YANGIN ALGILAMA VE ALARM

SSTEMLER
Tasarm ve Uygulama Esaslar

Yangn Alarm Sistemi Nedir?

- Erken Alglama - Duman, Is, Alev
- Yangn Balang Yerini Ak ve Net
Olarak Belirleme
- Sesli ve Ikl Alarm Verme
- Kontrol ve Haberleme

Yangn Alarm Sistemi Nedir?

Yangn Kontrol
Paneli
YANGIN
HBAR
BUTONLARI

OTOMATK
YANGIN
DETEKTRLER

SESL VE IIKLI
ALARM CHAZLARI
TFAYE
MERKEZ STASYON
KONTROL
LEMLER

DER
SSTEMLERDEN
GRLER

MAL KORUMA

CAN VE MAL

220V
EBEKE
BESLEMES

CAN GVENL

AK

Can Gvenliini Amalayan Sistemler

L Tipi (BS5839 Part 1)
L1 : Tm tesisi kapsayacak ekilde koruma
L2 : Tesisin belli yksek riskli ksmlarn
kapsayacak ekilde koruma
L3 : Yalnzca ka yollarn koruma

M : Sadece yangn ihbar butonlar ile

alan sistemler

Mal Korumay Amalayan Sistemler

P Tipi (BS5839 Part 1)
P1 : Tm tesisi kapsayacak ekilde koruma
P2 : Tesisin belli yksek risk tayan
ksmlarn kapsayacak ekilde koruma

Yangn nerede?
Konvansiyonel Sistemler
Yangn zonlar

Adreslenebilir Sistemler
Noktasal belirleme,
Zonlar

Konvansiyonel
Sistemler
- Her zona ayr bir devre
- Her devrede 20 - 30
detektr ve buton
- Yangn veya arza
uyars zon baznda
alnyor
- Detay gerekiyorsa
zonlar arttrmak
gerekiyor

3. KAT

2. KAT

1. KAT

KONTROL
PANEL

ZEMN KAT

BODRUM KAT

Adreslenebilir
Sistemler

3. KAT

- Bir evrimde 100-125

detektr ve buton

2. KAT

- Zonlar evrimlere
bal deil
- Zonlar panelde
yazlm ile
tanmlanyor
- Uyar veren ya da
arzalanan cihaz
bireysel olarak
fark ediliyor

1. KAT

KONTROL
PANEL

ZEMN KAT

BODRUM KAT

Arza Denetimi
Hat Kopukluu, Ksa Devre, Toprak Kaa
- Tm Alglama Devreleri (Zon veya evrim)
- Tm Alarm Devreleri
- Tekrarlayc Panel Balantlar
- tfaiye, Merkezi Gzlem stasyonu Balantlar

Besleme Devresi Arzalar (ebeke, ak, vb.)

- Ana Panel Beslemesi
- Tekrarlayc Panel Beslemeleri
- Lokal Besleme niteleri

Zonlarn Belirlenmesi
Bir zonun kapsad toplam alan en fazla
2000m olabilir

Z1

Zonlarn Belirlenmesi
Farkl girilerden ulalacak ekilde birbirinden
ayrlm blmler en azndan birer ayr zon
olarak belirlenmelidir

Z2
Z1
Z3

Zonlarn Belirlenmesi
Parlayc patlayc
malzemeler gibi zel
risk tayan odalar,
blmler ayr birer
zon olarak
belirlenmelidir

Z1

Z1

Z2

Zonlarn Belirlenmesi
ok kullancl binalarda farkl kullanclara ait
blmler ayn zona dahil edilmemelidir
Z1

FRMA 1

FRMA 1

Z1
Z2
FRMA 2

FRMA 3

Z3

FRMA 2

YANLI

Z4
FRMA 3

DORU

Zonlarn Belirlenmesi
Bir zon iki ayr yangn blmesinin ksmi
blmlerini iermemelidir

YANLI

DORU

DORU

Zonlarn Belirlenmesi

Taban alan ne kadar

kk olursa olsun
birbirinden ayr binalar
ayr birer zon olarak
tanmlanmaldr

Zonlarn Belirlenmesi
Toplam alan 300mden
kk ise ve tek bir
kullanc tarafndan
kullanlyor ise tek bir
zon olarak kabul edilebilir
Toplam alan 300mden
byk ise her kat ayr bir
zon olmaldr

4
3

Zonlarn Belirlenmesi
Merdiven kovalar
eer katlardan ayr
bamsz bir hacim
oluturuyorsa ayr
bir zon olmaldrlar.
Yksek binalarda
merdiven kovalar
birden fazla zona
ayrlmal ve aratrma
sresi ksaltlmaldr.

