muhafazakarlk

Muhafazakarlk nedir?

Mevcut siyasal, sosyal ve ekonomik dzenin

mmkn olduunca korunmas.
Bu dzen zamann snavndan gemi, kendini,
doruluunu ve ilerliini ispatlamtr. Bu
anlamda merudur.
Deiim yava ve tedrici olmal.
Toplum sreen, karmak bir organizma;
yavaa, yzyllar boyunca sren deiim iinde
deneme yanlma sonucu bugnk halini alm.
Kkleri ortaa Avrupasna kadar uzatlabilse de bir
siyasal tutum ve hareket olarak Aydnlanma ve
Fransz Devrimine kar 18. yy sonlarnda
ortaya km.
2

Muhafazakarlk nedir?

ki temel zellii var:

nsan doasna ve yeni-denenmemi
olana gvensizlik
Tarihsel sreklilik ile geleneksel
ereveye duyulan gven.
Bir ideolojiden ok bir kavray,
geleneklere dayanan bir ruh hali
olarak grlmektedir.
Btnlkl ve analitik bir sistem deildir.
3

Muhafazakarlk nedir?

Gelenekselcilik ile modern

muhafazakarlk da birbirlerinden
farkldr.
Karl Mannheima gre
gelenekselcilik deiimin snf
elikilerine bal olduu snfl
toplumlarda muhafazakarla
dnebilir.
Muhafazakarlk, gelenekselciliin
modern dnemde bilinli hale gelen,
devrim kart abalar ve etkileri ile
somut hale dnm halidir.
4

Muhafazakarlk nedir?

Muhafazakarlk modern bir duyu/dn.

Modernlemenin seyrine kout olarak srekli
yenilenen, deien bir dn. Bu
zelliiyle gelenekilikten ayrlr.
Kapitalist modernleme sreci karsnda,
bu srecin zd siyasal, toplumsal ve
kltrel yaplarn, bunlara yklenen anlam ve
deerlerin sreklilii adna gsterilen bir
tepkidir.
5

Muhafazakarlk nedir?

Ancak modern muhafazakarln bir n evresi

saylabilecek, feodal-zmresel
gelenekilikteki ya da Restorasyoncu
revanizmdeki gibi yeni olann mutlak
reddine, ya da salt reaksiyonerlie
dayanmaz.

Muhafazakarlk nedir?

Eski ve yerleik olann, geleneksel ve kutsaln

srekliliini modern koullarda salamaya
alr.
Pragmatik/pratik bir tutum iinde deien
koullara gre her zaman yenilenen bir
eskisi vardr.
Dubielin belirttii gibi muhafazakarlk ynn
daima bir status quo ante (mevcut
7
durumdan nceki durum) ltne gre
tayin

Muhafazakarlk nedir?

Bylece, burjuva devrimi evresinde devrimci

olan burjuvazi, dzenin oturmasndan sonra
gericileip tutuculam, muhafazakar bir
konum almtr.
Modernlemenin her evresinde
muhafazakarlk da yenilenmitir.
Muhafazakar siyaset dnemin koullarna bal,
pratik ve faydacdr.

Muhafazakarlk nedir?

Soyut haklara ve szlemeye dayal,

rasyonel toplum tasavvuruna kar
Ortaada var olmu kadim
toplumsal dzeni, kurumlar,
yaanty, hukuku ve felsefeyi, toprakaile-snf-din ve loncaya dayanan
rgtlenmesiyle devrim ncesi dnemi
ve eski rejimi savunurlar.
9

Muhafazakarlk nedir?

Sanayi Devrimine de tepki duyarlar.

Makinalamaya, krsal yapnn, sosyal dzenin
bozulmasna, proleterlemeye kardrlar.

Kent ve modern retimi temsil eden

fabrikalar geleneksel aile yapsn yok
etmitir.
Ortaa, organik bir toplum yaps ierir.
Sonra kentleme ve endstrileme ile aile,
cemaat, snf ve kutsal olan her ey alt st
olur; toplum yaps kargaa iinde
darmadank hale gelir; ahlaki deerler
10
ortadan kalkar.

