Informatika

1
Kitabdan MAGSTRTURAYA hazrlaan

tlblr, vakant i yerlrin hazrlaanlar,
informatikan tdris edn mllimlr v
hminin informatikan mstqil yrnnlr d
istifad ed bilrlr.
Ry, tklif v iradlarnz reshadet.sherif@gmail.com nvanna gndr bilrsiniz.
magistrol.blogspot.com
SN>>>>>>>magistrol.blogspot.com>>>>>>>>MAGSTRATURA
I FSL
NFORMATKA V ONUN SAS ANLAYILARI
Bu fsild nformatika elmi v bu elmin yrndiyi informasiya anlay il tan olacaq. Fsil
tam olaraq TQDK qbul proqram sasnda hazrlanmdr. Proqramdan knar 1 cml bel yoxdur.
Ona gr d oxuyarkn diqqtl oxuyun v he nyi gzdn qarmayn. gr bel etsz bu blmdn
qbul dck btn suallar cavablayacanza arxayn olun. Siz UURLAR...
1.1. nformatika elmi, onun predmeti v sas trkib hisslri

nformatika sz iki szn birlmsindn ml glmidir: nformasiya v Avtomatika.
nformatika termini ilk df franszlar trfindn avtomatladrlm informasiya emal sahsini
adlandrmaq mqsdi il istifad olunub. ngilis dilli lklrd nformatika termini vzind
Computer Science (Kompyuter Elmi) termini ildilir. nformatika nformasiya v onun
proseslrini yrnir. nformasiya v proseslri haqda bir qdr sonra daha trafl danacaq. ndi is
ox mhm anlaylardan olan nformatikann trkib hisslrini rh edk.
nformatikann 3 sas trkib hisssi var:
1. Hardware (aparat, cihaz tminat)-informatikada qurularla bal n varsa hams bu blmy
daxildir. Qurularn yrnilmsi, qarlql laqsi v s. (quru dedikd: monitor, prosessor,
sian, printer v s. baa dlr)
2. Brainware (alqoritm tminat)-alqoritm myyn mrlr ardclldr. Kompyuterd hr hans
msl hll olunduqda myyn ardclla riayt olunmaldr ki, hmin ardcllqlar da
alqoritmdir. Biz gndlik hyatmzda da alqoritmlrdn istifad edirik. Msln bu gn
axamdan shrki gnmz planladrrq. Czdmz bu plan z d bir alqoritmdir.
3. Software (proqram tminat)-kompyuterd olan btn proqramlarn toplusu bu blmy aiddir.
Hminin proqramlarn yrnilmsi v yeni proqramlarn hazrlanmas da bu blmnin sas
msllrindndir.
Kitabda rh edcyimiz mvzularn oxsu bu 3 trkib hissnin zrind qurulur. Nvbti II fsil
Harware trkib hisssin, ondan sonrak III fsil Brainware trkib hisssin, sonrak IV-XI fsillr
is Software trkib hisssin hsr olunub. Nhayt sonuncu iki fsild bklr v nternet qlobal
bksi rh olunub.
1.2. nformasiya anlay v informasiyann sas xasslri

nformasiya anlay nformatikann ilkin anlaylarndandr. Yqin orta mktbdn bilirsiniz
ki, Hndsd nqty v dz xtt trif verilmir. Onlar Hndsnin ilkin anlaylardr. nformasiya
da ilkin anlaylardan olduuna gr ona trif verilmir. Bs mumiyytl informasiya dedikd n baa
drk? nformasiya dedikd hr hans mlumat, xbr, biliklr toplusu baa dlr.
Bzn deyirlr, filanks all, csur, savadl, dostluq etmyi bacaran insandr. Bu saydqlarmz
insanlara aid olan xasslrdir. nformasiyann da insanlar kimi xasslri var. Bu xasslrl tan
olmazdan vvl onu da qeyd edk ki, vvlki illrin test taprqlarna nzr saldqda bu xasslrin
adna tez-tez rast glinir. Mslhtdir ki onlarn adn yadnzda yax saxlayasnz. nformasiyann
xasslri il daha geni kild aadak cdvldn tan ola bilrsiniz (Cdvl 1.1)
Cdvl 1.1 nformasiyann xasslri
Xassnin Ad
Xassnin mahiyyti
Tamlq
Ms: Stolun stnd qrmz kitab vardr kitab haqda olan bu

informasiya tam deyil. nk bu informasiyadan biz ancaq
kitabn rngini yrn bilirik. Onun n kitab olduu, ne shifdn
ibart olmas v s. haqqnda mlumatmz olmur.
Faydallq
Hal hazrda oxuduunuz informasiya faydal

informasiyadr. Qbul imtahannda suallar
cavablandrarkn siz lazm olacaq.
Dqiqlik
Ms: Deysn yol il

gln Caviddir
bu qeyri dqiq
informasiyadr v glnin kim olduunu dqiq kild
myynldirmy imkan vermir.
Anlaqlq
Mvcud olan informatika kitablarnn hamsnda faydal (dyrli)

informasiyalar var, lakin onlarn oxsu anlaql (baadln)
deyil. Siz tqdim etdiyimiz bu kitabdak informasiyalar is tamamil
anlaqldr.
Obyektivlik
Eln deyir ki Elman yax insan deyil. Bu

informasiya Elnin subyektiv fikridir, obyektiv deyil. Ola bilsin ki
Elnin Elmandan xou glmdiyi n bel deyir. Obyektiv
informasiya insanlarn fikirlrindn asl olmayan v hqiqti ks
etdirn informasiyadr.
Etibarllq
Obyektiv informasiyalar hm d etibarl olur, nki onlar hqiqti

ks etdirir. Subyektiv informasiyalar is etibarl olmaya da bilr.
Msln Eln Elman haqda olan informasiyan z maraqlarna
uyun olaraq dyidir d bilr.
Aktuallq
nformasiyann aktuall onun cari zaman anna uyunluudur.

Hal hazrda oxuduunuz informasiya aktualdr. nki Hal hazrda
informasiya srind yaayrq.
Adekvatlq
Tzlilik
nformasiyann mqsd v vziflr n drcd cavab verm

qabiliyytidir.
ox eyin tzsi v khnsi olduu kimi informasiya da tz v
khn ola bilr.
1.3. nformasiyann tqdim olunma forma v sullar.

nformasiyann nvlri.
nformasiyann mxtlif nvlri var.
-Vizual (yni gzl grdymz) gzmzl grdymz n varsa hams vizual
informasiyadr.
-Ss formasinda olan informasiyalar. Msln eitdiyimiz btn mlumatlar ss formasinda
olan informasiyalardr.
-Radiodalalar. Msln telefonla danarkn bizim telefonumuzdan dandmz adamn
telefonuna informasiya radiodalalar klind trlr.
Bu siyahn bytmk d olar lakin bunlar biz o qdr d maraql deyil. Biz maraql olan
Kompyuterlrin informasiyan hans formada saxlamas, trmsi v qbul etmsidir. Msly
nformatikann gz il baxsaq informasyann cmi 2 formas var. Analoq v Rqmsal informasiya.
(Cdvl 1.2)
Cdvl 1.2 Analoq v Rqmsal nformasiya
Analoq nformasiya
Rqmsal (Digital) nformasiya
Grdymz, eitdiyimiz, toxunarkn hiss

etdiyimiz btn informasiyalar analoq
informasiyadr. Msln sn danrsan
dostun sn qulaq asr. Snin azndan xan
ss siqnallarn onun qulana daxil olur v o
sni eid bilir. Yaxud sn hal hazrda bu
yazn oxuyursan, yazdan ks olunan iq
snin gzlrin daxil olur sn yazn gr
bilirsn.
Bu
informasiyalar
analoq
informasiyalardr.
Kompyuterin v bir ox masir qurularn

beynind informasiya analoq formada deyil
rqmsal formada mvcud olur. Rqmsal
informasiya kodladrlm informasiyadr. Bs o
zaman kodladrlm ndir?
-Kompyuter bizim qdr all deyil. (eyni
zamanda yemk yeyib, televizora baxib,
facebookda yazb, musiqiy qulaq asb, drs
oxuyan nslin nmayndlriyik). Yni eyni
vaxtda hm iq, hm ss, hm hissiyyat
formasnda informasiyalar qbul ed bilirik.
Ancaq kompyuter bunu bacarmr o ancaq
rqmlrl ily bilir. Kompyuter daxil olan
btn informasiyalar n olursa olsun daxil olan
andaca rqmlr (kodlara) evrilir. 0 v 1
rqmlrin.
Analoq informasiya ksilmz informasiyadr.
Rqmsal
informasiya
informasiyadr.
diskret
(ksiln)
Verilnlr: Atalar deyir ki, Su girdi qaba oldu imli. Tsadf nticsind sa qalm o atalardan
biri kompyuter ixtira olunduqdan sonra deyib ki nformasiya girdi kompyuter oldu Veriln.
ngiliscsi DATA. Baqa szl Veriln kodladrlm informasiyadr. 4 tipi var.
- hesabi (v ya rqm tipli)-btn ddlri yazarkn bu tipdn istifad olunur
- mtn (v ya simvol tipli)-adndan grnr (Grnn daa bldi n lazm?!)
- mntiqi tipli-yalnz iki qiymt alr: Doru (True-1), Yalan (False-0)
- gstrici tipli-kompyuterd yadda nvanlar il ilmk n istifad olunur
Kompyuterd verilnlr ikilik say sisteminin rqmlri il tsvir olunur. Verilnlrin bu
cr tsviri ikilik kod adlanr. nformasiyann ikilik rqmlrl yazlmas ikilik kodladrma, ikilik
4
rqmlrin zlri is bit (ing. binary digit ikilik rqm) adlanr. Bit informasiyann n kiik
l vahididir. Bit ox kiik vahid olduundan, kompyuter texnikasnda informasiya vahidi kimi
8 bitdn ibart olan baytdan istifad edilir.
1.4. nformasiyann sas proseslri: toplanlmas, saxlanlmas,

