Professional Documents
Culture Documents
com/groups/ELLIB/
giorgi
merlani
turizmis menejmentis
safuZvlebi
Giorgi merlani
2008
g i o r g i
m e r l a n i
turizmis menejmentis
safuZvlebi
gamomcemloba ,,samTavisi
Tbilisi-gori 2008
koncentrirebuli
saxiT
gadmocemulia
turizmis
etapze.
im
menejmentis,
mizniT,
am
rom
sakmaod
mkiTxvelisaTvis
rTuli
gasagebi
saqmianobis
arsi
iyos
da
kvlevis
formulirebiT.
Sedegebi
gadmocemulia
sayovelTaod
aRiarebuli
saqarTvelos
ori
ulamazesi
mxaris:
svaneTisa
da
piriqiTa
ISBN 978-0-1083-5
S e s a v a l i
dro romelSic Cven vcxovrobT, cvlilebebis epoqaa. Cveni sazogadoeba
jer kidev axorcielebs gansakuTrebiT Znel, bevr rameSi urTierT
sawinaaRmdego, magram istoriulad aucilebel da Seuqcevad gardaqmnebs.
civilizebuli sabazro ekonomikis mqone qveynebSi mcxovrebi
adamianebi, romlebic miCveulni arian bedis mkveTr Semobrunebebs,
konkurencias, aseT situacias uwodeben ,,gamowvevas, maTi gagebiT, yoveli
gamowveva pirovnebisaTvis, organizaciisaTvis, qveynisaTvis, faravs Tavis
TavSi, rogorc SesaZleblobebs ise,
muqaras, rom gaumklavdeT
dRevandel cxovrebaSi am uprecedento gamowvevas, Cven sxva yvelafris
garda unda daveufloT axal codnas, viswavloT am codnis gamoyeneba
praqtikaSi.
rogorc
msoflio
gamocdileba
gviCvenebs,
turizmis
menejmentis mecniereba am codnis Semadgeneli nawilia da unda
daveufloT mas.
amerikelTa meSveobiT, menejmenti, es inglisuri sityva, dRes
cnobilia praqtikulad yvela ganaTlebuli adamianisaTvis.
am
monografiis mkiTxveli miiRebs turizmis menejmentis Sesaxeb ara
mxolod elementarul codnas, aramed Cawvdeba mis arss da ganviTarebis
perspeqtivebs, miecema SesaZlebloba CauRrmavdes turizmis menejmentis
calkeuli aspeqtebis specialur literaturas da Seiswavlos turizmis
menejmenti. amave dros monografiaSi damajerebladaa axsnili, rom
menejeris saqmianoba imdenad rTulia, turizmis menejmentis mecniereba ki
imdenad axalgazrda, rom Zalze frTxilad unda SevafasoT misi
SesaZleblobebi, jer kidev aravin icis menejmentis problemebis
gadaWris martivi receftebi, warsuli wlebis samamulo mecnierebisaTvis
damaxasiaTebeli mtkiceba, rom
Cven TiTqosda SegviZlia mecnierulad
vmarToT ara marto warmoeba, aramed sazogadoebac, ver uZlebs kritikas
verc Teoriul da verc praqtikuli TvalsazrisiT.
realur turizmSi mecnieri, an eqsperti ufro nakleb mniSvnelovania,
vidre menejeri, Tundac arc ise ganaTlebuli, naswavli, magram Tavisi
piradi RirsebiT, gamocdilebiT, niWieri, swori msjelobis unariT
dajildoebuli,
turizmis
menejmentis
saidumloebas
dauflebuli
pirovneba.
warmodgenil monografiaSi calkeuli sakiTxebis formulireba,
romelic udaoa an mxolod romelime avtors ekuTvnis, calkeul
SemTxvevaSi ucvlelad aris gadmotanili.
turizms
mravalgvari
sargeblobis
motana
SeuZlia.
ganviTarebis
Tanmdevi
procesebia:
dasaqmeba,
siRaribesTan
diversifikacia,
adgilobrivi
kulturisa
da
xelosnobis
ukve
mrewvelobidan,
gadaaWarba
navTobproduqtebidan,
telekomunikaciebis
saavtomobilo
saSualebebidan,
teqstiluri
sferoa
da
misi
mniSvneloba
gansakuTrebulia
qveynis
izrdeba.
turistTa
msoflio
raodenoba
turistuli
msoflioSi
organizaciis
2015
(WTO)
wlisaTvis
prognoziT,
1
miliards
investiciebis
11,8%-s.
turistul
5
biznesSi
dasaqmebulia
fuli
da
globaluri
donis
seriozuli
politika.
mas
saagentoebis,
biuroebis,
sastumroebis,
(turistuli
sanatoriumebis,
sanaxaobebis,
maRaziebis,
bazrobebis,
supermarketebis,
turistTa
momsaxurebidanaa
miRebuli.
saojaxo
turizmi
yovelTvis
mogzaurTaTvis
saintereso
da
mimzidveli
iyo
ucxo
oqros sawmisis
Tavisi
gamo,
moxerxebuli
sxvadasxva
geografiuli
mimarTulebis
mdebareobis
savaWro
gzebiT.
daserili
mogzauroba
iyo
ver
saxis
momsaxurebis
gaweva,
romelic
iTvaliswinebda
recxva-wmendas,
cxenebis
dapurebas,
saWiroebis
SemTxvevaSi
maT
iqneba
gamoyenebuli
saqarTvelos
unikaluri
bunebriv-
Teatrebi,
istoriuli,
arqeologiuri
da
arqiteqturuli
warmoebebisa
ekonomikuri
(SromiTi
da
xelovnebis
resursebi,
nimuSebi)
ekonomikuri
da
socialur-
ganviTarebisa
da
mdebareoba
da
a.S.)
pirobebi.
pirvelqmnili
bunebis
iyves
(kolxeTis,
Semonaxuli~.
