Osnov odrivosti koji dominira svime, nije znaajan

samo sa ekolokog isocijalnog aspekta. Njegovi principi tite sve vrijednosti turistike privrede i slogan divlja ljepota, odnosno Wild Beauty postaje sr ponude
ove destinacije.
Prioriteti odrivosti time utiu na mnoge sektore. Ona
zahtijeva efikasnuinfrastrukturu,
to je Vlada na vrijeme uvidjela i realizuje neophodne
investicije na tom polju.
Zatim, odrivost zahtijeva skup pravila koja prodiru u
sve privredne i ivotne tokove, i kojih svi treba da se
predano pridravaju.

Izvod iz Strategije razvoja

turizma Crne Gore do 2020. godine

IZDAVAI:

VLADA CRNE GORE

MINISTARTSTVO TURIZMA I
ZATITE IVOTNE SREDINE

Ministar:
Predrag Nenezi
Sekretar:
eljka Radak Kukavii
Portparol:
Jelena Paovi

Adresa:
Rimski trg 46
81000 Podgorica

Telefon:
+382 (0)20 482 333
+382 (0)20 482 334
+382 (0)20 234 116
Fax:
+382 (0)20 234 168
E-mail:
mturizma@gov.me
Web site:
www.mturizma.gov.me

NACIONALNA TURISTIKA
ORGANIZACIJA CRNE GORE

Direktor:
Saa Radovi

Adresa:
Rimski trg 47
81000 Podgorica
Crna Gora

Telefon:
+382 (0)20 235 155
Fax:
+382 (0)20 235 159
Call centar:
1300
E-mail:
info@montenegro.travel
Web site:
www.montenegro.travel

Bilten je tampan na
recikliranom papiru.

2.
April 2009. godine

USPJENO REALIZOVANA PRVA AKCIJA SADNJE U

OKVIRU KAMPANJE
OVA ZEMLJA NAM JE DOM

oetkom 2007. godine, Vlada Crne Gore je donijela Nacionalnu strategiju

odrivog razvoja, koja definie ciljeve budueg razvoja kojim e se postii
ekonomski, socijalni i ekoloki odrivi razvoj na osnovu sopstvenih ljudskih,
ekonomskih i prirodnih resursa, sa integracionim procesima na putu ka EU i
lanstvom u Ujedinjenim nacijama kao i drugim organizacijama.

Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine, uz prethodno sproveden proces participacije razliitih zaintersovanih strana, pripremilo je komunikacionu platformu za
odrivi razvoj i u skladu sa tim, uvaavajui potrebe dananjih, a uvaavajui prava
buduih generacija pokrenulo novu kampanju o odrivom razvoju pod sloganom

"OVA ZEMLJA NAM JE DOM - CRNA GORA, MOJ DIO

PLANETE"
Cilj kampanje je da se podsjeanjem na to koliko je priroda bila dareljiva prema
Crnoj Gori inspiriemo graane da se prema ivotnoj sredini, kao dobri i odgovorni
graani, ponu odnositi kao prema sopstvenoj kui.
Mijenjanje stava je veoma zahtjevno a u namjeri da se to postigne, bie koriene
sve mogunosti komunikacije, kako bi se prenijele poruke i podigao nivo svijesti o
vanosti i znaaju ouvanja ivotne sredine.
Komunikacija ima izuzetnu mo ne samo da jednostavno prenese informaciju, nego
i da inspirie inspiracija u ovoj platformi se oslanja na ponos graana Crne Gore
na svoju zemlju.
Kampanju pod sloganom Ova zemlja nam je dom - Crna Gora, moj dio planete
prati logo sveden istim i modernim vizuelnim jezikom koji transponuje ideju ekoloke
osvijeenosti i podrava usvojeni slogan kampanje. etiri geometrijska oblika u etiri boje simbolizuju etiri elementa od kojih je "sainjeno sve na ovom svijetu: vodu,
vatru, zemlju i vazduh.
Javno (javni prostor u najirem smislu, pa tako i zajednika ivotna sredina) jo uvijek se preesto percipira kao "niije, pa u tom smislu to postaje i "niija odgovornost.
Ideja o "etiri elementa
je odavno postala opte
mjesto u popularnoj
kulturi i globalno je vrlo
popularan motiv u komunikaciji u oblasti
ouvanja ivotne sredine.
Geometrijska pravilnost
veine oblika logo-a direktno asocira na ideju
Ova zemlja nam je
dom i na priu iza te ideje a to je grafika aluzija na tlocrt/kvadraturu stambenog
prostora, a mi elimo da poaljemo poruku o cijeloj Crnoj Gori kao stambenom/ivotnom prostoru, tj. domu u vlasnitvu svakog pojedinca.

LOGO KAMPANJE

PRVA AKCIJA U OKVIRU KAMPANJE

Motiv stabla, ije su konture u sreditu logo-a, inspirisan je

jednom od specifinosti flore i vegetacije Crne Gore reliktnom umom kotanja. Izvan te aluzije na konkretnu biljnu
vrstu i crnogorski toponim, stablo, generalno, simbolizuje
ivot i viegeneracijsko trajanje. Vizuelno, taj motiv u potrebnoj mjeri "razbija i oplemenjuje, strogu minimalistiku strukturu logo-a.

Kampanju pod sloganom Ova zemlja nam je dom - Crna

Gora, moj dio planete otpoeli smo velikom akcijom sadnje, kojom smo, za manje od deset dana tokom aprila, u
svim optinama u Crnoj Gori, zasadili 650.000 sadnica, ime
je simbolino svaki stanovnik Crne Gore posadio jednu novu
sadnicu.
Prva velika akcija sadnje, koja se realizuje u okviru kampanje Ova zemlja nam je dom Crna Gora moj dio planete, poela je 16. aprila u osam crnogorskih optina.

Za potrebe ove kampanje Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine izradilo je televizijski spot snimljen u visoko
kvalitetnoj tehnici koji
prikazuje najljepe i ouSTATISTIKA
vane prirodne ljepote
Crne Gore. Spot je
16. aprila
uraen kao poetina
kompozicija vizuelnih
- Na preko 20 lokacija u centralnom i primorskom dijelu Crne Gore,
atrakcija autentinih i
- Zasaeno vie od 50.000 sadnica u gradskim i vangradskim zonama,
kontrastnih fragmenata
- Prisustvovalo vie od 1.500 volontera (predstavnici Vlade, lokalnih samouprava,
crnogorskih pejzaa, od
udruenja gorana, uenici, vojska, policija, javne institucije i slube, nevladine orkojih je u svakom kao
ganizacije, mediji, itd).
vaan element i motiv
ljudskog stanita/kue i
samog ovjeka, ime se oslikava ideja o nerazdvojivosti
U Podgorici, Danilovgradu, Budvi, Tivtu, Kotoru, Herceg
ljudske egzistencije i prirodnog okruenja. Povieni emoNovom, Baru i Ulcinju, na dvadeset lokaliteta posaeno je
cionalan ton spota postignut je besprijekornom estetizacioko 50 hiljada mladih stabala.
jom slike, kako u kompoziciji kadrova, tako i u kvalitetu
fotografije.
Ministar turizma i zatite ivotne sredine Predrag Nenezi
16. aprila u Podgorici, na lokalitetu "Toloka uma",
Osim tv spota uraena su i tri radio dingla, sa efektnim
sveano je otvorio prvu akciju sadnje i tom prilikom istakao
porukama, koji se emituju na radio stanicama.
nadu i uvejrenje da emo kreiranjem ovakvih akcija uticati
na podizanje svijesti o znaaju ivotne sredine kako za
sadanje, tako i za generacije koje dolaze.

Nakon uvodnog govora ministra Nenezia, prvu sadnicu

posadio je predsjednik Vlade Crne Gore, g-din Milo
ukanovi. Akciji su prisustvovali i predsjednik Skuptine Crne Gore g-din Ranko Krivokapi, potpredsjednik
Vlade Crne Gore i ministar za informaciono drutvo prof.
dr Vujica Lazovi, ministar poljoprivrede umarstva i
vodoprivrede Milutin Simovi, ministar prosvjete i nauke
prof. dr Sreten kuleti, ministar Unutranjih poslova i
javne uprave Jusuf Kalamperovi, ministar pravde Mira
Radovi, kao i drugi predstavnici dravnih institucija,
Glavnog grada, Generaltaba vojske Crne Gore,
Udruenja gorana Podgorice, uenici osnovnih kola,
djeijih vrtia i druge javne linosti.
Akcija sadnje u Podgorici organizovana je u saradnji sa
Glavnim gradom i Udruenjem gorana, u okviru koje je
na sedam lokaliteta u gradu posaeno preko 10. 200
stabala.
Crna Gora je zemlja sa dugom istorijom i ponos na
zemlju iz koje smo potekli treba da se odraava i kroz
pozitivan i savjestan odnos prema ivotnoj sredini.
Pokretanjem ove kampanje elimo svakom pojedincu i
svim njegovim zajednicama ukazati na sutinu i potencijalnost ovjeka u njegovoj evoluciji. Crnu Goru nijesmo
naslijedili od predaka, ve smo je pozjamili od svojih potomaka i stoga moramo ukazati na odgovoran odnos
prema sredini u kojoj ivimo.
U Danilovgradu, Budvi, Tivtu, Kotoru, Herceg Novom,
Baru i Ulcinju predsjednici svih pomenutih optina sim3.
April 2009. godine

bolinom sadnjom prve sadnice oznaili

su poetak akcije i dali svoj lini i profesionalni doprinos njenoj uspjenoj realizaciji.
Nastavak prvog dijela akcije sadnja uslijedio je 24. aprila. Ministar turizma i
zatite ivotne sredine Predrag
Nenezi, zajedno sa ministrom inostranih poslova Milanom Roenom i
predsjednikom Prestonice Cetinje dr
Milovanom Jankovicem, oznaio je
poetak drugog dijela akcije sadnje, u
okviru kampanje "Ova zemlja nam je
dom-Crna Gora, moj dio planete", na
lokaciji ispred Plavog dvora na Cetinju.
Akciju sadnje na Cetinju obiljeili su predstavnici diplomatskog
kora u Crnoj Gori , koji su za ovu priliku donirali po jednu sadnicu, za novi park "Prijateljstva". Sadnice su odabrane u
skladu sa projektom ureenja prostora oko Plavog dvora, koji
je Prestonici Cetinje doniran od strane UNDP-a.
Akciji sadnje na Cetinju prisustvao je i ministar kulture,
sporta i medija, gospodin Branislav Miunovi, direktor Nacionalne turistike organizacije Crne Gore, gospodin Saa
Radovi, predstavnici Vlade Crne Gore, dravnih institucija,
udruenja gorana, uenici kola sa Cetinja kao i brojne
javne linosti.
Zvaninici i ambasadori (lanovi diplomatskog kora) koji su
donirali sadnice u praku na Cetinju su: Ambasador Austrije,
Nj.E. g. Florian Raunig; Ambasador Njemake, Nj.E. g. Peter
Platte; Ambasador Ujedinjenih Amerikih Drava, Nj.E. g.
Roderick V. Moore; Ambasador Rusije, Nj.E. g. Jakov Fedorovi Gerasimov, ; Ambasador Velike Britanije, Nj.E. g.
Kevin Lyne; Ambasador Francuske, Nj.E.g. Bernard
Garanche; Ambasador Srbije, Nj.E.g. Zoran Lutovac; Ambasador Maarske, Nj.E. g Zoltan omoi; Ambasador
Grke, Nj.E. g. Georgios Avgoustis; Ambasador Bosne i
Hercegovine, Nj.E. g. Branimir Juki; Ambasador Italije, Nj.E.
g. Sergio Barbanti; Ambasador Slovenije, NJ.E. g Jernej
Videti; Ambasador Hrvatske, Nj.E. g Nj. E. g. Petar Turinovi, otpravnika poslova Poljske Jaroslav Lindenberg;
Konzul Republike eke, g. Miroslav Kosek; 0tpravnica
poslova Kineske ambasade, ga Liyuan Wu; g. Aleksandar
Avanessov, rezidentni predstavnik za Crnu Goru kao i predstavnici Ambasade Ukrajine, Rumunije i Bugarske.

Ambasadori kampanje na Cetinju bili

su muziar Rambo
Amadeus i sportista
Nia Savljevi.
Drugi dio akcije sadnje sproveden je u
optinama
centralnog i sjevernog
dijela Crne Gore, i
to: Cetinju, Nikiu,
Kolainu, Roaju,
Mojkovcu,
Beranama, Plavu, Andrijevici, avniku,

4.
April 2009. godine

abljaku i Pljevljima.
Predsjednici
svih
pomenutih optinama,
sadnjom prve sadnice
oznaili su poetak akcije i dali svoj lini i profesionalni
doprinos
njenoj uspjenoj realizaciji. U svim optinama, u akciju je bilo
ukljueno preko 5,000
volontera
uenika,
studenata, pripadnika
vojske i policije, NVO
sektora,
drugih
graana i javnih linosti. Sadnjom su poumljena prostranstva kojima to najvie treba planinske goleti, ali i
parkovi, dvorita kola i gradske staze, a sve za zdraviju i
istiju sredinu.
Zbog tehnikih i organizacionih razloga, akcija sadnje
drvea u optinama Bijelo Polje i Pluine odrana je neto
ranije od predvienih datuma i uspjeno sprovedena i u
ovim optinama.
Za potrebe akcije, sadnice su bile raznovrsne, kao i
crnogorska priroda i ljudi od crnog bora i bagrema do
palmi, oleandera, lovorika, jasmina, magnolija, eukaliptusa,
agava, hibiskusa, forzicija i ukrasnog bunja.
Akcija sadnje drvea u okviru kampanje "Ova zemlja nam
je dom-Crna Gora, moj dio planete" povezala je vie resora
u Vladi Crne Gore, dravne institucije, optine, udruzenja
gorana, kole, djeije vrtie, nevladine organizacije, pripadnike Vojske Crne Gore, poznate linosti iz oblasti
sporta, pozorita, muzike, kao i same graane i na taj nain
pokazala da u Crnoj Gori postoji respektibilna snaga koja
grantuje da emo uspjeti i da cemo dati doprinos da nau
Crnu Goru uinimo onim to je prostorom unikatne ljepote na naoj planeti.
Cilj nae kampanje je da postepeno promijenimo odnos
prema prirodnim vrijednostima sa kojima raspolaemo i
koje mogu i moraju biti osnova za ekonomski razvoj i prosperitet Crne Gore.
Realizacijom ove akcije imamo iza sebe konkretne, vidjljive
rezultate. Sadnja 650 hiljada stabala na itavoj teritoriji
nae zemlje je kapitalan projekat obogaivanja zelenih
povrina. Simbolino oznaava da je za svakog graanina
posaeno stablo, za dug i zdrav ivot.
Nakon ove akcije, nastaviemo u tom
pravcu i u narednom periodu kontinuirano
sprovoditi razlicite aktivnosti kojima emo
pokuati da utiemo na promjenu odnosa
prema naem okruenju. Uvjereni smo da,
ukoliko se budemo ponaali prema
okruenju kao prema svom vlastitom domu
jer je nae okruenje takoe na dom,
imaemo ansi da uspijemo.
Crna Gora je snano posveena ouvanju
ivotne sredine za dobrobit sadanjih i
buduih generacija koje ive i koje e ivjeti
i boraviti na ovim prostorima.