emal v trlmsi.
nformasiyann toplanmas yrniln obyektin vziyyti haqqnda mlumatn alnmas
mqsdi il aparlr. nformasiyann toplanmas adi halda insan trfindn, avtomatladrlm halda is
texniki vasitlr v sistemlr trfindn yerin yetirilir. ((Msln siz hal hazrda informatika
fnnindn informasiya toplayrsz.))
nformasiyann saxlanmas. nformasiya emaldan vvl v sonra informasiya dayclarnda
saxlanr. nformasiya daycs kimi kazdan, perfolentdn, perfokartdan, maqnit lentindn, masir
kompyuterlrd is maqnit v lazer disklrindn v Flash kartlardan, yadda kartlarndan istifad
olunur. ((Siz is hal hazrda topladnz informasiyan aln beyninizd saxlayn. Digr vasitlrin
he birin imtahan zalna buraxmrlar ))
nformasiyann v emal nformasiyann emal qarya qoyulan mslnin hlli demkdir.
Kompyuterd informasiyan emal etmk n alqoritm v proqramlardan istifad olunur. Msln
internetdn bir testlr olan fayl yklmiik baxrq ki onun iind biz lazm olmayan beynimizi
qardran testlr var. Fayl arq v hmin testlri silirik. Baqa szl emal edirik. ((siz d
yrndiklrinizin bzilrin yaddanzdan silirsiz v ya atmayanlar ora lav edirsiz v imtahana
gednd ancaq siz lazm olan informasiyan znzl aparrsz))
nformasiyann trlmsi v istifadiy atdrlmas. Topladq, saxladq emal etdik indi
is trmk zamandr. nformasiyann trlmsi msafdn asl olaraq mxtlif vasitlrl yerin
yetiril bilr. Yaxn msafli trmlrd kabellrdn, uzaq msafli trmlrd is rabit
kanallarndan (telefon, teleqraf, peyk rabitsi v s.) istifad edilir. ((trmk deyiln qliz bir msl
deyil ki, hr gn payladnz statuslar hams el informasiyann trlmsidir))
1.5. nformasiyann l vahidlri.

-N qdr alma almsan?
-2 kiloqram.
-Snin boyunun uzunluu n qdrdir?
-1metr 80 santimetr.
Misallardan da grndy kimi hr bir kmiyytin zn uyun l vahidi var. Almann
ktlsi kiloqramla, insann boyunun uzunluu metrl, santimetrl v s. llr. Bu kmiyytlr kimi
informasiyann da zn uyun l vahidlri var. Siz onlardan bzilrini tanyrsnz, htda istifad d
edirsiz, lakin onlarn informasiyann l vahidi olduunu bilmirsiz.
Msln: telefonlarnzn yadda kartlar 512 meqabaytlq kart, 2 geqabaytlq kart. Burdak Meqabayt
v Geqabayt informasiyann l vahidlridir. Yaxud 3 meqbaytlq musiqi fayl, 100 Kilobaytlq kil
fayl v s.
Uzunluu lmk n metrdn istifad olunur. Lakin msaf qsa olduqda metr vzin,
santimetr, millimetr, msaf uzun olduqda is kilometrdn istifad olunur.
nformasiya da beldir. n kiik informasiya vahidi bit-dir. bit sz d iki szn
birlmsindn ml glib binary v digit. Mnas ikilik rqm, ikilik kod demkdir. Kompyuterin
yaddandak btn informasiya ikilik kodda saxlanlr. Yni kompyuterin yaddandak btn
informasiya iki rqmdn ibartdir 0 v 1. kilik say sistemindki hr bir 0 v 1 kompyuterin
yaddanda 1 bit yer tutur. Demli 1 bit ya bir dn 0(sfr)-dr ya da bir dn 1. 1 bit informasiyann
n kiik, elementar, minimal l vahididir. 1 bit ox kiik olduundan informatikada sas vahid
olaraq 1bayt qbul olunub. 1bayt = 8bit. Bzn qsa olsun dey bayt vzin b yazrlar. (qeyd: bzn
tlblr b yazlanda onun bayt v ya bit olduunu ayra bilmirlr. Yadda saxlayn ki bit he vaxt
qsaldlmr hm bit yazlr. gr b yazlbsa demli o bayt-dr.)
nformatikada bayt-dan daha byk l vahidlri d var: Kilobayt(Kb), Meqabayt(Mb),
Geqabayt(Gb), Terabayt(Tb), Petabayt(Pb), Etabayt(Eb), Zetabayt(Zb). Aadak cdvld 1
vahiddn digrin keidlr gstrilmidir.(Cdvl 1.2)
Cdvl 1.2 evirm Cdvli
1 bayt = 8 bit
1 Kbayt = 1024 bayt = 210 bayt
1 Mbayt = 1024 Kbayt = 210 Kbayt = 220 bayt
1 Gbayt = 1024 Mbayt = 210 Mbayt = 220 Kbayt = 230 bayt
1 Tbayt = 1024 Gbayt = 210 Gbayt = 220 Mbayt = 230 Kbayt = 240 bayt
1 Pbayt = 1024 Tbayt = 210 Tbayt = 220 Gbayt = 230 Mbayt = 240 Kbayt = 250 bayt
1 Ebayt = 1024 Pbayt = 210 Pbayt = 220 Tbayt = 230 Gbayt = 240 Mbayt = 250 Kbayt = 260 bayt
1 Zbayt = 1024 Ebayt = 210 Ebayt = 220 Pbayt = 230 Tbayt = 240 Gbayt = 250 Mbayt = 260 Kbayt = 270 bayt
Qeyd: cdvld grdynz 210 (iki st on oxunur) 2-nin 10 df z-zn vurulmasdr

210=2*2*2*2*2*2*2*2*2*2. 1024=210. 220=210*210. 230=220*210=210*210*210. Vurarkn stlr toplanr,
blrkn stlr xlr 240/210=230. Ancaq grk saslar eyni olsun. Yazdqlarmzn hamsnn sas
eynidir 2-dir.
1.6. Simvollarn kodladrlmas standartlar (ASCII v

UNICODE).
Yalnz rqmlrl ifad olunan informasiyaya kodladrlm informasiya deyilir. Bunun n
istifad olunan rqmlr kodlar deyilir. Kompyuterd informasiya yalnz kodladrlm kild emal
olunur. Kodladrma n ikilik say sistemindn binar koddan(ikilik koddan) istifad olunur. kilik
kod dedikd 0 v ya 1 rqmlrindn hanssa biri nzrd tutulur. Bir ikilik kod yni 0 v ya 1
kompyuterin yaddanda 1 bit yer tutur.
Mtn tipli informasiyann kodladrlmas bir ne mxtlif standarta saslanr, lakin sas
standart AB-da ANSI Milli insitutunda ilnilmi ASCII (American Standard Code or Information
Interchange) standart olmudur. ASCII-da 256 kod var. Hr bir kod yaddada 1 bayt (yni 8 bit) yer
tutur.
6
ASCII cdvlindn baqa digr kodladrma sistemlri d mvcuddur. Bunlara misal olaraq
Windows 1251, -8, UTF v s. sistemlrini gstrmk olar. Bu sistemlrd d ASCII-da olduu
kimi 1 simvolun kodladrlmas n 8 bit v ya 1 bayt istifad olunur.
Bu sistemlrdn frqli olaraq Unicode (Yunikod) sistemind hr bir simvolun kodladrlmas
n 2 bayt istifad edilir. Sistemd 65536 kod var. Bu dd is dnyann btn lifbalarn znd
saxlaya bilr. ASCII sistemind hrfin yer yox idi, ona gr d vvlr vzin A stnd
iki nqt yazrdlar. ((Siz xatrlamarsz o vaxtlar uaq olmusuz)) Bu 65536 kodun arasnda ,
hrfi n d yer tapld. (digr qeyri standart hrflrimizin kodu vvldn mlum idi. Fikirlmiyin ki
biz gr var idi. Xeyr. Msln hrfi Alman dilind d olduu n onun kodu mvcud idi)
((Bu Kod dastann unutsaz da olar. Ancaq bir eyi qtiyyn unutmayn. ASCII-d 1 hrf, 1simvol, 1
nqt, 1 vergl, 1 rqm, htda bir boluq da (probel) 1 bayt yer tutur. Msln: Kitab sz
yaddada 5 bayt yer tuar nki 5 hrfdn ibartdir. sli v Krm yaddada 13 bayt yer tutar.
Krm-5bayt, sli-4bayt, v-2bayt ortada 2 dn boluq var onlar da hrsi 1 baytdan 2 bayt, cmi 13
bayt. UNCODE sistemind d deyilnlr hams qvvd qalr. Lakin, 1 frq var. UNCODE
sistemind hr bir simvol 2 bayt yer tutur. Kitab bu sistemd 10 bayt olacaq.))
1.7. Say sistemlri

