T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

SU YALITIMI

ANKARA 2006
 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı
Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim
programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik
geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).
• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,
denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve
Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.
• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve
yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki
yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden
ulaşılabilirler.
• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak
dağıtılır.
• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.
.

İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 3
1. SU YALITIM MALZEMESİNİ HAZIRLAMAK............................................................... 3
1.1. Su Yalıtım Malzemesi................................................................................................... 3
1.1.1. Tanım..................................................................................................................... 3
1.1.2. Çeşitleri.................................................................................................................. 3
2.2. Su Yalıtım Malzemesini Hazırlama ve Kuralları.......................................................... 8
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 12
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ .......................................................................................... 13
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 14
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 17
2. SU YALITIM MALZEMESİNİ YÜZEYE UYGULAMAK ............................................ 17
2.1. Su Yalıtımı .................................................................................................................. 17
2.1.1. Tanımı.................................................................................................................. 17
2.1.2. Amaç.................................................................................................................... 17
2.1.3. Çeşitleri................................................................................................................ 18
2.1.4. Kullanıldığı Yerler............................................................................................... 18
2.2. Montaj ......................................................................................................................... 18
2.2.1. Tanımı.................................................................................................................. 18
2.2.2. Çeşitleri................................................................................................................ 18
2.2.3. Yapılışı................................................................................................................. 18
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 33
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ .......................................................................................... 34
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 35
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 37
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 38
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 39

i
.

AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 582YIM181

ALAN İnşaat Teknolojisi

DAL/MESLEK Yapı Yalıtımcılığı
MODÜLÜN ADI Su Yalıtımı
Su yalıtım malzemelerinin tanıtılarak uygun ortamın
hazırlanmasına, malzeme seçilmesine, ölçülendirilmesine ve
MODÜLÜN TANIMI
uygulanmasına yönelik bilgi ve becerilerin verildiği öğrenme
materyalidir.

SÜRE 40/32 (+40/32 uygulama tekrarı yapmalı)

ÖN KOŞUL Su yalıtımı modülünü başarmak

YETERLİLİK Su yalıtımı yapmak

Genel Amaç
Gerekli ortam sağlandığında, su yalıtımını kurallarına uygun
olarak uygulayabileceksiniz.
Amaçlar
MODÜLÜN AMACI
¾ Su yalıtım malzemelerini kurallarına uygun olarak
hazırlayabileceksiniz.
¾ Su yalıtım malzemesini kurallarına uygun olarak yüzeye
uygulayabileceksiniz.
EĞİTİM ÖĞRETİM Atölye, el aletleri, makineler, harç malzemesi, harç, su yalıtım
ORTAMLARI VE malzemeleri
DONANIMLARI
Modülün içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra,
verilen ölçme araçlarıyla (test ile) kazandığınız bilgileri ölçerek
ÖLÇME VE kendinizi değerlendirebileceksiniz. Öğretmen tarafından modül
DEĞERLENDİRME sonunda kazandığınız bilgi ve becerileri değerlendirmek
amacıyla çeşitli ölçme araçları uygulanmaktadır.

ii
.

GİRİŞ

GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,

Yapıların uzun ömürlü olabilmesi, sağlıklı, konforlu ve güvenli bir ortam

sağlayabilmesi için iç ve dış etkenlere karşı doğru bir şekilde korunması gerekmektedir. Söz
konusu bu iç ve dış etkenlerden korunabilmenin en etkin yolu da yalıtımdır. Bir uzmanlık
dalı olan yalıtımın ana unsurları “doğru detay”, “nitelikli malzeme” ve “sağlıklı uygulama”
dır.

Yapılarda su yalıtımı; suyun hangi şiddette, hangi halde ve nereden gelirse gelsin yapı
kabuğundan içeri girerek yapı elemanlarına dolaysıyla da yapıya zarar vermesini önlemek
için yapılır. Suyun yapılarda sıvı veya gaz halinde bulunması yıpranmaların ve zararlı
etkilerin en önemli nedenidir.

Bu modülde bilgiler basitten karmaşığa doğru verilmiştir. Bu, sizin bu konuyu çok
daha iyi anlamanızı, zorlanmadan öğrenmenizi sağlayacaktır. Anlatım en basit şekilde
yapılmış, yabancı kelime kullanılmamasına dikkat edilmiştir.

Bu modülü tam manasıyla bitirdiğinizde su yalıtımı hakkında teorik bilgileri, su

yalıtım malzemelerinin özelliklerini öğrenip yalıtım uygulamasını en iyi şekilde
yapabileceksiniz. Ayrıca iş dünyasına, alanında uzman bir kişi olarak katılabileceksiniz.

1
.

2
.

ÖĞRENME FAALİYETİ–1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
AMAÇ
AMAÇ

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, gerekli ortam sağlandığında, su yalıtım

malzemesini kurallarına uygun hazırlayabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

İnternetten su yalıtım malzemelerinin neler olduğunu öğreniniz. Yalıtım malzemesi

satan işyerlerinden su yalıtım malzemelerinin neler olduğunu ve özelliklerini araştırınız.

1. SU YALITIM MALZEMESİNİ
HAZIRLAMAK

1.1. Su Yalıtım Malzemesi

1.1.1. Tanım

Binaya dışarıdan ve içeriden gelebilecek, yapıya zarar veren su ve nemi binadan

uzaklaştırmak için kullanılan malzemelere su yalıtım malzemeleri denir.

Tasarımdan uygulamaya kadar tüm yönleri ile bir uzmanlık dalı olan yalıtımın ana
unsurları “doğru detay”, “nitelikli malzeme” ve “sağlıklı uygulama” dır.

Binalarımıza nüfuz eden su, yapımızın taşıyıcı kısımlarında betonun bozulmasına,

çatlamasına, şekil bozukluklarına ve betonarme donatının paslanarak taşıma kapasitelerinin
düşmesine yol açar. Su yalıtımı uygulaması, binanın güvenliğini sağlamasının yanı sıra
bakteri ve küf oluşmasını, suyun çatılarımızdan veya tavanlarımızdan damlamasını
önleyerek sağlıklı ve konforlu ortamların sağlanmasında oldukça önemli bir yere sahiptir.

1.1.2. Çeşitleri

Su yalıtım malzemeleri kendi içinde oldukça çeşitlilik göstermektedir. Bunları genel

olarak işlevlerine göre gruplandırmamız su yalıtımının önemini daha iyi anlamamıza
yardımcı olacaktır. Su yalıtım malzemeleri, sürme ve serme olmak üzere iki kısma ayrılırlar.
Bu malzemeler de kendi aralarında uygulanış şekillerine göre kısımlara ayrılmaktadır.

3
.

1.1.2.1. Sürme Tip Su Yalıtım Malzemeleri

¾ Çimento esaslı su yalıtım malzemeleri: Adından da anlaşılabileceği gibi

çimento esaslı olup su ile karıştırılarak ve sürülerek uygulanan malzemelerdir.
Tek bileşenli olan tipleri; toz haldedir ve uygulamadan önce su ile karıştırılarak
sürülebilir kıvama getirilirler. İki bileşenli olan tipleri ise, ayrı paketler halinde
sıvı ve toz bileşenden oluşur. Üretici tavsiyesine göre gerekiyorsa su ile de
karıştırılabilir. Çimento esaslı malzemeler uygulama şekline göre ikiye ayrılır:

• Kristalize olan çimento esaslı malzemeler: Betonun içindeki

kimyasallar ile reaksiyona girerek kristal üretirler. Bu kristaller betonun
yapısına nüfuz ederek betondaki kapiler (kılcal) boşlukları tıkayarak su
yalıtımı sağlar. Kristalize olarak betona işlemenin yanı sıra yüzeyde esnek
ve dayanıklı bir katman oluşturarak iki aşamalı koruma sağlarlar. Hem
negatif (içten) hem de pozitif (dış) taraftan uygulanabilirler. Tek veya iki
bileşenli tipleri mevcuttur.

