Professional Documents
Culture Documents
Nhn xt v phn hi
Chng ti hoan nghnh mi kin nhn xt
hoc xut ca cc bn v bt c phn no
ca cun gio trnh ny, bng cch gi th
in t ti a ch sutp@sutp.org hoc
transport@giz.de, hoc gi th tay ti:
Manfred Breithaupt
GIZ, Division 44
P.O. Box 5180
65726 Eschborn, Germany
Cc m un v tc gi:
(i) Kht qut cun sch v nhng vn chnh ca
giao thng th (GTZ)
Vn ti cng cng, xe p v i b
3a. Cc la chn cho loi hnh giao thng cng
cng trn din rng
3b. Trm xe but tc cao ( Lloyd Wright, ITDP)
3c. Lp k hoch v qui tc xe but ( Richard
Meakin)
3d. Gi vng v m rng vai tr ca vn ti khng
ng c ( Walter Hook, ITDP)
3e. Pht trin giao thng vn ti hn ch t (
Lloyd vWright, ITDP)
Nhng tc ng v mi trng v
sc khe con ngi
5a.Qun l cht lng khng kh ( Dietrich
Schwela, t chc y t th gii)
5b.An ton ng b th ( Jacqueline
Lacroix, DVR; David Silcock, GRSP)
5c.Ting n v bin php gim bt ( Civic
Exchange Hong Kong; GTZ; UBA)
5d.CDM trong lnh vc giao thng ( Jurg
M.Grutter)
5e.Thay i thi tit v giao thng ( Holger
Dalkmann; Charlotte Brannigan, C4S)
Cc vn xuyn sut v cc vn
x hi v giao thng th
7a. Giao thng kiu mu v giao thng th :
Thng minh v ph hp vi ti tin ngi tiu
dng (Mika Kunieda; Aime Gauthier)
7b. Nhng thay i v x hi v giao thng th
( Marie Thynell, SGS-UG)
V tc gi
Tc gi Phil Sayeg l ngi c chuyn mn trong lnh
vc qui hoch v qun l giao thng c 30 nm
k t khi tt nghip. Cc khch hng ca ng bao gm
mi tng lp t chnh ph Australia, chnh ph
nc ngoi n cc t chc quc t v cc cng ty t
nhn. Vi t cch l cu gim c ca mt cng ty t
vn ln Australia, ng ph trch qun l cc hot
ng Thi Lan trong 3 nm sau khi thit lp cng ty
ring ca mnh ti Bangkok v chi nhnh ti Brisbane,
Australia. Hin ng vn cn duy tr mi quan h vi
cc ng nghip chu ca mnh, lm vic bn thi
gian vi Ngn hng Th Gii vi t cch l nhn vin
t vn ti mt s quc gia chu , v cn cng tc vi
rt nhiu cc khch hng quc t khc.
Trong nhiu nm lm vic, Phil Sayeg chuyn nghin
cu v cc th chu v cc hot ng vn ti
thng mi trong khu vc, h thng giao thng thng
minh ITS, cc vn mi trng lin quan n giao
thng, v nhng nh hng gy ra do thay i kinh t
x hi v pht trin Chu ln nhu cu vn ti trong
tng lai.
Gio s Phil Charles l gim c trung tm chin lc
giao thng, i hc Queensland, Brisbane, Australia.
ng c trn 30 nm kinh nghim trong lnh vc
nghin cu v vai tr chin lc ca giao thng vn ti
v l ngi chu trch nhim v chin lc giao thng
v nhng khi xng v chnh sch trong phm vi
Australia v quc t. L ngi c chuyn mn v
nhiu kinh nghim trong pht trin chin lc giao
thng, bao gm c pht trin v qun l c s h
ii
Module 4e
iii
1. Gii thiu
2. Miu t v cng ngh v ng dng ca ITS
2.1. ITS l g?
2.2. Miu t nhng dch v ca ITS
2.3. Tnh tin phong ca dch v ITS
2.4. Cng ngh ITS ni bt
2.5. ITS c nhng khc bit no so vi kt cu c s h tng giao
thng thng thng
7. Thch thc
7.1. Nhn thc l cn thit nhng s hiu bit l ti quan trng
7.2. Khun kh chnh sch giao thng mnh m v c ch th ch
cn thit
7.3. Lin kt hot ng l rt quan trng
7.4. D tho ngn sch v mua bn
1. Gii thiu
p dng cng ngh tin tin h tr vic qun l
dng phng tin tr nn ph bin trong hn 70
nm qua vi nhng n lc ban u trong vic kim
sot tn hiu giao thng cc ng t v khu vc
giao ct ng st ti M v chu u.
Nhng nh sn xut phng tin pht trin cc
cng ngh tin tin to ra loi phng tin an
ton hn, thoi mi hn, gim p lc khi li xe. Rt
nhiu cng ngh tng t c th thy xe bus v
cc on tu. Nhng cng ngh tin tin c p
dng ngy cng nhiu trong vic qun l nhng
mng li giao thng cng cng ln, v trong vic
cp nht thng tin im n ca xe bus v tu cho
hnh khch.
Trong lnh vc vn ti hng ha, mt lot nhng
cng ngh c p dng vic di chuyn ca
cc phng tin tr nn d dng hn v tr gip
nhng giao dch thng mi nhng l mt b phn
ca chui cung cp.
Nhn chung, nhng cng ngh gi c bit n
vi ci tn h thng giao thng thng
minh(Intelligen transoprt system - ITS). Khi
c p dng mt cch cn thn, ITS c th to ra
h thng giao thng an ton hn, an ninh hn,
thun tin hn, v gim tc ng n mi trng.
