5.

KALTE YNETM

51
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

5.1

GR

Bu blmde kritik bir konu niteliinde olan kalite ynetimi tartlmakta ve planlama
/ tasarm / yapm sreleri, inaat proje ynetimi ve tesis iletmesinde kalite
hedefleri vurgulanarak, bu hizmetin ana hedef, felsefe ve unsurlar
aklanmaktadr.
Kalite ynetimi ile ilgili tanmlamalar aadadr:
Kalite
Bte ve i program, ilev, uyum,albeni, kamuoyu onay gibi tm proje
gereklerini yerine getirmektir.
Kalite Ynetimi
Kaliteyi salayacak biimde, ilgili kaynak ve ilemleri koordine ederek
ynlendiren prosedr ve yaklam (sistemi) planlama, rgtleme, izleme
ve kaydetme srecidir.
Kalite Kontrol
gc, malzeme, teknoloji, sistemler, dokmantasyon ve iilik gibi proje
unsurlarnn plan, artname, ilgili standartlar ve proje koullarna uygun
olup olmadn saptamak amacyla, srekli biimde yaplan inceleme,
belgeleme (sertifikasyon) tefti ve testlerdir.
Kalite Gvencesi
Kalite kontrol prosedrlerinin fiilen uygulandn gsteren planl ve
sistematik incelemelerdir.
Szlemesinde proje yneticisinden istenen aba ne olursa olsun kalite ynetimi,
proje yneticisi temel hizmetlerinin doal bir parasdr. Buna benzer biimde,
inaat proje yneticisi ister tasarm ncesi evrede, ister inaat baladktan sonra
veya arada hangi evrede ie alnm olursa olsun ilk i olarak kapsaml bir kalite
ynetim plan gelitirip uygulamaldr.
5.2

N TASARIM EVRES

Hedef
in bu evresinde hedef, proje sresince uygulanacak bir kalite ynetim program
hazrlamaktr.
Malsahibi Amalarnn Akla Kavuturulmas
naat proje yneticisi malsahibi ile bir araya gelerek kalite ynetim
programnn hedef ve amacn aka belirlemelidir. Mal sahibine proje

52
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

kalitesinin maliyet ve yararlar aklanmal ve kendisi, kalite srecinin

dayand esaslar (kavramlar) anlamaldr (benimsemelidir).
in Kapsam
naat proje yneticisi yapaca incelemede, tasarmc ile ilgili i
tanmnn mal sahibinin onaylad hizmetlerin eitli unsurlarn ak
biimde kapsayp kapsamadn grmek isteyebilir. Bu erevede,
tamamlanacak proje iin ngrlen baar kriteri (lt) ak biimde
tanmlanm ve anlalm olmaldr. Bu husus, kalite ynetim plann
temelini oluturur. Proje yneticisi, Amerika naat Proje Yneticileri
Birlii (CMAA) esaslarna uygun olarak, tasarmc szlemesini inceler ve
bunun ngrlen kalite standartlar ve (ilgili) proje kriterleri ile ne derece
badatn aratrr. Herhangi bir aktiviteye balamadan nce
tasarmc, kaliteyle ilgili tasarm kriterlerini ve bunlarn mal sahibi
isteklerine uygun olduunu belirlemelidir.
Proje Organizasyonu
Kalite ynetim organizasyonu, tasarmc, inaat proje yneticisi ve
malsahibinin tercihen kalite kontrol ve kalite gvence uygulamalarndan
sorumlu kilit adamlarn iermelidir.
Kalite Ynetim Plan
Kalite ynetim plan, tasarm danman ve mal sahibinden gelen istekler
dorultusunda, inaat proje yneticisi tarafndan gelitirilmelidir.
Kalite Ynetim Plann tm taraflar incelemeli, gereinde plan
deitirilmeli ve formel biimde imzalanarak kabul edilmelidir. Gelecek
revizyonlar ardndan, plannn gncellik ve etkinliini koruyabilmesi iin
deiiklik prosedr hazrlanmal ve deiiklikler, bu prosedre gre
yaplmaldr.
5.3

