BLMSEL ALIMADA ALINTI

Alnt Yapmann Anlam ve Fonksiyonu

Bir aratrma iyi veya kt, ne nitelikte yazarsa yazsn, srekli olarak birilerinin szlerini
tekrarlamak ve bir eserden alnt yapmak zorundadr. Konu ne olursa olsun bu deimezdir.
Dolaysyla gnmzde baka yazarlardan alnt yapmak ve szlerinin bulunduu yerleri
belirtmek, doal bir alkanlk haline gelmitir.
Ancak eserde rastlanan alnt bolluu bir ok yazar tarafndan iyi grlmse de, baz
yazarlar da aratrmaclarn bakalarndan aldklar bilgileri kendilerine mal ederek bu bilgileri
kendi szckleri ile aktarmalarn iyi karlamamlardr. Burada bu yazarlarn grleri, alnt
yapmay engellemek deil, ancak yaznn, denemenin veya kitabn mutlaka aratrmacnn
kendi szckleri ile yazmas, kendi rn olmas gerekliliini hatrlatmalar dikkate
alnmaldr.
Yksek lisans ve doktora tezi hazrlayan birok aratrmac, kendilerinden istenilen dier
yazarlardan bir dizi alnt yaparak, bu konuda yle dedi veya cevap olarak u
verilmektedir gibi alntlar kendi konular ile balamak olduunu sanr. Aratrmac
almasnda kendi dnce ve szcklerine hakim deilse konunun denetimini elinden
karabilir. Dier taraftan birbirleri ile balants olmayan bu alntlar, yaznn akcln
bozabilir ve okur iin byle bir zihinsel adan byk klfet saylr. Burada yaplmas gereken
i, alntlar ksa tutulmal ve metinle kaynatrlmaldr.
Alntlar genelde, almann tr ne olursa olsun savunulan fikirleri salamlatrmak iin
verilir. Ancak burada nemli olan alntlnn derinlii veya arl deildir. Burada dikkat
edilmesi gereken husus, alntlarn ksa tutulmasdr. Aksi halde, aratrmacnn cmleleri
yabanc eserin cmlelerinin gerisinde kalr.
Alntlar itinal bir ekilde toplamak ve bilimsel almaya tam ve doru olarak aktarmak
olduka yorucu bir itir. Ancak almann gvenilir ve objektif olmas iin, hem alntnn tam
ve doru olarak verilmesi dier taraftan ayn titizlikle alntlarn nereden alnd da belirtilmesi
gerekir. Zaten bilimsel almalarda kaynaklarn verilmesi, vazgeilmesi mmkn olmayan
temel kaidelerden biridir.
almada alnt yaplrken dikkat edilmesi gereken husus udur :
ayet toplanm olan alntlarn herhangi bir sebepten dolay kaynaklar kaybolmu veya
not edilmemi ise, buna ramen bu alntlara almada yer vermek, almann gvenirliliini
ve objektifliini ortadan kaldrr. Eer alntlarn kaynaklar batan kaydedilmemi ise, daha
sonra bunlarn kaynaklarn arayp bulmak olduka zordur, hatta imkanszdr.
Alnt Yapmann Kurallar
(A) Alnt eitleri :
Alnt iki ekilde yaplr.
a) Dolayl Alnt :
Burada ana dnce deimeden, yazarn kendi dili ve slubu ile kaynaklardaki bilgiler
aktarlmaktadr. Bu tr aktarmalarda trnak iareti kullanlmaz. nemli olan manay
deitirmeden alnan bilgilerin, almann metni ile kaynatrlmasdr.
b) Dorudan Alnt :
Bu tr alntlarda, kelime, imla, noktalama, kk ve byk harfler vs. Kaynaktaki gibi
olmaldr. Bu alntlar trnak ierisinde verilir.

Aratrmac hangi alntlar hangi ekilde yapacan, bunlar dorudan m veya dolayl
m vereceini bilmesi gerekir.
u bilgiler dorudan aktarlr :
a)
b)
c)
d)

Yasalar, tzk ve ynetmelikler, hkmet kararlar.

