Kavramiar, gergekligin sembolleridir; ontann ger- ‘ceklkle iliskilerindeki dedisme anlar kaymalarina yol agiyor. Iste "kavramlann zulma dedigimiz olgunun belireyici nedeni budur. Elbette her anlam kaymasi, kavramlann zulmiine rneden olmayablir; ancak her kavramiann zulmd olayit- da, bir anlam kaymasi mutlaka vardir. Baska bir anlatimla, kavramlanin zulma bir sonugtur; onun en ‘nemli nedenini, anlam kaymalan olusturuyor. Kavramlann zulma, genel olarak yalnizca bir “olay” olarak kalmiyor, yinelenebilir Ozelligiyle “olgu'ya déniisebiliyor. Tuirkiye kavramlanin zulmane en ¢ok maruz Kalan bir ilkedir; kavramlar "“fetis" haline geldikge, zulman siddeti de artiyor. Bu konuda en cok bilinen émek ideolojik “sol” ve "sag" kavramlani. Ideolojik sol ve sag kavramlaninin gelisim streci ‘ana cizgileiyle saptanabilise, onlann Turkiye’de nasil bir zulme yol actikiar daha iyi anlasilabilir. Bu sUrecin ‘ana cizgileri ve sonuclari nelerdir? Sol ve safj kavramian, bilindigi gibi, Avrupa’da omtaya ¢iktilar; sosyal ihtiyagianin meydana getirdigi belin hareketlere isim oldular; ideolojik mahiyet ka- Zandilar; sol hareketler Marks'n, sag hareketler Adam ‘Smith'in sistemini benimsediler, uluslararasi hale eldiler iki kutuplu bir apt kazanan dunyada, kutup- lardan bir Marks in Sosyalizmi'ni/Kominizmini, dige- i Adam Smith‘in Kapitalizmi'ni/Liberalizmini esas al- dar. Turkiye'de sa akimlarKapitalizm’in/Liberalizmin, sol akimlar Sosyalizm'ir/Komiunizmnin birer temsilc- leri haline geldiler. Iki sistem arasindaki savas, Olke igine tagindi. TUrkiye'deki sagcilar ve solcular, kendi diglarindaki merkezler adina birbirini imhaya yoneldi- ler. Tiirkiye'de biiyik bir “genglik kirimi” yasandi. O rnedenle Turkiye'de sol ve sa bir "kendine yabanci- lasma” hareketine dondsta Sai Turkiye'de entellektiiel bakimdan zayift varlijint ve entellektiel yapisini sola karsi olmak beliniyordu; ik yurdyds eylemini sola misileme olarak yaparken bagjrdiklan slogan, "yagasin kapitalizm" id; kir kokenli yoksul alle cocuklan arasinda kendine taban buldu, Tez yerine anti-tez. aksiyon yerine reak- siyon onlani toplumsal birim olarak bir arada tutan ortak payday! olusturuyordu. O nedenle ilk érgitlen- dikleri kuruluslardan birinin adi "Komdnizmle Muca- dele Demne@i’, ilk etkinliklerinden bir ise "komando kampt" kurup militarist e8itim yapmakti. Buralarda gencler, solculara karst kirmizi gormils boaya dén- dirilmeye calisilyyordu; bunu saglamak icin, her turld aractan yararlanihiyordu, Amac her tari araci mesru 16 Yeni Hayat kiliyordu. Amag, Gikede yirurlje Konan kapitalst diizeni her tart tehlikeden korumaktr; en bayuk teh- like ise, komiinizm idi, O nedenle Tarkiye'de saglik, 41968'den sonra komiinizm tehlikesini dniemeye d6- ‘ndk bir sekilde yapilandinidi. Kapitalist dizenin sa- hiplerinin destedi, devietin destegi olarak algiland 12 Eylildeki yargilama, onlan destekleyenlerin dev- let degil, kapitalist dazenin sahipleri oldugunu goster- di; kapitalist diene sahip olmakia deviete sahip ‘olmak zaman zaman birbiriyle értistigi icin, birisi digerinin yerine gecen bir gorunti verebiliyordu. Saj- cailar, amag-arag iliskisini ancak yargi éniinde kav- radilar, amag, hertarla araci mesru