Ouz Saygn

- Kiisel deiim stratejileri

Hayat Yaynlar : 44 Baar Dizisi: 14

Kitap Editr Ahmet Samal
1999, Hayat Yaynclk, letiim Eitim Hizmetleri ve Tic. Ltd. ti.
Tm yayn haklar anlamal olarak Hayat Yaynlar'na aittir. Kaynak
gsterilerek alnt yaplabilir; izinsiz oaltlamaz, baslamaz.
ISBN: 975-8243-37-3
Bask Tarihi : stanbul, Ekim 2001
--Ouz Saygn
Uzun bir sre eitim hayatnn iinde bulunan Ouz Saygn, zel niversite ve
devlet niversitelerinde, zel dersanelerde, irketlerde ve eitli kurumlarda
NLP, baar ve motivasyon teknikleriyle, hafza eitimi konularnda ok sayda
seminerler verdi.
lkemizin byk gazetelerinde yazlar ve kendisiyle yaplan rportajlar
yaynland.
Radyo ve TV'lerde hafza tekniklerinin yannda, baarnn renilebileceini
anlatan programlar yapt.
Halen seminer almalarna, gazete yazlarna, radyo ve TV programlarna devam
etmektedir.
Evli ve 2 ocuk babasdr. Eserleri:
Hafza sistemlerinin kullanld ve renmeyi kolaylatran RESMLERLE OSMANLI
TARH adl bir tarih kitab ile okul hayatnda ve hayat okulunda baarnn
anlatld, temelini NLP sisteminin oluturduu NEGATF LMANLARDAN POZTF
SULARA adl bir baar ve motivasyon kitab vardr.
Ayrca Trkiye'de ilk defa hazrlanan HAFIZA ETM ve MOTVASYONLA ilgili
BELLEK ETM ve ALTERNATF DNME TEKNKLER adl bir CD projesi zerinde
almaktadr.
Gzel deiimlere doru...
Kitabm,
NLP'ye adm atmama sebep olan sayn ismail nan'a, hep yazar olacam hayl
eden sevgili anneme, ok deerli eimle, ocuklarm Ekrem ve Merve'ye ithaf
ediyorum.
Ouz Saygn
indekiler
nsz
15
Bir Dnm Noktas 17
BRNC BLM 19
NLP'YE GR 21
NLP Nedir? 23
NLP'nin Uygulama Alanlar 26
NLP'nin Douu 30
NLP ve Doal Yetenekleri Kullanma 35
NLP'yi Hayatnza Geirin 37
Klasik Dnme ve NLP lkeleriyle Dnme 39
Kendinizi Nasl Hissediyorsunuz? 41
Uzmanlara Her Zaman nanmayn 43
nce Ayakta Kal 47
KNC BLM
KENDNZ VE BAKALARINI TANIMA YOLLARI
Deerlerimiz 49
Deerler Sralamasn Bilmenin nemi 54
Temsil Sistemleri 58
Temsil Sistemlerinin Tesbiti 65
Gz Hareketleri 67
Gnn yks 68
Alt Sistemler
71
Yaanm rnekler 75
Test 79

NC BLM
NLP'NN VARSAYIMLARI VE DEM TEKNKLER
81
NLP'nin Varsaymlar
83
letiimdeki Etkenler
88
Ahenk Kurma
93
Yeniden ereveleme
97
Yeniden ereveleme ykleri
99
Drt Kzarm Ekmek
100
En Byk Dman Nasl En Byk Dost Oldu?
102
Bak As
103
iirler de Bir Numara Olur
103
Swish Teknii
106
DRDNC BLM
RYALARI GEREKLETRMEK
107
Ryalar Gerekletirmek
109
Sonu Belirleme Teknii
111
Hedefe Ulamak
115
Baar Forml
118
BENC BLM
DEM YAAYANLAR
125
Deimek ve Deitirmek
127
Srad Bir irket
129
renmek Bir Oyundur
131
70 Yanda Gelen Deiim
134
Kendinizi Kefedin
135
Bireysel Danmanlk
137
Deiimin Heyecann Yaayn 140
Deiimi Yakalayan Bir Eitimci
142
Kendinizi martn ve Gnn Frsatlarn Yakalayn
143
Yeni Bir Misyon Kazanmak
146
ok Bir Deiimin Hikayesi
147
Cennet lkenin Melek retmeni
152
Baarya Cesaret Kvlcmlar 153
Pozitif Sulara Yolculuk 155
Kendimi Kefetmenin Yollarn Gsterene 156
ALTINCI BLM
DEMDE FNALE DORU 161
Hanmlara Ynelik Deiim Seminerleri
163
NLP lkeleriyle Verimli Olmak 165
Farknda Olmak
166
Erteleme, enme, Vazgeme
168
Artk Hereyi Yapabilirim
170
Deiim
172
imizdeki Dev Uyand
175
Alan Kapaklar
177
Negatif Limanlardan Printmedia'ya 179
Mkemmeli Arayan Bir Aile
183
Daha Gzel Ufuklara
185
Ouz Bey'le Gelen Deiim ve Heyecan
188
180 Derece Dn 191
Baarya Gtren Eitim 193
Son Sz
195
Kaynaka
197
--GR
Bu kitab, insanlar arasndaki eitsizliin azalmasna katkda bulunmak iin
yazdm. Birok insan, dnyada frsat eitlii olmadndan, mutlu bir aznln
yannda mutsuz bir ounluun olduundan sz ediyor. NLP'ye gre bu eitsizlik
genelde insanlarn beyninde oluuyor.

Yzylmzda esen deiim rzgrnn ad, bilgi. Gnmzde bilgi adl hammaddeyi
rn haline getirerek insanlarn kullanmna sunanlar, insanlarn hayatnda ve
kendi hayatlarnda hergn yeni bir devrim gerekletiriyorlar.
rnein, Bili Gates yalnzca bilgiyi kullanarak dnyann en zengin adamlarndan
biri oldu.
Kitabn birinci blmnde, NLP'nin douu ve geliimi ile ilgili bilgiler var.
kinci blmde, kendinizi ve bakalarn tanmann yollar anlatlyor. Hayatta
hangi deerleri n srada tutuyorsunuz? Deerler sralamasn bilmek, sizin
nnz aydnlatacak bir k. Kendinizin ve bakalarnn dnyay nasl temsil
ettiini bilmeniz de ok nemli.
Grsel, iitsel, dokunsal sistemlerden hangisi sizin kullandnz ncelikli
alg kanal? Eer bunu nasl tesbit edeceinizi bilirseniz, kendinizi ve
bakalarn daha iyi tanyabilirsiniz.
12
NLP'nin varsaymlar ile birlikte, iletiim ve insanlarla ahenk kurmada bunlarn
nasl kullanlacan nc blmde renebilirsiniz.
Drdnc blmde, bir hedefin nasl gerekletirilecei, detaylaryla ve
akrostiler yardmyla anlatlyor.
Beinci blmde ise, NLP ile deiimi yaayanlar, deiimlerini kendi kalemleri
ile anlatyorlar.
Altnc ve son blmde ise, bir hedefin nasl gerekletirileceine ilikin
ilgin projenin aamalarn zevkle okuyacaksnz.
Bu kitap, seminerlerime katlan baz katlmclarla, bireysel danmanlk
yaptm kiilerin ilerindeki devi uyandrmas ve bunun sonucu hissettiklerini
kaleme almalaryla olutu.
Kitabma, deerli yazlaryla byk katklarda bulunan bu insanlara sonsuz
teekkrlerimi sunarm.
Kitap, yaynlanmadan nce bu alann ustalarndan Dr. Mehmet Deirmenci ve gen
yanda baary renen ve reten Mmin Sekman tarafndan incelendi ve onlarn
kitabma byk katklar oldu. NLP'nin Trkiye'ye getirilmesinde en byk rol
oynayan Dr. Turgay Bier, bu kitabmda da heyecanm paylat. Ayrca, eitim ve
kalite danman sayn Ferhunde Atalar'n fikirleri ok yararl oldu.
Bu deerli insanlara da teekkrlerimi sunuyorum.
Verim Danmanlk personeli, bata Yn. Kurulu Bakan sayn Erim Hsm ve Verim
Ajans yneticisi sayn Sadi Ko olmak zere, bana byk yardmlarda bulundular.
Hepsine ayr ayr teekkr ediyorum.
Hayat Yaynlar bana, bir yazara tannabilecek en byk ayrcalklar tand.
Bata Necati Bayrak, Ali hsan Bayrak, Sleyman Bayrak beyler olmak zere, her
trl imkanlarn nme seren Hayat Yaynlar personeline minnettarlm
sunarken yazlarm bilgisayarda sesten hzl bir ekilde yazan Burhan Maden'e
de ayrca teekkr ediyorum.
Sayn Ahmet Samal ve ailesi... Abdullah, M. Habib, A. Seyyide, hepinize sonsuz
teekkrler. Kitabm sizin elinizde gerek hlini ald.
Bundan sonra sizlerle daha byk eserler hazrlayacaz.
Ouz Saygn Kiisel Geliim Uzman
NSZ
Geen yl Ouz Saygn'n ilk kitabnn nszn yazarken NLP ile nasl
tantm ve o tanmadan sonra geen srede hayatmdaki olumlu ve gzel
deiiklikleri dndke, NLP'nin ne kadar gl bir silah olduunu anlamaya
baladm.
Yalnz bu deil, Trkiye'de ilk defa niversitede organize ettiim kiisel
geliim derslerinde, i, eitim dnyasndaki seminerlerimde, zellikle de spor
dnyasnda danmanln yaptm kulplerdeki kiilerin performanslarnn
arttn grnce ayn duyguyu bir kez daha hissediyorum.
Yaklak 7.000'in zerinde futbol antrenrne verdiim seminerlerde ve kurslarda
da bu fark yayorum.
Ayrca NLP kitaplarnn editr dizgi ve nihayet piyasaya kan benim kendi NLP
kitabm ve bu baarmn uzantlar.
Yllar sonra John Seymore, Robert Dilts, Judith Delozier ve NLP
niversitesindeki eitimlerim de bana ayr bir vizyon kazandrd.

Benim gibi baka bir NLP a olan sevgili Ouz Saygn'n, kendi koullarnda,
doalama olarak yapt almalar, NLP'nin geliiminde ve topluma yaylmasnda
son derece etkili rol oynamas, kendi bilgilerini bakalaryla paylaarak
insanlarn hayat kalitelerini ykseltmede onurlu ve erdemli bir grev stlenmi
durumda. Onu ne zaman grsem cvl cvl, neeli, olaan ve insan yn beni her
zaman etkilemektedir. Kendisine bu almalarndan dolay ayrca sayg duyuyorum
ve Pozitif ve Performance Enstit'y kurarak Trkiye'de NLP merkezini aarken
gelimek ve gelitirmek misyonu stlenerek insanlarn yaam kalitelerini ve
gelecein mutlu, baarl toplumlarn retmede PPI (Pozitive Performance
Institute)'nin sorumluluunu tadm biliyorum.
Biz NLP gnllleri, karanla svmyoruz. Bir k yakyoruz. Yol buluyoruz ya
da mutlaka bir yol yapyoruz ve hep gnete kalmak, klarmz paylamak
istiyoruz. Sizler de bu satrlar okurken greceksiniz ki, herey eskisinden
farkl olacak. Okuyun, yapn ve fark grn. Sonuta, fark yaratan farktr.
Sayglarmla.
Dr. Turgay Bier
NLP Master Practitioner 31.12.1998.
BR DNM NOKTASI
Sizi snrlandran baz inanlarnz deitirebilirsiniz. Ama nasl?
Dncelerinizi deitirebilirsiniz. Ama nasl? Davranlarnz
deitirebilirsiniz. Ama nasl? Kiiliinizi deitirebilirsiniz. Ama nasl?
Hissettiklerinizi deitirebilirsiniz. Ama nasl? Yaadklarnz
deitirebilirsiniz. Ama nasl? Ksacas, hayatnz deitirebilirsiniz. Ama
nasl?
Kiisel deiimin gerekletirilmesi iin gereken noktalar yukarda belirtilen
faktrlerdir. zetle siz, kendiniz ve bakalar hakkndaki inanlarnz
deitirirseniz, dnceleriniz de kendiliinden deimeye balar, dncelerin
deimesi hissettiklerinizi deitirir, duygularnzn deimesi de
davranlarnz deitirir. Davranlarnzn deimesi ise rettiiniz
sonularn kalitesini deitirir, kaliteli sonular da hayatnz deitirir.
Ouz Saygn' yaklak iki yldr tanyorum. Bu sre ierisinde onun tam bir
eylem adam olduunu, yzlerce kiiye ilham verdiini, karsna kan engelleri
yeni seenekler oluturarak atn, ok samimi ve scak biri olduunu,
insanlar motive etmeyi iyi bildiini, mesajn ok basit, uygulanabilir ve
anlalr bir ekilde verdiini, ok tand olduunu, ailesini ok sevdiini,
iine ve eine k olduunu gzlemledim.
Ouz Saygn, Kiisel Deiim Stratejileri adl kitabnda kendinizi gelitirmek
ve hayatnz deitirmek iin kolay, basit ama ie yarayan zmler sunuyor. Bu
kitab eer konsantre olarak okursanz hayatnzda bir "dnm noktas" olabilir.
indeki teknikleri hayatnza uygulayarak bu kitab hayatnz aydnlatan bir
"meale kitap haline getirebilirsiniz. Ouz Saygn' kitabndan dolay tebrik
ediyorum. Siz okuyuculara da keyifli okumalar diliyorum
Mmin Sekman Yazar, Editr
NLP'YE GR
NLP NEDR?
Trke'ye SNR DL PROGRAMLAMASI olarak evrilen NLP (Nro-Linguistik
Programlama), ilk sylendiinde akademik terimler ifade eden karmak bir
program arm yapmaktadr. Aslnda son derece basit, hemen
uygulayabileceiniz ama ok etkili teknikler iermektedir.
NLP, 1970'li yllarda Richard Bandler ve John Grinder tarafndan gelitirilen
bir davran akmdr. lkemizde uygulamalar yeni yeni balayan bir bilim dal
olan NLP, aynen Amerika ve Avrupa'daki gibi hzla yaylmaktadr.
NLP hergn her insann yapt veya yapmaya alt, basit veya karmak tm
pozitif davranlarla, gl i ve d iletiimlerin bir sistem haline
getirilmesidir.
Dier bir tanmlamayla, bilinen tm sorunlarn stesinden gelebilecek kesin ve
kolayca uygulanabilir bir zihni kontrol altna alma metodudur.
NLP'nin ierdii kelimeyi tek tek aklarsak NLP hakknda daha iyi bilgi
sahibi oluruz.

Nro (Sinir): Sinir sistemimizin temeli be duyumuzdur. Yaadmz dnyay

hepimiz farkl biimlerde temsil ediyoruz. Farkl gruplardaki insanlarn,
deneyimleri temsil etmeleri ok farkl olabildii gibi, her gruptaki insann da
gruptakilerden farkl bir temsil yetenei vardr.
Birok eyin kesin olarak doru, yanl, iyi, kt, gzel, irkin diye
smflandrlamad bir dnyada, deneyimler her kii tarafndan farkl bir
ekilde temsil edilir.
D dnyay be duyumuzla algladmzdan, bata grme olmak zere iitme,
dokunma, koklama ve tatma duyularmz, bu temsillerin olumasnda ok nemli bir
rol oynamaktadrlar.
Bir deneyimi tanmlarken neler grdmz, neler iittiimizi, neler
hissettiimizi, neler tattmz ve hangi kokular duyduumuzu anlatrz.
Linguistik (Dil): Buradaki dilden maksat sadece konutuumuz dil deil,
dncelerimizi ifade ettiimiz hereydir. Dil olmadan bir dnceyi zihinde
canlandramayz ve onu ifade edemeyiz.
nsanlarla iletiimimizi dilimiz ile saladmz gibi, kendi i iletiimimizde
de dilimizi kullanrz.
Zihnimizde beliren anlam dilimiz ile ifadelendirilir ve karmzdaki insana
aktarlr. Bazen de dilimizdeki ifade zihnimizde ekillenir. rnein, hznl
bir ark buruk bir duygusalla ekerken, coku dolu bir ark da bizi farkl
bir ruh haline sokabilir.
Programlama: ster programlayalm, istersek kendi haline brakalm, beynimiz
programlarla alr. Deitirmek istediimiz davranlarmz, duygularmz veya
inanlarmz iin aynen bir bilgisayar gibi beynimizdeki dnceleri
programlamak zorundayz. Hayat ekrannda ortaya kacak grnt, bu
programlamann bir sonucudur.
Yetenekli oyuncularn oynad bir oyun, ok iyi bir seslendirme ve mkemmel bir
programlama ile herkesin beenisini kazanr.
NLP'NN UYGULAMA ALANLARI
Daha verimli olmak. Daha baarl olmak. nsanlarla daha iyi bir iletiim kurmak
istemez misiniz? Bu soruya "Evet" diyor ama, "Bunlar sahiden olabilir mi?" diye
dnyorsanz, bu konuda NLP'ye gvenebilirsiniz.
Fakat bir artla:
Eer NLP'yi gece yatarken uykudan nce okunacak bilgiler olarak grmez,
rendiklerinizle harekete geerseniz, dnyadaki birok insann yaad
deiimi siz de yaarsnz.
NLP'nin en gzel taraf, sizin istediklerinizi elde etmek iin dardan bir
kaynaa ihtiyacnzn olmadn sylemesi, zaten iinizde bulunan muhteem
kaynaklar kullanarak baarya doru harika bir yolculua kmanz tavsiye
etmesidir.
Kendinizi snrlayan dnce ve davranlarnz, denenmi ve baaryla
uygulanm tekniklerle ok ksa bir srede deitirebilirsiniz.
NLP, yaantnza kaliteli hayllerin girmesiyle hayatnzda ok eyin
deieceini mjdeler. Kendinizle ilgili inandnz, hayl ettiiniz, gvenle
beklediiniz eyleri birgn mutlaka yaarsnz. Haylini grdnz tm
grntler, duyduunuz sesler ve hisler gelecekte gerekleecek olan olaylarn
habercisidir.
NLP'deki stratejiler, oyuncusunu baarya ulatrmak isteyen bir
antrenrnkinden farkszdr. Dlerinizi gerekletirmek iin elinize verilmi
bir baar reetesidir.
ok iyi bir iletiimin nasl yaplacan son derece iyi anlatan, ayrca
iletiimin baardaki nemini srekli vurgulayan NLP, 21. yzyln baar
teknolojisi olmaya aday bir bilim daldr.
Toplam kalite ynetiminde, en az mteri mutluluu kadar nemli olduu sk sk
vurgulanan alan mutluluu, artk tm irket ve organizasyonlar tarafndan
kendi ilerlemelerinin temel ta olarak kabul edilmektedir.
NLP, ilk bakta bir kiisel geliim yntemi olarak grlse de, kiilerin
verimliliklerinin ve kapasitelerinin artmas ile o messeseye kendi i
kaynaklar kullanlarak byk bir katma deerin katlmas, baka hibir teknik
bilgi ile kyaslanamayacak bir seviyededir.

Bir organizasyonun en deerli kaynaklar insanlarsa, bu insanlarn kendilerini

daha iyi tanyabilmesi, evresindekilerle daha iyi bir iletiim kurabilmesi ve
onlar daha iyi anlayabilmesi, o kiilerin, kurumun hedefleri dorultusunda
birok kiiyi etkileyebilmesi sonucunu dourur.
Her zaman olumlu tavrlarn prim yapt i dnyasnda, sorunlar yerine
zmlere odakl bir kurum, en deerli potansiyelini maksimum dzeyde kullanyor
demektir.
Kiilerle kurumlarn deiim modelleri arasnda byk bir benzerlik vardr.
Baarl insanlarn rnek davranlarnn taklit edilmesine NLP' de modelleme
denilmektedir. Modellemenin kurumsal dzeyde yaplmasna ise Benchmarking ismi
verilmitir. NLP'yi iyi bilen ve kiisel bazda modellemeyi ok iyi yapan
kiilerin ounlukta bulunduu bir kurumda baka bir kurunum modellenmesi, yani
Benchmarking yaplmas ok daha kolaydr.
"Elinde bulunanlarla yapabileceinin en iyisini yapabilirsin" slogan kiisel ve
kurumsal olarak son derece nemli bir misyon cmlesidir. nk herkes ve her
kurum istediklerini elde etmek iin ok nemli kaynaklara sahiptir. Yaplacak
ilk i, bu kaynaklarn farknda olmak ve onlar en doru hiimde kullanmaktr.
yaamyla zel yaamn birbirine girdii gnmzde i hayatnda, zellikle
sat ve pazarlama blmlerinde sihirli bir gce sahip olan NLP'yi tm i
adamlarnn ve btn alanlarn renmeleri artk bir lks deil, yaadmz
an bir gereidir.
Ayrca, bir toplumun zn tekil eden aile iindeki iletiimin mkemmele
ulamas, o toplum iin hayat bir nem tar. Bu ilkelerin, aile ierisindeki
uyumu salamaya byk etkisi olduu, NLP uzmanlar tarafndan birok deneyler ve
rneklerle ispat edilmitir.
NLP'NN DOUU
Yaam dzeylerinin, balarna gelen olaylar tarafndan deil, bu olaylara
verdikleri tepkiler sonucu belirlendiini kefeden bir grup insan, balarna ne
gelirse gelsin, bunu bir ama iin kullanrlar.
Onlara gre herey, bir sebep ve bir ama iindir. Bu ekilde dnen insanlar,
bakalarnn baarszlk veya ansszlk diye niteledii birok eyi,
hayatlarnda fark meydana getiren bir frsat ve avantaj haline evirmeyi
bilirler.
Bu gruba giren insanlar, hastalklarn dahi amalar dorultusunda kullanrlar.
Nasl m?
Gnmzde "hipnozun babas" olarak adlandrlan Dr. Milton Erickson, ite bu tr
insanlardan biridir. Sahip olduu olaanst sezgi ve duyarlln yanndaki
stn yeteneklerinin, 15 yandan beri devam eden sakatlnn salad bir
avantaj olduunu sylemektedir.
Erickson, pozitif tutumuyla ocuk felci gibi bir hastal yakt olarak
kullanmay bilmi ve bundan azam lde yararlanmtr. Hastalndan dolay
sadece gzlerini kmldatabilen Milton Erickson, insanlarn hareketlerini takip
ederek oyalanmay hayatnn en byk elencesi haline getirmitir.
Bylece, etrafndaki insanlarn davranlar ile dnceleri arasndaki ilikiyi
kefetmi ve ou zaman insanlarn hareketleri ile dnce tarzlarnn ayn
olmadn, oysa insanlarn inandrc olmalar iin, konumalar ile vcut
dilleri arasnda bir paralellik olmas gerektiini farketmitir.
Bunun sonucu olarak, bazlarnn, inanmadklar veya doru olmayan eyleri
sylediklerinde, bunu derhal anlayabilecek bir beceri gelitirmi, bunun iin
binlerce uygulama yapm ve bunlar, insanlarn ifrelerini zmek iin
kullanmtr.
Daha sonra, iyi bir eitim gren Milton Erickson, hipnozu da renerek,
insanlar iyiletirmek iin kullanmaya balamtr.
Terapi seanslarndan kan hastalar, ok hzl bir iyileme gsterdiklerinden,
n btn Amerika'ya yaylmtr.
Terapi ve hipnoz alannda byk deiiklikler salayan doktorun bu baars,
birok kii tarafndan mucize olarak nitelendirilmi ve herkes onu byk bir
hayranlkla izlemeye balam.
nsanlar artmay ok seven Erickson'n en ok uygulad altrmalardan
biri "gkdelende ine aramak"t.

Bir tandndan veya bir hastasndan herhangi bir gkdelene ine saklamasn
isterdi. Sonra ineyi saklayan kiinin elini tutup ineyi aramaya koyulurdu.
Erickson, yanndaki kiinin elinde hissettii en kk titreimden, ineye yakn
olup olmadn anlard.
Erickson, en fazla 10 dakika iinde, gkdelendeki bu ineyi bulurdu. Bizim
deyimimizle "samanlkta ine aramak" onun en sevdii eydi.
Burada, zellikle tp alannda ok ileri giden byk bilgin bni Sina'nn
psikolojik hastalklar konusunda uygulad u tedavi metodu ister istemez akla
geliyor:
Grcan hkmdarnn bir akrabas hastalanr. bni Sina'y arrlar. bni Sina,
hastalktan zayflam gencin nabzn tutar, idrarn isteyip grr. Sonra "Bana
btn Grcan havali ve mahallelerini tanyan bir adam lazm" der. Bulup
getirirler.
bni Sina, hastann nabzn tutup adama, "Grcan'n mahallelerini say" der.
Adam, saymaya balar. Bir mahallenin ismini duyunca, hastann nabznda garip bir
hareket olur. bni Sina adama, "Bu mahallenin sokaklarn say" der. Adam saymaya
balar. Bir isme gelince o hareket yine olur. Bunun zerine bni Sina, "imdi
bana, o evde yaayan insanlarn hepsinin isimlerini bilen biri lazm" der. O
kii de bulunur ve adam o evdeki kiilerin isimlerini tek tek saymaya balar.
Bir ismi syleyince, o hareket yine olur. O zaman byk bilgin "Tamam" der ve
oradakilere dnp, "Bu gen, falan mahallede, filan sokaktaki filan isimli bir
kza ktr. lac da ona kavumaktr" der. Bu szleri duyan hasta gen,
utancndan yorgan bana eker. Oradakiler de sorunu anlar ve -zerler.
Yeniden Milton Ericson'a dnersek:
Herkes byk bir hayranlkla Milton Erickson' izlerken iki kii onu farkl bir
ekilde izliyordu. retken zekya sahip bu iki bilgin, NLP'nin kurucular
Richard Bandler ve John Grinder'dan bakas deildi. ki bilgin babaa verip
Erick-son'un srrn zmeyi denediler ve bir varsaymla yola ktlar:
"Eer o bu sonuca ulatysa, ayn yntemi uygulayarak baka kiiler de bu
yetenei renebilirler."
Ancak, burada anlatlmak istenen, sizin hi kabiliyetiniz olmayan bir dalda
yetenek gelitirmeniz deil, ilgi duyduunuz ve baarabileceiniz bir dalda,
ulamak istediiniz sonular gerekletirmi olan kiilerin yaptn yaparak
ayn sonulara ulamanzdr.
Bandler ve Grinder, Erickson'la uzun sre birlikte altlar. Onun terapileri
srasnda ektii filmleri incelemeye baladlar. Doktorla karlkl
grmelerden sonra onun metodunu buldular.
Erickson, basit bir grme srasnda tm bedeni uyuturan klasik hipnoz yerine
hafif bir hipnoz uyguluyordu. Ayrca kulland kelimelere ve onlarn
telaffuzlarna ok dikkat ediyordu. Kulland kelimeler ve bunlar syleyi
tarz, hastasn knt durumundan karp coku durumuna getiriyordu.
Bandler ve Grinder, Getalt terapisinin kurucusu olan l'Yit/ Pearls ve her trl
aile sorununu zebilen Virginia Satirin de metodlarn inceleyerek yeni bir
yntem gelitirdiler.
rendikleri bu yntemleri niversite rencilerine aynen reten ve onlarn
ayn tr hastalara ayn tr metodlar uygulayp ayn neticeleri almasndan sonra
Richard Bandler ve John Grinder, NLP denilen ilmin temellerini atm oldular.
Tm dnyada uygulanmaya balanan bu teknikler sayesinde, NLP uzmanlar bir
fobiyi ok ksa bir srede ortadan kaldrabilmekte, insanlarn hayatna yeni bir
yn vermektedirler.
NLP tekniklerini hayatnza uygulama fikri size ok cazip gelecektir. Bunu
yaparken, beyninizdeki zincirlerden baka kaybedecek hibir eyiniz yok. Ksa
srede birok insann hayatn deitiren bu teknikleri imdi seminerler
vastasyla insanlara aktaryorum. Bu sayede birok insann hayatnda byk
deiiklikler oluyor. lerleyen blmlerde bunun baz rneklerini greceksiniz.
NLP'yi renin ve evrenizdeki herkese retin. Bundan ok yararlanacak ve byk
bir keyif alacaksnz.
NLP ve DOAL YETENEKLER KULLANMA
nsann yapsnda doal olarak bulunan ve ounun kullanmad, ancak NLPye
gre ok nemli olan kabiliyetler vardr:
1) Doal bir hedefe ulama eilimi.

2) Olaanst duyusal gler.

