Professional Documents
Culture Documents
Resm Gazete
Say : 27388
YNETMELK
KNC BLM
Genel Hkmler ve zin Koullar
Genel hkmler
MADDE 5 (1) Bu Ynetmelik hkmlerine aykr olan GDO lu gda ve yemlerin ileme ve tketim amacyla
ithali, piyasaya srlmesi, tescili, ihracat ve transit geileri yasaktr. Gmrk idarelerince bu Ynetmelik kapsamndaki
rnler iin GDO ya ilikin ek bir belge aranmaz.
(2) thal edilen, retilen veya datm yaplan GDO lu gda veya yemin evre, insan veya hayvan sal
asndan olumsuzluu tespit edildiinde, gda veya yem iletmecisi sal ve evreyi korumak amacyla gerekli tedbirleri
almak, Bakanl, dier ilgili mercileri ve tketicileri acilen bilgilendirmek ve sz konusu gda veya yemi, piyasadan geri
ekmek zorundadr.
(3) GDO lu rnlerin, bebek mamalar ve bebek formlleri, devam mamalar ve devam formlleri ile bebek ve
kk ocuk ek besinlerinde kullanlmas yasaktr.
(4) nsan ve hayvan tedavisinde kullanlan antibiyotiklere kar diren genleri ieren GDO ve rnlerinin ithalat
ve piyasaya sunulmas yasaktr.
(5) Bakanlk, GDO lu gda ve yemlerin ithalat ve ihracat kaplaryla ilgili gerektiinde dzenleme yapabilir.
(6) Gda veya yem, GDO lardan biri ya da birkan toplamda en az % 0,9 orannda ieriyor ise, GDO lu olarak
kabul edilir.
(7) Gda veya yemin % 0,5 ten fazla izin verilmeyen GDO iermesi halinde ithalatna, ilenmesine, nakline,
datmna ve satna izin verilmez.
(8) GDO suz rnlerin etiketinde rnn GDO suz olduuna dair ifadeler bulunamaz.
(9) Bu Ynetmelikte yer almayan hususlarda Bakanlk her trl dzenlemeyi yapmaya ve tedbiri almaya
yetkilidir.
zin koullar
MADDE 6 (1) Her bir GDO iin, bilimsel esaslara gre deitirilmi gen ya da genler esas alnarak bir defaya
mahsus olmak zere Komiteler tarafndan risk deerlendirmesi yaplr.
(2) Her bir risk deerlendirmesinin sonucuna gre GDO lu gda veya yemin evre, insan veya hayvan sal ile
dier inceleme konularnda herhangi bir olumsuzluun tespit edilmediine dair bir karar belgesi hazrlanr. Karar belgesi
en az aadaki hususlar ierir:
a) znin geerlilik sresi,
b) GDO ve rnlerinin ithalat iin uygulanacak kural ve ilemler,
c) Kullanm amac ve kstlamalar,
) Risk ynetimi, piyasa denetimi ve gerektiinde aamal retim planlamas,
d) zleme ve izlenebilirlik koullar,
ounluu ile alnr. Lehte ve aleyhteki kararlarn gerekeleri sahipleri tarafndan yazlp imzalanarak, karar ekinde yer
almak zere bakana teslim edilir.
(4) Komite, bavurular toplantnn ilk gnnden balamak zere doksan gn iinde karara balamak zorundadr.
Ek bilgi ve belge istendiinde bu sre durdurulur. Komite tarafndan ek bilgi ve belgenin talep edilmesi durumunda ek
bilgi ve belgenin en fazla otuz gn ierisinde tamamlanmas zorunludur.
(5) Komitenin bavuruyu reddetmesi durumunda ayn rn iin ret tarihinden itibaren bir yl dolmadan ve yeni
bilimsel veri ve bulgular sunulmadan yeniden bavuru yaplamaz.
(6) Komiteye sunulan bilgilerin nc ahslarla veya kamuoyuyla paylalmas, bavuru sahibinin talebi
dikkate alnarak Komitenin iznine tabidir.
(7) Komite, her trl i ve ilemlerinde Bakanla kar sorumludur.