ddin rqm adlanan simvollar vasitsil ifad olunmasna say sistemlri deyilir. N
demkdir bu? Msln 15(on be) ddi 1 v 5 rqmlri il dzlib. Yni 15 ddi rqm adlanan 1 v
5 simvollar il ifad olunub. Dandmz bu say sistemi bizim istifad etdiyimiz say sistemidir.
((hl mktb getmmidn sayma zlml yrtdiklri bir sistem)). Bu sistemin informatikada ad
Onluq say sistemidir. (Niy onluq? Bu haqda bir qdr sonra). XV bu da bayaqki on bedir. Ancaq bu
df baqa say sistemind. Bu say sisteminin ad is Roma rqmlridir.
Say sistemlri 2 yer blnr: Mvqeli v Mvqesiz. Mvqesiz say sistemlrind rqm durduu
mvqedn asl olmayaraq eyni mnan ifad edir. Yni mvqesizdi. Mvqeli say sistemind is
ksin. Msln III roma rqmlri il yazlm v 111 onluq say sistemind yazlm yz on bir.
(qeyd edk ki roma rqmlri mvqesiz onluq say sistemi is mvqelidir). Birinci haldak (III) hr
birin d tklikdir. kinci halda is (111) birlrdn biri tklik, biri onluq, digri is yzlkdr.
Mvqelidir-mvqedn asl olaraq ifad etdiyi mna dyiir.
Qbul proqramna sasn bundan sonrak hissd ancaq mvqeli say sistemlri il mul
olacaq. Proqramda olan say sistemlri il tan olaq.
kilik say sistemi: ikicdn rqmi olduuna gr bu say sistemin ikilik say sistemi deyilir.
Rqmlri 0 v 1. Kompyuterd informasiyan kodladrmaq n bu say sistemindn istifad olunur.
Say sisteminin rqmlrin onun baza elementlri d deyilir.
Skkizlik say sistemi: rqmlri: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 skkiz rqmi olduuna gr skkizlik
say sitemi adlanr.
Onluq say sistemi: rqmlri: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 on rqmi olduuna gr onluq say
sitemi adlanr.
On altlq say sistemi: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F
10 11 12 13 14 15
On altlq say sistemind 16 rqm var. 0-dan 9-a qdr olan rqmlr onluq say sistemind olduu
kimidir. Digr rqmlr is hrflrl iarlnib.
1.8. Natural ddlrin 10-luq say sistemindn 2-lik, 8-lik, 16-lq

say sistemlrin v ksin keid sullar.
ki sas evirm sulu var:
1. Onluq say sistemlrindn digr say sistemlrin keid

2. Digr say sistemlrindn Onluq say sistemin keid.
1. onluq say sistemindn ikilik (skkizlik, onaltlq)

say sistemin kemk n ddi ikiy (skkiz, on
altya) blmk v qal qeyd etmk lazmdr. Sonra
aldmz cavab yenidn ikiy (skkiz, on altya)
blb qal qeyd edirik. Prosesi axra kimi davam
etdiririk. Sadan sola ardcl qalqlar yazrq.
10
8
16
Onluq say sistemindn ikilik say sistemin kemy aid bir nmuny baxaq:
Nmun 1:
(((yaziliin mnas odur ki 25 ddi onluq say sisteminddir, ikilik say
sistemin evirmk lazmdr.)))
Grndy kimi vvlc 25-i 2-y blrk. Cavab
25
2
12 qalq is 1 olur. Qal dairy alrq ki, digr
rqmlrl qarmasn. Axrda biz qalqlar lazm
24
12
2
olacaq. Aldmz cavab yni 12-ni tkrar yen 2-y
12
blrk. Bunu baqa yerd d tzdn yazb ed
2
6
1
bilrik. Ancaq vaxta qnat etmk n sada
grdynz kild hamsn bir birinin ard il
6
3
2
0
yazmaq daha lverilidir. mliyyat sona qdr
2
davam etdirilir. Sonda is sonuncu cavab da daxil
0
1
olmaqla qalqlar sadan sola ardcl kild dzlr.
110012
bu artq bizim cavabmzdr. (((sizin
illrdir tandnz 25-dir, sadc imicin dyiib)))

Skkizlik say sistemind d evirm eynil ikilikd olduu kimidir. Sadc orda ikiy
blmrk skkiz blrk. (((
bunu znz cevirmy chd edin. Doru cavab alana qdr
misaldan l kmk yoxdu haaa. Bu da cavab bax bunu almalisiz
)))
On altlq say sistemind d evirm ikilikd olduu kimidir.
Sadc orda ikiy blmrk on altya blrk. Qalq 9-dan byk
alndqda yerin uyun hrifi yazrq. (((vvlki mvzuda var bir d
tkrar yazaq, nki tkrar biliyin yaxn qohumlarndandr. 10A,
11B, 12C, 13D, 14E, 15F)))
Nmun 2:
Onluq say sistemind verilmi 77 ddin 16lq say sistemin evirmk lazmdr. Qaydada deyildiyi kimi 77-ni 16ya blrk. Cavab 4 qalq is 13 olur. 9-dan byk olduu n uyun
hrfl iar edirik 13-.
8
77
64
13
16
4
2.
kilik (8-lik, 16-lq) say sistemindn onluq say sistemin

kemk n ddi sadan sola sfrdan balayb ardcl
nmrlmk , Sonra ddin hr bir rqmini ikinin (8-in, 16-nn)
uyun qvvtin vurmaq v Alnan cavablar toplamaq lazmdr.
kilik say sistemindn onluq say sistemin kemy aid bir
nmuny baxaq:
Nmun 3: 110012=?10
2
8
10
16
43210
110012 ddininin sadan balayaraq zrin 0,1, 2, 3, 4 nmrlrini yazrq. Sonra is rqmlri 2-nin
uyun qvvtin vurub toplayrq.
Skkizlik say sistemindn onluq say sistemin keid d eyni ikilikdn onlua kemk kimidir.
Lakin bir frqi var. Yuxardak misaldak ikilrin (yal ikilir) yerin skkiz olur. (((318=?10 znz
evirin.)))
On altlq say sistemindn onluq say sistemin keid d eyni ikilikdn onlua kemk kimidir.
Lakin bir frqi var. Yuxardak misaldak ikilrin (yal ikilir) yerin on alt olur. Bir misala baxaq.
Nmun 4:
10
Hesablama hisssind Hrfdn olan rqmlrin yerin uyun qiymti yazlr. (((biz artq onlar
tanyrq. Bilirik ki D-y el arasnda 13 d deyirlr )))
Qeyd1: ddlrin zrind 0 olanda 1- brabr olur. Ms. 20=1, 50=1, 160=1.
Qeyd2: ddlrin zrind 1 olanda el hmin ddin zn brabr olur Ms. 21=2, 51=5, 161=16.
Qeyd3: ddin zrind ne yazlrsa o ddi z-zn o qdr df vurmaq lazmdr. Ms:
23=2*2*2=8, yni 23 ikinin 3 df z zn vurulmasna brabrdir.
((( say sistemlri mvzusuna
qoyarkn bir mhm mslni d qeyd etmyi zm borc bildim.
gr grsz ki misaln yars 2-lik say sisteminddi, yars 8-lik yaxud 16-lq, o halda qtiyyn
hvalnz pozmayn. Misaldak btn ddlri yrndiyiniz sulla evirin 10-luq say sistemin
hesablaman aparn, cavab hans say sistemind istyirs son nticni evirin hmin say sistemin))))
zahl Testlr
evirmlr aid testlr tlblrin n ox tinlik kdiyi test tiplrindndir. slind bu testlr
he d tin deyil. Adi sad riyazi hesablamalar bilrk bu testlri asanlqla hll etmk olar. Bir ne
nmun test baxaq.
zahl test 1. Hesablayn: 4 Mbayt 10 Kbayt = ?
A) 14 Mbayt
B) 3996 Kbayt
C) 4086 Kbayt
D) 4087 Kbayt
E)4086 Mbayt
zah: Bu test taprn hll etmk n Mb ayt Kbayta evirmk lazmdr. xmaq n hr ikisi eyni
vahidd olmaldr. Bykdn kiiy kemk daha rahat olduuna gr Mbayt Kbayta eviririk.
Yadda Saxlayn: BYKDN kiiy kemk n 1024- vurmaq lazmdr. (ancaq baytdan bit
kerkn 1024- deyil 8- vurmaq lazmdr)
4Mbayt=4*1024=4096Kbayt. evirdikdn sonra adi qayda il xrq.
4 Mbayt 10 Kbayt =4096 Kbayt 10 Kbayt=4086 Kbayt
Cavab: C) 4086 Kbayt
zahl test 2. 2048Mbayt+3Tbayt=?

A) 2051 Gbayt
B) 5123 Gbayt
C) 4099 Gbayt
D) 3065 Gbayt
E) 3074 Gbayt
zah: Grndy kimi btn cavablar Gbaytla verilib. Misalda olanlar da Gbayta evirk v
hesablayaq.
Yadda Saxlayn: kiidn BYY kemk n 1024- blmk lazmdr. (ancaq bitdn bayta
kerkn 1024- deyil 8- blmk lazmdr)
2048Mbayt=2048/1024=2Gbayt
3Tb=3*1024=3072Gbayt
2048Mbayt+3Tbayt=2Gbayt+3072Gbayt=3074Gbayt
Cavab: E) 3074 Gbayt
zahl test 3. 223 bit aadaklardan hansna brabrdir?

