ETKN KONUMA VE DKSYON

CAHT MAA (TRT ( E ) ANA HABER SUNUCUSU)

1951 STANBUL DOUMLU

ANADOLU NVERSTES LETME FAK. MEZUNU
TRT KURUMUNDA 11 YIL DAREC VE ANA HABER SUNUCUSU
ZEL SEKTRDE (TH.HR.) ST DZEY PROFESYONEL
YNETCLK
1994 YILINDAN TBAREN MEBDEN YETKL TRK DLN
GELTRME VE TOPLUM NNDE SZ SYLEME SANATI
ETM RETM GREVLS
1999-2000 ANKARA KANAL A TELEVZYONU ANA HABER SPKER
VE PROGRAM YAPIMCISI
2000-2001 MERSN SUN RTV GENEL YAYIN YNETMEN
2002 2007 DNA NSAN KAYNAKLARI KSEL GELM
MERKEZ ANKARA RETM GREVLS
2008-2009 MERDYEN ETM MERKEZ ANKARA RETM
GREVLS

GZEL KONUMAK BR SANATTIR.

Gnmzde bu sanatn zellikle kariyer sahibi olabilmek iin gn getike artan bir nemi bulunmaktadr.
Konuma sanatn beceren kiilerin gerek i gerekse zel hayatlarnda daha fazla inisiyatif sahibi olabildiini, bir
ey gerekletirme glerinin ve sosyal ilikilerde kendilerine olan gvenlerinin daha fazla olduunu ortaya
koymaktadr.
Konuma sanat, kiilerin karar verme glerini gelitirerek onlara ok ynllk ve takm almas
gerekletirme yetenei kazandrmaktadr.
Ayrca, bu konuda alnan eitim ile kiiler, ekingenliklerini stlerinden atarak hitabet glerini gelitirmeyi, ses
tonunu etkili kullanmay, jest ve mimikleri yerli yerinde kullanmay ve etkili konuma tekniklerini de
renmektedirler.

DKSYON ETM DERS KONULARI

I.BLM (FONETK)
SES ALETLERMZ VE SOLUNUM
SESN NTELKLER
SES / NEFES ZELLKLER VE
GELTRLMES
SES KUSURLARI
II.BLM (TELAFUZ)
BOUMLANMA
(NL VE NSZLERN IKI
NOKTALARI, HECE VE CMLE NDE
BRLKTE KULLANILII)
TEKERLEMELER
III.BLM (DKSYON)
TRKEMZN ZELLKLER (BYK VE
KK NL UYUMU-NL VE SES
DMES, VURGU, (SZCK, TMCE,
AYRIM) VE ULAMA))
NOKTALAMA ARETLER, SZ
NOKTALAMASI, SES BKMLER,

ETKN KONUMA DERS KONULARI

I. BLM (ANLATIM)

ANLATIM (USSAL DUYGUSAL)

MMKLE ANLATIM (JESTLER)
II. BLM (DYALOG)

TOPLUM NNDE SZ SYLEME

SANATI (KONUMA KONUMACI)
CESARET VE GVEN GELTRME,
III.BLM (LETM - DKD)

DNLEME DNLEME TEST

NSANLARI ETKLEME,YNETME VE
DOST KAZANMA SANATI
BEDEN DL VE DURU

DKSYON ETM
BU KURSTAN RENEBLECEKLERNZ VE KAZANIMLARINIZ
z
z
z
z
z
z
z
z

Korkuyu Yenmek, Toplum nne Serbeste kabilmek

Nefse Gveni Arttrmak, Ayakta Dnebilmek Ve Hazrlksz Konumak
Sklmadan Serbeste stenilen Her eyi En Mantkl Bir Biimde Syleyebilmek
Her eyin Ve Herkesin yi Ynlerini Grmeye Almak
nsanlara Ve zellikle Kusurlarna Kar Hogrl Olmak
Dost Kazanmak, Bilgilik Gstermemek Ve Halden Anlamak
Etkili Konuma Sanatn renmek
yi Dinlemesini renmek Ve Kltr Ufkunu Gelitirmek

Bu Kurs Bir Bankaya Benzer. Oraya Kendinizden Ne Kadar ok ey Koyarsanz, O Da Size O Kadar Faiz Verir.
I. BLM (FONETK)
Deerli katlmclar, KONUMA ETM (DKSYON) konusunda ki bu eitimin amac ;
Sizlere, toplumla olan ilikilerinizde ak, etkili, gzel sz sylemeyi, ayn zamanda yazl bir metindeki duygu ve
dnceleri szn yardm ile anlatmay retmektir.
Sz syleme sanatnn birbirinden ayrlmaz niteliklere sahip iki kural vardr.
1- DZELTME : Dilde temizlii ve akl kazanmak iin SYLEY ve BOUMLANMA mekanizmasnda
alkanl elde etmek,
2- ANLATIM : Bir metinde sakl olan dnceyi, duyguyu, strab, ihtiras meydana karmaktr.
Nihai sonuca ulamak iin ncelikle soluk alp verme, ses aletlerimiz ve sesimizin nitelikleri ile ses ve nefes
zelliklerini bilmemiz gerekir.
SES ALETLERMZ dediimizde aklmza
GIRTLAK (SES KRLER) sesi meydana getirir.
AKCER VE BRONLAR (grtlakta titreimler yaptran ve onu harekete geiren)
AIZ (BOAZ) YANAKLAR, DL, DAMAK DUDAKLAR, DLER VE BURUN BOLUKLARI
gelmelidir.
(sesin iddetini deitirmeye yarayan aletlerimiz)
SOLUNUM dediimizde ise ;(Akcierlere havann dzenli hareketlerle alnp verilme beraberlii) ki evreye
ayrlr.

SOLUK ALMA (Havann ieri girii Burundan alnmas, Gste depolanmas, Diyaframla kontrol
demektir ki, aln ekilleri de konuma konularna gre deiiklik gstermektedir. Genel olarak soluk
almay, Derin - Sk - abuk - Dzenli - Sinirlenmeden - Grltsz olarak snflandrmamz
mmkndr.

SOLUK VERME (Havann dar k yava, yava)

Soluk verme zamannda sz sylenmeli
Soluun sonuna kadar sz sylenmemeli
Soluk verme daima eit ve sarsntsz olmaldr.

SESN NTELKLERNE GELNCE ;

- DDET
- YKSEKLK
a - PES SES (Gs sesi)
b - TZ SES (Kafa sesi)
c- BOAZ SES
- TINI :
a) Ak Tn (Tiz ses)
b) Koyu Tn (Koyu ses)
c ) Orta Tn

: Sesin kulamza yapt etkinin bykl

: Kaln sesleri ince seslerden ayran zelliktir.
: Gsn alt ksmndan geliyormu gibi duyulur
: Yukardan geliyormu gibi duyulur. Ba kalkt zaman daha kolaylkla kar.
: Kullanmaktan kanmamz gereken sestir.
: Tatl yklerin anlatmnda kullanlr.
: Ac, umutsuzluk keder duygusu uyandrmak istediimiz paralarda kullanlr.
: Gnlk konumalarmzda kullanlr. Yorgunluk vermez.

SES VE NEFES ZELLKLER

Gzel ve etkili konumada nemli bir konu sesin mkemmel kdr. Sesin mkemmel k ses k ile
nefesin kullanm arasnda baarl bir uyum oluturulmasn gerektirir.
MKEMMEL NEFES ZELLKLER
Soluma diyaframdan yaplmal, nefesin verilmesinde grtlak deil karn kaslar kullanlmaldr. Diyaframdan
mkemmel soluma yaplamadnda ve nefes diyaframdan kontrol edilemediinde sesin gzel k
imkanszlar. Gs boluu nefes alrken, aaya, darya veya yukarya hareket ettirilebilir. Diyaframatik
soluma aaya dorudur. Dier solumalarda ses bozuk, kontrolsz ve kesintili kar. Nefes kontrol
edilemediinde ses ok fazla hava harcar.

NEFES GELTRME ALITIRMALARI

Soluk verme almas yapnz.
Derin nefes alnarak ; (a) sesinin yaklan bir mum nnde mum snmeden sabit tonla karlmas
Soluu (s) nsz ile ve kesintisiz boaltarak : ssssssssssssssss...
Alnan soluu kesik kesik ve kesintisiz boaltarak : s-s-s-s-s- ; sssss-s-s ; SSS-SS
nce orta sesle sonra ykselterek : ah, oh, uh, h, eh, h, h, ih ; hah, hoh, huh, hh, heh, hh, hh, hih,
ahah, ohoh, uhuh, hh, eheh, hh, ihih; hahah, hohoh, huhuh, hhh,
Kahkaha ile : kahkah, kohkoh, kuhkuh, kihkih, kehkeh, khkh, khkh, kihkih
Bir solukta ve btn gcnz kullanarak Hop hecesini syleyebildiiniz kadar ok sayda bararak yineleyin.
DYAFRAMDAN SOLUMA
Akcierlerimizi aaya doru doldurarak nefes alabilmektir. bazlar nefes alrken tam tersine bir hareketle
karnlarn da ieri ekmektedir. Oysa nefes alnrken karn darya itilir, verirken ieriye ekilir.
DYAFRAM SOLUMASI : Diyaframdan doru soluma, akcierimizin alt loplarn etkin ekilde kullanmak
suretiyle kaburga kemiklerinin alt hizasndan darya itilecek ekilde nefes alabilme almasyla balar.
nce ok derin olmak zere st ste 2 - 3 soluma yapn. Gs kafesiniz ve omuzlarnz yukarya doru
kalkyorsa hatal nefes aldnz gryorsunuz.
1 - Dz bir zeminde srt st uzann. Hzlca ve ksa aralklarla sadece aznzdan soluyun. Nefes alrken gs
kafesinin bittii yerden karndan gzlemlenen bir hareket var m? Ellerinizle gs kafesinizin zerine bastrn
veya bunun iin baka bir yardmc kullann. Ayn solumay gsnzn alt ksmna doru yapn.
2 - Srt st dz uzann. Nefesinizi tutun. Bu halde karnnz ieri ekin ve dar itin. Nefes almadan bunu
gerekletirin. Nefes alrken karnnz dar itin, verirken karnnz ieri ekin.
Bylece, diyaframdan solumay iyice rendikten sonra ; Doru nefes alma biimimizin otomatiklemesi gerekir.
Her zaman bilinli olarak nefesimizi kontrol etmek mmkn deildir.
DERN SOLUMA : Nefesimizi mutlaka burnumuzdan alp azmzdan vereceiz. Soluma her zaman
diyaframdan olacak. Nefesimizi al, tutu ve veri zamanmz 1 4 - 2 formlne uygun olacak. Yani
eer nefesimizi 2 saniyede almsak 8 saniye iimizde tutacaz ve 4 saniyede vereceiz.

Bu erevede derin nefes alnz. Nefes aldnzda akcierlerinizi zorlaynz, son haddine kadar alnz ve
tutunuz. imdi yava yava veriniz. Son haddine kadar veriniz. Bklnceye kadar nefesinizi boaltnz. Bir
seansta 10 defadan fazla yapmaynz. Derin soluma almasn sabah erkenden ve akam saatlerinde 10ar
defa yapnz. Bir anda alnan fazla oksijen, oksijen krizine yol aabilir. Balangta cierleriniz ideal miktarda
byyemez. Devam ettike her defasnda kapasitenin daha iyi kullanld grlecektir.
SOLUU DYAFRAMLA TUTMA: zel bir eitim almam olanlarn ou derin nefesi grtlaklarn skarak
tutmaktadrlar. Grtlak tamamen ak ve gevek olduu halde karn kaslarmzn yardmyla havay ieride
tutabilmeliyiz. Eer grtla skarak havay tutarsak grtlak abuk yorulur, ses bozulur, nefes hemen boalr ve
yetersiz kalr.
SOLUK TUTMA
a) Derin nefes aln. Nefesinizi bekletin. Beklerken grtlanzn gevek ve bo olmasna dikkat edin. ylece
dayanabildiiniz kadar bekleyin.
b) Derin nefes aln ve grtlanz ak tutun. Ksa ve kesik soluma yapn. Akcierleriniz dolu iken sk sk ok az
miktarda nefes alp verin. Bunu yaparken karn blgenizdeki hareketlenmeyi fark edin.
c) Derin nefes aln, parmanz dudaklarnza ok yakn tutun ve hafife fler gibi yapn.
kan
havann oluturduu hafif sy hissedin. Havann mmkn olduu kadar yava kmasna ve bu arada
grtlanzn iyice gevek olmasna dikkat edin. Ayn almay mum atei nnde yapn. Dudaklarnza yakn
tuttuunuz mum ateine hafife flyorsunuz ve mumu sndrmyorsunuz.
d) Derin nefes aln ve papapa sesini dk sesle mmkn olduu kadar az hava harcayarak mmkn olduu
kadar uzun sre tekrar edin. Her denemenizde geen sreyi arttrmaya aln. imdi sesinizi ykseltin ve ayn
almay yksek sesle yapn.
e) Yukardaki almay kaln, orta ve ince sesinizle ayr ayr yapn.
SOLUU KTSATLI KULLANMA : Konumaya baladmzda hava bir rpda boalp bitmemelidir. Ayn
havay kullanarak daha fazla ses karma egzersizi yapmanz gerekir.
Nefesi iktisatl kullanmanz gerekmektedir.
Alkanlk kazanncaya kadar 2 hafta boyunca bu almay yapnz. Bylece, Mevcut nefes al miktarnz en az
iki kat artabilecektir. Bu almada baarl olabilmek iin midenin her yemek sonrasnda 1/3nn bo
braklmas gerekir.
MKEMMEL SESN ZELLKLER
1- TLME DZEY :Ses dinleyiciler tarafndan iitilebilecek kadar yksek olmaldr.
2- HIZ DZEY : Dinleyicilerin alglama hznda dakikada 125-175 kelime aras sylenmeli, konuma
anndaki duygulara, kiilie, yere ve dinleyicinin niteliine gre deiimler gstermelidir.
Heyecan, korku, tela, fke gibi durumlarda hz artar ; sevgi, znt, sayg gibi durumlarda hz azalr.
3- HOA GTME / TINI DZEY : Kat, kulak trmalayan, hrltl, madensel, tiz, burunsal, buulu, ok yumuak,
gevrek, biimden yoksun sesler, hoa gitmeyen seslerdir.
Gerilmi bir grtlak ve az, gerilmi kaslar sesi daha delici, daha yrtc bir hale getirirse de hibir zaman daha
da hoa gidici ve gl klmaz.
4- DERLK BKMLLK DZEY : Ses k monoton olmamaldr. Ses Yksek-alak tonda, hzlyava aras, duraklamal-duraklamasz, vurgulu-vurgusuz arasnda deierek kmaldr.
SESN NTELN TINISINI GELTRME
a) ha, ho, hu hecelerini, - Grtlakta yksek tn ile, - Sesi az boluunda tnlatarak syleyin.
b) ah hecesini, fslt ile balayp git gide tonlayarak tam tnl bir ses elde edinceye dek yineleyin ; daha
sonra, tam tnl sesten fsltya inin.
c) Ben sevin ve heyecan doluyum ! cmlesini;
- Grtla zorlayarak fsldayn. / Burun sesi ile fsldayn. / Gevemi kaslarla rahat syleyin.
d) Evet kelimesini aada belirtilen deiik anlamlarda syleyin.
- Ne istiyor sunuz ? / Ka kez syleyeceim ? / Aa yukar, yle denebilir..
e) Ne yapyorsun ? sorusunu aadaki durumlara gre sorun.
- Sert bir komutan. / Korkmu biri. / Sevecen (mfik) biri.

SES GELTRME ALITIRMALARI - SES YKSEKL KONTROL

Sesi Frlatma (tek nefeste) pa, pe pi, po ; ba, be, bi, bo ; da, de, di, do
Cmleyi bir solukta ses younluunu yitirmeden okuyun
Kalp, gnde 100.800 defa arpmakta ve 130 tonluk bir arln 30 cm. ykseklie kaldrlmasna denk
den bir g salanmaktadr.
Aadaki Metni ; olaan bir sesle, kalabalk bir dinleyici karsnda okuyunuz.
Tembelliin ne olduunu ve insanlarn bana nasl orap rdn dndnz m? Bu soru ok mu ocuka?
Hemen Herkes tembelliin kt olduunu bilir ve kimse tembel olmay kabullenmek istemez. Ama acaba ka
kii gerekten tembel olup olmadn aratrmtr?
Tembellik ya zihinsel, ya bedensel ya da her ikisi birden yaanr. nsanlarn byk bir ksm zihinlerini, nemli bir
ksm bedenlerini ve yine ok nemli bir ksm da hem bedenlerini hem de zihinlerini altrmazlar.

SES PERDESNDE DEM OLUTURMA

a- Yaklan bir mumu dudaklarn ok yaknnda tutun . (u) sesini iddeti arttrarak uzatn. Mum nda titreme
ok az olacaktr.
b- Kendi olagan sesinizle a deyiniz. Sonra seslenmeyi, azar azar deitirerek kabileceiniz en tiz,
inebileceiniz en pes-kaln perdeye kadar srdrn. Kendinize en uygun, tn dzeyini bulmaya aln.
c- Cmlelerin gerektirdii duygular kullanarak okuyun,
Yoruldum, umutsuzlua kapldm ve ok zldm.
Seni vicdansz seni ! Bunun hesabn vereceksin. / Aman dikkat ! ngrakl ylan var !
Bak hele ! Seni burada greceimi hi ummuyordum. / Kaybedersem dayanamam gibi geliyor bana.
SES ISITMAK
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ..........80,....90, ... 98, 99,100 / 1 den 100 e kadar belirli bir ses tonu ile saynz.
SESN TZL...
Az kapal burundan ve azdan man sesi karlrken harfler arasnda kesinti olmayacak.
MAN, MEN, MN, MON, MUN, MN, MIN, MN
MMMMMMMMMMAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAANNNNNNNNNNNN
SES KUVVETLENDRR. 1, 2, 3, 4, 5, 4, 3, 2, 1
1 den 5 kadar sesin iddetini arttrarak saynz, ayn ekilde azaltarak geriye doru saynz.
HAH, HEH, HH, HOH, HUH, HH, HIH, HH - PAH, PEH, PH, POH, PUH, PH, PH, PH
Ses karndan balayp azdan maksimum seviyede kacaktr.
SES KUSURLARI VE ZMLER
1- KUVVETSZLK : hafif sesle konuma alkanl. Az aarak (a) sesini,
Soluk verirken gitgide artan bir iddetle ses kartnz.
Birdenbire ve ayn iddeti srdrerek ses kartnz.
Sesinizin iddetini oaltp azaltnz. (bir ok kez)
Ksa soluk vererek olduka gr sesler karnz.
2- SES TTREKL
ok ksa bir sre iinde ve pek az ses vererek ses karnz.
Bir para daha gr ve bir para daha uzun ses karnz.
Bunu sreyi uzatarak devam ettiriniz.
3- TZ VE KESKN SES
Soluk verirken grtlakta bir kaslma olmadan solukla beraber ses karn, hecelere de uygulayn.
Tiz ton karmamaya dikkat edin (hecelerde pes ton kullann)
Okuma altrmas yapn.
4- MONOTONLUK (tekdzelik)
5- SES ZAYIFLII
Vcut yorgunluu, soluk borusu, bronlarn ve akcierin hastal, verem, burun nezlesi, ses kskl,
grtlan fazla ypratlmas, hmhmlk.
5

HATIRLATMA
z
z
z
z
z
z
z

Diksiyon ve hitabet eitimi ile kiinin kendisi ve evresi ile bark, insanlarla doru iletiim kurabilen;
Duygu ve dncelerini etkili bir ekilde aktarabilen;
Sesini, bedenini koordinasyon iinde kullanabilen ve hedeflerine ulamada bunu etkili bir yntem olarak
benimseyen bireyler olarak yetitirilmesi hedeflenmektedir.
Ayrca verdiimiz eitim sonunda kiilerin, dili doru, gzel ve etkili kullanmann inceliklerini fark ederek
trkeyi zenle kullanabilen,
Konumay sanata dntrmenin yollarn bilen,
Doru - yanl kullanm rneklerini irdeleyen ve gzel konumann nemini kavrayan,
Ne syleyeceini bilmenin yan sra nasl syleyeceini de bilen bireyler olarak yetimeleri nem
tamaktadr.
II.BLM (TELAFUZ)

Sesli ve sessizlerimizi tanmadan nce BOUMLANMANIN NTELKLERN hatrlamak yararl olacaktr.

