbe ile zikredin. Ben sizi affmla zikredeyim.
Ey Kullarm; Siz beni, itaatle zikredin. Ben sizi rahmetle zikredeyim, de mektir.
Ayeti kerime:
"man edenlere daha vakit gelmedi mi ki, zikrullah ile ve indirilen Kur'an ile kalbleri
huu (korku, yaknlk ve huzur) bulsun?"
Veya;
"man edenlerin zikrullah ile ve Hak'tan nazil olan Kur'an ile kalblerinin huu bulaca,
titreyecei zaman daha gelmedi mi?" (Hadid, 57:16.) hitab da var.
Hadisi erifte buyrulduuna gre:
"Cennet ehli, Allah'n zikrinden gafil olarak geirdikleri vakitlerden baka hi bir eye
hasret ve pimanlk duymayacaklardr." Yani cennet ehli, ancak zikrullahdan gafil olarak
geirdikleri dnya zamanna hasret ve pimanlk duyacaklardr.
Dikkat:

nsann, nsan Kamil olabilmesi iin Hakkn emirlerini tutarak srekli fiki r ve srekli
zikirde bulumnas gerekir. Bunda hi bir mazeret olamaz.
Hadisi erifte:
"Hesap gn :
Neden zikirden gafil bulundun diye sorulunca:
Dnya ilerini evirmek beni megul etti, diyene:
in, Sleyman Aleyhisselam kulumunkinden daha m oktu?

O hem dnya

hkmdar, hem de peygamber idi. Bir an Hak'tan gafil olmad.

Keza bir bakas:
Hastalm engel oldu, deyince:
Eyyub Aleyhisselam kulumdan da m daha hasta idin? Vcudunun her tarafn
hastalk sarmt. Bir an Hakkn zikrinden uzak kalmad.
Bir dieri:
Skntda, darda idim, diyecek, cevaben:
Yunus Aleyhisselam kulumdan da m daha darda idin? O, baln karnnda bile, yine
Hakkn tesbihine devam etti.
Keza bir bakas:
Kuyulara, zindanlara dtm de zikredemedim, deyince:
Yusuf Aleyhisselam kulumdan da m daha zor durumda idin?

O, oralarda bir

an Hakkn zikrini, fikrini, hikmetini unutmad, denilecektir."

Bylece itiraz edenler hep susturulacaklar; mahcup ve piman olacaklardr.
Dnyada halis insan Allah'n zikrinden alkoyacak bir engel yoktur. Engel olan, nefsin
aztmas ve eytann ayartmasdr.
En byk gnahlardan biri de, hakkani dnce ve ileri brakp hrsla dnyaya
sarlmaktr. Bundan Allah'a snmaldr.
Mslmanlar daima Allah'n emirlerine uymal, O'na dayanmaldr. Ve kalbi daima
ferah olmaldr.
geniliine ait ayetler:
"Allah Teala kimi hidayete erdirmeyi murad ederse, slam'a kar onun sadrna bir
inirah (genilik) verir." (En'am, 6;125.)
"Allah'n slamiyet iin sadrna inirah verdii bir kimse, Rabbinden bir nur
zerindedir. (Kalbi mhrl kii gibi midir?)" (Zmer, 39:22.)
"Ey Rabbim! Benim sadrma genilik ver " (Taha, 20:25.)
"Ey Habibim! Senin sadrn (gsn, senin faydan iin ap da) geniletmedik mi?"
(inirah, 94:1.)

Drdnc Esas:
Gece Az Uyumak
Namaz klmak,
Tvbe etmek.
Allah' zikretmek,
Hakk tesbih etmek.
Ayeti kerimelerde buyuruluyor:
"Sabah ve akam Rabbinin ismini zikret. Gecenin bir ksmnda Rabbine secde et.
(Namaz kl) ve gecenin uzun bir ksmnda da O'nu tesbih et." (insan, 76:21-26.)
"(Gerekten takva sahibi olanlar) gecenin az bir ksmnda uyurlar. Seher vakitlerinde
hep istifar ederler.'" (Zariyat, 51:17-18.)
"(O mttaki kimseler, geceleri namaz klmak ve istifar etmek iin) yan larn (tatl)
yataklardan kaldrrlar; Rablerine, azabndan korkarak ve rahmetini umarak dua ederler
(muradlarn isterler, yalvarrlar). Kendilerine verdiimiz rzklardan da hayr yollarna infak
ederler (verirler)" (Secde, 32:16.)
Dikkat:
Cenab Hak kullarna ar merhametinden dolay, mttaki kullarn byle olduklarn
hikaye yollu anlatyor. Emir eklinde deil de, "Halis kullarm byle yaparlar" diye, beyan
buyuruyor... Arife bu iaret, kafidir.
Ayeti kerimede:
"Gecenin bir ksmnda da uyanp kendin iin nafile (fazla bir ibadet) olmak zere,
namaz kl" (sra. 17:79.) buyuruluyor.
Dikkat:
Bu ayeti kerimenin beyanndan anlalyor ki, gece kalkmak, teheccd namazn
klmak, Peygamber Efendimize (Allah Ondan Raz Olsun) vaciptir. Bizlere de mekked
(devaml yaplacak) snnettir. (2, 4, 6... rekat).
Beinci Esas; Salihlerle Oturmak, Sadklarla Beraber Olmak
Ayeti kerimede;
"Ey iman edenler: Allah'dan korkun (emirlerine uyun, korunun) da sadklarla
(imannda ve sznde doru olanlarla) beraber olun" buyuruluyor. (Tevbe, 9:119.)
Salihlerle oturmak, iyi niyetli insanlarla sohbet etmek, insann yetimesi iin elzemdir.
slam dini, sohbetle gelimitir. Ashab sohbetle yetimitir. Yolumuz, sohbet yoludur.

Meru olarak en lzumlu ey ne ise, sohbetin de konusu odur. Sohbette:

zikir,
fikir,
kr,
ilim,
edeb,
hizmet,
himmet ve yardm vardr.
Dikkat:
Sohbeti brakan bunlar brakm olur.
Saknmak emri:
Zalimlerden olan kavim ile (maslahat, ii) grtkten sonra, daha otur mayn
(hemen ayrln) (En'am, 6:68.)
Kalbden kalbe yansmalar olur. Karndakinin kasvet hali, sana geer. Sirke kpnden
sirke szar; bal kupnden bal szar.
Sohbet, meveret, i; sadk ve salih kiilerle olmaldr. Sadk ve salih olmayanlar
nefislerine zulmetmilerdir. Onlarda hayra bir eilim grlmedii takdirde, zarur olan
grmeyi yapp, oturmadan derhal uzaklamaldr.
1922 ylnda stanbul'da Ayasofya Camii'nde mevlid okunuyor. Cami mahfelierine
kadar dolu. Alimler ve talebeler hep birlikte camide bulunuyorlar. O zamanki mslman
cemaatin ilim ehli olarak, eitli durumlar, toplulua baka bir heybet veriyor. Zamann
gzide hafzlar Kur'an Kerim ve mevlidi erif okumaa balyorlar.
Beylerbey'li Adil Bey isminde, manevi hal sahibi, kefi ak bir zat da krsye yakn bir
yerde oturmu, dinliyor.
Biraz sonra, Adil Bey'e bir bunalma hali gelir... Sklr, bunalr, daralr. Halbuki
Ayasofya gibi bir camide, cemaati mslimin iinde, Kur'an ve mevlid okunurken, byle kabz
(daralma) ve sklma hali olmamas gerekir.
Merakla sebebini aratrr. Bir de ne grsn? Karsnda, kusvete mpte la bir adam
var... Gs gsne kar gelmi: Oradan yansma alarak skldm anlar. Ve yerini
deitirir. Biraz ferahlar. Fakat onun tesirini bir hafta kadar zerinden atamaz.
Byle haller bir ok mminlerin de balarndan gemektedir.Onun iin insann,
yannda veya karsnda oturanlarn salih, sadk ve kalbi saf kimseler olmalarna dikkat
etmesi lazmdr.
Mecelle kaidelerindendir:
1. Fesadn defedilmesi, menfaatin salanmasndan daha nemlidir.

2. Engel ile ihtiya bir araya geldiginde, engelin kaldrlmas ne alnr.

Yolu kapatan engel kaldrlr, sonra yoldan geilir.
Yarann nce mikrobu temizlenir, sonra merhem srlr,
Netice
Mkemmel insann yetimesi iin gerekli bu be esasa halisane itaat ederek ve
neticede sadklarla beraber olmak ilahi emrine uyularak, insan Allah'n izniyle insan kamil
olur.
Evvelki hallere; talim-terbiye; sonrakine, seyr slk tabir olunur.
Seyr slkn sras yledir:
Peygamber varisi olan, eriat, tarikat, marifet ve hakikat ehli bulunan bir Kamil
Mrid'e intisab edilir, verecei vird'ler (evrad), zikirler (ezkar) ve niyazlara ihlasla devam
olunur. Sohbet ve hizmetine devamla, btn tlerine harfiyyen uyulur.
zellikle zikrullah telkinine dikkat ve gayret ile, merhale katedilir.
yle ki:
Yumuak huylu ve teslimiyetli olanlara, vacib olan istiharenin ardndan, zikrullah
tekini yaplr:
Allah zikrinin Kaib'de yer etmesi, Veledi Kalb zuhur etmesi lazmdr.
Sonra Ruh'a, oradan Srr'a, oradan da Hafi'ye, oradan Ahfa'ya, oradan Nefsi
Natka'ya, oradan da vcudun Zikri Kli'e yani Zikri Sultani'ye intikali gerekir.
Bylece btn sadr (gs) ve vcudu, hcrelerine kadar zikrullahn feyzi sarmaldr.
Bu, ayn zamanda sadrn inirahdr.
Bunlardan sonra;
Nefy (red) isbat dersleri gelir.
Bu, kelimei tevhd ile nefes almadan usulne gre yaplr.
Sonra sra ile;
Murakabei ahadiyet (Bir'lik murakabesi):
Kul hu vallaha ahad, Allahus Samed, lemyelid, velem yuled, velem yekun lehu,
kfven ahad (hlas Suresi)
Murakabei maiyyet (Beraberlik murakabesi):
Ve hve maakm, eyne makntm. ("Nerede olsanz O, sizinle beraberdir." Hadid,
57:4.)
Murakabei akrabiyet (Yaknlk murakabesi):
Ve nahn akrebil eyhim nn habisi verid. ("Biz ona sah damarndan daha yaknz."
Kaf, 50:16.)

 Murakabei muhabbet (Sevgi marakabesi):

Yuhibbuhm ve yuhibbunehu. ("O onlar sever, onlar da O'nu severler." Maide, 5:54.)
ayetlerinin manalan derin dnce, tefekkr, kabul ve murakabe ile yaplr.
Dikkat:
1- Bu dersler, olgun ihlas ve tam bir teslimiyet zere bulunan yetenekli muridlere,
bizzat stadnn talimi ile olur.
Her dersin bir mddet devam etmesi ve gereken iaret, yansma ve halin zerinde
grlmesiyle, dier derse geilir.
Kendi kendine, nazari bilgilerle bunlar yapmak mahzurludur.
2- Bu dersler salikte ykseldike, ahlak gzelliinin de beraber ykselmesi arttr.
Sabr, gnl huzuru, istikamet, dostluk, hikmet, cmertlik, yu muaklk gibi btn gzel ahlak
ile ahlaklanm olmaldr.
Allah'n yardmyla insan kamil mertebesine, felah'a ermelidir.
lahi davet:
Allah (insan) selam evine (huzur ve felaha, cennete) davet eder. Ve dilediini ve
dileyeni srat mstakime (doru yola) hidayet eder (iletir)
(Yunus, 10:25.)
lahi mjde:
Bizim urumuzda cihad (Cihad Asgar (kk sava): Kafirle muharebe. Cihad Ekber
(en byk sava): Nefs tezkiyesi. Burada her ikisi de kastedilmektedir.) edenlere btn
yollarmz gsteririz. Muhakkak Allah (bu cihad) en gzel yapanlarla beraberdir. (Ankebut.
29:69.)
Bu anlatlan esaslara kamil ihlas, teslimiyet ve gayretle devam eden ve Allah'n
yardmyla muvaffak olan mminde, mkemmel insan olarak u vasflarn bulunmas
lazmdr:
Mkemmel insan, Allah'a inanr, Kur'an'a sarlr, emirlerini tutar, ya -saklarndan
kaar; Hakkn rzasn kazanmaa alr.
Mkemmel insan, Peygamber'e tabi olur. Hadislere balanr. Gereklerine uyar. Onun
ilediini iler, ilemediini ilemez; snnetini tutmaya, sevgisini kazanmaa halisane alr.
Mkemmel insan, slami bilgisini arttrr, hakk batldan ayrdetme melekesini
kuvvetlendirir, Zekas, irfan daima doruyu ve hayr seer. Hak yo lunda yrr, hataya
dmez, kendi ftratn (yaradl zelliklerini) anlar, tabii kanunlarn gereklerine uyar,
hakikatleri idrak eder. Durumlara, zlerini kavrayarak vakf olur.

Yaradan'na ibadet ve itaati n plana alr ve sadkane devam eder. Mele kelerini ve
dier btn kabiliyetlerini yerli yerince kullanr.
Gzlerini, gerei grmek iin, kulaklarn doruyu iitmek iin, akln doruyu bulmak
iin kullanr.
Mkemmel insan, Hak yoluna btn kalbiyle, kalbyle, ruhuyle balanr. Hak ehlidir.
O, artk hakk bilir, doruyu grr. Rabbine, Halik'na can ve gnlden teslim olur,
Mkemmel insan, deer bilir, vazifesini tam yapar, drsttr. Btn gzel ahlak, yani
Kur'an ahlak, onun huyu olmutur.
Bu halleriyle o, iyiyi ktden, hayr erden, nuru zulmetten (aydnl karanlktan),
helali haramdan, daha nemliyi nemliden ayrdeder. Msbet yol da gider. Felaha erer.
O, ilmini hizmetini, takvasn artrdka, Allah'n izniyle ykselecektir:
Allah Ziilcelal'i btn esma ve sfatlaryle bilir.Tecellilerinin manasn anlar,
hkmne ram olur. Olaylarn sonularn sabrla gzetir, iin nn, sonunu dnr. Hayat
yolculuunun nereye varacan bilir.
Kainatn srlar hakknda derin bir gre sahiptir. Tabiatn esrarna, yetenei
lsnde vakftr, ilahi ilhamlara mazhardr.
Her att adm, her tuttuu ii bilir, hayrl neticesine erer.
lim sahasnda tabii kanunlarn icaplarna uyar. nsana msahhar kl nan eyay meru
yollardan hizmetlerde kullanr. Yerde, gkte mevcut olan her eyi insanln hayrna,
menfaatine kullanmak iin gayret sarfeder.
lmi, eyay, imkan hep hayra alet eder. erre alet etmez. Fenni, sanat, hizmeti
daima iyiye, faydaya, dzene, sefaya hasreder.
Bitmez, tkenmez kudret, kuvvet ve imkan sahibi olan Allah'a dayanr, gvenir;
O'nunla olur. Olaylarn esbabna tevesslde (Esbaba tevessl (Sebeplere bavurma):
Sonular side etmek iin, hereyi Allah'tan beklemeksizin, bu dnyada o sonular
doyuracak sebepleri, alp, gayret edip oluturmaa almak.) meru yollardan te ebbste
bulunur; baarl olur. Ve daima huzur iindedir.
Bu dnyann bir geit, bir tarla olduunu bilir. Burada ne ekerse, ahirette o biilir
dncesiyle en iyiyi ekmee, yapmaa alr.
nsanla hizmet duygusu, onda en tabii bir haldir. Kendisi iin arzu ettii hayr,
herkes iin de arzu eder.
lahi tebliler, snnetler ve islam ahlak, onun rehberidir.
Allah bu iman ve imkan ona verdii iin daima Yaradan'na minnettar ve her vesile
ile, hamd ve krn artrmakta uyanktr. Her azasnn hakk-n, krn fiilleriyle yerine
getirir.

Marifetullah ve manevi ilimlerini ilerletmekle beraber, mesleine ve merebine gre

faydal ilimlerin her ubesinde en yksek rtbeyi elde etme-e alr: Her faydal bilgiyi
renmek ona farzdr. Onu insanln hayrna kullanmay prensip edinir. Gemiin btn
iyilik ve ktlklerinden ibret alr, faydalanr. Daima insanln bar ve huzuru iin dua ve
hizmet eder.
Siyasette, ilerleme, adalet, danma ve fazilete dayal dzenleri takdir ve tevik eder.
Devletin, insana bir Allah emaneti olduunu bilir ve her ii ehillerine tevdi eder. Bylece
insanlar iyi idarede hakk, hukuku gzeterek, toplumda huzur ve refah salar.
Ahlak bakmndan mkemmel insan, daima ihlas ve takva, samimiyet ve hakikat ak
ile Allah'n has kulu olarak vazife grr ve onun emirlerine uyar, rzasn gzetir.
Kendisine verilen bu mkemmellik ve takva halinin. zzet Sahibi tarafndan bir ihsan,
Sbhani bir ba olduunu daima dnerek ve krederek, bundan yoksun olan birok
insanlara da dua ve telkinde bulunarak, onlarn da bu olua ermelerini ister ve bunun iin
hikmetle, ikna edici hikmetli szlerle, gzel konular ve hikayelerle ve en gzel tarzda
tartmalarla Hak'ka davet eder.
Fkh (islam hukuku) bilgisini artrr.Gereklerine daima uyar.
Allahu Teala'nn emirlerine uygun yaamann, mutlaka insanlarn da menfaatine
uygun olacan idrak ile hayatn srdrr. Ve dier insanlar da bu yola tevike alr, yani
cihad eyler...
Mkemmel insan, btn hayatnn hesabn bir gn Allah'a vereceini hi aklndan
karmaz. Ve byk hesaba ekilmeden, kendi nefsini hesaba eker.
Sorumluluk hissi ve mitle korku arasnda olmak duygusu, daima fikrini sarar. B ir an
bile gaflete dmemee, nefse ve eytana uymamaa gayret eder.
Salnn kymetini bilir; itidal zere gdasn alr, vcudunu korur. Bo zamanlarn
daima deerlendirir.
Bu vaziyette yaayan, artk mkemmellik ve takva merhalelerinde durmadan
ilerlemekte ve beka srlarna vakf olarak, Ahadiyet deryasnda yzmektedir.
Onun ahlakndaki mkemmellik, hayatndaki dzen, dier insanlara rnek olacaktr.
Doru inan, salih amel, hayrl i, onun genel vasfdr.
Mslmanlar sevmek, gayr mslimlere acmak, btn yaratk ve varlklarn boa
yaratlmadn bilmek ve ona gre davranmak, mkemmel insan'n lsdr.
yilikte, ihsanda ve yardmda, gzel ve faydal eyi duyurmakta byk gayret
sahibidir. Bu hususta fedakarl hi elden brakmaz.
Ona kt fikirler gelmez, kimseye fenal dokunmaz. O, hrs ve sapkk bilmez ve asla
yalan sylemez, hi bir fikri, ahs ve eyay istismar etmez.

nsanlar arasnda rk, renk, blge, cins, kabile, zmre, snf fark gzetmez.
lim, fazilet, takva, alma ehillerine layk olduklar alakay, hrmeti ve takdiri
gsterir.
Fakir, zengin, miskin ve yardma muhta olanlarn hallerine gre gereken yardm ve
hizmeti yapar. Daima cmertlik ehli olduunu ispatlar.
Yaptklarn hep Allah iin yapar; karlk gzetmez. Ve her yaptn Kur'an'a, hadise
ve ehlullah adetine ve meru nizama uygun olarak, tam yapar.
Fikrin ve iin ktsn, batln, tefrika (ayrlk) ve fitne dourann asla kabul etmez;
icabeden uyarmada bulunur.
Ak olarak. Hak'ka, Kur'an'a, anl Peygamber'e ve mkemmel insana kar gelenleri,
gereken biimde uyarr.
Dinsizlik, ahlakszlk ve fesad erbabnn ve

zulm ehillerinin basklarna,

satamalarna, yaygaralarna meydan vermez. ayet ktlklerin tazyiki iddetlenir, artarsa,

Allah'a ve Allah'n tabii kanun ve emirlerine dayanarak mukabelede bulunur, mcahede
eder, lm de gze alarak hakk, hukuku savunur.
Onu bu dnyada hi bir kt bask ve tesir, bu islam yolundan eviremez. Zira
kyamete kadar bak olan Hak dinin emaneti, mkemmel insann srtndadr. Bask grdke
tazelenir.
Mkemmel insan, en erefli ve en muhterem insandr. Dnyada hi kimse ondan
stn olamaz. Onu Allah Zlcelal, Kur'annda vmtr. O, Kadiri Mutlak'tan bakasna
boyun emez, el amaz, o kendini varln hizmetine vermitir. Fena fir Resul olmutur.
Mkemmel insan, en kudretlidir, en nfuzludur.
Dnyada hi kimse ondan daha kuvvetli ve nfuzlu olamaz. O, Allah Zlcelal'e
dayanmtr, gvenmitir. Allah ki, tkenmez kudret ve kuvvetlerin mutlak sahibidir.
Mkemmel insan da O'nun yeryznde vekilidir.
Mkemmel insan, zhd, takva ve kanaat ehli olmasyla da en mref-fehdir, en
zengindir.
Dnyada hi bir insan ondan daha refah iinde ve zengin olamaz. nk o makul bir
zuhd ve takva iinde hizmet ve kanaat ehlidir. Hakimi Mutlak'n kuludur, yani Abdl-Hakim
dir. Ayn zamanda Abdl-Hakim'dir de (yani Hikmet Sahibinin kuludur).
Onun her hkm ve hikmetine uyma uuruna sahiptir. Ve her olayda bir hikmet
olduunu bilir, hzn ve kedere dmez. Refah iindedir.
Mkemmel insan, en muhteremdir. En sevilen kimsedir.
Dnyada hi kimse ondan daha merhamete layk ve sevgili olamaz. nk hep hayr
ve hasenat iinde hayat srmektedir. Toplumda her ferde yardm ve hizmet iin kendini

vakfetmitir. Bu ii srf Allah rzas iin halisane yaptndan dolay ve herkese faydas
olmasna binaen, onu sevmemek, ona hrmet etmemek, bir sapklktr ve gaflettir.
Mkemmel insan, en itimad edilen, en hayrl insandr. Dnyada ondan emin, ondan
hayrl bir insan olamaz. Zira Allah'a iman ve Allah'n emirlerine uymas itibariyle, daima
doru ve sadkane hareket eder ve bundan elbette ki, emniyet ve hayr doar. O her an
Allah Zl-celal'in hazr ve nazr olduunun ve her niyet ve iimize vakf ve gzetici
bulunduunun idrak iindedir. Onun rzasn kazanmak yolunda tenhada ve kalabalkta hep
salih amellerle meguldr.
Bu itibarla insan olarak, mkemmel insan yeryznn yz akdr. Mah lukun en
ereflisidir. slamn temsilcisidir. Rahmete memurdur. Her insann, her eyin iyiliini dnr.
O, ktlklere ve ktlnden dolay derde dmlere de duacdr. Alemin hayrn isteyen
bir tynete sahiptir.
Bu sfatla o, dnyada da en huzurlu yaama hakkna sahiptir. Hi bir insan ondan
daha huzurlu yaama hakkna sahip deildir.
Gayri mslimlerin geici, muvakkat, hrsl ve nefsani yaamlannn sonu hep hsrandr.
Mkemmel insann bekaya kanat aan huzurlu yaamas ile dierleri, kyas bile olunamaz.
Bu kadar ssl ve gzel vasflarn sahibi olan mkemmel insan, bu durumlardan
dolay asla kibir ve bbrlenmeye dmez. Bu gzel hallerin srf ilahi ihsan olduunu idrak
ederek, tevazu ve hatta mahviyet (ar alak gnlllk) ehli olarak hayat srer.
Gayri mslimlere, sapklara, gafil ve cahillere kar Allah'a hamdederek iftihar,
durum icab zorunlu bir beyandr. slam erefinin belirtilmesidir. ahs ve nefs deildir. Bu,
gerek mslmamn sfatdr.
Bir de mkemmel insan, dnyevi her ne meslekte, merepte ve vazifede bulunursa
bulunsun, bu mbarek vasfa erdikten sonra da o vazifesini daha drst, daha zevkli yapmas
mmkn olacaktr. Erdii maddi ve manevi hal, onu asla bbrlenmee, bakalarndan
kendini stn grmee evketmez.
O, ilmi, eyay, alet ve teknik imkanlar hep hayra kullanan ve bu hayr da btn
insanl, hatta btn varl dnen bir lk ve kiilik sahibidir.
Mkemmel insan. Cenab Hak'kn alemlere rahmet olarak gnderdii, Resullerin
Seyyidi (nderi) ve Peygamberlerin sonuncusu (Mhr) olan Haz-reti Muhammed
Mustafa'nn (Allahn Selam zerine Olsun) bu zamandaki vekilidir.
Bir insan mkemmellik mertebesine eritikten sonra dnyada hrmete ayan, erefli
bir hayat srerek, yz akyle hakka kavumasn, ahiret aleminde de rahmete mazhur
olmasn, Allah'n izniyle salayacaktr. O, beka aleminde, Yaradan'n tkenmez nimetlerine

gark olmu olarak, en byk nimet olan Allah'n cemalini grmee nail olacak, ebediyetlere
intikal edecek ve daima huzur, nee ve saadet, felah iinde bulunacaktr.
te ftrat (yaradl) dini olan slam'n insanoluna gsterdii yol, erecei hakikat
budur. Elhamdlillah.
Mevla cmlemize nasip buyursun. Amin!

ALLAH HU DYEN

1. Tende canm, canda cananmdr Allah Hu diyen

Dilde srrm, serde sbhanmdr Allah Hu diyen
2. Desti kudretle yazlm yzline ayat Hak
Gnlmn tahtnda sultanmdr Allah Hu diyen
3. Cmle azadan gelir zikri Enel Hak naresi
Cism iinde zar efganmdr Allah Hu diyen
4. Gceler ta subh olunca inletir bu dert beni
Derdimin iinde dermanndr Allah Hu diyen
5. Yere ge smayan, bir mminin kalbindedir
Katremin iinde ummanmdr Allah Hu diyen
6. Kisvei tenden muarra seyreder bu gkleri
ark uran abdal uryanmdr Allah Hu diyen
7. Her kiiye kendinden akreb olan dost zatdr
Ey Niyaz dilde mihmanmdr Allah Hu diyen.
Niyazi Msri

1. Canan: Sevgili. Dil: Gnl. Ser: Ba.

2. Dest: El. Ayat: Ayetler.
3. Cmle: Btn, Aza: Uzuvlar. Enel Hak: Hallac Mansur'u astran Ben Hak'km sz. Nare:
Nara. Zar efgan: Alay.
4. Gce: Gece. Subh: Sabah. Olunca: Oluncaya kadar.
5. Yere ve gklere smam, ancak mmin kulunum kalbine sarm. Kuds Hadis. Katre:
Damla. Umman: Deniz.
6. Kisve: Kyafet. Mualra: Soyunmu. ark urmak; Dnmek. Abdal: Dervi, ermi. ryan:
plak.
7. Akreb: Yakn. Mihman: Misafir.

LAH

ol benim eyhimi grmee kim gelir

Zevk ile sefalar srmee kim gelir ya Hu.
eyhimin illeri, uzaktr yollar,
Alm glleri, grmee kim gelir ya Hu.
eyhimin zn, severim gzn,
Mbarek yzn, grmee kim gelir ya Hu.
eyhimin ilini, sorarm evini,
Ol sevgili elini, pmee kim gelir ya Hu.
eyhimin ilinde, asas elinde,
0l mbarek elinden, pmee kim gelir ya Hu.
eyhimin evinde, bir kadeh elinde,
Susam aklar, imeye kim gelir ya Hu.
Ahd ile vefalar, zevk ile safalar
Bu yolda cefalar, ekmee kim gelir ya Hu.
eyhimin mumuna, bu canm pervane
Sela aklara, yanmaya kim gelir ya Hu.
ehidin yaman, yumazlar kann
Dost iin cann, vermeye kim gelir ya Hu.
Hak iin maln, vermee varn
Ak iin arn, dkmee kim gelir ya Hu.
Ah ile gzya, Yunus'un halda
Zehirle pien a, yemeye kim gelir ya Hu.

DOKSAN DOKUZ ESMAL HSNA

Esmal Hsna, Allahn gzel isimleri olup, bunlar 99 tanedir.

Hepsinin ba, lafzay celal, yani Allah addr.
Aada Esmal Hsna ve bunlarn faydal etkileri aklanmtr.

1 - Ya Allah
(Allah ad.)

Btn sfatlar nefsinde toplamtr.

Sahih-i Buharide Ebu Hureyre Radyallahu Anhtan rivayet olunur ki, Fahr-i Alem
(Allahn Selam zerine Olsun) efendimiz:
Allahu Tealann doksandokuz ismi vardr. Bu isimleri sayan ve syleyenler,
gerekten cennete girerler, buyurmulardr.

2 - Ya Rahman
(Ey dnyada ve ahirette, Rahmet edici.)

3 - Ya Rahim
(Ey ahirette Rahmet edici.)

Dnya rahmeti, mmine ve kafire amildir. Ahiret rahmeti ise, yalnz mminlere
mahsustur. Bu ism-i erifi, her farz namazdan sonra 100 kere okuyan kimseler, gaflet ve
unutkanlktan ve gnl pekliinden emin olurlar. Her kim Rahim ismini saba h namazndan
sonra 100 kere okusa, btn yaratlanlar o kimse zerine rahim ve dost olurlar.

4 - Ya Melik
(Ey padiah.)

Bu ism-i erifin hassas oktur. Buna devam edenler dnya ve ahiret reisliinden emin
olur, halk nazarnda hrmetli ve heybetli grnr.
Hzr Aleyhisselamdan nakledilmitir ki, hastann hatrn sormaya giden bir kimse,
ifa niyetine yz kere:

Allahmme entel Melikl Hakkullezi la ilahe illa ente ya Allah ya Selam ya Kafi dese
ve kere de:
Ya ifael Kulub ilave etse, o hastann hastal geer ve Allahu Tealann inayetiyle
shhatine kavuur.

5 - Ya Kuddus
(Ey her trl ayptan ve noksanlklardan pak ve uzak olan.)

Bir kimse, bu ism-i erifi her gn 100 kere okusa, o kimsenin gnl btn kederlerden
saf ve pak olur.

6 - Ya Selam
(Ey her trl afetlerden ve noksanlklardan salim olan.)

Her kim bu ism-i erifi 160 kere bir hastann zerine okusa, o hasta shhat bulur.

7 - Ya Mmin
(Ey kullarn zulmden emin edici olan.)

Hak Sbhanehu ve Tealann kullarna muamelesi, ya iyilii veya adaleti ile olur.
Her kim bu ism-i erife devam ederse, Hak Sbhanehu ve Teala o kimseyi dman
errinden emin eder.

8 - Ya Mheymin

(Ey gzleyici ve koruyucu.)

Her kim yazp zerinde bulundursa, btn mal ve erzak Hak Tealann korumas
altnda olur.

9 - Ya Aziz
(Ey her ey zerine galip ve aziz olan.)

Her kim bu ism-i erifi 40 gn sabah namazlarndan sonra 40 kere okursa, Hak Celle
ve Ala hazretleri onu hi kimseye muhta etmez.

10 - Ya Cebbar
(Ey halk diledii her eye zorlayan veya halkn halini slah eden.)

11 - Ya Mtekebbir
(Ey her trl ihtiyalardan ve noksanlklardan mnezzeh ve yce olan.)

Her kim, bu ism-i erifi helaline yaknlk etmeden nce on kere okursa, Hak Teala
hazretleri o kimseye salih bir evlat ihsan buyurur.

12 - Ya Haliku
(Ey btn eyay hikmeti gereince takdir edici.)

Her kim bu ism-i erifi gece okursa, Hak Sbhanehu ve Teala bir melek yaratr. O
melek kyamet gnne kadar taat eder ve sevab o kimsenin zerine olur.

13 - Ya Bariu
(Ey eyay yaratc.)

14 - Ya Musavvir
(Ey eyann suret ve keyfiyetini yaratc.)

Bu ism-i erifin hassas udur: Dourmayan bir kadn ocuu olmasn isterse, yedi
gn oru tutmal, iftar vaktinde bu ism-i erifi su zerine 21 kere okuyup fledikten sonra
bu su ile orucunu bozmaldr. Hak Sbhanehu ve Teala bu isimler berekat ile o kadna bir
ocuk ihsan buyurur.

15 - Ya Gaffaru
(Ey gayet yarlgayc.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse, Hak Teala onun gnahlarn yarlgar.

16 - Ya Kahharu
(Ey her eye ve her ey zerine galip.)

Salik bu ism-i erife devam ederse, nefsinin hevas krlr, gnlnden dnya
muhabbeti kar ve batn safasna eriir. Ya Kahhar ism-i erifini okumak, zulmn defi
sebebidir.

17 - Ya Vehhabu

(Ey zahir nimetlerini ve her trl hediyeleri mbalaa ile balayc.)

Bu ism-i erifin birok hassalar vardr, bereketleri byktr ve dualarn abuk kabul
olunmasna sebeptir. Bykler demilerdir ki, her kim dua ettii zaman, yedi
kere Ya Vehhab derse, o kimsenin duasn, Hak Sbhanehu ve Teala mutlaka kabul buyurur.
Bir kimse bir ey isterse veya dman elinde bal kalsa, yahut rzknda darlk olsa, salike
slukunda bir fetih zahir olmasa, bu gibi kimseler, ve yedi gece, gece yarsndan sonra
abdest alarak 2 rekat namaz kldktan sonra, yz kere Ya Vehhab derse ve ondan sonra
Allahu Tealaya hacetini arz ederse, Hak Sbhanehu ve Teala onun ihtiyacn ihsan buyurur.

18 - Ya Rezzaku
(Ey kullarna bol bol rzk verici.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse, ona rzk kaplar alr.

19 - Ya Fettahu
(Ey son derece Fatih.)

Bu ism-i erife srekli olarak devam edenlere Fetih ve fetihler myesser olur.

20 - Ya Alim
(Ey son derece bilici.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse onun gnl parlak olur ve batnnda trl klar
belirir.

21 - Ya Kabdu

(Ey hikmeti gerei, diledii kimse zerine rzk ve her eyi dar eyleyici.)

Her kim bu ism-i erifi 40 gn 40 lokma zerine okuyup yese, o kimse alk
mihnetinden emin olur.

22 - Ya Bastu
(Ey hikmeti gerei, diledii kimse zerine rzk ve her eyi ak edici.)

Her kim bu ism-i erifi seher vaktinde ellerini yukarya kaldrarak 10 kere okuduktan
sonra ellerini yzne srerse, o kimse hi kimseye muhta olmaz.

23 - Ya Hafdu
(Ey alak eyleyici.)

Her kim bu ism-i erifi gn oru tuttuktan sonra drdnc gn bir mecliste
yetmibin kere okursa, Hak Sbhanehu ve Teala o kimseyi dman errinden korur.

24 - Ya Rafiu
(Ey yce eyleyici.)

Her kim bu ism-i erifi gece ve gndz 100 kere okursa, Hak Sbhanehu ve Teala o
kimseyi dier insanlardan eref, fazilet ve zenginlik bakmndan stn eder.

25 - Ya Muizz

(Ey Aziz eyleyici.)

Bu ismin hassas da udur:

Her kim bu ism-i erifi Pazartesi gecesi veya Cuma gecesi yats namazndan sonra 140
kere okursa, Hak Sbhanehu ve Teala o kimseyi halkn gznde heybetli eder ve o kimse
Allahu Tealadan gayr hi kimseden korkmaz.

26 - Ya Mzill
(Ey hor ve hakir eyleyici.)

Her kim bir zalimden veya kskantan korkarsa, bu ism-i erifi 75 kere okuyup sonra
secde etmeli ve secdede: lahi, beni filan kimsenin errinden emin eyle, demelidir.

27 - Ya Semiu
(Ey gayet iyi iitici.)

Bir kimse Perembe gn Duha namaz kldktan sonra, kimseyle konumadan bu

ism-i erifi 100 kere okursa ve okuduktan sonra da hacetlerini Hak Tealaya arzederse, Allahu
Teala onun ihtiyalarn giderir.

28 - Ya Basiru
(Ey gayet iyi grc.)

Bir kimse Cuma namaznn farz ile snneti arasnda bu ism-i erifi 100 kere okursa,
Allah Celle Celaluhu o kimseyi makbul klar.

29 - Ya Hakem
(Hakim veya hakem odur ki, hkm ona braklr ve hkmne raz olunur.)

Bir kimse bu ism-i erifi gece yars o kadar okusa ki, uyku bastrp elinde olmakszn
uykuya dalsa, Hak Sbhanehu ve Teala o kimsenin batnn kendi srlarna mahrem eder.

30 - Ya Adl
(Ey Adil.)

Her kim Cuma gecesi bu ism-i erifi bir lokma ekmek zerine yazarak yese, Allahu
Teala insanlar ona muti klar.

31 - Ya Latif
(Ey kullarna ltuf ve dostluk edici.)

Bir kimsenin hali deise, fakir, garip veya kimsesiz kalsa, abdest alarak iki rekat
namaz kldktan sonra, bu ism-i erifi 100 kere okuyarak hacetini bildirse, ihtiyac giderilir.

32 - Ya Habiru
(Ey her eyden haberdar olan.)

Bu ismin hassas udur: Bir kimse kendi kt huylarndan zahmet ekse, bu ism-i
erifi ok okursa kurtulur.

33 - Ya Halim
(Ey hilim sahibi.)

Hilmin manas, asileri cezalandrmakta acele etmeyerek geciktirmesidir. Zira, kulun

tvbe etmesini bekler. Her kim bu ism-i erifi bir para kada yazarak ekinin bulunduu yere
braksa, Allahu Tealann inayetiyle o ekine zarar ve afet erimez.

34 - Ya Alim
(Ey celal ve azamet sahibi.)

Bu ism-i erifi ok zikreden, halk arasnda aziz olur.

35 - Ya Gafur
(Ey ok yarlgayc.)

Hummaya veya baarsna urayanlar, gam ve keder ierisinde bulunanlar bu ism-i

erifi para kada yazarak yeseler (yutsalar) ifa bulurlar.

36 - Ya ekur
(Ey az amele ok karlk veren.)

Geimlerinde darlk veya gnllerinde bir keder, gzlerinde bir karanlk olanlar, bu
ism-i erifi su zerine 41 kere okuyarak frdkten sonra, o su ile yzlerini ykasalar, Hak
Teala muratlarn ihsan buyurur.

37 - Ya Aliyy
(Ey uluhiyet sfat ve mahiyetinde kendisine ortak edinmekten mnezzeh ve yce olan.)

Her kim bu ism-i erifi okumaya devam etse veya yazarak zerinde tasa, kaderi
alak ise ycelir, ksmetinde darlk varsa alr, garip ise Hak Teala onu selametle vatanna
eritirir.

38 - Ya Kebir
(Ey tam kudret ile her ey zerine stn ve an yce olan.)

Her kim bu ism-i erifi gnde 100 kere okursa, halk arasnda izzetli olur.

39 - Ya Hafiz
(Ey halk mekruhlardan saklayc.)

Bu ismin hassas da udur:

Her kim gnde 16 kere okursa, btn afetlerden korunur.

40 - Ya Mukit
(Ey Kadir.)

Kt huylu evlad bulunan bir kimse, bir bo kaba bu ism-i erifi yedi kere okusa,
sonra bu kab su ile doldurarak ocuuna iirse, Allahu Tealann izniyle o ocuun huyu
gzelleir.

41 - Ya Hasib
(Ey misafir ve zaife kifayet edici.)

Hrszdan, gz demesinden, komusundan yahut dmanndan korkan bir kimse,

Perembe gn gecesinden balayarak yedi gn mddetle gece ve gndz 70
kere Hasbiyallahl Hasib dese Hak Teala onlarn erlerinden emin eyler.

42 - Ya Celil
(Ey kudret, celal ve azamet sahibi ki, her ey ona nisbetle hakirdir.)

Her kim bu ism-i erifi misk ve safran ile yazdktan sonra ykayp ierse, halk arasnda
muhterem olur.

43 - Ya Kerim
(Ey kudret ve azametiyle hayr ve yarar ok olan.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse, umulur ki, dnya ve ahirette aziz olur.

44 - Ya Rakib
(Rakib, o koruyana derler ki, ondan hibir ey kaybolmaz.)

Her kim bu ism-i erifi kendisinin, evlat ve ehlinin veya malnn zerine 7 kere okursa,
Hak Tealann amannda olurlar.

45 - Ya Mucib
(Ey duaya icabet edici.)
Bu ism-i erife devam eden kimselerin dualar mstecap (kabul) olur.

46 - Ya Vasi
(Ey rzk ve rahmeti btn halka ve herkese eritirici.)

Rzk eksik olan kimse, bu ism-i erifi devaml okursa, ona rzk kaplar alr.

47 - Ya Hakim
(Ey ilim ve hikmet sahibi.)

Bir kimse iinde yeterli olmasa veya ileri istedii gibi yrmese, bu ism-i erife
devam ederse, her ii diledii gibi olur.

48 - Ya Vedud
(Ey itaat eden kullarn sevici.)

Her ne zaman iki kii arasnda muhalefet olsa, bir yemek zerine bu ism-i erifi bin
kere okumal ve ilk muhalefet eden kimseye yedirmelidir. Aralarn daki anlamazlk derhal
kalkar.

49 - Ya Mecid
(Ey kudret ve azamet sahibi.)

Bir kimse bu ism-i erife devam etse, ululukta daim olur.

Bir kimsenin kendi akrabas arasnda kadri ve izzeti olmasa, bu ism-i erifi sabah
namazndan sonra 99 kere okuyarak ke ndi zerine flerse, akrabas arasnda aziz ve
muhterem olur.

50 - Ya Bais
(Ey lleri kabirlerinden koparc, kyamet gnnde llere hayat verici veya peygamberler gnderici.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse, umulur ki, Hak Teala korkusu o kims eye galip
gelir.

51 - Ya ehid
(Ey hibir ey kendisinden kaybolmayan ve her yerde hazr bulunan.)

Bu ism-i erife devam edenlerin isyanlardan kanaca umulur.

Bir kimsenin olu kendisine itaat etmese, ehadet parman onun eli zerine
koyarak Ya ehid dese, Allahu Tealann izniyle sz dinler hale gelir.

52 - Ya Hakku
(Ey vcudu tahakkuk eden ve sabit olan.)

Bir eyini kaybeden kimse, bir kat zerine Ya Hak lafzn yazmal ve gece olunca o
kad eli zerine koyarak gkyzne doru bakmaldr. Kaybettii eyi, Allahu Tealann
inayeti ile bulur.

53 - Ya Vekil
(Kullarn ilerine kyam gsterici ve rzklarna kefil olan.)

Sudan, ateten veya herhangi bir eyden korkan bir kimse bu ism-i erifi ok okursa,
Hak Tealann amannda olur.

54 - Ya Kaviyy
(Ey kendisine acz erimeyen tam kudret sahibi.)

Bir kimsenin define kadir olamad kuvvetli bir dman varsa yle yapmaldr:
Bir miktar unu hamur haline getirmeli, o hamuru nohut byklnde bin paraya
ayrmal, o paralar birer birer kulara atmal ve her atta dmannn defi niyetiyle Ya
Kavi demelidir ki, Hak Teala dmannn errinden kendisine kifayet eder.

55 - Ya Metin
(Ey Kuvvetli.)

Bir kimse bu ism-i erifi okumaya devam ederse umulur ki, btn etin iler kendisine
kolaylar. Bu ism-i erifi bir yemek zerine yazarak, st az olan kadna yedirseler, st
fazlalar.

56 - Ya Veliyy

(Ey Mminleri seven ve onlara dost olan.)

Bir kimse bu ism-i erife devam etse, umulur ki o kimse veliyullahtan olur. Kt huylu
bir kadnn kocas, karsyla konuurken bu ismi hatrna getirse, kadnn huyu dzelir.

57 - Ya Hamid
(Ey vlen ve vlmeye kendisinden gayr hakk olan bulunmayan.)

Her kim bu ism-i erifi okumaya devam ederse, umulur ki, halk arasnda sevilen ve
vlen bir kimse olur.
Eer bir kimse dilini tutamayarak kt szler sylemeye almsa, bu ism-i erifi su
itii kabn iine yazmal ve o kaseden su imelidir.

58 - Ya Muhsi
(Ey ilminden hibir ey kaybolmakszn btn eyay zapteyleyici.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse, umulur ki kendisine eyadan hazrlanan bir
nasip gelir.
Kyamet hesabndan korkan bir kimse, Cuma gn bu ism-i erifi 1000 kere okursa,
kyamette hesap vermesi kolaylar.

59 - Ya Mbdi
(Ey eyay yoktan peyda edici.)

Gebe bir kadnn ocuunu drmesinden korkulduu zaman, o kadnn kocas

ehadet parman gebe kadnn karnna srerek bu ism-i erifi 99 kere okursa, Hak
Sbhanehu ve Teala ocuk dmesinden ve dier gebelik tehlikelerinden o kadn korur.

60 - Ya Muid
(Ey mahlukat hayattan lme geri dndrc.)

Ev halkndan birisi yolda olsa ve kendisinden haber alnamasa, ilerinden birisi herkes
yatp uyuduktan sonra evinin drt duvar zerine bu ism-i erifi 70 kere okuyarak, Ya Muid,
filan kimseyi salimen geri dndr veya bize haberini ulatr, diye dua etse, umulur ki, yakn
zamanda ya kendisi ya da haberi gelir.

61 - Ya Muhyi
(Ey hayat verici.)

Her kim bu ism-i erifi vird edinse ve her seher vakti bin kere okusa, umulur ki, Hak
Sbhanehu ve Teala onun gnln diri eder.

62 - Ya Mmit
(Ey ldrc.)

Bu ism-i erifi dmannn helak iin devaml okuyann, umulur ki, maksad hasl olur.

63 - Ya Hayyu
(Ey her zaman diri olan.)

Bu ism-i erife devam eden kimsenin, uzun mrl olmas umulur.

64 - Ya Kayyum
(Ey her zaman halkn korunup kullanlmasna kyam gsterici.)

Bir kimse, bu ism-i erifi seherde ok ok okursa, gnllere mutasarrf olur.

Aleyhissalatu Vesselam Efendimiz, eyh Ebubekire ryada buyurmutur ki: Bir kimse
hergn 41 kere Ya Hayy ya Kayym ya Allah la ilahe illa ente derse, btn gnller
gaflette iken, o kimsenin gnl gaflette olmaz, Allah korur, saklar.

65 - Ya Vacid
(Ey istediini istedii vakit bulan ve kimseye muhta olmayan.)

Bu ism-i erifi ok okuyan kimsenin kalp zenginliine mazhar olaca umulur.

66 - Ya Macid
(Ey kadri ve an byk, kerem ve cmertlii bol olan.)

Bu ism-i erifi ok okuyan kimsenin gnlnde nurlar hasl olur.

67 - Ya Vahid
(Ey uluhiyet sfatlarnda tek olan, orta ve benzeri bulunmayan.)

