e r L i j i o e i

b e g i

ra

I
JESUSEK
JOSE ANTONIO

Idazleak, urteetan zehar, lau ebanjelioei buruz egin dituen

hainbat komentarioetatik hautatutako batzuk bilduz osatu da liburu hau. Jesusek irekitako biderako sarrera bat izan nahi dute
hemen batutako testu hauek. Jesusi arraitzeak dituen eskakizunetan artzen da arreta nagusia eta Jesusen Berri Ona gaur
egungo gizon-emakumeen eskura jartzea izan da autoreak
begi-aurrean izan duen nahia liburua moldatzerakoan.
Lukasen ebanjelioa da aurrena rakurri beharko genukeena,
Jainkoak "galdua zegoena bilatzera eta salbatzera" bidali
zuen Jess pozez ezagutu ahal zateko. Ulerterrazena ere bera
da, Jesusen mezua behartsuen babesle, gaixoen sendagile eta
bekatarien lagun ageri den Jainko errukitsuaren albiste on gisa
aso dezagun.

eren n

HASITAKO

PAGOLA

B IDEA

J E S U S E K H A S I T A K O

B I D E A

LUKASEN EBANJELIOA

Jos Antonio

Pagla

Aorgan (Gipuzkoa) jaio zen 1 937an.

Erromako Unibertsitate Gregorianoan
burutu zituen Teologa Dokmatikako
kasketak. Zientzia Biblikoen kasketak,
aldiz, Erromako Institutu Biblikoan eta
rusalemgo L'Ecole Biblique et
Archeologique zenekoan.
Kristologia irakatsi zuen hainbat urtez
Donostiako Seminarioan eta Gasteizko
Teologia Fakultatean.
Donostiako Elizbarrutiko Bikario Nagusi
979tik 2000ra bitartean.
ristori buruzko eta teologia-gaien
guruKO liburu ugari ditu argitaratuak.
Horien artean ezagunena eta landuena
JESUS: Urbilketa

historikoa

izenekoa

(Donostia, Idatz, 2009).

erlijioei

begira

honen edozein errepradukzia modo, bonoketo, kemuozio puiko eco cldaketc egiteko, iiolntoezkori do jobeen boimenn,
egeai; ourrez ikusitako salburjspenezko biue'on solhn. Obra llenen zoreo bal fotobpinlu edo esbiiootn nohi hoduzj,
|o CEDROra (Centro Espaol de Derechos Repiogrficos, ivwiv.coiicenra.com; 91 70219 70 / 93 272 C4 47).

JESUSEK H A S I T A K O B I D E A
LUKASEN EBANJELIOA
Josc Antonio Pagla

/. Qtgitlpeim: 20 / 2ko oberAw

liuskaratzailca: Esteban Agirre

Jaorrizko izeribitrua:
El comino abierto por Jess,

lum

Aznleko iturim:
RembrarirJt, Seme Hoitiwleiueti itiulcin ( 1 6 6 2 ) , zafia
Miiketiizioir
Eran
fc) Jos AnTuio f u g l a
l l z u l p e n a r e n o : Esteban A g i i r n
Itzilpenaren r j i b e g i m b :
Lunlxo Otlint/ulsdl Rezlo
E R E I N . Donosia 2 0 1 2

ra:

mmmmi

L. G.: S S - S 4 2 / 7 0 1 2
E K E I N Argitaletxea.
20018
T 943 218 300

TDIOS

Etorbidea 1 0 7

Dono*
f 943 218 311

e-mail: etenSeieiii coai

www.eiein.com
I n p r i m a t z a i b : Gertu
Zubillaga i n l u s t r i a l d e a 9
2 0 5 6 0 Onti
1 943 / 8 33 09

f 9 4 3 / 8 31 3 3

e-mail: g e r f a @ g e r i u . n e t

e r e i

AURKEZPENA

Jesusen jatrait/.ailetzat z i t u z t c n bereii b i i r u a k , beste czeren a u r r c t i k , lel i e n a l d i k o kristauek. )esuscngan sinesreak harn " b i d e t i k