1.
2.
3.
4.

DORULUK
BERRAKLIK
KUDRET
HAFFLK

:
:
:
:

nszlerin seslerini kartrken onlara ait btn kurallara zen gstermektir.

nszleri birbirinden iyice ayrt etmektir.
Her nsz uzaktan fark edilecek ekilde sylemektir.
yi bir boumlanmaya gereken kuvveti gizleyen niteliktir.

Bu bilgiler nda 8 nl (sesli) ve 21 nszden (sessiz) oluan 29 harfimizi(sesimizi) tanmak ve k

noktalarn doru yapmak iin almaya balayabiliriz. nce nller dediimiz SESL harflerimizin
sylenileri ile balayalm. (resimlerle anlatm son sayfadadr)
- KALIN ( A ) : DL TAB DURUUNDAN, ORTAYA DORU YKSELR, DUDAKLAR HAREKETSZ,
YANAKLAR
GEVEK VE ENELER AIK KALIR. CAN CAM DAM KAN YAN KABA KAYA ANA - BABA
ALEM ALA DANA ALDI ALA DANALANDI DA BZ BR ALA DANA ALIP ALA DANALANAMADIK.
ALARSA ANAM ALAR GERS YALAN ALAR.
- NCE ( A ) : NORMAL (A) YA GRE DAHA LERDEN TELAFFUZ EDLR.
ALKOL LALE- DKKAT SEYAHAT EFKAT NANE - KABAHAT
ADEME ADEM GEREKTR. ADEM ANLAR ADEM

ADEM ADEM OLMAYINCA NTSN ADEM ADEM

- UZUN ( A ) : SRES UZUNDUR. LALE - NANE KASE KATL NAZK TARH MAV - LANET
- AIK ( E ) : ENELE (A) VOKALNDE OLDUU GB DL LER DAMAA DORU YKSELR VE
TELAFFUZ NOKTASI DAHA LERDEDR. EVET ERKEK ESMER EV EL EFENDM SENE EMEK
ELBSE EKMEK EZBER
EDREMTL ELA GZL ESMER ESMA EYLLDE EL ALTINDAN ELMACI EFENN E EREFLE
EMANETNN EENE BNDLER
- KAPALI ( E ) : AIK (E) YE NSBETLE DAHA KAPALI VE TELAFFUZ NOKTASI DAHA LERDEDR.
MENDL BENZN SEVMEMEK,
GECE PENCEREDEK TEKR KED KEND TENCERESNDEK ET YED.
- ( I ) : BOUMLANMA NOKTASI DAMAIN ARKA KISMINDADIR. DUDAKLARIN KES KULAKLARA
DORU YKSELR. ISI ISLAK IZGARA ISTIRAP ISKONTO IRK IRMAK
ILFAZLI ITR ISLIKLA ILICALARDA ISINA ISINA ILIK IHLAMUR ISITTI.
- NORMAL ( ) : BOUMLANMA NOKTASI DAMAIN N KISMINDADIR. DUDAKLARIN KES
KULAKLARA DORU YKSELR.
ZBE MEK NCE KZ STASYON LK - RMK
STEDN SYLEYEN STEMEDN TR.

STER, TEN KAAR.

- UZUN ( ) : SRES UZUNDUR. CAT BARE BTAP BTARAF VEL FENN FZK CAN
HAYAT NHA
- KALIN ( O ) : ENELER VE DL NORMAL (A) VOKALNDE OLDUU GBDR. DUDAKLARIN ALT VE ST
KELER BRBRNE YAKLAIP, AZIN AIKLII TAM BR YUVARLAK GB OLUR.
OT OVA OCAK OLMAK OLDU ORTA ODUN ORMAN BANDO BANYO
OLMAZ OLMAZ DEME, OLMAZ OLMAZ.

OLUM OLDU OYDU BEN, KIZIM OLDU SOYDU BEN.

6

- NCE ( O ) : BRAZ DAHA LERDEN DAHA AZ YUVARLAK YAPILARAK SYLENR.

LBUT LCA LDOS LKANTA LKUM LKMAN - L NT NRMAL NHUT LSYON
LNCA
LKLK LRD LKANTANIN LCASINDA LKUMLARI LKMA LKMA YUTTU.
- ( ) : ENELER VE DL KAPALI (E) VOKALNDE OLDUU GBDR. DUDAKLARIN ALT VE ST
KELER BRBRNE YAKLAIP AZIN AIKLII TAM KK BR YUVARLAK GB OLUR.
BEK- DEV FKE- RETM LMEK DN RNEK
TEDEN BER REKLEYLE KZ RTEN RT REREK ND.
- KALIN ( U ) : ENELER VE DL NORMAL (A) VOKALNDE OLDUU GBDR. DUDAKLARIN ALT VE ST
KELER BRBRNE YCE YAKLAIP AZIN AIKLII TAM KK BR YUVARLAK GB OLUR. U
UAK UURTMA UFAK- ULUS UYKU UYUZ UZUN
ULU ORTA UTANMAZLIKLARLA UMUMU USANDIRANLAR USLANDILAR.
- NCE ( U ) : NORMAL (U) YA NSBETLE DAHA LERDEN TELAFFUZ EDLR.
RYA RZGAR GYA - HLYA LTF LTFEN NMARA LGAT
GYA HLYA RYASINDA LTFYE NMARALI NTUK SYLEYEREK LTFETM.
- ( ) : ENELER VE DL AIK (E) VOKALNDE OLDUU GBDR. DUDAKLARIN ALT VE ST KELER
BRBRNE YCE YAKLAIP BZLR. LFET MT RKEK SLUP T YE RN
LKERLE LFET SLUPSUZ STATLA LVYET MDYLE STBE STVANESNDEN CRET
ALINMALIDIR.
NLLER
DZ
Dilin
durumuna
gre
GEN

YUVARLAK
(Dudaklarn durumuna gre)
DAR
GEN
(Azn aklna gre)

DAR

KALIN

NCE

imdi de SESSZLERMZ TANIYALIM bu almamzda telaffuz noktalar birbirine yakn olan

nszlerimizi birlikte deerlendireceiz. (resimlerle anlatm son sayfadadr)
( B, P, M )
( B ) NSZ DUDAKLARIN BRLEP AILMASIYLA VE TONLU OLARAK ORTAYA IKAR.
B BI - BO B - BU B
BAIN BAI, BAINDA BAI VAR - BOL BOL YYEN BEL BEL BAKAR.

BA - BE

( P ) NSZ DUDAKLARIN BRLEP AILMASIYLA VE TONSUZ OLARAK ORTAYA IKAR. PA - PE

P PI - PO P - PU P
PASAKLI PNPON PSLKTEN PAKLANDI.
( M ) NSZ DUDAKLARIN BRLEP AILMASIYLA VE ARTDAMAIN ALALARAK IKAN TONUN
BURUN BOLUUNU TTRETMES LE ORTAYA IKAR.
MA ME - M M I- MO M MU - M
MFLSTEN MEDET MNAFIKTAN NASHAT BEKLENMEZ.
( D, T, N )
( D ) NSZ, DL UCUNUN DAMAIN N KESMNE, ST D KKLERNE DAYANIP AILMASIYLA VE
TONLU OLARAK ORTAYA IKAR. DA - DE D DI - DO D - DU D
DAMLA DAMLA GL OLUR, DAMLACIKTAN SEL OLUR.

( T ) NSZ, DL UCUNUN DAMAIN N KESMNE, ST D KKLERNE DAYANIP AILMASIYLA VE

TONSUZ OLARAK ORTAYA IKAR.TA - TE T TI - TO T - TU T
TAZIYA TAVANI TUTTURAN K TARAFIN HAY HUYUDUR.
( N ) NSZ, DL UCUNUN DAMAIN N KESMNE, ST D KKLERNE DAYANIP AILMASIYLA VE
ARTDAMAIN ALALARAK IKAN TONUN BURUN BOLUUNU TTRETMES LE ORTAYA IKAR. NA NE N NI - NO N - NU N
NANKR NALBANT NALLARI NALLAMALI MI, NALLAMAMALI MI?
( V, F )
( V ) NSZ, ST KESC DLER ALT DUDAIN STNE DOKUNUP AILMASI LE VE TONLU
OLARAK IKARILIR. VA - VE V VI - VO V - VU V
VER ALLAHIN VERDNE, VUR ALLAHIN VURDUUNA.
( F ) NSZ, ST KESC DLER ALT DUDAIN STNE DOKUNUP AILMASI LE VE TONSUZ
OLARAK IKARILIR. FA - FE F FI - FO F - FU F
FETTAN FIRSAT FEVT ETMEZ. FALCI FALCIYA FENT ETMEZ.
( C, )
( C ) NSZ, DLER BRBR ZERNE BNECEK KADAR YAKLAIR ; DL UCUNUN N KENARLARI K
SIRA DN ARKASINA YAYILIR. BYLECE DURDURULAN HAVA, ALT ENENN AAI DMESYLE
SERBESTLYEREK DLE VE D ARASINA SRNP TONLU OLARAK IKAR. Buna (D,J) KAYNAMASI
da denir. CA - CE C CI - CO C - CU C
CAN BENM CANIM, IKAN ELN CANI. - CNS CNSNE EKER.
( ) NSZ, AZIN DURUMU TIPKI (C) NSZNDE OLDUU GBDR. YALNIZ TONSUZ OLARAK
ORTAYA IKAR.Buna (T,) KAYNAMASI da denir.
A - E I - O - U
UL ARDINDAN OMAK EKEN OK OLUR.
AT BURADA AT KAPI ARKASINDA
( G,K, )
( G ) NSZ, DL SIRTININ DAMAIN GERSNE, BR DE DAMAIN DAHA N KESMN KAPATMASIYLA
VE TONLU OLARAK IKARILIR. GA - G- GE G GI - GO G - GU G G
- NCE NLLERLE DAMAIN N KISMINDAN IKARILIR. GAH, GEL, GZ, GOL, GT,
GUYA, G.
- KALIN NLLERLE DAMAIN GERSNDEN IKAR. GAR, GICIK, GOCUK, GUDUK,
GETRNCE EL GETRR, YEL GETRR, SEL GETRR. GTRNCE EL GTRR, YEL GTRR, SEL
GTRR.
( K ) NSZ, DL SIRTININ DAMAIN GERSN,BR DE DAMAIN DAHA N KESMN KAPATMASI LE
VE TONSUZ OALARAK IKARILIR. KA K- KE K KI - KO K - KU K - K
- NCE NLLERLE DAMAIN N KESMNDEN IKAR. KEL, KM, KR, KL.
- KALIN NLLERLE DAMAIN GERSNDEN IKAR. KAR,KIL,KOR,KU.
KPE KP DEYNCE KP DAH DUP DER.
( ) NSZ DLMZDE VARLIINI ANCAK KENDNDEN NCE GELEN NLNN SRESN
UZATMAKLA HSSEDLR. SZCK BAINDA BULUNMAZ. K NL ARASINDA DFTONG MEYDANA
GETRR.
BOAZ=BOAZ, YOUR=YOURT, DOAR=DOAR
() NSZ ARA SIRA (Y),(V) NSZLERNE DNER.
EER=EYER, ELENCE=EYLENCE, ETSEL=EYTSEL, ELMEK=EYLMEK
OMAK=OVMAK, SOAN=SOVAN, KOMAK=KOVMAK, DMEK= DVMEK
DOAN DOANDAN TATLI ; DOACAK ONDAN TATLI./ SEN AA, BEN AA, BU NE KM SAA?
( Z,S )
( Z ) NSZ, DLN UCU ST D KKLERNE YAKLAIR, HAVA DLN ARASINDAN TONLU OLARAK
SIZAR. ZA -ZE -Z -ZI -ZO -Z -ZU Z
ZIR DEL, ZIRZIR DEL, HINZIR DEL.-AZ KAZ, UZ KAZ, BOYUNCA KAZ.
ZAMAN SAMAN SATAR, SAMAN ZAMAN SATAR.
8

( S ) NSZ, DLN UCU ST D KKLERNE YAKLAIR, HAVA DLN ARASINDAN TONSUZ OLARAK
SIZAR. SA -SE -S -SI -SO -S -SU -S
SAZA SAZLA, SZE SZLE MUKABELE ETMEK GEREK.
SERE LE SYLEENN SES SEMADAN GELR. - SAY BEN SAYAYIM SEN.
( J, )
( J ) NSZ, DLER BRBRNE YAKLAIR, DUDAKLAR LER DORU UZANIR, DL SIRTI DAMAA
DORU KALKIP DAR BR GETTEN HAVA TONLU OLARAK SIZAR.
JA -JE -J -JI -JO -J -JU J
JAPON JLETLERNDE JAPONCA YAZILI.
( ) NSZ, DLER BRBRNE YAKLAIR, DUDAKLAR LER DORU UZANIR, DL SIRTI DAMAA
DORU KALKIP DAR BR GETTEN HAVA TONSUZ OLARAK SIZAR.
A -E - -I -O - -U EY LEM E KEE K DEM.
( L,R )
( L ) NSZ, DL UCU DAMAIN N KISMINA, BR DE DAHA GERSNE DAYANIR. HAVA DLN
YANLARINI TTRETEREK SIZAR VE TONLU OLARAK MEYDANA GELR.
LA L - LE - L - LI - LO L - L - LU L L
LAF LAFI AAR, LAF DA KUTUYU. LEYLEN MR LAKLAKLA GEER.
( R ) NSZ, DL UCUNUN YUKARDAK KESC DLERLE MEYDANA GETRD KAPAIN BR OK
DEFA AILIP KAPANMASIYLA ORTAYA IKAR. DL UCUNUN YCE TTREMES GEREKR. RA -RE -R -RI
-RO R - R -RU R -R
RZGARA TKREN KEND YZNE TKRR.
BR BERBER BR BERBERE BRE BERBER BER GEL DYE BAR BAR BAIRMI.
( H,Y )
( H ) NSZ, BR SOLUK NSZ OLUP, AZIN (KALIN A ) NLSN IKARDII DURUMDA
MEYDANA GELR, TONSUZ OLARAK IKARILIR. HA -HE -H -HI -HO -H -HU H
HAYIRLININ HAYRINA, HAYIRSIZIN ERRNE.
HER KADIN HANESNN HEM HANIMI. HEM HALAYIIDIR.
( Y ) NSZ, DL ORTASIYLA N DAMAK ARASINDAN IKAR, TONSUZ OLARAK MEYDANA GELR. YA YE -Y -YI -YO -Y -YU Y
YARAMAZ YARASIZ YAPAMAZ.
O YALAN BU YALAN FL YUTTU BR YILAN.
NSZLER
IKTII YERE GRE

SERT
Tonsuz (ses telleri titremeden)
SREKL

DUDAK
D

SREKL

DAMAK
GIRTLAK

SREKSZ

f
s

YUMUAK
Tonlu (ses telleri titreerek)

m
t

SREKSZ

v
n

r
y

b
z

d
g

Bu arada DKSYON BOZUKLUKLARI, YANLILIKLARI VE KUSURLARINA da deinmek istiyorum.

