EXCEL2000 - BALANGI

Excel 2000e Giri ..................................................................... 4

Excel 2000de Yenilikler ............................................................ 5
Excel 2000in ehresi ................................................................ 7
Excelde Mouseun nemi........................................................ 10
Blm 1: Excel Kitaplar .......................................................... 12
Yeni bir Kitap aalm ............................................................... 13
Excel alma Alann zelletirelim ........................................ 15
Hcreleri Tanyalm ................................................................. 16
Hcrelere Bavuru .................................................................. 19
Hcrelere Bilgi Girelim ............................................................ 20
Metin ........................................................................................................ 20
Tarih ve saat .............................................................................................. 21
Olmayan Gn! ....................................................................................................................................................... 22
Macintosh Tarihi .................................................................................................................................................... 23

Formller .................................................................................................. 23
Kesirli saylar ......................................................................................................................................................... 24

Hcrelerle lemler ................................................................. 25

Hcrelere aklama koyabilirsiniz ......................................................................................................................... 25
Yeni Pano .............................................................................................................................................................. 27

Otomatik Tamamlama ve Doldurma ........................................ 28

Veri Girme Formlar................................................................. 30
Blm 2: Formller ve Fonksiyonlar ........................................ 32
lem sras ............................................................................................................................................................ 33
Adlandrma ............................................................................................................................................................ 34

Bir forml yazalm................................................................... 36

Fonksiyonlar ........................................................................... 38
Hata Mesajlar ....................................................................................................................................................... 41

Formllerde Ad Kullanalm ...................................................... 42

EXCEL 2000

Forml Kopyalama ve Mutlak Adres Bavurusu ....................... 43

D balantlar kesebilirsiniz ................................................................................................................................ 46
Balantlar Gncelleme ........................................................................................................................................ 47

Blm 3: Excel Sayfalarn Biimlendirelim ............................. 48

Say Biimlendirme ................................................................. 49
Hizalama................................................................................. 51
Yaz Tipi Biimlendirme ........................................................... 52
ereve................................................................................... 53
Dolgu Renkleri ve Desenler ..................................................... 54
Stil Yntemiyle Biimleme ....................................................... 55
Stun genilikleri ve satr ykseklikleri ................................... 56
Stunlarnz ve satrlarnz gizlemek iin ............................................................................................................ 57

En Uygun Genilik ve Ykseklik ............................................... 58

Koullu Biimlendirme ............................................................ 59
Blm 4: Verilerin Grsel Sunuluu ......................................... 61
Grafik Sihirbazn Kullanalm ................................................... 62
Grafik-Veri likisi ................................................................... 65
Grafik Unsurlarnn Biimlendirilmesi ...................................... 66
Blm 5: Verilerin Analizi ........................................................ 69
zmleme Ara Paketi'ni ykleme ve kullanma ................................................................................................ 69

Sralama ................................................................................. 70
Szme..................................................................................... 72
Ara-Hesaplamalar: .................................................................. 74
Excel Listesinden Veritaban Yapma ........................................ 76
zet Tablo-zet Grafik ............................................................ 78
Dier Analiz Aralar ............................................................... 82
Blm 6: Yazdrma ve Yaynlama ............................................ 84
Sayfa Yaps ............................................................................ 84
Excel ile Internet .................................................................... 87
EXCEL 2000

Internetin Dili:HTML .............................................................................................................................................. 88

Webdeki Excel Sayfalarma Ne Oluyor? ............................................................................................................. 92

Webde birlii ...................................................................... 92

Ek: Hata Mesajlar ve Muhtemel Sebepleri: .............................. 94
Ek: Excel 2000de levler: .................................................... 101
Arama ve Bavuru ilevleri .................................................... 101
Bilgi ilevleri ......................................................................... 102
DDE ve D ilevler ................................................................ 103
Finansal ilevler .................................................................... 103
statistiksel ilevler .............................................................. 107
Mantksal ilevler .................................................................. 111
Matematik ve Trigonometri ilevleri ...................................... 112
Metin ilevleri ....................................................................... 115
Mhendislik ilevleri ............................................................. 117
Tarih ve Saat ilevleri............................................................ 119
Veritaban ve Liste Ynetimi ilevleri .................................... 120

EXCEL 2000

Excel 2000e Giri

Microsoft Office 2000 ailesinin bir yesi ve Windows ortamnda en yaygn kullanm
alanna sahip olan Excel, belki de ilevini tanmlamak en zor uygulama programdr. Excel ile
tablo gelitirebilirsiniz; liste yapabilirsiniz; tablolarnzdaki deerlerle hesaplar yaptrabilir;
grafikler gelitirirsiniz. Tablolarnzdan veritaban oluturabilir; raporlar yazabilirsiniz. Excel
ile gnmzn en yaygn iletiim arac olan Internette veritabanna dayanan siteler
yapabilirsiniz. Excel ile irketinizin veya evinizin btesini dzenleyebilir, defterlerini
tutabilirsiniz. Excel bunlarn hepsidir; ve daha fazlasdr.
Exceli daha nceki srmlerinden tanyorsanz, Excel 2000 bildiiniz Excellerden hi
farkl deil; yeni Excelin a ortamlarnda (LAN) veya Internette ibirlii alannda yeni bir
ok yetenei olduunu greceksiniz. Excele taa bilmem-kanc srmnden beri aina bile
olsanz, bu kitapkta yenilikler, yeni kolaylklar ve yeni kestirmeler bulacaksnz.
Excel dnyasna Excel 2000 ile adm atyorsanz, bu kitapkla Exceli birinci gnden
itibaren etkin ekilde kullanabilirsiniz. Bundan nceki srmleri gibi Excel 2000 de
kullancnn sezgisiyle bulabilecei yntemlere dayanyor. Siz de benim gibi, bir program,
kitabn okuyarak deil, program kullanarak renmeye eilimli iseniz, oktan Excel
2000nin ok zelliine aina olmu bulunuyorsunuz demektir. Bu kitap, Excelde, tabir
yerinde ise, kendi kendinize yaptnz keiflere anlam kazandrmak amacyla, nce batan
sona bir kere okuyacanz ve daha sonra bavuru kayna olarak kullanacanz
varsaymyla hazrladm. Bu sebeple, kitapkla birlikte yapmanz gereken az sayda altrma
bulacaksnz.
EXCEL 2000

Bu kiaptn dzenlenmesinde izlediimiz sra da benzeri metinlerden farkl

grlebilir. Bu, Excel ve benzeri programlarn ilevsel zelliine uygun bir ders kitab ve
daha sonra bavurulabilecek kk bir hatrlatma kayna oluturma abasndan
kaynaklanyor.

Excel 2000de Yenilikler

Excel 2000deki yeniliklere burada topluca bakalm; bu Excelle daha nce
tanmam olanlar iin de yeni aralarnn en gelimi marifetlerini bilerek ie balamalarn
salayacaktr:
A ve Kaydet diyalog kutular, imdi yzde 50 daha fazla dosya ad sralyor.
A ve Kaydet diyalog kutularnda yer alan Bak ubuu bir ok klasr, yer ve dosyaya
eriimi kolaylatryor.
A ve Kaydet diyalog kutularndaki yeni Bul ubuunda yer alan Gemi klasr
Excelde atnz son 20 dosyann ksayolunu ierir.
A ve Kaydet diyalog kutularndaki yeni Geri dmesi, atnz bir klasrden bir nceki
klasre dnmenizi salar.
<excel2k001.tif>
Office 2000in birden fazla unsuru kopyalamanz salayan yeni panosu ile istediinizi
istediiniz srayla yaptrabilirsiniz.
Office 2000in dier yeleri gibi Excelin de menlerinde nce temel maddeler, sonra tm
maddeler gsterilir; temel maddeler arasnda bulunmayan bir maddeyi seerseniz, bir

EXCEL 2000

dahaki sefere bu madde de temel maddelerle birlikte grntlenir. sterseniz menleri

derhal bytebilir veya Seenekler yoluyla zelletirilmi men sistemini kapatabilirsiniz.
<excel2k002.tif>
<excel2k003.tif>
Sk kullandnz dmeler, ara ubuunda tek srada yer alr; dier dmeler siz
istedike bu sraya eklenebilir. Ara ubuklar zelletirilebilir.
inde daha ok resim bulunan Kk resim galerisinde arama yapabilirsiniz; bulduunuz
resmi, galeri kutusundan doruca Excel belgesine srkleyebilirsiniz; galeri kutusu
srekli ak kalabilir.
zet tablo yapma kolaylatrld gibi zet tabloya dayanan grafik yapmak mmkndr.
Excel artk sadece bilgisayarnzda olan verilere deil, fakat Internette Web sitelerinde
ve sayfalarndaki veritabanlarna da eriebilir; doruca Web sitelerine veri yazabilir.
Excel, HTML biimindeki dosyalar artk daha becerikli okur; ve kendi belgelerini aslna
ok daha uygun ekilde HTML dosyas haline getirebilir.
Office 2000 ailesinin btn yeleri aralarnda, ayn bilgisayarda, ada veya Internet
yoluyla tablo, liste, zet tablo, grafik ve zet grafik alp verebilirler.
Excel belgelerine, ayn bilgisayarda, ada veya Internette bulunan kaynaklarn
balantlar (hyper-link) daha kolay konabilir; Excel bu balantlarn koptuunu grrse,
kendiliinden onarmaya alr.
Excel belgelerini Web amacyla kaydederken iindeki grafikleri de en uygun biimde, JPG
veya GIF olarak, kaydeder.

EXCEL 2000

Excel, Webde sorgu yapabilir; Webde bulduu kaynaklardan zmleme yapabilir; farkl
yerlerdeki kullanclar Web yoluyla Excel belgeleri zerinde ibirlii yapabilirler.
Excel 2000, 2000 Yl Uyumludur; sistem yneticilerinin 2000 yl sorunlarn
zmlemesi iin gerekli aralarla donatlmtr.
Excel 2000in yardm asistan Trke konuur; sorularnz Ofis Asistanna istediiniz
cmlelerle Trke sorabilirsiniz. Ofis Asistan kapatlabilir.
<excel2k004.tif>
Excelin yenilikleri, bu kez programn sadece bir ofis ortam iinde deil, fakat ayn
zamanda amzn en yaygn iletiim ve ibirlii arac haline gelen Internet vastasyla
kullanlmak zere tasarlandn gsteriyor. Fakat bu sizi yanltmamal: adeta Internet iin
veritaban, tablo ve liste gelitirme arac gibi grnmesine ramen, Excel, eer eskiden
tanyorsanz, o Excel: sadece daha becerikli, daha yetenekli ve daha ok imkanl.
Excel ile yeni tanyorsanz, bu beceri, yetenek ve imkanlarla derhal tantracaz
sizi. Excel, bir Windows program olduu iin kullanc arayz, yani ekrandaki penceresinin
unsurlar dier btn Windows programlar gibidir. Bununla birlikte Excelin ilevleri itibariyle
dier Windows ve Microsoft Office programlarnda bulunmayan eleri vardr.

Excel 2000in ehresi

<excel2k005.tif>
1. Balk ubuu, Excelin ekrandaki penceresinin st erevesinde yer alr ve ak olan
belgenin adn ierir. Excelin penceresini ekranda baka yere kaydrmak iin, Mouse
iaretisiyle bu ubuu tutup, srkleyebilirsiniz.

EXCEL 2000

2. Men ubuunda Excel komutlar yer alr.

3. Standart Ara ubuu, Excelin en ok kullanlan Dosya ve Dzen men komutlarnn
simgeleridir.
4. Biimlendirme ubuunda sk kullanlan Biim men komutlar yer alr. (Bu ubuun
yerine veya onunla birlikte, Excel menlerindeki hemen hemen btn komutlar
simgeleyen 12 ayr Ara ubuu alabilir. Ara ubuklar zelletirilebilir; iinde baz
simgelerin bulunmamas salanabilir.
5. Forml ubuu, etkin hcrede bulunan forml, ierii hcre adresini veya baka
hcreye yaplan gndermeyi gsterir.
6. Pencere Kontrolleri, Excel penceresinin, srasyla, simge haline getirilmesi, eski haline
veya en byk hale getirilmesi, ve kapatlmas amacyla kullanlan, standart Windows
dmeleridir.
7. Etkin hcre, imlecin iinde olduu veya Mouse iaretisiyle seilmi hcredir. Klavyeden
o anda yazlacak eyler bu hcreye yazlr; deir hcrelerden ayrt edilmesi iin, bu
hcrenin evresindeki klavuz izgileri kaln veya renkli ereve halinde belirtilir.
8. Stunlar: Excel alma alan, klavuz izgilerle blnm hcrelerden oluur; bu
hcrelerin yukardan aa bir srasna Stun, bunun zerinde iinde harf olan kutuya da
stun bal denir.
9. mle veya Mouse aretisi, alma alannda iken byke ve ii bo bir art iaretine
dner; forml ubuunda ince izgi olur; dier simge ve menlerin zerinde klasik ok
grntsn alr.
10. Satrlar: Hcrelerin sadan sola bir srasna satr, satrlarn solda banda iinde rakam
olan kutuya da satr bal denir.
EXCEL 2000

11. Sayfa sekmesi: Bir Excel belgesinde birden fazla sayfa bulunabilir. Bu sayfalarn nalana
getirilmesi iin sayfa sekmelerini tklamak gerekir.
12. Durum ubuu: Excel penceresinin alt erevesinde belgenin o andaki durumunu
gsteren bilgiler yer alr.
13. Bir Excel belgesi, program penceresinde grntlenden geni olabilir. Pencere dnda
kalan satr ve stunlarn grntlenebilmesi iin kaydrma ubuklarn kullanrz.
14. Programn kullanmyla veya yapmakta olduunuz ilemle ilgili sorularnz Ofis Asistann
tklayarak, ve alacak diyalog kutusuna yazarak, Excelin Yardm dosyalarnda
aranmasn salayabilirsiniz. Ofis Asistan, Yardm penceresini ama aracdr.
Excelde alma alannz, Grnm mensndeki seeneklerle, hazrlayacanz
Excel belgelerinin yazdrlmas iin gerekli sayfa dzeni ayarlarn da Dosya mensndeki
komutlarla belirleyebilir, deitirebilirsiniz. Yazdrmaya ilikin sayfa ayarlarn 6nc blmde
ele alacaz. Ekran grnmyle ilgili konulara burada ksaca deinelim.
Excelin ekrandaki penceresi btn Windows programlar ile byyebilir ve
klebilir. Bundan ayr olarak isterseniz Excel sayfalarnz, Grnm mensnden zel
Grnmler maddesini seerek, zelletirebilirsiniz. zel grnmler, sizin arzu ettiiniz
ekran blmlerini ierir. Excel sayfalarnzda setiiniz yaz tipi boyutu ok kkse ve
verilerinizi grmekte ve dzenlemekte zorluk ekiyorsanz, yaz boyutlarn deitirmeden
sadece ekrann grnmn bytebilirsiniz. Bunun iin Grnm mensnden Yaknlatr
maddesini ve arzu ettiiniz bytme orann semeniz yeter.

EXCEL 2000

Excelde Mouseun nemi

Btn liste ve veri programlarnda olduu gibi Excel 2000 iin de imledin nerede
bulunduu ok nem tar. Yapacanz ilemler, otomatik doldurma ilevleri ve daha bir ok
i, imlecin bulunduu yere gre anlam kazanr. Mouse iaretisi, ilmeci Excel alma sayfas
alan iinde bulunduu yere gre biimlendirir. Men ve ara ubuklar zerinde iken ok
eklinde olan Mouse iaretisi, hcreler ve onlar bir birinden ayran klavuz izgilerinden
oluan alma alanna girdiinde ii bo byk art iareti eklini alr; bu, herhangi bir
hcreyi seebileceiniz anlamna gelir. aretiyi forml ubuuna gtrdnzde imle, I
harfi eklinde yaz imleci olur. Bu, oraya klavyeden giri yapabileceini gsterir. Ayr ekilde
bir hcreyi iki kere tklarsanz, bu kez yaz imleci hcrenin iinde belirir; ve doruca hcrenin
iine yazabilirsiniz; buraya yazacanz yaz ayn zamanda forml ubuunun iinde de
belirir. Hcreyi bir kere tklar (yani seer) ve ardndan forml ubuunun iini tklarsanz, bu
kez yaz imleci forml ubuunun iinde oluur ve yazdnz yaz hem forml ubuunda,
hem de seili hcrede grlr.
Excel 2000de Mouse iaretisini be ekilde kullanrz:
1. aret etme: Mouse iaretisini istediiniz enin zerine gtrn; ya okun, ya da byk
art iaretinin ucu enin zerine veya iine girsin. Bunu menler veya ara ubuu
zerinde yaparsanz, o e belirginleir.
2. Tklama: aret halinde iken Mouseun sol dmesine basmaktr: bylece iaret ettiiniz
men veya ara ubuu esini veya alma alannda iseniz bir hcreyi semi
olursunuz.
3. ki kere tklama: artarda sol dmeye iki kere basarak, bir hcreyi iine yazlabilir hale
getirirsiniz. Men ve ara buuu eleri iki kere deil, bir kere tklanarak alr.
EXCEL 2000

10

4. Srkleme: alma alannda bir hcreyi iaret ederken, Mouseun sol dmesini tutar
ve Mouseu, aaya, yukarya saa veya sola doru yrtrseniz, imleci srklemi
olursunuz. Bylece birden fazla hcre seilmi olur. Bir listede birden fazla tabloyu
biimlemek amacyla toptan semek iin, veya otomatik doldurma yeteneinden
yararlanmak iin srkleme ynteminden yararlanacaz.
5. Sa-tklama: aret ettiimiz bir hcrenin veya srkleme yoluyla setiimiz birden fazla
hcrenin zerinde Mouseun sa dmesini tklarsak, bir ksayol mens veya duruma
uygun ilerin listelendii bir men grlr. Sa tkladnz hcre. forml ubuu veya
forml ubuunun nnde ad sekmesi ad verilen seilen hcre veya hcreler grubunun
adn gsteren dme, o anda seili unsura gre, bir men gsterir. Yani sa tklama, o
andaki duruma, balama gre anlam kazanr.
Excel 2000in ehresi ve Mouse iaretisinin kullanmn esaslarn tandmza gre,
artk Exceli kullanmaya balayabiliriz.

EXCEL 2000

11

Blm 1: Excel Kitaplar

Excel ile liste ve tablo yaplr; bu liste ve tablolarda hesaplama ilemleri varsa, bunlar
program tarafndan ya otomatik ya da sizin seeceiniz veya yazacanz formllerle, doru
ve abuk olarak icra edilir. Excel, liste ve tablolarnz kendisi biimleyip, rapor haline getirip,
sunabilecei veya kada dkebilecei gibi bu bilgileri baka programlarda biimlenmek ve
kada dklmek zere ihra edebilir. Excel belgeleri, Internet araclyla da sunulabilir,
yaynlanabilir; dzenlenebilir ve deitirilebilir.
Excel dosyalar, .xls ksalmasyla kaydedilir. Bu dosyalar iki kere tklarsanz, nce
Excel altrlr; sonra Excel bu dosyay aar. Excel, dosyalarna Kitap adn verir. (Bence
defter adn verseydi, daha doru olurdu; program muhasebe defteri mantyla
tasarland iin kitap deil, defter tanm daha uygun. Program Trkeletirenler, Book
kelimesini szl bakarak evirmi olmallar.) Tpk bir muhasebe defterinde olduu gibi
Excel dosyasnda da bo sayfalar olur. Sayfa saysn istediiniz gibi arttrabilirsiniz (Ekle
mensnden alma Sayfas maddesini sein) sayfalara isim verebilirsiniz (Sayfa
sekmelerinde adn deitireceiniz sayfay iki kere tklayn).
Program ilk kez altrdnzda bo bir defter ve bo birinci sayfa alr. Bu sayfa,
tpk ok-amal bir muhasebe defterinin bo sayfasn andrr. Bo sayfada hcreler ve
satrlar vardr.

EXCEL 2000

12

Yeni bir Kitap aalm

Excelde almaya balamak iin ya mevcut bir dosyay amanz gerekir; ya da bo
bir alma kitabn. Yeni bir kitap oluturmak iin:
1. Dosya mensnden Yeni maddesini sein;
2. Alacak diyalog kutusunda Genel adl sekme nde deilse, tklayn;
3. alma kitab ablonunu sein;
4. Tamam tklayn.
Bunu Ara ubuunda bo belge simgesini tklayarak da yapabilirsiniz. Yeni alma
kitab simgesi, bo kitap ablonuna dayanan, bo bir kitap aacaktr. Ayn eyi, klavyede Ctrl
tuunu tutarken N tuuna baslarak da yaplabilir.
Yeni kitabnzn tmyle bo deil de sizin iin nceden biimlendirilmi bir deftere
benzemesi de mmkndr. Excel size nceden biimlendirilmi ablondan yola kma
imkan veriyor. Dosya mensnden Yeni maddesini seer ve alan diyalog kutusunda
Elektronik Tablo zmleri sekmesini tklarsanz, Fatura, Gider Tablosu, Zaman izelgesi
ablonlar ile Excel ilevlerinin (sanki bamsz bir programm gibi otomatik alr hale
getirildii) uygulama paketini grebilirsiniz (Excel 2000e Office 97den terfi yoluyla
getiyseniz, burada bir nc sekmede Office 97 Excel ablonlarn da grebilirsiniz.)
<excel2k006tif>
Bu ablonlar, adlarndan da anlalacak olan biimlere getirilmi Excel kitaplardr. Bu
tr biimlendirmeler Makro ad verilen komut dizileriyle yapld ve hatal (ya da kt
niyetle) kaydedilmi mikrolarn sadece Exceli deil, fakat Windows iletim sistemini bozmas
ve alamaz hale getirmesi mmkn olduu iin, program ablonlar (ve iinde makro
EXCEL 2000

13

bulunan dier kitaplar) aarken, sizi uyaracaktr. Bilgisayarnzdaki ablonlarn Microsoft

tarafndan hazrlanm orijinal ablonlar (ve bakalarnn Excel kitaplarn aarken size
dosyay veren kiinin iyiniyitli ve becerikli) olduuna eminseniz, alacak uyar kutusunda
Makrolar Etkinletir yazl dmeyi tklayn. Makrolar Devre D Brak dmesini tklarsanz,
ablon veya dosya tasarland gibi almayabilir.
<excel2k007tif>
Excel 2000de birden fazla dosya (Kitap) aabilirsiniz; bunlar Excel penceresinde st
ste veya yan yana deyebilirsiniz (Pencere mensnden Yerletir maddesini sein ve
alacak kutuda tercihinizi belirtin). Bir kitabn bir sayfasn, adn gsteren sekmeyi
srkleyerek, dier kitaba aktarabilirsiniz. Srklemeye balamadan nce klavyede stkarakter (Shift ) tuunu tutarsanz, sayfa dier kitaba kopyalanr. Hedef kitapta benzer adl
bir sayfa varsa, yeni sayfann adnn yanna parantez iinde say eklenir.
inde ok sayfa bulunan bir kitapta, farkl sayfalar ekrannzda grntlemek iin,
Pencere mensnden Yeni Pencere maddesini seerseniz, Excel imlecin iinde olduu (aktif,
etkin) kitab ieren beri pencere aacaktr; bu yeni pencerede istediiniz sayfay
seebilirsiniz. Bir kitabn herhangi bir penceresinde yapacanz deiiklik, o kitaba ait
dier btn pencerelere yanstlr.
ok satrl sayfalarda alrken, bazen tablonun bir taraf ile alt tarafnn ayn
grntde olmasn arzu edebilirsiniz. Bunu sayfay aa-yukar kaydrma ubuunun en
stndeki ince izgiyi Mouse iaretisiyle aa kaydrarak, veya saa-sola kaydrma
ubuunun en sandaki ince izgini sola kaydrarak yapabilirsiniz. Yukardaki blme kutusu
sayfay yatay, sadaki blme kutusu ise dikey bler.
<excel2k008tif>
EXCEL 2000

14

Yatay veya dikey (ya da her ikisi birden) ok blmeye ayrlm sayfada her blmenin
kendi kaydrma ubuunu kullanarak, arzu ettiiniz satra veya stuna gidebilirsiniz.
Blmeleri kaldrmak iin ya blme kutusunu yukar veya saa gtrn, ya da blge izgisini
iki kere tklayn.
Ak bir Excel kitabnda arzu etmediiniz bir sayfay silebilirsiniz. Bunun en kestirme
yolu, silmek istediiniz sayfann adn, ad sekmesinde sa-tklamak ve alacak menden Sil
maddesini semekten ibarettir.
Ak bir Excel kitabnda, bir sayfadan dierine gemek iin, sol alt kenardaki sayfa
sekmelerini tklayabilirsiniz. Excel kitaplarnzda sayfa says artt zaman grntlenen
sekme says ve sekmelerin genilii azalr. Bu durumda sekmelerin solundaki seyir oklarn
tklayarak, sayfa arama iyini hzlandrabilirsiniz. Bu oklar sa tklarsanz, Excel size mevcut
sayfalarnzn listesini verir.

Excel alma Alann zelletirelim

Excel ile herkesin ayr bir alma tarz vardr. Ara ubuundaki simgeleri sk
kullandnz simgelerle deitirebilir en etkin almay salayan ekle sokabilirsiniz. Ara
ubuunda bo bir yeri sa-tklarsanz, Excelin sizin iin hazrlad 14 deiik ara ubuu
bulunduunu greceksiniz. Excel bunlardan sadece ikisini, Standart ve Biimlendirme ara
ubuklarn grntler.
Excelin hazr ara ubuklar ile yetinmek zorunda deilsiniz. Alan mende zelletir
maddesini seerseniz, Excel kendi ara ubuunuzu oluturmanza veya var olan ubuklarn
ieriklerini deitirmesine imkan salar.

