Bi Ton m S Phng n

1. Ghi nh : 1. i vi loi ton m s phng n, ta cn ch

- c k u bi, phn tch cu vn cn k, nm chc bn cht ca hnh
ng, i tng thy c cc kh nng c th.
- S dng php m hnh ho cng cc quy tc m c bn.
- Trong mt s bi ton, c th ta phi s dng n phn b.
Nguyn l b tr: Khi hai cng vic c th c lm ng thi, chng ta
khng th dng quy tc cng tnh s cch thc hin nhim v gm c hai
vic. Cng s cch lm mi vic s dn n s trng lp, v nhng cch lm c
2 vic s c tnh 2 ln. tnh ng s cch thc hin nhim v ny ta cng
s cch lm mi mt trong 2 vic ri tr i s cch lm ng thi c 2 vic.
l nguyn l b tr.
2. S dng qui tc nhn thc hin bi ton m s phng
n:
Thc hin cc bc:
Bc 1: Phn tch cng vic H thnh k cng vic nh lin tip:

H1 , H 2 ,..., H k
Bc 2: Nu ta c:
-

n1

cch khc nhau thc hin H1 .

- ng vi mi cch thc hin xong H1 ,ta c

H2

n2 cch thc hin

ng vi mi cch thc hin xong

cch thc hin

H1 , H 2 ,..., H k 1 , ta c nk

Hk

Bc 3: Khi ta c tt c n1.n2 ....nk cch thc hin hnh ng H

3. S dng quy tc cng thc hin bi ton m s phng
n:
Ta thc hin theo cc bc:
Bc 1: Phn tch cc phng n thnh k nhm c lp vi nhau:

H1 , H 2 ,..., H k
Bc 2: Nu ta c:
- n1 cch khc nhau thc hin H1 .
-

n2 cch khc nhau thc hin H 2

nk

cch khc nhau thc hin

Hk

Bc 3: Khi ta c tt c n1 + n2 + ... + nk cch thc hin hnh

ng H
4. S dng hon v thc hin bi ton m:
nhn dng mt bi ton m c s dng hon v ca n phn t, chng ta
thng da trn du hiu c trng sau:
Tt c n phn t u c mt.

Mi phn t ch xut hin mt ln.

C s phn bit th t gia cc phn t.

Gi Pn l s hon v ca n phn t, ta c Pn = n!
5. S dng chnh hp gii bi ton m:

 nhn dng bi ton m c s dng chnh hp chp k ca n phn t,

chng ta thng da trn cc du hiu c trng sau:
a) Phi chn k phn t t n phn t cho trc
b) C s phn bit th t gia k phn t c chn
c) Gi Ank
l s phn t chp k ca n phn t, ta c

Ank n(n 1)...(n k 1) .

6. S dng t hp gii bi ton m:
nhn dng 1 bi ton m c s dng t hp chp k ca n phn t,
chng ta thng da trn du hiu c trng sau:
Phi chn k phn t t n phn t cho trc
Khng phn bit th t gia k phn t c chn
Bi tp: (Ba bi ton chn c bn)
A/ Bi ton m s phng n lin quan n kin thc thc t
B/ Bi ton m s phng n c lin quan n hnh hc.
C/ Bi ton m s phng n c lin quan n s t nhin.

Bi tp
I) Bi Ton m S Phng n C Lin Quan n Thc T.
< 1 > T 5 bng hng vng, 3 bng hng trng v 4 bng hng ( cc bng
hoa xem nh i mt khc nhau ), ta chn ra mt b gm 7 bng.
a. C bao nhiu cch chn ra b hoa trong c ng mt bng hng ?
b. C bao nhiu cch chn ra b hoa trong c t nht 3 bng hng vng v 3
bng hng ?

< 2 > ( HVKTQS 2000 ): Mt lp c 20 em h/s trong c 14 nam v 6 n.

Hi c bao nhiu cch lp mt i gm 4 h/s trong :
a. S nam n bng nhau.
b. C t nht 1 n.
< 3 > (HYHN - 2000): C 5 nh ton hc nam, 3 nh ton hc n v 4 nh vt
l
nam. Lp mt on cng tc 3 ngi cn c c nam v n, cn c c nh ton
hc v nh vt l. Hi c bao nhiu cch?
< 4 > (HN - 2000): Mt t c 5 h/s nam v 5 h/s n xp thnh mt hng dc
a. C bao nhiu cch xp khc nhau ?
b. C bao nhiu cch xp sao cho khng c h/s cng gii ng cnh
nhau ?
< 5 > (HHu - 2000): Mt lp c 30 h/s nam v 15 h/s n. C 6 h/s c chn
ra lp mt tp ca. Hi c bao nhiu cch lp khc nhau :
a. Nu phi c t nht 1 n ?
b. Nu chn tu ?
< 6 > (HThi Nguyn 2000 ): Mt i vn ngh c 20 ngi, trong c 10
nam v 10 n. Hi c bao nhiu cch chn 5 ngi sao cho:
a. C ng 2 nam trong 5 ngi .
b. C t nht 2 nam v t nht 1n trong 5 ngi .
< 7 > (HVKTQS - 2000) Mt n cnh st khu vc c 9 ngi. Trong ngy cn
c 3 ngi lm nhim v a im A, 2 ngi lm nhim v a im B, 4
ngi li trc n. Hi c bao nhiu cch phn cng?
< 8 > (HGTVT 2000): Mt lp hc c 20 hc sinh, trong c 2 cn b lp.
Hi c bao nhiu cch c 3 ngi i d hi ngh sinh vin ca trng sao cho
trong3 ngi c t nht mt cn b lp?