Fen, sosyal veya dier bilimler ile ilgili formller,
Hipotezler (ispatlanmak veya reddedilmek iin ne srlen grler)
Kart gr veya aklamalar.

(B) Alnt Yapmann Kurallar :

1. Alnt ift trnak iaretleri iinde verilir. Alnt iinde alnt yaplyorsa bu tekli trnak
iareti ile belirlenir.
2. Alntnn az ve z olmas istenir. Bu bakmdan alnt edilen paradan, manay
deitirmeden baz kelimeler, cmleler veya paragraflar kartlabilir. Ancak bu kartlan
yerler cmlenin banda ise nokta (...) ile gsterilir. kartma cmlenin sonunda ise drt
nokta (....) ile gsterilir.
3. Yaplan alntlarn anlam her zaman ak ve seik olmayabilir. Anlamay
kolaylatrmak iin ekler konabilir, fakat bunlar keli parantez iinde gsterilmesi gerekir.
4. Alnt yaplan parada bir yanl varsa, olduu gibi alnr, fakat dorusu keli
parantez iinde gsterilir.
5. Yarm sayfay aan alntlar ok az verilmeli, bir sayfadan daha uzun olanlardan
kanmaldr. ok uzun alntlar metnin btnln bozarlar.
6. Dipnotta gsterilen, kaynak kitap olsun, dergi olsun kayna ad italik veya siyah
harflerle yazlr. Byle bir imkan yoksa alt izilir.
7. Dorudan alnt yaplmak istenilen bilgi baka dilde yazlm bir eser ise, nce
yazarn daha sonra da evirmenin ad ve soyad verilir.
8. Genellikle alnty dz yaz ile birletirirken yazar bu konuda yle demektedir
veya filanca yazara gre gibi bala ifadeler kullanlr. Bunlarn sk sk kullanlmas yazya
monotonluk verir, okuyucuyu skabilir. Burada yaplmas gereken i, alntlar ksa tutmak ve
metinle kaynatrmak gerekir.
9. Yaplan alntnn kayna eksiksiz olarak verilmelidir ki, her ilgi duyan kii alntnn
nereden yapldn kontrol edebilsin, aradnda abuk ve kolay bulabilsin.
Ksacas kaynan bibliyografik veriler tam olarak verilmelidir.
Buna gre alntlarn kayna u ekilde verilmelidir :
* Yazarn ad ve soyad,
* Alntnn yapld eserin tam olarak ad,
* Eserin cinsi (rnein doktora tezi)
* Yaynland yer ve yl,
* Alntnn yapld eserin sayfa numaras.
10. Alntn kayna makale ise, yazarn ad ve soyadndan sonra makale ad trnak
iinde verilir.
11. Alntnn kayna araya baka dipnot girmeden tekrarlanacak ise, ad geen eser
sz ksaltlm olarak a.g.e yazlr.
2

