KAMU PERSONEL SEME SINAVI

RETMENLK ALAN BLGS TEST

TARH RETMENL
12 13 Nisan 2014

TG 5
ABT TARH

Bu testlerin her hakk sakldr. Hangi amala olursa olsun, testlerin tamamnn veya bir ksmnn htiya Yaynclkn yazl izni olmadan kopya edilmesi, fotorafnn ekilmesi, herhangi bir yolla oaltlmas, yaymlanmas ya da kullanlmas yasaktr. Bu yasaa
uymayanlar, gerekli cezai sorumluluu ve testlerin hazrlanmasndaki mali klfeti peinen kabullenmi saylr.

AIKLAMA
DKKAT!
ZMLERLE LGL AAIDA VERLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ.
1. Snavnz bittiinde her sorunun zmn tek tek okuyunuz.
2. Kendi cevaplarnz ile doru cevaplar karlatrnz.
3. Yanl cevapladnz sorularn zmlerini dikkatle okuyunuz.

TARH RETMENL

2014 ABT / TAR

1.

Nmismatik; Eski metal paralar, sikke ve

madalyonlarn tarihini ve bunlarn tanmlanp snflandrlmas ile uraanbilimdaldr. Nmismatike sikkecilik de denilmektedir. Madeni para anlamna gelen Latince
nomisma kelimesinden tremitir. Nmismatik bilim dalyla uraan kiilere Nmismat ad verilir. Nmismatlar
madeni ve kat paralar,
madalyonlar,
nianlar,
hatra madalyonlar
ile ilgilenirler.
Nmismatiin tarih aratrmalarna katklar:
Parann basmnda kullanlan madenin
trne gre o toplumun, o dnemdeki
ekonomik durumu konusunda ipular
salar.
Kaybolmu uygarlklarn, kentlerin ve
yerleim yerlerinin kesin olarak belirlenmesine katk salar.
Soyu tkenmi bitki ve hayvanlarn varlklarn bildirir ve kantlar.

2.

Nakl veya rivayeti tarih: Hadiseleri hibir

yoruma tbi tutmakszn olduu gibi aktarmaktr. Rivayeti tarih yazmnda tarihi vakalar sistemletirmek, onlar kronolojik bir
tasnife tbi tutmak kaygsn tamaz. Hadiseyi nasl duydu, grd veya okuduysa
o ekilde szl veya yazl olarak aktarr.

TG 5
3.

Rivayeti tarih yazm hadiselerin bir nevi

etelesini tutmaktr ve dier tarih yazm kurallarna malzeme oluturmas bakmndan
nemlidir. Taberi ve bn-l sirin tarihleri,
Heredot tarihi bu tr tarih yazmna rnek
tekil ederler.
Pragmatik veya retici tarih: Tarihinin tarihi hadiselerden faydal sonular karma
gayesine uygun olarak yazlr. Biyografiler,
siyer kitaplar, menakbnmeler bu gayeye
matuf olarak yazlm tarih kitaplar olarak
telkki edilebilir.

1957de Mnihte dzenlenen Oryantalistler Kongresine katld. 1960 ylnda Heidelberg niversitesinden ald davet zerine
6 ay burada aratrma yapt. 1965 ylnda
Romada sergilenen Hitit sergisine bakanlk ederek sergiyi Londraya gtrd.

Tekevvn veya genetik tarih: Hadiselerin dou sebeplerini aratrmak, nasl

olduunu belirlemek gayesini gden tarih
yazm eklidir. Bu usule gre tarih, bir bakma tarih vakalara ynelttiimiz nasl
sorusuna cevap aramaktr. Neden-naslc
tarih olarak da isimlendirilmektedir.

zellikle tarihsel sre iinde egemenlii elinde tutmu kiilerin ve ailelerin

soylarn bildirir.

Dnyann en nemli Smerologlarndan

biri olan Muazzez lmiye , 20 Haziran
1914te Bursada dodu. 1935te Ankara
Dil ve Tarih-Corafya Fakltesi Smeroloji blmne girdi. 1940 ylnda mezun
olan , stanbul Arkeoloji Mzesine tayin
edildi. Burada, dnya iin ok byk nem
tayan bir ie imza att ve Smer, Akad
ve Hitit dillerinde yazlm 74 bin tabletten
oluan ivi yazl belgeler arivini oluturdu
ve katalog haline getirdi. Philadelphia niversitesi Mzesi Tabletler Blm Bakan
Prof. Kramer ile yapt almalar ile Smer edebiyatna yeni konular kazandrld,
eksik olanlar tamamland.