< 9 > (HVCTQGHCM 01 - 02): Mt i vn ngh c 10 ngi trong c 6

n v 4 nam.
a. C bao nhiu cch chia i vn ngh thnh 2 nhm c s ngi bng
nhau v mi nhm c s n nh nhau ?
b. C bao nhiu cch chn ra 5 ngi m trong c khng qu 1 nam ?
*
< 10 > (HCn Th - 01 - 02): Mt nhm gm 10 h/s trong c 7 nam v 3
n. Hi c bao nhiu cch xp 10 h/s trn thnh mt hng dc sao cho 7 h/s
nam phi ng lin nhau ?
a. C bao nhiu cch xp khc nhau ?
b. C bao nhiu cch xp sao cho khng c h/s cng gii ng cnh
nhau ?
< 11 > > (HHHHCM 99- 2000): C bao nhiu cch xp 5 h/s A, B, C, D, E
vo mt ci gh di sao cho:
a. Bn C ngi chnh gia ?
b. Hai bn A, E ngi 2 u gh ?
< 12 > (HHu 99- 2000): Mt hp ng 4 vin bi , 5 vin bi trng v 6
vin bi vng. Ngi ta chn ra 4 vin bi t hp . Hi c bao nhiu cch chn
trong s bi ly ra khng c 3 mu ?
< 13 > (HVQY 99- 2000): Xp 3 bi c bn knh khc nhau v 3 bi xanh
ging nhau vo mt dy 7 trng.
a. Hi c bao nhiu cch sp xp khc nhau?
b. Hi c bao nhiu cch sp xp khc nhau sao cho 3 bi xp
cnh nhau v 3 bi xanh xp cnh nhau?
< 14 > (HCn Th D - 99 - 00): Mt nhm h/s gm 10 nam v 5 n. Hi c
bao nhiu cch chn trong mi trng hp sau:
a. C 3 h/s trong nhm ?

b. C 3 h/s trong nhm trong c 2 nam v 1 n ?

< 15 > (HCn Th A - 99 - 00): Trong mt phng c 2 bn di, mi bn c 5
gh. Ngi ta mun xp ch ngi cho 10 h/s gm 5 nam v 5 n. Hi c bao
nhiu cch xp nu:
a. Cc h/s ngi tu ?
b. Cc h/s nam ngi 1 bn v cc h/s n ngi 1 bn ?
< 16 > (Hlut HN - 99 - 00): Mt on tu c 3 toa ch khch: toa I, toa II, toa
III. Trn sn ga c 4 hnh khch chun b i tu. Bit mi toa c
t nht 4 ch trng. Hi:
a. C bao nhiu cch sp xp cho 4 hnh khch ln 3 toa tu ?
b.C bao nhiu cch sp xp cho 4 hnh khch ln tu c 1 toa c
3 trong 4 hnh khch trn ?

< 17 > (HSPHN 2 B- 99 - 00): Mt trng tiu hc c 50 h/s t danh hiu

chu ngoan Bc H, trong c 4 cp anh em sinh i. Cn
chn 1 nhm 3 h/s trong s 50 h/s trn i d i hi chu ngoan
Bc H sao cho trong nhm khng c cp anh em sinh i no .
Hi c bao nhiu cch chn ?
< 18 > (HSPV G- 99 - 00):Mt t sinh vin c 20 em trong c 8 em ch
bit ting Anh, 7 em ch bit ting Php, v 5 em ch bit ting
c. Cn lp 1 nhm i thc t gm 3 em bit ting Anh, 4 em
bit ting Php, 2 em bit ting c. Hi c bao nhiu cch
chn ?
< 19 > (HKT- 98 - 99): Mt i xy dng gm 10 cng nhn, 3 k s. lp
mt t cng tc cn chn 1 k s lm t trng, 1 cng nhn
lm t ph v 5 cng nhn lm t vin. Hi c bao nhiu cch
thnh lp t cng tc
< 20 > lp h s thi tuyn vo i hc, mi th sinh cn thc hin 2 vic:
- Chn trng thi c tt c 33 trng
- Chn khi thi, mi trng c 4 khi thi l A, B, C, D.
Hi c bao nhiu cch lp h s ?
< 21 > C 5 con ng ni 2 thnh ph X v Y, c 4 con ng ni 2 thnh
ph Y v Z. Mun i t X n Z phi qua Y.
d) Hi c bao nhiu cch chn ng i t X n Z ?
e) C bao nhiu cch chn ng i v v t X n Z ri v li X bng
nhng con ng khc nhau?
< 22 > Vit Nam, mi hc sinh tt nghip THPT u c quyn d thi
vo mt trng i hc( c 35 trng ) hoc mt trng cao ng ( c 25
trng) hoc mt trng trung hc chuyn nghip

