T.C.

BAŞBAKANLIK
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI

İHRACATTA
İHRACATTA GİRİŞİMCİLİK
GİRİŞİMCİLİK VE
VE
İNOVASYONUN
İNOVASYONUN ÖNEMİ
Esin AYANOĞLU
Genel Sekreterlik Müşaviri
esina@igeme.gov.tr
Aralık 2006
ANKARA
Türkiye’de ihracat yapan firma sayısı : 42.138
İhraç edilen ürün sayısı : 15.500
İhracat yapılan ülke sayısı : 218 (+19 Serbest Bölge)
Önemli ihraç pazarları : AB ( 25 )
KOBİ’ler : 228.000 (90 bini ihracat
yapıyor)

KOBİ’lerin ihracattaki payı : % 10

KOBİ’lerin toplam işletmeler içindeki payı : % 98
 TÜRKİYE’DE KOBİ’LERİN DURUMU
0-1 milyon $ ihracat yapan firma sayısı : 41 100

1 milyon $’dan fazla ihracat yapan firma sayısı : 938

TÜRKİYE İHRACATININ
%90’INI 3500 FİRMA
GERÇEKLEŞTİRİYOR.
Çin’de 8 milyon ( diğer bir tanıma göre 22 milyon )
KOBİ var……KOBİ’lerin ekonomiye etkisi büyük ancak
alıcı sayısının düşmesi(dış etken)ve birbirleri ile fiyat
rekabeti yaparak pazar kapmaya çalışmaları (sayıları
fazla, farklılık yaratmak önemli) çok sık karşılaşılan bir
durum……
 BAZI ÜLKE EKONOMİLERİNDE KOBİ’LERİN DURUMU

TÜRKİYE’DE KOBİ’LER : % 98
İHRACATTAKİ PAYLARI : % 10
HİNDİSTAN: % 99(tüm işl) % 50(ihr)
JAPONYA : % 99 ’’ % 38 ’’
ABD : % 99 ’’ % 32 ’’
ALMANYA : % 99 ’’ % 31 ’’
Uluslararası pazarlardaki gelişmeler karşısında rekabet gücümüzün
sürdürülebilir hale getirilmesi için KOBİ’lerimizin ihracata hazırlanma
ve ihracat sürecinde desteklere ihtiyacı vardır. İGEME bu konuda
objektif, güncel ve dinamik hizmet verme anlayışı ile faaliyetlerini
sürdürmektedir.
 KOBİ’LERLE İLGİLİ GERÇEKLER

- DÜNYADAKİ EKONOMİK İŞLETMELERİN % 99’U KOBİ’LER

- KOBİ’LER ÜLKELERİN MİLLİ GELİRLERİNİN % 55-95’İNİ
YARATIYOR
- DÜNYA TOPLAM İŞGÜCÜNÜN % 50’DEN FAZLASI
KOBİ’LERDE ÇALIŞIYOR
 KOBİ’LERLE İLGİLİ GERÇEKLER

-KOBİ’LER DÜNYADA YENİ AÇILAN İŞ-İSTİHDAM İMKANLARININ

BÜYÜK BİR KISMINI ÜRETİYOR
- KOBİ’LER DÜNYA EKONOMİSİNİN EN DİNAMİK UNSURLARI
- EKONOMİDEKİ DİNAMİKLERİN VE GELİŞİMİN TEMELİNDE
KOBİ’LERDEKİ EKONOMİK ZAYIFLIKLARA ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
VARDIR
-KOBİ’LER EKONOMİK VE SOSYAL İLERLEME İÇİN EN TEMEL
UNSURLARDIR
-KOBİ’LER DAİMA DÜNYAYI DEĞİŞTİRMİŞTİR,
DEĞİŞTİRMEYE DE DEVAM EDECEKTİR
 İÇERİK

 TR’de ve dünyada KOBİ’ler

 Uluslararası Ticaret Sistemi ve rekabet gücü
• Rekabetçilik firmanın pazarlık gücüdür, KOBİ’lerin potansiyelleri
• Uluslararası rekabet gücü ile toplumsal refah arasındaki ilişki
 Etkili KOBİ programlarının tasarlanması, KOBİ’lerin desteklenmesine
yönelik programlar
 Dünyadaki gelişmeler ve geleceğe dönük eğilimler
 Girişimcilik neden önemlidir ?
• Girişimciliğin tanımı
• Girişimcinin özellikleri
• Girişim/ iş kurma süreci/ iş kurmak için nelere ihtiyaç vardır?
• Girişimcinin başarısını etkileyen dış faktörler
 İÇERİK

 İnovasyon, kalkınmanın ve rekabetin anahtarı

• İnovasyon nedir, ne değildir ?
• İnovasyon niçin önemli ?
- firmalar için önemi
- ülke/ toplumlar için önemi
- kamuda inovasyon
- eşitsizliklerin önlenmesinde inovasyonun rolü
 İnovasyon ekonomisi
 Neden inovasyon sistemi ve politikası
 İnovasyonda AB ve Türkiye
 İnovasyon için nasıl bir ortam
 İnovasyon nasıl yapılır ?
 ULUSLARARASI TİCARET SİSTEMİ
VE REKABET GÜCÜ
Dünya ticaret düzeni ( KÜRESELLEŞME )
altında üç ana eğilim;

- Eşit şartlarla rekabeti sağlayacak düzenin oluşturulması (çevre

ve işçi hakları konusunda gelişmekte olan ülkelere yapılan
baskılar)
- Dünyada üretimin arttırılması (üreticiler arasındaki rekabetin
artması tüketicilerin yararına olacaktır, uluslararası ve bölgesel
ortaklıklar ve teknolojik yatırımlar ile üretim artıyor)
- Talebin arttırılması, gümrüklerin indirilmesi (G4’lerden G33’lere
kadar ekipler uluslar arası ticaretin kurallarını bu eğilim altında
belirlemeye çalışıyor)
Uluslararası ticaretin kuralları ülke-güç birlikleri, DTÖ,
uluslararası ticaret odaları vb. şemsiye kuruluşların kararları,
uluslararası standartlar-normlar vb. ile belirleniyor….
 ULUSLARARASI TİCARET SİSTEMİ
VE REKABET GÜCÜ
Ama aynı zamanda bu üç eğilim de birbiriyle çelişiyor; çok
oyuncunun olduğu bir savaş alanı….
- Ülke dinamikleri (kendi yerel sektörlerini koruma eğilimi)
- Fikri Mülkiyet Hakları ve patent kuralları ile üretimi sınırlama
ve kontrol etme eğilimi
- DTÖ’ye yeni ülkeler katılıyor, rekabet artıyor
*Mali sektör- tekeller kırılacak, global kriterler, basel II
*Tarım- vergiler düşecek, sübvansiyonlar kaldırılacak veya şekli
değişecek, işleme ve markalaşma öne çıkacak
*Hizmet sektörü- liberalizasyon ve rekabet artıyor; stratejik
işbirlikleri; DTÖ devletlerin satınalma B2G şekline müdahale
- e-ticaret, Uluslararası Telekomünikasyon Merkezi,
“Anlaşmazlıkların Çözümü”nde merkezi sistem vb.,
 ULUSLARARASI TİCARET SİSTEMİ
VE REKABET GÜCÜ
Dünya ticaret düzenini iyi anlamak, müzakereleri takip
etmek ve gelişmeleri doğru tahmin edebilmek… vizyon…
- Uluslararası kuruluşlarda ülkemizin etkin, donanımlı
uzmanlarca temsil edilmesi ve müzakerelerde yer almak önemli
- İşadamlarının mevcut gelişmeleri yakından izleyebilmeleri zor
DTM, TİM, İGEME, Birlikler, Tic. San. Odaları, Üretici Dernekleri vb. Meslek
Kuruluşları takip ve yönlendirme görevini yapmalı

