T.C.

MLL ETM BAKANLII

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl

ORTAOKUL

TEKNOLOJ VE
TASARIM DERS
(7 ve 8. SINIFLAR)

RETM PROGRAMI

ANKARA 2015

T.C.
MLL ETM BAKANLII
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl

Ortaokul
Teknoloji ve Tasarm
Dersi
(7 ve 8. SINIFLAR)

RETM PROGRAMI

ANKARA
2015

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

NDEKLER
TEKNOLOJ VE TASARIM DERS RETM PROGRAMININ TEMELLER ...1
RENME ALANLARI VE NTELER .6
7. SINIF TEKNOLOJ VE TASARIM DERS PROGRAMI 11
8. SINIF TEKNOLOJ VE TASARIM DERS PROGRAMI 23

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

TEKNOLOJ VE TASARIM DERS RETM PROGRAMININ TEMELLER

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn Vizyonu
Hayatmz kolaylatran birok yenilik, bilimsel aratrmalarla gelitirilen teknolojilerin tasarm
yolu ile rn haline gelmesi sonucunda ortaya kmtr. Teknoloji ve Tasarm Dersi, bilimsel
aratrma, teknoloji ve tasarm arasndaki ilikileri aklamay ve bu konuda farkndalk yaratmay
hedeflemektedir. Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programn baarl olarak tamamlayan
tm rencilerin teknoloji ve tasarm okuryazar bireyler olarak yetimesi vizyon olarak
benimsenmitir.
Teknoloji ve tasarm okuryazar bireyler; temel teknolojik alanlara (enerji, ulatrma, vb.) ve
teknolojik rnlerin gelitirilmesine ynelik aratrma ve gelitirme becerilerine, olumlu tutum
ve deerlere, kendini ve iinde yaad evreyi yaratc biimde gelitirme isteine, teknoloji
ve tasarm ikilisinin hayatn gnlk akna yapt pozitif katklarn yannda negatif etkilerin de
var olduu ve yapt teknoloji ve tasarm rnlerinde negatif etkileri en aza indirmesi
gerektii bilincine, bunun yan sra teknoloji ve tasarm uygulamalarnda etik kurallara ilikin
farkndala sahiptir.
Bu bireyler gzlemleyen, inceleyen, evresine duyarl, insan yaamn etkileyen sorunlar
konusunda kendisini sorumlu hisseden, analitik dnce sistematiini kullanarak bu sorunlara
yaratc ve zgn zmler nerebilen, zgvenli ve birlikte alabilme becerisine sahiptir.
Ayrca teknoloji tasarm okuryazar bireyler, tasarm problemlerinde mutlak dorunun
olmadn; kullanc ihtiya ve beklentilerine gre her zaman yaratc zmler sunmann
mmkn olduunu; tasarm faaliyetlerinin gelien teknolojinin de yardmyla srekli deien,
gelien bir eylem olduunu kavrar ve benimser. Tasarm becerisi, bireyin iinde bulunduu
kltrel ve toplumsal yap, yaam deneyimi ile bireyin zniteliklerinin bir sonucu olarak
gelitirilebilir.
Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn Amalar
Teknoloji ve tasarm dersinin iki temel amac vardr. lki; hayat boyu renen, rendiini
uygulayabilen, teknoloji ve tasarm srelerini hem kendisi hem de yaad toplum yararna
kullanabilen bireyler yetitirmektir. Dieri ise teknolojiyi ve tasarm srecini anlayabilen,
yorumlayabilen, ynetebilen ve deerlendirebilen teknoloji ve tasarm okuryazar bireyler
yetitirmektir. Bu erevede, teknoloji ve tasarm derslerini tamamlam bireylerin evresindeki
nesne, olay ve olgular analitik bir bak asyla gzlemleyip yorumlayabilen, problemleri
tanmlayp yaratc ve zgn alternatif neriler gelitirebilen ve bu neriler arasnda
deerlendirme

yaparak

en

uygununa

karar

amalanmaktadr.

verebilen

bireyler

olarak

yetimesi

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

Programn alt amalar

Teknoloji gelitirme sreci ile ilgili temel bilgiler kazandrmak
Tasarm sreci ile ilgili temel bilgiler kazandrmak
rencilerin, gnlk yaamda karlatklar sorunlarn zmne ilikin sorumluluk almalarn ve
bu sorunlarn zmnde teknoloji gelitirme srelerini ve tasarm becerilerini kullanmalarn
salamak
Uzman tasarmclarn problem belirleme ve artlara gre en uygun zm nerisi gelitirme
srelerini anlamaya yardmc olmak
Sosyal becerilerin (i birlii, iletiim becerileri, bakalarnn fikirlerine sayg gsterme, grup
ortamnda kendi fikrini verilerle destekleyebilme, eletiriyi olgunlukla karlama vb.) gelimesine
yardmc olmak
Teknoloji ve tasarm bilgi birikiminin toplum, ekonomi ve doal kaynaklara ilikin srdrlebilir
kalknma konularndaki etkisinin farkna varmalarna yardmc olmak
Karlalan sorunlara geri dntrlebilir ya da atk malzemeler kullanarak, bilimsel
yntemlerle ve teknoloji-tasarm sreleriyle zm salamak
Birey, evre, toplum ve teknoloji arasndaki karlkl etkileimi fark etmelerine yardmc olmak
rencileri kapasiteleri konusunda bilinlendirmek ve farkndalk yaratmak,
Yaratc dnme becerileri kazandrmak
Problem tanmlama ve zme (minds-on), uygulama (hands-on) becerilerinin gelitirilmesine
yardmc olmak
Grselletirme becerilerini gelitirmek
zgr ve zgn dnme becerilerini gelitirmek
Teknoloji ve tasarm ile ilgili kariyer bilinci gelitirmek
Teknoloji ve tasarm srelerinde i gvenlii nlemlerinin nemini fark ettirmek ve uygulamaya
katk salamak
Doal ve beer bilimlere ilikin merak, tutum ve ilgi gelitirerek bu bilgilerin tasarm yoluyla
rnletii konusunda bilin gelitirmek
Farkl teknolojik alanlardaki (enerji, ulam, biliim vb.) ilerlemelerin kkeni ve gelecei konusunda
bilgi edinmelerini salamak

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

Bilimsel bilgi ve teknolojilerin yaratc dnce sistematii ile yenileimci (inovatif)

rnlere dnmesi konusunda katk salamak

zgn fikirlerin deeri ve fikr haklarn korunmasnn teknolojik ilerlemeye katksnn

bilincine varmalarn salamak

retmen ve renci Rolleri

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnda rencinin kendi renmesinden sorumlu
olduu; renme srecinde aktif katlm salad; renme etkinlii srecinin sonunda bir
rn ya da performans ortaya koyduu; retmen rehberliinde aratrma-sorgulama, problem
zme, karar verme ve uygulama srelerini ieren etkinliklerle rendii, renci merkezli bir
renme/retme yaklam benimsenmitir.
renme ve retme srecinde renci bilgiyi kefeder, gnlk yaamda kullanm durumlarn
snar ve kullanr. retim srecinde disiplinleraras (bilim alanlar-konular) etkileime dayal
retim yaplr ve konunun derinlemesine renilmesi salanr. renci bilgiyi aratrp
kefederek, yorumlayarak ve evreyle etkileim kurarak yaplandrr. Temel alnan renme
yaklamnda, renciler ortaklaa ya da bireysel alma olanana sahiptir. birliine dayal
grup almas bireylerin sorumluluk, paylama ve iletiim gibi konularda geliimine katk salar.
renci aratrmac rolndedir ve bu renme ynteminde renci, sorgulama, yaratclk,
problem zme gibi st dzey zihinsel becerileri kullanr.
Teknoloji ve tasarm derslerinde rencinin bilimsel yntemlerle dnmesi, bireysel ve ekip
halinde alabilmesi ve problem zme yeteneklerini gelitirmesi beklenir. retmenden ise
planlama ve organizasyonda arka planda yer almas ve rehberlik yapmas beklenmektedir.
Bunun yan sra retmenlerin; rencilerini iyi tanmas, onlarn bireysel farkllklarnn farknda
olmas, dersle ilgili etkinlikleri ve dersin ileniini bu bilinle yaplandrmas gerekmektedir.
Deerlendirme, retmen, renci ve gerekli durumlarda konuyla ilgili uzmanlarn katlm ile
rne ve srece ynelik yaplr. Bu programda rencinin aktif ve derinlemesine alt,
retimde bulunduu ve sre sonunda ortaya kan rn sergiledii renme yaklam
benimsenmitir.
Benimsenen Strateji ve Yntemler
Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program esas alnarak gerekletirilen derslerin
planlanmas ve uygulanmasnda, renciyi merkeze alan ve aktif klan proje tabanl, aratrma
ve sorgulamaya dayal renme yaklam benimsenmitir.

