You are on page 1of 2

Yargılarına Göre Cümleler :

Eş Anlamlı (Anlamdaş) Yargılar : Anlam yönünden birbirine uyan, değişik sözcükler


kullanılmasına rağmen aynı düşünceyi, aynı yargıyı aktaran cümlelere eş anlamlı cümleler denir. Eş
anlamlı yargı bildiren cümleleri bulabilmek için, her cümleyi ayrı ayrı değerlendirmek ve "Bu cümle
okuyucuya ne demek istiyor?" sorusuna cevap aramak gerekir.
Örnek :
 Çağdaş Türk şiiri bizim yurdumuzun, bizim  Duygu ve düşüncelerini birkaç sözcük ile
insanımızın sesini yansıtmadığı sürece söyleyebilmek, ancak yüksek insanlara düşer.
gelişme gösteremez.
 Şiirimizin sanatsal yönden gelişebilmesi, her  Az sözle çok şey anlatabilmek ancak yetenekli
şeyden önce ulusal değerlerimizi insanların işidir.
yansıtabilmesiyle mümkün olacaktır.

Yakın Anlamlı Yargılar : Cümlelerin ilettiği yargılar, anlamca birbirinin özdeşi olmasa da
yakın anlamlılık özelliği taşıyabilir. Yakın anlamlı cümleleri belirlemek, cümleleri doğru yorumlamaya
ve cümleden iletilen mesajı kavramaya bağlıdır.
Örnek :
 Aydın insan, toplumu düşünürken, toplumun  Dalkavukluk, hiçbir zaman yüksek ruhlu
peşinden gitmek zorunda olmayan biridir. kimselerde görülmez.
 Halk için çalışmak demek, onu her zaman  Dalkavukluk, aşağılık ruhlu kimselere
onaylamak demek değildir. özgüdür.

Özel ve Nesnel Yargılı Cümleler :


Öznel Yargılı Cümleler : Öznede, yani söz söyleyen kişide oluşan; nesnelerin gerçeğine
değil, kişilerin duygu ve düşüncelerine bağlı olan, bu nedenle de kişiden kişiye değişebilen
yargılardır. Öznel anlatımda kişi, cümleye kendi duygularını katar, bir yorum yapar. Bu tür
yargılar, "bence, bana göre" anlamı taşır.
Nesnel Yargılı Cümleler : Öznenin, yani söz söyleyen kişinin düşünce ve duygularına değil,
nesnenin, varlığın kendi gerçeğine dayanan, dolayısıyla kişilere göre değişmeyen yargılardır.
Bu tür yargıların, yorum ve değerlendirme içermeme, kanıtlanabilir özellikte olma, herkes için
aynı anlamı taşıma, akla ve mantığa dayalı olma gibi özellikleri vardır.

Örnek Cümleler :
 Dostluğun olmadığı yerde insanca hiçbir  Oyunda dört kadın, üç erkek oyuncu rol almış.
değerin gelişebileceğine inanmıyorum.
 Dostluk, insanın ve insanlığın en büyük, ne  Öykünün yanı sıra birçok şiir yazmış,
yüce değerlerinden biridir. bunlardan bazıları bestelenmiştir.
 Şairin, sesini daha geniş kitlelere  Köyden kente yapılan göçler her yıl biraz
duyurabilmesi için dergilerde daha sık daha artmakta, bu nedenle kentlerde konut
görülmesinde yarar var. sorunu ciddi boyutlara ulaşmaktadır.
 En iyi yapılan tatil, ormanda yapılan tatildir.  Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u aldığında 21
yaşındaydı.
 İyi bir romancı, şiir yazamaz; ama iyi bir şair,  Türkiye Avrupa Topluluğu'na girebilmek için
roman yazabilir. çeşitli girişimlerde bulundu.

Genel ve Özel Anlamlı Cümleler : Aralarındaki ortak özelliklere göre, daha çok varlığı
kapsayan, aynı kavramları topluca düşündüren sözcüklere genel; anlamları sınırlı olan,
kavramları teke tek düşündüren sözcüklere özel anlamlı sözcükler denir. Buradan hareketle genel
anlamlı sözcüklerin kullanıldığı cümleler, genel, özel anlamlı sözcüklerin kullanıldığı cümleler ise
özel anlamlı yargı içerir.

Örnek :
 Geri kalmış ülkelerde spora hiç önem verilmez. (Genel Anlamlı)
 Hindistan, futbola hiç önem vermeyen bir ülkedir. (Özel Anlamlı)
 Dünyada en çok satan kitaplar, romanlardır. (Genel Anlamlı)
 Ülkemizde en çok satan kitap türü, polisiye romanlardır. (Özel Anlamlı)

You might also like