Professional Documents
Culture Documents
TURKISH STANDARD
TS EN ISO 12100-1
Mart 2007
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.
Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.
TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
TRK STANDARDI
n sz
Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 12100-1 (2003) standard esas alnarak TSE
Mhendislik Hizmetleri htisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 13 Mart 2007 tarihli
toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.
Bu standardn kabulyle, TS EN 292-1: 1996 ve TS ENV 1070: 1995 standardlar iptal edilmitir.
Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
TRK STANDARDI
indekiler
Giri................................................................................................................................................................. 1
1 Kapsam.................................................................................................................................................... 1
2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar .......................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................. 2
4 Makinalar tasarmlanrken gz nne alnmas gereken tehlikeler................................................... 7
4.1 Genel ..................................................................................................................................................... 7
4.2 Mekanik tehlikeler.................................................................................................................................. 7
4.3 Elektrik tehlikeleri .................................................................................................................................. 8
4.4 Isl tehlikeler........................................................................................................................................... 8
4.5 Grltden kaynaklanan tehlikeler ........................................................................................................ 8
4.6 Titreimden kaynaklanan tehlikeler ....................................................................................................... 8
4.7 Imadan kaynaklanan tehlikeler ........................................................................................................... 8
4.8 Malzeme ve maddelerden kaynaklanan tehlikeler ................................................................................ 9
4.9 Makina tasarmnda ergonomik prensiplerin ihmal edilmesinden kaynaklanan tehlikeler .................... 9
4.10 Kayma, tkezleme ve dme tehlikeleri ............................................................................................. 9
4.11 Tehlike birleimi .................................................................................................................................. 9
4.12 Makinann kullanld ortamdan kaynaklanan tehlikeler .................................................................... 9
5 Riskin azaltlmas iin strateji ............................................................................................................... 9
5.1 Genel nlemler ...................................................................................................................................... 9
5.2 Makinann snrlarna ilikin teknik zellikler ....................................................................................... 10
5.3 Tehlikenin tanmlanmas, risk tahmini ve riskin deerlendirmesi ........................................................ 10
5.4 Tehlikelerin ortadan kaldrlmas veya koruyucu tedbirlerle riskin azaltlmas .................................... 11
5.5 Risk azaltma hedeflerinin salanmas................................................................................................. 12
Ek A (Bilgi iin) Bir makinann ematik gsterilii................................................................................. 15
Ek ZA (Bilgi iin) Atf yaplan uluslar aras standardlar ile bu standardlara karlk gelen
Avrupa standardlar........................................................................................................................ 31
Ek ZB (Bilgi iin) Bu standardn AB Direktiflerinin temel gerekleri veya dier hkmleriyle
ilgili olan maddeleri ........................................................................................................................ 32
Kaynaklar...................................................................................................................................................... 33
TRK STANDARDI
Makinalarda gvenlik - Temel kavramlar, tasarm iin genel prensipler Blm 1: Temel terminoloji, metodoloji
Giri
Bu standardn temel amac, tasarmclara, amalanan kullanmlar iin gvenli makinalar tasarlamalarn
salamak zere, kapsaml bir ereve ve rehber oluturmaktr. Bu standard, standard hazrlayanlar iin bir
strateji de salamaktadr.
Makinalarda gvenlik kavram, makinalarn kullanm mr boyunca risk yeterince azaltlm olarak,
amalanan fonksiyonlarn yerine getirme zelliini kapsar.
Bu standard, aadaki yapya sahip standardlar serisininin temelini oluturur:
- A tipi standardlar (temel gvenlik standardlar) tasarm iin temel kavram ve prensipler ile btn
makinalara uygulanabilecek genel hususlar verir.
- B tipi standardlar (zel gvenlik standardlar) geni apta makinalar da kullanlan bir gvenlik unsurunu
veya bir tip korunmay ele alr:
-
B1 tipi standardlar belirli bir gvenlik unsuru (rnein, gvenlik mesafeleri, yzey scakl, grlt),
B2 tipi standardlar teknik koruma tedbirleri (rnein, iki elle kumanda, ara kilitleme cihazlar, basnca
hassas cihazlar, mahfazalar)
zerinedir.
- C tipi standardlar (makina gvenlik standardlar) belirli bir makina veya makina grubunun ayrntl gvenlik
artlarn ele alr.
Bu standard A tipi bir standarddr.
C tipi bir standard, EN 12100 standard serisinin ikinci blmnde yer alan bir ya da daha fazla hkmden
veya B tipi standarddan sapmalar gsterdii takdirde, bu C tipi standardaki hkmler nce gelir.
Temel terminolojinin ve genel tasarm metotlarnn tasarmclara iletilmesi iin bu standard, eitim amal
kurs programlarna ve el kitaplarna dhildhil edilebilir.
Bu standard hazrlanrken ISO/IEC Klavuz 51 mmkn olduu lde gz nne alnmtr.
Kapsam
Bu standard makinalarda gvenlii elde etmek zere kullanlan temel terminoloji ve metodolojiyi kapsar.
Bu standardda yer alan hususlar, tasarmclara yneliktir.
Bu standard evcil hayvanlara, eyalara veya evreye verilecek zararlar dikkate almaz.
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standardlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin
ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra
yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr.
Atf yaplan standardn tarihinin belirtilmemesi hlinde ilgili standardn en son basks kullanlr.
EN, ISO, IEC vb.
Ad
No
(ngilizce)
EN ISO 12100-2 Safety of machinery - Basic
concepts, general principles for
design - Part 2: Technical
principles
1)
TS No1)
Ad
(Trke)
TS EN ISO
12100-2*
TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli
olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaynlanm olan Trk Standardlardr.
1
TRK STANDARDI
Terimler ve tarifler
EN ISO 12100 serisi standardlarn amac bakmndan, aada verilen terimler ve tarifler uygulanr.
3.1
Makinalar - Makina
zellikle bir malzemenin ilenmesi, ileme tbi tutulmas, hareket ettirilmesi veya paketlenmesi gibi belirli bir
uygulama iin uygun bir makina tahrik dzenei, kumanda ve g devresi ile birlikte en az biri hareketli birbiri
ile irtibatl paralar veya bileenlerden oluan sistem.
Makinalar ve makina terimleri, ayn sonucu elde etmek iin birlikte btn hlinde bir fonksiyonu yerine
getirmek zere dzenlenmi ve kumanda edilen makina sistemini de kapsar.
Not - Bir makinann genel ematik gsterimi Ek Ada verilmektedir.
3.2
Bir makinann veya bileenlerinin veya donanmnn, istenilen bir fonksiyonu belirli bir sre zarfnda belirli
artlar altnda, arzalanmadan yerine getirebilme zellii.
3.3
Bir makinann amalanan kullanm artlar altnda fonksiyonunu yerine getirebilecek durumda tutulabilmesi
veya belirtilen uygulamalara uyularak ve belirtilen vastalar kullanarak gerekli ilemlerinin (bakm) yaplmas
suretiyle fonksiyonlarn yerine getirebilecek duruma geri getirilebilme zellii.
3.4
Bir makinann, dierleri ile birlikte, fonksiyonunun/fonksiyonlarnn kolayca anlalabilir olmasn salayan
zellikleri veya karakteristii sayesinde kolayca kullanlabilme zellii.
3.5
Hasar
3.6
Tehlike
3.7
beklenmeyen bir ekilde meydana gelebilir (rnein, patlama, istem d altrma /beklenmeyen
alma sonucunda ezme, krlma sonucunda frlatma, hzlanma veya yavalama sonucunda
dme).
lgili tehlike
Makinaya zg tehlike.
3.8
nemli tehlike
Makinaya zg olduu belirlenmi, risk deerlendirmesine gre tasarmc tarafndan ortadan kaldrlmas
veya azaltlmas iin zel ilem gerektiren tehlike.
