You are on page 1of 31

Bosna Caddesi, Adapazar, Austos 1999

BA Yaplarda Hasar Belirleme


Onarm ve Glendirme

Dr. Zeki ZCAN


Sakarya niversitesi
Mhendislik Fakltesi
naat Mhendislii Blm
ozcan@sakarya.edu.tr
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Onarm ve Glendirme
Onarm: Hasar grm bir yap veya yap elemann nceki
durumuna getirmek iin yaplan ilemlerdir (rijitlik,
sneklik ve dayanmn arttrlmas gibi).
Glendirme: Bir yapnn tama gcn, rijitliini,
snekliini veya stabilitesini nceki durumunun zerine
karmak amacyla yaplan deiikliktir.
Bu ilem iin yapnn hasar grm olmas gerekmez.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Zeki zcan

Hasar belirlenmesi ve
deerlendirmesindeki amalar

Hasarn Belirlenmesi

En nemli zorluk depremden sonra hemen yaplmas


alma ortam afet blgesi, alma koullar snrl
Ksa zamanda yaplmas gerekir
Hasar byk ise yeterli eleman bulmak zordur
Bu nedenle hasar belirlemenin mmkn olduu kadar
uyuumlu ve abuk ortaya kmas kolay olmayabilir
Bilgi toplama formlar, kolay kullanma ve sistematik
olmalar ynnden ou zaman bu amaca uygun der
Elde edilen bilgilerin onarm ve glendirmede
kullanlmas genellikle daha rahat bir ortamda yaplr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Deprem sonucu gmeye yaklaan veya gen binalar


belirlenip; buralarda oturanlar baka yerlere tayarak
can kayb nlenebilir.
Genellikle ykc ana depremi, birka ay bile geciken daha
az iddetli depremler izler ve dayanm zayflayan binalar
gme durumuna getirebilir.
Toplanan bilgilerin deerlendirilmesi ile depremin
iddeti, eitli derecelerde hasar grm ve kullanlabilir
binalarn says belirlenebilir.
Bunun sonucu olarak insanlarn esas faaliyetleri
dzenlenebilir.
07.03.2013

Hasar belirlenmesi ve
deerlendirmesindeki amalar

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar belirlenmesi ve
deerlendirmesindeki amalar

Bilgiler sistematik snflandrlarak yardm ileri


organize edilebilir.
Deprem tehlikesi olan blgeler gereki anlamda
belirlenebilir.
Grlen eksikliklerin belirlenmesiyle gelecekte
bu tr faaliyetlerin daha az eksikli olmas
salanabilir.
Hasarlarn belirlenmesi ve snflandrlmasyla,
bunun sonucunda yaplacak onarm ve
glendirme sistematik bir ekilde
gerekletirebilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar gren binalarn ve bunlarn elemanlarnn


zellikleri belirlenerek, yeni yaplacak binalarn
plan ve projelendirilmesinde bu bilgilerin
kullanlmasyla deprem tehlikesinin azaltlmas
salanabilir.
Mevcut deprem, projelendirme ve inaat
ynetmelikleri gelitirebilir.

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Zeki zcan

Hasarn Deerlendirilmesi ve
Glendirmeye Karar Verilmesi

Hasar derecelerinin snflandrlmas


1. Yok: Tayc elemanda grnr atlak yok. Duvar ve
duvar ile erevenin birleim izgilerinde atlak var.
2. Hafif: Duvar ve tavanda atlaklar. Sva dklmesi.
Tayc elemanlarda deprem dayanmn etkilemeyen
kk atlaklar.
3. Orta: Tayc duvarlarda kegen veya dier atlaklar.
Kolon, kiri ve perdelerde byk atlaklar.
4. Ar: Duvarlarda ezilmeli byk atlaklar. Kolon, kiri
ve perdelerde kk ayrlmalar.
5. ok Ar: Tayc elemanlar ve birleim blgelerinde
ok fazla hasar ve ayrlmalar. Binann tmnde
arplma. Ksmen veya tamamen gme.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasarl Yaplarn Deerlendirilmesi


Az Hasarl
Orta Hasarl (Glendirme)
Ar Hasarl
Mevcut Yaplarn Deerlendirilmesi - DBYBHY 2007
Blm 7 de verilen esaslara gre yaplr.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasarn Deerlendirilmesi ve
Glendirmeye Karar Verilmesi

Hasarn Deerlendirilmesi ve
Glendirmeye Karar Verilmesi

Yap depremde ok sk bir deneye


tabi tutulur.
Ynetmelik eksiklikleri
zmleme eksiklikleri
Boyutlama ve inaat hatalar ortaya
kar.