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

Proje tabanl renmede birden fazla zm yolu zerinde allr. renci proje tasarsn
retmen rehberliinde hazrlar. Bu yolla, rencilerin i birlii ierisinde gnlk yaamda
karlaabilecekleri problemleri eletirel bir yaklamla tanmlamalar, bu problemlere yaratc ve
zgn zmler nermeleri beklenir. Proje tasarlar rencileri; karm yapma, deerlendirme
ve yaratc dnme gibi st dzey zihinsel srelere, bilimsel yntemleri kullanmaya, zgn ve
ok ynl sorular sormaya, gnlk yaamla ilikilendirmeye, birden fazla dersi ve konu alann
kapsamaya ve farkl kaynaklardan aratrma yapmaya ynlendirmektedir.
Aratrma ve sorgulamaya dayal renmede renci, problem zme, yaratclk, bilgiyi
yeniden dzenleme, sorgulama, sentezleme, eletirel dnmeye ynelik almalar yaparak
etkin renmeyi gerekletirir. Bu renme ynteminde renciler, ortaklaa ya da bireysel
olarak gerek yaama ilikin konu ve uygulamalarda disiplinleraras balant kurarak, belli bir
sorun zerinde problem zme etkinlii gerekletirir. Bylece rencilerin bilimsel yntem ve
sre becerilerinin gelimesi ve gerek yaamda karlatklar problemlere zm nermeleri
hedeflenir.
renciler, retmenin danmanlnda ve rehberliinde, bamsz etkinliklerle renmeyi
gerekletirir. retim program, rencinin ilgi ve yeteneklerinin dikkate alnd esnek, ok
ynl ve ok amal bir yapya sahiptir.
lme ve Deerlendirme Anlay
Teknoloji ve tasarm dersinin lme ve deerlendirme yaklam ncelikle, dersin ngrd
temel kazanmlar dorultusunda, rencilerin gnlk yaam ve renme srecinde
karlatklar teknolojileri tanma ve bu teknolojileri kiisel geliim ve retim amal kullanma
becerilerine sahip olma dzeylerini belirlemeye odaklanmaldr. Bununla birlikte, rencilerin
tasarm yapma konusunda ihtiya duyaca temel bilgi, teknik ve uygulama becerilerinin
gelitirilmesi de gz nnde bulundurulmaldr.
te yandan, Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnda lme ve deerlendirme,
renme-retme srecinde dersin hedeflerinin gerekleme derecesini belirlemek; rencilerin
renme dzeylerini deerlendirmek, eksikliklerini belirlemek ve rencinin sre ierisindeki
geliimi ile gl ve zayf yanlarna ilikin geri bildirim salamak amacyla yaplr.
lme ve deerlendirme retimin her aamasnda; rencilerin derse ilgisi, katlm, derste
gsterdii ilerleme ve ders sonunda sahip olduu dzey (performans) dikkate alnarak
yaplmaldr. Bu adan lme ve deerlendirme ayn zamanda renme ve retme
etkinliinin bir paras olarak kabul edilmelidir. Buna bal olarak lme ve deerlendirmenin
sre odakl yaplmas ve renci- lere geri bildirim verilmesi nemlidir. lme ve
deerlendirme yaplrken dikkat edilecek bir dier husus, rencilerin tm ynlerinin dikkate
alnmasdr. Daha ak ifadeyle, rencilerin teknoloji

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

ve tasarm konusundaki duyarlklarn (duyusal), teknoloji ve tasarm konusundaki temel
kavram, ilke ve uygulama iin gerekli bilgilerini (bilisel) ve sahip olduu bilgileri gnlk yaam
ve renme srecinde kullanma (psikomotor) becerilerini lmeyi amalamaldr.
Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnda lme ve deerlendirme, kazanma dayal
bir sre deerlendirmesi olarak ele alnr. rencilerin bireysel farkllklar dikkate alnarak,
bilgi ve becerilerini eyleme dkme dzeyleri, problem zme ve analitik dnebilme
becerilerinin geliim dzeyleri llerek deerlendirilir. Ayrca retim srecinde renilen bilgi ve
becerilerin eyleme dnmesi; estetik ve etik bilinleri, ifade ve sosyal iletiim becerilerinin ne
dzeyde gelitii de deerlendirme srecinde gz nnde bulundurulur.
Dersin lme ve deerlendirmesi amacyla ok ynl teknik ve aralardan yararlanlabilir.
ncelikle rencilerin teknoloji ve tasarm konusundaki ilgi ve yatknlklarnn belirlenmesine
ynelik yatknlk lekleri kullanlarak dersin planlanmas ve uygulanmas iin yol haritas
karlabilir. Sre ierisinde teknolojiyi tanma, teknolojiyi ilevsel kullanma ve teknoloji
yardmyla sorun zme becerilerini yoklayc problemler reterek, rencilerin edindii bilgileri
transfer etme becerileri yannda sorun zme, zgnlk ve yaratclk becerilerinin gzlenmesi
ve deerlendirilmesi yaplabilir. Bu amala rencilerin katlmn salayacak ve ilgilerini
ekebilecek ilan, davetiye, blten, fragman, logo, kavram haritas vb. rnler hazrlatlarak,
tasarm ve teknolojiyi kullanma becerileri gzlemle- nip llebilir.
rencilerin hem bireysel hem de grup almas yoluyla, teknolojiyi kullanma ve tasarm
becerilerini gzlemleme biiminde bir deerlendirme yaplabilir. Bu sayede hem bireysel
yaratclklarn deerlendirilmesi hem de ortak alma, sosyal beceriler, rol dalm ve
sorumluluk gibi kazanmlarn llmesi salanabilir. Bu kazanmlarn llebilmesi iin etkinlik
dzenlenmesi ve bu etkinliklerin izlenmesi gereklidir. rnein teknolojiyi kullanarak bir okulun
tantmna ynelik bir dosya hazrlanmasnda grup almas, hayalindeki bir okulun tasarm gibi
grup ya da bireysel almalar yaptrlabilir. Bu ders kapsamnda yaplacak deerlendirme,
rencilerin puanlanmas olarak grlmemeli, retim amal bir etkinlik olarak grlmelidir.
Bu amala rencilerin hazrladklar tasarmlarn deerlendirilmesinde rubrikler (btncl ve
analitik rubrikler) kullanlarak, hem genel olarak hem de basamak basamak ne tr eksiklerinin
olduu belirlenmelidir. Bu eksikler rencilere gsterilerek hatal ve eksik renmelerini telafi
etme imkn sunulmaldr.

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

RENME ALANLARI VE NTELER

Teknoloji ve Tasarm Dersinin Yaps
Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program renme alan yaklamna gre
oluturulmutur. Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn temel renme alanlar, tm
rencilerin teknoloji ve tasarm okuryazar olmas vizyonunun gerekletirilmesi iin Teknoloji
ve Tasarmn Doas, nsan ve Yapl evre, Yaam ve Teknoloji, htiyalar ve Yaratclk
ile Tasarm ve Teknolojik zm olarak belirlenmitir. Teknoloji ve Tasarm Dersi retim
Program renme alanlar, niteler ve nitelere bal konular eklinde bir hiyerari izlenerek
yaplandrlmtr. Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program iinde yer alan konular ve
kazanmlar rencilerin bilisel, psikomotor ve duyusal zellikleri gz nne alnarak
hazrlanmtr.
retim programnda renme alanlar rencilerin bilisel zellikleri dikkate alnarak teknoloji
ve tasarm kavramlarn, ilkelerini, oluturma basamaklarn, yaam iindeki yerini ve dier
alanlarla ilikisini de kapsayacak ekilde dzenlenmitir. 7. ve 8. snflarda renme alanlar
benzer isimler almasna ramen snf dzeyi deitiinde renme alannn ierii ve niteleri
de deimektedir. Hem 7. snfta hem de 8. snfta yer alan benzer konularn ierii
sarmallk yaklam benimse- nerek birbirini tamamlayacak ekilde hazrlanmtr. retim
programnda 7. snf tamamlayan rencilerinin teknoloji ve tasarmn temellerini renmeleri
ve

evrelerindeki

teknoloji

ve

tasarm

rnlerini

eletirel

bir

bak

asyla

deerlendirebilmeleri hedeflenmektedir. 8. snf tamamlayan rencilerin ise teknoloji ve