- Sektör temsilcileri ve baskı grupları, STK’lar her platformda

sorunlarını ve taleplerini, ülkemizi uluslararası ticaretin
kurallarının belirlendiği forumlarda temsil eden yetkililere
aktarmalı ( DTÖ nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği- Cenevre)
- Kuralların yazılmasında etkin olmak, kurallara uymaya mecbur
olmaktan veya kuralların ne olacağını tahmin etmekten daha
önemli
 BİR ULUSAL EKONOMİNİN
REKABET GÜCÜ
Bir ülkenin yaşam standartlarını aşağıya çekecek
uygulamalara ( devalüasyon, çevre kirliliği, sosyal
damping, korumacılık vb.) başvurmaksızın verimliliğini,
teknoloji üretme ve geliştirme kapasitesini arttırarak
küresel piyasaların talep ettiği standart ve kalitedeki mal ve
hizmetleri, rakiplerine kıyasla daha avantajlı koşullarda
satabilme yeteneği
- Diğer bir ifade ile;
Bir ülkenin ürettiği mallarda diğer ülkelerin malları ile
*fiyat, *kalite, *tasarım, *güvenilirlik ve *zamanında teslim
gibi unsurlarda yarışabilir düzeyde olmak
- Göreli bir ölçüt
- Sektörlerin veya ülkelerin birbirlerine göre mevcut durumları
 BİR ULUSAL EKONOMİNİN
REKABET GÜCÜ
Uluslararası rekabet gücü açısından en önemli göstergeler;
- Fiyat rekabeti
* reel kurlar * nispi pozisyon gelişmeleri
* birim ücretler * ihracat marjları
-Yapısal göstergeler
* verimlilik * makro ekonomik performans * niteliksel faktörler
Ana unsurlar;
*maliyet ( vergi, sosyal güvenlik katkıları; sermaye maliyeti, faiz
oranı, döviz kuru; işgücü maliyeti ) *altyapı *döviz kurları *hukuk
sistemi *iç ekonomik istikrar *kalite ve markalaşma *piyasa
yapısı *verimlilik *yenilikçilik *organizasyon ve yönetim yapısı
 BİR ULUSAL EKONOMİNİN
REKABET GÜCÜ
M.PORTER;Rekabet üstünlüğüne yönelik iktisat
çalışmalarında önde gelen isim

“ Ancak verimliliğini yükseltebilen bir ulus, uluslararası

pazarlarda rekabet üstünlüğü kazanabilir;

Verimliliği yükseltebilmek ise , inovasyonda yetkinlik kazanmaya

bağlıdır ”
 FİRMANIN REKABETÇİLİĞİ
NE ANLAMA GELİR ?
Makro düzeyde rekabet stratejisi iki ana unsuru içerir;
- Servet yaratmak - Servet dağıtmak
- Ekonomide kısıtlı kaynakların dağıtılması ne kadar adil-eşit
dağıtım hedeflense de başarısız olacaktır
- Esas olan ekonomi politikasının üretime dayandırılmasıdır,
ülke dışarıda talebi olan malı üretir ve ihraç ederse, üretim önce
istihdam sonra gelir ve sağlam döviz getirir
- Devletin sağlık, eğitim, ulaşım, telekomünikasyon vb. altyapıyı
hazırlayarak pazar mekanizmalarını doğal işleyişine bıraktığı
ortamda KOBİ’ lerin rekabet güçleri artacaktır. En geri ülkede
bile işadamları rasyoneldir
- KOBİ’ ler servetin yaratılmasında da etkin olmalılar ki bu ancak
firmanın rekabetçi olabilmesi ile mümkündür
 FİRMANIN REKABETÇİLİĞİ
NE ANLAMA GELİR ?
Doğal mekanizmalara bırakılan bir ekonomik işleyişte
kaynaklar etkin ve verimli kullanılır; rekabetçi gücünü
artırabilen KOBİ’ler servetin yaratılmasında da öncü
olacaktır
- KOBİ’lere devlet tarafından yapılacak hizmetler, belli bir
koordinasyon altında ve kurumlar arasında işbölümü/
ihtisaslaşma esasına göre olmalıdır
- Hangi KOBİ’lere ne tür hizmetlerin götürüleceği ve objektif
kriterlere göre nasıl seçme yapılacağı konusu
- Örneğin TR’de 200 binin üzerinde KOBİ var….Uluslararası
pazarlarda rekabet edebilecek güçte firmaların
desteklenebilmesi için bir sistem geliştirilmeli…
- KOBİ’lerin Girişimcilik/ Yöneticilik unsurları ve Yenilikçi üretim
yapabilen KOBİ’ler öne çıkacaktır…
 FİRMANIN REKABETÇİLİĞİ
NE ANLAMA GELİR ?
“Rekabet gücü” ile KOBİ’lerin girişimcilik/yöneticilik
unsurları ve inovasyon/ yenilikçi üretim kapasitesi
arasında doğrudan bir ilişki vardır;
“Rekabetçilik” firmanın pazarlık gücüdür; ürün, fiyat, kalite
ve teslimat şartlarını belirleyebilen firma güçlüdür
“En iyi pazarlamacı” malını en pahalıya satabilendir !!!!!???
- Ülkeler/ sektörler/ hatta firmalar rekabet etmez; firma
yöneticileri yani girişimciler rekabet eder
- Rekabetçilik bir insan kaynağı konusudur
- Pazarlık gücünü firmaya kazandıracak olan firma yöneticisidir
yani girişimcidir
- Yönetici/ girişimci ile işletme/ firma birbirinden farklıdır
(sürücü/araba örneği) İşletme Yönetim Sistemi Modeli
 İŞLETME YÖNETİM SİSTEMİ MODELİ
Yeni bir yönetim modeli
İYS Modeli, işletme becerilerini/girişimcilik niteliklerini ön
plana çıkarır; kaynak israfını önlemek için “işletme
becerilerinin arttırılması” konusu, kaynak tahsisi-
desteklerden önce gelmelidir
İYS Modelinde işletmenin yerel/küresel rekabet gücü,
yönetici/ girişimcinin bilgi ve becerisine bağlıdır
Bir işletmede üretim ve pazarlama olmak üzere iki
fonksiyon vardır;
yönetici/girişimci bu fonksiyonların yerine getirilmesi için
kaynak bulmalıdır,
Yönetici/girişimcinin görevi bu kaynakların planlanması,
dağıtımı ve takibini yapmaktır,yani kaynak kararlarıdır
 İŞLETME YÖNETİM SİSTEMİ MODELİ
İşletme faaliyetleri için gerekli kaynaklar;
1. bilgi/ knowhow 2. fiziki altyapı (bina,ekipman vb) 3.insan
gücü 4. para-sermaye 5. stratejik ilişkiler-network-
knowwho
Kaynaklar hakkında verilmesi gereken kararlar;
1. hangi kaynaktan ne kadar lazım ? 2. çeşit 3. kalite 4. ne
zaman 5. maliyet
Kaynaklara ilişkin üç tür iş;
1. plan/ tedarik 2. dağıtım 3. takip
Yönetici/girişimcinin işi 5 kaynak kararını üretim ve
pazarlama adına vermek ve bunların tedariki, dağıtılması
ve takibini yapmaktır.
 İŞLETME YÖNETİM SİSTEMİ MODELİ

Yönetici/girişimcinin kaynak kararlarını verebilmesi için

işletmenin mutlaka bir stratejisi olmalıdır, kararlar bu
stratejiye dayanmalıdır
Stratejinin belirlenmesine “iş tanımı” ile başlamak gerekir
İşletme hangi işlevi yerine getiriyor?
Ne için? Ne yolla? Kimin hangi ihtiyacına cevap veriyor?
Örnekler;
- Otomobil bayileri ne satar? Hizmet/ satılan üründen farklı
bir iş tanımı
- Starbuck’s coffee’nin iş tanımı
İş tanımı Strateji Rakipler Sürdürülebilir
rekabet gücü
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER
- İnsan, kilit noktası; insan kaynağı ihtiyacı değişiyor
• Gelecek 5 yılda, ABD’de 500 büyük firmanın CEO’larının yarısı
olmayacak
• 2025 yılında, 15-64 yaş arası nüfus Almanya’da % 7, İtalya’da % 9,
Japonya’da % 14 azalacak
• iş yapma şekli ve kültür farklılıkları, bölgesel entegrasyonlar
- Yeteneği çekebilmek, özgür çalışma ortamı, yaratıcılıkta özgürlük,
genç-esnek organizasyonlar, aykırı-özgün olana istediği çalışma
ortamını sağlamak
• 1950’lerde GE kendi üniversitesini kurdu… bugün Koç, Sabancı,
TOBB üniversiteleri TR’ de
• ABD’de Çırak III Programına başvuranların sayısı 1 milyon, Harward
İş Yönetimi Bölümüne kayıt yaptıranlar 6552 kişi
• ABD’de işlerinin bir kısmını evde yapanların sayısı 45 milyon kişi
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER
- Çevre teknolojileri, yüksek yaşam standardına sahip şehirler
• Çevre krizi aslında bir tasarım krizi, bu nesnelerin nasıl yapıldığı,
binaların nasıl inşa edildiği ve tarla/arsaların nasıl değerlendirildiğinin
bir sonucu…mevcut mimari, tarım, mühendislik ve sanayi formlarımız
tabiata uyum sağlamıyor, tasarım yaklaşımları yanlış…
• Doğa en büyük ilham kaynağı, örn. güneş pili
• Zimbabwe/ Harere’deki Eastgate binasında, enerji ihtiyacını
karşılamak için termit yuvalarından ilham alınmış
- Aerotropolis-havaalanı şehirleri !!!!! Havaalanları artık küresel üretim
sisteminin bir parçası
• 20 milyar $’lık Hong Kong Chek Lap Kok havaalanı şehri, 45 bin
çalışanı yakındaki bir adada oturuyor
• 33 milyar $’lık Dubai World Central’da 750 bin kişi yaşayacak
• Seoul, Beijing, Shanghai, Guangzhou, Bangkok, Kuala Lumpur,
Singapore, Dubai, Amsterdam, Belo Horizante, Dallas Fort Worth,
Memphis, Denver, Ontario….belki Ankara- Esenboğa, neden olmasın ?
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER
- Marka yaratmak/ geliştirmek, öncelikle markayı seçecek- kullanacak-
tüketecek pazarın içinde olmak veya çok iyi tanımak gerekir
• Bugüne kadar TR’nin marka yaratamamasının ana nedeni hem beğeni
hem de alım gücüne sahip olmamasıdır
• İkea, nike, mavi, bmw, koçbank-unicredito-yapı kredi ort., starbucks
• Takipçilik/ taklitçilikten kurtulmanın ön şartı inovasyon- yenilikçilik, iş
algılama ve yapılanma şeklini değiştirmek
• ipod örneği; iki sevgilinin aynı müziği ortak kulaklıklarla
dinlemelerine imkan veren buluş, markada bu deneyimi yaratmak ve
yaşatmak, güven zaman içinde büyüyüp güçlenebilir
- Örnek: ÇORUM YUMURTA / İzmir ABİGEM Projesi
• 1. stratejik planlama 2. stratejik pazarlama 3. kurumsal iletişim ile
markanın pazarda oturtulması
• sofralık yumurta üreticisi, 62 ortak, pazarlama organizasyonu
• pazarlama planı, pazarlama yöneticisi, doğru marka, belirgin
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER

-Günümüz artık tasarım çağı ve ürün/hizmet geliştirmenin önem

kazandığı bir dönüşüm yaşanıyor

• Tasarımcı gibi düşünmek…proje dünyası- mükemmel çözümler yok-

problemi çözen kazanır- ispat etmeyi bekleme
• İş dünyasının iş yapma biçimini uyarlaması…müşterinin ne istediğini
iyi anlamak, fikirleri geliştirebilmek için modelleme yapmak gibi
tasarımcıların çalışma yöntemlerine ihtiyacı var !!!
• Proje mantığı ile düşünmek, hikaye anlatabilmek, resmetmek, tarif
edebilmek, çapraz atlamalar yapabilmek, esnek olmak
• prototip yarat, zaman içinde mükemmelleştir, yolda ispat et, dene,
yola çık….
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER

-Günümüz artık tasarım çağı ve ürün/hizmet geliştirmenin önem

kazandığı bir dönüşüm yaşanıyor

- Örnek: Virgin Atlantic Havayolları / Richard Bronson

• RB işe başlarken rakipleri “o bu işten ne anlar, onun işi eğlence
sektörü” demişlerdi
• eğlence anlayışını ekibine ve işine yansıtan RB bugün dünyanın en
başarılı havayolu şirketlerinden birine sahip, yıllık cirosu 10 milyar $.
• bar, masaj ve manikür servisi, her koltuğa özel video…farklılık
yaratmak, bilineni yeni bir formda tasarlamak ve kullanmak
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER
- Bilişim teknolojilerinde hızlı gelişme
•Çin’de toplam e-ticaret 2004’te 43.6 milyar $ iken 2005’te 68.9 milyar $’a
yükselmiş
• Çin’de internet üzerinden açık arttırma sitelerinden alışveriş yapanların
sayısı 2005 yılında % 100 artmış ve 29.84 milyon kişiye ulaşmış durumda
-Yenilik/inovasyon
• Herkesin gördüğünü görmek, bazılarının düşündüğünü düşünmek ama
kimsenin yapmadığını yapmak
• Altyapı, teknoloji, süreçler yeterli değil, işi yapış felsefesinde değişim
ve yenilik gerekli….farkı yaratan insandır
• Sivrisinek sesi örneği !!! Yüksek frekanslı, ince ses, sadece çocuklar
rahat duyuyor, bunu düşünerek hediyelik /kırılacak eşya satan
dükkanlara pazarlamak bir inovasyon örneği
• Bilimsel araştırmaları takip, buluşun ticarileşmesi süreci çok kısaldı,
araştırma fonları oluşturuluyor ve yeni alınan patentleri satın alıyorlar
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER
- Finans
• Borçlanmayı artık ülkeler yerine şirketler yapıyor, kurumsal tahvil
• TR’de ilk; Yaşar Holding uluslararası pazarlarda 200 milyon avro tahvil
ihracı yaptı
• Küresel likidite; dünyadaki toplam sendikasyon kredileri 2000’de 2.3
trilyon $’dan 2005’te 3.5 trilyon $’a çıktı
• Kredi-türev kontratları ise 2000’in 7 katı artarak 26 trilyon $ oldu
• Girişim sermayesi, esas holding, iş girişim, vakıf girişim, kobi a.ş.
• ABD’de yıllık girişim sermayesi yatırımı yaklaşık 80 milyar $
• Mikro finans; Nobel Barış Ödülü, mikro finans modelini geliştiren
Pakistanlı Muhammed Yunus- Grameen Bank’a verildi
• TR’de Diyarbakır Kadın Girişimciler, İstanbul’da Maya Girişimi-
Milletvekili Aziz Akgül, HSBC, Fortis Bank, Toplum Gönüllüleri Vakfı,
GAP-GİDEM Girişimci Destekleme Merkezleri, Sosyal Girişimcilik
Eczacıbaşı
 DÜNYADAKİ GELİŞMELER VE
GELECEĞE DÖNÜK EĞİLİMLER

- Dış kaynak kullanımı

• Hindistan bugün dünyanın en büyük çağrı merkezi dış kaynağını

sağlıyor (oursource)
• Gelişmiş ülkelerin tele pazarlama, muhasebe, hukuk hizmetleri hızla dış
kaynak kullanımına kayıyor
• TR de Almanca konuşan ülkeler için önemli bir dış kaynak kullanım
merkezi olabilir
 GİRİŞİMCİLİK NEDEN ÖNEMLİDİR ?

• Günümüzün en önemli temalarından biri

• Ekonomik büyüme, istihdam yaratma ve sosyal ilerlemenin temel faktörü
• Girişimcilerin sayısı arttıkça ekonomik gelişme hızlanacak, üretken
işgücü çalışma hayatına katılacak; sektörler, bölgeler ve sosyal sınıflar
arasındaki refah paylaşımı dengelenecektir
• Girişimciler yeni-yaratıcı üretime açık ve esnektirler
•Girişimciler pazarda yer edinmek ve kalabilmek için rekabetçi olmak
zorundadırlar, zaten başka da şansları yoktur
• Girişimci sayısının artması demek ekonomide “ iş/ business” sayısının
artması demektir
• Girişimcilik yeni meslekler, yeni iş imkanları yaratır, fakirliğin
azaltılmasında etkendir
• Sektörler arasında karşılıklı etkileşim yaratır ve ekonomide motivasyon
doğurur
 GİRİŞİMCİLİK NEDEN ÖNEMLİDİR ?

Girişimciliğin teşvik edilmesi ve doğru politika/programlarla

yönlendirilmesi önemlidir;

• Girişimcilerin artması ekonomide aktiviteyi sağlar

- istihdam
- sektörler arasında karşılıklı etkileşim
- motivasyon
- inovasyon/ rekabet edebilirlik
- sosyal fayda ve fakirlikle mücadele
- dengeli gelir dağılımı ve eşitlikçi kalkınma
 GİRİŞİMCİLİK NEDEN ÖNEMLİDİR ?

Girişimcilik programları/ eğitimi doğru/ iyi tasarımlanmalı ve işe yeni

başlayanların ihtiyaçlarına uygun olmalıdır;

1. Yeni bir işi başlatmak (start up) için yaratıcı ve entegre edilmiş
düşüncenin birleştirileceği ve

2. Kalıcı- kendi ayakları üzerinde durabilen işi kurabilmek için gerekli

pratik yetenekleri verecek şekilde tasarlanmalı
 GİRİŞİMCİLiK PROGRAMLARI

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde girişimciliğin geliştirilmesine

yönelik programlar hız kazanıyor
School of business, school of management, school of business
management …..
- Harward Business School, Wharton Business School/ ABD,
Jönköping Intl Business School/Sweden, Mekerere University Business
School/ Uganda
- ITC- Enterprise Management Development Section, BMS Program
- CASIN- Center for Applied Studies in International Negotiations,
Fostering Enterpreneurship- Development Leaders/ Cenevre
- Dünya Genç Liderler ve Girişimciler Federasyonu/ Junior Chamber
International
 GİRİŞİMCİLİK PROGRAMLARI

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde girişimciliğin geliştirilmesine

yönelik programlar hız kazanıyor
School of business, school of management, school of business
management …..
- Likya Yönetim Akademisi/ İnovasyon-Yaratıcı Düşünce Yönetimi
- İzmir 9 Eylül Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkez Müdürlüğü
- KOSGEB Girişimciliği Geliştirme Merkezi/Genç Girişimci Geliştirme
Programı
- Ege Bölgesi Sanayi Odası
- SEM- Doğuş Sürekli Eğitim Merkezi/ Genç Girişimci Yetiştirme Prog.
- Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (TOBB-KOSGEB-16 Tic./ San.Oda)
- ITEC-Int’l Trade Education Cons.(KOSGEB-TÜGİAD)
 GİRİŞİMCİ KİMDİR ?

