Lokman

FALI OTLAR VE LOKMAN HEKM
OSMAN BAYATLI
Merhum
OSMAN BAYATLI ( 1892 1958 )
Sekizinci Saysn Bastran
MTYAZ SAHB Olu METN BAYATLI
N D E K L E R
Lokman Hekim ifal Otlar Otlarn Resimleri Otlarn Trke Ltince
listesi Hayvani, Maden, illar insan hastalklar iin emsemler Hayvan
hastalklar ve emsemleri Hayvan hastalklar iin otlar.
Hayran Olduum Eser

stanbul niversitesi
Tp Tarihi Ord. Prof.
Dr. A. Sheyl NVER
stadmzn yazd n sz
Kymetli ansiklopedisi limimiz Osman Bayatl Trkiye'de bir ok zevata

myesser olamayan bir mazhariyetle daima babaadr. Yazd eserler tekrar tekrar
baslr. te bize Bergamada toplad ifal otlar - Lokman Hekim eserinin tam
altnca tab'n veriyor. Kendisine kadar ve tebcil edilse yeridir.
phe yok ki bugnn tedavi esaslar arasna yeni kimyev ve sentetik
illar girdii gibi antibiyotikler de bu istikameti yeni bir yola evirmitir. Fakat ne
de olsa eskiler, yine rabettedir. Zaman zaman Fitoterapi revacn kaybetmitir
amma bugn yine rabettedir.
Tedavi mutlaka hekimle olmaz. Halk da kendisine gre ok defa zararsz
nebatlardan da eitli illar yapar. Ananenin rettiklerinden kolay kolay vaz
geilmez, hem buna lzum da yoktur. Daha asrlarla insanlar yine bir ok otlardan
kaynatp inancnn kendisini telkini nisbetinde faide de grecektir. Bunlardan teselli
bunlar ve bu ruhi tesirin ve telkinin devamiyle iyi olanlar da az deildir.
Fakat ne de olsa u lme are bulunmayacaktr. Eer buna are bulunsayd
insanlar tahviller gibi yine amorti etmek icabedecekti. Tabiat her eyden nce
kendilerine ihmal edenlerde bunu yapyor.
lme re aranmas o kadar eskidir ki bunun en gzel efsanelerini
Eskl'a yni Lokman Hekime izafe ederler. Bir gn sen benim ilerime mdahale
ediyorsun diye Tanr Jpiteri kzdrr, elindeki il kabini birnehre drtn.
Amasya'da bu efsane sylenirken bu kap oradaki nehre drlm ve o civarn
feyz ve bereketi bundan bilinmitir. Efsanelerin sylendii yerlerdeki tabiat
zenginlii hep bundan ileri gelmitir.
nsanolu tabii mr mddeti iinde yaama kabiliyetim ve inancn bu
gzel hislerle idame ettirmitir. Onu takdir edecek tabiat mahsullerine kymet
vererek istimal etmitir. Bu ne gzel imn mahsuldr. ifa umduu bu mevad her
yerde pek oktur. stad Osman Bayatl kendi gptaaver hayat iinde civarnda
bulunan bu ifal otlar toplam ve yine onlardan ele geirdii ifa ile bunlardan
yalnz il deil byle bir eser de vcde getirmitir. Bu cihetle kendisi bahtiyardr,
azizdir ve her trl tekrime lyktr. Baka ne denir?
30/VIII/1955
Dr. A. Sheyl NVER
Bergama Mze Mdr Nuruaynm Bay Osman Bayatl'ya

(ifal Otlar ve Lokman Hekim) namndaki eserinizi okudum. Sa'yinizin
izlerini o satrlarda grdm. ok mahzuz oldum. Sizi candan kutlar ve aadaki
manzum tarihi sunarm;
Milttan nce, bir ehli irfan
Vardr ki, nam dillerde destan
Hikmetle meml kalbi selimi,
Hakknda sure bir nass kur'an.
Vazu nasihat iftade yekta,
Bilhassa tbta staz devran.
Otlarla megul olmu ve bulmu,
Her bir mariza bintrl derman
te bu zat halka tantmak,
Azmile, gayyur genlerden Osman.
Elde vesaik yokken kard,
Tarihe yazd, takdire ayan.
Pek ok emekle meydana geldi
bu ifal Otlar ve Lokman
Ben de ey Akif tebrik ederken,
Dodu o anda bu beyti kran.
Tarihi kt heft asumandan,
Lokman Hekimi neretdi Osman
1938
zmir Mfts
Akif SALI
N S Z
Bergama Tarihinde Asklepion kitabnn 1935 ie neri zerine. stanbul
niversitesi Tp Tarihi Enstits Mdr Ord. Prof. Dr. A. Sheyl nver
stadmz, Bergama'da yeni bulunan Asklepion'un nemini belirtirken,
Bergama evresindeki Asklepion Lokman Hekim'in balca illarndan
olan ifal otlarn da toplanmas zerinde durmulard.
Balangta glklerle karlaan bu derlemenin bir ksm bir yl
sonra, stanbul Halk Bilgisi Dergisinin 62. saysnda kmtr.
Byk ilgi toplayan ifal Otlarn. 1938 Eyllnde Yugoslavya'da
toplanacak olan Beynelmilel Tp Tarihi Kongresine, stanbul niversitesi Tp
Tarihi Enstits tarafndan gtrlmek zere hazrlanmas isteniyordu. Bunun
zerine ifal Otlar ve Lokman Hekim lk defa kk bir kitap halinde
1938 de baslmt.
O zaman Enstitnn Asistan olan Dr. Metine Belger'in; Un aperu des
medicaments animaux, min6raux et vegetaux employes par le peuple Turc
balkl raporunda bu konuya nemli bir yer verilmi bulunuyordu.
Ayni zamanda, Beynelmilel Tp Tarihi Cemiyeti Messisi ve Fahr
Bakan olan Prof. Dr. Tricol Royer, bu kongrede, Anadoluda tedavi
maksadiyle kullanlan bitkilerin Belika'daki halk - illariyle bir
mukayesesini yapmtr. Bu mnasebetle;
Milletler arasndaki folklorik birlikleri anlatm; bunlarn bugn ilime
birer malzeme hizmetini grmekte ve fennin tanmadklarn tantmakta
olduunu sylemi ve tesir tarzlarnn nemi zerinde durarak toplanan
malzemenin fenn kymeti de olduunu belirtmitir. (Bu tebli Aesculape
mecmuasnn 1939 tarih ve 7-8 saysnda kmtr).
ifal otlarn bu nemi gz nnde tutularak, Bergama ve evresinde
halkn bildii ve denedii otlar zerinde derlemelere ara vermeden devam
olunmu, bu suretle gelien kitap, 1940'da nc 1947'de drdnc defa
baslmtr. Ayrca 1942'de hayvanlar ksm da karlmtr.
Btn bunlar, yeni derlemelerle birletirilmi, g bilinen otlarn resimleri
yaplm ve otlarn Trkeden Ltinceye bir listesi yazlm olduu halde 1952 de
bu kitabn beinci tabi meydana getirilmitir.
Bu defa yeni batan dzenlenen bu kitap bu arada derlenen ifal Otlar ve
resimlerinin ilvesiyle VI. defa baslm bulunuyor.
20 yldr, tbb folklor'a hizmet bakmndan zerinde durulan bu kitabn,
yzlerce insann bilgi ve ilgisiyle meydana gelmi olduunu kaydederken; burada,
bata Sayn Prof. Sheyl nver olmak zere hepsine minnet ve kranlarm
sunma bir bor bilirim.
6/VIII/1955
OSMAN BAYATLI
Bergama Mzesi Mdr
LOKMAN HEKM
Bergama, dnya medeniyet tarihinde nemli bir mevki igal eden bir krallk
baehri ve Eski an en mhim tanrlarndan olan Asklepilos - ifa Tanrs
kltrnn merkezlerinden biridir.
Bergama'da ortalama 700 yl (M. . 450 - M. S. 300) ifa salayan Asklepios
mezbehi yaam ve milddan nce II. yzylda olduu gibi mildn II. yzylnda
da hretinin en yksek noktasna ulamtr.
Bugn Virankap'dan Ayvazali bahesine kadar bir kilometre kare iinde
bulunan antikiteler bu durumu aka anlatmaktadr.
Eski inanlara gre; salk tanrlarndan biri olan Asklepios'un M.. V.
yzylda Elen Tanrlar lemine girdii ve V. yzylda Epidauros'dan Istanky ve
Bergama'ya yayld anlalmaktadr. Yine bunun gibi ryalar yoran Bergama'nn
salk tanrs Telesphoros da ayn yerlerde sayg grmtr.
Asklepios adma kurulan Asklepionlar btn hastalar tedavi eden ve her derde
derman olan yerler olarak hret kazanmtr.
Asklepios, hastalklarn tehisinde ve hastalarn tedavisinde o kadar yksek
meharet gstermiti ki gnn birinde lleri dahi diriltmee muvaffak olmutu.
Ba tanr Zeus'n bu kudretini kullanan Asklcplcs, babas Gne Tanrs
Apollon'un araya girmesine vakit kalmadan Zeus'n yldrmlariyle arplarak
cezalandrlmt.
Asklepionlar'da tecrbeye dayanan eitli tedavi arasnda bata telkin geliyordu.
Hasta daha ok inanc ile babaa kalyordu. Mabedin altnda rya grdrmek
suretiyle tedaviye giriilmesi de bundan ileri geliyordu (1).
Bununla beraber, Anadolu halknn eskiden beri kullandklar otlardan,
kklerden yaplan illarn da bu arada nemli bir yeri vard (2).
Hekimler derler ki; "Allah kullar iin otlar yaratt. Her birinin derde deva ve
,bir maraza ifa iin Lokman Hekime bildirdi. Bir ot ben falan derde devaym derdi.
Bin trl ot yaratt. Her birine bir hasiyet verdi. Ve bu otlarn 770 derdi insann
eliyle dermandr" (3).
Kuran- Kerimde biz Lokman'a hikmet ihsan eyledik ayetini ihtiva eden
Lokman suresi ile Lokman'm mevkii ykseltilmitir.
Lokman'a verilen ilim ve hikmet ilham ile olan bilgidir. Eyann hakikatini
bilmek ve hakikatin icab zere yerli yerine koymak ilmine sahip olan Lokman, bu
ilminden bir cz olan tp ilmini nebatlar, madenler zerinde asllarnn iktizas zere
gstermek suretiyle bu ilmin mucid ve messisi olmak erefini kazanmtr.
Hazreti Muhammed, Lokman hakknda; Dncesi derin, her eyin gzelliini
yakndan bilir, kalbi sevgi ile dolu olup muhabbete mazhar bir kuldur. Ve kendisine
hikmet ihsan olunmutur, buyurmutur.
(1) Bak; Bergama Tarihinde Asklepion.

(2) Prof. Arkeolog G. Welter'den notlar.
(3) El yazmas bir tp kitabnn 13 nc babndan.
Fahri Raz Tefsir-i Kebir'de der ki; Tanr eyann hepsini insanlarn menfaati
iin yaratmtr. Yeryznde insanlarn faydalanmas ve hayatlarnn bakas iin
nebatlar, mdenler ve hayvanlar yaratld. Hekimlerin meydana getirdii trl trl
illarda bunlardan vcut buldu.
Bosnev ise; Lokman yeryznde seyahat ederek tp ilmini dnyann her
tarafna yaymtr. Bin yl yaam ve pek ok talebe yetitirmitir. Kendisine
mracaat eden hastalar iyi etmek suretiyle insanla hizmet etmitir. Daha nice
seneler sonra yetien limlerin cmlesi Lokman'n kurduu esaslar zerinde
yryerek tp fennini imdiki dereceye kadar ykselttiklerini, kaydeder (4).
Lokman, Azer evltlarndan olup brahim Halil Peygamberin neslindendir (5).
mr srd bin yl inde bir ok nebilerle grm ve Hazerti
Davud'un ateli elinde meydana gelen kalkan sabrla seyretmitir (6).
Hikmette derin bilgisi vard, Altn mrekkeple, yakut kalemle billur zerine
yazlacak hikmetleri, cami szleri vardr (7).
Lokman'm hakimane tavsiyelerinden bir ka unlardr;Lokman'a sormular; en
byk nimet nedir? Eyi huylu olmak. En hayrl mal nedir? Salk, cevabn
vermitir.Birgn kendisine, bir insann en ac ve en tatl uzvu neresidir? diye
sorarlar;
- Bunlar yrek ve dildir. Sahibinin iyi olmasiyle tatl, sahibinin fena olmasiyle
ac olurlar (8).
Lokman bir gn, ayakyolunda ok kalan arkadana; "Ayakyolunda ok oturma
cierlere hastalk gelir. ok tutma illet verir" der. Arkada da herkese ders olsun
diye bu sz ayakyolunun stne yazdrr (9).
Yine mehur tavsiyelerinden biri de, "ayan scak tut banserin, mideni hafif
tut dnme derin" szdr.
Alt t de yledir; Kesretle sakn cima etme, Lezzetine anin tama etme.
Gece uyu, gndz ol biydr. Hapsi bevletme sakn zinhar Nisflleyi olicek sakn
nagh Uyanp su iem deme ey ah. Her taam stne yemi nimet, Ta ki grmiyesin
elem siklet (10).
(4) Muhiddini Arabi'nin Fususl-hikem kitabn erheden Bosnev cilt - 1, Sayfa- 292
(5) Ruhl-beyan surei Lokman cilt - 3, Sayfa - 48.
(6) Tefsiri Tibyan, cilt - 5, sayfa - 332.
(7) Mirtl-kinat, cilt - 1, sayfa - 348.
(8) Kefl-esrar ve tefsiri" tibyan, cilt - 5, sayfa - 332.
(9) Ruhl-beyan, cilt - 3, sayfa 50.
(10) Sar Sultan Selim devrinde yazlm el yazmas bir kitabndan.
Lokman'n tbb varl da byk bir kudret tayordu; Btn otlar kendisine,
hangi derde deva olduklarn sylerdi. Bu yzden her hastaya derman bulunurdu.
Yalnz bir defa bandan yle bir olay geti. Zamann byklerinden birinin
kz hastalanmt. Lokman derdine are bulamad.
Bir gn kzn iyi olduunu kendisine haber verdiler. Arad, sordu; ayvadan
damlayan sudan ifa bulduunu anlaynca srrn kendisinden saklad iin kzd.
"Suyun kurusun" diye beddua etti (11).
Lokman'm ahlki hikmetleri hakknda ok kymetli malmat vardr. Bunlardan
biri udur; Uzun bir seyahatten dnen Lokman, kyne yakn bir yerde klesiyle
karlat. Ailesini ve kyn sorar, kle;
Anan, baban dnyadan gtler.
Ya! Bunlarn haklarna riayette kusur etmek endiesinden
kurtuldum.
Kz kardein de vefat etti.
nsanlk hali, kendisindenbir fenalk kar; ailemizi mahcup
eder, dncesinden kurtuldum.
Erkek kardein de ld.
Ah, imdi belim bkld. Kanatlarm krld.
Olunda vebaya kurban gitti, deyince Lokman;
imdi yreim yarld. Cierlerim paraland. Diyerek alamtr (12).
Hekimliin btn illarn ve srlarn oluna retmi olan Lokman, bir gn
kendisine de ecelin vefa etmeyeceini dnd. Btn bildiklerini talebelerine
retmek istedi (13).
Lokman, bir gn kular toplad. Cennet ile cehennem arasndaki can suyundan
getirene 500 yl mr vereceini syledi.
Akbaba udu, istenilen suyu getirdi. Fakat gagasndan suyu verirken dkt.
Lokman bundan ok kederlendi.
Akbabann ok yaamas sebebinin de bu sudan bir damlasn
yutmu olmasndan ileri geldiini sylerler.
(11) Ticaretle karadan Hindistan'a kadar giden Halil Kurabiyecinin not defterinden.
(12) Envarl-kn; sayfa - 157.
Ruhtil-beyan; cilt 3 - sayfa - 51.
(13) Lokman'm olu tefsiri Beyzavde Enam, Ekem ve Masat adlarn alr. Tefsiri
Hzin ise yalnz ikisini yazmaktadr.
Gnn birinde byk Hekim hastaland. halini kestirmek mmkn olmad.

