Professional Documents
Culture Documents
YNETCLER N
MAL TABLOLARI OKUMA VE
ANALZ TEKNKLER
Do. Dr. R. lker GKBULUT
(1)
Finans
Yneticisi
Firma
faaliyetleri
(4a)
(4b)
(3)
(1)Yatrmclardan toplanan nakit
Finansal
piyasalar
www.somutstrateji.com
Varlklar
Kaynaklar
Dnen Varlklar
Net alma
Sermayesi
Duran Varlklar
z Kaynak
Getiri
>
Kaynak maliyeti
www.somutstrateji.com
B) Ek Finansal Tablolar
Fon Akm Tablosu
Nakit Akm Tablosu
Kar Datm Tablosu
z Kaynaklar Deiim Tablosu
www.somutstrateji.com
Finansal Tablolar
Temel
Ek
Bilano
Fon Akm
Tablosu
Gelir
Tablosu
Nakit Akm
Tablosu
zkaynak
Deiim
Kar
Datm
www.somutstrateji.com
2. DURAN VARLIKLAR
22. Ticari Alacaklar
www.somutstrateji.com
BLANONUN YAPISI
www.somutstrateji.com
FNANSMAN KURALI!
www.somutstrateji.com
Dnen Varlklar
www.somutstrateji.com
Duran varlklar
www.somutstrateji.com
KAYNAKLAR- PASF
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
PASFLER
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
PASFLER - zsermaye
Firma sahiplerinin firmadaki payna zsermaye denir.
zsermaye teknik olarak net aktif tutar ile borlar arasndaki
farktr.
Pratikte ise, firmann kuruluunda ve faaliyetleri srasnda
sahipler veya ortaklar tarafndan konulan sermaye ile
datlmayan karlarn toplanmas ile ulalan deerdir.
zsermaye firma iin, bor gibi belirli bir tarihte belirli
miktarda deme ykmll getirmedii iin borca gre
daha az riskli bir kaynaktr.
1-Sermaye
Firmann denmi sermayesini yani hisse senetlerinin
toplam deerini gsterir. Her bir hisse senedinin nominal
deeri 1 TL dir. Sermeye tutarnn 1e blnmesi halinde pay
says bulunur.
www.somutstrateji.com
PASFLER - zsermaye
2-Sermaye Taahhtleri
Sermayenin denmemi ksmdr. Eksi niteliklidir.
Burada bir deer varsa sermayeden dlmesi gerekir.
3-Emisyon Primi
irketler halka alma seklinde sermaye artrdklarnda
ihra ettikleri yeni hisse senetlerini nominal deeri olan
1 TL den daha yksek fiyata satarlar. Sattklar
fiyatla(bu deere Pazar Deeri denir) nominal deer
arasndaki fark emisyon primi olarak kaydedilir.
rnein, bir firma 1000 yeni hisse senedini tanesi 4 TL
den satmsa 4 000 TL olan toplam yeni artrlm
sermayenin 1 000 TLlik ksm sermaye hesabna 3 000
TL ise emisyon primine kaydedilir.
www.somutstrateji.com
PASFLER - zsermaye
4-Yeniden Deerleme Deer Art(YDDA)
Yeniden Deerleme nitelik itibariyle bir enflasyon muhasebesi
uygulamasdr. lkemizde yksek oranl enflasyonun yaanmas
nedeniyle 1984 ylndan beri uygulamaya konmutur. Amac
amortismana tabi sabit varlklarn edinme(satn alma) deeri
zerinden ayrlan amortismanlar belli bir katsayyla bytp
giderletirmek, bylece firmann vergi matrahn drp daha az
vergi vermesine olanak salamaktr.