Smer ve Hitit kltrlerinin en nemli aratrmaclarndan olan Muazzez lmiye ,

on kitap ve birok bilimsel makale yazd.
Bir ok dl alan Smerolog almalarna
hl devam etmektedir.
A B C D E

A B C D E

Yazl tarihlerde anlatlan olaylarn kantlanmasna yardm eder.

eitli nedenlerle tarihsel sre iinde
yok olmu ant ve yaplara ilikin kantlar sunar.
Sikkeyi basan devletinegemenlikalanlarnn tespitinde ciddidelilnitelii tar.

4.

Yneticilere verilmi ad ve unvanlar

gsterir.
Sikkenin basld dnemin dinsel
inanlar ve sanat anlay konusunda
bilgi verir.

Ahmet Zeki Velidi Togan: Tarih almalarnda yardmc bilimlerin nemine vurgu
yaparken zellikle bunlardan arkeolojiyi
tarihin ei eklinde nitelendirmektedir.
A B C D E

Hkmdarlarn saltanatlarnn balang

tarihlerinin, alm olduklar unvanlarn,
dnemleri boyunca yaptklar ilerin,
kazandklar zaferlerin ya da yenilgilerin kesin biimde belirlenmesine yardm
eder.
A B C D E

5.

M II.binyln ortalarnda Orta Asyadan

Hindistana gelen Ariler siyasi, sosyal ve
kltrel yaplarn bu blgeye tamlar
ancak burada merkez bir otorite salayamamlardr. Bu nedenle Hindistan racalk ad verilen kk prenslikler tarafndan
ynetilmitir.
A B C D E

Dier sayfaya geiniz.

2014 ABT / TAR

6.

TG 5

Asklepedio Salk Merkezi: Helen uygarlna ait salk merkezi

9.

Verilen eserler Rusyann Ermitaj Mzesinde bulunmaktadr. Ayrca bunun dnda

12.

Samaniler

Byk skender: Helen mparatoru

Trk silah ve sikkeleri,

Karahanllar

Arimed: Eski Yunan ve Helen uygarlklarnda yapt almalar ile tannan bilim
insan

Osmanl dnemine ait deerli taklar,

Fatmiler

Rusya ve Osmanl imparatorluklar arasnda yaanan savalarda elde edilen

ganimetler,

Tolunoullar

Bergama Ktphanesi: Dier ad Pergamon olan Helenistik dnem ktphanesi

Hamdaniler
Tahiriler

Sultan II.Mahmut tarafndan mparator

Nikolaya hediye edilen at koum takm,

Beyzler Meclisi: Eski Yunanda 30 yan

doldurmu kiilerin katld meclis

hidiler
gibi bamsz devletler kuruldu.

Sultan II.Murat Hann isminin yazld

altn ve gmle ilenmi bronz kse,

A B C D E

Ancak Eretnallar Anadoluda kurulmu

II.Beylikler Dnemi olarak anlan srete
varln srdrm bir beyliktir.

Trk silah koleksiyonu (kllar, hanerler, palalar),

A B C D E

Sultan III.Selim Han tarafndan, Ya Anlamas vesilesiyle Rus ariesi II.Katarinaya hediye edilen adr
7.

Avrupa Hun Hkmdarlar

bulunmaktadr.

Kama Tarkan

A B C D E

Balamber(Balamir)

13.

Alypbi (Baltazar)
Muncuk
Uldz
Karaton
Oktar
Rua
Attila
Bleda
lek
Tuldila
10.

Dengizik
rnek
Ancak Kubrat Han Bulgar hkmdardr.

Emevi Halifesi Muaviye, lmeden nce Halifelii olu Yezite vererek, bu makama rsi
nitelik kazandrmtr.
A B C D E

A B C D E

8.

Abbasi topraklar zerinde

Gktrk alfabesinde kullanlan iaretler,

Runik diye adlandrlan eski skandinav
yazsndaki iaretlere benzedii iin Runik karakterli saylm ve o alfabeyle ilikili
olabilecei ne srlmtr. Yazy zen
Thomsen, bu Trk alfabesinin Arani alfabesinden tremi olabilecei grn
savunmutu. Buna karn Aristov gibi Rus
bilginleri, bu yazdaki iaretlerin eski Trk
damgalarndan alnm olabileceine dikkatleri ekmitir. A. Cevat Emre ise, Gktrk yazsnn Smer yazs ile ayn kkten
gediini varsaymtr. Btn bu, birbiriyle
elien savlar arasnda Thomsen tarafndan ileri srlen grn bilim dnyasnda
daha ok itibar grd anlalmaktadr.