tasarmla ilgili daha kapsaml renmeler gerekletirerek gnlk ha- yatta karlatklar
problemlere yaratc zmler retmeleri beklenmektedir. rnein 7. snfta Bilgisayar
Destekli Tasarm nitesinde iki boyutlu tasarm uygulamalar hazrlanmas planlanmken 8.
snfta ayn nitede, boyutlu tasarm uygulamalarnn yaplmas planlanmtr. Her iki snf
dzeyinde de retim program hazrlanrken basitten karmaa retim ilkesi benimsenmitir.
Her iki snf ta da 68 adet kazanm bulunmaktadr. 7. snfta arlkl olarak srasyla kavrama,
uygulama ve deerlendirme basamaklarnda kazanmlar bulunurken 8. snfta ise arlkl olarak
kavrama, sentez, uygulama ve analiz basamaklarnda kazanmlar bulunmaktadr.
Teknoloji ve Tasarmn Doas renme Alan
Bu renme alan, 7. snfta teknoloji ve tasarmn doasnda var olan temel bilgi ve
becerilerin kazandrlmas amacyla Teknoloji ve Tasarm reniyorum nitesi, temel tasarm
elemanlarnn ve ilkelerinin benimsenerek tasarm fikirlerini eskiz, teknik izim gibi iletiim
aralar ile ifade edebilmeleri amacyla Temel Tasarm nitesi ve tasarm srelerini ieren
Dngsel Tasarm Sreci nitesini kapsamaktadr. 8. snfta ise taklitten kanmalarna temel
tekil edecek novatif Dnme ve Fikirlerin Korunmas nitesi, tasarm srecinin basamaklarn
pekitirmek amacyla Dngsel Tasarm Sreci nitesi ve teknoloji ve tasarm srecinin
doasnda var olan rnlerin tantm ve pazarlama tekniklerinin retilmesinin amaland
Tantm ve Pazarlama nitesinden olumaktadr.

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

nsan ve Yapl evre renme Alan
Bu renme alan, 7. snfta yaam biimi ve mimari tasarm arasndaki iliki ile birlikte evrede
var olan tasarmlarn ilevlerinin, tasarm biimleriyle sorguland evremi Alglyorum
konularn ieren Mimari Tasarm nitesi ile tasarm eitleri ve eitliliinin yer ald rn
Gelitirme nitelerini iermektedir. 8. snf ta ise rencilerin tasarm fikirlerini ifade etmelerini
salayacak grsel iletiim ilkeleri, grafik tasarm ilkeleri ve mizanpaj hazrlama konularndan
oluan Tasarm letiimi nitesi, rn gelitirmede ergonominin nemini vurgulayan rn
Gelitirme nitesi, mhendislik ve tasarm ilikisinin irdelendii Mhendislik ve Tasarm nitesi
ile doadaki objelerden esinlenerek rn oluturmay ele alan Doadan Tasarma niteleri yer
almaktadr.
Yaam ve Teknoloji renme Alan
Yaam ve Teknoloji renme alan her iki snf dzeyinde de Bilgisayar Destekli Tasarm
nitesini iermektedir. Bu nite bal altnda 7. snfta iki boyutlu tasarmn ve oklu ortam
tasarmnn retilmesi amalanrken 8. snfta boyutlu tasarmn retilmesi ve akll
rnler konusundaki farkndaln artrlmas amalanmtr.
htiyalar ve Yaratclk renme Alan
Bu renme alannda, 7. snfta doal enerji kaynaklarnn srdrlebilirliini salamak
amacyla kullanlan enerji dnm teknolojilerinin ele alnd Enerji Dnm ve Tasarm
nitesi ile engelli yaantsna katk salayacak ve bu konudaki duyarll artracak ve engelleri
amada kolaylk salayacak teknolojilerin konu edildii Engelsiz Yaam Teknolojileri nitesi yer
almaktadr. 8. snfta ise gelecein ulam aralarnn yaratc bir biimde ifade edilmesine katk
salayacak farkl ortamlarda ulamn konu edildii Ulam Teknolojileri nitesi yer almaktadr.
Tasarm ve Teknolojik zm renme Alan
Bu renme alannda her iki snf dzeyinde de rencilerin dnem boyunca tasarladklar
rnlerin sergiye hazrlanmas ve sunulmas srecini ieren, tasarm rnlerinin tantm ve
sunumunun konu edildii Bunu Ben Yaptm nitesi yer almaktadr.
Teknoloji ve Tasarm
Organizasyonu

Dersi

retim

Programnn

Snf-nite-Kazanm

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn giri blmnde 7. ve 8. snf sonunda

rencilerin kazanmas beklenen bilgi, beceri ve duyula ilgili yeterlilikler ifade edilmitir.
Aadaki tabloda belirtilen snf dzeyinde renme alanlar, nite balklar ve numaralar ile
bu niteler iin n grlen sreler ve kazanm saylar yer almaktadr. 7. snf retim
programnda 68 kazanm yer alrken 8. snfta retim programnda 68 kazanm yer almaktadr.

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

nitelerin giriinde, ulalmas hedeflenen kazanmlar genel olarak ifade edilmitir. nite
kapsamnda ele alnan konular numaralarla belirtilerek gruplandrlm ve konularn
ilenmesinde ngrlen sreler belirtilmitir. Bu sreler bir neri niteliinde olup fiziki olanaklar,
rencilerin hazr bulunuluk dzeyleri vb. faktrler dikkate alnarak esnetilebilir.
nite ierisinde yer alan konularla ilikilendirilen kazanmlar ise belirli bir numaralama
sistemiyle belirtilmitir. Aadaki ekil bu numaralama sistemini aklamaktadr:
Snf nite No Konu No Kazanm No

7.5.2.1 Kazanm fadesi

Ayrca kazanmlarn snf dzeyine ilikin kapsamn belirlemek ve kazanmlarla ilgili uyar ve
aklamalar iin, gerekli duyulan yerlerde eik yaz (italik) ile aklamalar yer almaktadr.
Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn Konu Alanlar, nite Balklar,
Kazanm Saylar, ngrlen Sre/Ders Saatleri
SINIF

KAZANIM
SAYILARI

NGRLEN
DERS SAAT

reniyorum

Temel Tasarm

Dngsel Tasarm Sreci

26

22

NSAN VE YAPILI

Mimari Tasarm

EVRE

rn Gelitirme

10

Bilgisayar Destekli Tasarm

10

Tasarm

Engelsiz Yaam Teknolojileri

Bunu Ben Yaptm

RENME ALANI

NTE BALIKLARI
Teknoloji ve Tasarm

TEKNOLOJ VE
TASARIMIN DOASI

YAAM VE
TEKNOLOJ
HTYALAR VE
YARATICILIK

Enerjinin Dnm ve

TASARIM VE
TEKNOLOJK
ZM

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

novatif Dnce ve Fikirlerin

TEKNOLOJ VE
TASARIMIN DOASI

NSAN VE YAPILI
EVRE
8
YAAM VE
TEKNOLOJ
HTYALAR VE
YARATICILIK
TASARIM VE
TEKNOLOJK

Korunmas

Dngsel Tasarm Sreci

21

24

Tantm ve Pazarlama

Tasarm letiimi

10

rn Gelitirme

Mhendislik ve Tasarm

Doadan Tasarma

Bilgisayar Destekli Tasarm

Ulam Teknolojileri

Bunu Ben Yaptm

ZM
Programn Uygulanmasyla lgili Esaslar
Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn uygulanmas srecinde aadaki esaslar gzetilir.
1. Her okul programda belirlenen en az bir mekn, Teknoloji ve Tasarm lii/Atlyesi
olarak dzenler. lik/atlye ierisinde yer alan ara ve donanmlar, okul ynetimi
tarafndan ilgili kurumlardan istek yaplarak veya yerel olanaklar kullanlarak karlanr.
2. Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnn hedeflenen amalara ulamas iin
dersteki renci says 25i gememelidir. renci says 25den fazla olan snflar
gruplara ayrlr. Gruplardaki kz ve erkek renci says dalmnn eit olmasna dikkat
edilir. Her gruptan bir retmen sorumlu olur ve yl sonuna kadar ayn grupla program
yrterek retimi gerekletirir.
3. Teknoloji ve Tasarm Dersi, retmen norm kadrolar belirlenirken grup says okul
idarecilerince gz nne alnmaldr.
4. Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Programnda esas alnan renme yntemlerine
uygun olarak rencilere yapacaklar etkinliklerde; kolay ulalabilir, maliyeti dk,
gvenli ve basit ara-gere ve malzemeleri semeleri nerilmektedir.
5. Etkinlikler ilik/atlye ortamnda ve renciler tarafndan yaplacak ekilde tasarlanmaldr.
Bunun yannda imknlar dhilinde teknoloji destekli uygulama olana salayacak
ortamlar da oluturulmaldr.