Muhafazakarlk nedir?

Bata liberalizmin alternatif olarak

dnlyor.
Liberal ve sosyalistlerin dnyay deitirme
abalarna kar savunmac bir hareket.
Aydnlanmann tarihe doa yasalarnn
egemen olduu tezini reddederler.
nk insan davranlarn eyann
hareketinden ayrmak gerekir.
nsann maddi gereklii, biyolojik
organizmas onu doaya balar.
Ancak insann tarihi doaya ramen, ondan
farkl geliir; bu da insann biyolojik gereklii
zerinde yer alan ruhuna baldr.
11

Muhafazakarlk nedir?

Liberallerin aksine, muhafazakarlar,

Hristiyanln ilk gnah doktrinini benimser ve
bu nedenle insann doutan iyi ve zgr
olduu fikrine kar karlar.
Sradan insann iyi dzenlenmi bir devlette
sadakat, yurtseverlik, dindarlk gibi ilke ve
erdemleri gsterebilecei.
Bireycilie, eitlik, zgrlk ve halk egemenlii
ilkelerine kar karlar.
12

Muhafazakarlk nedir?

Aydnlanmann soyut aklna, deneyle

doldurulacak bir tabula rasa olarak
dnlen akla karlar.
Tarihsel balamdan ve ahlaki
sorumluluklardan soyutlanm tek bir
akl yoktur onlara gre.

13

Muhafazakarlk nedir?

Akldan ok duyu/sezi kuvvetini ne karr.

Rasyonel yoldan bir sistem, bir toplumsal-beeri
ve evrensel btnlk tasarlama ve yapma
dncesine, daha genel olarak soyuta kar
derin bir phe ve tekinsizlik duygusu tar.

Toplumsala kar bir phe ve ktmserlik

iindedir.
Zaten varolana gvenir.

14

Muhafazakarlk nedir?

Aklclk, geleneksel temelleri, dini,

alkanlklar ve kurulu dzene, adetlere
saygy ypratm ve ortadan kaldrm,
zenginlik, g ve zevk iin duyulan insan
gdlerini aa kartm, zincirlerinden
boaltmtr.
Demokrasi de geleneksel toplumu
paralayacak, bozacaktr.

Modernlik yaam standardn artrr, ama

beklentiler daha hzl oalr; mutsuzluk ve
tatminsizlik artar.
15

Muhafazakarlk nedir?

Aydnlanmann ortaya koyduu dnya

gr, bu dnyay, materyalizmi ya
da hazc deerleri temel alr.
Btn bunlar geleneksel Hristiyan
grndeki br dnyacln,
ruhaniliin ve ahlaki katln tersidir.

16


Muhafazakarlar, toplumu Aydnlanma ilkeleri
dorultusunda yeniden ina etmeye
ynelen, kendilerini statkonun deimesine,
yeni bir toplum dzeninin kurulmasna adam
radikallere ve ilericilere kar karlar.

17

Muhafazakarlk nedir?

Muhafazakar dnce, Aydnlanma dnemi

filozoflar ile polemik iinde ekillenir.
Aydnlanmann tamamna deil,
radikalizmine kardrlar.
Devrim dneminde ortaya kan zgrlkler,
Aydnlanma dncesinin soyut haklar
syleminin somutlamasdr. Ancak bu
zgrlkler dejenere edici ve anari
yaratcdr; tiranla, tek kii ynetimine yol
aarlar.
18

Muhafazakarlk nedir?

Fransz devrimi muhafazakarln bir siyasal

projeye (restorasyon) ynelerek
ekillenmesinde belirleyici olmutur.
Fransz Devrimini terr dneminden daha
byk bir olayn kusursuz zetidir: Yaamn,
mlkiyetin, yetkenin ve adil zgrln kuvvet
yoluyla ilgasdr diyerek tanmlarlar.

19

Muhafazakarlk nedir?