SOPTENJE POVODOM TEKSTA KOJI JE OBJAVLJEN U MAGAZINU

FORBES U VEZI STANJA IVOTNE SREDINE

vezi sa Forbesovim tekstom

The World's Cleanest Countries koji je objavljen 15. aprila
2009. godine, a u cilju potpunog i objektivnog informisanja javnosti, ukazujemo na sljedee:

U oblasti ivotna sredina i zdravlje ocjenjivano je 6 indikatora: dostupnost vode za pie, dostupnost sanitarne infrastrukture, smrtnost djece,
zagaenost vazduha u zatvorenom prostoru, koncentracija estica u urbanim sredinama;
praenja Milenijumskih razvojnih ciljeva.

Navedeni tekst je objavljen na osnovu rezultata pilot projekta realizovanog od strane Centra za zakonodavstvo i politiku ivotne
sredine Jejl Univerziteta i Centra za meunarodnu naunu informacionu mreu Kolumbija Univerziteta. Navedeni centri u saradnji sa Svjetskim ekonomskim forumom iz eneve i Zajednikim
istraivakim centrom Evropske Komisije u Ispri, Italija, realizovali su pilot projekat koji se zasniva na utvrdjivanju Indeksa
dostignua u ivotnoj sredini (EPI) polazei od podataka koji su
bili dostupni i relavantni u 2006. godini, kao i uzimajui u obzir
rezultate u okviru projekta koji je realizovan u 2005. godini, a koji
se odnosio na utvrdjivanje Indikatora odrivosti (EDI). Primjenom
metodologije koja je definisana prilikom realizacije pilot projekta
u 2006. godini, pripremljen je EPI izvetaj za 2008. godinu, polazei od stanja iz 2006. godine kao referentnog nivoa.
Kao izvor podataka korieni su izvjetaji i studije koji su
pripremljeni od strane brojnih medjunarodnih organizacija koje
djeluju kako u oblasti ivotne sredine, tako i ekonomskog i
drutvenog razvoja, kao npr: OECD (organizacija za ekonomsku
saradnju i razvoj), WHO (Svjetska zdravstvena organizacija),
WTO (Svjetska trgovinska organizacija), WMO (Svjetska
meteoroloka organizacija).
Realizacija projekta imala je
za cilj prezentovanje podatka
u formi EPI indikatora, kao instrumenta od znaaja za subjekte zaduene za definisanje
i sprovoenje politike zatite
ivotne sredine na globalnom
i
nacionalnim
nivoima,
posebno sa aspekta procjene
uspjenosti njihovih performansi u kontekstu ostvarivanja utvrenih rezultata.
Tako definisan EPI indikator je
izuzetno koristan instrument i
sa aspekta procjene investicija u oblasti ivotne sredine i
identifikovanja modela za unaprjeivanje rezultata ostvarenih u ovoj oblasti.
Posebno znaajni dokumenti
koji su korieni kao osnova
prilikom izrade ovog izvjetaja
su nacionalni izvjetaji po osnovu sprovoenja Milenijumske razvojne deklaracije i

Za utvrivanje vrijednosti EPI indeksa, kao kompleksnog pokazatelja, korieni su podaci o vrijednosti
pojedinanih indikatora i to:
U oblasti ivotna sredina i zdravlje ocjenjivano je 6
indikatora: dostupnost vode za pie, dostupnost sanitarne infrastrukture, smrtnost djece, zagaenost vazduha u zatvorenom prostoru, koncentracija estica u
urbanim sredinama;
U oblasti vitalnosti ekosistema i upravljanja prirodnim
resursima ocjenjivani su pojedinani indikatori
grupisani na sljedei nain:
- Kvalitet vazduha: koncentracija estica u urbanim sredinama, koncentracija ozona;
- Vodni resursi: optereenje recipijenata azotom,
potronja vode;
- Biodiverzitet i stanita: zatita divljine (nenaseljenih predjela ), zatita eko regiona, stopa
prerade drvne grae, potronja vode;
Korienje
prirodnih
resursa: stopa prerade drvne
grae, potronja vode, stepen
izlovljenosti u ribarstvu, subvencije u oblasti poljoprivrede;
Odriva energetika: energetska efikasnost, obnovljiva
energija, emisija CO2 po glavi
stanovnika;
Klimatske promjene: CO2
emisije po glavi stanovnika,
emisije CO2 po KW proizvedene
elektrine
energije,
emisije CO2 na 1000 USD
BDPa generisanog industrijskom proizvodnjom.
Uvidom u izvjetaj publikovan u
okviru realizacije pilot projekta
evidentno je da je dravna zajednica Srbija i Crna Gora bila
predmet analize strunjaka
navedenih centara Jejl i
Kolumbija Univerziteta. U prilogu H ovog izvjestaja, za
preko 70 % analiziranih indika-

5.
April 2009. godine

tora nalaze se i podaci koji su bili relevantni za SCG. Dakle Crna Gora
kao drava lanica dravne zajednice, i lanica UN-a, bila je predmet
analize, ali ne i predmet rangiranja.
Razlog za to ne nalazi se u injenici
da relevantni podaci nijesu bili dostupni, ili pak nepotpuni, ve u injenici
da je u periodu obrade podataka i objavljivanaj izvjetaja Srbija i Crna
Gora prestala da postoji kao meunarodo priznata drava, a podaci pojedinano za Crnu Goru i Srbiju u
izvjetajima medjunarodnih organizacija nijesu jo uvijek bili dostupni.
Posebno ohrabruje injenica da su
vrijednosti za veinu indikatora na
istom nivou ili povoljnijem u odnosu
na drave regiona, ali i pojedinih
lanica EU.
Kako je pored podataka u navedenim
kategorijama za rangiranje odreene
drave bilo potrebno izvriti i praenje trenda pojedinanih
indikatora u odnosu na refentni nivo iz 2006. godine, u izvjetaju za 2008. godinu nijesu se nali podaci ni za Srbiju, ni
za Crnu Goru.
Kako je rije o nezavisnom izvjetaju dva univerziteta na bazi
selektovanja podataka dostupnih u medjunarodnim okvirima,
van obaveznog izvjetanja u formalnim okvirima UNa i EU,
ukljuivanje Crne Gore i Srbije kao novih drava, nije sprovedeno ni u izvjetaju za 2008. godinu.
Ovo naroito u odnosu na potrebu sprovoenja dodatnih
analiza prije svega u vezi sa utvrivanjem referentnog nivoa
to nije jednostavno obzirom da kao zvanini podaci postoje
samo akumulativni podaci za dravnu zajednicu.
Polazei od navedenog znaajno je ukazati da je Crna Gora
u peridou nakon sticanja nezavisnosti, u kratkom vremenskom periodu, postala lanica svih relevantnih medjunarodnih institucija.
Po tom osnovu realizovano je izvjetavanje u okviru izrade
Pregleda stanja ivotne sredine (UN ekonomska komisija za
Evropu), izvjetavanje po osnovu sprovodjenja Milenijumskih razvojnih ciljeva, izvjetavanje u okviru Komisije za
odrivi razvoj UN-a i Mediteranske komisije za odrivi razvoj
i to sa pozicije drave koja je prva u jadranskom subregionu
i regionu Jugo-Istone Evrope donijela i uspostavila sistem
izvjetavnja po osnovu implementacije Nacionalne strategije

odrivog razvoja, te izvetavanje po osnovu pojedinih konvencija, kao npr. Barselonske, Bazelske, itd. Istovremeno otpoele su i aktivnsoti na izvjetavnju u okviru EIONET mree
Evropske agencije za ivotnu sredinu, pri emu uspostavljanje potpunog sistema izvjetavanja predstoji kroz izgradnju
kapaciteta Agencije za zatitu ivotne sredine.
Sve ovo, kao i ambiciozni plan integracija Crne Gore u
Evropsku Uniju, ine sasvim realnim nae oekivanje da e
Crna Gora, kao ekoloka drava, prilikom izrade nekog od
sljedeih izvjetaja Jejl, Kolumbija, ili nekog drugog
prestinog univerziteta, biti meu dravama na zavidnoj
poziciji.
Istovremeno elimo podrati nastojanja medija da svjetske
tokove u pogledu izgradnje svijesti o znaaju ivotne sredine
prezentuju i u nacioanlnim okvirima, ali se pri tom mora voditi
rauna o neophodnosti objektivnog informisanja.
U skladu sa naelima takvog profesionalnog pristupa
svakako da bi bilo za oekivati da se uz podatke o rangiranim dravama, navede da su na listi svih analiziranih
drava i dalje uvrteni podaci o Srbii i Crnojj Gori, to
ukazuje na propust autora EPI izvjetaja za 2008. godinu.

Stoga u kontekstu kampanje Ova zemlja nam je dom jo jednom elimo uputiti poziv medijima da prue podrku Ministarstvu turizma i zatite ivotne sredine u pogledu
prezentovanja i afirmisanja znaajnih rezultata ostavrenih u
izuzetno kratkom periodu, kako bi se
kroz vizibilnost tako ostavrenih rezulU oblasti vitalnosti ekosistema i upravljanja prirodnim resursima ocjentata obezbijedila podrka medjunarodjivani su pojedinani indikatori grupisani na sljedei nain:
nih subjekata kako po pitanju ouvanja
- Kvalitet vazduha: koncentracija estica u urbanim sredinama, konivotne sredine, tako i odrive valcentracija ozona;
orizacije ekonomskih potencijala, za
- Vodni resursi: optereenje recipijenata azotom, potronja vode;
dobrobit svih graana Crne Gore.
- Biodiverzitet i stanita: zatita divljine (nenaseljenih predjela ), zatita eko regiona, stopa prerade drvne grae, potronja vode;
Ministarstvo turizma i zatite ivotne
- Korienje prirodnih resursa: stopa prerade drvne grae, potronja
sredine sa svoje strane preduzee
vode, stepen izlovljenosti u ribarstvu, subvencije u oblasti
neophodne aktivnosti kako bi Crna
poljoprivrede;
Gora bila predmet izvjetavnja, analize
- Odriva energetika: energetska efikasnost, obnovljiva energija,
i rangiranja prilikom izrade sljedeeg
emisija CO2 po glavi stanovnika;
EPI izvjetaja.

6.
April 2009. godine

SEMINAR POSVEEN POETKU RADA AGENCIJE ZA ZATITU IVOTNE

SREDINE

inistar turizma i zatite ivotne

sredine Predrag Nenezi otvorio je seminar posveen
poetku rada Agencije za zatitu ivotne sredine, koji je organizovan u
okviru sprovoenja aktivnosti usmjerenih na jaanje kapaciteta Agencije
za ivotnu sredinu.

Seminar je primarno bio usmjeren na

primjenu mehanizama institucionalnog
povezivanja Agencije u nacionalnu i
meunarodnu mreu relevantnih institucija u kontekstu reforme i jaanja sistema monitoringa i izvjetavnja o
stanju ivotne sredine Crne Gore. Tom
prilikom, Ministar je ukazao na znaaj
uspostavljanja Agencije za zatitu ivotne sredine kao nosioca reforme sistema izvrnih aktivnosti u okviru sprovoenja politike zatite ivotne
sredine.
Oekivanja i obaveze pred nama zahtijevaju sistematian, racionalan i na efikasnosti zasnovan koncept reforme postojee institucionalne mree, kako bi ista
odgovorila na potrebe javnog interesa i sprovoenja ustavnog odreenja prema kom svaki graanin Crne Gore
ima pravo na zdravu ivotnu sredinu.
Takoe, Ministar je iskazao i oekivanja da e ovaj seminar doprinijeti sveobuhvatnijem percipiranju obaveza i
dinamike njihove realiazcije u sklopu ukupnog plana izgradnje kapaciteta Agencije.
Kako je rije o kompleksnom i zahtijevnom procesu,
neophodan je sistematian pristup svih subjekata, kao i
podrka sa meunarodnog nivoa, posebno sa aspekta
povezivanja crnogorske Agencije sa Agencijom za ivotnu sredinu EU.
Samo takvim pristupom Crna Gora e biti u mogunosti
da odgovori na sloene meunarodne obaveze, kako u
pogledu procesa integracije u EU, tako i u pogledu implementacije multilateralnih sporazuma u oblasti ivotne
sredine, zakljuio je ministar Nenezi.
Daliborka Pejovi, direktorica Agencije za zatitu ivotne
sredine, istakla je da osnivanjem Agencije za zatitu ivotne sredine i Nacionalne jedinice za implementaciju pro-

jekata PROCON u Crnoj Gori se stvorio preduslov da veliki

dio izvrnih poslova u oblasti zatite ivotne sredine ove
novoosnovane institucije preuzmu u punom kapacitetu. Djelatnost ove dvije organizacije, uz podrku Ministarstva turizma
i zatite ivotne sredine trebalo bi da u budunosti omogue
bru primjenu i implementaciju zakonodavstva EU kao i
propisa iz ove oblasti koje je donijela drava Crna Gora.
Osnovne djelatnosti Agencije se sastoje u izdavanju dozvola,
vrenju monitoringa ivotne sredine i izrade analiza i izvjetaja, poslova inspekcijskog nadzora i ostvarivanja komunikacije sa relevantnim domaim i meunarodnim organima i
organizacijama kao i sa javnou.
Ove djelatnosti e se vriti kroz etiri sektora Agencije i to: sektor monitoringa, analize i izvjetavanja, sektor za izdavanje
dozvola, sektor za inspekcijske poslove i sektor za komunikacije. Osnivanjem Agencije ispunjen je jedan od osnovnih
preduslova za pridruivanje EU kao i adekvatna zatita ivotne sredine.
O osnovnim djelatnostima Nacionalne jedinice za implementaciju projekata PROCON prisutne je upoznala direktorka Jadranka Vojinovi, i istakla da PROCON predstavlja
podrku lokalnim samoupravama u pripremi aplikacione i tenderske dokumentacije vezane za komunalnu infrastrukturu i
zatitu ivotne sredine, za projekte za koje su sredstva obezbijeena od meunarodnih i donatorskih institucija, pruanje administrativne i tehnike podrke u realizaciji projekata u skladu
sa procedurama koje su propisane od strane ovih organizacija.