Lokman bitkin bir halde idi. Kendisinden midi kesmiti. Son bir hamle yapmak
iin talebelerini toplad "ldm zaman beni hamama gtrn. Vcudumu hamur
gibi yourun. u kalba yerletirin".
"Rafta duran kavanozdan birincisini gbeime, ikincisini bama,
ncsn gsme dkn, Muvaffak olursak, ebed hayat srr bulunmu
olacaktr".
lmnden sonra btn bunlar yaptlar. Yeni bir Lokman meydana geliyordu.
Heyecan iinde gsne dkecekleri kavanozu yere drrler. Kavanozun suyu
merdivenleri kaynatt. kan buhar talebelerin gzlerinden ac yalar aktt. (14).
Btn dertlere ifa olan otlar, kkler ve emsemler dahi bir gn ciz kald. Ve
(Lokman, bile ecele are bulamad) sz ezeli hayat kanunlarnn derin mnsn
belirtmi oldu (15).
Bununla beraber, milttan nce yirminci ile onuncu yz yllar arasnda yad
tahmin olunan Lokman Hekim ile milttan nce altnc yzyldan sonra yaatlan
Asklepios mezhebinin Anadolu'da ve Bergama'da meydana getirdii tedavi usulleri
ve illar asrlar boyunca hkm ve nfuzdan dmedi.
Mildn ikinci asrnda o zamanki medeniyet dnyasna hreti yaylan, Roma
imparator saraynn hekimi olan Bergama'l Calinos Hekim (Galenus)un yazd be
yz kitabn deerini ve onun tbba olan byk hizmetini, bni Sina'nn El-kanun
adn tayan eserlerinden anlam bulunuyoruz.
Hipokrat hekime (hekimlerin babas) denildii gibi, Calinos da (kklerin
babas) unvann almtr. Calinos otlardan, kklerden ifal il yapmakla n alm
ve eski attarlarn (imdiki eczaclarn) babas saylmtr.
131 210 yllar arasnda yaayan Calinos hekime (Hatemletibbal kibarl
muallimin) denilmitir.
Bu byk hreti karsnda karnndaki illetde deva bulamayan Calinos hekim
talebelerine unu sylemitir
Ben ldkten sonra u fndk kadar madenden birini bir rs stne koyunuz.
Birini de su dolu bir destiye atnz.
Bunu yaptlar. Koca bir rs eridi; akt, iz brakmadan kayboldu. Destideki su da
buz tutmutu.
Bu akllar durduran olay karsnda bilginler; (Calinos hekim her eyin ilmini,
fennini buldum. Ancak lmn aresini bulamadm) demek istedii sonucuna
varabilmilerdir (16).
Btn bunlar, bugnk tbbn esasn kurmu olmakla ayr bir deer ve zellik
tamaktadr. Tbb folklora hizmet bakmndandr ki, bu kitaptaki ifal otlar ve
emsemlerin toplanmas iin yllarca zerinde allmak zahmetine katlanlmtr.
(14) Halk bilgisi haberleri mecmuas; say - 52

(15) Filistin'in Remle ehrinde vefat ettii kabul edilen Lokman hekim hakknda Taberi
tarihinin ikinci cildinde bilgi verilmektedir.
10
(16) Uyunl-enba; sahife
FALI OTLAR
nsanlar in
ACIDLEK
Arlarda
Kkn kaynatp srmek
By-Akrepte
Kkn dvp vurmak.
Mayaslda
Soyulmu kknden birer para yemek.
Szlarda
Kkndeki yumrusundan kan suyu srmek.
Szlarda
Olgun meyvelerini zeytin yaiyle gnete eriterek srmek.
Sancda
Dvlm kknden bir parasn balla kartrp yemek.
Sarlkta
Olgun meyvesinin suyundan bir damlasn pamua alp buruna ekmek
Uyuzda
Kkn kaynatp suyunu srmek.
Not; Acdlek zehirli ve tehlikeli bir bitkidir. Crlatan crtlang, karga dvlei, hyarck ve
eek hyar adlarn da almaktadr.
ADAAYI
Mide arsnda
Kaynatp imek.
Souk almada
oka kaynatp imek.
Yldz iaretli olanlarn resimlerine baknz.
11
ADAMOTU
nsana benzeyen ve insan gibi diili - erkekli olan bu kk bir insann neresinde bir
zoru varsa, bu kkn orasndan bir para alnr, su ile iilir, veya ezilir, oraya srlr; deye
tannmtr.
Adamotu denilen eytan algam (Bryonia diocia) Bergamann kuzey yaylasnda
Aabey kyne Madradann avdarlk ve Kazkbatmaz mevkiinde bulunmaktadr.
Bunun adamotu deerinde olmad kabul edilmektedir.
Kk ileriyle uraan ve 50 yl nce lm olan Bergama'nn Yourtdken
kynden Ahmeti Ali bunun iin bir efsane de uydurmutur.
Bilir misiniz? derdi bu kk nasl karrm;
Bunu otundan bulurum. Etrafn kazar kkn meydana karrm, iki ucundan iple
balanm keskin byk bir ba arkasna yerletiririm.
pin ucuna a bir kpek balarm. Kpee et ve ekmek gsterir, bu suretle zorlatr,
kestiririm. Bu kk kesilince kpek ac ac barr kpek dii ise erkek, erkek ise dii olur.
Bazen de lr. ite bu insan kk byle bir korku iinde elde edilir ifal bir kktr. Her derde
devadr; mayasla birebirdir. Deye satard.
yz yl nce yazlm el yazmas bir kitapta, bu hassal kkn karma
durumunun ayn ekilde yazlm olduunu hayretle grdm. Bu otun dallar ka atal
karsa ya da o kadar olurmu 20 - 30 ylda insan eklini alrm.
Hakiki adamotunun Silifke, Antalya, Belks harabelerinde bulunduunu stanbul
Nebatat Enstits Prof. Mehpare Haiborunn sylemitir.
AIDALI ZAKKUM
Aknt iin
By ve Akrepte
Gidikende
Szda
Szda
srmek.
Bir ka ieini kaynatp souk imek

Yaprann suyunu srmek,
Yapran kaynatp srmek.
Yapraklarn inbikten ekip suyunu srmek.
iek ve yapraklarn zeytinya iinde gnete eriterek
Not; Zakkum bu aa aalarn en ktsdr. Aclkta en ac bu aatr. Bunun

Allah cehennemde bitirmitir. Bu aa cehennem ehlinin yiyecei bir eydir. Cehennemlik
olanlarn karnnda kaynayacaktr.
Buna kar ifas da vardr! Balgam sker, mafsal arlarna iyi gelir, oyluktan
trnana kadar damar arlarn keser, kabalardaki yeli giderir.
gn yaprann suyundan (yedi dirhem taksim ile) iile yarm fel ve ktrm
olmuu ayaa kaldrr.
Tacttefasir; Cilt 1, Sayfa 154.
Celaleyn haiyesi Savi; Cilt - 4, sayfa 51.
AHLAT
shalde
Meyvesinden yemek
Zehirli hayvan sokmasnda Filizlerini dp vurmak,
AKASYA
Nefes Darlnda
ieklerini kaynatp imek.
AKKIZ EVKETBOSTAN
Mide iin
Kum iin
Sancda
Sidik Zorunda
Tazesi halanr yenir.

Kkn kaynatp oka suyundan imek.
Dalndan kan sudan bir ka damla imek.
Kkn kaynatp oka suyundan imek.
12
Szda
Dikenli yuvarlaklarn suda slatp imek.

ALTINOT
Mesane ve bbrek iin

ay gibi kaynatp imek,
Nefes darlnda Kaynatlarak suyundan imek.
ANASON
Karn ve boaz iinde
ay gibi kaynatp imek.
ARPA
Karn arsnda
Mayaslda
Sidik zorunda
Temrede
Ununu sirke ile kartrp stne nane ekip vurmak

Kavrulmuunu dverek yemek.
Kaynatlarak suyunu imek
Yaklarak isini srmek
ARDI
Kum drmekte
Kellerde
ile ykamak.
Mayaslda
Mayaslda
oturmak.
Nefes darlnda
ksrkte
Sidik zorunda
Solucanda
Tutuklukta
Tohumu oka kaynatp imek.

Katrann ylan gmleiyle kaynatp srmek ve sabahlar sirke
Katrann bir kda srerek oraya koymak ve sonra almak.
Katrannn (azda kokusu duyuluncaya kadar) stne
Katrann suya damlatp imek.
Krmz tohumundan yutmak.
Tohumunu kaynatp imek.
Katrann un ile hap yaparak yemek
Dallar tohumlariyle kaynatlarak banyosuna girmek.
ASMA
Gz arsnda
Yaralarda
kiden kurtulmak iin
Dalndan akan sudan koymak.

Yapran stne koymak.
Asma suyundan imek
AT KESTANES
Ba arsnda
shalde
Mafsal arlarnda
Nefes darlnda
Sancda
Stmada
Dlerek enfiye gibi ekmek.

Yarm nohut kadarn yutmak.
Yan srmek.
Kaynatlarak souk suyundan imek,
Yarm nohut kadarn yutmak.
i dlerek (bir gece suda ayazlatlarak) imeh.
AYIKULAI SIIRKUYRUU
Kadmahtapotunda
Kan aktarmasnda
Kantda
Kuvvet iin
denir".
Mayaslda
Memeli basurda
Mide arsnda
Sidik Zorunda
Stmada
Yapraklarnn am kabuu ile kaynam suyunu imek.

Yapraklarnn kaynatlm suyunu souk imek.
Yaprann kaynam suyu ile ykamak.
Sar iekleri sabahlar balla yenir."Anber kuvvetindedir,
Kuru yapraklarndan arpa unu ile yaplan haplardan yutmak.
Yapraklarnn buusuna oturmak.
Yapran kaynatp imek.
Kkn kaynatlm suyundan imek
ieklerinin suyundan imek.
13
AYIT HAYIT
Ar sokmasnda
Ayak iinde
Buruntuda
Buruntuda
Yapra ile tohumunu derek oraya balamak.

Mor ieklerini kepekle kaynatp banyosunu yapmak.
Doulmu tohumundan yemek.
oka kaynatlm tohumunun suyundan imek.
AYRIK
Albominde
Sidik zorunda
Kkn arpa ve msr pskl ile kaynatp souk mek

Kklerini kaynatp imek.
AYVADANA PAYAVAN
Mide arsnda
ksrkte
ieklerini kaynatp imek.

ay gibi demleyip imek
AYVA AACI
Ba arsnda
Bel gevemesinde
shalde
Memeli basurda
Mide iin
ksrkte
ksrkte
Yrek arpntsnda
A karnna koklamak
Atete piirip yemek.
Taze filizlerin kaynatlm suyunu imek.
oka kaynatlm yapraklarnn suyunu imek
Klde piirip yemek.
ieklerin kaynatlm suyunu imek.
Yapraklarn kaynatp imek
ieklerin kaynatlm suyunu imek
BADEM
Az acsnda
Kuvvet iin
ksrkte
Dlp, ball yemek

Dlr yenilir.
Sakznn kaynatlm suyundan imek.
Not:Badem tazelik ve serinlik verir. Balla yenirse ehevi ifrazat arttrr.

Dima kuvvetlendirir. Teshill menafi . Sayfa - 102.
ocuk sanclarnda
koymak.
Hazmszlkta
shalde
Kulak arsnda
oraya koymak.
Marazda
Doulmu tohumunu pimi soan stne ekerek gbee

Dlm tohumundan yemek.
Kaynatlm yaprann suyunu imek.
Bir ucu atee sokulan taze dalnn br ucundan kan suyunu
Akieklisinin tohumlarn kaynatarak imek.
BAKLA
Aknt in
Tavuk karasnda
Karacierde
Kumu drmekte
Mide iin
Gz zafiyetinde
yice kaynatlm tohumun suyunu mek

Yapraklarnn halanmasn yemek.
Halanm ieklerinin suyunu imek
ieklerini msr pskl ile kaynatp imek.
ieklerini hindiba ile halayarak ball erbetini imek.
Yapraklarndan bir mddet yemek
BALDIRIKARA KARABACAK
Ayba gecikmesinde
Kumu drmekte
Mide batmasnda
Kaynatlm suyundan imek

Kaynatlm suyundan dnceye kadar imek.
Kaynatlm suyundan souk imek.
14
Sancda
imede

Lapasn vurmak
BALDIRAN
Di kurdunda
Tohumunu suda kaynatarak azda alkamak (Az, buusuna
tutulursa altna konan kabn iindeki suda kk beyaz kurtlar grnrm).
BALSAMA
Kesik, ezik ve berede
lzumunda srmek.
Olgun krmz meyvesini zeytinya iinde gnete eriterek
BAMYA
ban demede Tazesini veya kurusunun halanmasn yapmak
Memeli basurda Halanmnn szlen suyu ile hokne yapmak
BEYAZ ZAMBAK
Vcut szlarnda
kartrlm almak.
Yz ve di iinde
ya derler).
Yemeklerinde bir kahve ka, zeytinyana (1/10 ezilerek)

ieklerini zeytinya ile iine koyarak srmek. (Buna zambak
BODUROT
Buruntuda
Deli kelinde
Gs darlnda
Mayaslda
Stmada
Yapran azda inemek ve suyunu yutmak.

Krmz kantronla kaynatarak sabahlan imek
Sigara gibi imek
Dallarnn kaynatlm suyunu imek
Akamdan slatlan suyundan sabah imek
Not; Bodurota, Bozcaot, Mayasl otu, Ksamahmut; Bozboltur otu da derler. Kurun ve beyaz
ieklisine Bodurmahmut, bozca ve sar ieklisine Ksacamahmut denilmektedir.
LORU E
Balgam iin
Gz kamamasnda
Sigara gibi imek.

tohumu ile tts yapmak
BRLCE
K kanmasnda
Sidik zorunda
Yankta
Kaynatlm suyunu imek

Tohumunun lapasn vurmak
Kaynatlm souk suyu ile ykamak
BRTLEN KARANTI DKEN

Aknt in
Ayak iinde
Gz zafiyetinde
Hayz kesilmesinde
shalde
shalde
Kan tazyikinde
Kuvvet iin
Mankafada
Filizlerinin kaynam suyunu soutarak imek.

Kknn kaynam suyundan imek,
zmlerini yemek
Kknn soan kabuu ile kaynatlm suyundan imek
zmn yemek veya suyunu imek..
Kknn kaynam suyunu imek.
Kknn kaynatlm krmz suyundan imek
zmnn urubunu imek
Yapraklarn zeytinya iinde brakarak srmek
15
Mesane tanda
Szlarda
ekerde
Tansiyonda
Yankta
Kknn kaynam suyundan souk imek

zmn ispirto iinde eriterek srmek.
Kknn kaynatlm souk suyundan imek
Filizlerinin kaynatlm suyunu imek.
Yapraklarnn kln srmek
BURAK
Bertik ve berede
shalde
silikte
Kzlyelde
Mayaslda
Lapasn vurmak.
Dlp biraz imek
Dlmn sirke ile kartrp lapasn vurmak
Ununun lapasn vurmak
Kavrulmu, dvlmnden yemek
CEVZ
Balgamda
Ba yarasnda
Dermanszlkta
Di temizliinde
Kuvvet iin
Mide in
Sidik Zorunda
Stmada
Yarada
Yapraklarnn kaynatlm suyunu imek

Kabuunu kaynatp kna gibi yakmak.
Yapraklarnn kaynatlm suyuyla banyo yapmak.
Yumuatlm yapraklarn dilere srtmek
Taze meyvalarndan yaplan tatlsn yemek
Yapraklarnn kaynatlm suyunu imek.
Yapraklarnn kaynatlm suyundan souk imek
Taze meyvalarndan birka gn yutmak.
Yapraklarnn oka kaynatlm suyundan imek
AM
Balgam skmede
Bomacada
Di arsnda
Di arsnda
Di temizliinde
Doum sanclarnda
Gs tutukluunda
Kuvvet iin
Kuvvet iin
Kuvvet iin
Kuvvet iin
ekere bulanp) yemek.
Souk ide
Yakda
Ularnn oka kaynatlm suyunu mek.

Filizlerinin slatlm suyunu imek
Katrann srmek ve stne tuz ekmek.
Katran ile kireci kartrp koymak.
Kmrnden srmek
Dlm fstktan orbasn imek.
Fstklarnn yan imek.
Filizlerinin kaynatlm suyunu imek
Taze kozak alasn yemek.
Fst; ekerli ve pekmezli helvasn yemek.
Hafif kavrulmu fstktan (ekirdeksiz zmle kylr, paralar
Sakz ile balmumunu eriterek srmek
rasnn kaynatlm suyunu imek.
Not; Bergama'nn (Kozak) buca yaylasnda, milyondan ok am aac vardr. En nefis

am fst buradan kmaktadr.
Bu aalarn meyvalarma u adlar verilmektedir;
Kobak halde iken - Kozak; aldnda - elik, kozan trnaklarna - Kpk; fstk kabuklu
iken - Kner, krldnda kabuklarna - kpr; iinden kana da - fstk derler.
yllk mahsua aalarda grlr. Birincisi fndk, ikincisi ceviz, nc yln ki de yumruk
kadar olur.
AVDAR
El kanmasnda Samann kln, kll su ile ykayarak srmek
16
GROTU RLK
Aknt iin
Etbitirmede
Memeli basurda
Sakranda
Szda
Yemecede
Yemecede
Zorlamada
Kknn yumrularnn kaynatlm souk suyundan imek.