Boumlanma bozukluu
Vurgu yanl (Ankara zmir Belki Niin / al vatan gelmek atelye (kapal hece))
Yanl tonlama (vurgu ile yakn ilikilidir)
Ulamada dikkatsizlik
Mehmet_ efendi
tetkik_etmek
akam_oldu
Tek dzelik (monotonluk)
Yersiz durgu ve duraklar (ses bkmlerine dikkat etmemek)
Hz kusurlar (dakikada 125 175 kelime sylenmesi normaldir.)
Harfleri ve heceleri yutmak (sonra sona)
Sesi ve soluu denetim altna almamak (yorgun olmak)
9

SYLEY VE BOUMLANMA KUSURLARI

Atlama (Kendisi / Kensi), bir dakika-bi dakka / naslsnz-nassnz

Geveklik (Boumlanma tembellii) diler arasna kurun kalem sktrarak hece sylemek
Glama (Rnin boazda olumas) (r) nin boumlanma bozukluundan oluur.
Islklama (Snin abartlmas)
Deitirme (Birader / Bilader-jaluzi / zaluzi) bir nszn yerine baka bir nsz syleme
Yerletirme (Geldim / Yeldim- gittim / yittim grdm / yrdm memur / meymur) baz nszlerin
yerine (y) nsz sktrmaktan olur.
Syleyi kusurlar (ince A yerine kaln A) keml kemal / lstik lastik (A yerine E) Azrail / Ezrail
Asalet / Esalet / Heves Haves (ince o yerine kaln o) Lkma / lokma l / Lo
Dil dolamas (birbirinden ayr hecelerin kartrlmas veya kaybolmasndan doar.
Kekemelik (fizyolojik bir kusur veya sinir merkezindeki bir bozukluktan ileri gelir.,
III. BLM (DKSYON)
TRKEMZN ZELLKLER

1- Trke baz istisnalar dnda yazld gibi konuulan, konuulduu gibi yazlan bir dildir.
2- Trkede yazld halde sylenmeyen, sylendii halde yazlmayan (yumuak nin dnda) hibir harf/ses
yoktur.
3- Trke ses ynnden zengin bir dildir. Btn sesleri yumuak, ezgili ve renklidir.
4- Trkenin sesleri grtlakslktan, burunsuluktan kurtulduu iin ; hrltl deil, prltl ; hmhm ve bouk deil,
tnl ve parlaktr.
5- Konumada rnek olarak istanbul az kullanlmaktadr.
6- Trkenin ses dizgesini oluturan 29 harfin tm de boumlanmada zorlayc nitelikte olmayan harflerdir.
7- Trkenin en nemli zelliklerinden biri de, yazm okumay ve konumay kolaylatran sade ve salam
kurallara sahip olmasdr.
SES UYUMU
Dilimizde bir szck iindeki seslerin nlk-artlk (incelik-kalnlk) dzlk-yuvarlaklk ve tmllk-tmszlk
bakmndan bir birine uymasna ses uyumu denir.
BYK VE KK SES UYUMU
BYK NL UYUMU : Trke bir szcn ilk hecesinde kaln bir nl (a,,o,u) bulunuyorsa, ondan sonra
gelen btn hecelerin de kaln nllerle, ince nl (e,i,,) bulunuyorsa, sonraki hecelerin de ince nllerle
srp gitmesidir.
Akam, sabah Gece-Gndz - itiimiz ikinin iinde - ip incecik - Yaktramadmz, kalabalktan,
ocuklarmzn, inceliklerimiz, greceiz,
Byk nl uyumuna aykr olan birka sayl szck vardr. Bunlar kaln ve ince nlleri birlikte tarlar. Anne,
Karde, Hani, Hangi, Elma, iman, dahi, inanmak.
Ayrca Byk nl uyumuna aykr ekler de vardr. iken, ken, leyin, imtrak, yor, da, ki
Gelirken Geceleyin Morumtrak okurken yatarken Sabahleyin akamleyin sarmtrak - mavimtrakyeilimtrak yapyor geliyor glyor.
KK NL UYUMU : Kurallar,
1- Dz nllerden sonra (a,e,,i) dz nller gelir. Avclar karl dadan inerek pnara yaklatlar.
(u) dan nceki dudak nsz etkileimi bu kural bozmaz / Armut,amur,abuk,Avu,Yamur
2- lk hecedeki yuvarlak nlden sonra (o,,u,), bunu izleyen hecelerde ;
- Geni, dz, dar nller (a,e) (kpeim, koacak, yumuak) ya da
- Dar yuvarlak nller (u,) gelir. Koucu, bouldu, rdekler,
Aykr olanlara rnek: horoz, mit, alkol, radyo, konsol, sins, ett, mhim, kabul, (bunlar yabanc dilden gelmi
szcklerdir.)
TRKEDE NL DMES
Genellikle iki heceli organ hatlarnda nl ile balayan bir ek gelirse organ hattnn ikinci hecesindeki nl der.
Burun-u, Gs- (ne), Geniz-i, Aln-, Az-, Gnl-, karn-, Beniz-i
kelime banda kullanlmaz. () nsz kendinden nce gelen nly etkiler ve hecenin uzamasna sebep
olur. retmen-retmen / le-le / Yamur-Yamur / Dme-Dme / lk-lk / Doru-Doru / Tula-Tula
() e veya i den sonra gelirse (y) sesi olur. Temen Teymen / inemek iynemek
(y) ilk hecede kendinden nceki nlye etki ederek uzamasn da salar. Byle-Ble / Sylemek-Slemek

10

EN ZAYIF NSZ VE NLYE EN YAKIN NSZ OLAN ( Y ) NN DARLATIRMA ZELLNE BAKACAK

OLURSAK.
Szcn asl
Ara-y-acak
Bil-me-y-erek
Bala-y-an
Anla-y-abilmek
Tarayamayacak
Bekle-y-edursun
Ye-y-ecek
De-y-emedi

Yazl
Arayacak
Bilmeyerek
Balayan
Anlayabilmek
Tarayamayacak
Bekleyedursun
Yiyecek
Diyemedi

Sylenii, Okunuu
Aryacak
Bilmiyerek
Balyan
Anlyabilmek
Taryamyacak
Bekliyedursun
Yiyecek
Diyemedi

GEN NLLERN DARALMASI :

yor eki taklnca kk ya da gvdelerin sonlarndaki (a, e) geni nlleri darlaarak (, i) olur: Anla - anlyor,
dinle - dinliyor, ara - aryor...
Darlaan bu nller iki yuvarlak nl (o, , u, ) arasna derse, yuvarlaarak (u, ) olur
Kokla kokluyor, syle sylyor, kutla kutluyor, oyna oynuyor...
Trkede iki sessiz yan yana gelmez. (Program, bravo, Spor,Stad,Tren)
Trkede kelime sonunda ( b,c,d,g ) bulunmaz. Yerine (,k,p,t) gelir.
nszle biten Trke kelimelerin sonunda sreksiz, tonsuz ve sert nller bulunur. Aa, bacak, saak, sokak,
tat
Trkede sreksiz (,k,p,t) tonsuz nszlerle biten kelimelere sesli harfle balayan bir ek gelirse, bu sreksiz
nszler (c,g,b,d) deiime urar. Mektup-Mektubu
Trke bir son ekler dilidir. Siz ekoslavakyallatramadklarmzdan msnz ?
UZUN NLLER Trkede uzun nl yoktur. farsa-arapadan gelen kelimeler;
lim, hlik, mukavv, m, dhi, deh, lem, dem, li, bl,hl,
SES DMES :Konuurken kolayl salamak iin baz harfleri veya heceleri sylemeyiz.
eride-ierde / karnm-karnm / orada-orda / darda- darda / pek iyi-peki / nerede-nerde / Cuma ertesicumartesi / Gzlerimi Gzlermi / tkrk-tkrk / hepisi - hepsi
Diftong : Dilimizde iki nlnn bir hece halinde kaynatrlarak sylenmesi gereken baz szcklerde vardr.
Tuvalet-Tualet / tuval-Tual / Suvare-Suare / Konservatuvar- Konservatuar
Arapadan dilimize gemi iki nlnn yan yana gelmesiyle yazlan szckler de vardr. Bu szckler diftong
yapmadan iki nl arasna kesme yaplarak sylenir. Su-at. Fu-at. Sa-at. Du-a - a-ir, i-ir, Fa-iz, Ca-iz, Na-il.
Yabanc dillerden dilimize gemi szcklerde nszler arasnda iki nszn kaynamasna da rastlanr. Blf,
Bravo, Frank, Plan, Prens, spor,spiker, lks, ftr, klasr, flama, bloknot, modern
VURGU :Bir hece zerine den soluk basks, anlam ayrc bir nitelik tar. Vurgular, Sz, cmle, ak hece,
kapal hece vurgular olarak karmza kar.
Ayn yazlan fakat vurgudan dolay deiik anlam ifade eden kelimeler
DnceDnce / Basma basma / Yazn yazn / Dizin dizin / retmenimretmenim
Syleyie gre anlam deiiklii gsteren rnek kelimeler
Ktil katil / Nkil nakil / Nzm nazm / Vris varis / Vsi vasi / dem adem / det adet / Dhi
dahi / Nee nee / yan ayan
SZCK VURGUSU : Trkede genellikle szcklerin son hecelerine rastlar ve eklere doru srlr. al,
alkan, alkanlar, Gelmek, gelen, gelmi, Vatan, vatanda, Vatandalar
Szcklerin (hecelerin) doru syleni rnekleri ;
Ktil (-.) ldren kimse
/
Dh (--) stn zekas olan /
k (-.) gl sevgi duyan /

Katil (..) ldrme

Dahi (..) bile
Ak (..) kk kemik

ok heceli szcklerimizde, genel olarak vurgu son hecededir. BABA, ARKADAIM syleD, okulLAR
yaRIN alaCAK. HepiMZ sevinDK.
11

Tek hecelilerde szck vurgusu bulunmaz. (En, pek, ok.... derece belirtenleri hari) DN, YOL, OK,
KARS, MU, GL, KI, KR

Ekler genel olarak, szck sonundaki vurgular kendi zerine ekerler: EK, iekLER, iekleRN,
ieklerDEN,
simlerde ikinci hecededir. OrHAN, TurGUT, SeVM, SuNA, TeKR, BonCUK

Yalnz, yer adlarnda durum deiir :ki heceli yer adlarnda vurgu bata bulunur.
zmir, KONya, SAMsun, Ar, DCle, Ankara, Erzurum, VAN, EDRne, DYARbakr, YOKsa,

ok heceli yer adlarnda vurgu, baa doru srlr : l hecede yerleir. Birinci hece daha gl ise
vurgu bata kalr. ARdahan, KAStamonu, ANkr, TUNceli, MARmara, MENderes

Birinci hece ak, ikinci hece kapal ise, ya da birinci hece bir, iki sesli ; ikinci hece , drt sesli ise,
(ikici hece daha gl ise) vurguyu eker.
eDRne, maLATya, SLFke, deNZli, paLANdken, aNAKkale, anTALya, isKENderun...

Birka belirtele balata ve nlemde vurgu baa srlr. Mdi, Ancak, HAYdi, Aferin!

Cins adlar zel yer ad olarak kullanlnca vurgular baa doru kayar: KarTAL, byk bir kutur.
KARtaldan gelen tren... SirkeC (sirke satan) geiyor. SRkeci istasyonu nnde bulutuk.

Vurguyu ekmeyenler : (vurgu kendilerinden nceki hecelerde kalr) Olumsuzluk eki me ma

Arkada yurdumu alaklara uRATma sakn. Okuma dersinde onu oKUma.

mi soru eki vurguyu ekmez. ce eki kltme anlamnda vurguyu eker. bolCA, yumuakA,
gzelCE (nesneler)
ce Kltmeden baka anlamda ise vurguyu ekmez. Kardee, insanca (konutuk) ; bence,
Trke, ulusa, geldike, olduka...

Sesler arasndaki Vurgu deiiklii

... bindii at krDI (kr idi) ocuk cam KIRd. ...biraz eker aldr, Trk bayrann rengi Aldr.
Bu iekleri benimse... Bu iekler BENMse (benim ise)

Tmleme (Tamlama) vurgusu : Ad ve sfat tamlamalarnda belirtenlerin szck vurgusu daha

gldr.
ocuklarIN oyunlar, deNZ kys, alTIN bilezik, durGUN su, teMZ rt, dnK yemek, sekSEN lira,

Bileik szcklerde vurgu : vurgu birinci szckte gldr. KPEKbal, DEVEboynu, ORTAokul,
Onba, BAavu, DALGAkran

Tmce vurgusu : Tmcede en anlaml szck vurgu ile belirtilir. Ben o kitab dayMA verdim. Ben
dayma o kitaBI verdim. Dayma o kitab BEN verdim.
nlem vurgusu insan ve hayvan zel adlarnda vurgu tr adlarnda olduu gibi son hecede bulunur.
zGR, iPEK, ayDIN, korKUT, leVENT, gLER, aL, keMAL,

arlarda vurgu ilk heceye geer. Zgr, pek, AYdn, KORkut, LEvent, Gler, KEmal,
zel ad gibi kullanlan szcklerde de ar vurgusu ilk hecededir. ANneciim ! ARkadalar! BNbam!

iddet vurgusu : sze daha ok kuvvet vermek, dikkati ekmek iin kimi szcklere iddetle
baslmasdr. nsafsz benden BE kuruu esirgedi.

iddet vurgusu, daha ok nlemleen hitaplarda rastlanr. Ku yuvas bozulur mu yaraMAZ !...

Pekitirme rnekleri vurguludur, iddet vurgusuna da elverilidir. BEMbeyaz, KIPkrmz, DOSdoru,

YEMyeil

Derece belirteleri de iddet vurgusunu eker. EN gzel iek, PEK korkun bir yer, OK zldm.

Niteleme sfatlar ile asl saylar, tantma ve belirtme vurgularna elverilidir. DURGUN su, ENGN
deniz, KORKUN gece, ZENGN adam, BO sz, BE yl, YETM yanda

12

VURGULAMA VE TONLAMA ALIMALARI

kangall kaltabanlardan kakavan Kahramanla kelepirci kele kekeme Kerim Kemahl kerkenez Kasma
kasmda Kerkn kekikli kekliiyle kabataslak kabak ikram etmi.
Doal (spikerce) anlatm
Hayretle
Kmseyerek
Hayranlkla
Dedikodu edasyla
Tiksinerek
Lpler, ltfen lzumlu lzumsuz lakrdlar brakn da lferinizi yiyin, llelerinizi tttrn.
Doal
Sabr tkenen birinin edasyla

Azarlayarak
fkeyle

Kibarlkla
Yalvararak

Tehditle

HECELERLE NLEMLER
A!

E!
Rica ederim, ne nemi var.
Bak hele, kim gelmi !
Ne diyorsunuz ?
Tadn kardn ama...
Daha neler ! stme iyilik salk !

Ah !

Bir elime geerse !

Sorma, frsat kardm
Ben olsaydm...
Seni dayak yoksulu seni !
Yazk oldu emeklerime.

Evet

Kabul ediyorum.
yle diyelim.
Olsa da olur, olmasa da.
Kesinlikle yle !
Vay canna !
ok iyi anlyorum.
Burama geldi !
Anlat hele, sonra ne oldu ?
Ka defa syleyeceim ?
Ama baka trl de dnebiliriz.
Gerekten, ne sevimli ocuk !
Allah cezan versin !
Peki efendim, hay hay.

EH !

MD

Biz ne dedik
Sonra ne oldu ?
Ne olmu yani ?
Tadn kardn, yeter artk.
Bak hele ! Vay kstah vay !
Ne var, ne yok bakalm.
Fena saylmaz.
Be birader !
te geinip gidiyoruz.
Haydi yle olsun...
Orasn sen bilirsin.

Hemen.
Kafan patlatacam !
Gelelim asl konumuza.
Diyelim ki, sen urdasn...
Canm sevgilim, gzelim !
Tvbe tvbe !
Aas sakal, yukars byk.
Patlama !
Ne desem bilmem ki...
te herey mahvoldu !
imdi geldim diyorum, anlamyor musun ?
Daha fazla bekleyemem ; ya imdi, ya
hibir zaman !

TONLAMA ALIMALARI (VURGULAMA LE OK YAKINDAN LGLDR.)

Kelimemiz : HAYIR...
Hayr onu demek istemedim. (Aklama)
Hayr m dedin, bence bir daha dn. (uyar)
Hayr deil, hayr ... (iki anlaml)
Hayr, hayr, hayr... (kesin reddetme)
Hayr, tek sevdiim sensin...(sevgi)
Evet de, gne hayrla balama. (t verme)
Her szme hayr deme. (kzgn)
Bu hayr bin evete bedel. (coku)
Demek herey bir hayra bal (karardan nce)
Duymadm hayr burada deildim. (znt bildirme)
sterim ki beni hayrla ansn. (dilek)
Hayr, benim iin sylenenlerin hepsi yanl aktarlm efendim. (kibar)
Yeter sorma artk, hayr dedim ite hayr. (ok kzgn)
Neden, o kadar zor mu hayr demek ?.. (kmseme)
Herkes evet demesini bekliyordu durup dururken hayr dedi. (hayret)
Hayrl m hayrsz m zaman gsterecek. (umutsuz)
Adam hayr demeyi bir meziyet sanyor, Hayr efendim hayr. (taklit)
13

TMCELERN COKUSAL ERKLERN DKKATE ALARAK SYLEYN.

Ne gzel bir gece
Ben bu yz nerde grdm bir hatrlayabilsem.
Bir daha syleyin, ama sylerken de glmseyin.
Ne ? sen kendini k giyimli sanyorsun yle mi ?
Byle bir hileye ba vuracak kadar alalacan hi aklma gelmezdi.
Hep beraber plaja gideceiz, denize gireceiz, glp oynayacaz.
ok zldm; tiyatroda bu gece iin bir tek yer bile kalmam. Ben de konsere bilet aldm. Baka ne
yapabilirdim ?
Bir daha yzn grmek istemem senin. Defol karmdan !
Zeki bir yumurcak deil mi ? Hem de daha be yanda.
Uramann hibir yarar yok ; ben bittim, tkendim artk.
Bu derece iyi bir insan mrmde grmedim.
Anlamadm imdi mi diyorsun ? sen imdi onu bunu brak da tekinden sz et.

TONLAMA
NE YAPIYORSUN ?
Korkmu,
Cahil
Utanga
Ylk
Sevecen (mfik)
Dedikoducu
Karsn ok seven gen bir koca veya kocasn ok seven gen bir hanm

TMCE VURGUSU : Tmcenin anlamna eitli dnce ve duygu zellikleri katan vurgudur.
Ankaradan dn sabah Cahit geldi. (bakas deil Cahit)
Cahit dn sabah Ankaradan geldi ( baka yerden deil Ankaradan)
Ankaradan Cahit dn sabah geldi. (baka zaman deil)
Tmce vurgusu anlamla ilgili olup, yeri anlama gre deiir.
TMCENN VURGULANAN SZCK VE HECELERE GRE DEK ANLAMLAR ERMESNE RNEK.
Ben senden ok skldm. (ok sklan sen deilsin benim.)
Ben senden ok skldm. (Ben, bakasndan deil, senden ok skldm.)
Ben senden ok skldm. (Ben, senin skldndan daha ok skldm.
Ben senden ok skldm. (Ben, senden bktm, usandm, ok skldm.)
Ben senden ok skldm. ( Ben, artk sana dayanamaz, seni ekemez, seninle yaayamaz hale geldim.)
z
z
z

Bize her gn misafir gelir. (zne)

Misafir bize her gn gelir. (zarf)
Misafir her gn bize gelir. (d.tmle)

Trkede cmle vurgusu yklem zerindedir.bu nedenle hangi e daha ok vurgulanmak isteniyorsa ykleme
yaklatrlr.
z
z
z

Arkadalar onu kapda bekliyormu.(d.t.)

Arkadalar kapda onu bekliyormu.(nesne)
Kapda onu arkadalar bekliyormu.(zne)

Cmlede mi - m soru edat varsa bu edattan nce gelen e vurgulanmtr.

z
z
z
z

Bu akam siz stanbula m gideceksiniz? (d.t.)

Bu akam siz mi stanbula gideceksiniz? (.)
Bu akam m siz stanbula gideceksiniz? (z.t.)
Bu akam siz stanbula gidecek misiniz?(y.)