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

6. Teknoloji ve Tasarm Dersi, haftalk ders izelgesinde blnmeden ardk iki ders saati
olarak planlanmaldr.
7. Yaanlan evrede teknolojik alanlarda faaliyet gsteren ilgili kurum ve kurululardan
temsilcilerin, bu alanda alan uzmanlarn okula davet edilmesi iin gerekli planlamalar
yaplr.
8. Okul dnda dzenlenecek gezi, gzlem, inceleme ve aratrmaya dayal etkinlikler, her
snf dzeyi ihtiyalarna uygun olarak zmre retmenleri tarafndan planlanr.
9. rencilerin programda yer alan kazanmlar elde edebilmesi iin Trke, Sosyal
Bilimler, Fen Bilimleri, Grsel Sanatlar vb. gibi birok alan ile i birlii ierisinde
planlanan etkinlikler gerekletirilir.
10. retim programnn salkl ve verimli bir ekilde yrtlmesi iin retmen n
hazrlk yapar. rencilerin teknoloji ve tasarm okuryazar bireyler olarak yetimelerini
salayacak etkinlikler planlanr.
11. retim programnn kazanmlarna ulamada kullanlan retim materyalleri (belgesel,
video, poster, resim, sunu vb.) rencilerin geliim zelliklerine uygun ve renmeyi
destekleyecek nitelikte hazrlanr.
12. Teknoloji ve Tasarm Dersi yrtlrken ara-gere ve malzemelerin i gvenlii
esaslarna uygun bir ekilde kullanlmas ve rencilerde i gvenlii bilinci oluturulmas
salanr. renciler ders kapsamnda oluturduklar rnleri dier rencilerin
grebilecekleri yerlerde veya panolarda sergiler.
13. rencilerin etkinliklerde gelitirmi olduklar fikir ve almalarn, okul ierisinde
uygun meknlar mevcut ise bu meknlarda, deil ise almalarn dijital formatta
saklanmas sa- lanr.
14. renciler retim yl sonunda oluturduklar rnlerden beendiklerini, okul ynetimi,
alan retmenleri, renciler ve veliler tarafndan organize edilecek Bunu Ben Yaptm
enliinde sergiler ve tantrlar.

10

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7. SINIF TEKNOLOJ VE TASARIM DERS PROGRAMI

7. snf seviyesinde rencilerden; teknoloji ve tasarm ilikisi, temel tasarm elemanlar, dngsel
tasarm sreci, mimari tasarm, rn gelitirme, bilgisayar destekli tasarm, enerjinin dnm ve
tasarm, engelsiz yaam teknolojileri ve bunu ben yaptm nitelerinde yukarda sz edilen bilgi,
psikomotor beceriler ve duyu alanlarnda da bilgi ve beceri sahibi olmalar ve bunlar tasarm
uygulamalarnda kullanabilmeleri beklenmektedir.
niteler (Konu Alanlar) ve Zaman Dalm
NTELER

TEKNOLOJ VE TASARIMIN DOASI

Teknoloji
ve Tasarm
reniyorum
Temel Tasarm

SIRA
NO
1

Teknoloji ve Tasarm Nedir

SAYISI
4

Teknoloji ve Tasarm ilikisi

Temel Tasarm Elemanlar

Temel Tasarm lkeleri

Tasarmn Temel letiim

Elemanlar
Problem Tanmlama

Aratrma

Planlama

Oluturma

10

Deerlendirme

4
39
2

4
30
2

Mekanik Tasarm

Yapsal Tasarm

15

16

ki Boyutlu Tasarm

oklu Ortam Tasarm

10

Dngsel
Tasarm Sreci

KAZANIM

KONULAR

Toplam
Mimari Tasarm
EVRE

NSAN VE YAPILI

1
2
3
rn Gelitirme 4
5

evremi Alglyorum
Yaam Biimi ve Mimari
Tasarm
Kullanc Odakl Tasarm

TEKNOLOJ

YAAM VE

Toplam
Bilgisayar

Destekli
Tasarm

Toplam

11

YARATICILIK
ZM

TEKNOLOJK

TASARIM VE

HTYALAR VE

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

Enerjinin
Dnm ve
Tasarm

1
Enerji Dnm Teknolojileri

Engelsiz Yaam 2
Teknolojileri
Bunu Ben
Yaptm

12

68

72

Yaam Kolayl Salayan

Teknolojiler
Toplam
Tasarm rnlerinin Tantm
ve Sunumu
Toplam

GENEL TOPLAM

TEKNOLOJ VE TASARIMIN DOASI

7.1. Teknoloji ve Tasarm reniyorum
Bu nitede rencilerin teknoloji ve tasarm kavramlarn ve bu kavramlar arasndaki ilikiyi renmeleri
ayrca gnlk yaamda karlatklar sorunlarn zmlerinde kullanmalar amalanmtr.
7.1.1. Teknoloji ve Tasarm Nedir?
nerilen Sre: 1 ders saati
Konu/Kavramlar: Teknoloji, tasarm kavramlar
7.1.1.1. Teknoloji kavramn aklar.
7.1.1.2. Tasarm kavramn aklar.
7.1.1.3. Teknoloji ve tasarm kavramlarna gnlk yaamdan rnekler verir.
7.1.1.4. Teknoloji ve tasarmn gnlk yaamda karlat problemlerin zmndeki nemini tartr.
7.1.2. Teknoloji ve Tasarm ilikisi
nerilen Sre: 1 ders saati
Konu/Kavramlar: Teknoloji ve Tasarm ilikisi
7.1.2.1. Teknoloji ve tasarm arasndaki ilikiyi fark eder.
7.1.2.2. rnek bir rn zerinde teknoloji ve tasarm ilikisini tartr.
Atlye ierisinde mevcut bir rn zerinde teknoloji ve tasarm kavramlarnn birbirleri ile
olan ilikisini ve birbirlerini etkileme dzeylerinin tartlmas beklenir.

12

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7.2. Temel Tasarm

Bu nitede rencilerin tasarmn temel elemanlarn ve ilkelerini kullanarak oluturduklar fikirlerini
eskiz, teknik izim, maket gibi tasarmn temel iletiim aralar ile ifade edebilmesi amalanmtr.
7.2.1. Temel Tasarm Elemanlar
nerilen sre: 2 ders saati
Konu/kavramlar: Temel tasarm elemanlar; problem tanm, neri gelitirme, grselletirme
7.2.1.1. Bir tasarmn birden fazla elemann belirli kurallar erevesinde bir araya gelmesi ile
olutuunu kavrar.
Tasarm elemanlar tasarlanacak her rn iin problem tanm kapsamnda o tasarm problemi
iin zel olarak belirlenir. rnein grafik tasarm ise tasarm elemanlar kt zerindeki biim,
renk ve doku olabilirken rn tasarm iin okul sras rneinde sra geometrisi, yere bast
yzey, kullanlan malzeme vb. olabilir.
7.2.1.2. Tasarmda kullanc zellikleri, ihtiyalar ve beklentileri dorultusunda bir uygulama yapar.
rnein retmen masas ile renci sras arasndaki benzerlik ve farkllklar gsterecek ekilde
bir uygulama yapmas beklenir.
7.2.2. Temel Tasarm lkeleri
nerilen sre: 3 ders saati
Konu/kavramlar: Temel tasarm ilkeleri
7.2.2.1. Temel tasarm ilkelerini aklar.
Temel tasarm ilkelerini oluturan denge, simetri, btnlk, uyum vb. kavramlar kendi ifadeleri
ile aklamas beklenir.
7.2.2.2. Temel tasarm ilkelerini mevcut bir rn zerinde gsterir.
Seilen rnek bir rn veya grsel eser zerinde uygulanan tasarm ilkelerini fark edip
gstermesi beklenir.
7.2.2.3. Temel tasarm elemanlarn ve ilkelerini kullanarak taslak oluturur.
Temel tasarm elemanlarn ve ilkelerini kullanarak izim, makasla kesme, katlama, birletirme,
yrt- ma, yaptrma vb. bir yntemle snrlandrarak taslak oluturmas beklenir.