A) 1 Gbayt
B) 230 Kbayt
C) 1 024 bit
D) 233 Kbayt
E) 1 Mbayt
zah: vvlc bitdn daha byk vahid olan bayta kek. Bunun n 8- blmk lazmdr. Lakin
misal 2 st klind verildiyin gr 8-i d 2 st klind gstrk. 8=2*2*2=23 yni . 8=23
223bit=223/23=220 bayt cdvl baxsaq grrik ki 220 bayt 1Mbayt-dr. gr cdvl yadda qalmrsa onda
evirmy davam edrik. Bayt-dan Kbayta kend yuxarda da deyildiyi kimi 1024- blrk.
1024=210. 220 bayt=220/210=210Kbayt. Kbayt-dan Mbayt-a da eyni sulla keirlr.
210Kbayt=210/210=20=1Mbayt (qeyd: st 0 olan ddlr 1- brabrdir.)
Cavab: E) 1 Mbayt
Kodladrmaya aid olan test taprqlar da tlblr n sas ngllrdn biridir. slind is
hqiqtn d ox saddir. (((bir eyi yaddada mhkm mhkm saxlamaq lazmdr ki ASCII-da 1
simvol 1 bayt yer tutur. UNCODE sistemind is bir simvol 2 bayt yer tutur. GR msld kod
10
sisteminin ad kilmyibs onda siz fikirlin ki ASCII-da olan kimi 1 simvolu 1 bayt hesablamaq
lazimdir.)))
zahl test 4. Mlumatn yazlmas n hr shifd 25 stir olmaqla 3 shif istifad olunmudur.
Hr stird 60 simvol olarsa, hmin mlumatn hcmi n qdrdir?
A) 4500 bayt
B) 1200 MB
C) 4500 KB
D) 1536 KB
E) 1500 bit
zah: Bu msld d kodladrma sisteminin ad kilmyib. Ona gr d 1 simvolu 1 bayt
hesablayacaq. vvlc is simvollarn sayn tapmaq lazmdr.
60
60
25
60
60
60
60
60
25
60
Hr shifd 25 stir hr stird is 60 simvol var. Demli bir shifd

dn shif olduuna gr mumi simvollarn say
olduuna gr 4500 simvol 4500 bayt yer tutar. Cavab A) 4500 bayt
kmk lazm deyil. aln iin mntiqini anlayn. Sonras rahatd )))
25
60
olar. 3
olar. 1 simvol 1 bayt
((( Hr df bu qdr kil
11
Mvzu Mnimsm Suallar

znz yoxlayn... Siz bu suallardan hansnn cavabn bilirsiniz?
1. nformatika nyi yrnir?
2. nformatikann sas trkib hisslri hanslardr?
3. nformasiya ndir?
4. nformasiyann hans xasslri var?
5. nformasiya hans formalarda ola bilr?
6. nformasiyann hans nvlri var?
7. nformasiyann sas proseslrini tanyrsanm?
8. Ktl kiloqramla llr. Msln 1 kiloqram alma aldm. Bs informasiya?
9. Bir l vahidindn digrin ke bilirsnmi? (yni Meqabayt Bayta, Kilobayt Geqabayta v s.
evir bilirsnmi?)
10. ASCII v UNICODE haqda n bilirsn?
11. UNCODE sistemind 1 simvol yaddada ne bayt yer tutur? Bs ASCII-da?
12. Say sistemi ndir?
13. Mvqeli v Mvqesiz say sistemin misal gstr?
14. 10-luq say sistemindn 2-lik, 8-lik v 16-lq say sistemlrin v ksin keid sullarn bilirsnmi?
Bu suallarn hamsnn cavabn bildinmi?
12
Bli hamsn bilirm .

Bu yax nticdir. Testlri ilmy balaya bilrsn.
Xeyr bilmdiklrim var .
Bu is laaa nticdir. sas odur ki bilmdiyini bilirsn. Mvzunu tkrar bir d oxu.
Sbirl v baa drk oxu. (((kimin fikri olduu yadimda deyil ancaq gzl fikirdir.
Deyir ki, gr bir eyi 5-ci df oxuduqda ns baa dmy balayrsansa bu ox
yax nticdir el is oxumaa davam)))
Test Taprqlar
1. Verilnlrdn hans informasiya proseslrin aid deyil?
A) informasiyann toplanmas
B) informasiyann trlmsi
D) informasiyann emal
E) informasiyann saxlanmas
C) informasiyann aktuall
2. Masir kompyuterlrd informasiyann telefon kanal vasitsil uzaq msafdn qbulu v

trlmsi n hans qurudan istifad olunur?
A) plotter B) modem
C) skaner
D) klaviatura E) digitazer
3. Kompyuterin yaddann tutumunu lmk n ndn istifad olunur?
A) bod
B) bayt
C) piksel
D) dym
E) punkt
4. Aadaklardan hans elementar l vahidi adlanr?
A) bayt
B) bit
C) meqabit D) kilobayt
E) meqabayt
5. Binary Digit ndir?

A) bayt
B) bit
D) kilobayt
E) meqabayt
6. nformasiyann sas l vahidi hansdr?

A) bayt
B) bit
C) meqabit D) kilobayt
E) meqabayt
C) meqabit
7. Mtn tipli verilnlrd qiymt n il ifad olunur?

A) rqm B) bayt
C) simvol
D) mntiqi kmiyyt E) dd
8. 32 Gbayt ne Kbaytdr?
A) 3210 B) 226
C) 225
D) 1623
E) 29
9. Eylenceli nformatika ifadsi n yaddada n qdr yer ayrlr?

A) 21 bit B) 21 bayt
C) 20 bit
D) 20 bayt
E) 168 bayt
10. Bir ikilik rqm yaddada n qdr sah ayrlr?
A) 2 bayt B) 1 bayt
C) 18 Kbayt D) 18 Mabyt E) 3015 Mbayt
11. 3 Mbaytlq informasiyan aadaklarn hans il ifad etmk olar?
A) 6 bayt
B) 3210 Kbayt
C) 3210 bayt
D) 3210 bit
E) 3213 bayt
12. Frdi kompyuterlrd bir simvolun kodladrlmas n n qdr yer ayrlr?

A) 8 bayt
B) 8 bit
C) 1 Mbayt
D) 8 Kbayt
E) 1 bit
13. Prosessor informasiyan hans kild emal edir?

A) 2-lik kodda B) 10-luq kodda
C) 16-lq kodda
E) 8-lik kodda
D) 32-lik kodda
13
14. nfomasiyann minimal l vahidi hansdr?
A) bayt B) simvol
C) bit
D) piksel
E) rqm
15. 1101011- ikilik ddi n yaddada n qdr yer ayrlr?

A) 7 bayt
B) 1 bayt
C) 12 bayt
D) 7 bit
E) 8 bit
16. Proqramladrmada yadda nvanlar il ilmk n hans tip verilnlrdn istifad olunur?
A) rti
B) mntiqi
C) hesabi
D) gstrici
E) mtn
17. 1 Kbayt ne baytdr?
A) 220
B) 2210
C) 3072
D) 210
E) 2048
18. *I am a student* cmlsind ne bayt informasiya saxlanlr?

A) 128
B)16
C)112
D)14
E)13
19. nformasiya rabit kanallar vasitsil ... ardcll klind trlr v kompyuterin yaddanda ...
ardcll klind saxlanlr.
A) Siqnallar, baytlar
B) Kodlar, siqnallar
C) Simvollar. Kodlar
D) Simvollar, baytlar
E) Simvollar, bitlr
20. Mtn faylnn tutumu 320 Kb-dr. Fayl hr shifd orta hesabla 32 stri olan kitabdan ibartdir
(hr stird 64 simvol var). Fayln ne shifsi var?
A) 320
B)160
C) 540
D) 640
E) 1280
21. nformasiyann 8 bitli kodlamasn hans standartla hyata keirirlr?
A) ACT
B) ACSII
C) ASCII
D) IEEE
E) IIASC
22. Skkizlik say sisteminin baza elmentlri (rqmlri) hanslardr?
A) 0 v 1
B) 1 0 1 0 1 0 1 0
C) 0 v 7
D) 1 2 3 4 5 6 7 8
E) 0 1 2 3 4 5 6 7
23. Yaddada mtn, qrafik v video tipli informasiyalardan ibart 20 Mb informasiya vardr. gr
yaddadan 5Mb video, 5632 Kb qrafik v 4608 Kb mtn tipli informasiya silinrs, qovluun
hcmi n qdr olar?
A) 15Mb
B) 10Mb
C) 5Kb
D) 5Mb
E) 5b
24. Aadak mlumatda verilmi v ASCII-d kodladrlm eyni simvollarn sayn tapn.
0100001001000001010000101001101101011011
A) 3
B) 40
C) 4
D) 2
E) 5
25. Aadak mlumatda verilmi v ASCII-d kodladrlm mxtlif simvollarn sayn tapn.
0100001001000001010000101001101101011011
A) 3
14
B) 40
C) 4
D) 2
E) 5
26. Kompyuterin yadda hans l vahidi il llr?
A) Dym
B) Bit
C) Sm
D) Piksel
27. 1Gb ny brabrdir?

