Georges de Saite Marie, chuyn gia Php v doanh nghip va v nh: Vn ho
doanh nghip l tng hp cc gi tr, cc biu tng, huyn thoi, nghi thc, cc iu cm k, cc quan im trit hc, o c to thnh nn mng su xa ca doanh nghip . ( Ngun : Nghin cu cc doanh nghip va v nh NXB ng Nai, 1996 ) Marvin Bower - Tng gim c, McKinsey Co. ni : Vn ha doanh nghip l tt c cc thnh t m chng ta ang thc hin trong qu trnh kinh doanh v di sn li cho th h k tip.(3) Theo ngun Tri thc v pht trin th cho rng tng qut c th c 2 nh ngha v vn ha doanh nghip : o Xy dng vn ha doanh nghip l s dng cc nhn t vn ha ( cc c im, nim bn cht, ca vn ha v cc b phn hp thnh vn ha ) vo vic hnh thnh v t chc vn hnh mt doanh nghip theo hng pht trin bn vng. o Vn ha doanh nghip l h thng cc gi tr c trng c xy dng nn v gn gi trong sut qu trnh tn ti v pht trin ca mt doanh nghip, tr thnh cc quan nim v tp qun, truyn thng n su vo hot ng ca doanh nghip y v to thnh h thng cc chun mc v tinh thn v vt cht chi phi tnh cm, np suy ngh v cc mi quan h, thi v hnh vi ng x ca mi thnh vin ca doanh nghip trong vic theo ui v thc hin cc mc tiu ra. Vn ho Doanh nghip c th c hiu l ton b cc gi tr vn ho c gy dng nn trong sut qu trnh tn ti v pht trin ca mt Doanh nghip, tr thnh cc gi tr, cc quan nim v tp qun, truyn thng n su vo hot ng ca Doanh nghip y v chi phi tnh cm, np suy ngh v hnh vi ca mi thnh vin ca Doanh nghip trong vic theo ui v thc hin cc mc ch chung. Vai tr ca vn ha doanh nghip Trong hot ng qun l. Khi vn ho cng ty khng n khp nhng g cn thit cho s thnh cng ca chin lc th vn ho phi c thay i mt cch nhanh chng mt cch nhanh chng nht. Vn ho c xc lp cng vng chc th cng kh khn trong vic thc thi chin lc mi hay nhng chin lc khc nhau. S xung t ln v ko di gia chin lc vn ho s lm yu i v thm ch c th lm bi mi n lc trong vic thc hin chin lc. Mt lin kt cht ch chin lc vn ho l n by mnh cho vic to ra cc ng x nht qun v gip nhn vin lm vic trong cch thc tr lc tm chin lc tt hn. Khi y, Doanh ngip s t to ra h thng nhng nguyn tc khng chnh thng v p lc tin hnh cng vic ni b v mi ngi bit cch thc hin nhim v ca mnh. i vi hiu qu hot ng kinh doanh ca DN Vn ha doanh nghip c tc ng ton din ln hot ng ca DN: To ra nhn dng ring cho DN , nhn bit s khc nhau gia DN ny vi DN khc, gip DN xy dng tn tui ca mnh.S khc bit c th hin ra nhng ti sn v hnh nh: s trung thnh ca nhn vin, bu khng kh ca DN nh mt gia nh nh, y nhanh tin trong qu trnh tho lun v ra cc quyt nh qun l, s tin tng ca nhn vin vo cc quyt nh v chnh sch ca DN, tinh thn ng i trong mi cng vic ca DN
Truyn ti thc, gi tr ca DN ti cc thnh vin trong DN .
Vn ho to nn mt cam kt chung v mc tiu v gi tr ca DN, n ln hn li ch ca tng c nhn trong DN . Gip gii quyt nhng mu thun thng nht trong qu trnh hot ng ca DN.