3.9
Tehlikeli durum
Bir kiinin en az bir tehlikeye maruz kald durum. Maruz kalma hemen veya belirli bir sre sonunda zararla
sonulanabilir.
3.10
TRK STANDARDI
Bir kiinin tehlikeye maruz kalabilecei makina dhilinde veya evresinde bulunan herhangi bir alan.
3.11
Risk
3.12
Bakiye risk
3.13
Risk deerlendirmesi
3.14
Risk analizi
3.15
Risk tahmini
3.16
Risk derecelendirmesi
Risk analizini temel alarak risk azaltma hedeflerine ulalp ulalmadnn deerlendirilmesi.
3.17
Mevcut teknoloji dzeyi gz nne alnarak en az yasal kurallara uygun olarak riskin azaltlmas.
Not - Riskin yeterli dzeyde azaltlp azaltlmadna ilikin kriterler, Madde 5.5te verilmektedir.
3.18
Koruyucu tedbir
3.19
Mahfaza veya koruyucu cihazlar kullanmadan makinann tasarmn veya alma karakteristiklerini
deitirerek tehlikelerle ilgili riskleri azaltan veya tehlikeleri ortadan kaldran koruyucu tedbirler.
Not - EN ISO 12100-2 Madde 4te gvenli tasarmdan kaynaklanan tedbirler ile riskin azaltlmas ele
alnmaktadr.
3.20
Gvenli tasarmdan kaynaklanan tedbirler ile ortadan kaldrlamayan tehlikeler veya yeterince azaltlamayan
risklerden kiileri korumak iin koruyucu aralar kullanlarak alnan koruyucu tedbirler.
Not - EN ISO 12100-2 Madde 5te teknik koruma tedbirleri ele alnmaktadr.
3.21
Kullanm bilgileri
Kullancy bilgilendirmek zere ayr ayr veya bir arada kullanlan iletiim vastarndan (rnein, metinler,
kelimeler, iaretler, semboller, emalar) oluan koruyucu tedbirler.
Not - EN ISO 12100-2 Madde 6da kullanm bilgileri ele alnmaktadr.
3
3.22
TRK STANDARDI
3.23
Makinann tasarmc tarafndan amalanmad ekilde, ancak kolayca tahmin edilebilecek, insann
tabiatndan kaynaklanan beklenebilir hatal kullanm.
3.24
3.25
Mahfaza
olarak
Not 3 - Mahfaza tipleri ve bunlara ilikin kurallar iin EN ISO 12100-2 Madde 5.3.2 ve ISO 14120ye baknz.
TRK STANDARDI
Not -
EN ISO 12100-2 Madde 5.3.2.5te, kullanma artlarna ilikin ayrntl hususlar verilmektedir.
3.26
Koruyucu cihaz
3.27
Engelleme cihaz
Tehlikeli blgeye eriimi tmyle engellemeden, serbest eriimi engelleyerek bu blgeye erime olasln
dren herhangi bir fiziksel engel (rnein, alak engel, korkuluk).
3.28
Gvenlik fonksiyonu
3.29
TRK STANDARDI
Beklenilmesi nedeniyle tehlike yaratabilecek herhangi bir altrma. Bu altrma aadaki nedenlerden
olabilir, rnein;
- kumanda sistemi ierisindeki bir arzadan kaynaklanan veya d etki nedeniyle altrma komutu,
- gereksiz bir hareket nedeniyle altrma kumandas veya makinann alglayclar ya da g kontrol
elemanlar gibi dier paralarn altrma komutu retmesi,
- bir kesintiden sonra g beslemesinin tekrar tesisi,
- makinann paralar zerindeki d/i etkiler (rnein, yer ekimi, rzgr, iten patlamal motorlarda
kendiliinden atelenme).
Not - Otomatik evrimin normal sras ierisinde makinann almaya balamas, amalanmam bir
alma olarak kabul edilemez, ancak kullancnn bak asndan beklenmedik olarak dnlebilir.
Bu durumda tehlikelerden korunma, iin teknik koruma tedbirleri ierir (ISO 12100-2 Madde 5).
[ISO 14118 Madde 3.2den alnmtr]
3.30
3.31
Kusur
Koruyucu bakm, dier plnl faaliyetler srasnda almama veya d kaynak eksikliinden kaynaklanalar
dnda bir enin gerekli fonksiyonunu yerine getirememesi durumu.
Not 1 - Kusur o edeki bir arzann sonucunda oluur, ancak arzadan nce de var olabilir.
Not 2 - Makinaclk alannda ngilizce fault terimi genelde IEV 191-05-01de verilen tarife uygun ekilde
kullanlrken, IEVde yer alan ve bu anlamda kullanlan panne ve Fehlzustand yerine Franszca
dfaut ve Almanca Fehler terimleri kullanlmaktadr.
Not 3 - Uygulamada kusur (fault) ve arza (failure) terimleri ayn anlamda kullanlmaktadr.
3.32
Arza
3.33
Farkl elerin, ayn olaya bal olarak, birbirlerinin arzasndan bamsz olarak arzalanmas.
Not - Ayn nedene bal arzlar ile ayn hata trne ait arzalar birbiri ile kartrlmamaldr.
[IEV 191-04-23]
3.34
Ayn hata trne ait arzalar ayn nedene bal arzalarla kartrlmamaldr. Ayn hata trne ait
arzalar farkl nedenlere bal olabilir.
[IEV 191-04-24]
3.35
Acil durum
TRK STANDARDI
- Makinann normal almas srasnda (rnein, insan etkileiminden kaynaklan veya d etkilerin sonucu
olarak).
- Makinann arzalanmas veya grev yapmamasnn sonucunda.
3.36
Acil ilem
Acil durumun sonlandrlmas veya acil durumdan kanlmas iin yaplacak btn faaliyetler ve grevler.
3.37
Acil durdurma
- Tehlikeden kanmak veya tehlike annda insanlara veya makinalara ya da ilenen paralara en az
zararn verilmesi ve
- nsann tek bir hamlesi ile balatlabilmesi
amalanan fonksiyon.
Not -
3.38
Emisyon deeri
Makinann rettii emisyonlar (rnein, grlt, titreim, tehlikeli maddeler, ma) niteleyen saysal deer.
Not 1 - Emisyon deerleri makinann zelliklerine ilikin bilgilerin bir paras olup risk deerlendirmesine
temel alnmaktadr.
Not 2 - Emisyon deeri, makina kullanlrken insanlarn maruz kald kirlenmeyi niteleyen maruz kalma
deeri ile kartrlmaldr. Maruz kalma deerleri kirletici deerleri kullanlarak tahmin edilebilir.
Not 3 - Emisyon deerleri tercihen llmeli ve ilgili belirsizlikler standard hale getirilmi metotlar kullanlarak
tayin edilmelidir (rnein, benzer makinalar arasnda karlatrmaya imkn verilmesi iin).
3.39
4
4.1
Bu maddenin amac, incelenmekte olan makinann dourabilecei ilgili ve nemli tehlikelerin ve makinann
kullanlmas amalanan evreyle ilgili tehlikelerin belirlenmesinde tasarmcya yardmc olunmas iin temel
tehlikelerin tariflerinin verilmesidir.
Not -
Makinalarla ilgili muhtemel tehlike ve tehlikeli durumlarn daha ayrntl listesi iin ISO 14121 Ek Aya
baknz.
4.2
Mekanik tehlikeler
4.2.1 Makina, makina paralar, makina yzeyi, aletler, i paralar, ykler veya dar sarkan kat veya
akkan malzemeler ile ilgili mekanik tehlikeler aada verilmektedir:
- Ezmek,
- Makaslamak,
- Kesmek veya doramak,
- Dolamak, dolanmak,
- ine ekmek veya yakalamak,
- Darbe,
- Batmak veya delmek,
- Srtnmek veya andrmak,
- Yksek basnl sv pskrtmek (srama tehlikesi).
