Menaxhimi i Integruar i Ujrave dhe Pyjeve sht jetike pr t prballuar me ndryshimet

globale
Plani Blu/sesion i EFIMED pr menaxhimin e integruar t ujit dhe pyjeve lartesosohej nga nj
panel i ndryshm i praktikantve dhe shkenctarve, me raste studimore nga Australi, Franc,
Spanj dhe Amerikn Latine.
S bashku ata i mbuluar aspekte t ndryshme mbi lidhjen e pyjeve dhe zinxhirve t vlerave t
ujit, duke filluar nga njohurit n dispozicion biofizik, si dhe t politiks dhe qeverisjes
zhvillimet e reja n lidhje me shrbimet e provizionit ujit nga pyjet.
Idet e reja nga prezantimet dhe pasuese tryez ishin t distiluar intoa zotim pr t forcuar katr
ndrfaqet kye ose fushat e ndrveprimit, si prmblidhet nga raportuesi Davide Pettenella:
1) Prmirsimi ndrvartesise te Shkences-Politiks: Ne duhet t prmirsuar njohurit, pr
shembull mbi rolin e pyjeve n infiltrimit t ujit dhe ndikimeve t tyre n ujrat siprfaqsore
rrjedh npr t cilat mund t jen lehtsisht t zbatueshme pr do pjes t caktuar t peisazhit.
Pr m tepr, ky informacion duhet t prkthehen n terma t politiks. Rasti studim australian
ishte veanrisht i shquar n lidhje me rezultatet e saj: legjislacioni pr menaxhimin e pyjeve pr
sigurimin e ujit. Ka shum pr t br n analizat e kostos - ne nuk kemi t dhna pr prfitimet
reale t pyjeve infektues uj.
2) Rritja e bashkveprimet e publikut n sektorin publik: Ne nuk mund t themi se pylltart nuk
jan prdorur pr t shqyrtuar marrdhniet n mes t ujit dhe pyjeve. Megjithat, marrdhnia e
kaluara sht i ndryshm nga ai q ne jemi tani duke prjetuar, si ka nj nevoj gjithnj e m
urgjente pr koordinim m t mir n t gjith fushat e lidhura por tradicionalisht e izoluara t
politiks: sht jetike tani pr t lidhur pyjeve, ujit dhe energjis autoritetet s bashku dhe
autoritetet publike q kan t bjn me uj dhe pyjeve n kuadr t sistemit t arsimit t lart.
3) invigorated dialogun midis aktorve t ujit dhe pyjeve n nivel t peizazhit: Kjo i referohet
nevojs pr rritjen e diskutime mbi tregtis t humbura, sistemet e kompensimit etj si ka
munges t komunikimit me pronart e pyjeve. Ky boshllk mund t thellohet si rishikimet e
buxhetit t shtetit kan uar n shkurtime n shpenzimet publike n shrbim teknik, reduktimin e
ndrlidhjes midis pronarve t pyjeve dhe administrimit publik. Oficert publike jan gjithnj e
duke u br burokratt dhe m nuk flet pr t pronarve t pyjeve. Kjo situat duhet t
prmbyset. T interesante raste studimore franceze t paraqitura edhe t ngritur shtjen e
komunikimit me publikun e gjer, i cili merr prdorimin e ujit me cilsi t lart t pijshm pr t
dhn: ne duhet t reposition ujin si nj burim t vlefshm.

4) Nj bashkuese pune n mes ofruesit dhe konsumatort e shrbimeve t ujit: Ne duhet t

gjejm burime t reja t t ardhurave pr menaxhimin e pyjeve, pr shembull nprmjet krijimit
1

t sistemeve t pagesave pr Shrbimet e Mjedisit (SHPP). Shembuj jan n rritje n Evropn

Veriore e menaxhimit rubinet uji, uj mineral dhe hidro-energji. Megjithat, ktu ne t prekur pr
nj shtje t nxeht: mimin e ujit. Nga njra an, ne duhet t krijojn mundsi t ardhura pr
pronart e pyjeve; nga ana tjetr, ne t zvogloj mundsit pr t ardhura q do t gjeneruara
lokalisht si organizata t mdha ndrkombtare jan gjithnj menaxhimin e shrbimeve trajtuese
e ujit. Prve ksaj, ne jemi duke krijuar nj problem etik: n shum vende, uji sht nj e mir
themelore dhe ajo sht ndjer se ajo duhet t sigurohet n t subvencionuar, publike mbshtetur
mimet. Pra, far do t thot kjo pr pronart e pyjeve lokale duke u prpjekur pr t mbledhur
t ardhura nga pylli e tyre?
Keynotes: Thomas Hofer, FAO e menaxhimit t basenit lumor; Don White, Whitegum FNR,
Australia
Tryez e rrumbullakt: Engjjt Cabello Gomez, CETaqua Barcelona, Spanj; Julien Fiquepron,
CNPF-IDF, Franc; Pablo Martnez de Anguita, Rey Juan Carlos University, Spanj