Bu ilemi yapabilmek iin hem brt sabit varlklar hem de birikmi
amortismanlar sz konusu katsayyla arplr. Bu durumda net sabit
varlklar katsay orannda bym olur. Artan ksm Yeniden
Deerleme Deer Art kalemine eklenir.
www.somutstrateji.com
PASFLER - zsermaye
www.somutstrateji.com
PASFLER - zsermaye
5-Yedekler
Yedekler firmann karlarnn datlmayp alkonan ksm
yani datlmayan karlardr. Firmalar dnem karlarnn
belirli bir yzdesini kanuni zorunluluklar nedeniyle
alkoyarlar. Buna Yasal Yedekler ad verilir. Firmann
Kurulu szlemesi gerei alkoymak zorunda olduu
karlara Stat Yedekleri denir. zel ve Olaanst
Yedekler ise firmann genel kurul veya ynetim kurulu
kararyla ayrdklar yedeklerdir.
www.somutstrateji.com
PASFLER - zsermaye
6-Net Dnem Kar
Firmann gelir tablosunda grlen son kalemdir.
Trkiyedeki uygulamada bu kar zerinden datlan
temett bir yl sonra yedeklerden dlr. Temett
datm karar karn olutuu yldan bir sonraki ylda
verildii iin bilanonun dzenlendii tarihte denecek
temetty ksa vadeli borlarn iinde gstermek
mmkn olmamaktadr.
www.somutstrateji.com
E- FAALYET GDERLER
FAALYET KARI VEYA ZARARI
www.somutstrateji.com
Cari Dnem
GELR TABLOSU
letmenin bir faaliyet dnemindeki faaliyetlerinin
sonucunu kar veya zarar olarak gsteren
tablodur.
1- Brt Sat Kar: letmenin ana faaliyeti
konusundaki mal ve hizmet satlarndan elde
edilen kardr.
2- Sat ndirimleri: Net sat gelirlerini
bulabilmek iin brt satlarndan indirilmesi
gereken, sat iadeleri ve sat skontolarn
kapsar.
3- Satlarn Maliyeti: letmenin dnem
iindeki satlarnn maliyetidir.
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
RKET
ANALSTLER
TARAFLAR
Tedarikiler
www.somutstrateji.com
Analizin Amac
lgi Alan
Ksa
Vadeli
Veren
Likidite, letme
Sermayesi ve Firmann
Ksa Vadeli Borlarn
deme Kapasitesi
Uzun Vadeli
Veren
Firmann Borcunu
deyebilme Yeterlilii
Firmann Karll,
Hisse Bana Kar,
Hisse Bana Kar Pay
Ynetim
Verimlilik
Karllk Oran
Kontrol
Finansal Salk
Toplam Aktiflerin
Verimlilik Oran, z
Sermayenin Verimlilik
Oran
Hkmet
Kurumlar
Katma Deer, Hisse
Vergisi,
Bana Kar, Muhasebe
Dzenine Uyum
Verimlilikwww.somutstrateji.com
Finansal Analiz
Bir firmann mali durumunu faaliyet sonularn ve
finansal ynden gelimesini deerlendirebilmek
gelime ynlerinin saptayabilmek ve o firma ile ilgili
gelecee dnk tahminlerde bulunabilmek iin mali
tablolarda yer alan kalemler arasndaki ilikilerin ve
bunlarn zaman iinde gstermi olduklar eilimlerin
incelenmesidir.
www.somutstrateji.com
Yatrm analizleri
letmeye ortak olanlar veya ortak olmay dnenler ile iletmeye
uzun vadeli kaynak salayanlar tarafndan yaplan analizdir.
letmenin ortaklar ile iletmeye yatrm yapmay dnenler
iletmenin sreklilii, yatrmn gvencesi, karllk gelecekteki
kazanma gc, hisse senetlerinin deerindeki artlar, kar datm
politikas ve bunlarn gsterdii eilimle ilgilenmektedirler.