Komitenin grev ve yetkileri
MADDE 8 (1) Komitenin grev, yetki ve ykmllkleri aada belirtilmitir:
a) Yaplan bavurularla ilgili deerlendirmeler yapmak, hazrlanan raporu Bakanla sunmak,
b) Yaplan bir bavuru ile ilgili olarak ilem srecinde Bakanlk izni olmadan herhangi bir aklama yapmamak,
bilgi ve belge vermemek,
c) htiya duymas hlinde uzmanlar listesinden danma amacyla uzmanlardan bir veya birkan, en ok iki
defa olmak kaydyla toplantlara davet etmek.
Bavuru
MADDE 9 (1) GDO lu rnn Komite tarafndan ilk deerlendirilmesinin yaplmas amacyla gen sahibi,
aadaki bilgi ve belgelerle Bakanla bavuruda bulunmak zorundadr.
a) GDO nun yapsnda deiiklie neden olan gen veya genlerle ilgili bilgi ve belgeler,
b) GDO nun tespitinde kullanlacak yntem ve referans materyal ile tespit iin yaplacak i ve ilemleri
kolaylatracak her trl bilgi, belge ve destekleyici dokman,
c) Ayrc kimlik bilgileri,
) GDO ile ilgili risk deerlendirmeye esas bilgi ve bilimsel alma sonular,
d) Kullanm amac ve kstlamalarla ilgili talep ve bu talebi destekleyen bilgi ve belgeler,
e) Kullanm ve retim koullarn aklayan bilgi ve belgeler,
f) Risk ynetimi, otokontrol ve retim planlamas ile ilgili bilgi ve belgeler,
g) zleme ve izlenebilirlik koullarnn nasl olacan aklayc bilgi ve belgeler,
) leme sonucu atk ve artklarn artm ve imha koullarn aklayc bilgi ve belgeler,
h) Gvenlik ve acil durum tedbir plan ve uygulamalar ile ilgili aklayc bilgi ve belgeler,
) Devir veya kullandrmaya msaade edilip edilmeyecei, msaade edilmesi durumunda uyulmas ngrlen
artlar,
i) Bavuru yaplan GDO lu gda veya yemin tama, muhafaza ve nakil koullar,
j) Bavuru yaplan gen veya genlerin, gelitirilmi olduklar lkede bavuru ylndan en az yl ncesinde tescil
edildiini, piyasada satnn serbest olduunu gsterir bilgi ve yetkili mercilerden alnm onayl belgeler,
k) eidin bata tescil edildii lke olmak zere ilgili mevzuatn uygulanmakta olduu lkelerde de ticari olarak
retildiini gsterir bilgi ve yetkili mercilerden alnm onayl belgeler,
l) Trkiye flora ve faunas iin potansiyel bir tehlike oluturmasn engellemek zere GDO nun Trkiyede yakn
akraba ve yabanileri olan trlere ait olmadn gsterir bilgi ve belgeler.
(2) Komite, gerek grd durumlarda ek bilgi ve belgeler de isteyebilir.
(3) Komite tarafndan istenilen belge ve bilgilerin sresi iinde temin edilmemesi durumunda bavuru reddedilir.
(4) Yaplan bir bavurunun sonucu dier bavurular iin emsal tekil etmez. Yaplan bir bavuruya verilen izin
bavurulan ve takip eden ithalatlar iin geerlidir. Ancak, ithalatn gerekletirilebilmesi iin ilgili dier mevzuat
hkmlerinin de yerine getirilmesi zorunludur.
alma gruplar
MADDE 10 (1) Aadaki konularda alma yapmak zere; uzmanlar listesinden oluan, ye says ve
alma sresi TAGEM tarafndan belirlenen alma gruplar kurulabilir:
a) Uluslararas gelimeleri izleyerek lkenin GDO ve rnleriyle ilgili politika ve stratejileri iin nerilerde
bulunmak,
b) Hassas tketici gruplar iin GDO ve rnleriyle ilgili deerlendirmeler yaparak tavsiyelerde bulunmak,
c) Uluslararas kullanmda bulunan GDO ve rnleriyle ilgili deerlendirmeler yaparak Bakanla nerilerde
bulunmak,
) GDO almas yaplm ve retime sunulmu riskli rnleri belirleyerek ilgili kurumlar bilgilendirmek,
d) Biyogvenlikle ilgili yakn, orta ve uzun vadeli risk senaryolar hazrlamak ve bunlarla ilgili zm nerileri
sunmak,
e) lke ihtiyalar dikkate alnarak, zellikle acil durum tedbirleri ile ilgili nerilerde bulunmak.
