BREY VE DAVRANI

1.NTE
GDLER VE GDLENME
Gd :
Organizmay etkileyerek bir ama iin harekete gemeye sevk eden, istekleri, arzular, ihtiyalar drtleri ve
ilgileri kapsayan genel bir kavramdr.
Drt :Alk, susuzluk, cinsellik gibi fizyolojik kkenli gdlere denir. Gereksinim ( ihtiya )
Vcut srelerini denge durumuna getirmek iin eitli kaynaklarn kullanld organizman fizyolojik ihtiyalar ya da
davran yksek seviyede ynlendiren baarma, toplumsal onay, statye ilikin duyulan istek gibi drtlerdir.
Gdlenme Kuramlar
Drt Kuram :nsanlarn hayatta kalmalarn salayacak telem gereksinimlerinden mahrum kalmas organizmada
gerilim halinin olumasna sebep olacaktr. Gereksinim halinde organizma gergin bir durumda harekete hazr bir
ekildedir. Organizma bu gerginlii azaltmak iin harekete geer, gereksinim gerekletirildikten sonra gerginlik durumu
azalarak eski haline dner. Organizmann drt hali sonlarr.
zendirici Uyarc Kuram:
evredeki herhangi bir durum davrann olumas iin uyarc olabilmektedir. Biyolojik olmayan, bireye cazip
gelen ve onu davrana iten unsurlar zendirici uyarc olarak adlandrlr.
En Uygun ( Optimal )Dzeyde Uyarlma Kuram :
Organizma srekli belirli bir uyarlma dzeyinde kalmak ister, belirli bir uyarlma dzeyinin altna dtnde
organizma evresinde daha ok uyarc arar. Yksek sesli mzik alnan diskoya gitmek veya yamak parat ile
atlama gereksimi duymak.
gd Kuram :
Leyleklerin g etmesi, rmceklerin a rmesi bir igddr. Bilind Gdler :
nsan davranlarnn sebeplerini bilinmedii ve anlalmad durumlardr. nsan baz davranlar niin yaptnn
tam olarak farknda deildir. Freud gre, bireylerin ou davrann farknda olmadklar gdleri
ynlendirmektedir ..Bireyler hatrlamak istemedikleri rahatsz edici dnce istek ve gdlerini bilindna iterler.
Yok olmazlar varlklarn srdrrler.
Biyolojik Denge (Homeostasis ) Kuram :
Organizmann yaamn salkl ekilde srdrebilmesi, su , hava, temel besin maddeleri
temel baz ihtiya unsurlarnn dzenli olarak alnmasna baldr. rnek beyin ss ani ekilde derse bilincimizi
kaybederiz.Bu denge hemeostasis kavramyla aklanabilir. Yani sy srekli dengede tutan termostat gibi vcudun
srekli olarak dengede olmasn ve bu ekilde salkl bir ekilde ilemesin salar.
GDELERN SINIFLANDIRILMASI
1-Birincil Gdler :
Belirli bir biyolojik gereksinme durumu ile ortaya kan, birok organizmada ortak, renilmemi ve davran
ynlendiren gdlerdir .Alk, susuzluk, Cinsellik gibi drtler.
Alkve Susuzluk : Alk ile ilgilitepkileri ynlendiren merkez hipotalamustur. Alk ve tokluk merkezleri ileyeme yada
doyma durumunu kontroletmektedir. Kana dorudan verilen inslin kandaki eker miktarn drerekalk hissine yol
amaktadr. Ayn ekilde kana verilen glikoz da alk hissiniortadan kaldrmaktadr. Bu gdlerin giderilmemesi
biyolojik sorunlara yolaar.
Cinsellik:Kadn ve erkekte cinsel davrannaltnda yatan en nemli biyolojik unsur testosteron hormonudur.
Uyarc Kaynakl Gdler : D uyarclaradaha fazla bal olup, evreden bilgi edinmeye yneliktir. Merak
etme,kurcalama gibi.
Aratrma ve Merak : insanlarn kendilerini gelitirip, srekli aratrmalarna neden olur.Merak ile birlikte yeni
durumlar kefedebilirler ve kefettiinden sknla birey kendini daha iler uralara ynlendirir. lerleme ve gelimenin

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

temeli bu ekilde merak ve aratrmadan geer.

