FİNANSAL PLANLAMA

(C) Mehmet SARAÇ, 2008

 Finansal Planlamanın İşlevleri

Neden Finansal Planlama?

 Fon giriş-çıkışlarının sistematik bir biçimde tahmini:
Doğru zamanda doğru tahsilat ve ödeme
 Optimum finansman miktarı
 Geleceğe yönelik hareket biçimi ve politikalar
belirleme, kararlara gerekçe oluşturma “Yol Haritası”.

 Fiili durumla karşılaştırma ve sapma analizleri. –

“Performans Değerleme”.

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 2 2008

 Planlama Hiyerarşisi

Firma
Hedefi

Ana Bütçe
(Master Plan)

Stratejik Planlama
(Uzun Vadeli)

Operatif Planlama
(Orta Vadeli)

Taktik Planlama
(Kısa Vadeli)

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 3 2008

 Finansal Planlama Süreci

 Bütçeler Firma Hedefleri ile uyumlu olmalıdır.

 Finansal Bütçelerin geliştirilmesinde 2 temel yaklaşım:

1. Yukarıdan aşağıya – Tepe yönetimce belirlenen stratejik
nitelikteki planlar
2. Aşağıdan yukarıya – Alt bölümlerdeki planlar

 Büyük firmalarda her ikisi de kullanılır

 Büyük firmalarda ayrı bir bütçe departmanı

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 4 2008

 Yukarıdan Aşağıya Bütçeleme
Firma Hedefleri

Stratejik Planlama

Orta Süreli Satış Tahmini

Ürün Karması Stratejisi

Kısa Süreli Satış Planı

Ar-Ge, Satınalma, Üretim, Pazarlama, Muhasebe, Finans

Tahmini Finansal Tablolar

Proforma Gelir Tablosu
Proforma Bilanço
Yatırım Bütçesi
Nakit Bütçesi

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 5 2008

 Finans Bütçesinin Genel Finansal Planlamadaki Yeri
(Aşağıdan Yukarıya)

SATIŞ BÜTÇESİ ÜRETİM BÜTÇESİ YÖNETİM BÜTÇESİ

- Satış gelirleri - Üretimle ilgili giderler - Personel, finans, tedarik
- Satışla ilgili giderler - Üretim Programının - Yönetim vs harcamalar
planlanması

GENEL FİNANS BÜTÇESİ

YATIRIM BÜTÇESİ Proforma (Tahmini) NAKİT BÜTÇESİ

-Sermaye ihtiyacı bütçesi Bilanço ve Gelir Tablosu Likidite planlaması ödeme
-Yatırımların finansmanı araçları bütçesi
bütçesi

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 6 2008

 Proforma Finansal Tablo Hazırlama Yöntemleri

 Satışların Yüzdesi Yöntemi

Bilanço ve gelir tabl. kalemleri yıllık satışların yüzdesi şeklinde ifade edilir.

 Oranlar Yöntemi
Çeşitli bilanço-gelir tabl. kalemleri arasındaki oranlardan yararlanılır.

 Hareketli-Tartılı Ortalamalar Yöntemi

Belirli yakınlıktaki geçmiş yıl verilerinin ortalamasıdır.

 Basit Trend Yöntemi

Zamana dayalı doğrusal regresyon analizi

 Regresyon Yöntemi
Satışlara dayalı regresyon analizi (eğrisel de olabilir)

 Matris Yöntemi
Veriler matrislere dönüştürülerek işlem yapılır.
Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 7 2008
 Satışların Yüzdesi Yöntemi
 VARSAYIMLAR:
 Bilanço kalemlerinden bazıları doğrudan satışlara bağlı olarak
değişmektedir (Genellikle dönen varlıklar ve kısa vadeli borçlar).
 Geçmiş satışlarla gelir tablosu ve belli bilanço kalemleri arasındaki
orantı gelecek dönemde de benzer şekilde devam edecektir.
 TEMEL ADIMLAR:
1. Gelir tablosundaki kalemlerin ve bilançoda satışlarla doğrudan ilişkili
kalemlerin fiili satış rakamının yüzdesi olarak ifade edilmesi
2. Gelecek dönemin tahmini satış hacminin belirlenmesi
3. Bu tahmini satış hacmine göre proforma gelir tablosunun
oluşturulması
4. Satışlarla doğrudan değişme göstermeyen bilanço kalemlerine ilişkin
gelişmelerin belirlenmesi: Planlanan sabit varlık yatırımları veya
satışları, amortisman bilgileri, uzun vadeli borç ve sermaye artırımları.
5. Kâr payı ve vergi oranının belirlenmesi
6. Tahmini satış hacmine göre proforma bilançonun oluşturularak ek dış
kaynak ihtiyacının (veya kaynak fazlasının) belirlenmesi
Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 8 2008
 Satışların Yüzdesi Yöntemi
 Ek Dış Kaynak İhtiyacı:

A B
EKİ S S St 1 k (1 d )
St St
Aktiflerdeki Artış Kendiliğinden oluşan kaynaklardaki Artış

A = Satışlara bağlı olarak değişen aktifler

B = Satışlara bağlı olarak değişen kaynaklar
St = Fiili Satışlar
St+1= Tahmini Satışlar
∆S = St+1 – St
k = Net Kâr Marjı
d = Kâr Dağıtım Oranı
Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 9 2008
 Satışların Yüzdesi Yöntemi
Örnek: ABC şirketi’nin 2006’da 8.000 TL olan yıllık satışların 2007’de 10.000 TL’ye
çıkması beklenmektedir. Şirketin varlıkların tamamı ve kısa vadeli kaynakları
satışlara bağlı olarak değişmektedir. Net kar marjı %8’dir ve ortaklara net kâr
üzerinden %40 kâr payı verilecektir.

SatYuzdesi-Ornek.xls

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 10 2008

 Satışların Yüzdesi Yöntemi
Çözüm:

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 11 2008

 Satışların Yüzdesi Yöntemi
Çözüm:

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 12 2008

 Satışların Yüzdesi Yöntemi

Çözüm: Ek Kaynak ihtiyacının Formülle Bulunarak Sağlama Yapılması:

15.000 5.540
EKİ 2.000 2.000 10.000 0,08 (1 0,40)
8.000 8.000

EKİ 1.885

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 13 2008

 Oranlar Yöntemi
 Örnek: Yeni kurulan A işletmesinin satışları tahminen 400.000 TL
ve satışların maliyeti 300.000 TL olacaktır. İşletmenin faaliyet
gösterdiği sektörün standart oranları:
Cari Oran = 2
Toplam Borç / Özsermaye = 2,5
Kısa Vadeli Borçlar / Toplam Varlıklar = %25
Stok Devir Hızı = 4
Özsermaye Devir Hızı = 2
Kasa ve Bankalar = Satışların %5’i

Bu işletmenin proforma bilanço kalemlerini oluşturalım.

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 14 2008

 Oranlar Yöntemi
Özsermaye Devir Hızı = Satışlar / Özsermaye = 2 =>
Özsermaye = 400.000 / 2 = 200.000 TL

Toplam Borç / Özsermaye = 2,5 =>

Toplam Borç = 200.000 2,5 = 500,000 TL

Topl. Varlıklar = Topl. Borçlar + Topl. Özsermaye =>

Topl. Varlıklar = 500.000 + 200.000 = 700.000 TL

K. V. Borçlar / Topl. Varlıklar = 0,25 =>

K.V. Borçlar = 700.000 0,25 = 175.000 TL

U.V. Borçlar = Topl. Borçlar − K.V. Borçlar =>

U.V. Borçlar = 500.000 − 175.000 = 325.000 TL
Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 15 2008
 Oranlar Yöntemi
Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Stoklar = 4 =>
Stoklar = 300.000 / 4 = 75.000 TL

Kasa & Banka = 400.000 0,05 = 20.000 TL

Cari Oran = Dönen Varlıklar / K.V.Borçlar = 2 =>

Dönen Varlıklar = 175.000 2 = 350.000 TL

Alacaklar = Dönen Varlıklar − (Kasa+Banka+Stoklar)

Alacaklar = 350.000 − 95.000 = 255.000 TL

Duran Varlıklar = Toplam Kaynaklar − Dönen Varlıklar

Duran Varlıklar = 700.000 − 350.000 = 350.000 TL

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 16 2008

 Oranlar Yöntemi
 Buna göre Proforma Bilanço:

Varlıklar Kaynaklar

Kasa & Banka 20.000 Kısa V. Borçlar 175.000

Alacaklar 255.000 Uzun V. Borçlar 325.000

Stoklar 75.000 Öz Sermaye 200.000

Duran Varlıklar 350.000

Topl. Varlıklar 700.000 Topl. Kaynaklar 700.000

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 17 2008

 Kısa Vadeli Planlama: Nakit Bütçesi
 Bilanço ve gelir tablosu dönem içindeki nakit giriş çıkışlarını
göstermez.
 Dönem içinde gerçekleşecek nakit giriş çıkışlarının miktarlarını ve
zamanlarını gösteren bir tabloya ihtiyaç vardır: NAKİT BÜTÇESİ.
 Etkin nakit yönetiminin temel prensibi: Ne nakit açığı, ne âtıl fon.
 Nakit bütçesi sayesinde önceden:
 Hangi tarihte ne kadar nakit ihtiyacı olacağı bilinir
Etkin Nakit
 Hangi tarihte ne kadar nakit girişi olacağı bilinir
Yönetimi
 Ortaklara ne zaman kârpayı verileceği bilinir

 Etkin nakit yönetimi işletmeyi iki tür maliyetten kurtarır:

1. Finansman maliyeti (Nakit açığı  finansman veya gecikme faizi)
2. Fırsat maliyeti (Nakit fazlası  Âtıl fon)

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 18 2008

 Nakit Bütçesi – Örnek Uygulama
Örn: Aşağıdaki verilerden yararlanarak XYZ işletmesinin Haziran-Eylül
dönemi aylık nakit bütçesini hazırlayınız.
• Haziran ayındaki satışlar 100.000 TL, tahsilatlar 90.000 TL
• Dönem başı kasa mevcudu 20.000 TL
• Sonraki aylara ait satışlar:
Temmuz 150.000
Ağustos 300.000
Eylül 200.000
Ekim 400.000
• Tüm satışlar kredilidir ve tahsilat satışı izleyen ayda yapılmaktadır
• Her ayki alımlar bir sonraki ayın tahmini satış rakamının %60’ı
kadardır ve bedeli peşin ödenmektedir
• Amortisman gideri aylık 40.000 TL
• Diğer giderler aylık 30.000 TL
• Minimum kasa zorunluluğu 10.000 TL
Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 19 2008
 Nakit Bütçesi – Örnek Uygulama
XYZ AŞ HAZİRAN-EYLÜL NAKİT BÜTÇESİ

HAZ TEM AĞU EYL

NAKĠT GĠRĠġĠ
Tahsilat 90.000 100.000
NG TOPLAMI 90.000 100.000

NAKĠT ÇIKIġI
Alımlar 90.000 180.000
Diğer Giderler 30.000 30.000
NÇ TOPLAMI 120.000 210.000

FARK -30.000 -110.000

Dönem BaĢı Kasa 20.000 -10.000
Dönem Sonu Kasa -10.000 -120.000
Minimum Kasa -10.000 -10.000
N FAZL / AÇIĞI -20.000 -130.000

 Kalan iki ayı da siz tamamlayabilirsiniz değil mi?

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 20 2008
 Nakit Bütçesi – Örnek Uygulama
XYZ AŞ HAZİRAN-EYLÜL NAKİT BÜTÇESİ

HAZ TEM AĞU EYL

NAKĠT GĠRĠġĠ
Tahsilat 90.000 100.000 150.000 300.000
NG TOPLAMI 90.000 100.000 150.000 300.000

NAKĠT ÇIKIġI
Alımlar 90.000 180.000 120.000 240.000
Diğer Giderler 30.000 30.000 30.000 30.000
NÇ TOPLAMI 120.000 210.000 150.000 270.000

FARK -30.000 -110.000 0 30.000

Dönem BaĢı Kasa 20.000 -10.000 -120.000 -120.000
Dönem Sonu Kasa -10.000 -120.000 -120.000 -90.000
Minimum Kasa -10.000 -10.000 -10.000 -10.000
N FAZL / AÇIĞI -20.000 -130.000 -130.000 -100.000

Finansal Planlama / Yrd.Doç.Dr. M.SARAÇ 21 2008