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
Nakit Ak Oranlar:
FNANSAL ANALZ
Ynetim Analizleri;
www.somutstrateji.com
OranAnalizi
Oran (rasyo), mali tablolarda yer alan herhangi iki kalem arasndaki
ilikinin basit matematik ifadesi olarak tanmlanmaktadr. Mali tablo
verileri arasnda ok sayda oran oluturmak mmkndr. Ancak gerek
mali analistler, gerek yneticiler asndan nemli olan, firmann likidite
durumu, bor deme gc, finansman ekli, faaliyet sonular, karll,
iktisadi varlklarn etkin bir ekilde kullanlp kullanlmad
konularndaki sorulara yant verecek, k tutacak oranlarn
hesaplanmasdr (Akg,1994: 18).
Oran analizinin temel amac, finansal tablolarn yorumunu
kolaylatrmaktr. Bunu salamak iin de finansal tablo kalemleri az
sayda oran gruplarna dntrlr. Bylece finansal tablolarda yer
alan kalemler, genel llerde toplulatrlp, karlatrma bazlar elde
edilerek, finansal verilerin zaman ve firma leinde
karlatrlabilirlii gerekletirilmektedir (Taner, 1993:7).
www.somutstrateji.com
PF NOKTA!
Oran analizinde nemli olan nokta; oranlarn
hesaplanmasndan daha ziyade, bulunan deerlerin
yorumlanmasdr. Tek bir orana bakarak yorum yapmak
analizi gerekletiren kiiyi yanltabilir. Bundan dolay,
bir oran yorumlarken ilikili olduu dier oranlarlardan
da yararlanmak daha doru sonular retmemizi
salayacaktr. Hesaplanan oranlarn
deerlendirilmesinde ve yorumunda; firmann gemi
faaliyet dnemlerinde yer alan oranlardan, benzer firma
oranlar veya firmann faaliyet gsterdii endstri
ortalamalarndan ve her oran iin genel kabul grm
deerlerden yararlanlabilir.
www.somutstrateji.com
1. Tarihi
Standart Oranlar,
2. Sektr
3. deal
4. Bte
Standart Oranlar.
www.somutstrateji.com
Likidite Oranlar
Cari Oran:
Dnen varlklarn ksa vadeli borlara blnmesi ile elde edilen bir
orandr. Herhangi bir zaman diliminde firmann paraya kolay
dnebilecek varlklarnn ksa vadeli borlarn demeye yetip
yetmeyeceini ler. Cari orann hesaplanmasnn bir dier amac da
net alsma sermayesinin yeterli olup olmadn belirleyebilmektir.
Doal olarak bu orann en az bir olmas beklenir.
www.somutstrateji.com
Nakit Oran:
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
( )
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
Bor genelde riskli bir kaynaktr. Ancak ksa vadeli bor, ksa vadede
deme ykmll gerektireceinden uzun vadeli borca oranla
daha da risklidir. Bu nedenle, toplam borcun iinde ksa vadeli
borcun paynn izlenmesi finansal analiz asndan nemli bir aama
olarak karmza kmaktadr. Bu orann sektr ortalamasnn
zerinde olmas ve srekli bir art trendi gstermesi olumlu bir
gelime olarak alglanmaz.
www.somutstrateji.com
Faaliyet Oranlar
www.somutstrateji.com
Alacak Devir Hz
www.somutstrateji.com
365
www.somutstrateji.com
Stok Devir Hz
www.somutstrateji.com
Daha nce de deinildi zere, net iletme sermayesi bir iletmede yer
alan dnen varlklarla ksa vadeli borlar arasndaki olumlu farktr. Bu oran,
firmann net iletme sermayesini kullanmadaki etkinliini gsterir (Aksoy,
1993). Net iletme devir hz aadaki forml yardm ile hesaplanr:
www.somutstrateji.com
Aktif Devir Hz
zkaynak Devir Hz
365
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
Ticari Bor
deme
Sresi
demenin
Yaplmas
rnn Satlmas
www.somutstrateji.com
Karllk Oranlar
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
Aktif Karll
zsermaye Karll
www.somutstrateji.com
Vaka 1
Toplam varlklarnzn 1,000 TL olduunu ve bunlarn
%100 zsermaye ile finanse edildiini varsayalm.