TASARIM EVRES

Hedef
Bu evrede hedef, tedarik ilemlerini baaryla yrtmek ve projeyi
szlemedeki kalite gerekleri dorultusunda gerekletirmek iin,
kullanlan i programna uygun olarak ihale (szleme) dosyas evraknn
hazrland tasarm srecini ynetmektir.
Tasarm Prosedrleri
Kalite ynetim plan, tasarmn gelitirilmesinde malsahibi, kullanc,
kamu ynetimi, ilgili kurum ve kurulular gibi proje yetkililerinin onayn
salayan tm aamalar gstermelidir. Bu plan ayn zamanda st dzey
tasarmcya tasarm kriterlerini, hesaplarn, izim ve artnameleri
inceleme olanan vermelidir.
53
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

Evrak Kontrol
naat proje yneticisi tasarm evresinde, bir Evrak Kontrol Sisteminin
kurulmas iin giriimde bulunmaldr. Bu sistem, her szleme ile ilgili
olarak hazrlanan tasarmlarn, duyuru iin onaylanan evrak ile birlikte
dosyalanmasn salamaldr. Evrak kontrol sistemi, fiyat teklifi alndktan
sonra inaat sresince deiiklik izimleri ve tm geerli (resmi)
zeyilnameler iin de kullanlmaktadr.
Onaya Sunulan Tasarmlarn ncelenmesi
naat proje yneticisi, gelitirilerek onaya sunulan tasarmlarn
incelenmesi ve istenen kaliteye uygunluunun saptanmas hususunda
tm (ilgili) taraflara gerekli olanaklar salamaldr.
Tasarm Kriterlerinin Deitirilmesi
Tasarm kriterlerinde gereken veya istenen deiiklikler, tasarmc
tarafndan yaz veya anda ile mal sahibine bildirilir, bir kopya da proje
yneticisine gnderilir.
Kalite Kontrol
Tasarmc, tasarm gelitirirken kalite ynetim planna uymaldr. Bu
husus, mal sahibinin veya szlemenin istedii kalite dzeyini
yakalayabilmek asndan konsept ve hesaplar ile, malzeme seim
prosedrlerinin varln denetleme yntemlerini kapsar. izim ve
artnameler aklk, eksiksiz olma ve tutarllk alarndan incelenmelidir.
Kalite Gvencesi
Tasarmc kalite gvence planna, kalite ynetim plannn bir paras
olarak uyarken, kalite kontrol ilemlerinin yeterli dzeyde yrtldn
gsteren sistematik incelemelerde bulunmaldr. Kabul edilmeyen ilerle
ilgili tutanaklar, daha sonraki incelemeler ve tasarm iinin sonundan
nceki giriimler iin ayr bir dosyada saklanmaldr. Tasarmcnn kalite
gvence konusundaki abalarn proje yneticisi, mal sahibi adna genel
hatlar ile inceler.
Keifler
Tasarmc keifleri, kalite ynetim planna uygun biimde hazrlamaldr.
Bu erevede ayrntl kontroller yaplmal ve kalite gvence belgeleri
hazrlanmaldr. naat proje yneticisi szlemesine bal olarak, detay
yapm (maliyet) keiflerini ya da bunlardan bamsz keifleri salar.
Malsahibi Yetkileri
Ek i ya da hizmetlerde istenen deiiklikler iin yetkiler, profesyonel
hizmet szlemelerine uygun olarak dkmante edilmelidir.
54
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