Kurcalama :
2- Sosyal Gdler
Bireyin renme yoluyla yeni gdeler kazanmasdr. Toplum deerleri, yaantnn etkisiyle ekillenmi gdlerdir:Bu
gdlerin giderilmemesi psikolojik sorunlara yol aar. Bu gdler kltrden kltre gre deiir.
BaarGereksinimi : Yaplan bir ii en iyiekilde yerine getirme ve sonular ile ilgili haz alma davran ileilgilidir.
likiKurma ve Balanma Gereksinimi : KontrolAltnda Tutma
Gereksinimi : DLN KAYNAINA GREGDLENME
sel Kaynakl dller : in kendisinin ve ieriinin dl niteliinitamas birey iin bir zevk ve tatmin salayan
dllere denir. Gelime arzusu,araba kullanmak, bilme ihtiyac, yksek yerden suya atlama gibi
Dsal Kaynakl dller : Eer davrann gerekletirilmesi iin dardanbir dl sunuluyor ve davran oluuyorsa
bu duruma denir.
Gereksinim ( ihtiyalar) Hiyerarisi :
nsancl Psikolojinin Savunucusu Abraham Maslow a gre, gereksinimi bir piramit eklinde en temel
gereksinimlerden yukar doru en karmak olana uzanan bir ekilde snflandrmtr.
Piramitin en alt basamanda alk, susuzluk gibi temel fizyolojik gereksinimler yer alr. En st basamanda
insanlarn potansiyellerini ortaya koymaya dnk kendini gerekletirme gereksinimlerini koyar.
Basamaklar ( en alttan enstte doru )
Alk,susuzluk , nefes alma, cinsellik uyku ( Temel fizyolojik )
Ailenin,iin , sahip olunan kaynaklarn gvenliinin gereksinimi ( Gvenlik )
Aile,sosyal grup, yakn arkadalk gibi ait olma ve sevgiye ilikin ( Ait olma veSevgi )
Deer,baar, saygnn takdir edilmesi ( Deer, Baar, Sayg )
Ahlaknstnl , yaratclk, problem zme ( Kendini gerekletirme )
nite Sonundaki Sorularve Cevaplar :
Fizyolojik kkenli alk, susuzluk cinsellik gibi gdlere drt denir.
Yemekten sonra tok olsanz dahi gzel kokan bir keki yeme ihtiyac zendirici Uyarc kuramla aklanr.
Toplum ierisinde dierleri ile birlikte olma, onlarn onayn alma, topluma uyma
gereksinimlerine balanma denir.
Birincil gdlenmeler Alk, susuzluk, cinsellik dir.
Bedensel fizyolojik deiikliklerin ekillenmesinde bireyin alglar ve anlaynn etkili olduu kurama bilisel kuram
denir.
Bir ii en iyi ekilde yerine getirme ve sonular ile ilgili haz alma davranna Baar
Gereksinimi denir
Sabit isel durumu iaret eden, biyolojik denge olarak da tanmlanabilecek duruma
Homeostasis denir
Alk ve tokluk merkezinin bulunduu, vcutta alk ile ilgili durumlar Hipotalamus ynlendirir.
Bireylerin yksek bir yerden yama parat ile atlama gereksinimlerinin sebebini aklayan kuram En uygun dzeyde

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

uyarlma kuramdr.
Maslowun gereksinimleri hiyararisine gre dier tm ihtiyalarn karlanmas durumunda ulalabilen gereksinimlere
Kendini gerekletirme denir.