Ynetim, soyut modeller ve felsefeye deil, gemi

deneyimlerden renme, din, aile, zel mlkiyet
gibi tarihsel olarak nemli kuramlara saygya dayanr.
Soyut metafizik teoriler yerine gemi yllarn somut
deneyim birikimine vurgu yaparlar.
Toplumu olmas gerektii gibi deil, olduu gibi,
normatif deil, gereki ve faydac bir konumdan
aratrrlar.
Ancak, tarihsel gelimesi iinde uyarlanma yetenei
sergilemi ve mevcut yeni- nizamlara sahip kma
pragmatizmi gstermitir.
20

Farkl
muhafazakarlklar

Tarih, muhafazakarln btn deerleri ve

izlekleri iin totolojik bir izah kaynadr.
Hirschman, reaksiyoner (gerici) akm
tepkisel dalga altnda inceler:
1. Yasalar nnde eitlie ve genel olarak yurtta
haklarna tepki
2. 19. yy. sonlarndan II. D. S. ncesine kadar
sren genel oy hakkna kar kan tepki
3. II. D. S. Sonrasnda Refah Devletine tepki.
21

Farkl
muhafazakarlklar

19. yy. muhafazakarlarnn kapitalizm

eletirisi kimi zaman sosyalistlerinkinden
daha sert.
Sanayi, sermaye, ehir karsnda nefrete kadar
uzanan bir tepki duyuyorlar.

Fransz muhafazakarl
monarist rejimin ve dini dnya grne
dayal hayatn yeniden ihdasn hedefleyen
Restorasyon hareketinin etkisinde.
Dini (katolik) bir muhafazakarlk, kat.
spanya ve Portekizde de Katolik
22
muhafazakarl var.

Farkl
muhafazakarlklar

ngiliz muhafazakarl ise liberal.

Parlamenter devrimi de tarihsel gelenein bir
paras olarak benimsiyor. Reform fikrine raz, ancak
nem verdii deerleri korumak kaydyla.
(Amerikan muhafazakarl da bu izgide geliiyor).

Muhafazakar sosyal reform fikrini benimsiyorlar.

23

Farkl
muhafazakarlklar

Muhafazakarlk kavram 1815

sonras dnemde Chateaubriand
tarafndan, genel olarak siyasal
yelpazede sa kanad tarif
etmek iin kullanlm.

24

Farkl
muhafazakarlklar

Avrupada muhafazakarln en nemli

kuramcs olarak Edmund Burke (17291796) kabul edilir.
Doal haklar ve doa hali felsefesini
rtmeye alan Louis de Bonald
(1754-1840)
ve monarinin olduu kadar kilisenin de
hizmetkar olduunu syleyen Joseph
deMaistre (1754-1821) klasik
muhafazakarln nde gelen isimleridir.
25

Edmund Burke

Edmund Burke (1790) Fransz Devrimi zerine

Dnceler
Devrimi tarihsel bir hata olarak, akla kar bir
hareket olarak gryor. nk neyin ussal
olduu, ancak tarihin denemesinden getikten
sonra belirlenebilir.
Bir devrim anariye neden olmamal.

Siyasetin hedefi insanlar mutlu etmek olmal.

Fransz devrimcileri ise eskiyi ykp yeniyi
kurarken soyut kavramlara dayanyorlar.
26

Edmund Burke

Baz kiilerin kendi idealleriyle kurduklar

dorulardan yola karak toplum kurmak yanl
olacaktr.
Mevcut dzen, tarihin snamasndan gemi
dzendir. Ani deiiklikler topluma zarar verir.
Toplum szlemesi, ulusal egemenlik, insan
haklar kavramlarna kar. Kavramlarn ancak
somut koullar iinde anlam
kazanabileceini syler.
27

Edmund Burke

nsanlarn haklar somut haklardr:

iyi yasalar, etkili ynetim, mal ve
can gvenlii, zenginlik istei
gibi
Oysa insanlar hkmete katlmak
istemezler.

28

Edmund Burke

Temel bir hak olan zgrlk, dzen

ilkesiyle birlikte ele alnmal. Sakinlik ve
sessizlik insann normal hali ve bu
durumun korunmas gerekir.