TRK STANDARDI
4.2.2
Makina, makina paralar (i paras tutma mekanizmalar dhil), i paralar, ykler tarafndan
oluturulan tehlikeler, dier unsurlarla birlikte, aadaki verilenlerle belirlenmektedir:
- ekil (kesici elemanlar, keskin keler, al paralar, hareketsiz olsalar bile),
- Elemanlar hareket hlindeyken, ezme, kesme ve dolanmaya neden olabilecek greceli yerler,
- Devrilmeye kar denge (kinetik enerjiyi dikkate alarak),
- Ktle ve denge (yer ekimi etkisiyle hareket edebilecek elemanlarn potansiyel enerjileri),
- Ktle ve hz (kontroll veya kontrolsz hareket esnasnda elemanlarn kinetik enerjileri),
- Hzlanma/yavalama,
- Tehlikeli krlmaya veya paralanmaya neden olabilecek, yetersiz mekanik mukavemet,
- Elstik elemanlarn (yaylar) potansiyel enerjileri veya basn altndaki gaz veya svlar veya hava boluu,
- alma ortam.
4.3
Elektrik tehlikeleri
Bu tehlike elektrik arpmas veya yanma sonucunda yaralanmalara veya lme sebebiyet verebilir. Bu
tehlikeler aadakilerden kaynaklanabilir:
-
nsanlarn;
enerjili paralara temas ile (normal alma esansnda iletkenlere veya iletken paralara temas
edilmesi ile, dorudan temas),
arza durumunda enerjili hle gelmi paralara temas ile (zellikle yaltm hatas sonucunda, dolayl
temas),
Enerjili paralara yaklama ile (zellikle yksek gerilimin bulunduu alanlarda),
Muhtemel kullanm artlarna uygun olmayan yaltm nedeniyle,
Elektrostatik olgular, insanlarn ykl paralara temas gibi,
Isl ma,
Ksa devre veya ar yklenme nedeniyle ergimi paralarn veya kimyasal maddelerin sramas gibi
olgular.
Ayrca elektrik arpmasndan kaynaklanan panik nedeniyle, bu tehlike insanlarn dmelerine (veya
insanlarn nesneleri drmelerine) neden olabilir.
4.4
Isl tehlikeler
4.5
4.6
Titreim btn vcuda ( tanabilir donanmn kullanlmas), zellikle el ve kollarla (elle tutulan, elle idare
edilen makinalar) iletilebilir.
ok iddetli titreimler (veya uzun vadeli az iddetli titreimler) cidd rahatszlklara (bel rahatszlklar,
belkemii travmalar), btn vcudun titreiminden kaynaklanan huzursuzlua ve damar rahatszlklarna
(rnein, el kol titreimi nedeniyle, beyaz parmak hastal, nrolojik hastalklar, kemik ve eklemlere ait
hastalklar gibi) neden olabilir.
4.7
Hemen etkisi olabilen (rnein, yanklar) veya uzun vadeli etkileri olabilen (rnein, genetik mutasyonlar) bu
tehlikeler, birok kaynaktan retilebilir ve iyonlatrc veya iyonlatrc olmayan madan kaynaklanabilir:
- Elektromanyetik alanlar (rnein, dk frekanslarda, radyo frekanslarnda, mikrodalga aralnda),
- Kzl tesi nm, grnr k ve mor tesi nm,
- Lzer mas,
8
TRK STANDARDI
- X ve malar,
- , malar, elektron veya iyon mas, ntronlar.
4.8
Makinalar tarafndan ilenen, kullanlan, retilen ve sarf edilen malzeme ve maddeler ile makina imalinde
kullanlan malzemeler eitli deiik tehlikelere neden olabilir. rnein; zararl, zehirli, paslandrc,
teratojenik, kanserojen, mutajenik, tahri edici ve hassasiyet verici etkileri olan sv, gaz, sis, duman, tozlarn
sindiriminden, deriye gze veya mukozaya temasndan ve solunumundan kaynaklanan tehlikeler:
- yangn veya patlama tehlikesi,
- biyolojik (rnein, mantar) ve mikrobiyolojik (viral veya bakteriyel) tehlikeler.
4.9
Makina tasarmnda ergonomik prensiplerin ihmal edilmesinden kaynaklanan
tehlikeler
Makinalarn insan zelliklerine ve kabiliyetine uygun retilmemesi, aadaki ekilde etkisini gsterebilir:
- Salksz duru, gereinden fazla ve tekrar gerektiren hareketlerden kaynaklanan fizyolojik etkiler
(rnein, kemik ve kasla ilgili rahatszlklar),
- Makinann amalanan kullanm snrlar iersinde altrlmas, gzetilmesi veya bakmndan kaynaklanan
zihinsel ar veya dk yklenmeler veya gerginlik gibi psikofizyolojik etkiler,
- nsan hatalar.
4.10
Zemin yzeyinin ve eriim vastalarnn ihmal edilmesi kayma, tkezleme veya dmelere neden olabilir.
4.11
Tehlike birleimi
Tek bana nemsiz grlebilecek baz tehlikeler bir araya geldiklerinde, nemli tehlikelere e deer olabilir.
4.12
Makinalar tehlike oluturabilecek ortam artlarnda ( rnein, hava scakl, rzgr, kar, yldrm) almak
zere tasarmlandnda, bu tehlikeler hesaba katlmaldr.
5
5.1
5.1.1
Hibir gvenlik tedbiri alnmad takdirde makinada bulunan bir kusurun er veya ge, zarara neden
olaca kabul edilmelidir.
5.1.2
Koruyucu tedbirler tasarmc ve kullanc tarafndan alnan tedbirlerin birleimidir (ekil 1). Tasarm
aamasnda dhil edilen tedbirler, kullanc tarafndan uygulanacak tedbirlere gre tercih edilir ve genelde
daha etkilidirler.
5.1.3
Benzer makinalarda kullanclarn elde ettii tecrbeleri de dikkate alarak ve uygulanabildii lde,
muhtemel kullanclarla bilgi al veriinde bulunarak, tasarmc aadaki faaliyetleri verilen sraya gre,
gerekletirmelidir (ekil 2):
- Makinann snrlar ve amalanan kullanmn belirtilmelidir (Madde 5.2).
- Makinann tehlikeleri ve ilikili tehlikeli durumlar belirtilmelidir ( Madde 4 ve Madde 5.3).
- Her bir belirlenen tehlike ve tehlikeli durum iin risk tahmini yaplmaldr ( Madde 5.3).
- Riski deerlendirmeli ve risk azaltlmasnn gerekli olup olmadnn kararn verilmelidir (Madde 5.3).
- Tehlike ortadan kaldrlmal veya tehlikeye ilikin riskler koruyucu tedbirlerle azaltlmaldr (Madde 5.4 ve
Madde 5.5).
Yukarda verilen ilk drt husus risk deerlendirmesi ile ilgili olup, bu konuda ayrntl bilgi ISO 14121de
bulunabilir.
TRK STANDARDI
5.1.4
Aadaki drt faktr dikkate alndnda en yksek risk azaltlmas salanm olacaktr. Yukarda
tarif edilen strateji ekil 2deki ak diyagramnda gsterilmitir. lem tekrarlamal olup, riskin azaltlmas iin
birbirini takip eden uygulamalar, mevcut teknolojinin en iyi ekilde kullanlmasyla, salanabilir.
Bu ilem yrtlrken, aadaki sra takip edilir:
- Makinann kullanm mr boyunca btn aamalarda makinann gvenlii,
- Makinann fonksiyonunu yerine getirme zellii,
- Makinann kullanlabilirlii,
- Makinann imal, iletim ve skm maliyetleri.