Vn ho to nn s n nh ca DN: chnh v vy m c th ni rng vn ho
nh mt cht kt dnh cc thnh vin trong DN, gip vic qun l DN bng cch a ra nhng chun mc hng cc thnh vin nn ni g v lm g. Qua , VHDN thc hin cc vai tr ca mnh i vi hot ng ca DN: Vn ho gp phn lm gim mu thun, xy dng khi on kt, Phn ln cc nh nghin cu v vn ho nhn mnh vai tr quan trng ca vn ho trong vic khuyn khch s gn kt x hi trong DN. Vn ho c miu t nh cht keo hay xi mng kt ni cc thnh vin ca DN vi nhau. Hn na, tn ti v p ng c s thay i ca mi trng, nhng vn quan trng m hu ht cc DN u phi i mt l to s thng nht cao trong vic thc hin chc nng, chin lc, mc tiu t ra ca DN. Phi hp v kim sot:nhn mt cch rng hn, vn ho thc y s thng nht trong nhn thc, cng chnh l to thun li trong phi hp v km sot. Vn ho biu hin trong truyn thng ca DN, to ra khun mu ng x ca DN , c cc thnh vin chp nhn v tun th, th hin s ho ng bn trong DN ni chung, cng nh vic ra quyt nh trong nhng trng hp c th. c bit l trong vic ra quyt nh gp phi nhng thc t phc tp, do s khc nhau v nhn thc, v vn ho a phng ca cc thnh vin, th VHDN s c tc dng phm vi ho s la chn. Gim ri ro trong cng vic hng ngy (trnh mu thun v quyn li, kim sot cc hot ng trong DN, ti a ho cc hot ng c hiu qu). cp c nhn, mt trong nhng chc nng ca vn ho l truyn ti nhng nhn thc chung qua qu trnh o to v tuyn chn nhn vin mi. iu ny c thc hin thng qua tng ca vn ho, m cc thnh vin mi phi hc hiu v thc hin trong cng vic, m bo nhng nhn thc chung v iu g l quan trng i vi DN, iu c thc hin v i x nh th no trong DN. Vic thc hin ny s to c s suy ngh cho h gim s lo u bun phin, bnh thng ho mi vic xung quanh, c nhng la chn d dng, v nhng hnh ng c suy ngh, hp l hn. To ng c:vn ho DN c mt v tr quan trng thc y ng c lm vic cho cc thnh vin ca DN: yu t quyt nh n hiu sut v hiu qu hot ng ca DN. Hu ht cc DN u c gng to ng c lm vic cho nhn vin ca h thng qua c ch thng pht..Mc d nhng yu t ny r rng c tc dng , tuy nhin l thuyt v ng c lm vic cho rng, mong mun lm vic ca nhn vin cn chu tc ng ca cc ng c khc nh ngha v s thch th i vi cng vic, mc tiu ca h vi mc ch ca DN, h cm thy gi tr ca cng vic v c bo m, an ton trong cng vic. Kinh nghim ca cc DN M v Nht Bn t c thnh cng ng kinh ngc trong lnh vc kinh doanh, a ra bi hc kinh nghim ging nhau. l h to ra mt VHDN ni tri v mnh m. VHDN mnh l nhn t c bn thc y DN t c hiu qu cng vic cao. Hai nh nghin cu VHDN Deal v Kenerdy (1982) kt lun rng: nh hng ca VHDN i vi nng sut v hiu qu lao ng ca cc thnh vin trong DN tht l ng kinh ngc. l do kt qu ca s xc nh mc tiu chung cng nhau theo ui, to ra ng c lm vic cao. Trong nhng DN , mi ngi u c tinh thn lm vic, v s phi hp cng vic cao, thng tin c truyn t nhanh v hiu qu, h s khng ph thi gian vo nhng mu thun ring v t mc tiu v gi tr ca DN ln trn ht.