Girişimci
1.yeni bir inisiyatife/oluşuma liderlik/öncülük eden,
2. yeni bir iş/business başlatan/işletme kuran ve
3. bu işin kalıcı- kendi ayakları üzerinde durabilir olmasını sağlayabilen
kişidir.
Farklı girişimci tanımları;
“ çevresel fırsatları gözlemleyerek risk alan ve yenilik yapan kişi” ( yenilik
yapma özelliği ön planda, daha çok iş sahipleri ve yeni işletme kuran
kişiler) 1996, TUSİAD Yayını
“ bir tarayıcı gibi sürekli olarak çevreyi gözleyip talep açıklarını yakalayan,
yeni talepler oluşturan, talepteki değişmeleri zamanında fark eden,
kaynakları sağlayarak üretim tesislerini kuran, rekabeti seven ve
varlığının önemli nedeni olarak gören, riske girmekten ve sorumluluk
üstlenmekten çekinmeyen, atak ve yaratıcı yeteneklere sahip kişiler ”
2000, T. Müftüoğlu
 GİRİŞİMCİNİN
GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR ?

• başarılı olma isteği

• mücadelecilik ve azim
• sorumluluk ve risk alabilme yeteneği
• yaratıcılık, fırsatları anlayabilme yeteneği
• planlı çalışma ve anlama yeteneği
• başkalarıyla çalışabilme, onlara güvenebilme ve ilişki içinde olduğu
kişilere güven verebilme yeteneği
• eksikliğini bilme, sınırlarını görebilme, ve tavsiyelerden yararlanabilme
• zor şartlarda ağır çalışmalara hazır olmak
• kendini geliştirme arzusu
 GİRİŞİMCİ İŞ KURMA SÜRECİNE
BAŞLARKEN NELERİNİ
ORTAYA KOYAR?

• yetenek, bilgi, beceri

• maddi varlıklar
• çevre- ilişkiler
• unvan
• hayattan beklentiler
• cesaret
• liderlik
• yöneticilik
• zaman
 GİRİŞİMCİNİN İŞ KURMAK İÇİN
NELERE İHTİYACI VARDIR?

İŞ FİKRİ: Girişimcinin piyasada, kendi bilgi ve deneyimine ya da

kaynaklarına uygun bir konuyu iş fırsatı olarak tanımlamak

GİRİŞİMCİLİK YETENEKLERİ: İş fikrini gerçekleştirmek için girişimcilik

özelliklerine ve en önemlisi özgüvene ve işin gerektirdiği uğraşı
verebilmek için motivasyona sahip olmak

YÖNETİM BİLGİ VE BECERİLERİ: İşin gerektirdiği teknik ve işlevsel

yöneticilik becerilerini kazanması, geliştirmek yada ekip kurmak

KAYNAKLAR: İşin kurulması için gerekli insan, bilgi ve ürün/hizmetin

sağlanması için gerekli kaynaklar ( finansman, bilgi- beceri, işyeri, işgücü,
makine-ekipman, malzeme, zaman )
 GİRİŞİMCİ İŞ KURMA
SÜRECİNE GİRERKEN
NELERE CEVAP ARAMALIDIR ?
• sunulmak istenen ürün/ hizmeti yeterince tarif edebiliyor musunuz ?
• iş fikrinin gerektirdiği temel yetenekler nelerdir ?
• bu ürün/hizmeti kimler ve niçin talep eder ?
• ürün/hizmet için arzdan daha fazla talep var mı, yada siz talep
yaratabilecek misiniz ?
• piyasada yeni bir ürün/hizmet için talep var mı ?
• ürün/hizmetin sunumunda temel başarı kriteri nedir ?
• işin gerektirdiği çaba ve kişisel katkılar girişimcinin özelliklerine uygun
mu ?
• bireysel bir girişim mi, ortak bir girişim mi tercih edilmeli
• mevcut bir işletmeyi devralmak mı yoksa yeni bir işletme kurmak mı
daha avantajlı ?
• iş kurmak için uygun zaman ve uygun yeri tanımladınız mı ?
 GİRİŞİMCİ OLABİLİR MİYİM ?
• bir iş fikri bulmak ve test etmek
• iş kurmak ve yönetmek
• girişimciler için iş planı rehberi
• iş planı dosyası
• pazarlama planı rehberi
• iş planı değerlendirme rehberi
• şirket yapıları ve kuruluş aşamaları
• işletme mevzuatı ve yükümlülükleri rehberi
• Türkiye’de KOBİ’ler için eğitim hizmetleri pazarı, hangi kurum/kuruluşlar
ne tür eğitim programları/ kurslar/ uygulamalı eğitim veriyor?
• İGEME- “ İşletme Yönetim Sistemi ” seminerleri
• www.girisimciliknetwork.gen.tr
“ Genç Girişimci Yetiştirme Programı ”
 GİRİŞİMCİNİN
BAŞARISINI ETKİLEYEN
DIŞ FAKTÖRLER

• genel ekonomik durum

• mevzuat
• teknoloji
• çevre
• sosyal durum
 İNOVASYON
KALKINMANIN VE REKABETİN
ANAHTARI

• dünyada yaşanan küresel dönüşümün temel unsuru olarak nitelenebilir

• küresel bilgi birikimine dayalı, global iletişime dayalı, mevcut bilimi
algılayan ve bunu aşmayı hedefleyen bir yenilik, değişim ve farklılaşma
kültürü
• “yeni ekonomi” tartışmalarında iktisatçıların yaptığı tanım;
“sanayi çağında toprak, işgücü ve sermaye kapitalist ekonominin temel
taşlarını teşkil ederdi; fakat bilgi çağında bunlara dördüncüsü eklendi. Bu
da bilgi. Bilgi yeni bir sermaye türüdür”
• artık beşinci bir unsur daha var; “inovasyon”
• inovasyon artık ekonominin ana sürükleyicisidir
 İNOVASYON
KALKINMANIN VE REKABETİN
ANAHTARI