3) Mthi bir modelleme yetenei.
4) Sadk hizmeti: Bilinalt.
Hedefe Ulama Eilimi
Tm insanlar, doal bir hedefe ulama eilimine sahip olarak doarlar. Kck
bir ocuk, alayarak btn isteklerini yaptrabilir.
Sonraki yllarda bu doal hedefe ulama eilimi anne, baba, yakn evre ve okul
tarafndan desteklenmezse, genellikle yapabileceklerimizden ok yapamayacamz
eyleri rendiimiz iin, evrenin etkisiyle yava yava krelir ve insanlar,
kendilerine bahedilmi byle bir yetenekten mahrum kalabilirler. Oysa insanlar,
balanm bir ii yarm brakmay sevmezler. nnzdeki tabakta yemein yars
kalmsa, bu sizi rahatsz eder. Yarm bardak ay dahi imeden dkmek hounuza
gitmez.
Bu, insann yapsnda olan bir eilimdir. Bu eilimi, ulamak istediiniz byk
hedeflerde kullandnzda hereyin, zor da olsa baarldn grrsnz.
Duyusal Keskinlik
Ayrca, insanolu olaanst duyusal glerle donatlmtr. Grme, iitme,
hissetme, tad alma ve koku alma duyularmzdan bilhassa ilk , grsel, iitsel
ve dokunsal, bunlar hedeflerimize ulamada bize mthi yardmc olurlar. Biz
buna "duyusal keskinlik" diyoruz. Ulamak istediimiz hedefi ok net ve parlak
bir biimde grebiliyor, son noktadaki sesleri duyabiliyor ve o noktada neler
hissedebileceimizi biliyorsak, bu hedefe ulamamz ok kolaylam demektir.
Maalesef, klasik eitimde hi deinilmedii iin, bu konunun nemini hi
bilmeyen ocuklarmzn hedef olarak grdkleri tek ey, o sene snfta
kalmamaktr.
Oysa, yzlerce lzumsuz bilgi yerine, ocuklarmza duyusal glerini
kullanmalar retilebilir. Hedefini gren, bunu gerekletirdiindeki gzel
sesleri duyan ve o ann heyecann srekli olarak yaayan bir insann
gerekletiremeyecei hibir ey yoktur. Bu yzden, niversitelerimizde yllarca
eitim grm kiileri duyusal gleriyle tantrdmda, niversite yllarnda
bu gcn farkna varamadklar iin ok zlyorlar. En byk hedefim, bu
eitimin okullarmzda uygulanmas. Duyusal gleriyle tanan genlerimizin
hayatlarnda ok eyin deieceine eminim.
Duyusal keskinliimizi artrmak iin hergn pratik yapmalyz.
rnein, zayflamak isteyen bir bayann, kendini, hayalindeki byk ekranda
zayflam, ideal kilosunu bulmu olarak grmesi, yakn evresinin kendisini
tebrik ederkenki seslerini duymas ve o gzel duygular yaamas onu motive
edecek ve ok yemekten alkoyacaktr.
Deiik bir rnek vermek istersek, kazanmak istedii okulu gidip gren ve okulun
rencileriyle konuan niversite adaylarnn, hedefledikleri okulu kazanma
oranlarnn daha yksek olduu uzmanlarca tesbit edilmitir.
Modelleme
nsanlarn nc byk yetenekleri, mthi bir modelleme gcne sahip
olmalardr. 2 yandaki bir ocuun, rnein Japonca gibi ok kark bir dili
rahat bir ekilde renmesi, modellemenin en gzel rneidir.
NLP'nin ilkelerine gre, birisi sizin yapmak istediiniz bir ii yaptysa,
yeteneiniz lsnde, ayn faturay demek artyla, siz de yapabilirsiniz.
nsann doal yapsnda olan bu modelleme yeteneini biz, hedefimize ulamak
iin kullandmzda ona ok daha kolay bir yoldan ulaabiliriz.
rnein, hi bilmediiniz ehirleraras bir yolda sizin gideceiniz yere
gitmekte olan bir arac takip ettiinizde, hedefinize ok daha kolay
ularsnz.
Pratik hayatta da, sizin yapmak istediiniz ve yeteneiniz olan bir eyi
gerekletirmi olan bir insan modellediinizde, o insann ulat yere ondan
ok daha abuk varabilirsiniz.
Bilinalt
Drdnc yeteneimiz ise bilinaltmzdr. Bilinaltmz verimli bir topraa
benzer. Ektiimiz dnceler bir mddet sonra eylem olarak bu topraktan
karlar.
Ancak, ok verimli tohumlar ektiimizde verimli rnler aldmz bu topraa
srgan tohumlar ektiimizde, ancak srgan otlar alrz.

rnein, ertesi sabah bir seyahate gideceinizi ve saat 4 te kalkmanz

gerektiini dnn. alar saatinizi saat 4'e kurar ve byk bir ihtimalle saat
4'ten nce kalkarsnz. nk bilinaltnz akamdan ald emri uygulam ve
sizi saat 4'ten nce kaldrmtr.
Yazarlarn ou, yazmak istedikleri eyi geceden dnrler, konu zerinde
younlarlar ve gece yars bir saatte kalktklarnda, yazmak istedikleri konu
aynen kafalarndadr. Sadk hizmetkr bilinalt, siz uyurken alm ve yazy
retmitir.
bni Sina, kendi otobiyografisinde, bakn bu olay nasl anlatyor:
"Geceleri nmde lamba, sabahlara kadar almaktaydm. alrken, kendimde bir
geveme hissetsem, ya da uyku bastracak olsa, hemen bir bardak erbet ierek
kendime geliyordum. Buna ramen biraz uyuklayacak olsam, stnde altm
konuyu ryamda gryordum. Hatt diyebilirim, pek ok konunun zmn ryamda
grdm olmutur."
Ben de, birinci kitabm bilinli beynimi zorlayarak yazmtm. Bu kitapta ise,
bilinaltmn bana ok faydas oldu. Kitabm yazarken ounlukla bilinaltm
kullandm.
Kiinin bilinli olarak dnd herey bilinaltn etkiler ve bu dnce,
ierdii arzu ve g orannda gerekleir.
Yukarda anlattm insanlarn 4 doal yeteneini yle bir rnekle daha iyi
anlayacanz umuyorum:
tmeden almayan arabanzn, bir iniin 500 metre gerisinde durduunu dnn.
Arabann almas iin 500 metre itmek gerekmektedir ve bu 500 metrelik
mesafeyi itmek size zor geldii iin az ilerdeki initen faydalanamyorsunuz.
Ancak arabanz itmeyi gze aldnzda, aracnz iniin bana kadar iter,
sonra direksiyona geersiniz. Burada, doal olan hedefe ulama eilimi, onu
hedefine doru gtrmeye balar.
niin bir blmnde araba alr. Yani duyusal keskinlik devreye girer. Artk
hedefe doru daha emin admlarla gitmektesinizdir.
O srada nnzde giden bir aracn sizin gittiiniz yere gitmekte olduunu
grrsnz ve o arabann ofr, o yollar ok iyi bilen bir kiidir. Artk
sadece onu takip etmeniz kafidir. Modelleme aamas balamtr.
Gideceiniz yere o kadar younlam olduunuzdan, hedefe ulaacanzdan ok
eminsinizdir. O srada arabanz otomatie balayarak bilgisayara emanet
edersiniz. Yani, artk bilinaltnz devreye girmitir. Bundan sonra yapacanz
tek ey, arabanz sizi hedefe gtrrken arklar sylemek, glmek, oynamak ve
sevdiiniz eylerle ilgilenmektir.
NLP'Y HAYATINIZA GERN
Misyonum, insanlar zaten sahip olduklar inanlmaz gle tantrmak,
ilerindeki uyuyan devle aralarnda bulunan duvar kaldrmak.
NLP bir ara, bu duvar ykmaya yarayan nemli bir ara. NLP'yi renenler,
NLP'nin iinde geenlerin ok basit olduunu ve bunlar hep yaptklarn
sylyorlar. Evet, NLP ok basittir ve herkes NLP'nin kurallarn az ok
biliyor.
Ancak birok kimse bu kurallar baar ve mutluluk sistemi olarak hayatna
geirmiyor, geiremiyor.
"Sistem nasl olmal?" dendiinde ise aklmza hemen Mc Donalds geliyor.
Dnyann neresine giderseniz gidin ayn ekilde hzl, dzenli ve mteri
memnuniyetine ynelik bir hizmet almanz sistem tarafndan garanti edilmitir.
Dengeli beslenmenin nemini bildiimden, fast food yemek trne kar olsam da,
"sistem" deyince Mc Donalds'dan renecek ok eyimiz olduunu dnyorum.
Evet, baarnn bir sistem haline getirilmesi... Dnyadaki tm kurumlarda
yaplan hatalar, ya sistemden ya da insandan kaynaklanmaktadr. Bunu herkes
biliyor. Ama birok kiinin bilmedii bir gerek var: nsandan kaynaklanan
hatalar yalnzca % 2 iken sistemden kaynaklanan hatalar % 98'dir.
NLP, bir gazozun iindeki kimyasallar deitiren sihirli bir denek deildir.
Ancak, o ienin kapan aan ok gl bir aacaktr.
Benim btn yaptm, ieyi nce bir sallamak, sonra kapan aarak ortaya
kan enerjiyi zevkle izlemek.
NLP sistemini herkesin renerek hayatna geirmesi en byk dileim.

Uzaya frlatlan bir fze, atmosfer tabakasn geinceye kadar enerjisinin byk
bir ksmn tketir. Atmosfer tabakasn getikten sonra ise ok az bir
enerjiyle uzun mesafeler gider. Ayn ekilde, bir ii baarmann en zor yan ilk
admdr. Bu kitap belki de byk baarlara bir ilk admdr. Tm ilimlerde
olduu gibi NLP'nin de bir teorik yan, bir de pratik yan vardr. NLP'yi
"gnlk hayatta kullandmz psikoloji" olarak da tanmlayabiliriz. NLP'nin
faydasn grmek istiyorsanz, mutlaka hayatnza geirmelisiniz. Yoksa
rendiiniz tm mkemmel bilgiler hibir iinize yaramaz. Teorisyenlere gre,
teori ile pratik arasnda ok byk bir fark yoktur. Pratisyenlere gre ise
teori ile pratik arasnda ok byk fark vardr.
evre ve ans faktr, gsz kiilerin en nemli mazeretidir. NLP ilkelerini
bir yaam biimi olarak kabul eden kiiler asla bu mazeretlerin arkasna
saklanmazlar. Onlar her sorunun stesinden gelme gcne sahiptirler.
NLP'yi hayatna geiren sekin ve mutlu gruba siz de katln.
NLP'yi hayatnzda uygulamaya balayn. Hemen balayn...
KLASK DNME ve NLP LKELERYLE DNME
Uzmanlar, normal insanlarn, beyin kapasitelerinin ok azn (baz uzmanlarca
yzde 1-2'sini) kullanabildiini sylerken, beynin srlar zldke bu oran
daha da aalara dyor. Yani, geride tl kalan ok byk bir kapasite sz
konusu.
te NLP, gzn zellikle, tl kalan bu muazzam kapasiteye dikmitir.
Klasik dnme sistemi de, NLP ilkeleriyle dnme sistemi de ayn aamalardan
geer.
Fakat, beynin, farkl fonksiyonlara sahip iki lobu olduu, 20. yzyln ikinci
yarsnda kefedildii halde klasik dnme sistemi, hl beynin yalnz mantk,
matematik, analiz, konuma, yazma, listeleme gibi fonksiyonlar olan sol lobunu
kullanmaktadr. Yani, tek kanatla umaya almaktadr.
Oysa beynin bir yars daha vardr. Sa lob denilen bu blm ise hayl gc,
hayl kurma, btn grme, renk, ekil, mzik gibi fonksiyonlar iermektedir.
NLP ilkeleriyle dnme sistemi ise, bilimin gnmzdeki bu verilerinden de
yararlanmakta, kii ve kurumlarn, problemlerin zmnde mantk fonksiyonlu sol
lob ile beraber sezgisel, retken sa lobu da kullanmalarn salamaktadr.
Tek kanatla bu kadar mesafeler alndna gre, ift kanatla kimbilir nerelere
uulur.
Zaten, tarihte byk sramalar yapanlar da, bilerek ya da bilmeyerek, beynin
her iki lobunu da devreye sokan insanlardr.
Mantn tek bana gidebildii yerle, sezgi, hayl ve renklerle el ele gittii
yer bir olur mu?
Sa lobun da devreye sokulmas kiiye duyusal keskinlik kazandrmakta, hedefini
srekli ve hereyiyle canl tutarak mthi bir motivasyon kazandrmaktadr.
NLP, her olayda pozitif bak asn bir anahtar gibi kullandrmaktadr.
Bu sayede, knt beklenen anda, kiinin nne yepyeni bir dnya alabilir.
Kii artk dar kalplar iinde deil, srekli daha iyiye, en iyiye koan pozitif
bir alternatifler dnyasndadr.
KENDNZ NASIL HSSEDYORSUNUZ
Yaptnz ve baardnz eyler, kendinizi nasl hissettiinize baldr.
yerinizdeki amirinizden iittiiniz basit bir sz veya einizden grdnz
ters bir davran, sizin o gnk motivasyonunuzu etkiler ve btn gn hibir ey
retemeyebilirsiniz.
Bir i yerinde, almayan bir makinenin o i yerine kaa malolduu genellikle
hesaplanabilirse de, motivasyonu dk bir insann o irkete maliyetinin ne
olduu genellikle llemez.
Kurumlaamam irketlerde alanlarn genellikle yaamaya alk olduklar
baz olaylar vardr. rnein, patron etraf kolaan ederken, yerde duran bir
tornaviday grr ve bunun hesabn, tornavidann yannda duran mhendisten
sorar. Amiyane tabirle onu fralar.
O fradan sonra mhendis bir mddet kilitlenir ve hibir i yapamaz. Birka
saat sonra kendine geldiinde, ne kadar kt bir iyerinde olduunu dnmeye
balar. Akam olunca da, baka bir irkete nasl geebileceinin hayllerini
kurmaya balar. Buradaki mhendisin mutsuz olmasna sebep olan dsal bir olay
varsa da, birok insan genellikle hibir sebep olmakszn, kendini uyuuk ve

mutsuz hisseder. Halbuki bireyler baarmak iin bizlere heyecan ve evk

lazmdr. Hele hele byk hedefleriniz varsa, bu evk ve heyecan olmadan onu
asla baaramazsnz.
Hissettiklerimizi deitirerek daha mutlu ve daha baarl olmamz mmkndr.
te NLP bize, kendimizi nasl hissedeceimizi semeyi reten bir ilimdir.
Hayatmz kontrol altna alrsak, kesin olarak baary yakalarz veya en
azndan mutlu oluruz.
zgn, korku dolu ya da gsz olmaya genellikle bilinli bir ekilde karar
vermeyiz. Beynimizdeki program bizi derhal bir duruma geirir. Bu durum
davranlarmz etkiler.
Davranlarmz etkileyen bu program semek bizim elimizdedir.
Dnceler, duygular ve beynimizin iinde geen olaylar mdr bizi baarya
gtren, yoksa bulunduumuz durum ve imknlarmz m? rnein, bir aya sakat
bir adamn veya iki gz grmeyen bir adamn baarl olmas imknsz mdr? Ya
da ok zengin bir insan her zaman baarl ve gl mdr?
Hayatta baarlar ve baarszlklar bazen hi ummadmz yerlerden kyor. O
halde baary ve baarszl getiren faktrler dncelerdir, duygulardr,
inanlardr.
Arzuladnz gzel eylerin olacan dnerek bilinaltna kesin emirler
verin ve onlarn yerine getirildii aamaya kadar o mthi heyecan yaayn.
Arzuladnz gzel eyler sona ermedii srece mr boyu srecek bu yolda,
belki de hedeflerinizi gerekletirmekten ok, o yolda yaayacaklarnz, sizin
iin ok deerli olacaktr.
NLP, hayatnz btnyle deitirebilecek, hibir yan etkisi olmayan mkemmel
bir ilatr. Ama bir ilacn tesirli olabilmesi iin nce ona inanmak gerekir. Bu
ilacn size iyi geleceine inann ve sabah akam defalarca iin.
UZMANLARA HER ZAMAN NANMAYIN
Bir yaban ars kanatlarnn ap ve arl itibariyle aero-dinamic
kanunlarna gre asla uamaz. Tm fizikiler bu konuda ayn eyi sylyorlar.
Ama yaban ars uuyor. Neden utuunu sorarsanz, bence aerodinamic kanunlarn
bilmediinden uuyor. Zavall yaban ars aerodinamic kanunlarn bilseydi
uamamas gerektiini dnr ve asla uamazd. Gemie baktmzda, yaplacak
btn gzel ileri engelleyenlerin en banda genellikle o iin uzmanlar
gelmektedir. nk sizin retici dnce rnnz ilk olarak deerlendirenler
uzmanlardr. Uzmanlar "olmaz" dediler mi artk o i olmaz. Ve siz de pes
edersiniz, o harika fikir silinip gider.
1950'li yllarda atletizm otoriteleri 1 milin asla 4 dakikann altnda
koulamayacan dnyorlard. Hatt birok doktor, insan fizyolojisinin 4
dakikann altnda 1 mili komasna yetmeyeceini sylyordu. Atletler de
uzmanlara inandklarndan 1 mili 4 dakikann altnda komay dnmyorlard. Bu
yar yaplrken dndkleri tek ey 1'inci, 2'nci ya da 3nc olmakt. Ancak
uzmanlara inanmayan bir atlet kt: Koger Bannister. "Ben 1 mili 4 dakikann
altnda koacam." dedi. Hergn yapt fiziksel antrenmanlarn yannda
zihinsel antrenmanlar da yapmaya balad.
Fiziksel antrenmanlar hepimizin bildii gibi idi, ama zihinsel antrenmanlar
ok farkl idi. Yolda yrrken, otururken, yemek yerken, banyodayken dnd
tek ey vard: 1 mili 4 dakikann altnda komak. Grsel, iitsel ve dokun-sal
olarak kendini bu olaya hazrlyordu. Yarn bitiminde ipi gslyor, dokunsal
olarak ipi hissediyordu. Skorboardda yazan sonu: 3.59. Btn tribnler ayakta.
nanlmaz bir ses kyor: Aaa! Roger Bannister skorboard gryor, tm
tribnlerin ayaa kalktn gryor, tribnlerden kan sesleri duyuyor ve ipi
gsledii an hissediyordu. NLP'nin tanmna gre, grsel, iitsel ve dokunsal
olarak hedefindeki resmi gryordu. Bir senelik fiziksel ve zihinsel
antrenmanlar sonucunda artk Roger Bannister hazrd. 1954 ylnda yar
balad.
Roger Bannister bir ok gibi frlad. Rakipleri 1'inci, 2'nci veya 3'nc olmak
iin kouyorlard. Ama Roger Bannister 1 senedir hayl ettii grnty, sesleri
ve ipi gsledii andaki duygular yaayarak kouyordu. pi gsledii anda
skorboardda yazan zaman uydu: 3.59. Tribnler ayaktayd,
< Roger Bannister
arad sesleri duydu. pi gslerken, 1 senedir hayl ettii hisleri
yayordu.

in asl ilgin olan taraf, o yl 12 kii daha 1 mili 4 dakikann altnda

kotu.
Klasik dnme sisteminde, zihinsel alma ok nemli
, deildir. Ancak NLP
sistemi ile dnmede zihinsel alma
' en az fiziksel alma kadar
nemlidir. Roger Bannisterin rnei bunu en iyi ekilde aklamaktadr.
NCE AYAKTA KAL
Katldm bir radyo programnda, kitabmn tantmn yapan bir sunucu, bu tr
kitaplarn insanlarn hayatn deitirdiini syledi ve ilave etti: "Benim de
bir arkadamn hayat bu kitaplar okuduktan sonra deiti."
"Arkadanz u anda ne yapyor?" dediimde bana yle cevap verdi:
"u anda hastanede."
Evet, bu kitaplar okuyup hastaneye den kiiler olabilir. Ancak, onlar ayakta
durmay renmeden baarya komaya alan insanlardr. Yz basamakl bir
merdiveni kmak isteyen kii, basamaklar birer-ikier deil de birden 10.
basamaa atlayarak kmaya alrsa elbette der.
Bir byk insann dedii gibi, "Uzak mesafelere ulamak, yakn mesafeleri
amakla mmkndr." Baarnn bir faturas ve kurallar vardr.
Byk haylleri olan, ancak bunlar gerekletiremeyen kii veya kurumlarn
tarih boyunca yaptklar en byk hat, bulunduklar yeri salamlatrmadan
baarya komak istemeleri olmutur.
Baarl olmu tm futbol takmlarnn gl bir defanslar ve iyi bir
kalecileri vardr. Buna kiisel bazda yle bir rnek verebiliriz: Sizin ok
gzel bir projeniz var ve bunu gerekletirmek iin elinizden geleni
yapyorsunuz. Projeniz gerekletiinde lkenizin zengin, tannm ve sz sahibi
insanlarndan birisi olacaksnz. Ancak aylk kazancnz sizi geindirecek
dzeyde deil. Ailenizin ve kendinizin zaruri ihtiyalarn bile
karlayamyorsunuz. Bunun sonucu, aileniz iinde ve sosyal evrenizde byk bir
ykma uramanz sz konusudur. Byk haylleri olan, ama yakn evresinden
ald borlarla hayatn srdren bir insan konumuna dersiniz.
Ayn durum, kurumlar iin de sz konusu. Elemanlarnn maan deyemeyen, ancak
onlara byk hedefler gsteren bir kurum ne derece inandrc olabilir?. Bu
kurum, belki bir sre banka kredileri ile idare edebilir. Ama bir gn ac son
gelir atar. O halde ne yapmak gerekir? Kiisel olarak her eyden nce zaruri
ihtiyalarnz karlayacak bir gelir temin etmelisiniz. Bu konudaki
handikaplar amadan baarya komaya, hatt yrmeye almamalsnz. nce
oturup ok iyi bir fizibilite karmalsnz. Kurumlar iin de ayn alma
yaplmaldr. nce salam bir gelir kayna, sonra byk hedefler. Bir futbol
takm, eer dnya apnda bir forvet oyuncusu transfer edecekse, nce defansn
salamlatrmaldr Yoksa, yedii her gole kar iki gol atmas gerekir ki, bu
ou zaman gereklemez.
Hibir hazrlk yapmadan byk hayller peinde koan, hatt bu hayllerini
gerekletiren birok insann, meteliksiz ve mutsuz bir ekilde ld ok ac
bir gerektir.
John Gtenberg matbaay bulmu, ama ayakta kalmasn bilmediinden ok zor
gnler yaam ve sefalet iinde lmtr.
Gnmzn dhisi Bili Gates ise nce ayakta kalmasn salayacak nlemleri
alm, sonra baary yakalamtr.
Ayakta kalmasn beceremeyen bir kii, byk baarlara imza atamaz. Zaruri
ihtiyalarn karlayamayan bir kii byk organizasyonlar gerekletiremez.
Defans salam olmayan bir futbol takm, yldz golclerle ampiyon olamaz.
Buyan dizisindeki bir ok kitapta size, bunlarn tersini anlatan baar ykleri
okuyabilirsiniz. Ama istisnalar, bu sektrde sonu hsranla biten olaylardan ok
ok azdr. Ayakta kalmay renmeden "Ya kral olurum, ya kellem gider" diye
kan insanlar veya kurumlar iin ounlukla gerekten 1 seenek vardr. Ama
bunlar "Ya krk satrdr ya da krk katr.
KENDNZ VE BAKALARINI TANIMANIN YOLLARI
DEERLERMZ
NLp'ye gre, insan hayatnda 5 temel deer vardr ve insanlarn bu deerleri
sralamalar birbirlerinden farkldr.
1- Bilmek
2- Olmak

3- Yapmak
4- Yakn olmak
5- Sahip olmak diye adlandrdmz bu deerlerin sralar, bize insann yaam
ierii hakknda salam bir bilgi verir.
Yaam ierii modelini anlamanz, kendinizi ve bakalarn daha iyi tanmanza
yardmc olur. Yukardaki deerlerin sralamasn yaptnzda, kendiniz iin,
hangi deerin daha nde olduunu tesbit ederseniz, hedeflerinize daha kolay
gidersiniz. Ayrca, karnzdaki insann deer sralamasn anladnzda da,
onunla daha iyi bir iletiim kurma imkanna kavuursunuz.
Tm insanlar, farkl programlara gre motive olurlar. nk, herkesin i dnyas
farkldr. te bu farkl deerler inanlar sistemini, nce kendinizden
balayarak reniniz, insan denen esrarengiz varln gizemli yapsn zmeye
balarsnz.
YAPMAK deerini kendileri iin n srada tutan insanlar, nce eyleme geer,
sonra dnrler. Byle insanlar, ok iyi bir eylem yeteneine sahiptirler.
Ancak, yaptklar eylemi genelde ok dnmeden yaptklarndan, her zaman
istedikleri sonucu alamayabilirler. yi bir liderin ynetiminde alan byle
insanlar, kurumlarna ok faydal olabilirler. Sporla urayorlarsa, iyi bir
antrenrn denetiminde ok baarl olurlar.
Eyleme dnk operasyonlarda yer alan kiilerin deerler sralamasnn banda,
genellikle "yapmak" deeri yer alr. zellikle intihar saldrlar yapan
kiilerin en nde gelen deeri yapmaktr.
SAHP OLMAK deeri n srada olan insanlar, en ok bir eyler elde etmekle
ilgilenirler.
Bir arabaya, bir eve ve bol paraya sahip olmak istedikleri gibi, bir eitim
sonucu alacaklar bir sertifika, onlar iin bu eitimin en nemli gstergesidir.
Bu tr insanlar, bir an nce istedikleri eylere sahip olamazlarsa mutlu
olamayabilirler. Hayatnzda bilmek, olmak, yapmak, yakn olmak deerlerinden
nce sahip olmak deeri geliyorsa, mesleinizi seerken sat ve pazarlama
konusundaki tercihiniz, sizi ksa yoldan hedefinize ulatrabilir.
Uzun yllar srecek almalardan sonra elde edilecek birtakm eyler,
genellikle sahip olmak deerini hayatnn ilk srasna alan kiiler tarafndan
gerekletirilemez.
BLMEK deeri, sizin iin en nde geliyorsa, gittiiniz yolu ve her admnzn
nereye gittiini ok iyi bilmek istersiniz.
Bir davrannz hakknda hereyi bilmeden o davran yapmak istemezsiniz. Bir
makineyi altrmadan nce onun kullanma klavuzunu bir uzman gzyle
inceliyorsanz ve kullanmay mkemmel bir ekilde renmeden asla o makineyi
altrmay dnmyorsanz, bilin ki sizin en nemli deeriniz bilmektir.
Bir tatile gitmeden nce, o yerin zelliklerini renmek iin ansiklopedileri
kartrmak ve btn brorleri okumak bazen ok faydal olsa bile, bazen size
byk zaman kaybettirebilir.
rnein, yapmak deeri n srada olan biri tatilden dndnde, siz hla tatil
planlar yapyor olabilirsiniz.
Elbette, bu ok u bir rnektir. Bilmeyi n plana alan herkiinin byle olduunu
sylemek, elbette mmkn deildir. rnein, hayatnda, bilmeyi n plana alan,
fakat az bir mre ok eyler sdran, byk ilim adam bni Sina.
u szler onun:
"nsann ruhu kandil, bilim onun aydnl ve ilh bilge-Uk de kandilin ya
gibidir. Bu yanar ve k saarsa, o zaman sana diri denir. O zaman sen dirisin.
Yanmaz, karanlk kalrsa, o zaman da sen l saylrsn."
"Bilimde herey vardr. Herey bilimdir."
Bu konuda, Albert Einstein'in dnceleri de bize k tutar: "Yaadmz en
gzel ve en derin duygu, gizemi duymaktr. Btn gerek bilimin temeli budur. Bu
duyguya yabanc olan, merak edip hayranlkla dolmayan bir insan, lden
farkszdr. Derinliine inemediimiz eyin gerekte var olduunu, kendini en
yce bilgelik ve kl gzellik olarak ortaya koyduunu ve bizim yetersiz
zihinsel yeteneklerimizin, onun ancak en ilkel biimlerini anlayabileceini
bilmek, bu bilgi, bu duygu, gerek dindarln temelindedir."

OLMAK deeri, bir insann hayatnda en n planda geliyorsa, bu insanlar baz

eyleri yapmak ve bilmekten ok mutlu olmak, baarl olmak, iyi bir lider
olmak, iyi bir retmen olmak ve istedikleri ne ise, o olmak isterler.
Onlar iin, olmak istedikleri eyin btn inceliklerini bilmek, olmak kadar
nemli deildir. Ayn ekilde, onlar iin, Olmak, yapmaktan da nemlidir.
Baz insanlar ok iyi bilerek ve ok eylem yaparak olmak isterken, olmak deeri
n planda olan kii, baz eyleri mkemmelen bilmeden de bireyler olabilmeyi
ister.
nl tasavvuf airimiz Yunus Emre, bakn bilmek ve olmak hususunda ne diyor:
"lim, ilim bilmektir.
lim, kendin bilmektir.
Sen kendini bilmezsin,
Ya nice okumaktr?
Ayrca, olmak deeri Yunus Emre iin ok farkl anlamlar ifade ediyor. Bir
iirinde de aka yle sylyor:
Bilmek olmak deildir,
Olmaya bak, olmaya.
Grld gibi Yunus, ikisini karlatrdnda kesinlikle olmay tercih
ediyor. lk drtlkte de, ilmin, kiiyi kendini bilmeye, yani olmaya gtrmesi
gerektiini kastederek yine olmay n plana karyor.
Dnyann en zengin adam olan Bili Gates'in en nemli deerinin sahip olmak
olduunu dnebilirsiniz. Halbuki Bili Gates, hatralarnda unlar
yazmaktadr: "Para her zaman mutluluk getirmez. 40 milyar dolar
: olanlar 10
milyar dolar olanlardan daha mutlu deiller."
Olmak deerini, sahip olmaktan stn tuttuunu u szlerinden de anlayabiliriz:
"Ah bir Dnyay Ynetsem... Ama zaten yle..."
u szleriyle de Bili Gates, kendisi iin gl olmann zengin olmaktan daha
nemli olduunu aka ifade ediyor:
"Gezegendeki en gl adamn kim olduu konusunda kimsenin phesi yok.
(pucu: Ayn zamanda en zengin! Bir ipucu daha: BEN!)"
YAKIN OLMAK deeri ise, ilikilerle ilgilidir.
Dier insanlarn ne dnecei, bu ilikilerin tm davranlarn etkiler.
Admn atarken einin, ocuklarnn, patronunun, arkadalarnn, komularnn
bundan nasl etkileneceini dnen bir kiinin hayatndaki en nemli deer,
yakn olmaktr.
Bu insanlar srekli olarak bakalarnn, kendileri ve davranlar hakknda ne
dneceini nemsediklerinden, altklar iyerlerinde ok baarl olurlar.
Ancak, d referansl olduklarndan, her zaman iyi bir lider olamayabilirler.
Verdikleri sz tutarlar, kendilerine yneltilen bir ii en iyi ekilde
baarmaya alrlar.
DEERLER SIRALAMASINI BLMENN NEM
Bu deerler, birbirlerinden kesin izgilerle ayrlmazlar. Bazen birbiri iine
gemi olarak bulunabilirler. rnein, bir eve sahip olmak isteyen biri, eini
ve ocuklarn memnun etmek, yani yakn olmak deerini de gerekletirmi olur.
Bir dil kursuna yazlan biri, eyleme gemitir ve yapmak deerini n plana
karmtr.
Ayrca bu kii, o yabanc dili bilmek, belki de bir tercman olmak istemektedir.
Kafasnda, bir sertifikaya sahip olma fikri de olabilir. Yabanc dili
rendiinde, yeni insanlarla iletiim kurabilecek ve bylece yakn olma
deerini de gndeme getirecektir.
Bir tek faaliyetin iinde, bu 5 deerin hepsi de olabilir Ama bunlardan biri
veya birileri daima n sradadr.
Bu yzden, deerlerinizin bir sralamasn yaparak, hangi deerin sizin iin
ncelik tadn bilirseniz, hayatnz buna gre dzenleyebilirsiniz.
Ara olarak kullanldnda ok faydal bir deer olan bilmenin, ama hline
getirildiinde sorunlara yol atn da unutmamak gerekir.
rnein, bilmek ve yapmak deerlerini gzard etmeden Olmaya alan bir kii,
ne olmak istediini ok iyi biliyorsa, genellikle buna ular.
Ancak, bunlar yaparken, ilikiler (yakn olmak) deerine fazla nem
verilmediinde, ileriki yllarda baz problemler Ortaya kabilir.