( c21 trng ). Hi mi hc sinh tt nghip THPT c bao nhiu

cch
chn trng thi ?
< 23 > Mi ngi s dng h thng my tnh u c mt khu di t 6 n 8 k
t, trong mi k t l mt ch hoa hay ch s. Mi mt khu phi cha t
nht mt ch s. Hi mi ngi c th c bao nhiu mt khu? Bit rng c 26
ch in hoa, 10 ch s.
< 24 > Xp 3 quyn sch ton, 4 quyn sch L, 2 quyn sch Ho v 5 quyn
sch Sinh vo mt k sch theo tng mn. Tt c cc quyn sch u khc nhau.
Hi c bao nhiu cch sp xp?
< 25 > C bao nhiu cch chn 4 cu th khc nhau trong 10 cu th ca i
bng qun vt chi bn trn u n, cc trn u l c th t ?
< 26 > (HQG TPHCM KA - 2000) Mt thy gio c 12 cun sch i mt
khc nhau trong c 5 cun sch vn hc, 4 cun sch m nhc v 3 cun sch
hi ha. ng mun ly ra 6 cun v em tng 6 em hc sinh A, B, C, D, E, F
mi em mt cun.
f) Gi s thy gio ch mun tng cho cc em hc sinh trn nhng cun
sch thuc 2 th loi vn hc v m nhc. Hi tt c c bao nhiu
cch chn sch tng?
1. Gi s thy gio mun rng sau khi tng sch xong, mi mt
trong 3 loi vn hc, m nhc, hi ho u cn li t nht mt
cun. Hi tt c c bao nhiu cch chn?
< 27 > Mt lp hc c 40 h/s gm 25 nam v 15 n. C bao nhiu cch lp ban
cn s lp gm:
a. 3 hc sinh
b. 3 hc sinh gm 1 nam v 2 n

c. 3 hc sinh trong c t nht 1 nam.

< 28 > (H, C 2005): Mt i thanh nin tnh nguyn c 15 ngi, gm 12
nam v 3 n. Hi c bao nhiu cch phn cng i thanh nin tnh nguyn v
gip 3 tnh min ni, sao cho mi tnh c 4 nam v 1 n ?
< 29 > ( thi C 2005 Khi D)
Mt b hng gm 10 bng hng bch v 10 bng hng nhung. Bn
Hoa mun chn ra 5 bng cm bnh, trong phi c t nht 2 bng hng
bch v 2 bng hng nhung. Hi c bao nhiu cch chn?
< 30 > (H 2004 KB) Trong mt mn hc, thy gio c 30 cu hi khc nhau
gm 5 cu hi kh, 10 cu hi trung bnh, 15 cu hi d. T 30 cu hi c
th lp c bao nhiu kim tra, mi gm 5 cu hi khc nhau, sao cho
trong mi nht thit phi c 3 loi cu hi (kh, trung bnh, d) v s cu
hi d khng t hn 2 ?

Li gii
Bi ton m s phng n c lin quan n thc t
< 20 > Ta thy c 33 cch lp trng thi v ng vi mi cch chn trng ,
c 4
cch chn khi thi.
Do , c tt c: 33. 4 =132 cch lp h s.
< 21 > a. Ta c: 5 cch chn ng i t X n Y, ng vi mi cch chn
ng c 4 cch chn ng i t Y n Z.
Do , c tt c: 5. 4 = 20 cch chn ng i t X n Z qua Y
b. Theo a) c 20 cch chn ng i t X n Z qua Y
Khi tr v ng vi mi cch chn ng , t Z n Y c3 con ng chn,
do c 3 cch.
ng vi mi cch chn ng , t Y v X ch cn li 4 cch chn.

Do , c tt c 3. 4 = 12 cch chn ng i v t Z n X qua Y. Vy c tt

c: 20. 12 = 240 cch chn ng i v trn tuyn X Z qua thnh ph Y
bng nhng con ng khc nhau
< 22 > Ta thy:
- c 35 cch chn trng i hc
- C 25 cch chn trng cao ng
- C 21 cch chn trng trung hc chuyn nghip
Khi chn thi trng i hc th khng chn trng thi l cao ng v
chuyn nghip, tng t vi cao ng v trung hc chuyn nghip, do c tt
c:
35 + 25 + 21 = 81 cch chn trng thi.
Nhn xt: Nhiu bi ton m phc tp khng th gii c nu ch s
dng hoc quy tc nhn hoc quy tc cng. Nhng chng ta c th gii
c nu s dng c 2 quy tc ny.
< 23 > Gi P l tng s mt khu c th v

P6, P7, P8 tng ng l s mt khu

di 6, 7, 8 k t. Theo quy tc cng ta c:

P P6 P7 P8

Ta s tnh

P6, P7, P8 :

- Tnh P6 :
S xu di 6 k t l ch in hoa hoc ch s l: 366 . V mi v tr c 36 cch
chn.
S xu di 6 k t l ch in hoa v khng cha ch s no l: 266 .Vy:

P6 366 266

- Tng t:

P7 367 267

P8 368 268
Vy, ta c:

P P6 P7 P8 = 2684483063360

< 24 > C 4 loi sch, do c 4! Cch sp xp theo mn.

mi loi sch c: 3! Cch sp xp sch ton.
4! Cch sp xp sch l
2! Cch sp xp sch ho
5! Cch sp xp sch sinh
Vy c tt c: 4!. 3!. 4!. 2!. 5! = 829440 cch sp xp.
< 25 > Mi cch chn bn cu th ca i bng l chnh hp chp 4 ca 10
phn t.
Ta c: A10 5040 cch chn
4

< 26 > S cch tng sch l s cch chn 6 cun sch t 9 cun c k th t.
Vy s cch tng l:

A96 60480

1. Ta nhn xt rng: khng th chn sao cho cng ht 2 loi

sch.
+ S cch chn 6 sch t 12 sch l:

A126 665280

+ S cch chn sao cho khng cn sch vn:

A65 . A71 5040

+ S cch chn sao cho khng cn sch nhc:

A64 . A82 20160

+ S cch chn sao cho khng cn sch hi ho:

A63 . A93 60480

+ S cch chn cn tm l: 665280 85680 = 579600
< 27 > Ban cn s lp gm 3 ngi trong lp khng c s sp xp
a. Mi mt ban cn s 3 ngi l mt tp con 3 phn t ca tp hp 40 hc
sinh ca lp. Vy c:
b. C

1
2
cch chn 1 hc sinh nam v C15 cch chn 2 hc sinh nam.
C25

Do c
c. C

3
C40
9880 cch lp ban cn s lp 3 ngi.

1
C25
.C152 2625 cch lp mt ban cn s lp gm 1 nam v 2 n

3
C15
455 cch chn 3 n sinh nn c 455 cch lp ban cn s lp

3 ngi ton n.
D c: 9880 455 = 9425 cch lp
ban cn s 3 ngi ma trong c t nht mt nam
< 28 > Nhn xt: Vic phn cng vo 1 tnh khng c s sp xp
1

C C3.C12 cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th nht.
Vi mi cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th nht th c
C21.C84 cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th 2. Vi mi cch
1
4
phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th 1 v tnh th 2 th c C1 .C4

cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th 3.

S cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v 3 tnh tho mn yu
cu bi ton l:

C31.C124 .C21.C84.C11.C44 207900

< 29 > Bn Hoa c 2 cch chn bng cm bnh nh sau:

V d 7

Cch 1: Chn 2 bng hng bch v 3 bng hng nhung

+ S cch chn 2 bng hng bch trong 10 bng:
+ Vi mi cch chn 2 bng hng bch li c

C102

C103

cch chn 3 bng

hng nhung trong 10 bng.

Vy cch 1 c

C102 . C103 cch chn bng.

Cch 2: Chn 3 bng hng bch v 2 bng hng nhung. Lp lun tng
t nh trn, ta cng c

C102 . C103

cch chn bng.

Vy bn Hoa c s cch chn bng l:

2C103 C102 10800 cch chn

< 30 > Nhn xt: Ni dung khng ph thuc vo vic sp xp th t cu hi.

Mi kim tra phi c s cu d l 2 hoc 3, nn c cc trng hp
sau:
- c 2 cu d, 2 cu trung bnh, 1 cu kh, th s cch chn l:

C152 .C102 .C51 23625

- c 2 cu d, 1 cu trung bnh, 2 cu kh, th s cch chn l:

C152 .C101 .C52 10500

- c 3 cu d, 1 cu trung bnh, 1 cu kh, th s cch chn l:

C153 .C101 .C51 22750

V cc cch chn trn i mt khc nhau, nn s kim tra c th lp c l:
23625 + 10500 + 22750 = 56875

B/ Bi Ton m S Phng n C Lin Quan n Hnh Hc.

< 1 > Cho 7 im trn mt phng sao cho khng c 3 im no thng hng
a. C bao nhiu ng thng m mi ng thng i qua 2 trong 7 im
ni trn?
b. C bao nhiu tam gic vi cc nh l 3 trong 7 im ni trn ?
< 2 > Tm s giao im ti a ca :
a. 10 ng thng phn bit?
b. 6 ng trn phn bit?
c. 10 ng thng v 6 ng trn trn?
< 3 > a. C bao nhiu ng cho trong mt a gic li n cnh?
b. C bao nhiu tam gic c nh l nh ca a gic n cnh? Trong
c bao nhiu tam gic c cnh khng phi l cnh ca a gic n cnh ?
< 4 > (H, C Khi B 2003)
Cho a gic u A1A2...A2n(n 2, n Z) ni tip ng trn (O). Bit
rng s tam gic c nh l 3 trong 2n im
hnh ch nht c cc nh l 4 trong 2n im

A1, A2,..., A2n nhiu gp 20 ln s

A1, A2,..., A2n , tm n.

