Professional Documents
Culture Documents
0 - Kitap Hakkında
DİSKET KULLANIMI,
KOMUTLARI
6
.
Er veya geç bir gün başınıza gelecek !!!
İyi bir araç sürücüsünün alkollü araç kullanmaması gibi, iyi bir bilgisayar
NE DE N kullanıcısı da bilgi kayıtlarını yedeklemeden bilgisayar kullanmamalıdır.
YE DEKLEME?
Televizyon filmlerinin etkisiyle, bilgisayarlara yabancı olan insanlar,
bilgisayarların son derece güvenli, hatasız, elektronik beyinler (!)
olduğunu düşünmektedirler. NE BÜYÜK GAF! Bilgisayarlar sadece birer
makina; üstelik insan yapısı; üstelik insanlar tarafından kullanılıyorlar.
K ı s a c a s ı , Y E D E K L E M E Ç O K Ö N E M L İ ! Bilgisayarınızın hangi
parçası bozulursa bozulsun değiştirilebilir ama kaybolan bilgilerinizi ancak
S İ Z , baştan girerek yerine koyabilirsiniz. (1993 ve 1994 muhasebe
fişlerini baştan, teker teker, elle girmek zorunda kaldığınızı düşünebiliyor
musunuz; üstelik sadece 2 haftada.....)
1
Şimdi bir örnekle BACKUP komutunun kullanımının her adımını birer birer
gözden geçirelim :
DIR \AYFER /S
Verdiğimiz DIR Volume in drive C is MS-DOS_6 İşinize
komutu Volume Serial Number is 1CAD-90C7 yaramayacak
uzun liste
Directory of C:\AYFER
2
Kopyasını almak istediğimiz dosyaların sayısı 127, toplam uzunluklarıysa
10,384,521 Byte'dır. Dosyaların sayısı hiç önemli değil, ancak toplam
uzunlukları ÇOK ÖNEMLİDİR. Şimdi bu toplam uzunluğu bir hesap
makinası ile 1,400,000'a bölelim.
3
Seçtiğimiz 9 disketin HERBİRİNE DIR komutuyla bakalım. Hepsinin
formatlı, boş veya daha önce BACKUP amacıyla kullanılmış olduğuna emin
olalım.
( A s l ı n d a B A C K U P p r o g r a mı , f o r m a t sı z b i r d i s k e t e
rastladığı zaman, disketi kendiliğinden
f o r m a t l a m a k t a dı r ; a n c a k b u ö z e l l i k , k u l l a n d ı ğ ı n ı z M S -
DOS sürümüne bağlı olduğundan, buna pek
güvenmeyiniz.)
4
9 disketimiz hazır olduğuna göre artık devam edebiliriz..
5
Program, birinci disketi dolduruncaya kadar çalışacak ve disket dolunca
yukarıdaki mesajı, bu kez 2. disket için tekrarlayacak ve herhangi bir tuşa
basmamızı bekleyecektir.
Ü z e r i n e B A C K U P i l e y e d e k l e m e y a pı l a n d i s k e t l e r i ,
bilgisayara takış sırasına göre numaralayınız.
Etiketlerine bu numaraları mutlaka yazınız. Ayrıca
hangi tarihte ve hangi sürücünün hangi dizininden
kopyalama yaptığınızı da kurşun kalemle yazınız.
Ö z e l l i k l e h a n g i d i z i n d e n k o p y a l a dı ğ ı n ı z R E S T O R E
i ş l e m i sı r a s ı n d a ç o k g e r e k l i o l a c a k t ı r .
RESTORE Y: X:
Burada Y: ile belirtilen disket sürücünüz (A: veya B:); X: ise geri
yüklemesi yapılacak dosya ve/veya dizinlerin yer alacağı disk sürücüyü
belirlemektedir (C: veya D: olabilir).
87
0 - Kitap Hakkında
1
Şimdi bir örnekle R E S T O R E komutunun kullanımının adımlarını birer
birer gözden geçirelim :
\AYFER dizininin diskte olup olmadığını anlamak için DIR komutu işimizi
görecektir.
DIR C:\AYF*. komutu ile, C: diskinin root dizininde yer alan ve AYF
ile başlayıp, adının uzantısı olmayan dosya ve dizinlerin listesini
alabiliriz.
