Toyota retim

Sistemi
TOYOTA PRODUCTION
SYSTEM(TPS)

Toyota Boshoku
A
retim
Aratrmalar
Blm

TPS Oryantasyon eitimi

TPS in amac
Maliyet drmenin nemi
TPS in temel dnce tarz
Muda ya ilikin anlay
Verimlilik Ve irketin verimlilii
TPS in 2 temel kural
Standart i
Kanban sistemi


TPS
TPS in
in amac
amac

Mudalar ortadan kaldrarak maliyeti drmek

Bu amac gerekletirmek iin

Satlanla balantl retim yapmak

Kaliteli rnler retmek
Daha ucuza retmek
Deiikliklee hemen ayak uydurabilen
gl bir iletme oluturmak

Maliyet drmenin nemi

Toyota Boshoku bir retim irketidir.Yksek kalitede rnleri ucuz,
zamannda mteriye sunup mterinin memnuniyetini salama ve
bu ekilde karllk salamak Toyota Boshoku nun misyonudur.

irketlerin
amac

Toyota Boshoku nun amac

Belki demeye bile gerek yok , zel irketler daima karllklarn devam
ettirdikleri mddete varlklarn srdrebilirler.
Ayrca ancak karllk salanmas ile , irket alan personellerinin
mewmnuniyetini salayabilirler.

Bundan dolay, irket ierisinde alan bizlerin yapmas gereken

ey, tek tek her bir konuda irketin karlln salamaya almak
olmaldr.

reticilerin kar salama tarzlar

Sat fiyat-Maliyet ve kar

rasndaki iliki
Sat fiyat

Kar

Sat
fiyat

Sat
fiyat

Maliyet

Sat
fiyat

Sat fiyatn artrmak

Fiyat piyasa
belirler

Kar

Kar artrmak
iin

Maliyeti drmek

nce maliyet
Sat fiyat Maliyet
Kar

Satarsan kazanrsn

Maliyet

Maliyeti retim
ekli belirler.

nce piyasa
Kar
Kar elde
elde etme
etme ile
ile alakal
alakal
doru
doru dnce
dnce tarz
tarz

 TPS in temel dnce tarz

TPS neleri gerekletirmeye alr

retim faaliyet ierisindeki her trl muday ortadan kaldrarak maliyeti drmeyi hedefler
TPS, rn retme konusunda irketin tmnn birlikte yapmas gereken bir alma olup,
Mudalar ortadan kaldrma eklindeki dnce tarzna bal bir ekilde, daima retim
verimliliini hedefleyerek maliyet drlmeye gayret edilir.
retim sektrnde, srekli olarak kar edebilmek iin, Maliyet drme
konusunda durdurak bilmeden gayret etmek lazmdr te TPS, szkonusu maliyet drme
iini Mudalar ortadan kaldrmak suretiyle gerekletirir.
Deiken piyasaya kar, retim blmnn zamannda retip, deiimlere hemen ayak

uydurabilen bir yapda olmas lazmdr. Piyasaya ncelik veren bir retim yaps oluturmak lazmdr.

Otomotiv endstrisinin zelliklerinden biri, rnde eitlilii artrmaktr. Piyasadaki

geliim kullancnn beenisindeki eitlilikleri beraberinde getirmekte ve bunun sonucunda eit artmaktadr.
Yine, genel ekonomik duruma bal olarak, kullancnn alm istei son derece deikendir

ve bu sebeple sat rakamlar her zaman ayn seviyede seyretmez. Sonu olarak deiken ve
Son derece fazla olan eitlilii tmyle ngrerek retmek olduka zor olup,modele gre
stokta ar fazlalk veya stoun bitmesi oluabilir. Sonu olarak, gelen siparie
gre retim yaplmadka mudalar ortadan kaldrlamaz.
Mart Toyota aralarnn eit says eit

Ayrca kullanc sipariten ksa bir zaman sonra rn istemekte ve

gecikme halinde baka markalara ynelmektedir. Sonu= Sipari geldikten

hemen sonra gereken retimi yapabilecek bir yapnn olmas lazmdr.

 retim ekli ve maliyet

Maliyet, retim ekli, i yap ekline bal olarak deiir.

retim ekli ile alakal teknie retim teknii denir.

