1.1.

Hiu ng ca ph gi ln cn cn thng mi
Nhn t t gi ch tc ng n cn cn thng mi v dch v, cc b phn cn li
ca cn cn thanh ton khng chu nh hng ca nhng thay i ca t gi. Ngoi
ra, do phm vi nghin cu l tc ng ca t gi i vi cn cn thng mi nn sau
y tc gi ch trnh by ni dung tc ng ca ph gi i vi cn cn thng mi
m thi.
Ph gi tin t l lm gim gi tr ng ni t so vi cc ngoi t khc. Ph gi s lm
tng t gi danh ngha ko theo t gi thc tng s kch thch xut khu v hn ch
nhp khu, ci thin cn cn thng mi.
Khi t gi tng (ph gi), gi xut khu r i khi tnh bng ngoi t, gi nhp khu
tnh theo ng ni t tng c gi l hiu ng gi c. Khi t gi gim lm gi hng
xut khu r hn lm tng khi lng xut khu trong khi hn ch khi lng nhp
khu. Hin tng ny gi l hiu ng khi lng. Cn cn thng mi xu i hay
c ci thin ty thuc vo hiu ng gi c v hiu ng s lng ci no tri hn.
Trong ngn hn, khi t gi tng trong lc gi c v tin lng trong nc tng i
cng nhc s lm gi hng ha xut khu r hn, nhp khu tr nn t hn: cc hp
ng xut khu c k kt vi t gi c, cc doanh nghip trong nc cha huy
ng ngun lc sn sng tin hnh sn xut nhiu hn trc nhm p ng nhu
cu xut khu tng ln, cng nh nhu cu trong nc tng ln. Ngoi ra, trong ngn
hn, cu hng nhp khu khng nhanh chng gim cn do tm l ngi tiu dng.
Khi ph gi, gi hng nhp khu tng ln, tuy nhin, ngi tiu dng c th lo ngi v
cht lng hng ni hay trong nc cha c hng thay th xng ng hng nhp lm
cho cu hng nhp khu cha th gim ngay.
Do , s lng hng xut khu trong ngn hn khng tng ln nhanh chng v s
lng hng nhp cng khng gim mnh. V vy, trong ngn hn hiu ng gi c c
tnh tri hn hiu ng s lng lm cho cn cn thng mi xu i.
Trong di hn, gi hng ni a gim kch thch sn xut trong nc v ngi tiu
dng trong nc cng thi gian tip cn v so snh cht lng hng trong nc
vi hng nhp. Mt khc, trong di hn, doanh nghip c thi gian tp hp cc
ngun lc tng khi lng sn xut. Lc ny sn lng bt u co gin, hiu ng
s lng c tnh tri hn hiu ng gi c lm cn cn thng mi c ci thin.
ng cong J l mt ng m t hin tng cn cn vng lai b xu i trong ngn
hn v ch ci thin trong di hn. ng biu din hin tng ny ging hnh ch J.
Theo kt qu nghin cu ca Krugman (1991), ngi tm ra hiu ng ng cong
J khi phn tch cuc ph gi la M trong thi gian 1985 1987, th ban u cn
cn vng lai xu i, sau khong hai nm cn cn vng lai c ci thin.
Hnh 1.2 Hiu ng ng cong J

Nguyn nhn xut hin ng cong J l do trong ngn hn hiu ng gi c c tnh tri
hn hiu ng s lng nn lm xu i cn cn thng mi, ngc li trong di, hiu ng
s lng c tnh tri hn hiu ng gi c lm cn cn thng mi c ci thin.
Mt s nhn t nh hng n thi gian tc ng ln cn cn thng mi trong l thuyt
hiu ng ng cong J:
- Nng lc sn xut hng ha thay th nhp khu. i vi cc nn kinh t ang pht
trin (Vit Nam thuc nhm nc ny), c mt s hng ha cc nn kinh t ny khng
th sn xut c hay c sn xut c i na th cht lng khng tt bng hoc gi c
c th cao hn. V vy, mc d gi nhp khu c t hn, ngi tiu dng cng khng th
la chn hng trong nc. iu ny lm ko di thi gian ca hiu ng gi c.
- T trng hng ha tiu chun xut khu. i vi cc nc pht trin t l hng
ha chun tham gia thng mi quc t cao nn hiu ng gi c c thi gian tc ng
ln cn cn thng mi thng l thp. Ngc li, cc nc ang pht trin t trng loi
hng ha ny nh, cho nn mt s ph gi tin t lm cho khi lng xut khu tng
chm hn. iu ny lm cho hiu ng khi lng t c tc ng n cn cn thng mi
hn cc nc ang pht trin. V vy, tc ng ci thin cn cn thng mi ca ph
gi cc nc pht trin thng mnh hn cc nc ang pht trin.
- T trng hng nhp khu trong gi thnh hng sn xut trong nc. Nu t trng
ny cao, gi thnh sn xut ca hng ha trong nc s tng ln khi hng nhp khu tng
gi. iu ny lm trit tiu li th gi r ca hng xut khu khi ph gi. Cho nn, ph gi
tin t cha hn lm tng khi lng hng xut khu.
- Mc linh hot ca tin lng. ng thi ph gi tin t thng lm ch s gi hng
tiu dng tng ln. Nu tin lng linh hot, n s tng theo ch s gi. iu ny lm tng
chi ph sn xut, t lm cho gi hng trong nc gim bt li th c c t ph gi
tin t.
- Tm l ngi tiu dng v thng hiu quc gia ca hng ha trong nc. Nu
ngi tiu dng trong nc c tm l sng hng ngoi, th mt s t ln ca hng nhp
v s r i ca hng trong nc c tc ng n hnh vi tiu dng ca h, h s tip tc

s dng hng nhp mc d gi c t hn. Tip theo, mc gia tng s lng hng xut
khu ph thuc vo s tin tng v a chung hng ha xut khu ca ngi tiu dng
nc ngoi.