centraluri
saqarTveloSi
kavkasionis,
Svidi
aRmosavleT
erovnuli
parkia
kavkasionis,
iveris
adgili
mniSvneloba
SeiZleba
SeiZinos
turistul
ekologiurad
seqtors
sufTa
daeTmos
sakvebi
da
didi
produqtebis
320
sakurorto
adgilia,
romelTa
Soris
102
ukve
iuneskos
saqarTvelos
msoflio
uZvelesi
mniSvnelobis
dedaqalaqi mcxeTa,
7
ZeglTa
siaSi
Sevida:
1.
rogorc
qalaq-muzeumi,
2.
warmoebis
istoriuli
gamocdileba
da
tradiciuli
saqarTvelos
gonivruli
udidesi
gamoyeneba
turistuli
turistuli
potenciali
biznesis
gaaCnia,
ganviTarebis
romlis
brwyinvale
dadebiTad
mosaxleobis
dasaqmebis
gziT.
amasTan,
turizmi
asrulebs
da
mimzidveli
gaxdes
ucxo
turistebisaTvis,
aucilebelia
qveyanaSi,
ra
aris
turistebis
specifikuri
damaxasiaTebeli
saqarTvelosTan
raRac
akavSirebT,
religiuri
jgufebi,
isic, rom
komfortuli
dabinavebis
saSualebebi
(2-4
varskvlaviani
2.
qveynisaTvis
damaxasiaTebeli
sakvebiT
kveba.
aucilebeli
araa
umetes
SemTxvevaSi
turistebs
urCevniaT
gasinjon
erovnuli
kerZebi.
4.
turistebma
unda
isiamovnon
garemoTi,
sanaxaobiT.
saWiroa
turistebs
surT
Seiswavlon
mocemuli
qveynis
istoria
da
Tavisufali
drois
gatarebis
saSualeba
Tevzaoba,
nadiroba,
mTaSi gaseirneba.
7.
turistebs
surT
SeiZinon
suvenirebi,
xeliT
nakeTi
nivTebi,
turistma
dRis
bolos
unda
mousminos
musikas,
daeswros
10.
2010-2020
wlisaTvis
yvelaze
mniSvnelovani
marketinguli
turizmi;
8.
kruizebi;
9.
nakrZalebi
da
parkebi;
10.
Sexvedrebi
da
konferenciebi.
saqarTvelos teritoriis mixedviT gamoyofili iyo Semdegi turistuli
regionebi: afxazeTi, aWara, kolxeTi, Sovi-uwera (zemo raWa), borjomibakuriani, Tbilisi, abasTumani, samaCablo, svaneTi,
kavkasionis mTiani
da sakurorto-
zRvis
sanapiro
zoli,
saSualebas
iZleva
sezonze
miiRos
xasiaTdeba
gogirdwyalbadovani,
kolxeTis
qloriumnatriumiani
turistuli
marSrutebi,
wyaroebi,
kurortebi
dRes
aqtiurad
sportis
moyvarulTa
acxadebs
da
pretenzias
damsvenebelTa
samTo-saTxilamuro
maspinZlobaze.
aseve
aragvis,
Jinvali-ananuris
liaxvis,
qsnis,
turistuli
Tergis
marSutebi,
zonebi,
duSeT-yazbegis,
fSav-xevsureTSi-ujarmis,
Taviseburebebi.
aq
idealuri
pirobebia
mekldeurobis,
10
ukanaskneli
ori
politikurma
Tu
agvistos
TveSi
saqarTvelos
aTeuli
manZilze
qveyanaSi
moqmedebebi,
turistuli
regionebis
mwyobridan gamovida
daniSnuleba
wlis
mravali
miiRo
obieqti
sastumroebis
ramac
ganviTarebulma
daemata
didi
mdgomareobas:
2008
daRi
wlis
daasva
dazianda
da
didma
nawilma
(gansakuTrebiT
miRebas, risTvisac saWiro iyo 200 Tanamedrove tipis sastumro 300 aTasi
moqmedi
oTaxiT,
proeqti
ver
rac
100
mln
dolaris
ganxorcielda
omisa
investicias
da
saWiroebda.
Sesabamisad
es
saTanado
amZimebda
socialuri
mdgomareoba.
qveyanaSi
imata
mTel
am
rig
process
raionebSi
xels
uSlis
e.w.
`elitaruli~
komunikaciebisa
da
turizmis
samgzavro
roca
qveyanaSi
arsebuli
unikaluri
turistuli
resursebis
11
aRsaniSnavia rom,
miscems
adgilobriv
mosaxleobas
Tavis
sacxovrebel
adgilze darCes.
amJamad saqarTvelos umetesi regionisaTvis ufro xelmisawvdomia eko
da agroturizmis ganviTareba.
ekoturizmi (ecotourism, ekotour) - `bunebrivi turizmi, bunebasTan nazi
SexebiT~ - turizmis SedarebiT axali dargia, romelic iTvaliswinebs
ekologiurad
sufTa
adgilebisa
da
nakrZalebis
monaxuleba-
daTvalierebas.
ekoturizmi turizmis mraval mimarTulebaTa Soris yvelaze swrafad
mzardi da momgebiani
turizmsac ki upirispirdeba. igi xels uwyobs regionebis socialurekonomikur ganviTarebas, gamoirCeva specifikuri turistuli resursebis
ganviTarebiT da mosaxleobis ekologiuri donis amaRlebiT. turizmis am
mimarTulebiT gatacebul pirovnebebs dedamiwis TiTqmis yvela kuTxeSi
SexvdebiT. sxvadasxva avtorTa monacemebiT ekoturizmis wliur zrdas
10% - dan 30% - mde angariSoben, xolo saerTaSoriso turizmidan ki mis
wils 10% - 15%.
ekoturizms
sxvadasxva
literaturaSi
sxvadasxva
epiTetebiT
gamo da sxva.
