Milliyetilik

mndadr. Osmanl Trkesinde 20. yzyl balarna kadar bu anlamda kullanlmtr. 19. yzyl ortalarndan itibaren ayn szck Franszca/ngilizce nation kavramna
karlk olarak kulanlmtr. Trke ulus (Orhun Yaztlar'nda ulu olarak yer alr) szc, 1932 ylnda ayn kavramn Yeni Trkesi olarak benimsenmitir.Orhun
Yaztlar ve Kgarl Mahmud'un 1072-1074 yllar arasnda yazd Divnu Lgati't-Trk adl kitabnda millet
szcnn Trke kar budun szcdr.
Latince kkenli olan nation, kk anlam itibariyle ayn atadan gelenler topluluu demektir. Dolaysyla esasen Trke kavim veya airet karldr. Trke ulus ise
siyasi amala bir araya gelmi olan boylar konfederasyonunu ifade eder (ayrca eski Trkedeki budun[1] szc
de ayn anlam verir).

Eugne Delacroix'nn La libert guidant le peuple (Halkn rehberi zgrlktr) adl almas, Fransa'daki Temmuz Devrimi'nin en nemli simgesi olmutur.

2 Tarihe

Milliyetilik, ulusuluk, ulusalclk ya da nasyonalizm, kendilerini birletiren dil, tarih veya kltr balarndan bir styap oluturabilmi sosyal birikimlerin ad
olan millet veya ulus olarak tanmlanan bir topluluun yaama ve ilerleme lksnn toplumlarn ve insanln gelimesini saladna inanan grtr.

Modern milliyeti dnce 1789-1799 Fransz Devrimi'nin fikirlerinden domutur. Avrupa tarihindeki ilk
milliyeti hareketlere, Napoleon istilas (1804-1815) altndaki Almanya'da rastlanr. Ayn yllarda, Rus igalindeki Polonya'da gl bir milliyeti akm dodu. 1821'de
Osmanl Devleti'ne kar ayaklanan Yunanistan, Avrupa'nn milliyeti evrelerinde ok heyecanl destek buldu. 1848'de Avusturya mparatorluu'na kar ayaklanan Macarlar, daha sonra ekler ve Srplar, milliyetilik
akmn Orta Avrupa'ya tadlar. 1860-1870 yllar arasnda gerekleen talya birlii, devrimci milliyetiliin
en byk zaferlerinden biri olarak algland. 1870'lerde
Rusya'da doan Pan-Slavizm akm, yaylmac milliyetiliin ilk rneklerinden biri idi.

19. yzyl balarndan itibaren Avrupa'da, 20. yzylda

ise tm dnyada egemen siyasi dnce tarz olmutur.
Dnya siyasi haritas bu dnemde milliyetilik ilkelerine
gre biimlendirilmitir. Gnmzde Anglosakson kltrne bal toplumlarda ve Avrupa Birlii dncesini
savunan evrelerde olumsuz bir anlam yklenmitir.
Milliyetilik konusunda Benedict Anderson, Ernest Gellner, Eric Hobsbawm, Elie Kedourie gibi kartlarn yan sra, Anthony Smith' Nev Nikolayevi Gumilev gibi tarafsz yazarlarn teorik almalar olmakla birlikte konu henz teorik bir dayanaa kavuturulamamtr. Bu almalarda vatanseverlik, militarizm, ovenizm,
etnik aidiyet, dilsel aidiyet, ulusalclk, irredantizm,
faizm, militanclk, dinselcilik, otoriterlik, rklk, antiemperyalizm, asabiyet, hayali cemaatler, tarihsel kimlik, tarih bilinci, kahramanlk, maneviyat, atalar klt, sadakat, egemenlik, ortak irade, vatan, romantizm,
kamusallk, kltrellik kavramlar aklanmaktadr.

Milliyetilie yol aan en nemli etken, daha nce hkmdar ve slale zemininde tanmlanan siyasi aidiyet
duygusunu, hkmdardan bamsz olarak, halk"a maletme gereiydi. Siyasi aidiyet ve itaat, halk"n ortak iradesine dayandrlmalyd. Bu nedenle 19. yzylda milliyetilik, radikal, devrimci, anti-monarist, yerleik dzene zt bir siyasi dnce olarak deerlendirildi.

