Manyeti̇k Hi̇drojelleri̇n Sentezi̇, Karakteri̇zasyonu Ve Adsorpsi̇yon Özelli̇kleri̇ni̇n İncelenmesi̇

ADNAN MENDERES NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS

KMYA ANABLM DALI
2013-YL-033
MANYETK HDROJELLERN SENTEZ,

KARAKTERZASYONU VE ADSORPSYON
ZELLKLERNN NCELENMES
smail BAYRAKTAR
Tez Danman:
Do. Dr. mer BARI ZM
AYDIN
iii
FEN BLMLER ENSTTS MDRLNE
AYDIN
Kimya Anabilim Dal Yksek Lisans Program rencisi smail BAYRAKTAR tarafndan
hazrlanan
Manyetik
Hidrojellerin
Sentezi
Karakterizasyonu
ve
Adsorpsiyon
zelliklerinin ncelenmesi balkl tez, 10 Haziran 2013 tarihinde yaplan savunma

sonucunda aada isimleri bulunan jri yelerince kabul edilmitir.
nvan,
Ad Soyad
Kurumu
mzas
Bakan: Prof. Dr. Erdener KARADA
AD
.......
ye
: Do. Dr. Kubilay METN
AD
.......
ye
: Do. Dr. mer Bar ZM
AD
.......
Jri yeleri tarafndan kabul edilen bu Yksek Lisans Tezi, Enstit Ynetim
Kurulunun........................................ sayl kararyla .............................................. tarihinde
onaylanmtr.
Prof. Dr. Cengiz ZARSLAN

Enstit Mdr
iv
v
FEN BLMLER ENSTTS MDRLNE
Bu tezde sunulan tm bilgi ve sonularn, bilimsel yntemlerle yrtlen gerek
deney ve gzlemler erevesinde tarafmdan elde edildiini, almada bana ait
olmayan tm veri, dnce, sonu ve bilgilere bilimsel etik kurallarn gerei
olarak eksiksiz ekilde uygun atf yaptm ve kaynak gstererek belirttiimi
beyan ederim.
10.06.2013
smail BAYRAKTAR
vi
vii
ZET
MANYETK HDROJELLERN SENTEZ, KARAKTERZASYONU
VE ADSORPSYON ZELLKLERNN NCELENMES
smail BAYRAKTAR
Yksek Lisans Tezi, Kimya Anabilim Dal
Tez Danman: Do. Dr. mer BARI ZM
2013, 127 sayfa
Bu almada, apraz bal polimer retiminde en yaygn kullanlan akrilamid,
yardmc monomer olarak AMPS (2-akrilamido 2-metil 1-propan slfonik asit)
kullanarak apraz bal polimerler sentezlenmitir. Yar-IPN yapnn elde edilmesi
iin poli(etilen glikol) kullanlmtr. Yar-IPNler ve hidrojeller poli (etilen gliko)
diakrilat ve poli (etilen glikol) dimetakrilat apraz balayclar kullanlarak zelti
ortamnda serbest radikal polimerlemesi ile hazrlanmlardr. Manyetik yar2+
IPNler ve hidrojeller hazrlamak iin yar-IPNler ve hidrojeller demir (Fe ,
Fe3+) iyonlar ile yklenmitir. Kimyasal apraz bal polimerlerin yapsal
karakterizasyonu Fourier Transform nfrared Spektroskopisi (FT-IR) kullanlarak
yaplmtr. Yar-IPNlerin ve hidrojellerin yzey gzeneklilii hakknda bilgi
edinebilmek iin SEM fotoraflar ekilmitir. apraz bal kopolimerlerin ime
zelliklerini aratrmak amacyla 25oCda dinamik ime testleri uygulanmtr.
Elde edilen veriler yardmyla ime kinetii ve difzyon mekanizmas ile ilgili
parametreler hesaplanmtr. apraz bal kopolimerlerin sourum zelliklerinin
aratrlmas amacyla, model molekl olarak janus green B seilmitir.
Sentezlenen yar-IPNlerin ve hidrojellerin janus green B boyarmaddesini sulu
zeltilerden yksek oranda sourduklar belirlenmitir.
Anahtar Szckler: Akrilamid, 2-akrilamido 2-metil 1-propan slfonik asit, i ie
gemi a yapl polimer, hidrojel, manyetik hidrojel, poli (etilen glikol), yzeye
sourum, Janus green B.
viii
ix
ABSTRAT
SYNTHESIS, CHARACTERIZATION AND INVESTIGATION OF
ADSORPTION PROPERTIES OF MAGNETIC HYDROGELS
smail BAYRAKTAR
M.Sc. Thesis, Department Of Chemistry
Supervisor: Assoc. Prof. Dr. mer BARI ZM
2013, 127 pages
In this study, crosslinked polymers are synthesized using of acrylamide which is
the most commonly used in the production of cross-linked polymer, and AMPS
(2-acrylamido 2-methyl propane sulfonic acid) as comonomer. To obtain semiIPN poly (ethylene glycol) was used. Semi-IPNs and hydrogels were prepared by
free radikal polymerization in aqueous solution using poly(ethylene
glycol)diacrylate and poly(ethylene glycol)dimethacrylate as crosslinkers. For the
preparation of magnetic particles semi-IPNs and hydrogels were loaded with iron
(Fe2+, Fe3+) ions. Structural characterization of chemicaly crosslinked polymers
was made by Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FT-IR) analysis. Scanning
electron microscopy (SEM) images were taken for determination of surface
porosity of semi-IPNs and hydrogels. Dynamic swelling tests were applied at
25oC for the purpose of investigation of swelling properties of crosslinked
copolymers. According to obtained data, parameters concerning swelling kinetics
and diffusion mechanism were calculated. For the aim of investigation of
adsorption properties of crosslinked copolymers, janus green B was chosen as
model molecule. It was determined that semi-IPNs and hydrogels adsorbed dye of
janus green B from aqueous solutions in high level.
Keywords: Acrylamide, 2-acrylamido 2-methyl propane sulfonic acid,
interpenetrating polymer network, hydrogel, magnetic hydrogel, poly (ethylene
glycol), adsorption, Janus Green B.
xi
NSZ
Suda iebilen apraz bal polimerik ya da kopolimerik yaplar olan
Hidrojeller; ilk kez kontakt lens olarak kullanlmaya balanm ve daha sonra
biyoteknoloji, biyotp, farmakoloji, veterinerlik, gda endstrisi ve tarmsal
uygulamalarda youn olarak yer almlardr. Dier malzeme trleriyle
kyaslandnda stn zelliklere sahip olan hidrojeller evresel uyarlara hzl
cevap verebilirler. Bu uyarclar scaklk, elektrik alan, manyetik alan, iyonik
iddet, pH deiimleri olabilir.Bu almada akrilamid esasl manyetik zellikte
hidrojeller ve yar-IPNler sentezlenerek, sulu ortamlarda ime ve sourum
zellikleri aratrlmtr.
Lisansst eitimim sresince, bilgisi, tecrbeleri ve desteini hibir zaman
esirgemeyen, tez almamn her aamasnda titiz, disiplinli ve anlayl yaklam
ile beni ynlendiren, hoca-renci ilikisinden ok bir arkada, aabey gibi
davranarak daha scak bir ortam oluturan saygdeer danman hocam Sayn Do.
Dr. mer Bar ZMe sonsuz teekkrlerimi sunarm.
almalarm srasnda bilgi ve deneyiminden ska yararlandm Sayn Prof. Dr.
Erdener Karadaa ok teekkr ederim.
Tez almalarm sresince ihtiya duyduum imknlar bana salayan Adnan
Menderes niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Kimya Blmne ve FEF 12033
nolu aratrma projeme destek salayan Adnan Menderes niversitesi Bilimsel
Aratrma Projeleri Komisyonuna teekkr ederim.
FT-IR spektrumlarnn alnmasnda imknlarndan yararlandm Adnan Menderes
niversitesi Merkez Aratrma Laboratuvarna ve SEM analizlerini titizlikte
gerekletiren zmir Yksek Teknoloji Enstits Malzeme Aratrma Merkezine
ok teekkr ederim.
Laboratuvar almalarm srasnda bilgi ve tecrbelerini esirgemeyen Ar. Gr.
Dr. Semiha KUNDAKIya, tezimin gerekletirilmesinde ve yazmndaki her
trl destei ve ilgisinden dolay ok deerli arkadam Ar. Gr. Rukiye
YAVAERe ve deneylerim srasnda her trl yardm ve sabr gsteren Gzde
ETN, Fulya TOPA ve Aylin NALBANTOLUna ok teekkr ederim.
Yaantmn her dneminde yanmda olan, maddi ve manevi desteklerini hibir
zaman esirgemeyen, beni anlayla karlayan ve hala devam ettiren sevgili aileme
sonsuz minnettar olduumu sylemek istiyorum.
smail BAYRAKTAR
xii
xiii
NDEKLER
KABUL VE ONAY SAYFASI.............................................................................. iii
BLMSEL ETK BLDRM SAYFASI ................................................................ v
ZET..................................................................................................................... vii
ABSTRACT. ...........................................................................................................ix
NSZ ...................................................................................................................xi
SMGELER DZN ............................................................................................ xvii
EKLLER DZN. ..............................................................................................xxi
ZELGELER DZN ..................................................................................... xxvii
EKLER DZN . .................................................................................................xxix
1.GR .................................................................................................................... 1
2. KAYNAK ZETLER ........................................................................................ 5
2.1. Polimerlerin Genel zellikleri .......................................................................... 5
2.1.1. Polimerleme Tepkimeleri ............................................................................. 7
2.1.1.1. Kondenzasyon (basamakl) polimerlemesi ................................................ 7
2.1.1.2. Katlma (zincir) polimerlemesi .................................................................. 8
2.1.2. apraz Balanma ......................................................................................... 10
2.2.Hidrojeller ........................................................................................................ 11
2.3. ie Gemi A Yapl Polimerler(IPN) ....................................................... 13
2.3.1.IPNlerin Snflandrlmas ............................................................................ 13
2.3.2. Yar-IPN Oluumunda Kullanlan Polimerler .............................................. 14
2.3.2.1. Poli(etilen glikol) (PEG) ........................................................................... 15
2.4. IPN ve Hidrojel retimi .................................................................................. 15
2.4.1. Kimyasal apraz Balanma ile IPN ve Hidrojel retimi ............................ 17
2.4.2. Manyetik zellikte Polimer Sentezi............................................................. 17
2.4.3. Suyun erii ................................................................................................ 18
xiv
2.5. IPN ve Hidrojel Karakterizasyonu ................................................................. 18
2.5.1 Spektroskopik Karakterizasyon .................................................................... 19
2.5.2. SEM Analizi ................................................................................................ 19
2.5.4. ime Karakterizasyonu ve Difzyon Tr................................................. 19
2.6. Sentezlenen ve Manyetik zellikteki Polimerik Yaplarn Kullanm Alanlar
............................................................................................................................... 22
2.6.1. Manyetik ve Hidrojel Yaplarn Adsorban olarak Kullanm ...................... 23
2.6.2. Potansiyel Su Kirlilii ................................................................................. 23
2.6.3. Su Kirliliini Giderilmesi ............................................................................ 24
2.6.4. Adsorpsiyon................................................................................................. 25
2.6.5. Adsorpsiyon zotermleri .............................................................................. 25
2.6.6. Denge Adsorpsiyon almalar .................................................................. 26
2.6.7. Boyarmadde Uzaklatrlmas ..................................................................... 27
2.6.8. Denetimli la Salnm................................................................................ 28
3. MATERYAL VE YNTEM ............................................................................ 30
3.1. Kullanlan Kimyasallar ................................................................................... 30
3.2. apraz Bal Kopolimerlerin retimi ............................................................ 32
3.2.1. Yar IPN ve Hidrojellerin retimi ............................................................... 32
3.2.2. Deien Oranlarda PEG ieren Yar IPNlerin Sentezi ............................... 33
3.2.3. Akrilamid Esasl Hidrojellerin Sentezi ........................................................ 34
3.3. Manyetik Hidrojellerin ve Yar IPNlerin retimi ......................................... 35
3.4. Yar IPN, Hidrojel ve Manyetik zellikteki Hidrojellerin Karakterizasyonu 36
3.4.1. Spektroskopik Analiz .................................................................................. 36
3.4.2. ime Karakterizasyonu .............................................................................. 37
3.4.3. SEM Analizi ................................................................................................ 37
3.5. Boyarmadde Sourumu .................................................................................. 37
4. BULGULAR VE TARTIMA.......................................................................... 38
xv
4.1. Katyonik Yar IPNlerin ve Hidrojellerin Hazrlanmas ................................. 38
4.2. Spektroskopik Karakterizasyon ....................................................................... 42
4.3. ime Karakterizasyonu .................................................................................. 50
4.3.1. Denge ime Deerleri................................................................................. 50
4.3.2. imeye apraz Balayc Etkisi ................................................................. 63
4.3.3. Dengede Su erii ....................................................................................... 63
4.4.4. ime Kinetii .............................................................................................. 65
4.4.5. Suyun Difzyonu ......................................................................................... 76
4.5. SEM Fotoraflar ............................................................................................ 87
4.6. Yzeye Sourum ............................................................................................. 89
5.SONU ............................................................................................................. 101
KAYNAKLAR .................................................................................................... 107
EKLER ............................................................................................................. 125
ZGEM ......................................................................................................... 127
xvi
xvii
SMGELER DZN
Simge
Aklama
AAm
Akrilamid
AAm/AMPS
APS
Akrilamid/ 2-Akrilamido 2-metil 1-propan

slfonik asit
slfonik asit / poli(etilen glikol)
Poli(etilen glikol)diakrilat ile apraz bal
Poli(etilen glikol)dimetakrilat ile apraz
bal Akrilamid/ 2-Akrilamido 2-metil 1propan slfonik asit / poli(etilen glikol)
Amonyum perslfat
% Ads
Yzde adsorpsiyon
BSE
Back-scatter Electron (Geri salan

elektron)
zeltinin balang deriimi
AAm/AMPS/PEG
AAm/AMPS/PEG/PEGDA
AAm/AMPS/PEG/PEGDMA
cm
Hidrojel tarafndan adsorplanan madde

miktar
Santimetre
Cs
zeltinin denge deriimi
Difzyon katsays
dak
Dakika
dS/dt
ime hz
DS
Dengede sv ierii
ime kesri
FT-IR
Fourier Transform nfrared Spektroskopisi
Gram
IPN
ie gemi a yapl polimer

(Interpenetrating Polymer Networks)
Cb
xviii
JGB
Janus Green B
Difzyon sabiti
Kd
Dalma katsays
ks
ime hz sabiti
Hidrojelin ktlesi
Molar
Md
Dengedeki jelin ierdii zc ktlesi
Mag
Manyetik zellikte
Mag-AAm/AMPS
Manyetik zellikte
slfonik asit
Mag-AAm/AMPS/PEG
Manyetik zellikte
Manyetik zellikte poli(etilen
glikol)diakrilat ile apraz bal
MagAAm/AMPS/PEG/PEGDA
MagAAm/AMPS/PEG/PEGDMA
Manyetik zellikte poli(etilen

glikol)dimetakrilat ile apraz bal
mg
Miligram
mL
Mililitre
mm
Milimetre
Mn
Sayca ortalama mol ktlesi
Mt
t annda jelin ierdii zc ktlesi
Difzyon steli
nm
Nanometre
1,0 g hidrojel tarafndan sourulan madde

miktar
xix
PEG
Poli(etilen glikol)
imi jelin yar ap
ro
Balang ime hz
t anndaki ime deeri
SEM
Smak
Taramal elektron mikroskobu (Scanning

Electron Microscopy)
Jelin denge anndaki ime deeri
%S
Yzde ime
%Sd
Denge yzde ime
Sre (dakika)
TEMED
N,N,N,N- Tetrametiletilendiamin
Hacim (mL)
Md
Dengedeki (imi) polimerin ktlesi
Mt
t sre sonraki imi polimerin ktlesi
M0
Kuru polimer ktlesi
mak
Maksimum dalgaboyu
pi says, (3,141592654)
xx
xxi
EKLLER DZN
ekil 2.1. Monomer molekllerinin polimerleme tepkimesi ile polimer
molekln oluturmas..5
ekil 2.2. Kondenzasyon polimerlerinin oluum mekanizmasnn ematik
gsterimi..7
ekil 2.3. Vinil monomeri iin katlma polimerlemesinin byme basama
mekanizmalar ....8
ekil 2.4. apraz balanma tepkimeleri.....11
ekil 2.5. apraz bal hidrojelin yaps.....12
ekil 2.6. IPN ve SIN sentezinin ematik gsterimi...13
ekil 2.7. Poli(etilen glikol)n kimyasal yaps.15
ekil 2.8. apraz bal polimerlerin sentezinde grlebilen durumun ematik
gsterimi........16
ekil 2.9. Yar-IPN ve hidrojel rneklerinin manyetik zellik kazanm polimer
rneklere dnm..........18
ekil. 3.1.(a) Yapsnda Fe2+ ve Fe3+ bulunan hidrojel, (b) ndirgeme sonunda
yapsnda Fe metali bulunan manyetik zellikteki hidrojel...35
ekil 4.1. Monomerlerin ve kopolimerlerin kimyasal yaps..39
ekil 4.2. Manyetik zellikteki hidrojellerin ve yar-IPNlerin sentez yntemi ve
ematik gsterimi.......39
ekil 4.3. PEGDAn kimyasal yaps ve balanma noktalar....40
ekil 4.4. PEGDMAn kimyasal yaps ve balanma noktalar40
ekil 4.5. Yar-IPN yaplarn oluumunun ematik gsterimi41
ekil 4.6. Hidrojel yaplarnn oluumunun ematik gsterimi..41
ekil 4.7. PEGDA ile apraz balanm AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin FT-IR
spektrumlar ..42
ekil 4.8. PEGDA ile apraz balanm AAm/AMPS hidrojellerinin FT-IR
spektrumlar ......43
ekil 4.9. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin FT-IR
spektrumlar ......44
ekil 4.10. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin FT-IR
spektrumlar ..45
xxii
ekil 4.11. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG manyetik yar-IPNlerinin
FT-IR spektrumlar ...46
ekil 4.12. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS manyetik hidrojellerin FT-IR
spektrumlar ..47
ekil 4.13. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG manyetik yar-IPNlerin
FT-IR spektrumlar ...48
ekil 4.14. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS manyetik hidrojellerin FT-IR
spektrumlar ..........49
ekil 4.15. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime
izotermleri .50
ekil 4.16. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS ime izotermleri.51
ekil 4.17. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin ime
izotermleri..............51
ekil 4.18. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin ime
izotermleri..52
ekil 4.19. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve suda
imi grntleri..53
ekil 4.20. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri..53
ekil 4.21. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve
suda imi grntleri..54
ekil 4.22. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri...54
ekil 4.23. PEGDA ile apraz bal, farkl PEG ieriine sahip AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerinin ime izotermleri.55
ekil 4.24. PEGDMA ile apraz bal, farkl PEG ieriine sahip
AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime izotermleri..55
ekil 4.25. PEGDA ile apraz bal Mag- AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin
ime izotermleri...56
ekil 4.26. PEGDA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ime
izotermleri..............57
ekil 4.27. PEGDMA ile apraz balanm Mag AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin
ime izotermleri.......57
ekil 4.28. PEGDMA ile apraz balanm Mag AAm/AMPS hidrojellerinin
ime izotermleri...58
xxiii
ekil 4.29. PEGDA ile apraz bal Mag AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve suda
imi grntleri..59
ekil 4.30. PEGDA ile apraz bal Mag AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri..59
ekil 4.31. PEGDMA ile apraz bal Mag AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve
suda imi grntleri.....60
ekil 4.32. PEGDMA ile apraz bal Mag AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri..60
ekil 4.33. PEGDA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin
ekil 4.34. PEGDA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin
ekil 4.35. PEGDA ile apraz bal AMPS/PEG ve AMPS polimerik rneklerin
kuru ve suda imi grntleri....62
ekil 4.36. PEGDMA ile apraz bal AMPS/PEG ve AMPS polimerik rneklerin
kuru ve suda imi grntleri....63
kinetii erileri..66
ekil 4.38. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin ime kinetii
erileri.......66
ekil 4.39. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime
kinetii erileri..67
ekil 4.40. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin ime kinetii
erileri...67
ekil 4.41. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG hidrojellerinin ime
kinetii erileri..68
ekil 4.42. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ime
kinetii erileri..68
ekil 4.43. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG hidrojellerinin
ime kinetii erileri....69
ekil 4.44. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ime
kinetii erileri..........69
ekil 4.45. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren AAm/AMPS yar-IPNlerin
ime kinetii erileri....72
xxiv
ekil 4.46. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren AAm/AMPS yarIPNlerin ime kinetii erileri.........72
ekil 4.47. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag-AAm/AMPS yarIPNlerin ime kinetii erileri.........74
ekil 4.48. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag-AAm/AMPS yarIPNlerin ime kinetii erileri74
ekil 4.49. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi ....................................76
ekil 4.50. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin lnF-lnt
deiimi .............................................77
ekil 4.51. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi 77
ekil 4.52. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin lnF-lnt
deiimi.78
ekil 4.53. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi 80
ekil 4.54. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi.81
ekil 4.55. PEGDA ile apraz bal Mag AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi 82
ekil 4.56. PEGDA ile apraz bal Mag AAm/AMPS hidrojelerinin lnF-lnt
deiimi ............82
ekil 4.57. PEGDMA ile apraz bal Mag AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnFlnt deiimi ...83
ekil 4.58. PEGDMA ile apraz bal Mag AAm/AMPS hidrojellerin lnF-lnt
deiimi 83
ekil 4.59. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerin lnF-lnt deiimi .85
ekil 4.60. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerin lnF-lnt deiimi .85
ekil 4.61. AMPS ieren hidrojel ve yar-IPNlerin SEM grntleri ..88
ekil 4.62. AMPS ieren Mag AAm/AMPS hidrojelleri ve yar-IPNlerin SEM
grntleri 88
ekil 4.63. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerine
JGB sourumu..90
xxv
ekil 4.64. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin
JGB sourumu .........90
ekil 4.65. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin JGB
sourumu ..........91
ekil 4.66. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin
JGB sourumu .........91
ekil 4.67. PEGDA ile apraz bal Mag AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerine
JGB sourumu .....92
ekil 4.68. PEGDA ile apraz bal Mag AAm/AMPS hidrojellerin JGB
sourumu...92
ekil 4.69. PEGDMA ile apraz bal Mag AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerine
JGB sourumu...93
ekil 4.70. PEGDMA ile apraz bal Mag AAm/AMPS hidrojellerinin JGB
sourumu...............93
ekil 4.71. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin farkl
deriimlerde JGB zeltisindeki grnmleri...94
ekil 4.72. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin farkl
ekil 4.73. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin farkl
ekil 4.74. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin farkl
ekil 4.75. PEGDA ile apraz bal manyetik AMPS/PEG yar-IPNlerin farkl
deriimlerdeki JGB sourumu...97
ekil 4.76. PEGDA ile apraz bal manyetik AMPS hidrojellerin farkl
ekil 4.77. PEGDMA ile apraz bal manyetik AMPS/PEG yar-IPNlerin farkl
ekil 4.78. PEGDMA ile apraz bal manyetik AMPS hidrojellerin farkl
xxvi
xxvii
ZELGELER DZN
izelge 2.1. Etkin madde salabilen polimerik sistemlerin snflandrlmas..29
izelge 3.1. Yar-IPN ve hidrojellerin ve manyetik zellik kazanm polimerlerin
retiminde kullanlan maddelerin kimyasal formlleri ve ksaltmalar.....31
izelge 3.2. Sourum almalarnda kullanlan Janus Green Bnin baz
zellikleri........................31
izelge 3.3. Sentezi gerekletirilen apraz bal polimerler.36
izelge 4.1. AAm/AMPS hidrojellerin ve AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin % Sd
deerlerinin deiimi..............52
izelge 4.2. AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinde % Sd deerlerinin PEG miktaryla
deiimi......56
izelge 4.3. Mag-AAm/AMPS hidrojellerin ve Mag-AAm/AMPS/PEG yarIPNlerinin % Sd deerlerinin deiimi..............58
izelge 4.4. Farkl PEG ieren Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin % Sd
deerlerinin deiimi..............62
izelge 4.5. AAm/AMPS hidrojellerinin ve AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin
DS deerleri..64
izelge 4.6. Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ve Mag-AAm/PEG yar-IPN
polimerlerin DS deerleri..64
izelge 4.7. Farkl PEG ieriine sahip yar-IPNlerin DS
deerleri..65
izelge 4.8. Farkl PEG ieriine sahip Manyetik zellikteki yar-IPNlerin DS
deerleri..65
izelge 4.9. Yar-IPNlerin ve hidrojellerin ime kinetii ile ilgili
parametreler....................................................................................................70
izelge 4.10. Manyetik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin ime kinetii ile
ilgili parametreler ..71
izelge 4.11. AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime kinetii ile ilgili
parametreleri...............73
xxviii
izelge 4.12. Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime kinetii ile ilgili
parametreleri...75
izelge 4.13. Yar-IPNlerin ve hidrojellerin difzyon steli, difzyon sabiti ve
difzyon katsaylar ...79
izelge 4.14. AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin difzyon steli, difzyon sabiti
ve difzyon katsaylar ..81
izelge 4.15. Manyetik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin difzyon steli,
difzyon sabiti ve difzyon katsaylar .............84
izelge 4.16. Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin difzyon steli, difzyon
sabiti ve difzyon katsaylar .....86
izelge 4.17. Yar-IPNlerin ve hidrojellerin q, %Ads ve Kd deerleri .96
izelge 4.18. Manyetik yar-IPNlerin ve hidrojellerin q, %Ads ve Kd
deerleri.99
xxix
EKLER DZN
Ek 1. Janus green B zeltileri iin kullanlan alma erisi ..125
xxx
1. GR
Gnmzde kaynaklar her geen gn azalan doal malzemelere alternatif olan
polimerlerin varl, makromolekl tanmlamas ile ilk olarak 1920li yllarda
Hermann Staudinger tarafndan ne srlmtr. Polimerler evre teknolojileri,
kontroll ila salnm sistemleri, sensr ve biyosensrler, biyolojik laboratuar
cihazlar, ayrma ve saflatrma teknolojileri, tp, veterinerlik, ziraat gibi gnlk
yaantmzn hemen hemen her safhasnda kullanm alanna sahiptir. Polimerlerin
ilenme kolayl, mekanik davranlar, esnek yaplar ve dk younlua sahip
olmalar, bu tr malzemelerin kullanm alanlar giderek yaygnlamasn salayan
avantajlardr (Sorenson vd., 2001; Saak, 2008; Gnanou ve Fontanille, 2008; en
vd., 2010; Kabiri vd., 2011).
Polimer, ok sayda monomerin kovalent balarla birbirlerine
oluturduu iri molekln addr. Polimeri oluturan monomerlerin
olmas ile Homopolimer oluurken, birden fazla farkl monomerin
polimerler, Kopolimer olarak adlandrlmaktadr (Sorenson
Rubinstein ve Colby, 2004; Saak, 2008)
balanarak
ayn trden
oluturduu
vd., 2001;
Polimerler, polimerleme tepkimesine ya da elde edilme tekniine gre dorusal