Yumrulardan kan sudan srmek.
Doulmu kknn suyunu imek
Dlm kknn suyunu srmek.
Lapasn vurmak.
Dlm kkn iya ile kartrp srmek.
Yumrularn kurutup tozunu serpmek.
Kknn lapasn vurmak.
TLENBK
Ayakterine
Et bitirmede
Kum iin
Mide arsnda
Mide iin
ksrkte
Sancda
Yara iin
Yapraklarn parmak arasna koymak

Sakzn sadeya ve balmumu ile eriterek srmek
Yandan bir mddet imek
Tohumunun dlmnden yemek.
Filizlerini halayp yemek
Tohumunu kavurup, dp yemek.
Yandan bir mddet imek.
Sakzn oraya koymak
INAR
Aknt iin
Bakepeinde
Di arsnda
Kuvvet iin
Szda
Kobaklarnm kaynatlm suyundan sabahlar imek

Yaprann kaynatlm suyuyle diplerini ykamak
Yaprann kaynatlm suyuyla gargara yapmak
ieini bala kartrp yemek
Kart kabuklarnn kaynatlm suyuyla banyo yapmak
ITIRGI
Bertikte
Mayaslda
Gidikende
Szda
Solucanda
Dallarnn lapasn vurmak.

Kknn kaynatlm suyunu imek.
Dikenli dallarnn kaynatlm suyuyla banyo yapmak
Kknn kaynatlm suyunu srmek.
Taze filizlerini halayp yemek
REKOTU
Mide hastalnda
Kan iin
Mide sancsnda
Nezlede
Stlenmek iin
Yelde
Kavrulmuunu nbet ekeriyle derek yemek.

Az kavrulmuunu derek balla yemek
Dlmn balla kartrp yemek.
Kavrulmuunun tozundan ekmek.
Dlmn oraya vurmak
Dlmn zeytinyaiyle kaynatp srmek
Not; rekotu, lmden baka her derde devadr. Calinos Hekim "Kararek
otunun ok faydalar vardr, insann karnndaki yeli giderir. Kurtlar ldrr. Gzdeki yaa,
koklanrsa nezleye ve ba arsna iyi gelir. Srlrse sivilcileri ve uyuzluu geirir. Sirke
ile boaza balanrsa balgam sker. Sd oaltr. Ya, ihtiyarl giderir. Nefes darlna
iyi gelir. Kl bitirir". Der.
Muhiddini Arabi Ftuhat- Mekkiyesinde, balla kartrlr, vcuda srlrse sara illetine
deva olduunu yazar.
Sir'atl-islm; Sayfa; 270.
17
rekotu, ekmek ile yenirse felten vcut imesine ve ba arsna ve daha birok
marazlarn izalesine menfaat verir.
Tbbnnebi; Sayfa - 47.
DAKARANFL
ktidarszlkta
Mide arsnda
Stmada
ieklerini balla kartrp sabahlan yemek.

Islatlm ieklerinin ac suyundan imek.
ieklerinin kaynatlm suyunu imek
DAER
Barsak iin
Diken sama batmasnda
shalde
Karn imesinde
Mide iin
Peltesinden yemek
Peltesini oraya koymak.
Halanmasndan yemek.
Peltesini zeytinya srerek stne koymak
Reelinden yemek
DAMKORUU
Kurdeende
Suda eriterek imek.
DARI PSKL
Sidik zorunda
Kaynatlm suyundan imek.
DEFNE
Ekzamada
Kumda
Yaprann lapasn vurmak ve suyuyla ykamak

Yaprann kaynatlm suyundan imek.
DKENL OT
Ta drmekte
Akkknn kaynatlm suyundan oka imek.
DBUDAK AKAAA
Kum, tata
i,Szda
Uyuzda
Yapra kaynatlarak birer bardak imek.

Kabuunun kll suyundan srmek.
Kln suya kartrp srmek.
DOMATES
Ar sokmasnda
ban demekte
Diken, cam batmasnda
silikte
Mayaslda
Nasrda
Kan iin
Yankta
Kesilmi parasn koymak.

Bir dilimini oraya koymak.
Kesilmi bir parasn stne koymak
Suyundan srmek.
Ortasndan blnerek oraya koymak.
Kesilmi parasn yatarken oraya koymak.
Meyvesini yemek veya suyunu imek.
Suyundan oka srmek.
ENGNAR
Kemik hastalnda
Kum drmekte
Mide arsnda
Kaynatlm yapraklarnn suyundan kaynatlm imek.

Yapraklarnn kaynatlm suyundan imek
Yapraklarnn kaynatlm suyundan imek
18
Mide iin
ekerde
Halamasn yemek
Kaynatlm yapraklarnn suyundan bir mddet imek.
EBEGMEC DEVELK
Ate yannda
Barsak zayflnda
Boaz inmesinde
Burun tkanmasnda
Burun kannda
Bronitde
ivi batmasnda
Dietleri hastalnda
nce hastalkta
Kulak arsnda
Mide arsnda
Peklikte
Stmada
Lapasn zeytinyaiyle vurmak.

Halanmasn yemek.
Lapasn boaza vurmak
Buusuna tutmak.
Tohumunun dlmn burna ekmek.
ieklerim kaynatp imek.
Dallarn sotle piirilmi lapasn vurmas.
Kaynatlm suyu ile gargara yapmak
Filizlerinin kaynatlm suyundan lk imek
Kaynatlm suyunun lk banyosunu yapmak.
Yapraklarnn kaynatlm suyundan imek.
Lapasn karma vurmak
Kknn kaynatlm suyundan imek.
Not;Ebegmeci, dertlere deva hastalklara ifa diye n almtr. Ebegmeci toplayalm Kilitli
dolaba saklayalm. ifaldr, hem de hasiyetli, Derdlere deva Ebegmeci.
ERELTOTU YAPILDA
Memeli basurda
eritte
Kaynatlm suyundan sabahlan souk imek

FLSKN
Mide iin
Szlarda

yan srmek ve ovmak.
FINDIK
Kuvvet iin
Dlr balla kartrlr, yenir.
19
ksrkte
Dlr, yenir.
FISTIK
Kuvvet iin
Dvlmn balla yemek.
GELNCK
Akcierin kuvveti iin
Bomacada
banlarda
Mide in
Krmz yapraklarnn erbetini imek

Yapran stne koymak
Tazelerinin halanmasn yemek.
GERDEME
Karn imesinde
Mide in
Nefes Darlnla
ksrkte
Sidik Zorunda
Lapasn vurmak.
Halanmasndan yemek
Kaynatlp imek,
Kaynatlm tohumunun suyunu imek.
Kaynatlm yapraklarnn suyundan imek.
GL
Etyaranda
Kanl basurda
yemek.
Yarada
Yumuaklk iin
Almn sapyla kaynatarak vurmak.

Yabanisinin gbeiyle kaynatlm suyunu imek ve tohumunu
Yaprann zeytinyanda kaynatlmndan srmek
Yapraklarnn reelini yemek.
GLHATMI
Balgam skmekte
Bomacada
Boaz arsnda
Di etleri imesinde
Gzdeki Kanda
ksrkte
ieinin kurusunu sigara gibi imek.

Beyaz ieinden ay gibi imak.
ieinin lapasn vurmak.
ieinin kaynatlm lk suyuyla gargara yapmak.
ieinin kaynatlm lk suyu ile banyosunu,yapmak.
ieinin kaynatlm suyundan imek,
GZELAVRATOTU
Sinirde
Yapraklarn kaynatlp imek ve banyosunu yapmak
HARDAL
tah iin
arasnda yemek.
Kan hcumunda
Kanl Mayaslda
Szda
Sogukalmada
srmek.
Dlm tohumunu koruk suyuyla, kartrp yemekler

Lapasn oynak yerlere vurmak.
Kavrulmu tohumundan balmumu ile yaplm hap yutmak.
Tohumunun suyuyle banyo yapmak.
Kavrulmuunun dlmn sirkeye batrlm bir bezle
HAHA
Dolamada
ishalde
Kanl basurda
Szda
Szda
Sakzndan bir azn sirke ile kartrp yatrmak.

Sakzndan bir azn oraya koymak.
Sakzndan bir azn koymak.
Sakzn zeytinyaile kartrp vurmak.
Sakzn limon iinde kaynatp srmek
20
HAVACIVA TYLBOYA
Gelincikte
ilerde
HAVU
Dlmn karna srlen baln stne eklemek

Zeytinyanda kaynatlp vurmak.
Aknt iin
Barsakta
Bbrekte
ocuk salinde
Gz zayflnda
Kanl idrarda
Kuvvet iin
Sarlkta
Dlm tohumunu nbet ekeriyle yemek.

Halanmn yemek.
Tohumunu dglp birer para imek.
oka kaynatlm suyundan iirmek.
Halanmasn bir mddet yemek.
Dlm tohumundan bir para yemek.
Dlm tohumundan yemeklere ekip yemek.
Halayp yemek ve tohumunun suyunu imek.
HNDBA
Ekzamada
Kaynatlm suyundan yaplan urubu imek.
Gne gz arsnda
Yaprann dvlmn koymak.
Kumda
Kuvvet iin
Halanmasn yemek.
Mide iin
Salatasn yemek.
Stmada
Kkn kaynatp suyundan imek.
Zehirli hayvan sokmasnda Dlerek oraya vurmak.
HNTYAI ABDSSELAK
Amel iin
Sakranda
Tohumundan yemek.
Tohumunu zeytinyaiyle kartrp vurmak.
HIYAR
Cilt lekesinde
Gzellik iin
Hyarckta
Krlang lekesinde
Suyundan pamukla srmek.

Suyundan srmek.
Halanm vurmak.
Olgunu ispirtoya konarak gnete eritilmi yandan srmek,
NCRAACI
Ar sokmasnda
Avu kabarmasnda
Basurda
Bronitte
Kuvvet iin
Kanl basurda
Nezlede
Siilde
Stmada
Stnden srmek.
Islatlm taze daln ovalamak.
Erkekinin kabuunlan ay gibi imek,
Meyveli zamanndaki yapraklarn kurutup balla yemek.
amfstg veya bademle meyvasndan yemek.
Kapal bir yerde yapran kaynatarak buusuna oturmak.
Kaynatlm yapraklarnn suyundan imek.
Sdnden srmek.
Meyvesinin sirkede kabarmndan yemek.
Not:ncir btn meyvalardan gdaldr. Mideyi tanzim eder. Harareti keser, Mzmin
ksrklere faydaldr. Bbrek skntsn giderir.
Hazret-i Muhammed, (Cennetten meyva imiini sylemek lzm gelse o da incirdir)
buyurmutur.
TZM YANDIRAN
Szda
zmlerini zeytinya ve sirke ile kartrp vurmak.
21
IHLAMUR
Nezle ve soukalma
Kaynatp imek.
ISPANAK
Az ve boaz arsnda
Gs tutukluunda
Kan iin
Peklikte
Sekerde
imanlkta
Lapasn vurmak.
Halamasn yemek.
Salata ve halanmasn yemek.
Halamasn yemek.
Halamasn yemek.
Halamasn yemek.
Not: Mehur hekim Razi Ispana gs ve boaz hastalklarna iyi geldiini; Avrupa
hekimleri de az ve boaz hastalklarna faydal olduunu kabul ederler. Hindiba ile boy len bu
nebat ok kuvvetlidir. Dr. Galip ATA
ISIRGAN
Akcier imesinde
Yaprann suyuyle gargara yapmak.
Ayba zorluunda
Yapran arpa ile kaynatp suyundan imek.
Balgamda
Tohumunu zm ile kaynatp imek.
Burun kannda
Kurutulmu yaprandan imek.
Burun kanamasnda
oka kaynatlm yaprann suyundan buruna ekmek.
banda
Tohumunun lapasn vurmak.
Dalakta
Ekzamada
Yaprann kaynatlm suyundan imek ve lapasn vurmak.
Ellerin yumuamas iin Yaprann kaynatlm suyuyla ykama.
Kesilince
Dlm yapran koymak.
Kumda
Yapran ayva ve ebegmeci ile oka kaynatp imek.
Kum iin
Dlm tohumundan bir mddet imek.
Kulak arsnda
Yaprann lapasn vurmak.
Mide arsnda
Sidik zorunda
Kaynatlarak suyundan imek ve posasn oraya vurmak.
Tansiyonun ykselmesinde Kaynatlarak suyunu imek.
Yarada
Kurutulmu yaprandan ekmek.
KABAK
Aknt iin
Barut yanmasnda
Boaz inmesinde
Hyarckta
Sarlkta
koymak.
eritte
Terlemek iin
Koca kaban lapasn vurmak.

Lapasn vurmak.
Lapasn lk vurmak.
A kabann lapasn vurmak.
Btnnn iine zeytinya konarak piirilmiinin suyunu
ekirdeinin iini oka yemek ve suyunu imek.
Koca kaban lapasn oynak yerlere vurmak.
KABAKULAKOTU DULKARIDE
Baarmda
ban demek iin
Sidik Zorunda
Szda
Yapran alnna koymak.

Yapraklarnn tozunu stne ekmek.
Yapraklarnn suyundan imek.
Lapasn zeytinya srlerek koymak
22
KANOTU
tah iin
Marazda

Kaynatlm suyundan bir mddet imek.
KANTORON
Ayba sancsnda
Deri kelinde
Kesik ve yaralarda
srmek.
Kuvvet iin
Mayaslda
Mide arsnda
Mide lserinde
Stmada
Yara ve ide
Kaynatlmnn suyundan imek.

Krmz ieklisinden bodurot ile kaynatlm suyundan imek.
Krmz ieklerinin gnete zeytinyanda erimiinden
Ak ieklisini balla yemek.
Sar ieklisinden kaynatp imek.
Pembe ieklisinin dallarnn demlenmiinden imek.
ay gibi kaynatlarak imek
Pembe ieklisinin kaynatlm souk suyundan imek.
Sar ieklisinin lapasn vurmak
KARAGA
Kesikte
Szda
ekerde
Yarada
Kabuunu zeytinyanda eriterek srmek.

Kabuunun lapasn vurmak
Yaprak veya kabuunun oka kaynatlm suyundan imek.
Dallarnn ucundaki yumrulardan kan suyu srmek.
KARAAM ALTIDKEN
Gz arsnda
koymak
Ur iin
Yarada
emezenden (tohumunun ince elenmiini gl suyu ile oraya)

Kabuunun lapasn vurmak
Pullarnn dlmn vurmak.
KARAULA EKLOT
Ta drmekte
KARADUT
Az arsnda
Dil pasnda
Hayz gecikmesinde
Mide iin
urubuyla gargara yapmak

Meyvesinin suyundan srmek
Kknn kaynatlm suyundan imek
Sabahlan olgun meyvelerinden yemek
KARAMUK
Souk almada
Tohumlarnn kaynatlm suyundan imek.
KARPUZ
Balgam skmesinde
yemek.
Gz arsnda
Mide iin
Sracada
Solucanda
Btnnn iine konan tuzsuz sadeya ile frnda piirilerek

Suyuyle gz ykamak.
Yemek stne bol yemek.
Sar cinsinin kurutulmu kabuunun dlmn ekmek.
Sabahlar oka yemek.
Not; Karpuz, Cennet suyundan bir damla tar, Cennette hi bir yemek yoktur ki, onun tadndan
karpuzda olmasn. tah arttrr. Kuvveti oaltr. Az kokusunu giderir. Ba arsn keser. Gz
keskin yapar, Karn ve kurtlar temizler; Karndan 70 maraza kartr.
Sir'atilislam sayfa 273
23
KARANFL
Hkrkta
Mor ieklerinin kaynatlm suyundan imek
KARGI
drar iin
Klnn, ayt kliyle kaynatlm suyundan imek
KATIRTIRNAI
Sa uzatmakta
Szda
ieinin yandan srmek.

ieinin kaynatlm suyundan imek
KAVUN
Ateli hastalkta
Ezilerek oynak yerlere vurmak.
Barsak temizliinde
Bolca yemek
Doumu kolaylatrmada Bir ka dilim yemek.
KEGEV BALLIK
Kabakulakta
Tohumlarnn lapasn vurmak.
Mayaslda
Tohumlarnn dlmn arpa uniyle hap yapp yemek.
Memeli ve kanl basurda Kknn preklerinin kaynatlm suyundan imek.
KEDTIRNAI
Donanmada
Mayaslda
Di arsnda
Kardekan ile kaynatarak szlmn souk imek.

Dlmn vurmak.
Yandan oraya koymak.
KEKK
Di arsnda
Kulunta
Kurtlu yarada
Sancda
Soukalmada
Yandan oraya koymak.

Yan srmek.
Yandan oraya srmek
Kaynatlm suyundan imek ve lapasn vurmak
Yan ekere damlatp yemek.
KENGER CENGER
Gs tutukluunda
shalde
Mayaslda
Mide sancsnda
ieklerini sigara gibi imek.