BLMSEL ALIMADA DPNOT EKLLER

En ge bilimsel almann msveddesi temize geirilecei zaman, yazar, kaynaklarn
yerini almann neresinde ve ne ekilde gstermek istediini kendisine sormas gerekir.
Burada yazar bilmelidir ki, bilimsel almalarda, metnin dnda kalan her trl bilgi
dipnot yoluyla okuyucuya aktarlr.
Dipnotlar, kaynaklar iin kaynak dipnotlar ve aklamalar iin de aklayc dipnotlar
diye ikiye ayrlr.
a) Kaynak Dipnotunu Sayfann Alt Ksmnda Gstermek :
Bu uygulamaya gre metnin iinde alnt yaplan parann sonuna, satrn stne
gelecek ekilde dipnot numaras konur. Ayn numara sayfann en alt ksmnda, alntya ait
kaynakla tekrar verilir. Bu sistemde her sayfada ayr ayr numaralandrma usul uygulanr.
(rnek 1). Bu uygulamalarn deiik bir varyant ise, alnt ve kaynaklarn numaralar her
sayfada ayr ayr deil de aralksz olarak verilir. (rnek 2). Her iki usulde de bir sayfada ka
dipnot numaras varsa o sayfann altnda da o kadar dipnot vardr.
rnek 1: Her sayfada numaralandrma batan balar :
1.Sayfa
(1) Wilhelm H Petersen, Wissenschaftliche(s) Arbeiten, s. 86.
(2) Suat Cebeci, Bilimsel Aratrma ve Yazma Teknikleri, s.55.
(3) Yusuf Ziya Kavak, slami Aratrmalarda Usul, s.24.
2.Sayfa
(1) Doan Cceolu, nsan ve Davranlar, s.253.
(2) Sebahattin Dilaver, Zeka Gelitirme Testleri, s.66.
(3) Tahir N.Cencan, Dilbilgisi, s.95.
(4) Doan Cceolu, a.g.e., s.260
rnek 2 : Numaralandrma her sayfada aralksz olarak devam eder :
1. Sayfa
(1) Wilhelm H Peterssen, Wissencshftliche (s) Arbetien, s.86.
(2) Suat Cebeci, Bilimsel Aratrma ve Yazma Teknikleri, s.55.
(3) Yusuf Ziya Kavak, slami Aratrmalarda Usul, s.24.
2.Sayfa
(4) Doan Cceolu, nsan ve Davranlar, s.253.
(5) Sebahattin Dilaver, Zeka Gelitirme Testleri, s.66.
(6) Tahir N. Gencan, Dilbilgisi, s.95.
(7) Doan Cceolu, a.g.e., s.260.
b) Kaynak Dipnotunu Blmn veya almann Sonunda Gstermek :
Bu uygulamada da yukar da olduu gibi metnin iinde alnt yaplan parann sonuna
dipnot numaras konur. Ancak ayn numaralar, ilgili olan sayfann altnda deil de ilgili blme
ait veya eserin en sonunda toplanan kaynaklarn bana toptan verilir.
3

rnek : Her blmn veya eserin sonunda numaralandrma toptan verilir.

Kaynaklar Blm
1) Wilhelm H Peterssen, Wissencshftliche (s) Arbetien, s.86.
(.)................................................................................................
(2) Suat Cebeci, Bilimsel Aratrma ve Yazma Teknikleri, s.55.
(.)...............................................................................................
(3) Yusuf Ziya Kavak, slami Aratrmalarda Usul, s.24.
c) Kaynak Dipnotunu Metnin erisinde Gstermek :
nc bir usul de kaynaklar eserin sonundaki zel bibliyografya blmnde tantlr.
Ancak metnin ierisinde okuyucunun kayna bulmasna yardmc olacak ekilde ksa bir bilgi
verir. rnein (Arslantrk, 195) gibi. Burada Aslantrk yazarn soyad, 195 re eserden alnt
yaplan sayfay gstermektedir.
2. Bilimsel almada Aklayc Dipnotlar :
Bazen gerekli grlen yerlerde aklamalar yapmak lzumu hissedilir. Fakat metnin
aksini bozmamak, okuyucunun ilgisini baka taraf ekmemek ve dikkatini datmamak iin bu
tr aklamalarn dipnotlarda gsterilmesi gerekir. Ancak metin iinde verilebilecek konu ile
ilgili aklamalar dipnotta verilmemeli, bylece gereksiz yerlerde dipnotlar datmamaldr.
Sayfann Alt Ksmnda Gstermenin Avantaj ve Dezavantajlar :
A) Avantajlar :
* Dipnotlarn alntlarla ayn sayfada yer olmas, onlar istenildiinde kolayca gzden
geirilmesini salamaktadr.
* Dipnotla alnt arasnda ki balanty bozabilecek herhangi bir hata veya noksanlk gibi
olumsuzluklarn olumas, ayn sayfada olmalarndan dolay olduka zayf ihtimaldir.
* Dipnotlar yaznn akc bir ekilde okunmasn engellememektedir. Dipnotlar ayn
sayfada olmalarna ramen, yazdan ak olarak ayr tutulmu ve sayfann alt ksmnda
verilmitir. Burada yaznn kendisi okunmak istenildiinde, dipnotlar rahatlkla okunmadan
geilebilir.
* Sayfann fotokopisi, dipnotun alnt ile birlikte ayn sayfada bulunmasndan dolay
ucuza mal olmaktadr. Ayrca dipnotun ayn kat zerinde bulunmas, onun kaybolmasn da
engellemektedir.
B) Dezavantajlar :
* alma yazlaca zaman, sayfann sonunda dipnotlar iin gerekli olan boluun ne
kadar braklacan nceden kestirmek olduka zordur.
* ou kez bu tr sayfalarda yazdan ok kaynak veya aklayc dipnotlar yer
almaktadr. Bu uygulama ile yaznn ak engellenmektedir.
* Sayfann sonunda dipnotlar olduka fazla yer kaplayabilecei dnlerek, dipnotlar
aras ksa tutularak verilmelidir.
* ayet verilmesi gereken dipnotlardan biri unutulacak olursa, daha sonra eksik olan
dipnotun ilave edilmesi, gerekli olan boluun olmayndan olduka zordur.
4