Deprem hasarlarnn saysal olarak


belirlenmesi,
ve
Belirli bir sebebe balanmas
zordur.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

11

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

10

12

Dr. Zeki zcan

Deprem Hasar Trleri

Duvar Hasarlar

Duvarlar
Demeler
Kiriler
Kolonlar
Kiri-kolon birleim blgeleri
Perdeler
Temeller

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Duvarlarda meydana gelen hasarlar


tayc sistemin davrannn daha
gereki anlalmasna yardmc olur.
Deprem yk altnda duvarlar kesme
kuvveti ile zorlanr.
Malzemenin ekme dayanm dk
olmasndan X eklinde atlaklar grlr.
13

07.03.2013

Duvar Hasarlar

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

14

Deme Hasarlar
atlaklar;
demenin altnda aklkta ve
kirile birletii yerde stte mesnette,
grlr.
Bu durum;
donatnn yetersiz olmasna,
donat yksekliinin salanamadna,
kalbn erken alndna iaret eder.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

15

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

16

Dr. Zeki zcan

Kiri
Hasarlar

Deme Hasarlar
Byk deme boluklarnn
bulunmas durumunda kelerde
gerilme ylmalar nedeni ile atlaklar
Kirisiz demenin kolona veya
perdeye birletii blgeler ar
zorlanr ve atlaklar gzlenebilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

17

a)
b)
c)
d)
e)

Eilme
Kayma
Eilme
Kayma
Kayma

07.03.2013

Kiri Hasarlar

zellikle iki perde arasnda bulunan ba


kirilerinde kesme atlaklar grlebilir.
Ksa kolona benzer bir davrantr.
Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

18

Kiri Hasarlar

Eer ksa aklkl bir kiri perdeye


birleiyorsa mesnet blgesinde X
eklinde kayma atla grlebilir.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

19

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Kirilerde meydana gelen eilme atlaklar


byk olmadklar srece tayc sistemin
gvenliini etkilemez.
Snek olmayan zellikleri dolays ile
kayma atlaklarnn zerinde daha ok
durulmaldr.
Ancak kayma atlak geniliinin ok
byk olmas durumunda sistemin
gvenliini tehlikeye debilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

20

Dr. Zeki zcan

Kolon Hasarlar

Kolon Hasarlar
Kolon u blgelerinde etriyenin seyrek
olmas hasarn artmasna ve donatnn
burkulmasna sebep olur.
Donatnn burkulmas ve kolon bann
dalmas kolonda bir ksalmaya neden olur.
Bunun sonucunda komu tayc
elemanlarda yeni bir kuvvet dalm ortaya
kar.

Kolonlarda normal kuvvet hakim iken


yn deitiren eilme momenti ve
kesme kuvveti hasara neden olur.
Narin kolonlarda byk eilme
momenti normal kuvvetle beraber beton
basn blgesinde ezilme ve
paralanmalara sebep olur.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

21

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

22

Kiri-Kolon Birleim Blgesi Hasarlar

Kiri-Kolon
Birleim
Blgesi
Hasarlar

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Betonun ezilip kopmas blgenin


dayanmn azaltr.
Birleim blgesinde etriyenin bulunmamas
veya betonda boluklarn bulunmas bu
blgenin dalmasna neden olur.
Bu durumda blge mafsal durumuna gelerek
sistemin toptan gmesine neden olabilir.