13

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7.2.3. Tasarmn Temel letiim Elemanlar

nerilen sre: 1 ders saati
Konu/kavramlar:Temel tasarm iletiim elemanlar
7.2.3.1. Tasarmn temel iletiim elemanlarn kavrar.
7.2.3.2. evresindeki bir tasarm rnn eitli aralar kullanarak yeniden yorumlar.
Eskiz, teknik izim, maket, prototip vb. temel iletiim aralarn ve kat, karton,
mukavva vb. malzemeler kullanarak mevcut bir tasarm rnnn grselletirerek
sunulmas beklenir.
7.3. Dngsel Tasarm Sreci
Bu nitede tasarm srecinin problem tanmlama, aratrma, planlama, oluturma ve
deerlendirme basamaklarndan oluan dngsel bir sre olduu ve bu srecin hem bireysel
hem de i birlii yaplarak uygulanabileceinin renilmesi amalanr.
7.3.1. Problem Tanmlama
nerilen Sre: 2 ders saati
Konu/Kavramlar: Tasarm problemini tanmlama
7.3.1.1. Tasarm eyleminin bir problem tanmlama ve zm nerme sreci olduunu kavrar.
7.3.1.2. Gnlk yaamda gzlemledii sorunlar ve ihtiyalar listeler.
7.3.1.3. Gnlk yaamda karlalan bir sorun veya ihtiyac tasarm problemi olarak tanmlar.
7.3.2. Aratrma
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Aratrma, veri toplama, kyaslama
7.3.2.1. Tasarm eyleminin gereklemesinde aratrma basamaklarn bilir.
7.3.2.2. Problemin zmne ynelik doru veri kaynaklarna ulama yollarn kullanr.
7.3.2.3. Benzer rnekleri aratrarak belirledii tasarm fikrini kyaslar.
7.3.2.4. Problemin zmne ynelik benzer nitelikteki mevcut zmleri tartr.

14

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7.3.3. Planlama
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Kavramsal tasarm, fikir ve neri gelitirme, tasarm ltleri Bu blmde
rencilerin beyin frtnas tekniinden yararlanmas beklenir.
7.3.3.1. Tasarm gelitirme kriterlerini bilir.
7.3.3.2. Mevcut tasarm nerisini bu kriterler dorultusunda gelitirir.
7.3.3.3. Tasarm olutururken kullanc, malzeme, uygulama ve evresel faktrleri gz
nnde bulundurur.
Ergonomi, estetik, yenilikilik-zgnlk, ilevsellik, bakm ve tamir kolayl gibi
kullanc ihtiyalar ile dayankllk, kolay bulunabilirlik, geri dnme uygunluk ve
ekonomiklik gibi malzeme zellikleri gz nnde bulundurulur.
7.3.3.4. Probleme ynelik zm nerileri gelitirir.
7.3.3.5. eitli kaynaklardan problemin zmne ynelik metot ve teknikleri aratrr.
7.3.3.6. Taslak neriyi, aratrma ile toplanan veriler dorultusunda yeniden yaplandrr.
7.3.3.7. Yapaca tasarma uygun olarak kullanaca ara, gere ve malzemeleri belirler.
7.3.4. Oluturma nerilen Sre: 8 ders saati
Konu/Kavramlar: retim, planlama, evre, srdrlebilirlik, geri dnm, model ve prototip gelitirme
7.3.4.1. Tasarm oluturmak iin gerekli aamalar belirler.
7.3.4.2. Teknoloji ve tasarm uygulamalarnda uyulmas gereken gvenlik nlemlerini ve
nemini tartr.
7.3.4.3. rnek rnlerin retim srelerini ve gerekli kaynaklar bilir.
7.3.4.4. Model ve prototip kavramlarn karlatrr.
7.3.4.5. Kullanm tamamlanm rnlerin ikincil amalar iin kullanmn ve geri
dnmn aratrr.
Geri dnm konusuna girilir. Gnlk hayatta kulland rnlerin (ambalajlar vb.)
dnm ve tekrar kullanm hakknda aratrma yapmalar ve tartmalar beklenir.

15

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7.3.4.6. Teknoloji ve tasarm srecinde gerekli gvenlik nlemlerini uygular.

7.3.4.7. Tasarm zmn maket ve izim olarak grselletirerek sunar.
7.3.4.8. Tasarmn modelini ya da ilk rneini uygun ara-gere ve malzemeleri kullanarak
oluturur.
7.3.5. Deerlendirme
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Deerlendirme ve sunum
Gerekletirdii tasarm; etkililik, verimlilik, kullanc memnuniyeti bakmndan incelemesi
amalanr.
7.3.5.1. Tasarlad rn hakknda grsel ve szel olarak sunum yapar.
7.3.5.2. Tasarm, belirlenen kriterlere gre deerlendirir.
Tasarm zgnlk, ilevsellik, yaplabilirlik ve srdrlebilirlik alarndan deerlendirir.
7.3.5.3. Ortaya kan rnn (model ve ilk rnek) uygunluunu akranlar ile deerlendirir.
7.3.5.4. Deerlendirme sonularna gre rn gelitirme yollarn nerir.

16

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

NSAN VE YAPILI EVRE

7.4. Mimari Tasarm
Mimari tasarm eyleminin, barnma ihtiyacyla balayan bir ilevsel meknlar yaratma sreci
olduunun renilmesi ve evresindeki farkl ilevsel yaplarla ilgili farkndalk oluturmas amalanr.
7.4.1. evremi Alglyorum
nerilen sre: 2 ders saati
Konu/kavramlar: lev ve mekn ilikisi
7.4.1.1. levsel fakllklarn yapsal farkllklara yol atn fark eder.
Farkl bina tasarmlar iin (sinema salonu, tiyatro, spor salonu vb.) farkl mekn
tasarmlar gerektiini bilir.
7.4.1.2. Yakn evresindeki mimari yaplar ilevsel farkllklarna gre karlatrr.
Yakn evresindeki farkl ilevdeki iki binann karlatrmasn yapabilir. rnein
okul, hastane, konut, sinema, spor salonu vb. meknlar, fiziksel zellikleri
(aydnlatma, renk, doku, fiziksel ller vb.) asndan analiz etmesi beklenir.
7.4.2. Yaam Biimi ve Mimari
Tasarm nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Yaam Biimi ve Mimari Tasarm
7.4.2.1. Mimari unsurlarla yaam biimi arasndaki ilikiyi aklar.
Krsal blgelerde karmza kan tipik konut yaplarnda alt katn depolama ve
hayvan barna olarak kullanlmas, st katn yaam alan olarak kullanlmas gibi
yaam biiminin mimariyi ekillendirmesini rnekler vererek aklamas beklenir.
7.4.2.2. Farkl corafi artlardaki yaam biimleri ile kullanlan mimari tasarmlar rneklendirir.
7.4.2.3. Yaamak istedii konutu farkl corafi alan ve artlara uygun olarak tasarlar.
Dalk blge, ormanlk blge, ova, vadi gibi farkl corafi oluumlara ve iklim koullarna
uygun konut tasarmlar yaplmas ve bunlarn snfa sunulmas nerilir.
7.4.2.4. Hazrlad konut tasarmlarn geri bildirimler dorultusunda yeniden yaplandrr.
Mevcut olan tasarmn, tasarm ilkeleri ve geri bildirimler dikkate alnarak yeniden
yaplandrlmas beklenir.

17

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7.5. rn Gelitirme
Bu nitede renciler; rn gelitirme eyleminin kullanc odakl, yapsal ve mekanik tasarm
srelerinden olutuunu; rn gelitirme eyleminin mevcut veya gelecekteki bir soruna
zm bulma amacyla yrtlen analitik bir dnce eylemi olduunu renir.
7.5.1. Kullanc Odakl Tasarm
nerilen sre: 2 ders saati
Konu/kavramlar: Ergonomi, insan faktr
7.5.1.1. Bir tasarmn kullanc ihtiya ve beklentilerine gre ekillendiini fark eder.
7.5.1.2. Tasarmda ergonominin nemini rnekler zerinden gsterir.
7.5.1.3. Odas iin ergonomik bir eyay izerek tasarlar.
Ergonomi kavramnn kullancnn zelliklerine gre (kk bir ocuk iin farkl yetikin
bir kii iin farkl boyutlar gerektiini) tasarm ekillendirdiinden bahseder.
7.5.1.4. Odas iin tasarlad eyay ergonomi kriterlerine gre deerlendirir.
7.5.2. Mekanik Tasarm
7.5.3. nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Hareket, mekanik tasarm

7.5.3.1. Tasarmn mekanik zelliklerini ifade eder.

Dayankllk, anma, denge vb. kuvvetlerin nesne zerine etkisini fark etmesi beklenir.
7.5.3.2. Tasarm ilevinin gerektirdii mekanik zellikleri rnek bir rn zerinde tartr.
Mevcut bir rn zerinde (sra, sandalye, koltuk, taburenin ilevlerinin getirdii mekanik
zellikler zerinden karlatrmas gibi) mekanik zellikler tartlr.
7.5.3.3. Mekanik tasarmn zelliklerini, gnlk hayatta kullanlan bir nesneyi yeniden
yorumlayarak uygular.
Gnlk hayatta ska kullanlan merdiven, sehpa, portmanto vb. bir rn mekanik
tasa- rm zelliklerini dikkate alarak yeniden yaplandrmas beklenir.