Yzyllarn biriktirdii akl ve deneyim

gzetilerek, zgrlkler bu zellikler
bozulmakszn, yava ve tedrici bir
biimde elde edilmelidir; hzl bir deiim ve
reform yanltr.

29

Edmund Burke

Haklar, bize atalarmzdan kalan ve bizim

de gelecek nesillere aktardmz zorunlu bir
mirastr; bu dnyada yaayan insanlara
aittir, daha genel veya nsel bir hakka
referansta bulunmaya ihtiya yoktur.
zgrlk insan olmann o kadar da
zorunlu paras olan bir hak deil, ama
Britanya halkna kalm bir mirastr.

30

Edmund Burke

Eitlik canavarca bir kurgudur. Siyasi eitlik

doaya aykrdr. Sosyal eitlik doaya

kardr. Ekonomik eitlik doaya kardr.
Eitlik dncesi dzene kar ktr.
Doal olarak birbirinden farkl dzeyde olan
insanlar ayn dzeye getirmeye almak
yararsz ve olanakszdr.

31

Edmund Burke

Toplumda istenen istikrar; bunun

salanabilmesi iin toplum dzenini
bozacak eylerden kanmak gerekir.
Toplumda soylularn varl doal ve
olmas gerekendir.

Farkl kesimler, farkl dzeyler ve snflar,

eitsizlik, btnn birliini ve uyumu
bozmaz.

32

Edmund Burke

Eski dzen, toplumun en geni kesimine

en ok yarar salayan bir dzendir.
Temelinde din var ve her trl iyilik ve
zenginliin kayna olan sivil toplum
da bir geleneksel uzlamann rn.
Bu uzlama bozulduunda insanlar
kendi karlar iin alacaklar.

33

Edmund Burke

Devlet adamnn yapmas gereken,

toplum yapsn olduu gibi almak,
zaman zaman doal gelimenin
ortaya kard koullara nazik ve
dikkatli biimde uyumlatrmaktr.
Adam Smithin klasik ekonomi grlerini
benimser; pazarn ileyiini doal yasa
olarak grr. Bu yzden liberal teori iinde de
nc bir isim olarak kabul edilir.
34

Edmund Burke

Burke, toplumun kendisinin bir szleme

olduunu syleyerek liberal toplum
szlemesi dncesinden ayrlr.
Toplumu oluturan ortaklk, tek bir
kuan deil birok kuan elde ettii
bir eydir.
Toplum esasnda bir szlemedir...
Toplum yalnzca yaayanlar arasnda deil,
yaayanlar, lmler ve doacak olanlar
arasnda bir ortaklktr
35

Edmund Burke

nsanlk hibir zaman doa halinde

yaamam, toplum szlemesi hibir
zaman olmamtr. Toplum insan
varolduktan bu yana vardr; ezeli ve
ebedidir.
nsan toplumu yaratmaz, toplum insan
yaratr.
Evrim kart bu dnceler dini
dncelerle de uyumlu.
Aydnlanmann eilimlerinin tersine

36

Edmund Burke

Burke, Tanr korkusunu, akl ve ahlak iimize

koyann Tanr olduunu syler: Biz bulu
yapmayz, bilgiler aklmza doal olarak
konulmutur.
Akl adna gelenek, inan ve kurumlar
gzden karlamaz, insan iradesine uygun
ekilde deitirilemez.
Burkee gre tek tek insanlarda bulunan akl,
yzyllarn, uluslarn birikimi ile kyaslandnda
kktr.
37

Edmund Burke

Kendini grenek ve uzlamlarda ortaya

koyan ve tedrici bir biimde evrilen, temelleri
bireysel akln ncesinde bir toplumsal akl
biimi vardr.
Bu bize tarihteki deiimin varln da
gsterir; ancak bu insan akl ve eylemi
araclyla gerekletirilemez.
Toplumlarn uzun tarihleri ierisinde ortaya
kan nyarglar ve kurumlarn altnda yatan
hikmet sorgulanamaz.
Atalarn bir bildii vardr.
38

Muhafazakar temalar: aile

Muhafazakarlara gre toplumun temel birimi birey

deil, ailedir.
Aile toplumsal yapnn, yaantnn en eski ve
baarl kurumudur.
Bonalda gre aile monari gibi tasarlanmtr.
Kral rolnde baba ve uyruklar...
Bireylerin retimi ve geliimli iin var olan aile
kendi bana bir kk toplumdur;
devlet de aileleri korumak zere vardr.