GERLEK VURGU :
Yer adlarnda, zarf ve ba diye adlandrdmz szcklerde ve szcklerin sonuna eklenip taklan baz
paralarda vurgu nceki hecededir.
Ankara. zmir. Paris. Kayseri. Aydn.
Belki. Henz. Anszn. Ayrca. Hatta. nce. Niin. Nasl. Bence. Benimle. Evdeyim.
( ki, ce, le, mi, me, re, im, sin, dir, vurgu almazlar.)
14

AYRIM VURGUSU (deer szcklerine yaplr)

1- Szcklerden nce hafif bir durak yaparak belirtiriz. Yemeiniz pek nefisti pek enfes!
2- Yahut heceleri ayrarak belirtmeye alrz. te bir kere daha tekrarlyorum ah-lak-sz-sn!
3- Veya anlam kuvvetlendirmek iin baz harfleri ikiletirerek syleriz. Hadi oradan e-ek! / Ev-vet efendim!
4- Tmcede tezat varsa ayrm vurgusu ile belirtiriz. Gemii unutalm, gelecee bakalm. Gleriz, alanacak
halimize!.
5- Sylenen bir yanl szcn dzeltilmesinde ayrm vurgusu kullanrz.
Elime biraz kolanya dker misiniz? Kolanya deil, kolonya! / Kzma bilader! Bilader deil birader!
6- Kesinlikle emin olunan bir eyde ayrm vurgusu kullanrz. Rahmi bey, olunuz sigara iiyor. Benim olum
sigara imez.
ULAMA - Bir szcn sonundaki nszn ondan sonra gelen szcn bandaki nlyle beraber
boumlandrlmasdr.Ak-a- mol- du / G-ne-a-t / Sa-ba-hol-du
- Aslnda tonlu bir nszle biten szckler nlyle balayan szce balandklar zaman eski eklini alr. Harbo-ku-lu / Mes-u-dol-mak. / Mek-tu-bal-mak.
- Szck sonunda bulunan ve n damakta meydana gelen (K) nsz kendinden sonra gelen kaln nlye uyar.
Buna Gerilek Benzeme de denir. Bir-k-pe-kal-dm. / B-y-ka-da-ya-git-tim. / i-yi-r-ne-kol-ma-l-sn. / Ekme-kay-va-s-var.
- Yine szck sonunda bulunup n damakta meydana gelen (K) nszn (Ha, ho, hu, h) heceleriyle balayan
bir szck izlerse bata bulunan (H) nsz derek ayn ses bilimi kuralna uyar.
Yk-se-ka-va-s-cak-l- / K--ka-nm. / Ye-me-ka-ne. / Ek-me-kr-s-z. / K--ku-ni. E-ri-ko-a-f.
NOKTALAMA
Bir metnin iindeki anlam belirtmek iin, yazann kulland iaretler denir.
NOKTA (.) :Tmce bitiminde, tmceye cevap olan Evet veya Hayr szcklerinden sonra, antanz
aldnz m ? - Evet. -Hayr. / her biri bir szce iaret olan harflerden sonra. Trkiye Cumhuriyeti = T.C.
VRGL (,) : Tmcede hitap szcklerinden sonra, ocuum, senin adn ne ? / ayr ayr tmcecikleri ayrmak
iin, Aalar iekleniyor, imenler yeeriyor, tatl bir rzgar esiyordu. / bir sz arasnda, baka yerden
alnan bir tmce, veya atasz geerse virglle ayrrz. Atalarmzn dedii gibi, <<ak ake kara gn
iindir.>> veya bir soruya cevap verirken, Evet, bu ii baarabilirim. / Sze balarken de kullanabiliriz, Sevgili
kardeim,
NOKTALI VRGL (;) : Birbiri ile ilgili iki tmce arasna Ona kumlu, derin bir havuz buldular ; zevkli zevkli
ykand. / ve kartlk olan tmceler arasna konur. Sert olup aslma ; yumuak olup baslma.
K NOKTA STSTE (:) :sylenen baz sz ve fikirlerin daha iyi anlatlacan bildirmek iin, sert konumaya
balayan Osman diyordu ki : Yol uzundur, sefer gtr. / ve liste veya dizi halindeki tmcelerin nne
konur. Bu ay u kitaplar okudum : mer Seyfettin. Bomba.
NOKTA YANYANA (...) : Sylenmesi istenmeyen veya anlalmas okuyann dncesine braklan szlerin
yerini tutar. yle mkl bir haldeyim ki eer bana bir i vermezseniz...
SORU ARET (?):Bir eyi soran tmcenin veya szcn sonuna konur. Niin ? Neden ? Nerden
geliyorsunuz ?
NLEM ARET (!) : Hayret, heyecan, phe, korku, takdir,acma, alay anlatan szcklerden sonra kullanlr.
nlem : Eyvah ! Hey ! Yaa ! Vah, vah !
ZG (-) :Konuan iki kiiden her birinin szleri bana konur. - Nasl grdn m ? - Evet. /
Bir tmcenin paralar arasna aktan sktrlmak istenen tmceyi ayrmakta kullanlr. te bu elbiseyi
isterseniz inanmayn ben kendim diktim. / Bir eyi saylr ve sralarken onlar zetleyen anlatm bu saylan
eylerden ayrmak iin de kullanrz. Ik, hava, gda bunlar hayatn en gzel unsurlardr - .
TIRNAK ( << >> ) : Bir yazya giren bakasna ait szler iin kullanlr. Atatrk << Ordular, ilk hedefiniz
Akdenizdir ileri ! >> dedi. / Kitap, yk, dizem, mzik paralarnn ad trnak iine alnr.Cahit Atayn
<< Pusuda >> komedisini okudunuz mu?
PARANTEZ ( ) : Tmcenin ana fikrine yabanc olan fakat tmce iini aklamak iin sokulan szck veya
tmceyi esas tmceden ayrmak iin kullanlr. Arkasnda mor izgili sar atlastan yelek yahut gmlek vard.
(yakasna bakarsan gmlek, ceplerine bakarsan yelek) / Bir tmcedeki tarihler ve baz iaretler iin de
kullanlr. Teyfik Fikret (18671915 ) titiz ve temiz bir Trk ozanyd.
15

DURAK / DURAK VE SOLUK

DURAK VE SOLUK NOKTALAMASI BRLKTE
a) Her paragraf arasnda, blm balarnda ve sonlarnda, blmler arasnda.
b) Trnak iinde yazlan bakasna ait olan szlerden nce ve sonra;
Bana geldi, ---- Kendimi almaya adadm.---- dedi.
c) Herhangi bir sorudan sonra veya cevaptan sonra;
Niin daha ok almayalm? ---- stersek bunu baarabileceimizi biliyoruz.
ocuk zeki miydi dersiniz? ---- Evet ocuk zekiydi. ---- Bunu biliyoruz.
DURAK, DURUMA GRE SOLUKLA BRLKTE
a) ok ksa olmayan cmlelerin noktalarnda:
nsanlar heyecanla kouturuyorlard. -- Bir yardmc aryorlard.
b) ( : ) ( ve ) ( ; ) iaretlerinden sonra
ki tr tembellik vardr: -- Bedensel tembellik ve zihinsel tembellik.
Orada hayvanlar gryordum; -- Kular uuyordu, tavanlar zplyordu, ekirgeler tyordu.
c) ki ksa cmle ve ile balanrsa, ve den nce.
Btn gcyle direnerek ayaa kalkmaya alt -- ve sonunda ayaa kalkp yrmeyi baard.
d) Cmle banda geen esasen, evvela, bana gre, o halde, nk, dolaysyla, birinci olarak... gibi
kelimelerden sonra
Aslnda, --ben de byle gzel tablolar izebilirdim.
O halde,-- neden zerinize deni yapmyorsunuz?
SADECE DURAK NOKTALAMASI
a) Cmle uzunsa zneden sonra
Okulumuz--gneli gnlerde zerinde yrmekten zevk duyacanz geni bir yolun teki ucunda bulunuyor.
b) Tekrarlanan eylerin ilkinden nce
Yldzlarn, -- ay'n, gne'in hep ayn mesaj verdiini gryorum.
c) Ztlklar ayrmak iin
Okuduu roman deil-- hikaye kitab.
d) Parantez veya iki virgl arasndan nce ve sonra
Bana gelip, --gya zldn hissettirerek,-- zr diledi.
Elleriyle tanmaya alrken-- (gzleri grmyor) bunun bir vazo olduunu anlad.
e) Ayn anlam tayan art arda kelimeleri birbirinden ayrmak ve bir kelimeyi dierinden ayrmak iin
SZ NOKTALAMASI VE DURAKLAMA (rnek)
BR GLN KENARINDA HOCA BR GN KEND KENDNE BR EYLER YAPARMI EPEY YAKINLARINDA DA O
GLN BR ADAMCAIZIN BR EV VARMI TAM DA ADAM GEYORMU ORADAN HOCA ELNDE KAIK SUYA
ELD AN MERAK ETM SORMU
HAYROLA, HOCA BYLE KEND KENDNE BU KOSKOCA GLN
KENARINDA NE YAPARSIN K HEMEN DORULUP BAKMI SENN K SONRA YENDEN KOYULUP NE
MERAK MI ETTN DEM BRAZ BYKE BR
ANLADIK BYKE BR AMA NE
GLE BRAZ YOURT MAYASI KATSAM YLE BR K KAIK BR TUTARSA YAADIK
H BR EY ANLAMAMI LKN ADAM GL DEM YOURT MU OLACAK YAN EH HOCA PEK MR
ADAMSIN HAN GL MAYA TUTAR MI OLUR M BU GZM IKSIN SENDE DE AKIL VARSA
HOCA KIZMI
BEN BLMEZMYM ONU
ELBET TUTMAZ AMA YA BR TUTARSA

SES BKMLER
Bu gn bedri kardeiyle bize gelecek.

Benden ne istiyorsanz onu syleyin.

Diyorlar ki bu kuma en iyisiymi.

Sabahlar babasnn izmelerini boyamak,

Kaleminiz var m?
Bizimle gelir misiniz?

Evet . Hayr.

Dn hava ok gzeldi.

yarn hava aarsa,

gezmeye gideriz.

ok heyecan duyduumu arz etmek istiyorum...

hatta tahta silmek,

Onun meslei nedir?

bir eit gurur veriyordu.

retmen.

Avukat.
16

HECELER ve TEKERLEMELER
NLLER
KALIN A
ELLEM ALA DANA ALDI ALA DANALANDI DA BZ BR ALA DANA ALIP ALADANALANAMADIK.
AKRABANIN AKRABAYA AKREP ETMEZ ETTN. ALARSA ANAM ALAR, KALANI YALAN ALAR.
NCE A
LLA, LSTK, HL. HLBUK, LF, LKIRDI, LLE, LL, KSE, LLE, LNET, LZIM, KZIM, KTP
LLA LATF LLEL LMBASINI LCVERT LKE LVABODAN NZK, NDDE EFKTE VERD.
UZUN A
NNE, NDR, NME, CHL, CHT, SEYAHT, SDIK, SBT, KTL, NZK, TRH, MV, HTT,
HRF, DKKT, EFKT, KABAHT, SIHHT, NMUS, NNE, NSHAT,
AIK E
E, SEN, SENE - EDEB EDEPSZDEN REN: EKME EKMEKYE VER, BR EKMEK DE STE VER:
EVLNN BR EV, EVSZN BN EV VAR. - BR ELN NES VAR, K ELN SES VAR. SEN DEDE BEN DEDE
BU ATI KM TIMAR EDE.
KAPALI E
GECE PENCEREDEK BENEKL TEKR KED TENCERESNDEK ET YED.
I
ISI, ISLIK, ILICALI - IHLAMURU ISIT: TIKIR TIKIR: MIRIL MIRIL: IKIR IKIR. YIIN YIIN, KIPIR KIPIR,
GICIR GICIR, ISLAK ISLAK, PIRIL PIRIL, FIRIL FIRIL, ZIRIL ZIRIL.

Z, DL, ZC - K DNLE BR SYLE- K EL BR BA NDR.

CAT, BARE, BTAP, BTARAF, VEL, FENN, FZK, CAN, HAYAT, NHA, FUZUL, DERUN
KALIN O
OT, OVA, OCAK, OLMAK, ORDU, ODA, ORMAN, ORTAK, BANDO, BANYO, BBLO, BONO, FYASKO,
TANGO, SOLO, FONO, FOTO, RADYO, STDYO, ATO, TEMPO, VAZO, OLMAZ OLMAZ DEME, OLMAZ
OLMAZ.
NCE O
LOBUTLARI LO LOCASINDA NOTALIYAN NORML LORT LOSYONCUSUNUN LOKANTASINDA
NOHUTLARI LOKUMLARLA KARITIRDI.

BEK, C, DENEK, DN, DEMEK, DEV, FKE, RENMEK, RENM, RETM, NMEK,
T, KE, KSRK, RS
LENLE LNMEZ. - LM KALIM BZM N. - NCE DN. SONRA SYLE. FKEYLE KALKAN
ZARARLA OTURUR.
KALIN U
U, UCUZ, UAK, UURUM, UYKUCU, ULU
UZANDI.

UNKAPANI URADII UURSUZLUKTAN UPUZUN

NCE U

RYA, RZGR, HLYA, GYA, LZUM, LTFEN, LGAT, NR, NMARA, NR,
GYA HLYA RYASINDA LTF'YE NMARALI NTUK SYLYEREK LTFETM.

, GEN, L, Z, FLEMEK, LKER, LK, N, NLEM, NL, REME, RKEK ,RPERMEK,

ZM, STN, ENMEK, T
ZM ZME BAKA BAKA KARARIR. -LKER ZNTDEN ZM ZM ZLD.
RMESN BLMEYEN KPEK, SRYE KURT GETRR.

17

NSZLER
B
B BE BA BO BU B B BI

BP BEP BAP BOP BUP BP BP BIP

BL BEL BAL BOL BUL BL BL BIL

BR BER BAR BOR BUR BR BR BIR

BT BET BAT BOT BUT BT BT BIT

BS BES BAS BOS BUS BS BS BIS

BABASININ BENEKL BILDIRCINI BTK BOSTANDA BCEKLERDEN BUNALARAK BZLD.

C
CAM. CABA, CACIK, COKUN, CMERT, CCE, CMLE.
C CE CA CO CU C C CI

CP CEP CAP COP CUP CP CP CIP

CK CEK CAK COK CUK CK CK CIK

CR CER CAR COR CUR CR CR CIR

CK CEK CAK COK CUK CK CK CIK

CS CES CAS COS CUS CS CS CIS

CAMBAZ CEVAT CILIZ CMR COKUNLA CMERTLE CUMBADA CRET ETTLER.

E A O U I

E A O U I

P EP AP OP UP P P IP

T TE TA TO TU T T TI

P PE PA PO PU P P PI

E A O U I

ARDAKLI EMEDEK IRAK, EKLER, ORBANIN REN VE UVALLARI RTT.

D
DAM, DAL, DAR, DI, D, DADI, DEDE, DENEY, DEMR,
D DE DA DO DU D D DI

DP DEP DAP DOP DUP DP DP DIP

DK DEK DAK DOK DUK DK DK DIK

DT DET DAT DOT DUT DT DT DIT

DR DER DAR DOR DUR DR DR DIR

DZ DEZ DAZ DOZ DUZ DZ DZ DIZ

DAVULCU DEDE DIARLIKLI DKY DOLANDIRIRKEN DNEMECN DUVARINDAN DT.

F
FAL, FL, FAKAT, FALAKA, FALANCA, FARA, FELEK, FERMAN, FASAFSO, FEDERASYON, FELKET,
FEL, FEVKALDE, FRAK, FTRE, FLM, FAYANS, FTR, FONOJENK, FUTBOL, FZE
F FE FA FO FU F F FI

FL FEL FAL FOL FUL FL FL FIL

FP FEP FAP FOP FUP FP FP FIP

FR FER FAR FOR FUR FR FR FIR

FT FET FAT FOT FUT FT FT FIT

FF FEF FAF FOF FUF FF FF FIF

G
GAGA, GAGALAMAK, GAM, GALBA, GAR, GARAJ, GARGARA, GAZETE, GELNCK, GMEN, GLGE,
GNYE, GREV, GZELLK.
GH, GEL, GR, GT, GYA, G. GAR, GICIK, GOCUK, GUGUK,
G GE GA GO GU G G GI

GK GEK GAK GOK GUK GK GK GIK

GP GEP GAP GOP GUP GP GP GIP

GF GEF GAF GOF GUF GF GF GIF

GL GEL GAL GOL GUL GL GL GIL

GR GER GAR GOR GUR GR GR GIR

GALP GEYVEDE GIR GIR GDEN GOCUKLU GMEN GURURLUYA GLD.

18

H
HABBE, HABERC, HABER, HACAMAT, HACI, HACIYATMAZ, HADDE, HADEME, HAFIZ, HAFF, HAFTA,
HAKK, HAKR, HLBUK, HALLAC, HASSS, HECE, HIMHIM, HPNOTZMA, HOKKABAZ, HULSA,
HULYALI, HNER, HCUM, HCRE, HVYET,
H HE HA HO HU H H HI

HH HEH HAH HOH HUH HH HH HIH

HP HEP HAP HOP HUP HP HP HIP

HT HET HAT HOT HUT HT HT HIT

HL HEL HAL HOL HUL HL HL HIL

HR HER HAR HOR HUR HR HR HIR

HABE HEMRE HIRKALI HZMET HOPPA HDE HURMALARI HRMETLE SUNDU.

J
JALE, JAPON, JANDARMA, JAMBON, JELTN, JEOLOJ, JEOLOG, JEST, JLET, JBLE, JR.
J JE JA JO JU J J J

JJ JEJ JAJ JOJ JUJ JJ JJ JIJ

JR JER JAR JOR JUR JR JR JIR

JL JEL JAL JOL JUL JL JL JIL

JP JEP JAP JOP JUP JP JP JIP

JS JES JAS JOS JUS JS JS JIS

JAPON JEOLOG JLETN JURNALYLE JRYE VERD.