A) 1024 Kb
B) 230 bayt
E) Bayt
C) 220 bayt
D) 230 bit
E) 1000 Mbayt
28. Kilobaytn skkizd bir hisssindn ibart mlumatda ne bit informasiya vardr?
A) 512
B) 1024
C) 2048
D) 256
E) 4096
29. Mn magistra hazrlaram cmlsind ne bayt informasiya saxlanlr?
A) 23
B) 24
C) 25
D) 26
E) 27
30. nformasiya miqdarnn llmsi n n kiik vahid n qbul edilmidir?
A) 1 piksel
B) 1bod
C) 1 inch (dym)
D) 1bit
31. 1 baytla ne simvoldur?
A) 1
B) 1024
C) 16
D) 2
32. 3Kb115b+138b+800bit cmi ne baytdr?

A) 3335
B) 3333
C) 3305
33. Qallaktika sznd ne bit var?
A) 15
B) 1160
C) 10
E) 1bayt
E) 8
D) 4033
D) 80
E) 45
E) 20
34. Mtnin saxlanmas n yaddada 792 bit tlb olunur. Mtn ne simvoldan ibartdir?
A) 700
B) 792
C) 800
D) 145
E) 99
35. Aadaklardan biri informasiyann xasssi deyil.
A) Diskretlik
B) Tamlq
C) Aktuallq
36. Aadaklardan hans informasiya daycs deyil ?
A) Ss platas
B) Srt disk C) Corafi xrit
D) Tzlilik
D) Hard disk
E) Adekvatlq
E) Kitab
37. Arxivldirilmi fayln informasiya tutumu 1Kbayt dr. Fayl 50% sxlmdr. Arxivdn
xarldqdan sonra fayl hans informasiya tutununa malik olar ?
A) 0,5 KB
B) 2,5 KB
C) 1,5 K
D) 3 KB
E) 2 KB
38. 1 Gb ny brabrdir ?
A) 218 bit
B) 10 bit
C) 1000 000 bayt
D) 1000 Kbayt
E) 230 bayt
15
39. Printerin ap srti saniyd 1Kbayt tkil edir. gr hr vrqd hr bir strind 32 simvol
olmaqla 48 stir yerlrs, 50 vrqin ap n ne saniy vaxt tlb olunar ?
A) 85 san
B) 75 san
C) 65 san
D) 45 san
E) 55 san
40. nformasiya tutumu 5120 bayt olan mlumat alnmdr. Bu, ne kilobaytdr ?
A) 5,5 KB
B) 5,12 KB
C) 5 KB
D) 6 KB
E) 4 KB
41. Unicode (Yunikod) kodladrma sistemind 1 simvolun kodladrlmas n ne bayt yer
ayrlr?
A) 1 bayt
B) 4 bayt
C) 2 bayt
D) 5 bayt
E) 3 bayt
42. Uyun variant sein.
A) insan-analoq, kompyuter-rqmsal
C) insan-analoq, kompyuter-analoq
E) insan-rqmsal, kompyuter-qrafik
B) insan-rqmsal, kompyuter-analoq
D) insan-rqmsal, kompyuter-rqmsal
43. 10+10=100 bu brabrlik hans say sistemind dorudur?

A) skkizlik
B) altlq
C) ikilik
D) on altlq
44. Mtn yaddada 64 bit yer tutur. Mtn ne simvoldan ibartdir?

A) 8
D) 64
B) 4
E) 640
50.Bir kilobayt informasiya brabrdir...
A)1024bayta
B)1000bayta
C)1000sfr v birlr
D)1000simvola
E)1024sfr v birlr
51.Bir meqabayt informasiya brabrdir...
A)1024 kilobayta
B)1milyon bayta
D)1024bayta
E)1024bit
C)1milyard bayta
52.Bir qeqabayt informasiya brabrdir...

A)1024meqabayta
B)1000meqabayta
D)1milyard bayta
E)1024kilobayta
C)1milyon bayta
53.Bir bayt vasitsil kodladirmaq olar...

A) hr hansi bir ymdan olan simvolu
B) byuk olmayan tam dd
C) bir sz
D) bir cumlni
E) tsvirin bir v ya bir ne nqtsi haqqnda informasiyan
54.Kbayt ne baytdr?
A)1024
B)2000
16
C)2048
D)512
E)2
E) onluq
C) 5
55.Aadaklardan hans 1 MB-y brabrdir?
A)1024 KB
B)8192 bayt
C)10448576 GB
56. Aadak cmld bitlrin sayn tyin edin:

I*READ*THE*NEWSPAPER
A) 40
B) 20
C) 10
D) 160
57. 4 bayt ne bitdir?

A) 32
B) 1024
C) 14
E)1000 KB
E) 120
D) 16
58. Yadda tutumunun l vahidi hansdr?

A) sm
B) bayt
C) pt
59. 4 Gb ny brabrdir?
A) 40 bit
B) 4096 bayt
D)1.44 bit
E) 8
D) dym(inch)
C) 232 bayt
D) 1024 bit
60. Kompyuterin yaddanda mtnin 1 simvolu n n qdr yer ayrlr?

A) 3 bayt
B) 2 bayt
C) 1 bit
D) 3 bit
E) hers
E) 30 bayt
E) 1 bayt
61. Aadaklardan hans verilnlrin tipin aid deyil?

A) mntiqi
B) gstrici
C) mtn
D) hesabi
E) rti
62. Qiymti rqmlrl ifad olunan verilnlrin tipi ndir?

A) hesabi
B) gstrici
C) mtn
D) mntiqi
E) rti
63. Qiymti szlrl ifad olunan verilnlrin tipi ndir?

A) rti
B) gstrici
C) mtn
D) mntiqi
E) hesabi
64. Qiymti mntiqi kmiyytl ifad olunan verilnlrin tipi ndir?

A) rti
B) gstrici
C) mntiqi
D)mtn
E) hesabi
65. Proqramladrmada yadda nvanlar il ilmk hans tip verilnlrdn istifad olunur?
A) rti
B) gstrici
C) mntiqi
D) mtn
E) hesabi
66. Hesabi verilnlrd qiymt n il ifad olunur?
A) rqmlrl
B) simvollarla
D) mtnl
E) mntiqi kmiyytl
C) nvanla
67. Mntiqi verilnlrd qiymt n il ifad olunur?

A) rqm
B) bit
C) simvol
68. Mtn tipli verilnlrd qiymt n il ifad olunur?
A) rqm
B) mntiqi kmiyyt
C) bayt
D) dd
D) simvol
E) mntiqi kmiyyt
E) dd
17
69. Elementar l vahidi ndir?
A) bayt
D) kilobayt
B) bit
E) meqabayt
C) meqabit
C) 3072 bayt
70. 1 Kbayt ne baytdr?

A) 210 bayt
D) 220 bayt
B) 2210 bayt
E) 2 048 bayt
71. 1 Mbayt ne baytdr?

A) 210
B) 2220
C) 220
D) 1024
E) 2048
72. 1 Gbayt ne baytdr?

A) 230
B) 233
C) 210
D) 2048
E) 1024
73. Hesablayn: 4 Mbayt 9 Kbayt = ?

A) 13 Mbayt
D) 4087 Kbayt
E) 4087 Mbayt
E) 4086 Kbayt
74. 3 Mbayt ny brabrdir?
A) 6 bayt
B) 3210 bit
B) 3996 Kbayt
C) 3210 Kbayt

A) 3213 bayt
B) 3210 bit
D) 9224 Kbayt
E) 9224 bit
D) 3213 bayt
E) 3210 bayt
C) 9224 bayt
76. R GROUP yaddada ne bayt yer tutar?

A) 14
B) 22
C) 56
D) 7
E) 8
77. 1 Tbayt ne baytdr?

A) 210
B) 233
C) 230
D) 1 024
E) 240
78. 230 bayt ny brabrdir?

A) 1 Gbayt
B) 233 Kbayt
C) 230 Kbayt
D) 1 Mbayt
E) 1 024 bit
79. 223 bit ny brabrdir?

A) 1 Gbayt
B) 233 Kbayt
C) 230 Kbayt
D) 1 Mbayt
E) 1 024 bit
80. 1 Petabayt ne baytdr?

A) 210
B) 240
C) 220
D) 250
E) 230
D) 1536
E) 1,5
81. 12 288 bit tutumlu informasiyann hcmi ne kilobaytdr?

A) 1,5
B) 102 4
C) 3
82. UNICODE kodladrma sistemind hr bir simvol yaddada n qdr yer tutur?
A) 1 bayt
B) 15 bit
C) 2 bayt
D) 3 bayt
E) 1 Kbayt
18
83. Unicode kodladrmasnda informasiya proseslri ifadsi n n qdr sah ayrlr?
A) 22 bayt
B) 42 bayt
C) 44 bayt
D) 24 bayt
E) 21 bayt
84. 12288 bit ny brabrdir?
A) 1,6 Kbayt
B) 1,2 bayt
C) 1,5 bayt
D) 1536 bayt
85. 223 bit ne MB-dr?

A) 1
B) 8
C) 2
D) 32
E) 4
86. 40960 bit ne Kbaytdr?

A) 5
B) 12
C) 8
D) 4
E) 32
E) 1,5 Gbayt
87. Mlumatn yazlmas n hr shifd 25 stir olmaqla 3 shif istifad olunmudur. Hr stird
60 simvol olarsa, hmin mlumatn hcmi n qdrdir?
A) 4500 bayt
B) 1200 Mbayt
C) 4500 Kbayt
D) 1536 Kbayt
E) 1500 bit
88. 5 shiflik mlumat yaddada 8775 bayt yer tutur. Hr shifd 15 stir olarsa, bir stird ne
simvol yerlir?
A) 175
B) 1 755
C) 200
D) 117
E) 25
89. Mtn yaddada 120 bayt yer tutur. Mtn ne simvoldan ibartdir?
A) 12
B) 120
C) 15
D) 96
E) 960
90. Mtn yaddada 7 Kbayt yer tutur. Mtn ne simvoldan ibartdir?

