NEVROTK KLKLER

30 Ocak 2014 Perembe

nsanlar, istekleriyle koullar arasndaki elikilerden duyduklar kaygy bir biimde rtmeye alrlar. Bu rtme biimleri
olarak da, inkr etme, uyuturma ve kanmay kullanrlar.
Ancak bu yollar kullanp da kayglarn kendilerinden uzaklatrrken de farknda olmadan nevrotik bir kiilik kazanrlar.
Nevrotik kiilik hangi durum ve koulda olursa olsun belirledii davranlar gstermekten kendini alamayan kiiliktir.
Nevrotik kiilerin davran biimleri belirlidir, baka bir davran gerektirse de bunu yapamazlar.
Karen Horney, bu nevrotik kiiliklerin en ok biimde grldn belirtiyor.
Birincisi, evre onayna baml kiiliktir. Bu kiilii kazanm birisi iin en nemli konu, bakalar tarafndan sevilmek
tir. Bu davranla kendi kayglarn yattrmay, kendisine kimseden zarar gelmemesini amalar. Ancak, kendi
dncesine gre, o herkesin iyiliini isteyen, herkesin yardmna koan birisidir. Gerekten de byle davranr.
Herkesin derdini zmek iin urar, bakalar istesin ya da istemesin, aldrmadan yardm iin koar.
zellikle birisinin kendisini sevmesi, beenmesi iin aba gsterir. Ona baml olmann btn zelliklerini gsterir,
onun istediklerini yapar, istemediklerinden kanr. Bu davranlaryla hedefledii beenilmek ve sevilmektir.
Bu kiiliin bizim kltrmzde nasl onaylandn, nasl rnek gsterildiini anmsarsak, sosyal kltrmzn baml
kiilik dllendirmesini daha iyi anlayabiliriz. Bu davranlarn tm de, kiinin kendi kaygsn bastrmak, kaygsndan
kurtulmak iin gsterdii davranlardr.
Burada nemli olarak, normal kiilikli insann da beenilmek ve sevilmek isteyeceinin bilinmesidir. Ancak, normal
kiilikli insan, beenilmek ve sevilmek iin ne pahasna olursa olsun aba gstermez, aradaki nemli farkllk budur.
Nevrotik kiilik iin ikinci model, stn olmaya dayal saldrgan kiiliktir. Bu kiilik sahibi iin, dnya birbirinden stn
olmaya alan dmanlarn yaad bir arenadr.
evresindeki herkes potansiyel bir dmandr (rakip). evresindekiler onun zayf yanlarn kollamaktadr, hi kimseye
gvenmemek gerekir, baarl insann dostu olmaz. Homo homini lupu- nsan insann kurdudur. Bu durum da
bakalar onu yeneceine o bakalarn yenmelidir. Baarl olmak, bakalarn yenerek daha stn olmaktr. Bunun iin
de kimseye gvenmemeli, evresini kontrol altnda tutmaldr. Bu kiiliin btn davranlarnn hedefi, evresini kontrol
altnda tutabilmektir. Kontrol altna alamad kiileri yabanc grr, saldrlmas gereken hedefler olarak alglar. Eer
entellektel dzeyi yksekse bu tavrn uzak durulu yapay bir nezaket erevesine oturtur, bu durumda da asl
hedefini gizleyebilir.
nc nevrotik kiilik tipi de kanan kiilik olmaktadr. Bu kiilik sahibi insan da gze arpmaktan, stn olmaktan,
dikkati ekmekten kanmaktadr. Kayglarn bastrmann yolu olarak herkesten ve her eyden uzak durmay semitir.
evresine grnmeyen bir ember izer ve kimseyi oradan ieriye sokmaz. Hibir yarmann yars deildir, hibir
rekabetin iine girmez, baarl olmaktan kanr. nsanlardan uzaktr, kendini yaltmtr ve ona ynelecek tehlikelerden
byle korunmaktadr.
Normal kiilikli insan da srasnda saldrganlar, srasnda kanr, srasnda sevilmek ve beenilmek iin yaknlar.
Ancak, normal kiilik, btn bunlar yerinde, zamannda, srasnda yaparken, nevrotik kiilik, durumlar, koullar, kiiler
nasl olursa olsun yalnz kendini koruduuna inand davran gstermektedir. Aradaki bu ok nemli fark gzden
karlmamaldr.
Karen Horney hem kendimizi hem de evremizi aydnlatrken ok nemli bir ilevi yerine getirmektedir. Hepimiz
kendimize ve evremize yeniden bakalm.

http://muzafferdonmez.blogspot.com.tr/2014/01/nevrotik-kisilikler.html