Blmn veya
Dezavantajlar :

almann

Sonunda

Dipnot

Gstermenin

Avantajlar

ve

A) Avantajlar :
* Eseri yazan kii bu tr dipnot gsterme yntemini uygulamas, ona bir taraftan zaman
kazandrr dier taraftan iini kolaylatrr. Aratrmac almay batan sona kadar akc bir
ekilde yazar ve daha sonra da, her blmn veya almann sonunda kaynak veya
aklayc dipnotlar ekler.
* Eksiklikler veya hatalar alma yazldktan sonra da rahata tamamlanabilir veya
dzeltilebilir.
* Bu yntemle kaynak ve aklayc dipnotlar, herhangi bir ksaltma yaplmakszn tam
olarak verilir
* Eser sahibi almay yazya geirirken, alntnn bulunduu sayfann ierisinde dipnot
vermediinden dolay, konuyu tam olarak konsantre olabilir.
B) Dezavantajlar :
* Okuyucu, alntya ait dipnotlar tek tek incelemek isterse, byle bir almay ele
aldnda olduka yorulabilir. Bu durumda okuyucu, dipnotlarn topla olarak bulunduu
sayfay her seferinde amas gerekir. Bylece almay akc bir ekilde okumak engellenmi
olur.
* Burada dipnotlar aralksz olarak numaralandrlacak olursa, sonradan yaplacak olan
ekleme veya karmalarda aratrmac olduka zor duruma debilir.
* ayet almann baz blmlerinin fotokopisi ekilecek olsa, o zaman aratrmac
alntya ait ilgili olan dipnotu, blmn veya eserin sonundaki kaynaklar blmnden arayp
bulmas gerekir.
Metin inde Dipnot Gstermenin Avantajlar ve Dezavantajlar :
A) Avantajlar :
* Ksaltlm olarak verilen bu dipnotlar, metnin akcln engellememektedir.
* Sonradan yaplacak olan deiiklikler (ekleme, karma vs.) problemsiz bir ekilde
yerine getirilir.
* Eseri okuyan kii hemen annda alntnn nereden yapldn grebilir. Bylece
okuyucu, kaynaklarn bulunduu blme her seferinde ap bakmas gerekmez.
B) Dezavantajlar :
* Yaplan alnt ile ilgili birden fazla kaynak verilecek olursa, o zaman metnin ak
olduka engellenebilir.
* Metnin iinde alnt yaplmasna ramen yinede birok aklama dipnot olarak sayfann
alt ksmnda veya almann sonunda, kaynak blmnde verilmesi gerekebilir.
5