DRDNC BLM
GDO lu rnlerin thalat, lenmesi ve Depolanmas, hracat, Etiketlenmesi,
zleme ve zlenebilirlik, Denetim ve Kontrol
thalat
MADDE 11 (1) Komite tarafndan deerlendirilmesi yaplarak Karar belgesinde ithalat uygun grlm GDO
ve rnlerinin ithalatnda aadaki hususlar dikkate alnr:
a) GDO ve rnlerinin retildii lkenin yetkili otoritesinden parti numaras, miktar ve GDO eidini belirten
belge aranr.
b) rnn retildii lke dnda baka bir lkeden yklenmesi durumunda retici lkenin vermi olduu
belgeyle beraber yklendii lkenin yetkili otoritesince dzenlenmi, parti numaras, miktar ve GDO eidini belirten
belge aranr.
c) Bakanlk, kontrol ve denetim amal analizler yapabilir.
) Yaplacak analizlerin skl, risk esasna gre Bakanlka belirlenir.
(2) GDO riski tayan ancak, GDO suz rn olduu taahht edilen rnlerin ithalatnda aadaki esaslar
uygulanr:
a) thalatta, GDO riski tamas nedeniyle analize tabi tutulacak rnler ve bunlarn sklklar Bakanlk onay ile
belirlenir. Gerektiinde yine Bakanlk onay ile gncellenir.
b) Belirlenen analiz sklklarna gre rnlerin analizi yaptrlr. Analiz sonucunun uygun olmas durumunda sz
konusu rnlerin lkeye giriine izin verilir.
c) Yaplan analiz sonucunda GDO lu olduu tespit edilen rnn lkeye giriine izin verilmez. Sz konusu
ithalat ve ihracat firma ve lke risk listesine alnr.
(3) Tespit ve kontrol ilemleri iin istenecek her trl analiz yntemi ve analizlerde kullanlan zel rnler de
dhil, bilgi, belge, rn ve malzemeyi temin etmekle ithalat ykmldr.
GDO lu rnlerin ilenmesi ve depolanmas
MADDE 12 (1) thal edilen GDO ve rnlerinin gda veya yem maddelerinin retiminde kullanlabilmesi iin
bu rnlerin izin, ruhsat ve tescil bavurularnda gda veya yem iletmecisi, gda veya yem mevzuatnda belirtilenlere ilave
olarak aada belirtilen artlar salamak zorundadr:
a) Hammadde olarak kullanmak zere temin ettii GDO ve rnleri ile ilgili aadaki bilgi ve belgeleri bir ay
ierisinde Bakanla vermek;
1) rn kimden, ne miktarda temin ettii ile ilgili bilgiler,
2) Bu rnlerin ne amala kullanlaca,
3) Etiket ve/veya GDO ve rnlerinin beraberinde tanmas zorunlu belgelerin sureti.
b) GDO suz gda veya yem, GDO lu gda veya yemin ilendii hattan farkl bir hatta retilmeli ve
depolanmaldr. Ayn retim hattnn kullanlmas durumunda, retim hattnda gerekli temizlii yapmak,
c) leme sonras risklerin ngrlmesi hlinde acil tedbir planlar, muhafaza ve nakil koullaryla ilgili ek
tedbirleri Bakanla bildirmek,
) Atk ve artklarn gvenli artm ve imha koullarn belirleyerek Bakanla bildirmek.
GDO lu rnlerin ihracat
MADDE 13 (1) hracatta alc lkenin talebi dorultusunda ilem yaplr. Alc lkenin GDO ile ilgili talebinin
olmamas durumunda genel ihracat mevzuatna gre ilemler gerekletirilir.