A) 7168
B) 57344
C) 56
D) 696
E) 7
91. 32 Gbayt ne Kbaytdr?

A) 3210
B) 225
C) 29
D) 226
E) 1623
92. 2 Mb ne bit brabrdir?

A) 223
B) 233
C) 224
D) 214
E) 213
93. 213 bit ne baytdr?

A) 210
B) 212
C) 29
D) 216
E) 23
94. Mtn 128 simvoldan ibartdir. Mtn kompyuterin yaddanda n qdr yer tutur?
A) 128 bayt
B) 15 bit
C) 128 bit
D) 15 Kbayt
E) 15 bayt
95. 2 shiflik informasiya yaddada 258 bayt yer tutur. Birinci shifdki informasiyann hcmi
ikincidn 2 df oxdur. Birinci shifd ne simvol var?
A) 43
B) 86
C) 129
D) 172
E) 258
19
96. Kompyuterin yaddann tutumunu lmk n ndn istifad olunur?
A) bod
B) dym
C) bayt
D) punkt
97. 10110 ikilik ddi n yaddada n qdr yer ayrlr?
A) 5 bayt
B) 5 bit
C) 1 bayt
D) 8 bit
E) piksel
E) 12 bayt
98. Aadak ikilik ddlrdn hans kompyuterin yaddanda 1.5 bayt yer tutur?
A) 11010111
B) 10011
C) 101101101101
E) 1000000
E) 1011010101111100
99. informatika sznn yaddada saxlanmas n n qdr yer tlb olunur?
A) 11 Kbayt
B) 24 bayt
C) 11 bit
D) 88 bit
E) 5 bayt
100. Qlamurkalar ifadsi n yaddada n qdr yer ayrlr?
A) 11 bit
B) 88 bayt
C) 11 bayt
D) 18 bayt

A) 9211 Kbayt
B) 9210 Kbayt
D) 36 bayt
102. Hesablayn: 4 Mbayt + 10 Kbayt = ?

A) 4106 Mbayt
B) 14Mbayt
C) 144 bit
C) 4106 Kbayt
E) 17 bit
E) 9 Kbayt
D) 3015 Mbayt
103. Mtn yaddada 8 Kbayt yer tutur. Mtn ne simvoldan ibartdir?

A) 8192
B) 57 344
C) 56
D) 696
104.I LOVE YOU. Cmlsi n yaddada n qdr yer ayrlr?
A) 11 bit
B) 88 bayt
C) 11 bayt
D) 22 bayt
E)14 Kbayt
E) 7
E) 17 bit
105. nformatikada kompyuterlrin v digr qurularn istifad qaydalarn hans sah yrnir?
A) software
B) hardware
C) freeware
D) noware
E) texnoware
106. Hans informasiya prosesi deyil?
A) nformaiyanin qbulu
D) nformaiyann adekvatl
B) nformasiyann emal
C) nformasiyann trlmsi
E) nformasiyann saxlanmas
107. Hardware dedikd aadaklardan hans baa dlr.

A) Aparat tminat
B) Ttbiqi proqram
C) Proqram tminat
D) Printer markas
E) Alqoritm tminat
108. Software dedikd aadaklardan hans baa dlr.
A) Aparat tminat
B) Printer nv
C) Proqram tminat
D) Quru
E) Alqoritm tminat
20
109. Brainware dedikd aadaklardan hans baa dlr.
A) Aparat tminat
B) Ttbiqi proqram
C) Proqram tminat
D) Quru
E) Alqoritm tminat
110. Aadaklardan hans verilnlrin tipin aid deyil?
A) xarici
D) gstrici
B) mntiqi
E) mtn
C) hesabi
111. 8192 Mbayt ne Gbaytdr?

A) 1
B) 8
D) 3
E) 4
112. 32 Mbayt ne baytdr?

A) 236
B) 225
C) 2
C) 246
D) 235
113. Hesablayn: 5120Mbayt+3Tbayt=?

A) 4099 Gbayt
B) 3065 Gbayt C) 5123 Gbayt
E) 226
D) 3077 Gbayt E) 4099 Mbayt
114. 3072 baytlq mtn fayl v 330 kilobaytlq multimediya fayl birlikd yaddada n qdr yer
tutar?
A) 455 bayt
B) 444 Kbayt
C) 841 Mbayt
D) 2048 bayt E) 144 Kbayt
115. Hesablayn: 3 Gbayt + 2048 Kbayt=?
A) 3074 Mbayt
B) 2051 Kbayt
C) 3071 Mbayt
D) 2051 Mbayt E) 2051 Gbayt
116. 245 bayt ny brabrdir?

A) 32 Gbayt
B) 32 Tbayt
D) 50 Mbayt
C) 32 Kbayt
117. Hesablayn: 3 072 Kbayt+4 096 Mbayt=?

A) 3 Gbayt 4 Mbayt B) 3 Kbayt 4Tbayt
C) 4 Gbayt 3 Mbayt
E) 1 024 bit
D) 6 Mbayt
E) 7 Tbayt
118. 10010011110010101001001110111001 (ASCII) bu kodda ne eyni simvol var?

A) 2
D) 5
B) 3
E) 6
C) 4
119. Tkliflrdn hans dorudur?
A) skkizlik say sistemi mvqesizdir
C) on altlq say sistemi mvqesizdir
E) onluq say sistemi mvqesizdir
B) roma rqmlri mvqelidir

D) roma rqmlri mvqesizdir
120. Hesablayn: 1 Tbayt+ 2 048 Mbayt=?

A) 1 020 Gbayt
D) 1 024 Gbayt
B) 1 022 Gbayt
E) 1 018 Gbayt
E) 1 026 Gbayt
21
121. Kitabn hr shifsind 16 stir v hr stird 32 simvol var. Bu kitab Unicode sistemi il
kodladrlsa yaddada n qdr yer tutar?
A) 64 Kbayt
D) 512 bayt
B) 128 Kbayt
E) 1 Mbayt
256 Kbayt
122. Aadak mlumatda verilmi v ASCII - d kodladrlm mxtlif simvollarn sayn tapn.
010000010100001001000001010000101001101101100101
A) 3
B) 2
C) 4
D) 6
E) 5
123. Qovluqda yerln fayllarn birlikd hcminin 10MB olduu mlumdur. Hmin qovluqdan
hcmi 3, 5 MB - lq video fayl, 2560 KB lq audi fayl sildikdn sonra qovluqda qalan fayllarn
hcmi n qdr olar ?
A) 6,5 MB
B) 4.5 MB
C) 5 MB
D) 4 MB
E) 2048 KB
124. Aadak cmld bitlrin sayn tyin edin.
I*WORK*IN*THE*FIRM.
A) 57
B) 384
C) 19
D) 144
E) 152
125. Gbayt-n onaltda bir hisssindn ibart mlumatda ne Kbayt informasiya vardr?
A) 220 -1/16
B) 230
C) 216
D) 226
E) 226-4
126. 5Kb80b+300b cmi ne baytdr?
A) 385
B) 880
C) 5530
D) 5380
E) 5500
127. gr Unicode il ylm elektron sndin hr shifsind 16 str varsa hr strd 128 simvol
yerlirs, onda 80 Kb hcmli sndin ne shifsi olar?
A) 24
B) 20
C) 56
D) 40
E) 32
128. ASCII-d verilmi aadak mlumatda ne simvol var?
010000100100000101111000110011011010010110101011
A) 48
B) 6
C) 2
D) 22
E) Burada simvol yoxdur
129. Skkiz bitl kodladrla biln simvollarn maksimal say n qdrdir?

A) 28
B) 2
C) 210
D) 8
E) 1
130. ASCII kod sistemind ne kod vardr?
A) 65536
B) 128
C) 256
D) 1024
E) 25
131. Meqabaytn ikid bir hisssindn ibart mlumatda ne bayt informasiya var?
A) 220
B) 210
C) 210-1
D) 219
E) 220-1
132. 20Gb ne bitdir?
A) 5*4 B) 5*242
22
C) 20*235
D) 20*240
E) 5*235
133. ASCII-d ylm mtn faylnn tutumu 320 kb-dr. Fayl hr shifsind orta hesabla 32 stri
olan kitabdan ibartdir (hr stird 64 simvol var). Fayln ne shifsi var?
A) 640
B) 1280
C) 320
D) 160
E) 540
134. Bir ii tlb haqqnda mlumat 2048 simvoldur. Onda 8192 sayda tlb haqqnda mlumat
ne dn 1Mb-lq diskd yerldirmk olar?
A) 16
B) 14
C) 5
D) 40
E) 15
135. UNCODE sistemind ylm Kompyuter sznn informasiya miqdar n qdrdir?
A) 176bit
B) 9bit
C) 11bit
D) 18bit
E) 144bit
136. Unicode ylm kitabda 1 shifd 32 stir, hr stird 64 simvol var. 80Kb mumi hcmi olan
kitabda ne shif olar?
A) 80
B) 10
C) 20
D) 120
E) 40
137. 8-lik ddin hr bir simvolu n qdr informasiya dayr?
A) 1bayt
B) 3bit
C) 1bit
D) 4bit
E) 3bayt
138. Operativ yaddada informasiya hans say sistemind tsvir olunur?