Mc ch ca m-dun ny l gip ngi a ra
quyt nh v nhng c vn ca h hiu ci g nn
cn nhc c th to phng n s dng ITS tt
nht; c hi v nhng th thch g i vi ITS c
th a ra; v lm th no gii quyt v tn dng
tt nht nhng th thch v c hi .
Ni dung chnh ca m un ny trong cun Source
Book l ITS m c th l cc ng dng ca ITS
h tr khi nim giao thng bn vng bng vic
khuyn khch nhng kt qu ng mong i di
y tm ra s ng thun chung:
Gia nhp d dng , nng cao tnh c ng,
bao gm c vic gim nhu cu ca vn ti c
gii c nhn; v ci thin phng thc phn
chia theo s thch c th l i b, di chuyn
qua cc a im, v i bng xe p.
Hiu qu v nng sut vn ti c nng
cao.
ton v an ninh c nng cao
An
Tc ng ti mi trng c gim thiu v
kh nng thch nghi c nng cao, c bit
l trong cc trung tm thnh ph ng c.
Hnh 1
Qun l dng phng tin
trong th l th thch
then cht ca th k 21
Jan Schwaab, Mexico-City 2002
GTZ Urban Transport Photo CD
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
iu kin ca ring h, v nh h c th hc hi
kinh nghim t ni khc v to ra bc nhy trong
s pht trin bng cc trin khai c hiu qu hn
v mt kinh t.
T khi bn in u tin ca m-un ny c xut
bn vo u nm 2005, s nhn thc v ITS v cc
cng ngh lin quan gip ch cho nhng ng
dng giao thng nhng vng ph bin cng
gy c n tng. Cng ngh xc nh v tr xe
t, ngi i b, vn ng vin th thao trn nhng
chic in thoi di ng hay l trn cc thit b
GPS chuyn dng c mt khp mi ni v l
hng tiu dng. Nhng chic in thoi di ng
c s dng rng ri trong giao thng trn khp
cc nc ang pht trin, thm ch bi nhng ti x
xe lam n duy tr lin lc vi gia nh v
tng thu nhp. Cc ng dng ca nhng chic
th thng minh tr nn ngy cng ph bin
vic s dng h thng giao thng cng cng tr
nn thun tin hn trong cc thnh ph v ang
pht trin v cho cc c ch chi tr ca cc h
thng cho thu t v xe p cc thnh ph pht
trin.
Dch v vn ti hng ha
Dch v khn cp
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Singapore
V d n gin v cc c quan
nghin cu nh l trung tm ITS quc
gia
Cc nh ch to t c th c
trng i gii thiu trong h thng
nh v phng tin nh l k thut s,
bn
Dch v chi tr in t c
lin quan ti giao thng
Dch v gim st cc
iu kin mi trng v
thi tit
Dch v hp tc v qun
l phn ng li thm ha
Dch v an ninh quc gia
Cc dch v khc
Trung Quc
Singapore
Tt c xe bus c trang b h
thng nh v ton cu (GPS)- tt c
cc cng ty xe bus gi c cc h
thng qun l i.
B phn thu ph in t ca k
hoch lp k hoch ti nguyn doanh
nghip (ERP)
H thng th thong minh Ez-Link
cho h thng giao thong cng cng v
hnh thc chi tr cho nhng chi ph
khc bao gm u xe.
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Hnh 2:
Chc nng ca ITS
Ngun: Fan et.al.,2007
Travic Surveillance
Manage
Traf c
M&C Vehicles
Roadway M&C Activities
Work Zones
Manage
Maintenance
and Construction
Environmental Information
ITS
Manage
Archived
Data
Manage
Emergency
Services
Provide
Electronic
Payment
Provide Driver
and Traveler
Services
Services
Traveler Card Interfaces
Carry-out Centralised Payments Processing
Electronic Fare Collection
Electronic Parking Payment
Electronic Toll Payment
Fig. 3a
Tu k tip
n trong 5 pht
Lp k hoch
chuyn i
Mc ch: Tr gip du khch a ra nhng la chn thng minh v lm cho giao thng cng cng ng
chn hn. V d : Hng Kng, Brisbane, London v Berlin
Nguyn l lm vic: thng tin t nhiu h thng giao thng cng cng c trao i vi nhau. Chia s l
trinh v thi gian c s dng ln k hoch cho cc chuyn i qua nhiu loi hnh vn ti. Thng tin
thi gian thc c chia s cc im kt ni v c hin th cho hnh khch. Thng tin ny c s
dng tr hon vic khi hnh nu mt dch v kt ni gn. Mi h thng c th thu thp thng tin
khc nhau bng cc cng ngh khc nhau nhng thng tin c chia s theo mt phng thc chung.
Thng tin thi
gian thc
Fig. 3b
Bus k tip
n trong 2 ph
Mc ch: Thng tin hnh khch thi gian thc c thit k tng mc s dng giao thng cng
cng bng cch tng s tin cy ca dch v v xa b hoi nghi v cc dch v tip theo
V d: Singapore, Brisbane, Strasbourg, London v nhiu thnh ph khc
Nguyn l lm vic: xe bus s dng GPS v ng h cng t mt xc nh v tr ca chng dc theo
chuyn i. Thng tin v v tr c truyn tr li mt h thng s l trung tm c s dng kt ni khng
dy v nh GPRS. H thng trung tm s dng v tr hin ti ca xe bus v v tr n mun n v tnh
ton xem xe bus s mun bao nhiu. Khong sm hay mun c s dng cp nht d
on lc no xe s ti nhng trm khc dc tuyn ng. Thi gian ti ni c hin th trn cc tn
hiu tin nhn thay i cc trm dng, v c th c gi trc tip ti hnh khch thng qua SMS or
mng Internet. tr gip nhng chuyn xe bus mun, vic m thi gian ca tn hiu kim sot giao
thng c th c iu chnh theo thi gian thc cho php 1 chic xe bus c th c thi gian n xanh
lu hn.