• Kristalize olmayan çimento esaslı malzemeler: Beton, şap ve benzeri

yüzeylere kuvvetle yapışırlar, yüksek çatlak köprüleme (bağlama)
özelliğine sahiptirler. Sadece pozitif taraftan uygulanırlar. Negatif taraftan
kullanıma uygun değillerdir. Rijit, yarı elastik ve tam elastik tipleri vardır.

Resim 1: Sürülerek uygulanan su yalıtım malzemesi

¾ Bitüm esaslı malzemeler: Bu yalıtım malzemeleri; likit haldeki bitüm esaslı

malzemeler ve pasta halindeki kauçuk/ bitüm esaslı malzemeler olmak üzere iki
kısma ayrılmaktadır:

• Likit haldeki bitüm esaslı malzemeler: Normal sıcaklıkta akıcı halde

olan asfaltlardır. Kendi aralarında üçe ayrılırlar:
o Asfalt solüsyonları: Bir bitümlü malzemenin seyreltilerek sıvı
hale gelmesiyle elde edilir. Özellikle astar amaçlı ve soğuk olarak
uygulanır. TS’nın ilgili kısımlarında tekniğine uygun olarak nasıl
yapılması gerektiği detaylı olarak verilmektedir. Buna göre astar
beton, sıva, şap, gaz beton, ahşap, metal yüzeyler ve çimento
yonga levhalar üzerine uygulanır. Ayrıca toprak altında kalan
4
.

metal yüzeylerin korozyona karşı korunumu amacı içinde

kullanılmaktadır. Zemin altındaki metal yüzeylere uygulanması
durumunda 3 kat halinde en az 1 m3 suya 1 kg katılmak üzere
malzeme yüzey üzerine uygulanmalıdır. Betonarme yüzeylerin
sülfatlı zeminlerdeki korunumu içinse yine aynı miktardaki sarfiyat
ile asfalt solüsyonu kullanılmalıdır.
o Asfalt emülsiyonları: Bir bitümlü malzemenin su içinde disperse
(dağılım) edilmesiyle elde edilir. Kullanımı sırasında su ile
seyreltilerek soğuk olarak uygulanır. Beton ve gaz beton
yüzeylerde astarlama amacıyla kullanılırlar. Asfalt emülsiyonlar
metal yüzeylerde kullanılmazlar.
o Kreozot: Metal ve ahşap yüzeylerin su yalıtımında, zift esaslı
malzemeler kullanılması halinde astar olarak kreozot kullanılır.
Kreozot, solüsyon tipinde bir malzemedir. Kömürden elde edilen
ham katranın 2350 °C de kaynatılmasından elde edilir. Kahve-
siyah renkli yakıcı kokulu bir sıvıdır.

• Pasta halindeki kauçuk/bitüm esaslı malzemeler: Bir veya iki

komponentli ( karışımlı ) malzemelerdir. İki bileşenli tiplerinde ikinci
bileşen priz hızlandırıcı ve sertleştirici olarak karışıma katılır. Kuru, hafif
nemli, emici ve emici olmayan yüzeyler ile beton, sıva, şap, metal, tahta,
gaz beton vb. yüzeyler üzerinde de oldukça etkilidir. Esnek olmaları ve
bina hareketlerine dayanmaları nedeniyle yüzeye çok rahat uygulanırlar.
Bunun yanında toprak altı ve üstü mekânlarda, balkon, bahçe, teras, ıslak
hacimler veya eski bitümlü membran yüzeylere, zift, asfalt gibi yatayda
ve düşeyde rahatlıkla kullanılabilmektedir

¾ Poliüretan esaslı malzemeler: Beton yüzeye fırça, rulo ile sürülerek veya
püskürtülerek uygulanan türleri mevcuttur. Kürlerini tamamladıktan sonra süreli
olarak elastik kalırlar. Bu tür malzemeler % 400’lere varan oranlarda elastiktir
ve çatlak köprüsü kurabilme özelliğine sahiptirler. Binalarda dıştan temel
yalıtımında, beton ve tuğla yapılarda su taşıyan çatlakların yalıtımında, teras ve
otopark detaylarında, çatı yalıtımlarında kullanılabilirler. UV (ultra viyole)
ışınlarına dayanıklı ve dayanıksız olan, tek veya çift bileşenli tipleri vardır.

¾ Akrilik esaslı malzemeler: Akrilik esaslı bir malzeme olup kopolimer

akrilik dispersiyon (dağılım) esaslı bir karışıma sahiptir. Beton yüzeye
sürülerek veya püskürtülerek uygulanır. Su ile seyreltilerek kullanılır. Birinci
kat astar olmak üzere en az üç kat, gerektiğinde de taşıyıcı takviyesiyle
uygulama yapılır. UV ışınlarına dayanıklı olan ve olmayan tipleri vardır. Islak
hacim, teras vb. yerlerde kullanılabilir. Çok çatlaklı yüzeylerde taşıyıcı
takviyesiyle uygulanması önerilir. Akrilik malzemeler kürünü tamamladıktan
sonra daima elastik kalır

5
.

¾ Yapı kimyasalları, derz malzemeleri ile yapısal su geçirimsizliği

sağlayan malzemeler: Yapının her aşamasında, her elemanın imalatında
iyileştirmesi, dayanıklılığın artırılması, hız kazanılması, kullanım ömrünün
uzaması gibi amaçlarla kullanılan kimyasallardır. Genel olarak beton
elemanların imalatı sırasında imalat kolaylığı sağlamak, betonun kalitesini
artırmak, istenen özelliklerin verilmesini sağlamak ve su geçirimsizliği elde
etmek amacıyla kullanılan yapı kimyasalları toz ya da likit (sıvı) halde
bulunurlar. Genellikle; beton eleman imalatı sırasında, imalat kolaylığı
sağlamasının yanında beton kalitesini artırarak istenilen özelliğin verilmesini
sağlar ve betonun su geçirimsizliğini artırmada yardımcı olur. Yapı kimyasalları
beton, harç katkıları ve derzlerde dolgu amaçlı olarak uygulanmaktadır.

Derz dolgu olarak kullanılan malzemeler de uygulamaya yönelik olarak; dış

yüzeye uygulanan, betonun bünyesine uygulanan ve iç yüzeye uygulanan
malzemeler olmak üzere üç kısma ayrılır.

Beton Katkıları:

Taze veya sertleşmiş haldeki beton özelliklerini değiştirmek için karıştırma

işlemi sırasında betona çimento dozajının % 5’ini geçmemek üzere eklenen
kimyasal maddelerdir. Bu katkılar betondaki boşlukların doldurulması
prensibine dayanır. Bir anlamda da akışkanlaştırıcı katkılardır. Çatlaksız bir
betonda, betona nüfuz eden suyun hacmi, buharlaşan suyun hacminden daha
düşük ise betonun su geçirimsiz olduğundan bahsedilebilir. Su geçirimsizlik
sağlayıcılar, içerdikleri kimyasal maddeler sayesinde betondaki kılcal
boşlukların içerisini su itici tabakalar halinde doldurur, böylece betonun su
emmesini azaltırlar.

Sıva ve Tıkaç Malzemeleri:

Aktif su kaçaklarını genleşerek tıkayan şok prizli su tıkaçlarıdır. Suyla

karıştırılarak kullanılırlar. Çatlak, boşluk ve deliklerden sızan ya da basınçlı
şekilde gelen suların acil olarak durdurulması amacıyla uygulanırlar.