Kii, hedeflerini gerekletirmeye alrken, elbette bireylere de sahip

olmaldr. Aksi takdirde, kendisi iin sorun Olmasa da, yakn evresi bunu sorun
yapabilir.
Deer sralamasna, toplumumuzda ok yaanan bir rnek verelim: Yakn olmak
deerini n srada tutan bir anne-baba, kzlarn, bulunduklar ehrin dndaki
bir damat adayna vermek istemez. Hatt, damadn tm olumlu zelliklerine ramen
bunda srar edebilir. Eer, kzn n sradaki deeri yakn olmak deil de yapmak
ve olmak (mutlu olmak) ise, bu serven kzn evden kamasyla son bulabilir.
Veya bir ekilde, kama olmasa bile, bir gen kzn huzursuzluuna, mutsuzluuna
sebep olabilir. Aileyi de huzursuz eder.
insanlarla ahenk salamann en nemli yollarndan biri, Onlar tanmak, onlarn
deer sralamasn bilmektir. Tabii bunu nce kendimiz iin yapmalyz. Bu
deerlerin hangisinin sizin iin n srada olduunu bilmeniz, kendinizi
tanmann en etkin yoludur. Ayrca, karnzdaki insanlarn deer sralamalarn
bulmanz da, onlarla iyi bir iletiim salamann en nemli yoludur.
rnein, karnzda, sahip olmak deerini ilk sraya alan bir insan varsa, onu
bilmekten veya yakn olmaktan bahsederek motive edemezsiniz. nk, karnzdaki
insann ilk deeri sahip olmaktr. Onu ancak, birtakm eylere nasl sahip
olacan gstererek motive edebilirsiniz. Olmak deerini birinci dereceye alan
bir kiiyi ise, o ii yapnca nasl mutlu olacan, nasl daha iyi bir ynetici
olacan, nasl daha iyi bir anne-baba olacan syleyerek motive etmek daha
kolaydr.
Bilmek deerini ilk sraya alan bir insan ise, elde edecei eylerle harekete
geiremezsiniz. Bu kii, yaplmas istenen eyi yapmadan nce, en ince
detaylarna kadar bilmek isteyecektir. Herkes, bu be deerin kendisi iin bir
sralamasn yapmaldr. Bu be deer hangi srada ise, hedeflerini de ona gre
belirlemelidir.
Kendisinde, bu deerlerden birinin ok nde geldiini farkeden insan, onu
dierleriyle dengeleyerek kontrol altna almal, bylece zararlarndan korunarak
nde gelen bu deerinden hem kendisi, hem de bakalar iin en olumlu ekilde
yararlanmal, onu pozitif olarak kullanmaldr.
Konuyu biraz daha aarsak:
Yazar olmak isteyen bir insan dnn ve bu kiinin deerler sralamas yle
olsun:
Olmak (Yazar olmak)
Bilmek
(Konusunu ok iyi bilmek)
Yapmak
(Kitap yazmak)
Yakn olmak (Yakn evresi ve okuyucularyla iliki)
Sahip olmak (Bir kitaba ve maddi imkanlara sahip olmak
Yukardaki deerlerden sizi en ok motive edenleri ltfen sralayn.
Sralamas yukardaki gibi olan bir yazar aday, yazar olmak iin hereyi yapar.
Onun gznde, yazar olmak iin konuyu herkesten iyi bilmesi gerekmez.
Buna ramen, ok ey bilmesi gerektiinin farkndadr.
Kitap yazmak iin gerekli motivasyonu vardr. renmek, sonra yazmak isteyen bu
kii, tm bunlar iyi bir yazar olmak iin yapmaktadr.
likilerini ynlendirirken, kendisini yazar olmaya gtreek olanlara daha ok
nem verdiinden, baz ilikileri grebilir. Bu konuda gerekli dikkati
gstermemiz lazmdr. Sahip olmak 5'inci srada olduundan, ilk 4 deer
mkemmmele ulamadan, sahip olmak deerine varmak da llmkn deildir. Bu
durumda, "ayakta kalmak" byk bir sorun olarak ortaya kar. Deerler
sralamas byle olan birinin bu noktay gzden karmamas ve istedii eye
sahip olana kadar, ayakta kalacak madd imkanlar nasl salayacan
programlamas gerekir.
TEMSL SSTEMLER
-nsanlardan belli bir eyi dnmeleri istendiinde, kiiler kendilerine gre
bir sistem kullanrlar.
rnek olarak, bir grup insandan, lodoslu bir gnde deniz kenarnda bulunduklar
bir gn hatrlamalar istense, kimisi dalgal denizin grntsn haylinde
canlandrr.
Kimisi, dalgalarn kyya vurduunda kan sesi duyar.

Bir dier grup da, dalgalarn kyya arpmasndan sonra srayan damlalarn
vcuduna demesini hisseder.
Bazen, koku ve tat faktrleri de iin iine katlabilir.
Bir olay, kimimiz grnt, kimimiz ses, kimimiz duygu ya da vcut hisleri,
kimimiz de koku ve tatlar ile canlandryoruz. NLP'ye gre, bunlar farkl temsil
sistemleridir.
Kiilerin canlandrma sistemlerini bulmak, hem onlarla ilikimizi kolaylatrr,
hem de onlarn problemlerini zmemize yardmc olur.
nsanlarn kullandklar temsil sisteminin bilinmesi, terapi ve yaam srasnda
ok yararldr. Bu teknikleri bilenler, karlarndaki insanlarn dnyay nasl
algladklarn renerek, onlarla ok iyi bir iletiim kurabilirler. nsanlarn
kullandklar temsil sistemlerini bulmak iin, onlarn konumalarna dikkat
etmemiz gerekir. Ayrca, dnrken baktklar yn de bize bir ipucu verebilir.
Bu durumda, u sorunun karl ok nemli: nsanlarn kullandklar
canlandrma sistemlerini nasl bulup ortaya kartabiliriz?
Grsel Tipler
Gz hareketleri yukardadr.
Kullandklar kelimeler ve mecazlar grsel arlkldr, is nefesi alrlar.
Hzl konuurlar ve konuma tarzna dikkat etmezler. Zira onlar iin nemli
olan, konuurken beyinlerindeki ekillere yetimektir. Grntlerle dnrler.
Onlar bir konuda ikna etmek iin, grsel imajlar kullanmalsnz. rnein,
grsel bir insana bir tek iek ok ey ifade eder. Onlara bir araba satmak
istiyorsanz, arabann d grnnn ok iyi olmas gerekir. Rengarenk, ssl
bir mal, grsel bir insana satmak ok kolaydr.
Bir kii konumas srasnda, daha ok grdnz gibi, gz gre gre, nereden
bakarsan bak, konuyu aydnlatmak, renkli bir yaam, hereyi gze almak, gze ho
grnmek, gzn aydn, gzne kestirmek, gz gre gre, gzden karmak, gzden
geirmek, gz atmak, ileri grl, grnen ky klavuz istemez gibi grsel
mecazlardan yararlanyorsa, bu kii konumasnda daha ok grsel sistemi
kullanan biridir.
imdi de nl airlerimizden bir rnek verelim:
"Merdiven" adl iir, sembolist bir air olan Ahmet Haim'in, deta kendisiyle
zdeleen en nl iirlerinden birisidir. imdi bu iiri, temsil sistemleri
asndan inceleyelim:
MERDVEN
Ar, ar kacaksn bu merdivenlerden
(tasvir)
Eteklerinde gne rengi bir yn yaprak,
Ve bir zaman bakacaksn semya, alayarak...
Sular sarard... Yzn perde perde solmakta,
Kzl havalar seyret ki, akam olmakta...
Eilmi arza, kanar, muttasl kanar gller,
Durur alev gibi dallarda kanl blbller,
Sular m yand? Neden tunca benziyor mermer?
Bu bir lisn- hafidir ki, ruha dolmakta,
Kzl havalar seyret ki, akam olmakta...
iiri dikkatle inceleyecek olursanz, sembolist bir air olan Ahmet Haim'in,
grsel imajlarla dolu dnyasn rahatlkla grebilirsiniz.
(Not: Alt izili kelimeler, grsel imajlar belirtmektedir.)
itsel Tipler
Bir eyi dnrken, kulak hizasna doru bakarlar. Szel eylere daha ok tepki
verirler. Sylenilen bir kelimeyi yllar sonra hatrlayabilirler. iir gibi
konuurlar ve konumaktan keyif alrlar. Szlerinin kesilmesinden holanmazlar.
Kendilerine konuma hakk vermeyen bir grselle konuurken ok sinirli
olabilirler. Orta hzla nefes alrlar. itsellere bir ey satmak istiyorsanz,
onlar kelimelerle ikna etmelisiniz. Konuma hznz onlarn hzna getirip
tane tane konuursanz, muhtemelen onlarla iyi anlarsnz.
Bu insanlara sevginizi, grsel eylerle deil, kullandnz kelimelerle belli
etmelisiniz.
Bir kii, ayr tellerden almak, kulaklar trmalamak, bcr bcr, kulaa ho
gelmek, bir kulandan girip brnden kmak, borusu tmek, kulak vermek, kulak

tkamak, kulana gelmek gibi mecazlar daha ok kullanyorsa iitsel bir

kiidir.
Burada da byk airlerimizden rnek verirsek, Yahya Kemal, iir hakknda yle
sylyor: "iirde esas, lafzdr. Kelimelerin hususi bir ahenk husule getiren
terkibinden iir doar. Kula bir ses gibi doldurmazsa, halis iir deildir."
iirin okunmayan, sylenen ses olduu dncesiyle btn iirlerini sese dayal
aruzla yazan Yahya Kemal'in hece ile denedii tek iir "Oktur.
Yahya Kemal'in sanat anlay, zellikle iirde "mnay ritm" haline
getirmektir.
Yahya Kemal'in kendi ifadeleriyle de belirlenen bu iitsel arlkl zelliini,
birok iirinin balnda dahi grmek mmkn: Moha Trks, Kar Musikleri,
Syler, Sessiz Gemi, Itr, Eski Musik, Ses, Gece Bestesi, Hayal Syleni,
Gftesiz Beste, Deniz Trks, Siste Syleni, Hayl Beste.
Bu nl iirlerinden "Kar Musikleri" adl iirini bu bak as altnda
inceleyelim:
KAR MUSKLER
Bin yldan uzun bir gecenin bestesidir bu.
Bin yl srecek zannedilen kar sesidir bu.
Bir kuytu manastrda, dualar gibi gaml,
Yzlerce azdan koro hlinde ,devaml.
Bir erguvanun ahengi yaylmakta derinden...
Duydumsa da zevk almadm slv kederinden.
Zihnim bu ehirden, bu devirden ok uzakta,
Tanbr Cemil Bey alyor eski plkta.
Birdenbire mes'dum iitmek hevesiyle
Gnlm dolu stanbul'un en zl sesiyle.
Sandm ki, uzaklat yaan kar ve karanlk,
Uykumda, btn bir gece Krfez'deyim artk!
Dikkat edilirse, air, karn ya gibi grsel bir imajda bile mziin
ritmlerini duymu.
(Not: Alt izili kelimeler, iitsel imajlar belirtmektedir.)
Dokunsal-Hissel Tipler
Bir eyi dnrken, sa alta bakarlar. Monoton bir tarzda konuurlar ve bu
diyalog, zellikle grsel bir insanla konuurken iki ayr dnyadan gelmi gibi
olur.
Derin diyafram nefes alrlar. Cmleler dokunsal-hissel arlkldr. Az ve z
konumay tercih ederler. Evet ve hayr en ok sevdikleri kelimelerdir.
Konuma aralar uzundur. Bir eye dokunmadan onun hakknda karar vermek
istemezler. Ar ve yava konuurlar.
Srtmda ok ar bir yk var, bunun nemini hissediyorum, konuya parmak basmak,
gururuna dokunmak, iliklerine kadar titremek, souk insan, scak iliki gibi
mecazlar daha ok kullanan bir kiinin dokunsal-hissel olduunu
hissedebilirsiniz.
Bir dokunsala satacanz maln onlar tarafndan anlalmasn istiyorsanz, o
kiinin o rne dokunmasn salamanz,. Grsel bir insan, bir karpuzu d
grnne bakarak bilir. Ancak dokunsal bir insan eline alp bakmadan bir pulu
almaz. itsel bir insana satmak istediiniz karpuzun zelliklerini ok iyi
anlatmalsnz. Belki bu zelliklerin de her insanda biraz vardr ama biri
mutlaka n sradadr.
iir dnyasndan dokunsal-hissel tipe bir rnek verecek olursak, 40 yana kadar
bekar kalan Cahit Stk Taranc'nn o, yaa kadar yaad dzensiz, uykusuz,
ikili sefahat ve hem hayat, kendisinde mevcut
srekli honutsuzluk, znt
havalaryla birlikte iirlerine aksetmitir. iirlerinin ounda karamsar
hlleri, kuruntular ve i skntlarnn yansra korku ve zleyilerini de
aa vurur. imdi, onun nl iirlerinden bir rnek sunuyoruz:
AIRDIM KALDIM
ardm kaldm, nasl atsam adm;
Gn kasvet gece kasvet.
Bulutlar, sisler iinde bunaldm;
Gk mavisine hasret.
Olmuyor seni dnmemek

Tanrm, Ummamak senden medet.

Suyun dibine vard ayaklarm;
Suyun dibinde zulmet.
Kalmad midin soluk ve clz Inda bereket.
Ve lm^kapmda kiner, sabrsz Bir at oldu nihayet.
(Not: alt izili kelimeler, dokunsal-hissel imajlar belirtmektedir.)
TEMSL SSTEMLERNN TESBT
nsanlar, temsil sistemlerinin hepsini de kullanrlar. Yalnz, bunlardan birini
ya da ikisini daha ok kullanmay seer-.. Ayrca, farkl konularda farkl
canlandrma sistemleri kullanabiliyoruz. rnein, spordan sz anca iitsel
sistemi ullanan bir kii, iindeki sorunlar grsel temsil sistemini kullanarak
anlatabilir.
Karnzdaki kiinin bakt ynlere dikkat ederek de, |Onun hangi temsil
sistemini kullandn bulabilirsiniz.
Petrol krizinin tm dnyay etkiledii yllarda Amerikallar'la gren Araplar,
konumann bir yerinde Amerikallar'n gzbebeklerinin bydn grnce,
onlarn anlama artlarn beendiklerini anlayarak, artlarnda srar
edecekleri noktay tesbit ediyorlard.
Her oturumda gol yiyen Amerikallar, durumu anlaynca oturup dnyorlar ve bu
durumu nasl hallederiz diye kafa yoruyorlar. Sonunda zm bulunuyor. O gnden
sonraki tm oturumlara, Amerikallar gzlerinde simsiyah gzlklerle
katlyorlar.
Evet, insanlarn gzlerinden ve gz hareketlerinden ok ey renebilirsiniz.
Bir kii, bir olay dnrken yukar, saa ya da sola bakmaktaysa, bu, onun o
srada grsel canlandrma sistemini kullanmakta olduunu gsterir. Gz
bebeklerinin bymesi ve bir eye dalarak bakmas da o kiinin grsel
canlandrma sistemini kullanmakta olduunu anlatr.
Sol yukarya bakyorsa, gemite yaad bir eyi veya yeri, rnein piknik
yapt bir orman, sa yukar bakmaktaysa, hi grmedii bir eyi, rnein bir
ejderhay haylini canlandryor olabilir.
Dnrken kulak hizasna bakmaktaysa, iitsel canlandrma sistemini kullanyor
demektir.
Sa aa bakmas, o srada dokunsal sistemi yaamakta olduunu gsterir.
Sol aa bakmak ise, bir i konuma ile megul olduunu anlatr.
Grsel ve iitsel sistemler kullanlmaktayken gzn saa veya sola bakyor
olmas da nemlidir. Sola bakma bir hatrlama, saa bakma bir retme srecinin
yaanmakta olduuna iaret eder.
nsanlarn kullandklar temsil sisteminin gerek terapi esnasnda, gerekse yaam
srasnda bilinmesi ok nemlidir.
imdi de bu 3 ayr temsil sisteminin en nemli zelliklerini ayr ayr
inceleyelim.
Resimler ve aklamalar:yaz ile tarif edilmitir)
GZ HAREKETLER
Grsel tasarlanan:sa yukarya bakyor,
Grsel hatrlanan grntler: sol yukarya bakyor
Grsel dnme srecindeki kii, yukar bakar.
itsel tasarlanan sesler: sa yan tarafa bakyor,
itsel hatrlanan sesler: sol yan tarafa bakyor,
itsel dnme srecindeki kii, yanlara bakar.
Dokunsal-Hissel duyarllk: sa alt tarafa bakyor,
konuma: sol alt tarafa bakyor.
Sa aa, bakan kii, dokunsal sistemi kullanmakta,
sol aa bakan kii, ise, bir i konuma yapmaktadr.
GNN YKS
imdi sizlere, hayatmn nemli gnyle ilgili duygularm anlatacam.
Ltfen aralarndaki anlatm farkna dikkat edin.
1. Gn
ieklerin rengarenk at bir bahar gn, artk kendime daha yakndan bakmaya
ve hayatmn o gnden sonraki dnemine k tutmaya karar verdim.
Yllardr edindiim bir gre gre, ben asla byk baarlar elde edebilecek
bir kii deildim.

Kendimi hep hor grmtm ve gz gre gre hayatm bir cehenneme eviriyordum.
O gn hayatm bir film eridi gibi gzmn nnden geti. Alacam nemli
kararn, kendi hayatm ve bakalarnn hayatn byk lde renklendireceine
inandm. O gnden sonra, srekli olarak hayalimdeki o resmi aradm. Her geen
gn haylim biraz daha netleiyor ve ben hayalimdeki o resme yaklatka, onu
daha net grebiliyordum.
2. Gn
nsana yaama sevinci veren bir bahar gn, artk kendimi tanmaya ve kendimle
bark olmaya karar verdim.
Yllardr istediklerimi yapamamak, iimdeki baarya ulama duygularn silip
sprmt. Kendimi hep baarsz hissetmitim ve bu durum artk gururuma
dokunuyordu.
O gn kendimle hesaplarken, geen hayatm sanki yeniden yaadm. Duygu ykl
anlard bunlar. Dncelerimin deimesiyle duygularmn da deiecei gereini
kavramak beni ok mutlu etti. O gnden sonra ilikileri daha salkl bir insan
olmaya karar verdim. Bu ilikiler nce kendimle, sonra bakalar ile ilgiliydi.
Artk srekli olarak dndm ideal kiiliime ulamaya alyorum ve her an
bunu baaracam hissediyorum.
3. Gn
\
Kularn cvl cvl tt bir bahar gn, iimdeki kiiyle konumaya ve
hayatmn o gnden sonraki dneminde baarya ulamak iin bu tr diyaloglar
srekli yapmaya karar verdim...
Yllardr, byk baarlara imza atan biri olmam konusundaki szlere kulak
tkadm farkettim.
konumamda kullandm kelimeler, kulaa ho gelen kelimeler deildi ve
beynimde, sanki her kafadan bir sesin kt toplantlar yaplyordu.
O gn saatlerce, iimdeki kiiyle dertletim. Ona btn yaptklarmn
sonularn anlattm.
konumamda kullanacam olumlu cmlelerin, beni baarya gtren yepyeni bir
lisan olduuna karar verdim.
O gnden sonra, iimdeki kiiyle srekli olarak pozitif bir dille konumaya
baladm.
Srekli olarak, alk seslerini zihnimde hayl ettim ve o sese doru ilerledim.
Her geen gn o seslere biraz daha yaklayorum ve yaklatka da, dakikalarca
sren o alklar daha yakndan duyuyorum.
--Aslnda, yukarda anlatlan gn de ayn gndr. Aradaki tek fark, birinci gn
iin grsel, ikinci gn iin dokunsal, nc gn iin iitsel bir anlatm tarz
semi olmamd. Bu anlatmlardan hangisi sizin daha ok hounuza gittiyse byk
bir ihtimalle hayata bak anz da, beendiiniz <> anlatm sistemiyle
yakndan ilgilidir.
ALT SSTEMLER
Alt sistemler, temsil sistemlerinin detaylardr. rnein, . resimlerle
dnmek, grsel temsil sistemini kullandmz gsterirken, o resmin renkli ya
da renksiz, hareketli ya da hareketsiz olduu gibi ayrntlara alt sistemler
denir. itsel temsil sisteminin alt sistemlerinde, sesin ayrntlar
Vardr.
Dokunsal sistemde ise, rnein olayn younluu, bir alt sistem olarak
dnlr. ! Beynimizde oluan dnceyi bir filme benzetebiliriz. Bir
dncenin oluabilmesi iin iimizde 3 grevli alr. Bunlardan biri,
oynanacak filmin senaryosunu yazan kii, biri film mziklerini ve seslerini
yapan kii, dieri ise grnt ynetmenidir.
Senarist, yazd senaryoda duygular dile getirir. Mzik ve ses ynetmeni, bu
senaryoya uygun bir mzik ve ses uygulamas yapar. Sesleri ve efektleri
hazrlar. Grnt ynetmeni ise grntlerin parlak, net ve hareketli olmasna
alr. Eer ok gzel bir senaryo yazlmsa, seilen sesler, mzikler ve
grntler de bu senaryoya uygun olarak cereyan eder ve film meydana kar.
Meydana kan bu filmi on kere, yz kere, bin kere seyreder, daha sonra aynsn
gerekletiririz. Filmin kahraman her zaman biz oluruz.

rnein, mkemmel bir kahramanlk filmi retilmise, bu filmin kahramannn

yaptklarn aynen yaparz. Ancak retilen film korku, kayg ve endie dolu ise,
bizim rolmz de bunlar oynamaktr.
Ortalamalar kanununa gre, film yzde 90'n zerinde bir oranla gerekleir.
Beynimizde evrilen bir filme benzeyen dncenin senaryosu, genellikle
bilinsiz olarak, biz farkna varmadan yazlr.
Filmin ynetmeninin kendimiz olduunu hatrlar ve filmin kontroln ele alrsak,
Oskara aday filmler retebiliriz.
Grsel insanlar, resimlerle dnr. Onlar iin resimlerin uzakl, renkleri,
bykl, parlakl ve hareketleri ok nemlidir.
itsel insanlarn dncelerinde ses, ok nemli bir yer tutar. Sesin tonu,
iddeti, ykseklii, tns, derinlii, ritmi ve uzakl ok nemlidir.
Dokunsal insanlar iin duygular n sradadr. Duygularn younluu, keskinlii,
bykl, skl, derinlii ve yeri onlar iin ok nemlidir.
Alt sistemlerimizdeki bir takm istemediimiz zellikleri deitirerek
istediimiz hale getirmek, muhtemelen davranmz da o ynde deitirmemize
sebep olur. rnein, buzdolabndaki meyveli pastay ok canl renklerle, parlak
bir ekilde hayl eden kii, o pastay yerken hissedecei gzel duygular, tad
ve kokuyu nceden beyninde gerekletirirse, sonuta gider ve o pastay yer.
Pastann kendisine dokunacan bilen kilolu bir kii ise, beyninde pastay
patlamaya hazr bir bomba gibi hayl edebilir. ok kt bir tat ve kt bir koku
hissi, onu pastadan uzak-latrabilir. Ayrca, bu pastay yediinde alaca
kilolar, ve brnecei ekli hayl ettiinde, asla buzdolabna yaklamaz.
Davranlarmz deitirmeye, alt sistemlerimizi deitirmekten balamamz
gerektiini bilirsek, olaylar negatif deil, pozitif olarak grmeye balarz.
Bu da bizi hedefimize adm adm yaklatrr.
knt yaayan biriyle konuurken, o kiiyi knt durumundan karmaya
alan bir NLP uzman, karsndakinin sylediklerinin ieriiyle deil,
kulland temsil sistemleri ve bunlarn alt sistemleriyle ilgilenir.
knt yaayanlar, ounlukla dokunsal temsil sistemlerini kullanrlar. Belli
duygu ve beden duyumlarna taklmlardr onlar. Skldklarn, hibir ey
yapmak istemediklerini, hayattan zevk almadklarn, srtlarnda binlerce
kiloluk yk olduunu sylerler. Ayrca, hep yorgundurlar.
Onlar, baka temsil sistemlerine geirerek knt durumundan karabiliriz.
Ama nce onun dokunsal dilini kullanarak ahenk salamamz gerekir. Ancak gerekli
uyumu saladktan sonra, onun frekanslarna girerek baka bir temsil sistemine
geirebiliriz.
Skntsnn ok fazla olduunu, hibir ey yapmak istemediini sylemekteyken,
oturduu koltuun rahat olup olmadn sorabilirsiniz. Onu rahat ettirebilmek
iin alabilir ve oturduu yeri deitirerek ya da baka oturma ekillerini
denemesini salayarak kiinin ne kadar rahat olduunu aratrmaya
balayabilirsiniz. Geri beden duyumlar da dokunsal canlandrma sisteminde yer
alr. Ama o aratrmayla duygulardan duyumlara gemisinizdir... Yani, kiiyi
knt durumundaki hislerden kurtarp koltuun rahatln hissetmesini
salamsnzdr. Daha sonra, alt iyerinin alt ay nceki halinin daha
rahat olup olmadn, ya da o zamanda sknt yaayp yaamadn
sorabilirsiniz... Bylece grsel ve iitsel canlandrma sistemine geebilir,
odalarn rahat ve byk olup olmadn, grltl m yoksa sakin bir yer mi
olduunu, eyalarn konumunu sorabilirsiniz.
Dndnz eyler zamanla gerekleiyorsa, sadece gereklemesini istediiniz
eyleri dnn, olumsuz dncelerin de sahip olduunuz yay vastasyla olumsuz
hedeflere atlm bir ok olduunu unutmayn.
ocukluunuzda aileniz, retmenleriniz ve evrenizin byk etkisiyle
oluturulan beyin programnz, davranlarnz kesin olarak etkiler. Bundan
sakn karamsarla kaplmayn. ok etkili olan bu programlar, siz istemezseniz
asla kalc deildir.
O halde:
Eskimi ve sizi glendirmeyen alt sistemlerinizi atn, onun yerine yeni ve size
g veren alt sistemler koyun. Alt sistemlerinize gzel grntler koyun, gzel
sesler iitin. Gzel gren gzel dnr. Kendinizi gzel hislerle motive edin.
NLP'nin am olduu bu kampanyadan yararlann.

Haydi, hemen!
YAANMI RNEKLER
nsanlardaki temsil sistemleri, ilk bakta kolay anlalamyor. Kii, ancak
uzun sren uygulamalardan sonra bu sistemlere aina olabiliyor.
Temsil sistemlerini daha iyi anlayabilmeniz iin sizlere yaanm rnekler
sunacam. Bylece, temsil sistemlerini haylinizde daha iyi canlandrmanza
yardmc olmaya alacam.
Alt Sistemleri Deitirmek
ocuunun dankl konusundaki skntsn ona bir trl anlatamayan bir
anne, konunun zm iin bir NLP uzmanna bavurur. ocuk ok efendi,
derslerinde baarl ve sz dinleyen bir yapya sahip olmasna ramen ok
danktr. Yedii ekmeklerin krntlarn yerlere dkmekte, yedii meyvelerin
tanelerinin oraya buraya salmasndan rahatszlk duymamaktadr. Annenin durumu
anlatmasndan sonra NLP uzman, annenin ve ocuun canlandrma sistemlerini
tesbit eder. Anne, grsel canlandrma sistemini kullanmaktadr. ocuk ise
dokunsaldr, yani canlandrma sistemlerindeki en nemli eyler, beden duyumlar
ve duygulardr. ocuk, pijamalarnn ve dier eyalarnn sada solda olmasndan
rahatsz olmuyordu. Annesinin bu konuya niin bu kadar nem verdiini bir trl
zemiyor ve onun bar arlarna bir anlam veremiyordu.
Zira, yerdeki kitap onu rahatsz etmiyor, dank durumdaki eyalar onu
kandrmyordu.
NLP uzman, ocua kazan ve fanilasn kararak yatana girdiinde, kurumu
ekmek krntlarnn bedenine batmasndan sz edince, ocuk irkildi.
Daha sonra, ayakkabsn giydiinde, iine dm olan zmn ezilmesinden sz
edince, annesinin niin konuya bu kadar duyarl olduunu anlamaya balad.
Grsel imajlardan ve seslerden ok, duyumlarla ilgili hayllerden etkilenen
ocuk, ksa srede davranlarn deitirmeye balad. Annesi, grsel
olduundan skntsn, yerlere dklm ekmek krntlarnn, meyvelerin, kitap
ve gazetelerin irkin grntlerinden sz ederek anlatmaya alyordu. Dokunsal
bir insan olan olu, bunlar pek de o kadar rahatsz edici bulmuyordu.
NLP uzmannn, ocuu beden duyumlaryla dndrmesi sonucu, olay ksa srede
zld.
Alt Sistemlerin Deimesiyle Gelen Mutluluk
ok yakndan tandm yeni evli gen bir ifti, NLP gzlkleriyle incelediimde
ok arpc bir ey kefettim. Yeni evli bu iftte, gen kz iitsel, delikanl
ise dokunsal zellikler tayordu. Bunlar ilk evlendiklerinde bir mddet
birbirlerine yeterli uyumu salayamamlar, her ikisi de bazen ok ayr
dnyalarn insanlar olduklarn dnyorlard. Bunda da haklydlar. nk
biri iitsel, dieri dokunsald. Ancak gen kz bilmeden NLP'nin "ahenk salama"
kuraln uygulad ve bunda da ok muvaffak oldu. Ei dokunsal olduundan, ar
ar konuan biriydi. Ve bir dokunsaln sahip olduu btn zelliklere sahipti.
Gen kz bir mddet sonra onun gibi ar ar konumaya balad. Ve onun,
sevgisini szcklerle deil, hareketleriyle ifade etmesini yadrgamamaya
balad. Eini olduu gibi kabul etti ve ona uyum salad. u anda ok mutlu bir
evlilikleri var. Artk ikisi de, baka dnyalarn insanlar olduklarn
dnmyorlar.
Stratejileri Bilmenin Avantajlar
Seminerlerime katlan bir retmen, NLP'nin tekniklerini rendikten sonra,
grsel bir insan olduunu anlad. Ei ise tipik bir iitseldi. Bunu anlaynca,
ona sylemesi gereken baz eyleri sylemediini farketti. Ve sevgisini szlerle
ifade etmeye balad. O gnden beri iletiimleri ok mkemmel oldu. imdi her
frsatta, ona gzel szlerle sevgisini belli ediyor. likileri eskisinden ok
iyi.
En kt Karar, Kararszlktr
Telefondaki alamakl gen kzn sesini duyduumda nce irkildim, sonra ona
zlmemesini ve ne olduunu anlatmasn syledim. Kzcaz byk bir depresyon
yayordu. Almak istedii ok nemli bir karar vard. Ama bir trl karar
veremiyordu. Ona seeneklerini sordum, anlatt. Bu seeneklerden birisini
semesini syledim. Ayrca yaynevine gelmesini ve onunla orada grmek
istediimi syledim. Kzcaz geldiinde ok perian bir durumdayd. Alamaktan
gzleri imiti. O anda ar derecede dokunsal canlandrma sistemini