< 5 > (HCSND - 1999 - 2000):Cho tam gic ABC, xt tp hp 4 ng thng

song song vi AB, 5 ng thng song song vi BC v 6 ng thng song
song vi AC. Hi cc ng thng ny to c:
a. Bao nhiu tam gic ?
b. Bao nhiu hnh thang ( Khng k hnh bnh hnh ) ?
c. Bao nhiu hnh bnh hnh ?

< 6 > ( CSP -A- d b - 02 02 ): Cho a gic li n cnh. Xc nh n a

gic c s ng cho gp i s cnh ?
< 7 > ( HNT- 01 02 ):Trong mt phng cho thp gic li

A1 A2 ... A10 . Xt

tt c cc tam gic m 3 nh ca n l nh ca thp gic. Hi trong s cc tam

gic c bao nhiu tam gic m 3 cnh ca n u khng phi l cnh ca
thp gic ?
< 8 > ( HVNH- D- 2000 ):Trong mt phng cho a gic u (H) c 20 cnh. Xt
cc tam gic m 3 nh ca n ly t cc nh ca (H).
1. C tt c bao nhiu tam gic nh vy ? C bao nhiu tam gic c
ng 2 cnh l cnh ca (H) ?
2. C bao nhiu tam gic c ng 1 cnh l cnh ca (H) ?
3. C bao nhiu tam gic khng c cnh no l cnh ca (H) ?
< 9 > Cho 2 ng thng song song.Trn ng th nht c 10 im. Trn
ng th hai c 20 im. C bao nhiu tam gic to bi cc im cho ?
< 10 >

(HC - B - 2002):Cho a gic u

A1 A2 ... A2 n

n 2,

nguyn ) ni tip ng trn ( 0). Bit rng s tam gic c cc nh l 3 trong

2n im A1 , A2 ,..., A2 n nhiu gp 20 ln s hnh ch nht c cc nh l 4
trong 2n im

A1, A2 ,..., A2n , tm n.

Li gii:
Bi ton m s phng n c lin quan n hnh hc

< 1 > a. Mi cp im khng k th t, trong 7 im cho xc nh mt

ng thng v ngc li. Vy, s ng thng i qua 2 trong 7 im ni trn
bng:

c72

7!
6.7

21 ng thng.
2! 7 2 ! 1.2

b. Mi b 3 im khng k th t, trong 7 im cho xc nh mt

tam gic v ngc li. Vy s tam gic c nh l 3 trong 7 im ni
trn bng:
< 2 > a. Hai ng thng phn bit c ti a 1 giao im. S giao im ti a
ca 10 ng thng phn bit l s t hp chp 2 ca 10, do bng:
2
C10

10!
45 im
2! 10 2 !

b. Hai ng trn phn bit c ti a 2 giao im. S giao im ti a

ca 6 ng trn phn bit gp 2 ln s t hp chp 2 ca 6, do bng:

2.C62 2.15 30 im.

c. Mt ng thng ct mt ng trn ti a ti 2 im. Do s giao
im ti a ca 10 ng thng phn bit vi 6 ng trn phn bit
bng:

10.6.2 =120 im
Khi , s cc giao im bng: 45 + 30 +120 = 195 im
< 3 > a. Ta c: * Mi a gic li n cnh th c n nh.
*Mi on thng ni 2 nh bt k, khng k th t, th hoc
l 1 cnh, hoc l mt ng cho ca a gic .

Vy s ng cho ca a gic n cnh bng:

Cn2 n

b. S tam gic c nh l nh ca a gic n cnh l s t hp n chp 3:

Cn3

n!
(n 1)(n 2)n

3! n 3 !
6

S tam gic c t nht 1 cnh l cnh ca a gic gm 2 loi:

* S tam gic ch c 1 cnh bng
* S tam gic 2 cnh bng

Cn14

Cn1

Suy ra, s tam gic c 1 hoc 2 cnh ca a gic l:

Cn1 Cn1.Cn14 n n(n 4) n(n 3) nC

. n13 Cn1.Cn13
Vy, s tam gic c cnh khng phi l a gic l:

Cn3 Cn1.Cn13

(n 2)(n 1)n
(n 2)(n 1)n 6n(n 3) n(n2 9n
n(n 3)

6
6
6

< 4 > S tam gic c cc nh l 3 trong 2n m

Gi ng cho ca a gic u

3
A1, A2,..., A2n l C2n

A1A2...A2n (n 2, n Z) i qua tm

ng trn (O) l ng cho ln th a gic cho c n ng cho ln.

Mi hnh ch nht c cc nh l 4 trong 2n im A1, A2,..., A2n c cc
ng cho l 2 ng cho ln. Ngc li, vi mi cp ng cho ln ta c

cc u mt ca chng l 4 nh ca 1 hnh ch nht. Vy s hnh ch nht ni

trn bng s cp ng cho ln ca a gic A1A2...A2n , tc

Cn2 .