Derz malzemeleri:

• Dış yüzeye uygulanan malzemeler: Yapıya su girişinin cephenin her

noktasında durdurulması için kullanılırlar. Dış yüzeydeki suyun betondaki
genleşme veya inşaat derzlerine girmesini engellerler. Betonun dış
yüzeyine uygulanan polietilen veya hypalon su tutucu bantlardır. Suyu
durdurma veya beton içerisinde gideceği yolu uzatma prensibi ile
çalışırlar. Donatı yerleştirilmesinin dâhili su geçirimini etkilediği, direkt
su basıncının betonda hasar oluşturduğu (aşınma gibi), yapının dışındaki
zararlı suların engellenmek istediği durumlarda kullanılırlar. Resim 2 de
dış yüzeye derz dolgusunun uygulanması gösterilmiştir.

6
.

Resim 2: Derz dolgu malzemesinin uygulanması

• Betonun bünyesine uygulanan malzemeler: Dış yüzeydeki suyun

betondaki genleşme veya inşaat derzlerinden geçişini engellemek için
kullanılırlar. Betonun bünyesine uygulanan su tutucu bantlar veya su ile
genleşen mastik ve profil malzemelerdir. Suyu durdurma veya beton
içerisinde gideceği yolu uzatma prensibi ile çalışırlar. Estetik nedenlerden
dolayı dışarıdan müdahale edilemeyen durumlarda, aşınma gibi direkt su
basıncının betona etkidiği hallerde vb uygulanırlar.

• İç yüzeye uygulanan malzemeler: İç yüzeydeki suyun betondaki

genleşme veya inşaat derzlerinden geçişini engellemek için kullanılırlar.
Betonun iç yüzeyine uygulanan hypalon su tutucu bantlardır. Suyu
durdurma prensibi ile çalışırlar. Mevcut yapılarla temas, su yapıları ve
onarım işlerinde kullanılırlar.

Serme Tip Su Yalıtım Malzemeler

¾ Polimer bitümlü su yalıtım membranları: Termoplastik atactic

polipropilen (APP) esaslı polimerik bitümle kaplanmış cam tülü taşıyıcı veya
polyester keçe taşıyıcılı su yalıtım malzemesidir. Alt yüzü polietilen, üst yüzü
polietilen ya da mineral kaplamalı olarak üretilmektedir. Rulo halinde piyasaya
sürülmektedir (Resim 3).

7
.

Resim 3:Polimer esaslı su yalıtım malzemesinin yüzey üzerine serilmesi

APP plastomerik ve SBS elastomerik olarak çeşitleri mevcuttur

¾ Kiremit altı örtüleri: Kiremit altı örtüleri, eğimli çatıda çatı kaplamasının
altında kullanılır ve polimer bitümden üretildiğinden çabuk oksidasyona
uğramaz. Çekme dayanımı yüksektir, çatıda uzun süreli bir geçirimsizlik sağlar.

Resim 4: Kiremit altı örtüsünün döşenmesi

• Fibrocam taşıyıcılı kiremit altı örtüleri: Taşıyıcı olarak 50 g/m²

ağırlıklı fibrocam kullanılarak üretilen, bir yüzü polietilen diğer yüzü
örgü elastik polipropilen kaplı, APP (Atactic polipropilen) katkılı su
yalıtım örtüsüdür.
• Kraft kâğıt taşıyıcılı kiremit altı örtüleri: Taşıyıcı olarak 140 g/m²
ağırlıklı kraft kağıt kullanılarak üretilen, bir yüzü polietilen diğer yüzü
örgü elastik polipropilen kaplı, APP (Atactic polipropilen) katkılı su
yalıtım örtüsüdür.

2.2. Su Yalıtım Malzemesini Hazırlama ve Kuralları

Tüm düşey ve yatay elemanların birleşim ara kesitleri ve düşey elemanların yön
değiştirdiği ara kesitlerinde örtülerin daha yumuşak dönüş yapmalarını sağlamak için 45°
eğimli en az 8 x 8 cm genişlikte pahlar yapılmalıdır (Resim 5).
8
.

Resim 5: Köşe birleşim noktalarına malzeme serilirken pah verilmelidir

Su yalıtımı uygulanacak olan yüzeyler düzgün, pürüzsüz, tercihen ahşap mala perdahlı
olmalı, yağ, mazot vb. su yalıtımına zarar verebilecek kirlerden veya birikintilerden
temizlenmiş olmalıdır (Resim 6).

Resim 6: Yüzeylerin temizlenmesine özen gösterilmelidir

Betonarme yüzeyler, standartlara uygun olarak soğuk uygulamalı bitüm ile astarlanıp
gerekli kuruma süreleri beklendikten sonra, su yalıtım örtüleri gereken yapıştırma yöntemine
göre uygulanmalıdır (Resim 7).

9
.

Resim 7: Betonarme yüzeylerin bitüm ile astarlanması

Yalıtım malzemesi örtüsünün enine bindirmeleri en az 10 cm, boyuna bindirmeleri ise,

en az 15 cm olmalıdır. Ek yerindeki mineral kaplı yüzey şalümo alevi ile ısıtılıp, mineral
üstüne mala sürülerek minerallerin bitüm içerisine gömülmesi sağlandıktan sonra ek yeri
yapıştırması yapılmalıdır.

Tüm örtü katmanları aynı yönde açılmalıdır. Birinci kat örtülerin enlemesine olan ek
yerleri, şaşırtmalı olarak yapılmalıdır. Üste gelecek olan ikinci kat örtülerde ise, birinci kat
örtünün boyuna ve enine ek yerleri ortalanmalıdır. Çatılarda örtüler, eğimin en düşük olduğu
noktalardan (su iniş noktaları, dere ağızlarından) eğime dik olarak serilmelidirler (Resim 8).

Resim 8: Yalıtım malzemesinin yüzey üzerine serilmesi

Yalıtım malzemesi şerit halinde veya bölgesel yapıştırmada, yapıştırılan yüzeyler

arasındaki mesafeler yaklaşık olarak 5 - 10 cm arasında olmalıdır. Şerit halinde yapıştırma
yapılan örtülerin, diğer örtüler ile enine ve boyuna istikametlerdeki ek yerlerinde tam
yapıştırma yapılmalıdır.

10
.

Detaylarda aksi belirtilmedikçe bu uygulama, beton çatı yüzeylerde ilk kat (buhar
kesici) örtüler ile, ısı yalıtım katmanları üstündeki ilk kat örtülere (buhar dengeleyici)
uygulanır.

Çatı ve temel uygulamalarında üste gelen ikinci kat örtü tam yapıştırma yöntemi ile
birinci kat örtülerin ek yerlerini ortalayacak şekilde yapıştırılmalıdır (Resim 9).

Resim 9: Yalıtım malzemesinin tekniğine uygun olarak yapıştırılması

11
.

UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem basamakları Öneriler

¾ Dikkatli olunuz.

¾ Temiz ve itinalı olunuz.

¾ Ölçüyü alınız
¾ Disiplinli çalışınız.
¾ Malzemeyi istenilen ölçüye getiriniz
¾ İş kıyafetini giyiniz.
¾ Yapıştırıcı harcını hazırlayınız
¾ Güvenlik önlemlerini alınız.

¾ Zamanı ve malzemeyi iyi kullanınız.

¾ Çevreyi korumaya duyarlı olunuz.

¾ İnsan haklarına demokrasinin

ilkelerine ve mesleği ile ilgili etik
kurallara uygun davranınız.

12
.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendiniz ya da arkadaşınızın yaptığı
çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet – hayır seçeneklerinden uygun
olanı kutucuğa işaretleyiniz. Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı
bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.
Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki çalışmaya geçiniz.