kullandn anladm. Omuzlar kmt, srekli yere bakyordu ve eminim, ok

karanlk tablolar gryordu. nce ona bir karar vermesini syledim ve dedim ki:
"Verecein bu karar ne kadar kt olursa olsun, u andaki kararszlndan ok
daha iyi olacak." Sonra rahat bir koltua oturttum. Omuzlarn yukarya
kaldrmasn ve karya bakmasn syledim. ocukluundan bahsettirdim. Artk
dokunsal canlandrma sisteminden grsel sisteme gemitik Ayrca, en ok sevdii
arky sorarak onu iitsel sistemle de megul ettim. Artk dokunsal sistemden
karmtm. Bir mddet sonra rahatlad. Niin karar alamadn sordum Anlatt.
imdiye kadar birok kiiye danmt. Hl da danmaya devam ediyordu. Byle
giderse hibir karar alamayacakt. Ona, artk ksa srede bir karar almasn,
eer bu karar alrsa rahatlayacan, yoksa bu durumunun sreceini syledim. 5
dakika kadar dndkten sonra hayatn deitirecek karar verdi. nemli bir
karar almt ve alm olduu karar nceki kararszlndan ok daha iyiydi.
Kendisine hayat hikayesini yazmasn ve gelecek hafta bana getirmesini
syleyerek, yazdklarn bir kitabmda yaynlayacama sz verdim. "Ama ben hi
yazamam ki" dedi. O srada yandaki odada kitabnn son rtularn yapan Sevda
Hsm yardmma yetiti. Ve dedi ki: "Ben de 70 yama kadar hi yazmamtm.
Ama bak imdi nasl yazyorum. Ve kitabm 15 gn sonra kacak." Sevda Hanm'n
yumuak tavrndan ok memnun olan ve benim sylediklerimden cesaretlenen gen
kz artk glmeye balamt. Geldiinden beri onun gldn ilk defa
gryordum. Belki de uzun sredir ilk defa glyordu. Bana ok teekkr etti.
Sevda
Hanm'a sarld. Gen kz yine alyordu ama, bu sefer sevinten
alyordu. Kapdan karken, yazmaya sz verdi. Bu gen kzn deien hayatn,
gelecek kitaplarmdan birinde okursanz hi armayn.
TEST
imdi sizlere, kendinizi snamanz iin 3 alg kanaln da ) ieren bir test
sunuyorum. Sorular dikkatle okuyun. Hangi blmle ilgili haylleri daha kolay
kuruyorsanz, alg kanalnz byk bir ihtimalle o blmle ilgilidir. rnein,
grsel ekilleri daha rahat hayl edebiliyorsanz, byk bir ihtimalle hayata
baknz grseldir.
kinci blmdeki sesleri duymak sizin iin daha kolaysa, iitsel bir insan
olduunuzu anlayabilirsiniz.
nc blmdeki hisleri duymak size daha kolay geliyorsa, dokunsal bir insan
olduunuza hkmedebilirsiniz.
Her sorunun yanna, kurduunuz haylin netliine gre 1, 2 veya 3 yldz koyun.
En ok yldz hangi blmden almsanz, o temsil sistemi sizin hayat
algladnz sistemdir.
Grsel
Oturma odanzdaki halnn renklerini dnn.
'
retmenleriniz iinde en uzun boylu olan hangisidir?
-^
lkokuldaki en yakn arkadalarnzn yzn hatrlayn.
Alveri yaptnz maazann vitrinini gznzn nne getirin.
Babanz, annenizin kyafetleri ile hayl edin.
Bir dan banda, manzaray seyrettiinizi dnn.
Seyrettiiniz bir filmin unutamadnz bir sahnesini dnn.
itsel
Bu sabah uyandktan sonra ilk duyduunuz sesi hatrlayn.
En ince sesli arkadanz hangisidir?
Maara iinde kendi sesinizin yanklandn dnn.
Yamurlu bir havada gk grltsn dinleyin.
elale sesi arasndan ku cvltlarn dinleyin.
lkokul retmeninizin sesini hayl edin.
Annenizin size ninni sylediini hayal edin.
Dokunsal
Elinizin zerinde karncalarn yrdn hayl edin.
Yaln ayak, topraa basarak yrdnz dnn.
Kn, scak bir ortamda sndnz dnn.
Karlar arasnda titrediinizi dnn.
Yksek bir yerden denize atladnz hayl edin.
Annenizin, size sarlrkenki scakln dnn.
---

nc Blm
NLP'NN VARSAYIMLARI VE DEM TEKNKLER
NLP'NN VARSAYIMLARI
1- letiimin Anlam, Alnan Cevaptr
letiimin etkisi, hedeflenen amaca gre, elde edilen sonula llr.
letiiminizi ne kadar gelimi aralarla, ne kadar gzel bir biimde yaparsanz
yapn, hedeflediiniz sonucu alamyorsanz, iletiiminiz etkisiz demektir.
Bu durumda yaplacak ey, alnan sonucu deerlendirip metod zerinde
deiiklikler yapmak, ya da metodu tamamen deitirmektir.
Burada, iletiimdeki sorunun kar taraftan m, yoksa sizden mi kaynaklandn
anlamanz, iletiiminizin sonucunu nasl deerlendireceinizi bilmeniz gerekir.
letiime etki eden faktrler ise unlardr: yzde 10 szckler, yzde 30
konuma tarz, yzde 60 vcut dili.
2- Baarszlk Diye Birey Yoktur, Sadece Sonular Vardr
"Baarszlk" denilen her olgu, aslnda insana bireyler anlatan, reten bir
durumdur. Kii, olaya byle yaklatnda, hem kntye dmez, hem de
rendii bilgiler ve edindii tecrbelerle hedefine daha salkl admlarla
gider.
Bakalarnn kntye dt, ya da baarszlk psikolojisi yaad yerde,
renmek iin gzlerini drt aan ve asla vazgemeyen insan, hedefine elbette
ular.
Artk, bakalar iin "baarszlk" denen eyler, onun iin, hedefe giden
yoldaki kkl-bykl basamaklardr.
3- nsanlar, Amalarna Ulamak in Gerekli Kaynaklara Sahiptirler
Evet, insanlar amalarna ulamak iin gerekli kaynaklara sahiptirler. Fakat
ounlukla, kendi kaynaklarnn farknda deildirler. Acaba insanlar
kendilerinin, gerek zihinsel, gerekse fiziksel potansiyellerinin kata kan
kullanyorlar?
En basitinden, zamannzn bir planlamasn yapn bakalm. Nelere harcadnz
zamannzdan, gnde 15 dakikay ayrmakla, "Zamanm yok" diyerek hep
ertelediiniz ne yararl eyler yapabileceksiniz.
Yeter ki, inandnz, kotuunuz bir hedefiniz olsun, gerek fiziksel, gerekse
zihinsel kaynaklarnz ylesine ortaya kacak ki, siz de aracaksnz.
4- Her Davrann Altnda Pozitif Bir Ama Yatar
Burada anlatlmak istenen ey, kiinin davran olumsuz da olsa, amacnn
kendine gre pozitif olduudur.
rnein, her akam evini brakp arkadalaryla dar kan bir insann, bu
davran olumsuzdur, fakat bu davrann arkasnda kendince pozitif bir ama
yatar. Belki de, ailesiyle istedii diyalogu kuramamakta, bunu arkada ortamnda
aramaktadr. O zaman, onu bu olumsuz davrana iten pozitif ama, diyalog,
sohbet arzusudur.
Davranlarn arkasndaki pozitif ama irdelenir ve olumlu yollardan zlrse,
iinden klmaz gibi grnen birok sorun da ortadan kalkar.
5- G, Amalanan Hedeflere Ulaabilmektir
G, eitli zenginlikler ya da trl imkanlar iinde yayor olmak deil,
zorluklar ap hedefe ulamaktr. Gerek anlamyla g budur.
Kiiyi, bulunduu noktadan, hedefledii daha st noktalara tayan enerji,
gtr.
Siz de, olumlu bir hedef sahibi olur ve kendinizi ona adarsanz, iinizdeki o
mthi g aa kacaktr.
6- nsanlar, Alglayabildikleri Arasndan En yi Seenei Seerler
nsanlarn olaylar alglama yetenekleri farkl farkldr. Seenekler
karsndaki tercihleri de alg dzeylerine baldr. Herkes, kendisine gre en
iyi seenei tercih eder.
Birisi, zamann kumar masalarnda, ya da meyhanelerde geirmeyi yelerken baka
birisi ayn zaman, okuyarak veya baka faydal eylerle deerlendirebilir.
Seeneklerin saysn ve kalitesini ne kadar oaltabilirsek, en iyiye ulamak
iin gerekli alternatifleri de o kadar artrm oluruz. Bu ise belli bir bilin
dzeyi ister.
Baarl ve mutlu olmak isteyen herkes, o yksek bilin dzeyine ulamak iin
elinden gelen abay gstermelidir.

7- Harita, Sahann Kendisi Deildir

Hayatta karmza kan hereye duyularmzn, deneyimlerimizin, bulunduumuz
evrenin, kltr ve inanlarmzn penceresinden bakp yorumlarz. yle olunca
da, bir ey hakknda doal olarak, objektif olmayan, son derece deiik yorumlar
ortaya kabilir. Yani, ayn ey hakknda, herkesin zihnindeki harita farkl
farkldr.
Bu durumda, iyi bir iletiim iin, kardaki insann o konudaki haritasn
kavramak gerekir. Kendimizi onun yerine koyarak, onun beyin haritasyla kendi
beyin haritamz arasndaki gerekli uyumu salayarak istediimiz iletiimi
kurabiliriz.
Kendinizi karnzdaki insann yerine koyarak onu anlamaya almaya "empati"
denir.
8- Her Zaman Bir Seenek Daha Vardr
Dikkat edilirse, baarl insanlar zme odaklanarak yaarlar. Sorunlarn
iinde boulmazlar. En zor durumlarda bile bir k yolu, bir zm olduuna
inanr, ylmadan, azimle o zm yolunu aratrr ve ona odaklanrlar.
O seenek her zaman vardr ve arayan bulur.
9- nsan Yaantsnn Bir Yaps Vardr
Beynimiz, duyularmz vastasyla alnan verileri aynen bir bilgisayar gibi
snflandrr. Dncelerin snrlanmas da o yapnn bir parasdr.
Dncelerimiz grsel bir imaj, bir ses veya bir his karm oluur.
Bazen buna koku ve tat da eklenebilir.
Baz insanlar grntlerle, bazlar seslerle, bazlar ise youn hislerle daha
kolay motive olurlar.
Bir deneyimdeki ilk tetikleyicinin hangi duygu olduu ve sras bilinirse, bu
sralamay, kiiyi coku durumuna getirecek ekilde ayarlamak mmkndr.
Sporda ok baarl olan bir renci derslerine almyorsa, spordaki
baarsnda kulland sralamay derslerine uygulayarak ok baarl olabilir.
rnein, spor yaparken "Haydi aslanm!" diyerek kendini motive ediyorsa, ayn
szckleri ders alrken de kullanabilir.
10- Bir nsan Bir i Baarabiliyorsa, Bunu Bakalar da Yapabilir
Evet, bir insan bir ii baarabiliyorsa, yetenei lsnde ve onun dedii
faturay demek artyla, bunu bakalar da yapabilir.
nsanlarn ou, byk baarlara imza atm kiileri, ulalmaz olarak grr.
"O yapar ama ben yapamam" diye dnr. Oysa hayat, "O yaparsa ben de yaparm."
diyebilen, yetenek ynnden rnei ok, fakat asla vazgemeyen insanlarn
baarlaryla doludur.
yleyse insan, yeteneklerinin nne kendi elleriyle izdii snrlar
kaldrmal, yeteneklerini ciddi bir ekilde aratrmal, o alanda ok baarl
olmu kiileri incelemeli ve Yce Yaratc'nn verdii yetenekleri en olumlu
ekilde alabildiine kullanmaldr.
--LETMDEK ETKENLER
letiim, insan etkinliinin en temel unsurudur. Eskiden beri insanlar
iletiimi, kar tarafa verilen bir mesaj ve bu mesajn verilmesi srasnda
kullanlan teknolojiler olarak alglamlardr. NLP'de ise, daha ok iletiimde
rol oynayan alglar, tutumlar ve inanlar nemlidir.
NLP'nin "letiiminizin anlam, karnzdakinden aldnz sonulardr."
ilkesine gre, en iyi iletiim kurmann yolu, kullandmz tekniklerden ok,
karmzdakinin tepkilerini lmektir. letiiminizin baarl olduunu bilmek
iin, karnzdaki insanda meydana gelen duyusal belirtilerin farknda olmanz
gerekmektedir. letiiminiz mkemmel olduunda ne greceksiniz, ne duyacaksnz,
ne hissedeceksiniz, bunlarla ilgili ltnz varsa, iletiimdeki baarnz
rahatlkla lebilirsiniz.
Karnzdaki insann nasl dndn ve neler hissettiini anlayabilirseniz,
onunla uyumlu bir iliki kurabilir ve mkemmel bir iletiim salayabilirsiniz.
Bunu yapabilmek iin 21. yzyln teknolojilerini kullanmaya hi gerek yoktur.
Her bireyin beynindeki zihinsel faktrleri, dier bireyle arasnda oluan bir
uurum gibi grrsek, iletiim, bu iki uurum arasna balanan bir kprdr. yi
bir iletiim, bu kprnn salam ve akllca bir ekilde kurulmasyla
gerekleir.

Dnyann 8. harikas olan bir kprnn, iki uurumu asla birbirine balamayacak
ekilde kurulduunu dnrseniz, niin iletiimde teknolojiden ok uyuma nem
verildiini anlayabilirsiniz. D iletiiminizin mkemmel olmas iin, nce i
iletiiminizin mkemmel olmas gerekmektedir. ki uurum arasna kpr ina
edecek iileri dnn. Kprnn mkemmel olmas, nce onu ina edecek kiiler
arasndaki ilikilerin mkemmel olmasna baldr. Nasl, mkemmel bir
organizasyon tarafndan ina edilen bir kpr ayn mkemmellikte olursa, siz de
insanlarla iletiiminizi mkemmelletirmek iin, nce i iletiiminizi
mkemmelletirmelisiniz.
rnein, son derece karamsar duygular ierisinde olan bir insann, insanlarla
kuraca iletiimde mkemmel sonular almasn asla bekleyemeyiz. Pozitif
insanlarn her yerde byk bir cokuyla karlanmalarnn en nemli sebebi,
onlarn ok iyi bir i iletiime sahip olmalardr.
letiimde kullandmz szckler kadar, hatt onlardan ok daha fazla, onlar
syleyi tarzmz ve szckleri kullanrken yaptmz vcut hareketlerimiz
nemlidir. Bunlarn yzde olarak dal ise yledir: Szckler yzde 10,
Konuma tarz yzde 30, Vcut dili yzde 60.
Seminerlerimde bunu sylediimde, katlmclar genellikle, szcklerin bu kadar
az nemli olmasna aryorlar ve "Bu sralama gerekten doru mu?" diye
soruyorlar? Ben de onlara baz rnekler anlatyorum:
rnein, ok gzel bir iirin, ok kt okuyan biri tarafndan bir topluluk
nnde okunduunu dnn. O gzelim iir berbat olur, deil mi? nk,
karlkl bir iletiimde yzde 10 pay olan szckler ok gzel, yzde 30 olan
syleyi tarz ok kt ve yzde 60 olan vcut dili ok kt. Doal olarak sonu
berbat. Geri burada syleyi tarznn oran ykselirken vcut dilinin oran
der ama, yine de vcut dili, burada da ok nemlidir.
Bunun tersini dnn. Yani vasat ya da kt saylabilecek bir iirin ok gzel
okuyan biri tarafndan, mesela brahim Sadri tarafndan okunduunu.. Sonu ok
farkl olur, deil mi? Bunun deiik rneklerini gnlk yaantnzda sizler de
ok grmsnzdr.
Dz yazlara da bir rnek verecek olursak, nl bir yazarn bir yazsnn yer
yer taklarak, noktalamalara, telaffuzlara, vurgulara dikkat edilmeyerek, tutuk,
monoton, ilgisiz ya da yapmack bir vcut diliyle topluluk nnde ya da
arkadalar arasnda, aile iinde okunduunu dnn. Dinleyenleri skar, deil
mi?
Sonra, krsde konuma yapan bir hatibi, kendisine mikrofon uzatlan bir kiiyi
dnn. Gnlk yaantmzdaki ilikilerinizi gznzn nne getirin. Bunlarn
pek ok rneklerini greceksiniz.
Benim Ekrem adnda bir olumla Merve adnda kk bir kzm var. Ekrem
genellikle kardeini kzdrmay sever. Bir gn Merve'yi hngr hngr alarken
grdm ve niin aladn sordum. Gzyalarn silerek Ekrem'in elindeki
oyunca aldn syledi. Derhal Ekrem'i ardm ve kardeinden zr
dilemesini, aksi takdirde kendisine o gn bilgisayar oynamay yasaklayacam
syledim. Ekrem bunu duyunca gitti ve Merve'den zr diledi. Syledii sz
uydu: "zr dilerim." Ama bunu yle bir tarzda sylemiti ki, syleyi tarzyla
"Ben sana gstereceim" diyordu. Ayrca vcut diliyle de bu fikrini aka ifade
ediyordu. Bu zr, Merve iin asla yeterli olmad. Grnte Ekrem zr
dilemiti ama Merve hl alyordu. Ben Merve'ye, "Bak kzm, ite zr diledi,
hl niye alyorsun?" diye sorduumda, "Ben biliyorum, o gene ayn eyi
yapacak" diye cevap verdi. nk bu zr dileme onu tatmin etmemiti.
imdi bu olay zerinde dnn. Orada sylenen "zr dilerim" kelimelerinin
etkisi sizce yzde 10'un zerinde mi? Yoksa okmu altnda?
Kullandmz szcklerden ok syleyi tarzmzn ve beden dilimizin daha
nemli olduunu kantlayan, meclisimizde yaanan bir olay sizlere anlatmak
istiyorum. Bir tarihte, milletvekillerinden biri meclis krssne kar ve
mikrofondan yle barr: "Bu meclisin yars eektir."
Salonda bir uultu dolar. Milletvekillerinin byk bir ksm onu protesto
ederler. Bunun zerine yakn arkadalar kendisiyle konuurlar ve onu zr
dilemeye ikna ederler. Milletvekili krsye kar, etrafna yle bir bakar.
Beden diliyle hi de zr dileyecek bir tavr sergilemez. Ancak milletvekilleri
merak iindedirler. nk arkadalar onun zr dileyeceini sylemilerdir.

Syleyi tarz ve vcut dili, milletvekillerini tatmin etmez ama o, u szlerle,

gya zr diler:
- zr dilerim, bu meclisin yars eek deildir.
NLP, iletiim tekniklerindeki szcklerin, syleyi tarznn ve vcut dilinin
yansra, karnzdaki kiinin duygu ve inanlarn anlamann yollarn
gstererek, iletiiminizin mkemmel olmasn salayan bir aratr.
Tm iletiim tekniklerini kullandnz dnn. Ancak, kullandnz bu
teknikler ne kadar mkemmel olursa olsun, karnzdaki insanlarn duygu ve
inanlarna hitap etmedii srece, elik bir duvarla karlaacaktr. Bu kitapta
size, karnzdaki insanlarn dncelerini, duygularn ve tutumlarn
anlamann yollar gsterilecektir.
Unutmayn, dier insanlarla ve kendinizle iletiim ynteminiz, yaayacanz
hayat tarzn belli edecektir. Bu yzden bu konuya ok nem verin ve nce
kendinizle sonra da bakalaryla ok iyi iletiimler kuran iyi bir iletiimci
olun.
Sylediklerini yaayanlarn, karsndakiler zerinde etkileri daha ok oluyor.
nk onlar, farknda olmasalar da, kar tarafa etkisi yaklak yzde 60
orannda olan vcut dilini ve yzde 30 orannda olan konuma tarzn daha etkin
kullanyorlar. nk i ve d uyumlar var. Syledikleriyle yaptklar arasnda
eliki yok.
Bu i ve d uyum-henk yannda ya bir de stn bir dzey olursa etki, yani
iletiim nasl olur? Hrika, deil mi? yleyse, sper bir uyum iin bu oranlar
ykseltmenin abasna girelim.
Bu konulardaki eitli rnekleri hem kendi hayatnzda, hem de evrenizde her
zaman rahatlkla grmeniz mmkn.
--AHENK KURMA
Temsil sistemlerini anladktan sonra bu konuyla ilgili bol bol egzersiz
yaparsanz, sizin hangi tr dnce sistemini tercih ettiinizi anlarsnz.
Dnce sisteminizi anladnzda da, kendinizi ve dncelerinizi kontrol
altna alabilirsiniz. Ayrca, bakalarnn dnce sistemlerini bilirseniz,
onlarla iyi bir iletiim ve ahenk kurabilirsiniz.
rnein, grsel bir insanla dokunsal bir insann konumas srasnda ilgin
diyaloglara ahit olabilirsiniz. Dokunsal biri, bir olay anlatrken grsel kii
derhal lafa girerek, onun cmlesini tamamlayabilir. Zira, dokunsallarn ar ve
duraan konumas, grselleri deli edebilir.
Ya da bir grsel, ekiller ve grafikler izerek bir iitsele nemli bir sunum
yapyorsa, kendine gre bu sunum ok baarldr. Ancak iitsel kii muhtemelen
yle diyebilir:
- Bu grafiklerden bir ey anlayamyorum. Bunu bana daha ksa bir ekilde
anlatabilir misin?
Evli iftler arasndaki u tip diyaloglar size yabanc gelmeyebilir: Grsel bir
erkek, iitsel olan eine, gzel bir krk veya gzel bir hediye almakla hereyin
bittiini sanabilir.
Einin birgn kendisine, onunla hi ilgilenmediini sylemesi onu ok artr.
Evet, eine birok gzel ey almtr ama, bir defa bile onu ok sevdiini
sylememitir.
Ya da dokunsal bir erkek, srekli dokunsal davranlarla eine olan sevgisini
belli etmek isterken, iitsel olan ei bundan ziyade ondan sevgisini kelimelerle
ifade etmesini bekleyebilir.
iek insanlara bir mesajdr, ama grseller iin ok daha nemli bir mesajdr.
Eer insanlarla iyi bir iletiim salamak istiyorsanz, nce onlar olduu gibi
kabul edin ve onlarn frekanslarna girin. Zira tm insanlar, kendilerine benzer
kiileri severler ve sayarlar. Karnzdaki kiinin alg kanallarn tesbit
edin. Sesinizin yksekliini ve hzn ona gre ayarlayn. Hatt, kendi
hareketlerinizi onun hareketlerine uydurun. Ancak bunu yaparken onlar taklit
etmeyin. Onlara sayg duyun ve onlarla elemeye aln. Yani, yine kendiniz
olarak, onlarla ahenkli bir paralellik iine girin. Bu sylediklerim size
abartl gelmesin. Amerika ve Avrupa'da, NLP eitimi alan herkes bu kurallar
uyguluyor.

yi bir satc, iyi bir ynetici, iyi bir anne-baba ve iyi bir iletiimci olmak
istiyorsanz, insanlarla ahenk kurmay renmelisiniz. Onlarla ayn frekansa
girmeye aln; olmazsa yeniden deneyin, bir daha, bir daha; nce onlarla
elein, sonra onlarla ne kadar kolay iletiim kurabileceinizi grn.
Farkl Sistemlerin Tercmanl
Bir irketin iki orta, aralarndaki sorunu zmem iin bana dantklarnda,
onlarla ayr ayr konumay tercih ettim. lk konutuum ortak, beni davet eden
kiiydi ve kendisi iitsel canlandrma sistemini kullanyordu. Ben grsel
olduumdan onunla konuurken, konuma hzm arlatr-dm. Tane tane ve
kelimelerime dikkat ederek konuuyordum. Karmdaki kii ise srekli iitsel
mecazlar kullanarak bana olaylar anlatyordu. Her horozun kendi plnde
teceini syleyerek, kendi konularnn dna kmamalar gerektiini anlatt.
Daha sonra, yapt nerilerin ortann bir kulandan girip brnden
ktndan bahsetti.
Ayrca, ortann kulland baz kelimeleri aktararak, bunlardan ok rahatsz
olduunu syledi. Bir NLP uzman, konumalarn ieriinden ok formuna nem
verir. Ben de, konumalarn formatn renmeye alyordum.
Daha sonra dier ortakla grtm. Onun, canlandrma sistemlerinden grsel olan
kullandn anladm. Hep grntlerle konumay tercih ediyordu. Beynindeki
ekilleri yakalayp bana aktarmak iin ok hzl konuuyordu. Ben de grsel
olduumdan bu hz beni rahatsz etmiyordu ama, iitsel olan ve kelimelere nem
veren dier ortan muhtemelen ok rahatsz ediyordu.
Kendisinin grd birok eyi ortann gremediinden yaknan bu kii, bu
artlarda geleceklerinin pek parlak grnmediinden sz etti.
irketin gelecei ile ilgili tasarlad ve izdii renkli resimli projeleri
gsterdi. Ancak ortann bunlar anlayamadn syledi.
Ben de ona, "Bu projeleri ona detayl bir biimde anlattn m?" diye sordum.
Buna gerek olmadn ve izdii bu grntleri krlerin bile grebileceini
syledi.
nce her ikisine de canlandrma sistemlerinin farkl olduundan bahsettim.
Aralarnda bir nevi tercmanlk yaptm ve neden anlaamadklarn akladm
Bunlar anlatnca, bana irketlerine danmanlk yapp yapamayacam sordular.
Ben de onlara baka bir soru sordum:
- Sizin bir sisteminiz var m?
Bu soru karsnda her ikisi de ardlar ve birbirlerine baktlar. Daha sonra,
bir sistemlerinin olduunu, ama iyi ilemediini sylediler.
Bunun zerine onlara, nce sistemlerini kurmalarn, sonra beni aramalarn
syledim.
Oradan ayrlrken, birbirlerini tam olarak tanmadan ie giren ve uyum salama
konusunda hibir adm atmayan bu insanlar grnce, NLP'yi bilen kiilerin ne
kadar ansl olduklarn dnyordum.
Bu rnekte de grld zere, karmzdakinin temsil sistemini bularak iyi bir
iletiim gerekletirebiliyoruz...
YENDEN EREVELEME
Bazen, baz durumlara saplanp kaldmzda ve olumsuz duygular iine
girdiimizde, yeniden ereveleme bizlere daha farkl bak alar getirir,
dolaysyla esneklik kazanm oluruz. Yeniden ereveleme dncesiyle, baz
olaylara farkl bir perspektiften bakarak, glkleri yenmeyi baarabiliriz.
Ayrca yeniden ereveleme, retken dncenin zdr. rnein, bakalarnn
gereklik haritalarn anlamak iin, olaylar onlarn bak alarndan grmemiz
gerekir. Yeniden ereveleme, seenekler retir ve yeni olaslklar gndeme
getirir.
Tm baarl ocuklarn arkasnda iyi bir ereve deitirici aile, tm baarl
rencilerin arkasnda iyi bir ereve deitirici retmen, tm baarl
irketlerin arkasnda iyi bir ereve deitirici lider, kazanlan tm byk
savalarn ardnda da iyi bir ereve deitirici komutan vardr.
Yeniden ereveleme klasik bir Pollyanna'clk deil, kt bir olayn ilk
darbesini abucak atlatp eyleme gememize yarayan ok nemli bir silahtr.
Yeniden ereveleme, insan karlat baarszlk denilen olaylar karsnda
kntden kurtarr. Engeli basamaa dntrr. Byle olunca da, o azimle,
engel ne kadar bykse o kadar yksee karr.

O engeller, 7 yanda gzlerini kaybeden kk Veysel'in, byk halk airi Ak

Veysel olmasn engelleyememitir.
ki kolunun da olakl, Mmin Pehlivan'n gre tarihinin en byklerinden
biri olmasna, hatta Koca Yusufu yenen tek pehlivan olmasna engel olamam.
stelik bu dezavantaj avantaja evirmeyi bilmi. Bklmeyen olak kollaryla
sard rakipleri bu mengeneden kurtulamamlar.
Ya 39 yanda gzlerini kaybeden nl yazar Cemil Meri. Murat Belge'nin
deyimiyle "grmeyen grc", bakalarnn gzleriyle, hayranlk verici youn
okumalarna devam etti ve gzlerini kaybettikten sonra da birok eserler verdi.
ki yl zindanda yatan Muhammed Ali Clay, zindandan ktktan sonra, o zindan
hayatnn izleri ve psikolojisi altnda ezilmemi, grnrdeki btn aleyhte
artlara ramen dnya boks ampiyonluunu yeniden kazanmtr.
Olaylara baknz, dezavantajlarnz mthi avantajlara, aclarnz byk
birikimlere evirebilir. Size beklenmedik sramalar yaptrabilir. Yeter ki,
olaylara bir de o ynden, o gzle yaklan.
Bunlar dnrken gayemiz, sorunlara dalmaktan kp, hedeflerimize ulamak
olmaldr.
"zlmek, yarnn skntsndan birey eksiltmez. Sadece, bugnn gcn
tketir." (A. J. Cronin)
Evet, hereyde bir hayr vardr.
YENDEN EREVELEME YKLER
NLP'yi hayatna geiren bir kimse, her an her trl srprize hazrdr. Olaylara
pozitif bir tutumla yaklar. Zihnini kontrol eder. Gerekletirmek istedii
eyin peinde mutlu bir hayat srer.
Asla ertelemez, enmez, vazgemez. NLP her olay yeniden ereveleyerek
olaylara pozitif bir bak as kazandrr.
Ben, seminerlerime katlan kiilerde bunu rahatlkla gzlyorum ve onlar 3
gruba ayryorum:
1) Seminere zoraki gelenler. Bunlar genellikle, birilerinin zorlamas sonucu bu
seminere katldklarn hemen belli ederler. Semineri batan sona eletirel bir
gzle izlerler ve srekli olarak sizi sktrc sorular sorarlar. Sorduklar
sorular da ounlukla birey renmek iin deil, sizi zor durumda brakmak iin
sorulan sorulardr.
2) Cem Ylmaz'n stand up gsterisi yerine sizin seminerinize katlanlar. Bunlar
genel olarak neeli kiilerdir ve seminerin de kendilerini elendirmesini
isterler. Seminerden faydalanrlar ama kesin kararl olmadklar iin, yeteri
kadar istifade edemezler.
3) Anlatlan hereyi can kula ile dinleyen bir grup vardr ki, onlar
oturduklar yerin rahat olmas, le yemekleri, cafe breaklerden ok
konumacyla ve anlatt konularla ilgilenirler. D grnleri sakin veya
cokulu olabilir. Ama i iletiimleri ok cokuludur. Konumacy o kadar
dikkatle dinlerler ki, bazen kendilerini kaybederler. Sanki bulutlarn zerinde
uuyormu gibidirler. Ayrca, eitim veren kiinin en iyi savunucusudurlar. Bu
insanlar mkemmel ereve deitiricilerdir.
Drt Kzarm Ekmek
te size yaanm, arpc bir ereve deitirme yks:
Bu yaanm yknn kahraman da EM Harita Ynetim Kurulu Bakan sayn Akn
Ekinci.
Akn Bey'in bir tarihte, kmr ii yapan bir irketten hatr saylr bir
miktarda alaca vardr.
Uzun sre alacan alamayan Akn Bey'e irketten ilgin bir neri yaplr:
Alacanza karlk bize ortak olur musunuz? Akn Bey bu neriye hemen cevap
vermez ve dnmek istediini syler. Akam eve gidince annesine bu irkete
ortak olmak istediini ama kesin bir karar veremediini syler. Annesi ona "Hi
merak etme olum. Ben bu gece istihareye yatarm. Yarn sana bu iin hayrl
olup olmadn sylerim" der ve o gece istihareye yatar.
Sabahleyin merakla annesini arayan Akn Ekinci, istiharenin neticesini sorar.
Annesi, o akam ok gzel bir rya grmtr. Ryasnda 4 tane kzarm ekmek
vardr.
Ryann gzel kmasyla bu iin hayrl olacana inanan Akn Ekinci, ertesi
gn irkete gider ve onlarla ortak olmaya karar verdiini syler.