ve dallanm yapda olduu gibi apraz bal a yapda da olabilmektedir. apraz
bal polimerler, boyutlu-a yapda olduklar ve gl kovalent balarla
birbirlerine balandklar iin hibir zcde znmezler. ( Flory, 1953; Peppas
ve Mikos, 1986; Osada ve Khokhlov, 2001; Karada vd., 2005a; Orakden ve
Okay, 2006; Kundakc vd., 2008, zm vd.,2008)
Uygun seilmi zcler ierisinde bir sre bekletilen apraz bal polimerler
imeye balarlar. Bu durumda, imi halde bulunan apraz bal polimerlere
kserojel ad verilmektedir. zc olarak su kullanldnda polimerik yap
hidrojel olarak adlandrlr. Kendi ktlesinin % 100nden fazla su sourabilen
yaplar iin sperabsorbant hidrojel adlandrlmas yaplmaktadr. Son
zamanlarda hidrojeller, biyomedikal uygulamalar, kontroll ila salnm sistemleri,
yedek kan damarlar, yara onarm, yumuak doku deiimi, kontakt lens olarak
kullanlmaktadr. (Rabek, 1980; Huglin ve Zakaria, 1986; Gven vd., 1999;
Karada vd., 2005b; Sperling, 2006; Kabiri vd., 2011).
2
Hidrojeller, boyutlu hidrofilik polimerler alar gibi metal iyonunu tutmak ve
ortamdan uzaklatrmak iin zgn olarak kullanlr. Hidrojel alarndaki polimer
zincirlerine hidrofilik karakter salayan -SO3H, -COOH, -CONH2, -OH ve -NH2
gibi fonsiyonel gruplara sahiptir. Bu fonksiyon gruplarn bazlar SO3- ve COOhidrojel alarn sulu ortamlarda negatif yklenmi ve elektrostatik etkileimler ile
metal iyonlar absorplayabilir (Ozay, 2009; Sahiner, 2010).
Hidrojeller, pH, scaklk, iyonik iddet ve elektrik alan gibi evresel deikenlere
cevap olarak ime veya bzlme davran gsterirler. Bu zellikleri biyomedikal
alanlarda yapay alglayclar olarak kullanm olana salar. (Liewen, 2011).
Hidrojel sentezinde pek ok yntem kullanlmaktadr. Kimyasal apraz balanma
ile hidrojel sentezi, apraz balayc madde kullanm ile homopolimer ya da
kopolimerin dorudan apraz balanmas tekniidir. zeltide yrtlen bu
tepkimelerde genellikle sulu zeltiler kullanlr. Monomerlerden klarak sentez
yaplabildii gibi, polimerin dorudan kullanlmas ile de apraz bal polimerler
elde edilebilmektedir (Gven vd., 1999, Hennink ve Van Nostrum, 2002).
Mekanik olarak dayankl polimerik malzemelerin gelitirilmesi iin etkili bir
yntem, iki polimerin a yap oluturmak zere birlemesi olarak tanmlanan i
ie gemi a yapl polimerlerin (Interpenetrating Polymer Networks, IPN)
hazrlanmasdr. IPNi oluturan yaplardan bir tanesi a yapl olmak yerine dz
zincirli yapda bulunursa bu tr yaplar yar-IPN olarak adlandrlrlar.(Kosmala
vd., 2000, Akdemir, 2005; Kundakc vd., 2008, zm vd.,2008).
IPNlerin tp, endstri, biyoloji ve evre temizlii alanlarndaki kullanm gittike
yaygnlamaktadr. Bir IPNnin su tutabilme zellii sadece makromolekler
yapsndan deil, evresindeki pH, scaklk, iyonik iddet, manyetik alan, mortesi
nm gibi d etkenlere de baldr. Bu tr IPNler a a yaplar ya da akll
polimerler olarak bilinirler ve deiik geometrik ekillerde hazrlanma kolayl,
yumuak ve kauuumsu yaps, canl dokulara benzerlii, biyolojik svlarla
uyum gstermesi, yerletirildii dokulara yeterli mekanik zellik gstermesi gibi
esiz zellikleri bu tip polimerleri biyotp alanndaki almalarda vazgeilmez
klmtr (Blaess ve Vickery, 2011; Bajpai vd., 2006; Kopeek, 2007; zm ve
Karada, 2007a, b; Al-Tahami ve Singh, 2006;El-Sherbiny ve Smyth, 2010).
3
Bir makromolekl, suda ya da dier iyonlatrc zclerde ayrarak polimerik
iyonlarna dnyorsa polielektrolik olarak adlandrlr. Zayf bir polielektrolitin
iyonlama derecesi, pH deeri ve sulu ortamdaki iyon kompozisyonu kontrol
edildiinde akll polimerlerin sulu ortamlarda pH deiimine karlk
konformasyonunu deitirebilirler. Hidrojelin imesi zayf asidik gruplar
(anyonik) ieriyorsa ime fakat zayf bazik grup (katyonik) ieriyorsa bzlme
(su kaybetme) gsterirler. (Al-Tahami ve Singh, 2007; Yavuz, 2007)
Manyetik alana duyarl polimerler, d alandan uygulanan bir manyetik alanda
ien, bzen, eilme davran gsteren veya manyetik alana gre hareket
ettirilebilen, sabit bir manyetizma ile snma gsteren hidrojel formundaki
polimerler allmaktadr. Bu tr polimerler, zellikleri sebebiyle kontroll ila
salnm sistemleri, hipertermia, manyetik ayrma, sourum, enzim
immobilizasyonu, yapay kas gibi uygulamalarda kullanlmaktadr (Mnager vd.,
2004; Sahiner, 2006; Hernndez ve Mijangos, 2009; Stabik vd., 2010; Fan vd.,
2011; Chen vd., 2009; Wang vd., 2013).
Manyetik alana duyarl polimerler, genellikle polimer an iine demir oksit
nanopartiklleri Fe3O4 (magnetit) veya Fe2O3 (hematit) gibi manyetik zellii
bulunan tanecikler yerletirilerek, dier manyetik alandan etkilenen Kobalt (Co)
ve Nikel (Ni) gibi elementlerin polimerin iine yerletirilerek ve ayrca demir
kompleks bileikleri kullanlarak sentezlenebilirler. (Qiao vd., 2010; Zhang vd.,
2009; Qu vd., 2010; Liu vd., 2010; Zhu vd., 2010; El-Sherbiny ve Smyth, 2010)
(Sahiner, 2011; Salih vd., 2000; Ozay, 2011; Sahiner, 2010; Lai vd.,2008; Safarik
ve Safarikova, 2009; Hernandez vd.,2009; Chen vd., 2009).
Akrilamid ieren apraz bal kopolimerlerin su tutma ve sourum zelliini
arttrmak amacyla, hidrofilik gruplar ieren 2-akrilamido-2-metil-1-propan
slfonik asit varlnda poli (etilen glikol) diakrilat ve poli (etilen glikol)
dimetakrilat apraz balayclar kullanlarak kimyasal apraz bal akrilamid / 2akrilamido-2-metil-1-propan slfonik asit kopolimeri sentezlenmitir. YarIPNleri oluturmak iin poli (etilen glikol) eklenerek yar-IPNleri
sentezlenmitir.
Manyetik zellik kazandrmak iin, sentezi gerekletirilen
hidrojelleri ve yar-IPNleri demir zeltisi (Fe2+/Fe3+, 1:2) hazrlanarak
hidrojellerin demir zeltisinde imesi saland. Demir zeltisinde ien
hidrojeller ve yar-IPNler uygun bir indirgeyici ortamnda yapsnda bulunan Fe2+
4
ve Fe3+ iyonlarn Fe metaline indirgeyerek manyetik alandan etkilenme
gstermitir. Bylece manyetik zellik kazanm hidrojel ve yar-IPNler
sentezlenmitir. (Okay ve Durmaz, 2000; Kundakc vd., 2007; Kabiri, 2009;
Karada vd., 2009; Ozay vd., 2009; Sahiner, 2011). (Sahiner, 2006; Ozay vd.,
2009)
Sentezlenen hidrojel ve yar-IPNlerin spektroskopik karakterizasyonunu
yapabilmek iin FT-IR spektrumlar alnarak yapsal analiz karlmaya
allmtr. Hidrojel ve yar-IPNlerin yzey gzenekliliini aratrmak iin SEM
fotoraflar ekilmitir. Elde edilen hidrojel rneklerin dinamik ime testleri
uygulanm, ime ve su difzyonu ile ilgili birok parametre hesaplanarak ime
karakterizasyonu yaplmaya allmtr.
Akrilamid ieren apraz bal ve manyetik zellik kazandrlm polimerik
yaplarn sulu ortamlarda kirletici olarak Janus Green B gibi bir boyarmaddeyi,
sulu Janus Green B zeltilerinden sourma almalar yaplarak, zelti
deriimlerinin ve yardmc monomerin ktlesindeki deiimin sourumu nasl
etkiledii aratrlmtr. Ayrca manyetik olmayan hidrojel ve yar-IPNler ile
sonradan manyetik zellik kazandrlm polimerik rneklerin ime ve yzeye
sourum zellikleri karlatrlmtr.
2. KAYNAK ZETLER
2.1. Polimerlerin Genel zellikleri
Polimerler, ok sayda kk molekllerle ina edilmi iri molekller olarak dz
ya da dall yaplarn, genellikle tekrarlanan yaplar belirtilmi olarak adlandrlr.
Bu byk molekller iin temel yap talar olarak, monomerler olarak bilinen
kk molekller birbirlerine kovalent balarla balanmtr (Sorenson 2001.,
Saak 2005).
Monomer molekllerin, ekil 2.1de basit olarak gsterilen polimerleme
tepkimeleri zerinden birbirlerine balanrlar ve polimer molekln olutururlar.
Kovalent ba
Polimerleme tepkimesi
Monomer moleklleri
Polimer molekl
ekil 2.1. Monomer molekllerinin polimerleme tepkimesi ile polimer

molekln oluturmas
Tek tr monomerden klarak sentezlenen polimerlere Homopolimer ad
verilirken, zincirlerinde kimyasal yaps farkl iki monomer bulunduran polimerler
Kopolimer olarak adlandrlr (Davis, 2004; Sperling, 2006; Saak, 2008)
Monomer molekllerinin kopolimer zincirlerindeki dizili biimi sentez
ynteminden ve polimerleme mekanizmasndan etkilenir. Kopolimerin
hazrlanmasnda A ve B gibi iki farkl monomer kullanldnda elde edilecek
polimerin ana zincirinde, genel olarak aada verilen dzenlenme beklenir
(Sperling, 2006; Saak, 2008).
6
a) Rastgele kopolimer: Bu tip kopolimerlerde, A ve B monomer birimlerinin
zincir boyunca sralanmalarnda belli bir dzen yoktur. Olefinlerin radikalik
kopolimerlemeleri genelde rastgele kopolimer verir. Rastgele kopolimerlerin
zellikleri genellikle kendisini oluturan homopolimerlerin zelliklerinden
farkldr.
b) Ardk kopolimer: Ardk kopolimerlerde, A ve B monomer birimleri

polimer zinciri boyunca bir A bir B olacak ekilde sralanmlardr. Ardk
kopolimerlerin zellikleri homopolimerlerinin zelliklerinden farkldr.
c) Blok kopolimer: Blok kopolimerler kimyasal yaps farkl iki homopolimer

zincirinin ularndan birbirine balanmas ile oluur. ki farkl monomerin verdii
iki bloklu kopolimerde, zincirin bir parasnda A monomer blou, dier ksmnda
B monomer blou bulunur. Blok kopolimerlerin birok zellii kendisini oluturan
homopolimerlerin zellikleri arasndadr. Blok kopolimerlerin zel bir tr de a
(graft) kopolimerleridir. Bu tip kopolimerlerde kimyasal yaplar farkl iki polimer
zinciri, zincir sonlar dndan bir yerden birbirlerine balanmlardr.
7
2.1.1. Polimerleme Tepkimeleri
Polimerler, ok sayda ayn veya farkl gruplarn kimyasal balarla az veya ok
dzenli bir biimde balanarak oluturduu uzun zincirli ve yksek mol ktleli
molekller topluluudur. Kopolimer ya da homopolimer oluturulurken, dorusal
ya da dallanm zincirler yannda, seilen teknie uygun olarak apraz bal
kopolimerik ya da homopolimerik yaplar da elde edilmektedir. apraz bal
polimerler, boyutlu olarak a yapda bulunduklar ve gl kovalent balar ile
birbirlerine balandklar iin hibir zcde znmezler.
Kk moleklleri, polimerlere dntrebilmek iin kullanlan iki temel metod
vardr. Polimerizasyon metodlar tek admda byme ya da kondenzasyon
polimerizasyonu ve zincir byme ya da katlma polimerizasyonu olarak
adlandrlr (Sorenson., 2001).
2.1.1.1. Kondenzasyon (basamakl) polimerlemesi
Kondenzasyon polimerleri benzer veya farkl yapdaki polifonksiyonel
monomerlerin, genellikle kk bir molekl kararak tepkimeye girmesiyle elde
edilir. OH, COOH, NH2 vb. gibi fonksiyonel gruplardan en az iki tane tayan
monomerler, esterleme ve amidleme gibi tepkimelerle genellikle H2O, NH3, gibi
kk molekller kararak kondenzasyon polimerlerini olutururlar.
Poliretanlarn elde edildii retan oluumu ve naylon 6nn elde edildii
kaprolaktam halka almas gibi kk molekl k olmadan dorudan
monomerlerin katlmas eklinde yryen polimerleme tepkimeleri de genellikle
bu grup iinde deerlendirilir.
Kondenzasyon polimerlerinin oluum mekanizmas ekil 2.2de ematik olarak
gsterilmitir.
+ n
+ 2n-1
ekil 2.2. Kondenzasyon polimerlerinin oluum mekanizmasnn ematik

gsterimi
8
2.1.1.2. Katlma (zincir) polimerlemesi
Katlma polimerlemesinde, monomerler dorudan birbirlerine katlarak polimer
zincirini olutururlar. Katlma polimerlemesi serbest radikaller, iyonlar (katyon
ve anyon) ya da koordinasyon kompleks sistemler zerinden yryebilir.
Bir vinil monomeri (CH2=CHX) iin katlma polimerlemesinin byme basama
mekanizmas ekil 2.3 deki gibi gsterilebilir (Campbel, 1994; Gnanou ve
Fontanille, 2008).
C=C
C=C
X
Radikalik katlma
H
C=C
C=C
X
Katyonik katlma
H
C=C
Anyonik katlma
C=C
C=C
C=C
X
Koordinasyon katlma
ekil 2.3. Vinil monomeri iin katlma polimerlemesinin byme basama

mekanizmalar
elektron younluunun ynn,
; bir ift elektron iin boluu gstermektedir
; iftlenmemi elektronu,
9
Serbest bir elektron tayan kimyasal trlere radikal ad verilir. Serbest radikal
polimerlemesi; radikallerle yrtlen katlma polimerlemesi olup, balama,
byme ve sonlanma olmak zere basamakta geliir.
Balama basamanda, monomer moleklleri, kimyasal (balatclar) ya da fiziksel
(UV, yksek enerjili nlar, s, k, ses dalgalar gibi) yollarla etkiletirilerek
radikal haline dntrlr. Bu amala izlenen en yaygn yntem, sisteme
dardan kimyasal balatclarn eklenmesidir. Balatclar; s ile kolaylkla
paralanp radikal oluturan maddelerdir. Balatc olarak; inorganik ya da organik
balatclar (hidrojen peroksit, benzoil peroksit, amonyum perslfat, vb), diazo
bileikleri (azobisizobutironitril, trifenil azo benzen, vb) ve redoks balatclar
(alkil peroksit, aril peroksit ya da hidroperoksitler ile ykseltgenebilen metal
iyonlar) kullanlmaktadr (Kaewpirom ve Boonsang, 2006; Lin ve Metters, 2006;
Kopecek ve Yang, 2007; Martinez-Ruvalcaba vd., 2009; Raafat, 2010; Koul vd.,
2011). Balama basama tepkimeleri;
B 2R
R + M RM
biiminde gsterilebilir. B; balatcy, R; radikali, M; monomeri ve RM;
monomer radikalini gstermektedir.
Byme basamanda, monomer radikaline ok sayda arpmalarla dier
monomerler katlr ve polimer zinciri hzla byr;
RM + M RM2
RM2 + M RM3
RM3 + M RM4
RMn + M RMn+1
Sonlanma basama, byyen polimer zincirinin etkinliini yitirerek l polimer
haline getii basamaktr. Sonlanma, birlemeyle ya da orantsz olabilir;
RMn + RMm R2Mn+m
Birlemeyle sonlanma
10
RMn + RMm RMn + RMm
Orantsz sonlanma
Katlma polimerlemesi serbest radikaller zerinden olduu kadar iyonlar (anyon

ve katyon) ve koordinasyon kompleks yapc maddeler zerinden de yryebilir.
Bir monomerin hangi iyonik mekanizma zerinden polimerletirilecei, vinil
monomerindeki yan gruba baldr. Yan grup, elektron ekici ise polimerleme
anyonik, elektron itici ise polimerleme katyonik mekanizma zerinden yrr.
yonik polimerleme de serbest radikal polimerlemesi gibi balama, byme ve
sonlanma basamaklarndan olumaktadr. yonik polimerlemeyi balatmak zere
bazik ya da asidik balatclar kullanlr.
2.1.2. apraz Balanma
Homopolimerik ya da kopolimerik zincirler; dorusal, dallanm ve eitli
oranlarda apraz balanm durumda olabilirler. apraz ba bulunduu ana zincire
benzer trde ya da kullanlan apraz balayc nedeniyle farkl trde olabilir.
Polimerlerde apraz balanma tepkimesi apraz balayc kullanlarak
monomerden polimer oluumu srasnda apraz balaycnn ana zincirde yer
almas eklinde olabildii gibi (ekil 2.4a), olumu polimer zincirlerinin apraz
balayc ile kovalent balarla balanmas eklinde de (ekil 2.4b) olabilmektedir.
Ayrca yksek enerjili iyonlatrc nlarla apraz balayc kullanlmadan apraz
balanma gerekletirilebilmektedir (ekil 2.4c).
apraz bal polimerlerde zincirler boyutlu olarak birbirlerine balandklarnda
a yapl polimerleri olutururlar. apraz bal ya da a yapl polimerler; ktle,
zelti, sspansiyon ve emlsiyon polimerleme tepkimeleriyle elde edilebilirler.
Dorusal ya da dallanm polimerler, zincir yaplarna gre polar ya da apolar
zclerde znrler. Dallanm polimerlerde her dal bir zincire ait iken apraz
bal polimerlerde dallar birden fazla zincire aittir ve bu zincirler birbirlerine gl
kovalent balarla balanmtr. Bu nedenle apraz bal polimerler zclerde
znmeyip ierler.
11
apraz balayc
monomer
apraz bal polimer
b
polimer zincirleri
apraz balayc
apraz bal polimer
polimer zincirleri
apraz bal polimer
ekil 2.4. apraz balanma tepkimeleri
2.2. Hidrojeller
Hidrojeller, sulu ortamda brakldklarnda znmeyen, suyun byk miktarn
bnyesinde tutarak ime zellii gsteren, ok sayda hidrofilik gruplar ieren,
boyutlu-a yapl polimerlerdir. Ktlelerinin %20sinden daha fazla zcy
bnyelerine alarak ime yeteneine sahip apraz bal homopolimerler veya
kopolimerler kserojel (xerogel) olarak adlandrlrlar.
zc su olduunda ise apraz bal bu yaplar hidrojel adn alr. Hidrojeller,
susever olmalar nedeniyle hidrofil polimerler olarak da adlandrlrlar. boyutta
apraz balanmalarla oluan a yapda balar kovalent ya da iyoniktir. Bir
hidrojelin apraz bal yaps ekil 2.5de verilmitir (Hoffman, 2002; Lin ve
Metters, 2006; zm, 2008; Ganji vd., 2010).
12
Kimyasal ve fiziksel yaplarna bal olarak ntral hidrojeller, iyonik hidrojeller, i
ie gemi a yaplar olmak zere tip hidrojel vardr. Bir polimerin hidrojel
zellii gsterebilmesi iin ana zincir ya da yan dallarnda hidroksil, karboksil,
karbonil, amin ve amid gibi hidrojen ba oluturabilme yeteneine sahip susever
gruplarn bulunmas gerekir. Bu gruplardan dolay bal duruma geen su
nedeniyle apraz bal polimer hacim ve ktle artyla imeye balar. apraz
bal polimerdeki susever gruplarn fazla sayda olmas daha fazla imeye sebep
olur.
ekil 2.5. apraz bal hidrojelin yaps. A; Drt fonksiyonlu, B; ok fonksiyonlu

apraz balar gstermektedir. C ve D; Zincir ulardr. E; Dolam ve
birbirine karm zincirleri gstermektedir. F; ki zincir taklmasn
gstermektedir. G; apraz balanmam kk zincirleri gsterir. Mc; ki
apraz ba merkezi arasndaki zincirin molekl ktlesidir. H; difzlenme
iin uygun olan apraz balar arasndaki boluk. ; apraz balar arasndaki
boluklara difzlenen zc
13
2.3. e Gemi A Yapl Polimerler (IPN)

ie gemi a yapl polimerler (Interpenetrating Polymer Network, IPN)
kendisini oluturan polimerlerden birisinin ya da tmnn apraz bal olduu,
boyutlu a yaplardr. IPNi oluturan her bir a yap ayn anda ya da sonradan
oluturulabilir. IPNdeki a yaplar kimyasal olarak birbirlerine balanabilirler.
IPNlerden hazrlanan materyaller ierdikleri her bir polimerik a yapnn
zelliklerini gsterirler. IPNi oluturan polimerlerden bir tanesi a yapl olmak
yerine dz zincirli yapda bulunursa bu tr yaplar yar-IPN olarak adlandrlrlar
(Bajpai vd., 2008; Karada vd., 2009; Li vd., 2009; Koul vd., 2011; zm ve
Karada, 2011).
2.3.1. IPNlerin Snflandrlmas
IPNler sentez yntemine gre iki alt gruba ayrlmtr.
a) Ardk i ie gemi a yapl polimerler: A yapl polimeri oluturacak
bileenlerden ilki apraz bal olarak sentezlenir. Dier bileenin monomeri,
apraz balaycs ve balatcs eklenerek ilk polimer iinde sentezlenir. Bu
ekilde elde edilen IPNler; ardk IPNler olarak adlandrlr (ekil 2.6a).
b) E zamanl ii ie gemi a yapl polimerler (SIN): E zamanl i ie
gemi a yapl polimerlerde (Simultaneous Interpenetrating Polymer
Networks), her iki bileenin monomerleri, apraz balayclar ve balatc
eklenerek ayn anda polimerlemeleri salanr. Oluan polimerler, e
zamanl IPNler olarak adlandrlr (ekil 2.6b).
a
)
+
M1
M2
IPN
b
)
M1
M2
SIN
ekil 2.6. IPN ve SIN sentezinin ematik gsterimi
14
ie gemi a yapl polimerler yaplarna gre;
i. Yar-IPN (semi-IPN)
ii. Tam IPN
iii. Termoplastik IPN
iv. Lateks IPN
v. Gradient IPN
olarak snflandrlmaktadr.
Yar-IPNler; yalnzca bileenlerden birisinin apraz bal olduu yaplardr ve her
iki yntemle de sentezlenebilirler. Tam IPN yapda ise; tm bileenler a
yapdadr. Termoplastik IPNler fiziksel apraz balarn kimyasal apraz
balardan daha ok olduu IPN trleridir. Lateks IPNler; ekirdek-kabuk yapsn
gsteren lateks paracklar eklinde elde edilen yaplardr. Gradient IPNler ise;
apraz ba younluunun ya da bileiminin, bir blgeden dierine geildiinde
srasyla her bir bileenin zelliini gsterdii yaplar olarak tanmlanmaktadr
(Bischoff ve Cray, 1999; Bajpai vd., 2008; Karada vd, 2009; Kundakc vd., 2011;
zm ve Karada, 2011).
ie gemi a yaplar, kompozit malzemelerin zel bir snfdr. Doal ve yapay
polimerlerin birlikte kullanlmas ile istenilen zellie sahip IPN yaplar
oluturulabilir. Doal ve yapay polimerler kullanlarak elde edilmi IPNler, yapay
bileenin mekanik zellii ile doal bileenin biyolojik zelliinin birletirilmesi
ile elde edilen yaplardr (Lopes ve Felisberti, 2003; Bajpai vd., 2008; Peng vd.,
2008; Yang vd., 2008; Carvalho vd., 2009;Rahman vd., 2010).
2.3.2. Yar-IPN Oluumunda Kullanlan Polimerler
IPNlerin retiminde jelatin, karboksimetil selloz, kitin, kitosan, alginat gibi
doal polimerler, poli(vinil alkol), poli(etilen glikol), poliakrilamid, poli(Nizopropil alkol), gibi yapay polimerler kullanlmaktadr. Kullanm amac ve yerine
gre sz edilen polimerlerin bir araya getirilmesi ile deiik fiziksel ve kimyasal
zelliklere sahip IPN sistemleri oluturulabilir (Ekici ve Saraydn, 2007; Eid vd.,
2009; Hong vd., 2009; Abdelrazek vd., 2010; Aouada vd., 2011; Koul vd., 2011).
Bu almada yar-IPN oluturmak iin poli (etilen glikol) dz zincirli yapay
polimeri seilmitir.
15
2.3.2.1. Poli(etilen glikol)
Poli(etilen glikol), PEG farkl amalarla pek ok biyomedikal uygulamada
kullanlan, su ve organik zclerde znebilen yapay bir polimerdir (ekil 2.9).
Biyouyumluluk, toksik zellik gstermeme ve hidrofilik olma gibi stn
fizikokimyasal ve biyolojik zellik gstermesi nedeniyle kontroll salnm
teknolojilerinde olduka fazla ilgilenilen bir polimer olmutur. PEG kullanlarak
retilen polimerik sistemler iin su tutma yetenekleri, boyarmadde ve ar metal
iyonlarnn yzeye sourum zelliklerinin incelendii pek ok alma
bulunmaktadr (Lee ve Lin, 2006; Khurma ve Nand, 2008; Karada vd., 2009; Lin
ve Fu, 2009; Karada vd., 2010; Kundakc vd., 2011; zm ve Karada, 2010,
2011)
H
O
CH2
CH2
CH2
CH2
ekil 2.7. Poli(etilen glikol)n kimyasal yaps
2.4. IPN ve Hidrojel retimi

