STRAIN GAGE ETM

BAS MHENDSLK
HSEYN FIRTINA

STRAIN GAGE NEDR?

Belirli bir eksende yzeydeki birim uzamalar(strain) lmeye yarayan
sensre strain gage denir.

STRAIN GAGE UYGULAMA RNEKLER

STRAIN GAGE ZELLKLER

Kk Boyut
Hafif / Kk Hacim

Electriksel, Dorusal k Sinyali

Pratikte Sonsuz znrlk
st Frekans Limiti >300 kHz
Kullanm Kolay
Dk Maliyet

STRAIN GAGE UYGULAMA BASAMAKLARI

CHAZ
KORUYUCU
KAPLAMA

KABLO
KPR

STRAIN GAGE
YAPITIRICI

YZEY HAZIRLAMA
YAPI MALZEMES
TEST PROGRAMI

Yzey
Hazrlama

h2

h1

RTM =

h12 + h22 ...+ hn2

n

(Efektif Przllk)

Efektif Przllk iin Tavsiye Edilen Veriler

Normal genleme lmleri: 1.5 to 3 m
Yksek uzama lmleri: approx. 6 m
Transucer uygulamalar: 0.5 to 1.5 m

Strain Gage Grit

Strain Gage Tayc Matris

Yapkan

F
t

Gerek Strain
Grnen Strain

e=

6xFxl
E x w x t2

YAPITIRICI TABAKA KALINLII

Ntr eksen

Grit
U Dngs

Logo
d

STRAIN GAGE
TERMNOLOJS

Toplam Uzunluk

Matris Uzunluk

Yerletirme
Markalar

Grit Geni

Matris Genilii

BR LETKEN MEKANK OLARAK

YLEND ZAMAN NEDEN
DRENC DER?
Bir iletkenin direnci:

R=r L
A

R = Diren
r = zgl letkenlik
L = Boy
A = Kesit Alan

L arttka, R artar
A azaldka, R artar
veya tersi

STRAIN DUYARLILIK
K-FAKTR

DRGage / R
K = Gage
Dl / l

DRGage / RGage

RGage = lk Gage Direnci

DRGage = Genlemeden dolay diren deiimi
Dl/l = e = Genleme

e = Dl/l (m/m) = 0.000001 = 10-6

DR/R

Modern strain gage alamlar iin

K deeri nominal 2
Gerekte 2.0 .... 3.4
1

Dl/l

STRAIN DUYARLILIK
NMERK RNEK
Genlemeden oluan diren deiimi ne kadardr?

DR = K x RGage x e
RGage = 120 W
K = 2.0

120 W

e = 1000 m/m

DR = 2.0 x 120 x (1000 x 10-6) = 0.24 W = 240 mW

WHEATSTONE KPR DEVRES

Bilinmeyen diren deiimini bulmak iin
kullanlan elektriksel devre

R1

R2

UD
R4

Eer

UB

UB = Kpr Besleme
UD = Voltaj Fark
Diagonal

R3

R1

R4

R2

R3

O zaman

ID = 0

Sonu olarak, A ve B aras voltaj:

UB = 0

STRAIN GAGE KPR DEVRELER

_
+e

+e

+e

e
eyrek Kpr
Devresi
e = e

Yarm Kpr
Devresi

e = e1 - e2

Tam Kpr
Devresi

e = ( e 1 - e 2) + ( e 3 - e 4)

Gerekte 100 m/m olan genleme iin

farkl kpr emalar aadakileri gsterir:
i.e. gsterilen strain
strain okunan
100 m/m
200 m/m

KURAL:

+e

Yanyana olan kpr ayaklar karlr,

kar kpr ayaklar toplanr.

strain okunan
400 m/m

TEMEL STRAIN GAGE GRT TPLER

T-ROZET
ki eksenli gerilme alannda
bilinen ynlerde
Bilinmeyen gerilme halinde
bilinmeyen ynlerde

TEK EKSENL
Tek eksenli gerilme alannda
bilinen ynde kullanlr

TORK/KESMEROZET

3-ELEMANLI
ROZET

Millerde tork veya,

kesme kuvveti lmek iin

STRAIN GAGE HZASIZLIK

eX = llecek genleme
eF = Yanl hizalamadan dolay
okunan hatal veri

-eY = Poisson Genlemesi

-eY = -neX
n = Poissons Oran

AKTF GRT UZUNLUU

ORTALAMA ETKS

En yksek Strain
Grnen Strain
grit altndaki
strain deiimi

Strain gageden alnan sinyal

aktif grit uzunluu altndaki
genlemenin ortalamasdr.