Tng li th cnh tranh:cc nh nghin cu cho rng, mt VHDN mnh s
to c li th cnh tranh cho DN. Bi v vn ho DN mnh s to c s thng nht, gim thiu s ri ro, tng cng phi hp v gim st, thc y ng c lm vic ca mi thnh vin, tng hiu sut v hiu qu ca DN, t tng c sc cnh tranh v kh nng thnh cng ca DN trn th trng. Phn ln cc l thuyt vn ho DN cho rng, y ch l mt phn bc tranh. im cn nhn mnh y l chng ta lun nhn mi quan h gia VHDN v hot ng ca DN theo quan im tch cc. Hay ni cch khc, vn ho yu cng c th to ra hot ng tt, v vn ho mnh cha chc to ra c hot ng tt. Nhn chung, VHDN c tc dng tng cng uy tn cho DN, hnh thnh trong qu trnh thc hin mc tiu ca cc DN. N to nn gi tr DN, o c DN, qun l DN v thng hiu DN. VHDN l ngun gc ca sc sng to, on kt DN, l ng lc tinh thn cho s tn ti, cnh tranh v pht trin ca DN trong thi k i mi- nn kinh t th trng, nh hng X hi Ch ngha. Vai tr ca vn ho doanh nghip i vi x hi Paul Haw Ken vit nh sau: Mc ch ti thng ca kinh doanh khng phi hay khng nn ch n gin l kim tin. N cng khng n thun l h thng sn xut v bun bn cc loi hng ho. Kinh doanh ha hn lm tng thm phc li chung cho loi ngi thng qua hot ng dch v, hot ng sng to v trit l o c. Kim tin bn thn n ni chung l v ngha v chuc ly phc tp v lm suy tn th gii m chng ta ang sng. DN l mt t bo ca x hi, DN khng ch l mt n v kinh doanh, DN l mt c s vn ho v mi DN c VHDN ca mnh. S nghip cng nghip ho- hin i ha nc ta i hi cc nh DN v hot ng kinh doanh quan tm hn na i vi vn ho, a vn ho vo lnh vc kinh doanh. S kt hp gia kinh doanh v vn ho m bo cho s pht trin bn vng ca cc DN nc ta hin nay. Thc trng vn ha doanh nghip Vit Nam hin nay T cc khi nim, vai tr cng nh mt s v d thc tin v vn ha doanh nghip cc nc tin tin trn th gii, ta thy rng vn ho doanh nghip l mt nhn t quan trng dn n s thnh cng hay tht bi trong qun l doanh nghip, gip cho mi doanh nghip c th ng vng, tip tc pht trin ln tm cao mi nhng cng c th lm c doanh nghip thu nh hot ng hoc tn ti nhng khng c tnh cnh tranh. Vy lm thno c th nhn bit c vn ho doanh nghip Vit Nam c nhng im mnh v im yu g, sc mnh ca chng ta t u chng ta c th xy dng v pht trin vn ho doanh nghip mt cch bn vng m vn mang bn sc ring . Gip cho cc doanh nghip ca chng ta ng vng v ho nhp vi xu thpht trin kinh ttrn ton cu. Thc trng v lao ng Vit Nam l mt t nc anh hng, tri qua bn nghn nm dng v gi nc, con ngi Vit Nam cn c chu thng chu kh v c y cc t cht ca nhng ngi dm ng u vi mi th thch. Bng nhng kt qu trong hc tp, lao ng v chin u tot ln mt iu qu bu rng, ngi Vit Nam chng ta tuy nh b song rt qu cm, thng minh v sng to, iu ny gip cho chng ta c s t tin nhn nhn v gip cho chng ta xy dng mt nn kinh tngy mt vng chc hn. Trong mt mi trng nh vy, vn ho doanh nghip Vit Nam cng c mang nhiu bn sc dn tc phong ph. Hn thna cc doanh nhn Vit Nam phi ng u vi nhiu kh khn do chin tranh v lc hu mang li, v trong nhng iu kin khc
nghit y, h cng bc l r tnh sng to v s kin cng. Bn lnh lnh o c
rn luyn trong th thch thng khng kiu, bi khng nn . Chng ta c rt nhiu anh hng lao ng trong thi chin cng nh trong thi bnh. C nhiu tm gng tiu biu cho cc doanh nhn Vit Nam nh : Trng Gia Bnh - Tng gim c Cng ty tin hc Vit Nam FPT, Phm Bng Ngn - Tng gim c Cng ty c phn Thng Long; Hong nh Phi - Gim c Cng ty TNHH San Nam v cn rt nhiu tm gng tiu biu khc na, h l nhng ngi gp phn lm thay din mo nn kinh tNc nh . c c thnh cng nh hin nay, nhng ngi lnh o cn c mt i ng lao ng hng hu. Tng lp ngi lao ng Vit Nam chm ch, chn thc v giu lng nhn i. Trong lao ng cng nh cuc sng, chng ta c tinh thn on kt ln. Nhng ngi lao ng Vit Nam khng ch chung thu vi qu hng, h cn rt trung thnh vi l tng v t chc ca