Güney Kore’de 129 bin, dünya çapında 222 binden fazla çalışanı olan, 58
ülkede faaliyet gösteren Samsung yılda 150 milyar $’ ın üzerinde ihracat
gerçekleştiriyor. Samsung 2004 yılında, teknolojik inovasyon çalışmaları
için küresel merkez olarak seçtiği Çin’e 4 milyar $’lık yatırım yaptı. Bu
yatırımla Çin’de aynı yıl elde ettiği ciro 24 milyar $
• Samsung, Güney Kore’nin 1960’larda başlayan inovasyona dayalı
kalkınma stratejisinin bir ürünü
• Samsung’un yatırım için Çin’i seçmesi ise tesadüf değil; Çin’in
inovasyona dayalı kalkınma stratejisinin bir sonucu
• Güney Kore, düşük enflasyon ve işsizlik oranı, ihracat fazlası ve gelir
dağılımındaki eşitlikle, inovasyona dayalı kalkınmanın ve büyümenin ne
anlama geldiğinin kanıtı
 İNOVASYON
KALKINMANIN VE REKABETİN
ANAHTARI
40 yıl önce, Türkiye ile hemen hemen aynı sosyal ve ekonomik
göstergelere sahip olan Güney Kore’de bugün;
• işsizlik % 3’ler seviyesinde ( TR’de % 10’larda )
• nüfusun sadece % 4’ü yoksulluk sınırının altında ( TR’de % 27 )
• yıllık ihracat 250 milyar $’ın üzerinde ( TR’nin yıllık ihracatı,Samsung’un
tek başına yaptığı ihracatın yarısından az )
• 48 milyon nüfuslu ülkede herkes okur-yazar ( TR’de 70 milyon nüfusun
% 14’ü okuma-yazma bilmiyor )
• internet kullanıcılarının sayısı 30 milyon ( TR’de sadece 5 milyon kişi
internet kullanıcısı )
• TR’ye bir yılda yapılan ortalama yabancı doğrudan yatırım tutarı,
Samsung’un Çin’e bir yılda yaptığı yatırımın dörtte birinden az, üstelik
ülkenin rekabet gücünü artıran nitelikli yatırım değil
 İNOVASYON
KALKINMANIN VE REKABETİN
ANAHTARI
Gelişmiş ülkeleri yakalama yolunda önemli mesafeler
katetmiş ve katetmekte olan ülkelerin ortak özelliği, ekonomi
ve toplumsal politikalarının odağına inovasyonu
yerleştirmeleri
Politik kararlılık ve
• Güney Kore
sahiplenme, toplumun
• Malezya tüm katmanlarına
yayılan güçlü bir işbirliği
• İrlanda
ortamı, sahiplenme ve
• Finlandiya istikrar, nitelikli insan
gücü yetiştirmek için
• Tayvan yapılan yüksek yatırım,
• Singapur her ülkenin kendi
şartlarına göre uyarlanan
• Çin formüller
 İNOVASYON
NEDİR, NE DEĞİLDİR ?
Sözlük anlamı: Toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin
kullanılmaya başlanması
Webster: yeni ve farklı bir sonuç
• Türkçe’de yenilik, yenileme, yenilikçilik ( gerçek anlamı veremiyor )
• inovasyon, yeniliğin kendisinden çok sonucunu; farklılaştırma ve
değiştirmeye bağlı ekonomik ve toplumsal bir sistemi ifade eder
• bilginin ekonomik ve toplumsal faydaya dönüştürülmesi
• değişime olan istek, yeniliğe açıklık ve girişimcilik ruhuyla özdeşleşen
bir kültürün ürünü
• ürün inovasyonu, hizmet inovasyonu, süreç inovasyonu, organizasyonel
inovasyon, pazarlama inovasyonu
• teknolojik inovasyon, teknolojik olmayan inovasyon
• toplumsal inovasyon, radikal veya artımsal inovasyon
 İNOVASYON
NEDİR, NE DEĞİLDİR ?
Günümüzün hızla değişen rekabet ortamında ayakta kalabilmek için
firmaların ürünlerini, hizmetlerini ve iş yapış yöntemlerini sürekli olarak
değiştirmeleri, farklılaştırmaları ve yenilemeleri gerekir.
Bu değiştirme, farklılaştırma ve yenileme işlemi “inovasyon” dur.
Firmalar için inovasyon çok önemli bir rekabet aracıdır;
• verimliliği ve karlılığı artırır
• yeni pazarlara girilmesini ve mevcut pazarların büyütülmesini sağlar
Ülkeler için inovasyon, istihdam artışını, sürdürülebilir büyümeyi,
toplumsal refahı ve yaşam kalitesini garantileyen en önemli faktördür;
* verimli, karlı ve rekabet gücü yüksek firmaların faaliyet gösterdiği
ekonomiler kalkınır ve gelişir
* küresel ölçekte ulusal rekabet avantajı kazanır
 İNOVASYON
BULUŞ (İCAT)DEĞİLDİR
• inovasyon için buluşlardan yararlanılabilir
• ancak asıl önemlisi ekonomik getirisi olan, henüz yapılmamış birşeyler
yapmak
• ya da yapılmakta olanı farklılaştırmaktır
• inovasyon, keşfedilmemiş olanı icat etmeyi değil; değer yaratma yollarını
keşfetmeyi hedefler
• fikirler ve kavramlar önemlidir
• inovasyon, ticari başarıyı gerektirir
• bir buluş yapmak, o buluşun ticari başarısını garantilemez
• buluştan ticari değeri olan bir ürün ortaya çıkmadığı sürece de değer
yaratılamamış olur
ÖRNEK: elektrikli süpürgeyi Spengler icat etti, ancak ticarileştiremediğinden yani
inovasyona dönüştüremediğinden , bu buluş uzun süre işe yaramadı….Hoover bir
ürün haline getirdi ve dünya çapında bu isimle biliniyor
 İNOVASYON
BULUŞ (İCAT)DEĞİLDİR
 İNOVASYON
AR-GE DEMEK DEĞİLDİR
• bilim ve teknoloji inovasyonun önemli bir girdisidir
• ar-ge inovasyonu destekleyen faaliyetlerden biridir
• ancak ar-ge yapanların girişimcilik niteliği yoksa değer yaratmaları
beklenemez, ar-ge sonuçları inovasyona, dolayısıyla ekonomik ve sosyal
faydaya dönüşemez
• ar-ge’ye yapılan yatırımın büyüklüğü, ne firmalar ne de ülkeler için
rekabet gücünün ve büyümenin artacağı anlamına gelmez
ÖRNEK:
General Motors’un yılda 5 milyar $’ı aşan yüksek ar-ge harcamalarına
karşın pazar payı azalıyor ve firma önemli mali sıkıntılar yaşıyor…
İsveç, ar-ge’ye en fazla kaynak ayıran ülke olmasına karşın uzun dönemli
ekonomik büyüme hızı beklendiği gibi yüksek değil; OECD ortalamasının
altında
 İNOVASYON
AR-GE DEMEK DEĞİLDİR
 ABD İLE AB ARASINDAKİ
FARK NASIL KAPANIR ?
• AB’de kişi başına düşen GSYİH, ABD’den % 30 daha az
• AB’ye göre bu farkı kapatmak üretkenliği artırmakla, üretkenliği
artırmaksa inovasyonla mümkün
• ancak AB ar-ge sonuçlarını inovasyona dönüştürmekte yetersiz “Avrupa
Paradoksu”
•Avrupa İnovasyon Göstergeleri; AB üye/aday ülkelerin inovasyon
performansları değerlendiriliyor
• ABD’nin AB’ye göre üretkenliğindeki artışta teknolojik olmayan
inovasyon önemli rol oynuyor
• teknolojik olmayan inovasyon, Avrupa’nın yeni teknolojik fırsatlardan
tam anlamıyla yararlanmasını engelleyebiliyor
• 2005 EIS; bu gidişatla AB’nin ABD’yi yakalaması 50 yıldan uzun sürecek
 İNOVASYON, SÜREKLİLİĞİ OLAN
BÜTÜNSEL BİR FAALİYETTİR
• inovasyon, yeni veya iyileştirilmiş ürün, hizmet ya da süreç geliştirmek
ve bunu ticari fayda sağlayacak hale getirmek için yürütülen tüm süreçleri
kapsar
• yeni veya iyileştirilmiş ürün/hizmet/süreç geliştirmenin yolu, farklı
düşünmek ve yeni fikirler üretmektir
• ortaya atılan fikirlerin ve sonuçlarının tekrar tekrar değerlendirilmesi
gerekir
• sonuçlar yeni getiriler için yaygınlaştırılarak kullanılmalıdır/yeni
inovasyon faaliyetleri
• gelişen teknoloji, değişen müşteri istekleri, bilgi ve teknolojiye kolayca
erişen rakiplerin taklit tehditi….tek bir inovasyonla elde edilen rekabet
avantajı kısa sürer…
• inovasyon sürekli bir faaliyet halini alarak firma kültürü ile
özdeşleştirilmelidir
 İNOVASYON, SÜREKLİLİĞİ OLAN
BÜTÜNSEL BİR FAALİYETTİR
• inovasyon, bir firmanın diğer faaliyetlerinden soyutlanmış bir faaliyet
değildir, aksine tümünü kapsar
• inovasyonun bütünsel bir faaliyet olarak algılanmaması önemli sorunlara
yol açar;
- inovasyon, ar-ge bölümünün işi olarak algılanırsa ortaya pazarlanabilir
bir ürün çıkması ihtimali azalır
- farklı bakış açılarına sahip kişilerin bilgi ve deneyimleriyle katkıda
bulunmaları ortamı sağlanmalıdır
- sadece müşteri taleplerine cevap vermek olarak algılanırsa gelecekteki
ihtiyaçları tahmin ederek rekabet avantajı yakalama fırsatı kaçırılabilir
- sadece teknolojik ilerleme olarak düşünülürse pazarın talep etmediği/
kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap vermeyen süreçlerin tasarlanmasına
neden olur
- şirket içi öğrenme ve inovasyon yeteneklerinin gelişmesi için dışarıdan
hizmet alımı ve şirket içi çalışmalar birlikte düşünülmelidir
 GÜNCEL İNOVASYON
TANIMLARI
• Roberts (1987) “ inovasyon= buluş+ kullanım. Buluş, yeni fikirler
yaratmak ve bunları işler hale getirmek için ortaya konan tüm çabaları
ifade eder. Kullanım süreci, ticari geliştirme, uygulama ve transferi
kapsar, belli hedeflere yönelik fikirlere ve buluşlara odaklanmayı, bu
hedefleri değerlendirmeyi, araştırma/geliştirme sonuçlarının transferini ve
teknolojiye dayalı sonuçların geniş bir alanda kullanımını, yayılmasını ve
yaygınlaştırılmasını da içine alır ”
• Porter (1990) “ şirketler, inovasyon ile rekabet avantajı yakalar.
İnovasyona, hem yeni teknolojileri hem de yeni iş yapış şekillerini
kapsayacak şekilde geniş bir açıdan yaklaşırlar ”
• Oslo Manuel (OECD ve Eurostat, 2005) “ inovasyon, yeni veya önemli
ölçüde değiştirilmiş ürün(mal yada hizmet) veya sürecin, yeni bir
pazarlama yönteminin yada şirket içi uygulamalarda, işyeri
organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni bir organizasyonel yöntemin
uygulanmasıdır ”
 İNOVASYON NİÇİN ÖNEMLİ ?

