TS 12820 "Akaryakt istasyonlar-Emniyet kurallar"

standard
Tebliler
Mecburi Standard Teblii (Tebli No: SG-2003/90)
Sanayi ve Ticaret Bakanlndan:
Resmi Gazete :29.09.2003 Pazartesi, Say: 25244 (Asl)

Madde 1- Bu Tebli 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayl, 10/6/1930 tarihli ve 1705

sayl, 18/11/1960 tarihli ve 132 sayl kanunlara istinaden hazrlanmtr.
Madde 2- Trk Standardlar Enstits tarafndan hazrlanan ekli, TS 12820
"Akaryakt istasyonlar-Emniyet kurallar" standard Resmi Gazete'de yaym
tarihinden itibaren 6 (alt) ay sonra mecburi olarak uygulanacaktr.
Madde 3- Ekli Standard konusunda itigal edenlerin bu Tebli hkmlerine
uymalar zorunludur.
Madde 4- Bu Tebli yaym tarihinde yrrle girer.
Madde 5- Bu Tebli hkmlerini Sanayi ve Ticaret Bakan yrtr.
ICS 75.200
TRK STANDARDI
TS 12820/Mart 2002
------------------------------------------------------------------------------

Akaryakt stasyonlar - Emniyet kurallar

-----------------------------------------------------------------------------0 Konu, tarif, kapsam

0.1 Konu

Bu standard, akaryakt sat veya akaryakt sat ve servis istasyonlar ile ilgili
emniyet kurallarna dairdir.
0.2 Tarifler
Bu standardn amac bakmndan aadaki tarifler geerlidir.
0.2.1 Akaryakt istasyonu
Akaryakt istasyonu, motorlu ara yakt olarak kullanlan svlarn
depoland ve bu svlarn sabit olarak tesis edilmi cihazlarla motorlu kara
yolu aralarnn yakt depolarna veya yakt kaplarna doldurulduu ve/veya
oto lastii, akmlatr ve baz dier ihtiyalarla ilgili sat ve servis
1

hizmetlerinin verildii yerdir. Akaryakt istasyonunda, ykama-yalama ve

ara muayenesi hizmetlerinin verildii, ayar ve fren sistemi tamiratlar gibi
kk tamiratlarn yapld bina veya bina ksmlar da bulunabilir. Byk
lekli tamiratlar, boya ve kaporta ileri bu tarifin dndadr.
0.2.2 dari ve yardmc bina(lar)
dari ve yardmc binalar, istasyonun idari, sosyal ve belirli bir ksm ticari
faaliyetlerinin yrtld, istasyona ait makina ve ekipmann bakmlarnn
yapld, istasyonun ihtiyac olan elektrik, basnl hava ve su temin
nitelerinin bulunduu yaplardr.
Bu tarife, nispeten uzun sreli hizmetlerin verildii otel, motel, lokanta,
ay-kahve-merubat salonu, kuafr, konaklama blm vb. gibi umuma ak
yerler dahil deildir.
0.2.3 zel akaryakt istasyonu
zel akaryakt istasyonu, ticari ve endstriyel faaliyetlerin yapld
kamuya ak olmayan yerlerde, faaliyetler kapsamnda kullanlan firma
motorlu aralarna veya anlamal motorlu aralara vermek zere yaktlarn
depoland ve bu aralarn yakt depolarna doldurulduu akaryakt
istasyonudur.
0.2.4 Akaryakt kab
Akaryakt kab, herhangi bir akaryakt eidini tamak veya depolamak
amacyla kullanlan 250 litre veya daha kk hacime sahip, metalden
yaplm ve az sv ve gaz szdrmaz ekilde kapatlabilen kaptr.
0.2.5 Bodrum kat
Bodrum kat, herhangi bir bina veya yapnn, yksekliinin yars veya daha
fazlas zemin seviyesinin altnda olan ve bu yzden yanc buharlarn birikip
patlama ihtimalinin olduu ve bir yangn durumunda mdahalenin ok g
olduu katdr.
0.2.6 Yetkili mercii
Yetkili mercii, cihazlar, tesisi veya bir metodu onaylama veya reddetme
yetkisine sahip kurum, bro veya kiidir.
0.2.7 Yer st depolama tank
Yer st depolama tank, sabit tesislerde kullanlmas amalanm ve
bunun iin tescil edilmi, zerine dolgu yaplmadan kullanlan, zemin
seviyesinin stnde veya altnda olabilen ve onay alnan veya tescil edilmi
2

olduu ama iin kullanlan tanktr. Onay ile kastedilen, yetkili merciinin
kabuldr.
0.2.8 Yer alt depolama tank
Yer alt depolama tank, sabit tesislerde kullanlmas amalanm ve bunun
iin tescil edilmi, zerine dolgu yaplarak, onay alnm veya tescil edilmi
olduu ama iin kullanlan, zemin seviyesinin altndaki tanktr. Onay ile
kastedilen, yetkili merciinin kabuldr.
0.2.9 Dkme rn tesisi veya terminali
Dkme rn tesisi veya terminali, svlarn deniz tankerleriyle, boru
hatlaryla, kara yolu tankerleriyle veya ekme tankerler gibi vastalarla
getirildii ve bu svlarn deniz tankerleri, boru hatlar, kara yolu tankerleri,
tanabilir tank ve benzeri vastalara veya kaplarla datlmak zere dkme
olarak depoland veya kartrld yerdir.
0.2.10 Kapal kap
Kapal kap, normal scaklklarda ierisinden sv ve/veya buhar
kaamayacak ekilde bir kapak veya benzer vastayla szdrmazl salanm
kaptr.
0.2.11 Ba st tip dispenser
Ba st tip dispenser, bir veya birbiriyle balantl olarak kullanlmak
zere birden fazla bamsz birimden oluan, tipik olarak servis istasyonunun
sundurmal ksmnda, yakt verme yerinin yukarsna tesis edilen ve makaral
bir hortum tertibat olan dispenserdir.
0.2.12 Atee dayankl tank
Atee dayankl tank, yksek iddette sv havuz yangnna maruz
kaldnda atee kar koruma salayan, tescil edilmi yer st tankdr.
0.2.13 Etiketli (iaretli)
Etiketli, retim aamasnda belirli aralklarla muayene etmek suretiyle
rn deerlendirmesini yapan yetkili mercii tarafndan kabul gren bir
kurulua zerine bir etiket, sembol veya tantc iaret yerletirilmi veya
zerinde iaret olduunda imalatnn rnn uygun standardlara veya
istenen performansa uygun olduunu beyan etmi sayld, tehizat veya
malzemedir.
0.2.14 Tescilli

Tescilli, dzenli aralklarla tescil edilen tehizat ve malzemenin retimini

kontrol etmek veya hizmetleri deerlendirmek suretiyle rn ve hizmetlerin
deerlendirmesini yapan, tescil ettii tehizat, malzeme veya hizmetin belirli
standardlara veya deneyerek belirli bir amaca uygun olduunu beyan eden,
yetkili mercii tarafndan kabul gren bir organizasyon tarafndan yaynlanan
listede yer alan tehizat, malzeme veya hizmetlerdir.
0.2.15 Tanabilir tank
Tanabilir tank, sv kapasitesi 250 litrenin zerinde olan ve bir yere sabit
olarak tesis edilmeden kullanlan kapal kaptr.
0.2.16 Buhar kazanma sistemi
Buhar kazanma sistemi, akaryakt istasyonlarnda, dkme rn tesislerinde
veya terminallerde doldurma ilemi esnasnda yer deitirme sonucu ortaya
kan buharlar ileme tabi tutmadan, sadece yakalayp tutmak amacyla
tasarmlanm sistemdir. Bu tr bir sisteme rnekler, dengeli basnla buhar
teleme sistemleri ve buhar ileme tabi tutmayan vakum yardml
sistemlerdir.
0.2.17 Buhar ileme sistemi
Buhar ileme sistemi, akaryakt istasyonlarnda, dkme rn tesislerinde
veya terminallerde doldurma ilemi esnasnda yer deitirme sonucu ortaya
kan buharlar mekanik ve/veya kimyasal metotlarla yakalamak ve ilemek
zere tasarmlanm sistemdir.
0.2.18 Buhar ileme tehizat
Buhar ileme tehizat, bir buhar ileme sisteminin, akaryakt istasyonlar,
dkme rn tesisleri veya terminallerde doldurma ilemi srasnda yakalanan
buhar ve svlar ilemek zere tasarmlanm ksmlardr.
0.2.19 Havalandrma
Havalandrma, yangn ve patlamay nlemek amacyla deriimi alt tutuma
snrnn %25'ini aan buhar- hava karmlarnn nemli miktarlarda
birikmesini nlemek iin yaplan ilemdir.
0.2.20 ift cidarl tank
ift cidarl tank, i ie iki duvar olan ve iki duvar arasnda boluk bulunan,
i tankn cidarndan iki cidar arasna sznt olup olmadnn takibi iin bir
donanma sahip tanktr. Yer altnda kullanlan ift cidarl tanklar aadaki gibi
Tip I veya Tip II olabilir.
4

a) Tip I: Esas tank bir d duvarla evrilmi olup duvarlar birbiriyle

dorudan temas halindedir. D duvar i ksmdaki tank 360 derece veya
daha az oranda evreleyebilir.
b) Tip II: Esas tank bir d duvarla evrilmi olup duvarlar birbirinden belirli
bir mesafede ve fiziki olarak ayrdr. D duvar i duvar 360 derece sararak
tamamen evreler.
0.2.21 Self-servis akaryakt istasyonu
Self-servis akaryakt istasyonu, akaryakt doldurma grevlisi bulunmayan
istasyondur. Bu istasyon baz perakende rnlerin satld yerlere de sahip
olabilir.
0.2.22 Blge 0
Blge 0, patlayc gaz-hava karmnn devaml surette veya uzun sre
mevcut olduu blgedir.
0.2.23 Blge 1
Blge 1, patlayc gaz-hava karmnn normal alma srasnda oluma
ihtimalinin olduu blgedir.
0.2.24 Blge 2
Blge 2, patlayc gaz-hava karmnn normal alma srasnda oluma
ihtimalinin olmad, fakat olmas halinde yalnz ksa bir sre iin mevcut
olduu blgedir.
0.2.25 Emniyetli blge
Emniyetli blge, elektrik tesisatnn projelendirilmesi, tesisi, iletilmesi ve
bakm-onarmnda ve gerekli cihazlarn seilmesinde patlayc ortamlarn
dikkate alnmasna ihtiya olmayan blgedir.
0.2.26 Yanc sv
Yanc sv, parlama noktas 37,8 C ve daha yksek olan svdr.
Akaryakt istasyonunda bulunan yanc svlar aadaki ekilde
snflandrlrlar.
0.2.26.1 Snf II svlar
Parlama noktalar 37,8C ve daha yksek, 60C'dan dk olan svlardr.
0.2.26.2 Snf IIIA svlar
5

Parlama noktalar 60C ve daha yksek, 93C'dan dk olan svlardr.

