6 M. AURELM CAssiopont a su, $0), quia majestatem ejns neqacont iutneri; illad A me? Secundi psalm hoe qu cxim solis beatis dabiter, sieut in Evangelio diciur : ‘cati mando corde, quoniam ipsi Deum videbunt (Mat. 'y,8), nimis exitiate est duas naturas perfeetas atque adunatas in Christo non eredere permanere, quas tot cxemplis voluit de-seipsa Verltss preedicaré. Hoe Pater Athanisive Alerandrinus, hoc Marius Picta- viensis, hoe Ambrosios Meal , hoe Augusti- uset Hieronymus, hoe Cyrille, hoe alii mul Paires, ‘a4 follendam quoqu’ fumditus ocensionem inaniss‘ne questionis, affirmant. oe papa Leo cum sancta sy- nodo Chaleedonensi deerevit atque constituit (Pare 4M, action 9), ut ex duabns, et in duabus naturis tq? perfects, unum pradicet Christum, ‘ull esse catholicus, Quix si memorize, preestante Domiuo, recondimus, In cectesiasticts som- It eutionis dicitu per resalis ambulamus, EXPOSITIO.IN PSALMUM I. Psalms David cum fugeret a facie Abessatomt fli an Abessatonm dum patrem suum David-erudeliter io- Fequeretur, mule impetu perduetws in condensain quercun, ramis ejus calla nectentibus, in aeris su- Diimltate suspensns et, quadam pratfigaratione do- rminteh traditoris; ut sicut Judas innodatus taqueo vitam @niit, fa et perscestor David constrictis fan ‘expiraret, Testante autem Regum historia psal- mus iste quinquagesimo actu posterior est : quoniam Fost culpas adu'terti et homicidii Abessalom Oli cjus Lersecutio noseitur comtgisse; sed pro virtnte sua competenti numero probatur aptatus. Tenere enim, ‘liom locum tertivm oportuerat, qui ct sancti Trinie {atis potentiam, et trideanze fesurreetionis in se my- steria continebat, Nam per Mberationcm David re- surreetio Domini congrue significaturs ut. ani Ghristianorum tali exemplo roborati, in adversis casibus constanter erigantur, Simile est et 0 illud ‘quod Getsteuchus legitur €anteJob, eurn post multos ‘annoy Moyses exstitse noscalur. Quapropter non secnndom existensiam temporum, sed pro qualitate ictorum ordo plerumque ponitar lectionum. Me- mento antem alios esse psalinos, qui passionem. et resurrectionem Domini breviter tangunt; alios vero qui distinetius aperiiasqne declarant, sed presens, ccorum primus est, qui le breviter dicunt, Divisio psatmi. Totus hic psalinus ad personam Christi Domini Persona vero ejus est virtus ‘omnipotent's-ime pt, non sub perm i, persecutoribus exprobrans, qui ir- religiosa contra ipsum verba loquetantur, Serundo leo Adelis populus, ne mortem formidet,insiruitur , quando eum exemplo auctoris sui spe resurrectionis certissime consolatur. Exposito psalm. 4, Domine, quid multipicati sunt qui tribulant Yer mile videtur initio. Sed ilic interrogatio inerepants est, hic autem ad- tmira:ur contra $6 popalos excitatos, qui ad eos co- jos. ‘Dieeuda, Tribulent me, IMlorum cacitate doluisse, qui tis: mentibus respuerent, si + Retribuebant | mala pro bonis, sterlitateri anima mew (Psal. axsiy, 12). . Multi insurgent adverium wie; multi dicunt anime mea. In tantum multi fuerunt, wt etiam de nuncerc discipulorum tradiior Judes ilis fuerit aggeega Et com repetitur spins, mule, ostenditur a rositas imploruim, qui a conspiratione des wequaquam rarescere potueruat. ize figura low ‘epembasis, enumierationis studio ‘serba repetens, vt rei do qua loquitur procuret ag- nientum, ‘Non cat satus illiin Deo ejus. Woe ad iMlas voces ertinet Fudzorum dicetium : Aloe salvos feet, se- ipsum non