BREY VE DAVRANI
2.NTE DUYGULAR
Sempatik Blmn Korku ya dafke Duygu Srecinde Harekete Geirdii Yaplar
Kalp at ve solunum artar -Gz bebekleri byr Salya Salglanmas kitlenir. Mide barsaklar
hareketleri, iskelet kas hareketleri , kann phtlama hz artar,
DuygularnSnflandrlmas :
Duygular snflandrlma konusunda alma yapan Robert Plutcbik tir. Davranlar gdeleyen duygular sekiz temel
kategoriye ayrmtr.Korku Sevin nee fke Kzgnlk znt Hzn Tiksinti renti - Umut Beklenti Kabul
etme edilme Hayret aknlk Srpriz
Plutcbikin Duygu emberi
Nee ve Beklenti bir araya gelerek yimserlii
Kabul etme ve Korku bir araya gelerek Teslim Olmay Srpriz ve znt bir
araya gelerek Hayal Krkl fke ve renme bir araya gelerek Hor Grmeyi
Nee ve Kabul etme bir araya gelerek Ak ve Sevgiyi Beklenti ve fke bir araya
gelerek Hrnl ve Saldrganl Korku ve Srpriz bir araya gelerek Deheti
renti ve znt bir araya gelerek Pimanl meydana getirir.
DUYGU KURAMLARI
1- James Lange Kuram:
Vcutta gzlerin bymesi, tylerin diken diken olmas beraberinde duygular oluturmaktadr. Issz bir sokakta
kpekle karlaan bir kii kpei grdkten sonra vcudunda fizyolojik deimeler meydana gelir.Bedendeki bu
deiiklikler de beraberinde korkuya yol aar. Bir ekilde insanlarn korktuklar iin deil de katklar iin korktuklarn
ileri sren bir anlaytr.
Bu kurama greDuygularn Gerekleme Sreci :
Uyaran --- Alg / Yorum --- Fizyolojik Deiim/ Otonom Uyarlma --- Duruma zel duygunun hissedilmesi
2- Cannon Bard Kuram :
Bir nceki kuramn eksikliklerin gidermeyi amalar .Duygular ve bedensel davranlar ayn
anda ortaya kmaktadr.
Korktuumuz iin deil de katmz iin korktuumuzu ortaya koyar.
Bu kurama gre, duygular fizyolojik durumlara tepki olarak ortaya kmazlar. Bu kurama
greDuygularn Gerekleme Sreci
Balatan Olay --- Beyindeki Talamusun harekete gemesi --- Otonom Sisteminin Uyarlmas
--- Bilinli Duygu ( Korku )
3- Bilisel Kuram :
Bu kuramda, bedendeki fizyolojik deiikliklerin ekillenmesinde bilisel unsurlar olarak tanmlanan alg, anlay,
edinilen bilgi ve tecrbelerin kodlanma ve geri arlma ekilleri, dnme ekilleri gibi zihinsel sreleri etkilidir.
Bu konuda ne kanlar, Stanley Schachter ve Jerome E.Singer dir.
Bu kuramda farl olarak geri bildirim mekanizmas bulunmaktadr. Bu yolla birey karlat durumlar gemi
deneyimleri dorultusunda deerlendirmektedir. Bir sokakta yaad kpek saldrsn, baka bir zaman ayn sokakta
duyduu farkl bir sesi o kpek sesiymi gibi yaamasdr.
Plasebo Etkisi :

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

Kiilerin gerek bir tedavi olmakszn, aslnda hibir fizyolojik etkisi olmayan ve ila sanlarak iilen haplar yoluyla
tedavi grdkleri inancyla iyileme gstermelerini anlatan kavramdr.
Bu kurama greDuygularn Gerekleme Sreci :
Uyaran --- Alg / Yorum --- Uyaran / Balam / --- Fizyolojik Deiim/ Duruma zel duygunun hissedilmesi --- Geri
Bildirim
Bu Kuramla ilgilirnek :

Bir yabancnn sizi izlemesi durumunda olay ve durumdan kaynaklanan Duygunun

Alglanmas rnei
James Lange Kuram : Vcut iin deiikliklerin harekete gemesi = Beyin vcut ii deiiklikleri duygusal
deneyim olarak alglar
Cannon Bard Kuram : Talamusun harekete gemesi = Beyin tepki olarak bedensel deiikliklerin harekete
gemesi
Schachter Singer Kuram : Genel Fizyolojik Uyarlmann harekete gemesi ve evresel ipularnn gzlenmesi =
Duygusal tecrbeyi tanmlama, uyarcy uygun bir biimde yerletirmek iin adlandrma ..
4- Sosyobiyolojik Kuram:

Kzgnlk duygusu aslnda dier insanlarn saldrganlklarna kar insanlar korurken, nee ve mutluluk gibi duygular
insanlarn yaknlamasn salamaktadr.
DUYGULARIN FADEEDLMES
Duygu ve dnceleri destekleyerek onlar gzle grlr somut hale getiren hareketlere jest ve mimikler denir.
Jest ve mimikler bazen istendik bazen de istenmedik hareketler eklinde ortaya kabilmektedirler. Jest ve
Mimikler Esas ve kincil olmak zere iki ekilde dir.
1- Esas Jest veMimikler :
Duygu ve dnceleri destekleyen onlar somut hale getiren hareketler olarak tanmlanmaktadr. 3 e
ayrlr .
Anlatm Jest ve Mimikleri : Yz ifadelerinde ortaya karlar. fke, aknlk, znt, tiksinti
.nsanlar genellikle duygularnn ifade edilmesinde ou zaman yz ifadelerini kullanrlar.
Toplumsal Jest ve Mimikler : Bireyin toplumsal rol gerei ortaya koymak zorunda olduu hareketlerdir.
ematik Jest ve Mimikler : Tiyatro sanatlarnn, pandomin sanatlarnn yaptklar taklit hareketleridir.
2- kincil Jest veMimikler :
Esneme, haprma, ksrme gibi bedensel hareketleri ierir. nite Sonundaki
Sorularve Cevaplar :
James Lange kuramnda duygularn gerekleme srecinde Duygular, fizyolojik srelerden sonra meydana gelir
Bedendeki fizyolojik deiikliklerin ekillenmesinde bireyin alglar ve anlaynn etkili olduu kuram Bilisel Kuramdr .
Duygu ve Dnceleri destekleyerek onlar gzle grlr somut hale getiren hareketlere Jest ve Mimikler denir
Duygularn evreye uyum arac olduunu savunan ve yllar srecinde deiip bugnlere geldiini savunan kuram

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

Sosyolobiyolojik Kurumdr
Vcutta uygun tepkilerin hazrlanmasnda Otonom Sistem etkin grev alr.
Yalan makinesi Vcuttaki Fizyolojik Tepkilerden ald bilgiye gre deerlendirme yapmaktadr.
Plutchik tarafndan ortaya konulan temel duygular arasnda Korku, Sevin, fke, Kabul etme vardr.
Duygularn olumasnda etkili bilisel unsurlar iinde Beklenti, Alg, Dnme ekli, Hatrlama bulunur.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