18

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

7.5.4. Yapsal Tasarm

nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Yapma, ina etme

7.5.4.1. Bir tasarm iin gerekli yapsal zellikleri fark eder.

Gerilme, esneme ve basn faktrlerinin yaplarn performansn ne ekilde
etkilediini aklar. rnein temel kpr yapsn (kemerli, kolon-ayakl, asma)
tanmas yk tamas, hangisinin nerede kullanlaca ve ekecei yk zerinden
aklanabilir.
7.5.4.2. Bir tasarmda gerekli olan yapsal zellikleri uygular.
Kt katlama teknikleri ve yaptrc kullanarak farkl yapsal zellikler tayan
tasarmlar oluturmas beklenir. Basit bir ereve birimini kullanarak yapsal olarak
salam bir tasarm (kule, kpr vb) oluturmas beklenir.

19

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

YAAM ve TEKNOLOJ
7.6. Bilgisayar Destekli Tasarm
Bu nitede rencilerin bilgisayar destekli tasarm bilgisi ve srelerini renmeleri amalanmtr.
7.6.1. ki Boyutlu Tasarm
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: 2 Boyutlu (2B) Tasarmlar

7.6.1.1. Tasarm iin taslak izimler yapar.

7.6.1.2. 2 boyutlu olarak tasarm yapmada bilgisayarlarn bir ara olarak kullanlabildiini
fark eder.
Bilgisayar destekli tasarm yaparken 2 eksenli koordinat yapsndan bahsedilmesi
gerekir. 2 boyutlu tasarm yaplan yazlmlarla neler retebileceini deneyimler.
7.6.1.3. Taslak izimlerini bilgisayar destekli tasarm teknolojileri yardmyla iki boyutlu
grsellere dntrr.
Resim ve grafik ileme yazlmlarndan bahsedilmesi ve en az bir tanesini kullanarak
grsel oluturmas beklenir.
7.6.2. oklu Ortam Tasarm nerilen
Sre: 6 ders saati
Konu/Kavramlar: oklu ortam tasarm ve etkileimli tasarm
7.6.2.1. Tasarm fikrini aklamak iin oklu ortam sunular hazrlar.
oklu ortam yazlmlar ile sesli ve hareketli sunular hazrlamas ve snf ortamnda
sunmas beklenir. rnein hikye, bilmece, fkra vb. anlatmlar oklu ortam olarak
tasarlamas beklenir.
7.6.2.2. Hazrlanan oklu ortam sunularn alnan geri bildirimler dorultusunda yeniden
yaplandrr.

20

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

HTYA VE YARATICILIK
7.7. Enerjinin Dnm ve Tasarm
Bu nitede rencilerin su, rzgr ve gne gibi doal kaynaklar kullanarak temiz ve srdrlebilir
enerji elde etme teknolojilerini renmeleri ve bir rn tasarlamalar amalanmaktadr.
7.7.1. Enerji Dnm Teknolojileri
nerilen sre: 6 ders saati
Konu/kavramlar: Enerji Dnm
7.7.1.1. Doal kaynaklardan faydalanarak enerji elde edilebilen bir rn tasarlar.
Enerji dnm ile ilgili olarak ortam imknlar erevesinde su, rzgar yada gne
gibi doal kaynaklardan yararlanlarak boyutlu model ya da maket tasarm
gerekletirilebilir.
7.7.1.2. Tasarlad enerji dnm rnn sunar.
7.7.1.3. Tasarlad rn geri bildirimler dorultusunda yeniden yaplandrr.
7.8. Engelsiz Yaam Teknolojileri
Bu nitede, rencilerin engelli insanlara yaam kolayl salayan teknolojiler hakknda
bilgilendirilmesi ve bu konuda farkndalk oluturulmas amalanmaktadr.
7.8.1. Yaam Kolayl Salayan Teknolojiler
nerilen sre: 6 ders saati
Konu/kavramlar: Engelliler iin yaam kolayl salayan teknolojiler
7.8.1.1. Engellilerin yaam zorluklarnn farkna varr.
7.8.1.2. Yaam kolayl iin teknolojinin nemini kavrar.
7.8.1.3. Engellilerin yaam kolayl iin gelitirilen rnlerin tasarm zelliklerini aratrr.
7.8.1.4. Engelliler iin yaam kolayl salayan bir rn tasarlar.

21

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

TASARIM VE TEKNOLOJK ZM
Bu nitede rencilerin program boyunca rendikleri teknoloji ve tasarm ile ilgili elde ettikleri
kazanmlar

kullanarak

yl

boyunca

gelitirdikleri

eitli

almalar

sergilemeleri

amalanmaktadr.
7.9. Bunu Ben Yaptm
rencilerin ders iinde yaptklar btn almalar veya setikleri almalar, retim yl
sonunda okul ynetimi, ders retmenleri ve velilerin de katlmlaryla Bunu Ben Yaptm
etkinliinde grsel ve szel sunularyla birlikte sergilemeleri hedeflenmektedir. renciler
sunumlarnda eserlerini szel olarak anlatabilecekleri gibi tantm kart, afi, el bror vb.
materyaller hazrlayarak da sergileyebilir.
7.9.1. Tasarm rnlerinin Tantm ve Sunumu
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Tantm materyalleri ve sunum teknikleri
7.9.1.1. Sergileyecei rn iin tantm materyalleri hazrlar.
7.9.1.2. Sergileyecei rn sunar.

22

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

8.SINIF TEKNOLOJ VE TASARIM DERS RETM PROGRAMI

8. snf seviyesinde rencilerden; inovatif dnce ve fikirlerin korunmas, dngsel tasarm
sreci, tantm ve pazarlama, tasarm iletiimi, rn gelitirme, mhendislik ve tasarm, doadan
tasarma, bilgisayar destekli tasarm,ulam teknolojileri ve bunu ben yaptm nitelerinde bilgi,
beceri, duyu sahibi olmalar ve bunlar uygulamada kullanabilmeleri beklenmektedir.
niteler (Konu
Dalm

8.
Snf

RENME
ALANI
TEKNOLOJ VE TASARIMIN DOASI

SINIF

Alanlar)

ve

Zaman

NTELER

SIRA

novatif

KONULAR

SAYISI

DERS SAAT

novasyon

Fikr ve Snai Haklar

Problem Tanmlama

Aratrma

Planlama

Oluturma

10

Deerlendirme

35

36

NO

Dnce ve
Fikirlerin
Korunmas

Dngsel
Tasarm
Sreci
Tantm ve
Pazarlama

Tantm ve Pazarlama
Teknikleri
Toplam

Snf

NSAN VE YAPILI EVRE

Tasarm

8.

letiimi
rn
Gelitirme
Mhendislik
ve Tasarm
Doadan
Tasarma

Grsel letiim lkeleri

Grafik Tasarm

Mizanpaj Hazrlama

likisi

Biyotaklit

22

22

4
6
7

rn Gelitirmede
Ergonomi
Mhendislik ve Tasarm

TEKNOLOJ

Snf

YAAM VE

Toplam

8.

KAZANIM NGRLEN

Bilgisayar
Destekli
Tasarm

Boyutlu Tasarm

Akll rnler

Toplam

23

YARATICILIK

Ulam
Teknolojileri

Farkl Ortamlarda

Toplam

GENEL TOPLAM

68

72

Ulam

Toplam
Bunu Ben

ZM

TEKNOLOJK

Snf

TASARIM VE

8.