İNOVASYONUN FİRMALAR İÇİN ÖNEMİ

YENİ PAZARLARA GİRMENİN, VAROLAN PAZAR PAYINI YÜKSELTMENİN
VE REKABET GÜCÜNÜ ARTIRMANIN YOLU İNOVASYONDAN GEÇER
Günümüzde, rekabet avantajının belirleyicisi artık yalnızca maliyetler
değil, şu faktörler de işin içinde ;
• pazarın ihtiyaçlarına yanıt verebilme hızı
• ürün ömürlerindeki kısalmalar
• ürün ve hizmet kalitesi
• tasarım
• yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi
• müşteri hizmetlerine göre ürün ve hizmet üretimi
• yeni yönetim ve organizasyon modelleri
 İNOVASYONLA YAKALANAN BAŞARI

İNOVASYONUN FİRMALAR İÇİN ÖNEMİ

TEMSA A.Ş. ( otomotiv sektörü ) İnovasyonun önemini anlayan ve tüm
faaliyetleriyle bütünleştiren bir şirketin ne kadar kısa sürede nasıl bir fark
yaratabileceğinin ve dünya markası olma yolunda ne kadar hızlı
ilerleyebileceğinin en somut örneği
• kuruluş: 1968, 1983’te Komatsu, 1984’te Mitsubishi Motors Corporation
ile teknik lisans ve distribütörlük anlaşmaları
• 1988’de lisans altında otobüs üretimi, kısıtlı miktarda iç piyasa ve
Ortadoğu pazarına ürün, seri üretime yönelik
• 2000 yılı ekonomik kriz dönüm noktası, yeni pazarlara açılma kararı
• TEMSA markası altında yeni ürünler geliştirmek amacıyla ar-ge ve
inovasyon faaliyetleri
• 2001 EUROSAFARİ modeli ile Avrupa pazarına giriş
• 2001-2005 dönemi ürün gamına 6 farklı model, üretimin % 80’i ihracat
 İNOVASYONLA YAKALANAN BAŞARI
İNOVASYONUN FİRMALAR İÇİN ÖNEMİ
TEMSA A.Ş. ( otomotiv sektörü )İnovasyonun önemini anlayan ve tüm
faaliyetleriyle bütünleştiren bir şirketin ne kadar kısa sürede nasıl bir fark
yaratabileceğinin ve dünya markası olma yolunda ne kadar hızlı
ilerleyebileceğinin en somut örneği
• 2003’te 5000 m2’lik prototip atölyesi, “mühendislik departmanı” yerine
“ürün geliştirme departmanı”
• 2005’te patent başvuruları
• ürün ve süreç inovasyonlarının yanında organizasyonel inovasyon ve
pazarlama inovasyonuna da kaynak
• Yeni Ürün Projesi Ekipleri, tüm birimlerden personel
• teknik özellikler kadar geliştirilen araçların tasarım ve sunumuna verilen
önem, kendi endüstriyel tasarım ekibi
• inovasyon/ inovasyon yönetimi sadece mühendislikle ilgili değildir;
çalışanlar,müşteriler, tedarikçiler,üniversite ve araştırma kurumları…..ağı
 İNOVASYON NİÇİN ÖNEMLİ ?
İNOVASYONUN ÜLKELER VE TOPLUMLAR İÇİN ÖNEMİ
• Bir ülkede refah ve yaşam standardı, rekabet gücü artarsa yükselir
• Rekabet gücü içinse üretkenliği artırmak gerekir
• İnovasyon, üretkenliği artıran en önemli araçtır
• bu nedenle inovasyon, ülkeler için;
- ekonomik büyümenin
- artan istihdamın
- yaşam kalitesinin anahtarıdır
• ancak bu sayede, ülkenin ve toplumun kaynaklarının;
- ürün ve hizmete dönüştürülmesi
- ekonomik ve toplumsal değer yaratılması mümkün olur
• İnovasyonla toplum aynı kaynaktan çok daha büyük getiriler elde eder
• Dolayısıyla, inovasyon sadece ekonomik değil, toplumsal bir sistemdir
 FİNLANDİYA BAŞARISINI
İNOVASYONA BORÇLU
FİNLANDİYA; SON YILLARIN REKABET GÜCÜ EN YÜKSEK
ÜLKESİ(Dünya Ekonomik Forumu- Rekabetçilik Araştırmaları)
Ormancılığa ve tarıma dayanan ekonomi….sanayiye dayalı
ekonomi….inovasyon ekonomisi….2000’li yıllarda itici güç, bilişim
teknolojileri sektörü…güçlü bir ekonomi….yaşam seviyesi yüksek bir
toplum
• 20 yıl önce inovasyona büyük kaynaklar, teşvik ortamı, yatırımlar
ekonomik durgunluk dönemlerinde bile azalmadı !
• 1990 krizi bu sayede atlatıldı, kapsamlı bir ulusal eğitim ve araştırma
programı…üniversiteler ve şirketler arasında güçlü bir ağ…. metal ve
mühendislik sektörleri ile ormancılık ürünleri sanayiinde de inovasyona
dayalı rekabetçilik için devlet desteği
• 1985’lerde 10 bin $ olan kişi başı milli gelir, 2004’te 29 bin $....
NOKIA ve DİĞERLERİ…dünyanın en büyük mobil telefon üreticisi…mobil
iletişimde çığır açan inovasyonların sahibi…Xylitol- yapay tatlandırıcı-
Finli Cultor tarafından ticarileştirildi….
 KAMUDA İNOVASYON

Kamunun inovasyon faaliyetleri….gelişmişlik seviyesinin ve

yaşam kalitesinin artmasında çok önemli…

• kamu hizmetlerinin sunuluşunda iyileştirmelerin sağlanması

• verimliliği ve etkinliği artırmayı amaçlayan yeni yönetim ve çalışma
yöntemlerinin geliştirilip kullanılması
• etkileşimli politika tasarımı gibi yeni yönetişim sistemlerinin
uygulanması
• eski alışkanlık ve uygulamalarda değişiklikler ve iyileştirmeler yapılması
ve yeni uygulamaların geliştirilmesi
 İRLANDA VE ÇİN’DEN KAMUDA
İNOVASYONA ÖRNEKLER

İrlanda Endüstriyel Kalkınma Ajansı-IDA; görevi ülkeye yabancı yatırımın

çekilmesi
• İrlanda’ya yatırım yapacak şirketlerin tüm ihtiyaçlarını tek elden karşılar
• planlama, tanıtım, pazarlama ve müzakereler, finansal teşvikler, arazi ve bina,
şirket kurulması….
• yurtiçinde 11, ABD’de 5, Asya-Pasifik’te 5, Avrupa’da 3 merkezde ofis
Çin hükümeti’nin Pekin’de pilot bölge uygulaması ile kayıt dışı ekonomiye
getirdiği çözüm
• mal/hizmet sağlayıcıların satış fişi/fatura kesmelerini teşvik için
restoranların müşterilerine kazı-kazan kartları şeklinde basılmış satış
fişleri vermeleri
• yerli restoranların vergi verme oranlarında önemli artış
 EŞİTSİZLİKLERİN ÖNLENMESİNDE
İNOVASYONUN ROLÜ

Birleşmiş Milletler Milenyum Projesi;

• iyi bir bilim, teknoloji ve inovasyon politikası olmadan sağlık ve çevre
alanlarında ilerleme mümkün olamaz
• iyi hazırlanmış ve başarıyla uygulanan bir inovasyon politikası, eğitim,
kadın-erkek eşitliği ve yaşam şartlarının iyileştirilmesine katkı yapar
İnovasyon politikasının gerekliliği
• etkin devlet politikalarıyla inovasyon için gerekli insan kaynaklarının
geliştirilmesi
• firmaların inovasyon performanslarının ve yeteneklerinin artırılması
• ülkede inovasyonu destekleyen yasal ve idari ortamın oluşturulması
Bu tür bir yaklaşımın başarılı sonuçları Doğu Asya Ülkelerinde açıkça
görülüyor….yüksek büyüme hızı yakaladıkları gibi gelir dağılımı
bozukluğunu ortadan kaldırdılar….
 İNOVASYON EKONOMİSİ

21.YÜZYILDA ÜLKELERİN GELENEKSEL EKONOMİLERİNİ İNOVASYON

EKONOMİSİNE DÖNÜŞTÜRMEDEKİ BAŞARILARI;
• SÜRDÜRÜLEBİLİR EKONOMİK BÜYÜME
• TOPLUMSAL GELİŞME PERFORMANSLARINI BELİRLİYOR

İnovasyon ekonomisi kendini,

- nitelikli işgücü,
- iyi gelir vadeden iş imkanları
- bu imkanları yaratan hızla büyüyen firmalar
- çok sayıda yeni kurulan işletmelerle gösterir
 İNOVASYON EKONOMİSİ

BİR ÜLKEDE/BÖLGEDE İNOVASYON EKONOMİSİNİN KURULMASI İÇİN;