2
9 disketimizden ilkini disket sürücüsüne takıp komutumuzu verebiliriz..
ve herşeyi
Yüklemeyi A: yükleyeceğiz..
...... C: sürücüsüne
sürücüsünden ...... yapacağız.
Bu komutu verdiğimizde
mesajıyla karşılaşırız.
3
Program, birinci disketi bitirinceye kadar rastladığı dosyaları yükleyecek,
yüklerken bunların isimlerini ekrana görüntüleyecek ve sonra yukarıdaki
mesajı, bu kez 2. disket için tekrarlayarak herhangi bir tuşa basmamızı
bekleyecektir.
R E S T O R E i ş l e m i sı r a s ı n d a y e d e k l e m e d i s k e t l e r i n i ,
b i l g i s a y a r a n u m a r a sı r a s ı n a g ö r e t a k ı n ı z . Y o k s a
yükleme işleminizde bir sürü sorunla karşılaşırsınız.
İ ş t e b u y ü z d e n , B A C K U P sı r a s ı n d a d i s k e t l e r i
n u m a r a l a m a nı z ç o k ö n e m l i d i r .
RESTORE A: C:\AYFER\KITAP\BOLUM1.DOC
R E S T O R E i ş l e m i s ı r a s ı n d a , g e r i y ü k l e n e n d o s y a nı n
y e d e k l e n d i ğ i s ı r a d a , i ç i n d e b u l u n d uğ u d i z i n , g e r i
yüklemenin yapıldığı diskte bulunamaz ise hata mesajı
alırsınız. Örneğin BOLUM1.DOC dosyasını geri yüklemeye
ilişkin örneğimizde, eğer C: diskinde \AYFER\KITAP dizini
yoksa, RESTORE işlemi yapılamayacaktır. Şöyle ki :
Diskette: 02
Diskette: 03 Yüklenecek dosya
vs vs bulunamadığına
Diskette 09 ilişkin bir hata
mesajı verip işini
WARNING! No files were found to restore bitirecektir.
A s l ı n d a b e l k i \ A Y F E R \ K IT A P \ B O L U M 1 . D O C d o s y a sı d i s k e t -
l e r d e v a r a m a , d i s k t e \ A Y F E R \ K IT A P d i z i n i o l m a d ı ğ ı i ç i n b u
hata ile karşılaşıyoruz.
R E S T O R E k o m u t u n u k u l l a n ı r k e n ç o k d i k k a t l i o l m a nı z
gereken bir konu bu! O nedenle BACKUP komutunu
kullandığınızda, disketlerin üzerine sıra numaralarının
y a nı s ı r a , h a n g i d i z i n d e n y e d e k l e m e y a p ı l d ı ğ ı n ı d a n o t
etmeniz çok önemlidir.
Yedekleme yapmayan...
Yedekleme yapan...
Hani eskiden bazı bakkalların duvarında 'Veresiye satan - Peşin satan' diye resimler olurdu....
91
0 - Kitap Hakkında
Eğer yukarıda önerdiğim gibi iki takım yedek disketiniz varsa hiç sorun
değil! En kötü olasılıkla iki hafta geriye gitmiş olursunuz. Oysa tek bir
takım disketle yedekleme yapan bir kullanıcı olsaydınız, YILBAŞINA geri
gitmeniz ve bilgisayarınız onarıldıktan sonra, 1 Ocak'tan beri girdiğiniz
bilgileri tekrar girmeniz gerekecekti.
1. Bilgisayarınızın C: diskinde \DOS5 isimli bir dizin yaratın. Bu isimde bir dizin varsa,
sorun değil, onu kullanabilirsiniz.
komutlarını verin.
4. C: Diskinizin root dizininde SETVER.EXE isimli bir dosya olup olmadığını kontrol edin.
Yoksa, DOS6 programlarınızın bulunduğu dizinden, SETVER.EXE isimli dosyayı C:\ 'a
kopyalayın.
5. Bilgisayarınızı r e s e t edin.
6. Bilgisayar açılınca
Hayatı Kolaylaştıran
Komutlar ve Olanaklar
7
94 0 - Kitap Hakkında
ve tuşlarını da kullanabilirsiniz!