Sakzndan bir para yemek.
Kavrulmu, dlm tohumundan yemek
Yeil sapndan kan suyundan imek.
KEPEK
Berede
Karn arsnda
Sa dklmesinde
Kabakla kaynatlarak stne vurmak.

Kavrulmuunu kese iinde stne koymak.
Kaynatlm ve szlm suyunu limon skp ykamak.
KEREVZ
Hayz fazlasnda
Romatizmada
Ses ksklnda
Maydanozla kaynatlmnn lk suyundan imek.

ok kaynatlm tohumunun suyunu imek.
Kaynatlm suyundan gargara yapmak ve imek.
24
KESTANE
ocuk sancsnda
shalde
Kan zafiyetinde
Yapraklarnn zeytinyanda kaynatlmndan srmek.

Kurusunun dlmn yemek.
Filizlerinin kaynatlm suyundan imek.
KETEN TOHUMU
Bomacada
Kavrulmuunu derek balla yemek.
Bbrek ta iltihabnda
Tohumunun kavrulmu ve dlmnden birer kak
yemeklerde yemek (veya kavrulmadan tlbent iine koyarak kaynatlm suyundan gn
sabahlan imek, onbe gn sonra yine imek).
banda
Lapasn vurmak.
Di kefesinde
Dlmnn lapasn srmek.
Gs nezlesinde
ksrkte
Kaynatlarak limonlu suyundan imek.
KRAZ
Ayak ve karn iinde
imek.
drar iin
Liynet iin
Miyde iin
Sidik zorunda
Saplarnn ayrk ve msr pskl ile kaynatlm suyundan

Saplarn arpa ile kaynatp imek.
Meyvesinin suyundan imek...
Meyvesinden yemek...
Dlm ekirdeinin kaynatlm suyundan imek...
KN
Kuvvet in
Solucanda
Dlmn balla yemek.

Dlmnden birer para yemek.
KIRKDAMAR OTU
Azdan ve burundan kan gelmede Kkleriyle kaynatlm suyundan imek.
banda
Ya yapran derek stne koymak.
Kesikte
Yaprann dlmn koymak.
ksrk, nefes darlnda mek veya tohumunu balla yemek.
ekerde
Yapraklarn salata yaparak yemek.
Yaray kurutmakta
Kuru yaprann dlmn ekmek.
KILIR KASNA
Bertikte
Yapraklarnn lapasn vurmak.
Buruntularda
Tohumunun kaynatlm suyundan imek.
Di arsnda
Sakzndan bir parasn oraya koymak.
drar iin
ki ba kaynatlarak souk imek (Arkasndan bir bardak
kaynatlm yapkan suyu imek).
shalde
Sakzndan bir para yemek.
Sakranda
Dlm tohumunu zeytinyaiyle kartrp srmek.
eritte
Tohumunu balla kartrp yemek.
KOKARSEDEF IFITOT
banda
Dallarnn zeytinyanda kavrulmuunu souk srmek
ocuk yelinde
Piirilmi yandan srmek
Mide arsnda
Yapraklarn ay gibi imek.
Mide arsnda
Dallarnn zeytinyanda durmuundan (sedef ya) srmek.
Sancda
Dallarn kaynatp imek.
Yrek arpntsnda
Tohumundan yemek.
25
KUMOTU
Ta drmekte
KUTIRNAI OTU
Basurda
Boaz arsnda
Tohumunun ttssne tutmak.

KUDL OTU
Gs tutulmasnda
Mide arsnda
ekerde
Tansiyonda
Kurutulmu yapran sigara gibi imek.

Dallarnn kaynatlm suyundan imek.
Dallarnn kaynatlm suyundan bir mddet imek,
KURTLU DKEN
Temrede
Uyuzda
Yarada
Kknn suyundan srmek.

Kknn kaynatlm suyundan kanan yerlere srmek
Yapraklarnn kurusundan ekmek.
KUZUKULAI
Akcierde
Buruntuda
Mide iin
ikinlikte
Yapraklarnn suyunu imek.

Tohumunun kaynatlm suyundan imek.
Halamasn yemek.
Tohumundan kaynatp imek.
KPEL OT
Szda
Temrede
Suyunu srmek.
stne srmek
LABADA
Hayz akntsnda
imek.
Mesane Tkanmasnda
Mide iin
Stlenmek iin
Tata dlmn (sabaha kadar slatp, szerek sabahlan)

Salatasndan oka yemek.
Yeil tohumunun kaynatlm suyundan imek.
LAHANA
Berede
tah iin
Kuvvet iin
Mide iin
Nezlede
Halanmasn vurmak.
Salatasn yemek.
Turusunun suyundan imek.
Halamasn yemek.
orbasn yemek.
LEYLEKKAKACI OTU
Mide iin
Dallarnn halamasn yemek.
LMON
Ayba fazlalnda
Bademcikte
Gz arsnda
Suyunu imek.
Nadrda eritilmi suyuyle gargara yapmak.
Suyundan gze koymak.
26
Ba arsnda
Gz parlakl iin
Mide arsnda
Nasrda
Romatizmada
lk srmek.
Sa dklmesinde
ykanmak.
Serinlemek iin
Szda
Souklamada
Terlemek iin
Yz illerinde
Yz illerinde
Bir ka dilimini alnna koymak

Kabuunun glgede kurutulmuunu derek burnuna ekmek.
Nane ile kaynatp imek.
Oraya koymak.
Yarm limonun ekirdekleri yerine afyon konarak atete piirip
oka kaynatlm kepein iine suyunu skarak bir hafta
Limonatasn imek.
Yandan srmek.
Kaynatp suyundan imek.
Suyunun tuzla kartrlmasn srmek.
Suyundan srmek.
Snger ta stne sklarak kpn srmek.
MAHMUZE
Kemik szsnda
Sdiyle orasn ovmak.
Peklikte
Kknn suyundan az imek.
Sama ve kurun yarasnda Sakzndan stne koymak.
Srgn iin
Sakzndan biraz yemek.
Yara kurutmada
Kknn dklmn veya sakzn koymak.
MALATURA RAZYANE
Bomaca ksrkte
Dalakta
Gz kuvvetinde
Gz zafiyetinde
imek.

nce dlm tohumundan birer para yemek.
Dlm tohumunun kaynatlm suyundan imek.
Kknn temizlenmi kabuunun tada ezilmi suyundan
27
Kan bannda
Kan temizlii iin
Kan iin
Kumda
Mide iin
Sidik zorunda
Kaynatlm dallarnn suyundan imek.

Baharda halamasn yemek.
Tohumunun dlmn balla yemek.
Taze filizlerinin halamasn yemek.
Not; Raziyenin souktan gelen 60 trl maraza faydas, olur deye n vardr.
MARUL
Mide iin
Sarholukta
St iin
Tazesini yemek.
Tohumunun dlmnden biraz yemek.
Salatasn yemek.
MAYASIL OTU
Mayaslda
Kaynatp imek.
MAYDANOZ
Az kokmasnda
Aknt iin
Aknt vermekte
Ar sokmasnda
Gz kanmasnda
Hayz okluunda
Sidik zorunda
Stmada
ite
Vcut tutukluunda
Yara temizlemede

Kaynatlm suyundan imek ve buusuna oturmak.
Kknn srgan kkyle kaynatlmn imek.
Dlmn oraya koymak.
Tohumunun ince dlmnden koymak.
Kereviz ile kaynatp lk imek.
Lapasn vurmak.
Dlm kknn suyunu limonla kartrarak imek.
Lapasn vurmak.
Dlmn oraya koymak.
MAZI
Buruntuda
shalde
Szda
Dlerek gbek stne koymak.

Dlmn su ile imek.
MENEKE
Boaz arsnda
Bomacada
Sulu temrede
Temrede
mmsbyanda
ieinin kaynatlm suyundan imek

ay gibi piirilmiini imek.
Yaprann suyunu ttn klyle kartrp srmek.
Ezilmi yaprann suyunu srmek.
ieinin kaynatlm suyundan imek.
MERCANKK
Bulantda
Miyde arsnda
Soukalmada
Yrek arpntsnda
Kaynatlm suyunu imek.

Yapraklarnn kaynatlm suyundan imek...
MERCMEK
Berede
Kuvvet iin
Stlenmek iin
Dlmnn yumurta akiy lapas vurmak.

Halamasn veya orbasn yemek.
Lapasn stne bahar ekilerek yarnna koymak.
28
MERSN
shalde
Mayaslda
Sa boyasnda
Salar bytmek iin

Filizlerinin kaynatlm suyundan imek.
Yan srmek.
Yaprakl dallar kaynatlarak bir mddet sabunla ykamak.
MERCVAN OTU
Solucanda
MEYANKK
Gs tutukluunda
Mide lserinde
ksrkte
ksrkte
Suyundan su ile imek.

Bal suda eritilerek saatte bir yudum imek.
Balndan biraz yemek.
Kkn kaynatp imek.
MUMULA
Kumda
imek.
Kumda
Mide iin
Sidik zorunda
Dlm ekirdeinin bakla iei ile kaynatlm suyundan

Kavrulmu ekirdeinin dlmnden birer para yemek.
Meyvasndan yemek.
Dlm ekirdeinin kaynatlm suyundan imek
MHRSLEYMAN OTU
Kuvvet iin
Nezle
Kkn dp balla yemek.

Enfiye gibi ekmek.
NANE
Arka arsnda
Basurda
Bel gevekliinde
Mide iin
Nezlede
Szda
Terlemek iin
Vcut yumakl iin
Yara demede
Yrek arpntsnda
Su nanesinin dlm dallarn (ki bez arasnda) vurmak.

ok kaynam su nanesinin suyundan bir miktar imek.
Bayr nanesinin kurutulmu yaprandan balla yemek.
Ev nanesini ay gibi imek.
Bayr nanesinin yapraklarnn kaynatlm suyundan imek.
Bayr nanesinin lapasn vurmak.
Ev nanesini dp bileklere vurmak.
Bayr nanesinin dallarnn kaynatlm suyundan imek.
Su nanesinin dlmn vurmak.
Ev nanesinin dallarnn lapasn oynak yerlere vurmak.
NAR AACI
Buruntuda
Ekisinin kaynatlm suyundan bee koymak.
shalde
ieini maz gbeiyle imek.
shalde
Kuvvet iin
Tatlsnn suyunun erbetini imek.
Kurukelde
Ekisinin dlm kabuunu zeytinya ile srmek.
Ekisinin klde piirilmiini ortasndan
Memeli basurda
Ekisinin klde piirilmiiniortasndan blp koymak.
verde
Ekisinin dlm kabuunu sadeya ile srmek.
Sivilcede
Ekisinin suyunu sirke ile kartrp srmek.
Sivilcede
Tatlsnn suyundan imek.
Solucanda
Kabuunun kaynatlm suyundan imek.
Uukta
Ekisinin ince dlm kabuundan ekmek.
29
Yark yara ve kesikte
Kaynatlm kabuunun koyu suyundan srmek.
NERGS
Sarada
Vcut beyaz lekesinde
Dglm tohumunu rekotu ve balla yemek.

ieklerini oka koklamak.
Not; Nerkis iin Calinos Hekim derki ; Bir kimsenin iki eyi varsa satsn bir nerkis alsn.
Ekmek bedenin gdas ise nerkis de ruhun gdasdr.
bni Sina derki ; Nerkis, selem otu balla kartrlrsa vcutta ki ineyi karr yenirse
kusturur. Nerkisin kokusu midedeki kl eritir.
Nerkis koklayn zira kokusu bars illetine sevdaya ve delilie faydaldr.
Acayibi mahlkat kitab
NASIROTU
Nasrda
Parmak kabarcnda
Yara znde
Kaln yaprann ince zar alnarak oraya koymak.

Yapran oralara balamak.
Yapran oraya koymak.
NOHUT
Kuvvet iin
Mesanede
Solucanda
Piirilmiini yemek.
Suyundan imek.
Suda kabartlmndan a karnna yemek veya suyunu imek.
OULOTU LMON E
Kabzda
Mide ve sinir iin
Yrek arpntsnda
Kaynatp suyunu imek.

Kaynatlm suyundan bir mddet imek.
Yapraklarndan ay gibi imek.
OKALPTS
Boaz inmesinde
Gs tutukluunda
Nezlede
Yaprann buusunu tutmak.

Kuru yapraklarn ttnle imek.
Yaprann buharna tutmak.
PALAMUT
Et bitirmede
shalde
Kanl basurda
Sa kran ve lekede
Sidik akntsnda
Koruunun dlm tozunu stne ekmek

Kabuunun dlmnden imek.
Dlm pelidinden bir para yemek.
Trnaklarnn dlmn zeytinyaiyle kartrp srmek.
Kabuunun ortasndan ay gibi imek
PAMUK EKRDE
Kulak ars ve iinde
Yandan kulaa koymak.
PAMUKLA
Kan akmasnda
Uyuzda
Taze filizlerinin ezilmiini vurmak.

Filizlerinin kaynatlm suyu ile banyo yapmak.
PAPATYA
ocuk sancsnda
Sancda
ieklerinin zeytinyayle kavrulmuunu karnna vurmak.

30
Souk algnlnda
Kaynatlm suyundan imek ve gargara yapmak.
PARSA
Ekzemada
Vcut kokmasnda
Yrek arpmasnda

Yapraklarndan yaplan haplar yemek.
PARSAMBA
Azdan kan gelmede
Burun kanamasnda
koymak.
Yarada
Yaprann kaynatlm suyundan imek

Yaprann suyundan buruna ekmek ve lapasn imie
Yapran dp stne koymak.
PATATES
Baarsnda
Ergenselikte
ne yutmada
Dilimlerim alnna koymak.

Halamasn yemek.
Halamasn yemek.
PATLANGI MRVER
Boaz ve di arsnda
Barsak temizlemesinde
nce dertte
Kabakulakta
Mayaslda
Mide iin
Nefes darlnda
ksrkte
ikinlikte
ieklerinin kaynam suyuyla gargara yapmak.

ieklerinin suyuyle hokna yapmak
Beyaz ieklerinin kaynatlm souk suyundan imek.
Dlm yapraklarn vurmak.
Yumrularnn kaynatlm suyundan sabahlar imek.
ieklerinin kaynam suyundan imek.
Kklerinin kaynatlm suyundan imek.
ieklerini ay gibi imek.
Yapraklarnn lapasn vurmak
PATLICAN
Az eskisinde
Az kabarcnda
Aknt iin
Ekzernada
Memeli basurda
Sidik zorunda
ide
Sapnn kurutulmu dlmn srmek.

Sapnn kln srmek.
Tohumunun kavrulmuunu vurmak.
Lapasn srmek.
Klde piirip vurmak.
Klde piirip kasklara vurmak
Kesip stne sarmak.
Not; Patlcan ne niyetle yenirse yle olur. Cennetin en mbarek ve ifal sebzelerindendir.
Dima geniletir. iratiri-slam; Sahife 270
PAZI
Mide iin
Sarlkta
Halamasn yemek.
Suyunu imek, buruna ekmek.
PELN
Bomacada
Bbrek tanda
tah iin
Mide iin
Mide hastalnda
Mide tanda
Buusuna yakn bulunmak.

Kaynatlmn imek.
Dallarnn ay gibi suyunu imek.
ay gibi imek.
Melise yapra ile kaynatarak suyunu imek.
31
Stmada
ekerde
Tansiyon fazlasnda
Leblebi uniyle yaplm hapndan imek.

Deniz pelininin kaynatlm suyundan imek
Dallarnn kaynatlm suyundan imek
FESLEN
Ar Sokmasnda
ksrkte
Yapran ezip koymak.

Kaynatlm suyunu imek
PRN
Arpackta
shalde
Kanl drarda
Lapasn vurmak
Lapasn yourtla yemek.
Lapasn yemek. .
PIRASA
El beneklerinde
Gidikende
Memeli basurda
Sinirde
Kaynatlm suyuyle ykamak.

Kaynam suyuyla ykamak.
Buusuna oturmak.
Halamasn yemek.
PIRNAR
Yanklarda
Kll suyunu imek.
PITRAK DEVE KERTEN

Aknt iin
Uyku iin

Doulmu tohumlarnn muhallebisini yemek.
SAKIZLIK ARSLAND
Kan temizliinde
Kk ile meyan kknn kaynatlm suyundan imek.
SALATALIK
Cild gzellii iin
Yz temizliinde
spirto iinde ekirdeksiz eritilmiini srmek.