Seluk Beyin olu Arslan Yabgunun ynetiminde, Karahanllar ve Gaznelileri

endielendirecek kadar glendiler. Arslan
Yabgunun Gaznelilerce esir edilmesi ve
1032de lmesinden sonra, Seluk Beyin
torunlar Turul Bey ve ar Bey bamszlklarn elde etmeye giritiler. Seluklularn tekilatl devlet dzenine girmesi bu
dnemde oldu. Devletin ilk yneticisi Turul Beydi. Seluklular 1035te byk bir
Gazneli ordusunu yenerek Horasan ilerine doru ilerlediler. 1037de de, bugnk
Trkmenistanda yer alan Merv kentini ele
geirdiler. 1038de Gaznelileri ikinci kez
yendiler ve Niabur kentine girerek bamszlklarn ilan ettiler. Turul Bey sultan
sanyla hkmdar ilan edildi ve Byk Seluklu Devleti de bylece kurulmu oldu.
A B C D E

14.

Abbasilerin varlna son veren Altn Orda

Devleti deil lhanllardr.
A B C D E

11.

Badat ilk defa Abbasi Halifesi Ebu Cafer

el-Mansur tarafndan Badat adl eski bir
Sasani kynn yerine Dars-Selm
adyla kuruldu (MS766). Daha sonra
Medinets-Selm adn alan ehir, halk
arasnda Badat adyla anld. Harun Reid Devrinde byk bir kltr merkezi ve
Abbasilerin bakenti oldu. Bundan sonraki dnemlerde de Badat kltr ve ticaret
merkezi olarak nemini srdrd.
A B C D E

15.

Divan- Risalet: Elilerin kabul edildii divan

Divan- Pervane: Toprak kayt ve datm
ileri ile ilgilenen divan
Divan- stifa: Mali ilerle ilgilenen divan
Divan- Arz: Askeri ilerle ilgilenen divan
Divan- na: Yazma ilerini yrten divan

A B C D E

A B C D E

Dier sayfaya geiniz.

2014 ABT / TAR

16.

TG 5

Vitraykelimesi hem renklicamlarnbirlemesiyle oluturulan yapy hem de bunu

yapma sanatn ifade etmek iin kullanlr.
Vitray genel olarak renkli cam paralarnn
kurun dolgu malzemesiyle birletirilereklehimlenmesiyleyaplsa da; tasarmn
zenginletirmek iin boyanm camlar ve
pirin renkli birletirme malzemesi de kullanlabilir. Bu sanatta emsiye nemli bir
trdr.

19.

21.

Osmanl kara ordusunda

Canbazlar
Yrkler
Ulufeciler
Beliler
bulunmaktadr.
Ancak Levendler Osmanl donanmasnda grev yapan denizcilerdir.
A B C D E

A B C D E

Ermeni aznla ait ilk okul, XVIII.yzyln

sonunda stanbulda almt. O zamana
kadar, eitim, kiliselerde papazlarn gayretiyle yaplan bilgi aktarm eklindeydi.
Daha ok, Ermenice retiliyor ve din
bilgiler veriliyordu. XIX.yzyln bandan
itibaren, Ermeni aznln at okullarn
says oalmaya balad. Ermeni Patrikhanesi 1824te bir emir yaynlayarak,
Anadoluda Ermenilerin yaad en kk
yerlerde bile okul almasn istedi. Bunun
zerine Anadoluda da Ermeni okullarnn
birbiri ardna ald grld. Bu okullarn
says on yl iinde 120ye ulat.
A B C D E

17.