Tavisi maxasiaTeblebis mixedviT masTan axlos dgas sasoflo, anu
agroturizmi (rural tourism), romelic turistuli biznesis mniSvnelovan
mimarTulebas
warmoadgens
msoflioSi.
dasvenebis
aseTi
saxeobebis
feSenebelur
kurortebze
dasvenebisaTvis
saWiro
12
- ojaxuri
an
sxva
Cveulebebze
damyarebuli
sofelSi
dasvenebis
tradicia;
- eqimebis mier rekomendirebuli dasveneba mocemul klimatur pirobebSi;
- bunebasTan siaxlovis da tyeSi, tbaze sufTa haerze yofnis survili,
mSvidi garemo;
- ekologiurad sufTa da iafi produqtebiT kvebis SesaZlebloba;
- sasoflo-sameurneo samuSaoebSi CarTva da siamovnebis miReba;
- ucxo kulturisa da Cveulebebis gacnoba, adgilobriv dResaswaulebsa
da
garTobebSi
monawileoba
da
sxva,
rac
wlis
manZilze
qalaqSi
ra,
rom
turistuli
biznesi
warmoadgens.
samuSao
Zalis
TandaTan
turizmis
daaxloebiT
izrdeba
rac
erT-erTi
swrafad
mzardi
10%.
turizmis
calkeuli
dakavebulia
mniSvneloba
qveynebis
msoflios
msoflioSi
ekonomikaze
turizmis
mogzaurobs
saukuneSi
siamovnebisaTvis,
turistad
iwodeboda
an
interesisaTvis.
adamiani
romelic
Mmecxramete
mogzaurobda
qveynis
droebiTi
stumari,
ganurCevlad
misi
moqalaqeobisa,
dasvenebis,
13
romelsac
ar
aqvs
ufleba
ucxo
teritotiaze
anazRaurebis
mizniT
dasaqmebisa.
turizmi
adgilis
aris
farglebs
adamianis
gareT
mogzauroba
siamovnebisa
da
mudmivi
sacxovrebeli
dasvenebis,
samkurnalo
da
sulieri
Zalebis
aRdgenis
wesia.
es
anu martivad
dasvenebisa da
biznesis
sferos
turebis
gavrceleba,
ese
igi
turistuli
saagentoebis
sarkinigzo
magistralebi,
saavtobuso
marSutebi,
monaTesave
finansuri
biznesis
struqturebi,
sferos
SeiZleba
romlebic
mivakuTvnoT,
momsaxurebis
sferos
iseTi faqtorebi
kursi,
qveynebis
mTavrobaTa
Soris
damokidebuleba,
14
epoqis
gzebze.
hotelebis
dadgomis
rkinigzis
aucilebloba
sastumroebis
Semdeg
tavernebis
ganviTarebam
Seqmna.
aucilebloba
sarkinigzo
saavtomobilo
ganapiroba.
mSenebloba
sadgurebTan,
sistemam
sahaero
daiwyo
ki
motel
mogzaurobam
ki
savaWro,
saTaves
da
dapyrobiTi
rogorc
da
zemoT
religiuri
da
aviTarebdnen
vaWrobas.
gansakuTrebiT
aRsaniSnavia
miwa
daipyres
maT
Soris
britaneTi.
isini
mogzaurobdnen,
miemarTebodnen
egvipteSi
piramidebis
sanaxavad,
rogorc
amas
saukuneebis
periodSi
ZiriTadad
religiuri
mogzaurobebi
15
ganapiroba.
cvlilebebma
garkveuli
formiT
aaRorZina
biznesi
mWidro
kavSirSia
sastumro
biznesis
iyo
is
rom
erovnuli
sastumros
mesakuTreebi
iZulebulni
hqonodaT
sajiniboebi,
raTa
safosto
iyvnen
sistemis
hyolodaT
daekmayofilebinaT
Seqmnamde,
cxenebi
samefo
da
fostis
da
sastumroebis
mflobelebs
mogzaurebis
mdgomareobaze
pasuximgebloba daakisra.
adamianTa
umetesobis
warmosaxvaSi
Zveli
sastumroebi
meetleebis
qveynis
parlamentma
daadgina
samTavrobo
fostis
gadatana
16
pensilvaniis
da
niu-iorkis
StatebSi
ganviTareba
daiwyo
tavernebis
yvela
oTaxSi
vaniT
da
sapirfareSoTi.
ase
dadginda
bolosaTvis
formireba
daiwyo
sastumroebis
jaWvebma.
30-ian
wlebSi
sastumro
saqmeSi
mniSvnelovan
saxeebad
mogzauroben
adamianebi,
miuxedavad
imisa,
rom
igi
SeiZleba
SeirCes
iseTi
faqtorebis
safuZvelze,
rogoricaa
garigebebi
xorcieldeba
turistul
saagentoebSi,
ise
Ffasebi
mogzaurobaze
iseve
17
icvleba,
rogorc
fasebi
sxva
cvlilebaze
piriqiT-iafdeba.
zemoqmedebs
turistuli
iseTi
Mmogzaurobis
faqtorebi,
rogoricaa
fasebis
qveyanaSi
irlandiis
tavernebSi
mniSvnelovnad
iafi.
tarifebi
puerto-
da
kolumbiaSi.
warmoadgens
da
aseTi
codnis
TavisTavad
miReba
Zalian
TiTqmis
sainteresoa.
TamaSis
Ddidi
gadazidvebze, gansakuTrebiT im
ganmavlobaSi
mogzaurobis
motivebi
ufro
TvalnaTeli
omebi, migraciebi.
vizualuri silamaze
komfortuloba:
samzareulo;
wylis sporti;
18
Sopingi;
sporti da a.S.
mogzaurobis
mniSvnelovan
mimarTulebis
zegavlenas
SerCevaze
aris :
axdens
garToba;
es
faqtori
icvleba,
magram
mTliani
jgufi
erTi
faqtoris
da
realoba
turistuli
mogzaurobis
SedegebiT
igi
mogzauroba-SeiZleba
iwvevs
daRlilobas
iTqvas
an
rom
dauviwyar
yovelTvis
STabeWdilebebs,
mogzaurobis
ZiriTadi
mizezebisa
da
faqtorebis
da
ris
daxarjvasac
apirebs
turisti.