• nitelikli ve eğitimli insan gücüne,
• yeni fikirlerin üretilmesini ve yayılmasını sağlayan bir ortama
• inovasyonu destekleyen mekanizmalara ve sermayeye erişim
imkanlarına ihtiyaç vardır.
BURADA DEVLET KOLAYLAŞTIRICI VE KATALİZÖR BİR ROL ÜSTLENİR
• insan kaynaklarına, ar-ge ve inovasyona yatırım yapar
• bu tür yatırımları teşvik eder
• kişi/kuruluşlar etkin bir iletişim içindedir
• bilgiyi en iyi yöneten, insan kaynağını ve fikir varlığını en iyi kullanan
• inovasyonu tüm faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası haline getiren
işletmeler rekabet edebilir
 NEDEN İNOVASYON SİSTEMİ
VE POLİTİKASI
İNOVASYON İÇİN GEREKEN ORTAMIN OLUŞTURULMASI DEVLETLER
İÇİN BİRİNCİ ÖNCELİK OLMALIDIR, BUNUN İÇİN;
• başarı ile çalışan bir sistemin kurulması,
• etkin politikaların tasarlanıp uygulanması gerekir.
• bilginin üretilmesi ve yayılarak uygulanması süreçlerini kapsar
• politikanın odağı, kurumlar arasındaki etkileşime dayanır
ULUSAL İNIVASYON SİSTEMİ : DİNAMİK BİR SİSTEM, ANA AKTÖRLER:
• hükümetler
• firmalar
• devlet-firmalar-üniversite ve araş. kurumları arasındaki köprü kuruluşlar
• üniversiteler
• araştırma kurumları
• patent ofisleri,ortak araştırma merkezleri,teknoparklar, eğitim merkezleri
 İNOVASYONDA AB VE TÜRKİYE

AB’NİN İNOVASYONA YAKLAŞIMI

• Lizbon hedefi: “Avrupa için acilen ele alınması gereken ortak bir mesele”
• İnovasyon, Birliğin 2010’da dünyanın en rekabetçi ve en dinamik bilgi
ekonomisi olma hedefinde en önemli araç olarak tanımlanır
• 2007-2013 dönemi- 4.21 milyar Eur’luk bütçe “Rekabetçilik ve İnovasyon
Çerçeve Programı”
• İnovasyon Eylem Planı- 6 ana eylem;- her yerde inovasyon- inovasyonu
pazara taşıyın- inovasyon için bilgi- inovasyona yatırım yapın- inovasyon
becerileri- etkin inovasyon yönetişimi
• 2005 – “Topluluk Lizbon Programının Gerçekleştirilmesi” için “Daha
Fazla Araştırma ve İnovasyon- Büyüme ve İstihdama Yatırım: Ortak Bir
Yaklaşım”
 İNOVASYONDA AB VE TÜRKİYE
TÜRKİYE’NİN İNOVASYONA YAKLAŞIMI
• TR’nin inovasyon performansı AB’ye üye/aday ülkeler arasında en
geride…nedeni; inovasyonun doğrudan bilim, teknoloji ve ar-ge’nin bir
sonucu olarak görülmesi, devlet desteklerinin buna göre verilmesi ve
inovasyonun diğer ilgili politika alanlarından soyutlanmış olması
•1996-2000 7. 5 yıllık kalkınma Ulusal İnovasyon Sisteminin kurulması ana
hedefi benimsendi
• 1997- Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu
• TUBİTAK Vizyon 2023 Projesi (ana hedef TR’nin GSYİH dan ayrılan payın
artırılması -şu anda çok düşük)
• TUSİAD- Bilgi toplumu ve Yeni Teknolojiler Komisyonu “Girişimcilik ve
Yenilikçilik Çalışma Grubu”
• Ulusal İnovasyon Girişimi-İnovasyon Çerçeve Raporu- REF-rekabet
Forumu, TUSİAD- Sabancı Üniversitesi
• 5.Sanayi Kongresi-İSO, “Sürdürülebilir Rekabet Gücü, Küresel
 İNOVASYON İÇİN
NASIL BİR ORTAM ?

ÜLKENİN İNOVASYON PERFORMANSINI BELİRLEYEN ÇERÇEVE

KOŞULLAR;
• iyi işleyen finans, iş ve ürün piyasaları
• firmaların kurulması ve büyümesi için en elverişli şartları sağlayan
düzenleme ve uygulamalar
• ekonominin uluslar arası ticarete ve yabancı doğrudan yatırıma açıklığı
• inovasyonu tetikleyen talebin durumu, toplumun inovasyon bilinci
• makro ekonomik ortam; düşük/sabit enflasyon, düşük faiz oranları,
kamu borçlarında azalma, gerçekçi/istikrarlı döviz kuru, mali disiplin,
deregülasyon, sermayenin serbest dolaşımı, açık/rekabetçi ticaret
politikaları, teşvik edici yabancı yatırım politikası
 İNOVASYONA DAYALI EKONOMİDE
EĞİTİM VE İNSAN KAYNAKLARI
ANA KAYNAK VE SERMAYE: BEYİN GÜCÜ; SOSYAL SERMAYE
bilgiyi en iyi kullanan firmalar, en nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyar ve
en fazla istihdamı yaratırlar
inovasyonda eğitim;yeniden yapılanma/ girişimcilik kültürünün
aşılanması
- okul öncesi eğitimden üniversiteye kadar eğitim sistemi/ stratejik
teknoloji alanları için gereken insan gücünün yetiştirilmesi/ öğrencilerin
firmalarla yakın temasta olmaları, öğrendiklerinin uygulamalarını
görmeleri
- firma çalışan ve yöneticilerinin sürekli eğitimi/ Pazar ve teknolojideki
gelişmeleri izleme yeteneklerinin geliştirilmesi/ tasarım, üretim ve
organizasyon yöntemlerinin öğrenilmesi
- toplumun her kesimini ilgilendiren yaşam boyu eğitim sistemi/ bilişim
teknolojilerinin yaygın kullanımı ile değişen ihtiyaçlara göre yeniden
eğitim, kısa ve yoğun programlar, uzaktan eğitim
 İNOVASYONA DAYALI EKONOMİDE
EĞİTİM VE İNSAN KAYNAKLARI

Malezya eğitim sisteminde inovasyon / kendi teknolojisini geliştirerek

rekabet/ eğitimin finansmanı, vergi kolaylıkları, bilim ve teknoloji
mezunları sayısında artış, öğrenciler arası yarışma ve ödüller
“Amerika’nın Geleceğini Umursayan Liderlere” 2005 ABD’nin on beş
büyük özel sektör firmasının raporu/ ABD’nin 21.yüzyılda rekabet gücünü
korumasının şartının, yarının inovasyonlarını yaratacak bilim insanı ve
mühendislerinin yetiştirilmesi olduğunu vurguluyor
“Eski Köye Yeni Adet Getirin” EKİN Projesi / Teknoloji Yönetim Derneği
koordinasyonunda, Türkiye Bilişim Vakfı, ODTÜ Teknokent, Technopolis
Group, Int!l Society for Professional ınnovation Management işbirliği ile,
ilköğretim öğrencileri ve öğretmenlerinin inovasyona dayalı girişimcilik
konusunda eğitilmeleri, projeye özel sektör, sivil toplum ve kamu
kuruluşları ile üniversiteler destek veriyor
 GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON
• yeni fikir ve projeler, girişimcilik olmadan inovasyona, dolayısıyla
rekabet avantajına dönüşemez
• inovasyon , girişimcilikle bir araya gelirse ekonomik değer yaratır
• artık dünyada istihdamı ve katma değeri, büyük firmalardan çok
inovasyonu odak alan girişimcilerin kurduğu genç ve dinamik KOBİ’ler
yaratıyor
• dünyada hızlı ve yavaş büyüyen ekonomiler arasındaki farkın dörtte biri
girişimcilikten kaynaklanıyor
• inovasyonu politikalarının merkezine oturtmuş ülkelerde inovasyona
dayalı girişimcilik konusuna büyük önem veriliyor
• ana okulundan itibaren yaratıcılığa, değişime, yeniliğe açık; risk almaya
yatkın nesil yetiştirmek…mühendislik ve bilim dallarında girişimcilik
dersleri müfredatın ayrılmaz bir parçası
ÖRNEK: ABD-Stanford Üniversitesinde her yıl 3000 öğrenci girişimcilik
eğitimi alıyor, bu da özel sektöre teknoloji transferini hızlandırıyor
 ÜNİVERSİTELERDE VE
ARAŞTIRMA KURUMLARINDA
GİRİŞİMCİLİK