0.2.26.3 Snf IIIB svlar
Parlama noktalar 93C ve daha yksek olan svlardr.
Not- Akaryakt istasyonlarnda bulunan tipik yaktlar Ek A'da rnek olarak
verilmitir.
0.2.27 Parlayc sv
Parlama noktas 37,8C'un altnda ve 37,8C'daki buhar basnc 276 kPa'
(2068 mm cva) amayan svlar Snf I (parlayc sv) olarak kabul edilirler.
Snf I svlar aadaki alt snflara ayrlrlar.
0.2.27.1 Snf IA svlar
Parlama noktalar 22,8C'dan ve kaynama noktalar 37,8C'dan dk
olan svlardr.
0.2.27.2 0.2.28.2 Snf IB svlar
Parlama noktalar 22,8C'dan dk, kaynama noktalar 37,8C ve daha
yksek olan svlardr.
0.2.27.3 0.2.28.3 Snf IC svlar
Parlama noktalar 22,8C'dan yksek, ancak 37,8C'dan dk olan
svlardr.
Akaryakt istasyonu ile ilgili dier tarifler TS 12663(1)'te verilmitir.
0.3 Kapsam
Bu standard, esas itibar ile kara yolu tatlarna yakt ikmali yaplan
akaryakt istasyonlaryla ilgili emniyet kurallarn kapsar.
LPG, LNG veya sktrlm doal gaz istasyonlarn kapsamaz.
Not- erisinde LPG'de satlan akaryakt istasyonlar ayrca TS
11939'un kurallarna da uygun olmaldr.
1 Genel kurallar
1.1 Depolama
6

Yaktlar, aadaki artlara uygun ekilde tesis edilmi tanklarda

depolanmaldr.
1.1.1 Yer alt tanklarnda depolama
1.1.1.1 Tank konumu
Yer altna yerletirilecek tanklar iin kaz yaplrken, mevcut yaplarn
temellerinin altnn boaltlmamas iin dikkat gsterilmelidir. Tanklar, mevcut
bina temellerinin ve desteklerin tad ykler tank zerine etki etmeyecek
ekilde yerletirilmelidir. Yer alt tanklar iin asgari emniyet mesafeleri
izelge 1'e uygun olmaldr.
1.1.1.2 Gmme derinlii ve rt
Btn yer alt tanklar imalatlarnn talimatlarna gre tesis edilmeli,
salam temeller zerine oturtulmal ve tanklarn etraf en az 15 cm
kalnlnda, temiz, ykanm, tane bykl 0,3 cm'yi amayan ve korozyon
yapma etkisi olmayan temiz kum ile, her 15 cm'de bir sktrlarak hava
boluu brakmayacak ekilde doldurulmaldr. Drld veya
yuvarland zaman kaynak yerinin zarar grmemesi, tankn delinmesine
veya zarar grmesine sebep olunmamas veya kaplanm tanklarn koruyucu
kaplamasnn syrlmamas iin tank, ukuruna dikkatli bir ekilde
indirilmelidir.
1.1.1.2.1 Tanklar beton havuz ierisine yerletirilmelidir. Bu standardn
yrrle girme tarihinden nce ina edilmi istasyonlar iin bu art
aranmaz, ancak bu eski istasyonlardaki herhangi bir tank yerinden
karldnda veya yenisiyle deitirildiinde beton havuz art yerine
getirilmelidir.
1.1.1.2.2 Btn yer alt tanklarnn zeri en az 60 cm kalnlnda toprak
ile doldurulmal veya en az 30 cm kalnlnda dolgu malzemesi ile doldurulup
zerine en az 10 cm kalnlnda bir demir takviyeli beton plaka
yerletirilmelidir. zerinde ara trafii olacaksa veya olma ihtimali varsa,
zerinden geecek aralarn verecei zarar nlemek iin tankn zeri en az
60 cm kalnlnda sktrlm dolgu malzemesi, dolgu zerinde 15 cm
kalnlnda demir takviyeli beton plaka ile kapatlmaldr. Beton plaka
kullanldnda, plaka yatay dzlemde her ynde, tankn oluturduu alann
kenarlarndan en az 50 cm tamaldr. Beton plaka ile zeri kapatlmayan
tanklarn zerinden ara geiini nlemek iin, tankn gml olduu alann
etraf en az 180 cm yksekliinde tel rg ile evrilmelidir.
1.1.1.2.3 Bu standarda uygun bir akaryakt istasyonunda, tank bana 45
000 litreyi gememesi artyla en fazla 250 000 litre akaryakt depolanabilir.

1.1.1.2.4 Her tanktaki sv seviyesini tayin etmek iin vastalar olmal ve

bu vastalara doldurma operatr ulaabilmelidir. Tank doldurulurken sv
seviyesi tank kapasitesinin %90'na ulatnda duyulabilir iddette sesli ikaz
veren bir alarm sistemi olmaldr. Ayrca sv seviyesi tank kapasitesinin %
95'ine ulatnda tanka olan ak otomatik olarak kesen vastalar olmaldr.
Bu vastalar normal veya acil havalandrma sistemlerinin uygun ekilde
almasn engellememeli veya snrlamamaldr.
-----------------------------------------------------------------------------(1) Bu standard metninde atf yapan standardlarn numaralar, yaym
tarihleri,
Trke ve ngilizce isimleri metnin banda verilmitir.
izelge 1- Asgari emniyet mesafeleri
******************
* ZELGE VARDIR *
******************
1.1.1.2.5 TS 8993'e gre imal edilen yer alt tanklar iin tank gmme
derinlii, doldurma veya havalandrma borusu yaktla dolu olduunda tank
tabannda 70 kPa'dan daha fazla bir kolon basnc oluturmayacak ekilde
seilmelidir. rt kalnl tank apndan daha byk olacaksa, ne tr bir
takviye yaplmas gerektii hususunda imalatya danlmaldr.
1.1.1.3 D korozyondan koruma
Tanklar ve tankla balantl borular aadaki metotlardan biri ile
korozyona kar korunmaldr.
a) Uygun ekilde tasarmlanm, tesis edilmi ve bakm yaplan katodik
koruma sistemi ile.
(Katodik korumann ilerlii, yetkili teknik elemanlarca en az ylda
bir
defa olmak zere periyodik olarak kontrol edilmelidir.)
b) zel alamlar, fiberglas takviyeli plastik veya fiberglas takviyeli
plastik kaplama, fosfat kaplama, bitm kaplama gibi korozyona dayankl
malzemeler ile.
1.1.1.3.1 Uygulanacak korozyondan koruma metodu, topran ve
evrenin
korozif yapsna ve blgenin korozyonla ilgili gemiine baklarak ve bu
konuda uzman mhendislerce seilmelidir.
1.1.1.4 Yer alt tanklarnn geici veya daimi olarak devre d braklmas
8

Yer alt tanklar geici olarak devre d brakldnda, yerinde iken daimi
olarak kapatlp kullanlmadnda veya yerlerinden karldnda, parlayc ve
yanc (patlayc) svlar ile allrken alnmas gereken btn emniyet
tedbirleri alnmaldr.
1.1.1.4.1 Tanklarn geici olarak devre d braklmas
Tanklar sadece, tekrar devreye alnmalar, daimi olarak kapatlp devre d
braklmalar veya bir yl amayan bir sre ierisinde yerlerinden karlmalar
planlanyorsa, geici olarak devre d kabul edilmelidir. Bu durumda
aadaki artlar karlanmaldr:
a) Korozyondan koruma ve kaak kontrol sistemleri devrede kalmal,
b) Havalandrma hatt ak ve alyor durumda olmal,
c) Kurcalanmaya kar emniyete alnmal,
d) Dier btn hatlar kapakla kapatlmal veya tkanmal,
e) Varsa, dier tanklarla irtibat kesilmelidir.
Bir yldan fazla bir sre geici terk konumunda kalm olan tanklar ya
daimi olarak devre d olacak ekilde kapatlmal ya da yerinden
karlmaldr.
1.1.1.4.2 Tanklarn daimi olarak kullanmdan karlmas
Yetkili merciinin izin vermesi halinde tanklar daimi olarak devre d
braklabilirler. Bu durumda aadakiler yaplmaldr.
a) Yetkili merciiler haberdar edilmelidir,
b) Yaplacak faaliyetler iin emniyetli bir alma alan oluturulmaldr,
c) Btn parlayc ve yanc svlar ve kalntlar tanktan, donanmdan ve
borulardan uygun bir ekilde dar atlmaldr.
d) Parlayc sv buharlar dar atlarak veya tank ierisindeki potansiyel
patlayc ortam inert hale getirilerek tank emniyete alnmaldr. Parlayc
buharlar baka bir gaz ile sprlerek dar atlmsa bir yanc gaz detektr
ile, ortam inert hale getirilmise bir oksijen lerle, tank ierisindeki ortamn
tehlikesiz olduu periyodik olarak tespit edilmelidir,
e) zerindeki rt dikkatlice alarak tank tepesine ulalmaldr,

f) Havalandrma sistemi hari, aa kan btn borular, lme ve

gsterge cihazlar, tank destekleri ve dier donanm sklmeli ve dar
alnmaldr,
g) Tankn ierisi inert ve kat bir malzeme ile tamamen doldurulmaldr,
h) Havalandrma sistemi ve yer altnda kalan dier borularn azlar
kapatlmal veya borular sklerek dar alnmaldr,
i) Tankn zeri hafriyat malzemesi ile tekrar rtlmelidir.
1.1.1.4.3 Yer alt tanklarnn yerlerinden karlmas
Tanklar ukurlarndan aadaki kurallara gre karlmaldr.
a) Madde 1.1.1.4.2 (a) - (e)'deki ilemler yaplmaldr,
b) Aa kan btn borular, gsterge cihazlar, tank destekleri ve dier
donanm, havalandrma sistemi de dahil sklerek uzaklatrlmaldr,
c) Btn delikler (aklklar) kapatlmal (tkanmal), ancak basn
ykselmesine meydan vermemek iin 6 mm2'lik bir aklk braklmaldr,
d) Tank, ukurundan karlmal ve hareket etmemesi iin emniyete
alnmaldr,
e) Korozyon sonucu olumu delikler kapatlmaldr,
f) Tank, nceki muhtevasn, mevcut buhar muhtevasn, uygulanan buhar
uzaklatrma metodunu ve tekrar kullanlmamas gerektiini gsterir ekilde
iaretlenmelidir,
g) Tank, alma alanndan en ksa zamanda, tercihan ayn gn,
uzaklatrlmaldr.
1.1.1.4.4 Yerlerinden karlan tanklarn muhafazas
Yerinden karlan bir tankn geici olarak muhafaza edilmesi gerekiyorsa,
tank, yetkili personel haricindeki insanlarn girip kamayaca emniyetli bir
yerde tutulmaldr. Bu durumda ayrca aadakiler yaplmaldr;
a) Bu tr bir geici muhafaza srasnda tank ierisindeki ortamn
tehlikesiz durumda olduundan emin olmak iin Madde 1.1.1.4.2 (d)'ye gre
periyodik kontroller yaplmaldr,
b) Tank ierisindeki basncn ykselmesini nlemek iin 6 mm2'lik bir
aklk braklmaldr.
10

1.1.1.4.5 Tanklarn kullanlamayacak hale getirilmesi

Tanklar aadaki gibi kullanlamayacak hale getirilmelidir:
a) Tank hurdaya karma veya topraa gmme amacyla kesilerek
paralanmadan nce, tank ierisindeki ortamn tehlikesiz olduundan emin
olmak
iin Madde 1.1.1.4.2 (d)'ye gre kontrol yaplmaldr.
b) Sonradan kullanmn nlemek amacyla tank balklarnda ve gvdede
kesilerek delikler almaldr.
1.1.1.4.6 Dokmanlar
Kanun, tzk ve ynetmeliklerin mecburi kld gerekli btn dokmanlar
uygun ekilde hazrlanmal ve muhafaza edilmelidir.
1.1.1.5 Yer alt tanklarnn tekrar kullanlmas
Yerlerinden sklerek baka bir yerde kullanlacak tanklar TS 712 ve TS
8993'e gre yeniden hidrostatik deneye tabi tutulmal ve yetkili merciilerce
sertifikalandrlmaldr.
1.1.1.6 Yer alt tanklar iin havalandrma sistemleri
1.1.1.6.1 Snf I yaktlarn depoland yer alt tanklar iin
havalandrma sisteminin yeri ve ekli
erisinde Snf I yaktlarn (benzin) depoland yer alt tanklarnn
havalandrma borularnn k ucu bina dnda, doldurma borusu u
seviyesinden yksekte ve bitiik zemin seviyesinden en az 3,5 m yukarda
olmaldr. Tank, ilgili boru aksam ve cihazlar, basn-vakum tahliye
klar, kopar disk (rupture disc) veya tank havalandrma hattna
yerletirilen dier tahliye cihazlaryla ilgili tesisatn alma basnlarn
amayacak ekilde geri basn etkisine kar korunmamsa, havalandrma
borusu
k, buhar tutmak amacyla veya baka amalarla kullanlan cihazlarla
engellenmemelidir. Havalandrma klar ve cihazlarn atmosferik olaylarla,
kirlenme ile veya bcek yuvalaryla tkanma ihtimalini en aza indirmek
amacyla tedbirler alnmal, k azlarnn yeri ve yn parlayc buharlar
birikmeyecek ve emniyetli olmayan yerlere ulamayacak, bina aklklarndan
girmeyecek veya saak altnda birikmeyecek ekilde olmal, bina
aklklarndan ve cebri havalandrma sistemi hava giriinden en az 6 m
mesafede olmaldr. erisinde Snf IA yakt bulunan tanklar, basn altnda
tahliye yaplrken veya vakum uygulanrken ak, normalde ise kapal olan
basn ve vakum tahliye cihazlaryla donatlm olmaldr. erisinde Snf IB
veya Snf IC yakt bulunan tanklar, basn-vakum tahliye sistemleriyle veya
11