Not 1 - Bu prensiplerin ideal ekilde uygulanmas, makinann kullanmna, kaza ve salk kaytlarna,
mmkn olan risk azaltma tekniklerine, makinann kullanmna ilikin yasal ereveye ilikin
bilgilerin bilinmesini gerektirir.
Not 2 - Belirli bir zamanda kabul edilebilir bir makina tasarm, teknolojik gelimeler daha az riskli e deer
makina tasarmlanmasna imkn verdiinde, geerliliini kaybeder.
5.1.5
Makinann gvenli iletimine devam edilmesi iin, koruyucu tedbirlerin makinann kolay kullanmna
imkn vermesi ve makinann amalanan kullanmn engellememesi nemlidir. Bu hususa uyulmamas
makinadan en fazla ekilde yararlanlmas iin koruyucu tedbirlerin devre d braklmasna neden olabilir.
5.1.6
Standard hle getirilmi (veya dier uygun) kirlilik lme metotlar mevcutsa, bu metotlar, mevcut
makinalar veya prototipleri ile birlikte, kirlilik deerlerinin ve mukayese edilebilir kirlilik verilerinin elde
edilmesinde kullanlmaldr. Bu husus tasarmcnn aadakileri yapmasn mmkn klar:
- Kirliklere ilikin risklerin tahmin edilmesi,
- Tasarm aamasnda uygulanan koruyucu tedbirlerin etkinliinin deerlendirilmesi,
- Potansiyel kullanclara teknik dokmanlarda kirlilik hakknda nicel bilgilerin salanmas,
- Kullanclara kullanm bilgilerinde kirlikler hakknda nicel bilgilerin salanmas,
llebilir parametrelerle ifade edilebilir kirlikler dndaki dier tehlikeler de benzer ekilde ele alnabilir.
5.2
Makinann tasarmlanmas, makinann teknik zelliklerin snrlandrlmas ile balar (ISO 14121 Madde 5):
- Kullanm snrlar;
makinann, eitli iletim modlar dhil, amalanan kullanm, kullanm safhalar ve kullanclar iin
deiik mdahale ilemleri,
makinann mmkn olabilecek hatal kullanm.
- Yer snrlamalar (rnein, hareket aral, makinann tesisi ve bakm iin yer ihtiyalar, kullanc-makina
ara yz, makina-g beslemesi ara yz).
- Zaman snrlamalar: Amalanan kullanmn hesaba katarak makinann ve/veya baz bileenlerin
(rnein aletler, anan paralar, elektrik bileenleri) ngrlebilen mr kstlamas.
5.3
Makinann dourabilecei eitli tehlikelerin (artk tehlikeler ve beklenmedik ekilde oluabilecek tehlikeler:
Madde 3.6 ve Madde 4) tanmlanmasnn ardndan, tasarmc her bir tehlike iin, mmkn olduu lde
nicel unsurlar temel alarak, risk tahmini yapmal, en sonunda risk derecelendirmesinin sonucuna gre riskin
azaltlmasnn (Madde 5.4) gerekli olup olmadna karar vermelidir. Bu amaca ynelik olarak, tasarmc
deiik iletim modlarn ve mdahale ilemlerini hesaba katmal, zellikle;
a) Makinann kullanm mr boyunca, aada tarif edildii ekilde, insan makina etkileimi:
1)
2)
3)
4)
Yap,
Nakliye, montaj ve tesis,
letmeye almak,
Kullanm;
ayarlama, veri girii/programlama veya ilem deitirme,
altrma,
temizleme,
kusur tesbiti,
bakm,
5) letimden kaldrmak, skmek ve gvenlik sz konusu olduu srece bertaraf etmek
10
TRK STANDARDI
5.4
Bu hedefe tehlikelerin ortadan kaldrlmas veya, ayr ayr ya da birlikte, riski belirleyen iki unsurun azaltlmas
ile ulalabilir:
a)
Ele alnan tehlikenin dourabilecei zararn bykl,
b)
Zararn meydana gelme olasl.
Bu hedefe ulamak iin btn koruyucu tedbirler aada verilen sraya (3 basamakl metot olarak anlr)
uygun olarak uygulanmaldr (ekil 1 ve ekil 2):
- Gvenli tasarmdan kaynaklanan tedbirler (ISO 12100-1, Madde 4),
Not - Riskin ortadan kaldrlabilecei, bylece teknik koruma tedbirlerine veya tamamlayc koruyucu
tedbirlerine ihtiya duyulmayacak, tek aama bu aamadr.
Teknik koruma tedbirleri ve mmkn olan tamamlayc koruyucu tedbirler (ISO 12100-2, Madde 5),
Bakiye riskler hakknda kullanm bilgileri (ISO 12100-2, Madde 6).
Kullanm bilgileri, gvenli tasarmdan kaynaklanan tedbirlerin veya koruyucu vastalarn ya da tamamlayc
koruma tedbirlerinin doru uygulanmasnn yerine gememelidir.
Her iletim modu ve mdahale ilemiyle ( Madde 5.3) ilgili yeterli seviyedeki koruyucu tedbir, kullanclarn,
teknik problemler olmas durumunda, tehlikeli mdahalelerine engel olur.
11
5.5
TRK STANDARDI
Madde 5.4 ve ekil 2ye uygun yinelemeli risk azaltma ilemi, yeterli dzeyde risk azaltmas salandnda
ve uygulanabildiinde, risk karlatrmasndan tercih edilebilir sonu elde edildiinde, sonlandrlabilir
(ISO 14121 Madde 8.3).
Yeterli seviyede risk azaltlmas, aada verilen btn sorulara olumlu cevap verilebildiinde, baarlm
saylabilir:
- Btn iletme artlar ve btn mdahale ilemleri hesaba katld m?
- Madde 5.4te verilen metot uyguland m?
- Tehlikeler ortadan kaldrld veya tehlikelerden kaynaklanan risk uygulanabilir en alt seviyeye indirildi mi?
- Alnan tedbirlerin yeni tehlikeler oluturmad belli mi?
- Kullanclar bakiye riskler hakknda yeterli ekilde bilgilendirilip uyarld m?
- Alnan koruyucu tedbirlerin kullancnn alma artlar iin bir tehlike oluturmad belli mi?
- Alnan koruyucu tedbirler kendi aralarnda uyumlu mu?
- Profesyonel/endstriyel kullanm iin tasarmlanan bir makinann profesyonel/endstriyel olmayan
artlarda kullanlmasndan kaynaklanabilecek sonulara yeterli dzeyde nem verildi mi?
- Alnan tedbirlerin makinann performasn nemli lde azaltmad belli mi?
12
TRK STANDARDI
Uygun kullanm bilgilerinin salanmas riskin azaltlmasnda tasarmcnn katksnn bir parasdr, fakat sz
konusu koruyucu tedbirler kullanc tarafndan uygulandklar takdirde etkilidir.
2
Kullanc girdisi ya genel olarak tasarmcnn makinann amalanan kullanm iin ilgili kullanclardan ya da
belirli bir kullancdan elde ettii bilgilerdir.
3
Kullanc tarafndan alnan farkl koruyucu tedbirler arasnda bir nem sralamas yoktur. Bu koruyucu
tedbirler bu standardn kapsam dndadr.