39

Muhafazakar temalar:
mlkiyet

Burke ve Bonald iyi toplumun rnei olarak

Ortaaa bakarlar.
Muhafazakar dncenin kendini dayandrd
somut mlkiyet dncesi, Ortaaa, feodal
dneme aittir.
Burada mlkiyet ile mlk sahibi arasnda
yakn, somut ve karlkl zdelemeyi
temel alan bir iliki var.
Burjuva mlkiyet dncesi ise soyut bir
ierie sahip.
40

Muhafazakar temalar: siyaset

Muhafazakarlara gre, siyasetin kendinden bir

devlet ileyii teknii kartlabilecek bilimi,
evrensel lekte uygulanabilecek siyasal bir
ideal ya da soyut insan haklar btn yoktur.
Fransz Devriminin talandrd yasalar
nnde eitlik ve yurtta haklarna tepki
duydular.
19. yy sonlarndan II. D. S. ncesine uzanan ve
genel oy hakk ile sembolize edilen
demokrasinin genilemesine kar ktlar.
Refah devleti uygulamalarna itiraz ettiler.
41

Muhafazakar temalar: otorite

Toplum, Tanrnn yaratt bir eydir.

Toplumsal yaantnn amac bireysel zgrl
salamak deil, otoritenin bozulmadan
korunmasdr.
Siyasal devletin otorite kayna Tanr.
Organizmac bir dnya grne dayanr.
Kkenlere dnme istei, insan doasnn alar
boyunca ayn kald varsaymn da barndrr.

Byle bir dzende toplumun srekliliinin

salanmas ve hukuk dzeninin korunmas iin
ynetici bir patriarkal otoriteye, bir devlet
otoritesini ihtiya vardr.
42

Muhafazakar temalar: din

Dinin toplumsal bir ilevi, bir cemaat

oluturma misyonu, yaratt bir aidiyet
duygusu vardr.
Dini toplumun istikrar ve otorite asndan
kanlmaz sayar.
Dindarlktan ok dinin ritellerine, din
bana ehemmiyet verir. Din her eyden nce
bir toplum/cemaat biimidir.
Baszlamakta, atomizasyona uramakta olan
yeni toplum karsnda cemaat ve onun
cisimletirdii gelenek, dinsel bala birlikte
43
nem tar.

Muhafazakar temalar: din

Hibir toplumun, cemaatin ve grubun dinden

ayr olarak var olamayacan iddia eder.

Din bir toplum ve cemaat biimi olarak

toplumsal istikrar ve otorite asndan
nemlidir.
Reform dneminde inancn bireysellemesi,
dinin cemaat ve otoritenin evreleyici
etkisinden uzaklatrlarak bireysel bir
zeminde ele alnmas yanltr.
nk toplum bireyden nce gelir ve
hkmeden bir kutsal duygusu olmadan
toplum
44
olamaz.

Muhafazakar temalar: din

Birey ile toplum arasnda dolaym salayan

arac cemaatler olmakszn toplum yaps
bozulur; bireyler atomize olur.
Dnsel ve ahlaki eitim din ve aileden
ayrlamaz, devlet olsa olsa teknik retimi
stlenebilir.

45

Muhafazakar temalar: millet

Millet-devlet-otorite ls,
muhafazakarln milliyeti kolunun deer
hiyerarisini tanmlar.
Millet, cemaate yklenen anlam ve nemin
bir baka anlatsdr.
Tpk cemaat gibi, akn ve kutsal bir tarihsel
ba ve atomizasyona urayan toplumsal
ilikilere kar emniyetli bir tutama temsil
eder.
Birok toplumda Millet, dini cemaatin kendini
yeniden tanmlamas ile oluur.
Millete verilen nem birey deil toplum
46
vurgusuna iaret eder.

