01.02.

2013

Hipotezlerin test edilip onaylanmas iin

eitli istatistiksel testler kullanlmaktadr.
Fakat...
Her istatistik teknik her tr analize elverili deildir.
Modele veya hipoteze uygun test istatistii
seilmedike sonular anlaml olmaktan uzaklar.

Statistical Package for the Social Sciences

Bilgisayar yazlm
statistiksel verileri analiz etmeye yardmc
Birok disiplin tarafndan kullanlyor.
Veri dosyalarnn uzants sav
Analiz ktlarnn uzants ise spo veya
spvdir.

01.02.2013

Elimizdeki veriler kkten bye doru

sralandnda orta noktada olan deere
medyan ad verilir.
Eer veri setini oluturan gzlem says tek
ise medyan orta noktadr.
Eer gzlem says ift say ise medyan orta
noktadaki iki gzlemin ortalamasna eit
olacaktr.

Tm veri dizisinin toplanmasi ve bu toplamin

veri saysna blnmesi ile elde edilen bir
saydr

Mod elimizdeki Mod, veri setinde en ok

tekrar eden
deere verilen isimdir.
Mod deerinin de medyan da olduu gibi en
nemli stnl en byk ve en kk
deerleri
dikkate almamas nedeniyle u deerlerden
etkilenmemesidir.

01.02.2013

1) Yanz?
a) 15-20 b) 21-35 c) 36 ve st

Veri deerlerinin aritmetik ortalamadan farklarnn

karelerinin toplamnn veri says -1'e blmnn
kare kkdr
Basit anaktle iin kilogram birimi ile veri (4, 8, 12)
olsun.
Aritmetik ortalama 8 olur
Kare toplamlarnn ortalamas olan varyans
[(4-8)2+(8-8)2+(12-8)2]/2 = 32/2 = 16 olur ve
kilogram kare birimi ile verilir.
Standart sapma 16 nin karekk olup 4 deerdedir
ve kilogram birimi ile llr.

2) Cinsiyetiniz?
a) Kadn
b) Erkek
3) Hangi futbol takmn destekliyorsunuz?
a) Beikta
b) Fenerbahe
c) Galatasaray d) Trabzonspor
e) Desteklemiyorum
f) Dier (belirtiniz)
4) 2010-2011 sezonunda hangi takmn ampiyon olacan
dnyorsunuz?
a) Beikta
b) Fenerbahe
c) Galatasaray d) Trabzonspor
e) Dier (belirtiniz) .
5) Trk futbolu zellikle son yllarda byk d yaamaktadr.
ifadesine ynelik grleriniz nedir?
a) Kesinlikle katlyorum
b) Katlyorum c) Kararszm
d) Katlmyorum e) Kesinlikle katlmyorum

Veri Girii

01.02.2013

Data View
Veri girii ekran
Variable View
Veri Alanlar
Ekleme Ekran

Saylar ile Kodlama

Gerek anlam

Ankette sorulan sorular tek tek Name ksmna ksaltlarak yazlr.

Dier stunlar otomatik olarak belirir.
Decimal stunu 2dir. 0 olarak deitirilir.
Values stununda sa kedeki noktaya tklannca Value Labels
alr.
Scale ksm lee uygun seilmelidir.

Value Labels ksmna anket sorularndaki klar srasyla ve 1,2, 3 olarak

deer verilerek yazlr.
Label ksmna anketteki kta yer alan metin yazlr.
Add butonuna baslarak klar listelenir.
Her bir anket sorusu iin sre tekrarlanr.

01.02.2013

Tm veri ekleme alanlar tanmlandktan

sonra sol alt kedeki Data Viewe
tklanr.

Anketler data view ksmna girilmelidir.

Her satr bir anket anlamna gelir.
Anketler yaplan kodlamaya uygun olarak
saysal ifadeler ile veritabanna girilir.

01.02.2013

Analyze
Descriptive Statistics
Frequencies

Sol taraftaki analiz edilmesi

istenen deikenler seilerek
ortadaki ok iaretiyle sa tarafa
atlr.

