Professional Documents
Culture Documents
DNME TEKN
Dr. Ahmet KARAHSAR
ALTI APKALI
DNME TEKN
ALTI APKA
ALTI RENK
Beyaz apka
Beyaz tarafsz ve objektifdir. Bu apka objektif olgular ve
rakamlarla ilgilidir.
Beyaz apka dnr bulduklarn masaya koyar. Cebinden bozuk
paralar, inenmi ciklet paralar ve bir kurbaa karan okul
ocuu gibi zamanla beyaz sapka rol doal bir davran biimi
haline gelecektir. Kii artk tartmalar kazanmak iin cmle
aralarna lehte ifadeler koymaya almayacaktr. Bylece onda
doay herhangi bir yan ama gtmeden inceleyen bilimsel
gzlemcinin veya kaifin tarafsz objektiflii geliecektir. Harita
yapcnn grevi harita yapmaktr.
Beyaz apkay giyince unlara benzer sorular sorarz;
Elimizde ne gibi bilgiler var ?
Daha hangi bilgiler gerekiyor ?
Eksik bilgiler nelerdir ?
Gerekli bilgileri nasl elde ederiz ?
Ne tr sorular sormalyz ?
Beyaz apkaca dnmenin amac pratik olmaktr. Bu yzden her
trl bilgiyi ortaya koymalyz. nemli olan bilgilerin kesinlik
derecesini doru bir biimde belirtmektir.
10
Krmz apka
Krmz; fke tutku ve duyguyu artrr.
Duygusal bir bak as verir.
Genel olarak zihnimizin arka plannda korku, fke
nefret, phe, kskanlk ya da sevgi gibi gl
duygular yer alabilir. Bu duygusal arka plan
alglama biimimizi snrlar ve ynlendirir.
Krmz apka takmak dnre Konu hakkndaki
duygularm bunlardr deme olana salar.
Krmz apka dnmesinin amac, bu arka plan
grnr klmak ve sonradan ortaya kan
etkisinin gzlemlemesini salamaktr.
11
Siyah apka
Siyah karamsar ve olumsuzdur, ktmserdir.
En sk kullanlan apka kesinlikle siyah
apkasdr.
Siyah apka dnr, neyin deneyime ya da
doruluu kabul edilmi bilgiye uymadna
dikkat eker. Yani bir eyin niin
yaplmayacan grr, risklere ve tehlikelere
iaret eder. Siyah apka deerlendirmesi
zellikle olumsuz deerlendirmelerle ilgilidir.
Bir bakma en yararl apkadr. Bu apka
eletirme apkasdr.
Ancak bir tartmada taraf tutmak anlamna
gelmediini zellikle belirtmek isterim.
Herhangi bir taraf tutma ve herhangi bir
tartma sz konusu deildir. Olumsuz
durumlarn haritaya katlmas iin yaplan
objektif bir giriimdir.
12
Sar apka
Sar gne gibi aydnlk ve olumludur. yimser
umutlu ve olumlu dnme ile ilgilidir. Ortaya
atlan gr beenmesek bile sar apka bizden,
bu nerinin iyi (deerli ve yararl olan) ynlerini de
bulmamz ister. Yani, siyah apka dnmesinin
olumsuz deerlendirmelerine karlk, sar apka
olumlu deerlendirmelerle ilgilenir. Daha sonra bu
deerli ve yararl eyler iin mantkl destekler
salamaya alr. Salam temellere dayanan bir
iyimserlii ortaya koymaya alr. Bu dnme,
yapc ve reticidir. Somut teklifler ve neriler
kar. Bu apkann bir ucunda mantkllk ve
pratiklik, br ucunda hayaller ve umutlar olan bir
yelpaze vardr.
Sar apka bize baz sorular sordurur.
Bunun ne gibi yararlar var ?
Bundan kim yararlanacak ?
Bu yararlar nasl ortaya kabilir ?
Deiik deerler nelerdir ?
13
Yeil apka:
Yeil bereket ve verimli byme demektir. Yaratclk
ve yeni fikirlerle ilgilidir. (Yaratc Dnme)
Yeil apka enerji apkasdr. Yeil apka ile
dndmz zaman, neriler ileri srer, yeni gr
ve seenekler ortaya koyabiliriz. Kkrtma yeil apka
dnmesinin nemli bir unsurudur. Kkrtma olaan
dnme kalplarnn dna kmamz iin kullanlr.
Yeil apka takmak insanlar otomatik olarak daha
yaratc hale getirmez. Ancak bu apka dnrlere
daha yaratc olmalar iin gerekli zaman ve dikkati
salayabilir. Bu apkay takan kii yaratc dnmenin
kavramlarn kullanacaktr. Bir an iin duraksayarak
bulunduu noktada alternatif fikirlerin olup
olmayacan aratrr. Dnr bu fikirden ileri doru
hareket ederek yeni bir fikre ular. evresindeki
kiilerden onun yeil apka dnmesi sonucu ortaya
koyduu fikirleri yaratc fikirler olarak ele almalar
beklenir. En ideali hem dnrn hem de dinleyicinin
yeil apka takmasdr. Verimlilii, bymeyi ve
tohumlarn deerini simgeler.
14
Mavi apka
Mavi serinkanll temsil eder ve her eyin
stndeki gn rengidir. Dnme srecinin
dzenlenmesi ve kontrolu ile urar.
Konunun aratrlmas iin gereken dnme
faaliyeti zerinde dnce gelitirmektir. Mavi
apka dnr orkestra efi gibidir. Dier
apkalarn kullanlmas iin arda bulunur.
zerinde dnlecek konular sorunlar tanmlar
ve sorular biimlendirir. Yerine getirilmesi gereken
dnme grevlerini kapsar. Mavi apka dnme
srecini gzler ve oyunun kurallarna dikkat
edilmesini salar. Tartmay durdurur ve harita
tr dnmede bulunulmas konusunda srar
eder. Disiplini salar.
Mavi apka bize baz sorular sordurur.
Bundan sonra ne yapmalyz ?
u ana dein neleri baardk ?
Sorularnn cevabn almamz salar.
15
16
17
TEEKKR EDERZ.
E- mail: ankarakad@gmail.com
18