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

23

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

24

Dr. Zeki zcan

Perde Hasarlar

Perde Hasarlar

En ok rastlanan atlak ve hasar tr X


eklindedir.
Snek olmayan ve eik ekme
gerilmelerinin oluturduu g
tkenmesine iaret eder.
Perde u blgelerinin iyi dzenlenmi
olmas durumunda bu hasara ramen
perde eilme momenti tamaya devam
eder.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

25

Glendirme Projesinin
Hazrlanmas

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

26

Glendirme Projesinin
Hazrlanmas

Binann mimari rlevesinin hazrlanmas


Tayc sistem rlevesinin hazrlanmas
Hasar rlevesinin hazrlanmas
Beton kalitesinin belirlenmesi
Donat kalite ve dzeninin belirlenmesi

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Geoteknik bilgilerin belirlenmesi


Tayc sistemin yeterli olup olmadnn
kontrol DBYBHY, Blm 7
Glendirme sistemine karar verilmesi
Glendirilmi sistemin analizi
Uygulama detaylarnn hazrlanmas

27

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

28

Dr. Zeki zcan

Mevcut Binalarn Deerlendirilmesi ve


Glendirilmesi

BLM 7
7.1.1 Deprem blgelerinde bulunan mevcut ve
glendirilecek tm binalarn ve bina tr yaplarn
deprem etkileri altndaki davranlarnn
deerlendirilmesinde uygulanacak hesap kurallar,
glendirme kararlarnda esas alnacak ilkeler ve
glendirilmesine karar verilen binalarn glendirme
tasarm ilkeleri
tanmlanmtr.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Bu ksmda verilen hesap yntemleri ve


deerlendirme esaslar elik ve yma yaplar
iin geerli deildir.
Ancak mevcut elik ve yma binalarn
bilgileri bu blme gre toplanacaktr.

29

BA Binalar Glendirmek iin neler yaplabilir


Deprem hasarlarna neden olacak kusurlarn
giderilmesi,
Deprem gvenliini arttrmaya ynelik olarak
yeni elemanlar eklenmesi,
Ktle azaltlmas,
Mevcut elemanlarnn deprem davranlarnn
gelitirilmesi,
Kuvvet aktarmnda srekliliin salanmas.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

30

Glendirilen Binalarn Deprem


Gvenliinin Belirlenmesi
Glendirilen binalarn ve elemanlarnn
deprem gvenliklerinin hesaplanmasnda,

mevcut binalar iin


bu blmde verilen hesap yntemleri
ve deerlendirme esaslar
kullanlacaktr.
31

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

32

Dr. Zeki zcan

Binalara Eklenecek Yeni Elemanlarn


Tasarm

Glendirme Trleri
Glendirme uygulamalar,

Bu blmde verilen zel kurallarla birlikte


Blm 3 ve/veya Blm 4e

eleman ve bina sistemi dzeyinde

Ayrca yrrlkte olan dier


standart ve ynetmeliklere
uyulacaktr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

olmak zere iki farkl kapsamda


deerlendirilecektir.
07.03.2013

33

Eleman Glendirmesi

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

34

Sistem Glendirmesi

Binann kolon, kiri, perde, birleim


blgesi gibi deprem yklerini karlayan
elemanlarnda dayanm ve ekil deitirme
kapasitelerinin arttrlmasna ynelik
olarak uygulanan ilemler,

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Binann tayc sisteminin dayanm ve ekil


deitirme kapasitesinin arttrlmas,
i kuvvetlerin dalmnda srekliliin
salanmas,
binaya yeni elemanlar eklenmesi,
birleim blgelerinin glendirilmesi,
deprem etkilerinin azaltlmas amacyla
binann ktlesinin azaltlmas ilemleridir.

35

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

36

Dr. Zeki zcan

Betonarme Binalarn Glendirilmesi

Betonarme Binalarn Glendirilmesi

Kolonlarn Glendirilmesi
Bu blmde verilen eleman ve sistem
glendirme yntemleri uygulamada ska
kullanlan teknikleri kapsamaktadr.

Betonarme manto
elik manto
Lifli Polimer (LP) sarg

Ancak burada bahsedilmeyen glendirme


trleri bu blmn genel yaklamna ve
ilkelerine uymak kouluyla uygulanabilir.