Alacann karlnda kmr irketine ortak olan Akn Bey, artk srekli
olarak 4 tane kzarm ekmein hikmetini arar.
Bu arada kmr irketi skntsn atlatamaz; btn ortaklarndan, dolaysyla
da Akn Bey'den yeniden para koymalarn ister.
Akn Bey aresiz, yeniden para koyar. Alacan alamayan Akn Bey'in yeniden
koyduu paralar da buhar olur uar.
Akn Bey NLP tekniklerini bilmeden, ereve deitirme tekniini uygular ve hep
o 4 kzarm ekmei arar.
Kmr irketindeki ortakl srasnda ticaret hayatn yakndan grm ve
ticarete snmtr.
Sonralar kk apta ticaret yapmaya balar ve iini gitgide bytr.
Ticarette byk baarlar kazand bir yl sonunda, i yerinde otururken aklna
4 kzarm ekmek gelir.
Evet, der, nihayet o ekmeklerin srrn zdm. Her ne kadar iflas etsek de, ben
o kmr irketinde ticareti rendim ve o bilgilerle bugn i hayatnda
baarlym.
Evet, bkmadan, usanmadan drt kzarm ekmei arayan sayn Akn Ekinci, bugn
Avrupa'dan gelen uzmanlarn dahi hayranlk duyduu iinde, 200'n zerinde
uzmann alt harita ekimlerinde kullanlan bir uaa sahip olan,
Trkiye'nin en kapsaml elektronik haritaclk merkezinin ynetim kurulu
bakandr.
irketlerinde verdiim seminerlerden sonra Akn Ekinci bana yle dedi:
- Hocam, ben sradan bir kiiyim, siz de sradan bir kiisiniz; bu yzden ben
sizi ok sevdim. Ben de cevap olarak yle dedim:
- Evet Akn Bey, bizler sradan kiileriz, ama dnyadaki byk ilerin ou
sradan, ama asla vazgemeyen kiiler tarafndan gerekletiriliyor.
Aslnda hayat frnnda simsiyah yanm ekmekler yok; sadece kzarm ekmekleri
yanm gibi gren insanlar var.
Belki bunun tersini dnenler de olacak ama, onlar hep yanm ekmek yerken,
Akn Ekinci gibiler ya kzarm ekmek yiyecekler, ya da kzarm ekmein
hayaliyle hayatlarn dolu dolu yaayacaklar.
En Byk Dman Nasl En Byk Dost Oldu?
Her 4 senede bir yaplan olimpiyatlar, 1976 ylnda Montreal'de yaplp 1 milyar
dolar zararla kapannca, artk olimpiyatlarn yaplamama tehlikesi dodu. nk,
hibir lke, olimpiyatlar yapmak istemiyordu. 1980 ylnda Rusya ortaya
kmasayd, olimpiyatlarn sona ermesi tehlikesi ortaya kacakt. Rusya'nn
kendine zg bir muhasebe sistemi olduundan 1980'deki bu olimpiyatlara talip
oldu. 1980 Moskova Olimpiyatlarndan sonra ise hibir lke olimpiyatlara talip
olmad. 1984 Oyunlar neredeyse yaplamyordu. O gne kadar olimpiyatlarn en
byk dman, elbetteki televizyon kanallar idi. nk, televizyon kanallar
msabakalar verirse, birok kii olimpiyatlar rahat koltuklarnda izlemeyi
tercih edecek ve msabakalara gelmeyecekti. Sadece msabakalara gelen
seyircilerden para kazanmay dnen olimpiyat komitesinin, bu durumda en byk
dman, televizyon kanallar olacakt. Ancak bir kii kt ve dedi ki: "Acaba
en byk dmanmz, en byk dostumuz olabilir mi?" Bunu syleyen kii Peter
Ueberroth idi. Bu kii, televizyon kanallaryla yapt eitli toplantlardan
sonra, onlardan alaca parann seyircilerden alnacak parann ok daha zerinde
olduunu grd ve olimpiyatlarn yayn hakkn byk paralar karlnda
televizyon kanallarna satt.
1984 Los Angeles Olimpiyat Oyunlar'ndan 250
milyon dolar kr elde edildi. Ve 1985 ylnda Peter Ueberroth Time dergisine
kapak oldu.
Bak As
Bir uyuturucu mptelasnn iki olu vardr. Uyuturucu kullanan bu adamn
hayatnn byk bir ksm hapishanelerde gemitir. Oullarndan biri de kendi
gibi uyuturucu kullanmaktadr ve hapishanededir. Dieri ise bir irketin genel
mdrdr.
Olay, gazetecilerin ilgisini eker ve bu adamla rportaj yapmaya giderler.
Rportaj srasnda adam, oullarna asla farkl muamele yapmadn syler.
nk, onlarla hi ilgilenmemitir.

Gazeteciler, nce hapisteki olunu ziyaret eder ve ona niin bu durumda olduunu
sorarlar. Cevap mantkl ve ackldr: "BABAMI TANIYORSUNUZ, BAKA NE
YAPABLRDM K?"
Asl ilginci, bir irketin genel mdr olan dier kardein dnceleridir.
Gazeteciler onun da yanna giderler. Rportajn sonunda en ok merak ettikleri
konuya gelirler ve baarsnn sebebini sorarlar. Verilen cevap ok ilgintir:
"BABAMI TANIYORSUNUZ, BAKA NE YAPABLRDM K?"
Hayatn, bana gelen olaylarn belirlediini dnen byk karde babasnn
yolundan giderken, bana gelenleri yeniden ereveleyerek yararna kullanan
kk karde, byk baarlara imza atmtr.
iirler de Bir Numara Olur
brahim Sadri, lkemizin son yllarda yetitirdii en byk ereve
deitiricisi.
Stand up show denen tek kiilik gsteriler son yllarda moda oldu. TV'lerde
yaynlanan talkshow programlar iinde, halkmzn izledii programlarn banda
onlar geliyor.
Bu programlarn genel amac halk elendirmek; eer televizyonlarda yaplyorsa
ayrca iyi bir rayting yakalamak.
Gldrmek, elendirmek bir ara olmaktan kp ama haline geldiinde,
cinsellii n plana karmak, bakalar ile alay etmek, programa katlan
kiilere hakaret etmek, iin kolay ksmna kamak oluyor.
Bu tr programlar yapmak isteyen gen bir sanat da, ayn yolu izlemek zorunda
olduunu sanyor. Bylece, gecenin bir yarsnda barlarda yapldnda kimseyi
rahatsz etmeyecek baz programlar, ocuklarn TV seyrettii saatlerde, baz
kelimeler karlarak halka sunuluyor. Ancak bir adam kyor ve diyor ki: "Ben
insanlar hem dndrecek, hem de gldreceim." Birok kii, ona bunun
olamayacan ve insanlarn ancak belirli eylere gldn sylyor. O, kimseyi
dinlemiyor ve dnd programlar televizyonda yapmaya balyor.
Televizyonlarda yapt bu programlarla baarya ulanca, bir lgnlk daha
yapmaya karar veriyor. "Ben," diyor "Programlarmda iirler okuyacam." iir
kitaplarnn ve kasetlerinin ok az satld bir zamanda herkes ona glyor,
ama o ylmyor.
Hazrlad bir iir program projesini, zel bir TV'nin yetkili kiisine
gtryor. Bu kii, onun projesini yazd kad alyor ve gzlerinin nnde
yere atyor. Bu olay onu daha da kamlyor. "Ben" diyor "iirlerimi okuduumda
neler olacan greceksiniz."
Gerek TV'de yapt programlarda, gerekse halka ak stand up programlarnda ok
etkileyici, davudi sesiyle iirler okumaya balyor.
Okuduu iirlerin byk bir cokuyla izlendiini grnce, iirlerden oluan yeni
bir kaset karmaya karar veriyor. Kasetine, bir turne srasnda bir
delikanldan ald iirin ismini veriyor. iir kaseti, ark listelerini alt
st ederek ilk sraya yerletiinde, tm lkenin gzleri onun zerine
evriliyor. Hayl ve hedeflerini yllar nce belirleyip onlara bir bir ulaan ve
btn lkenin baz konulardaki erevelerini deitiren brahim Sadri'yi
kutluyor ve iimdeki kllerin arasndan iir akn ortaya kard iin
kendisine teekkr ediyorum.
iir Okuyan Adama
Ben seni hi sevmedim ki,
Senin hayl ve hedeflerini sevdim.
Gldrrken dndren esprilerini
Okuduun iirleri sevdim..
Ben seni hi sevmedim ki,
ocuklarmla korkmadan geldiim gsterilerini sevdim.
Dehet ve iddet grntlerinden bkmken
TV'lerde yaptn programlar sevdim.
Ben seni hi sevmedim ki,
Ailenle paylatn mutluluu sevdim.
Birileri seyircileri nemsemezken,
Senin onlar yceltmeni sevdim.
Ouz Saygn
SWSH TEKN

Bu teknikle, istenmeyen davranlarnz deitirip istenilen davranlar

kazanabilirsiniz.
Bu tekniin en nemli zellikleri hzl, gl ve etkili olmas. Yani, ksa
srede, en etkili deiimi gerekletirebileceksiniz bununla.
Swish tekniini uygularken sakin bir ruh hali iinde olduunuz iin, uygun zaman
ve mekan semelisiniz.
nce, deitirmek istediiniz davranlar kesin olarak belirlemelisiniz. Ve bu
davran duyup, hissedip, iiterek ortaya koymalsnz.
Rahat bir pozisyonda, tam bir konsantre iinde olmalsnz. Uygulamaya balarken
gzleriniz kapal olmal. lem bitinceye kadar amamalsnz.
Davrannzn mutlaka belirli alt sistemleri vardr.
rnein, ok yemek yediinizi dnelim. Bu srada neler gryorsunuz? Neler
iitiyorsunuz? Ve neler hissediyorsunuz? Deitirmek istediiniz davrannz
ok byk bir ekranda grn. Grntler ok net ve parlak olsun. Sesleri duyun
ve yaadnz kt duygular hissedin. Byk ekrann sa alt tarafnda kk
bir karede ise davran deitirdikten sonraki halinizi grn. Son derece
salkl, kendinden emin, kilosu normale dnm bir ekildeki bu grntnz
parlak deil, mat olsun. Byk ekranda grdnz grnt ile kk ekrandaki
grnty ok ksa bir srede deitirin. Kk ekrandaki, grnt parlak bir
ekilde byk ekrana gelsin, byk ekrandaki grnt ise mat bir ekilde kk
ekranda gzksn. Bylece, deitirmek istediiniz davran, srekli olarak
size, ekrann sandaki kk grnty artracaktr. Bu deneyi,
alkanlnz deitirinceye kadar yaparsanz, birok alkanlnz
deitirdiinizi greceksiniz.
Seminerlerimde rendikleri swish tekniiyle, bir ok kii sigaray brakt,
birok kii zayflamaya balad. Bazlar ise sabah erken kalkmaya balad.
Tm bunlar gznne alarak, svvish tekniinin, alkanlklarnz deitirmek
iin hrika bir metod olduunu syleyebilirim.
RYALARI GEREKLETRMEK
Alis Harikalar Diyarnda adl kitab okudunuz mu? Bir ocuk kitab olmasna
ramen, insanlarn niin baaramadklarn anlatan bu masalda, Alis ile bir yol
kavanda bekleyen kedinin diyalogu ok ilgi ekicidir:
"Alis bir yol kavana geldiinde, kavakta bekleyen kediye sorar.
Alis: - Hangi yolu izlemem gerektiini bana syler misin?
Kedi: - Gitmek istediiniz yere gre, izleyeceiniz yol da deimektedir. Bu
yollardan her biri deiik yerlere gider. Gideceiniz yeri sylerseniz, hangi
yolu izlemeniz gerektiini o zaman syleyebilirim.
Alis: - Gideceim yer, herhangi bir yer olabilir. Benim iin hi farketmez.
Kedi: - O zaman bu yollardan herhangi birine gidebilirsin?"
Yukardaki rnekte grld gibi, yaadmz dnyada, hayatta kalmaktan baka
hibir hedefi olmayan insanlar o kadar fazla ki...
Bedenen salkl grnseler de, ruhen pek de salkl olmayan bu kiiler iin
karar vermek, gerekten bir zdraptr.
Birazdan anlatacam teknikler, ne yapmak istediini bilen kiiler iin bir
rehber olma grevi grrken, nereye varmak istediini bilemeyen insanlarn da
hedeflerini belirlemelerine ve belirledikleri bu hedefi belirginletirmeleri
gerektiine inanmalarna vesile olacaktr.
Bir hedefinizi gerekletirmek istiyorsanz ve o konuda ok istekliyseniz,
yapacanz ey nce amacnzn SONU BELRLEME KURALLARINA uygun olup
olmadn tesbit etmektir. Ltfen, hedeflerinizde kir olmasn. KR YOK
akrostiindeki kurallar dikkatle inceleyin.
Eer amacnz bu kurallara uyuyorsa, artk hedefinizi gerekletirmek iin
gereken proje safhas balar. Proje safhas, amacnzn kat zerine dkld,
tm engellerin, kaynaklarn ortaya konulduu ve stratejinin belirlendii
safhadr.
Bu safhada yaplacak iyi bir planlama, sizin hedefinize doru ok daha kolay ve
bilinli bir ekilde ilerlemenizi salayacaktr. "LEKESZ MEN"lerde yrmek
sizi ok mutlu edecektir.
Son safha ise, harekete getiiniz ve sonular almaya baladnz safhadr.
Dnyadaki tm baarl insanlarn kulland ve bizim KESE akrostii ile

gsterdiimiz drt aamal baar program, sizin baarya ulamanzdaki byk

yar-dmcnzdr.
Ayrca NLP ilkeleri, hedeflerinize ulama konusunda size ok faydal olacaktr.
Konuyu zetlersek:
1) Hedefinizin, KR YOK akrostiji ile gsterdiimiz sonu belirleme kurallarna
uyup uymadn tesbit edin.
2) lk aamada bir sorun yoksa, LEKESZ MEN akrostii ile anlatlan hedefe
ulamak iin, gerekli admlar birer birer atn.
3) KESE akrostii! 4 maddelik eylem plann uygulayn.
4) Bunlar yaparken NLP ilkelerinden yararlann.
SONU BELRLEME TEKN
KESN OLSUN
STENEBLR OLSUN
REHBERNZ DUYULARINIZ OLSUN
YARARLI BR AMA SEN
OLUMLU CMLELERLE FADE EDN
KONTROL SZDE OLSUN
KESN OLMALI: Ulaaca eyi net olarak bilen biri, bunlar hi duraklamadan,
bir rpda sayabilir. O halde, kendinizi test edin. Bu tanmlamalar net bir
ekilde yapabiliyor musunuz? Baz insanlar, kesin ifadeler yerine mulak
szckler kullanrlar.
Hikimse, Birisi, Bazlar, Herkes.
te size, insanlarn saysal okluunu ifade eden 4 adet mulak szck.
Bunlarla anlatlan olaylar asla kesin deildir. Bizim baarl bir eylem
gerekletirmemize yaramayaca gibi, istediimizi anlatmamza da engel olur.
imdi size, bu szcklerle anlatlan bir hikaye sunuyorum.
Bu hikaye, isimleri Hikimse, Birisi, Bazlar, Herkes olan drt kii
hakkndadr:
ok nemli bir i vard. Herkes, Bazlar'nn bunu yapacandan emindi. Birisi
yapabilirdi, ama Hikimse yapmad. Bazlar buna ok sinirlendi, nk bu
Herkes'in iiydi. Herkes de Birisi'nin yapacan dnmt. Ama Hikimse,
Herkes'in bunu yapamayacan sezememiti. Bu hikaye Birisi'nin yapabilecei ii
Hikimse yapmaynca Herkes'in Bazlar'n sulamasyla sona erdi.
STENEBLR OLMALI: Sonucun, siz ve dier kiiler tarafndan istenebilir
olduundan emin misiniz?
Yakn evreniz tarafndan istenmeyen bir hedef, ileride sizi rahatsz edebilir.
Bu durumda yaplacak ey, belirlenen bu hedeften vazgemek olabilecei gibi,
yapmay ok istediiniz bu olaya, dierlerinin tepki gstermesini nlemenin
aresini bulmak da olabilir..
Bu konuda, yakndan tandm Ahmet Glderen adl gen kardeimin rnei ok
arpcdr.
Ahmet, ok kkten beri yapt esprilerle etrafndakileri gldren biri. Okul
yllarnda bir hayli var. nsanlar gldren, ama ayn zamanda dndren
showlar yapmak.
Fakat, babas buna kesinlikle kar kar. Eer bir fiziki olmazsa, iki elinin
yakasnda olduunu syler. Fiziki olmakla bunu pratik olarak yapmak arasndaki
fark ok iyi bilen Ahmet, Marmara niversitesi Fizik blmn kazanr. Bu
blmde okurken, bir taraftan da programn hazrlar. Bylece kendisi iin
istenebilir olan bir hedefe, kimseyi krmadan ulamaya alr. Ne istediini
ok iyi bildiinden, niversitenin son yllarnda, istedii eyi ailesine kabul
ettirir.
Birka defa ortak program yaptmz Ahmet Glderen'i, zannediyorum, ileride tm
Trkiye stand up shovvlaryla tanyacak.
REHBERNZ DUYULARINIZ OLSUN: Hedefinize vardnzda neler grecek, neler
duyacak, neler hissedeceksiniz? Hatt neler tadacak ve neler koklayacaksnz? O
grntleri, sesleri ve hisleri daha ayrntl olarak oluturmaya ve varlan
noktann hedefe ne kadar uzak olduunu tesbit etmeye Duyusal Keskinlik denir.
Duyusal keskinlie sahip olan bir kii, hedefe ne kadar yakn olduunu anlar.
Ben "Negatif Limanlardan Pozitif Sulara" adl kitabm yazarken, kitap
bittiinde neler greceimi, neler duyacam ve neler hissedeceimi hayl
ettim.

NLP'den rendiim duyusal keskinlik sayesinde, hedefe ne kadar uzak veya yakn
olduumu tesbit ettim ve kitap bittiinde aynen hayl ettiim eyleri yaadm.
YARARLI OLSUN: Ulamak istediiniz sonucun size ve etrafnzdakilere yararl
olmas ok nemlidir. Zira, bo bir hayl uruna yllarn feda eden birok
kiinin bana gelenler sizin banza da gelir.
Bir lkede, elindeki uvaldz 5 metre mesafeden kck bir delie sokan bir
adamn bu hneri padiahn kulana gider. Padiah, bu adam merak eder ve
sarayna artr.
Tm saray erkannn huzurunda, bu garip klkl adam hnerini gstermeye balar.
uvaldz eline alr ve atarak kck bir delikten geirir. Herkesin az ak
kalmtr. Sonra bir daha atar, sonra bir daha. uvaldz hepsinde de ayn delie
girer.
Padiah, vezirine dner ve ona 100 altn verilmesini emreder. Adam altnlar
alp giderken padiah bir emir daha verir: "Yakalayn unu! Yatrn falakaya ve
100 sopa vurun!" Olanlara aran vezir, padiaha bunun ne anlama geldiini
sorar. Padiahn cevab ilgintir:
"Doruya doru; adamn ok gzel bir hneri var, bu yzden ona 100 altn verdim.
Ama yllardr bu bo ile uratndan da 100 sopa attrdm."
OLUMLU CMLELERLE FADE EDN: Mkemmel bir canl bilgisayar olan beynimiz,
kendisine gnderilen sinyalleri kelime kelime alrken, bazen btnn iinden
sadece olumsuz kelimeleri seer ve kendini ona programlar.
Bu aynen, baz paparazzi yazarlarnn sylenen bir paragraftaki tek cmleyi veya
tek kelimeyi yaynlayarak dier cmleleri yazmamalar sonucu, konumay tamamen
deitirmelerine benzer.
rnein, "Artk yataktan ge kalkmayacam" cmlesindeki vurgu beyne "ge"
olarak yansyabilir.
Eer byle bir hedefimiz varsa, bunu yle ifade etmeliyiz:
"Artk yataktan erken kalkacam."
KONTROL SZDE OLSUN: Bir i yerinde patron deilseniz, o i yerinin bymesiyle
ilgili hedefiniz byk bir olaslkla gereklemeyecektir. Ayn ey,
ocuklarmz iin de sz konusudur. Onlarn ne olacaklarna karar vermek yerine,
ulamak istedikleri hedeflere yardmc olacak giriimlerde bulunmak daha
faydaldr.
Hedeflerinizi belirlerken, kendi kontrolnzde olan hedefler semeye aln.
HEDEFE ULAMAK
LSTE YAPIN
ENGELLER YAZIN
KAYNAKLARI YAZIN
ELDE ETMEK STEDKLERNZ NELER ? (En nemli olanlar)
SONU BELRLEME KURALLARINA UYGUN MU?
DEAL PERFORMANS DURUMUNU DNN
ZAMAN PLANI YAPIN
EVRENZN NASIL OLMASINI STERSNZ?
DEAL BR GNNZ NASIL OLMALI?
MODELNZ VAR MI?
EYLEM PLANINIZI YAPIN
NASIL BR NSAN OLMALISINIZ?
LSTE: Eer hayatnz boyunca istediiniz eyleri hi yazmadysanz, istediiniz
hereyi yazabileceiniz bir liste sizi ok elendirecektir. Belki de yllarca,
ne istediiniz hep beyninizin bir kesinde durdu. Onlar kada geirdiinizde
ve nnzde yazl olarak grdnzde farkl duygular iine gireceksiniz? Bunu
yaparken, kendinize hibir kstlama koymadan, istediiniz hereyi yazn.
ENGELLER: Hereyde olduu gibi, sizin isteklerinizin de baz engelleri
olacaktr. Bunu oyunun bir paras kabul edin, ama neyin sizi engellediinin
farknda olun.
KAYNAKLAR: Kaynaklarnz yazdnzda, bunlarn hi de az olmadn
greceksiniz. Elinizdeki kaynaklarla o kadar ok ey yapabilirsiniz ki.. Fakat,
bunlar yazarken beyin potansiyelinizi eklemeyi unutmayn.
ELDE ETMEK STEDKLERNZ: nsanlar genellikle istedikleri eylere deil, byk
bir arzuyla bekledikleri eylere kavuurlar. O halde, listenizdeki

isteklerinizden sizin iin en nemli olanlar sein ve onlar byk harflerle

tekrar yazn. lk be tanesi bu i iin yeterlidir.
SONU BELRLEME KURALLARINA UYGUN MU? Elde etmek istediklerinizin sonu
belirleme kurallarna uygun olmas gerekmektedir. Bu kurallara uymayan
hedefleriniz varsa, bunlar yeniden gzden geirin. Onlar ya kurallara uydurun,
ya da onlardan vazgein.
DEAL PERFORMANS DURUMUNUZ: Gemite mutlaka bireyleri ok gzel yaptnz
zamanlar olmutur. Bunlar bir dnn ve ilerinde sizi motive eden birka
tanesini sein. O zamanlardaki duygu ve dncelerinizi hatrlayn.
Belki de gerekletirdiiniz eyler yannda gerekletirecekleriniz ok kk
bir nokta gibi kalacaktr. Baardnz zamanki duygu ve dnceleri tekrar
yaayn ve onlar yeni hedefleriniz iin kullann.
ZAMAN PLANI: Yapacanz bir zaman plan, size ne kadar bo zamannz olduunu
gsterecektir. Gnlk, haftalk, aylk, senelik olarak yapacanz bir planlama,
bir kaptann izdii rotadan farkszdr. Planladnz eyleri yaptnzda,
bundan byk bir haz duyacak, yapamadnzda da, bunun farkna vararak gerekli
nlemleri alacaksnz.
EVRENZ NASIL OLACAK? stediiniz hereyi gerekletirdiinizde, evreniz nasl
olmal. Eer bunu hayl edebiliyor ve bir ekil izebiliyorsanz, o duruma
ulamak iin gerekli yatrm yaparsnz. evrenizde kimler olacak, ne yapacak,
ne okuyacak, neler grecek, neler iitecek, neler hissedeceksiniz? Bunlar
bilirseniz, istediiniz eye ne kadar yaklatnz anlarsnz?
DEAL BR GNNZ NASIL OLACAK? Hedeflerinize ulatnzda nasl bir hayat
yaayacaksnz? Nasl bir yerde oturacak, nasl ie balayacak, neler
yapacaksnz? nemli kiilerle grmeler, nemli toplantlara katlmalar,
ailenizle geireceiniz saatler,... Bunlarn hepsini mkemmel bir ekilde hayl
edebilirseniz, birgn o hayllere ulama ansnz artrrsnz.
MODELNZ VAR MI? Deneme-yanlma yolu, bildiiniz tek yolsa, imdiye kadar size
ok zaman kaybettiinizi syleyebilirim. Sizin yapmak istediiniz eyleri yapm
birini izlemenizin, size ne kadar zaman kazandracan bir bilseniz...
Kendinize bir model sein ve onun yapt gzel eyleri yapmaya balayn.
EYLEM PLANINIZI YAPIN: Hangi eylemi nce, hangisini sonra yapacaksnz? Zaman
plannzn dnda bir eylem plan yaptnzda, hangi hedefi, hangi admlar
sonucu gerekletimek gerektiini bilecek ve ona adm adm gideceksiniz.
NASIL BR NSAN OLMALISINIZ? Artk byk hedefleriniz var ve ciddi ciddi bunlar
gerekletirmek istiyorsunuz. Bunlar yaparken bkmadan, usanmadan amalarnzn
takipisi olmanz gerekiyor. Bunun iin sahip olmanz gereken karakter
zelliklerini test edin ve yazn. Bir sre sonra, bunlar gerekten yaptnz
greceksiniz.
--- hekimhan
BAARI FORML
Hedefleri Gerekletirmenin ve Keseyi Doldurmann yolu:
Karar ver, Eyleme ge, Sonular deerlendir, Esnek ol,
1- Karar ver
Ne istediinizi bilmek, istediinizi almann ilk admdr. Yaptm
seminerlerde, katlmclarn bir ounun ne istediini bilmediini grdm
gibi, tantm bir ok st dzey yneticinin de, ne istediini bilme konusunda
ok net bir fikre sahip olmadn grdm. Tm insanlarda hedefe ynelik doal
bir eilim vardr. Aynen, akarsularn yataklarnda akmas gibi. Akarsular nasl
denizlere doru akarlarsa insanlar da hedeflerine doru byle meylederler. Bir
farkla. Bu hedefin dorultusunu tespit etmek gerekir. nsann doal hedefe
ulama eilimi, ok byk bir potansiyeldir. Bu potansiyelin harekete
geirilmesi iin, bilinli bir ekilde kullanlmas lazmdr. En basitinden,
tabanzdaki yarm kalm bir yemei bitirmek ne kadar kk bir hedef olsa da,
bunu gerekle-tirememek sizi rahatsz eder. ok nemli bir iiniz dahi olsa,
yars boyanm bir ayakkabyla sokaa kmak istemezsiniz. Bir hedef
belirlediiniz an, bilin ki, hedefini belirlemeyen milyonlarca insann nne
gemi oluyorsunuz. O halde, ilk adm atn ve hedefinizi belirleyin.
Seminerlerimde, insanlara ne istediklerini sorduumda bana genellikle,
mutluluu, baary ve zenginlii istediklerini sylyorlar. Ben de onlara
diyorum ki: Siz bunlar sylerken, markete gidip peynir isteyen bir adamn

durumuna dyorsunuz. Eer marketten peynir almak isterseniz satc sorar: "Ne
peyniri?" Biraz dndkten sonra "Beyaz peynir" dersiniz. Bu sefer sorar: "Sert
mi, yumuak m?" Gene biraz dnp "Sert" dersiniz. Arkadan bir soru daha
gelir: "Yal m, yasz m?" Karar vermek iin yle bir dnrsnz: "Tam
yal" dersiniz. Ama sorular bitmemitir. Satc gene sorar, "Ne kadar?" "250
gram olsun" dersiniz. Ve belki de hi istemediiniz bir peyniri satn alr
karsnz.
Seminerlerimdeki katlmclara unu tavsiye ediyorum. Hedefiniz aka
tanmlanm ve gzlenebilir olmaldr. rnein marketten bir peynir almaya
gittiinizde, yle isterseniz peynirinizi alr ve karsnz:
- 250 gram beyaz peynir, sert ve tam yal.
2- Eyleme ge
Hedefiniz ne kadar mkemmel olursa olsun, eyleme gemediiniz srece asla
neticeye ulaamazsnz. nk insanlar, hangi frtnalara yakalandnza deil,
geriye ka gemi getirdiinize bakarlar. Bir kii, emekli olduunda hakettii
emekli ikramiyesini alr. yi bir giriimcinin azn sulandracak bu paraya
kavuan emekli, sizce bu giriimci kadar gl bir insan mdr? Genellikle
emeklilerin eyleme geme yetenekleri olmadndan ya bir ev alrlar, ya da baka
bir gayrimenkule paralarn yatrrlar. Ve ellerindeki parayla kazanabilecekleri
ok daha byk paralar kazanma imkanndan yoksun kalrlar. Hedef belirlemenin
ilk aamasnda, ayn hedefleri belirlemi iki kiiden eyleme geen kazanr,
tekisi ise sadece gl bir hedefi olmasyla vnr durur. Bir seminerimde
katlmclardan biri bana yle dedi:
- NLP kurallarnn ok sun eyler olduunu dnyorum ve bunlarn benim
hayatmda bir fark meydana getireceini sanmyorum.
Ben de yle cevap verdim:
- Eer sadece dnrsen, hayatnda hibir fark meydana getirmez. Ama benim gibi
uygularsan, hayatnda ok byk deiiklikler olabilir.
Dnceyi bir yaya, aldmz karar da bu yayla attmz bir oka
benzetebiliriz. Dnce yaynz ekin ve karar okunuzu atn. lk seferde
vuramasanz bile ikinci seferde vurursunuz. Gene vuramazsanz 3'nc seferde,
yine vuramazsanz....
Srekli olarak bireyler yapmaya istekli ve pozitif insanlar grdnz m? te
onlar sonuta mutlaka baaracak olan insanlardr.
Bir ii gerekten baarmak istiyorsanz, yapmanz gereken eyleri yapn. Amanz
gereken telefonu an. Yazlmay dndnz kursa yazln. Konumak
istediiniz kiiyle konuun. Haydi gidin, bir eyler yapn. Hat yapmaktan
korkmayn. Sizi mkemmellie gtrecek olan, yapacanz hatlardr.
Mkemmeliyete, o hatlarn merdiveniyle kacaksnz.
3- Sonular deerlendir
Havaalanlarnda uyuturucu arayan kpeklere dikkat ettiniz mi?
ok gelimi olan koku alma yetenekleri sayesinde, birka denemeden sonra byk
bir hzla aradklar eyi buluyorlar ve uyuturucuyu ortaya karyorlar.
Aynen onlar gibi, hedefimize ulancaya kadar birok kez sonular
deerlendirmemiz ve nerede olduumuzu bilmemiz gerekmektedir.
Bulunduunuz yerle olmak istediiniz yer arasnda nce zihninizde nral bir
otoyol oluturmalsnz, sonra da gerek hayatta o hedefinize doru
yrmelisiniz. Hedefinize ulatnzda ne greceksiniz? Neler duyacaksnz?
Neler hissedeceksiniz? Bunlar ok iyi bilirseniz, hedefinize giderken hangi
noktada olduunuzu tespit edebilirsiniz. u anda bir dnn. Hedeflediiniz
eyin resmini byk bir ekranda net olarak grebiliyor musunuz? Hedefinize
ulatnzda hangi sesleri duyacanzn farknda msnz? O andaki mutluluk,
heyecan ve sevgi dolu duygular imdiden hissedebiliyor musunuz? Dnn ve
hedefinizle ilgili ayrntlar yakalamaya aln. Baar ayrntlarda gizlidir.
Ayrntlar ne kadar ince noktalara indirgemiseniz, sonular deerlendirmeniz
de o kadar kolay olur.
Hepimiz hedefe ulama eilimine sahibiz. Ancak insanlar genellikle bir iniin
banda dururlar ve bu initen aa yrmeye cesaret edemezler. niin bandan
aaya braklan bir araba doal olarak nasl iniin sonuna kadar giderse
iimizdeki hedefe ulama eilimi de o kadar doaldr. Ayrca duyusal glerimizi