4
Makinann amalanan kullanmnda ngrlmemi zel ilem/ilemler iin veya tasarmc tarafndan kontrol
edilemeyen zel tesis artlar iin gerekli koruyucu tedbirler.
ekil 1 Tasarmcnn bak noktasndan risk azaltma ilemi
13
TRK STANDARDI
deerlendirmesi
lk defa soru sorulduunda, bu soru balang risk deerlendirmesinin sonucu ile cevaplandrlr.
ekil 2 Risk azaltmas iin tekrarlamal 3 basamakl metodun ematik gsterilii
14
TRK STANDARDI
Ek A
(Bilgi iin)
Bir makinann ematik gsterilii
15
TRK STANDARDI
Madde
Trke
ngilizce
Almanca
Franszca
Blm
altizgi: tariflere atf
kaln: nemli hkmler
A
Acil durdurma (fonksiyon)
Acil durdurma (fonksiyon)
Madde 3.37
1
2
Acil durum
Emergency situation
Notfall
Situation d'urgence
Acil durum
Emergency situation
Notfall
Situation d'urgence
Acil mdahale
Emergency operation
Handlung im Notfall
Opration d'urgence
Madde 3.36
Al para
Angular part
Spitzes Teil
Madde 4.2.2
Arlk merkezi
Centre of qravity
Masseschwerpunkt
Centre de gravit
Madde4.6
Alglayc
Sensor/ Mefhler
Sensor / Mefhler
Capteur
Capteur
Madde 3.29; Ek A
Alglayc
Sensor
Sensor
Sensitive Schutzeinrichtung
Madde 3.26.5
Sensitive Schutzeinrichtung
Ambaljlama
Packaging
Verpackung
Emballage
Verriegelungseinrichtung (Verriegelung)
Verrouillage (Dispositif de -)
Verriegelungseinrichtung (Verriegelung)
Verrouillage (Dispositif de -)
Madde 5.2.5
Ara kilitlemeli balatma fonksiyonlu mahfaza Interlocking guard with a start function (control Trennende Schutzeinrichtung mit
(kumandal mahfaza)
guard)
Startfunktion
Madde 3.25.6
Ara kilitlemeli balatma fonksiyonlu mahfaza Interlocking guard with a start function (control
Trennende Schutzeinrichtung mit Startfunktion Protecteur commandant la mise en marche
(kumandal mahfaza)
guard)
Madde 3.25.4
16
Interlocking guard
Interlocking guard
TRK STANDARDI
Arza
Failure
Ausfall
Dfaillance
Madde
1
2
2
4.3;
5.3.b/.c
Arza
Failure
Ausfall
Dfaillance
Bakiye risk
Residual risk
Restrisiko
Bakiye risk
Residual risk
Restrisiko
Risque rsiduel
Risque rsiduel
Ar devir says
Overspeed
berdrehzahl
Survitesse
Madde 6.1.1
Madde 6.3
Ar yk (elektrik)
Overloading (Electrical -)
berlast (Elektrische -)
Surcharge (lectrique)
Madde 6.5.1.b
Ar yk (mekanik)
Overloading (Mechanical -)
berlastung (Mechanische -)
Surcharge mcanique
Madde 5.2.7
Ayarlama
Setting
Einrichten / Einstellen
Rglage
Madde 5.3.a
Ayarlama
Setting
Einrichten / Einstellen
Rglage
Ayarlama noktas
Setting point
Einricht- / Einstellungspunkt
Rglage (Point de -)
Ayarlanabilir mahfaza
Adjustable guard
Protecteur rglable
Madde 3.25.3
Ayarlanabilir mahfaza
Adjustable guard
Protecteur rglable
Aydnlatma
Lighting
Beleuchtung
clairage
Gleichartige Ausflle
Madde 3.34
Gleichartige Ausflle
Madde 4.12.3
Madde 3.33
Madde 4.12.3
Azaltlm hz
Reduced speed
Verminderte Geschwindigkeit
Vitesse (rduite)
Madde 4.11.9
Bakm
Maintenance
Instandhaltung
Maintenance
Bakm
Maintenance
Instandhaltung
Maintenance
2
2
B
Madde 4.8.6; Madde 4.11.9/.10; Madde
2
Maintenance point
Wartungsstelle
Maintenance (Point de -)
Madde 4.15
Bakm personeli
Maintenance staff
Instandhaltungspersonal
Maintenance (Personnel de -)
Madde 3.26.3
Madde 4.10
Steuereinrichtung
Schaltmatte
Basncn drlmesi
Depressurizing
Druckentlastung
mit
Rckstellung (Tippschalter)
Steuereinrichtung
mit
Rckstellung (Tippschalter)
17
TRK STANDARDI
Gefhrdung
Batma/delme tehlikesi
durch
Durchstich
Madde 4.2.1
Madde 5.3.a
Madde 5.5.3
Unloading
operations
Bozucu etki/etkiler
Disturbance(s)
Strung(en)
Perturbation(s)
Madde 5.3.b
Bozucu etki/etkiler
Disturbance(s)
Strung(en)
Perturbation(s)
Madde 4.12.1/.3
Buhar, gaz
Vapour, gas
Vapour, gas
Dampf, Gas
Dampf, Gas
Vapeur, gaz
Vapeur, gaz
Madde 4.8
alma ortam
Work environment
Arbeitsumgebung
Environnement de travail
Madde 4.4
almama
Malfunction (malfunctioning)
Fehlfunktion
Dysfonctionnement
almama
Malfunction (malfunctioning)
Fehlfunktion
Dysfonctionnement
Protruding part
Vorstehendes Teil
Pice saillante
Madde 4.2.1
Buhar, gaz
(removal)
Einstich
loading
(feeding) EnWBeladearbeit
(EntnahmeBeschickungsarbeiten)
Darbe
Impact
Sto
Choc
Madde 4.12.1
Darbe tehlikesi
Impact hazard
Risque de choc
Denge
Madde 4.2.1
Madde 4.2.2
1
1
Denge
Stability
Stability
Madde 6.5.1.a
Standfestigkeit / Standsicherheit
Stabilit
Stabilit
Dikkat Dikkat
WarningWaming
WarnhinweisWarnhinweis
Avertissement
Dil
Language
Sprache
Langue
6.4
Madde 6.5.2.b
Madde 6.5.2.f
Stichwortverzeichnis
Dorama tehlikesi
Severing hazard
Risque de sectionnement
Madde 4.2.1
Dorudan temas
Direct contact
Direktes Berhren
Contact direct
Madde 4.3
Dolama/dolanma tehlikesi
Entanglement hazard
Risque de happement
18
(in
der
TRK STANDARDI
Dolayl temas
Indirect contact
Indirekte Berhrung
Contact indirect
Durdurma
Stopping
Stillsetzen
Mise l'arrt
Dme tehlikesi
Falling hazard
Sturzgefhrdung
Madde 3.11
Training
Training
Ausbildung
Ausbildung
Formation
Formation
Eitim
Elektrik ar yk
Electrical overloading
berlastung (Elektrische)
Surcharge (lectrique)
Madde 6.5.1.b
Elektrik arpmas
Electric shock
Elektrischer Schlag
Choc lectrique
Elektrik arpmas
Electric shock
Elektrischer Schlag
Choc lectrique
Madde 4.9
Elektrik donanm
Electrical equipment
Elektrische Ausrstung
quipement lectrique
Elektrik tehlikeleri
Electrical hazard
Elektrische Gefhrdung
Risque lectrique
Madde 4.9
Elektromanyetik uyumluluk
Electromagnetic compatibility
Elektromagnetische Vertrglichkeit
Compatibilit lectromagntique
Madde 4.11.11
Handsteuerung
Madde 4.11.8
Madde 4.3
Madde 4.3
Madde 6.4.c
E
Eitim
Engel
Barrier
Ausrstung)
Sperre
Barrire
Engelleme cihaz
Impeding device
Madde 3.27
Engelleme faz
Muting phase
Sperrphase
Madde 5.2.5.2
Engelleme faz
Muting phase
Sperrphase
Phase d'inhibition
Madde 5.2.5.2
Ergonomik prensip
Ergonomic principle