imi ve hidrofilik gruplar ieren a yapl polimerlerin sentezinde aadaki
teknikler izlenebilir (Peppas ve Mikos, 1986; Gven vd., 1999; Hennink ve Van
Nostrum, 2002; Saraydn vd., 2004; Karada vd., 2010; Koul vd., 2011; Kundakc
vd., 2011; zm ve Karada, 2010, 2011).
zelti veya kat haldeki kopolimer ya da homopolimerin apraz
balanmas ve sonradan su veya uygun bir biyolojik sv veya zcde
imeye braklmas.
Bir veya daha ok, tek fonksiyonlu veya ok fonksiyonlu
monomerlerin birlikte kopolimerleme ve apraz balanmasnn
sonrasnda uygun bir ortamda imeye braklmas.
Anlatlan bu durumlar daha iyi aklamak iin ekil 2.10 dzenlenmitir.
16
(a)
(b)
(c)
ekil 2.8. apraz bal polimerlerin sentezinde grlebilen durumun ematik
gsterimi
a) Kat bir polimerin apraz balanmas.
b) zelti halindeki bir polimerin apraz balanmas.
c) ki monomerin birlikte kopolimerlemesi ve ayn zamanda da apraz
balan. (Monomerlerden birisi apraz balayc olarak
davranabilmektedir).
17
2.4.1. Kimyasal apraz Balanma ile IPN ve Hidrojel retimi
IPN ve hidrojellerin hazrlanmasnda kullanlan iki temel teknikten birisi ok az
apraz bal madde kullanm ile dorusal ya da dallanm homopolimer ya da
kopolimerin dorudan apraz balanmas tekniidir. zeltide yrtlen bu
tepkimelerde genellikle sulu zeltiler kullanlr. Bununla birlikte ok kk
tanecikli olan hidrojellerin retiminde sspansiyon polimerlemesi de
kullanlabilir.
Hidrofilik polimerlerin byk ounluunda, iki ya da ok fonksiyonlu apraz
balayc madde kullanlr. Formaldehit, asetaldehit, ve glutaraldehit gibi
aldehitler, maleik ve okzalik asit, etilen glikol dimetakrilat, 1,4-btandiol
dimetakrilat, trimetilol propan triakrilat, N,N-metilenbisakrilamid, poli(etilen
glikol) diakrilat, poli(etilen glikol) dimetakrilat, triallil amin, divinil slfat ve
seryum ykseltgenmeindirgenme sistemleri apraz balayc maddeler olarak bu
tr hidrojel hazrlama tekniinde kullanlr (Alvarez-Lorenzo ve Concheiro, 2002;
Hennink ve Van Nostrum, 2002; Karada vd., 2002; Saraydn vd., 2004; Kagz
vd., 2005, 2006; Kundakc vd., 2008; zm ve Karada, 2010, 2011).
Hidrojel retiminde kullanlan kopolimerleme/apraz balanma tepkimelerinde
balatc bir madde ile tepkime balatlr. Bu tr tepkimelerde anyonik ve radikalik
balatclarn her ikisi de kullanlabilir. En ok kullanlan balatclar,
azobisizobutironitril, amonyum perslfat, potasyum perslfat, benzoil ve kumil
peroksit gibi peroksitlerdir (zm vd., 2008; Karada vd., 2010; zm ve
Karada, 2011).
2.4.2. Manyetik zellikte Polimer Sentezi
Yukarda anlattmz yar-IPN ve hidrojel rneklerinin manyetik zellik
kazandrlmaya allmtr. Literatr taramas yaparak bize uygun yntemi
belirlenmeye alld. Yaplan aratrma sonucu demir oksitli bileiklerinin jele
girmesi veya demir, kobalt ve nikel gibi manyetik alandan etkilenen elementler ile
polimer sentezi eklinde iki farkl yntemin daha geni alld grld
(ahiner, 2006; Meenach vd., 2010) Aada gsterilen ema da ksaca manyetik
zellikteki polimerlerin sentezi gsterilmitir:
18
Fe2+ , Fe3+
ieren zelti
Fe2+ , Fe3+
ieren jel
rnekleri
Fe ieren
zelti
Fe ieren jel
rnekleri
NH4OH ile indirgeme
ekil 2.9. Yar-IPN ve hidrojel rneklerinin manyetik zellik kazanm polimer

rneklere dnm
2.4.3. Suyun erii
apraz bal homopolimerik veya kopolimerik yaplarn hidrojel olarak
tanmlanabilmesi iin yapsnda OH, NH2, COOH, COOR vb. gibi hidrofilik
gruplarn bulunmas gerekir (ahiner., 2006; ahiner., 2011). Bu gruplar su ile
etkileerek hidrojen balar olutururlar. Bal duruma geen su molekllerinin
varl ile hidrofilik fonksiyonel gruplar evresinde ktlesel bir byme olur ve
apraz bal polimer imeye balar. Hidrofilik gruplarn fazlal ile imenin
miktar arasnda bir iliki vardr. imi bir hidrojelde tr su bulunmaktadr
(Peppas ve Mikos, 1986; Hoffman, 2002; Hamidi vd., 2008; Ganji vd., 2010).
Balanan su: Polimerin polar gruplar ile hidrojen balar yapan sudur.
Ara yzey suyu: Polimerin hidrofob grubu evresinde toplanan ve skca
bal olmayan sudur.
Serbest ya da ktle su: Polimerin gzeneklerini dolduran sudur. Bir ba
olmakszn su moleklleri fiziksel olarak gzenek iinde yer alr.
2.5. IPN ve Hidrojel Karakterizasyonu

apraz bal polimerlerin karakterizasyonu iin birok yntem kullanlmaktadr.
Bunlardan en temel olanlar spektroskopik, ssal, yapsal zellikler ve ime
zelliklerinin aratrlmasna ynelik yntemlerdir.
19
2.5.1. Spektroskopik Karakterizasyon
Polimerik yaplarn aydnlatlmasnda en ok kullanlan spektroskopik yntem
infrared (IR) spektroskopisidir. IR spektroskopisi ile polimerlerin nitel ve nicel
analizleri yaplmaktadr. Gnmzde bilgisayar balantl fourier transform
infrared spektrofotometreleri (FT-IR) ile daha duyarl analizler yaplmaktadr.
Dalgaboyu ayrcs yerine bir interferometrenin kullanld bu teknikte, tm
dalgaboylarnda yaylan nmlar bilgisayar yardmyla her dalgaboyunda ayr ayr
zmlenerek sourumlar toplanmaktadr. Bylece dk deriimlerdeki
rneklerle allabilmekte ve en zayf sourum deerleri bile byk duyarlkla
llebilmektedir (Skoog ve Leary, 1992).
2.5.2. SEM Analizi
retimleri yaplan hidrojel ve manyetik zellik kazanm polimerik yaplarn
yzey zelliklerinin incelenmesi, polimerlerin karakterizasyonu asndan olduka
nemlidir. Polimerik rneklerin yzey zellikleri ve gzeneklilii hakknda fikir
edinebilmek amac ile en sk kullanlan yntemlerden biri taramal elektron
mikroskopi (Scanning Electron Microscopy, SEM) yntemidir (Gutierrez vd.,
2007; Yu ve Xiao, 2008; Abou Taleb vd., 2009; Eid vd., 2009; Hong vd., 2009;
Nunes vd., 2010; Zhang vd., 2010; Wei vd., 2011).
2.5.4. ime Karakterizasyonu ve Difzyon Tr
apraz bal, a yapl polimerler uygun zc ortamna konulduktan sonra,
zcnn yapya girmesi ile ime balar. Belirli bir sre sonra zcnn jele
girme hz ile jelden salm hz birbirine eit olur. Bu durum; en byk ime
deerine ulald denge durumudur (Peppas ve Mikos, 1986; Saraydn vd., 2004;
Karada vd., 2010; Kundakc vd., 2011; zm ve Karada, 2010, 2011).
ime davran gsteren a yapl polimerlerin karakterizasyonunda ime
kinetiinin incelenmesi, difzyon tr ve mekanizmasnn aydnlatlmas da
nemlidir. Bu amala ncelikle ime erilerinin oluturulmas gerekir. ime
erileri, uygun zcye konulan polimerin ktlesindeki ya da hacmindeki
deiikliklerin zamanla deiiminin izlenmesi ile oluturulur (Evmenenko vd.,
20
1999; Dolbow vd., 2004; Kundakc vd., 2009; Ganji vd., 2010; Karada vd., 2010;
zm ve Karada, 2010, 2011).
% ime (%S);
%S=
Mt-M0
M0
(1)
eitlii ile verilir. Bu eitlikte M0; balangtaki kuru polimer ktlesi, Mt; t sre
sonraki imi polimerin ktlesidir. Denge durumuna ulaldnda imi hidrojel
en byk ime deerine sahiptir.
zcyle dengede bulunan hidrojeller iin dengede sv ierii (dengede su

ierii) (DS);
DS =
Md-M0
Md
(2)
eitlii ile hesaplanr. Eitlikte Md; dengedeki (imi) polimerin ktlesini, M0;
kuru polimerin ktlesini gstermektedir.
Dinamik ime testleri sonucu oluturulan ime kinetii erileri ikinci dereceden
varsaylr ve;
dS
k s (Smak S) 2
dt
(3)
eitlii uygulanr. Eitlikte dS/dt; ime hzn, Smak; jelin denge anndaki (tden)
ime deerini, S; t anndaki ime deerini ve ks; ime hz sabitini
gstermektedir.
Eitliin t=0 iin S=0 ve t=tden iin S=Smak snr koullarnda matematiksel
dzenlenmesi sonucu;
t
A Bt
S
(4)
eitlii elde edilir. Eitlikte A(=1/Smak2ks); balang ime hznn (1/ro) tersi,
B(=1/Smak) ise en byk ime deerinin tersidir (Peniche vd., 1997; Azizian,
2004; zm ve Karada, 2010).
21
Hidrojel ve yar-IPN yaplarn ime kinetii ve difzyon trnn aklanmasnda
kullanlan en temel yasalar Fick yasalardr (Peppas ve Franson, 1983; Ende ve
Peppas, 1996, 1997; Ganji vd., 2010). ime zellii gsteren polimerlerin ime
kinetii;
Mt
kt n
Md
(5)
eitlii yardmyla incelenmektedir (Peppas ve Franson, 1983; Ende ve Peppas,

1996, 1997; Saraydn vd., 2004; Ganji vd., 2010; Karada vd., 2010; zm ve
Karada, 2010; 2011).
Bu eitlikte Mt; t annda jelin ierdii zc ktlesi, Md; dengedeki jelin ierdii
zc ktlesi, n; zcnn difzyon trn gsteren difzyon steli, k; difzyon
sabitini gstermektedir. F; jelin t annda ald zc miktarnn dengede alnan
zc miktarna orandr ve ime kesri olarak tanmlanr. Difzyon trnn
belirlenebilmesi iin n parametresinin bilinmesi gerekir. Difzyon steli n,
imenin henz dengeye ulamad blgede ve zc ktlesinin %60lk
kesiminin (F<0,60) jele girmesi iin geen zaman aralnda lnF-lnt dorusunun
eiminden bulunabilmektedir. Bu dorunun kesim noktas ise k deerini
vermektedir. Bulunan bu deerler ayn zamanda difzyon katsaysnn
hesaplanmasnda da kullanlr.
zcnn difzyon hz ve hidrojel zc sisteminin durulma hz hidrojellerde
imeyi denetleyen iki nemli parametredir. Difzyon tr ve mekanizmas bu
parametrelere bal olarak aadaki snflandrmaya gre yaplmaktadr (Peppas
ve Mikos, 1986; Ende ve Peppas, 1996, 1997; Karada vd., 2009; Ganji vd., 2010;
Karada vd., 2010; zm ve Karada, 2010; 2011).
i. Fick tipi difzyon (Durum I): Durulma hznn difzyon hzndan daha
byk olduu ve denge ime deerine ksa srede ulald difzyon trdr. Bu
durumdaki ime, difzyon olay ile denetlenir ve polimerik yapya giren ya da
yapdan kan trn miktar zamann karekk ile orantl olarak artar (n=0,5).
ii. Sper durum II (Durum II): Difzyon hznn durulma hzndan daha
byk olduu difzyon trdr (n=1).
22
iii. Fick tipi olmayan ya da anormal tip difzyon (Durum III): ime
zerinde difzlenme ve durulmann ayn anda etkin olduu difzyon trdr
(0,5<n<1).
ime kinetiinin incelenmesinde nemli olan parametrelerden birisi de difzyon
katsaysdr. Silindirik geometrideki yaplar iin difzyon katsays D, Fickin II.
yasasnn dzenlenmesi ve ksa zaman aralnda zlmesi ile elde edilen Eitlik
6 yardmyla bulunabilir (Dengre vd., 2000; Ganji vd., 2010; zm ve Karada,
2011).
k
D r
4
2
(6)
Eitlikte yer alan n ve k deerleri lnF-lnt grafiklerinden hesaplanan difzyon steli

ve difzyon sabiti deerleridir. r deeri imi hidrojelin cm cinsinden yarapdr.
2.6. Sentezlenen ve Manyetik zellikteki Polimerik Yaplarn Kullanm

Alanlar
Sentezlenen hidrojeller ve manyetik zellik kazanm yaplar, ok iyi su
tutabilme/suda-sulu ortamlarda iebilme yeteneklerinden dolay biyoteknoloji,
biyomhendislik, biyomedikal bilimler, eczaclk, tarm, veterinerlik, yiyecek
endstrisi, telekominikasyon gibi alanlarda youn olarak kullanlmaktadr.
Biyomateryal zellie sahip hidrojeller ve manyetik zellikteki hidrojeller,
biyotp, eczaclk, veterinerlik gibi alanlarda; denetimli salnm sistemleri, yapay
organ yapm, kontakt lens yapm, enzim tutuklama sistemleri, ila tayc
sistemler, yapay kornea, manyetik ayrma, kemik hastalklar tedavisi iin
materyal, kulak ii uygulamalar, sentetik kkrdak, safra kesesi ve yemek borusu
yapmnda, yara rt/zar-ameliyat iplii ve buna benzer pek ok uygulamada
etkin olarak kullanlrlar (Rosso vd., 2003; Ekici ve Saraydn, 2004; Magnin vd.,
2004; Moradi vd., 2004; Verestiuc vd., 2004; Bajpai vd., 2008; Kundakc vd.,
2008; zm vd., 2008, 2009; Karada vd. 2009, 2010; Patrickios, 2010; zm ve
Karada, 2010, 2011).
Ayrca sentezlenmi manyetik ve hidrojel yaplar yksek oranda su tutma
yeteneklerinden tr, adsorpsiyon iin ok uygundurlar. Bu sebeple hidrojeller;
su saflatrma, ar metal/boyarmadde uzaklatrlmas, tarmda gbre ve tarm
23
ilalarnn evreye denetimli salnmlar, iyon deiim uygulamalar,
kromatografik uygulamalar, zc ekstraksiyon ilemleri, petrol ve ya ierikli
endstriyel atk karmlardan suyun uzaklatrlmas, su ierikli hastane
atklarnn, boya ve ar metal ierikli endstriyel atksularn denetlenmesi,
telekominikasyonda korozyonun nlenmesi gibi alanlarda adsorban olarak
kullanlrlar. Manyetik zellii bulunan polimerik yaplarn sulu ortamdan kolayca
toplanmas dier hidrojel rneklerine gre avantaj salayabilir.
2.6.1. Manyetik ve Hidrojel Yaplarn Adsorban Olarak Kullanm
ou yapay ve doal polimerin baz monomerlerle uygun koullarda
kopolimerleme tepkimesi ile suda znmeyen apraz bal rnler elde edilerek
ar metallerin uzaklatrlmasnda kullanld bilinmektedir. apraz bal poli
(N-vinilpirrolidon) baz anyonik boyarmaddeler ve baz herbisitler ile tekstil
endstrisinde kullanlan baz boyalarn tutulmasnda, sentetik inorganik silikajel
olan Trisyl ise katyonik boyarmaddelerin tutulmasnda kullanlmtr. Manyetik
zellikteki hidrojeller ise daha ok ortamdan uzaklatrlmasnda dier jellere gre
daha kolay toplanmas asndan tercih edilebilir (Karada vd., 1997, 1998a, b;
ahiner., 2006; Rahman vd., 2010).
A yapl, apraz bal polimerik sistemler olan hidrojellerin ok iyi su tutucu
olmalarnn yan sra baz uygulamalarda adsorplayc olarak kullanld da
bilinmektedir. Sper su tutucu olan akrilamid esasl hidrojellerin baz ar metal
iyonlarn ve baz boyarmaddeleri, bu maddelerin sulu zeltilerinden sourumu
aratrlm ve olumlu sonular elde edilmitir (Karada vd., 2007; zm vd.,
2007; Kundakc vd., 2008, 2009; Li vd., 2010; ahiner vd., 2011).
2.6.2. Potansiyel Su Kirlilii
Akarsu, gl ve denizlerdeki canl yaamn ya da ekolojik dengenin zaman
ierisinde deimesi, sularda kirlenme olgusunun olumasna neden olur. me ve
kullanma amac ile kullanlan su kaynaklarnn doal bileimlerinde oluan
deimeler evre ve canl sal asndan zararl olabilecek seviyelere ulatnda
kullanm alanlarnda daralmalar oluur. Bu nedenle, kirli sularn mutlaka
temizlenmesi gerekir. Deiik su kirleticileri vardr. Bunlarn balcalar, organik
kirleticiler, mikroorganizmalar, endstriyel atklar (petrol kkenli, plastikler,
elyaflar, elastomerler, ilalar, deterjanlar, pestisitler, besin katk maddeleri-
24
gbreler, zcler, deiik kkenli boyalar) ve radyoetkin kirleticilerdir (Manju
vd., 2002; El-Hag Ali vd., 2003; Kara vd., 2004; Crini, 2005; zm vd., 2007;
Kundakc vd., 2008; Chu ve Hsiao, 2009; zm ve Karada, 2010; Okay vd.,
2011).
2.6.3. Su Kirliliinin Giderilmesi
Yeryz ve yer alt sularnn kirlenmesini nlemek iin kirlenmi sularn artlmas
gereklidir. Bu amala temel yntem kullanlr;
i. mekanik artma (ktrme, szme)
ii. biyolojik artma (oksijenli, oksijensiz ortamda fermantasyon)
iii. kimyasal artma (ktrme, ntralletirme, yzeye sourma, vb)
Mekanik olarak yaplan artmadan sonra uygunluuna gre biyolojik ya da
kimyasal artma yaplabilir. Kimyasal artma yine kirlenmi suyun niteliine
uygun olarak seilebilecek eitli yntemlerle yaplr.
Bu yntemlerin en ok kullanlanlar;
ykseltgenme indirgenme ve ntralletirme

ktrme
adsorpsiyon (yzeye sourma)
ztleme (ekstraksiyon)
yzdrme (flotasyon)
iyon deiimi (reine)
nemli bir artma yntemi olan yzeye sourma, zellikle boyarmadde ve ar

metal iyonlarnn sulu ortamlardan uzaklatrlarak kirli sularn temizlenmesinde
kullanlr. Bu yntemde, yzeye tutucu maddelerden (aktif karbon, kok, cruf,
turba, kil, yapay iyon deitiriciler ve hidrojeller) yaplan szgeten kirli su yava
yava geirilebilecei gibi bu maddelerle kirli su bir sre etkiletirilerek sudaki
kirliliin uzaklatrlmas salanabilir (Crini, 2006; Kundakc vd., 2009; Li, vd.,
2009; Wang vd., 2010; Humelnicu vd., 2011).
25
2.6.4. Adsorpsiyon
Adsorpsiyon, bir maddenin yzeye tutunmas olaydr. Hareketli sv ya da gaz
moleklleri ile sabit bir yzey arasnda oluur. Bir baka tanmla, karmayan iki
faz etkiletirildiinde ara yzeyde trlerden birisinin bir fazdaki deriimi artarken
dier fazda azalmasdr.
Adsorpsiyon olaynda yzeye sourulan maddeye adsorplanan, sourumun
gerekletii yzeye ise adsorplayc (adsorban) ad verilir. Farkl tipte ara
yzeylerde gerekleen farkl adsorpsiyon trleri kullanldklar alanlar iin
olduka byk neme sahiptir.
Yzeye tutunma, fiziksel kuvvetlerle (Van der Waals kuvvetleri) gerekleirse
fiziksel adsorpsiyon (Van der Waals adsorpsiyonu), adsorplanan ve adsorplayc
arasnda kimyasal ba oluumu ile bir tutunma gerekleirse kimyasal adsorpsiyon
olarak tanmlanr.
Yzey ile tutunan madde arasndaki dispersiyon ve polar etkileimlerin bir sonucu
olarak ortaya kan fiziksel adsorpsiyon enerjisi en ok -20 kJ mol-1dr. Fiziksel
adsorpsiyonda tutunma zayf kuvvetlerle olduu iin ortaya kan enerji miktar
dktr ve bu enerji miktar, tutunan maddenin yapsndaki balar krmaya
yeterli deildir. Bu nedenle fiziksel adsorpsiyonda yzeye tutunan trlerin
zellikleri tamamen korunur.
Kimyasal adsorpsiyonda adsorplayc ile yzey arasnda srekli bir yk aktarm
sz konusudur. Bu nedenle kimyasal adsorpsiyon tek tabakaldr. Kimyasal
adsorpsiyon enerjisi ok yksek olup -200 kJ mol-1 civarndadr.
2.6.5. Adsorpsiyon zotermleri
Sabit scaklkta yrtlen adsorpsiyon almalarndan elde edilen denge
deriimine kar adsorplanan madde miktarnn grafie geirilmesi ile adsorpsiyon
izotermleri elde edilmektedir. Kimyasal adsorpsiyonda yzey ile adsorplanan
maddenin dorudan temas sonucu olay tek tabakal olarak tamamlanmaktadr.
Fakat uygun basn ve scaklk koullar salandnda fiziksel adsorpsiyon ok
tabakal olabilmektedir.
26
Gazlarn katlar tarafndan adsorpsiyonuna ait be tip adsorpsiyon izotermi
gzlenmitir. Brauner, Emet ve Teller tarafndan gelitirilen bu be adsorpsiyon
izoterm tipi gazlarn katlar tarafndan adsorpsiyonunda doru sonular
vermektedir. Ancak bu izotermlerde, zc etkisi ve znenlerin kendi
aralarndaki etkileimler yok sayldndan zelti adsorpsiyonunda elde edilen
izotermlerin aklanmasnda eksiklikler grlmektedir.
zeltiden ya da sv karmlardan istenmeyen bir trn ortamdan
uzaklatrlmasna dnk almalar yaygn bir biimde devam etmektedir. evre
kirliliinin azaltlmasna dnk bu ilemlerde polimerler ve trevleri de youn
olarak kullanlmaktadr (Matsuda vd., 1988; Manju vd., 2002; Zhang vd., 2003;
Karada vd., 2007; zm vd., 2007; Kundakc vd., 2008; Li, vd., 2009; Wang vd.,
2010; Wojnarovits vd., 2010; Humelnicu vd., 2011; zm ve Karada, 2011).
zelti adsorpsiyon izotermlerinin snflandrlmasnda ve adsorpsiyon
mekanizmalarnn aklanmasnda Giles snflandrlmas kullanlmaktadr (Giles
vd., 1974a, b). Giles adsorpsiyon snflandrmasnn, zellikle boyarmadde ve
benzer organik molekllerin youn bulunduu ortamlardan adsorpsiyonlarnn
incelendii almalarda somut sonular verdii bilinmektedir.
2.6.6. Denge Adsorpsiyon almalar
Denge adsorpsiyon uygulamalarnda ska kullanlan bir yntem 1,0 g apraz bal
polimer tarafndan sourulan madde miktarnn, yani adsorpsiyon kapasitesinin
hesaplanmasdr. Farkl deriimde zeltiler ile apraz bal polimerin
etkiletirilmesi sonucu, sabit scaklkta deriimin adsorpsiyona etkisi aratrlr. Bu
amala aadaki eitlik youn biimde kullanlmaktadr (Ekici vd., 2003; Li, vd.,
2009; Humelnicu vd., 2011; zm ve Karada, 2011).
C - Cs
xv
m
(7)
Burada q, 1,0 g hidrojel tarafndan sourulan madde miktardr. Eitlikte, C;

zeltinin balang deriimi, Cs; zeltinin denge deriimi, v; zelti hacmi ve m;
hidrojelin ktlesidir. Bu ekilde hesaplanan q deerlerinin zeltinin son
deriimine kar grafie geirilmesi ile elde edilen izoterm, apraz bal polimer
27
ve zeltideki znen madde arasnda gerekleen adsorpsiyon hakknda bilgi
verir.
zelti ile dengedeki apraz bal polimer ve zc arasnda gerekleen
adsorpsiyon iin hesaplanabilecek bir dier parametre apraz bal polimerin
adsorpsiyon yzdesidir. %Ads aadaki gibi hesaplanr,
% Ads
Cb
x100
C
(8)
Eitlikte Cb; hidrojel tarafndan adsorplanan znenin deriimi verir.

