1. Nabroji bitnija fizika svojstva arhitektonskog kamena?

Obzirom na uobiajene primjene prirodnog kamena kao oblikovanog i

konstruktivnog elementa, najee se zahtijeva poznavanje tlane vrstoe,
vrstoe na savijanje, otpornost na habanje, postojanosti prema hemijskim
agresivnim tvarima, te poznavanje termikih svojstava kamena, poroznost,
otpornost prema mrazu, upijanje vode, gustoa kamena.
2. Nabroj bar po dva predstavnika stijena razliitog porijekla za proizvodnju
arhitektonskog graevinskog kamena ?
Magmatske stijene : Granit, granodiorit, diorit, tonalit
Sedimentne stijene: Bree i konglomerati, glineni kriljac, pjeenjak
Metamorfne stijene: Mramori, kvarcit, gnajs, serpentin
3. Klasifikacija kamena u odnosu na primjenu je izvrena na?
Dvije grupe i to:
Granite (tvrdi kamen) sve stijene silikatnog sastava bez obzira na njihovu
genezu, prvenstveno magmatske i metamorfne
Mramori (meki kamen)- obuhvaa sve stijene karbonatnog sastava, bez obzira
na genezu, kako sedimentne (vapnence i dolomite) tako i mramore u petrolokom
smislu, dakle metamorfne.
4. Koja su to petrografska svojstva vrstih stijena bitna za
eksploatacijuarhitektonskog kamena?
5. Nabroj tehniko tehnoloka svojstva arhitektonskog kamena?
6. Koji faktori odraavaju boju kamena?
Boja je povrinska obrada kamenapredstavljaju odluujue estetske initelje pri
izboru kamena. Pritom se, meutim, nikako ne smiju zanemarit vana svoljstva
prirodnih pigmenata kamena. Boja kamena ovisi o boji dominantnih minerala,
njihovom prostornim rasporedu i veliini zrna, te udjelu prirodnih pigmenata koji
mogu biti razliitog stupnja stabilnosti. U kamenu eruptivnog i metamorfnog
porijekla prirodni pigmenti su redovito stabilni minerali (poput hematita), dok
kamen sedimentnog porijekla pored ovih moze sadravati i nestabilne sastojke.
7. Kako se vri rangiranje arhitektonskgh kamena prema boji?
8. ta je specifina masa kamena (definicija + formula)?
Specifina masa se oznaava i kao gustoa kada se definira kao odnos izmeu
mase materijala i njegove zapremnine.

mo
V

9. ta zapreminska masa kamena (definicija + formula)?

10.
Tvrdoa kamena, nabrojati vrste ?
Tvrdoa je mehaniko svojstvo vrstih tijela, zapravo otpor kojim se tijelo odupire
prodiranju nekog stranog tijela u njegovu povrinu. Vrste kamena su: granit,
vapnenac, mramor i dr.
11.
Po kojim se kriterijima vri vrednovanje arhitektonskog kamena ?
Leita arhitektonsko-graevinskog kamena vrednuju se, kao i leita drugih
mineralnih sirovina, temeljem rudarsko-geolokih i tehniko-tehnolokih kriterija.
Budui da je arhitektonsko-graevinski kamen mineralna sirovina ija uporabna
vrijednost bitno ovisi i o dekorativnim elementima, vrijednost leita se procijenjuje
i temeljem dekorativnog kriterija.
12.
Nabroj rudarsko-geoloke kriterije vrednovanje arhitektonskog
kamena?
Rudarsko-geoloki kriteriji daju podatke o: veliini leita, sjelovitosti stijenske
mase, ujednaenosti kamene mase u leitu, te o iskoritenju stijenske mase.
13.
Koje su kategorije arhitektonskog kamena sa aspekta mogunosti
dobijanja bloka?
14.
Kako se razvrstavaju leita arhitektonskog kamena sa aspekta
mogunosti dobijanja blokova?
Leita izvanrednih mogunosti- to su leita iz kojih se mogu vaditi blokovi
izuzetnih dimenzija i koji se mogu rezati po elji.
Leita velikih mogunosti- u kojima se teko mogu izvaditi blokovi izuzetnih
dimenzija, ali se u veim koliinama mogu vaditi blokovi visokih komercijalnih
kategorija
Leita ogranienih mogunosti- u kojima se ne mogu vaditi u velikim
koliinama blokovi viih kategorija, nego samo niih, do 2m.
Leite tomblona- leita iz kojih se vade blokovi nepravilnih oblika, odjeljeni du
prirodnih planinarnih diskontinuiteta. Iz tih nepravilnih blokova se mogu obraditi
pravilni blokovi najniih kategorija.
15.
Prema ujednaenosti izgleda kamene mase leita arhitektonskog
kamena se razvrstavaju u ?
-Leita u kojima nema nikakvog izdvajanja tipova i inaica, jer nema razlike u
opem izgledu kamena izvaenog iz stijenske mase (leita ujednaenog izgleda)
- Leita u kojima nema nikakvog izdvajanja tipova i inaica, ali su prisutne
umjerene razlike u izgledu (leite umjereno ujednaenog izgleda)
-Leita u kojima je neophodno izdvajanje tipova i inaica, zbog osjetnih razlika u
opem izgledu (neujednaena leita)