TPS, retim ierisindeki mudalar kknden kazyarak, maliyeti drmektir.

Her irkette
ayndr

Malzeme
maliyeti

Para
maliyeti
Enerji
maliyeti
ilik
Dier

retim ekline

bal olarak

oluan

maliyetler

Her irkette
farkldr

Maliyet

Her bir firmann sahip olduu

retim teknii kabiliyetine gre,
elde ettikleri kar farkllk
gsterir.

kisi de ayn rn retmesine

Soru

Olaan retim ekli

retim
sras

.
istasyon

2.
istasyon

3.
istasyon

Biti

.
istasyon

stasyonlar birbirinden ayr

Nakil
Mud
a

3.
istasyon

2.
istasyon

ramen retim ekli farkldr.

Sizce hangisi daha iyi?

li

Yar
mamul
Malzeme
retim
retimleadtime
leadtimeuzun
uzun

Yar rn

Nakil

Veli

Biti

Mud
a

em
Bitmi rn

Hattn bir ak halinde olduu retim ekli

.
istasyon

2.
istasyon

3.
istasyon

retim
retimleadtime
leadtimeksa
ksa

Yar
mamul

Biti

Biti

Ali

Veli

C em

Bitmi rn

Soru
retim miktarnn orannda dmesi
halinde kii normal mesai 8 saat yi
doldurqcak i yk yok. kii yaparsa mesai bitene
kadar dolu dolu i yapabilirler.Bu hattan kii
kartlabilir mi?_

1.
istasyon

Olaan retim ekli

retim miktarndaki
deiime ayak uyduramayan
hat
.
istasyon

Nakil
2.
istasyon

li

Adam kartlamyor

Veli

Nakil

Velinin iini li ile Cem yarya yarya paylar.

Cem

Ak halinde retim ekli

retim
retim miktarndaki
miktarndaki
deiime
deiime ayak
ayak
uydurabilen
uydurabilen hat
hat

Ali Adam kartlabiliyor

B
Cem

Olmas gereken durum

retim adedine bal olarak, verimlilii
drmeden, ka kiiyle olursa olsun retim
yaplabilecek hat.

Olmas
Olmas gereken
gereken durum
durum

set/vardiya

stasyon
numaralar

retim

retim miktarnda
miktarnda olacak
olacak

deiikliklere
deiikliklere kar,
kar, verimli
verimli bir
bir
ekilde
hatta
adam
yerletirilebiliyor
ekilde hatta adam yerletirilebiliyor

Eleman
Elemansays
says
sabit
sabit hat
hat

Tm istasyonlarn retim miktar

ayn

/
set/vardiya

retim
retim miktarnda
miktarnda olacak
olacak
deiikliklere
bir

verimli

deiikliklere
verimli
bir
ekilde
ekilde karlk
karlk verilemez.
verilemez.

 Muda ya ilikin anlay

Muda demek Sadece maliyeti artran retim unsuru

demektir.
Yani Katma deeri olmayan her trl muda(israf)
Eer iletme ierisinde bu konuya dikkat edilmezse muydalar
her yerde artmaya balar.
retim ierisindeki mudalar bulmak iin, i ve muday ayrd
edebilecek kabiliyet ve bilgiye ihtiya vardr.

Objektif bir ekilde dnldnde anlalr ki,

i iin yaplan hareketlerin hepsi katma deer
oluturmayan, bir kymet ifade etmeyen
hareketlerdir.

Muda

Katma deer
oluturur.
Muda Katma deeri
yoktur.

Bo hareketleri kazandran, katma deeri olan hale getirmek iin

Operatrn ter iinde kald iler iin bile Bu iin amac

ne? diye phe ile baklarak, sistemdeki uygunsuzluklarn
ardnda gizlenmi olan mudalar bulunabilir.

Sadece dnce tarz ve bilgi edinmi olmak mudalar

konusunda yeterli deildir.