Kesilmi bir parasn srmek
SALEP
Gs darlnda
Mide iin
Ses ksklnda
Sakzn sdle kaynatp imek

Dlm kkn kaynatp imek.
Sakzn kaynatp imek.
SARIBA OTU
eker hastalnda
Kaynatp imek.
SARI EK YILANOTU
Bcek srmasnda
ieklerinin kaynatlm suyundan imek
Peklikte
Zehirli hayvan sokmasnda Yapraklarn dp vurmak.
SARMAIK
Ba arsnda
Kurutulmu zmlerinin tozunu burnuna ekmek.
32
Kan iin
Mide iin
Nezlede
Szda
Tefeklerinin salatasn yemek.

al sarmann halamasn yemek.
Dlm tozundan ekmek.
Krmz zmlerinden srmek.
SARIMSAK
Ar sokmasnda
Arpackta
Atei drmekte
Barsakta
Barsak kurdunda
Basur iin
Dalakta
Di arsnda
mecede
nce dertte
Kulak arsnda
koymak.
Kurbaackta
Memeli basurda
Mayaslda
Mide iin
Nefes darlnda
yemek.
ksrkte
Sancda
Sarlkta
Sidik zorunda
Sidik zorunda
Szda
Salar bytmekte
ite
Yeni etyaranda
Zehirlenmede
Tuzla dlm bir diini koymak.

Suyunu srmek.
Sarmsakl ayran imek.
nbikten ekilmiini imek
Bir ka diini kaynatarak suyundan hokna yapmak.
Piirilerek srmek.
Tuza batrlarak srmek.
Orasn omak.
ya ve niadrda dlerek vurmak.
nbikten ekilmi suyundan imek.
Klde piirilen bir diini zeytinyana batrarak kulaa
Dlmn dil altna koyarak salyay aktmak.
zm ekirdeile dlerek vurmak.
Yemeklerde yemek.
oka kaynatlm suyundan unla yaplan haplardan yutmak.
Sarmsakla sadeya ve bal msavi kartrlp birer para
Piirilerek yemek.
Dlmn imek.
Yourtla dlerek hamamda srmek.
Dlm bir ban bel sokumuna koymak.
Birer di yutmak.
spirto iince eritilmiinden hergn bir ka damla imek.
Suyuyle ovmak ve taramak.
Halanm yapran vurmak
Dp sarmak.
Sirke iinde dlmn imek.
SEMZOTU
ocuk arsnda
Meme arsnda
Mide iin
Siilde
Yaprann suyunu srmek.

Yapraklarn dp vurmak
Halanmn yemek.
Ezilmi yapran koymak.
SERKELE OTU
Salar siyahlatmakta
SERV Di arsnda
Sidik zorunda
Yankta
Yarada
Kaynatlm suyuyla ykamak

Kobaklar sirke ile kaynatlarak gargara yapmak.
Yapraklan kokarzedefle kaynatlarak imek.
Kln srmek.
Yapran dp koymak.
SRKEN
Szda
Dallarnn kaynatlm suyuyla yaplan kepek lapasn vurmak.

SCMLK KUOTU
Mide sancsnda
Kumda

Kaynatp suyundan mek.
33
Yrek arpntsnda
Kaynatlm suyundan mek.
ST
Di szsnda
Gs tutukluunda
Mesanede
Mide arsnda
Romatizmada
Siilde
Stmada
Klnden koymak.
Kurusunu kaynatp suyundan imek.
Yapraklarn kaynatp suyundan imek.
Kavndan bir para imek.
Yaprann kaynatlm suyuyla gargara yapmak ve az imek
Yaprak kl sirke ile kaynatlarak imek.
Kaynatlarak imek.
SOAN
Arpackta
Atete
Bertlikte
ocuk sancsnda
Dalakta
Dalamada
El nasrnda
nce dertte
Karn arsnda
Kolere hastalnda
Kulak bannda
Kulak kurdunda
Mide arsnda
Mide sancsnda
Uyku iin
Piirilerek stne koymak.

Ezilerek ek yerlerine koymak.
Dlerek vurmak.
Kesilerek biraz tuz ekip gbeine koymak
Sirke ile kaynatp vurmak
iine zeytinya ve katran koyup klde piirilmiini balamak.
Klde piirilmiini stne koymak.
Aksoann suyu gece ayazlatlarak sabah imek
Suyundan imek.
Suyundan oka imek,
Az tuzlu su iine sklan suyunu lk koymak
Ilk suyundan koymak.
Ortasndan kesilmiinin stne kl ekerek vurmak.
oka kaynatlm suyunun ayazlatlmn imek.
Yemek arasnda yemek.
SULTANOTU
Dermanszlkta
Gz perdesinde
Romatizmada
Mayaslda
Memeli mayaslda
Sz ve bzlmede
banda
Yara ve berede
Yapraklarn ufalayp su ile imek.

Kknn iindeki yumak yerini yutturmak
Kaynatlm suyunda banyo yapmak.
Dlm tohumundan yemek.
Kknn kaynatlm suyundan souk imek
Yaprann dlmn vurmak.
Yapraklarn sdle piirip vurmak.
Kknn kurutulmu kabuunun lapasn vurmak.
SUSAM
Karn arsnda
Mide kaynamasnda
Nefes darlnda
ekerde
Tahan helvas vurmak.

Tahann veya helvasn yemek.
oka yemek.
Yandan sabah akam imek.
SUZAMBAI NLFER
Di etinde
iekleriyle sabahlar omak.
SPRGELK
shalde
Dalakta
Tohumunun kavrulmuundan imek.

Sdnden yaplan unlu haptan yemek. (Zehirlidir)
34
ALGAM
Kuvvet iin
Mide iin
Siyatikte
Yapraklarnn halamasn yemek.

algamn halamasn yemek.
Kavrulmu algam scaka vurmak ve yemek
Not; algam yapraklar lahana, spanak ve prasadan stndr. Kana kuvvet, vcuda zindelik verir.
APLA
Ayba gecikmesinde
Gz imesinde
Souklamada
Yak olursa
Lapasnn buusuna oturmak.

ay gibi imek ve banyosunu yapmak.
AHTERE
Ekzamada
Mide Arsnda

EFTAL AACI
nce dertte
Kuvvet iin
Kurtlu yarada
Mayaslda
ksrkte
Sinek buruna kurt atmada
Yapraklarnn suyundan bir mddet bir ka damla imek.

eftaliden yemek
Yaprann suyunu srmek.
ekirdeinin ttssne oturmak.
ekirdeinin kaynatlm suyundan imek.
Yaprann suyuyla gargara yapmak ve buruna ekmek.
35
Stmada
Uyuzda
Yumuaklk iin
yemek.

Dlm yapran srmek.
Yaprak ve ieinin kaynatlm suyunu mek ve meyvesini
TAFLAN
Ayba gecikmesinde
Krmz tohumlarnn kaynatlm suyundan imek.
TAOTU AKKAYAOTU
Mide iin
TATULA BORU E
Gs tutukluunda
Nefes darlnda
ieklerini sigara gibi imek.

Kuru yaprak ve ieklerinin ttssn yapmak.
TELL KAVAK
Mide suyunda
Sidik zorunda

TOPALAK
Aknt iin
Amel iin
Amel iin
nce hastalkta
Karn iliinde

Kknden bir para yemek.
Kknn yumrusunun suyundan bir para imek
Yumrusunun suyundan imek.
Kknn kaynatlm suyundan imek
TURP
Bademcikte
Karn iliinde
Kuvvet iin
Kulak arsnda
ksrkte
Sarlkta
Ses ksklnda
Szda
Sd oaltmada
Suyunu burnuna ekmek.

Halanmn yemek.
Dlm tohumundan imek
Tuzla dlm suyundan aktmak.
Rendelenmiini balla yemek.
Suyunu burnuna ekmek.
Kaynatlm suyundan gargara yapmak.
Karasn ezerek vurmak.
Salatasn yemek.
TURP OTU
Kan iin
Kuvvet iin
Mide iin
Salatasn yemek.
Tohumunu dp yemek.
Halanmn yemek.
TURUN
Mide arsnda
ki turun iini akamdan yemek, sabah kabuklarnn
kaynatlm suyunu imek.
ZERLK
Balgamda
Ek szsnda
Kulunta
Kaynatlm tohumunun suyundan imek.

Tohumunun suyunu imek.
36
Mide arsnda
Sulu ekzamada
Tavlanm tohumu atete kurutularak birer para yemek.

Dlm tohumundan birer para imek.
ZM
Ateli hastalkta
Ba kepeklerinde
Kabzlkta
Kahve iin
Kuvvet iin
Kurdeende
Mide iin
Mide arsnda
Mide arsnda
Mide arsnda
Peklikte
Yara kurutmada
Sirkesini srmek.
Sirke ile ykamak
Cevizle kartrp yemek.
Kavrulmu ekirdeinden imek.
Taze ve kurusundan yemek.
Pekmezinden imek.
Suyundan imek.
Sirke ile kzartlm ekmein stne nane ekerek vurmak.
Sirke iine kil kartrp vurmak.
Sirke iinde tarhanadan lapa yapp kuru nane ekerek balamak.
Hoafndan yemek.
Kaynatlm pekmezini stne koymak.
YABAN GL
Basurda
Memeli basurda
Dlm tohumundan unla hap yapp yemek.

Kklerini kaynatp imek ve buusuna oturmak.
YABAN ELMA
Boaz arsnda
Kuvvet iin
ksrkte
Sancda
Souklamada
Kaynatlm suyunu imek ve lapasn vurmak

i veya halamasn yemek.
Klde piirilmiini yemek.
ine sakz koyup klde piirerek yemek.
ieklerinin kaynatlm suyundan imek.
YAPIKAN DUVARPESLANI
Albominde
Bel soukluunda
Hayz okluunda
Kanl basurda
Kelde
Kum, tata
Peklikte
Sidik zorunda
ekerde
ite
Lapasn ilere vurmak ve suyundan imek

oka kaynatlp, suyundan mek.
Dallarnn demlenmi suyundan imek.
Kaynatlm suyuyla ykanmak.
Kaynatlarak soutulmu suyundan imek.
Kaynatlm suyundan sabahlar imek.
Kaynatlarak suyunu imek.
Lapasn vurmak.
YILAN BURAI
Berede
Kabakulakta
oraya koymak.
K kanmasnda
Mayaslda
Mayaslda
Mayaslda
Mayaslda
Mide arsnda
Sidik zorunda
Yumurta yiyemiyen
Ylanckta
Ylan sokmasnda
Kknn dlmn vurmak.

Dlm kknden zeytinya ve un ile yaplan hamurdan lk
Krmz tohumundan yemek.
Tohumunun dlmnden birer para imek.
Dallarnn halamasn yemek.
Kknn kavrulmu, dlmn balla kartrp yemek.
Krmzsnn suyundan yaplan haptan yutmak.
Tohumundan bir ka tane yutmak.
Tohumundan bir ka tane yutmak.
Tohumunun dlmnden bir para imek.
Kknn stle piirilmiini vurmak.
Yumrusunun bir parasn stle piirip vurmak.
37
YKSK DKEN
Gzn kuru arsnda
Tohumunun ttssne tutmak
ZERDAL DKEN
Stmada
Sar ieklerinden imek.
Zehirli hayvan sokmasnda ieini dp vurmak.
ZEYTNAACI
Bademcikte
Bertikte
Boaz iinde
Damar amasnda
Di arsnda
Dieti arsnda
Doum beresinde
Kan fesadnda
Kara kabarckta
Kulak arsnda
Kurtdeende
Kuvvet iin
Safra ve bbrek kumunda
Sarlkta
Stmada
Szda
Tansiyon drmede
Yarada
Yaprann kaynatlm suyuyle gargara yapmak

Yaiyle ovmak.
Danelerinin dlmn vurmak.
Istlm yana eker konularak yatarken bir fincan imek.
Sakzndan koymak.
Dlm yapraiyle az alkalamak.
Doumdan sonra yandan imek.
Yandan imek.
Ya srlerek kl ekmek ve hamurla kapamak.
Ya krmz biberle kaynatlarak szlmn damlatmak.
Yandan imek.
Yandan imek.
Yandan a karnna birer fincan imek.
Yandan imek.
Yaprann kaynatlm suyundan mek.
Yann iine deve ilii konarak omak.
Eritilmi sakzndan koymak.
Not; Zeytinya, saysz faydaldr. htiyarl geciktirir.. Zehiri keser, karn arsn giderir
ve kurtlarn drr.. ehveti tahrik eder, az kokusunu alr.
38
Bu Kitaptaki Otlarn Trke-Ltince Listesi

Acdlek
Ecballium elaterium
Adaay
Salvia officinalis
Adamotu
Mandragora officinalis
Adal
Nerium oleander
Ahlat
Pirus elacagrifolia
Akdut
Morus altaa
Akkz
Garduus benedictus
Anason
Pimpinella anisum
Arpa
Hordeum sativum
Ard
Juniperus cummunis
Arslan Aya
Leontopodium alpinum
Asma
Vitis vinifara
Atkestanesi
Aesculus hippocastanum
Aykula - Srkuyruu Verbascum thapsus
Ayt
Vitex agnus castus
Ayrk
Agropyrum repens
Ayvadana - Payavan Artemisia vulgaris
Ayva aac
Gydonia vulgaris
Badem
Amygdalus
Bakla
Paba vulgaris
Baldrkara
Adianthurn capillus veris
Baldran
Canium maculatum
Balsama
Chrysanthemum balsamita
Bamya
Hibiscus esculentus
Bodurot
Ajuga chamoepitys
Boruiei
Datura stramonium
Brlce
Vignia sinensis
Brtlen
Rubus fruticosus
Ceviz
Juglans regia
Burak
Lathyrus odoratus
am
Pinus pinea
avdar
Secale cereale
iriotu
Asphodelus
ay
Thea sinensis
ven
Gypsophia
ilek
Fragaria vesca
itlenbik
Celtis autralis
nar
Platanus orientalis
trg
Statice
rekotu
Nigella
Dakaranfill
Dianthus
Da erii
Prnus spinosa
Dar pskl
Mays stlgmata
Dikenli ot
Oynara cardonculus
Domates
Solanum licopersicum
Elma
Prius malus
Enginar
Oynara scolymus
Ebegmeci
Malva svestris
Feslien
Ocinum basilicum
Filiskin
Mentha svestris
Fndk
Corylus avellana
Fstk
Arachis hypogaea
Gl
Rosa
Glhatmi
Althaea rosea
Gzelavratotu Atropa belladonna
Hardal
Sinapis
Haha - Afyon Papaver somniferum
39
Havacva
Havu
Hindiba
Hindiye
Hyar
Horozibii
ncir aac
t zm
Ihlamur
Ispanak
Isrgan
Kabak
Kabakulakotu
Kantoron
Karaaa
Karaal
Karadut
Karamuk
Karpuz
Kanotu
Karanfil
Katrtrna
Kavak
Kavun
Kedi trna
Kekik
Kenger
Kereviz
Kestane
Keten tohumu
Kiraz
Kini
Klr
Krkdamarotu
Kokar sedef
Kunduziye
Kutrna
Kudili
Lahana
tabada
Leylek kakac
Limon
Mahmuze
Malatura
Marul
Maydanoz
Maz
Meneke
Mercank
Mercimek
Mersin
Mercvanotu
Meyankk
Mumula
Mhrsleyman
Nane
Nar aac
Nergis
Nasrotu
Alkanna tinctoria
Daucus carota
Cichorium
Ricnius Communis
Cucumis sativus
Celosia
Ficus carica
Solanum nigrum
Tiliae flo
Spinacia Olercea
Urtica
Cucubita pepo
Aristolochia
Erythrea centaurium
Ulmus
Paliurus aculeatus
Morus nigra
Agrostemma
Citrullus vatgaris
Sanguinaria canadensis
Dianthus caryophillus
Spartium Junceum
Populus
Cucumis melo
Antennaria diocia
Thymus vufcgaris
Acanthus
Apium graycolus
Castanea vesca
Liniurn semen
Prunus avium
Coriandrun sativum
Ammi
Plantago psyllium
Ruta greveolens
Magnotis
Ornithoplus sativus
Rosmarinus
Brassica oleracea
Eumes patientia
Geranium robertianum
Citrus medica limonum
Convolvulus scammoniae
Foeniculum vulgare
Lactuca sativa
Petroselinum
Thya
Violae tricloris
Majorana hortensis
Lens
Mrytus communis
Ruscus
Glycyrrhiza glabra
Mespilus
Polygonatum
Menthae piperitae
Punica granatum
Calendula
Sempervivum
40
Nohut
Cicer arientinum
Oul otu
Melissa officinalis
Oul otu
Melissa officinalis
Okalipts
Eucalyptus.globlus
Palamut
Quercus aegilops
Pamuk
Gossypium
Pamukla
Cistus
Papatya
Matricaria chamomilla
Pancar
Beta vulgaris
Patates
Solanum tubcrosum
Patlang
Sambucus
Patlcan
Solanum mclongena
Paz
Beta cicla
Pelin
Artemisia
Pirin
Oryza
Prasa
Allium porrum
Prnar
Quercus ilex
Ptrak
Xanthium Spinosum
Salep
Orchis maculata
Sarmsak
Allium sativum
Semiz Otu
Portulaca oleracea
Servi
Cupressus sempervirens
St
Salix alba
Soan
Allium cepa
Sultan Otu
Mercurialis annua
Susam
Sesamum
Su Zamba - Nilfer Nyrtus communis (Nymphaea)
algam
Brassica napus f. napobrassica
eftali aac
Prunus persiia
Tellikavak
Populus alba
Topalak
Syprus rotundus
Turp
Raphanus sativus
zm
Vitis vinifera
zerlik
Peganum harmala
Yapkan
Parietaria varfesliyeni
Ylan bra
Dracunralus vulgare
Zeytin aac
Olea europea
Zerdali dikeni Centaurea diffusa
afal Hayvanlar
ARI
Akrep sokmasnda
Kurdeende
Szlarda
Sidik zorunda
mleki arsnn yuvasndan alnan topran imek.