Kirilerin Glendirilmesi
Dtan etriye ekleme
Lifli Polimer (LP) ile sarma

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

37

Yma dolgu duvarlarnn glendirilmesi


Hasr elik donatl sva ile glendirme
Lifli polimerler ile glendirme
Prefabrike beton paneller ile glendirme

Sisteme yeni erevelerin eklenmesi


Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

38

Bu Yntem, kolonlarn
snekliini arttrmak,
kesme ve basn dayanmlarn arttrmak,
kayma ve basn gerilmelerini azaltmak
bindirmeli eklerin zayflklarn gidermek
iin kullanlr.
Mantolama ile kolonun eilme kapasitesi
arttrlamaz.

Yerinde dkme betonarme perdelerle glendirme


ereve dzlemi iine betonarme perde eklenmesi
ereve dzlemine bitiik betonarme perde
eklenmesi

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Kolonlarn Glendirilmesi

Betonarme Binalarn Glendirilmesi

07.03.2013

Dr. Z. zcan

39

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

40

Dr. Zeki zcan

10

Betonarme Manto

Betonarme Manto
rnekler

Kolonun pas pay syrlarak veya yzeyleri


rselenerek uygulanr.
Betonarme manto kalnl,
Yatay ve dey donatnn yerletirilmesini,
Beton dklmesini,
Minimum pas payn salamaldr.

Prof. Dr. Z. Celepden

En az manto kalnl 100 mmdir.


07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

41

07.03.2013

Betonarme Manto

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

42

Betonarme Manto
Prof. Dr. Z. Celepden

rnekler
Prof. Dr. Z. Celepden

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

43

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

44

Dr. Zeki zcan

11

Kolon mantolamasnda katlar arasnda


kesitin ve srekliliin salanmas

Betonarme Mantolama uygulamas

Prof. Dr. Z. Celepden


07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

45

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

46

47

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

48

elik Manto
Dikdrtgen BA kolonun;
kelerine 4 adet boyuna kebent
yerletirilir,
kebentler belirli aralklarla, yatay
plakalarla kaynaklanr.
kebentler ile betonarme yzeyler
arasnda boluk kalmamaldr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Zeki zcan

12

elik Manto
Yatay plakalar drt yzde de srekli olmaldr.
Eksenel yk kapasitesini arttrmak iin
korniyerler alt ve st demeler arasnda srekli
olmaldr (boluklar alnmaldr)
Demelere balk plakalar ile basn aktarmas
salanmaldr.
Gerekirse kebentlere n ykleme yaplabilir.
elik manto ile bindirmeli eklerin zayflklar
giderilebilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

49

elik Manto

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

50

Lifli Polimer (LP) Sarg

Prof. Dr. Z. Celepden

Lifler;
kolonlarn evresine, enine donatlara
paralel olacak ekilde,
sarlmas ve yaptrlmas
ile sarglama salanr.

Kolon-kiri birleim blgesinin elik levha ve ngerilmeli bulonlarla glendirilmesi

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

51

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

52

Dr. Zeki zcan

13

Lifli Polimer (LP) Sarg

Lifli Polimer (LP) Sarg

Bu yntem ile betonarme kolonlarn;


sneklik kapasitesi,
kesme ve basn kuvveti dayanmlar
boyuna donat bindirme boyunun yetersiz
olduu durumlarda donat kenetlenme
dayanm
arttrlr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

LP ile yaplan uygulamada;


tam sarg yaplmaldr, (tm kesit evresinin
sarlmas)
sarg sonunda en az 200 mm bindirme
yaplmaldr,
kolon keleri en az 30 mm yarapnda
yuvarlatlmaldr.
Uygulama retici firma nerilerine uygun olarak
yaplmaldr.