BREY VE DAVRANI
3.NTE
YAAM BOYU GELM :
Geliim PsikolojisindeKullanlan Yntemler
Doal Gzlem : Geliim srecini kendi ortamnda izlemeye dayaldr. rnek Olay Yntem : Tek
bir denek ayrntl olarak incelenir.
Deneysel Yntem Geliim srecindeki deiim ve sreleri neden sonu ilikisi ierisinde aklar
likisel Yntem : iki farkl deikenin arasndaki ilikiyi gsterir . Geliim
SrecidekiBilgileri Elde Etmedeki Aratrma Desenleri
Enlemsel ( Kesitsel ) Desen : Ayn zaman dneminde farkl yalarda bireylerden veriler toplanr. Veriler arasnda
kyaslama yaparak geliim sreci hakknda karmlar yapar. nsanlar farkl Zaman ayn .Para ve zaman
bakmndan daha ekonomiktir.
Boylamsal Desen : Ayn insanlardan farkl zaman dnemlerinde veriler alnarak geliimin saptanmaya
allmasna dayal bir desendir. nsanlar ayn Zaman farkl .Zamann farkl olmasndan dolay denek kayb fazladr
Srasal Desen : Enlemsel ve Boylamsal desenlerin birlikte kullanld desendir. Biyografik ve Geriye Dnk
alma : Kiilerin bilgilerine dayal olarak gemi yaamlar
hakknda bilgi sahibi olup, belli dnemler hakknda o kiilerin kendi azlarndan bilgi
toplamak esastr.
Evre de BulunmasGerekenler
Yetenek, beceri, gdlerin bir araya gelerek oluturduklar tutarl bir rnty oluturan yaplar olmalar
Bir nceki evreye gre kazanlan nitelikler arasndaki fark ortaya koyan niteliksel deiimler
Evredeki belli bal deiikliklerde ortaya kan ezamanl deiimi iaret eden ani olu .
Kuak : Doum yl ayn olanve ayn yllarda benzer geliim srecini yaayan bireyleri aklayan kavramdr.
DOUMNCES GELM :
Hcreler , dllenmeyi takip eden 2 haftalk srete dllenmeden itibaren blnerek oalrlar.
nce uzun bir yapdaki farkllam hcre yapsna Empriyo denir. Empriyolar 3.aydan itibaren Fets halini alr. nsan
eklini almaya balayan bu yapnn kollar ve ayaklar seilebilirler. Yaklak boyu 2,5 cm kadardr.
Fetsler anne karnnda plasenta ad verilen bir organ tarafndan beslenirler. YEN DOAN BEBEK :
Azna ald her eyi emmesi emme refleksi dir. Azndakileri boulmadan yutmasn salayan Yutma Refleksi,
Avucunun iine yerletirilen bir nesneye ya da parmaa skca sarlmas Yakalama Refleksi , Kollarndan tutularak
yrmeye almasna da Adm Atma Refleksi diye adlandrlr.
Beden ve HareketGeliimi :
Kendi bana oturmay 7 aylkken yapar. 10 Aylkken emekleme, 11 aylkken elinden tutarak yrme , 14 aylkken tek
bana ayakta durabilme, 15 aylkken kendi bana yrme.
ki yandan itibaren ocuun beyni yetikinlerin beyninin % 75 i kadardr. Bilisel Geliim :
Piaget e gre BiliselGeliim ile ilgili evreler :
Duyusal Motor Dnemi : 0-2 Ya
Bebekler kendini dier nesnelerden ayrt edemedii dnemdir. Bebekler duyulardan ald bilgi ile hareket ederler.
Bu dnemin sonlarna yaklatka ocuklarda problem zmne ynelik olarak sembol kullanmnn artt gzlenir.
Sembolik Kapasite denir .Yani ocuk simgeleri, kelimeleri, veya jestleri kullanma becerisidir.
Bu dnemin en nemli zellii Nesne Devamll ile ilgilidir yani nesnenin gr alanndan ksa dahi srekli
olduuna ilikin temel inantr.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

lem ncesi Dnemi : 2-7 Ya

Dilin gelitii dnemdir.
Kavram ncesi dnem 2-4 ya ( taklide dayal ve hayali oyunlar, sorunlar zme becerileri, Bu dnemde grlen en
nemli zellik Benmerkezci Dncedir Yani ocuk tm dnyay kendi bak asndan grr. )
Sezgisel Dnem 4-7 ya dr. ( Mantn yerine sezgilerle aklama durumu arlk kazanr. Bu dnemin en nemli
zellii Korunum ilkesi dir. Yani,
Somut lemler Dnemi : 7-11 Ya
Matematiksel ilemler yapar. Nesneleri snflandrabilmekte, Gerek ve hayal dnyasn ayrt edebilmekte.
Formel lemler Dnemi : 11-15 Ya
Sembolik aamasn geip, dnce dzeyine gelir. Tmevarmdan tmdengelime gemitir.
Bebeklikte BireyselFarkllklar :
Bebekleri birbirinden farkl klan davran zelliklerine Miza denir
Bebeklerde Algsal Geliim:
6-8 aylk ken bir yetikin kadar grebilir.
Bebeklerin dnyay boyutlu ve nesneleri uzaklk yaknlk durumuna gre grmelerini salayan algya Derinlik
Algs denir .Bu algnn 6-12 aylar arasnda emekleme dnemi ile birlikte balad grlr.
Ahlak Geliimi : Kohlberg :
Ahlak geliim Kuramn ortaya koymutur.Kltrleraras farkllklara fazla yer vermedii iin eletirilmitir.
Bu kuram ahlak geliimini 3 aamada inceler
Gelenek ncesi Ahlak Dzeyi : ocuklar , davranlar, somut sonular dorultusunda deerlendirir.
Geleneksel Ahlak Dzeyi : Kurallara uymaya dikkat eder.
Gelenek tesi Ahlak Dzeyi : Yasalara ve ahlaka uygunluk kavramlar arasnda ayrm yapar.
Dil Geliimi : 2.aydan itibaren agulama seslerini kartrlar.12.ay itibariyle ilk kelimeleri sylemeye balarlar.
Baslmama : Kaz rdek gibi hayvanlarn yumurtadan kar kmazgrdkleri ilk hareketli nesneye kar ba
oluturup onu takip etmelerine denir.nsanlarda grlmez.
Aileden ocukYetitirme Tarzlar :
Bilinli Otoriteye Dayal Yetitirme :
ocuun ihtiyalar titizlikle karlanr, neleri yapp yapmayaca aile iinde belirlenmitir.
Fikrini rahatlkla belirtebilir. Fakat belirli ilkelerden taviz verilmez
Baskc Otoriteye Dayal Yetitirme :
ocuk otoriteye uymak zorundadr. Kendini ifade etme zgrl yoktur. Kurallar sert bir kalp ierisinde gsterilir.
Snrsz Hogrye Dayal Yetitirme :
Hibir snrlama yoktur. stedii her davran gerekletirebilir. Yanl davran cezalandrlmaz .