Daliborka Pejovi, direktorica Agencije za zatitu ivotne sredine, istakla

je da osnivanjem Agencije za zatitu ivotne sredine i Nacionalne jedinice
za implementaciju projekata PROCON u Crnoj Gori se stvorio preduslov da veliki dio izvrnih poslova u oblasti zatite ivotne sredine ove
novoosnovane institucije preuzmu u punom kapacitetu.

Obije institucije osnovane uz pomo

Evropske Agencije za rekonstrukciju, a
u realizaciji brojnih projekata nastavljaju saradnju sa kancelarijom EU
komisije u Podgorici.

7.
April 2009. godine

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

15. SAJAM EKOLOGIJE I 4. SAJAM "VODE-VODOVODI-SANITARNE

TEHNOLOGIJE" ODRAN U BUDVI

I ove godine, petnaesti put

za redom, u periodu od
22. 24. aprila 2009. godine, u Budvi pod
pokroviteljstvom
Ministarstva turizma i zatite
ivotne sredine, a u organizaciji Jadranskog sajma
A.D. Budva, odran je
15. Sajam Ekologije.
U isto vrijeme odran je i
4.
Sajam
Vode

vodovodi sanitarne
tehnologije, to je ujedno
bila prilika da se na jednom mjestu promoviu i
savremene
tehnologije
koje e unaprijediti odnos
prema zatiti ivotne sredine.
Ministar turizma i zatite
ivotne sredine Predrag
Nenezi otvorio je 15. jubilarni Sajam ekologije i 4. Sajam
Vode-vodovodi-sanitarne tehnologije, na Jadranskom
sajmu u Budvi. U svom izlaganju, ministar Nenezi je istakao da pomenute sajamske manifestacije predstavljaju
potvrdu opredjeljenja Vlade Crne Gore da zajednikim naporima sa svim relevantnim subjektima unaprijedi stanje u
oblasti zatite ivotne sredine i kvalitetnijih usluga vodosnabdijevanja i upravljanja otpadnim vodama.
Naime, drava Crna Gora je snano posveena ouvanju
ivotne sredine za dobrobit sadanjih i buduih generacija
koje ive i koje e ivjeti i boraviti na ovim prostorima, istovremeno dajui svoj konkretan doprinos globalnim naporima i na taj nain otvarajui prostor za uspjeno
sprovoenje evropskih i evroatlantskih integracionih
procesa.
Pored ministra Nenezia, brojnim uesnicima sajamskih
manifestacija obratili su se i Rajko Bujkovi, direktor AD
Jadranski sajam u ime organizacije domaina, i Ambasador Delegacije Evropske Komisije u Crnoj Gori Leopold
Maurer.
Ambasador Maurer je u svom izlaganju istakao da je Crna
Gora zemlja izuzetnih prirodnih ljepota, koje trebaju biti
ouvane za budue generacije, i koje su preduslov
razvoja, posebno razvoja odrivog turizma. U tom smislu,
drava koja se nalazi u procesu pridruivanja Evropskoj
Uniji mora u nacionalnom zakonodavstvu preuzeti brojne
propise koji se odnose na zatitu vazduha, voda, biodi-

8.
April 2009. godine

vrziteta i drugih segmenata ivotne sredine, i posebno

primjenjivati mehanizme procjene uticaja projekata na ivotnu sredinu, strateke procjene uticaja i integrisanog sprjeavanja i kontrole zagaivanja.
Kao posebno vanu injenicu Ambasador Maurer je naglasio
da e u narednih par dana drave lanice zatraiti zvanino
miljenje Evropske Komisije o napretku Crne Gore u procesu EU integracija, ime se potvruju dosadanji napori i
stvaraju pretpostavke za ubrzani ulazak Crne Gore u Evropsku Uniju.
Sveano otvaranje pomenutih sajamskih manifestacija ima
dodatnu teinu, jer se poklapa sa obiljeavanjem 22. aprilaDana Planete, kojim se eli skrenuti panja itave svjetske
javnosti na potrebu ouvanja uslova za ivot na Zemlji.
Obiljeavajui ovaj dan ovjeanstvo eli da pomogne sebi
da uspostavi kontakt s prirodom, ukae na izazove i prijetnje
u oblasti ivotne sredine i pokae potrebu za uspostavljanjem mehanizma stalnog katalizatora ekolokog obrazovanja,
akcija i promjena, koje e omoguiti da se savladaju globalni problemi zatite ivotne sredine.
Polazei od davno prepoznate potrebe da se rjeavanju
globalnih problema najbolji doprinos moe dati lokalno djelujui, Sajam ekologije i Sajam Vode-vodovodi-sanitarne
tehnologije pokazuju kako i na koji nain moemo doprinijeti ouvanju Planete.

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

Nakon sveanog otvaranja i prigodnog programa

posveenog djeci, koja predstavljaju nau
budunost, zvanino su otpoele aktivnosti sajamskih manifestacija, koje su ove godine bile
posebno brojne i raznovrsne.
Trodnevni program sajma obuhvatao je aktivnosti
namjenjene najmlaima, prezentacije institucija i
organizacija iz zemlje i okruenja, brojne bilateralne susrete, kao i predstavljanje aktivnosti
civilnog sektora.

AKTIVNOSTI U OKVIRU PRVOG

DANA SAJMA
Prvod radnog dana, u okviru Sajma ekologije,
prezentirana je kampanja Ministarstva turizma i
Rambo Amadeus, kao ambasador ekologije u Crnoj Gori navodi
zatite ivotne sredine o odrivom razvoju Ova
da je ovaj serijal posveen prije svih adolescentima i tinejderzemlja nam je dom - Crna Gora moj dio Planete,
ima, kako bi se upravo njima pribliile ideje vanosti ouvanja i
u okviru koje e u prvoj akciji biti posaeno
suoavanja sa savremenim fenomenima u ivotnoj sredini.
650.00 novih sadnica. Na taj nain e se simbolino zasaditi po jedno stablo za svakog
graanina Crne Gore i iskazati opredjeljenje za dug i zdrav prirodne resurse, ivotnu sredinu, energetsku efikasnost, reivot naih graana. Cilj kampanje je da se postepeno prom- cikliranje nastalog otpada, ekoloku bezbjednost i slino.
jeni odnos prema prirodnim vrijednostima sa kojima raspo- Serijal e poeti sa emitovanjem 27. aprila na Televiziji B 92,
laemo i koje mogu i moraju biti osnova za ekonomski razvoj a zatim i na Javnom servisu Crne Gore.
i prosperitet Crne Gore.
Rambo Amadeus, kao ambasador ekologije u Crnoj Gori
Takoe, posebno je predstavljena i aktivnost u okviru kam- navodi da je ovaj serijal posveen prije svih adolescentima
panje Ova zemlja nam je dom-Crna Gora moj dio Planete- i tinejderima, kako bi se upravo njima pribliile ideje
izrada televizijskog serijala Ekoloki pojmovnik. Na vanosti ouvanja i suoavanja sa savremenim fenomenima
prezentaciji pomenutog serijala govorili su Milo Jovanovi, u ivotnoj sredini.
autor projekta i Antonije Pui, poznatiji kao Rambo
Amadeus, jedan od prezentera ekolokih pojmova u serijalu Prvog dana sajma odrana je i prezentacija Nacionalne jedinice za implementaciju projekata Project Consulting
koji ima 30 epizoda.
(PROCON).
G-din Jovanovi je istakao da Ekoloki pojmovnik, od slova
do slova, oznaava i objanjava termine koji se odnose na Jedinica za implementaciju projekata osnovana je Odlukom
Vlade 1. februara 2008. godine u cilju pruanja
ekspertske i tehnike podrke lokalnoj samoupravi u
implementaciji projekata iz
oblasti komunalne djelatnosti i zatite ivotne sredine.
Osnovna djelatnost Nacionalne
jedinice
je
pruanje strune pomoi
lokalnoj samoupravi na realizaciji programa i ugovora
koje je Vlada potpisala sa
meunarodnim finansijskim
institucijama i odgovarajuim fondovima Evropske
unije u oblasti komunalnih
djelatnosti i zatite ivotne
sredine.

9.
April 2009. godine

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

U skladu sa Finanisijskim Ugovorom
izmeu Crne Gore i Evropske invensticione banke potpisanog 30. septembra
2008.godine Montenegro Water and
Sanitation Project Jedinica za implementaciju projekata je glavni partner
EIB-a u svim administrativnim i
tehnikim pitanjima vezanim za projekte
iz oblasti upravljanja otpadnim vodama.

Takoe, posebno je predstavljena i aktivnost u okviru kampanje Ova

zemlja nam je dom-Crna Gora moj dio Planete-izrada televizijskog serijala Ekoloki pojmovnik. Na prezentaciji pomenutog serijala govorili su
Milo Jovanovi, autor projekta i Antonije Pui, poznatiji kao Rambo
Amadeus, jedan od prezentera ekolokih pojmova u serijalu koji ima 30
epizoda. G-din Jovanovi je istakao da Ekoloki pojmovnik, od slova do
slova, oznaava i objanjava termine koji se odnose na prirodne resurse,
ivotnu sredinu, energetsku efikasnost, recikliranje nastalog otpada,
ekoloku bezbjednost i slino. Serijal e poeti sa emitovanjem 27. aprila
na Televiziji B 92, a zatim i na Javnom servisu Crne Gore.

U skladu sa pomenutim finansijskim

ugovorom Jedinica trenutno radi na
pruanju ekspertske podrke Optini
Niki u pripremi tenderske dokumentacije za prioritetni projekat Projektovanje i izgradnja postrojenja za preiavanje
otpadnih voda u gradu Nikiu, u skladu sa procedurama
Evropske investicione banke.

Pored ekspertske pomoi u pripremi tenderske dokumentacije i ugovora, Jedinica za implementaciju projekta
prua i ekspertsku podrku Ministarstvu turizma i zatite ivotne sredine u pripremi predloga projekata u oblasti komunalne djelatnosti koje treba da budu podnesene finansijskim
institucijama i drugim donatorima (Program podrke infrastrukture (IPF-Municipal Window), Instrument predpristupne
pomoi (IPA 2009/2010,i drugi programi podrke).
U organizaciji Instituta za javno zdravlje odrano je i predavanje na temu uvajui ivotnu sredinu titimo svoje
zdravlje, na kojem su, kao neophodni elementii za zdrav
ivot, predstavljeni ist vazduh, voda i zdrava hrana koju
jedemo. Predavanje je bilo nain da se doprinese stvaranju
ekoloke kulture, prije svega kod najmlae populacije.

ventivnog multimedijalnog obrazovnog paketa, Green Pack,

namijenjenog kolskoj djeci uzrasta izmeu 11 i 15 godina
u Centralnoj i Istonoj Evropi.
Green Pack je multimedijalni obrazovni paket prevashodno
namijenjen nastavnicima i uenicima evropskih osnovnih
kola, kao i drugih obrazovnih nivoa. Fokusiran je na zatitu
ivotne sredine i odrivi razvoj i ukljuuje itav niz obrazovnih materijala kao to su prirunik za nastavnike sa
planom predavanja po lekcijama i fact sheet za uenike,
zbirku obrazovnih filmova sa animiranim video klipovima,
interaktivni CD-ROM sa dodatnim informacijama i dilema
igru. Korisnici Green Pack-a mogu koristiti planove predavanja i dopuniti ih video materijalima, informacijama sa CDROM-a i linkovima internet stranica sa korisnim
informacijama.
Akcenat je na formiranju novih vrijednosti kod uenika i
promjenu ponaanja u koli, kod kue i u drutvu, a ne
samo na akumuliranje znanja.

Agencija za zatitu ivotne sredine odrala je prezentaciju

o zatiti i znaaju ozonskog omotaa Zatiti planetu, sauvaj ozonski omota, na kojoj su prezentirani najvei
uzronici oteenja ozonskog omotaa.

U ovom kontekstu, uenici su prije svega partneri predavaima u diskusiji, igri i donoenju odluka. Glavne poruke
ovog obrazovnog materijala se preko uenika zatim
prenose i na ostale lanove porodice i drutva.

Regionalni centar za ivotnu sredinu za Centralnu i Istonu

Evropu predstavio je program koji se bavi obrazovanjem o
odrivom razvoju. Program obuhvata razradu i primjenu in-

U ovom projektu obradjene su 22 teme iz oblasti zatite ivotne sredine i odrivog razvoja.
Takoe, prvog dana,
odrane su i kvalifikacije
Prvog ekolokog kviza.
Na prvom ekolokom
kvizu uee je uzelo 15
ekipa koje su reprezentovale svoje kole i to: O
Stefan Mitrov Ljubia
Budva, Boko Strugar
Ulcinj, Milan Vukovi
H.Novi, Srbija Bar,
Mirko Srzenti Petrovac,
Pavle Rovinski Podgorica, Veljko Drobnjakovi
Risan, Druga osnovna
kola Budva, Duan
Kora B.Polje, Risto
Manojlovi Kolain, Njego Spu, Anto Djedovi Bar, Njego
Cetinje, Savo Pejanovi
Podgorica i Blao Jokov
Orlandi Bar.

10.
April 2009. godine

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

Pored kviza, koji je donio poseban kvalitet ovom sajmu, djeca su imala priliku da njihove tandove posjeti ministar turizma
i zatite ivotne sredine Predrag Nenezi, pomonik ministra Sinia Stankovi kao i brojni predstavnici diplomatskog kora,
predsjednici optina i brojni posjetioci.