Ergonomischer Grundsatz
Ergonomique (Principe -)
Madde 4.9
Ergonomischer Grundsatz
Ergonomique (Principe -)
Madde 4.9
Ergonomik prensip
Ergonomic principle
oluan tehlikeler
Eriilebilirlik
principles
Accessibility
Vernachlssigung ergonomischer
Zugnglichkeit
le
non-respect
Accessibilit
Eriim kodu
Access code
Zugangscode
Code d'accs
Madde 4.11.10
Eriim vastalar
Access means
Zugnge
Moyens d'accs
Madde 4.10
Eriim vastalar
Access means
Zugnge
Madde 5.5.6
Eriimin engellenmesi
Prevention of access
Moyens d'accs
Accs (Prvention de 1' -)
Madde 5.3.2.1
Eriimin kstlanmas
Restriction of access
Zugangsbeschrnkung
Madde 4.11.9
Ezilme tehlikesi
Crushing hazard
Risque d'crasement
Madde 4.2.1
durch
principes
19
TRK STANDARDI
F
G
Gerginlik (insan)
Stress (human -)
Stress (human -)
Stress
Stress
Stress
Stress
Gerginlik (insan)
Madde 4.8.1
Gerilme (mekanik)
Stress (Mechanical -)
Mechanische Beanspruchung
Contrainte mcanique
Gsterim
Display
Anzeige
Affichage
Ek A
Gsterim
Display
Anzeige
Affichage
G aktarma eleman
Energiebertragungselement
lment de transmission
Ek A
1
1
G beslemesi
G beslemesi
G kontrol eleman
Grlt
Power supply
Energieversorgung/Energiequelle
Power supply
Energieversorgung/Energiequelle
Leistungssteuerelement
Lrm / Gerusch
Practionneur
Bruit
Madde 3.29; Ek A
Madde 3.6; Madde 3.38; Madde 3.39; Madde
4.5
2
1
1
Grlt
Noise
Lrm / Gerusch
Bruit
Grlt
Noise
Bruit
Gvenirlik
Reliability
Zuverlssigkeit
Fiabilit
Gvenlik fonksiyonu
Safety function
Sicherheitsfunktion
Fonction de scurit
Madde 3.28
Gvenlik fonksiyonu
Safety function
Sicherheitsfunktion
Fonction de scurit
Hareketli elemanlar/paralar
lments mobiles
Madde 4.2.2
Hareketli mahfaza
Movable guard
Protecteur mobile
Movable guard
Protecteur mobile
6.5.1.c
Phnomnes dangereux engendrs par
le bruit
Madde 4.5
Madde 4.3.c; Madde 4.8; Madde 4.12;
Madde 4.13; Madde 5.2.5.3.a
1
2
Hareketli mahfaza
20
TRK STANDARDI
Operative part
Operative part
Betriebsteil
Betriebsteil
Partie operative
Partie operative
Ek A
Hareketli para
Madde 5.2.5.2.b
Hareketli para
Working part
Arbeitsteil
Elment de travail
Ek A
Working part
Arbeitsteil
lment de travail
Halanma
Scald
Verbrhung
Madde 4.4
Hata (insan)
Error (Human)
Fehlverhalten (menschliches)
Erreur (humaine)
Madde 4.9
Hz
Speed
Geschwindigkeit
Vitesse
Hidrolik donanm
Hydraulic equipment
Hydraulische Ausrstung
quipement hydraulique
Is
Heat
Hitze
Chaleur
Madde 4.4
Is
Heat
Hitze
Chaleur
Is kayna
Heat source
Wrmequelle
Isl tehlikeler
Thermal hazard
Thermische Gefhrdung
Chaleur (Source de -)
Risque thermique
Madde 4.4
Madde 4.4
1
1
Ima
Radiation
Strahlung
Rayonnement(s)
Hareketli para
Ima
Radiation
Strahlung
Rayonnement(s)
rayonnements
Risque d'entranement / d'emprisonnement
ki el kumanda cihaz
Zweihandschaltung Zweihandschaltung
ki el kumanda cihaz
lgili tehlike
Relevant hazard
nsan davran
aret
aret
Madde 4.7
Madde 5.2.1
Madde 4.2.1
Madde 3.26.4
Zweihandschaltung
Relevante Gefhrdung
Madde 3.7
Human behaviour
Menschliches Verhalten
Comportement humain
Signal
Signal
Signal
Signal
Signal
Signal
aretleme
Marking
Zeichen
Marquage
aretlemeler
Markings
Kennzeichnungen
Inscriptions
Madde 6.4
lem deitirme
Umrsten
Umrsten
Madde 5.3.a
lem deitirme
Process changeover
Process changeover
letim
Operation
Betrieb
Fonctionnement
Madde 5.3
letim modlar
Operating modes
Betriebsarten
Modes de fonctionnement
Operating modes
Betriebsarten
Modes de fonctionnement
letim modlar
21
TRK STANDARDI
letimden kaldrmak
De-commissioning
letimden kaldrmak
De-commissioning
letmeye almak
Commissioning
letmeye almak
Auerbetriebnahme
Madde 5.3.a
Auerbetriebnahme
Inbetriebnahme
Mise en service
Madde 5.3.a
Commissioning
Inbetriebnahme
Mise en service
Madde 5.5.3
Kaldrma donanm
Lifting equipment
Hebevorrichtung
Levage (quipement de -)
Madde 6.5.1.a
Kaldrma dzeni
Lifting gear
Hebezeug
Levage (Appareil de -)
Madde 5.5.5
Kap
Door
Tr
Porte
Madde 3.25
J
K
Madde 5.3.2.1
Madde 5.5.4c
Vergleichende Emissionsdaten
Kayma tehlikesi
Slipping hazard
Risque de glissade
Madde 4.10
Kayma tehlikesi
Slipping hazard
Risque de glissade
Madde 5.5.6
Kenar (keskin)
Edge (sharp -)
Scharfe Kante
Arte vive
Madde 4.2.2
Kenar (keskin)
Edge (sharp -)
Scharfe Kante
Arte vive
Kesici eleman
Cutting element
Schneidelement
lment coupant
Madde 4.2.2
Risque de coupure
Madde 4.2.1
Emission value
Emissionswert
Valeur d'mission
Emission value
Emissionswert
Valeur d'mission
Madde 4.3c
Emissions
Emissionen
missions
Emissions
Emissionen
missions
Kirlilikler
Kirlilikler
Protective device
Protective device
Dispositif de protection
Dispositif de protection
Protective measure
Schutzmanahme
Mesure de prvention
Koruyucu tedbir
Protective measure
Schutzmanahme
Mesure de prvention
Mteaddit maddelerde
Kritik bileen
Critical component
Kritisches Bauteil
Composant critique
Madde 4.13
Kullanc
Operator
Bediener (Bedienperson)
Oprateur
Kullanc
Operator
Bedienperson (Bediener)
Oprateur
Mteaddit maddede
22
TRK STANDARDI
Kullanc
User
Kullanc
User
Benutzer
Utilisateur
Benutzer
Utilisateur
Interface "oprateur-machine"
Madde 5.2; Ek A
Kullanc-makina ara yz
Operator-machine interface
Kullanlabilirlik (makinann)
"Mensch-Maschine"
Benutzerfreundlichkeit (einer Maschine)
Kullanlabilirlik (makinann)
Madde 5.3.2.1
Kullanm (makinann)
Kullanm bilgileri
Benutzerinformation
Kullanm bilgileri
Benutzerinformation
Kumanda
Control
Steuerung
Commande
Madde 3.1
Kumanda cihaz
Control device
Steuereinrichtung, Steuerungseinrichtung
Appareil de commande
Kumanda cihaz
Control device
Steuereinrichtung, Steuerungseinrichtung
Appareil de commande
Kumanda modu
Control mode
Steuerungsart
Commande (Mode de -)
Ek A
Madde 4.11.1;
Madde 5.5.6
Madde 4.11.9
Madde 4.11.9
Kumanda sistemi
Control system