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

ERGENLK : Kzlarda 10-11 ya, Erkeklerde 12-13 yalarndaergenlik dnemi balar .

nite Sonundaki Sorularve Cevaplar :

Ayn insanlarn farkl zaman dnemlerinde veriler alnarak geliimin saptanmaya almasna dayal desen Boylamsal
Desendir.
Anne karnnda bebei besleyen organa Plasenta denir .
Bir erkek ocuu etek giydii zaman kadn olabilecei dnebilmektedir. Bu ocukta
Toplumsal Cinsiyet Deimezlii ni kazanmadn ortaya koyar .
Yeni doan bebekte bulunan reflekslerden Tutma Refleksi yoktur Arama, Yutma, Emme, Adm atma refleksleri
vardr.
Kaz rdek gibi hayvanlar yumurtadan kar kmaz grdkleri ilk hareketli nesneye kar ba olutururlar Bu duruma
Basmlama denir .
ocuklarn birbirinin oyuna karmadan ayn ortamda oynadklar oyun trne Paralel Oyun denir.
Nesne devamll Duyusal motor dneminde grlr .
ocuun aile iinde nemli olduu, ihtiyalarnn titizlikle karland neleri yapp
yapamayaca kurallarla belirlendii yetime biimine Bilinli Otorite denir . Benmerkezci dnce bilisel
geliim dnemlerinin lem ncesi dneminde grlr .
Bireyin baz ahlak deerlerini iselletirdii dierleri tarafndan konular kurallara toplum tarafndan kabul edilebilmek
iin uymaya alt ahlak dzeyi Geleneksel Ahlak dzeyidir .
BREY VE DAVRANI
4.NTE KLK :
Bireyinfiziksel ve sosyal evreyle iliki kurma biimin ekillendiren, bireyidierlerinden ayran, kendine zg
duygu, dnce ve davran kalplardr.
Bakalarndagrlmeyen , kiiye zg davranlar olmas gerekmektedir
Kiinindavrannn zaman gese de deimeyen, tutarl bir yapda olmas nemlidir.
Davrannyaplam ve kalplam olmasdr
Bireyinortaya koyduu davranlar bireyin i ve d evresiyle kurduu ilikidenetkilenir. Buna iliki kuru biimi
denir.
PSKODNAMK YAKLAIM :
Kiiliinbilind ( bilinalt ) unsurlarla ekillendiini savunurlar .Bu yaklamnen nemli ncs Sigmund Freud
dur.
Sigmund Freud ( 1856-1939)
Davranntemeli bilindna ait duygu ve dncelere dayanr. nsan davrannntemelinde
bilind gdler ve drtler bulunur.
nsandavranlar iki temel biyolojik igd tarafndan ynetilir. Cinsellik vesaldrganla bal olarak ortaya karlar.
Bu igdler Yaam igds olanEros ve lm igds olan Thanatos dur.
Kiilik, id , ego, sperego olarak adlandrlr.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

 d, doutan gelir ve bilind istek ve gdler haz peindedir. Srekli olarakistek ve gdlere ynelik doyum
arar, gerek dnya ile alakas yoktur.
Dnceve akl yrtme srelerinin kontrol ego tarafndan yaplr .Drt veisteklerinin yerine getirilmesinde
gereklik ilkesi dorultusunda araclkyapar.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

