Pcnet 2010 Ekim

pit
SAYI
157 2010
PC TOPLAMA KTABI, 2 POSTER VE DVD HEDYE!
EKM
Eskiyen PCnize doping Hacker av sahalar
14. YIL
ZEL SAYISI
Ekim 2010 Yl:14 Say:157 Fiyat: 7.00 TL
www.PCnet.com.tr
500 TL altna oyun gc Dizst piline uzun mrler
ESKYEN PCNZE
DOPNG
AIRLAAN VE SORUN IKARAN PCNZ, BU
DOSYADAK YNTEM VE PULARINI KULLANARAK
LK GNKNDEN BLE HIZLI HLE GETREBLRSNZ
www.PCnet.com.tr
lgin arama
motorlar
nternetten
gelen tehditler
2010/10
112448
Hackerlarn yeni
Oyuncularn en ok
20
0
taktiklerini ve saldr tercih ettii
k kartn
k
alanlarn renin
grafik
ed
dik
inceledik
Fiyat: 7.00 TL
500 TL ALTINA
OYUN GC
(KKTC: 8.50 TL)
lgin arama motorlar nternetten gelen tehditler 3D TV teknolojisi
DOSEV
YA
DZST VE MASAST BLGSAYARINIZA TEMZLK

DONANIM GNCELLEMES N PULARI
LETM SSTEMN HIZLANDIRMA YNTEMLER
HACKER AV
SAHALARI
12
SAYF
A
D LI K
DZST PLNE
UZUN MRLER
25 pf noktasyla
tanabilir PC
PCnizin
batarya mrn
uzatn
3D TV
teknolojisi
Kendi rnn
n
online tasarla
TEST MERKEZ: PYASADAK YKSEK KAPASTEL SABT DSKLER YARITIRDIK
EDTRDEN
Erdal KAPLANSEREN
Blog: kaplanseren.com - icimdekiler.com
Twitter/kaplanseren - Facebook/kaplanseren
YAYINCI
Doan Burda Dergi Yaynclk ve Pazarlama A..
cra Kurulu Bakan
Mehmet Y. YILMAZ
Yayn Direktr
M. Rauf ATE
Yayn Ynetmeni (Sorumlu)
Erdal KAPLANSEREN
erdal@PCnet.com.tr
Editr
Selim UMLU
selim@PCnet.com.tr
Donanm Editr
Pamir KIZILTU
pamir@PCnet.com.tr
nternet Editr
A. Kvan TANRIKULU
kivanc@PCnet.com.tr
Sayfa Yapmcs
Eylem AKSNGER
eylem@PCnet.com.tr
Webmaster
Selim UMLU
selim@PCnet.com.tr
Katkda Bulunanlar
Ayberk KMSESZ, Serdar CEVHER,

Eren KAPLANSEREN, Murat DELGZ,
Daron DEDEOLU, Yunus Emre AHN
Ankara Temsilcisi
Erdal PEKEN
0 (312) 207 00 71-207 00 95
Web:
E-posta:
www.PCnet.com.tr
PCnet@PCnet.com.tr
Ynetim
Genel Yayn Koordinatr
Tzel Kii Temsilcisi
Sat Direktr
Finans Direktr
retim Direktr
Yeim DENZEL
Murat KKSAL
Orhan TAKIN
Didem KURUCU
Servet KAVASOLU
Reklam
Grup Bakan
Grup Bakan Yardmcs
Reklam Sat Mdrleri
Reklam Teknik Mdr
Cem M.BAAR
Koray BLC
Hatice TARHAN
Tel: 0 212 336 53 37
ahika AHNKAYA
Tel : 0212 336 53 14
Nusret KIRIMLIOLU
Tel: 0 212 336 53 60 (3 hat)
Faks: 0 212 336 53 90
Maya Akar Center Kat:7
Bykdere Cad.
No:100-102 34394
Esentepe / STANBUL
Rezervasyon
Tel: 0 212 336 53 00 - 57 - 59 Faks: 0 212 336 53 92 - 93
Ankara Reklam Tel: 0 (312) 207 00 72-73
zmir ReklamTel: 0 232 463 78 30
Hedef Sayfalar Tel: 0 212 336 53 70 Faks: 0 212 336 53 91
Ynetim Yeri
Hrriyet Medya Towers 34212 Gneli /STANBUL
Tel: 0 212 410 35 74 Faks: 0 212 410 33 57
Bask: Doan Ofset Matbaaclk ve Yaynclk A..
Doan Medya Tesisleri Hodere Yolu C Blok
34850 Esenyurt / STANBUL
0 212 622 19 00
Datm: Yaysat A.. 0 212 622 22 22
Yayn Tr: Yerel, sreli, aylk
PCnet Dergisi Doan Burda Dergi Yaynclk ve Pazarlama A.. tarafndan

T.C. yasalarna uygun olarak yaymlanmaktadr. PCnet Dergisinin isim ve
yayn hakk, Doan Burda Dergi Yaynclk ve Pazarlama A..ye aittir. Dergide
yaymlanan yaz, fotoraf, harita, illstrasyon ve konularn her hakk sakldr.
zinsiz, kaynak gsterilerek dahi alnt yaplamaz.
DB Abone Hizmetleri Hatt

Tel: 0 212 478 0 300
Faks: 0 212 410 35 12 - 13
abone@doganburda.com
Pazar hari her gn 09.00 - 18.00 arasnda hizmet verilmektedir.
DB Okur Hizmetleri Hatt
Tel: 0 212 478 0 300
okurhizmetleri@doganburda.com
Dergimizle birlikte aldnz DVDlerdeki sorunlar iin
Okur Hizmetleri Hattmzla iletiime geebilirsiniz.
Sonbahardan izgiler
lkokuldaki iklimler panosunda Eyll-Ekim-Kasm yazsa da, sonbaharn
Ekimde baladn dnmmdr hep. Ekim doumlu olmam,
hayatmdaki en nemli deiimlerin de ounlukla bu aylara denk gelmesi,
bende her sene bakalm bu sonbaharda neler olacak heyecann uyandryor.
Bu sene sonbahardan ok umutluyum. Yeni gzellikler getirecek, biliyorum.
Ka hazrlk yapmak iin de iyi bir dnem. Krsal hayat srenler yaz boyunca
yetitirdikleri her eyi sonbaharda ka hazrlyor. Bizler de, sonbaharda siz
deerli okuyucularmza birtakm yenilikler sunmak istiyoruz. Dergimizin 14.
yln kutladmz bu sayda, deiimin ilk klarn greceksiniz. ncelikle,
1.5 yldr srdmz sert kapakl kitap serimizi tamamladk. On binlerce
evin kitaplnda, cretsiz olarak sunduumuz zel bir koleksiyon duruyor
ve bundan byk mutluluk duyuyoruz. Kasm saymzda yepyeni bir seriyle
karnzda olacaz.
PCnetin her saysn yeni bir heyecanla hazrlyoruz. Baslan ilk saylar
ofise ulatnda, tm ekip byk bir heyecanla incelemeye balyoruz. Her
ay bu heyecan duyumsamak mutluluk verici. Bu saymzda yine yeniliyoruz
heyecanmz. Umuyorum ki sizler de bu heyecan, derginiz kargoyla
geldiinde veya bayiden satn alma annda hissediyorsunuz.
Eyll aynn ortalarnda, Amerikann San Francisco ehrinde dzenlenen
Intel Gelitiriciler Forumuna katldm. Yaam tarzlarmza yn verecek
teknolojileri yakndan inceleme ve uzmanlarndan dinleme ans buldum.
Bu saymzdan itibaren bunlar sizlere sayfalarmzda sunacaz. Forumun
ilk gn, Intel CEOsu Paul Otellini, sunumunda teknoloji dnyasna dair
ok nemli bilgiler verdi. 2010da, dnyada her gn 1 milyon PC satldn
aklad. Mthi bir rakam deil mi? Peki bu satlan bilgisayarlar ka yl
boyunca bizlere hizmet ediyor? te bu muamma. Eski PClerimizi kullanlr
klmak, onlara hayat vermek iin elimizden bir eyler gelebilir deil mi?
Elbette! te bunlar size en ince detaylaryla anlattk. Serdar, Selim ve
Pamirin deneyimli ellerinden kan 12 sayfalk bu dosya, dergimizin ar
topu oldu. Yazlm, donanm, internet ve genel teknoloji kltr konusunda
bilgilendirecek dier makalelerimizi de dikkatle incelemenizi tavsiye ediyorum.
Ayrca, deneyim ve nerilerinizi bizlerle paylamanz ok fazla nemsediimizi
tekrar vurgulamak isterim.
Kasm saymzda grmek dileiyle...
EN GVENLR BLGSAYAR VE NTERNET DERGS

PCnet dergisi olarak, 14 yldan bu yana yaptmz testler ve incelemelerle,
hazrladmz kyaslamal listelerle okuyucumuzun ve sektrn gvenini
kazanm bir yaynz. Editoryal bamszlmz her eyin stnde tutarak
okuyucumuza en doru ve tarafsz ierii sunuyoruz.
ESKYEN PCNZE
DOPNG
AIRLAAN VE SORUN IKARAN PCNZ, BU
DOSYADAK YNTEM VE PULARINI KULLANARAK
LK GNKNDEN BLE HIZLI HLE GETREBLRSNZ
12
SAYF
ALIK
D
DOSEV
YA
DZST VE MASAST BLGSAYARINIZA TEMZLK

DONANIM GNCELLEMES N PULARI
LETM SSTEMN HIZLANDIRMA YNTEMLER
50
20
NDEKLER
YAZARLAR
3
68
74
114
122
124
130
Erdal KAPLANSEREN
Editrden
Pamir KIZILTU
Apple iPhone 4 izlenimleri
Daron DEDEOLU
Gvenlik eksiklerimiz gzler nnde
A. Kvan TANRIKULU
Yatrmc gzyle Trkiye interneti
Serdar CEVHER
Eski gzeldir
Selim UMLU
Sosyal ilikilerin gelecei
GR BLMLER
82
6
8
DONANIM
30
70
72
74
90
DVDde bu ay
Haber
rn inceleme
Ayn sistem nerileri
HHD dnemi balyor
Depolamaktan korkmayn
DOSYA
20
24
82
100
104
Yeni nesil tehditler

TVde nc boyut
Ekonomik 5.1 ses sistemler
Dizst bilgisayarnzn pil mrn uzatn
Hackerlarn en gzde av sahalar
LINUX
110
112
113
PCnet EKM 10
Virsl Windows sistemleri Linux ile temizleyin

3B efektlerle daha k ve kullanl bir Linux
Panorama
Ekim 2010
YAZILIM
116
120
Ayn yazlmlar
Windows Live
Messenger 2011 beta
NTERNET
126
132
Se, tasarla, satn al!

Piri Reisin Seyir Defteri
PCNET
ATLYE
138 Src derdini
DriverMaxe
brakn
140 Dosyalarnz online
ortamda
dntrn
141 Vikipedide kolayca
kitap
oluturun
142 PCniz bu oyunu
altrr
m?
143 Kablosuz alar
mercek
altnda
DVDDE BU AY
EN Y 55 CRETSZ YAZILIM
Herkesin ihtiya duyabilecei cretsiz yazlmlar, Internet Explorer 9 Beta ve
beklenen oyun demolar PCnet DVDsinde.
A. Kvan TANRIKULU
kivanc@PCnet.com.tr
BU ay dergiyle birlikte elinize ulaan DVDde

hemen her bilgisayar kullancsnn ilgisini ekecek
yazlmlar ieren bir blm hazrladk. Tm
dnyada geni kitlelerce kullanlan ve cretsiz
olmalarna ramen ilerini ok iyi yapan yazlmlar
bir araya getirdik. Bu yazlmlar DVD arayznde
ksa aklamalaryla birlikte bulabilirsiniz.
Sistem bakm aralarndan yazlm gelitirme
uygulamalarna kadar geni bir yelpazeyi ieren
bu blmn zellikle eitli konularda cretsiz
yazlm arayp da hangi seenee gvenilebileceini
tam kestiremeyen okuyucularmzn ok iine
yarayacan tahmin ediyoruz.
IE9 yzn gsterdi

Windowsla birlikte gelmesi sebebiyle dnyann
en ok tercih edilen web taraycs olan Internet
Explorern gelecek srmn de PCnet DVDsine
dahil ettik. Henz beta aamasnda olan bu
tarayc, Microsoftun son yllarda taraycsn
yeterince hzl gelitirmemesi yznden ald
eletirileri tarihe gmecek gibi grnyor.
Windows Internet Explorer 9u denediinizde,
EN Y 55 CRETSZ YAZILIM
Bilgisayarnza yepyeni ilevler kazandracak en iyi 55 cretsiz
yazlm aklamalaryla birlikte DVDmizde bulacaksnz.
nternet
Grafik ileme
oklu ortam
Aralar
Yazlm gelitirme
Gvenlik
Oyunlar
kullanclara gerekten yeniliki bir srf deneyimi

sunduunu siz de fark edeceksiniz.
3 boyutlu Testere geliyor

Gerilim filmlerine merakl olanlarn en iyi filmler
listesinde olduka nemli yerlere sahip olan
Testere (Saw) serisinin son filmi Saw 3Dnin
fragmann, birok gncel fragmanla birlikte PCnet
DVDsinde bulabilirsiniz. Testerenin yllardr
sinemaseverlerin kafasn megul eden yks bu
filmle son bulacak gibi grnyor.
Ekran banda futbol sezonu alyor

Bilgisayarda futbol oyunlar oynamay
seviyorsanz, ok kuvvetli iki ihtimal var: Ya
Pro Evolution Soccer (PES) tutkunu olmalsnz
ya da FIFA... Hangi seriyi daha ok sevdiiniz
fark etmiyor, nk bu ay her iki oyunun da
yeni versiyonlarnn oynanabilir demolar PCnet
DVDsinde. Birka tklamayla PES 2011 ve FIFA
11 demolarn oynamaya balayabilirsiniz. Bu ay
DVDde yer alan bir dier demo da macera tarzn
sevenler iin Lost Horizon.
WINDOWS INTERNET
EXPLORER 9 BETA
HTML 5 ve pek ok
yeni web standardna
destek veren Internet
Explorer 9un ilk beta srm, yeni nesil webin
potansiyelini ortaya karyor.
EDTRN SEM YAZILIMLAR
DEMOLAR
Disk Pulse
Green Video Converter
AppBooster
Hitman Pro
DriverMax
Online Armor Free
PES 2011
FIFA 11
Lost Horizon
Duplicate Cleaner
Power Data Recovery Free Edition
Easy Image Modifier
Tricky Truck
Shutdown Timer
Kirin
HD FRAGMANLAR
Tangled
PCnet MART 10
The Tourist
Like Dandelion Dust
The Roommate
Love & Other Drugs
Never Let Me Go
Due Date
The Fighter
Saw 3D
Megamind
HABER
Erdal KAPLANSEREN
erdal@PCnet.com.tr
twitter.com/kaplanseren
INTEL, KY RENEN
AYGITLARIN MJDESN
VERYOR
Amerikann San Francisco kentinde dzenlenen Intel Developer Forumda,
teknolojinin gelecei masaya yatrld. Intelin uzman yneticileri tarafndan teknik sunumlarla anlatlan yeni teknoloji konseptleri, yakn gelecee k tutuyor.
Dnyann drt bir yanndan teknoloji yaynlarnn katld IDFi, PCnet olarak
biz de izledik.
Intel, sizi ve alkanlklarnz
renerek kendini ynlendiren
elektronik aygtlarn o kadar da
uzakta olmadnn mjdesini
veriyor. Tm dnyadan sekin
yaynlarla birlikte etkinlikleri
izleyen Intel aratrmaclar,
yakn gelecekten itibaren
artk cebinizdeki aygtlara bir
eyler retmenizin gerekli
olmayacan, bunun yerine
aygtlarn sizi renerek nasl
hissettiinizi ve ne istediinizi
alglayaca bir gerekliin
mmkn olacan bildiriyor.
Distopya olarak adlandrlan ve
makinelerin insanlara hkmettii
bir gelecein kurgusunu sunan
bilimkurgu filmlerini izleyenler
iin bu durum ilk bata biraz
rpertici gzkebilir; ancak ilk
bakta endielenecek bir ey yok
gibi gzkyor. Yani planlanan
gelecekte aygtlar halen bizim
kontrolmzde ve yalnzca
hayatmz kolaylatrmak iin
alacaklar. En azndan Intel
tarafndan yaplan aklamalar bu

ynde. Intel Labs teknoloji ve
gelitirme yneticisi Justin Rattner,
Eyll ay ortasnda dzenlenen
yllk Intel Gelitiriciler Forumu
(IDF)nda Bilinli Biliimin
gelecei konusunda Intelin neler
yapt ve kullanclarn kontrol
edebilecekleri aletlerin hayat nasl
kolaylatraca hakknda yapt
konumada konuyla ilgili birok
bilgi verdi.
Bilinli Biliim
Bilinli Biliim (Contextaware Computing), insanlarn

ihtiyalarn ya da isteklerini sezip
onlara rehberlik yapan aralar
iin Intelin ortaya koyduu yeni
bir terim: Tasarlanan yap, hard
sensors (hareketi ve GPS tabanl
yer bilgilerini alglayan kameralar)
ve soft sensors (bir cihazn
ierisinde konumlandrdnz
veri paralar ya da takvim bilgisi
gibi) kombinasyonunun bir araya
getirilmesinden olumakta.
Intel Labs, halen Bilinli Biliimin

en somut ve u ana kadar
gelitirilen en kullanc dostu
rneklerinden biri olan Kiisel
Tatil Yardmcs zerindeki
almalarn srdryor.
Henz prototip aamasnda
olan bu cihaz, byk boy bir
GPSe benziyor ve gezginlerin
seyahatleri boyunca ne
yapacaklar hakknda karar
vermelerine yardmc oluyor.
Kiisel seyahat tercihleriniz
(nerelerde kalmaktan, neler
yapmaktan holandnz) daha
nce yapm olduklarnzla
birletiriliyor; ardndan
bulunduunuz konum ve
takvim programnz bu ara
araclyla sca scana grmeyi
isteyebileceiniz yerler, yemek
yemeyi isteyebileceiniz meknlar
ve daha birok gerekletirilmesi
olas etkinlik hakknda tavsiyeler
almanz salyor. Hatta
seyahatinizin sonunda fotoraf
ve videolarnz ieren bir gezi
blogu da otomatik olarak
oluturulabiliyor. Intel ve Fodors,
cihazn kullanmn New Yorkdaki
birka dzine seyahati iin teste
tabii tuttu bile.
Sahneye Rattnern ardndan kan
Intel Labs Aratrmacs Lama
Nachman da, cihazlarda bulunan
sensrlerin nasl bir araya
getirildii ve gelitirildii hakknda
bir aklama yapt.
Kontrolsz renme
Sensr yoluyla alglamann, Bilinli

Biliim cihazlarnn ekirdeini
oluturduunu belirten Nachman,
rnek olarak kim tarafndan
tutulduunu sensrler yardmyla
PCnet EKM 10
alglayabilen prototip bir

televizyon kumandasn
gsterdi. Kumanda bu
yntemle kullancnn
hareketlerini temel alarak o
anda kimin televizyon izlediini
alglyor. Uzaktan kumanda
zerindeki sensrn srekli
ak konumda olmas ve arka
plandaki renme srecinin
devam etmesi anlamna gelen
kontrolsz renme de
bu sayede gerekleiyor.
Televizyonu kimin izledii
tespit edildiinde, izleme
alkanlklarndan yola klarak
kullancnn o anda ne izlemek
isteyebilecei hakknda
kiiselletirilmi nerilerde
bulunulabiliyor ve kullanc bu
nerileri televizyon ekrannda
alr bir pencere eklinde
grebiliyor.
Pratik uygulamalarn yan sra
Intel, hard ve soft sensr
verilerinin kullanclarn
kontrol altnda olan bir
platformda yedeklenmesini de
ngryor. Rattner bu verilerin
Bilinli Biliim aygtlar iin
saysal telif haklar anlamna
geldiini belirtiyor ve ekliyor:
Sreci ynetmek iin bir
kavramsal ereveye ihtiyacmz
var. Bylece kullanclar
hangi verilerin kiminle ve ne
zamana kadar paylalacan
ynetebilecek.
Rattner, ka cihaz bu ekilde
grebileceimiz konusunda
cesur tahminler yapmyor
ama ok da uzak olmayan
bir gelecekte birok Intel
rnnde bu zellikleri
grmeyi beklememiz
gerektiini mjdeliyor.
Gelecek
byle mi olacak?
yle grnyor ki nmzdeki
yllar, sizi renen
elektronik aygtlarn zamanla
tercihlerinize daha da fazla
yardmc olaca (veya baka
bir tabirle karaca) yllar
olacak. Intelin ve benzeri
almalar yapmay planlayan
dier irketlerin ngrd
gelecek bu ynde gibi. Ancak
bu aygtlarn hayat eziyet haline
getirmek yerine planlad
gibi kolaylatrabilmesi
iin gerekten ok iyi
programlanm olmalar
gerektii gibi, sensrlerden
alacaklar verilerin de
bozulmaya uramamas
art olacak. rnein iyi
programlanmam bir GPS
cihazn kullanmak, yeni yollar
bulmak yerine bildiiniz yolu da
kartrmanza neden olabiliyor.
Bu gibi durumlar yaarken,
elektronik aygtlarn gnlk
yaammzdaki tercihlerimiz
konusunda daha fazla pay
sahibi olmas hakknda acaba ne
dnmeliyiz?
Dier yandan, bu konuda
teknik kstlamalar ve etik
skntlar da sz konusu. Tm
bu renme, veri saklama
ve ileme sreci nemli bir
ilem gcne ve depolama
kapasitesine ihtiya duyuyor.
Benzer ekilde, verilerin
nemli bir ksmnn bulut
biliim yoluyla internette
saklanmas ve bu nedenle
srekli internete eriimin

gerekli olmas da sz konusu
olabilir. Elbette bu teknoloji
ve bu teknolojiyi kullanan
aygtlar henz geliim srecinin
bandalar. Ancak bu noktada
dikkati eken ve cevapsz kalan
nemli bir teknik soru da,
kontrolsz renme srecinin
baaryla gerekleebilmesi
iin 7/24 alacak olan
sensrlerin enerjisinin nasl
karlanaca. Sensrlerin yer
alaca tanabilir aygtlarn
ihtiya duyduu gcn
olduka dk olmas ve
bu aygtlarn istendiinde
ok ksa sre iinde arj
edilebilmesi gerekli olacaktr.
u an iin cep telefonlarndaki
kablosuz internet ve hareket
sensrlerinin enerji tketimi
dikkate alndnda bu konunun
gerekten nemli olduunu
sylemek gerekiyor.
Etik sorunlar
Kullanc alkanlklaryla ilgili

toplanan verilerin bulut biliim
yoluyla internette saklanmas
durumu, elbette kullanclar
asndan bir gvenlik
sknts da oluturabilir:
Kiisel tercihler hakknda
hangi veriler toplanacak ve
nerede saklanacak, kimlerle
paylalacak? Bu sorunun yant
birok kii iin nem tekil
edecektir.
Ayrca, sorulmas gereken
baka bir soru daha var:
nsanlar bu teknolojiyi
gerekten istiyor mu?

Birok insan srekli olarak
gzlenmek konusunda farkl
duygulara sahip. rnein
yalnzca Facebook Places
uygulamasnn yaratt
tartmay bile dnmeniz
yeterli. Uygulamay
kullananlarn karsnda duran
gruh, herhangi bir an nerede
olduum yalnz beni ilgilendirir
dncesini dile getiriyor. Bu
insanlar iin kiisel tercihlerinin
bakalaryla paylalmas ihtimali
elbette rahatsz edici olacaktr.
Sonuta Bilinli Biliim rnlerini
grebilmemiz iin nmzde
halen yaklak on yllk bir sre
olduu sylenebilir. Elbette
teknolojik rnlerde gelitirme
srecinin nasl ekilleneceini,
rnlerin nasl bir hl alacan
ngrmek ok zor. Ancak
gelitiricilerin rnlerin
gelitirilme aamasnda tm bu
kayglar da hesaba katacan
tahmin etmek zor olmasa gerek.
EKM 10 PCnet
HABER
iPhone 4 Trkiyede
Applen devrim yaratan
akll telefonu iPhone 4,
duyurulduu gnden itibaren
Trk tketiciler tarafndan da
merakla bekleniyordu. Baz
maazalar ve web siteleri
kendi imknlaryla ithal edip
erkenden ve olduka yksek
fiyatlardan iPhone 4 satmaya
balamt, ama 24 Eyllde
nihayet iPhone 4 resm olarak
Trkiyedeki kullanclaryla
bulutu.
Yksek znrlkl Retina
ekran, hzl A4 ilemcisi, 5
megapiksel kameras ve HD
video kayt imknyla iPhone
4, becerikli bir akll telefon
arayanlarn ilk tercihlerinden
olmaya aday. 16 GB ve 32
GBlik iki modeli olan iPhone
4, Trkiyede Turkcell ve
Vodafone tarafndan eitli

kontratl paketler hlinde
sata sunuluyor. Ancak
istenirse Turkcellden veya
Electro World maazalarndan
kontratsz olarak da satn
almak mmkn. iPhone 4 16
GB pein olarak KDV dhil
805 Euro, iPhone 4 32 GB
ise 950 Euro karlnda
alnabilecek.
Media Marktta doum

gn kampanyas
Trkiyedeki 15 maazasyla dnya
markalarn mterilerine sunan
elektronik rn maazalar zinciri
Media Markt, tm stanbullular, Media
Markt Gneli maazasnn doum
gn kutlamalarna davet ediyor.
stelik birbirinden zel srprizler
Media Markttan hediye!
7-10 Ekim 2010 tarihleri arasnda
doum gnn teknoloji severlerle
kutlayacak Gneli Media Markt
maazasnda binlerce rn, zel
fiyatlarla sata sunulacak. stanbul 212
Alveri Merkezinde yer alan Gneli
Media Marktta eitli srprizler,
hediyeler, promosyonlar ve zel

kampanya ile hafzalardan silinmeyecek
kutlamalarda, dnya markas binlerce
rn, %50ye varan indirimle
stanbullularn beenisine sunulacak.
Media Markt Gneli maazasnda,
televizyon ve grnt sistemlerinden
Hi-Fi ses sistemlerine, fotoraf
makineleri ve kameralardan DVD,
CD, bilgisayar oyunlar ve konsollara,
bilgisayar ve cep telefonlarndan beyaz
eya ve kk ev aletlerine kadar
40.000 rn eidine uygun fiyatlarla
ulamak mmkn.
Bilgi ii: www.mediamarkt.com.tr
Violin 3200, WHQL sertifikal ilk

depolama dizini
Dnyann en hzl ve en leklenebilir
bellek dizinlerini (memory array)
reten Violinin 3200 Serisi Bellek
Dizinleri Microsoftun WHQL
sertifikasn elde etti. rnn
Microsoft
standartlarn
karladn
ve Windows
iletim sistemlerinde
sorunsuz alacan
belirten bu sertifika, bir
10
PCnet EKM 10
flash bellek dizinine ilk defa veriliyor.

Dinamik bilgi ilem merkezlerine
ynelik Violin 3200 serisi bellek tabanl
depolama dizinleri, redundant,
modler 3U bir rack asi iinde 10
TB SLC NAND Flash kapasiteye
kadar leklenebilen bellek
dizinleri olup, endstrinin
en iyi fiyat performans
deerlerini salyor.
Bilgi iin:
www.gtiglobal.com.tr
AMDden alt
ekirdekli masast
ilemcileri geliyor
AMD, masast bilgisayarlara ynelik ilemci
serilerine yeni modeller ekleyerek AMD
VISION teknolojisine sahip yeni bilgisayarlarn
sunduu grsel deneyimi yaamak iin bir neden
daha yaratt. Bu yeni ilemciler, arpc, yksek
znrlkl videolar ve boyutlu grselleri
oul greve uygun performansla birletiren
yeni bilgisayarlarn kurulmas iin AMD 8 serisi
yonga seti ve ATI Radeon HD 5000 serisi ekran
kartlarnn yannda yerini alyor.
AMD Phenom II X6 1075 ilemci, amiral gemisi
saylan 1090T modelinin hemen altnda yer
alyor ve Turbo CORE hzlandrma teknolojisi
ve alt ekirdek performans gibi stn
zellikleri 250 dolarn altnda bir fiyatla sunuyor.
AMD Phenom II X2 560 Black Edition ilemci
ise, daha fazla performans veya daha dk
enerji tketimi iin ilemcilerini ayarlamak
isteyen bilgisayar tutkunlarna ekonomik bir
zm getiriyor.
VISION teknolojisine sahip bilgisayarlarn
kullanll, tketicilere video elencesi iin
interneti kullanmak, videolar ve fotoraflarla kalc
anlar hazrlamak, grafik asndan en ar bilgisayar
oyunlarn oynamak ve oul grev performansn
arttrmak gibi pek ok imkn sunuyor.
Bilgi iin: www.amd.com
HABER
Firefox Home ile

eviniz cebinizde
Firefox taraycsnn en
sevilen zelliklerinden
ahane ubuk imdi
iPhonelara giriyor. Mozilla
tarafndan gelitirilen Firefox
Home uygulamasnn
Trke srm Trkiye
App Storeda yerini ald.
Firefox Home iPhone iin
gelitirilmi bir tarayc
deil, ama bilgisayarnzdaki
Firefox deneyimini cep
telefonunuza tayor.
Ksacas, Firefox Sync eklentisi sayesinde gemiiniz,
ak sekmeleriniz, yer imleriniz ve ahane ubuk
verileriniz gvenli bir ekilde iPhoneunuza aktarlyor.
Bylece, rnein evde ak braktnz bir sekmeye
iPhonedan eriebiliyor ya da i yerinizde dn
girdiiniz bir adresi daha sonra Firefox Homeda
bulabiliyorsunuz. Tarayc olaraksa iPhoneun kendi
taraycs Safari kullanlyor. Firefox kullanan bir
iPhone sahibiyseniz mutlaka denemenizi neriyoruz.
Bilgi iin: www.mozilla.com/mobile/home
Foxit PDF zmleri

sonbahar indiriminde
cretsiz ve hafif PDF okuyucu yazlm Foxit Reader
ile byk beeni kazanan Foxit markas, profesyonel
amala kullanabilecek farkl PDF zmlerine de sahip.
Foxit rnlerinin Trkiye
datmcs Fig Bilgi
Teknolojileri, Foxit
PDF zmlerinde
sonbahara zel bir indirim
uygulayarak fiyatlar orijinal
ABD fiyatlarnn bile
aasna ekiyor. Sadece
Trkiyede geerli olan
%19 indirim, irketlerin ve
kullanclarn PDF zm ihtiyalarn
karlayan tm rnler iin geerli.
Farkl kullanm alanlarna ynelik baz Foxit zmleri
unlar: Foxit Phantom PDF Suite 2.0, profesyonel
PDF dokmanlar yaratmanz ve kurumsal sreleri
kolaylatrmanz iin gereken her eyi salayan,
kurumsal kullanma hazr bir PDF ara kiti. Foxit PDF
Creator, yazdrma kabiliyeti bulunan tm uygulamalarn
rahat ve etkin bir ekilde yksek kalitede PDF
dokmanlar retmesini salayan sanal bir yazc. Foxit
PDF Editor sadece notlar ve kstl sayfa ieriiyle
alan ve PDF dzenleyici olarak bilinen yazlmlarn
aksine, tm PDF dokmanlarnda tm sayfa ieriklerini
deitirmenizi salayan bir PDF editr. Foxit PDF
Page Organizer Pro ile de PDF dokmannzdaki
sayfalarda sadece ayrma, birletirme ve yeniden
dzenleme yapmakla kalmayp, ayn zamanda yer imleri
yaratmak ve bylece okuyucularn dokmanda daha
etkin bir ekilde gezinmesini salamak mmkn.
Bilgi iin: www.foxitturkiye.com
12
PCnet EKM 10
kullanclarnn sosyal a
XING yenileniyor
Kariyer ve i dnyasnda baarya giden yol, iyi balantlara sahip olmaktan
geer. Dnya apnda etkin bir sosyal i a olan ve yaklak 1 milyon Trk
yesi bulunan XING (www.xing.com), gerekletirmekte olduu bir dizi
yenilikle, yeni bir tasarma, daha etkin bir kullanc deneyimine ve yeniliki
mobil uygulamalara sahip olacak.
XING, sonbahara yepyeni ilevler ve deiikliklerle giriyor. Yenilikler
sonucunda platform yepyeni bir tasarma kavuurken, gelimi yapda bir
kullanma da sahip olacak. XING yeleri ayrca inovatif mobil el skma
uygulamasyla balant alarn her an ve her yerden geniletebilecekler.
Biim, ilevsellie deer katar ilkesine bal olarak hazrlanan yeni tasarm,
XINGin yeni grnmnn en nemli yap talarndan birini oluturuyor.
Kullanm kolay tasarmla, kullanclarn hedeflerine daha da hzl bir ekilde
ulamalar salanyor. Yenilenen Arama fonksiyonu XING platformunu
daha da etkili bir aratrma kayna haline getiriyor. XING yeleri, spesifik bir
terimi aradklarnda yelerden gruplara, etkinliklerden irket profillerine ve i
ilanlarna kadar platform dahilindeki tm sonulara ulaabilecekler.
Bundan byle XING yeleri mobil el skma fonksiyonu sayesinde sanal
olarak el skabilecekler. Ayn ortamda bulunan iki XING yesi, akll
telefonlarndaki sembol aktif hle getirir getirmez XING platformunda
birbirleriyle balantl hle gelecek. Konum tabanl olan bu servis HTML5
uyumlu tm akll telefonlarda kullanlabilecek ve eyll sonundan itibaren
XINGin iPhone uygulamasna da eklenecek.
Microsoft Outlook Sosyal erik Balaycs (Social Connector) iin tasarlanan
XING eklentisi ile Outlook e-posta istemcisi de XING yelerinin etkileim
merkezlerinden biri haline gelecek. XING yeleri Outlookta mesajn
okuduklar bir baka XING yesinin zet profil bilgilerini, son durum
gncellemelerini ve aktivitelerini mesajn altndaki kutuda grebilecek.
HABER
DYMO/Mimio, hem eitimcilerin
hem de rencilerin hayatn
kolaylatryor
Gnmzde, eski nesil kara
ve beyaz tahtalarn yerini akll
tahtalar alyor. Ancak akll
tahtalar da kendi ilerinde
birok farklla ve yeniliki
teknolojilere sahip olabiliyor.
DYMO/Mimio nteraktif Eitim
Teknolojileri, getiimiz ay
iinde yeni Mimio Classroom rn grubunu tantt.
Yeniliki ve zaman tasarrufu salayan yeni DYMO/ Mimio rn
grubu retmenlerin hayatn kolaylatryor. Eitmenlerle yz yze
yaplan grmeler ve deerlendirmeler sonucu tasarlanan Mimio
Classroomun ncelikli hedefi retmenlere yapabileceklerinin en
iyisini, kolayca yapabilme frsat vermek.
Yeni Mimio Classroomun kolay kullanml, retmen dostu
interaktif tahta donanmlar, renci deerlendirme sistemleri,
dokman kameralar, aksesuar ve yazlmlaryla hem ayr ayr
kullanlabilen hem de birlikte ileyen bir sistem. Mimio Classroom
retmenlerin tm yaratclklarn kullanarak, ders esnasnda daha
interaktif olmalarn salayacak. Mimio Classroom dhilindeki
MimioStudio 7 yazlm, eitmenler snf ierisinde iledikleri
konular resim, multimedya ve daha pek ok yaratc bileenle
tamamlayp, derslerine entegre etmelerini salyor.
Bilgi iin: www.mimio.dymo.com
Microsoft, fareyi
yeniden icat etti
Microsoft, henz konsept tasarm aamasndayken bile adndan
sz ettiren Arc Touch Mouse isimli faresini nihayet sata sunuyor.
Arc Touch Mouse, tanabilirlikteki kolayl ve dokunmaya duyarl
tasarmyla bilgisayar farelerine yeni bir soluk getiriyor.
Trkiyede Kasm aynda sata sunulmas planlanan Arc Touch
Mouse tanrken dzleerek kolaylk salyor. Fare, kullanm
srasnda ise kavislenerek avuca rahat oturacak bir ekil alyor. Yeni
farede tekerlek yok. Bunun yerine dokunmaya duyarl sezgisel bir
kaydrma band bulunuyor. Arc Touch Mouseun tek bir dokunula
dzleen dizayn sayesinde dizst PC kullancllar da dizst
antalarnda farenin yaratt tmsekten kurtulacak.
Kontroll navigasyon iin dokunmatik kaydrma band zerinde parma
yavaa oynatmak gerekiyor. Hzl taramaysa banda hafife vurularak
yaplyor. Ayrca, BlueTrack izleme teknolojisini kullanan farenin n
panelinde adet dokunmatik programlanabilir dme bulunuyor.
Daha ziyade tanabilir PC kullanclarn hedefleyen farenin en
kaln noktas 15 mmyi gemiyor. Microsoft bu yeni rnyle fare
kullanmnn bitmediini, dokunmatik ekran ve tablet kullanclarnn
oalmasna ramen farenin hl rahat kullanm ve daha gl
kontrol iin kullanldn kantlyor.
Bilgi iin: www.microsoft.com/hardware/arctouchmouse/
Bloxx ile
irketinizde
ierik
filtreleme
daha kolay
Helyum Biliim tarafndan Trkiyedeki kurumlara sunulan
Bloxx cihaz, yasaklamak istediiniz sitelere ve ierie girie
kesinlikle izin vermiyor.
Bloxx Web Filtreleme, gerek zamanl bir web ierik filtresi.
Koruma ve gvenlii arpc ekilde gelitirmek zere
gncel analizle beraber, Web sayfalarnn gerek zamanl
snflandrmasn yapar.
Bloxxun Tru-View teknolojisi, bir sayfa talep edildii
anda ve kullancya teslim edilmeden nce o sayfadaki
metnin desen ve ieriini analiz etmek iin ileri yazlm
teknikleri kullanyor. Kendi veritabannda bulunan, nceden
tanmlanm ve kategorize edilmi filtreleme ierikleriyle
kullanclara gvenli bir web eriimi salayan Bloxx, bylece
kullanclarn zaman kayplarn, istenmeyen ieriklerin
engellenmesini ve donanmlarn gvenliini salyor.
Tru-View Teknolojisi, web ieriine eriir erimez, hatta
ierik daha nce hi kimse tarafndan grlmemi olsa
dahi, annda snflandrlmasn salamak iin, akll kimlik
tanma ve analiz etme yntemlerini kullanmakta. Btnleik
nbellekle antivirs, anti casus yazlm ve anti dolandrclk
fonksiyonlar da mevcut. Hem irket alanlarnzn
gvenliini salamayan hem de istenmeyen ieriklere eriimi
engelleyen Bloxx zm hakknda bilgi iin:
www.helyum.com.tr
% 82.9
AYIN
RAKAMI
Temmuz 2010da dnya apnda gnderilen

e-postalarn spam yzdesi.
14
PCnet EKM 10
HABER
Ciscodan Ne olacak
bu internetin hli?
sorusuna cevap
Veri alar alannda dnya lideri olan Cisco,
gnmzde 2 milyar kullancsyla 3 trilyon
dolarlk pazar byklne sahip olan
internetin 2025 ylnda nasl byyeceini
ortaya koyan Gelien nternet
raporunu yaymlad. Aratrmada, tm
dnya nfusunun internete bal olmas
durumunda kresel refah, i retimini,
eitimi ve sosyal etkileimi artrabileceine
dikkat ekiliyor.
Disiplinler aras bir ekip tarafndan
yrtlen bu aratrma, internetin
geleceine damga vuracak u be ana
bulguya dikkat ekiyor:
nternete bal pazarlardaki en byk byme gnmzn yksek gelirli veya gelimi
ekonomileri dnda gerekleecek.
nternetin kresel ynetimi byk oranda deimeyecek.
Dijital yerlilerin internetle balar nceki nesillere gre nemli lde farkl ekillerde
olacak.
Q klavye internetin ana arayz olmaktan kacak.
Tketiciler internet balants iin ok farkl deme yollarn seebilecek. Sabit fiyatl deme
seenekleri giderek azalacak.
nternetin geleceini etkileyecek deiimlerin ne ynde olacana ynelik birok belirsizlik
bulunmasna karn rapor gelecekte u drt farkl senaryonun yaanabileceini ortaya koyuyor:
Deiken snrlar: Gelecekte internetin daha yaygn ve dank biimde olacan ngren bu
olumlu senaryoya gre teknoloji, internete balanmay ve cihazlar daha da dk maliyetli hale
getirecek ve dnya apndaki talepler hzl biimde karlanabilecek.
Gvensiz byme: Hkmet ve uluslararas kurulularn nleyici yeteneklerine kar gelmek
iin yaplan acmasz siber saldrlar ve kullanclarn ar gvenlikten skld bir internet
ortamnn gelieceinin ngrld bu senaryoda gvenli alternatiflerin ortaya kaca, ancak
ok pahal olaca belirtiliyor.
Yerine getirilmeyen vaatler: Ekonomik durgunluun sregeldii bir dnyada internetin
yaylmnn azalacann dnld bu senaryoda korumac politikalarn a teknolojilerinin
geliimini engelleyecei ve bunun da ekonomik zayfl artraca kaydediliyor.
Youn ilgi: nternetin kendi baarsnn kurban olacann ngrld bu senaryoda ise
IP bazl hizmetlere olan ar talebin darboazlar yarataca ve beklentilerle gerek internet
kullanm arasnda byk uurumlar yaratacana iaret ediliyor.
Arelik, DivX Plus HD

onayl TV retecek
En popler video codeclerinden birinin de gelitiricisi olan dijital medya irketi DivX, Inc. ile
Avrupann lider TV reticisi Arelik A.., DivX Plus HD onayl dijital televizyonlar (DTVler)
Avrupada sata sunmak zere ortaklk kurdu. Arelikin yeni Arelik, Beko ve Grundig
markal DivX Plus HD onayl TVleri bu sonbaharda Trkiyedeki 5000 maaza ve dnya
apndaki 20 lkede satlacak. Bahsi geen DTVler, zerindeki USB yuvalarndan 1080p Full HD
znrlnde DivX formatndaki DivX Plus
HD videolar oynatabilecek. DivX Plus HD onayl
yazlmlar, DivX videolarn tm nceki srmlerini,
.mkv uzantl DivX Plus HD video dosyalarn ve
AAC ses dosyalarn yrtebiliyor.
16
PCnet EKM 10
PCMETRE
SEVDK
Yeni Twitter
Popler mikro
blog servisi Twittern
yeni tantlan tasarm
beeniyle karland.
Yava yava kullanclaraa
witter
almaya balanan yeni T
Twitter
arabirimi ok daha ferah.
Mario
Sevilen oyun
karakteri talyan tesisat
Super Marioyu konu
alan ilk oyunun Nintento
Entertainment Systemda
kmasnn zerinden tam
25 yl geti!
Windows Phone 7
Microsoftun mobil
iletim sisteminin eski
srmleri bir trl
ilgi grmemiti, ancak
nmzdeki haftalarda
ortaya kacak Windows
Phone 7li telefonlar bu
durumu deitirecek gibi.
SEVMEDK
thal iPhone 4 fiyatlar
Turkcell ve
Vodafone, lkeye resm
olarak getirdikleri
iPhone 4 iin makul
saylabilecek fiyatlar
aklaynca, paralel
ithalat yoluyla iPhone 4 satanlarn
fahi fiyatlar eletiri konusu oldu.
Diaspora
Facebookun
gizlilik sorunlarndan
bkan bir grup niversitelinin
balatt Diaspora adl sosyal a
yazlm projesinin ilk gelitirici
srm yaymland, ama bu srm
hayal krkl yaratt.
Facebook kesintisi
24 Eyll gn Facebook teknik
bir sorun nedeniyle son yllarn en
byk kesintisini yaad. Birka saat
sren kesinti boyunca ekinlerini
biemeyen FarmVilleciler isyan etti.
HABER
Webin gzellii Internet

Explorer 9la ortaya kyor
Microsoftun yeni nesil web taraycs, radikal deiiklikler ve yeniliklerle geliyor.
eyi Google -veya baka bir arama motorusunucularna gnderen arama nerileri
Internet Explorer 9da opsiyonel; dilerseniz
tek tklamayla alabiliyor.
Her ey kontrol altnda
Dnyann en ok kullanlan web taraycs

hl Internet Explorer olmasna ramen,
IE son yllarda rakipleri karsnda kan
kaybetmeye balamt. Deneyimli
kullanclar Internet Explorern
hatasndan yaknyordu: Arayz
karmak, yeni nesil web standartlarn
desteklemiyor ve hantal alyordu.
15 yldr Internet Explorer gelitiren
ve tarayc konusunda aslnda ok
deneyimli saylan Microsoft, imdi her eyi
deitirmek niyetinde.
Internet Explorern son srm olan
Internet Explorer 9, 15 Eyllde webin
gzellii temal etkinliklerle tm
dnyada tantld ve ayn gn beta srm
kullanma ald. Internet Explorer 9,
hem bize hem de pek ok profesyonel
kullancya gre bir devrim nitelii tayor.
Zira Internet Explorer 9 olduka yeniliki,
hzl, gvenli ve k bir tarayc.
Internet Explorer 9 arabirimi, Asl yldz
tarayc deil web sayfas olmal mantyla
tasarlanm. Internet Explorer 9n sadece
ve olabildiince az ekran alan kaplayan
arabirimi, siz srf yaparken deta aradan
ekiliyor ve sahneyi ziyaret ettiiniz web
sayfalarna brakyor. IE9un st ksmnda
18
PCnet EKM 10
tek bir ara ubuu var, alt ksmnda ise

hibir ey yok. Bylece web sayfalar ok
daha ferah grntlenebiliyor.
HTML5 ve CSS3 bata olmak zere birok
modern web standardna tam destek
veren Internet Explorer 9, ok daha k
ve esnek web sayfas tasarmlarnn yolunu
am oluyor. IE8e gre sayfa yorumlama/
ykleme hz yaklak 11 kat artan IE9,
piyasadaki en hzl web tarayclardan
biri oluyor. Bunun yannda IE9la birlikte
gelen donanmsal hzlandrma zellii,
sayfalar grntlerken ekran kartnzn da
gcnden yararlanarak daha da hzlanyor.
IE9un Windows 7 ile entegrasyon
imknlar da dikkat ekici. rnein, belli
siteleri grev ubuuna sabitleyebiliyor,
sitede bir deiiklik olduunda (rnein
Facebookta bir mesaj aldnzda) deien
simgeden bunu annda anlayabiliyorsunuz.
Firefoxun ahane ubukuna ve Chromeun
Omniboxna benzer ekilde alan One
Box ile bir siteye gidebilir, site arayabilir,
arama salayclar arasnda gei yapabilir
veya tarama gemii, sk kullanlanlar
veya arama salayclarn nerilerine
eriebilirsiniz. Ancak, rnein Chromeda
kapatlmas imknsz olan ve yazdnz her
Internet Explorer 8de zararl,

dolandrclk amal sitelere girmenizi
engelleyen SmartScreen filtresinin bir
benzeri artk dosya indirmeleriniz iin
de mevcut. Yeni Ykleme Yneticisi
ile birlikte gelen SmartScreen indirme
itibar zellii, indirmek istediiniz
dosyalarn itibarn kontrol ediyor.
Gnmzde btn tarayclar her indirme
srasnda Bu dosya bilgisayarnza zarar
verebilir gibi uyarlarda bulunduu iin
bunlar artk hi dikkate alnmyor. Oysa
IE9 Ykleme Yneticisi, dosyann gvenilir
bir kaynaktan geldiini tespit ederse
aradan tamamen ekilirken, zararl olduu
bilinen veya gerekten pheli bir dosyay
indirmeye altnzda da sizi doru
ekilde uyaryor.
Eklenti Performans Danman da
IE9 alrken yklenen eklentileri analiz
ederek yava yklenenler konusunda
sizi uyaryor, gerekirse tek tklamayla
onlar devre d brakmanza izin veriyor.
Kilitlenme Kurtarmas ise Internet
Explorer ya da sisteminiz herhangi bir
sebeple kilitlenir ya da kerse ap olan
tm sekmelerinizi geri getirebiliyor.
zetle, Internet Explorer artk bildiiniz
Internet Explorer deil; radikal bir
deiim sz konusu. Bizimle birlikte dnya
apndaki pek ok uzmann da beenisini
kazanan Internet Explorer 9, webe yeni
bir soluk getirecek gibi grnyor.
Trke Internet Explorer 9 Betay
www.microsoft.com/turkiye adresinden
cretsiz indirebilir veya bu ayki PCnet
DVDsinden ykleyebilirsiniz.
DOSYA NTERNETTEK TEHLKELER
Yeni nesil
tehditler
nternet dolandrclarnn bilgisayarlarmz ele geirmek ve
bilgilerimizi almak iin kulland yntemler srekli geliiyor.
te karnza kabilecek en yeni sanal tehditler
Selim UMLU / selim@PCnet.com.tr
ARTIK internetle tanmam hemen
hemen hi kimsenin kalmadndan
eminiz, ama ayn ey ne yazk ki bilinli
internet kullanm iin sz konusu
deil. Hl birok kullanc internette
nasl davranlmas gerektiini, nelere
gvenip nelerin yzne bile bakmamas
gerektiini tam olarak bilmiyor. stelik
eski nesil tehditlere kar bilinli
olsanz bile sanal dolandrclar sizi
alarna drmek iin srekli yeni
taktikler gelitiriyor. Bu yazmzda,
gemii hi de eski saylmayan baz
internet tabanl tehlikeleri tantyor ve
korunma yollarndan bahsediyoruz.
Otomatik indirmeler
Nedir?: Otomatik indirme (driveby download) terimi, ele geirilmi
bir web sitesini ziyaret ettiinizde
bilgisayarnza kt amal bir yazlm
(malware) yklenmeye allmasn
ifade ediyor. Bu web sitesi, herkesi
etkilemek iin sanal sulular tarafndan
zellikle oluturulmu olabilecei gibi,
sonradan hacklenmi normal bir site
de olabiliyor. Elbette normal siteleri
hacklemek sanal sulular iin ok
daha etkili bir yol, nk hlihazrda bu
siteleri ziyaret eden ve onlara gvenen
pek ok insan var. Ancak sulu, zel
olarak bir site hazrladysa oraya trafik
ekmek zorunda. Bunun iin de siteyi
popler arama terimleriyle dolduruyor
ve arama motorlarndan ziyareti
gelmesini bekliyor.
Byle bir siteyi ziyaret ettiinizde
PCniz enfeksiyon kapma riski
20
PCnet EKM 10
tayor. Genellikle malwarein

arka planda siz farknda olmadan
indirilmesi iin herhangi bir yere
tklamanz bile gerekmiyor. Bu tip
saldr trleri ve yklenen zararllar
deikenlik gsterebiliyor: rnein,
online bankacla giri yaptnzda
bilgilerinizi alan bir Truva at (trojan)
ya da yazdnz her eyi kaydederek
hakknzda bilgi toplayan bir tu
kaydedici (keylogger) olabilir. Bazen
malware, sisteminize sadece bir arka
kap (backdoor) aar, bylece hacker
istedii zaman sisteminize baka bir
zararl ykleyebilir. Baz malwareler de
sisteminizi bir bota dntrerek spam
e-posta gndermede ya da sizin isteiniz
dnda malware yaymada kullanabilir.
Nasl korunabilirsiniz?: Webde
gezinirken, taraycnzn en son
srmn kullandnzdan emin olun;
nk hackerlar ounlukla eski

srmlerdeki aklardan yararlanarak
sisteminize szmaya alr. Herhangi
bir taraycda nemli bir ak tespit
edildiinde, birka gn iinde
kapatlarak taraycnn yeni srm
ya da gncellemesi yaymlanr.
Modern tarayclar bu tarz saldrlara
kar zel filtrelere sahiptir ve ou
zaman, virs bulatran bir siteye
girmeye altnzda sizi uyarrlar.
Ayrca, arama motorlarn kullanrken
de tkladnz sonulara dikkat
edin. rnein Googleda Bu site
bilgisayarnza zarar verebilir notunu
grdnz sonulara asla tklamayn.
Ayrca, bir internet gvenlii paketi
kullanarak tarayc filtrelerinden daha
gncel filtrelere ve sayfalar zerinde
e zamanl tarama imkanna sahip
olabilirsiniz.
Korkutucu yazlmlar
rnekteki sayfa, otomatik indirilen dosyay

altrdnzdan emin olmak iin yapmanz(!)
gerekenleri resimlerle anlatyor.
Nedir?: Korkutucu yazlmlara