* Burada ifrelendirilerek ksaltlm olarak verilen dipnotlar, istenilen bilgiyi ak olarak

vermeyebilir. Bunu iindir ki, okuyucu almann ilgili olan blmnde gerekli olan bilgiyi
edinmek iin aramaya koyulur.
* ifrelendirilmi olarak verilen dipnotlarda deiiklik yaplmak istendiinde, eitli
zorluklar, hatalar veya eksikliklerle ortaya ortaya kabilir.
Dipnot rnekleri :
Bir aratrmada yalnz kitaptan veya makalelerden dipnot verilmez. Bilgi iin bavurulan
kaynaklar bir ok deiik zelliklere sahip olabilir. Bunlar rnein tezler, aylk bltenler,
gzlem ve konuma protokolleri veya derlemeler gibi eserler olabilir. Aada bunlara ait
rnekler sunulacaktr.
Dipnot verme ekli eserin eidine gre deimektedir. Bilimsel almalarda dipnot en
ok u eserlerden verilmektedir.
A) Kitaplar,
B) Makale ve derlemeler,
C) Dergiler,
D) Bilimsel aratrmalar (tezler, seminer almalar vs.),
E) Gzlem ve konuma protokolleri,
A

Kitaplarda dipnot vermek

Gerekli Olan Bilgiler

1. Yazarn ad ve soyad
2. Kitabn ad (varsa ikinci ad veya alt bal)
3. Kitabn bask says (kanc basks olduu
4. Kitabn basl yeri ve (sz konusu olan basknn) tarihi
5. Ayrca :
-

Yayn evi (genelde yabanc dilden olan yaynlarda)

eviriyi yapan kiinin ad (evirmenin ad)

Kitabn orjinal ad ve basl tarihi (yabanc dilden olan yaynlarda)

6. Alntnn bulunduu sayfa numaras

rnek :

Halil Seyidolu, Bilimsel Aratrma ve Yazma El Kitab, 3. Bask, Ankara, Gzem

yaynlar, 1987, s. 34.
B
Makale ve derlemelerden dipnot vermek.
Gerekli Olan Bilgiler
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Yazarn ad ve soyad
Makale veya derlemenin ad (varsa ikinci ad veya alt bal)
Makale veya derlemeyi yaynlayann ad ve soyad
Makale veya derlemenin bask says (kaanc bask olduu)
Basl yeri ve (sz konusu olan basknn) tarihi
Yayn evi (genelde yabanc dilden olan yaynlarda)
Alntnn bulunduu sayfa numaras
rnek :

Ruen Kele, Trkiyede ehirleme Eilimleri, Siyasal Bilimler Fakltesi Dergisi, Cilt
XXV, No.4, Aralk 1986, s. 50.
C

Dergilerden dipnot vermek.

Gerekli Olan Bilgiler

1. Yazarn ad ve soyad
2. Yaznn ad (varsa ikinci ad veya alt bal)
3. Derginin ad
4. Dergini basld yl
5. Derginin say ve cilt No.su
6. Alntnn bulunduu sayfa numaras
rnek :
Senai Demirci, Yumurtann kabuunu nasl krmal? are isimli dergi (Byk Anadolu
Hastanesi Yayn Organ), Austos-Eyll 1997, Say:2, s. 26.
D

Bilimsel aratrmalardan dipnot vermek.

Gerekli Olan Bilgiler

1. Yazarn ad ve soyad
2. Eserin ad (varsa ikinci ad veya alt bal)
3. Aratrmann cinsi (seminer almas, diploma almas, doktora tezi, vs.)
4. Yksekokulun ve bulunduu yerin ad
5. almann kabul edildii yl
6. Alntnn bulunduu sayfa numaras
rnek :
ANAR, Suat (Dr), retmen Yetitirme Sorunu ve Eitim Faklteleri, Doentlik tezi,
Uluda niversitesi Eitim Fakltesi, Bursa 1986, s. 61-62
7

Gzlem ve konuma protokollerinden dipnot vermek.