znenlerin, bir sulu faz ve adsorplayc arasndaki dalmlar genellikle
dalma katsays ile tanmlanabilir. znenin toplam deriimi ve sourulan
trlerin toplam deriimi ile ilikili olan dalma katsays, Kd, aadaki eitlik
yardmyla hesaplanabilir (Schwarte ve Peppas, 1998; ahiner vd., 1998; Missana
vd., 2003; Kundakc vd., 2008; Li, vd., 2009; Humelnicu vd., 2011; zm ve
Karada, 2011).
Kd
Cb
Cs
(9)
Burada Kd; dengedeki dalma katsays, Cs; zeltiye ait denge deriimi, Cb;
apraz bal polimer tarafndan adsorplanan znenin deriimidir.
2.6.7. Boyarmadde Uzaklatrlmas
Boyarmaddeler uyguland malzemeye kalc biimde rengini veren youn renkli
ve karmak yapl organik bileiklerdir. Bu tr maddeler kat, deri, krk, plastik,
kozmetik, mrekkep, gda ve zellikle tekstil endstrisinde youn olarak
kullanlmaktadr. Boyarmaddelerin hem retim hem de uygulama srecinde oluan
atklar suyu kirletmektedir.
Boyarmaddeler, ok deiik snf ve trlere ayrlm asidik, bazik ya da ntral
organik bileiklerdir. Bu maddelerin sularda oluturabilecekleri ntralleme ya da
ykseltgenme-indirgenme tepkimeleri sonucunda, suda znm olarak bulunan
oksijen, gereksiz yere harcanr. Bylece suyun kimyasal oksijen gereksinimi artar.
Kimyasal oksijen gereksinimi sularda bulunan organik maddelerin tmnn
28
ykseltgenmesi iin gereken oksijen gereksinimi olarak tanmlanr. Bu da suda
yaayan canl organizmalarn oksijen gereksiniminin karlanmamasna ve
lmlerine neden olur.
Su kirliliinin giderilmesinde kullanlan adsorpsiyon olduka nemli bir
yntemdir. Yzeye sourma teknii ile boyarmadde uzaklatrlmas ynteminde
akrilamid esasl apraz bal polimerlerin kullanld ok sayda alma vardr
(Karada vd., 1996a, b; Karada vd., 1998a, b; zm ve Karada, 2006; Karada
vd., 2007; Kundakc vd., 2008; Ozay vd., 2009; Li, vd., 2009; Wang vd., 2010;
Wu vd., 2010; Humelnicu vd., 2011; Karada vd., 2009; Kundakc vd., 2009;
zm ve Karada, 2011).
2.6.8. Denetimli la Salnm
Etkin maddelerin kat polimer tayclarla birlikte kullanlmas almalarna
1950lerde tarm ilalar ile balanmtr. Gbreler ve bcek ldrcler denetimli
salnm yapan sistemlerde doaya zarar vermeden dk miktarlarda kullanlarak
etkili sonular alnmtr. 1960larn ortalarnda bu denemeler tp alanna da
girmitir. lk almalarda, etkin madde diyaliz tp veya silikon kauuk tp iine
yerletirilmi ve bir polietilen matriks iinde homojen datlmtr. Etkin madde
salnm iin apraz bal polimerlerin kullanld olduka fazla alma
bulunmaktadr (Ende ve Peppas., 1996; Sava ve Gven, 2001; Ekici ve Saraydn,
2004, 2007; Bajpai vd., 2008; Satarkar ve Hilt, 2008; Luo vd., 2009; Ma vd.,
2009; Sharma vd., 2009; Liechty vd., 2010; Tokarev ve Minko, 2010; Pescosolido
vd., 2011; YerriSwamy vd., 2011).
Etkin madde salnm iin polimerler kullanldnda, salm ilemi; etkin maddenin
difzyonu (difzyon denetimli sistemler), polimer ile znme ortam ara
yzeyinde kat fazn bozunmasna yol aan kimyasal tepkime (kimyasal denetimli
sistemler) ya da polimer iine zc girmesiyle yapnn imesi ve ters ynde
etkin madde difzyonu (ime denetimli sistemler) eklinde olabilir. Etkin
maddenin salnm mekanizmas ve uygulama alan gz nne alnarak yaplan
snflandrma izelge 2.1de sunulmutur (Bajpai vd., 2008; Hamidi vd., 2009;
Liechty vd., 2010).
29
izelge 2.1. Etkin madde salabilen polimerik sistemlerin snflandrlmas
Salnm Mekanizmasna Gre
Uygulama Yerine Gre
Difzyon denetimli sistemler
mplant sistemler
Membran sistemler
Matriks sistemler
Okler sistemler
Transdermal sistemler
Kimyasal denetimli sistemler
Oral sistemler
Vcutta anan sistemler

Zincire takl sistemler
Nazal sistemler
zcnn harekete geirdii sistemler

ime denetimli sistemler
Ozmotik denetimli sistemler
Bukal sistemler
Rektal sistemler
Vajinal sistemler
Dier sistemler
MANYETK SSTEMLER
Ultrasonik sistemler
Ortama duyarl sistemler (pH, scaklk,
iyonik iddet, vb.)
Polimer tarafndan tanan etkin maddenin salnm hz, scaklk, pH, iyonik iddet
ve manyetik alan gibi d etkenlerle kontrol edilerek bu amaca ulamak
mmkndr (Ekici ve Saraydn, 2007; Franois vd., 2007; Zhu vd., 2009; Fan vd.,
2011).
30
3. MATERYAL ve YNTEM
3.1. Kullanlan Kimyasallar
Bu almada, apraz bal kopolimerlerin retiminde monomer olarak akrilamid
(AAm) (Aldrich, Steinhelm, Almanya), yardmc monomer olarak 2-Akrilamido 2metil 1-propan slfonik asit (AMPS) (Aldrich, Steinhelm, Almanya)
kullanlmtr. apraz balayc olarak poli(etilen glikol)diakrilat (PEGDA)
(Mn=700) (Aldrich, Steinhelm, Almanya) ve poli(etilen glikol)dimetakrilat
(PEGDMA) (Mn=330) (Aldrich, Steinhelm, Almanya), yar-IPN oluturmak zere
dz zincirli polimer olarak poli(etilen glikol) (PEG) (Mn=4000) (Fluka, Steinhelm,
Almanya) kullanlmtr. Balatc olarak amonyum perslfat (APS) (Aldrich,
Steinhelm, Almanya) ve hzlandrc olarak N,N,N,N-Tetrametiletilendiamin
(TEMED) (Aldrich, Steinhelm, Almanya) kullanlarak apraz bal kopolimer
retimi gerekletirilmitir. Manyetik zellikteki hidrojellerin hazrlanmas iin
Demir (II) slfat heptahidrat (FeSO4.7H2O) (Aldrich, Steinhelm, Almanya) ve
Demir (III) klorr (FeCl3) (Aldrich, Steinhelm, Almanya) ve indirgeyici olarak da
Amonyum hidroksit (NH4OH) (Aldrich, Steinhelm, Almanya) kullanlmtr.
Kullanlan bu kimyasallarn formlleri ve ksa gsterimleri izelge 3.1de
verilmitir.
31
izelge 3.1. Yar-IPN ve hidrojellerin ve manyetik zellik kazanm polimerlerin

retiminde kullanlan maddelerin kimyasal formlleri ve
ksaltmalar
Madde
Forml
Akrilamid
2-Akrilamido 2-metil 1propan slfonik asit
H2C=CHCONH2
Ksa
gsterim
AAm
[H2C=CHCOHNC(CH3)2SO3H]
AMPS
Poli (etilen glikol)
H(OCH2CH2)nOH
PEG
CH2=CHCO[OCH2CH2]nOCOCH=CH2
PEGDA
CH2=C(CH3)CO[OCH2CH2]nOCOC(CH3)=CH2
PEGDMA

diakrilat
dimetakrilat
Demir (II) slfat
heptahidrat
Demir (III) klorr
Amonyum hidroksit
FeSO4.7H2O
FeCl3
NH4OH
Amonyum perslfat
(NH4)2S2O8
APS
N,N,N,NTetrametiletilendiamin
(CH3)2NCH2CH2N(CH3)2
TEMED
Yar-IPNlerin ve manyetik zellik kazanm polimerlerin yzeye sourum

zelliklerinin aratrlmas iin boyarmadde olarak katyonik zellikteki bir
boyarmadde olan Janus Green B(JGB) seilmitir. Sourum almalarnda
kullanlan boyarmaddenin kimyasal forml, ksa gsterimi ve baz zellikleri
izelge 3.2de verilmitir.
izelge 3.2. Sourum almalarnda kullanlan Janus Green Bnin baz zellikleri
sim
Kimyasal Forml
Mol Ktlesi
(g mol-l)
mak
(nm)
Renk
ndeks
No
511,07
660
11050
N
CH3
Janus Green B
(Union Green B)
(JGB)
N N
N+
Cl
H3C N CH3
CH3
32
3.2. apraz Bal Kopolimerlerin retimi

Bu almada kullanlan akrilamid esasl katyonik hidrojellerin ve yar-IPNlerin
sentezi serbest radikalik polimerleme tepkimesi ile zelti ortamnda
gerekletirilmitir. apraz bal yaplarn sentezlenmesinde PEGDA ve
PEGDMA gibi kimyasal apraz balayclar kullanlmtr. Yar-IPNlerin ve
hidrojellerin sentezlenmeleri iin kullanlan yntem aada ayrntl olarak
aklanmtr
3.2.1. Yar-IPN ve Hidrojellerin retimi
Akrilamid esasl anyonik yar-IPNlerin sentezlenmeleri srasnda anyonik bir
yardmc monomer ve iki farkl apraz balayc kullanlmtr. AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerin sentezlenmeleri iin kullanlan yntem AMPS yardmc monomeri
ve PEGDA apraz balaycs rnek alnarak aada ayrntl biimde
anlatlmtr.
AAm/AMPS/PEG/PEGDA retimi:
1,0 g (14,07 mmol) AAm monomeri 1,0 mL suda zlerek sulu AAm zeltisi
hazrlanmtr. Bu zeltiye ayr ayr 60 mg (0,290 mmol), 120 mg (0,580 mmol),
180 mg (0,870 mmol), 240 mg (1,160 mmol), 300 mg (1,450 mmol) eklinde
deien oranlarda AMPS yardmc monomeri ve yar-IPN yapy oluturabilmek
amacyla 0,50 g (0,125 mmol) PEG eklenerek elde edilen monomer karmndan
N2 gaz geirilmitir. Bu karma, srasyla apraz balayc olarak 0,040 mL
(0,0640 mmol) PEGDA, balatc olarak 5 g/100 mLlik APS zeltisinden 0,20
mL (0,438 mmol) ve hzlandrc olarak %1lik TEMED zeltisinden 0,25 mL
(0,0167 mmol) eklenmitir. yice kartrlarak hazrlanan zelti yaklak 3 mm
apndaki plastik pipetlere doldurularak 40C scaklkta polimerlemeye
braklmtr. Tepkimenin tamamlanmas ile oluan rnekler 34 mm uzunluunda
kesilerek, polimerlemeyen monomerlerin ortamdan uzaklatrlmas iin saf su
ierisine braklmlardr. Drt gn sreyle dzenli olarak sular deitirilen
polimerik rnekler bu sre sonunda nce ak havada daha sonra vakumda
kurutulmulardr.
33
AAm/AMPS/PEG/PEGDMA
Yukardaki miktarlar deitirilmeksizin, apraz balayc olarak 0,040 mL (0,133
mmol) PEGDMA kullanlarak AAm/AMPS/PEG/PEGDMA yar-IPNlerinin
sentezi gerekletirilmitir.
3.2.2. Deien Oranlarda PEG eren Yar-IPN Sentezi
PEG miktarnn deiimiyle yar-IPN yapnn zelliklerinin nasl deitiini
aratrabilmek amacyla 180 mg yardmc monomer miktar sabit tutularak 0,25 g
(0,0625 mmol), 0,75 g (0,188 mmol), 1,00 g (0,250 mmol) eklinde deien
oranlarda PEG ieren i ie gemi a yapl polimerler sentezlenmitir. Farkl
PEG ieren AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin sentezlenmeleri iin kullanlan
yntem aada ayrntl olarak anlatlmtr.
AAm/AMPS/(X)PEG/PEGDA sentezi
1,0 g (14,07 mmol) AAm monomerinin 1,0 mL sudaki zeltisine 180 mg ( 0,870
mmol) AMPS yardmc monomeri ve yar-IPN yapy oluturabilmek amacyla,

ayr ayr 0,25 g (0,0625 mmol), 0,75 g (0,188 mmol), 1,00 g (0,250 mmol) PEG
eklenerek elde edilen karmdan N2 gaz geirilmitir. Bu karma, srasyla
apraz balayc olarak 0,040 mL (0,0640 mmol) PEGDA, balatc olarak 5 g/100
mLlik APS zeltisinden 0,20 mL (0,438 mmol) ve hzlandrc olarak %1lik
TEMED zeltisinden 0,25 mL (0,0167 mmol) eklenmitir. Hazrlanan zelti
yaklak 3 mm apndaki plastik pipetlere doldurularak 40C scaklkta
polimerlemeye braklmtr. Oluan yar-IPNler plastik pipetlerden karlarak
34 mm uzunluunda kesilerek ykama ilemi iin saf su ierisine braklmtr.
Drt gn sreyle dzenli olarak sular deitirilen hidrojeller bu sre sonunda
sudan karlarak nce ak havada sonra da vakumda kurutulmutur.
34
AAm/AMPS/(X)PEG/PEGDMA sentezi
mmol) PEGDMA kullanlarak AAm/AMPS/(X)PEG/PEGDMA yar-IPNlerinin
sentezi gerekletirilmitir.
3.2.3. Akrilamid Esasl Hidrojellerin Sentezi
Sentezlenen yar-IPN yaplar ile karlatrma yapabilmek amacyla ayn
koullarda, ayn yardmc monomer ve apraz balayclar kullanlarak PEG
iermeyen apraz bal polimerler sentezlenmitir. Polimerlerin sentezi aada
ayrntl olarak aklanmtr.
AAm/AMPS/PEGDA sentezi
1,0 g (14,07 mmol) AAm monomeri 1,0 mL suda zlerek sulu AAm zeltisi
hazrlanmtr. Bu zeltiye 60 mg (0,290 mmol), 120 mg (0,580 mmol), 180 mg
(0,870 mmol), 240 mg (1,160 mmol), 300 mg (1,450 mmol) eklinde deien
oranlarda AMPS yardmc monomeri ekleyerek elde edilen monomer karmndan
N2 gaz geirilmitir. Bu karma, srasyla apraz balayc olarak 0,04 mL
(0,0640 mmol) PEGDA, balatc olarak 5 g/100 mLlik APS zeltisinden 0,2 mL
(0,438 mmol) ve hzlandrc olarak %1lik TEMED zeltisinden 0,25 mL
(0,0167 mmol) eklenmitir. Hazrlanan zelti yaklak 3 mm apndaki plastik
pipetlere doldurularak 40C scaklkta polimerlemeye braklmtr. Oluan
hidrojeller plastik pipetlerden karlarak 34 mm uzunluunda kesilerek ykama
ilemi iin saf su ierisine braklmtr. Drt gn sreyle dzenli olarak sular
deitirilen hidrojeller bu sre sonunda sudan karlarak nce ak havada sonra
da vakumda kurutulmutur.
35
AAm/AMPS/PEGDMA sentezi
mmol) PEGDMA kullanlarak AAm/AMPS/PEGDMA hidrojellerinin sentezi
gerekletirilmitir.
3.3. Manyetik Hidrojellerin ve Yar-IPNlerin retimi
Yukarda
sentezlenen
hidrojellere
ve
yar-IPNlere
manyetik
zellik
kazandrlmas amacyla 0,624 M demir zeltisi (molar oran Fe /Fe =1:2)

2+
3+
hazrlanarak, apraz bal polimerler 24 saat boyunca 25oC sabit scaklkta bu

zelti ierisinde imeye braklmlardr. Daha sonra hidrojellerin 0,5 M NH4OH
zeltisi ile etkilemeleri salanarak gzeneklerde bulunan Fe2+ ve Fe3+ iyonlar
metalik Feye indirgenmilerdir. Bylece yapsnda Fe bulunan manyetik
zellikteki hidrojeller elde edilmitir. (Yrk., 2006)
H3C
-
H3C 3+
Fe
-
SO 3 H
Fe
SO 3 H
-
Fe
2+
H 3C
H3C
SO 3 H
-
SO 3 H
2+
HSO 3
Fe
SO 3 H
CH3
NH4 OH
2+
H3C
Fe
CH3
3+
CH3
SO 3 H
SO 3 H
CH 3
-
SO 3 H
-
CH3
SO 3 H
H 3C
S O3H
H 3C
SO 3 H
SO 3 H
HSO 3
S O 3H
CH 3
H 3C
CH 3
SO 3 H
CH 3
ekil. 3.1.(a) Yapsnda Fe2+ ve Fe3+ bulunan hidrojel, (b) ndirgeme sonunda
yapsnda Fe metali bulunan manyetik zellikteki hidrojel
36
izelge 3.3. Sentezi gerekletirilen apraz bal polimerler
Yardmc
Monomer
(mg)
PEG
(g)
AAm/AMPS/PEGDA
0-300
AAm/AMPS/PEG/PEGDA
0-300
0,50
180
0,25-0,75-1,00
AAm/AMPS/PEGDMA
0-300
AAm/AMPS/PEG/PEGDMA
0-300
0,50
180
0,25-0,75-1,00
Mag-AAm/AMPS/PEGDA
60-300
Mag-AAm/AMPS/PEG/PEGDA
60-300
0,50
180
0,25-0,75-1,00
Mag-AAm/AMPS/PEGDMA
60-300
Mag-AAm/AMPS/PEG/PEGDMA
60-300
0,50
180
0,25-0,75-1,00
Hidrojelin Ksa Ad
AAm/AMPS/PEG/PEGDA(PEG deiimi)
AAm/AMPS/PEG/PEGDMA(PEG deiimi)
Mag-AAm/AMPS/PEG/PEGDA(PEG deiimi)
Mag-AAm/AMPS/PEG/PEGDMA(PEG deiimi)
3.4. Yar-IPN, Hidrojel ve Manyetik zellikteki Hidrojellerin

Karakterizasyonu
Hazrlanan yar-IPNlerin ve hidrojellerin karakterizasyonlar iin spektroskopik
karakterizasyon ve ime karakterizasyonu yntemleri kullanlmtr. Ayrca
apraz bal yaplarn yzey zellikleri hakknda bilgi vermesi amacyla taramal
elektron mikroskobu (Scanning electron microscopy, SEM) fotoraflar alnmtr.
3.4.1. Spektroskopik Analiz
Hidrojellerin spektroskopik karakterizasyonlarnn yaplabilmesi iin apraz bal
kopolimerlerin ve manyetik hidrojellerin KBr kullanlarak hazrlanm
pelletlerinin FT-IR spektrumlar alnmtr. Spektrumlarn alnmas iin Adnan
Menderes niversitesi Merkez Aratrma Laboratuvarnda bulunan VARIAN
FTS 800 FT-IR Fourier Transform Infrared Spektrofotometresi kullanlmtr.
37
3.4.2. ime karakterizasyonu
Hazrlanan apraz bal kopolimerlere 25oCda dinamik ime testleri

uygulanmtr. Bu amala kuru haldeki bir kopolimer 0,0001 g duyarlkla tartm
yapabilen DENVER TP214 elektronik terazi yardmyla tartlarak MEMMERT
WB 29 su banyosunda 25 0,1 oC sabit scaklkta, ierisinde damtk su bulunan
behere konularak imeye braklmtr. Jelin suya brakld an t=0 olarak alnm
ve belirli zaman aralklarnda sudan karlan hidrojel d yzeyindeki su
kurulanarak ayn duyarlkla tartlmtr. Zamanla deimeyen ktle deerleri elde
edilene dek dzenli olarak tartma devam edilmi ve deimeyen deerler elde
edildiinde imenin dengeye geldii kabul edilerek deney sonulandrlmtr.
3.4.3. SEM Analizi
Bu almada hazrlanan apraz bal kopolimerlerin yzey gzeneklilii hakknda
bilgi edinebilmek amacyla SEM fotoraflar ekilmitir. SEM fotoraflarnn
ekiminde zmir Yksek Teknoloji Enstits (YTE), Malzeme Aratrma
Merkezinde (MAM), bulunan Phillips XL-30S FEG, FEI QUANTA 250 FEG
cihaz kullanlmtr.
3.5. Boyarmadde Sourumu

Kuru haldeki apraz bal kopolimerler boyarmadde zeltilerinde bir sre
bekletilerek gerekletirilen n denemelerde, kopolimer rneklerinin JGB
boyarmaddesini sourduu belirlenmitir. Boyarmadde sourumunu nicel olarak
-3
-3
aklayabilmek iin 3,60x10 7,00x10 M arasnda deien deriimlerde sulu
boyarmadde zeltileri ile 180 mg AMPS ieren apraz bal kopolimerler
dengeye gelene kadar 25oCda bekletilmitir. Ayrca yardmc monomer ieriinin
souruma etkisini aratrabilmek iin 5,0x10-3 M sabit deriimde boyarmadde
zeltileri ile 60-300 mg AMPS ieren apraz bal kopolimerlerin sabit scaklkta
etkilemeleri salanmtr. Dengeye gelen hidrojeller dekantasyonla zeltiden
ayrlm ve zeltilerin absorbanslar SHIMADZU UV-1601 model UV-VIS
spektrofotometre kullanlarak 660 nm dalga boyunda llmtr (zm, 2008).
lmler srasnda referans olarak saf su kullanlmtr. Daha nce hazrlanan ve
EK 1de sunulan alma erisi yardmyla llen absorbans deerlerinin deriim
karlklar hesaplanmtr.
38
4. BULGULAR VE TARTIMA
4.1. KATYONK YARI-IPNLERN ve HDROJELLERN
HAZIRLANMASI
Bu almada, hidrofilik grup tayan 2-Akrilamido 2-metil 1-propan slfonik asit
(AMPS) yardmc monomeri kullanlarak, akrilamid esasl katyonik yar-IPNler
ve hidrojeller retilmitir. Yar-IPN yaplarn elde edilmesi iin poli (etilen glikol),
apraz bal yapnn oluumu iin ise poli (etilen glikol) diakrilat (PEGDA) ve
poli (etilen glikol) dimetakrilat (PEGDMA) gibi iki farkl kimyasal apraz
balayc kullanlmtr. Manyetik zellikteki hidrojellerin hazrlanmasnda, Fe2+
ve Fe3+ ieren zeltide sentezlenen yar-IPN ve hidrojellerin iirilmesi ve
amonyum hidroksit ile indirgenerek manyetik zellik kazandrlmas
amalanmtr. Spektroskopik karakterizasyon ve ime karakterizasyonu
yntemleri kullanlarak apraz bal kopolimerlerin ve manyetik zellikteki
hidrojellerin karakterizasyonlar gerekletirilmitir. Sentezlenen apraz bal
kopolimerlerin ve manyetik zelikteki hidrojellerin, evre kirliliinin nemli bir
sorunu olan boyarmadde kirliliinin giderilmesinde adsorban olarak kullanlp
kullanlamayaca aratrlm, manyetik zellik kazanm hidrojellerin, sourum
sonras sulu zeltiden kolayca uzaklatrlmas amalanmtr.
AAm/AMPS/PEG yar-IPNleri ve AAm/AMPS hidrojelleri ile MagAAm/AMPS/PEG ve Mag-AAm/AMPS manyetik zellikteki yar-IPN ve
hidrojellerin kimyasal apraz balayclar PEGDA ve PEGDMA kullanlarak
zelti ortamnda serbest radikalik polimerleme tepkimesi ile sentezlenmitir.
Akrilamid monomerinin sudaki zeltisine, farkl zelliklerde hidrojeller elde
edebilmek amacyla deien miktarlarda AMPS yardmc monomeri eklenmi,
oluan karmndan N2 gaz geirilerek istenmeyen radikal oluumu
engellenmitir. apraz balayc, balatc ve hzlandrc yardmyla apraz bal
kopolimerlerin retimleri gerekletirilmitir. Demir zeltisinde (Fe2+,Fe3+)
imeleri salanan hidrojeller ile de manyetik zellikteki hidrojeller retilmitir.
ekil 4.1de monomerlerin ve sentezlenen kopolimerin kimyasal yaplar
gsterilmitir. ekil 4.2de manyetik zellikteki hidrojellerin ve yar-IPNlerin
sentez yntemi ematik olarak gsterilmitir.
39
H2C
H2C
H2C
C O
O
NH
CH
C
CH
H3C C
CH3
NH2
AAm
AAm
AAm
CH CH
C
C
S O
NH2
+
C O
NH O
H3C C
CH3
Na
S O
AAm/AMPS kopolimeri
AMPS
AMPS
ekil 4.1. Monomerlerin ve kopolimerlerin kimyasal yaps
Fe2+ve Fe3+ ieren

zelti
2+
ndirgemeden sonra
Fe ieren hidrojeller
3+
Fe ve Fe
ieren hidrojeller
indirgeme
NH4OH
(indirgeme)
H3C
-
H3C 3+
Fe
-
SO 3H
Fe
SO 3H
-
Fe
2+
H 3C
H3C
SO 3H
-
SO 3H
2+
HSO 3
Fe
SO 3H
CH3
H3C
Fe
CH3
3+
H 3C
2+
CH3
SO 3 H
CH3
SO 3H
SO 3H
H 3C
CH 3
-
SO 3 H
-
S O3H
H 3C
SO 3 H
SO 3H
HSO 3
S O 3H
CH 3
-
CH 3
SO 3H
CH 3
ekil 4.2. Manyetik zellikteki hidrojellerin ve yar-IPNlerin sentez yntemi ve

ematik gsterimi
retim srasnda apraz balanmay salamak zere iki fonksiyonlu apraz
balayclar olan PEGDA ve PEGDMA gibi iki farkl kimyasal apraz balayc
kullanlm ve bylece apraz balanma bakmndan farkl karaktere sahip
40
hidrojeller elde edilmitir. Kullanlan bu apraz balayclarn kimyasal yaplar ve
apraz balanmann ematik gsterimi ekil 4.3 ve ekil 4.4deki gibidir.
O
H2C CH
O CH2 CH2
O C
n
CH CH2
O
H2C
CH
O CH2 CH2
O C
n
CH
CH2
ekil 4.3. PEGDAn kimyasal yaps ve balanma noktalar
CH3 O
H2C
O H3C
O
CH2
CH2
O C
CH2
CH3 O
H2C
O H3C
O
CH2
CH2
O C
CH2
ekil 4.4. PEGDMAn kimyasal yaps ve balanma noktalar