Modül
Adı
YAPI YALITIMCILIĞI
Amaç Su yalıtım malzemelerini kurallarına uygun olarak hazırlayabilmek
Konu Su yalıtım malzemesini hazırlamak
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1 İşe göre yalıtım malzemesinin seçimini yaptınız mı?
Çimento esaslı yalıtım malzemelerinin işinize göre uygun
2
olup olmadığını araştırdınız mı?
Bitüm esaslı yalıtım malzemelerinin işinize göre uygun olup
3
olmadığını araştırdınız mı?
Poliüretan esaslı yalıtım malzemelerinin işinize göre uygun
4
olup olmadığını araştırdınız mı?
Akrilik esaslı yalıtım malzemelerinin işinize göre uygun
5
olup olmadığını araştırdınız mı?
Yapı kimyasalları esaslı yalıtım malzemelerinin işinize göre
6
uygun olup olmadığını araştırdınız mı?
Derz dolgu esaslı malzemelerin işinize göre uygun olup
7
olmadığını araştırdınız mı?
Polimer bitümlü su yalıtım malzemelerin işinize göre uygun
8
olup olmadığını araştırdınız mı?
Kiremit altına konması gereken su yalıtım malzemelerinin
9
işinize göre uygun olup olmadığını araştırdınız mı?
Tüm düşey ve yatay elemanların birleşim yerlerinin düzgün
şekilde yapışabilmesi için 45° eğimli ve en az 8 x 8 cm
10
genişlikte pahların uygulanması ile ilgili araştırma yaptınız
mı?
Su yalıtımı uygulanacak olan yüzeylerin düzgün, pürüzsüz
11 olabilmesi ve yalıtım malzemesinin zarar görmemesi için
yüzeyleri temizlediniz mi?
Su yalıtım örtülerinin uygun şekilde yapışabilmesi ve yüzey
12 üzerine astar çalışmasının uygulanabilmesi için yapılması
gerekenleri araştırdınız mı?
Ek yerindeki yüzeylerin şalümo alevi ile ek yerlerinin
13
ısıtılarak nasıl yapıştırıldığını araştırdınız mı?
Tüm örtü katmanlarının aynı yönde açılıp açılmadığını
14
araştırdınız mı?

13
.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz.

1. Su yalıtımı nedir?
A) Yapıyı su etkilerine karşı korumak
B) Yapıyı dış etkenlere karşı korumak
C) Yapıyı ve konforu tehdit eden ısıdan korumak
D) Sıcak su ile soğuk suyun birbirine karışmasını önlemek

2. Aşağıdakilerden hangisi su yalıtımında kullanılan gereçlerden değildir?

A) Taş yünü
B) Poliüretan esaslı malzeme
C) Çimento esaslı malzemeler
D) Polimer bitümlü su yalıtım ürünleri

3. Aşağıdakilerden hangisi su yalıtımının sağladığı faydalardan değildir?

A) Donatıların paslanmasını önler
B) Suyun bir ortamdan diğerine geçerken enerji kaybetmesini sağlar.
C) Bakteri ve küf oluşmasını önler.
D) Bina ömrünü uzatır.

4. Aşağıdakilerden hangisi çimento esaslı su yalıtım malzemesi çeşididir?

A) Polietilan mebran
B) Camyünü
C) Kristalize olan çimento esaslı malzeme
D) Pomza

5. En az bir bileşeni çimento içeren, su ile karıştırılarak ve sürülerek uygulanan su

yalıtım malzemesi nedir?
A) Kiremit altı yalıtım malzemesi
B) Çimento esaslı yalıtım malzemesi
C) Polimer bitümlü su yalıtım malzemesi
D) Kuvars

6. Aşağıdakilerden hangisi poliüretan esaslı malzemelerin özelliklerinden değildir?

A) Beton yüzeye fırça, rulo ile sürülerek veya püskürtülerek uygulanır.
B) Çatlak köprüsü kurabilme özelliğine sahiptir.
C) % 400’lere varan oranlarda elastiklik gösterir.
D) Isı yalıtımı da sağlar.

14
.

7. Aşağıdakilerden hangisi akrilik esaslı malzemelerin özelliklerinden değildir?

A) Su ile seyreltilerek kullanılırlar
B) Hepsi U.V. ışınlarına dayanıksızdır.
C) Birinci kat astar olmak üzere en az üç kat uygulanırlar
D) Islak hacimlerde, teraslarda vs. kullanılabilirler.

8. Beton elemanların imalatı sırasında imalat kolaylığı sağlamak, betonun kalitesini

artırmak, istenen özelliklerin verilmesini sağlamak ve su geçirimsizliği elde etmek
amacıyla kullanılan toz ya da sıvı halde bulunan su yalıtım malzemesinin genel adı
nedir?
A) Yapı kimyasalları
B) Akrilik esaslı su yalıtım malzemesi
C) Poliüretan esaslı malzemeler
D) Mebran

9. Aşağıdakilerden hangisi yapı kimyasalları ile su yalıtımı yapmanın faydalarından

değildir?
A) Beton kalitesini artırır
B) Betonda su geçirimsizliği sağlar
C) Betona istenilen özellik sağlar
D) Beton elemanının imalatı sırasında, imalatı zorlaştırır.

10. Aşağıdakilerden hangisi kimyasal su yalıtım malzemesi çeşidi değildir?

A) Derz malzemeleri
B) Beton katkıları
C) Harç katkıları
D) Bitüm esaslı katkılar

11. Su yalıtımında beton katkıları çimentonun en fazla yüzde kaçı olabilir?

A) % 10
B) % 1
C) % 5
D) % 15

12. Yandaki şekilde verilen su yalıtım malzemesinin ismi nedir?

A) Beton katkı maddesi
B) Polimer bitümlü su yalıtım malzemesi
C) Akrilik esaslı malzeme
D) Derz dolgu malzemesi

13. Yalıtım malzemesi uygulanırken köşe dönmeleri, maksimum verim almak için kaç
derece olmalıdır?
A) 90°
B) 60°
C) 30°
D) 45°

15
.

14. Yalıtım malzemesi serilirken eklemelerde malzemeler üst üste en az ne kadar

bindirilmelidir?

Enine Boyuna
A) 2 cm 5 cm
B) 5 cm 10 cm
C) 10 cm 15 cm
D) 15 cm 20 cm

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız.
Cevaplarınızın hepsi doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçebilirsiniz.

16
.

ÖĞRENME FAALİYETİ–2
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
AMAÇ
Gerekli ortam sağlandığında su yalıtım malzemesini kurallarına uygun olarak yüzeye
uygulayabileceksiniz.

ARAŞTIRMA
Yalıtım uygulaması yapılan yerlere giderek yalıtım uygulamasını yerinde izleyiniz.
İnternet’ten yalıtım uygulamasını araştırınız ve elde ettiğiniz sonuçları arkadaşlarınıza
sununuz.

2. SU YALITIM MALZEMESİNİ YÜZEYE

UYGULAMAK

2.1. Su Yalıtımı
2.1.1. Tanımı

Yapılarımıza zarar veren en önemli faktörlerden biri de sudur. Yapılarımız; yağmur,

kar, toprağın nemi, yapının inşa edildiği zemindeki yeraltı suyu gibi dış kaynaklı su ile
banyo ve tuvalette kullanılan iç kaynaklı suya maruz kalır. Yapımızı ve konforumuzu tehdit
eden su ve nemden korunmak için yapılan işlemlere su yalıtımı denir.

2.1.2. Amaç

Su yalıtımı genellikle yapıları su ve rutubetten korumak amacı ile uygulanmaktadır.