potest salou facere (Malth. sxvu, 42). Putabstur enim Pater dilectionem non habere Fili, quem carualiter permitiebat cecil. O nefarize turlza dictum! nunquid redemptio mundi ine licari? Non enim insatiabitis mors aliter poterat vine) nisi vila tyrannid's ejus januas int oisset. Sic tenebrie permaneré nequeunt, cum nduntnr. * Vers. 2. Tu autem, Domine, suserptor meis es, glow ins coput mcum. Sxsceptor secundura ‘C trmom dicitur servi; hominis enim suseeptio, est ‘Verbum caro facta. Quapropter gloriam suam et exaltationen:expsis sui earod cit, quam suscepit om nipotens Verbum, ut divina humanaque substantia ‘ana essot sine allqua confusione persona, Hoc etiaia ‘ad Telagianos.pertinet destruendos, qui putant ho» per se efficere posse quod gratia largitate su jratiam, qua unite est Deo, ad Patris it dexteram colloeats? "Quod beatus Avgustinus in Encl more suo lati et tiliter explicavit (Cap. 35 et seq). Factom est autem hie pulcherrinam schema, qed Grace diciur aosesis,qox sddendo quedam nomina ‘per membra singula rerum angwenta congem nat Tu autem, Domine, suscepior m us e8, ‘mea, et exalians coput mexm. Hoe etna latins fe Christi? t-ibulaio, an angustia, an persecatio, aan fames, an-neditas, an pericutum, an gladivs (Rom. ‘vin, 55)? ete. Iuie vicina est Agura que dickor eti- mar, Latine gradatio, quando rositis quibusdam gra- dibos, sive in laude, sive in vitureratione semper acerescit. Sed inter utraque schemata hoe interest, quod auresis sine ulla iteratione nominis, reeum Procural augmenta, in climace vero necesse est ut Posttemum verbam, quod est in primo commate po- itu, in sequenti membro modis omnibus iteretar , Mot. S., Auda, Dee. ot Fise., Pentetevesus legitar, etespoliewiam operainr, patientia. probationem, probaiio ‘pen, apes vero non comfendit (Roin. v, 4, 5). Vers. 3. Voce mea ad Dominum clamari, ef eran vit me de monte sancto sx0. Cura dixit, mea, demon- sma oratioais propriz sanctissinsaw puritatem, Noo im ilns Integeltatem liq inago phantasize po- lent impedire, ut ezteris mortalihus infirmitgte car- tis plerumgoe subripitur. Quod aytem dicit: Voce seed Dominum clamavi, loc evangelica verba de= tuum & ddrant,ubi ait Fils : Pater, glerifica F. sen, xvit, {), ete. Nam quod dixit, mea, (pod ipre locutus est etiam per prophetas. Ulud vero ‘vod sequitur, et exaudivit me de monte sancio suo, shoe Evangelii textus expontt, ubi vox ad eum facta (st: Biclarifcas, et iderum clarificabo (Joan, xn, 29), Per moatem siqaidem et ipse Dominas, et sancti ‘es, ef Ecclesia diversis quidem locis aptissime si- pifeantur. Hic tamen dictum inteligentum eet de mon, id est de divinitatis excellemtissima summi= tae; sieot ot alios psalms dicit : Jeatta tue sicut ‘montes Dei (Peal. xxx¥, 7). Aquum enim fuerat ut ‘nalara bomanitatis assumpte, quis terris siogulare Pticntiz monsiravit exemplam, in cavis aceiperes Geurrrom omsiom principaiam, ‘ers. 4. Ego dormivi et soporatus sum, et exsurreri, (tie Dominus suscepit me. Venit ad secundam partem, a qxa dobitantian corda roborantur, ut eroderent me content resurectrm, quem ir erani- From manibes crocidisum. Dormin, dixit, qu lester resurrexit ; quod fit in somno isto vital, ubi 200 vita Lerminns, sed temporalis requies invenitur, Soporatus sum, securem significat pausationem; naa Sica impii qui in morte quatiumtar, quos inyeietat igiter comscientia peceatorum : sei soparatio ista ‘et sacri corporis beata