Mmravali
mgzavrobis
mgzavrobis
Rirebulebisa
gaTvaliswineba.
dasvenebis survili;
prestiJi;
Tavgadasavlebis survili;
19
da
bavSvebis
azris
biznes-mogzaurobebi.
dakavSirebulia
saqmiani
mogzaurobebi
dasvenebasTan.
aq
SeuZlebelia
garkveul
wilad
davinaxoT
zRvari
siamovnebisaTvis.
siamovneba
romelic
axali
adgilebis
miiRos
aridebiT.
adgilis
ukve
moaqvs
sixaruli.
ufrosi
Taobis
axalgazrda
garTobaa
da
muSaoba
Taoba
misi
ki
iziarebs
miRebis
ideas,
saSualebaa.
rom
cxovreba-es
siamovnebisaTvis
adamians
srulfasovnebis
grZnobas
aRuZravs.
bevri
warmoebiT :
Sotlandia_sviterebiT,
meqsika_sombreroTi
tradiciebi aqvT.
moxetialoba. mocemul SemTxvevaSi Tavgadasavlebis survilia, adamianSi
Cadebuli instiqtebi aiZulebs mas ar ijdes erT adgilze. adre xSiri
mgzavrobebi
sazogadoebisaTvis
miuRebeli
20
iyo.
Tumca
evropelebi
xSiri
stumrebi
arian.
amerikelebsac
uyvarT
mogzauroba,
sicocxlis
adamians
gasaxangrZliveblad
wavides
mineraluri
mineraluri wylebi
marSutebis
wylebis,
zRvis
Zieba
astimulirebs
sanapiros
kurortebze.
moswavleebi
popularulia
gacvliTi
programebi
es
maT
SemecnebiT
azrovnebas afarTovebs.
mogzauroba azartisaTvis. ltolva azartuli TamaSebisadmi, riskisadmi
swrafva
SeiZleba
uzrunvelyos
is
yvela
kulturaSi
siamovneba,
romelic
moiZebnos.
riskma
SeuZlebelia
SeiZleba
yoveldRiur
cxovrebaSi.
mogzaurobis
produqtiuli
snobizmi.
iyos
(daxvewili
rogorc
qceva,
fulis
manera)
snobizmi,
igi
SeiZleba
snobizmi
iseve
ganaTlebis
restornebze,
romlebsac
sistematiurad
stumrobda,
erTi
21
gamgzavrebamde;
mogzaurobisas;
mogzaurobis Semdgomi.
TiToeulma
maTganma
SeiZleba
moitanos
sakuTriv
gansakuTrebuli
siamovnebis
unda
mimniWebelia.
acnobierebdnen
Tanamedrove
mogzaurobis
turizmis
jadosnur
menejerebi
Zalas.
oTxi
gadaiWra
mas
Semdeg,
rac
ganviTareba
daiwyo
sarkinigzo,
manZilze
mxolod
tvirTebis
gadasazidad
gamoiyeneboda,
mTis
kurortebma
pirvelad
SeigrZnes
matarebliT
22
sargeblobdnen.
es
iyo
rkinigzis
industriis
transportis
rogorc
rkinigzis
sxva
tvirTis
industriis
saxeobebs
gadazidvaSi,
dacemis
Seejaxa,
ise
ramac
mgzavrTa
erT-erT
rkinigzis
gadayvanaSi,
faqtors
finansuri
roca
aSS-Si
gadasarCenad
ibrZoda,
mgzavrebis
gadayvana
sarkinigzo
evropaSi,
gadazidvebis
gansakuTrebiT
transportirebis
industria
ruseTSi
mniSvnelovan
rkinigziT
formas
mgzavrTa
laTinur
transportirebis
amerikaSi,
aziaSi,
ZiriTad
afrikaSi
da
saxeobas
avstraliaSi.
kuTvnilebaSi
arsebuli
iaponiis
rkinigza
mgzavrTa
23
mravali
matareblis
marSrutebia
cnobili:
uamrav
oTxi
dRe
grZeldeboda,
magram
sasiamovno
situaciis
dReisaTvis
axorcielebs
aRmosavluri
londonidan,
imis
eqspresi
Semdeg,
rac
mgzavrTa
igi
kveTs
gadayvanas
safrangeTis
matarebeli,
romelic
umaRlesi
klasis
24-saaTian
samefo,
romelic
moZraobs
Sotlandiuri
mgzavrTa
gadayvanis
saqmeSi
Tavisi
wvlili
oqros
uzrunveleyo
konkurencia
kompania
xanaSi
kompanias
mgzavrTbrunva.
gauwios
cdilobs
sadardebeli
amJamad
aviaxazebs.
daarwmunos
didi
mimzidveli
xalxi,
ar
hqonda
Zalisxmeva
lozungebis
rom
rogor
sWirdeba,
saSualebiT
matarebeli
qveyanaSi
cdilobs
sabaziso
moizidos
mgzavrebi
Rirebuleba
faravs
konkurentuli
vagonSi
fasis
serviss.
SeTavazeba
anazRaurebiT.
kompania
xdeba
aseve
garkveul
sTavazobs
24
marSrutze
fasdaklebas
damatebiTi
jgufuri
da
dadgenili
turistebisaTvis
drois
otelebSi
intervalSi.
ganTavsebis,
kompanias
sxva
aseve
momsaxurebis
aqvs
zogierTi
paketebi.
turizmis ganviTarebaSi grandiozuli roli iTamaSa saavtomobilo
industriis swrafma ganviTarebam.
umsxviles, seqtorSi gaerTianebuli saqalaqTaSoriso da qalaqis
avtobusebs gadayavT ufro meti mgzavri da momsaxurebas uweven met
dasaxlebul punqtebs, vidre matareblebi da TviTmfrinavebi aRebuli
erTad.
qveynebis
umetesobaSi
saerTaSoriso
saavtobuso
gadazidvebis
industria
yovelwliurad
milionobiT
dolars
ganviTarebaze.
mgzavrTa
didi raodnobiT
avtobusebis
gaqiravebiT
momsaxurebis
CaTvliT.
ganvixiloT
sportul
nebismier
jgufs
RonisZiebebze,
SeuZlia
muzeumebSi,
iqiraos
avtobusi
savaWro
centrebSi
erTi
Tu
da
eqskursiebi.
jgufis
Carterul
mogzaurobas
rogorc
wesi
gamcilebeli ar hyavs.