Bilmek bakadr yapmak btn btn bakadr

Bulunan muda iin kaizen yaparak, iyi sonu elde edilirse

ancak o zaman bir kymet ifade eder.

Mudalar atma ve i oaltma

Gerek i
oran

Gerek i

Muday atarak, onun yerine i koymak

Toplam
i

Muda

Muda

Muda

Muda

oaltma

Mevcut iten muday atmadan, i eklemek

Muda

Muda

Kaizen yapmadan, operatrn

gayret etmesi istenmemeli.

2000

2000 ylndan
ylndan bu
bu yana
yana
ve
ve MUDA
MUDAile
ile

Katma deeri olan iler

Monte etmek kaynatmak

vs

kincil iler

Paray almak,

yrmek, akaya

dnmek vs arada

bir oluan iler

(Bo kutuyu iade

etme vs )

Ge
r e
ki

Gerek i

alakal
alakal dnce
dnce tarz
tarz

Operatrn
hareketleri

Ka
ize

Muda

Ka

ize
Katma deeri

n
olmayan ikincil iler

retim leadtime

retim asndan
Genelde

TPS de

Gecikme

Zamanlam

Mali
yet

Sevkiyat zaman
asndan

Zamanlama

Miktar

Kalite

Miktar

Kalite

Maliyet

Ar
erken

rn satlmadndan stokta fazlalk

oluur
Beklemeye sebep olur, ve bu beklemenin
artmasyla her trl muda gizlenmi
olur.

ok ok nemli
bir ey

retim leadtime leme zaman Bekleme zaman

leme zaman:

Mal kesme, bkme, monte etme gibi katma

deer oluturan iler iin harcanan zaman

Katma deer oluturmayan zaman olup, parann hatta beklemesi,

nakli muayenesi vs iin harcanan zaman
zaman:
rnek Pres hattnn leadtime Sonraki hat iin 1 dakikada 1 para gerektii
zaman

Bekleme

dak.

san

san.

para

Sonraki
hat

Nakil

para

Rulo

Pres

Dilimleme

Nakil

dak.

dakikada
tane kullanyor

Soru

retim leadtime
dak.
san.

leme
zaman

san

Bekleme

1 zaman
dak.
san
.

dak.

Beklemeler, neden maliyeti artrr?

retim leadtime leme zaman Bekleme
zaman
Katma deer oluturur.

Neden bekleme miktarnca rn ortaya

kar?

Sadece maliyet
artrr.

Gereinden fazla adam var

Gereinden fazla ekipman

Elektrik Hava Ya vs gibi enerji

kaynaklarnda israf

Hertrl muda
gizlenmi oluyor

Muda

Malzeme, parann nceden yenmesi Faiz yknde

art

Muda

Bekleme oluturmann zararlar

Yer tutar Ambarda art

Mudann tanmas gerei oluur
Hat Ambar Hat


Adamn ii, makinenin ii

Adam ii ile makinenin ini birbirinden ayr dnmek, TPSin zerinde nemle

durduu dnce lerden biri olup, Muadalarar ortadan kaldrp, Katma deeri olan
i orann artrmak asndan son derece nemlidir.

rnek

Adam ii
el ii

Adam ii ile makine ii kark

Makine
ii
Otom.
besleme

Yrme

Soru

cycle lk iteki muda nerede?

cycle lk i
stasyon

stasyon

Bekleme
Bekleme

stasyon

Bekleme

Adam ii ile makine ii

ayrdedilmi
stasyon

stasyon

stasyon

Kosu azaltma
cycle lk i

Beklemeyi ortadan kaldr

Mura
Mura ve
ve Muri
Muri
Mura
retim plan, retim adedinde dalm olma durumu
Adam: yk
Ekipman: Kullanm ekli

Muri
Makine ekipman ve adamn sahip olduu kapasitenin
zerindeki yk
Muri, makine ekipman arzas, kalitede d
ve operatrn emniyetsiz i yapmas sonucunu dourur.