01.02.2013

Katlmclarn Demografik zellikleri Tablosu in Bir rnek

Katlmclarn Demografik zellikleri
Kadn
Cinsiyet
Erkek
Toplam
15
16
17
Ya
18
19
Toplam
500 YTLden az
501-1000 YTL aras
1001-1500 YTL aras
Toplam aylk
1501-2000 YTL aras
hane geliri
2001-2500 YTL aras
2500YTLden fazla
Toplam
Ailenin otomobili var
Otomobil
Ailenin otomobili yok
Sahiplii
Toplam

N
584
413
997
278
289
295
125
5
992
53
166
220
217
107
147
910
739
253
992

Geerli %
58.6
41.4
100.0
28.0
29.1
29.7
12.6
0.5
100.0
5.8
18.2
24.2
23.8
11.8
16.2
100.0
74.5
25.5
100.0

01.02.2013

Analyze
Descriptive
Statistics
Crosstabs

Sol tarafta ter

alan liste
ierisinden bir
deiken satra
(Rows) dier
deiken stuna
(Columns)
ortadaki ok
iaretleriyle
gnderilir.

01.02.2013

Cells butonu
tklannca alan
ekranda
Percentages
ksmnda Row
iaretlenir.
Devam (Continue)
butonuna baslr.

01.02.2013

TUTUMORT

Yapacamz hesaplamay buraya yazacagz.

(Tutum1+Tutum2+Tutum3+Tutum4+Tutum5)/5

Yaptnz hesaplama
verdiiniz isimle en son
stunda yerini alacak.

10

01.02.2013

H0 = Kz ve erkek rencilerin matematik dersinden aldklar notlar arasnda

anlaml bir fark yoktur.

Independent Samples Test tablosunun Sig. (Anlamllk)

stunundaki deerin 0,029 olduu grlmektedir.
Sz konusu deer 0,05den kk olduu iin, cinsiyet ile
matematik dersi baars arasndaki ilikinin p < 0,05
dzeyinde istatistiksel olarak anlaml olduunu
syleyebiliriz.

11

01.02.2013

rneimizde t-testi sonular ve gruplara ait ortamlalar

birlikte deerlendirildiinde, H0 hipotezi reddedilmi ve
kz rencilerin matematik dersinde erkelerden daha
baarl olduu sonucuna ulalmtr.

Oneway ANOVA
Analysis of Variance

Varyans analizi (ANOVA), 3 ya da daha ok

grup arasnda, belirli bir deikenin
ortalamalarnda anlaml bir farkllk olup
olmadn belirlemek amacyla kullanlr
rnek
Alt, orta ve st sosyo-ekonomik dzeylerdeki
kiilerin depresyon dzeyleri birbirinden farkl
mdr?

12

01.02.2013

Options seilerek ilerlenir

Sonuta OK e baslr ve kt incelenebilir

49

50

ANOVA
Veri

Between Groups
Within Groups
Tot al

Sum of
Squares
6000,000
4000,000
10000,000

df
2
12
14

Mean Square
3000,000
333,333

F
9, 000

Sig.
,004

Asl varyans analizi tablosu ANOVA tablosudur.

ANOVA tablosunda en sonraki sig. deeri 0,05 ten
kkse karlatrlan gruplarn ortalamalar arasnda
anlaml bir fark olduuna karar verilir.

51

52

13

01.02.2013

Baml deiken ile bamsz

deiken arasndaki ilikiyi inceler.
r: Tutum Satn Alma Niyeti
Tutum (Bamsz Deiken)
Satn Alma Niyeti (Baml Deiken)
Baml ve bamsz deikenler
aralkl lek olmak zorundadr.

14

01.02.2013

15

01.02.2013

SPSS Analizleri ile elde edilen tablolar

yorumlanrken;
Aratrmann amacna uygun olan noktalar (en
nemli bulgular) vurgulanr.
Tablodaki btn veriler tek tek aklanmaz.

16