da
kanadis
msxvili
qalaqebidan
ase magaliTad:
CrdiloeT
amerikis
mTels
oTx
kviramde,
moicavs
otelebSi
ganTavsebasac
da
umetes
jgufs xelmZRvaneli
acilebs.
damoukideblad
ramdenime
formulirebuli
turistuli
obieqtis
jgufebi.
aseT
monaxuleba,
turebSi
otelebSi
Sedis
ganTavsebis
CaTvliT.
aseve
farTod
gamoiyeneba
mgzavrebis
aeroportsa
da
kompaniebi
sTavazoben.
bevri
savtobuso
kompania
damatebiT
gansakuTrebuli
formebTan
Sors
aRWurvilia
gadasazidad
maRali
gaumjobesebuli
SedarebiT
dasajdomi
ganaTeba
mimzidvelobis
aris
misi
gankuTvnili
skamebiT,
da
didi
Strixi
dabali
avtobusebis
xmis
sxva
Rirebuleba.
umetesoba
damxSobebiT,
aqvT
fanjrebi,damontaJebulia
televizorebi.
informacia
avtobusebis
turebis
Sesaxeb
vrceldeba
sxvadasxva
26
jgufebad
dasveneba
sargebloben
avtomobilebis
gaqiravebis
serviziT.
avtomobilebis
gaqiravebis
industria
iseve
Zvelia,
rogorc
,,xertci-romelmac
,,avisi-romelmac
Tavisi
saqmianoba
1918-wels
daiwyo;
roca
momsaxureba,
izrdeboda
pirvelma
sahaero
komerciulma
mogzaurobis
biznesiT
da
turizmiT
aviaxazebma
zrdasTan
dakavebul
daiwyes
erTad
mgzavrebis
sul
adamianTa
ufro
ricxvi,
prakatis
industria
mniSvnelovnad
gansxvavdeba
romlebic
romlebic
imavdroulad
paralelurad
da
profesiul-saqmiani
turistul
miznebiT
damsvenebel-turistebs
bazris
wils
mogzauroben,
warmoadgenen
SedarebiT
zrdian.
27
kompaniebi,
romlebic
ZiriTad
tipad
msxvili
firmebis
ekonomikis
SeiZleba
am
sferoSi
daiyos:
umetesoba
mqone
funqcionireben.
sxva
isini
arian
daspecializebuli
korporaciuli
AaSS-Si
da
qveynebSi
da
licenzirebuli.
civilizebuli
ZiriTadad
yiduloben
or
sabazro
korporaciulad
avtomobilebs
da
gascemen
am
avtomobiliT
sargeblobdnen.
xolo
zogierTi
firma
kompaniebi
umetesad
ZiriTadad
isini
moqmedi
avtomobilebs
seqtoris
nawils
lizingiT
iReben
gaqiravebiT
dakavebul
firmebs
TavianTi
maTi
didi
nawili
radgan
maTi
samuSaoebis
dRemde
koncentrirebulia
mniSvnelovani
nawili
aeroportebSi,
dakavSirebulia
aseT
obieqtebTan.
avtomobilebis prakatis kompaniebi, romlebsac Tavisi sadgomebi
aqvT aeroportebSi, manqanebis gaqiravebis Rirebulebis gaangariSebisas
iTvaliswineben
Sedegad
aeroportis
prakatis
sadgomis
Rirebuleba
aseTi
arendis
gazrdil
kompaniebis
gadasaxads.
manqanebze
umetes
amis
moxersebulobas
miuxedavad,
romelsac
momxmarebeli
iReben
afasebs
TviTmfrinavidan
im
servisis
gadmosvlisas
fasebis
SenarCunebis
mizniT
aeroportebis
axlos
ar
aqvT
28
warmomadgenlobamde
misvlas,
sanacvlod
ki
am
diskomfortis
warmoudgenelia
sazRvao
mogzaurobebis,
sazRvao
TvalSi
sacemi
iyo.CrdiloeT
amerikis
yvela
mgzavrTa
kompaniebs,
evropelebis
britanuli
magram
unda
xelSia.
aRiniSnos,
berZnuli,
marSrutebi
rom
marSrutebis
umravlesoba
italiuri,
norvegiuli,
daniuri
kruizebis
bazarze
dominireben.
da
warmatebas
moZraobs
droSis
qveS,
romelic
cnobilia,
rogorc
meore
qveynis
droSis
qveS.
sazRvargareTuli
anazRaurebaze.
amas
garda
saSualeba
eZlevaT
Tavi
aaridon
sanapirodan
antarqtidis
yinulebamde.
Tqma
unda
turistebis
moTxovniT
kruizebi
saxeobis
arCevaniT.
gasarTobi
29
turi
samxreT
amerikis
garSemo
da,
ra
Tqmaunda,
samTviani
kruizi
dedamiwis garSemo.
dedamiwis
garSemo
kruizebi
es
mTeli
cxovrebis
ardadegebia
organizaciebi
marSrutebis
da
turebis
mixedviT
igive
kruizze
turistebis
Semosavlis
donis
mixedviT
SeiZleba
mgzavrobis
gamo,
fasis
dakleba
xdeba
aseve
kruizSi
ganmeorebiTi monawileobisaTvis.
kruizi-unikaluri
turistuli
produqtia,
romelic
turistuli
kunZuli-
naTqvami
namdvilad-,,mcuravi
gazviadebulia,
otelia.
gemi
magram
uzrunvelyofs
kruizuli
turists
SeiZleba
moundeT
turistebs
gembanze.