 Bireyindavranlarnda Toplumsal yap ierisinde ekillenen kurallar, gelenekler, vekiiliin ahlaki boyutunu
speregolar etkilidir.
Farkndaolamadmz ama kolaylkla hatrlanabilecek bilgiler Bilin ncesinioluturur.
uan iinde olduumuz durumla ilgili olarak tm hissedilenleri kapsayan durumaise Bilin denir.
Bireyinistese de hatrlayamayaca ama farknda olmadan davranlarnynlendirebilecek unsurlar ieren duruma
ise Bilind ad verilir.
Freudunkiilik ile ilgili kuram bir buzdana benzetilir. Davrann asl sebebibuzdann altnda kalan daha byk
alanda sakldr. di insann nefsi, egoyubenlik, superegoyu da vicdan olarak adlandrlr
Freudve Kiilik Geliimi
Cinsel drt tarafndan oluturulan enerjiye Libido denir .Vcudun farkl yerlerinde oluur. Libido nun vcudun belli bir
blmnde taklp kalmasna Saplanma denir .
Oral Dnem / Anal Dnem / Fallik Dnem / Gizil Dnem / Genital Dnem
Carl Gustave Jung (1875-1961 )
Bilind ego iin bir yaam kaynadr. Egoyu Kiisel Bilind ve Ortak ( kolektif ) bilind olarak ikiye ayrr.
Zihinsel temsil ve dnce biimlerini Arketip olarak adlandrr. Annelik iin Anne arketipi gibi .Tanm olarak Arketip ;
Ortak bilindnda insanolunun gemi yaantlarn yanstan deneyim ve ortak anlarndan olumu ortak dnce
ve davran kalpladr.
Erkek ve kadn kiiliinde grlen arketipler Anima ve Animus olarak adlandrlr. Alfred Adler ( 1870-1931 )
nsanlarn doutan olumlu gdlere sahip olduunu, kendilerini en st seviyeye tamak iin aba sarf ettiklerini
savunur
nsanlarn yaam boyu aalk duygusunu yenebilmek iin stnlk abas ortaya koyduunu ne srer. Bu
abay da dnleme olarak tanmlar.
Karen Horney ( 1885-1952 )
Duygusal sorunlarla uramada ve bireyin kendi gvenliini salamada nevrotik eilimlerin etkili olduunu ileri srer.
Bu eilimler, insanlara ynelmek, insanlara kar hareket etmek, ve insanlardan uzaklamak olarak adlandrlr
Erik Erikson ( 1902-1994 )
Ego bamsz bir yapdr. Benliin asl grevi, kimlik oluturma ve bunu koruyarak evre zerinde egemenlik
kurmaya almaktadr.
Kiilik geliimindeki nemli Dnemeler Temel Gvene Kar
Gvensizlik zerklie Kar Utanma ve phecilik : Girikenlie
Kar Sululuk Duyma : Baarya Kar Aalk Duygusu :
Kimlik Kazanmaya Kar Rol Karmaas : Yaknlk Kurmaya Kar
Soyutlama : retkenlie Kar Durgunluk :
Benlik Btnl ya da Umutsuzluk :
NSANCIL YAKLAIM :
Psikolojinin amac, nsan anlamaktr. Carl Rogers ve Abraham Maslow dur.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

AYIRICI ZELLKYAKLAIMLARI :
Kiilik zellikleri ile ilgili az sayda faktr altnda zt zellikler ieren sfat iftleri eklinde dzenlenmektedir.
RAymond Cattell tarafndan Faktr Analizi mevcuttur. En sk kullanlan Faktrler Byk Beli olarak adlandrlmtr
bunlar
Nevrotik : Kaygl yada sakin, gvensiz yada gvenli, kendine acma yada kendinden memnun
Da dnk : Sosyal yada ekingen, elenceyi seven yada ciddi, efkatli yada mesafeli
Aklk : Hayalci yada gerekci, Bamsz yada uysal ,eitlilik yada sradanlk
Uyumlu : Yumuak kalpli yada kat, Gvenen yada pheli , yardmc yada ibirlii yapmayan
z disiplinli : Dzenli yada dzensiz , dikkatli yada dikkatsiz , zdisiplinli yada zayf iradeli

Eysenck ise kiiliin oluumunda e dnklk ve da dnklk ile birlikte deikenlik ve deimezlik boyutlarnn
kiilik davranlarnn ekillenmesinde nemli olduunu vurgulamtr.