53

07.03.2013

Lifli Polimer (LP) Sarg

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

54

Lifli Polimer (LP) Sarg


LP ile sarglanan kolonlarda elde edilen
kesme, eksenel basn ve kenetlenme
dayanmlarnn art ile sneklik artnn
hesap yntemleri
Bilgilendirme Eki 7Ede

Kesme kuvveti dayanm eritler halinde yaplan


LP sarg ile de arttrlabilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

verilmektedir.
55

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

56

Dr. Zeki zcan

14

Kolonlarn Eksenel Basn Dayanm


ve Snekliinin Arttrlmas
Kolon kesitinin uzun boyutunun ksa
boyutuna oran ikiden fazla olmamaldr.
Kolonlarn enkesitleri dikdrtgenden
elipse dntrlerek LPnin etkinlii
arttrlabilir.
Elips kesitlerde uzun boyutun ksa boyuta
oran en fazla olabilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Kolonlarn Eilme Kapasitesinin


Arttrlmas
Kolon kesiti bytlebilir.
Bu ilem ayn zamanda kolonun kesme ve
basn kuvveti kapasitelerini de arttrr.
Eklenen boyuna donatlarn katlar arasnda
sreklilii salanmaldr.

57

LP ile Kolon Glendirme Uygulamas

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

59

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

58

LP ile Deme Glendirme Uygulamalar

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

60

Dr. Zeki zcan

15

Uygulama Esaslar

Uygulama Esaslar

Yzey hazrl ok nemlidir.


Dtan uygulanan malzemeler olduu iin
syrlma veya beton paspay tabakas ile birlikte
ayrlma grlr.
Hasarl blgeler epoksi enjeksiyonu ile veya
tamir harlar ile onarlmaldr.
Yzeydeki yapmay engelleyen toz, ya, kir
gibi tabakalar kumlama ve yksek basnl su
pskrtlerek temizlenmelidir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Yzey hazrlklar yaplr.


Temiz yzeye fra veya rulo ile astar
srlr.
Astar kuruduktan sonra birinci kat epoksi
srlr ve karbon lifler sarlr, daha sonra
ikinci kat epoksi ile yzey kaplanr.

07.03.2013

61

Epoksiler, reine ve sertletiriciden oluan


ift komponentli malzemelerdir.
Epoksiler normal hava artlarnda (20 C)
mukavemetini 7 gnde kazanr.
Reine ve sertletirici kartrldktan sonra
kristallemeye balamadan nce
uygulanmasna dikkat edilmelidir.
Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

62

Kirilerin Sarlmas

Uygulama Esaslar

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Betonarme kirilerin sarlmasnn amac,


kirilerin kesme dayanmlarnn ve
sneklik kapasitelerinin arttrlmasdr.

63

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

64

Dr. Zeki zcan

16

Dtan Etriye Ekleme

Dtan Etriye Ekleme


Kesme dayanm yetersiz olan kiriin mesnet
blgelerine gerekli sayda etriye kiriin iki
yzne ekildeki gibi dtan eklenebilir.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Betonda alan boluklar beton ile doldurulur


Bu yntem ayn esaslarla farkl detaylar
kullanlarak da uygulanabilir.
Dtan eklenen etriyelerin sarglama etkisi
yoktur, kiri kesitinin snekliini arttrmaz.
Bu uygulamada profil ve bulonlar d etkilere
kar korunmaldr.
07.03.2013

65

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

66

Lifli Polimer (LP) ile Sarma


Kiri kesme dayanmnn arttrlmas iin
tam sarg kullanlmaldr.
Kiri keleri en az 30 mm yarapnda
yuvarlatlmaldr.
Sarg sonunda en az 200 mm bindirme
yaplmaldr.
retici firma nerileri dikkate alnmaldr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

67

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

68

Dr. Zeki zcan

17

Sakarya niversitesi
LP ile kiri glendirmesi deneyleri

Sakarya niversitesi
LP ile kiri glendirmesi deneyleri

160

8 adet 150x250x2200 mm
C14-BIII

Art:
Akma yknde %50-70
Kopma yknde %65-110

Yuk (kN)

120

80

KA1
KB1
KC1
KD1

40

Numunelerin hazrlanmas
07.03.2013

Dr. Z. zcan

07.03.2013

69

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Sakarya niversitesi
LP ile kiri glendirmesi deneyleri