(scareware) sahte antivirs ya da
rogueware de denir. Bu saldr tr,
PCnize zararl yazlm, virs vb.
bulam gibi gstererek sizi korkutmay
ve szde bu tehdidi temizleyecek bir
yazlm satmay amalar.
Otomatik indirmelerde olduu gibi,
bu yntem iin de zel web siteleri
hazrlanabilir ya da normal web
siteleri hacklenerek bu ynteme dahil

edilebilir. Sonuta, byle bir web
sitesine girdiinizde, bilgisayarnzda
virs tespit edildiini bildiren bir
pencere alr. letim sisteminize ve
dilinize gre uyarlanmas da mmkn
olan, hatta bilgisayarnzda ka tane
virsl dosya bulunduunu bile
gsteren bu pencerelerin olduka
inandrc grnebildiini itiraf
etmeliyiz. Ayn pencerede, virsleri
temizleyeceini iddia eden bir yazlmn
reklam bulunur ve yazlm annda satn
almanz(!) da imknlar dahilindedir.
Bu yntemin arkasndaki dolandrclar
yazlmn adn ve kodlarn sk
sk deitirirler ki gerek gvenlik
yazlmlar tarafndan tespit edilmeleri
zorlasn. Dolandrclar yeni isimler
trettike, sizin o isimle ilgili aratrma
yapp bilgi alma ihtimaliniz de azalr.
Nasl korunabilirsiniz?: Otomatik
Personal Antivirus ad verilmi bu sahte antivirsn

arabirimi, popler bir antivirs yazlmna benzetilmi.
indirmeler balnda tavsiye ettiimiz

korunma yntemleri aynen geerlidir.
Gncel tarayclar, arama motoru
uyarlar ve internet gvenlii yazlmlar
sizi bu tehditten koruyabilir. Bunlara
ramen bilgisayarnzda virs olduunu
belirten ve gereki grnen bir
pencereyle karlarsanz, pencereyi
derhal kapatn ve bilgisayarnzda ykl
olan gvenlik yazlmyla tam bilgisayar
taramas yapn. Eer ykl bir gvenlik
yazlmnz yoksa internetten, gvenilir
bir markann deneme srmn
indirebilirsiniz. Her ne olursa olsun,
asla size nerilen yazlm satn almaya
kalkmayn. Gerekte hibir ie
yaramayan bir yazlma para vermekle
kalmayacak, kredi kart bilgilerinizi de
dolandrclarn eline vermi olacaksnz.
Bu bilgiler banka hesabnz boaltmak
iin de kullanlabilir.
Fidyeci yazlmlar
Nedir?: Fidyeci yazlm (ransomware)
adndan da anlalaca zere, talep
ettii fidyeyi alana kadar PCnizi
rehin tutan zararl yazlmlardr. Bu
yazlmlar, siz istenen paray deyene
kadar bilgisayarnz kullanlamaz hle
getirir. Genellikle de czi bir miktar
talep edildii iin, pek ok kii paray
deyerek zararl yazlmdan kurtulma
eilimindedir. Ukraynay hedeflemesine
ramen baka lkelere de yaylan
bir ransomwarei rnek verelim: Bu
zararl, Windows Kayt Defterinde
deiiklik yaparak dosyalar amanz
Resimdeki uygulama, 3 saat iinde bu antispyware

uygulamasn satn alp virsleri temizlemezseniz tm
verilerinizin silineceini iddia ediyor.
ve yazdrmanz engelliyor, Internet

Explorern balk ubuuna Rusa
bir metin ekliyor ve Windowsun
grev ubuunu gizliyor. Enfeksiyonu
temizleyecek dosyay almak iinse
mobil deme yntemiyle cep
telefonunuzdan 30 hryvnia (yaklak
5.5 TL) gndermeniz gerekiyor.
Nasl korunabilirsiniz?: Fidyeci
yazlmlar imdilik ok yaygn deil
nk dolandrclar btn lkelerden
ayn anda ve kolayca para toplamann
salkl bir yolunu bulabilmi deil.
Ama iin kts, rnein Ukraynadan
yaylan bir zararl Trkiyedeki bir
bilgisayara bularsa, Ukraynaya
SMSle deme yapamayacanz
iin doal yollarla zararldan
kurtulamazsnz. Bu tip tehditlerle
hi karlamamak iin yine web
taraycnzn daima gncel olmas,
ayrca Flash ve Silverlight gibi popler
tarayc eklentilerinin de gncel
tutulmas gerekiyor. Olur da sisteminiz
ele geirilirse sakn ola para demeye
almayn. e yaramama ihtimalinin
yan sra kredi kart bilgileriniz
bakalarnn eline de geebilir. Mevcut
gvenlik yazlmnz kullanarak
sisteminizde komple bir tarama yapn.
Ancak, ne yazk ki bu tarz tehditler
bazen gvenlik yazlmlar tarafndan
bile temizlenemeyebiliyor ve son are
olarak Windowsu yeniden kurmanz
EKM 10 PCnet
21
gerekebiliyor. Unutmayn ki fidyeyi

deseniz ve sisteminiz temizlenmi gibi
grnse bile yazlm sisteminizde bir
arka kap brakabilir ve sisteminizi
tekrar kt niyetli olarak kullanabilir. Bu
nedenle temiz bir balang en iyisidir.
Sosyal mhendislik
Nedir?: Sosyal mhendislik
(social engineering) terimi ok geni
kandrma yntemlerini kapsamasna
ramen, genel olarak kendiniz ya
da irketiniz hakknda gizli bilgileri
aklamanz iin sizi oyuna getirme
eklinde tanmlanabilir. Bu yntemde
siber sulular gveninizi kazanabilmek
iin tandnz biri gibi davranrlar.
Bu bir arkadanz ya da i yaptnz
bir irketin (rnein bankanzn)
eleman olabilir. Bu tip saldrlar,
arkadalarnzn size ulaabilecei
e-posta, anlk mesajlama (rn.
Windows Live Messenger), telefon
ya da sosyal alar (rn. Facebook)
zerinden gerekleir. Dolandrc,
arkadanzn e-posta adresini ya da
Facebook hesabn hacklemi olabilir
ve inandrc grnen sebeplerle sizden
para, kontr vb. isteyebilir.
Baz sosyal mhendislik
dolandrclklar ise daha sinsi bir
ekilde yaplr. rnein, bankanzdan
ya da kullandnz bir rnn
teknik destek merkezinden aradn
syleyen biri hesap bilgilerinizi ya
da parolalarnz isteyebilir. Gvenlik
sebebiyle parolanz dorulamanz ya da
deitirmeniz gerektiini syleyebilirler.
Bu ekilde, hesabnza szmak iin
gereken tm bilgileri belki de sizi hi
phelendirmeden ele geirebilirler.
Nasl korunabilirsiniz?: Tanmadnz
kiilerden gelen e-postalara kar doal
olarak dikkatli davranrsnz, ama bu
saldrlar tandnz kiilerden geliyormu
gibi grndnden daha da dikkatli
olmanz gerekiyor. Bir arkadanz size
internet zerinden mesaj gndererek
para ya da kontr ricasnda bulunursa,
arkadanz telefonla arayarak durumu
teyit edin. Bankanzn e-posta ya da
telefonla hesap bilgilerinizi, parolanz
vb. sormas ise imkanszdr. Trkiye
dndaki bankalarda da durum byledir.
Dolaysyla, ne kadar inandrc grnrse
grnsn, bankanzdan geliyormu gibi
grnen hibir talebe inanmayn.
Sanal arkadanzn size gnderdii fotoraflar www.tineye.coma ykleyerek aratn. Bylece fotoraf internetten
kaydedip etmediini anlayabilirsiniz.
liki dolandrclklar
Nedir?: nternete artk her kesimden
ve her lkeden insanlarn kolaylkla
erimesi mmkn. Dolaysyla, internet
zerinden kurulan sanal arkadalk ve
ilikilerin says da artyor. Sosyolojik
deerlendirmeyi bir kenara brakarak,
iin gvenlik ynne deinelim.
Sanal sulular, internette bu tarz
ilikiler kurmak iin haftalarn, hatta
aylarn harcayabiliyor. Arkadalk
siteleri zerinden sizinle konuuyor,
fotoraflarn(!) gnderiyor, gerek
olduklarna inanmanz iin size eitli
bilgiler veriyorlar. Belli bir zaman
geip gveninizi kazandktan sonra
da annesinin ameliyat iin yardm
rica edebiliyor ya da yurt dndalarsa
Trkiyeye sizi ziyarete gelmek iin uak
bileti paras isteyebiliyorlar.
Nasl korunabilirsiniz?: Tahmin
edebileceiniz gibi, bu tarz bir
dolandrclktan sizi koruyacak bir
yazlm ya da teknik bir yntem
sz konusu deil. Saduyunuza
gvenmeniz, internette tantnz
kiilerin her zaman anlattklar
kii olmayabileceini aklnzdan

karmamanz gerekiyor.
Sekme kandrmacas
Nedir?: Modern web tarayclarn hepsi
sekmeli tarama desteine sahip ve
hemen hemen herkes bu zellii aktif
biimde kullanyor. Sekme kandrmacas
(tabnapping) da ou kiinin birden fazla
sekmeyle almas temeline dayanyor.
oumuz Gmail, Hotmail ya da Google
Reader gibi bir servise girdikten sonra
o sekmeyi uzun sre ak brakyoruz.
Bu sekmelerden birinde bir ekilde
oturumunuz kapanrsa hi dnmeden
yeniden oturum aardnz, deil mi?
te siber sulularn istedii de bu.
Popler web servislerine benzeyen sahte
sekmeler oluturarak hesap bilgilerinizi
almay amalyorlar.
Ele geirilmi bir web sitesi,
taraycnzda yeni sekmeler aabilir.
Eer bilgisayarnza bir ekilde takip
amal bir zararl yazlm yerlemise risk
daha da artar nk bu yazlm hangi
servisleri sk kullandnz izleyebilir,
uzun sre bakmadnz bir servisin
kinci Gmail sekmesine dikkat edin: Gerekten siz mi atnz?
22
PCnet EKM 10
ayns gibi grnen bir sekme yaratabilir

ve siz de uzun sre bakmadnz iin
oturumunuzun kapandn dnerek
hesap bilgilerinizi sululara teslim
edebilirsiniz.
Bu yntemle hesap bilgileriniz ele
geirildikten sonra e-posta adresiniz
hacklenebilir, sizin adnza yazmalar
yaplabilir, e-posta yazmalarnzdaki tm
zel bilgiler ele geirilebilir ve hesabnz
spam gndermek iin kullanlabilir.
Ayrca, ayn parolay baka servisler iin
(rnein Facebook) de kullanyorsanz o
hesaplarnz da risk altna girer.
Nasl korunabilirsiniz?: nternet
tabanl ou tehditte olduu gibi,
taraycnz gncel tutmanz ve yine
gncel bir gvenlik yazlm kullanmanz
gerekiyor. Bunlarn yan sra, webde
srf yaparken atnz sekmelere
dikkat edin ve beklenmedik bir
ekilde bir oturum ama sayfasyla
karlarsanz sayfann adresini, dier
ak sekmelerinizi kontrol ederek
gerek olduundan emin olun. Emin
olamyorsanz sekmeyi kapatn ve ilgili
servisin adresini elle yazarak tekrar
girin.
Link ynlendirme
Nedir?: Link ynlendirme (clickjacking)
tehdidinin ardndaki fikir, sizi bir web
sayfasndaki normal bir linke ya da
dmeye tkladnza inandrarak
zararl bir sayfaya ynlendirmek.
Ynlendirildiiniz sayfaysa
bilgisayarnz bir zararl yazlm
yklemek ya da kiisel bilgilerinizi
toplamak iin tasarlanm olabilir.
Hatta baz sayfalar web kameras ve
mikrofonunuzu ele geirerek zerinizde
casusluk yapabiliyor.
Nasl korunabilirsiniz?: nternet
gvenlii paketleri genellikle sizi bu
tarz aldatmacalardan korur. Ayrca,
elbette taraycnzn ve eklentilerinizin
son srmlerini kullanmanz gerekiyor.
Mozilla Firefox ve Google Chrome
Son zamanlarda Flash Player gncellemediyseniz www.

adobe.coma girip Get Adobe Flash Player dmesine
tklayn.
Facebookta ilgin grnen linklerin yan sra, bedava bir eyler kazanacanz iddia eden linkler de paylalabilir.
Dikkatli olun!
gibi baz tarayclarn, eski eklentileri

tespit ederek daha fazla gvenlik
salayabildiini hatrlatalm. Ayrca
srf yaparken de dikkati elden
brakmamak gerekiyor. Tklayacanz
linklerin nereye gittiini kontrol etmeye
aln. Bu yntemde URL ksaltma
servislerinin kullanlmas da popler. O
nedenle, karakter snrlamas sebebiyle
srekli ksaltlm adreslerin kullanld
Twitter gibi yerlerdeki linklere tklarken
iki kat dikkatli olun.
Been kandrmacas
Nedir?: Gnmzn en popler sosyal
a Facebook olduundan, Facebookun
Been dmeleri artk birok sitede
kendini gsteriyor. Bu dmeye
tkladnzda, beendiiniz web
sayfas, video vs. Facebook profilinize
eklenerek arkadalarnzla paylalyor.
Ancak dolandrclar bu been
linklerini zel olarak hazrladklar
web sitelerine gizleyebiliyor. Byle bir
web sayfasnn herhangi bir yerine
tkladnzda o siteyi beendiinize dair
bir mesaj arkadalarnzla paylalyor
ve tm arkadalarnz o sayfay ziyaret
etmeye davet etmi oluyorsunuz. Buna
likejacking deniyor.
Paylalan ey genellikle sper
bir video ya da inanlmaz bir
gerei aklayan bir sayfa oluyor.
Arkadalarnz da ilgilerini eken
bu linke tkladklarnda sizinle ayn
tuzaa dyor ve onlar da linki kendi
arkadalaryla paylayor. imdilik
bu yntem ounlukla reklam amal
kullanlyor. rnein 8 yl boyunca
her gn kendi fotorafn eken adam
videosuna tkladnzda bir anda
karnza bir anket kyor. Anketi
doldurduunuzda da bilgileriniz o iten
para kazanan birilerinin eline geiyor.
Ancak, tahmin edeceiniz gibi, bu
yntemin zararl yazlm yaymak iin
kullanlmas da pekl mmkn.
Nasl korunabilirsiniz?: Facebookun bu
tarz paylamlara kar ciddi nlemler
aldn syleyemeyiz. Dolaysyla
dikkati elden brakmamanz gerekiyor.
Arkadanz tarafndan paylalan bir
linke tkladnzda tarif edilen ierikle
karlamazsanz hibir yere tklamadan
taraycnz kapatn. Eer yanllkla bir
yere tklar ve Facebook profilinizde bir
eylerin paylaldn fark ederseniz
paylalan mesajlar derhal silin.
EKM 10 PCnet
23
Televizyonla boyutlu
grnt teknolojilerinin
birleimi salkl bir ekilde
tamamland. te bilmeniz
gerekenler
Ayberk KMSESZ
ayberk@pckoloji.com
SON birka sene ierisinde

televizyonlarla olan ilikimiz farkl
bir boyuta doru yol almaya balad.
Plazma, LCD, LED ve OLED gibi ekran
teknolojilerinin yannda HD
(yksek tanml) ieriklerin ve yaynlarn
e zamanl olarak yaygnlamas,
televizyona olan klasik ilgiyi birka adm
ileriye tad. rnein, gnmzdeki
yeni teknolojiler sayesinde, televizyonlar
zerinden evimizdeki oklu ortam
kaynaklarna erimemiz sadece
birka saniye sryor. Televizyonun,
kullanclarna bambaka bir deneyim
yaatmaya hazr olduunu ve gemi
dnemlerdeki yava geliim srecini
atlattn kabullenmemizin vakti geldi.
Bu yazmzda da 3D TVleri ele almaya
karar verdik. 3D (3 dimensional
/ boyutlu) tanm olarak yeni bir
kavram deil. Hatta birazdan tarihte
kk bir gezintiye de kacaz. Fakat
bizim ilgimizi eken, bu teknolojinin
24
PCnet EKM 10
salonlarmza kadar girmesi ve en

nemlisi televizyon kanallarnn da
uygun ierikleri sunabilmeleri iin gerekli
hazrlklara balamalar oldu. imdi
geriye doru yol alalm ve 3D teknolojisi
iin hazrlanan zemini bir yoklayalm.
3D grnt
lk olarak 3D grnt bal altnda
biraz konualm. Ardndan 3D TV ve
ieriklerinden sz edeceiz. 3D grnt
olduka kkl bir tarihe sahip. Yaklak
150 senelik bir gemiinin olduunu
syleyebiliriz. in biyolojik taraf olduka
basit; gzlerimiz ayn hat zerindeki
iki farkl (benzer) grnty kolaylkla
izleyebiliyor. Fakat iki gzmz ayn
yne bakyor ve ayn kompozisyonu
gryor olsa da, bu ilemi farkl alardan
gerekletiriyor. Aslnda bunun optik bir
hata olduunu dnebilirsiniz. Lakin
bu geometrik fark ya da paralaks olarak
adlandrlan hata, beynimiz tarafndan
ki adet farkl (benzer) grnt oluturuluyor.

Grntler ayn hat zerinde olsalar da alar farkl.
1914 retimi Alman yapm stereoskopik kamera.
DOSYA
A TVDE
TV DE NC BOYUT
derinlik olarak alglanyor. Devamnda

da nc boyut, bilincimizde
oluturuluyor. ki gzmzn olmasn
ve gzlerimizin arasndaki boluun
nelere sebep olduunu bu ekilde daha
kolay anlayabilirsiniz. Bu dnceyle
yola karak icat edilen stereoskopi
(stereoscopy) cihazlar sayesinde, 3
boyutlu fotoraflarn ortaya kmas
salanmt. Yani ilk adm stereoskopi
cihazlaryla atld.
ncs olan Sharpn icad paralaks

bariyer tekniini aklayalm. Bu teknii
Sharp firmas 2000li senelerin ilk
zamanlarnda yalnzca cep telefonlarnda
kullanyordu. Tek ekranda iki gzn
oluturduu farkl bak alarndan
3D teknolojileri
3D ( boyutlu) grnt trlerinden de
bahsedebiliriz. Kendi ierisindeki eitli
teknolojileri barndran bir kavramla kar
karyayz. Buradaki bilgiler 3D TVleri
alglama eklinize de destek olacaktr.
u sralar satlan 3D TVlerle beraber
uyumlu gzlkler de kutu ieriine dhil
ediliyor. Yakn zamanda son kullancyla
tanacak olan modellerde ise byle
bir gzle ihtiyacnz olmayacak.
Evet, biraz ilgin ve kafa kartrc
grnyor. Bu teknoloji oto-stereoskopi
(autostereoscopy) olarak adlandrlm.
Derinlik alglama ve ileme aamalar
ekran zerinden gerekletiriliyor.
Stereoskopide gzlk kullanmanz
zorunluydu ve sa-sol gz arasndaki
perspektif farkyla meydana gelen iki
farkl (benzer) 2D grnt birletirilerek
3D grnt meydana getiriliyordu.
Oto-stereoskopide gzlk kullanmadan
3D oluturulma ilemi iki farkl teknikle
gerekletiriliyor. Bu tekniklerin ana
hedefi beyninizi aldatmaktan ibaret.
Paralaks bariyer ve merceksi
lens olarak isimlendirilen bu farkl
yntemlerden, televizyon teknolojilerinin
Paralaks bariyer tekniinde izlenen yolu gryoruz.

Grdnz gibi ekrandaki pikseller dikey olarak
gerekte ayrt edemediimiz iki farkl renge ayrlyor.
Bylece iki gzmze farkl klar gnderiliyor.
Sz konusu tekniin grsel eliindeki ileyiini

inceleyebilirsiniz.
yararlanarak e zamanl benzer

grntlerin oluturulmasna dayal
bir tekniktir. Paralaksa neden olan ise
ekrann nndeki boluklu bariyerlerdi.
Bu bariyerler, her gzn farkl piksel
topluluklarndan etkilenmesine neden
oluyor. Yani sa ve sol gzmzde ayr
ayr perspektifler meydana geliyor.
Oto-stereoskopide kullanlan dier teknik
merceksi lens olarak adlandrlyor.
Burada da gzlk kullanma ihtiyac
ortadan kalkyor. Tekrar hatrlatalm; tek
gzmzle iki grnt arasndaki derinlii
ve mesafeyi alglayabilmemiz mmkn
deildi. Bu yntemde yksek kaliteli
mercekler kullanlyor. Yine sol ve sa
gze farkl grntler gnderiliyor. nce
katman zerine yerletirilen merceksi
veya silindirik lensler, televizyon ekranna
dhil ediliyor. zleyici ekrana bakarken,
grnt bu lensler tarafndan bytlyor.
Mercekli lenslerden bask ortamlarnda da
yararlanlyor. Basknn ardndan oluan
grntye farkl alardan bakldnda
bir hareket hissiyle beraber, derinlik
gze arpyor. Bu tekniin performansn
ekranda kullanlan lens saysyla beraber,
piksellerin yenilenme hz da etkiliyor.
Yani 3D TVler iin Hertz kavramnn
nem kazandn syleyebiliriz.
erevesi modern grnen anaglif

bir 3D gzlk. Anaglif tekniinde sol
gzde daima krmz filtre kullanlyor.
daha
aha konutuk.
imdi
mdi harmanlayarak
devam
evam edeceiz. 3D
TV rnlerinde daha ok gzlkl
modellerle karlayoruz. Bu TVler
polarize yapdaki gzlkler ya da anaglif
yapdaki gzlklerle izlenebiliyorlar.
Ayrca active shutter olarak
adlandrlan gzlkleri de unutmayalm.
Anaglif tekniine aslnda yabanc
deiliz. 1990larn sonu, 2000lerin
banda krmz-mavi ve krmz-yeil
gzlkler olduka yaygnd. Hatta
gazetelerle birlikte hediye edilirlerdi.
Yalnz o dnemlerde, uzun sre ekrana
odaklandnzda ba ars devreye
giriyor ve seyir zevki diye bir ey
kalmyordu.
Bu gzlkler bir dnem kitaplarda
da yaygn bir ekilde kullanlyordu.
Tabii biraz skntl olduklarn kabul
etmeliyiz. nk izimleri doal
renkleriyle gremiyordunuz.
Anaglif gzlklerin alma prensibinden
biraz bahsedelim. Ardndan polarize
gzlkleri tanyabiliriz. Anaglif
gzlklerin sol tarafnda daima krmz
filtre kullanlyor. Sa gzde ise genellikle
mavi veya yeil filtreler tercih ediliyor.
Avrupada yaygn olarak krmz yeil
kombinasyonu kullanlrken; Amerikada
krmz mavi kombinasyonu tercih
ediliyor. Renk zenginlii asndan
krmz mavi filtreli gzlkler neriliyor.
Bu renklerin amac, iki farkl (benzer)
grntnn bamsz olarak sol ve sa
gzmzde gsterilmesidir. Yani sol
gzmzn algladn sa gzmz
alglayamyor. zlenen grntler de
buna uygun ekilde hazrlanyorlar. Bu
gzlklerin olumsuz yan grntlerin
renk ve berraklk kaybna uramasdr.
Polarize gzlkler biraz daha modern
zamanlara aitler. Grntler polarize
Polarize 3D gzlklerin camlar
anaglif yapda deiller. Ik
geirgenlikleri daha farkl.
Nasl izleniyor?
Yukardaki satrlarda 3D grntlemenin
mantn kavradnz dnyoruz.
zellikle gzlksz 3D zerine biraz
EKM 10 PCnet
25
DOSYA TVDE NC BOYUT
240 Hertz olarak bulabilmek mmkn

hle geldi. Active shutter gzlkler,
gr as tarafnda da geni bir
kullanm alan sunuyorlar. Bu sebeple
sinema salonlarnda da (XpanD 3D)
kullanlyorlar.
3D televizyon
Ekran kart reticisi NVIDIAnn bir sre nce
hazrlad active shutter tipindeki 3D gzl. Sony,
Samsung ve Panasonic gibi reticilerin de active
shutter gzlkleri bulunuyor.
camlar tarafndan filtre ediliyor.

Sol taraf dikey k dalgalarna
odaklanrken, sa taraf sadece yatay
k dalgalarna odaklanyor. Baz
sinema salonlarnda da (rnein RealD
3D) tercih edilen 3D grntleme
gzlkleri olarak aklnzda kalabilir.
Rahatsz edici bir taraflar yok. Uzun
sreli kullanmlar iin idealler. Bununla
beraber renklerdeki doygunluk ve
kontrast performanslarnn da baarl
olduunu sylebiliriz.
Active shutter gzlklerin sv kristal
ve yardmc polarizasyon filtrelerden
yararlanan bir yaps var, yani anaglif ve
polarize gibi pasif deiller. 3D gzlkler
arasnda popler bir yer edinmeyi
baardlar. Gzlkler pille alyor.
Tabii gzl arlatryorlar ama ksa
srede alyorsunuz. Yalnz dk
pil durumlarnda gzln alma
performans aksayabiliyor, aklnzda
bulunsun. Genellikle radyo sinyali
zerinden iletiim kuruyorlar. Eer
dk yenileme hzna sahip bir ekran
izliyorsanz, gzlk rahatsz edebiliyor.
En az 120 Hertz bir TV neriyoruz
(3Dye hazr TVlerde 3D Ready TV
ibaresini grebilirsiniz). Bylece sol
ve sa gznze gnderilen iki ayr
grnt 60 Hertz / 60 Hertz olarak
ayrlacaktr. Zaten 3D TVleri 200 ve
26
PCnet EKM 10
3D televizyonlarda zellikle dikkat

etmeniz ayrntlar var. lk aamada
Hertz deerini inceleyin. 3D
ieriklerinin gsterimine hazr bir
ekrann, pikselleri en az 120 Hertz
hznda yenilemesi uygundur. rnein;
evlerinizdeki LCD/LED monitrlerin ve
televizyonlarn byk bir blm 60
Hertz ile alyor. Fakat 3D ileminde
iki gznz de ayr grntlerden
sorumlu olacaklar iin, o monitrn
120 Hertz olarak almas gerekiyor.
Bundan active shutter blmnde de
bahsetmitik. Size nerimiz, en az 200240 Hertz hznda alan bir paneli
tercih etmenizdir. Eer her gznzde
120 Hertz hznda grnt tazelenmesi
gerekleirse, daha yumuak bir
seyir sreci yaayacanzdan emin
olabilirsiniz. 3D TVlerle beraber Bluray oynatcs kullanmanz da uygun
olacaktr. Blu-ray 3D filmler ortaya
kmaya baladlar. 2010 ve zellikle
2011 senesinde olduka fazla sayda
3D filmlerle karlaacamz tahmin
ediyoruz. Ayrca eski standartlardaki
HDMI kablolarnzdan da kurtulun. 3D
standartlar erevesinde HDMI 1.4
srm kablolardan yararlanmalsnz.
Baz 3D TVler 2D grntleri
yazlmsal olarak 3Dye evirebiliyor,
fakat bu ilemin sonucunda doal
Avatar IMAX 3D veya RealD 3D deneyimi sunan bir

salonda izlediyseniz polarize gzlk, XpanD 3D ile
izlediyseniz active shutter gzlk kullandnz demektir.
3D ieriklerde karlatnz kaliteyi

beklememeniz doru olacaktr.
lkemizde henz 3D yayn yapan bir
TV kanal yok. Fakat HD yaynlara
geite yaanan yavalk, HD
zerine 3Dnin eklenmesiyle beraber
hzlanacaktr. Yabanc kanallarda bu
yndeki ilk admlar atld. Dnyaca
nl belgesel kanal Discovery
Channel, 3D yaynlara balad.
Spor yaynclarndan ESPN ve SKY
Sports kanallar da ayn ekilde 3D
yaynlara balad. Brezilya, Gney
Kore, Avustralya / Yeni Zelendada
belirli zaman dilimlerinde 3D yaynlar
yaplyor. Trksatta test yaynna
balayan bir 3D kanal da var ama
anaglif teknii kullanld iin tatminkr
bir sonu vermiyor. (Anaglif yaynlar
klasik televizyonlarda da izlenebilir.)
in dorusu, gerek anlamda 3D
kaydedilmi ok fazla yerli yapm ortaya
kmasn ve bunlar yaymlayacak
kanallar kurulmasn imdilik pek
beklemiyoruz. Ancak yabanc yapmlar
lkemize getirecek kanallar kabilir.
Bununla birlikte, Blu-ray 3D ortamnda
bulabileceiniz 3 boyutlu filmlerin hzla
artacan tahmin ediyoruz.
DONANIM
GoldMaster
PF-770
Detaylardan holananlara hitap ediyor.
TATL dn fotoraflarnz fotorafda bastrp ereveletmek
yerine daha teknolojik bir zme ne dersiniz? GoldMastern
PF-770 dijital fotoraf erevesi sayesinde anlarnz masanzn
zerine kolayca tayabilir, dilediiniz zaman tek tula baka bir
fotorafa gei yapabilirsiniz. 7 in byklnde ve olduka
yksek kalitede bir LCD ekrana sahip olan GoldMaster PF770, 800 x 600 piksel znrlkte grnt oluturabiliyor.
Grntlenen fotoraflardaki tm detaylar rahatlkla seilebiliyor.
Birok video dosyasn da destekleyen rn uzaktan kumandas
yardmyla elence merkezi olarak da kullanabilmeniz mmkn.
122 TL
Firma: GoldMaster
Tel: (212) 411 58 58
Web: www.goldmaster.com.tr
Ekran: 7 in
znrlk: 800 x 600
Dahili hafza: Yok
Puan 1
2 3
9 10
Bellek destei: SD, MMC, Memory Stick

USB balants: Var
Desteklenen trler: MPEG1, MPEG2,
MPEG4, JPEG, MP3
Batarya: Yok
Q-Waves
Wireless USB AV Kit
Televizyonunuza kablosuz olarak grnt aktarn.
199 TL
Puan 1
Firma: Logicom Trkiye

Tel: (212) 276 27 19
Web: www.logicom.com.tr
2 3
9 10
klar: D-Sub, USB

Etki alan: Multimedya iin 3 metre, ofis
kullanm iin 10 metre
SALON ya da ofisinizdeki toplant odanzda televizyona kablosuz

bir ekilde grnt aktarabileceiniz hi aklnza gelmi miydi?
Q-Wavesin kablosuz USB teknolojisini temel alan Wireless USB
AV Kiti ile kablolar tamamen tarihe kartrabilmeniz mmkn.
Kapal alanda 10 metre ierisinde grevini baaryla yerine
getiren rn televizyonunuza D-Sub ya da HDMI arabirimleri
zerinden grnt aktarabiliyor. Bilgisayarnzdan veriler USB
arabirimi zerinden alnacandan herhangi bir grnt knn
bulunmas art deil. Yksek znrlkte veri aktarm iin
3 metrelik mesafe tavsiye edilirken ofis kullanm iin de 10
metreye kadar performans alnabildii belirtiliyor.
Asus
SBW-06C1S-U
Blu-ray yazcnz yannzda tayn.
ASUSun harici yapdaki optik srcs SBW-06C1S-U, Blu-ray
medyalarn okunmasnn yan sra yazlabilmesini de salyor. nce
yaps ve tamamen siyah renkte tasarlanan gvdesi sayesinde
dikkatleri ekmeyi baaran rn Product Design Award 2010
dlne de layk grlm. USB 2.0 arabirimi sayesinde sistemle
balant kuran Asus SBW-06C1S-Uda sadece Blu-ray deil, CD
ve DVD formatlar da okunup yazlabiliyor. Yatay kullanmn yan
sra kutudan gelen bir aparat sayesinde rn masa zerinde
dikey konumlandrmak da mmkn. 157 x 142 x 21 gram
boyutlarnda ve 380 gram arlnda olan harici yapdaki Blu-ray
srcde 8 MBlk nbellek yer alyor.
30
PCnet EKM 10
Fiyat henz belli deil.

Firma: Boazii, Index
Tel: (212) 331 10 00, (212) 331 21 21
Web: www.bogazici.com.tr, www.index.
com.tr
Arabirim: USB 2.0
nbellek: 8 MB
DVD-R / DVD+R yazma: 8x / 8x
DVD-R DL / DVD+R DL yazma: 4x / 4x
DVD-RW / DVD+RW yazma: 6x / 8x
Puan 1
2 3
9 10
DVD-RAM yazma: 5x
CD-R / CD-RW yazma: 24x / 16x
Blu-ray / Blu-ray DL yazma: 6x / 4x
Blu-ray / Blu-ray DL okuma: 6x / 4x
DVD-R / DVD+R okuma: 8x / 8x
DVD-R DL / DVD+R DL okuma: 6x / 6x
DVD-RW / DVD+RW okuma: 8x / 8x
DVD-RAM okuma: 5x
CD-R / CD-RW okuma: 24x / 24x
DONANIM DJTAL FOTORAF
Panasonic
ic
SDR-T50
50
78x yaknlamayla uzaklar yakna gelsin.
sin.
HD teknolojisinin henz erken olduunu dnyorsanz
anz
ya da video kamera seiminde fiyatlar nedeniyle rahatt
davranamyorsanz Panasonicin DVD kalitesinde kayt
yapabilen SDR-T50 modelini incelemenizi neririz. Hem
4 GB dahili hafzaya hem de yer verilen kart yuvasna
taklabilecek bellek kartlarna kayt yapabilen rnde
SDXC standardndaki 64 GBlk bir bellek kartnn dahi
hi
kullanm mmkn. 33 mmlik geni al bir lense sahip olan
rnde ayn zamanda optik olarak 78x gibi stn bir deerde
erde
yaknlama yaplabiliyor. Optik imaj sabitleme teknolojisi
sayesinde titreimleri kaydedilen grntye en az ekilde
aktaran Panasonic SDR-T50, ektiklerinizi kolayca YouTubea
da gnderebiliyor.
GoldMaster
DVC-508
Cep tipi video kamerayla tann.
RN yelpazesinde birok video kamera bulunduran
GoldMaster, DVC-508 ile tanabilir bir rne sahip olmak
ak
isteyenlere hitap ediyor. 5.1 MP znrlkte CMOS
alglaycnn tercih edildii rnde yazlm desteiyle 12
MP znrlkte fotoraf ekilebiliyor. Video kayd ise
en yksek 640 x 480 piksel znrlkte ve saniyede
30 kare olarak yaplabiliyor. 16 MBlk dhili hafzaya
daha uzun sre kayt yapabilmek iin 320 x 240
deeri de tercih edilebiliyor. Elbette SD bellek kartlaryla
hafzann istediiniz bir deere kadar artrlabilmesi
si
mmkn. Ekonomi snfnda bulunduundan dolay sadecee
4x dijital yaknlama yapan GoldMaster DVC-508, yeterli
rli
kaliteyi sunabiliyor.
or.
191 TL
Firma: GoldMaster
Tel: (212) 411 58 58
Sensr: 5.1 MP
Video kalitesi: 640 x 480
Optik yaknlatrma: Yok
32
PCnet EKM 10
Puan 1
2 3
Trke men: Var

maj sabitleme: Yok
n izleme ekran: 2.7 in
Bellek: 16 MB
Boyutlar:68 x 37 x 98 mm
Arlk: 135 gr
9 10
699 TL
Firma: Panasonic
Tel: (212) 367 94 00
Web: www.panasonic.com.tr
Sensr: 800K
Video kalitesi: 720 x 576
Optik yaknlatrma: 78x
Puan 1
2 3
Trke men: Var

maj sabitleme: Donanmsal
n izleme ekran: 2.7 in
Bellek: 4 GB
Boyutlar: 55 x 64 x 107 mm
Arlk: 212 gr
9 10
DONANIM TELEFON
Samsung
M5650 Lindy
Facebook artk sizinle beraber her yerde.
SAMSUNGun genleri hedef alarak tasarlad M5650
Lindy, tasarmnn dnda zellikleriyle de dikkat
ekmeyi baaryor. n tarafnn byk ksm 2.8 inlik
bir dokunmatik ekrana ayrlm olan telefonda arkadaki
metalik mavi renk olduka gz alc. Masastne
eklenebilecek ksayol simgeleri sayesinde birok
multimedya uygulamasn hzl bir ekilde altrabilen
Samsung M5650 Lindyde Facebook gibi popler
evrimii ortamlara erimek de son derece kolay. 3G
ya da kablosuz a zerinden ektiiniz fotoraflar
veya videolar ok kolay bir ekilde arkadalarnzla
paylaabilirsiniz. nemli detaylardan biri de rnle
birlikte istediiniz bir kulakln kullanlabilmesi.
418 TL
Firma: Baar, Telpa
Tel: (216) 578 37 00, (212) 371 11 00
Web:www,basari.com.tr, www.telpa.com.tr
ebeke: GSM 850 / 900 / 1800 / 1900
Puan 1
2 3
9 10
Kamera: 3.2 MP
Ekran: 2.8 in
Bellek: 50 MB dhili + 4 GB Micro SD
Batarya: Li-ion 960 mAh
Jee People
Talk Performa
DECT telefonu olmayan ev kalmasn.
YKSEK kalitedeki DECT telefonlaryla dikkatleri zerine
toplayan Jee People, Talk Performa ile kullanclara hem
uygun fiyatl hem de ekici bir seenek sunmay baaryor.
Piyasadaki birok uygun fiyatl DECT telefona kyasla piyano
siyahyla kapl gvdesi ve olduka k olan stant nitesiyle
ayrlan Jee People Talk Performa g ihtiyacn iki adet AAA
pilden salyor. Mavi aydnlatmal bir ekrana sahip olan
rnde piller tam olarak doldurulduunda 100 saat bekleme
ve 10 saat konuma gibi uzun saylabilecek deerlere
eriebiliyor. Jee People Talk Performa eller serbest grme,
arayan numaray gsterme, saat ve alarm gibi daha birok
zellikle birlikte geliyor.
49 TL
Firma: Manga Technology
Telefon: (312) 446 88 63
Web: www.jeepeople.com
Rehber: 100 adet
34
PCnet EKM 10
Puan 1
2 3
Zil tipi: Polifonik

Bekleme sresi: 100 saat
Konuma sresi: 10 saat
9 10
DONANIM GR AYGITI
Logitech
Gaming Keyboard G110
Oyuncu klavyelerine bir yenisi daha!
LOGITECHin oyuncu klavyeleri arasna en son katlan
Gaming Keyboard G110, zelliklerle balantl ekilde fiyat
st seviye olan modellere gre krplm bir rn. Sol tarafta
konumlandrlan adet M ve 12 adet G tuuyla kullanclara
toplamda 36 adet programlanabilir tu sunan klavyede
aydnlatma da belli lde zelletirilebiliyor. Blgesel
aydnlatmalar mavi ya da krmz olarak yapabileceiniz gibi
arzu ederseniz sz konusu iki rengin birleimi olan moru da
kullanabilmeniz olas. USB balants sayesinde dhili bir ses
kart grevi de gren Logitech Gaming Keyboard G110un hemen
arkasnda kulaklk k ve mikrofon girii de yer almakta.
169 TL
Firma: Logosoft, Mersa Sistem, Penta
Tel: (216) 528 61 61, (216) 645 82 00,
(216) 528 00 00
Web: www.logosoft.com.tr,
www.mersasistem.com.tr, www.penta.com.tr
Puan 1
2 3
9 10
Balant: USB 2.0

Tu says: 135
Bilek destei: Var
Ekstra: Yok
Razer
Pro Click Mobile
Bluetooth balantl profesyonel bir fare.
136 TL
Puan 1
Firma: Firebal
Tel: (312) 418 53 46
Web: www.firebal.net
Alglayc: Optik
2 3
9 10
znrlk: 1200 dpi

Balant: USB
Tu says: 3
PYASADA siyah, beyaz, krmz ve pembe renklerde

bulunabilen Razer Pro Click Mobile bilgisayarla iletiimini
Bluetooth 2.0 teknolojisi ile salyor. Olduka ergonomik
olarak tasarlanan farede enerji ihtiyacysa iki adet AA pille
karlanyor. Kutudan herhangi bir Bluetooth alglaycnn
gelmemesi rnn asl olarak Bluetooth desteini bulunduran
dizst bilgisayarlarn kullanclarna hitap ettiini gsteriyor.
Renkler ve malzeme kalitesi asndan fark yaratmay baaran
rnde optik alglayc tercih ediliyor ve tarama 1200 dpi
znrlkte gerekletiriliyor. Her iki ele de uygun olan
farede ileri-geri tular bulunmadndan toplam tu says .
A4 Tech
XFar G7 G7-630
Hem sizi, hem de btenizi dnyor.
OYUNLAR konusunda yetenekli bir kablosuz fare aryorsanz
ve seim yaparken btenizi de gz nnde bulundurmanz
gerekiyorsa size A4 Techin XFar G7 ailesindeki G7-630
modelini tavsiye edebiliriz. Allagelmi rnlere kyasla
biraz daha kk bir fare olan A4 Tech XFar G7 G7-630da
bilgisayar balants 2.4 GHzlik radyo dalgalaryla salanyor.
Balant farkl kanal zerinden gerekletirilebildiinden
sinyallerin bilgisayara en iyi ekilde ulaabilmesi salanyor ve
fare rakip birok kablosuz modelden farkl olarak alcsndan
15 metre uzaklkta dahi sorunsuzca alabiliyor. Nano alcyla
birlikte gelen rn fiyatna gre son derece baarl.
36
PCnet EKM 10
25 TL
Firma: Mascom, Multimedya
Tel: (212) 312 50 00, (212) 479 46 46
Web: www.mascom.com.tr,
www.multimedya.com
Puan 1
2 3
9 10
Alglayc: Optik
znrlk: 800 - 1000 - 1200 - 1600 dpi
Balant: USB
Tu says: 3
DONANIM GR AYGITI
Roccat
Pyra
Dizst bilg
bilgisayarda oyun oynayanlar iin.
OLDUKA er
ergonomik
rg
tasarlanm olan Roccat Pyra,
piyasada
piyasad
d bulabileceiniz kablosuz oyuncu fareleri
arasnda
st sralarda yer alyor. Bilgisayara 2.4
ara
as
GHz kablosuz aktarm teknolojisini destekleyen
G
bir nano alcyla balanan rn, tek bir saniye
b
ierisinde gerekletirilen 330 cmlik hareketi
aktarabiliyor. 1600 dpi tarama yapabilen yeni
a
nesil mavi LEDli bir optik alglaycya sahip
n
olan
ol
la Roccat Pyrada piller azaldnda, farenin
nne
n
taklacak bir USB kabloyla ayn anda
farenin kullanmna
devam edilerek doldurulabiliyor.
k
Simetrik yaps sayesinde
sa ve sol elin kullanmna uygun
s
olan farede EasyShift
tuu ile tulara ikinci kontroller de
Easy
atanabiliyor.
atanabiliyor
159 TL
Firma: Aral
Tel: (212) 602 27 25
Web: www.aralgame.com
Alglayc: Optik
Puan 1
2 3
9 10
9 10
znrlk: 1600 dpi

Balant: 2.4 GHz RF
Tu says: 5
Inca
Wireless Mouse IWM-500GL
15 metre mesafeden rahatlkla alabiliyor.
DZST bilgisayarnz iin seilebilecek baarl fare
seenekleri arasnda bulunan Inca Wireless Mouse IWM500GL, 2.4 GHz iletiimi destekliyor ve bilgisayara bir nano
alc yardmyla balanyor. Sa elin kullanmna uygun olan
rnde baparmak seviyesinin altnda zellikle internet
sayfalarnda gezintiyi kolaylatran ileri ve geri tular
bulunuyor. Kaydrma tekerleinin altnda konumlandrlan
bir tu sayesinde znrlk deerinin kolay bir ekilde 800
dpi ve 1600 dpi arasnda deitirilmesini imkn veren Inca
IWM-500GL optik alglaycya sahip ve enerji ihtiyacn tek
bir AA pille karlyor. Tek bir pille alma sresinin en az
ay olduu belirtiliyor.
20 TL
Firma: Pasifik Bilgisayar
Tel: (212) 212 88 65
Web: www.pasifikbilgisayar.com
Alglayc: Optik
Puan 1
2 3
znrlk: 1600 dpi

Balant: 2.4 GHz RF
Tu says: 6
EKM 10 PCnet
37
DONANIM SES SSTEM
Genius
SP-M120
Temel dzeydeki ses ihtiyacn karlayabiliyor.
MZK, film ve oyun gibi yksek performansl bir ses sistemi
sayesinde daha keyifli hale gelen uygulamalarla aras pek
olmayanlar iin gelitirilen Genius SP-M120, tanabilir ya
da ofis ortamnda kullanlan -sesin fazla alamayacabilgisayarlar iin ideal rnlerin arasnda. 2W g k sunan
rn her ne kadar priz balants gerektirse de ihtiya duyulduu
zamanlarda tiz ve orta frekans sesler asndan beklentilere
cevap vermeyi baaryor. n yzeydeki piyano siyah malzeme
sayesinde kulan yan sra gze de hitap etmeyi baaran rnde
kulaklk girii, ama kapama ve ses ayar iin birok modelde
olduu gibi sa uydu uygun grlm.
22 TL
Firma: Datagate, Mascom
Tel: (212) 331 27 27, (212) 312 50 00
Web:www.datagate.com.tr,
www.mascom.com.tr
Balant: Analog
Toplam g (RMS): 2W
Puan 1
2 3
9 10
Uydular: Plastik / 2 in / 1W
Subwoofer: Yok
Kumanda: Yok
Ses kontrol: Uydu zerinde
Bas kontrol: Yok
Duvara asabilme: Yok
Edifier
X750
Yksek performansl bir 5.1 ses sistemi.
196 TL
Firma: Dijital Trend
Tel: (212) 266 87 70
Web: www.dijitaltrend.com
Toplam g (RMS): 58W
Uydular: 0.75 in + 3 in / 7W, 0.75 in +
2 x 3 in / 12W (merkez)
Puan 1
2 3
9 10
Subwoofer: 6.5 in / 14W

Kumanda: Yok
Ses kontrol: Sistem zerinde
Bas kontrol: Sistem zerinde
Duvara aslabilme: Yok
EDIFIERin performans olarak st, fiyat olarak ise makul

seviyede konumlandrmay baard X750 ses sistemi uzun
bir sre boyunca daha iyi bir modeli aratmayacak kalitede.
Subwooferna ek olarak uydu gvdesinde de MDF malzeme
tercih edilen sistemde toplam 58W RMS ses gc retiliyor. Sz
konusu gcn 14Wlk ksm 6.5 in byklndeki subwoofer
srcs tarafndan retiliyor. Edifier X750nin uydularnda orta
frekans srclere ek olarak 0.75 in byklnde tiz srcler
bulunuyor. Ek olarak merkez hoparlrn daha baskn olabilmesi
adna ift orta frekans src bulunduu gzlerden kamyor. ok
art olmasa da yine de bir kablosuz uzaktan kumanda olmalyd.
GoldMaster
S-3 Panda
Ses sisteminizi bir de byle hayal edin!
156 TL
Firma: GoldMaster
Tel: (212) 411 58 58
Balant: Analog
Toplam g (RMS): 23W
Uydular: 2 in / 4W
40
PCnet EKM 10
Puan 1
2 3
9 10
Subwoofer: 3.5 in / 15W