EXCEL 2000

15

Excel ile almaya balarken almanz gereken bir dier nlem, ak dosyalarnzn ne
kadar sklkla ve nasl bir yntemle yedekleneceini belirtmeniz olmaldr. Aralar
mensnden Otomatik kaydet maddesini seerek, Excele ak kitaplar ka dakikada bir
otomatik kaydetmesini istediinizi bildirin. Alacak kontrol kutusunda otomatik kaydetmenin
sizin onaynzla yaplp yaplmamasn da belirleyebilirsiniz. Bir dosyada yaptnz
deiikliklerin otomatik kaydedilmesini istemiyorsanz, Kaydetmeden nce sor kutusuna
iaret koyun.
Yine almaya balerken otomatik hale getirmek isteyebileceiniz bir dier ara,
Otomatik Dzeltme olmaldr. Microsoft Office 2000 ailesini Trke srmnden kurdu
iseniz, Excel, otomatik Trke yazm klavuzuna ve otomatik yanl dzeltme imkanna
sahiptir. Ska yaptnz daktilo hatalarnn otomatik olarak dzeltilmesini, Otomadik
Dzeltme kutusunda yanl ve doru ekliyle kaydedebilirsiniz.
Excelin formllerdeki deiikliklerin sonularnn annda hesaplamalara yanstlp,
yanstlmamasndan tutun, standart yaz tipine, varsaylan Excel dosyalar dizinine,
grafiklerin hcreleri varsaylan yntem olarak nasl yerletireceine ve Web yoluyla
paylamada gzetilecek kurallara kadar, bir ok zelliini, Aralar mensnden Seenekler
maddesini seerek belirtebilirsiniz. Seenekler kutusunda verdiiniz baz deerleri daha
sonra zel amal diyalog kutularyla deitirebilirsiniz. Seenekler kutusundaki Web
seenekleri konusuna, 6nc blmde dneceiz.

Hcreleri Tanyalm
Excel 2000, Excel 87 gibi, yeni bir kitabn yeni bir alma sayfasnda, her bir hcreye
32,767 karakterlik bilgi kabul eder. Bir sayfada en fazla 65,536 satr olabilir. Excel bilgileri,
hcrelerin iine yazlr; bunun iin hcrenin seili olmas gerekir. Bir hcreyi iini tklayarak
EXCEL 2000

16

seiiniz zaman hcrenin ad, Ad Sekmesinin iinde gsterilir. Hcrelerin ad, bulunduklar
stunun harfi ve bulunduklar satrn numaras yan yana getirilerek verilir: A1 gibi. Hcre
adna Excel dilinde adres, bavuru adresi veya referans denir. Bir hcre seildii anda, o
hcrenin stun ve satr balklar da koyu harflerle gsterilir.
Excel bilgisinin temel ta, hcreleri tanmak ve tantmaktr diyebiliriz. Excele hesap
yaptrmak, bir hcre ile bir dier hcreyi veri al-verii ilikisine sokmak demektir. Baka bir
deyile Excelde sadece gzel ve dzenli listeler yapmayacak, sayfalarnza girdiiniz
bilgilerle hesaplar yaptracaksanz, bu, bir hcrenin, bir veya daha fazla sayda dier
hcrede bulunan bilgileri alp, bunlarla matematik, mal, istatistiksel veya bir baka
kategorideki ilemi yapmas demektir. Excelde hcrelerin bavuru adresi, tek hcreler iin
rnein A1, birden fazla hcre iin ise grubun, balang ve biti hcreleri, iki nokta st ste
iaretiyle birletirilerek (A1:A10 gibi) yazlr. Birden fazla stunu kaplayan ok sayda satr
seerseniz, bu grup birinci stunun ilk hcre ile son stunun son hcresinin adyla
adlandrlr (A1:D10 gibi). Excel dilinde hcre gruplarna Aralk (Range) denir. (Excel
2000de Excel 97deki Erim kelimesinin terkedildii grlyor!)
Excelde bir hcreyi semek iin hcrenin iini tklamanz yeterli. Bir birine komu
olmayan hcreleri semek iin, ilk hcreyi setikten sonra, klavyede Ctrl tuunu tutun ve bu
kez seilecek dier hcreleri tklayn. Ayn ekilde bir birine komu olmayan hcre gruplarn
da seebilirsiniz. Bir hcreyi tkladnz zaman forml ubuunun solunda adres sekmesinde
hcrenin adresinin belirdiine dikkat edin. Birden fazla komu hcreyi seseniz de adres
sekmesinde bu grubun semeye baladnz ilk hcresinin ad yazl olur.
//////////////////KK KUTU////////////////////////
Hcreler arasnda hareket iin klavyedeki hareket tularn kullanabilirsiniz.

EXCEL 2000

17

Yukar ok: Bir hcre yukar

Aa ok: Bir hcre aa
Sa ok: Bir hcre saa
Sol ok: Bir hcre sola
Sekme: Bir hcre saa
st-karakter (Shift )-Sekme: Bir hcre sola
Home: Satrn birinci hcresine
Page Up: bir pencere dolusu (ekran znrlnze ve ekrannzn byklne
bal olarak, takriben 30-36 satr kadar) yukar.
Page Down: Bir pencere dolusu satr kadar aa
Ctrl+Home: A1 hcresine
Ctrl+end: iinde bilgi olan son satrn son stunda hcreye
Ctrl+Page Down: Bir sonraki alma sayfasnn seili hcresine (seili hcre yoksa
A1e)
Ctrl+Page Up: Bir nceki alma sayfasnn seili hcresine (seili hcre yoksa A1e)
//////////////////////KUTU BTT/////////////////////////
Birden fazla hcre seebilmek iin seeceiniz grubun sol st hcresini tklayn;
Mouse iaretisini grubun sol alt hcresine kadar srkleyin. Mouse iaretisini braktnz
anda, setiiniz hcreler grubunun evresinde kaln bir izgi oluur; sol-st hcrenin zemini
beyaz olmak zere dier yelerinin zemini renklendirilir.

EXCEL 2000

18

Bir satrdaki veya stundaki btn hcreleri semek iin, satrn veya stunun
baln tklamanz yeterlidir. Birbirine komu satrlarn veya stunlarn tmn semek iin
ilk satr veya stunu tklayn; Mouse iaretisini seilecek satr veya stun balklar boyunca
srkleyin. Birbirine komu olmayan satr ve stunlarn tmn semek iin, ilk satr veya
stunu tkladktan sonra klavyede Ctrl tuunu tutun ve dier satr veya stunlarn balklarn
tklayn.
Hcrelerin eni-boyu stun veya satr balklar arasndaki izgiler saa-sola veya
yukar aa kaydrlarak deitirilebilir.

Hcrelere Bavuru
Excelde ilem yaptrmak iin hcrelerin ilerindeki deerin hcrenin adresiyle
bilindiini, veya baka bir deyile bir hcreden tuttuu deeri alabilmek iin, bu hcrenin
bavuru adresini belirtmemiz gerektiini sylemitik. Excelde hemen her trl ilem iin
hcreleri hcrelere ve formllere tabir yerinde ise tantmanz, bilgi derlemek iin
bavuraca adresi bildirmeniz gerekir. Excelde hcreler ya mutlak, ya da greli ekilde
bavuru adresine sahip olur.
Greli bavuru, rnein B stununda 2nci hcre iin B1 eklinde yazlr. Birden fazla
hcre grubuna (hcre aralna) greli bavuru adresi belirtirken, rnein B2den B10a
kadar olan hcrelerin adresini B1:B10 eklinde yazarz.
Mutlak bavuru, adndan da anlalaca zere, bu tr adreslemede hcrenin adresi
sabittir; deimez. Bu tr adresler, $B$1 veya $B$1:$B$10 eklinde yazlr. (Bu adreslerdeki
Dolar iareti daima eklinde okunmaldr: Daima B, Daima 1 ve Daima B Daima 1den
Daima B Daima 10a gibi.)

EXCEL 2000

19

Bu ikisinin arasndaki fark daha ok forml kopyalama durumunda grebilirsiniz. Bu

konuya, iinde forml bulunan hcrelerden otomatik doldurma yntemiyle dier hcreleri
doldururken geri dneceiz.

Hcrelere Bilgi Girelim

Bir hcreye bilgi girmek, iine bir eyler yazmak iin, hcreyi tklayn ve klavyeden
istediiniz yazn. Bu bir metin olabilir; say (deer) olabilir; tarih veya saat olabilir. Hcrelere
forml veya formllerde kullanlacak mantksal sonu (Doru ve Yanl) yazlabilir. Formller
bir deer, metin veya mantksal sonu doururlar.
Excel sayfalarnza grafik veya programn ynetimi iin oluturduunuz otomasyon
ilemlerini yaptrtan dmeler ve baka tr nesneler koyabilirsiniz. Bunlar alma sayfasnn
zerinde oluturulan izim katmannda yer alr. Hcrelerdeki deerlerden ayr bu unsurlar,
sayfanzn zerine konulmu bir saydam kada izilen resimlere benzetebilirsiniz.
Metin
Bir hcreye metin yazmak iin, bir hcreyi seili (etkin, aktif) hale getirin, klavyeden
istediinizi yazn ve ya Enter tuuna ya da hareket tularna basarak baka hcreye gein.
Yazdnz metin hcrenin geniliinden bykse ve yandaki hcreler bosa, Excel metni
yandaki hcrelerin zerine yazarak gsterir; yandaki hcreler dolu ise hcrenin
gsterebildii kadar metin gsterilir. Girdiiniz bilgi kaybolmaz; hcrenin iinde kalr, sadece
grntlenemez. Bir hcrenin iine yazdnz metinde yeni bir paragraf balatmak iin Enter
tuuna Alt tuunu tutarak basarz. Alt tuunu tutmadan Enter tuuna basarsanz, Excel bunu
o hcreye girmekte olduunuz bilginin bittii eklinde yorumlar. Birden ok hcreye ayn
metni (deeri, forml veya tarih/saati) girmek iin bu hcreleri sein ve gireceiniz metni

EXCEL 2000

20

veya dier unsuru klavyeden yazn; iiniz bittiinde nce klavyede Ctrl tuunu tutun, sonra
Entera basn. Excelde metinler girdiiniz hcrenin varsaylan biimlendirme ekliyle
biimlendirilir; ve varsaylan biim olarak metinler sola hizalanr.
Tarih ve saat
Bugnk Tarih ve saati girmek iin, iki ksayoldan yararlanabilirsiniz. Bir hcre veya
hcre grubuna bugnk tarihi girmek iin klavyede Ctrl+Shift tularn tutun ve noktal
virgl (;) tuuna basn. O andaki saati girmek iin ise Ctrl+Shift tularn tutun ve iki nokta
st ste (:) tuuna basn. Tarih ve saat, Excel iin herhangi bir deerden (saydan) farkl
deildir; sadece zel bir biimlendirmeye sahiptir. Excel, tarihlerle hesap yapt zaman,
bunlar seri numaralarna evirir. Excelde girebileceiniz en eski tarih 1 Ocak 1900dr ve
bu tarihin seri numaras 1dir. (2 Ocak 1900, 2 olmak zere, Excelin tarihlere verdii seri
numaralar bugne kadar gelir.) kullanc olarak biz tarihlerin seri numarasyla ilgilenmeyiz;
Tarihlerimizi Excelin anlad biimde girmek, tarih hesaplarnn yaplmas iin yeter;
tarihlerimizi Excelin tarih deeri olarak anlamad bir ekilde girerseniz, bu metin saylr ve
hesapta kullanlamaz. Excel, tarihleri ve saatleri hcrenin varsaylan say biimlendirme
ekline gre biimlendirir. Tarihler ve saatler siz deitirmedike saa hizalanr; Excel
girdiiniz tarih veya saat biimini tanyamazsa tarih veya saat metin sayarak sola hizalar.
Excel, tarih ve saat biimi olarak denetim Masasnda Blgesel Ayarlarda setiiniz
biimi tanr. Tarih iin, blme iareti (/) veya izgi (-), saat iin iki nokta st ste (:)
kullanlr. Tarihlerinizde yl rakamn yazmazsanz, Excel iinde bulunduunuz yl varsayar.
Ayn hcreye tarih ve saat yazacaksanz, mutlaka araya bir boluk koymanz gerekir.
Excel tarih ve saatlerle hesap yapar ve sonucu gn ve saat olarak verir. Tarihi veya
saati formlde kullanmak iin, tarihi veya saati, trnak iinde yazmak gerekir.

EXCEL 2000

21

//////////KUTU////////////////
Olmayan Gn!
Bilgisayara dayal hesap programlar ilk gelitirilmeye balandnda, bu zorluu
yenebilmek iin, belirli bir tarihten belirli bir tarihe kadar btn gnlere bir "seri numaras"
vermek fikri programclara cazip grnd. O srada mevcut bilgisayarlarn dz matematik
iplerinin adres tutma kapasitesi olan 65,380 says, seri numaras verilen gnlerin de bu
sayy gememesini gerektirdii iin, LOTUS 1-2-3 programyla birlikte tarihlerin 1 Ocak
1900'den 31 Aralk 2078'e kadar numaralanmas kabul edilen standart oldu. 31 Aralk
2078'den sonrasn o zaman dnrz! diyen uzmanlar bu arada bir de hata yaptlar; 29
ubat 1900'e sras gerei 60 seri numarasn verdiler. Oysa, Papa 12'nci Gregori, 1582'de
Sezar'n takvimini dzeltirken, 00 ile biten yllarn 400'e tam olarak blnmyorlarsa, artk
yl olmamalarna karar vermiti. 1900 de 400'e tam olarak blnmedii iin 1900 yl ubat
ay, sras geldii halde artk yl olmad. Yani 29 ubat 1900 diye bir gn yoktu. Ama LOTUS
ile balayan ve Excel ile devam eden bu "hata gelenei" gerei, 60 seri numaral olmayan
gn var olmaya devam ediyor. Hatann 60'dan sonraki seri numaralarn etkilememesi iin,
dier gnler bir fazla seri numaras alyorlar. Excel'in bu tarih hatas sizi etkiler mi? Eer
Ocak-ubat 1900 tarihlerine ait bir zaman hesab yapyorsanz, etkiler. zaman hesaplarnz
genellikle gnmze ilikin ise, yani hesaplamada kullandnz iki veya daha fazla tarih,
ubat 1900'den sonrasna aitse, byle bir hatann farkna bile varmazsnz.
////////////////////////KUTU BTT////////////////////////
///////////////////KUTU/////////////////////////////////

EXCEL 2000

22

Macintosh Tarihi
Microsoft Windows, dolaysyla Excel ve dier benzeri programlar (rnein Lotus 1-23) gnleri yzyln bandan itibaren numaralandrlr; buna karlk Macintosh (ve dolaysyla
Macintosh Excel) 1904 tarih sistemini kullanr. Bu sistemde 1 numaral gn 2 Ocak 1904
saylr. Hesaplamalarnzda Macintosh tarihi kullanmak istiyorsanz, Aralar mensndeki
Seenekler'i sein, Hesaplama sekmesinde alma kitab seeneklerinde 1904 tarih
sistemini iaretleyin. Macintosh kullanclar ile tarih hesabna dayanan Excel dosyalar
alverii yapyorsanz tarih ayarnz dzeltmeniz gerekmez. Windows- Excel, MacintoshExcelin dosyasn tanr ve tarihleri otomatik olarak 1900 tarih sistemine gre dzeltir. Ayn
ekilde, Macintosh-Excel de Windows- Excelin dosyalarn tanr ve tarihleri 1904 tarih
sistemine gre deitirir.
////////////////////////////////////KUTU BTT/////////////////////////////
Formller
Excel belgelerini bir kelime-ilem programyla yaplabilen listelerden farkl klan,
formlleridir. Forml, bir hcreye girdiimiz ve bize bir sonu bildiren denklemdir.
Formlleri, Forml ubuuna, = iaretiyle balayarak yazarz. Formln sonucu, formln
bulunduu hcrede gsterilir. Bir formlde u unsurlar bulunabilir:
1. lem iaretleri: art, eksi, arp, bl. (Excelin yardm metinlerinde bunlara ile
dendiini greceksiniz.)
2. Hcre veya hcre grubu adresleri (bavuru, referans): A1, B2 A1:A15 gibi
3. Saylar ve metinler
4. Excelin kendi kullanlmaya hazr fonksiyonlar (SUM gibi)

EXCEL 2000

23

Bir hcreye forml, elle girebiliriz. Bunun iin hcreyi seip, forml ubuuna nce
eittir (=) iaretini, ardndan formln dier unsurlarn yazarz. rnein, A3 hcresinde
A1deki deerin A2ye blnmesinin sonucu yer alsn istiyorsak, A3 tklayp forml
ubuuna =A1/A3 yazmamz gerekir. Forml giriinin bittiini belirtmek iin klavyeden
Enter tuuna basmak veya baka bir hcreyi tklamak gerekir.
Formlleri, Mouse iaretisiyle, hcrelere, hcre gruplarna iaret ederek de
girebiliriz. Yukardaki rnei iaretleyerek uygulamak iin, A3 tklayp, = iaretini
yazdktan sonra, klavyede yukar ok tuuna iki kere basarak, A1i seilmi hale getirmek,
klavyede bl (/) tuuna basmak, tekrar yukar oka basarak A2yi seilmi hale getirdikten
sonra Entera basmak yeter. Bu ilemi yaparken, yukar oklara bastnz srada Excelin A1
ve A2 hcrelerinin evresine kesik izgili bir ereve koyduuna dikkat edin: bu hcrenin bir
formlde referans olarak kullanlacann iaretidir. Excelde formlleri zel bir blmde ele
alacaz.
/////////////////////KUTU//////////////////////////////
Kesirli saylar
Excelde bir hcreye 7/8, 12/25 gibi kesirli say girerseniz, sorunlarla
karlaabilirsiniz. Kesirin bleni ve blneni 12den kkse, Excel bunu tarih sanabilir.
6/7 yazarak Entera bastnzda, hcrede 6 Tem. metni belirir. Her iki say da 12den
bykse, Excel bunu say olarak deil, metin olarak deerlendirir. Excele kesirli say kabul
ettirmek iin, hcreye 0 (sfr) rakamn yazn, klavyede aralk tuuna basarak bir boluk
verin ve 6/7 yazn. Hcrede 6./ say olarak belirir; forml ubuunda ise 0,857 rakamn
(blmn sonucu) grrsnz. Bir saynn kesinli blmn de hcreye girebilirsiniz.

EXCEL 2000

24

rnein 5 7/8 yazmak iin nce 5 yazn; boluk verin ve 7/8 yazn. Forml ubuunda
5,875, hcrede ise 5 7/8 saylarn greceksiniz.
/////////////////////////////////KUTU BTT//////////////////////

Hcrelerle lemler
Bir veya daha ok hcredeki metni veya dier unsurlar silmek iin hcreyi veya
grubu sein ve klavyede Del tuuna basn; bunu seili hcre veya hcreleri sa tklayarak ve
alacak menden erii Temizle maddesini seerek de yapabilirsiniz. Ayn mende bir de
Sil maddesi greceksiniz. Sil komutu, hcre veya hcre grubunu, tm satr veya tm
stunu yok eder; ve size boalan yerin nasl doldurulacana ilikin drt seenek verir: yok
edilecek hcreden boalacak yerin sadaki veya aadaki hcrelerle doldurulmas; satrn
veya stunun tmyle kaldrlmas. Hcre veya hcrelerin ieriinin silinmesi iin Dzen
mensnden Temizle maddesini de seebilirsin. Temizle komutu size farkl seenekler sunar.
Bunlarn arasnda, seili hcre veya hcrelerin ierikleri ve ieriklere verdiiniz biimlerin
tmn silen Tm maddesi; sadece bu hcre veya hcreler grubundaki deerlere
verdiiniz biimleri silen Biimler maddesi; biimlendirmeye dokunmadan sadece deerleri
silen indekiler maddesi; ve biimlere ve ierie dokunmadan sadece bu gruba eklediiniz
aklamalar silen Aklamalar maddesi vardr.
/////////////////////////////KUTU///////////////////////////
Hcrelere aklama koyabilirsiniz
Excel belgelerinizi bakalaryla paylaacaksanz, ya da yaptnz bir ii sonradan
hatrlamak iin kendinize, hcre ierikleriyle, formlleriyle veya istediiniz konuda
aklamalar koyabilirsiniz. Aklama koymak istediiniz hcreyi sa-tklayn; alacak
EXCEL 2000

25

menden Aklama Ekle maddesini sein. Excel, o srada programn kullanld Windows
oturumunu am kullanc veya program adna kaytl kiinin adyla bir Aklama kutusu
aar:
<excel2k009tif>
Bu kutunun iine bilgileri girdikten sonra baka bir yeri tklayn. Aklama girdiiniz
hcrenin sa st kesinde kk, krmz bir iaret oluur. Mouse iaretisini bu krmz
iaretin zerine getirirseniz, Excel aklamay grntler. sterseniz, kutuyu sa tklayp,
alacak menden Aklamay Grntle maddesini seebilirsiniz. Ayn yolla aklamay
deitirebilir veya tmyle kaldrabilirsiniz.
/////////////////////////////////////////KUTU BTT//////////////////////
inde bilgi olan hcre veya hcreleri ayn sayfada baka yere, ayn kitap iinde
baka sayfaya, veya baka kitabn bir sayfasna kopyalayabilir veya tmyle aktarabilirsiniz.
Bunun en kestirme yolu, srkle-brak yntemidir. Bir veya daha ok hcreyi ayn sayfada
baka yere aktarmak iin:
1. Aktarlacak veya kopyalanacak hcreleri sein;
2. Mouse iaretisini hcrenin veya grubun evresinde oluacak erevenin herhangi
bir yerine getirin (kaln art iareti eklindeki imle oka dnecektir);
3. Hcre veya hcreleri yeni yerine gtrp, brakn.
Setiklerinizi srklemeye balamadan nce klavyede Ctrl tuunu tutarsanz, ok
eklindeki imlecin ucunda bir art iareti belirir ve srklediiniz hcre veya hcrelerin yeni
yerlerinde birer kopyas oluur.

EXCEL 2000

26

Mouse iaretisini seili bir hcre veya hcrenin erevesine getirdiiniz oka
dnmyorsa, Aralar mensnden Seenekler maddesini sein ve Hcre Srkleme ve
Brakmaya zin Ver satrnn nne iaret koyun.
Setiiniz hcreleri, ayn kitabn baka sayfasna veya baka kitaba tayabilirsiniz.
Bunun iin farkl sayfalarn yan yana grntde olmas gerekir. (Bir kitabn farkl sayfalarn
yanmana grntleyebilmek iin Pencere mensnden Yeni Pencere maddesini
seebileceinizi; birden fazla kitap atnzda ise yine Pencere mensnden Yerletir
maddesi yoluyla btn ak kitaplar ayn Pencerede grntleyebileceini hatrlayn.)
Hcre veya hcre grubunu, Dzen mensnden Kes veya Kopyala yoluyla panoya
alabilir ve baka sayfalara ve kitaplara Dzen mensnden Yaptr yoluyla aktarabilir veya
kopyalayabilirsiniz.
//////////////////////////KUTU///////////////////
Yeni Pano
Office 2000 ailesi, Windowsun sadece son kestiiniz veya kopyaladnz unsuru
tutabilen panosunu, 12 farkl e tutabilir hale getiriyor.
<excel2k010tif>
Mouse iaretisini yeni pano kutusunun zerinde dolatrrsanz, hzl n izleme denen
yntemle, panoda tutulan kesilmi veya kopyalanm elerin ieriklerinin bir blmn
grebilirsiniz. Bu elerden arzu ettiklerinizi yeni sayfalarna veya yerlerine yaptrmak iin
panodaki simgeyi tklamanz gerekir. Yaptrma ilemini Excelde Dzen mensnden
Yaptr seerek yapmak isterseniz, panoya en son aldnz e yaptrlacaktr.
////////////////////////////////KUTU BTT////////////////////

EXCEL 2000

27

Bir hcrenin ieriini deitirmek istediiniz zaman btn yapacanz, hcreyi seip,
yeni metni, deeri veya forml yazmaktan ibarettir. Bilgi girerken veya mevcut verileri
deitirirken hata yaptnz kansna varr ve yaptnz iten vazgemek isterseniz, Excelin
geriye doru 16 adm gidebilen Vazge mensnden yararlanabilirsiniz. Bir eylemden
vazgemek iin Dzen mensnden Geri Al maddesini sein. Excel, size hangi iten
vazgemek istediinizi sondan baa doru soracaktr. Vazgemek istediiniz adm
buluncaya kadar klavyede Ctrl+Z tularna veya Ctrl+Backspace tularna basabilirsiniz. ayn
ilem, ara ubuunda Geri Al simgesi tklanarak da yaplabilir. Bu durumda Excel
vazgeebileceiniz ileri liste halinde gsterir. Geri almak istediiniz adm bu listede
tklayabilirsiniz. Burada dikkat edilecek bir nokta, geri aldnz admdan sonraki btn
admlarn da kendiliinden geri alnmasdr.

Otomatik Tamamlama ve Doldurma

Excel, bir hcreye yazmaya baladnz metini tanyabilir ve kendisi tamamlayabilir.
Excelin yazmak istediiniz metinle ilgili tahmini doru ise Enter tuuna basn; deilse
yazmaya devam edin. Otomatik tamamlanan metinler arasnda gnn tarihi, ay ve gn
adlar, sk kullandnz kelimeler ve kullancnn ad bulunur.
Excelin bu yeteneinden kestirmeden yararlanmak isterseniz, bir hcreyi sa tklayn
ve alacak listede Listeden Al maddesini sein; alacak listeden istediiniz metni
seebilirsiniz.
Excel, yazmaya baladnz metni otomatik tamamlamyorsa, bu zellii kapatlm
olabilir. Otomatik tamamlamay etkin hale getirmek iin Aralar mensnde Seenekler
maddesinde Dzen sekmesinde Hcre Deerleri iin Otomatik Tamamlamay Etkinletir

EXCEL 2000

28

satrnn nndeki kutunun iine iaret koyun. Bu zellii istemiyorsanz, ayn yolla bu satrn
nndeki iareti kaldrmanz gerekir.
Oluturacanz liste ve tablolarda dizi olarak girilen bir ok unsuru Excel otomatik
olarak doldurabilir. rnein listenizde bir stuna veya satra aylar yazacaksanz, ilk hcreye
listenin balayaca ay yazn ve kutunun kenarndaki Doldur tutamac denen noktay,
Mouse iaretisiyle tutarak, aa veya saa ekin; Excel dier aylarn adn dolduracaktr.
Bu listeyi yapmaya istediiniz aydan balayabilirsiniz.
<excel2k011tif>
Excel nceden tand dier dizileri, rnein gn adlarn ve tarihi de kendisi
doldurur. Excele tanmad dizileri otomatik olarak doldurtmak iin bu dizinin ilk iki esini
alt alta veya yan yana hcrelere yazn ve bu iki hcreyi sein. Alttaki veya sadaki hcrenin
Doldur Tutamacn aa veya saa srklerseniz, Excel dier hcreleri, ilk iki hcredeki
bilgilerin art veya azal oranna gre, doldurur. lk iki hcreye 1 ve 2 yazarsanz, Excel
geri kalan hcreleri 3, 4, 5... eklinde; 2 ve 4 yazarsanz 6, 8, 10 eklinde dolduracaktr.
Otomatik Doldurma tersine de ileyebilir.
Sk sk yazmak zorunda olduunuz dizileri Excele retebilirsiniz. Bunun iin, nce
listenizi bir kere yazn; Aralar mensnden Seenekler maddesini sein; zel Listeler
sekmesini ve alacak kutuda Listenin Alnaca Hcreler dmesini tklayn. Listenin
Alnaca Hcreler arac kacak ve sizin listenizi semenizi bekleyecektir. Yazdnz listenin
bulunduu hcreleri sein ve bekleyen seim aracnn sadaki Liste Al dmesini tklayn.
Seenekler kutusuna geri dndnzde, Veri Al dmesini tklarsanz, setiiniz liste, Excel
tarafndan renilecek ve zel Listeler kutusuna kaydedilecektir.
<excel2k012tif>
EXCEL 2000

29

Bundan sonra btn yapacanz zel listenizin ilk kelimesini birinci kutuya girmek ve
Doldur tutamacn aa veya saa ekmekten ibarettir.
zel listeleri, iindeki kelimelerden herhangi birini yazarak, o kelimeden de
balatabilirsiniz.
Otomatik doldurma ile doldurduunuz bir dizinin sadaki veya alttaki baz yelerinin
ieriini boaltmak isterseniz, henz btn grup seili ise, en altta veya en sada kalan
doldurma tutaman tutarak, sola veya yukar geri gtrn. Grup artk seili deilse, hcre
ieriini silmek kullandmz dier yntemleri kullanabilirsiniz.

