MLL TREN ve

TBTAK
Milli ve zgn Modern Trenlerin
Gelitirilmesi

erik
Gnmzde Kullanlan Modern Trenler.
Milli Tren iin Milli ArGe.
YHT alt bileenleri ve maliyet yzdeleri.
TBTAK Enstitleri ve YHT alt bileenleri.
Milli Tren ve Teknoloji Transferi.
Milli Trene Giden Yolda rnek Proje E1000

Modern Trenler
160 Km/s Hzlarn altnda iletilen trenlere Blgesel Tren
EMU
DEMU

160 km/s - 250 km/s arasndaki hzlarda iletilen trenlere Hzl Tren

250 km/s ve zeri hzlarda iletilen trenlere Yksek Hzl Tren denilmektedir.

Modern Ulam Aralar Maliyetleri

Yolcu Ua ~90.000.000 $

ok Yksek Hzl Tren - ~47.000.000 $

Metro Arac - ~5.000.000 $

Otobs ~530.000$
4

Bilgi Youn rnlere Gei

Emek Youn rnler

Bilgi Youn rnler

retime dayal

Bilgiye, tasarma dayal

Adetli retimden kazan

zgn tasarmlardan kazan

Mteri isteklerine cevap

vermede yava kalma

Mteri isteklerine zel rn

gelitirme, rnde esneklik

ilik ve retim maliyetlerinin

minimize edilmesi

zgn tasarmlarn devamll ve

inovasyon

rn gelitiren kuruma
bamllk

rnn sahibi olma

2012 yl itibari ile ihracat rakam ~135Milyar$

2023 hedefi 500Milyar$
5

Milli Trenden Ne Anlyoruz?

Yetimi nsan
Kayna
zgn Tasarm
retim ve
Tasarm alt
Yaps

Mteri
htiyalarna zel
Tasarm Kabliyeti

Rekabeti ve
zgn rn

Srdrebilirlik rnde Devaml yileme ve novasyon

Milli Tren iin Alt Sistem Gelitirme

Yksek Hzl Tren ve EMU Ana Sistem Bileenleri
Boji
Tahrik Sistemi(Cer motoru Cer Konverteri, Cer Trafosu)

Gvde(Aluminyum kompozit
teknolojileri, Aerodinamik tasarm)

Tren Kontrol Sistemleri(Kumanda, haberleme ve

sinyal devreleri)

Yksek Hzl Tren Tasarmnda allabilecek Alt Sistemler

Yerli Tasarm Yksek Hzl Tren iin Gelitirilmesi ngrlen Alt Sistemler
Gvde Bileenleri

Boji

Tahrik Sistemleri

Tren Kontrol Sistemleri

Gvenlik ve Koruma
Sistemleri

Konfor Sistemleri

n Burun aerodinamik
tasarm ve kompozit gvde
tasarm

Fren Sistemi

Cer konvertr ve cer

kontrol nitesi

Tren kontrol ve ynetim

sistemi

Acil durum alglama

devreleri

Yolcu blmesi iklimlendire

sistemleri

arpma modelleme

Sspansiyon sistemi

Cer trafosu

Yolcu bilgilendirme
sistemleri

Yangn Gvenlik
Sistemleri

Yolcu konfor
sistemleri(internet, TV)

Alminyum kaynak
teknolojisi ile geni yzey
kaynaklarnn yaplmas

Kumlama ve Boden
yalama sistemleri

Soutma sistemi

Makinist kumanda
sistemleri

Giydirme

Tren tekerlek takmlar

Yksek Gerilim
Ekipmanlar

ERTMS ve Seyir gvenlii

kayt sistemleri

Kap sistemleri

Kaynak Konstrksiyon
Teknolojileri

Yardmc Konverter
sistemleri

Tren haberleme ve
sinyalizasyon sistemleri

Otomatik kaplin
teknolojileri

Aktarma sistemleri

Alt Sistem Maliyet Oranlar ve Yerliletirilebilirlik

Yksek Hzl Tren alt Sistemleri tasarm/retim/test imkan listesi

Boji

Yksek Hzl Trende

maliyet oran

Alminyum Cer
Cer
Cer
Cer Kontrol Tren Kontrol
Gvenlik ve
Konfor
Gvde
Motoru Trafosu Konvertr nitesi
Sistemleri Koruma Sistemleri Sistemleri

20%

22%

29%

20%

14%

22%

21%

20%

7%

2%

Muhtemel Katma Deer

-Alt Sistemlerin Yerli
Gelitirilmesi Durumunda (Yksek hzl tren maliyetine
oranla)

2%

Yerli Hzl Tren Tasarm ile yerliletirilebilirlik oran 79%

oranna kartlabilecektir.
allabilecek Ana Konular:
Boji, Gvde, Tahrik(Cer) Sistemi, Tren Kontrol Sistemleri
9

TBTAK Enstitleri ve YHT Alt Sistemleri

TBTAK Enstitleri

alabilecei Alt Sistem

Referans Proje

Tahrik Sistemi,
Tren Kontrol Sistemi

E1000

Gvde

Alminyum ile ilgili

gerekletirilen projeler

TBTAK BLGEM

Tren Kontrol Sistemi

GIS Gerek zamanl

iletim sistemi projesi,
Sinyalizasyon Projeleri

TBTAK SAGE

Gvde Aerodinamik
Tasarm

Aerodinamik tasarm
yaplan projeler

TBTAK MAM
Enerji Enstits
TBTAK MAM
Malzeme Enstits

10

Milli Tren iin Teknoloji Transferi ve ArGe

Teknoloji Transferi ve Milli Tren Gelitirilmesi .