Halk" tanmlamann gl, milliyeti dnrleri

bazen olgular ve mant zorlama pahasna olaanst duygusal anlamlar yklemeye sevketti. rnein (ayr
leheler konuan) Sicilyallar veya Venedikliler ayr bir
1 Kkenbilim
ulus mu, yoksa talyan ulusunun paras myd? Avusturya ulusu var myd? Makedonlar ayr bir ulus mu, Bulgar
Millet szc aslen Arapa olup (Ar: ), din veya m, yoksa Gney Slavlarn bir boyu muydu? Bu konularmezhep; bir din veya mezhebe bal olan cemaat anla- da farkl grleri savunanlar, benimsedikleri ulusa haya1

5 AYRICA BAKINIZ

li bir tarih ve hayali kkenler atfederek, onun ezelden beri

doal olarak varolduunu kantlamaya altlar. Farkl
leheler konuan toplumlarda, ortak bir ulusal dil oluturmaya byk nem verildi.

Milliyeti ideolojiler, kavramlar

ve dnceler
Vatanseverlik
Faizm
Nasyonal sosyalizm
ovenizm
Poplizm
Devletilik
Atatrklk
rredantizm
lkclk
Kolektivizm
Trklk
Galiyevizm

Kaynaka

[1] http://www.tdk.gov.tr

Ayrca baknz
Devletilik
ovenizm
Trkiye'de milliyetilik
Ulus devlet
Vatanseverlik

Metin ve grnt kaynaklar, yazarlar ve lisans

6.1

Metin

Milliyetilik Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Milliyet%C3%A7ilik?oldid=15611973 Katkda bulunanlar: Volkan, Robbot, Pinar,

YurikBot, Mthan, Denisutku, Noumenon, Ugur Basak, Cansz, FlaBot, Denereri, Ruzgar, Metal Militia, Filanca, Fcn, Wisdom, nanyagiz,
CenkX, Khutuck, Simon Bolivar, Destan, Dnya vatanda, Katusha, Kisshak, Kibele, Escarbot, Mskyrider, Cat, Martianmister, Kutlu Altay, Thijs!bot, Krkzn, JAnDbot, Vito Genovese, Stambouliote, Abuk SABUK, Tema, BIYIKLI, Mach, Mrant, Dnenadam, Darkhorn,
Eldarion, VolkovBot, TXiKiBoT, Levent, PhilippoBruno, Panelhurry, Gvercin58, Hcagri, Onureroglu, Mehmetyilmaz, SieBot, Vikiizer,
robot, Loveless, PhantomII, Homonihilis, Idioma-bot, Zenci fil, Salamc, Tuz, MrXenoquaten, Xianbataar, Muharremolu,
DragonBot, Bruno Giordano, Turkmaned, Takabeg, Manco Capac, Berkay0652, PSamathideS, Sayginer, CarsracBot, MelancholieBot,
Kuz, Thoden, Luckas-bot, Superyetkin, Nallimbot, Bozoklubozkurt, Ouzhan, ArthurBot, Maestroka~trwiki, Khutuck Bot, Almabot, Xqbot, eb, RibotBOT, Utku Tanrivere, Kamlancu, Rapsar, Gorkemeditor, Cekli829, TobeBot, RedBot, Bermanya, Murat bozyigit, NKOzi,
MastiBot, TjBot, TurkoZan88, EmausBot, AnL97, ZroBot, YBot, GAWB, Wall-e Bot, WikitanvirBot, AnL06, Meden agan, Manubot,
MKurthan, Ullierlich, Aydn61ts, Systematic, SiLveRLeaD, Gezginrocker, Nebra, BerdusunTeki, Peykbot, Aguzer, Caglarctr, Addbot,
Asiriyim, Wandal0981, Diyapazon, Watermelon juice, Kacak0650, Ceyhanprensi ve Anonim: 127

6.2

Resimler

Dosya:Eugne_Delacroix_-_La_libert_guidant_le_peuple.jpg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a7/

Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_La_libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg Lisans: Public domain Katkda bulunanlar: This page from
this gallery. zgn yazar: Eugne Delacroix
Dosya:Question_book-4.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Question_book-4.svg Lisans: CC-BYSA-3.0 Katkda bulunanlar: Created from scratch in Adobe Illustrator. Originally based on Image:Question book.png created by User:
Equazcion. zgn yazar: Tkgd2007

6.3

erik lisans

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0