Şimdi hatalı yazılmış E harfi yerine A harfi basıp, F3 tuşuna basınız. Komutun
geriye kalan bölümü de F3' e basmanızla tamamlandı değil mi?
Peki, hata A yerine E basmak gibi değil de, A harfinin atlanması şeklindeyse
nasıl düzelteceğiz ? O da kolay ! Ama bu kez başka bir tuş kullanacağız.
A harfi
unutulmuş !
Gereği kadar
F1 tuşuna F3 tuşuna
basarak A harfi bastığımızda,
olması gereken komut satırının
yere kadar geri kalanı
geliyoruz ! kopyalanıyor
1 4
Araya girecek
olan A tuşuna
basıyoruz
Ins tuşuna
basarak
araya harf
eklemek
3
istediğimizi
belirtiyoruz..
2
Eğer kullandığınız MS-DOS sürümü 4'den ileriyse, çok daha kullanışlı bir
DOSKEY "Eski Komut Saklama" yönteminiz var demektir. Hiçbir parametre
KOMUTU kullanmadan D O S K E Y komutunu verdiğiniz andan sonra, MS-DOS,
verdiğiniz komutları saklamaya başlar.
Diyelim ki, altında 187 tane dosya ve dizin olan \WINDOWS dizini için DIR
EKRAN komutu verdiniz ve bu dosyalar arasında ismini hatırlayamadığınız bir
KOLAYLIKLARI dosya arıyorsunuz.
DIR komutunu verdiğiniz anda, yüzlerce satır büyük bir hızla karşınızdan
akıp gidecek; aradığınız dosya ancak son 25 satır arasında ise
bulabileceksiniz. Aslında, DIR komutu /P parametresi ile listeyi sayfa
sayfa ( "ekran ekran" demek daha doğru galiba) görüntüleyecektir; ancak
burada birkaç farklı yöntem gösterek bu kavramın /P parametresi
olmayan programlarda da kullanılabileceğini göstermek istiyorum.
Ekranınızda, akıp giden bir döküm var ise, P a u s e tuşuna basarak bu akışı
durdurabilirsiniz (elbette ki uygulama programınız izin verirse). Akışın
devamını istediğiniz zaman ENTER tuşuna basınız. Böylece istediğiniz kadar
sık durdurma-devam ettirmeyi sağlamış olursunuz.
Normalde pek kullanılmayan bu iki karakter ve bir üçüncüsü olan ' < ' MS-
DOS işletim sisteminde oldukça özel anlamlara sahiptir.
| karakterinin sağladığı işleme "pipe" (boru) adı verilir. Genel olarak bir
programın ekrana verdiği çıktıyı, bir başka programa girdi olarak
yönlendirir. "pipe" kullanılan komut satırlarında aslında iki program birden
başlatılmış olur ve birincisinin çıktısı, ikinciye girdi olur. Fazla teknik olan
bu konuya daha fazla girmemek için küçük bir örnek verip geçmek
istiyorum :
DIR Komutu ile alacağınız liste DIR | SORT Komutu ile alacağınız liste :
C:\DENEME>DIR C:\DENEME>DIR | SORT
Normal bir DIR komutu çıktı listesi. DIR komutu ile aynı anda başlatılan ve girdisini
DIR komutunun çıktısından alan SORT programı
tarafından alfabetik sıraya dizilmiş liste.
98 0 - Kitap Hakkında
>
Bir programın ekrana gönderdiği çıktıları, diskte bir dosyaya yönlendirir.
Örneğin,
C:\>TYPE DENE-DIR.LST
<
Bir programın klavyeden beklediği girdileri, diskteki bir dosyadan almasını
sağlar. Teknik ayrıntılara fazla girmemek için bu uygulamaya örnek
vermek istemiyorum. Ancak yeni başlayan kullanıcıların, MS-DOS İşletim
Sistemi'nde bu tür olanaklar olduğunu bilmeleri ve bu olanaklara İngilizce
bilgisayar terminolojisinde 'I/O Redirection" (Giriş/Çıkış Yönlendirme)
adının verildiğini bilmeleri yeterlidir sanırım.
CLS KOMUTU Ekranı siler, o kadar ! (Ekran camındaki tozlar aynen kalır !)
CD \
ATTRIB -R CONFIG.SYS
ATTRIB -R AUTOEXEC.BAT