tescilli (Madde 0.2.14) alev tutucularla donatlm olmaldr. Havalandrma

borusu anma i apnn 7,5 cm'yi amamas artyla, ar geri basncn
nlenmesine veya alev tutuculara ihtiya olmas durumu hari, ierisinde
benzin bulunan tanklarda basn ve vakum tahliye cihazlarnn kullanlmas
gerekli deildir.
1.1.1.6.2 Havalandrma kapasitesi
Tank havalandrma sistemleri, tank doldurulurken doldurma aznda buhar
veya sv geri tepmesini nleyecek yeterli kapasitede olmaldr. Havalandrma
borularnn anma i aplar 3 cm'den kk olmamaldr. Gerekli
havalandrma
kapasitesi, doldurma veya boaltma debisine (hangisi bykse) ve
havalandrma
borusu uzunluuna baldr. izelge 2'ye gre seilecek havalandrma
borular,
borunun herhangi bir ksmnda i apta bir daralma olmamas kaydyla tank
ierisinde 17,2 kPa'dan daha byk geri basn olumasn engelleyecektir.
Havalandrma borularna havalandrma cihazlar balandnda, bu
cihazlardan
boru anma ap 20 cm'nin altnda olanlarn ak kapasiteleri, her tip ve ap
iin yaplan gerek deneylerle tayin edilmelidir. 20 cm ve daha byk boru
anma apl cihazlarn (uzun civatal adam giri-k delii kapaklar ve e
deerleri dahil) ak kapasiteleri, ama basnc gerekten llebiliyorsa,
uygun bir metotla hesaplanabilir.
1.1.1.6.3 Snf II veya Snf IIIA yaktlar iin havalandrma sisteminin
yeri ve ekli erisinde Snf II veya Snf IIIA yakt bulunan tanklarn
havalandrma borularnn k ucu bina dnda ve doldurma borusu aznn
seviyesinden yukarda olmaldr. Havalandrma borusu k ular normalde
beklenen kar seviyesinden yukarda olmaldr. lerine yabanc madde
girmesini
nlemek iin ular, k dirsei ve kaba elekler veya dier cihazlarla
donatlm olmaldr.
izelge 2- Havalandrma borusu aplar
+---------------------------------+------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
|
|Havalandrma borusu uzunluu (*)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|Doldurma veya
|
|
|
|
|boaltmada azami
|
|
|
|
|ak debisi
|
|
|
|
|L/dakika
|15 m
|30 m
|60 m
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|380
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|760
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
12

|
|

+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|1140
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,810 cm (1 1/2 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|1520
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
|5,080 cm (2 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|1900
|3,175 cm (1 1/4 in)
|3,175 cm (1 1/4 in)
|5,080 cm (2 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|2280
|3,175 cm (1 1/4 in)
|5,080 cm (2 in)
|5,080 cm (2 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|2660
|5,080 cm (2 in)
|5,080 cm (2 in)
|5,080 cm (2 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|3040
|5,080 cm (2 in)
|5,080 cm (2 in)
|7,620 cm (3 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|3420
|5,080 cm (2 in)
|5,080 cm (2 in)
|7,620 cm (3 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|3800
|5,080 cm (2 in)
|5,080 cm (2 in)
|7,620 cm (3 in)
|
+----------------------------------+-----------------------------------+----------------------------------+------------------------------------+
|(*) k ucundan itibaren llr.
|
+----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+

1.1.1.6.4 Havalandrma borular ve buhar geri dn hatlar Madde 1.2'ye

uygun olmal, ilerinde sv birikmesine sebep olaca iin bel vermeyecek
ekilde veya akkan hapsolmayacak biimde tesis edilmelidir. Younlama
tanklar kullanlmas durumunda, buhar geri dn hatt sv tarafndan
tkanmayacak ekilde tesis edilmeli ve bu durumda tutulmaldr. Younlama
tanklar ve havalandrma sistemi, fiziki bir hasara maruz kalmayacak
konumda
olmaldr. Havalandrma borusu tanka en stten balanmaldr.
1.1.1.6.5 Tanklar havalandrmak iin manifold eklinde bir sistem
kullanldnda boru aplar, sistemin basn snrlar dahilinde manifoldlu
sisteme balanan iki tank ayn anda doldurulduunda ortaya kacak
buharlar
bertaraf edilebilecek ekilde seilmelidir. Vanalar kapatldnda tank
basncnn Madde 1.1.1.2.5'de belirtilen deeri amamas artyla, rn
kirlenmesini nlemek iin, tank aklnda havalandrma manifold borusuna
bal yzer (amandral) tip bir tek ynl ak vanas kullanlabilir. Bu
husus i emniyeti asndan da nemlidir.
1.1.1.6.6 Kirlenmeyi ve uuculuu daha az svnn zelliinin deimesini
nlemek asndan, Snf I yakt buharlarnn, ierisinde Snf II veya Snf
III yakt bulunan tanklara girmesini engelleyecek yeterli vastalar
kullanlmad mddete, ierisinde Snf I yakt bulunan tanklarn
havalandrma borular, ierisinde Snf II veya Snf III yakt bulunan
tanklarla ayn havalandrma manifold sistemine balanmamaldr.
13

1.1.1.7 Yer alt tanklarnda havalandrma girii haricindeki aklklar

1.1.1.7.1 Tank aklklarna yaplan btn balantlar sv szdrmaz
olmaldr.
1.1.1.7.2 Doldurma borusundan bamsz ise, el ile lme yapmak iin
kullanlan aklklar sv szdrmaz bir balk veya kapaa sahip olmaldr.
lme yaplmyor iken kapaklar kapal ve kilitli durumda olmaldr.
1.1.1.7.3 Doldurma ve boaltma hatlar tanka sadece st ksmndan
girmelidir. Doldurma hatlar tanka belirli bir eimle yaklamaldr. Tanklar,
doldurma hortumunu tanka balamak iin balant yerinde szdrmazlk
salayan
bir tertibata sahip olmaldr.
1.1.1.7.4 Tank tepesinden giren doldurma borularnn ular tank
tabanndan en fazla 15 cm uzakta olmaldr. Doldurma borular titreim en az
olacak ekilde tesis edilmeli veya dzenlenmelidir.
1.1.1.7.5 Snf I, Snf II veya Snf IIIA yaktlar iin tanklara taklan
ve sklen doldurma ve boaltmann yapld ular ve buhar tutma
sistemlerinin klar bina dnda ve ate kaynaklarnn olmad yerlerde
olmal, herhangi bir bina aklndan en az 6 m uzakta olmaldr. Bu tr
balantlar kullanlmadklar durumlarda sv szdrmaz ekilde olmal ve
anlalr ekilde iaretlenmi olmaldr. Szdrmaz kapaklar, arpma ile
kvlcm karmaz malzemeden yaplm olmaldr.
1.1.1.7.6 Buhar tutma maksadyla kullanlan tank aklklar, aklk boru
ile bir buhar ileme sistemine balanmamsa, muhtemel buhar
kaaklarndan
korumak iin bir yayl tek ynl ak vanas veya kabul edilebilir baka bir
cihazla veya tertibatla donatlm olmaldr. Hem doldurma hem de buhar
tutma
amacyla tasarlanm aklklar, sv sevk hatt-doldurma borusu balants
ayn zamanda buhar tutma hattna da balanmyorsa, yine buhar kaaklarna
kar korunmaldr. Btn balantlar buhar szdrmaz olmaldr.
1.1.1.8 erisinde benzin bulunan tanklarn havalandrma borular Madde
1.1.1.7.1, Madde 1.1.1.7.2 ve Madde 1.1.1.7.6'dan ilgili olanna uygun olmal
ve buharlarn dalmas iin sadece yukarya doru tahliye yapmaldr.
1.1.1.9 Ana depo faaliyetlerinin yapld alandan bir it veya benzer bir
engelle ayrlmamas halinde, ana depolarda halka ait motorlu tatlarn
depolarna Snf I yakt veren cihazlar bulunmamaldr. Ana depo blgesinde
bulunan yer st tanklar, akaryakt istasyonundaki tanklara borularla bal
olmamaldr.
14

1.1.1.10 erisinde Snf I ve dizel yakt depolanan tanklar iin tank

veya borulardan olabilecek muhtemel szntlar tespit etmek amacyla gnlk
hassas sat ve stok kaytlar tutulmal ve olmas gereken miktarlarla
karlatrlmaldr. Kaytlar istasyonda tutulmal ve denetleyicilerin
incelemesi iin hazr halde bulundurulmaldr. Kaytlarda en az her rn iin
gnlk sat, kullanlan miktar, gelen miktar ve stok olmal, kaydedilen
deerler arasnda uyum olup olmad kontrol edilmelidir. Farkl pompaya
(pompalara) veya dispensere (dispenserlere) yakt ileten birden fazla tank
(tanklar) sistemi mevcutsa, bu uyum her tank sistemi iin ayr ayr
salanmaldr.
1.1.2 Yer st tanklarnda depolama
Yer st tanklar sadece zel akaryakt istasyonlarnda kullanlabilir.
Yer stnde depolama yapmak iin, bu amala tasarmlanm ve imal
edilmi
tanklar kullanlmal, yer altnda depolama yapmak iin tasarmlanm ve imal
edilmi tanklar yer stnde depolama yapmak iin kullanlmamaldr. Yer
st
tanklar zemin seviyesinin altnda veya ksmen altnda olduunda, yan
ksmlar ukur brakmayacak ekilde dolgu malzemesi ile doldurulmaldr.
1.1.2.1 Tank konumu ve kapasitesi
1.1.2.1.1 erisinde Snf I ve Snf II svlarn depoland herhangi
bir yerde her bir tankn kapasitesi en fazla 45 000, toplam kapasite ise en
fazla 150 000 litre olmaldr. erisinde Snf II ve Snf IIIA svlarn
depoland tanklarn her birinin kapasitesi en fazla 75 000 litre ve toplam
kapasite en fazla 300 000 litre olmaldr.
1.1.2.1.2 Yer st tanklar iin asgari emniyet mesafeleri izelge 3'e
uygun olmaldr.
Not- Madde 0.2.12'de belirtildii ekilde atee dayankl tanklar
kullanldnda veya tanklarn her biri Madde 1.1.2.3'e uygun olarak koruyucu
yaplar ierisine alndnda, izelge 3'te belirtilen emniyet mesafeleri,
okula ve hastaneye olan mesafeler hari, %50 azaltlabilir.
1.1.2.2 Szntnn nlenmesi
Tanklar Madde 1.1.2.3'e gre korunmaya alnmad mddete, Madde
1.1.2.2.1 ila Madde 1.1.2.2.3'te belirtilen artlar salamaldr.
1.1.2.2.1 Tesisler, Snf I ve Snf II veya Snf IIIA svlarn kazara
boalmas halinde, bu svlarn nemli tesisler ile komu mlkiyeti tehlikeye
atmalarn veya su kaynaklarna ulamalarn (Madde 1.1.2.2.2 veya Madde
1.1.2.2.3) nleyecek imkanlara sahip olmaldr.
15

Not- ift cidarl yer st tanklar iin, aadaki artlarn yerine

getirilmesi halinde Madde 1.1.2.2'nin artlar aranmaz.
izelge 3- Asgari emniyet mesafeleri (zel akaryakt istasyonlar iin)
******************
* ZELGE VARDIR *
******************
a) Tank kapasitesi 45 000 litreyi amamaldr,
b) Btn boru balantlar normal azami sv seviyesinin zerindeki
noktalardan yaplmaldr,
c) Svnn tanktan sifon yaparak boalmasn nleyecek vastalar
olmaldr,
d) Tank ierisindeki sv seviyesini tespit etmek iin vastalar
olmaldr. Bu vastalar doldurma ilemini yapan operatrn kullanmna ak
olmaldr,
e) Ar doldurmay nlemek amacyla, tank ierisindeki sv seviyesi tank
kapasitesinin %90'na ulatnda sesli alarm verecek ve sv seviyesi tank
kapasitesinin %95'ine ulatnda sv aktarmn otomatik olarak kesecek
vastalar olmaldr. Bu vastalar hi bir zaman normal veya acil durum
havalandrma ilemini etkilememelidir.
f) Bitiik tanklar arasndaki mesafe en az 1 m olmaldr,
g) Tank, motorlu aralarn arpma suretiyle verebilecei hasara
dayanabilecek mukavemette olmal veya uygun koruganlar bulunmaldr,
h) erisinde ayr bir blme olduunda, bu blmenin de acil durum
havalandrma sistemi olmaldr,
i) ie tanklarn btnln salayacak vastalar olmaldr.
1.1.2.2.2 Szntnn uzakta toplanmas
Komu arazi veya su kaynaklar, tanktan olan szntnn tanka doru
gelmeyecek ekilde uzaktaki bir toplama yerine aktlmas suretiyle
korunuyorlarsa, bu koruma sistemleri aadaki zelliklerde olmaldr:
a) Tanktan itibaren tankn etrafnda, toplama yerine doru en az 15 m
uzunlukta veya hendek tabanna kadar en az %1 eime sahip bir alan
olmaldr
16