Varlklarnzdan 500 TL gelir elde ederken,
faaliyetlerinizden dolay 400 TLlik de gidere
katlanyorsunuz. Yani, Toplamda 100 TL kar
ediyorsunuz..
100
1000
ROA = 10%
%100 zsermaye ile finanse edildiinden
ROE www.somutstrateji.com
= 10%
Vaka 2
imdi ise 1000 TLlik varlklarmzn 700 TLlik ksm
zsermaye ile, 300 TLlik ksm ise %8 faizli bor ile
finanse edilmi olsun. 500 TL gelir elde ederken,
faaliyetlerinizden dolay 400 TLlik de gidere
katlanyorsunuz. Yani, Toplamda 100 TL FVK
ediyorsunuz.. Ve faiz sonras karnz 76 TL oluyor.
zsermaye getirisini artrmak iin
borcun kaldracndan yararlanyoruz.
ROE = 10.9%
76
700
Hissedarn paras
(z sermaye)
700
Toplam Varlk
300
Kreditrn paras
(Finansal Bor)
1000
100
1000
ROA>borcun mliyeti
10%
8% www.somutstrateji.com
Bundan dolay %2 zsermayeye ek getiri
Vaka 3
imdi yine 1000 TLlik varlklarmzn 700 TLlik ksm
zsermaye ile, 300 TLlik ksm ise %8 faizli bor ile
finanse edilmi olsun. Fakat 500 TL gelir elde ederken,
faaliyetlerinizden dolay 500 TLlik de gidere
katlanyorsunuz. Yani, Toplamda 0 TL FVK
ediyorsunuz.. Ve faiz sonras zararnz -24TL
zsermaye getirisini artrmak iin
borcun kaldracndan yararlanyoruz.
ROE = -3.4%
-24
700
Hissedarn paras
(z sermaye)
700
Toplam Varlk
300
Kreditrn paras
(Finansal Bor)
1000
0
1000
Vaka 4
Bu sefer de 1000 TLlik varlklarmzn 700 TLlik
ksmn zsermaye ile, fakat 300 TLlik ksmn ise %15
faizli bor ile finanse edilmi olsun. 500 TL gelir elde
ederken, faaliyetlerinizden dolay 400 TLlik de gidere
katlanyorsunuz. Yani, Toplamda 100 TL FVK
ediyorsunuz.. Ve faiz sonras karnz 55 TL oluyor.
zsermaye getirisini artrmak iin
borcun kaldracndan yararlanyoruz.
ROE = 7.9%
55
700
Hissedarn paras
(z sermaye)
700
Toplam Varlk
300
Kreditrn paras
(Finansal Bor)
1000
100
1000
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
Devir
Hz
FVK
Kar Marj
Gelir
Ak
Aktif Devir
Hz
Aktif Karll
=
(-Faiz
dzeltmesi.)
Devir Hz
Investment
Stream
zsermaye
Karll
Financial
Structure
Leverage
www.somutstrateji.com
Biraz Aritmatik
Altrmas
Yapalm!
www.somutstrateji.com
DuPont Sistemi
Gelirler / Etkinlik
Faaliyet Kar Marj
Aktif Karll
X
Aktif Devir
Hz
(-Faiz
dzeltmesi.)
X
Devir Hz/Varlklarn
Kullanm
Mali Yap
Kaldra
www.somutstrateji.com
ROE
Aktif Karll=ROA
Faiz ve Vergi ncesi Kar (FVK)
ROA =
Toplam Aktif
Aktif Devir Hz
Toplam Satlar
Toplam Aktif
www.somutstrateji.com
DuPont System
Gelirler/Etkinlik
Faaliyet Kar
Marj
X
Aktif Karll
Aktif Devir
Hz
(-Faiz
dzeltmesi.)