de bir arabann motoruna benzetebliriz. ni aa giden bir arabay 5'inci

vitese almakla, hedefe ok daha hzl bir ekilde gtrebiliriz.
nsanlarn arasndaki evresel, ailesel ve zihinsel farklar iniin bandaki
arabalarn markalar arasndaki farklara benzer. rnein, son model bir mercedes
iniin banda frene basm olarak dururken, eski model bir wolsvagen ini
aaya byk bir hzla yol alabilir.
Baarmak iin, doal olan, hedefe ulama eilimimizden yararlanmalyz ve
duyusal glerimizi kullanmalyz.
Bunlar bir yetenek deil, renilebilir becerilerdir. Bunlar renip,
hayatmzda srekli uygulamal ve ortaya kan sonular deerlendirmeliyiz.
4- Esnek ol
Gdml bir fzenin dmesine bastmzda, fze hedefine doru yol alrken,
srekli olarak ynn deitirir, hedefine kilitlenir ve hedefini vurur. te
esnek olmak budur. nce, tahmin ettiiniz dorultuda eyleme gein, daha sonra
hedefiniz zerinde eitli dzenlemeler yaparak hedefinize ularsnz.
Klasik hedefe ulama yntemi "al, al, daha ok al"tr. NLP ise bu
konuda unu tavsiye eder: Denemelerin sonu vermiyorsa baka bir yol dene. Bunu
yle aklayabiliriz: Odadaki bir ku dar kmak istemektedir, ancak her
hamlesi camda sonulanmaktadr. Yzlerce defa hamle yapt halde camdan dar
kamayan ku, son hamlesini yapar ve cansz olarak yere der. Halbuki 3 metre
tesinde ak bir kap vardr. Yzlerce defa hamle yapan bu ku sizce baarl
mdr? O halde, baarya ulamak iin eitli yollar denemeliyiz. Bunu yaparken
de, NLP'nin en nemli ilkelerinden olan "Her zaman bir seenek daha vardr"
ilkesini gz nnde bulundurmalyz. Evet, her zaman bir seenek daha vardr.
Ama bu seenek, yalnzca biz inandmz srece vardr. Seeneklerin bittiini
kabul ettiimiz anda, asla baka bir seenek yoktur.
nceleri, kurumlarda bellek eitimi ile ilgili seminerler yapyordum. Bellek
eitimi seminerleri, her ne kadar insanlarn hafzalarn glendirme teknikleri
veriyorsa da, bunun en iyi ekilde renilmesi iin, devaml uygulama yapmak
gerekiyor.
Bellek eitimi seminerleri sonucunda katlmclar bana u soruyu soruyorlard:
"Hocam, bu rettiklerinizi nerelerde kullanabiliriz?" Uygulama yaplmad
srece bu teknikleri kullanmann zorluunu gryor ve hissediyordum. Bu konuda
da baz almalarmz olacak.
nceleri, sadece bellek eitiminden ibaret olan seminerlerimin eklini
deitirdim ve artk, beynin etkin kullanlmas ile ilgili seminerler vermeye
baladm. Bunlarn en nemlisi olan NLP teknikleri, ilk andan itibaren,
kiilerin hayatnda bir fark meydana getiriyordu ve hayata daha pozitif bir
ekilde bakmalarn salyordu. Ben, esnek olmam yznden bu sonuca ulatm.
Eer, yalnzca bellek eitimi seminerlerinde srar etseydim ve yeni bir
alternatif aramasaydm, bu sonuca ulamam asla mmkn olmazd.
Baarya ulaan tm insanlarn esnek olma zellii vardr. Onlar, bu esneklik
sonucunda, hedeflerine giden en doru yolu bulurlar.
125
Beinci Blm
DEM YAAYANLAR
DEMEK VE DETRMEK
Tm insanlar, genelde yaptklarnn karln alrlar. Ancak biri onlara
yapabileceklerinin, yapmak istediklerinden ok fazla olduunu sylese ve onlara
bu resmi gsterebilse, zannediyorum bu grnty grebilen binlerce insann
hayat deiirdi. NLP, ite bu grntleri insanlara gsteren ve onlar bu
grntleri gerekletirecek eylemlere ynelten bir ilim.
ster bir ev hanm, ister bir renci, ister retmen, ister ynetici, ne
olursanz olun, NLP teknikleri size daha iyi bir yaamn yollarn aacaktr. Bu
teknikleri uygulamaya baladnzda, nce iinizde bir eyler deiecek, sonra
bu deiim dnza yansyacaktr.
Bu deiimi yaarken, daha nce hayl dahi edemeyeceiniz eyleri baaracak ve
dlerinizi bir bir gerekletireceksiniz.
Bu sylediklerimin size biraz abartl geldiini biliyorum.

"Deimek" dediimizde hepimizin iini bir scaklk kaplar. Bu gizemli szck

bazlarmz ok heyecanlandrrken bazlar iin "deiim" sadece birtakm zel
insanlara mahsus bir yetenektir.
Belki gerekten de bir yetenektir, ama bu herkesin renebilecei basit ve gl
bir yetenek.
lk cretsiz seminerlerimi yaparken katlmc bulmakta zorluk ekiyordum.
Seminerime arrken, insanlara sylediim arpc bir cmle vard:
"Gelin, bu seminere katln ve hayatnz deisin". Genellikle onlarn da bana
sorduu bir soru vard: "Senin hayatn deiti mi?"
"Seminerime gelin, sizin hayatnz deisin, o zaman benimki de deiecek."
dediimde ok kii glmt.
Ama seminerlerime gelen birok kiinin gerekten hayat deiti.
Onlar, ilerindeki byk potansiyeli kefettiler ve hedeflerine doru yrmeye,
hatt komaya baladlar. Onlarn hayatlarnn deimesiyle benim de hayatm
deiti.
Hayat deien kiilerin verdikleri motivasyonla kendime olan gvenim artt.
Yine onlarn verdikleri seminer cretleri, hayatta istediklerimi yapmam
salad.
Dnyamzda evrensel bir bilin dzeyi vardr. Baz insanlar, iinde bulunduklar
durumdan silkinip dnce basamaklarnda trmanarak bu evrensel bilin dzeyiyle
olaylara biraz daha yukardan bakabilirler. Bu ne kadar byk bir keyiftir.
Yce Yaratc, bize, yaadmz olaylar ynetme becerisini vermitir. inde
bulunduumuz artlar beenmiyorsak, kabuklarmz krp daha iyi bir yaama
kavuma becerisi, belki de bizim sahip olduumuz en byk beceridir.
Seminerlerime katlarak bu deiimi yaayan insanlarn tmn size tantmak
isterdim. Ancak bunun iin 10 ciltlik bir kitap gerekirdi. Bu yzden sizlere, bu
deiimi yaayan yzlerce insandan sadece birka tane rnek sunmak istiyorum.
SIRADII BR RKET
EM Harita adl irkete bir seminer tantm iin giderken, onlarn nnde yeni
ufuklar aacam dnyordum. Perpa'daki bu irkete gidip EM Harita Ynetim
Kurulu Bakan sayn Akn Ekinci'nin hedef ve hayllerini rendiimde
benimkilerin onun yannda ok kk kaldn grdm. Sa kolu Mnir Arkan ile
tantmda ise hayretim daha da artt. Yaptm iki saatlik sunum sonrasnda
tm seminerlerimi almaya karar verdiler. Bu seminerler srasnda unutulmaz
anlar yaadm.
Hedefe ulama tekniklerini anlatrken kurumda alanlarn nndeki
bilgisayarlarda bir uak resmi grdm. "Bu uak nedir?" diye sorduumda bana
"Arazilerin resimlerini ekecek uamz." dediler "Bunu nce herkesin
bilgisayarna yerletiriyoruz. Herkesin bu hayli kurmasn salyoruz."
Gerekten de, seminerlerim sona erdiinde, EM Haritann ua Trkiye'ye gelmi
ve arazilerin resimlerini ekmeye balamt.
NLP tekniklerini retmeye gittiim bu kurumda, bu tekniklerin nasl
uygulandn grdm. Zihin haritalar ynteminin, bir kurumda nasl ksa
zamanda hayata geirileceini gzlemledim..
Mkemmelliin modellenmesini anlatrken onlardan mkemmellii modelledim.
Yeniden erevelemeyi anlatrken onlardan bunun hayata nasl uygulandn
rendim. Duygusal zekann bir irkete neler katabileceini anlatrken onlarn
bunu nasl uyguladklarn grdm.
Seminerlerimiz bittiinde sayn Mnir Arkan'la ortaklaa bir radyo program
hazrladk. Yaptmz her programdan sonra radyonun telefonlar kilitlendi.
Uzun sre Akn Ekinci'yle ve Mnir Arkan'la ok eyi paylatk.
O arada ben Mnir Bey'in baka bir zelliini kefettim. Deme airlere ta
kartacak kadar gzel iirleri vard.
Hele bir tanesi vard ki, beynimi allak bullak etmiti. "Geceye Takla Attran
afak" adl iirini radyoda okuduunda birok kii bu iirin metnini istemiti.
Mnir Bey srekli dnen ve reten bir insan. Bir ksm hayata geirilmi, tam
28 tane gzel projesi var. Bu projelerin bir ksmn, ileride yazmay
planladm kitaplarda okuyabilirsiniz. imdi sizleri sayn Mnir Arkan'la
babaa brakyorum.
RENMEK BR OYUNDUR

24 Haziran 1998 aramba gn gazetede gzme ilien *_ ..' kk bir ilann,

irket, fert ve aile hayatm bu kadar etkileyeceine asla ihtimal vermemitim.
Verilen numaray evirirken, Ouz Saygn'n seminerleri hakknda hibir fikrim
yoktu. 30 yama kadar karlatm en byk keifleri 1 ay iinde bana sunan
bu adam, Ouz Saygn'dan bakas deildi. irkete gelerek bize 2 saatlik bir
sunum yapt. Ve seminerlerinin faydasna bizi ikna etti. irket ii eitim
seminerlerinin tmn kabul ettik ve 1 ay srecek youn bir eitim srecine
baladk.
lk ders Zihin Haritalar. Bu seminer iin verilen kitapn ilk sayfasnda
"Beynimiz Nasl alyor?" diye atlan kocaman bal grnce glmedim desem
yalan olur. Zira bizim o ana kadarki bilgilerimize gre beyin, almas iin
glikoz yakmas gereken ve ilkokula giderken annemizin verdii 40 siyah kuru zm
ya da niversite giri snavnda, snav sresince ikolata ve ekerleme yedike
daha iyi alan biyolojik bir bilgisayard. Seminer ilerledike, beynimizin
sadece bir bilgisayar veya ariv olmadn, ok iyi geinmemiz gereken bir
ktphane veya ariv memuru olduunu anladk. Aldmz ikinci seminer, NLP
denilen ve insann kapasitesinin, kullandnn ok stnde olduunu anlatan bir
seminerdi.
Bir haftalk seminer sonunda tm irket, i tanmlamalarn, grev, yetki ve
sorumluluk analizlerini, i emirlerini, ekip oluturmalarn, demolarn,
sunumlarn, irket vizyonunu, toplant tutanaklarn, ksaca bir irketin tm
faaliyetlerini zi hin haritalar ile yapmaya ve almaya balad. Siz bu kitab
okuyorken, muhtemelen bizler EM Harita'da henz u ana kadar denenmemi bir
yntem olan "Muhasebe lemlerinde Zihin Haritas Uygulamas"na gemi olacaz.
Bizlere hayatta baar iin hep, i dnyamzla yani aklmzla, beynimizle,
ruhumuzla, kalbimizle bark olmann ve i dnyamz ile d dnyamzn
dengesini salamann gerekli olduu retildi. Ama beynimizin sa ve sol lobunun
da kendi arasnda bark olmas zerinde hi durulmad. nternette srf
yaparken rastladnz sayfalar "save as" ile gelii gzel bilgisayarnza
atabilirsiniz. Ama o bilgileri dzenli directory'ler altnda srf etmezseniz,
sahip olduunuz bilgilere etkin, verimli, hzl ve kolay bir ekilde
ulaamazsnz. Ouz Bey de bunu sylyordu. Gelen bilgiyi kiisel bilgisayarnz
olan beyininize kaydederken, o kadar dzenli ve sistematik bir ekilde kaydedin
ki, bilgiye ihtiya duyduunuz anda, hzl ve kolay bir ekilde ona ulaasnz.
Bu kitapta sizlere NLP teknikleri ve zihin haritalar ile bilgiyi doru bir
ekilde anlamann, sistematik bir ekilde kaydetmenin, srekli ve hzl bir
ekilde ona ulamann yollar anlatlyor. Kitab okuduka, ilk, orta, lise ve
niversite tahsiliniz srasnda, i hayatnzda, aile hayatnzda, sosyal
evrenizde ve yaamnzn tm alanlarnda daha evvel neden bu basit ve pratik
bilgileri kullanmadnza hayflanacak ve evrenizdeki herkese bu teknikleri
retmek iin btn imkanlarnz seferber edeceksiniz. Doru ya, ben denedim
oldu. Neden bakalar da bu imkandan yararlanmasn?.
Kitab okuduka, bu tekniklerin bilgiyi anlama, kaydetme ve hatrlama
tekniklerinin de tesinde, aslnda tamamen bir yaam felsefesi olduunu
greceksiniz. Bu tekniklerin, beikten mezara, 7'den 70'e herkes tarafndan
uygulanmas gereken temel teknikler olduunu keedeceksiniz. 2,5 yandaki kzm
Dilara Bra, zihin haritalar yntemi ile renmeye baladnda, ocuk
eitiminde bile bu metodun nasl etkili ve verimli sonular dourduunu grdm.
NLP tekniklerini kullandnz srece, hayatnzn aama aama deitiine ve
renklendiine ahit olacaksnz, kendiniz ve tm evrenizle... Pasta yapmak
nasl bir tarife bal ise, yzme, resim, i idaresi ve muhasebenin nasl belli
temel kurallar varsa, baarnn da, bu kurallar doru bir ekilde
modellemenize bal olduunu unutmayn... renmeyi rendike, renmenin
keyfine varacak ve renmenin bir yk olmaktan kp, bir oyun haline geldiini
greceksiniz.
Beyninizin biri saa, biri sola gitmek isteyen yapk Siyam ikizleri gibi
hayatnza ayak ba olmak yerine en byk dostunuz ve akl hocanz olmasn
istiyorsanz, bu kitab ltfen daha byk bir dikkatle okuyunuz. Unutmayn!
Beyninizle konuup, anlamaya varmadan, klasnz konuturamazsnz.
MNR ARIKAN
(Genel Mdr Asistan - air / Dnme retmeni)

--70 YAINDA GELEN DEM

Negatif Limanlardan Pozitif Sulara" adl kitabmda, sizlere, 70 yanda yazar
olmaya karar veren Sevda Hsm adl bir ev hanmndan bahsetmitim. te o Sevda
Hanm, imdi benim asistanlm yapyor ve yazd kitap Hayat Yaynlar
arasnda yerini ald.
"70 Yanda Gelen Deiim" isimli kitab hepinizin zevkle okuyacanzdan
eminim.
70 yanda bile insann bireyler yapabileceini ispat eden bu insan size
tekrar tantmaya gerek duymadm. Ondaki deiimi kendi kitabndan
okuyabilirsiniz. Kendisi burada size sadece bir "merhaba" demek istiyor.
KENDNZ KEFEDN
Sevgili okur dostlarm, u anda kendimle kar karyaym. Ha, beni okuyanlar
veya dinleyenler hep bilirler, ben "kendimi temize ekmek" gibi bir ifadeyi pek
ok yerde kullanmmdr. te bugn gene yle gnlerimden biri.
Kendimi sorguluyor ve uzun zaman iimde katettiim yolda benim artk nelere
sahip olduumu dnyorum bugn. Ben bugn, bir yl akn sredir devam
ettiim seminerlerimizde kazandklarma "Altn suyunun imbikten geirilmii gibi
bir ey" diyebiliyorum.
Ben, buradaki snrsz gc, yksek performansa ulamann yollarn, beynimin
ihtiamn ve onun tmn kullanmann yollarn, iletiimin en gzelini
biliyorum.
te bu ve bunun gibi, bende oluan pek ok hasleti kullanma becerilerimle bugn
yle bir yerdeyim ki!. Artk ben buyum, bakas olamam, nk ben, bugnk benim
ve bu hale gelmemin tarz ve uuruna vardm. Bu, bana verilen bir dldr diye
dnyorum. Bana verilen, ok derinlerde herkeste zaten var olan bir sr
hasletin farkna varabilme becerisidir, diyorum.
Ouz Hoca sihirbaz deil ve elinde sihirli bir denek yok. Bize verilen de ne
bir derstir, ne de komprime bir hap. Bu, herkeste var olan o muhteem derinliin
baz kiilerce (ki onlardan biri de benim) kefedilmesi olgusudur. unu
tekrarlamak isterim: Bu bir ders deil, seminer eitimcisi de bir retmen
deil. O bizim ufkumuzda, bu sistemin uygulanmasnn yollarn aan, bizim iin
deerli bir modeldir.
Evet, sayn Ouz Saygn benim iin, kendisinin bir adm gerisinden gittiim bir
modeldir. Neden bir adm gerisinden diyorum? nk ben ak bir ifade ile
diyorum ki: Ouz Bey yl ncesinden bugne kadar geen zaman diliminde, sanki
bir mayn tarlasnda yrm, pek ok patlamalar yaam. Artk maynsz
blgelerde att salam admlarla hem kendi, hem ben, hem dierleri onun salam
ayak izlerinde hergn biraz daha ileri ve biraz yukar gitmekteyiz. Ben her gn
biraz daha derinlere inip, i iletiimimi artrarak, isel duyu ve
dncelerimin farkna vararak, mutluluun farkndalmn ve sevgimin
ulaamayaca hibir eyin, hibir kimsenin, hibir olumsuzluun olmadnn
farkndaym.
te bu farkndalk, benim olumsuzluklarla, onlarn oluturduu duygularla da
bark olabilmemi salad. Ben imdi bu duruta olmaktan gurur duyuyorum. nk
insanlarla bir sohbet paylamann gzelliini de hep yayorum. Bylesi
sohbetlere ayracam zamana bir l koymann byk bir kayp olacan
biliyorum. nk biliyorum ki, insanlarn birbirlerini dinlemeleri, gelimenin
en gzel rnei olduu gibi, dost kazanmann da, doru yollarndan biridir,
rnein, insanlar empatiyle dinlersek, yani karmzdakinin yaadklarna onun
mercei ile bakabilirsek, onunla ok ho dostluk ve paylam kazanm oluruz.
Szm yle bitirmek istiyorum: Karmzdakinin problemine empati ile
yaklarsak, o kiinin duygu bankasna yatrm yapm, onu psikolojik rahatla
kavuturmu oluruz, sonrasnda bizim ihtiyacmz olduunda, o banka hesabndan
kredi alabileceimizin huzurunu yaarz.
Sevda Hsm 70 yanda bir yazar
BREYSEL DANIMANLIK
Bireysel danmanlk, lkemizde ok yeni bir kavram. Tlay Hanm'la 12 saatlik
bireysel almamza balarken hedefim NLP'nin ilkelerini bu deerli insana
retmekti.

Asistanm Sevda Hanm'la birlikte, Tlay Hanm'la ilk almamza balarken

sonucun ne olacan dorusu ok merak ediyordum.
Uzun yllar Hrriyet gazetesinde altktan sonra, halen Dnya gazetesi nsan
Kaynaklar Mdr olan Tlay Hanm, kariyerinden de aka anlalabilecei
gibi, son derece kltrl ve ne istediini bilen bir insan.
ok irin evinde yzlerce kitap var ve Tlay Hanm okumay ok seviyor. Ne
istediini bilen ve ok okuyan bu insanla hedef belirlerken gerekten zorlandm.
nk Tlay Hanm'n tas zaten ok yksekteydi.
tay onun kabileceinin biraz daha yukarsna ekmeliydik.
Ancak, "Her zaman bir seenek daha vardr" ilkesinin nda bu hedefi
belirledik. nce kendisini tanttm Tlay Hanm'a. Birok insan gibi o da,
kendini ok iyi tandn zannettii halde, NLP teknikleri ile bunun ok daha
deiik bir yolu olduunu rendi.
Tlay Hanm, tipik bir iitseldi ve kelimelerini seerek kullanyordu. ok hzl
konuan ve kendisine sz hakk tanmayan, muhtemelen grsel olan baz insanlarla
niin ok iyi bir iletiim kuramadn anlad.
Ayrca iyerinde, az ve z konuan bir arkadayla konuurken onun gibi az
konutuunu ve konuma hzn ona gre ayarladn, bilmeden NLP'nin "ahenk
salama" ilkesini uyguladn anlad.
Deerleri ierisinde en nemlisinin "yakn olmak" olduunu syledi.
Yani yakn evresinin ve arkadalarnn bir olay hakkndaki dncelerinin onun
iin ilk srada olduunu zannediyordu. almamzdan sonra BLMEK deerinin
hayatnda daha nce geldiini anlad. Tlay Hanm'n insanlar sevdiini ve
onlara yardm etmek istediini anladm. Ancak, bunu en iyi ekilde nasl
yapacan bilemiyordu. Kendisine bu konuda yardm edebileceimi syledim.
Bildii ve rendii eyleri artk insanlara aktarmas lazm geldiini kendisine
sylediimde, bunu szl olarak yaptn syledi.
Bundan sonra bu almay yazl olarak yapmas gerektiini, bu derece bilgili
bir insann artk bilmekten ok, bildiklerini yazarak daha ok insana
ulatrmas gerektiini syledim.
"yi ama," dedi "ben daha hi makale yazmadm ki." Her eyin bir ilki
olabileceini, Ouz Saygn yazarsa kendisinin-de yazabileceini ona sylediimde
glmsedi. "Yazmaya nereden balayabilirim?" diye sorduunda, "Dndnz ve
bana anlattnz hereyi yazabilirsiniz" dedim. "rnein u anda farknda
olmadan bir deiim yayorsunuz. Bu deiimi anlatrsanz, insanlara ok ilgin
gelebilir. Bilgisayarnzn bana gein, tulara dokunmaya baladnzda ne
kadar rahat yazdnz grdke aracaksnz." dedim.
Ertesi gn, Tlay Hanm telefonda bana heyecanla, ilk makalesini yazdn, hem
de bu ii yarm saatte yaptn anlatyordu. NLP adl gazoz aaca, ii mthi
bir enerjiyle dolu bir gazozun daha kapan amt.
imdi sizleri, hayatnn ilk makalesini kitabma yazan Tlay hanmla babaa
brakyorum:
DEMN HEYECANINI YAAYIN
NLP insanlarn hayatlarn deitiren bir olay. Buna inanyorum. nk, benim
hayatm deitirdi. Eskiden zamanm meerse boa harcyormuum. Akam eve
gittiimde, en az bir saat gereksiz telefon grmeleri, gerekli gereksiz
televizyon seyretme ile vakit geiriyordum. Pazartesi gn ie gelirken "Bu
hafta sonu ben ne yaptm?" diye dndmde, bir trl nemli bir ey
syleyemiyordum. Hafta sonum dolu dolu geti, fakat bana faydas olan bir ey
yok ortada. hayatm da ayn ekilde. Adeta beni insanlar ynetiyordu. Hayatm
boyunca ok youn i ortamlarnda altm. Akam olunca, yine masamn st
yl ilerle dolu olarak eve gittim.
Oysa imdi planlarm var. Hayata sk sk sarldm. Gnlk, haftalk, aylk,
yllk hedeflerim var. Artk masamn st ilerle dolu deil. nk, sorunlar
annda zyorum. Hibir eyi yarna brakmyorum. Bylece, masamn st zm
bekleyen ilerle dolu deil.
Ajandam, yaplacak gnlk ilerin listesi ile dolu. Bugn, yarn, bu hafta, ya
da hafta sonu ne yapacam biliyorum. Pazartesi ie gelirken "Hafta sonu ne
yaptm?" diye kendime sorduumda, "Evet, bu hafta sonu bir kitap bitirdim. Bir
sinemaya gittim. Bir arkadamla beraber oldum. Ailemle birlikte oldum. Evime,
zel ilerime zaman ayrdm. Televizyon seyrettim." diyebiliyorum. Btn bunlar

programladnz zaman, hepsine vakit kalyor. ok i yaptnz zaman,

yaptklarnz dndnzde daha enerjik oluyorsunuz. Eskiden pazar sabahlar,
leye kadar uyurdum. Herkese tenbih ederdim. Pazar gnleri beni kimse asla
aramazd. Herkes biliyordu ki, Tlay uyuyor, ona telefon edilmez. imdi pazar
sabahlar saat 7'de kalkyorum. Hafta aras tratikten ikayeti olduumdan
sinemaya gidemiyordum, 13.00'den nce bilet almak gerektiinden en gzel
filmleri karyordum. Artk, pazar sabahlar erken kalknca kahvaltm yapp,
gazetelerimi okuduktan sonra, sabah ilk matineye sinemaya gidiyorum. Yollar bo,
sinema bo. Bilet bulamadm derdi yok. len de eve geldiimde, eskiye gre daha
yeni uykudan kalkma vaktimde, kendimi bir sr i yapm buluyorum. Bu da beni
motive ediyor.
Artk "vaktim yok" diye bir sz hayatmda yok. Her eye yetiiyorum.
Arkadalarm sk sk aryorum, ailemle ilikilerim daha youn, kendime de ok
zaman ayryorum. Zaman harcamakta artk ok cimriyim. Hayatmda, "vaktim yok,
yapacaktm ite olmad, keke yle olsayd" gibi laflar yok artk.
ocukluumdan beri, sabah erken kalkmaktan ikayeti oldum. Sabah erken kalkmay
sevmiyordum. Oysa imdi, her sabah saat 06.00'da kalkyorum. Saat 07.00'de ite
oluyorum. Saat 09.00'da ie balayana kadar tam iki saatlik bir zaman var.
Trafik skt anda hemen kitabmdan 2 sayfa okuyorum. Trafik sorununu kafama
takp stres yapmyorum.
Bylece, hayatm daha youn, ama ok zevkli geiyor. Her eyden zevk alyorum.
Daha enerjiim, daha keyifliyim.
Ouz Saygn'n sunduu NLP programn herkese tavsiye ediyorum.
Tlay Bilin (Dnya Gazetesi nsan Kaynaklar Mdr)
--DEM YAKALAYAN BR ETMC
Seminerlerime ilk geldiinde, kendindeki byk potansiyelin farknda olmayan ve
bir anaokulunda retmenlik yapan sayn Mine Krolu'nun imdi byk hedefleri
var.
Konusunda en iyi olmak ve okul ncesi eitim konusunda seminerler vermek
istiyor.
Bunun iin srekli okuyor ve aratryor.
"Kendini martmak" ve "gnn frsatlar", sizlere de bir k tutacak. Bu gzel
dnceleri, sayn Mine Krolu'nun kaleminden sizlere sunuyorum.
KENDNZ IMARTIN VE
GNN FIRSATLARINI YAKALAYIN
, Merhaba... Ben Mine Krolu. 23 yanda, okul ncesi eitimcisiyim. imdi size
NLP'nin hayatma kazandrdklarndan bahsetmek istiyorum:
"NLP" hayatma gireli yaklak 5 ay oldu. Bu bilim dalyla tantm andan
itibaren ilkelerini adm adm uygulamaya baladm. Kendimce en kolay ilkeyi
(geri tm ilkeler son derece kolay anlalabilir ve uygulanabilirdi) hedef
olarak seip gnlk hayatmda uygulamaya getim, ilk uyguladm ilke
"Baarszlk yoktur, sonular vardr' ilkesyd. "NLP"nin bir tek ilkesini bile
uygulamaya balamam i ve zel hayatma olan bak alarm tamamen deitirdi.
Bir tek ilkenin bile bu kadar yarar salamas beni "NLP yi daha iyi renmeye ve
"daha iyiye, daha gzele ve daha mkemmele" ulamaya srkledi.
"NLP" ile tantktan, ilkelerini yava yava i ve zel yaantmda kullanmaya
baladktan sonra, bunlarla yetinmeyip kendimi daha da fazla gelitirmek iin
yeni yeni kitaplar okumaya baladm. Bu kitaplar okuduka ve ilkeleri
uyguladka, artk kendimin de "NLP" konusunda bireyler retebileceimi
dndm. "Kendini martma" ve "Gnn Frsatlar" ite bu srada ortaya kt:
Kendinizi martn: nsanolu olarak u hayatta kimi zaman ok fazla istemesek
de, yapmak zorunda kaldmz veya yapmak isteyip de yapmamamz gereken
davranlarla karlayoruz. Ben de byle durumlarda bazen baarl olup
kendimi istemeyerek bastryor, bazen de yenik dyordum. Buna bir zm
getirmenin zaman geldiini dnerek "Kendini martma" adnda bir oyun
oynamaya baladm kendimle. Yapmay ok istediim (ama yapmam iin doru zaman
olmayan) bir davran hedef olarak belirleyip kendime bir tablo oluturdum.
Tablonun bana, hedeflediim davran yazdm. Alt ksmna da, o davran
yapmadm her gn iin bir iaret (bu iaret herkese gre deiebilir,
ben"yldz" tercih ettim) koydum. Her gn bitiminde, odamdaki panoma gelip,