STRAIN GAGE TANIMLAMA SSTEM

Seme Kriteri & Seme Admlar

Adm 7
S-T-C-Numaras
(06 = elik, 13 = Al, etc.)

Bakr Kapl
Lehim Ucu

Adm 5
Opsiyon (L, E, S, SE, W, etc.)

(C) EA - 06 - 250BG -120 Option LE

Adm 3
Grit Alam

Adm 2
Gage Geometrisi

Adm 4
Matris Malzemesi
Adm 1
Aktif Grit Uzunluu

Adm 6
Electriksel Diren
120, 350, 1000, etc.

KAYNAK YAPILABLR STRAIN GAGE

lk Kaynak
Noktas

Sabitleme Bant

STRAIN GAGE BESLEME

Veri mW/mm 2 (eittir kW/ m 2)
Is
letkenlii

Kaln
elik

ORTA
nce
Paslanmaz
elik, Ti

Yksek

3.1 - 7.8

1.6 - 3.1

0.78 - 1.6

0.16 - 0.31

Orta

7.8 - 16

3.1 - 7.8

1.6 - 3.1

0.31 - 0.78

0.031 - 0.078

Dk

16 - 31

7.8 - 16

3.1 - 7.8

0.78 - 1.6

0.078 - 0.16

Yksek

7.8 - 16

7.8 - 16

3.1 - 7.8

0.78 - 1.6

0.078 - 0.16

Orta

16 - 31

16 - 31

7.8 - 16

1.6 - 3.1

0.16 - 0.31

Dk

31 -28

31 - 78

16 - 31

3.1 - 7.8

0.31 - 0.78

DNAM.

STATK

Hassasiyet

KT
Filled Plast.
Fiberglass
Kompozit

OK
KT
Unfilled
Plastics,
Polystyrene

MKEMMEL
Ar
Aluminyum
veya Bakr

0.016 - 0.031

Normal koullarda, elik zerinde bir strain gage

0.8 W per cm2 grit alan kadar beslenebilir.

S-T-C-NUMARASI
S-T-C = Self-Temperature-Compensation
llen malzeme ile strain gagein scaklkla
davran
S-T-C
Numara

00
03

05

06

aT
10-6/K
0 - 100 C
1.4
0.5
0.03
5.4
4.9
4.3
9.2
9.0
9.9
8.6
8.8
11.5
12.6
10.8
13.5
11.9
12.1
11.3
10.8

MALZEME
Invar (Fe-Ni-Alloy)
Quarz, Fused
Titanium-Silicate
Alumina, Fired
Molybdenum
Tungsten
Glass
Steel (15-7 MoPH)
Steel (410 SS)
Titanium, Pure
Titanium (6Al-4V)
Beryllium
Inconel, Wrought
Cast Iron, Grey
Monel
Nickel A
Steel 1018, 1008
Steel 4340
Steel 17-4 PH

S-T-C
Numara

09

aT
10-6/K
0 - 100 C
16.7
18.4
16.6
17.3
14.4
16.0

MALZEME
Beryllium-Copper 25
Bronze
Copper, 99.9 %
Steel 304 SS
Steel 310 SS
Steel 316 SS

13

23.2
20.0
22.7

Aluminum Allyos
2024-T4, 7075-T6
Brass 30-70
Tin

15

26.1

Magnesium, AZ-31B

Measurements Group strain gageleri

S-T-C-numaras 50ye kadar mevcuttur.
Bu aT of 90 x 10-6/Ka karlk gelir .
Pratik nedenlerden dolay, sadece ok
kullanlan malzemeler verilmitir.

ANKASTRA KR PROBLEM

Hesaplanan Strain

e=

e=

m/m
llen Strain

m/m

SMETRK KPR DEVRES

Doru Kablolama
Btn teller ayn uzunlukta
ve dirente

Yanl Kablolama
Teller ayr uzunlukta. Kpr
dengede deil

INSULASYON DRENC

Ri = Insulasyon Direnci
Insulasyon Direnci gagee parelel bir diren gibi davranr.
Meydana kan diren deeri her zaman gerek gage
direncinden dktr.
120 W Gage
Ri

Hata Sinyali

59.880 kW
598800 kW
5.988 MW
59.88 MW
598.80 MW
5.988 GW

1000 m/m
100 m/m
10 m/m
1 m/m
0.1 m/m
0.01 m/m

350 W Gage
Ri
174.650 kW
1.74650 MW
17.465 MW
174.65 MW
1.7465 GW
17.465 GW

Hata Sinyali
1000 m/m
100 m/m
10 m/m
1 m/m
0.1 m/m
0.01 m/m

Dk hata sinyali iin MW-dzeyinde

insulasyon direnci gerekmektedir

YAN DUYARLILIK
Strain Gageler grit eksenine
dik ynde duyarlla sahiptir
(TechNote TN-509)

e Yan

e Eksenel

Yan Duyarllk
Strain Gage Engineering Data Sheet
zerinde bulunan kt faktr ile verilir
Modern strain gageler iin k faktr
+0.3 % ve -8 % arasnda deiir