kilmiyordu; mesru Qoriilmeyen araglarin hesabin vermek zorunda kali yorlar, bu hesabi veremiyenler ya hapishaneye, yada dara§acina gonderiiyordu. Kapitalist dizenin sahip- leri, bu yolla hem onlara Kendilerini_ korutuyorlar, onlara ihtiyaclani kalmayinca da onlardan kurtuluyor- tard Sol ise Trkiye'de Oncelikle entellektie! bir imaja ‘sahip oldu; diinya sol diistincesinin kitaplannin cevril- mesiyle elde edilen hazir birkim onlara etkiniik ve ssayginlik kazandirdi; ancak Turk solu, diinya soluna birkatki yapamadi ve o capta fikir adamlan yetistire- medi. Tirkiye'de solculuk, toplumun yoksul/kirsal ke- simlerinden daha cok varhklisehiti kesimlerinde ilgi gOrlip tutundu. Geng kizlar etkin olarak sol harekete katilabildiler; saci geng erkeklerin kiziara yonelimin- de "baci" imajt agir basarken, solcu geng erkeklerde "sevgili"imaji éne cikiyordu, Sol devrimei bir nitelikle kendini kamuoyuna sunmay! basardi; bu basarida kapitalizmin merkezine ve onunla isbirigi yapan tke lere yonelik eylemleri etkili oldu. Solun bu imajin: olusturanlar, tasfiye edildiler (12 Mart 1971 yoneti- miyle); limpen militarist nitelikteki yeni gelenler icin ilk hedef, "fasist" dedikleri sagjci Anadolu cocukla- rnydi. O nedenie Stalin’ poltikay! elestirmeye Turk solu en sonra ve oldukca gonillsiz olarak katldi Aybar'in "Leninist Parti Burjuva Modeli Bir Orgiitir” galismast, Turk solundaki Leninist politikalarda ciddi bir dedisiklije yol agmadi. Turk solu, Mustafa Suphi ve arkadaslarinin ortaya koydugu cizginin daima gerisinde kaldi; Ismet Pasa'nin jakoben politkatarin Tark solu devam ettirdi, Ganait kabile toplumu icin dayanisma geceleri diizenieyen Tiirkiye'deki solcu- lar, bugiin Tiirk cumhuriyetleri olarak isimlendirilen ikelerin hig bir ign benzer bir etkinlikte bulunmadi- lar. Evrensellik anlayislan yeryaiziindeki batun insan lan igine allyordu, bu evrensellige Tirkleri de katmak sosyalizme aykini kabul ediliyordu, Tirkiye'de sosyalizmin aldigy bu sekil, bolict etnik hareketlerin gelismesi ve drgiitlenmesi in cok elve~ Subat / Mart 1998ju Kult Ocaklan biretnik grubun en iyi Srgitlendigj Kurulustardan biri oldu.Bu etnik grubun bir kag koldan hedefine yaridagand gériiyoruz. Bunlardan bii Dev-Geng icinde, digeri edjtim kurumlaninda, bir dijertiskan politikasinda, bir digeri de kiltarel entegrasyon stratejsinde yer alan faalyetlerdir. Tarkiye’nin tne kendini farkli etnik rigiibirortama déniisti. ‘grup gdrenler, Dogu Kiltdr Ocaklanindan sonra onun yerine Dev-Geno icinde Orgitlenmeyi, hem kamutlaj, hem yayginiik, hem de lislevsellik agisindan daha vuygun buldular -Tiirkiye’nin Giineydousunda kendini farkli etnik. grup gbrenlerin cocuklarl, devietin etkili mevkilerii isgal edenler tarafindan ifkogretimden yaksek agreti- min sonuna kadar okutpidular. Anadoludaki Tiirk ocukianindan esirgenen| olanaklar onlara sunuldu. COnlar okullarin’ biticiler| vali oldular, bakan oldular, basbakan ve cumhurbaskant oldular. -Turkiye'nin ineycnaa kendini fark etnik grup gérenler, devietin etkii mevkileriniisgal edenler tarafindan, bir iskan polkas: geregi, Ulkenin her tarafina gonderildler, Ekpnomik ayicalkiara kavus- turuldular, zengin edildilef, Deviet inalelerinde ceteler