Bu ism-i erifi her kim ok okursa, temiz ahlak bakmndan dier insanlardan stn
olur. Bu ism-i erifi tenhada ok okuyann gnlnden korku ve vehim gider.

68 - Ya Ahad
(Ey zatnda tek olan.)

Vahid ile Ahadin fark udur: Vahid, sfatta orta olmayan, Ahad ise zatnda orta
olmayandr. Her kim tenhada oturup bu ism-i erifi 1000 kere okursa, gayba ve batn
hallerine dair baz hususlar ona alr.

69 - Ya Samed
(Samed ona derler ki, insanlar her ihtiyalarnda ve ilerinde ona muhtatrlar.)

Hak Sbhanehu ve Teala bu ism-i erifi ok okuyan kimsenin btn ihtiyalarn

karlar, herkes ona muhta olur. Her kim seherde secde ederek bu ism-i erifi 115 kere
okursa, dmanlar zerine galip gelir.

70 - Ya Kadir
(Ey her ey zerine kuvvet ve kudret kayna olan.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse, umulur ki, onun btn istekleri Hak
Sbhanehu ve Teala tarafndan kabul buyurulur. Abdest ald zaman her uzvu zerine bu
ism-i erifi okursa, btn dmanlarna galip gelir.

71 - Ya Muktedir
(Kadir manasnadr. Fakat, Muktedirde mbalaa vardr.)

Kadir isminin hassalarna yakndr. Her kim bu ism-i erifi ok okursa, gaflet
uykusundan uyanr.

72 - Ya Mukaddim
(Hikmeti gerei, diledii eyi ne alc.)

Her kim sava meydannda veya korkulacak baka bir yerde bulunsa ve bu ism-i erifi
ok okusa, kendisine zarar erimez.

73 - Ya Muahhir
(Hikmeti gerei, diledii eyi geri brakc.)

Her kim dmann altetmek zere ok okursa, umulur ki, murad hasl olur. Her kim
bu ism-i erifi bir gnde 100 kere okursa, Hak Sbhanehu ve Teala Hazretlerinin
muhabbetinden gayr onun gnlnde hibir ey karar tutmaz.

74 - Ya Evvel
(Kendisinden gayr her eyden nce.)

Her kim evlad olmasn istese, seferde kaybolan olsa veya bir haceti bulunsa, bu ismi erifi 40 Cuma gn bin kere okursa, umulur ki murad hasl olur.

75 - Ya Ahir
(Ey kendinden gayr her ey fena bulduktan sonra da baki kalan.)

Her kim bu ism-i erifi dmann defetmek niyetiyle okursa, murad hasl olur. ok
okursa akbeti hayr olur.

76 - Ya Zahir
(Ey vcudu zahir.)

Her kim bu ism-i erifi ok okursa, dmanlar zerine galip olur.

Her kim Cuma namazlarndan sonra 15 kere okursa, batn nurlanr.

77 - Ya Batn
(Ey zatnn hakikati akldan ve duygularndan rtl olan.)

Her kim bu ism-i erifi gnde 3 kere okusa, eyann hakikatlerine alim ve Hak Celle ve
Alann srlarna layk olur.

78 - Ya Vali
(Ey mlknde hakim ve mutasarrf olan padiah.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse umulur ki, ona eyada tasarruf nasip olur.
Sahip olduu yapya zarar erimemesini isteyen bir kimse, bu ism-i erifi bir kaba
yazmal ve ierisine su doldurup bu suyu yapnn drt duvarna serpmelidir.

79 - Ya Mteali

(Ey her eye tam kudreti ile stn, veya mahlukat sfatlarndan yce ve mnezzeh olan)

Her kim bu ism-i erife devam etse, akran ve emsali arasnda stn olur.

80 - Ya Berr
(Ey kullarna ihsan edici.)

Bu ism-i erifi her kim ok okursa, umulur ki, Hak Sbhanehu ve Tealann ihsanlarna
mazhar olur.
Bir kimse, ocuu zerine okusa, belalardan emin bulunur.

81 - Ya Tevvab
(Ey tvbeleri kabul edici.)

Gnahkar olanlar, bu ism-i erifi ok okursa umulur ki, Hak Teala kendilerine tvbe
nasip eder.

82 - Ya Mntekim
(Gnahkarlardan dilediklerine cezasn veren.)

Her kim bu ism-i erifi ok okursa, gnde bin defaya kadar kar veKahhar ismini de
ilave ederse, dmanlarnn helak olmas hususundaki murad hasl olur.

83 - Ya Afvv

(Ey gnahkarlar affedici.)

Her kim bu ism-i erifi okumaya devam ederse, Hak Sbhanehu ve Teala onun
gnahlarn affeder.
Sevgili Peygamberimiz (Allahn Selam zerine Olsun)in Hazreti Aie (Radyallahu
Anha) validemize tavsiye ettii dua:
Allahm, sen affedicisin, affetmeyi seversin. Beni de affet. (Allahmme inneke
afvvn tuhibbl afve fafu anni.)

84 - Ya Rauf
(Ey ok rahmet ve efkat edici.)

Bu ism-i erife ok devam eden, ok nimet sahibi olur.

Bu kimse, bir mazlumu bir zalimin elinden kurtarmak isterse ve bu ismi okuyarak
efaat ederse kabul buyurulur.

85 - Ya Malikel Mlki
(Ey mlkn ebedi maliki.)

Bir kimse bu ism-i erifi ok okursa, halk arasnda aziz olur.

86 - Ya Zl Celali vel kram

(Ey mutlak istigna ve fazl kerem sahibi.)

Bu ism-i erife devam eden kimse zengin olur.

87 - Ya Muksit
(Ey adil ekilde paylatrc.)

Bu ism-i erifi devaml okuyan kimse eytann errinden emin olur.

88 - Ya Cami
(Ey kyamet gn halk toplayc.)

Bir kimsenin bir eyi kaybolduunda o kimse, Ya Camian nasi li yevmin la reybe fiyhi
icma aleyye dalletiy dese, kaybolan eya Allahu Tealann izniyle bulunur. Bu husus
meayih (Allah ruhlarn kutsasn) tarafndan da denenmitir.

89 - Ya Ganiyy
(Ey hibir vakit hibir kimseye ihtiyac olmayan.)

Her kim bu ism-i erife devam ederse gz tokluu ile sfatlanr.

90 - Ya Mugni
(Ey zengin edici.)

Her kim bu ism-i erifi her defasnda 10 kere olmak zere 10 Cuma okursa, Hak Teala
kendisini halka muhta olmaktan korur.

Bir illete mptela olan da bu ism-i erifi elinin zerine okuyarak, o illetin bulunduu
yere srerse, Allahu Tealann izni ile kurtulur.

91 - Ya Maniu
(Ey diledii kimseyi, diledii eyden men edici.)

Ei ile arasnda dzenlik ve anlama olmayan kimse, bu ism-i erife devam ederse,
dirlik iinde yaar.

92 - Ya Darr
(Ey hikmeti gerei halktan diledii kimseye zarar eritirici.)

Aa bir mertebeye den kimse, Cuma gecesi veya Kameri aylarn 13, 14, 15.
geceleri bu ism-i erifi 100 kere okursa, yksek mertebelere eriir.

93 - Ya Nafiu
(Ey yararlandrc.)

Her kim bu ism-i erifi drt gn mddetle, her gn gc yettii kadar okursa,
kendisine hi bir zarar ve elem erimez.

94 - Ya Nuru
(Ey iman ve marifetle yeryzn, gkyzn, gnei, ay aydnlatc.)

Her kim nce Nur Suresini ve daha sonra da 1000 kere bu ism-i erifi okursa,
batn (ii) nurlanr.

95 - Ya Hadi
(Ey doru yolu gsterici.)

Her kim gkyzne bakarak, bu ism-i erifi okur ve eline fleyerek yzne srerse, o
kimse marifet bulur.

96 - Ya Bediu
(Mbdi manasnadr. Yani, ey her eyi yaratc, misli grlmemi eyleri meydana getirici.)

Bir mkl ii olan, bu ism-i erifi Ya Bedis semavati vel ard eklinde 70 kere okursa,
Hak Celle ve Ala Hazretleri onun mkl iini kolaylatrr.

97 - Ya Baki
(Ey fena kabul etmeyen daimi vcud.)

Her kim gne domadan nce, 100 kere bu ism-i erifi okursa, mr boyunca
felaket grmez ve ahirette de Hak Teala onu yarlgar.

98 - Ya Varis
(Ey dnya ehlinin fenasndan sonra, yerleri ve gkleri miras ile tutucu.)

Her kim bu ism-i erifi ok okursa, umulur ki mr uzun olur.

99 - Ya Reid
(Ey her trl ilerinde halka yol gstererek irad eyleyici.)

Bir kimsenin mhim ve karanlk bir ii olsa ve ne yapacan bilmese, akam namaz
ile yats namaz arasnda bu ism-i erifi 1000 kere okursa, o iinin tedbiri kendisine kolaylar
ve batn parlak olur.

100 - Ya Sabur
(Ey asilerin cezalandrlmasnda acele etmeyen, onlarn tvbe etmelerini bekleyen, cezasn geciktiren ve diledii zaman azap
eden.)

Bir kimse bir derde veya bir kark ie dse, bu ism-i erifi 3000 kere okursa,
kurtulur.
Yukarda verilen Esmal Hsna dnda, Allahn birok baka ismi de vardr. Bunlardan
bazlar aada verilmiir. Esmal Hsnadan saylmamakla birlikte, Allahn dier btn
isimleri de gzeldir.

101 - Ya Rabbi
(Ey Rabbimiz.)

Bu ism-i erife devam eden kimsenin, Allahn ltuflarna mazhar olaca umulur. Bir
kimsenin , baka bir kimsenin elinde bulunsa, bulunduklar evin evresine bir hat ekerek, bu
ism-i erifi 100 kere okursa, kurtulurlar.

102 - Ya Mnim
(Ey nimet verici.)

Her kim bu ism-i erifi ok okursa, Hak Sbhanehu ve Teala Hazretlerini n nimetlerine
mazhar olur.

103 - Ya Sadku
(Ey haber verdii her eyde doru syleyici.)

Yalancl adet edinmi bir kimse, bu ism-i erife devam etmek suretiyle bu kt
huyundan kurtulur.

104 - Ya Settar
(Ey asilerin gnahlarn rtc.)

Bu ism-i erifi ok okuyan, bakalarnn errinden ve kendi gnahlarndan emin olur.

105 - Ya Mtiy
(Ey hediye verici.)

Duas kabul olunmayanlar, bu ism-i erife devam etseler, dualar kabul olur.

ARFLERN MAKSADI

1. Maksad ariflerin, hikmeti Yezdan olur

Matlab dervilerin, mesleki iman olur
2. Gnl evin bekleyen, mridini Hak'layan
Nefsini pak eyleyen zahidi Gilan olur.
3. Srrna salik olan, kalbine malik olan,
ehveti Halik olan, aleme sultan olur.
4. Marifete ar eden, glenini har eden
Mridi inkar eden, tabii Mervan olur
5. ehvete mail olan, hikmete cahil olan,
Hizmete kahil olan, mazhar hzlan olur.
6. Fani vcuttan geen, vahdet iline gen,
Marifet abn ien daima sekran olur,
7. Adem'i bil Adem'i, nefhay Hak'tr demi
Bulmayan Adem demi, matla eytan olur.
8. Mesnedi can gren. Ali Aba'ya eren,
Zevki tevella sren Kamber ti Selman olur.
9. Nuru hakikat eer Haim'e etse eser,
Kafire klsa nazar, mazhar iman olur.

Haim

1. Yezdan: Tanr. Matlab: zlem.

2. Zalidi Glan: Geylan'l Zahid (Abdlkadir Geylan Hz.)

3. Salik: Yolcu. Halik: Yaratan. ehvet: iddetli zlem.

4. Ar: Utanmak. Glsen: Gl bahesi. Har: Ate, Tabi: Uyan.
Mervan: Davranlaryla III. Halife Hz. Osman'n ehid edilmesine sebep olan hain Medine valisi.
5. Mail: Meyilli, Kahil: Tembel. Hzlan: Yalnzlk, sefalet.
6. Fani: lml. Vahdet: Birlik. Ab: Su. Sekran: Sarho.
7. Nefha: Soluk. Dem: Ruh. Matla: Doum yeri.
8. Mehed: ehitlik, lm. Ali Aba: Peygamber Efendimizin ev halk; bir defasnda
abas altnda toplad Hz. Fatma, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz, Hseyin. Tevtlla: Dostluk- Kamber:
Hz. Ali'nin azad ettii kle. Selman:
Selman Farisi, (ayrca) dervi.

FETHYE EVRADI

Bismillahirrahmanirrahim.
La ilahe illallah ve La Havle ve La Kuvvete lla Billah.
(Allahu Teala Hazretleri'nin tevfiki olmakszn isyandan yz evirmek,
ibadet ve taatte sebat ve karar etmek yoktur.)
La havle ve la kuvvete illa billah, 99 derde devadr.
Bir hadisi erifte, Reslullah (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz Hazretleri, Ebu
Musa E'ari Radyallahu Anh'a hitaben:
La havle ve la kuvvete illa billah' sk sk tekrar et. O, cennet hazinelerinden bir
hazinedir, buyurmulardr.
Bir dier hadisi erifte de:
La havle ve la kuvvete lla billah, cennet kaplarndan bir kapdr, buyrulmutur.
Yine buyurulmutur ki, o cennet fidandr. Unutmamaldr ki bu kelime i erifin, g
ilerin kolaylamasnda, ar ilerin abuklamasnda ve hafiflemesinde, fakr zarurette
byk tesiri vardr.
Allahu Teala artan sonra, ar gtren melekleri yaratt. O melekler:
Bizi niin yarattn? diye sordular. Cenab Bari buyurdu ki,
Ar gtrmeniz iin. Melekler tekrar sordular:
Ya Rab! Ar gtrmee kimin kuvveti yeter? Halbuki, senin azamet ve Celalin,
arn zerindedir.
Hazreti Bari buyurdu ki:
La havle ve la kuvvete lla billah deyiniz, kaldrrsnz.
Melekler: La havle ve la kuvvete illa billah dediler ve ar kaldrdlar.
Bir hadisi erifte de:
Her kim, gnde 100 kerre La havle ve la kuvvete illa billah derse, O kimseye fakirlik
erimez, buyrulmutur.
La ilahe illallahu ve la na'bud illa iyyahu
(Mabudu bil hak yoktur, yani baka gerek ilah yoktur. Allahu Teala dan gayriye
ibadet etmeyiz, illa Allahu Tealaya ibadet ederiz.)
La ilahe illallahu hakkan hakka
(Doru ve hakl bildiim iin La ilahe illallah derim).
La ilahe illallahu iymanen ve sdkan
(La ilahe illallah kelimesini iman ve tasdik ettiim ve sadk olduum iin sylerim.)

La ilahe illallahu taabbden ve rikkan

(La ilahe illallah kelimesini ibadet ve kulluk olduu iin sylerim.)
La ilahe illallah talattufen ve rifkan
(La ilahe illallah kelimesini, Hak Sbhanehu ve Teala bana dostluk ve iyilik ettii iin
sylerim.)
mam Caferi Sadk Radyallahu Anh hazretleri buyurmulardr ki:
"lahi! Ltfettin ve dostluk gsterdin mminlere ki, dostlarndr. Dmanlarn olan
kafirlere de dostluk gsterseydin inkar edemezlerdi, senin birliini kabul ederlerdi."
La ilahe illallahu kable klli eyin
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ve her eyden ncedir. Ondan baka
evvel yoktur.)
La ilahe illallahu bade klli eyin
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr. Ondan sonra hi bir ey yoktur, her
eyin sonu O'dur. Btn eya fani olduktan sonra, O bakidir.)
La ilahe illallahu yebka rabbna ve yefna ve yemt klli eyin
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr. Bizim Rabbimiz, her ey fani olup
gittikten sonra yine de bakidir.)
La ilahe illallahl melikl hakkl mbiyn
(Mabudu bil Hak yoktur, illa Allahu Sbhanehu ve Teala vardr ki, padiahtr,
padiahla layktr, istihkak padiahl ile zahirdir.)
La ilahe illallahl melikul hakkl yakiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, padiahla layktr, padiahl
hakkel yakiyn zahir olmutur).
La ilahe illallahl Aliyyl Aziym
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr, ulflhiyyette orta ve benzeri yoktur.
ylesine yce ve uludur ki, ona nisbetle her ey hakrdir).
La ilahe illallahl Hakiml Kerim
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, hikmet ve cmertlik sahibidir.)
La ilahe illallah rabbs semavatis sebi ve rabbl aril azim
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, yedi kat gklerin O, byk arn
sahibi ve malikidir.)
La ilahe illallah ekreml ekremiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, kerim olanlarn hepsinden daha
kerimdir. Kerem bakmndan hepsinden stndr.)
La ilahe illallah Erhamer Rahimiyn

(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, O'nun rahmeti, rahmet edicilerin
rahmetinden ziyadedir.)
Sahihi Mstedrikte belirtildiine gre, Peygamber Efendimiz (Allahn Selam zerine
Olsun) buyurmutur ki:

'

- Allah Teala, bir meleini Ya Erhamer Rahimin diyen kullarna vekil

tayin buyurmutur. Bir kimse ne zaman Ya Erhamer Rahimiyn derse, o melek
kendisine hemen cevap verir:
Erhamer Rahimiyn sana yz tuttu. imdi isteyeceini iste der.
La ilahe illallah habibt tevvabin
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, tvbe edenleri sevicidir.)
Nitekim, Kur'an' Kerim'de: "Allahu Teala, tvbe edenleri sever" buyurulmutur.
(Bakara, 222)
Bir hadisi kudside denmitir ki:
Benim zikir ehlim, meclisimde bulunanlardr. Benim taat ehlim, keramet ehlimdir.
Ben gnah ehlimi de umutsuz ve zgn brakmam. Tvbe
ederlerse, onlarn da sevgilisiyim. Eer tvbe etmezlerse, onlarn tabibi olurum.
Onlar belalar ile mptela ederim ve ayplarndan pak eylerim.
La ilahe illallah Rahiml mesakiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, miskinlere rahmet edicidir.)
Hak Teala'nn Rahmeti, nimet ve ikramndan ibarettir. Haberde varid olmutur ki,
hayatlarn fakirlikle geirenler kyamet gn Hak Sbhanehu ve Teala Hazretleri'ne
kavuurlar. Bir kimsenin, herhangi bir dostunun haklarna riayette kusur ettii zaman zr
dilemesi gibi Hak Celle ve Ala Hazretleri de bu kullarna nimet ve ltufla syle buyurur:
Sizler, dnyaya layk deildiniz. Dnya, sizler iin hakir bir ey ve az bir mal gibi idi.
Bugn, size derecenizin yksekliini aklayacam. Size ikram ve nimetim u olacaktr: Arafat
meydanna bir baknz. Dnyada iken, sizlere bir lokma ekmek verenleri, size baladm.
Onun elinden tutup cennete gtrnz.
Laillahe illallah Hadiyl mudilliyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, azgnlara yol gstericidir.)
La ilahe illallah Delill Hairiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, hayret sahiplerine yol gstericidir.)
La ilahe illalah emanl haifiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, korkanlar, korkularndan emin
klcdr.)
La ilahe illallah gyasl mstagisiyn

(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, medet isteyenlerin imdadna
eriicidir.)
La ilahe illallah hayrl vasiriyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, yardm edenlerin en deerlisidir.)
La ilahe illallah hayrl hafiziyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, koruyucularn en deerlisidir.)
Allahu Teala'nn hfz altnda bulunan, btn afetlerden korunmu olur. Ona ilimeye
kimsenin mecali kalmaz. Bu sebebledir ki, "Bunlarn hfz, O'na arlk ve meakkat vermez."
(Bakara, 255)
La ilahe illallah hayrl varisiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, varislerin en deerlisidir.)
Hak Teala Hazretleri'ne u sebeble varis derler ki, varis bir lden kendisine mal kalan
kimseye derler. Btn mal ve mlk sahipleri fani olduundan, mallar ve mlkleri Allahu
Teala'ya kalsa gerektir. Nitekim Kur'an Kerim'de:
"Gklerin ve yerin miras, Allahu Teala'nndr." (Ali mran, 180) "Gklerde ve yerde ne
varsa, hepsi Allahu Teala'nndr." (Ali imran, 129)
La ilahe illallah hayrl hakimiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, hakimlerin en deerlisi dir,
hayrlsdr.)
u bakmdan ki, onun hkmlerinde hata ve yanllk bulunmaz. Hak Sbhanehu ve
Teala, ahiret gnnde iki kimse arasnda hkmeder. Onlardan hangisi zalim ise, zulmn
kendisine aklar. Bununla beraber, mazluma cennette o kadar dereceler verir ki, onu raz
eder ve zalimi de kurtarr.
La ilahe illallah hayrr razkyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, btn rzk verenlerin hayrls ve
deerlisidir.)
Ondan gayr herkes, zahiren rzk verendir. Allahu Teala, hakiki rzk vericidir. Hak'tan
gayr rzk verenlerin hepsi, Allahu Teala'nn malndan verir. Allahu Zlcelal yle bir rzk
vericidir ki, kafirlerden, fasklardan bile rzkn esirgemez.

La ilahe illallah hayrl fatihiyn

(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, fatihlerin hayrls
ve deerlisidir.)
Kur'an Azimiian'da:

"Ya Rab! bizimle kavmimiz arasnda sen hakla hkmet ki, hkmedicilerin hayrlssn"
ayeti kerimesinde Fatih'i iki ekilde tefsir etmilerdir. Biri si: Fatih, Fettah'tan gelir ki, fatih
demek hakim demek olur. ikincisi ise, fatih fetihten gelir ki, mkllerin fethi manasnadr.
Bu taktirde fatih, beyan ve temyiz edici anlamna gelir. Bir de fatih, amak manasna gelir ki,
en uygunu da budur. Nitekim:
"Ya Fettah! Kalbimizin kapsn a," derler. Kur'an Kerirn'de de Fetih, bu manaya
gelmitir.
"Biz de gk kaplarn atk" (Kamer 11). Bu manaya gre, Allahu Tea la Hayrl fatihiyn
olarak, saliklere melekut yolunu, ceberut kapsn ve tahlil kapsn aar ve Hak Teala
Hazretleri'nden baka hibir fatihin fethi, bu mertebeye kadar ykselemez. Hi kimse de,
Allahu Teala'nn fethini deitiremez. Fetihte, Hak Subhanehu ve Teala kimseye muhta
deildir amma, herkes fetihte Allah'a muhtatr,
La ilahe illallah hayrl gafiriyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, yarlgayclarn en hayrlsdr.)
Gnahlar

yarglamak

yalnz

Allahu

Teala'ya

mahsustur.

Nitekim,

Kur'an

Aziman'da:
"Allahu Teala'dan gayr gnahlar mafiret eden kim var?" (Ali imran, 135) Bu a yeti
celiledeki soru, hi kimse gnahlar yarlgayamaz, ancak Allahu Teala yarlgar manasnadr.
Nitekim, dualarmzda da:
Fafirli znbi feinnehu la yafirz znube illa ente.(Beni yarlga, senden gayr kimse
gnahlar yarlgayamaz) denilmektedir.
Bilindii gibi, gnahlar iki ksmdr:
Birincisi: Kul ile Allahu Teala arasnda olur.
kincisi: Kul ile kul arasnda olur.
Mafiret, birinci ksm gnahlara mahsustur, ikinci ksm gnahlarn ma firetini Allahu
Sbhanehu ve Teala, sahibine brakmtr. Ona izin vermi ve kendisini serbest brakmtr.
Dilerse zalimi balar. Nitekim:
"Dmannn eza ve cefasna sabreden ve onun gnahlarndan vazgeip, intikam
almaktan geen kimsenin bu sabr ve vazgemesi, azmedilecek ilerdendir" (ura, 43)
buyrulmutur.
La ilahe illaliah hayrr rahimiyn
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, rahmet edenlerin en hayrlsdr.
Hakkn Rahmeti, ihsan ve nimetten ibarettir.
Hak Sbhanehu ve Teala Hazretleri'nin balar ve nimetleri, saylamayacak kadar
oktur.
Nitekim, Kur'an Kerim'de:

"Allahu Teala'nn nimetlerini sayaym derseniz, sayamazsnz", buyurulmutur (Nahi,

18).
La ilahe illallahu vahdehu
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, tektir.)
Ve sadaka vaadehu
(Vaadinde sadktr.)
Ve nasare abdehu
(Kullarna yardm etti.)
Ve Eazze cndehu
(Kendi askerlerini galip eyledi.)
Ve hezemel ahzabe vahdehu
(Kafirlerin cemaatlerine bozgunluk ve krgnlk verdi.)
Ahzab, hizbin ouludur. Burada kafirler kasdedilmitir. Bilindii gibi, Kurey ve
Gatfan kabileleriyle baz Yahudiler ve Nasraniler, Fahri Alem (Allahn Selam zerine Olsun)
Efendimiz ile muharebe iin Medinei Mnevvere'ye yneldiler. Aleyhissalatu Vesselam
Efendimiz, Ashab Kiram ile mavere ederek, Medinei Mnevvere'nin etrafna hendek
kazdlar. Muhasara bir ay kadar srd. Habibi Ekrem (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz, bunlar hakknda yle dua ettiler:
"Ey Kitab' indiren, hesab abuk olan, kafir taifelerini hezimete uratan Allah'm! Bu
kafirleri de bozguna urat ve darmadan et, Allah'm!"
Bir gece, Hak Sbhanehu ve Teala, kafirlerin zerine souk bir rzgar dalgas
gnderdi. adrlar ykld, ateleri snd, btn malzemeleri harap oldu. Mmin saflarndan
melekler tekbir ettiler. Kafirlerin kalplerine korku dt, arpmadan bozguna uradlar.
Kur'an Aziman'da:
Ey iman edenler! Allahu Tealann zerinizdeki nimetini ann... Kurey, Gatfan,
Kurayza ordularnn askerleri, size hcum ettii zaman, zerlerine kuvvetli bir rzgar ve
meleklerden grmediiniz askerler gndermitik" buyrulmakttadr (Ahzab, 9).
Ve la eye badehu
O'ndan sonra hi bir ey yoktur. Btn mahlukatn fenasndan sonra, baki kalan ancak
O'dur.)
La ilahe illalahu ehln nimeti
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki, btn nimetlerin sahibidir.)
Ve lehl fadl
(Fadl dahi O'nun iindir.)
Burada fadln manas udur:

Kullarnn bazlarna, dnyada ve ahirette fadl yolu ile muamele eder, adl ile muamele
etmez. Ehli snnet vel cemaatin mezhebi de budur.
Allahu Teala'nn, mminlere taatleri karlnda sevap vermesi, fadlndandr. Kulun
ona istihkak yoktur. Allahu Teala zerine vacip yoktur, gnahlara karlk ceza verirse, adl
yolu iledir.
Ve lehs senal hasen
(En gzel senaya, ancak Allahu Teala mstahaktr. Bakalar deildir.)
vlen kimsenin vlmesi faziletindendir ki, o fazilet de o kula Allahu Teala
tarafndan ihsan buyurulmutur. O halde senaya yalnz Allahu Teala mstahak olur, bakalar
olamaz.
La ilahe illallah adede halkihi
(La ilahe illallah kelimesini, Allahu Teala'nn mahlukat adedince sylerim.)
Ve zinete arihi
(O'nun arnn ss ve arl miktarnca.)
Ve ridae nefsihi
(La ilahe illallah kelimesini, Allahu Teala raz oluncaya kadar sylerim.)
Yani, onun rzas kadar sylerim ki, rzas Rahmeti gibi sonsuzdur.

Ve midade kelimatihi
(La ilahe illallah kelimesini, Allahu Teala'nn malumat miktarnca sylerim.)
bni Melek, Mearik: erhinde:
"Midat'tan murat, denizlerin damlalardr" buyurmutur. Nitekim, Kur'an Kerim'de:
"De ki: Rabbim Celle ane'nin ilim ve hikmetine ait szlerini yazmak iin, denizlerin
suyu mrekkep olsa, yardmc olarak bir misli de ona ilave edilse, her halde Rabbimin szleri
tkenmeden, denizler tkenirdi " (Kehf, 109).
La ilahe illallah sahibl vahdaniyyetil ferdaniyyeti
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr ki. Vahdaniyet ve Ferdaniyet
sahibidir.)
Bu iki lafz, ayn manaya gelmektedir. Burada tekrar desteklemek iindir. Tekrardan
saknlrsa biri zat ve biri sfat itibariyle olabilir.
El kadimiyetil ezeliyyeti
(Kdem, ncelik ve ezeliyet sahibidir. Burada da, biri zat ve biri sfat itibar olunabilir).
El Ebediyyeti
(Ebediyet sahibidir. Zat ve sfat ebedidir.)

Kadim ve ezeli O'dur. O'nun vcuduna balang yoktur. Ebedi O'dur, O'nun vcuduna
son yoktur.
Ellezi leyse lehu siddn
(O Allahu Teala ki, O'nun iin uluhiyet emrinde kar gelecek zd yoktur.)
Ve la niddn
(O'nun ilerine ve isteklerine muhalefet edebilecek benzeri ve eiti yoktur.)
Ve la ibhn
(O'nun benzeri yoktur. Hi bir ey sfatnda O'na benzetilemez, zira Hak Sbhanehu ve
Teala Hazretleri'nin ilim ve kudreti ve dier sfatlar, kemali ecel ve aladr. Bizim ilmimiz ise,
kttr ve ksrdr.
Ve la erikn
(Uluhiyette orta yoktur.)
Yuhyi ve ymiyt
(O Allahu Teala diriltir ve ldrr.)
Ve hve hayyn la yemut
(O Allahu Teala daima diridir, O'na lm arz olmaz.)
Biyedihil hayr
(Btn hayrlar onun kudret elindedir.)
Ve Hve ala klli eyin Kadir
(O Allahu Teala her ey zerine kadirdir.)
Ve ileyhil masiyr
(lmden sonra herkes ona dnecektir.)
Huvel Evvel
(O Allahu Teala btn mevcudat zerinde evveldir ve sabktr.)
Vel Ahir
(Mahlukatn fenasndan sonra da ahirdir, bakidir.)
Vez Zahir
(Onun vcudu zahirdir ve aikardr. Zira, her zerre onun vcuduna en kuvvetli ahit ve
en parlak delildir.)
Vel Batn
(Mahiyeti, gizlenmi ve rtlmtr. Zira, zatnn hakikati, Kibriya perdesi ile
perdelenmitir.)
Ve hve biklli eyin aliym
(O Allahu Teala aza veya oa, olana olmayana, btn eyaya alimdir.)
Leyse kemislihi eyn
(Hi bir ey, Allahu Teala'nn misli deildir.)

Ve hves semiul basiyr

(O Allahu Teala btn iitilenleri iitici ve btn grnenleri grcdr.)
Hasbinallah
(O Allahu Teala btn ilerimizde bize kafidir.)
Ve nimel vekil
(Allahu Teala, en iyi vekildir.)
Nimel Mevla
(Allahu Teala, en iyi Mevla'dr. Burada mevla, seyyid manasnadr.)
Ve Nimen nasiyr
(Allahu Teala, en iyi yardm edicidir.)
Hasbinallah ve nimel vekil nimel mevla ve nimen nasiyr
Bu kelimeleri kere sylemenin srr udur: Tecrbe ile bilinmitir ki, btn g
ilerin kolaylamasnda bu kelimelerin tekrarlanmasnn byk tesiri vardr.
Rivayet olunur ki, Hazreti brahim Salavatullahi Alanebiyyina ve Aleyh, Nemrut atee
attrd zaman: Hasbinallah ve nimel vekil kelimesini sylemi, Hak Teala, ona atei gl
bahesi eylemitir. Sneni Ebu Davud'da belirtildiine gre, Aleyhissalatu Vesselam
Efendimiz Hazretleri:
"Her ne zaman sana bir ey stn gelirse, Hasbinallah venimel vekil de"
buyurmulardr.
Gufraneke Rabbena
(Ey Kudret ve azamet sahibi Rabbimiz! Senin mafiretini isteriz.)
Ve ileykel masiyr
(lmden sonra dnmz sanadr.)
Allahmme la mania lima ateyte
(Allahm! Senin verdiin eye hi bir mani yoktur. Yani, senin ezelde takdir ederek
verdiklerine engel olunamaz.)
Ve la mutiye lima menate
(Senin menettiin ve vermediini de verecek yoktur.)
Ve la radde lima kadayle
(Senin kaza ettiin eyi reddedebilecek de yoktur.)
Ve la yenfau zel ceddi minkel cedd
Muhtar Sihha'da belirtildigine gre, bu hadisi erifteki Ced, zenginlik manasnadr. O
halde demek olur ki: "Allahm! Varlk ahitlinin varl, senin katnda hi fayda vermez.
Faydal olan salih amellerdir."
Sbhane Rabbiyel aliyyil alel Vehhab

(Rabbimi tenzih ederim. O ycelerden yce ve eriki olmaktan mnezzehtir, ok

balaycdr.) iki kere okunur. nc seferinde yle okunur:
Subhane Rabbiyel aliyyil alel Kerimil Vehhab sbhaneke ma abednake hakka
ibadetike
(Seni tenzih ederiz, sana layk hakiki ibadet ile ibadet edemedik.)
Subhaneke ma arefnake hakka marifetike
(Seni tenzih ederiz, seni layk oldugun ekilde bilemedik.)
Subhaneke ma zekernake hakka zikrike
(Seni tenzih ederiz, seni layk olduun ekilde zikredemedik.)
Subhaneke ma ekernake hakka krike
(Seni tenzih ederiz, sana layk olduun ekilde kredemedik.)
Subhanallahil ebediyyil ebed
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, ebedi O'dur.)
Subhanallahil Vahidil Ahad
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, sfatnda birdir, mahiyette ve hakikatte
birdir. Yani, sfatnda ve hakikatte orta, benzeri yoktur).
Subhanallahil ferdis samed
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, birdir ve uludur, btn hacet lerde ona
kasdolunur.)
Subhanallahi Rafis semavati bigayri amed
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, gkleri ykselten, direksiz ve dayanaksz
tutan odur.)
Subhanallahi Basitil aradeyne bila sened
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, yerleri dayanaksz deyen de odur.)
Suhhanallahillezi lem yettahiz sahibeten ve la veled
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, O e ve ocuk edinmemitir.)
Subhanallahillezi lem yelid ve lem yled ve lem yekn lehu kfven ahad.
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, hi kimse ondan domamtr, kendisi de
kimseden domamtr. Domaktan ve dourmaktan mnezzehtir. Hi kimse ona eit
olamamtr.)
Subhanel melikil kudds
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, ylesine bir padiahtr ki, her trl
ayplardan paktr.)
Subhanezil mlki vel melekut
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, mlk ve melekut sahibidir.)
Alemler iki cinstir: l- Zahiri alem, 2- Batni alem.

Zahiri alemin ad vardr: Zahiri alem. Mlk alemi, ahadet alemi. Batni alemin de
ad vardr: Batn alemi, Melekut alemi ve Gaib alemi.
Batn alemi 2 ksmdr: Birinci ksmna Allah Celle Celalh, idrakine delil
gstermemitir.
"Gaibin anahtarlar onun yanndadr. Onlar, ondan gayr kimse bilmez" (En'am, 59).
ikinci ksm ise, idrakine delil gsterilmitir. Kyamet, cennet, cehennem ve bunlarda
olacak haller ki, Kur'an ayetleriyle delilendirilmilerdir. Allahu Teala, takva sahiplerine yol
gstericidir. Onlar, gaibi tasdik ederler.
Subhanezil izzeti
(Allahu Teala Hazretleri'ni tenzih ederim, o izzet sahibidir.)
Vel azameti, Vel kudreti, Vel heybeti
(Azamet, kudret ve heybet sahibidir.)
Vel Celali vel Cemali
(Celal ve Cemal sahibidir.)
Lugatta Celal, ululuk, Cemal ise gzellik manasna gelir. Tasavvufta Celal, kahr
sfatlarndan, Cemal ise ltuf sfatlarndan ibarettir.
Vel Kemali vel Bekai vessenai vezziyai
(Kemal, beka, sena ve ziya sahibidir).
Vel Alai ven nuamai
(Nimet sahibidir. Burada ala, ila'nn ouludur. Nimet manasnadr.)
Vel Kibriyai vel ceberut
(Zatnda ve sfatnda ululuk sahibidir.)
Subhanel melikil mabud
(Tenzih ederim o padiah ki, mabudumdur.)
Sbhanel melikil vcud
(Tenzih ederim o padiah ki, mevcuttur.)
Subhanel melikil halk
(Tenzih ederim o padiah ki, btn alemlerin yaratcsdr.)
El Hayyillezi la yenam vela yemut
(O yle bir padiahtr ki, daima diridir, uyumaz ve lmez.)
Subbuhn Kuddsn
(Her trl noksanlklardan ve ayplardan paktr, mnezzehtir ve uzaktr.)
Rabbna ve Rabbl melaiketi verruh
(Celal ve azamet sahibi Rabbimizdir. Btn meleklerin ve ruhlarn da Rabbidir.)
Subhanallahi velhamdlillahi

(Allahu Teala Hazretleri'ni her trl ayplardan ve noksanlklardan tenzih ederim.

Hamd, ancak Allahu Teala'ya mahsustur.)
Ve la ilahe illallah
(Mabudu bil hak yoktur, illa Allahu Teala vardr.)
Vallah Ekber
(Allahu Teala en byktr ve ok uludur.)
Ve la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azim
(Yce ve azim olan Allahu Teala Hazretleri'nin yardm olmakszn isyanda n yz
evirmek, ibadet ve taatte sebat ve karar etmek yoktur.)
AIlahmme entel melikl Hakkullezi la ilahe illa ente
(Allahm! Sen padiahsn, padiahla layksn. Senden gayr mabudu bil hak yoktur,
illa sen varsn.)

TEVHiD ZERNE

"La ilahe illallah, Muhammedn resulallah."

Peygamber Efendimiz buyuruyorlar ki:
"La ilahe illallah diyen cennete girer."
"nsanlarla La ilahe illallah deyinceye kadar savamakla emrolundum."
Bu hadisi erifler sahihtir. Ve Allah Resul phesiz ki doru s ylemitir. Sorun,
kiinin, "La ilahe illallah, Muhammedn resulallah" tevhidini nasl sylediidir. "La ilahe
illallah" dedii zaman u anlay iinde olmaldr: Beni, anam, babam, btn insanl,
kainat, zerreden kreye btn arz, semay Allah yaratt. Bana organlar verdi. Akl verdi. Rzk
ve nimetlere bodu. Yeryznn idaresini kendi adna bana emanet etti. Bu emane tin
korunmasnda, Resuller ve ilahi kitaplarla beni aydnlatt. Kendinden baka Rab, Resul'nden
baka nder ve lider, Kur'an Mbin'den baka rehbere hkm kabul etmememi emretti.
Onun hkmne gre davrannca, melekleriyle dorulayacan bildirdi.
Nahl suresinin 36. ayetinde yle buyuruluyor: "And olsun ki, biz, her millet iinde
Allah'a kulluk edin, eytana tapmaktan kann diye bir eli gnderdik. Onlardan kimine Allah
hidayet etti. Kimine de sapklk hak oldu. te, yeryznde gezin de grn. Yalanlayanlarn
sonu nasl olmu," yleyse Tevhid, insann temel dncelerinden (akide) balayarak, gnlk
hayatndaki her tavrna kadar Allah'n belirledii snrlara uymas, o snrlarn korunmas iin
mcadele etmesi ve Allah'n koyduu l ve onun uygulamadaki ekli olan Snnet'in
yaanmasdr. Tevhid'in z, onun sylenmesinden ok, verdii mesajn anlalmasdr. Yani
Tevhid'in bize ykledii sorumluluklar anlayarak, Tevhidi bir dnya grne teslim
olmaktr.
Bir mslmann kii ya da toplum olarak Tevhid'i hayatta yaamas gerekir. Bu,
vazgeilecek ya da ertelenecek bir durum deildir. Tevbe suresi 24. ayette yle buyuruluyor:
"De ki: Eer babalarnz, oullarnz, kardeleriniz, eleriniz, hsm ve akrabalarnz,
kazandnz mallar, dmesinden korktuunuz ticaret, holandnz meskenler, size
Allah'tan ve Resulnden daha sevgili ise, o halde Allah emrini getirinceye kadar gzetleyin.
Banza gelecekleri greceksiniz. Allah, yoldan km toplumu doru yola iletmez."
Bu ayetle, kitap ve snnetin yolundan, Tevhid'in yolundan ayrlmann sonucu akca
bildirilmektedir.
Tevhid: Birlik, beraberlik, dayanma, diyalog yani Vahdet de mektir.

La ilahe

illallah tevhidi, Esmai Hsna saysnca tevhid eidini kapsar. nk Allah sz btn esmay
kendinde toplayan, uluhuyetin has sanca olan bir unvandr. Bunun iin Tevhid'le, "Allah'tan
baka tanr yoktur, Allah'tan baka yaratc yoktur. Allah'tan baka rzk veren yoktur,

Allah'tan baka hayat veren yoktur, Allah'tan baka maksut yoktur, Allah'tan baka sevilmeye
deer yoktur" denmektedir. Tevhid, daha ok ilim, daha ok alma, daha ok sevgi ve
birbirimize rahmet nazaryla bakmak demektir,
slam dini Tevhid dinidir denilmektedir. Rabbimiz, Kur'an'n ini dneminde
Tevhid'den bahsedildiinde, mriklerin durumlarn u ayetlerle bildiriyor: Zmer Suresi, 45.
ayette: "Allah bir olarak anldnda ahirete inanmayanlarn kalbi fke ile kabarr." sra Suresi,
46. ayette:
"Sen Kur'an'da Rabbini bir olarak andn zaman nefretle, kaar vaziyette gerisin
geriye giderler". Araf Suresi, 70. ayette ise; " Dediler ki, sen bize yalnzca Allah'a kulluk
etmemiz ve atalarmzn tapmakta olduklarn brakmamz iin mi geldin" denilmektedir.
zetle, Allah'n birlenmesini temel edinen inan birliinin ad olan tevhid, Allah inancn
kalplere yerletirmek, slam' kitap ve snnet lsnde yaamaktr. Tevhid. varlmzn hi
bir parasnn Allah'n rzasnn, hkmnn dna kamayaca biimde dzenlenmesidir.
Allah, Ahir'dir, yani btn rabtalarn yneldii ve durduu sondur. Herey bir baka
eye, o da bir ncye muhtatr. Bu zincir uzayp gider ve nihai son olan Allah'a ular.
Allah, sonlar zincirinin sonudur. Bu da Allah'n tekliinde ortaya kar. Sevgili
Peygamberimiz'in (Allahn Selam zerine Olsun) gerekletirmeye alt da budur:
nsanlar tek bir Allah'a inandrmak, Tevhid inancn pekitirmek. nk Tevhid, zulme kar
direni gcnn kaynadr. Doum ile lm arasnda bulunan bir nizamdr. Dn ya gr
olarak Tevhid incelendiinde, kltrn, tarihin, medeniyetin btnlnde, hakikate,
dnyaya, mekana ve zamana, insanlk tarihine ve kadere ynelik genel bir bak a olduu
grlr.
Tevhid'de gereklik, iki gruba ayrlr. Birinci inanta Allah Subhaneke ve Teala vardr.
Yalnz O tanrdr. lmszdr. Yaratcdr ve ycedir. O ebediyyen mutlak tek olarak,
yardmcdan ve ortaktan mnezzeh olarak kalacaktr. kincisi ise, zaman ve mekann,
deneyimin ve yaratklarn nizamdr. Btn yaratklar, eyalar dnyasn, bitkileri ve
hayvanlar, insanlar, cinleri, melekleri, gkleri, yer yuzn, cenneti, cehennemi ve var
olduktan sonra btn bunlarn var olularn ierir. Yaratcnn ve yaratn ikili yaps, mutlak
olarak farkldr. Ne Yaratc, yarata dnebilir, ne de yaratk, Yaratc'ya dnebilir, ite
Tevhid inanc da burada balar. Allah'n varl, birlii, domad, dourulmad, zaman ve
mekandan mnezzeh olduu, yaratlan her eyin onun emri ile olduu, her eyin bir ama
iin yaratld, insann Allah'n halifesi olarak sorumluluk duygusu ile yaratld fikrinin,
inancnn hibir pheye yer brakmayacak ekilde kabul edilmesidir. Allah'a itaat etmek, yani
emirlerini yerine getirmek, felaha ya da baarya, mutlulua ya da huzura ermek demektir.
Tevhid'in zn ve slam'n esasn, farz olan emirler oluturur. Bu emirler tm
semavi Vahyin de zdr. Btn peygamberler bu ilkeleri retmi ve btn hareketlerini de

bunlarn stne bina etmilerdir. Zaten slam medeniyetinin z de slam'dr. slamn z

Tevhid'dir. Tevhid de, Allah'n Birliini, tek, mutlak, yce yaratc ve hereyin sahibi ve
yneticisi olduunu kabul etmektir. slam medeniyetine kiiliini veren, btn unsurlarn bir
araya getirerek onlar bir btn haline getiren, Tevhid'dir. Allahu Teala yle buyurmutur:
"Ben cinleri de, insanlar da, ancak bana kulluk etsinler diye yarattm, Andolsun ki biz her
mmete, Allah'a kulluk edin, putlardan kann diye tebli yapmas iin bir peygamber
gndermiizdir". "Rabbin, kendinden bakasna kulluk etmeyin diye hkmetti. Allah'a ibadet
edin. O'na hibir eyi e tutmayn. Gelin, zerinize Rabbinizin neleri haram kldn
syleyeyim; Yani, O'na hibir eyi ortak komayn."
Kur'an Kerim'den alnan bu ayetler, insann yaratl amacnn srf Allah'a hizmet
etmek olduunu aka bildirir. Bu, Hz. Muhammed'in (Allahn Selam zerine Olsun) Allah
kelamyla bize bildirdii tm mesajn zdr. Demek ki, islam'da hibir emir, Tevhid olmadan
sabit, kalc olamaz.
Dinin tamam, insann Allah'a hizmet etme, emirlerini yerine getirme ve yasaklara
uyma zorunluluu, Tevhid'den sapld an hkmn yitirir. nk Tevhid'den sapmak,
Allah'n bir ve tek olduundan phe etmektir, Tevhid olmadan slam da olmaz. Tevhid
olmasayd Hz. Peygamberimizin (Allahn Selam zerine Olsun) snneti de pheyle
karlanr, buyruklar sarslr, peygamberlik kurumlar da deerini kaybederdi. Onun iin
Tevhid ilkesine sarlmak, btn takva, dindarlk ve faziletin asldr. Cenab Allah ve Sevgili
Peygamberimiz (Allahn Selam zerine Olsun) bu yzden Tevhidin yerine getirilmesini
yceltmiler ve bunu en byk mkafatn nedeni saymlardr.
Cenab Allah, Kur'an Kerim'de syle buyuruyor; "man edenler, bununla beraber
imanlarn hakszla bulatrmayanlar, ite onlardr ki emin olmak hakk kendilerinindir.
Onlar, doru yolu bulmu kimselerdir." Bunun gibi beyde ibn el Samitten rivayetle sevgili
Peygamberimiz (Allahn Selam zerine Olsun) buyuruyorlar: "Kim, teke ortaksz olan
Allah'tan baka tanr olmadna, Muhammed'in onun elisi ve kulu olduuna, Allah'n Hz.
Meryem'in ve Hz. sa'nn Rabbi olduuna, cennetin ve cehennemin gerek olduuna ahitlik
ederse, Allah onu cennetine koyar." Bylece mslman, ehadeti ikrar ederek, Tevhid'e
ball, Mutlak Bir'i ve Allah'n yceliini, btn yaradln, btn varlklarn, hayatn ve
btn dinlerin en byk prensibi olarak kabul ve tarif etmi olur.
Kur'an, Allah hakknda yle der: "O, gklerin ve yerin yaratcsdr.
O bir eye hkmetti mi ona ancak ol der, o da oluverir. O bir tek Tanrdr, ycedir. Kendinden
baka hibir Tanr yoktur, diridir, zatyla, kemaliyle kaimdir. O'nun zat ise vasfedilenlerden
ok uzaktr. O'na gzler eriemez." Demek ki Tevhid, mslmann kendisini tarihin mihveri

olarak grmesine imkan verir. nk, o, Tanr'nn isteini tarihte yerine getirebilecek tek
halifedir. slam'n iman, aklna verilen hakikattir.
Cenab Zlcelal slam'n haklln Kur'an'da yle aklar: "Bu vahiyle hak geldi, batl
zail oldu. Muhakkak ki batl daima zail olucudur, iman ile kfr apak meydana kmtr." Bu
da bizi, bilginin ilkesi asndan Tevhid'in (Allah'n gerek (El Hak) ve tek olduunun)
bilinmesine gtrr. insann bu geree ulaabilecek ekilde yaratldda ayetlerle,
hadislerle bildirilmektedir.
Yaratlan hereyin sebebi, amac, Tevhid ilmiyle kavranr, slam, hurafeyi,
bycl, batl, ruhuluu, Tevhid'le yok eder. Gerek, Tevhid kapsndan girerek elde
edilir. Bu kapdan giren, kendisinin Allah tarafndan tayin edilen iyi bir kirac gibi, yaratcnn
mlkn korumak zorunda olduunu anlar. Yaradln gzcs sfatndaki insan, lmnde
Allah'n kendisine olan gvenini, ald zamana gre daha iyi bir durumda teslim etmek
zorundadr. Yaratlan her ey, insana gredir. Gneler, aylar, yldzlar, gkkubbesi, denizler,
iindeki tm varlklaryla insann aratrmas, incelemesi kullanmas, faydalanmas, haz
duymas, rahat etmesi ve tefekkr etmesi iin insana verilmitir. Yaratl insan iindir. Ama
bu kadar armaan, ayn zamanda insann sorumluluu iindedir. Bu sorumluluun, ahlaki ve
dini snrlarn da Tevhid izer. nk Kur'an'a gre Allah, insan gklerin ve yerin yklenmeye
yeterli olmayp iddetle kand emanetine memur klmtr. Allah, insann halifelik grevini
yerine getirebilmesi iin, onu duyular, akl ve anlayla donatm, gerekte ona kendi
nefesinden fleyip kusursuz biimde yaratmtr. Bunun iin, insann grevi evrenseldir. Bu
grev hkm gnnde sona erecektir.
Tevhid, Allah'n kullar zerindeki hakkdr. Onun snrlarn belirlemek de yalnz
Allah'a aittir. Maide Suresi, 50. ayette buyuruluyor ki: "Onlar hala cahiliyenin hkmn m
aryorlar? Halbuki salam bir imana sahip olan bir topluluk iin hkm Allah'tan daha gzel
kim olabilir?" Yine, Bakara Suresi 163. ayette yle buyuruluyor: "Hepinizin ilah tek bir
ilahtr. Ondan baka hi bir ilah yoktur. Hem Rahman, hem de Rahimdir". Bu ayetlerin
nda Tevhid, Allah' zatnda, sfatlarnda, fiillerinde esiz, ortaksz, bir bilmektir. Allah'n
birlii, hakimiyetin birlii, uluhiyetin birlii, hkm ve yetki kaynann birlii, hayat nizamnn
birlii, insanlarn balandklar dinin birliidir.
Tevhid, aklclktr. Madde ve mana aleminin Kur'an ve snnet erevesinde
deerlendirilmesidir. Tevhid ilkesi bilimin gereidir. Tevhid ahlaktr, hukuktur, sosyal
adalettir, iman, inan ve eylemdir, selim olmaktr, slami yaamaktr. Gletirmemek,
kolaylatrmaktr.