Kumanda: Var
Ses kontrol: Kumanda, sistem zerinde
Bas kontrol: Kumanda, sistem zerinde
Duvara asabilme: Yok
KIRMIZI ve beyaz renkte sata sunulan GoldMaster S-3

Pandann ilk bakta gl bir 2.1 ses sistemi olduunu sylemek
bir hayli zor. Fakat rne yaklatnzda karnza kan detaylar
performans konusunda fikir vermeyi baaryor. Toplamda 23W gibi
birok 2.1 ses sistemine ta kartmay baaran bir gce sahip
olan rnde ses balants 3.5 mm arabirimin yan sra bellek
kart okuyucu ya da USB zerinden de yaplabiliyor. Bellek kart
ve USB zerinden balantlarda yer verilen dokunmatik kontrolleri
kullanma ansnz bulunuyor. Ses ayar ise sa ya da sol kulan
yan sra kablosuz kumandadan da yaplabiliyor. Olduka k olan
S-3 Panda, asla vazgeemeyeceiniz bir rn olabilir!
DONANIM GR AYGITI
Logitech
Wireless Gaming Mouse G700
Sk oyuncular iin 13 farkl programlanabilir
sahip.
tua sah
UZUN zam
zamandr kablosuz bir oyuncu faresi retmeyen
suskunluunu Wireless Gaming Mouse G700 ile
Logitech su
bozuyor. 5600 dpi tarama yapabilen farenin en nemli
bozuyo
zellii tam 13 farkl programlanabilir tua sahip
z
olmas. Bylelikle zellikle fazla sayda zel tua
o
ihtiya duyulan MMOG tr oyunlarda avantajl
duruma geiliyor. zerinde znrlk ayar ve
d
kaydrma tekerleinin hissini ayarlayabileceiniz tular da
kaydrm
bulunduran Wireless Gaming Mouse G700, tek bir AA pille
bulundu
enerji ihtiyacn karlyor. znrlk ve batarya durum
gstergesine sahip olan farenin, kutudan gelen kablo
gs
sayesinde kullanlrken ayn zamanda arj olabilmesi
sa
de mmkn.
d
210 TL
Firma: Logosoft, Mersa Sistem, Penta
Tel: (216) 528 61 61, (216) 645 82 00,
(216) 528 00 00
Web: www.logosoft.com.tr,
www.mersasistem.com.tr, www.penta.com.tr
Puan 1
2 3
9 10
9 10
Alglayc: Lazer
znrlk: 5600 dpi
Balant: 2.4 GHz RF
Tu says: 13
Ozone
Smog
Rakiplerinizin ansn iyice azaltyor.
TOPLAMDA 11 adet dmenin yer ald Ozone Smog,
oyunculara zel olarak tasarlanm. 12.000 FPSlik
Avago 9500 lazer alglaycnn bulunduu rnde yer alan
znrlk dmesi sayesinde tarama hassasiyeti 450 dpi,
900 dpi, 1800 dpi ve 3600 dpi olmak zere drt farkl
ekilde deitirilebiliyor. Ayrca yazlm destei sayesinde
tarama znrl 5040 dpia kadar ekilebiliyor. 150
in/saniye takip hzna sahip olan farede yer alan tekerlek
drt ynl kaydrma salyor. rnn kutu ieriinden gelen
bir aparatla sa tarafndaki plastik yap deitirilebiliyor ve
ergonomi artyor. Farenin altnda kullanlan seramik malzeme
de rn zeminde rahata hareket ettirmek iin ideal.
42
PCnet EKM 10
94 TL
Firma: Denge Bilgisayar
Tel: (212) 602 27 25
Web: www.denge.com.tr
Alglayc: Lazer
Puan 1
2 3
znrlk: 5040 dpi

Balant: USB
Tu says: 11
DONANIM A RN
TP-Link
TL-WN722N
Kablosuz ada konfor ve hz.
BLGSAYARINIZDA yeni nesil 802.11n kablosuz a
teknolojisinin menzil ve hz avantajn tam olarak yaamak
istiyorsanz TP-Linkin TL-WN722N rnn tercih
edebilirsiniz. 802.11g teknolojisini destekleyen eski nesil
rnlere gre kata kadar daha yksek veri transfer hz
salayan TP-Link TL-WN722N, ayn zamanda sahip olduu
4 dBi gcndeki harici antenle eriim noktasndan daha
uzak blgelerde kesintisiz almaya frsat veriyor. Kurulumu
ve kullanm olduka kolay olan rn elbette harici anten
balants yapmadan da kullanabilmeniz mmkn. te
yandan balant noktas sayesinde daha gl antenlerin
kullanlabilmesi de sz konusu.
34 TL
Firma: Datastar, Koyuncu, Nova Elektronik
Tel: (216) 544 12 00, (216) 528 88 88,
(216) 645 99 00
Web: www.datastar.com.tr, www.koyuncu.
Puan 1
2 3
9 10
com.tr, www.novaelektronik.com.tr
Yayn: 802.11n
Hz: 150 Mbps
Boyutlar: 93 x 26 x 11 mm
Edimax
WP-S1100
Projektrnze kablosuz eriin.
401 TL
Firma: Mascom
Tel: (212) 312 50 00
Web: www.mascom.com.tr
Balant: Ethernet
44
PCnet EKM 10
Puan 1
2 3
Yayn: 802.11b/g/n
Hz: 300 Mbps
Gvenlik: WPA / WPA2
9 10
EDIMAXn WP-S1100 modeli daha ok toplant salonlar,

okullar ya da sunum amal kullanlan blgeler iin nem
tayor. rnn temel grevi bilgisayardan gnderilen sunum
verilerini slayt ya da video ierii fark etmeksizin kablosuz
olarak projektrnze gndermek. Projektrnze D-Sub
ya da HDMI arabirimleri zerinden balanan Edimax WPS1100, a iletiimini de 802.11n standard kapsamnda
300 Mbps hzla salyor. Kzltesi bir kumandayla birlikte
gelen rnn monitr ya da televizyon gibi dier grntleme
cihazlaryla da kullanlabildiini belirtmekte fayda var.
Edimax WP-1100 ek olarak ortamda mevcut olan internet
balants paylatrmak iin de kullanabilirsiniz.
DONANIM ANAKART
GIGABYTE
X58A-UD3R
Uygun fiyatl X58 seenekleri arasnda n planda.
USB 3.0 ve SATA 6.0 Gbps desteini sunan en uygun fiyatl
GIGABYTE seenei olan X58A-UD3R, st seviye modellerden
geride kalmayan zellikleri ile takdir toplamay baaryor. Alt
ekirdekli ilemcilere kusursuz bir uyum salayan anakartta
GIGABYTEa zg ift BIOS, gc katna kartlm USB
arabirimleri, alt kademeli enerji tasarruf ynetimi ve soutma
performansn artran Ultra Durable 3 teknolojileri n plana
kyor. Yksek performansl ve kararl bir sisteme sahip olmak
isteyenler iin baarl bir temel olan anakartta Japon retimi
kat kapasitrler ve voltaj kontrol devresiyle overclock sonras
olabilecek sorunlar en aza indirgeniyor.
392 TL
Firma: Arena, Kont Biliim, Endeks Biliim
Tel: (212) 364 64 64, (216) 581 55 00,
(216) 523 35 70
Web: www.arena.com.tr, www.kont.com.tr,
www.endeksbilisim.com
Destek: Intel LGA 1366
Yonga seti: Intel X58
Bellek: 6 x DDR3 2200 MHz (O.C.) (Maks. 24 GB)
Puan 1
2 3
9 10
A: Realtek 8111E (10/100/1000 Mbps)

Ses: Realtek ALC889
Arka panel: 2 x PS/2, 2 x eSATA, 2 x
FireWire, 6 x USB 2.0, 2 x USB 3.0, ses
(analog, S/PDIF ve optik)
Kart yuvalar: 4 x PCI Express x16 (x16), 2
x PCI Express x1, 1 x 32 bit PCI
Yap: ATX
MSI
P55A-G55
Intel P55 yonga seti iin daha fazla dnmeyin.
219 TL
Firma: Datagate, Mascom
Tel: (212) 332 27 27, (212) 332 15 00
Web: www.arena.com.tr, www.kont.com.tr,
www.endeksbilisim.com
Yonga seti: Intel P55
Bellek: 4 x DDR3 2133 MHz (O.C.) (Maks.
16 GB)
Puan 1
2 3
9 10
A: Realtek 8111DL (10/100/1000 Mbps)

Ses: Realtek ALC882
Arka panel: 1 x PS/2, 8 x USB 2.0, 2 x USB
3.0, ses (analog ve optik)
Yap: ATX
INTELin LGA 1156 soket yapsna uygun ilemcilere ynelik

tasarlanan MSI P55A-G55te imdiden geerlilik kazanmaya
balayan USB 3.0 ve SATA 6.0 Gbps gibi yeni teknolojileri
cmerte sunuluyor. Yksek kararllk ve stn overclock
potansiyeli iin askeri standartlarda bileenlerin tercih edildii
anakartta g tasarrufu iin gelitirilmi Active Phase Switching
ve kolay overclock iin sunulan OC GENIE ile Easy OC Switch
anahtarlar dikkat eken detaylar arasnda. Snfnda piyasadaki
en uygun fiyatl ATX anakartlardan biri olmay baaran MSI
P55A-G55, ATIn ift grafik kartyla kurulacak CrossFire grafik
sistemleri iin de baarl bir temel olacak kapasitede.
Asus
T.U.F. Sabertooth X58
Dayankllktan ve gvenilirlikten taviz
vermeyin.
436 TL
Firma: Boazii, izgi, Mersa Sistem
Tel: (212) 331 10 00, (212) 356 70 70,
(216) 645 82 00
Web: www.bogazici.com.tr, www.cizgi.com.tr,
www.mersasistem.com.tr
Yonga seti: Intel X58
Bellek: 6 x DDR3 1866 MHz (O.C.) (Maks.
24 GB)
46
PCnet EKM 10
Puan 1
2 3
9 10
A: Realtek 8110SC (10/100/1000 Mbps)

Ses: Realtek ALC892
Arka panel: 1 x PS/2, 2 x eSATA, 1 x
FireWire, 6 x USB 2.0, 2 x USB 3.0, ses
(analog ve optik)
Yap: ATX
ASUSun youn yk ve zor koullar altnda performansn

korumay baaran The Ultimate Force serisine yeni kazandrd
Sabertooth X58, LGA 1366 yapsndaki Intel Core i7 ilemciler
iin SATA 6.0 Gbps ve USB 3.0 destekleriyle yeniliki bir alternatif
olmay baaryor. Yksek scakln ve youn nemin stesinden
en iyi ekilde gelen anakartta soutma grevini CeraM!X olarak
adlandrlan zel bir malzeme stleniyor. En zorlayc koullarda
test edilen anakartta dier birok Intel X58 yonga setli seenekte
olduu gibi ATI CrossFireX ve NVIDIA SLI kurulumlarnn
yaplabilmesi mmkn. Bellek desteinin 1866 MHze ykseltilmi
olmas da performanstan holananlar iin nemli bir detay.
DONANIM EKRAN KARTI
Asus
GeForce ENGTS 450 DirectCU
Orta seviye iin vazgeilmez bir grafik kart.
NVIDIA
NVIDIAnn
getiimiz ay ierisinde reticilere sunduu
GeForce GTS 450 grafik ilemcisi hem fiyatyla hem
GeFo
dengeli performansyla orta seviyeli sistemler iin
de d
biilmi kaftan. Referans d bir soutma sistemi
bi
kkullanarak kartn stn overclock potansiyelini
baarl bir ekilde aa karan Asus GeForce
b
ENGTS 450 Direct CU piyasadaki en iddial
seenekler arasnda yer alyor. Kartn referans
olarak belirlenenlerden daha yksek hzlara sahip
ola
olmas oyunlarda kayda deer bir performans fark
olm
zellikle g tketiminin 100W seviyesinin biraz
salyor.
olmas birok sistem iin daha gl bir g kayna
zerinde olm
de ortadan kaldryor.
endiesini d
347 TL
Firma: Boazii, izgi, Mersa Sistem
Tel: (212) 331 10 00, (212) 356 70 70,
(216) 645 82 00
Web: www.bogazici.com.tr, www.cizgi.com.tr,
www.mersasistem.com.tr
Grafik ilemci: 925 MHz
Bellek miktar: 1024 MB
retim teknii: 40 nm
ROPs: 16
Galaxy
GeForce GTX 470
Sra d soutma sistemiyle bir ilki baaryor.
NVIDIA tarafnda uygun fiyatlar ve sra d tasarmlar
mlar ile
pazara hareket katmay baaran Galaxy, st seviyeyee hitap
eden GeForce GTX 470 modelinde de dikkatleri zerine
toplamay biliyor. zerinde eitli bilgilerin yer ald
bir
kaplama bulunduran kartta soutma grevini referans
ans
tasarmdaki trbin yap yerine 80 mmlik standart bir
ir
fan stleniyor. Fan erevesinin menteeli ekilde
kaplamaya tutturulmas zellikle ilerleyen aylarda
zorunluluk haline gelen temizlik ilemlerini dertsiz
bir ekilde halletmek isteyenler iin ideal. Fabrikadan
overclocklu olarak kan Galaxy GeForce GTX 470,
70,
referans tasarml modellerle kar ok daha avantajl durumda.
rumda.
693 TL
Firma: Arena
Tel: (212) 364 64 64
Web: www.arena.com.tr
Grafik ilemci: 625 MHz
Bellek miktar: 1280 MB
retim teknii: 40 nm
ROPs: 40
DirectX srm: 11
48
PCnet EKM 10
Puan 1
2 3
9 10
Bellek arabirimi: 320 bit

Bellek hz ve tipi: 3348 MHz GDDR5
Bask devre: 23 cm
Yap: ift yuva
G balants: 2 x 6 pin
Balantlar: 2 x DVI, 1 x Mini HDMI
SLI destei: Var
Soutma: Aktif
Puan 1
2 3
9 10
DirectX srm: 11
Bellek arabirimi: 128 bit
Bellek hz ve tipi: 4000 MHz GDDR5
Bask devre: 19 cm
Yap: ift yuva
G balants: 1 x 6 pin
Balantlar: 1 x D-Sub, 1 x DVI, 1 x HDMI
SLI destei: Var
Soutma: Aktif
ESKYEN PCNZE
DOPNG
Bilgisayarnz yavalamaya ve sorun karmaya baladysa eskimeye yz tutmu demektir, ama
eski hzn geri kazanmak elinizde!
Serdar CEVHER
Pamir KIZILTU
Selim UMLU
serdar@PCnet.com.tr
pamir@PCnet.com.tr
selim@PCnet.com.tr
BLGSAYARINIZI satn almanzn

zerinden birka yl, hatta birka ay
bile gemi olsa sisteminizin giderek
yavalamaya baladn hissedersiniz.
lk gnk gibi hzl almak bir yana,
zaman zaman eitli problemler de
ortaya kmaya balar. Eskimekte olan
bilgisayarnzn ilk gnk performansn
geri kazanmak iin cebinizden karmanz
50
PCnet EKM 10
gereken para miktarysa sfr ya da

sadece birka lira! Bilgisayarnzn
fiziksel temizliini ve bakmn yapmak,
donanmsal performansn byk lde
geri getirecektir. Her yerde bulabileceiniz
basit ara ve temizlik malzemeleriyle
hazrladmz ipular hem masast
hem de dizst bilgisayarlar iin uygun.
lk gnk performansn daha da zerine
kmak isterseniz yeni bir bilgisayar

almak yerine belli paralar dk
maliyetlerle gncellemeniz mmkn.
Son olarak, iletim sisteminizde de
kapsaml bir bakm yaparak yavalayan
ve problem karan sisteminizi hayata
dndrebilirsiniz. Tm bunlar iin
ihtiyacnz olan bilgiler ve pf noktalar
ilerleyen sayfalarda
KAPAK KONUSU
BLGSAYARINIZI
TEMZLEYN
Youn olarak kullanlan bir bilgisayarn eskimemesi iin yapmanz
gereken en nemli ey periyodik temizliktir. Yllarn biriktirdii
toz ve kirin etkisiyle performans den ve fazlaca ses karmaya
balayan bilgisayarnz iyi bir temizlikle neredeyse ilk gnk
hline dndrebilirsiniz.
Bilgisayar hangi
sklkla temizlenmeli?
BLGSAYARINIZI ve bilgisayarnzn bulunduu alma ortamnz ne

kadar temiz tutmak isteseniz de, eer
gerekten titiz bir insan deilseniz
zamann etkileri bilgisayarnzda gzle
grlr izler brakr. rnein bilgisayar
kasasn sklkla temizleme alkanlna
sahip deilseniz, kasa kapan ap
fanlara baktnzda karlaacanz
manzara hi de i ac olmayacaktr.
Ancak byle bir tabloyla karlasanz
bile paniklemeniz iin bir neden yok:
Donanmnz kalc hasar grmediyse
(ki byk olaslkla grmemitir) hibir
ey iin ge kalm saylmazsnz. yi
bir temizlikle bilgisayarnz neredeyse
ilk gnk hline geri dndrmeniz iten
bile deil.
Halen masast bilgisayarlarn dizst
bilgisayarlara gre sunduu en nemli
avantajlardan biri, ince i yapmakszn rahatlkla temizlenebilmeleridir. Bir
masast bilgisayar temizlemek iin
genellikle yksek el becerisine gereksinim duyulmaz. Dier yandan, masast
bilgisayarlar kadar kolay olmasa da
kirlenmi bir dizst bilgisayarn da ev
ortamnda nemli lde temizlenebileceini syleyebiliriz.
Kullandnz bilgisayarn hangi sklkla

temizlenmesi gerektiini belirleyen faktrler deikendir. Bilgisayarnz nerede
kullanyorsunuz? Eer srekli tozdan
arndrlan temiz bir alma ortamndaysa, temizleme skln drebilirsiniz
(11-12 ayda bir yapacanz bir temizlik
yeterli olacaktr). Ancak bu ekilde
temizlenmeyen bir ortamda, zellikle de
ak havada kullanlan bilgisayarlar daha
sk temizlenmelidir.
Bilgisayarn yaknnda sigara iilmesi,
dizst bilgisayarn srekli yerde veya
yumuak bir yzeyde kullanlmas,
bilgisayar yaknnda yemek yenmesi temizleme sklnn artrlmasn gerektirir.
Kk ocuklar ve/veya birden fazla kii
tarafndan kullanlan bilgisayarlar da
daha ksa srede kirlenmeye yatkndrlar.
Dzenli aralklarla temizlenmeyen bir bilgisayar siz

onu temizleyene kadar kendi cumhuriyetini ilan
etmi olabilir!
Genel temizlik nerileri

Bilgisayar bileenlerinin temizliine
gemeden nce, aada bulunan genel
nerileri mutlaka okuyun ve temizlik
boyunca aklnzdan karmamaya zen
gsterin.
1. Asla herhangi bir bileenin zerine

sv dkmeyin veya pskrtmeyin. Eer
bir sprey mdahalesi gerekliyse, svy
pamuklu bir beze pskrtn ve bileeni
temizlemek iin bu bezi kullann.
2. Bilgisayar kasasnn dnda bulunabilecek kiri, tozu veya sa tellerini
temizlemek iin elektrikli sprge
kullanabilirsiniz. Ancak bilgisayarnzn
iini temizlemek iin elektrikli sprge
kullanmayn: Bu durumda oluabilecek
statik elektrik bilgisayarn i bileenlerine kalc zarar verebilir. Eer bilgisayarn
iini temizlemek iin elektrikli sprgeye
ihtiya duyarsanz, pille alan ve bu
i iin tasarlanm olan el sprgelerini
kullanabilirsiniz.
3. Bilgisayar veya herhangi bir bileenini temizlemeden nce tm elektrik
balantsn kesin. Bir dizst bilgisayar
temizleyecekseniz pilini karmay da
unutmayn.
4. Bilgisayarn iine veya herhangi bir
devre kartna asla slak veya nemli ellerle dokunmayn.
5. Temizlik amal herhangi bir solsyon
kullanrken dikkatli olun. Bu tip solsyonlarda bulunan kimyasal maddelere
alerjiniz olabilir. Bunun yannda, baz
solsyonlar kasaya bile zarar verebilecek
kadar gldr. Bu nedenle yalnzca su
veya epeyce sulandrlm solsyonlar
kullanmaya aln.
6. Tekrar ayarlamak iin gerekli bilginiz
yoksa, temizlik esnasnda donanmsal
ayarlar (rnein kasa ve anakart balantlar) bozacak bir aksaklk yaanmamasna dikkat edin.
7. Fan temizlii yaparken, zellikle de
dizst bilgisayarlarn ufak fanlarn
temizlerken pervanelerin dnmesini
EKM 10 PCnet
51
KAPAK KONUSU
engelleyin. Aksi halde basnl hava

spreyini fana sktnzda pervaneler
zarar grebilir.
8. Temizlik esnasnda asla bilgisayarn
yaknnda yemek yemeyin, sv tketmeyin ve sigara imeyin.
Temizlik aralar
Bilgisayarnzn ve evre bileenlerinin
daha rahat temizlenebilmesi iin birok
firma tarafndan retilen zel rnler bulunmasna karn, temizliin nemli bir
ksmn evde bulunan basit materyallerle
de halledebilirsiniz. Tabii bilgisayarnzda
bulunan baz paralarn yalnzca kendileri iin zel olarak retilmi solsyonlarla temizlenebileceini belirtmemizde
fayda var. Byle bir durum sz konusu
olduunda ilgili parann yannda bilgi
belirtilecektir.
biri, iinde biriken kiri, tozu, kllar,

sigara partikllerini ve dier yabanc
maddeleri bir el sprgesi tarafndan
emilmesidir. Zaman iinde bu paracklar kasa iindeki hava akmn engelleyerek devrelerin zarar grmesine neden
olabilir. Ancak elektrostatik boalmann
nne gemek iin standart bir elektrikli
sprge kullanmaktan kanmalsnz.
Kulak temizleme ubuu: Suyla
veya tuvalet ispirtosuyla nemlendirilmi
kulak temizleme ubuklar, klavyenizde,
farenizde veya dier d aksamlarda zor
eriilen blgelerin temizlenebilmesi iin
byk avantaj salar.
Basnl hava spreyi: Grnte
pas zc spreylere benzeyen basnl hava spreyleri, aslnda ilerinde
havadan baka bir ey barndrmyor.
Ancak zellikle fanlarn temizlenmesini
olduka kolaylatran bu spreyleri birok
bilgisayar maazasndan kolaylkla temin
edebilirsiniz.
Elektrostatik boalma riski
Basnl hava spreyi, bilgisayar temizlerken iinizi

kolaylatrabilecek aralardan biri.
Pamuklu bez: Birok bilgisayar

donanmn tozdan arndrmak iin kt
havlu kullanabilirsiniz, ancak bir donanm temizlemenin en iyi yollarndan biri
pamuklu bez kullanmaktr.
Dikkat: Bezle yapacanz temizlii sadece kasann d, harici srcler, fare,
klavye vb. in tavsiye ediyoruz. RAM
veya anakart gibi herhangi bir elektronik
devreyi bezle temizlememelisiniz; bu gibi
bir durumda kalc hasara neden olabilecek elektrostatik boalma oluabilir.
Elektrostatik boalma, bilgisayarn

temizlerken donanma zarar vermenize neden olabilecei iin mutlaka gz
nnde bulundurulmas gereken bir
risktir. Ayanz halya srterken metal
bir nesneye dokunduunuzda hissedeceiniz ufak ok, elektrostatik boalmann
somut gstergelerinden biridir. Buna
benzer ekilde, bilgisayar bileenleriyle etkileimde bulunduunuz anlarda
oluabilecek elektrostatik boalmalar
bilgisayarn ksmen veya tamamen
bozulmasna neden olabilir. Bu durumun
Su veya tuvalet ispirtosu: Temizlik

amacyla kullanacanz bezi nemlendirmek iin su veya tuvalet ispirtosundan
faydalanabilirsiniz. Dier zc maddeler plastik paralarda deformasyona
neden olabilir.
arjl el sprgesi: Bir bilgisayar
temizlemenin en nemli aamalarndan
52
PCnet EKM 10
Elektrostatik boalmay nleyen bileklik.
olumas iin mutlaka rnekteki gibi ufak

bir ok hissetmeniz de gerekmez; yani
gerekli nlemleri almazsanz herhangi bir
ey hissetmeseniz dahi donanmlarnz
zarar grebilir.
Elektrostatik boalmay nlemenin en
iyi yolu, bu amala gelitirilmi zel bir
bileklik ve/veya antistatik mat kullanmaktr. Ancak birok kullanc iin
bu eyalarn temin edilmesi mmkn
olmayabilir. Bu nedenle, bilgisayarla
urarken elektrostatik boalma riskini
hatr saylr derecede drmek iin u
admlar uygulayabilirsiniz:
zerinizdeki akm boaltn. Bilgisayarla urarken srekli olarak boyal
olmayan bir metal alana dokunun.
Ayakta durun. Bilgisayarnzla ilgilenirken ayakta olmanz uygun olacaktr.
Sandalye veya koltukta oturmak statik
elektriin artmasna neden olabilir.
Kablolar karn. Bilgisayar skmeden
nce g kablosunun, farenin, klavyenin ve tm dier kablolarn bilgisayarla
balantsn kesin.
Kyafetlerinize dikkat edin. Statik
elektrik oluumuna katkda bulunan
kyafetler, zellikle yn kazak veya sveterler giymeyin. zerinizde bunlar varsa
bilgisayara yaklamadan nce karn ve
ardndan metal bir yzeye dokunun.
Hava durumunu gzleyin. Gk grlts duyduunuzda ok gerekli olmadka
bilgisayarn iini amaktan kann.
Frtnal havalarda elektrostatik boalma
riski artar.
Taklarnz karn. Knye ve benzeri
taklar takyorsanz, riski azaltmak iin
bunlar da karmalsnz.
KAPAK KONUSU
MASAST BLGSAYAR TEMZL

n hazrlklar tamamladysanz ve gerekli malzemeleriniz hazrsa,
bilgisayarnz temizlemeye balayabilirsiniz.
Senelerdir temizlenmemi bir ilemci fan.
Kasa: Kasasnn temiz olmas, bilgisayarn daha yeni ve alml durmasn

salar. Ayn zamanda, kasa zerinde
bulunan havalandrma blmlerinin
temizlenmesi de hava akmnn daha
salkl olmasn, bu sayede i bileenlerin daha serin ve verimli almasn
beraberinde getirir.
PC bileenlerini iinde barndran kasa,
suyla hafife nemlendirilmi yumuak
bir bezle temizlenebilir. nat lekeler
iin beze ok az deterjan damlatabilirsiniz. Plastik yzeylerde asla zc
madde kullanmamanz tavsiye ederiz.
Nemli bezle dikkatlice sildiiniz deliklerde ve havalandrma blgelerinde
hibir ekilde kl, ty veya toz kalmadndan emin olun. Havalandrma
blgelerini el sprgesiyle temizlemek
de iinizi kolaylatracaktr. Bilgisayarn
dn temizlerken standart bir elektrikli
sprge kullanmanzda saknca yok;
ancak bilgisayarn iini temizlerken sprgeye ihtiya duyarsanz elektrostatik
boalmay nlemek iin pille alan kk el sprgelerini tercih etmelisiniz.
Anakart: Zaman iinde biriken tozlar
ve sigara duman partiklleri birleerek
yumaklar oluturabilir ve oluan bu kir
bilgisayarda kilitlenmelere dahi sebebiyet verebilir. Bu nedenle sistemin en
temel bileeni olan anakart da kirden ko-
54
PCnet EKM 10
runmal, dzenli olarak temizlenmelidir.

Anakart temizliinde kullanlabilecek
birincil ara basnl hava spreyidir. Bu
spreyler kartn zerindeki toz, kir ve sa
kllarn temizlemek konusunda olduka
baarllar. Ancak hava spreyini kullanrken ieyi dik tutmaya zen gstermelisiniz; aksi takdirde dipteki kimyasallar spreyden szarak anakarta veya
dier bileenlere hasar verebilir. Ayn
zamanda, havay pskrtrken tozlar
her zaman kartn uzana, mmknse
kasann da dna doru attnzdan
emin olmalsnz.
Eer elinizde basnl hava spreyi
yoksa, anakart tozdan, kirden ve sa
kllarndan arndrmann alternatif bir
yolu da arjl el sprgesi kullanmaktr.
Ancak daha nce de belirttiimiz gibi,
kasa iini temizlerken bilgisayarnza
zarar verebilecek elektrostatik boalma
olaslndan tr dorudan elektrie
bal bir sprge kullanmamalsnz.
arjl el sprgesi kullanrken, olas temas ve istenmeyen nesnelerin ekilmesini nlemek adna anakarttan ve dier
bileenlerden en az 5-6 cm uzakta
tutmalsnz.
lemci ve ekran kart fanlar: lemci,
bilgisayarnzn en ok snan ve dolaysyla soutulmaya en ok ihtiya duyan
bileenlerinden biridir. Bu nedenle
zaman iinde ilemci fannda biriken

tozlar byk yumaklar oluturarak fan
performansn drebilir ve bu da
ilemcinizin daha fazla snmasna neden olabilir. Bu durumda eer scaklk
kritik deerlere karsa otomatik olarak
ilemci hz drlecek, daha da
kt durumlarda ilemcinin yanmasn
engellemek iin bilgisayar kitlenecek
veya devreye giren koruma bilgisayar
kapatacaktr.
lemci fann ve pasif soutucuyu ilemciden skerek temizlemek
isterseniz, bu paralar tekrar monte
etmeden nce ilemcinin ve soutucunun altndaki termal macun katmann
yenilemeniz gerekecektir. Bu ilem olduka dikkatli olmanz ve evde bir adet
termal macun barndrmanz lzumlu
klaca iin, mmknse bu paralar
demonte etmeden temizleme yolunu
semelisiniz. Eski bir di frasn kullanarak ilemci fan zerinde bulunan
toz yumaklarn temizleyebilirsiniz. Eer
daha fazlasna ihtiyacnz varsa, basnl hava spreyi kullanabilirsiniz. Ancak
bu durumda ilemci fann parmanzla
veya bir kalem yardmyla sabitlemelisiniz; aksi takdirde fan zarar grebilir
veya daha da kts, oluabilecek ters
akm neticesinde devrelerde kalc hasar
oluabilir.
Ekran kartnz iin de termal macun
haricinde yaklak olarak ayn admlar
uygulamalsnz. Kart anakarttan kardktan sonra kartn yerletii slotu da basnl
havayla temizleyebilirsiniz. Kart geri
takarken de yerine tam olarak oturduundan emin olmalsnz. Eer bilgisayarnzda anakartla btnleik bir ekran kart
bulunuyorsa, bu adm es geebilirsiniz.
KAPAK KONUSU
tozlarn nemli bir ksm bulunduklar

yerden kacaktr. Kasa fanlar iin de
ayn prosedr uygulayabilirsiniz.
G kayna ve kasa fanlar: G kaynana basnl hava pskrtmeden nce

bir kurun kalemin sapn kullanarak
fann sabitlenmesini salayn. Basnl
hava sayesinde g kaynanzda biriken
RAM ve genileme slotlar: RAM'lerin,

PCI veya AGP kartlarn takld slotlarda biriken tozlar da sistemi kararsz hle
getirebilecek bir tehlike oluturur. Bu
nedenle bu slotlar temizlemek amacyla
basnl hava spreyini kullanabilirsiniz.
Bu blgelerde di fras veya benzeri bir
materyal kullanmaktan kanmalsnz.
Benzer ekilde, anakartn USB, P/S2
gibi portlarn da basnl hava spreyiyle temizleyerek d bileenlerle olan
balantlarn salkl bir ekilde gereklemesini salayabilirsiniz.
Optik src: Kirli veya tozlu optik

srcler okuma ve yazma hatalarna neden olarak cannz skabilirler.
Bu nedenle, optik srcnzn
periyodik aralklarla zel CD/DVD
temizleyici kitleri yardmyla temizlenmesini neriyoruz. Bu tip kitleri
herhangi bir bilgisayar maazasndan veya internetten kolaylkla temin
edebilirsiniz.
Evdeki malzemeyle yapabileceiniz yegane temizlik, optik srcnn alarak
dar kan kapan ok hafif nemli bir
bez yardmyla silmek olacaktr. Ancak
bu durumda src kapan yeniden
kapatmadan nce mutlaka tamamen
kurumasn beklemelisiniz.
DI BLEENLER
Klavye: ou kii bilgisayarla etkileim
kurmak iin en ok kullandklar para
olan klavyenin temizliine o kadar
da fazla nem vermez. Oysa dzenli
aralklarla temizlenmeyen bir bilgisayar
klavyesi, evinizdeki klozetten bile daha
fazla bakteri ieriyor olabilir. Klavye temizlii bu bakterilerin ortadan kaldrlmasyla salnzn korunmas asndan nem tekil ettii gibi, basmayan
ve basl kalan tular gibi skntlar da
giderecektir.
Klavyenizi temizlemeye balamadan
nce bilgisayarnz kapatn ve klavyenizin kablosunu karn. Eer USB klavye
kullanyorsanz, bilgisayarnz kapatmak yerine yalnzca klavyenin kablosunu karmak yeterli olacaktr. Birok kii
klavyesini ters evirerek sallamak veya
nemli bir bezle stnkr silmek gibi
yntemleri tercih eder. Ancak basnl
hava spreyi kullanmak ok daha verimli
bir yoldur. Spreyin ucunu tularn arasna dorultarak yapacanz temizlik,
aralarda biriken toz, kir ve sa kllarn
byk lde ortadan kaldracaktr.
Bu ilem iin elektrikli sprge de
kullanlabilir, ancak klavyenin sprge
tarafndan kolaylklar yerinden sklerek yutulabilecek tulara sahip olmadndan emin olmalsnz.
Eer klavyenizi gerekten ilk gnk
haline dndrmek istiyorsanz, temizlik
esnasnda tular yerinden karmay da
56
PCnet EKM 10
deleri ayklamanz ve farenin elinizle

temas eden ksmn dezenfekte etmeniz
yeterli. Eer bir fare altl (mousepad)
kullanyorsanz bunu da temizlemeyi
ihmal etmemelisiniz.
Klavye temizlii iin bu yntemi tavsiye etmiyoruz!
dnebilirsiniz. Ancak tular yerlerine

tekrar eskisi gibi takabileceinizden
kesinlikle emin deilseniz bu adm tavsiye etmiyoruz. Tularn arasndaki tozu
ve kiri hallettikten sonra, yumuak bir
beze bir dezenfektan skn ve klavyedeki
tm tular bu bezle iyice silin (klavyenin iine sv kamamasna dikkat
edin). Daha nce de belirtildii
gibi, asla klavyeye dorudan sv pskrtmeyin.
eyyin.
Fare: Artk toplu
fareler kullanlmadndan fare
temizlii eskisine
nazaran ok daha
sade bir ilem.
Yalnzca optik fare-nizin altn nemli birr
bezle silerek harekete
kette
engel olan yabanc madmad
LCD ekran: LCD ekran zerinde biriken

kir, toz ve parmak izleri zamanla ekrann daha zor okunur olmasna neden
olabilir. Bu nedenle monitrnzn de
dzenli olarak temizlenmesi gereklidir.
LCD ekran temizlii esnasnda aklnza
getirmeniz gereken en nemli kural,
ekrana asla dorudan herhangi bir
svnn pskrtlmemesi gerekliliidir.
Temizlik esnasnda ekrana fazla bask
yaplmamal, ayrca iziklerin olumasn engellemek iin kt havlu veya
mendil gibi materyaller kullanlmamaldr. Temizlik amacyla bir mikrofiber
veya yumuak pamuklu
temizlik bezi ve
kuma kkullanabilirsiniz. Eer
kuru
u bez ekran temizlemek
iin
ii yeterli olmazsa, bezi
ok az su veya ispirtoyla
nemlendirebilirsiniz.
LCD monitrnzn
verimli bir ekilde soutulabilmesi iin arjl
el sprgesi yardmyla
monitrn
arkasndaki
m
havalandrma
deliklerinin
ha
h
tozunu
tozu
u ekmek de faydal
olacaktr.
olacakt
olacakt
KAPAK KONUSU
DZST BLGSAYAR
TEMZL
Masast bilgisayarlarn aksine, dizst bilgisayarlarn temizlenmesi son
kullanclar iin genellikle ancak ksmi
olarak mmkndr. Dizst bilgisayarlarn kasalarnn donanma herhangi bir
zarar verilmeksizin almas; anakarta,
ilemciye ve dier bileenlerin birouna ulalmas el becerisi ve teknik bilgi
gerektirir. Ancak dizst bilgisayarnz
hi skmeden de snmay azaltarak performans artracak nlemler alabilir, bilgisayarn grntsnn de satn aldnz
zamana yaklamasn salayabilirsiniz.
Dizst bilgisayar temizliine girimeden
nce bilgisayar kapatn ve g kablosunu karn. Bilgisayarn zerindeki pil
de bir g kayna olduu iin pili de
karmanz gerektiini hatrlatalm.
verimli alabilmesi iin mutlaka ok

iyi bir ekilde havalandrlmalar gerekir.
Zamanla biriken toz ve kir, havalandrmann verimini drecek, bilgisayarnzn ksa sre iinde yksek scaklklara
kmasna neden olacak ve bu durum da
bilgisayarn sk sk kilitlenmesini beraberinde getirecektir.
Kasa: Dizst bilgisayarn kasasn

temizlemek, hem grnt hem de salnz asndan nemlidir. Bilgisayarn
d yzeyi suyla hafif nemlendirilmi
yumuak bir bezle temizlenebilir. D
yzeyi temizlerken ev temizlii amacyla
kullanlan solsyonlar kullanmanz
tavsiye etmiyoruz. Ancak kasa zerinde
suyun yetmedii lekeler varsa ispirtoyla
nemlendirilmi bir bez kullanabilirsiniz.
ncelikle bilgisayarn ierideki scak

havay dar att ve dardaki serin
havay ektii delikleri bulun. Bu delikler, bilgisayarn altnda, arkasnda,
ilemcinin konumlanna gre sol veya
sa tarafnda bulunabilir. Baz modellerde havalandrma delikleri ekrann kasaya
baland ksmn hemen altndadr.
Deliklerin giriinde birikmi olan toz ve
kir, kulak temizleme ubuklar yardmyla
temizlenebilir. eride birikmi toz yumaklarn bulunduklar yerden karmak
iinse basnl hava spreyi kullanlabilir.
Dikkat: Fanlar temizlemek iin kullandnz basnl hava, hassas pervanelerin
zarar grmesine veya ters akm oluturarak
donanma zarar vermesine neden olabilir.
Bu nedenle eer bu yntemi kullanacaksanz krdan veya benzeri bir arala pervaneleri sabitleyerek dnmelerini engelleyin.
Havalandrma delikleri: ok ufak bir

alana sktrlm olan PC bileenlerinin
Klavye: Dier tm bileenleri gibi,

dizst bilgisayar klavyesi de masast
bilgisayarlarda kullanlanlardan farkldr. Birok dizst klavyesinde tular

tamamen karmak mmkn deildir. Bu
nedenle, dizst bilgisayarnzn klavyesini temizlerken de kasasn temizlemek
iin kullandnz nemli yumuak bezi
kullanmanz tavsiye ediyoruz. lave olarak, tular arasndaki tozu, kiri ve kllar
temizlemek iin basnl hava spreyi de
kullanabilirsiniz.
Touchpad: Zamanla kirlenen dokunmatik touchpad'ler duyarszlamaya
balayabilir. Touchpad'i hafif nemli bir
bezle silmeniz alma verimliliinizi
artracaktr.
LCD ekran: Bu admda masast bilgisayarlarn LCD ekranlar iin uygulanan

prosedrn aynsn uygulayabilirsiniz.
Kasa ii bileenleri: Bir dizst bilgisayarn i ksmn temizlemek son kullanclar iin olduka meakkatli bir itir.
Ancak ilemci soutucusuna yapan ve
dardan mdahaleyle ortadan kaldrlamayan kir ve toz nedeniyle bilgisayarnz yksek sdan tr almaz hle
geldiinde, bu ilem kanlmaz olabilir.
Bu gibi durumlarda bilgisayarnzn iini
amanz, yanl bir mdahale sonucunda geri dnlmez hasarlar brakabilecei
iin bilgisayarnz dorudan yetkili servise teslim etmenizi tavsiye ediyoruz.
ou durumda havalandrma deliklerinin
dardan temizlenmesiyle yksek s
probleminin byk lde alabileceini
de belirtelim.
58
PCnet EKM 10
KAPAK KONUSU
DONANIM
GNCELLEMES LE
HIZINIZA HIZ KATIN
Eskiyen bilgisayarnz deitirmeyi dnmeden nce
gncellenebilirliini mutlaka aratrn.
ok daha esnek gncelleme imknlar
sunarken, tanabilir bilgisayarlarda son
kullanclarn deitirebilecei yegne
bileenler sistem bellei ve sabit disktir.
Bir lde tanabilir bilgisayarnzn
kasa tasarmna gre kart yuvasna
da donanm takma ansnz olabilir.
Baz modellerdeyse en basitinden bir
bellek gncellemesi iin bile servis yolu
gzkebilir; nk baz kasalarn iine
ulamak gerekten ok zor olabiliyor!
Masast bilgisayarlarda
gncelleme
Bilgisayarn uzun bir sre iletim

sistemini yenilemeden kullanan kiiler
her zaman "ilk gnleri" zleyip durur.
Yazmzn geride kalan ksmlarnda
bahsettiimiz gibi zamana bal olarak
gerekleen arlamalara, bata iletim
sistemi olmak zere dier yazlmlarn
imesi ve ayrca donanmlarn yeni nesil yazlmlarn ihtiyalarna yeterli gelememesi neden oluyor. Sylediklerimiz
masast ve tanabilir bilgisayarlarn
tmn kapsyor. Tanabilir bilgisayarlar gncellenebilirlik asndan ok fazla
esnek olamadklarndan ou zaman
are yeni bir model semek oluyor. Masast bilgisayarlardaysa genelde sizi
60
PCnet EKM 10
bir sre daha idare edebilecek gncellemeler yaplabiliyor. Elbette gncellemelerin de belirli mantk erevelerinde
gerekletirilmesi gerekiyor ki atlan ta
rktlen kurbaaya desin. Demek
istediimiz "biraz daha idare etmesi"
amacyla donanm yatrm planlyorsanz belki de komple bir anakart-ilemcibellek yenilii ok daha uygun fiyata
kabilir. yi bir aratrma yapmak ve
uzmana danmak art. Tornavidasna
ve bileine gvenen tm kullanclar garantisi bitmi (aksi belirtilmedike yasal
olarak bu sre iki yldr) olan masast
ve tanabilir bilgisayarna mdahale
gerekletirebilir. Masast bilgisayarlar
"Gncelleme" kelimesini kendi iinde

i ve d olarak ikiye ayrabiliriz. D
gncellemeler daha ok duyulara hitap
eden iyiletirmeleri kapsad iin konumuza biraz uzak kalyor. gncellemelerse tamamen bilgisayar kasanzn
iinde gerekleiyor. Biraz nce de belirttiimiz gibi eer garanti sresi sona
ermi ya da garanti sresinin son birka
ayndan vazgeebileceiniz bir masast bilgisayara sahipseniz bellek artrm,
sabit disk deiimi ya da kart terfisi
gibi birka gncellemeyi son derece
kolay bir ekilde gerekletirebilirsiniz.
Eer gncellenecek paraya sahipseniz
tornavidadan baka hibir eye ihtiyacnzn olmayacan hatrlatalm.
Bellek gncellemesi iin ncelikle bilgisayarnzn kulland bellek tipini tespit
etmelisiniz. Bunun iin sistem analiz
programlarndan yararlanabilirsiniz ve size
Trke dil destei de sunan Everest'i tavsiye ediyoruz. Programn kstl srmn
www.lavalys.com adresinden indirip kurduktan sonra "Anakart > SPD > Bellek
Tr" seeneklerini izleyerek anakartnzn
KAPAK KONUSU
destekledii bellek trn renebilirsiniz. ayet anakartnzn marka ve model

bilgisine sahipseniz reticinin web sitesini
ziyaret etmek daha ksa bir yol olabilir.
Kasanzn sol yan kapan iki ya da
vida geveterek atktan sonra artk bellek
gncellemesinin byk ounluunu
gerekletirmisiniz demektir. Geriye pek
bir ey kalmyor. Yuva bana desteklenen
en yksek frekans ve kapasite bilgileri iin
yine retici web sitesinden ya da anakartn kitapndan faydalanabilirsiniz.
Sz konusu deerlerin kullandnz BIOS
srmne ve ilemciye gre deiiklik
gstereceini unutmayn. En ideal uyum
iin ileme balamadan nce BIOS'unuzu
gncellemekte fayda var. BIOS gncellemesi iin anakartla birlikte gelen CD
ya da DVD'deki yardmc yazlmlardan
faydalanabilirsiniz. ayet sahip deilseniz
yine areyi retici web sitesinde arayn.
Sabit disk gncellemesi iin kasanzn
dier kapan da amanz gerekli. Sabit
diskinizi tek bir taraftan vidalamay
dnyorsanz bunun olas titreimlere neden olabileceini unutmayn. ki
taraftan da vidalamak ve hatta silikon
yaltm malzemeleri kullanmak grlty de yok edecektir. SATA standard
yaklak olarak 8 yl akn zamandr
hayatmzda. Daha eski bir bilgisayara
sahipseniz yine ilk olarak BIOS'u gncelleyin. SATA destekli anakartlarda ise
BIOS srm ok nemli olmamakla
birlikte tm modelleri rahatlkla kullanabilirsiniz. Yine en net bilgiler retici
web sitesinde ya da anakartn kitapnda bulunur. Ana diskin yanna ikinci
bir disk takacaksanz iletim sistemi
ierisinde diski aktifletirmek dnda ek
bir ayar yapmanza gerek olmayacaktr. Bunun iin gerekli tm balantlar
saladktan sonra Windows 7 veya
Vistada Denetim Masas > Sistem ve
Gvenlik > Sait disk blmleri olutur
ve biimlendir yolunu izleyin. Ynergelerin sonrasnda diskiniz biimlendirilip
kullanma hazr hle gelecektir. Size
nerimiz, ansnz varsa ariv amal
kullanacanz disk ayr bir disk olsun;
yani iletim sisteminden bamsz tutun
ve istediiniz zaman kolayca tayabilin.
Hatta ok nemli deilse harici olarak
kullann. Hem bu kadar zahmetle de
uramam olursunuz. letim sisteminizin ve kurulu dzeninizin bulunduu
diski aynen yenisine geirme dnceniz varsa cretsiz Clonezilla (www.
clonezilla.org) yazlmn ya da alternatif

imaj alma yazlmlarn kullanabilirsiniz.
Masast bilgisayarlar iin son seenek
kart terfisi. Eer yeni nesil oyunlara biraz
daha yakn olabilmek istiyorsanz grafik
kart deiimi ilk srada olmal. Ancak
dikkat edilmesi gereken iki nokta var:
lki anakartnzn sahip olduu grafik
kart arabirimi, ikincisi ise g kaynanzn yeni grafik kartnz iin yeterli gc
salayabilmesi. Bir miktar daha zerine
ekleyip daha iyi bir grafik kart almay
dnebilirsiniz ancak bu hamlenin ek
bir g kayna masraf gerektirebileceini de unutmayn. Yine Everest ya da
benzeri bir program kullanarak grafik
kart arabiriminizi renin. Anakartnzn kitap ya da web sitesinde de bu
bilgiler mutlaka yer alr. Tercihinizi bu
dorultuda yapn. Grafik kart tercihi orta
seviye modellerde bile sk bir bte gerektirir. Yeni nesil oyunlar iin yeni grafik
kartnzla beraber en azndan 500W'lk
bir g kaynann da hesaplarn yapn.
ayet ekran kart yuvanz AGP ise dhili
grafik kartl yeni bir sistem kurmak
gelecee ynelik yaplan daha doru bir
davran olacaktr.
Hangi tip olursa olsun ama zellikle
grafik kartlarnda satn alacanz rnn
kasaya sp smayacana da bakmalsnz. Yeni nesil kasalar artk sz konusu
durum planlanarak retiliyor ancak
birka yl ncesine gidecek olursak,
gnmzn grafik kartlar iin zorlanabileceinizi syleyebiliriz. Almak istediiniz
kartn model kodunu Google'a yannda
"cm" ibaresiyle yazdnzda sonulara
ulaabilirsiniz. Kasa iini de bir cetvelle
lmeden alveri yapmayn.
Televizyon kart, kablosuz a kart, ses
kart ya da dier kartlar iin anakartnzda bo bir yuva olduu srece endie
etmeyin. Tabii bunu kontrol etmenin en
garanti yolu kasanzn iini aarak bakmak. Baz yeni nesil rnlerde arabirim
farkllklar olabiliyor ancak piyasann
yzde 90'nn geleneksel PCI arabirimini
destekleyen rnlerle kapl olduunu
unutmayn. Montaj aamas da yine
birka dakikay gemeyecek ve tornavidadan baka bir alete ihtiyacnz olmayacaktr. Grafik kart dndakiler iin g
kaynan dnmenize de gerek yok.
Tanabilir bilgisayarlarda
gncelleme
Tanabilir bilgisayarlarda bellek ve
sabit disk gncellemelerinin kolay

bir ekilde gerekletiini biraz nce
sylemitik. Ek olarak bilgisayarnz
izin verdiince ek kart takviyesi de
yapabilirsiniz. rnein; bilgisayarnzn
anakartnda bir yuva varsa ve -genelde biraz zor olmakla beraber- kart
piyasadan edinebilirseniz baz destekleri sonradan kazandrabilirsiniz. Baz
yeni nesil tanabilir bilgisayarlarda
3G modem iin de benzer bir yuva
kullanlabiliyor. Standart donanmnda 3G modem iermeyen modellere
sonradan 3G destei kazandrlabiliyor.
Eski model bilgisayarlarda kablosuz a
ve Bluetooth gibi destekler iin de ayn
eyi syleyebiliriz.
Tanabilir bilgisayarnzn garanti sresi
sona erdiyse ve alt tarafta kk kapaklar bulunuyorsa gncelleme ilemini
kendi banza kolayca halledebilirsiniz.
Masast bilgisayarlara kyasla biraz
daha ince ulu bir yldz tornavidaya
ihtiyacnz olacak. Belleklerin taklmas
masast bilgisayarlara benzer ekilde
yuvaya oturtulma ve klipslerle sabitlenmeyi temel alyor. Benzer ekilde sabit
disk yuvasna da kolaylkla eriebiliyorsanz en fazla sekiz vida skerek
diskinizi daha st bir modelle deitirebilirsiniz. Garanti sresi sona ermemi
bir bilgisayar iin bunu yapmayn. Her
ne kadar arza riski dk olsa da olas
bir sorunda "kullanc hatas" szckleri
karnzda belirebilir. Zaten bileenlerin
fiziksel uyumu da sz konusu olduundan isteseniz bile hatal montaj ansnz
yok; zellikle tanabilir bilgisayarlar
iin. rnlerin standart bir kasa tipi
olmadndan her rne kolay ekilde eriilemeyebilir. Dolaysyla baz
rnler iin servise gitmenin zorunluluk
olacan unutmayn ve ansnz fazla
zorlamayn.
EKM 10 PCnet
61
KAPAK KONUSU
BELLEK
Adm adm pratik gncellemeler
Kasanz atnzda belleklerin

taklaca yuvalar karnzda olacak.
Tm reticiler farkl renkler kullanmay
tercih ediyorlar. Anakartnza uygun
bellek tipini analiz yazlmlaryla, reticinin
web sitesinden ya da anakartla birlikte
gelen kitapktan renebilirsiniz.
Doru bellek, anakartnza ancak tek

bir ynde taklabilir. Bunun iin
yuvalardaki trnaa dikkat etmelisiniz.
Uyumsuz bir bellek anakartnza asla
taklmayacaktr. Ayn admlar masast
bilgisayarlarda olduu gibi tanabilir
bilgisayarlarda da geerli. nce doru
bellei sein.
Bellek yuvaya oturup iki taraftaki

klipslerle sabitlendikten sonra
kullanma hazrdr. ayet klipslerden tek
bir tanesi kapanabiliyorsa o hlde bellek
yuvasna hatal yerletirilmi ya da
anakartnzla tamamen uyumsuz
demektir. Yuva seimi iin de kitapa
bakn.
Masast bilgisayarlarda kullanlan

sabit disklerin tm 3.5 in,
tanabilir bilgisayarlardakilerin tm de
2.5 intir. Gncelleme ncesinde
ncelikle kasanzda yeni bir disk iin
bo yer olup olmadn kontrol edin.
Bo yer yoksa optik src montaj
yuvalarn inceleyin.
Srada anakartn kontrol var.

ayet SATA arabirimli bir disk
kullanacaksanz anakartnz iin de
endie etmeyin nk SATA destekli ilk
modellerde bile mutlaka iki tane k
oluyor. Uzun bir sredir anakart
reticileri drt taneden daha az
arabirim sunmay tercih etmiyor.
Sabit diskinizin kapasitesine gre

fiziksel yaps deimeyecektir.
Fotorafta SATA arabirimine ait g ve
veri kablolar grlyor. Eski nesil IDE
arabirimi iin gerekli olan g ve veri
kablolarn byk yaplar sayesinde daha
kolay ayrt edebilirsiniz. Olmuken
SATA olmal.
Bilgisayarnza bir grafik kart ya da

baka bir kart takmadan nce
kasay aarak uygun arabirimin varln
kontrol edin. Grafik kart takmay
planlayanlar iin dier bir kontrol de
g kayna. Sisteminizdeki g
kaynann kaldrabilecei bir grafik
kart edinmeye aln.
Kasanzdaki ilgili kart yuvasn

tornavida (ya da klipsle) an ve
kart yuvasna oturtarak yerinde
salamlatrn. Taktnz kart grafik
kartysa anakarta ayrca sabitlendiini
de kontrol edin. Dier kartlar ksa ve
hafif olduundan sabitlenmeye
ihtiyalar fazla olmuyor.
Grafik kartnz ihtiya duyuyorsa

g balantlarn yapn. Eer g
kaynanda uygun soket yoksa grafik
kartnzn kutusundan gelen eviricileri
kullann. Monitrnz iin de ayr bir
tane kullanmanz gerekebilir. Oyunlarda
bir sorun yoksa gncellenmeniz
tamamlanm demektir.
SABT DSK
GRAFK KARTI
62
PCnet EKM 10
KAPAK KONUSU
SSTEMNZ
ARINDIRIN
Yalnzca fiziksel temizlik ve donanm terfisi yetmez; bilgisayarnz
canlandrmak iin iletim sisteminizin de dzenli temizlie ihtiyac
vardr.
Kapak konumuzun bu ksmna kadar,
bilgisayarnz canlandrmak iin yapabileceiniz fiziksel deiikliklerden bahsettik. Oysa bilgisayarnz donanmsal
olarak ne kadar gl olursa olsun, uzun
sre ve sklkla kullanlrsa yavalamaya
ve kme sinyalleri vermeye balar. Kullanmadnz programlar kaldrma, sabit
diskinizi temizleme ve kayt defterini
optimize etme gibi ilemleri rutin olarak
yerine getirmezseniz bilgisayarnzn
giderek yavalamas kanlmazdr. Hele
iletim sisteminizi de yeniden kurmadan,
yllarca bu ekilde devam ettiyseniz
bu ksmdaki ipularmz uygulayarak,
hibir donanm maliyetine katlanmadan
bile bilgisayarnz bir miktar hzlandrabileceinizi syleyebiliriz.
Gereksiz programlar kaldrn

Yazlmsal temizlik srasnda yaplacak
ilk i, belki bir eyi denemek iin kurduunuz ya da ok uzun sredir kullanmanz programlar sisteminizden kaldrlmaktr. Windowsun Denetim Masasnda
bulacanz Program kaldr seenei
bu i iin yeterli. htiya duymadnz
programlar kaldrarak sabit disk alan
kazanabileceiniz gibi, bu programlar
Windows alnda otomatik balamaya
programlanmsa artk Windowsunuz
daha hzl alacak ve daha az RAM
tketecektir.
CCleaner ile
sisteminizi temizleyin
www.ccleaner.com adresinden indirebileceiniz CCleaner, komple sistem temizliini basitletiren bedava ve Trke
64
PCnet EKM 10
destekli bir yazlm. CCleaner, Windows

XP ve sonrasndaki tm Windows
srmleriyle tm popler tarayclar
ve uygulamalar destekliyor. Program
altrdktan sonra, varsaylan ayarlar
olduu gibi brakabilir ya da Windows ve
Uygulamalar sekmelerinden temizlemek
istediiniz seenekleri seebilirsiniz.
Hibir seenek sisteminize zarar vermeyeceinden iiniz rahat olsun. Ancak
Internet Explorer, Firefox, Chrome gibi
tarayclarn verilerini temizlemeyi seerseniz kaytl ifreleriniz, tarayc gemileriniz vs. kaybolacaktr; bunlar semek
zorunda deilsiniz. Analiz dmesine
tklayarak ne kadar alan kazanacanz
grebilir, Temizlie Bala dmesiyle
ilemi balatabilirsiniz. Temizlik ilemi
birka dakika srer.