Theo gi thit th:

C23n 20Cn2

(2n)!
n!
2n(2n 1)(2n 2)
n(n 1)
20

20

3! 2n 3 !
2! n 2 !
6
2
2n 1 15 n 8 .

C/ Bi ton m s phng n lin quan n s t nhin

Ghi nh
Khi gii bi ton m lin quan n s t nhin ta cn lu :
Nm vng qui tc cng nhn.
Ta thng gi s t nhin cn tm l

n a1a2 a3 ...an

sau

cn c vo u bi i chn tng ch s mt.S no yu cu cao th chn

trc.
Khi chn cc ch s cn phn tch cu vn u bi cn k, nm
chc bn cht ca tng i tng t tm tp xc nh v cc kh nng c th.
Cn thn khi c s 0.
Phi lun lun ngh ti phn b, nu phn b n gin hn ta
tm phn b trc.

Bi tp:
< 1 > ( HQG HCM - 99) Vi cc s 1,2,5,7,8 c th lp c bao nhiu s
gm 3
ch s phn bit tho mn iu kin:

a. L 1 s chn. b. L 1 s nh hn hoc bng 278.

c. L 1 s chn v nh hn hoc bng 278.
< 2 > Xt mt dy s gm 7 ch s ( Mi ch s c chn t cc s 0, 1 ,2, 3,
4,9 ) tho mn tnh cht:
- Ch s v tr th 3 chn.
- Ch s v tr cui cng chia ht cho 5.
- Cc ch s v tr th 4, 5, 6 i mt khc nhau. Hi c tt c bao nhiu
dy s nh vy ?
< 3 > ( HCSND 99- 99):vi 10 ch s t 1-->9 c th lp c thnh bao
nhiu ch s gm 5 ch s khc nhau?
<4> ( H Lt D): c 10 ch s khc nhau
a. Lp bao nhiu ch c 5 ch ci ?
b. Lp bao nhiu ch c 5 ch ci khc nhau?
<5> (HSPV28-99-00): Cho 8 ch s 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. T 8 ch s trn
c th lp c bao nhiu s, mi s gm 4 ch s, i mt khc nhau v chia
ht cho 10.
<6> (HSPV - B - 99- 00): C 5 s t nhin 1, 2, 3, 4, 5 . Hi c bao nhiu s
c 3 ch s i mt khc nhau to thnh t 5 s cho?
<7> ( HYHN 99 00)
C th lp c bao nhiu s chn c nm ch s khc nhau ly t cc s 0, 2, 3,
6, 9,
<8> ( CSPHN - 36)
C 5 ming ba, trn mi ming c ghi 1 trong 5 ch s 0, 1, 2, 3, 4. Ly 3
ming t 5 ming ba ny t ln lt cnh nhau t tri qua phi c cc s
gm 3 ch s. Hi lp c bao nhiu s c ngi gm 3 ch s v trong c
bao nhiu s chn.
Ch : cc ch s i mt khc nhau do mi s ch ch c mt ming ba.
<9> (HQGHCM - 3 00 01)

1. C bao nhiu s chn gm 6 ch s khc nhau i mt trong ch

s u tin l ch s l?
2. C bao nhiu s gm 6 ch s khc nhau i mt trong c ng 3
ch s l v 3 ch s chn.
<10>( HSPHN2 - 8):
C th lp c bao nhiu s gm 8 ch s t ctrong cc ch s 1 v 6
u c mt 2 ln cc ch s khc c mt mt ln.
<11> Vi cc s 0, 1, 2, 3, 4, ,5 ta c th lp c bao nhiu s gm 8 ch s
trong s 1 c mt 3 ln mi s khc c mt 1 ln
<12> ( HHu 00 01 - 26) Cho cc ch s 0, 1, 2, 3, 4, 5 t cc ch s
cho lp c:
1. Bao nhiu ch s chn c 4 ch s v 4 ch s khc nhau i mt?
2. Bao nhiu ch s chia ht cho 5, c 3 ch s v 3 ch s khc nhau
i mt.
3. Bao nhiu ch s chia ht cho 9, c 3 ch s v 3 ch s khc nhau
i mt.
.
<13> Ngi ta vit cc s c 6 ch s bng cc ch s 1, 2, 3, 4, 5 nh sau: Trong
mi s c vit c mt ch s xut hin 2 ln cn cc ch s cn li xut hin 1
ln. Hi c bao nhiu s nh vy.
<14> C bao nhiu s t nhin c 7 ch s c vit bi duy nht 3 ch s 1, 2,
3, trong ch s 2 xut hin 2 ln.