kendime bir "yldz" vermek beni inanlmaz keyiflendiriyordu. Bylece gnler

geerken o davran yapmamn daha doru olduu zaman da yaklayor ve ben
olaylara daha objektif bakarak, kimi zaman hedeflediim davrann amacma uygun
olmadn bile tesbit edebiliyordum. Ayrca, bu martma oyununda kendime gre
bir dllendirme sistemi de koymutum. Mesela "10*"da kendime bir yemek
smarlyordum. Bu beni inanlmaz ekilde motive ediyordu. Neden sizler de imdi
hayatnz yle bir gzden geirip, bir hedef seip "Kendinizi
martmyorsunuz?"
Gnn Frsatlar: te kendimi mutlu ve motive etmek iin kefettiim baka bir
zevkli uygulama... lk nce kendinize kk irin bir defter ve bir kalem
ediniyorsunuz. Daha sonra yapmanz gereken, her gn yatmadan nce, o gn iinde
banza gelen ve sizi mutlulua -glmsemeye- olumlu dnmeye iten ufak
eyleri hatrlamaya alp irin defterinize ana balklaryla yazmak. Mesela,
o sabah ie giderken otobste oturacak yer bulmanzdan le yemeinde ok
sevdiiniz bir tatly yemenizden, patronunuzdan aldnz vgye yada kardan
karya geirdiiniz yal teyzenin minnetine kadar her ey...
te tm bunlar hayatn gzel ynlerini grp keyif almanz ve ertesi gne
yepyeni umutlarla balamnz salayacaktr. Hayatn ne kadar zevkli ve
elenceli olduunu, en kt gnnzde bile mutlaka yaadnz olumlu en az bir
olay olduunu ve bunlar hatrlayp olumsuzluklarn etkisinden kurtulymay
reneceksiniz.
Neden sizler de kendi hayatnz kolaylatracak yaadnz olaylardan keyif
almanz salayacak, bylece olumsuz dncelere (davranlara) ilikilere
kar savaacak fikirler (oyunlar) retmiyorsunuz?!
MineKrolu Okul ncesi Eitimcisi
YEN BR MSYON KAZANMAK
Kurmu olduum arm Eitim Merkezi ile birok seminer gerekletirdim. Ancak
NLP tekniklerini tm Trkiye'ye yaymak iin deneyimli bir kadroya ihtiya vard.
O srada Verim Danmanlk Ynetim Kurulu Bakan sayn Erim Hsm ile tantm.
Asistanm Sevda Hsm'n olu olan Erim Bey bana yle dedi: "Ouz Bey, biz nce
bu seminerleri kendi kurumumuzda yapalm. Sonra da pazarlamasn yapalm."
Ertesi gn Verim Group'ta NLP seminerlerine baladk. Erim Bey'in orta olan
Verim Ajans'in patronu sayn Sadi Ko da bu seminere katlanlar arasndayd.
Dilerseniz hikayenin bundan sonraki ksmn Sadi Bey'in kaleminden okuyalm.
OK BR DEMN HKAYES
Verim Danmanlk irketi'nin Ynetim Kurulu Bakan sayn Erim Hsm son derece
yumuak, insan ilikileri ok scak, iini ok seven ve ok iyi yapan, baarl
bir i adam.
Verim Danmanlk irketi olarak eitim seminerlerine Ouz Saygn'la balamaya
karar verdiinde ona yle demi:
"Ouz Bey, seminerinizin insanlarn hayatn deitireceini sylyorsunuz ve bu
konuda ok inanlsnz. Biz size inanyoruz ama, bizim bu semineri daha iyi
anlatmamz ve daha iyi pazarlamamz iin, nce bunu bizim irketimizdeki
arkadalara verelim, sonra tm lkeye tantrz."
Bir akam i k, Verim Group'a bal ajansn patronu olarak, Erim Bey
tarafndan cebren ve hile ile bu seminere davet edildim.
Hayatmda byle bir seminere hi katlmamtm ve bunu ok gereksiz bir vakit
kayb gibi gryordum. Hele hele NLP gibi, bana son derece yabanc bir eitimden
alabileceim hibir ey olmadn dnyordum. Seminer baladnda epeyce
skntlydm. En byk korkum da, seminerin uzun srmesi ve ara verilmemesi
idi. Zira, gnde 3 paket sigara iiyordum ve sylendiine gre seminerde sigara
iilmeye-cekti.
Ouz Saygn'n semineri baladnda, nce onun ok hayalperest biri olduuna
karar verdim. Srekli hayllerden ve hedeflerden bahseden bu kiinin bana ne
faydas olabilirdi ki?
Erim Bey beni zorla bu hayalperest adamn seminerine getirmi ve akam
programm bozmutu. Program derken bir an nce eve gitmek, yemeimi yedikten
sonra TV seyretmekten bahsediyordum.
Seminer ilerledike, baz anlatlanlar dikkatimi ekmeye balad.
Ouz Bey, bir becerinin nasl kazanlacan anlatrken bir rnek vermek istedi
ve rnein bizden gelmesini bekledi.

Kayak benim en byk tutkumdu ve ben bir beceri kazanlmasna kaya nerdim.
Ouz Bey bu neriyi benimsedi ve anlatmaya balad. Bir becerinin kazanlmas
iin nce inancn ve istein olmas gerektiini syledi. Sonra fiziksel
almann neminden sz etti. Anlatt eyler, benim yaptklarma aynen
uyuyordu. Kayaa beraber baladm arkadalarm hl kayamazken, ben mkemmel
bir ekilde kayabiliyordum. Bu rnekten sonra seminere snmaya baladm. Ouz
Saygn'in beni kazanmak iin bu rnei verdiini ve bunun NLP kurallarnn
iinde olduunu bilmeden bu tuzaa dtm. yi ki dmm. Seminerin ilk gnk
blm bittiinde, beynimde imekler akmt. Evet, iimde byk bir
potansiyel vard ve ben bunu kullanmyordum. Ayrca, bata kendim olmak zere,
etrafmdaki baz insanlar mutsuz etmitim. NLP, insana dnmeyi ve yaadnn
farknda olmay reten bir ilim.
O akam eve gittiimde kendimle hesaplatm. Artk yaam biimimi,
dncelerimi, duygularm ve davranlarm deitirmeye karar verdim.
Yllardr kendimle bir trl bark olamamtm. konuma denen eyin nemini
bilmezdim. Beynime gnderdiim sinyallerin hayatm ne kadar ok etkilediini bu
seminerde rendim. Hayatm deitirmeliydim. Bunu Ouz Saygn baardysa ben
de baarabilirdim. Seminerden rendiim en nemli ey, iimde bireyler
deimeden dmda bireylerin deimeyeceiydi. Kendimle haberlememi
deitirdim. Artk hibir eye olumsuz bakmyorum, bir i yaplacaksa hemen "Bu
beni aar" demiyorum. Beynime hep olumlu sinyaller gnderiyorum. Deiim ve
alkanlklar deitirmek derken aklma sigara geldi ve deiime nce bundan
balamaya karar verdim. Seminerin 2'nci gnnde bunu akladmda, nce kimse
bana inanmad. Ama ben o kadar kesin konutum ki, herkes ard. 4 gn daha
sigara ieceimi ve 4 gn sonra sigaray brakacam syledim. Fiziksel olarak
iiyordum ama, zihinsel olarak brakmtm.
Sigaray braktm duyan birok arkadam ok ard. Ama bu, bendeki
deiimin sadece balangcyd. Sabahlar saat 10.00'da, 11.00'de iine giden
ben, artk erkenden kalkyor, saat 07.00'de spor kyafetlerimle kou yapyor,
saat 08.00'de iimin banda olacama inanyordum. Birka kiiyle bu konuda
iddiaya girdim ve hepsinden de birer le yemei kazandm.
Kendimle olan iletiimim mkemmeldi ve bu bana mthi bir zgven veriyordu.
iletiimim ok iyi olduundan, d iletiimim de ok iyi oluyordu. Artk beynime
negatif hibir ey yaklatrmyordum. imi programl yapmaya baladmdan,
iteki baarm artt. nk, artk yaadmn farkndaydm ve her anm dolu
dolu yaamak istiyordum. nsanlarn dnce biimlerinden kaynaklanan aclar
ektiklerini grdke zlyorum ve onlara yardm etmek istiyorum.
Geen gn tantm bir psikolog bana kartn verdi ve "Bir gn lazm olur"
dedi. Ancak ben "Hayr" dedim, "Ben kendi kendimin psikoterapisti olmay
rendim."
Daha sonra bu bayana yarm saat NLP'nin faydalarndan bahsettim. Beni ilgiyle
dinledi. Eitimden hemen sonra bir vakf iin bilet satmam icap etti. Eskiden
olsa asla byle bir-ey yapamazdm. Akama kadar bilet satmak iin elimden gelen
gayreti gsterdim. Hi bilet satamadm ama, hemen erevemi deitirdim: "Ben
onlara bir imkan sundum, onlar almadlar" dedim.
NLP sayesinde renme etkin, kalc ve zevkli bir hale geliyor. Ouz Saygn'n
Negatif Limanlardan Pozitif Sulara adl kitabn ok ksa bir srede okudum.
Kitab ok iyi anladm. nk, yazarn sanki 20 yldr tanyordum ve onun
anlatmak istedii hereyi ok abuk anlyordum. Hemen arkasndan, hocamn
hayatn deitiren kitab okudum. Anlalmas ok kolay olmayan bu kitab ok
iyi anladm. nce NLP semineri, sonra Negatif Limanlardan Pozitif Sulara doru
bir yolculuk ve sonra yudum yudum Snrsz G. Anlatlan her eyi o kadar abuk
hayatma geiriyordum ki, herkes bana hayret ediyordu. Kaybettiim ok byk bir
zaman vard, mutluluklarm hep ertelemitim. Baary ve mutluluu uzun sredir
bylesine yaamamtm. Geen yllarma zlmek yerine, yaadm an ve
bulunduum yeri deerlendirmekle megulm.
nsanlara yardm etmek istiyorum, ancak bunu onlara balk vererek deil, balk
tutmasn reterek yapmak istiyorum. Grdm herkesi NLP seminerine davet
ediyorum. Gelin, sizin de hayatnz deisin.
Hangi irkete gidersem gideyim, ajans iimin dnda, onlara mutlaka NLP
seminerinden bahsediyorum. Ajansmla ilgili bir balant kuramasam bile, onlar

NLP seminerini kurumlarnda yapmaya ikna ediyorum. Ben bir eitim danman
deilim ama, bu seminerin faydalarn onlardan daha iyi biliyorum. Szlerimle,
syleyi tarzmla ve vcut dilimle onlar bu semineri almaya ikna ediyorum.
Artk yeni bir misyonum var. mrmn sonuna kadar, NLP'nin tm ilkelerini
hayatma uygulayacam, dolu dolu yaayacam ve tm insanlara bunu anlatacam.
lkemin insannn bu eitime ihtiyac var. Bu eitimi alan kii artk "Ben
yapamam" demeyecek, bunu alan kurum "Biz yaparz" demeye balayacak ve bunu
renen bir lke "Onlar yapar, biz yapamayz" saplantsndan kurtulacak.
Bu eitimin lkeme salayaca katma deerin, katma deer vergisinden ok daha
fazla olacana inanyorum.
Sadi Ko Ajans Yneticisi
--"CENNET LKE"NN MELEK" RETMEN
lk kitabmda sizlere, Melek Sevil reng adl, hastalyla dost olmu ve onu
hedefleri dorultusunda kullanan bir retmen tantmtm.
O gnden beri Sevil Hanm'n yazm olduu Cennet lke adl kitap binlerce
satt. Sevil Hanm bir yandan retmenliine devam ederken, bir yandan da TEMA
Vakf iin ok deerli almalar yapt.
TEMA Vakf'nn eitim almalarna gnll katklar nedeniyle, Cumhurbakan
sayn Sleyman Demirel'in elinden ok nemli bir dl ald. Onun bu
almalarnn ok daha aktif bir ekilde sreceine inanyorum.
Ayrca Sevil Hanm, Yaam Sohbeti adl bir kitap hazrlad. Bu kitabn da,
herkes tarafndan byk bir zevkle okunacana inanyorum.
Tm olumsuzluklar ierisinde dahi, olumlu eyler grebilen ve topluma faydal
hizmetler gtrmeyi kendine ilke edinen Sevil Hanm' kutluyor, sizi onun duygu
dolu satrlaryla babaa brakyorum.
BAARIYA CESARET KIVILCIMLARI
Her insan, arzulad takdirde, pozitif dnce gc ile baarya ulaabilir.
nsanlarn doru noktaya odaklanarak, hedeflerini iyi belirleyerek baarya
ulalabileceini, sayn Ouz Saygn'n seminerlerinde dinledim.
Kendisi, baarya cesaret kvlcmlar samakta hnerli bir insan.
Seminerlerinde, insann kendi dnce potansiyelinin farkna varmasn, onu
uyandrp tahmin edemeyecei baarlar tatmasn salamas ve bunlar iin
hibir engel olmadn dndrmesi, katlmclar ok etkilemektedir. Ayrca,
insann kendi i dnyasna bilinli bakmasn salayan Ouz Saygn'n motive
edici almalar, birok kiiye ilham kayna olmutur.
Sizin de mutlaka modellenmeye msait bir tarafnz ve onu bakalarnn
faydalanmas yolunda ikna edici bir yeteneiniz vardr.
NLP (Sinir Dili Programlamas), ok ilgimi eken mthi bir teknik. Bu teknik,
yaam srecimi hzlandrd, hayata bak am olumlu ynde deitirdi. Dnme
ve dndklerimi yayma hzm etkiledi.
Profesyonel ve gnll almalarma ivme katt. Yaama ve evreye ait bilgi
alveri ve sunumlarndan harika sonular aldm.
Performansmn hzl bir ekilde, topluma ynelik almalarda rn vermesi,
NLP'nin motivasyon gcnn eseridir.
Hayatma gzel duygular kazandran almalarmn takdire layk grlp
dllendirilmesi, tabii ki son derece mutluluk verici, onur duyduum gzel
olaylar. Dnsel duygularmn, bu satrlarda okunan szcklere dnmesi,
iimde uyandrlan yetenein izleridir.
Kimbilir daha nerelerde kimler vardr kendi farkndaln sezerek, kendini
ifade ansn yakalayacak.
NLP ierikli kitaplarn okunmas ya da seminerlerine katlm, mutlaka zde
bireylerin kprdanmasna, daha anlaml bir yaama vesile olacaktr. Ouz
Saygn'n Negatif Limanlardan Pozitif Sulara adl kitabnda olumlu yaama
ynelik faydal bilgiler bulabilirsiniz. Tantmn yaptm birok arkadam
kitab okudular ve ok sevdiler. Samimi bir ifade ile hayata olumlu bakmann
yolunu aydnlatan satrlar ok beenildi.
Sohbetler geride ho sedalar brakr, gzeldir de, kiminle sohbet ettiinize
baldr kalcl. Doru ve samimi duygular, daima olumsuz duygular yenerler.
Dilerim, karnza takdir duygular gelimi, n yargsz insanlar ksn.

Ouz Saygn' tandmda, sadece byk idealleri olan sradan bir retmendi.
Oysa imdi, kitaplar zevkle okunan ve seminerleri insanlarn hayatn
deitiren bir kii.
Baarya arm rnlerinin oalmas dileklerimle.
Melek Sevil reng (retmen, Yazar, TEMA Vakf Gnll alan)
POZTF SULARA YOLCULUK
Seminerlerim srasnda dnya grm soran katlmclara bunun pek nemli
olmadn, nemli olan eyin rk, dil, din, mezhep, renk, kltr ayrm
gzetmeden NLP tekniklerinin her kurumda renilmesi olduunu anlatyorum.
Dnya grleri ok farkl insanlar arasnda yaptm seminerler srasnda
zellikle hogr kavramnn zerinde duruyorum. lkemiz insanlarnn neredeyse
siyah ve beyaz gibi kavramlarla birbirinden uzaklat bu dnemde herey-den
ok birbirimizi sevmeye ve birbirimizi tanmaya ihtiyacmz var. Zaman
gazetesindeki seminere giderken de beynimde bu dnceler vard.
Burada anlattm eyler ilk bata insanlara biraz deiik geldi. nk, o
insanlarn imdiye kadarki referanslarnn ok dnda referanslarla onlara
sesleniyordum. Ancak seminerin sonunda u ortaya kt:
NLP ilkelerini hayatmzn her alannda kullanabiliriz. Bunlar sosyal hayatmz,
i hayatmz, aile hayatmzla ilgili olabilecei gibi din hayatmzla da
ilgili olabilir. Nejat Bey bu ilkeleri sosyal, ailev, i ve beslenme
alkanlklarnn dnda din hayatnda da kullanan bir kii. Bu ilgin rnei
de size sunarak NLP'nin deiik bir ynn daha ortaya karmak istiyorum.
KENDM KEFETMENN YOLLARINI GSTERENE
2000 senesinin ubat aynda, altm Zaman Gazetesi'nin Eitim ve Sistem
Gelitirme Mdrl tarafndan, gazetenin mdr seviyesindeki alanlarna NLP
semineri dzenlenecei tebli edildi. lk bata "Bu da nereden kt?"
dncesiyle garipsemitim. Ama bilmiyordum, yaayacam deiimin ilk admnn
burada atlacan.
8 hafta sren seminerin balamasn mteakip, salar hafife dklm, tahminen
40 ila 45 yalar arasnda, yz devaml tebessm eden birisiyle karlatk.
Trke konumasna ramen anladm dilden hitap etmiyordu, deiik bir havas
vard. Hedef, diyordu, kilitlenme, odaklanma, adanmak gibi o ana kadar farkna
varmadm szcklerin anlamlarn veriyordu. Bu kelimelerin, kiinin mkemmele
ulaabilmesi, en azndan o sre ierisine girebilmesi iin ne kadar nemli
olduunu aylar sonra anlayacaktm.
"nmzdeki iki yl programladm" diyordu. Be bin kiinin izleyici olarak
katlaca seminerlerin haylini, bizlerle paylayordu. Ardndan yine o zamana
kadar duymadm, en azndan ilgimi ekmeyen Anthony Robbins, Edward De Bono,
Tony Buzan gibi isimlerden ve yeni fikirlerinden bahsediyordu.
Seminerler boyunca katlmclarn soraca sorular nceden biliyormucasna
cevaplar veriyor, yaanan rneklerle cevaplarn renklendiriyordu. Seminerler
ilk gnnden son gnne kadar canl ve cokulu bir ekilde srd.
25 Nisan gn gazetenin arivinden Anthony Robbins'in "Snrsz G" isimli
kitabn alp, okumaya baladm. Kitab okuduka gzlerim falta gibi alyor,
seminerde dinlediklerim kafamda yerli yerine oturuyordu. Aman Allahm, insan ne
kadar byk bir potansiyele sahipmi! Yllarca bu potansiyelimi kefedememiim.
Okuduka, dncelerim netlemeye balad. Ben niye iimdeki snrsz gc
ortaya karmayaydm? Karar verdim, deiecektim. Snrsz G' okuduka, bu
kitapta anlatlan hakikatlerin, mensubu olmakla eref duyduum dinimin
prensiplerine uygunluk saladn; kader meselesi hari, rttn grdm. Bu
sefer drt elle sarldm.
nmde yepyeni bir sayfa almt. Dokuz yllk gazetecilik hayatm, binlerce
ciltlik kitabm olmasna ramen bu gerei kefedememitim. zlmeli miydim
bilmiyorum. Ama hayr, sevinmeliydim. O andan itibaren hayflanmann artk bir
anlam yoktu.
Seminerimize gelen o sevecen insana, yaadklarm mutlaka anlatmalydm.
Erenky'deki iyerini aradm. Ertesi gn grmek zere randevulatk.
Konumamz sresince saatin nasl geip gittiinin farkna bile varamamtm.
Ayrlmadan nce, ilk almas olan "Negatif Limanlardan Pozitif Sulara" isimli
kitabn imzalayp takdim etti.

Akam olmasn sabrszlkla bekledim ve kitab bir solukta okudum. zetle,

yaad deiimi anlatyordu.
Ertesi gn, devam edecek olan tevafuklar zincirinin ilk halkasn yaayacaktm.
nsan kaynaklar sayfasnn editr olan arkadamla konuurken, kitab elimde
grd ve tantmn yapp yapmayacam sordu. "Olur" dedim. Ertesi hafta,
tantm yaynland. Bu fikir bende, insan kaynaklar ekindeki kitap tantm
kesini hazrlamam gerektii ve bu sayede kendimi okumaya mecbur hissedeceimi
artrd. Editr arkadaa fikrimi atmda, memnuniyetle karlad. Bylece,
haftalar srecek olan kemize, kendimi kefetmemin yollarn gsteren insann
kitabyla baladm.
Hem tantmn yapmak iin, hem de bu konudaki alm gidermek iin, yeni yeni
kitaplar okumaya devam ettim. Okumann yansra, eitli kurumlar tarafndan
verilen seminerleri yakndan takip ediyor, bir ouna katlyordum. Bilgi
dzeyim gittike artyordu. Artk, kendimi adamtm. Sadece bilginin yeterli
olmadn kavradmda, zaman ok gememiti. Ruhen de kendimi vermeliydim.
Giderek azalan bir ekilde, bir gnde yediim iki ekmei sfrladm. Hatt
ekmein tadnn nasl olduunu unuttum desem yalan sylememi olurum. Ardndan,
uykuyu 5 saate drmeyi baardm. Artk geceler benimdi. Gecenin o korku veren
sessizliini ve seher vaktinin gzelliini kefetmek de varm kaderde. lave
olarak, zaman kavram da yeni anlamlar kazanmt. Zamann ne kadar kymetli
olduunu ve onu ne kadar ucuza harcadm anlamtm.
Yaptm plan erevesinde, geceleri 6 saat alabiliyordum. Bu arada Kuran-
Kerim'i yeniden kefetmeye baladm. Sanki Kur'an ayetleri benim iin yeniden
iniyordu. Halbuki ka kere okumutum. Ama ne yazk ki, mnas zerinde hi
durmamtm. Beni yaratan Yce Yaratc, benden ne istiyordu, bilmiyordum.
Ardndan, kainatn iftihar tablosu olan slam Peygamberi'nin o yce szlerinin
anlamlarn zmeye baladm. Ne ulv hakikatlermi de, kymetini bilememiim.
Bu gzellikler zinciri hl devam ediyor, hedeflerime doru emin ve ar
admlarla ilerliyorum. Kendimi kefetmenin yollarn gsteren bu kiiye
teekkr bir bor biliyorum.
Nejat Sezik (Zaman Gazetesi, Sorumlu Yaz leri Mdr)
DEMDE FNALE DORU 164
imdi sizlere bu yazlar sunarken, bata bu projeyi organize eden sayn
Ferhunde Atalara, arkadalarn bu proje iin harekete geiren sayn Mcella
Snmez'e, asistanm sayn Sevda Hsm'a ve hayata bak alar deien tm
katlmclara sonsuz teekkrlerimi sunuyorum.
Ayrca, seminerime katlarak bana destek olan eime de, sizlerin huzurunda
teekkr etmek istiyorum.
NLP LKELERYLE VERML OLMAK
Kasm ay boyunca sren, niversiteli kadnlara ynelik NLP ilkeleri le
Verimli Olmaya Dayal Seminer dizisine gzlemci olarak katldm.
Byk bir keyifle kadnlardaki cokulu deiimi izledim... ..
.
Saol Ouz Saygn. Drt duvar arasnda hapsolan niversiteli veya lise dzeyinde
eitim alan kadnlar iin harika bir frsat! nk, bu bir yaam eitimi...
Bu seminerlere katlm tm kadnlara hararetle tavsiye ederim.
Ayrca, i dnyasnda, tepe ynetiminden itibaren tm alanlara zellikle
neririm.
Ferhunde Atalar
(Eitim ve Komite Danman, Yazar)
FARKINDA OLMAK
Hayatm boyunca hep kararlar aldm. Doru veya yanl! Hepimiz de yle yapmaz
myz? Bunlarn bir ksmn gerekletirdim, bir ksmn ise gerekletiremedim.
Geri Allah'tan bir eyi ok istekli olarak dilersen olacan biliyordum.
Fakat, imdi dndm zaman gryorum ki, isteklerimin hepsi, bizler zerine
olmutu. Kendim iin bireyler istememi, bireyler yapmamtm.
6 yllk bir alma hayatm oldu. almay seviyordum. Baz sebeplerden kendim
ile ilgili eyleri biraz erteleyerek iten ayrldm. Bir kere i ortamndan
uzaklanca pasifleiyor, ev ilerinin iinde kaybolup gidiyorsunuz. Zamanla bu
ortam kanksyorsunuz. Baz eyleri biraz erteleyeyim derken daha sonra
hereyinizi ertelemeye balyorsunuz. Buna ylesine alyorsunuz ki, kendinize
bir mazeretler zinciri oluturuyorsunuz. Fakat iimdeki, beni sorgulayan sesi

hibir zaman susturamadm. Zannedersem bu da, daha retken olabilecekken, bir

birey olarak kendimi gsterebilecekken, bu konuda aba gstermememden
kaynaklanyordu. Belki yapabileceim bir eyler vard, ama artk ne yapacam
da bilmiyordum.
Bir arkadam vastasyla Ouz Bey'le ve NLP programyla tantm. Bize,
hayatmz boyunca vermi olduumuz kararlarn, yapm olduumuz eylemlerin
geleceimizi nasl etkilediini ve bizlerin bu sonularda katkmzn ne olduunu
anlatt. Belki anlatlan eyler yabanc deildi. Ama, geleceimi bu kadar
etkileyebileceimi dnmemitim.
Bunu farkettikten sonra, hayatma farkl bir yn vermeye karar verdim. Bundan
sonra vereceim kararlar, yapacam eylemler bilinli olacak. Yoluma kararl
olarak, vazgemeden devam edeceim. Hereyden nemlisi, ne yapacaksam kendim
yapacam.
Farketmemi salayan yardmlarndan dolay Ouz Beye, Sevda Hanm'a, Ferhunde
Hanm'a ve Mcella Hanm'a ok teekkr ediyorum.
Ayfer Kk
ERTELEME, ENME, VAZGEME
Doar, belki etki ve katklarla yaar, ailemizin, toplumun, eitim sisteminin,
yakn evremizin izdii erevede yaamay deneriz. Ara sra o erevenin bize
ait olmadn farkeder, deimeye karar verir, ama ya vazgeer, ya da kafamzda
oluturduumuz nedenleri ne srerek erteleriz. Bir sre sonra bu sonulardan
ikayet eder, fakat tekrarn da yaamaktan kaamayz. Bizim iin neyin ncelik
tadn bilmediimizden, yaayp baardklarmzn da tadn karmaz,
evremizin "baar" kabul ettiklerini baaranlara yknrz.
Ouz Saygn + Sevda Hsm + Ferhunde Atalar ve grup arkadalarmla yaptmz
toplantlar ve tabii ki NLP ile, effaflatka effaflatm, baardklarmbaaramadklarm, neyi ok, neyi daha az istediimi, en nemlisi de, ne gl
olduumu, neler yapabileceimi farkettim.
Bundan byle NEGATF LMANLARDAN POZTF SULARA alacak, programlarm yapp
ertelemeyecek, enmeyecek, vazgemeyecek, sonucunu alana dek gayret gsterecek,
yanlglarm olduunda bir deneyim kazandm dnp ereve deitirecek,
isel konumalarmda negatif diyaloga girmeyecek, her yaadmn isel
konumalarmn sonucu olduunun bilinciyle yaayacam.
Yaantma akseden bu deiimimi borlu olduum NLP programlarndan herkesin
bilgisi olsun istei ve Ouz Saygn'n rehberliinin geni kitlelere ulamasnn
gerei inancyla doluyum.
Bu yazm araclyla kendilerine teekkr eder, bilgilerini paylaarak
yaptklarnn, kendilerine verdii mutluluun devamn dilerim.
Tevhide Aklan
ARTIK, HEREY YAPABLRM
Bu seminer grubuna katldktan sonra, yaantmn her alannda ok ey deiti.
"Ne fark var?" diye sorduumda, temelde kendime gvenim ve inancm konusunda
zellikle fark olduunu gryorum. Bu seminere katlmadan evvel, kendimle ilgili
birok snrl inancn etkisindeydim. Zihnimde yaantmn her alan ile ilgili
acabalar oktu, "Acaba yapabilir miyim? Acaba olur mu? Acaba baarabilir miyim?"
gibi. Bu semineri izledikten sonra, kendimi bu acabalarla programladm ok
daha net hissettim. Daha nce bu bilgileri ksmen biliyordum. Ama yaantma
gerek anlamda girecek kadar farkndalm yoktu. Bu seminer grubunda, bu
bilgiyi hayatna geiren ve hayat deien zihinle tantm. Bunu yapabileceime
inancm daha da artt. Evet, Ouz Saygn yapyordu, Sevtap Hanm yapyordu, ben
de yapabilirdim.
Dndmz her ey geleceimizi etkiliyor. imdi bu gerei ok daha net
gryorum. dncelerimiz, konumalarmz neyse, hayatmz da onun yansmas.
Bu gruptan evvel, hayatm evremdeki olaylarn ynettiine inanyordum. Ama
imdi, kendim ynettiime inanyorum. Ben ne istersem onu yaarm. Hayatmn
sorumluluu yalnzca bana ait, diyorum. imdi hayat, benim iin ok daha ilgin,
her an yeniliklerle dolu, renkli ve zengin. Eskiden olduu gibi alldk ve
monoton deil. Alldk ve monoton yapan da benim dncelerimdi tabii ki. Ne
mutlu ki imdi bunu grebiliyorum.
Buket Uyar Psikolog
DEM