CCleanerla sabit diskiniz dnda
Windows kayt defterini (registry) de
temizleyebilirsiniz. Bunun iin Kayt
defteri sekmesine tklayp Sorunlar iin
Tara! ve artndan Seili Sorunlar z
dmelerine tklamanz yeterli. Kayt
defteri temizliinin normal temizlik kadar
sorunsuz olmayabileceini unutmayn.
Bu yzden, size sorulduunda kayt defterinizin yedeini aln. Byk ihtimalle
problem yaamayacaksnz ama kk
bir yedekten zarar gelmez.
Byk dosyalar silin

Sabit diskinizdeki ok byk dosyalar
(rnein CD imajlar, videolar vs.) sisteminizin yavalamasna dolayl olarak
KAPAK KONUSU
sebep olabilir, nk diskinizde ne kadar

az yer kalrsa Windows o kadar zorlanr.
Diskinizde bolca yer varsa endielenmenize gerek yok, ama diskiniz dolmak
zereyse TreeSize Personal (www.
jam-software.com/treesize_personal) adl
yazlm kullanarak en ok yer igal eden
dosya ve klasrleri, hatta ift dosyalar tespit edebilirsiniz. Yazlm cretli
ama 30 gnlk deneme srm iinizi
grecektir. Byk dosyalarn yerini tespit
ettikten sonra, artk iinize yaramayacak
olanlar silmek ya da harici bir diske
tamak size kalm.
Windows 7 bileenlerini
kaldrn
Windows 7 nceki Windowslara gre
daha hafif olsa da hl kaldrabileceiniz
baz bileenleri mevcut. Denetim Masas
> Programlar > Windows zelliklerini a
ve kapat yolunu izleyerek ihtiya duymadnz Windows zelliklerini kaldrabilirsiniz. En basitinden, tablet PC kullanmyorsanz Tablet PC Bileenleri ve PCnizi
salon bilgisayar olarak kullanmyorsanz
Windows Media Center kaldrlabilir.
Ancak ne ie yaradn bilmediiniz zellikleri aratrmadan kaldrmayn.
Windows aln hzlandrn

www.soluto.com adresinden indirebileceiniz ufak bir yazlm olan Soluto,
PCnizin aln hzlandrmak iin
geleneksel yntemlerin dna kyor.
Solutoyu kullanmak iin internete bal
olmalsnz, nk program, Windows
alnzda alan her eyi analiz ettikten sonra bunlarn ne ie yaradklarn,
dier kullanclarn ne yaptklarn kendi
sunucularndan kontrol ediyor. Sonu
YEN PCLER DE
HIZLANABLR
zellikle marka bir PC satn aldnzda,
Windowsla birlikte bir sr yazlm
ykl olarak gelir ve bunlar sisteminizi iirir ve yavalatr. ou deneme
srm ya da ie yaramaz olan bu
yazlmlar temizleyerek standart bir
Windows kurulumuna kavuabilir, daha
sonra istediiniz programlar kendiniz
ykleyebilirsiniz. PC Decrapifier (www.
pcdecrapifier.com) adl cretsiz yazlm;
Windows 7, Vista ve XP ile gelen
onlarca p yazlm otomatik olarak
kaldrabiliyor. (Bu yazlm eski PClerde
altrmanz nermiyoruz.)
olarak, her program iin bu programn
alta balamas gereksiz ya da gecikmeli balayabilir gibi nerilerde bulunuyor. Size dense nerileri onaylamak
ya da istediiniz deiiklikleri yapmaktan
ibaret. Solutonun her alta sisteminizi
kontrol etmesini istemiyorsanz temizlikten birka gn sonra tamamen kaldrabilirsiniz.
Taraycnz arndrn
Modern web tarayclarnn tamam
eklenti destei sunuyor, ama taraycnza
bilerek ya da bilmeyerek yklediiniz eklentiler arttka taraycnn alma hz ve
srf yapma hznz dyor. Bu nedenle,
ykleyip kullanmadnz eklentiler ya
da sizin isteiniz dnda taraycnza
eklenen ara ubuklar vs. varsa onlar
kaldrn. Bunun iin Internet Explorerda
Aralar > Eklentileri ynet, Firefoxta
Aralar > Eklentiler, Chromeda Anahtar
> Aralar > Uzantlar menlerini kullanabilirsiniz.
tek tklamayla giderebiliyor. CD srcnn kaybolmas, Bilgisayarm zelliklerine eriilememesi, komut isteminin
almamas, sa tklama hatalar gibi
pek ok sorun bu program tarafndan
zlebiliyor. Tek dezavantaj ngilizce
olmas. Windows 7 kullanclar iin
programn 7 Quick Fix (git.pcnet.com.
tr/394) adl bir srm de var.
Sabit diskinizi birletirin

Sabit diskinizdeki byk dosyalar, baz
sebeplerden dolay paralanarak diskin
farkl noktalarna yazlabilirler. Bu dosyalar okumak istediinizde disk kafas daha
ok hareket edecei iin hem sabit diskinizin mr azalr hem de dosyalara eriim
sresi der. te bu dosyalarn bir araya
getirilerek diskin en hzl okunan ksmlarna yazlmasna disk birletirme (defrag)
denir. Windowsun kendi disk birletirme
arac bulunduu gibi Windows 7 ve Vista
belli aralklarla diskinizi otomatik olarak
da birletiriyor. Ancak Windowsun kendi
arac ok verimli deil. www.auslogics.
com/en/software/disk-defrag/ adresinden
cretsiz indirebileceiniz Auslogic Disk
Defrag, Windowsun birletiremedii
sistem dosyalar ve nbellek gibi dosyalar
da birletirerek sistem performansnzda
ufak da olsa bir art salayabiliyor. Sabit
diskinize sk sk yeni dosyalar yazyor, yeni
programlar kuruyorsanz en az ayda bir
diskinizi birletirmeniz faydal olacaktr.
Popler XP sorunlarn zn
Yalnzca 0.5 MB boyutundaki XP Quick
Fix (git.pcnet.com.tr/393), en ok karlalan 40 adet Windows XP problemini
Kayt defterini birletirin

Windowsun, hem Windows bileenleri
hem de yklediiniz programlarla ilgili
binlerce ayar barndran kayt defteri de sabit diskiniz gibi zaman iin
paralanarak yavalayabilir. cretsiz
ve Trke Quicksys RegDefrag (www.
regdefrag.com) kayt defterinizi analiz
ettikten sonra ne kadar alan kazanabileceinizi gsterebilir ve kayt defterinizi
birletirebilir. Aslnda kazanacanz alan
ok nemli deil nk kayt defteri
zaten ufak dosyalardan oluuyor, ama
EKM 10 PCnet
65
KAPAK KONUSU
birletirme hi alan kazandrmasa bile

performans artrabilir.
Zararl yazlm taramas yapn

Siz farknda olmadan sisteminize yerleen ya da farknda olmanza ramen
mdahale etmeye endiiniz casus yazlm (spyware), reklam ajan (adware),
virs gibi zararllar hem bilgisayarnz
hem de internet eriiminizi yavalatabilir. Malwarebytes Anti-Malware (www.
malwarebytes.org) adl cretsiz yazlm
bu tr zararllara kar savata son
derece baarl. Arka planda almad
iin sistem kaynaklarnz da tketmeyen
Malwarebytes Anti-Malware ile zaman
zaman komple sistem taramas yapmakta fayda var.
Eski yazlmlarnz gncelleyin

Muhtemelen bilgisayarnza zaman iinde
kurduunuz, kullandnz, ama gncellemeyi aklnza getirmediiniz birka
yazlm vardr. Kullandnz yazlmlarn
otomatik gncelleme zellii yoksa, ara
sra yazlmn resmi web sitesini kontrol
ederek yeni srmleri takip etmeniz gerekebilir. Yazlmlarn yeni srmleri, genellikle yeni zelliklerin ve hata dzeltmele-
66
PCnet EKM 10
rinin yan sra performans iyiletirmelerini

de yannda getirir. Tm yazlmlarnzn
yeni srmlerini sizin iin otomatik olarak
tarayp haber verecek bir ara aryorsanz
FileHippo.com Update Checker tam size.
www.filehippo.com/updatechecker/ adresinden cretsiz indirebileceiniz yazlm,
sisteminizde ykl programlar taryor ve
yeni srm kanlar bir rpda indirmenize imkn veriyor.
den yava altn fark edebilirsiniz. Bu

durumda alternatif yazlmlara gemenizi
neriyoruz. rnein Adobe Reader ok
daha hafif, cretsiz ve Trke destekli bir
PDF okuyucu olan Foxit Reader (www.
foxitsoftware.com) ile deitirebilirsiniz.
Internet Explorer yerine de Google Chrome
(www.google.com.tr/chrome) ya da Firefox (www.firefox.com) kullanlabilir.
Yazlmlarnz deitirin
Donanm srcleri de sistem kararll

ve performans iin son derece nemlidir. Bilgisayarnz eskiyse, bilgisayarlara
beraber gelen CDlerdeki srcler de
eskimitir; artk onlar kullanmayn.
Srclerinizi gncellemenin en garantili
yolu, her donanmnzn reticisinin sitesine girerek size uygun gncel srcy
bizzat indirmektir. Ancak sahip olduunuz donanmlarn marka ve modellerini
tam olarak bilmiyorsanz ya da kestirmeden gitmek istiyorsanz DriverMaxi
(www.drivermax.com) deneyebilirsiniz.
Sisteminizi tarayarak tm src gncellemelerini tespit edebilen DriverMaxin
cretsiz srmnde baz kstlamalar
sz konusu. Kullanmn bu saymzn
Atlye sayfalarndan renebilirsiniz.
DriverMax fazla karmak geldiyse ya da
tamamen cretsiz bir zm aryorsanz, daha basit bir yazlm olan Device
Doctor da kullanabilirsiniz (www.
devicedoctor.com/device-doctor-builds.
php sayfasndan Bare Install srmn
indirin).
Bir nceki maddenin aksine, baz yazlmlar da gelitike daha fazla zellik sebebiyle daha fazla sistem kayna tketmeye
balayabilir. Sisteminiz olduka eskiyse
Adobe Reader ve Internet Explorer gibi
baz yazlmlarn son srmlerinin gerein-
Srclerinizi gncelleyin
YAZAR
Apple iPhone 4 izlenimleri

En ok konuulan telefonlardan biri olan Apple iPhone 4n hem kendisi hem de lkemizdeki
sat fiyatlar son derece baarl.
Pamir KIZILTU
pamir@PCnet.com.tr
MERAKLA takip edenler ilk nesil Apple iPhoneun lkemizde

satlmadn
anmsayacaktr.
lkemizde satlan modeller ilk
etapta 3G teknolojisine gememizle birlikte Apple iPhone 3G
ve yaklak bir yl kadar sonrasnda Apple iPhone 3GS oldu.
Mobil iletiim operatrlerinden
Turkcell ve Vodafone cihazlar
satma karar ald ancak szlemesiz sat seeneinin sunulmamas, yani cihaz kendi bana satn alamamak biraz can
skc oldu. yle ki; 2500 TLyi
aan fiyatlar bile grdk. Gn
iinde ok fazla telefon grmesi yapyorsanz bir ya da iki
yl arasnda szleme imzalayp yeni bir telefona -hatta iPhonea- kavumak mantkl olabilir.
Ancak telefonu sadece ksa sreli iletiim kurma
amal kullananlardansanz o zamanlar iiniz
mevcut tarifelerle olduka zordu. Dolaysyla gri
market rnleri bu dnem zarfnda mecburen etkili oldu. letiim cretleri gn getike azalrken
uzun sreli szlemeleri ieren tarifeleri kabul etmek doru olmazd, deil mi?
Baltay taa vurdum

Kendimce Applen yeni bombas iPhone 4 iin
de ayn eyleri dnyordum ancak bu kez baltay taa vurma deyimini bizzat yaam oldum.
Neyse ki fazla zararm yok. nternet ortamndaki bir ak artrma sitesinden henz jelatini bile
almam 16 GBlik bir iPhone 4 1400 TLye
edindim. Garanti uluslar aras fakat lkemizde
geerli deil muhtemelen. te
yandan Biliim Teknolojileri
ve letiim Kurumu gereince IMEI numarasnn
lkemize bir ay iinde
giri yapm bir pasaportla birlikte kaydedilmesi gerekiyor. Neyse ki bu
ii stlenecek dostlarmz da
var. :) Ancak bir sre boyun-
68
PCnet EKM 10
ca telefonlarn kaydedilmesine
dair bir sknt varm ve zlmesi bekleniyormu. Yani henz
lkemiz iin resmi bir telefona
sahip deilim. Tabii bir de SIM
kilidi mevzusu var. Hakl olarak
ak artrma sitelerinde en uygun fiyata sahip olan modeller
SIM kilitli oluyor. Yani satld
lkenin hatlar dnda baka
bir hatla kullanlamyor. Neyse
ki yazlm dnyasnda bunun da
zmleri var, fakat onun iin
de biraz zaman gemeli gelen
haberlere gre. Yaklak bir ay
kadar nce Micro SIM bulmak
iin 7-8 tane bayi gezmem gerekti (iPhone 4 yalnzca micro
SIM kartla alyor). Sonunda buldum. Micro
SIM bytmek iin yurt dndan sipari ettiim
adaptr de geen ay sonuna kadar elime ulamad ve hattm bir sre kapal kald. Her ey
st ste... Elbette szlemesiz rn satlacan
bilseydim, hatta fiyatlarn 16 GB modeller iin
1600 TL altnda olacan ngrebilseydim tm
bunlarla karlamazdm. Akas emei geen
herkesi Trk tketicisini bu kez yolunacak kaz
olarak grmeden baarl bir fiyat sunduklar iin
tebrik etmek istiyorum. Tarifeleri deerlendirmek
ise kullanm sklnza gre size kalm. ok
konuanlar iin sper paketler var. Ben o kadar
ok konumuyorum. Yine de pek zarar etmi saylmam ve belki de siz bu satrlar okurken beni
arayanlar Aradnz kiiye acelecilii yznden
ulalamyor. mesajn duymaz. Ne yapalm; teknolojik dertlerle uramak iimin bir paras. :)
Genel izlenimler
Her ne kadar u anda mobil iletiim operatryle
balant salayamasam da sz konusu durum cihaz hakknda detayl bilgi sahibi olmam engellemiyor. Uygulamalarn kolay ekilde indirilebildii
App Store her zamanki gibi saatlerinizi farkna
varmadan geirebileceiniz bir yer. Kablosuz a
olduu srece bir sknt yok. 802.11n teknolojisini destekleyen kablosuz a badatrc, kul-
YORUMLU-YORUM
lanlan ilemcinin de etkisiyle

artk web sayfas ama ve veri
indirme grevlerini daha hzl bir
ekilde yerine getiriyor. Birka
yz MB byklndeki oyunlarn indirilme hz gerekten
muazzam.
Uygulamalarn al ve kullanm hz u ana dek retilmi olan dier modellerin ok
ok stnde. zellikle ilk nesil
iPhonedan sonra bu ok daha
iyi anlalyor. Daha nceden cihaz en ok kasan ve stan
boyutlu uygulamalarsa Apple
iPhone 4te uzun sreli oyunlarda bile taklma olmadan ve son derece
akc bir ekilde alyor. Sanyoruz henz Apple iPhone 4 kastrabilecek bir
oyun yok. Tanabilir bir oyun konsolu
almay dnen okuyucularmz iin de
iPhone 4 iddetle neriyoruz.
Artk izilmesinden korkacanz bir tasarm yok. Cihazn tasarm gayet salam. Yere n ya da arka yzyle dorudan kapaklanmad srece bir sknt
yok. Son haberlere gre kazara drp
krmay baaranlar olmu, ancak yine
yere dme durumlarnda elik ereveyi zedeleme ansnz kesin. Ekrann
krlma olasl nceki srmlere gre
daha az. Arka yzey prl prl parlamasna ramen parmak izine kar daha fazla
direnli. izilmesi, daha dorusu can
skc olan zamana bal izilmelerden
matlama problemi imdilik pek mmkn gzkmyor.
iPhone 4 mkemmel bir multimedya cihaz. Ses konusunda zaten cihazn iPod
yazlm imdada yetiiyor. Kamera ise bu
kez gerekten olmu. Yer verdiimiz fotoraf tam 5.0 MP (2592 x 1936) ve
dergimizde basmak iin bile fazlasyla
kaliteli. Elbette gn nda ok daha
etkili sonular elde edilebilir ancak dk k koullarnda gl bir fla devreye girebiliyor. Video ise MOV formatnda
720p znrlkte kaydediliyor. Kaliteli
videolarn tanmas iin baarl bir biim olan MOV ile 1.5 dakikalk bir video
yaklak 130 MB yer kaplad. Sanyoruz
16 GBlik bir rne sahip olan kullanclarn zamana bal cann en ok skacak
olan nokta bu. 10 dakikalk bir video,
hafzann yzde 10unu gtrecek; ama

gerekten elde edilen sonular 1080pyi
bile aratmyor. nternetteki videolara pek
aldanmayn. Video paylam siteleri tm
videolar sktrarak yaymlyorlar. Ham
olann grmeniz gerek.
Konum belirleme iin yaplan iyiletirmeler cihaz bir adm daha ileriye tam. Pusula desteiyle birlikte jiroskobun dikey konumda da etki gstermesi
cihazn ok daha rahat bir ekilde kullanlmasn salyor. zellikle Google
Mapste haritann gerek zamanl olarak
dnebilmesi gayet baarl. Gezmeyi sevenlerin olduka houna gidecek. Pencerelere yakn olduunuz srece kapal
ortamda GPS iletiimiz sryor. Asl
farkllk GPS yongasnn

ok ksa bir zamanda
devreye girerek konum
belirleyebilmesi.
iPhone 4te yeni nesil
A4 mikro ilemci bulunuyor. lemcinin boyutu
kltlrken sz konusu yer avantaj bataryayla deerlendirilmi. arj
sresi olduka uzun ve
telefonu az kullananlar
uygulamalar konusunda
uslu durabilirlerse drt
gn grebilir.
Veee... Retina ekran!
640 x 960 piksel znrlkteki ekran
hemen her grnty daha nce hi
grmediiniz bir berraklkla karnza
getiriyor. Kartlk, siyahlarn oluumu
konusunda baarl ve bylelikle video
izlenirken alnan keyif artyor. ektiiniz fotoraflar Retina ekran sayesinde
en ince ayrntsna kadar grebilirsiniz.
Mikrofon ve hoparlrler ok ok stn
bir performansa sahip.
Drt drtlk m?
iPhone 4 elbette drt drtlk deil. lgin ekilde, skntlardan biri kukusuz
aksesuar uyumazl. ncesinde kullanmakta olduum TV k kablosu ne
yazk ki yeni nesil iPhone 4le almyor.
Benzer ekilde baucumda duran mzik
seti/stant ilevli bir rn de kullanm
mrn doldurmu gibi gzkyor. Tabii bahsi geen uyumsuzluklar her rn
iin geerli olamaz. ayet yeni bir rn
alacaksanz kutunun zerinde iPhone 4
destekleyip desteklemediine dair logo
bulunmasna dikkat edin.
Kukusuz en ok cevap vermek istediim ama veremediim soru sinyal sorunu. Henz hattm kullanlamadndan dolay buna cevap veremem ancak
kalabalk yerleim merkezlerinde pek
fazla sknt olacan dnmyorum.
Tavsiyeler telefonun sol alt kesine dokunmamak ynnde. Klf alp kurtulmay da dnebilirsiniz. imdilik bir ey
demek zor. Micro SIM derdi de cabas.
ayet arjnz bitse ve baka telefona
gemeniz gerekse ya da mobil modem
kullanmanz gerekse iiniz zor.
EKM 10 PCnet
69
DONANIM SEME SSTEMLER
Ayn sistem nerileri

Yeni bir bilgisayar almay dnenlerin ilk bavurduu yer olan Ayn Sistem nerileri birbiri ile
en uyumlu alan paralar seerek gncel koullarn en iyi sistemlerini bir araya getiriyor.
Pamir KIZILTU / pamir@PCnet.com.tr
YAZ aylarn geride brakr brakmaz biliim
sektrndeki devlerin sahne almas fazla
uzun srmedi. lk gzel haber NVIDIAdan:
Fanatik kullanclar artk orta seviyede
konumlandrlan GeForce GTS 450 modelini
olduka uygun fiyata temin edebiliyor.
Dergimizde yer alan 500 TL alt oyun
canavarlar konumuzda piyasadaki birok
modeli daha detayl inceleyebilirsiniz.
Fazla g harcamayan GeForce GTS

450lerle hazrladmz Ekonomik
Sistemleri ilerleyen zamanlarda birer oyun
bilgisayarna evirmek iin ideal. Orta
seviyede AMD Radeon HD5830 ve NVIDIA
GeForce GTX 460 arpmas tm hzyla
sryor. NVIDIA tarafnda en st tarafta
konumlanan modeller belli; ancak tercihiniz
AMD cephesinden bir grafik kart olacaksa
AMD PLATFORMU
EKONOMST
lemci
Anakart
Bellek
Ekran kart
Sabit disk
Monitor
Kasa
G kayna
Optik src
Ses kart
A kart
Hoparlr
Fare / Klavye
TOPLAM
AMD Phenom II X2 550

ECS A785GM-M5
2 GB Kingston KVR800D2N6/2G 800 MHz
Tmleik
500 GB Samsung SpinPoint HD502HJ
BenQ G2220HDA
BOOST VK-223
300 Watt (Kasa iinde)
Samsung SH-223C
Tmleik
Tmleik
Genius SP-110
Bross KB-03 + Everest SM-307P
lemci
Anakart
Bellek
Ekran kart
Sabit disk
Monitor
Kasa
G kayna
Optik src
Ses kart
A kart
Hoparlr
Fare / Klavye
TOPLAM
AMD Phenom II X4 925

BIOSTAR TA890GXE
2 x 2 GB Mach Xtreme Cooper MXD3C13334GK
Sapphire Radeon HD5830
2 x 500 GB Seagate Barracuda ST3500418AS
Inca IL-1023DVI
Akasa ZEN
600W (Kasa iinde)
Asus DRW-24B1ST
Tmleik
Tmleik
Creative Sound Blaster SBS-A500
Microsoft Wired Desktop 400
FYAT / PERFORMANS CANAVARI
lemci
Anakart
Bellek
Ekran kart
Sabit disk
Monitor
Kasa
G kayna
Optik src
Ses kart
A kart
Hoparlr
Fare / Klavye
TOPLAM
INTEL PLATFORMU
Fiyat (TL)
158
95
81
73
255
45
29
11
11
758
Intel Core i3 530

Foxconn H55MXV
G.Skill Value DDR3-1333 MHz
Tmleik
500 GB Samsung SpinPoint HD502HJ
BenQ G2220HDA
BOOST VK-223
300 Watt (Kasa iinde)
Samsung SH-223C
Tmleik
Tmleik
Genius SP-110
Bross KB-03 + Everest SM-307P
Fiyat (TL)
242
205
197
451
151
341
227
42
94
29
1979
Intel Core i5 750

GIGABYTE P55-US3L
2 x 2 GB GEIL Evo One GE34GB2200C9DC
Palit GeForce GTX 460
2 x 500 GB Seagate Barracuda ST3500418AS
Inca IL-1023DVI
Akasa ZEN
600W (Kasa iinde)
Asus DRW-24B1ST
Tmleik
Tmleik
Creative Sound Blaster SBS-A500
Microsoft Wired Desktop 400
PERFORMANS AVCISI
Fiyat (TL)
AMD Phenom II X6 1055T
364
GIGABYTE 890FXA-UD7
525
2 x 2 GB ADATA Xtreme Series AX3U2000XB2G9-2X 310
Galaxy GeForce GTX 470

600 GB Western Digital VelociRaptor + 2 TB Western
Digital Black Series WD10EARS
Asus MT276H
Lian Li Lancool Advance PC-K60W
Xilence XP700 Gaming Edition 700W (Kasa iinde)
Samsung SH-B083L (Blu-ray)
Tmleik
Tmleik
Microlab X23
Logitech G110 + Logitech G9x
Radeon HD6000 serisi iin az biraz

daha beklemenizde fayda var. DirectX 11
konusundaki tecrbeleriyle imdi daha da iyi
iler karmay planlayan AMD, NVIDIAnn
koz olarak gvendii tm kartlar karsnda
daha baarl seenekler sunma planlar
yapyor. lemci ve anakart tarafnda fazla
bir yenilik yok ancak yeni ylda Intelin yeni
Sandy Bridge ilemcileri satlyor olacak.
682
698
1064
343
211
284
278
4759
EKONOMST
FYAT / PERFORMANS CANAVARI
PERFORMANS AVCISI
Intel Core i7 930

Asus P6T Deluxe V2
3 x 2 GB Corsair Dominator GT TR3X6G2000C8GTF
2000 MHz
PowerColor Radeon HD5870 PCS+
600 GB Western Digital VelociRaptor + 2 TB Western
Digital Black Series WD10EARS
Asus MT276H
Lian Li Lancool Advance PC-K60W
Xilence XP700 Gaming Edition 700W (Kasa iinde)
Samsung SH-B083L (Blu-ray)
Tmleik
Tmleik
Microlab X23
Logitech G110 + Logitech G9x
Fiyat (TL)
219
134
80
73
255
45
29
11
11
857
Fiyat (TL)
369
184
336
369
151
341
227
42
94
29
2142
Fiyat (TL)
543
560
954
779
698
1064
343
211
284
278
5714
Bu sistemler tavsiye nitelii tamaktadr. Sistemlerle birlikte verilen fiyatlar piyasa ortalamalar olup bu bileenleri belirten fiyattan bulabilmek iin her birini farkl bir irketten satn almanz gerekebilir.
Belirtilen bileenlerin zellikleri retici web sitesinden incelenerek uyumluluklar kontrol edilmitir. Bu nedenle seilen anakart, ilemci, bellek ve ekran kartlar birbirini desteklemektedir. PCnette
yaynlanan tm donanm fiyatlarnn KDV dahil olduunu, tketici kanununa gre KDV dahil fiyat verilmesi gerektiini unutmayn.
70
PCnet EKM 10
DONANIM MELEZ SABT DSKLER
Hybrid Hard Drive (HHD) yani melez sabit diskler

imdiden gelecek vadediyor.
BROK kii iin ncelik kapasite
olduundan sabit diskler halen rakipsiz.
Gelecekte mekanik sabit disklerin tarihe
karaca herkes tarafndan bilinse de
SSD'lerin yksek kapasiteli modellerinin
hl cep yakmas hayatmza tam
anlamyla giremediklerini gsteriyor.
SSD'lerin rakipsiz olduu nokta kukusuz
dk enerji tketimleri, dayankllklar
ve hzlar. Eer SSD'lerin sahip
olduu avantajlar sizin iin daha ok
nem tayorsa makul fiyatl bir SSD
edinebilirsiniz ancak 120 GB bir kapasite
iin bile yksek fiyatlarn karnza
kaca kanlmaz. te bu yzden Hybrid
Hard Drive (HHD) yani melez sabit disk
srcler gelitirildi. Biz de lkemizdeki
ilk ve dnyadaki kayda deer en baarl
rneklerden biri olan Seagate Momentus
XT modelini test merkezimizde arladk.
eriim sresini drmekti. O zamanlar

sadece dizst bilgisayarlar iin 2.5 in
gvdeli HHD'ler gelitirildi. Microsoft'un
da desteini alan bu ilk modeller beklenen
ilgiyi grmedi ve ortadan kalkt. Derken
her ne kadar pahal olsa da sadece NAND
yongalarla depolama yapan SSD'ler
gndemi igal etmeye balad.
Bilindii zere sabit disklerin depolama
alan byk ve GB bana maliyet olduka
dk. SSD'ler ise ok daha pahal
ve kapasiteleri dk ama ok fazla
avantajlar var. Gnmzde ou kullanc
SSD alm olsa da sadece fiyat nedeniyle
yanna bir de depolama amal sabit disk
ekliyor. Masast sistemlerde sorun yok
ama tanabilir bilgisayarlarda tek bir 2.5
in disk alan var ve kimse harici bir disk
tamak istemiyor. te bu tr durumlarda
gnmz artlarnda en ideal zm
Neden "melez" sabit disk?

SSD'ler gelitirilmeden nce en yksek
performans elde etmenin yolu sabit
disklerde motor devrini ykseltmek ve
nbellei arttrmakt. Seagate, Western
Digital, Samsung ve Maxtor gibi devler
srekli olarak depolama kapasitesini
arttryorlard ama bilgisayarlarda
darboaz oluturan ana unsur sabit
disklerdi. Mekanik yapl sabit disklerin
okuma ve yazma anndaki eriim sreleri
belirli deerler altna inemiyor. Dolaysyla
tm sabit disklerin belirli miktar (MB)
nbellei bulunmakta. 2007 ylnda
iki dev retici Seagate ve Samsung el
ele verip ilk melez sabit diskleri tantt.
Ama nbellek kapasitesini arttrp diskin
72
PCnet EKM 10
2.5 in melez sabit diskler olacak gibi

grnyor. nk melez diskler en basit
biimde 2.5 in SSD ile 2.5 in sabit
diski bir potada harmanlayp iyi ynleri
birletirmeye odaklanyor. 2007'den sonra
geen seneyle birlikte Seagate dersine
iyi biimde alt ve son olarak Momentus
XT adl melez sabit diskini tantt.
NAND 4 GB kapasitede
lk nesil melez sabit disklerdeki 256
MB NAND bellek artk Momentus
XT ile birlikte 4 GB olarak karmza
kyor ve alma sistemi gelitirilmi
durumda. "Adaptive Memory" ad verilen
teknoloji sayesinde kurulan iletim
sistemi, srcler ve yazlmlarn en sk
kullanlan ksmlarna en hzl eriim
salanyor. Hangi tip bilgisayar olursa
olsun 4 GB NAND bellekten en yksek
verim alnabiliyor. Normalde dinlenme
modunda olan motor sayesinde g
tketimi ve s azaltlyor. Diske yazlacak
veriler nce NAND bellekte toplanyor
ve sonra dolduu an disk plakalarna
yazlyor. Okuma srasnda da plakadaki
veri hzla NAND bellee gnderiliyor ve
motor duruyor. Bu mantkla s, ses ve
g tketimi azalyor. Hatta disk mr
artyor ve performans iyileiyor. Seagate
Momentus XT'de yer alan 4 GB NAND
bellek SLC tipinde ve sadece okuma
iin kullanlyor. Diskin motoruysa 7200
devir. 4 GB NAND bellek iine alnacak
veriler, kullanc ve sistemin en sk eritii
verilerden seiliyor olsa gerek. "Adaptive
Memory"nin grevi zaten bu.
NAND bellek iinde yer alan bilgiler
elektrik kesintisinden etkilenmiyor. Aniden
elektrik giderse ya da sistem yeniden
balatlrsa veriler aynen kalyor ve bu
sayede al sresi ksalyor. Sadece
format atnca ya da disk birletirme
yapnca NAND iindeki veriler deiiyor.
Byk oranda sabit disk olduundan
zaman zaman disk birletirme yapmak
gerekiyor ama bu durumda diskin
DEPOLAMAKTAN
KORKMAYIN
Veri saklama ihtiyacnz kkten zecek olan sabit diskler karnzda!

HER ne kadar son yllarda SSDler
ykselen bir poplarite grafii izse de
sabit disklerle vedalamak iin henz
ok erken. SSDlerin serin alma, dk
enerji tketimi, dayankllk ve sessizlik
gibi zellikleri en byk avantajlar;
ancak sz konusu GB bana depolama
maliyeti olduunda sabit disklerin ezici
stnl ortaya kyor. Birka ay nce
dergimizde gerekletirdiimiz SSD
testine baktmzda GB bana depolama
maliyetinin performansa da bal olarak
5.9 TL ile 11.5 TL arasnda deitiini
grdk. Gnmzn standart bir sabit
diskinde ise ayn deer ortalama olarak
0.13 - 0.16 TL arasnda deiiklik
gsteriyor. 100 kata yaklaan bir farkn da
birka senede kapanacan beklemek pek
doru deil.
yksek kapasitelerde karmza kan

fazla nbellek ve durumun maliyete olan
etkisini de ilerleyen sayfalarda yer alan
tablolar yardmyla kolaylkla grebilirsiniz.
Elbette yukarda bahsettiklerimizin arasna
bir de reticilerin 5900 rpmlik motor
teknolojisini eklememiz gerekiyor. 5400
rpm ve 7200 rpmlik disklerin arasnda
bir performans sergileyen rnlerde asl
dnce daha dk enerji tketimi, daha
dk scaklklarda alma ve sessizlik.
Gelitirilme esnasnda zorlayc depolama
ortamlar hesaba katldndan gerekten
olduka mantkl bir yaklam ve devir
drlmesiyle ayn zamanda rnlerin
daha uzun bir mre sahip olaca
sylenebilir. 5900 devir rnler tahmin
edilebilecei gibi yksek kapasitelerde
gze arpyor.
reticiler farkllama yolunda
htiyalar belirleyin
Geride braktmz ay ierisinde test

merkezimizin konuklar piyasann en
ok rabet gren ve sekin sabit disk
modelleri oldu. Arladmz dokuz
model ierisinde sabit disk sektrnn
yeniliki teknolojilerinden olan SATA 6.0
Gbpsi destekleyen birka modele ek
olarak 10 bin devir avantajyla ne kan
baka bir model de yer ald. zellikle
Eer ciddi ekilde ariv faaliyetleri

ierisinde deilseniz gnmzde 500
GBlik model bile sizin iin fazlasyla
yeterli olacaktr. Ancak fotoraflarnz,
videolarnz ve sevdiiniz mzikler de
iin iine girecek olursa en azndan 1
TB kapasitede bir model bakmalsnz.
Bu dorultuda piyasadaki 1 TB model
seenekleri olduka fazla. 2 TB
74
PCnet EKM 10
modellerse fiyat olarak 1 TB modellere

gre byk avantaj salamasa da ayn
hacimde iki kat daha fazla depolama
yapmak isteyenler iin birebir. Ancak
tm verilerin tek bir diskte tutulmasn
nermiyoruz nk olas bir kazada
geri getirmekte zorlanabilirsiniz. Fazla
maliyet fark da yokken 1 TB ile yola
balayp sonrasnda yanna ikinci bir 1
TByi katmak ok daha yerinde olacaktr.
Multimedya dosyalarn ve uygulamalarn
ariv yapmay dnmeyenler iinse biraz
nce de sylediimiz gibi 500 GB olduka
yeterli bir deer.
nce noktalar
Sabit disk reticileri artk 500 GB
kapasiteyi tek bir plakada sunabiliyorlar.
640 GB ve 750 GB gibi modellerde
ikinci plaka kullanm zorunlu olduundan
maliyet artyor ve yeni nesil 1 TB
modeller de ift plakal olduundan
daha cazip gelmeye balyor. Benzer
ekilde 500 GBden dk kapasitedeki
modeller de tek plaka ierdiinden ariv
dnmeyenler iin 500 GB almak en
mantkls. 1 TB ve daha byk kapasiteli
modellerde de fiyatlandrmann plaka
saysyla mantkl bir ekilde arttn
kolaylkla grebilirsiniz.
TEST SABT DSKLER
Western
Digital WD7501AALS
TESTMZN en uygun fiyatl sabit diski olan Western Digital
WD7501AALS, 750 GB depolama alanna sahip. SATA II
arabirimini kullanan diskte 32 MB nbellee yer verilmesi
nemli bir avantaj. zellikle 500 GB seviyesinden 750 GBye
kldnda nbellek fazlalyla birlikte performans art da
kendisini gsteriyor. Gerekletirdiimiz testlere gre Western
Digital WD7501AALS tatminkr sonular elde etmeyi baaryor.
Dier birok rakibinde olduu gibi 7200 rpm motor dn hzna
sahip olan disk, GB bana maliyet asndan deerlendirildiinde
1 TB kapasiteye sahip olan modeller karsnda avantajn
yitiriyor. Yaklak 10 TL daha fazla deyerek 250 GB kapasite
art salayabilmek, her ne kadar yksek performansl da olsa
bahsi geen modelin iini zora sokuyor.
114 T
L
Firm
a
Tel: : Asbis,
Inde
(216
x
)
21 21 470 74 4 , Logosoft
Web , (216) 5 0, (212) 3
: ww
28 6
31
www w.asbis.c 1 61
www .index.co om.tr,
.logo
m.tr
,
soft.c
om.t
r
Puan
: 79
Seagate
Barracuda 7200.12 ST31000528AS
SEAGATE Barracuda 7200.12 ST31000528AS, testimizde yer
alan en ekonomik 1 TB kapasiteli sabit disk olmay baaryor.
Saniyede 300 MB aktarm destekleyen SATA II arabirimine
sahip olan diskte 32 MB byklnde nbellek bulunuyor ve
7200 rpm motorun etkisiyle yksek performans elde ediliyor.
Beklemede 6.4W ve kullanm srasnda 7.4W gibi olduka
evreci tketim sonularna imza atan disk, performans olarak
snfnn en iyi sonularn ortaya koymaktan da geri kalmyor.
GB bana 0.131 TL seviyesinde olan maliyet 1 TB kapasiteli
diskler arasndaki en iyi deer olduu gibi test genelinde de ne
kyor. Seagate Barracuda 7200.12 ST31000528AS, sahip
olduu zellikleri ve yksek performansyla testimizin En yi
Fiyat/Performans dln almay baaryor.
122 T
L
Firm
a: A
Data rena, As
gate
bis
Tel:
(212 , Penta ,
) 364
(2
(212
) 331 16) 470 7 64 64,
Web 27 27, (2 4 40,
: ww
w.ar 16) 528 0
w
www ww.asbis ena.com.t 0 00
.data
gate.c .com.tr, r,
penta om.tr,
www
.com
.
.tr
Puan
: 85
Samsung
SpinPoint HD103SJ
1 TB kapasitedeki iddial modeller arasnda yer alan Samsung
SpinPoint HD103SJ, testimizde Samsung markal olan tek
rn. Fiyatna gre sunduklaryla olduka baarl bir noktada
konumlanmay baaran rnde testteki dier tm 1 TB
modeller gibi 7200 rpm devre sahip bir motor bulunuyor. Testin
gerekletirildii zaman aralnda Seagate Barracuda 7200.12
ST31000528ASe gre sadece 1 TL daha yksek fiyatl olan
rn, teknoloji maazalarnn gerekletirecei muhtemel
kampanyalarla birlikte daha avantajl olarak kullanclarn
karsna kabilir. Performans olarak da beklentileri karlayan
Samsung SpinPoint HD103SJ, SATA II arabirimi zerinden
sisteme balanyor ve 32 MB kapasitede nbellek bulunduruyor.
Disk zellikle sessiz almasyla dikkat ekiyor.
123T
L
Firm
a: Ko
Mers nt, Koyun
a
c
(216 Tel: (216 Sistem u,
) 528
) 581
Web 88 88, (2 55 00,
16
:w
www ww.kon ) 645 82
www .koyunc t.com.tr 00
,
u
.mer
sasis .com.tr,
tem.c
om.t
r
Puan
: 81
EKM
EK 10 PCnet
75
TEST SABT DSKLER
Seagate
SV35.5 ST31000525SV
SEAGATEin yeni sabit disk serilerinden olan SV35.5te 16 MB
nbellekli 500 GB ve 32 MB nbellekli 1 TB olmak zere iki
rn bulunuyor. Testimize konuk olan SV35.5 ST31000525SV
ise en performansl modeli olduu gibi almamza katlan
rnler arasnda da varln kolay bir ekilde belli ediyor. 7 gn
24 saat boyunca kararl bir ekilde alabilmesi gz nnde
bulundurularak retilen disk, ev kullanclarndan daha ziyade
gvenlik sistemlerine, internetten dosya indirebilen ve srekli
ak kalabilen HD medya oynatclara ek olarak kk apl
sunucu sistemlerine de uygun. Kardei Seagate Barracuda
7200.12 ST31000528ASye olduka benzer sonulara imza
atan rnde kesintisiz veri ak iin gelitirilmi ek teknolojilere
yer veriliyor.
152 T
L
Firm
a: A
Data rena, As
gate
bis
(216 Tel: (212 , Penta ,
) 470
)
74 40 364 64 6
4,
,
(2
(2
1
Web 16) 528 2) 331 2
7 27,
: ww
00 0
www w.arena.c 0
www .asbis.co om.tr,
.data
m.tr
,
gate
www
.penta .com.tr
,
.com
.tr
Puan
: 85
Western Digital
WD1001FALS
WESTERN Digital testimizde olduka fazla sayda rnle boy
gsteriyor ve 1 TB snfnda firmann iki farkl rn yaryor.
WD1001FALS olarak adlandrlan rnde bilgisayarla iletiim
SATA II arabirimi zerinden kuruluyor ve geride braklan rakip
modellerde olduu gibi 32 MB kapasitede nbellek kullanlyor.
Disk ayn zamanda performans odakl olarak retildiinden
dakikada 7200 devir dnen bir motora sahip. Dk g
tketimi ve ses seviyesiyle fark yaratmay baaran rn, test
sonularna bakldnda 1 TB seviyesi iin iddial bir model
olduunu ispatlyor. Bte konusunda biraz daha alabilme
ansnz varsa firmann testimizdeki SATA 6.0 Gbps destekli ve
64 MB nbellek ieren dier modeli olan WD1002FAEXi de
incelemenizi neririz.
153 T
L
Firm
a: As
bis, In
(212 Tel: (216 dex, Lo
) 331
goso
) 470
ft
Web 21 21, (2 74 40,
: ww
16)
www w.asbis.c 528 61 6
1
.i
www ndex.co om.tr,
.logo
m
soft.c .tr,
om.t
r
Puan
: 85
Western Digital
WD1002FAEX
SANYEDE 600 MBye kadar aktarm destekleyen yeniliki SATA
6.0 Gbps teknolojisini barndran Western Digital WD1002FAEX,
sunduu performans asndan testimizdeki birok 1 TB
kapasitedeki sabit diskin nnde konumlanmay baaryor.
Yeni nesil SATA 6.0 Gbps arabiriminin her ne kadar RAID
kurulumu bulundurmayacak sistemlere ciddi bir katks olmasa
da performans farkn oluturan asl detay, nbellein birok
modelin aksine 32 MBden 64 MB seviyesine alnmas. erdii
yeni teknolojiler nedeniyle Western Digital WD1002FAEX,
testimizdeki en yksek fiyatl 1 TB kapasiteli sabit disk. Ancak
kk boyutlu dosyalarla youn ekilde uraan kullanclar
ya da arivciler iin diskin okuma ve yazma srasnda avantajl
olacan belirtmeliyiz.
76
PCnet EKM 10
185T
L
Firm
a: As
bis, In
(212 Tel: (216 dex, Lo
) 331
goso
) 470
ft
Web 21 21, (2 74 40,
: ww
16)
1
.i
o
www ndex.co m.tr,
.logo
m
soft.c .tr,
om.t
r
Puan
: 86
TEST SABT DSKLER
Seagate
Barracuda LP ST32000542AS
TESTMZDE Editrn Seimi dln Seagatein 2 TB
kapasiteye sahip olan Barracuda LP ST32000542AS modeli
alyor. almamzdaki en uygun fiyatl 2 TB disk olan rnde
enerji tketimi rakip modellerle kyaslandnda daha baarl
gzkyor ve bunun asl nedeni diskte tercih edilmi olan
motor. Geleneksel birok sabit diskin aksine Seagate Barracuda
LP ST32000542ASde 7200 rpm yerine 5900 rpmlik bir
motor bulunuyor. Her ne kadar biraz performans kayb olusa
da kullancya sunulan sessizlik, dk enerji tketimi, serin
alma ve uzun alma mr uzun vadede daha nemli.
Firma, kullanclarn depolama ve ariv amacyla bu tr bir rn
seeceinin farknda olduu iin yeni teknolojilerle rnn daha
baarl hle getirmi gzkyor.
229 T
L
Firm
a: A
Data rena, As
gate,
bis,
T
el:
P
(216
) 470 (212) 36 enta
4 64
74 4
6
(216 0, (212) 3 4,
)
Web
3
: ww 528 00 0 1 27 27,
www w.arena 0
www .asbis.co .com.tr,
.da
m
www tagate.co .tr,
.penta
m
.com .tr,
.tr
Puan
: 90
Western Digital
RE4 WD2003FYYS
WESTERN Digitalin birok zel teknolojiyle donatt ve 2 TB
kapasitedeki RE4 WD2003FYYS modeli ev kullanclarndan
daha ok, yksek performansa ihtiya duyan kurumlara
ynelik bir rn. retim aamasnda zel scaklk testlerinden
geirilen rnde yksek performans sunulmas adna 64 MB
nbellee yer veriliyor. Arabirim tercihleri ihtiyaca gre SATA
II ya da SATA 6.0 Gbps olarak yaplabiliyor. Testlerimize gre
tm koullarda 100 MB seviyesinin zerinde okuma ve yazma
gerekletiren rnde dakikada 7200 rpm dnebilen bir
motor bulunuyor. ift ilemcisiyle kafa konumlarn daha iyi
belirleyerek snfndaki dier disklere gre stnlk salamay
baaran rnde eksi olan tek yn ev kullanclar iin olduka
yksek kalan fiyat etiketi.
536 T
L
Firm
a: As
bis, In
(212 Tel: (216 dex, Lo
) 331
goso
) 470
ft
Web 21 21, (2 74 40,
: ww
16)
1
.logo
m
soft.c .tr,
om.t
r
Puan
: 90
Western Digital
VelociRaptor WD6000HLHX
YILLAR getike daha da gl bir hle gelen VelociRaptor
u anda piyasann en hzl mekanik sabit diski. 600 GB
kapasiteye sahip olan VelociRaptor WD6000HLHXin piyasada
450 GBlik baka bir modeli daha bulunuyor ve her iki
modelde de yeni nesil SATA II ya da SATA 6.0 Gbps arabirim
seenei sunuluyor. Yaygnlama aamasnda olan SSD (Solid
State Disk) modellerine yakn bir performans sunan rnn
kukusuz depolama alan asndan bir SSDden daha avantajl
olduunu sylemek gerekiyor. Diskin stn performansnda
kukusuz 10,000 devir motorun etkisi son derece fazla.
Western Digital VelociRaptor WD6000HLHX aslnda 2.5 in
yapsnda olsa da IcePack adndaki zel soutucusuyla birlikte
geleneksel 3.5 in yapya uygun hle geliyor.
78
PCnet EKM 10
622 T
L
Firm
a: As
bis, In
(212 Tel: (216 dex, Lo
) 331
goso
) 470
ft
Web 21 21, (2 74 40,
: ww
16)
1
.logo
m
soft.c .tr,
om.t
r
Puan
: 95
Western Digital
WD7501AALS
Seagate Barracuda
7200.12 ST31000528AS
SSamsung SSpinPoint
i P i
HD103SJ
Seagate SV35.5
ST31000525SV
Western Digital
WD1001FALS
Western Digital
WD1002FAEX
Seagate Barracuda LP
ST32000542AS
Western Digital RE4