lusturdular,ihaleler istetikleri sekilde aldilar. -Tairkiye'nin Gtineydogusunda kendini farkli etnik ‘grup gorenler, devletin etkili mevkileriniisgal edenler tarafindan, bir kiltdrel eptegrasyon stratejisi gered Tiirkilan edidiler; bunu Kanitlamak dzere bazi yazar- lara kitaplar siparis edild| ve yazdiniip bastinidi, Bu kitaplardaki gorusler, satece Turkiye'deki Tarkleri oyaladi, zaman kaybettirti: bu sire iginde kitaplara konu olan etnik grup hedefine dogru biyuk mesate ald Burada bu dor maddeden birincisi, Turkiye’nin Glineydogusunda kendin} fark goren etnik grup ta- rafindan ve etnik gurubu pelistirmek icin ortaya kon- mustur, diger ig madde ise, devletin etkili mevkilerini isgal edenler tarafindan fe etnik grubu engellemek icin tedbir olarak takdim ¢allmistr: ancak gelistiemek icin yapilanta engellemek icin yaptlaniar aynt mabi- yettedir ve bu durum etnik grubun bir kag koldan he- define yiiriyebilmesinin asl gerceklestiGini de orta- ya koymakiadir. O nederjle, diin Turkiye'nin sadece bir boigesi tehlikedeykert, bugtin tehlike dikenin ta- mama yay don kenin br Beigesinesahip ‘olmak isteyenler, bugdin dlkenin tamamina sahip olmaya taliptiner Bu sonucun ortaya kendini farkli goren etnil mevkileriniisgal edenterit ikmasinda, glineydoguda grup kadar, devletin etki roll de belirieyici olmustur; Subat / Mart 1998 bu iki faktér arasindakiitifak, ortadaki sonucun en Snemli sebebidit, Gerci, devietin etkill: mevkilerini ‘sgal edenler, sadece etnik gruplarin mittefiklerinden ibaret degildir. Hatta cogjunlugjunun iyi niyetliolduklant dda muhakkaktir; ancak onlanin iyi niyeti, organize bir hareket karsisinda olduklanni anlamada bazen ge¢ kalmalara yol acti. Bu durum, bazi hatalarin kay- agin anlamada yardimci olabilr. Ii niyet sahipleri- nin bu hatalaninda, solun evrensellik anlayisi Onemli ‘iodide motive edici olmustur; bu anlayisin Tiirkiyede ki igeriginin sekillenmesinde etnik gruplar etkili ol- ‘mustur ve ontarin surakleyiiligini guneydogu yoresi- ne mensup olan grup yapmistir. Etnik grubun aldign mesafede solun evrensellik anlayisindan sonra, diger ‘nemii faktorler ise, onlanin aydinlar ve barokrasi nezdindeki miittefikleridir. Bu da gdsteriyor ki, impa- ratorluktan cumhuriyete gegmekle Enderun gelenedi kinimamistir; bugun etnik gruplanin aydiniar ve bi rokrasideki milttefikleri, Enderun gelenedinin devarni- dirlar. Ite Turk ordusunun ve Tark gavenlik giclerinin ‘on ylldan faza bir zamandan beri savastidi terdrle ilgili olarak halen kesin bir sonug alamamasinin sebe- bi budur Tirkiye'yi hergtin basit sebeplerte tehlikede ilan eden dirayetsiz poltikacilar tehlike kavrarnin: hem ‘ucuzlattlar, hem de yozlastirdilar. Fakat Turkiye gercek bir tehlikenin icindeyse, onu hangi kelime ile aniat i2? Bugiin Turkiye kelimenin tam anlamiyla bir tehlikeyle karsi karsiyadir; Du tehlike ulkenin bir yore- siyle dedil tamamiyia igilidir. Tehlikeyi yaratan sade- ce etnik grup dedildir; sagin sefaleti, solun gatlet ve dalalet, ic ve dis hainlerin hiyaneti bu tehlikeyi yarat- maktadir Turkiye yeni bir yol ayrmindadir. Buyol ayriminda herkes kendi safini yeniden beliriemektedir. Diin sol- cu diye Ugur Mumcu'nun karsisinda yer alan sage bir gene, Udur Mumou'nun