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Dch v u tin
ng dng i din
cho ngi s dng
H thng thng
tin hnh khch
tin tin (APIS)
To
City
Fig. 3c
30 Min
10 Min
Tn hiu
bn ng
nh v
gn trn xe
D liu v
tc v
tnh trng
n tc
SMS/
WAP
Mc ch: mc ch ca APIS l tc ng ti hnh vi ca ngi li bng vic cung cp thng tin v thi
gian chuyn i theo cc la chn tuyn ng. S dng thng tin ny, ngi li xe c th trnh nhng
ni tc nghn nng, gim ch tc v gip s dng hiu qu hn nng lc ca cc nhnh ng cn liV
d: Nht Bn, chu u, M, mt phn ca chu .
Nguyn l hot ng: Dng phng tin trn cc nhnh ng c xc nh bng vic s dng nhng
vng kn ( v nh ci c s dng trong h thng kim sot tn hiu giao thng) v thm d cc phng
tin vi thit b u vo GPS ( v d xe bus, taxi hay l mt i phng tin). H s di chuyn c pht
trin trong thi gian thc v li xe c khuyn v mc n tc trc khi h i vo mt tuyn ng
no . Thng tin c hin th theo nhiu dng bao gm tn hiu tin nhn thay i bn ng, dn trc
tip ti li xe thng qua cng ngh mng khng dy hoc l ti li xe thng qua SMS hoc Internet.
Qun l giao thng v phng tin
Thu ph n tc
Fig. 3d
OK 002
BAD123
XY Z987
Mc ch: mt trm thu ph s c ng dng trn mt khu vc gim nhu cu i li bng phng tin
giao thng v gim n tc. Giao thng cng cng c u tin s dng nhng ln ng min ph.
V d: Stockholm, London, Singapore. Cng ngh tng t cng ang c s dng rng ri nhiu
thnh ph ca v Na Uy
Nguyn l lm vic: Ngi li xe c nh i vo khu vc thu ph no s phi thanh ton trc mt
khon ph qua in thoi, c th s dng Internet hoc in thoi di ng v tin nhn SMS. Khi mt
phng tin i vo v i xung quanh khu vc n tc th bin s xe s b c bi mt hoc nhiu camera.
Nu ngi ch ti khon c lin quan n chic xe th phi tr ph sau ti khon s b ghi n trn
mc vo. Nu khng c tin trong ti khon, th vic x pht s c ban hnh.
Dch v u tin
cho ngi s dng
Trung tm kim
sot phng tin
v kim sot
phng tin trong
thnh ph
ng dng i din
Fig. 3e
Qun l s c
Kiemr sot tc
Cm bin
Radio
Mc ch: cung cp mt ni tp trung kim sot v theo di qun l h thng giao thng trong thnh ph v gim chi
ph ca tai nn trn ng v ca h thng phng tin giao thng.
V d: Bc Kinh, London, Madrid, Sydney, Singapore.
Nguyn l lm vic: Trung tm thng c s dng cho vic kim sot tn hiu giao thng, trung tm kim sot gi
cn l mt trung tm phi hp cho vic di chuyn ca phng tin v d liu i ng. Trung tm c th l nhiu c
quan v ng b, giao thng, giao thng cng cng, cnh st, cc dch v khn cp, tt c s dng mt trung tm.
Mt trung tm kim sot hp nht hoc c th thnh lp mt s trung tm chuyn trch vi d liu lin kt vi nhau.
Mt trung tm kim sot hp nht s chia s d liu thng tin v kim sot t nhiu h thng GPS bao gm h thng
kim sot phng tin c lu tr trong my tnh c b sung bi CCTV, thng tin c nhn t qun chng trong
cc s c, h thng thng tin hnh khch thi gian thc (RTPI), h thng qun l giao thng cng cng v vn hnh,
APIS v camera CCTV s hu bi cnh st, phng tin giao thng, ng c trm thu ph v cc c quan khc.
Nhn vin phng kim sot phi hp trng hp khn cp c yu cu v cc dch v giao thng qun l s c,
dng phng tin v an ton. Tn hiu tin nhn thay i c th c s dng cng vi sng v tuyn ca cc chng
trnh pht thanh truyn hnh v cc hnh thc thng tin i chng khc gi ni cng cng hot ng trn tru.
Qun l vn ti
hng ha
Fig. 3f
GPS
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Dch v u tin
cho ngi s
dng
Chi tr in t
Thu ph in t
ng dng i din
Fig. 3g
Transaction
clearing house
Bank
Mc ch: Th thng minh c s dng nh l mt cch chi tr in t. Nhng chic th ny c th
c np tin cc im thanh ton ( cc ngn hng, ca hng nh) hoc thm ch qua Internet v sau
s dng chi tr cho hng ha v dch v. V d: London, Bangkok, n
Nguyn l lm vic: bng vic kt hp 1 chic th thng minh vi cc chc nng khc nhau nh l mua v
phng tin cng cng hay rng hn l chp nhn thanh ton th. Nhng chic th c th lin h min
ph cho cc ng dng mua v tip xc v truy cp thng tin c nhn cho cc hnh thc chi tr khc. Vic
thc hin ch din ra gia th v bn bn. H thng thanh ton in t khc c th s dng in thoi di
ng mua bn. Tin mua hng s dn li trn ha n in thoi. Ngi bn hng s nhn c tin
t cng ti in thoi.