Veri Girme Formlar

Excel en zor hesaplar bile kendisi yapar; ama bunun gerekli verileri girmek
ykml kullancya aittir. Excelde kk hcrelere veri girmek, kimi zaman btn
otomasyon imkanlarna ramen, zor olabilir. Bunun kolaylatrmak iin Excelin veri girme
formlarndan yararlanabilirsiniz.
Excel, veri girme formu oluturabilmek iin sayfann birinci satr girilecek verilerin
etiketlerini iermelidir (Ad, Soyad, Numaras, Adresi gibi). Veri gireceiniz sayfann birinci
satrna bu etiketleri yazn (Daha sonra kullanamayacak iseniz, satr tmyle silebilirsiniz);
ve Veri mensnden Form maddesini sein. Excel, stun etiketlerini bulamadn bildirerek,
birinci satrdaki metinleri, stun etiketi olarak kullanp kullanamayacan soracaktr.
Tamam tklayn; birinci satrdaki metinler stun etiketi olarak kullanlarak, otomatik veri
giri formu oluturulacaktr.
<excel2k013tif>

EXCEL 2000

30

Veri girme formunda kutular arasnda hareket etmek iin klavyede sekme tuuna
basabilirsiniz. Bir satr iin gerekli btn bilgileri girdikten sonra yeni bir satr veri girmek
iin Yeni dmesini tklayn; girdiiniz bilgiler tablonuza eklenecektir. iniz bitince Kapat
dmesini tklamanz yeter. Formdan veri aramak ve silmek iin de yararlanabilirsiniz.

EXCEL 2000

31

Blm 2: Formller ve Fonksiyonlar

Excele listelerimizdeki bilgilerin bir blmn alarak, bizim vereceimiz denklemlerle

veya kendi bildii ilevlerle (kullanlmaya hazr denklemler yani fonksiyonlarla) hesap
yaptrabiliriz. Formller, bir sayfadaki verileri kullanarak ilem yapan denklemlerdir.
Formlle, toplama ve kartma, blme, arpma gibi matematik ilemler yapabileceimiz gibi
sayfadaki deerlerini karlatrabilir veya metini birletirebiliriz. Bir formlde, ayn sayfadaki
dier hcrelerde, ayn kitabnn dier sayfalarndaki hcrelerde veya dier kitaplardaki
sayfalarn hcrelerinde kaytl deerleri veya metinleri kullanabiliriz. Buna Excelin dilinde
hcre veya hcre grubuna bavurma denilir. rnein B8 hcresine
=(B4+25)/(D5+E5+F5) yazarsanz, Excel B4 hcresinin deerine 25 ekler ve sonra
sonucu D5, E5 ve F5 hcrelerindeki deerlerin toplamna bler. Kimi zaman
denklemlerimizde ilevlere (fonksiyonlara) da yer veririz. Excel, ortalama almadan tutun,
silindir hacmi hesaplamaya kadar, mal, matematik, geometri, trigonometri, istatistik,
mhendislik, tarih-saat, veritaban ve metin ilevine kadar, yzlerce fonksiyon bilir ve
kullanr. B8 hcresine yazdmz forml byle bir matematik fonksiyonu kullanarak yle
yazabiliriz: =(B4+25)/TOPLA(D5:F5) Burada kullandmz SUM, Excele toplama ilevini
kullanmas komutunu verir.
Formller verileri zel bir srada hesaplar. Microsoft Excel'de bir forml her zaman
eittir iaretiyle (=) balar. Bylece Excel'e onu izleyen karakterlerin bir forml oluturduu
sylemi oluruz. Her denklemde, yaplacak ilemin bir iareti (ile) ve bu ilemde
kullanlacak eler (ilenen) vardr. Excelde forml zmnde, ilem iaretlerinin bir sras
EXCEL 2000

32

vardr; Excel formldeki her ilecin zel srasna gre soldan saa doru hesap yapar.
Parantezlerle ilemlerin srasn deitirebiliriz. Yukardaki rneimizde Excel nce B4+25'i
hesaplar; kan sonucu D5, E5 ve F5 hcrelerindeki deerlerin toplamna bler.
//////////////////////////////////////KUTU///////////////////
lem sras
Bir formlde birden fazla ilem iareti varsa, Excel ilemleri, u srayla yapar:
aret Anlam

ncelik sras

arpma

Blme

Toplama

karma

&

ki metin dizesi artarda balama

Eittir

<

Kktr

>

Byktr

<=

Eit veya kktr

>=

Eit veya byktr

<>

Eit deildir

EXCEL 2000

33

Bir formlde, ayn ncelie sahip olan iaret varsa (rnein, hem bir arpma, hem de
bir blme ieriyorsa) Excel ilemleri soldan saa doru srayla yapar. Deerlendirme srasn
deitirmek iin, formln ilk olarak hesaplanacak olan parasn, parantez iine alabilirsiniz.
//////////////////////////////////KUTU BTT/////////////////////

Bir formlde sabit deerlere ve dier hcrelere bavuru yer alabilir. Forml ieren bir
hcrenin deeri dier hcrelerdeki deerlere bal ise forml ieren hcre etkilenen hcre
diye adlandrlr. Bir formln bavurduu hcre deiiklie urarsa, etkilen hcre de deiir.
Formllerimizde hcrelere veya hcre gruplarna adresleriyle (B2, D4:D9) veya
adlaryla gnderme yapabiliriz. TOPLA(D5:F5) yerine, hcrelere veya gruplarna, ad
vermeniz gerekir. Bu amala nce Excelin formllerdeki etiketleri tanmasn salamamz
gerekir. Formllerde etiket kullanabilmek iin Aralar mensnde Seenekler'i sein ve
alan kutuda Hesaplama sekmesini tklayn. alma kitab seeneklerinde Formllerde
Etiketleri Kabul Et satrna iaret koyun. Tabi, formllerde hcre ve hcre gruplarna
adlaryla gndermede bulunabilmek iin hcre ve gruplar adlandrmamz gerekir,
////////////////////////////////////KUTU/////////////////////////////
Adlandrma
Sayfalarnzda her stunun stne ve her satrn soluna, ierdikleri verileri
tanmlayan adlar koyabilirsiniz. Formllerinizde bu hcrelerdeki verilere bavurmak
istediiniz zaman, bu adlar kullanabilirsiniz.
Hcre gruplarn adlandrma ilemini iki yoldan yapabilirsiniz. Birinci ve ksa yolda,
adlandrmak istediiniz grubu sein ve forml ubuunun solundaki ad kutusunun iini

EXCEL 2000

34

tklayarak buraya, gruba vermek istediiniz ad yazn. kinci ve otomatik yolda ise tercihan
veri dizininizin stende veya solunda bir isim bulunmas gerekir:
1. Adlandracanz hcre grubunu sein;
2. Ekle mensnden Ad maddesini ve alacak altmende Olutur maddesi sein;
3. Ad Olutur kutusunda, semek istediiniz isim stte ise st satr; solda ise sol
stun kutusunu iaretleyin ve Tamam dmesini tklayn.
<excel2k014tif>
Buradaki rnekte Excelin setiimiz veri grubunun stndeki metni isim olarak
algladn gryoruz. Ad oluturma iini Tanmla maddesini seerek de yapabiliriz. Bu
durumda hcre aralklarna vereceimiz adlar kendimiz yazmak zorundayz. Excel, veri
gruplarnn adlarnn mutlaka harf veya altizgi (_) ile balamasn ister; adlar 15
karakterden uzun olamaz. Adlarn anlaml olmas, daha sonraki seme ilemleri srasnda
kullanclara kolaylk salar. Bir Excel kitabndaki btn sayfalarda mevcut veri gruplarnz
da sayfa adn vererek, adlandrmanz mmkndr. Tanmla maddesiyle alacak Ad Tanmla
kutusunda veri grubu adn verirken Bavuru Yeri olarak, rnein Sayfa2!$D$2:$D$10
yazarsanz, Excel bu addaki veriyi, kitabn ikinci sayfasnda D2 ile D10 stunlar arasnda
arar. Buna Greli Bavuru yntemi denir.
/////////////////////////////////////////////KUTU BTT////////////////////////////
Excelde formllerde mutlak hcre veya hcre grubu adresi vermek yerine ad
kullanmak tercih edilmelidir. Sayfalarnzda listelerinize yapacanz ilaveler, bu suretle
otomatik olarak hesaplamalara dahil edilir ve hesap sonular gncellenir.

EXCEL 2000

35

Bir forml yazalm

Yeni bir bro kurmaya altm ve bu amala baz bro malzemeleri aldmz
varsayalm. una benzer bir masraf tablomuz olsun:
Malzeme

Birim Fiyat

Adet

Kat

150.000 TL

450

Kalem

169.000 TL

299

Dosya

238.000 TL

150

Mrekkep

55.000 TL

Zmba Teli

78.000 TL

Delge

87.000 TL

Dolap

350.000 TL

Masa

250.000 TL

Sandalye

190.000 TL

Tutar

Bu tabloda, kat giderimizi hesaplamamz iin 150.000 ile 450 rakamn arpmamz
gerekir. Diyelim ki, kadn tutar hcresinin denk geldii D2 hcresine, u forml girmemiz
gerekir:
=150000*450
Excel, sonucu 67500000 olarak verecektir. ayn ilemi srasyla D2, D4, D5..D10
hcrelerinde de yapabiliriz. Fakat bu, Excel kullanmamzn anlamn da ortadan kaldrr. Oysa
Excelde her trl hesap ilemini daha becerikli formllerle otomatik hale getirebiliriz. Bunun
birinci yolu, bizi uzun rakamlar yazmaktan (ve dolaysyla hata yapmaktan) kurtaran,
EXCEL 2000

36

formllere hcre adreslerini girmektir. Kat tutarn hesaplatmak iin (kat birim fiyatnn
B2, kat miktarnn da C2 hcrelerinde olduunu ve B2 hcresinin para birimi olarak
biimlendiini varsayarak) D2 hcresine u forml girebiliriz:
=B2*C2
Excel sonucu 67.600.00 TL olarak verecektir. Burada iki formln sonular
arasndaki fark, B2 hcresini para birimi olarak biimlendirmi olmamzdan gelmektedir.
Daha sonraki blmde alma sayfalarmz ve verilerimizi biimlendirme yntemlerinden
sz edeceiz.
Dier birimler iin de srasyla D3, D4, D5..D10 hcrelerine benzeri formller girebilir,
rnein D6ya, =B6*C6 formln yazabiliriz. Fakat bu da hesap iini gerektii gibi
otomatik hale getirmek saylmaz. ki ya da satrlk bir tablo iin bu belki zor olmayabilir;
ancak satr says binleri buluyorsa, hesap yaplacak her hcreye, ksa da olsa, elle forml
girmek zahmetli olabilir. Oysa Excel, dier hcrelere, D2deki forml kopya ekebilir ve
bunu yaparken, her formlde B ve C hcrelerinin satr numaralarn deitirebilir.
Bunu yapmak iin, iine =B2*C2 yazdmz D2 hcresini seeriz; Doldur Tutama
denen noktay Mouse iaretisiyle tutarak, D10u iine alacak ekilde aa ekeriz:
<excel2k015tif>
Excel, tablomuzdaki btn tutarlar hesaplayacaktr. Bu yaptmz ie forml
oaltma veya forml uyarlama (replication) denir. Forml oaltma Dzen mensnden
Doldur maddesini ve alan altmenden yapmak istediiniz doldurma ileminin ynn,
(aa, yukar, sa, sol) seerek de yapabilirsiniz. Setiiniz bir hcresi, yukardaki hcrenin
ierii veya kendisine uyarlanm formlyle doldurmak isterseniz, klavyede Ctrl+D, soldaki
hcrenin ierii veya uyarlanm formlyle doldurmak iin Ctrl+R tularna basabilirsiniz.
EXCEL 2000

37

Birim Fiyat grubundaki verilerle, Miktar grubundaki verileri deitirdiiniz taktirde

Tutar grubundaki sonularn kendiliinden gncellendiini greceksiniz. Araya yeni bir satr
eklediiniz, mesela bronuza bir de hal aldnz taktirde, tablonuz bir satr uzayarak, araya
eklediiniz satrn D hcresindeki tutar da otomatik olarak hesaplanacaktr.
Formller de tpk dier veriler gibi deitirilebilir, silinebilir, yeniden yazlabilir.

Fonksiyonlar
lev (fonksiyon), Excelin kullanlmaya hazr formlleridir. Bu denklemleri, kendi
formllerimizde kullanabiliriz. Excelin ilevleri, kullanldklar alanlara gre u gruplara
ayrlr: Arama ve Bavuru, Bilgi, DDE ve D, Finansal, statistiksel, Mantksal, Matematik ve
Trigonometri, Metin, Mhendislik, Tarih ve Saat, Veritaban ve Liste Ynetimi. Bu gruplarda
yer alan 333 fonksiyonun adlarn ve yaptklar ii bu kitapn ek blmnde bulabilirsiniz.
Grup adlarndan da anlald zere bu ilevler Excelin sadece tablo ve tablolardaki saylarn
toplanp kartlmasyla snrl olmadn gsteriyor. Ancak Exceli bilimsel ve mal ilerde
kullananlarn iine yaramakla birlikte, bunlar Excelin gnlk ilerinde kullananlarn her an
bavuraca ilevler de deildir. Bununla birlikte Excel ile ok daha ileri dzeyde baarya
ulamak iin ilevleri kullanmak gerekir.
levler, genellikle bir ya da daha ok deer alarak, ortaya bir deer kartrlar. Bir
formlde ilev kullanma rneini birlikte yapabiliriz. Diyelim ki yukardaki rnekte yaptmz
satn almalara dediimiz parann ortalamasn bulmak istiyoruz. Bu hesab, kat kalemle
yapsaydk, D2den D10a kadar olan btn rakamlar toplar, aldmz mal adetine blerdik.
Buna gre, aldmz dokuz kalem mala toplam 157.390.000 TL dediimize gre, ortalama
masrafmz 17.487.778 TL olurdu. Fakat listemiz byle dokuz kalemlik deil de 10 binlerce

EXCEL 2000

38

satr ieriyorsa, bu hesab ancak bir formlle ve formln iine bir fonksiyon koyarak
yapabiliriz.
Yukarda rneini grdnz sayfada 11nci satra Toplam masrafmz
yazdrdmz dnrsek, 12nci satrda D stununa ortalama hesabn yaptrtabiliriz.
Bunun iin D12yi seip, forml ubuundaki eittir iaretini tklayn; Excel forml
ubuunun altnda forml paleti ad verilen kutuyu aacaktr. Palet almadan nce ad
kutusunun bulunduu yerde, bu kez iinde son kullandnz ilevin ad yazl olan ilev
seme kutusunu greceksiniz. Bu kutunun sandaki aa oku tklarsanz, Excelin sk
kullanlan ilevlerden derledii bir liste grntlenir. Aradnz ilev bu listede yoksa,
listenin altndaki Ek ilevler satrn tklayarak, Excele ilev seme diyalog kutusunu
atrabilirsiniz. Aradmz Ortalama adl ilev bu listede bulunduu iin, ilev seme
kutusunu amyoruz; Ortalama kelimesini tklyoruz.
<excel2k016tif>
Excel, seili D12nin zerinde yer alan ve ortalama hesabna katlabilecek btn
hcrelerin ortalama hesabna katlmasn arzu edebileceimiz varsaym ile D2den D11e
kadar olan hcreleri formle dahil ediyor. Fakat D11i bu hesabn dnda tutmak zorundayz.
Dolaysyla, Say1 kutusunun sandaki hcre grubu seme simgesini tklyoruz; forml
paleti, btn tablonun grnmesine izin verecek ekilde yukar kalkyor. imdi istediimiz
hcreleri ortalama hesabna katlmak zere seebiliriz. Mouse iaretisini D2den D10e
kadar srklyoruz. Bu hcrelerin evresinde kesik izgili hareketli ereve oluuyor.
<excel2k017tif>
Dikkat ederseniz; Excel setiimiz hcrelerin araln, hem forml ubuuna, hem
klm olan forml paletine, hem de formln iine konulaca D21ye yazm bulunuyor.
EXCEL 2000

39

Paletin sandaki kk tablo simgesini tklayarak paleti tekrar geniletebiliriz. Bu kez Say1
kutusunda doru hcrelerin adresi (D2:D10) yer aldna gre, Tamam dmesini
tklayabiliriz. Bu noktada forml paletinin forml icra edilmi gibi sonucu hesapladna ve
gsterdiine dikkat edin. Formlmz ve setiimiz fonksiyon bir sebeple sonu vermeseydi,
burada hata mesajn grebilirdik. Kimi zaman buradan formln hatal sonu vereceini
anlamak ve daha fazla ilerlemeden forml dzeltmek imkan da olabilir.
Forml paletini kapattm anda, D12de aradmz ortalama hesabnn sonucu
gsteriliyor. Excelin forml paletini amann baka bir yolu, bir hcre seili iken, ara
ubuunda lev Yaptr simgesini tklamaktr.
<excel2k018tif>
Exceli tasarlayanlar, bu gl ilevlerinden en ok kullanlan, otomatik toplam
ilevini ara ubuuna da koymu bulunuyorlar.
<excel2k019tif>
Bu simge Excelin TOPLA ilevini harekete geirir. Excele otomatik toplama
yaptrmak iin:
1. Toplamn iine yazlaca hcreyi sein. Eer bir stunda alt alta bulunan hcreleri
toplamn alacaksanz, dizinin en son rakamnn altndaki hcreyi sein.
2. Ara buuunda otomatik toplam simgesini tklayn. Excel, forml ubuuna, seili
hcreden yukar doru, matematik ilem yaplabilir yani iinde metin olmayan btn
hcreleri otomatik olarak seecek ve bunlar kullanan bir TOPLA ilevi forml yazacaktr.
3. Yaptrmak istediini otomatik toplama ilemi bu hcreleri ierecekse, yani Excel
doru seim yapmsa Entera basn. Excelin tahmini doru deilse, Mouse iaretisiyle,
istediiniz hcreleri seebilirsiniz.
EXCEL 2000

40

Otomatik Toplam ilevini bir birine komu olmayan hcrelerin ieriini kullanarak
yaptrmak istiyorsanz, Excelin seimi srd srada, klavyede Ctrl tuunu tutarak ve
Mouse iaretisiyle tarayarak, dier hcre veya hcre gruplarn seebilirsiniz. rnein,
=TOPLA(C2:C4;C6:C7;C9:C10) geerli bir otomatik toplama ilevi olur.
////////////////////////////////////KUTU//////////////////////////////////
Hata Mesajlar
Excel, formllerde hata affetmez; buna karlk hatann neden kaynaklandn da geni bir
biimde anlatmaz. Excelin belli bal hata mesajlar unlardr:
#####

Bulunan sonu hcrenin gsterebileceinden daha geni; stun geniliini

arttrmalsnz. Yaptrdnz hesap eksi sonu veren bir tarih ve/veya saat
forml ieriyorsa yine bu hata mesajn grebilirsiniz.

#AD?

Bir formlde tanmlanmam bir grup veya hcre ad kullanyorsunuz.

#BAV!

Formlnz artk varolmayan bir hcre veya hcre grubundan deer

almaya alyor.

#BO!

Birbirine dokunmayan hcreleri bir grup olarak belirtiyorsunuz;

muhtemelen grup adreslerinden birinin nnde boluk var.

#BL/0!

Bir formlde bir say sfra blnmek istenirse ortaya kar; formllerinizin
bo bir hcreden deer istememesine dikkat edin.

#DEER!

Formlnzde bir metni ilem maksadyla kullanyorsunuz veya yanl tr

deiken kullanmak istiyorsunuz. Bu hata Forml Otomatik Dzelt
komutunun forml dzeltemedii durumlarda da doar.

EXCEL 2000

41

#SAYI!

Bir formldeki veya fonksiyondaki bir say geerli deil; ya da Excel

formlde kullanaca bir sayy henz hesaplam deil.

#YOK

Bir deer, bir ilevde veya formlde herhangi bir sebeple kullanlamyorsa
ortaya kar. Doldurmakta olduunuz bir tabloda baz hcrelerde deer
yoksa, yazdnz formllerin sizi uyarmas iin bu hcrelere #YOK yazn;
formller #YOK mesaj verecektir.

(Excel hata mesajlarnn tam listesi ve muhtemel sebepleri iin ek blme bakabilirsiniz)
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Formllerde Ad Kullanalm
Excel sayfalarnzda hcre gruplarn adlandrrsanz, formllerinizde bu adlar
kullanabilirsiniz. Sayfalarnzda veri gruplarn adlandrmak forml yazmay ve okumay
kolaylatrr. rnein, =TOPLA(C2: C10) eklindeki bir forml sayfanz bir sre atnzda
anlaml gelmeyebilir. Buna karlk =TOPLA(Toplamlar) formlnn size byk toplam
vermek zere yazldn ne zaman grseniz, anlamanz daha kolay olur.
Daha nce hcreleri nasl adlandrdmz ele almtk. imdi bu adlardan
yararlanarak, yukardaki rneekte yazdmz forml yeniden yazalm. (Yukardaki
altrmay yaptysanz, toplamlarn yazl olduu D2:D10 aralndaki btn hcrelerin
ieriini silmeniz gerekir.)
D2 hcresine toplamada kullanlacak veri grubuna adyla hitap ettiimiz (ieriini
istediimiz veya Excelin deyimi ile bavurduumuz) bir forml yazmak iin, D2yi
seiyoruz; ve forml ubuuna = iaretini yazyoruz; veri adlarnz aynen oluturduunuz
veya tanmladnz ekliyle ezbere biliyorsanz, bu noktada gerekli veri gruplarnn adlarn
EXCEL 2000

42

klavyeden yazmaya devam edebilirizsiniz. Fakat Excel bunun kolay bir yolunu salyor. Bu
noktada men ubuunda Ekle mensnden, Ad maddesini, onun aa altmensden de
Yaptr maddesini sein. Excel, ak sayfada daha nce oluturulmu btn isimlerin listesini
ieren Ad Yaptr kutusunu ayor.
<excel2k020tif>
Veri gruplarmza verdiimiz isimlerin anlaml olmasnn nemi burada kyor:
Birim_Fiyat adn seerek, Tamam tklayn. Forml ubuuna setiiniz ad yaptrlnca.
arp iaretini (*) koyun ve ayn yolla Adet adn yaptrn. Klavyeden Enter tuuna
bastnzda, formlnz hesaplanacaktr. imdi, D2nin Doldur Tutaman seerek, D10a
kadar olan hcrelerinize ayn forml yazdrtabilirsiniz.
<excel2k021tif>

Forml Kopyalama ve Mutlak Adres Bavurusu

Excelin yukardaki rneklerde iine forml yazdmz bir hcredeki forml Otomatik
Doldurma yntemiyle, baarl ekilde dier hcrelere de uyguladn grdk. imdi Excele
yeni bir formlle yeni bir ilem yaptralm; ve bu forml dier hcrelere kopyalayalm.
Bakalm o kadar baarl olacak m?
Yukardaki rneklerde geen satn alma ilemlerinden sonra, aldmz her bir bro
malzemesinin toplam masraflarmz iindeki orann belirlemek istersek; kat kalemle bir
yzde hesab yapabiliriz. rnein, kada verdiimiz 67.500.000 TLnin toplam masrafmz
olan 157.390.000 TL iindeki oran, % 42.89 veya yaklak yzde 43 olarak bulunabilir. Bu
hesab, yukardaki rnekte E2 hcresine, rendiimiz forml girme tekniklerinden biriyle
girelim: =D2*100/D11 (veya D2/D11*100). Bu noktada, Excel, B2:B10 aralndaki
EXCEL 2000

43

veriler para birimi olarak biimlendirildii iin E2de bulduu deeri TL olarak gsterebilir.
Bunu sonra dzeltebiliriz. imdi E2nin otomatik doldurma tutaman tutarak, E10a kadar
ekelim. Ortaya una benzer bir grnm km olmal:
<excel2k022tif>
Bu baarszln sebebi, hcre bavurularnn greli veya mutlak olmasna ilikin
kurala uymam olmamzda gizli. Hatrlarsanz, Daima diye okunan $ iaretiyle, mutlak
hcre adresi yazabildiimizden sz etmitik. Otomatik doldurma ynteminde Excelin btn
yapt, bir nceki deeri veya deikeni alarak, bir arttrmak ve yeni hcreye yazmaktan
ibarettir. E3 ve dier hcreleri tklar ve ilerinde yazl olan formllere bakarsanz, Excelin
sadece E2deki forml alp, hcre bavurularnn satr blmn birer arttrdn
greceksiniz. Oysa biz burada genel toplam rakamnn yazl olduu D11in adresinin
deimesini istemiyoruz. Bu adresin btn formllerde mutlak kalmas gerekir, ki btn
hcreler iin uyarlandnda, oran hesab doru yaplabilsin.
Bunu salamak iin, hcre adres sistemimizde, bavurunun mutlak adrese yaplmas
gerektiini belirten Daima ($) iaretine bavurmamz gerekir. imdi, tutama kaybetmi
olduumuza gre (Aralktaki bir dier lcreyi tkladmz iin otomatik doldurulan E2:E10
aralnn tm seili deil; dolaysyla E10da tutamak yok!) bu hcreleri tklayp, klavyeden
Del tuuna basarak ilerini boaltalm ve E2yi yeniden tklayalm. Forml kutusunda, biraz
nce yazdmz forml greceksiniz. Forml kutusunu tklayarak iinde, D11i mutlak hale
getirelim: =D2*100/$D$11 (veya D2/$D$11*100). Sonra, E2nin tutaman tutup, E10a
kadar srklleyelim. Sonu una benzer olmal:
<excel2k023tif>