Bunun yanında su yalıtımı;

¾ Yapımızın taşıyıcı kısımlarında yer alan donatının paslanmasını ve taşıma

kapasitesinin düşmesini engellemek,
¾ Betonun bozulmasına ve çatlamasına engel olmak,
¾ Binanın güvenliğini sağlamasının yanı sıra bakteri ve küf oluşmasına mani
olmak ve suyun çatılarımızdan veya tavanlarımızdan damlamasını önleyerek
sağlıklı ve konforlu ortamlar sağlamak maksadıyla yapılır.

17
.

2.1.3. Çeşitleri

Yapılardan su ve nemi uzaklaştırmak üzere özellikle petrol esaslı olan bitümlü

malzemelerin oldukça fazla kullanıldığı daha önce belirtilmişti. Genel olarak sıcak ve soğuk
olmak üzere iki şekilde su yalıtımını uygulamaktayız.

Soğuk uygulamalar daha çok sürme işlemlerinde tercih edilmektedir. Sıcak

uygulamaların ise, daha çok serme amaçlı yalıtım malzemelerinin montajında uygulandığını
görmekteyiz.

2.1.4. Kullanıldığı Yerler

Su yalıtım malzemeleri;
¾ Drenaj
¾ Temel uygulamaları
¾ Banyo ve WC gibi ıslak hacimlerde
¾ Dış etkilere devamlı surette açık olan teras ve çatılar gibi alanlarda oldukça
yoğun olarak su yalıtımı uygulanmaktadır.

2.2. Montaj

2.2.1. Tanımı

Binaya gelebilecek olan su ve rutubeti yapıdan uzaklaştırmak üzere yapılan çalışmalar

bütününe montaj denilmektedir.

2.2.2. Çeşitleri

Su yalıtım işlemi, yeraltı sularının binadan uzaklaştırılması amacı ile yapılan drenaj
sistemi başta olmak üzere; temelde, banyo, mutfak, WC gibi ıslak hacimlerde, su depolama
amaçlı tesislerde, su ve neme karşı duvarların korunmasında, mesken amaçlı kullanılan
bodrum katlarda, gezilebilen veya gezilemeyen teras çatılarda yapılmaktadır.

2.2.3. Yapılışı

Yeraltı, yüzey ve sızıntı suları ile kar ve buzun erimesinden oluşan sulardan binayı
korumak için yapılır. Drenaj iki şekilde uygulanır:

¾ Dış drenaj: Bina çevresinde, temel duvarlarından 50~100 cm kadar dışarıda

ve temel tabanından 30~50 cm derinde % 5~10 cm eğimli bir kanal açılır.
Kanal tabanına genellikle 20 cm çaplı künk veya büz döşenir. Künklerin ek
yerlerinin alt yarısı çimento harcı ile kapatılır. Kanal, künk yüksekliğinin
yarısına kadar kil ile doldurularak iyice sıkıştırılır. Kil dolgu ve künklerin üzeri
önce iri, sonra ufak taş parçalarıyla, yüzeye yakın kısmı ise iri kumla
doldurulur (Resim 10).
18
.

Resim 10: Bina dışında drenaj yapılması

Drenaj kanalının köşe yaptığı yerlere en az 50x50 cm boyutunda, kanal tabanından

15~20 cm aşağıdan başlayıp bahçe seviyesine kadar yükselen taş ya da beton rögarlar,
bacalar yapılır. Künkler de bu rögarlara bağlanır. En düşük seviyeli künk de dere,
kanalizasyon gibi yerlere bağlanarak suyun binadan uzaklaştırılması sağlanır (Resim 11).

Resim 11: Yapı köşelerine rögarların yapılması

¾ İç drenaj: Dış drenaj yapma imkânı olmayan durumlarda bodrum katında

yapılan drenaj şeklidir. Genellikle binanın merkezi yerinde bodrum
döşemesinden en az 2.00 m derinlikte ve 50x50 cm boyutunda bir kuyu
şeklinde yapılır. Kuyu harçsız moloz taş duvar olarak örülür ve üzeri sac veya
beton bir kapakla örtülür.

Kuyu üzerine otomatik çalışan bir su motoru yerleştirilir. Motordan çıkan su

hortumunun bir ucu suyun döküleceği yere diğer ucu kuyunun içine indirilir.
Ancak boru ucu kuyu tabanından 15~20 cm yukarıda bırakılıp ucuna süzgeç
takılmalıdır (Resim 12).

19
.

Resim 12: Yapı içine yapılan drenaj çalışması

¾ Temelde dıştan yalıtım: Uygulama yapılacak yüzey; toprak, toz, kir, pas ve
yağdan arındırılmalı ve gevşek parçalar kazınmalıdır. Sivri uçlar ve köşeler
yuvarlatılmalıdır. Astar kat olarak sürme yalıtım malzemelerinden herhangi biri
ile % 20 oranında su ile karıştırıldıktan sonra fırça veya tabanca ile uygulanır
(Resim 13).

Resim 13: Temelde dıştan yapılan yalıtım

Minimum 4–5 saat, tercihen bir gün kuruması beklendikten sonra bir kat mebran
yapıştırıcı sürülür ve kuruması beklenmeden polyester keçe üzerine bastırılarak yapıştırılır.
Keçenin üzerine 2 kat daha mebran yapıştırıcı sürülerek yalıtım tamamlanır. Mebran
yapıştırma gereci, yaklaşık 2 saat gibi kısa bir sürede kurumasına karşın, birkaç kat
uygulama yapılan hallerde, katlar arasında birer gün beklenmesi daha faydalıdır.

Yalıtımın toprak geri dolgusu sırasında hasar görmemesi için önüne briket duvar
örülmeli veya drenaj levhası ile kaplanmalıdır.

¾ Banyo, mutfak, tuvalet gibi ıslak hacimlerin inşaat aşamasında

yalıtımı: Islak hacimler genellikle seramik ile kaplanır. Ancak seramikler su
geçirimsiz olsalar da, tek başlarına su yalıtımı sağlamazlar. Seramik derzleri,
suyun geçişi açısından risk oluşturan bölgelerdir. Duvarların birbiri ile ve
duvarların zeminle birleştiği köşelerde genellikle su geçişini kolaylaştıran
20
.

çatlaklar oluşur. Tesisat boruları veya su giderleri gibi özel noktalarda da durum
aynıdır. Islak hacimlerden su sızması alt katlarda veya yan odalarda hasara
neden olur. Bu durumda yapılması gereken en doğru şey, ıslak hacimlerin inşaat
aşamasında sıva filesi ve yalıtıma uyumlu giderler kullanılarak yalıtılmasıdır
(Resim 14).

Resim 14: Çatlamalara karşı kullanılan sıva filesi

Tesviye şapı yapıldıktan sonra köşeler pahlanmalıdır. Beton yüzeyler suya iyice
doyurulduktan sonra düşük devirli matkap ile şerbet haline getirilen çimento esaslı elastik su
geçirmez yalıtım malzemesi fırça ile zemine ve gerekli yüksekliğe kadar duvarlara sürülür
(Resim 15 ve Resim 16).

Resim 15:Çimento esaslı elastik su geçirmez yalıtım malzemesinin hazırlanması

Çimento esaslı su yalıtım malzemesi henüz yaş iken alkali dayanımlı sıva filesi
şerbetin içine bastırılır. İlk kat kuru-yaş duruma geldiğinde ikinci kat çimento esaslı elastik
su geçirmez yalıtım malzemesi sürülür ve yalıtım tamamlanır.

21
.