T luyn:
< 15 > C bao nhiu s t nhin c 3 ch s ?
< 16 > Cho A = {1,3,5,6,8}.
C bao nhiu s t nhin gm 4 ch s ly t cc ch s trong tp A ?
< 17 > Cho A = {0,1,2,3,5,7,9}.
T tp A c bao nhiu s t nhin gm 4 ch s i 1 khc nhau.
< 18 > Vi tp E = {1,2,3,4,5,6,7} c th lp c bao nhiu s gm 5 ch

s phn bit v:
a. Trong c ch s 7.
b. Trong c ch s 7 v ch s hng ngn lun l ch s 1.
<19 > Vi 5 ch s 1,2,3,4,5 c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s i 1
khc nhau:
a. Khng bt u t ch s 1
b. Khng bt u t 123.
< 20 > Cho E = {0,1,2,3,4,5,6,7}. C th lp c bao nhiu s gm 5 ch s
i 1 khc nhau ly t E trong mi trng hp sau:
a. L s chn.
b. Mt trong 3 s u tin bng 1.
< 21 > T cc s 0,1,2,...,9 c th lp c bao nhiu s gm 6 ch s khc
nhau sao Cho trong cc s c mt ch s 0 v 1.
< 22 > Vi cc ch s 0,1,2,3,4,5 ta c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s
khc nhau sao cho trong cc s phi c mt ch s 5.
< 23 > Cho cc ch s 0,2,4,5,6,8,9. Hi c th lp c bao nhiu s:
a. C 3 ch s m trong mi s cc ch s khc nhau.
b. C 4 ch s khc nhau v c ch s 5.
< 24 > Vi 5 ch s 1,2,3,4,5 c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s phn
bit v tho mn:
a. Mi s nh hn 40000.
b. Mi s nh hn 45000.
< 25 > Cho cc s 0,1,2,...,9 c bao nhiu s l gm 6 ch s khc nhau nh hn
60000 xy dng t 10 ch s .
<26 > T cc s 0,1,2,3,4,5,6 c th lp c :
a. Bao nhiu s t nhin gm 5 ch s khc nhau.

V d 3

b. Bao nhiu s t nhin chn gm 5 ch s khc nhau.

< 27 > C bao nhiu s t nhin gm 3 ch s khc nhau c th lp c t cc
ch s 0,2,4,6,8.
< 28 > T cc s 0,1,2,3,4,5,6 c th lp c :
a. Bao nhiu s t nhin gm 5 ch s 6,7.
b.Tm cc s t nhin gm 5 ch s ly t 7 s trn sao cho:
1. Ch s u tin l 3.
2. Cc ch s u khc nhau.
3. Khng tn cng bng ch s 4.
< 29 > Vi cc ch s 0,1,2,3,4,5 ta c th thnh lp c bao nhiu s chn
mi s gm 5 ch s khc nhau.
< 30 > Cho tp A = {0,1,2,3,4,5,6,7,8}. T tp A:
a. C th lp c bao nhiu s t nhin l gm 3 ch s.
b. C th lp c bao nhiu s t nhin gm 3 ch s l.
c. C th lp c bao nhiu s t nhin chn gm 4 ch s i 1 khc
nhau.
d. C bao nhiu s t nhin gm 5 ch s i 1 khc nhau v chia ht
cho 5
e. C th lp c bao nhiu s t nhin gm 6 ch s i 1 khc nhau
sao cho ch s ng cui chia ht cho 4.
< 31 > Vi 4 ch s 1,2,3,4 c th lp c bao nhiu s c cc ch s phn
bit.
< 32 > Vi 5 ch s 1,2,3,4 ,5 c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s phn
bit v l
a. S l.
b. S chn.

< 33 > T 7 ch s 0,1,2,3,4,5,6 c th lp c bao nhiu s chn c 5 ch s

khc nhau.
(HAN 97 )
< 34 >T 6 ch s 0,1,2,3,4,5 c th lp c bao nhiu s gm 4 ch s khc
nhau trong c bao nhiu s chia ht cho 5.
< 35 > T 8 ch s 0,1,2,3,4,5,7,8 c th lp c bao nhiu s gm 4 ch s
khc nhau v khng chia ht cho 5.
< 36 > T 8 ch s 0,1,2,3,4,5,6,7 c th lp c bao nhiu s gm 4 ch s
khc nhau v s khng chia ht cho 10.

Li gii
B/ Bi Ton m S Phng n Lin Quan n S T Nhin
<1> Cch 1: t E = {1,2,5,7,8 }.
Gi s t nhin gm 3 ch s l n
a. Do n chn nn

a1a 2 a3 ( a1 0 )

a3 {2,8} a3 c 2 cch chn

a1 E \ {a3} a1 c 4 cch chn

a2 E \ {a1,a3} a2 c 3 cch chn
Vy: c 2.3.4 = 24 cch chn hay c 24 s.
Cch 2: a. Do n chn nn a3 {2,8} a3 c 2 cch chn
a1, a2 l 1 b phn bit th t c chen t E\{a 3} do n l mt chnh
hp chp 2

A42 cch chn.

Theo qui tc nhn, s cc s chn gm 3 ch s phn bit hnh thnh t

tp E bng 2.