PROMOCIJA I PREZENTACIJA "NACIONALNIH PARKOVA

CRNE GORE"

Na ovogodinjem sajmu Ekologije zapaenu promociju i autentian tand imali su Nacionalni parkovi Crne gore. Istiui
da ivimo u ekolokoj dravi novi koncept promocija i prezentacija Nacionalnih parkova Crne Gore ima daleko iru dimenziju od afirmisanja ljepote, zatienog podruja, njegove prirodne vrijednosti kulturno-istorijskih znamenitosti, turistike ponude.
Akcentujui obrazovni i edukativni segment primjeren obinom gradjaninu, ove promocije imaju za cilj da utiu na svijest
ljudi o znaaju onoga sto imamo i jos veem znaaju kako ga uvamo.
Zato ih treba shvatiti kao misiju Nacionalnih parkova u zaivljavanju i njegovanju ekoloke kulture. A ono to se kroz,
neposredni kontakt animiranjem gradjanja moe izvesti kao zakljuak jeste da vrijedi truda.
Neko dolazi sam, nekome treba pokazati, otkriti, nekoga podstai, nekoga pozvati. A ta je vano?
Svaki pojedinac koji dodje na Loven, Biogradsku Goru, Skadarsko jezero, Durmitor ili bilo koji dio ove nae lijepe zemlje,
prema kojoj je priroda bila tako dareljiva korak je blize onome to elimo biti. Ekoloka drava u punom znaenju te rijei. Sa svijeu koja takvoj zemlji pripada.

11.
April 2009. godine

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

AKTIVNOSTI TOKOM DRUGOG DANA SAJMA
Odran okrugli sto na temu Selektivno sakupljanje otpada
Na XV Sajmu Ekologije u Budvi, u organizaciji Ministarstva turizma i zatite ivotne sredine, 23. aprila 2009. godine odran je okrugli sto na temu Selektivno
Trodnevni program sajma obuhvatao je aktivnosti namjenjene
sakupljanje otpada. Ovom skupu prisustvovali
najmlaima, prezentacije institucija i organizacija iz zemlje i
su: pomonik ministra Sinia Stankovi, direktor
okruenja, brojne bilateralne susrete, kao i predstavljanje akFonda za zatitu okolia i energetsku uinkovitivnosti civilnog sektora.
tost Vinko Mladineo i veina predstavnika komunalnih preduzea u Crnoj Gori. Poslije uvodne
rijei pomonika ministra Sinie Stankovia,
prezentacije predstavnika komunalnih preduzea
U skladu sa Finanisijskim Ugovorom izmeu Crne Gore i
i izlaganja gospodina Mladinea, diskutovano je
Evropske invensticione banke potpisanog 30. septembra
na zadatu temu.
2008.godine Montenegro Water and Sanitation Project Jedinica za implementaciju projekata je glavni partner EIB-a u svim
Na osnovu svega izloenog, zakljueno je da jeadministrativnim i tehnikim pitanjima vezanim za projekte iz
dinice lokalne samouprave do 15. maja 2009. gooblasti upravljanja otpadnim vodama.
dine dostave informaciju o dosadanjim
rezultatima Pilot projekta "Selektivno sakupljanje
otpada", dinamiku proirivanja aktivnosti selektivnog sakupljanja otpada i na bazi toga utvrde
potrebe u broju kontejnera i ostale opreme.
Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine e
na bazi iskazanih prioritetnih potreba jedinica
lokalne samouprave sagledati mogunost obezbjeenja sredstava za nabavku ove opreme.

Zakljueno je da jedinice lokalne samouprave do 15. maja 2009.

godine dostave informaciju o dosadanjim rezultatima Pilot projekta "Selektivno sakupljanje otpada", dinamiku proirivanja aktivnosti selektivnog sakupljanja otpada i na bazi toga utvrde
potrebe u broju kontejnera i ostale opreme.

Na kraju, neophodno je osmisliti i realizovati aktivnosti na edukaciji

stanovnitva i pomenutu dinamiku i procijenjena sredstva ukljuiti
pri izradi lokalnih planova upravljanja otpadom.

12.
April 2009. godine

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

Jer, OVA ZEMLJA NAM JE DOM, a CRNA GORA NA DIO PLANETE!

OKRUGLI STO NA TEMU ZATIENA PODRUJA PRIRODE U CRNOJ GORI

U FUNKCIJI ODRIVOG RAZVOJA

U organizaciji "Zavoda za zatitu prirode

Zatita prirodnih vrijednosti neminovno integrie ekoloke, bioloke,
Crne Gore odran je okrugli sto na temu
ekonomske, kulturne, drutvene i druge razvojne odrednice jednog
Zatiena podruja prirode u Crnoj Gori
drutva i osim fundamentalne konzervacijske, kao i ekoloko restauu funkciji odrivog razvoja. Uvodni
ratorske uloge, u sadanjim uslovima, ima i nesumnjivo znaajnu razvoreferat podnio je dr Zlatko Buli, direktor
jnu komponentu.
Zavoda za prezentaciju, dok je izlaganje
na temu Odrivo korienje biolokih
Zatita prirodnih vrijednosti neminovno integrie ekoloke,
resursa regiona crnogorskog primorja imao prof. dr Ivica
bioloke, ekonomske, kulturne, drutvene i druge razvojne
Radovi, dravni sekretar Ministarstva zatite ivotne sreodrednice jednog drutva i osim fundamentalne konzerdine i prostornog planiranja Srbije.
vacijske, kao i ekoloko restauratorske uloge, u sadanjim
uslovima, ima i nesumnjivo znaajnu razvojnu kompoNa okruglom stolu je istaknuto da Crna Gora na putu
nentu. Takav pristup neminovno namee potrebu definprema Evropskoj Uniji kao jedan od znaajnih preduslova
isanja kodeksa odrivog razvoja koji e istovremeno
ima i stavljanje pod odgovarajui reim zatite u skladu sa
osigurati neophodnu zatitu, a i generisanje ekoloki prihmeunarodnim standardima i propisima priblino 20% navatljivih razvojih programa potrebnih za ostvarivanje nacionalne teritorije kroz NATURA 2000 program to nalae
cionalnih programa zatite kao i direktnu korist lokalnim
efikasne mjere kompleksne evaluacije i zatite prirodnih
samoupravama. Ovakvi pristupi u pojedinim djelovima
vrijednosti ukupne dravne teritorije. Zatita prirode predEvrope i svijeta daju obostrano oekivane rezultate i vode
stavlja sistem planiranih, kompleksnih i dirigovanih akka usklaivanja i harmonizaciji interesa izmeu racionalnog
tivnosti kojima se postie osiguranje uslova ivom svijetu
korienja prirodnih potencijala i njihove integralne zatite.
izvorne prirode u dugoronim programima razvoja.
Priroda Crne Gore je veoma raznovrsna. I pored brojnih
antropogenih i drugih zahvata direktnog i indirektnog pori-

13.
April 2009. godine

XV SAJAM EKOLOGIJE I PRVI EKOLOKI KVIZ

jekla jo uvijek je u velikoj mjeri ouvana, tako da
predstavlja solidnu osnovu za dalji sveukupni razvoj.
U pogledu bioloke razvnorsnosti Crna Gora spada
u sami evropski vrh, a po bogatstvu geoloko-morfolokih, hidrolokih, pedolokih i biodiverzitetskih
karaktera srazmjerno svojoj povrini nalazi se praktino na prvom mjestu u Evropi.

turizma i zatite ivotne sredine u saradnji sa Ministarstvom

prosvjete i nauke organizovalo je finale prvog ekolokog kviza.
Nakon kvalifikacija, u finalu su se takmicili uenici osnovnih kola
Srbija-Bar, Mirko Srzentic-Petrovac, Njego-Cetinje i
Duan Kora- Bijelo Polje. Nakon postavljene tri grupe, od po
pet pitanja, uenici Osnovne skole Srbija-Bar osvojili su titulu
prvaka u prvom ekolokom kvizu.

Dugoronom projekcijom zatite prirode

u PPCG je predloeno proirenje postoFormiranjem novih zatienih podruja prirode nee se ugroziti razvojee mree zatienih podruja prirode
jne mogunosti podruja, ali e se ustanoviti odgovarajua ogranienja
(prirodnih dobara) sa novim podrujima,
u cilju postizanja odrivog razvoja u tim zonama.
pri emu se zahtijeva uzimanje u obzir
socioekonomskih posljedica i, u vezi sa
tim, zatita steenih prava lokalnog stanovnitva u
tim podrujima.
Na kraju kviza, pomonik Ministra turizma i zatite ivotne sredine Sinia Stankovi u svom izlaganju izrazio je spremnost minFormiranjem novih zatienih podruja prirode nee
istarstva za buduu saradnju kao i nadu da e ovakav kviz
se ugroziti razvojne mogunosti podruja, ali e se
postati tradicionalna manifestacija.
ustanoviti odgovarajua ogranienja u cilju postizanja odrivog razvoja u tim zonama.
Da je investicija u znaje, najbolja investicija, jo jednom su
potvrdili nai partneri tj. UNDP kancelarija u Podgorici, koja je
Prilikom iznalaenja optimalnih opcija za upravljanje
podrala ovu manifestaciju obezbjedivi prigodne nagrade za
u novim zatienim podrujima, prednost e imati oni
sve uesnike. itav kviz je protekao bez primjedbi, dok su sve
modeli upravljanja koji e okupiti i meusobno
ekipe pokazale izvanredno znanje u oblasti ekologije.
povezati sve kljune aktere (kooperativni model sa
jasno podijeljenim pravima i obavezama). Kroz takve
Pitanja su sastavili dr. biolokih nauka Sneana Dragievi, kusmodele upravljanja e se obezbijediti participativni i
tos u prirodnjakom muzeju i Mr. Danka Petrovi , asistent na
transparentni pristup u pripremi, donoenju i
PMF-u, koje su autor i koautor udbenika biologije za osnovnu
sprovoenju planova upravljanja za zatiena pokolu.
druja prirode.
U okviru sajma odran je i tematski maskenbal u kojem je uestvoSveanom dodjelom nagrada u cilju podsticanja
valo preko 150 uesnika na kome su preovladale grupne maske. U
kvaliteta prezentacije izlagaa, Jadranski sajam
zaista jakoj konkurenciji iri je imao teak posao da izabere pobjedtradicionalno je nagradio najbolje izlagake i tom prinike. Najbolja grupna maska je bila arolija Tiine iz Zavoda za
likom prva nagrada, EXPO TROPHY 2009. i Zlatna
gluvu djecu iz Kotora, sa porukom uvajmo prirodu. Naj-eko maska
plaketa, dodjeljena je JP Nacionalni Parkovi Crne
bila je maska uvaj da te uvam iz Osnovne kole Srbija Bar.
Gore iz Podgorice.
Najorginalnija je bila maska "Ljekovito bilje" iz vrtia Zagorka
Ovom prilikom uruena su i dva specijalna priznanja
Ivanovi-Maanovic sa Cetinja, dok je titula najsmjenija maska
i to Gimanziji sa Cetinja kao i Udruenju Gorana
dodjeljena O Milorad-Musa Burzan iz Podgorice pod nazivom
Crne Gore iz Podgorice.
"Gorska Vila".
Maskenbal je protekao u pravoj revijalnoj
atmosferi sa nizom poruka koje su
pokazale da se u naim predkolskim i
kolskim ustanovama vrijedno radi na
edukaciji i razvoju ekoloke svijesti. Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine je
i ove uesnike nagradilo vrijednim nagradama.

Na ovogodinjem 15. Sajamu ekologije odrano je vie okruglih stolova,

prezentacija, izlobi, kao i niz drugih aktivnosti koje su imale za cilj da
priblie pitanja koja se odnose na ivotnu sredinu i njeno ouvanje, kao
i korienje prirodnih potencijala u funkciji odrivog razvoja.

Na ovogodinjem sajmu ekologije pored Ministarstva

turzima i zatite ivotne sredine izlagao je veliki broj
institucija, nevladinih organizacija, proizvoaa
ekoloki zdrave hrane, osnovnih kola, vrtia, drutava, saveza, preduzea i organizacija iz CG i inostranstva u ijim nadlenostima su poslovi zatite
ivotne sredine koji e svojim aktivnim ukljuivanjem
doprinijeti boljoj prezentaciji dostignua u ovoj oblasti
u cilju promocije prirodnih vrijednosti i ukupnog sistema zatite ivotne sredine.
Imajui u vidu aktivnosti koje se sprovode na
podizanju svijesti, naa pokretaka snaga i
budunost jesu najmlai. S tim u vezi, Ministarstvo

14.
April 2009. godine

I poslednji dan Sajma bio je bogat deavanjima. Glavna tema

na nauno strunom skupu bila je posveena upravljanju otpadnim vodama u Crnoj Gori, kao i higijenskoj ispravnosti vode
za pie u predkolskim i kolskim ustanovama u Crnoj Gori.
Na ovogodinjem 15. Sajamu ekologije odrano je vie okruglih
stolova, prezentacija, izlobi, kao i niz drugih aktivnosti koje su
imale za cilj da priblie pitanja koja se odnose na ivotnu sredinu i njeno ouvanje, kao i korienje prirodnih potencijala u
funkciji odrivog razvoja.