Resim 16: Zemine çimento esaslı yalıtım malzemenin sürülmesi

¾ Banyo, mutfak, tuvalet gibi ıslak hacimlerin inşaat sonrası yalıtımı:

Seramik uygulaması en geç 1–2 gün içinde yapılmalıdır. Seramik derzlerinin su
geçirimsizliğini sağlamak için derz macunu yapılırken harç suyuna katılmalıdır.
Yalıtım yapılmadan kaplaması yapılmış veya yalıtımı çeşitli nedenlerle hasar
görmüş ıslak hacimlerin seramik kaplanmasından sonra alt katlara su veya
rutubet geçmesi halinde, çimento harçlarına katılan, aderans artırıcı ve su
geçirimsizlik malzemeleri kullanılarak yalıtım yapılabilir. Bunun için öncelikle
kaplamaların aralarındaki derz dolguları temizlenmelidir. Açılan derzler uygun
miktarda yalıtım malzemesi katılmış su ile kıvama getirilmiş derz dolgusu ile
tekrar doldurulmalıdır. Derz dolgusu iyice kuruduktan sonra derzlere sürülen su
iticilik özelliği sağlayan, kılcal kanallara suya karşı görünmez bir yalıtım
tabakası sağlayan su yalıtım malzemelerinden derzlere sürülür. Bu işlem için
ince bir fırça kullanılabilir. Kaplamanın üzerine taşan sıvı henüz kurumadan
nemli bir bezle silinmelidir (Resim 17).

Resim 17: Derz aralarına yalıtım malzemesinin sürülmesi

¾ Bohçalama metodu ile temel yalıtımı: Bohçalama metodu, bina temelinin

bir membran tabakası ile çepeçevre sarılmasıdır. Bu yöntemde önce yalıtım
tabakası hazırlanır ve bu ''bohça''nın içine temel oturtulur. Öncelikle bitümlü
membran tabakasının üzerine serileceği sağlam zemin hazırlanmalıdır. Bu
zemin düzgün yüzeyli bir grobeton katmanıdır. Bu katmanın üzerine en az iki
kat 3 veya 4 mm kalınlığında polyester keçe taşıyıcılı membran yapıştırılır.
Bohçalama uygulamalarında membran altına astar uygulanmaz (Resim 18).

22
.

Resim 18: Bohçalama metodu ile temel yalıtımı

Membranlar enlemesine 10 cm, boylamasına ise 15 cm birbiri üzerine bindirilerek ve

şalümo ile eritilerek yapıştırılır. İlk katta membranların ek yerlerinden birbirine
yapıştırılması yeterlidir. İkinci kat yana doğru 50 cm ve boyuna 5 metre şaşırtma yapılarak
yapıştırılır. İlk ve ikinci katlar enine-boyuna şeklinde dik açı ile şaşırtılarak uygulanmaz.
İkinci kat membranlar, ilk kat uygulamaya tamamen yapıştırılır. Noktasal yapıştırma doğru
değildir. Zemin yalıtım tabakasının perde yalıtımı ile birleştirilebilmesi için kenarlarda
yaklaşık 1 metre fazlalık bırakılır.

Perdelerin yalıtımında aynı tip membran kullanılabilir, ancak polyester keçe takviyeli
sıvı membran uygulanması daha pratik ve sağlıklı bir uygulamadır. Bütün dik açılar mutlaka
pahlanmalıdır. Bu amaçla Türkiye'de de üretilen şalümo uygulamalı bitümlü pah bandı
kullanılması yerinde olur (Resim 19).

Resim 19: Tekniğine uygun yalıtım malzemesinin serilmesi ve köşe birleşim yerlerinin tekniğine
uygun pahlanması

¾ Havuz betonunun yalıtımı: Havuz veya su deposu gibi haznelerin yapımı

aşamasında geçirimsiz beton kullanılması, pek çok sorunun daha yaşanmadan
halledilmesini sağlamaktadır. Bu amaçla beton harcı hazırlanırken su itici katkı
maddesi kullanılmalıdır. 50 kg'lık her torba çimentoya, 330 gramlık bir poşet
katkı ile hazırlanacak harç betonun geçirimsiz olması için yeterli olacaktır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, karışımı çimento + yalıtım malzemesi +

23
.

kuru kum ve agrega ve en son su sırası ile hazırlamaktır. Aksi takdirde yalıtım
malzemesi karışmaz. Hazırlanan beton en az 300 dozlu olmalıdır. Beton
dökülürken iş araları nedeniyle soğuk derzler oluşturmamaya dikkat edilmelidir.
¾ Kör cephelerin yalıtımı: Sıvalı kör cephelerde eğer çatlak yoksa 2 kat su
yalıtım malzemesi sürmek yeterli olacaktır. Bu işlem için astar olarak sıvı
sürme tipi su itici yalıtım malzemesi sürülebilir. Siyah görüntü istenmiyorsa
beyaz olan malzemelerden de kullanılabilir. Yüzeyde 1 mm genişliğinden daha
geniş çatlaklar varsa önce bunların tamirinin yapılması gerekir.
¾ Basınçlı Suyun Durdurulması: Su sızıntısı olan delikler su basıncını azaltmak
için matkapla suyun rahatça akmasını sağlayacak kadar derinleştirilir. Eğer
sızıntı birden fazla yerden ise, duvarın alt kısımlarına doğru suyun rahatça
akmasını sağlayacak kadar büyüklükte delikler açılır. İnce bir plastik boru
tıkama harcı ile deliğe tespit edilir ve suyun sadece takılan borulardan akması
sağlanır.

Resim 20: Basınçlı suyun durdurulması amaçlı yapılan su yalıtım malzemesi uygulaması

Delikler iyice temizlenir ve içine su yalıtım malzemesi sürülür. Şerbet henüz yaş iken
yalıtım katkısı katılmış sıva ile delik tamamen sıvanır ve 24 saat kürünü alması beklenir.

Yüzeyin delikler dışında kalan kısımlarının izolasyonu tamamlandıktan sonra, hortum

çıkarılır ve hortumun çıkarıldığı delik, priz hızlandırıcı malzeme katılmış harç ile tıkanır.
Tıkama harcı sertleşene kadar yaklaşık 1-2 dakika eldivenli elle bastırılır. Sıva kürünü
(standart özelliği) aldıktan sonra yalıtım, deliğin çevresini de içine alacak şekilde şerbet
sürülerek tamamlanır (Resim 20).

¾ Bodrum katların su ve rutubete karşı içten yalıtımı: Bodrum katlar,

yetersiz yalıtım, yalıtımın yıpranması veya betondaki çatlamalar nedeniyle
zamanla rutubet ve hatta su sızdırma sorunlarına maruz kalabilirler. Yalıtımın
dışarıdan yapılması daha sağlıklı ise de, bitişik nizam yapılar veya yüksek
hafriyat masrafları gibi sebepler yüzünden bu her zaman mümkün olmayabilir.
¾ Gezilebilen ve üzerinde gezilemeyen teras çatılarda su yalıtımı: Genel
olarak eğimi % 5’ ten az olan çatılar “teras çatılar”, eğimi % 5’ ten fazla olan
çatılar ise “eğimli çatılar” olarak adlandırılırlar.

Yapının bulunduğu iklim kuşağı, yapının çatı alanı ve yapının niteliği gibi özellikler
tasarım aşamasında tasarımcının çatının teras mı yoksa eğimli mi olması gerektiğine karar
24
.

vermesine yardımcı olur. Tasarımcı bu seçimi yaparken özellikle çatı alanının büyüklüğünü
göz önüne almalı ve büyük alanlı yapılarda (otel, ofis, apartman v.s.) işlevsellik, yalıtım
sistem ömrü, hafiflik gibi özelliklerinden dolayı teras çatı sistemini seçmelidir.

Teras çatılar, gerektiğinde kolaylıkla kullanıma açık şekilde tasarlanabilmektedir.