(hangisi kkse),
b) Toplama yerinin hacmi en az, sznt yoluyla boalabilecek en byk
tankn tam kapasitesi kadar olmaldr. Tanklarn etrafnda yeteri kadar
aklk olmamas veya uygulamada karlalabilecek szntnn %100'n
toplayacak bir toplama alannn salanamamas durumunda, herhangi bir
tank
veya bitiik mlkn uzanda, gerekli kapasitenin belirli bir yzdesine sahip
ksmi toplama alan oluturulmasna izin verilir. Ksmi toplama alannn
kapasitesini aan gerekli hacim Madde 1.1.2.2.3'e gre bentlerle
salanmaldr,
c) Drenaj sisteminin getii yer, sistemdeki svlar tututuunda ate
tehlikeli biimde tanklar veya bitiikteki mlkleri etkilemeyecek ekilde
olmaldr,
d) Toplama yeri tam kapasitesine kadar dolduunda, svnn ykseldii
seviye ile komu arsa snr veya herhangi bir tank arasnda en az 15 m
mesafe
olmaldr. Ksmi toplama yeri kullanldnda da bu art salanmaldr. Bent
yaparak salanan ilave hacim iin de ayn artlar veya Madde 1.1.2.2.3'n
artlar salanmaldr. Tanklar aras mesafe, Madde 1.1.2.2.3 hkmleri
dikkate alnarak belirlenmelidir.
1.1.2.2.3 Bent yapma suretiyle szntnn tanklarn etrafnda toplanmas
Bitiikteki mlkler veya su kaynaklar szntlardan szntlarn tanklar
etrafnda oluturulan bentlerle tutulmas yoluyla korunduunda, bu sistem
aadaki zelliklerde olmaldr:
a) Tanktan itibaren 15 m uzunluunda veya bent tabanna kadar (hangisi
daha ksa ise) en az %1'lik bir eime sahip bir alan olmaldr,
b) Bentle oluturulan hacim en az bent oluturulan blgedeki en byk
tankn tam kapasitesi kadar olmaldr. Tanklardan olabilecek toplam sznt
hacmi dikkate alnrken, birden fazla tankn etrafnda oluturulan bent
kapasitesi, en byk tanknki hari, tanklarn bent seviyesinin altnda kalan
hacimleri karlarak hesaplanmaldr,
c) Girilere engel olmamak iin, bendin d ksmdaki taban, zemin
seviyesinde komu snrna en az 3 m mesafede olmaldr,
d) Bent toprak, elik, beton veya tam dolu olma durumunda hidrostatik
kolon basncna dayanabilecek szdrmaz rme duvar olmaldr. Ykseklii 1 m
veya daha yksek olan toprak duvarlar tepede en az 60 cm geniliinde
yatay
bir alana sahip olmaldr. Toprak duvarn eimi, yapld malzemenin
zelliklerine uygun olmaldr. Bentle evrilen alanlarda ierisinde Snf I
17

svlar depolanan tanklar ok gzenekli bir toprak zerinde ise, svlarn

zarar verecek miktarlarda dk kottaki alanlara gemesini veya bir sznt
annda su kaynaklarna ulamasn nlemek iin zel tedbirler alnmaldr.
e) Aada (f)'de belirtilen durum hari, bentle evrilen alanda i
ksmdan llen duvar ykseklii i zeminden itibaren ortalama 2 m
olmaldr,
f) Tanklara, vanalara ve dier tehizata normalde ve acil durum halinde
ulama ve bentle evrili alandan emniyetli bir ekilde k imkan saland
takdirde, i ksmdan llen bent ykseklii zeminden itibaren ortalama 2
m'yi geebilir,
1) Snf I svlar ihtiva eden bendin ortalama ykseklii i ksmdaki
seviyeden lldnde 3,5 m'yi geiyorsa veya herhangi bir tank ile bent
tepesinin i kenar arasndaki mesafe bent duvar yksekliinden daha
kkse,
bent tepesinden i ksma inmeden vanalarn normal olarak alp
kapatlabilmesi ve tank tavanlarna ulalabilmesi iin vastalar olmaldr.
Bu amala, uzaktan kumandal vanalar, ykseltilmi yrme yollar veya
benzer
dzenlemeler kullanlabilir.
2) Bent duvarlar ierisinden geen borular, oturma veya yangna maruz
kalma durumunda ar gerilmeye maruz kalmayacak ekilde
tasarmlanmaldr.
3) Tanklar ile bent i duvarnn taban arasnda en az 1,5 m mesafe
olmaldr.
g) ki veya daha fazla tank ihtiva eden, bentle evrilmi her alan,
szntnn bitiik dier tanklar iin tehlike yaratmasn nlemek amacyla
tercihan drenaj kanallar ya da en azndan ara bentlerle tekrar blnmelidir.
1) Tavan-gvde kayna zayf olan dik konik tavanl tanklarda normalde
kararl svlar depolandnda her tank grubu iin bir blme,
2) Herhangi bir tip tankta kararsz svlar depolandnda ve her bir tank
iin bir blme yapldnda, yangna kar aralarnda drenaj kanallar alm
tanklar hari, bu tanklar iin ilave blmelere ihtiya yoktur. Kararsz
svlar sndnda normal evre scaklnda verdiklerinden daha hzl tepki
vereceklerinden, ara blmelerin drenaj kanallaryla yaplmas tercih edilen
metottur,
3) erilerinde Snf I svlar depolanan ve birinin ap 45 m'den byk
olan iki veya daha fazla sayda tank bentle evrilmi ortak bir alan ierisine
yerletirildiinde, her bir tankn etraf, tankn kaplad ksm hari, o
tankn kapasitesinin %10'unu tutabilecek ara bentlerle evrilmelidir.
18

4) Drenaj kanallar veya ara bentler tanklarn arasna, her bir tankn
kapasitesi dikkate alnarak mevcut alandan tam yararlanlacak ekilde tesis
edilmelidir. Ara bentler oluturulduunda bent ykseklii en az 45 cm
olmaldr,
h) Bentle evrili alandan suyu uzaklatrmak amacyla drenaj sistemi
kullanldnda, parlayc ve yanc svlar bir tehlike oluturacaksa, bu
svlarn su yollarna, kanalizasyona ve kamunun kulland drenaj kanallarna
girmesini nlemek iin drenaj sistemi kontrol altnda tutulmaldr. Drenaj
sistemi yangn annda da bent dndan kontrol edilebilmelidir.
i) Bentle evrili alan ierisinde yanc maddeler, bo veya dolu kaplar ve
variller depolanmamaldr.
1.1.2.3 Tank koruyucu yaplar
Tanklar zemin seviyesi zerinde veya altndaki koruyucu yaplar ierisine
yerletirilebilir, bu yaplar aadaki artlar salamaldr:
a) Koruyucu yap her bir tank her tarafndan kuatmaldr. Tank muayene
etmek, doldurmak, boaltmak ve havalandrmak iin gerekli giri yerleri
hari,
koruyucu yap zerinde aklk bulunmamaldr. Koruyucu yapnn duvarlar ve
zemini en az 15 cm kalnlnda betonarme olmaldr. Zemin seviyesinin
stnde
olan koruyucu yapnn tavan yanmaz malzemeden yaplmal ve yap
ierisinde
olabilecek herhangi bir patlama annda ok yksek basnlar olumadan
basncn
yukardan tahliye edilmesini salamak iin duvarlara gre daha az
mukavemette
tasarmlanmaldr. Zemin seviyesinde veya daha aadaki bir koruyucu
yapnn
tavan, ieride olabilecek bir patlamann yarataca basnc emniyetli bir
ekilde tahliye edecek veya hapsedecek eklide tasarmlanmaldr. Koruyucu
yap taban ve tavan ile tank temeli, varsa ara trafiinin yarataca etki
de dahil, tahmin edilen yklere dayanacak ekilde tasarmlanmaldr. Zemin
seviyesi altna tesis edilen bir koruyucu yapnn duvarlar ve zemini, tahmin
edilen toprak ykne ve hidrostatik basnca dayanacak ekilde
tasarmlanmaldr. Koruyucu yap sv szdrmaz olmal ve tank ile arasna hi
bir ekilde dolgu yaplmamaldr. Tank ve donanmn muayene etmeye imkan
vermesi iin koruyucu yap ile tank arasnda yeterli boluk olmaldr,
b) Her koruyucu yap ve tank, tankn bo olmas durumu da dahil olmak
zere, zemin suyunun veya su basknnn kaldrma etkisine dayanacak
ekilde
ankrajlanmaldr,
19

c) Koruyucu yap, rzgar etkisine ve depreme dayanacak ekilde, kabul

gren mhendislik uygulamalarna gre tasarmlanmaldr. Ayrca motorlu bir
aracn arpma sonucu verebilecei hasara kar dayankl olmal ve uygun
koruganlar olmaldr,
d) Her tank kendi koruyucu yaps iinde olmaldr. Bitiik koruyucu
yaplar ayn duvar paylaabilirler,
e) Personel ierisine girmeden nce, mevcut olabilecek buharlar
seyreltmek, datmak ve dar atmak amacyla kullanmak zere her
koruyucu
yapnn havalandrma balantlar olmaldr,
f) erisinde Snf I sv tank olan koruyucu yaplar 4 m3/dakika'dan az
olmamak zere, zemin alanna gre en az 0,3 m3/dakika/m2 debiyle srekli
olarak havalandrlmaldr. Atk hava ak kesildii anda yakt verme sistemi
otomatik olarak kapanmaldr. Atk hava k sistemi koruyucu yap zemininin
her tarafnda hava hareketi salayacak ekilde tasarmlanmaldr. Hava giri
ve k kanal azlar zemine 7,5 cm kadar yaklaabilir ancak bu mesafe 39,5
cm'den daha fazla olmamaldr. Parlayc buharlarn varln otomatik olarak
kontrol eden ve k hattnda tespit edilen yanc buhar deriimi, alt
tutuma snrnn %25'ine ulatnda yakt verme sistemini otomatik olarak
kapatan sistemler olmaldr,
g) Her koruyucu yap, su da dahil olmak zere sv mevcudiyetini tespit
eden ve tespit ettiinde alarm veren bir kontrol sistemiyle tehiz
edilmelidir,
h) Svy koruyucu yapdan dar almak iin vastalar olmaldr. Bu
amala bir pompa kullanldnda bu pompa daimi olarak yapya balanm
olmamaldr. Elektrikle alan tanabilir pompalar TS EN 60079- 10'a gre
Snf I kapsamndaki yerlerde kullanma uygun olmaldr,
i) Normal tank havalandrma ilemi iin olan havalandrma borularnn
ular zemin kodundan en az 3,5 m yukarda olmaldr,
j) Tank acil havalandrma hatlar buhar szdrmaz olmal ve bunlarn
koruyucu yap ierisine boaltma yapmalarna izin verilmelidir. Uzun civatal
adam giri-k delii kapaklarnn bu amala kullanlmasna izin
verilmemelidir.
k) Her tank koruyucu yapda personelin ieri girebilecei bir nokta
olmaldr. Her giri noktasna, ieriye emniyetli ekilde girmek iin uyulmas
gereken kurallar belirten bir ikaz yazs aslmaldr. Her giri noktas
yetkisiz kiilerin giriini nlemek iin ve terr hareketlerine kar
korunmaldr,
20

l) Her koruyucu yapda, bir yangn sndrme maddesinin ieri

gnderilmesi
iin bir vasta olmaldr,
m) erisinde Snf I sv ihtiva eden bir tank bulunan bir koruyucu
yapnn ierisi de Snf I koruma blgesi (TS EN 60079-10) olarak kabul
edilmelidir.
1.1.2.4 Yangna dayankl tanklar
Yangna dayankl olarak tasarmlanm tanklar aadaki artlar
salamaldr:
a) Yangna kar gerekli dayankll salayan sistem yksek iddette bir
havuz yangnn temsil eden bir deneye tabi tutulduunda en az 2 saat
sreyle
sv szntsn, tankn, destekleyici yapnn ve havalandrma sisteminin
arzalanmasn nlemelidir,
b) Tanka giri ve tank muayene etmek, doldurmak ve boaltmak,
havalandrmak iin gerekli olanlar hari, tank zerinde aklklar
olmamaldr. Btn aklklar tank tepesinde olmaldr,
c) Yangna dayankl her tank, tankn bo olduu durum da dahil, zemin
suyunun veya su basknnn kaldrma etkisine kar koyacak ekilde
ankrajlanmaldr,
d) Yangna dayankl her tank, motorlu bir aracn arpma sonucu
verebilecei hasara dayankl olmal veya uygun koruganlarla korunmaldr,
e) Normal tank havalandrma ilemi iin olan havalandrma borularnn ucu,
zemin kodunun en az 3,5 m yukarsnda olmaldr,
f) Acil havalandrma hattnn ap hi bir durumda kltlmemelidir.
1.1.2.5 Boru tesisatnn denmesi ve yardmc tehizat
1.1.2.5.1 Her tanktaki sv seviyesini tayin etmek iin vastalar olmal
ve bu vastalara doldurma operatr ulaabilmelidir. Tank doldurulurken sv
seviyesi tank kapasitesinin %90'na ulatnda duyulabilir iddette sesli
ikaz veren bir alarm sistemi olmaldr. Ayrca sv seviyesi tank
kapasitesinin %95'ine ulatnda tanka olan ak otomatik olarak kesen
vastalar olmaldr. Bu vastalar normal veya acil havalandrma sistemlerinin
uygun ekilde almasn engellememeli veya snrlamamaldr.
1.1.2.5.2 Tanktan yakt, yer ekimi yardmyla veya tanka basn
uygulanarak alnmamaldr. Sifon olumasyla sv kn nleyecek vastalar
olmaldr.
21