Yaplabilirliin ncelenmesi
naat proje yneticisi kalite ynetim planna eklenmek zere zgn bir
yaplabilirlik program gelitirmelidir. Plan en azndan tasarm
programnn ayrntl incelenmesi, baz koullar yerinde grmek iin saha
ziyaretleri ve ilgili tasarmlarn ayrntl incelemesini kapsamaldr.
Yaplabilirlik incelemelerinin szleme evraknn en az %30 ve %60nn
tamamlandnda yaplmas nerilmektedir. Yaplabilirlik incelemesinde,
yerel inaat piyasasndaki beceri dzeyi ve tedarik olana ile
malzemenin beklenen tedarik koullar dikkate alnmaldr.
Fizibilite (Maliyet / Yarar) Mhendislii
Kalite Ynetim Planna, projenin eitli aamalarnda fizibilite analizleri
yaplmas hususunda maddeler konulmaldr. Eer mmknse, bu
incelemeleri ynlendirmek iin sertifika sahibi bir fizibilite uzman ie
alnmaldr.
Yapm Sresinin Kararlatrlmas
Teklif ncesi i programlarnn hazrlanmasnda kullanlan yapm sreleri,
belgelenmi deneyimlere, tarihsel verilere ya da dier kaytlara
dayanarak belirlenmelidir.
Yapmda Test stekleri
Tasarmc, yklenici tarafndan antiye ve imalat yerlerinde yaplmasn
istedii zgn (spesifik) testlerin ayrntsn vermelidir. Testler yerine
geecek veya art koulan malzeme ya da rn sertifikalar
aklanmaldr. naat yaplrken test grevlerinin mal sahibi ve/veya
proje yneticisinden kime ait olduu aka yazlmaldr.
Kalite Ynetim artnameleri
Proje Yneticisi, yklenicinin kalite gvencesi / kalite kontrol
sorumluluklarn, organizasyon koullar ile birlikte belirleyen kalite
ynetim artnamesini hazrlamaldr. Byk projelerde ykleniciden,
yazl bir kalite ynetim plan uygulamas da istenebilir.
Kalite Gvencesi/Kalite Kontrol steklerinin Yerine Getirilmesi (Uygulama)
Szleme dokmanlar, yklenicinin kalite ynetim plan ile ilgili olarak
zel koullar (maddeler) ierebilir. Kalite ynetim artnamelerinde,
yklenicinin kalite kontrol ilem ve kalite gvence abalar ile ilgili olarak
spesifik (zgn) nitelikte onaya sunma koullar bulunur. Yklenicinin
kalite kontrol ve kalite gvence aktiviteleri kendisine hakedi
demelerinin n koulu yaplabilir.

55
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

Halkla likiler / Kullancnn ncelemeleri

naat proje yneticisi, kullancnn tasarm evrakn anlamasn
kolaylatrmaldr. Malsahibinin organizasyonun biimine bal olarak
tasarlama srecinde, proje (son) kullanclarnn, tasarmlarn periyodik
incelenmesine katlmas, birok hallerde uygundur. Kamusal projelerde
inaat proje yneticisi, projenin eitli ynlerden deerlendirilip
deitirilmesi hususunda, toplum temsilcilerinden oluan bir komitenin
kurulmasna yardmc olabilir. zel projelerin tasarm srecinde ise,
kullanc grubunun nde gelen kiilerinden oluan bir komitesindeki eitli
bireylerin grleri alnabilir.
Proje Finansman
naat proje yneticisi, proje kalitesini etkileyen ilemler dahil, projenin
gerektirdii fonlarn kesinlik kazandn, bunlarla ilgili koullarn yerine
getirildiini ve bu durumun srdrleceini saptayabilmelidir.
Proje nceleme Toplantlar
Proje inceleme toplantlar tasarm evresi boyunca ve i bitene kadar
taraflarn kilit adamlarnn katlmyla, ayda bir kezden az olmamak zere
dzenlenip ynetilmelidir.
Raporlar
Kalite Ynetim Plan temel boyutlandrmas, jeoteknik rapor gibi tasarm
evresinde tasarmcdan istenen eitli tasarm raporlarn belirlemelidir.
5.4