Devir Hz/Varlklarn
Kullanm
Mali Yap
Kaldra
www.somutstrateji.com
ROE
ROE=zsermaye Karll
VK
ROE =
Toplam zsermaye
ROA=Aktif Karll
Faiz Dzeltmesi
VK + Finansman Giderleri
Toplam Aktif
Finansman Gideri.
Toplam Aktif
Kaldra Oran
Toplam Aktif
Total zsermaye
www.somutstrateji.com
Baaba Analizi
www.somutstrateji.com
BBN ANALZNN
SALADII YARARLAR VE KULLANIM ALANLARI
www.somutstrateji.com
BBN ANALZNN
SALADII YARARLAR VE KULLANIM ALANLARI
Deiken
Giderler(TL)
Sabit
Giderler (TL)
Toplam
Giderler (TL)
Sat
Tutarlar (TL)
Kar
(Zarar) TL
40.000
40.000
(40.000)
20.000
24.000
40.000
48.000
40.000
(24.000)
40.000
48.000
40.000
88.000
80.000
(8.000)
60.000
72.000
40.000
112.000
120.000
8.000
80.000
96.000
40.000
136.000
160.000
24.000
100.000
120.000
40.000
160.000
200.000
40.000
120.000
144.000
40.000
184.000
240.000
56.000
140.000
168.000
40.000
208.000
280.000
72.000
160.000
192.000
40.000
232.000
320.000
88.000
www.somutstrateji.com
250.000
200.000
Deiken Giderler
kar
Sabit Giderler
150.000
Toplam Giderler
100.000
Toplam Gelirler
50.000
160.000
140.000
120.000
80.000
60.000
40.000
50.000
100.000
-100.000
20.000
0
-50.000
Kar/Zarar
zarar
Gelirler/Giderler ve Kar
300.000
Sat miktar
www.somutstrateji.com
40.000 40.000
BBN Miktar
50.000
2-1,2
0,8
40.000
B BN Tutar =
=100.000TL
1,2
12
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
KD=
Kardaki % deime
Satlardaki % deime
FVK
KD= FVK
Satlar
Satlar
Q(P-V)
Q(P-V)-F
Q= Miktar
KD=
P= Fiyat
F= Sabit Giderler
www.somutstrateji.com
rnek:
FVK
1.200.000-1.000.000
1.000.000
FKD= FVK
2
Satlar
5.500.000-5.000.000
Satlar
5.000.000
www.somutstrateji.com
Deiim
Sabit
Giderler
Toplam
Maliyet
FVK
1.000.000 1.000.000 0
4.000.000 4.300.000 %8
Sonu:
www.somutstrateji.com
B Firmas
C Firmas
Sat Fiyat 2 TL
Sat Fiyat 2 TL
Sat Fiyat 2 TL
www.somutstrateji.com
A Firmas
Sat
Miktar
Sabit
Giderler
Deiken
Giderler
Toplam
Giderler
Toplam
Gelirler
Kar veya
Zarar
20.000
20.000
-20.000
20.000
20.000
30.000
50.000
40.000
-10.000
40.000
20.000
60.000
80.000
80.000
60.000
20.000
90.000
110.000
120.000
10.000
80.000
20.000
120.000
140.000
160.000
20.000
100.000
20.000
150.000
170.000
200.000
30.000
120.000
20.000
180.000
200.000
240.000
40.000
www.somutstrateji.com
A Firmas
300.000
250.000
Gelirler ve Giderler
200.000
Sabit Giderler
150.000
Toplam Giderler
Kar veya Zarar
BBN
100.000
Toplam Gelirler
80.000
50.000
20.000
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000 120.000
-50.000
Sat Miktar (Birim)
www.somutstrateji.com
B Firmas
Sat
Miktar
Sabit
Giderler
Deiken
Giderler
Toplam
Giderler
40.000
40.000
-40.000
20.000
40.000
24.000
64.000
40.000
-24.000
40.000
40.000
48.000
88.000
80.000
-8.000
60.000