EXCEL 2000

44

Hcre ieriklerini ekillendirme iini sonra yapabiliriz. Hesabn doru olup olmadn,
E11e otomatik toplam ileviyle E2:E10un toplamn yazdrabilirsiniz.
imdi, E3 ile E10 arasnda bir hcreyi tklarsanz, forml ubuunda, bu satra ait
tutar rakamnn bavuru adresinin deitirildiini, rnein E6 iin D6 olduunu, fakat D11in
deimeden kaldn greceksiniz. Bunu, D11 adresini formle Daima D, Daima 11
eklinde yazdrm olmamz salyor. Kimi hesaplarda stun adnn mutlak kalmasn
(rnein $B11) veya satr saysnn mutlak kalmasn (B$11) salamak gerekebilir. Bazen bir
sayfada aldmz bir sonucu veya yazdmz bir deeri, baka bir sayfada kullanmak
isteyebiliriz. Diyelim ki, ak kitabn 2nci sayfasnda bir hcreye birinci sayfann A1
hcresindeki deer ile ikinci sayfada A1deki deeri alp, arpmasn salayan bir forml
girmek istiyorsunuz. rnein =Sayfa1!A1*A1 byle bir ilemi salar. Ya da Excelde iki
kitap atnz ve kitaplardan birinde, dierininin bir sayfasnda bir hcreye bavurmak
istiyorsunuz. Diyelim ki Excelde kitap birden ak ve Kitap1de, bir hcrede, Kitap2in
ikinci sayfasndaki C2nin deeri ile Kitap3n nc sayfasndaki E8in deerini arpmasn
gerektiren bir forml girmek istiyoruz. Bunu yle yapabiliriz:
=[Kitap2]Sayfa1!C2*[Kitap3]Sayfa2!E8
Buna balant bavurusu ad verilir. aslnda balant bavurusu yapabilmek iin
Excel kitabnn ak olmas bile gerekmek. Sadece Excele kitab sabit diskte nerede
bulabileceini ayrntl olarak sylemek gerekir. rnein:
=c:\Belgelerim\[Kitap2]Sayfa1!C2*c:\Belgelerim\[Kitap3]Sayfa1!E8
Burada dikkat edeceiniz nokta, disk adndan sayfa adna kadar olan blmn tek
trnak iareti iine alnddr. Ayrca bavuruda bulunduunuz Excel kitabnn adnda boluk

EXCEL 2000

45

varsa tek trnak zorunluu yine vardr. rnek olarak biraz nce oluturduumuz bro
hesaplar kitabna bavuruda bulunurken, formlmz yle olmaldr:
='[bro hesabi]Sayfa1'!C2*'[bro hesabi]Sayfa1'!C8
/////////////////////////KUTU//////////////////////////////////
D balantlar kesebilirsiniz
zellikle grup almas yaplan ortamlarda, Excel sayfalarnza dardaki Excel
dosyalarndan balant bavurular koyduunuzda, bu dosyalarn silinmesi veya bakara
yere aktarlmas, sizin Excel sayfalarnzda hataya yol aar. Bu tr bilgileri forml yoluyla
elde ettikten sonra balanty kesebilirsiniz. Bu dosyalar henz yerinde durduu srada:
1. D balants olan hcre veya hcre araln sein;
2. Klavyeden Ctrl+Cye basarak, ara ubuunda Koplaya simgesini tklayarak,
hcreyi veya grubu sa-tklayarak alacak menden veya Dzen mensnden Kopyala
maddesini seerek, bu hcreleri panoya kopyalayn;
3. Dzen mensnden zel Yaptr maddesini sein;
4. Alan zel Yaptr kutusunda Deerleri seeneinin nne iaret koyun, Tamam
tklayn.
Sayfanzn d balantlar kesilmi; d balantl formller hesaplanarak verdikleri
sonular yerine yazlm olacaktr. Bunun bir sakncas o Kitaplar gncelletiinde, sizin
sayfanzdaki hesaplar gncellenemeyecektir.

EXCEL 2000

46

Balantlar Gncelleme
Excel sayfalarnzdaki d balantlar, balantl olduklar dosyalar yerinde duruyorsa,
Excel balant ieren kitab atnzda dier kitaplardaki deiiklii farkederek sizi
uyaracaktr.
<excel2k023tif>
Bu uyarda Tamam tklamak hesaplarnz gncelleyecektir. Kimi zaman ak
kitaptaki balantlar gncellemek isteyebilirsiniz. Bunun iin Dzen mensnde Balantlar
sein; alacak kutuda imdi Gncelletir dmesini tklayn.
//////////////////////////////KUTU BTT///////////////////////

EXCEL 2000

47

Blm 3: Excel Sayfalarn Biimlendirelim

Excel gibi, on parmanda on marifet olan bir uygulama programnn, sayfalarn

grnd kadar biimsel gzellikten uzak tutmas beklenemez. Excel ile masast
yaynclk yapamazsnz, ama sayfalarnz tabir yerinde ise insan iine kabilir hale
getirebilirsiniz. Sayfa <BURAYA RESM EXCEL2K021.TIFN BULUNDUU SAYFA NO
GRECEK>de <da> grdnz Excel sayfasnn, byle bir hcre ve metin biimlendirme
abasndan sonraki grnm yle olabilir:
<excel2k025.tif>
Excel, sayfalarn ilevselliini ve okunurluu arttrabilmek amacyla, alt grupta
toplayabileceimiz biimlendirme imkan salar:
1. Saylar biimlendirme
2. Hizalama
3. Yaz tipi belirleme
4. Hcre ve hcre gruplarna ereve (kenarlk) verme
5. Hcre ve hcre gruplarna desen verme
6. Stun ve sralar biimlendirme
Excel, bu biimlendirmelerden bir ounun uyguland ok sayda otomatik
biimlendirmeye sahiptir. ou zaman byle bir otomatik biimlendirmeyi seip, sonra bu
biimi arzu ettiiniz ekle kavuturmak daha kolay olabilir.
EXCEL 2000

48

Say Biimlendirme
Herhangi bir hcreye yazdnz deer, metin veya girilmesini saladnz dier
eler, Excel tarafndan varsaylan biimlendirme tr olan Genel grubuna sokulur ve zel
bir biim verilmez. Bu grupta saylan verileriniz girdiiniz gibi grntlenir. Bununla birlikte
isterseniz say olan verilerinizi u gruplardan birine sokabilir ve bu gruplar iin salad
nceden tanmlanm biimleri uygulatabilirsiniz:
t Say: Genel say grnmnde, istediiniz kadar ondalk basamak ve binler
basamaklarn ayran nokta bulunabilir; negatif saylar krmz olarak gsterilebilir.
t Para Birimi: Para birimi grnmnde, istediiniz kadar ondalk basamak bulunabilir.
sterseniz rakamn arkasna bir para birimi simgesi (TL, $, vs.) koyabilirsiniz. Para
birimlerinde binler basamaklarn ayran nokta bulunur; negatif saylar krmz olarak
gsterilebilir.
t Finansal: Finansal say grnmnde, istediiniz kadar ondalk basamak bulunabilir.
sterseniz rakamn arkasna bir para birimi simgesi (TL, $, vs.) koyabilirsiniz.
t Tarih: Tarih belirten veriler, 15 ayr grnmde biimlenebilir (5 Temmuz 1999, Temmuz
5, 1999, 05-07-99 gibi). Bu tr iaretlenen saylarla tarih hesaplar yaplabilir.
t Saat: Saat belirten verilen 8 ayr grnmde biimlenebilir. sterseniz saat ve tarihi
birlikte kullanabilirsiniz (5/7/1999 14:55 gibi). Bu tr iaretlenen saylarla saat (ve tarih)
hesaplar yaplabilir.
t Yzde Oran: Yzde grnmnde, istediiniz kadar ondalk basamak bulunabilir. (Bu,
yzde oran olarak tayin edilen saylarn hesaplanmasnda kullanlan genel grnmdr;
dolaysyla yzde iareti saydan sonra kullanlr.)

EXCEL 2000

49

t Kesir: Kesir biiminde saylarnz ya sizin verdiiniz hane saysna gre (4/5, 67/88,
356/789 gibi) ayr trde, ya da 2, 4, 8, 10, 16 ve 100 tabanl olarak grntlenir.
t Bilimsel: ok uzun saylarnzn ksa yazlmasnda kullanlan bilimsel notasyona
evrilmesini salar (123456789=1,23E+08 gibi)
t Metin: Metin saylan rakamlarnzn zel bir grnm yoktur. Bunlar dier metinleri
biimlendirdiiniz gibi biimlendirebilirsiniz.
t zel: Excel, Posta kodu, telefon numaras, (ABD iin) sosyal sigortalar numaras, ondalk
blm olmayan yzde ve ondalk blm olan yzde grnm eklinde be zel tre
sahiptir. Buradaki yzdelerde % iareti saynn nne konur. Bu ekilde iaretlenen
saylarla genel say ilemleri yaplr.
t stee Uyarlanm: Excel, saylarn isteinize gre biimlendirme imkan ver verir. Bu
yolla girilen veya hesap yoluyla bulunan deerlerin nne, arkasna istediiniz kadar sfr
koymak, belirli bir biimde ve basamak saysnda girilmesini salamak (rnein bir
stuna mutlaka 5 basamakl say girilmesi gibi), rakam yerine yanllkla harf girilmesini
veya bo braklmasn nlemek gibi imkanlarnz olabilir.
Say olan deerlerinizi belirli grnmlere kavuturmak iin bulunduklar hcre veya
hcreleri sa tklayarak ve alan yerel menden Hcreleri biimlendir maddesini veya Biim
mensnden Hcreler maddesini seerek, Hcreleri Biimlendir kutusunu amanz gerekir.
Fakat baz sk kullanlan biimlendirmeler Ara ubuunda Para Birimi, Yzde Stili, binler
basamaklarn ayrma stili, virglden sonraki ondalk basamaklar arttrma ve azaltma
dmeleri ile salanabilir.
<excel2k026.tif>

EXCEL 2000

50

Hizalama
Excel, hcre ieriklerinin hizalandrlmas iin bir ok seenek bulabilirsiniz. Hcreleri
Biimlendirme diyalog kutusunun ikinci sekmesi olan Hizalamada bulabileceiniz imkanlar
yle sralayabiliriz:
<excel2k027.tif>
t Metin Hizalama: Hcre ieniinin hcrenin kenarna gre konumunu belirler:
Yatay: Metnin, sola, ortaya veya saa hizalanmasn salar.
Dikey: Metnin hcrenin st kenarna, ortasna veya alt kenarna konumlanmasn salar.
Girinti: Metnin hcrenin sol kenarndan itibaren ka aralk ierde konumlandrlacan
belirler.
t Ynlendirme: Metnin hcre iinde ka derece eitimli konumlandrlacan belirler.
Metnin eimli deil, harfler dz, fakat birbirinin altna dikey olarak konumlandrlmas iin
iinde dikey Metin yazs bulunan kutuyu tklaynz.
t Metin Denetimi: Metnin hcre iinde nasl geniletileceini veya daraltlacan bu
kontrollerle salayabiliriz. Kimi zaman bir hcreye girdiimiz metin, hcrenin
geniliinden fazla olur. Bu durumda seeneiniz olabilir:
Metin kaydr: Hcrenin yksekliini arttrarak metni hcreye sdrmay salar.
Uyacak ekilde daralt: Metnin yaz tipinin boyutunu (puntosunu) klterek, yaznn
kutuya smasn salar.
Hcreleri birletir: Metnin hcre ykseklii ve puntosu ayn kalmak zere, sabilecei
kadar sadaki hcreyi birletirmeyi salar. Bu seenein ileyebilmesi iin sadaki
hcrelerin bo olmas gerekir.
EXCEL 2000

51

Hcre biimlendirme ayarlar ierie deil hcreye aittir: bir hcrenin ieriini
silyseniz bile hcreye uygulanan biimlendirme yerinde kalr. Hcreye yazacanz yeni
eler, bu biimleri alrlar. Metin biimlendirme komutlar ara ubuundaki simgelerinden
kullanlabilir. Ayrca Biim mensnden Hcreleri seerek veya klavyede Ctrl+1e basarak da
Hcreleri Biimlendirme kutusunu aabilirsiniz.
Birletirilmesini istediiniz hcreleri siz de seebilirsiniz. Birletirilerecek hcreleri
tarayarak sein ve ara buuunda Birletir ve Ortala simgesini tklayn.
<excel2k028.tif>
Setiiniz hcrelerden birden fazlasnda veri varsa, Excel sizi bu birletirmenin
sonunda sadece en soldaki hcrenin deerinin korunacan dierlerinin silineceini
belirterek uyarr.

Yaz Tipi Biimlendirme

Excel hcrelerindeki metin, deer ve dier elerin ekranda ve kat stnde
grntlenecei ve yazdrlaca harf trlerini belirlemenizi de salar. Windows sisteminizde
kurulu btn yaz tiplerini (font) kullanabilirsiniz. Yaz tipi, kullanlacak yaz ailesini (Arial,
Times Roman, vs.); Yaz tipi stili, yazlarn normal, kaln, italik veya kaln-italik olmasn;
Boyut, yazlarn punto cinsinden bykln (1 punto ile 409 punto arasnda) semenize
imkan verir. Ayrca setiiniz yaz tipinin altna izgi konulmasn; varsaylan renk olan siyah
yerine baka bir renkle grntlenmesini ve baslmasn salayabilirsiniz.
<excel2k029.tif>
Hcreleri biimlerdir kutusunda yaz tipi sekmesindeki dier denetim unsurlarn
kullanarak yazlara eitli etkiler (efektler) de uygulayabilirsiniz. zellikle bitmi, iptal
EXCEL 2000

52

edilmi veya silindii belirtilmek istenen birimlere ilikin yazlarn ortasna bir izgi izdirmek
iin st izgili kutusunu iaretleyebilirsiniz. ayn blmdeki st simge ve alt simge
kontrolleri, aklama veya dipnot etkisi vermekte kullanlabilir.
Bir hcrenin iindeki metnin sadece bir ksmn biimleyebilirsiniz. Bunu yapabilmek
iin hcreyi iki kere tklayn ve metin imleci hcrenin iinde belirince arzu ettiiniz
karakterleri sein. Seme iini Mouse iaretisiyle yapabileceiniz gibi, klavyede stkarakter
(Shift) tuunu tutarak ve sa-sol ok tularna basarak arzu ettiiniz harf, rakam ve dier
iaretleri seebilirsiniz. Bu tr yerel biimlendirme yapacanz zaman, Hcreleri Biimlendir
diyalog kutusunu amak isterseniz, bu kutunun sadece Yaz Tipi sekmesi alr. Yerel
biimlendirmeyi ara buuundaki simgeleri seerek de yapabiliriz. Biimlendirme Ara
ubuunu setiyseniz, Excelin ara ubuunda yaz biimlendirme kontrollerinin simgelerini
greceksiniz. Bu simgelern arasnda, Hcreleri biimlendirme kutusundaki kontrollerin
ounu bulabilirsiniz.

ereve
Excelin Hcreleri Biimlerdirme kontrolleri arasnda hcreleri veya hcre gruplarna,
ierdikleri eler bakmndan anlaml ereve verme imkan vardr. ereve ve kenar
izgileri, hcreleri dier hcrelerden ayrt ederek, iindeki bilgilerin daha kolay grlmesini
salar.
Hcre Biimlendirme kutusunun Kenarlk sekmesini tklayarak, ereve ve kenar
izgileri seeneklerinizi grebilirsiniz. Ara ubuunda da ereve kenar izgileri
seeneklerini kolayca semenize imkan veren Kenarlklar simgesi bulunur. Bu simgeyi
tklarsanz, son yaptnz kenar veya ereve tercihi. o anda seili hcreye uygulanr.

EXCEL 2000

53

Simgenin sandaki kk oku tklarsanz, btn ereve ve kenar izgisi tercihlerini

gsteren bir kutu alr.
<excel2k030.tif>
Bu kutudan veya Hcreleri biimlendirme kutusunun Kenarlklar sekmesini tklayarak
aacanz kutudaki kontrolleri kullanarak bir hcrenin drt tarafna izgi koyabileceiniz gibi
kenarlardan sadece birine de izgi verebilirsiniz. izgileriniz eitli stillerde ve kalnlklarda
olabilir.
<excel2k031.tif>
Bu noktada, hcrelerdeki verilerin yaz tipini belirlerken, altizgili stilini seerek.
sadece verinin altn izdirebilirsiniz ve bu izgi btn hcrenin enince uzamayabilir.
Hcrenin iindeki hereyin bir utan tekine alt izildii grnmn verebilmek iin
hcrenin alt kenarna izgi koyabilirsiniz.

Dolgu Renkleri ve Desenler

Excel hcrelerin iine, varsa metin, deer ve dier elerin arkasna renk ve desen
koyarak, hcrelerin ieriini daha belirgin hale getirmesini salar.
<excel2k032.tif>
Ara ubuklarnda hcrelere dolgu rengi vermeyi salayan simge bulunmakla birlikte,
Hcreleri biimlerdir kutusuyla daha ok seenek elde edilebilir. Bununla birlikte koyu
renkler ve karmak desenler, hcrelerin ieriklerinin grnmesine engel olabilir. ok koyu
renk verdiiniz hcrelerde yaz rengini beyaz yaparak, deiik etkiler elde edebilirsiniz.

EXCEL 2000

54

Ara buuundaki Dolgu Rengi simgesi, kullandnz son rengi hatrlar. Bir hcrenin
rengini kaldrmak iin bu simgenin yanndaki kk oku tklayarak, Dolgu Yok maddesini
seebilirsiniz.

Stil Yntemiyle Biimleme

Excel sayfalarnz hcreler veya hcre gruplarn tabir yerinde ise tek-tek
biimlendirmek biraz zahmetli olabilir. Hcreleri biimlerdirme konusunda, seenekleri
tandktan ve oluturduklar etkileri iyice rendikten sonra, kendinize kullanlmaya hazr
stiller yapabilir ve daha sonra kolayca kullanabilirsiniz. Microsoft Office ailesinin yesi dier
programlara ve zellikle Wordn stil aracn kullanmaya alksanz, Excelin stil oluturma
ve uygulama ilevini rahatlkla kullanabilirsiniz.
Stil, yukarda saydmz tm biimlerdirme unsurlarnn kullanld (veya
kullanlmayarak biimi varsaylana brakt) toplu biimlerdirme komutlardr. Bir hcreyi
seer ve ona bir stil uygularsanz, hcre o stilin ierdii btn biimlerdirme zelliklerine
toptan kavuur.
Biim mensnden Stil maddesini setiinizde Excel size var olan stilleri gsteren bir
kutu sunacaktr.
<excel2k033.tif>
Bu kutuda Normal ad verilen ve btn biimlerdirme zellikleri normal olarak
varsaylan deerlerde bulunan bir stilin seildiini greceksiniz. Btil ad kutusunun seme
okunu tklarsanz, Excelin mevcut sekiz stilinin adlarn grebilirsiniz. Stil ad kutusunun iini
tklayarak buraya yeni bir stil ad yazabilir ve Deitir dmesini tklayarak yeni stilinize
kazandrmak istediiniz zellikleri belirleyebilirsiniz. Sk kullandnz metin (balk, altbalk,
EXCEL 2000

55

dipnot gibi) ve deer stilleri oluturarak, bunlar kullanabilirsiniz. Bir hcreye hazr stillerden
birini uygulamak iin, hcreyi setikten sonra, Biim mensnden Stil maddesini, alan
kutuda Stil ad blmnde istediiniz stili seerek, tamam dmesini tklamanz yeterlidir.

Stun genilikleri ve satr ykseklikleri

Bir hcredeki veriler, hcreye smyorsa, Excel smayan unsur metin ise smayan
blmn gstermeyerek, deer ise hcreyi # iareti ile doldurarak karlk verir. Hcrenin
stun geniliini deitirerek, veriye yer aabilirsiniz.
Bir hcreye girdiiniz veri ne kadar uzun olursa olsun, girildii srada yandaki hcre
veya hcrelerin zerine gelecek ekilde grntlenir. Yandaki hcre igal edildii anda uzun
metnin veya deerin yeri daralr. Hcre ieriklerini olduu gibi grntleyebilmek ve
yazcda yazdrtabilmek iin iki yol izleyebilirsiniz: Mouse iaretisi ile stun balnn sa
snrn saa doru srklemek veya Biim mensnden yararlanmak.
Mouse iaretisini stun harflerinin yazl olduu kutularn arasndaki shr izgisinin
zerine gtrrseniz, okun veya byk art iaretinin, iki taraf oklu dik izgiye dntn
greceksiniz.
<excel2k034.tif>
Mouse iaretisi bu durumdayken, Mouseun sol dmesini tutarak, iaretiyi
gerektii kadar saa srklerseniz, stun genilii deiecek ve tm grntlemeyen
metin veya veri grnr hale gelecektir. Ayn yntemle, stunlarnz daraltabilirsiniz. u
ilem srasnda stunun yeni geniliini gsteren yukardan aa kesik bir izgi karar
vermenizi kolaylatracaktr.

EXCEL 2000

56

Setiiniz bir yaz tipi boyutunun bykl dolaysyla veya hcrenizde bir satnrdan
fazla bilgi bulunuyorsa, bu kez stunun genilii kadar satrn ykseklii de az gelebilir.
Mouse iaretisini bu kez satr adlarnn bulunduu kutularn arasndaki snr izgisine
gtrrseniz, iaretisinin alt ve st oklu yatay izgi olduunu greceksiniz. Stun
geniliklerini deitirmekte yaptnz gibi Mouse iaretisini bu kez aa ve yukar
oynatrsanz, satrn ykseklii deiecektir.
Satr yksiklii ve stun genilii deitirme ilemi sadece o srada seili hcre iin
deil, ykseklii deien satrdaki veya genilii deien stundaki btn hcrelere
uygulanr. Ayn anda birden fazla satr veya stunun geniliini deitirmek iin, birinci satr
veya stunu tkladktan sonra, klavyede Ctrl tuunu tutarak ikinci satr veya stunu tklayn;
sonra en sadaki stunun sa srrn veya en alttaki satrm alt snrn tutarak, tmnn
geniliini deitirin.
Bu ilemleri, Biim mensnden Stun veya Satr, alacak alt menden Genilik
veya Ykseklik maddelerini seerek de yapabilirsiniz. Stun iin genilik kutusunu
atnzda genilik ls normal metin harf boyutu ile harf says olarak verilir. Satr iin
ykseklik kutusunda ise l puntodur.
/////////////////////////////////KUTU//////////////////////////////
Stunlarnz ve satrlarnz gizlemek iin
Diyelim ki irketinizin ne kadar zarar ettiini btn ortaklarn grmesinin moralleri
zerinde olumsuz etki yapacan dnerek, byk kr-zarar tablosunda zarar stununu
herkesin grmesini istemiyorsunuz. Zarar rakamlarnn yazl olduu stunu sein ve Biim
mensnden Stun maddesini ve Gizle seeneini sein. Stunun yerinde kaln bir izgi
belirecektir. Ayn ilemi satrlara da yapabilir, o sbrada grnmesini istemediiniz satrlar
EXCEL 2000

57

gizlelebilirsiniz Stun veya satr siilinmi olmaz; hala Excel sayfasnn iinde yer alr. Bu
imkandan ortaklarnzn moral kntsn nlemekten ok, fazla geni sayfalar zerinde
kolay alabilir hale getirmekte ve yazcdan abuk kmasn salamakta yararlanabilirsiniz.
Gizlenen stun veya satr tekrar grnr hale getirmek iin gizlenmi satr veya
stunun iki tarafndaki satr veya stunlar sein ve Biim mensnden, Satr veya Stun
maddesinden Gsteri sein.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////

En Uygun Genilik ve Ykseklik

Excel sayfalarnzda nce hzl ekilde bilgi giriyor ve biimlerdirme iini sonraya
brakyorsanz, sra biimlendirmeye geldiinde hcrelerinizdeki bilgilerin boyunu tam olarak
hatrlamayabilirsiniz. Satr ve stun geniliklerini aradaki snr izgisini oynatarak veya men
yoluyla deer girerek ayarlayarak snama-yanlma yoluyla en uygun genilii ve ykseklii
aramak zahmetli ve hatta eksik bilgilerle yazlacak sayfalar dnrseniz masrafl olabilir.
Oysa Excel hcrelerinizin ieriini tek tek elden geirerek, en uygun genilik ve
ykseklii kendisi hesaplayabilir. Bunun iin genilii veya ykseklii deitirilecek stun ve
satrlar seerek, Biim mensnden Stun veya Satr maddesinden En Uygun Genilik ve En
Uygun Ykseklik maddelerini seebilirsiniz.
En uygun lnn belirli bir hcreye gre bulunmasn, dier hcrelerin bu
hesaplamada dikkate alnmamasn istiyorsanz, nce bu hcreyi sein; sonra En Uygun
ilemine balayan. Excel en uygun genilik ve ykseklii bu hcreye gre belirleyecektiir. Bu
durumda hala baz hcrelerin ierikleri grntelenemiyor veya yazlamyor olabilir.

EXCEL 2000

58

Hcrelerinizde metin biimlendirme srasnda Hcreleri Biimlendirmede Hizalama

sekmesinde Kelime Kaydr seeneini iaretlemiseniz, hcrelerininiz ar geni olmaz.