K
KEL, KR, KR, KTP KHYA, KABA, KAYA, KAAK, KADASTRO, KADIN KADFE, KALP, KAL
K KE KA KO KU K K KI

KK KEK KAK KOK KUK KK KK KIK

KL KEL KAL KOL KUL KL KL KIL

KR KER KAR KOR KUR KR KR KIR

KP KEP KAP KOP KUP KP KP KIP

KT KET KAT KOT KUT KT KT KIT

KARA KETENLK KLAHLI KU KARA KEDY YED

L
LBRENT, LBORATUVAR; LCVERT; LKA, LDES, LF, LKAP, LHANA, LEYLK, LEZZ, LMON,
LSE, LTOGRAFYA, LYAKAT, LOCA, LODOS, LOKANTA, LOKMA, LOKOMOTF, LOSYON, LO,
L LE LA LO LU L L LI

LL LEL LAL LOL LUL LL LL LIL

LR LER LAR LOR LUR LR LR LIR

LP LEP LAP LOP LUP LP LP LIP

LT LET LAT LOT LUT LT LT LIT

LN LEN LAN LON LUN LN LN LIN

M
MAALESEF, MACERA, MA, MADALYA, MAALMEMNUNYE, MAARF, MODERN, MCEVHER, MADEN,
MANZUME, MZAKERE
M ME MA MO MU M M MI

MP MEP MAP MOP MUP MP MP MIP

MR MER MAR MOR MUR MR MR MIR

ML MEL MAL MOL MUL ML ML MIL

MN MEN MAN MON MUN MN MN MIN

MM MEM MAM MOM MUM MM MM MIM

MUHALLEBC MELANKOLK MISIRLI MRZA MODERN MSYYLE MURADYEDE MZK DNLED

N
NASIR, NADAN, NADDE, NAFAKA, NAFLE, NAFTALN, NAKL, NAKT , NAL NALBANT, NAMAZ, NAMUS,
NANKR, NARN, NARKOZ, NSHAT, NZIM, NAZK, NESR, NEZAKET, NLFER, NSAN
N NE NA NO NU N N NI

NP NEP NAP NOP NUP NP NP NIP

NL NEL NAL NOL NUL NL NL NIL

NR NER NAR NOR NUR NR NR NIR

NM NEM NAM NOM NUM NM NM NIM

NN NEN NAN NON NUN NN NN NIN

NAMLI NANE NN NN NANELER NUMARALADI

19

P
PAA, PAAVRA, PAKET, PALA, PALAMUT, PANORAMA, PANSYON, PANTOLON, PAPATYA,
PARAGRAF, PARAMPARA, PARAT, PARATONER, PARAZT, PATNAJ, PEDAGOJ, PLAK, PLAKA,
PLAN, PLANR, POLTKA, PORSELEN, PORSYON, PROGRAM, PROJEKSYON, PROTESTO,
PSKOLOJ,
P PE PA PO PU P P PI

PP PEP PAP POP PUP PP PP PIP

PL PEL PAL POL PUL PL PL PIL

PR PER PAR POR PUR PR PR PIR

PT PET PAT POT PUT PT PT PIT

PS PES PAS POS PUS PS PS PIS

PALAVRACI PELTEK PISIRIK PKN POTURLU PORSUK PULCU PSKRD.

R
RABITA, RADYATR, RADYOGRAF, RAHAT, ROKET, RAKET, RAMAZAN, RANDEVU RAPTYE, ROL,
REETE, REHBER, REHN, REJSR, RAKP, REKLM, REKOR, REPERTUVAR, REVERANS, REZONANS,
RYAKR, ROMATZMA, ROTA, ROZET, RPORTAJ, RYA, RZGR,
R RE RA RO RU R R RI

R ER AR OR UR R R IR

RR RER RAR ROR RUR RR RR RIR

TR TER TAR TOR TUR TR TR TIR

FR FRE FRA FRO FRU FR FR FRI

GR GRE GRA GRO GRU GR GR GRI

RADYOLU RESSAM RAMS RASMN ROMANIYLA RPORTAJ YAPTI

S
SAP, SAAT, SABAH, SABOTAJ, SAMAN, SERVS SISKA, SEKSEK SENARYO, STDYO, SPKER, SMOKN,
HASSAS, KASA
S SE SA SO SU S S SI

SL SEL SAL SOL SUL SL SL SIL

SR SER SAR SOR SUR SR SR SIR

SS SES SAS SOS SUS SS SS SIS

S SE SA SO SU S SU SI

S ESE ASA OSO USU S S ISI

SANDIKLIDA SEPETLER SIRALI SMT SOFRADA DKLEN SUCUKLARI SPRD

ANTAJ, ANTYE, AFAK, AHN, AKAKI, MENDFER, MEK, ARAPNEL, ARJR, FRE,
VALYE, PHE, LEN,
E A O U I

L EL AL OL UL L L IL

R ER AR OR UR R R IR

S ES AS OS US S S IS

E A O U I

Z EZ AZ OZ UZ Z Z IZ

AMLI EMSEK MR AFAK AKAKLANDI

T
TABAK, TABAN, TABELA, TABLET, TABLO, TALH, TARH, TAPU, TATL, TEKLF, TEKZP, TELEFON,
TELESKOP, TELEVZYON, TELGRAF, TEMENN, TEMPO, TEMSL, TENTENE, TEPK, TERLK, TERMOS,
TESTERE, TRANSATLANTK, TRANSFORMATR, TRAPEZ, TTZ, TYATRO, TREN, TRBN, TURP,
TURNKE, TNEL,
T TE TA TO TU T T TI

TK TEK TAK TOK TUK TK TK TIK

TR TER TAR TOR TUR TR TR TIR

TT TET TAT TOT TUT TT TT TIT

TS TES TAS TOS TUS TS TS TIS

T TE TA TO TU T T TI

TATAR TEPSC TIKNAZ TTZ TOSUN TMBEKC TULUMBACIYLA TTN TTTRD.

20

V
VADE, VAD, VAGON, VAH, VAKT, VANTLTR, VAPUR, VARL, VARS, VASYET, VELVELE, VERG,
VESTYER, VESVESE,
V VE VA VO VU V V VI

VV VEV VAV VOV VUV VV VV VIV

VL VEL VAL VOL VUL VL VL VIL

VR VER VAR VOR VUR VR VR VIR

VS VES VAS VOS VUS VS VS VIS

V VE VA VO VU V V VI

VELVELEC VAS VESVESE VADDE VAGON VERD

Y
YABA, YABAN, YAMUR, YALAN, YAMYAM, YANKI, YAN, YARI, YAZ, YA, YANGIN, YAYAN, TOY, AY
Y YE YA YO YU Y Y YI

YY YEY YAY YOY YUY YY YY YIY

YL YEL YAL YOL YUL YL YL YIL

YR YER YAR YOR YUR YR YR YIR

YS YES YAS YOS YUS YS YS YIS

YZ YEZ YAZ YOZ YUZ YZ YZ YIZ

YALVALI YELPAZEL YILDIZ YRM YOKSUL YRKLE YUMURTALARINI YKLED.

Z
ZAFER, ZAHRE, ZAHMET, ZAKKUM, ZALM, ZAMAN, ZAMBAK, ZAMK, ZAR, ZARAR, ZARF, ZEMZEM,
ZENC, ZERDAL,
Z ZE ZA ZO ZU Z Z ZI

ZP ZEP ZAP ZOP ZUP ZP ZP ZIP

ZL ZEL ZAL ZOL ZUL ZL ZL ZIL

ZR ZER ZAR ZOR ZUR ZR ZR ZIR

Z EZE AZA OZO UZU Z Z IZI

Z ZE ZA ZO ZU Z Z ZI
TEKERLEMELER
NLLER

(A) ABANA'DAN ADANA'YA ABARTA ABARTA APAR TOPAR AHLATLA ADALI AVUNTUCU AHMAK
AHMET'N AVADANLIKLARINI APARANLARDAN ACAR ABDULLAH LE AKILLI ABD AKAM AKAM BZE
GELD.
AL BU TAKATUKALARI, TAKATUKACIYA TAKATUKALATMAYA GTR. TAKATUKACI TAKATUKALARI
TAKATUKALAMAM DERSE TAKATUKACIDAN TAKATUKALARI TAKATUKALATMADAN AL GETR.
(I) IDIR'IN IIL IIL AKAN ILIMAN IRMAININ KIYILARI TIKLIM TIKLIM ILGIN KAPLIDIR.
(O) OKMEYDANI'NDAN OUZEL'NE OTOSTOP YAP; OLTU'DA VOLTA AT, OLTA AL; ORHANGAZ'DE
ORHANELL ORHAN'A OTOSTOPLUK RET; SONRA DA OSMANCIKLI OSMAN'A OTOYDU, TOTOYDU,
FOTOYDU, DK!
(U) ULUBORLULU UTANGA ULVYE LE URLALI UURSUZ ULV URAA URAA URFA'DAK
URGANCILARA UZUN UZUN, ULAM ULAM URGAN SATTILAR.
() BBK LERN BKLERN YCE YLETRMEK N STNYEL STF B'N STF STRDYELER M,
YOKSA, SKLPL SPNOZ PORTACI SHAK'IN LNDEK BRMLER M DAHA Y, BLEMYORUM.
BLE MEM, MAHKEMEYE GTM, MAHKEMELEM M, MAHKEMELEMEM M?
(E) EER ELEKRTL ELETRMEN EREF LE EDREMTL BEDR'Y EGE'NN EN Y EERCS
BLYORLARSA, BEN DE ERMENEKL ERDEM ERGENE'NN EN Y ELEKTRKCSDR DERM.
() ZBEZ'N ZBEZ DEML NGRL RETMEN ZGR ASLAN LE ZGL USLAN
ZELLKLE ZERK N RETMDE YLESNE ZVERL, VN VERC VE VGYE DEER KLER
K, HAN TM RETM RGTLER NDE EN ZGN RNEK ONLARDIR DYEBLRM.
() RDNL NL FRK RYAN, NYE, SKDAR, RGP ZERNDEN LKDELERNE
STP, STBE, VEZ, ZM, ZENGTAI VE ZN GTRRKEN, VEYK'TEN RYEREK,
VENDRE LERN SRYEREK YRYEN KAITI TCLERN RKNT RETEN N
BATASICA NLEMLERYLE RKVERD.
21

NSZLER
(F) FARFARACI FKRYE LE FAVORL FASA FSO FAHR FATSALI FATMA'YI GRNCE, FESLEENC
FEYLE SOF FEYYAZ'I, FINDIKI FERHUNDE'Y ANIMSAYARAK FEVERAN ETTLER. FELEMENKTE
FELEMENKLERN FELEMENKE M KONUTUKLARINI DNE DNE FERTL EKTLER.
(P) POHPOHU PNT PROFESR POFUR POFUR POFURDAYARAK HINLA TUN ANAK NDE
PUN P PLVERZATR PROSPEKTSN PAPAZBALII BBLOSUNUN BERSNDEK PAPATYA
BUKETNN BU YANINA BIRAKTIKTAN SONRA PLAS PANDIRAS PLMRLE PTRGEDEN
GETRD PRSK PT KARE PSTEKY PALU LULARIN PITIRCIK PAZARINDA PARTENO GENES
PASA PAROLASI LE PERTAVSIZ PERVASIZ PERVAZ PEYZAJINI VE PERONO SPORA PESTEN KERAN
PESTLN POS BIYIKLI PSBOAZ PEDAGOGA PINARBAINDA BE ETT.
(M) MARMARA'DAK MARMARSL MERMERCLER MERMERCL MESLEK EDNMLER, AMA
MAMAK'TAK MAMACILAR MANYETZMACILIKLA MARMELTILII MESLEK EDNEMEMLER.
(V) VIRVIRCI VEDA LE VIDI VIDICI VEL VELNMET VATMAN VAHTE VLYETTE VEDA EDP VEFYA
DORU VAVEYLSIZ, VELEVASIZ VELESPTLE VOLTA VURURLARKEN VOLEYBOLCU VATRAN
VRTZ VCDAN VE VRANEHRL VATANSEVER VYOLONSELST VECBE LE KARILATILAR.
(B) BABAESKL BABACAN BAHR BEBERUH BEDR LE BIYIKSIZ BIKICI BINGILDAK BAHR'N
BGAD'TEK BONBON BONMARESNE VARMILAR, O ADADAKLERN YZLERNE BN BN
BAKARAK, BYL BYK BUHURDANLII BUULU BUULU BOALTIP BOMBO BIRAKMILAR,
SONRA DA BODRUMDA GZDEN KAYBOLMULAR.
(S) SAZENDE AZ LE ZFOZ ZHN ZAMAN ZAMAN SZN SOKAIN SA KESNDE SNS SNS
FSKOSLAARAK SZ ZBD SUZ'YE SONSUZ VE SORUMSUZ SORGUN EDERLER. SASON'UN SUSUZ
SAZLIKLARINDA SADECE SOANLA SARIMSAK YETEBLECEN SYLEYEN SAMSUNLU
SEBZECLERN SZNE SZLER DE SESSZCE VE SEZGLERNZE SIINARAK NANABLRSNZ.
() AVATLI ABAN, ARKILALI PAKI EKP, HANE 'DEN EYTAN KUUNU, EY
LEM, E KEE DEM.
() ATALAZI'NDA ATALSIZ ATALCALI ATALCININ ARPIK URPUK ALENE ORUHLUYA
ARPTIRMASINA NE DERSN? ATALCA'DA TOPAL OBAN ATAL YAPIP ATAL SATAR, NES N
ATALCA'DA TOPAL OBAN ATAL YAPIP ATAL SATAR? KARI N ATALCA'DA TOPAL OBAN
ATAL YAPIP ATAL SATAR. ARIK ORAP DOLAK, BEN SANA ARIK ORAP DOLAK MI DEDM.
(L) LEYLA LE LALELL LALE'YE LEBLEB LE LKR KRAM ETM. LPLER,LTFEN LZUMLU
LZUMSUZ LAKIRDILARI BIRAKIN DA LZFERLE RIZK, ROT, ROP, RNT, RNG, RAY, RADYOAKTVTE
NEDR DYE KONUUN.
(Z) ZONGULDAKLI ZALOLU ZHRE'NN KIZI ZHAL ZBD ZEK'YE ZYAFET ZERKETT.
(S, T, Z) SEDAT TINAZ'IN TASASI SURATSIZ TEYZESNE RASTLAMA SEZEN SISKA SLK TAZISINI TUZ
TORTUSU TTSSNE TUTMASIYDI.
(, S) U KE YAZ KES, U KE KI KES, 0RTADAK SOUK SU SU ES.
(C) CEML, CEMLE, CEMAL CUMALARI CLACI CCE CANP'N CCL BCL CUMBALI CLTEVNDE
CMBR CEMAAT CACIKLI CVCVLE CCKL CACIK YERLER SONRA DA CEBECL CNGZ
CORAFYACININ CNC CC ANNESNN CIRCIR BCEN DNLERLER.
OCAK KIVILCIMLANDIRICILARINDAN MISIN, KAPI GICIRDATICILARINDAN MISIN? NE OCAK
KIVILCIMLANDIRICILARINDANIM, NE KAPI GICIRDATICILARINDANIM.
(D) DADAYLI DADIMIN DODURGALI DDK DELS DEDES DLNE DOLADII DEDBEBEL DEDM
DEDSYLE DIRDIRINI DLNDEN DRP DE BR KEZ OLSUN DOYA DOYA DDEN DYEMEDEN,
DDENN DALLARA DOLDURDUU DOYUMLU YEMLERDEN DOYASIYA YYEMEDEN DARIDNYADAN
GP GTT.
(K --U) KLSL KKRK KLMC KLZMANDA'K KLTL KLSEDE KMLN KMSEYE SEZDRMEDEN
KUCAK KUCAK KUSKUSLU KUKONMAZI KUKUMAV KUUNA, KLKSZ KULAAKAAN KRL KRLOZ
KRPYE DE KUADASI'NIN KUHANESNDEK KUBALI KUBAZLA BRLKTE NCE KNL
KUZMN, SONRA DA KUMLA'NIN KUMLU KUMLU KUKRAZINI YUTTURMU.
22

(K-I-) KINIKLI KILIBIK KIRPINTI KIYASETTN, KIRIMLI KILKUYRUK KITMR KIKIR KIKIR KIKIRDATARAK
KSKTK KMEN KFEC KLHANYLE KLSTR KRAT'I KLNKL KNGR STNE
KTTEDEK DEVRD.
KIRIKHANDAK KIRIKI KIRIL KARGIN KIRGIN KIRIKISI KIRMIZI KIRDA KIKIR KIKIR KIKIRDAYARAK
KIRIMLI KIKIRDAKININ KIZIL KIRLANGILARINI KIIN KIRLARDA KIRGIZLI KIRPINTICI KIRIIK
KIRIMTOV'UN KIRIKKIRAKLARIYLA BESLYORMU.
(K-O-) KOCA KOKOZ KOKANMAN KOKOROZLANA KOKOROZLANA KAZABLANKALI KOZMONOTA
KK, KOK, KKEN, KOKOT, KK SKMEK, KOKORE, KKMANTAR, KKNAR, KEKE, KRKANDL,
KREMATORYUM, KSNKLK NE DEMEK DYE SORMU.
(Y) YALANCIOLU YALINCIK YAYLADIININ YAHNSN YASIZ YYEBLRSE DE YAYLADIININ YALI
YOURDUNDAN, YKSEKOVA'NIN YUSYUMRU YUMURTA YUMURTLAYAN TAVUKLARINDAN, BR DE
YRK AYRANIYLA YUFKASINDAN ASLA VAZGEEMEZ.
(G) GNEYL GRGN GAMMAZ GALP GAVURDAI'NDA GPEGNDZ GALEYANA GELM DE
GLGLOLU GAZANTEPL GAZUP GAZNOCUYU GLKYL GTARSTLE BRLKTE GMHANE'YE
GNDERM. GEEN GECE GEMEREK'TEN GEDZ'E GELEN GEBZEL GEZGNC GZEMCLERDEN
GTARST GENERAL GENZEL, GENLERE, GEREK DIILIKLA GEREKLK DII LKLER ARASINDA
NE GB BR GEERLLK GEREKL OLDUUNU SORDU.
(K, G) GALATA KULES KAPISI KARISINDAK KURU KAHVECNN GIGISI IKIK, D KIRIK, KURBAA
KAFALI, KARAKONCOLOS KALFASI HAKKI KARIIKLIA GETRP KAHVEYE KAVRUK KAKULE KIRII
KATTI.
(H) HAHAMHANEDE HAHAMBAI HAHAMI HOMUR HOMUR HOMURDANIR GRNCE, HEMENCECK
HEYECANLANDI, HIZLANDI, HONUTSUZ HIRIN HALHALLARLA HALKALARI, HALATLARI HALLALARA
VERD.
(B- P- D-Y) BATI TEPEDE TAHTA DEPO DBNDE BEYTUTET EDEN PULLU DEDE TEKKESNDEN
MATRUT BTL VEDAT, DAR DEREDE TATLI DUTTAN DRL PDE YUTUP PSTEK DDE DDE DRT
AYDA DRT TRL DERDE TUTULDU.
(B-P) BR PRNC BRNC BULUTA BR NC GB BRBRLERNE BALAYIP PERLEPE BERBER
BASTIBACAK BEDR LE BERABER BURSA BARINA PARASIZ GDEN BU PAYTAK BUDALA, BABASI
TOPAL BAD'DEN BBERL BR PAPARA YED.
(B-D) BALDIRAN DALLARI BALLANDIRMALI MI, BALLANDIRIL MAMALI MI? SONRA O BALA DALDIRILAN
BALDIRAN DALLARI DALLANDIRILMALI MI, BALLI DALLA DALLANDIRIL MAMALIMI?
(T-D) TTZ, TEMZ, TENDRST DADIM; TADINI TATTII TERE DEMETN DDE DDE DAITTI DA
HDDETNDEN HEM DUT DALINDA TAKILI DURAN DIRILTI DDN TTRD, HEM DE DDNE
DDNE DEDM DED, DEDM DED DED DURDU.
(T--S) ST TALI TA SAPLI TUN TASI ALDIRAN MI ABUK ILDIRIR, YOKSA E YZ
TON SA KAPLI ANI KALDIRAN MI ABUK ILDIRIR? TUN TAS HAS KAYISI HOAFI.
(T-K) AL BU TAKATUKALARI TAKATUKACIYA TAKATUKALATMAYA GTR. TAKATUKACI
TAKATUKALARI TAKATUKALAMAM DERSE, TAKATUKACIDAN TAKATUKALARI TAKATUKALATMADAN AL
GEL.
(L-D-N) ELALEM BR ALADANA ALDI ALADANALANDI DA BZ BR ALADANA ALIP ALADANALANAMADIK.
(K-R) KIRK KIRIK KP, KIRKININ DA KULPU KIRIK KARA KP.
(K-R-D) A BE KURU DAYI, NE KURU SARI DARI BU DARI A BE KURU DAYI?
(B-M-) B'LE MEM MAHKEMEYE GTM, MAHKEMELEM M, MAHKEMELEMEM M?
(D-L-T-R-K) U KARIDA BR DAL, DALDA BR KARTAL; DAL SARKAR, KARTAL KALKAR; KARTAL
KALKAR, DAL SARKAR. DAL KALKAR, KARTAL SARKAR, KANTAR TARTAR. U KARIDAK KARA KURU
KAVAK, KARARDIN MI EY KARA KURU KAVAK, SARARDIN MI EY KARA KURU KAVAK!
(S-K) BU YOURDU SARMISAKLASAK DA MI SAKLASAK, SARMISAKLAMASAK DA MI SAKLASAK.
(M-Y-L) BU YOURDU MAYALAMALI DA MI SAKLAMALI, MAYALAMAMALI DA MI SAKLAMALI?
(B--Z) SZN DAMDA VAR BE BOZ BALI BE BOZ RDEK, BZM DAMDA VAR BE BOZ BALI BE
BOZ RDEK. SZN DAMDAK BE BOZ BALI BE BOZ RDEK, BZM DAMDAK BE BOZ BALI BE
BOZ RDEE : SZ DE BZCLEYN BE BOZ BALI BE BOZ RDEK MSNZ DEM.
(D-P-K) DERMENE GRD KPEK, DERMENC ALDI KTEK; HEM KEPEK YED KPEK, HEM KTEK
YED KPEK.