WD2003FYYS
Firma
Asbis, Index, Logosoft
Arena, Asbis, Datagate,
Kont, Koyuncu, Mersa
Penta
Sistem
Penta
Penta
Telefon
(216) 470 74 40,
(212) 364 64 64,
(216) 581 55 00,
(212) 364 64 64, (
(216) 470 74 40,
(216) 470 74 40,
(212) 364 64 64,
(216) 470 74 40,
(212) 331 21 21,
(216) 470 74 40,
(216) 528 88 88,
216) 470 74 40,
(212) 331 21 21,
(212) 331 21 21,
(216) 470 74 40,
(212) 331 21 21,
(216) 528 61 61
(212) 331 27 27,
(216) 645 82 00
(212) 331 27 27,
(216) 528 61 61
(216) 528 61 61
(212) 331 27 27,
(216) 528 61 61
(216) 528 00 00
(216) 528 00 00
(216) 528 00 00
www.asbis.com.tr,
www.asbis.com.tr,
www.arena.com.tr,
www.asbis.com.tr,
Web
www.asbis.com.tr,
www.arena.com.tr,
www.kont.com.tr,
www.arena.com.tr,
www.asbis.com.tr,
www.index.com.tr,
www.koyuncu.com.tr,
www.asbis.com.tr,
www.index.com.tr,
www.index.com.tr,
www.index.com.tr,
www.asbis.com.tr,
www.logosoft.com.tr
www.logosoft.com.tr
www.logosoft.com.tr
www.datagate.com.tr,
www.logosoft.com.tr
www.mersasistem.
www.penta.com.tr
www.penta.com.tr
com.tr
www.penta.com.tr
Fiyat
114 TL
122 TL
123 TL
152 TL
153 TL
185 TL
229 TL
536 TL
TEKNK DETAYLAR
Biimlendirilmi kapasite
698 GB
931 GB
931 GB
931 GB
931 GB
931 GB
1767 GB
1767 GB
GB bana maliyet
0.163 TL
0.131 TL
0.132 TL
0.163 TL
0.164 TL
0.198 TL
0.129 TL
0.303 TL
Dnme hz
7200 rpm
7200 rpm
7200 rpm
7200 rpm
7200 rpm
7200 rpm
5900 rpm
7200 rpm
Arabirim
SATA II
SATA II
SATA II
SATA II
SATA II
SATA 6.0 Gbps
SATA II
SATA II
Arabellekten bilgisayara veri hz
300 MB/sn
300 MB/sn
300 MB/sn
300 MB/sn
300 MB/sn
500 MB/sn
300 MB/sn
300 MB/sn
nbellek boyutu
32 MB
32 MB
32 MB
32 MB
32 MB
64 MB
32 MB
64 MB
G tketimi (bekleme / eriim)
1W / 8.4W
6.4W / 7.4W
2W / 9.4W
6.4W / 7.4W
1W / 8.4W
0.7W / 6.8W
4.85W / 6.9W
1.5W / 10.7W
TEST SONULARI
HDTach RW 3.0.1.0
Average Read
97.3 MB/sn
122.8 MB/sn
108.3 MB/sn
123.6 MB/sn
95.2 MB/sn
103.9 MB/sn
98.8 MB/sn
115.3 MB/sn
Average Write
58.7 MB/sn
81.4 MB/sn
75.8 MB/sn
81.2 MB/sn
61.2 MB/sn
63.3 MB/sn
87.7 MB/sn
101.5 MB/sn
Burst Speed
222.9 MB/sn
225.7 MB/sn
215.9 MB/sn
229.1 MB/sn
222.3 MB/sn
358.9 MB/sn
221.8 MB/sn
230.9 MB/sn
Random Access
12.5 ms
14.0 ms
13.8 ms
13.8 ms
11.9 ms
12.0 ms
14.6 ms
11.7 ms
HD Tune Pro 4.50
Minimum (Read / Write)
54.6 MB / 36.2 MB
77.8 MB / 30.9 MB
63.6 MB / 62.7 MB
78.6 MB / 30.7 MB
56.2 MB / 56.0 MB
59.1 MB / 58.2 MB
59.8 MB / 56.3 MB
68.7 MB / 68.4 MB
144.2 MB / 140.5 MB
129.2 MB / 131.0 MB
144.4 MB / 141.2 MB
110.7 MB / 110.2 MB
132.5 MB / 131.1 MB
121.8 MB / 119.8 MB
139.6 MB / 138.7 MB
Maximum (Read / Write)
119.7 MB / 118.2 MB
Average (Read / Write)
92.9 MB / 90.3 MB
116.7 MB / 112.8 MB
103.1 MB / 102.2 MB
117.7 MB / 113.2 MB
91.2 MB / 90.6 MB
98.8 MB / 98.0 MB
94.4 MB / 91.8 MB
110.0 MB / 109.2 MB
Access Time (Read / Write)
12.7 ms / 14.0 ms
13.9 ms / 13.8 ms
13.8 ms / 14.0 ms
13.9 ms / 13.8 ms
12.3 ms / 12.2 ms
12.1 ms / 12.0 ms
14.1 ms / 15.0 ms
11.6 ms / 11.7 ms
Atto Disk Benchmark v2.46
32.0 MB/sn
119.093 KB/sn - 121.122 144.462 KB/sn - 142.409 132.314 KB/sn - 128.469 144.423 KB/sn - 142.517 111.254 KB/sn - 113.425 129.726 KB/sn - 131.657 121.714 KB/sn - 121.417 137.593 KB/sn - 137.927
KB/sn
KB/sn
KB/sn
KB/sn
KB/sn
KB/sn
KB/sn
KB/sn
64.0 MB/sn
118.697 KB/sn 145.158 KB/sn 131.331 KB/sn 145.161 KB/sn 111.521 KB/sn 129.409 KB/sn 121.414 KB/sn 137.850 KB/sn 121.136 KB/sn
142.077 KB/sn
129.094 KB/sn
142.465 KB/sn
115.109 KB/sn
135.372 KB/sn
122.253 KB/sn
145.508 KB/sn
128.0 MB/sn
141.813 KB/sn
128.159 KB/sn
141.722 KB/sn
115.594 KB/sn
137.154 KB/sn
123.104 KB/sn
146.478 KB/sn
256.0 MB/sn
141.669 KB/sn
127.543 KB/sn
141.721 KB/sn
112.649 KB/sn
136.350 KB/sn
123.104 KB/sn
146.608 KB/sn
512.0 MB/sn
139.326 KB/sn
127.220 KB/sn
139.411 KB/sn
115.704 KB/sn
135.345 KB/sn
123.135 KB/sn
146.419 KB/sn
SiSoftware Sandra Professional Home 2010.SP2
Read Performance
94.57 MB/sn
118.0 MB/sn
103.51 MB/sn
118.8 MB/sn
91.34 MB/sn
100.51 MB/sn
94.9 MB/sn
110.11 MB/sn
Write Performance
90.58 MB/sn
111.0 MB/sn
99.84 MB/sn
109.7 MB/sn
88.47 MB/sn
96.0 MB/sn
90.17 MB/sn
107.2 MB/sn
DEERLENDRME
Performans
80
85
80
85
85
85
90
90
zellikler
75
85
85
85
85
90
90
90
TEST ORTALAMASI
79
85
81
85
85
86
90
90
Western Digital
VelociRaptor
WD6000HLHX
(216) 470 74 40,

(212) 331 21 21,
(216) 528 61 61
www.asbis.com.tr,
www.index.com.tr, www.
logosoft.com.tr
622 TL
558 GB
1.18 TL
10.000 rpm
SATA 6.0 Gbps
500 MB/sn
32 MB
0.7W / 6.2W
132.6 MB/sn
115.9 MB/sn
340.2 MB/sn
6.9 ms
92.8 MB / 90.6 MB
149.4 MB / 145.3 MB
126.6 MB / 121.1 MB
7.1 ms / 7.1 ms
145.861 KB/sn - 144.809

KB/sn
144.116 KB/sn 146.571 KB/sn
144.576 KB/sn 145.839 KB/sn
146.072 KB/sn 150.473 KB/sn
144.839 KB/sn 147.762 KB/sn
127.32 MB/sn
120.56 MB/sn
95
95
95
DONANIM XXXXXX
Ekonomik 5.1
ses sistemleri
Btenizi zorlamadan terfi edebileceiniz ve bilgisayar odanz enlendirecek tam 15 ses
sistemi karnzda!
Y. Emre AHN / yunus@pckoloji.com
YAZ aylarnn gelmesiyle beraber birok kii
kendini evden dar atsa da, scakta evinde oturup tatili ya da bo zamanlarn farkl
ekilde deerlendirenler de var. Scaklar
bastrdnda evinizde vakit geirmeyi tercih
ediyorsanz, en ok kullandnz eylerden
biri de kukusuz bilgisayar olur. Durum
byle olunca bilgisayarla beraber kullanlan rnler de n plana kyor. Bu rnler
arasnda ses sistemleri de bulunuyor. Gerek
mzik dinleyip film izlemeyi sevenler gerekse oyunlarda yksek ses performans elde
edip heyecan artrmak isteyenler 2.0 hoparlrlerle yetinemiyor ve mutlaka ok kanal ses teknolojisinin nimetlerini kullanmak
istiyor. Her ne kadar 2.1 ses sistemleri birok kiinin ihtiyacn karlayacak olsa da,
5.1 sistemlerin apayr bir yeri var. zellikle
oyunlarda etkisini gsteren 5.1 ses sistemleri farkl birok hoparlrden gelen sesler
sayesinde sizi oyuna kilitleyip, keyifli dakikalar geirmenizi salyor. 5.1 ses sistemi
satn almaya karar verdiinizde piyasada 70
TLden balayarak 1000 TLye kadar uzanan
fiyatlarla geni bir rn yelpazesi arasndan
seim yaplabiliyor. Bu rehberimizde sizler
iin 15 adet 5.1 ses sistemini topladk ve fiyat araln 100 - 200 TL olarak belirledik.
82
PCnet EKM 10
Watt her ey mi?

Her kim olursa olsun satn alaca ses
sisteminde ncelikle RMS denilen k
gcne bakar. Ancak ne yazk ki toplam
RMS gc ses sistemleri satn alnrken
dikkat edilecek tek detay deildir. Evet,
RMS k deeri ses sisteminin ne kadar
yksek ses karabileceini belirler. Ancak
Subwoofern ve uydularn rettii k
gleri de nemli. zellikle yksek bas seslerden holanyorsanz, satn alacanz ses
sistemindeki subwoofern tek bana sunduu k gc ok nemli. Ancak bunun
yannda subwoofer ve uydularn srclerinin ka inlik olduu, tiz srcye yer
verilip verilmedii ve hem subwoofer, hem
de uydularn manyetik korumasnn olup
olmadn da nemli detaylar arasnda.
Ek zelliklere dikkat edilmeli

5.1 ses sistemlerinde baz rnlerde kablolu ya da kablosuz kumanda bulunuyor.
Her ne kadar kablolu kumandalar da kablosuzla ayn ilevi grse de, uzaktan eriim sizin iin nemliyse mutlaka kablosuz
uzaktan kumandal bir ses sistemi satn
aln. Ancak kablolu kumandal rnlerin
de kendine has bir zellikleri var; 3.5 mm
kulaklk girii. Bylece ses sisteminizin

balantsn bilgisayarnzdan karmadan
rne kulaklk balayabiliyorsunuz. 5.1
ses sisteminde toplamda 6 adet hoparlr
olduundan dolay evinizde bu hoparlrleri
konumlandracanz blmler n plana kyor. Eer evinizde hoparlrleri yerletirebileceiniz bir yer yoksa ya da hoparlrlerin yer kaplamasn istemiyorsanz, duvara
aslabilen uydularn bulunduu ses sistemleri arasndan aklnza yatan tercih edebilirsiniz. Bunun yan sra ses iddetinin
ayarlanabilmesi adna kumandann yannda ayn zamanda bu ilevi subwoofer ya
da merkez uydu zerinden gerekletiren
rnlerle de karlaabilirsiniz. Haliyle seim yaparken bunu da gz nnde bulundurmanz gerekiyor. 5.1 ses sistemlerinde
hem subwoofer, hem de uydular genellikle
siyah renkte dizayn ediliyor. Ancak baz
rnlerde gm ve beyaz renkler de yer
alyor. Renk seenekleri size kalm; ses
sistemini yerletireceiniz odaya uygun bir
renk hliyle daha ho olacaktr. Son olarak
ses sistemine ayrdnz bte n plana
kyor. Rehberimizdeki tm rnlerin bilgisayar dnda dier elektronik rnlerle
de kullanlabileceini unutmayn.
DONANIM 5.1 SES SSTEMLER
Avec AV-308
112 TL
YKSEK seste mzik dinleyip film izlemeyi

sevenler iin tasarlanm olan Avec AV-308
k tasarmnn yan sra performans sayesinde
de kendisini n plana karmay baaryor. 2.5
in ve 2 Watt k gcne sahip uydularn
yer ald rndeki subwoofer ise 4 inlik.
Kumanda sayesinde uzaktan eriim imkan
tanyan rndeki subwoofern n ksmnda
LED gstergesi bulunuyor. Subwoofer 145 x
225 x 195 mm ve uydular ise 78 x 118 x 75
mm boyutlarnda. Ses sistemi boyutlarndan
da anlald gibi ok fazla yer kaplamyor.
Subwoofern asi ve sert grnmnn yannda uydulardaki yumuak hatlar birbirini tamamlyor. Subwoofern yanndaki
dme sayesinde de birtakm ayarlar kumandaya gerek duyulmakszn basit bir ekilde yaplabiliyor. Fiyat asndan da alnabilir
seviyede yer alan Avec AV-308 baarl 5.1 seenekleri arasnda.
Creative Inspire T6160
124 TL
AHAP malzemeden tasarlanan subwoofer

sayesinde net ve tok seslerin oluumuna katk
salayan rnde yer alan IFP teknolojisi ile
yksek sesteki bozulmalar en aza indirgeniyor.
6 Wattlk be adet uydu hoparlre ek olarak
bir de 20 Watt k sunan subwoofera yer
veriliyor. Bylece toplamda 50 Watt ses
kna ulalyor. rndeki uydular masada
kullanlabildii gibi, arka tarafta yer alan yuvalar
sayesinde duvara da aslabiliyor. Ses sisteminde
yer alan kablolu kumanda yardmyla ses iddeti
basit bir ekilde deitirilebiliyor. te yandan
kumanda zerinde bulunan kulaklk k ve mikrofon girii de byk fayda salyor. Gerek mzik ve film, gerekse oyunlarda
stn performans sunan ses sistemi tamamen siyah renkte. Upmix dmesi sayesinde stereo sesler bile 5.1 olarak dinlenebiliyor.
Creative Inspire T6160 yksek performans ucuza duymak isteyenlere hitap ediyor.
Creative SBS A500
95 TL
TOPLAMDA 47 Watt RMS ses k sunan

Creative SBS A500 bilgisayarn yan sra mzik
alar, cep telefonu, oyun konsollar ve DVD
oynatclara da balanabiliyor. Ses sistemindeki
5.25 in boyutundaki subwoofer sayesinde
olduka net sesler karabiliyor. Uygun
fiyatna oranla stn performans sergileyen
rnde kablolu bir kumanda bulunuyor. LED
aydnlatmal olarak tasarlanan bu kumanda
sayesinde ses iddeti basit bir ekilde azaltlp
arttrlabiliyor. Ayrca subwoofern arkasnda
bulunan dme sayesinde de bas seslerin
iddeti ayarlanabiliyor. 5.25 in boyutunda olan
bu src sadece kendi bana 17 Watt RMS
gcne sahip. Uydular ise 6 Wattlk. Bylece oda ierisine uydular ve subwoofer uygun yerlere konumlandrdnzda yksek
ses performans elde edilebiliyor. Zarif ve ufak yapda tasarlanan rn buna nazaran stn baar salyor.
EKM 10 PCnet
83
Diana KA-540R
165 TL
UZAKTAN kumandas sayesinde eriimin ve

kullanlabilirliin kolaylat Diana KA-540Rde hem
uydular hem de subwoofer olduka yksek ses k
sunuyor. Siyah renkte tasarlanan rnn manyetik
korumas var. Bylece herhangi bir monitr ya da
bilgisayara getirildiinde manyetik alan yznden
cihazlarda bir takm problemler yaanmyor. 5.25 inlik
40 Watt gcnde k sunan subwoofern yannda ayn
zamanda 3 in boyutunda 15 Wattlk be tane de uydu
hoparlre yer veriliyor. Dz ve sade olarak tasarlanan
rnn subwoofernn n panelinde bir ekran ve sese
hakimiyetiniz altna alabileceiniz dme bulunuyor.
rnde yer alan AUX girii sayesinde de bilgisayar
haricinde ses sistemine cep telefonu, mzik alar gibi bir takm cihazlar balanabiliyor. Siyah renkteki subwoofern orta ksmnda
gm renk de kullanlyor. Uydular ise firma ismi dnda tamamen siyah.
Edifier M1550
TAMAMEN manyetik korumal olarak tasarlanan Edifier
M1550 subwoofer 10 Watt, uydular 3 Watt ve merkez
uydu ise 4 Watt k sunuyor. Bylece toplamda 26 Watt
ses k sunuluyor. Subwoofer zerinden bas seslerin
kontrolnn de yaplabildii rnde ana ses kontrol
kablolu kumanda zerinde yaplyor. Ayrca kumanda
zerinde bulunan 3.5 mmlik kulaklk girii sayesinde,
rnn balantsn ses kartndan kartmadan ses sistemine
kulaklk balanabiliyor. Tabii yksek seste mzik dinlerken
sesi bir anda kesmek isterseniz yine kumandadaki sessiz
dmesine basmalsnz. nce yapda tasarlanan drt adet
uydunun yannda ayrca bir de merkez uydu bulunuyor.
te bu merkez uydu LCD monitrlerin alt ksmna girecek
ekilde tasarlanm. Bylece rn bilgisayarnzla beraber
kullandnzda tam karnzda bir hoparlr oluyor.
Edifier M3500
MDFden tasarlanan zel kabin ierisine konulan subwoofer
sayesinde bas seslerde stn performans salayan Edifier
M3500deki subwoofer ve uydular manyetik korumal.
Subwoofer zerinde bulunan dmenin yan sra kumanda
zerinden de ses iddeti kolayca ayarlanabiliyor. Yalnzca
subwoofer kendi bana 30 Watt RMS k gc sunuyor.
Uydu hoparlrler 6 Wattlk, merkez uydu ise 10 Wattlk.
Bylece toplamda 64 Watt RMS k gcne ulalyor.
Siyah renkte tasarlanan rn performansn yannda tasarm
anlamnda da kendisini gsteriyor. Subwoofern sa tarafnda
srcy koruyan blm yer alyor. Ayrca subwoofern
n ksmnda bir hava delii bulunuyor. Hava deliinin
evresi gm renkte tasarlanarak tasarma art bir puan
kazandrlm. rndeki kablosuz uzaktan kumanda da tm
ayarlara eriip deiiklik yapmanz salyor.
84
PCnet EKM 10
90 TL
170 TL
Frisby FS-5800
115 TL
BLGSAYAR, mzik alar, cep telefonu, TV ya da DVD

oynatc sayesinde rahata kullanlabilen Frisby FS-5800de
bulunan subwoofer en fazla 20 Watt RMS g k
sunabiliyor. 3 inlik uydu hoparlrn maksimum RMS k
gc ise 5 Watt. Subwoofern alt ksmnda hava delii
bulunuyor. 75 dB sinyal grlt oranna sahip ses sistemi
uzaktan kumanda sayesinde kontrol altna alnabiliyor.
Subwoofern siyah renkte tasarland ses sisteminde
uydularn n ksmlarna ise beyaz renk hakim. Toplamda
45 Watt ses k sunan Frisby FS-5800n tasarm da
olduka sade ve k. Yksek seslerde tam performans
salayan rnn frekans tepkisi 18 Hz ile 200 Hz arasnda deiiyor. Fiyatna gre sunduu stn ses baars sayesinde kendisini
n plana karmay baaran ses sisteminin subwoofernn st ksmnda bir de gstergeye yer veriliyor.
Genius SW-5.1 3000
124 TL
TOPLAMDA 75 Watt gibi yksek bir ses k gc

sunmay baaran Genius SW-5.1 3000de gerek uydularda,
gerekse subwooferda daha ok siyah renk tercih ediliyor.
Ancak yer yer gm renk de bulunuyor ve bu genel
grnme art puan kazandryor. Subwoofern 35
Wattlk gcnn yannda, uydulardaki g k 8 Watt
seviyesinde. Ses sistemindeki subwoofern sa tarafnda
srcy koruyan bir filtre yer alyor. Sinyal grlt
orannn 80 dB seviyesinde olduu sistemde ses iddeti
sunulan kablolu kumanda sayesinde deitirilebiliyor.
Ayrca kumanda zerinde bulunan tek bir dme ile de
ses annda kapatlp, alabiliyor. te yandan kablolu kumandada bir de 3.5 mmlik kulaklk girii bulunuyor. Bylece sisteme
kulaklk balamak iin ses sistemi balantlarn skmenize gerek kalmyor.
JWIN S-5300
115 TL
UZAKTAN kumandas sayesinde zgrlk sunan ses

sistemleri arasnda yer alan JWIN S-5300 manyetik
koruma destei sayesinde, kullanm srasnda evredeki
elektronik cihazlara zarar vermiyor. Subwoofer 20 Watt
g k sunarken, bu deer uydularda 8 Watt seviyesine
iniyor; bylece toplamda 60 Watt gibi bir deere
ulalyor. Ses sistemi, bilgisayar haricinde DVD oynatc,
mzik alar ve TV gibi birok farkl cihazda kullanlabiliyor.
40 Hz ile 20 KHz arasnda deien bir frekans aralna
sahip olan rn uygun fiyatl seeneklere ynelen kiilere
hitap ediyor. Tamamen siyah renkte tasarlanan subwoofer
ve uydulardan oluan ses sistemi sade tasarma sahip.
Subwoofer zerinde bulunan dmeler sayesinde birok
ilev basit bir ekilde gerekleiyor olsa da, kutu ieriinde
bir de kablosuz kumanda yer alyor. Beyaz renkteki bu kumanda sayesinde sesle ilgili tm ayarlamalar rahata yaplabiliyor.
86
PCnet EKM 10
Mikado MD-555
112 TL
DKDRTGEN ekilde ve uzunlamasna tasarlanan

5.25 inlik subwoofern bulunduu Mikado MD-555te
bu sayede bas sesler olduka gl ve dinamik bir
ekilde duyulabiliyor. Bilgisayarn yan sra ayn zamanda
farkl cihazlarda da kullanlabilen rn manyetik plakayla
donatldndan dolay, ses sistemi dier elektronik
rnlerin yannda sorunsuzca kullanlabiliyor.
Subwoofer ve uydu srclerinin toplamda 90 Watt
gibi olduka yksek bir ses k sunduu Mikado
MD-555te sunulan kumanda sayesinde sesle ilgili
tm ilemler uzaktan, basit bir ekilde halledilebiliyor.
Siyah ve gm rengin kark olarak kullanld ses
sisteminin grnm de olduka k. Subwoofern n
panelinde bulunan dmeler birok ilevin gereklemesini salyor. Ayrca rnde kulaklk k ve mikrofon girii de atlanmayan
detaylar arasnda. Mikado MD-555, fiyat asndan da rakipleriyle ayn seviyede.
Microlab FC-730
6.5 in boyutunda subwoofern bulunduu Microlab
FC-730da uydular 2.5 in byklnde. Firmann
gelitirdii X-Bass teknolojisi sayesinde net ve olduka
tok seslerin oluturulabildii subwooferdaki g 24
Watta ulayor. Bu da bas sesler iin olduka yeterli
seviyede. Uydularda ise 12 Watt RMS k gc
sunuluyor. kili SrMagnet sisteminden oluan subwoofer
nitesi 259 x 241 x 112 mm boyutlarnda. Uydularn n
panelinde srcy gizleyen ve korunmasn salayan
siyah bez bulunuyor. Bunun haricinde uydular tamamen
kahverengi ve tasarm olduka k. Yksek seslerde
dahi performanstan dn vermeyen rnde uzaktan
kumanda da bulunuyor. Microlab FC-730 rakiplerine
oranla biraz daha yksek fiyatl olmasna karn, fiyatnn
karln tam karln veriyor.
Microlab M860
MANYETK korumal 5.25 inlik subwoofern bulunduu
ses sistemindeki bas sesleri oluturan bu subwoofer en fazla
22 Watt RMS gcne ulaabiliyor. rnde yer alan 2.5 inlik
uydularsa 8 Wattlk. Bylece toplam RMS gc 62 Watt
seviyesine ulayor. Parlak siyah renkte tasarlanan kompakt
boyuttaki srcler rne art puan kazandryor. n tarafnda
gm renkte bir dme bulunan subwooferdaki bu tu
sayesinde ses iddeti deitirilebiliyor. Ayrca subwoofern
solunda bir hava delii bulunuyor. Tabii subwoofern sa
tarafndaki src, her trl zarara kar bezle kapatlarak
korunuyor. Sade ve k bir tasarma sahip ses sisteminde uzaktan
eriim iin bir de kablosuz kumanda var, bylece kablosuz olarak
tm ses ayarlarna hkimiyet arttrlabiliyor. Yksek seste mzik
dinleyip film izlemek ve oyunlarda da tatminkr seviyede sesler
duymak isteyenlere hitap eden Microlab M860n fiyat da uygun.
208 TL
176 TL
EKM 10 PCnet
87
Mikado MD-558
122 TL
HER kanal iin ayr ayr ses kontrol imkn sunan

Mikado MD-558 hem oyunlarda, hem de mzik ve
filmlerde gerek sesleri elde etmek isteyenlere hitap
ediyor. Dikdrtgen eklinde tasarlanan subwoofer ve
uydularn bulunduu ses sistemindeki subwoofer 25
Watt RMS k deeri sunabiliyor. Bu da bas seslerin
yksek olduunun aka bir gstergesi. Dhili olarak
FM radyo desteinin de sunulduu rndeki manyetik
korumal src nitesi 3 in boyutunda. te yandan
bunun haricinde subwooferdaki srcnn boyutu
ise 5.25 in. 120 Hz ile 20 KHz arasnda deien
frekans tepkisine sahip olan uydular olduka yksek
performansl. Subwoofer zerinde bulunan ekran
sayesinde gerek kumanda, gerekse subwoofer zerindeki dmelerle yaplan ilemler grlebiliyor. n paneli tamamen siyah
olarak tasarlanan subwoofer ve uydularn geri kalan blmlerine ise gm renk hakim.
Logitech X-540
TOPLAMDA 140 Watt (Peak) gibi esiz bir RMS k
gc sunan rnde 133 mm apnda subwoofer srcs
bulunuyor. Uydulardaki srcyse 50 mm apnda. 25 Watt
RMS k sunan subwoofern yer ald Logitech X-540ta
uydularda ise RMS deeri 7.4 Watt seviyesinde. rndeki
en nemli zelliklerden biri uydularda iki adet srcye yer
verilmi olmas. Ayrca uydular hem masa zerinde hem de
duvara aslarak kullanlabiliyor. rndeki drt adet uydu
hoparlr dikey konumda. Ancak bir tanesi yatay olarak
tasarlanarak, LCD monitrn alt ksmna sabilecek ekilde
hazrlanm. Subwoofern alt ksmnda bulunan src yksek
seste bas seslerin olumasn salyor. rndeki kablolu
kumanda sayesinde bas ve normal seslerin iddeti arttrlp
azaltlabiliyor. Bunun yan sra ses sistemi de kumanda
zerinden tek tula alp kapatlabiliyor.
SonicGear Enzo 4000
190 TL
155 TL
UYGUN fiyatl 5.1 ses sistemleri arasnda yer

alan SonicGear Enzo 4000 ses konusunda olduka
tatminkr performans sunuyor. Gerek oyunlarda,
gerekse film ve mziklerde yksek kalitede seslerin
elde edilebildii rndeki toplam RMS k gc
60 Watt seviyesinde. Bunun 25 Wattlk ksm
subwoofera ait. Geri kalan 35 Wattlk RMS k gc
ise be uydu hoparlr arasnda paylalyor. rnde
subwoofer ve uydular kare olarak tasarlanm ve birer
src barndryorlar. Ancak merkez uyduda iki adet
srcye yer veriliyor ve bu uydu haliyle dierlerine
oranla daha geni bir yapda. Mikrofon ve kulaklk
giriinin yer almad ses sisteminde bas, tiz ve ses
iddeti ayr ayr ayarlanabiliyor. DVD oynatc, mzik alar ve bilgisayarlarla kullanlabilen SonicGear Enzo 4000in ne kt en
byk nokta kukusuz fiyat.
88
PCnet EKM 10
DOSYA GRAFK KARTLARI
MSII
Radeon R5830 Twin Frozr II
AMDnin son dnemlerde olduka poplerleen Eyefinity teknolojisini destekleyen
MSI Radeon R5830 Twin Frozr II, 256 bit bellek arabirimine sahip. 1 GBlik
bellein 4000 MHz hznda alt rnde ekirdek hz ise 800 MHz. ift fanl
soutma sistemi sayesinde olduka performansl olarak serinletilen ekran kartnda
siyah renkte bir bask devre tercih edilmi. Grnt k olarak DVI ve HDMIn
yannda bir de DisplayPort bulunuyor. 40 nm retim mimarisinin izlerini tayan
MSI Radeon R5830 Twin Frozr II, DirectX 11 ve OpenGL 3.2 teknolojilerine destek
sunuyor. Ekran kart ift yuva kaplayan bir tasarma sahip ve 257 x 106 x 36 mm
boyutlarnda. Ayrca kartn CrossFireX destei de var.
483
TL
PowerColor
Radeon HD5830
AMDnin 500 TL altnda satlan en gl grafik kartlarndan olan PowerColor
Radeon HD5830 birok kiinin ihtiyacn karlayacak ekilde yksek performans
verebiliyor. 256 bit bellek arabirimi desteine sahip olan ekran kartnda 1 GB
kapasitedeki bellek 4000 MHzde ve grnt dnm salayan RAMDAC 400
MHzde alyor. Ayrca rnn ekirdek hz 800 MHz. Krmz renkte bir bask
devrenin kullanld PowerColor Radeon HD5830da adaptr sayesinde VGA ile
2048 x 1536 piksel, DVI ile 2560 x 1600 piksel, DisplayPort ile 2560 x 1600
ve son olarak da HDMI arabirimi ile 1920 x 1080 piksel znrlkte grntler
oluturabiliyor. CrossFireX teknolojisi de destekleniyor.
454
TL
Sapphire
Radeon HD5830
800 MHzde alan bir ilemciyi bnyesinde barndran Sapphire HD 5830
tm HD 5830 grafik kartlar gibi ift yuva kaplayan bir tasarma sahip. 4000
MHzde grev yapan 1 GBlik GDDR5 tipinde bellein yer ald ekran kart 256
bit bellek veriyolu desteini sunuyor. DirectX 11 teknolojisinin de nimetlerinden
yararlanmanz salayan ekran kart bununla kalmyor, OpenGL 3.2 desteini de
kusursuz olarak sunuyor. Sapphire HD 5830da HDMI sayesinde bir monitre
grnt verilebiliyor. Ayrca DVI sayesinde iki monitr ve DisplayPortla da
bir monitrn ekran kartna balants salanabiliyor. Soutma sisteminde
kullanlan tek bir fan aktif olarak grev yapyor.
454
TL
Asus
GeForce ENGTS 450 DirectCU
DORUDAN grafik ilemciye temas eden 8 mmlik s borularnn grev yapt Asus
GeForce ENGTS 450 DirectCUda referans tasarma oranla yzde 20 daha yksek
soutma performans salanyor. Baarl soutma sistemiyle ses sorunlar da ciddi
ekilde alyor. Grafik kartnda yer alan Voltage Tweak teknolojisiyle rn referans
tasarml modellere gre yzde 50ye kadar overclock potansiyeline sahip. 1 GBlik
GDDR5 tipinde bellein 4000 MHzde alt grafik kartndaki ilemcinin hzysa
925 MHz gibi yksek bir deerde. DVI sayesinde en fazla 2560 x 1600 piksel
znrlkte grntlerin oluturulabildii Asus GeForce ENGTS 450 DirectCU,
128 bit bellek arabirimine sahip.
92
PCnet EKM 10
347
TL
500 TL alt
oyun canavarlar
Tm oyunlar yksek kalitede oynamanz salayan
stn yetenekli grafik kartlarna yakndan bakyoruz.
GETMZ ay ierisinde grafik kart
pazar hareketli gemedi desek hakszlk
etmi oluruz. Kukusuz en byk gelimelerden biri artk "ATI" ismi yerine "AMD"
isminin kullanlacak olmas. Bu ay iinde
tantlmas beklenen Radeon 6000 serisi
grafik kartlaryla birlikte artk ATI markasn tarihe gmm oluyoruz ve ezeli ATI
- NVIDIA rekabeti artk AMD - NVIDIA rekabetine dnyor. AMD'nin tm retim
kollarn tek bir marka altnda toplama dncesi bylelikle gereklemi oluyor.
Asl konumuza dnecek olursak bildiiniz gibi ATI, yani AMD, uzun bir sredir
DirectX 11 destekli Radeon HD5000 serisiyle piyasada egemendi. ift Radeon
HD5850 grafik ilemcili olarak tasarlanan
Radeon HD5970 gvde gsterisi yapmay baarrken en st seviyede daha ok
Radeon HD5870 ve Radeon HD5850
konuuldu. Bteyi de hesaba katan oyuncularn en ok ilgisini eken kart ise kukusuz Radeon HD5830 seenekleri oldu
ve piyasaya bakldnda hemen hemen
tm markalarda Radeon HD5830 modelleri sunulduunu grmekteyiz. Konumuz
500 TL altndaki rnleri kapsad iin
Radeon HD5850 etiketli rnler bu al-
90
PCnet EKM 10
mada yer alamyor ancak yksek olaslkla

nmzdeki ay ierisinde -yaplacak olas
kampanyalarla- 500 TL altnda fiyatlarla karlaabilirsiniz. AMD tarafnda 500
TL seviyesinin altnda kalan lider rn
imdilik Radeon HD5830 ve onu hemen
Radeon HD5770 ve Radeon HD5750 takip ediyor. DirectX 11 desteklememesine
ramen performans konusunda bir nceki
serinin lideri olan Radeon HD4890 modelleri de halen poplerliini koruyor.
NVIDIA yz gldryor
DirectX 11'e byk yeniliklerle merhaba
diyeceini aylar ncesinden duyuran NVIDIA, ilk etapta piyasaya srd amiral
gemisi GeForce GTX 480 ve takipisi GeForce GTX 470 ile cebini dnen oyuncu kesimini memnun etmeyi baaramad.
Bugn GeForce GTX 470'in bile 500 TL
seviyesine yakn olduunu syleyebilmek
son derece zor ki en azndan drt ay kadar sre gemesi gerektiini dnyoruz.
Neyse ki piyasann gzde rnlerinden
olan ve henz iki aydr piyasay hareketlendirmi olan GeForce GTX 460 imdada
yetiiyor. Hemen hemen tm NVIDIA reticilerinden GeForce GTX 460 seenekleri
Y. Emre AHN / yunus@pckoloji.com

geldi ve hatta zel tasarml ya da fabrika
kl olarak overclock'lu seenekler dahi
piyasadaki konumunu alm durumda.
NVIDIA'nn getiimiz ay piyasaya sunduu GeForce GTS 450 srprizini de elbette
gz ard etmemek gerekiyor.
Orta seviye iin

son derece baarl
Yazmz yayna hazrladmz srada piyasada GeForce GTS 450 seenekleri
boy gstermeye balam ve birok byk reticiden modeller gelmiti. GeForce
GTS 450'ler ekonomik bir oyuncu sistemi
kurmak isteyenlerin mutlaka houna gidecek bir kart. ncelikle g tketiminin
fazla yksek olmamas ve AMD tarafnda
Radeon HD5750 ve Radeon HD5770
arasnda bir performansa sahip olmas
dikkat eken detaylardan. Dahas kartn
stn bir overlock potansiyeli var ve kolaylkla Radeon HD5770 performansna
eriilebiliyor. Uygun fiyatl GeForce GTS
450 modelleri 250 TL'ye yakn ve biraz
gelitirilmi olanlar 330 TL'ye ulaabiliyor. AMD Radeon HD5770'e gre PhysX
ve CUDA gibi ba avantajlarn olduu
unutulmamal.
Sapphire
Radeon HD4890 Vapor-X
AMDnin DirectX 10.1 destekli RV790XT adn verdii grafik ilemcisini bnyesinde
barndran Sapphire Radeon HD 4890 Vapor-X 55 nm retim mimarisi ile
gelitirilmi. Birden fazla ekran kart altrma teknolojisi olan CrossFireXe destek
veren rnde 1 GB kapasitede GDDR5 bellek yer alyor. 870 MHzdeki ekirdek hz
kartn performansnda olduka byk bir rol oynuyor. Soutmada kullanlan bakr s
borularnn yan sra ift yuva kaplayan Vapor-X isimli sistem sayesinde hem etkili
hem de sessiz soutma salanyor. D-Sub, DisplayPort, HDMI ve DVI gibi birok
farkl grnt kna sahip Sapphire Radeon HD4890 Vapor-X zellikle baarl
soutma sistemi sayesinde rakiplerinden ayrlyor.
VTX
Radeon HD4890
AMDnin nemli i ortaklarndan biri olan VTX, Radeon HD4890 modelinde
kulland st seviye bileenler sayesinde kartn genel performansna byk lde
katk salyor. ekirdek hznn 850 MHzde olduu grafik kartnn bellek hz en
3600 MHz olarak belirlenmi. 256 bit bellek arabiriminin yer ald rnde DirectX
10.1 teknolojisi destekleniyor. 1 GB kapasitede bellein bulunduu VTX Radeon
HD4890da AMDnin oklu ekran kart altrma teknolojisi CrossFireXe de destek
veriliyor. ift DVI grnt knn yan sra rnde ayn zamanda S-Video da yer
alyor. Paralel ilemcisinin 800 MHzde grev yapt kart almak iin 8 + 6 pin
g balantsna ihtiya duyuyor.
428
TL
424
TL
Asus
Radeon EAH5830 DirectCU
40 nm retim mimarisinin izlerini tayan ve Cypress LE grafik ilemcinin yer
verildii Asus Radeon EAH5830 DirectCUda 4000 MHzde alan 1 GBlk
GDDR5 tipinde bellek bulunuyor. 800 MHz ekirdek hzna sahip ekran kartnda
DVI, HDMI ve DisplayPort grnt klarna yer veriliyor. Siyah renkte bask
devrenin tercih edildii Asus Radeon HD5830 DirectCUda kullanlan zel
soutma sistemi sayesinde kart sessiz bir ekilde soutuluyor. OpenGL 3.2 ve
DirectX 11 teknolojilerine tam destek veren grafik kartnn RAMDAC hz 400
MHz. Grafik kartyla monitre ayn anda 2560 x 1600 piksel znrlkte
grnt verilebiliyor.
471
TL
HIS
Radeon HD5830 iCooler V
SOUTMANIN zel tasarlanan iCooler V sistemiyle gerekletii HIS Radeon
HD5830 iCooler Vde 1 GBlik GDDR5 bellek yer alyor. Yksek bellek gerektiren
uygulamalarda ve oyunlarda yksek performans veren ekran kartnda bellekler
4000 MHzde grev yapyor. ekirdek hznn 800 MHz olduu HIS Radeon
HD5830 iCooler V, 256 bit bellek arabirimine sahip. En fazla 2560 x 1600 piksel
znrlkte grntler oluturabilen grafik ilemci 40 nm retim teknolojisine
uygun yapda. DirectX 11, Open GL 3.2, CrossFireX gibi teknolojileri destekleyen
HIS Radeon HD5830 iCooler Vde iki adet DVI, HDMI ve yeni yeni almaya
baladmz DisplayPort grnt klar bulunuyor.
425
TL
EKM 10 PCnet
91
Galaxy
GeForce GTS 450 Super OC
888 MHz ekirdek hzna sahip olan ve 1 GBlik GDDR5 tipindeki bellein 4000
MHzde alt Galaxy GeForce GTS 450 Super OC ift yuva kaplayan bir tasarma
sahip. rnde grnt k olarak D-Sub, DVI ve HDMIn ne birden yer
veriliyor. Taban temasl s borularnn kullanld ekran kartnda soutma ilevinin
aktif olarak gereklemesini salayan sessiz bir fan bulunuyor. Asi grnml grafik
kartnda bulunan fan basit bir ekilde karlabiliyor ve kolay temizlenebiliyor. Paralel
ilemci hznn 1776 MHz olduu ve referans tasarml modellere oranla yksek
performans salayan Galaxy GTS 450 Super OCnin kutu ieriinde yazlm CDsi
haricinde ekstra g kablosu da bulunuyor.
281
TL
GIGABYTE
GeForce GTS 450
1 GB kapasitede GDDR5 tipinde bellei bnyesinde barndran GIGABYTE
GeForce GTS 450 modelindeki grafik ilemci 810 MHzde alyor. Bellek hznn
3608 MHzde olduu rnn kutu ieriinde src CDsi, ek g iin kablo ve
kitapk haricinde HDMI adaptr de geliyor. GIGABYTEn allm mavi bask
devresinin kullanld grafik kartnn soutma sisteminde alminyum kanatlarn
zerinde bir de fan bulunuyor ve bylece kartn soutma ilevi aktif olarak
gerekletiriliyor. Grnt k olarak kartta iki adet DVI ve bir de mini HDMI
yer alyor. Ekran kart gerek oyunlarda, gerekse yksek bellek gerektiren dier
uygulamalarda baarl sonular veriyor.
254
TL
Palit
GeForce GTS 450
KIRMIZI renkte bir bask devre ve kart yzeyini tamamen kaplayan fan
sayesinde baarl bir tasarma sahip olan Palit GeForce GTS 450, GDDR5
tipinde 1 GBlik bellei bnyesinde barndryor. NVIDIAnn 3D Vision, PhysX,
CUDA gibi teknolojilerini destekleyen grafik kartnda elbette DirectX 11
teknolojisinin nimetlerinden de yararlanlabiliyor. Kartta grnt k olarak
D-Sub, DVI ve HDMI gibi birok seenek sunuluyor. Soutmann sessiz olarak
gerekletii Palit GeForce GTS 450de NVIDIA tarafndan sunulan oklu ekran
kart altrma teknolojisi SLIa da destek veriliyor. Bylece ayn anda birden
fazla grafik kart altrlp performans st noktalara tanabiliyor.
232
TL
Zotac
GeForce GTS 450 AMP!
GRAFK ilemcinin 875 MHzde alt Zotac GeForce GTS 450 AMP!
modelindeki paralel frekans 1750 MHze alnm durumda. rnn kutu
ieriinden yazlm CDsi ve kitapk haricinde g balants iin kablo ve D-Sub
dntrc geliyor. Zotacn k grnml grafik kartnda soutma ilemi tek bir
fan yardmyla salanyor. Grnt k olarak iki DVIn yan sra bir HDMI ve
bir de DisplayPortun bulunduu kart, tahmin edilebilecei gibi ift yuva kaplayan
bir tasarma sahip. Siyah renkte bir bask devrenin tercih edildii Zotac GeForce
GTS450 AMP!de 1 GB kapasitede bellek bulunuyor. Kart OpenGL, CUDA, PhysX
ve DirectX 11 gibi teknolojilerinin tamamn destekliyor.
94
PCnet EKM 10
226
TL
Asus
GeForce ENGTX 460 DirectCU
FABRKA kl olarak overclocklu gelen Asus GeForce ENGTX 460 DirectCU
referans tasarml modellere oranla DirectCU ad verilen zel bir soutma sistemi
sayesinde daha sessiz ve etkin bir ekilde serinletiliyor. 336 adet paralel ilem
birimini bnyesinde barndran grafik kart 256 bit bellek veri yolu desteine sahip.
Grafik ilemcinin 700 MHzde alt yksek performansl ekran kartndaki paralel
ilemcilerse 1400 MHzde grev yapyor. 1 GBlik GDDR5 tipinde bellein yer
verildii Asus GeForce ENGTX 460 DirectCU, NVIDIAnn SLI, 3D Vision ve PhysX
teknolojilerini destekliyor. Grnt k olarak rnde iki adet DVIa ek olarak bir
de mini HDMI yuvas bulunuyor.
478
TL
Axle
GeForce GTX 460
768 MBlik bellein yer ald Axle GeForce GTX 460 modeli 192 bit bellek
arabirimine sahip. ekirdek hznn 675 MHz olduu grafik kartndaki GDDR5
tipindeki bellek 3600 MHzde grev yapyor. ki adet DVI ve bir de HDMI grnt
knn bulunduu ekran kartnda soutma ilevini 11 kanatl siyah bir fan yerine
getiriyor. NVIDIAnn GT104 grafik ilemcisinin yer verildii ekran kartnn kutu
ieriine herhangi bir oyun ya da ek bir aparat dhil edilmemi. Siyah bir bask
devrenin tercih edildii Axle GeForce GTX 460n arka ksmnda kartn ihtiya
duyduu ekstra g girileri bulunuyor. Yksek performans isteyenler iin dizayn
edilen NVIDIA tabanl grafik kart, 3D Vision Surround teknolojisine de destek veriyor.
GIGABYTE
GeForce GTX 460
NVIDIAnn GeForce GTX 460 grafik yongasn bnyesinde barndran ekran kart
DirectX 11 teknolojisinin yan sra OpenGL 4.0 desteini de sunuyor. 768 MBlik
GDDR5 tipindeki bellein 3600 MHzde alt grafik kartndaki ekirdek hz
675 MHz. En yksek 2560 x 1600 piksel znrlkte grntler oluturabilen
GIGABYTE GeForce GTX 460, 192 bit bellek veri yolu desteine sahip. Grnt
k olarak DVIn yannda HDMIa da yer verilmi. GIGABYTEn allm mavi
bask devresinin kullanld ekran kartnda soutma ift fanla salanyor. oklu
ekran kart altrma teknolojisine de destek veren GIGABYTE GeForce GTX
460, NVIDIAnn st seviye grafik kartlarndan biri.
423
TL
414
TL
GIGABYTE
GeForce GTX 460 OC
MICROSOFTun DirectX 11 ve OpenGL 4.0 teknolojilerini destekleyen GIGABYTE
GeForce GTX 460 OCnin ekirdek hz standart GTX 460lara gre 40 MHz daha
yksek hzda, yani 715 MHz seviyesinde. 1 GBlik kapasitede GDDR5 bellein
bulunduu ekran kartndaki bellek saat hz 3600 MHz. Ekran kartnda ift
DVIn yannda bir de HDMI yuvasna yer veriliyor. En fazla 2560 x 1600 piksel
znrlkte grntler oluturabilen grafik kart 256 bit bellek arabirimine sahip.
rnn paralel ilemci hz ise 1430 MHz. Standart modellere daha yksek saat
hzlarna sahip olan ve dolaysyla yksek performans sunan ekran kartnda soutma
ilemi ift fan yardmyla gerekleiyor.
96
PCnet EKM 10
451
TL
Leadtek
GeForce GTX 460
FABRKA kl overclocklu modeller arasnda boy gsteren Leadtek GeForce GTX
460n ekirdek hz standart modellere oranla biraz daha yksek. Standart olarak
675 MHz olan ekirdek hz kartta 715 MHze alnm durumda. Belleklerin 3600
MHzde alt rnde paralel ilemci hz da 1450 MHz gibi olduka yksek bir
seviyeye karlm. Yksek performans salanmas adna yaplan bu hamleler kartn
performansn olumlu etkiliyor. Soutma adna tek fann yeterli grld grafik
kart 256 bit bellek arabirimine sahip. 1 GBlik GDDR5 tipinde bellei bnyesinde
barndran Leadtek GeForce GTX 460ta iki adet DVIn yan sra bir tane de HDMI
arabirimi bulunuyor.
454
TL
MSI
GeForce N460GTX Cyclone 1GD5
CYCLONE ad verilen soutma sistemi sayesinde dier GeForce GTX 460 grafik
kartlarndan farkllamay baaran MSI GeForce N460GTX Cyclone 1GD5 olduka
serin alyor. ekirdek hznn 725 MHz olduu ekran kartndaki bellek kapasitesi
rakip birok modelden farkl olarak 1 GB ve hz ise 3600 MHz. Grnt k
olarak MSI GeForce N460GTX Cyclone 1GD5te iki adet DVIn yannda bir de mini
HDMIa yer veriliyor. NVIDIAnn oklu ekran kart teknolojisi SLI da destekleyen
kart en fazla 2560 x 1600 piksel znrlkte grntlerin oluumuna imkn
tanyor. Oyunlarda ve yksek grafik kart gc isteyen uygulamalarda son derece
baarl olan grafik kart 200 x 110 x 38 mm boyutlarnda.
454
TL
Palit
GeForce GTX 460 Sonic
FABRKA kl overclocklu olarak gelen Palit GeForce GTX 460 Sonic, 1 GBlik
ve 3650 MHzde alan GDDR5 bellei bnyesinde barndryor. Standart
GeForce GTX 460 grafik kartlarna oranla yzde 17.5e varan oranda daha yksek
performans salayan rnde ekirdek hz 725 MHz. Ekran kartnda NVIDIA 3D
Vision, PhysX ve CUDA gibi popler NVIDIA teknolojileri destekleniyor. Analog
k salayan D-Subn yan sra iki adet DVI ve bir de HDMI grnt knn yer
verildii Palit GeForce GTX 460 Sonicin kutu ieriinde dier kartlara oranla art
saylabilecek herhangi bir ey kmyor. Krmz renkte bask devreye uygun olarak
tasarlanan fan da dikkat ekmeyi baaryor.
443
TL
MSI
GeForce N465GTX
NVIDIA ekran kartlaryla sektrde nemli bir konumda olan MSI, GeForce
N465GTX modeliyle de olduka iddial. 1024 MB kapasiteye sahip olan belleklerin
3206 MHz frekansnda grev yapt grafik kartnda ekirdek hz 607 MHz
olarak tanmlanm. Referansa uygun bir soutma sistemine sahip olan MSI
GeForce N465GTXin paralel ilemci hz 1215 MHz. En fazla 2560 x 1600
piksel znrlkte grntler oluturabilen rn DirectX 11 ve OpenGL 3.2
desteini sunuyor. Kartta iki adet DVI knn yan sra bir de HDMIa yer veriliyor.
MSI GeForce N465GTXte voltaj ve frekans artrm gibi ince ayarlarla toplam
performansn yzde 15 kadar yukarya ekilebilmesi mmkn.
98
PCnet EKM 10
478
TL
DOSYA DZSTNDE PL MR
Dizst bilgisayarnzn
25
pil mrn uzatmann yolu