ZiriTadi
saWiroeba
oTaxebi,
zogi
moisurvebs
jamTelobis
centris
arsebobas,
momsaxureba,
zogs
kompiuteris
ki
zogierTs
30
gamoyeneba
sportdarbazisa
dasWirdeba
da
ase
an
religiuri
Semdeg.
aseTi
yuradReba
da
specialuri
movla.
zogierTi
ferdobebiT,
kruizuli
liftebiTa
da
gemi
sxva
invalidi
turistebisaTvis
etlebiT.
amasTan
yvela
bevri
da
garTobas.
sxvadasxva
elementisadmi
upiratesoba
erT-erTi
yvelaze
popularuli
maxasiaTebelia
bevri
menejerebi
mTeli
dRis
varjiSebis
programas
adgenen.
golfisTvis,
leqtorebi
xSirad
tenisisTvis,
cekvisTvis.
mogviTxroben
ucxo
kulturaze,
enebSi
istoriul
31
sanapiroze
TiTqmis
yvela
kruizis
mniSvnelovani
kruizis
saaTiT,
RirsSesaniSneobebs
dros
rac
da
gaCerebebi
saSualebas
iyidon
portebSi
aZlevs
suvenirebi.
SezRudulia
turistebs
SesaZlebelia
gaecnon
monawileoba
fasze
moqmedebs
sezonuroba,
kaiutis
ZiriTadi
mdebareoba
faqtori.
da
zoma,
kruizis
gemis
tipi.
vidre
gaiTvleba.
erTkviriani,
kruizis
fasi
fasi
ZiriTadad
damokidebulia
dRis
tarifis
mixedviT
fasebi
yvelaze
sezonzec.
ganlageba-mniSvnelovani
faqtoria,
romelic
kruizis
romelic
fasze
moqmedebs
aris
gemis
tipi.
kruizis
fasi
95
procenti
kruizs
javSnian
saSualebiT.
32
turistuli
saagentoebis
1935
wlidan
Zalian
erTmaneTTan
mokle
daakavSira.
droSi
sahaero
milionobiT
transportma
ucxoeli
msoflio
erTmaneTs
pirispir
organizacia
da
milionobiT
adamianisaTvis
axali
horizontebi gaxsna.
adre aviaxazebi klasificirdeboda, rogorc adgilobrivi, regionuli,
nacionaluri
brunviT.
da
ufro
saerTaSoriso.
msxvil
axla
gadazidvebs
isini
aqvT
klasificirdeba
brunva
romelic
wliuri
1miliard
saaviacio
organizaciebi
ganlagebulia
monrealSi
da
ixdian
rezervirebis
monacemTa
garda,
bazaSi
CasaTvlelad,
kompiuteruli
sistemebi
sakuTari
bileTebis
saSualebas
aZleven
gaTevis
mizniT.
Ramis
gasaTevi
adgilebisaTvis
damatebiTi
pirobebia:
Ramis
gasaTevi
adgilebis
saerTo
garkveul minimums.
33
ricxvi
unda
aRematebodes
msoflio
turistuli
Sesabamisad,
ganTavsebis
organizaciis
yvela
(em
saSualeba
te
o)
rekomendaciebis
SeiZleba
warmovadginoT 2
da
analogiuri
dawesebulebebi,
specializebuli
sastumroebi
nomrebis
moicavs
dasufTavebas,
nomenklaturas,
savaldebulo
aseve
loginebis
momsaxurebis
damatebiTi
yoveldRiur
CamonaTvals:
momsaxurebis
ganaxlebasa
da
farTo
sanitarul
damuSavebas.
sastumroebis
mowadinebulia
nagebobaTa
Seqmnas
daxasiaTeba.
komfortabeluri
Tanamedrove
pirobebi
sastumroebi
turistebis
Ramis
Senoba
warmoadgens
mravalfunqciur
nagebobas,
da
gansxvavdeba
ATavisi
arqiteqtoruli
nagebobebiT.
nageboba
an
nagebobaTa
kompleqsi
organulad
unda
erwymodes
Senobis
arqiteqtoruli,
konstruqculi
da
dagegmarebiTi
Senobis
dagegmareba
organizaciasa
da
uzrunvelyofs
macxovreblebis
momsaxurebis
Sesabamis
racionalur
komforts,
igi
unda
Senoba
unda
Seesabamebodes
esTetikur,
teqnikur,
sanitarul
aucilebelia
Senobis
mSeneblobis
procesis
ekonomiurobis
pirobebis dacva.
sastumroebis proeqtSi reglamentirebulia Senobis moculobis,
miSenebebis
farTobis,
mSeneblobis
Rirebulebis,
masalebis,
materialuri
bazis
mdgomareobiT
aramed
sastumros
sastumroebis
tipologia
dgindeba
niSnis
sastumros
gamoxatuleba
daniSnulebas.
interiers
unda
da
pasuxobdes
gansakuTrebuli
yuradReba
hqondes
Senobis
unda
esTetikuri
da
funqcionalur
daeTmos
avejs,
funqciuri
nagebobaTa
daniSnulebis
jgufebs:
mixedviT
vestibiuls,
sastumroebSi
sacxovrebel
gamoyofen
nawils,
sasadilos,
biznesisa
da
garTobisaTvis,
samsaxurebrivi
da
teqnikuri
saWiroebisaTvis da sxva.
Senobis vestibiuli- sastumros erT-erTi sapasuxismgeblo nawilia.
igi
orientirebulia
stumrebis
miRebaze
da
gastumrebaze.
aq
xdeba
sacxovrebeli
nawili
moicavs
macxovrebelTa
nagebobebis
daniSnulebis
Semadgenloba
vrcelia
aq
da
sayofacxovrebo
sayofacxovrebo,
kvebis,
nagebobebi
personalis
uzrunvelyofen
pirobebs,
sameurneo
samsaxurebi,
romelic
saqmianobis CaTvliT.
teqnikur
nagebobaSi
ganTavsebulia
funqcionalur
zonas
warmoadgen
misi
mimdebare
36
izolacias
garemosagan.
aq
moTavsebulia
dasasvenebeli
parkebi
momsaxureba
xorcieldeba
stumrebis
organizacia,
momsaxurebis
sastumros
registracia,
sazogadoebriv
maTi
sxvadasxva
miRebis
jgufis
nawilSi.
da
aq
gacilebis
SeTavazeba
xdeba,
sastumroSi
yofnisas
klients
gaeweva
mis
mier
SerCeuli
momsaxurebis kompleqsi.