Muhafazakar temalar: millet

19. yy.n ortalarndan itibaren muhafazakarlk

milliyetilikle eklemleniyor.
Burada artk milliyetilik, eit yurttalarn
katlm esasna dayanan iradi ve
evrenselci tasarmdan uzaklaarak bir
cemaate doutan aidiyete balanan
akn bir kader ortakl ideolojisine
yaklayor.
47

Muhafazakar temalar:
millet

Muhafazakarlar, milletin yeni ve daha dayankl

Cemaat biimi olduuna, milliyetiliin yeni din
olduuna kanaat getiriyorlar.
Devlet de, milletin ve tarihsel gelenein nakledicisi,
aklla kavranamayacak bir hikmet olarak Otoritenin
cisimlemesi olarak kavranmaya balyor.

48

Muhafazakar temalar: devlet

Devlet de toplumun istikrarnn ve

btnlnn teminat olarak
deerlidir. O da gelenek iin bir
gvencedir.
nsanlar devlete ait olmakla ve
kurumsal dzene, yerleik kurumlara
itirak etmekle ilahi kozmosa da
katlm olduklar, gelip geicilii,
dnyevi ufku atklar varsaylr.
49

Muhafazakar temalar:
devlet

Kraln tanrnn yeryzndeki temsilcisi

oluu, devlete kutsallk atfedilmesini
de salar.
Ayrca devlet, otoritenin de
kurumsal olarak en salam dayana
grlr.
Otorite, dinde de devlette de ierilen
temel bir ilke olarak ne kar.
50

Romantizm ve
muhafazakarlk

Alman muhafazakarl, Romantizm iinde geliiyor.

Erken Romantik dneminde yeniyi ve devrimi sahiplenirken
sonraki evrede muhafazakar fikriyata yneliyor.

Muhafazakar deerleri devrimci bir ekilde elde edilebilecek

yeni bir dzenin anahtar olarak gryorlar.

Modern rasyonalizmin znelciliini, her eye kadir zne fikrini

muhafazakarlatryorlar.
Devlet, millet, kilise vb. kendini gerekletiren bireyin alegorileri
olarak grlmeye balyor.

Romantik zne, akn ve kutsal olann yerine geiyor.

51

Yirminci yzylda
muhafazakarlk: muhafazakar
devrim fikri

I. D. S.nn ardndan ortaya kan hayal krkl,

modernizme, liberalizme, rasyonalizme dnk
tepkileri de alevlendiriyor.
Soyut ve analitik olana kar zaten olann somut
erdemini savunan muhafazakar tavr, radikal ve atak
bir grnme brnyor.
Sava ve sonrasndaki dnemde geleneksel
toplumsal ilikiler ve kurumlar hzla altst olurken,
burjuva dzeninin de bu altst oluu istikrara
kavuturamamas ve yeni bir Devrim (sosyalistkomnist) tehdidi muhafazakarlarn elini
glendiriyor.
52

Yirminci yzylda
muhafazakarlk: muhafazakar
devrim fikri

Gelenekle birlikte, aslnda geleneksel

muhafazakarlk da gten dm durumda.
Muhafazakar tepki, kuruculuk ve devrimcilik
iddiasyla ortaya kyor ve yitirilen mitosu ve
deerleri politika yoluyla yeniden ina etmenin
mmkn olduuna inanyor.
Bu yeni hamleyle muhafazakarlk da
modernleiyor, modern bir ideoloji ve siyasal
program haline geliyor.
Bir toplum yapma tasarm gelitiriyor.
Almanyada Gen Muhafazakarlk, sonra da
53
Muhafazakar Devrim adn alyor.