Steuersystem / Steuerung
Commande (Systme de -)
Ek A
Kumanda sistemi
Control system
Steuersystem / Steuerung
Commande (Systme de -)
Dfaut
Kusur
Fault
Fehler
(+ Mteaddit maddelerde)
Madde
1
Madde 4.11.8; Madde 5.2;
4.11.1;
2
2
Madde
4.11.6;
Madde
4.11.12;
Kusur
Fault
Fehler
Dfaut
Kusur tespiti
Fault finding
Fehlersuche
Dfauts (Recherche de -)
Madde 5.3.a
Kusur tespiti
Fault finding
Fehlersuche
Dfauts (Recherche de -)
Kusurun giderilmesi
Rectification (Fault -)
Fehlerbehebung
Dpannage
Madde 4.13
Mahfaza
Guard
Trennende Schutzeinrichtung
Protecteur
Mahfaza
Guard
Trennende Schutzeinrichtung
Protecteur
Madde 6.5.1.d/.e
L
M
Madde 3.19; Madde 3.24; Madde 3.25;
Madde 3.26.1; Ek A
Zuhalteeinrichtung
23
TRK STANDARDI
Makaslama tehlikesi
Makaslama tehlikesi
Shearing hazard
Shearing hazard
Zuhaltung
Gefhrdung durch Scheren
Gefhrdung durch Scheren
Makina/makinalar
Machine / machinery
Makina sistemi
Makina sistemi
Makinann amalanan kullanm
Zuhaltung
Verriegelte trennende Schutzeinrichtung mit
Madde 3.25.5:
Maschine
Machine
Madde 3.1
Assembly of machines
Maschinenanlage
Ensemble de machines
Madde 3.1
Assembly of machines
Maschinenanlage
Ensemble de machines
Madde 4.11.1
5.2
Makinann amalanan kullanm
Bestimmungsgeme
Verwendung
einer Maschine
6.5.1.d
Makinann gvenirlii
Madde 3.2
Makinann mr snr
Madde 5.2
Schnittstelle "Maschine-Energieversorgung"
Madde 5.2
Malzeme
Material
Werkstoff / Material
Matriau
Material
Werkstoff
Matriau
Malzeme
tehlikeler
Maruz kalma deeri
and substances
Exposure value
und Substanzen
Immissionswert
Durch
Formschlu
Schutzeinrichtung
Mekanik tehlike
Mechanical hazard
Mechanische Gefhrdung
Risque mcanique
Madde 4.2
Mekanik tehlike
Mechanical hazard
Mechanische Gefhrdung
Risque mcanique
Merdiven
Stairs
Treppen
Escaliers
Madde 5.5.6
Mod seici
Mode selector
Betriebsartenschalter
Slecteur de mode
Madde 4.11.10
Muayene
Inspection
Muayene (skl)
Inspection (Frequency of -)
Madde 6.4.c
Transport
Transport
Transport
Transport
Transport
Transport
Madde 5.3
Nakliye
Nem
Moisture
Feuchte
Humidit
Valeur d'exposition
wirkende Dispositif de retenue mcanique
Madde 4.8
Madde 3.38
Madde 3.26.7
N
Nakliye
24
TRK STANDARDI
Normal operation
Normal operation
Normaler Betrieb
Normaler Betrieb
Fonctionnement normal
Fonctionnement normal
Madde 5.2.1/.2/.3
Olgunun alglanmas
Presence-sensing
Anwesenheitsmeldung
Dtection de prsence
Madde 3.26.5
Olgunun alglanmas
Presence-sensing
Anwesenheitsmeldung
Dtection de prsence
Madde 5.2.5.1/.3
Onaylama cihaz
Enabling device
Zustimmungseinrichtung
Validation (Dispositif de -)
Madde 3.26.2
Onaylama cihaz
Enabling device
Zustimmungseinrichtung
Validation (Dispositif de -)
Madde 4.11.9
Normal alma
Ortam
Ortam
Environment
Umwelt / Umgebung
Environnement
Environment
Umwelt / Umgebung
Environnement
6.5.1.b
Ortam artlar
Environmental conditions
Stress (Environmental -)
Otomatik izleme
Automatic monitoring
Umgebungseinflusse
Umweltbeanspruchung
Selbstberwachung
automatische berwachung
Contrainte d'environnement
Madde 4.12.1
Auto-surveillance
lme metotlar
Measurement methods
Messmethoden
Mthodes de mesurage
Madde 5.1.6
nemli tehlike
Significant hazard
Signifikante Gefhrdung
Patlayc ortam
Explosive atmosphere
Explosionsgefhrdete Atmosphre
Atmosphre explosible
Piktogram
Pictogram
Piktogramm
Pictogramme
Madde 6.4
Pltform
Platform
Bhne / Arbeitsbhne
Plate-forme
Madde 5.5.6
Pnmatik donanm
Pneumatic equipment
Pneumatische Ausrstung
Equipement pneumatique
Madde 4.5
Zwangslufig (verbunden)
Madde 4.5
Programlama
Teaching (programming)
Teaching (programming)
Teachen / Programmieren
Teachen / Programmieren
Apprentissage (programmation)
Madde 5.3.a
Apprentissage (programmation)
Programmierbares
Systme
elektronisches Steuersystem
programmable
Madde 4.11.7
Programlama
Programlanabilir elektronik kumanda sistemi
de
commande
lectronique
R
Renk
Colour
Farbe
Couleur
Risk
Risk
Risiko
Risque
Risk
Risk
Risiko
Risque
Mteaddit maddelerde
25
TRK STANDARDI
Risk analysis
Risikoanalyse
1
1
2
Risk azaltma
Risk reduction
Risikominderung
Rduction du risque
Risk azaltma
Risk reduction
Risikominderung
Rduction du risque
Risk deerlendirmesi
Risk assessment
Risikobeurteilung
Risk deerlendirmesi
Risk assessment
Risikobeurteilung
Risk derecelendirmesi
Risk evaluation
Risikobewertung
valuation du risque
Risk karlatrmas
Risk comparison
Risikoverqleich
Risk tahmini
Risk estimation
Risikoeinschtzung
Estimation du risque
Sabit mahfaza
Fixed guard
Protecteur fixe
Madde 3.25.1
Sabit mahfaza
Fixed guard
Protecteur fixe
Damage to health
Gesundheitsschdigung
Atteinte la sant
Madde 3.5
Sembol
Symbol
Symbol
Symbole
Madde 6.5.2.a
2
1
S
Madde 5.1; Madde 5.2.1; Madde 5.2.2.a;
Madde 5.2.5.2.b; Madde 5.3.2.2
Snr
Limit
Grenze
Limite
Snrlama cihaz
Limiting device
Begrenzungseinrichtung
Limiteur (Dispositif-)
Madde 3.26.8
Snrlama cihaz
Limiting device
Begrenzungseinrichtung
Limiteur (Dispositif-)
Schrittschaltung
Schrittschaltung
Siren
Siren
Sirene
Sirne
Madde 6.3
Skm (makinann)
Skm (makinann)
Statik elektrik
Static electricity
Statische Elektrizitt
lectricit statique
Madde 4.12.1
Madde 3.3
Srtnme/anma tehlikesi
Madde 4.2.1
Vernnftigerweise
Fehlanwendung
vorhersehbare
Vernnftigerweise
Fehlanwendung
de -)
Madde 4.11.9
1
2
2
26
TRK STANDARDI
Actuator (Machine -)
Antriebselement
Actionneur
Madde 3.1; Ek A
Actuator (Machine -)
Antriebselement
Actionneur
Madde 4.4
Stellteil
Organe de service
Madde 3.26.3; Ek A
Stellteil
Organe de service
Chip
Span
Copeau
Madde 5.3.2.1
Talimat el kitab
Instruction handbook
Betriebsanleitung
Notice d'instructions
ekil 1
Talimat el kitab
Instruction handbook
Betriebsanleitung
Notice d'instructions
Madde 4.11.8.c/.e
Madde 6.5.1/.2/.3
Schwenkarmschalttafel
(Tragbare