Sevmektir,

hogrdr,

Al lah'n

nimetlerinden

meru

yoldan

yararlanmaktr, kr eda etmektir, zaman deerlendirmektir. Aile btnldr, insanlarn

eit olmasdr, iinde yaadmz dnyann korunmasdr. Vicdan hrriyetidir.

Allah'n halif'esi olarak yaratlm olan insan, bu grevleri yerine getirebilecek

yetenekte ve zellikte yaratlmtr. Kainatn yaratcs olan Cenab Zlcelal kendi srrn ilk
insan ve ilk peygamber Hz. Adem'e Tevhid akidesiyle bildirmi, bu bildirimi peygamberler
yoluyla zaman zaman yenilemitir. Her seferinde daha da kemale erdirmitir. Yce Allah
Kur'an Kerim'inde Tevhid'i ylesine ilemitir ki, her inceleyeni derin bir hayranlk kaplamtr. Tevhid tm insanlar kapsar, tm hayat kapsar, tm kainat kapsar. Ali mran Suresi 2.
ayette yle buyuruluyor: "Allah; baka ilah yok. Ancak O, Hayy ve Kayyum'dur."
Btn bu nedenlerle, Tevhid'i anlamak iin Kur'an Kerim'i, Kur'an' anlamak iin de
Resulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem'i anlamak, onun snneti seniyelerini yaamak gerekir.
Tevhid eriatn, ya da kanunun, kltrn ve medeniyetin zdr. Mslmanlar buna,
Allah'n, hakikatin ve hayatn birlii demilerdir. Gerekten, Tevhid'i bu birlik
kapsamnda anlamak gerekir. Tevhid, insanlarn kapasitesine gre tasnif edilemez. Kur'an'n
bahsettii btn konularda ve olaylarda, beraberlik, ortaklk ve benzerlik olmas zarureti
vardr. Yani slam' snflara ayrmak, derecelendirmek mmkn deildir. Aralarndaki fark ise,
kiinin akl, takvas, inanc, iman ve Tevhidi bir yaam biimine uymas ynndendir. Kimse
Cenab Allah', Allah'n istediginden fazla raz edemez. Allah cmlemizi, ihlasla ibadet eden,
irkin her eidinden saknan, tek sna Kur'an ve snnet olan mslmanlardan eylesin.
Ey insanlar, ey Ademoullar; Uyanalm. Zaman geiyor, dnmz Allah'adr.
Allah'tan geldik, gene Allah'a dneceiz.
Allah'n selam, rahmeti, bereketi dnyadaki tm mslmanlarn zerine olsun.
Amin.

PADAH MHMAN OLMAZ

1. Vasl olmaz kimse Hak'ka cmleden dur olmadan

Kenz almaz bir gnlde, ta ki pr nur olmadan
2. Sur kar ayar dilden ta tecelli ede Hak
Padiah konmaz saraya, hane mamur olmadan
3. Mestolan mestane gelmi ta ezelden ta ebed
tiler akn arabn ab engr olmadan
4. "lmeden evvel lnz" srrna mazhar olan
Har neri grd burda, nefhay sur olmadan
5. Hak cemali Kabesin kldlar aklar tavaf
Yerde Kabe, gkyznde Beyti Mamur olmadan
6. Arif olann kelam gayriden gelmez amma
Pes "Enel Hak" nice desn kii Mansur olmadan
7. Bir muhal sevdaya dm gn, gece em'i daim
Hak'ka vasl olmak ister halka menfur olmadan.

em'i

1. Cmleden dur: Hereyden uzak. Kenz; Hazine. Pr nur: Salt k.

2. Ayar: Yabanclar.

3. Ab engr: zm suyu.
5. Beyti Mamur: Kabe'nin, yedinci kat gkteki prototipi. Kabe, bu Beyt'in (ev)
yeryzndeki izdm olarak dnlr.
6. Kelam: Sz. Pes: mdi. Enel Hak: Ben Hak'km. Mansur: Hallac Mansur.
7. Muhal: Olmayacak, imkansz. Menfur: Nefret edilen.

DRS KELMESNDEK KUDDUS HKMET

Yceliin *ulvv+ iki nisbeti vardr: mekan ycelii *ulvv-i mekan] ve mekanda
olmaklk ycelii *ulvv-i mekanet+... Mekan yceliine, Onu yce mekana ykselttik
*Meryem Suresi, 19/57+ szyle iaret edilmitir ve mekanlarn en ycesi, zerinde felekler
aleminin bir deirmen gibi devr-i daim ettii mekandr, yani Gne Feleidir ve drisin
ruhani makam ite buradadr.
Gne Feleinin altnda ve zerinde yedi felek vardr ve kendisi onbeinci felektir.
zerindekiler unlardr: Ahmer Felei yani Merih (gezegeninin bulunduu felek), Mteri
(Jpiter) Felei, Zhal (Satrn) Felei, Menazil Felei (Yldzsz Felek, yani Felek-i Atlas),
Burlar Felei, Krsi Felei ve Ar Felei... Ve altndaki felekler ise unlardr: Zhre (Vens)
Felei, Utarid (Merkr) Felei, Kamer (Ay) Felei, Esir Kresi, Hava Kresi, Su Kresi ve
Toprak Kresi... Ve Gne Felei, feleklerin kutbu olmas itibaryla en yce mekandr.
Mekanda olmaklk yceliine *ulvv-i mekanet] gelince; bu, bizim iin, yani
Muhammedi olanlar iindir. Allahu Teala yle buyurdu: Sizler yce olanlarsnz ve Allah (bu
ycelikte) sizinle birliktedir.. *Muhammed Suresi, 47/35+ nk O, mekandan akn olsa da,
mekanda-olmaklktan *mekanet+ deildir. Byle olmasndan dolay, aramzdaki amel -edici
nefsler korkunca, Hak Teala, birliktelii u szlerle srdrd: ..Ve O hibir amelinizi boa
karmaz *Muhammed Suresi, 47/35+. Amel mekan, ilim ise mekanda olmakl *mekanet+
talep eder. Ve Allah, bizim iin bu iki ycelii; yani, amelden dolay mekan yceliiyle,
ilimden dolay mekanda-olmaklk yceliini, ayrmszlatrd *cem+. Ve bundan sonra bu
birliktelikten herhangi bir biimde ortaklaalk (irk) anlalmasn diye Kendini
ortaklaalktan tenzih ederek, Yce Rabbinin adn tesbih et *Ala Suresi, 87/1+ buyurdu.
nsann, yani nsan- Kamilin varlklarn en ycesi olmas alas eylerdendir. Ama
ona yceliin nisbet olunmas, ancak tabi olduu mekan ve mekanda olmaklk dolaysyladr.
Yani o, zatndan dolay bir ycelie sahip deildir. Onun ycelii, ierisinde bulunduu
mekann veya mekanda-olmakln yceliinden dolaydr. Dolaysyla ycelik, mekan ve
mekanda-olmaklk iin szkonusudur.
Mekan ycelii unun gibidir: Rahman Ara oturdu *Taha Suresi, 20/5+ ve bu
(Ar), mekanlarn en ycesidir. Mekanda olmaklk ycelii de udur: Onun vechi dnda
herey helak olucudur *Kasas Suresi, 28/88+, Her ey Ona dncdr *Hud Suresi,
11/123] ve Allahn yansra bir ilah var mdr? *Neml Suresi, 27/63+. Ve Allah (dris
hakknda), Onu yce bir mekana ykselttik dediinde, yce kelimesini, mekan niteleyen

vc bir vasf olarak dile getirdi. Ve Rabbin meleklere, yeryznde bir Halife yaratacam
dediinde.. *Bakara Suresi, 19/57+ ite bu da mekanda-olmaklk yceliidir.
Ve melekler hakknda (blise hitaben) syledii, ki Elimle yarattma secde
etmekten seni alkoyan nedir? Gururlandn m, yoksa yce olanlardan msn? *Sad Suresi,
38/75+ szleriyle de, ycelii meleklere zg kld. Eer bu ycelik yaktrmas kendilerine
melek olmalarndan dolay yaplm olsayd, btn melekler bu ycelie dahil olurdu. Ama,
bu ycelik yaktrmasnn btn melekleri iine alacak ekilde genelletirilmemi
olmasndan anlyoruz ki, burada sz edilen ycelik, Allah indinde mekanda olmaklk
yceliidir. Ve, insanlar arasndaki Halifeler iin de durum byledir. Halife olmakla elde
ettikleri ycelik, zatlarndan dolay bir ycelik olsayd, dier btn insanlarnda ayn ekilde
yce olmas gerekirdi. Ama bu ycelik genel olmad iin, anlyoruz ki bu, mekanda olmaklk
yceliidir.
Yce *Ali+ smi, Onun Gzel simlerindendir. Onunla birlikte Ondan bakas
olmadndan, neye itibarla Ycedir? Demek ki, O gerekte Kendi Zat itibaryla Ycedir. Ya
da hangi eyden Ycedir? Ancak O var olduundan, Onun bu ycelii Kendiliindedir. Ve O,
varlk itibaryla, btn varlklarn ayn olduundan, sonradan olma diye adlandrlan eyler,
kendi zat itibaryla Ycedir. Dolaysyla Hak, Kendinden bakas olmadndan, izafi ycelik
olmakszn Ycedir. Ve bu aynlara gelince, onlar iin yokluk *adem+ szkonusudur ve onlar
yoklukta yerleiktirler *sabit+ ve varln kokusunu koklamamlardr. Varlklardaki ok
saydaki suretleriyle birlikte, bu aynlar hep kendi hallerinde kalrlar. te yandan,
ayrmlamamlkta *cemiyet+ ayrmsz *cem+ olan hereyin ayn Birdir ve okluun *kesret+
varl simlerdedir. Ve simler nisbetlerden ibarettir. Ve nisbetler, var olmayan eylerdir
[umur-u ademiyye+; ve ayndan, yani Zattan bakas yoktur. Ve O, izafet yoluyla deil, kendi
Nefsiyle Ycedir. Bundan dolay, alemde izafi ycelik yoktur; ne var ki, varln vecihleri
arasnda stnlk farkll vardr. zafi ycelik ancak kendi oul vecihleriyle Bir-olan-aynda
[ayn- vahid+ vardr. Bu nedenle, bu konuda hakikat itibaryla Odur ve meydana geli
itibaryla O-deildir, meydana geli itibaryla sensin ve hakikat itibaryla sen-deilsin
denmitir.
El-Harraz ve o Hakkn yzlerinden bir yz ve kendi nefsinden konuan, diller
arasnda bir dildir ancak Onun zerine kendileriyle hkmedilen ztlarn (yani, zt simlerin)
birlenmesiyle Allahn bilinebileceini sylemitir. O Evveldir ve Ahirdir ve Zahirdir ve
Batndr. O, zahir olann ta kendisidir ve batn olann ta kendisidir. Ve zuhurunu, Kendinden
baka grebilecek olan olmad gibi, Kendisinden gizlenebilecek *batn+ olan da yoktur. O
Kendisiyle zahirdir ve Kendisinden gizlenmitir. Ve O, Ebu Said el-Harraz ve benzeri
dierlerinin sonradan olma isimleridir.

Zahir Ben dediinde, Batn Hayr der ve Batn Ben dediinde Zahir Hayr der.
Bu, her zt olan iin byledir (yani, ztlarn herbiri kendi zatnn gereini olumlar ve kendisine
aykr gelen zttn gereini olumsuzlar). Ama (bunlarn her ikisini) syleyen birdir ve (bunlarn
her ikisini) iiten de syleyenin ta kendisidir. (Bu duruma bir rnek vermek gerekirse:) Nebi,
sallallahu aleyhi ve sellem, yle demitir: Allah, sz ve eylemle ortaya kmadka,
mmetimden olanlarn ilerinden geenleri (nefslerinde olup bitenleri) balad. Ve nefs,
kendi iinden geirdiklerini kendisi oluturur; iinden geenleri iittii gibi, bunlarn ne
sebeble olutuunu da bilir. Hkmler birbirinden farkl olsa da, ayn birdir; ve durumun
byle olduunun bilinmemesi szkonusu deildir, nk Hakkn sureti olan insan, kendi
nefsinden durumun byle olduunu (yani, syleyen ve iitenin bir olduunu) bilir.
Bylece, (bir-olan-aynn taayyn yoluyla oklamas ve merte belerle farkllamasyla)
eyler birbirinden farkl oldu. Ve saylar, bilinen basamaklar (10, 100, ...) dorultusunda
birden *vahid+ tredi. Bylece nasl ki bir saylar varettiyse, saylar da bire alm
kazandrd. te yandan, saynn *aded+ hkm de ancak saylan *madd+ ile olutu. Ve sayya
gelen eylerin kimisi yok *madum+ ve kimisi de vardr. Bir ey, his itibaryla var olmad
halde, akl itibaryla var olabilir. mdi bir eyin ya say ya da saylan olmas kanlmazdr.
Byle olunca birin zerine ina olunarak bir ortaya k kanlmaz olur. (u halde) bir
(says) kendi kendisini ortaya karr. Ve saylarn herbiri rnein dokuz, on gibi saylar
ve bunlarn aasnda olanlar ve bunlarn zerinde sonsuz bye kadar gidenler tek
balarna birer gereklik *hakikat- vahid+ iseler de, hibiri btnl kendinde toplamaz. Ve
hibiri birlerin toplam adyla anlmaktan kurtulamaz. nk (birlerin toplamndan oluan)
iki tek bana bir gerekliktir; (ve yine birlerin toplamndan oluan) de tek bana bir
gerekliktir ve sonraki saylar iin de durum byledir. Ve bu saylarn hepsi, (birlerin
toplamndan olumalar bakmndan) bir ise de, hibir saynn birin kendisini barndrmas,
dierininkiyle ayn deildir. Byle olunca toplam *cem+, (saylarn ve say basamaklarnn)
hepsini tutar. u halde, toplam, saylarda saylarn kendileriyle sz sahibidir. Ve onlara,
onlarn kendileriyle hkmeder. Ve bu ekilde, yirmi basamak zahir oldu (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,
9, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 1000). Dolaysyla bu basamaklar (birlerin
toplamlarndan olumalar bakmndan) bileimseldir. Byle olunca, senin indinde zatndan
dolay menfi olan eyin (yani, vahidin say olmamaklnn) ta kendisini msbet klmaktan
(yani, saylarn say olmayan birlerin toplamndan olutuunu dorulamaktan) kendini
kurtaramazsn.
Ve her kim, saylar hakknda vardmz sonucu, yani birin say olmaklnn
deillenmesinin, birin say olmaklnn kesinlenmesiyle ayn olduunu anlasa; gerekte bilir
ki, akn *mnezzeh+ olan Hak, halkta benze *mebbeh+ olandr ve halk, Halikten ayrk
olsa da, bu byledir. mdi i odur ki, Halik mahluktur. Ve yine i odur ki, mahluk Haliktir. Her

ikisi de bir-olan-ayndandr. Belki de, tersine (hakikat itibaryla) bir ayndr ve (taayyn ve
zuhur itibaryla) oul aynlardr. Neyi gryor olduuna bak!
(smail, babasna dedi ki:) Ey babacm, sana emredileni yap! *Saffat Suresi,
37/102+. Oul babasnn ta kendisidir. Ve brahim, (ryasnda) nefsinden bakasn boazlyor
olduunu grmedi. Ve O, brahime fidye olarak byk kurban verdi; ve (ryada) insan
suretinde grnm olan bu kurban, (his aleminde) ko suretinde grnd. Oul suretinde
grnmt; hayr, belki de oul hkmnde grnmt ve oul, babasnn ayns olan
kiidir. Ve O, ondan eini halk etti *Nisa Suresi, 4/1+. Bu demektir ki, Ademin nikah, kendi
nefsinden bakasyla olmu deildir; ei ve olu kendi nefsindendir. Ve varlk, saysal
oklukta birdir.
Tabiat kimdir ve ondan zahir olan (meydana gelen, grnen) kimdir? (Muhyiddin-i
Arabi burada akllya iaret ederek tabiat kimdir diye sormu, tabiat nedir? diye
sormamtr). Tabiatn, kendisinden meydana gelen eyle eksildiini; ve meydana gelen eyin
yokluuyla da arttn grmedik. Tabiattan meydana gelen, tabiatn kendisinden bakas
deildir.
Suretlerin birbirinden farkl olmasndan dolay, u, souk ve kurudur; u dieri de
scak ve kurudur diye hkm verilse de, meydana gelen ey tabiatn ayn deildir.
Dolaysyla, tabiat alemi, bir aynadaki suretlerdir. Ya da, tersine, birbirinden farkl
aynalardaki bir surettir. u halde, bak alarnn farkl olmasndan dolay, ancak hayret
vardr.
Ve bizim sylediklerimizi anlayan kimse, hayrete dmez. Ve bylesi bir kimse ilimde
ilerlemi biri olsa bile, bu ilim ancak mahallin hkmndedir. Ve mahal, deimez aynn *ayn-
sabite+ ta kendisidir. Ve Hak, deimez aynla tecelli mahallerinde eitlenir. Byle olunca da,
Kendisi zerine hkmler eitlenir. Ve O, her hkm kabul eder. Ve Kendisi zerine, ancak
tecelli ettii ayn hkmeder. Byle olunca da, (aynn hkmetmeklii dnda Hak zerine
hkmeden) bakaca hibir ey yoktur.
Hak, bu ynyle halktr, dn yleyse
Halk deildir dier ynyle de; an, zikret yleyse...
Kim ki anlad dediklerimi, zayflamaz basireti (kalp gz)
Ve ancak basireti olan anlar bu sylediklerimi...
ster ayrmlar kaldr, ister ayrmlar koy Birdir ayn.
Ve baki deildir, kalmaz bir ey okluktan...

Kendiliinde yce olan varlk, kendisinde btn varlk ve yokluk nispetlerini iine alan
kemalin sahibi olandr. Ve bu kemal, Onun bu vasflardan hibirini yitirmemesi ve Onun bu
vasflardan bakas olmamas sayesindedir. Ve bu vasflarn ilmi, akli ve eri olarak vlesi
veya yerilesi vasflar olmas bir ey deitirmez. Ve bylesi bir kemal, ancak Allah smiyle
adlandrlana zgdr.
Ama Allah ismiyle adlandrlandan bakas olanlar, ya Onun iin (duyumsal varlkta)
birer tecelli mahallidirler, ya da Onda (yani, Hakkn varlk aynasnda, ilahi ilimde) birer
surettirler. Eer Onun tecelli mahalleri ise, byle olduundan dolay kanlmaz olarak bir
tecelli mahalliyle dieri arasnda (lahi simleri kapsayclk ynnden) stnlk farkll
ortaya kar. Ve eer bu (Allahtan baka olan), Onda (yani, Hakkn varlk aynasnda, akl
mertebesinde zahir olan) bir suret (yani, lahi limde ortaya kan ayan- sabiteden biri)
olursa, bylesi bir suret iin zati kemal szkonusudur; nk bu suret, kendisinde zahir olan
eyin ta kendisidir. Ve, Allah olarak adlandrlan iin szkonusu olan, bu suret iin de
szkonusudur. Ve bu suretin O olduu sylenemeyecei gibi, Ondan baka olduu da
sylenemez.
Gerekte, Ebu Kasm ibn Kasiyy, Haln-Naleyn adl kitabnda, buna, herbir lahi
smin, btn lahi simlerle isimlendiini ve onlarla vasflandn syleyerek iaret etti.
Bunun aklamas udur ki, herbir sim Zata ve kendisi iin szkonusu edilen ve kendisi
tarafndan talep edilen manaya delalet eder. Ve bu sim, Zata delalet etmesinden dolay,
lahi simlerin hepsini kendinde toplar. Ve tekilletirdii *infrad+ anlama delalet etmesiyle
de, Rab ve Halik ve Musavvir ve benzeri dierleri gibi, dierlerinden ayrlr. Ve sim, Zattan
dolay, adlandrlann ta kendisidir. Ve sim, kendisi iin szkonusu edilen kendine zg
anlamndan dolay, adlandrlandan bakadr.
Eer szn etmi olduklarmzdan (Zati) yceliin ne olduunu anladysan; bunun,
mekan veya mekanda-olmaklk ycelii olmadn da anlam olmalsn. nk, mekandaolmaklk ycelii sultan ve hakimler ve vezirler ve kadlar ve bu mevki iin yeterlilii
bulunsun bulunmasn amir olan herbir mevki sahibine zgdr. Ama sfat yoluyla ycelik
byle deildir. nk bir kimse, insanlarn en alimi olsa da, bu kimseye; insanlarn en cahili
de olsa, hkmetme mevkiinde bulunan bir kimse tarafndan hkmedilebilir. Byle olunca,
amirin ycelii, mekanda-olmaklktan dolay yceliktir. Onun ycelii, kendisine tabi
olanlara hkmetmesi bakmndandr ve byle olunca da o, kendinden bir ycelie sahip
deildir. Dolaysyla, bulunduu mevkiden alndnda, yksekte bulunmakl ortadan kalkar.
Ama, alim iin durum byle deildir.

MUHYDDN ARAB, Fsusl Hikemden

ZKRN HAKKATTEKi TEFSR

Gavsl Azam Abdlkadir Geylani (Allah Srrn Kutsasn), Allah zikrine dair aadaki
ayeti, u ekilde tefsir etmilerdir:
Beni hatrlaynz ki, ben de sizi hatrlayaym (fezkuruniy ezkrkm:
Bakara, 2:152).
Risaletl Gavsiyye'nin yce yazar Abdlkadir Geylani Hz.'nin bu ayeti kerimeyi yalnz
eriat mertebesinde tefsir buyurmu olmas, elbette bir hikmete dayanr.
Bu hikmet udur ki. Yce Gavs daha ziyade hitab ettii zatn mertebesinde Kur'an
Kerim ayetlerini tefsir buyurmay tercih etmilerdir. Bylelikle iki cihan serveri Resul Kibriya
Sallallahu Aleyhi Vesellem'in, u iyi bilinen hadisi erhine uymulardr: "insanlara, akllar
miktarnca hitab ediniz" (Keliminnas ala kadrin ukulihim).
Zikrullah, Cenab Hakka vuslat (kavumak) iin en ksa yoldur. Nitekim: "Fezkuruni
ezkrkm" ayeti kerimesiyle ilgili olarak, Resul Kibriya Sallallahu Aleyhi Vesellem'in kudret
diliyle buyurduklar kudsi hadisi erifleri yledir:
"Ey kullarm: Beni ihlasla ve halis bir dille zikredin ki; ben de kudret dilimle sizi
zikrederek, sizde tecelli etmi olaym."
Bir manada, hadisi erifte u lednni esrar da dile getirilmektedir:
"Ben, Aziman (an byk olan) Allah, kulumun bana olan zann katndaym. Yani
bana her ne ki zannederse, onu halkederim. Kulumla, beni zikrettii vakit beraberim. Eer bir
kulum beni gizli zikr ederse, ben de onu gizli zikr ederim. Eer beni aleni zikr ederse, ben de
onu insanlardan hayrl olan Melaikei Mukarrebin (Yakiyn melekleri) iinde zikr ederim. Eer
kulum bana bir kar yaklarsa, ben ona bir arn yaklarm. Eer bir kulum bana yryerek
gelirse, ben ona koarak varrm. (Yani bana zikirle yaklamak isteyenlerden daha fazla,
aradan perde imkann kaldrarak onlara yaklar ve nurlarm+ arz ederek tecelli ederim.)"
Zikrin vakitle bal olmamas ve her an ve zaman eda edilmesini emir buyuran u
ayeti celile, bu hakikati en ak ekilde ifade buyurmaktadr:
"Fezkurullaha kyamen ve kuuda" (Onlar ki, ayakta da, otururken de Allah' zikr
ederler.)
Yine: "Ya eyyhellezine amenu ezkurullaha zikren kesira" (Ey iman edenler! Allah'
ok zikr ediniz) ayeti kerimesi de bu ledn srrna iaret etmektedir. Bu konudaki gzel
szlerden, imam Mcahid Hazretleri'nin u kelamlarn alabiliriz:

"Zikri kesirden (ok zikirden) murat, Hak Celle Celalhu'yu hi unutmamaktr."

Nitekim, Cenab Resulullah Efendimiz bu konuda yle buyurmulardr:
"Zikrullah o kadar ok syleyiniz ki, sizi grenler mecnun sansnlar."
u halde iman ehline gereken, btn ahval ve zamannda Allah' ok zikr ederek,
gaflet irkefinden feyiz deryasna dalmak ve zikr ile kendini temizlemektir. Ancak u nokta,
hi unutulmamaldr: Zikir iki trldr.
1. Zahir alimlerinin ve avam nas (halk) ile beraber seyru slk erbab olmayanlarn,
bildiimiz zikridir.
2. Bir de evliyaullahn son mertebelerinde bulunan hassn (sekinlerin) zikri vardr ki,
burada zikren masivadan (dnya sevgisi, Allah'tan gayrs) tamamen ayrldndan, artk onun
zikri lisanla olmaz. Nitekim Kur'am Kerim'de mealen: "Masivallah unuttuunuz zaman, zikr
edin ki, hakiki zikr ile mtehakkik olasnz," ayeti celilesinin manas budur. Bunun sebebi
udur ki, o makamda o ytice velinin dili kesilmitir. Yani zikri, kalp diliyledir. Kendisi Hak'kn
vcudunda kendisinden gemi olduundan, kalbi Hak Celle Celalhu'nun tecelli yeri
olmutur. Bu sebeptendir ki, yce velilerden mam Vasti (Allah Srrn Kutsasn) yle
buyurmutur:
"Zikri Yezdan ehli, zikri Huda'y unutanlardan fazla gafil ve salam biliten yoksundur."
Yukardaki cmle, hem anlam, hem de slub bakmndan derinliine ve zevkine
inilmesi g olmakla beraber, biraz aklama yapmakta fayda grmekteyiz.
Manas udur:
yle bir mertebeye gelinir ki, orada dil ile Cenab Hakk zikr edenler, O'nu hi zikr
etmeyenlerden daha gafil duruma derler. Bunun ancak Nefsi Safiye erbabnn zikri
olduunu sylemee bilmem lzum var mdr?
Zikrin dahi masiva saylabilmesi iin, o velinin bila nefs (nefissiz) olmas arttr. Yani
Ferdaniyet'e gark olmutur. Tek olan Cenab Hakkn varlnda erimi, bitmitir. Bu durumu
hi bir iir, aadaki beyit kadar gzel dile getiremez:
Tevhid ehli eylemez illa ki irk ehli syler
Vahdeti Hakk duyann dili lal (sessiz)dir, akl mat
Burada asla bir hulul ve ittihadn sz konuu olmadn sylemee gerek var mdr?
Ehlullah indinde hulul ve ittihad, reddedilmitir. Yani Hak Celle Celaluhu ile birleme bahse
konu deildir. u sebeple ki, birleme, ya ni ittihadn olabilmesi iin, iki varlk mevcut
olabilmelidir. Halbuki hakiki varlk olarak Allah Zlcelal'in varlndan baka bir ey yoktur ki,
birleme bahse konu olabilsin.
Gavsl Azam Abdlkadir Geylani Hz.'nin baz szleri, eriat mertebesinde
sylenilmitir.

ncelikle una iaret edelim ki, Gavsl Azam Abdlkadir Geylani, (Allah Srrn
Kutsasn) evliyaullahn byklerindendir. Onun kendisine ve yce kelamlarna mesnet
yapaca ayeti kerimeler ve hadisi erifler, hakikat mertebesine dayanak olan temellerdir.
Yazmzn banda da sylediimiz gibi, bunlar aklamamas, muhatabn seviyesine uymak
arzusundandr.
Bu ayeti kerimelerin bazlarna iaret edelim:
1. "Felen taktlhm velakinallahe katelehm ve maremeyte izremeyfe velakin allahe
rema" (Onlar siz katletmediniz, ancak Allah katletti ve att n vakit de sen atmadn, Allah
att: Enfal, 8:17).
Resul Kibriya (Allahn Rahmeti zerine Olsun), Bedir Muharebesinde kafir lerin
zerine bir avu toprak atm, bu hadiseyle ilgili olarak Cenab Hak Celle Celaluhu, bu ayeti
kerimeyi inzal etmitir (indirmitir).
2. "nnelleziyne yubaiyuneke innema yubayiunallahe yedullahe fevka eydihim"
(Habibim, sana biat edenler, Allah'a biat ederler. Allah'n eli onlarn elleri zerindedir: Fetih,
48:10).
Bu ayeti kerime, Gavsl Azam'n Risaletl Gavsiyye'sinde sk sk dayandklar ayeti
kerimelerdendir.
imdi yukandaki ayetin ini sebebini aklayalm: Bu ayeti kerime, Hudeybiye'de bir
aa altnda Resul Kibriya Sallallahu Aleyhi Vesellem'e biat eden 1400 ashab hakknda varit
olmutur.
Mutasavvfini Kiram ve ehlullahn en byklerinden olan Gavsl Azam, bu ayeti
kerimeyi yle tefsir buyurmulardr:
"Cenab Hak Celle Celaluhu, Resul Kibriya'nn elini kendisine nispet ediyor. Zira
Peygamber Efendimiz, kendi nefsinde fani ve Rabbiyle bakidir. Cenab Allah'n vekili ve smi
Azam'n mazhardr."
Bu tarzda bir beyanla lednni hakikati aklayan Gavsl Azam'n, bu esrar ifadan
vazgeerek eriat mertebesinde tefsirle yetineceini dnmek, hayal bile edilemez.
3. nc ayeti kerime, ki btn ehlullah, bu ayeti kerimeden de tasavuf esrarn
karmaktadr:
"Klli eyin halku illa vecheh" (Her ey fena bulur, yalnz O'nun yz bakidir: Kasas,
28:88).
4. "Velillahil marikl vel marp feeyne matvellu fesemme vechullah, innallahe
vasiun aliym" (O, doularn ve batlarn Allah'dr. Her ne tarafa dnseniz, Allah'n yz
oradadr. Allah Vasi'dir, Alim'dir. Bakara, 2:115).

Zahir bilginleri bu ayet iin, kblenin bulunmad vakitlerde insanlarn herhangi bir
tarafa ynelerek namaz klabileceklerini sylerlerse de, bata Abdlkadir Geylani Hz. olmak
zere mutasavvfini kirama gre bundan murat, ilahi Zat'tr. insan her yerde, mekandan
mnezzeh olan Allah Teala'ya tevecch edebilir. nk geici glge (akl zail) olan herey
helak edilecek, ancak Allah Zlcelal baki kalacaktr.
5. "Venahnu akreb ileyhi min hablil verid" (O, yani Hda, size ah damarnzdan
yakndr. Kaf, 50:16).
6. "Ve hve maakm eynema kntm" (Siz nerede olsanz, O sizin yannzdadr.
Hadid, 57:4).
Yukardaki ayeti kerimelerle sanrz ki, Gavsl Azam'n btn eserlerinde kendisine
mesnet yapt ayeti kerimeleri zetlemi oluyoruz. Mevlana Celaleddini Rumi'nin dedii
gibi, "Benim srrm, feryadmdan aikardr. Yeter ki onu ietecek kulak, grecek gz olsun.
imdi tekrar Bakara Suresinin 152. ayetine dnerek, bu bahsi bitirmek isteriz. Bu
konuda cidden ok arif bir veli, zikrin fayda ve feyizlerinden bah sederken u emsalsiz iiri
irad eylemitir:
Bulmuyorsan da ey dil huzur
Zikri Mevla'dan sakn olma dur

Dil: Gnl.
Dur: Uzak.

Zikri Hak'tan gafil olmak bir zaman

Zikri Hak'ta gaflet etmekten yaman
n Huda gafletle zikrinden sana
ntibah zre eder zikrin ata

ntibah: Uyanklk. Ata: Hediye.

Zikri Mevla'da huzuru kalb ile

Masval mezkur kalbden siler Masival mezkur; Zikredilenin gayrisi.
bu ihsan ilahi i bu hal
Olmad Allah iin asla muhal

Muhal: Olmayacak ey.

GAVSYYE (KUTSAL BAI)

Bismillahirrahmanirrahim.
Allah bana buyurdu ki:
Ey Gavs, (Kutup, dalg, yardmc)
Biz mekann mekanyz. Bize mekan (uzay) yoktur. (Bir yerde hibir yerde, hibir
yerde her yerde.) Ve biz insann srryz, insan da bizim srrmzdr. nsan yoktur, biz varz ve
biz, insann gayr deiliz.
nsanda belirdiimiz gibi, hi bir eyde belirmedik. nsan bizim bineimizdir. Dier
yaratklar ve tm evren de insann bineidir.
Biz ne gzel isteyeniz, insan ne gzel istenendir. (Allah dilediini kendine seer.
(Cura, 42:13)) nsan ne gzel binicidir, btn kainat ona ne gzel binektir,
nsan bizim srrmzdr, biz de insann srryz. Eer insan ldkten sonra (lmeden
nce lnz. (Kutsal Hadis.)) durumunun ne olacan bilseydi, dnyada asla dnya yaamn
istemez, her an, "Ya Rabbi, beni ldr, beni ldr" diye yakarrd.
Mlk, bir ve belirileri sona erdirici olann, yani Rabbindir. Eer insan bizim indimizde
olan mertebesini bilseydi, her nefeste "bugn mlk yalnz benimdir" szn sylerdi.
"Yaratklarn hepsi, yaradl zelliklerine gre eylem (amel) ve davranlarda
bulunurlar. (sra, 17:84.) Yaradl zellikleri (ftrat), ortaya kacak belirilerin (tecellilerin)
tohumudur. Bu tohum yaradlndan itibaren, kendine en uygun belirilerle beslenir, byr,
yeerir, ta ki yaradlndaki amaca uygun hizmeti gercekletirene dek. "Kuku yok ki biz, her
eyi kaderle yarattk. (Kamer, 54:49.)
nsann cismi, nefsi, kalbi, ruhu, kula, gz, dili, aya, eli ve buna benzer nes i varsa
hepsini kendi nefsimiz iin kendi nefsimize, yani kendi zatmz (zmuz) ile kendi zatmza biz
belirgin kldk (izhar ettik). nsann yemesi, imesi, bir i ilemesi, bir eye ynelmesi ve bir
eyden uzaklamas gibi btn durumlarnda biz gizliyiz, onu eyleme iten ve yattran biziz.
nsanda ne belirirse bizim nefsimizdir, bizden ayr ve gayr deildir. Ve biz de onun gayr
deiliz.
nsan kendi beliriimizin nda (nurundan) yarattk. Melekleri de insann ndan
yarattk.
Uzaklk sahibi nasl uzaklktan yaknrsa, yaknlk sahibi de bize yaknlktan ikayet
eder. Sradan insanlar yarattk, cemalimizin (gzelliimizin) na dayanamadlar. Bizimle
aralarna

karanlk

perdesini

koyduk.

Sekin

insanlar

dayanamadlar. Onlarla da aramza ktan bir perde koyduk.

da

yarattk,

yaknlmza

Deerli veya deersiz ayrm, deyileri yaratlanlar arasnda ve onlara gredir.

Yaradann indindeyse sadece yarattklar vardr, insanlar nefislerine ho gelen eyler iin iyi,
gzel; gelmeyen eyler iin de kt veya irkin deyimlerini kullanrlar. Gerei bilen kii
iinse yaradlmlar arasnda kesinlikle ayrm yoktur; her yaratlan deerlidir.
yilik ve ktlk, yaradlann indindedir. Yaradann indinde ise hepsi birdir. nsan,
indini; yani bana gre, bence, bana kalrsa gibi balklar altnda kiisel gr ve dnlerini
terkedip, aslna ynelii ve kendini Rab indinde eritii lsnde ilerler.
Bu nedenlerden trdr ki, gerekleri alglamada (idrakte) olgunluk dzeyine
erimi kii, yaratklarda kusur ya da hata grmez.
Herkes dnebildii, kavrayp alglayabildii lde eylemlerde bulunur ve
sonucunda da, hak ettii ile karlar.
Her durum ve koulda, mutlaka, verenden olmaa al. Eer yaratklarmza rahmet
edip acrsan ve onlarn hatalarn affedip balarsan, ne mutlu sana.
Scak bir gnde susuz bir kimse gelip senden su istese ve sende de souk su olup,
kendini feda etmek pahasna o suyu ona vermezden, cimrilerin en cimrisinden olursun.
(Kskanlarla cimriler cennete giremez. (Hadis.))
Byle olunca biz, rahmetimizi kullarmzdan nasl esirgeriz? Oysa biz, kendi nefsimize
tanklk ettik: "Erhamerrahimin " (acyanlarn en acyan, balayanlarn en balaycs)
nitelii ile nitelenmi olduumuzu, kendi nefsimize tescil ve kaydettik.
Bize "Rabbel Kerim", ya da "Ya Rabber Rahim" diye hitab et. nk biz, her kerimden
(soylu, cmert) daha kerimiz ve her rahimden (merhametli, acyan) daha rahimiz. Bizden
kerim ve bizden rahim hi kimse yoktur; kerem ve rahmet yalnz bizimdir.
Taat (ibadet ve hayrl i) sahipleri nimetimizi anarlar, gnah sahipleri de rahmetimizi
anarlar. Taat sahipleri bereketimize alalp zikirde bulunurlar, gnah sahipleri de acmamza
alalp zikirde bulunurlar. Cennetlik kiiler cennetle, cehennemlik kiiler de cehennemle ve
bizimle meguldrler. Ancak, biz cennette belirdikten sonra cennetliklere dostluk ve nimet
yoktur, biz cehennemde belirdikten sonra da cehennem halkna yanma, korku ve yal nzlk
yoktur. Bizim belirdiimiz yerde ne cennet kalr, ne cehennem; ne esma yani isimlerimiz, ne
sfatlar, yani niteliklerimiz kalr.
Bizi aracsz olarak, dorudan doruya grmek istersen, ne cennete ve cennette olan
eylere bak, ne de cehenneme ve oradaki eylere. Yalnz bizimle megul ol. nk bir kimse
bizden bakasyla megul olursa, kyamet gnnde arkada ate olur.
Bizim cennetlik baz kullarmz vardr ki, cehennem halknn cehennemden bize
sndklar gibi, cennet nimetlerinden geip bize snrlar.
Cennet cennet dedikleri
Birka kkle birka huri

steyene ver sen onu

Bana seni gerek, seni. (Yunus Emre)
Gnahkarlar gnahlar ile, taat sahipleri de taatleri ile perdelidir. Fakat bunlarn
tesinde bizim dier bir topluluumuz vardr ki, onlar ne gnaha kastederler, ne de taate
gvenirler. nk biz isyanc kulumuza, o gnahlardan getikten sonra yaknz, bize bal
kulumuza da, o taallerden getikten sonra yaknz. Ve nk hi bir kimse gnahlarla bizden
uzak olmad gibi, hi bir kimse de vaadlerle (alakalarla) bize yakn deildir.
Bizim nebi (peygamber) ve resullerden (habercilerden) baka bir takm kullarmz
vardr ki, onlarn durumundan ne dnya halk, ne ahiret halk, ne cennet ehli, ne cehennem
ehlinden bir kimse ve ne de bir melek haberli deildir. Onlar cennet, cehennem, sevap,
gnah, huriler, kkler, glman, ve kleler iin de yaratmadk. Her ne kadar tanyp bilmese
de, onlarn dnyada varlna inananlara ne mutlu.
Bizim nazar ve iltifat ettiimiz gnle asla yalnzlk gelmez ve atete yanp ac ekmez.
Bize ak ol, bizim iin ak ol; o ak biziz. (Ben bir gizli hazine idim, bilinmek istedim.
Kendimden kendime muhabbet ederek, sevgiyle evreni yarattm. (Kutsal Hadis.)) Kalbini ve
btn durumlarn bizden bakasndan uzak kl.
Akn dn bulup bildiin zaman, aktan fani (yok) olmalsn; nk ak, ak (seven)
ve mauk (sevgili) arasnda bir perdedir. Ak, aktan fena bulduu (yok olduu) zaman
sevgiliye kavuur. Gayrndan da fani olmalsn. nk akn gayr da seven ve sevilen arasnda
bir perdedir.
Birlik (vahdet), dille ve szcklerle anlatlamayan bir durumdur. Bizi gren kiinin
soruya gereksinmesi kalmaz. Bizi grmeyen kii iin de sorularn yarar yoktur. nk o,
szde kalm, szle perdelenmitir. Bizi bilmek, grmektir. Bir kimse bizi bildikten sonra
grmeyi isterse, gerekle grmemi demektir; perdelidir. Grmeyi bilmekten farkl sanan
kimse, Rabbi grmekten gururdadr.
Buna karlk, bize kavumak isteyen kimse bizim yolumuzda cehdetmeli, yani aba
gstermeli, savamaldr. "Bizim urumuzda mcahede edeni, yollarmzda ilerletip geree
erdiririz. (Ankebut, 28:69.)

"Kendini artan kii mutlaka umduuna ermi, kurtulua ve

mutlulua kavumutur." (ems 91:9.)

Sava ve aba (mcahede), gzlem ve alg (mahede) denizlerinden bir denizdir.
Balklar da vakflar, yani esrar sahipleridir. Alg denizine girmek isteyen kimseye aba
gereklidir. nk sava ve aba, mahedenin tohumudur. Yani ekip de aba sahibi olan, alg
ve gzlemimize ular.