saWiro
dokumentebis
informaciis
gaformebas,
miRebas,
pasportebisa
eqskursiebze
Caweras,
da
turistuli
valutis
gacvlas,
horizontaluri
warmoadgens
dasvenebis
adgils,
sakvebis
miRebis,
piradi
farTisa
da
avejiT
aRWurvilobis
mixedviT.
oTaxebis
aRWurvilia
sxvadasxva
sainJinro
mowyobilobebiT.
saWiroa
Sesabamisi
wyalgayvanilobis
wyliT
usafrTxoebis
sistema
sasmeli
da
teqnikis
uzrunvelyofs
pirobebis
sastumros
sameurneo-sayofacxovrebo
cxeli
dacva.
da
civi
daniSnulebisaTvis.
haeris.
saventilacio
sistema
ki
haeris
gansaaxleblad.
farTo
magram
qseliT
maincdamainc
turistebisaTvis
udavod
saqarTvelo
sanaxavobriv
ar
mxares
warmoadgens.
riT
unda
gamoirCeodes
ucxoeli
turistebisTvis
saqarTveloSi
organizebul
turistuli
momsaxurebis,
turebze?
ra
rogorc
unda
iyos
saqarTveloSi
produqtis,
konkretuli
aqvs
msoflios
yvelaze
RirsSesaniSnavi
adgilebi
da
axali
lamazi
mxaris,
saintereso
xalxisa
da
kulturis
gacnobaSi
daxmareba.
marTalia,
saqarTveloSi
sxvadasxva
specializebuli
SesaZlebelia
momsaxurebebi
warmatebiT
ganviTardes
turistebisaTvis,
magram
38
Mmeore
mniSvnelovan
cnobadoba.
da
miuxedavad
globalur
vardebis
problemas
revoluciiT
warmoadgens
gamowveuli
qveynis
msoflio
saqarTveloze.
momsaxurebaze
aRniSnulis
gadawyvetilebis
gamo
miRebisas
maT
mier
turistul
saqarTveloSi
Camosvla
alternativadac ar ganixileba.
Ggarda amisa, mniSvnelovan problemas warmoadgens sazogado da kerZo
infrastruqturis ganuviTarebloba. erTi SexedviT ibadeba warmodgna,
TiTqos infrastruqturis ararseboba saxelmwifos bralia. Tumca am
kiTxvaze
ufro
kargad
davfiqrdebiT,
aRmovaCenT,
rom
`sazogado
turizms,
rogorc
dargis,
moculoba
mcirea.
AsaWiroa,
misma
moculoba
infrastruqtura,
arastabiluri
amas
viTareba,
dabalia,
Sesabamisad
emateba
rac
qveynis
ucxoelebis
ar
dabali
mxridan
viTardeba
cnobadoba
dabal
kerZo
da
moTxovnas
Seexeba
saqarTveloSi
turizmis
ganviTarebis
perspeqtivas,
39
n eeb , aT
aris
3 dRiani
yvela im Zeglis da
Aaseve
romlis
moixiblon
mizania,
kavkasionis
pirvelyofili
winsawar
silamaze.
ixdian
Tanxas
rom
adgilze
ulamazesi
xedebiT
aRsaniSnavia
da
es
Camosulma
is
Tanxa
turistebma
SeZlon
SeigrZnon
bunebis
da
faqtic,
Seadgens
rom
turistebi
200
dolars
,
.
.
Casul turistebs emsaxureba gidi, romelic
ganmavlobaSi awvdis
am 3-4 dRis
informacias da aTvalierebinebs im
Zeglebs,
muSaobis reglamenti:
10 agvisto
7-sT gasvla svaneTis mimarTulebiT Tbilisi-vardebis
moednis mimdebare teritoriidan. marSrutiT-quTaisi, wyaltubo, cageri,
lentexi, zesxo, cana, uSguli, mestia, jvari, zugdidi, senaki da Tbilisi.
11 agvisto 8-sT, konferenciis gaxsna, dilis sxdoma
14-16sT, Sesveneba
19-sT, saRamos sxdoma
12 agvisto 8-sT, dilis sxdoma.
14-16sT, Sesveneba
19-sT, saRamos sxdoma
13 agvisto - gamgzavreba TbilisSi.
dRe I
xdeba Camosuli
lentexSi.
dRe II
gamgzavreba zesxoSi, canaSi, uSgulSi, Sxaras mTis Ziras misvla sadac
mdinare enguri wveTwveTobiT iwyeba.
8-sT, konferenciis gaxsna, dilis sxdoma es konferencia
iTvaliswinebs,
svanuri Cveulebebis
gacnobas, aseve im tradiciebis
Secnobas, romelic iyo da aris svaneTSi.
D14-16sT, Sesveneba
41
dRe III
xdeba gamgzavreba
uSgulidan mestiis mimarTulebiT, iq
mowyoba
sastumroSi. ewyoba eqskursia mestiis teritoriaze. Yyvela im tradciis
da Cvevbis gacnoba, romelic SemorCa zemo svaneTs. im Zeglebis naxva,
romelic aris adgilobrivad.
10-sT, dilis sxdoma.- aq xdeba gacnoba Tu ra mimarTulebiT da rogor
unda moxdes eqskursiis mowyoba.
14-16sT, Sesveneba
19-sT, saRamos sxdoma xdeba yvela im informaciis Sejameba,
romelic
am 2 dRis ganmavlobaSi iqna miRebuli.
dRe IV
12:00 sT-ze gamgzavreba Tbilisis mimarTulebiT, jvari-zugdidis gavliT,
engurgesisi kaSxalis daTvalierebiT.