23

GZEL SZ SYLEME SANATI

Sz Bilen Kiinin, Yzn Ak Ede Bir Sz
Sz Piirip Diyenin, ini Sa Ede Bir Sz
Sz Ola Bitire Sava, Sz Ola Kese Ba
Sz Ola Agl A, Ya le Bal Ede Bir Sz
Kii Bile Sz Demini, Demeye Szn Kemini
Bu Cihan Cehennemini, Sekiz Cennet Ede Bir Sz
Yunus Emre
I. BLM (ANLATIM)
ANLATIM
(Metnin btnndeki dnce ve duygularn belirtilmesi)
1- USSAL ANLATIM :Genellikle televizyon ve radyolarda sunulan haberler ussal anlatma girer. Spiker bu tr
anlatmlarda duygu ve dncesini belirtilmez, bir ara grevini stlenerek haberi aktarr. Baka bir rnek
verecek olursak bir geometri teriminde Bir genin i alarnn toplam iki dik aya eittir. tmcesinde duygu
hibir zaman gerekli deildir.
Ussal anlatmda ounlukla genel ton orta ton olup (gnlk konuma) sesin ykseklii ve iddeti pek byk
deiiklikler gstermez.
2- DUYGUSAL ANLATIM : Ton eitlilii ve sesin iddeti ok nemlidir.Genel ton, parada verilmek istenen
duyguya gre deiir. Sesin ykseklii hiddet, hayret ve takn sevin gibi duygularda tiz tonlara ykselirken,
karamsarlk, umutsuzluk ve strap gibi duygularda pes tonlara der. Sesin iddeti ise iten gelen dinamizmi
anlatr.
DUYGUSAL ANLATIM RNEKLER
KIZGIN : Hava gzel ama, biz drt duvar arasnda kapalyz.
EFKATLE : Hava gzel. sokaa kalm yavrum. Hava alrsan iyileirsin.
ACILIKLA : Hava gzel ama, kederimi arttrmaktan baka ie yaramyor.
AIA VURMA : Ne yapalm ben bahsi kaybettim : Hava gzelleti.
FKEL : Yazklar olsun . te sen busun !
KESN NAN : Artk bizi aramaz, bundan eminim !
TRAZLA : Kusura bakma ama o kadar da kt deil.
GVENSZLK : Bu adam sznde duracak m ?
ALAY : Tabi canm, bu ileri hep siz baardnz.
SABIRSIZLIKLA : Al artk kap, al !
HAYRANLIKLA : Aman, hava ne kadar gzel ! Her taraf prl, prl parlyor.
NAN PHE : Ona tm varlmla inanyorum.Belki de yledir ama bunun varln kim ispat edebilir?
GURURTEVAZU : Bu iin ustas, hem de biricik ustas benim. Ben neyim, hi ben onlarla bir tutulabilir
miyim SEVG NEFRET :Sizi ok seviyorum. Onun varlndan da, hatralarndan da nefret ediyorum.
ENDEKAYGISIZLIK: Of! imdi ne olacak, bu benim iin byk bir znt.Bana ne,umurumda bile deil !..
SAYGI KMSEME : Ona kar o kadar byk bir sevgim var ki, Hh ! Ne olacak, aalk yaratk.
KARI DURMAK - BOYUN EMEK : Hayr bana hibir ey yapamazsn. Ne istersen yap,hepsine boyun
eeceim.
CESARET - KORKU : ster on, ister yirmi kii olsun, gsm ak bekliyorum. Eyvah ! Grmyor musunuz
hayatmz tehlikede !
ZEVK DUYMA ACI DUYMA : Oh ! Ne ho, mis gibi kokuyor. Ay ! ok acyor.
RADE ZAYIFLIK : Gece, gndz btn gcmle alacam. Benim savama gcm yok.
ZAFER YENLG : steklerimin son haddini buldum. Her eyimi kaybettim, erefimi de.
HAYRET - KAYITSIZLIK : Nasl ! Siz mi ? Sahiden, siz misiniz ? Pek ala, zaten byle olaca belli idi.
KIKIRTMA YATITIRMA : Ha gayret ! Atl ! Bir hamle daha ! Hit hit ! kendinize geliniz, sakin olunuz.
PMANLIK - TAKINLIK : Gece gndz kendi kendime soruyorum ; bunu nasl yaptm, diye. Evet, bunu
yapacam ite o kadar.
MT MTSZLK : Evet, herkes bu ite kazanacam sylyor. Artk her ey bitti, kurtulu aresi yok.
AIK KALPLLK K YZLLK : Dndm size aka sylyorum. Sizin tarafnzdan beenilmek
iin dnyann btn servetini feda ederim.
HIN ACIMA : unu bilin ki bu ona ok pahalya mal olacak. Zavall adamlar! Artk onlardan ne
isteyebilirim ?

24

MMKLER
nsan ilikilerinde hibir ey, belki yz ifadesi kadar nemli ve anlaml olamaz.
zntnn veya kzgnln glmseyen bir ifadeyle, sevincin atk kalarla ifade edilmesi uygun dmez.
Gvenli bir ifade, verilen mesajla uyum iindeki bir ifadedir. fkeli bir mesaj veya memnuniyetsizlik en ak
olarak donuk bir ifadeyle verilebilir. (baknz sayfa sonu resimler)
YZ FADELER
Bir yzde yzlerce anlam gizlidir. Kiiye ve sosyal yapya ait bilin ve bu bilincin oluturduu dnce, insann
yz ifadesini etkilemektedir. (resimlerle anlatm son sayfadadr)
Yz ifadesi, bir dizi insani duygular anlatr.
Yz kaslar duygusal bir ifadeyi yanstma asndan esas olarak grupta deerlendirilir;
- Aln kaslar,
- Gz kapaklar ve evresi kaslar,
- Az blgesi, dudaklar ve ene kaslar,
Yz ifadelerine en derin anlam gz evresinde bulunan kas gruplar vermektedir.
AAIDAK DURUMLARI PANDOMMLERLE (Mimikle) YANSITIN.

Souktan Titriyorsunuz,
iddetli Korkuyorsunuz,
Heyecan Ve Sabrszlkla Bekliyorsunuz,
Son Derece zgnsnz,
Ar Hastasnz,
fkeyle Baryorsunuz,
Takdirle Seyrediyorsunuz.
ocuk Alyor,
Art Arda Gelen Telefonlara Bkm Olarak Cevap Veriyorsunuz Ve Hayr Diyorsunuz.
DORUDAN GZ LKS

Bir kiiyle konuurken dikkat edilecek en nemli noktalardan biri, nereye baktnzdr. Dorudan konutuunuz
kiiye bakmak, karnzdaki kiiye samimiyetinizi iletmenize yardmc olur ve mesajnzn etkisini artrr. Yere
bakarak veya gzlerinizi kararak konumanz, karnzdaki kiinin stnln kabullenme olarak
yorumlanacaktr.
Dorudan gz ilikisi kurmak ve srdrmek konusunda arla kamamak gerekir.
Srekli olarak bir insann gzlerinin iine bakmak hem o kimsede rahatszlk dourur, hem de gereksizdir.
Dorudan gz ilikisi de zamanla gelitirilebilir. Bunun iin, dikkatinizi gz temasnza yneltmeniz ye birisiyle
konuurken, gzlerinizi kullan biiminizin farknda olmanz gerekir.
II. BLM (DYALOG)
KONUMA SANATI

Konuma, bir kimsenin baka bir kimseye veya bir dinleyici topluluu karsnda syledii szlere
denir
Konuma, bir insann baka bir insana ya da toplulua duygu ve dncelerini szle anlatmasdr
Konuma, duygu ve dncelerimizi, grp yaadklarmz karmzdakilere szle iletme iidir.

Konuma, srekli bir dnme al-veriidir. Ayn zamanda bireyi aan ve tarih iinde toplumsal birikim
salayan bir haberleme rgtdr. Byle dinamik bir rgtte dncelerin ve duygularn dile getirilmesi gibi
(aktif) ve bunlarn alglanmas gibi (pasif), iki yanl bir alma vardr.
Konumann esas, konuan ile dinleyen arasnda konuulan eyin (mesaj) anlamnda birlemek
olduuna gre, onu daima bu ok yanl btnl iinde dnmek gerekir.
Konuma, amac olan bir yolculuktur ve planlanmas gereklidir. O halde etkili, ya da gzel konuma teknii,
taraflar bu sonuca rahata ulatrabilen bir teknik olmaldr.
Ancak hemen belirtelim ki byle bir amacn gereklemesi, yani olumlu bir sonucun alnmas, konuan ve
dinleyen taraflarn, konumann ne olduu, neye yarad konusunda bilinli bulunmalarna sk skya baldr.
25

KONUMANIN UNSURLARI
1) Ses

2) Telffuz

3) Konuma dinamii (duygu, dnce, istek)

4) Kelime hazinesi

5) slp

TOPLUM NNDE SZ SYLEME SANATI ETM

- Sizlerin, topluluklara kendinizi etkili bir ekilde ifade edebilme becerilerini kazanmanz,.
- Konumalarda ses tonunu, nefesini, sresini ayarlayabilmenizi,
- Konumalarda, ikna etme metotlarn ve Bedensel duru, gz temas, jest, mimik ve hareketlerinizi etkili bir
ekilde kullanmanz,
- Hitabet ve konuma tekniklerini renmenizi,
- Topluluklar karsnda rahat konuma ve
- nsanlar sizin gibi dndrebilme becerilerini kazanmanz,
- Grlerinizi paylamayan kiiler, gruplar karsnda rahat konuma yapabilmenizi salamaktr..
Duygu, dnce ve istekleri iine alan konuma dinamiine baktmzda, Neden konuuruz ? sorusuna ;
Varlmz kantlamak iin
Benliimizi kabul ettirmek iin
Doyum salamak iin,
Ruhsal ve sinirsel gerginlikten kurtulmak, rahatlamak iin
Toplumsal iliki kurmak iin
evremizi denetim altna almak iin cevabn verebiliriz.
Madem Trkiyede yayoruz ve Trke konuuyoruz, neden en gzel bir ekilde bu harika dili kullanmayalm?
Neden bizi dinleyenlere bu zevki tattrmayalm ?
- yi bir konumac hakikaten sevdii, heyecan duyduu, dolu olduu ve karsndakilere byle bir mesaj
vermekten mutluluk duyaca bir KONU, uygun bir ZAMAN ve uygun bir TOPLUM semeli ve hi bir zaman
konumak iin konumamaldr.
Bir dnrn syledii; BR DAMLA MREKKEP, BR KELMENN ZERNE DER, MLYONLARCA
NSANI DNDRR szn de dikkate almamz gerekir.
KONUMADA AMA

retmek
Dnce ve kanlar deitirmek
zlenim yaratmak ve
Olay iinde yaatmaya yneliktir.

Y BR KONUMACI
Gzlemci, dikkatli, aratrmac,
Konusunda Bilgi birikimine sahip,
Olgun, Mantki bir ak iinde dnme
yetenei olan
Dinleyicisini yakndan tanyan
Kiiliin nemini bilen
Kendini eletirebilen ve
Ahlaksal sorumluluk tayan niteliklere
sahip olmaldr.

Konuma hakknda bir yaz yazarken veya bir konuma yaparken akla ilk gelen veya dinleyiciler tarafndan en
fazla sorulan sorulardan biri, KONUMAK GMSE SUSMAK ALTINDIR sznn anlamdr.
BR SZ AIZDAN IKMADAN SZN ESRNZDR. AIZDAN IKARSA SZ ONA TAB OLURSUNUZ
Bir dnrn ; Bizi anlamlarsa bu iyi konutuumuzun bir delilidir. sz de konumann kar tarafla olan
bu beraberliini ok gzel aklar.
Zaten Y KONUMA NSANIN KAFASINA HAKM OLMA SANATI deil midir?
Biraz dikkat edilirse, tarihe mal olmu btn byk adamlarn iyi birer konumac olduklar ve gereken en uygun
yerde, en uygun szleri syleyebilmi olduklar grlr.
Sakarya sava srasnda ATATRK n Hatt mdafa yok, sath mdafa vardr ve bu da btn Vatan
sathdr szleri knden byne kadar herkese Bakomutann ne demek istediini en veciz bir ekilde
anlatmtr.
te KELMELERN KUVVETN ANLAMADAN, NSANLARIN KUVVETN ANLAMAMIZ MMKN
DELDR.
26

Konumann bu kadar nemli olmasna ramen insanlar bilhassa toplum nnde konumaktan neden ekinirler,
sklrlar ve korkarlar ? Bunun en basit cevab ;

Kendilerinden emin olmamalar,

Toplumun nne knca bir ey syleyememek,
stedii ve dnd ey ve kelimelerden baka eyler sylemek,
Toplumun kendisini kabul etmemesi, hatta tahkir etmesi endiesidir.

Bunu zebilmek iin her eyden nce insann korktuu eyi yapmas ve bylece toplumun sanld gibi
korkun, hibir hatay affetmeyen, anlaysz ve somurtkan insanlardan bir araya gelmediini tecrbe ile
anlamas lazmdr.
ok heyecanl, fkeli veya kederli olduu zamanlarda insan istediini pek gzel syler. Mesela yolda giderken
ayanz bir TAA arpsanz, en byk kalabalk ierisinde bile acnz ifade edecek kelimeyi bulmakta glk
ekmezsiniz.
u halde, toplum nnde konuabilmenin en nemli art insann kendisini unutmas ve konuaca konuyu,
topluma verecei eyleri dnebilmesidir.
te, Bir toplulua kar konuurken, cesaret ve zgveni kaybetmemek, soukkanl ve ak olmak, inann ou
insann hayal ettiinin onda biri kadar zor deildir.
Pek ok konumacnn geliimleri ve yaplan almalar incelendiinde, aslnda konumann iinde biraz
heyecan ve tela tamas konumay daha renklendiren bir unsur olarak ortaya kmaktadr.
Bir konuma yapmann her zaman bir sorumluluu vardr. Bu, konuma birka dzine insana bile yaplsa, kk
bir i toplants da olsa, geerlidir. O heyecan ve akclk her konumann iinde yerini almaldr.
Gzel konuma doutan gelen bir yetenek deildir. Bu, bir spor dal gibidir. Herkes, istedii taktirde yeteri
kadar, kendi baarsn yaratacaktr. yle ki, ayakta bir toplulua kar konuurken, oturduunuz zamanki
soukkanllk ve mantkla neden konuamayacanz aklayan geerli bir sebep gsterebilir misiniz ? Elbette
byle bir sebep yok !
Aslnda, bir gruba kar konutuunuzda daha iyi dnebilirsiniz. Seyircinin varl, insana beynini daha verimli
kullanmas iin gereken motivasyonu ve ilham salyor.
Bu anlarda dnceler, gerekler, fikirler, anlayamadnz bir ekilde dilinizden akyor, bir uyum iinde
dklveriyorlar. te bu, tecrbedir. ok almak ve azmetmek, size bunu kazandracaktr.
te eitim ve alma seyirci korkusunun tamamen kaybolmasna ve zgveninizin ortaya kmasn
salayacaktr.
Toplum iinde iyi bir konumac olmak, abalarnzn karln en ksa zamanda almak, cesareti ve kendinize
olan gveni gelitirmek istiyorsanz ; Gl bir istek ve inatla ie balayn, Hangi konuda konuacanz
bilin. Hazrlann. Gvenli hareket edin. ok aln ! aln ! aln !
Baknz, nsan konuaca eyden 40 kat fazlasn bilmeli diyor, bir dnr, nk otuzdokuzunu unutsanz
bile, gene geriye konuacak kadar ey kalr.
Acaba bu 40 kat nasl renmelidir. te bu da ikinci nemli bir arttr. DOLMAKLA. Bu da dnerek, okuyarak
ve dinleyerek olur ki, ksacas eitim ve renim demektir.
Konuma gerekli her eyi kapsamal, fakat iinde lzumsuz hi bir kelime bulunmamaldr.
Y BR KONUMA GZEL BR KADIN ELBSESNE BENZEMELDR. KONUYU KAPLAYACAK KADAR
UZUN, FAKAT ENTERESAN OLACAK KADAR DA KISA OLMALIDIR.
Ksacas iyi bir konuma: Topluma, dinleyicilere bir ey verebilen bir konumadr. Eer bir ey veremiyorsa,
onlardan bir ok eyler alyor demektir. Onlarn sabrn, zamann, iyi niyetlerini, huzurunu hatta inanlarn bile.
- DEDKODUCU BR NSAN HEP BAKALARINDAN,
- EGOST BR NSAN HEP KENDSNDEN,
- AKILLI BR NSAN DA TOPLUMU LGLENDREN EYLERDEN BAHSEDER.
27

Konumalarmzn bazen istediimiz gibi olmadna zlrz. Fakat zlmemeliyiz. Eer iyi hazrlanm ve bu
hususta elimizden geleni yapmsak, drt trl ve birbirinden ayr konuma bulunduunu hatrlamak yerinde
olur.
1- YAPMAK ZERE HAZIRLANDIIMIZ,
2- YAPTIIMIZ,
3- YERMZE OTURDUUMUZ ZAMAN KEKE UNLARI DA SYLESEYDM DEDMZ,
4- DNLEYCLERN ANLADII VE ZERNDE FKR YORDUKLARI KONUMA
bunlarn drdnn de tpatp ayn olmasna imkan yoktur.
Tabi iyi bir konumada kullanlan kelimeler ak ve yerinde olmal , ifade edilmek istenen fikirleri tam
verebilmelidir.
YANLI KELMELERLE BR FKR FADE ETMEK, YANLI VE EKSK TARTILARLA BR TERAZDE
DORU TARTMAYA ALIMAYA BENZER
Konumacnn ses tonu, ivesi,duruu, btn bunlar iyi bir konumay tamamlayan faktrlerdir.
Yalnz unun unutulmamas lazmdr ki, bir konumay ldren onun zayf taraflarnn okluu deil,
MEZYETLERNN AZLIIDIR.
MAN BR ADAMIN AZ YEMENN, PERHZ YAPMANIN FAYDALARI ZERNE YAPACAI EN
MKEMMEL KONUMANIN H BR ETK VE DEER OLAMAZ.
Konuurken insann jest yapmas szlerine kuvvet ve renk verir. Hatta mikrofonda konuan bir adam bile
radyoda dinlerken onun serbest konuup konumad, yani jest yapp yapmad anlalabilir.
Yalnz bu jest konusunda ly karmamak, yani gln olmamak ve kimseyi taklit etmemek ok nemlidir.
ASALAK SESLER
Konumalar skc yapan bir nokta da parazit yani asalak kelimelerdir.
BAZISESLERVEYAKELMELERASALAKOLARAKKELMELERNARASINATAKILIRVEKONUMAYITAHAMMLEDLMEZHALEGETRR.