dormitio. Ezsurgere autem, ‘cum alacritate reanrgere; quippe quia caro, aor- taliate deposita, immbrtaltatem sompsit, et gloriatn seapiternam. Se quare eseurrexcrit, evidenier oi ponit, Qwoniam Dominus suscepit me. Natura enim bamanitatis per so non potuisset propria virtute re= sargere, nisi eam divina omnipotontia snacepisset, ‘eat ipne dicit : Potcsteiem habeo 21, ponent ani- ‘mam meam, 1 potestalon habeo iterim sumendi sam oan, x, 18). Yers, 5. Won timebo milla popull circumdantis me, Timere non potuit iniquam populum, evi erat Ia mma Givinitate prasidiom; seriptum est enim in Braogetio, quia in passione magna em popu aul- lindo cireumdedit. Nam quod dicit : Non timebo, sen significat se non esse morituram, ied mortem formidere ren poigrat, quam tridyanam, et mundo Profatoram esse prascicbrt Vers. 6. Kssurge, Domine; saleum me fac, Deus mews: quomiam bu pereascisti omnes adversentes mihi tine couse, Non gaia Deus dormiens aut recubans Gehatur, se! Seriptoris divinis mos est ad expri- + Peter, clerifea Fam. FXPOS;TIO IN PSALTERIUM. PSAL. ratoralem, id est substantiam humanitatis et daira tis; tertins de resurrectione jpsivs loquens, inepe- etivam quodammodo contineat partem : qua ratio per omnes Seripturas divinas decurrit; lode et aac patriarcha tres polaos fodit, demonsirans procepta Domini doeirins triplici continert. Bie ob Sepiontia ‘monet (Prov. xxit, 90) wt deseribamus ee nobis in ‘corde tripliciter, ot reliqua. Ques partes in subve- quentibus psalmis facile poteris, aut mixtas, aut > Mss, Aud., Bee, et Figc., Danteg enim diet oa ie, im dict guno sigillatim posiias, etiam non admonitus lector aznm A. srere. A nobis eaim (requenter ista now exigas, avibus nositer multa diecnda sunt. Hujus autem isalmi ealeulum edocot saneta Trinitas, quer lievt cnaturam babeat inseparabilis unitatis, tribus tamen eam mnanifestum est constare personi EXPOSITIO IN PSALMUST IV, In finer pealmus David conticem. Subtliter perscrutemur quid nobis sigillatim ser- jones isti denuntient, quos pracfati sumus vera- cissimos indices esse psalmorum. Finis modo non iat alicojus rei consumptionem, sed perfe- ctionem spirituatium reram. Nam, sicut dicit Apo- stolus : Finis legis es: Christus ad jus'tiam omni cre- denti (Rom, x, 4), qui est oranivm bonorum glo- tiosa perfectio. Et ideo quod positum est, In finem, ad Christom Dominum comuonet esse referendum : tive, ut quibusdam placet, pro nobis dictum esse ‘eredendum est, In guitus, secundum eumdem opn- stolum, secuforum finis adeenit (I Cor. x, 11). tilud amen sciendum est, ad terminum referri non posse, ‘cum adhue operis ipsius initia esse videantur. Psil- ius est autem, sicut diximus, organum musicam capite sonorum, quo diviva prerconia canebontu eanticua autem, quod supernas andes, humanis vocibus personabit. Sed hee ideo videntur esse sgciata, quia et instramentis musicis, et ehoris psileatiun, sacrificiis caelestibus consona vo: tione cancbantur, Sic istis verbis omnibus comm i= wemur, de Domino Christo eanticum istud esse di- cturam, Divisio poalmi. Per totum psalmam vorba sunt sanetas matris Ee- lesiz, que non in cordibus postris phantastiea ima- fFinatione formator, sient patria, vel civilas, vel aliquid eorum simile, q vod personam won abet exi- stentem : sed Ecclesia est collectio fidelium sancto- um omnium, anima et cor unum, spensa Chris Jerusalem futuri seeuti; de qua dicit in Cantico canticorum Dominus Jesus: Oseuletur me orculo* ovis aaa (Cant. 1, §); et alibi: Quee est iste quer ascendit dealbaia (Cant. vin, 5); et illud : Una eat columba mea, une est aponsa mea (Cant. vt, 8). Quapropter elas ee hie ali quod dubium iniroducere, ubi tanta D veritas cognoscitur tot testimonia perk sub figura snytopceia, Keclosiam diea versonis semper cugnoseitur certissimis {tn prima siquidem parte rogat ut ejus audiatur ora- tio : inerepans QB inGdeles, quia colentes {alsos sleoe, culturam veri Dei negligebant. In secunda vero ‘commonet generalitatem , ut relicta superstitione laliaci, sacrificium justi: debeat immolare. Et ut seutilium menies fae:a promissione converterct gentia commemorat presitisse Dominui beneficia Christianls, Mls, Sang, atcaletur me ab csculo, M. AURELII Cassioport 7 8 Expositio pratni Yors. 1. Cum invocarem te, exaudisti me, Deus jur stitice mae», in seibulatione diletasti mihi, Mixerere mei, Domine, et exaudi orationem mecm, Considere tus quid sit boc, quod mater Ecclesia in uno co- demque versa, et exauditam se dicat, et iteran deprecetur audiri : Ihane esse modum, ut lieet nobis postulata desideria coneedantur, probabili semper ambitione audit. Nos ‘tamen jugiter postulemus, sicut dicit Apostolus : Sine intermissione orate, In onmnibus gratias agi (I Thess. ¥, 47, 18). Dews antem jastitie me dicit Eeclesia, quae sensu orthodoro Trinitatis wai- tater et omnipotentiama confitetur. Nam et membra jus sigillatio dicere similia, sacra lectione compe- intus, sieut in Job legitur : Attende innocentiam eam (Job xxvu, 5); ddet miki coronam justtiy (11 4n septimo psalmo dicwurus est: Si est iniguies in manibus mcis (Psal. vn, 4). Non quia sine peccato smiodis omnibas fanrunt, sed suut opera in quibus fidctos ho: identer appareant ocentes. Sequitur, in tribulatione dilatati mihi Dulatio est enim que dilatat semper Eeclesiam, quando eodem tempore confessores unt, martyres coronantur, totayue semper augetur, Adjecit: Bliserere mei, Domine, ot esaudi orotisnem mcam. Pia mater sibi miserendum ‘esse dicebat, si pro filiis ejus andiretur oratio: iam quidqaid membris trbuitur, toli corpori si © dubitatione prastatur. Vers. 2. Fili hominum, usquequo gravi corde, wh itatem, et quarritis mendacinm ? Cam superiori versu pro aobis oraverst, hie per energiam allogditer genus humsnim, ne ia culturis dsemo- niorum gravissimo errore permaneat; quatenus pro ipso exacdiri possit fusa precatio + alinguin irrita pro se reddit vota supplicantium, quis wis non re~ liquerit consortia peccatorum, Sequitar, usgueque ‘ravi corde; merito 0s divtius graves corde {uisse it, qui post veritatis preedieationem, adorare: -magis elegerunt idola falstatis; sieut est illnd evan- um : Sereus scent voluntatem domini sui, et no Primo enim mundus juste f-ge! suum Dominum ignorare probatus est. Pust adven tum sero Creatoris sui justissime vapulabit mul qui adbue idolorum nenias inquirebat, Sequitur: Ue quid dilights vanitaiem et quarritis mendacinm ? Vaul las quidem nomen est generale vitierum ; sed illu proprie vanum dicitur, quod 2 Deo probatur ali am. Nam sieut in e confidere fructuosa ft as est, ita ab cadem deviare vanitas est eaducy sicut I-aias dit: Adorantes vana et falca, misericor diam tuam dereliguerunt (Iua. 1, 8, 9)- Arguunts itaque ili qui idoloromn turpissimo amore fagraban el sub ineroyatione pronuniiandum est; ac si dig » Edi tie mbar. Cum incocarem, exaudicit me Deus j