Bir kimse bizim iin aba sarfederse, ona gzlemimiz vardr; istese de, istemese de.
Mcahededen yoksun olan iin, mahedeye yol yoktur. Bizi isteyenlere aba (cehd)
gereklidir.
Kalbi cehde eilimli olan kula ne mutlu, kalbi ehvetlere eilimli olan kulun da, vay
haline.
Cehdin, yani abann amac, fakirlik ve yoksulluktur. Fakirlik ve yoksulluu insann
binei kldk. O fakirlik ve yoksullua binen kimse, eri yol, ssz dere ve ller yryp
yorulmadan amacna ular.
Bizim yanmzda fakir, hi bir eyi olmayan deil, her eyde buyruu olan dr. Bir eyi
dileyip olmasn istedii zaman, hemen olur. Fakir, elinde paras, mal ve mlk olmayan
deil, dedii olandr.
Hazreti Muhammed (Allahn Selam zerine Olsun.) buyurmutur ki: "Fa kirlik
vncmdr, iftiharmdr. Ben onunla dier nebi ve resullere kar vnrm."
Bize kavumak isteyenler fakr, yani boluu, yokluu ve hilii arzulasnlar; tm
isteklerinden gesinler. Hatta bu yolda, istememeyi iitmek bile bir istektir. Ve bu bile
istenemez. Bylece fakrn fakrna, ondan sonra da fakrn fakrndan fakra ersinler. Bu ekilde
fakr tamam olunca artk onlar yok, ancak biz varz. O zaman, "sen bundan gaflette (habersiz)
idin. te senden perdeni kaldrdk" (Kaf, 50:22.) denir. nk, fakirlik (hilik, belirmemilik)
tamam olunca, o, Allah'tr. Bizim yememiz fakirlerin yemesidir, iti imiz de fakirlerin
imesidir.
Fakirlik ateiyle yanan ve iddetli yoksulluktan kvranan krk kalpli birisini
grdnde, hemen ona yaknla. nk bizimle onun arasnda hi bir perde yoktur. Sana
balananlara syle, fakirlerin duasn ganimet bilsinler; nk onlar bizim indimizdedir, biz de
onlarn indindeyiz. Biz fakirlerleyiz, fakirler de bizimledir. Biz fakirlerin sna, meskeni ve
nazargahyz. Hem de dnleri bizedir (bizimle olur).
Onlarn dnyadaki grnleri, bedenleri, az yemekten, az imekten; nefsleri,
ehvetlerin engelinden; kalpleri kuruntulardan ve ruhlar ktlklerden yanmtr.
Kalplerinde arzu ve isteklerden birey kalmam, kt dnceler tamamen kaybolmutur.
Bunlar, bizim yzmzn yla (lika nuruyla) yanm, beka (kalclk) sahipleridir.
Bize yaratklarn en sevgilisi, sar, dilsiz, kr, (... onun gz, kula, dili, aya ben
olurum. (Kutsal Hadis)) akn ve alayandr. Bize bakmak istediinde, bizim gayrmzdan
uzak olan hznl bir kalp ara.
Kim bize kavumak, vasl olmak isterse, bizim gayrmz olan hereyden kp
syrlmaldr.

Dnya yokuundan k ki, ahiret yokuuna kavuasn. Ahiret yokuundan da k ki,

bize kavuasn.
Biz, dindarlar yolunu nefs iinde, arifler yolunu kalp iinde, vakflar (srlar bilenler)
yolunu da ruh iinde kldk. Nefsi de zgrler beldesi kldk. Bu yzden "zgrlerin yrekleri,
srlarn mezarlardr" demilerdir. (Bilen demez, deyen bilmez; Hakikate erenler deniz gibi
susarlar, bireyden haberi olmayanlarsa dalga gibi grlerler.)
Kii gelenlere sabrettii zaman kulluk dzeyine, arzularn terkettii zaman da emrin
alemine ykselir. nk Emir aleminde ne yemek, ne imek, ne uyumak; ksacas istekle ve
madde ile ilgili olan hi bir ey yoktur.
nce cisimlerden, sonra nefslerden, sonra kalplerden ve ruhlardan; sonra da hkm
ve emirden syrl ki, bize eriesin.
Dtaki be duyuyla alglanan fiziksel dnya, (Alemi Mlk, Alemi Nasut) ile, iteki be
duyu ile alglanan ruhsal dnya (Alemi Melekut) arasnda olan her tavr, eriat tavrdr. Tanr
niteliklerinden (sfatlarndan) oluan ruhsal dnya ile, ululuk dnyas (Alemi Ceberut)
arasnda olan her tavr, tarikat tavrdr. Ululuk dnyas ile birlik dnyas (Vahdet, Alemi
Lahut) arasnda olan her tavr da hakikat tavrdr.
Bizim haremimize girmek istediinde, ne Mlk'e, ne Melekut'a ve ne de Ceberut'a
iltifat etme. nk Mlk, alimin; Melekul, arifin; Ceberut da vakfn (esrar sahibinin)
eytandr. Bir kimse bunlarn birisiyle yetinse, bizim indimizde o kovulmulardandr.
lim sahibi iin bizim indimizde yol, ancak ilmini terkettikten sonradr. lmin ilmi,
ilimden cehildir.
Deyiler:
"Unut bildiklerini kamu; dntr ilmini cehle!"
"Bilmek, bilmemektir; bilmemek bilmektir." Upaniadlar (Kena)
"Nice yol gidersen, onca azalr bildiklerin." Lao Tse.
"Bu bilgisiz bilgiyi kim biliyor?" uang Tse.
"Ey zne (zatna) ait bilginin doruu, bilememek olan Allah" Hz. Ebubekir.
Eer ilmini (gvenir de) terketmezse, o, eytann mertebesindedir.
Bizce kullarmzn en erdemlisi ve en sevgilisi, ana-babas ve evlad olup da, kalbi
onlardan gemi olan, yalnz bize bal bulunandr. Eer ana-babas lse, onlarn lmne
zlmez, evlad lse onlarn lmyle de kederlenmez. Bylece o kulumuz bu dzeye
vardnda bizim indimizde o, Lem yelid ve lemyuled (O, domad, dourmad. hlas 112:3)
"Anasz, babasz ve evladsz" makamnda olur.

Bizim sevgimiz, muhabbetimiz yznden ana-babasnn ve evladnn yokluunu

alglamam kimse, birlik ve teklik (vahdaniyet ve ferdaniyet) lezzetini bulamaz.
Ancak bizim yanmzda ye, i ve uyu; hazr (uyank) bir yrek ve nazr (gren) bir gzle.
Bizim yanmzda, sradan kiilerin uykusu gibi uyuma, bizi grrsn. Cismin
lezzetlerden, nefsin ehvetlerden ve gnln kuruntulardan, ruhun ktlklerden (gnle ve
ruha anszn inen ters fikirler ve kuruntulardan) uzak olup, zatn (zn) bizim zatmzda
(zmzde) yok olmak suretiyle uyu.
Dizim indimizde erdemli (faziletli) olan eylem, cennet ve cehennem gibi bizim
gayrmz olan hi bir eyin arzulanmad ve yapann da ondan kaybolduu (uzak bulunduu)
eylemdir.
Bizim yanmzda daha stn olan masumluk, tvbe edicilerin masumluudur.
Bizim indimizde erdemli (efdal) olan tvbe, gnah ilemedii halde daima istifarda
bulunan masumlarn tvbesidir.
Bizim indimizde erdemli olan glme, tvbe edici alayanlarn glmesidir.
Tvbe etmek istediin zaman, nce nefsinden gnaha kasti karmalsn. Sonra da
kalbinden gnah dncelerini karmalsn. O zaman tvbe ettiinde bize kavuursun; yoksa
alayclardan olursun.
Bize yakn kii, gnahn bilen kiidir. En byk gnah ise, bireyselliktir. Gnahn bilen
kiiler, gsz ve pimanlk sahibi kimselerdir; ilerine piman ve acizdirler. Acz
(beceriksizliinin, gszlnn bilincinde olmak) k kaynadr. Kibir de karanlklar,
kederler ve gnahlar kaynadr. Piman olan kullarmza iyilik ve cmertliimizi mjdele;
kibirli olan kullarmza da adalet ve intikammz bildir.
Bize yakn olan oru, kendisinde bizden bakasnn bulunmad ve orulunun da
ondan kaybolduu (uzak olduu) orutur.
Bize yakn olan namaz, kendisinde bizden bakasnn olmad ve klann da ondan
kaybolduu, uzak olduu namazdr.
Bizim indimizde, mirac olmayann namaz yoktur. Ve o, namazdan yoksundur. Zira
namazdan yoksun olan, bizim indimizde miracdan yoksun olandr. (Bu konudaki hadisler:
Namaz mminin miracdr. nsan namaza balaynca Allah ile kul arasndaki perde kalkar.
nsann yce Allaha en yakn olmas namazdadr.
Mira, bizim gayrmz olan hereyden ykselmektir ve miracn kemali, doruu
da, mazagalbasar ve matega: O'nun (Hz. Peygamberin) gz sapmad, kaymad.(Necm,
53:57.)'nn dikkatini bizden baka hi bir ey zerine younlatrmamann srrdr.

Abdlkadir Geylani Hazretleri, Risaletl Gavsiyye (lahi hsan)'ndan.

ZKRULLAH - l

Ak Yezdan der Allah Allah,

Talibi irfan, der Allah Allah.
nsan, cin daim kullukta kaim,
Drt ayakl, hayvan der Allah Allah.
Karncalar, kular zikr eder her dem,
Szl ve szsz, der Allah Allah.
Yerler felekler, cmle melekler,
Suda balklar der Allah Allah.
Canllar, canszlar eyler ibadet,
Cmle mahlkat der Allah Allah.
Allah de ey yar, her zaman, her bar
Cemali zleyen der Allah Allah.
Her derde derman zikri Hak ey can,
steyen Rdvan der Allah Allah.
Et hemen tekrar bu ismi her bar
Saliki Cebbar, der Allah Allah.
Zikr eyle ak, ol vasla layk
Talibi sadk, der Allah Allah.
Gel yan bu nare, git Girdgare
Arayan are, der Allah Allah.
Olma Kuddusi bu isme nasi (unutkan)
Hak ainas, der Allah Allah

Kuddusi Baba

TASAVVUF VE BASAMAKLARI

(Maddi ve manevi Cenab Allah'a. Allah'n Habibi Fahri Kainat Efendimiz'e vasl olmak
isteyenler iin. Nefsi Emmare'den, Nefsi Raziye'ye kadar, birinci basamaktan, eriat, Tarikat,
Tasavvuf, ilmi lednne kadar burada izah edilmitir. Hidayet Cenab Allah'dan. almak
inanan ve iman edenlerdendir. ok dikkat ile okumanz rica olunur.)
Din, Allah'n ahlakyla ahlaklanmaktr. Noksanszla ermektir. Bu yz den din, ilahi
hkmler btndr. Bu ilahi hkmler, drt esasa yneliktir. Birincisi, kiinin ahlakna
ynelik hkmlerdir, ikincisi, kiinin oluumuna ait hkmlerdir. ncs, nefsin gereini
bilmeye yarayan ilahi hkmlerdir. Drdncs de, zatn (Kendini, asl zn, cevherini)
bildiren ilahi hkmlerdir. Drdnc hkm sadece mmeti Muhammed'e, yani Hz.
Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem'in mmetine gelmi hkmlerdir. Bu ltufa ulaan
kiiler, Hz. Muhammed'in mmetidir. Dier hkmler br peygamberlerde var olan
olgunluktur.
man ise, Allah', Peygamber'i ve Peygamber'in getirdii btn hkmleri kabul
etmek, o hkmlere ait emirleri tutmak, yerine getirmektir. Sade ce kabul ettim demenin
yeterli olmadn din ulular ve Geylani Hazretleri aklamakta, "Yerine gelmeyen hkmler
insan gnah yoluna (dalalete) gtrr" diyerek, sapm insann iman ehli saylamayacan
bildirmektedirler. slamn hkmleri yerine gelmiyorsa, o zaman iman da yoktur.
man mertebedir:
l. Herkesin, her eit insann iman (avamn iman) ki, bu en aa seviyedeki imandr.
Dil ile ikrar, kalp ile tasdiktir. Peygamber Efendimiz, "man, Allah'a, meleklerine, kitaplarna,
peygamberlerine, ldkten sonra dirileceine, cennete ve cehenneme, hayr ve errin
Allah'n takdiri olduuna gnlden inanmak, dil ile de sylemektir" buyurmulardr. nanmak,
yerine getirmektir. Peygamber Efendimiz buyuruyor ki, "Kalbinde zerre kadar iman olan,
ateten karlr."
2. kinci derecedeki iman ise, iman has'tr. Bu iman sahipleri avamn imanna sahip
olduktan baka, amel'de, fiil'de ve ibadet'te Allahu Teala kendilerini gryormuasna
davranr, Cenab Zlcelal'in kendilerini grdn bilir, btn davranlarn ona gre ayarlar
ve ylesine ibadet ederler. Cenab Zlcelal'in her yerde, her an hazr ve nazr olduuna,
noksansz bir imanla huzurunda hazr olmak gerektiine inanrlar. Bu imana iman ihsan da
denir. Peygamber Efendimiz, "En byk ihsan, Allahu Teala'y grr gibi ibadet etmendir.
Sen O'nu grmesen bile, o seni grr" buyurmulardr.

3. nc mertebedeki imana, Hassl Has denir. Bu mertebeye ulaan larn imanlar

ihlasl, gnlleri her eyden arnm ve basiret gzleri aktr. Cenab Zulcelal o kiilerin
ruhlarnda, sfatlarndan biri ile tecelli eder. Bu tecelliyi kalp gz ile grr, iman ederler.
Hassl Has iman snrszdr. Allahu Teala Kur'an Kerim'in Kehf Suresi, 110. ayetinde
buyuruyor ki, "Kim Rabbine kavumay dilerse, O'nun rzasn isteyerek salih bir amel ilesin
ve Rabbinin ibadetine kimseyi ortak etmesin." Demek ki salih ameller, Allah'n cemalini
grmeye sebeptir.
Kalbi, zahiri (grnr) ve batni (gizli) ibadetlerle yceltmek ve Nefsi Emmare'likten,
Mutmain'lie yceltmek gerekmektedir. Zahiri amelle btn farzlar, snnetler, er'i emirler
imanla, edeple, noksansz olarak yerine getirilmelidir. Batni amelle de, nefsi fesattan
kurtarp, iyilie gtrmek iin gerekenleri yapmaldr. Bylece nefs, Emmare'likten
Mutmain'lie ycelerek, Allah'n rzasn kazanr ve velilie ulama yollar alm olur. Fecr
Suresi 27. ve 28. ayetlerinde haber verildii gibi, Allah'a dnlr: Ey emin ve mutmain olan
nefis, O'ndan raz olarak ve rzasn kazanm bulunarak Rabbine dn. Nefis, btn
kirlerinden arnarak Rabbini bilme erefine ular.
Allah Teala hikmetiyle, kendine ait srlar, insan aklnn ulaamayaca semalardan
btn varlklarn dzen ve kurallarna samtr, isim ve sfatlarndaki zellikleri gstermek
iin, srlar damlalarn sedeflerinde gizleyince, ruhlar nefsin karanlk perdelerinin gerisinde
kalmlar, sahibi olduklar yksek deerleri unutarak, en aa mertebelere dmlerdir. lk
geldikleri ve son gidecekleri asl lkelerini unutmular ve zlerini terk etmilerdir. Zamanla
Cenab Allah, peygamberler, eliler gndermi, insanlarn d dnyalarn slah ederken, i
dnyalarnda da birok tecelliler olumaya balamtr. Ya ni Allah'n g ve srlar, kiilerde ve
eyalarda grnmtr. Bylece insanlarn iinde bulunduu karanlklar, yanllklar,
sapklklar kendilerine gsterilmitir. Ve insann en stn manevi deerlere ulaabilecei de
kendisine bildirilmitir.
Har Suresi, 18. ayette, "Ey insanlar, Allah'dan korkun. Herkes kyamet gn iin
nceden ne gndermi olduuna baksn. Allah'dan korkun, nk Allah, ne yaparsanz
hakkyla bilendir" buyurulmaktadr. nsann, hem karanlk, hem de nur perdelerinin
almasna aba harcamas ve o ilk geldii lkeye en kamil ekilde dnmesi, dnmeye
hazrlanmas arzusunun uyandrlmasna allmtr, insana uzanan bu ltuf elleri, insan yle
byk bir cazibeyle ekmi ve huzura getirmitir ki, insan her eyi unutup, iman ve ihlasla
Mevla'ya ulamtr. Bu imandaki ulular, kendi sfatlarn Allah'n sfatnda yok ederek,
kulluun en stn derecesine ermilerdir, ilahi huzuru bulan bu ulular ne dnya, ne ahiret
nimetlerine deer vermeyerek, kemal sfatna ulamlardr.
Nefsin Basamaklar

lahi tecellinin ekillerine gelince, Allah'n kullarna ikram ettii ilahi tecelliler iki
trldr. Dnyada yaanan ilahi tecelliler, nefsin Emmare'likten kurtulmasyla mmkndr.
Emmare, emreden demektir. Bu basamakta insan ehvani arzularna uyar, onun hkmnn
dna kamaz. En alt basamak budur. Nefsi Levvame'de ise, insan kendisinin Allah'n kulu
olduunu, bu dnyaya geli sebebinin Allah'a kulluk etmek iin olduunu bilir. Kulluk grevini
hakkyla yapamamaktan tr pimanlk duyar, srekli olarak kendini tenkit ederek,
noksanlklardan kurtulmaya alr. Bu hallerden geerek daha ileri bir noktaya gelir. Belli
almalar yapar, gerei anlama noktasna ular. Bylece Nefsi Levvame'nin son perdesini
aarak, Nefsi Mlhime'ye ular. Bu basamaktaki kii belli ilhamlar alr. Kendi varlnn
Allah'n varl ile mmkn olduunu kavrar. Benliinin, ilahi isimlerin bileimi olduunu
anlar. Hak'kn var olduunu, Ben diye birey olmadn idrak eder. Nefsi Mlhime'nin son
basamandan Nefsi Mutmaine'ye ular.
Bu basamaktaki insan, nefsin emrinden kmtr. Gerek kulluk makamna ulamtr.
Nefsten ileri gelen aclar tkenmitir. Dnyaya olan ilgisi yok olmutur.
En byk zenginlik olan kulluk makamna oturmutur. Onun velisi Allah'dr. Allah'n
ahlakyla ahlaklanmaya balamtr. Bu hallerin sonucunda, Nefsi Radiye'ye ular. Bu
makamda bulunan insan, btn makamlar gzden karm, btn isteklerden arnm ve
"lmeden nce lnz." emrinin zne ulam, fani olmutur. Rahmaniyet ynnden
kendini tanmtr. Bylece Merdiye makamna gelmi, Allah yannda sevgili olan insan'larn
yannda sevgili olmutur. Ve artk btn kemal sfatlar ile donanarak insanlar da kemale
erdirmekle emrolunmu, halka dnmtr. Bu hale de sfat kamile denir. Bu mertebe zat
mertebesidir. Bunun aklanmas, tarifi mmkn deildir.
Velayet (velilik), Allah' tanma iidir. Allah' tanmann tek yolu da, Vahdet (Birlik)
srrna ermektir. nk, rza, fakr (yoksulluk), ak, vahdet srrna ulamak iin geilecek
basamaklardr. Vahdet oluunca, velilik kaps alr. Bu srra ulamayan, veli olmaz. Tasavvuf,
btn ile vahdet srrna erme iidir. Kiilikten, benlikten, kendini birey olarak kabullenme
halinden kurtulup, vahdet deryasna gark olmadan Allah bilinmez. Allah bylece
bilinmeyince de, velilik olumaz.
Ruhun Basamaklar
Ruh Cenab Allah'a ait bir varlktr. Onun stn makamlara ykselerek kendi gereini
bilmesi, o gerekten Allah'a ulaabilmesi ve sevgi, ballk, dostluk ve ilahi huzuru
bulabilmesi iin, yaplacak iler ve gidilecek yollar vardr. Bu yolun yolcular arasnda belli
mesafeler, basamaklar bulunur. Bu yola girenler baarl olduka, bu basamaklar ard arda
aar. Birinden tekine geer. Basamaklar tkenir ama, ilahi tecelliler tkenmez. nk ilahi
tecellilerin sonu yoktur.

Bu yola koyulan kiiye bir mrit, yol gsterici, aydnlatc gerekir. Bu yolun incelikleri,
ilesi, sabr, mritle ve onun yardm ile geilir. Bu yoldaki kiiye takva (din emirlerine uyma,
Allah korkuu) lazmdr ki, az budur. Binek lazmdr, bu da himmettir (ermi kiinin etkisi).
Ayn yola ba koymu arkadalar lazmdr. Onlar, onun gnl yoldalardr. Silah lazm dr. O
da Allah' zikretmektir. Bylece nefsin ve eytann tehlikelerinden korunmu olur. unlara
sahip olan insan, Allah dostlar arasnda bilinen makamlar aar, gider. Ve insan bulunduu
basamaklarn, makamlarn tecellilerini yaar. Bir sonraki makam ve tecellileri onun
mehuldr. En stn makam, Allah'n isim ve sfatlarnn makamdr. Btn Allah dostlar,
yaknlar, "Allah, varlk alemine pak zatyla tecelli etmez. Ancak isimlerinin perdesinin
gerisinde tecelli eder..." hikmetine ulamlardr. Bir hadiste, "Allah'la kul arasnda aydnlk
ve karanlk yetmi perde vardr ki, eer o perdeleri asa, yznn aydnlnn iddeti
phesiz yaratklarndan O'na ulaan gzleri yakard" buyurulmutur.
Kul ile Allah arasndaki perdeler, tmyle kul tarafna aittir. Allah' hi bir ey
perdeleyemez. Perde gerisinde kalan, kulun kendisidir. Perdeden ama, iliki uzakldr.
Yoksa duyusal bir olay ya da zaman ve yer uzaklna ait bir perde sz konusu deildir. nk
Allah, uzaklk/yaknlk hissinden, zaman, mekan, yn keyfiyetinden arnmtr. rfan yolu, yedi
makam ve her makamda bulunan onar perdeyi aarak yetmi perdenin stne kar. Nefsi
Natka (doruyu, yanl idrak edici nefs). Nefsi Kemaliye'ye ular. Kulun Allah'na en uzak
kald makam, ilk makam olan Nefsi Emmare'dir. Bu basaman perdeleri karanlk
perdelerdir. Bu makamn dndaki perdeler ise, aydnlk perdelerdir.
Marifet yoluna giren kii, La ilahe illallah kelimei tevhidini, gece, gndz, gizlice,
otururken kalkarken, her durumda tekrarlarsa, Allah bu tevhidin bereketi ile kiinin i
aleminde ruhani bir kandil yakar ki, bu aydnlk iinde iledii btn sular gnl gz ile
grr, onlardan tiksinir, yitirdii zamana zlp piman olur. O kandil Rahmani bir cezbedir.
Nefse direnmeyi, kemal derecelerine ulap emaneti yklenme kuvvetin; kazandrr. Fa kirlik
ve fanilik devletiyle ilahi tecellilere ular. Kemal, gnl ve ruhu arndrmak, iyi ve gzel
deerlerle donanmaktr. Hakkn yoluna girmekten ama, kt ve irkin huylardan kurtulup,
stn ve gzel ahlak ile sfatlanmaktr. nancn dzeltip, ehli snnet mezhebinin gereklerini
yerine getirmektir.
Peygamber Efendimiz buyuruyorlar ki, "nsanlarn hepsi helaktadr, ancak ilmiyle amil
olanlar hari, ilmiyle amil olanlar da helaktadr, ancak halis olanlar hari. Hali s olanlar da pek
byk tehlike iindedir. Zira onlar da halkn kendilerinin muhlis (inanc, davran katksz
olan) olduunu bilmesini isterler. Bu da gizli riya (ikiyzllk, gsteri) demektir" szleriyle,
tasavvuf ehlinin ne ince, zor ve dikkatli bir yoldan getiini bildirmilerdir.
Cenab Zlcelal, "Ben yer yznde bir halife yaratacam" ilahi ifadesiyle, insanolunu
yer yznde kendisine halife yapmtr, insan bylece yaratlanlarn en ereflisi durumuna

getirilmitir. Demek ki Allah'n halife olarak yaratt insan, u noktalara da dikkat etmek
zorundadr: Allahu Teala hereye kadirdir. Cenab Hak hereyi bilir. Cenab Zlcelal hereyi
bilir, herkese ok acyc ve balaycdr. Rabbimizin btn yaptklar iyiliktendir. Bu ilkeleri
tereddtsz kabul eden insan, her eyden ve herkesten emin olur. Gnl gz nur alemine
alr.
u drt nemli eyi de gzden rak tutmamak lazmdr: Cenab Hak, rzasn
ibadetlerin iinde, kabuln dualarn iinde, hiddetini gnahlarn iinde, velilerini kullarnn
iinde gizlemitir, Bize den, Necm suresi 39. ayetinin srrna ulamaya almaktr: nsan
iin, kendi alsmasndan baka bir ey yoktur.
nsanlar, ancak ilahi dinler ile kurtulua erer. Allah yannda ilahi din ise slam'dr.
Allah'n emirlerini yerine getirmek de, slam'n artlarn yerine getirmektir. Beraatimiz La
ilahe illallah'tr. Rad Suresi 28. ayetinde, "Onlar ki iman etmilerdir, kalpleri Allah Teala'nn
zikriyle skun bulur" buyurulmaktadr. Peygamber Efendimiz de, "Hereyin bir cilalaycs
vardr. Kalplerin cilalaycs da La ilahe illallah, Muhammedn Resulallah'dr" buyurmulardr.
badetlerimizi Allah'n rzasna ermek iin yaparsak,lahi Ente Maksudi ve Rzaike
Matlubi (Allah'm, maksudum sensin, ve matlubum senin rzandr.) akna ularz. Gayret ehli
snnetten, hidayet Allah'tandr.
Allah'm, her trl haramdan, irkten, fesattan sana snrz, kalplerimizi,
cisimlerimizi, ruhlarmz sonsuz rahmetine sunuyoruz.

ZKRULLAH-2

Zakir sefaya eriir

Zakir; Zikreden.

Envar zikrullah ile,

Envar: Nurlar, klar.

Ak Hda'ya eriir,
ksar zikrullah ile.

ksar: oaltmak.

Zikri mkerrer edegr,

Mkerrer: Tekrarlamak.

Bir hacc ekber edegr,

Ekber: En byk.

Kalbin muattar edegr,

Muattar: Kokulu.

Attar zikrullah ile,

Attar: Koku satan (parfmc),

Ak olan cananna,

Canan: Sevgili.

Girmi fena meydanna,

Fena: lm, yokluk

Ermi Hakkn ihsanna,

sar zikrullah ile.

sar: ikram, cmerte verme.

Tasdik ile ummana er,

Tahkik ile irfana er,

Tahkik: Gerekletirme.

Bir bahri bipayana er,

Bahri bipayan: Snrsz deniz.

Enhar zikrullah ile.

Enhar: Nehirler

Aan hviyetten kapu,

Hviyet: O'luk.

Zevk ile olmu hande r,

Hande r: Gler yzl.

Zahir olur izmar Hu,

Zahir olur: Belirir. zmar: yz,

zhar zikrullah ile.

zhar: Beliri, ortaya kma.

Kesrette vahdet bul beyim,

Kesret; okluk. Vahdet: Birlik.

Baki saadet bul beyim,

Baki: Kalc.

Srr hakikat bul beyim,

Tekrar zikrullah ile.
Bel balayanlar hizmete,
Talib olanlar vuslata,
Ermi Hdayi vahdete

Vuslat: Kavuma.

Esrar zikrullah ile.

Aziz Mahmud Hdayi

VARDAT
Ehlullahn Keif Srr
nce, gayb dediimiz gze grnmeyen diye bir ey yoktur. Kuran Kerim
ayetlerinde geen gayb kelimesi, bize nisbetledir. Yoksa Cenab Hakka gizli ve grnmez
diye bir ey yoktur.
Kefin mertebesi vardr:
1. Mertebe: Feraset kefi olup bu, kefin aa mertebesidir. bunun en belirgin
misali, mminin ferasetidir. Hazreti Resul (Allahn Selam zerine Olsun) erefli
hadislerinde:
Mminin ferasetinden saknn, zira o Allahn nuriyle bakar buyurmutur. Bu
feraset vicdani ve zevkidir.
2. Mertebe: Misali keif olandr, kefin orta mertebesidir. Bu keif ya latif, veya
kesafetle grnmesinden ibaret olup, ayn Hz. Cibrilin erkek kyafetinde grnmesi gibidir.
Berzah hallerini keif de bu misali keif ile olandr. Bu keifte Tanr grnmesi halk
grnmesine, halk grnmesi de Tanr grnmesine engel tekil etmez. .
3. Mertebe: Ayani keiftir ki, en ala ve en stn olandr, gzle grerek keifte
bulunmaktr. Bu kefin en belirgin misali, Hazreti merin (Allah Ondan Raz olsun)
halifelii srasnda Medinede minberde hutbe okurken aniden hutbesini keserek, Ya
Sariye, daa, daa bak diye seslenmesiyle ayani bir keifte bulunmasdr. Hazreti mer
(Allah Ondan Raz olsun) Medineden, randa Nehavend ovasnda yaplan mcadeleyi
grm ve kumandan Sariyeyi uyarmtr.
Knt kenzen mahfiyyen ile balayan kudsi hadisin aklamas:
Kudsi hadis: Knt kenzen mahfiyyen feahbebt en urefe fehalaktel halka
liuref. Cenab Hak: Ben gizli hazineydim, yani her eit suretten ar salt bir varlk idim,
grnmee sevgim, yani zati meylim olduu iin btn yaratklarla bileip gerekleerek,
bilinmekliim iin zuhura geldim, (halk yarattm) buyurmutur.
Allahn zatna gelince; Orada ne batnlar (nesiller), ne zuhur (grnme) vardr.
Allah, Ben gizli hazineydim buyuruyor. Grnen gerekler, ilmi tecelli itibariyledir. Bu
hususu; Kanallah velem yekn maahu eyin (Allah vardr, Allah ile birlikte baka hi bir ey
yoktur; keza Ve hvel an a1a ma aleyhi kan, (imdi de yledir, Allah vardr, baka bir ey
yoktur) erefli hadisleri teyid eder. Kudsi hadiste geen Feahbet en urefe fehalaktel halka
liurefe (Bilinmee muhabbet ettiim iin halk yarattm) szleri ok nemlidir. Burada

Tanrsal sevgi, grnenler iinde yalnz sevenlerde, yani ak olanlarda meydana gelen
sevgidir. Akn sevgilisine ak olmas da, ite bu sevgi iledir. Bu ak, grntler aracndan
biri olan insanda vaki, iradi tevecchnden meydana gelen hararettir.
Muhabbet, yani sevgi dediimiz Allahn sevgisi de, bu hararetin addr. te bu
sevgiyledir ki, ilenilen, ilenmi ve icad olunan, icad olunmutur; bunlarn ad halktr.
Kudsi hadisin devamnda: Liurefe (bilinmek) sz, sevgiden beklenen sonutur. Ne
zaman sevgi, marifetin, yani bilmenin yerine bakasna kullanlacak olursa, sevgiden
beklenen ama ve sonuca ulalmam olunur. Tm ama, Allah bilmektir.
eyh Bedreddinin Varidatn erh eden Seyyid Muhammed Nurl Arabi
Hazretleri, daima dualarnda Allahm, bizleri bu gerek sevgi ile rzklandr demilerdir.
Allahtan Baka Yoktur
Arif hakikatte Allahtan baka deildir, nk gayr iin vcud yoktur. Yalnz Hakkn
vcudu hakikatler suretiyle suretlenerek zahir olur, yani grnr ve bu tecelliden ilmi
gereklerin suretleri olan ahslar, Hakkn vcuduyla zuhura gelirler, grnrler. Burada ne
hulul (girme) ve ne de ittihad (birleme) vardr. nk girme ve birleme iki mevcud
arasnda olur. Mesela, yan ste, suyun bitkilere girip karmas gibi. Cenab Hakta ise
Vahdetten baka yoktur: Allah, ahadiyetinde de her eyden mnezzehtir, alemlerden
ganidir, hviyetiyle vasflanr.
Tecelli Yeri Gnl
Muhammed Nur Hazretleri,
Alevli yanan bir ya kandili fitilinin nuru bana sefa verirse, ya bin meale ile
donatlan nurlanm kalbin nuru acaba nasl bir nurdur? der. Aklamalarnda, sefa
kelimesi kederin yokluunu, fitilin misbah, yani k veren, meale, nuru veren kandilin
yana bulanm fitil sine, yani gnln de tecelli yeri ve hafa, yani gizli sr anlamna
geldiine iaret etmilerdir. Turu Sinaya, sine yani gnl denilmesi de Musa
Aleyhisselama bu dada, hafa nn (gizli sr) vaki olmasndan dolaydr. Ancak burada,
Cenab Hakkn Kuran Kerimdeki Nur Suresinin 35. ayetine iaret edilmitir. Allah
nurussemavat velardi mesel nurihi kemikatin fhamisbah... (Allah gklerin ve yerin
nurudur. Onun nuru, iinde ra bulunan bir kandil gibidir. Bu billur kandil, sanki parlak
bir yldzdr...)
Ayette geen Mikat kelimesinden murad edilen cisimler, Zcaceden murad
ruhlar, Zeydden murad isimler ve sfatlar, ecereden murad Allahn ilmi,Misbahdan
murad edilen Allahn vcududur demilerdir. Yukarda adlar bildirilen cisimler, ruhlar,

isimler ve sfatlar, ilahi ilim ve Allahn vcuduna, Hazerat hamsei lahiye, yani Be Tanrsal
Hazret denilir.
nsana Verilen Allahn Emanetleri
Cenab Hak Kuran Kerimin Ahzab Suresinin 72. ayetinde yle buyurur:
Biz emaneti gklere, yerlere ve dalara gsterdik. Bunlar emanetimizi tamaktan
ekindiler, efkat isteinde bulundular, sonra bu emaneti insan acmasz ve bilgisiz olarak
yklenip tad.
Bedreddin Hazretleri: Hakikat ehli, bu Tanr emaneti marifetten, yani Allah
bilmekten ibarettir dediler. Fakat biz, bu Tanr emanetinin Hak suretinden ibaret olmas
muhtemeldir deriz, nk Adem Hak sureti zere yaratlmtr, yani Hakkn sureti Ademin
suretidir, o da insandadr, baka yaratkta deildir. Gklerde ve yeryznde bu emanete
layk yaratk aramaya hacet yoktur. Esasen onlarda emaneti yklenmek diye bir ey yoktur.
Maddesi itibariyle insan bu emaneti yklenen olmutur. Esasen insann acmasz ve bilgisiz
olmas da, maddesi itibariyledir. Ancak bu emaneti yklendikten sonra, insan Rahman
suretiyle bilgili ve adil olmutur demilerdir.
Cenab Hakkn ayette Biz demesi, Cemiyeti Hakkiyye ve Cemiyeti Halkiyyemizle
demektir. Emanetten murad edilen de, insana verilen Hilafet srrdr. Hilafet srr da btn
Tanrsal isimlerin insanda grnmesinden ibarettir. Bakara Suresinin 31. ayeti: Allah
Ademe eyann btn isimlerini retti, bu gerei bildirir.
Ahzab Suresinin 72. ayetindeki Gklerden murad edilen yksek yce alemler,
Ard (Dnya)dan murad da sfli alemlerdir. Hayalden murad, yce ve sfli alemlerdeki
tm yaratklardr. Bunlarn hepsi, istidatlarn bulunmamas dolaysyla, lahi Emaneti
yklenmekten kandlar, kendileri iin efkat isteinde bulundular, yani emanetin
tamamn tayamayz, fakat iinden bazsn tayabiliriz demek istediler. Ne zaman ki,
Cenab Hak, Tanrsal tm isimlerin srr olan Hilafet srrn insana arz etti, insan, tm isimleri
kendinde toplayan anlamna gelen Cami ismini yklendi. nsan bu itibarla en yksek
derecenin sahibi oldu.
Ayetin sonunda gelen insann zalum ve cehul, yani acmasz ve bilgisiz olmasna
gelince:
Nasl gece btn eyay saklar ve rterse, insan da ylece kendine verilen bu
Tanrsal srlar saklar ve rter. Bu bir Hilafet Srrdr. Btn isimlerin kendide tecellisi
anlamn tar. Hilafet srrnn grnmemesi de una benzer: Dalar, uzaktan birer karalt ve
karanlktan ibaret grlrler. Karanlkta, kesret denilen oklukta, bir ey grmek imkan

yoktur, zira her yan karanlk ve karalt (kesret) kaplamtr. Ne zaman insan uzaktan
bunlara yaklarsa, o zaman onlar grmee balar.
Yaplan gzel ilere ait ruhlarn, melekler olarak ekil ve surete girmeleri vakidir.
Nitekim Cenab Hak iin yaplan tesbihlerle, Hazreti Resul Ekrem Muhammed Mustafa
(Allahn Selam zerine Olsun) Efendimize getirilecek salat ve selamlarn harfleri kadar
melekler yaratlp, bu gibilerin o dua ve anmalara devam ederek, sevabn namaz klan ve
ananlara armaan edecekleri, bir erefli hadiste bildirilmitr. Yaplan dualarla, okunacak
evrad erifenin ruhlarndan zuhura gelen bir takm Havas da vardr ki, bu Havasn ruhlar
misali suretlerle grndkleri zaman, onlara melekler ve Hddaml vird, yani vird
hadimleri (hademeleri) denilir.
Bir nemli husus udur ki, imamlk ve hatiplik ile grevli kiilerin maksudlar
Haktan, yani Allahtan baka olmamaldr. Aksi olduu takdirde bunlardan uzaklamak ve
yalnz, Hak ehli olanlarla sohbet etmek icabeder.
Kuran Kerimde mealen: Gnln zikrimizden gafil kldmz kimseye sakn tabi
olma, o hevasna uymu ve ii sarpa sarm kimsedir. Ve yine Kuran Kerimde mealen:
Yalnz dnya hayatn murad ederek zikrimizden yz eviren kimseden uzak dur
denilmektedir. Hazreti Resul Zian (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz de bu gibiler
hakknda: Kblesi Hak olmayan kimsenin namaz yoktur buyurmutur.

Allahn Sfatlarnn Grnmesi

Hazreti Resul Muhammed Mustafa (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz
erefli hadislerinde: Men rean fekad reyel Hak (Beni gren muhakkak Hakk grm
gibidir) byurmlardr.
Cenab Hak, Araf Suresinin 143. ayetinde Hazreti Musaya hitaben szlerine
devam ederek: Ya Musa, daa baktm zaman (grndm zaman) da yerinden
kalkacak olursa, beni yaknnda grrsn buyurdu. Fani, yani yok olmayacak olursa, o
zaman beni senin senliinle grrsn, yani sen bu makama kendi senliinle ularsn
demektir. Halbuki, o yce makama bu suretle ulamak imkanszdr.
Cenab Hak ayn ayete devamla:
Rabbin daa tecelli eyledi szleriyle daa, yani Hakikati Muhammediye
suretlerinden biri olan Musa Aleyhisseelama grnd ki, o suret iin gerekte vcud
yoktur.

Yine Cenab Hak, Da (Musay) para para kld (Yani Musalk diye bir ey
kalmad, yok oldu) ve Musa bayld, ne ismi, ne de resmi kald buyurdu. Bylece Hazreti
Musadan, kendisinin sand her ey, tamamiyle kayboldu.
Hazreti Musann Kuran Kerimin ayetinin devamnda: Ayld, kendine geldi
mbarek szleriyle kendisine gelmesiyle, bana gelen baygnlktan kurtuldu ve kendi asl
olan Nuru Muhammedi ile tahakkuk etti. Hazreti Musa, ulat bu en mkemmel makama,
ancak Nuru Muhammedi ile ulaabileceini ve elde olunabileceini, gerek suret gz
(basar), gerekse gnl gz (basiret)le grd. te Hazreti Musa o zaman, Kuran Kerimin
ayn ayetinde: Seni tesbih ederim (anarm) Tanrm. Bu Hakikati Muhammediyeye kendi
bencilliim ile ulamay istemekten tvbe ettim, piman oldum ve kendi zamanmda bu
yce makama yaklama suretiyle onu isteyen mminlerden oldum demitir.

Mutlak Vcudda ki tibar

Mutlak Vcud (Salt vcud) Allah Teala Hazretleridir. Mertebelerin her birinde
Tanr, iki itibardan uzak deildir.
Bunlar : Tesir (etki) ve fiil (i) dir. Dieri; Teessr(etkilenme) ve nfialdir.(iin etkisi
altnda bulunma)
Birinci itibar ile Cenab Hakka lah ve Allah denir.
kinci itibar ile de Adem ve halk ve hadis, yani zuhur eden, meydana gelen, ortaya
kp grnendir, denir.
Bylece, Tanrsal isimlerin bu itibar edilen ilerden olduu Hakkn vcudu ile sabit
olup belirince, bunlarla Cenab Hakkn yaratclnda tasarruf eyledii, lakin isi mler iin
kalc olmad anlalmaktadr.
Allah gerek ynleriyle bilen arifler iin, iki halin varl bahis konusudur :
Bunlardan birinci hal, Tevhidin toplam makam olan Cemidir. Cem makamnda arif,
Hakkn ayn olur, lisan, Hakkn lisan olur, sz de Hakkndr.
kinci hal Fark halidir. Bu makamda arif,Halkiyyet denilen yaratklk lisanyla sz
syler. Burada Cem, Hakkn Hviyeti (Oluu), Fark da Hakkn Eniyeti (Benlii)dir. u
halde Hviyet (Tanrnn gerek olan asl) Hakkn batn, Eniyyet (Tanrnn dta grnmesi)
de Hakkn zahiridir. Bu hususu tebih (benzetme) ve tenzih (benzerlii reddetme) ile ifade
edecek olursak, Hakkn batn tenzih, Hakkn zahiri de tebihtir.

Allah anan bir kimseye lazm olan, lisanyla, kalbiyle, srryla Allah dedii
zaman,tenzih ile tebihi bir araya cem etmesi, yani her ikisini bir arada dnerek
sylemesidir. Allah anarken his ile tebih, kalbi ile tenzih eylemelidir ki, bu manevi izdiva
kendisinde daima zahir olsun, yani grnsn.
Allah Grme
alabm bir ar yaratm iki cihan aresinde,
BakicakDidar grnr, ol arn kenaresinde.
Nagihan ol ara vardm, ol ar yaplr grdm,
Ben bile yapldm tau toprak aresinde.
Hac Bayram Veli
Trke szlkte alap, Allah demektir. ardan murad Ceml cem ehri, yani
Hakikat ehridir. Yaratm demek izhar eyledi, yani gsterdi demektir. Zira yaratmak,
manevi vcuddan, grlen suret vcuduna intikal eylemektir. Zahir ehlinin ademden,
yoktan var eyledi dedikleri gibi deildir. Hviyet cihan cemi batn, yani sfattr. Eniyet
cihan cemi zahir, yani suretlerdir. Hakikat ehri, bu iki cihan kendinde topladndan, ona
Ceml Cem ad verildi.
Bize nisbetle batn (gizli ve grnmeyen) Zat olmasayd ve Onun eserleriyle
grnmesi olmasayd, halktan olanlar da olmazd.
nk

halk

denilen

yaratklar

yukarda

aklamas

yapld

zere Hviyet ile Eniyetin manevi izdivacndan, yani birbirine kaynamasndan meydana
gelmitir.
Ey insanlar! Bizler gerekte eniyetimizle, secde ederiz. badet ederiz. badet eden
Hakkn eniyetidir, ismine Halk (Yaratk, yaratlm) denilir. badet edilen Mabud da
Allahn Zatdr, Zat Mutlaktr. badet eden olduu cihetle suretle kaytlanmtr, badet
edilen (Mabud) olduu cihetle de mutlaktr (salttr). Onun iin suretle kaytlanm olana
secde etmek ve ibadet etmek, kfrdr. Ancak Allahn emri ile kble ittihaz edilmi (Kabe)
olursa, o zaman yaplan secde Allaha mahsus olur.
Hazreti Ademin ilk yaradlnda Allahn emriyle meleklerin Ademe secde etmesi
ve bizim de Kabeye doru ynelip secdemiz, ite bu sebeptendir.
Sakn, insan ve ondan baka suretlerle Allahn Zatndan mahcub olma, yani
gizlendii rty kaldrm olarak grmee bak. nk Cenab Hak, btn bu suretlerle
grnmtr ve grnmektedir. Gzelliine ak olduumuz Hazreti Allahn ne perdesi, ne

de yznde nikab vardr. Yalnz senin bilgisizliin bu hususta sana perde olduundan
dolay, gzlerin gremez olmutur.
ibli hazretleri: Ben Leylann yznde duva, peesi olduunu ve bunlar onun
gzelliini grmee birer engel tasavvur eylerdim. Halbuki, ne zaman Leyla bana grnd,
Allaha yemin ederim ki, onun peesi ve rts yoktu. Anladm ki, noksanlk kendi
gzlerimde imi. Onun gzelliini gzlerimdeki krlk sebebiyle gremiyormuum
demitir.
Allahn

isbat

eden

sfatlar

olan

Kudret (g), rade(isteme,

dileme), lim (bilgi), Hayat (yaam), Semi (duyma, ;itme), Basar (grme), Kelam (syleme)
nitelikleri sende zahirdir, grnmektedir. Fakat sen, ey insan; bunlarn Allahn olduunu
bilmezsin. Sen bunlar kendi czi sfatlarn sanr ve bu sfatlarda kendinin Hak ile mterek
olduuna inanrsn. Halbuki Cenab Hak sana bu sfatlar kendisini tanman iin, birer delil
olarak emaneten ihsan etmitir.
Allah

ispat

eden

sfatlarndaki

mterek

olma

keyfiyetini

ayran,

mesela Halik (Yaratc) erefli isimidir ki, her var olanda grlr. te yce Allahn bu ismini
insan hibir suretle kendisine nisbet etmee muktedir olamaz. Ben kadirim, ben irade
ederim, ben bilginim, ben grrm, ben iitirim, ben syleri m dersin de, ben halkm (ben
yaratcym) diyemezsin. te Allahn bu ismi, Hak ile halk (Tanr ile yaradlan) arasndaki
ayrc bir zelliktir.
nsan dier yaratklardan ayran bir zellik de, onun sahip olduu Kelam (syleme)
sfatdr. Bu yalnz insana bahedilmitir. Baka hi bir yaratk sz syleyemez, yani
konuamaz. Ne zaman insan bu ak delillerle Tanry mahede edecek olursa, sfatlardan,
fiillerden, eserlerden insan iin geriye bir ey kalmaz. Hepsinin Allaha ait olduunu
anlayarak kendinden tamamyla fani, yani yok olacak olursan, o zaman Allah ile var
oldugunu anlayarak Allaha ak olursun.
Aklar sultan bni Fariz Hazretleri bu hali terennm eden beyitlerinde, anlam
olarak yle sesleniyor:
Ey insan, Bende (Allahta) tamamiyle yok olmadka bana ak olamazsn.
Ben (Allah) sende zahir olup tecelli etmedike sen bende fani olmu saylmazsn.
Tanrnn Halik isminin seninle zuhurunu dikkat nazarna alarak, senin sen deil,
Hak (Hakkn bir mazhar) olduunu bil. nk gerekte isim, isimlenenin ayndr.

Ve yine sen Tanr iin Onun bir eseri olduun itibariyle de halk olduunu unutma
ki,

Allaha

olan

ilerleyiinde

Allah

ile

Rahman,

zamann Kutubu

olasn.

Kutub, Rahman isminin mazhardr.

Kevn denilen evren, Allahn vcudundan hali deildir; nasl hali, yani sahipsiz
olabilir ki, evren Allah ile kaimdir. Halka rahat ol, Reyhan ol denildi, yani btn alemlerin
genilemesi senden ve seninle olsun. O zaman hi kimseye kar senden, nefsinden gelen
herhangi bir itiraz zahir olmaz.
Yakn
Bir insan, Hakkn varlndan baka yapan ve messir (etkileyen) olmadn hibir
pheye yer brakmayan bir inanla bilirse, o insann bu bilgisine lmel Yakn denir. Bunu
bizzat grrse, ona Aynel Yakn denir. Kendisinin Hak varlnda ve tm varln Haktan
ibaret bulunduu bilincine varrsa, bu bili de Allah Hakkel Yakn ilmi ile bilmedir.
Zikir, Zakir, Mezkur
Tasavvuf ehlinin Zikir, Zakir, Mezkur (Anma, Anan, Anlan) hepsi birdir sz de,
Hakkn varlndan baka bir varlk bulunmadn ve bu eyin, gerekte tek eyden
ibaret olduunu bildirir. Varln hakikat noktasndan Zikir, Zakir ve Mezkur kelimeleri bir
olunca, lmel Yakn hasl

olur.