16.
Kako se rauna izdanost stijenske mase u leitu arhitektonskog
kamena?
Ukupna izdanost leita, odnosno ukupni koeficijent izdanosti stijenske mase je
odnos zapremine komercijalnih blokova (eksploatacijske zalihe) prema zapremini
ukupne stijenske mase (Vu) u leitu (eksploatabilni dio + otkrivka). Rauna se
prema izrazu:

ku =

Ve
Ve
=
V u V o +V g
Vo zapremina jalovinske mase
Ve zapremina eksploatabilnog dijela

17.
ta predstavljaju kameni blokovi Kvaliteta 1?
Predstavljaju blokove kod kojih se piljenjem dobiju ploe temeljnih dimenzija bloka
uz iskoritenje 85 do 95%. Sve se dobivene ploe mogu upotrijebiti za poliranje i
bruenje. Iz 1 m3 bloka piljenjem na gateru moe se od moguih 40 m 2 dobiti 34 do
36 m2 ploa debljine 2 cm.
18.
ta predstavljaju kameni blokovi Kvaliteta 2?
Predstavljaju blokove kod kojih se piljenjem u ploe ostvari iskoritenje od 75 do
85% odnosno iz 1 m3 bloka dobije se 30 do 34 m2 ploa debljine 2 cm.
19.
ta predstavljaju kameni blokovi Kvaliteta 3?
Predstavljaju blokove iz kojih se dobiva manje od 75% teorijsko mogue koliine
ploa kao dimenzioniranog proizvoda. Zbog neujednaenih teksturno- strukturnih
karakteristika, neujednaene boje, poroznosti i upljikavosti ne mogu se dobiti
kvalitetno rezane ploe, niti ploe temeljnih dimenzija bloka.
20.
Prema poloaju u odnosu na osnovni nivo povrinskog kopa, kako
dijelimeksplotaciju arhitektonskog kamena?
21.
Radovi na otkrivci leita arhitektonskog kamena se izvode na
slijedee naine:
22.

Otkrivanje leita miniranjem se izvodi na nekoliko naina i to?

Uklanjanja otkrivke miniranjem sa ostavljanjem zatitnog sloja, podsijecanje i

miniranje cjelovitih jalovinskih prizmi, prespliting miniranje.
23.

Uklanjanje otkrivke miniranjem s ostavljanjem zatitnog sloja?

Gornji dio otkrivke se uklanja masovnim miniranjem, a ostatak jalovinskog pokrova

debljine oko 2m slui kao zatitni sloj za zdravu blokovsku masu i ona se dodatno
skida plitkim miniranjem. Nakon masovnog miniranja kada se izminirana jalovina
deponuje, uklanja se zatitni sloj plitkim miniranjem uz prethodno potpilivanje.
Cijela povrina zatitnog sloja odvoje se horizontalnim i vertikalnim piljenjem od
eksploatacionog sloja. Nakon toga se dio zatitnog sloja minira plitkim miniranjem.

Ovaj nain je potpuno siguran, tako da je zdravi kamen zatien od negativnog

seizmikog djelovanja miniranja.
24.

Podsijecanje i miniranje cjelovitih jalovinskih prizmi?

Metodu karakterizira istovremeno uklanjanje sve otkrivke uz prethodno piljenje ili

podrezivanje po granici otkrivke i eksploatacionog sloja i zatim miniranjem
otkrivke. Piljenjem po granici ekspl. sloja spreava prenos tetnog seizmikog
djelovanja na zdravu blokovsku masu. Horizontalnim i vertikalnim piljenjem
stvaraju se prizme (blokovi) koji se uklanjaju masovnim miniranjem. Visina prizmi
odgovara visini etae otkrivke. U prizmama se bue vertikalne buotine tako da
zavravaju priblino 1m iznad horizontalnog reza. Ovisno o broju pukotina u
prizmama broj buotina se smanjuje i do 30%.
25.

Uklanjanje otkrivke prespliting miniranjem?