Havalandırma, güneş enerjisi sistemleri gibi tesisatlar teras çatılara çok daha kolay ve
güvenli şekilde monte edilmektedir. Çatı sistemi olarak teras seçildikten sonra, tasarımcı çatı
üzerine gelecek olan suyun tahliye edileceği noktaları dikkatli bir şekilde belirlemelidir.

Teras çatıların su yalıtımında başlıca kullanılan malzemeler olan polimer bitümlü su

yalıtım membranları, ülkemizde çatı alanında ve yapılması gereken yalıtım malzemesinin
kullanımına yönelik yayımlanmış olan standartlar bulunmakta ve bu standartlara göre üretim
yapılmaktadır. Ayrıca, ters çatılar buhar kesici katman gerektirmedikleri, gerek su
yalıtımdaki onarımlarda ve gerekse ısı yalıtım levhalarının değiştirilmesinde büyük
kolaylıklar sağladıkları için kısa ve uzun vadede ekonomik olmaktadırlar.

¾ Üzerinde Gezilemeyen Teras Çatılar: Resim 21 de görüldüğü gibi üzerinde

gezilemeyen teras çatı detayında da gösterildiği üzere betonarme döşemesi üstüne
yapılan ahşap mala perdahlı eğim betonu üstünde iki katlı polimer bitümlü su yalıtım
membranı uygulaması bulunmaktadır. Ekstrüde polistiren ısı yalıtım levhaları, su
yalıtım katmanlarının üzerine serbestçe döşendikten sonra serilen bir ayırıcı katman
ve 16-32 mm tane çaplı dere çakılı yaklaşık 5 cm kalınlıkta düzgün bir şekilde
yayılarak yalıtım işlemleri tamamlanmaktadır. Teras çatıların bahçe çatı olarak
düzenlenmesi durumunda ise projesindeki detaya uygun bitki köklerine karşı
dayanıklı su yalıtım membranları kullanılmakta, ısı yalıtım levhaları üste gelecek
şekilde döşendikten sonra, filtre katmanını takiben bitki toprağı ve yeşillendirme ile
detay tamamlanmaktadır.

25
.

Resim 21: Gezilemeyen ve bahçe teras çatı su yalıtımı

26
.

Üzerinde gezilemeyen teras çatı ısı yalıtımlarında ekstrüde polistiren dışındaki ısı
yalıtım levhalarının kullanılması durumunda ısı yalıtımının hem alttan hem de üstten suya
karşı korunması gerekmektedir. Bunun için, ısı yalıtım katmanının altına önce bir buhar
kesici katman uygulanır ve ısı yalıtımı döşendikten sonra üstüne iki katlı su yalıtım katmanı
kaplanır. Üst yüzü arduvaz taşı kaplı örtülerin kullanılmaması halinde, su yalıtım örtülerinin
üstüne filtre katmanı ve ardından dere çakılı ile kaplama yapılması gerektiği aşağıdaki
çizimde gösterilmektedir. (Resim 22)

Resim 22: Üzeri çakıl ile kaplanmış su yalıtımı

¾ Üzerinde Gezilen Teras Çatılar: Aşağıda Resim 23 te görülen üzerinde

gezilen teras çatı detaylarında ise, teras çatı karoları yüksekliği ayarlanabilir
plastik karo takozları veya harç (Resim 24) üzerine monte edilebilmektedir.

27
.

Resim 23 : Üzerinde gezilebilen teras çatıya yalıtım malzemesi yapılması

Üzerinde gezilen teras çatı ısı yalıtımlarında ekstrüde polistiren dışındaki ısı yalıtım
levhaları kullanıldığında, ısı yalıtımının hem alttan, hem de üstten suya karşı korunması
gerekmektedir. Bunun için, ısı yalıtım katmanının altına önce bir buhar kesici katman
uygulanır ve ısı yalıtımı döşendikten sonra üstüne iki katlı su yalıtım katmanı kaplanır.

28
.

Resim 24: Gezilebilen teras çatılılarda uygulama çalışmaları

¾ Hafif Metal Çatılar: Hafif metal çatılar, büyük açıklıklı yapılarda çatı
kaplama sistemi olarak kullanılabilecek en uygun malzemedir. Masif betonarme
plaklarıyla karşılaştırıldıklarında gerek kolon ve gerekse çatı makaslarına
getirdikleri yük çok daha az olmaktadır. Dolayısıyla kolon ve makas kesitleri
seçilirken daha ekonomik kesitler hesaplanmaktadır. Tüm bunlar maliyeti
azaltan etkenler olup çatı sistemi ömründe bir azalmaya meydan vermeksizin
daha ucuza yapılabilmektedir (Resim 25).

29
.

Resim 25: Hafif metal çatılarda suya karşı yalıtım çalışması

¾ Parapetler ve Baca Dipleri: Parapet ve baca dibi gibi dikey yüzeylerde

yalıtım örtüleri en az 30 cm yukarıya doğru yükseltilmelidir. Yüksek olmayan
parapetlerde (Resim 26) yalıtım harpuşta üstüne kadar çıkartılıp dönülmeli,
yüksek parapetlerde en az 30 cm yükseltildikten sonra baskı profili ile
sabitlenmelidir. Baskı profili olarak, yaklaşık 5 cm genişliğinde, en az 3 mm
kalınlığında alüminyumdan imal edilmiş düz lâmalar kullanılmalı ve 25 cm –
30 cm'de bir vida ve dübel ile tespit edilmelidir. Baskı profilinin üst ağız
kısmında polisülfür esaslı veya doğal silikon esaslı mastikler kullanılmalıdır.

30
.

Resim 26:Parapet ve baca dibi su yalıtımı

¾ Su inişleri ve süzgeçler: Su inişleri yatay olarak parapetlerden (Resim 27) bina

dışına alındığı gibi, dik inişlerde düşey engellerden (parapet ve baca duvarları
gibi) en az 50 cm uzakta yapılmalıdır. Kullanılacak olan süzgeçler ve boruların
çapları Ø 100 den az olmamalıdır. Pratik olarak, çatı eğimine göre her 100 m2 çatı
alanı için en az 1 adet Ø 100 lük iniş kullanılmalı veya 1 m2 çatı alanı için 1 cm2
su iniş borusu çapı hesaplanmalıdır. Uygulamanın yapıldığı bölgenin yıllık yağış
miktarına göre süzgeç miktarları artırılmalıdır.

31
.

Resim 27: Su iniş boruları ve taban süzgeçleri etrafında yapılan yalıtım uygulamaları

32
.

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

¾ Dikkatli olunuz
¾ Yapıştırıcıyı sürünüz
¾ Temiz ve itinalı olunuz
¾ Levhaları yüzeye sürünüz veya
seriniz ¾ Disiplinli olunuz

¾ Profilleri monte ediniz ¾ İş kıyafetini giyiniz

¾ Güvenlik önlemlerini alınız

¾ Zamanı ve malzemeyi iyi kullanınız

¾ Çevreyi korumaya duyarlı olunuz

¾ İnsan haklarına demokrasinin

ilkelerine ve mesleği ile ilgili etik
kurallara uygun davranınız

UYGULAMA FAALİYETİ

33
.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin ya da arkadaşınızın

yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet – hayır seçeneklerinden
uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki
cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini
tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki çalışmaya geçiniz.