120

Yuk (kN)

FRP
kopma
80

40

KB1
KC1
KD1

lk
atlak
0
0

yerdeitirme 18 mm, FRP de kopma


07.03.2013

Dr. Z. zcan

0.4
0.8
1.2
Uzama Sekildegistirmeleri (%)

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Z. zcan

30

40

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

70

Bodrum hari en fazla katl binalarda


varolan ve temel stnden yukarya kadar
st ste sreklilik gsteren betonarme
ereve iindeki dolgu duvarlarn rijitlii
ve kesme dayanm, duvar yzne
uygulanan ve aada tanmlanan
glendirme yntemleri ile arttrlr.

160

Donat
akmas

20
Yerdegistirme (mm)

Dolgu Duvarlarn Glendirilmesi

Davran erisi

Krlma modu

10

1.6

71

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

72

Dr. Zeki zcan

18

Dolgu Duvarlarn Hasr elik Donat ile


Glendirilmesi
Dolgu duvarlarn rijitlii ve kesme dayanm,
Duvar yzne uygulanan hasr elik donatl sva ile
arttrlr.
Sva kalnl en az 30 mm,
Hasr donat pas pay ise en az 20 mm
Karm; 4 hacim kum, 1 hacim imento ve 1 hacim
kire
Basn dayanm 5 MPa,
kayma dayanm ise 0.5 MPa
alnacaktr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

73

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

74

Dolgu Duvarlarn Hasr elik Donat ile


Glendirilmesi

Dolgu Duvarlarn Hasr elik Donat ile


Glendirilmesi

Duvarn kegen uzunluunun glendirme


ncesi kalnlna oran 30dan kk olmaldr.
Bu trl uygulamalarda mevcut ereve iinde
basn ubuu oluumu salanmal ve ereveye
yk aktarm iin gerekli ankrajlar
dzenlenmelidir.
ereve ankraj ubuunun en kk ap 12 mm,
En az ankraj derinlii ubuk apnn on kat
En geni ubuk aral 300 mm olmaldr

Ayrca, duvar dzlemine dik ynde, her bir


metrekare duvar alannda drt adet gvde ankraj
yaplmaldr.
Gvde ankraj ubuklar duvarn har derzleri
iine gmlmelidir.
Tm ankraj ubuklar alacak deliklere epoksi
esasl bir malzeme ile ekilecek ve ular L
eklinde 90 derece bklerek hasr donatnn
iine geirilecektir.
Kuvvetlerin zemine gvenle aktarlmas iin
gerekli olan temel dzenlemesi yaplmaldr.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

75

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

76

Dr. Zeki zcan

19

Dolgu Duvarlarnn Lifli Polimerler


ile Glendirilmesi

Dolgu Duvarlarnn Lifli Polimerler


ile Glendirilmesi

Dolgu duvarlarn rijitlii ve kesme dayanm,


duvar yzne uygulanan lifli polmerler (LP) ile
arttrlabilir.
Uzunluunun yksekliine oran 0.5 ile 2
arasnda olmaldr.
Uygulamalarda mevcut ereve iinde basn
ubuu oluumu salanmaldr.
ereveye yk aktarm iin gerekli ankrajlar
dzenlenmelidir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

77

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

78

Dolgu Duvarlarnn Lifli Polimerler


ile Glendirilmesi

Dolgu Duvarlarnn Lifli Polimerler


ile Glendirilmesi

Ke blgelerde yk dalmn salayabilmek,


Betonarme ereve ile LP eritler arasnda yeterli sayda
ankraj yerletirebilmek iin,
erit geniliinin 1,5 katndan az olmayan genilikte,
Kare LP levhalar kullanlacaktr.
Lifli polimer uygulamas duvarn iki tarafndan yaplacak,
LP eritler duvar kalnlnca geen LP bulonlar ile
duvara sabitlenecektir.
LP bulonlar arasndaki mesafe 600 mmden fazla,
Bulonun kegen erit kenarna uzakl ise 150 mmden
fazla olamaz.

Yk aktarmn salamak iin LP ankrajlar kullanlacaktr.