Yine bu topraktan imek.
Bal arsna sokturmak.
Bir ka bal arsnn ban su ile imek.
BAL
Ar sokmasnda
Buruntuda
ban demekte
Damar sertliinde
yemek.
Gze kan inmesinde
Kabakulakta
Kuvvet iin
Isrlan yere srmek.

Mumdan biraz yeyip, stne biraz ay imek.
Pirebolunu stp stne koymak.
Yars kadar ezilmi am sakz kartrp, bir ka kahve kaa
stne gmeli bal koyup sabah ykamak.
Gmeli bal mavi kda srp boaza vurmak
Sabahlan yemek.
41
Memeli basurda
ksrkte
Souk almada
Vcut imesinde
Yumuaklk iin
Mumundan akamlar fndk kadar gn yutmak.

Arkasna bal srmek .
Karna srmek.
Kuru gme ttssne tutunmak.
erbetini imek.
Not Bal btn marazlara ifaldr. Yetmi nebi bereketini ve ifasn kabul etmitir.
(ir'atlislm)
BALIK
Bzklerde
Romatizmada
Alabalk yan srmek.

Ylan bal yemek.
DEVE
Kuvvet iin
Mayaslda
Sar hummada
Mayasndan nohut kadar yemek.

Etini yemek.
Akciere kimyon ekilerek arkasna vurmak.
FATMACIK
Sidik zorunda
Bir kan yutmak.
GKE KARGA
Donanma olursa
Szlarda
Ylan sokmasnda
Kurutulmu etinden sabahlar birer kahve ka yemek.

Etini yemek.
Kurutulmu etini ineyip suyunu yutmak.
GVERCN
Hummada
Korkuda
Yrek arpntsnda
Karnn yarp beline vurmak.

Kann imek.
Yreini yutmak.
HALAZA
Sarlkta
Sz ve genilik iin
Yutmak
Akamdan slatp sabah imek.
HAMAM BCE
Etyaranda
Ezilip vurmak.
HOROZ
iyen ocuklara
biini piirip yedirmek.
HAYVAN DERS
Berelerde
Taze deri iine sarmak.
Boaza slk kaarsa
Ttssne tutmak.
Yarada Kln ekmek.
NSAN SD
Kulak ve gz arsnda
Kulaa koymak, gze aktmak.
42
KAPLUMBAA
Di arsnda
Kabuunun (yaklr, dlr) kln koymak.(st kabuu st
di, alt kabuu alt di iindir.)
ncederd banda
Kann imek, etini yemek.
Kelde
Kln zeytinya ile kartrmak; kepeksuyu ile ykanan
yaralara srmek.
Memeli basurda
Kabuunu (yaklr, dlr), balla sabahlar yemek.
Memeli basurda
Kabuu yaklp ttssne oturmak.
Nefes darlnda
ya kylp, balla kartrlarak birer para yemek. (Serin
yere konur.)
Siyilde
Kabuunun (ykanr, yaklr) ttssne tutunmak.
eytan uramasnda
Kann vcuda srmek.
Veremde
oka kaynatp yan almak ve suyundan imek.
Yarada
Kl ekilir.
Zehirli hayvan sokmasnda Su kaplumbaas ezilir, vurulur.
KARAEEK
nce dert banda
Veremde
imek.
Sdn imek.
Kulann kann yamur suyuna yedi damla aktmak, sabah
KARAKU
Gezer yelde
Yan srmek.
KARABCEK
By sokmasnda
Dlp bir iki tane imek
Ylan ve ar sokmasnda Bez iinde dlp (suda ykanr, szlr, bu sudan) imek.
KARTAL
Gezer yelde
Ya srlr.
KAZ
Sarlkta
dn slatp birer para imek. (d pamua sarlr, kurutulur.
Lzumunda slatlr, kullanlr)
KELER
Kl bitirmek iin
Sracada
Yaklr kln ya ile srmek.

Teneke kutu iinde boyuna sarmak.
KERTENKELE
Bzklerde
Gz lekesinde
Ta keleri yarp vurmak.

Yumurtasn srmek.
KRP
Szda
Yrek arpntsnda
Zeytinyanda kaynatlr, sar suyunu hamamda srmek.

Yreini iy yutmak
KE
Burun kanamasnda
Kl yaklp kln burnuna ekmek.
43
KOYUN
Bertikte
yapmak.
Frengide
shalde
Kpek memesinde
Mayaslda
yutmak.
Parmak kesiinde
Sinek buruna kurt atarsa
Sulu egzamada
yutmak.
imanlk iin
Kuyruk kapan sarmak, bir gn sonra scak su ile banyo

Beyin kemii dlp arpa unu ile yaplan hapn yutmak.
Karacieri klbast yapp yemek.
Mundar ilii srmek.
dn arpa unu ile dvp (kk haplar sabah, aksam)
Bo kesesini parmak stne sarmak.
Kuyruk ya ile ttslemek.
Kuzu dnden (leblebi unu ile hap yapp gn er tane)
d ile karabiber (ieye konur, gnde karabiber) yutmak.
KOYUN GZ KIRKAYAK
Sidik zorunda
Kurutulup dlp imek.
KSTEBEK
Kstebekte
Kann imek, etini yemek, ve etini oraya vurmak.
KPEK
Veremde
Yeni domu enik etini yemek.
KURT
arpntda
Ktrmde
Kurutulmu yreinden dlerek imek.

Taze derisine plak sarnmak.
KURBAA
Bezelerde
Hummada
ne batarsa
Kstebekte
Kl ile sabahlar omak.

Yarlp beline vurmak.
Dlp vurmak.
Yeili, zeytinyanda eritilip, yan srmek.
KUNDUZ
oruk armnda
Ftk ve frengide
Sarada
Torbasndan nohut kadar suda eritilerek iilmek.

Torbas tuzlanr, kurutulur, nohut kadarn yutmak.
Kannn iine balk patlangc kurusu kartrp imek
KUNDUZ BCE
Bel gevekliinde
damla imek.
Kavanozda kurutulur, ispirtoda eritilir, siyah suyundan drt
LEYLEK
Akrep sokmasnda
Gz lekesinde
gze koymak.
Srt kemii dlp, bir azn su ile imek

Yumurtasnn kabuu inci ile dlp, elenerek, sabah akam
PL
Ylanckta
Karnn yarp, vurmak.
44
PORSUK
Kuduzda
Kurutulmu etinden yemek.
RDEK
Karahummada
Veremde
Kann imek.
Yeil ban kann imek.
SAKA KUU
Bataki konakta
Beynini srmek.
Yzdeki kergenek alacasnda Beynini srmek.
SAKAAN
Dalakta
Sidik zorunda
Ezilip stne sarmak.

Beyninden buday kadarn suda eritip imek.
SALYANGOZ
Canl yarada
Kstebekte
Mayaslda
Memeli basurda
Mide hastalnda
Kabuu ince dlp ekmek.

Ezilerek ( defa) vurulmak.
Halanm iini yemek.
Dlp vurmak.
Beyazn piirip yemek.
SERE
Kukuyruunda
Yarlp, ocuklarn kulak arkasna vurmak.
SOLUCAN
Abra olursa
Bzlmede
Yavrusunu srmek.
Gnete zeytinya iinde eritilip srmek.
SNEK
Sa kranda
Ezilip srmek.
SIAN
Et yaranda
Ortasndan yarlp, sarmak.
Ezik, kesikte
Yandan srmek.
Memeli basurda
Btn dlp, vurmak.
Sama-Kurun batmasnda Yavrusunu zeytinyanda yllatlp srmek.
Sidik zorunda
Yavrusunu baharla piirilip yemek.
SIIR
Sarlkta
Tuzlu balgam
Safra kesesi talarn dp imek.

d iinde karabiber gn durup er tane yutmak.
SLK
Bcrgan olursa
Hummada
Felte
shalde
El, ayak, ense, gs ve at arasma tutmak.

Gsne tutmak.
Kulak arkasna tutmak.
Sanc yoksa aadan tutmak.
45
Mayaslda
Bir ka tane tutmak.
Not : Slk zehirli olursa karn altnda iki ekme krmz izgi bulunur.
SMKL BCEK
Marazlarda
Bir ka ekerle dlp, haplarndan yutmak,
SNGER
Boaz urunda
Dii olursa kk, erkek olursa byk deliklisini kavrulup
kln mrver kam ile boaza flemek.
TAVAN
Boaz uru kabarcnda Derisini sarmak.
Di bitirmek iin
Beyni tepeye srmek.
nmede
Ba, deriiz dlp, alna vurmak.
Karn urusunda
Yavrusunu baharla vurmak.
Kulak sancsnda
Yan kulaa koymak.
Nefes darlnda
Birinin kann sabah imek.
Sama veya ine karmak iin Ya stne vurmak.
Vcut kanmasnda
Yan srmek.
TAVUK
Bademcikte
Hummada
Kamtaki ta eritmede
Mankafada
Mide Hastalnda
kahve ka imek.
ini temizleyip, enseye scak vurmak.

Yarlp, bele ve bileklere sarmak.
Talnn (temizlenir, kaynatlr) souk suyunu imek.
Karatavuk karnn yarp, baa koymak
Katsnn iindeki zar (Kurutulur, dlr) a karnna bir
TEBH BCE
Karn imesinde
Birer birer kadar yutmak.
TLK
Saralarda
Yarmcada
Kann iirmek.
Yan srmek.
YARASA
arpntda
Memeli basurda
Yreini yutmak.
Dlp aadan vurmak.
YEL KELER
Bata sa bitirmek iin
Kln zeytinya ile kartrp srmek.
YENGE
Gz inmesinde
nce dert banda
Kemik hastalnda
Tata dlp tepeye vurmak.

Kurusu dlp, yemeklerde yemek.
Kurutulmu gznn suyundan birer para imek.
46
YUMURTA
Basurda
Dizanteride
ekilerek karna vurmak.
Doum glnde
Ezikte
imek.
Gz kanlanmasnda
sabah almak.
Gz inmesinde
Kan durmazsa
Memeli basurda
Parmak arsnda
Sarlkta
Veremde
Veremde
birer para imek.
Yankta
Yankta
Zehirlenmede
Kabuu dlp sabahlar imek.

Kaynar sirkeye krlan yumurta piirilip, stne kuru nane
Kabuunu ince dlp imek.
Sarsn tuzla srmek. Gs tutuklarnda Sarsn stle
Isran stne krlarak piirilmek ve gze akamdan koyup
Tepedeki kllar kazyp, akn koymak.
Kabuunu dp stne ekmek.
spirtoda piirilip stne oturmak veya yan srmek.
Akn srmek.
Taze yumurtay, limon suyu iinde bir gece braklp, imek.
Zarsz kabuu dlp, birer para imek.
Bete bir yumurtay limon suyunda eriterek nbet ekeriyle
Sars kavrulup kan ya srmek.
Akn srmek.
Be alt yumurta ak alkalayp imek.
YILAN
Kelde
Gmlei, ard katran ile kaynatlp, gazla ykanan yere
srmek.
Kzl yelde
Bbreini kzartp yemek.
Sarada
Ylann, ba kuyruu kesilerek ortasn yakmak; kl leblebi
unu ile hap yaplp sabah akam yemek.
Siyilde
Sabunla ykanm gmlei, ya iken atete yaklp, ttssne
tutmak.
Balgamda
alkama yourdun eki suyunu imek.
Burumamak iin
Bol yourt yemek.
Canl yarada
Sabun ve az gkta ile yaplan merhemi srmek.
Gne yanklarnda
stne srmek.
verde
Gktala kartrp srmek.
Uyku iin
oka yemek veya ayran imek.
Zehirlenmede
Sarmsak kartrlarak imek.
ifal Madenler
ELK
ne yutulursa
Sama kadar elik yutturularak ineyi ekmek.
DENZ KP
Hayvan gz perdelenirse Tozunu karg ile liflemek.
GAZYAI
Bitleri ldrmek iin
Oralara srmek.
ocuk bomacasnda
Bir ka damla pamua damlatlp, uyurken gksne koymak.
Karn arsnda
Sabahlar birer para imek.
Kellerde
Ttn tohumu, maden kmr ile msavi dlp, gazya ile
merhemini srmek, (Sabahlar sabunla ykanp bir ka gece srmek.)
Szlarda
Oralara srmek.
Souklamada ve szda Vcuda srmek.
47
Yanklarda
stne srmek.
Zehirli hayvan sokmasnda Isrlan yere srmek.
KARABOYA
Burun kanamasnda
Ekzama iin
Kesiklerde
Yumurta kabuu ile kavrulup tozunu ekmek.

Kna ile ellere yakmak veya az slak srmek.
stne koymak.
KKRT
Mayasl iin
Sa kranda
b dlp, ekerle kartrp yemek.

Yourt ile kartrlp temiz ykanm yerlere srmek.
NADIR
Kantlarda
Kuyruklu sokarsa
srmek.
Suda slatp birer yudum imek.

Orasn izip, aza zeytinya alnarak emmek; sonra niadr
TUZ
Baylmalarda
Ate yannda
Burun kanamasnda
Di inmesinde
Hayvan boaz slnde
Kantlarda
Kei kenelerinde
Kusturmak iin
Tuzlu sulu havlu koymak.

Elma r srlp, stne srmek.
Tuzlu su ekmek.
Keskin suyunu azda biraz tutmak.
ok tuzlu suyu azna dkmek.
Scak suda eritip ykamak.
oka tuz yedirmek.
Ilk tuzlu su iirmek
TA YOSUNU
Di kklerini karmak iin Yeil suyundan etlere dokundurmadan kke koymak.
Hayvan ilerinde
Suda kaynatlp suyu aktmak ve i stne bir ka defa
vurmak.
Hayvan yaralarnda
Yara stne koymak.
EKER
Hkrk iin
Parmak iinde
Temrelerde
Kesme ekeri azda kesilinceye kadar tutmak.

Yatarken stne ekmek.
ekerin (yaklr, stne fincan tutulur) isini srmek.
LMON TUZU
Atei drmekte
Sarada
erbetini yapp imek.