Robert Grosseteste: ngiliz devlet adam,

skolastik filozof, ilahiyat, bilim adamdr.
bn Sndan etkilenen Grosseteste, doay tanmaya ynelik bilimsel aratrmalar
srasnda kullanlmas maksadyla nce
resolutio (zme) ve sonra compositio (birletirme) ilemlerinin yaplmasn gerektiren iki aamal yeni bir aratrma yntemi
gelitirmi ve bylece Descartestan drt
yzyl nce Descartes yntemin temellerini atmtr. Ona gre, zmeden sonraki
birletirme aamasnda, yani olgularn olu
biimlerini anlamlandrmaya ynelik varsaymlarn kurulmas srasnda, deneyden
yararlanmak gerekir. Deney, birletirme ileminin doru bir biimde yaplp yaplmadn gsterecek yegne lttr.
Optiin Yunanllardan beri matematiksel bir
bilim olarak deerlendirilmesinden esinlenen Grosseteste, ilgin bir yaklamla fizik
ile matematik arasnda bir balant kurmu
ve sonradan rencisi Roger Bacon tarafndan da benimsenecek olan bu yaklam
araclyla, fiziksel olgularn matematiksel
modellerle betimlenebileceini gstermitir. Ona gre, n devinimi geometrinin
kurallarna uygun bir biimde gerekletiinden, doadaki dier btn devinimlerin
de geometrinin kurallarna uygun bir biimde gereklemesi gerekir.
A B C D E

18.

I.Hal seferi ile znik, Anadolu Seluklu

Devletinin elinden karak Hallarn eline
gemitir.

22.

1699 ylnda imzalanan Karlofa Antlamas ile Osmanl Devleti ilk ciddi toprak kaybna uramtr. Bu antlama ile Trklerin
Avrupadan geri ekili sreci balamtr.
A B C D E

20.

Nakibleraf, ilk olarak Abbasi Halifesi

Mtevekkil zamannda oluturulan bir kurumdur. Bu zamandan itibaren dier slm
devletlerinde nikbet tekilat varln srdrmtr. Nakibleraf, Osmanl Devletinde protokole tbi deildir. Vastasz olarak ve vaktini kendi belirleyerek padiahla
grebilir. Padiahn bakanlk ettii divanlarda dier devlet erknndan ayr olarak padiah ile ayn sedire oturur. Osmanl
Devletinde de ilk olarak sdt nikbeti
Yldrm Bayezid zamannda Mays 1400
tarihinde tesis edilmitir. lk Nakibleraf
da Seyyid Ali Nata b. Muhammed olmutur.

23.

Nakibleraflk, ilmiye snfnn en st

seviyesine kan seyyidlere veriliyordu.
Nakibleraflar, kadlar gibi belirli bir sre
iin grevlendirilmiyor, kendi rzalar ile
ekilmedikleri srece mr boyu grevde
kalabiliyorlard. Resmi giysileri, konaklar
ve kendilerine hizmet eden adamlaryla
saygn bir yere sahiplerdi.
Nakiblerafn balca grevi, Hz.Muhammetin soyundan geldiklerine ilikin ellerinde belgeleri bulunan seyyid ve eriflere
tannm olan ayrcalklar korumakt.
A B C D E

A B C D E

A, B, C ve D seeneklerinde verilen bilgiler

III.Selim Dnemi yani Nizam- Cedit Dnemi reformlarndandr. Ancak Reislkttaplk yerine Hariciye Nazrlnn kurulmas
II.Mahmut Dnemi reformudur.
A B C D E

24.

Tekil-i Vilayet Nizamnamesi 8Ekim1864

ylnda Abdlaziz tarafndan kabul edilen
nizamnamedir. Bu dzenleme ile sancaklarn yerine livalar kurulmutur.
A B C D E

Dier sayfaya geiniz.

2014 ABT / TAR

25.

TG 5
28.

Ermeni syanlar

Mustafa Kemalin manevi evlatlar

Musa Bey Olay

Afet nan

Erzurum Olay

Sabiha Gken

Kumkap Gsterisi

lk Adatepe

Birinci Samsun syan

Abdurrahim Tuncak

Zeytun syan

Fikriye Hanm

Van syan

Nebile Hanm

Osmanl Bankas Baskn

Rukiye Hanm

Yldz Suikast

Zehra Hanm

Adana Olay

oban Mustafa

Bursa Olay

hsan Bey

Fndkk Olay

Ancak Halide Edip bunlar arasnda yoktur.

30.

Sivas Kongresi, her bakmdan ulusal tek

kongredir. Bu nedenle tm lkeyi ilgilendiren kararlar alnmtr.
A B C D E

A B C D E

Musada Olay
ebinkarahisar Olay
Urfa Olaylar
zmit ve Adapazar Olaylar

31.