• Akademik personel ve araştırma kurumu çalışanlarının araştırma

sonuçlarını ticarileştirmek için kendi firmalarını kurmalarını teşvik
• en etkin yöntem, üniversitelerde kurulu iş geliştirme merkezleri-
inkübatörler ve finansman kuruluşlarınca sağlanan destekler
• girişimcilerin finansman ve altyapı ihtiyaçlarının karşılanması, şirket
kurulumu , yönetimi ve fikri hakların korunması vb. danışmanlık ve destek
hizmeti
• yeni girişimcilerin, deneyimlerinden yararlanacakları başarılı
girişimcilere ulaşmalarını sağlayacak bir “yol göstericiler ağı” kurmak
• TUBİTAK ve TTGV’nin ar-ge/inovasyon destekleri
 ÜNİVERSİTELERDE VE
ARAŞTIRMA KURUMLARINDA
GİRİŞİMCİLİK
ÖRNEK: Hindistan’dan alınacak dersler
-1940’larda kurulan güçlü kamu araştırma kuruluşları, dinamik, rekabetçi
özel sektör, aralarındaki işbirliği,dünya standartlarında eğitim almış teknik
ve idari insan kaynağı, nitelikli ara kademe işgücünün varlığı
- bilim, teknoloji ve inovasyon; ABD ve Avrupa paz. ilaç üretimi, %20 pay
- ar-ge merkezi başarı örneği, yılda 180 patent, ABD’de alınan patentin
%40ı Hindistan’a ait, net gelirin %40 ı araştırmacıya veriliyor
- yabancı yatırım; itici güç; çokuluslu şirketlerde çalışan Hintlilerin
kurduğu şirketler artıyor
- son beş yıldır, 100’den fazla çokuluslu firmanın ar-ge merkezi
Hindistan’da faaliyet gösteriyor…General Electric, Cisco, Texas
Instruments, Intel, IBM…patentler Hindistan’daki ar-ge çalışmalarından
alınıyor
- girişim sermayesi…kümelenmeler/ uzmanlaşma…diasporanın büyük
rolü…Silikon Vadisi…tüm sektörlerde inovasyon…tıp turizmi
 İNOVASYON NASIL YAPILIR ?

Bir firma için inovasyon ne anlama gelir ? Firmaların kurumsal

stratejilerinin en önemli parçasını oluşturur ve sürekliliği olan bir
faaliyettir
-Geliştirilmiş ve iyileştirilmiş dağıtım performansıyla ve portföyündeki
yeni ürün/hizmetlerin sayısının yükselmesiyle satışların ve pazar payının
artması
- yeni ürünlerin pazara çıkma/ hizmetlerin sunulma sürelerindeki kısalma
ve üretkenliğin artmasıyla kazancın yükselmesi
- kaynakların ve zamanın daha iyi kullanılmasıyla maliyetlerin azalması
 İNOVASYON DÖNGÜSÜ

Fırsatların
Yakalanması

Stratejik
Öğrenme Seçimin
Yapılması
İnovasyon

Gerekli
Ticarileştirme Bilginin
Edinilmesi
Çözümün
Geliştirilmesi
 İNOVASYONDA BAŞARI

Firmanın inovasyonun ne olduğunu ve nasıl yönetilmesi gerektiğini

bilmesi önemlidir
İnovasyon yönetimi; firmanın teknolojiyi, iş süreçlerini ve insan ilişkilerini
inovasyonu destekleyecek ve teşvik edecek şekilde yönetmesi
Stratejik ve organizasyonel becerilere sahip olmak….
Stratejik beceriler; uzun vadeli bakış açısı, Pazar eğilimlerini belirleme ve
tahmin etme becerisi, teknolojik ve ekonomik bilgileri toplama, ,şleme ve
özümseme yetkinliği
Organizasyonel beceriler; riskleri belirleme ve yönetme yeteneği,
operasyonel birimler arasındaki işbirliklerinin düzeyi, araştırma kurumları,
üniversiteler, danışmanlık firmaları, müşteriler ve tedarikçiler ile
oluşturulan ağ, insan sermayesine yapılan yatırımın düzey ve kalitesi
 NASIL BİR KÜLTÜR VE ANLAYIŞ ?
Geniş bir vizyona sahip, değişime ve gelişmeye açık yöneticiler ve
çalışanlar ile şirket içinde farklı bir kültür ve anlayış, kurum kültürü, üst
yönetimin sahiplenmesi
- farklı görmek
- risk almak
- yaratıcılık
- müşterinin değerini bilmek
- sorgulamak
- başarısızlığı hoş görmek
- iletişim
- işbirliği
- ağlar ve ilişkiler
- öğrenen organizasyon
 TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK/
İNOVASYONLA İLGİLİ KURUM/KURULUŞLAR
ABİGEM- AB İş Geliştirme Merkezleri
KAGİDER- Kadın Girişimciler Derneği
TOSYÖV- Türkiye Orta Ölçekli İşletmeler Serbest Meslek Mensupları ve
Yöneticiler Vakfı
KOSGEB- Küçük ve Orta Ölçekli Sanayii Geliştirme Başkanlığı-
Girişimciliği Geliştirme Enstitüsü
KGF- Kredi Garanti Fonu
TTGV- Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı
DTM- Dış Ticaret Müsteşarlığı
TİDEB- Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığı
İGEME- İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
MFİB- Merkezi Finans ve İhale Birimi
TOBB- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
 TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK/
İNOVASYONLA İLGİLİ KURUM/KURULUŞLAR

Hayata+ Hayata Gençlik Fonu

ABİG- AB İletişim Grubu
ABM- Türkiye AB Merkezi
STGM- Sivil Toplum Geliştirme Merkezi
TUSMES- Türk Üniversiteleri, KOBİ’leri ve Bilim Merkezlerinin Avrupa’ya
Entegrasyonu
GİDEM- Girişimci Destekleme Merkezi
IRC-Ege- IRC Ege Network
FP6- TUBİTAK-AB 6. Çerçeve Programı Ulusal Koordinasyon Ofisi
UGİK- Türkiye Ulusal Girişim Konseyi
DPT- Sanayi Politikaları (Girişimcilik,Yenilik, Teknoloji, Kalite ve
Verimlilik dahil) özel İhtisas Komisyonu
GAP- Ekonomik Kalkınma ve Girişimcilik Genel Koordinatörlüğü
 TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK/
İNOVASYONLA İLGİLİ KURUM/KURULUŞLAR

TÜBİTAK- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu

TTGV- Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı
Ticaret ve/veye Sanayi Odaları
Meslek Kuruluşları
Dernekler
Kaymakamlıklar, Valilikler
Belediyeler
Bakanlıklar
 KAYNAKLAR
- Osman ATAÇ,ITC-UNCTAD/WTO, Business Management System
- EMDS-ITC, The Competitive Edge in Training and Consulting/ Partnering for
Excellence Programmes/ Entrepreneurship
- Vedat KUNT,Kunt Danışmanlık/Küme Geliştirme ve İhracat Konsorsiyumları
- Şirin ELÇİ, İnovasyon- Kalkınmanın ve Rekabetin Anahtarı
- OECD- A New Economy? The Changing Role of Innovation and Information
Technology in Growth (2001)
- OECD- Dynamising National Innovation Systems (2002) / Science, Technology
and Industry Outlook (2004)
- OECD & Eurostat- Oslo Manual, Guidelines for Collecting & Interpreting
Innovation Data (2005)
- Report of the UN- In larger freeedom: towards development, security & human
rights for all (2005)
- World Bank- World Development Report 2005: a better investment climate for
everyone
 KAYNAKLAR

- Tamer MÜFTÜOĞLU, KOBİ ve Girişimcilik, KOSGEB- Sanayicinin Sesi(2000)

- Oğuz AKTAN, Türk İşadamı ve İşletmesi (1996)
- TUSİAD Yayınları- Türkiye’de Girişimcilik (2002)
- Canan ÇETİN- Yeniden Yapılanma ve Girişimcilik, KOBİ’ler ve Bunların
Özendirilmesi (1996)
- Hisrich & Peters- Enterpreneurship (2002)
- Karin MIREA-Managing for International Competitiveness, Effective SME Policies
for Global Trade
- Business Enabling Environment- Doing Business in 2006: Creating Jobs
- Supporting Entrepreneurship for Job Creation- the ILO Approach
- Enterprise Development Skills for the Non-Profit World- NeSst Venture Fund
- promoting Private Investment in micro-entrepreneurship, Blue Orchard
- ITC- Competitiveness Strategy, Promoting Entrepreneurship
 KAYNAKLAR
Web Siteleri

http://trendchart.cordis.lu www.dunya.com
http://virtual.finland.fi www.kobifinans.com.tr
www.3m.com
www.kobinet.org.tr
www.compete.org
www.girisimciliknetwork.gen.tr
www.europa.int
www.focusinnovation.net
www.kobiline.org.tr
www.oecd.org
www.girisimcilik.org
www.worlbank.org
www.casin.ch www.insankaynaklari.com
 T.C. BAŞBAKANLIK
DIŞ TİCARET
MÜSTEŞARLIĞI

Teşekkürler !!!
Esin AYANOĞLU
İGEME
İHRACATI GELİŞTİRME ETÜT MERKEZİ