Koullu Biimlendirme
Excelin kullancya hayat nemli lde kolaylatran zelliklerinden biri, hcrelere
verdiiniz veya hesaplama sonucu bulanacak deerlere gre biim vermesidir. Bu, ok geni
bilgi ieren sayfalarda, belirli deerler arasndaki verileri bulmay kolaylatrr. Diyelim ki, bir
Excel sayfasnda, sat personelinin aylk sat rakamlar veya bir snftaki rencilerin notlar
var. Bu deerlerden sz gelimi ortalamann altnda olanlarn krmz ile gsterilmesini
salayabilirsiniz.
Belirli artlar yerine getiren verilerin bulunduu hcrelerin biimini deitirmeye
Koullu Beimlendirme denilir. Koullu biimlendirme uygulayacanz hcre grubunu sein;
ve Biim mensnden Koullu Biimlendirme maddesini tklayn. Bunu bir rnek zerinde
gsterebiliriz. Elimizde on rencinin ylsonu notlar var; ve ortalamann altnda kalan
rencileri grmek istiyoruz.
Bu notlarn yazl olduu hcreleri (ama yalnzla bu hcreleri) seelim ve Biim
mensnden Koullu Biimlendirmeyi tklayalm. Alan koul belirtme diyalog kutusunda,
birinci koulla ilgili unsurlar greceksiniz.
<excel2k035.tif>
Bu kutudaki birinci unsur koulun hcre deerine veya bir formln sonucuna
balanmasn salar; biz hcre deerlerimizi bir koulla karlatracamza gre, hcre
deerini seiyoruz. kinci kutuda hcre deerinin belirteceimiz koulla karlatrlmas yer
alyor; ortalamann altnda kalan rencilere ait verileri zel biimlendirmek istediimize
EXCEL 2000

59

gre, bu kutuda kk maddesini semek zorundayz. nc kutuya, aradmz art

yazacaz. rencilerimizin ald notlarn ortalamasn hesaplam olsaydk, burada bu
rakam sabit deer olarak yazabilirdik. Bu hesab Excel7e de yaptrabiliriz. Kutunun iine
forml yazacamz iin nce eit iaretini koyuyoruz, ardndan koulumuzu belirtiyoruz:
ORTALAMA(B2:B7). Buradaki eit iareti kafamz kartrmamal: bu iaret yznden
artmz notu ortalamaya eit renciler eklini almyor; art yine ortalamadan kk
deerleri belirlemek. Eittir iareti sadece Excele yazdmz ifadenin forml olduunu
belirtiyor. Sonra kutunun iinki blmnde ku koul yerine gelirse, hcreye uygulanmasn
istediimiz biimi, Biim dmesini tklayarak belirtiyoruz. Tamam tkladmzda,
ortalamann altnda kalan notlar verdiimiz yeni biime uygun grntlenecektir.
<excel2k036.tif>
Koullu biimlendirmelerimize ikinci ve nc artlar da, bu kutudaki Ekle
dmesini tklayarak ekleyebiliriz. Gerei kalmayan koullar bu kutudaki Sil dmesiyle
silinir.
Koulun karlatrlaca deer olarak hcre deerinini deil bir d art verebiliriz.
Mesela, ev devlerine nem veren bir retmek olarak, ev devi notu 3 veya dk olan
rencilerin yl sonu notlarnn mavi renkle gsterilmesini salayabiliriz. Bu durumda, ev
devi notlarnn C2:C7 aralnda olduunu varsayarsak, Koullu Biimlendirme kutusunda
ikinci koulun birinci unsuru olarak Forml seer, karsna =C4<3 yazarz. Eit iareti
yine Excele bu ifadenin bir forml olduunu hatrlatyor. Bir ok hcre iin geerli bir koula
uygulanacak bir forml yazdmz halde burada sadece C4e bavuru yaplmas dikkatinizi
ekmeli: Excel seili dier hcreler iin forml otomatik olarak deitirecektir.
<excel2k037.tif>

EXCEL 2000

60

Blm 4: Verilerin Grsel Sunuluu

Excel, verilerin daha kolay anlalmasn salayan grafikler oluturabilir. Veriye

dayana grafikler, bir sayfann iine gmlebilecei gibi, kendi balarna bir sayfada da
bulunabilirler. Excel grafikleri, ait olduu sayfayla ve bamsz sayfa halinde Excel dosyasnn
parasdr; bununla birlikte Windows panosu yoluyla veya bulunduu sayfann Webde
kullanlabilecek dosya biimlerinde kaydedilmesi halinde ayr dosya olarak kaydedilmesi
mmkndr. Bu yolla baka programlara alnan Excel grafiklerinin kendilerini oluturan
veri ile balar kopar ve gncelletirilemezler; Excel sayfasndaki grafikler ise veri deitikte
kendiliinden gncelleirler. Excel sayfalarnda grafik sadece verileri daha anlalr hale
getirmek iin kullanlr. Sayfalara grsel etkiler kazandrmak iin izim aralarn kullanmak
gerekir.
Excelin grafik sihirbaz, hemen her saysal veriye dayanan grafik olmuturur. Excelin
diliyle bir admda grafik oluturma imkanndan yararlanarak etkili grafikler yaplabilir.
Excel, bu grafikleri verilerin balklar, adlar ve dier zelliklerini kullanarak en anllr
ekilde sunar. Ancak isterseniz, grafik aralarn kullanarak, grafiklerinizi siz de
biimlendirebilirsiniz. Grafikler, ustaca tasarland ve gelitirildii taktirde, verilere yeni
boyutlar, hatta yeni anlamlar kazandrabilirler. Verilerinize uygun grafik seerken verinin
anlamna uygun grsel ara kullanmalsnz. rnein bir gelime eilimi gsteren zaman
dizisine pasta dilimi grafii uygun olmaz. Bir grubun belirli bir btndeki payn gsteren
veriye de izgi grafik kullanmamaldr.

EXCEL 2000

61

Grafik Sihirbazn Kullanalm

Grafik sihirbazn kullanabilmek iin, sayfanzdaki bir veri grubunu sein, ve ya ekle
mensnden Grafik maddesini sein, ya da ara ubuunda Grafik Sihirbaz simgesini
tklayn.
<excel2k038.tif>
Grafik sihirbaz, verinizi drt admda grafie dntrr. Birinci admda,
kullanabileceiniz grafik trlerini greceksiniz. Bunlar ikiye ayrlr: Standart grafikler, ve zel
trler. Bu iki grubun arasndaki balca fark, zel trlerin arka planlar ile ubuk, izgi pasta
dilimi gibi unsurlarnn boyutlu olmasdr.
Grafik sihirbaznn birinci admda grntledii grafik trlerinin ounun alt-tr
vardr; bunlar kutusun sa tarafndan izim olarak grebilirsiniz. Bu kutuda ayrca setiiniz
bir grafiin verilerinize uygulanmas halinde ortaya nasl bir grnm ktn o anda
grntlemenizi salayan bir de dme vardr.
Verinize uygun grafik trn ektikten sonra leri dmesini tklayarak ikinci adma
geebilirsiniz. Bu admda grafik iin kullanlacak veri kaynan seebilirsiniz. Grafik
sihirbazn altrmadan nce verilerinizi setiyseniz, Veri Aral-Seriler adl bu kutuda,
setiiniz hcre aral gsterilir. Bu noktada hata yaptnz grrseniz, Veri aral
satrnnn sandaki letiimi Daralt simgesini tklarak, bu kutuyu kltebilir ve yeni veri
aral seebilirsiniz. Dou seimi yaptktan sonra ayn simgeyi tklayarak kutuyu
geniletebilirsiniz. leri dmesini tklarsanz, Grafik sihirbaznn nc admna geersiniz.
(Kimi zaman Excel, diyelim bir rencilerin not dalmyla ilgili bir veri dizisi kendisine
verildiinde isimlerin rerede, notlarn nerede olduunu birbirine kartrabilir. Bu isim yerini
tutan verilerin de rakam olduu durumlarda ortaya kabilir. Veya Excel doru seim yapar,
EXCEL 2000

62

fakat sizin iinize iki dizinin yerini deitirmek gelir. Byle durumlarda bu kutudaki Seri
yeri blmnde verilerin stunlarda m, yoksa satrlarda m olduunu belirtebilirsiniz.)
leriyi tkladnzda, grafiinizin alt gesini belirleyebildiiniz nc adm gelir.
Buradaki tercihleriniz unlar olabilir:
1. Grafikte ana balk ve eksenlerde aklayc kategori ad istiyorsanz, bunlar
balklar sekmesinde belirtebilirsiniz.
2. Eksenler sekmesinde, grafiinizin sol ve alt kenarlarnda (X ve Y eksenlerinde) ne
gibi kategori yer verilmesini istediinizi belirtebilirsiniz. Verileriniz, zaman serisi ise (ve
Excel bunu anlamamsa, bunu bu kutuda iaret edebilirsiniz.
3. Grafiin daha anlalr hale gelmesi iin sol ve alt eksenlerdeki deerlere gre
izilecek klavuz izgilerini koydurtmak, kaldrtmak veya biimi deitirmek iin klvuz
izgileri sekmesine gitmeniz gerekir.
4. Her grafiin veri ubuklarna veya dilimlerinde renkli olarak gsterilen etiketlerini
aklayan bir gsterge blm bulunabilir. Grafiinizde bu gstergenin yer alp almamasn,
almasn istiyorsanz grafike gre yerini Gsterge sekmesindeki seeneklerle
belirtebilirsiniz.
5. Verilerin etiketleri (rnein rencilerin adlar) ve her bir enin deeri (notlar)
tek tek ubuklarn veya dilimlerin zerinde gsterilmez. Gsterildii taktirde grafii tabloya
evirmi ve anlalmasn gletirmi olursunuz. Fakat yle durumlar olabilir ki, ubuklarn,
izgilerin ve dilimlerin zerinde verinin ait olduu unsurun ad (etiketi) ve verinin deerini
gstermek isteyebilirsiniz. Bunu Veri etiketleri sekmesinde yapabiliriz.
6. ok seyrek de olsa, graiin altnda veri tablosunun yer almas anlamay
glendirir. Bunu, Veri tablosu sekmesinde Veri tablosunu gster seeneini ieretleyerek
EXCEL 2000

63

yapabilirsiniz. Bu kutudaki Gsterge tularn gster seenei, grafikte hangi veri dizisinin
ne renk veya desende gsterildiine ilikin aklamann tabloda da yer alp-almamasn
belirler. (Grafiin altnda, stnde, sanda veya solunda Gstergeye yer vermek iin
Gsterge sekmesinden yararlanabilirsiniz.)
Bu kutunun leri dmesini tklayarak Grafik Sihirbaznn son admna gelir ve
grafiimizin hangi sayfada ve ne adla yer almasn istediimizi belirtiriz. Excel grafiklere
srayla numara verir ve bunu varsaylan ad olarak nerir. Fakat siz grafiklerinize anlaml
adlar verebilirsiniz.
Grafik sihirbaznn Geri dmesi ile bir nceki admda yaptnz tercihleri
deitirmeniz mmkndr. Excel grafiklerinin, dier izim eleri gibi boyutlar
deitirilebilir, oradan oraya aktarlabilir, kopyalanabilir ve yaptrlabilirler. Excelin izdii
boyut size kk geliyorsa, grafiin iinde bir yeri tklayn; drt kesinde belirecek
tutamaklar Mouse iaretisiyle darya doru ekerek, grafiin boyutunu bytn. Ayn
yntemle grafiklerinizin boyutlarn kltebilirsiniz. Excel grafik elerini birbirine ok yakn
koydu ise, her bir eyi Mouse iaretisiyle tutarak, okunabilecei, dier elere
karmayaca yerlere kaydrabilirsiniz. Ve nihayet, Grafik sihirbazna oluturttuunuz bir
grafiin baz zelliklerini beenmediyseniz, ie batan balamadan beenmediiniz
unsurlarn yeniden biimleyebilirsiniz.
oluturulmu bir grafii seerek yeniden Grafik sihirbaz simgesini tklarsanz,
Sihirbaz, mevcut grafii deitirmek zere alr. Oluturmada izlediiniz admlar izleyerek
grafie yeni bir ekil verebilirsiniz. Bu yolu tmyle yeniden izlemek istemiyorsanz, grafiin
eitli unsurlarn sa tklayn; alacak menlerde o eyle ilgili olarak yaplabilecek
dzenlemelerin listesini greceksiniz. Bu yolla grafiin hemen her esini yeniden
biimleyebilirsiniz. Grafik eleri yerine bo bir yerini sa tklasanz, bu kez, sihirbazn drt
EXCEL 2000

64

admnda yapt dzenlemeleri yapabileceiniz seenekleri ayr maddeler halinde

greceksiniz. Bu maddeler sizi doruca Grafik tr, Veri kayna, Grafik seenekleri, Konum
ve Alan biimleri kutularna ve sekmelerine gtrecektir.

Grafik-Veri likisi
Grafik sihirbaznn becerikli bir yardmc olmasna ramen, grafiklerinizle veriler
arasndaki ilikiyi iyi bilmek, grafiklerin etkisini arttracak dzenlemeler iin arttr.
Grafiklerdeki her nokta, ubuklarn, pasta dilimlerinin veya izgilerin deerleri, Excel
sayfalarndaki bir hcreden alnmaktadr. Grafiklerle verilen arasndaki iliki daima canldr.
Bir hcredeki deeri deitirmekle grafiin bir izgisinin, ubuunun boyu, genilii, alan
veya ykseklii deiir. Grafiklerdeki deerleri deitirerek de, hcrelerdeki deerleri
deitirebilirsiniz.
<excel2k039.tif>
Burada, Excel setiimiz noktann hangi seride, hangi ncreye ait olduunu, verinin
etiketini belirtmek suretiyle gsteriyor. Veri deerini belirten noktann zerine geldiinde
Mouse iaretisinin Windowsun srkleme iaretisine dndne dikkat edin. Bu noktalar
aa yukar (yerine gre saa, sola) oynattnzda, tablodaki deerin de arttn veya
azaldn greceksiniz. Bir grafiin oluturulmasnda kullandnz veri grubuun veya sayfay
silmek istediinizde Excel sizi uyaracaktr. Byle bir eyi kazara yaparsanz, Geri Al
yntemlerinden biri kullanabilirsiniz.
Veriye dayanan istatistiksel grafikler, bir ya da daha ok veri dizisinden oluur; Excel
veri dizilerine Seri veya Veri Serisi adn verir. Yukarda ele aldmz rnekte, Ylsonu notu
Excel iin Seri 1, Ev devi notu ise Seri 2 saylr. Bu seride yer alan her notun, bir deeri

EXCEL 2000

65

(9,75, 7, 4, vs.) ve bir de etiketi (renci 1) bulunur. Grafiklerde, etiketler genellikle bir
eksene, serilerin deerleri ise dier eksene yazlr. Yl, not, ulusal gelir, ya gibi seriler
genellikle yatay eksende, etiketler dikey eksende gsterilir. Excelin Veri Serilerinde her bir
deer bir veri noktas olarak gsterilir. Excel, her noktay bir hcreye dayanarak belirledii
iin grafikte her nokta dierinden bamsz bir nesnedir. dolaysyla grafiklerinizi
oluturduktan sonra veriler toplu halde veya tek tek deitirilebilir.
Bunu yapmak iin, ya grafii sa-tklayn; her veri serisinin evresinde denetim
noktalarnn olutuunu greceksiniz. Bunlardan herhangi birini Mouse iaretisiyle tutarak,
veri deerini deitirebilirsiniz. Yine bu noktacklardan birini sa-tklayarak, Veri Serilerini
Biimlendirme kutusunu da aabilirsiniz. Grafiinizin kaynak verilerini tmden deitirmek
ve yeni veri gruplmar (hcre aralklar) semek istiyorsanz, grafiin bo bir yerini sa
tklayarak, alacak menden Kaynak Verisi maddesini sein. Alacak kutuda iki sekme
greceksiniz: Veri aral ve Seriler. Veri aral sekmesinde Veri Aral sekme simgesini
tklayarak, sayfada yeni bir hcre aral seebileceiniz gibi, satrlarla stunlarn yerini
deitirebilirsiniz. Byle bir deiiklik veri asndan tamamen anlamsz olabilir. (Not olarak
5e den rencilerin adlarnn grafii hi bir anlam tamayacaktr.)
Bu kutuda ikinci sekme olan Serilerde kullanlan veri gruplarn (hcre aralklarn)
semeniz veya mevcut seimi deitirmeniz ve bunlara ad vermenizi salayan kontroller
vardr. Yine bu kutuda kategori eksenine (yatay eksen, X ekseni) vereceiniz isimlerin
alanca hcre araln belirleyebilirsiniz.

Grafik Unsurlarnn Biimlendirilmesi

Grafiklerinizde, setiiniz grafik trne gre eitli elemanlar bulunabilir. Mouse
iaretisini grafiin zerinde eitli unsurlarn zerinde tutarsanz, Excel bu unsurun adn
EXCEL 2000

66

kk sar bilgi kutusunda grntleyecektir. Bu unsurlarn hemen hepsi, kendi dzenleme

imkanlarna sahiptir. Bir grafik unsurunu biimlemek amacyla semek iin zerini tklamanz
yeter. Bir grafikte, balca iki blm vardr: Grafik alan ve izim alan. Grafik alann satklayarak grafiinizin trn, kaynak verisi iin hcre aralklarn ve dier bir ok grafik
zellikleri biimlendirebileceiniz dzen kutularna gidebilirsiniz. izim alann sa tklayarak
bu alanda yer alan elerin yeniden biimlerdirilmesini salayabilirsiniz. Grafiin tr, veri
kaynaklar, eksek adlar gibi asl unsurlarnn dzenlenmesi yntemlerinden yukarda sz
ettik. imdi ksaca bu unsurlarn biriysel olarak biimlendirilmesinden sz edelim.
Biim mens, Grafiklerinizin eitli unsurlarnn biimlendirilmesi iin gerekli aralar
salar. Grafiinizin iinde bo bir yeri tklayn ve Biim mensnden SBeili Grafik Alan
maddesini sein. Bunu klavyede Ctrl+1 tularna basarak da yapabilirsiniz. Grafik alannn
iini sa tklarsanz, alacak mende birinci sradaki Grafik Alann Biimlendir maddesi de,
ayn kolayl salar. Bu yntemle aacanz Grafik alan biimlendirme kutusunda
sekme greceksiniz:
Desenler: Grafiinizin kenar erevesi bulunup bulunmayacan ve grafik alannn
renk ve desen unsurlarn burada belirleyebilir veya deitirebilirsiniz.
Yaz Tipi: Grafikte kullanlan temel yaz tipini, byklkleri ve renkleri bu sekmede
kontrol edebilirsiniz.
zellikler: Grafiinizin bireysel nesnelerinin tanabilir ve boyutlarnn deitirilebilir
olmass veya olmamas bu sekmede belirlenir. Ayrca sayfa yazcya gnderildiinde grafiin
de yazdrlp yazdrlmamas buradan kontrol edilir. Buradaki Kilitli kutusunun iaretli olup
olmamas ise grafiin veri deerlerinin deitirilip deitirilemeyeceini belirler. Burada

EXCEL 2000

67

dikkat etmeniz gereken nokta, grafiin bulunduu sayfa parola ile korunmamsa, sadece
grafii kilitlemeniz, korunmas iin gvence salamayacadr.
Grafik unsurlarnn bu yollarla genel biimlendirilmesinden farkl olarak, etiketler, veri
simgeleri (ubuklar, pasta dilimleri, vs.), gsterge kutusu unsurlar, tek tek de
biimlendirilebilir. Bu unsurlar sa tklayarak, alacak menden ..Biimlendir maddesini
seerseniz, sadece bu unsurun biimlendirilmesi imkan olan zelliklerine ilikin denetim
kutusu alacaktr. Sa tkladnz unsur metin ise, biimlendirme kutusu yaz tipi seme
kutusu olur. Setiiniz unsur izim esi ise daha ok seenekli kutular aabilirsiniz.
rnein, grafiinizin ubuklar, izgiler veya pasta dilimleri iin ana grsel unsurunu satklarsanz, biimlerdirme seeneiniz, Veri Serisini Biimlerdir olur. Bu kutuda, setiiniz
grafik tipine gre, veri serisinin grntlenmesinde kullanmacak ekilleri, renkleri, dolgu
efektlerini belirlemeniz veya deitirmeniz mmkn olur.
Grafiinizi oluturmaya balarken tip olarak boyutlu ekillerden birini setiyseniz,
alacak yerel biimlerdirme menlerinde 3B Grnm maddesi de bulunacaktr. Bu
maddenin aaca kontrol kutusu, grafiinizin dikey ve yatay eksenlerde grnm asnn
deitirilmesini (dndrlmesini), grafiin bakana gre perspektifinin deitirilmesi salar.
<excel2k040.tif>

EXCEL 2000

68

Blm 5: Verilerin Analizi

Amacmz sadece dzgn bir liste elde etmek deilse, Excel ile alma sayfalar,
alma kitaplar oluturmamzn aslnda verileri sralama, szme, iinden belirli llere gre
yeni gruplar kartma, zetle, verileri zmlemektir. zmleme, bir veri ynnn iinde
gizli ilikileri ve eilimleri ortaya kartmak, baka bir deyile dizi dizi rakamlarn ve
kelimelerin iinde gizli anlam bulmak demektir. Bu amala Excelin bize sunduu aralarla,
verilerimizi liste haline getirebiliriz; sralayabilir, szebiliriz; dardaki veritabanlarna
ulaabiliriz, verilerimizin belirli bir boyuta ulamas iin gerekli zaman veya olmas gereken
deiikleri tahmin ettirebiliriz; Excel yardmyla verilerimize ..yleyse.. ne olur? sorusunu
sorar ve cevap arayabiliriz.
Bu aralarn ou Excelin yapabilecei ok kolay iler olmakla birlikte, tm Excel
kullanclarnn srekli kulland kolaylklar da deildir. Bu sebeple Excel kurulurken,
zmleme Ara Paketi, varsaylan unsurlar arasnda kurulmaz. zmleme aralarnz
almyorsa, zmleme Ara Paketi'ni yklemeniz gerekir. Excel 19 ayr zmleme arac
salar.
////////////////////////////////////KUTU////////////////////////
zmleme Ara Paketi'ni ykleme ve kullanma
Excelin sunduu zmleme aralarn kullananabilmek iin sayfamzda, verilerimiz
olmas gerekir. Veri zmleme komutu, Aralar mensnde grnmyorsa, zmleme
Ara Paketi'ni Excel'e yklememiz gerekir.

EXCEL 2000

69

Bunun iin, Aralar mensnden Eklentiler'i tklayn. Eklentiler iletiim kutusunda,

zmleme Ara Paketi yoksa, Gzat' tklayn ve zmleme Ara Paketi eklenti program
olan Analys32.xll'in srcsn, klasr adn ve dosya adn belirtin (muhtemelen Microsoft
Office\Office\Library\Analysis dizininde). Program yklenmemise Kur programn altrn.
zmleme Ara Paketi'ni kullanmak iin
1. Aralar mensnden Veri zmleme'yi tklayn;
2. zmleme Aralar kutusunda, kullanmak istediiniz arac tklayn;
3. Girdi araln ve kt araln girin ve sonra istediiniz seenekleri sein.
////////////////////////////////////KUTU BTT//////////////////////////
zmleme arac, aslnda Excelin 300den fazla ilevinden bir blmnn
kullanlmaya hazr hale getirilmi olmasndan ibarettir. Bu aralar kullanmadan da Excel
verilerinizle, deme matematik ve istatistik paket program kullancsn kskandracak iler
ve ilemler yapabilirsiniz.

Sralama
Excel verilerinizle yapacanz ilk ilerden biri, stunlar halinde girdiiniz bilgileri, ya
alfabetik, ya da artan veya eksilen byklk srasna sokmak olacaktr. Sralama ileminin
verilerinizin dzenine sralar asndan bir zarar olmayacaksa, sralamann en kolay yolu,
sralamaya esas olacak stunu balndan sein, ve Ara ubuunda yapmak istediiniz
sralama ynne uygun simgeyi tklayn.
<excel2k041.tif>

EXCEL 2000

70

Bu tr sralama, bir satrdaki hcrelerin birbiri ile ilikisi bakmndan verilerinizin

bozulmasna yol aabilir. Diyelim ki sayfanzda her satr bir kiiye ait stunlar halinde bilgiler
ieriyorsa, bu stunlardan sadece birini sralamak, herkesin verisinin birbirine karmasna
sebep olur. Byle, stunlarn satrlar bakmndan nem tad hcre aralklarnn
sralanmasnda Veri mensnden Srala maddesini seerek, Srala diyalog kutusunu amanz
gerekir.
<excel2k042.tif>
Sayfada sralanacak hcre aralklarn semeden bu kutuyu aarsanz, Excel sayfada
kendisine gre sralanabilecek her trl verinin bulunduu hcreleri seecek; ve stun
balklarn Sralama lt seme kutularna kaydedecektir. ki veya daha fazla stunlu bir
veri aralnda sralama yapacanz zaman sralamann nce hangi stundaki bilgilere gre
yaplmas gerektiini birinci seme kutusunda belirtiriz. Bu kutunun yannda, sralamann
artan veya azalan sraya gre yaplmas seenei yer alr. Diyelim ki bir Excel sayfasnda
birinci stunda ay, ikinci stunda nbeti eczanelerin adlar var. Aylara gre alfabetik
sralamada, her ay grubunda nbeti eczanelerin de alfabetik sralanmasn istiyorsunuz.
Sralama kutusunda ikinci lt olarak eczane adlarnn bulunduu stunu seebilirsiniz.
Bu kutuda, setiiniz hcre aralnn birinci satrlarnda stun balklarnz
bulunuyorsa, Balk satr var, yoksa Bayk satr yok seeneine iaret koymalsnz. Bu
kutadaki Seenekler dmesini tklayarak, sralama ileminin ince ayarlarn yapabilirsiniz.
lk anahtar sralamas seme kutusunda, Excel kitabnzda var olan Excele ait ve sizin
oluturduunuz zel listeleri greceksiniz. Sralamann bu listeye gre yaplmasn
isteyebilirsiniz. Sralamada hcrelerdeki metinlerde byk harf veya kk harflerin sizin iin
nemli olduunu belirtebilirsiniz. Bu durumda ayn kelimenin kk harfle yazlm olan
byk harfle yazlm olanndan kk deer saylr. Yine bu kutudaki Ynelim blmnde
EXCEL 2000

71

sralamann satrlar veya stunlar zerinde yaplmasn salayan Yukardan aa srala ve

soldan saa srala seeneklerini greceksiniz. Seimlerinizi yaptktan sonra Tamam
tkladnzda, verileriniz yeni srasna kavuacaktr. Sralamay geri aldrabilirsiniz.
Ay sralar gibi alfabetik olmas anlam tamayan ve sizin iin belirli bir srada olmas
gereken (rnein asker rtbeler veya benzeri ilevsel ayrmlar gibi) sralamalar olabilir. Bu
sralar Aralar mensnde Seenekler maddesini ve alaak kutuda zel Listeler sekmesini
tklayarak verebilirsiniz (Bu konuda bilgi iin sayfa ______ya/_____ye baknz,)
//////////////////////////////QUARK NOTU/////////////////
Buradaki bo yerlere <excel2k012tif> ve <excel2k012tif> resimlerinin arasnda
Excel nceden tand dier dizileri, rnein gn.... diye balayan paragrafn girdii
sayfann numaras girecek.. Sayfa numarasna uygun ekin korunmas, dierinin silinmesi
rica.. Quark deil de mesela Ventura kullanyor olsaydnz, bunu ben bu metni yazarken
otomatik hale getirdim.. Ama yoook! Nedense bu Quarktan kimse bir trl vaz geemez..
Bu konuyu burada deil sz gelimi yazmda ele alsam, daha iyi.. ok teekkrler..
//////////////////QUARK NOTU BTT///////////////////////////////

Szme
Bazen sadece sralamak Excel verilerinize arzu ettiiniz anlam kazandrmaz. steriz
ki, sayfamzdaki veriler belirli bir lte gre seilsin ve bize kriterin altnda, stnde,,
iinde, dnda veya arasnda olanlar gsterilsin. rnein kalabalk bir snfta, baarl
rencileri, btn snfn listesinde deil, sadece belirli bir notun zerinde not alm kalan
rencilerin gsterildii bir listede aramak daha kolaydr.