Leblebi kadarn sabahlar krk gn yutmak.
nsan hastalklar iin esmemler

ifal bulunan otlar, hayvanlar ve madenler yannda, kocakar illar denilen
emsemler de nemli bir yer alm bulunmaktadr. eidli hastalklar iin yzyllar boyunca
elde edilen illar birer suretle tatbik olunmutur. Bal bana bir inceleme konusu olan bu
emsemlerden bir ka rnek buraya alnmtr.
Akarcada
Arapinciri, Frenkinciri ezilir, suyu alnr. Bademii, tuzsuz
sadeya, bal ve 7 eitli baharat kartrlr. Sabah akam birer kak yenir.
48
Albasmada
Yzne tatl srlr. Veya yzne albez konur, biraz durur,
yaklr kl stne srlr.
Amede
Hindistan cevizinden biraz yenir. ocuklara, srtlerek
zeytinyayle yalattrlr.
Belalmasnda
Kasktan silkilir. Yumurta akyle sakz rplr, bezle sarlr.
Veya mayasz hamurun stne scak katran konur, balanr.
Bezemede
slanr, iilir.
Pekmezle ivit kartrlr, iilir. Veya karanfil glsuyuyle
Bomacada
akam yutulur.
Keklikya ile kahve hap yaplr, mercimek kadar sabah
Bomacada
Bir taze yumurta sars, bir fincan konyak, bir kak bal
kartrlr birer kak yedirilir.
Boaz arsnda
kartrlr, srlr.
Dut urubu, badem ya, karaba ya, kehrebiba ya
Buruntuda
gnde be yutulur.
Bal karanfilden 21'i dlr. Altnba tiryak ile hap yaplr,
Bbrek imesinde
Bir ka yumurta ile ince dlm eker eritilir, unla
kaynatlr, zeytin yaile toplanr vurulur.
kkta
srlr balanr.
Yumurta akyle niasta kartrlr biraz tuz ekilir, zeytinya
ocuk iin
Kasklara, gbee, bele mlek tutulur. Kara zm dlr,
niasta ve yumurta sars kartrlr, beze svanr, kasklara sarlr.
ocuk iin
ve tabana balanr.
Kara zm dlr, klde piirilir, beze sarlr, kasklara konur
ocuk iin
Yumurtann ak sabunla rplr, bezin stne konur, bele
sarlr. Bacaklar silkilir. Ve ayaklan bir gn yksekte yatar. (Karazm olan iin, kz
isterse incir konur)
ocuk iin
Lahana stle piirilir, buusuna oturulur. Veya ac biberle
soan piirilir, zeytinyayle lapas yaplr, ttslenir. Yahut kasm papatyas yapra
dlr, ttslenir.
ocuk iin
szlr bir gnde yenir.
20 kadar kays kendi, idrarnda bir gece braklr, sabah
ocuk sancsnda
sporto tabakta kibritle yaklr, stne kapak kapatlarak
sndrlr. Kalan ispirto pamua baslr, gbee konur.
ocuk ba yarasnda ve sakranda (Darlcan merhemi) yedi ceviz yaklr, dlr,
zeytinya iine konur, 7 maz, am sakz, iyi sakz balmumu ve zift kaynatlr. Kuru maz
da konur, tanca alnr, donar. Kll su ile ykanr, merhemi srlr.
ocuk karn iinde
(Kocakar yaks) soan doranr, sirke konur, tarhana, ayt
tohumu devetersi kaynatlr: Kalnca beze konur, zerine nane ekilir, gbee konur.
Damarbinmesinde
kepek lapas vurulur.
Kabak stle piirilir, bir gece oraya balanr. Sonra da sirkeli
49
Donanma olursa
Baharattan yaplan donanma ilc beden ve baa srlr.
Gbek ksm sarlarak korunur. Sonra sirke dolu bir tencere bacak arasna konur, ok
kzarm bir tula iine atlr, ter gelinceye kadar braklr.
Ekzemada
yenir.
Gne illerinde
Nbet ekeri karanfil ile dlr, sabah akam birer para

Limon suyunda deve boncuu eritilir, srlr.
Karn sancsnda
Yapkan ile develik sirkede kaynatlr, bez stne konur.
Kalem engel ekilir, karnna, vurulur.
Karn imesinde
(Derme atma yak) Oulotu, sirke, kepek, zeytinya tarhana
ve bulgur kartrlr. Vurulur.
Kesiklerde
Dikerya (Tabaklar ya) stne konur.
Kstebek olursa
(Tatl merhem) Zeytinya, iya, mum eritilir, deliine
pamukla konur. Veya balkotu ile niasta kartrlr, nbet ekeriyle hap yaplr, yenir.
Kuvvet iin
(Lokman Hekim Macunu) Anason, Kereviz tohumu, Havu
tohumu, algam tohumu, Turp tohumu, Zarfan, Sakz, Karanfil, Akrkarha ile biraz t
dlr, balla kartrlr. Birer para yenir.
Mafsal arsnda
Adal iei, acdlein iki olgunu, zeytinya ieye konur,
gnete veya atete eritilir, srlr.
Mayaslda
Bir kak yeil kna sulandrlr. Sabah akam iilir.
Mayasl ve Kan gelmede ap piirilir, dlr. Pimi yumurta sarsiyle hap yaplr. 3
gn 3 er tane yenir. stne pirin orbas yenir.
Mide bozukluunda
Yumurtann sarsiyle sirke, gmeli bal ve niasta kartrlr.
Kaba kda svanr balanr.
Sracada
yenir.
ki sr d arpa unuyla hap yaplr, yutulur. 40 gn hamursuz
Sarcada
Isrgan, ayrk kk, ebegmeci, kaynatlr. Sabah akam birer
fincan iilir. stne kr menekesi yapra konur.
Szda
Ceviz aacn toprak iindeki ince dalndan birinin ucu kn
kesilir. Kkn ucu zeytinya dolu bir ieye sokulur. Az mhrlenir. Toprakla rtlr.
(Yazn ie boalmtr) ka doru karlr, siyahlam ya ile dolmutur. Bundan bir
damla iilir.
Szda
tzmnn kk bir tulaya srtlr. Kpk karr,srlr.
Bir ka gn sonra da gelincik yapraklarndan yak yaplr,
Sidik zorunda
Akgnlk ile sinameki suda kaynatlr, szlr. Souk iilir.
Sracada ve canlyarada Havacva, knakna, eliktozu, balknefsi, Balkotu dlr.

Mumla kartrlr. Ykanm yarann stne dlm salyangoz kabuu ekilir, merhem
srlr.
Solucanda
suyu iilir.
Az pimi et azda iynenir. Suyu tkrlr. Sonra avdar
Sulu yarada
Yarm yzk srr, 2 maz bir sk barut, oiak kurumu,
zeytinya tavada kavrulur, pamukla hafif srlr.
50
Sinek gze kurt atmada Atnalatede kzdrlr, su konmu bir anan iindeki tulann
stne kapaklk tohumu konur, kan duman gze tutulur. Varsa siyah bal incecik kurtlar
der.
Veremde
yapra macunu yenir.
Ceviz badem, tereya, bal, suda pimi arapinciri
Veremde
pekbcei tohumu bire yz st iinde kaynatlr. Sabahlan
iilir. stne kabartlm karazm yenir. 40 gn srer.
Yrek arpntsnda
para iilir.
Kfuri, gnlk karabiber, karanfil, suda slanr, sabahlar birer
Yank ilc
Kokarsedef zeytinyanda
yumurtann sars kartrlr kavrulur, szlr, srlr.
kavrulur.
ine
hazrlop
Yankta
Eki narn kabuklar kayratlr, suyu kalr, balmumu, am
sakz, iyisakz ve susam ya ile biraz da havaciva konur. Yara sabunla ykanr, srlr.
1062 H. tarihinde Sinoplu Ahmet Yazc tarafndan meydana getirilmi el yazmas (Kitab
Tb) ta mcerrebdir kaydile ilve edilmi notlardan:
Ate yannda
Kaplumbaa kabuu yaklr, kl ekilir.
Ba inmesinde
imie vurulur.
Defne zm kurutulur ince dlr, scak su ile lapa yaplr,
Balgam skmede
yenir.
Keten tohumu kavrulur, ekerle dvlr, sabahlar bir kak
Dilerin korunmas iin
Balla sirke ayda iki defa azda alkalanr.
Kuvvet iin
Isrgan ve hardal tohumlar dvlr, balla yenir.
Kuvvet iin
Haha tohumu balla kartrlr, birer para yenir.
Kulak akntsnda
Maydanoz zeytinyanda kavrulur, yadan kulaa damlatlr.
Mide arsnda
Sar ard iei kaynatlr, ay gibi iilir.
Nefes darlnda
Yabani gl yemii, sk kapal mlekte iki su ile bir kalncaya
kadar szlr, yatarken bir fincan iilir.
Stlenmek iin
Ebegmeci kaynatlr, suyu iilir.
Sidik tutukluunda
Keten tohumundan bir kak ile incir kabuu dvlr,
kaynatlr bir ay barda iilir.
Temriye ve tatl kantda ncir sd bir ka defa srlr.
Hayvan-Hastalklar veEmsemleri
Bu blgede bilinen hayvan hastalklariyle tatbik olunan esmemler
Bugnk a ve serumlara ramen ata bulularnn deerini belirtmesi
bakmndan ayr bir nem tamaktadr.
Bu yzden, ifal Otlar Kitabna, hayvan hastalklar ve emsemleri de eklenmi
bulunmaktadr.
51
BAIRSAK
Btn hayvanlarda olur. Yediini karr. Ya am kabuu (toruk) dvlr, zeytin
yayle kaynatlr sirke ve sarmsakla kartrlr, iirilir.
BELEZ
Develerde olur. Yatar kalkamaz, nn alr, arkasn alamaz. Belinden yaklr,
derinin altndan delik alr, gkta konur ve stne beze konmu scak zift yaptrlr.
BELYARMA
Sr ve mandalarda olur. Souklamtr, gerinir, dilerini gcrdatr. atsndan
yaklr, tuzla apla iletilir ve kafadan dalanr.
CER
Btn hayvanlarda olur. ksrr, dinginleir, azndan kan gelmez. amn prei
ve toruyle, ceviz yapra, ac dvelek kk dvlr, tuzsuz sadeya ile kaynatlr, 3-5 gn
hayvann azndan boazna atlr, Hayvan ksrr ve kan gelirse cierinde ine vardr, iyi
olmazsa kesilir.
CERBAI
Develerde olur. be gnde dinginleir, yatar kalkamaz olur ve boynunu uzatr.
Dnn bir kar stnde, koltuundan bir kar geride bulunan damar baslnca hayvan
barrsa bu damar dalanr, Bundan sonra yemee balar ve ayaa kalkarsa hastalk budur
denir. yi olmazsa on gn sonra cierleri paralanr, lr.
CENBELEK
Manda, sr, koyun ve keilerde olur. Boynunun alt ve grtlak st ier. Boazn
tkar, birka saat iinde ldrr. Terli su imekten olur. ki demir kzdrlr, grtlaktan
yaklr.
IRPMA
Eek, beygir, deve ve srda olur. Gbeile kask ans iger ve sar su toplanr,
nce bir tahtaya yirmi kadar ivi aklr, altna yarm santim kadar geirilir. Bu ivili tahta ile
ie vurulur ve sar sular akttrlr.
EK
Koyun ve develerde olur. Koyunlarda yznde, kasklarnda kabarcklar kar,
haftasna yara olur. Kn olursa ok ldrr. Hasta hayvanlardan kanl su alnr ve
salamlara a yaplr. Develerde ise; az dudaklar paralanr, kafas ier ve gzleri
grmez olur. Deve scak yere konur ve boazna pekmez dklr.
DALAK ARBON
Davar ve srlarda olur. Hayvan karnna bakar. Ardndan kan gelir, Der lr.
Hayvanlar bayrlara srlr. A ve susuz braklr, Souk su altna tutulur ve souk su
iirilir. Yund danda Bayramcklar mevkiinde ve Madra danda Dalak sular vardr.
DOMUZBAI
Srlarda ve develerde olur. Srlarn avurdu kulaklarna doru ier, Develerde
ayaklar ier, paralanr. Srlarda iin etraf dalanr. Ortasndan izilir ve iletilir,
Develerin ise bkanak (Bilekba) dan halka evrilerek dalanr ve gkta konarak iletilir.
52
Kurumazsa tavuk tersile eker kartrlr, oraya konur, stne kzgn demirle
baslr. Bir de hayvan yatrlr, i yarlr, iindeki z karlr.
DELBA SALINCAK
Kuzularda olur. Yana girinceye kadar grlr, Hayvan olduu yerde dner durur,
veya ban alr gider. Ac ac meler, boynuz arasndan yaklr, kula delinir ve krk kk
kum geirilir. Daha iyisi kesilir.
BOACA TATANOZ
Tek trnakl hayvanlarda kn olur. Drt aya birden tutulur, Drt ayann diz
kapaklar stnn d tarafndaki kabalarda kzgn demirle er er izgi yaplr.
Kulak arkasndan enesine kadar izilir dalanr. Ensedeki kk kafa denilen
yerden ve kuyruk dibinden delinir, gktala iletilir. Hayvan scak yere balanr.
GIRTLAK HIRLAMA
Manda ve srlarda olur, Hayvan hrlar ve birka gn iinde lr. Bir denek ucuna
skca bez balanr, katrana bulanr ve grtlana srlr.Araba espiti veya ya ayt kzdrlr,
dtan grtlak st dalanr.
KARAKU
Beygir, kz ve develerde olur. Hayvanlarn arka ayaklarnn diz kapaklar ier.
Kuru sk tfenk i yaknnda birka defa patlatlr. Kil frnda piirilir, sirke ile amur
yaplr, ie yaptrlr. Bylece toplanan sar su datlr. Veya bu iler iletilir, Saksaan
da dvlr, oraya vurulur.
Develerde ise, kuru sk atlmakla beraber frndan taze km scak ekmek blnr
oraya vurulur.
KEL
Koyun, dana ve buzalarda susuzluktan olur. Kel olan yerler kiremitle kaznr,
scak katran; veya kkrtle gazya kartrlr, srlr.
KENE KASIRGA
Btn hayvanlarda bulunur. Elma suyu zeytinya ile kartrlr, keneli olan yerlere srlr.
KIZILKURT
Tek trnakl hayvanlarda olur. Titrek, ban sallar. Yatar karnna bakar, kendi
etlerini srmak ister. Karatavuk gsterilince kapar.
Yeni iken dten dalanr ve kuyruunun altndan, boynundan kan alnr. Ayrca
rdek kan da iirilir. Sabunlu su ile hokna yaplrsa kurtlar dklr.
KURBACIK
Karasrda olur. Gzleri ier, karn dmbelek gibi olur.
Beline su dklr. El, bezle balanr, bilee kadar dbrne sokulur, st ksm
trnakla kaznr. Kanarsa pelte pelte scak kan kar ve iyi olur. Kanamazsa hayvan lr.
KT MARAZ
Deve, sr ve mandalarda olur. Gsnde, koltuunda ilik kar.i kkse
etraf insan tersiyle evrilir. Byrse iin kenarlar dalanr. Sar suyunu aktmak iin
gkta ve fitil konarak eme yaplr. Bu hastala Ktahya maraz da denir
53
MALKIRAN VEBA
Sr ve mandalarda olur. Azndan sucuk Akar, ii srer. Eskiden len lr, kalan
kalrd. lenler gmlr.
MANKAFA AKARCA
Beygir ve eeklerde olur. Titrer, ban sallar ve gbresi kanldr Ruam denilen bu
hastalk ok fenadr. Boynundaki damardan kan alnrsa da ok zor kurtulur. Hasta hayvan
ldrmekten ve gmmekten baka are yoktur.
SANCl
Yatar kalkar, ieyemez. Karnna bakar. itlenbik ya veya kavun ekirdei suyu
iirilir. Gksne ta vurulur Terlerse, ierse geer.
SAVAK SALAK
Beygir ve eeklerde olur. Belini sallar kuyruundan tutmadan kalkamaz. at
kemiinin derisinden delinir, biraz bez stne kaynam zift veya katran konur, scak oraya
kapatlr.
SNEK
Deve ve srlarda olunur, scaktan ileri gelir, dudaklarn oynatr, burnunu kvrr,
burnunun st kurur, yatar, kalkamaz. Srlar trmek olur ve allklara kaar.
Drt ayann baldrndan yaklr. ki boynuzunun arasndan dalanr. Diri balk
yutturulur. ok az su iirilir. Scak yerde tutulur. Kuru sinek olursa: Kabalarndan yaklr,
kulann iindeki meme dalanr ve delinir, gkta ile iletilir.
Srlara bir bardak pekmez iirilir ve gn slanmaktan korunur.Yedi buuk trl
sinek hastal varm, yedisinden kurtulmak olurmu, buuu ise bir gn ya dayanr, ya
dayanmazm, Daladktan bir gn iinde hayvan lmezse kurtulurmu.
SAKA SAKAI
Beygir ve eeklerde terli iken rse olur. Boaznn alt ier ksrr. i iner
kafasna vurur, mankafa olur.
Burnuna ven flenir. Arpa kaynatlr, torba ile burnuna aslr. Stle kabak lapas
yaplr, boynuna vurulur, Deve taban otu (Zehirlidir) dvlr, suyu sklr, ancak on damla
kadar bir fincan suya konur ve burun deliklerine aktlr yarm saat kadar yol yrtlr,
Yarmar fincan keskin sirke ve zeytinya ile dvlm bir di sarmsak kartrlr, burun
deliklerine dklr ve hayvann ba bir mddet yerde tutulur. St kav veya bal gmeci
ate stne konur, burnuna ttss verilir. Bu hastalkta bunlarn bir veya birka yaplr.
SOLAZ SOLAZ
Koyun ve keilerde amurdan olur, Beli tutmaz savak olur, gzleri dumanlar, kr
olur. Memelerinde ban kar, sd kesilir. Yavrular lr. Kemik yer. Ard katran iki
burun deliine birer para aktlr, iki gn sonrada tuza neftya, ard katran, karacaot
kartrlr, teye beriye talarn stne birer para konur; hayvanlara yedirilir, Krmz
bber kaynatlr, gece ayazlatlr, hastalara gn ar defa birer fincan iilir, Bir hayvana,
iki gram karacaot, drt gram tuzla dvlr, az na atlr .stne de ste kartrlm gram
neftya iirilir.
SOLUAN
Beygir ve eeklerde terli su iirmeden olur. Yolda solur kalr, kese iine konmu bir
para zrnk damana gelecek gemin bir tarafna balanr. ki gnde bir sulanr.
Afyonla ilalanr. Yabani kestane veya sanotu yahut karg yap raklar yedirilir.
54
Burak kavrulur dvlr, drt misli sirke ile iirilir. Btn bunlar birka gnlk olup
hayvan satmcaya kadardr ve canbaz iidir. Yalnz bahar domuz tersinden yarm fincan
kadar yeminin iine kartrlr, yedirilir yarm gn su verilmez. Bunun be gn yaplmas
ile soluann geecei sylenir.
AP TABAK
atal trnakl hayvanlarda olur. Salya akar, trnak aras yara olur, topallar.
Gkta dvlr zeytinya iine konur, su kaynatlr, kartrlr ayaklar bu suya
sokulur. Hayvanlarn azlarna keseler iinde ap balanr, ayaklan scak su ile ykanr ve
gz pnarlarna da ap baslr. Kaplumbaann kemii yaknr, kl hayvann azndan
yaraya atlr.
EKERBAI
Sr, deve ve davarlarda bulunur. Srlarn gbeinde, devenin dnde ve
davarn kask ve n kollarnda olur, Oraya eker ekilir st demirle dalanr.
TESCE
kz ve beygirlerde zorlamadan olur. Topallar ve topal olur. Arka ayann
tescesine (kala kemiinin birletii yer) ilk gnde kiremit konur, stnde ekile krlr, iri
bir tuz bez iine konur, kaynar suyu batrlr tescenin stne gn baslr. Tescenin
ortasndan bir para kl kesilir oras kzgn demirle delinir, nohut tuz veya gkta konur
iletilir.
UYUZ
Koyun, kei ve develerde olur. Tyleri hamlar ve kanr. Zeytinya veya haha
yaile katran kaynatlr, hayvann tyleri kesilerek lk srlr.
Bambul bcei zeytinya iine (Bir kiloya onbe kadar) atlarak bir mddet
braklr, sonra uyuzlara srlr. Develerde ise, uyuz olan yerler kaznr, oralara bu yadan
srlr.
ZGNLK
Btn hayvanlarda yorgun ve karn aken su verilir ve yola girerse olur. Gn gn
der, rgn olur. Peynir suyu ile bir para ap kartrlr, iirilir. Sar katran, yarm fincan
kadar azndan boazna doru dklr.
Tavan veya yal dana eti oka kaynatlr, kemikleri karlr, orba gibi azna
dklr.
YANIKARA
Srlarda olur. Gen sr ve danalar dayanmaz lrler.
Parmakla baslnca deri altnda toplanan balgam gcr gcr ter. Bu hastala kar
eskiden" ancak ocaktan el alm kimseler tarafndan parp yaplrd.
Yankara : Sr srlerini krp geiren bu hastala bir emsem bulunmaynca i
parpya kalmtr.
Bu hastalk knca kyde bulunan btn ateler sndrlr. O caktan el alm bir
parpc krk veya yedi Mehmed adl evden un toplar, bir bakraca koyar,hamur yapar. teden
de toprak iinde hayvanlarn geecei kadar bir delik alr. Ve az yanna gm eya
aslr. Aralarnda baka ocuk domam iki erkek karde fndk omaklarn srterek ate
karrlar, bununla ocak yakarlar.
Btn hayvanlar toprak delikten geirilirken sarsna el alm adam bakrataki
hamurdan sranla birer para srer. Hayvanlar atein etrafnda dolandrrlar. Kydeki btn
ocaklar da bu ateten yeniden yaklr. Bylece letin n alnm saylr.
55
YILANCIK
Btn hayvanlarda olur. Kol, bel ve ayaklarnda bulunur. i stne kee paras
konur, stnde ate gezdirilirdi. iler entilir, stne lapa vurulur.
ZORLAMA
Beygir ve eeklerde olur. n ayaklar tutulur.
Ac ya ile hayvann kollar oulur, scak yere balanr. Bileklere inerse, tavuk tersi keskin
sirke ile kartrlr, stlr, entilir ve stne sarlr.
HAYVAN HASTALIKLARI N OTLAR