HTYALAR VE

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

Yaptm

Tasarm rnlerinin
Tantm ve Sunumu

24

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

TEKNOLOJ ve TASARIMIN DOASI

8.1. novatif Dnce ve Fikirlerin Korunmas
Bu nitede deiime olan istek, yenilie aklk, inovasyon trleri, zgn ve yaratc fikirlerin
kullanm haklar, koruma yntemleri, eitleri, fikirlerin patent belgesi, faydal model belgesi,
marka tescili, endstriyel tasarm tescili ile korunmasnn teknolojik ilerlemeye katks
konularnn retilmesi amalanmtr.
8.1.1. novasyon
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: novasyon, inovatif dnce, inovasyon trleri,
8.1.1.1. novasyon kavramn aklar.
novasyonun rn, hizmet, pazarlama ve organizasyon trlerinin olduuna deinilir.
8.1.1.2. novasyonun insan yaam iin neminin farkna varr.
8.1.1.3. nsan yaamn kolaylatracak inovatif bir fikir gelitirir.
rencilerin bireysel ya da ibirliki yntemleri kullanarak belirlenen rn, hizmet,
pazarlama ve organizasyon trlerine ynelik yeni fikirler gelitirmesi beklenir.
8.1.1.4. Gelitirdii inovatif fikri deerlendirir.
8.1.1.5. Geri bildirimler dorultusunda inovatif fikrini yeniden gelitirir.
Gelitirdii fikrinin gl ve zayf ynlerini grmesi bunlar karlayacak yeni
zmler retmesi beklenir.
8.1.2. Fikr ve Snai Haklar
8.1.3. nerilen Sre: 2 ders saati
Konu/kavramlar: Patent belgesi, faydal model belgesi, marka tescili, endstriyel tasarm tescili

8.1.3.1. Patent belgesi, faydal model belgesi, marka tescili, endstriyel tasarm tescili
kavramlarn tanmlar.
8.1.3.2. Fikr ve snai mlkiyet haklarnn teknolojik ilerlemedeki nemini kavrar.

25

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

8.1.3.3. Bulu ve tasarmlarn nasl korunacan fark eder.

Fikr ve snai mlkiyet haklarnn korunmasnn sosyal bir sorumluluk olduu konularna
girilir. rnekler verilerek nemini kavramalar salanr.
8.1.3.4. Teknoloji ve tasarm gelitirme almalarnda insan haklar, toplumsal ilerleme ve
evre duyarllnn uygarla katksn sorgular.
8.2. Dngsel Tasarm Sreci
Bu nitede rencilerin rendikleri tasarm becerisi ve teknoloji bilgisini zmseyerek ve dngsel
tasarm srecini kullanarak yeni bir rn ortaya koymalar amalanmaktadr.
8.2.1. Problem Tanmlama
nerilen Sre: 2 ders saati
Konu/Kavramlar: Tasarm problemi tanmlama
8.2.1.1. Tasarm eyleminin bir problem tanmlama ve zm nerme sreci olduunu ifade eder.
8.2.1.2. Gnlk yaamda gzlemledii sorunlar ve ihtiyalar snflandrr.
8.2.1.3. Gnlk yaamda karlalan bir sorun veya ihtiyac tasarm problemi olarak tanmlar.
8.2.2. Aratrma
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Aratrma, veri toplama, kyaslama
8.2.2.1. Tasarm eyleminin gereklemesinde aratrmann basamaklarn ifade eder.
8.2.2.2. Bir problem tanmlayarak veri toplama srecini yrtr.
8.2.2.3. Veri toplama sonucunda problemle ilgili yargya varr.
8.2.2.4. Aratrma sonularna gre tasarm problem tanmn yeniden yaplandrr.
Tasarlamay dnd rnn nasl bir soruna zm olacan snf ortamnda
tartr, gerekirse sorunu tekrar tanmlar.

26

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

8.2.3. Planlama
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Kavramsal tasarm, fikir ve neri gelitirme, tasarm ltleri

8.2.3.1. Srdrlebilir rnleri ve evreyi korumadaki etkisini fark eder.

8.2.3.2. Tasarm gelitirme kriterlerini uygular.
Tasarm gelitirme
beklenmektedir.

kriterlerini

gelitirdii

rn

zerinde

gsterebilmesi

8.2.3.3. Tanmlad probleme yapt taslak neriyi, aratrma ile toplanan veriler dorultusunda dener.
8.2.3.4. Mevcut bir rn kullanc, malzeme, imalat ve evreye etkisi asndan deerlendirir.
renci rnek rn; ergonomi, estetik, yenilikilik-zgnlk, ilevsellik, bakm ve tamir kolayl gibi
kullanc zellikleri ile dayankllk, kolay bulunabilirlik, geri dnme uygunluk ve ekonomiklik gibi
malzeme zelliklerine gre deerlendirir.
8.2.3.5. Taslak neriyi deneme sonucuna gre yeniden yaplandrr.
8.2.4. Oluturma
nerilen Sre: 10 ders saati
Konu/Kavramlar: retim, planlama, evre, srdrlebilirlik, geri dnm, model ve prototip gelitirme
8.2.4.1. zm nerileri dorultusunda oluturma basamaklarn belirler.
8.2.4.2. Teknoloji ve tasarm srecinde gerekli gvenlik nlemlerini uygular.
8.2.4.3. Kullanm tamamlanm rnlerin ikincil amalar iin kullanmn ve geri dnmn aratrr.
8.2.4.4. Tasarm gelitirme kriterlerini uygulayarak rnn model veya prototipini gelitirir.
8.2.4.5. Tasarm zmn maket ve izim eklinde grselletirerek sunar.
8.2.4.6. Tasarm modelini veya prototipini deerlendirmeler sonucunda tekrar oluturur.

27

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

8.2.5. Deerlendirme
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Deerlendirme ve sunum
8.2.5.1. Tasarlad rn hakknda grsel ve szel olarak sunum yapar.
8.2.5.2. Tasarm zgnlk, ilevsellik, retilebilirlik ve srdrlebilirlik alarndan deerlendirir.
Deerlendirme srecinde retmen ve akran deerlendirme rubriklerinin kullanlmas
nerilmektedir.
8.2.5.3. Deerlendirme sonularna gre rnn gelitirir.
8.3. Tantm ve Pazarlama
Bu nitede rencilerin tasarm rnlerinin markalamasna ynelik tantm ve pazarlama
stratejileri gelitirmesi amalanmtr.
8.3.1. Tantm ve Pazarlama Teknikleri
nerilen Sre: 6 ders saati
Konu/Kavramlar: rnn markalamas, tantlmas, giriimcilik
8.3.1.1. Tantm teknikleri kullanarak rnn pazarlamann farkna varr.
8.3.1.2. Tasarm sonucu ortaya kan rne (model veya ilk rnek) ait marka ismi nerir.
8.3.1.3. Tasarm sonucu ortaya kan rne (model veya ilk rnek) ait logo ve amblem tasarlar.
8.3.1.4. Tasarm sonucu ortaya kan rn (model veya ilk rnek) tantan sloganlar oluturur.
8.3.1.5. Tantm teknikleri olarak ambalaj, afi, poster, el ilan, bror, reklam senaryosu,
reklam filmi, kullanm klavuzu hazrlar.

28

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

NSAN VE YAPILI EVRE

8.4. Tasarm letiimi
Bu nitede rencilerin tasarm fikrini ifade edecek grsel sunum, mizanpaj (sayfann dzenlenmesi)
ve kompozisyonlar retmesi amalanmaktadr.
8.4.1. Grsel letiim lkeleri
nerilen sre: 2 ders saati
Konu/kavramlar: Grselletirme

8.4.1.1. Tasarm dncesini grselletirebilmek iin gereken grsel iletiim elemanlarn kullanr.
izgi, nokta, form, biim kullanarak bir fikri ifade edebilir.
8.4.1.2. Tasarm dncesini grselletirebilmek iin gereken grsel iletiim ilkelerini uygular.
Grsel temal bir kompozisyon denge, simetri, btnlk vb. ilkeleri kullanlarak
hazrlanabilir.
8.4.2. Grafik Tasarm
8.4.3. nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Grafik tasarm ilkeleri
8.4.3.1. Grafik tasarmda kullanlan temel ilkeleri sralar.
Grafik tasarmda denge, orant ve grsel hiyerari, grsel devamllk, btnlk ve
vurgulama ilkeleri zerinde durulur.
8.4.3.2. Grafik tasarm ilkelerini kullanarak rn tasarlar.
Grafik rnleri; kartvizit, amblem, ambalaj, afi, poster, el ilan, bror, reklam senaryosu,
reklam filmi, kullanm klavuzu hazrlar.
8.4.3.3. Tasarlad grafik rnn geri bildirimler dorultusunda yeniden yaplandrr.