Hazr alnacak YHT ve EMUlarn yurt ierisinde retilmesi ile birlikte teknoloji
transferi yaplmas gndeme gelecektir.
Teknoloji transferi; Milli Tren Gelitirilmesi iin bir frsat olarak
deerlendirilmelidir.

Teknoloji
Transferi
Milli Ar-Ge
Projesi

2016 ylnda kullanm balayacak

setlerin retilmesi
Teknoloji Transferi

2013 2016 Proje ve Prototip retim

2016 2017 Test ve Sertifikasyon
2018 yl itibari ile zgn yksek hzl
tren setlerinin hizmete alnmas
2018 Pazarlama almalar

11

E1000 Tip Elektrikli Lokomotif

Milli Trene Giden Yolda rnek Proje

E1000 Tip Elektrikli Lokomotif
Gelitirilmesi Projesi

12

E1000 Tip Elektrikli Lokomotif

Projenin Amac:
TCDDnin manevra ve ksa mesafe yk tama ihtiyalarn karlamak zere,
modern AC sr sistemine sahip 1 MW gcnde elektrikli lokomotif gelitirilmesi
ve prototip retimi.

Projede Gelitirilen Alt Sistemler:

Cer Konverteri
Cer Kontrol nitesi
Merkezi Kontrol nitesi
Kontrol ve Kumanda Yazlmlar
Lokomotif Dinamik Modelleme almalar

E1000 Tip Elektrikli Lokomotif

Lokomotif Ana G Devresi

14

E1000 Cer Konverteri

15

Cer Kontrol ve Merkezi Kontrol niteleri

FPGA, DSP, ARM ve PPC ilemcilerden oluan 19 ayr
akll birim.
Gerek zamanl iletim sistemi zerinde iletme ve st
seviye kontrol ilemleri
leri seviye vektr kontrol tabanl motor kontrol,
Geri kazanml frenleme algoritmalar.

16

Testlerden rnekler
IGBT Kesim 2160 V 2300A & IGBT letim 2140 V 1660A

IGBT KAPAMA

IGBT AMA

IGBT2 Akm : 2300A

IGBT2 Tepe Gerilimi: 2600V
Kesim Kayplar: 3.88J/P

IGBT1 Akm: 1660A

IGBT2 Gerilimi: 2140V
letim Kayplar: 2.77J/P
Reverse Recovery Kayplar: 1.81J/P

17

Testlerden rnekler
Motor Mod ve Regen Mod almalara rnek
Tork : 2800Nt.m

18

Cer Sistemi Test Dinamometresi

500kW gcnde motor test dinamometresi

19

Lokomotif Dinamik Modelleme almalar

Dinamik Modelleme
Mevcut Aracn Dinamik Modelinin Adams/Rail
Ortamnda Oluturulmas

Oluturulan Dinamik Modelin Yol Testleri ile

Dorulanmas

Standart Komponentlerin Parametrelerinin

Belirlenmesi

Teker Ray Profillerinin Belirlenmesi

S1002 - TCDD Tekerlek Profilleri

0.01
0.005

Hesaplamalar

Y (m)

-0.005
-0.01
-0.015

vmeler

-0.02

-0.03
-0.08

Hz Sensr

TCDD Tekerlek Profili

s1002 Tekerlek Profili

-0.025
-0.06

-0.04

-0.02

0
X (m)

0.02

0.04

0.06

Standart Olmayan Komponentlerin

Kinematik Modellenmesi

Deplasman
Sensr

0.08

vmeler

Lokomotif Montajnn Adams/Rail

Ortamnda Oluturulmas

Kinematik Denklemler

Test Parkuru

Veri Toplama Ara Yz

Aracn Elektrifikasyon Sonucu Deien Parametreler ile Farkl Yol

Koullarnda Benzetim Ortamnda Test Edilmesi
6

x 10

-3

-2

-4

-6

-8

EN14363

2000

4000

6000

8000

10000

12000

GPS

Lokomotif Dinamik Modelleme almalar

Kayma-Kzaklama Kontrol Sistemi
GPS
Ara izgisel Hz

izgisel Hz
Gzlemleyicisi
vme

Srtnme
Katsays
Gzlemleyicisi

Kayma Oran
Hesab

Kayma Oran

Tekerlek Asal Hz

Optimum
Oran
Hesab

Referans Tork
Hesab

Sonu
Milli ve zgn Tren
Alt Sistemlerin yurt iinde gelitirilmesi

Rekabeti Milli Tren

ArGe ve novasyonun devamllnn salanmas

Milli Tren iin

almal, Yorulmal, Tecrbe ederek renmeliyiz.

22