Yar-IPNlerin ve hidrojellerin yaplar hakknda fikir vermesi amacyla ekil
4.4deki dzenleme oluturulmutur. ekilde grld gibi yar-IPN yapda PEG
zincirleri, apraz balar arasndaki boluklarda, herhangi bir balanma olmakszn
dolam durumda bulunur.
41
apraz balayc
APS + TEMED
+
Monomerler
Polimer
(PEG)
Yar-IPN
ekil 4.5. Yar-IPN yaplarn oluumunun ematik gsterimi
apraz balayc
APS + TEMED
Monomerler
Hidrojel
ekil 4.6. Hidrojel yaplarnn oluumunun ematik gsterimi
42
4.2. SPEKTROSKOPK KARAKTERZASYON

Hazrlanan kopolimerik ve manyetik zellikteki rneklerin kimyasal yapsn
aydnlatmak iin gerekli spektroskopik incelemeler FT-IR spektrofotometresi ile
yaplmtr. Bu amala artan yardmc monomer ierii ile meydana gelen
deiiklikleri yorumlayabilmek iin PEGDA ve PEGDMA apraz balanm
kopolimerlerin spektrumlar alnmtr. 500-4000 cm-1 dalga says aralnda
alnan spektrumlar aada sunulmutur.
ekil 4.7. PEGDA ile apraz balanm AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin FT-IR

spektrumlar
[1. 0AMPS, 2. 60 AMPS; 3. 120 AMPS; 4. 180 AMPS; 5. 240 AMPS; 6. 300 AMPS]
0-300 AMPS ieren rneklerin spektrumunda 32003500 cm-1 de gzlenen ikili

band NH2 gerilme titreimlerini gstermektedir. 1600 cm-1de gzlenen geni band
ise, yapda hidrojen ba yapan NH2 gruplarnn varl ile ilgilidir. 1665 cm-1deki
band yine AAm apraz bal polimerindeki karakteristik karbonil ba (-C=O)
gerilme titreimini karakterize eder.
43
Yapdaki asimetrik C-H gerilme titreimleri de 28502950 cm-1 aralnda
izlenmektedir. 14001500 cm-1 arasdaki bandlar CH2 gerilme titreimleri, 1000
1200 cm-1deki gerilimler ise alifatik C-N gerilme titreimlerine aittir (Karada
vd., 2009; Kundak vd., 2008, 2009).
ekil 4.8. PEGDA ile apraz balanm AAm/AMPS hidrojellerinin FT-IR

spektrumlar
ekil 4.8deki spektrumda, artan AMPS miktarna ilikin karakteristik S=O

gruplar nedeniyle 1040 cm-1 de nemli farkllklar ortaya kt grlmektedir.
Spektrumda, dalga saysnn 1040 cm-1 olduu blgedeki bandlarn, AMPS
ieriinin artyla paralel art gstermesi, S=O gerilimlerinin artna karlk
gelmektedir. S=O gerilimlerinin art, hazrlanan polimerik yapya S=O ieren
AMPSnin daha fazla girdiinin nemli bir gstergedir. Kopolimerin kimyasal
yapsn aydnlatan bir dier band 1665 cm-1de gzlenen banddr. AAm apraz
bal polimerinde de gzlenen bu band karbonil ba (-C=O) karakteristik pikidir
(Skoog and Leary, 1992). 800-1000 cm-1arasnda, ortama eklenen AMPS miktar
ile artan iddette grlen omuz biiminde bir band sz konusudur. Bu band 864
44
cm-1de gzlenen ve polimer ana zincirindeki C-C gerilme band ve yine ana
zincirde yer alan C-H grubunun dzlemsel bklmesine ait bir band olduu
sylenebilir.
AAm/AMPS/PEG yar-IPN rneklerin, PEG iermeyen rneklerden farkl olarak
3200-3500 cm-1 dalga boyunda daha geni bir -OH band grlmektedir. Bu da
polimer rneklerinin PEG ierdiinin bir gstergesi olabilir. PEG iermeyen
rnekler de olduu gibi artan AMPS miktaryla 1040 cm-1 dalga saysndaki SO
piklerinin iddetlerinde bir art grlmektedir.
ekil 4.9. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin FT-IR

spektrumlar
45
ekil 4.10. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin FT-IR

spektrumlar
Polimerik yaplarn 0-300 AMPS rneklerindeki artan AMPS miktarna ilikin

karakteristik SO gruplar nedeniyle 1040 cm-1 de nemli farkllklar ortaya kt
grlmektedir. Spektrumda, dalga saysnn 1040 cm-1 olduu blgedeki bandlarn,
AMPS ieriinin artyla paralel art gstermesi, S=O gerilimlerinin artna
karlk gelmektedir. S=O gerilimlerinin art, hazrlanan polimerik yapya S=O
ieren AMPS nin daha fazla girdiinin nemli bir gstergedir. Kopolimerin
kimyasal yapsn aydnlatan bir dier band 1665 cm-1de gzlenen banddr. AAm
apraz bal polimerinde de gzlenen bu band karbonil ba (-C=O) karakteristik
pikidir (Skoog and Leary, 1992). 800-1000 cm-1arasnda, ortama AMPS eklenmesi
ile artan iddette grlen omuz biiminde bir band vardr. Bu band ise byk
olaslkla 864 cm-1 de gzlenen ve polimer ana zincirinde C-C ait gerilme band
ve yine ana zincirde C-H grubunun dzlemsel bklmesine ait bir band olabilir.
46
Manyetik zellikteki hidrojellerin de FT-IR spektrumlar aadaki gibidir;
ekil 4.11. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG manyetik yar-IPNlerinin

FT-IR spektrumlar
[1. 60 AMPS; 2. 120 AMPS; 3. 180 AMPS; 4. 240 AMPS; 5. 300 AMPS]
60-300 AMPS manyetik zellikteki rneklerinde 32003500 cm-1 de gzlenen

spektrumda ikili band NH2 gerilime titreimlerini gstermektedir. 1600 cm-1de
gzlenen geni band ise, yapda hidrojen ba yapan NH2 gruplarnn varl ile
ilgilidir. 1665 cm-1deki band yine AAm apraz bal polimerindeki karakteristik
karbonil ba (-C=O) gerilme titreimini karakterize eder.
izlenmektedir. 14001500 cm-1 aras bandlar CH2 gerilme titreimleri olabilir.
10001200 cm-1deki gerilimler alifatik C-N gerilme titreimleri olabilir (Karada
vd., 2010; Kundak vd., 2011).
47
ekil 4.12. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS manyetik hidrojellerin FT-IR
spektrumlar

pikidir ( Skoog and Leary, 1992). 800-1000 cm-1arasnda, ortama AMPS
eklenmesi ile artan iddette grlen omuz biiminde bir band vardr. Bu band 864
cm-1de gzlenen ve polimer ana zincirinde C-C ait gerilme band ve yine ana
zincirde C-H grubunun dzlemsel bklmesine ait bir band band olduu
sylenebilir.
48
ekil 4.13. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG manyetik yar-IPNlerin

FT-IR spektrumlar
60-300 AMPS manyetik zellikteki rneklerinde 32003500 cm-1 de gzlenen

spektrumda ikili band NH2 gerilime titreimlerini gstermektedir. 1600 cm-1de
gzlenen geni band ise, yapda hidrojen ba yapan NH2 gruplarnn varl ile
ilgilidir. 1665 cm-1deki band yine AAm apraz bal polimerindeki karakteristik
karbonil ba (-C=O) gerilme titreimini karakterize eder.
izlenmektedir. 14001500 cm-1 aras bandlar CH2 gerilme titreimleri olabilir.
10001200 cm-1deki gerilimler alifatik C-N gerilme titreimleri olabilir (Karada
vd., 2010; Kundak vd., 2011). 800-1000 cm-1 aralnda grlen zayf pik Fe-O
gerilmesine ait olabilir. (Li vd., 2010)
49
ekil 4.14. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS manyetik hidrojellerin FT-IR
spektrumlar

pikidir ( Skoog and Leary, 1992). 800-1000 cm-1arasnda, ortama AMPS
eklenmesi ile artan iddette grlen omuz biiminde bir band vardr. Bu band ise
byk olaslkla 864 cm-1 de gzlenen ve polimer ana zincirinde C-C ait gerilme
band ve yine ana zincirde C-H grubunun dzlemsel bklmesine ait bir band
olabilir. Ayrca 800-1000 cm-1 aralnda grlen zayf pik Fe-O gerilmesine ait
olabilir (Li vd., 2010).
50
4.3. ME KARAKTERZASYONU
apraz bal polimerlerin karakterizasyonunda olduka nemli olan ime
davrannn ve difzyon zelliklerinin incelenebilmesi iin PEGDA ve PEGDMA
ile apraz balanm kopolimerlere sabit scaklkta dinamik ime testleri
uygulanmtr. Bu amala kuru apraz bal yar-IPN ya da hidrojel ve manyetik
zellikteki hidrojeller duyar tartm yapan bir terazide tartlmtr. Kuru polimerik
rneklerin damtk suya konulma an t=0 olarak alnmtr ve belirli sre
aralklarnda sudan karlan rneklerin yzeyindeki su kurulandktan sonra
tartmlar yaplarak veriler grafie geirilmitir.
4.3.1. Denge ime deerleri
Dinamik ime testleri sonunda apraz bal polimerler dengeye gelerek sabit bir
yzde ime (%S) deerine ulamlardr. Bu deer denge yzde ime (%Sd)
deeri olarak adlandrlr. Elde edilen veriler yardmyla %S t grafikleri izilerek
ime izotermleri oluturulmutur. Oluturulan ime izoterm grafikleri aada
sunulmutur.
%S
3000
300 AMPS
240 AMPS
2000
180 AMPS
120 AMPS
60 AMPS
1000
0 AMPS
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)

izotermleri
51
4000
3000
%S
300 AMPS
240 AMPS
180 AMPS
2000
120 AMPS
60 AMPS
1000
0 AMPS
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.16. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS ime izotermleri
4000
%S
300 AMPS
3000
240 AMPS
180 AMPS
120 AMPS
2000
60 AMPS
0 AMPS
1000
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.17. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin ime

izotermleri
52
5000
300 AMPS
4000
%S
240 AMPS
180 AMPS
3000
120 AMPS
60 AMPS
2000
0 AMPS
1000
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.18. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin ime izotermleri
izelge 4.1. AAm/AMPS hidrojellerin ve AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin %Sd

deerlerinin deiimi
AMPS/mg
60
120
180
240
300
Denge yzde ime, % Sd

PEG/PEGDA
472
685
996
1540
1778
2360
PEGDA
738
1529
2340
2786
2858
3498
PEG/PEGDMA
718
1186
1745
2409
2547
2990
PEGDMA
551
1076
2049
2510
3718
4890
izelge 4.1 incelendiinde, kopolimerdeki AMPS miktarnn artyla %Sd

deerlerinde nemli artlar olduu grlmektedir. Bunun en nemli sebebi,
AMPS molekl ile polimerde bulunan hidrofilik gruplarn artmasdr. Ayrca
AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin AAm/AMPS hidrojellerine oranla daha dk
ime gstermesi, yar-IPNde bulunan PEG molekllerinin suyun hidrofilik
gruplarla etkileimini engellemesi ve apraz bal yapnn gzeneklerinde bulunan
PEG nedeniyle suyun difzlenebilecei boluklarn azalmas eklinde
aklanabilir.
53
ekil 4.19-4.22de apraz bal polimerlerin kuru ve imi grnmleri
sunulmutur.
ekil 4.19. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve suda
imi grntleri
ekil 4.20. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri
54
ekil 4.21. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve

suda imi grntleri
ekil 4.22. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri
55
3000
0 PEG
2000
%S
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
1000
1,00 PEG
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.23. PEGDA ile apraz bal, farkl PEG ieriine sahip AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerinin ime izotermleri
3000
0 PEG
0,25 PEG
2000
0,50 PEG
%S
0,75 PEG
1,00 PEG
1000
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.24. PEGDMA ile apraz bal, farkl PEG ieriine sahip
AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime izotermleri
56
izelge 4.2. AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinde % Sd deerlerinin PEG miktaryla
deiimi
180 mg
AMPS
0 PEG
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
1,00 PEG
Denge yzde ime, %Sd

PEGDA
2510
1904
1540
1276
887
PEGDMA
2786
2462
2409
1986
1696
izelge 4.2de grld gibi, yar-IPNde bulunan PEG miktarnn artmas %Sd
deerlerinin dmesine sebep olmaktadr. Bu sonular, yar-IPNde bulunan PEG
molekllerinin suyun hidrofilik gruplarla etkileimini engellemesi ve apraz bal
yapnn gzeneklerinde bulunan PEG nedeniyle suyun difzlenebilecei
boluklarn azalmas eklindeki aklamay dorulamaktadr. Manyetik zellikteki
hidrojellerin ime izotermleri aada verilmitir.
3000
%S
Mag 300 AMPS

2000
Mag 240 AMPS

Mag 180 AMPS
Mag 120 AMPS
1000
Mag 60 AMPS
0
0
500
1000
1500
t (dak)
2000
ekil 4.25. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin

ime izotermleri
57
3500
Mag 300 AMPS
%S
3000
2500
Mag 240 AMPS
2000
Mag 180 AMPS
1500
Mag 120 AMPS
1000
Mag 60 AMPS
500
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.26: PEGDA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ime

izotermleri
3000
2500
Mag 300 AMPS

2000
%S
Mag 240 AMPS

1500
Mag 180 AMPS
1000
Mag 120 AMPS
500
Mag 60 AMPS
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.27. PEGDMA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin

ime izotermleri
58
%S
3500
3000
MAg 300 AMPS
2500
Mag 240 AMPS
2000
Mag 180 AMPS
1500
Mag 120 AMPS
1000
Mag 60 AMPS
500
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.28. PEGDMA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin

ime izotermleri
izelge 4.3. Mag-AAm/AMPS hidrojellerin ve Mag-AAm/AMPS/PEG yarIPNlerinin %Sd deerlerinin deiimi
Mag-AMPS/mg
60
120
180
240
300
Denge yzde ime, % Sd

PEG/PEGDA
606
784
1539
1648
2359
PEGDA
1163
1885
2518
2540
3095
PEG/PEGDMA
738
1419
2127
2228
2405
PEGDMA
1038
1840
2332
2493
3014
ekil 4.29-4.32de manyetik zellikteki apraz bal polimerlerin kuru ve imi

grnmleri sunulmutur.
59
ekil 4.29. PEGDA ile apraz bal Mag AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve suda
imi grntleri
ekil 4.30. PEGDA ile apraz bal Mag AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri
60
ekil 4.31. PEGDMA ile apraz bal Mag AMPS/PEG yar-IPNlerin kuru ve
suda imi grntleri
ekil 4.32. PEGDMA ile apraz bal Mag AMPS hidrojellerinin kuru ve suda
imi grntleri
61
%S
3000
2500
Mag 0 PEG
2000
Mag 0,25 PEG
1500
Mag 0,50 PEG
1000
Mag 0,75 PEG

Mag 1,00 PEG
500
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.33. PEGDA ile apraz bal, farkl PEG ieriine sahip MagAAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin ime izotermleri
3000
Mag 0 PEG
Mag 0,25 PEG
2000
%S
Mag 0,50 PEG

Mag 0,75 PEG
Mag 1,00 PEG
1000
0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)
ekil 4.34. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieriine sahip MagAAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin ime izotermleri
62
izelge 4.4. Farkl PEG ieren Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin %Sd
deerlerinin deiimi
Mag 180 mg
AMPS
0 PEG
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
1,00 PEG
Denge yzde ime, %Sd

PEGDA
2518
1741
1539
1066
684
PEGDMA
2332
2158
2049
1955
1669
ekil 4.35 ve ekil 4.36da hidrojellerin ve manyetik hidrojellerin kuru ve imi

grnmleri birlikte sunulmutur.
ekil 4.35. PEGDA ile apraz bal AMPS/PEG ve AMPS polimerik rneklerin
kuru ve suda imi grntleri
63
ekil 4.36. PEGDMA ile apraz bal AMPS/PEG ve AMPS polimerik rneklerin
kuru ve suda imi grntleri
4.3.2. imeye apraz balayc etkisi
ekil 4.1 ve ekil 4.2de grld gibi, apraz balayc olarak kullanlan
PEGDA ve PEGDMAnn kimyasal yaplar birbirine olduka benzemektedir.
PEGDA ve PEGDMA iki fonksiyonlu apraz balayclardr ve balanma
srasnda ift balarn almasyla oluan radikaller drt noktadan balanma
gerekletirmelerini salayabilir. Dinamik ime testleri sonunda elde edilen %Sd
deerleri incelendiinde, PEGDMA ile apraz bal kopolimerlerin daha yksek
ime deerlerine sahip olduu grlmektedir. Bu sonular nda, PEGDA ile
hazrlanan kopolimerlerde, apraz ba younluunun daha yksek olduu
sylenebilir. Bu durum, daha kk gzeneklerin olumasna neden olur. Bu
nedenle PEGDA ile apraz bal kopolimerler daha dk ime deerlerine
ulamaktadr.
4.3.3. Dengede su ierii
apraz bal polimerler zc ortamna brakldktan belirli bir sre sonra,
zcnn yapya girme ve yapdan salnma hzlar eit hale gelir ve dengeye
ulalr. Bu noktada hidrojel en byk ime deerine sahiptir. Denge sv ierii
64
(denge su ierii, DS) bu durumdaki hidrojeller iin hesaplanan ve
biyouyumluluk iin olduka nemli olan bir parametredir. Eitlik 2 kullanlarak
hesaplanan DS deerleri izelge 4.5 ve izelge 4.6da verilmitir. Yar-IPNler,
hidrojeller ve manyetik zellikteki polimerik rnekler iin DS deerlerinin
0,60dan byk olmas, bu yaplarn potansiyel biyouyumluluunun bir
gstergesidir.
izelge 4.5. AAm/AMPS hidrojellerinin ve AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin

DS deerleri
AMPS/mg
60
120
180
240
300
DS
PEG/PEGDA
0,8253
0,8726
0,9087
0,9390
0,9468
0,9593
PEGDA
0,8464
0,9149
0,9536
0,9617
0,9738
0,9799
PEG/PEGDMA
0,8778
0,9222
0,9458
0,9602
0,9622
0,9676
PEGDMA
0,8807
0,9386
0,9590
0,9653
0,9666
0,9722
izelge 4.6. Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ve Mag-AAm/PEG yar-IPN

polimerlerin DS deerleri
Mag-AMPS/mg
60
120
180
240
300
DS
PEG/PEGDA
0,8584
0,8869
0,9390
0,9428
0,9593
PEGDA
0,9208
0,9496
0,9618
0,9621
0,9687
PEG/PEGDMA
0,8808
0,9342
0,9551
0,9570
0,9601
PEGDMA
0,9122
0,9485
0,9589
0,9614
0,9679
izelgeler incelendiinde, hem yar-IPNlerde hem de hidrojellerde, yardmc

monomer miktarnn artmasyla DS deerleri art gstermektedir. Yar-IPNlerin
DS deerleri ile hidrojellerin DS deerleri karlatrldnda, PEG ieren yarIPNlerin daha dk deerlere sahip olduu grlebilir. Bu durum %Sd deerleri
iin elde edilen sonularla uyum gstermektedir.
65
Sabit yardmc monomer ieriinde PEG deiimi iin elde edilen DS deerleri de
izelge 4.7 ve 4.8de verilmitir. DS deerleri yine %Sd deerleri ile uyumlu bir
ekilde, PEG miktarnn artmas ile d gstermektedir.
izelge 4.7. Farkl PEG ieriine sahip yar-IPNlerin DS deerleri

180 mg AMPS
0 PEG
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
1,00 PEG
DS
PEGDA
0,9617
0,9501
0,9390
0,9273
0,8987
PEGDMA
0,9653
0,9565
0,9602
0,9521
0,9443
izelge 4.8. Farkl PEG ieriine sahip Manyetik zellikteki yar-IPNlerin DS

deerleri
Mag 180 mg AMPS
PEGDA
PEGDMA
0,25 PEG
0,9457
0,9557
0,50 PEG
0,9390
0,9551
0,75 PEG
0,9143
0,9678
1,00 PEG
0,8725
0,9435
4.4.4. ime kinetii

Dinamik ime testleri sonucu oluturulan ime kinetii erileri ikinci dereceden
varsaylr. Eitlik 3de verilen bant deerlendirilerek elde edilen Eitlik 4
kullanlarak ime kinetiinin matematiksel analizi yaplabilir. Bu bant ile
bulunan
sonular
deerlendirilerek
apraz
bal
polimerler
iin
ime
karakterizasyonunun temelleri daha iyi ortaya konabilir.