A B C D E

Lozan Antlamasnda Bat Trakyann

Yunanistana braklmas maddesi yoktur.
Zaten bu topraklarn bir ksm Yunanistan
ve bir ksm da Bulgaristann kontrol altndadr.
A B C D E

29.

I.nn Muharebesinin sonular:

Yunanllarn ilerleyii durduruldu.
Daha iyi hazrlanmak iin, zaman kazanld.
Trk halknn kurtulu midi artt.
Dzenli orduya olan gven ve katlm
artt.
Cephe komutan smet Paa generallie
ykseldi.

26.

Takvim-i Garbi: II.Merutiyet Dneminde

ttihatilerin etkisi ile kullanlmaya balanan takvimdir.
A B C D E

erkez Ethem ve kardelerinin isyan

bastrld.
TBMM ile ilikilerde ekingen davranan
Sovyet Rusya, TBMM ile ilikilerine
nem verdi. Moskova Antlamas imzaland.

32.

zmir suikast giriimi sanklarnn yarglanmas iin kurulan mahkemelere Aliler Mahkemesi ad verilmiti.
A B C D E

Sevrin Trk milletine kolayca kabul ettirilemeyecei gsterildi.

tilaf Devletleri arasnda gr ayrlklar
iyice su yzne kt.
tilaf Devletleri Sevr Antlamas artlarnn yeniden gzden geirilmesini grmek iin TBMM hkmetini Londrada
topladklar konferansa davet ettiler.
Yeni bir devletin kurulduunu gstermek
ve yapt ileri hukuk zemine oturtmak
iin TBMM ilk anayasasn kabul etti.
Trk-Afgan Dostluk Antlamas imzaland.
27.

I.Dnya Sava ncesinde ngilterede

bulunan zel tersanelere sipari edilen iki
gemi, Osmanl Dnya Savana girdii iin
ngiltere tarafndan gnderilmedi.

Ancak Gmr Antlamas I.nn Muharebesi ncesinde imzalanmtr.

A B C D E

33.

Atatrk Dneminde okur yazar orann artrmak iin;

Harf Devrimi yapld
Ky Yat Okullar ald
Halk Okuma Odas kuruldu
Millet Mektepleri kuruldu
A B C D E

A B C D E

Dier sayfaya geiniz.

2014 ABT / TAR

34.

TG 5

Serbest Cumhuriyet Frkas 1930 ylnda

Ali Fethi Okyar tarafndan kurulmutur.
Yeni Trk Devletinin nc partisi olan
bu frkann kuruluunda Mustafa Kemalin
byk rol vardr. Frka yine ayn yl

37.

eski rejim taraftarlarnn merkezi haline

gelmesi,
adnn belediye seimlerinde adnn yolsuzlua karmas,
zmir mitinginde yaanan gelimeler
nedeni ile kendini feshetmitir.
A B C D E

Pearl Harbor Saldrs, Japon mparatorluk

Deniz Kuvvetlerinin 7 Aralk 1941 sabah
Hawaii adalarnn Oahu adasnda bulunan
Pasifik Filosu ve Pearl Harbor asker slerine kar dzenledii srpriz saldrdr.
Operasyonun amac, Byk Okyanusta
kuvvetle muhtemel olan bir Amerikan askeri mdahalesini nlemektir. Japon saldrs
sonucu 12 Amerikan sava gemisi ciddi ekilde hasara uram veya batm ve 188
sava ua imha olmu, 403 Amerikan
askeri ile 68 sivil hayatn kaybetmitir. Bu
saldr ABDnin II.Dnya Savana dahil
olmasna yol amtr.

39.

Trkiyenin doal gaz ithal ettii devletler

arasnda Irak yer almamaktadr.
A B C D E

A B C D E

35.

Kreselleme sreci Uluslar alanda atmalarn azalmasna yol amamtr. Hatta

kreselleme bir ok sorunun genel boyut
kazanmasna yol amtr.
A B C D E

36.

Trkiye ve Yunanistan arasnda, Ege Denizindeki ulusal snrlarn saptanmasnda,

geleneksel deniz hukuku ilkeleri gz nnde bulundurularak, 3 millik kural temel kabul edilmi ve Lozan Bar Antlamas srasnda iki lke arasndaki denge ve snr, bu
3 millik kurala gre saptanmtr.
Trkiye ve Yunanistan arasnda fiili olarak
saptanan 3 millik ulusal karasular snr,
1930larn ikinci yarsndan itibaren deimitir. Yunanistan, 1936 ylnda alm olduu bir kararla ulusal karasular snrn 6 mil
olarak saptamtr.
Yunanistann bu karar, Trkiye ve Yunanistan arasndaki yaknlamann dorukta
olduu ve talyann Akdenizde bir tehlike
olarak belirdii dnemde, pek fazla nemsenmemitir. Trkiye asndan ulusal karasularnn 6 mile geniletilmesi durumu
ise, ancak 1964 ylnda gerekleebilmitir.