1.1.2.5.3 Tank, dispenser zerinde yer ekimi sebebiyle kolon basnc

yaratacak bir ykseklikte ise, tank kna tanktan dispensere yer ekimi
etkisiyle ak nleyecek bir cihaz (normalde kapal olan bir selenoid vana
gibi) balanmaldr. Bu cihaz, tanka mmkn olduunca yakn balanm bir
vanann k tarafna bitiik olarak balanmaldr. Cihaz, dispenser
kullanmda deilken borularda veya hortumda bir arza olduunda tanktan
dispensere yer ekimi etkisi ile sv ak olmasn engelleyecek ekilde
tesis edilmeli ve ayarlanmaldr.
1.1.2.5.4 Bir dalg pompa kullanldnda, her dispenser zerine Madde
1.3.3.5'e gre tescilli bir acil durum kapatma vanas tesis edilmelidir.
1.1.2.5.5 Emme pompa tipi bir dispenser kullanldnda, her dispenserin
hemen altna gerilme sonucu kopacak blm olan ve vakum ile harekete
geen
bir acil durum kapatma vanas veya e deer tipte bir vana balanmaldr.
Not- Zemin kodunun altndaki koruyucu yaplar ierisinde bulunan tanklar
iin bu art aranmaz.
1.1.2.5.6 Scaklk etkisiyle genleme sonucu oluan, tank zerindeki geri
basnc almak iin bir basn alma cihazyla birlikte kapatma vanas ve tek
ynl ak vanas tesis edilmelidir.
1.1.2.5.7 Borular, en az seviyede fiziki hasara maruz kalacak ekilde
uygun yerlerden geirilmelidir.
1.1.2.6 Fiziki koruma
1.1.2.6.1 Koruyucu yaplar ierisinde olmayan tanklar en az 180 cm
yksekliinde tel rg ile evrilmelidir. Tel rg tanklardan en az 3 m uzakta
olmal, iki kaps olmal, yetkisiz kiilerin girii nlenmelidir. Yer st
tanklar, motorlu bir aracn arpma sonucu verebilecei hasara kar dayankl
olmal veya arpmaya kar koruganlarla korunmu olmaldr.
Not- Tanklarn zerine yerletirildii arazinin etraf bir tel rg ile
emniyeti salayacak ekilde evrilmise, tanklarn ayrca bir tel rg ile
evrilmesi gerekli deildir.
1.1.2.6.2 Tel rg veya herhangi bir bent ierisinde kalan alanda bitki
yetitirilmemeli, bu alana moloz dklmemeli ve tank ve boru sisteminin tam
olarak altrlabilmesi iin gerekli olanlar hari bu alanda dier
malzemeler bulunmamaldr.
1.1.2.7 Korozyondan koruma
Tank veya boru sisteminin toprakla temasta olan ksmlar korozyona kar
22

kabul gren mhendislik uygulamalar ile korunmaldr.

1.1.2.8 Tank doldurma ilemleri
Tank doldurma ilemleri aada belirtildii ekilde yaplmaldr.
1.1.2.8.1 Tanka yakt veren ara ile herhangi bir yer st tank arasnda
en az 7,5 m mesafe olmaldr.
Not 1- Yer ekimi etkisiyle doldurulan tanklar iin bir asgari mesafe
gerekli deildir.
Not 2- Doldurulan yakt Snf I yakt deilse, gerekli asgari mesafe 4,5
m'ye indirilebilir.
1.1.2.8.2 Doldurma ilemini yapacak operatr tankn mevcut bo hacmini
tayin etmeden nce doldurma ilemi balatlmamaldr.
1.1.2.8.3 Doldurma ilemi iin yaplan balantlar szdrmaz olmaldr.
Tankn sabit durumda olan boru hatt vastasyla doldurulmas durumunda,
yakt
getiren tattan hatta balantnn yapld yere bir tek ynl ak vanas ve
abuk (kolay) balant kaplini olan bir kapatma vanas veya ayrlabilir
(dry-break) kaplinli bir tek ynl ak vanas balanmaldr. Bu cihazlarn
zerilerine darbe gelmemesi ve fiziki hasara uramamalar iin koruyucu
tedbirler alnmaldr.
1.2 Borular, vanalar, balant elemanlar
1.2.1 Genel
Boru sistemleri aadakilerden oluur:
- borular, flanlar, civatal balantlar, contalar, vanalar, balant
elemanlar, esnek balantlar;
- genleme balantlar ve gerilme nleyiciler gibi basn altndaki
bileenler;
- kartrma, ayrma, ynlendirme, datma, lme, ak kontrol cihazlar;
- yaktlar ve buharlarn belirli bir yerde tutmak iin kullanlan
yardmc aksam.
Sv ihtiva eden boru sistemlerinin tasarm, imalat, kullanlmas,
denenmesi ve muayenesi beklenen alma basnlar ve yapsal gerilmeler
iin
uygun olmaldr.
23

1.2.2 Boru sistemleri sv szdrmaz durumda tutulmaldr. Bir boru

sisteminden tehlike arz edecek ekilde szma varsa, sistem ierisindeki sv
boaltlmal veya yetkili mercii tarafndan kabul edilecek ekilde tamirat
yaplmaldr.
1.2.3 Balantlar sv szdrmaz olacak ekilde kaynaklanmal, flanla
yaplmal veya vidal olmaldr. Vidal balantlar diler iin uygun bir
szdrmazlk malzemesi veya yalayc ile sklmaldr.
1.2.4 Destekler
Boru sistemleri oturma, titreim, genleme veya bzlmeden kaynaklanan
gerilmelere ve fiziki hasarlara kar iyi bir ekilde desteklenmeli ve
korunmaldr. Metal olmayan borular imalatsnn talimatna gre tesis
edilmelidir.
1.2.5 Yangna maruz kalma riski yksek olan blgelerdeki, zerine yk
binen boru destekleri aadaki metotlardan biri veya birka ile
korunmaldr:
a) Yaktn borularn altnda birikmesini nlemek iin emniyetli bir yere
drenaj yaplmas,
b) Yangna dayankl tesisat kullanlmas,
c) Yangna dayankl koruyucu madde ile kaplama yaplmas veya koruyucu
sistem kullanlmas,
d) Yamurlama sistemlerinin (TS ISO 6182'e uygun) kullanlmas,
e) Yetkili merciinin kabul edecei dier alternatif usller.
1.2.6 D korozyona maruz kalan ve ierisinden sv geen btn boru
sistemleri korozyondan korunmaldr. Yer altndaki boru sistemleri Madde
1.1.1.3'e gre korunmaldr.
1.2.7 Ara trafiine maruz kalacak blgelerde yer altna denecek borular
iin alan hendek, tabana en az 15 cm iyi sktrlm yastk malzeme, boru
zerine ise en az 50 cm iyi sktrlm dolgu malzemesi ve asfalt
konabilecek kadar derin olmaldr. Ara trafiine maruz kalmayan blgelerde
boru zerinde en az 15 cm kalnlnda iyi sktrlm dolgu malzemesi
bulunmaldr. malat talimatlarnda belirtildiinde veya don olaylarnn
olduu blgelerde borular daha derine gmlmelidir.
1.2.8 Ayn hendek ierisindeki borular birbirinden aadaki ekilde
ayrlmaldr:
24

a) elik borular arasnda, byk apl borunun d apnn 2 kat kadar

mesafe olmal,
b) Cam elyaf takviyeli plastik borular arasnda byk apl borunun d
apnn iki kat kadar mesafe olmaldr.
Not- Borular arasnda 25 cm'den fazla mesafe olmak zorunda deildir.
1.2.9 Ayn hendek ierisinde farkl seviyelerde iki veya daha fazla hat
varsa, borular arasnda en az 15 cm kalnlnda iyi sktrlm dolgu
malzemesi olmaldr.
1.2.10 Sistemi uygun ekilde altrmak ve tesisi korumak iin boru
sistemlerinde yeterli sayda vana bulunmaldr. Pompalarla balantl boru
sistemleri, normal iletme artlarnda ve fiziki hasar annda yakt akn
iyi bir ekilde kontrol edebilmek iin yeterli sayda vanaya sahip olmaldr.
Depoya yakt doldurmak iin kullanlan hatlarda hat tertibat sistemden geri
aka imkan veriyorsa, bunu otomatik olarak nleyecek tek ynl ak vanas
bulunmaldr.
1.2.11 Ykleme ve boaltma ayn boru sistemi ile yaplyorsa tek ynl
ak vanas gerekli deildir, ancak bir blok vana kullanlmaldr. Bu vana
kolay ulalabilecek bir yerde olmal veya uzaktan kumanda ile
altrlabilmelidir.
1.2.12 Btn boru tesisat gmlmeden, zeri kapatlmadan veya
kullanma
alnmadan nce, sistemin maruz kalabilecei tahmin edilen en yksek
basncn
1,5 kat bir basnta hidrostatik olarak deneye tabi tutulmaldr. Ancak
uygulanan basn sistemin en yksek noktasnda 35 kPa gsterge
basncndan az
olmamaldr. Bu deney en az 10 dakika olmak zere, btn borular ve
balantlar gz ile muayene etmeye yetecek bir sre devam etmelidir.
1.2.13 Yakt depolama amacyla kullanlan her ykleme ve boaltma
balant
ucu, ucun hangi yakt iin kullanldn gsterecek ekilde renk ve sembolle
iaretlenmeli, ayrca her yaktn ad aka yazlmaldr. Motorin iin siyah,
sper benzin iin krmz, normal benzin iin sar ve kurunsuz benzin iin
yeil renk kullanlmaldr.
1.2.14 Yer stnde akta olan borular zerine sv ak ynleri ok
iaretleri ile iaretlenmelidir.
1.2.15 Konum
Boru sistemi fiziki hasarlara kar korunacak ekilde
25

konumlandrlmaldr.
1.2.16 Tesis etme sonras deneme
Zeminle ilgili iler dahil, sistem tesis edildikten sonra, pompa k
ile dispenser nitesi arasndaki basnca maruz kalan boru sistemi ksm,
sistemin azami iletme basncnda en az 30 dakika sreyle denemeye tabi
tutulmaldr.
1.2.17 Borularn iaretlenmesi
Tanka yakt doldurmak iin kullanlan her doldurma borusu, hangi yakt
tank iin kullanldn gsterecek ekilde boya veya dier bir iaretle
iaretlenmelidir. Boya ile veya dier bir ekilde yaplan iaretlemenin tank
tesisinin kullanlabilecei sre boyunca anlalr bir durumda kalmas
salanmaldr.
1.2.18 Ar basntan koruma
Ak kesme vanalar ve tek ynl ak vanalar, boru sistemindeki svnn
scaklkla genlemesi sonucu oluan basncn depolama tankna iletilmesini
nleyecek bir basn tahliye tertibat ile donatlm olmaldr.
1.2.19 Dk erime noktal malzemeler
Erime scakl dk olan malzemelerden yaplm boru bileenlerinin yer
alt tank ukurunda zerlerinin dolgu malzemesi ile kapatlmamasna izin
verilir.
1.3 Dispenser (yakt verme) sistemi
1.3.1 Dispenserlerin konumu ve acil durum g kesme tertibat
1.3.1.1 Bir istasyondaki dispenserler, yakt verilen aracn tamam
istasyon dahilinde olacak ekilde yerletirilmi olmaldr. Szan yaktn
dk kottaki bina aklklarna akmasn nlemek iin, mahfazalarn altndaki
aklklar yaltlmaldr. Dispenserler herhangi bir sabit ate kaynandan en
az 6 m uzakta olmaldr.
1.3.1.2 Acil durum annda btn dispenserlere giden gc kesmek iin,
pompas zerinde olmayanlar iin de geerli olmak zere (TS 12560),
dispenserlerden uzakta ve kolaylkla ulalabilen bir yerde (yerlerde) aka
farkedilen bir anahtar (anahtarlar) veya devre kesici (devre kesiciler)
bulunmaldr. (Madde 1.7.4.4, Madde 1.7.5.3)
1.3.2 Dispenserler
Akaryakt istasyonlarnda sadece Sanayi ve Ticaret Bakanl tarafndan
26