Hazrlanan apraz bal polimerlerin sudaki ime hzn belirleyen ime hz
sabiti ks, balang ime hz ro ve teorik denge ime deeri Smak Eitlik 4
yardmyla
hesaplanm
ve
izelgelerde
sunulmutur.
Bu
deerlerin
hesaplanabilmesi iin t/S t grafikleri izilerek elde edilen dorularn eimleri ve

kesim noktalar kullanlmtr.
66
t/S
4,5
4,0
0 AMPS
3,5
60 AMPS
120 AMPS
3,0
180 AMPS
2,5
240 AMPS
2,0
300 AMPS
1,5
1,0
0,5
0,0
0
500
1000
1500
2000
t (dak)

kinetii erileri
ekil 4.38. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin ime kinetii
erileri
67
3,0
0 AMPS
2,5
60 AMPS
120 AMPS
2,0
t/S
180 AMPS
240 AMPS
1,5
300 AMPS
1,0
0,5
0,0
0
500
1000
1500 t (dak)
2000
ekil 4.39. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime

kinetii erileri
ekil 4.40. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin ime kinetii
erileri
68
ekil 4.41. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG hidrojellerinin ime

kinetii erileri
t/S
1,8
1,6
Mag 60 AMPS
1,4
Mag 120 AMPS
1,2
Mag 180 AMPS
Mag 240 AMPS

Mag 300 AMPS
0,8
0,6
0,4
0,2
0
0
500
1000
1500
t (dak)
2000
ekil 4.42. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ime

kinetii erileri
69
ekil 4.43. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG hidrojellerinin

ime kinetii erileri
ekil 4.44. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin ime

kinetii erileri
70
izelge 4.9. Yar-IPNlerin ve hidrojellerin ime kinetii ile ilgili parametreler
AMPS/mg
60
120
180
240
300
Balang ime hz, ro (dS/dt)o ; gsu / gjel dak

PEG/PEGDA
9,01
11,44
19,88
22,32
33,78
42,55
PEGDA
8,40
10,00
16,08
27,47
30,86
53,76
PEG/PEGDMA
12,30
11,96
24,21
28,25
34,48
48,54
PEGDMA
7,19
10,83
23,53
32,15
33,44
60,61
ime hz sabiti, ks x 10 , gjel/gsu dak

5
PEG/PEGDA
3,79
0,224
0,187
0,858
0,996
0,708
PEGDA
2,54
0,752
0,324
0,386
0,190
0,198
PEG/PEGDMA
2,21
0,747
0,690
0,434
0,482
0,500
PEGDMA
1,39
0,390
0,380
0,372
0,364
0,472
Teorik denge (yzde), Smax, gsu/gjel

PEG/PEGDA
488
714
1029
1613
1842
2451
PEGDA
719
1667
2488
2941
3030
3584
PEG/PEGDMA
746
1266
1873
2551
2674
3115
PEGDMA
575
1153
2227
2667
4032
5208
AAm/AMPS/PEG yar-IPNleri ve AAm/AMPS hidrojelleri iin sunulan izelge

4.9 incelendiinde en belirgin zellik, Smak deerleri ile daha nceden hesaplanan
denge yzde ime deerlerinin uyumudur. PEGDA ile apraz balanm
AAm/AMPS/PEG yar-IPNleri dinamik ime testleri sonunda %472-2360 ime
gsterirlerken, ime kinetii analizleri sonucu bu deerler, %488-2451 olarak
hesaplanmlardr. AAm/AMPS hidrojelleri iin dinamik ime testlerinden elde
edilen deerler %738-3498, kinetik analizden elde edilen deerler ise %719-3584
arasnda deimektedir. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yarIPNleri dinamik ime testleri sonunda %718-2990 arasnda deime gsterirken
kinetik analizden %746-3115 arasnda deiim gstermektedir. AAm/AMPS
hidrojelleri iin dinamik ime testlerindeki deerler %551-4890 arasnda deiim
gsterirken, kinetik analizden %575-5208 arasnda deimektedir. Sonulardaki
bu uyum, ime kinetii analizinin doru temeller zerine oluturulduunun bir
gstergesidir.
71
izelge 4.10. Manyetik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin ime kinetii ile
ilgili parametreler
Mag-AMPS/mg
60
120
180
240
300

PEG/PEGDA
11,44
19,88
22,32
33,78
42,55
PEGDA
10,00
16,08
27,47
30,86
53,76
PEG/PEGDMA
11,96
24,21
28,25
34,48
48,54
PEGDMA
10,83
23,53
32,15
33,44
60,61
ime hz sabiti, ks x 105, gjel/gsu dak

PEG/PEGDA
0,224
0,187
0,858
0,996
0,708
PEGDA
0,752
0,324
0,386
0,190
0,198
PEG/PEGDMA
0,747
0,690
0,434
0,482
0,500
PEGDMA
0,390
0,380
0,372
0,364
0,472
Teorik denge (yzde), Smax, gsu/gjel

PEG/PEGDA
633
813
1613
1709
2451
PEGDA
1255
2049
2681
2717
3322
PEG/PEGDMA
800
1529
2257
2358
2519
PEGDMA
1123
2004
2494
2674
3247
izelde 4.10 incelendiinde manyetik zellikteki hidrojeller iin hesaplanan %Sd

deerleri ile kinetik hesaplamalardan elde edilen Smak deerleri uyum
gstermektedir. PEGDA ile apraz balanm Mag-AAm/AMPS/PEG yarIPNleri dinamik ime testleri sonunda %606-2359 ime gsterirlerken, ime
kinetii analizleri sonucu bu deerler, %633-2451 olarak hesaplanmlardr. MagAAm/AMPS hidrojelleri iin dinamik ime testlerinden elde edilen deerler
%1163-3095, kinetik analizden elde edilen deerler ise %1255-3322 arasnda
deimektedir. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNleri
dinamik ime testleri sonunda %738-2405 arasnda deime gsterirken, kinetik
analizdeki deerler %800-2519 arasnda deimektedir. Mag-AAm/AMPS
hidrojelleri iin dinamik ime testlerindeki deerler %1038-3014 arasnda
deiirken, kinetik analizdeki deerler %1123-3247 arasnda deimektedir.
72
Sonulardaki bu uyum, ime kinetii analizinin doru temeller zerine
oluturulduunun bir gstergesidir.
ekil 4.45. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren AAm/AMPS yar-IPNlerin
ime kinetii erileri
ekil 4.46. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren AAm/AMPS yarIPNlerin ime kinetii erileri
73
izelge 4.11. AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime kinetii ile ilgili
parametreleri
180 mg AMPS
0 PEG
PEGDA
PEGDMA
8,40
12,30
PEGDA
PEGDMA
0,386
0,372
PEGDA
PEGDMA
2667
2941
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
1,00 PEG
26,81
9,01
22,94
21,41
31,06
28,25
20,92
24,94
5
0,582
0,858
0,466
0,790
0,751
0,434
1,31
2,59
Teorik denge (yzde) ime, Smak , gsu / gjel
1988
1613
1324
909
2309
2551
2119
1776
izelge 4.1de sunulan Smak deerleri, %Sd deerleri karlatrldnda uyum

ierisinde olduklar sylenebilir. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yarIPNlerinin %Sd deerleri %2510-887 arasnda, Smak deerleri ise %2667-909
arasndadr. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPN hidrojelleri
iin %Sd deerleri %2786-1696, kinetik analizden elde edilen deerler ise Smak
deerleri ise %2941-1776 arasnda deimektedir. PEG deiimi iin elde edilen
deerler dz zincirli bir yapnn polimerik rneklerdeki ime deerlerinde azaltc
etki yaptn gstermektedir.
74
ekil 4.47. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag AAm/AMPS yarIPNlerin ime kinetii erileri
ekil 4.48. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag AAm/AMPS yarIPNlerin ime kinetii erileri
75
izelge 4.12. Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin ime kinetii ile ilgili
parametreleri
Mag-180 mg
AMPS
0 PEG
PEGDA
PEGDMA
27,47
32,15
PEGDA
PEGDMA
0,378
0,377
PEGDA
PEGDMA
2681
2494
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG

26,74
22,32
18,42
31,65
28,25
21,01
5
0,806
0,481
1,50
0,621
0,481
0,486
Teorik denge (yzde) ime, Smak , gsu / gjel
1821
1613
1109
2358
2257
2079
1,00 PEG
15,27
25,06
3,08
0,823
704
1745
izelge 4.12de sunulan Smak deerleri, %Sd deerleri karlatrldnda uyum

ierisinde olduklar sylenebilir. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerinin %Sd deerleri %2518-684 arasnda, Smak deerleri ise %2681-707
arasndadr. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPN hidrojelleri
iin %Sd deerleri %2332-1745, kinetik analizden elde edilen Smak deerleri ise
%2494-1745 arasnda deimektedir. PEG deiimi iin elde edilen deerler dz
zincirli bir polimerin manyetik zellikteki hidrojellerin de ime deerlerinde
azaltc etki yaptn gstermektedir.
76
4.4.5. Suyun difzyonu
apraz bal polimerik yaplarn temel ime davranlarnn ve difzyon trnn
aklanmasnda kullanlan en temel yasalar Fick yasalardr. Difzyonun temelleri
1855 ylnda Fick tarafndan ortaya atlmtr (Peppas ve Franson, 1983; Ende ve
Peppas, 1996; Ende ve Peppas, 1997). ime zellii gsteren polimerlerin ime
kinetii; Eitlik 5de sunulan temel bant ile incelenmektedir. Bu amala
PEGDA ve PEGDMA ile apraz balanm kopolimerlere su difzyonunun
incelenebilmesi iin Eitlik 5de verilen bantnn logaritmik formu kullanlarak
lnF lnt grafikleri izilmitir. Grafiklerde elde edilen dorularn eiminden
difzyon steli n ve kesim noktalarndan ise difzyon sabiti k deerleri
hesaplanarak izelgelerde sunulmutur.
0,0
0 AMPS
60 AMPS
lnF
-0,5
120 AMPS
180 AMPS
-1,0
240 AMPS
300 AMPS
-1,5
-2,0
-2,5
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
lnt
ekil 4.49. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnF-lnt

deiimi
77
ekil 4.50. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin lnF-lnt deiimi
0,0
0 AMPS
60 AMPS
-0,5
lnF
120 AMPS
-1,0
180 AMPS
240 AMPS
-1,5
300 AMPS
-2,0
-2,5
-3,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
lnt
ekil 4.51. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnF-lnt

deiimi
78
ekil 4.52. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin lnF-lnt

deiimi
79
izelge 4.13.
Yar-IPNlerin ve hidrojellerin difzyon steli, difzyon sabiti ve
difzyon katsaylar
AMPS/mg
60
120
180
240
300
Difzyon steli, n
PEG/PEGDA
0,4275
0,5154
0,5044
0,5307
0,5275
0,5228
PEGDA
0,5349
0,6204
0,6565
0,7067
0,6809
0,7109
PEG/PEGDMA
0,5162
0,5870
0,6352
0,6328
0,6037
0,5938
PEGDMA
0,6051
0,6169
0,6639
0,6809
0,7164
0,6321
Difzyon sabiti, k x102

PEG/PEGDA
6,94
5,35
6,02
4,66
5,30
5,27
PEGDA
4,97
2,60
2,01
1,92
1,86
1,90
PEG/PEGDMA
5,77
3,12
2,43
2,73
3,33
3,86
PEGDMA
2,71
2,21
2,16
2,14
1,94
3,27
Difzyon katsays, D x106

PEG/PEGDA
51,6
107
144
170
236
256
PEGDA
115
161
270
598
498
745
PEG/PEGDMA
79,1
131
242
340
369
441
PEGDMA
110
168
362
574
809
747
Difzyon steli n, difzyon trnn belirlenmesi iin kullanlan nemli bir

parametredir. Hazrlanan apraz bal polimerler iin n deerleri 0,5044 ile 0,7164
arasnda deiim gstermektedir. Bu deerler 0,5<n<1 aralndadr. Bu durumda,
tm yar-IPNlere ve hidrojellere su difzyonun tr Fick tipi olmayan (anormal)
difzyon snfna girmektedir. Yani yar-IPNlerin ve hidrojellerin imesi
srasnda difzlenmenin ve durulmann ayn anda olduu sylenebilir.
Hidrojellerin ime karakterizasyonu yaplrken hesaplanmas gereken nemli
parametrelerden birisi difzyon katsays Ddir. Difzyon katsays hesaplanrken
Eitlik 5 ve Eitlik 6 birlikte kullanlr. lnF lnt grafiklerinin eim ve kesim
noktalarndan hesaplanan n ve k deerleri Eitlik 6da kullanlarak difzyon
katsays hesaplanr.
80
Difzyon
parametrelerinin
sunulduu
izelgeler
incelendiinde,
difzyon
katsaylar ile yardmc monomer ierii, PEG ierii ve apraz balayc deiimi
arasnda dzenli bir uyum olduu sylenemez. Ancak genel bir gr olarak
yardmc monomer ieriinin artmas ile difzyon katsaylarnda da bir art
olduu, PEG ieriinin art ile de difzyon katsaylarnda bir d olduu ileri
srlebilir.
ekil 4.53. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi
81
ekil 4.54. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren yar-IPNlerin lnF-lnt
deiimi
izelge 4.14. AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin difzyon steli, difzyon sabiti
ve difzyon katsaylar
180 mg AMPS
0 PEG
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
PEGDA
0,7067
Difzyon steli, n
0,6458
0,5307
0,5791
PEGDMA
0,6809
0,7118
0,6328
0,6517
1,00 PEG
0,5604
0,6240
PEGDA
1,92
2,98
4,66
4,21
5,07
PEGDMA
2,14
2,22
2,73
2,39
3,15
PEGDA
598

508
170
384
412
PEGDMA
574
872
256
340
304
82
ekil 4.55. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnF-lnt

deiimi
ekil 4.56. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojelerinin lnF-lnt

deiimi
83
ekil 4.57. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin lnFlnt deiimi
ekil 4.58. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerin lnF-lnt

deiimi
84
izelge 4.15. Manyetik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin difzyon
steli, difzyon sabiti ve difzyon katsaylar
Mag AMPS/mg
60
120
180
240
300
Difzyon steli, n
PEG/PEGDA
0,5495
0,5562
0,5307
0,5359
0,5228
PEGDA
0,6460
0,7030
0,7552
0,7546
0,7574
PEG/PEGDMA
0,7578
0,6797
0,6495
0,6276
0,6187
PEGDMA
0,6653
0,7112
0,7730
0,7605
0,7627

PEG/PEGDA
4,56
4,77
4,66
5,10
5,27
PEGDA
2,22
1,65
1,58
1,53
1,44
PEG/PEGDMA
1,38
1,96
2,52
2,78
3,29
PEGDMA
2,01
1,57
1,43
1,47
1,39

PEG/PEGDA
165
319
238
375
352
PEGDA
145
334
743
772
809
PEG/PEGDMA
320
367
429
470
593
PEGDMA
203
455
863
861
1163
85
ekil 4.59. PEGDA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag-AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerin lnF-lnt deiimi
ekil 4.60. PEGDMA ile apraz bal farkl PEG ieren Mag-AAm/AMPS/PEG
yar-IPNlerin lnF-lnt deiimi
86
izelge 4.16. Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin difzyon steli, difzyon
sabiti ve difzyon katsaylar
Mag 180
mg AMPS
0 PEG
PEGDA
PEGDMA
0,7552
0,7730
PEGDA
PEGDMA
1,58
1,43
PEGDA
PEGDMA
743
863
0,25 PEG
0,50 PEG
0,75 PEG
1,00 PEG
Difzyon steli, n
0,6598
0,5307
0,6180
0,7241
0,6495
0,6517
2,80
4,66
3,58
2,18
2,52
2,43
520
238
330
962
429
311
0,6318
0,6240
3,71
3,20
282
262
Manyetik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin difzyon steli n, difzyon

sabiti k ve difzyon katsays D izelgede verilmitir. Hazrlanan apraz bal
manyetik zellikteki polimerler iin n deerleri, Mag-AAm/AMPS/PEG yarIPNleri iin 0,5228 ile 0,7578 arasnda deiim gsterirken, Mag-AAm/AMPS
hidrojelleri iin 0,6460 ile 0,7730 arasnda deiim gstermektedir. Bu deerler
0,5<n<1 aralndadr. Bu durumda, tm manyetik yar-IPNlere ve hidrojellere su
difzyonu Fick tipi olmayan (anormal) difzyon snfna girmektedir. Yani
manyetik yar-IPNlerin ve hidrojellerin imesi srasnda difzlenmenin ve
durulmann ayn anda olduu sylenebilir.
Difzyon
parametrelerinin
sunulduu
izelgeler
incelendiinde,
difzyon
katsaylar ile yardmc monomer ierii, PEG ierii ve apraz balayc deiimi
arasnda dzenli bir uyum olduu sylenemez. Ancak genel bir gr olarak
yardmc monomer ieriinin artmas ile difzyon katsaylarnda da bir art
olduu, PEG ieriinin art ile de difzyon katsaylarnda bir d olduu ileri
srlebilir.
87
4.5. SEM FOTORAFLARI
Hazrlanan apraz bal kopolimerlerin ve manyetik zellikteki polimerlerin yzey
gzeneklilii hakknda bilgi edinebilmek amacyla SEM fotoraflar ekilmitir.
SEM fotoraflarnn ekiminde imi haldeki rnekler kullanlmtr. Farkl
bytme lekleri kullanlarak alnan grntler ekil 4.51 ve ekil 4.52de
sunulmutur. SEM fotoraflar, apraz balanmalar sonucunda oluan gzenekler
hakknda fikir vermektedir.
AAm/AMPS/PEG/PEGDA
AAm/AMPS/PEGDA
AAm/AMPS/PEG/PEGDMA
AAm/AMPS/PEGDMA
ekil 4.61. Yar-IPNlerin ve hidrojellerin SEM grntleri
88
Mag-AAm/AMPS/PEG/PEGDA
Mag-AAm/AMPS/PEGDA
Mag-AAm/AMPS/PEG/PEGDMA
Mag-AAm/AMPS/PEGDMA
ekil 4.62. Manteyik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin SEM grntleri
89
4.6. YZEYE SOURUM
Akrilamid ieren ve AMPS yardmc monomeri kullanlarak sentezlenen anyonik
zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin ve manyetik zellik kazanm hidrojel ve
yar-IPNlerin yzeye sourum zelliklerinin aratrlabilmesi
iin, JGB
boyarmaddesi model molekl olarak kullanlmas amalanmtr. Kimyasal yaps

izelge 3.2 sunulan JGB, katyonik zeliktedir. Bu amala evrede su kirletici
olabilecek ve kolay izlenebilen model yaplar zerinde durulmutur.
Yzeye sourum almalarnda temel olarak aratrlmas gereken iki nemli
nokta vardr. Bunlardan ilki, souruma zelti deriiminin etkisi, ikincisi ise sabit
zelti deriiminde yardmc monomer etkisidir.
Boyarmadde sourumuna deriimin etkisini aratrabilmek amacyla, 180 mg sabit
ktlede yardmc monomer ieriine sahip yar-IPNlerin ve hidrojellerin, 3,60x103
7,00x10-3 M arasnda deien 18 farkl deriimde JGB zeltileri ile dengeye
gelene dek etkilemeleri salanmtr. 25oCda gerekletirilen sourum

almalar sonucu elde edilen veriler yardmyla, denge adsorpsiyon izotermleri
oluturularak adsorpsiyon kapasitesi olarak adlandrlan, 1,0 g apraz bal
polimer tarafndan sourulan boyarmaddenin mol miktar, q hesaplanmtr. JGB
iin Eitlik 7 kullanlarak hesaplanan q deerleri ve zeltinin denge deriimi, Cs
kullanlarak izilen grafikler aada gsterilmitir.
Grafikler incelendiinde, adsorpsiyon izotermlerinin zelti deriimlerine paralel
olarak ayn karakterde artlar gsterdii sylenebilir. Bu da beklenen bir sonutur.
Sentezlenen yar-IPNlerin ve hidrojellerin ok youn ortamlarda bile sourum
yapabilme yetenekleri ortaya konmutur.
90
ekil 4.63. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerine

JGB sourumu
ekil 4.64. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin JGB sourumu
91
ekil 4.65. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin JGB

sourumu
ekil 4.66. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerin JGB sourumu
92
ekil 4.67. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerine

JGB sourumu
ekil 4.68. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerin JGB

sourumu
93
ekil 4.69. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerine

JGB sourumu
ekil 4.70. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerinin

JGB sourumu
94
Grsel olarak fikir vermesi amacyla, 4 farkl deriimde zelti ile dengeye gelen
yar-IPNlerin ve hidrojellerin grnmleri ekil 4.71-4.74de sunulmutur.
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.71. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin farkl

deriimlerde JGB zeltisindeki grnmleri
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.72. PEGDA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin farkl

95
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.73. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerinin farkl

3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.74. PEGDMA ile apraz bal AAm/AMPS hidrojellerinin farkl

96
Yzeye souruma yardmc monomer etkisinin aratrlmas iin 5,00 x10-3 M
sabit zelti deriimi seilmitir. 25oC sabit scaklkta gerekletirilen almann
ikinci ksmnda 0, 60, 120, 180, 240, 300 mg yardmc monomer ieren yarIPNler ve hidrojeller sabit deriimdeki zeltiler ile dengeye gelene dek
etkiletirilmilerdir. Ayrca, yar-IPNde bulunan PEG miktarnn souruma
etkisini aratrabilmek iin, 0,25 0,50 0,75 1,00 g PEG ieren yar-IPNler
sabit deriimde zeltiler ile etkiletirilmilerdir. Eitlik 7, 8 ve 9 yardmyla
hesaplanan q, %Ads ve Kd deerleri izelge 4.20de ve manyetik zellikteki
hidrojellerinin de izelge 4.17de verilmitir.
izelge 4.17.
Yar-IPNlerin ve hidrojellerin q, %Ads ve Kd deerleri
AMPS/mg
60
120
180
240
300
Adsorpsiyon kapasitesi, q x104

PEG/PEGDA
8,98
9,78
12,50
14,20
15,50
PEGDA
7,20
10,20
13,00
14,60
13,70
PEG/PEGDMA
11,60
10,30
14,20
16,00
19,40
PEGDMA
7,33
10,30
12,60
13,50
13,30
Yzde adsorpsiyon, %Ads

PEG/PEGDA
57,78
64,68
72,27
93,50
98,06
PEGDA
50,04
73,18
86,40
92,63
99,58
PEG/PEGDMA
53,46
50,04
74,44
85,51
94,43
PEGDMA
46,93
77,18
86,60
98,51
99,87
Dalma katsays, Kd
PEG/PEGDA
1,37
1,83
2,61
1,44
5,06
PEGDA
1,00
2,73
6,35
12,60
23,60
PEG/PEGDMA
1,15
1,00
2,91
5,90
16,9
PEGDMA
0,88
3,38
6,46
6,59
7,41
97
Grsel olarak fikir vermesi amacyla, 4 farkl deriimde zelti ile dengeye gelen
manyetik zellikteki yar-IPNlerin ve hidrojellerin grnmleri ekil 4.754.78de sunulmutur.
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.75. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin farkl

deriimlerdeki JGB sourumu
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.76. PEGDA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerin farkl

98
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.77. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS/PEG yar-IPNlerin

farkl deriimlerdeki JGB sourumu
3,60 x10-3M
4,60 x10-3M
5,60 x10-3M
6,60 x10-3M
ekil 4.78. PEGDMA ile apraz bal Mag-AAm/AMPS hidrojellerin farkl

99
izelge 4.18.
Manyetik yar-IPNlerin ve hidrojellerin q, %Ads ve Kd deerleri
Mag AMPS/mg
60
120
180
240
300
4
Adsorpsiyon kapasitesi, q x10

PEG/PEGDA
4,53
6,55
9,48
10,40
13,40
PEGDA
4,73
8,56
10,80
9,14
11,10
PEG/PEGDMA
5,07
7,64
10,50
10,90
13,90
PEGDMA
4,78
7,93
10,30
10,30
10,70
Yzde adsorpsiyon, %Ads

PEG/PEGDA
30,94
51,30
69,88
77,81
98,81
PEGDA
39,61
68,56
81,66
86,10
98,64
PEG/PEGDMA
37,77
50,44
68,25
88,17
92,96
PEGDMA
45,69
64,52
77,82
97,56
99,00
Dalma katsays, Kd
PEG/PEGDA
0,45
1,05
2,32
3,51
8,28
PEGDA
0,66
2,18
4,45
6,20
7,23
PEG/PEGDMA
0,61
1,02
2,15
7,45
13,2
PEGDMA
0,84
1,82
3,51
4,00
9,91
Yardmc monomer iermeyen apraz bal AAm polimerleri adsorpsiyon

kapasitesine sahip deildir. AMPS gibi sulu ortamlarda anyonik zellik gsteren
yardmc monomerlerin apraz bal kopolimerik yapya eklenmesiyle yarIPNler ve hidrojeller elde edilmitir. Fe2+ ve Fe3+ ieren zeltide iirilen yarIPNler ve hidrojel rnekler manyetik zellik kazandrlmaya allmtr.
Yardmc monomer miktarnn artmasyla artan adsorpsiyon kapasitesi deerleri
AMPS miktar ile doru oranda artmaktadr. izelge 4.17 ve izelge 4.18
incelendiinde %Ads ve Kd deerlerinde gzlenen artlar da q deerlerindeki
art desteklemektedir.
apraz bal kopolimer tarafndan sourulan boyarmadde deriiminin, zeltide
kalan boyarmadde deriimine oranlanmas ile elde edilen Kd deerlerinin 1den
byk kmas, polimerik yapnn seilen boyarmadde iin iyi bir adsorbent
olduu anlamna gelmektedir. izelgelerde sunulan, Kd deerleri incelendiinde,
100
yar-IPNlerin ve hidrojellerin, JGB iin iyi adsorbent olduklar sylenebilir
(ahiner et al., 1998; Missana et al., 2003; Kundakc et al., 2008).
apraz bal kopolimerler ile JGB arasnda oluan etkileimlerin nedeni olarak;
boyarmaddede bulunan H atomu ve amin gruplar ile kopolimerik yaplardaki N,
O, C=O, metin ve metil gruplar arasndaki hidrojen ba oluumlar ve
boyarmaddedeki benzen halkas ile kopolimerik yaplardaki H atomlar arasndaki
olas hidrofobik etkileimler saylabilir.
Ayrca, boyarmaddedeki benzen halkalar ile kopolimerik yaplardaki amid
gruplar
arasndaki
dipol-dipol
etkileimler
ve
boyarmaddede
bulunan
polarlanabilen aromatik gruplar ile kopolimerik yaplardaki amid grubu arasnda