Deiim, bende yozlamalar deil, gzellikleri, genileyip, byyp

btnlemeleri artryor. e bakn ki, ortaokul alarnda gittiim
dershanenin isminin nklap olduunu rendii zaman rperen babam gibi,
deiime muhalif bir gle balad yaammn ilk yllar... Kendisi yle dne
dursun, benim o yllarda yaamm en arpc, en heyecanl, en yaanlas
klacak olan e, deiim beklentimdi.
Oh Tanrm!.. zlecek ok zengin iki bulmacaydk yaam ve ben. Btn elencem
ulamak, amak ve paylamakt. 15 yanda bu yaam yolculuunun anlamn
yakalamak ve insanlara ulamak zere yola karken onlara yanmda, kendimde
tadm rengarenk duyumlar, akla dayanan, geerlilii olan formller, tr
tr erezler de gtrecektim!... Mthi bir yolum vard... Ak gibi... Buluma
gibi...
Hatrladnzda, kalbinize anlk akmlarn hcum ettii... Evet... Ak gibi bir
yol...
Vardnzda, sevmekten sadece gldnz hatrlayabildiiniz, utuunuz!...
Akamlar kendinize yn izdiiniz bulumalar gibi bir yol...
imdilerde 40'l yalardaym. Durulan, sakinleen, glenen bulumalardaki
gibiyim... Yine yollardaym... Yolumun zerinde en son Ferhunde Atalar ve Ouz
Saygn'la karlatm. Yolumu sevip, son ana kadar yolda olmak istesem de,
samimi sylemeliyim ki, son aydr zorlanmalar balamt. Yanp tutuuyordum
sanki!.. Tkandm bir dnemdeydim. Aktif hamleler iin az vaktim kaldn
dnmek gibi bir huzursuzluk beni tkamt... O srada (3 ayr zamanda nme
kan) Anthony Robbins'in "indeki Devi Uyandr" eseri elimdeydi. Onu dier
kitaplara kartrmamak, okumak, daha nemlisi uygulamak istiyordum. Ancak
umutlarmn zayflad bu dnemde, performansmn yetip yetmeyecei dnp
duruyordu kafamda... Yine de vazgemiyordum.
Derken, o arpc karlamalardan biri daha gerekledi!..
Sevgili Ferhunde Atalar, davran bilimlerini de ieren bir seminerin
enerjisinden bahsetti. Kararm vermitim. Tam bana greydi. Enerji benim
zerimde balamt bile. Hemen toparlanarak "Verim Ajans" a, bu seminere,
arkadalarm ve benim katlmak istediimizi belirttim.
Ertesi gn, Ouz Saygn'n inan ve enerjisinin Ferhunde Atalarn karizmas ile
bulutuu sekin bir seminer ortamndaydk. O an herey parlamaya balamt...
Doal glerim geri geliyordu... Zengindim artk. Akm hzlanyor, kavramlar
kendiliinden kelimelere dnp birbirini tamamlayarak, ben ve evrem iin bir
deer oluyordu. Gizli gcm karma km, bana dnmt. Daha az uyuyor,
geceleri uyanp ak bir zihinle yazyor, kitap okuyordum...
Buydum ben ite, 15 yandaki ben buydum, zme dnmtm... Muhteemdi!...
Ouz Bey bir rya deildi. Bizimle paylat NLP teknii gerek gerek
ortadayd.
Benim, ben olduum gibi ortada.Yapmakta tereddt ettiim hereyi byk bir inan
ve gle yapma karar alyordum!...
Bu rya gibi duran gerek, artk tutulup grnyor!.. Okunup izleniyor!..
Kalc!.. Ona sarlyorum... Evet, bu geree sarldm ve kendi gereime
kattm.
imdi onu bytp, oaltp, gelitirme halini srdryorum, hep srdreceim!..
Mcella Snmez
MZDEK DEV UYANDI
Psikoloji blm son snf rencisi 4 gen bayanla yaptm almann
sonularn da buraya almay uygun buldum.
Bizler, birok insann bulunmak isteyip de ounun bulunamad niversite
arkna girmi, psikoloji ve pedagoji rencileriyiz.
Bu blmlerde bulunduumuz sre zarfnda, rendiklerimizin ou teoride kalan
bilgilerdi ve pratie geiremediimiz iin, bizi sonuca ulatramyordu. Ta ki,
NLP sistemiyle tanana kadar...
Aslnda sistemin iindeki bilgiler, dnce boyutunda hepimizin bildii
eylerdi. Fakat mesele bilmek deil, bunlar uygulayabilmekti ve muhakkak ki,
aldmz formasyon dorultusunda baz ideallerimiz vard. Fakat biz, Ouz Beyin
tabiriyle peynir istiyorduk ama, ne peyniri olduunu bilmiyorduk. Kendisiyle
yaptmz NLP seminerlerinin ikinci oturumundan sonra, bizler de, artk ne
istediini bilen, plan yapan ve en nemlisi, kararlar dorultusunda eyleme

geen kiilerdik. ok da keyif alarak srdrdmz bu almalarla kendimizi

tandk ve en nemlisi, zgvenimiz artmt artk. Yani iimizdeki dev
uyanmt.
Hedefimizin ilk adm olarak, zel bir dershanenin rehberlik servisine
bavurduk. Diploma sahibi deildik ama kararllmz (ki bu NLP sonucu
kazandmz bir tutumdu) kabul edilmemize referans olmutu. Ve u an dershanede
psikolojik danman olarak rencilere seminerler veriyoruz. Bu, asl hedefimize
giden yolda alt hedeflerden biriydi. Eyleme geerek listemizdeki bu hedefin
yanna "baardk" anlamna gelen entii atmtk bile.
Artk bizim iin baarszlk diye bir kavram yok, sadece ders alacamz
sonular var. Olaylara, i dnyamzdan atmz pencerelerle daha pozitif
yaklayoruz. "Nedir?"i deil, "Ne olabilir?"i soruyoruz artk. Ksacas,
glyz ve mutluyuz, nk ne istediimizi biliyoruz.
Son olarak NLP'nin bir ilkesiyle bitirmek istiyoruz: "BR NSAN BR
BAARABLYORSA, BUNU HERKES RENEBLR." O "Herkes" sizsiniz...
Sibel Kocagen, Elif Korkmaz, Yasemin ztrk, Yasemin Yaln (Pedagoji ve
Psikoloji rencileri)
AILAN KAPAKLAR
altnz irketin piyasadaki byk krizden etkilenerek zor duruma dtn
ve bunun sonucu birok kiiyi iten kardklarn bilseniz, ne yaparsnz?
NLP ve Hafza Eitimi seminerleri verdiim bu irketin grafik blm elemanlar,
dierlerinden ok farklydlar.
Hayl gleri ok alan ve Murat Ik bakanlnda, birbirlerine sk skya
kenetlenmi mthi bir ekipti onlar.
Tm seminerlerimde olduu gibi bu seminerlerimde de, katlan ve faydasna inanan
kiilerin ilerindeki dev enerjinin kapaklarnn alacan dnyordum.
Seminerimiz byk bir cokuyla sona erdi. Bir sre sonra bu irketin zor gnler
geirdiini rendim.
irketin kriz yaad gnlerde son ana kadar irketlerine sadk kalan bu
insanlar, ellerinden geldiince, altklar irkete yardmc olmaya
altlar. Hatt, uzun sre maa almadan altlar. Ama herey bir yere
kadard. Onlarn da bir aileleri vard.
Bu kriz piyasasnda artk herbiri, ya ayr ayr i arayacaklard, ya da hepsi
bir araya gelerek yeni bir irket kuracaklard.
Kararlarn verdiler ve ok zor artlar altnda kendi irketlerini kurdular.
Murat Ik artk bir grafik departman efi deil, iki irketin ynetim kurulu
bakanyd. Arkadalar da bu irketin kurucular. Ve irketleri ksa zamanda
bymeye balad.
Seminerimin sonunda, grafik departmanndaki bu deerli kiilerin kapaklarnn
alacan ve byk bir potansiyelin ortaya kacan dnrken
yanlmamtm.
Yanldm tek nokta, ben alacak olanlar gazoz kapaklar zannederken,
karmda byk bir barajn kapaklarnn aldn grdm.
NEGATF LMANLARDAN PRNTMEDA'YA
Bir cumartesi, kendime zg nyarglarm ve ukalalm ile, ok ilgilendiim bir
konudaki seminere gittim. Alternatif Dnce Teknikleri ve Ouz Saygn.
Performans, Kiisel Geliim, Zaman, , Personel ve Takm Ynetimi konular uzun
sredir ilgimi eker. Bu konuda km yaynlarn byk bir ounluunu da
okumutum. Ancak kitaplarda verilen bu sistemlerin, Amerika meneli bir kltr
ve lke yaps iin uygun olduu nyargm ile baarszlklardan hi
bahsetmemesi ve aspirin etkisi gstermesi dncelerimi ykamadm iin, belki
de yararna inanmyordum.
Ama cumartesi, 4 saat sren seminer sonunda dncelerim krlm, bense geen
zamana yanyordum. Zihin Haritalar, NLP, Hafza, Alternatif Dnce bunlar
bildiim eylerdi ama, Ouz Saygn bendeki ak olan kapatyordu belki de.
Bizden biri, bizim gibi yayor ve baarl, apak ortada ve karmda
duruyordu. te beni silkeleyen ey buydu.
Ertesi hafta birer beyin haritas istedi. Seminerdeki birok insann aksine, ben
ve ekibim bu ii ok ciddiye almtk. Oturduk ve irketimiz ile bizim ortak
zihin haritamz kardk. Grafikerliin verdii alma teknikleri de bu
haritay biraz ilginletirdi belki de. Kocaman bir zihin haritas, rengarenk ve

mthi dolu. te istediimiz hayat, ite istediimiz irket. Biraz ukalalk

yaparsam, mkemmeldi. Kocaman bir sanat eseri gibi duruyordu. Benden seminer
sonunda haritay sunmam istedi. Uzun sredir yaamadm kadar mutluydum.
Herey yeniden balad. Bizler bu irket iinde grafik departmanydk.
Yaynclk sektrnn sektrel balantl olmas ve lkedeki kriz koullar
istediimizden uzaklatryordu. Yaanan ekonomik kriz irketimize bulam ve
byk bir bask kurmutu. Bu bask, irketin klmesini gerektiriyordu ve
sorunlar amas iin ok radikal nlemler alnmalyd. Ancak bu yaplmyordu.
Kibrit p sudayd ve ayrma gelmek zereydi. Daha nce alnmas gereken
nlemler alnmyor, sorunlardan kalyordu. Bu noktada dnyorum da, birka
ay nce olsa bir bunalm havasna girer, kendimi brakrdm. Ama artk zihin
haritalarmz, esneklik ilkemiz ve baarszlk yerine sonularmz vard.
artlar dnld, yeni zihin haritalar ve planlamalar yapld. irketimize
neriler gtrdk. eitli projeler sunduk. Ancak yatay ynetime ramen iinde
bulunulan ortam belki de bizi yeterince anlamalarn zorlatrm olabilir.
Durum zorlayor ve dayanma gcmz tkeniyordu. Murat, Yasemin, Battal,
Nagihan, Mesut, Sava, Nazr "Ne yapmal?" sorusunun cevabn buldu. Alnan
seminer, zaten dnce yaplarn daha da yaklatrmt. Alternatif dnce
meyvesini verdi.
Sonu: PRNTMEDA-DATAMEDA.
Sektrn en ok alan ekibi (10.000 Tasarm, 3500 sayfa ve bir ok serbest
dergi) artk kendi ayaklar stnde durmaldr. Kriz dneminin frsatlar dnemi
olduunu ve frsatlarnsa hazr olanlara yakalandn biliyorduk. Daralan i
dnyasnda yeni i aramak ve yeni i imkanlar gerekiyordu.
Oturduk, gnlerce konutuk. Haritalar hazrlyor ve bunlar tartyorduk. Her
geen gn haritalar birbiriyle daha ok rtt ve ocuk dodu. Ancak ikiz
dodu. Oturup neler yapabileceimizi dndk ve projeleri hazrladk ama ne
grelim: Tm bu iler tek irket altnda imkanszd. Ne yapalm, biz tek ocua
hazrlanrken ikincisi gelmiti. Sorun deil, her ocuk nasibiyle doar, dedik.
Kurulula ilgili ilemlere baladk, kaygl idim. Piyasalar skntlyd ve
kriz vard.
Yeni zihin haritamzn tam ortasnda PRNTMEDA-DATAMEDA var. Geliim,
dayanma ve ekilen fikirler ile izilen zihin haritalar, ilk meyvelerini
vermeye balad. Daha ofisi bile olmayan bir firmaya, bizi tanyan bir
arkadamz 50.000 dolarlk bir fm-renk ayrm nitesini kr orta almak
zere verdi. Bizim iimizi de yapabilirsiniz, diye balayan konumalar ok
gemeden somut anlamalara dnt. Almam bir firmann nmzdeki 6 ay
(yzde 50 kapasite ile) dolmutu bile. Artk endie ve kukular da silinmi ve
alma vakti gelmiti. Biz de bunu yapyoruz.
nmzdeki yl iin 20 kat bymemizi salayacak projemiz, bilgi ve tecrbemizi
bakalarna cretsiz aktararak gen insanlar i sahibi yapmak gibi eitime
dnk projemiz ve hedeflerimiz var. Kriz dnemlerinde dnlmesi gereken ve
rnek alnacak bir davranta olduumuzu dnyoruz. Ayrca iki kiinin bile
zor anlat gnmzde, yedi kiilik bir takm bir makine henginde altrma
baarmzn nemli almalar ve baarlar olduunu dnyoruz.
imdilik...
Bu gayret ve almann temelinde harc olan, dnce biimimizde byk
deiimlere sebep olarak, bizi daha gl klan tekniklerle donanmamzda katks
olan sayn Ouz Saygn'a teekkr ediyoruz. Unutmadan, bizim iin nemli bir
eik olan NLP iin de bir iki ey sylemek istiyorum. Orta gelirli bir alan
grubundan, ilk yl hedefi 1 milyon dolar olan ve 9 proje gelitirerek sfr
sermaye ile kurulan bir irket olarak NLP, bal bana yeniden gndemimize
aldmz ve en batan daha iyi ve baarl iler iin kullanmak zere tekrar
eitimini almak ve bilimini zmsemek istediimiz bir yol olarak karmzda
duruyor. nk yukardaki hedefler ve balayan almalar iin ok katks oldu.
Hatta maddi imkanszlklar yznden ertelediimiz dier 10 projemiz iin de...
Son olarak, duvarlarmz grmenizi isterdim. Yeni zihin haritalarmz ve
projelerimizin kocaman kocaman resimleri. nsann hedefini bilmesi byk haz.
Ulaacana inanmas ve gveni ise tarifsiz...
Sayglarmla
Murat IIK Genel Mdr

MKEMMEL ARAYAN BR ALE

Herey, bir hafza seminerimde Ahmet Samak ve oullar Abdullah ve M. Habib ile
karlamamzla balad. Babalar Ahmet Samal, ocuklar seminerime
getirdiinde iimden bir ses "Bu ocuklarda i var" diyordu.
Seminer srasnda, onlardaki coku beni ok memnun etmiti. Seminer sonunda
Ahmet Bey'e yle bir teklifte bulundum: "Benimle birlikte almak ister
misiniz?" nk Ahmet Bey ok dolu bir insand ve ocuklar da bir harikayd.
Onlarla birlikte byk projeler gerekletireceimize inanyordum. Ahmet Bey,
bunun o an iin mmkn olmadn, ama ileriki bir zamanda olabileceini
syledi.
ki yl aradan sonra beni arad ve bana nerimi hatrlatp ne dndm sordu.
Ben de, kendisiyle almaktan ok mutlu olacam syledim.
Ahmet Bey, bana zerinde uzun yllardan beri almakta olduu ilm bir eserden
bahsetmiti. Ben bu eseri grdmde, Ahmet Bey ve ocuklarnn niin bu kadar
farkl olduklarn daha iyi anladm.
Ayrca, yazm olduu iirlerde de onun duygu dnyasnn zenginliini daha net
grdm.
Onunla konutuumuzda, bu kitap bitmek zereydi. O gnden sonra Ahmet Bey, evde
ocuklaryla yapt rnek eitimin eklini deitirdi. leyecekleri konu, Ouz
Saygn ve onun son kitabyd.
Bu alma sonunda kitabma yeni bir ruh geldi. Kitap ok daha etkili oldu.
Ahmet Bey'in airlik yn, gn na kan ilk meyvesini, okuduunuz bu
kitapta verdi. rnein, Ahmet Haim'in grsel, Yahya Kemal'in iitsel ve Cahit
Stk Taranc'nn hissel iirlerini o kefetti.
Bu aile adeta kitabmn editrln yapt ve kitaba daha birok ey ekledi.
Bunlar, daha sonra birlikte yapacamz almalarmzn balangc oldu.
Samal ailesine teekkrlerimi sunarken Ahmet Bey'in evde uygulamaya alt
eitimi, eitime gnl vermi tm ailelere tavsiye ediyorum.
DAHA GZEL UFUKLARA
Sonsuzluun ortasnda darack dnceler.
Bunun yannda, deil dnyaya, kainata bile smayan fikirler, hayller.
Bir yanda, kapal denebilecek kadar dar, ufuksuz ufuklar.
Dier yanda, geni ve yksek ufuklara bakan, hatt srarla tesini arayan
gzler.
Bunlarn iinde insana yakan hangisi?
nce gnlm, sonra aklm ve btn duygularm ikincisine doru akyor.
Bu benim, karnca kararnca, hayatmn bak as.
Smyor ruhum, smyor kainata.
Ufuklardan teye yol var, diyorum.
ocuklarm yetitirmeye alrken de, meseleye ayn duygu ve dnceler iinde
yaklayor ve onlar u muhteem szde anlatld gibi yetitirmeye
alyorum: "ocuklarnz kendi zamannza gre deil, onlarn yaayacaklar
zamana gre yetitirin."
Ne yaplrsa yaplsn, ne verilirse verilsin, yetenekleri de ne olursa olsun,
olumlu, gzel hedefler gsterilmeyen ocuun istenildii gibi yetimeyeceini,
serseri mayn gibi kalacan biliyor, onlarn dnyasna girerek, onlara, motive
edici, sevecekleri gzel hedefler gstermeye alyorum. Yine bir byk sz:
"ocuklarnza hedef gsterin."
nsanln yararn kendi menfaatlerinin, hatt btnyle kendi varlklarnn
stnde tutma ruhunu onlara zerket-meye, yapabildiimce de rnek olmaya
alyorum. Deil mi ki, "nsanlarn en iyisi, insanlara faydal olandr."
Bata da dediim gibi, karnca kararnca.
Ben, zellikle ocuklarm iin bu sevdalarn iindeyken iki sene kadar nce bir
radyo reklam vesilesiyle ocuklarm gtrdm hzl okuma ve hafza
kurslarnda Ouz Bey'le tantk.
Onun tabiriyle "Frekanslarmz birbirini ok tutuyordu. Dncelerimiz ve
hayllerimiz birbirini okuyordu. Birbirimizi ok sevmitik.
ocuklar kurslarda ok baarl oldular. Bu arada biraz daha yakndan grme
frsat bulduumuz Ouz Bey, bana beraber almay teklif etti. Fakat o gnn
artlarnda bu benim iin imkanszd. Kabul edemedim.Aradan yaklak iki sene
geti. Bu defa artlar beni yle bir noktaya getirdi ki, defterime alt tane

isim yazdm ve bunlar iinde nce Ouz Bey'i aradm. Ouz Bey, bu arada geen
yllar iinde "baar motivasyonu" diyebileceimiz NLP zerinde daha ok
younlam, mesafe alm, yle inanyorum ki, byk bir startn arefesindeydi.
ki yl nceki teklifini hatrlattm. ok olumlu karlad ve hemen almaya
baladk. lk yardmc olmaya altm kitab, "gerek bir deiim kitab"
olup o an zerinde alt, elinizdeki "Kiisel Deiim Stratejileri" ydi.
Fakat alma sahamz ok geni, hedeflerimiz de ok bykt.
Birka gn sonra eve davet ettim. Ouz Bey orada bize byk bir srpriz yapt.
ocuklara, beraberce, seri halinde kitaplar yazmay teklif etti. Geri onlarn
ileriye dnk byk hedefleri vard ama, bu ani teklif onlar ok artt,
heyecanlandrd. Hararetle konutular, anlatlar. Ben tebessmle onlar
seyrediyordum.
Benim de itirakimla genel bir ereve izdik ve ocuklar, mevcut almalarnda
hep beraber yaptmz deiiklikler ve dzenlemelerle yeni hedeflerine doru,
tatl bir heyecan iinde komaya baladlar.
Adm adm hedefe,
nci dolu sedefe.
Ufuk ve gnl adam olan Ouz Bey'e sonsuz teekkrler.
Hep beraber, daha gzel ufuklara...
Ahmet Samal
OUZ BEY'LE GELEN DEM VE HEYECAN
Bizim evimize "gelecein okulu" diyebilirsiniz ksaca. Evimiz, aynen bir okul
gibi, bir plana, programa sahiptir. Yalnz, bu programn ierii okulunkine
benzemiyor. ok farkl, pek az insann sahip olduu ve kiiyle, kendisi ile ayn
kapasitede olan kiiler arasnda fark meydana getiren bir alma program.
Gzel konumay, hafza almasn, hzl okumay ve bunlar gibi daha nice
enteresan ve faydal almalar yapmay herhalde herkes ister.
Mesela, arkadalarm bana "l- Elma, 5- Portakal..." diyerek otuz tane kelime
sylyorlar. Sonra da "1 neydi?", "Silgi ka numarayd?" gibi sorular
soruyorlar. Ben de bunlarn hepsini biliyorum.Veya bir anlatm yaplacak.
Arkadalarm bir paray anlayarak bir kere okurken, ben anlayarak drt kere
okuyabiliyorum. Sanrm bunlar cazip eyler.
Bir de hepsinden nemlisi, evimizde hr dnce hakim. Hibir fikir bask altna
alnmaz. Kk-byk herkesin fikrine sayg gsterilir. Dncesini aklamas
istenir. Tabii bu da, yaplan almalarda baary getirir.
imdi size, hayatmzda byk deiiklik yapan bir gelimeyi anlatmak istiyorum.
Babamlar izmir'e gitmiti. Ben okuldan dndmde kapy anahtarmla atm.
eri girdim. Masamn zerinde bir mektup grdm. Ablam yazm. Mektubu okudum.
Bir yerinde yle geiyordu: "Mjde! Babam Ouz Bey'le anlam." Ouz Bey'i iki
sene nce katldmz seminerinden tanyordum.
O kadar sevinmitim ki, neredeyse durumu renmek iin zmir'i arayacaktm.
gn sonra babamlar dnd ve olay rendim. Babam Ouz Bey'le hzl bir
almaya girmiti. Birka gn sonra hocamz eve davet etti. Akama doru zil
ald. Uzun zamandr gremediimiz, babacan, scak yzyle Ouz Hocamz
karmzdayd. Nasl sevindim ve heyecanlandm, bilemezsiniz. Ouz Hocam ieri
girer girmez sndk. nk etrafn adeta styordu. Babamla biraz konutuktan
sonra kardeim ve bana beraber kitap yazmay teklif etti. ok heyecanlanmtk.
Hocamz hemen bu fikri gelitirip olgun bir hale getirdi ve bizdeki deiim
rzgrlarnn temelini att. Bizim hedeflerimizi dnya apna yayd.
Geri bizim hedeflerimiz zaten dnya apndayd. Ouz Bey'in geliiyle bu
hedefler nileti. Ouz Hoca'nn kitabn okuduumuz iin, biz ansn hazrlkl
olarak frsatlarla karlamak olduunu biliyorduk ve bu frsat da
deerlendirdik. Arkasndan youn bir almaya girdik. Yaz, oku, incele,
deerlendir, et, tut, kendimizi cumburlop byle bir iin iinde buluverdik.
Bu alma, tahminimce hayatmzda ok byk olumlu etki yapacak. imdiden
hissetmeye baladm bile.
Hayatmz byle imrenilir hale getiren ve bizi hedefe kilitleyen, ufkumuzu
aan, hereyin olabileceine inandran sevgili Ouz Hocam'a ve kymetli babama
kucak dolusu teekkrler!
Abdullah Samal
180 DERECE DN

Evde yaptmz programlardan benim en ok houma giden, anlatmlard.

Aklmza taklan veya hakknda pek bilgimiz olmayan bir konuyu ele alyor, bir
hafta sonra o konuda bomba gibi oluyorduk. Ktphanede o konu hakkndaki btn
kitaplar topluyor, iimize yarayacaklar alyor, gerisini kaldryorduk. Bir
hafta boyunca, derslerimizden arta kalan zamanlarn bir blmnde onlara
alyorduk. Gnmz geldiinde ise bir konumac gibi, btn aile fertlerini
karmza alp konumaya balyorduk. Konumann arkasndan aile fertleri veya
misafirler, o konu hakknda konumacya sorular soruyorlard. lk baladmz
zamanlarda bu konumalarmz yazmyorduk. Sonradan yazmaya baladk ve ondan da
ok faydalandk.
Balangta bu almay balatt iin babama ok kzyorduk. Sanki ne gerek
vard? almalardan faydalandmzda ise durum deiti. yi ki babamz bize bu
almalar yaptrm, diyorduk. Babamzn bize gsterdii hassasiyet olmasayd,
bu almalardan hibiri olmazd.
Bir gn babam mutfakta anneme, u anda elinizde tuttuunuz kitabn
msveddelerinden baz blmler okuyordu. Bana da okumay teklif etmiti, ben
kabul etmemitim. Birisinin Ouz Bey'in seminerine ilk gidiini okuyordu. Kulak
kesildim. Bir ka cmle sonra "Aaa! Tam ben!" dedim. Evet, tam bendi. Bu kii
kendisini seminere getirdii iin arkadana iin iin kzyordu. Ayn duygular
ben de paylayordum. Babam da beni bu iin iine sokmaya alyordu. Yazy
sonuna kadar dinledim. Sonunda bu rzgra o kii de kaplyordu.
Nasl oluyordu da herkes seminerlere gittikten sonra fikir deitiriyordu?
Kafamda soru iaretleri olumutu. Yannda da merak. Dale Carnegi'nin baz
kitaplarn daha kkken okumutum ve hibir deiiklik yaamamtm. Fakat
elinizdeki kitab okurken ben de deiimi yaamaya baladm.
Gemiye bizi de dahil ettii iin Ouz Amca'ya sonsuz sevgiler.
A. Seyyide Samal
BAARIYA GTREN ETM
Biz evimizde bir program uyguluyoruz. Bu program bizim tamamiyle her ynden
gelimemizi hedefliyor. Okul derslerinden farkl olarak insan kaynaklar ile
ilgili bilgiler edinmemizi salyor. Bu programda hafza eitimi, hzl okuma,
gzel konuma gibi nice kymetli bilgiler var. Bizim her ynden gelimemizi
amalyor. Biz, bu program karnca kararnca uygulasak da bize byk faydalar
salyor.
Bir de, bizim evde fikre byk nem veriliyor. Fikri ortaya atann ya ne
olursa olsun, fikri nasl olursa olsun, sayg ile dinleniyor. Fikir hakknda
grlerimizi akladktan sonra, kabul edilirse bir programa sokup uygulamaya
alyoruz.
Bizim, evimizde yaptmz bu uygulamalar, hr fikirli, ak szl ve baarl
olmamz salad.
Biz Ouz Saygn ile onun bir hafza seminerinde tantk. Ve ok kolay uyum
saladk. Birgn kendisinden bir telefon aldk. Telefonda tantm amacyla bir
kurumda gsteri yapacan sylyor, beni ve aabeyimi gsterici olarak programa
davet ediyordu. Abi-min imtihan olduu iin yalnz ben gittim. Gsteride
benimle birlikte Aykut adnda bir abi vard. Programa Ouz Bey'in konumasndan
sonra baladm. Yapacam gsteri yle idi: Srasyla ya da kark olarak
yirmi tane kelime veriliyor. Ben bunlar hafzama alyorum. Ve daha sonra "1
neydi?", "Hal kat?" gibi sorular soruyorlard.
Yetkililer, kelimeleri verdiler. Sorular sormaya baladlar. Sorularn hepsine
hzl hzl ve doru cevaplar verdim. Bu, ilkokul drdnc snfa giden bir
ocuktan beklenmeyen bir eydi. Zaferin ardndan ksa bir konuma yaptm. Bizim
iin normal olan bu sonula ve sevinle oradan ayrldk.
Hocam Ouz Saygn'la iki hafta nce tekrar grtk. kinci kitabn
hazrlyormu. Bir gn bize geldiinde, "kinci kitab birlikte karalm" dedi.
ok arm ve ok heyecanlanmtm. Bu kadar kapasitem olmad iin kitap
yazacama pek inanmyordum. Fakat hocamn mkemmel motivasyonu sayesinde buna
da inandm ve yazmaya baladm.
Bence bu alma, hayatmzn en byk dnm noktalarndan birisidir.
M. Habib Samal
SON SZ

Bir bilgisayarn hard diskinde ok kymetli eyler olabilir. Ancak, insanlara

ulaanlar, sadece printerden kanlardr.
Haydi kalkn! Yapmak istediinizi deil, yapmanz gerekeni yapn.
Bilgisayarnzn eylem dmesine basn. Ekranda grnenleri printerden karn
ve o gzel sayfalar tm insanlara datn.
Haydi, abuk olun!..
196
KAYNAKA:
Alkan, Ahmet Turan " Noktann Syledii", insan Yay.
Alder, Harry "NLP", Sistem Yaynclk
Alder, Harry "Yneticiler iin NLP", Sistem Yaynclk
Apuhan, R. kr "Baar Yolunda 70 Altn Kural", Tima Yaynlar
Barnett, Lincoln, "Evren ve Einstein", Varlk Yay.
Bier, Turgay "Doruk Performans, Sistem Yaynclk
Buza n, Tony "Dehann el Kitab", Sabah Kitaplar
Carnegie, Dale "Sz Sylemek Ve i Baarmak Sanat, Tima Yay.
Ccelolu, Doan "iimizdeki Biz", Sistem Yaynclk
Ccelolu, Doan "insan insana", Sistem Yaynclk
De Bono, Edward "Rekabetst", Remzi Kitabevi
Doman, jim "Baar iin Stratejiler", Sistem Yaynclk
Meri, Cemil "Jurnal", iletiim Yaynlar
Robbins, Anthony "iindeki Devi Uyandr", inklap Yaynlar
Robbins, Anthony "Snrsz G", inklap Yaynlar
Sekman, Mmin "Ya Bir Yol Bul, Ya Bir Yol A, Ya da Yoldan ekil", Tima Yay.
Sekman, Mmin "Kesintisiz renme", Alfa Yay.
Towsend, Roz "renme Zenginlii", Sistem Yaynclk
Arka kapak yazs:
Bir grafik departman efi, bir seminer programndan sonra, nasl iki byk
irket kurucusu oldu?
Gnde paket sigara ien, yllardr kendisiyle bark olmayan ve kiisel
geliim seminerlerinin gereine inanmayan bir ajans yneticisi, her ynyle
nasl deiti?
Hayatnda gnlk dahi yazmam olan byk bir gazetenin insan kaynaklar
mdr, gazetede denemeler yazan, hayat dolu dolu yaayan bir insan haline
nasl geldi?
Bu ve buna benzer ilgin hikayeleri renmek, deiimi yakalamak ve baarya
ulamak istemez misiniz?
te bu kitap sizin iin.