Trm thu ph in
Fig. 3h
ABC123
Mc ch: trm thu ph in t (ETC) cung cp s tin li hn cho vic thanh ton, yu cu dng li t
hn,gim chi ph vn hnh h thng trm thu ph v hn ch t nht vic d r li nhun do tham nhng khi
so snh vi h thng thu ph thng thng.
V d: CityLink, Melbourne, ng cao tc Malaysia, v cc ng thu ph Brasil.
Nguyn l lm vic: Nhiu h thng s dng th in t ( th ghi) c thit k cho thng tin chuyn dng
trong khong cch ngn (DSRC). Ngi li xe phi tr trc bng ti khon cn gi tr hoc bng th
thng minh hoc l h thng trung tm. Khi mt chic xe i dc mt con ng th tm th c c bi
khung dn c th. Tm th m qu hn th h thng s ghi n vo ti khon c nhn cho qung ng
i vo thi gian trong ngy. Nhng h thng khc s dng cch nhn din s th t ng (APNR)
c bin s xe. S ca chic xe c ni vi trung tm d liu v ti khon ngi s dng b tr i.
Mc gi s ph thuc vo khong thi gian trong ngy. Nu khng c tin trong ti khon hoc khng c
tm th no ph hp hoc khng c s ng k, th camera s nhn din v c bin s xe v mt giy
pht s c gi n.
10
Fig. 3i
H thng kim sot
an ton
CCTV
Rain,
Ice,
Wind
Mc ch: h thng kim sot an ton c thit k gim s ti nn thng qua vic cnh bo li xe v
iu kin ca ng.
V d: chu u, Nht Bn, Trung Quc, v M
Nguyn l lm vic:h thng s dng mt lot cm bin c t bn ng xc nh iu kin mi
trng. Cc d liu cm bin c thng tin ti thiu b x l trung tm v thng l s dng mng thng
tin khng dy. H thng trung tm s quyt nh vic gi cnh bo, ln xe no tip tc c s dng hay
tc gii hn l bao nhiu da trn lut kinh doanh v cc tn hiu tin nhn v tn hiu thay i tc
s c s dng chuyn thng tin ny ti li xe. CCTV camera c s dng buc ngi li xe
phi tun theo gii hn tc v gip vic xc nhn iu kin giao thng v mi trng. Cc thit b gim
st gi, tuyt, sng m v chuyn ng ca phng tin. Sau , h thng trung tm s thit lp vn tc
i trn ng thch hp vi iu kin. tn hiu thay i tc hin th tc hin ti v camera tc t
ng iu chnh bt buc ngi li phi tun theo tc c hin th .
H thng camera
gim st (CCTV) ti
cc trm xe bus v
tu ha.
Fig. 3k
Mc ch: tp trung kim sot cc trm xe bus v sn ga ( v cc khu vc cng cng cng khc) c
th tr gip v phn ng li cc trng hp khn cp nu cn. Rt hu ch khi khng c nhn vin
no trm xe bus hay sn ga.
V d: chu u, Trung Quc, M, c, Malaysia, Thi Lan, Hng Kong, Singapore.
Nguyn l lm vic: nhn vin phng iu khin trung tm s dng h thng camera v c thit b lin
lc tin tin gim st cc khu vc cng cng. Nhn vin trung tm kim sot lin lc vi cnh st v
cc dch v khn cp thng qua cc thit b tin tin. Nhn vin phng iu khin c th a ra thng
bo v hi nu hnh khch cn tr gip. Thng thng, mt chic in thoi khn cp c cung cp
gip hnh khch c th thc yu cu tr gip.
11
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Bng 3: Cng ngh v dch v tin phong cho ngi s dng ITS
Nhm dch v
Dch v cho ngi dng V d
cho ngi dng
Thng tin l
khch
nh v v hng dn
trn l trnh
Qun l giao
H tr lp k hoch
giao thng
thng
Miu t
Nhng h thng c th cung cp thng tin v dch v giao thng
cng cng c ln k hoch hoc thi gian chuyn i, hoc v
iu kin thi gian thc c truyn bi Internet, SMS, VMS v
cc loi truyn thng khc. C th mang li s s dng ca mt
vi cng ngh nh l GPS, lin kt khng dy, vv
C th bao gm truy cp Internet n thun ti thng tin v iu
kin i li hoc cc dch v nh v i tng (LBS) nhy bn vi
thng tin ngi s dng, v tr, v s thch. LBS c th mang li s
s dng ca mt vi cng ngh s dng GSM/GPS hoc l ging
nh lin lc in thoi, vv
H thng nh v bn
trong phng tin
CCTV-Closed Circuit TV
cameras
VMS-tn hiu tin nhn
thay i- cung cp thng
tin cho ngi s dng
Bng 3: Cng ngh v dch v tin phong cho ngi s dng ITS(II)
Nhm dch v
Dch v cho ngi dng V d
cho ngi dng
Qun l giao
Qun l nhu cu
thng
Dch v vn
ti hng ha
Qun l vic bo tr c
s h tng
Qui trnh qun l v
tin thng quan cc
phng tin vn ti
thng mi
Qun l s
c khn
cp
An ton
Qun l on xe vn ti
Cng ngh qun l
thng mi
on xe trc tuyn
(FMS)
Dch v vn
ti cng cng
Miu t
13
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
14
Khung 1: S an ton ca
ngi i b v ITS
Tn hiu n cho php ngi i b lu
thng/dng li l mt dng c bit ca thit b
iu tit giao thng gip kim sot giao thng
dnh cho ngi i b. Thng ip lu
thng/dng li cung cp cho ngi i b
nhng thng tin tin cy l (a) c php sang
ng ( khi c tn hiu cho php lu thng )
(b) Khng nn qua ng ( khi tn hiu dng
li nhp nhy), (c) Khng c qua ng (
khi tn hiu dng li bt sng). gp phn
ti u ha hiu qu ca h thng tn hiu giao
thng, rt nhiu thit b c thit k
cho ra i h thng n giao thng thng
minh. Ti cc h thng n ny, ngi i b
c th nhn nt i tn hiu cho php qua
ng bt sng v m bo rng h s c
thi gian bng qua ng.