mnh. Mt kho st cho thy s lng cng nhn Vit Nam ri b nh my l rt t, hu ht h kin tr bm tr cng ng kham chu kh vi nhng ngi lnh o, hu nh rt t c biu tnh hay nh cng trong cc c quan nh my Vit Nam. Khng ch vi cc c tnh trn, nhng ngi lao ng Vit Nam rt thng minh sng to. Chnh h l nhng ngi a ra nhiu i mi trong sn xut, nhiu ni s thng minh sng to ca h gip cho doanh nghip thot khi kh khn v chim c uy tn trn th trng trong v ngoi nc . Nh mi ngi vn nhn nh: Con ngi Vit Nam, tr tu hn ai th cha bit nhng chc chn l khng thua km ai ! . Thc trng v tc phong lm vic Nhn vin ti cc doanh nghip Vit Nam ang c gng rt nhiu dn thch nghi vi nhp sng mi ang rt si ng nhng nhn chung vn cn rt chm so vi mt s nc chu khc nh Hn Quc, Nht, Trung Quc... Tc phong lm vic vn cn chm, c bit cc c quan Nh nc. Khng kh lm vic cha thc s chuyn nghip, nhiu ni nhn vin lm vic cha tun th an ton lao ng mt cch tuyt i. Mt s i tc nc ngoi khi n Vit Nam lm vic t ra ht sc ngc nhin v thi gian lm vic nhiu doanh nghip b co ko, v nh m ca mun, ngh sm hoc cc cuc hn chm hn d nh. Ti nhiu c s phc v, mc d ta bt gp nhng n ci nim n, thi lch s song vn cha nu thiu i nhng li khuyn hu ch, thi chn thnh v kh nng cung cp thng tin chnh xc vhng ho. Thc trng v vn qun l nhn s ti cc doanh nghip Khi nim v qun l nhn s l mt phm tr rt rng. Ti nhiu trng i hc y c coi l b mn quan trng. Cn nhiu cng ty, hot ng ca b phn nhn s l mt trong nhng nhn t quan trng quyt nh n s thng bi ca cng ty. y, chng ta xem xt qun l nhn s trn phng din v chc nng ca vn ho to nn mi trng nui dng con ngi. Vic nh gi nng lc nhn vin nhiu ni lm cha tt hoc c nhiu lng tng. Vic nh gi khng c tiu ch hoc i khi cm tnh thin v cng lm cho cp di chn nn, quan h ng nghip v thm xu i, khng kh lm vic nng nkm, uy tn vi lnh o b gim st. Chnh sch khen thng ti nhiu doanh nghip kinh doanh lm kh tt, khng kh thi ua pht trin mnh m song cng c mt s ni do vic nh gi khng chnh xc dn n chnh sch khen thng khng c tho ng, ngi c cng khng c hng, cn ngi chng c cng lao g th li c cao. Vic khen thng nu ch l
hnh thc m thiu i ni dung th khng nhng c li m cn c hi. Nhiu ngi
c bit phn nn rng, ti c quan h lm vic, vic xt khen thng mang bnh hnh thc v bo co thnh tch, cn mt s ni cng a ra ch trng thi ua pht ng phong tro xong ri y, c khen m khng c thng. Thc trng v vn b my qun l Do qu trnh chuyn dch c cu kinh t, nhiu cng ty vi a chc nng, a hnh thc ra i gp phn to nn s sng ng ca mi lnh vc kinh t. nc ta a s l cc cng ty va v nh, ang c gng n lc khng nh v tr v hng ti pht trin qui m hot ng. Tuyt i a s cc cng ty nh v cng ty t nhn c nhng u im nh t th tc hnh chnh, s ra quyt nh nhanh chng v kh nng nm bt th trng nhanh. Bn cnh mt li th cng s c mt hi. Chnh s d dng ca vic ra i cc cng ty nh v cng ty TNHH cng l c hi cho nhng ngi tr thc km , thiu kinh nghim qun l v o c kinh doanh nm quyn iu hnh lnh o. Nhiu cng ty mang dng dp ca gia nh tr, vn ho doanh nghip ht sc yu km, quyn li ngi lao ng khng c m bo. c nhiu cng ty hot ng tr hnh, la o ngi lao ng, trn lu thu hoc ch tnh n li nhun khng my may mt cht lng tm trch nhim vi cng ng x hi. Khng ch b my lnh o mt s cng ty ma l bin cht. Ti mt s doanh nghip Nh nc, s xung cp o c cng ang l ni lo chung ca ton x hi. Qua s mt s thc trng trn, c th ni vn ho doanh nghip ti Vit Nam hin nay cha pht trin mnh. Nguyn nhn ca vn ny c th l t cc nhn t sau : - Nhiu doanh nghip Vit nam cha xc nh c nguyn tc kinh doanh no l quan trng . Do vy cc doanh nghip ny khng c c mc tiu hot ng r rng v nhn thc ca nhn vin cng v thm rt m h. - Cha xy dng c h thng chun mc hnh vi bn vng t tiu chun. - i ng lnh o khng ng u , nhiu ni cn non km.