TEKLF VE HALE (TEDARK) EVRES

Hedef
Bu evrenin hedefi, tedarik srecini tm i ve d kalite koullarna uygun
biimde yrtmek, bunlar salayacak yklenicileri seerek, inaat
szlemelerini zamannda ve baarl biimde gerekletirmektir.
Tedarik Planlamas
naat proje yneticisi, bu standartlarn Sre Ynetimi blmnde
belirtilen master programn hazrlarken hedeflerini ortaya koyar. Proje
Yneticisi master programda, tedarik planlamasnn ihale aamasnda
istenen zel onaylarla birlikte, gerekli ilan ve ihale ilemlerine yer
verebilir.
lan ve Teklife Davet
Bu konuda, kamu ve zel kurulular iin konulmu olan standartlara
uyulmal ve proje iin Kalite Ynetim Plan ile tutarl deiiklikler

56
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

nerilmelidir. Proje Yneticisi bu aamadaki toplantlara, antiye

ziyaretlerine ve zeyilname hazrlanmasna katlmaldr.
Teklif Vereceklere Talimatlar
Birok malsahibi, zel listeler hazrlayarak piyasada szkonusu ii
yapabilecek kalitede olanlar belirler veya seer. naat proje yneticisi
bu aamada teklif artnamesinin hazrlanmasnda veya n seim
kriterlerinin belirlenmesinde, malsahibine destek olmaldr.
Teklife davet ile ilgili bu aamada verilecek talimatlar ak, kapsaml ve
davet veya ilan metnini tamamlayacak kadar ksa (z) olmaldr.
Talimatlar teklif vereceklere, tekliflerinin incelemeye alnabilmesi iin
dikkate almalar gereken koul ve usulleri aklamaldr.
Teklif ncesi Toplant (Konferans)
Malsahibi, teklife ar yapt her szleme iin teklif ncesi bir toplant
dzenlemelidir. Bu toplantya inaat proje yneticisi bakanlk etmeli ya
da malsahibinin proje yneticisine destek olmaldr. Toplantya katlan
teklif sahiplerine malsahibi ile kadrosu, tasarmc ve proje yneticisi vb.
kilit insanlar tantrlmaldr. eitli projelerin birlikte olmas halinde,
master i program dahil mevcut i program, proje yneticisi tarafndan
incelenmelidir. antiye sahasnn gezilmesi nerilmeli hatta zorunlu
klnmaldr. naat proje yneticisi, toplant ve inaat sahas ziyaretinin
tutanaklarn hazrlamal; toplant sonras ortaya kan talimatlar,
zeyilname yardm ile teklif sahiplerine ulatrlmaldr.
Tekliflerin Almas ve Tutanann Hazrlanmas
Yaplacak ihaleler ile ilgili olarak teklif srecinde veya ncesinde belirli
teklif sahiplerine dierleri karsnda haksz avantaj salayacak bilgiler
kesinlikle szdrlmamaldr. Teklif aamasnda proje yneticisi, tasarmc
ve malsahibi, tm teklif sahiplerine eit ve adil olmak hususunda dikkatli
ve saduyulu hareket etmek iin ibirlii yapmaldr. Aksine bir yasal
dzenleme bulunmad srece malsahibi ve varsa inaat proje ynetici
temsilcisi, alnan tm teklifleri atktan sonra, durumu tutanaa
geirmelidir.
hale ncesi Toplant (Konferans)
Malsahibi ve inaat proje yneticisi tekliflerin almasndan sonra, ihaleyi
kazanmas muhtemel teklif sahibi ile bir grme yaparak projenin sresi,
koullar, maliyeti ve kapsam konusunda gr al-veriinde
bulunmaldrlar. Bu i, konulara gre, taraflar aras bir toplant veya
telefonla yaplabilir.