Vcut Yaps ve Kiilik :

Sheldon, nsanlar fiziksel yapsna gre 3 e ayrmtr.

Endomorf : Yemekten ve imekten holanan , gvensiz kiilerdir. Mezomorf : inden
geldii davranma, ac ve skntya dayankl,
Ektomorf : Hareketleri yava, iine kapank, endieli, Alkole kar dayankldr.
BLSEL SOSYAL RENMEYAKLAIMLARI Bandura :
Davranlarda, bireyin bilisel yaps, renme deneyimler ve evre ile olan etkileimi nemlidir.
evre ile olan etkileimini Karlkl Belirleyicilik olarak tanmlar.
nsanlarn gerekten baarl olacaklarna, deiebileceklerine inanmalarn zyeterlik ile aklamaktadr.
Rotter :
Birey davran gerekletirme gcn kendinde gryorsa bireyde ten denetimlilii etkin demek
Birey davran gerekletirme gcn kendine grmyorsa bireyde dtan denetimli etkin demektir.
KLK LME VEDEERLENDRME TEKNKLER -4 TANE
Bireysel Grme : Karlkl konuma ve bilgi alma sreci olarak tanmlanr.
Gzlem : Bireyin gnlk hayatnda ortaya koyduu kendine zg davranlar doal halinde gzlem kapsamnda
incelemek
Kiilik Envanterleri :
Objektif Testler : Bireyin duygu ve dncelerini standart bir srece gre uygulayp puanlad yazl testlerdir.
Testleri birey kendisi doldurur.Kullanm en yaygn kiilik lei Minnesota ok Ynl Kiilik Envanteri, Duygu,
Heyecan Tepkileri, Fiziksel ve Psikolojik unsurlar ieren 550 md.den olumaktadr.
Projektif Testler : ( Roaschach Testi ) Karmak, mrekkep lekelerden oluan 10 kart dizisi kullanlr.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com

Tematik Alg Testi : ( Hery Murray ) Kiileri olaylarla belirsiz resimler gsterilerek, bu resimle ilgili bir hikaye
oluturmalar istenir.
nite Sonundaki Soru ve Cevaplar
Kiilik davranlarn belirleyen zellikler, bireye zgdr, tutarldr, kalplamtr, iliki kuru biimini etkiler . evreye
gre srekli deimez ..
Freud Adler Erikson Jung Psikodinamik Kuramclardandr Bandura bunlarn iinde yoktur.
Kiilik davranlarnn ekillenmesini salayan kiinin evre ile olan etkileimini Bandura
Karlkl Belirleyicilik olarak tanmlar
Bireyin davranlarnda toplumsal yap ierisinde ekillenen kurallar, gelenekler ve kiiliin ahlaki boyutunu ieren
yapya Superego denir
Ortak bilindnda insanolunun gemi yaantlarndan deneyim ve ortak anlarndan olumu ortak dnce
ve davran kalplarna Arketip denir.
Eriksona gre ailesi ve evresi tarafndan dier ocuklarla kyaslama retmenin ilgisini kazanma, dier ocuklar
tarafndan sevilme istei gibi unsurlar Baarya Kar Aalk Duygusu evresinde grlr .
Freud insan davrannn temelini Cinsellik ve Saldrganlk igdlerden kaynaklandn savunur.
Byk beli olarak adlandrlan kiilik zellikleri Nevrotik, Da Dnk, Uyumluluk , z Disiplin dir. Atlganlk yoktur
Olduka karmak mrekkep lekelerden oluan ve bireylerin kartlarda ne grdklerini ve neden yle grdklerini
anlattklar test Rorschach Testi dir
Farknda olamadmz ama kolaylkla hatrlanabilecek bilgiler Bilin ncesinde oluur.

NorFuLL Paylam Mekan | www.norfulpaylasim.com