Bunlar sk sk yutkunmak, ha, hm, eee, iii, ey, filan, falan, efendime syleyeyim gibi o anda kelime
bulamamak yznden cmleleri bo brakmamak iin kullanlan parazit harlardr.
ASALAKSESLERVEYAKELMELERKONUMACININFKRNETLVEKENDNEGVENHAKKINDAPHEUYANDIRIR,KONUMANIN
KALTESNBALTALARVEDNLEYCYSIKAR.

Bunlar kullanmamaya zen gstermemiz gerekmektedir.

Hi bir zaman konumak iin konumamaldr. Konuma renkli olmaldr. Bu da gzel szlerle, misal, tebih ve
gerekirse uygun fkralarla sslenmi bir konuma demektir.
Byle bir konuma skmaz ve ilgi eker. Bunun asl faydas da dinleyicilerin syleneni daha abuk anlamalardr.
Hatta bir dnr ; Fikirlerini tam ifade edemeyen insanlar dnmeyi bilmeyenlerle ayn seviyededir,
demitir.
TOPLUM NNDE Y VE TESRL KONUMA YAPABLMEMZ N,
- Yetki sahibi olduumuz bir konu seilmeli
- Bu konu ile ilgili sorular tespit edilmeli
- Bunlara cevap veremiyorsak hazrlklar tamamlanmal
- Birden btn teferruata girilmemeli
- Syleyeceklerimiz nem srasna gre sralanmal
- En son szn ksa ve hatrlanacak olmasna dikkat edilmeli
- Fikir ve rakamlar doru, olumlu dnceler n planda bulundurulmal
- yi kelimeler seilmeli, konuma mmkn olduunca ksa tutulmal
- Ve Konuma bizim deil, biz konumann sahibi olmalyz.
Bir kelimeyi yanl syledik, hata ettik diye zlmemeliyiz. nk, yi bir konuma hatalar az olan deil,
meziyetleri ok olan konumadr.

28

Konumaya hazrlanrken, konumanz yazl olarak yapacaksanz Konuma metninizi hatasz yazmaya dikkat
etmelisiniz. Bunun iin de HATASIZ YAZMANIN YOLUNU bilmek gerekir.
- NE SYLEMEK STYORUM ? Her cmleye balamadan nce kendinize bu soruyu sorun.
- NASIL SYLEYEBLRM ? Meramnza en uygun kelimeleri bulmaya aln.
- DAHA AIK YAZABLR MYM ? Bir deyim, terim veya benzetmenin amaca hizmet edip etmeyeceini
dnn.
- YAZDIIMIN ETKS NE OLUR ? Kullanlan deyim veya benzetmenin anlatma bir katks olup
olmayacan dikkate aln. Klielerden kann.
- DAHA KISA YAZABLR MYDM ? Cevap evetse hemen ksaltmaya balayn.
- RKN FADELERDEN KAINABLR MYDM ? Kullandnz sert bir tanmlama yerine daha tutarl bir
tanmlama kullanabilir miyim
YAPILACAK KONUMA LE LGL N HAZIRLIK ALIMALARI
1- KONU VE KONUKLAR AISINDAN DORU SEM YAPTIM MI?
2- KONUNUN GLKLER VARSA NELER OLDUUNU TESPT ETTM M?
3- KONUNUN EN NEML NOKTASI NE ?
4- NEREDE VURGU YAPMAK, NERELERDE ARA VERMEK STEDM TESPT ETTM M?
5- KONUNUN UZUNLUU YETERL M?
6- DNLEYCYE VERECEM BLG DORU VE TAM MI?
7- GR VE SONU GL M?
8- DNCELERM VE SYLEYECEKLERM YETERNCE AIK MI?
9- KONUMA RTMM VE AKICILII LGN OLABLECEK M?
10 - SORUMLULUUMUN BLNCNDE MYM?
BR KONUYU SUNARKEN DKKAT ETMEMZ GEREKEN KURALLAR

Arkadamzla Konuur gibi sunmalyz.

Sesimize Kck bir glmseme katmalyz, (rol)
Gzlerinizle dinleyicilere bakn. Onlarla ilgilendiinizi ve deer verdiinizi gsterin.
Yz ifadeniz onlarla birlikte olmaktan mutlu olduunuzu gstermelidir.
Kendimizi Dinleyicinin yerine koymalyz,
Ak, rahat ve dinamik olmalyz,
Konuyu nce kendimiz anlamalyz ki anlatabilelim.
Dzgn bir telffuz, kontroll nefes ve bize gven duymalarn salayacak bir slup kullanmalyz,
Aklda kalc olmas iin misallerle sslemeliyiz,
Dinleyiciden ne beklediimizin mesajn da vermeliyiz.
Olabildii kadar grntnz gsterin ; Masann veya krsnn arkasnda kaybolmayn.
Ayaktaysanz dengede durun ; yere salam basn. Ellerinizi serbest ve rahat brakn.

SES Y KULLANABLMEK
Nefes sesinize otorite kazandrn.
Aznz kelimeler anlalacak ekilde rahat an. Bu durum diksiyonunuzu etkiler.
Sesinizin gcn, hzn ve yksekliini konulara gre deitirin.
Sesiniz monoton deil ; deiken olmaldr.
Zaman zaman konularn nemli ve gei noktalarnda sessiz aralar verin. Bu dikkati zerinize eker.

ETKL SUNU
- Ama
- Konu
- Hazrlk Planlama
- Dinleyicinin Deerlendirilmesi
- Bilgi Toplama
- Destek geleri
- Giri Sonu (Gl-Dikkat
ekici)
- Son Kontroller
- Sunma almas
- Kaynaklar
- Sorular Katklar ( Tartma)
- zetlemeyi hazrlama

BAARILI BR SUNUM N ;
- yi Bir Balang
- Zamanlama
- Dikkati Toplayabilme
Becerisi
- Kiisel Yaklam,
- Pratik Yapmak

29

KOLAY ZLENEBLMEK VE DNLETEBLMEK

Konumann konusunu nceden bildirin.

Konumanz sk sk zetleyin. Ana hatlar vurgulayarak hatrlatn.
nemli olan her bir noktay net ve ak bir ekilde tanmlayn.
Vereceiniz rnekler konuyla ve dinleyicilerinizle ilgili olmaldr.
Yaanm kiilerden rnekler, hikayeler kullann.
Sonuca gelmeden nce konuyla ilgili kilometre talarn tekrar hatrlatn.

Yani Konuurken her bir szcmz bizi dinleyenlerin her birine zimmetle teslim edilecek, ok deerli
belgeleri teslim eder gibi ulatrmal ve onlarn teslim aldklarndan da emin olmalyz.
GZEL SZLER SYLEYEN BR DLN MUTLAKA GZELLKLER STEYEN BR YREKLE ORTAKLII
VARDIR.
TAKDM KONUMASI (KONFERANSIYI TAKDM)

Konferansnn Ksa zgemii

Konferansn Konusundaki Yetki Alan
Sunucunun n Plana kmamas
Davet Eder Etmez Krsy Konferansya Brakmak
CESARET N DENEY
(Kahkaha ve Alayarak )
AYENN KK BR KUZUSU VARDI.
TYLER BEMBEYAZ, SANK KARDANDI.
AYECK NEREYE GDERSE GTSN,
O DA ARKASINDAN MELER KOARDI.

YKSEK SESLE YKSEK BR ZEMNE IKARAK SYLEMEK

Ben Cesaretliyim Kendime Gveniyorum. Yetenekliyim, Baaracam, Bana nann Arkadalar.
imdeki Engelleri Yok Ediyorum. Ben Baarszlk Tanmyorum. ok Glym ok.
Her Gn Dostlarm Daha ok Seviyorum. Her Gn Kendime Gvenim Ve Cesaretim Artyor.
Her Gn Topluluk nnde Gvenle Konuuyorum. Kendime Gvenim Artyor. Cesaretim Artyor.
Tm Engelleri Ayorum. Hzla Gleniyorum. Hepinizi ok Seviyorum.
Deiik ekillerde Yrme almalar Yapmak, eitli Sesler kartmak,
Pantomim Yapmak,
zerimizdeki Veya evremizdeki Bir Eyay Tasvir Etmek,
KONUURKEN ELLERNZLE BUNLARI YAPMAYIN !
Konuurken yzk, saat, kalem, gzlk gibi benzeri aralarla oynamayn. Dinleyicinin dikkati bunlarn
zerine toplanr.
Yznze, salarnza ve benzeri eylere sk sk dokunmayn,
nnzdeki masaya veya krsye vurarak konumayn
Vcudunuzun her hangi bir yerini kamayn. Tik ve periyodik hareketlerden saknn.
BUNLARI YAPIN !
El hareketleri yaparken kolunuzun tamamn kullann
Jestleriniz tabi ve doal olmal, suni, yapmack jestlerden kann
Kollarnz rahat brakn. Onlar sizin zorunuzla deil ; kendiliinden hareketler yapmaldr.
BEDEN DL
nsanlar iletiimi ayr metodla gerekletirir: szl, yazl ve szsz (beden dili).
Hepimiz doduumuz gnden itibaren szl iletiim konusunda eitim alrz ki, insanlarla iletiimde
bulunabilelim.
nsanlarla kar karya geldiimizde, sadece szl olarak iletiim kurmayz, bedenimiz de nemli mesajlar
aktarr.
te bunun ad Vcut Lisan, Beden Dili veya Szsz letiim diye geer. (resimlerle anlatm son sayfadadr)

lk izlenim, ilk 7 - 20 saniyede yaptnz ve sylediiniz her eyin bir btndr. "
Ne sylediiniz deil, onu nasl sylediiniz nemlidir.
Basit bir jest, yzlerce kelimeden daha ok ey ifade eder. "
Beden dili, bilind motivasyonlarmz aa karr. "
30

BEDEN DL NN NEMLDR?
nsanlar grdklerine duyduklarndan daha fazla inanrlar.
Szleri ve beden dili ayn manay yanstan kiiye, szleri ve beden dili ayn mesaj vermeyen kiilerden, daha
fazla inanrz. Bu sebepten dolaydr ki, beden dilimizi bilinli bir ekilde kullanmamz gerekir.
Beden dili insanlk tarihi asndan en eski iletiim aracmzdr. Beden dili duygu ve dncelerimizin
yansmasdr.
nsanlarn yzyze kurduklar ilikide, kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili %60 nem tar.

BEDEN DL ELER
Beden duruu
Jestler
Mimikler
Gz temas
Ban kullanm
Ayaklarn kullanm
Oturmak iin seilen yer
Oturma biimi
Mesafe
Giyim
Kullanlan aksesuarlar
Bakm ve makyaj
TOKALAMA / EL SIKIMA
EL SIKIMA BM
UYGUN GLMSEME
GZ TEMASI 5-10 sn.
KURU AVU
YUMUAK TEN
SIKI SERTL
SRE 2,5 sn. 8 sn.
UYGUN SIKI TARZI : KARILIKLI TAM KAVRAYARAK, DZ, ET SRELERDE
DURU: HAFF NE ELEREK
TPLER
A. PEHLVANLAR
B. SS KPEKLER
C. BTRCLER

A. PEHLVANLAR
Bu tipler, medeni cesaretlerini ve kendilerine olan gvenlerini
gstermek isteyen tiplerdir. Elinizi avularnn ierisinde skca, cannz
actacak kadar skarlar.
B. SS KPEKLER
Bu tipler, sanki elinizden hastalk bulaacakm gibi tokalamaya
isteksizlerdir, avcunuzun iine sadece parmaklarn uzatrlar.

C. BTRCLER
Bu tipler, Elinizi bir eliyle skarken dier elleriyle de elinizin akta kalan
blmn tutarlar, hatta yukar doru okarlar. Bunu bir samimiyet gsterisi
ve i bitirici zelliklerini ortaya koymak iin yaparlar.

31

KSEL MAJDA GRNT FAKTR

1. GYM, KUAM
2. SA, MAKYAJ, KSEL BAKIM, KOKULAR
3. TAKILAR
1. GYM, KUAM
Kyafet, insann, kendini topluma sunma eklidir.
En doru giyim slubu kiinin kendine yaktrd, temiz ve tl olandr.
2. HANIMLAR DA GYM, KUAM
yerinizde genellikle kyafetlerinizde siyah, gri, lacivert gibi koyu renkleri tercih etmelidir.
Modadan ziyade alma yerinizde klasik kyafetleri tercih edin.
k giyinmek mi / iddial giyinmek mi?
Topuklu ayakkablar en sade kyafete bile k ve gl bir hava katabilir.
Ceket kullanacaksanz, ceketin altna Diz boyunda ya da dizin biraz altnda veya stndeki etekler tercih
edilmelidir.
3. BEYLER DE GYM, KUAM
Koyu renk, gri, lacivert, siyah takm elbiseler tercih edilmeli. Bu daha gvenilir bir hava katacaktr.
Dz renk gmlek ile izgili ya da desenli bir kravat, Kareli ya da izgili gmlek zerine ise dz kravatlar
tercih edilmelidir.
Kravat kullanlmadnda gmlek ile ayn renk bir mendil k bir hava katacaktr.
Ak renk orap giyilmemeli, resmi kyafetlerinizin altna mutlaka koyu renk orap tercih edilmelidir.
Siyah ve gri takm ya da pantolon altna siyah ayakkablar,
Lacivert takm ya da pantolon altna koyu taba rengi ayakkablar tercih edilmelidir.
Ak renk gmleklerin altna da kollu atlet tercih edilmelidir.

SELEN KIYAFETLERN BREYN VCUT YAPISINA UYGUNLUU DA NEMLDR.

Enine izgili ve kareli kyafetler toplu,
Dikine izgili kyafetler zayf ve uzun gsterir.
Koyu kyafetler daha zayf gsterir.
Toplu kiiler dar kyafetler, Ksa bacak boyu olan hanmlar da ksa etek giymemelidir.
Giyilmi kyafetler istedii kadar k olursa olsun, kii iinde kendisini rahat hissedemiyorsa, o kyafetler
uygun kyafetler deildir.

SA, MAKYAJ, KSEL BAKIM, KOKULAR

HANIMLAR,
Salar derli toplu ve dzgn kesimli olmal. Eer salar sorun kartyorsa, toplanmal, topuz yaplmal ya
da kuafre gidilmelidir.
Sade, kararnda, arya kamayan bir makyaj her zaman etkilidir. Kullandmz renkler sa rengimize ve
giydiimiz kyafetler ile uyumlu olmal, Pastel renkler tercih edilmelidir.
Gzlere hafif glgeler, 2 kat rimel, biraz allk ve ruj yeterli olacaktr.
Dilerin temizliine dikkat etmeli, Trnaklar dzgn kesilmeli ve temiz olmaldr.
Asla ar kokular kullanlmamal, hafif, ieksi aromalardan yaplm kokular tercih edilmelidir.
Parfm ok fazla sklmamal, Eer kalcl yitiriliyorsa tazelenmelidir.
Sar ile beyaz taklar/Ar ve hafif taklar birlikte kullanlmamal, taklar, hem kyafete hem de birbirleri ile
uyumlu olmallar.
32

HANIMLARIN, NE OLUR NE OLMAZ DYEREK EL ANTASINDA BULUNDURMALARI GEREKENLER;

Yedek bir ift orap

Trp

Kk bir ayakkab cila sngeri

Kat mendil

plik ve diki inesi

Pudra

Di fras ve macunu

Ruj

Sa fras

Parfm

BEYLER,
Sa, sakal ve byklara zen gsterilmeli, Dzgn salar ve favoriler dzgn kesilmelidir.
Ensede kan tyler, kulak ve burunda kan kllar temizlenmelidir.
Dilerin temizliine dikkat etmeli, Trnaklar dzgn kesilmeli ve temiz olmaldr.
Eer sa jlesi kullanlyorsa,, ar bir jle kokusuyla evreyi rahatsz etmemelidir.
Ar kokular kullanlmamal, Teninize uyacak ekilde iek aromal ya da baharatl kokular tercih
edilmelidir.
Yz saatin olduu bilein parmaklarna takmal, birbirlerini tamamlayacaklardr.
III. BLM
DNLEMEK LETM

yi bir konumac iyi bir dinleyicidir. Dinlemek baarnn anahtardr. Dinlemek yeni ufuklar aar. Ayrca,
renmenin de anahtardr.
Birini dinlemenin nedenleri ?
Bilgilenmek
Dierlerini deerlendirmek ve sayg
gstermek
Eletiri almak
Bir bakasnn yksne katlmak
Ayn zamanda da konumacnn ;
Dierlerinin deneyimlerinden ve
Sesine
anlaylarndan faydalanmak
Szck seimine
Bir konuya hakim olmak (bilgi g salar)
Tonlamasna
Ufkumuzu geniletmek
hzna
Bir iliki oluturmak
Bedenine Beden diline duyarl olmaktr.
DNLEMEY RENME
Sizi iyi bir dinleyici olarak tanyan insanlar ;
Kendileriyle ilgili konular sizinle konuabileceklerini,
Kendilerini sadece dinleyerek ve kendi konumalarn duymalarn salayarak sorunlarn zmelerine
yardmc olduunuzu,
Dncelerine katlmasanz bile kendilerini anladnz hissettirdiinizi,
Szlerini kesmediinizi ve kendinizi zorla kabul ettirmediinizi,
Kendilerine ve syleyeceklerine saygl olduunuzu syleyeceklerdir.
ETKL LETM
Sevgide gne gibi ol,
Dostluk ve kardelikte akarsu gibi ol,
Hatalar rtmede gece gibi ol,
Tevazuda toprak gibi ol,
fkede l gibi ol,
Her ne olursan ol,
Ya olduun gibi grn,
Ya grndn gibi ol.
MEVLANA
LETM; Duygu, dnce veya bilgilerin akla gelebilecek her yolla bakalarna aktarlmasdr. Bu srecin
amac ;
ANLAILMAKTIR .
KLER ARASI LETM
SZL
DL: DUYGU-DNCE AKTARIMI
(NE SYLEDMZ)
DL TES : SESN ZELLKLER VURGU
(NASIL SYLEDMZ)

SZSZ
BEDENSEL TEMAS (TOKALAMAK VB.)
YZ VE BEDEN HAREKETLER
MEKANIN KULLANIMI
ARA KULLANIMI

Balang ok nemlidir. lk karlalan kiilerle iletiimlerin ilk dakikasna byk nem verilmelidir.
lk izlenim tekrarlanamaz, deimesi zor izler brakr.
33

LETM SREC VE TEMEL GELER

Kaynak

Mesaj

Kanal

Alc

Geri Bildirim
nsan ilikilerinde baarl olmann en nemli unsurlarndan birisi de baarl iletiim bilincine sahip olmaktr.