A ) 10-luq
B) 16-lq
C) 2-lik
D) xtiyari
E) 8-lik
139. 8-lik say sistemind ne rqm var?
A) 12
B) 6
C) 8
D) 10
E) 7
140. Onluq say sistemind verilmi 24 ddi ikilik say sistemind ny brabrdir?
A) 10111
B) 11111
C) 10000
D) 11000
141. Skkizlik say sisteminin n byk rqmi hansdr?
A) 10
B) 7
C) 0
D) 8
142. Hesablayn: 1101112+AB16=?8
A) 345
B) 340
C) 343
144. Hesablayn: X2+X8=X10, X2 =1111, X8 =7,

A) 23
B) 21
C) 24
E) 1
D) 342
143.Hesablayn: X10-X8=X2 X10=20, X8 =23, X2 =?

A) 10
B) 1
C) 101
E) 10101
E) 348
D) 0
E) 11
X10=?
D) 20
E) 22
145. kilik say sistemind verilmi 1111000111110001 ddi on altlq say sistemind nec ifad
olunar?
A) B1C1
B) E1D3
C) C2C2
D) F1F1
E) F3F3
23
146. 111111111111 ikilik say sistemind verilmi bu dd skkizlik say sistemind aadaklardan
hans olar?
A) 5555
B) 8888
C) 6666
D) 9999
E) 7777
147. Onluq say sistemindn hr hans x say sistemin kemk n ..(x=ikilik,skkizlik,on altlq v s.)
A) Verilmi ddi x- blmk v alnan qalqlar axrdan vvl ardcl dzmk lazmdr
B) Verilmi ddi x- vurmaq lazmdr
C) Verilmi ddi sa trfdn sfrdan balayaraq nmrlmk sonra hr bir rqmi x-in uyun
qvvtin vurmaq lazmdr
D) Verilmi ddi x- blmk v alnan qismti yazmaq lazmdr
E) Verilmi ddi qvvt yksltmk lazmdr
148. Verilmi ddlrdn hans mvqelidir?
A) XV
B) XX
C) LX
D) VX
E) BC
149. Aadak ddlrdn hans mvqesizdir?

A) AB
B) XV
C) BC
D) FA
E) FE
150. On altlq say sistemind ne rqm var?

A) 9
B) 16
C) 10
151. 1310=?16
A) 13
B) D
C) B
152. Hesablayn: X5+X4=X3, X5 =14, X4 =32, X3 =?

A) 121
B) 101
C) 212
D) 11
E) 15
D) E
E) 11
D) 222
E) 122
153. Hesablayn: 368 +3010 =?16

A) 2A
B) 3F
C) 3C
D) 2C
E) 3D
154. FE16 -558 *112 =?10

A) 116
B) 119
C) 117
D) 120
E) 118
155. AB16 -1210 +10012 *218=?16

A) 134
B) 137
C) 135
D) 138
E) 136
156. X10=54 olduqda, X16=? - n tapn.

A) 3916
B) 1716
C) A216
D) 4316
E) 3616
157. Skkizlik say sistemind verilmi 11 ddi 2-lik say sistemind nec ifad olunur?
A) 80
B) 1000
C) 1001
D) 100
E) 88
24
158. Onluq say sistemind verilmi 810 rqmini ikilik, skkizlik v on altlq say sistemlrin evirin.
A) 10002 , 108 , 616
B) 1002 , 108 , 616
C) 10002 , 108 , 816
D) 10012 , 108 , 816
E) 10002 , 88 , 816
159. Hans yazl yanldr?
A) 732(8)
B) 9911(10)
C) CDF(16)
D) 1101(2)
E) F(16)
160. 100(2)+5(8)+A(16) ddlrinin cmi onluq say sistemind ne olar?

A) 105
B) 17
C) 115
D) 19
E) 116
161. 78=?10
A) 10
B) 7
C) 1
D) 0
E) evirm mmkn deyil
162. Rum rqmlri hans say sisteminin elementidir?

A) ikilik
B) Mvqesiz
C) Mvqeli
D) Onluq
E) He birinin
D) He biri
E) 12016
163. Say sisteminin sas ndir?

A) Say sistemind birinci v sonuncu rqm
B) Say sistemindki simvollarn say
C) Say sistemindki 0 v 1-lrin say
D) Say sistemind 1-ci rqm
E) Say sistemind sonuncu rqm
A) 1202
B) 12010
C) 1208
165. Aadaklardan hans ct dddir?

A) 111101001(2)
B) 001101001(2)
D) 100101001(2)
E) 001101000(2)
166. FF16 =?2 , ?8 , ?10
A) 111101112 , 3578 , 23510
C) 111111112 , 3778 , 25510
E) 110111112 , 3378 , 22510
C) 101101101(2)
B) 110111112 , 3678 , 25610

D) 111101112 , 3738 , 25410
167. Onluq say sistemind verilmi 37 ddi 2-lik say sistemind nec ifad olunur?
A) 100101(2)
B) 100111(2)
C) 111(2)
D) 10101(2)
E) 10010(2)
168. Onaltlq say sistemind verilmi AC yazl 10-luq say sistemind neni gstrir?
A) 4108
B) 112
C) 172
D) 160
E) 4124
25
169. A,B,C,D hrflri uyun olaraq 00, 01, 10 v 11 ikilik ddlrl kodladrlmdr. BACD
simvollar ardcll bu qayda il kodladrlaraq 16-lq say sistemind yazlarsa hans dd alnar?
A) 1023
B) 5A7
C) 4AB
D) 411
E) 4B
170. 73(x)+51(x)=144(8)
A) 4
B) 2
C) 10
D) 16

A) FAC(16)
B) 123(8)
172. X(16)=7, X(8)=?
A) 10
B) 7
C) 8
E) 8
C) 1101(2)
D) 0
173. X10=124 olduqda X16-n tapn.

A) 6C
B) 712
C) 713
D) 821(8)
E) 9999(10)
E) 16
D) 7C
174. X8=57 ddi onaltlq say sistemind ne olar?

A) 12A
B) 2E
C) 3F
D) 47
E) 137
E) 2F
175. 191 onluq 8-lik say sistemin, 35 onluq ddini ikilik say sistemin evirdikd ne alnar?
A) 177, 100111
B) 270, 100011
C) 277, 100011
D) 276, 110001
E) 277, 100101
176. X2=110111 v Y8=135 ddlrinin cmi ikilik say sistemind ne olar?
A) 10010011
B) 10100100
C) 11010100
D) 10010100
E) 11010101
177. 16-lq say sistemind ne rqm var?
A) 15
B) 10
C) 12
D) 14
E) 9
178. 16-lq say sistemind ne hrfl ifad olunmu rqm var?

A) 5
B) 6
C) 10
D) 16
E) 15
179. Aadak ddlrdn hans n bykdr?
A) 1011011012
B) 1100110002
D) 1110110112
E) 1011001112
C) 1101011012
180. 16-lq say sistemind verilmi DB16 ddi 10-luq say sistemind ny brabrdir?
A) 25010
B) 11910
C) 21910
D) 22010
E) 26010
181. Onluq say sistemindki n byk rqmli dd 8-lik say sistemind ny brabrdir?
A) 27418
B) 14578
C) 17478
D) 14748
E) 16218
26
182. Skkizlik say sisttemindki n byk drdrqmli dd 16-lq say sistemind ny brabrdir?
A) 1FF16
B) FFC16
C) 016
D) 777716
E) FFF16
183. 9716 ddinin ikilik say sistemind yazl ny brabrdir?
A) 1001110012
B) 101101112
C) 1000011002
D) 100101112
E) 1110011012
184. 14210 ddinin 16-lq say sistemind yazl necdir?
A) 8E16
B) 29B16
C) 17616
D) 21616
E) BE16
185. 16-lq say sistemind verilmi 1AC16 ddini onluq say sistemin evirin.
A) 42810
B) 68810
C) 68710
D) 42710
E) 42410
186. 16-lq say sistemind verilmi A6116 ddini ikilik say sistemin evirin.
A) 1110111011102
B) 1010111001012
C) 1101010100102
D) 1100101010112
E) 1010011000012
187. 10B16 ddini onluq say sistemin evirin.
A) 42810
B) 83710
C) 56210
D) 26710
188. kilik say sistemind verilmi 10110002 ddini 16-lq sistem evirin.
A) 3016
B) 13016
C) 5816
D) 4816
E) 91410
E) 3816
189. Skkizlik say sistemind verilmi 518, 268 ddlrin uyun 2-lik say sistemindki ddlri tapn.
A) 111002, 11010112
B) 1010112, 100102
C) 1011012, 111102
D) 1010012, 101102
E) 11012, 1100102
190. 410 238 2610 : 11012 + 1D16 ifadsi ny brabrdir?
A) 10310
B) 11710
C) 4510
D) 10710
E) 11310
191. 8-lik say sistemind verilmi 4538 ddi 16-lq say sistemind ny brabrdir?
A) 2B16
B) B1216
C) 12B16
D) 1B216
E) 12A16
192. 16-lq say sistemind verilmi 32C16 ddi 8-lik say sistemind ny brabrdir?
A) 11448
B) 14548
C) 14488
D) 4548
E) 14558
193. 8-lik say sistemind verilmi 1168 ddi ikilik say sistemind ny brabrdir?
A) 10111102
B) 111001102
C) 10011102
D) 110010112
E) 10011112
194. kilik say sistemind verilmi 11101010012 ddi 8-lik say sistemind ny brabrdir?
A) 15448
B) 16508
C) 16518
D) 15458
E) 16498
27
195. Aadak yazllardan hans doru deyil?
A) 12210
B) 5288
C) 31110
196. Aadak ddlrdn n byy hansdr?
A) 1101012
B) 1218
197. Aadaklardan hans ct dddir?
A) 1101112
B) 11101012
D) 894A16
C) 11110
C) 1001010012
E) 11001012
D) 2816
D) 1001002
198. 10112 ddinin 8-lik say sistemind yazl necdir?