STRAIN AKII
Bir gage uygulamasnda strain ak
Gage Grit
U Dng
Lehim Noktas
Tayc Matris

Yapkan

Strain Ak
Yksek kesme gerilme younluklar

yi Kablolama

Kt Kablolama

STRAIN GAGE KPR

DEVRESNDEN IKI VOLTAJI

UOUT = UB

1/4

UB = Kpr Besleme Voltaj

K = Gage Faktr

(e X 10-6) Volts

N = Kpr Faktr

e = Strain (m/m)

N eittir:
eyrek Kpr:
Poisson Yarm Kpr :
Tam Aktif Yarm Kpr :
Poisson Tam Kpr :
Tam Aktif Tam Kpr :

1
1+n
2
2 (1 + n)
4

NUMERK RNEK; EYREK KPR DEVRES:

UOUT = 5/4 x 1 x 2 x (1000 x 10-6) = 2.5 mV (kazan ncesi)

KPR FAKTR VE DORUSALLIK

ek./Bas./Bklme

ek./Bas./Bklme

Bklme

+/-e

Axial
+e

Top
+e

eyrek Kpr
Kpr Faktr N = 1
Non-Linear
Transv.
-e

Bottom
-e

Poisson Yarm Kpr

Kpr Faktr N = 1 + n
Non-Linear

Tam Aktif Yarm Kpr

Kpr Faktr N = 2
Linear

KPR FAKTR VE DORUSALLIK

ek./Bas./Bklme

Eksen +e

-e Yan

-e

Bklme

st +e

+e

Poisson Tam Kpr

Kpr Faktr N = 2(1 + n)
Non-Linear Circuit

-e Alt

Tam Aktif Tam Kpr

Kpr Faktr N = 4
Linear Circuit
Alt -e

st +e

2-TELL EYREK KPR DEVRES

RD = RDummy
Kpr Tamamlama direnci

RC2

RC1, RC2 = Kablo direnci

RG

RG = Strain Gage Direnci

DURUM:
RC1 = RC2; RG = RD

RD
RC1
A

Diren A-B
eit deilse
Diren B-C
RC1 + RG + RC2 = RD
Asimetrik Kpr Kablosu!
Scaklk deiimine
ok duyarl!

3-TELL EYREK KPR DEVRES

RD = RDummy
Kpr Tamamlama Direnci

GAGE INSTALLATION

RC1; RC2 = Kablo Direnci

INSTRUMENT

RC2

RG

RG = Strain Gage Direnci

DURUM:
RC1 = RC2;

RG = RD

RD

RC1
A

Diren A-B eit

Diren B-C ise
RD + RC2 = RG + RC1
KPR DENGEDE
Kpr scakla
duyarl DEL

PSEUDO EYREK KPR DEVRES

scaklk-kompansazyon devresi
AKTF GAGE
yap stnde

COMPENSATION GAGE
gerilme olmayan malzeme
zerinde

DRe = Strainden dolay diren

deiimi

DRTA = Aktif gagede scaklktan

doan diren deiimi

DRTC = Komp. Gageinde scaklktan

DRe + DRTA

DRTC

doan diren deiimi

ARTLAR:
1. Her iki gage tamamen
ayn olmal.
2. Her iki malzeme tamamen
ayn ve izotropik olmal
3. Her iki gage ayn scakla
maruz kalmal.

4. Kpr kablolar simetrik

olmal, ve ayn scaklkta
olmal.

KABLO DUYARSIZLII

MV

Teorik Gage Faktr:

RC

Pratik Gage Faktr:

KABLO DRENC GAGE FAKTRN DRR

Bu da STRAIN GAGEin duyarszlamasna neden olur.

SHUNT KALBRASYONU
Deeri bilinen bir k sinyali sisteme
giri sinyali olarak verilir. Bu esnada
Wheatstone kprsnn bir kolundaki
diren deitirilerek strain gagenin
davran incelenir. Bu ileme shunt
kalibrasyonu denir.

Strain gage direnci

Gage Faktr
Strain

KORUYUCU KAPLAMA

M-Coat FA2
Aluminum Foil

M-Coat J

M-Coat A

Strain Gage

Lehim Terminali

MAX. & MIN. PRINCIPAL

STRAIN / STRESS HESABI