Wander waals etkileimleri de sourumda etkin olduu sylenebilir (Molyneux ve
Vekavakayanondha, 1986; Saraydn ve Karada, 1996)
Yar-IPNlerin ve hidrojellerin sourum deerleri, yardmc monomerler asndan
deerlendirildiinde, q, %Ads ve Kd deerlerinin yardmc monomer ieriinin
artna paralel olarak artt gzlenmektedir. Manyetik zellikteki yar-IPNler ve
hidrojel rneklerinin ise manyetik zellik iermeyen polimerik rneklere oranla
daha az sourum yapt grlmektedir. Bu durum, apraz bal yapdaki
fonksiyonel gruplarn bir ksmnn Fe atomlar tarafndan engellendii eklinde
yorumlanabilir. apraz balayclar asndan PEGDA ile apraz balanan
kopolimerlerin q, %Ads ve Kd deerleri ile PEGDMA ile apraz bal
kopolimerlerin q, %Ads ve Kd deerleri arasnda kk farklar vardr. Bu fark
manyetik zellikteki kopolimerler de sz konusudur. Genel olarak PEGDMA ile
apraz bal polimerin sourum deerleri daha byktr. Bu sonular dinamik
ime testlerinden elde edilen deerler ile uyum gstermektedir.
101
5. SONU
Bu almada Akrilamid esasl apraz bal polimer retiminde ana yapya AMPS
(2-Akrilamido 2-metil 1- propan slfonik asit) gibi yardmc monomer ve yar-IPN
yap oluturmak amac ile poli(etilen glikol) gibi yapay, dz zincirli polimer
eklenmitir. Polimer karmndan oksijeni uzaklatrabilmek iin N2 gaz
geirilmitir.
Sentezlenen yar-IPN ve hidrojeller, Fe2+ ve Fe3+ ieren zelti ortamnda
imeleri salanarak, uygun deriimde bir indirgeyici ajan ile indirgenerek
manyetik zellik kazanmalar salanmtr. retim srasnda apraz balayc
olarak poli(etilen glikol) diakrilat ve poli(etilen glikol)dimetakrilat kullanlmtr.
Akrilamid esasl yar-IPN ve hidrojellerin retimi, zelti ortamnda serbest
radikalik polimerleme tepkimesi ile gerekletirilmitir.
retilen yar-IPN ve hidrojellerin ve manyetik ierikli polimerlerin FT-IR
spektrumlar alnmtr. Elde edilen spektrumlar yardm ile yar-IPNlerde ve
hidrojellerde bulunan fonksiyonel gruplara ait karakteristik bandlar izlenerek
apraz bal kopolimerlerin yaplar aydnlatlmaya allmtr. Ayrca manyetik
ierikli polimerlerin yapsndaki Fe molekln grebilmek iin ise BSE
dedektr kullanlmtr.
apraz bal ve manyetik ierikli kopolimerlerin gzenek yaps hakknda fikir
edinebilmek amacyla taramal elektron mikroskopi yntemi (Scanning Electron
Microscopy, SEM) kullanlmtr. SEM mikrograflar incelendiinde yarIPNlerin ve hidrojellerin gzenekli bir yapya sahip olduklar sylenebilir.
apraz bal ve manyetik ierikli kopolimerlere dinamik ime testleri
uygulanarak, ime davranlar hakknda nemli veriler elde edilmitir. Bu veriler
nda; Her iki apraz balayc iin, AMPS ieren hidrojellerin, yar-IPNlerden
manyetik ieren hidrojellerin de manyetik ieren yar-IPNler den daha fazla ime
gsterdii sylenebilir.
102
PEGDA apraz balayc, AMPS ieren hidrojellerin denge yzde ime deerleri,
AMPS miktarnn artmas ile %551-4890 arasnda deiim gsterirken yapya,
poli(etilen glikol) (PEG) gibi dz zincirli bir yap eklenmesi ile denge yzde ime
deerleri %472-2360 arasnda deiim gstermektedir.
PEGDA apraz balayc, Manyetik zellikteki 60-300 AMPS ieren hidrojellerin
denge yzde ime deerleri, AMPS miktarnn artmas ile %1162-3095 arasnda
deiim gsterirken, yapya poli(etilen glikol) (PEG) gibi dz zincirli bir yap
eklenmesi ile denge yzde ime deerleri %606-2360 arasnda deiim
gstermektedir.
PEGDMA apraz balayc, AMPS ieren hidrojellerin denge yzde ime
deerleri, AMPS miktarnn artmas ile %738-3498 arasnda deiim gsterirken
yapya, poli(etilen glikol) (PEG) gibi dz zincirli bir yap eklenmesi ile denge
yzde ime deerleri %718-2990 arasnda deiim gstermektedir.
PEGDMA apraz balayc, Manyetik zellikteki 60-300 AMPS ieren
hidrojellerin denge yzde ime deerleri, AMPS miktarnn artmas ile %10383014 arasnda deiim gsterirken, yapya poli(etilen glikol) (PEG) gibi dz
zincirli bir yap eklenmesi ile denge yzde ime deerleri %738-2405 arasnda
deiim gstermektedir.
Bu deerler incelendiinde, tm yar-IPN ve hidrojel sistemlerde, denge yzde
ime deerleri, apraz bal yapda bulunan yardmc monomer miktarnn art
ile uyumlu bir art gstermektedir. nk yapya eklenen su seven (hidrofilik)
gruplar artmaktadr. Ayrca yapya PEG eklenmesi ile yine tm polimerik
sistemler iin denge yzde ime deerlerinde dler gzlenmektedir.
PEG ieren yar-IPNlerin denge yzde ime deerleri ise, PEG miktarnn art
ile ters orantl olarak, PEGDA ile apraz bal AMPS ierenlerde % 1904-887,
PEGDMA ile apraz bal AMPS ierenlerde %2201-1696 ve PEGDA ile apraz
bal Mag-AMPS ierenlerde %1741- 684, PEGDMA ile apraz bal Mag-AMPS
ierenlerde ise %2158-1669 deiim gstermektedir.
apraz bal polimerler iin biyouyumluluun potansiyel bir gstergesi olarak
deerlendirilen dengede su ierii deerleri (DS), AMPS ieren yar-IPNlerin ve
hidrojellerin tm iin, yapdaki yardmc monomer miktarnn art ile
artmaktadr. Tm apraz bal kopolimerler deerlendirildiinde, DS deerleri
103
arasnda deiirken, manyetik ierikli hidrojellerde DS deerleri arasnda
deimektedir. Bu deerler, biyouyumluluk iin gerekli grlen 0,60 deerinin
zerindedir.
Dinamik ime testleri sonucunda elde edilen verilerin kinetik adan incelenmesi
ile hesaplanan, teorik denge yzde ime deerleri olduka nemlidir. Hesaplanan
denge yzde ime deerleri, teorik denge yzde ime deerleri ile uyum
gstermektedir. Bu durum, kinetik analizin doru temeller zerine
oluturulduunun iyi bir gstergesi olabilir.
Kimyasal apraz bal yar-IPNlere ve hidrojellere su difzyonunun trnn
aratrlmas asndan nemli bir parametre olan difzyon steli (n) deerleri
PEGDA ile apraz bal PEG ieren yar-IPN rnekler iin 0,4275-0,5228
arasnda deiirken, PEG iermeyen yaplarda 0,5349-0,7109 arasnda deiim
gstermektedir. PEGDMA ile apraz bal PEG ieren yar-IPNlerde 0,51630,6352 arasnda deiim gsterirken, PEG iermeyen rneklerde ise 0,60510,7164 arasnda deiim gstermektedir.
Manyetik zellikte olan yar-IPN ve hidrojel rneklerinde difzyon steli (n)
deerleri PEGDA ile apraz bal PEG ieren yar-IPN yaplar iin 0,5228-0,5562
arasnda, PEG iermeyen rneklerde ise 0,6460-0,7574 arasnda deimektedir.
PEGDMA ile apraz bal PEG ieren yar-IPN yaplarda 0,6187-0,7578 arasnda
PEG iermeyen rneklerde ise 0,6653-0,7730 arasnda deiim gstermektedir.
Tm yar-IPNlerin ve hidrojellerin n deerleri 0,5<n<1,0 aralndadr. Bu
nedenle, apraz bal kopolimerlere su difzyonu, Fick tipi olmayan (non-Fickian)
difzyon trne uygundur. Bu durumda, difzlenme ve durulmann ime zerinde
ayn anda etkin olduu sylenebilir.
apraz bal polimerik sistemlerde su difzyonu asndan incelenecek bir dier
parametre olan difzyon katsaysnn (D), yardmc monomer art ile genellikle
bir art gstermesi beklenir. retilen tm polimerik sistemlerin difzyon katsays
deerleri incelendiinde yardmc monomer ierii ile uyumlu bir art gsterdii
sylenebilir. Bu artn sebebi olarak yardmc monomer ieriinin artmas ile
polimerik yaplara difzlenen su miktarndaki art verilebilir. Difzyon katsays
deerleri, PEG ieriine gre incelendiinde net bir deiim izlenememitir.
104
Bunun temel nedeni, imi durumdaki polimerik rneklerin aplarnn
lmnden gelen baz hatalar olduu sylenebilir.
retilen yar-IPNlerin ve hidrojellerin rneklerinin yzeye sourum zelliklerinin
aratrlmas amacyla, Janus Green B (JGB) model molekl olarak seilmitir.
apraz bal kopolimerlerin sourum zellikleri, JGB deriiminin ve yardmc
monomerin etkisi asndan incelenmitir. Ayrca yapya demir moleklnn
girmesiyle de retilen manyetik zellikteki polimerik rneklerin ortamdan
toplanmas daha kolay olmutur.
180 mg AMPS yardmc monomer ieren yar-IPN ve hidrojeller ve manyetik
zellikteki polimer rnekleri 3,60x10-3-7,00x10-3 M arasnda deien
deriimlerdeki sulu JGB zeltileri ile 25oC sabit scaklkta etkilemeleri
salanmtr. Gerekletirilen deneyler sonucunda elde edilen denge deerleri
kullanlarak q-Cs grafikleri oluturulmutur. AMPS yardmc monomeri ile
hazrlanan tm yar-IPN ve hidrojel sistemleri iin sulu JGB zeltilerinin deriimi
arttka, 1.0 g kopolimer tarafndan sourulan boyarmadde miktar olan q
deerlerinin art gsterdii belirlenmitir.
5,00x10-3 M sabit deriimde sulu JGB zeltileri ile 60-300 mg arasnda deien
yardmc monomer ieriine sahip kopolimerler, 25oC sabit scaklkta dengeye
gelene dek etkiletirilerek, souruma yardmc monomer ve PEG etkisi aratrlm
ve q, %Ads, Kd gibi parametreler hesaplanmtr.
Yar-IPNlerin q deerleri, yardmc monomer ieriindeki arta paralel olarak
artmaktadr. PEGDA ile apraz bal PEG ieren polimerik rneklerin tm iin q
deerleri, 8,98x10-4 15,50 x10-4 mol g-1 iken PEG iermeyen polimerik rnekler
iin ise, 7,20x10-4 13,70 x10-4 mol g-1 arasnda art gstermektedir. PEGDMA
ile apraz balanm PEG ieren polimerik yaplarn 11,60x10-4 19,40x10-4 mol
g-1, PEG iermeyen yaplarda ise 7,33x10-4-13,30x10-4 arasnda deiim
gstermektedir.
Manyetik zellikteki hidrojel ve yar-IPNlerde ise PEGDA ile apraz bal PEG
ieren yar-IPN rneklerde 4,53x10-4- 13,40x10-4 mol g-1 iken PEG iermeyen
rneklerde 4,73x10-4- 11,10x10-4 arasnda deiirken, PEGDMA ile apraz bal
PEG ieren yar-IPNlerde 5,07x10-4- 13,90x10-4 ve PEG iermeyen rneklerde ise
4,78x10-4- 10,70x10-4 arasnda deimektedir.
105
Sourumda hesaplanan dier bir parametre olan %Ads deerleri de q deerleri ile
uyumlu biimde, yardmc monomer etkisiyle artmaktadr. PEGDA ile apraz
bal PEG ieren yar-IPNler iin %Ads deiim %57,78 %98,06 PEG
iermeyen yaplarda ise %50,04 - %99,58 arasnda deiir. PEGDMA ile apraz
bal PEG ieren yar-IPNler iin %53,46-% 94,43 ve PEG iermeyen polimerik
yaplarda % 46,93-%99,87 arasnda deiim gstermektedir.
Manyetik zellikte olan hidrojel ve yar-IPN rneklerinde % Ads deerleri
PEGDA ile apraz bal PEG ieren yar-IPNlerin %30,94-98,81 arasnda, PEG
iermeyen polimerik rneklerde %39,61- 98,64 arasnda deiirken, PEGDMA ile
apraz bal PEG ieren yar-IPN rneklerde %37,77-92,96 arasnda PEG
iermeyen polimerik rneklerde %45,69- 99,00 arasnda deiim gstermektedir.
Kd deerleri, apraz bal kopolimerlerin belirlenen bir tr iin iyi bir adsorban
olup olmadnn belirlenmesi amacyla kullanlr. Kdnin 1,0den byk olmas
apraz bal kopolimerin iyi bir adsorban olduunun bir gstergesidir.
Yardmc monomer ieriinin artmas ile Kd deerlerinin artt tm retilen
hidrojel ve yar-IPN polimerik rnekler gz nne alnarak Kd deerlerinin 1,00 23,60 arasnda deiim gsterdii belirlenmitir. Tm yar-IPNlerin ve
hidrojellerin 1,0den byk Kd deerlerine sahip olduklar grlmektedir.
Sonu olarak, retilen tm yar-IPN ve hidrojel sistemlerin JGB iin iyi birer
sourucu olduklar sylenebilir.
Bu almada, hidrofilik fonksiyonel gruplar tayan deiik su tutma yeteneine
sahip yar-IPN ve hidrojellerin retimleri ve akll polimerik sistemler elde etmek
iin yapya demir (Fe) katlarak manyetik alandan etkilenen polimerler
sentezlenmitir.
retilen
tm
hidrojel
ve
yar-IPN
rneklerin
karakterizasyonlar
gerekletirilmitir. retimleri gerekletirilen yar-IPN ve hidrojellerin,
istenmeyen ortamlardan suyun uzaklatrlmasnda ve su tayc malzemeler
olarak tarmsal uygulamalarda kullanlabilecei ileri srlebilir.
Ayrca manyetik zellik kazandrlm polimerik sistemlerin manyetik alandan
etkileniyor olmas birok avantaj salar. Manyetik alan ile polimerlerin tanmas
(hedeflenmesi) kolaylar. la salnmnda etkin tayc olarak kullanlabilir.
106
Manyetik alan etkisiyle zamanla snan hidrojeller retilerek tmr tedavisinde
yeni bir yntem olan hipertermia tedavisinde kullanlabilir.
Seilen model molekl iin iyi bir adsorplayc olduu belirlenen yar-IPNler ve
hidrojeller, evrede kirletici olarak nitelendirilebilecek, boyarmaddeleri, ar
metal iyonlarnn, baz endstriyel atk sularda bulunabilecek toksik trlerin ve
deterjanlar gibi organik molekllerin, yzeye sourma yntemi ile sulu
ortamlardan uzaklatrlmasnda adsorban olarak kullanlabilirler. Manyetik
alandan etkilenen hidrojeller ise manyetik alan yardmyla ortamdan kolayca
toplanabilir. Bu avantaj dier hidrojel rnekleri yerine kullanlabileceinin bir
kantdr.
107
KAYNAKLAR
Abdelrazek, E.M., Elashmawi, I.S., Labeeb, S. 2010. Chitosan filler effects on the
experimental characterization, spectroscopic investigation and thermal
studies of PVA/PVP blend films. Physica B, 405: 2021-2027.
Abou Taleb, M.F., smail, S.A., El-Kelesh, N.A. 2009. Radiation synthesis and
characterization of polyvinyl alcohol/methacrylic acid-gelatin hydrogel for
vitro drug delivery. Journal of Macromolecular Science, Part A: Pure
and Applied Chemistry, 46: 170-178.
Aguilar, M.R., Elvira, C., Gallardo, A., Vzquez, B., and Romn, J.S., 2007.
Smart polymers and Their application as biometarials. Topics in Tissue
Engineering 1: 1-27.
Akdemir, Z., S. 2005. pH ve Scakla Duyarl Faz Geii Gsteren e Girmi
Polimerik A Yaplarnn Sentezi ve Karakterizasyonu. Marmara
niversitesi, Yksek Lisans Tezi, stanbul
Al-Tahami, K., and Singh, J., 2007. Smart Polymer Based Delivery Systems for
Peptides and Proteins. Recent Patents on Drug Delivery & Formulation,
1: 65-71.
Alvarez-Lorenzo, C., Concheiro, A. 2002. Reversible adsorption by a pH-and
temperature-sensitive acrylic hydrogel. Journal of Controlled Release, 80:
247-257.
Aouada, F.A., Moura, M.R. de, Silva, W.T.L. da, Muniz, E.C., Mattoso, L.H.C.
2011. Preparation and characterization of hydrophilic, spectroscopic, and
kinetic properties of hydrogels based on polyacrylamide and
methylcellulose polysaccaride. Journal of Applied Polymer Science, 120:
3004-3013.
Azizian, S. 2004. Kinetic models of sorption a theoretical analysis. Journal of
Colloid and Interface Science, 276: 47-52.
108
Bajpai, S. K. and Singh, S. 2006. Analysis of swelling behavior of
poly(methacrylamide-co-methacrylic acid) hydrogels and effect of synthesis
conditions on water uptake. Reactive & Functional Polymers, 66: 431440.
Bajpai, A.K., Shukla, S.K., Bhanu, S., Kankane, S. 2008. Responsive polymers in
controlled drug delivery. Progress in Polymer Science, 33: 1088-1118.
Bischoff, R. and Cray, S.E. 1999. Polysiloxanes in macromolecular architecture.
Progress in Polymer Science, 24: 185-219.
Blaess, M., and Vickery, A., 2011. Smart Polymer Layer by Layer Assembly.
Campel, I.M. 1994. Introduction to Synthetic Polymers. Oxford University Press,
Inc., New York, USA.
Carvalho, R.A., Maria, T.M.C., Moraes, I.C.F., Bergo, P.V.A., Kamimura, E.S.,
Habitante, A.M.Q.B., Sobral, P.J.A. 2009. Study of some physical
properties of biodegradable films based on blends of gelatin and poly(vinyl
alcohol) using a response-surface methodology. Materials Science and
Engineering C, 29: 485-491.
Chen, C., Abate, A., Lee, D., Terentjev, E., Weitz, D. 2009. Microfluidic
Assembly of Magnetic Hydrogel Particles with Uniformly Anisotropic
Structure. Advanced Material, 21:3201-3204.
Chu, B., Hsiao, B.S. 2009. The role of polymers in breakthrough technologies for
water purification. Journal of Polymer Science: Part B: Polymer Physics,
47: 2431-2435.
Crini, G. 2005. Recent developments in polysaccharide-based materials used as
adsorbents in wastewater treatment. Progress in Polymer Science, 30: 3870.
Crini, G. 2006. Non-conventional low-cost adsorbents for dye removal: A review.
Bioresource Technology, 97: 1061-1085.
Davis, F.J., 2004. Polymer Chemistry, The School of Chemistry The University of
Reading, UK.
109
Dengre, R., Bajpai, M., Bajpai, S.K. 2000. Release of vitamin B12 from poly(Nvinyl-2-pyrrolidone)-crosslinked polyacrylamide hydrogels: A kinetic study.
Journal of Applied Polymer Science, 76: 1706-1714.
Dolbow, J., Eliot, F., Ji, H. 2004. Chemically induced swelling of hydrogels.
Journal of the Mechanics and Physics of Solids, 52: 51-84.
Durmaz, S., Okay, O. 2000. Acrylamide/2-acrylamido-2-methylpropane sulfonic
acid sodium salt-based hydrogels: synthesis and characterization. Polymer,
41:3693-3704.
Durmaz, S., Okay, O. 2002. Phase separation during the formation of
poly(acrylamide) hydrogels. Polymer, 41: 5729-5735.
Eid, M., Abdel-Ghaffar, M.A., Dessouki, A.M. 2009. Effect of maleic acid content
on the thermal stability, swelling behaviour and network structure of
gelatin-based hydrogels prepared by gamma irradiation. Nuclear
Instruments and Methods in Physics Research B, 267: 91-98.
Ekici, S., Ikver, Y., ahiner, N., Saraydn, D. 2003. Adsorption of some textile
dyes onto crosslinked poly(N-vinylpyrrolidone). Adsorption Science and
Technology, 21(7): 651-659.
Ekici, S., Saraydn, D. 2004. Synthesis, caharacterization and evaluation of IPN
hydrogels for antibiotic release. Drug Delivery, 11: 381-388.
Ekici, S., Saraydn, D. 2007. Interpenetrating polimeric network hydrogels for
potential gastrointestinal drug release. Polymer International, 56: 13711377.
El-Hag Ali, A., Shawky, H.A., Abd El Rehim, H.A., Hegazy, E.A. 2003.
Synthesis and characterization of PVP/AAc copolymer hydrogel and its
applications in the removal of heavy metals from aqueous solution.
European Polymer Journal, 39: 2337-2344.
110
El-Sherbiny, I. M., and Smyth, H. D. C., 2010. Biodegradable nano-micro carrier
systems for sustained pulmonary drug delivery: (I) Self-assembled
nanoparticles encapsulated in respirable/swellable semi-IPN microspheres.
International Journal of Pharmaceutics, 395: 132-141.
Ende, M.T., Peppas, N.A. 1996. Transport of ionizable drugs and proteins in
crosslinked poly(acrylic acid) and poly(acrylic acid-co-2-hydroxyethyl
methacrylate) hydrogels. I. Polymer characterization. Journal of Applied
Polymer Science, 59: 673-685.
Ende, M.T., Peppas, N.A. 1997. Transport of ionizable drugs and proteins in
crosslinked poly(acrylic acid) and poly(acrylic acid-co-2-hydroxyethyl
methacrylate) hydrogels. II. Diffusion and release studies. Journal of
Controlled Release, 48: 47-56.
Evmenenko, G., Alexev, V., Budtova, T., Buyanov, A., Frenkel, S. 1999.
Swelling-induced changes of polyelectrolyte gels. Polymer, 40: 2975-2979.
Fan T., Li, M., Wu, X., Li, M., Wu,Y., 2011. Preparation of thermoresponsive
and pH-sensitivity polymer magnetic hydrogel nanospheres as anticancer
drug carriers. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 88: 593-600.
Flory, P. J., 1953. Principles of Polymer Chemistry. George Banta Compant Inc.,
Menasha, Wisconsin.
Franois, N. J., Allo, S., Jacobo, S. E., Daraio, M. E. 2007. Composites of
Polymeric Gels and Magnetic Nanoparticles: Preparation and Drug Release
Behavior. Journal of Applied Polymer Science,105:647-655.
Ganji, F., Vasheghani-Farahani, S., Vasheghani-Farahani, E. 2010. Theoretical
description of hydrogel swelling: A review. Iranian Polymer Journal,
19(5): 375:398.
Giles, C.H., Dsilva, A.P., Easton, I.A. 1974b. A general treatment and
classification of the solute adsorption isotherm. II. Experimental
interpretation. Journal of Colloid and Interface Science, 47(3): 766-778.
111
Giles, C.H., Smith, D., Huitson, A. 1974a. A general treatment and classification
of the solute adsorption isotherm. I. Theoretical, Journal of Colloid and
Interface Science, 47(3): 755-765.
Gnanou, Y., Fontanille, M. 2008. Organic and Physical Chemistry of Polymers.
Wiley-Interscience John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, USA.
Gutierrez, By M.C., Garcia-Carvajal, Z.Y., Jobbagy, M., Rubio, F., Yuste, L.,
Rojo, F., Ferrer, M.L., Monte, F. 2007. Poly(vinyl alcohol) scaffolds with
tailored morphologies for drug delivery and controlled release. Advanced
Functional Materials, 17: 3505-3513.
Grsoy, A., Pikin, E., Dortun, B., Peppas, N.A. 1989, Kontroll la
Serbestletiren Sistemler. Marmara niversitesi, Eczalk Fakltesi Yaynlar
No: 469/5, stanbul.
Gven, O., en, M., Karada, E., Saraydn, D. 1999. A review on the radiation
synthesis of copolymeric hydrogels for adsorption and separation purposes.
Radiation Physics and Chemistry, 56: 381-386.
Hamidi, M., Azadi, A., Rafiei, P. 2008. Hydrogel nanoparticles in drug delivery.
Advanced Drug Delivery Reviews, 60: 1638-1649.
Hennink, W.E., Van Nostrum, C.F. 2002. Novel crosslinking methods to design
hydrogels. Advanced Drug Delivery Reviews, 54: 13-36.
Hernndez, R., Mijangos, C. 2009. In situ Synthesis of Magnetic Iron Oxide
Nanoparticles
in
Thermally
Responsive
Alginate-Poly(Nisopropylacrylamide)
Semi-Interpenetrating
Polymer
Networks.
Macromoleculer Rapid Communications, 30:176-181.
Hernndez, R., Mora, V., Ballestero, M., Baudrit, J., Lopez, D., Mijangos, C.
2009. Influence of iron oxide nanoparticles on the rheological properties of
hybrid chitosan ferrogels. Journal of Colloid and Interface Science,
339:5359.
Hoffman, A.S., 2002. Hydrogels for biomedical applications. Advanced Drug
Delivery Reviews, 43: 3-12.
112
Hong, H., Liu, C., Wu, W. 2009. Preparation and characterization of
chitosan/PEG/gelatin composites for tissue engineering. Journal of
Applied Polymer Science, 114: 1220-1225.
Huglin, M. B. and Zakaria, M. B. 1986. Swelling properties of copolymeric
hydrogels prepared by gamma irradiation. Journal of Applied Polymer
Science, 31: 457-475.
Humelnicu, D., Dinu, M.V., Dragan, E.S. 2011. Adsorption characteristics of
UO22+ and Th4+ ions from simulated radioactive solutions onto
chitosan/clinoptilolite sorbents, Journal of Hazardous Materials, 185:
447-455.
Kabiri, M., Emami, S.H., Rafinia, M., Tahriri, M. 2011. Preparation and
characterization of absorbable hemostat crosslinked gelatin sponges for
surgical application. Current Applied Physics, 11: 457-461.
Kaewpirom, S., Boonsang, S. 2006. Electrial response characterization of
poly(ethylene glycol) macromer (PEGM)/chitosan hydrogels in NaCl
solution. European Polymer Journal, 42: 1609-1616.
Kara, A., Uzun, L., Beirli, N., Denizli, A. 2004. Poly(ethylene glycol
dimetacrylate-n-vinyl imidazole) beads for heavy metal removal. Journal of
Hazardous Materials, 106B: 93-99.
Karada, E., Saraydn, D., Gven, O. 1996a. Interaction of some cationic dyes
with acrylamide/itaconic acid hydrogels. Journal of Applied Polymer
Science, 61(13): 2367-2372.
Karada, E., Saraydn, D., Gven, O. 1996b. A study on the adsorption of some
cationic dyes onto acrylamide-itaconic acid hydrogels. Polymer Bulletin,
35(6): 745-752.
Karada, E., Saraydn, D., Gven, O. 1997. Cationic dyes adsorption by
acrylamide/itaconic acid hydrogels in aqueous solutions. Polymers for
Advanced Technologies, 8(9): 574-578.
113
Karada, E., Saraydn, D., Aydin, F. 1998a. Removal of water-soluble cationic
dyes with trisyl silicas. Turkish Journal of Chemistry, 22: 227-236.
Karada, E., Saraydn, D., Gven, O. 1998b. Removal of some cationic dyes from
aqueous solutions by acrylamide/itaconic acid hydrogels. Water, Air and
Soil Polution, 106(3-4): 369-378.
Karada, E., zm, .B., Saraydn, D. 2002. Swelling equilibria and dye
adsorption
studies
of
chemically
crosslinked
superabsorbent
acrylamide/maleic acid hydrogels. European Polymer Journal, 38: 21332141.
Karada, E. and zm, . B. 2005. Sorption for removing Lauths violets in
aqueous solutions by chemically crosslinked poly(AAm-co-SA) hydrogels.
Polymer Bulletin, 53: 387-392.
Karada, E., zm, . B., and Saraydn, D., 2005. Water uptake in chemically
crosslinked poly(acrylamide-co-crotonic acid) hydrogels. Materials and
Design, 26(4): 265-270.
Karada, E., zm, .B., Kundakc, S., Saraydn, D. 2007. Polyelectrolyte CASA
hydrogels for uptake of uranyl ions from aqueous solution. Journal of
Polymer Science, 104: 200-204.
Karada, E., Kundakc, S., zm, .B. 2009. Water sorption and dye uptake
studies of highly swollen AAm/AMPS hydrogels and semi-IPNs with PEG.
Polymer-Plastics Technology and Engineering, 48: 1217-1229.
Karada, E., Krt, T., Kundakc, S., zm, .B. 2010. Inverstigation of
sorption/swelling characteristics of chemically crosslinked AAm/SMA
hydrogels as biopotential sorbent. Journal of Polymer Science, 117: 17871797.
Kagz, H., Aydn, ., Kagz, A. 2005. The effect of (PEG400)DA crosslinking
agent on swelling behaviour of acrylamide-maleic acid hydrogels. Polymer
Bulletin, 54: 387-397.
114
Kagz, H. 2006. New sorbent hydrogels for removal of acidic dyes and metal
ions from aqueous solutions. Polymer Bulletin, 56: 517-528.
Khurma, J.R., Nand, A.V. 2008. Temperature and pH sensitive hydrogels
composed of chitosan and poly(ethylene glycol). Polymer Bulletin, 59:
805-812.
Kopecek, J., Yang, J. 2007. Hydrogels as smart biomaterials. Polymer
International, 56: 1078-1098.
Kosmala, J.D., Henthorn, D.B., Peppas, L.B. 2000. Preparation of interpenetrating
Networks of gelatin and dextran as degradable biomaterials. Biomaterials,
21: 2019-2023.
Koul, V., Mohammed, R., Kucling, D., Adler, H.J.P., Choudhary, V. 2011.
Interpenetrating polymer network (IPN) nanogels based on gelatin and
poly(acrylic acid) by inverse miniemulsion technique: Synthesis and
characterization. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 83: 204-213.
Kundakc, S., zm, .B., Karada, E. 2008. Swelling and dye sorption studies of
acrylamide/2-acrylamido-2-methyl-1-propanesulfonic acid/bentonite higly
swollen composite hydrogels. Reactive & Functional Polymers, 68: 458473.
Kundakc, S., zm, .B., Karada, E. 2009. A new composite sorbent for water
and dye uptake: Highyl swollen acrylamide/2-acrylamido-2-methyl-1propanesulfonic acid/clay hydrogels crosslinked by 1,4-butanediol
dimethacrylate. Polymer Composites, 30: 29-37.
Kundakc, S., zm, .B., Karada, E. 2011. Behaviors of polyelectrolyte
AAm/AMPS/Bentonite composite hydrogels in uptake of uranyl ions from
aqueous solutions. Polymer Composites, 32(6): 994-1001.
Lai, G., Zhang, H., Han, D. 2008. A novel hydrogen peroxide biosensor based on
hemoglobin immobilized on magnetic chitosan microspheres modified
electrode. Sensors and Actuators B, 129:497503.
115
Lee, W.F., Lin, Y.H. 2006. Swelling behaviour and drug release of
NIPAAm/PEGMEA copolimeric hydrogels with different crosslinkers.
Journal of Material Science, 41: 7333-7340.
Li,
P., Siddaramaiah, Kim, N.H., Yoo, G.H., Lee, J.H. 2009.