EXCEL 2000

72

Excel, verilerinizi Otomatik Szme uygulayabilir; siz daha sonra bu szmenin

ltlerini deitirebilirsiniz. Otomatik Szme uygulanacak verilerin birinci satrlarnda stun
bal olarak kullanlabilecek bir satr olmasna dikkat edir. Szme yaptracanz verilerin
hcre aralnda bir hcreyi sein ve Veri mensnden Szme, alacak alt menden de
Otomatik Szmeyi tklayn. Excel bu sayfadaki btn stunlarn birinci satrndaki kelimenin
yanna bir seme oku koyacaktr. Bu oku tkladnz zaman Excelin yapabilecei otomatik
szme ilemlerini greceksiniz. Bu ilemlerin banda listenin tmn ve ilk 10unu szp
grntlemeye yarayan iki seenek greceksiniz. Bunlarn altnda zel ve onun da altnda
o stundaki btn deerleri ieren bir liste vardr. Bu listeden bir deeri seerseniz, Excele,
Bu stunda bu deerde olan btn satrlar gster! demi olacaksnz.
zel seeneini tklarsanz, Excel size szmeyi ihtiyalarnza uydurmanz salayan
bir diyalog kutusu aar.
<excel2k043tif>
Bu kutunun yardmyla szme ilemine iki lt koyabilirsiniz. Kutunun szme lt
blmnde Eittir, Eit deil, Byktr, erir, le balar gibi artlar, karsndaki
kutuda ise bu vereceiniz ltn konusu yer alr. Diyelim ki rneimizde Not stununun
szme lt seme okunu tkladk, listede zel7i setik ve seme lt kutusunda
Byktr veya eittir seeneini setik ve karsndaki kutuya klavyeden 5 yazdk. Bu
Excele Not stunundaki deeri 5e eit veya 5ten byk olan satrlar gster, dierlerini
gsterme! komutunu vermek olur. Excel, seili hcre aralnda, sadece Not stunundaki
deeri 5 ve 5den yukar olan satrlar grntleyecektir.

EXCEL 2000

73

Byle bir szme ileminden sonra, grntden kaybolan satrlar, Excel sayfasndan
silinmi olmaz. Szme ltnz deitirdiinizde, u onda grnmeyen satr yeniden
gsterilebilir. Otomatik szme ilemini durdurursanz, btn satrlarnz grnecektir.

Ara-Hesaplamalar:
Verilerinizi daha anlaml ekilde sunma aralarndan biri, gruplandrlm dizilerde
gruplarn ara hesaplar yaptrmaktr. Excelin diliyle alt-toplamlar hesaplattrdnz zaman
veri gruplarnz, kendiliinden seviyelendirelecektir. Excelde ad alt toplam olmakla birlikte,
ara hesaplar, adet sayma, ortalama alma, istatistik hesaplar yapma gibi bir ok ilemi ierir.
Alt toplamlar aracyla, sayfadaki verileri gruplara ayrabilir; bu gruplarn kendi ilerinde
adedi, toplam, ortalamas gibi hesaplarn yaptrabilirsiniz. Alt-toplamlar hesaplattrdnz
zaman Excel, verilerin en stne veya en altna genel toplam da yazabilir.
Excelin bu hizmetinden yararlanabilmek iin veri dizinizin gruplanabilir olmas
gerekir. Mantksal olarak gruplanabilir satrlar, sayfada birbirinin altna gelecek ekilde dizin.
Bunu yapmann en kolay yolu, gruplamaya esas olacak verinin bulunduu stun itibariyle
sayfadaki hcreleri sralatmaktr (Personelin Ad, Bayiliklerin Blgesi gibi). Veri mensnden
Alt Toplamlar maddesini sein. Setiiniz hcre aralklarnn birinci satrlarnda balk olarak
yorumlanabilecek metin varsa, Excel, ara hesaplar yapaca gruplar nce srecei iin size
bu satrn stun ad olarak kullanmak isteyip istemediinizi soracaktr. Genellikle bu soruya
Evet karln tklayarak cevap vermelisiniz. Excel, imdi ara hesaplarn yapaca gruplar
nasl semek istediinizi belirteceiniz diyalog kutusunu aacaktr.
<excel2k044tif>

EXCEL 2000

74

Bu kutuda birinci satrda, veri grubunuzda hangi stundaki verilerin biraraya

getirilmesini istediinizi belirtebilirsiniz. Bu gruplama, rnein, bayiliklerin blgesi,
rencilerin ait olduklar alma blmne, vs., gre yaptrlr. kinci satrda, setiimiz her
grup iin yaplmasn istediiniz ara hesaplamann trn belirtiriz. nc satrda ise bu ara
hesabn veri dizinizde hangi stunda veya stunlarda gsterileceini belirtebilirsiniz.
sterseniz, birden fazla stunda ara hesaplama yaptrabilirsiniz. Kutudaki dier seenek
satr, verilerinize daha nce uygulanm ara hesaplamalarn deitirilip deitirilmemesi,
gruplarn altna sayfa-sonu eklenip eklenmemesi, ve verilerin altna genel hesap satr
konulup konulmamas konusundaki kararlarn belirtmenizi salar. (Sayfa sonu, bir sayfaya
yazdrlamayacak kadar byk tablolarn sayfalara blnmesini salayan noktadr.)
Seimleriniz tamamlannca Tamam tklayn, Excel tablonuza ara satrlar ekleyerek ara
hesaplar yapacaktr.
<excel2k045tif>
Buradaki rnekte, rencilerimizin alma gruplarna gre, not ortalamarn
hesaplattryoruz. Bylece her grubun baar orann grebiliyoruz.
Excelin yapabilecei ara hesaplamalar, Alt Toplam diyalog kutusunda kullanlacak
ilem satrnda seebiliriz. Bu satrda seme okunu tklayarak seebileceimiz ara hesaplar
unlardr:
Toplam: Ara gruptaki stunda yer alan hcrelerin deerlerini toplar.
Say: Seilmi grupta ii bo olmayan hcrelerin adedini verir.
Ortalama: Alt gruptaki stunda yer alan hcre deerlerinin ortalamasn hesaplar.
En byk: Alt gruptaki stunda yer alan hcre deerlerinin iinde en yksek deeri
bulur.
EXCEL 2000

75

En kk: Alt gruptaki stunda yer alan hcre deerlerinin iinde en dk deeri
bulur.
arpm: Alt gruptaki stunda yer alan hcre deerlerinin tmnn arpmn
hesaplar.
Say adedi: Seilmi grupta iinde say olan hcrelerin adedini verir.
StdSapma: Seilmi gruptaki deerlerin, grubun rneklem zerindeki aritmetik
ortalamasna gre standart sapma deerini hesaplar.
StdSapmaS: Seilmi gruptaki deerlerin, rnein iinden seildii varsaylan genel
nfus (poplasyon) zerindeki aritmetik ortalamasna gre standart sapma deerini
hesaplar.
Deiken: Seilmi gruptaki deerlerin, grubun rneklem zerindeki aritmetik
ortalamasna gre varyans deerini hesaplar.
Deiken: Seilmi gruptaki deerlerin, grubun rneklem zerindeki aritmetik
ortalamasna gre varyans deerini hesaplar.
Vars: Seilmi gruptaki deerlerin, grubun rnein iinden seildii varsaylan genel
nfus (poplasyon) zerindeki aritmetik ortalamasna gre varyans deerini hesaplar.
Buradaki son drt hesaplama, istatistik amacyla kullanlr; hesap yntemleri ve
kullanldklar yerleri istatistik teorileri belirler.

Excel Listesinden Veritaban Yapma

Excel salad veri girme kolaylklar, ara hesaplamalar, sralama ve szme gibi
tablo dzenleme ilevleri ile balca veri aracnz olsa bile, bir veritaban ilem program
EXCEL 2000

76

deildir; veritaban ynetimi bakmndan snrl imkanlara sahiptir. Fakat Excel sayfalarndaki
listelerinizi, Microsoft Office 2000 ailesinin veritaban ilem yesi Access ile paylaabilirsiniz.
Veri-ilem bakmndan Excel ile Access arasnda fark, Excelde liste ynetiminin son derece
kolay ve etkin olmasna karlk Accessin veriler zerinde Excelden daha ok ve daha
karmak iler yapabilmesidir. 300 akn ilev yapabilmesine kark Excel 2000in veri
konusunda u snrlamalar vardr:
1. Excelde bir sayfadaki satr says en ok 65.536 olabilir. Sz gelimi bu saydan
fazla rencinin notlarn Excel ile tutamazsnz.
2. Excelde her hcrenin iine en fazla 256 karakterlik bilgi girebilirsiniz.
3. Excel hcrelerinize resim, ses, video gibi metin ve deer dnda veri giremezsiniz.
4. Excel listelerinize veri girmek iin seadecie kendi salad veri girme formunu
kullanabilirsiniz; kendiniz form gelitiremezsiniz.
Belirli bir noktada Excel sayfalarndaki verileriizi Accesse veritaban olarak
gndermek istersiniz; Excel bunu ok kolay yapmanz salar. Bunun iin, Access ile
paylamak istediiniz verilerin bulunduu sayfay ap Veri mensnden MS-Accesse
Dntr maddesini semeniz yeterlidir. Ayrca, Accessi altrp, ona bir Excel dosyasn
atrabilirsiniz. Bu durumda Access size Excel kitabnn hangi sayfasn tablo haline getirmek
istediinizi soracaktr. Accessi altrp, yeni veya mevcut bir veritaban dosyas atktan
sonra Dosya mensnden D Veri Al maddesini seerek, bir Excel kitabndan sayfa
alabilirsiniz.
Burada zerinde altmz rnek renci listesinin Accesse ithal edilmi veritaban
tablosunu gryorsunuz:
<excel2k046tif>
EXCEL 2000

77

Excel, Accesse gnderdiiniz tablonun yanna bu tablonun Access dosyas adn ve

sabit diskinizde nerede bulunduunu belirten bir not koyacaktr. Bu notu silebilirsiniz.

zet Tablo-zet Grafik

Excelin liste ynetim ilevlerinin en kullanllarndan biri zet Tablo (Pivot Table)
kartmas ve bunu rapor haline getirmesiydi. Excell 2000 buna zet Tablo Grafiklerini de
eklemi bulunuyor. zet tablo arac, bir veya daha fazla Excel sayfasndaki satr ve
stunlarnz yeni bileimlerde biraraya getirmenizi; farkl amalar iin listelerden yeni listeler
kartmanz salar. Excel bunu yapabilmeniz iin size bir de zet Tablo ve zet Grafik
Sihirbaz sunuyor.
zet Tablo kartmak istediiniz sayfada bir hcreyi tklayn ve Veri mensnden
zet Tablo ve zet Grafik Raporu maddesini seerseniz, Sihirbaz, admda kendiliinden
ve yapaca derlemeler ve gerektiinde sizin yapacanz seimlerle ortaya yepyeni bir tablo
kartacaktr. Bu tablo (ve istiyorsanz ierdii grafik) yeni bir Excel sayfas olarak
kaydedilebilir; ve Access ile paylalabilir. Excel, zet Tablo Raporuna, ak olmayan Excel
kitaplarndan da veri alabilir.
zet Tablo ve zet Grafik Raporu Sihibaz, ilk admda, oluturmak istediiniz raporun
yerini (Excel, d kaynak, birden fazla Excel sayfas) ve trn (tablo, grafik) belirlemenizi
ister. D kaynak, Microsoft Office ailesinin paylat bir Microsoft Sorgusu sonucu
oluturulmu veri dizisi de olabilir.
<excel2k047tif>
Kaynak olarak Excel listesi veya veritabannn, rapor tr olarak da zet tablonun
seildiine dikkat ederek, leri dmesini tkladnzda Sihirbaz, ikinci sayfaya geecektir.
EXCEL 2000

78

Sihibaz, veri bulunan bir sayfada altrdysanz, burada, sayfadaki verilerin bulunduu
hcre aralnn seildiini greceksiniz.
<excel2k048tif>
Bu noktada isterseniz baka veri dizisini de seebilirsiniz. Bu seimi yaparken, stun
bal olarak kullanlacak satr semeyi unutmayn. Bunu yapabilmek iin Sihirbazn ikinci
adm gsterdii diyalog kutusunu, Aralk satrnn sandaki kutuyu daraltma simgesini
tklayarak kltn ve arzu ettiiniz sayfada arzu ettiiniz hcre araln Mouse iaretisi ile
sein. leri dmesini tkladnzda Sihirbaz nc ve son adma geecektir.
zet Talbo ve zet Grafik Raporu Sihirbaznn nc ve son admnda, seiminie
gre zet tablo veya zet grafiin yerletirilecei yer (yeni veya mevcut sayfa) ile tablo ve
grafiin Yerleim ve Seenek zelliklerini belirleyebileceiniz kutular aan dmeleri
greceksiniz.
<excel2k049tif>
Excelin daha nceki srmlerine aina iseniz, bu noktada karnza setiiniz
stunlarn ve satrlarn yeni tabloda nasl yerletirileceini belirleyeceiniz tablo alan kutusu
alacakt. Excel 2000 byle bir yerletirme iini elle yapmak istiyorsanz bu imkan Yerleim
dmesini tklamanza balyor. Aksi taktirde Excel, setiiniz satrlarn ve stunlarn yeni
tabloda nasl yerletirileceini kendisi belirleyecektir. Yerleim dmesini tkladnzda
alacak kontrol kutusunda bir yerleim plan yer alr.
<excel2k050tif>
Eski ynteme alksanz ve bu yntemden vazgemek istemiyorsanz, yerleim
dmesini tklayabilirsiniz. Alacak planda sa tarafta, seilmi veri aralnda mevcut stun

EXCEL 2000

79

balklarnz greceksiniz. Bunlar Mouse iaretisi ile tutarak, sayfa plan zerinde stun
veya satr olarak yerletirebilirsiniz.
Seenekler kutusu ise zet Tablo Raporunda yer almasn istediiniz birimleri, veri
seeneklerini ve sayfa dzeni ile setiyseniz d verinin biimlendirilmesinde uygulanacak
ilkeleri belirlemenizi salar.
<excel2k051tif>
Bu noktada seimlerinize gre Excel ya yeni bir adma gemeniz iin leri dmesini
etkin hale getirir, ya da raporun olukurulmas iin Son dmesini tklama seeneini verir.
sterseniz seimlerini deitirmek zere geri de gidebilirsiniz. Sonu tkladnzda, Excel,
yeni raporun tasarm sayfasn grntleyecektir.
Karnzda normal Excel sayfasndan farkl bir sayfa greceksiniz. Sayfanzn zerinde
alacak zet Tablo diyalog kutusu, yaptnz seimlere gre kullanlmaya hazr veri
gruplarn yine setiiniz stun balklarna gre Mouse iaretisi ile srklenmeye hazr
ekilde iermektedir. Buradaki rnekte, rencilerimizin adn, ylsonu notlarn (Not) ve ev
devi notlarn (dev) ieren dme gryoruz.
<excel2k052tif>
Mouse iaretisini zet Tablo kutusundaki bu dmelerden birinin zerine
srklerseniz, Excel size bu dmeyle yapabileceiniz ilemi bildiren bir pf kutusu
grntler. Mouse iaretisi ile bu kutular (yani temsil ettikleri veri grubunu) sayfanzda
arzu ettiiniz konuma gtrp, brakabilirsiniz. Excelin zet Tablo aracnn bize en byk
kolayl setiimiz verileri arzu ettiimiz gibi biimlendirme imkandr. Bu rnekte zet
Raporumuzun rencinin adn ve ylsonu notunu apraz tablo haline getirmesini
isteyebiliriz; bunun iin, Ad grubundaki verilerin satr balarnda, ylsonu notlarnn ise veri
EXCEL 2000

80

alannda yer almasn salamak iin Ad kutusunu satr blmne, Not kutusunu ise veri
alanna brakabiliriz. Ad kutusu (ve ierdii bilgiler) sayfada yerini ald anda, stun
balnn yannda bir seme oku belirecektir. Bu ok, bize, tablomuzda hangi rencilerin yer
almasn veya hangilerinin yer almamasn istiyorsak bunu seme imkan verir.
<excel2k053tif>
steseydik, notlar satrlar haline getirir, her bir notu alan rencinin adn veri
hanesine koyar ve bylece ayn not grubundaki rencileri bir arada grm olabilirdik.
zet tablonun olumasyla herey bitmi demek deildir. zet tabloyu sa tklayarak
Sihirbaz ve dzenleme kutularnn her birini yeniden aabiliriz; yeni veriler alabiliriz; mevcut
verileri deitirebiliriz. Oluturduunuz zet tablo raporunu sa tklayarak zet Grafik
maddesini seerseniz, Excel bu tabloya dayanan grafii oluturacak. zet Grafik de dier
grafikleriniz gibi biimlendirilebilir.
zet tablo raporu setiiniz verilere gre, bir ok hesap yapabilir. Bu hesaplar, Ara
hesap aracyla yaptrdnz ilevleri ierir. Bir zet Tabloda yaplacak hesaplar tablonun
Genel Toplam hcresini sa tklayarak alacak listeden arzu ettiiniz ilevi semek suretiyle
deitirebilirsiniz.
zet tablolarn biimini, tabloyu sa tklayarak ve alacak menden Raporu
Biimlendir maddesini seerek deitirebilirsiniz. Excel kullanlmaya hazr 22 rapor ablonu
vermektedir. Bunlardan birini kullanabileceiniz gibi, isterseniz tek tek stunlar ve satr
gruplarn biimlendirerek, kendi rapor biiminizi oluturabilirsiniz.

EXCEL 2000

81

Dier Analiz Aralar

Hedef Ara: Excelin sunduu dier veri analiz aralarn banda bir formle gre,
herhangi bir deere gre olabilecek deiiklikleri hesaplayan Hedef Aray sayabiliriz. Diyelim
ki, adedini 500 bin liraya sattnz kalemlerden, 300 milyon lira kazanabilmek iin ka adet
satmanz gerektiini bu arac kullanarak Excele hesaplattrabilirsiniz. Byle bir hesap iin en
az hrcreye ihtiyacnz var: Kalemin birim fiyatn yazdnz hcre, Excelin sonucu
yazaca hcre ve bu hesapta kullanacanz formln yer ald hcre. Buradaki rnekte,
B1e kalem birim fiyatn, B3e ise gelir hesaplamakta kullanacamz forml yazyoruz.
Ara mensnden Hedef Ara maddesini setiimizde Excel, Ayarlanacak Hcre adyla
formln bulunduu hcreyi ve Deiecek Hcre adyla sonucu yazaca hcreyi sormakta,
(tamamen yanl bir eviri sonucu) Sonu Hcre adyla ulamay istediimiz hedef rakamn
sormaktadr.
<excel2k054tif>
Buradaki rnekte, hedefimize ulamak iin 1,667 adet kalem satmamz gerektii
sonucunu alyoruz.
zc: Hedef Ara rneinde tek deiken kullandmza dikkat etmi olmalsnz.
Excel, amalar ve kullanm alanlar bir Excele giri klavuzunun kapsam dnda kalan
zc aracyla, birden fazla deiken ve ok sayda sabit deer kullanarak, eitli
senaryolar iin i ve maliye kararlarnda soru zebilir.
Senaryo: Excelin ne kadar gl olsa da Hedef Ara ve zc aralar bulduklar
sonucu hangi formlle aradklarn kaydetmeyen aralardr. ayrca bu iki arala bulacanz
birden fazla sonucu karlatrma imkannz da olamaz. Oysa Excel ad vererek

EXCEL 2000

82

saklayabileceiniz ve formlleri ile sonularn saklayabileceiniz (ve ayrntlar giri

klavuzunun kapsam dnda kalan) senaryolar oluturmanza izin verir.

EXCEL 2000

83

Blm 6: Yazdrma ve Yaynlama

Excel ile hazrladnz veri listeleri ve tablolar, ounlukla bilgisayar dosyas olarak
tutmakla kalmayz, yazdrarak saklarz veya bakalaryla paylarz. Excel 2000, verilerimizi
Web sayfas olarak kaydetmemize ve Internet yoluyla paylamamza da imkan salyor.
Excel sayfasnn yazc gznnde tutularak yaplacak dzeni, bir lde bu verilerin
Internette Web sayfas olarak grnmn de belirleyecektir.
Bu blmde nce sayfalarmzn kat zerindeki dzenine ilikin aralar ve imkanlar
ele alacaz, daha sonra Webde ibirlii konusuna deineceiz.

Sayfa Yaps
Excel sayfas, setiiniz stun ve satr saysyla, grafiklerinizin sayfalar zerindeki
konumuna gre geniler, daralr. Liste, tablo ve grafiklerinizi kada dkeceiniz zaman,
ekrandaki dzenden farkl olarak sayfanzn kat zerinde nasl duracan dnmek ve
dzenlemek zorundasnz. Excel bunu sizin iin bir lde otomatik yapacaktr. Ancak
Excelin ekrandaki sayfanz yazcnzdaki kat boyutuna uyarlamak iin yapaca
ayarlamalar, her zaman sizin yapmak istediiniz dzenlemeye uymayabilir.
Btn Windows programlar gibi, Excel de yazdrma konusunda destek ve hizmeti
Windowsdan alr. Bununla birlikte Excel sayfalarnza kendi ilevleriyle uyumlu zellikler
kazandrabilir. Bu zellikleri Dosya mensnde, Sayfa Yaps maddesinde bulacaksnz.
<excel2k055tif>

EXCEL 2000

84

Sayfa yaps denetim kutusunda ilk sekme olan Sayfada yapacanz ilk tercih
sayfann kat zerindeki ynlendirilme biimidir. Excel sayfanzn st kenarnn kadn ksa
kenarna paralel yazdrlmasna Dikey, uzun kenarna paralel yazdrlmasna ise Yatay
ynlendirme denir. Excel listeleri, tablolar ve grafikleri kendi ayar kutularnda belirttiiniz
boyutlarda, yani yzde 100 lekle yazdrr. Kimi zaman Excel sayfas yzde 100 boyutta
yazcnzdaki kadn ebadndan daha byk (ya da kk) olur. Excel bu konuda iki
seenek verir: Excel sayfasn kada dkerken leini klterek kada smasn (ya da
byterek kad kaplamasn) salamak; veya ekrandaki sayfay kat zerinde birden fazla
sayfaya blmek.
Bir Excel sayfasnn kat zerinde nerede kesilecei ve nereden itibaren bir dier
kada yazdrlacan sayfalarnzdaki Sayfa sonu iareti belirler. Excel sayfasnda bir
hcreyi seer ve Ekle mensndeki Sayfa sonu maddesini tklarsanz, Excel bu hcrenin
bulunduu stunun nne sayfa sonu iareti koyar. Sayfa sonu iareti sayfa zerinde iki
hcre arasnda kaln kesik izgi olarak belirtilir. Byle bir iaretten bir sonraki stunda
herhangi bir hcreyi iaretlerseniz, Ekle mensndeki Sayfa Sonu maddesinin yerini Sayfa
Sonu mini Kaldr maddesi alr.
Sayfa yaps kontrol kutusunun birinci sekmesinde kat boyutu ve yazcnzn
uygulamasn istediiniz bask kalitesini (inkare veya santimetrekareye baslacak nokta
saysn) belirleyeceiniz ve sayfalarnza verilecek sayfa numarasn girmeye yarayan
blmleri de greceksiniz. Bu kontrol kutusundaki dier sekmedeki ayarlarla bir iiniz
yoksa, Yazdr dmesini tklayabilirsiniz. Sayfga kada dklmeden nce, yazlnca nasl
duracan grmek istiyorsanz, bask nizleme dmesini tklamanz da mmkndr. Bu
kutudaki seenekler dmesi ise Excelin deil Windowsun yazc seenekleri kutusunu

EXCEL 2000

85

atrr. Bu kutuda Windowsun yazcnz iin yklenmi srcsne gre size sunduu
denetim aralar ve seenekler farkl olur.
Sayfa yaps denetim kutusunun ikinci sekmesinde, Kenar boluklar (marj) ayarlar
iin gerekli seenekler ve Excel listesi, tablosu ve grafiinin sayfadaki konumunu belirleme
kontrolleri bulunur. Excel sayfas kada dklrken, kat zerinde, stte, altta, sada ve
solda braklacak boluklar burada ayarlayabilirsiniz. Excel malzemesi kat zerinde yatak
ve dey olarak ortalanabilir.
Sayfa yaps denetim kutusunun nc sekmesinde, btn sayfalarnzn alt ve st
kenarlarnda tekrar edecek olan yazlar belirleyebilirsiniz. Excel, srekli sayfa bal ve
srekli sayfa altl da denen bu yazlar sizin yazmanza imkan verdii gibi, kullanlmaya
hazr 15 ibare sunar. Bunlar arasnda sadece Sayfa kelimesi ve sayfa numarasndan tutun
dosya adna, tarihe, hatta rnein Hazrlayan: Zeynep Saylk 14.8.199 Sayfa 1 gibi
olduka kiiselletirilmi metinler bulunur. Excelin bu hazr metinlerinden birini
semeyecekseniz, zel altbilgi ve ezel stbilgi dmelerini tklayarak kendi
metinlerinizi yazabilirsiniz. Bu dmeleri tkladnz zaman, Excel size bu metni
yazabileceiniz ve biimleyebileceiniz bir diyalog kutusu aar.
<excel2k056tif>
Bu kutuda srekli balk veya altln solda, ortada ve sada yer alacak metinlerini
yazabileceiniz gibi, simgeleri tklayarak ait olduklar metinleri otomatik olarak
yazdrabilirsiniz. Buradaki yaz tipi dmesi, yaznn tipi, boyutu, rengi ve dier zelliklerini
belirlemenizi salayan diyalog kutusunu atrr.
Sayfa yaps denetim kutusunun drdnc ve son sekmesi olan alma Sayfasnda
yazdracanz sayfa unsurlarn, hcre aral vererek seme imkann buluruz. Sayfalarn
EXCEL 2000

86

st ve alt kenarnda tekrarlanacak yazlar bile Excel sayfasnn bir hcresinden veya hcre
aralndan alma imkannz vardr. Excel sayfasnn alma kolayl salayan hcreler
arasndaki klavuz izgilerinin, satr ve stun balklarnn, varsa hcrelere balanm
aklama kutularnn yazdrlp yazdrlmamas da burada belirlenebilir. Renkli sayfalarnz
renkli yazcda siyah/beyaz olarak yazdrtmak da mmkndr. Excel varsaylan yntem
olarak sayfanz kada yukardan aaya dkerken, soldan saa sd kadarn yazdrr;
saa doru smayan stunlar dier kada aktarr. Bu sekmede, Exceli nce yukarndan
aaya deil, soldan saa yazdrtmaya da zorlayabilirsiniz.
Sekmelerin hepsinde, Yazdr, Bask nizleme ve Seenekler dmeleri mevcuttur.
Yazdr dmesini tkladnzda Windowsun yazc seenekleri kutusu alr. Sayfa
yaps denetim kutusunu, Excel dosyasnz yazdrmadan kapatabilirsiniz. Daha sonra Dosya
mensnden Yazdr komutunu setiinizde, burada yaptnz dzenlemeler ve ayarlar
geerli olacaktr.