tip ve sistem onay verilmi dispenserler kullanlmaldr. Dispenser sayacnn

kalibrasyon ilemleri, istasyon iletmeye alndktan sonra dzenli olarak
ylda en az 1 defa yaplmaldr.
1.3.2.1 Snf I ve Snf II yaktlar tanklardan, akn kontrol
edilmesine, sznt veya kazara boalmann nlenmesine izin verecek ekilde
tasarmlanm ve tehiz edilmi sabit pompalarla sevkedilmelidir.
1.3.2.2 Pompann sadece, bir tabanca yuvasndan dar alnp dispenser
zerindeki dmeye basldnda veya tabanca dispensere dik konumda
olduunda
ve dispenser zerindeki dmeye basldnda almas iin bir kontrol
mekanizmas olmaldr. Bu kontrol mekanizmas ayn zamanda, btn
tabancalar
yuvalarna yerletirildiinde veya normal doldurmama konumuna
getirildiklerinde pompay durdurmaldr.
1.3.2.3 Varillere veya benzer kaplara basn uygulanarak aralara yakt
verilmemelidir. Kabn st ksmndan emme yapan tescilli pompalar veya
kendiliinden tescilli musluklar kullanlmaldr.
1.3.2.4 Dispenserler bir beton kaide zerine sabitlenmeli veya uygun
vastalarla arpmaya kar korunmal ve zemine emniyetli bir ekilde
civatalanmaldr. (TS 6769-2)
1.3.2.5 Yakt tabancalarnda tescilli hortum tertibat (TS 11567 EN 1360)
kullanlmaldr. Kullanlan doldurma hortumu uzunluu 5,5 m'yi amamaldr.
1.3.2.6 Snf I yaktlar iin kullanlan dispenserler zerindeki her
doldurma hortumu zerinde acil durum annda koparak kopma noktasnn her
iki
tarafnda da sv akn kesen tescilli bir acil durum ak kesme cihaz
bulunmaldr. Bu tr cihazlar imalatsnn talimatlarna gre tesis edilmeli
ve bakmlar buna gre yaplmaldr. Hortumlar bir hortum sarma
mekanizmasna
bal ise, tescilli acil durum ak kesme cihaz, hortumun sarma
mekanizmasna
baland nokta ile akaryakt tabancas arasnda olmaldr.
1.3.2.7 Snf I yaktlar iin kullanlan dispenserlerin bakm gerekli
olduunda, bakm annda kazara yakt sznts veya tutuma ihtimaline kar
aadaki tedbirler alnmaldr:
a) Bakm sadece bu konuda yeterli bilgiye sahip uzman kiiler yapmaldr,
b) Dispenserlere, dispenserlere yakt pompalayan pompalara ve ilgili btn
kontrol devrelerine giden elektrik, ana elektrik kesme panosundan
kesilmelidir,
27

c) Varsa dispenserdeki acil durum kapatma vanas kapatlmaldr,

d) Aralarn ve yetkisiz kiilerin dispenserin 6 m'den fazla yaknna
gelmeleri nlenmelidir.
1.3.3 Pompas zerinde olmayan sistemler
Bu blm Snf I ve Snf II yaktlarn dispenserden uzakta bulunan
pompalarla depolama tanklarndan bir veya birden fazla dispensere
sevkedildii
sistemler iindir.
1.3.3.1 Pompalar, sistemin hi bir ksm msaade edilen alma
basncndan yksek basnlara maruz kalmayacak ekilde seilmeli ve
donatlmaldr.
1.3.3.2 Her pompa, yakt k tarafnda borular ve dispenserin sv
szdrmaz durumda olup olmadn gsterecek tescilli bir kaak detektrne
sahip olmaldr. Her kaak detektr tesis edildikten sonra, uygun tesis
edilip edilmediini ve doru alp almadn grmek iin, imalatsnn
talimatlarna gre kontrol edilmeli ve deneye tabi tutulmal, kontrol ilemi
en az ylda bir defa tekrarlanmaldr.
1.3.3.3 Yer stnde tesis edilen pompalar fiziki hasara kar iyi bir
ekilde korunmal ve ankrajlanmaldr.
1.3.3.4 Kaide zerindeki dispenserlerde dispenser kaidesinde veya askda
bulunan (ba st) dispenserlerde yakt giriinde olmak zere her yakt
doldurma hattnda imalatsnn talimatna gre tesis edilmi ve skca
sabitlenmi tescilli bir otomatik acil durum kapatma vanas olmaldr. Bu
vana, atee maruz kaldnda kapanmasn salayacak eriyen tip veya baka
bir
tip scaklkla harekete geen tertibata sahip olmaldr. Ayrca vana, ciddi
darbe veya dispenserin srklenmesi durumunda kapanmasn salayacak
bir
mekanizmaya sahip olmaldr. Bir kesilerek ayrlan ksma sahipse, bu ksmn
amaca uygun ekilde grevini yapmas iin vana skca sabitlenmelidir. Kayc
kavramal mekanizmas olan acil durum kapatma vanas kullanlmamaldr.
Vanann otomatik olarak kapanma zellii ilk tesis edildiinde ve daha sonra
ylda en az bir defa, kapama mekanizmas el ile hareket ettirilerek
denenmelidir.
1.3.3.5 Dispenser mahfazasnn ierisindeki buhar geri dn hattnn
zerinde sv acil durum kapatma vanasnn Madde 1.3.3.4'e gre grevini
yapmas iin bir kesilerek ayrlan ksm veya esnek balant bulunmaldr.
1.3.4 Buhar tutma sistemleri
28

1.3.4.1 Buhar tutma zelliine sahip dispenserler tescilli olmaldr.

1.3.4.2 Buhar tutma sistemlerinde kullanlan tabanca vanalar tescilli
olmaldr.
1.3.4.3 Her dispenser kndaki buhar geri dn hattnda, tabanca
normal yakt vermeme konumunda iken buhar kn nleyecek tedbirler
alnmaldr.
1.3.5 Buhar ileme sistemleri
1.3.5.1 Buhar ileme sistemini oluturan tabanca vanalar, fleyiciler
veya vakum pompalar, alev utucular veya alev yaylmasn nleyen
sistemler,
kontrol elemanlar ve buhar ileme cihaz, bu amala kullanlmak zere tescil
edilmi olmaldr.
1.3.5.2 Bir buhar ileme sistemi ile birlikte kullanlan dispenserler
tescilli olmaldr.
1.3.5.3 Her dispenser kndaki buhar geri dn hattnda, tabanca
normal yakt vermeme konumunda iken buhar kn nleyecek tedbirler
alnmaldr.
1.3.5.4 Sistem borularda, buhar ileme cihazlarnda ve tanklarda alev
yaylmasn nleyecek ekilde tasarmlanmamsa, fleyici buhar ileme
sistemleri kullanlmamaldr.
1.3.5.5 Bir sistem bileeninin ierisinde iletme artlar altnda yanc
buhar-hava karm bulunma ve bu bileenin tutumaya sebep olacak ekilde
arzalanma ihtimali varsa, bileen d ksmna zarar vermeden i patlamaya
dayanacak mukavemette tasarmlanmaldr.
1.3.5.6 Madde 1.3.5.7'deki durum hari, buhar ileme cihazlar bina
dnda ve komu arsa snrndan en az 10 m uzakta olmaldr. Cihazlar fiziki
hasara kar parmaklk, bordr veya tel kafes ile korunmaldr.
1.3.5.7 Madde 1.3.5.6'da belirtilen komu arsa snrna olan mesafe art
salanamad takdirde, buhar ileme cihazlarnn atee maruz kalmamas
iin
tedbirler alnmaldr. Bu amala, cihazn en az 50 cm zerine kan, atee
dayankl veya yanmaz malzemeden yaplm mahfazalar kullanlabilir veya
yetkili merciilerin onaylad bir su pskrtme sistemi kullanlabilir.
Koruyucu mahfazalarn kullanlmas durumunda, kapal hacim ierisinde
yanc
buhar hapsolmasn nlemek amacyla tedbirler alnmal ve yeterli
havalandrma
29

salanmaldr. Bu ekilde korunan buhar ileme cihazlar komu arsa snrna

hi bir zaman 5 m'den daha yakn olmamaldr.
1.3.5.8 Elektrik aksam Madde 1.5'e uygun olmaldr.
1.3.5.9 Buhar ileme sistemlerinin tahliye klar bitiik zemin
seviyesinden en az 3,5 m yukarda olmal, yerleri ve ynleri, yanc buharlar
birikmeyecek, tehlikeli yerlere gitmeyecek veya binalara girmeyecek ekilde
olmaldr.
1.3.5.10 Blge 0 ve Blge 1 dahilinde yakma cihazlar veya ak alev tipi
cihazlar kullanlmamaldr (Madde 1.5).
Bu blgelerde sadece ark szdrmaz (ex-proof) zellikte cihazlar
kullanlmaldr.
1.4 ukurlar, zemin seviyesinin altnda ve ksmen altnda olan alma
alanlar
Bu standardn yrrle girme tarihinden sonra ina edilen akaryakt
istasyonlarnda bodrum kat bulunmamal, standardn yrrle girme
tarihinden
nce ina edilmi istasyonlarda ise bodrum kat girii ve bodrum katn
herhangi
bir akl havalandrma borusu k ucu, doldurma az, tank ve
dispenserlerle aksi cephede (girii arkadan) olmal, girite eik ve eikten
sonra darya doru bir meyil olmaldr.
Tank zerinde, doldurma veya lme az zerinde, akaryakt pompas
altnda ve emniyet mesafeleri dahilinde, menhol ukurlar ve dalg pompa
ukurlar haricinde, ukur ya da boluk bulunmamaldr. Doldurma veya
lme
az zerindeki ve dier yerlerdeki kapaklar kvlcm karmaz malzemeden
yaplm olmal ve kilitli durumda tutulmaldr. Menhol ve dalg pompa
ukurlarnda patlayc gaz deriimi patlama snrnn %25'ine ulatnda
alarm verecek gaz detektrleri olmal, aksi takdirde bu ukurlar da uygun
malzeme ile doldurulmaldr.
1.4.1 Kara yolu tatlarnn yalanmas, muayenesi ve kk apl tamiri
iin kullanlan ukurlar, zemin seviyesinin altndaki ve ksmen altndaki
alma alanlar bu standarda uygun olmaldr.
1.4.1.1 Duvarlar, zeminler ve yapsal destekler kagir, betonarme veya
dier uygun yanmaz malzemeden yaplm olmaldr.
1.4.1.2 ukurlar, zemin seviyesinin altndaki ve ksmen altndaki alma
alanlar iin k yerlerinin says, yeri ve inas, zel amal endstriyel
yerler iin istenen zelliklerde olmaldr. Merdivenler yanmaz malzemeden ve
30

kaydrmaz olmal, altlarnda girilebilecek boluk olmamaldr.

1.4.1.3 ukurlar, zemin seviyesinin altndaki veya ksmen altndaki
alma alanlar, bu alanlarda kii veya kiiler olduu mddete veya aralar
bu alanlar ierisinde veya zerinde park ettiinde, zeminin her metre karesi
iin en az 0,3 m3/dakika debi ile havalandrlmaldr. Dar atlan hava
ukurun, zemin seviyesinin altndaki veya ksmen altndaki alma alannn
zemininin en fazla 0,3 m yukarsndaki bir noktadan emiliyor olmaldr. Bu
alanlarda, patlayc gaz deriimi patlama snrnn %25'ine ulatnda alarm
verecek gaz detektrleri olmaldr.
1.5 Elektrik aksam
1.5.1 Genel
1.5.1.1 Btn elektrik tesisat ve elektrikli cihazlar, ilgili mevzuata
gre tesis edilmi olmaldr.
1.5.1.2 Btn elektrik tesisat ve elektrikli cihazlar, tesis edildikleri
yerler iin uygun olmaldr.
1.5.2 Koruma blgelerindeki tesisat
1.5.2.1 Elektrik tesisat ve elektrikli cihazlarn kullanlaca yerler ve
blgeleri belirlemek iin izelge 4 kullanlmaldr.
1.5.2.1.1 Bir koruma blgesi, dars ile irtibat noktas olmayan bir
zemin, duvar, at veya dier yapnn tesine gememelidir.
1.5.2.1.2 Yakt hortumu ve tabancasnn bir paras olan btn elektrik
tesisat ve elektrikli cihazlar Blm 0'da kullanm iin uygun olmaldr.
1.5.2.1.3 Snf I yaktlarn depoland, doldurulup boaltld veya
satld yerlerdeki elektrik tesisat ve elektrikli cihazlar izelge 4'te
belirtilen Blge 0 veya Blge 1 artlarna uygun olarak tasarmlanmal ve
tesis edilmelidir.
1.5.2.1.4 Metil alkol esasl cam ykama svlarnn depoland,
doldurulup boaltld veya aralara verildii yerlerdeki elektrik tesisat
ve elektrikli cihazlar, Blge 1 artlarna gre tasarmlanabilir ve tesis
edilebilir.
1.5.2.1.5 Snf II veya Snf III yaktlarn depoland, doldurulup
boaltld veya satld yerlerdeki elektrik tesisat ve elektrikli
cihazlar ve kablolar, Blge 1 artlarna gre tesis edilebilir.
izelge 4- Elektrikli cihazlar iin blgeler
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------31