Gerekli Olan Bilgiler

1. Gzlem veya konuma protokoln hazrlayann ad ve soyad
2. Gzlem veya konumaya katlann (ikinci veya nc kiinin) ad ve soyad
3. Protokoln hazrland (yazld) yer
4. Protokoln hazrland vakit (gn, ay, yl, saat)
5. Protokoln olumasnda uygulanan teknik ara ve gereler
rnek :
Ali zergin, Uluda niversitesi lahiyat Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Sleyman
Uluda ile konuma, Mnster/Almanya, 21 ubat 1996.
TOPLANAN KAYNAK VE MATERYALLERN KORUNMASI VE YORUMLANMASI
Kaynak ve Materyalin Korunmas
Gerek ksa vadeli gerekse uzun vadeli olsun kaynak ve materyallerin her zaman uygun
bir ekilde korunmas gerekir. Gnmzde en sk kullanlan ve en tannm kaynak ve
materyal koruma aralar unlardr.
-

Klasrler,

Fi kutular,

Disketler.

A) Klasrler :
Evlerde ve brolarda, kaynak ve materyallerin korunmas iin en ok kullanlan
aralardan biri phesiz klasrlerdir.
1. Klasr kullanmnn avantajlar :
Klasrlerde kaynaklar ve materyaller toplu bir ekilde ve kolayca korunmaktadr.
Klasrler yap olarak kaynak ve malzemeleri her trl ezilmelere ve skmalara kar
korumaktadr. Boylar DIN A4 byklndedir. Klasrleri rahatlkla bir yere tamak veya rafa
yerletirmek mmkndr.
2. Klasr kullanmnn dezavantajlar :
Kaynak e materyallerin klasrlerde saklanmas, gerektiinde istenilen evrakn aranmas
e bulunabilmesi bakmndan, klasrlerin bykl, aratrmac iin bir dezavantajdr.
Aratrmac, klasrden istenilen evrak buluncaya kadar, istenilmeyen birok evrakn
sayfalarn da evirmesi gerekir ki bu durum olduka zaman gerektiren bir uygulamadr. Dier
taraftan klasrler, bulunduklar yerlerde hayli yer kaplamaktadrlar.
8

C) Fi Kutular :
Fi kutularn, kk byk, ak kapal, tahtadan veya plastikten yaplm, farkl
renklerde bulmak mmkndr. Bu yntemle kaynak ve materyalin korunmas, bilimsel
almalarda tannan en eski uygulamadr.
1. Fi kutusu kullanmann avantajlar :
Fi kutusu korunan kaynak ve materyal iin snrsz dzenleme imkan vermektedir.
Mevcut olan dzeni (sistemi) her an deitirmek veya deitirmek kolayca mmkndr.
Kaynak ve materyalin yazl olduu fileri istenildiinde kutudan karmak ve baka yere
tamak veya baz eski fileri karp yerine yenilerini (aktel olanlar) yerletirmek her zaman
mmkndr.
2. Fi kutusu kullanmann dezavantajlar :
Fi kutusu gerek kalitesine gerekse byklne gre hem pahal olabilir hem de yer
kaplayabilir. Bu yntemle alldnda ska rastlanan bir problem ise, fotokopisi ekimli
olan materyalin, rnei DIN A4 byklnde bir yaznn, diagram veya tablonun fi
kutusunda korunmas olduka zordur. Bu tr kaynak ve materyalin, bykl snrl olan
filere aktarlmas olduka g bir itir.
C) Disketler :
Disketler, dosyalar (yazlmlar, dokmanlar, belgeleri vs.) depolarlar. Disket zerindeki
bir dosyay kullanmak iin, onu disket srcsne koymanz ve iletim sistemi (rnein
Windows 95) tarafndan okumasn istemeniz gerekir.
Disketler zerinde, etiket yaptrma yeri bulunmaktadr. Etikete diskette ne olduunu
yazabilir, buradaki bilgiyi istediiniz yere tayabilir ve istediiniz zamana kadar da
saklayabilirsiniz. ki tr disket vardr. Bir 5 inlik disketler ve 3 inlik disketler.
Gnmzde en yaygn disket tr 3 inlik disketlerdir. Boyutlardaki farkllklarn yan sra,
disketler ya low density veya high density dirler. High density disketler daha yksek
depolama sahasna sahiptirler. 3 inlik high density disketler 1,4 MBtir.
1. Disket kullanmann avantajlar :
Disket sayesinde bilgileri istediiniz yere tayabilir ve istediiniz zamana kadar da
saklayabilirsiniz. Diskette bulunan bilgileri baka bir bilgisayar srcs tarafndan da
okutabilir ve gerekirse bilgisayarda buluna bir dokmana aktarabilirsiniz. Ayrca disketteki
bilgileri, bir ka saniye iinde baka veri tayclarna (Bellek*, Disket) aktarabilir ya da yazc
tarafndan bastrabilirsiniz.
2. Disket kullanmann dezavantajlar :
Mknatslar disketlere zarar verirler. zerlerindeki verileri silerler. Bunu iin disketleri
hoparlr gibi iinde mknats buluna aralardan uzak tutmak gerekir. Disketleri postalamak
olduka riskli bir itir. Bilhassa 5 inlik disketler ok krlgandrlar. Burada, disket yoluyla
bilgisayarnza aktarlan bir tehlikeden de sz etmek gerekir. Bu tehlikenin ad Virstr.
Disketlerinizi dier kullanclarla paylatnzda bilgisayarnza virs bulaabilir ve rnein
dosyalarnz silinebilir.