Dizst bilgisayarnz sklkla pilde kullanyor ve daha fazla alma sresine ihtiya
duyuyorsanz, donanmsal ve yazlmsal nlemlerle pil mrnz iki katna kadar karabilirsiniz.
Serdar CEVHER / serdar@PCnet.com.tr
SON yllarda donanmsal adan giderek
daha da glenen dizst bilgisayarlar
son kullanclar iin masast
bilgisayarlarn yerini ald diyebiliriz.
Bu nedenle masast bilgisayar yerine
dizst satn alan birok kullanc
ounlukla bilgisayarn masasndan
bile kaldrmyor. te yandan, dizst
bilgisayarlar halen mobil kullanm
ihtiyac dorultusunda tercih
edenlerin says da
yadsnamayacak
kadar fazla.
Bu noktada
verimli bir
alma ortamnn
salanabilmesi iin en nemli
etmenlerden birinin yeterince uzun sre
dayanan bir pil olduu da aikr.
reticiler her geen gn daha uzun
sre dayanan piller retiyor olsa
da, halen birok gncel bilgisayarn
gerek pil mr ounlukla 2-3
saati geemiyor. phesiz ki bu
durumun olumasnda hem donanmsal
hem de yazlmsal sorunlarn ve
tercihlerin rol byk. te bu nedenle
bilgisayarnzn ihtiyalarnz tam
olarak karlayabilmesi iin pili neyin
tkettiini tespit etmeniz ve eitli
nlemler almanz gerekiyor.
Neler yaplmal?
1) Dzenli olarak diskinizi birletirin
Dzenli olarak disk birletirme (defrag)
yazlmlaryla dzenlenen sabit
diskler, verilere eriilmek istendiinde
daha az alr ve bylelikle daha az
enerji tketirler. Verilerin sabit diske
paralanm ekilde kaydedilmesiyle
oluan tablo, zaman iinde sabit diskin
gereinden fazla almasna yol aarak
hem sistem performansn, hem de pil
mrn azaltacaktr.
100 PCnet EKM 10
veya 64 GB byklnde uygun

fiyatl bir SSD tercih ederek pil
mrn artrmay dnebilirsiniz.
2) Sabit disk
yerine SSD tercih edin
Hareketli para iermeyen yeni nesil
SSD (Solid State Disk) teknolojisi,
dizst bilgisayarlarn pil mrn
nemli lde artryor. Eer dizst
bilgisayarnzn sabit diskinde
fazlaca veri depolamyorsanz,
bilgisayarnzdaki sabit diskin yerine 40
3) Arka planda alan

uygulamalardan kurtulun
Gz nnde alr durumda olmasa
da arka planda almay srdren
programlar enerji sarfiyatn artrr. Bu
nedenle bu uygulamalardan ihtiya
duymadklarnz kapatmanz pil mrne
katkda bulunacaktr. Ctrl-Alt-Del
tularna ayn anda basarak erieceiniz
Windows Grev Yneticisi'nde
almakta olan uygulamalar kaynak
tketimine gre sralayn ve gerekli
olmayanlar kapatn. rnein internet
eriiminiz yoksa gvenlik duvarn devre
d brakabilirsiniz.
Sistem balangcnda alan gereksiz
yazlmlar kalc olarak devre d
brakmak iin Balat mensnden
altr'a tklayn ve msconfig
yazdktan sonra Enter'a basn;
alan Sistem Yaplandrma Arac'nn
Balang blmnden bu programlar
etkisizletirin.
4) Zamanlanm grevleri duraklatn
Belirli aralklarla virs taramas
veya disk birletirme gibi ilemlerin
otomatik olarak gereklemesini
salyorsanz ve bu ilemler siz pilde
alrken balyorsa, bunlar adaptrle
alacanz zamanlara erteleyin.
5) USB aygtlar
r
karn
USB aygtlar
bir dizst
bilgisayarn pilinii
en ok tketen
unsurlardandr. Bu
nedenle pil mrn
n
DOSYA DZSTNDE PL MR
artrmak istiyorsanz
fare,
kullanmadnz zamanlarda USB fare
flash bellek, 3G modem, MP3 alar gibi
aygtlarn bilgisayarnzla balantsn kesin.
6) Kullanmadn zellikleri kapatn
Kablosuz internet (Wi-Fi) balants
dizst pilinin dayanma sresini
azaltan bir dier etkendir. Bu nedenle
internet eriimine ihtiyacnz yoksa
(rnein bir Word belgesi zerinde
alyorsanz) kablosuz interneti devre
d brakn. Benzer ekilde, Bluetooth'u
kapatmak da pil mrn artracaktr.
7) CD/DVD srcsn boaltn
Daha nce ihtiyacnz olmu bir
CD veya DVD'yi bilgisayarn optik
srcsnde unutmu olabilirsiniz.
letim sistemi optik srcde duran
disklere zaman zaman erimek
isteyebilecei iin, srcde CD
veya DVD brakmamak pil mrnn
azalmasn engelleyecektir.
8) Dosyalar
yerel diske kopyalayarak aln
Bazen bir USB bellek veya optik
diskte bulunan verilerden faydalanarak
almanz gerekebilir. Bu gibi
durumlarda verileri nce sabit diskinize
kopyalar, bellei veya diski kardktan
sonra almaya devam ederseniz enerji
sarfiyatnz azaltm olursunuz. Eer
optik diske komple ihtiya duyuyorsanz
Pismo File Mount gibi sanal src
yazlmlarndan faydalanabilirsiniz.
9) Ekran parlakln azaltn
LCD ekran, dizst bilgisayarn pil
tketimini
tartmasz en
ok etkileyen
bileendir.
bile
Klavyenizdeki fonksiyon
Klavye
tularn kullanarak ekran
edebileceiniz en
rahat edebi
parlakla ayarlamanz
dk parlakl
pil mrn artracaktr.
Eer yeni
artr
bir dizst satn alacaksanz
LED ekranl bir model tercih etmeniz
de size daha fazla pil mr olarak geri
dnecektir.
10) Sesleri kapatn
Pilde alrken -gerekli deilsebilgisayarnzn sesini tamamen kapatn
ve oklu ortam odakl yazlmlar
kullanmamaya aln. Windows veya
Linux'un ses temalarn kapatmak da pil
sarfiyatn drmek konusunda etkili
olacaktr.
11) Ekran koruyucudan kurtulun
Baz bilgisayarlarda kullanc etkileimi
ksa bir sre bile duraklasa ekran
koruyucu devreye girer. LCD ekranlar
iin gereksiz bir grsel len sunan
ekran koruyucuyu kapatarak grafik
ilemcinin daha az enerji harcamasn
salayabilirsiniz.
12) G seeneklerini ayarlayn
Denetim masasndaki G Seenekleri
blmyle daha fazla samimi olun.
Windows XP, Vista ve 7, pil mrn
uzatmak iin monitr veya sabit disk
gibi belirli bileenleri tanmlanm
zaman aralklarnn ardndan
kapatmak zere kullanlabilecek
g seenekleriyle birlikte gelir. G
temalar iinden mobil alma iin en
uygun olan semek enerji tketimini
azaltmaya yardmc olacaktr.
az enerji tketmesini salayacaktr.

Bunun iin Balat > Denetim Masas
> Grnm ve Kiiselletirme >
Kiiselletirme > Tema'ya tklayarak
Tema Ayarlar'n an. Tema'nn
altndaki alr listeden Windows Klasik
temasn sein ve Tamam'a tklayn.
Bylelikle Aero devre d braklm
olacaktr.
14) Uyku modu yerine
Hazrda Beklet'i tercih edin
Uyku (Sleep) modundaki bilgisayarlar,
ak olan uygulamalar bellekte tutar
ve uygulamalarn silinmemesi iin
enerji tketimi devam eder. Ancak
Hazrda Beklet (Hibernate) seenei
kullanldnda bellekteki uygulamalarn
tamam sabit diske kaydedilir ve
bilgisayar elektrik tketimini keser.
kinci seenekte bilgisayarn tekrar
almas daha uzun srmesine karn
uzun sreli molalarda enerji tketimini
azaltmak isteyen kullanclar bu
seenei tercih etmelidir.
15) lemciye fazla yklenmeyin
Ayn anda ok fazla programn ak
olmas ilemcinin ykn artrarak
enerji sarfiyatn kt ynde etkiler. Bu
nedenle kullanmadnz uygulamalar
13) Grsel efektleri

kapatn
Windows Vista ve
Windows 7, bilgisayar
kaynaklarn daha fazla
tketen 3B efektler
sunan Aero Glass
temasyla birlikte
gelir. Ancak bu zellii
devre d brakarak
Windows'u klasik
grnmde kullanmak
grafik ilemcinin daha
EKM 10 PCnet 101
DOSYA DZSTNDE PL MR
adna daha fazla alan

salayabilmek a
ad
hzl tkenmesine
fanlar pilin daha
ah
neden olacaktr. Bu
B nedenle
bilgisayarnzn
bilgisayarn
nz havalandrma
deliklerini
dzenli aralklarla
delik
kle
temizlemeli, her
te
eye ramen srekli
e
fan
fa
an sesi duyuyorsanz
servise bavurarak
yetkili se
bilgisayarnzn
n ffanlarn
temizletmelisiniz.
temizletmelisiniz
z.
kapatmanz gereklidir. te
yandan,
grafik ilemciyi kullanan uygulamalar
pil tketimi konusunda ok daha
cmerttir. rnein boyutlu bir oyun
oynamak veya DVD seyretmek, bir
hesap tablosu veya Word belgesiyle
almaktan ok daha fazla pil tketir.
Pil mrn uzun tutmak iin ayn anda
2-3 programdan fazlasn amamaya
ve grafiksel ilem gc gerektiren
uygulamalardan uzak durmaya aln.
16) Bilgisayarnza
daha fazla RAM ekleyin
Yeterince fiziksel bellee sahip olmayan
bilgisayarlar sklkla sabit diskteki sanal
bellek dosyasn kullanr ve bu durum,
sabit diskin daha fazla almasna
ve enerji tketiminin artmasna neden
olur. Her ilave bellek paras ilave
g tketimi getirmesine ramen,
bilgisayardaki toplam RAM miktarnn
artrlmas genel pil tketimi tablosuna
olumlu etki edecektir.
17) Bilgisayarnz temiz tutun
Havalandrma delikleri toz, kir ve sa
kllaryla dolmu bir dizstnn i
bileenleri
(zellikle de ilemcisi)
daha fazla snacak, bu

durumda gerekli
soutmay
Bilgisayarnzn
18) Bilgisayarn
nz
engelleyin
fazla snmasn en
Scaklk pil mrn uzun vadede
ksaltan bir etmendir. Normal artlarda
yl boyunca grevini yerine
getirebilecek bir dizst pili, srekli ok
yksek scakla maruz kald iin bir
yl sonunda ie yaramaz hle gelebilir.
Bu nedenle bilgisayarnz sert ve dz
yzeylerde kullanmaya, dorudan gne
na maruz brakmamaya ve scak
ortamlarda (rnein otomobillerde)
uzun sre bulundurmamaya dikkat
etmelisiniz. Eer bilgisayarnz bu gibi
bir nedenle fazla sndysa, amadan
nce oda scaklna dnmesini
beklemelisiniz.
19) Donanm srclerini gncelleyin
Daha yeni donanm srcleri,
genellikle kaynaklarn daha verimli
kullanlmasn salar. rnein kablosuz
a kartnzn srcsn gncelleyerek
g tketimini drebilirsiniz.
20) Pilin temas noktalarn temizleyin
Pil ve dizst bilgisayarnz arasndaki
aktarm daha verimli klmak iin 3-4
ayda bir bilgisayarnzn
pilini kararak
bilgis
noktalarndaki metal blgeleri
temas noktala
nemlendirilmi bir bez
alkolle hafif ne
temizleyebilirsiniz.
yardmyla te
em
Pilin
21) Pili
in tembellemesini nleyin
bilgisayarnz sklkla evde
Eer b
kullanyorsanz,
pil zamanla
ku
ll
kkapasitesini yitirebilir.
Bu durumu engellemek
B
iin en az iki haftada bir
i
bilgisayarnz pilde kullann
bi
b
pilin %50 seviyesine kadar
ve p
pil
kullanlmasn
kullanlmas
s salayn.
durumuna
dikkat edin
22) arj duru
um
pillerin
Eski Nikel pil
le tekrar arj edilmeden
olarak
nce tam ola
ra boalmas gerekiyordu,
102 PCnet EKM 10
ancak bu sre Lityum piller iin tam

tersi ekilde iliyor. Bu nedenle eer
yeterince yeni (2001-2002 ve daha
sonraki yllarda alnm) bir dizst
sahibiyseniz, pilinizin asla (kalibrasyon
ilemi haricinde; 24. maddeye baknz)
tam olarak boalmamasna dikkat
etmeniz gerekiyor.
23) Saklama koullarna dikkat edin
Eer bilgisayarnz veya pilinizi
uzun sre kullanmayacaksanz, pili
bilgisayardan skmeden nce %40-50
civarna getirin. Pili dorudan gne
grmeyen ve yeterince serin bir yerde
saklayn. Ancak Apple MacBook gibi
baz modellerin pilsiz altrldnda
ilemci hzn otomatik olarak
drdn de aklnzda tutun.
24) zel yazlmlardan faydalann
Windows kullanan bilgisayarlarn
pil mrn daha kolay bir ekilde
uzatmak iin tasarlanm birok yazlm
bulunuyor. Bunlar iinden http://
batterycare.bkspot.com adresinden
indirebileceiniz BatteryCare yazlm,
iinizi nemli lde kolaylatrabilir.
BatteryCare, zellikle pilin
ayarlanabilmesi iin yalnzca her 30
tam arjn ardndan pilin tamamen
boaltlmasyla salanan kalibrasyon
ilemi iin size yardmc olacaktr.
25) Soutuculu
dizst sehpas kullann
Srekli yksek ilem gc gerektiren
uygulamalarn kullanlmas, bilgisayarn
fazlaca snmasna neden olur. Kasadaki
s, ister istemez pile de etki eder. Bu
nedenle bilgisayar scakln srekli
olarak dk tutmak iin soutuculu bir
notebook sehpas kullanabilirsiniz.
Hackerlarn
en gzde av sahalar
Sanal lemin en korkulan tayfas hedef ve yntemlerini hzl bir ekilde gncelliyor. imdilerde
av sahalarn da deitirdiler. te yeni nesil av alanlar!
Daron DEDEOLU / daron@PCnet.com.tr
BLGSAYAR dnyasnn karanlk yz sadece virs,

malware, trojan ya da rootkit gibi zararllardan olumuyor.
Bu tarz zararl yazlmlar reten beyinler artk iyiden iyiye
para keselerini doldurmaya endekslenmi durumdalar.
Bunun iin de gnmzn gelien teknolojilerine hzl bir
ekilde ayak uydurarak yeni yeni yntemler gelitiriyorlar. Bu
yntemler, tahmin edebileceiniz gibi, yeni nesil av sahalar
olumasna neden oluyor. Bir baka deyile hacker'lar artk
evlerinde gizli kapakl olarak almyor; darya karak
insan iine karyorlar. Yani artk, yolda yrrken, alveri
yaparken, plajda gnelenirken ya da havaalannda uanz
beklerken soyulma ihtimaliniz var. nk tm bu alanlarda ve
mekanlarda bir hacker pusuda av(lar)n bekliyor olabilir.
104 PCnet EKM 10
Hedefler farkl, yntemler farkl, ama ayn!

Hacker'larn yeni yntemlerine ve av alanlarna girmeden
nce, onlarn avlarn tanmlamakta yarar var diye
dnyoruz. nk internetin evrimlemesiyle internetteki
deerler de bir hayli deiti. Bu deiim hacker'n hedeflerine
de yansd ve sonu olarak av diye nitelendirdiimiz
kullanc profili deiti. Fark ettiyseniz kullanc profili dedik.
Bu en nemli nokta, zira hacker ve hack konulu filmlere ya
da yaanm olaylara bakacak olursanz, hedefin hep bir
kurum, kurulu ya da e-ticaret ortam olduunu grrsnz.
nk ikinci nesil hack saldrlar hep para ya da paraya
evrilebilecek bilgi amal yaplyordu. lk nesil saldrlardaki
DOSYA HACKERLAR AVLANIYOR

Birok firma etraftaki kablosuz alar gsterebilen cihazlar retiyor. Ayn
zamanda bu alara balanmak iin kullanabileceiniz adaptr grevi de
gren bu cihazlar hackerlarn yeni oyuncaklarndan.
gibi n, an, hret peinde komak ve bunun

iin mmkn olan en ok sayda bilgisayar
kertmek artk zararl beyinlerin umurunda bile
deil. Dolaysyla Web 2.0 evrimiyle beraber
internetin ehresi ve hacker'larn hedefleri
de deiti ama amalar hep ayn kald.
Yani yine para ya da paraya evrilebilecek
deerli bilgi peindeler.
Bu amalardan para, kolayca
tahmin edebileceiniz gibi e-ticaret
ortamlarndan ya da phishing
yntemleriyle banka mterilerinden
salanmaya allyor. Tabii av bazen
kurum ya da kurulu, bazen de mterinin
kendisi oluveriyor. Burada hemen belirtmekte fayda var
ki, av kurum ya da kurulu olduunda hacker ksa zamanda
aa kabiliyor veya kulland arka kap rutin kontroller
srasnda fark edilip kapatlabiliyor. Dolaysyla hacker iin
kurumu avlamak olduka riskli bir hamle olacandan,
mterileri avlamak tercih ediliyor. Bu aamada yine
phishing ya da sahte alveri siteleri kullanlyor. Genellikle
ila ya da cinsel salk rnleri satan sahte e-ticaret siteleri
oluturulup, kullanclarn kredi kartlar smrlyor. Elbette
ki, avn phelenmesi iin en azndan rnn teslim sresi
olan 3 ya da 4 i gnnn gemesi veya soyulduunu
anlamak iin ekstresinin eline gemesi gerekiyor. Vurka olarak tanmlanan bu tarz sahte e-ticaret sitelerinin
yasal ilemler sonucu kapatlmasna kadar hatr saylr
miktarlar zararl beyinlerin hesaplarna gemi oluyor. Ancak
inann bu tarz saldrlarda yasal yollarn devreye girmesini
beklemeyeceklerdir. O nedenle alveri sitelerinin yayn
srelerini ve dier sitelerde bu siteler hakknda neler yazlp
izildiini, en nemlisi de mteri yorumlarn takip etmeyi
ihmal etmeyin.
Phishing yntemlerinin hedefleri de
genellikle banka mterileri oluyor. Ancak son
zamanlarda hemen her kullanc rendi ki,
bankalar kullanclarndan ifre veya kullanc
ad talep etmiyor ve online bankaclk ilemleri
gerekletirmek iin sadece kullanc adnz/mteri
numaranz ya da ifreniz yeterli gelmiyor. Bunu
teyit etmek iin bir de cep telefonunuzu ele geirmek
zorundalar. Ancak hacker'lar bunun iin de durmadan
yntemler gelitiriyorlar. Sizi bankadan aryormuasna
telefon zerinden kandrmaya alabiliyorlar. Bunun
iin de genellikle diksiyonu ok gzel olan ve saysz
kere gerek banka grevlileriyle grmeler yapt iin
profesyonellemi bayanlar kullanabiliyorlar. Siz de hi
phelenmeden ilem yapyormuasna hacker'n av
olabiliyorsunuz. O nedenle telefon bankaclnda bile
yetkililerin sizden ifrenizi dorudan istemeyeceini aklnzdan
kartmayn.
in dorudan para almay amalayan yntemleri elbette
ki kullanclar ok daha kolay phelendirebiliyor. Ancak
bilgi almak amalandnda iler biraz daha karyor.
nk artk yeni nesil internet kullancs profili hemen tm
zel yaamn ve kiisel (zellikle de ailevi) bilgileri sosyal
ierikli paylam sitelerinde sergilemekten oluuyor. Bu
tarz siteler sayesinde sosyal mhendislik alannda uzman
olan hacker'lar sizin zel ve ailevi bilgilerinizi kolayca
ele geirebiliyor, hatta sizi uzun yllar grmediiniz bir
arkadanzm gibi kandrabilmelerini salayabiliyor. nk
mesleki, eitim, zel yaam, hatta u an nerede olup ne
yaptnza kadar pek ok eyi kolayca renebiliyorlar.
Bu noktada hemen meslek grubunuza gre ayrtrlp,
arkada evreniz aratrlarak sizden ne kadarlk ya da nasl
bir bilgi koparabileceklerini aratrmaya balyorlar. Bu
durum sonucunda biraz durup dndnzde ailenizde
ya da yakn evrenizde nemli mevkilerde bulunan birileri
Facebook, hacker iin muazzam bir sosyal mhendislik kayna oldu.
EKM 10 PCnet 105
anda bu kapana yakalanabilir.

Bildiiniz gibi hemen herkes bota ya da korumasz bir
kablosuz a bulduunda hi tereddt etmeden balanmay
dener. Ancak bu tarz alarda kendilerini nelerin beklediini
bilemezler. Kablosuz aa balanmak demek, en basit haliyle
bir aa dhil olmak demektir ve IP adresi aldnz bu ada
bulunan dier bilgisayarlar sizi a komular ierisinde
grntleyebilir. Eer sisteminiz bir parola ile korunmuyorsa
kolayca o ada bulunan dier bilgisayarlar C: srcnze
ya da paylama atnz dier klasrlere eriebilir. Bunu
bir kenara brakn, adaki paket trafiini sniff ederek sizin
internet zerinden yaptnz ifreli/ifresiz tm ilemleri
izleyebilir. Bu sayede e-posta, Messenger, Facebook, Twitter
ya da bankaclk ilemleri gibi birok zel uygulamadaki
gizli bilgilerinize eriebilirler. Sonuta hacker iin paraya
evrilebilecek bilgilerin yan sra direkt para olarak
kullanlabilecek banka hesap bilgileri de aa km olur.
Hacker bu tarz kapanlar kurmak iin bazen daha farkl ve
az maliyetli yollar seebilir. Mesela hazr alar kullanabilir.
Alveri merkezleri, restoranlar, havaalanlar gibi halka ak
bir kablosuz internet ann bulunduu hemen her yerde
bu tarz kapanlar kurulabilir. Hacker'n tek yapmas gereken
aa dhil olup, bir IP numaras aldktan sonra yine sniffer
yazlmlar kullanarak adaki trafii kaydetmek olacak. Akam
eve dndndeyse elinde paraya dntrebilecei en az bir
dzine kullanc bilgisiyle mterilerini aramaya balayacak.
Paylam alarna dikkat!
Halka ak ortamlarda sunulan cretsiz ve korumasz kablosuz alar hacker iin

pusuya yatlacak alanlarn banda geliyor.
var m yok mu diye dnebilirsiniz. Ya da sanayi alannda

casusluk yapmay hedeflemi bir hacker sizi paravan olarak
kullanabilir mi acaba? Sizin aznzdan birileriyle konuabilir
mi diye dnmeniz gerekiyor. Peki, bu nasl olabilir? Yani
sizi sadece internetten aratrm ve asl hedefi olan kiinin
arkada olduunuzu grm birisi, o kiiyi kendisinin aslnda
siz olduuna nasl inandrabilir? Cevap ok basit; sosyal a
ve paylam siteleri. rnein Facebooka koyduunuz bir
fotorafn altna, o gn ya da geceyle alakal ne kadar yorum
geliyor dersiniz? Bu yorumlar ve yorumlara verilen cevaplar
sonucu konuyla hi alakas olmayan birisi o gn ve yaanan
olay hakknda ne kadar bilgiye sahip olabilir dersiniz? Eer o
kii bir hacker'sa sosyal mhendislik becerilerini kullanarak
kolayca bu tarz ipularndan nemalanabilir.
Bu kadar paranoya yeterli diye dnyoruz. imdi de
hacker'larn avlarn bekledikleri yeni av sahalarna bir
bakalm.
Hacker zaaflar sever

Hacker'lar her zaman kk kapanlar kullanmay severler.
rnein akta braklm bir kablosuz a, ok pahal bir
yazlm iin seri numaras reteci ya da popler bir filmin
indirme adresi gibi kapanlar kurulduktan sonra avn tuzaa
dmesini beklemeye balarlar. Genellikle kablosuz a
tuzaklar her zaman ie yarar bir yoldur ve birok av ayn
106 PCnet EKM 10
Hacker'larn pusuda yattklar bir dier ortamsa sanal lemin

belki de en tehlikeli yerlerinden birisi olan paylam alar
diyebiliriz. Bu tarz alarda pahada ar birok yazlm, film,
albm ya da e-kitap bulmak mmkndr. Elbette ki, bunlarn
yzde yz gvenli olduklarn, ilerinde zararl bir yazlm
barndrmadklarn syleyemeyiz. Genellikle spyware ya da
malware gibi yazlmlar araclyla sisteminize szp ie yarar
bilgileri toplamay hedefleyen hacker, bu tr zararllar grnt
ya da ses dosyalarnn ierisine de saklayabilir. Bu tarz paylam
alarndan elde ettiiniz her dosyay mutlaka tarayn ve bu ilem
tamamlanmadan altrmayn, n izleme yapmayn.
Sahte sitelere dikkat edin

Hacker'lar sadece iyi birer programc deildir, ayn zamanda
ok iyi birer web tasarmcdrlar. Birok alanda kusursuzmu
gibi grnen siteler yapabilecekleri gibi, popler sitelerin
birebir kopyalarn da kolayca hazrlayabilirler. Bunun
rneklerini banka dolandrclklarnda gryoruz. Ancak
kredi kartyla tahsilat yapan ya da mail order yntemi
kullanan birok sahte site (paravan site de diyebiliriz bunlara)
hazrlayarak sizlerin kredi kart bilgilerinizi kendi elinizle
vermenizi beklemeye balarlar. Genellikle ok ucuz hosting
veren siteler, yine ucuz fiyatlara web site temalar satan
siteler, porno ierikli siteler ve popler rnlerde inanlmas
g fiyat etiketleriyle sat yapan siteler hacker'larn tuzak
olarak hazrladklar kapanlardan sadece birka. Bu tarz
sitelerde kredi kart bilgilerinizi vermeden nce siteler ya da
firmalar hakknda aratrma yapmay ihmal etmeyin. zellikle
satlan rnlerin gerek fiyatlarn mutlaka gz nnde
bulundurun.
Poplerlemi alveri sitelerinin sahteleri de hacker'lar

tarafndan bir hayli gereki ekilde hazrlanabiliyor. Genellikle
toplu e-posta gnderimleri yoluyla sanki ok byk oranlarda
indirim varm gibi dzenlenmi kampanya bltenlerini
yollayarak kullanclar e-posta zerinden sahte sitelere ekip
kredi kart bilgilerini almay hedefliyorlar. Bu tarz durumlarda
siz normal bir ekilde demenizi yaptktan sonra sanki banka
tarafnda bir sorun varm gibi hata mesaj dndrp, daha
sonra tekrar denemeniz syleniyor. Siz younluk ya da balant
problemi gibi sorunlar olabileceini dnrken hacker oktan
kredi kart bilgilerinizi alm oluyor.
Cinsel salk rnleri gibi satn almaya ekinilen trden
rnler satan sitelerin de sahteleri hacker'lar tarafndan
kullanlan tuzaklar arasnda yerlerini alyor. Bu sayede siz
rn satn aldnz dnrken dolandrlm oluyorsunuz
ama bunu anlamanz en iyimser tahminle bir dier
alveriinizi bulabiliyor. nk hacker kredi kartnz
boalttndan, yetersiz bakiye mesajyla karlayorsunuz.
Vazgeilmez yntem: Sosyal mhendislik

Hacker'lar bir bilgiye ulamak iin bazen ok etrefilli yollara
bavurabilirler. Bunlar arasnda kimlik deitirmek, bir irkete
ya da kuruma alan olarak girmek, hedefteki kurumdan
alanlarla arkadalk kurmak ve yaknlamak gibi birok
ilgin hamle saylabilir. Bu tarz hamleler yapabilmek iin
de sosyal mhendislik yntemlerini kullanrlar. Bir baka
deyile, e-ticaret ya da alveri sitelerini kullanarak kredi
kart bilgilerini almak yerine, dorudan bir restoranda
garson ya da bir markette kasiyer olmay tercih edebilirler. Bu
sayede rahata kk, ucuz ve temin etmesi kolay bir kredi
kart kopyalama cihazyla gnde onlarca kredi kartn ele
geirebilirler. Sonutaysa kopyalanan bu kredi kartlar limitleri
tketilerek boaltlyor ve hacker'n hesabn doldurmaya
yaryor.
Ne gibi nlemler alnmal?

Hacker'larn yeni nesil yntemlerine kar alnabilecek
nlemlerin temeli, babadan kalma yntemlere dayanyor
desek yanl olmaz. ncelikle zararl yazlmlar kullanlarak
yaplabilecek saldrlara kar tam teekkll bir internet
gvenlik paketi kullanmanz gerekiyor. Bu paketi hemen her
gn gncellemeniz art ve sisteminizi her aklnza geldiinde
tam olarak taramanz, gznzden kamas olas zararllar
erkenden tespit etmenizi salayabilir. Eer cretsiz olarak
datlan antivirs yazlmlarndan birisini kullanmay tercih
ediyorsanz, mutlaka casus yazlmlar engelleyecek ve
malware gibi zararllar tespit edebilecek bir yazlm da
elinizin altnda gncel bir ekilde tutmanzda fayda var.
Hacker'larn balandnz bir a zerinden sisteminize giri
yapmasn engellemek iinse bir gvenlik duvar (firewall)
uygulamasna ihtiyacnz olacak. Bu tarz uygulamalar
bilgisayarnza yaplan olas giri denemelerinin yan sra
bilgisayarnzdan internete doru yaplan k isteklerini de
size bildireceinden gvenlik yazlmlarnzn gznden kaan
zararllar internete kmak isterken enseleyebilirsiniz. Ancak
gvenlik duvar gibi uygulamalarn ayarlarn yaparken dikkat
etmeniz gerekiyor. Yapacanz bir hata sizin de internet
faaliyetlerinizi engelleyebilir.
108 PCnet EKM 10
Ustalkla hazrlanan sahte alveri

sitelerine dikkat edin. Bu siteler ok
cazip fiyat politikalaryla kredi kart
bilgilerinizi almay hedeflerler.
Alveri sitelerinin gerek olup olmadklarn kontrol ederken,

zerlerinde bir telefon numaras olup olmadn kontrol
edin. Varsa emin olmak iin arayp yetkililerle grmeyi
deneyin. Bu hamle bir nebze de olsa karnzda gerek bir
kurum olup olmadn gsterir. Ayrca inandrc olmayan
fiyat politikalarna kukucu yaklamay ihmal etmeyin.
rnlerin gerek sat fiyatlar, bu konuda size ipucu
verecektir. Ayrca, her koulda gerek kredi kartnz yerine
sanal kredi kart kullanmaya zen gsterin. Sanal kartlarn
bilgileri alnsa bile sadece belirlediiniz limit tutar kadar
zarar edersiniz. Bankalarn hibir koul ve art altnda sizden
kredi kart ifrenizi istemeyeceini aklnzdan kartmayn.
Aksi bir durumda kredi kartnzn zerinde yer alan banka
numaralarn evirip, uygulama hakknda bilgi isteyin.
Cep telefonunuza gelen arlar yantlamadan nce arayan
numarann en bandaki lke koduna bakmay ihmal etmeyin.
Numaray ve kodu tanmyorsanz yantlamayn. mknnz
varsa numaray not edip, internette aramay deneyin. Bakalm
numara hakknda birileri yorum yapm m? Genellikle
dolandrc numaralar web siteleri zerinden paylalr. Bu
size olduka fayda salayacaktr.
Gittiiniz yerlerde kredi kartyla deme yapmak istiyorsanz
garsondan kablosuz bir POS cihaz isteyin ve kartnz
gznzn nnde makineden geirmesini salayn. Eer
bu tarz bir imkn yoksa hesab isteyin ve demeyi kasada
yapn ki kartnzn kopyalanmadndan emin olun. nternet
temelli alverilerinizde sanal kart kullanmaya zen gsterin
ve kartnzn limitini alveri tutar kadar yapmay ihmal
etmeyin.
Sosyal paylam alarnda her trl zelinizi paylamaktan ve
kendiniz hakknda derinlemesine bilgi vermekten kann. Bu
sayede hakknzda daha az ey bilecek ve sosyal mhendislik
tarafnda olduka zaman kaybedecekler.
Editr diyor ki
Hack konular her ne kadar kullanclar paranoyaya itse de,
gvende olmak iin biraz da paranoyaka dnmeye ve nlem
almaya gerek var diyebiliriz. Unutmayn, siz bilgisayarnzda
nemli bir eyler olmadn dnebilirsiniz ancak sisteminizin
zararl yazlmlar yaymak iin kuluka sunucusu olarak
kullanlmas bile milyonlarca kullanc iin byk bir tehlike.
nlem aln ve evrenizdekilere de nlem aldrn ki hacker'lar bu
kadar rahat kapanlar hazrlayamasn.
LINUX
Virs girmi Windows

sistemleri Linux ile temizleyin
Kullanlamaz hle gelen veya antivirs yazlmlarnn kurulumuna izin vermeyen Windows
sistemleri bir Linux CDsi kullanarak kolayca tamir edebilirsiniz.
Arkada evrenizde bilgisayardan anlayan kii olarak bilinmek zor bir eydir.
Sizi bu sfatla tanyanlarn says arttka,
etrafnzda benim bilgisayara da bir bakar msn? diyenlerin says da her geen gn artmaya balar. Sizi bu sebeple arayan kiiler genellikle yavalayan
veya virslerden tr kullanlamaz
hle gelen bilgisayarlarndan ikayet
ederler. Yavalayan bilgisayarlar
Windows iinden onarmak mmkndr, ancak bilgisayar kullanlamaz klan
(srekli donmalara veya hata mesajlarnn
kmasna sebep olan) virsler sz konusu
olduunda ilave bir destek gereklidir.
Birok yaygn virs, bulam olduu
iletim sistemi almaktayken bu
sistemden kolay kolay silinemez;
nk Windows o anda kullanlmakta olan dosyalarn (virsl
olmalarna ramen) silinmesine
izin vermez. Bu dosyalar da Kayt
Defterinin dzenlenmesine ramen
ounlukla her sistem alnda
yeniden almann bir yolunu bulurlar. Bu
gibi bir durumda birok Windows kullancs
zm virsn bulunduu srcye format
atmak ve yeni bir Windows kurulumu
yapmakta bulur. Ancak bu yntem hem
zahmetlidir hem de yedekleme sreci sz
konusu olamazsa veri kayplarn beraberinde
getirir. Neyse ki virslerden etkilenmemekle kalmayan Linux datmlar, virs girmi
Windows sistemlerin tamir edilmesinde de
kullanlabiliyor.
sa tklayarak Disk yansmasn yazdr seeneini de kullanabilirsiniz. Eer

SystemRescueCd datmn USB diske yazmak istiyorsanz, http://download.
sysresccd.org/sysresccd-installer1.1.2.exe adresinden indirebileceiniz ara bu ilemi kolayca
halletmenizi salayacaktr.
Bilgisayarn CD
veya USBden balatlmas
SystemRescueCd datmn bir CDye veya USB
bellee yazdktan sonraki
adm, bilgisayarnz bu CD
veya USB bellekle balatmak olacaktr. Her anakart
reticisi rnlerde farkl
seeneklere yer verebildiinden
bu admda kesin ynergeler sunabilmek mmkn deil, ancak genel olarak
yapmanz gerekenler yle:
ISO dosyasn CDye yazmak iin Nero
Burning ROM veya benzeri bir CD yazma
programndan faydalanabilirsiniz. Unutmayn ki ISO dosyasn CDye tamak yerine,
kalp dosyasnn alarak CDye yazlmas
ilemini gerekletirmeniz gereklidir. Bu
ilem iin Windows 7de ISO dosyasna
Gerekli ortamn hazrlanmas
Getiimiz aylarda Panorama blmnden

yeni srmlerini duyurduumuz SystemRescueCc, bu alanda kullanlabilen olduka
baarl bir datm. Yazmzda anlatlan
admlar uygulayabilmek iin ncelikle yaklak 260 MB boyutundaki ISO dosyasn
www.sysresccd.org adresinden indirmeli
ve bir CDye yazmalsnz (Alternatif
olarak, ISO dosyasn kullanarak boot edilebilen bir USB disk de yaratabilirsiniz).
110 PCnet EKM 10
USB oluturma yazlm sayesinde SystemRescueCdyi

USB bellee kolayca yazabilirsiniz.
1) Bilgisayarnz yeniden balatn, al ekrannda en altta belirtilen ynergeye gre

Del veya F2 tularndan birine basarak
BIOSa girin.
2) Boot Options, Boot veya Boot Order
isminde bir men seenei grmelisiniz. Bu
seenek ana sayfa yerine Advanced Options veya Advanced BIOS Features gibi
men seeneklerinin altnda da bulunabilir.
lgili seenei bulun ve an.
3) Yine ekran beliren ynergelere gre, +
ve veya F5 ve F6 tularn kullanarak CD/
DVD veya USByi Boot listesinde en st
sraya tayn.
4) Ekranda belirtilen Save & Exit
seeneini tercih edin (Genellikle F10).
Her ey yolunda gittiyse bilgisayar yeniden
baladktan sonra seiminize gre CD/
DVD veya USBden alacaktr.
Temizleme ilemine
balarken
Bilgisayar SystemRescueCd ile boot ettik-
CDden balatma iin ayarlanm bir BIOS.
ten sonra temizleme ilemine balayabiliriz.