Modül
Adı
YAPI YALITIMCILIĞI
Amaç Su yalıtım malzemesini kurallarına uygun yüzeye uygulayabilmek.
Konu Su yalıtım malzemesini yüzeye uygulamak
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1 İşe göre yalıtım malzemesinin seçimini yaptınız mı?
İç yüzeylerden gelebilecek su basıncına karşı dayanıklı
2
yalıtım malzemesin özelliklerini araştırdınız mı?
Dinamik, yani hareketli çatlaklar varsa, ankraj (bağlayıcı)
macunu kullanılarak yapıyı su geçirimsiz hale getirebilmek
3
için kullanılması gereken malzemelerin seçimini yaptınız
mı?
Sivri uçlar ve yatay/düşey ek yerleri gibi çatlamaya uygun
4 bölgelerin pah yapılarak yuvarlatılması için yapılması
gerekenleri araştırdınız mı?
Yalıtım malzemesinin fırça ve mala ile uygulanması halinde
5 karışım miktarlarının hangi oranlarda olacaklarını
araştırdınız mı?
Yalıtım yapılacak yüzeylerin bol su ile iyice doyurulmasının
6
niçin önemli olduğunu araştırdınız mı?
Uygulamadan sonra sürülen yalıtım malzemesinin çabuk
7 kurumasını önlenmek için ne kadar süre bekleneceğini
araştırdınız mı?
Yalıtım malzemesinin üzerine boya yapılacaksa hangi
8
şartlarda uygulanabildiğini araştırdınız mı?
Yalıtım seramik veya fayans altına uygulanacaksa fayans
9
yapıştırıcısının nasıl yapılacağını araştırdınız mı?

34
.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz.

1. Aşağıdakilerden hangisi su yalıtımının amaçlarından değildir?

A) Demirlerin paslanmasını önlemek
B) Yapıdaki çimento bileşeninin ayrışmasını önlemek
C) Bakteri ve küf oluşmasını da engellemek
D) Binayı ısıya karşı korumak

2. Aşağıdakilerden hangisi su yalıtımın yapıldığı yerlerden biri değildir?

A) Drenaj
B) Temelde yalıtım
C) Banyo Wc vb. yerlerde yalıtım
D) Kapı ve pencerede

3. Aşağıdakilerden hangisi drenaj çeşitleridir?

A) Dış drenaj – Çerçeve drenaj
B) İç drenaj – Dış drenaj
C) İç drenaj – Yer altı drenajı
D) Dış Drenaj – Çatıda drenaj

4. Bina çevresinde, temel duvarından 50~100 cm dışarıda ve temel tabanından 30~50 cm

derinde % 5~10 cm eğimli bir kanal açılarak yapılan işlem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalıtım
B) Mantolama
C) Dış drenaj
D) İç drenaj

5. Yapılmış binaların dış tarafında drenaj yapma imkanı bulunmayan durumlarda zemin
suyuna karşı yapılan işlem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalıtım
B) Mantolama
C) Dış drenaj
D) İç drenaj

6. Aşağıdakilerden hangisi temelde dıştan yalıtım uygulamasında ilk basamak olarak

yapılan işlemdir?
A) Silikon katkılı yalıtım malzemesi sürmek
B) Uygulama yapılacak yüzeyi toprak, toz, kir, pas ve yağdan arındırmak ve gevşek
parçaları kazımak
C) Astar boya atmak
D) Keskin köşeleri yuvarlatmak

35
.

7. Banyo ve WC de yalıtım yapılırken ilk olarak yapılan işlem hangisidir?

A) Tesviye şapı yapılır.
B) Sıva filesi yerleştirilir.
C) Derz dolguları yapılır.
D) Yalıtım malzemesi harca konulur.

8. Aşağıdakilerden hangisi bina temelinin bir membran tabakası ile çepeçevre sarılması
şeklinde yapılan yalıtım sistemidir?
A) Bohçalama
B) Sürme sistemi
C) Kaplama sistemi
D) Drenaj

9. Aşağıdakilerden hangisine Şalümo denir?

A) Sıvı haldeki yalıtım malzemesi
B) Mebranların arkasındaki poliüretan malzemesini ısıtmada kullanılan ocak
C) Çimento bileşenli yalıtım malzemesi
D) Hiçbiri

10. TS’ ye göre çatı eğiminin % 5’den büyük ve yapının don bölgeleri dışında olması
halinde kullanılacak malzeme aşağıdakilerden hangisidir?
A) 4 mm kalınlığında polyester keçe taşıyıcılı su yalıtım malzemesi
B) Çimento esaslı malzeme
C) Akrilik esaslı malzeme
D) Polietilan esaslı malzeme

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız.
Cevaplarınızın hepsi doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçebilirsiniz.

36
.

MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME
Soru: 5.00 m boyunda, 5.00 m eninde ve 1.00 m yüksekliğindeki bir alan içine suya
karşı yalıtım yapılacaktır. Yalıtımın uygulanabilmesi için yapılması gerekenleri tekniğine ve
işlem sırasına uygun olarak yapınız.
Öğretmeniniz, modüldeki faaliyetleriniz ve araştırma çalışmalarınız sonunda
kazandığınız bilgi ve becerilerinizi ölçme yöntemleriyle ölçerek sizin modül ile ilgili
durumunuzu değerlendirecek ve sonucunu size bildirecektir.
PERFORMANS TESTİ
Modül Adı BİNA MAKETLERİ Öğrencinin
Amaç • Su yalıtım malzemelerini
kurallarına uygun olarak
hazırlayabileceksiniz.
Adı Soyadı
• Su yalıtım malzemesini kurallarına
uygun yüzeye
uygulayabileceksiniz.
Konu • Su yalıtım malzemesini hazırlamak
• Su yalıtım malzemesini yüzeye Sınıf / Nu
uygulamak
Başlangıç Saati
Zaman Bitiş Saati
Toplam Süre
Değerlendirme Kriterleri Evet Hayır
1 İşe göre yalıtım malzemesinin seçimini yaptınız mı?
2 İç yüzeylerden gelebilecek su basıncına karşı dayanıklı yalıtım
malzemesinin özelliklerini araştırdınız mı?
3 Dinamik, yani hareketli çatlaklar varsa, ankraj (bağlayıcı) macunu
kullanılarak yapıyı su geçirimsiz hale getirebilmek için
kullanılması gereken malzemelerin seçimini yaptınız mı?
4 Sivri uçlar ve yatay/düşey ek yerleri gibi çatlamaya uygun
bölgelerin pah yapılarak yuvarlatılması için yapılması gerekenleri
araştırdınız mı?
5 Yalıtım malzemesinin fırça ve mala ile uygulanması halinde
karışım miktarlarının hangi oranlarda olacaklarını araştırarak
uygulamasını yaptınız mı?
6 Yalıtım yapılacak yüzeylerin bol su ile iyice doyurulmasının niçin
önemli olduğunu araştırdınız mı?
7 Uygulamadan sonra sürülen yalıtım malzemesinin çabuk
kurumasını önlenmek için ne kadar süre bekleneceğini araştırarak
uygulamasını yaptınız mı?
Yalıtım malzemesinin üzerine boya yapılacaksa hangi şartlarda
8
uygulanabildiğini araştırdınız mı?
Yalıtım seramik veya fayans altına uygulanacaksa fayans
9
yapıştırıcısının nasıl yapılacağını araştırdınız mı?
Taban süzgeçleri işinde kullanılan su yalıtım malzemelerinin
10
özelliklerini araştırarak uygulamasını yaptınız mı?
37
.

CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 CEVAP ANAHTARI

1 A
2 A
3 B
4 C
5 B
6 D
7 B
8 A
9 D
10 D
11 C
12 D
13 D
14 C

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 CEVAP ANAHTARI

1 D
2 D
3 B
4 C
5 D
6 B
7 A
8 A
9 B
10 A

38
.

KAYNAKÇA

KAYNAKÇA
¾ EKİNCİ, Cevdet Emin, Bordo Kitap Yapı ve Tasarımcının İnşaat El Kitabı,
Elazığ, 2004
¾ Doğa Sektörel Yayın Gurubu, Yalıtım Dergisi
¾ ÖZ, Veysel, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Notları, Afyon,2005.
¾ www.ode.com.tr

39