|Yer
|Blge |Blge snrlar
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|0 |Herhangi bir ksm Blge 0 veya Blge 1'e giren, zemin kodunun altndaki
herhangi bir ukur, mahfaza veya boluk.
|
|Yer alt tank doldurma az
+-------+--------------------------------------------------------------------------------|
|1
|Gevek bir doldurma balantsndan yatay dzlemde 3 m'lik bir yarap ve sk
bir doldurma balantsndan 1 m'lik bir yarap dahilinde, zemin
seviyesinden 50 cm'ye kadar.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|
|0 |Tahliye borusunun ak ucundan, btn ynlerde 1 m.
|
|Tahliye - Yukar doru boaltma yapan
+-------+-------------------------------------------------------------------------|
|1 |Tahliye borusunun ak ucundan itibaren btn ynlerde 1 m ile 1,5 m arasnda
kalan blge.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Dispenser nitesi (askda olanlar hari)
|
|
|
|ukurlar
|
|
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|0
|Herhangi bir ksm Blge 0 veya Blge 1'e giren, zemin kodunun altndaki
herhangi bir ukur,
|
|
|
|mahfaza veya boluk (ekil-1).
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|
|Dispenser mahfazasndan (1) veya dispenser mahfazasnn yakt aktarmnda
kullanlan cihazlar |ihtiva eden ksmndan (2) itibaren zemin kodunda, yatay
olarak btn ynlerde 50 cm.
|
|
|
|Mahfaza kenarndan itibaren yatay dzlemde 6 m mesafe dahilinde, zemin
kodundan itibaren 50 cm ykseklie kadar.
|Dispenser
|1 | |Mahfaza kenarndan itibaren yatay dzlemde 7,5 m ve zemin kodundan veya
tabandan 50 cm'ye kadar.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Dispenser - Askda olan tip
|0 |Dispenser mahfazas ierisinde kalan blge ve yakt hortumu ve
tabancasnn bir paras olan
|
|(tavana monte edilmi hortum makaras olan) |
|btn elektrikli cihazlar.
|
|
|1 |Mahfaza kenarndan itibaren btn ynlerde zemin koduna kadar yatay olarak 50
cm.
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Dey dzlemde, dispenser mahfazasnn kenarnn herhangi bir iz dmnden
itibaren, yatay dzlemde 6 m dahilinde zemin kodundan 50 cm'ye kadar.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Uzakta bulunan pompa - Bina d |0 |Herhangi bir ksm pompann herhangi bir ksmna 3 m ve daha yakn olan,
zemin kodunun
|
|
|
|altndaki herhangi bir ukur, mahfaza veya boluk.
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Pompann herhangi bir kenarndan itibaren btn ynlerde 1m. Pompann herhangi
bir kenarndan |itibaren yatay dzlemdeki 3 m'lik blgede zemin kodundan
itibaren 50 cm'ye kadar.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Uzakta bulunan pompa - Bina ii
|0 |Bir ukurun tamam.
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Pompann herhangi bir kenarndan itibaren btn ynlerde 1,5 m. Pompann
herhangi bir
|
|
|
|kenarndan itibaren yatay dzlemdeki 7,5 m'lik blgede zemin kodundan veya
tabandan itibaren 1 |m'ye kadar.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------32

|Snf I yaktlar iin dispenser balants

|Herhangi bir doldurma veya yakt verme noktasndan itibaren btn

ynlerde 1 m.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|1

+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Yer
|Blge |Blge snrlar
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Yalama ve benzeri hizmetler iin kullanlan ve Snf I yakt boaltlmas ihtimali
olan herhangi bir| |ukurun tamam.
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Bu tr bir ukur zerinde 50 cm ykseklie ve ukur kenarlarndan itibaren yatayda
1 m'ye kadar. |
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Bir ukurda veya zemin kodunun altnda veya ksmen altndaki bir yerde
havalandrlmayan |blgenin tamam
|
|Yalama veya servis yeri
+-------+--------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Havalandrma yaplmayan bu tr bir ukurun, zemin kodunun altnda veya ksmen
altndaki
|
|
|
|alma yerinin zerinde 50 cm ykseklie ve bu tr bir yerin st kenarndan itibaren
yatayda 1 |m'ye kadar olan blge.
|
|
+-------+---------------------------------------------------------------------------------------------|
|2 |Madde 1.4.1.3'e gre havalandrlan herhangi bir ukur, zemin kodunun altnda veya
ksmen altndaki alma yeri
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Sat yeri, depo ve lavabolar
|2 |Bu tr yerlerin Blge 0 ile herhangi bir irtibat (aklkla balants)
varsa, tamam Blge 0 olarak|
|
|
|deerlendirilmelidir.
|
+-----------------------------------------------+------+-----------------------------------------------------------------------------------------------------+
|Buhar ileme sistemi ukurlar
|0 |Herhangi bir ksm Blge 0 veya Blge 1'e giren veya ierisinde buhar
nakli veya ilenmesinde |kullanlan cihazlar bulunan herhangi bir
ukur, mahfaza veya zemin kodunun altndaki boluk
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Koruyucu mahfazalar ierisine yerletirilmi |1 |Buhar ileme cihazlarnn ierisinde olduu koruyucu mahfazann
ierisi. buhar ileme cihazlar (Madde 1.3.5.7)
|
|
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Koruyucu mahfazalar ierisine yerletirilmemi |1 |Yanc buhar ieren cihazdan veya zemin koduna inen yakttan
itibaren btn ynlerde 50 cm.
|
|buhar ileme cihazlar (boru sistemi ve yakma |
|Buhar ileme cihazlarndan itibaren yatayda 3 m'lik bir alan
dahilinde zemin kodundan itibaren 50 |
|cihazlar hari)
|
|cm ykseklie kadar.
|
+-----------------------------------------------+------+-----------------------------------------------------------------------------------------------------+
|
|0 |Normal iletme artlar altnda, mahfaza ierisinde buhar veya sv yaktn olduu
herhangi bir |
|
|
|blge.
|
|Cihaz mahfazalar
+-------+------------------------------------------------------------------------------------|
|1 |Mahfaza ierisindeki, Blge 0 kapsamna girmeyen btn hacim.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------|Vakumlu fleyiciler
|1 |fleyicinin herhangi bir kenarndan itibaren zemin koduna kadar btn
ynlerde 50 cm. Yatayda 3 |
|
|
|m'lik bir blgede zemin kodundan itibaren 50 cm ykseklie kadar.
|
+-----------------------------------------------+-------+--------------------------------------------------------------------------------33

Not- Dispenser ii ile ilgili blgeler TS 6769-1'de verilmitir.

1.6 Is reten cihazlar (stma cihazlar)

1.6.1 Is reten cihazlar Madde 1.6.2, Madde 1.6.3, Madde 1.6.4 veya
Madde
1.6.5'te verilen durumlar hari, bilinen sradan metotlarla tesis
edilebilirler.
1.6.2 Is reten cihazlarn, izelge 4'e gre Blge 0 veya Blge 1
kapsamna giren yerlerden, buharlarn geiini nleyecek ekilde ina
edilmi,
yangna mukavemeti en az 1 saat olan ve zeminden itibaren 2,5 m
ykseklie
kadar herhangi bir koruma blgesi ile irtibat kuracak akl olmayan
duvarlarla ayrlm zel odalara tesis edilmesine msaade edilir. Buharlarn
geiini engelleyecek ekilde yangna dayankl bir malzeme ile
doldurulmalar
artyla duvar ierisinden boru ve elektrik kablolar geirmek amacyla kk
delikler alabilir. Bu zel odalarda yanc maddeler depolanmamaldr. Yakma
ileminde kullanlan havann tamam bina dndan alnmaldr.
1.6.3 Yanma hcresinin zeminden en az 50 cm yksekte olmas ve s
reten
cihazlarn fiziki hasara kar korunmas artyla, gaz veya sv yakt
kullanan s retme cihazlar, ierisinde, Snf I yaktlarn aralara
verilmedii, aktarmnn yaplmad, ara depolarnn ak kaplara
boaltlmad yalama veya servis yerlerine tesis edilebilirler.
1.6.3.1 Kat yakt yakan sobalar yalama veya servis yerlerinde
kullanlmamaldr.
1.6.4 Elektrikli s retme cihazlar Madde 1.5'e uygun olmaldr.
1.7 letme artlar
1.7.1 Yakt tabancalar
1.7.1.1 Yaktlarn aralara veya kaplara verilmesinde, mandall ama
cihaz olan veya olmayan, otomatik olarak kapanan tip, tescilli bir yakt
tabancas kullanlmaldr.
1.7.1.2 Yakt tabancasnn zerinde imalatsnn tavsiye ettiinden
farkl bir mandall ama cihaz varsa, bu cihaz vana tertibatnn tamamlayc
bir paras olmal ve byle bir vana-mandall ama cihaz bileimi TS 6769-1'e
uygun olmaldr.
1.7.1.2.1 nce parann dendii istasyonlarda olduu gibi, normal yakt
34

ak tabanca vanas haricinde baka bir tertibatla kesildiinde, ak tekrar

balatabilmek veya yakt tabancasn dispenserdeki normal konumuna
getirebilmek iin sistemde tabanca vanasnn kapanmasn salayan veya
kapatlmasn gerektiren tescilli bir cihaz olmal veya tabanca mandall ama
cihaz ile donatlm olmamaldr.
1.7.1.3 Askdaki dispenserler mandall ama cihaz olmayan, otomatik
olarak kapanan tipte tescilli bir yakt tabancas ile donatlm olmaldr.
Not- Sistem tasarm, vana bir doldurma azndan kurtulduunda veya yol
sarsnts olduunda tabanca vanas otomatik olarak kapanacak ekilde ise,
mandall ama cihazna sahip, tescilli, otomatik olarak kapanan tip bir
tabancann kullanlmasna msaade edilir.
1.7.1.4 Kaplara yakt doldurmakta kullanlan bir yakt tabancasnn
vanas, doldurma ilemi esnasnda sadece el ile ak tutulabilmelidir.
1.7.2 Tanabilir kaplara yakt doldurma
Kap metal deilse veya yetkili merciler tarafndan uygunluu kabul
edilmemise, sk kapanan bir kapa yoksa, muhtevas etrafa dalmadan
boaltlacak ekilde tasarmlanmamsa veya bu ama iin uygun bir az
yoksa,
Snf I veya Snf II yaktlar tanabilir kaplara doldurulmamaldr.
1.7.2.1 zerine ierisindeki rnn ismi aka yazlmamsa, Snf I,
Snf II veya Snf III yaktlarn kaplar ierisinde alm satm
yaplmamaldr.
1.7.2.2 45 litre veya daha az kapasiteli tanabilir kaplar bir ara
ierisinde veya zerinde iken doldurulmamaldr.
1.7.3 Yakt almna refakat veya nezaret
1.7.3.1 Madde 1.7.4 ve Madde 1.7.5'teki durumlar hari, her akaryakt
istasyonunda, istasyon hizmete ak olduu mddete yaktlar ara
depolarna
veya kaplara dolduracak en az bir grevli bulunmaldr.
1.7.3.2 Snf I yaktlarn istasyon grevlisi haricindeki biri tarafndan
doldurulmas ileminin bir grevlinin kontrol ve nezaretinde olmas artyla
istasyonlarda tescilli self-servis dispenserlerin kullanlmasna msaade
edilir. (Madde 1.7.5'teki husus hari.)
1.7.3.3 Ticari, endstriyel, devlete ait yerlerde veya fabrikalarda,
yrtlen faaliyetlerde kullanlan aralara Snf I ve Snf II yaktlar, bu
35