Tuy nhin c mt vn y l khng phi
tt c mi ngi mun qua ng u nhn
vo nt bm ny. C rt nhiu nguyn nhn
c a ra gii thch cho vic ny. C th
h khng nhn thc c rng bm nt l cn
thit nhn c tn hiu cho php qua
ng bi c rt nhiu tn hiu khng cn phi
bm nt m h thng vn t ng phn phi
mt cch hp l theo chu k nhng thi im
c sang ng. Thm ch khi ngi i b
nhn thc c s cn thit ri th khong
thi gian sau khi nht nt n khi c tn hiu
cho php sang ng bt sng li kh di
khin mt s ngi ngh rng c l h thng
ang b trc trc. Hin nhin l nhng ngi
khuyt tt c th khng nhn ra rng c nt
bm hoc khng tm c v tr nt. Nhng
ngi ang b nhng chn thng nghim
trng th c th li khng bm c nt. Ni
chung d trong trng hp no th kt qu
cng l ngi i b c gng vt n tn hiu
qua ng.
Nhiu cng ngh t ng d tm ngi i b
khc nhau c a ra nh mt phng
tin nhn bit s c mt ca ngi i b,
v v vy ngi y s khng cn phi bm nt
na. Trong bao gm c vic s dng tia
hng ngoi, sng micro v x l hnh nh
video.
Cng ngh tia hng ngoi v sng micro: Mt
my d tm s dng sng micro s pht ra mt
chm nng lng ti mt tn sng c th,
chm tia ny c th pht hin c chnh xc
mc tiu, c bit l kch thc ca vt th
ang c tm kim (v d vt th l mt
ngi i b) l nh hn rt nhiu kch thc
ca cc vt th ang chuyn ng khc ( v d
nh xe c qua li)
Cng ngh tia hng ngoi c lp t v
s dng cho c phng tin v c nhng thit
b tm kim ngi i b trn ng phc tp.
Hiu qu ca cc thit b d tm s dng tia
hng ngoi c th gim xung nu s vt
ng im ti ch.
15
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Figure 6
Khng cn ai b b ri vo
bui ti: Thng tin v lch
trnh giao thng cng cng s
dng cng ngh SMS
Dresden, c-Frank Muller
2002
16
3. ITS h tr cc th ang
pht trin nh th no
2000
2015
11
40
1 2 triu ngi
23
69
17
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Hnh 7
H thng tr gip giao
thng cng cng ca
Bogota: trung tm iu
phi TransMilenio.
Karl Fjellstrom 2003,
GTZ Urban Transport Photo CD
18
Nng cao
an ton v
an ninh
Gim tc ng
n mi trng
Mt s
C
C
C
--
C
Mt s
Mt s
C
C
19
Hnh 8
Li nhc nh ng
ph n tc ti mt
trm xe but
London
Dr. Gerhard Metschies 2003
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Figure 10
Mn hnh hin th
thng tin ca cc
phng tin vn ti
cng cng
Source: GTZ
20
Hnh khch
Vn hnh PT
H thng l trnh
thng minh
H thng chuyn
tip thng minh
LTA
Cng c d
ton v thng
k
Mt J
RATIS
(RXH)
Ch dn l
trnh in t
EIFS
FMS
Qut giao
thng
GIS (RIMS)
Trung tm d liu
GLIDE
EMAS
ERP
Hnh 11
S h thng qun l
vn ti tch hp i-transport
ca Singapore
My m
vng lp t
ng
21
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
22
23
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
24
.
Ti cc bn xe vn ti cng cng lun c s theo
di ca h thng camera quan st (CCTV) v cc
im lin lc khn cp c th m bo mi trng
an ton cho hnh khch, c bit l vo cc thi
im c t nhu cu s dng.
25
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
26
H thng BRT ang c qung b nhiu thnh Theo k hoch, ITS di hnh thc theo di xe but
ph n vi vic thc hin tip ni s tr gip v thng tin hnh khch( nhng im dng xe but
t Phi on i mi th quc gia Jawaharlal
Nehru ( JnNURM ), cung cp ngun ti chnh ln cng vi BRT nhng chi tit v vic lm th no th
chn thnh ph sau : Ahmedabad, Surat, Rajkot,
cha a ra c th.Tng t, cng c mt s k
Bhopal, Indore, Pune, Vijaywada, Vizag v Jaipur.
th thch ngy cng tng ca giao thng th, y nhng khong thi gian m cu ln. Nhng thnh
ph ang c k hoch a h thng xe but m vo
ban giao thng th thng nht (UMTAs) c
qung b bi NUTP tt c cc thnh ph vi trn hot ng(xe but BRT cng chy trn nhng tuyn
1 triu ngi. Mc ch cui cng cu mt UMTA l ng bnh thng)c th to ra nhng nghi ng
qung b giao thng cng cng trong khu vc ng k gy ra bi khong cch trong dch v ca h
th qua vic hnh thnh nhng chnh sch, chng
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
Qun l giao
thng
V d
Thnh ph nh
< 0.5M
Thnh ph va
> 0.5M & < 1.5M
Thnh ph ln
> 1.5M
Khng
Khng
Khng
Xc nh hng v dn ng
Khng
Khng
H tr lp k hoch GT
xe
M hnh nhu cu giao thng th, Ch nhng ng
m hnh m phng giao l, h thng dng rt n
gin
C, nhng nhng
tn hiu thi gian
iu khin giao thng th ( UTC )
c nh n gin C. Nhng tn
hay iu khin giao thng vng
c v thch hp,
vi my tnh lin hiuthi gian c
( ATC)
kt nh cc thnh
nh
ph pht trin
GIS cho qun l d liu v a l
Khng
Khng
Xem trn
Xem trn
Khng
Vng quanh cm ng ( va h ),
hng ngoi ( trn) hay qua thi gic
C
nh camera thng minh ( trn)
pht hin xe
.