Salikin

bunu

keif

ve

mahede

ile

bilii Aynel

Yakn olup, Hakkel Yakn ise, salikin o mana ile tahakkuk etmesinden, yani kendisinin o
manann ayn olduunu gerekten bilmesinden ibarettir.
Kanmza gre dilden kan Zahiri Zikir (Grnr zikir), Hakiki Zikrin, yani gerek
Allah anmann suretidir. Hakiki zikir, gnln Allah anmasyla hallenmes idir. Bundan
dolay gnle hakiki zikir nitelii verilmitir. Gnl ise Hakdan ibaret olduundan, Zikir,
Zakir ve Mezkur, hepsi birdir.
Mesela, rzgar esince denizin sular ekil alarak dalgalar meydana gelir, halbuki
dalgalarn denizden baka bir ey olmadklar bilinmektedir. te gnl de byledir. Gnl
zikir (Allah anma) kaplaynca, zakir O olur. Bu ekilde gnl anmakla hallendii iin
bu, Hakiki Zikir namn alr, dildeki zikre de zikrin sureti denir.
Her ne kadar Hakiki Zikir (Gerek Allah anma) ekilden mnezzeh ise de, maksad
anlatmak iin tamamiyle gnl kaplamasndan dolay ekil ile tabir edilir.
u aklamamzdan anlalaca zere, iki hatrann gnlde ayn anda
toplanamayaca bilinir. nk herhangi bir hatra gnle gelecek olsa, o anda gnl
tamamiyle ondan, ibaret olur, onunla dolar, megul olur. Bu hal devam ettii srece, dier
bir hatrann ona girmesi imkanszdr. Rzgarn esmesiyle dalgalanan bir denizin ondan

nceki hali ile dalgal olan hali baka ekillerde olduu gibi, gnl deryas da byle cereyan
eder.
(Varidatn Seyyid Muhamemed Nur Hazretleri tarafndan yaplan erh ksm
buraya kadardr. Bundan aas Varidatn tercme ksmdr.)
Mahade (Gnl Grnmleri)
Birinci mahede:
Bazan kendimi gze grnmeyecek derecede latif halde gzellemi grr veya
grnrm. Bu grnmn beden suretiyle vaki olduuna dikkat etmekteyim. u
grnen beden halindeki suretimin, ruhun latif sureti olduuna phe yoktur, nk latif
olan ruh ile bedenim olan suretim arasnda asla bir benzerlik yoktur. Zira latif, gze
grnemeyen durumum, younlamadka hissen mahede olunamaz. Mesela buhar da
younlamadan nce, latif halde olduundan grnemezdi. Ne zaman ki younlat, nce
bulut haline girince grld. u halde bulutlarn grnen d sureti, grnmeyen i
suretine kart deil, belki onun ayndr. Aralarndaki fark ise gzellik ve younlama
ynndendir. Gerekte buhardan baka bir ey bulut olmu deildir.
te bu misalde olduu gibi, insann grnen sureti, grnmeyen, latif haldeki
gzel ruhunum suretidir. Latif halde ruh younlaarak suretle grnr. Yalnz unu hemen
belirtelim ki, yukardaki misaldeki bulut ve denizin dalgalar gibi benzerlik yoktur.
(Cenab Peyga mber Hazreti Muha mmed Mus tafa (Allahn Selam zeri ne Olsun) Efendimiz kudsi
hadislerinde: Ervahkm ebahkm, ebahkm erva hkm (Ruhla rnz, bedenlerini z (glgeleriniz) , bedenleriniz de
ruhlarnzdr) buyurmutur. (Bu husus ta deerli mutasa vvf Hasan Ltfi uud Bey: Organi k ha ya tmz doumla ba lar ve
bu ha ya t ylla rca srer.Son nefesimizde bizden giden meza rda da l p gidendi r. Ervahuna ve ebhun s zleri, beer
ola rak sylenen szlerin en bydr. Bi zim bedeni mizdeki gizli hazineleri a mak iin, doru bir anahta rla , kendi
anahta r ve kilidimizle kapsn a a rak kendi mize ka vuma mz lzmdr. Bu ise gerek bi r Mrid ile olur. te bu gerek
Mri d sana Hakk bildi ri r di yerek, bizleri uya rmlardr.)

kinci mahede:
Bazen de okumaya veya ibadete kendimi verdiim srada, birdenbire baz
kimselerin suretleri gnlme der ve btn gnlm kaplar. Onlar gnlmden karmaa
alrsam da, bir trl gcm yetmez. Ertesi gn grdm suretin sahibi beni ziyarete
kagelir ve bana kendisini his ile de gsterir.
Resulallah (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz erefli hadislerinde:
Nbvvetten (Peygamberlikten) yalnz mbeirat (mjde verme) kalr
buyurmulardr.

Bu erefli hadisleriyle Cenab Peygamber mbeiratn nbvetten olduuna, yani

Allahn kullarna olan ilhamnn (Varidat) olduuna,iaret eylemitir. Esasen nbvvet de
rya ile balamtr.
Salih Rya (Ehlullahn grdkleri ryalar)
Salih rya, sahibini klandran Allahn nurlarndan bir nurdur. Rya esasen
peygamberlikten de bir paradr. Ryalardan, gizli baz eyler anlalabileceinden, ne
anlama geldiklerine Hak yolunda olanlarn nem vermesi bilhassa yararldr.
Yine bir gece ibadetle megul iken parlakl ile gzleri kamatran bir nur evremi
kaplad, kendimi kaybettim. Anladm ki bu nurla snrl bulunuyorum. Bana bir takm
Tanrsal srlar, gzlere grnmeyen eyler, zdrap ve lezzetler hasl oldu ve bunlardan tad
duydum. Ben bu manevi zevkte iken u beyitleri syledim:
Ey nefsim, sonsuz olarak Allah zikreyle,
Ey nefsim, Benim lmm, zamanla eskiyen bir elbisenin rengine arz olan
deiiklie benzer.
Beni, ycelik ve Samedaniyetle sfatlanan Allahdan baka hi kimse kavrayp idrak
edemez.
Bu beyitleri sylediim gece, yanmda Fkhlardan bir topluluk da vard. Onlar
benim bu halimden etkilenmiler, hatta ekmekte olduum iddetli zdrap ve hayretimin
okluundan korkmular. Bunlarn arasnda Msrdaki Berkukiye medresesi mderrisi
Mevlana Seyfeddin de vard. Kendime geldiimde onu farkettim, fakat onu kendi suretinde
deil de, baka bir mderris olarak grdm. Buradan anlalr ki, bir kiinin bazan baka bir
ahs suretinde grnmesi hali, o iki kii arasnda ilgi ve uyarln bulunduunu gsterdii
gibi, ayn zamanda bu durum Tevhide (Vahdeti Vcud) delalet eder.

Olgun nsan (nsan Kamil)

Cenab Hak Kuran Kerimin Bakara Suresinin 31. ayetinde:
Allah btn eyann isimlerini Ademe retti, meleklere o isimleri sordu,
buyurmutur. (19.

yzylda yaa m Hintli Ra ma Kri na adnda ki za t, bu konuda der ki : Allah m a ryorsunuz,

pekl, Onu insanda a ra ynz. Ulhi yet, ya ni Tanrlk, her eyden ok insanda mtecellidi r. Gerekte Allah, her eydedi r
ve Onun kudreti de hemen her eyde az veya ok grnr. nsanda tecelli eden Allah, en mkemmel surette grnen
Allahtr. nsan, Allahn mkemmel bi r mazha rdr.)

nsana retilen ve onlarla sfatlanmasn istedii isimler, Allahn isimleridir. Bu

Tanrsal isimlere tam mazhar olan, olgun insann (nsan Kamil) kendisidir, melekler

deildir. Onun iin isimlerin hepsi nsan Kamil denilen Olgun nsana retildi. Allah olgun
insan bu isimler ile ahlaklanm ve mtehakkik yaratt, melekleri deil. te insann asl
erefi bu isimlerle tahalluktur (ahlaklanmadr), yoksa isimler denilince aalar ve talar gibi
harflerin ve kelimelerin bilinmesi deildir.
Bu gibi isimleri bilmek kolaydr ve bunlarda ereflenme ve vnme olamaz. te
isimler, harfler ve adlandrlanlar ile Tanrsal isimler arasndaki fark, ayn Adem ile Melekler
arasndaki farka benzer.
Melekler, eytanlar
Gklere, yere, unsurlar (molekl ve atomlara) ve benzerlerine vekil olan
Meleklerden murad edilen, bunlarda bulunan tabii kuvvetlerdir. Gklerden yerden,
unsurlardan Allahn ezeli olan kuvvetleri, bunlarla kmaktadr. Btn tabii kuvvetler
onlardan daima eserleriyle zuhur etmektedir. Meleklerin Allaha ibadet etmekten bir an
geri kalmamalar, ezeli ve sonsuz olarak tesbihleri (anmalar) de, eserlerin kendilerinden
srekli olarak kmas ve meydana gelmesinden ibarettir. Buna delil olarak Cenab Hak,
Kuran Kerimin sra Suresinin 44. ayetinde: Hi bir ey yoktur ki, Allah kr ile
anmasn. Fakat siz onlarn anmalarn anlamazsnz buyurmutur.

(Tasa vvuf bilginlerinden emsi

Si vs Ha zretleri : Ayetteki bu sz, k firedi r. Cmlenin ii tip anlama masndan, bazla rnn anlamamas lzm gelmez ve bi z
anla rz demiti r. Gerekte maddenin hepsi Allah her hali yle anmakla , eki rdek enerjisini bahetmektedi rler.

Hazreti Ali Kaddesallahu Vecheh: En ufak bir zerreyi (atomu) sonuna kadar
paralarsanz, sonunda o zerrenin ortasnda gnei bulursunuz demitir. Bu ise, atom
enerjisinden baka birey deildir.)
Yukandaki ayeti celilede grld zere, bilgisi noksan olanlar, Allahn Kitab
Mbininde beyan buyurduu hususlarn gerek anlamlarna vakf olamazlar. Onlar Allahn
lisann anlayamadklar gibi, peygamberlerin ve velilerin szlerini de kesin olarak
kavrayamazlar.
Ey bilgisi noksan olanlar! Onlarn szleri, sizin sandnz gibi deildir. Aklnzn
azl ve iinizdeki bulanklk ve ahiretten gafletiniz ile, dnyaya kar fazla sevgi ve
dknlnz, onlarn szlerinden birey anlamamanza yol amaktadr. Sizin anladnz
eylerin hibirisi vukua gelmemi ve haddi zatnda, uygun da deildir. Sizler bu yolda
dalalettesiniz. stidadnzn bu gerekleri kavramaa kabiliyeti yoktur. Sizler gereklerden
uzaksnz.
Eer insan,

iini,

yani gnln pak edecek olursa,

ozaman Allahn

peygamberlerinin ve (peygamberlerin ilmine varis olan) velilerin szlerni anlar ve

gerekleri gne gibi bilir. Bu ynde istekli olana lazmolan ey, yapt hayrlarn ve

olgunluunu daima kk ve keza, yaptg gnah ve kusurlarn (kk de olsa), daima

byk grmesidir.
Hazreti Resul (Allahn Selam zerine Olsun) Efendimiz erefli hadislerinde:
eytan insanlarn iinden akan kan damarlarnda gezer buyurmutur. Bu erefli
hadiste insann iindeki kan damarlarnda dolaan eytanlardan murad, onun hayvansal
nefsi, ehvete dknl, eriat ve gereklere kar kendisinde bulunan kuvetlerinden
ibarettir. te Hazreti Resul, iimizdeki bu eytanlar bize bildiriyor.
Allah bilmeye istekli olana gerekli olan bir husus, Kuran Kerime bakarak,
dnyaya ait ayetlerle ahirete ait ayetleri karlatrarak, aralarndaki nisbeti bilmektir. Buna
gre yaam sresinin dnyaya ait zamanlar ile, ahirete ait bilgi, ibadet ve grevlerini
bilerek, g ve kuvvet kazanmakdr. Kurann otuz cznden bir cz dnyaya ait, geriye
kalan yirmidokuz czn tm ahirete aittir. te Kuran Kerimi bu nisbet zere incelemek
ve bilhassa, ayetlerin inii hakkndaki sebebleri de dikkate almak gereklidir.
Kuran Kerimin nzul (inii) hakkndaki bu dnce ve mtala dahi Hakkn
Varidatndan bize bir varide (Allahtan gelmi bir veri) olup, gerekleri hakkyle bilen,
ancak yce Allahtr.

(eyh Bedreddin, Varidat ve onun erhinden)

ZKRULLAH 3

Handan olur mani gl,

Handan: Glen.

Asar zikrullah ile,

Asar: Eserler.

evke gelir can blbl,

Glzar zikrullah ile.

Glzar: Gl bahesi

Kn zakirer Rabbin Rahim,

Kn: ol, Zakirer: Zikredici.

Haza sratun mstakim,

Haza; Budur, Sratun Mstakim: Doru yol

Zakir bulur baki naim,

Baki: Kahci. Naim: Nimet,

ksar zikrullah ile.

ksar:oaltmak

Tuba likavmin zakirin,

Tuba likavmin zakirin: Zikredici kavmin Tuba aac

Bra bienvaril yakn,

Bra bienvaril yakn: Kesin bilgi nurlarnn mjdesi

Kuvvet bulur ashab din,

Ashab: Sahibler.

Ensar zikrullah ile.

Ensar: Yardmlar, yardmclar

Ser vasl canan olur,

Ser: Ba. Vasl: Kavumak. Canan: Sevgili

Can mektebi irfan olur,

Kalbin baharistan olur,

Baharistan: Bahar bahesi.

Ezhar zikrullah ile.

Ezhar: iekler.

Tevhid ile ayar sr,

Tevhid: Birleme. Ayar: Yabanclar.

Vahdet diyarnda otur,

Vahdet: Birlik.

Hsn dili hfz edegr,

Hsn dil: Gnl kalesi. Hfz: Korumak.

Dizdar zikrullah ile.

Dizdar: Kale muhaf z.

Klma sivaya iltifat,

Siva: Gayr.

Ta kim tecelli ede zat,

Dil teneler bulur hayat,

Dil tenele: Gnlden istekli.

Enhar zikrullah ile.

Enhar: Irmaklar.

n mevce geldi bahri cud

n: Madem. Mevc: Dalga. Bahri cud: Cmertlik denizi

Buldu bu alemler vucud,

Hakk, Hdayi kl hud,

hud: Tank olmak.

Envar zikrullah ile.

Envar: Nurlar, klar

Aziz Mahmud Hdayi

TEFEKKR (zet Bilgi)

Dikkatin Bir Noktaya Toplanmas

Kainattaki her varlk kendine has bir dille Allah tesbih eder. Varlklar kendi
zerlerindeki Allahn isimlerini, Allahn varln ve birliini duyururlar. Yaratlanlarn en
ereflisi insandr. nk btn yaratlanlar ancak kendi dilini anlayabildii halde, insan btn
yaratlanlarn dile getirdikleri Allahn isimlerinin (Esma-i Hsnann) delillerini anlar. yleyse
hereyin deeri kendisine gre bir paradr. nsann deeri ise btndr. O, anlamada,
zmede, anlatmada, ilmin ruhundan hareketle btnle ular. Allah, insan snrsz
yeteneklerle donatmtr. Bu yzden insan Allahn isimlerinin sonsuz hazinelerini
kefedebilir.
nsan varlklar tandka, onlarn zerindeki Allahn isimlerini de tanr. Allah
tanmann, onun isimlerinin varlklardaki tecellilerini tanmakla olaca aktr. Rabbini
tanyp ona ibadet etmek zere yaratlan insan iin, ilim, iman ile marifetullahn (Allah
bilmek) bir art olarak karmza kar. Bu ilim cehaletin klk deitirmi ekli deildir. nsan
inat ve kibire sevk eden ilim, iman zedeleyen bo bir bilgi ynndan baka bir ey deildir.
Oysa gerek ilim, onu hayata eritiren bir ruh gibidir. Bilgileri btn olarak yorumlayabilmek
ve gerekli sonular karabilmek de yalnz tefekkrle (dnmekle, zihin yormakla)
mmkndr.
Tefekkr Kuran- Kerim, Allaha noksansz bir imanla balanan kimselerin zellii
olarak belirtmektedir. Onlar yaratlan hereyin boa yaratlmadn anlar ve bunun iin
krederler. Her hallerinde Allah anacak kadar olgunlam kiilerin, bunu tefekkre borlu
olduklar kaydedilmektedir. Tefekkr, insan Allaha yaklatran ok nemli bir olaydr.
Resulullah Efendimiz, Bir saat tefekkr bir yllk nafile ibadete denktir, demekle bunun
deerini aklamtr. Tefekkrsz insan zamanla, olaylar, varlklar ve gzellikler karsnda
hayreti unutur, takdir duygusu kaybolur, kainatn kitabn okuyamaz, akl dnceden, ruh da
duygudan mahrum kalr. Yaratlanlarn en stn olan insan da cansz bir cisim durumuna
der.
Kalbleri vardr, onunla anlamazlar; gzleri vardr, onunla grmezler; kulaklar vardr,
onunla duymazlar; onlar hayvan gibi, belki daha da aadrlar. Onlar gafillerin ta
kendileridir, mealindeki ayet-i kerimenin tehdidi, bu tefekkrsz insanlar iin olsa gerekir.

nsann snrl akl, noksan ilmi, kainattaki olaylarn pek ouna akl erdiremez. Kendi
istekleriyle badatramaz. Hikmetleri takdir edemez ve tenkide balar. te bu noktada,
dostluk ve tefekkre ihtiya vardr. O zaman tenkit hakka deil, maddi sebeplere ynelir.
Resulullah Efendimizin de iaret buyurduklar gibi, Kainat hadiselerinden insann heva ve
hevesine muhalif olan ksm, uygun olan ksmdan daha oktur. yleyse ainalk ilimle
kartrld an, tehlike de balar.
Kii olaylar basit bir gzle grr, tefekkre gerek duymaz. Mesela, dnyann ekim
gcn kuran ve ok hassas bir lyle programlayan Allahn harikulade es erini, basit bir ad
takarak sradan bir olaym gibi grr. Ama ayn olayda Yaratann snrsz gcn grebilen
kii, bu olay basitletirmez. Allahn sanat karsnda hayranlk duyarak, onun varlna ve
birliine saysz deliller bulur. Maneviyat by Daran Hazretleri, Allah adna kainata
bakan adam her ne mahede etse ilimdir. Eer maddi sebepler adna bakarsa, ilim sand
ey cehalet olur, buyurmulardr. yleyse kainattaki her eyi ibretle ve tefekkrle
inceleyebilen insan, gerek ilme ulam demektir. Bunun iin de zihn tembellii yenmek,
kazanlan her bilginin derinine inerek ilikiler kurmak, sualler sorarak cevaplarn bulmak,
insan ve iman hakknda doru bilgiler veren kitaplardan yararlanarak, msbet ilimlerden
yararlanarak k noktalarn bulmak gerekir.

Tefekkrn eitleri

man ve Allah tanmak iin insann;

1. Kendi i alemine eilmesi,
2. Bir de kendi dndaki tm varlklar zerinde dnmesi gerekir. Bu iki eit
tefekkr birbirini tamamlar. nsan, kendi varl zerindeki tefekkr ile, vcudu zerindeki
manevi duygu ve yeteneklerle ilahi sanatlar anlamay baarr. Bu varlklarn yerinde
kullanmay renir. Kendini ynlendirme gcn kazanr. Varlklarn tefekkrnde ise,
Allahn isimlerini, zelliklerini tanr.
Kainattaki btn varlklarn zerinde, Allahn isimlerinden bir ksm tecelli etmitir.
Genel olarak cansz varlklarda Allahn kudret tecellilerinden birini aramal, canllarda ise
nce rahmet tecellilerine bakmaldr. Tefekkr, yalnz insann baarabilecei bir olgudur.
Allah aklla donatt insana, byle esiz yetenekler bahetmitir. Kainattaki en kk varlkta
ylesine esiz programlama ve gzellikler vardr ki, bunu grebilmek, anlayabilmek ancak
tefekkrle olur. Hibir eyin yaradl sebepsiz deildir. Dnen insan iin, dnyadaki btn
canllarn dzenli bir ekilde nasl beslenebildiklerini aratrmak, nasl bir dengenin

kurulduunu kavramak, byk bir dzen iinde oalp, ldklerini izlemek ve bu olaylardan
ibretlenmek hi de zor olmasa gerekir. Yediimiz her lokma, itiimiz su, aldmz her nefes
iindeki hava, bizim iin takdir edilerek hazrlanm ve zerine kader kalemiyle admz
yazlarak adresimize gnderilmitir. Parmak izlerimiz ve hcrelerimizdeki genetik kodlarmz
nasl bize aitse, rzk olarak paymza den her ey de takdir ve ihsan edilmi nimettir. zetle,
Allah tanmada imanla ve ilimle tefekkr ederek kretmeyi bilmeliyiz.

Bir rnek

Her bir ilim dal Allahn bir ismine dayanr. Geometri ilminin dayand hakikat de
Allahn Adl veMukaddir isimleridir.

Her eyin gerei, Hakkn isimlerine dayanr. Kainattaki hereyde Allahn bir ok
gzel isimleri tecelli etmitir. Her ilim, bir isme dayanr ve onda son bulur. Fazilet sahibi
kiiler, fennin her daln Esma-i Hsnaya balarlar. nsanlk tarihinin stn insanlar, keifler,
icat sahipleri, her trl buluun Allahn bir ismine dayandn bilirler. Geometri biliminde
bunu aka grmek mmkndr.
Geometri bir fen daldr. Allahn Mukaddir adna dayanan ilgin bir bilim daldr.
Ulaaca son nokta, kendi kanunlar iinde Allahn Adl ismine ulamaktr. Kainatn
matematik diliyle ve geometri yazsyla yazlm bir kitap olduunu syleyen Galile, byk bir
geree parmak basmtr. Tefekkr edersek, gerekten kainatta noksansz bir geometrik
dzen vardr. Gezegenler kre eklinde yaratlm, etraflarndaki uydular elips bir yrngede
dnmektedir. Galaksiler spiral veya eliptik yaratlmtr. Kelebek kanadndaki esiz desenler,
bal arsnn peteinden, kar tanelerinin ekline kadar her varlkta, ilahi geometrinin saysz
delilleri vardr. Allah varlklar yaratrken hepsinin genel planlarn yapm, Adl ismini tecelli
ettirmitir. Varlklarn genel hatlarndaki intizamdaMukaddir, yaradltaki canllk ve
dengede Adl isimleri tecelli etmitir. Bu harikuladelikleri grmek, anlamak ise, ancak ilm bir
tefekkrle gerekleir. Mesela; tefekkr edersek, insanlar hem Allaha iman edecek ve
imann neticesini alabilecek durumda yaratlmtr, hem de isyan ve inanszln karanlna
gmlmlerdir. Eer insan yalnz iyilikle geliebilecek ekilde yaratlsayd, eytana uyup da
ktle sapma kabiliyetinden mahrum olsayd, bu hikmet ortadan kalkard. Halbuki Allahn
saysz melekleri zaten bu vazifeyi yapmaktadr. eytana uymazlar, vazifelerini noksansz
yaparlar, isyan etmezler. Byle olunca da melekler iin manevi gelime bahis konusu olmaz.
Hangi makam ve mertebede ise orada kalrlar. Halbuki insan bir tohum gibi byyp
geliecek, glenecek, yeerecek ve meyve verecektir. Yz ins ann iinden yetien on hayrl

insan, doksann kurtarabilir. Yapaca hayrl iler ve iman sayesinde karanl aydnlatabilir,
rnek olabilir, kfrden imana srkleyebilir. Allahn rahmet, hikmet adlar ile inanszl
yenebilir ve mertebeler alabilirler.
Tefekkr edenin gznde, kainat bir mescittir. yle ise kainat mescidindeki hereyi,
btn varlklar grr, anlar, onlarn kelamlarn, zikirlerini ta can evinde iitir. nanszln
karanlndan kurtulur. Akln gsterdii iman, ibadet ve tefekkr yolunda, gvenlik, huzur ve
iki cihan saadeti vardr. Bu da sonuta, kiiyi kre gtrr. kreden insan ise Allahn vc
rahmetini kazanr. Tkenmez rzklar, ezeli lezzetler ve sonsuz gzelliklere ular.
Tefekkrle Allah kelamnn derin anlamlarn, gzelliklerini, ilmini, n grr, anlar,
yaar ve insan olarak yaratldmza dua ederiz. Bylece Allahn zulm yasaklayan Adl ismi
ile, yalan yasaklayan Hak isminin tecellisine kavuuruz. Bu da bizi Sddk makamna ulatrr.
Allah raz eden insan, en byk hedefe ulam insandr. Bylece insann, fani
insanlarca verilecek hibir dle ihtiyac yoktur. Allah hepimizi, onun rzasna ulaan kiiler
arasna koysun.
(lahiyat serisinden zetlenmitir.)

ZKRULLAH - 4

Dil hanesi prnur olur,

Dil: gnl. Prnur: salt k.

Envar- zikrullah ile,

Envar: klar.

klim-i dil mmur olur,

Mimar- zikrullah ile.

Her mkl i asan olur,

Asan: kolay.

Derd-i dile derman olur,

Cann iinde can olur,
Esrar- zikrullah ile.

Zikr eyle Hakk her nefes,

Allah bes baki heves,

Bes: yetiir. Baki: kalc.

Pes gayriden midi kes,

Pes: yleyse.

Tekrar- zikrullah ile.

Gr ehl-i halin frkasn,

ak etti ceyb-i hrkasn,

ak etmek: yrtmak. Ceyb: n, aklk.

Devr eyle zikrin halkasn,

Pergar- zikrullah ile.

Pergar: pergel.

Ahmed seni ikrar eder,

krar: tasdik.

Hem zikrini tekrar eder,

hlasn iar eder,

ar: haber verme.

Ear- zikrullah ile.

Ear: iirler.

Padiah 1. Sultan Ahmed

ARFLERDEN MENKIBELER
Peygamberler (selam zerlerine olsun), hep birbirlerinin tarif edeni idiler. Hz. sa,
Yahudiye, Sen, Hz. Musay adamakll tanmadn. Hz. Musay anlamak iin gel beni gr,
dedi. Hz. Muhammed de (Allahn Selam zerine olsun) bir Hristiyan ve bir Yahudiye, Siz
Hz. Musa ve Hz. say iyi tanmadnz, onlar tanyabilmek iin gelip beni grnz, dedi.
Peygamberler birbirlerinin tarif edenleridirler ve onlarn szleri, birbirinin szlerinin
aklaycs ve erhedicisidir. Ashab, Peygambere, Ey Allahn Elisi, her peygamber,
kendinden nce gelen peygamberin tarif edicisi idi. Sen peygamberlerin sonuncususun,
senin tarif edenin kim olacak? diye sordular. O da, Nefsini bilen Rabbini de bilir, yani
nefsimi bilen, Rabbimi de bilmi saylr, diye cevap verdi. Yani Hz. Muhammede (Allahn
Selam zerine olsun) mensup olanlar, her bakmdan Hz. Muhammedin (Allahn Selam
zerine olsun) Hal ve Kalini tarif edenlerdir. Bir kimse ne kadar fazlsa, o kadar maksattan
uzaktr. Onun fikri ne kadar ince olsa, o kadar uzak olur.
iir:
Onun kapsnn toprana, kalbinin ban koymak
Suretiyle secde et, bu kalb iidir, aln ii deildir.
Allahm, seni tenzih ederim, bu ne srdr? Her ey insanoluna feda, insanolu da
kendi nefsine feda olmutur. Allah, hi bir zamanda, Ben gkleri ve Ar tekrim etmedim,
buyurmamtr. Eer Ara ksan hi faydas olmaz. Gnl kapsnn ak olmas lazmdr.
Peygamberlerin, velilerin, sofilerin alp canlarn karmalar, hep bunun iindi ve hep bunu
aradlar. Bunlarn hepsi insandr. Kendini bilince, her eyi de bilir. Niyaz da, kahr sfat da
sendedir. Ya Rabbi, sen benim kavmimi hidayete ulatr, nk onlar bilmiyorlar, (sra, 17:
72) ayetindeki kavimden maksat, benim kavmimi, yani czlerimi hidayete ulatr demektir.
Czler, bu kafirlerdi, fakat onun czleri idiler.
iir:
yi kt herkes, derviin czdr.
Eer byle olmazsa, dervi olmaz.
Eer cz olmasalard, o ayr, mstakil kalrd. Kll nasl olurdu?
Allah Klliyeti bilir, fakat cziyeti deil, sznde madem ki klliyet demitir, o
halde hangi cz, klln dnda kalabilir? Allah, gerei herkesten daha iyi bilir.
Peygamber, bir gn buyurdular ki: ounlua uyun (yani, olgun ve bilgin olan
eyhin hrmeti iin) ve kylerden uzak bulunun (yani, noksanlarla sohbet etmemek iin).

iir:
Ey arkada, topraa bulanacaksan
Yksek bir tepenin toprana bulan.
Kim, mafirete mazhar olmu bir kimse ile yemek yerse o da mafirete mazhar
olur, szndeki yemekten maksat, ekmek yemek veya baka bir yemek yemek deildir. Bu
yemek, haklarnda Ferah ve fahur Allahn rzkyla rzklanrlar (Al-i mran, 3:163-164)
ayetiyle buyurulan, boazlar kesilmi ehitler iin hazrlanm olan teki dnyann gdasn
yemektir.
Nefs-i Emmare kahredildii vakit, o da bu dnyada ehit ve gazi olmu saylr. Kim bu
mafirete mazhar olanla birlikte bu gdadan yerse, o da mafirete mazhar olur, yoksa
binlerce mnafk ve Yahudi de Mustafa ile yemek yediler, fakat onlarn, Peygamberin
mafirete mazhar olduuna dair itikatlar yoktu. Peygamberin mafirete mazhar olduuna
tam itikat etmek, ancak gday onunla ayn kaptan yemekle olur. te itikadn mkafat ve
doru itikadn alameti, budur. Mslmanlk, heva ve hevese muhalefet, kafirlik de heva ve
hevese uymaktr. Birisi iman getirdi denildii vakit, bunun manas, o adam, Ben heva ve
hevese muhalefet edeceime ahdettim, dedi demektir. u tekisi ise, Ben bunu yapamam,
hara veririm ve yle yaarm, dedii vakit, Peygamber buna raz olup kabul etmi ve Kim
bir hara veren kafire (zmmiye) eziyet ederse, bana ve ahdi iinde bulunan ahit sahibine
eziyet etmi gibidir, diye ona berat vermitir. Fakat bir bakas, heva ve hevesten bizar
olmad halde, Ben heva ve hevesten bizar oldum, kara olduu halde beyazm, karga
olduu halde doanm, der. Mmine, kafir olmad iin; kafire de, mnafk olmad iin
kretmek vaciptir. Mnafk, kafirlerden beterdir. Mnafklar Cehennemin en alt
tabakasndadrlar. (Nisa, 4: 144)
yle garip bir rivayet vardr: Cehennem ve Cehennemin tabakalar,
cehennemliklerden boaldnda, bir temaa iin gelirler. Cehennemin tabakalarna
yaklatklar vakit, bu tabakalarda bulunan kaplarn biribirine vurduunu ve harap, bo bir
evin kaps gibi alp kapandn grr ve mnafklarn seslerini iitirler. Siz kimlersiniz?
Cehennem, cehennemliklerden boald halde, siz hala burada bulunuyorsunuz? diye
sorarlar. Onlar da Biz mnafk tayfasyz. Bizim iin buradan kurtulu yoktur, derler. Bu
szn manasn kim anlarsa, bundan kendisine bir hisse karr. imdi, nifak nedir? Gizli ve
ak nifak bizden ve dostlarmzdan rak olsun. Yce Allahn yardm ile gizli nifakn insan
mizacndan gitmesi iin cehd etmek lazmdr.
Bir topluluk, alemin ezeli (kadim)liinden bahsediyordu. ems, Alemin ezeliliinden
sana ne? buyurdu. Sen kendi ezelililiini akla, sen ezeli misin, sonradan olma m (hadis)?
Sende olan u kadarck mr, alemin ezeli olup olmadna deil, kendi halini incelemeye

harca. Alemden maksat, iyi ilerin olmasdr. Her iyi i, can huzurunun (cemiyet) sebebidir.
Can huzuru (cemiyeti) ise, Yce Allaha muhta olmaya ve itikada sebeptir. Sende yzbin
fenli ilim olsa da iler olmadka, Yce Allaha ihtiya duymadktan, ahirete itikat etmedikten
sonra, bunlarn hi kymeti yoktur. Eer sende iyi amel olup da hi bir ilim olmazsa, ister
Arap ol, ister Trk, bu iyi amel dnya ve ahirette eref ve izzete sebep olur. Herkes ilim ve
fayda arar. Sen, dosttan iyi amel elde etmek iin, kendin iyi amelin peinden ko. Zira z
budur. Kabuk da ilimdir.

Allah Ara tasarruf etti (Taha, 20: 4; Furkan, 25: 60) ayeti niin sylenmitir?
Tefsirde ne denilmitir? Bundan bakasna aktr demiler. airin u iirinde olduu gibi
tasarruf eder:
Bir, klsz ve kan dkmeksizin Iraka tasarruf etti.
Biz, ondan baka dedikleri, tasarruf etti sznn niteliini aratrmadan, nasl olur
demeden, iman ve dikkatle aratrmakszn itikat ettik.
Bu szden ne anlalr ve bu Taha iin tefsirde ne demilerdir? Tefsirde zahir ehlinin
sylediinden baka bir ey yoktur. Onlara gre Taha, Muhammedin (Allahn Selam
zerine olsun) ismidir. Baka birinin szne gre ise onun manas, Ey adam demektir.
Baka bir sze gre ise Taha, ayan yere koy demektir. Zira Allahn Elisi, yats ve
teheccd namaznda bir ayak stnde durmutu. Geceden bir ksmn, sana nafile olmak
zere teheccd eyle... (sra, 17: 79) ayeti vahyedilince, Peygamber (Allahn Selam zerine
olsun) bir ayak stnde o kadar durdu ki, ayaklar kabard.
iir:
Peygamberin aya, gece ayakta durmaktan kabard.
Nihayet onun bu geceyi uykusuz geirmesinden
Kuba halk kabalarn yrttlar.
Sonra Allah tarafndan, Ey Muhammed, Teh yani dier ayan yere koy, bir ayak
stnde durma, nk biz teheccd namazn seni incitmek iin buyurmadk, diye bir emir
geldi. Mfessirlerin demi olduklar dier zahiri szleri sormuyorum. Bundan baka onlarn
ne sylediklerini sen de sylemiyorsun. O halde bunun tefsirini, Levh-i Mahfuzdan okumak
lazm geldii anlalyor. O levhin hududu akla smaz.
Padiah, Hizmet etme, nk Ben senden utanyorum dedi. O da, Bunu bana
syleme, nk beni bundan men edersen Sen ve Sana olan sevgim gnlmde soursunuz,
diye cevap verdi. Bunun zerine Allah (Padiah), Madem ki byle oluyor, o halde

sylemem dedi. Yine bir defasnda, Ban ve cann hakk iin Benim buna hi ihtiyacm
yoktur, bunu yapma der.
Biz sana parlak bir fetih verdik (Fetih, 148: 1).
iir:
Bu gemi ve gelecekteki gnahn balanm olduu iin deildir.
Bu, korku ve mitten deil, akn comasndandr, dedi.
Fakat O, Senin ban ve cann hakk iin ki, yapacam diyor. Nihayet o kadar ayakta
duruyor ki, aya iiyor, bunun zerine Padiah kzarak, Yeter artk, bu bana lazm
deildir.Tahi - ayan yere koy, veya Ey Muhammed, Biz sana Kuran zahmet ekesin diye
indirmedik, (Ta-Ha, 20: 1) (Seni yanma oturtup konuacam. Bunun iin senin zahmete girmeni
istemiyorum. Allahdan korkana vazetmek iin indirdik,) Yeri ve gkleri yaratan tarafndan
indirilmitir, (Ta-Ha, 20: 3-4) buyurdu. Bunun erhi, avamn anlayna yakndr. Arz, Muhammedin
(Allahn Selam zerine olsun) vcududur. Gkler ise, Onun dncesi, tasavvuru ve parlak
muhayyilesidir. Allah tahta kuruldu, (Ta-Ha, 20: 4).

iir:
Gnl taht, heva ve hevesten temiz olarak bayndr oldu.
Bunun iin Rahman olan Allah tahta kuruldu, ayeti indi.
Yine sen, Ben Allaha ulamm, Muhammedden (Allahn Selam zerine olsun)
mstaniyim, diyorsun. Fakat Allah, Muhammedden (Allahn Selam zerine olsun)
mstani deildir. Nasl olur ki, onu huzuruna gtrmtr. Ve senin Eer biz isteseydik her
kye bir Peygamber gnderirdik (Furkan, 25: 51) dediin eyi, hi yapp diledi mi?
steseydik szn ancak o Muhammed (Allahn Selam zerine ols un) sylyor ve Eer
ben istersem, diyor. Allah, Muhammed (Allahn Selam zerine olsun) iin Eer sen
olmasaydn felekleri yaratmazdm, dedi. Muhammed (Allahn Selam zerine olsun) de
Gz, grdnden meyletmedi, (Enfal, 8: 17) ayetiyle buyrulduu gibi hareket etti ve
Sen herkesin arasndan beni setin. Ben de Senden bakasn istemiyorum, dedi.
Muhammedin (Allahn Selam zerine olsun) uyumas, Onun miraca gitmesidir. Sen de
Onun arkasndan gidersin. Yalnz gnlnde, karar klnacak bir yer elde etmeye al. Bylece
dille deil, sebeplere bavurmakla dnya talibi, taate sarlmakla din talibi, Allah erlerine
hizmetle de Hak talibi olursun.
iir:
Kadrini ve mertebeni arttrmak iin sana,

Senden daha iyi bir arkada gerektir.

Gnl krk kimse mslmandr.
Seleflerimiz krk vcudlu olmu, gnle ulam ve Ben gerekten Muhammediyim
szn tamamiyle brakmlardr. Gnl krk olan bir kavim, Rabbim ok yksektir, dedi.
Bununla da kanaat etmediler. Hastaya Ayetl Krsi okuyan bir kavim de olur. Bir kavim de
vardr ki, Ayetl Krsidir. Davette hem kahr hem de ltuf vardr. Halvette ise sadece ltuf
vardr. Allah daha iyi bilir.
Kim bir dal tuttu ise, dal krld, yere dt. Kim aac tuttu ise, btn dallar onun
oldu. Nasl olur da akl sahipleri herkesin malik olduu bu akl (yani Allaha dnmek akln)
istemezler? Filozofun biri, Ben makul sylyorum diyor. Fakat onun aklnda bu ilahi akldan
bir koku bile yoktur.
Yine bir aziz, lmnden oniki sene sonra Peygamberi, (Allahn Selam zerine
olsun) ryada grd ve Ey Allahn Elisi, her Cuma akam kendini bana gsterdin. Bu oniki
yl mddet iinde beni susuz balk gibi braktn, dedi. Peygamber (Allahn Selam zerine
olsun), Taziyetle meguldm, dedi. Bunun zerine aziz, Ne taziyetiyle? dedi. Peygamber
(Allahn Selam zerine olsun), Bu oniki yl iinde bana, yz Kblede olan yalnz yedi kii
geldi. Onlardan baka hi kimsenin yz, Kblede deildi, dedi. imdi bu bir manadr ve
Onun tevilini ancak Allah ve ilimde salam olanlar bilir, (Al-i mran, 3: 7) ayeti, onun
erhidir.
Holuk, dostlar toplantsndadr. Birbirlerinin yanlarna sokulur, birbirlerine naz eder
ve yz gsterirler. Birbirlerinden ayrlnca, birbirlerine kar olan meyilleri iine heva ve
heves karr. Onlarn o nuru gider. Bir eyi baln iine korsan, taze ve ho olur. nk hava
onun iine giremez.
Sam bbrleniyordu, fakat Musa (Selam onun zerine olsun), o celaletiyle Hzr
Hazretlerinin sohbetinde bulunmak ve bu ltuf sfatnn olgunlamas n istiyordu. Baka bir
letafet elde etmek iin o, tvbeler ediyordu. Derviin btn mrnde bir defa tvbe etmesi
ve hem de, Benim yoluma bu neden geldi? diye piman olmas lazmdr. Peygamber
(Selam onun zerine olsun), btn nazeninliine ramen fakirlerin selamn uur sayard ve
onlarla birlikte toprak zerine oturur, onlarn szlerini dinlerdi.
iir:
Sen Mustafann, miskinlerinden dua talebinde
Bulunduuna inanmyorsun.
Kendini ele geirdiin zaman, baka birini bulursan, onun boazna sarlrsn, yoksa
sen ele geirilirsin. Deve karncaya yol arkada oldu, bir suya ulatlar. Karnca ayan suya

sokmad. Deve, Ne oldu? Gel, kolaydr. Su dize kadar kyor, dedi. Karnca, Evet su senin
dizine ancak kyor, fakat benim zerimden alt kez aacak, dedi.
Eer eyhsiz kalsaydm, yaamazdm. Kim bana bir kula yaklar? Kulatan kulaca,
kartan kara, denizden denize fark vardr. Muhammedin (Allahn Selam zerine olsun)
admna ulamak iin iki adm atmak lazmdr. Sende Firavun bagsterdi. Musa geldi onu
kovdu. Tekrar Firavun geldi, Musa gitti. Bu, deimenin ne zamana kadar olduuna delalet
eder. Musaya yle sarl ki, Firavun bir daha gelmesin.
Bu deime hesaba gelmez. Rabbimiz Allahdr diyen ve sonra doruluk
gsterenlere melekler inerler (Fussilet, 41: 30; Ahkaf, 46: 12). Bu devrede, Uc bin Anakn
nnde, Dizden dize fark vardr sz sylenecek duruma der. nk o da Tufanda
boulmam ve sular ancak dizine kadar ykselmiti, fakat Musa onu ldrd. Bu Uc bin
Anak; yalnz Ademin su ve kilden olan oullar huzurunda deil, belki bir adm da Allahda
olan ve hakknda iki admda kavutu sz sylenen Muhammedin (Allahn Selam zerine
olsun) yannda da dizden dize fark vardr szyle anlatlan vaziyete der. Biz ise, dizden
dize yz adm atsak, sofann yanna gelemeyiz. Allah, kullarna ltuf ve ihsan edicidir (ura,
42: 18) ayetini yalnz, nerede temiz kullar varsa onlar iin syledi.
Bir gn mer (Allah ondan raz olsun), vurup eytann bir gzn kr etti. Bu, onlarn
bildii bir mana ve srdr. O mana her ekilde gzkr ve her ekli balar, yoksa bu eytan
mcessem bir ey deildir. eytan insanolunda, kann damarlarda dolat gibi dolar.
eytan, bir gn gelip mere, Ey mer, gel de sana acaip bir ey gstereyim, dedi ve
mescidin yarndan, mescitte bir adamn uyuduunu, birinin de namazda olduunu
gsterip, Ak ateinin korkusundan o uyuyan ahsn sinesine giremiyorum. Bu korku
olmasayd girer bir ey yapardm. Fakat o namaz klan harap ederdim, dedi. Bu eytan,
Allah erlerinin ak ateinden baka bir ey yakmaz. Allah erinin yapt btn riyazetler
eytana fayda etmez, belki bunlarla daha fazla kuvvetlenir. nk onu ehvet ateinden
yaratmlar. Atei nur sndrr. Nitekim Senin nurun benim ateimi sndrr denilmitir.
Eer o Lednden filozof ve bilgin olmasayd, bunlarn ii nasl olurdu? Onlarn ii krk bin
ylda dzelmezdi. Yirmi mr birbirine balasaydn, yine dzelmezdi.
Dier peygamberlerin bin ylda elde ettiklerine, Lednden hakim ve bilgin olan
Peygamber (Selam Onun zerine olsun) ksa bir srede ulat ve onlar geti.
Dar kalm ve bu byklar aa sarktalm. Biz, kafirler bymzdan korksunlar diye
gazaya gitmeyeceiz. Bymzn her bir teli mzrak olsa, yine de kendi iimi zdeki kafir
onlardan korkmaz. Bunun iindeki kafirin ii ise tamamlanal hayli oldu. Bizim yolumuzda
cihad edenlere doru yolu gsteririz (Nur, 24: 69) ayetinde, nce geleni sonra okursan,
bizim iin cihad ettiler dersen, asl maksat anlalr. Yoksa Onlar bizim hidayetimiz

olmakszn herhangi bir yolda cihad ettiler, biz de onlara yol gsterdik, demek olur veya
Bizim hidayetimizle cihad ettiler, dersen o halde, Biz onlara hidayet ederiz, szn
tekrar etmenin manas ne? Aksi takdirde, bu szler Allahn Elisi Muhammedin (Allahn
Selam zerine olsun) azndan km olabilir. Buna gre Bizim iin, yani bizim zahiri
hizmetimiz ve bizim zahiri cismimiz iin cihad edenlere biz doru yolumuzu, yani ruhlarmzn
ve hakikatlerimizin doru yolunu gsteririz, demek olur.
Sra gzetmeksizin, Perembe ve Pazartesi gnleri oru tut. Birdenbire nefsin can
zerine oturup oru tutacam de ki, bu, nefsinin zoruna gitsin. Bylece birdenbire onun
Mslman olmas umulur. Zira onun Mslman olmas ok uzaktr.
Herkesin kendine layk bir gnah vardr. Birinin gnah, rindlik fsk fcuru olur ve
bunlar da onun haline yarar. Birinin de gnah, Allah kapsnda bulunmamak olur. Ne mutlu
ona ki, gz uyur, kalbi uyumaz. Vay o kimseye ki, gz uyumaz, kalbi uyur. Allah daha iyi
bilir.
Gizli sadakadan sordular. ems buyurdu ki, hlas ve ihlas korumak dncesine
daldn iin, verilen sadakann lezzetinden haberin olmaz; yani bundan daha iyi olsayd diye
eseflenmekle megul olmandan dolay lezzetini bilmezsin.
Bayezid-i Bestami Hz., Hacca ekseriya yaya giderdi. Yetmi defa Hac etmiti. Bir gn
Hac yolunda halkn sudan tr ok aciz bir durumda bulunduklarn ve susuzluktan helak
olduklarn grd. Haclarn banda toplandklar ve sktklar bir su kuyusunun yannda bir
kpek grd. Kpek Bayezide bakt. Kendisine, Bu kpek iin su bul, diye ilham geldi.
Onlara, Ar duru ve makbul bir hacc, kim bir iim suya satn alr? diye bard. Kimse buna
yanamad. Bunun zerine, Be defa yaya olarak makbul hacc, alt hacc, nihayet yetmi
hacc bir iim suya kim satn alr? diye arttrma yapt. Biri, Bayezidin hatr iin ben
veririm, diye bard. Bunun zerine Bayezid, Aferin bana. Bir kpek iin yetmi yaya hacc
bir iim suya sattm dedi. Suyu kaba doldurup kpein nne koyunca, kpek yzn
evirdi, suyu imedi. Bunun zerine Bayezid yzkoyun yere kapanp tvbe etti ve kendine,
Sen Allah iin unu yaptm, bunu yaptm diyorsun. Halbuki senin yaptn kpein bile
kabul etmediini gryorsun, diye bir nida geldi. Bayezid, Tvbe ettim, artk byle
dnmem, diye bir feryat kopard. Bunun zerine kpek hemen ban suya sokup imee
balad.

iir:
Sen, yz efaat dilemek, yz defa alayp szlanmak pahasna

Ayan peceim bir kiisin, fakat sen brakmazsn.