yerlerde bulunan ve kapasitesi 23 000 litreyi gemeyen bir yer st

tankndan
beslenen bir dispenser sistemiyle verilebilir. Bu yakt verme ilemine
aadaki artlarda izin verilir:
a) Tesisler ve faaliyetler yetkili mercii tarafndan incelenmi ve gerekli
izin verilmi olmal,
b) Tank, yetkili mercii yeterli grecek ekilde arpmaya, szntya ve
ar doldurmaya kar korunmu olmal,
c) Tank sistemi yer stnde kullanm iin tescilli veya onayl olmal,
d) Tank, acil tahliye artlarn salamal, tank ve dispenser sistemi
elektrik aksam ynnden bu standarda uygun olmaldr. Tank dispensere
kolon
basnc uygulayacak bir ykseklikte ise, tank knda vanadan sonra,
dispenser kullanmda deilken boru veya hortumda bir arza olmas
durumunda
yer ekimi etkisiyle yakt akn nleyecek, selenoid vana gibi bir cihaz
olmal,
e) Tank, izelge 3'e uygun ekilde yerletirilmi olmaldr.
1.7.4 Yakt almna nezaret edilen self-servis istasyonlar
1.7.4.1 Self-servis istasyonlarda bozuk para ile, kart ile ve uzaktan
kumanda ile alan ve bunlara benzer dispenserler kullanlabilir.
1.7.4.2 Yakt almna nezaret edilen self-servis akaryakt istasyonunda,
istasyon hizmete ak olduu mddete en az bir grevli bulunmaldr.
Grevli,
Snf I yaktlar aralara veya kaplara verilirken faaliyeti ynlendirmeli,
gzlemeli ve kontrol etmelidir.
1.7.4.3 (1) Snf I yaktlarn Madde 1.7.2'de belirtilen zelliklerde
olmayan tanabilir kaplara doldurulmasn nlemek, (2) Madde 1.7.1.2'ye
uygun
olmayan mandall ama cihazna sahip akaryakt tabancalarnn kullanlmasn
nlemek, (3) ate kaynaklarn kontrol etmek, (4) ihtiya duyulduunda acil
durum kontrol sistemlerini harekete geirmek, kazara olan szntlara
mdahale
etmek ve yangn sndrcleri kullanmak grevlinin sorumluluundadr.
Grevli
kii ruhen ve fiziki olarak bu standardda belirtilen grevleri yapabilecek ve
sorumluluu tayabilecek kapasitede olmaldr.
1.7.4.4 Madde 1.3.1.2'de belirtilen acil durum kontrol cihazlar yetkili
36

merciinin kabul ettii bir yere tesis edilmeli, ancak dispenserlerden en fazla
30 m uzakta olmaldr.
1.7.4.5 Kullanma talimatlar dispenser blgesinde dikkat ekecek biimde
asl olmaldr.
1.7.4.6 Dispenser blgesi daima grevlinin ak gr alannda olmal,
dispenser blgesi ile grevlinin kontrol blgesi arasna herhangi bir engel
girmesine veya yerletirilmesine msaade edilmemelidir. Grevli, dispenser
blgesindeki kiilerle daima iletiim kurabilmelidir.
1.7.5 Yakt almna nezaret edilmeyen self-servis istasyonlar
1.7.5.1 Yakt almna nezaret edilmeyen self servis akaryakt istasyonlar
yetkili merciinin onay vermesi artyla kurulabilir.
1.7.5.2 Bu istasyonlarda tescilli dispenserler kullanlmaldr. Bozuk para
veya kat para ile alan dispenserler sadece yetkili merciinin izin vermesi
artyla kullanlabilir.
1.7.5.3 Madde 1.3.1.2'de belirtilen acil durum kontrol cihazlar yetkili
merciinin kabul ettii bir yere tesis edilmeli, ancak cihazlar dispenserlerin
7 m'den daha uzanda, 30 m'den daha yaknnda olmaldr. Her dispenser
grubu
zerine veya bina dnda olup dispenserleri kontrol etmekte kullanlan
cihazlar zerine ilave acil durum kontrol tertibat tesis edilmelidir. Acil
durum kontrol tertibatlar istasyondaki btn dispenserlere giden gc
kesmelidir. Kontrol cihazlar sadece yetkili merciinin kabul ettii bir
metotla el ile tekrar ayarlanmaldr.
1.7.5.4 Kullanma talimatlar dispenser blgesinde dikkat ekecek biimde
asl olmal ve acil durum kontrol tertibatlarnn yerini gstermeli, yakt
alm esnasnda kiinin arabasnn dnda durmas ve yakt tabancasn
gzlemesi gerektiini belirtmelidir.
1.7.5.5 Madde 1.11'de belirtilen ikaz iaretlerine ilave olarak, dispenser
blgesine aadaki veya bunlara e deer ifadeleri ieren acil durum
talimatlar dikkat ekecek biimde aslmaldr.
Acil durum talimatlar
Yangn veya sznt durumunda:
1) Acil durum durdurma dmesine basnz,
2) .......... no'lu telefonu (itfaiye numaras) arayarak kazay ve kaza
mahallini bildiriniz.
37

1.7.5.6 Tescilli, mandall ama cihazna sahip, otomatik olarak kapanan

tip yakt tabancas kullanlmaldr. Sistemde, yakt akn tekrar
balatabilmek veya yakt tabancasn dispenserdeki normal konumuna
getirebilmek iin tabanca vanasnn kapanmasn salayan veya kapatlmasn
gerektiren tescilli bir cihaz olmaldr.
1.7.5.7 tfaiyeyi haberdar etmek iin kullanlmak zere tesiste, yetkili
merciinin kabul ettii bir yerde, aka grlebilen bir telefon veya baka
iletiim vastas olmaldr.
1.7.5.8 Yetkili mercii gerekli grd takdirde yangn iin ilave
tedbirler alnmaldr. lave tedbirler olarak sabit sndrme (bastrma)
sistemleri, otomatik yangn detektrleri, kiilerin kumanda ettii yangn
alarm istasyonlar, alarmn tesis dna duyurulmas iin sistemler
kullanlabilir ve bir defada verilen yakt miktarna snrlama getirilebilir.
1.8 Drenaj ve atklarn bertaraf edilmesi
1.8.1 Yaktlarn aralara veya kaplara verildii yerlerde szan yaktn
istasyon ierisindeki binalara girmesini nlemek iin tedbirler alnmaldr.
Bunun iin yollar meyilli yaplabilir, kap eikleri ykseltilebilir veya
edeer etkiye sahip dier tedbirler alnabilir.
1.8.2 Karterden boaltlan yalar ve dier svlar lam sistemine ve
akarsulara verilmemeli, yere braklmamal, istasyondan uzaklatrlncaya
kadar bina dnda bulunan uygun tanklarda depolanmaldr.
1.9 Ate kaynaklar
Akaryakt istasyonunun hi bir noktasnda, bu i iin ayrlm ve emniyet
mesafeleri dnda bulunan otel, motel, restoran ay-kahve-merubat salonu,
alveri yeri gibi mekanlar dnda sigara ve benzeri mamuller iilmemeli,
kibrit ve akmak kullanlmamaldr. Hizmet verilen mterinin grebilecei bir
yere dikkat ekici ve okunakl olarak sigara ve benzeri rnlerin iilmesinin
yasak olduunu gsterir iaretler aslmaldr. Yakt alan btn aralarn ve
makinalarn motorlar durdurulmaldr.
stasyona yakt alma dnda amalarla gelen kiilerin tank ve dispenser
blgesine girileri engellenmelidir.
1.10 Yangn kontrol
Her akaryakt istasyonunda, her dispenser adasnn yannda ve her binann
ierisinde TS 862-1 EN 3-1'e uygun en az 1 adet 6 kg'lk kuru kimyevi tozlu,
ilave olarak istasyon ierisinde farkl yerlerde ancak doldurma azna 7
m'den
yakn, 30 m'den uzak olmayacak ekilde 2 adet en az 30 kg'lk tekerlekli,
sndrme kapasitesi en az 89 B olan kuru kimyevi tozlu yangn sndrc
38

olmaldr. Ayrca her 6 dispenser iin ilave 1 adet 30 kg'lk veya daha byk,
kuru kimyevi tozlu tekerlekli yangn sndrc olmaldr. Yangn sndrcler
her pompadan, dispenserden, yer alt tank doldurma borusu azndan,
yalama
veya servis yerinden 30 m'den daha uzakta olmamaldr.
Seyyar yangn sndrclerin yannda, zellikle ara ve dispenser
yangnlarnda kullanlmak zere en az 1 adet 2 m x 2 m'lik yanmaz rt
bulunmaldr.
1.10.1 htiya duyulduunda, ilgili standardlara, imalatnn
talimatlarna uygun olarak ve sistemin gerektirdii artlara gre otomatik
yangn sndrme (sulu sprinkler) sistemleri tesis edilmelidir.
1.10.2 Doldurma sahasna alnmadan nce tankerler statik ykten
arndrlmal, doldurma ve boaltma esnasnda tank ile tanker arasnda statik
elektrik yk dengesini salayacak balant yaplmal, tanker ayrca
topraklanmaldr.
1.10.3 stasyonda TS 622'ye uygun bir paratoner sistemi olmal veya
istasyonun paratoner sistemine e deer bir ekilde yangndan korunduu
yetkili merciiden alnan bir belge ile belgelenmelidir.
1.10.4 stasyonda alanlar, ana datm firmas tarafndan ileri ile
ilgili salk, emniyet ve yangna mdahale eitimine tabi tutulmu olmaldr.
1.10.5 Acil durumlarda (yangn, patlama, yakt sznts veya salmas)
yaplmas gerekenleri gsteren talimat levhalar, alanlarn grebilecei
yerlere aslmaldr.
1.11 aretleme
Dispenser blgesine aadaki veya edeer bir ifadeyi ieren ikaz
iaretleri dikkat ekici biimde aslmaldr.
a) KAZ: Tescilli olmayan kaplara benzin doldurmak yasak ve tehlikelidir.
b) Sigara ve benzerleri iilmez,
c) Motoru durdurunuz.
d) Cep telefonu kullanlmaz.
1.11.1 Akaryakt tankerinin emniyetli boaltma talimat boaltma azna
yakn bir yere aslmaldr.
1.12 lave kurallar
39

1.12.1 Enerji nakil hatlar ve yer alt kablolar ile ilgili hususlarda
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl "Elektrikli Kuvvetli Akm Tesisleri
Ynetmelii" hkmleri uygulanr.
1.12.2 stasyonlar projesine uygun olarak tesis edilmeli, tesisat projesi
ve vaziyet plan gibi projelerin bir rnei tesiste bulundurulmaldr.
1.12.3 Akaryakt sat fiyatlar istasyonun grnr bir yerine
aslmaldr.
1.12.4 Acil durumlarda aranacak telefon numaralar telefonlarn yannda
bulundurulmaldr.
1.12.5 Bir datm irketi ile bayilik szlemesi yaplmadan akaryakt
istasyonu kurulmamal ve iletilmemelidir.
1.12.6 stasyonun zemini dzgn olmal, ara giri-k iin gerekli
emniyet tedbirleri alnm ve aydnlatma yaplm olmaldr.
****************
* EKL VARDIR *
****************
ekil 1- Dispenserlerin etrafnda, elektrikli cihazlar iin
blgeler
EK A
(Bilgi iin)
Akaryakt istasyonlarnda bulunan tipik parlayc ve yanc svlar
+---------------------------------+--------------------------------+-----------+--------------------------------+--------------------------------------------+
|
|Parlama noktas
|Snf |Kaynama noktas
|Havada asgari tutuma scakl
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Sv
|C
|
|C
|C
|F
|(F)
|F
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Antifriz
|110
|(230)
|IIIB
|149
|300)
|(-)
|(-)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Fren svs
|(300)
|IIIB
|(540)
|(-)
|149
|282
|(-)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|ase gresi
|204
|(400)
|IIIB
| > 427
|( > 800)
| > 427
|( > 800)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Karter yank ya
||IIIB
|(-)
|(-)
|
|(-)
||+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Dizel yakt
| > = 55
|( > = 131) |II
||(-)
||(-)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
40

|Benzin
|-40 ila -46 |(-40 ila -46) |IB
|38 ila 204 |(100 ila 400) |yakl. 441
|(yakl. 825)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Dili ya
|202
|( > 800)
|( > 800)
|
|(395)
|IIIB
| > 427
| > 427
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Gaz ya
| > = 38
|( > = 100) |II
|151 ila 301 |(304 ila 574) |227
|(440)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Lityum-moli gres
|193
|(380)
|IIIB
| > 427
|( > 800)
| > 482
|( > 900)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Yalama yalar
|149 ila 232 |(300 ila 450) |IIIB
||(-)
||(-)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Hidrolik direksiyon svs
|117
|( > 550)
||(-)
|(350)
|IIIB
| > 288
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Beyaz gres
|241
|(465)
|IIIB
| > 427
|( > 800)
| > 427
|( > 800)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
|Cam ykama svs
|
|
|
|
|
|
|
|
|(metanol/su karmlar)
|
|
|
|
|
|
|
|
|%100 metanol
|12
|(54)
|IB
|64
|(148)
|385
|(725)
|
|%50 metanol/%50 su
|27
|(80)
|IB
||(-)
||(-)
|
|%20 metanol/%80 su
|48
|II
||(-)
|(118)
||(-)
|
|%5 metanol/%95 su
|97
|(206)
|IIIB
||(-)
||(-)
|
+---------------------------------+----------------+---------------+-----------+----------------+----------------+---------------------+---------------------+
--- Son ---

41