ACIDLEK
Yara kurtlanmasnda
Yumrusunun suyundan stne skmak. Sakada Kkn
derek burnuna flemek.
ADAAYI
shalde
Az yarasnda
Deri yarasnda
Islatlm suyundan iirmek.

Kaynatlm suyuyle ykamak.
Lapasn vurmak.
AFYON
Kzl kurtda
Barsak kurtunda
Beygirin trnak parasiyle yaklarak burnuna tts vermek.

Kobaklarn samana kartrp yedirmek.
AIDALI
Uyuzda
ykamak.
Solcanda
Danabununda
ldrmek.
Kekik, am ve mee ile kaynatlarak bir ka defa suyuyle

Bulunduu yere konan dallar stne su dkerek ldrmek.
Kaynatlm suyundan oraya dkmek. Toprak stne kanlar
ARDI
Slkte
Marazlarda
Hayvan bitlenmesinde
Yeil tohumlarnn kavrulmuunu dp iirmek.

Katrann yumurta ii koyarak yutturmak.
Kln srmek.
AYRIK
Sidik zorunda
Kknn kaynatlm suyundan iirmek.
AYIT
Sancda
taze su katarak iirmek.
Sancda
Kayne sancsnda
Suda bir mddet duran dlm tohumunun szlm suyunu

Kaynatlm tohumunun lk suyunu iirmek.
Yaprak ve tohumunu derek su ile aza bir karg ile flemek.
BAKLA
Slkte
Slk drmede
Slkl suya bir demetini koymak.

Dlm ve elenmiini buruna ve boaza bir karg ile
56
flemek.
BALIKOTU
Balk tutmada
Su kysnda dlerek kpkle balklar bayltp tutmak.
BODUROT
trkte
bir fincan iirmek.
Kei srgnnde
Kaynatlm soutulmu suyundan kklere yarm, byklere

Kaynatlm suyundan birer fincan iirmek
BRLCE
Omuz yarasnda
Kavrulmuunun tozundan ekmek.
CEVZ
Kzl kurtda
iirmek.
Sancda
Sancda
Kklerin taze veya kurutulmuunu derek zeytin yaiyle

Fndk kadar olanlardan yirmi kadarn dp iirmek.
Kaynatlm yaprann suyundan iirmek.
AM
Dourmada
Katrann bo yumurta iine koyarak boazna atmak.
TLENBK
Sancda
Yandan boazna bir para aktmak.

VEN
Hayvan sancsnda
Yandan bir para boazna aktmak
DEVETABANI OTU
Solucan ldrmede
Danaburnunda
toplayp ldrmek.
Hayvan sakasnda
biraz havada tutmak.
Sakarda
Slkte
Kaynatlm suyundan oralara serpmek.

Kaynatlm suyundan dklerek toprak stne kanlar
Suyundan yarm fincan kadarn burnuna dklerek ban
Dlmn bir kamla burnuna bir ka defa flemek.
Tozundan oraya flemek.
DUVAR PESLANI
Tahtakurusunda
Oralara sermek.
FINDIK
Sancda
Atede yaklm kabuunun ttssn yapmak.

HAVACIVA
Karasu olunca
Merheminden ayaklarna, bileklerine srmek.
Boyunduruk vurmasnda Zeytinyanda kaynatlmn erimi iyayle kartrp
srmek.
57
HARDAL
Sancda
Lapasn karnna vurmak.

ISIRGAN
Kuluka iin
Tavuun karn altna srmek.
Kindi yavrularn beslemek iin Tazesi kandrr ldrr, Halamas besler.
Tavuklar yumurtlatmakta Kurusunu kepekle yedirmek.
KARABA OTU
Kei ve koyun yelinde
Kaynatlarak suyundan iirmek.
KARACAOT
Stlenmek iin
Tabak maraznda
n tutukluunda
Boyun imesinde
Szda
Gzdumannda
Dlm tohumunu yemlere kartrarak yedirmek.

Kknn tozunu ayak atalna ekmek.
Derisinin iine bir parasn koymak.
Kulan delerek bir parasn balamak.
Derisinin altna bir para koymak.
Kulana bir parasn takmak.
KARAAA
Hazmszlkta
Solucanda
Kabuklarnn kaynatlm suyundan dana ve malaklara iirmek.

Kklerinin kaynatlm suyundan iirmek.
KARAALI
Boyunduruk yarasnda
Boyun yarasnda
Doulmu tohumuna balmumu koyarak zeytinyaiyle srmek.

Kknn kln srmek.
KARAMUK
Hayvan sakasnda
Tohumunun slatlm suyundan burnuna aktmak.
KARPUZ
Kzlkurtta
Suyunu krmz biberle kartrp imek.
KAYNE
Zehirlenmede
Sr ve koyunlarda dlm tohumunu sirke ile iirmek.
KETEN TOHUMU
Inkbazda
Yarada
Sancda
Kaynatlm suyundan iirmek ve hokna yapmak.

Stle piirilmi lapasn vurmak.
Lapasn oraya vurmak.
KURTLU DKEN
Bit iin
Kurtlu yarada
Yarada
Kaynatlm suyunu baa srmek.

Kknn kaynatlm suyuyle ykamak.
Kknn tozundan srmek.
58
MALATURA
Tahta kurusunda
Taze veya kurusundan oralara koymak.
MAZI
Karn bozukluunda
Barsak hastalnda
Dlmn suda slatarak iirmek.

Dlmn kepekle kartrp yedirmek.
MEYAN KK
Peklikte
Atei drmede
Kaynatlm, suyundan souk iirmek.

Kaynatlm suyundan souk iirmek.
NANE
San karmak iin
Taze dallar stne ya damlatlarak oralara, koymak.
PAPATYA
Tahtakurusunda
Pirede
Beygir pekliinde
Hazmszlkta
Otdan zehirlenmede
Sancda
Ya veya kurusunu oralara koymak.

ieklerinin sar tozlarn ekmek.
oka yedirmek veya suyundan yedirmek.
Kaynatlm suyundan iirmek.
oka yedirmek ve suyundan iirmek.
Kaynatlm ve szlm suyuyle hokna yapmak.
PALAMUT
Cidavide
shalde
Ayak iinde
shalde
Yarada
Pelidini dp stne ekmek;

Kabuunu dp iirmek veya hapn yutturmak.
Kabuunun kaynatlm suyuyle ykamak ve lapasn vurmak.
Pelidini dp yedirmek.
Koruunun dlmn stne koymak.
PATATES
ide
Klde piirilerek ezilmiini vurmak.

SABUNOTU
Karn imesinde
Dlerek karlan kpnden su ile iirmek.
SAMAN
Doum glnde
Damda yaklan dumanndan tts vermek
SARIMSAK
Buday bitinde
Suyundan suya kartrp stne serpmek.
Zehirlenmede
Dlmn yourtla kartrp iirmek.
Zehirli hayvan gelmemesi iin Dlerek odann iine koymak
SERKELOTU
Yarada
Az suda dlerek stne koymak. (1)
59
SERV
Un bitlenmesinde
Sivrisinekte
Tahtakurusunda
Yongasndan iine koymak.

Yongasndan yakmak.
Kabuunu krmz bberle yakmak.
EFTAL
Sinek kurt atmasnda
Yaprann suyunu oraya koymak.
ZERLK
Sinekte
Dlrn tohumunun kaynatlm suyundan serpmek

ZM
Tavuu yumurtlatmak iin Karabberli dlmn hap yaparak yutturmak .

ZERDAL DKEN
Yarada
Kln oraya ekmek.

ZEYTN AACI
Boyunduruk zorlamasnda Yan snm kirele kartrp srmek.

Otdan zehirlenmede
Yandan iirmek. (1) Kaynatlm suyuyle iplik ve yn siyaha
boyanr.
Zehirlenmede
Yana bol sarmsakl ayran kartrarak iirmek
Sanlkta
A karnna yandan iirmek.
Kuvvet iin
Yandan iirmek.
Karn iinde
Yandan bir miktar iirmek.
Kenede
Yana elma suyu kartrarak srmek.
Kenede
Yana ttn suyu kartrarak srmek.
Karn imesinde
Ya bir avu toprakla sulandrlarak iirmek
Barsakta
Yan patates suyuyle kartrp gn ar iirmek
Sancda
yandan iirmek.
Yaray kurutmada
Yan katranla kaynatp stne dkmek
60
Yazarn Baslan kitaplar
Asklepion
Bergama
ifal Otlar ve Lok.Hekim
Asklepion
ifal Otlar ve Lok.Hekim
Fikir adamlar
Efsaneler ve adetler
ifal Otlar
Kpl hamam
Mill oyunlar
ifal hayvanlar
Yakn Tarihte olaylar
Zeybek oyunlar
Eri gl ky
Drt epni ky
Bergama
Trmanlar
Blcek ky
ifal Otlar
Asklepion
Bergama
Kiralk Devri
Sanat Eserleri
ifal Otlar
Sirkeler
Asklepion
ifal Otlar
I
I
I
II
II
I
I
III
I
I
I
I
I
I
I
II
I
I
IV
III
I/I
1/2
1/8
V
I
IV
VI
1935
1973
1938
1938
1940
1941
1931
1942
1942
1942
1942
1943
1943
1944
1944
1945
1945
1945
1947
1947
1940
1950
1951
1952
1953
1954
1955
stanbul Resimli Basmevi

zmir Nefaset Basmevi
zmir Kltr Basmevi
stanbul Resimli Basmevi
zmir Suhulet Basmevi
zmir Ticaret Basmevi
stanbul Vakit Basmevi
zmir Cumhuriyet Basmevi
zmir Meher Basmevi
zmir Gne Basmevi
zmir Gne Basmevi
zmir Gne Basmevi
stanbul Tecelli Basmevi
zmir Doanlar Basmevi
stanbul aka Basmevi
stanbul Anl Basmevi
stanbul Anl Basmevi
stanbul Anl Basmevi
zmir Gmayak Basmevi
stanbul Anl Basmevi
stanbul Anl Basmevi
BASILACAK OLANLAR
Trk slm Eserleri
Sanat eserleri ve bideler
61

Lokman

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lokman

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FALI OTLAR VE LOKMAN HEKM

Hayran Olduum Eser

Kymetli ansiklopedisi limimiz Osman Bayatl Trkiye'de bir ok zevata

Bergama Mze Mdr Nuruaynm Bay Osman Bayatl'ya

(1) Bak; Bergama Tarihinde Asklepion.

Gnn birinde byk Hekim hastaland. halini kestirmek mmkn olmad.

(14) Halk bilgisi haberleri mecmuas; say - 52

(16) Uyunl-enba; sahife

Kkn kaynatp srmek

Kkn dvp vurmak.

Soyulmu kknden birer para yemek.

Kkndeki yumrusundan kan suyu srmek.

Olgun meyvelerini zeytin yaiyle gnete eriterek srmek.

Dvlm kknden bir parasn balla kartrp yemek.

Olgun meyvesinin suyundan bir damlasn pamua alp buruna ekmek

Kkn kaynatp suyunu srmek.

oka kaynatp imek.

Yldz iaretli olanlarn resimlerine baknz.

Bir ka ieini kaynatp souk imek

Not; Zakkum bu aa aalarn en ktsdr. Aclkta en ac bu aatr. Bunun

ieklerini kaynatp imek.

Tazesi halanr yenir.

Dikenli yuvarlaklarn suda slatp imek.

Mesane ve bbrek iin

ay gibi kaynatp imek.

Ununu sirke ile kartrp stne nane ekip vurmak

Tohumu oka kaynatp imek.

Dalndan akan sudan koymak.

Dlerek enfiye gibi ekmek.

Yapraklarnn am kabuu ile kaynam suyunu imek.

Yapra ile tohumunu derek oraya balamak.

Kkn arpa ve msr pskl ile kaynatp souk mek

ieklerini kaynatp imek.

Dlp, ball yemek

Not:Badem tazelik ve serinlik verir. Balla yenirse ehevi ifrazat arttrr.

Doulmu tohumunu pimi soan stne ekerek gbee

yice kaynatlm tohumun suyunu mek

Kaynatlm suyundan imek

Kaynatlm suyundan imek

Olgun krmz meyvesini zeytinya iinde gnete eriterek

Yemeklerinde bir kahve ka, zeytinyana (1/10 ezilerek)

Yapran azda inemek ve suyunu yutmak.

Sigara gibi imek.

Kaynatlm suyunu imek

BRTLEN KARANTI DKEN

Filizlerinin kaynam suyunu soutarak imek.

Kknn kaynam suyundan souk imek

Yapraklarnn kaynatlm suyunu imek

Ularnn oka kaynatlm suyunu mek.

Not; Bergama'nn (Kozak) buca yaylasnda, milyondan ok am aac vardr. En nefis

Kknn yumrularnn kaynatlm souk suyundan imek.

Yapraklarn parmak arasna koymak

Kobaklarnm kaynatlm suyundan sabahlar imek

Dallarnn lapasn vurmak.

Kavrulmuunu nbet ekeriyle derek yemek.

ieklerini balla kartrp sabahlan yemek.

Suda eriterek imek.

Kaynatlm suyundan imek.

Yaprann lapasn vurmak ve suyuyla ykamak

Akkknn kaynatlm suyundan oka imek.

Yapra kaynatlarak birer bardak imek.

Kesilmi parasn koymak.

Kaynatlm yapraklarnn suyundan kaynatlm imek.

Lapasn zeytinyaiyle vurmak.