Tragbares
de commande portatif)
Instructions
Talimatlar
Instructions
Steuereinheit
Anweisungen
Ergnzende Schutzmanahmen
Ergnzende Schutzmanahmen
Tasarm (makinann)
Tasarm hatas
Design error
Konstruktionsfehler
Erreur de conception
Madde 5.3.b
Tasarmc
Designer
Konstrukteur / Entwickler
Concepteur
Tasarmc
Designer
Konstrukteur / Entwickler
Concepteur
Tama
Handling
Handhabung
Manutention
Tragbare
(talimat
girii
Steuereinheit/Tragbares
Steuergert
d'apprentissage)
2
2
Consignation
Tehlike
Danger
Gefahr
Danger
Madde 6.4.c
2
1
Tehlike
Hazard
Gefhrdung
Phnomne dangereux
Tehlike
Hazard
Gefhrdung
Phnomne dangereux
Mteaddit maddede
Tehlike birleimi
Hazard combination
Gefhrdungskombination
Risques (Combinaison de -)
Madde 4.11
Gefhrdungsbereich (Gefahrbereich)
Zone dangereuse
Gefhrdungsbereich (Gefahrbereich)
Zone dangereuse
2
1
2
27
TRK STANDARDI
Tehlikeli bozukluk
Hazardous malfunctioning
un
phnomne
Madde 4.12.1
2
1
Tehlikeli durum
Hazardous situation
Tehlikeli durum
Hazardous situation
Tehlikeli maddeler
Hazardous substances
Substances dangereuses
Madde 3.38
1
2
Tehlikeli maddeler
Hazardous substances
Substances danqereuses
Tehlikenin tanmlanmas
Hazard identification
Exposure to hazard
Madde 3.9
Exposure to hazard
Failure to danger
Gefahrbringender Ausfall
Dfaillance danqereuse
Madde 3.30
Safeguard
Schutzeinrichtung
Moyen de protection
Safeguard
Schutzeinrichtung
Moyen de protection
Safeguarding
Safeguarding
Technische Schutzmanahmen
Technische Schutzmanahmen
Protection
Protection
Tekrar alma/altrma
Restart / restarting
Wiederanlauf
Remise en marche
Madde 4.11.1;
4.11.65.5.2
Temel
Foundation
Fundament
Massif
Madde 4.6
Temizleme
Cleaning
Reinigung
Nettoyage
Madde 5.3.a
Temizleme
Cleaning
Reinigung
Nettoyage
Tesis (makina)
Tesis (makina)
Tehis sistemi
Diagnostic system
Diagnosesystem
Diagnostic (Systme de -)
Madde 4.11.12
Titreim
Vibration
Vibrationen / Schwingungen
Vibrations Vibrations
Titreim
Vibration
2
4.11.4;
Madde
Vibration(en) / Schwingungen
Vibration
Toz
Dust
Staub
vibrations
Poussire
Toz
Dust
Staub
Poussire
28
Vibrations
Phnomnes dangereux engendrs par les
Madde 4.6
Madde 4.8
TRK STANDARDI
Uyar
Warning
Warnhinweis
Avertissement
Ek A
Uyar cihaz
Warning device
Warneinrichtung
Avertissement (Dispositif d1 -)
Madde 6.3
Uygulama aral
Range of applications
Anwendungsbereich
Utilisations prvues
Madde 6.5.1.c
Uygulama noktas
Application point
Anschlagpunkt
Point de prhension
Madde 6.5.1.a
Vana
Valve
Ventil
Distributeur
Lubrication
Tripping (function)
Schmierung
Annherungsreaktion
Graissage
Dtection de franchissement d'une limite
Madde 4.15
Madde 3.26.5
Tripping (function)
Annherungsreaktion
Madde 5.2.5.1/.3
Dispositif sensible
Madde 5.2.1
Yaltm hatas
Insulation failure
Madde 4.3
Yaltm hatas
Insulation failure
Madde 4.12.1
Yanma
Burn
Verbrennung
Brlure
Yapl
Construction
Herstellung
Construction
Madde 5.3.a
Yapl
Construction
Herstellung
Construction
Madde 4.3.a
Yasaklanm kullanm
Prohibited usage
Verbotene Anwendung
Utilisation proscrite
Madde 6.5.1.c/.d
Yazl uyar
Written warning
Schriftlicher Warnhinweis
Avertissement crit
Madde 6.4
Yazlm
Software
Software
Logiciel
Logiciel
Yazlm
Software
Software
Madde 4.11.7.3/.4
Yazlma eriim
Logiciel (Accs au -)
Madde 4.11.7.4
Yedek
Redundancy
Redundanz
Redondance
Yer snrlamas
Space limit
Rumliche Grenze
Entsprechende Risikominderung
Madde 4.12.2
Yk
Load
Last
Charge
Charge
Y
Yalama
Yk
Load
Last
Loading (feeding)
operations
Yrme blgesi
Yry yolu
unloading
(removal) Be-/Entladearbeit
Entnahmearbeiten)
(Beschickungs-
Walking area
von Flssigkeiten
Gangbereich
haute pression
Surface de circulation
Walkways
Fugngerwege / Laufstege
unter
hohem
Voie de circulation
12
1
Madde 4.2.1
Madde 5.5.6
Madde 5.5.6
29
TRK STANDARDI
Z
Zarar
Harm
Schaden
Dommage
Gefhrdungsbereich (Gefahrbereich)
Zone dangereuse
Gefhrdungsbereich (Gefahrbereich)
Zone dangereuse
30
1
1
2
TRK STANDARDI
Ek ZA
(Bilgi iin)
Atf yaplan uluslar aras standardlar ile bu standardlara karlk gelen
Avrupa standardlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standardlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin
ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra
yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf
yaplan standardn tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardn en son basks kullanlr.
Not - Uluslar aras standardda (mod) ile gsterilen deiiklikler yapldnda, ilgili EN/HD uygulanr.
Standard numaras
Yl
Ad
EN/HD
ISO 12100-2
2003
Yl
31
TRK STANDARDI
Ek ZB
(Bilgi iin)
Bu standardn AB Direktiflerinin temel gerekleri veya dier hkmleriyle
ilgili olan maddeleri
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen talimata gre
hazrlanm olup, EU Directive 98/79/EC2)nin temel gereklerini destekler.
Bu standardn maddelerine uygunluk, ilgili Direktif ve bunlarla ilgili EFTA mevzuatna uygunluu temin eder.
Uyar: Dier gerekler ve dier AB Direktifleri bu standardn kapsamna giren mamule/mamullere
uygulanabilir.
2)
TSE Notu: Bu direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanl tarafndan Makina Emniyeti Ynetmelii ad
altnda yaymlanmtr.
32
TRK STANDARDI
Kaynaklar
[1]
ISO/IEC Guide 51:1999, Safety aspects - Guidelines for their inclusion in standards.
[2]
ISO 11689, Acoustics - Procedure for the comparison of noise-emission data for machinery and
equipment.
[3]
[4]
ISO 13851, Safety of machinery - Two-hand control devices - Functional aspects and design principles.
[5]
[6]
ISO 14119, Safety of machinery - Interlocking devices associated with guards Principles for design
and selection.
[7]
ISO 14120, Safety of machinery - Guards - General requirements for the design and construction of
fixed and movable guards.
[8]
[9]
33