AID H thng pht hin
s c t ng, bao gm
Khng
c xc nh n tc
Qun l s c
Qun l nhu cu
28
C.
UTC nng
ng
(nh p ng
nhu cu) cn
thit.
Khng
Thnh ph nh
< 0.5M
Thnh ph va
> 0.5M & < 1.5M
Thnh ph ln
> 1.5M
>> Qun l
Qun l vic bo tr
c s h tng
Qui trnh qun l v tin
thng quan cc phng
tin vn ti thng mi
Trao i d liu in t
Khng
Khng
Qun l on xe vn ti
thng mi
H thng qun l on xe vn ti
trc tuyn (FMS)
Khng
H thng qun l on xe vn ti
trc tuyn (FMS)
Khng
Khng
Khng
H thng qun l on xe vn ti
trc tuyn (FMS)
Khng
Khng
Khng
giao thng
Vn ti
hng ha
Giao thng
cng cng
Qun l xe c khn cp
Vt liu nguy him v
thng bo s c
Chi tr in t Giao dch ti chnh in t
An ton
H thng qun l on xe vn ti
trc tuyn (FMS)
29
5. Thit lp khun kh ph
hp cho ITS
Trong khi c khu vc t nhn, cng ng v chnh
quyn quc gia v a phng l nhng bn lin
quan ch cht trong vic hoch nh v trin khai ITS,
chnh ph c mt vai tr quan trng trong vic cng
cp lnh o c tm chin lc, m bo t c
tiu chun v kh nng tng tc ph hp, v ph hp
cc bn lin quan khc nhau c lin quan
Thit lp khun kh ph hp lin quan n vic
chnh ph nm quyn lnh o trong vic:
Xy dng mt chin lc tng th cho ITS
Khung 7 a ra mt v d ca Nht Bn trong bi
cnh ca chnh sch giao thng
Pht trin nhng tiu chun, giao thc v chnh
sch v chuyn dch nhng tiu chun ny n c
quan c thm quyn a phng tham kho khung
8 v 9 vi v d v PR Trung Quc;
Pht trin nhng d n kim nghim; v
To iu kin thun li cho s pht trin chuyn
mn khu vc t nhn v cng chng a phng.
V d ca Singapore c a ra Bng 9 c bit
quan trng bi n chng t vic s dng phng php
tip cn ton din thng qua giao thng, cng nghip,
trao i thng tin bao gm ITS. Tuy nhin, Singapore
khng phi l ngoi l - v d nh , trong khu vc
Chu , Maylaysia, Nam Hn, Nht Bn v Trung
Quc cng thc hin mt cch tip cn chn chn
v hp nht hn i vi ITS
Khung 8:
Tiu chun ha ITS ti Trung Quc
Mc d s pht trin ITS Trung Quc bt u
vo nhng nm 1970 vi vic thit lp nhng tn
Hnh 16
Singapore vi nhn t
30
Khung 10:
S tip cn ton din ca Singapore
S tip cn hp nht ca chnh ph rt r
rng trong nhng nm gn y Singapore.
Chnh ph Singapore thnh lp C quan giao
thng ng b (LTA), di quyn B trng b
thng tin lin lc, vo thng 9/1995 phi kt
hp tt c s n lc trong khu vc giao thng
ng b bao gm s pht trin ca ITS. White
Paper v s thnh lp ca LTA t ra mc
tiu pht trin mt h thng giao thng mang
tm th gii n nm 2010 tng cng cht
lng cuc sng v thc y pht trin kinh t.
Chnh sch c bn c thc hin l cung
cp mt phm vi bao hm cc la chn phng
tin giao thng cng cng cht lng cao vi gi
c hp l v tip tc hn ch t c nhn( bi
gi c v cc phng tin khc).
Trn 10 nm kinh nghim trong vic vn hnh
m hnh ERP hin i( xem hnh 5.1) thay th
khu vc hn ch vn hnh th cng trc ,
LTA li dng tnh linh hot ln hn c
cung cp bi h thng ERP to nn mt s
thay i trong chnh sch giao thng ca
Singapore.C nhiu s ch trng vo kim sot
vic s dng xe c hn l kim sot vic s hu
xe. Thu ban u v ph ng k xe nhn chung
c gim trong khi cu trc thu xe c cng
c hp l ha vi hu ht nhng ch xe c
li t thu xe c hng nm thp hn. Chnh v
s linh hot ca n, (v d gi c bin i), ERP
c th t c s gim st nhanh chng
trong vic s dng phng tin giao thng trong
mng li t 21% vo giai on cao im bui
sng ln 27% trong giai on cao im bui ti
mc d ALS c hon tt t trc.
Singapore ang qung b mnh m s pht
trin cua ITS v cng ngh lin quan h tr
chnh sch m thanh giao thng v nhng t
chc c thm quyn c thnh lp qun l
h thng giao thng.
31
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
6.1. Lp k hoch
Bc khi u c gii thiu trong vic trin khai
nhng ng dng ITS hiu qu l vic thnh lp mt
k hoch ITS mang tm chin lc v chng trnh
thc hin n. iu ny s m bo rng nhng ng
dng ITS s cung cp ch li cao nht v chi ph hiu
qu nht trong vic gii quyt nhng nhu cu i li
trong khu vc. N cng s gp phn t c s nht
qun trong vic tip cn v cho php nhng d n ITS
xy dng trn cng ngh ct li.