Yapacamz temel ilem, Windowsun yer
ald NTFS biimli disk blmn ncelikle
Linuxa balamak (tantmak) ve ClamAV
ismindeki cretsiz antivirs yazlmn kullanarak srcde bulunan zararl yazlmlar
tespit etmek olarak zetlenebilir.
Sistem alnda n tanml seenei kabul
edin ve birka dakika iinde siyah ekrana
eritiinizde wizard (trnaklar hari)
yazarak Entera basn (klavye ngilizce
olaca iin i yerine harfine basmanz
gerekebilir). lk sradaki Xorg-run seeneini deitirmeden Enterlayn; bylelikle
ekran kartnz otomatik olarak tannacak
ve grsel arabirim alacaktr. Masastne
eritiinizde yapmanz gereken ilk ey,
terminalden clamd komutunu vererek
antivirs yazlmn balatmak olacaktr.
Bu komutu vermenizin ardndan bir sre
iinde komut satr eski hline dnecek.
Bu aamada freshclam komutuyla virs
veritabann gncellemelisiniz (bu admda
herhangi bir sorun yaamamak iin temizlemekte olduunuz bilgisayarn kablolu bir
internet balantsna sahip olmas byk
avantaj salayacaktr).
Bir sonraki adm sorunlu NTFS blmn Linuxa balamak olacaktr. Ancak
bu admdan nce Linuxun bu srcy
SystemRescueCd ile disk blm yedekleme ve geri ykleme ilemleri de gerekletirilebiliyor.
nasl adlandrdn renmelisiniz. Bunun

iin ekrann sol altndaki CD simgesine
tkladnzda alan menden Systema girin
ve GParted altrn. Program altktan
sonra sabit diskin blm tablosu grafiksel
olarak gsterilecektir. Temizlemek istediiniz blmn adn (rnein sda1, sda2 vb.)
bir kenara not edin.
Src ismini rendikten sonra, komut

satrna u komutu girerek Windows blmn Linuxa balayn (sda1 ksmn not
ettiiniz isimle deitirin): ntfs-3g /dev/sda1
/mnt/windows
Ardndan cd /mnt/windows (trnaklar
hari) komutunu vererek Windows blmne girin.
Virs taramas ve
zararl dosyalarn tanmas
Windows blmne eritikten sonra,

komut satrndan vereceiniz clamscan -i
-r (yine trnaklar hari) komutuyla virs
taramasn balatn. Tarama baladktan sonra virs bulam dosyalar listelenecektir.
Dosya ayrtrma ilemiyle vakit kaybetmek
istemiyorsanz, uygulayabileceiniz en ksa
yntem listelenen dosyalar ilevsiz bir
klasre tamak olacaktr (Dikkat: Sistem
dosyalarn silmemeye zen gstermelisiniz). Tama veya silme ilemleri iin emelfm
veya Midnight Commander dosya yneticilerini kullanabilirsiniz.
Sistemin dzgn almasna engel olan
dosyalar temizlediinizde sistemi yeniden
balatn, kullandnz CDyi veya USB
bellei karn ve bylelikle bilgisayarn sabit
diskten almasn salayn. Her ey yolunda
gittiyse byk olaslkla Windows sorunsuz
bir ekilde balayacaktr.
Olduka yetenekli bir sistem kurtarma
CDsi sunan SystemRescueCd ile yapabilecekleriniz bu ilemle snrl deil. Disk
blm tablosunu dzenlemek, bir sabit disk
veya USB bellekten kazara silinen verileri
kurtarmak, kararsz alan bir bilgisayarda
donanm sorunu olup olmadn test etmek
gibi birok farkl ama dorultusunda bu
datm kullanabilirsiniz. Bu nedenle, Linux
tutkunu olsun olmasn, tm okurlarmza
alet antalarnda bir SystemRescueCd
bulundurmalarn tavsiye ediyoruz.
EKM 10 PCnet 111
LINUX TARHE
3B efektlerle daha k
ve kullanl bir Linux
Ubuntu ve Debian gibi popler datmlarda n tanml olarak gelen Compiz efekt yneticisini
istediiniz gibi ayarlayarak daha k ve kullanl bir masast elde edebilirsiniz.
seerek dorudan Compizin tadn karmaya
balayabiliyorsunuz.
Daha gelimi bir ara olan CompizConfig
Ayar Yneticisi ise tm efektlerin ayrntl
bir ekilde ayarlanmasn, her birine ayr
tu kombinasyonlarnn ayarlanmasn
mmkn klyor. Ara, birbiriyle akan
efektler olduunda problemlerin ortaya
kmasn nlemek iin yaplmas gereken
hamleleri de otomatikletiriyor. Listelenen
efektlerden istediinizi etkinletirdikten
sonra tek yapmanz gereken n tanml tu
kombinasyonunu renmek veya isteinize
gre deitirmek. Bu arada Super olarak
anlan tuun klavyenizdeki Windows tuuna
tekabl ettiini de hatrlatalm.
Masast ortam olarak GNOME ve
KDE, birok bilgisayar kullancsnn en fazla
on dakika kullandktan sonra alabilecei
derecede standart birer ortam sunuyorlar.
Ancak bu masast ortamlarnn sunduu
sadelikle yetinmek istemeyenler iin
gelitirilmi olan Compiz efekt yneticisi,
grnen ksmn arkasnda kefedilmeyi
bekleyen birok farkl zellik barndryor.
3B efektler yalnzca k bir masast sunmakla
kalmyor; alma ortamnzdan daha verimli
bir ekilde yararlanabilmenize olanak
tanyor. Sz gelimi, belirli klavye ve fare
kombinasyonlarnn kullanlmas sayesinde
ekrandaki nesnelerin yaknlatrlmas
veya pencerelerin kltlerek ve yan
yana dizilerek listelenmesi gibi zellikler,
alma veriminizi artrabiliyor. Ancak
tm zelliklerden faydalanabilmek iin
kombinasyonlara hkim olmanz ve ksayollar
gerektiinde kendi ihtiyalarnza gre
dzenlemeniz gerekiyor.
Compizin ayarlanmas
Compiz efekt yneticisinin ihtiyalara gre

dzenlenebilmesini salayan iki ayr ara var:
Bunlardan ilki Simple Compiz Config Manager
(Simple-Ccsm, Temel CompizConfig Ayarlar
Yneticisi) ve ikincisi de Compiz Config
Manager (Ccsm, Compiz Ayar Yneticisi).
lk ara, detaylara fazla taklmakszn temel
fonksiyonlar kullanmak ve gerekli ksayollar
ayarlamak isteyenler iin ideal. kinci ara
ise, Compize tamamyla hkim olmak ve
112 PCnet EKM 10
En ok kullanlan ksayollar
n tanml ayarlarla hemen

deneyimleyebileceiniz en popler Compiz
efektleriyse u ekilde:
Windows tuu + Fare tekerlei: Grnty
bytr/kltr.
Ctrl + Alt + Fare tklamas: Masast kpn
fareyle serbeste evirmenizi salar (fareyi sol
tuunu basl tutarak hareket ettirin).
Ctrl + Alt + Yn tular: Masast kpn
evirir.
Ctrl + Alt + Shift + Sa veya sol yn tuu:
Etkin pencereyi yandaki masastne tar.
Alt + Fare tekerlei: Etkin pencerenin
saydamln artrr/azaltr.
Ctrl + Alt + D: Masastn gsterir /
pencereleri geri ykler.
Windows tuu + W: Mevcut pencereleri yan
yana dizer.
ince ayar yapmak isteyenlere hitap ediyor.

ki araca da Ubuntuda Yazlm Merkezinden
veya Debianda Synapticten ccsm paketini
kurduktan sonra simple-ccsm ve ccsm
komutlaryla eriebilirsiniz.
Temel CompizConfig Ayarlar Yneticisi,
pencere al/kapannda ve masast
geilerinde uygulanacak temel efektlerin
seimini mmkn klmakla birlikte,
en popler fonksiyonlardan biri olan
ekran yaknlatrmasnn hangi tu
kombinasyonlaryla gerekletirileceine
karar vermenize olanak tanyor. Ayrca
efektlerle teker teker uramak yerine az,
orta veya ok efektli bir masast profili
Masastnzde su, kar ve ate efektleri

karmak, renkleri filtrelemek ve ok daha
fazlas iin ilave olarak compiz-fusion-pluginsextra paketini yklemeniz ve CompizConfig
Yneticisini kurcalamanz yeterli.
LINUX PANORAMA
GMAILDEN LINUX SSTEMLERE

GRNTL VE SESL SOHBET MKNI
Gma platformunda Windows kullanclar iin sunulmasnn zerinden
Gmail
yllar gemesine ramen Linux kullanclarndan esirgenmi olan sesli
ve g
grntl grmeler, sonunda bu platformda da desteklenmeye
bala
baland. Getiimiz ay Ubuntu ve Debian gibi .deb paketlerini kullanan
dat
datmlar iin yaymlanan tarayc eklentisi sayesinde artk web taraycs
zeri
zerinden sesli ve grntl grmeler gerekletirmek mmkn. lgili
kullan
kullanclarn www.google.com/chat/video adresinden indirebilecekleri
eklen
eklentiyi kurmadan nce ak durumdaki tm web tarayclarn kapatmalar
gerek
gerekiyor. Bu arada artk ayn servis sayesinde ABD ve Kanadadaki sabit
telefo
telefonlar da aranabiliyor (bu telefon servisinin sene sonuna kadar cretsiz
olaca
olaca belirtiliyor).
KT NYETL YAZILIMLARIN %99.4 WINDOWS

KULLANICILARINI HEDEFLYOR
Alman gvenlik yazlm irketi G Datann yapt aratrmaya gre, bilgisayar kullanclarna ynelik tehditlerin
%99.4nn Windows kullanclarn hedef ald belirlendi. Aratrmada 2010 ylnn ilk yars geildiinde
tespit edilen yeni kt niyetli yazlm saysnn bir milyon gibi rekor bir dzeye ulat bildiriliyor. Bu rakam,
geen yln ilk yarsna gre yaklak %50 orannda bir arta denk geliyor. Tespit edilen kt niyetli yazlmlarn
%42.6s Trojan iken, %20.3 downloader olarak anlan istenmeyen yazlm indiricilerden oluuyor. te
yandan, bilgisayarn kontroln kt niyetli kiilere teslim edebilen backdoor yazlmlar %12lik bir orana
sahip. Rakamlar dorultusunda her bir dakikada drt yeni virsn ortaya kt tespit edilmi.
STEDNZ PAKETLER STEDNZ

DAITIMLARA KURUN
BROADCOM WI
WI-FI
FI
SRCLERNN
KAYNAK KODUNU
ATI
Dnyann en byk kablosuz internet aygt
reticilerinden olan Broadcom, aygtlar iin
sunduu Linux srclerinin kaynak kodunu
at. Dizst bilgisayarnda Linux kullanan
milyonlarca kullanc iin byk ve gzel bir
srpriz olan bu karar, Linux kullanclarnn
saysnn artmasnda da nemli bir gelime
olabilir, nk artk kablosuz aygt
srcleri Linux datmlaryla birlikte
gelecek ve yasal bir ekilde otomatik olarak
yklenebilecek. Daha nceleri kullanclar
baz durumlarda aygtlar altrabilmek iin
kaynak koddan derleme yapmak veya zel
aralarla Windows srclerini kullanmak
durumunda kalyordu.
Baz zamanlarda aradnz bir yazlmn veya srcnn

rcnn
uunu
yalnzca belirli bir Linux datm iin sunulmu olduunu
ir
grmek cannz skabilir. rnein nispeten eski bbir
yazcy Debian sisteminize tantmak istersiniz ancakk
sunulan src yalnzca RPM biimindedir ve
kaynak kodunu bulmak da mmkn deildir. te
nd
de,
byle zamanlarda yardmnza koan Alien sayesinde,
ka bir
bir datm iin oluturulmu olan bir paketi baka
ebiandatmda kullanmak mmkn oluyor. Slackware, DebianUbuntu ve RPM tabanl datmlarla uyumlu olarak alan
esinden
Alieni http://kitenet.net/~joey/code/alien/ adresinden
tller iiin
iin
indirebilirsiniz. Elbette yazlm dntrlen paketler
%100 alma garantisi vermiyor ancak genel baarm oran son derece yksek.
PARDUS KURUMSAL 2 GELYOR

Austos aynn sonunda Pardus 2011in Alfa
srmnn duyurulmasnn ardndan, getiimiz
ay Pardus Kurumsal 2nin de nizleme srm
sunuculardaki yerini ald. Pardus gelitiricilerinden
Serdar Dalgn duyuru listesine gnderdii
e-postayla duyurulan Pardus Kurumsal 2nin
nizleme Srm adl 32 bit ve 64 bit
mimarilerine uygun kurulum kalplarna, Pardusun
FTP sunucularndan ulalabiliyor. Hibrit (melez)
grnt destei de olan kurulum kalplarn DVDye
yazabileceiniz gibi, USB fla bellek gibi sabit disk benzeri aygtlar zerine de yazabilirsiniz.
Pardus gelitiricileri, kararl srm kana kadar her hafta Pardus Kurumsal 2nin yeni bir
nizleme srmn karmay planlyor.
EKM 10 PCnet 113
YAZAR
Gvenlik eksiklerimiz
gzler nnde
Gvenlie verdiimiz nem her geen gn azalyor. Sosyal alar zerinde tm zelimizi gzler
nne sermemiz hackerlarn kesesini dolduruyor.
Daron DEDEOLU
daron@PCnet.com.tr
114 PCnet EKM 10
EN ok nem verdiimiz konu gvenlik olmas gerekirken son zamanlarda en ok boladmz konu
hlini alverdi. Bunun temel nedeni, hackerlarn
artk eski usulleri bir kenara brakp, yeni nesil av
alanlar semesinden ileri geliyor. Getiimiz yllarda bilgisayarlara szmak iin kullanlan virsler,
trojanlar, malware ve rootkitler yazlmlarn ierilerine saklanp, e-postalar yoluyla phishing saldrlar
yaplmaya allrken, imdilerde bunlarn yerini
ok daha etkili olan, anlk mesajlama yazlmlar
zerinden yaplan saldrlar ve tuzak kablosuz alar
alverdi. Bizler de zaaflarmza yenilerek, bu yeni
nesil tuzaklarn ierisine kolayca debiliyoruz. rnein bulunduumuz yerde ifresiz bir kablosuz a
varsa hemen ve tereddt etmeden balanmay tercih ediyoruz. O a zerinde bizi ne gibi tehlikelerin
beklediini dnmeden, IP alr almaz kendimizi
Facebook, Twitter ya da anlk mesajlama yazlmlarmzn zerine atyoruz. Eer bu ada bir hacker
dinleme yapyorsa tm bu zelimize ait kullanc
ad ve ifreler alnvermi oluyor. Tabii bankaclk
ilemleri gibi direkt para esasl uygulamalar yapmadnz varsayyorum. Eer bu tarz bir hata yaptysanz zaten ok zararl kacanz kesin. Ancak iin
dier ac yn de bu gibi kapanlara dmek zerey-
ken mevcut gvenlik yazlmlarnzn pek ie yaramadn grmeniz olacaktr. Neden derseniz, standart internet gvenlik paketleri ya da en ok tercih
edilen cretsiz gvenlik yazlmlar genellikle zararl yazlmlar arar ve etkisiz hle getirmeyi amalarlar. Oysaki balandnz ada pusuya yatm olarak
bekleyen bir hacker, sniffer yazlmlar kullanaca
iin gvenlik yazlmlarnz alarma geirmeyecektir.
Sniffer tarz yazlmlar, ada yaplan paket alverilerini kopyalamaya yaradndan direkt olarak yaptnz ilemlerin deifre edilmesine olanak verirler.
Bu deifre sonucunda da hacker sizin internette
yaptnz her eyden haberdar olur ve kullandnz
ifrelere kolayca sahip olur. Bunu engellemenin en
kolay yolu bilmediiniz ve korumasz olan kablosuz
(ya da kablolu) alara balanmamanz, balansanz
bile bu tarz ilemler yapmamanz olacaktr.
Alveri merkezleri ve
restoranlara dikkat!
Bu tarz gvenliksiz alar genellikle halka ak ortamlarda daha ok bulunur ve en ok tehlike iereni de bu tarz alardr. Alveri merkezleri ya da
restoran gibi kii saysnn haddinden fazla olduu
ortamlarda bulunan kablosuz alarda, sniffer yazlmlarn devreye sokarak pusuya yatm hackerlara
rastlayabilirsiniz. Benzer ekilde balandnz bu
adaki dier bilgisayarlar sizin paylama ak dizinlerinizi kolayca grntleyebilirler. Bunlarn nne
gemek iin firewall kullanmay denemeli ve korumasz alardan uzak durmalsnz.
Ayrca Facebook gibi ortamlarda tm zel hayatnz gzler nne sermeniz sosyal mhendislerin
ekmeine ya sren bir adm olacandan dikkati
elden brakmamanzda fayda var. rnein arkadalarnzla yaadnz bir olaya ait fotoraflar paylap, bu fotoraflarn altnda o olayla alakal yorumlar ve sohbetler gerekletirdiinizde kolayca bunu
okuyan nc kiilerin de o olay hakknda bilgisi
olabileceini aklnzdan kartmayn. stelik Facebook gibi ortamlarda kendisini arkadalk arayan
bayan olarak tantan birok hacker olabileceini de
aklnzdan kartmayn. Bu nedenle tanmadnz
S.O.U.R.C.E
kiileri srf ekici bayanlar olduklar iin listenize eklemeyin. Bu yolla listelere szan hackerlar siz
ve listenizdeki dier arkadalarnz hakknda haddinden fazla veri toparlayabiliyorlar. Sonusa sahte kredi kartlar, birbiri adna talep edilen telefon
kontrleri ya da bor paralar. Dnsenize, arkadalarnza kendisini sizmi gibi tantan bir hacker
sizin aznzdan bor para toparlasa ve kayplara
karsa ne yapardnz? Zor bir durum ama Avrupa
lkeleri ve Amerika Birleik Devletlerinde ska yaanan sanal sular arasnda ba ekiyor bu taktik.
Gvenliinizi nemsiyorsanz ilerleyen sayfalardaki
gvenlik dosyam mutlaka okuyun. Zira hackerlar
iin artk her bilgi krntsnn maddi deeri var desek yanl olmaz. O nedenle sakn kendinizi hedef
olamayacakmsnz gibi nitelendirmeyin.
Anlk mesajlama
yazlmlarna dikkat!
Gvenlik konusunda bahsetmek istediim bir baka nemli konu da en ok zaman geirdiimiz anlk mesajlama yazlmlaryla alakal. Bu yazlmlarn kulland protokoller zerinden hzla yaylan
yeni ve tehlikeli bir virs ailesi saptand. Birok dili
konuabilen bir sohbet botu eklinde tasarlanm
bu yeni zararlnn hedefinde tabii ki bilgileriniz ve
arkada listeniz yer alyor.
Bu yeni solucanlar girdikleri bilgisayarn IM kii listesine yerleiyor ve kendisini dier kullanc adreslerine yolluyor. Kullanclar, karlarna kan ilgin
bir resmin linkine tkladklarnda, zararl bir dosyaya ynlendiriliyorlar ve bylece bilgisayara virs
bulayor. Sz konusu link kullanclara virsn bulam olduu baka bir bilgisayardan gnderiliyor.
Yani av olup, virsn kurbanlarndan birisi hline
geldiinizde ayn zamanda bir avc haline dnp,
kendi arkada listenize saldrmaya balyorsunuz.
Tabii bunu bilinsizce yapyorsunuz. Solucan tespit
edildii iin gvenlik yazlmnz gncellemeniz sizin iin yeterli bir koruma salayacaktr ancak yine
de tedbiri elden brakmamak gerek.
Tablet savalar kzyor

Bildiiniz gibi Apple inovasyon dolu cihazlar retmeye iPad ile devam etmiti. Bu rnn youn ilgi
ve talep grmesi birok firmay bu rn segmentine
yneltti. Samsung da bu firmalardan birisi ve nceleri iPhonea rakip olarak kartt Galaxy serisine
bir tablet modeli ekleyerek, iPade de rakip olmay baard. Boyut ve zellik olarak Apple iPadden
daha ufak ve gelimi olan Galaxy Tab Amerikada
piyasaya girdi girecek. Elbette ki, beni ilgilendiren
bu yeni nesil oyuncaklarn gelecekte nasl bir konumda olacandan ziyade zerlerinde barndrdk-
lar iletim sistemleri ve bu sistemlerle yaplabilecekler diyebilirim. nk imdilik multi-touch

ekranlarn sunduu kullanm kolaylyla bilim
kurgu filmlerini aratmayan bu cihazlar zerinde
gelitirme yapan birilerini gremedim. Bahsettiim direkt olarak cihazn kendi zerinde
kod yazp altrmak. Eer bu durum alrsa
gerekten getiimiz ay bahsettiim gibi klavye ve fare ikilisine veda edebileceiz, nk
ilemci ve bellek konusunda bu tabletler dizstlerimizi aratmyor.
Samsungun Android kullanmas iOS kullanan
iPadden bir adm ne gemesine neden oluyor
diyebilirim. nk u sralar Android zerinde
Java, C ve Python gibi birok farkl gelitirme dilini
kullanmak mmkn. Flash destei de cabas. Merak ettiimse Samsungun Androide yatrm yaparken kendi iletim sistemi baday kullanan bir baka
tablet piyasaya srp srmeyecei. Zira Android ve
iOS karmas diye nitelendirdiim bu yeni sistem de
yabana atlr cinsten deil. Elbette ki bunun yantn yakn zamanda Samsungun hl ve tavrlarndan
anlayacaz ama Googlen ve Applen artk ortaya
koyduklar bu sistemler iin gvenlik politikalar dnmeye balamalar da fena olmayacak. imdiden
birok zararl beyin bu iki platformu kendilerine hedef tayin etti bile.
Google ve telefon
Sz Googlea gelmiken ilgimi eken bir hamleden
bahsetmek istiyorum. Getiimiz gnlerde Google,
imdilik sadece Amerika ve Kanadada kullanlan
bir servisi hizmete soktu. Servis Gmail zerinden
(Google Talk modlnden) telefon aramas yapabilmeyi salyor. Bunun iin de Googlen bir sre
nce satn ald Global IP Solutions adl telekomnikasyon irketi tarafndan hazrlanan bir altyap
kullanlm. Yakn bir zamanda bu servis lkemizde de hizmete sokulur mu bilmem ama Kanada ve
Amerikada hizmete girdii ilk 24 saat ierisinde
1 milyonun zerinde arama yapld gz nne
alnrsa, lkemizde bu Google hizmetinin de ban
yeme ihtimali olduunu
dnmeden
edemiyorum. Bu adm ayn zamanda Googlen iletiim
servislerini bir bir Gmail
zerine tama plann
gerekletirmekte kararl
olduunu da gsteriyor.
Bakalm yakn zamanda
bu hizmetlere baka neler
eklenecek? Gelecek ay grmek zere.
EKM 10 PCnet 115
YAZILIM AYIN YAZILIMLARI
Ayn yazlmlar
Boyundan byk iler baaran, bilgisayarnz yeni ilevlerle
donatacak uygulamalar bu blmde topladk.
DDE
TAMAMI DtaV
nttmz
Burada sizlere
mamn
yazlmlarn ta
de bulabilir ve
Ekim DVDmiz
rabilirsiniz.
sisteminize ku
Daron DEDEOLU / daron@PCnet.com.tr
Disk Pulse
www.diskpulse.com
Sabit diskinizde olup bitenleri

anbean takip edin.
Disk Pulse, sabit diskinizde yaanan
tm etkinlikleri bir bakta grmenizi
salyor. PCniz garip davranyorsa
ya da sisteminize casus yazlm
bulatndan pheleniyorsanz, veya
sadece sisteminizde olup bitenleri
merak ediyorsanz bu yazlm hounuza
gidecektir. Bir srcy ya da klasr
takip altna aldnzda; deitirilen,
silinen, oluturulan tm dosyalar
listeleniyor. Daha sonra bunlar uzant,
kullanc ad ya da boyut gibi zelliklere gre filtreleyebiliyorsunuz. Programn cretsiz srm olduka yeterli ama
daha fazla zellik ieren cretli srmleri de bulunuyor.
Green Video
Converter
www.tonglu365.com/GreenAVConverter/
Her trl video formatn birbiri

arasnda dntrebileceiniz
ve tanabilir aygtlara
aktarabileceiniz ho bir
yazlm.
Ev kullanclarnn en byk
zevklerinden birisi de ev yapm
video dosyalar zerinde oynamak
ve yeni nesil tanabilir oklu ortam
oynatclarnda video dosyalarn
tamak. Bunun iin elbette salam bir dntrc ve tekrar leklendirici bir yazlma ihtiyacnz var. Green Video
Converter de tam bu noktada devreye giriyor. Neredeyse tm video formatlar arasnda dntrme yapabilen yazlm,
iPod ve benzeri tanabilir cihazlarn znrlklerine uygun formatta videolar hazrlamanz da salyor. Kurulum
gerektirmeyen bu cretsiz yazlm elinizin altnda bulundurmanzda fayda var.
116 PCnet EKM 10
DriverMax
www.drivermax.com
Format ncesi bilgisayarnz iin gerekli olan

srclerinizin CDlerini nereye koyduunuzu
hatrlamyor musunuz?
Format sonras donanmlarnzn srclerini tekrar tekrar arayp
bulmaktan skldysanz ve her defasnda evin altn stne
getirip src CDleri aryorsanz sizi bu dertten kurtaracak
bir zmmz var: DriverMax. cretsiz olarak datlan bu
kk yazlm sayesinde bilgisayarnzda bulunan tm src
dosyalarn tek tklamayla yedekleyebiliyorsunuz. Ardndan
yeni bir Windows kurulumu yaptnzda yine bu kk yazlm
sayesinde yedeklediiniz srclerinizi tekrar kurabiliyorsunuz.
Kolay kurulumu ve kullanc dostu arayzleriyle benzerlerinden
ayrlan DriverMaxi elinizin altnda bulundurmanz neriyoruz.
AppBooster
www.appbooster.net
Sisteminizi oyunlar iin hzlandrmann en

maliyetsiz ve kolay yolu.
cretsiz olarak datlan bu kk yazlm sayesinde
sisteminizin kalbi olan ilemci ve bellek optimizasyonunu
oyunlarnz iin en iyi konuma getirip, olduka hzl
ve performansl bir oyun keyfi yaayabilirsiniz. Hi
derinlemesine sistem bilgisine sahip olmasanz bile bu
yazlm altrdnzda her ayar otomatik olarak yaplp,
bilgisayarnz oyun canavar haline dnecek. Ancak
bilgisayarnz yeniden balattnzda bu ayarlar tekrar
eski haline dnerek, sisteminiz normal performansnda
almaya devam edecek. Bu yazlm her ne kadar harika
bir bulu gibi dursa da yalnzca sisteminizin elverdii
lde performans salayacan aklnzdan kartmayn.
Hitman Pro
www.surfright.nl/en
Yeni bir gvenlik yazlmyla tanmaya

hazr msnz? stelik tamamen cretsiz!
nl aksiyon oyunundan adn alan Hitman,
bilgisayarnz korumaktan ziyade kurtarmak zerine
programlanm diyebiliriz. Kuruluma ihtiya duymadan
alabilen Hitman, USB belleklerde rahatlkla
tanabiliyor. Virslerin yan sra gncel zararllardan
rootkit ve malware gibi programlara kar olduka etkili
olan yazlm, sisteminizi (diskinizin boyutu ne olursa
olsun) 5 dakika gibi bir srede tarayabiliyor. Sistemi
yormadan ve yavalatmadan alan Hitman Pro 3.5i
elinizin altnda bulundurmanz ama tek bana gvenlik
yazlm olarak kullanmamanz neriyoruz. Snrsz
sreli tarama imkn sunan yazlm, 30 gn boyunca
bulduu zararllar da temizleyebiliyor.
EKM 10 PCnet 117
Online Armor Free

www.online-armor.com
Gl ve basit kullanml bir gvenlik duvar

arayanlar mutlaka denemeli.
Olduka hzl
kurulan ve
kolay kullanlan
bu gvenlik
duvar (firewall)
uygulamas
sayesinde
bilgisayarnz
internet
zerinden
gelebilecek
tehlikelere kar
koruyabilirsiniz.
Gvenlik duvar uygulamalar virs ya da benzeri yazlmlara
kar sisteminizi tarayp koruyamasa da bu tarz zararllarn
sisteminizden veri karmasna ya da hackerlarn sisteminize
izinsiz giri yapmasna engel olabiliyor. Bu nedenle gvenlik
yazlmlarnn yan sra bir gvenlik duvar uygulamas
kullanmanzda fayda var. Basit ynetilen bir firewall
arayanlara bu cretsiz yazlm neriyoruz.
Duplicate Cleaner
www.digitalvolcano.co.uk
Sisteminizde ayn olan dosyalar temizleyip

yerden kazanmaya ne dersiniz?
Sabit diskler bydke, kullanlmayan dosyalar ayrp
silerek yer ama ritelleri de yava yava tarihe karmaya
balad. Ancak yine de bazen bir dosyay bulamayp, aynsn
tekrar tekrar indirdiimiz de olmuyor deil. Bu gibi durumlar
sklkla yayorsanz Duplicate Cleaner adl bu cretsiz
yazlm ok iinize yarayacaktr. Yazlm altrdnzda
sisteminizi tarayp birbirinin ayn olan dosyalar listelemeye
balyor. Ardndan tek tklamayla bu dosyalarn kopyalarn
sisteminizden kolayca temizleyebilirsiniz. Alet antanzda
bulundurmanzda yarar var.
Syn
http://sourceforge.net/projects/syn/
Olduka gelimi ve bir o kadar da sade

arayzlerle hazrlanm, ilevsel bir kod
editr.
PHP, HTML
ve Java gibi
nde gelen 30a
yakn gelitirme
diline szdizimi
renklendirme
destei sunan
Syn, ak kaynak
yapsyla hemen her
gn gelitiriliyor.
Olduka sade
arayzlerle
hazrlanm olan
Syn, basit, hzl ve
az sistem kayna
tketen bir kod editr arayanlara ila gibi gelecek diyebiliriz.
Olduka hzl alan yazlm, muadillerine gre sadeletirilmi
diyebileceimiz bir ara ubuuyla karmza geliyor. Kod
tamamlama zellii de bulunan Syn, ayn zamanda FTP
protokol zerinden almalarnz sitenize aktarabiliyor.
118 PCnet EKM 10
Power Data Recovery Free Edition

www.powerdatarecovery.com
Veri kurtarmadaki kk yardmcnz sayesinde

veri kaybna son verin.
Bilgisayar
kullanclarnn en
byk dertlerinden
birisi de kukusuz
veri kaybdr.
Yanllkla silinen
veriler, bilmeden
formatlanan disk
blmleri ya da
harici kartlar en
byk kbuslarn
kayna oluveriyor. Ancak MiniTool Power Data Recovery Free
Edition bu dertleri sona erdiriyor. Sabit diskler ve RAID destekli
disklerden veri kurtarma yapabildiiniz bu ara, ayn zamanda
optik medyalardan, parmak belleklerden ve SD/MMC kartlardan
da veri kurtarlmasn salyor. Tamamen cretsiz olan bu yazlm
alet antanzda bulundurmanz neriyoruz.
Easy Image Modifier
Shutdown Timer
www.inspire-soft.net
www.sinvise.net
Resim dosyalarnz bir rpda ve topluca

dzenlemek iin basit bir zm.
Bilgisayarnzn kapann zamanlayn ya da

istediiniz an, istediiniz program altrn.
Easy Image
Modifier, imaj
dosyalarnz
topluca yeniden
boyutlandrmak,
dndrmek,
isimlerini
deitirmek ya
da formatn
dntrmek iin
kullanabileceiniz
portatif bir
yazlm.
Resimlerinizi
yazlmn penceresine srkleyip braktktan sonra
dilediiniz seenekleri dzenlemeniz yeterli. JPEG,
PNG ve BMP biimlerini destekleyen Easy Image
Modifier kurulum gerektirmemesine ramen tercihlerinizi
hatrlayabiliyor. Programn Trke evirisi ok kt
olduundan, biraz ngilizce bilginiz varsa Ayarlar > Dil
mensnden ngilizceyi semenizi neriyoruz.
Virs taramas ya
da byk dosyalar
indirme gibi birtakm
ilemlerin siz
bilgisayar banda
deilken yaplmasn
isteyebilirsiniz. Bu
durumda, Shutdown
Timer kullanarak
bilgisayarnz
belli bir saatte kapanmaya ya da yeniden balamaya
programlamanz mmkn. Saat dnda, rnein indirme
hznn 5 dakika boyunca 100 kbpsnin altna dmesi ya
da CPU kullanmnn 10 dakika boyunca %90 amas gibi
kurallar da belirleyebilirsiniz. Shutdown Timer, bu gibi koullar
gerekletiinde bir program, dosya ya da web sayfasnn
almasn da salayabiliyor.
Tricky Truck
www.gravitysensation.com/trickytruck/
Oyundan ibaret de olsa kamyon ofr olmann

zorluklarn gsleyin.
Kirin
http://pmcchp.com/kirin/
Windows zerinde gelitirme yapan

okurlarmzn ok iine yarayacak bir ara.
Zorlu diyebileceimiz bu oyunda amacnz, 10 farkl seviyede
doru manevralar yaparak kamyonunuzu park etmek. Gereki
fizik motoru, kamyon zerindeki hkimiyetinizi azaltt gibi
bu devasa aralarn ne kadar zor kontrol edildiini gsteriyor.
Giderek artan zorluktaki 10 seviye, kolay ve zor modlarda
oynanabiliyor. Dilerseniz o blmde nasl hareket etmeniz
gerektiini grmek iin blm demosunu da izleyebilirsiniz.
Farkl kamera alar arasnda gei yapabildiiniz oyun henz
tamamlanmam, dolaysyla web sitesini kontrol ederek yeni
blmler ieren yeni srmleri indirebilirsiniz.
Windows kullanclar MSI uzantl kurulum dosyalarn ok

yakndan tanrlar. Genellikle sistem dosyalar ya da srclerle
karmza gelen bu kurucular, imdilerde tm Windows
tabanl yazlm gelitiricilerinin gzdesi hlini ald diyebiliriz.
Siz de hazrladnz yazlmlar MSI uzantl olarak datmak
istiyorsanz Kirin adl bu cretsiz yazlm sayesinde kolayca
kurulumlarnz hazrlayabilirsiniz. Birka tklamada yazdnz
program kodlarn MSI uzantl kuruculara sahip hale getiren
bu baarl yazlm elinizin altnda tutmanzda yarar var.
EKM 10 PCnet 119
YAZILIM WINDOWS LIVE MESSENGER
Online iletiimde bir adm teye:
Windows Live
Messenger 2011 beta
Dnyann en sevilen anlk mesajlama uygulamas, imdi de online iletiiminizin merkezi olmak
niyetinde.
Selim UMLU / selim@PCnet.com.tr
PHESZ Windows Live Messenger

(eski adyla MSN Messenger) hem
dnyada hem de Trkiyede en ok
kullanlan ve sevilen anlk mesajlama
yazlm. Bugn Messenger ana balanp arkadalarnzla mesajlamak iin
muhtemelen Windows Live Messenger
2010 srmn kullanyorsunuz. Ancak
Microsoftun birka ay nce duyurduu
yeni Windows Live Temel Paralar paketine dhil olan Windows Live Messenger
2011, mesajlamaktan ok daha fazla
yetenee sahip.
NASIL KURULUR?
Windows Live Messenger 2011 beta,
yeni Windows Live Temel Paralar beta
paketinin bir paras olarak geliyor. cretsiz indirmek iin http://explore.live.
com/windows-live-essentials-beta adresini ziyaret edebilirsiniz. Henz Trke
srm kmam olsa da ngilizce ya
da dier mevcut dillerdeki srmn
Trke Windowsunuza kurabilirsiniz.
Temel Paralar kurulumunu altrdnzda varsaylan olarak tm Temel Paralar yazlmlarn kurmay nerecektir.
Temel Paralar 2011, Windows XP ve
nceki srmleri desteklemeyecei iin
en azndan Windows Vista kullanyor
olmanz gerekiyor.
120 PCnet EKM 10
Grnm tamamen deierek yenilenen

WLM 2011, artk sosyal alar birletiren bir uygulama grevi gryor. Bunun
anlam u: nternette sosyal a, mikro
blog, video paylam gibi amalarla
kullanlan ve ok da baarl olan siteler
zaten mevcut. stelik bunlar siz de byk ihtimalle kullanyorsunuz. Microsoft
bunlar sfrdan ina etmeye niyetli deil.
Onun yerine, en sevdiiniz sosyal alar
ve paylam sitelerini Windows Live
Messengerda bir araya getirerek hepsine
tek bir noktadan erimenizi salyor!
Sosyal merkeziniz Messenger

Windows Live Messengern ilk etapta
hayata geirdii ortaklklar Facebook,
MySpace ve LinkedIn ile. Messenger
sevdiimiz kadar Facebooku da sevdiimiz kesin. MySpace de lkemizde bir trl yeterince popler olamasa da dnyann
en popler 2. sosyal a. LinkedIn ise i
dnyasnda ska kullanlan bir sosyal a.
Ayrca Microsoftun zaman iinde baka
sosyal sitelerle de ortaklklar kuracan
tahmin ediyoruz.
Bu sosyal alardaki
arkadalarnz srekli
olarak durum iletileri,
videolar, fotoraflar vs. paylayor.
Messengerdaki arkadalarnz da fotoraflarn ve durum iletilerini deitiriyor. Tm
bunlar hibir siteyi
ziyaret etmeden, tek bir
ekrandan takip etmek
istemez miydiniz? te
Highlights bata olmak
zere sosyal grnmler,
arkadalarnzdan haberdar
olmak iin birebir.
bu noktada Messenger Highlights devreye giriyor. Messenger Highlights, Windows Live Messenger 2011in varsaylan
arabirimi. Dolaysyla artk Messenger
atnzda kk bir arkada listesi yerine geni bir pencerede arkadalarnzdan
gelen her eyle karlayorsunuz. stelik
bu ekran tamamen interaktif. Yani
arkadanzn Facebookta paylat bir
fotorafa tkladnzda o fotoraf veya
albm tam ekran grebilir, dilediiniz
paylamlara yorum yazabilir, paylalan
YouTube videolarn ve Flickr galerilerini de dorudan Messenger zerinden
grntleyebilirsiniz. Eer Hotmail
kullancsysanz, Hotmailinize gelen fotoraflar bile Highlights ekrannza eklenebiliyor! yesi olduunuz sosyal alar
Messengera balamak iin Messenger
penceresinin sa alt kesindeki Add
dmesine tklamanz yeterli.
Tm bu gncellemeler Highlights ekrann
karmakark bir orbaya dndrr diye
dnyorsanz, bu konuda da baz
optimizasyon ilkeleri belirlenmi. Sk g-
YAZILIM WINDOWS LIVE MESSENGER
Men > Personalize > Change your theme komutuyla

yeni bir tema seebilirsiniz.
rlenler (favorites) listenize eklediiniz

arkadalarnzdan gelen gncelleme ve
paylamlara her zaman ncelik veriliyor.
ncelik vermek istediiniz arkadalarnza
sa tklayp sk grlenlere eklemeniz
yeterli. Daha sonra Messenger, paylamlarn trne, yorum saysna ve gncelliine bakarak bir ncelik sralamas yapyor
ve sizin iin en ilgin olabilecek paylamlar ekrann st ksmna getiriyor. Ayrca,
durum gncellemesi ve link paylam gibi
ierikleri pencerenin sol yanna dizerken
fotoraf ve video tarz medya ierikleri de
sa tarafta sralanyor. Ayrca sosyal ekrannzda yalnzca son paylamlar, kendi
paylamlarnz, fotoraf ya da video
paylamlarn grntlemeniz de mmkn. Aka sylemeliyiz ki Highlights ve
sosyal ekranlar zellii PCnet editrleri
tarafndan WLM 2011in en sevilen ve en
ok kullanlan yenilii oldu.
nz SkyDriveda saklam olabilirsiniz.

u anda her iki servis de WLM 2011de
destekleniyor. Bu albmlerinizi annda
paylamak iin konuma penceresinde
Share > Photos from online album komutunu verip albm semeniz yeterli.
Arkadanz albmdeki fotoraflar tek
tklamayla gezebilirken pencerenin sol
yannda sizinle yazmaya da devam
edebiliyor. Hatta fotoraflarnz slayt grnts olarak izlerken grntl sohbet
bile balatabilirsiniz.
Bugne kadar Mesengerda video
paylamak mmkn deildi. rnein
YouTubeda beendiiniz bir videonun
linkini arkadanza gndermeniz ve
o izlerken sizin beklemeniz gerekiyordu nk yazma penceresi byk
ihtimalle videonun zerine kaca
iin sizinle yazamyordu. Ama artk
popler video sitelerinden birine ait
bir linki arkadanza gnderdiinizde
Messenger bunu otomatik olarak tanyor
ve video grnmne geiyor. imdilik
desteklenen siteler YouTube, Vimeo,
DailyMotion, Break.com ve Wat.tv. video
grnmnde, arkadanzn paylat
video otomatik olarak Messenger penceresi iinde ykleniyor. sterseniz Birlikte
izle (View together) komutuyla videoyu
e zamanl izlerken sol tarafta yazmanz da mmkn!
Daha rahat resim ve video

paylam
Messengern nceki srmleri, mesajlatnz kiiyle sabit diskinizdeki
resimleri paylamanza izin veriyordu.
Ancak daha pek ok yerde, paylaacak
ok ey var! Mesela tatil fotoraflarnzdan Facebookta bir albm oluturmu
ya da yksek znrlkl fotoraflar-
Grntl sohbet daha kaliteli

imdilik internet tabanl sohbetin son
noktas, karnzdaki kiiyi hem grebilmek hem de duyabilmek; yani grntl
sohbet. Messenger bu zellii zaten
uzun sredir sunuyordu. Hatta son
aklanan verilere gre ayda 230 milyon
grntl grme yaplyor. Kaliteli bir
sohbet iin balant kurma sresi, grnt kalitesi, kare oran, ses kalitesi, grmenin tamamlanmas gibi pek ok eyin
optimize edilmesi gerekiyor. Beta aamas
boyunca kullanclarndan pek ok veri
toplayan Microsoft, video performansn
artracak baz teknik gelitirmeler yapm.
Sonu olarak yeni Messengerda daha
kaliteli video grntleri daha az ilemci

gc harcayarak oluturuluyor.
Grntl grme ekran da tamamen
yenilenmi. Ekrann tamam grtnz kiiye ayrlyor ve dikkat datc
dier nesneler ortadan kaldrlyor. Kendi
grntnz de ekrann bir kesinde
kk bir ekilde izleyebiliyorsunuz.
Elbette istediinizde kolayca fotoraf,
video vs. paylamanz mmkn. Ayrca
grntl grmeyle ilikili animasyonlar, gei efektleri ve webcam ayarlar da
gelitirilmi.
Daha neler var neler!

Windows Live Messenger 2010 Beta ile
ilgili dier yenilikleri ve pf noktalarn
da ksa notlar hlinde paylaalm:
Artk ana menye sa stte yer alan,
adnzn yazl olduu dmeyle eriiliyor.
evrimii grnmek istemediiniz
kiileri artk tek tek seerek yalnzca onlara evrimd grnmeniz mmkn.
Bunun iin dilediiniz kiiye sa tklayp
Appear offline to this person sein.
ok da umurunuzda olmayan ve
nezaketen sosyal anza eklediiniz
birileri varsa ve Highlights ekrannda
onlar grmek istemiyorsanz, herhangi
bir paylamlarnn zerine geldiinizde
sa stte beliren ark simgesine tklayn
ve Hide (isim)s updatesi sein.
Yeni Messengerda Facebook Chat entegrasyonu var. Sa st kedeki adnza
tklayp Facebook Chati iaretlerseniz
Facebookta evrimii olan arkadalarnz grebilir ve onlarla Messenger
zerinden sohbet edebilirsiniz.
Windows 7 kullanyorsanz gre ubuundaki Messenger simgesinin zerine
gelerek ve sa tklayarak eitli ksayollara ulaabilirsiniz.
Sosyal grnmler ilginizi ekmiyorsa
sa st kedeki kompakt grnm
dmesine tklayarak eski grnme geri
dnebilirsiniz.
EKM 10 PCnet 121
YAZAR
Yatrmc gzyle
Trkiye interneti
nternette yatrm szcyle birlikte akla gelen ilk isimlerden biri olan M. Cem Sertolu ile
Trkiye internetinin bugnk durumu zerine sohbet ettik.
A. Kvan TANRIKULU
kivanc@PCnet.com.tr
122 PCnet EKM 10
BEN Mezrichin geen yl yaymlanan kitab The

Accidental Billionaires (Kazara Milyarder), Mark
Zuckerbergn Facebooku kurma yksn anlatyor. Bu kitaptan uyarlanm olan The Social Network (Sosyal A) adl film de getiimiz gnlerde
dnyann birok yerinde vizyona girdi. Filmin tantc cmlesi yle: Birka dman yapmadan 500
milyon arkada edinemezsin.
Dardan bakldnda hayli karizmatik grnyor;
birka yl iinde milyonlarca kii tarafndan kullanlan bir sosyal aa imza atm, milyarder olmu
gencin yks. Oysaki, elbette Markn 500 milyon
tane arkada yok. :) stelik milyarlarca dolarlk deeri de tek bana oluturmu deil.
nternet ortamnda iyi fikirler, fikirleri geree dntrmekte kararl liderler ve dier gerekli kaynaklar bir araya geldiinde iler akl almaz boyutlara varabiliyor. Googleda, YouTubeda, GittiGidiyor.
comda olduu gibi...
Siz bakmayn filmin afiinde Mark Zuckerberg
oynayan gencin tek bana milyonlarca arkada
edinmi gibi gsterildiine... Facebookun bugnlere gelmesinin ardnda biraz da dier gerekli kaynaklar meselesi yatyor. 13 farkl
ahs ve irket tarafndan ieriye
aktlan 836 milyon dolarlk yatrmdan bahsediyorum!
Elbette yatrmclarn giriimlere
kattklar tek ey para deil. Giriimin hangi aamada olduuna
bal olarak yatrmclar parann
yannda ou zaman daha deerli
olan bilgi birikimleriyle, deneyimleriyle gelebiliyor.
M. Cem Sertolu, Trkiye internetinin perde arkasndaki nemli
ahsiyetlerden biri. YemekSepeti.
com, Kariyer.net, GittiGidiyor.
com gibi zirvedeki internet ir-
ketlerinin baar yklerinde rolleri var. Teknoloji ve

zellikle de internet odakl yatrmlarnn says gn
getike artyor. Merkezi Amerikada bulunan Grou.
ps ve son gnlerde adn iyiden iyiye duyuran grup
satn alma sitesi Grupanya da Cem Sertolunun
yatrmc olarak dahil olduu ilerden. Sertolu,
getiimiz yllarda iLab Ventures ve Golden Horn
Ventures gibi tannan yatrm organizasyonlarnda
grev aldktan sonra Young Turk Venturesu kurdu.
Geleceine inand teknoloji irketlerine eitli aamalarda yatrm yapabildii gibi, daha byk miktarlarda yatrma ihtiya duyulan durumlarda yurt
d kaynakl fonlar da organize edebiliyor.
Kendisiyle Trkiye internetinin mevcut durumu
zerine sohbet ettik. lk sorularmdan biri, benim
gzmde hak ettii krlla ulaamayan ierik siteleri zerineydi. M. Cem Sertolu, parann reklam
verenlerden kp yaync sitelere ulaana kadar kat
ettii yolun uzun olmas sebebiyle olumsuz sonularn doduunu dnyor. Elle tutulur reklam bteleri olan byk irketlerin harcamalar, yaynclara ulaana kadar birok arac irketin szgecinden
geiyor. Bir dier sorun da az sayda byk bteli
reklam verenin reklamlarnn yine az sayda siteye
dalyor olmas. Bu durum yznden ierik yayn-
NET KE
cl yaparak para kazanmay hedefleyen

web sitelerinin sayfa gsterimi bykl
bakmndan ilk 100de kendilerine yer bulmalar gerekiyor. Sertolunun gr yine
de kullanc tarafndan oluturulan ierik
zerine doru planlar kuran web giriimlerinin baarya ulaaca ynnde.
Yatrmc asndan Trkiye internetinin nasl grndn anlamak asndan sorduum soruysa, bugnlerde hangi alanlarn
ne ktyd. Bu soru biraz meslek srr
kapsamna giriyor olsa da kendisinin samimi ekilde yantladn dnyorum:
Grup satn alma, zel alveri ve oyun.
Oyun kulvarnn her zaman deerli olduu bir gerek. Facebooktaki kullanclarn yarsnn oyun oynad dnlrse,
nmzdeki dnemde sosyal alarla kol
kola ilerleyen oyun projelerinin saysnn
oalacan ngrebiliriz. Elbette bunlarn iinde gelir modellerini salkl ekilde
altranlarn hzla byyeceini tahmin
etmek de g deil.
Grup satn alma ve zel alveri kulvarlarysa daha farkl, yeni heyecanlar getirdi
internet sektrne. Her iki kulvarda koan
web sitelerinin de ilk snavlarn baaryla
verdiini dnyorum. E-ticarete farkllk
getiren bu oluumlar hem sevildi hem de
belirli bir gvenilirlii kazand imdiden.
Tketicinin online ortamda da gerek hayattaki gibi hayli krlgan olduunu unutmamak gerek. Bu yzden ok byk indirimler salarken (ya da vadederken) gven
ilikisini korumak pek kolay deil. Limango, Markafoni ve Grupanya gibi irketlerin
bu anlamda ok ok iyi balanglar yaptn dnyorum ben.
M. Cem Sertolu, Grupanyann kullanc iin indirim salayan bir iyilik melei
olmasnn yannda nerici olma zelliinin de ok nemli olduunun altn i-
ziyor. Yani Grupanya gibi grup satn alma

modelini ileten web siteleri yalnzca bir
rn/hizmeti yar fiyatna almanz salayan yerler deil. Bu siteler ayn zamanda kullanclaryla deerli bir sadakat ba
kuruyor ve sunduklar neriler nitelikli talebe yn verir hale geliyor.
Son olarak Sertoluna sorduum, benim
iin en ilgin olan sorunun yantn sizlerle
paylamak istiyorum. Kendisine GittiGidiyor ve YemekSepeti.com gibi yldz irketlerin ileride ciddi rakiplerle karlama olasln sordum. Sertolu, bu sitelerin kendi
kulvarlarnda doal tekeller olduklarn sylyor ve zorlayc rakiplerle karlama olaslklarnn dk olduu grnde.
Bana sorarsanz, yz yllk alkolsz iecek
pazarnda Coca Cola ve Pepsi gibi devlerin
karsna kp pastadan anlaml bir dilim
almay baaran Cola Turka rnei gzmzn nnde dururken internet gibi gen bir
sektrde doal tekellerin o kadar da gl olmas mmkn deil. Trkiyede kendi
operasyonunu balatmak yerine mevcut pazar liderini satn almay tercih eden eBayi
unutmu deilim. Fakat belki de 2020 ylnn farkl dinamikleri sz konusu olsayd,
eBay bambaka bir karar alacakt...
M. Cem Sertolu ile Young Turk Ventures ofisinde yaklak bir saat sren keyifli
sohbetimizde ne kan konular bunlard.
Yeri gelmiken kendisine scak karlamas iin teekkr etmi olaym. nternet sektrnn geliimiyle ilgilenenler
ve bu deneyimli yatrmcy takip etmek
isteyenler iin Sortipreneur adl blogunun
adresini de eklemek istiyorum: csertoglu.
typepad.com. Kimi dnemlerde ok sk
zaman ayramasa da M. Cem Sertolu bu
blogda internetle ilgili ksa ve z, nokta
at karmlarn paylayor.
AA TAKILANLAR
DNYA HABER
HARTASI
www.newsmap.jp
Bu adreste anlk olarak gncellenen
bir haber haritas var. Haritadaki
renkler; i, teknoloji, spor gibi farkl
haber kategorilerini simgeliyor.
sterseniz ekrann alt ksmndaki
dmelere tklayarak yalnzca
setiiniz kategorilerin gsterilmesini
salayabiliyorsunuz.
iPHONE 4 ACEMLERNE
www.acemiphone.com
Operatrler tarafndan satlan iPhone
4ler leblebi gibi tkenmiken, iPhone
acemileri iin hazrlanm bu web
sitesini nermeden geemedim... Bu
site sayesinde teknolojik oyuncanzn
tadn daha da fazla karabilirsiniz.
EKM 10 PCnet 123
YAZAR
Eski gzeldir
Gndelik kullanm iin her zaman son model bilgisayarlara ihtiyacmz olduundan ne kadar da
eminiz. Oysa bazen 1998 model bir dizst bilgisayar bile yeterli olabiliyor ve o kadar para
harcamaya pek gerek yokmu dedirtebiliyor.
Serdar CEVHER
serdar@PCnet.com.tr
GETMZ ay yakn arkadalarmdan birinin

evine hrsz girdi ve tm almalarnn bulunduu
dizst bilgisayar da beraberinde gtrd. Arkadamn maddi durumu da bu aralar pek iyi olmad iin kendine yeni bir bilgisayar satn alamad
ve bana idare edebilecek bir bilgisayar bulabilip
bulamayacam sordu. Bir bilgisayara ihtiyacnz
varsa ve yeni bir bilgisayar alacak maddi gcnz
yoksa ne yapabilirsiniz? Eski bilgisayarlara tekrar
ilgi gstermeme neden olan soru ite buydu.
22 TL'ye dizst bilgisayar
22 TL'lik Omnibook 2100
124 PCnet EKM 10
Aratrmalarm dorultusunda 150-200 TL aralnda Pentium III ilemcili ve 256 MB bellekli dizst bilgisayarlar bulunabildiini grdm. Ancak
amacm bu ii daha ucuza halletmekti ve aratrmaya devam ettim. Sonunda bir ak artrma sitesinde 20 TL'ye sonulanmak zere olan 12 yanda
bir dizst bilgisayar grdm. Pentium II 233 ilemcili, 32 MB dhili bellekli, 4.5 GB sabit diskli ve
tek USB portlu bir HP Omnibook 2100 idi bu bilgisayar. Bu konfigrasyonla neler yaplabileceini iyi
kt dndkten sonra satn almaya karar verdim
ve Omnibook'u 22 TL'ye aldm (kendisi hayatmda
satn aldm en ucuz dizst bilgisayar oldu ve sanrm ok uzun bir sre iin bu unvan koruyacak).
Yaklak 40 TL'lik bir ilave masrafla, bu bilgisayara