29

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

8.4.3. Mizanpaj Hazrlama

nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Grsel kompozisyon ve mizanpaj hazrlama
8.4.3.1. Kompozisyon ve mizanpaj kavramn bilir.
8.4.3.2. Kompozisyon ve mizanpaj ilkelerini aklar.
Bir gazete veya derginin sayfa dzenini oluturan (mizanpaj) eitli geleri gsterebilir. Bir
poster zerinde, anlatm oluturan (kompozisyonun) vurgu, odak noktas oluturma, birlik,
elemanlar aras gei, eitlilik ve kartlk gibi temel ifadeleri gsterebilir.
8.4.3.3. Tasarm fikrinin sunumu srecinde kompozisyon ve mizanpaj sanat eleman ve
ilkelerini kullanarak uygular.
Bir gazete, dergi veya poster tasarm yapmalar beklenir.
8.4.3.4. Hazrlad tasarm rnn alnan geri bildirimler dorultusunda yeniden yaplandrr.
8.5. rn Gelitirme
Bu nitede rencilerin rn gelitirmede ergonominin nemini kavrayp rn gelitirme eyleminin
kapsamn, insanlarn yaad evre ve eyalarla ilgili katksn bilmeleri amalanmaktadr.
8.5.1. rn Gelitirmede Ergonomi
nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Tasarmn rne dnmesi
8.5.1.1. Ergonomi kavramn aklar.
8.5.1.2. rn tasarmnda ergonominin nemini kavrar.
Cep telefonlarnn tek el kullanm iin uygunluu gibi gnlk hayattan rnekler zerinde
tartlr.
8.5.1.3. Gndelik hayatmzdan bir rnn kullanmna ynelik analizler yapar.
Mutfak robotu, TV uzaktan kumandas vb aralarn kullanmndan bahsedilmesi beklenir.
8.5.1.4. Var olan bir rnn yapm aamalarn tahmin eder.
retmenin belirledii bir rnn ilem basamaklarn tahmin ederek yazmas beklenir.
8.5.1.5. Ergonomi kavramn dikkate alarak bir rn tasarlar.

30

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

8.6. Mhendislik ve Tasarm

Bu nitede rencilerin mhendislik ve tasarm ilikisi ve mhendislerin kulland tasarm
sreci hakknda bilgi sahibi olmalar amalanmaktadr.
8.6.1. Mhendislik ve Tasarm
likisi nerilen sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Mhendislik ve Tasarm likisi
8.6.1.1. Mhendislik ve tasarm ilikisini kavrar.
8.6.1.2. evresindeki rnleri mhendislik ve tasarm kavramlar asndan analiz eder.
8.6.1.3. Mhendislik tasarm srecindeki snrllklar ifade eder.
Mhendislerin tasarm srecinde dikkate almas gereken zaman, kltr, mekn, bte
vb. snrllklardan bahsedilir.
8.6.1.4. Mhendislik tasarm srecini kullanarak bir rn tasarlar.
rencilere ihtiya ya da problem ieren bir senaryo verilmesi ve bu senaryodaki
ihtiya ya da problemi, belirli snrllklar dikkate alarak zen bir rn gelitirmesi
beklenir. Bu srete renciler i birlii ierisinde, analitik dnme ve sosyal
becerilerini gelitirirler.
8.7. Doadan Tasarma
Bu nitede rencilere doada var olan yaplarn teknolojinin geliimine katks, nanoteknolojik
yaplarn zellikleri ve kullanm alanlaryla ilgili bilgi verilmesi amalanmaktadr.
8.7.1. Biyotaklit (Biomimicry)
8.7.2. nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Biyotaklit, tasarm ve doa ilikisi
8.7.2.1. Biyotaklit kavramn aklar.
8.7.2.2. Biyotaklit ile tasarlanm rnlere rnekler verir.
Doann mevcut ileyiinden esinlenerek gerekletirilen eitli tasarmlardan
bahsedilir ve yakn evrelerinden rnekler sunmalar istenir.
8.7.2.3. Biyotaklit ile tasarlanm bir rn analiz eder.
8.7.2.4. Yaamnda var olan bir sorunun zmnde biyotaklit kavramn kullanarak rn tasarlar.
Gnlk yaamnda karlat bir sorunun zmnde doadan esinlendii bir
zellii izerek tasarlamas beklenir.

31

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

YAAM ve TEKNOLOJ
8.8. Bilgisayar Destekli Tasarm
Bu nitede rencilerin 3 boyutlu tasarm bilgisi ve akll rnleri renmeleri amalanmaktadr.
8.8.1. Boyutlu Tasarm
8.8.2. nerilen Sre: 3 ders saati
Konu/Kavramlar: 3 Boyutlu (3B) Tasarmlar
8.8.2.1. Tasarm iin taslak izimler yapar.
8.8.2.2. 3 boyutlu olarak tasarm srecinde bilgisayarlarn bir ara olarak kullanlabildiini fark eder.
Bilgisayar destekli tasarm yaparken 3 eksenli koordinat yapsndan bahsedilmesi
gerekir. 3 boyutlu tasarm yaplan yazlmlarla neler retebileceini deneyimler.
8.8.2.3. Taslak izimlerini bilgisayar destekli tasarm teknolojileri yardmyla boyutlu
grsellere dntrr.
Resim ve grafik ileme yazlmlarndan bahsedilmesi ve en az bir tanesini kullanarak grsel
oluturmas beklenir.
8.8.3. Akll rnler
8.8.4. nerilen Sre: 3 ders saati
Konu/Kavramlar: Bilgisayar teknolojilerinin gnlk hayatta kullanlan rnlerle birletirilmesi

8.8.4.1. Sensr teknolojisinin gnlk hayattaki uygulamalarn analiz eder.

rnein fotoselli kap, lamba, apartman boluu aydnlatmasnn nasl alt
incelenebilir.
8.8.4.2. nternete bal nesnelerin gnlk hayattaki kullanmlarna rnekler verir.
8.8.4.3. Akll rn kavramna uygun olarak gelecekte kullanlabilecek bir rn tasarlar.
renci gelecek senaryolar zerinden problem tanm yapar ve tanmlad ihtiyalar
erevesinde akll rn izerek tasarlamas beklenir.

32

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

HTYALAR VE YARATICILIK
8.9. Ulam Teknolojileri
Bu nitede rencilerin kara, su, hava ve uzay ulam teknolojileri ile ilgili bilgi sahibi olmalar
amalanmtr.
8.9.1. Farkl Ortamlarda Ulam
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/Kavramlar: Kara, su, hava ve uzay ulam teknolojileri

8.9.1.1. Ulam aralarnn tasarmnda dikkate alnan temel prensipleri bilir.

Yakt tasarrufu, srtnme, aerodinamik, konfor, ergonomi, maliyet vb faktrlere deinilir.
8.9.1.2. Farkl ortamlarda kullanlan ulam aralarnn farkl zelliklere sahip olduklarn kavrar.
8.9.1.3. Farkl ortamlarda alabilecek bir ulam arac tasarlar.
rendii tasarm ve ulam teknolojisi bilgisini kullanarak kara, su, hava ve uzay ortamlarnn en az iki tanesinde alabilecek bir ara tasarm yapmas beklenir.

33

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

TASARIM VE TEKNOLOJK ZM
Bu nitede rencilerin program boyunca teknoloji ve tasarm ile ilgili elde ettikleri
kazanmlar kullanarak gelitirdikleri bir rnn markalamasnn ve tantmnn nasl olabilecei
zerine dnmeleri ve yaptklar uygulamalar sergilemeleri amalanmaktadr.
8.10. Bunu Ben Yaptm
rencilerin ders iinde yaptklar btn almalar veya setikleri almalar, retim yl
sonunda okul ynetimi, ders retmenleri ve velilerin de katlmlaryla Bunu Ben Yaptm
etkinliinde grsel ve szel sunularyla birlikte sergilemeleri hedeflenmektedir. renciler
sunumlarnda eserlerini szel olarak anlatabilecekleri gibi tantm kart, afi, el bror vb.
materyaller hazrlayarak da sergileyebilir.
8.10.1. Tasarm rnlerinin Tantm ve Sunumu
nerilen Sre: 4 ders saati
Konu/kavramlar: Tantm materyalleri ve sunum teknikleri
8.10.1.1. Sergileyecei rn iin tantm materyalleri hazrlar.
8.10.1.2. Sergileyecei rn sunar.

34

Teknoloji ve Tasarm Dersi retim Program

35