MINISTAR TURIZMA I ZATITE IVOTNE SREDINE PREDRAG NENEZI I

PREDSJEDNIK EVROPSKE KOMISIJE ZA PUTOVANJA (ETC) ARTUR
OBERAER ODRALI KONFERENCIJU ZA NOVINARE

Smanjenje cijena u predstojeoj turistikoj sezoni uz

zadravanje nivoa kvaliteta, kao i naglasak na gostoprimstvu, uz uvoenje inovativnih proizvoda u turistikom
sektoru, je ono o emu Crna Gora treba da povede
rauna istakao je, nakon dvodnevne posjete Crnoj Gori,
predsjednik Evropske komisije za putovanja (ETC) Artur
Oberaer.
Tim povodom gospodin Oberaer i Ministar turizma i zatite ivotne sredine Predrag Nenezi odrali su konferenciju za novinare.
U svom obraanju, predsjednik Evropske komisije za
putovanja (ETC) Artur Oberaer pohvalio je turistiki sektor u Crnoj Gori koji brzo napreduje, i istako uvejrenje da
e rast biti nastavljen i u narednom periodu.
Tokom dvodnevnog boravka, gospodin Oberaer je informisan o svim mjerama koje je Vlada Crne Gore u
saradnji sa privatnim sektorom preduzela u pripremi
suoavanja sa posljedicama globalne ekonomske krize i
izrazio pohvale na raun brze i pravovremene podrke.
- estitam
vam jer austrijska Vlada
nije bila toliko
brza u podrci turizma.
Siguran sam
da e va
turizam nastaviti
da
napreduje
nakon malog
zastoja istakao je g-din
Oberaer, i
dodao
da
Crna Gora, u
ovim vanrednim okolnostima, treba
malo da se
pozabavi cjenovnom politikom.
- Ukoliko se trite malo povue, cijene moraju da padaju,
ali se kvalitet mora zadrati jer bi se u suprotnom izgubio
dio imida koji je Crna Gora izgradila na meunarodnom

tritu. Mora se staviti naglasak na gostoprimstvo i treba

uvoditi nove inovativne proizvode. Turistima treba ponuditi dodatnu vrijednost usluge, a ne samo jeftiniju uslugu. Kombinovati postojee proizvode kao to je ponuda primorja i planina,
etnja, vonja bicikla, odnosno kombinovati sve postojee
proizvode. savjetovao je gospodin Oberaer i pohvalio mjere
koje se preduzimaju za poboljanje vodosnabdijevanja primorja.
Ministar turizma i zatite ivotne sredine Predrag Nenezi najavio je da e sljedea godinja Skuptina Evropske komisije
za putovanja biti odrana u oktobru u Budvi, istiui da Crna
Gora ima izuzetno dobru saradnju sa Evropskom komisijom
za turizam i putovanja, kako od sticanja njenog punopravnog
lanstva 2006. godine, tako i u periodu koji je tome prethodio.
Ministar Nenezi je istakao, da su tokom posjete predsjednika
Evropske komisije za turizam i putovanja u Crnoj Gori, razmijenjena miljenja o aktuelnoj situaciji kada je u pitanju sektor
turizma, prije svega u Evropi, i naglasio da sada, vie nego
ikada, multilateralne organizacije imaju veoma vanu ulogu.
- Turizam pokazuje
znake usporavanja
u cijelom svijetu, ali
imajui u vidu da
turizam vie nije
luksuz, ve jedna
od osnovnih navika
i potreba ljudi, te
da e kao takav uspjeti
da
nae
rjeenje za trenutnu
krizu, iako je jedna
od najveih sa kojima se ovaj sektor
ikad suoio kazao
je ministar Nenezi,
istiui da je Vlada
pravovremeno
preuzela dovoljno
mjera za spreavanje teih posljedica krize.
- Nai emo naina da se izborimo sa izazovima koji su pred
nama. Kvalitet mora biti na prvom mjestu, ali mora se razmotriti i cjenovna politika kako bi Crna Gora bila konkurentna
turistika destinacija zakljuio je Ministar.

www.montenegro.travel
15.
April 2009. godine

MINISTAR TURIZMA I ZATITE IVOTNE SREDINE PREDRAG NENEZI

UESTVOVAO NA SASTANKU UNIJE POSLODAVACA

inistar turizma i zatite ivotne

sredine
Predrag
Nenezi uestvovao je, na
poziv predsjednika Unije poslodavaca, gospodina Predraga Mitrovia, sastanku sa predstavnicima
pomenute unije.

Cilj sastanka bio je, prije svega,

sagledavanje ukupnog ambijenta za
poslovanje u Crnoj Gori, sa posebnim osvrtom na hotelsko-turistiku
privredu, u svijetlu posljedica globalne ekonomske i finansijske krize.
Ministar Nenezi je upoznao prisutne
sa mjerama koje je u proteklom periodu preduzela Vlada Crne Gore na
stvaranju povoljnijeg ambijenta za
poslovanje
hotelsko-turistike
privrede, istakavi istovremeno da ima prostora da se uloe dodatni napori kako bi se obezbjedili jo povoljniji uslovi za
pripremu predstojee turistike sezone.
Posebna tema bila je potreba kratkoronog kreditiranja hotelijera, na emu Vlada i resorna ministarstva intenzivno rade sa
bankama. Oekuje se da e u najkraem roku biti poznati uslovi kreditiranja od strane banaka, kao i poetak realizacije te
kreditne linije.
Ministar Nenezi je upoznao prisutne sa mjerama koje je u proteklom periodu preduzela Vlada Crne Gore na stvaranju povoljnijeg ambijenta za poslovanje hotelsko-turistike privrede, istakavi
istovremeno da ima prostora da se uloe dodatni napori kako bi
se obezbjedili jo povoljniji uslovi za pripremu predstojee turistike sezone.
Posebna tema bila je potreba kratkoronog kreditiranja hotelijera,
na emu Vlada i resorna ministarstva intenzivno rade sa bankama.
Oekuje se da e u najkraem roku biti poznati uslovi kreditiranja
od strane banaka, kao i poetak realizacije te kreditne linije.

Istiui da ovu godinu karakteriu vanredni

uslovi poslovanja za turistiku privredu, uesnici
sastanka su se sloili da je neophodna jo blia
saradnja i komunikacija izmeu javnog i privatnog sektora, pri emu svako sa svoje strane
mora initi ustupke i dati doprinos kako bi se
umanjile posljedice ekonomske krize i stvorio
povoljniji i kvalitetniji turistiki proizvod.

U tom kontekstu je vano da svi subjekti u

kreiranju cjenovne politike, od najkrupnijih do
najmanjih inilaca turistike ponude, shvate da
se ona mora primjeriti aktuelnom ekonomskom momentu i tranji sa emitivnih trita.
U svijetlu iznesenih primjedbi predstavnika Unije poslodavaca, Ministar je ukazao da e se preduzeti dodatne aktivnosti kako
bi se analizirala najpovoljnija rjeenja koja se tiu zapoljavanja i rada stranaca, naplate lanskog doprinosa, turistike
takse, eko naknade i dr.
Konano, razgovarano je i o projektima iz
oblasti ivotne sredine, ansama za biznis u toj
sferi, kao i o zajednikim aktivnostima na promociji ouvanja ivotne sredine, uz konstataciju
da zdrava ivotna sredina nema alternativu i
predstavlja osnovni preduslov za kvalitetnu
budunost Crne Gore i njenih graana.

16.
April 2009. godine

Istiui da ovu godinu karakteriu vanredni uslovi poslovanja za

turistiku privredu, uesnici sastanka su se sloili da je
neophodna jo blia saradnja i komunikacija izmeu javnog i privatnog sektora, pri emu svako sa svoje strane mora initi ustupke i dati doprinos kako bi se umanjile posljedice ekonomske
krize i stvorio povoljniji i kvalitetniji turistiki proizvod.

MEUNARODNA KONFERENCIJA O OUVANJU JADRANSKIH

MIGRATORNIH PUTEVA PTICA

Ministar turizma i zatite ivotne sredine Predrag Nenezi zvanino je otvorio Meunarodnu konferenciju o ouvanju jadranskih
migratornih puteva ptica, koja je odrana u Ulcinju, u periodu od 14. do 17. aprila. Pored
ministra Nenezia, uesnicima skupa su se
obratili i ambasador Republike Njemake u
Crnoj Gori, gospodin Peter Plate, pomonik
ministra ivotne sredine, umarstva i
vodoprivrede Republike Albanije, gospodin
Taulant Bino i ef Kancelarije za odrivi razvoj,
gospodin Ljubia Perovi. U ime grada domaina, uesnike je pozdravio predsjednik
Optine Gzim Hajdinaga.
U svom izlaganju, ministar Nenezi je istakao
da Konferencija o ouvanju jadranskih migratornih puteva ptica predstavlja znaajan skup
naunika i eksperata, koji e svojim znanjem
i iskustvom pomoi u kreiranju inovativnog
pristupa u zatiti i ouvanju prirodnih vrijednosti, posebno populacija globalno znaajnih i ugroenih
vrsta ptica i njihovih stanita -jezera, rijenih basena i
obalnog podruja. Naime, ekoloki osjetljivi ekosistemi ugroene vrste i njihova stanita zahtijevaju posebnu
panju i udruene napore svih releventnih aktera u cilju
njihovog trajnog ouvanja. Zatita migratornih vrsta ptica,
njihovih selidbenih puteva i privremenih stanita su
obaveza Crne Gore i doprinos naporima drugih meunarodnih subjekata i civilnog sektora.

Skadarsko jezero, delta rijeke Bojane, Velika plaa, koji se

nalaze na koridorima jadranskih migratornih puteva ptica, su
prirodna prednost Crne Gore.

Konferenciju o ouvanju jadranskih migratornih puteva ptica

organizovala je njemaka asocijacija Euronatur. Ovaj skup
predstavlja najznaajniji regionalni skup strunjaka i eksperata iz ove oblasti u oblasti Jugo-istone Evrope. Konferenciji
je prisutvovalo 120 predstavnika iz 16 zemalja, meu kojima su
predstavnici znaajnijh meunarodnih organizacija i institucija,
kao to su BirdLife International, Wetland International, WWF Takoe, ministar Nenezi je naglasio da je inoviranom
Svjetski fond za ouvanje divljine, kao i predstavnici sekretarijata meunarodnih konvenOsnovne teme konferencije odnosile su se na zatitu migratornih
cija: Bonske konvencije o ouvanju
puteva i koridora globalno znaajnih i ugroenih vrsta ptica, upravlmigratornih vrsta i divljih ivotinja i Ramsarske
janje i monitoring razliitim tipovima ekoloki osjetljivih podruja, kao
konvencije o ouvanju vlanih podruja.
to su vlana podruja, rjeni baseni i obalno podruje.
Osnovne teme konferencije odnosile su se
na zatitu migratornih puteva i koridora
Strategijom razvoja turizma do 2020. godine definisan
globalno znaajnih i ugroenih vrsta ptica, upravljanje i monrazvoj turizma, kao najznaajnije ekonomske aktivnosti,
itoring razliitim tipovima ekoloki osjetljivih podruja, kao to
na principima odrivog razvoja, to podrazumijeva trajno
su vlana podruja, rjeni baseni i obalno podruje. Takoe,
ouvanje prirodnih resursa i diverzifikaciju turistike
tokom trajanja konferencije bilo je rijei i o odrivom koponude. U tom smislu, posmatranje ptica - birdwatching
rienju prirodnih resursa i razvoju mrea zatienih podruja
predstavlja vaan segment turizma baziranog na prirodi.
od evropskog znaaja, kao to su Emerald sistem i sistem
Bogatstvo faune ptica u mnogim podrujima, kao to su
posebno znaajnih stanita ptica (IBA podruja).
Konferenciji je prisutvovalo 120 predstavnika iz 16 zemalja, meu kojima su predstavnici znaajnijh meunarodnih organizacija i institucija, kao to su BirdLife International, Wetland International, WWF Svjetski fond za ouvanje divljine, kao i predstavnici sekretarijata
meunarodnih konvencija: Bonske konvencije o ouvanju migratornih vrsta i divljih ivotinja i Ramsarske konvencije o ouvanju
vlanih podruja.

Zadnjeg dana konferencije, 17. aprila, za

uesnike konferencije, organizovan je obilazak Skadarskog jezera, od Plavnice do
Skadra, kako bi se uesnici konferencije upoznali sa prirodnim vrijednostima ovog
prekograninog ekosistema.

17.
April 2009. godine

UNAPRIJEENJE ULOGE NACIONALNIH NVO ZA ZATITU IVOTNE

SREDINE ZAPADNOG BALKANA U KONTEKSTU PROIRENJA EU

U okviru projekta Evropske Komisije Europe Aid/119860/C/SV/Multi Unaprijeenje uloge nacionalnih NVO za zatitu ivotne sredine Zapadnog Balkana u kontekstu proirenja EU, u Budvi se kao uvodni dogaaj 15. Sajma ekologije, odrao
Nacionalni konsultativni seminar.
Pomonik ministra turizma i zatite ivotne sredine Sinia Stankovi imao je izlaganje na temu Nacionalna politika u oblasti
zatite ivotne sredine radi pristupanja EU i saradnja sa nevladinim organizacijama. Tom prilikom osvrnuo se na glavne
prioritete politike zatite ivotne sredine, istakavi da je cilj Crne Gore ukljuivanje u evro-atlanske integracione procese,
a preduslov za pridruivanje zajednici evropskih zemalja je transpozicija EU odredaba, direktiva i drugih relevantnih pravnih
akata iz oblasti ivotne sredine u nacionalno zakonodavstvo i njegovo sprovoenje.
Gospodin Stankovi je podsjetio da je u decembru 2008. godine usvojena Nacionalna poliNacionalnim programom, predvieno je sprovoenje kratkotika ivotne sredine. Ovim dokumentom se eli
ronih i dugoronih prioriteta. U okviru kratkoronih prioriteta,
obezbijediti veza izmeu postojeih strategija i
predvieno je sprovodjenje brojnih aktivnosti, u cilju usaglaazakonodavstva u oblasti ivotne sredine, koje
vanja sa propisima EU (zakoni, zakoni o izmjenama i dopunama
se postepeno harmonizuje sa odgovarajuim
zakona, uredbe, odluke i pravilnici, kao i strategije, akcioni
cjelinama Acquis Communautaire. Obaveza
planovi, izvjetaji i drugi dokumenti), kao i razvoj adekvatnog indrave je da obezbijedi potreban nivo kvaliteta
stitucionalnog okvira, koji e biti kompatibilan institucijama i proivotne sredine za graane, da doprinese rjeacedurama koje postoje i u dravama lanicama EU.
vanju globalnih problema i ispuni obaveze koje
je preuzela kroz ratifikaciju multilateralnih sporazuma u oblasti ivotne sredine. Crna Gora,
tei da prui jedinstvenu platformu za uee javnosti i da ojaa sprovoenje zakona u oblasti ivotne sredine i time potpomogne evropsku agendu, kako je to i navedeno u Nacionalnom programu za integraciju u EU (2008 2012. godina).
NPI obezbjeuje bolji pregled konzistentnosti reformi, pregled potrebnih budetskih sredstava, pregled aktivnosti u vezi sa
jaanjem administrativnih kapaciteta za buduu fazu pregovora, odnosno polaznu osnovu za proces pregovora o pristupanju, naroito u definisanju pregovarakih pozicija.
Nacionalnim programom, predvieno je sprovoenje kratkoronih i dugoronih prioriteta. U okviru kratkoronih prioriteta,
predvieno je sprovodjenje brojnih aktivnosti, u cilju usaglaavanja sa propisima EU (zakoni, zakoni o izmjenama i dopunama zakona, uredbe,
odluke i pravilnici, kao i
strategije,
akcioni
planovi, izvjetaji i drugi
dokumenti), kao i razvoj
adekvatnog
institucionalnog okvira, koji e
biti kompatibilan institucijama i procedurama koje
postoje i u dravama
lanicama EU.
U oblasti zatite ivotne
sredine tokom 2008. godine usvojeno je 11 zakona i 12 podzakonskih
akata, od kojih su najznaajniji:
Zakon o ivotnoj sredini;
Zakon
o
zatiti
prirode;
Zakon o izmjenama i
dopunama Zakona o upravljanju otpadom;
Zakon o finansiranju i

18.
April 2009. godine

transparentnosti, odgovornosti, meusobnog informisanja i nezavisnosti

nevladinih organizacija.
Oblasti saradnje predviene ovim Sporazumom
su
izrada
i
sprovoenje integracionih
i stratekih dokumenata,
planova i programa u
oblasti zatite ivotne sredine, upravljanja otpadom
i otpadnim vodama, kao i
sprovoenje zadataka u
vezi
sa
procesom
pridruivanja Crne Gore
Evropskoj Uniji.

upravljanju vodama;
Zakon o umama:
Zakon o moru i
Zakoni o ratifikaciji meunarodnih sporazuma.