38.

Baas Partisi, Arap ulusunun tek bir sosyalist devlette birlemesini amalayan siyasal
milliyeti sol partidir. Parti, Arap dnyasnda birlik, zgrlk ve sosyalizmi gerekletirmeye almaktadr.
lk kongresi 1947de amda yaplan Baas,
ksa sre iinde Arap lkelerinin byk
blmnde ve br lkelerdeki Arap topluluklar arasnda rgtlendi. Baas Partisi
Suriye ve Irakta yaptklar devrimlerle iktidar ele geirmilerdir. Daha tutucu ve
ulusu olan asker kanad, 1968de Irakta,
1970de Suriyede iktidar ele geirdi.
Baas, Suriyede iktidarn koruduysa da
Iraktaki Baas iktidar 2003 ylndaki ABD
igaliyle son buldu.
Irakta Saddam Hseyin, Suriyede Hafz
Esed Baas akmnn son byk savunuculardr.
A B C D E

Ancak bu konuda Yunanistann bunu 12

mile karma istei soruna yol amaktadr.

40.

Ulu nderin 15 yl sre ile kald Etnografya Mzesindeki geici kabri 4 Kasm
1953de ald. Geici kabrin almasnda;
Meclis Bakan Refik Koraltan, Babakan
Adnan Menderes, Genelkurmay Bakan
Nuri Yamut, Eski Meclis Bakan Abdlhalik Renda, Cumhurbakanl Genel Katibi
Nurullah Tolon, Eski Genel Katip Kemal
Gedele, Ankara Valisi Kemal Aygn ve
Belediye Bakan Atf Benderliolu hazr
bulundular. Kabrin almasnda, Erkek Teknik Sanat Okulu ve Yap Enstits retmen ve rencileri de grev ald.
Kabrin almasna saat 09. 05de baland.
Atatrkn naa Etnografya Mzesindeki
katafalka konuldu. Tabut katafalka konduktan sonra, kabrin almasnda hazr
bulunan resmi heyet tarafndan bir protokol
hazrlanarak imzaland. Daha sonra Kz
Teknik retmen Okulu rencilerinin hazrlad Trk Bayra, katafalkn zerine
serildi.
Ulu nder Atatrkn aziz nann nnde,
4 Kasmdan 9 Kasma kadar yksek retim rencileri, subaylar, sivil erkan ve generaller sayg nbeti tuttular. Yaplan trenlerin ardndan Ulu nderin cenazesi ebedi
istirahatgah olan Antkabire defnedildi.

A B C D E

A B C D E

2014 ABT / TAR

41.

TG 5

nklap Tarihi dersi ilk defa stanbul niversitesi bnyesinde verilmeye balanmtr. Daha sonra bu dersin sorumluluu
Ankara niversitesi Dil ve Tarih Corafya
Fakltesine bal olarak kurulan Trk nklap Tarihi Enstitsne verilmitir.

45.

48.

Anakronizm: Bir olayn, olgunun ya da varln kronolojik adan iinde bulunduu

dnem ile uyumsuz olmasdr. rnein,
1900l yllar konu alan bir filmde helikopter olmas.

A B C D E

42.

Tarih artlara bal olarak nesne ve olaylar, ortaya kma ve gelimeleri asndan
inceleme historizm ile ifade edilir. Historizm, tarihin koullarna gre tarihi yorumlama bilimidir.

Matematik retmeni olmak isteyen Fatma

Refet Angn, Atatrkn de istei ile tarih
retmeni olmaya karar vermitir. Trkiye
Cumhuriyeti tarihinin ilk kadn retmenlerindendir. Ankara Bahelievler Deneme
Lisesi mdrelii yapmtr. 1982de tarih
retmenliinden emekli olmutur. Yldz
Teknik niversitesinin 2006da ald kararla onursal doktora nvann almtr.
2010 ylnda 95 yandayken hayatn kaybetmitir.