Excel ile Internet

Excel ile hazrladnz bir fatura ablonu, ilgili satrlarn karsndaki hcrelere
girdiiniz bilgileri alarak, vergi oranlarn da ekleyerek, toplam hesaplar. Bu noktaya kadar
byle bir otomatik Excel sayfas yapacak bilgileri kazandk. Fakat Excel, deme Web
tasarmcsna ve Web tasarm programna ta kartrcasna Internette kullanlmak zere
etkilemeli Web sayfas hazrlayabilir. Excel, sayfalarnz veya sayfada seeneiniz hcre
aralndaki bilgileri statik HTML tablosu haline getirebilecei gibi, iinde formller olan
alma sayfalarnz bu formllerin ilevsellii bozulmadan, HTML formlar haline getirir.
Bununla birlikte Internetteki Web sitesine koyacanz Excel Web sayfalarnn bir
veritabanna bilgi ileyebilmesi iin Excelin beceri alan dnda kalan veri-ynlendirmeli
EXCEL 2000

87

Internet Program oluturmanz gerekir. Bunu microsoft Office ailesinin bir dier yesi Front
Page 2000 ile yapabilirsiniz.
///////////////////////////////////////////////KUTU/////////////////////////////////
Internetin Dili:HTML
Web sayfalar HTML (HyperText Markup Language) denen bir dille tasarlanr. Excel
ve dier MS Office 2000 programlar, dosyalarn kendi biimlerinde (ve programa gre .xls,
.mdb, .doc, .ppt gibi dosya ad uzatmalar ile) kaydedebilecekleri gibi, HTML biiminde de
kaydedebilirler. MS Office 2000 ailesine mensup programlar birbirlerinin biimlerini
okuyabildikleri halde, iine XML (Extensible Markup Language) kodlar da katarak yazdklar
HTML dosyalar yoluyla da kendi aralarnda ve baka programlarla bilgi alverii yapabilirler.
Office 2000 programlarnn kaydettikleri HTML dosyalar ou zaman bayka bir nlem
alnmadan Internette Web sitelerine konulabilir. Ancak bu dosyalarda, kullancnn sabit
diskindeki baz ek dosyalara bavuru balantlar olabilir. Bu tr balantlar Internette
alamaz. Excel sayfalarnz Internetta bir Web sitesinde ziyaretilerin hizmetine
sunacaksanz, Excele bu sayfalarn Internete gidecek ekilde kaydetmesi komutunu
vermelisiniz. Bunu Dosya mensnden Web Sayfas Olarak Kaydet maddesini seerek
yapabilirsiniz. MS Office 2000 ailesinin btn yeleri HTML sayfalar yapabilmekle birlikte,
bunlar arasnda sadece Excel ve Accessin sayfalar ziyaretilerle etkilemeli ekilde
tasarlanabilir. Word ve PowerPointin HTML belgeleri ise ne kadar dinamik olursa olsun,
ziyaretiden girdi kabul etmezler.
//////////////////////////////////////////////////////////KUTU BTT////////////
Excel, bir Web sitesine bir ok zellikle katabilir:

EXCEL 2000

88

1. Elektronik faturalar, ziyaretilerinizin elektronik ticaret amal sitenizde

yapacaklar aleveriin tutarn hesaplayabilmesini ve sipari belgesi yazdrabilmesini
salayabilirsiniz.
2. Ziyaretilerinize veritaban zmleme aralar ve rapor yazdrma imkan
sunabilirsiniz.
3. Kiisel, kurumsal veya resm istatistikleri tablo halinde sunabilirsiniz; ziyaretiler
bu tablolardan kendi zet tablo raporlarn kartp, kendi yazclarnda yazdrabilirler.
4. Excel grafikleri, Web sitenizde yer alan rakam listelerine ve tablolara grsel
zenginlik katabilir.
5. Excelin alma sayfasnda salad otomasyonu, Web sayfalarnzda ziyaretilerle
etkilemeye dntrebilirsiniz ve bu amala yapabileceiniz iler sadece hayal gcnzle
snrldr. rnein, Web sitenizde ziyaretilerinize kendi kendilerine uygulayabilecekleri
snavlar sunabilirsiniz.
Excel ile hazrlayacanz Web sayfalar duraan, ya da Excel alma sayfasnn
adeta ekran grnts biiminde olabilecei gibi, Web ziyaretisinin Browser programnda
grntlenecek sayfaya veri girmesini ve bu verilerle hesaplamalar yaplmasn veya
ziyaretinin grntlenen verilerden semeler yapmasn salayacak ekilde etkilemeli
olarak tasarlanabilir. Ziyaretiden girdi kabul edecek ve bu girdilerle baz iler yapacak Web
sayfasnn Exceldeki tasarm aamasnda gerekli hcrelerin veri kabul edebilir ve
yaplabilecek ilemlere ilikin forml ve ilevlere sahip ekilde oluturulmas gerekir. Kayt
veya Excelin deyimiyle sayfalarn Webe yaynlanmas aamasnda sadece bu etkilemenin
kullanlr olup-olmamasn tayin hakknz bulunacaktr.

EXCEL 2000

89

Dosya mensnden Web Sayfas Olarak Kaydet maddesini setiinizde, Excel, Farkl
Kaydet komutunun atna benzeyen bir diyalog kutusu aacaktr; ancak bu diyalog
kutusunda bir Web sayfas aasndan nem tayan baz kontrollerin bulunduunu
greceksiniz.
<excel2k057tif>
Bu kutudaki seeneklerinizin banda ak Excel kitabnn tmn veya sadece o anda
seili Excel sayfasn Web sayfasna evirilmesi gelir. Tm Excel kitabn Web sayfas haline
getirmeyi dnyorsanz, sayfanza etkileme unsurlar ekleyemezsiniz. Excel bu imkan
sadece tek sayfalara tanr. Bu kutudaki bir dier farkl unsur, Balk Deitir dmesidir.
Web sayfalarnn Browsern penceresinde st erevede programn adyla birlikte
grntledii bu balk bir bakma sayfann ad saylr. Balk Deitir dmesi Web
sayfasna balk vermenizi salar. Kutunun dier farkl esi olan Yaymla dmesi ise Excel
sayfasnn Web sayfasna dntrlmesi iin nem tayan baz semelere imkan verir.
<excel2k058tif>
Excel, alma sayfanza iki tr ilevsellik kazandrabilir:
Elektronik tablo ilevsellii: Web sayfasnn ziyaretileri, tabloda istedikleri hcrelerin
ieriini deitirebilirler; tabloda sonu hesaplayan hcreler varsa, ziyaretinin yeni girdii
veriye gre, tuttuklar sonucu deitirirler. Excel sayfasnda, Web sayfas haline evrildikleri
zaman ziyaretilerin bilgi girmeye yarayan kutular ve bu kutulardaki bilgileri alp bir ilevden
geirmeye yarayacak formller bulunan hcreler varsa, Excel sayfasn Webe yaynlanr hale
getirirken, bu ilevsellii semelisiniz.
zet Tablo levsellii: Excelde belirli bir hcre araln seerek kendi kullanmnz
iin oluturduunuz zet Tablo (Pivot Table) Raporu aracnn tm fonksiyonlarn Web
EXCEL 2000

90

sayfasna kazandrmay salar. Ziyaretileriniz, sunduunuz tabloda belirli deerlere sahip

satrlar grntlettirebilir; bylece kendileri iin anlaml zet tablolar yapabilirler. Excel
sayfalarnz Webe aldklar zaman ziyaretilerinize zel tablo imkan sunmak iin bu
ilevsellii sein.
Daha nceki blmlerde verdiimiz renciler ve not listesini ieren Excel sayfasn,
Elektronik Tablo levsellii kazandrarak, Web sayfas haline getirdiimiz ve browserda
atmzda, karmza kan sayfann bir Excel sayfasnda bulunan hemen hemen her trl
araca sahip olduunu gryoruz.
<excel2k059tif>
Buradaki rnekte dikkat edilmesi gereken nokta, 3 numaral rencinin daha nce 5
olan notunu 200 yaptmzda Web sayfasnn ortalamay yeniden hesaplanmasdr. ayrca
ziyaretiler Web sayfasnda grntlenen ara ubuundaki btn aralar kullanarak,
onlara verdiiniz tabloda sanki Excel kullanyormu gibi, sralama, szme, kesme ve
yapabilirler, hatta grntlenen tablonun zelliklerini bile deitirebilirler.
<excel2k060tif>
Internette Excel yoluyla yaptnz Web sayfalarna Excelin ilevselliini kazandran,
Excel program deil, Microsoft Office Web Components (Web Bileenleri) eklentisidir. Web
sayfasnda Excel tablosuna benzeyen blmn sol st kesindeki simgeyi tkladnzda,
Web Bileenleri, grntlenen sayfadaki tm marifetin kendisine ait olduunu ilan edecektir.
Bu ilevsellik henz Netscape Navigatorda (4.6 ve ncesi srmleri itibariyle)
bulunmamaktadr. Microsoft Office Web Components, bilgisayarna MS Internet Explorer 4.1
ve sonras srmleri kurmu olan ziyaretilerinizde bulunaca iin, Excel sayfalarnz

EXCEL 2000

91

Internete Web sayfas olarak yaymlarken, dier browserlar kullanan ziyaretileriniz iin
gereken nlemi almalsnz.
//////////////////////KUTU////////////////////
Webdeki Excel Sayfalarma Ne Oluyor?
Diyelim ki Internet sitenize bir Excel sayfasn Web sayfas olarak yerletirdiniz ve
ziyaretileriniz bu sayfa zerinde istedikleri deiiklikleri yapp, tablonuzdan yeni tablolar
kartmaya baladlar. Yeni bilgiler girdiler; yeni sonular elde ettiler. Peki, sayfalarnz
deiiyor mu? Ziyareti sitenizi terkettikten sonra Internetteki sayfalarnza ne oluyor?
Hi bir ey! Internetteki Excel sayfalarnz, tabir yerinde ise, sabit diskinizdeki Salt
Okunur dosyalar gibidir. Ziyareti sayfanzda istedii deiiklii yapar; tablolarz kendisi iin
anlaml hale getirir ve bundan muhtemelen kendi sabit diskine kopya alr; veya yazcsnda
yazdrr; fakat sitenizden ayrld anda sayfanz eski eklini alr. Aslnda ziyareti sizin
sayfanzda deil, bu deiiklikleri sizin sayfanzn onun bilgisayarna aktarlan kopyas
zerinde yapmaktadr.
///////////////////////////////////////

Webde birlii
Microsoft Netmeeting program ile Webde ibirlii ortam kurarsanz, sizin Excel
sayfalarnzda bakalarnn, bakalarnn Excel sayfalarnda da sizin deiiklik yapmanz
imkan doar. Bu tr a toplantlar dzenlemek iin Microsoft Netmeeting programn
kullanabileceiniz gibi, Excelde Aralar mensnden evrimii birlii maddesini de
seebilirsiniz.

EXCEL 2000

92

Bir Excel sayfas zerinde Netmeeting toplants amak iin, buna imkan veren bir
Server (Sunucu) ile sizin bilgisayarnz arasnda ya a (LAN) ya da telefon yoluyla balant
kurulmas gerekir. Bu tr toplantlarda bakalarnn sizin Excel sayfalarnzda deiiklik
yapabilmesi iin sizin buna izin vermeniz gerekir. Excelin evrimii toplant seeneklerini
etkinletirebilmesi iin bilgisayarnza Microsoft Netmeeting bileenini kurmanz gerekir.
Bunu, Windows veya MS Internet Explorer Kur CD-ROMlarndan yapabilirsiniz.
evrimii Toplant srasnda toplantya katlanlar birbirlerinin yazdklarn grebilirler;
toplantya katlan tm kiilerin bilgisayar ekrannda ortak olarak grntlenen ve adna
Beyaz Tahta denilen pencereye istedikleri Excel sayfasn srkleyerek, bu dosya zerinde
karlkl veya tek tarafl deiiklikler yapabilirler.

EXCEL 2000

93

Ek: Hata Mesajlar ve Muhtemel Sebepleri:

#####

Bir hcre kendisinden daha geni bir say, tarih veya saat ierdiinde
veya hcre eksi sonu veren bir tarih ve/veya saat forml ieriyorsa
oluur. Stunun geniliini arttrma, bu hatann giderilmesini salar.
Bunun iin, stun balklar arasndaki snr srkleyerek, stunu
geniletebilirsiniz. Veya farkl bir say biimi uygulamamak da bu
hatay zmleyebilir. Sayy hcreye sdrmak iin, hcrenin say
biimini deitirebilir, rnein ondalk noktadan sonraki ondalk
basamak saysn azaltabilirsiniz. Kimi zaman bu hata tarih ve saat
formllerinin doru olmamasndan da kaynaklanabilir. Tarihleri ve
saatleri kardnzda, forml doru bir ekilde oluturduunuza
dikkat edin, 1900 tarih sistemini kullanyorsanz, Excel'deki tarih ve
saatler art deerler olmaldr. Bu nedenle, daha ileri bir tarihi veya
saati daha nceki bir tarih veya saatten karmak, ##### hatasna
yol aabilir. (1900 tarih sistemini kullanmak iin, Aralar
mensndeki Seenekler'i tklayn, Hesaplama sekmesini tklayn ve
1904 tarih sistemi onay kutusundaki iareti kaldrn.) Formlnz
doruysa, sonu eksi bir deer olmasna ramen, hcreyi tarih veya
saat biimi olmayan bir biimle biimleyerek, deeri
grntleyebilirsiniz. Biim mensndeki Hcreler'i tklayn, Say
sekmesini tklayn ve tarih veya saat biimi olmayan bir biim sein.

EXCEL 2000

94

#AD?

Microsoft Excel bir formldeki metni tanmad zaman ortaya kar.

Formlde kullanlan bir ad silmi veya varolmayan bir ad kullanm
olabilirsiniz Adn varolduundan emin olmak iin Ekle mensnden
Ad' sein, sonra Tanmla'y tklayn. Ad listelenmemise, Tanmla
komutunu kullanarak ad ekleyin. Ad yanl yazd iseniz, ya yazm
dzeltin, ya da formle doru ad eklemek iin, ad forml ubuunda
seebilir, Ekle mensnden Ad' seebilir ve sonra Yaptr'
tklayabilirsiniz. Ad Yaptr diyalog kutusunda, kullanmak istediiniz
ad tklayn ve sonra Tamam' tklayn. Formlde doru etiket
kullanmak iin Aralar mensnden Seenekler'i, sonra da
Hesaplama sekmesini tklayn. alma Kitab seenekleri altnda
Formllerdeki etiketleri kabul et onay kutusunu sein. Bir ilevin adn
yanl yazm olabilirsiniz. Forml Paleti'ni kullanarak, formle doru
ilev adn ekleyin. alma sayfas ilevi, bir eklenti programn bir
parasysa, eklenti programn yklenmesi gerekir. Bir formle, ift
trnak iine koymadan bir metin girmi olabilirsiniz. Girdinizi bir metin
olarak kullanmak isteseniz bile, Excel girdiyi bir ad olarak
yorumlamaya alr. Formldeki metni, ift trnak iine aln. rnein,
="Toplam miktar "&B50. Formlde aralk bavurusunda iki nokta st
ste iaretini (:) gemi olabilirsiniz. Formldeki btn aralk
bavurularnn bir iki nokta st ste imi (:) kullandndan emin olun.
rnein: TOPLA(A1:C10).

#BAV!

Bir hcre bavurusu geerli olmad zaman ortaya kar. Baka

formllerin bavurduu hcreleri silmi veya bu hcrenin zerine

EXCEL 2000

95

baka bir hcre yaptrm olabilirsiniz. Hatay gidermek iin

formlleri deitirin veya hcreleri sildikten veya yaptrdktan
hemen sonra, Geri Al simgesini tklatarak alma sayfasndaki
hcreleri geri ykleyin. Bu hata, yerine uygun olmayan veya bozuk
bir makrodan da kaynaklanabilir. levi denetleyerek, bamsz bir
deikenin geerli olmayan bir hcreye veya hcre aralna bavurup
bavurmadna bakn. Makro, almayan bir programa veya DDEye
bavuru yapyor olabilir. Bu durumda ya uygulamay balatmak ya da
DDE kullanmak gerekir.
#BO!

Kesimeyen iki alan kesiiyormu gibi belirttiiniz zaman ortaya

kar. Yanl bir aralk ilemi veya yanl bir hcre bavurusu
kullanm olabilirsiniz. Kesimeyen iki alana bavurmak iin, birleim
ilecini, yani virgl (,) kullann. rnein, forml iki aral topluyorsa,
iki araln bir virglle ayrldndan emin olun. rnek:
(TOPLA(A1:A10,C1:C10)). Virgl geilirse, Excel her iki aralkta ortak
olan hcreleri toplamaya alr, ancak, A1:A10 ve C1:C10 aralklar
kesimedii iin, ortak hibir hcreleri yoktur. Aralklarn
bavurusundaki yazm hatalarn gidermeniz gerekir.

#BL/0!

Bir forml 0'a (sfr) blerse, ortaya kar. Bo bir hcreye veya bleni
sfr olan bir hcreye olan hcre bavurusu kullanm olabilirsiniz
lenen bo bir hcreyse, Excel bou, sfr olarak yorumlar. Hcre
bavurusunu deitirmek veya blen olarak kullanlan hcreye
sfrdan baka bir deer girmek gerekir. Blen olarak bavurulan
hcreye #YOK deerini girebilirsiniz; bu ilem, formln sonucunu,

EXCEL 2000

96

blen deerinin kullanlamadn belirtmek iin, #YOK yerine

#BL/0! olarak deitirecektir. Sfrla (0) belirtilen blme ieren bir
forml girmi olabilirsiniz; bleni, sfrdan farkl bir say olarak yazn.
Bu hata, #BL/0! deerini veren bir ilev veya forml ieren bir
makroyu altrdnz zaman da doar. levdeki veya formldeki
blenin sfr veya bo olmadna dikkat edin.
#DEER!

Yanl tr bir bamsz deiken veya ilenen kullandnda veya

Forml Otomatik Dzelt komutu forml dzeltemediinde ortaya
kar. Forml, bir say veya DORU veya YANLI gibi mantksal bir
deer gerektirdii halde metin girmi olabilirsiniz Excel, metni, doru
veri trne eviremez. Formln veya ilevin, gereken ilenen veya
bamsz deiken iin doru olduundan ve formln bavurduu
hcrelerin geerli deerler ierdiine dikkat edin. Bir dizi forml
girdikten sonra Enter tuuna basm olabilirsiniz Dizi formln ieren
hcreyi veya hcre araln sein, forml dzenlemek iin F2 tuuna
basn, sonra CTRL+Shift+Enter tularna basn. Bir hcre
bavurusunu, forml veya ilevi, dizi sabiti olarak girmi olabilirsiniz
Dizi sabitinin, bir hcre bavurusu, forml veya ilev olmadna
dikkat edin. Bir tek deer gerektiren bir ileme veya ileve bir aralk
vermi olabilirsiniz. Aral, tek bir deerle deitirin. Aral, forml
ieren ya ayn satr veya ayn stunu ierecek biimde deitirin.
oklu toplamlar veya arplamalar yapmak zere diktrtgen deerler
dizisi (dizey) gerektiren ilevlerinin birinde, geerli olmayan bir dizey
kullanm olabilirsiniz. Dizey'in boyutlarnn, dizey bamsz

EXCEL 2000

97

deikenleri iin doru olup olmadna bakn. Bu hata #DEER!

veren bir ilev giren bir makroyu altrmaktan da kaynaklanabilir.
Makrodaki ilevin yanl bir bamsz deiken kullanmadna dikkat
edin.
#SAYI!

Bir formldeki veya ilevdeki bir sayyla ilgili bir sorun ortaya
ktnda oluur. Saysal bamsz deiken gerektiren bir ilevde
kabul edilemez bir bamsz deiken kullanm olabilirsiniz. levde
kullanlan bamsz deikenlerin, doru tr bamsz deikenler
olduuna dikkat edin. _VERM_ORANI veya FAZ_ORANI gibi
tekrarlanan bir ilev kullanma ve ilevin sonucu bulamamas da bu
hataya yol aar. lev iin baka bir balang deeri kullanmanz
gerekir. ok byk veya ok kk bir say veren bir forml girmi
olabilirsiniz. Excelde saylarn -1*10307 ile 1*10307 arasnda olmas
gerekir. Forml, bu arada bir sonu verecek ekilde deitirmeniz
gerekir.

#YOK

Bir deer, bir ilevde veya formlde kullanlamadnda, ortaya kar.

Belirli hcreler, henz kullanlamayan veriler ieriyorsa, bu hcrelere
#YOK girin. Bu hcrelere bavuran hcreler, bir deer hesaplamak
yerine yerine #YOK sonucunu verecektir. YATAYARA, ARA, KAINCI
veya DKEYARA alma sayfas ilevinde aranan_deer bamsz
deikeni iin uygun olmayan bir deer vermi olabilirsiniz.
Aranan_deer deikeninin, doru deer trnde olduuna, rnein,
bir deer veya bir hcre bavurusu olduunda, fakat bir aralk
bavurusu olmadna dikkat edin. Sralanmam bir tabloda bir

EXCEL 2000

98

deerin yerini belirlemek iin DKEYARA, YATAYARA veya KAINCI

ilevini kullanm olabilirsiniz. Tablolarda veri arayan ilevlerin artan
srayla sralanmas gerekir. Bununla birlikte, DKEYARA ve YATAYARA
ilevleri, ileve, tablo sralanmam olsa bile tam benzerini bulmasn
neren bir aralk_ara bamsz deikeni ierir. Tam bir edeer
bulmak iin, aralk_ara bamsz deikenini YANLI olarak belirleyin.
KAINCI ilevi, bir benzer bulmak iin, listenin hangi srayla
sralanmas gerektiini belirten bir eletir_ tr bamsz deikene
sahiptir. Eer ilev bir benzer bulamyorsa, eleitr_tr bamsz
deikenini deitirin. Bir bamsz deikeni, dizi formln ieren
aralkla ayn satr veya stun saysna sahip olmayan bir dizi
formlnde kullanm olabilirsiniz. Dizi forml ok sayda hcreye
girilmise, formln bavurduu aralklarn ayn sayda satra ve
stuna sahip olduundan emin olun veya dizi formln daha az
hcreye girin. rnein, dizi forml, 15 satr yksekliinde bir arala
(C1:C15) girilmise ve forml, 10 satr ykseklikte bir arala
(A1:A10) bavuruyorsa, C11:C15 aral, #YOK grntleyecektir. Bu
hatay dzeltmek iin, forml daha kk bir arala girin (rnein,
C1:C10) veya formln bavurduu aral, ayn sayda satr ierecek
ekilde deitirin (rnein, A1:A15). Yerleik veya zel bir ilevdeki
bir veya daha fazla bamsz deikeni unutmu olabilirsiniz; ilevdeki
btn bamsz deikenleri girmeniz gerekir. Kullanlamayan bir
ilevi kullanm olabilirsiniz. levini ieren alma kitabnn ak
olduundan ve ilevin uygun ekilde altna dikkat edin. #YOK

EXCEL 2000

99

deeri veren bir ilev giren makro altrm olabilirsiniz. levdeki

bamsz deikenlerin doru olduuna ve doru konumda
bulunduuna dikkat edin.

EXCEL 2000

100

Ek: Excel 2000de levler:

Excel, 333 ayr ilev ierir. Excelin bu ilevlerinin tm, Trkiyenin akademik
geleneklerine uygun bir tarzda, Trkeletirilmitir. Exceli Trke kurduunuz zaman,
formllerinizde ngilizce fonksiyon komutlar girerseniz, program #AD hatas verecektir.
Burada Excelin Yardm dosyalarnda aklamas yer alan btn fonksiyonlarn listesini
bulanacaksnz.

Arama ve Bavuru ilevleri

IADRES

Bir bavuruyu, alma sayfasndaki tek bir hcreye metin olarak verir.

ALANSAY

Bir bavurudaki alan saysn verir.

ARA

Bir vektrdeki veya dizideki deerleri arar.

DEVRK_DNM

Bir dizinin devrik dnmn verir.