K hoch ITS mang tm chin lc hiu qu nht
cp quc gia, khu vc v thnh ph, hn l hn l
cp a phng, v nhng ng dng ITS thng
thng ng dng cho mt vng hoc thnh ph, bao
gm tr cp cho nhu cu tng trng trong tng lai
v s sn c ca ngun ti tr.
Cc bn lin quan
Nhng v d ITS
Cc nh iu hnh xe but
Nhng c quan qun l giao
thng a phng
S gim thiu nhu cu s
32
Np ph n tc nh chng
trnh np ph n tc Ln n
33
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
34
.
V d nh,s lp t ca h thng thu cc xe
trong mt h thng giao thng cng cng c th
tit kim chi ph nhn cng, gim tnh trng gian
ln v tng s thoi mi cho hnh khch so vi
h thng thu cc xe th cng
S rt p lc nu chi ph vn v hot ng ca
nhng ng dng ITS c th phn ha a dng
so vi li ch c th t c. May mn l US
xe
c
th c s
(ngi c nng lc, ngun ti tr, v..v)
dng cp vn cho nhng
ng dng ITS
Karl Fjellstrom, Singapore 2004,
GTZ Urban Transport Photo CD
35
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
Cnh bo
Chia s thng
tin m khng
giao li s iu
khin
Cng thu ph
in t
D on cng ngh
mi
Cc bi kim tra
th nghim ETC
Thng tin
ngi iu
khin m t
S hp tc gia trung
Thu thp v trao i Gi trung tm
tm qun l gao thng
d liu in t
Trang web Internet
v ngi cung cp thng
tin
Qun l qu
cnh
Chi ph gi Trung
tm cao.
chnh xc ca
thng tin
iu ny i hi mt cam kt ang tn ti i vi
vic o to, thu thp v phn tch d liu, xem xt
li sau v s iu chnh phng php.
Mt s hng dn cho vic trin khai nhng n
ITS c a ra trong bng 8.
6.5 Cp vn ITS
36
6.5.3 Ngun ti tr kt hp
Cng c mt s lng ngun ti tr nh hn
nhng ang c xu hng tng ln cho ITS n
t s kt hp ca ngun ti tr chnh ph t
nhn khi chnh ph thnh lp ln khun kh
bao gm h tr ti chnh c th c m cho
php vic ti tr t nhn din ra. S kt hp
nh th c th thy trong nhng quyn c
ti tr v hot ng ring l, s dng cng ngh
thu thu in t ( v d nh nhng tuyn ng
thu thu, thu thu xe ti c) v trung tm
qun l giao thng cng t ( M bc-lin v
ng cao tc Hoa K) ni m chnh ph ch
th cng ngh v nhng tiu chun dch v
c lin quan nhng chng c tr bi khu
vc t nhn.iu ny cho php li ch cng ng
c m rng bng cch m bo kh nng
tng tc gia nhng h thng khc nhau
m c th c cung cp bi cc cng ty khc
nhau.
7. Thch thc
Nhiu thch thc c t ra trong vic gii quyt
vn giao thng cho cc chuyn gia ITS khi
nghin cu lp k hoch, trin khai v hot ng
nhng ng dng ITS thch hp vi nhu cu ca mi
thnh ph .
37
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
n by gi gy nn nhng thit b bo tr
km cht lng bi nhng c quan c trch
nhim.
Hnh 18
Thng tin hnh khch hin
ln trm dng xe but
Luisenplatz, Darmstadt.
Frank Kraatz 2004,
GTZ Urban Transport Photo CD
ITS ch c s dng
dng n gin nht ( v d
nh cho vic thu thp d
liu, m khng phi l vic
thc thi ). V thng c rt
t s tch hp nhng h
thng mi m c h thng
di sn. Nhng tiu chun
v c im chi tit ph
hp l cn thit khuyn
38
Thc y vic thit lp quan h. tt c cc cp Chu u v Trung Quc v nhng ng dng ITS,
chnh quyn, nhng trung tm nghin cu v pht
nhng d n hp tc v lin doanh,
39
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
Hnh 19
Bin bo ny l mt phn
ca h thng hng dn
xe khp thnh ph v
cung cp thng tin v
nhng a im cn trng
phc v xe t
Armin Wagner, Frankfurt/M. 2005
40
Cc t chc ITS
http://www.ten-t.com
http://www.irfnet.org
Mt s ngun khc
http://www.resourceguide.its.dot.gov
http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTTRANSPORT/EXTROADSHI
GHWAYS/0,,contentMDK:20688447~menuPK:
1157552~pagePK:148956~piPK:216618~theSit
ePK:338661,00.html
htm
http://www.ream.org.my
ISO: http://www.iso.ch/iso/en
Hnh 20
H thng thng tin
Giao thng
Singapore.
Karl Fjellstrom 2004,
GTZ Urban Transport Photo CD
41
Ph lc
A: Cc xu hng ton cu v H thng
Giao thng Thng minh
43
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
Ph lc A:
Cc xu hng ton cu v h
thng giao thng thng minh
Hnh thc trin khai ITS nhng vng khc nhau
trn th gii chu nh hng ch yu bi s pht
trin 3 th trng chnh. Vic nghin cu, pht
trin v trin khai cng ngh ITS ch pht trin ch
yu 3 vng: Bc M (c bit l M v Canada),
Chu u v chu (c bit Nht Bn). th
trng chu , nhng bc pht trin ng k u
bt ngun t Australia.