Lananom sjekaicom se podsijee cijela fronta jednog jalovinskog bloka u dubini

reza lanane sjekaice iza koje ostaje krupnozrni mulj koji slui kao nekakav nosa
za blok odrezane otkrivke. Ako ne postoje vertikalne pukotine radi se boni
vertikalni rez pomou dijamantne ine pile. Za izradu reza bue se dvije vertikalne
(do granice krovine i ekspl sloja obino 10m od fronta etae) i dvije horizontalne
buotine (po granici otkrivke i korisnog sloja od fronta etae do vertikalne buotine)
kroz koje se provlai ica dijamantne ine pile. Ispiljena stijenska masa se minira
po metodi dvostrukog otpucavanja minskih buotina. Zadnja tj esta ploha se
odvaja prespliting miniranjem. Prvo se otpucaju buotine za prespliting miniranje
kako bi se blok odvojio od ostatka stijenske mase otkrivke a nakon toga masovno
se minira blok otkrivke. Udaljenost od ela etae za prespliting miniranje odgovara
dubini reza lanane sjekaice. Bui se paralelno s frontom pod uglom 75-80 od
horizontale do dubine 0.5m iznad ekspl sloja (koji slui kao zatitni sloj od tetnog
seizmikog djelovanja)
26.

Koje su to metode otkopavanja leita arhitektonskog kamena?

Otvaranje usjekom pomou dijamantne ine pile, lanane sjekaice,zasjekaice za

kamen, mehanikim performatorima, dijamantnim diskovima i pomou
detonirajueg tapina i crnog baruta.

27.

ema otvaranja usjekom kombinacijom piljenja?

Otvaranja usjeka piljenjem dijamantnom inom pilom i lananom sjekaicom

28.

ema otvaranja dubinskog usjeka lananom sjekaicom?

29. Metodologija pronalaenja i istraivanja leita graevinskog tehnikog

kamena sastoji se od sledeih faza ?
30.
Dobivanje mineralne sirovine graevinskog tehnikog kamena vri
se kroz slijedee radne, odnosno tehnoloke operacije?

31.
Na preradi mineralne sirovine mogu se izdvojiti slijedei tehnoloki
procesi?
32.
-

Stereometrijski parametri miniranja su :

izbojnica (jo se ponegdje naziva linija najmanjeg otpora),
razmak izmeu mina odnosno razmak redova mina i razmak mina u redovima,
duljina buotina mina i
koliina eksplozivnog punjenja u minama

33.
Savremene eme vierednog milisekundnog miniranja mogu se
podjeliti na:
34.
Za ocjenu granulometrijskog sastava minirane stijenske mase
koristi se vie kriterija, i to:
35.
Razmak minskih buotina ( u redu) se odreuje koeficijentom
gustine minskih buotina m i linijom najmanjeg otpora W po obrascu:
m=a/w ->
a=m*w
gdje je: m koeficijent gustine minskih buotina, w- linija najmanjeg otpora i arazmak minskih buotina
36.
Linija najmanjeg otpora
predstavlja centralnu veliinu u
odreivanju geometrije miniranja. To je najkrae rastojanje od minskog
punjenja do slobodne povrine. Zavisi od niza faktora koji se mogu
svrstati u tri grupe?
Linija najmanjeg otpora zavisi od fiziko-mehanikih i strukturnih svojstava stijena
(masiva), snage i koncentracije eksplozivnog punjenja i geometrije minskih
buotina.
37.
Nacrtaj emu kontinualnog (stubnog punjenja) i diskontinualnog
(razdjelnog) minskog punjenja?

1-detonirajui tapin, 2- udarna patrona, 3- plastini eksploziv. 5- meuep, 7- ep

38.

ta je specifina potronja eksploziva ?

39.
Kako moe biti iniciranje eksplozivnog punjenja u minskim
buotinama?
Iniciranje u minskim buotinama moe biti trenutno ili milisekundno. Trenutno
iniciranje odvija se unutar 1-2 milisekunde. U tom vremenu aktiviraju se sva
eksplozivna punjenja u jednom minskom polju. Koristi se za jednoredno iniciranje i
to vrlo rijetko. Granulacija razlomljene stijene je krupna a nastali potres velikog
intenziteta. Milisekundno iniciranje je ono pri kojem eksplozivna punjenja u
minskom polju eksplodiraju s milisekundnim zakanjenjem jedno iza drugoga. To
se postie usporivaima koji omoguuju da svaki naboj usitni stijenu prije nego to
detonira slijedei. Tako svaki naboj djeluje kao da ima slobodnu stranu.
40.
Razvoj tehnologije drobljenja unutar kopa doveo je do razvoja vie
vrsta postrojenja i to?
41.
U primarnom dijelu osnovne koncepcije mobilnog drobilinog
postrojenja provode se slijedee tehnoloke operacije odnosno zahvati?
42.

Asortiman proizvoda graevinskog tehnikog kamena, nabroji