DOLAYLI

Metin deeriyle belirtilen bir bavuru verir.

DEYARA

Bir dizinin ilk stununa bakar ve bir hcrenin deerini vermek iin satr
boyunca hareket eder.

ELEMAN

Deerler listesinden bir deer seer.

NDS

Bavurudan veya diziden bir deer semek iin, bir dizin kullanr.

KAINCI

Bir bavurudaki veya dizideki deerleri arar.

KAYDIR

Verilen bir bavurudan, bir bavuru kaydrmay verir.

EXCEL 2000

101

KPR

Bir a sunucusunda, bir intranette ya da Internet'te depolanan bir

belgeyi aan bir ksayol ya da atlama oluturur.

SATIR

Bir bavurunun satr saysn verir.

SATIRSAY

Bir bavurudaki satrlarn saysn verir.

STUN

Bir bavurunun stun saysn verir.

STUNSAY

Bir bavurudaki stunlarn saysn verir.

YATAYARA

Bir dizinin en st satrna bakar ve belirtilen hcrenin deerini verir.

Bilgi ilevleri
AREFSE

Say bir bavuruysa, DORU verir.

BLG

Geerli iletim ortam hakknda bilgi verir.

BOLUKSAY

Bir aralk iindeki bo hcreleri sayar.

EBOSA

Deer bosa, DORU verir.

EFTSE

Say iftse, DORU verir.

EHATA

Deer, #YOK dndaki bir hata deeriyse, DORU verir.

EHATALIYSA

Deer, herhangi bir hata deeriyse, DORU verir.

EMANTIKSALSA

Deer, mantksal bir deerse, DORU verir.

EMETNDELSE

Deer, metin deilse, DORU verir.

EMETNSE

Deer, bir metinse DORU verir.

ESAYIYSA

Deer, bir sayysa, DORU verir.

EXCEL 2000

102

ETEKSE

Say tekse, DORU verir.

EYOKSA

Deer, #YOK hata deeriyse, DORU verir.

HATA.TP

Bir hata trne ilikin saylar verir.

HCRE

Bir hcrenin biimlendirmesi, konumu ya da ierii hakknda bilgi

verir.

Sayya dntrlm bir deer verir.

TP

Bir deerin veri trn belirten bir say verir.

YOKSAY

#YOK hata deerini verir.

DDE ve D ilevler
AIR

Bir dinamik balant kitaplndaki (DLL) veya kod kaynandaki bir

yordam arr.

SQLREQUEST

Bir d veri kaynana balanr ve bir alma kitabndan bir sorgu

altrr, sonra da makro programlama gerektirmeden sonucu bir dizi
olarak verir.

YAZMA.KODU

nceden kaydedilmi olan, belirtilen DLL'nin veya kod kaynann

kayt kimliini verir.

Finansal ilevler
AVERMORANI

Dnemsel olmas gerekmeyen bir para aklar program iin, i verim

orann verir.

AMORDEGRC
EXCEL 2000

Her bir hesap dnemindeki ypranmay verir.

103

AMORLINC

Her bir hesap dnemindeki ypranmay verir

ANBD

Dnemsel olmas gerekmeyen bir para aklar program iin, bugnk

net deeri verir.

AZALANBAKYE

Bir maln belirtilen bir sre iindeki ypranmasn, sabit azalan bakiye
yntemini kullanarak verir.

BD

Bir yatrmn bugnk deerini verir.

FTAZALANBAKYE Bir maln belirtilen bir sre iindeki ypranmasn, ift azalan bakiye
yntemi ya da sizin belirttiiniz baka bir yntemi kullanarak verir.
D__VERM_ORANI Pozitif ve negatif para aklarnn farkl oranlarda finanse edildii
durumlarda, i verim orann verir.
DA

Bir maln bir dnem iindeki dorusal ypranmasn verir.

DAB

Bir maln amortismann, belirlenmi ya da ksmi bir dnem iin, bir

azalan bakiye yntemi kullanarak verir.

DEER

Dnemsel faiz deyen bir tahvilin fiyatn 10.000.00 liralk deer

bana verir.

DEERND

ndirimli bir tahvilin fiyatn 10.000.000 liralk nominal deer bana

verir.

DEERVADE

Faizini vade sonunda deyen bir tahvilin fiyatn 10.000.000 nominal

deer bana verir.

DEVRESEL_DEME

Bir yllk dnemsel demeyi verir.

DNEM_SAYISI

Bir yatrmn dnem saysn verir.

EXCEL 2000

104

ETKN

Efektif yllk faiz orann verir.

FAZ_ORANI

Bir yllk dnem bana den faiz orann verir.

FAZORANI

Tam olarak yatrm yaplm bir tahvilin faiz orann verir.

FAZTUTARI

Yatrmn belirli bir dnemi boyunca denen faizi hesaplar.

FAZTUTARI

Verilen bir sre iin, bir yatrmn anaparasna dayanan demeyi verir.

GD

Bir yatrmn gelecekteki deerini verir.

GDPROGRAM

Bir seri birleik faiz oran uyguladktan sonra, bir balangtaki

anaparann gelecekteki deerini verir.

GEREKFAZ

Belli aralklarla faiz veren bir tahvilin tahakkuk etmi faizini verir.

GEREKFAZV

Vadesinde deme yapan bir tahvilin tahakkuk etmi faizini verir.

GETR

Tam olarak yatrlm bir tahvilin vadesinin bitiminde alnan miktar

verir.

HTAHDEER

Bir Hazine bonosunun deerini, 10.000.000 liralk nominal deer

bana verir.

HTAHE

Bir Hazine bonosunun bono edeeri demesini verir.

HTAHDEME

Bir Hazine bonosunun demesini verir.

_VERM_ORANI

Bir para ak serisi iin, i verim orann verir.

NDRM

Bir tahvilin indirim orann verir.

KUPONGN

Kupon sresindeki, gn saysn, al tarihini de iermek zere, verir.

KUPONGNBD

Kupon sresinin balangcndan al tarihine kadar olan sredeki gn

saysn verir.

EXCEL 2000

105

KUPONGNDSK

Al tarihinden bir sonraki kupon tarihine kadar olan gn saysn verir.

KUPONGNKT

Al tarihinden bir nceki kupon tarihini verir.

KUPONGNSKT

Al tarihinden bir sonraki kupon tarihini verir.

KUPONSAYI

Al tarihiyle vade tarihi arasnda denecek kuponlarn saysn verir.

LRAKES

Ondalk say olarak tanmlanm lira fiyatn, kesir olarak tanmlanm

lira fiyatna dntrr.

LRAON

Kesir olarak tanmlanm lira fiyatn, ondalk say olarak tanmlanm

lira fiyatna dntrr.

MSRE

Varsaylan par deeri 10.000.000 lira olan bir tahvil iin Macauley
deitirilmi sreyi verir.

NBD

Bir yatrmn bugnk net deerini, bir dnemsel para aklar serisine
ve bir indirim oranna bal olarak verir.

NOMNAL

Yllk nominal faiz orann verir.

DEME

Belirli aralklarla faiz deyen bir tahvilin demesini verir.

DEMEND

ndirimli bir tahvilin yllk demesini verir.

DEMEVADE

Vadesinin bitiminde faiz deyen bir tahvilin yllk demesini verir.

SRE

Belli aralklarla faiz demesi yapan bir tahvilin yllk sresini verir.

TEKSDEER

Tek bir son dnemi olan bir tahvilin fiyatn her 10.000.000 lirada bir
verir.

TEKSDEME

EXCEL 2000

Tek bir son dnemi olan bir tahvilin demesini verir.

106

TEKYDEER

Tek bir ilk dnemi olan bir tahvilin deerini, her 100.000.000 lirada bir
verir.

TEKYDEME

Tek bir ilk dnemi olan bir tahvilin demesini verir.

TOPANAPARA

ki dnem arasnda bir bor zerine denen birikimli temeli verir.

TOPFAZTUTARI

ki dnem arasnda denen birikimli faizi verir.

TOPDENENFAZ

Bir yatrmn verilen bir sre iin faiz demesini verir.

YAT

Bir maln belirli bir dnem iin olan amortismann verir.

statistiksel ilevler
BA_DE_DOLU_SAY

Bamsz deikenler listesinde ka adet deer bulunduunu

sayar.
BA_DE_SAY

Bamsz deikenler listesinde ka adet say bulunduunu sayar.

BASIKLIK

Bir veri kmesinin baskln verir.

BETADA

Birikimli beta olaslk younluu ilevini verir.

BETATERS

Birikimli beta olaslk younluunun tersini verir.

BNOMDA

Tek terim binom dalm olasln verir.

BYK

Bir veri kmesindeki k. en byk deeri verir.

BYME

stel bir eilim boyunca deerler verir.

ARPIKLIK

Bir dalmn arpkln verir.

DRTTEBRLK

Bir veri kmesinin kartil deerini verir.

DOT

Dorusal bir eilimin parametrelerini verir.

EXCEL 2000

107

ELM

Dorusal bir eilim boyunca deerler verir.

EM

Dorusal akma izgisinin eimini verir.

FDA

F olaslk dalmn verir.

FISHER

Fisher dnmn verir.

FISHERTERS

Fisher dnmnn tersini verir.

FTERS

F olaslk dalmnn tersini verir.

FTEST

Bir F-test'in sonucunu verir.

GAMADA

Gama dalmn verir.

GAMALN

Gama ilevinin doal logaritmasn, (x) verir.

GAMATERS

Gama birikimli dalmnn tersini verir.

GEOORT

Geometrik ortay verir.

GVENRLK

Bir poplasyon ortalamas iin gvenirlik araln verir.

HARORT

Harmonik ortay verir.

HPERGEOMDA

Hipergeometrik dalm verir.

KESMENOKTASI

Dorusal aktrma izgisinin kesime noktasn verir.

KKAREDA

Kikare dalmn tek kuyruklu olasln verir.

KKARETERS

Kikare dalmn tek kuyruklu olaslnn tersini verir.

KKARETEST

Bamszlk snamalarn verir.

KP

Bir veri kmesindeki en sk rastlanan deeri verir.

KIRPORTALAMA

Bir veri kmesinin i ortasn verir.

EXCEL 2000

108

KORELASYON

ki veri kmesi arasndaki balant katsaysn verir.

KOVARYANS

Eletirilmi sapmalarn ortalamas olan, kovaryans verir.

KRTKBNOM

Birikimli binom dalmnn bir lt deerinden kk veya lt

deerine eit olduu en kk deeri verir.

KK

Bir veri kmesindeki k. en kk deeri verir.

LOGNORMDA

Birikimli lognormal dalmn verir.

LOGTERS

Bir lognormal dalmnn tersini verir.

LOT

stel bir eilimin parametrelerini verir.

MAK

Bir bamsz deikenler listesindeki en byk deeri verir.

MAKA

Bir bamsz deikenler listesindeki, saylar, metin ve mantksal

deerleri iermek zere, en byk deeri verir.

MN

Bir bamsz deikenler listesindeki en kk deeri verir.

MNA

Bir bamsz deikenler listesindeki, saylar, metin ve mantksal

deerleri de iermek zere, en kk deeri verir.

NEGBINOMDA

Negatif binom dalmn verir.

NORMDA

Normal birikimli dalm verir.

NORMSDA

Standart normal birikimli dalm verir.

NORMSTERS

Standart normal birikimli dalmn tersini verir.

NORMTERS

Normal birikimli dalmn tersini verir.

OLASILIK

Bir aralktaki deerlerin iki limit arasnda olma olasln verir.

EXCEL 2000

109

ORTALAMA

Bamsz deikenlerinin ortalamasn verir.

ORTALAMAA

Bamsz deikenlerinin, saylar, metin ve mantksal deerleri

iermek zere ortalamasn verir.

ORTANCA

Verilen saylarn ortancasn verir.

ORTSAP

Veri noktalarnn mutlak sapmalarnn ortalamasn verir.

PEARSON

Pearson arpm moment korelasyon katsaysn verir.

PERMTASYON

Verilen sayda nesne iin, permtasyon saysn verir.

POISSON

Poisson dalmn verir.

RANK

Bir saylar listesindeki bir saynn mertebesini verir.

RKARE

Pearson arpm moment korelasyon katsaysnn karesini verir.

SAPKARE

Sapmalarn karelerinin toplamn verir.

SIKLIK

Bir sklk dalmn, dikey bir dizi olarak verir.

STANDARTLATIRMA Normalletirilmi bir deer verir.

STDSAPMA

Standart sapmay, bir rnee bal olarak tahmin eder.

STDSAPMAA

Standart sapmay, saylar, metin ve mantksal deerleri iermek

zere, bir rnee bal olarak tahmin eder.

STDSAPMAS

Standart sapmay, tm poplasyona bal olarak hesaplar.

STDSAPMASA

Standart sapmay, saylar, metin ve mantksal deerleri iermek

zere, tm poplasyona bal olarak hesaplar.

STHYX

ngrlen bir y deerinin standart hatasn, akmadaki her bir x iin

verir.

EXCEL 2000

110

TAHMN

Bir dorusal eilim boyunca bir deer verir.

TDA

T-dalmn verir.

TTERS

T-dalmnn tersini verir.

TTEST

T-test'le ilikilendirilmi olasl verir.

STELDA

stel dalm verir.

VAR

Varyans, bir rnee bal olarak tahmin eder.

VARA

Varyans, saylar, metin ve mantksal deerleri iermek zere, bir

rnee bal olarak tahmin eder.

VARS

Varyans, tm poplasyona bal olarak hesaplar.

VARSA

Varyans, saylar, metin ve mantksal deerleri iermek zere, tm

poplasyona bal olarak hesaplar.

WEIBULL

Weibull dalmn hesaplar.

YZDEBRLK

Bir aralktaki deerlerin k. frekans toplamn verir.

YZDERANK

Bir veri kmesindeki bir deerin yzde mertebesini verir.

ZTEST

Bir z-testinin iki kuyruklu P-deerini hesaplar.

Mantksal ilevler
DEL

Bamsz deikeninin mantn tersine evirir.

DORU

DORU mantksal deerini verir.

EER

Gerekletirilecek bir mantksal snama belirtir.

VE

Btn bamsz deikenleri doruysa, DORU verir.

EXCEL 2000

111

YADA

Bamsz deikenlerden herhangi birisi DORU ise, DORU verir.

YANLI

YANLI mantksal deerini verir.

Matematik ve Trigonometri ilevleri

ACOS

Bir saynn ark kosinsn verir.

ACOSH

Bir saynn ters hiperbolik kosinsn verir.

ALTTOPLAM

Bir listedeki ya da veritabanndaki bir alt toplam verir.

AAIYUVARLA

Bir sayy, daha kk sayya, sfra yaknsayarak yuvarlar.

ASN

Bir saynn ark sinsn verir.

ASNH

Bir saynn ters hiperbolik sinsn verir.

ATAN

Bir saynn ark tanjantn verir.

ATAN2

Ark tanjant, x- ve y- koordinatlarndan verir.

ATANH

Bir saynn ters hiperbolik tanjantn verir.

BLM

Bir blme ileminin tamsay ksmn verir.

ARPIM

Bamsz deikenlerini arpar.

ARPINIM

Bir saynn arpnmn verir.

FT

Bir sayy, en yakn daha byk ift tamsayya yuvarlar.

FTARPINIM

Bir saynn ift arpnmn verir.

OKTERML

Bir saylar kmesinin ok terimlisini verir.

COS

Bir saynn kosinsn verir.

EXCEL 2000

112

COSH

Bir saynn hiperbolik kosinsn verir.

DARP

ki dizinin dizey arpmn verir.

DERECE

Radyanlar dereceye dntrr.

DETERMNANT

Bir dizinin dizey determinantn verir.

DZEY_TERS

Bir dizinin dizey tersini verir.

EERSAY

Bir aralk iindeki, belli bir lt karlayan, bo olmayan hcreleri

sayar.

ETOPLA

Belirli bir ltle belirlenen hcreleri ekler.

ARET

Bir saynn iaretini verir.

KAREKK

Pozitif bir karekk verir.

KAREKKP

Pi saysnn kare kkn verir.

KOMBNASYON

Verilen sayda enin kombinasyon saysn verir.

KUVVET

Bir sse ykseltilmi saynn sonucunu verir.

KYUVARLA

stenen kata yuvarlanm bir say verir.

LN

Bir saynn doal logaritmasn verir.

LOG

Bir saynn, belirtilen bir tabandaki logaritmasn verir.

LOG10

Bir saynn 10 tabannda logaritmasn verir.

MOD

Blmeden kalan verir.

MUTLAK

Bir saynn mutlak deerini verir.

NSAT

Bir saynn, tamsay durumuna gelecek ekilde, fazlalklarn atar.

EXCEL 2000

113

OBEB

En byk ortak bleni verir.

OKEK

En kk ortak kat verir.

Pi deerini verir.

RADYAN

Dereceleri radyanlara dntrr.

RASTGELEARADA

Belirttiiniz saylar arasnda rastgele bir say verir.

ROMEN

Bir normal rakam, metin olarak, romen rakamna evirir.

S_SAYI_RET

0 ile 1 arasnda rastgele bir say verir.

SERTOPLA

Bir s serisinin toplamn, formle bal olarak verir.

SN

Verilen bir ann sinsn verir.

SNH

Bir saynn hiperbolik sinsn verir.

TABANAYUVARLA

Bir sayy, kendinden kk bir sayya, sfra yaknsayarak yuvarlar.

TAMSAYI

Bir sayy, en yakn daha kk tamsayya yuvarlar.

TAN

Bir saynn tanjantn verir.

TANH

Bir saynn hiperbolik tanjantn verir.

TAVANAYUVARLA

Bir sayy, en yakn tamsayya ya da en yakn katna yuvarlar.

TEK

Bir sayy en yakn daha byk tek sayya yuvarlar.

TOPKARE

Bamsz deikenlerin karelerinin toplamn verir.

TOPLA.ARPIM

likili dizi bileenlerinin arpmlarnn toplamn verir.

TOPLA

Bamsz deerlerini toplar.

TOPX2EY2

ki dizideki ilikili deerlerin farknn toplamn verir.

EXCEL 2000

114

TOPX2PY2

ki dizideki ilikili deerlerin karelerinin toplamnn toplamn verir.

TOPXAY2

ki dizideki ilikili deerlerin farklarnn karelerinin toplamn verir.

e'yi, verilen bir saynn ssne ykseltilmi olarak verir.

YUKARIYUVARLA

Bir sayy daha byk sayya doru, sfrdan raksayarak yuvarlar.

YUVARLA

Bir sayy, belirtilen basamak saysna yuvarlar.

Metin ilevleri
ASC

Bir karakter dizesindeki ift enli (iki byte) ngilizce harfleri veya
katakana'y yarm enli (tek byte) karakterlerle deitirir.

BRLETR

Pek ok metin esini bir metin esi olarak birletirir.

BUL

Bir metin deerini, bir bakasnn iinde bulur (byk kk harf

duyarldr).

BYKHARF

Metni byk harfe dntrr.

DAMGA

Kod saysyla belirtilen karakteri verir.

DETR

Metnin iindeki karakterleri deitirir.

JIS

Bir karakter dizesindeki tek enli (tek byte) ngilizce harfleri veya
katakana'y ift enli (iki byte) karakterlerle deitirir.

KIRP

Metindeki boluklar kaldrr.

KOD

Bir metin dizesindeki ilk karakter iin saysal bir kod verir.

KKHARF

Metni kk harfe dntrr.

LRA

Para birimi biimi kullanarak, bir sayy metne evirir.

EXCEL 2000

115

Bamsz deerlerini metne dntrr.

MBUL

Bir metin deerini, bir bakasnn iinde bulur (byk kk harf

duyarl deildir).

METNEEVR

Bir sayy biimlendirir ve metne dntrr.

ZDE

ki metin deerinin zde olup olmadn anlamak iin, deerleri

denetler.

PARAAL

Bir metin dizesinden belirli sayda karakteri, belirttiiniz konumdan

balamak zere verir.

SADAN

Bir metin deerinin en sadaki karakterlerini verir.

SAYIDZENLE

Bir sayy, sabit sayda ondalkla, metin olarak biimlendirir.

SAYIYAEVR

Bir metin bamsz deikenini sayya dntrr.

SES

Bir metin dizesinden fonetik (furigana) karakterleri ayklar.

SOLDAN

Bir metin deerinden en soldaki karakterleri verir.

TEMZ

Metindeki btn yazdrlamaz karakterleri kaldrr.

UZUNLUK

Bir metin dizesindeki karakter saysn verir.

YAZIM.DZEN

Bir metin deerinin her bir szcnn ilk harfini byk harfe evirir.

YEN

Bir sayy (yen) para birimi biimini kullanarak metne dntrr.

YERNEKOY

Bir metin dizesinde, eski metnin yerine yeni metin koyar.

YNELE

Metni, verilen sayda defa yineler.

EXCEL 2000

116

Mhendislik ilevleri
BESINIR

Bir saynn eik deerinden byk olup olmadn snar.

BESSELI

Deitirilmi Bessel ilevi In(x)'i verir.

BESSELJ

Bessel ilevi Jn(x)'i verir.

BESSELK

Deitirilmi Bessel ilevi Kn(x)'i verir.

BESSELY

Bessel ilevi Yn(x)'i verir.

BIN2DEC

kili bir sayy, ondalk sayya dntrr.

BIN2HEX

kili bir sayy, onaltlya dntrr.

BIN2OCT

kili bir sayy, sekizliye dntrr.

EVR

Bir sayy, bir lm sisteminden bir baka lm sistemine

dntrr.

DEC2BIN

Ondalk bir sayy, ikiliye dntrr.

DEC2HEX

Ondalk bir sayy, onaltlya dntrr.

DEC2OCT

Ondalk bir sayy sekizlie dntrr.

DELTA

ki deerin eit olup olmadn snar.

HATALEV

Hata ilevini verir.

HEX2BIN

Onaltl bir sayy ikiliye dntrr.

HEX2DEC

Onaltl bir sayy ondala dntrr.

HEX2OCT

Onaltl bir sayy sekizlie dntrr.

KARMAIK

Gerek ve sanal katsaylar, karmak sayya dntrr.

EXCEL 2000

117

OCT2BIN

Sekizli bir sayy ikiliye dntrr.

OCT2DEC

Sekizli bir sayy ondala dntrr.

OCT2HEX

Sekizli bir sayy onaltlya dntrr.

SANAL

Karmak bir saynn sanal katsaysn verir.

SANBA_DEKEN Radyanlarla belirtilen bir a olan teta bamsz deikenini verir.

SANBL

ki karmak saynn blmn verir.

SANARP

ki karmak saynn arpmn verir.

SANIKAR

ki karmak saynn farkn verir.

SANCOS

Karmak bir saynn kosinsn verir.

SANELENK

Karmak bir saynn karmak eleniini verir.

SANGEREK

Karmak bir saynn, gerek katsaysn verir.

SANKAREKK

Karmak bir saynn karekkn verir.

SANKUVVET

Karmak bir sayy, bir tamsay ssne ykseltilmi olarak verir.

SANLN

Karmak bir saynn doal logaritmasn verir.

SANLOG10

Karmak bir saynn, 10 tabannda logaritmasn verir.

SANLOG2

Karmak bir saynn 2 tabannda logaritmasn verir.

SANMUTLAK

Karmak bir saynn mutlak deerini (modl) verir.

SANSIN

Karmak bir saynn sinsn verir.

SANTOPLA

Karmak saylarn toplamn verir.

SANS

Karmak bir saynn ssn verir.

EXCEL 2000

118

TMHATALEV

Tmleyici hata ilevini verir.

Tarih ve Saat ilevleri

AY

Bir seri numarasn aya dntrr.

BUGN

Bugnn tarihini seri numarasna dntrr.

DAKKA

Bir seri numarasn dakikaya dntrr.

ETARHL

ki tarih arasndaki gn, ay veya yllarn saysn hesaplar..

GN

Seri numarasn, ayn bir gnne dntrr.

GN360

ki tarih arasndaki gn saysn, 360 gnlk y esas alarak hesaplar.

HAFTANINGN

Bir seri numarasn, haftann gnne dntrr.

GN

Belirtilen sayda alma gn ncesinin ya da sonrasnn tarihinin seri

numarasn verir.

SAAT

Bir seri numarasn saate dntrr.

SANYE

Bir seri numarasn saniyeye dntrr.

SERAY

Belirtilen sayda ay nce veya sonraki ayn son gnnn seri

numarasn verir.

SERTARH

Balang tarihinden itibaren, belirtilen sayda ay nce veya sonraki

tarihin seri numarasn verir.

MD

Geerli tarihin ve saatin seri numarasn verir.

TAMGN

ki tarih arasndaki tam alma gnlerinin saysn verir.

TARH

Belirli bir tarihin seri numarasn verir.

EXCEL 2000

119

TARHSAYISI

Metin biimindeki bir tarihi seri numarasna dntrr.

YIL

Bir seri numarasn yla dntrr.

YILORAN

Balang_tarihi ve biti_tarihi arasndaki tam gnleri gsteren yl

kesirini verir.

ZAMAN

Belirli bir zamann seri numarasn verir.

ZAMANSAYISI

Metin biimindeki zaman seri numarasna dntrr.

Veritaban ve Liste Ynetimi ilevleri

ZETVERAL

Bir zet Tablo'da saklanan verileri verir.

VAL

Bir veritabanndan, belirtilen ltlerle eleen tek bir rapor karr.

VSEARP

Kaytlarn belli bir alannda bulunan, bir veritabanndaki ltlerle

eleen deerleri arpar.

VSEMAK

Seili veritaban girilerinin en yksek deerini verir.

VSEMN

Seili veritaban girilerinin en dk deerini verir.

VSEORT

Seili veritaban girilerinin ortalamasn verir.

VSESAY

Bir veritabannda say ieren hcreleri sayar.

VSESAYDOLU

Bir veritabanndaki bo olmayan hcreleri sayar.

VSESTDSAPMA

Seili veritaban girilerinden oluan bir rnee dayanarak, standart

sapmay tahmin eder.

VSESTDSAPMAS

Standart sapmay, seili veritaban girilerinin tm poplasyonunu

esas alarak hesaplar.

EXCEL 2000

120

VSETOPLA

Kaytlarn alan stununda bulunan, ltle eleen saylar toplar.

VSEVAR

Seili veritaban girilerinden oluan bir rnei esas alarak fark

tahmin eder.

VSEVARS

Seili veritaban girilerinin tm poplasyonunu esas alarak fark

hesaplar.

EXCEL 2000

121