 Ar retmeyi oluturan sebepler

Makine arza hata ie gelmeme deiiklikler vs gibi

anormal durumlardan kaynaklanan eyler
Operatr fazla
Rahatlk hissi
gzel dengelenmemi.
ykndeki dalm
Sistemdeki uygunsuzluklardan kaynaklanan eyler
Hattn kurulu ekli
Lot retimi
Grnte verimlilik art
Hatt durdurmann su olduu eklindeki dnce tarz

 Verimlilik

Verimlilik artmasna ramen, eer irketin verimliliinde bir d varsa bu

sakncal bir durumdur.

Verimliliin art ile alakal temel kriter, retilmesi gereken miktardr.

Gerek verimlilik ve Grnte verimlilik

Grnte
Gerek
verimlilik
verimlilik
kii ile para
Kaizen

kii ile 2
para

kii ile
para

Kaizen

kii ile para

Maliyet d yok

para
MUDA
retilmesi
gereken
miktar:
100 para
Amir

retilmesi
gereken
miktar:
100 para

kii
azalma

Maliyet d

 TPS in 2 temel kural

TPs neyi amalar?

Piyasadaki deiime karlk verebilen gl bir yap oluturmak
retim sreci ierisinde her trl muday ortadan kaldrp, maliyeti drmeye almak

Bunlar
salamak iin
gereken 2 ey

Just-in time

Otomasyon

Just-in time
letmeden eitli mudalar kaldrp
i verimliliini artrarak

Gerekeni gereken zamanda, sadece gereken miktarda retmek, tamak

Just in time retimi yapabilmek iin gereken 3 art ve nkoul

Gerekeni, gerektii zaman, sadece gereken miktarda retmek tamak

nceki hat ve
sonraki hat

Kanban
ve nakil

retilmesi gereken
miktara gre hattn
tacttime n belirlemek
JUST IN
TIME

Problemi
tespit

Hatlarn bir
ak halinde
olmas

Maliyet
Maliyet
d
d

Problemi
zme

Sonraki hattn ektiini besleme

eklindeki retimlerde, retim emri
iin somut ara olarak
KANBAN kullanlr.

Sonraki
hattn
ekmesi

nkoul: Heijunka l retim

leride bahsi
geecek

Tacttime retilmesi gereken rakama gre belirlenir.

Gereken rn gereken hzda, sadece gereken miktarda
retilir.
Sat durumuna gre, retilmesi gereken rakam deiir.
Satla balantl retim yaplmaldr.
Tacttime

Uygulama
tacttime

1 gnlk vardiya Normal mesaide allan saat says

1 gn vardiya da retilmesi gereken miktar

1 gnlk vardiya Fazla mesai dahil edildiindeki allan saat says

1 gn vardiya da retilmesi gereken miktar

TacttimeUygulama tact time

retim sektrndeki genel retim ekli

nceki hat, sonraki hattn retim durumuna
bakmadan retir.
. ist

ist

Sevk

ist

iyat

rn bekler
Sonraki hattn mal ekmesi(TPS yntemi)
nceki hat, sonraki hattn ektii miktara gre
retir.
.

ist

ist

Hattn hemen yaknna store

(dkkan) koyulur.

ist

ekiyor

Sevk
iyat

Belli
Bellimiktarda
miktarda
stok
stoktutulur.
tutulur.

Hattn ak halinde olmas

Just in time da retim yapabilmek iin, rn bir ak halinde

retmek gerekir.
Ak
Akhalinde
halinde
retimin
retiminartlar
artlar

Ak basitletirmek
Ekipmanlar istasyon
srasna gre dizmek
er 1er aktmak

Birden ok

istasyonda
i yapma

Operatrn
Tanokoka (Multi
skill) hale getirilmesi
Ayakta i


Heijunka l retim

Heijunka l retim demek, retim miktar, eit ve zaman dengeleyerek retim yapmak demektir.
retimde ne kadar varyasyon varsa, o nispette Just in time un uygulanmas zorlar
ve mudalar oluur.