Beden dilini, Jest ve mimikler ile yz ifadelerini, el, kol ve ba hareketlerini uyumlu kullanmak
Dinleyenlerle gz temas kurmas
Etkili, gzel konuma ve ses tonunu iyi kullanmak
Gvenli ve gven veren bir duru
Sempatik, dosta ve herkese eit davranan bir tavr ortaya koymak
Sabrl, anlayl ve alak gnll olmak,
Konusunda bilgi birikimine sahip olmak ve doyurucu aklamalar yapmak
Hareketleri uyumlu, etkili kiilik ve grn ile dzgn klk ve kyafete sahip olmak,
Dinleyici kitlesinin dzeyine uygun tavr ve konuma yapmak.

ETKL LETM METODLARI

* Ne syleyeceinizi bilmek,
* Bunu nerede ve ne zaman sylemenin daha uygun olacana karar vermek,
* En iyi nasl syleneceini dnmek,
* Olaylar basite anlatabilmek,
* Akc bir dille ve karnzdaki kiiyle gz konta kurarak konuabilmek,
* Dikkati younlatrmak ve verdiiniz mesajlarn alnp alnmadn fark
edebilmek.
ETKL OLMANIN 4 BASAMAI :
1. rnek Olmak
2. Motive Etmek (Ynlendirmek)
3. Akl Vermek
(Yeni Fikirler retmekUfkunu Amak)
4. oaltmak
(Alternatif neriler Sunmak)

ETKL LETMN 9 KURALI :

1. Kiisel Ahlak
2. Uyumlu Hareket Etmek
3. ncelik (Kibarlk)
4. nanlrlk (Doru Ve Gerek)
5. Karlkl letiim (Frekans Birlemesi)
6. kna Gc (rneklemeler Yaparaka)
7. Nesnellik Objektif Olmak
8. nisiyatif ncecilik (Yaklamc)
9. z Disiplin (Kontroll Olmak)

NSANLARI ETKLEMEK

- Sempatik ve dosta davrann

- Herkese eit davrann
- Anlayl ve alak gnll olun
- Konunuzda yeterli bilgi sahibi olun
- Konuya ilgi ve motivasyon salayn
- Doyurucu aklama yapn
- Etkili kiilik ve grne sahip olun

- Farkl bir gre tepki yerine deer verdiinizi

gsterin
- Dnceleri deitirme yollarn bulun
- Krc olmayn
- Zorlamayn yol gsterin
- Sabrl olun
EMPAT VE LETM

KENDMZ KARIMIZDAK KNN YERNE KOYMAK KNN BAKI AISINI, DNYASINI

ANLAMAK
KARIMIZDAK KNN DUYGU VE DNCELERN DORU ANLAMAK
NE HSSETTN, NASIL HSSETTN ANLAMAK
NE ANLADIIMIZI KARIDAK KYE AKTARMAK.
YZ VE BEDEN FADELERN KULLANARAK ONU ANLADIIMIZI FADE ETMEK

LETM K YNLDR (DNLEMEK - ANLAMAK) VE ET BR SORUMLULUK GEREKTRR.

ALGILAMA VE ALGILANMAK, BAARININ KAPILARINI ARALAR. LETM KURABLME BECERS,
KONUMAK, KNA ETMEK, RETMEK VE TARTIMAK GB BR DZ ETKNL ERR.
ETKL KONUMA TEKNKLER
KONUMAYA BALARKEN DNLEYCNN LK ANDA LGSN EKMEK N (GL GR)
1- Merak uyandrn
2- nsanlar ilgilendiren hikayeler kullann
3- Somut bir tek rnek verin
4- lgi ekecek konuyla ilgili bir ey gsterin
5- Sorular sorun

6- nllerden alntlar yapn ; onlarn sorularn

kullann
7- Dinleyicinin kiisel ilgi alanna girmeye aln.
onlarla ilgili rnekler bulun.

34

KONUMANIN EN NEML BLM KAPANI ... (GL SONU)

1- Deindiiniz nemli noktalar zetlemek
2- Harekete davet etmek
3- Dinleyicilere iten bir kompliman yapmak
4- Dinleyiciyi gldrebilmek
5- iirsel bir son verebilmek, dizelerden yararlanmak
6- Konunun esasn oluturacak bir zirve yaratabilmek
7- Konumada doru ifadeyi verebilmek
KONUMANIN ABLONU !..
1. DKKAT EKEREK (HT)
2. KONU AIKLANIR
3. NEDENLER SIRALANIR (SORUN /
ZM)
4. RNEK LE DESTEKLENR
5. SONU AMACA UYGUN OLARAK
OLUTURULUR.

SZ SYLEME REETES
NCE ONLARA NE SYLEYECENZ
SYLEYN.
SONRA SYLEYECEKLERNZ
SYLEYN.
SONRADA ONLARA NE SYLEM
OLDUUNUZU SYLEYN.

KARILIKLI KONUMA LKELER

Kendimizden ok sz etmemeliyiz.
yi bir dinleyici olmal, nmemeli ve t vermemeliyiz.
Karmzdakinin holanmad konular konumamalyz.
Karmzdakine de konuma imkan vermeliyiz.
Kendisinden sz etmesine frsat vermeliyiz.
Anlatmda abartya kamamalyz.
Argo kullanmamalyz.
Ses tonumuzu iyi ayarlamal, przsz tatl bir sesle konumalyz.
NSANLARA KENDNZ SEVDRMENN
KURALLARI
Karnzdaki insanlara ilgi gsteriniz.
Glmseyiniz.
yi bir dinleyici olunuz.
Karnzdakilere isimleri ile hitap ediniz.
lgi duyulacak konulardan
Konuunuz.karnzdaki kiilere deer
veriniz.

NSANLARLA GENMENN KURALLARI

nsanlar tenkit etmeyiniz.

nsanlar hakknda abuk hkm
vermeyiniz.
Yaamdan ve insanlardan ikayet
etmeyiniz.
Samimi olarak takdir ediniz.
Kiilerde, insanlarda arzu uyandrnz.

NSANLARLA DOST OLMAK VE NSANLARI KENDMZ GB DNDREBLMEK

H BR MNAKAA MNAKAA LE KAZANILMAZ.

KARINIZDAKNN FKRLERNE SAYGI GSTERNZ. HATALI VE YANLI OLDUUNU ASLA
SYLEMEYNZ.
VARSA HATANIZI DERHAL KABUL EDNZ.
SZE DOSTA BALAYINIZ.
KARINIZDAKNE EVET-EVET DEDRTEREK SZE BALAYINIZ.
ESAS KONUMAYI ONA BIRAKINIZ.
ESAS FKRN KARINIZDAKNDEN GELDN VEYA KAYNAKLANDIINI KENDSNE
HSSETTRNZ.
KARINIZDAKNN FKRLERNE SAYGI GSTEREREK, MESELEY BR DE ONUN GR
AISINDAN ANLAMAYA ALIINIZ.
KARINIZDAKNN ARZULARINA VE FKRLERNE SEMPAT GSTERNZ.
KARINIZDAKNN ASL HSLERNE HTAP EDNZ.
FKRLERNZ RNEK VE BENZETMELERLE AIKLAYINIZ.

35

RENKLERN DL
RENKLERN YAAMINDA KULLANIMI
Renk seimi kimi zaman karakterimizi yanstr ya da setiimiz rengin bize olumlu ve olumsuz
(psikolojik) etkileri olur.
KAHVERENG
z
z
z
z
z
z

Karnzdakinin kendini resmiyetten uzak daha rahat hissetmesini ve almasn salar.

Ayrca, toprak rengidir. Kyafetlerde pek tercih edilmez,
Kahverengi giyen insanlar kalabalkta dikkat ekmezler
grmelerinde, profesyonel toplantlarda sakn kahverengi giymeyin.
Gerekiliin, plan ve sistemin rengidir. Kan akn hzlandrr. Adrenalin salgs artari
fast food i mimarisinde kullanlr
KIRMIZI

z
z

Dinamizmi, mutluluu, atakl, canll, azmi ve kararll gsterir. Hareketli, kpr kpr insanlar iin en
ideal renktir
Krmz tansiyonu ykseltir ve kan akn hzlandrr.
Dnyadaki gda firmalarnn hepsinin logosunun krmz olduunu hayretle fark edeceksiniz; cola cola,
pizza hut, mc donald's, lker, burger king..
Krmz, itah aar.
Genliin , aktif ve dinamizmin sembol ferrariler ne renktir.?

z
z
z
z
z

YEL
Yeil, gven verir.
Yaratcl krkler. retkenlii arttrr.
nk rahatlatc ve sakinletiricidir.
Yeil alanlarda insanlarn daha az mide ars ektikleri tespit edilmi.
Banka logolarnda ok kullanlr

z
z
z

SYAH
z
z
z
z
z

Duygusall ve hzn simgeledii gibi, gc ve tutkuyu da temsil eder. Konsantrasyonu salar.

Arballk ve ciddiyet ile zdelemitir
Hrsn da bir ifadesidir.
Fonda kullanldnda karamsarl artrr.
Takm elbiselerde en ok tercih edilen renktir.
Talk show yada stand up sunucularn tercihi hep siyah olmutur..
MAV

z
z
z
z
z
z
z
z

Gkyznn ve geni ufuklarn, denizin simgesidir.

nsanlar zerinde yumuaklk, sevecenlik tazelik gibi etkiler yaratr.
Snrszl ve uzak bakll simgeler.
Huzuru temsil eder ve sakinletirir.
Batda bu etkisi yznden intiharlar azaltmak iin kpr korkuluklarn maviye boyarlar.
ocuklarn yaramazlklarnn azaldn tespit etmiler.
Bayanlarn daha ok tercih ettii grlr
Mavi halkn rengidir.
LACVERT

z
z
z
z
z

Kiiye karizmatik ve inandrc olduunu hissettirir.

nsanlarn zerinde baarl ve gl imaj brakr.
Sonsuzluu, otoriteyi ve verimlilii artrr.
Uluslararas toplantlarda tm devlet bakanlar lacivert takm elbise giyerler.
Dnyadaki firmalarn yarsndan fazlas logolarnda laciverti kullanrlar.

z
z
z
z
z

TURUNCU
Portakal rengi ise abuk dikkati eker.
Portakal rengi, bulunduu grubu sayca ok gsterir.
tah aan renklerin banda gelir
Turuncu, g ve kuvveti ifade eder, tuttuunu koparan, verdii sz eyleme dntren, enerji dolu,
Olaylar karsnda doru dnebilen zel kiilerdir.
36

GR
z
z
z

Gri, diplomatik ve ar bir renktir ama hareketsizlii, yaval ve ciddiyeti temsil eder.
Silahl kuvvetlerde her yeri griye boyarz. Kaplar, kaloriferler... Devlette de her ey gridir.
Zeka.. Hogr... Zengin bak as ile bakabilmeyi de ifade eder...
BRONZ

z
z
z
z

Bronz, genelde negatif bir etki yaratr.

Tepki almak istediinizde ie yarar.
belki biraz da iki rengi ile benzemesi yznden iki reklamlarnda kullanlr.
Kimi bankalarn yaz karakterlerinde altn-bronz karm bir ekil ve renk kullandn grrsnz
nk bu renkler altn ve paray artrr.
MOR

z
z
z
z

Nevrotik duygular aa karr,

tah acdr.hobby ukulatalar vb..
Ezilmi duygularn ve stresin aa karlmasnda kullanlr..
Konsantrasyonu salar. htiam ve lksn son basama olarak da deerlendirilir.
PEMBE

z
z
z
z
z

Uyum ,nee , irinliin ve sevginin simgesidir.

Rahat hissettirir ve dinlendirir.
Pembe giyenlere, hizmetlerinden dolay deme yaparken kendimizi daha rahat hissettiimizi tespit
etmiler.
ngiltere'de boots ve marks and spencer maazalarnda tm tezgahtarlarn pembe gmlek
giymektedirler.
Ayn zamanda ocuk rengidir.
SARI

z
z
z
z
z
z
z
z
z
z

Sar, geiciliin ve dikkat ekiciliin ifadesidir.

Ayrca yol izgilerinin beyazdan sarya dntrlmesindeki sebep de sarnn dikkat ekici bir renk
olmasndan kaynaklanr.
Sanlann aksine sar beyazdan daha gz alc bir renktir.
Geiciliin ifadesi olduu iin de tm dnyada taksiler sardr; dikkat eksin ve geici olduu bilinsin
diye.
Sar boyal odalarda bebeklerin daha sk alad tespit edilmitir.
Zeka , incelik ve pratiklikle ilgilidir. Scak ve uyarc etki yapar. Topluma uyumlu ve kolektif almay
sever.
Araba kiralama firmalar logolarnda hep sary kullanrlar. "rn geici, ltfen geri getirin." demek
istiyorlar. O yzden dnyada hibir banka ambleminde sary kullanmaz.
Parann geici deil, kalc olmasn isterler bugne kadar sary logosunda baskn bir renk olarak
kullanan tek banka vakfbank'tr.
Sar renkte verilen gl ayrlk anlam tar..
Ayrca sonbahar gibi hzn ve zlemin rengidir.
BEYAZ

z
z
z

Beyaz, istikrar, devamll, safl ve temizlii simgeler. Bu yzden eer zerinde fazla aibeler olan
bir politikacysanz, beyaz arlkl kyafetleri semelisiniz.
Beyaz elbiseler sizin temiz olduunuz imajn verir.
Gvenin de ncsdr..

37

NLLERN IKI NOKTALARI

Normal
Normal a
Normal u
Kaln a
nce u

nce a
Kaln u

Normal e

Normal
NSZLERN IKI NOKTALARI

Ak e

Kapal e

Normal

Normal i

Normal o

nce o

Kaln o
G

38


P
H
R

J
S

M
V
N
Y

MMKLER

ZNTL

MASUM

AKIN
39

SEVN

TKSNT

DNCEL

FKEL

KIZGIN

KORKU

HAYRET

MUTLULUK

BEDEN DL

EKGEN VE SALDIRGAN

NERLERE AIK

HAYAT ENERJS ZAYIF

40

ZAFER

KARARLILIK

HASSASYET KAZANDIRMA

SAVUNMADA KARARLILIK

GERGNL KONTROL

RAHATLATICI

DDETLE REDDED

TEHDTE KARI TEPK

SERT HAKMYET JEST

YAKLAIMCI

STNLK JEST

41

TARTIMAYI KABUL
ETMEYEN,SAHPLENME

DOSTLUK YAKLAIMI

STNLK JEST2

KENDSYLE TEMAS

ELETRSEL DNLEME

STNLK JEST

KENDNDEN EMN

BEKLENTS OLAN

LG LE DNLEME

GERGNLK

ISINMA HAREKET

KAYBOLAN LGYLE DNLEME

42

ELETRSEL DNLEME

ELETRC DNLEME

OLUMLU DUYGULARI YANSITMA

KOL KAVUTURMA ENGEL

YARIM KAPANMA

KOL BACAK ENGEL

SAYGILI

AKSESUARDAN KUVVET
43

SANDALYEDEN KUVVET ALMA

GERGNL OLAN

TEHDT ALTINDA GERLME

GVENL VE SALDIRGAN

KALKMAYA-SORU SORMAYA AYAKLARIN FARKLI YNLERE

HAZIRLANMA
BAKMASI

GURUBU GENLETMEYE MKAN

VERMEK

44

DER NSANLARA KAPALI

ATIMA

NC K KABUL EDLMYOR.

BEKLENTS OLA N

KAYNAKA
NZHET ENBAY
SUAT TAER
EMN ZDEMR
PSKOLOG DR. ZUHAL BALTA
PSKOLOG DR. ACAR BALTA
DALE CARNEGIE
DALE CARNEGIE
DALE CARNEGIE
YAAR YRK
CEVDET YALIN
BROL VURAL
BROL VURAL
YAVUZ ZDEM
DO. DR. AL KAYA
NVT OSMAY

SZ VE DKSYON SANATI
KONUMA ETM
GZEL VE ETKL KONUMA SANATI
BEDENN DL
BEDENN DL
SZ SYLEME VE BAARMA SANATI
ETKL KONUMA SANATI
DOST KAZANMA SANATI
GZEL KONUMA YAZMA KLAVUZU
GZEL KONUMA VE YAZMA
ETKL VE BAARILI KONUMA
DORU VE GZEL KONUMA
KONUMA SANATI DKSYON
ETKL VE GZEL KONUMA SANATI
NSAN MHENDSL

YAPIKRED YAYINLARI
PAPRS YAYINEV
REMZ KTABEV
REMZ KTABEV
REMZ KTABEV
AKI YAYINLARI
TEK YAYINEV
TEK YAYINEV
ETM YAYINLARI
PLATN YAYINLARI
HAYAT YAYINLARI
HAYAT YAYINLARI
KARYER YAYINCILIK
ETM KTABEV
ATLAS YAYINEV

AIKLAMA : Dokmanlar, Derleme ve dzenlemesini yapan TRT ( E ) Spikeri Cahit Maan seminer ders notudur.

45