40.000
72.000
112.000
120.000
8.000
80.000
40.000
96.000
136.000
160.000
24.000
100.000
40.000
120.000
160.000
200.000
40.000
120.000
40.000
144.000
184.000
240.000
56.000
www.somutstrateji.com
Toplam
Gelirler
Kar veya
Zarar
B Firmas
300.000
250.000
Gelirler ve Giderler
200.000
150.000
Sabit Giderler
Toplam Giderler
100.000
BBN
Toplam Gelirler
50.000
40.000
0
0
20.000
40.000
60.000
-50.000
-100.000
Sat Miktar (Birim)
www.somutstrateji.com
C Firmas
Sat
Miktar
Sabit
Giderler
Deiken
Giderler
Toplam
Giderler
60.000
60.000
-60.000
20.000
60.000
20.000
80.000
40.000
-40.000
40.000
60.000
40.000
100.000
80.000
-20.000
60.000
60.000
60.000
120.000
120.000
80.000
60.000
80.000
140.000
160.000
20.000
100.000
60.000
100.000
160.000
200.000
40.000
120.000
60.000
120.000
180.000
240.000
60.000
www.somutstrateji.com
Toplam
Gelirler
Kar veya
Zarar
C Firmas
300.000
250.000
Gelirler ve Giderler
200.000
150.000
Sabit Giderler
BBN
Toplam Giderler
100.000
50.000
0
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000 120.000
-50.000
-100.000
Sat Miktar (Birim)
www.somutstrateji.com
100.000(2-1,2)
KD=
=2
100.000(2-1,2)-40.000
Bu sonu B iletmesinde sat tahmini 100.000
birimden %1 lik sapt taktirde karlln %2
sapaca anlamna gelmektedir.
Yukardaki forml kullanlarak firmann 80.000
birimlik sat miktar iin alma kaldra dereceleri
A firmas iin 2, B firmas iin 2,7, C firmas iin 4
bulunacaktr. Aadaki tabloda rnek daha ayrntl
aklanacaktr.
www.somutstrateji.com
Karlatrma
A Firmas
B Firmas
C Firmas
1)80.000 birimde
net faaliyet kar
20.000
24.000
20.000
2)100.000 birimde
net faaliyet kar
30.000
40.000
40.000
3)Net Faaliyet
Karndaki %
deime (1-2)/2
% 50
% 67
%100
Sat
Miktarndaki
deime
% 25
%25
%25
Faaliyet
Kaldra
Derecesi
2,7
www.somutstrateji.com
Sonu:
www.somutstrateji.com
www.somutstrateji.com
Finansal Kaldra
www.somutstrateji.com
rmek:
=%50
100
Borlar/ zsermaye = 50
%100
50
rnek 2: Faiz ve vergiden nceki kar 4.000 TL olan bir
iletmenin 10.000 TLlk aktiflerini aadaki gibi (1) tamamn
z kaynak ile (2) %20sini bor,%80 zkaynak ile ve (3) %50si
bor %50si zkaynak ile olmak zere deiik ekilde
finanse ettiini dnrsek; grld gibi bor kullanm
finansal kaldra arka z sermayenin karll artmaktadr.
www.somutstrateji.com
2. Finansal
Yap
3. Finansal
Yap
Pasifler
Bor
2.000
5.000
10.000
80.000
50.000
Bor/Varlklar
0%
20%
50%
Bor/zkaynaklar
0%
25%
50%
100
80
50
4.000
4.000
4.000
200
500
4000
3800
3500
1400
1330
1225
2600
2470
2275
26
30,875
45,5
z Sermaye
Finansal Kaldra
www.somutstrateji.com
FVK
FVK-Borlanma Giderleri
www.somutstrateji.com
FKD =
400
= 1,21
400-70
Sonu:
www.somutstrateji.com
Birleik Kaldra =
HBK
HKB
Satlar
Satlar
www.somutstrateji.com