- U septembru je usvojen
prijedlog dokumenta Kriterijumi i procedure za
izbor predstavnika NVO
koje se bave zatitom ivotne sredine u tijela koja formiraju dravni organi Crne
Gore. Prijedlogom su obuhvaeni opti kriterijumi za
NVO koje ele uestvovatiu procesu odabira svojih
predstavnika u tijela koje formiraju dravni organi Crne
Gore.

Tokom 2008. godine, pripremljeno je i od strane Skuptine Crne

Gore usvojeno nekoliko zakona o ratifikaciji vanih meunarodnih
U cilju uspjenije realizacije pilot projekta Selektivno
konvencija i sporazuma, kao to su:
sakupljanje otpada predstavnici ministarstva i pred Zakon o ratifikaciji Konvencije o zatiti evropskih divljih vrsta
stavnici NVO koje se bave pitanjima zatite ivotne
i prirodnih stanita (Bernska Konvencija);
Zakon o ratifikaciji Konvencije o ouvanju
Komisija je u okviru utvrene procedure analizirala i ocijenila
migratornih vrsta divljih ivotinja Bonprispjele prijedloge i donijela odluku o raspodjeli sredstava za fiska konvencija;
nansijsku podrku realizacije 89 projekata, opredijeljena sredstva
Zakon o ratifikaciji Konvencije o predjeiznosila su 125 915.
lima;
Zakon o ratifikaciji Sporazuma o zatiti kitova i delfina Cetacea u Crnom moru, Sredozemnom moru i
sredine uradili su predlog Akcionog plana za
susjednom Atlanskom okeanu ACCOBAMS;
2009.godinu, a koji se odnosi na, prije svega na
Zakon o ratifikaciji Konvencije o procjeni uticaja na ivotnu
edukaciju i bolju informisanost graanstva i kolske
sredinu u prekograninom kontekstu (Espo konvencija) i
djece.
Zakon o potvrivanju konvencije o prekograninim efektima
industrijskih udesa.
Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine je u decembru raspisalo Konkurs za izbor dva predstavnika
NVO koje se bave pitanjima zatite ivotne sredine u
Savjet Agencije za zatitu ivotne sredine.
SARADNJA SA NVO TOKOM 2008. GODINE
Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine je 20. marta 2008.
godine raspisalo Konkurs za raspodjelu sredstava nevladinim organizacijama tokom kojeg je 150 nevladinih organizacija kandidovalo vie od 160 projekata. Komisija je u okviru utvrene
procedure analizirala i ocijenila prispjele prijedloge i donijela odluku o raspodjeli sredstava za finansijsku podrku realizacije 89
projekata, opredijeljena sredstva iznosila su 125 915.
- U cilju pronalaenja i uspostavljanja najboljeg modela saradnje,
krajem jula mjeseca (23.jula), potpisan je Sporazum o saradnji sa
21 nevladinom organizacijom koja se bavi pitanjima zatite ivotne sredine.
Potpisnice Sporazuma su saglasne da e podsticati blisku saradnju, kao i razmjenu informacija u vezi sa procesom zatite i unapreenja ivotne sredine, zasnovanu na principima partnerstva,

Prema podacima CRNVO (Centar za razvoj nevladinih

organizacija) u Crnoj Gori je registrovano oko 4.000
nevladinih organizacija od kojih je 150 onih u ijem
mandatu su sadrana pitanja koja se odnose na oblast
zatite ivotne sredine.
-U saradnji sa Kancelarijom za saradnju sa nevladinim
organizacijama dat je i prijedlog Strategije saradnje
Vlade Crne Gore i nevladinih organizacija ije se usvajanje oekivalo tokom treeg kvartala meutim,
strategija e se usvojiti tokom 2009.godine. Strategijom je, osim normativno pravnog okvira za osnivanje
i rad nevladinih organizacija obuhvaen i institucionalni okvir za saradnju Vlade i NVO, opti i posebni
ciljevi, kao i realizacija samog akcionog plana u okviru
strategije.

19.
April 2009. godine

ROAD SHOW 2009 KAMPANJA NA TRITU REGIONA

Nacionalna turistika organizacija Crne Gore u saradnji sa lokalnim turistikim organizacijama i zainteresovanim predstavnicima crnogorske turistike privrede i ove godine orga nizuje promociju turistike ponude Crne Gore na tritu Regiona. Promocija je usmjerena na upoznavanje javnosti sa novinama u turistikoj ponudi u odnosu na prolu godinu,
prvenstveno kada je u pitanju razvoj ukupne infrastrukture (saobraajne, komunalne...), kvalitet direktne turistike ponude
(kvalitet smjetaja, vanpansionske ponude, specifine ponude ..), kao i aktuelna cjenovna politika i konkurentnost za sezonu 2009.
Intezivna kampanja na tritima regiona sprovodi se u skladu sa Planom definisanom dinamikom realizacije putem raznih
kanala prodaje ( nastupi na sajmovima, roadshow jednodnevne prezentacije, press konferencije, studijske grupe novinara, outdoor kampanja, kampanja u elektronskim i tampanim medijima, radionice).
Tokom aprila mjeseca odrane su prezentacije u slijedeim gradovima:
- Nis 8.april
- Novi Sad 14.april
- Subotica 15.april
- Zrenjanin 16.april
- Kraljevo 21.april
- aak 22.april
- Kragujevac 23.april
Na ovim prezentacijima prisustvovalo preko 320 zvanica, od ega je ukupno preko 170 ili vie od 50% bilo predstavnika
strune javnosti tj. regionalnih i lokalnih medija i turistikih agencija ( preko 80 predstavnika reg.i lokalnih medija i 90 turistikih agencija).
Tokom maja nastavljaju se prezentacije u ostalim zemljama okruenja.

PREZENTACIJA TURISTIKE PONUDE CRNE

GORE U NIU
U okviru sajma turizma koji se odrao od
8. do 10. aprila u Niu, Nacionalna turistika organizacija Crne Gore organizovala
je prvog dana sajma prezentaciju turistike ponude Crne Gore. Maja Lijeevi,
pomonik direktora Nacionalne turistike
organizacije je predstavila novine u turistikoj ponudi Crne Gore, kao i konkretne
mjere i aktivnosti koje su preduzete na
svim nivoima u cilju poboljanja kvaliteta i
konkurentnosti ponude Crne Gore i suzbijanju efekata globalne ekonomske krize.
Prezentaciji nakon koje je uprilien koktel
prisustvovalo je preko 50 zvanica, predstavnika turistike privrede grada Nia i regiona june Srbije i medija meu kojima su bili novinari Politike, Bete, Vremena, Radio Nia, kluba turistikih
novinara Srbije, Radio Beograda, Turistikih novina.
Novinari su tokom prezentacije brojnim pitanjima kao i u posebnim intervijuima
pokazali najvee interesovanje za cijene, strategiju razvoja turizma, infrastrukturna ulaganja, obrazovanje kadrova, saobraajnu povezanost, specifinu
ponudu pojedinih primorskih gradova itd.
Aktivno uee u prezentaciji uzeli su predstavnici lokalnih turistikih organizacija Herceg Novog, Tivta, Budve i Bara koji su istovremeno i izlagali na
sajmu.

20.
April 2009. godine

ROAD SHOW 2009 KAMPANJA NA TRITU REGIONA

PREZENTACIJA TURISTIKE PONUDE

CRNE GORE U NOVOM SADU
Nacionalna turistika organizacija Crne Gore je 14. aprila o.g., u
saradnji sa turistikim organizacijama Budve i Tivta, organizovala
prezentaciju turistike ponude Crne Gore u Novom Sadu u sklopu
kampanje Road Show 2009, u Press Sali Hotela Park.
Pomonik direktora Nacionalne turistike organizacije Crne Gore,
Maja Lijeevi, predstavila je novine integralne turistike ponude Crne
Gore, kao i konkretne mjere i aktivnosti koje su preduzete na svim
nivoima u zemlji u cilju poboljanja kvaliteta i konkurentnosti ponude
Crne Gore u vanrednim uslovima globalne ekonomske krize.
Dubravka Nikevi, direktor TO Tivta, i Tanja Drakovi, PR
menadzer TO Budve, prezentovali su karakteristike ovogodinje
ponude Tivta i Budve.
Ovogodinja prezentacija, za razliku od prezentacija prethodnih godina u ovom gradu, obuhvatila je i workshop direktne susrete
izmedju predstavnika turistike privrede, hotelijera i agencija iz Crne
Gore i Novog Sada. Aktivno uee u ovom djelu prezentacije uzeli
su predstavnici lokalnih turistikih organizacija Budve i Tivta, predstavnici hotela Mediteran iz Beia, Hotels Group Montenegro
Stars iz Beia, turistike agencije Adriatic Express, kao i predstavnici menadmenta nacionalne aviokompanije Montenegro Airlines za trite Srbije.
Prezentaciji nakon koje je
uprilien koktel prisustvovalo je preko 50 zvanica,
predstavnika
turistike
privrede grada Novog Sada
i pokrajine Vojvodine i
medija, meu kojima su bili
novinari
najznaajnijih
medija ovog Regiona: RTV
Vojvodine, Delta TV, TV
Apolo, RTV 2-maarska
redakcija, TV Jesenjin,
radio stanica Buca, Radio
021 i Radio Novi Sad, novinar Kosmopolit-a, kao i 20tak predstavnika turistikih
agencija iz Novog Sada koje rade trite Crne Gore.
Novinari i predstavnici turistikih agencija su nakon prezentacije brojnim pitanjima kao i u posebnim intervijuima pokazali najvee interesovanje za cijene za sezonu 2009, proceduru na graninim
prelazima prilikom ulaska u Crnu Goru, eko naknadu, kao i za infrastrukturna ulaganja a posebno kada je u pitanju vodosnabdjevanje i
saobraajna povezanost.
Vojvodina i dalje sa visokim procentom u ukupnom broju turista iz Srbije uestvuje u strukturi turista u Crnoj Gori. Treba imati u vidu da se
u najveem broju radi o turistima srednje ili vie platene moi. O
znaaju trita Vojvodine i za nastupajui period svjedoe i rezultati
raznih istraivanja sprovedenih u Srbiji a jedno od posljednjih sprovedenih medju turistikim organizacijama donosi podatak da se najvei
broj ispitanih gradjana Vojvodine izjasnio da e svoj odmor i ove godine provesti upravo u Crnoj Gori.

PREZENTACIJA
TURISTIKE PONUDE
CRNE GORE U SUBOTICI

Nacionalna turistika organizacija Crne

Gore organizovala je 15.marta prezentaciju
turistike ponude Crne Gore u Subotici u
hotelu Glorija. Predstavljena je turistika
ponuda Crne Gore, mjere i akcije u cilju
poboljanja kvaliteta i konkurentnosti
ponude Crne Gore za ovu sezonu.
Prezentaciji na kojoj su govorili Maja Lijeevi, pomonik
direktora NTO CG i Tanja
Drakovi, PR menadzer TO
Budve, nakon koje je uprilien koktel sa crnogorskim
specijalitetima, prisustvovalo
je preko 30 zvanica, predstavnika turistike privrede
grada Subotice, turistikih
agencija i regiona sjeverne
Vojvodine i medija meu kojima su bili novinari televizija:
RTV YU-ECO, RTV City,TV FTRAVEL i Dinovizija TV, a takoe i lokalnog tampanog
medija Subotike novine.
Novinari su posebnim intervijuima za svoj informativni program pokazali najvee interesovanje za aktuelne cijene za
ovogodinju sezonu, eko naknadu, turistike
manifestacije, ponudu za planinarenje i biciklizam itd.
Aktivno uee u prezentaciji uzeli su predstavnici hotela Mediteran iz Beia i direktor
Montenegro Airlines-a za Srbiju, arko
Djurovi.

21.
April 2009. godine

ROAD SHOW 2009 KAMPANJA NA TRITU REGIONA

PREZENTACIJA TURISTIKE PONUDE CRNE GORE U ZRENJANINU

Prezentacija turistike ponude Crne Gore u Zrenjaninu odrana je 16. aprila u prostorijama Regionalne Privredne Komore Zrenjanina. Tom prilikom predstavljena je turistika ponuda Crne Gore, mjere i akcije u cilju poboljanja kvaliteta i
konkurentnosti ponude Crne Gore za ovu sezonu. Prezentaciju, na kojoj su govorili Maja Lijeevi, pomonik direktora
NTO CG, Tanja Drakovi, PR menadzer TO Budve i arko urovi, direktor Montenegro Airlinesa za Srbiju, otvorio je
uvodnom rijeju gospodin Milan Radovanovi, presjednik RPK Zrenjanina. Na ovoj prezentaciji aktivno uee uzeli su
predstavnici hotela Mediteran iz Beia. Nakon prezentacije uprilien je koktel, na kojem je prisustvovalo preko 40 zvanica, predstavnika Turistike organizacije Zrenjanina i privrede grada Zrenjanina, turistikih agencija i medija, meu kojima su bili novinari televizija: TV Santos, KTV Zrenjanin i lokalnog tampanog medija List Zrenjanin.
Novinari su, postavljajui brojna pitanja i u posebnim intervijuima za svoj informativni program, pokazali najvee interesovanje za aktuelno snienje cijena usluga za ovogodinju sezonu, eko naknadu, granine prelaze i putnu infrastrukturu, za bolju povezanost sa agencijama i hotelima, zdravstveno osiguranje, turistike manifestacije, ponudu za
planinarenje i biciklizam, mogunostima i potrebama za zapoljavanja nerezidenata itd.