57
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

hale (Szlemenin mzalanmas)

Malsahibi veya inaat proje yneticisi ihaleyi kazanan teklif sahibine
usulne uygun bir mektup yazarak, ihaleye katlanlar arasnda ii gerei
gibi yapabilecek ve en uygun fiyat veren teklif sahibinin kendisi olduunu
bildirmelidir. Bu yaz, malsahibinin ihaleyi verme niyetinin aklanmas
olarak kabul edilmelidir. Bu duyurudan sonra, inaat proje yneticisi
ykleniciyi teminat mektubu, sigorta, teklif sahiplerine ynelik talimatlar
ve szleme evrak ile ilgili (zel) koullar zerinde aydnlatr.
5.5

YAPIM EVRES

Aadaki aklamalar, her projenin inaat aamasnda dikkate alnmas gereken

eitli kalite konular zerinde younlamtr. Bu hususlar her projenin ayrntl
kalite ynetim plan hazrlanrken dikkate alnmaldr.
Hedef
Bu aamada hedef, yapnn szleme evrakndaki koullara uygun olarak
gerekletirilmesi ve bu gereklemenin belgelenmesidir.
Yapm ncesi Toplant (Konferans)
Kalite Ynetim Plannda yapm almalarna balamadan nce
malsahibi, inaat proje yneticisi, tasarmc ve yklenicinin, tm projeyi
inceleyip tartacaklar bir toplantya katlmalar koulu bulunmaldr. Bu
toplant, malsahibinin ihaleyi verme niyetini aklad duyurudan sonra
ve ie balama emrinden nce dzenlenmelidir. Toplantda yklenici,
malsahibinin ekibine, projeye genel yaklamn aklamal ve kendi kilit
adamlarn tantrmaldr.
Yapm Planlama ve Programlamas
Sre asndan yapm kalitesini ykseltmek iin yklenici, malsahibine
ayrntl bir i program sunmaldr. Bu i program, yklenicinin ii
szlemede ngrlen srede bitireceinin gvencesi bir belge
niteliinde saylabilir. Bu programda szleme evraknda bulunan tm
ara terminlere yer verilmeli ve proje yneticisi, program szleme
koullarna uygunluu asndan inceleyerek uygulanmas iin
onaylamaldr.
Testler ve Denetleme
in artnameler ve malsahibinin istekleri dorultusunda yrtldn
saptamak iin inaat proje yneticisi, kalite ynetim plan ve kendi
szlemesi erevesinde, yklenicinin yapt iin denetleme ve
testlerinin gerekletirildiini tercihen gnlk olarak kontrol etmelidir. Bu
iler inaat proje yneticisinin grevleri arasnda olmas halinde, hizmette
kalitenin salanmas asndan Kalite Ynetim Plannda kalite kontrol ve
gvence sistemine yer verilmelidir.
58
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

Rapor ve Tutanaklar
naat proje yneticisi, projenin gnlk denetleme almalarn eksiksiz
belgelemelidir. Denetleme raporlarndan baka proje ile ilgili veriler,
yazmalar, gncel fotoraflar ile inaata balama emrinden nceki
fotoraflar derlenmelidir. Yazmalar, yklenici tarafndan mal sahibinin
onayna sunulanlar, onaylananlar; ayrca onaya sunulan izimleri, kayt
defteri ve ruhsatlar v.s. kapsayabilirler.
Projede Deiiklikler
Projede herhangi bir deiikliin belgelenip mal sahibi onaynn alnmas
hususunda, szleme genel ve zel artnamelerinde, deiik koullar
ngrlmtr. naat proje yneticisi, bu eit szleme d ek ilerin
inaat sresi, maliyeti ve kalitesi zerine etkilerini dzenli olarak inceleyip
deerlendirmekle ykmldr.
Evrak Denetim ve Datm
Proje Yneticisi, szlemenin onaylanan plan ve artnamelerinin denetim
ve datm ile evrak kontrol hususundaki prosedrleri koyar. Kendisi
ayrca deien tasarm, taslak, planlar v.s.yi taraflara datr.
Szlemeye Uygun Olmayan ve Kusurlu ler
Kalite kontrol ve gvence gerekleri, Kalite Ynetim plannda
aklanmaldr. Ykleniciler, kalite kontrol almalarn kendi adamlar ile
sistematik biimde denetlemelidirler. artnamelere uygun olmayan iler
periyodik olarak saptanmaldr. Yklenici(ler) bu tr ilerin kaydedildii bir
kayt defteri tutmal ve kopyalarn proje yneticisine gndermelidir. Bu
kaytlar, yklenici tarafndan gerekli giriim ve dzenleme yaplncaya
kadar saklanmaldr.
Hakedi demeleri
naat proje yneticisi ve malsahibi hakedileri deme sresine byle
bir srenin malsahibi uygulama plannda bulunmamas halinde birlikte
karar vermelidirler. Proje yneticisi mal sahibine bu hususta uygun bir
neri sunar. Hakedi formu, proje ile ilgili tm maliyetleri, deiiklik
emirlerini ve toleranslar eksiksiz gsterecek biimde hazrlanmaldr.
Kesin Kabul, Dokmantasyon ve Eksik/Kusurlu malatlar Listesi
Projenin tamamlanmasna yakn, yklenici artnameye uygun olarak
projenin geici denetimini isteyebilir. Bu denetlemede ykleniciden eksik
iler listesini karmas istenir. Projenin kabul, bu listedeki ilerin
tamamlanma ve kabul ardndan gerekleebilir. Bu evrede ykleniciye,
son denetlemenin, ilk eksik iler listesinde bulunan kusurlar gidermesi ve
sadece ufak eksikler kalm olmas halinde yaplaca bildirilir.