Atatrkn manevi kz olan Afet nan,

Cumhuriyetin ilk tarih profesrlerindendir.
Ayrca sosyoloji ile de ilgilenmitir. Trk
Tarih Kurumunun asbakanln yapmtr. Soruda verilen zelliklerinin dnda Piri
Reis Haritasn dnyaya tantmaya almtr. Trk rknn kafatasn tespit etme
almalarnda yer almtr. Birok niversitede akademik dersler vermitir.
A B C D E

Diyakronizm (art zamanl), ncelik sonralk

ilikisidir.
Senkronizm (e zamanl), tarihin e zamanl alglanmasdr.
Analoji, benzerliklere dayanarak karm
yapmadr.
A B C D E

A B C D E

43.

Bir boyutunda zellikleri zmlenecek

kavramlarn, dier boyutunda ise zmlenecek kavram zelliklerinin sraland
iki boyutlu grsellere anlam zmleme
tablosu denir. Bu tablonun geliim basamaklar yledir.

46.

Konunun bal tahtaya yazlr.

Tablonun ilk stununa retilmek istenen kavramlar yazlr. lk satra ise zellikleri sralanr.
rencilerden, tabloda bulunan sol
stundaki kavramlarla yatay ksmdaki
zelliklerin doru eletii hllerde karsna x ya da iareti koymalar
istenir.

Snfta ilenen konularla ilgili olarak yaplan planl ziyaretlere gezi denir. Sleyman
retmen, snfta ileyecei konuyu renciler iin daha anlaml hle getirmek
zere gerekli yerlerden izin alarak onlar
Antkabire gtrmtr. Gezi tekniinin
baz zellikleri unlardr:

49.

nceleme: Okumaya balamadan nce

konu, ana balk ve alt balklar, grselleri, zet bilgileri hazrlk ve deerlendirme
sorular incelenir.

rencilerin ilk elden tecrbe yaamalarn salar.

Soru sorma: Kitapta bulunan bilgilere Ne,

nerede, niin, ne zaman, kim? sorular
yneltilir.

renciler konuyu ok sayda duyu organlarn kullanarak renirler.

Okuma: Metin okunur. Okuma srasnda

dikkat eken yerler kaydedilir.

Sorunlar analiz etme, eletirel dnme, i birlii, grupla alma, kurallara

uyma yeterlilikleri kazandrr.

Tekrar etme: Birey kendine soru sorarak

cevab kendi verir.
Gzden geirme: Okunan metin batan
sona gzden geirilir.

A B C D E

A B C D E

A B C D E

44.

soteg tekniinin blmleri unlardr:

Corney ve Levine gre bir metin ierisinde kullanlan resimler kullanm amalarna
ve gsterdikleri etkiye gre be grupta ele
alnr.
Yorumlayc resimler: Zorluk derecesi
yksek olan resimlerin aklanmasnda
kullanlr.
Dntrc resimler: Metinde yer alan
bilginin okuyucu tarafndan hatrlanmasn
kolaylatrc ilev gren resimlerdir.
Dzenleyici resimler: Metnin atsn
oluturan resimlerdir.
Aklayc resimler: Metnin ieriini ya da
tamamn yanstan resimlerdir.
Ssleyici resimler: Metnin ierii ile ok
az ya da hi ilikisi olmayan resimlerdir.

47.

Soru sorma, rencilerin renme srecine katlmasn salar ve karlkl etkileim

srecini balatr. Sorular bilisel alann
bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez
ve deerlendirme dzeylerinin her biri iin
olabilir. Bunlardan bilgi, kavrama ve uygulama basamandaki sorular alt dzeydeki
sorular; analiz, sentez ve deerlendirme
basamandaki sorular st dzey sorulardr. st dzey sorular genellikle ak uu
sorulardr. kim, nerede, ne, ne zaman, nasl sorular bilgi basamandaki sorulardr.
A B C D E

A B C D E

50.

A, B, C ve E seenekleri tarihsel analiz ve

yorum becerisine sahip bir rencinin gsterecei davranlardr. Bu beceriler rencilerin tarihsel metinleri incelerken analitik
bir biimde dnmelerini gerektirir. Bu
metinler incelenirken renciler farkl seeneklerin tarihte nasl sonulara yol aacan irdelemesi ve tarihte mutlak, deimez
sonularn olmadnn farkna varmaldr.
Bu balamda rencinin D seeneindeki
ifadeyi yapmas beklenemez.
A B C D E

Dier sayfaya geiniz.