Hlasa, yzn bir taa veya nakl bir duvara evirip, taa tapan ktlyorsun.
Halbuki sen de yzn bir duvara eviriyorsun. O halde bu, Muhammedin (Allahn Selam
zerine olsun) syledii bir remizdir. Fakat sen anlamyorsun.
Kabe, dnyann ortasndadr. Onun etrafnda halka olan dnyann hepsi, yzn ona
evirir. Bu Kabeyi ortadan kaldrnca onlar, birbirinin kalblerine secde ederler. Onun secdesi
bunun, bunun secdesi de onun gnlne kardr. Bir an dnmek, altm sene ibadet
etmekten daha hayrldr. Bu dnmekten maksat, sadk derviin huzurudur. nk o
ibadette hi bir riya yoktur. phesiz o, huzursuz yaplan zahiri ibadetten daha iyidir.
Namazn kazas vardr, huzurun kazas yoktur. Baz fakirler, zahiri terkettiler ve Kalb huzuru
ve Fatiha olmadan namaz olamaz, dediler. Onlarn yannda, Kitabn Fatihas o huzurdur.
yle bir huzur ki, Cebrail bile gelse tokat yer. Cebrail daha Peygamber Sallallahu Aleyhi
Vesellemin yanna ulamamt. Peygamber (Allahn Selam zerine olsun) ona, Gel, dedi.
Fakat O, Bir parmak daha yaklarsam yanacam, dedi.
Bir eyhe, Allah seni Cehenneme gtrsn, dedim. O da, Keke gtrseydi de,
nurumun Cehennemden ve Cehennemin de mminin nurundan nasl olacan grseydin,
dedi. kz grdler, fakat kzn iinde olan ehzadeyi gremediler. Eer ehzadeyi
grselerdi, kz nasl ldrrlerdi?
Sen nazar ve temyiz ahidi ol. nk yol, bir ok kollara ayrlr. Biri, bu yoldan kar,
dieri tekinden. Sen sa kaldna dikkat et. Konyaya bir ulatn m, artk temyiz ve
dnmeye ihtiya kalmaz. Orada yle adil bir sultan vardr ki, kimse kimseye zulmetmez.
Hadis-i kudside Allahdan baka tanr yoktur, sz benim kalemdir. Kim benim
kaleme snrsa azabmdan kurtulur, deniyor. Bu kaleye giren, kalenin adn sylesin
denmiyor. Allahdan baka Allah yoktur, kalesine girin deniyor.
Kalenin adn sylemek kolaydr. Sen dille, ben kaleye gittim veya ama gittim
dersin. Eer dille gidilebilseydi, bir anda ge ve yere giderdim. Ar ve Krsiye giderdim. Kim
can ve yrekten Allahdan baka Allah yoktur derse Cennete girer. O kimdir, sen kimsin?
Sen bir ol, yoksa onun birliinden sana ne? Sen yz bin zerresin, her bir zerren seni bir
ihtirasa, bir hayale gtrm. O, niyetle halis ve diliyle de muhlis olarak Cennete girdi...
Madem ki o byle hareket etmitir, o halde Cennete girer vaadine hacet yoktur. Madem
ki yle hareket etmitir, o halde o, Cennetin ta iindedir. Allah daha iyi bilir.
Bir gn emseddin Hazretleri bir mecliste enk dinlemekle meguld. Biri, Dervi ve enk
sesi, dedi. emseddin, Grmezsin ve iitmezsin, buyurdu. Bunun zerine bu adam elini boynuna

koydu, kr ve sar oldu. Ne kadar yalvardlarsa da imkan olmad. Sonra, Bu bizim yanmzda bir
zarafet, bakalarnn yannda ise, keramet ve mucizedir, dedi.

Biri, Akla yakn olan mucizeyi kabul ederim, dedi. O da, O, mucize olmaz, mucize,
akln idrakinden aciz kald eydir, buyurdu.
Yine eski arkadalardan nakledilmitir ki: Sivasehrinde Ahi Muhammed Divanenin
eyhi ve stad olan Esededdin Mtekellim (Allah her ikisine rahmet etsin), bir gn, Mevlana
emseddinin (Allah onun srrn kutsasn) huzurunda, Siz nerede olursanz olunuz, O sizinle
beraberdir, (Hadid, 57: 4) ayetini tefsir ediyordu. Mevlana emseddin buyurdu ki:
- Btn faziletine ramen, halkn nnde ondan bir ey sorduum vakit kzard. Bir
defa ondan, Sen, Allah sizinle beraberdir diyorsun, bu nasl olur? diye sordum. O,
Tebrizli, senin bu sorudan maksadn nedir? dedi. Fakat O ne kadar hilim gsteriyorduysa,
o kadar da kzyor ve f, pf ediyordu. Ben, Burada gezerim, ne manas var? Bu soruda bir
garez varit deildir. Sen diliyle balanm bir kpeksin ve eziyet etmeyi kendine huy etmisin.
Nasl Allah sizinle beraberdir diyorsun? Allah kulla nasl beraber olur? dedim. O, Evet,
Allah ilmiyle kulla beraberdir, dedi. Ben de, lim zattan ayr deildir. Hibir sfat da zattan
ayr deildir, dedim. Bunun zerine o; aciz kald. Kalkt, ba koyup tazimle megul oldu.
Halk, te kelamc budur, derler ve oklar ona itikat ederler.
Yine bir gn buyurdu ki:
- amda o kpekler, ehabeddin Maktula aka kafir diyorlard. Ben yle dedim:
Haa, O ehab, nasl kafir olur? nk nura aittir. Evet gnein (emsin) yannda yldz
(ehab), kafir (rtlen, kaybolan) olur. ehab ieri girip tam bir dorulukla emse (gnee)
hizmet ederse, dolunay haline gelir, olgun olur. Ben dorulukla niyazda bulunanlara kar ok
alakgnll, bakalarna kar ise ok kibirli ve gururlu olurum. ehabeddinin ilmi, aklna
galipti. Halbuki aklnn ilme galip ve hakim olmas lazmdr.
Akln yeri olan dima zayflamt. Bir tayfa, ruh aleminde zevk buldu, oraya konup
yerleti ve ilahi alemden bahsetmeye balad. Halbuki onlar orasn, ruh alemi olduu halde,
ilahi bir alem sanyorlar. Fakat ilahi fazilet, cezbelerden herhangi bir cezbe veyahut da bir
Allah eri ile gelir, bunlar koltuuna alr, ruh aleminde ilahi aleme srkler ve ona, Uyrua
gir, burada baka bir latife vardr, oraya ne konmu kalms n, der. Mansura ruh tamamiyle
yzn gstermemiti. Yoksa o, nasl Ben Allahm derdi? Allah nerede; u ene (ben)
nerede? Bu ene (ben) nedir? Bu harf nedir? Eer ruh alemine gmlseydi, oraya harf nasl
sard? Elif nasl sard?
Yine buyurdu ki:

Ben bu eyhlere, Benim, Allah ile yle vakitlerim vardr ki... szndeki vakit
sreklilik ifade eder mi? diye soruyorum. Bu budala eyhler, Bu, sreklilik ifade etmez,
diyorlar. Nihayet ben, Biri, Muhammedin (Allahn Selam zerine olsun) mmeti nden bir
dervie, Allah sana huzur versin, diye dua ediyordu. Fakat dervi ona, Haydi, byle dua
etme; bana, Ya Rabbi, huzuru ondan al, ona huzursuzluk ver, diye dua et, nk ben huzur
iinde aciz bir duruma dm ve perian olmuum, dedi, diye anlattm. Biri, Ayak
yolunda Allahn adn sylemek ve Kuran okumak caiz deildir. Yalnz yava okunabilir,
dedi. Ben, Bakasn ne yapaym? Ben Onu kendimden uzaklatramyorum.
Padiah bu attan inmiyor, at ne yapsn? Nerede olursanz sizinle beraberdir, sz,
sreklilik ifade etmez. Asl bilmeyen frua balarsa elbette aksine ve yanl yler, dedim.
Yine yle bir hikaye anlatt:
- Bir ahs, bal ve onun bykln anlatyordu, Sus, sen baln ne olduunu ne
biliyorsun? dedi. O, Bilmez olur muyum, denizde bu kadar seyahat etmiim, dedi. Bu
sefer o adam, Eer biliyorsan, baln alametinin ne olduunu syle, dedi. O, Baln
alameti, deve gibi iki boynuzunun olmasdr, dedi. Bunun zerine o adam, Ben, senin
balktan hi haberin olmadn anladm, fakat bu aklamandan, senin kz deveden ayrp
bilmediin de malum oldu, dedi. Tabiat sahibi deil, gnl sahibi olmak lazmdr. Tabiat
deil, gnl ara, gnln yeri nerede? Gnln yz kapaldr. Onun sahibi Allahtr.
Kskanlklarndan ona gnl sahibi derler.
Yine bir gn Mevlanann medresesinde, Mevlana Hazretlerinin huzurunda, irticalen
gnlnde bulunan ilahi bilgilerden sayordu. Devrin bykleri de orada idiler. Buyurdu ki:
- Fahreddin Razi yle sylyor: Bu devrin mrtedi ve mutlak kafiri olmaz m? O
tvbe edecekse niin onu incitiyorlar ve kendilerini keskin klcn zerine atyorlar? Sonra
hangi klcn? Allah kulu onlara efkat ediyor, fakat onlarn kendilerine hi efkatleri yoktur.
Nitekim eyh Muhammed b. Arabi, amda, Muhammed (Allahn Selam zerine olsun)
bizim perdedarmzdr, diyordu. Ben de, Kendinde grdn eyi niin Muhammedde
(Allahn Selam zerine olsun)de grmyorsun, herkes kendinin perdedardr, dedim.
Bunun zerine bni Arabi, Hakikat ve marifetin olduu yerde, davet nasl olur ve nerede
yap, yapma denilir? dedi. Ben, Bu fikrin onun olduunu syledim. u teki fazilette fazla
idi. Bu senin onu inkar ve tasarrufun, davetin ta kendisi deil midir? dedim. Madem ki sen
davet ediyorsun ve Davet etmemek gerekir, diyorsun, o halde eyh Muhammed iyi bir
dert orta, munis ve derin bir adamd, fakat o, Peygambere uymuyordu. Biri, O Peygamber
e (Allahn Selam zerine olsun)uymann ta kendisidir, dedi. Ben, Hayr, o Peygambere
(Allahn Selam zerine olsun) uymazd. eyh Muhammed ok defa rku ve secdede
bulunuyor ve eriat ehli bir kulum, diyordu, fakat onun Peygambere (Allahn Selam

zerine olsun) uyduu yoktur. Bana ok faydas vard, fakat onun Peygambere (Allahn
Selam zerine olsun) uyduu yoktu. Fakat bu fayda, sizden ona, ondan da size olan faydaya
hi benzemez. akl ta ile inci arasnda byk fark vardr, dedim.
Yani eyh Muhammed ok defa, Falan hata yapt, filan hata yapt, derdi. Onu hata
yaparken grdm. ok defa hatasn ona gsterirdim. O ban nne eer ve yle derdi:
Olum, bana kuvvetli bir kam vuruyorsun, yani beni ok hzl sryorsun. Bu bir dadr,
da. Benim bunda hi bir garazm yoktur. ileye ve zikre bak, onlarda Muhammede
(Allahn Selam zerine olsun) uyma hi var mdr? Evet, Musaya (Selam onun zerine
olsun) ile iin iaret vard. Fakat Musann istemeye cesaret edemedii, Muhammede
(Allahn Selam zerine olsun) uyma nerede? Bilakis o, Allahm beni Onun terkisine
bindir, ve Beni Muhammedin (Allahn Selam zerine olsun) mmetinden yap, (Araf, 7:
139) derdi.
Yine Musa, Bana gster, (Araf, 7: 143) dedi, fakat O, bunun Muhammede (Allahn
Selam zerine olsun) mensup olanlara ait olduunu anlaynca, Bana gster yerine, Beni
Onun mmetinden yap, dedi. imdi birka gn Hzrn hizmetine gir; Hzr da, Ey Allahm,
Beni Muhammedin (Allahn Selam zerine olsun) mmetinden yap, diyor. Musa ve Hzr
yama eden, baka bir nurdur.
Ulu arkadalardan nakledilmitir ki:
Bir gn eyh Haririye, Senin mridlerin ok keyiflerine gre hareket ediyor, farzlar
yerine getirmiyorlar ve sen de onlara bir ey sylemiyorsun, dediler. Bunun zerine o,
Onlar, Allahn ve Onun Elisinin szn bilip itaat etmedikten sonra, bizim szmz m
dinleyip itaat edecekler? dedi ve glerek, Eer onlar namaz klsalar, oru tutsalar ve emri
yerine getirseler, zaten o taat onlar kurtarr, ve artk onlarn bana ne ihtiyalar kalr? Onlar,
kendi arzularn yerine getirmek iin benim eteimi tuttular, fakat bunu, o yapamaz. Bu,
onun makam deildir. Ancak Mevlana Hazretleri (Allah onun glgesini uzatsn) ak
sylemiyorsa da, o, semada dnmek ve izaz etmekle, Ben, bana uyanlar ne yaparlarsa,
onlar kurtarabilen velilerdenim demek istiyor, diye buyurdu.
iir:
G yollarn sonuna gelmi, kendi ehlime yolu kolaylatrmm.
Yine buyurdu ki:
nsanlarn ou defsiz rakseder. Acaba bunlar defin sesini iitseler ne yaparlar? Ve
yine bunun ikinci tevili de udur: Bir insanda grnen amellerden ve saf takvadan baka, bir
de onun cevher gibi gzel olan, gizli amel ve takvas vardr. Zira, Kulumun benim hakkmda
iyi zann varsa, hakkmda istediini dnsn, denilmitir. Onun btn ktlkleri bu vasta

ile iyiliklere evrilir, nk nazar olmayanlarn nazar, bu zahiri amelleredir. Halbuki biz,
onlara bakmyoruz. Biz, insann iine, iindeki srra bakyoruz. O, zahirde mfsit ve kusur
edici ise de, batnda, gizli olan o ihlas cevheri sayesinde salamlatran ve dzelten bir kiidir.
iir:
Btn lkelerin batnn gren biz, gnl grr ve zahire bakmayz.
Yine ulu dostlar (Allah onlardan raz olsun), yle rivayet ettiler:
Bir gn Hdavendigar (Allah onun aziz olan srrn kutsasn) Hazretleri, marifet iinde
mestolmutu. Buyurdu ki: Peygamberler ve velilerin saf saf duraca, mmetin
mminlerinin de blk blk toplanaca kyamet kopmasnda, ben ve emseddin
biribirimizin elini tutup salna salna Cennete gideceiz.
Yine Sultan Veled Hazretleri rivayet etti ki:
- Bir gn Mevlana emseddin Hazretleri (Allah ondan raz olsun), Allah azizleriyle
birlikte halvet etmi, mphem fikirler sylyordu. Buyurdu ki: Eer bir adam mrnde bizim
hakkmz yolunda bir defa vefa etse, sonra ondan bin cefa gelse, biz onun o bir defaki
vefasna bakar, cefalarna hi bakmayz, nk asl, Hak iin yaplan vefadr. O vefann
hakkn bilen, cefaya bakmaz.

Yine Sultan Veled buyurdu ki:

- Bir gn Mevlana emseddin Tebrizi babama diyordu ki: Benim Tebrizde Ebu Bekir
adnda bir eyhim vard. Btn velayetleri ondan aldm fakat bende eyhimin ve kimsenin
grmedii bir ey vard. O eyi, imdi Hdavendigarm Mevlana (Allah Onun glgesini ve
bereketini uzatsn) grd.
Yine bir gn emseddin Hazretleri babama yle anlatt:
- Ben ocuktum. Allah ve melei gryor, yksek ve alak dnyann gayblarn
mahede ediyor ve btn insanlarn bunlar grdklerini zannediyordum. Fakat sonunda
grmedikleri anlald. eyh Ebu Bekir beni, onlar sylemekten alkoyuyordu. Babam
buyurdu ki: Bu, bizim emseddine taat ve riyazet sebebiyle deil, ezelden beri verilmitir.
Nitekim saya da beikte verildi, (Meryem, 19: 13) ayetinde buyurulduu gibi konutu ve
mucize gsterdi ve yine baka bir yerde de, Biz lednnmzden ona ilim verdik,
denilmektedir.
Yine babam hazretleri sk sk, eyh Selahaddinin yannda emseddini ve elebi
Hsameddinin yannda da eyh Selahaddini anmaynz, diye tembih eder ve, her ne kadar
onlarn arasnda fark yoksa da, zikretmek doru olmaz. Nitekim Peygamberin (Allahn
Selam zerine olsun) huzurunda da, Ashab hibir peygamberden bahsetmezdi.

Peygamberlerden yalnz Peygamber (Allahn Selam zerine olsun) bahseder ve herbirinin

halini aklard, buyururdu.
Yine arkadalarn imamlarndan nakledilmitir ki, bir gn Sultan Veled Hazretleri
yle anlatt:
- Babam genliinde ok zahid, faziletli ve vera sahibiydi. Semaya hi gelmemiti.
Anne tarafndan bykannem olan Kirayi Buzurg (Byk Kira), babam semaya tevik etti.
Babam nceleri semada ellerini sallar idi. Mevlana emseddin gelince, ona dnmeyi
gsterdi. Kirayi Buzurgun Semerkanddan olduunu sylerler. Kocas Hoca erafeddin de
itibarl, iyilik sever, nl bir kiiydi. yle ki Semerkandda mal, mertebe, haseb ve neseb
itibariyle ondan daha nl bir kimse yoktu. Kira Hatun, kocas lnce btn mallarn
toplayp, byk Mevlanann yanna geldi ve onun mridi oldu. Bazlar onlarn beraber
olduklarn ve birlikte Rum lkesine geldiklerini ve Kirayi Buzurgun ldn sylerler.
Annem kkt, byk Mevlana onu babama ald. Kira Hatun Hazretleri yle kamil bir veliye
idi ki, Baha Veled her zaman, Benimle Onun makam birdir, fakat benim ok ilimler ve
saysz srlarm vardr, buyururdu.
Yine Sultan Veled Hazretleri buyurdu ki:
- Bir gn Kira Hatunu Allah tarafndan armlar. Ben ocuktum, am da ilim tahsili ile
meguldm. O, benim ayrlmdan daima alayp szlarm. Kendisinin Allah tarafndan
arldn duyunca, Gelemiyeceim, Bahaeddin iin alamakla megulm, demi. ki
kere onu armaya gelmiler. Bunun zerine o, Ey vcudcazm. Ben, Allahn huzuruna
gidiyorum, senin yanp yaklman, ve ey gz, senin de alaman, ve dier btn uzuvlarm ve
hislerim, sizin de kendi iinizle megul olmanz lazmdr, ve ey iki elim, ben dnnceye kadar
ilerden ilginizi kesmemee gayret edin, demi ve hereyden syrlm bir vaziyette Allahn
huzuruna gidip dndnde, hereyi brakt gibi bulmu.
Yine Veled Hazretleri buyurdu ki:
- Bir gn Mevlana emseddin birine, Hakka ulamak iin batl brak. Yol budur,
dedi. Babam da, Batldan kurtulmak iin Hakk tut. Burada yola, terke ve aza ihtiya
yoktur. imdi karar senin elindedir. stersen Allaha ulamak iin batl terket, istersen
batldan kurtulmak iin Hakk tut, dedi.
Yine bir gn Mevlana emseddin Hazretleri buyurdu ki:
- Ebl Hasan Harakani (Allahn rahmeti onun zerine olsun), Bir admm Arn
zerine, teki admm da yerin altna koydum, fakat aradm kap kapalyd, hi almad.
Niyaz eiine eilmeden kap almad. Niyazn stne ibadet yoktur, dedi.
iir:

Bu hazretin yannda, niyaz, kulluk ve aresizlikten baka bir eyin itibar yoktur.
Yine arkadalarn arifleri, Hdavendigar Hazretlerinden yle naklettiler ki: Mevlana
emseddin Hazretleri, Halep ehrinde medresenin bir hcresine girip on drt ay riyazet ve
mcahede ile o derece megul oldu ki, bir gn bile hcresinden darya kmad.
Hcrenin duvarndan, phesiz, senin nefsinin, senin zerinde hakk vardr, diye bir
ses geldi. Onun nefsi yle tecessm etti ki, maddenin bile bundan fazla sabr ve tahamml
yoktur. Acyarak glmsedi ve bir keye ekilmeyi brakp am tarafna hareket etti.
Yine gnlleri Allahn kadim evi (Kabe) olan mridler yle rivayet ettiler ki: Mevlana
emseddin Hazretleri, daima medresenin hcresinin kaps nnde oturur, Mevlana
Hazretlerini de hcreye sokar ve onu soran her arkadaa, Mevlanay sana gstermem iin
ne getirmisin? krane olarak ne vereceksin? derdi. Bir gn mnasebetsizin biri, Sen ne
getirmisin ki bizden bir ey istiyorsun? dedi. emseddin, Ben kendimi getirdim, bam
onun yoluna feda ettim, dedi. Buyurduu gibi de yapt.
Yine nakledilmitir: Bir gn Mevlana Hazretleri dedi ki:
- Mevlana emseddin Hazretleri, Bundan nce Yce Allaha, beni kendi velilerin
iine sok ve onlara arkada et, diye yalvarrdm. Ryada bana, Seni bir veliye arkada
edeceiz, dediler. Ben de, Gzel, fakat o veli nerededir? dedim. Bu ryadan sonra stste
iki gece bana, stediin veli Rum lkesindedir, dediler. Bir hayli zaman aradm, fakat onu
bulamadm. Sonra bana, Daha bulacan zaman gelmedi, dediler. ler vakitlerine tabidirler,
rehinlidirler, buyurdu.
Yine Sultan Veledden en doru olarak yle nakledilmitir:
Mevlana emseddin Hazretleri, halinin balangcnda, daima Celal sahibi olan
Allahtan, trl yalvarp yakarmalarla Senin gizli velilerinden birini bana gster, diye ricada
bulunurdu.

Nihayet kendisine, Madem ki srar ve arzu ediyorsun, o halde krane olarak ne

vereceksin? diye ilham geldi. Bunun zerine o, Bam veririm, dedi. Nihayet o gzel yze
kavuunca, houna gitti ve inayete mazhar oldu.
Bir gece Mevlanann hizmetinde halvette oturmutu. Bir ahs dardan, halvetten
kmas iin yavaca iaret etti. Derhal kalkp Mevlana Hazretlerine, Beni ldrmeye
aryorlar, dedi. Uzun bir duraklamadan sonra babam, Halk ve emir Onundur (Araf, 7:
53) ayetinde buyurulana uymak en doru harekettir, dedi.
Derler ki, yedi kskan, hayrsz ve alak kii elbirlii etmi ve dinsizler gibi pusuda
durmulardr. Frsat bulur bulmaz emseddine bir bak s apladlar. Bu srada Mevlana

emseddin yle bir nara att ki, o yedi kii kendinden geti. Kendilerine geldikleri vakit birka
damla kandan baka bir ey grmediler. O gn sabahtan akama kadar ve o gnden de bu
gne kadar, o mana sultanndan bir iz elde edilemedi.
iir:
O oldu, bir daha kimse onu grmedi.
Peri gibi insann gznden kaybolup gitti.
Kendi hsm akrabasnn ve halkn gznden uzaklanca,
Anka gibi dnyada mehur oldu.
Bu olayn haberini Mevlana Hazretlerinin mbarek kulana ulatrdklar vakit,
Allah istediini yapar ve arzu ettii eye hkmeder, (Al-i mran, 3: 40; Hac, 22: 19 ve
Maide, 5: 1) buyurdu.

TEFVZNAME
Hak erleri hayr eyler
Zannetme ki gayr eyler
Arif an seyr eyler
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Sen Hakka tevekkl kl

Teslim olup rahat bul
Her iine raz ol,
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Gnln Ana berk eyle

Berk: gl. Derketmek: anlamak.

Takdirini derk eyle

Tedbirini terk eyle
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Hallak- rahim oldur

Hallak Rahim: acyan, yaratc.

Rezzak- kerim oldur

Rezzak Kerim: cmert rzklandrc.

Faali hakim oldur

Faal-i Hakim: hikmetler ileyen.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Bil kadiyi hacat

Kady hacat: herkesin hacetlerini,

Kl Ana mnacat

ihtiyalarn yerine getiren (Allah). Mnacat:

Terk eyle muradat

Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

yakar. Muradat: muradlar, istekler.

Bir ii murad etme

Olduysa inad etme
Haktandr o, reddetme
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Hakkn olcak iler

Olcak: olunca.

Botur gam u teviler

Tevi: kargaa.

Ol hikmetini iler

Hikmet: irfan, bilgelik, derin anlaml iler.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Hep ileri faykdr

Faik, fayk: stn.

Birbirine laykdr
Neylerse muvafkdr
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Dilden gam dur eyle

Dur: uzak.

Rabbnla huzur eyle

Tefvizi umur eyle

Tefviz-i umur: hereyi Allaha havale etmek.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Sen adl zulm sanma

Adl: adalet.

Teslim ol oda yanma

Od: ate.

Sabret sakn usanma

Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Deme u niin yle

Yerindedir o yle
Bak sonunu seyr eyle
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Hi kimseye hor bakma

ncitme, gnl ykma
Sen nefsine yan kma
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Mmin ii reng olmaz

Reng: hileli.

Akil huyu ceng olmaz

Cenk: sava. Akil: akll.

Arif dili teng olmaz

Dil: gnl. Teng: sknt.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Ho sabr cemilimdir
Takdir kefilimdir
Allah vekilimdir
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Cemil: gzel.

Her dilde Ann ad

Her canda Ann yad

Yad: an.

Her kuladr imdad

Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Naar kalacak yerde

Naar: aresiz.

Nagah aar ol perde

Nagah: anszn, birden.

Derman eder her derde

Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Her kuluna her anda

Geh kahr geh ihsanda

Kahr: zorluk. ihsan: ba.

Her anda o bir anda

Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Geh Muti v geh Mani

Muti: veren, uyan. Mani: engelleyen.

Geh Darr gehi Nafi

Darr: zarar veren. Nafi: yarar veren.

Geh Hafd u geh Rafi

Hafd: alaltan. Rafi: ykselten. (Hepsi de Esmal

Mevla grelim neyler

Hsnadandr.)

Neylerse gzel eyler.

Geh abdin eder arif

Abd: ibadet eden, kul.

Geh eymen geh haif

Eymen: hayrl. Haif: halim.

Her kalbi odur sarif

Sarif: artan, tasarruf eden.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Geh kalbini bo eyler

Geh hulkunu ho eyler

Hulk: yaradl.

Geh akna du eyler

Du etmek: uratmak, mptela etmek.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Geh sade v geh rengin

Rengin: renkli.

Geh tabn eder sengin

Tabn eder sengin: kalbini ta eder.

Geh hrrem geh gamgin

Hrrem: sevinli. Gamgin: kederli.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Az ye, az uyu, az i
Ten mezbelesinden ge

Mezbele: plk.

Dil glenine gel g

Dil gleni: gnln gl bahesi.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Sen halk ile yorulma

Nefsinle dahi kalma
Kalbinden ra olma

Ira: Uzak

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Gemile geri kalma

Mstakbele hem dalma
Hal ile dahi olma

Mstakbel: gelecek.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Her dem An zikr eyle

Zireklii koy yle

Zireklik: kurnazlk.

Hayran- Hak ol syle

Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Gel hayrete dal bir yol

Hayret: aknlk, hayranlk.

Kendini unut An bul

Ko gafleti, hazr ol
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Her szde nasihat var

Her nesnede ziynet var

Ziynet: ss.

Her ite ganimet var

Ganimet: bolluk, yarar, kazan.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Hep remz iarettir

Remz: sembol, simge.

Hep gamz- bearettir

Gamz: grnt, iaret. Bearet: mjde.

Hep ayn- inayettir

Ayn- inayet: iyilik pnar (gz).

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Her syleyeni dinle

Ol Syleteni anla
Hem eyle kabul canla
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Bil elsine-i halk

Elsine-i halk: yaratklarn dilleri.

Aklam- Hak ey Hakk

Aklam: deyiler.

ren edeb hulk

Edeb hulk: edep ve ahlak.

Mevla grelim neyler

Neylerse gzel eyler.

Vallahi gzel etmi

Billahi gzel etmi
Tallahi gzel etmi
Mevla grelim neyler
Neylerse gzel eyler.

Erzurumlu brahim Hakk Hazretleri

AYET ERF VE HADS ERFLERN MEAL

VE HKMETL SZLER

Bu Trke risalenin yazlmasna iki ey sebep oldu:

1. Sofilerin azlarnda baz szler var ki halkn avam ksm, belki alimlerin baz noksan
olanlar, o szleri iittiklerinde bunlar batl mezhep sahiplerinden sanrlar. Zira ehlullahn
ekseriya szleri mulaktr, her ne yana eksen gelir. Ehli olmayan bilmez, onlara sui -zan
eder. te o kt zann def etmek iin...
2. Tasavvuf ehli geinen baz cahiller, o mulak szlere bakp sapkla dmesinler ve
bilsinler ki, tasavvuf ehli her ne kadar yksek mertebelere yetiseler de onlarn iman, u
yeni imana gelen mminin imanndan artk olmaz. Onun iin Aleykm bidinil acayiz (Sizin iin
din, acizlerin dinidir) denilmitir. O halde bu manay bilip, tasavvuf yolunu erefli eriat
yolundan baka bir yol zannedip dalalet yoluna dmesinler ve avam ile havvas arasndaki
farkn marifet (Allah' tanma) mertebelerinde olduunu bilip, taklidi imandan tahkikiye sefer
etmee talib olsunlar...
Hamd alemlerin Rabbna, salat ve selam da Efendimiz Muhammed, btn nebiler ve
resuller, al ve ashabnn hepsi zerine olsun...
imdi, Eer bize sorarlarsa ki:
- Tasavvufun balangc nedir?
Cevap veririz ki:
- mann alt rkn vardr: Allah'n varln, birliini, meleklerini, resullerini, kyamet
gnn, hayrn ve errin Allah'n takdiriyle olduunu dil ile ikrar ve gnl ile tasdiktir.
Eer sorarlarsa:
- Tasavvufun sonu nedir?
Cevap veririz ki:
- Tasavvufun sonu da bu alt rkn dil ile ikrar ve gnl ile tasdiktir. Nitekim Cneydi
Badadi Hazretleri'nden "Tasavvufun intihas (sonu) nedir?" diye sorulduunda,
"Balangcdr," diye cevap verdiler.
Soru:
- Ya avam ile sofilerin aralarndaki fark nedir? Cevap:
- Avamn bu alt rkne imanlar taklidi imandr: Ama sofilerinki tahkikidir. Byk
alimlerin iman istidlali (dedksiyona, kartma dayal) olduu gibi...
- Taklidi iman nedir?

- Taklidi iman odur ki, bu iman babasndan veya mahallesinin imamndan veya
alimlerin birinden renmi ve inanmtr.
Ama bilmez ki bu alt rkne inanmak niin asllarn asl oldu? Niin ebedi azaptan
kurtulu sebebi oldu?.. Sokak arasnda gezerken bir cevher bulmu ki, niceleri dnyada
padiah oldular ve dnyay bir utan bir uca zaptettiler, her ne istedilerse buldular, ancak o
cevheri bulmadlar... Bir nura erimi ki, gne nuru onun yannda gndze kalm bir ay gibi
olur. Bir kimyaya erimi ki, bin yllk kfr bakrna alnsa o saat altn olur. Ama deerini
bilmez, onu boncuk sanr. Korkulur ki fazlaca susarsa, bir iim suya deiir.
- Tahkiki iman nedir?
- Tahkiki iman, o alt rknn her birinin asln arayp hakikatine vasl olmaktr. Tarikat
dedikleri de taklid ky ile tahkik ehri arasnda bir yoldur. Niceleri o yolu on ylda ald,
niceleri yirmide, niceleri otuzda ve niceleri krk ylda katettiler. Niceler o yoldan azp herbiri
bir semte gidip kimi cebri, kimi kaderi, kimi mutezili ve kimi tenashi oldular. Szn ksas,
yetmi gruh bu yola girdiler; hepsi azp, yoldan dar gidip tahkiki iman ehrine
ulaamadlar. Yetmi nc gruh ki, ona frka-i naciye (kurtulmu ksm) denilir, ancak
onlar gelip vasl oldular. Hazreti Resulullahn (Allahn Selam zerine olsun.) btn ilerde
kemal derecesinde ballk ve uygunlukla hareket etmeleri sebebiyle bunlar, bulduklan
cevherin deerini bilmilerdir. manlar bunlara yan (aka grnr) olmutur. mum ile
giderken gnee ermilerdir. Taklitte iken, tahkike ermilerdir. Bunlarn iman tahkiki imana
vasl olduktan sonra, taklidi imanlarna dnp tatbik ve mukabele kldlar, karl atrdlar,
birbirine asla muhalif bulamadlar. Yani hakikat eriata ve eriat hakikata tatbik edip bunlar
birbirine uygun buldular ki, can ile beden gibi... Can ile beden hakknda ise Peygamberimiz
Efendimiz Hazretleri buyurmular ki: Azasnn bir uzv u eksik olann bir hissi de eksik olur.
Bundan anlald ki, eriat eksik olann tahkiki de eksik olur.
- Bu sofiler inan ve amellerde ne mezheptendir?
- Sofilerin ekseriya slam akaidinde (inanlarda) mezhepleri ehl-i snnet vel cemaatten
slamn ve mslmanlarn eyhi, eyh Ebu Mansur Maturidi mezhebindedirler. Arap evlad
sofileri, ekseriya eyh Hasan el Eari mezhebindedirler. Bu iki imamn mezhepleri ehl -i
snnet vel cemaat mezhebidir, baka deildir.
Ameli ilerde mezhepleri, drt mezhepten birisidir. Bulunduu diyarn halkna gre...
Mesela bu Rum (Anadolu ve Rumeli) vilayetleri, umumen ayrntlarda Hanefi
mezhebindedirler. mam- Azam ve himmet-i muazzam, dinin ve milletin sirac (lambas),
btn ehl-i snnetin tac, Kufeli Ebu Hanife Hazretlerinin Kuran- Azimandan ve
Peygamberimizin hadislerinden ictihad eyledikleri meseleleri taklid ve can ile kabul ederler,
mezhebine tabi olurlar. Arabistan diyarnda, Msr ve Haleb vilayetlerinin, Haremeyn halknn

ekserisi afii mezheplidir. Bunlar, byk imam, derin ilim sahibi Muhammed bin dris afii
Hazretlerini taklid ederler. Tunus vilayeti ve btn Marib halk, umumen Endls
vilayetlerine varncaya kadar ve Arabistan vilayetlerinin bazs, Maliki mezhebindedirler.
Bunlar, imamlarn eyhi, ehli snnette daim olan mam Malik bin Enes Hazretlerini taklid
ederler.
Bu drt imamn mezheplerine ehl-i snnet vel cemaat mezhepleri derler. Bunlarn
birbirinden ayrlklar teferruatn baz meselelerindendir, hepsinde deildir. Ama itikatta
drd de bir mezheptir ki, Hazreti Peygamber Efendimiz buna frka-i naciye diye ad verdi.
te sofilerin balangta olanlarnn ve sona varmlarnn mezhepleri, bu ehl-i snnet
vel cemaat mezhebidir, ondan bakas deildir. Bu sofilerin itikatlar da udur ki, bir kimse
ehlullah olsa, her ne kadar keramet sahibi olsa da bu imamlarn mertebesini bulamaz.
Nerede kald sekin Ashab mertebesini veya Peygamber mertebesini bulmak?.. Ayn
zamanda yle itikat ederler: Veli hi bir mertebeye varmaz ki bu imamlardan ihtiyac
kesilsin, yani bunlardan birini taklit etmekten kurtulsun ve ihtiyac olmasn...
- Beyazid-i Bestami Hazretlerine Ne mezheptensin? dediklerinde Allah
mezhebindenim, demesinin anlam nedir?
- udur ki, bu mezheplerin hepsi Allah Teala Hazretlerine giden mezheplerdir. mam-
Azam mezhebi ve mam- afii mezhebi demek mecazdr. Hakikatte bu yollar, Allahn
yollardr. Beyazid-i Bestami hakikatle cevap vermitir, yoksa Ben mezheplerden deilim,
demek deildir.
- Bu sofilerin ekseriya kasidelerinde baz szler grr ve iitiriz ki o szlerden, bunlarn
tenash mezhebinden olduklar anlalr. Mesela derler ki:
Ben, gah bulut olurum, gah yamur, gah nebat olurum, gah hayvan ve gah insan
olurum. Bunun benzeri nice eyler derler, iitiriz. Bu szler nedi r ve ne demektir?
- Ey karde! Peygamberimiz (Allahn Selam zerine Olsun.) Efendimiz buyurmad m
ki, Benim mmetim ahirette on blk olarak harolur: Kimi maymun, kimi domuz, kimi de
baka suretlerde...
O gn Sura flenince blk blk gelirsiniz (Nebe, 18) ayet-i kerimesinin tefsirinde
Kad Beydavi beyan etmitir: O hayvanlar suretine girmesinin sebebi nedir? denildiinde,
Dnyada o hayvanlarn huyu ile huylanp sfat ile sfatlandklar iin ahirette o sfata
girerler, diye buyurdular. Mesela maymunun sfat kouculuk ve dedikodu, domuzun sfat
haram yemektir. imdi bir kimsenin ekseri sfat ve huyu kouculuk ve dedikodu etmek olsa,
o kimsenin her ne kadar sureti insan ise de, siret (ki ierisidir) maymun olmutur. Fakat

grnmez olduu zaman kendini o surette bulur ve maherde o suretle kalkar. Allah
saklasn!.. Meer ki tvbe edip lmeden nce o sfattan kurtulmu olsun.
Yine iki evrenin sultan Peygamber Efendimiz Hazretleri buyurdular ki:
Uyku lmn kardeidir. Yani bir kii ld zaman ne hal alacaksa, uykuda da
kendini o halde grr.
Eer kendi muhasebe ehli ise, yani Siz hesaba ekilmeden nce kendi kendinizi hesaba
ekiniz, denilmesi u muhasebedir ki, her zaman muhasebe olunursun. Eer vakanda
(ryanda) tilki grdnse kendi sfatndr. Onu sana Hak Tealann gstermesi remzdir ki, hile
sfatndan kurtulmaya are bulasn. Maymun grrsen, kou ve dedikoduyu terkeyle
demektir. Domuz grrsen, haram yemeyi terkeyle demeye remzdir. lmeden nce ln,
denilmesi de bu muhasebeye remzdir.
O halde bir kimse bir kamil mride biat eylese muhasebe ehli olur ve alemde her ne
varsa hepsini grr, geirir; gerek iyi ve gerek kt... nce kt sfatlarn grmeye balar ve
eyhin telkin ettii ismullah o sfatlar mahveder. Ta o dereceye varr ki, ekseriya ryada
grd kamil insanlar olur; nebiler ve veliler gibi... Bu, onun insan siretini bulduuna
iarettir. Bunun gibi bir kimse, yolu tamamladktan sonra, Ben, gah bulut olurum, gah
hayvan, gah insan ve bunun benzeri alemde her ne varsa ben olurum, dese olur. Zira en
sonunda varlklar insan mertebesine yetiince, her eyi cami (kendinde toplayc) oldu. Szn
ksas, Ben her eyi kendisinde toplayc oldum, demektir.
- Bu tenash mezheplerini ve sizin mezheplerinizi gzelce bir beyan eyle...
- Biz deriz ki, bu hal berzahta ve ahirette olur. Onlar derler ki, dnyada olur. Mesela
onlar derler ki: Bir kimse, bu hayvanlardan birinin sfat ile sfatlansa ld gibi ruhu o
sfatta bir hayvana anasnn karnnda et ve kaniken geri dnp dnyaya zuhur eder. Btn
bu gezen hayvanlarn ou bunlarn sfatnda olan insanlardr ki, bu suretle zuhur etmilerdir.
te tenashi olanlar bunlardr. Bunlarn imandan asla nasipleri yoktur. Bunlar hakknda
Seyyid mer-i Faruk Hazretleri buyurmulardr ki: Kim tenash mezhebinden ise onun layk
mesh olmaktr. Yani onun gibi bir kimsenin layk odur ki, sureti mesholsun (sureti silinip o
irkin ekle dnsn) demektir.
Ey karde! Sen ondan rak ol ve ondan yalnzlk kesine ekil. O yetmi iki batl
mezhebin iinde bunlardan azgn yoktur. Allah saklasn... Dnyada ve ahirette insan sureti
silinip o irkin hayvan suretine dnmekten ve dnm olanlardan...
- Bunlar, eriatta haram olan eylerden bazsnn helalliine kani olmular gibi gelir.
Zira, onlar verler. Mesela arap ve meyhaneyi, kadeh ve kadeh veren mahbubu (sevgiliyi),

o sevgilinin san, benini, yanan verler ve yznde olan hatlar Kurana benzetirler.
Bunlar nedir?
- Bu Sofiyyun (mutasavvflar) taifesi, taklidi imandan tahkiki imana sefer ettikleri gibi
btn eyann zahirinden batnna ve suretinden manasna sefer etmilerdir. Ayn zamanda
eyann cevherlerini, olduu gibi grmlerdir ve bilmilerdir. Onun iin ekseri szleri, mana
alemindendir. Mesela araptan muradlar, marifetullahdr, neticesi muhabbetullahdr ve
aktr. Akla muhabbet bir manayadr (ayn anlamdadr).
Meyhaneden murat, kamil mridin gnldr. nk o, Allah muhabbetinin
hazinesidir.
Kadehden murat, talibe telkin ettii ismullahdr yahut azndan ilahi maarifle kan
kelimelerdir ki, salik dinledike o szlerin zevkiyle mest ve sarho olur.
Mahbubdan murat, kamil mriddir. Zira mahbubu grdnde gnln muhabbet
etmesi, bir aza tenasbnden (uyum) dolay olup, herbir nak yerli yerini bulduu iin gnl
muhabbet eder. Bylece salike kamil mridin derununda (gnlnde) ilahi maarif (Allah
tany) yz gsterip her bir ii, her batni sfat ve ilahi maarifi bilip anladnda, gzne o
mrid o suri (biimsel) sevgiliden bin mertebe daha sevgili grnr. Zira o ten mahbubudur,
bu ise can mahbubudur.
Zlfden (sa) murad, mridin talibden yana cezbedici szler sylemesidir.
Benden murad, mridin istina (zenginlik, bamszlk) aleminde, zata ulama
denizinde bazen batmas, mstarak olmasdr ki, o vakit gnl irattan mstani olur.
Yanaktan murat, talibe grnd zaman talibin gnlnden iki cihan fikrini silip, belki
talibe kendi varln dahi kaybettiren hallerdir.
Yznde olan hatlar Kurana benzetmekten murat udur ki: Yzden murat mridi n
gnl yzdr, Kurandan murat da ilahi ahlaktr ki, Allahn ahlak ile ahlaklannz, emriyle
onu kazanmlardr, demek isterler.
- Bunlar, Biz Allah grrz, derler. Dnyada bu hazret (yaknlk) Resulullahdan
bakas iin mmkn mdr?
- Mmkn deildir. Biz Allah grrz demeleri, Biz Allah biliriz ve kudretinin
eserlerini mahede ederiz. demektir. Yoksa dnyada Allahn zatnn knh grlmekten
mnezzehtir. Gzler onu idrak edemez, fakat o, gzleri idrak eder (Enam: 103).
Peygamber Efendimiz Hazretleri buyurdu ki: Allaha onu grr gibi ibadet et. Her ne kadar
sen Onu grmesen de, O seni grr. Bu ekilde ibadet ihsan (ziyade iyilik ve ihlas)
mertebesidir. Bunlarn szleri, Biz Allaha kulluu ihsan mertebesinde ederiz, demektir.
Hazreti Ali (Allah vechini mkerrem klsn) buyurdu ki: Perde kalksayd yine yakinim

artmazd. Yani, Ben Allah yle bildim ve anladm ki, eer gzmden perde kalksayd ve
ben onu grseydim, sadece bildiim gibi grrdm ve anladm gibi bulurdum; bildiimden
ve anladmdan bakas zuhur etmezdi, demektir. Bu szden, dnyada grlmedii
anlald. Bu szn sahibi ise Hazreti Alidir. O byle deyince bakalarnn ne olmas lazm
gelir?... Fefehm (dnn, anlayn)...
- Bu szler bunlara yalan olmaz m? Bir eyin eserlerini grmek kendisini grmek
demek olur mu?
- Olur... Bir kimse gnein n grse ve Ben gnei grdm dese caizdir (doru
olur). Halbuki grmemitir. Baka bir rnei: Eline bir ayna alrsn, iinde suretini grrsn.
Grdnn kendi yzn olmadn bilirken Yzm grdm dersin. Bu sz de yalan
deildir.
- Grmekten maksat, kudret eserlerini grmek olduuna gre onu herkes grr. Bunlar
ise Biz grrz diyerek bakalarndan bunu gideriyorlar
- unlar ki grdler, fakat ne olduunu bilmediler, grmek bilmek olduuna gre, onlar
bilmedi ve grmediler demektir. Bir kimse her zaman helva yese, fakat yediinin helva
olduunu bilmese, bir kimseden renmemi olsa ve kimse de ona sylememi bulunsa,
helvay el vdke yreinden bir hasret atei, onu helvann yakt gibi daima yakar; Acaba
ben onu nerede bulurum? diye ister, yrr.
- Bu sofilerden bazlar, Biz ne cehennemden korkarz ve ne de cennet isteriz, derler.
Halbuki bu sz kfrdr
- Bu szn kfr olmas cehennemden korkmayp, cenneti beenmemek ynnden
olursadr. Halbuki bunlarn muratlar o deildir. Belki muratlar udur:
Ya Rab! Mademki Sen bizi yoktan var edip vcuda getirdin, bu, Kendine ait olan bir
fayda iin deildir. O halde bize layk olan da Sana kulluu kendimize ait olan bir sebep iin
etmeyip belki sadece Senin rzan iin etmektir. Bizim Seninle alm-satm iimiz yok ki, cennet
iin ya da baka bir ey iin kulluk edelim. Geri Sen, Hi phesiz Allah, mminlerden
canlarn ve mallarn, cennet kendilerinin olmak zere satn almtr, (Tevbe, 111)
buyurdun. Bu, Senin has kullarnla bu yzden bir muamele (muamele yapan bir kii
durumuna) tenezzlndr ki nihayetsiz ltuflarn ve snrsz rahmetinin kemalini bu yzden
bir gsterme, bir izhardr. Yoksa Sen, haa, alm-satm yapmaktan mnezzehsin. Biz de
ibadeti halis muhlis (srf) Senin iin ederiz. Eer ara yerde cennet ve cehennem olmasa bile,
bize yaraan yine ibadettir. Cennete ve cehenneme koymak ve karmak Sana kalm bir itir.
Her nasl dilersen yle olur. Cennete koyarsan o Senin fazlndr, ibadetimizden deildir.
Cehenneme koyarsan adaletindir, haa zulm deildir. Zulm, bakasnn mlknden fuzuli

tasarruf ile olur. Mlk ise hep Senindir. yleyse dilediin gibi tasarruf eylemen zulm
olmaz.
te sofilerin o szden muratlar budur, bundan baka bir ey deildir.
- Sen demitin ki eriat ile hakikat asla birbirine muhalif deildir; eriata muhalif itikat
edecek bir ey yoktur. Ya bunlarn arasnda bir gizli szleri var ki onu eriat ehlinden
saklarlar?.. Muhalif olmasayd saklarlar myd?..
- Saklamalar eriata muhalif olduundan deildir. Belki dakik (ince) olup sradan
insanlarn akllarna muhalif olduundandr. Herkes anlayamaz. Onun iin Hazreti Peygamber
(Allahn Selam zerine Olsun.) Efendimiz, nsanlara aklnn alabilecei kadar syleyiniz,
buyurdu. Zira her sz herkese sylesek bazsn baz halk anlayamaz, yanlmaya der. Onu
saklamalar bu emre yapmalarndan dolaydr.
- Bir kimse sofilerin bildii ilmi bilmese, erefli eriatn zahiri ile amel etse ve onunla
yetinse o kimsenin imannda ve slamnda sofilerden eksik olur mu?
- Olmaz... Sofilerden deil, belki enbiyann (Selam zerine Olsun.) imanndan ve
slamndan dahi eksik olmaz. Zira iman ve slam yle bir cevherdir ki blnme ve paralarna
ayrlma kabul etmez; artk ve eksik denilmez. Padiahla fakirin gneten hisseleri eit olduu
gibi ve ahla kulun cisimleri uzuvlarda ayn olduu gibi, imanda da btn iman ehlinin
hisseleri ayndr, artk ve eksik olmaz.
- Halbuki insanlarn kimi peygamber, kimi veli, kimi salih ve kimi fasktr. Ya
derecelerdeki bu farkllk nedir?
- Birbirinden farkllk marifettedir, yoksa imann aslnda hepsi eittirler. Ama marifette
eit deillerdir. Nitekim ahla dilenci uzuvlarnda birbirine eittirler, ama giyimde, devlette
ve makamda eit deillerdir. nsann insanl ile marifet elbisesi ve devletindedir. Nitekim
padiahn padiahl da bedeniyle deil, mertebesiyledir ki, o da devleti ve makamdr.