59
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.

Yapnn Kullanlabilir Olmas

Bu deyim, artnamelerde tanmlanmaldr. Genellikle bu deyim, tesis,
yap veya sahann mal sahibinin amacna uygun biimde kullanmna
hazr olduu zaman (durumu) ifade eder.
Projenin Tamamlanmas (Geici Kabul)
Projede kullanlmas halinde bu deyim, artnamelerde tanmlanmaldr.
Bu deyim genellikle, tesisin kullanmn engellemeyecek ufak tefek
eksikler dnda, esas itibari ile tamamlandn mal sahibinin saptad
anlamndadr.
Kesin Kabul
Genellikle iin kesin kabul, mal sahibinin ykleniciye bir kesin kabul
sertifikas vermesi ile gerekleir. Bu belge eksik ve yaplmam bir i
kalmadan szlemenin tamamlandn gsterir. Bylece belge,
yklenicinin kendisine teminat veren kurulua ve sigortaya szleme
erevesinde bir ykmll kalmadn beyan eder.
5.6

YAPIM SONRASI EVRE

Yapm sonras evredeki kalite, nemli lde, iin banda tam bir planlama
yaplm, projenin daha nceki evrelerinde hazrla zen gsterilmi, ayrca
iyerinin uygun biimde tasfiye edilmi olmasna baldr.
Kalite ynetim plan, inaat proje yneticisinin montaj yaplm ekipmana ait
iletme ve bakm el kitaplarnn inceleme ve uygulanmasnda mal sahibine destek
olmasn, garanti srelerinin kontrolnde kendisine yardm etmesini isteyebilir.
Kalite Ynetim Anlaynn Malsahibi le Birlikte Deerlendirilmesi
Projenin ve proje ynetim hizmetlerinin yaklak da olsa tamamlanmas
zerine, inaat proje yneticisi, projenin genel kalite ynetimini mal
sahibiyle deerlendirerek grebilir. Bu kapsamda, kandisinin inaat
proje ynetimi erevesinde harcanan aba ve elde edilen yararlar
malsahibi ve kilit adamlaryla objektif ve ayrntl biimde tartarak
deerlendirmesi nerilmektedir. Bu husus, tm taraflarn proje sresince
edinilen deneyime dayanarak, ileriki projelerde kalitenin artrlmasn
salar.
Kesin Rapor ve neriler
naat proje yneticisi mal sahibine, tm proje ile ilgili kesin raporunu, bu
projede karlalm olan ve ileriki ilerde yeniden deerlendirilmesi
gereken ilemler zerindeki nerileriyle birlikte sunar. Bu hizmetler ie
balarken proje yneticisinin (malsahibi ile birlikte gelitirilen)
szlemesine yazlmaldr.

60
Bu dokmann hibir ksm yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir biimde kopyalanamaz, oaltlamaz.