cenaze torenine katilmis, en yakinin: kaybetmis bir insanin acisiyla gézyaslan dokmistiir; onlari ayn: safta birlestiren Turklik ve Mustafa Kemal’e bagliiktr; solculuk ve sagcilk bu ortak paydalar yaninda ayrint: kalmisti. Bu durum Tarkiye'de Turklerin, toplumsal yapinin derin katmantarindaki uyanisinin disa vuruimus Sekli olarak anlasilmalidir; onimizdeki ginlerde bu uyani- sin artarak strecegi munakkaktir; Tdrkiye'nin umudu bu uyanista ve onun olusturacagi yeni soylem ve eylemierdedir. Bu yeni soylem, Tuirkoti soylemdir; bu yeni eylem Tairkcii eylemdir. Bu yeni sdyiem, Orkun yazitlanina dayanmaktadir; yeni eylemin dayanagi ise, Ofjuz- hhan’in politikasiair. Orkun yazitiarindaki bagumsiziik Yeni Hayat 17iradesiyle, Cumhuriyet‘ bagimsizik iradesi aynidir; ‘atasi OBuzhan in polikasinin terelini lusturan deviet kurucu ve devam ettiici baimsizik iradesini Bilge Kajan tasa kazimis, ayni atanin cocugu Mustafa Kemal ise sézkonusu bagimsizik iradesini tarine yazmak ve Nutuk'ta kayitlara gecirmek suretiyle ebedilestirmistir. ‘OGuzhan'dan Mustafa Kemale uzanan Turkcti sizgi dogal olarak daima devrimei bir karakter tasimis- tr; hayatin devingenligi, gercedi her adimda yakala~ mak geregini yaratmis, ulusal hayatin “olmazsa ol maz" gerceGj olan bagimsiziijin her adimda yeniden yakalanmasi geredi de, Turkeiliijin devrimci karak- terini suirekli hale getirmistir. TUrkaldgan devrimei karakterine iliskin olarak Bilge Kagan'in yazitian, Kursad'in kirk arkadasiyla Cin Sarayint Basmasi, ‘sik Pasaogiu'nun Tarihi, Van'li Mehmet Efendi'nin, Kur'an Tefsiri, Karamanoglu Mehmet Bey’in Turkce Gli, Sultan Galiyev'in Marksizm'e getirigi yorum, Celali Isyantan, Ismail Gaspirali-Yusut Akcura-Ziya Gokalpin fikirler, Mustafa Kemal'in onderligindeki Kurtulus Savagiyla Cumfuriyetin kuruimasi ve Mustafa Kemal'n Nutuk'u 6mnek olarak gésterilebilir. Turkculgjiun devrimei karakteri, onun sageilikla ayni kategoriyeitimesiyle tasfiye edilmistir. Sagjctka- tegoriyeiilen Turk cocuktart kendilerini ezen somiri diizenini korumak icin kan ve can vererek miicadele- ye baslamis, boylece onlar Osmanli'daki “etrak-t iid tak” konumlarina ve rollerine geri dindiiralmeye eali- silmisiardr. ‘Tirkciiljtin devrimci karakterine sahip cikan bir grup daima var olmustur. 68'n solcu hareketi basladh Ginda, Tiirkoiler kendi programlarindan "GOk Dev- rim" olarak s6z ediyorlar, "emperyalizme karst mil stratejiyi kitap capindaki yayinlarla ortaya koyuyor- lardi, Bu grup Tirkgilagu sagoilija ve siyasal partiye donistirenler tarafindan istenmemis, onlarin etkili olmalaridaima dnienmeye calisiimistr. Birmek ola- rak Istanbul da cikanlan dergi (Geng Arkadas Dergi- si), devrimei oldugu gerekcesiyle, Ankara'ya nakledi lerek muhatazakarhale getiilmistir. Ancak Turketiti- {iin devrime’ kaynagu yok edilememistir. Bugtin Tark- cillik devrimeci karakteriyle ortadadir. Trkcilik, TUrk ulusalcahginin ézel adidwr. Her ulusalciik gibi onun da devrimei olmasi kendi dogasi ‘geresidir. Ancak Tark ulusalcili olarak Tirkgilak, diger butun ulusalcihklardan daha cok devrimel mak zorundadir, bu zoruniuluk Turk ulusunun gerek- siniminden kaynaklanmaktadir. Gunki diger ulusal- cailann pek cou, toplumsal kurumlasmalara