A) 78
B) 178
C) 138
D) 328
E) 738

A) 7B16
B) F216
C) 6D16
D) 5316

A) 5616
B) 4416
C) 5716
D) 5516
E) 5F16
E) 10001012
E) CA18
E) 4616
201. Aadak brabrliklrdn hans dorudur?

A) 778 1001112 = 12810
B) 678 + 238 = 7410
D) 11102 + 568 = 22710
E) 128 + A16 = 10210
C) 5A16 1E16 = 5210
202. A8=143511 ddinin aq kild yazl necdir?

A) A8 = 184 + 183 + 582 + 381 + 48 + 180
B) A8 = 185 + 184 + 583 + 382 + 481 + 180
C) A8 = 185 + 183 + 582 + 381 + 480 + 18-1
D) A8 = 185 + 484 + 383 + 582 + 181 + 180
E) A8 = 184 + 483 + 382 + 581 + 18 + 180
203. 1100112, 1114, 358, 1B16, 2310ddleindn n kiiyi hansdr?
A) 1B16
B) 2310
C) 1100112
D) 358
204. AF16 210248 ifadsi ny brabrdir?
A) 13510
B) 17510
C) 15510
E) 1114
D) 21510
E) 12410
205. 8-lik say sistemind n byk rqm hansdr?

A) 7
B) F
C) 8
D) A
E) 10
206. 2-lik say sistemind verilmi n byk 7 rqmli dd 8-lik say sistemind ny brabrdir?
A) 7777
B) 177
C) 1111111
D) 888
E) FF
207. 2-lik say sistemind verilmi n byk 8 rqmli dd 16-lq say sistemind ny brabrdir?
A) 11111111
B) FF
C) 505
D) FFF
E) 777
28
208. Onluq say sistemi ne rqmdn ibartdir?
A) 99
B) 10
C) 2
D) 8
209. Aadaklardan hans tk dddir?
A) 1011100
B) 1100010
D) 1100011010
E) 1010101
E) 16
C) 10111100
210. Sinifd 11112 sayda qz, 11002 sayda olan var. Sinifd ne agird var?
A) 25
B) 30
C) 26
D) 20
E) 27
211. Hans mvqesiz say sistemidir?
A) onaltlq
B) skkizlik
C) ikilik
212. kilik say sistemind hans rqmlrdn istifad edilir?

A) 0 v 1
B) 1 v -1
C) 1 v 2
D) onluq
D) 2
E) rum
E) 1 v 10
213. Onluq say sistemind hans rqmlrdn istifad edilir?

A) 0, 1
B) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
C) 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
D) 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
E) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
214. Onluq say sistemind verilmi n byk iki rqmli ddl n kiik iki rqmli ddin frqi ikilik
say sistemind nec tsvir edilir?
A) 110101112
B) 10110012 C) 11001102
D) 11101012
E) 10101112
215. Onluq say sistemind verilmi 10 ddi ikilik say sistemind ny brabrdir?
A) 102
B) 1002
C) 22
D) 112
E) 10102
216. Kitabn bir shifsind 32 stir hr strind is 64 simvol var. UNCODE kodladrma sistemind
yazlm 512 Kbaytlq kitabn ap olunmasna ne vrq srf olunub?
217. 3072Mb+5Gb+3TB+235bit cmi ne Gbaytdr?
218. Kitabn bir shifsind 12 stir v hr stird 128 simvol var. UNICODE kodladrmasnda 20
shif yaddada ne KB yer tutar?
219. 102+108+1016 cmi ikilik say sistemind ne olar?
220. 13 onluq ddi ikilik say sistemind ne olar?
29
Kitabn nvbti fsillrini hminin informatikadan snaq

imtahanlarn http://magistrol.blogspot.com nvamndan
ykly bilrsiniz. Sentyabr ayndan balayaraq Mntiq v
nformatikadan
zahl
Video
Drslr
d
http://magistrol.blogspot.com nvannda yerldirilck.
30
dbiyyat Siyahs
1. V.B.Mslmov, M.M.Mehdiyev nformatika, Bak-2013 (TQDK)
2. Krimov S., Hbibullayev B., brahimzad T. nformatika (Drs vsaiti). Bak, 2002.
3. liyev R.., Salahl M.. nformatika v hesablama texnikasnn saslar. Bak,

Maarif, 2004.
4. Abbasov .M., lizad M.N., Seyidzad E.V., Salmanova M.. nformatika v
kompterlmnin saslar. MSV NR, Bak, 2006.
5. Quliyev V. Verilnlr bazas, Elm, Bak, 2006.
6. Krimov S.Q. nformasiya sistemlri. Elm nriyyat, Bak, 2008
7. .. .2001
8. .. .,1998
9. .. -
.1982
10. , .. .2000.
11. .., ... . 1973
12. .. .2000
13. .. .2002
14. .. . 2003
15. .., .. . 2004
16. .liyev nformatika (mhazirlr)
31

Informatika

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Informatika

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Kitabdan MAGSTRTURAYA hazrlaan

1.1. nformatika elmi, onun predmeti v sas trkib hisslri

1.2. nformasiya anlay v informasiyann sas xasslri

Ms: Stolun stnd qrmz kitab vardr kitab haqda olan bu

Hal hazrda oxuduunuz informasiya faydal

Ms: Deysn yol il

Mvcud olan informatika kitablarnn hamsnda faydal (dyrli)

Eln deyir ki Elman yax insan deyil. Bu

Obyektiv informasiyalar hm d etibarl olur, nki onlar hqiqti

nformasiyann aktuall onun cari zaman anna uyunluudur.

nformasiyann mqsd v vziflr n drcd cavab verm

1.3. nformasiyann tqdim olunma forma v sullar.

Rqmsal (Digital) nformasiya

Grdymz, eitdiyimiz, toxunarkn hiss

Kompyuterin v bir ox masir qurularn

Analoq informasiya ksilmz informasiyadr.

1.4. nformasiyann sas proseslri: toplanlmas, saxlanlmas,

1.5. nformasiyann l vahidlri.

Qeyd: cdvld grdynz 210 (iki st on oxunur) 2-nin 10 df z-zn vurulmasdr

1.6. Simvollarn kodladrlmas standartlar (ASCII v

1.7. Say sistemlri

1.8. Natural ddlrin 10-luq say sistemindn 2-lik, 8-lik, 16-lq

1. Onluq say sistemlrindn digr say sistemlrin keid

1. onluq say sistemindn ikilik (skkizlik, onaltlq)

bu artq bizim cavabmzdr. (((sizin

illrdir tandnz 25-dir, sadc imicin dyiib)))

kilik (8-lik, 16-lq) say sistemindn onluq say sistemin

qoyarkn bir mhm mslni d qeyd etmyi zm borc bildim.

zahl test 2. 2048Mbayt+3Tbayt=?

zahl test 3. 223 bit aadaklardan hansna brabrdir?

Hr shifd 25 stir hr stird is 60 simvol var. Demli bir shifd

Mvzu Mnimsm Suallar

Bu suallarn hamsnn cavabn bildinmi?

Bli hamsn bilirm .

2. Masir kompyuterlrd informasiyann telefon kanal vasitsil uzaq msafdn qbulu v

5. Binary Digit ndir?

6. nformasiyann sas l vahidi hansdr?

7. Mtn tipli verilnlrd qiymt n il ifad olunur?

9. Eylenceli nformatika ifadsi n yaddada n qdr yer ayrlr?

12. Frdi kompyuterlrd bir simvolun kodladrlmas n n qdr yer ayrlr?

13. Prosessor informasiyan hans kild emal edir?

15. 1101011- ikilik ddi n yaddada n qdr yer ayrlr?

18. *I am a student* cmlsind ne bayt informasiya saxlanlr?

27. 1Gb ny brabrdir?

32. 3Kb115b+138b+800bit cmi ne baytdr?

C) 1000 000 bayt

43. 10+10=100 bu brabrlik hans say sistemind dorudur?

44. Mtn yaddada 64 bit yer tutur. Mtn ne simvoldan ibartdir?

52.Bir qeqabayt informasiya brabrdir...

53.Bir bayt vasitsil kodladirmaq olar...

56. Aadak cmld bitlrin sayn tyin edin:

57. 4 bayt ne bitdir?

58. Yadda tutumunun l vahidi hansdr?

60. Kompyuterin yaddanda mtnin 1 simvolu n n qdr yer ayrlr?

61. Aadaklardan hans verilnlrin tipin aid deyil?

62. Qiymti rqmlrl ifad olunan verilnlrin tipi ndir?

63. Qiymti szlrl ifad olunan verilnlrin tipi ndir?

64. Qiymti mntiqi kmiyytl ifad olunan verilnlrin tipi ndir?

67. Mntiqi verilnlrd qiymt n il ifad olunur?

70. 1 Kbayt ne baytdr?

71. 1 Mbayt ne baytdr?

72. 1 Gbayt ne baytdr?

18. I am a student cmlsind ne bayt informasiya saxlanlr?