Z5

Z4

Z6

Z3

Z2

Z1

Zonlarn Belirlenmesi

Zon Girii

Arama Mesafesi

Yangn

Yangn Arama Mesafesi 30m yi gememelidir

Zonlarn Belirlenmesi
Bir zon ierisinde
balam bulunan ve
bir detektr aktive
edebilecek byklkteki
bir yangnn yerini gzle
grerek belirlemek iin
kat edilmesi gereken
mesafe 30myi
gememelidir

Zonlarn Belirlenmesi
12m

nlem alnmamsa
bu mesafe ilk
akla gelenden daha
fazla olabilir

15m

Zonlarn Belirlenmesi
12m

Kat en az iki
zona ayrlmaldr

Z1

Z2

15m

Zonlarn Belirlenmesi
12m

Yangna ulam
mesafesi remote
LED endikatrler
kullanlarak
ksaltlabilir
15m

Zonlarn Belirlenmesi
12m

ok daha ksa bir

mesafe kat ederek
ve ok daha abuk
tehis imkan
15m

Zonlarn Belirlenmesi
12m

Btn kat tek bir

zon olarak
belirlenebilir

Z1
15m

Zonlarn Belirlenmesi
Konvansiyonel sistemlerde, tek bir zon
olabilecek bir mahaldeki butonlar, detektrlerden
ayr bir zon olarak tanmlanabilir:
1. Butonlardan hatal alarm gelme olasl ok
dktr
2. Butonlar, bir detektrn yerinden sklmesi ile
devre d kalmaz

Alarm Verme
Ziller, Kornalar, Sirenler,
Flar Lambalar
Sesli Tahliye Sistemleri

Alarm Verme
Can Gvenliini Amalayan Sistemler
1. Binann eriilebilen tm blmlerinde en az
iki bamsz sesli uyar devresi ile duyulabilir
sesli uyar
2. Her yangn blmesinde en az bir sesli uyar
cihaz

Alarm Verme
Mal Korumay Amalayan Sistemler
1. Kontrol panelinin yannda veya yaknnda
2. Bina giriinde
3. Bina iinde yangn ekiplerini ikaz amacyla

Alarm Verme
Duyulabilirlik
1. En az 65dB(A) veya 30s srebilen fon
grltsnden 5dB(A) fazla
2. Tm tesiste ayn tip sesli uyar cihaz
3. Baka sesli uyar cihazlarndan farkl
ayrt edilebilir bir ses

Alarm Verme
Duyulabilirlik
4. 500Hz 1000Hz aras
5. Uyuyanlar varsa yatak banda 75dB(A)
6. ok grltl ortamlarda ilave kl uyar
cihazlar

Alarm Verme
Duyulabilirlik
Tipik bir kapda 20dB, yangn kaplarnda 30dB
zayflama
Ses kaynana uzaklk iki katna ktnda 6dB
zayflama
1mde
95dB
2mde
89dB
4mde
83dB
8mde
77dB

Alarm Verme
Duyulabilirlik
1mde fsldama
1mde karlkl konuma
Hafif sokak grlts
Yksek sokak grlts
Ortalama ofis grlts
Pres alan atlye
Kazan dairesi grlts

30dB
60dB
40-70dB
60-90dB
40-80dB
70-100dB
80-110dB

Alarm Verme
Ikl Uyar Cihazlar
1. itme engellilerin alma, barnma, yolculuk

etme gibi nedenlerle srekli olarak bulunmalar

olasl olan btn binalar ve tatlarda
(Min. 15cd.)
2. itme engellilerin tek balarna kalacaklar otel
odalarnda yksek k seviyeleri
(Min. 110cd.)
3. Ayn mahalde birden fazla kl uyar cihaz
varsa senkronizasyon, 1-2Hz

Alarm Verme
Alarm Verme Senaryolar
ki ya da ok aamal alarm verme
n Uyar / Tahliye

Dier Yangn Koruma Kontrollar

Yangn Kaplar
Yangn Damperleri
Havalandrma Sistemleri
Duman Tahliye Sistemleri
Basnlandrma Fanlar
Asansrler
Elektrik Panolar