A42

= 24 (s).

b. Do n nh hn 278 nn a1 {1;2}.
Trng hp 1: Nu a1 = 1 th a2 E\{a1} a2 c 4 cch chn
a3 E \ {a1,a2} a3 c 3 cch chn
c 1.4.3 = 12 cch chn .
Trng hp 2: nu a1 = 2 th a2 E\{2,8} a2 c 3 cch chn
a3 E \ {a1,a2} a3 c 3 cch chn
c 1.3.3 = 9 cch chn .
Vy: c 12 + 9 = 21 cch chn s c 3 ch s phn bit v nh hn 278.
Tc l c 21 s tho mn ycbt.
c. Do n chn nn a3 {2,8} v s cn tm nh hn 278 nn a1
2.
Trng hp 1: nu a1 = 2 a1 c 1 cch chn
a3 {2,8} a3 c 2 cch chn
a2 E \ {a1,a3} a2 c 3 cch chn
c 1.2.3 = 6 cch chn .
Trng hp 2: nu a1 = 2 a1 c 1 cch chn
a3 {2,8}\{a1} a3 c 1 cch chn
a2 E \ {a1,a3} a2 c 3 cch chn
c 1.1.3 = 3 cch chn .
Vy: c 6 + 3 = 9 cch chn s t nhin chn gm cc ch s khc nhau v nh
hn hoc bng 278. Tc l c 9 s tho mn ycbt.
< 15 > Cc s t nhin l: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9.
Gi s t nhin c 3 ch s cn tm l :

a1a 2 a3 ( a1 0 )

Do a1 {1,2,3,4,5,6,7,8,9} nn a1 c 9 cch chn.

Do a2 {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9} nn a2 c 10 cch chn.

Do a3 {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9} nn a3 c 10 cch chn.

Vy: c 9.10.10 = 900 cch chn hay c 900 s tho mn ycbt.
< 16 > Gi s t nhin c 4 ch s cn tm l

a1a2 a3a4 ( a1 0 )

Ta thy: a1 c 5 cch chn.

a2 c 5 cch chn.
a3 c 5 cch chn.
a4 c 5 cch chn.
Do theo qui tc nhn c: 5.5.5.5 = 625 cch chn hay c 625 s tho
mn.
< 17 > Gi s t nhin gm 4 ch s i 1 khc nhau l: a1a2 a3a4 ( a1 0 )
Do a1 khc 0 nn a1 c 6 cch chn.
Sau khi chn a1 cn 6 s t nhin nn a2 c 6 cch chn.
Tng t, a3 c 5 cch chn.
a4 c 4 cch chn.
Vy: c 6.6.5.4 = 720 cch chn hay c 720 s tho mn ycbt.
<18> Gi s cn tm l a1a2 a3 a4 a5 ( a1 0 )
Gi s a1 = 7 khi s cn tm c dng: 7 a2 a3 a 4 a5 ....
V a2, a3, a4, a5 l 1 b phn phn bit th t c chn t E\{7}
nn c

A64

6!
360 s.
21

Do s 7 v tr bt k nn ta c th i ch ca cc v tr a1, a2, a3, a4, a5 .

Vy c

5.A64

= 1800 cch chn hay c 1800 s tho mn ycbt.

b. Gi s cn tm l

a1a2 a3 a4 a5

( a1

0)

Do ch s hng nghn bng 1 nn a2 = 1

Chn 1 v tr trong 4 v tr cn li l ch s 7 nn c 4 cch chn.
Ba v tr cn li l b phn phn bit th t c chn t E \ {1,7}
nn c

A53

cch chn.

Vy: s cc s gm 5 ch s phn bit hnh thnh t tp E trong c ch s 7

v ch s hng ngn lun l ch s 1 bng 1.4. A3 = 240 s
5
< 19 > t E = {1,2,3,4,5}
a. * Gi s t nhin gm 5 ch s i 1 khc nhau l: a1a 2 a3 a 4 a5

a1 0 )
a1 c 5 cch chn.
a2 c 4 cch chn.
a3 c 3 cch chn.
a4 c 2 cch chn.
a5 c 1 cch chn.
Vy c : 5.4.3.2.1 = 120 s.
* Gi s t nhin gm 5 ch s i 1 khc nhau, bt u bng ch s 1
l: 1abcd th :

a c 4 cch chn

( v a E \ {1})

b c 3 cch chn ( v b E \ {1, a})

c c 2 cch chn ( v c E \ {1, a, b})
d c 1 cch chn ( v d E \ {1, a, b, c})
suy ra c: 4.3.2.1 s bt u t ch s 1 .

Vy: s cc s t nhin gm 5 ch s khc nhau, khng bt u bng

ch s 1 l: 120 - 24 = 96 s.
b. Gi s t nhin gm 5 ch s bt u bng ch s 123 l:

123 xy

gm 5 ch s khc nhau.
x c 2 cch chn
( v x E \ {1,2,3})
y c 1 cch chn
( v y E \ {1,2,3,x})
c 2.1 = 2 s.
Vy: cc s t nhin gm 5 ch s khc nhau, khng bt u bng ch s123
gm c 120 - 2 = 118 s.