S hp tc quc t v cc vn lin quan n ITS
vn tp trung vo 3 vng pht trin trn vi s gp
mt ca cc t chc v ITS nh ITS America (ITS
ti M), ERTICO (chu u) v ITS Japan ITS ti
Nht Bn (tn trc y l VERTIS). Ba nm mt
ln, Hi Ngh Th gii v ITS c hp tc t chc
bi ERTICO, ITS America v ITS Japan ln lt ti
chu u, Bc M v chu . Bn cnh , c rt
nhiu cc t chc tm c khu vc v quc gia v ITS
nh: T chc ITS chu Thi Bnh Dng c
thnh lp nm 1998 di s h tr ca ITS Autralia,
ITS Taiwan (ITS ti i Loan), ITS Japan v Cng
ng ITS Malaysia, v.v.
Khung 14:
K hoch quc gia v chng trnh ITS
Hoa K
Tm nhn: H thng giao thng vn ti
trong tng lai s:
c qun l v vn hnh cung cp mt h
thng giao thng trung chuyn hiu qu, lin
mch cho nhu cu i li v vn chuyn hng ha.
An ton, ph hp vi ngi s dng, nhiu cch
tn v h thng v lun hng n tnh hiu qu,
vn hnh bi thng tin t mt chui thng nht
gm in ton, truyn thng v cng ngh cm
ng.
Bo m, phn ng nhanh trong cc trng hp
khng hong.
Kt qu d tnh
44
Mc tiu
an ton: gim 15% t l ngi cht v tai nn
giao thng nm 2011, gim 5000 7000 ngi
cht mi nm.
An ninh: c bo v tt khi cc cuc tn cng
v phn ng mt cch tch cc trong cc thm
ha do thin nhin hay con ngi gy ra.
Tnh hiu qu/ tit kim: tit kim t nht 20 t -la
mi nm thng qua vic nng cao lu lng
v cng sut nh ci thin thng tin, qun l h
thng v ngn chn n tc.
Tnh c ng v d tip cn: Lun cung cp
thng tin nhm h tr cc phng n i li ni
tip, khng t qung.
i vi nng lng v mi trng: tit kim t
nht 1 triu gallon nhin liu mi nm v gim
thiu lng kh thi tng ng.
Ngun:
ITS M (2002) D tho chng trnh ITS quc gia: Tm nhn 10 nm
V an ton
lin kt ca c s h tng phng tin
H thng An ton thng nht da trn phng
tin
H thng ngn nga va chm trn giao l
9-1-1 th h mi
Phng n an ton giao thng vng nng thn
Hot ng giao thng khn cp
Tnh lu ng
Qun l hnh lang thng nht
Dch v di ng dnh cho mi cng dn M
H thng quan st v d bo thi tit ng
b v ng thy quc gia
9-1-1 th h mi
Cc phng n gii quyt n tc
V tnh hiu qu
Qun l vn ti hng ha bng in t
45
Giao thng bn vng: Cun sch tham kho cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc nc ang pht trin
Cc d n hon thin
AGORA: Thc hin phng php nh v ton
cu.
DELTA: S thng nht v mt l thuyt ca vic
dn nhn thu ph DSRC.
DIAMOND: Dch v ITS a truyn thng thng
qua DAB
Digital Tachograph: c a ra EU, cc
nc Trung v ng u.
EU-SPIRIT Ln l trnh trn Internet tn ni
ITSWAP: xc tin qung co cho ITS thng qua
WAP.
NextMAP: Ci thin cht lng c s d liu
bn k thut s.
PEACE: Cng ty lin doanh ngnh cng nghip
gia M v Trung Quc.
TELEPAY: chi tr trong giao thng qua in
thoi di ng
TRIDENT: Trao i d liu a phng thc.
Ngun : ERTICO
46
47
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
48
49
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
50
Gi c v cc loi ph
H thng thu ph in t v t gi cho cc dch v
cu ng, bao gm hp tc cng cng t nhn
thng qua h thng kim tra in t dnh cho vic
chi tr v chp hnh lut l ca nhng ngi iu
khin.
t gi (trn cc ng thu ph ng c) c
tin hnh bi h thng nh gi cu ng in t,
tnh cc ph cao hn i vi gi cao im, khuyn
khch tham gia giao thng co cc gi khc, bng
cc loi phng tin khc nhau v trn nhiu l
trnh khc nhau. Vic t gi ny m bo vic
vn hnh cc dch v, cng nh to ra nhng dch
v tt hn trong nhng ngi v vn chuyn hng
ha cn gp.
Hnh 21
Tn hiu tin nhn thay i
Armin Wagner, Frankfurt/M. 2005
51
Giao thng bn vng: Gio trnh dnh cho cc nh hoch nh chnh sch ti cc th ang pht trin
LRT
M
MDI
MRT
NMV
ASV
OECD
ATC
OECF
AVI
AVL
pa
billion
PRC
CBD
R&D
CCTV
CV
CVO
DSRC
SCATS
EDI
EC
European Commission
ERP
ERTICO
SUV
Ph lc B: Bng ghi ch
APTS
ASEAN
ETC
ETTM
EU
GATT
SCOOT
SOE
SSTCC
UK
USA
UTC
UTMS
VERTIS
GIS
GNI
GNP
VMS
GPS
WAP
GPRS
2G
GSM
IC
ISP
Internet ServicesProvider
ISO
International Standards
Organisation
Intelligent Transportation
Systems
ITS
52
VA
VICS
3G
Deutsche Gesellschaft fr
Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH
German Technical Cooperation
P. O. Box 5180
65726 ESCHBORN / GERMANY
T +49-6196-79-1357
F +49-6196-79-801357
E transport@gtz.de
I http://www.gtz.de