Niyazi Msri Hazretleri

SEME HADSLER

Nefsini dnyalk bir eye kartrmadan kim gzelce abdest alr ve iki rekat namaz
klarsa, btn gnahlarndan kurtulup, anasndan yeni domu gibi olur.
Temizlik imana arr.
Allah temizdir, temiz olanlar sever.
lim, kadn ve erkek btn mslmanlar iin farzdr.
Erkenden gidip ilimden bir blm renmen, yz rekat namaz klmandan daha
hayrldr.
Kim ilim yoluna girer ve ilim isterse, Allah onu Cennetin yoluna gnderir.
Bir mslmann kardeine, hikmetli bir szden daha stn bir hediyesi olamaz.
ki gn birbirine eit olan, zarardadr.
Gnahlardan bazlarn, ancak geim yolunda alma rter. phesiz Allah, sanat
sahibi mmini sever.
En hayrl ey, insann kendi eliyle kazandn yemesidir.
Mmin, kindar deildir.
nsanlar arasnda Allahn en ok sevmedii kimse, kin ve dmanl en ok olan
kimsedir.
Alak gnll olmak insan yceltir. Alak gnll olunuz ki Allah sizi yceltsin. Af
insan ereflendirir. Affediniz ki Allah sizi ereflendirs in. Sadaka mal arttrr. Sadaka veriniz ki
Allah sizi esirgesin.
Bir kimse eine kin beslemesin. nk onda holanmad ynlere karlk, memnun
olaca huylar da vardr.
Malnzn okluu ile insanlarn kalbini kazanamazsnz. Onlarn gnln, gleryz ve
gzel ahlk ile kazannz.

TARKATLAR VE HALVETLK
Halvetilik hakknda bilgi vermeden evvel, slam tasavvufu ile tarikatlarn douu
hakknda ileri srlen grleri yazmadan geemeyeceiz.
Msteriklerin (doubilimciler) hemen hepsi, slam tasavvufunun slamn ruhundan
doduunu kabuletmemekte fikir birlii yapm durumdadrlar. Onlarn yazdklar eserleri
tetkik eden ve onlarn tesirinde kalarak ayrca kendileri bu konuda tetkik ve aratrma
zahmetine katlanmak istemeyen yazarlarmz da, yazdklar eserlerde onlar takliden
tasavvufun, Hindin, Msrn, rann felsefi mesleklerinden ilham alnarak slama girdiini
iddia etmektedirler.
Ayrca balangtan beri tasavvufun aleyhinde bulunan ve tasavvuf mensuplarna iyi
gzle bakmayan, slamiyeti derinliine tetkik etmemi, okuduunu yalnz gz ile okumu
fakat vicdan ile okumam, dnme kabiliyetinden mahrum, hocamdan ben byle iittim,
o ne derse o dorudur diyen, fakat bununla beraber toplumun idaresinde ve gidiatnda sz
sahibi olan birtakm hoca, kad, kazasker, eyhlislam, fakih ve mctehidin de, maalesef ayn
fikirde olduklarn eserlerinden ve zaman zaman uyguladklar hkmlerden anlamaktayz.
(Hallac- Mansur, Fazlullah Huruf, Seyyid Nesimi, ehabeddin Shreverdi Maktul, Aynl
Kazat Hemedani, smail Masuki, Hamza Bali ve bunlar gibi bir ok arif ve kamilin katledilmesi
iin verilen fetvalar.) Fakat bununla beraber, insafl baz msterikler ise, slam tasavvufunun
Hristiyan ruhbaniyetiyle hibir mnasebeti olmadn, slam tasavvufundaki soyunma
ve fenann, Hindin Nirvana ve Budizmi ile eklen benzerlii olmakla beraber, asla onlardan
alnmam olduunu ve dorudan doruya slamn ruhundan fkrm bir hakikat meslei
olduunukabul etmilerdir.
Bizim kanaatimize gelince:
slam tasavvufunun, Hindin Brahma ve Budas, Msrn Hermes ve Fisagoru ve
Yunann Eflatunu ile hi bir mnasebet ve alakas yoktur. Her ne kadar lafz ve d grn
ve eitim ekli itibariyle birbirlerine benzer taraflar varsa da, bu, Hz. Mevlanann:
od Enel-Hak der leb-i Firavn zur Enel Hak: Ben Hakkm. Zur: Yalan
od Enel-Hak der leb-i Mansur nur Leb: Dudak. Nur : Ik, aydnlk
beyti ile ifade ettikleri gibi, Mansurun Enel-Hak demesiyle, Firavunun Enel-Hak
demesi ayn ey deildir. Firavunn azndan kibir ve gurur eseri olarak bu sz kt,
Mansurun azndan ise, Zat Nurunun tecellisiyle kt. Her ikisinin azndan kan sz, lafz
itibariyle ayndr, fakat mana itibariyle bakadr. Birini Firavun, dierini ise Hak syledi.

slam tasavvufu, kendisinden evvel gelmi hibir hakim, bir dahi, bir arif, bir veli, bir
nebiye, velhasl hi bir nazariye ve faraziyeye temas edip dayanmakszn, dorudan doruya
ve vastasz olarak bizzat Makam- Ahadiyetden Hz. Muhammede ihtisasen aktarlan lm-i
Lednniden taarak, kamil ve ariflerin gnlne akm ve akmakta bulunan ilahi bir ilimdir.
Zamanmz yazarlarnn kabul ve iddia ettikleri gibi ne rakiyeden, ne Meaiyeden
ve ne de herhangi bir felsefi meslek ve zahidane soyutlanmadan mlhemdir. Bu ilmi; lafz,
mana ve terimlerini (stlahlarn) okuyup ezberleyerek, tasavvuf kitaplarn hatmederek
anladklarn zannedenler bulunabilir, fakat biz bu kanaatta deiliz. Bunu ancak, tevhid
srlarna arif ve vakf olanlar anlayabilir ki, zaten onlar bunu anlamak istidat ve kabiliyetinde
yaratlmlardr. Nitekim, matematik ve edebiyata istidad olmayan bir kimse, bu ilimleri
renmek ve tam manasyla kavrayabilmek iin ne kadar alrsa alsn ve ne kadar
urarsa urasn, sarfettii gle orantl bir netice elde edemeyecei gibi, kitaplardan
renilen stlahlar ile bu stlahlardan karlan manalarla, hakiki tasavvuf renilmi olamaz.
Bu ilmin yle bir hususuyeti vardr ki, din kitaplarnda yazlan ve tarif edilen ibadet
usullerine harfiyyen riayet etmek suretiyle yaplan ibadetlerle de bu ilmi elde etmek
mmkn deildir. Bu, ancak ve ancak kamil ve mkemmel bir mridin bizzat telkini ile
renilebilir. Bu reni de rencinin kabiliyet ve istidad ile orantldr.
O kamil mridin talim ve telkin ettii esaslar, Muhammedi fenerden alnm olan
kudsi srlar ve Lahuti nurlardr ki, bu Rahmani bir feyz ve Samedani bir ltuftur.
Ariflerin Sultan olarak bilinen Tayfur Bistami Hazretlerinin huzuruna bir gn, zhd ve
ibadetiyle mehur bir ahs gelerek:
Ben gndzleri oru tutar, geceleri uyumakszn ibadet ve taatle megul olurum.
Sizin temsil ettiiniz yolun hususiyetlerine de ok muhabbet ve arzum var. Fakat mrmde
bir kerecik olsun lahi bir zuhurata nail olamadm, der.
Buna karlk Sultanl Arifin Hazretleri de:
Yz bin sene mrn olsa ve mrn bu ekilde ibadet ve taatle geirsen, yine bu
srlara vakf olamazsn, byle davalardan vazge. Gel arkana bir torba ceviz al. Bu torba
srtnda olduu halde ehrin en kalabalk sokaklarnda dola ve sonra torbadaki cevizleri
ocuklara dat. Dattktan sonra da kendini ocuklara talatmak iin ne yapmak lazmsa
onu yap ve ondan sonra yanma gel, demesi zerine, o abid ve zahid olan zat:
Siz benim gibi zhd ve takva sahibi bir kimseye nasl byle bir teklifte
bulunuyorsunuz? deyince, Sultanl Arifin Hazretleri pr hiddet:
k buradan, seni mrik seni, diyerek, bu kuru sofuyu huzurlarndan
kovmulardr.

Demek ki, pek ok ibadet ve haddinden fazla riyazet ile de, bu kudsi yola ait esrar ve
bilgileri elde etmenin imkan yoktur. Bu ilmin nasl elde edileceine, Sultanl Arifin
Hazretleri, Siz ilimlerinizi llerden aldnz, biz ise lmsz olan hayat sahibinden aldk,
arifane kelamlar ile iaret buyurmulardr. Bu da gsteriyor ki bu ilim, yukarda da ifade
ettiimiz gibi, dorudan doruya Hz. Fahr-i Alem Efendimizin Muhammedi
ruhaniyetlerinden istifade ve feyz alma suretiyle husule gelen bir ilimdir.
Hz. Muhammed, Ene mediyyetl ilm ve Aliyyn babuha buyurmulardr.

Yani, Ben ilmin ehriyim ve Ali de o ilmin kapsdr hadis -i erifi ile, bu ilmin Hz. Ali
vastasyla renilebileceini btn sahabe ve mmetine duyurmutur.
Hz. Muhammedden sonra bu ilmin varislerinden biri Hz. Ali olup, istidat grd
kimselere bu ilmi telkin ve talim buyurmulardr. Hz. Ali bunu Hutbetl Beyannda yle
ifade etmektedir:
Ben, lahi esrara vakf kimseyim. Ben gizli ilimlerin hepsini bilen Lahuti bir hazineyim.
Suhufu ulada, ilk nazil olan sahifelerde yazl Zlkarneyn benim. Ben o hakikatin neticesiyim
ki, Davudun olu Sleymann mhr benim yanmdadr. Ben Peygamberlerin hccetiyim.
Ben o kimseyim ki, hizmetilerin hesab zamannda onlarn halleri ile hallenirim. Levhi Mahfuz benim. Resul Ekrem onun iin benim hakkmda yle buyurdu: Ya Ali, yol, geit
yeri, senin yolundur. Durak yeri de senin durduun yerdir. Ben o Ademim ki, benden evvel
gemi ve gelecek olanlarn kitaplarnn son bileniyim ve o kitaplar benim yanmdadr.
Ben Nuhun gemisiyim. Kim ki ona cann teslim etti, yani bindi, o kimse selamet
kenarna eriti. Kim ki yz evirdi, esfel-i safiline dt, helak oldu.
Bulutlar tahrik eden benim. imeklerden grlt karan, yldrmlar tarakalandran
benim. Irmaklar aktan benim. Gkleri ykselten, Eyyubu belaya dren ve ona ifasn
veren benim. Ben Musann hidayet iktibas ettii Nurum. Yunusun yannda olan ve onu
batmaktan kurtaran benim.
Ben Allahn yannda mutlaka masumum. Allahn vahyi benim. Dnyadaki dillerin
hepsini lgatleri ile konuan benim. Ben Allahn gayb hazinelerinin muhafzym. Gklerde
ve yerlerde bulunanlarn hepsinin Hccetullah benim.
te Hz. Ali tarafndan, Hakikat-i Muhammediye kandilinden iktibas edilen bu lahi
ilim, istidat sahibi gnllere aktarlarak usl ve adabna riayet etmek suretiyle zamanmza
kadar gelmi ve kyamete kadar devam edecektir.
mam- Alinin, bu ilmi retmek iin takip ettii usl, erkan ve yollara, Hicretin ikinci
yzylndan itibaren tarikat (yollar) ismi verilmitir.

Daha sonralar byk sufiler tarafndan retim metodlarnda, saliklerin istidatlarna

daha kolay hitap edebilmek iin, baz ilaveler yaplmtr ki, bunlar yapan zatlara nispeten,
tariklere de muhtelif isimler verilmitir. Rufai, Kadiri, Bedevi, azeli, Mevlevi, Bayrami ve
Naki gibi.
Bu tarikler iinde, bizi yalnz Halvetilik ilgilendirdiinden, dierlerinden bahsetmeyip,
bu tarikat ve piri hakknda toplam olduumuz bilgileri aktaracaz.

Halveti Tarikatnn Piri ve Hal Tercmesi

Bu tarikatn piri, mer bin Ekmelddinl Halvetidir. rann Geylan eyaletine bal Lahcan
ehrinde domu ve Heratda vefat etmitir. Doum tarihi belli deildir. Vefat Miladi
1397dir. Babasnn yannda bir mddet kaldktan ve okuyacak aa geldikten sonra
Harizmde ders ve irad ile megul bulunan amcas eyh Ahi Muhammed Nurl Halvetinin
yanna gitti.
Bu zat, halvet zikrini pek ok sevdii iin, zamannn uzun bir ksmn halvette
geirdiinden kendisine etrafnda bulunanlar tarafndan Halveti lakab verilmitir.
Tarikatn piri olan mer Halveti, amcasndan dini bilgiler alp tahsilini tamamladktan
sonra tarikata sluk edip, seyr slukunu da ikmalden sonra amcas tarafndan kendisine
hilafet verilerek irada memur edilmitir.
Amcasnn vefatndan sonra onun irad makamna oturmu ve Halveti tarikatnn piri
olarak kabul edilmitir. Msr ve Hicaza gitmi ve yedi defa Hac farizasn ifa etmitir. Bir gn,
tenha bir yerden geerken ii oyuk gayet byk bir nar aac grm ve iine girerek birbiri
ardna krk erbain karmtr ki, kurmu olduu tarikata Halvetilik namnn bundan dolay
verildii rivayet edilmektedir. Bazlarna gre ise, Halvet zikrine fazla devam ve muhabbet
gsteren amcas Ahi Muhammed Nurl Halvetinin halifesi ve vefatndan sonra da onun
irad makamna gemesi sebebiyle, amcasna verilmi olan Halveti lakabna da varis
olmasndan dolay, kurduu tarikata Halveti tarikat denildii rivayet edilmektedir.
Halvet
Kalb evini fena itikat ve inanlardan, rezil huylardan ve kt ahlaktan temizlemek
gerekir.
Bir Hadis-i Kudside yle denilmitir: Ya Davud ferrili beyten ekn fiyhi.
Yani, Ya Davud, benim iin bir ev boalt ki, Ben orada olaym.
Hz. Mevlana da bunu u beytiyle ne gzel anlatyor:
Dil zi ayar hali kn u azmi kayi ma dari

Nazar ber gayr ma mekun u kasd ruyi ma dari

Yani, Mademki bizim kymze gelmek istiyorsun, yleyse, bizden bakasn
gnlnden kar.
Mademki maksadn bizim yzmz grmektir, yleyse, bizden bakasnn yzne
bakma.
Evvela, kalbi fena huylardan temizlemek iin, halktan ayrlarak kapal bir yere girilir.
Az yemek yemekle, az imek ve az uyumakla kanaat ederek, burada daima Allahn zikriyle
megul olunur. Halvetin mddeti, 3, 7, 10 veya 40 gn olarak tayin edildii gibi, tek bana
veya topluca da olabilir. Halvetin, eyhler tarafndan konmu birok adab vardr.
Cemaleddin Uaki, Tuhfetl Mridyin isimli eserinde Halvetin kurallarn yle
anlatyor:
Eer meayih halvete girmek isteseler, zerlerinde bulunan para ve kymetli eyleri
karrlar, ailesi ve yaknlar ile helalleip ylece halvete giderler, zira halvet yeri d grn
bakmndan mezar temsil eder.
Halvette su imekten saknmal ve kimse ile konumamal. Yemek getirildiinde
agzl gibi yemee saldrmayp, ar hareket etmeli ve az yemeli.
Akemseddin Hazretlerine, halvette ne yiyelim? demiler, o da, Un a, nur a
yiyin buyurmu.
Eer halvet 3 gn 3 gece olursa, toplu olarak tevhid halkasna girip La lahe
llallah kelimesini 70 bin defa syler. Eer 7 gn, yahut 10 gn veya 40 gn olursa, halkaya
girmeyip oturduu yerde kendi kendine megul olur.
Ayn eserin 14. faslnda ise, Halvette su imekten ok ok saknn. Eer beyz kii
bir yerde halvete girse ve ilerinden bir kii bir yudum su ise, hepsine birden manevi sknt
ve darlk gelir. 3 gnden fazla olan halvette 3 gecede bir defa olmak zere erbet verilir,
denmektedir.
Yazar belli olmayan Mecmuatr Risail isimli eserinRisaleyi uruti Halvet isimli
risalesinde mellif, halvetin nasl yaplmas lazm geldiini ve riayet edilecek kurallar yle
anlatyor:
Halvet yapacan yer, ancak senin sacan ve namaz klacan kadar bir yer olmal,
ykseklii, ayakta durduunda bandan ancak yarm kar kadar fazla olmal, ii gz gz
grmeyecek kadar karanlk olmal ve asla ieri k szmamal. eyhin izni ile halvete girmeli
ve girmeden evvel gusl veya abdest almal.

Hcrenin nnde iki rekat namaz klp dua eder ve sonra Kul Rabbi enzilni mnzelen
mbareken ve ente hayrl mnziliyn (Rabbim, beni mbarek bir menzile kondur,
konuklayclarn hayrls sensin) manasna gelen ayeti okuduktan sonra, o mbarek makamn
kendisine nasib olmasndan dolay kr niyetiyle iki rekat daha namaz klp, duadan sonra
kbleye kar bada kurup oturur ve Hazreti Peygamberden ve btn meayihden yardm
diler. O halvet yerini mezar ve kendini lm bilir. nk o makam, lmeden evvel lenlerin
makamdr. eyhinden bakasna sz sylemez ve La ilahe illallah zikri ile megul olur.
Cenab- Hakkn kendisi ile beraber olduunu asla aklndan karmayp, gayet edeb ve huzur
iinde bulunur.
ki gzn yumduktan sonra, kalp gzn eyhine evirir ve onun hayalini gnlnde
tutmaya alr. nk, bu suretle eyhinin gnlnden lahi feyz ve esrar, talibin gnlne
aktarlr.
Cuma ve bayram namazlar iin camiye gidebilir, fakat namaz kldktan sonra hemen
halvet ettii yere dner, cami ve sokakta oyalanmaz.
Halvetten dar kmak icap ettiinde ban bir rt ile rter ve yrrken gznn
nnden baka bir yere bakmaz.
Farz ve snnet namazlardan baka nafile namaz klmaz, eliyle tesbih ekmez. Kuran
okumaz ve Kurann manasn dahi dnmez.
Halvette zikir ile o kadar megul olmal ki, hikmet emeleri gnlnde akp diline
gelmeli. Marifetullah ab- hayat, beden karanlndan gizlidir ve karanlk iinde rtldr. O
hazine ancak ve ancak, Kelime-i Tevhid ile alr. Baka hibir ey ile almaz.
Halvetten ve riyazetten, ancak insan olunabilir. Niyazi-i Msri de u gazelinde, halveti
methederek, zevk ve sefann, fakr ve fenann, vasl- likann ve esrar- Hdann halvette
tecelli ettiini anlatyor:

Bu Halvete bakma gzaf, zevk sefa Halvettedir

Halvetle kl iini saf, nur u ziya Halvettedir. [1]
Nefsini sana bildirir, lmezden evvel ldrr
Yokluk yolunu duydurur, fakr fena Halvettedir. [2]
Derya olup durmaz oar, dalgalanp batan aar
Kendzn bilmez aar, ak u heva Halvettedir. [3]
Gnele ay ve yldzlar atelere dm yanar

Yer oturup gkler dner, arz u sema Halvettedir.

A gzn ibretle bak, birdir kamu yakn uzak
Deprenmez olur dil dudak, vasl- lika Halvettedir.[4]
Firkatte vuslat isteyen, mihnette rahat isteyen
Vahdette iret isteyen, iy Beka Halvettedir. [5]
Terket Niyazi sen seni, bir eyle gel can u teni
Duyam diyen hak srrn, srr- Hda Halvettedir.
Yine:
Bilmem ne etsem, neylesem, bu Halvetin erbetine
Bu can teslim eylesem bu Halvetin erbetine.
Hep gkleri indirseler, erbet ile doldursalar
Biricik bizi kandrsalar bu Halvetin erbetine.
erbeti gnderdikte Hak, nce gn olsa erak
Yldzlar etse anak bu Halvetin erbetine. [6]
Duysa bunu ah- cihan, katresine verirdi can
Olmaz baha kevn mekan bu Halvetin erbetine. [7]
Bu bir aceb ilden gelir, ancak bunu ien bilir,
Kim tatsa hayrette kalr bu Halvetin erbetine. [8]
Her kime olsa feth-i bab, ier bunu grmez azab
Cism cann eyler kebab, bu Halvetin erbetine. [9]
erbetimiz tkenmedi, ienleri usanmad
Niyazi asla kanmad bu Halvetin erbetine.
Niyazi, bu beyitleriyle, Halvette verilen erbeti vmekte ve onu ienlerin duyaca
manevi zevki anlatmaya almakta, fakat bunun mmkn olmadn, zevki ancak erbeti
ienlerin duyabileceini ifade etmektedir.
Tarikat, insan kendi hakikatine ynelten manevi bir yol olduundan, bu yola giren
kimsenin (salikin) bu hakikate erebilmesi iin, baz kaide, kural ve usllere mutlaka uymas
lazmdr.
Tarikatlar, tatbik edilen bu usl ve kaideler bakmndan ikiye ayrlr. Bir ksmnda, yola
giren kimse, yani yolcu (salik) zikir ve riyazet usl ve kaidelerine devam etmek suretiyle

terbiye edilmeye ve yetitirilmeye allr. Mevlevi ve Melamilerden gayr btn tarikat

mensuplar bu yolu tutmulardr.
Dier ksmnda ise esma ve riyazet yoktur. Saliki msemma yolu ile, nazar ve
sohbet ile yetitirirler.
Bu yola giren salik, eriatn kurallarna uyduktan sonra, mridinin her emrine
itirazsz ve can gnlden tabi olarak, mridine olan muhabbet neticesi ak ve cezbenin
neticesini bekler.
Bunlar zuhur edince, mevhum varlk gznden kalkar ve yava yava tam bir
fenaya erer. Ve Vahdeti zevken ve uhuden tadar. Daha sonra temkin makamna dahil
olarak, balad noktaya gelir ve bylece slukunu tamamlam olur.
Bu yolda esas olan; ak, cezbe ve ihvan ile sohbettir. Bu yolu temsil edenler,
Melamiler ve Hamzavilerdir. Mevleviler de ayn yolu takip etmekle beraber, onlarda ayrca
sm-i Celal telkini vardr.
Baz tasavvuf erbab, bu yollardan birincisine tarik-i ebrar, ikincisine tarik-i ettar
demilerdir.
Bununla beraber, esma yolu ile sluk kabul edentarikler arasnda, msemma yolunu
da tatbik edenler vardr. Zikir ve ayin gibi rsum ve kaytlar kabul etmeyen Melamilerin
yolu, aslnda bir meslek ve needen ibaret olup, tam manasyla bir tarikat deildir.
Halveti tarikatna giren salikin (mrid) uymas lazm gelen kaide ve artlar unlardr:
Bu tarikata giren mride srasyla La ilahe illallah, Allah, Hu, Hak, Hay, Kayyum,
Kahhar isimlerini telkin ederler. Salik bu isimleri zikrederek nefsin mertebeleri olan emmare,
levvame, mlhime, mutmainne, radiyye, merdiyye, safiyye ve zekiyye mertebelerini
gemeye alr.
Halvetilerin baz kollarnda, zikredilmesi lazm gelen yedi isme
ilaveten Cebbar, Malik, Vedud, Kadir ve Hamidisimleri ilave edilerek, onbir veya oniki isimle
terbiye usul kabul edilmitir.
Bu zikir u ekilde yaplr:
Mrid, abdestli olarak Kbleye kar diz kerek oturur ve gzlerini yumar. Evvela yz
istifar, sonra yz salavat- erife okur. Bunlar bittikten sonra ban sa omuz zerine evirip
Cenab- Hakk dnerek Lailahe ve sonra sol tarafa kalp zerine eip llallah der. Bunu en
az 33 ve en fazla 165 defa tekrar eder. Salikin istidadna gre, bu zikre devam mddeti
deiir. Bazs bir ayda, bazs bir senede bu ismi tamamlar.
Ve nihayet mensup olduu kola gre, 7, 11, veya 12 ismi tamamladktan sonra ve
eyhi mnasip grd takdirde o mride hilafet verilir.

Halveti tekkelerinde, Mevlevihanelerde olduu gibi, ayin gnlerinde devran

yaplrd. Devran yalnz bu iki tarikata mahsus deildir. Kadiri, Cerrahi ve Erefi gibi baz
tariklerde de devran vardr.
Devran, mridlerin, ayakta elele tutuarak veya kol kola girerek bir eyhin idaresinde
topluca zikretmeleri suretiyle yaplr.
Kyami tekkelerinde devran idaresi, o gnk devranda bulunan en kdemli eyhe
braklr, o da bir mddet sonra idareyi kendinden sonra gelen kdemli eyhe terkeder ve bu
suretle tekkede bulunan eyhlerden ou, kdem srasyla devran idare etrni olurlard.
Devran arasnda zakirler tarafndan kaside ve ilahiler okunmakta olduundan,
devran idare eden eyhin, okunacak kaside ve ilahilerin makam ve usullerini bilmesi icap
etmektedir. Musikide bilgisi fazla olan, bilgisi az olana nazaran devran daha iyi idare ederdi.
Devrann eriata muhalif olduu hakknda medrese mensuplarnn iddialarna kar,
tekke eyhleri devran mdafaa etmiler ve Halvetiyenin Snbliye kolunun kurucusu eyh
Snbl Sinan Efendi, devrann eriata muhalif olmadna dair Risaleyi Tahkikiyye isimli eseri
yazmtr.

[1]

Gzaf: bo sz.

[2]

Fakr fena: fakirlik ve yokluk.

[3]

Ak u heva: ak ve istek.

[4]

Vasl- lika: yzyze kavuma.

[5]

Firkatte vuslat: ayrlkta kavuma. Mihnet: zorluk. Vehdette iret: birlikte elence. y

beka: kalc elence.

[6]

nce: kararnca. erak: Kandil.

[7]

ah- cihan: dnya ah. Katre: damla. Kevn mekan: Kainat ve uzay.

[8]

Aceb: acaib, tuhaf.

[9]

Feth-i bab: kapnn almas

FAKRLERN DOSTU

Can ten, varlk bekasz bir emanettir sana

Sen seni bilmek bahasz bir saadettir sana.
E1, ayak, dil, gz, kulak kalble alr kalbe verir,
Bu rmuzu ahlamak snrsz keramettir sana.
Hayyu Kayyum'dur hava ire nefes, ondan kelam
Her nefes tesbihi Mevladr, inayetdir sana.
Dnya devleti nasibinse gelir, olma zgn
Gelmediyse hale raz ol ki devlettir sana.
Ehli irfana yetitinse karma frsat
Hak Yolu'nda bulduun frsat, ganimettir sana.
Red ve istemekten vazge, gayretinle hizmet et
Amr u Zeyd'in hizmeti, manada himmettir sana.
Verseler dnyay gz doymaz, gnl almadan
G ve mevki okluu belki felakettir sana.
Bir kla sahip misin kendi vcudun sandn
Cmle vcud azalarn bir emanettir sana.
mr mahdut, nefes sayl, devran sebatsz
Bekasz bir mlke meyletmek ihanettir sana.
zzet zillet senin zannnla bulmutur vcud
Belki izzet sandn zillet anahtardr sana.
Ruhu cisme, cismi bu bo heves tuzana atma kim
Cisim ruhun kabridir, kalb onda cennettir sana.

Arzusuyla yanp yakldn her ey senin

Akndr, sed eken ancak cehalettir sana.
Bir tynce olsa bin dman, yine korkma kim
Sabr bir yardm anahtar, salam kaledir sana.
zzet ikbal ve devlet, saltanat, sipahi at
Bir avu topraktr ancak, dersi ibrettir sana.
ksa gklere ban, bu yerde marur olma kim,
Sonunda toprak iinde toprak olmak, tabiattir sana.

Bak neler gelmi, neler olmu, ne kalm iyi ve kt,

Gsteren faniyi baki, cehalet, gaflettir sana.
Hal bilinmez, geen mehul, gelecek gizli
Kalb ve lisan salim olmak selamettir sana.
Emrine her ey uyar, senin zatna muhtatr,
Bilmemek muhtacn, sonra hastalktr sana.
Kpkler, otlar, aalar her biri bir renk ile,
Rzkn hazr eder kavumaya aktrlar sana.
Gzel suret, temiz ahlak klar ak mahrumu,
Kadn sevmek, ehvete meyl ayn afettir sana.
Aktan mahrum olan sonra kalr nurdan mahrum,
htirasta kalrsan aydnlk karanlktr sana.
Dtn her bir belann kayna sensin tamam,
Alayp feryad ettiin, senden ikayettir sana.
Her ne istersen ara gnlnde, her ey ondadr,
Gayre bakma,. kendini grmek musibettir sana.

rfansz ilim ile ihlassz amelden ekin,

Her iki alemde kurtarc iyi niyettir sana.
Mert ve namert sandn zan ve phendir senin,
Yoksa insanolu, bir lazm kardeliktir sana.
Dnya Ehline balanma ondan sakn,
Her iki alemde kurtarc iyi niyettir sana.
Rzk nimetin senin gkten yaar, yerden kar,
Bydr altn, gm, aldanma, cezadr sana.
Her neye grsen lzum, lazmsa mutlak o olur,
Dtn hrs ve tamah pimanlktr, hasrettir sana.
Yksee kalktm deme, fazla dmendir senin,
Fazla yksekten dersen, fazla iddettir sana.
Sen sana dost olmadka umma dostluk kimseden,
Dost alemde ararsan, gzel ahlaktr sana.
htiras, ak farketmez nefsine esir olan,
Hak'ka meylin ihtiras, ak, zevk ve nimettir sana.

Aktr alenlerin , ihtiras bir atetir,

Ak arifden dile, ayn rehberliktir sana.
Her ne var alemde ayn sendedir, etme phe,
Gnl mahzeninde sinen levhay hikmettir sana.
Hakk gr her eyde, grmezsen, seni Hak'kn grdn,
phesiz bil, Hak'k fikretmek ibadettir sana.
Hak iin sev her neyi sevdinse, Hak'sz nesne yok

Hak iin halka muhabbet eyle, taattir sana.

Her ne yapsan, her ne bilsen haddini bil daima,
Aczini, noksann idrak fazilettir sana.
Her ne sylesen, ne yapsan kainat grr duyar,
Kendi kendinden utanmazsan cinayettir sana.
Az uyu, az syle, az ye, sse pse etme heves,
Sadk ol her ite lazm istikamettir sana.
Her neye azmeylesen dnme vefa kl szne
Geveze olma, sessizliin bir meziyettir sana.
Hayr u errin mahzeni gnlndedir, anahtar akl
erre vehmin, hayra rehber; yce gayrettir sana.
zleme her grdn, hem syleme her duyduun
Her szn mesulsn sonra knama olur sana.
Kimsenin maln hesab etme, karartr kalbini,
Kimsenin halin sual etme, kasvettir sana.
Pek sakn, aldanm burda her glen alar gider,
Grdn eref ve zillet gr eklidir sana.
Dediler, derler, desinler, diyecekler kaydn,
Atmadka hep hayat kin ve kederlerdir sana.
Bekleme iyilik fenalk, kimsede yoktur mecal
Derd elem nisbetin, dman, izafettir sana.
Olmasa ruh, ilemez aza, beden toprak kalr,
Kendi ruhun en byk birlik delilidir sana.
Kopmuyor bir gl emeksiz batl bir zandr demek,

O1 emek yardmdr, kalan zahmettir sana.

Huyca cimri olma, Muti ve Mani Allah' bil,

Hak yolunda ihsann ba cmertliktir sana.
Dme sevdaya, o yol pek korkulu, menzil uzak,
Ak yolda olmazsa son menzil bayalktr sana.
Nefse lazm olmayan yoktur, gzn a, arif ol,
Hak'ka lazmsa gelir, lutfu himayedir sana.
ok sakn kt arkadatan, verse de alma selam,
En byk ikram bil, ktlk ve isyandr sana.
Bo yere etme tamah, cann yakar kskanlk atei
ftira kendi elinle bir dmanlktr sana.
Hikmetullah'dr hkumet, deme u iyi bu fena
Hak'kn fikir birliine lazm itaattr sana.
Her ite ehlini bul, danmada bulun daim,
Danma bir emirdir, lazm riayettir sana.
Derde dtnse deva bil, hasta oldunsa ifa,
Sen hem aldrmay brak, rahatlktr sana.
Murada ermek dilersen muradsz ol daima,
En byk pay aldn, en ok tatszlktr sana.
timad et Hak'ka daim, ondadr feyz ve kurtulu,
timat her dereceye bil nailiyettir sana.
Azm u himmet, itimad, birler neye atsa elin,
Da erir, derya kurur, her zorluk kolaylktr sana.

Kimseyi ayplama, cahil deme, asln gzet,

Baldr takdire, iftira ve ktlktr sana.
nsan cin toplansa bir ey yapmann imkan yok,
Artp eksilmez ezelden o ki ksmettir sana.
Derseler zamann alimi, eyleme ilim davas,
En nihayet sandn, bil ki balangtr sana.
Tkenmez hazineyi bulmak herkesin kar deil,
Hazine cevheri, sabr ve kanaattir sana.
Mustafa'nn hanedann anp ala daim,
Dktn gz yalar yamur ve rahmettir sana.

Herkese alemde bir sebepten kalr nam

Gzel szn rahmet, efaat vesilesidir sana.
air oldunsa Kemali, dn terk eyle kim
Sylerken, syletmeyen, iinde kudrettir sana.

Erzurum'lu Ak Kemali,
Ak Szntlarndan

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri ta hrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine

merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden

esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st

ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:

"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmeti mle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse vere m
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cieri n st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.

nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, aya kta

durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnder me.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat

miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.

Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.

Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn heps ine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.

Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,

ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu

kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli fayda lar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle

yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bil e
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.

Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve

uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Sures i'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.

Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac

gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nis betinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.

Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi va rdr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oal m ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas

Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat

yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.

Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvve ttir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,

ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu

kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle

yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.

Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve

uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Ra him sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.

Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan ka n
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac

gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.

Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas

Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat

yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn s ahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.

Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalara k cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim dok torlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,

ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byte n, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitape der.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu

kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle

yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.

Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve

uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak oldu unu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.

Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac

gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Su resi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, s en benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.

Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.
Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas

Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat

yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,
ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

BR FRANSIZ DOKTORUNUN KEF

Bir Fransz doktorunun, namazn sala faydas hakknda nemli bir kefi vardr.

Fransz doktorunun kefi udur: Gnde be vakit namaz klan bir kimse verem
hastalna tutulmaz. nk verem mikrobu ciere yapr. Cierin damarlarnn st
ksmndaki kan alt ksma tab bir ekilde szlr. st ksmda pek az kan kalr. Kanda
akyuvarlar vardr. Akyuvarlar vcudu mikroplara kar savunan bir kuvvettir. Cierin st
ksn kansz kaldndan oraya yapan mikrop savunmasz kalr ve oalarak cieri tahrip
etmee balar. Kann fazla bulunduu ksma geldii zaman verem mikroplar oalm ve
byk bir kuvvet kazanm olur, artk akyuvarlar verem mikroplarna kar koyamazlar. Bu
kez verem mikroplar akyuvarlar yok etmee balarlar. Bu suretle insan verem hastalna
tutulmu olur.
Namaz klan bir kimse rkua, secdeye giderken, cierlerinin alt ksmnda olan kan
muntazam bir ekilde st ksma gelir. Ciere henz yapmam olan ve ufak bir kuvvet bile
peydah edememi bulunan verem mikrobuna akyuvarlar saldrr ve onlar yok ederler.
nk her bir milimetre kp kanda yedi sekiz bin akyuvar vardr. u halde gnde be vakit
namaz klan kimsenin verem hastalna yakalanmasna imkan yoktur.
Fransz doktorunun namaz hakknda olan bu kefini bizim doktorlarmz da doru ve
uygun bulmulardr.
Bu anlatm olduumuz eyler, namazn maddi ve sala ilikin faydalarndan
biridir. Bunun gibi daha bir ok faydalar vardr. Namazn en nemli faydalar manevidir ve
Mevla'nn rzasn kazanmaktr. Hazreti Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem, Esselat
miracl mminin (Namaz mminin miracdr) buyurmulardr. Kul, namaz ile Mevla'sna
yakn olur. Mevla'nn ltuf ve keremine ve lahuti olan nurlarna ermi olur. Bir meyve aac
gne nn iinde dura dura erdii gibi, bir kul da Mevl'snn huzurunda dura dura
olgunlar.
Namaz, Allah Teala ile konumaktr. Namazn Cenab Hak ile konumak olduunu
apak ispat eden, her namazn her rekatnda okuduumuz Fatiha Suresi'nin manasdr.
Fatiha'nn manas pek genitir. Burada ksaca bir mnasn anlatalm.
Fatiha'nn Manas
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamd lillahi rabbil alemin: Hamdsena u kainat
yoktan var eden ve bu gnk varln, intizamn koruyan ve btn alemleri an-be-an
terbiye eden Ulu Allah'a Mahsustur. Errahman: Rahman, sfatyla yarattklarnn hepsine
merhamet edip Rahman sfatnn rahmetini mslman, hristiyan, yahudi ve mriklerden
esirgemeyen, umumuna dnya nimetlerini ve dnyada ykselmeye sebep olan fenleri,
sanatlar, herkesin istidat ve almas ve gayreti nisbetinde veren. Errahim: Rahim sfatyla
yalnz mslmanlara, mminlere merhamet edip onlara hidayet ve iman nuru veren,

ahirette de onlar ebedi nimete ve saadete mazhar klacak olan. Maliki yevmiddin:
Hamdsena, kyamet gn kullarnn mkafat ve cezalarnn yegane sahibi olan Ulu Allat'a
mahsustur.
Cenab Hak, Fatiha Suresi'ni buraya kadar okuyan kuluna buyuruyor ki:
"Kulum, doru syledin, kainat yoktan var eden ve bugnk varlklarn muhafaza
eden, btn alemleri azar azar byten, terbiye edip kemale erdiren bir rahmetimle
yarattklarmn hepsine rahmet eden, .dier bir rahmetimle yalnz mminlere merhamet
eden ve kyamet gnnn, yani mkafat ve cezalar gnnn sahibi olan benim, sen benden
ne istersin?" diye kuluna manen hitapeder.
Kul, yyake nabd der: Yarabbi, sana kulluk etmek isterim. Ulu Mevla kuluna: "Ey
kulum, sen bana nasl kulluk edebilirsin? Sana sylerken syleten, okumaa, ayakta
durmaa, rkua ve secdeye varmaya, oturmaya kuvvet veren benim, ben sana kuvvet
vermedike kendiliinden hi bir ey yapamazsn. u halde sen bana kar ne suretle kulluk
edebilirsin" der.
Aciz ve korku iindeki kul, yyake nestain der: Yarabbi, yalnz senden yardm isteriz,
her eyi yalnz senden bekleriz. nk sen hereyin sahibisin. Senin iznin olmadan ate
yakmaz, su akmaz, toprak varolmaz ve bize hi bir ey vermez, geceler gndzler olmaz,
alemler olmaz.
Kul, hdinas sratel mstakim sratellezine enamte aleyhim der: Yarabbi, bizi doru
yola, kendilerini nimetlere erdirdiin kullarn yoluna eritir.
Kul, Gayril madubi aleyhim ve leddalin amin der: Yarabbi, bizi gazabna
urayanlarn, doru yoldan sapm ve dalalette kalm olanlarn yoluna gnderme.

MAM-I AL HAZRETLERNN MISIR VALSNE MEKTUBU

Hazreti Ali Efendimizin Msra Vali olarak tayin ettii Malik bin Etere yazd bu
mektup, olduu gibi ayet-i erif ve hadis-i erif meallerinden ve tefsirlerinden olumaktadr.
O zamann, bu zamann ve btn zamanlarn, sonuna kadar btn insanln anayasas
mahiyetindedir.

1. Grevin Esas
Vergisini toplamak, dmanlar ile sava yapmak, halkna bar ve huzur, lkeye
kalknma salamak iin Mlik bin Hris el Eteri Msra vali olarak atad zaman Allahn
kulu, mminlerin emiri Hz. Alinin ona emri udur:
Ona Allahtan ittikay, Allaha itaat yolunu semesini, Kitabnda emrettii farzlarla
snnetlere uymasn emreder. O farz ve snnetler ki, onlara uyulmadka hi kimse saadet
yz gremez ve onlar benimseyen de asla hsrana uramaz. Bir de ona eliyle, diliyle ve
kalbi ile Cenab- Hakka hizmette bulunmasn emreder. nk Allahu Zlcell Hazretleri
kendisine hizmet edene yardma, kendisini arlayan da izzetlendirmeye kefil olduunu
buyurmaktadr. Sonra ona, ehvetlere saldrdka nefsini krmasn, serkelik ettike de
dizginlerini ekmesini emreder. Zira nefs alabildiine fenal emreder, meer ki Cenab- Hak
o kiiyi merhametiyle korumu olsun.

2. En Kymetli Azn
imdi bilmi ol, ey Mlik, ben seni yle memleketlere gnderiyorum ki senden evvel
birok hkmetler oralarda adalet srd ve zulmetti. Sen vaktiyle nasl evvelki valilerin
icraatn gzden geirdiysen, halk da imdi senin icraatn yle gzetecek. O zaman senin
onlar hakknda sylediklerini, halk da imdi senin hakknda syleyecek. Kimlerin salih olup
olmad, ancak, Allahn kendi kullarnn dilinden sylettii szlerle anlalr. Onun iin
biriktirecein en gzel azk, iyilie ynelik ilerin olsun. Heveslerine hakim bulun. Sana hell
olmayan eylerde nefsine kar sk dur. Zira gerek holand, gerek istemedii eylerde
nefse kar sk durmak, onun hakknda adaletin ta kendisidir.

3. Halka Sevgi ve Merhamet Besle

Halk iin kalbinde sevgi ve merhamet duygular ile ltuf meyilleri besle. Sakn
biarelerin bana, kendilerini yutmay ganimet bilen yrtc bir canavar kesilme! nk
bunlar iki snftr; ya dinde bir kardein, ya yaratlta bir ein. Evet, bunlarn kabahatleri

bulunabilir; kendilerine birtakm kusurlar da arz olabilir. Hata ile, yahut kastl olarak
iledikleri kabahatleri olsa da, ellerinden tutup doru yola getirmek pek mmkndr. Nasl
Allahn kendin iin affn ve hogrsn istersen, onlara da affn ve hogrn bol bol ver.
nk sen onlarn stnde bulunuyorsun; valilik yetkilerini sana veren ise senin stnde
bulunuyor. Allah ise valilii sana verenin de stndedir ve kullarnn btn ilerini hakkyl a
grmeni istiyor, seni onlarla imtihan ediyor. Sakn Allah ile harbe girip de kendini Onun
gazabna siper etme! nk ne intikamna dayanacak kudretin var, ne de Onun af ve
merhametinden mstanisin.

4. Alak Gnll ve ll Ol
Sakn affettiinden dolay asla piman olma; sakn hibir cezalandrman iin de
katiyyen sevinme. Saknmak imknn bulduka hibir badireye atlma. Bir de sakn Ben tam
bir kudret sahibiyim, emrederim, itaat ederler deme. nk byle bir davran, kalbin
fesad, dinin zayflamas ve felakete yaklama ile sonulanr. ayet elindeki kudret sana bir
byklk ve tahakkm hissi verirse, hemen stndeki Melekutun byklne yle bir
bak. Kainat sevk ve idare eden o muazzam ve muhteem ilhi gc ve senin kendi nefsine
bile g yetiremeyecein eylerde, Allahn nasl bir mutlak kudret sahibi olduunu dn.
te bu dnceler, senin o ykseklerde gezen baklarn yere indirir; iddetini giderir, seni
brakp giden akln bana getirir. Sakn Allah ile byklk yarna kalkma, sakn
byklk (azamet) ve zorlayclnda (ceberut) Ona benzemeye zenme. nk Ftr- Zlcell
Hazretleri her zorbay zelil, her bykleneni de hakir eder brakr.