Toplanan Kaynak ve Materyalin Yorumlanmas :

Problemin zm iin, aratrmacnn toplanan kaynak ve materyalleri yorumlamas,
onlar eitli bak alar ile deerlendirip problemle iliki kurmas gerekir. Toplana kaynak ve
materyaller isabetli ve gvenilir olsa bile, iyi bir yorum yaplmadka problemin zmne k
tutamazlar. Bundan byle diyebiliriz ki , yorumlanmayan bulgular aratrma probleminin
zm iin bir sonu ifade etmezler. Aratrmann anlam, yaplan btn aratrmalar
sonuta isabetli uygun bir yorum yapabilme imkann elde etmeye yneliktir. Bylece yaplan
her aratrma sayesinde, insanlk tarihinde gnmze kadar gelmi mevcut bilgilere yenilerini
eklemektedir.
Yorumlama genel olarak ok ynl zihinsel bir faaliyettir. Aratrmac problemin zm
iin youn bir ekilde dnp elde edecei sonular zm iin ne anlam ifade edeceini
ortaya koymadka sonuca ulamas mmkn deildir.
Toplanan kaynak ve materyalin yorumu aratrmacdan kaynaklanan subjektif bir ilem
olduu iin, aratrmac almann objektif ve gvenilir olmas iin dikkatlil olmas gerekir.
Salkl bir yorum yaplabilmesi iin, bulgular her adan ele alp uygun bir ekilde
deerlendirmesi gerekir. Ancak bilinmelidir ki, her yorum son karar deildir. Yaplan her
yorum, bulgular deerlendirilip sonuca ulatrlncaya kadar tartmaya e yeniden
yorumlamaya ak tutulmaldr.
Toplanan kaynak ve materyallerin yorumu, i yorum ve d yorum olmak zere ikiye
ayrlrlar. Aratrmac, i yorum yapabilmesi veri zmleme tekniklerini, d yorum
yapabilmesi iin ise, problemin ilgili olduu alan iyi bilmesi gerekir.
Aratrmac, istatistiksel zellie sahip kaynak ve materyalleri tablo ve grafikler ekilde
ortaya koymas ve bunlara ait i yorumlar yapmas gerekir. Dier taraftan aratrmac deiik
yollardan, rnein grme, anket, gzlem ve yazl kaynaklardan edindii bilgileri bir araya
toplayarak almann konusu ile iliki kurmas, problemin zm iin d yorum yapmas
gerekir.
yorumlar, ilgili yorum olan blmn iinde yer alrken, d yorumlar, ayr bir blmde
toplu halde verilebilir.

10