Gdalarn etiketlenmesi
MADDE 14 (1) Bu Ynetmelik hkmlerine gre izin verilen GDO lu gdalarn % 0,9 un zerinde GDO
iermesi hlinde, 16/11/1997 tarihli ve 23172 sayl Resm Gazetede yaymlanan Trk Gda Kodeksi Ynetmeliinde yer
alan gerekliliklere ilave olarak aadaki hususlar erevesinde etiketlenmeleri zorunludur.
a) GDO lu gdann tek bileenden olumas durumunda genetik olarak deitirilmitir veya rn ismi ya da
hammaddenin ismi genetik olarak deitirilmi ...........den retilmitir ifadesi ile birlikte etiket zerinde yer almak
zorundadr.
b) GDO lu gdann birden fazla bileen ihtiva etmesi durumunda, rn ismi ya da bileen ismi, genetik olarak
deitirilmi .......... veya genetik olarak deitirilmi .......den retilmitir ifadeleri ile birlikte bileen listesinde sz
konusu bileenden hemen sonra gelecek ekilde parantez ierisinde yer almak zorunda olup, parantez iindeki ifade dier
bileenlerle ayn karakter byklnde olmaldr.
c) GDO lu dkme gdalarn beraberinde, etiket bilgilerini ieren belge bulundurulmak zorundadr.
) Yukarda belirtilen etiketleme gerekliliklerinin yan sra, GDO lu gdalarn GDO suz edeer rnlerden;
bileimi, beslenme etkileri veya beslenme deeri, kullanm amac asndan farkllk gsterdii durumlarda, bu hususlar
etiket zerinde belirtilmelidir. Besin bileeninde farkllk gsteren GDO lu gdalarda, beslenme etiketlemesi yaplmas
zorunludur.
d) GDO lu gdalarn GDO suz edeer rnlerden farkl olmas durumunda, tketilmesi sonucunda salk riski
oluturabilecek tketici gruplarna ait uyarlarn etiket zerinde belirtilmesi zorunludur.
e) GDO kullanlarak elde edilen gdann GDO suz edeerinin olmamas durumunda, sz konusu rnn doas
ve zelliklerine ait bilgilerin Trk Gda Kodeksinde belirtilen hkmlere uygun olarak etiket zerinde belirtilmesi
zorunludur.
Yemlerin etiketlenmesi
MADDE 15 (1) Bu Ynetmelik hkmlerine gre, yem veya yemlik madde olarak kullanmna izin verilen
GDO lu yemlerin % 0,9 un zerinde GDO iermesi hlinde, yem mevzuatnda yer alan etiket gerekliliklerine ilave olarak
aadaki ekilde etiketlenmesi zorunludur.
a) GDO lu yemin zel adnn yannda parantez iinde genetik olarak deitirilmi ifadesi bulunmaldr.
Bu ifade yem bileen listesi altnda dip not olarak da yer alabilir. Bu durumda yaz karakter byklnn listede belirtilen
rnlerin karakter byklnden az olmamas gerekir.
b) GDO dan elde edilen yemin adnn yannda parantez iinde genetik olarak deitirilmi den elde
edilmitir ifadesi yer almaldr. Bu ifade yem bileen listesi altnda dip not olarak da yer alabilir. Bu durumda yaz
karakter byklnn listede belirtilen rnlerin karakter byklnden az olmamas gerekir.
c) GDO lu dkme yemlerin beraberinde, etiket bilgilerini ieren belge bulundurulmak zorundadr.
) GDO lu yemin GDO suz edeerinden farkl olmas hlinde bileiminin, besleme zelliklerinin, kullanm
amacnn, belirli hayvan tr ya da kategorisi iin yaplan salk beyanlarnn etiket zerinde bulundurulmas zorunludur.
d) GDO lu yemin GDO suz edeeri yok ise, o yemin yaps ve karakteristikleri ile ilgili uygun bilgilerin etiket
zerinde bulundurulmas zorunludur.
zleme ve izlenebilirlik
MADDE 16 (1) GDO ve rnlerini ithal veya ihra eden, ileyen, depolayan, datan ve tketime sunanlar, son
tketiciye ulancaya kadar olan srete gerekli kaytlar tutmak ve izlenebilirlii salamak, ayrc kimlik numaras ile