Heijunkal retim ve biriktirerek retim

Model

. set

. set

. set

hattaki retim

Aylk retim
adedi

Vardiyalk
retim
adedi

set
set

set

Tacttime

retim
oran

set

Biriktir
erek
retim

Heijunk
al
retim


Otonomasyon TPSin temel dsturlarndan bir tanesi

Hattn ierisinde, Anormal durum ve problemleri annda aa

kavuturmak iin ekipmann veya hattn kendi kendisine karar

vererek durdurmasdr.
Problem aa ktndan, zm
kolaylar

Kalite salanr
yiletirme gereksiniminin aciliyeti anlalr

Daha yksek seviyeler

hedeflenebilir
Anormal durumlar tama
manasyla takip edilir

Otonomasyon ve Otomasyon arasndaki farklar

Otonomasyon

Adam
azaltlabilir
Anormal bir durum karsa,
makine kendi bana karar
vererek durur
Hata kmaz

Otomasyon
hafifletilir ama adam azaltlamaz
Birisi dmeye basmad
mddete makine almaya
devam eder
Hata Arza ok olur

Makin Kalp jig bozulmaz

Problem aa kar

i balayan adam olduundan,

hatann tekrar etmesini nlemek
gtr

Bir otomasyon daha

Hatta otonomasyon

Standart ie gre, i yaplamaz hale geldiinde dmeye baslarak, hat

durdurulur.

Andon da gsterilerek, iyiletirme yaplmasna imkan salanr.

yiletirme yaplarak, sorun zlrse, bu ierik Standart

ie yanstlr.

2 nokta kontroll sistem

noktas

Konveyr

Konveyr stop

Ada da /
var

Sonraki hat
ekmiyor /
Konveyrn
almas

nokt
as

Konveyr stop

Konveyr, sadece Ada para olup da B de olmadnda hareket

eder

Pokayoke
Kaliteyi hatta retmek ve hatay sonraki istasyona gndermemek iin, i
hatas, yaralanma, hatal para ve dier bir ok uygunsuzluk iin tek tek
ilgilenilmese de uygunsuzluun olumasna mani olan aparat
Pokayokenin amac ve sebebi belli
Mkemmel pokayoke

Hata = salayan
Hatay retmeyen, gndermeyen, karmadan
durduran
Fazla para tutmayan
letmenin iyiletirme ve fikirleri uygulanm
Sistem olarak kolay, mr uzun bakm kolay
Dier istasyonlara da adapte edilebilir
Operatr asndan bir zorluk oluturmuyor
En iyi pokayoke

Hata retilemiyor

Sonra Hata sonraki isyasyona gnderilemiyor

Sonra Hata sonraki hatta tespit ediliyor

Tei ichi teishi (Konveyrn belli yerde durmas)

Operatr, herhangi bir sebepten dolay geciktiini hissettiinde,

hatta durdurma sinyalini gnderdiinde hat her zaman ayn yerde
durur.

R
af

Konveyr

teishi

Tei ichi

Tei ichi teishi

izgisi

lerleme
yn

Gecikme olutu

Dur sinyali
sinyali
Dur
gnderir
gnderir

Bu koltukla ie balar

Pitchmark
izgisi

Standart i yaplabilir

Kalite Montaj unutma salanabilir

Gzle takip Andon

ierisinde problem ktnda bunu hemen bilmek gerekir. Bunun
iin, amirin bilmek istedii ierik bir takip arac olarak andonla salanr.

Andon

Hat duruu
retim kontrol panosu

hatt

Mola
Para
eksik

Monitr

Yardma
Yardma
arma
arma
says,
says,duru
duru
says,
duru
says, duru
zaman
zaman
otomatik
otomatik
olarak
olarak
kaydedilir.
kaydedilir.

Zaman
8:15
9 15
9:15
10 15
10:25 11
15

60

Gerek
leen
58

. ist.

60/120

57/115

60/180

59/174

Plan

. ist.

En fazla duran hat

dier hat ortaya
kar.

Hat
Yardma arma says Duru says Duru
zaman

dak san
dak san

dak san

Kaizenler
yaplarak, hat
durular azaltlr