Poly(acrylamide/laponite) nanocomposite hydrogels: Swelling and cationic
dye adsorption properties. Journal of Applied Polymer Science, 111:
1786-1798.
Li, C. J., and Wang, J. N., 2010. Electrospun Sr Re0.6Fe11.4O19 magnetic

nanofibers: Fabrication and characterization. Materials Letters, 64: 586588.
Liechty, W.B., Kryscio, D.R., Slaughter, B.V.,Peppas, N.A. 2010. Polymers for
drug delivery systems. Annual Review of Chemical and Biomolecular
Engineering, 1: 149-173.
Liewen, L., Hangbo, Y., Yingde, C., 2011. Crosslink Polymerization Kinetics and
Mechanism of Hydrogels Composed of Acrylic Acid and 2-Acrylamido-2methylpropane Sulfonic Acid Chinese Journal of Chemical Engineering,
19: 285-291.
Lin, C.C., Metters, A.T. 2006. Hydrogels in controlled release formulations:
Network design and mathematical modeling. Advanced Drug Delivery
Reviews, 58: 1379-1408.
Lin, C.C., Fu, C.H., 2009. Controlled release study of 5-fluorouracil-loaded
chitosan/polyethylene glycol microparticles. Drug Delivery, 16(5): 274279.
Liu, Q., Wang, L., Xiao, A., Gao, J., Din, W., Yu, H., Huo, J., Ericson, M. 2010.
Templated preparation of porous magnetic microspheres and their
application in removal of cationic dyes from wastewater. Journal of
Hazardous Materials, 181:586592.
Lopes, C.M.A., Felisberti, M.I. 2003. Mechanical behaviour and biocompatibility
of poly(1-vinyl-2-pyrrolidinone)-gelatin IPN hydrogels. Biomaterials, 24:
1279-1284.
116
Luo, Y., Zhang, K., Wei, Q., Liu, Z., Chen, Y. 2009. Poly(MAA-co-AN)
hydrogels with improved mechanical properties for theophylline controlled
delivery. Acta Biomaterialia, 5: 316-327.
Ma, J., Liu, X., Yang, Z., Tong, Z. 2009. A pH-sensitive hydrogel with
hydrophobic association for controlled release of poorly water-soluble
drugs. Journal of Macromolecular Science, Part A: Pure and Applied
Chemistry, 46: 816-820.
Magnin, D., Lefebre, J., Chornet, E., Dumitriu, S. 2004. Physicochemical and
structure characterization of a polyionic matrix of interest in biotechnology,
in the pharmaceutical and biomedical fields. Carbohydrate Polymers, 55:
437-453.
Manju, G.N., Anoop Krishnan, K., Vinod, V.B., Anirudhan, T.S. 2002. An
investigation into the sorption of heavy metal from wastewaters by
polyacrylamide-grafted iron(III)oxide. Journal of Hazardous Materials,
B91: 221-238.
Martinez-Ruvalcaba, A., Sanchez-Diaz, J.C., Becerra, F., Cruz-Barba, L.E. 2009.
Swelling characterization and drug delivery kinetics of polyacrylamide-coitaconic acid/chitosan hydrogels. Express Polymer Letters, 3: No.1, 25-32.
Matsuda, A., Gong, J.P., Osada, Y. 1998. Effects of water and cross-linkage on the
formation of organized structure in the hydrogels. Polymer Gels and
Networks, 6: 307-317.
Meenach, S. A., Hilt, J. Z., Anderson, K. W. 2010. Poly(ethylene glycol)-based
magnetic hydrogel nanocomposites for hyperthermia cancer therapy. Acta
Biomaterialia,6: 10391046.
Mnager, C., Sandre, O., Mangili, J., Cabuil, V. 2004. Preparation and swelling of
hydrophilic magnetic microgels. Polymer, 45: 24752481.
Missana, T., Garcia-Gutierrez, M., Maffiote, C. 2003. Experimental and modeling
study of the uranium (VI) sorption on goethite. Journal of Colloid and
Interface Science, 260: 291-301.
117
Moradi, O., Modarres, H., Noroozi, M. 2004. Experimental study of albumin and
lysozyme adsorption onto acrylic acid (AA). Journal of Colloid and
Interface Science, 271: 16-19.
Molyneux, P., Vekavakayanondha, S. 1986. The interaction of aromatic
compounds with poly(vinylpyrrolidone) in aqueous solution. Journal of
chemical Society, Faraday Trans, L82, 291-317.
Nunes, P.S., Bezerra, M.S., Costa, L.P., Cardoso, J.C., Albuquerque Jr, R.L.C.,
Rodrigues, M.O., Barin, G.B., Silva, F.A., Araujo, A.A.S. 2010. Thermal
characterization of usnic acid/collagen-based films. Journal of Thermal
Analysis and Calorimetry, 99: 1011-1014.
Orakden, N., Okay, O. 2006. Reentrant conformation transition in poly(N,Ndimethylacrylamide) hydrogels in water-organic solvent mixyures.
Polymer, 47: 561-568.
Osada, Y. and Khorlov, A. R. 2001. Polymer Gels and Networks. Marcel, Dekker
Inc., New York.
zay, ., Ekici, S., Baran, Y., Akta, N., ahiner, N., 2009. Removal of toxic
metal ions with magnetic hydrogels. Water Research, 43: 4403-4411.
zay, ., Akcali, A., Otkun, M.T., Silan, C., Aktas, N., ahiner, N. 2010. P(4-VP)
based nanoparticles and composites with dual action as antimicrobial.
Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 79: 460-466.
zay, ., Inger, E., Aktas, N., ahiner, N. 2011. Hydrogen production from
ammonia borane via hydrogel template synthesized Cu, Ni, Co composites.
nternational Journal of Hydrogen Energy, 36:8209-8216.
zkahraman, B., Acar, I., Emik, S. 2011. Removal of cationic dyes from aqueous
solutions with poly (N-isopropylacryamide-co-itaconic acid) hydrogels.
Polymer Bulletin, 66:551-570.
Patrickios, C.S. 2010. Polymer Networks: Recent developments. Macromolecular
Symposia, 291-292: 1-11.
118
Peng, H.T., Martineau, L., Shek, P.N. 2008. Hydrogel-elastomer composite
biomaterials: 3. Effect of gelatin molecular weight and type on the
preparation and physical properties of interpenetrating polymer networks.
Journal of Material Science, 19: 997-1007.
Peniche, C., Cohen, M.E., Vazquez, B., Roman, J.S. 1997. Water sorption of
flexible networks based on 2-hydroxyethyl methacrylate-triethylenglycol
dimethacrylate copolymers. Polymer, 38(24): 5977-5982.
Peppas, N.A., Franson, N.M. 1983. The swelling interface number as a criterion
for prediction of diffusional solute release mechanisms in swellable
polymers. Journal of Polymer Science: Polymer Physics Edition, 21:
983-997.
Peppas, N.A., Mikos, A.G. 1986. Preparation methods and structure of hydrogels.
Hydrogels in Medicine and Pharmacy, Peppas N.A. (editor), vol: 1,
Fundamentals, CRC Pres, Florida.
Pescosolido, L., Vermonden, T., Malda, J., Censi, R., Dhert, W.J.A, Alhaique, F.,
Hennink, W.E., Matricarti. 2011. In situ forming IPN hydrogels of calcium
alginate and dextran-HEMA for biomedical application. Acta
Biomaterialia, 7: 1627-1633.
Pourjavadi, A., Barzegar, Sh., Zeidabadi, F., 2007. Synthesis and properties of
biodegradable hydrogels of -carrageenan grafted acrylic acid-co-2acrylamido-2-methylpropanesulfonic acid as candidates for drug delivery
systems. Reactive & Functional Polymers, 67: 644654.
Qiao, X., Bai, M., Tao, K., Gong, X., Gu,R., Watanabe, H., Sun, K., Wu J., Kang,
X. 2010. Magnetorheological Behavior of Polyethyene Glycol-Coated
Fe3O4 Ferrofluids. Journal of the Society of Rheology, 38:23-30.
Qu, J., Liu, G., Wang, Y., Hong, R. 2010. Preparation of Fe3O4chitosan
nanoparticles
used
for
hyperthermia.
Advanced
Powder
Technology,21:461467.
119
Raafat, A.I. 2010. Gelatin based pH-sensitive hydrogels for colon-specific oral
drug delivery: Synthesis, characterization and in vitro release study.
Journal of Applied Polymer Science, 118: 2642-2649.
Rabek, J. F., 1980. Experimental Methods in Polymer Chemistry. John Wiley &
Sons Inc., New York.
Rahman, Md.A., Khan, M.A., Tareq, S.M. 2010. Preparation and characterization
of polyethylene oxide(PEO)/gelatin blen for biomedical application: Effect
of gamma radiation. Journal of Applied Polymer Science, 117:2075-2082.
Rosso, F., Barbarissi, A., Barbarissi, M., Petillo, O., Margarucci, S., Calarco, A.,
Peluso, G. 2003. New polyelectrolyte hydrogels for biomedical applications.
Material Science and Engineering, C 23: 371-376.
Rubinstein, M., Colby, R.H. 2004. Polymer Physics. Oxford University Pres, New
York, US.
Saak, M., 2008. Polimer Kimyas. Gazi Kitabevi, Ankara.
Safarik, I., Safarikova, M. 2009. Magnetic nano- and microparticles in
biotechnology. Chemical Papers, 63:497-505.
Salih, B., Pekel, N., Gven, O., 2000. A New Metal Chelate Sorbent for Glucose
Oxidase: Cu(II)-and Co(II)-Chelated Poly(N-vinylimidazole) Gels. Journal
of Applied Polymer Science, 82:446-453.
Saraydn, D., Karada, E., Ikver, Y., ahiner, N., Gven, O. 2004. The influence
of preparation methods on the swelling and network properties of
acrylamide hydrogels with crosslinkers. Journal of Macromolecular
Science, Part, A-Pure and Applied Chemistry, A41(4): 421-433
Satarkar, N.S., Hilt, J.Z. 2008. Hydrogel nanocomposites as remote-controlled
biomaterials. Acta Biomaterialia, 4: 11-16.
Sava, H., Gven, O. 2001. Inverstigation of active substance release from
poly(ethylene oxide) hydrogels. International Journal of Pharmaceutics,
224: 151-158.
120
Schwarte, L.M., Peppas, N.A. 1998. Novel poly(ethylene glycol)-grafted, cationic
hydrogels: preparation, characterization and diffusive properties. Polymer,
39: 6057-6066.
Sharma, C.S., Patl, S., Saurabh, S., Sharma, A., Venkataraghavan, R. 2009.
Resorcinol-formaldehyde based carbon nanospheres by electrospraying.
Bulletin of Material Science, 32: 239-246.
Skoog, D.A., Leary, J.J. 1992. Principles of Intrumental Analysis. Saunders
College Publishing, Florida, USA.
Sorenson, W. R., F. Sweeny, and T. W. Campbell, 2001. Preparative Methods of
Polymer Chemistry. John Wiley & Sons Inc., US
Sperling, L.H. 2006. Introduction to Physical Polymer Science. John Willey &
Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, USA.
Stabik, J., Dybowska, A., Pluszyski, J., Szczepanik, M., Sucho, . 2010
Magnetic induction of polymer composites filled with ferrite powders.
Archives of Materials Science and Engineering, 41:13-20.
ahiner, N., Pekel, N., Gven, O. 1998. Radiation synthesis of N-vinyly-2pyrrolidone/acrylonitrile interpenetrating polymer networks and their use in
uranium recovery from aqueous systems. Radiation Physics and
Chemistry, 52(1-6): 271-276.
ahiner, N. 2006. In situ metal particle preparation in cross-linked poly(2acrylamido-2-methyl-1-propansulfonic acid) hydrogel networks. Colloid
Polymer Science, 285:283292.
ahiner, N., zay, H., zay, ., Akta, N., 2010. A soft hydrogel reactor for
cobalt nanoparticle preparation and use in the reduction of nitrophenols.
Applied Catalysis B: Environmental, 101: 137143
ahiner, N., zay, ., Akta, N., Inger, E., He, J., 2011. The on demand
generation of hydrogen from Co-Ni bimetallic nano catalyst prepared by
dual use of hydrogel: As template and as reactor. International Journal of
Hydrogen Energy. 213:1-9.
121
en, F., Palancolu, H., Alda, K., 2010. Polimerik Nanokompozitler ve Kullanm
Alanlar. Electronic Journal of Machine Technologies, 7:111-118.
Tokarev, I., Minko, S. 2010. Stimuli-responsive porous hydrogels at interfaces for
molecular filtration, separation, controlled release, and gating in capsules
and membranes. Advanced Materials, 22: 3446-3462.
zm, .B., Karada, E., 2006. Synthetic polymeric absorbent for dye based on
chemically crosslinked acrylamide/mesaconic acid hydrogels. Journal of
Applied Polymer Science, 101: 405-413.
zm, .B., Kundakc, S., Karada, E. 2007. Uranyl ion uptake from aqueous
solutions by chemically crosslinked polyelectrolyte CAMA hydrogels.
Polymer-Plastics Technology & Engineering, 46: 775-780.
zm, .B. 2008. Yeni Akrilamid Esasl Anyonik IPNlerin Sentezi,
Karakterizasyonu ve ime/Sourum/Denetimli Salnm Potansiyellerinin
Aratrlmas. Adnan Menderes niversitesi, Doktora Tezi, Aydn.
zm, .B., Durukan, H.B., Kundakc, S., Karada, E. 2008. Water uptake and
dye sorption studies of chemically crosslinked higly swollen novel ternary
acrylamide based hydrogels including citraconic acid and sodium acrylate.
Polymers for Advanced Technologies, 19: 775-784.
zm, .B., Karada, E. 2011. Dye sorption and water uptake properties of
crosslinked acrylamide/sodium methacrylate copolimers and semiinterpenetrating polymer networks composed of PEG. Seperation Science
of Technology, 46: 489-499.
Verestiuc, L., Ivanov, C., Barbu, E., Tsibouklis, J. 2004. Dual-stimuli responsive
hydrogels based on poly(N-isopropylacrylamide)/chitosan semiinterpenetrating networks. International Journal of Pharmaceutic, 269:
185-195.
Wang, L., Yang, T., Yang, J., Li, Q., Hao, D., Yang, J., Ma, G. 2013. In situ
magnetization technique for synthesis of magnetic polymer microspheres.
Powder Technology, 235:10171024.
122
Wei, P., Xiaowei, H., Yan, C. 2011. Preparation and characterization of poly(vinyl
alcohol)/antimony-doped tin oxide nanocomposites. International Journal
of Polymeric Materials, 60: 223-232.
Wojnarovits, L., Foldvary, Cs.M., Takacs, E. 2010, Radiation-induced grafting of
cellulose for adsorption of hazardous water pollutants: A review. Radiation
Physics and Chemistry, 79: 848-862.
Wu, F.C., Tseng, R.L., Juang, R.S. 2010. A review and experimental verification
of using chitosan and its derivatives as adsorbents for selected heavy metals.
Journal of Environmental Management, 91: 798-806.
Wu, F., Li, Q., Zhang, X., Liu, L., Wu, S., Sun, D., Li, F., Jiang, W., 2012.
Fabrication and characterization of thermo-sensitive magnetic polymer
composite nanoparticles. Journal of Magnetism and Magnetic Materials,
324: 1326-1330.
Yang, X., Zhu, Z., Liu, Q., Chen, X. 2008. Thermal and rheological of poly(vinyl
alcohol) and water-soluble chitosan hydrogels prepared by a combination of
-ray irradiation and freeze thawing. Journal of Applied Polymer Science,
109: 3825-3830.
Yavuz, H., 2007. Protein Kromatografisi ve Yeni nesil polimerik sistemler yaz
okulu. Atatrk niversitesi Kimya Blm, Erzurum.
YerriSwamy, B., Prasad, C.V., Reedy, C:L:N., Mallikarjuna, B., Rao, K.C.,
Subha, M.C.S. 2011. Interpenetrating polymer network microspheres of
hydroxyl propyl methyl cellulose/poly(vinyl alcohol) for control release of
ciprofloxacin hydrochloride. Cellulose, 18: 349-357.
Yu, H., Xiao, C. 2008. Synthesis and properties of novel hydrogels from oxidized
konjac glucomannan crosslinked gelatin for in vitro drug delivery.
Carbohydrate Polymers, 72: 479-489.
Zhang, A., Asakura, T., Uchiyama, G. 2003. The adsorption mechanism of
uranium (VI) from seawater on a macroporous fibrus polymeric adsorbent
containing amidoxime chelating functional group. Reactive & Functional
Polymers, 57: 67-76.
123
Zhang, L., Zhu, X., Zheng, S., Sun, H. 2009. Photochemical preparation of
magnetic chitosan beads for immobilization of pullulanase. Biochemical
Engineering Journal, 46:8387.
Zhang, M., Wu, Y., Zhang, Q., Xia, Y., Li, T. 2010. Synthesis and characterization
of gelatin-polydimethylsiloxane graft copolymers. Journal of Applied
Polymer Science, 120: 2130-2137
Zhu, Y., Kaskel, S., Ikoma, T., Hanagata, N. 2009. Magnetic SBA-15/poly(Nisopropylacrylamide) composite: Preparation, characterization and
temperature-responsive drug release property. Microporous and
Mesoporous Materials,123: 107112.
124
125
EKLER
EK 1. Janus green B zeltileri iin kullanlan alma erisi
126
127
ZGEM
KSEL BLGLER
Ad Soyad
: smail BAYRAKTAR
Doum Yeri ve Tarihi
: EDRNE/1987
ETM DURUMU
Lisans renimi
Yksek Lisans renimi
Bildii Yabanc Diller
: Adnan Menderes niversitesi,

Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blm
: Adnan Menderes niversitesi,
Fen Bilimleri Enstits, Kimya Anabilim Dal
: ngilizce
BLMSEL FAALYETLER
Ulusal Bildiriler
1) Manyetik zellikteki Hidrojellerin Sentezi, Karakterizasyonu ve Sourum
zelliklerinin ncelenmesi.
smail BAYRAKTAR, mer Bar ZM
IV. Ulusal Polimer Bilim ve Teknolojisi Kongresi, anakkale, 2012.
Katld Projeler
1) Adnan Menderes niversitesi Aratrma Projeleri Komisyon Bakanl
tarafndan desteklenen ve 2012 ylnda balatlan Manyetik Hidrojellerin Sentezi,
Karakterizasyonu ve Adsorpsiyon zelliklerinin ncelenmesi (FEF 12 033) adl
yksek lisans aratrma projesi Do. Dr. mer Bar ZM ile birlikte
yrtlerek 2013 ylnda sonlandrlmtr.
DENEYM
alt Kurumlar ve Yl
: E.C.C Kimya San. Tic.

Aksoylar Boya A.
AVEN Kimya
LETM
E-posta Adresi
Web sitesi
Tarih
: ismailbayraktar22@yahoo.com
: www.ismailbayraktar.net
:

Manyeti̇k Hi̇drojelleri̇n Sentezi̇, Karakteri̇zasyonu Ve Adsorpsi̇yon Özelli̇kleri̇ni̇n İncelenmesi̇

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Manyeti̇k Hi̇drojelleri̇n Sentezi̇, Karakteri̇zasyonu Ve Adsorpsi̇yon Özelli̇kleri̇ni̇n İncelenmesi̇

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ADNAN MENDERES NVERSTES

FEN BLMLER ENSTTS

MANYETK HDROJELLERN SENTEZ,

zelliklerinin ncelenmesi balkl tez, 10 Haziran 2013 tarihinde yaplan savunma

Bakan: Prof. Dr. Erdener KARADA

: Do. Dr. Kubilay METN

: Do. Dr. mer Bar ZM

Prof. Dr. Cengiz ZARSLAN

Akrilamid/ 2-Akrilamido 2-metil 1-propan

Back-scatter Electron (Geri salan

Hidrojel tarafndan adsorplanan madde

zeltinin denge deriimi

Fourier Transform nfrared Spektroskopisi

ie gemi a yapl polimer

Dengedeki jelin ierdii zc ktlesi

Manyetik zellikte poli(etilen

Sayca ortalama mol ktlesi

t annda jelin ierdii zc ktlesi

1,0 g hidrojel tarafndan sourulan madde

imi jelin yar ap

t anndaki ime deeri

Taramal elektron mikroskobu (Scanning

Denge yzde ime

Dengedeki (imi) polimerin ktlesi

t sre sonraki imi polimerin ktlesi

Kuru polimer ktlesi

Polimerler, polimerleme tepkimesine ya da elde edilme tekniine gre dorusal

ekil 2.1. Monomer molekllerinin polimerleme tepkimesi ile polimer

b) Ardk kopolimer: Ardk kopolimerlerde, A ve B monomer birimleri

c) Blok kopolimer: Blok kopolimerler kimyasal yaps farkl iki homopolimer

ekil 2.2. Kondenzasyon polimerlerinin oluum mekanizmasnn ematik

ekil 2.3. Vinil monomeri iin katlma polimerlemesinin byme basama

Katlma polimerlemesi serbest radikaller zerinden olduu kadar iyonlar (anyon

apraz bal polimer

apraz bal polimer

apraz bal polimer

ekil 2.4. apraz balanma tepkimeleri

ekil 2.5. apraz bal hidrojelin yaps. A; Drt fonksiyonlu, B; ok fonksiyonlu

2.3. e Gemi A Yapl Polimerler (IPN)

ekil 2.6. IPN ve SIN sentezinin ematik gsterimi

ekil 2.7. Poli(etilen glikol)n kimyasal yaps

2.4. IPN ve Hidrojel retimi

NH4OH ile indirgeme

ekil 2.9. Yar-IPN ve hidrojel rneklerinin manyetik zellik kazanm polimer

2.5. IPN ve Hidrojel Karakterizasyonu

zcyle dengede bulunan hidrojeller iin dengede sv ierii (dengede su

eitlii yardmyla incelenmektedir (Peppas ve Franson, 1983; Ende ve Peppas,

Eitlikte yer alan n ve k deerleri lnF-lnt grafiklerinden hesaplanan difzyon steli

2.6. Sentezlenen ve Manyetik zellikteki Polimerik Yaplarn Kullanm

ykseltgenme indirgenme ve ntralletirme

nemli bir artma yntemi olan yzeye sourma, zellikle boyarmadde ve ar

Burada q, 1,0 g hidrojel tarafndan sourulan madde miktardr. Eitlikte, C;

Eitlikte Cb; hidrojel tarafndan adsorplanan znenin deriimi verir.

Uygulama Yerine Gre

Difzyon denetimli sistemler

Kimyasal denetimli sistemler

Vcutta anan sistemler

zcnn harekete geirdii sistemler

izelge 3.1. Yar-IPN ve hidrojellerin ve manyetik zellik kazanm polimerlerin

Poli (etilen glikol)

Poli (etilen glikol)

Yar-IPNlerin ve manyetik zellik kazanm polimerlerin yzeye sourum

3.2. apraz Bal Kopolimerlerin retimi