sahiptir, tulusalciik,o ulusu olusturan bireylerde dogalrefleks haline gelmisti. © nedenle, sézgelimi bir Fransiz diline iliskin duyarl olmak Konusunda, bir Fransiz koministiyle bir Franstz liberalisti ve fasisti arasinda fark yoktur; Fransa'da her birey Fransiz ili konusun- da ayni duyarliig paylasir, bu duyarhk, Fransiz Muzigi, Fransiz Tarihi, Fransiz Kultard ve ulusal olan 18 Yeni Hayat herkonuda gorulebilr. Aynt durum Ingitere, lalya ve ‘Almanya basta olmak izere, pek Gok Uike icin gecer- lie. Ulusalciligi, dogal refleks haline getirememis top- lumlar, sémirgecilige bagi olmaktan kurtulamaz- lar. Nitekim Turkiye, sOmirgecilerden yakasini kur- tarmada daima zorlaniyor: ulusalcihk dikede dogal refleks haline gelmedikce, bu zorlamanin artmast kaginilmazdir. Stzgelimi Turkiye'de bir siyasal parti tulusalei, yaygmn bir arapca adiyla millyetciigi Kendine isim olarak secebiliyor, bununla, kendinin digerterin- den farkini ortaya koyuyor. Halbuki ulusalclijin veya miliyetgiligin butun siyasal partilerin ortak paydastol- mast beklenir, fark, ancak onun disindaki alantarda bulunabilir. Demek ki ulusalcilk veya milliyetcilik Tiirkiye'de kurumlasmamistir; dogal refleks halinde eid. iste Tark ulusalcihinin ve onun dzel adh olan Turkculugin devrimei olmasinin dogal nedenieri yaninda zoruniu ve Tork ulusunun gereksiniminden kaynakianan nedeni budur. Ulusalealik, Kurumlastigi, dogal refleks haline gel- digi middetce, toplumda onu temel alan yeni hedefler ortaya cikar. Nitekim Yunanistan'da en cok iktidarda bulunan en gicla ve basbakan cikaran partlerden bi- rinin adi Pan-Helenik Sosyalist Parti'dir. Turkiye'de Pan-Turkist Sosyalist Parti kurulmasini, onun iktidar olmasini, basbakan cikarmasint dstinebilir miyiz? Tirkiye'de boyle bir durumun gerceyine deGil, tasav- vuruna bile tahammal edilebilir mi? Yunanistan, ulu- salciigi kurumlastirmis, dogal refleks haline getirmis temele bagi bir sekilde Helen birigini hedef almis ve 0 hedefe giden araclardan bir olarak bir siyasal partinin kurulmasina imkan vermis, onu iktidara tast- mist, ulusalcihk, bitin siyasal partilerde ortak pay- dadir: fark, onu gergeklestimek icin secilen sosyalist veya kapitalistyollaia ilgili. Tarkiye’nin bugdnkd sorunlannin temelinde, ulu- salciligin kurumlasmamis ve dogal refleks haline gelmemis olmasi yatmaktadir. O nedenle Pan-Tir- kizm 1944 yilinda suglama konusu olmus, pek cok ‘Turk genci Pan-Turkist olduklani gerekcesiyle hapse atilmislardir, bugiin ise ayni nedenle, seriater bir ise ‘alma komisyonu baskaninin, Kendi etnik grubuna ‘mensup seria!,liberalist, marksist Kiser ise aldik- tan ve kendi etnik grubuna mensup hig kimse kal- madikian sonra seriatct bir TUrkd ise almis olmasint ‘Tarkler sadece seyretmislerdir. Hic bir birey veya toplum kendi mukadderatina iliskin konularda seyitci rolnd benimseyerek bir cikis yolu bulamaz; cikis yolu, kendi mukedderatina sahip ikmaktir. Turklerin kendi mukedderatina sahip cikis, Tarkoilik'le mamkindar. Son cdztimlemede, bir Turk'an solcu, sager, din- dar veya dinsiz olmasi onun Turkcallga'ne engel debit; bugtin Tarkcilak, yeryiziiniin neresinde olur- sa olsun, bir Tark’un yasamak icin yegane tutunma dizlemidir ‘Subat / Mart 1998