Ankrajlar LP eritlerin epoksi ile doyurulmas ve bir
silikon ubuk etrafna sarlmas ile oluturulacaktr.
Ankraj deliinin ap 10 mmden, derinlii ise 150
mmden kk olmayacaktr.
Bir ankrajn ekme dayanm, 20 kN veya silikon ubuk
etrafna sarlan LPnin ekme kapasitesinin %30undan
kk olandr.
Kuvvetlerin zemine gvenle aktarlmas iin gerekli olan
temel dzenlemesi yaplmaldr.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

79

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

80

Dr. Zeki zcan

20

BA Tayc Sistemlerin
Yerinde Dkme Betonarme Perdeler ile
Glendirilmesi

ereve Dzlemi inde Betonarme


Perde Eklenmesi

Yanal rijitlii ve dayanm yetersiz olan


betonarme tayc sistemler, yerinde dkme
betonarme perdelerle glendirilebilir.
Betonarme perdeler mevcut ereve dzlemi
iinde veya ereve dzlemine bitiik olarak
dzenlenebilir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Eklenecek perdeler;
ereve aksnn iinde dzenlenmelidir,
Temelden balayarak perde st kotuna kadar
srekli olmaldr.
Perde u blgesindeki boyuna donatlarn ve
Gerei durumunda perde gvdesindeki boyuna
donatlarn perde ykseklii boyunca sreklilii
salanmaldr.

81

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

82

ereve Dzlemi inde Betonarme


Perde Eklenmesi
Perdeler, iinde bulunduklar ereveye ankraj
ubuklar ile balanarak birlikte almalar
salanacaktr.
Ankraj ubuklar, mevcut ereve elemanlar ile
eklenen betonarme perde eleman arasndaki ara
yzlerde deprem kuvvetleri altnda oluan kayma
gerilmelerini karlayacaktr.
Perde eklenmesinde minimum artlar
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

83

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

84

Dr. Zeki zcan

21

ereve Dzlemi inde Betonarme


Perde Eklenmesi

ereve Dzlemi inde Betonarme


Perde Eklenmesi

En kk ankraj ubuu ap 16 mm,


En az ankraj derinlii ubuk apnn on
kat
En geni ubuk aral 400 mm
olmaldr.
Perde ucunda kolon yoksa perde u
blgesi oluturulmaldr.

Perde ucunda mevcut kolon bulunmas


durumunda mevcut kolondan u blgesi
olarak yararlanlabilir.
Her iki durumda da perde u blgesine
eklenecek dey donatlarn katlar arasnda
sreklilii salanmaldr.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

85

ereve Dzlemi inde Betonarme


Perde Eklenmesi

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

86

ereve Dzlemi inde Betonarme


Perde Eklenmesi

Perde temeli, perde tabannda oluan i


kuvvetleri temel zeminine gvenle aktaracak
ekilde boyutlandrlmaldr.
Perde temelinde oluabilecek d merkezlii
azaltmak amacyla perde temeli komu kolonlar
ierecek ekilde geniletilerek mevcut kolonlarn
eksenel basn kuvvetlerinden yararlanlabilir.
Perde temelinin mevcut temel sistemi ile birlikte
almas iin gerekli nlemler alnmaldr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

87

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

88

Dr. Zeki zcan

22

Mevcut kiri ve kolonlar ile balant

ereve Dzlemine Bitiik Betonarme


Perde Eklenmesi
Betonarme sisteme eklenecek perdeler d ereve
aksnn dnda, ereveye bitiik olarak
dzenlenebilir.
Temelden balayarak perde st kotuna kadar srekli
olmaldr.
Perdeler bitiik olduklar ereveye ankraj ubuklar
ile balanarak birlikte almalar salanacaktr.
Ankraj ubuklar, arayzlerde oluan kayma
gerilmelerini karlamak iin yeterli dayanma sahip
olmaldr.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