Detektr Tipleri
Duman Detektrleri

- yonizasyon
- Optik
- Optik + Scaklk
- In Tipi
- Kanal Tipi
- Aktif Hava Emmeli

Detektr Tipleri
Scaklk Detektrleri

- Sabit Scaklk 60C

- Sabit Scaklk 90C, 140C
- Scaklk Art Hz
- Lineer Tip

Detektr Tipleri
Alev Detektrleri
- nfrared
- Ultraviyole
- UV / IR
- Kvlcm

Detektr Tipleri
Alglama zellikleri
BALANGI AAMASI
GRLMEYEN DUMAN

GRLEBLR ALEVL
YANGIN
DUMAN

AAMA 1

AAMA 2

AAMA 3

IIN

DUMAN YOUNLUU

OPT
OPTK

SDDETL
ISI
AAMA 4
SPRINKLER

ALEV

YON
VESDA
LaserPLUS

88

ZAMAN

Noktasal ve In Tipi
Duman Dedektr

Alev
Dedektr

Sndrme
Sistemi

Nerede Hangi Tip Detektr?

Duman Detektrleri
yonizasyon veya Optik Tip Kullanlabilir:
Konferans Odalar
Bilgi-ilem Odalar
Byk Maazalar
Fabrikalar
Elektrik/Mekanik Odalar
Yatak Odalar

Ktphaneler
Kayt Stdyolar
Okullar
Tiyatro Sahneleri
Restoranlar, Yemekhaneler

Nerede Hangi Tip Detektr?

Duman Detektrleri
yonizasyon Tipi Kullanlabilir:
Koridorlar (Kabul edilebilir)
Merdivenler (Kabul edilebilir)
Solvent Depolar (Tercihen)

Nerede Hangi Tip Detektr?

Duman Detektrleri
Optik Tip Kullanlabilir:
Koridorlar (Tercihen)
Merdivenler (Tercihen)
Asansr aftlar
X-Ray Odalar
Fotoraf leme Odalar
Kargo Ykleme Alanlar

Nerede Hangi Tip Detektr?

Duman Detektrleri
In Tipi Kullanlabilir:
Yksek Hacimli Depolar
Atriyumlar (Kabul edilebilir)
Sinema, Tiyatro Salonlar
Koridorlar

Nerede Hangi Tip Detektr?

Duman Detektrleri
Aktif Hava Emmeli Tip Kullanlabilir:
Yksek Hacimli Depolar
Atriyumlar (Tercihen)
Telekomnikasyon Odalar
Bilgi-ilem Odalar
Tarihi Eserler
Souk Hava Depolar
Asansr aftlar

Nerede Hangi Tip Detektr?

Scaklk Detektrleri
Sabit Scaklk 60C

Sabit Scaklk 90C

Kazan Daireleri
ay Ocaklar

Frn alanlar
Mutfaklar

Scaklk Art Hz
Kapal Otoparklar
Ykleme Alanlar

Nerede Hangi Tip Detektr?

Scaklk Detektrleri
Lineer Kablo Tipi
Kablo Tnelleri
Kablo Tavalar
Transformatrler
Motor Gvdeleri

Nerede Hangi Tip Detektr?

Alev Detektrleri
UV
Trbinler
Patlayc
malathaneleri
Pskrtme Boya
Kabinleri

IR

UV/IR

Uak Hangarlar
Petrokimya
Proses Odalar
Endstriyel
Tesisler
Hidrokarbon
Depolar
Tanker Ykleme
Alanlar

Detektr Yerletirme

%10 x h

Duman ve scak
gazlar tavanda
toplanr ve
dairesel olarak
yaylrlar

Detektr Yerletirme
Dz Tavanlarda ve Hareketsiz Havada
- Duman Detektrleri: En fazla 100m
- Is Detektrleri

: En fazla 50m

Dz olmayan tavanlarda ve hava hareketi

varsa bu alanlar drlmelidir
Koridorlarda detektrlerin arasndaki mesafe,
genilie bal olarak arttrlabilir

Detektr Yerletirme
Dz Tavanlarda ve Hareketsiz Havada

Koruma
Yarap (R)
R

Duman=7.5m
Scaklk=5.3m

Detektr Yerletirme
h

Duman: 25mm < h < 600mm

Scaklk: 25mm < h < 150mm

Detektrn alglama
eleman tavandan
en az 25mm, en fazla
600mm (duman) veya
150mm (scaklk)
uzaklkta olmaldr.
LED ilk bakta
grlecek konumda
monte edilmelidir.

Detektr Yerletirme
Tavan Ykseklikleri
Noktasal Tip Duman

h < 10.5m

Noktasal Tip Scaklk 60C

Noktasal Tip Scaklk 90C

h < 9m
h < 6m

In Tipi Duman

2.7m <h < 25m

Detektr Yerletirme
50cm

l Blge

Bir detektr
herhangi bir
duvara en fazla
50cm
yaknlatrlabilir

Detektr Yerletirme

10-30cm

l Blge

Duvara montaj
mecburiyeti
varsa tavandan
10-30cm aada
taklmaldr

Detektr Yerletirme

h > 15cm ise

kiriten uzaklk
en az 50cm
olmaldr.