2x128 MB SD RAM ve PCMCIA arayznden balanan bir a kart ekledim. Eski bir bilgisayardan
kardm ve bir kenarda ilevsiz durmakta olan 20
GB'lik bir sabit diski de mevcut 4.5 GB'lik diskle
deitirdim. 288 MB bellekli ve 20 GB diskli canavar hazrd!
Windows 98 SE artk gerekten eski ve uyumsuz
kalm bir sistem olduu iin en azndan Windows
XP kurmamn gerekli olduuna karar verdim. Ancak
bilgisayarda optik src ve USB'den boot seenekleri bulunmad iin sistem kurulumu konusunda
iim biraz zor olacakt. Neyse ki bu aamada yardmma 9 yl nce alm olduum Yamaha marka
USB CD-RW srcs kotu. Bir ekilde bu srcy DOS'a tantmay baardm ve gerekli BIOS gncellemesinin ardndan Windows XP kurulumunu
baaryla tamamladm.
Ardndan gerekli Windows gncelletirmelerini yaptm, Winamp,
Office XP, K-Meleon
web taraycs ve Windows Live Messenger
kurulumlarn gerekUSB CD-ROM'u DOS'a tantmann yolu
letirdim.
Sonu ne mi oldu? Yaklak 65 TL'lik masraf sonucunda arkadam son derece sessiz, yeni gibi bir
dizst bilgisayar kullanarak tekrar Word belgeleri
zerinde alabiliyor, mzik dinleyebiliyor, web'de
gezinip e-postalarn kontrol edebiliyor, MP3 alarna yeni mzik dosyalar aktarabiliyor ve dahas,
USB 1.0 portu zerinden balad Avea 3G Jet
Mobil Modemle 3G balants kurabiliyor! Tabii durumu abartmamak da lazm: Bu bilgisayarla Flash
ierii grntlemek ve video izlemek imknsz, ayrca -drt ii ayn anda yapmak iin de sabr ta
olmak gerekli. Ancak yine de, bu rnei artk ie
yaramaz denilerek bir kenara atlm bilgisayarlarla nelerin yaplabileceini gstermek iin anlattm.
1998 model bir bilgisayarla bunlar yaplabiliyorsa,
satn alnmasnn zerinden henz iki veya yl
gemi bilgisayarlarn artk ie yaramayacan sylemek, aslnda yazlmlardan kaynaklanan sorunlar
donanmn stne atmak oluyor.
Omnibook 2100den bir ekran grnts
Pentium III'n gc
12 yerine 7-8 yllk bilgisayarlarla yaplabilecekler ok daha geni bir listede toparlanabilir. kinci rneimin konusu da 2001
Mays'nda satn alnm, Pentium III 850
ilemcili, 128 MB bellekli ve 20 GB sabit
diskli bir HP Omnibook XE3. lk dizst bilgisayarm olan bu makine, bir sre babam
tarafndan kullanldktan sonra iindeki
Windows 98 SE iletim sistemiyle birlikte
birka yl nce emekliye ayrlmt.
Omnibook XE3'n ilemcisi Flash ierikler
ve DVD'lerin oynatlmas da dhil birok
ilem iin yeterliydi, ancak 128 MB bellek artrlmalyd. Elimde bulunan 128 MB
SODIMM belleklerden birini de Omnibook
XE3'e ekledim. 20 GB diski ise birka yl
nce bir arkadamn zerine sv dkld iin kullanlamaz hle gelmi bilgisaya-
PCMCIA USB 2.0 kart ve WiFi dongle

sayesinde hz ve konfor bir arada
rndan karttm ve salam olduundan

emin olduum 80 GB'lik diskle deitirdim.
Son olarak, PCMCIA slotuna drt tane USB
2.0 portu sunan bir kart ekledim. USB arayznden baladm kablosuz a aygt
sayesinde kablosuz internete balanmak da
mmkn hle geldi.
Bu bilgisayar da Windows XP ve GNOME

yerine LXDE ile gelen bir Ubuntu srm
olan Lubuntu ile deerlendirmeyi dndm; ancak Lubuntu sisteme o kadar iyi
oturdu ki Windows kurulumu gereksiz kald. Lubuntu kurulumunun ve yazlmsal/
donanmsal ayarlamalarn ardndan, bilgisayarn yeni sahibi olacak olan 7 yandaki
kardeim iin GCompris eitim paketini, Tux
Boyama yazlmn ve birok cretsiz oyunu
sisteme ekledim. Sonu, atl durumdaki bir
makineden muhteem bir eitim ve elence
bilgisayarnn ortaya karlmas oldu.
Eer sizde veya bir yaknnzda da bu tip
kullanlmayan bir bilgisayar varsa, ona sakn ie yaramaz muamelesi yapmayn.
Bu bilgisayarla yapabilecekleriniz genellikle
sandnzdan ok daha fazladr. Eer ok
yksek performansa ihtiyacnz varsa elbette yeni bir bilgisayara gerekten ihtiyacnz olabilir; ancak size tavsiyem durumunuzu ve ihtiyalarnz iyi deerlendirmenizdir.
Bilgisayar kullanclarnn %80'inden fazlas, u an yaptklar ilerin hemen hemen
hepsini 5-6 yllk bilgisayarlarla da eksiksiz
bir biimde yerine getirebilir. Bu yzden,
mutlaka yeni bir bilgisayara ihtiyacnz olduunu ve eski bilgisayarlarn ie yaramayacan dikte eden reklamlara ve irketlere
aldanmayn: Eski gzeldir!
ESK BLGSAYARLARLA URAANLAR N

- Plop Boot Manager
CD-ROM veya DVD-ROM gibi optik
srcs bulunmayan, BIOSunda
USBden boot seeneini de barndrmayan bilgisayarlarn USBden kurulum
yapabilmesine olanak tanyan bu harika
ara tek bir diskete sabiliyor.
Yazda bahsi geen 1998 model Omnibook 2100e dahi bir USB diskle
Linux kurabilmemi salam olan
Plop Boot Manager www.plop.at/en/
bootmanager.html adresinden
indirebilirsiniz.
- DOSa USB CD-ROM tantmak

Elinizde bir USB CD-ROM veya DVDROM bulunuyorsa, uygun
bir disket oluturarak bu
srcy DOSa tantabilir ve
DOS altndan gerekli kurulum
dosyalarn kopyalayarak
Windows XP kurabilirsiniz.
Bunun iin www.bootdisk.
com/usb.htm adresini ziyaret
edin ve bahsi geen metotlar uygulayn. lerinden biri
byk olaslkla alacaktr.
- 2.5 in IDE USB sabit disk kutusu

Eski bir dizst bilgisayara hibir ekilde
veri aktaramyorsanz, iindeki
2.5 IDE sabit diski bir USB sabit
disk kutusuna takabilir, baka bir
bilgisayardan gerekli kurulum
dosyalarn iine aktarabilir, daha
sonra bu diski eski bilgisayara geri
takp bir balang disketiyle boot
ettikten sonra kurulumu balatabilirsiniz. htiyacnz olan, http://
tinyurl.com/38qdond adresindekine benzer bir sabit disk kutusu.
NTERNET ONLINE ALIVER
Kendiniz ya da sevdikleriniz iin

zelletirilmi rnlere sahip
olmann yolu internetten geiyor.
A. Kvan TANRIKULU / kivanc@PCnet.com.tr
ZERNDE adnz ya da irketinizin

logosunu tayan bir kupa, desenini
Photoshopta kendiniz tasarladnz
bir tirt, duvarlarnz ssleyecek
yaptrmalar... Artk btn bunlar internet
zerinden hayata geirmek mmkn.
Gerekten size zel rnler edinmenizi
ya da sevdikleriniz iin gerekten zel
hissettirebilecek hediyeler hazrlamanz
salayan online servisleri bu yazda
bir araya getirmeye alacaz. Fakat
ncesinde, bu tr sitelerde uygulama ya
da alveri yaparken nelere dikkat etmeniz
gerektiinden biraz bahsedelim.
znrlk nemlidir
Tirt, kupa ya da yastk gibi bir rnn
zerine, sizin saladnz bir resmin
baslmasn istiyorsanz, kullanacanz

resmin bu ie uygun olduundan emin
olmalsnz. Resminizin bilgisayarnzn
ekrannda gzel grnyor olmas,
tirtn ya da kupann zerinde de gzel
grnecei anlamna gelmiyor. Baskda
en iyi sonucu almak iin kullandnz
resim mmkn olduunca yksek
znrlkl olmal. Baka bir deyile,
kk bir resmi Facebookta profil fotoraf
olarak kullanrken grnt gayet dzgn
olabilir ama ayn resmin bir tirtn n
yzne baslmas sz konusu olduunda
znrlk yetersiz kalabilir. Bu ii yapan
online servisler genellikle resim ykleme
srasnda kullanclarn uyaryor. Fakat
byle bir uyar almaz ya da uyarya ramen
dk znrlkl resmin kullanlmasnda
www.tish-o.com.tr
Tirte yaz yazdrmak, fotoraf bastrmak,
desen izdirmek gibi konular konuulduunda ilk akla gelen sitelerin banda Tish-o
var. Beyazt ztrk, Tolga evik gibi kimi
nllerin de tercihi olan Tish-oda tirt
hazrlayp satn almann yannda kullanclar
kendi tasarmlaryla maaza aarak tasarladklar rnleri geni kitlelere ulatrabiliyor.
Tish-oda olduka elenceli hazr tasarmlar
126 PCnet EKM 10
da bulunuyor. rnein sevgilinizle RomeoJuliet tirtlerinizi giyerek dolamak fikri

elenceli olabilir...
Siteden daha nce rn alanlarn fotoraflarn ekip gnderdii blme mutlaka gz
atmalsnz. Sipariiniz elinize getikten sonraa
belki siz de fotorafnz Tish-oya gnderebilir ve Tish-o ailesine katlabilirsiniz. Tish-o,
toplu almlarda belirli indirimler uyguluyor.
srar ederseniz, sonu elinize gelince hayal

krklna urayabilirsiniz.
Referanslara gz atn
Alveriin hemen her trnde olduu
gibi, internet zerinde kiiselletirilebilir
rnler satn alrken de nceki mterilerin
deneyimleri byk nem tayor. Bask
ve kesme uygulamalar yapan ou
ciddi firma, web sitelerinde daha nceki
mterilerinin elde ettikleri sonucu
gururla sergiliyor. Bu referanslara gz
atmanzda fayda var. Muhatap olduunuz
firmann ciddiyetini burada grebileceiniz
gibi, sizin yapmak istediinize benzer
almalar daha nce yapm olan
mterilerin nasl sonular aldn da
inceleyebilirsiniz.
www.desenle.com
Size zel bir dizst bilgisayarnz olsun
istiyorsanz ya da MP3 alarnzn sevdiiniz mzik tarzn yanstmasn istiyorsanz
Desenle.com size gre. MP3 alar, dizst
bilgisayar, cep telefonu, oyun konsolu iin
zel tasarml yapkan skinler, Desenle.
comun uzmanlk alan. Siteye girdikten
sonra kullanc ad oluturarak e-posta adresinizle ye oluyorsunuz. Ardndan belirttiiniz e-posta adresine gelen ifreyle siteye
giri yaptktan sonra cihaznz seiyorsunuz. Setiiniz cihaz iin dilerseniz nceden
tanml yaptrmalar seebileceiniz gibi,
kendi tasarmnz da oluturabilirsiniz.
Kendi deseninizi oluturmak iin

ncelikle bilgisayarnzda Flash
eklentisinin ykl olmas gerekiyor.
Ksa bir ykleme srecinin ardndan
karnza kullanm olduka kolay
bir arayz kyor. Burada setiiniz
cihazn hem n hem de arkas
iin farkl bir skin tasarlamanz
mmkn. Burada setiiniz bir
fotorafn, yazdnz bir yaznn
hangi ada, hangi byklkte duracan
istediiniz ekilde ayarlayabiliyorsunuz.
Skininizi oluturduktan sonra bu deseni dier Desenle.com kullanclarnn
kullanmna amak isteyip istemediiniz

soruluyor ve desen kaydediliyor. Bir sre
kaydetme ilemini bekledikten sonra istediiniz adedi de belirterek deme ksmna
geiyorsunuz.
www.duvarsticker.com
Duvarlarnzn bo durmasndan rahatsz oluyorsanz duvarsticker.com
adresindeki web sitesine gz atmak
isteyebilirsiniz. eitli kategorilerdeki
ilgin stickerlarla duvarnzda uygun
fiyatl ve kolay uygulanabilir tasarmlara yer verebilir, evinizi renklendirebilirsiniz. Dilerseniz hazr olarak
sunulan tasarmlardan seebilir ya da
kendi setiiniz bir fotoraf yollayarak ve stickera dndrlm hliyle
duvarnzda kullanabilirsiniz.
DuvarStickerda yer alan byme
lm yaptrmasyla ocuunuzun geliimini takip edebilir, duvar

resimleriyle duvarnza boydan boya
yaptrmaya kaplayp, odanzn ehresini tamamen deitirebilirsiniz.
En ilgi ekici rnlerden biriyse hi
phe yok ki farkl ekillerdeki aynalar. rnein kelebek eklindeki onlarca ayna, evinize gelen misafirlerin
ilgi oda olabilir. stelik tm bunlara
alt limit snrlamas olmadan cretsiz
kargo hizmetiyle sahip olmanz da
mmkn.
www.laptopetiket.com
Dizst bilgisayarnzn sradan bir
elektronik cihaz gibi grnmesini
istemiyorsanz, farkl boyutlardaki
ekranlara sahip dizst bilgisayarlara
uygun stickerlar reten laptopetiket.
coma urayn. Yz kadar farkl yaptrmann yer ald Laptop Etikette
kendi stickernz oluturmak istediinizde, e-posta yoluyla dilediiniz bir
fotoraf gndermeniz yeterli.
Sitede yer alan eitli kampanyalar
da takip ederek, uygun fiyatla dizst

bilgisayarnza yeni bir grnm kazandrabilirsiniz. stelik bu etiketleri
dilediiniz zaman iz brakmadan karmak da yaptrmak kadar kolay.
Laptop Etiketten verdiiniz sipari,
adresinize ulatnda, zarfn iinden adet yaptrma kyor. Bir
tanesi dizstnzn kapa iin, dier
ikisiyse touchpadin her iki yanna.
Dikkatle uygulayn! :)
www.yastikadam.com
Sizi yanstan, hatta size benzeyen ve hatta tam olarak sizin yznze sahip bir
yastnz olsun isterseniz Yastk Adama
bavurmalsnz. Bu sitede gnderdiiniz
birka fotorafnz kullanlarak size zel
yastk adamnz hazrlanyor. Yastk
Adam, motosiklet zerinde oturan bir
yastk adam talebini bile geri evirmemi ve yaratc ekilde hayata geirmi.
Yastk Adam ailesi henz o kadar
byk olmasa da grecei ilginin hzla
artacan tahmin ediyoruz. Siteye ye
olduktan sonra yapmanz gereken

tek ey fotorafnz ykleyip, sipari
formunu tamamlayarak gndermek.
Sipari formunu doldurduktan sonra bir
ila drt hafta ierisinde yastk adamnza
kavuabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken ayrntlar; gnderdiiniz
fotoraflarda yznzn nden ve net
bir ekilde grnyor olmas ve ayrca
yastk adamnzda yer almasn istediiniz
taklarnz veya dier aksesuarlarnz da
belirtmeniz.
EKM 10 PCnet 127
www.cizimim.com
izimim.com, gnderdiiniz resimleri
kullanarak iziminizi yapan ve isterseniz bu izimi kupa, nikh ekeri veya
ikolata gibi rnler zerine basarak
size ulatran ilgin bir web sitesi. iziminizi byle bir rne bastrmak yerine yalnzca avatar olarak kullanmak
iin bile yaptrmak isteyebilirsiniz.
Forumlarda, sosyal alarda kullanabileceiniz ekilde hazrlanan avatarnz
onay iin e-posta adresinize teslim
ediliyor. sterseniz kk rtular iin
iki kez dzeltme isteme hakknz kullanabiliyorsunuz. Onaynz alndktan
sonra satn aldnz rn ya da resim

adresinize teslim ediliyor. Burada
dikkat etmeniz gereken iki nemli
konu var: ncelikle gnderdiiniz
fotoraflarn yksek znrlkl ve
net olmasnn ortaya kacak sonucun
kalitesine etki edeceini aklnzda
tutmalsnz. Bir dier konuysa,
izimim.com zerinden satn aldnz
rnlerin demesini PayPal zerinden
gerekletirebiliyor olmanz. Yani
izimim.comdan herhangi bir rn
satn almaya karar verdiyseniz, PayPal
hesabnzn olmas art.
www.basmatik.com
Basmatik.comda tirt, anahtarlk,
kupa, hatta kitap ayrac bile tasarlamanz mmkn. sterseniz hazr olarak sunulan desenleri de kullanabiliyorsunuz.
Bu konuda olduka fazla eit sunan
Basmatik.comda, alverilerinizi de
ye olmadan gerekletirebiliyorsunuz.
Basmatik.comun bir dier zelliiyse Greenpeace, Komikaze, Bedk,
Penguen gibi markalar da bnyesinde
barndryor olmas. Greenpeacei destekliyorsanz ya da Penguen dergisinin
okuyucusuysanz, ilginizi ekebilecek
rnleri burada bulabilirsiniz.

Siteden yaptnz her alveri size
puan kazandryor ve bu puanlar
baka alverilerde kullanlabiliyor.
Basmatik.comun Facebook sayfasn
beenerek puan toplamaya hemen
balayabilirsiniz.
Basmatik.comun bir baka gzel
zellii de beenmediiniz bir rn
sebep gstermeksizin deitirebiliyor
ya da iade edebiliyor olmanz. Tabi
bunun iin rn kullanmam olmanz
gerekiyor.
www.kendipolonutasarla.com
U.S. Polo Assn. markasna ait sitede kendi polo tirtnz oluturabiliyorsunuz.
Artk bir klasik haline gelmi olan polo
tirtleri, sizin birka admda tasarladnz ekliyle adresinize gnderiliyor.
Herhangi bir yelik ilemi yapmadan
tirtnz tasarlamaya balyorsunuz.
rn satn almaya karar verdiinizde
doldurmanz gereken yelik formu ne
yazk ki pek ksa deil.
Tasarlayacanz tirtn kime gre olduunu (bayan, erkek, kz-erkek ocuk)
setikten sonra, tirtn eklini, ardndan rengini, U.S. Polo Assn. armasn, sa
ve sol koldaki desenleri seiyorsunuz
ve ileminiz tamamlanm oluyor. Artk

deme srecini de tamamladktan sonra
rnn adresinize teslim edilmesini
heyecanla bekleyebilirsiniz.
Ancak Kendipolonutasarla.comda kullanabileceiniz desenlerin olduka snrl olduunu belirtmekte fayda var. Zira sa kola
sadece bayrak veya rakam koyabiliyor, sol
kola da yalnzca belirli karakterleri kullanarak yaz yazabiliyorsunuz. te yandan
Kendipolonutasarla.com, tasarmn her
admnda dier kullanclarn oluturduu
istatistikleri sizlerle paylayor. Bylece
setiiniz rengin, logonun yzde olarak
kullanm orann renebiliyorsunuz.
YURT DIINDAN LGN RNEKLER

www.twobros.com/CustomShop
Bir motosiklet tutkunuysanz ve yalnzca sizin
motorunuzda bulunan bir egzoza sahip olmak
istiyorsanz, Twobros.com tam size gre.
Sitenin kullanclar renk, desen ve dokusunu detayl bir ekilde setikleri egzozlarn
adreslerine teslim alyor. Ancak burada dikkat
edilmesi gereken nemli bir ayrnt var. Web
sitesi fiyat pek dk olmayan bu rn yurt
dndan gnderecei iin, teslim almadan nce
gmrk ilemlerini yaptrmanz gerekebilir.
128 PCnet EKM 10
www.elementalthreads.com
Bu ilgin web sitesi, kadnlarn
anta konusundaki hayallerini geree dntryor.
Sitede seilen anta modeli,
deseninden tutun da astarnn
rengine kadar zelletirilebiliyor. Tasarmnz yaparken en
ok zorlanacanz nokta geni
desen yelpazesi iinden birini
semek olsa gerek.
YAZAR
Sosyal ilikilerin
gelecei
Gnmzn sosyal ilikilerin reddedilmez bir paras da internet. Peki gelecekte internetin
rol ne olacak?
Selim UMLU
selim@PCnet.com.tr
130 PCnet EKM 10
NTERNET artk sadece bilgi almak amacyla tek

tarafl kullanlan bir sistem deil. E-posta, sosyal
alar, eitli yazlm ve servisler sosyal ilikilerimizi
de internet zerinden gerekletirebilmemizi salyor. Peki internet gelecekte sosyal ilikilerimizi nasl
etkileyecek olabilir?
Pew Internet adl kr amac gtmeyen ve internet
zerine aratrmalar gerekletiren kurulu, birka
ay nce sosyal ilikilerin gelecei konulu bir aratrma raporu yaymlad. Pew ve Elon niversitesi
tarafndan 895 internet uzman ve deneyimli kullanc zerinde gerekletirilen aratrma, internet
profesyonellerinin gelecee nasl baktklarna dair
sonular ortaya koyuyor. Bu ay bu rapordan baz
kesitleri sizinle paylamak istedim.
Aratrmaya katlanlardan 2020 ylna dair tahminlerde bulunmalar isteniyor. Katlmclar, internetin bir iletiim arac olarak hem olumlu hem de
olumsuz yanlar olduunu kabul ediyor ama katlmclarn byk ounluu internetin sosyal ilikileri gelitirdiini ve 2020de de gelitirmeye devam
edeceini dnyor. Katlmclarn %85i u ifadeyi kabul ettiini belirtiyor: 2020de dnya geneline baktmda ve kiisel arkadalklarm, evliliimi dier ilikilerimi deerlendirdiimde, internetin
sosyal dnyam zerinde byk lde
pozitif bir g olduunu gryorum; ve
gelecekte bu gcn deeri daha da artacak. Bunun tam tersini ifade edenlerin
oranysa %14.
ou katlmc, internetin u anda bile
sosyal iletiimde ok faydal olduunu
belirtiyor. Baka bir ortamda tantnz
kiilerle sosyal ilikilerinizi devam ettirmek iin bile internet kullanlabiliyor.
Baz katlmclarsa, internetin aslnda
faydal olan yanlarnn zararl ekilde
kullanlabileceine de dikkat ekiyor. rnein e-posta ve sosyal alarn getirileri
tartlmaz. Ancak internette geirilen
zaman, nemli yz yze ilikilerinizin zamanndan

alabiliyor, internette byyen ilikiler genellikle s
oluyor, sosyal alar kiisel bilgilerinizi gereinden
fazla ortaya karabiliyor, ve internet insanlarn kabuklarna ekilmelerine yol aabiliyor.
nternetin pozitif bir g olduunu syleyenlerse
iletiim iin daha az zaman ve para harcandn,
bylece ister zayf ister kuvvetli olsun, ok daha
fazla sosyal iliki kurulabileceini belirtiyor. Corafi
uzakln engel olmaktan kmas pek ok kii iin
olumlu bir nokta.
Baz katlmclarsa daha ilgin noktalara dikkat ekiyor; sosyal alarda byyen genlerin dnsel
farkllklarna. Bu kiilere gre gelecek yeni iliki
kategorileri ve politika sanatlar ile karlaacaz. Ayrca anlaml ve kaliteli iliki sahibi olamamadan kaynaklanan depresyon trleri ve yeni
dnya toplumunun yol at baz psikolojik ve
tbbi rahatszlklar ortaya kacak.
Elbette teknolojik gelimelerin online sosyal ilikileri
deitirmesini bekleyenler de var. rnein holografik grntler veya telepatik aktarm gibi gelimeler
ok yakn zamanda mmkn grnmese de radikal
deiimlere yol aabilirler.
Son olarak, pek ok katlmc, kullandmz aralarn ok hzl deimesine ramen insan doasnn bunlara daha yava biimde ayak uydurabildiini sylyor.
Peki kk yalardan beri internet kullanan ve sosyal internetin geliimine tank olan biri olarak ben
ne dnyorum? ounlua katldm syleyebilirim: Bence de internet sosyal ilikiler iin byk
lde faydal. Ancak internet sosyal ilikilerin tek
ve temel yolu olmamal ki gnmzn psikoloji uzmanlarnn syledii de bu. nternetin yol aaca
hastalklara da kesinlikle inanyorum ve bugnk
ocuklar bydnde maalesef bu tarz problemlerle kar karya kalabileceklerini dnyorum.
Raporun tamamna ulamak isterseniz http://git.pcnet.
com.tr/397 adresini ziyaret edebilirsiniz (ngilizce).
GEEK GNL
AYIN OYUNU
KISA FLM
LGN SAYFALAR
eker av
http://git.pcnet.com.tr/395
Bay nemsizin Mhim leri

Komedi pl
http://funnyjunk.com
Sevimli bir
canavar
kontrol
ettiiniz oyun
olduka basit:
Mmkn
olduunca fazla
eker yemeniz
gerekiyor.
Sa st
kede eker
gcnz yer
alyor. 100e
ulatnzda
farenizin sol
tuuyla zplayabilirsiniz. eker gcnz
azaldnda ise dmeye balyoruz.
PCnet editrlerinin 29.214 puanlk
rekorunu krn, rekorunuzun ekran
grntsn selim@PCnet.com.tr
adresine gnderin, bir sonraki saymzda
PCnet editrlerini en byk farkla yenen
okurumuzun adn yaymlayalm. Geen
ayn rekortmeni 40.536 saniyeyle Erdal
Kanal oldu. Tebrik ederiz!
Bay nemsiz, evinde

saraylarda verilen
davetler gibi bir davet
vermek istemektedir.
Eski gzel gnlerin
bu davetle yeniden
evinde yeniden hayat
bulacana inanr.
Davetlileri ise sokakta
davetiye datarak gler yzl ve mutlu
insanlardan bizzat kendisi seecektir.
Davetin gzel olabilmesi iin her ey
plana gre olmal ve her ey tek tek
yazlmaldr.
Funnyjunk adl
bu sitenin plk
gibi karmak
bir tasarm
olmasna ramen
pek ok komik
resim ve videoyu
bu sitede bulmanz mmkn.
AYIN GRUBU
Terk-i Alem
www.terkialem.com
Terk-I Alem, stanbul sokak mzii
kltrn kendi almalarna
yanstyor. 2003te Adanada kurulan ve
bugn stanbulda etkinliini srdren
grup, cura, bendir, erbni, marakas,
harmonika, klasik gitar, akustik
gitar, saz- cmb gibi etnik yapda
enstrmanlar kullanarak dou-bat
sentezli etnik mzik
yapyor. Grubun
mzikleri www.
terkialem.com
adresinden online
dinlenebildii
gibi, Dem
stanbul adl son
albmleri de
ayn siteden
cretsiz
indirilebiliyor.
AYIN VDEOLARI
Nefes kesen dijital almalar

Marek Okon adl Polonyal sanatnn
elinden kan dijital sanat eserleri
gerekten byleyici. Bu sayfadaki 38
fantastik ve bilim kurgu almasn
mutlaka beeneceksiniz.
Efsane Maraton diyaloglar

Maraton program
sadece bir futbol
program deil, ayn
zamanda bir talk
showdur. Erman
Hocamzn Maratonda sarf ettii
efsanevi diyaloglar bu videoda toplanm.
Kart frlatma ustas
Bir deste
iskambil kartyla
neler yaplabilir?
Metrelerce
uzaktan kart
frlatp balon patlatabilen bu Japon
arkadamzdan izleyin.
Sus bi ya!
Dnya Halter
ampiyonasnda
yaran Sibel
zkan adl
haltercimiz
kaldrn
yapacakken yandan gelen seslere
sinirlenerek tepkisini gsteriyor.
aran Darth Vader
Reklamc zeks
Reklamlar ok
sevmeyiz ama
bazen yle
reklamlarla
karlayoruz
ki, o reklam
akl eden kiiye hayranlk duymamak
elimizden gelmiyor. te bunlardan 30
tanesi.
Gelecein bisikletleri
Asya lkelerinde bisiklet kullanm olduka
yaygn ki olmas gereken de bu. En salkl
ulam aracnn gelecekteki srmleri iin
de tasarm almalar devam ediyor. te
15 rnek.
Getiimiz aylarn
ok paylalan
videolarndan
aran kedi
videosunu hatrladnz m? gzar baz
arkadalarmz onun Darth Vaderl
versiyonunu ekmi.
EKM 10 PCnet 131
NTERNET PR RES
Piri Reis, 16. yzylda yaam nl bir Trk amiralidir. Piri Reis haritalar, 1929 ylnda Topkap
Saraynda yaplan aratrmalar srasnda bulunmutur. 1818 ylnda kefedilen Antarktika ktasnn
detayl anlatmnn 1513 ylnda yapld sanlan bu haritalarda bulunmas, pek ok tarihiyi
artmtr. Daha da artc olanysa, Grnland Adasnn iki ayr adack halinde gsterilmesidir.
1966 ylnn Ocak aynda yaplan sismik aratrmalarda bu ada paracnn gerekte iki para
olduu anlalmtr. Bu haritalar, yapld dnem dikkate alndnda hayret verici bir dorulua
sahip olup, gnmzde bile srlarn korumaktadr.
Biz de bu sayfalarda interneti kefetmeye kyoruz. Bu sayfalarda yer almasn istediiniz web
sitesi ve blog adreslerini PiriReis@PCnet.com.tr adresine gnderebilirsiniz.
www.ozdembilgi.com
Bilgisayarla ilgili eitli
konular videolarla anlatan
ve kendi videolarnzla da
katkda bulunabileceiniz bir
site. Bilgisayar paralarnn
tantmndan programlama
dillerine, Windows
kullanmndan grafik ileme
programlarna kadar birok
konu mevcut.
www.paymag.net
Paymag.net; Google, Yahoo!, Microsoft, Facebook, Twitter
gibi popler sitelerle ilgili haberlerin yan sra teknolojideki
gelimeleri de bildiriyor. Gndemdeki haberleri takip
edebileceiniz sitede zellikle gelitiricilere ynelik haberler
yer alyor.
132 PCnet EKM 10
www.rq7.org
Transferiyle byk skse yaratan Ricardo Quaresmann
Trkiyedeki hayranlar rq7.orgda buluuyor. Quaresma ile
ilgili haberler, fotoraflar, videolarn yan sra forumuyla da
Quaresmann futbolundan zevk alan herkesin ilgilenebilecei
ho bir fan sitesi.
NTERNET PR RES
www.teknoveled.com
www.d3niz.org
Abant zzet Baysal niversitesinde okumakta olan Deniz;
blogunda grd, duyduu, beendii konular yazyor.
Bu blog sayesinde haberdar olmadnz sosyal sorumluluk
projeleriyle tanabilirsiniz.
Mehmet imek 2005 ylnda balayan internet hayatnda,

iinde yer ald birka projeden sonra kendi blogunu am
ve imdi aklna ne gelirse paylayor. Mehmet, blogunda
mzikten oyuna, sinemadan spora ilgi duyduu her eyi
yazyor.
BLOG
BLOG
www.izmopolitan.com
www.pekyakinda.net
Sinemaya meraklysanz, film fragmanlarna kolaylkla
ulaabileceiniz, k bir arayze sahip olan PekYaknda.
net tam size gre. Eski yeni birok filmin fragmann
bulabileceiniz sitede filmler hakknda yorumlarnz da
paylaabilirsiniz.
lginizi ekebilecek enteresan haberler, ilgin fotoraflar,

eitli fkralar, nl karikatristlerin karikatrleri, videolar,
oyunlar ve daha neler neler... Elenceli vakit geirmek
istiyorsanz zmopolitana urayabilirsiniz.
EKM 10 PCnet 133
NTERNET PR RES
www.heliteknik.com
Model helikopterlerle ilgileniyorsanz ya da bu ie nasl
balamak gerektii konusunda bir fikir ararsanz HeliTeknik
forumlarnda size yardmc olabilecek birok balk yer alyor.
www.ormanika.com
Doal varlklarn korunmas, erozyonla mcadele gibi
konulara dikkat ekmek isteyen ve bu konular hakknda
eitli oyunlarla daha fazla kiiye ulamaya alan bir oyun
sitesi.
www.muzisyeniz.biz
Klasik mzikle ilgili her trl bilginin yer ald sitede, notalar,
mzik trleri hakknda bilgiler, mzikle ilgili gncel bilgiler ve
tm bunlar tartabileceiniz bir forum yer alyor.
www.nuriavci.com
PHP ile ilgilenen Nuri Avcnn kiisel sitesinde PHP, web
tasarm, HTML ve bilgisayar dnyasyla ilgili eitli konularda
yazlar yer alyor. Ayrca kendisinin daha nce yapt iler ve
yrtmekte olduu projelere yine bu siteden ulaabilirsiniz.
134 PCnet EKM 10
NTERNET PR RES
www.musitate.com
www.jgam3.com
Oyun dnyasndan en son haberler, oyun hileleri, en son
kan oyunlarn videolar, eitli oyunlara ait eklentiler ve
yamalar jgam3.comda yer alyor. Oyun incelemeleri blmnde, incelenen oyunlar ekran grntleriyle birlikte
inceleyebilirsiniz.
Musitate.coma ye olarak cretsiz ark dinleyebilir, kendi

listenizi oluturabilir, dilediiniz arky ykleyebilirsiniz.
stelik arklar hakkndaki yorumlarnz da dier kullanclarla
paylamanz da mmkn.
ehl-iblog.blogspot.com
www.toyoyun.com
eitli Flash oyunlarnn yer ald Toy Oyunda bulmaca
zebilir, macera oyunlar oynayabilir, el becerinizi,
refleksinizi test edebilirsiniz. Sitede birbirinden farkl yzlerce
oyun bulunuyor.
Ehl-i Blog, yeni bir blog oluturmak ya da var olan

blogunu gelitirmek isteyenlere rehberlik yapyor. Blog
kullanclarnn iine yarayabilecek ablonlar, eitli ipular,
internetle ilgili dikkat ekici bilgiler sade bir dille anlatlm.
BLOG
EKM 10 PCnet 135
NTERNET PR RES
garipbiryer.blogspot.com
radyo.etu.edu.tr
TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi rencilerinin
hazrlayp sunduu radyoda 24 saat online yaynn dinlerken,
forum sayfalarnda tartlan eitli konular okuyabilir ve
kendi fikrinizi dile getirebilirsiniz.
Film ve dizilerdeki arklar ok beendiiniz ve adlarn

merak ettiiniz oluyorsa garipbiryer.blogspot.com size
yardmc olabilir. Henz ok fazla ierie sahip olmasa
da dizi ve filmlerde farkna varmadnz ilgin noktalar
yakalayabilirsiniz.
BLOG
heryerdeturkvar.blogspot.com
www.justinbieberturkey.tk
Justin Biebern Trkiyedeki hayranlarnn bir araya gelerek
oluturduu forumda, Justin Biebera ait fotoraflar, videolar
ve haberler kullanclar tarafndan paylalyor.
Yabanc bir kitapta stanbul adnn getiini grdnzde

ya da yabanc bir filmde Trke konuan bir karaktere
rastladnzda bir heyecan duyuyorsanz bu site tam size
gre. Dilerseniz siz de fark ettiiniz detaylar burada
paylaabilirsiniz.
BLOG
136 PCnet EKM 10
ATLYE
Src derdini
DriverMaxe brakn
Srclerin kurulmas,
gncellenmesi ve
yedeklenmesi ilerini
DriverMax ile kolayca
yapabilirsiniz.
Y
YAKIN
zamanda satn alm olduunuz, Windows
7 ile alan bir dizst bilgisayar kullanyorsanz;
yyksek ihtimalle donanm srclerini yklemek
vveya gncellemek gibi bir derdiniz yoktur. Oysaki
daha eski iletim sistemleriyle eski donanm rnd
llerini kullananlar ve sistemini ska formatlamak
A. Kvan TANRIKULU
durumunda kalanlar iin srcler halen ciddi bir
kivanc@PCnet.com.tr
dert. Her formattan sonra srcleri tekrar indirmek, kurmak ve her seferinde Windowsu yeniden balatmak; saatler
sren ileli bir i. Srcleri kurmak meselesi, yalnzca yeniden balatma ritelleri yznden bile bilgisayar kullanclarn ldrtabiliyor.
Uzun yllar nce satn alnm, reticisi tarafndan artk salkl ekilde
desteklenemeyen rnleri kullanyorsanz iiniz daha da zorlayor.
Yllar nce bir disketle elinize ulam olan srcy halen saklyor
olmanz ok dk bir ihtimal. Saklamyorsanz da banzn aryaca aikr!
Neyse ki, DriverMax adl baarl yazlm srclerle ilgili neredeyse
tm dertlere are getiriyor. www.drivermax.com adresinden cretsiz
olarak indirip sisteminize kurabileceiniz bu yazlm; sisteminizin ihtiyac olan srcleri kolayca kefetmenizi, eksik srcleri indirmenizi,
gncellemenizi ve isterseniz kurulu bulunanlar yedekleyerek harici bir
depolama aygtna aktarmanz salyor.
DriverMaxin en nemli zelliklerinden biri de srclerin kurulmas ve
gncellenmesi sonrasnda tek bir yeniden balatmann yeterli olmas.
Program sisteminize kurduktan sonra cretsiz olarak kullanmaya devam edebilmek iin pencerenin sol alt ksmndaki balantya tklayarak online kayt ilemini tamamlamanz gerekiyor.
Drivermax, kurulumunun hemen sonrasnda sisteminizde kurulu olan srcleri

indekslemeye balyor. Bu aamada srclerde herhangi bir deiiklik yaplmyor.
138 PCnet EKM 10
Programn DriverMax Agent adl blm, sisteminizdeki srcleri dier

kullanclar iin sunucuya yklemeniz ve ihtiyacnz olanlar indirmeniz iin
tasarlanm.
Available updates sekmesinde, gncellenmesi gereken srclerinizin

listesini grebiliyorsunuz. sterseniz listeyi yalnzca setiiniz srcnn
gncellemelerini gsterecek ekilde filtreleyebilirsiniz.
DriverMax arayznde; bulunan srclerin yaymlanma tarihleri, versiyon

numaralar ve dijital imzalar yer alyor. ou srcnn dijital olarak
imzalanmam olsa da problem karmadan alabileceini hatrlatalm.
Setiiniz srcler harici bir depolama aygtna aktarlrken sreci ayrntl

ekilde gzlemleyebiliyorsunuz.
eri aktarlmasn istediiniz srcleri tek tek seebileceiniz gibi, Select

all dmesiyle tmn kolayca seili hle getirdikten sonra Next dmesine
tklayarak devam edebilirsiniz.
eri aktarma ilemini balatmadan nce, DriverMax sizi ak olan tm

programlar kapatmanz iin uyaracaktr. Bylece, srcleri kullanmakta olan
yazlmlarn sorun karmas engellenmi oluyor.
DriverMax ile srcleriniz zerinde deiiklikler yaptktan sonra, yaplan tm

ilemlerin HTML ya da dz metin biiminde raporlanmasn isteyebiliyorsunuz.
EKM 10 PCnet 139
ATLYE DOSYA DNTRME
Dosyalarnz online
ortamda dntrn
Elinizdeki ierii farkl dosya trlerine dntrmek iin online-ConVert.com adresini
kullanabilirsiniz.
www.online-convert.com, bilgisayarnzdaki ses, video, resim, belge ve e-kitap

dosyalarn farkl trlere dntrebiliyor.
Ses dosyalarnn trn deitirirken bit oran ve frekans deerlerini

deitirmenin yannda dosya sresini de ayarlayabiliyorsunuz.
Video dntrme srasnda grnt boyutunu deitirmek, kaliteyi

belirlemek, ses kalitesini deitirmek ve videonun sresini ayarlamak gibi
seenekleriniz var.
online-ConVert.com, resim dosyalarn deiik trlere evirmenin yannda siyahbeyaza dndrmek ve eskitme efektleri gibi ilgin seenekler de sunuyor.
PowerPoint benzeri sunum hazrlama yazlmlarnda oluturulmu dosyalar Flash

biimine dntrebilmek hayli ilgi ekici bir zellik.
online-ConVert.com sayesinde ayrca elinizdeki e-kitaplar farkl e-kitap

okuyucularnda sorunsuz ekilde grntlenebilmeleri iin dntrebilirsiniz.
140 PCnet EKM 10
ATLYE VKPED
Vikipedide kolayca
kitap oluturun
zgr ansiklopedinin ieriini kullanarak kendi kitabnz oluturabilir, isterseniz baslp
size ulamas iin sipari verebilirsiniz.
Vikipedide herhangi bir maddenin iindeyken ekrann sol tarafnda bulunan

balantlardan Yazdr/da aktar bal altndaki Bir kitap olutur ifadesine
tklayn.
Kitap okuyucuyu balat ifadesine tkladnzda, gezdiiniz sayfalarn st

ksmnda e-kitabnza ekleme yapmak iin kullanabileceiniz kk bir blm
beliriyor.
E-kitabnza bir sayfa ekledikten sonra Sayfa ner balantsna tklayarak

Vikipedinin size ilgili sayfalar nermesini salayabiliyorsunuz.
Kitab gster balantsna tkladktan sonra sayfanzn baln ve alt

baln istediiniz gibi dzenleyebilirsiniz.
Yine ayn sayfada kitabnz PDF ya da OpenDocument Text biiminde

bilgisayarnza indirmenizi salayan blm bulunuyor.
PediaPress adl uygulama sayesinde, kredi kartnzla deme yaparak kitabnzn

fiziksel olarak baslp size ulatrlmasn da isteyebiliyorsunuz (Trkiyeye
gnderim yaplyor).
EKM 10 PCnet 141
ATLYE OYUN
PCniz bu oyunu
altrr m?
Yeni kan oyunlar ilginizi ekiyor, fakat PCnizin onlar oynamak iin yeterli olup olmadn
bilemiyorsanz zm burada.
www.yougamers.com adresine girdiinizde, tm gncel oyunlarn kutu resimlerini

elinizin altnda bulacaksnz.
lginizi eken bir oyuna tklayarak ayrntl bilgilere ulaabiliyorsunuz. Fakat daha
gzeli, bu sitenin bilgisayarnzn performansn inceleyerek bu oyuna uygun
olup olmadn lmesi.
System Requirements sekmesine tkladnzda, oyunun sistem gereksinimleri

grntleniyor ve burada ayrca testi balatmak iin kullanacanz dme yer
alyor.
Uygulamay altrabilmek iin sisteminize daha nce kurulmamsa Java eklentisini

yklemeniz gerekiyor.
Java eklentisini yklemenin dnda, uygulamann altrlabilmesi iin ayrca izin

vermeniz gerekli.
Game-o-Meter adl uygulama iini tamamladnda, sisteminizin oyunu oynamak iin

yeterli olup olmadn aka grntlyor.
142 PCnet EKM 10
ATLYE KABLOSUZ A
Kablosuz alar
mercek altnda
inSSIDer sayesinde evde, ite ya da okulda eriebildiiniz kablosuz alarn performansn ayrntl
ekilde inceleyebilirsiniz.
git.pcnet.com.tr/360 adresinden indirebileceiniz ak kaynak kodlu bir yazlm

olan inSSIDer, evredeki kablosuz alar yakndan tanmanz salayabilir.
Kullanmakta olduunuz kablosuz a adaptrn seip Start Scanning

dmesine bastnzda eriilebilir olan tm kablosuz alar listeleniyor.
inSSIDer arayznn st ksmnda yer alan tabloda, kablosuz alarn zelliklerini

ayrntl ekilde grebiliyorsunuz.
Ekrann sol alt kesinde yer alan grafikte, program altrdnz andan itibaren
alarn performans farkl renklerdeki eriler halinde izilmeye balyor.
Sa taraftaki grafikte ise evrenizdeki alar sinyal glerine gre gruplandran

farkl bir bak salanyor.
sterseniz mendeki Edit seeneini kullanarak inSSIDern anlk gzlemlemeyle

biriktirdii verileri kopyalayabilir, bir rapor oluturabilirsiniz.
EKM 10 PCnet 143
EDTRN SEM
GNE BALARKEN ZYARET

ETTNZ WEB STELER NELER?
PCnet editrleri, her ay ortak bir soruya kendilerine has yantlarn veriyor.
Erdal KAPLANSEREN / Yayn Ynetmeni
Gzm her an sosyal

a
alarda
Selim UMLU / Editr
Google Reader tek

vazgeilmezim
Evde, darda ve iyerinde

bilgisayarm aar amaz ilk iim,
web taraycsn ap yer imleri
ubuundaki 6 siteye tklamak
oluyor. Gmail, Twitter, FriendFeed, Facebook, Tumblr
ve Last.fm oluyor bunlar. Taraycda srekli ak duran
sekmeleri oluyor. Bir gn boyunca yzlerce siteye trl
sebeplerle girip kyorum.
Sosyal alarda aktif bir kullanc olarak, her an bir eyler
okuyorum, izliyorum, yazyorum. Hl byle olunca, bir
ekranda sadece bu lifestream siteleri ak duruyor.
nternet benim iin tamamen televizyon gibi. Anlk
gncellenen siteler bu televizyonun kanallar. FriendFeed,
Twitter ve Facebook ekranlarnda akp duran yaz, fotoraf,
video ve farkl kaynaklardan den feedler byk bir
karnaval andryor. nteraktiviteyi en youn haliyle sunan
sosyal alarda zaman da su gibi geiyor. :) imin yzde 60
e-posta yazmak ve okumak olduundan, tm hesaplarm
ynettiim Gmaili de her an ak tutuyorum.
Sabah ie gelip bilgisayarm

atktan sonra ilk iim taraycm ve
Outlooku amak oluyor. Outlook
e-postalarm indirirken tkladm
tek site (aslnda servis) ise Google
Reader. Google Reader ok baarl bir RSS okuyucu ve takip
ettiim 70 siteden gelen tm haberleri bana tek bir ekrandan
ulatryor. Dolaysyla Google Reader, gn boyunca ak duran
ve srekli gncellenen tek sekmem.
Google Readerdan sonra Hurriyet.com.trye bir gz
atyorum nk Readerla herhangi bir gndem sitesini
takip etmiyorum. Ardndan Facebooka bir gz gezdirerek
gereksiz sayfa/grup/etkinlik davetlerini reddediyorum ki
bunlar hemen hemen hepsi oluyor.
Gn iinde mutlaka ziyaret ettiim sitelerden biriyse Digg.com.
ngilizce bir sosyal haber sitesi olan Diggde en elenceli ve
ilgin haberlerle web sayfalar, yelerin oylaryla st sralara
kyor. statistie vurursak, en ok gezdiim siteler arasnda
Google, Facebook, Wikipedia ve IMDb yer alyor olmal.
Pamir KIZILTU / Donanm Editr
A. Kvan TANRIKULU / nternet Editr
nce Google
ncelikli olarak halletmem
gereken bir i yoksa, ilk adresim
her zaman Google.com.tr oluyor.
Bo zamanlarmda yine birok kii
gibi Facebook mdavimlerindenim.
alma srasnda online mzik ihtiyacm karlayan Fizy.
com srekli ak ve ayrca gn ierisinde RSS okuyucuma
den haberlere gre birok site ziyaret ediyorum. Forum
sitelerinde ok aktif olarak mesaj yazan birisi olmasam da
teknolojiyi ve paylalanlar srekli olarak takip ediyorum.
Bilinmeyen birok yn ve kullanclarn yorumlarn ilk
azdan renebilmek iin forum ve sosyal medya ortamlar
olduka baarl. Vakit bulduka gezindiim dier siteler
yeni kan programlara dair Download.com, SoftPedia.com
ve indir.com gibi devler. Hlihazrda kullanmakta olduum
programlarn yeni srmleri knca mutlaka ksa sreli bir
deneme gerekletiriyorum ve terfi edip etmeme kararn ona
gre veriyorum. Applen uygulama sitesi App Store da bolca
vakit kaybettiim yerler arasnda.
146 PCnet EKM 10
nce sanal sonra gerek

gndem
Hemen her gn ofise varmadan
nce FriendFeede gz atm
oluyorum. Bu, ben uyurken
yaplm hararetli bir tartmay
ya da sabah olmadan gndeme
dm nemli bir haberin etkilerini fark etmemi salyor.
FriendFeeddeki hesabm belki de bana haber sitelerinden
daha elenceli bir ierik sunduu iin ilk tercihim oluyor.
Elbette gnn iyi/kt haberleri de bu ortama yansyor,
fakat yine de takip ettiim kiilerin komik ve artc keifleri
FriendFeedi gne balarken en iyi seenek haline getiriyor.
Ofise ulap masama oturduktan sonra dizst bilgisayarm
alana kadar masastyle Hurriyet.com.tr ve Bigpara.comu
taram oluyorum. Hemen her sabah ynettiim sitelerin
performanslarna gz atmak zere Google Analyticse
uruyorum. Kimi sabahlar ilere dalmadan nce kahve keyfimi
Eki Szlk ile uzattm da olabiliyor. E-posta hesaplarm
kontrol ederken Facebooktan gelen arkadalk tekliflerini
grsem de elim bir trl bu siteye gitmiyor...

Pcnet 2010 Ekim

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pcnet 2010 Ekim

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

pit

PC TOPLAMA KTABI, 2 POSTER VE DVD HEDYE!

Eskiyen PCnize doping Hacker av sahalar

Ekim 2010 Yl:14 Say:157 Fiyat: 7.00 TL

500 TL altna oyun gc Dizst piline uzun mrler

(KKTC: 8.50 TL)

lgin arama motorlar nternetten gelen tehditler 3D TV teknolojisi

DZST VE MASAST BLGSAYARINIZA TEMZLK

TEST MERKEZ: PYASADAK YKSEK KAPASTEL SABT DSKLER YARITIRDIK

Yayn Ynetmeni (Sorumlu)

Ayberk KMSESZ, Serdar CEVHER,

Reklam Teknik Mdr

PCnet Dergisi Doan Burda Dergi Yaynclk ve Pazarlama A.. tarafndan

DB Abone Hizmetleri Hatt

EN GVENLR BLGSAYAR VE NTERNET DERGS

DZST VE MASAST BLGSAYARINIZA TEMZLK

Yeni nesil tehditler

Virsl Windows sistemleri Linux ile temizleyin

Se, tasarla, satn al!

BU ay dergiyle birlikte elinize ulaan DVDde

IE9 yzn gsterdi

kullanclara gerekten yeniliki bir srf deneyimi

3 boyutlu Testere geliyor

Ekran banda futbol sezonu alyor

EDTRN SEM YAZILIMLAR

tarafndan yaplan aklamalar bu

Bilinli Biliim (Contextaware Computing), insanlarn

Intel Labs, halen Bilinli Biliimin

Sensr yoluyla alglamann, Bilinli

alglayabilen prototip bir

srekli internete eriimin

Kullanc alkanlklaryla ilgili

gerekten istiyor mu?

Vodafone tarafndan eitli

Media Marktta doum

hediyeler, promosyonlar ve zel

Violin 3200, WHQL sertifikal ilk

flash bellek dizinine ilk defa veriliyor.

Firefox Home ile

Foxit PDF zmleri

Temmuz 2010da dnya apnda gnderilen

Arelik, DivX Plus HD

Webin gzellii Internet

Her ey kontrol altnda

Dnyann en ok kullanlan web taraycs

tek bir ara ubuu var, alt ksmnda ise

Internet Explorer 8de zararl,

DOSYA NTERNETTEK TEHLKELER

tayor. Genellikle malwarein

nk hackerlar ounlukla eski

rnekteki sayfa, otomatik indirilen dosyay

Nedir?: Korkutucu yazlmlara

DOSYA NTERNETTEK TEHLKELER

siteleri hacklenerek bu ynteme dahil

Personal Antivirus ad verilmi bu sahte antivirsn

indirmeler balnda tavsiye ettiimiz

Resimdeki uygulama, 3 saat iinde bu antispyware

ve yazdrmanz engelliyor, Internet

DOSYA NTERNETTEK TEHLKELER

gerekebiliyor. Unutmayn ki fidyeyi

kii olmayabileceini aklnzdan

kinci Gmail sekmesine dikkat edin: Gerekten siz mi atnz?

DOSYA NTERNETTEK TEHLKELER