89

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

90

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

92

ereve Dzlemine Bitiik Betonarme


Perde Eklenmesi
Perde ucunda mevcut kolon bulunmamas
durumunda perde u blgesi oluturulmaldr.
Perde ucunda mevcut kolon bulunmas
durumunda mevcut kolondan u blgesi olarak
yararlanlabilir.
Perdenin altna temel yaplacak, perde temeli,
perde tabannda oluan i kuvvetleri temel
zeminine gvenle aktaracak ekilde
boyutlandrlacaktr.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

91

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Zeki zcan

23

DURUM ALIMASI RNEK

D perdelerde temel dzeni

Mevcut Bir Betonarme ereveli Binann Glendirilmesi


Prof. Dr. Haluk Sucuolundan
fc= 10 MPa
Bakrky

07.03.2013

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

93

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Alternatif 1: ten Glendirme

Alternatif 2: Dtan Glendirme

Prof. Dr. Haluk Sucuolundan

Prof. Dr. Haluk Sucuolundan

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

95

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

94

96

Dr. Zeki zcan

24

Betonarme Sisteme Yeni ereveler


Eklenmesi

Prof. Dr. Haluk Sucuolundan


Glendirme maliyetinin yeniden yapm maliyetine oran

Alternatif 1- zm:

% 39 (4 ay boaltma)

Alternatif 2- D zm: % 19 (boaltma yok)

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Betonarme sistemin dna yeni ereveler


eklenerek yatay kuvvetlerin paylam
salanabilir.
Sisteme eklenecek erevelerin temelleri mevcut
binann temelleri ile birlikte dzenlenecektir.
Yeni ve eski erevelerin birlikte almas iin
bu ereveler mevcut binann demelerine
gerekli yk aktarmn salayacak ekilde
balanacaktr.
07.03.2013

97

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

98

Betonarme Sistemin Ktlesinin


Azaltlmas

Betonarme Sistemin Ktlesinin


Azaltlmas

Ktle azaltlmas bir yap glendirme yntemi


deildir.
Ancak yapya etki eden dey yklerin ve
deprem kuvvetlerinin azalan ktle ile orantl
olarak azalacak olmas yap gvenliini
arttracaktr.
Azaltlacak veya kaldrlacak ktle ne kadar yap
st kotlarna yakn ise, deprem gvenliini
arttrmadaki etkinlii de o kadar fazla olacaktr.

En etkili ktle azaltlmas trleri;


Binann st katnn veya katlarnn iptal edilerek
kaldrlmas,
Mevcut atnn hafif bir at ile deitirilmesi,
atda bulunan su deposu vb tesisat arlklarnn
zemine indirilmesi,
Ar balkonlarn, parapetlerin, blme duvarlarn,
cephe kaplamalarnn daha hafif elemanlar ile
deitirilmesidir.

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

99

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

100

Dr. Zeki zcan

25

Problem

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Problem

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

101

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

neriler

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

103

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

102

neriler

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

104

Dr. Zeki zcan

26

neriler

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

105

Tamir Harlar

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

106

Tamir Harlar

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

107

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

108

Dr. Zeki zcan

27

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

07.03.2013

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

109

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

110

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

07.03.2013

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

111

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

112

Dr. Zeki zcan

28

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

07.03.2013

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

113

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

114

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

07.03.2013

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

115

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

116

Dr. Zeki zcan

29

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

Epoksi enjeksiyonu ile atlak onarm

07.03.2013

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

117

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

118

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

120

Uygulama
Filiz
Ekimi

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

119

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Dr. Zeki zcan

30

Uygulama

Filiz
Ekimi

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

121

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

122

Son Sz

Son Sz

Binada hasara neden olan bir deprem


sonrasnda hasarl binann glendirilmesi
ve daha sonra glendirilmi binann
deprem performansnn belirlenmesi iin
Blm 7de verilen esaslar uygulanacaktr.

Hasarl binann glendirilmesinde mevcut


elemanlarn dayanm ve rijitliklerinin hangi
lde gz nne alnacana

projeden sorumlu inaat mhendisi

karar verecektir.
07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

123

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

07.03.2013

Dr. Z. zcan

Hasar Belirleme, Onarm ve Glendirme

124

Dr. Zeki zcan

31

You might also like