Yirminci yzylda
muhafazakarlk: muhafazakar
devrim fikri

Muhafazakar devrimin nclerinden Moeller van den Bruck

muhafazakarlk muhafazaya deer olan eyler yaratmaktr
diyor.
Eski muhafazakarl ayn zamanda Bat taklitisi olduu iin
yapay ve cansz olmakla sularken
tednyann deil budnyann glerine dayanarak,
srekli tazelenerek ve
srekli muhakeme edilerek
hep yeniden kurulacak bir muhafazakarln,
ebedi, ilksel ve gerekten yeniye ulamann tek yolu olduunu
ileri sryorlar.
54

Yirminci yzylda
muhafazakarlk: muhafazakar
devrim fikri

Muhafazakar Devrimcilerin, statko kart radikal

bir sylemleri var.
Bu sylem kuvvetli bir anti kapitalizm ve bazen de
dorudan komnist imge ve sloganlarn uyarlanmasna
dayanyor.

Mevcut kapitalist sistemi ve parlamenter demokrasiyi

eski dzen olarak adlandryorlar.
Almanln ve Bat kltrnn yeniden douunu
salayacaklar. Huzur ve istikrar isteyen dzen gleri
ile kendileri arasndaki elikiyi Devrim-Reaksiyon
kartl olarak ele alyorlar.
55

Yirminci yzylda
muhafazakarlk: muhafazakar
devrim fikri

Anti kapitalist ve anti burjuva tepkilerin yannda antikomnist ve sol kart tepkiler getiriyorlar.
Devrimin dman sol ve komnizm. nk bunlar
milleti kendi z devriminden alkoymakta, hedef
artmakta.

56

Yirminci yzylda
muhafazakarlk: muhafazakar
devrim fikri

Van Der Bruck, muhafazakar devrimin davasnn

devrimi (komnist) Devrimcilerin elinden almak
olduunu sylyor.
Bu yaklam Nasyonal Sosyalizmi de etkiliyor.
Gelenei, korunacak bir gemi deil, kurulacak bir
gelecek halinde estetize ederken teknolojiyi de bu
uurda had safhada yceltiyorlar.

57

II. Dnya Sava Sonrasnda

Yeni Muhafazakarlk

II. D. S. Sonras, grece istikrarl bir dnya dzenine

sahip. Kapitalizm de genileme evresini srdryor.
Burada artk muhafazakarlk uyumlu, konformist bir
rotaya giriyor.
Dman hala komnizm.
Bu tehlikenin kendi toplumundaki nvelerini oluturan
sol gler
ve z deerleri erozyona uratt dnlen Sosyal
Refah Devletine kartlnn dnda statkoyla ciddi
bir sorunlar yok.
58

II. Dnya Sava Sonrasnda

Yeni Muhafazakarlk

Teknoloji ve teknik akl otorite kavram ile sk skya

zdeletiriliyor.
Yeni Muhafazakarln merkezi sav, modern liberal toplumlarn
deerlerden arnm, kltrel kimlikten yoksun toplumlar
olamayacaklar, olursa yozlaacaklar ve kecekleri.
Liberalizmin salad zgrlk, ilerleme ve yaratclk, ancak
toplumun birtakm temel deerleri muhafaza edilirse varln
srdrebilir.
Gelenek, din, millet, devlet, otorite deerlerini savunsalar da
artk bu eski deerleri byk lde liberal toplumu
gvenceye almak zere savunmaktadrlar.
59

II. Dnya Sava Sonrasnda

Yeni Muhafazakarlk

Liberal deerler, yeni muhafazakarln eperinde

gelien yeni rkln, neofaizmin de katksyla
evrensel deil, Batl ulusal geleneklere zg
tarihsel miraslar biiminde kodlanr.
Yeni muhafazakarlar (neo-con) neo-liberalizmin
ekonomik alandan devlet gcn ve mdahalesini
geri ekme siyasetine karlk

sosyal alanda eksikliini hissettikleri otorite ve

sosyal disiplin, din ve aile gibi ideolojik motiflerin
ne kartlmasn savundu.
60

II. Dnya Sava Sonrasnda

Yeni Muhafazakarlk

Muhafazakarlar burjuva deer sisteminde

ortaya kan otorite zln
eletirmekte.
ocuk eitimi, eitim, kadn ve ailenin stats,
cinsellik ve dinin uygulan gibi kltrel
deerlere arlk veriyorlar.