PREZENTACIJA
TURISTIKE PONUDE
CRNE GORE U
KRALJEVU
Prezentacija turistike ponude Crne
Gore u Kraljevu odrana je 21.aprila u
prostorijama Media centra.
Na prezentaciji su govorili Emil Kukalj,
saradnik u Nacionalnoj turistikoj organizaciji Crne Gore i Predrag Zec iz Turistike organizacije Budve. Nakon
prezentacije uprilien je koktel, sa
crnogorskim specijalitetima, na kojem je
prisustvovalo preko 20 zvanica, predstavnika Turistike organizacije Kraljeva
i privrede grada Kraljeva, turistikih
agencija i medija, meu kojima su bili
novinari : TV Kraljeva, Ka TV, Politike,
TV Navigatora, RTV Melosa i dr.

PREZENTACIJA TURISTIKE PONUDE CRNE

GORE U AKU
U sklopu promotivnih aktivnosti na tristu regiona, 22.aprila odrana je
prezentacija turistike ponude Crne Gore u aku, u prostorijama hotela
Beograd. Na prezentaciji su ispred Nacionalne turistike organizacije
Crne Gore govorili Maja Lijeevi, pomonik direktora, i Emil Kukalj,
saradnik, kao i Predrag Zec iz Turistike organizacije Budve. Nakon
prezentacije organizovan je koktel, sa crnogorskim kulinarskim specijalitetima, kome je prisustvovalo preko 40 zvanica, predstavnika Turistike
organizacije
aka i privrede grada
aka,
turistikih
agencija i medija,
meu kojima su bili i
novinari Studija M,
Moja TV, dopisnici
Tanjuga, Politike,
aanskih novina,
TV aka, aanskog Glasa i dr.

PREZENTACIJA TURISTIKE PONUDE CRNE GORE U KRAGUJEVCU

U okviru medjunarodnog sajma turizma, koji se po prvi put organizovao u Kragujevcu (od 23.04.2009. do 25.04.2009.)
odrana je press konferencija Nacionalne turistike organizacije Crne Gore u Media centru sajma. Sam sajam je sa nestrpljenjem doekan u cijeloj umadiji i okupio je veliki broj izlagaa i medija. Na press konferenciji su ispred Nacionalne
turistike organizacije Crne Gore govorili Maja Lijeevi, pomonik direktora, i Emil Kukalj, saradnik. Takodje su bili pristuni predstavnici turistikih organizacija Bara, Budve, Tivta i Herceg Novog, kao i predstavnici turistike privrede medju
kojima: apartmani San Village, privatni smjetaj Lakievi i TA Trend travel iz Herceg Novog, HTP Mimoza iz Tivta
i hotel MD iz Bara. Na prezentaciji je predstavljena turistika ponuda Crne Gore, ostvareni rezultati u 2008-oj godini, i
najavljeni planovi za ovu godinu. Bilo je rijei o unaprijeenju kvaliteta turistike ponude Crne Gore kao i niim cijenama
smjetaja i podizanju nivoa kvaliteta svih usluga. Nakon prezentacije organizovan je koktel za sve zvanice sa degustacijom
tradicionalnih crnogorskih pia kao i nacionalnom kuhinjom, kome je prisustvovalo preko 40 zvanica, predstavnka medija:
RTV Kragujevac, TV Kanal 9, novinari Svetlosti, TV K, IN TV i drugi. Pored predstavnika Turistike organizacije
Kragujevca i privrede grada Kragujevca od turistikih agencija ove regije prisutni su bili: Top Holiday, KonTiki Travel,
Malutas, ATS, Prestige i dr.

22.
April 2009. godine

SAJMOVI

TURISTIKA PONUDA CRNE GORE NA SAJMU

CITYSCAPE ABU DHABI 2009

Nacionalna turistika organizacija Crne Gore i

Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine u
saradnji sa Ministarstvom za ekonomski razvoj,
Agencijom za promociju investicija, investicionim
kompanijama i turistikom privredom po prvi put
predstavili su turistiku ponudu Crne Gore na arapskom tritu tokom sajma Cityscape Abu Dhabi
koji se odrao u periodu od 19. do 22.aprila o.g.
Ovaj sajam okupio je oko 300 izlagaa iz 107 zemalja I preko 40.000 posjetilaca. Delegaciju turistikih poslenika predvodili su Neboja Popovi,
pomonik ministra turizma i zatite ivotne sredine, i direktor Nacionalne turistike organizacije
Saa Radovi.
Crna Gora je predstavila svoju ponudu na tandu
veliine 90m2. Kroz ovaj nastup Crna Gora se
prezentovala kao atraktivna investiciona i kao najbre rastua turistika destinacija.
Prema istraivanjima Svjetske turistike organizacije
(UNWTO) do 2020. g. Bliski Istok e uestvovati sa oko 35
miliona turista u ukupnom turistikom prometu, od toga 10
miliona turista e se odluivati da svoj odmor provede u
nekoj udaljenoj destinaciji. Procjenjuje se da e od ovog
broja Evropu posjetiti oko 5,3 miliona turista. Turisti sa ovog
podruja obino su zainteresovani za Mediteran, Sjevernu i
Zapadnu Evropu.
Prosjean turista iz UAE je visoko obrazovan, sa visokim
mjesenim primanjima i dobar potroa to ga, po ovim istraivanjima, svrstava u isti rang sa Amerikancima i
Japancima. Obino biraju hotele vie kategorije 4 ili 5 zvjezdica, a prosjena duina boravka je 2 do 4 sedmice to
je razumljivo s obzirom na duge ljetnje odmore. Glavni period putovanja je tokom ljetnjih mjeseci zbog klimatskih

uslova u njihovoj zemlji, mada je zadnjih godina primijeen

i trend vie putovanja tokom godine, kao i uestalija
poslovna putovanja. Oko 60% turista iz UAE su starosne
dobi od 15 do 44 godine. Odmor u gradu sa raznolikom
zabavom, aktivan noni ivot, oping, raznolikost u odabiru
restorana i izleti su ono to e privui mlau populaciju turista sa ovog podruja. Za porodine ljude to su obino
odmori na plai i izleti, kao i posjeta kulturno istorijskim mjestima. Odabir destinacije za turiste sa ovog podruja esto
zavisi od preporuke porodice i prijatelja, ali takoe i internet
ima znaajnu ulogu.
Aktuelna ekonomska kriza nee bitnije uticati na odluku
stanovnika ovog dijela svijeta da odmor i ove godine
provedu van svojih zemalja. U brojnim kontaktima koje je
delagacija imala sa arapskim kompanijama istaknut je problem nedostatka redovnog direktnog avio prevoza koji bi
omoguio da turisti i poslovni ljudi budu za svega 4 sata
u Crnoj Gori.
Nastup Crne Gore na ovom sajmu izazvao je veliko interesovanje posjetilaca. Ono to je naroito privlai njihovu panju je velika raznovrsnost koju Crna Gora
posjeduje na tako malom prostoru, naroito prirodna ljepota nae zemlje, sa akcentom na plae i planinsko zaledje, kristalno plavo more i netaknuta priroda sa
bogatom florom i faunom. Brojne investicione grupacije
su pokazale interesovanje preteno za green field turistike projekte u naoj zemlji.
Pored kompanija koje realizuju investicione projekte u
Crnoj Gori na sajmu su bili prisutni i predstavnici turistike privrede: Montenegro Stars Hotel Group, HIT
Montenegro-hotel Maestral, Maestraltours-hotel Mediteran, Turistika organizacija optine Budva.

23.
April 2009. godine

PR

CRNA GORA U ASOPISU YACH&SAIL

Renomirani italijanski asopis Yach&Sail izdanje renomirane kue Corriere della
Sera , specijalizovan za jahte, objavio je lanak o Crnoj Gori i projektu Porto Montenegro, u kome je naa zemlja predstavljena kao budui raj za ljubitelje jahti. U
njemu se navode prirodne ljepote Crne Gore, skoro netaknuti predjeli Skadarskog
jezera, kanjona Tare (najdublji kanjon u Evropi), guste ume, a posebno se istie ljepota primorskog regiona sa Bokokotorskim zalivom, najveim prirodnim zalivom u
Evropi. I upravo tu e biti smjeten Porto Montenegro sa svojim bogatim sadrajima. lanak sadri i intervju sa Oliverom Corlette, izvrnim direktorom projekta
Porto Montenegro.
Po njegovim rijeima Porto Montenegro e u saradnji sa Vladom Crne Gore, dati
svoj doprinos stvaranju atraktivne turistike destinacije. Ovakav razvojni projekat e
repozicionirati ne samo Porto Montenegro ve i cijelu zemlju kao jednu visokokvalitetnu destinaciju i vratiti je na onaj nivo popularnosti medju poznatima kada su
se na plaama mogli sresti Sofija Loren i Elizabet Tejlor. Projekat je osmiljen da
bude konkurencija Azurnoj obali, navodi autor.. Cilj nije da Porto Montenegro bude
novi Monte Karlo, koji je sa svojim neboderima i velikim rezidencijalnim kompleksima
rezervisan za izuzetno bogate ljude,, ve e ciljati na raznovrsniju klijentelu i to vieg drutvenog stalea.
Ono to mnogim marinama nedostaje je infrastruktura i mogunost da prime mega jahte velikih gabarita i do 180m, kojih
je danas sve vie u svijetu.. Upravo iz razloga to je lokacija Porto Montenegra bila pomorska baza u bivoj Jugoslaviji,
dubina mora je ovdje velika, tako da je ambicija da se izgradi najvea marina na Mediteranu za prihvat jahti tih dimenzija, ali naravno i za prihvat manjih jahti. Marine koje sada postoje na Mediteranu, mislei na Porto Cervo, St. Trope i
Palma di Majorca, zaljubljenicima u more
mogu pruiti mnogo manje u odnosu na
Porto Montenegro e u saradnji sa Vladom Crne Gore, dati svoj doPorto Montenegro. On je istakao da na
prinos stvaranju atraktivne turistike destinacije. Ovakav razvojni proprojektu rade londonske firme: Mace
jekat e repozicionirati ne samo Porto Montenegro ve i cijelu zemlju
Group, arhitektonski studio Reardon
kao jednu visokokvalitetnu destinaciju i vratiti je na onaj nivo popuSmith Architects i Tino Zervudachi. to
larnosti medju poznatima kada su se na plaama mogli sresti Sofija
se tie marine, know-how e raditi Marina
Loren i Elizabet Tejlor.
projects iz Portsmuta.
Posjetioci budue marine e moi da oekuju kompletnu uslugu sa prodavnicama, dizajner buticima, restoranima, nautikim servisom, golf terenima, i u tom cilju Porto montenegro je kontaktirao vodee lance restorana, a sa hotelskom
grupom Four Seasons ima ugovor o izgradnji hotela. Ujedno Corlette istie da e i cijene vezova biti dosta povoljnije
nego u ostalim marinama. Oni koji su do jue plaali vez na Antibima milion eura godinje, sada za isti taj period mogu
da plate jednu petinu te cifre za mjesto u Porto Montenegro. Nakon finansijske krize svi e traiti veu vrijednost za novac
koji uloe. Svako ko kupi neku nekretninu u okviru Porto Montenegro, imae popust od 75% za vez u marini. Cijene
nekretnina, nekih 80-tak apartmana u
prvoj fazi izgradnje marine kotae od
4.500 do 8.500 eura po metru kvadratnom.
Do 2010. godine e postojati pristanite sa 150 vezova , a za kompletiranje projekta trebae oko 5 godina. U
tom trenutku marina e imati 650 vezova, a 130 e biti rezervasano za
mega jahte. Prva faza e kotati nekih
300 miliona eura. Od investitora, pored
Pitera Manka kome pripada 60%
ukupnog projekta, pominju se i ostali
kao to su Bernard Arnault (vlasnik
Louis Vuitton-a), Oleg Deripaska, Lord
Jacob Rothschild kojima pripada otprilike po 7%.

24.
April 2009. godine

PR

ROUGH GUIDE (RAF GAJD)

OBJAVIO PRVI VODI O CRNOJ GORI
The Rough Guide, renomirani izdava turistikih vodia za englesko govorno podruje, izdao je prvi vodi o Crnoj Gori. Prema
rijeima The Sunday Times-a ovo je jedan od boljih vodia koji
se mogu nai s obzirom da ispunjava potrebu i potranju za detaljnim i kvalitenim vodiima o neobinim i novim destinacijama.
S obzirom na dobru distributivnu mreu ove izdavake kue
vodi e se brzo nai na svim prodajnim mjestima, prije svega
knjiarama i aerodromima, irom svijeta. Pisac ovog vodia je
gospodin Norm Longley, novinar, poznati engleski putopisac koji
je u organizaciji Nacionalne turistike organizacije Crne Gore,
tokom prole godine u vie navrata posjetio nau zemlju i prikupljao informacije za ovaj vodi. Gospodin Longley u dosadanjem opusu svog rada ima visokokvalitetne vodie za Sloveniju,
Maarsku i Rumuniju.
Vodi prua informacije o istoriji, religiji i kulturi Crne Gore, znamenitostima koje treba posjetiti, kao i detaljne informacije o
svakom regionu sa mapama puteva da bi turisti mogli na najbolji
nain isplanirati svoj boravak i aktivnosti. Namijenjen je poklonicima aktivnog odmora. lanci obuhvataju opis prirodnih ljepota, presjek flore i faune Crne Gore, odabrane smjetajne
kapacitete sa cijenama, kao i rjenik crnogorskih izraza i fraza.
tampan je na 207
strana sa brojnim fotografijama, i mapama
gradova i nacionalnih
parkova.
Sve vei broj kataloga
renomiranih izdavakih
kua iz Velike Britanije
govori o rastu interesovanja za turistikom
ponudom Crne Gore,
tako je izdavaka kua
Bradt Travel Guide ve
izdala trei vodi o
Crnoj Gori na tritu
Velike Britanije i SADa, a uskoro se oekuje
i vodi u izdanju
Lonely Planet-a. Na
francuskom emitivnom
tritu objavljeni su,
izmeu ostalih vodii: Petit fut, Michelin, Mer Adriatique a u
najavi je vodi prestine izdavake kue Hachette. Na njemakom tritu su do sada publikovani posebni turistiki vodii
koji Crnu Goru predstavljaju kao samostalnu destinaciju od strane
sljedeih izdavakih kua: Marco Polo, Michael Mller, Aspect Media, Trescher Verlag, Dumont, Reise Know-How,
USP Publishing International i dr, a u 2008. godini objavljen je i
vodi izdavake kue Bergverlag Rother. U 2009. godini se
oekuje objavljivanje vodia Wilderness Biking u produkciji Map
Solution-a iz Njemake.
Ovako veliko iteresovanje nezavisnih izdavakih kua govori da
je imid i popularnost Crne Gore i dalje na izuzetno visokom nivou.