5. Adaletten Ayrlma
Kendin hakknda, sana yaknl olanlar hakknda, tebaan arasnda kendilerine meyil
beslediklerin hakknda; Allaha ve Allahn kullarna kar adaletten katiyyen ayrlma. ayet
byle yapmazsan zulmetmi olursun. Halbuki Allahn kullarna zulmedene kar bu
mazlumlarn davacs, bizzat Hz. Allahn kendisidir. Allah da birinin hasm oldu mu, artk o
kimsenin tutunabilecei btn deliller btldr. Ve lnceye, yahut tvbe edinceye kadar
onunla harb iinde bulunur. Dnyada zulm kadar, Allahn ltuflarn izale edecek ve kahrn

hzlandracak bir ey olamaz. Zira Cenab- Hak zulm altnda inleyenlerin beddualarn iitir;
zalimleri ise gzetleyip durur.
6. Toplumu Esas Al
lerinin iinde ylesini ihtiyar etmelisin ki, hak hususunda en ortas, adalet itibariyle
en yaygn olsun, sonra halkn ounluunun rzasn da en ok salasn. Zira toplumun
honutsuzluu karsnda, ahslarn rzas hkmsz kalr; ahslarn kzgnlklar ise
toplumun rzas iinde kaynayp gider.
Sonra vali iin, kodaman takm kadar iyi gnlerde yk ar basan, kara gnlerde
yarar az dokunan, adaletten holanmaz, istemekten usanmaz, verilince kr bilmez,
verilmezse deme gadirle savulmaz, felakete sabrsz bir topluluk da yoktur. Halbuki slamn
esasn meydana getiren Mslmanlarn kymet ls, toplumun ounluu olduu gibi,
dinin ve devletin kuvveti de, toplumda dmana kar savaacak da ancak toplumun
ounluudur. Onun iin samimiyetin ve meylin daima topluma dnk bulunmal, ve onlarn
refahna dikkat etmelisin.

7. Halkn Ayplarn Aratrma

Halkn arasnda yanna hi yaklatrmayacan, kendisinden en ok nefret edecein
kimseler ise, halkn ayplarn en ziyade aratranlar olmaldr. Zira insanlarn yle ayplar
vardr ki, bunlarn rtlmesi grevi, herkesten nce valiye der. Binaenaleyh bu ayplarn
sana gizli kalanlarn sakn eeleme. Senin vazifen, bilgine ulaanlar dzeltmekten ibarettir.
Bilmediklerine gelince, onlar hakkndaki hkm Allah verir. Evet, sen halknn aybn gcn
yettii kadar rt ki, Allah da senin, halkndan gizli kalmasn istediin eylerini rtsn.

8. Yanna Yaklatrmayacaklarn
nsanlar hakkndaki btn kin dmlerini z; seni intikama doru srkleyecek
iplerin hepsini kes. Sence aklk kazanmayan eylerin tm hakknda anlamam grn,
unu bunu gammazlayann szne sakn arabuk inanma. nk gammaz ne kadar saf
grnrse grnsn, yine hilekardr. Sakn, ne seni yokluk ihtimaliyle korkutarak ikram
etmekten geri evirecek cimriyi, ne zor ve ar ilere kar azmini gevetecek korka, ne de
zulme saparak sana ihtiras iyi gsterecek hrsly danma meclisine sokma. nk cimrilik,
korkaklk ve hrs ylesine ayr ayr tabiatlardr ki ancak, Allahu Zlcell hakknda beslenen
sui-zan bunlarn hepsini bir araya getirir. Sana mavir olacaklarn en kts, senden evvel
erli kimselerle ibirlii yapm ve onlarn sularna ortak olmu kimselerdir. Byleleri
katiyyen senin mahremin olmamal. nk bunlar, canilerin yardmclar ve zalimlerin
dostlardr.

9. Kendine Mavir Edineceklerin

Ne hacet; hibir zalime zulmnde, hibir gnahkra crmnde yardm etmeyen

kimseler arasnda bunlarn yerini tutacak ylelerini bulabilirsin ki bunlar, tekilerin gr ve
tedbirlerine tamamiyle sahip, buna mukabil onlarn gnah ve sularndan kesin olarak
temizdirler. te senin iin bylelerinin yk en hafif, yardm en ok, sana efkati
herkesinkinden fazla, senden bakasna muhabbetleri ise o nisbette azdr. Byle kimseleri
hem zel, hem de genel toplantlarnda kendine yakn edin. Sonra, bu ahslar iinden en
ziyade onu beenmelisin ki; sana ac gerekleri herkesten ziyade o sylesin ve ayet Allahn,
sevdii kullarnn yapmasna raz olmad bir harekette bulunmak istersen, sana yacla
kalkp tevik etmesin.
Bir de sadk ve kanaatkar adamlar kendine srda edin. Eer bunlar seni alklamazla r
ve yapmadn birtakm ileri sana isnad ile keyfini getirmezlerse, bunu da anlayla karla.
Zira alka ve yersiz vgye msamaha etmek, insan byklenmeye sevk eder ve kibire
yaklatrr. Sakn insanlarn iyisi ile kts, senin yannda bir olmasn. Zira onlar bylece eit
grmek, bir taraftan iyileri iyilikten souturken, ktlerin de fenala olan meylinde onlara
cesaret verir.

10. yi Niyeti Yaygnlatr

Bilmi ol ki, vali ile halk arasnda karlkl gven ve iyi niyeti davet eden ey, valinin
kendilerine hizmette bulunmas, yklerini hafifletmesi ve adaletle hkmetmesidir. O halde
insanlarn arasnda iyi niyetin gelimesini sala. Zira seni zorluk ve skntlardan ancak onlarn
iyi niyeti kurtaracaktr. Onlara yaptn bu iyiliklerin mkafatn, sana kar duyacaklar gven
ile grrsn. Onlara kt muamele etmenin karl ise, sana duyacaklar dmanlktr.

11. Gzel Adetleri Devam Ettir

Bu mmetin ileri gelenleri tarafndan ilenerek, herkesin benimsedii ve halkn iyi bir
ekilde tatbik ettii gzel bir deti, sakn kaldraym deme. Bu gzel detlerin faydasn
giderecek yeni bir ey oluturmaya da asla kalkma. nk mkafat o iyi deti koyan
kimsenin, vebal ise onu kaldrdndan dolay senin olur.

12. Daima Danarak Yap

Memleketin yararna olan tedbirleri tesbit etmek ve senden evvel insanlara huzur,
gven, doruluk ve iyilik salayagelmi eyleri devam ettirmek hususunda, alimler ve arifler
ile srekli olarak gr ve dan.

13. Toplumdaki Kesimler

yi bil ki, toplumda eitli kesimler vardr. Bunlardan herbirinin salk ve iyilii
dierlerinin salk ve iyiliine bal olup, bunlardan hibiri dierinden mstani olamaz. Bu
kesimlerden biri Allah yolunda askerlik edenler, dieri kamu grevlileri, bir bakas adaleti
datmayla grevli hakimler, biri vergileri yumuaklk ve insafla toplayacak tahsildarlar, bir
bakas da cizye ve vergi deyen ehl-i zimmetle mslmanlar, bir ksm ticaret ve zenaat
erbab, bir dieri de fakirlik ve ihtiya iindeki yoksullardr. Cenab- Hak bunlardan herbirinin
hak, vazife ve ykmllklerini bildirmitir. Bunlarn hepsi ya Allahn Kitabyla, ya da
muhterem Peygamberimiz Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimizin snnetiyle belirlenmi ve
daima yrrlkte olan mahfuz bir kanun halinde bizlere tevdi buyurulmutur.
Askerler, Allahn izniyle halkn kaleleri, valilerin erefi, dinin izzeti, asayiin
vastalardr. Devlet ancak bunlarn sayesinde ayakta durabilir. Buna mukabil, devletin
destei olmadka da asker ayakta duramaz. Askerlerimizin dman karsnda baarl
olmalarnn sebebi, kendi yolunda savatklar iin Allahn onlara verdii g ve stnlktr.
Fakat onlarn karlamak zorunda olduklar maddi ihtiyalar vardr. Bu ihtiyalarn gidermek
iin de, devlet vergilerinden olan gelire dayanmaya mecburdurlar. Askerler ile vergiyi
deyen sivil halkn her ikisinin de birbirlerinin ibirliine ihtiyalar vardr.
Hakimler adaleti datrlar, memurlar ise kamu hizmetlerini ifa eder ve vergileri
toplarlar. Bunlarn yannda devlet gelirlerine katkda bulunan ticaret ve zanaat erbabnn

vcudu arttr. Zira gelirlerinin kaynaklarn, ticarethaneleri ve bakalarnn meydana

getiremeyecei sanat eserleri ile, ancak bunlar temin edecektir. En sonda fakir ve ihtiya
sahibi kimselerin tekil ettii yoksul kesim geliyor ki, bunlarn ayakta tutulmas btn dier
kesimlerin zerinde bir ykmllktr.
Bu kesimlerin herbirinin, Allahdan ksmeti ve hceti miktarnca vali zerinde hakk
vardr. Vali, Allahn kendisini grevlendirdii bu ykmlln altndan, ancak bizzat ve
azami ihtimamla ve Allahtan yardm ve destek dilei ile birlikte, hafif-ar btn ilerde
nefsini, dorulua, sabra ve tahammle altrmakla kalkabilir.

14. Askerler
Askerlerin bana yle birini geir ki, Allaha, Resulne ve devlet bakanna kar
sence hepsinden daha bal ve sadk, kalbi hepsinden temiz ve akl banda olmak itibariyle,
hepsinden stn bulunsun. Kzgnlk annda ar davransn; zrleri skun ile dinlesin;
zayflara acsn; kuvvetlilerden uzak dursun; yle fke ile kalkp aresizlikle oturan
takmndan olmasn.
erefli bir gemi, gzel bir itibar ve iyi hallere sahip ailelerin mensuplar ile, devaml
ve yakn bir ekilde ilgilen. ecaat sahibi ve yksek meziyet sahibi kimselere iltifat et. nk
bunlar, iyilikleri kendilerinde toplayan fazilet ve kerem sahibi bir toplulukturlar. Kendilerini
desteklemek iin verdiin ey ok bile olsa, nazarnda asla bymesin. Sana kar
gsterdikleri minnet ifadeleri az bile olsa, bu da gzne katiyyen hakir grnmesin.
Bylece hareket etmen, onlarn sana kar sadakat ve ihlslarn, keza hsn zanda
bulunmalarn mcib olur. Bir de onlara ait ilerin byn gryorum diye kn
takipden geri durma. Zira ufak bir ltfundan yararlanabilecekleri yerler olduu gibi, byk
ltfundan mstani kalmayacaklar yerler de olur.
Ordunun bandakiler arasnda sence en deerli o kimseler olmal ki, askere iyilikte
bulunsun. Ayrca, hem onlar hem de geride kalan ailelerini skntya drmeyecek ekilde,
kendi varlklarndan fedakarlkta bulunsun. yle ki bu sayede dmana kar savarken,
hepsinin dncesi bu grevde birleebilsin. Valiler iin lkede adaletin ayakta durmasndan,
bir de halkn dinine kar sevgi gstermesinden daha byk bir saadet ve huzur vesilesi
yoktur. Zira yrekler salim olmadka, sevgi gsteremez. Sonra askerin senin hakkndaki
samimiyet ve ball, ancak kumandanlarndan memnun olmalaryla ve kumandanlarn
aa grp bir an evvel balarndan ekilmelerini istememeleriyle mmkndr. Sen,
kendilerine mit sahas a, vgye lyk olanlar sena etmekte ve byk olaylarda bulunmu
olanlarn baardklar iyi ileri anarak anlatmakta kusur etme. Zira bunlarn kahramanlklarn
sk sk anman, inaallah ecaat erbab insanlar coturur, (dmanla) savamak istemeyenleri de
gayrete getirir. Sonra, bunlardan herbirinin fedakarln iyice tan. Hem sakn birinin

hizmetini, bakasnn hizmetiyle bir arada zikretme. Kimseye gsterdii ecaatla nisbet kabul
etmeyecek, deersiz bir mkafat verme. Bir de, mevkinin kkl, bir adamn kymet ve
yararlln kltmene asla sebep olmasn.
Sonra altndan kalkamadn hadiseleri, kestirip atamadn ileri Allaha ve Resulne
gnder. Zira, Cenab- Hak doru yola gitmesini diledii bir topluma, Ey iman edenler, Allaha
itaat edin. Peygambere ve iinizden olan ull emre (emir ve kumanda sahiplerine) itaat edin. ayet bir
eyde anlaamazsanz, onu Allaha ve Peygambere gnderin, buyuruyor. Allaha havale
edin demek, kitabndaki hkmlere sarlmak demektir. Resule gndermek demek, onun
toplayp birletiren ve tefrikaya meydan vermeyen snnetine uymak demektir.

15. Adliye ve Hakimler

Halk arasnda, hkm vermek iin yle bir kimse se ki, sence onlarn en deerlisi
bulunsun, iten sklmasn; grmeye gelenlerden sinirlenerek inada kalkmasn, hatasnda
srar etmesin; hakk grd an (doruyu grd anda) dnecei yerde dili tutulup kalmasn; hibir
zaman tamah ettii bir menfaatin kaybolaca gibi bir endieye dmesin; meseleyi zne
kadar anlamadka, hemen hsl ettii kanaati kfi grmesin. phelerde en ok durur;
delillere en ziyade sarlr; hasmn mracaatndan en az usanr; vlme ile marmaz;
heyecanla eilip, bklmez olsun. Aslnda byle kimseler de pek nadirdir.
Sonra bu zevatn verecei hkmleri sk sk tahkik et ve kendilerine zaruretlerini
giderecek, halktan ihtiyalarn kesecek kadar ikramda bulun. Hem, onlara senin yannda
yle bir mevki ver ki, sana yakn olanlardan hibirisi, o mevkiye gz dikemesin ve o zevat
bakalarnn sana gelip de, kendilerine kar hainlik edemeyeceklerinden emin olsunlar. Bu
hususta gayet dikkatli bulunmalsn. nk bu din, kt adamlarn elinde esir oldu, onun
namna istenilen yaplyor ve onunla dnya elde edilmeye uralyor.

16. Dier Grevliler

Tayin edecein dier memurlar konusunda da dikkatli ol, nk en ok menfaat
dkn kimseler, ahsi karlar iin bu grevlere haristirler. Sakn ahsi yaknlk veya tesir
altnda kalarak hibir kimseye vazife tevdi etme. nk bencillik ve tarafgirlik, zulm ve
hiyanete gtren iki sebeptir.

Bu iler iin, iyi halleri ile bilinen ailelerden gelen, iyi yetimi, tecrbeli, hy sahibi,
slama hizmeti gemi kimseleri aratr. Zira ahlk en drst; namus ve erefi en salam
olanlar, tamahn cazibesine en az kaplr ve ilerin varaca neticeleri en isabetli ekilde
gtrrler.
Bunlarn geimlerini de geni bir surette temin et. nk bu tutumun, kendilerini
iyilie sevk etme hususunda kuvvetli bir destek olaca gibi, elleri altndaki eylere tenezzl
etmekten de o sayede uzak kalrlar.
Ayrca, ayet emirlerine kar gelir veyahut emaneti sakatlarlarsa, bu, senin onlara
kar kullanacan bir delil olur.

17. Denetime nem Ver

Sonra bunlarn icraatn da takip et, arkalar sra vefa sahibi ve doruluktan
ayrlmayan gzcler gnder. Zira onlarn ileri nasl grdklerini bylece gizlice renmen,
onlarn emaneti muhafazalarna ve halka gzel bir ekilde muamelelerine sebep olur.
Yardmclarna kar da ihtiyatl bulun. ayet ilerinden biri elini hyanete uzatr ve
gzclerinin verecei haberler de onun bu hyanetini dorularsa, ehadetin bu kadarn kfi
grerek, onun hak ettii cezay bedeni zerinde uygularsn. Bu hyaneti ile toplad mal
elinden alr, kendisini de zillet mevkiine diker; alnna hyanet damgasn vurur, boynuna
sululuk halkasn geirirsin.

18. Vergi Ynetimi ve Kalknma

Sonra vergi tarh ve tahsil iinin idaresinde de byk itina gster ve takip et. nk
verginin dzeltilmesi suretiyle vergi ykmllerinin salkl ve iyi bir duruma
kavuturulmalar, dierlerinin de salkl ve iyi bir duruma kavuturulmas demektir. Zira
dierlerinin iyilii, ancak bunlarn iyi olmalarna baldr.
nk halkn hepsi vergi gelirlerine, dolaysyla vergi deyenlerin mevcudiyetine
muhtatr. Bu bakmdan memleketin imarna sarf edecein emek, vergi toplamaya
harcayacan himmet ve gayretten fazla olmal. Zira deme gc ancak lkenin kalknmas
ile elde edilebilir. Kalknmasz vergi toplamak isteyen kimse, lkeyi harabeye evirir. Halk
helk eder, defteri de pek ksa zaman iinde drlp kapanr.

19. Zor Durumdakilere Yardm Et

ayet yklerinin arlndan, yahut bir afetten, yahut yamurlarn, sularn ktlndan,
veya topraklarn su altnda kalmasndan, yahut kuraklk istilasndan ikayette bulunurlarsa,
tesirini umduun btn vastalara mracaatla dertlerini hafifletmeye al. Bu hususta hibir
fedakarlk, katiyyen sana ar gelmesin. Zira bu, yle bir yatrmdr ki; lkeni imar, vilayetini
gzelletirmeye sarf iin o yatrdn sermayeyi, onlar bir gn sana fazlas i le iade
edeceklerdir. stelik bu sebeple onlarn vglerini kazanacak, haklarnda gsterdiin
adaletinden dolay iftihar edebileceksin. Hem sen bu sermayeyi, fazlas ile iade edeceklerine
gvenerek veriyordun. Zira kendilerini holukla refaha kavuturduun iin vermi
olduklarnn misillerini biriktireceklerine; adalet ve holukla muamelen sebebiyle de senden
emin bulunduklarna gvenin vard. Evet, gnn birinde yardmlarna dayanacan bir hadise
zuhur eder, bakarsn ki gnl holuu ile btn yk zerlerine almlar, tayorlar.
20. Kalknmay Esas Al

Kalknm lkeler yk tamaya dayankldr. Yklediin kadarn gtrebilir.

Memleketin harab olmas ise, halknn sefalete dmesindendir. Ahaliyi sefil eden sebep de
ancak, valilerin servet toplamaya dknlkleri, mevkilerinde uzun mddet kalmayacaklarn
zannetmeleri, bir de gemi ibretlerden yeteri kadar ibret alamamalardr.

21. zel Grevliler

Sonra (dier) memurlarnn haline de iyice dikkat et. lerine en iyilerini getir, hususiyle
tertibatn, srlarn tevdi edecein, yazlarn yazdracan adamlar yle se ki soyu temiz,
ahlk dzgn olsun. Grd itibarla marp bakalarnn yannda sana kar gelmeye cret
edenlerden olmasn. Grevlilerinin sana yazdklarn getirip gstermekte, senin tarafndan
verilecek cevaplar, dosdoru yazarak gndermekte ve senin hesabna alp senin hesabna
verecei

eylerde,

gafleti

sebebiyle

kusur

etmesin.

Senin

lehine

bulduu

bir

akdi (muameleleri) salam tutsun, aleyhinde bulduunu da zmek hususunda zaaf gstermesin.
Kendisine yklenen grevler dolaysyla nasl bir mevkide olduundan, asla habersiz
bulunmasn. Zira kendi kymetini bilmeyen, bakasnn deerini hi bilmez.
Sonra bu memurlarn seiminde sadece grnlerini inceleyiin, bir de iyiye yoruun
yeterli olmamal. nk insanlar, daima masum tavrlar taknarak ve gayretkelik ederek,
grnlere gre hkm veren valilerin gzne girebilirler. Halbuki byle bir yaklamn
esasnda ihls namna hi bir ey yoktur. Onun iin senden evvelki deerli valilere hizmet

etmi kimseleri aratrarak, halk arasnda ok iyi bir nam brakm, gvenilirlikleri en ziyade
tannm olanlarn se. Byle bir hareket, senin Allaha ve kendisinden bu valilik grevini
aldn kimseye kar ihlsn gsterir. Bir de ileri taksim ederek bir ksmn bana bu
memurlardan birini geir ki, i byk olursa altnda ezilmesin; ok olursa toplamasn
bilemeyip de datmasn. ayet memurlarn hatasn grr de aldrmazsan, kendin utanacak
ve ayplanacak bir duruma dersin.

22. Ticaret ve Sanayi

Sonra, ticaret ve zanaatla uraanlar vardr ki bunlarn bir ksm, oturduu yerde
alr, bir ksm uraya buraya mal gtrr; bir ksm da elinin emei ile geinir. Bunlarn
hepsine iyi muamele et ve bakalarnca da ylece muamele edilmeleri iin tlerde bulun.
nk bunlar memleket iin hayrl hizmetlerin sebepleri ve faydalanma vesileleridirler.
Onlar hayr ve yarar, lkenin toprandaki, denizindeki, ovalarndaki, dalarndaki uzak ve
yakn yerlerden getiriyorlar. Bunlar, memleket iin bar ve gven adamlardr.
Ne kargaa karmalarndan korkulur, ne de fesatlarndan endie edilir. Kendilerinin,
gerek senin yanndaki, gerekse lkenin dier taraflarndaki ilerini takip et. Bununla beraber
urasn da iyi bil ki, bunlarn ounda ar bir tamahkarlk ve irkin bir hrs ile birlikte, zaruri
ihtiya maddelerinde stokuluk, alm satmda da hilekarlk olabilir. Bu ise halk iin zarar,
valiler iinse ayptr.

23. htikra Mani Ol

Bundan dolay stokulua mani ol. nk Peygamber Aleyhissalatu Vesselam
Efendimiz, ihtikr men buyurdular. Alm, satm doru tartlarla olmal ve alan da, satan da
ezmeyecek, mutedil fiyatlar erevesinde yaplmaldr. Herhangi bir kimse senin yasandan
sonra stokulua yanarsa, ifrata varmamak artyla, onu hemen cezalandr.

24. Fakirler ve Yoksullar

Hele alt kesimdeki, her trl areden mahrum fakirler ve aresizlerle felaketzedeler,
ktrmler hakknda Allahdan korkmal, hem de ok korkmalsn. Bu kesimde halini
syleyen de var, syleyemeyen de. Allahn bunlara ait olmak zere, korunmas iin seni
grevlendirdii hakk ok iyi koru. Oradakilere Beytl mlinden (hazinenden) bir hisse, baka
yerlerde bulunanlara da her memleketin fakir mslmanlara mahsus gelirinden birer hisse
ayr. nk en uzaktakilerin de, en yakndakiler gibi haklar mevcuttur. Cmlesinin hakkn
gzetmek ise, sana emanet edilen bir vazifedir.

25. Hibir i hmal Etme

Sakn azamet (byklk), seni onlarla uramaktan alkoymasn. Zira ilerin mhim
olanlarn iyi grdn iin ehemmiyetsizini yzst brakrsan, mazur grlemezsin. Bu
sebepten, kendilerini dnmekten geri durma ve zavalllara eki ehre gsterme. Yine
bunlardan olup da aa grlme veya baka kimselerin onlar hesaba almamalar yznden,
ileri sana kadar gelemeyenleri aratr. Srf bunlar iin Allahtan korkan, alak gnll ve
emin bir adam tahsis et ki arada vasta olsun ve onlarn iini sana bildirsin. Hasl yle al ki,
Allahn huzuruna ktn zaman, Gcmn yettiini sarfettim, diyebilesin. Halkn bu
kesimi adalet ve yardma, bakalarndan ziyade muhtatr: Onun iin herbirinin hakkn
vermeye son derece itina et.

26. Yetim ve Yallar

Sonra yetimlerin ve yal bulunduu halde, hi bir aresi olmayan kimselerin geimini
de zerine al. Vaka bu iler valiye ar gelir, lakin unu unutma ki ne kadar hak varsa, hepsi
de ardr. Bunu Allah yalnz o kimselere kolaylatrr ki, halden ziyade akbeti
sonunu) dnerek,

(iin

nefsini dayanklla altrr ve kendi hakknda Allahn vaadinin

doruluundan emin bulunur.

27. Dilek ve htiya Sahipleri

htiya sahipleri iin srf kendileriyle megul olacan bir zaman ve mekn ayr ve
hepsiyle beraber otur da, seni yaratan Allahn rzasn celbedecek bir tevazu gster. Sonra
askerini, yardmclarn, muhafzlarn, zabta memurlarn yanlarnda bulundurma ki,
sylemek isteyen ekinmeden derdini dkebilsin. Ben Peygamber Sallallahu Aleyhi
Vesellemden bir ka yerde iittim, yle buyurmutu: indeki zayfn hakk, serbeste
kuvvetlisinden alnamayan bir millet, hi bir zaman kuvvetlenemez. Bir de bunlarn
mnasebet almayan szlerini yahut da dertlerini anlatabilmedeki acizliklerini hogr,
kendilerine kar hrnlk etme, byklk gsterme. Bu yzden Cenab- Hak sana Rahmet
kanatlarn aar; taatna mukabil sana sevabn ihsan eder. Hem verdiini gler yzle, gnl
holuuyla ver, vermediin takdirde kabul olunabilecek zrler dile.
Sonra senin ilerinin iinde yleleri vardr ki, onlar bizzat senin ifa etmen gerekir.
Mesela memurlarn yetersizlik gsterince, taradaki grevlilere cevab sen vereceksin. Halkn

ihtiyalar artk senin yardmclarnn altndan kalkamayaca dereceyi buldu mu, bunun
icabna yine sen bakacaksn. Bir de her gnn iini o gn gr, nk dier gnlerin kendisine
mahsus ii vardr.

28. Allaha Kar Kulluk Vazifelerini hmal Etme

Her ne kadar, niyet halis olmak ve halkn selametine hizmet etmek artyla bu
almalarnn hepsi Allah iinse de, sen yine vakitlerinin en hayrlsn, Allah ile arandaki
durumlar iin nefsine hasret. Allah rzas iin eda edecein taatn en balcas da, Zat-
lhiye has olan farzlar yerine getirmekten ibaret olsun. Gecende ve gndznde
bedeninden Allaha ait bulunan kulluk hissesini ayr ve seni Cenab- Hakkn yce huzuruna
yaklatran bu taat, vcuduna her neye mal olursa olsun, eksiksiz ve gediksiz eda et. ayet
namaznda halka imam olmusan sakn ne bktracak kadar uzun, ne de bir hayra
yaramayacak kadar ksa kldrma. nk halkn iinde yleleri vardr ki, hastalk sahibidi rler;
yleleri de vardr ki i sahibidir.
Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem beni Yemene gnderirken, Onlara namaz
nasl kldraym? demitim. En zayflarnn namaz gibi kldr, ve ayrca, Mminlere kar
ok merhametli ol, buyurmulard.

29. Halktan Uzak ve Sakl Kalma

Buraya kadar sylediklerime ilaveten, bir hususu da asla unutma: Sakn halkndan
uzun mddet uzak veya sakl durma. nk valinin halktan saklanmas, halkta yanl
kanaatler uyandrma yannda, valinin ilerine vukufunu da azaltr. Valilerin perde arkasnda
oturmalar, perdenin dnda dnen ilere muttali olmalarna mani olur. Bunun sonucunda
onlarn gznde hadiselerin by klr, k de byr. Gzeli irkin, irkini de gzel
olur; hak ile btl karr. Vali de en nihayet beerdir. Halkn kendi nazarndan gizli kalan
ilerini nereden bilecek? Halkn zerinde nianeler yok ki ona bakarak dorular, yalann her
trlsnden ayrmak mmkn olabilsin.

imdi sen mutlaka, u ikiden birisin: Eer hak yolunda alan, gnl gani bir
adamsan... Bu takdirde vacib olan her hakk demekten, yahut kerimane bir harekette
bulunmaktan ekinip saknmann ne anlam var? Eer byle deil de cimrilie mptela bir
adamsan... Zaten bu durumda halk senin ihlsndan mit kestikleri gibi, istemekten de o
kadar abuk vazgeecekler ki, o zaman senin ortada grnmemen neye yarar? Her
halkarda, halktan uzak kalmak ho bir ey deildir. zellikle, eer senin grevin halkn
ihtiyalarn ve dileklerini gz nne almak ise, halk tarafndan sana arzedilecek ve ou ya
bir zalimden ikayet, ya bir muamelede adalet talebi gibi dileklerin, seni asla rktmemesi
gerekir.

30. Yaknlarna Dikkat Et

Sonra valinin etrafnda, sekin kimseleri ile kendisine pek yakn olanlar vardr ki,
bazen bunlarn iltimaslar, hakszlklar ve muamelelerinde insafszlklar grlebilir. Sen,
bunlarn zararn, bu gibi hallerin sebeplerini ortadan kaldrmak suretiyle gidermelisin.
Etrafndakilerden, ileri gelenlerinden ve akrabandan hi birine katiyyen toprak (devlet
elindeki btn imknlardan yararlanma hakk) verme, ve bunlardan hibiri senden cesaret
alp da, mterek su yahut mterek dier bir i tutarak, etrafndakilere zarar verecek ve
zahmeti bakalarna ykletecek surette zahire biriktirmeye katiyyen tamah edemesinler.
nk bunun kr, senin deildir. Fakat onlarn zarar ise dnyada ve ahirette sana dner.
Sonra, senin yaknn olsun veya olmasn, herkesi hakk kabul etmeye zorla. Eer has
adamlarn ve yaknlarndan biri yasalar inemi ise, senin iin ne kadar g olursa olsun,
cezasn eksiksiz icra et. Bu hususta sabr, sebat ve dikkat gster ve davrann sonunu gzet.
nk bunun sonu hayrdr.
ayet halkta senin zulmettiin zann hsl olmusa, kendilerine zrn bildirerek
hakkndaki zanlarn deitir. nk byle yapmakla, nce kendi nefsini krm, sonra idaren
altndaki halka tatllkla muamele etmi, ayrca kendini mazur gstermi olursun. stelik
onlar hak zerinde daim klmaktan ibaret bulunan ana maksadna da, bu sayede ulam
bulunursun.

31. Bar ve gvenlik

Dmann tarafndan sana teklif olunan sulh (bar), rzay ilhiye muvafk ise, katiyyen
reddetme. Zira barta askerine istirahat, sana endieden rahat, lken iin de selamet vardr.
Lakin bartan sonra, dmanndan sakn ve hem de ok sakn. yle ya, belki dmann seni

gafil avlamak iin sana yaklamak istemitir. O sebepten ihtiyata sarl, bu hususta asla hsn
zanna kaplma.

32. Anlamalara Riayet Et

ayet dmanla aranzda bir szleme akd etti isen, yahut ona kar bir taahhdn
varsa, yaplan szlemeye riayette bulun, ahdini yerine getir. Verdiin sz muhafaza iin,
icab ederse hayatn bile feda et. nk, arzularnn birbirinden farkl, dncelerinin ayr
olmasna ramen, insanlarn ilhi farzlar arasnda, ahidlere vefa (tam yerine getirilmesi) kadar
zerinde birletikleri bir ey yoktur. Hatta mrikler de hyanetin vahim neticelerini
grdkleri iin, mslmanlara kar ahde vefaya dikkat ediyorlar. Binaenaleyh sakn verdiin
szden dnme; sakn ahdine hyanet etme; sakn dmann aldatma. Zarar ve mahrumiyete
mahkum, aklsz ve cahillerden bakas Allaha kar gelmek cretini gsteremez. Allah Teala,
ezel rahmeti icab, Onun iin yaplan szlemeyi kullar iin, efkati sayesinde barnacaklar
emin bir snak; bu emin sahada asude kalacaklar, huzur iinde ihtiyalarn karlayarak
onun civarna koacaklar, emin ve manevi bir makam klmtr. Onun iin bunda
bozgunculuk etmek, hyanette bulunmak yahut aldatmak olamaz. Bir de birtakm yorumlara
msait olacak akidlerde bulunma. Akdedip belgelendirdiin bir szlemeyi bozmak iin de,
sakn szlerin gizli mnlarndan yararlanmaya kalkma. Allahn ahdi icab girmi olduun
bir iin darl, haksz yere onu geniletmene katiyyen sebep olmasn. Zira genileyeceini ve
sonunun iyi olacan umduun bir darla tahamml etmen, senin iin elbette gnahndan
ekindiin, dnya ve ahirette ilhi cezadan kurtulu imkn olmadn bildiin bir hyanetten
daha ehvendir.

33. Kan Dkmekten Kan

Sonra, kandan ve onu haksz yere dkmekten son derece sakn. nk haksz yere
kan dkmek gibi felaket getiren; bunun kadar mesuliyeti byk, bunun kadar nimetin
zevalini, devletin mahv olmasn hak eden bir ey yoktur. Allah Teala, kyamet gn kullar
arasnda hkmn verirken, ilk olarak dktkleri kanlardan balayacaktr. Sakn haram bir
kan dkerek saltanatn kuvvetlendirmek sevdasna kaplma. Zira bu hareket onu zaafa
drecek, daha dorusu zevale erdirerek baka ellere geirecek sebeplerdendir. Hele
taammden ika edecein bir katil iin, ne Allahn katnda ve ne de benim indimde hi bir
zrn olamaz. nk bu takdirde bedenen hak ettiin cezann (ksas) icra edilmesi lzmdr.
ayet bir kazaya urarsan... Tedib ederken, krbacn yahut elin arla giderse -zira zaman
olur ki yumruk, yahut biraz fazlas lme yol aar- sakn sahip olduun nfuza gvenerek,
lenin vellerine haklarn vermeyeyim demeye kalkma..

34. Kanacan Hususlar

Bir de, sakn kendini beenme. Sakn nefsinin sana ho gelen cihetlerine gvenme.
Sakn yzne kar vlmeyi isteme. Zira, iyilerin ne kadar iyilii varsa, hepsini mahv etmek
iin eytann elindeki frsatlarn en salam budur... Sonra sakn halkna yapt n iyilikleri,

onlarn bana kakma; yahut yaptn ileri mbalaal gsterme; yahut kendilerine verdiin
szden dnme. nk baa kakma, iyilii bitirir; mbalaa hakikati sndrr; szden dnme
ise Allah Tealann da, halkn da nefretini celb eder. Cenab- Hak Kuran- Kerimde, Bylece,
sizin yapmadnz sylemeniz Allah indinde ne kadar menfur bir harekettir, buyuruyor.
Sakn aklk kazanmayan ilerde inat etme. Sakn, aklk kazand zamanda da geveklik
gsterme. Sonra ilerin herbirini yerli yerine koy, ilerinin herbirini zamannda yap. Herkesin
zerinde birlik halinde olduu noktalarda kendini kayrmaktan ekin. Grevlendirdiin
kimselerin aa km ktlklerine kar, senden beklenen hareketten habersizmi gibi
davranma. Aksi takdirde, bakasnn yerine sen cezaya maruz kalrsn. Az zaman sonra ilerin
zerindeki perdeler, gzlerin nnde alr ve mazlumun hakk, senden alnr.

35. Dikkat Edecein Dier Hususlar

Hiddetine, gazabna (fkene), eline ve diline hakim ol. Bunlarn hepsinden
korunabilmek iin de badirelerden geri durup iddetini tehir et ki, fken gesin de iradene
sahip olabilesin. unu da iyi bil ki; birgn seni yaratana dneceini, Ona hesap vereceini,
ok ak ve iyi bir ekilde hatrlatmadka, nefsine hakim olmak imknn katiyyen
bulamazsn.
imdi senin zerine gerekli olan, senden evvelkilerin sana ulaan adil hkmn,
yahut isabetli olan tutumlarn, yahut Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem Efendimizden
gelmi bir haberi, yahut Kitabullahdaki bir farz hatrda tutarak, bu gibi meselelerde bizden
grdn hareket tarzna uyabilmen ve u emirnamemde bildirdiim ve ileride nefsinin
arzularna kaplman mazur gstermemekliin iin elimde sana kar salam bir hccet
bildiim hkmleri tatbike almandr.

36. En Son Dilek ve Dua

Artk Cenab- Hakkn geni rahmetinden ve btn istekleri kuatm olan azamet ve
kudretinden dilerim ki, rzay ilhisi vechiyle kullar arasnda gzel bir vg ve lkeler
ierisinde en iyi eserler kurabilmek iin, gcmzn yettii kadar almaya seni de, beni de
muvaffak klsn. Hakkmzdaki nimetini tamamlasn ve bize olan ikramlarn kat kat artrp
sana da, bana da saadetle ve ehadetle can vermeyi muvaffak ve kolay eylesin. Bizim dua ve
niyazmz Allahadr. Salat selam, Allahn Resulne ve onun iyi ve tertemiz li zerine
olsun.

MEVLANA'DAN K RUBA

Bendesiyim kuluyum ol hikmetli Kur'ann

Toprann tozuyum Muhammedi Muhtarn
Kim naklederse baka bir sz benim dilimden
Ben ondan da bizarm, o szden de bizarm.
Ya Rab beni halkn kapsna muhta etme ne olur.
Ne kula, ne de aha muhta etme ne olur.
u simsiyah salarm kereminle aard,
Bembeyaz salarmla yzm kara kartma ne olur.

lmin var, mantn yok

Servetin var, cmertliin yok
Allahn var, imann yok
Dnsene insanolu.

BZE VE BTN NSANLIA DEN

(O ki insandr, insanlar akll ve zekidir, ulvidir. AIIah krrei arz, insan eliyle maddi
manevi almak babnda insanlara emanet etmitir. Dnyamz maddi manevi ulvi ilimle
kullanmak lazmken, nefsani ve eytani akl maiet ile tahrip ediyoruz. Buna ne hakkmz var?
nsanlar, Hazreti Adem'den bu ana kadar, maddi ve manevi alt ynden kardetir. Bu
ve dier hususlar, aada izah edilmitir.)
En hakiki mrit ilimdir.
Yurtta sulh, cihanda sulh.
Mustafa Kemal Atatrk
Doruklardan ok, dzlkleri benimseyip ovalar yurt tuttuu halde, evrenin en erefli
yaratlm insandr. Lakin yce dalarn doruklarnda yuva kuran bir de kartal vardr ki,
ykseklerde uarken, topran rengine uymu, sinsice srnen ylan, onca uzaklktan
farkeder. Annda dalar taa topraa, koparp atar ylann ban, sonra da avn yutar.
nsanlardan bazlar da, kartal gibi, ylann etini severek yerler. nk zehiri banda,
n iki diinin dibindeki keselerdedir ylann. Bedeninde zehir yoktur. Isrnca avn, bu
dileriyle verir zehirini ylan. Ve her ylan zehirli olmamakla beraber, her nedense ylan
denilince akla, ilk nce zehirli ylan gelir.
Ne var ki, en erefli ve en gzel yaratlm olan insann da zehiri vardr. Fakat banda
deil, iindedir zehir. Ylan gibi dileriyle deil, diliyle sokar, rakibini mahveder.
Ama zehirinin yansra iinde bal da vardr insann. sterse diliyle bal saar, bal sunar
dostuna dmanna. Evet, ancak insan, isterse iek, isterse ta, isterse akrep, isterse insan
olarak mrn doldurabilir vatan olan bu dnyada. Hayvan, bitki ve topraa bu zellik
verilmemitir.
Lakin hayrettir ki, bu insan av olarak yine insan seer ou zaman, sokar, ldrr
diliyle kendi cisini. Piman olursa da, i iten gemi olur. Evet, ya silahla ya da fesadn
politik tanm olan faaliyetlerle insan, bu gn de insan avna km. Komusu veya dman
bildii lkelerle harp iinde acmaszca. Neden bu vahete sebebiyet veriyor bu erefli
yaratlm denilen insanlar? Btn sezgilerin odak noktas kalbi; bilimleri deerlendirebilen,
dnen, karar veren beyni olduu halde? nsan insana krdran bir kin atei var burada.
Geri ate kl eder, yok eder ama, bir de mikrobu, pasa, kf yok edip, temiz olan
z arndrma zelligi vardr atein. nsan niin atein bu olumlu tarafndan yararlanmyor
da, milyarlarca para dkyor silahlara? Gururuna, cehaletine, hrsna ve lgn isteklerine

niin gem vurmuyor? Dili zehirli, eli silahl olanlar, leke sryor insanla, bir anda zavall bir
yn yapyor bu en erefli yaratlmlar.
Dier taraftan, bilimin gerei, uzay almalarn gryoruz. Ama fazladan yle
harcamalar yaplyor ki bu almalar srasnda, ya farkedilmiyor, ya da umurs anmyor. Oysa
bu arada, Afrika'da milyonlarca insan alktan lyor, lm bekliyor.
Soruyoruz: "nsandan daha deerli varlk var m dnyada? Herey insann emrine
verilmi, her ey insan iin yaratlm deil mi?"
yleyse, zavall bir halde yaamaya alan bu insanlara ncelik verelim. nce onlar
kurtarmak iin yatrm yapalm; kalan uzay almalarna ayralm. Kim bilebilir ki,
kurtarlacak bu beyinler ileride insanln kurtarcs olmayacaktr? Allah'n ncelikle gzettii
insandr. yilik yapan, merhametli insanlar, mutlu ve umutlu olur.
imdi iin esasna gelelim:
Dman bildii kap komular ya da yabanc lke insanlar ile, kopmas, bozulmas
mmkn olmayan bir ortakl vardr insann. Evet; insanlar dnya pazarnn ortaklardr.
1. Btn insanlar Allah'a tapar. Fakat kendi dilleri ile inanlarn aklarlar. Allah
inancnda ortaktr insanlar.
2. Ayn dnyann imkanlarndan bilgin olurlar. rendiklerini retirler okullarda.
Bilimle hizmet ederler birbirlerine. Bilgi ve duygularn bilgisayar beyin, sezgi ve akn
merkezi, kalptir insanda. Bylesine bir beyin ve kalbin verdii bilgide ortaktr insanlar.
3. Btn insanlar Hazreti Adem ve Hazreti Havva'dan gelmedir. (Maymundan deil.)
Yaratl kaynanda ortaktr insanlar.
4. Her insann veya her toplumun ayr bir gnei yoktur. Ayn gnein ndan
yararlanrlar. Gnete ortaktr insanlar.
5. Dnyadaki ayn suyu paylarlar. Ayn sudan ierler, ayn suyu kullanrlar. Suda
ortaktr insanlar.
6. lml varlmzn harc topraktr. zerinde yaadmz yer de topraktr. Toprakta
ortaktr insanlar.
Syleyin imdi: nsann insana silah ve zehirle hizmeti olur mu? Bu mudur insana
yakan? Hayr. Yakan, bartr insana. Ve bara ulamak iin mutlaka kalem, dil, birlik,
birletirmek gerekir.
Dnp dnyaya bakyoruz, insan insana ne yapyor diye. Birbirini yok ediyor. nsan
insana saldrmaya hazrlanyor her an, avn srmadan nce dikilen ylan gibi. Sebep aryor,
av kprdasn da zerine atlsn diye.
Geri bir snav yeridir dnya; iyisi de var, kts de aramzda. Ama benlii ile, iindeki
ktlkle savasa insan, yeter de artar ona baarl olmas iin. nk benlikle sava en zorlu
savatr. Yoksa benliin tutsa ve kurban olur insan. Snavn kaybeder. Belki de harcanp

gider her iki dnyada. Ama akl ile beyninden kalbine yol bulur, beynini balarsa yreine,
vicdanna, engelleri aar. Bylece cenneti, hem dnyada, hem de lm tesinde yaar.
Beyin, olgunluk dzeyine ulamtr artk. Tbbn ve tekniin doruuna ulamken
Allah' gerei ile bilemezsek, O'nun emirlerine bilinli olarak uymazsak, ne zaman bileceiz?
Ge kalm olmaz myz?
O halde varlkl olan, maddeten zveride bulunup ortaya dnmeli, alt tabakadaki
fakiri ise, yapaca bala ortaya ekip, btn insanlar ortada birlemelidir. Alk ortadan
kalknca, mutluluk terazisinde insanlar dengelenmi olur. Ve bu gzellik iinde, hayat yapc
olarak akp gider.
nsan insana krdran, kardei kardee dren dmana, benliimizle dost
olmayalm. Dnyay cennete evirelim. Huzur iinde, alem pazarnda gnl alp, gnl
verelim. mr denilen ksack bir zaman diliminde, cennetin anlamna, dostluun tadna o
zaman varacaz.
Deer mi insanlk varken ylan olmaya, birbirimizi zehirlemeye? Silah olup,
penelerimizle birbirimizi paralamaya deer mi?
Allah'n kitaplarnda var m byle kara emirler? Peygamberlerinde hi grlm m
byle kan emici vampirlikler, syleyin? Kime neyi ispat etmek istiyoruz terrle?
Gmelim silahlarmz topraa, iimizde bal yapalm. Bal, panzehirdir. Yok edel im
iimizdeki zehiri. Peteklerimizi balla dolduralm. te o zaman insan oluruz, insanln eref ve
deerini o zaman anlarz. nsan olmak varken, neden ylan, srtlan, ta, toprak, zakkum
olalm? Konua konua, baka baka selam verelim birbirimize. Anamz, babamz,
gneimiz, suyumuz, topramz, bilgimiz ayr deil ki.
Bize kin atei deil, bar yakr. inde nefret atei olanlarn ateini, dil pnarndan
akan billur szler, gzel tlerle sndrelim. Akln ve kalbin yolu birdir. Dargnlar ve
dmanlar bartrnak, birletirici olmak, ok byk bir ibadettir. Demokrasiyi seven,
demokrasiye layk olanlar, ancak birletirici, bar, bartrc, insanlar seven, onlarn
yardmna koan insanlardr.

AHMET KAYHAN (Allah Srrn Kutsasn)

PEYGAMBER EFENDMZN DUASI

Alemlere rahmet olan sevgili Peygamberimizin (Allahn Selam zerine Olsun) aada yer
alan dualarndan bir ksm ile
Allah btn mslmanlar slamn uuruna erdirsin.
Oku... uuruna er... Ve uurlandr...
Allahm, azabndan rzana, affna, Senden yine Sana snyorum. Sen kendini
ycelttiin gibi ben Seni yceltemem.
Allahm, dou ile baty birbirinden uzak tuttuun gibi, beni de gnahlardan uzak tut.
Allahm, sonunda kfr olmayan bir iman ve yakin, dnya ve ahirette erefini
kazandracak bir rahmet ihsan et.
Allahm, bize bizimle gnahlarmz arasnda engel meydana getiren bir korku,
cennete ulatracak bir itaat, dnya musibetlerini kolaylatracak bir inan ver.
Allahm, hayatm her trl hayrn artmasna, lmm her trl ktlkten
kurtulua vesile kl.
Allahm, korkmayan kalpten, kabul edilmeyen duadan, doymayan nefsten ve fayda
vermeyen ilimden Sana snrm.
Allahm, bizleri hidayette olan ve hidayete ulatranlardan eyle.
Erzel-i mrden, cimrilikten, fakirlikten Sana snrm.
Sana ibadet etmede
Sana kretmede
Seni zikretmede bizlere yardmc ol...
Allahm, Sen affedicisin, bizleri de affet...

...Amin