42
reziume
monografiaSi koncentrirebuli saxiT ganxilulia turizmis
menejmentis sakvanZo sakiTxebi, dawyebli turizmis da turistis
cnebebidan damTavrebuli turistuli turebis detaluri aRweriT.
monografiaSi gansakuTrebuli yuradReba eTmoba saqarTveloSi
turizmis ganviTarebis sakiTxebs. saqarTvelo yovelTvis saintereso da
mimzidveli iyo ucxo mogzaurTaTvis.
argonavtebis kolxidaSi
mogzauroba
oqros sawmisis dauflebisaTvis, amis uZvelesi sabuTia.
uxsovari
droidan Cveni qveyana, Tavisi moxerxebuli geografiuli
mdebareobis gamo, daserili iyo sxvadasxva mimarTulebis savaWro
gzebiT. mogzauroba ver ganxorcieldeboda, im droisaTvis Sesaferisi
infrastruqturis gareSe. saqarTveloSi uZvelesi droidanaa cnobili
sastumros tipis saxlebis arseboba, romelsac sxvadasxva dros
sxvadasxva saxels uwodebdnen da sxvadasxva saxis momsaxurebis gaweva,
romelic iTvaliswinebda mgzavrebis gamokvebas, sagzlis momzadebas,
tansacmlisa Tu fexmsaxmlis recxva-wmendas, cxenebis dapurebas,
saWiroebis SemTxvevaSi maT Canacvlebas, megzuris gayolebas da a.S.
dRes Cveni qveynisaTvis turizms didi sikeTis motana SeuZlia, Tuki
gonivrulad iqneba gamoyenebuli saqarTvelos unikaluri bunebrivrekreaciuli resursebi, maT Soris: bunebrivi, kulturul-istoriuli da
socialur-ekonomikuri pirobebi. pirvelqmnili bunebis msoflio fondis
(WWF)-is eqspertTa azriT `evropis arcerT qveyanas ar gaaCnia iseTi
mdidari flora da fauna, rogorc saqarTvelos.
verc erT evropis
qveyanaSi
ver
naxavT
ase
mcire
teritoriaze
reliefis
iseT
mravalferovnebas, rogorsac saqarTveloSi, amasTanave evropaSi Znelad
Tu moiZebneba qveyana, sadac bunebrivi landSaftebi ase pirvelqmnili
saxiT iyves Semonaxuli~. saqarTveloSi Svidi erovnuli parkia.
riT
unda
gamoirCeodes
ucxoeli
turistebisTvis
saqarTveloSi
gatarebuli dReebi? ratom unda daxarjon maT fuli da dro swored
saqarTveloSi organizebul turebze? ra unda iyos saqarTveloSi
turistuli
momsaxurebis,
rogorc
produqtis,
konkretuli
upiratesobebi? am kiTxvebze pasuxi zemoT iyo gacemuli. da kidev
Aarsebul statistikas Tu gavaanalizebT, dResdReobiT saqarTveloSi
Camosuli turistebis didi nawili 50 wels gadacilebuli, upiratesad
evropuli qveynebis moqalaqeebi arian. maT umravlesobas ukve nanaxi aqvs
msoflios yvelaze RirsSesaniSnavi adgilebi da axali qveynis, xalxis,
kulturis gasacnobadaa Camosuli saqarTveloSi. swored aRniSnulidan
gamomdinare, sakmod cxadia, rom saqarTveloSi turistuli momsaxurebis
mTavar daniSnulebas ucxoelebisaTvis warmoadgens kidev erTi lamazi
mxaris, saintereso xalxisa da kulturis gacnobaSi daxmareba.
marTalia,
saqarTveloSi
SesaZlebelia
warmatebiT
ganviTardes
sxvadasxva specializebuli momsaxurebebi turistebisaTvis, magram
qarTuli turizmis ZiriTadi arsi ucxoelebisaTvis mainc SemecnebiT
turizmze unda aigos.
43
SUMMARY
Key issues of the tourism management are concentrated and analyzed in the monograph
beginning from the notion of the tourism and the tourist and ended by detailed description of
travel tours.
In the monograph the special attention has been given to the issues of the tourism development
in Georgia. Georgia had always been attractive and interesting for foreign travelers. The most
ancient proof of it is the travel of Argonauts in the Colchis for seizure of the gold fleece. Yet in
the ancient period our country was furrowed by various trade roads because of its comfortable
geographic situation. Travelling would be impossible without convenient infrastructure. Since
the ancient time the existence of the hotel like houses having different names in different
periods has been known in Georgia and the provision of various kinds of services foreseeing
feeding travelers, preparing provisions, washing and cleaning clothes and shoes, feeding horses,
and when necessary changing them, providing a guide etc.
Today the tourism can be extremely useful for our country. If the unique natural and recreational
resources of Georgia will be reasonably applied including natural, cultural-historic and social
and economic conditions, in the opinion of the experts of the Virgin Nature World Foundation
(WW) none of European countries has such a rich flora and fauna, as Georgia has. You cant see
anywhere else in Europe such a diversity of the relief in such a small territory as Georgia, at the
same time it is difficult to find a country in Europe where natural landscape has been kept in its
virgin state. There are seven National parks in Georgia.
What can render special the days passed in Georgia for foreign tourists? Why should they spend
money and time for tours organized just in Georgia? And what should be specific advantages of
a travel service as a product in Georgia? The answers to these questions were given above and if
we analyze the existing statistics, for today the most of tourists visiting Georgia are over 50 years
old, they are mainly citizens of Europe. Most of them had already visited the greatest sights of
the world and have come in Georgia to see and make acquaintance of a new country, people and
culture. Therefore it is evident that in Georgia the main assignment of a travel service
for
foreign tourists is helping them in acquainting a beautiful country, interesting people and their
culture.
Indeed it is possible to develop with success in Georgia various specialized services for tourists
but essential sense of Georgian tourism for foreigners must be built on the cognitive tourism.
44
1.
2.
3.
., . . -
-, 2007 .
4.
merlani giorgi menejmenti Tbilisi-gori
5.
2007.
. - .
6.
7.
, 2007. 11
8.
, 2006. 6
9.
, ., 1977., . II
1.
2.
www.ka.wikipedia.org
www.mfa.gov.ge
3.
www.imereti.ge
4.
http://travelersclub.iatp.org.ge
5.
www.statistics.ge
6.
www.tbilisi-hotels.ge
7.
www.tbilisi.gov.ge
45
tiraJi-500
xelmowerilia dasabeWdad 5/12/2008
wigni daibeWda i.s. ,,goCa dalaqiSvilSi
Tbilisi, varkeTilis q. #3. kor. 333.
fasi saxelsSekrulebo
kompiuteruli uzrunvelyofa giorgi merlani umcrosi
46