CRNA GORA U PRESTINOM

MAGAZINU LE POINT MONTENEGRO VODA, KAMEN
I NEBO
Le Point, poznati francuski
nedjeljni
magazin, u
svom najnovijem izdanju,
po drigu put u
kratkom vremenskom intervalu,
objavio
je
lanak
o
Crnoj
Gori
pod nazivom
Montenegro:
voda, kamen i
nebo. lanak
sadri brojne
informacije o
prirodnoj ljepoti
nae
zemlje, kao i
turistikoj ponudi Crne Gore.
More ili planine- zato birati? - Najljepi pejzai mediteranske Evrope su na samo par sati leta od Pariza.
Crna Gora je dragulj prirode koji se nalazi izmedju
Hrvatske, Bosne, Srbije, Kosova, Makedonije i Albanije.
Na obali se mogu vidjeti jahte i brojni hotelski kompleksi,
a unutranjost zemlje je pravo mjesto za radoznale turiste, raj za pjeaenje, rafting i razgledanje.
O Bokokotorskom zalivu kau: Boka Kotorska jedini fjord na Mediteranu. Bilo da ga posmatrate sa
palube broda ili sa nekog od planinskih vrhova ovaj
zaliv velia prirodu. Strme strane planina se sputaju u kristalno bistru vodu.
Pejza je krajnje suptilno obojen: zeleno, sivo, plava
voda, kamen i nebo. Mali grad Perast izgleda uspavano odmah pored rive. Palate starih venecijanskih
trgovaca ponovo dobijaju staru slavu kako no pada.
Idealno mjesto da se smjestite i posmatrate kako
brodovi prolaze.
U lanku se nalazi i mnotvo servisnih informacija i
predloga pisca. Navedena je avio linija Pariz-Podgorica, mogunost dolaska brodom iz Italije. Od smjetajnih kapaciteta preporuuju hotel Avala
Resort&Villas, u segmentu rizort hotela, a od malih
butik hotela hotel Conte u Perastu - hotel Conte u
ijem sklopu se nalazi i restoran, kao i hotel Azimut
na Svetom Stefanu.

25.
April 2009. godine

76. GENERALNA SKUPTINA EVROPSKE KOMISIJE ZA PUTOVANJA (ETC)

Direktor Nacionalne turistike organizacije Crne Gore Saa Radovi prisustvovao je 76. Generalnoj Skuptini
Evropske komisije za putovanja koja je
odrana u Beogradu, u periodu od 2. do
4.aprila.
ETC okuplja 39 evropskih drava,
odnosno njihovih nacionalnih turistikih
organizacija. Zadak ove organizacije je
promocija Evrope i kreiranje jedinstvene
turistike ponude, promoviui specifinosti svake zemlje posebno, a naroito
na udaljenim tritima kao to su SAD,
Kanada, Japan, Latinska Amerika, gdje
su formirane i radne grupe sa ciljem istraivanja tih trita i promocije na istim.
Crna Gora je lan ETC od oktobra 2006.
i od tada je aktivno ukljuena u svim radnim grupama ove organizacije.
Glavne teme ovog sastanka su:

Najavljen je ETC/UNWTO Simpozijum na temu

odrivog turizma i uticaja klimatskih promjena na ovu
privrednu granu

Novi koncept i unapredjenje webportala www.visiteu- Sljedei sastanak Generalne Skuptine i sastanak Borda dirope.com i njegovo povezivanje sa nacionalnim web- rektora bie odran u Budvi u oktobru ove godine. Gospodin
portalima imajui u vidu rapidni
ETC okuplja 39 evropskih drava, odnosno njihovih nacionalnih turisporast uloge interneta i komunikaciji
tikih organizacija. Zadak ove organizacije je promocija Evrope i
sa potencijalnim turistima.
kreiranje jedinstvene turistike ponude, promoviui specifinosti
svake zemlje posebno, a naroito na udaljenim tritima kao to su
Izvjetaj o istraivanju uticaja finansiSAD, Kanada, Japan, Latinska Amerika, gdje su formirane i radne grupe
jske krize na turizam Evrope koje je
sa ciljem istraivanja tih trita i promocije na istim. Crna Gora je lan
sproveo Oxford Economics. John
ETC od oktobra 2006. i od tada je aktivno ukljuena u svim radnim gruWalker, predsjednik ove institucije, je
pama ove organizacije.
izloio sadanje stanje, uticaj na pojedinim tritima i predvidjanja za
2009.g. Po projekcijama ove institucije, poetak opo- Radovi se u svom izlaganju zahvalio ETC-u na dosadanjoj
ravka svjetske ekonomije, pa time i turizma, oekuje pomoi i saradnji. On je informisao prisutne o aktivnostima
se poetkom zadnjeg kvartala ove godine.
NTOCG i mjerama koje Vlada Crne Gore preduzima na
ublaavanju posljedica ekonomske krize i aktivnostima koje
Izvjetaji radnih grupa, marketing i dalja promocija u se sprovode kako bi se pomoglo turistikoj privredi. Nadalje
uslovima globalne krize
je istakao da se relativno mala destinacija kakva je Crna Gora
mora razvijati na principima odrivosti i prisutne informisao o
aktivnostima usmjerenim na podizanje svijesti lokalnog
stanovnitva u tom pravcu kroz kampanju Crna Gora moj dio
planete- Ova zemlja nam je dom. Prisutni su iskazali interesovanje za uspjeh modela objedinjavanja resora ekologije
i turizma u Crnoj Gori i konstatovali da je to dobar primjer brige
drave za ouvanjem prirodnih resursa, uz, u isto vrijeme,
stvaranja neophodnih preduslova za brz turistiki razvoj, po
kojima je Crna Gora medju vodeim dravama svijeta.
Danica erani, direktor Crnogorskog kongresnog biroa, upoznala je prisutne sa aktivnostima ovog biroa i razvoju trita
poslovnih putovanja koji zadrava pozitivan trend rasta i u
uslovima krize. Crnogorski kongresni biro e biti zaduen za
organizaciju slijedeeg sastanka ETC-a koji e se odrati u
Budvi, u oktobru.

26.
April 2009. godine

ODRANA III SJEDNICA UEG TIMA KOORDINACIONOG TIJELA ZA

PRIPREMU I PRAENJE
TURISTIKIH SEZONA I KOMUNALNE DJELATNOSTI

III sjednica Ueg tima Koordinacionog tijela za pripremu i praenje turistikih sezona i komunalne djelatnosti, kojom je
predsjedavao predsjednik Vlade Crne
Gore, gospodin Milo ukanovi odrzana
je pocetkom aprila u Podgorici.
Najvei broj zakljuaka koji se odnosi na
realizaciju projekata za pripremu ovogodinje sezone je ve realizovan. Velika
su i ozbiljna uvjeravanja da e svi predvieni radovi u oblasti saobraajne infrastrukture, kao i sferi vodosnabdjevanja i
elektroprivrednoj djelatnosti biti zavreni u
roku. Stoga se moe raunati da e svi
graevinski radovi u turistikim mjestima
biti okonani do 15.juna, kada e biti
obustavljena svaka graevinska djelatnost. Ukoliko neki od objekata ne budu do
tada zavreni, bie konzervirani do kraja sezone. Na sjednici turista, a vlasnicima privatnog smjetaja, i sa ovog mjesta,
je zakljueno je da ima jo prostora
sugerisano je da ovogdinje cijene prilagode
da se po dubini radi na stvaranju
trenutnim ekonomskim prilikama i platenoj
Na sjednici je zakljueno je da
povoljnijih uslova za odvijanje turismoi turista. Sniavanje cijena 15. jula nece poima jo prostora da se po dutike sezone, imajuci u vidu da je
moci. Tada je kasno da reaguje bilo koje trite,
bini radi na stvaranju poovo vanredna turistika godina, te
izjavio je ministar Nenezi na press konferenciji
voljnijih uslova za odvijanje
da e se morati preduzeti
odrzanoj nakon zavrsetka sjedice, i dodao da
turistike sezone, imajuci u
privremene mjere kako bi Crna
je sada ve izvjesno da emo ove godine imati
vidu da je ovo vanredna turisGora ostala konkurentna, atrakporast kvaliteta nae turistike ponude i to po
tika godina, te da e se
tivna i privlana turistika destipovoljnijim cijenama nego prethodnih sezona i
morati preduzeti privremene
nacija.
dodao da ce rokovi predvidjeni za zavretak
mjere kako bi Crna Gora ossvih poetih radova u pripremi ljetnje turistike
tala konkurentna, atraktivna i
Mnogi subjekti i udruenje, kao i
sezone biti ispotovani.
privlana turistika destineke lokalne samouprave ve su
nacija.
dale izvjestan doprinos stvaranju
''Mislim da smo do sada jako puno posla uradiliu
povoljnijeg ambijenta za boravak
proteklih osam ili devet mjeseci, mislim da prednjaimo u mnogim oblastima kada je u pitanju stvaranje atraktivnijeg ambijenta za
odvijanje turistike seozne a isto tako smatramo da ima jo uvijek dovoljno prostora da
se cijene odredjenih usluga, u skladu sa
tritem i reakcijama samih tih trita i u
skladu sa aktuelnim uslovima kada su u pitnaju posledice globalne ekonomske krize,
koriguju i uine povoljnijim. CG ne odstupa
ni za milimetar od zacrtane strategije
razvoja turizma, ali kao i sve druge zemlje
Mediterana i itavog svijeta u 2009. a pretpostavljam i u 2010. godini moraemo preduzimati privremene mjere kako bi smo
stvarali povoljnije uslove za poslovanje
privrede to bi se reflektovalo na turistiku
privredu od koje onda oekujemo kreiranej
povoljnijih aranmana koji bi privukli to vie
turista u CG"- istako je ministar Nenezi.
27.
April 2009. godine

KREDITIRANJE TURISTIKE
PRIVREDE

SASTANAK SA
PREDSJEDNICIMA OPTINA

U cilju definisanja konkretnih aktivnosti na planu plasiranja

kreditnih sredstava krajnjim korisnicima kredita hotelsko
turistikoj privredi, Ministarstvo turizma i zatite ivotne sredine, zajedno sa Ministarstvom finansija i Centralnom
bankom Crne Gore, u vie navrata se susrelo sa predstavnicima poslovnih banaka.

Shodno Zakljucima Vlade Crne Gore sa sjednice,

odrane 12. marta 2009. godine, i Ueg tima Koordinacionog tijela za pripremu i praenje turistikih sezona i komunalne djelatnosti, odranog 2. aprila
2009. godine,Ministarstvo turizma i zatite ivotne
sredine je 22. aprila 2009. godine, u okviru sajamskih aktivnosti, organizovalo sastanak sa svim predsjednicima jedinica lokalne samouprave u Crnoj Gori.

Potpisivanjem Ugovora sa KfW bankom, za finansiranje

malih i srednjih preduzea na teritoriji Crne Gore obezbijedjeno je ukupno 50 mil. Eura. Dio sredstava namijenjen je hotelsko turistikim preduzeima za pripremu ljetnje turistike
sezone 2009. godine. Usmjeravanje ovih sredstava vrie
se preko tri poslovne banke : Crnogorsko komercijalne
banke, NLB Montenegro banke i Opportunity banke. Sredstva su kratkoronog karaktera sa rokom vraanja do 6
mjeseci i prije svega namijenjena za nabavku obrtnih sredstava, sitnije investicione opravke i reprogram duga.
Od strane hotelsko-turistike privrede isakazano je veliko interesovanje za pomenuta sredstva, koja bi bila namijenjena
za pripremu predstojece turisticke sezone. Nevedene banke
iskazale su naelnu spremnost za finansiranjem prije svega
svojih komitenata, a obzirom postoje zahtjevi preduzea koji
nijesu komitenti niti jedne od pomenute tri banke, zatraeno
je da se jo jednom preispitaju zahtjevi i da se, nakon toga
definie konaan spisak koji e, ukoliko budu odobreni od
strane kreditnog odbora banaka, biti finansijski podrani.
Oekivanja su da sredstva za ovu namjenu budu operativna
do sredine maja tekuce godine.

28.
April 2009. godine

Dnevni red sastanka, kojim je predsjedavao ministar

Predrag Nenezi a kojem su prisustvovali predsjednici svih optina u Crnoj Gori bio je posveen
temama, koje su se odnosile na realizaciju Dravnog
plana upravljanja otpadom u periodu 2008 2012.
godine, izgradnji komunalne infrastrukture u oblasti
upravljanja otpadnim vodama i izgradnja regionalnog
vodovoda za Crnogorsko primorje, kao i aktivnostima
vezanim za akciju Neka bude isto i mougnost
njenog proirenja.
Nakon usvajanja dnevnog reda, ministar Nenezi i
pomonik ministra Sinia Stankovi, prezentirali su
Stanje projekata u oblasti komunalnih djelatnosti.
U vezi sa pojedinim projektima sadranim u
prezentaciji, voene su diskusije i donijeti zakljucci,
kojima su se zaduzili ministartsvo i opstine, da po
utvrdjenim rokovima sprovode dalje aktivnosti.