61

Yeni muhafazakarlar

Anthony Quinton Politics of Imperfectionda

muhafazakarl oluturan drt ilkeden sz
ediyor:
1. Entelektel mkemmelliyetsizlik. nsann akli
melekeleri sosyal gelimenin karmakln anlama
konusunda yetersizdir. Sosyal ve siyasal davrann yol
gstericisi olarak soyut akla gvenilemez.
2. Siyasal phecilik: Siyasal akl bamsz dnrlerin
teorik speklasyonundan deil topluluun btnnn
tarihsel olarak biriktirilmi deneyiminden trer.
3. Gelenekselcilik: Kurulu dzen, mevcut adetler ve
kurumlar
62
4. Organizmaclk

Yeni muhafazakarlar

Michael Oakeshott (1901-1990) On Being

Conservative

Elde olann olmayana,

bilinenin bilinmeyene,
denenmi olann denenmemie,
olgularn gizemli olana,
gereklerin olas olana,
snrl olann snrsz olana,
yakndakinin uzaktakine,
yeterli olann ar olana,
uygun olann mkemmel olana,
kk ve snrl bulular ve yeniliklerin byk ve
63
belirsiz olanlara tercih edilmesini ngrr.

Yeni muhafazakarlar

Tanrdan baka bir ey olamayacak bir byk

g tarafndan dayatlan deiime kendimizi
uydurmaya almalyz.
Kk ve yava deiiklikler byk ve
hzl olanlara tercih edilmeli.
Siyasette insan akl ya da akl yrtmesi
uygunsuz olaca iin soyut akl yrtme
siyasal davranta ya da hkmetle ilgili
kararlarda yol gsterici olamaz.
Kurulu, alkn olunan riteller organik
sosyal iletiim sonucu ortaya kan davran
kalplar siyasal davran ya da ynetimin yol
gstericisi olmaldr.
64

Yeni muhafazakarlar

Oakeshott, devletin farkl insan ve karlar

dzenleyen istem d ama gerekli bir kurum
olduunu dnr.
Sivil birlikler ve davranlara ise devletle ilgili
siyasetten daha fazla nem verir.
Devleti klterek piyasa glerinin
zgrletirilmesi gerekir.

65

Yeni muhafazakarlar

11 Eyll saldrlar yeni muhafazakarlk

asndan nemli bir dnm noktas
oluturuyor.
11 Eyll sonrasnda dnya apnda terrist
tehdide kar korumac siyaset savunulurken
bunun i siyasal ve toplumsal yaamda
zgrlkleri ortadan kaldrmas
operasyonu bizzat yeni muhafazakar kadrolar
eliyle yrtld.
66

Yeni muhafazakarlar

Souk Sava dneminde dman Dou Blou

lkeleri ve sosyalizm. 11 Eyll sonrasnda ise
haydut devletler, er ekseni, terrist
lkeler, terr ve tehdidin her ynden geldii
iddias
Tehdidin nereden gelecei bilinemeyecei
iin buna kar nlemleri de geniletmek,
genelletirmek, derinletirmek gereklilii...

67

Yeni muhafazakarlar

ABDnin savunma harcamalar artyor,

tehdit merkezli askeri savunma doktrininden
nleme, nleyici ilk vuru merkezli bir askeri
siyasal yaklama geiliyor.
nleyici operasyon, terre kar sava
doktrinleri gelitiriliyor.
Uluslararas ilikilerde zor kullanm artyor.
Yeni muhafazakarlarn taycs olduu bu
siyasal izgi yalnzca kltrel ve siyasal
aralar deil, askeri aralar da kullanan
68
imparatorluku siyaset.

Yeni muhafazakarlar

siyasette de muhaliflerin tm dman

ilan ediliyor.
Yoksullar, isizler ve genel olarak alt snflar
iteki dmanlar olarak grlyor.

Muhalif hareketlere ve entelektellere kar

milliyeti, korumac bir pozisyon benimsiyor.
Bir tr aydn dmanl, anti-entelektelizm.

zellikle ABDde hkmetlerin krtaj

yasaklamas, okullarda zorunlu din dersleri
konulmas, cinsel zgrlklere kar olunmas,
baz yaynlarn yasaklanmas savunuluyor.
69