> 2h

Detektr Yerletirme

Eimli tavanlarda
detektrler
tepe noktasndan
50cm mesafede
balayarak
yerletirilmelidir

Detektr Yerletirme
Yastklama
Tavanda scak hava
tabakalar oluabilir.
Detektrler tavandan
30-60cm aada
monte edilmelidir

Detektr Yerletirme

Yastklama
Deiik hava
artlarnda
yastklama
olumayabilir

Detektr Yerletirme
h > %10 x H

Kiriler duvar
kabul edilir
H

h < %10 x H
Detektrlerin
arasndaki mesafe
2h kadar azaltlr

Detektr Yerletirme

h 30cm

Yerden ykselen
blmeler tavana
30cm veya daha az
bir mesafe kadar
yaklayorsa birer
duvar kabul edilir

Detektr Yerletirme
Havalandrma zgaralar
Detektrler
hava besleme
zgaralarndan
en az 1m
uzaklkta
monte
edilmelidirler.

> 1m

Detektr Yerletirme
aftlar
< 1.5m

< 1.5m

Asansr aftlar,
merdiven kovalar,
tesisat aftlar gibi
birden fazla kat
ieren dey
blmelerde kap,
pencere ve
kapaklara en fazla
1.5m uzaklkta
duman detektr
yerletirilmelidir.

Yangn hbar Butonlar

- Cam Krma Tipi
- ekme Tipi
- Standart, Su Geirmez, Ex-proof

Yangn hbar Butonlar

- Ka yollarnda
- Ak havaya k noktalarnda
- Merdiven sahanlklarnda
- Herhangi bir noktadan en fazla 50m
mesafede
- Yerden 1.1m - 1.4m ykseklikte

Yangn Kontrol Panelleri

- Konvansiyonel
- Adreslenebilir
- Analog Adreslenebilir
- Algoritma Tabanl, nteraktif (Akll)

Yangn Kontrol Panelleri

- Grevli personel ve itfaiyenin kolayca
grebilecei bir yer
- Yeterli aydnlatma ve grltsz bir ortam
- Yangn riskinin yksek olmad bir yer
- Gerekirse tekrarlayc gsterge panelleri

Hatal Alarmlar
Duman Detektrleri
- Tozlanma
- Egzoz gazlar
- Hzl hava akmlar
- Yksek rutubet
- Bcekler

Hatal Alarmlar
Scaklk Detektrleri
- Scak hava veren stma sistemleri
- Frn, ocak vb. aldnda meydana
gelen scak hava akmlar
- Souk artlarnda aniden scaklk
art meydana gelebilecek yerler

Hatal Alarmlar
Alev Detektrleri
- Kaynak ilemleri
- Quartz - Halojen Lambalar
- Ultraviyole Lambalar
- Tungsten Lambalar
- Gne, her trl scak cisimler

Kablolar
Yangna uzun sre dayanabilen kablolar
(Silikonlu, mineral izolasyonlu, vb.)
- Sesli alarm devreleri
- Besleme kablolar
- Remote alarm merkezlerine giden kablolar

Standart Kablolar
- Detektr kablolar
- Fail-safe cihazlara giden kablolar

Kablolar
Yangn alarm sistemi kablolar dier
kablolardan ayrlmaldr
- Giriim
- Yangn riski

Yangn riski dk mahallerden

geirilmelidir

Kablolar
Kablo Kesitleri
Alglama Kablolar
Minimum Kablo Kesiti 0.8mm
Adresli sistemlerde 1.0mm, tercihen 1.5mm

Alarm Kablolar
Minimum Kablo Kesiti 1.0mm, tercihen 1.5mm
(Gerilim dm hesab yaplmaldr.)

Kablolar
ebeke Gerilimi Balantlar
Yangn alarm sistemi iin ayrlm, ayr bir
sigortadan
Sigorta zerinde Kapatmayn! etiketi
Topraklama
Tm Yangn Alarm Panelleri Tekrarlayc
Paneller, ve Yardmc Besleme Kaynaklar iin
uygulanmal

Periyodik Bakm ve Testler

Gnlk
Haftalk
Aylk
Yllk

YANGIN ALGILAMA VE ALARM

SSTEMLER
Tasarm ve Uygulama Esaslar

Teekkr ederiz.
EEC ELECTRONICS

www.eecelectronics.com.tr