ibikz.ca

esan nahi z u e n , baren urrat.sei jarraitzca. I lebertarrei g u t u n a be/ala ezag u l z e n d e n anl/.inako ida/.ki krsian batek d i o e n e z , bid berri eta b i zia d a Jesusena. Ivz da Israel berriak a n t z i n a t e a n egin ztien b i d e a ; "Jesusck b e r c z i k i guretzat i t c k i t a k o t a k o " bid berria d a ( H b 1 0 , 2 0 ) .
R i z i t z a o.soan zehat, tittatsez urrais e g i n o h i den i b i l b i d e a da k r i s l u n c n bid bat. X u m c a ca lam dtudi b a l z u c t a n , gogorra eta n c k e t s t u
bes te z e n b a i i e t a n . Z i t n t a s u n eta g o z a n i e n uneak b i z i o b i dir b i d e - z a t i
b a t z n e t a n , baina b a i l a neke eta adore falla ere beste b a i n b a t e t a n . H r a b a k i a k h a n z e a , eragozpennk g a i n d i t z e a , i b i l b i d e o k e r r a k u'/.tea, aukera
berriak autkitzea, urrarsak ematea csan nahi d u Jesusen urratsci jarraitirz
ibiltzeak. I b i l b i d e h o r r e l a k o osagaiak dir h o r i e k gu/.tiak. ' J C M I S so"
l

saiatu ziren bid h o r i egiten lehen krisiati haiek, ba b a i t z e k k c n beta bak a r t i k d c l a "gente l c d c ; i r c n i i u r b u r n eta betetzailea" (I Ib 12,2).
( a u r askok bizi dutenuren a rabera, kristautasuuak ez d i n i , tainalcz,
Jesusen "jattaitzaileak" eragiten, "erlijio bateko k i d c a k " b a i z i k . h z d i t u ,
bere c g i l a s m o a r e k i n bai e g i n i k , Jainkoarcn l'.rreinuari bideak zabaltzen
a h a l c g i i u z e n dren ikasleak sonara/ten, beren crlijio-betehcbarrak

ho-

beto edo okerrago g a u z . u z c n d i t u z t e n erlijio bateko k i d e s o i l a k b a i l i r a

asko eta askn. H a s i e r a k o k r i s i a u b i z i p e n jatorri/.kocna eta crakargarriena
i u o i z ez ezagutzeko arriskuan bizi d i t a horetako ug.iri: Jesusek z a b a l d u
z.ucn b i d e t i k ibikz.ca zer den ezagutu gabe bi'/it'zeko a r r i s k i i a u , alegia.
G e h i e n bal k i d e z osaturik datiden elkarteak izatcari urzi eta Jesusen
" i k a s l e " eta "jarraitzaile" direnez o s a t u i a k o a k m o l d a t z e r a dei egiten a r i
zaigu Ul izaren zaharberrir/ea. F/zinbesreko d u g u h o r i liaren egitasmoat e k i n bar eginago b i z i r z e n ikasteko, baita ebanjeloari beti leial izan ez
z a i o n iraganaren m o r r o i izatcari u z t e k o ere, eta b i h o t z - b c r r i t z e r a egiten

d i g u n deia entzutea eragotzi d i e z a g u k e t c n m o r r o n t z a eta h e l d u r r c t a f i k

elkarte g n z t i e n harnean gorde behar rekoak ere. Hlkarte batek bere eral-

askeago i z a l e k o ere.

d a k e t a r a k o d u e n i n d a r r i k c t a g i n g a r r i e n a izatera i n s t e n d a , o r d t i a n ,

E l i z a k ez d u , une hauetan, egungo m u n d u a k ezattzen d i z k i o n e r r o n -

e b a n j e l i o a k e l k a r r e k i n i r a k u r r i eta e n r z u t e a . Jesusi b u r u z k o k o n t a k i -

kei aurre egireko adore espiritualk. A s k o d i t a , z a l a n t z a r i k gabe, kas-

z u n a r e k i k o b a r r e m a n biz.i b o r r e t a n bere b i z i t z e k o era b e r r e g i t c k o eta

k a r k c r i a e s p i r i t u a l han atgi d e z a k c i c n faktoreak, ha i bere b a r m a n eta

J a i n k o a r c n erregetzaren e g i r a s m o a r i b i d e b e r r i a k z a b a l t z c k o argia eta

baita kanpoaldean ere; balere, fesukrsiorekiko b i z i t z a - l o t u r a r i k eza izan

in(.larra j a s o t z c n d i t u g u brrela.

daiteke a r r a z o i r i k nagusiena. K r i s t a u askok ez d u , ikasleek barnc-oiura

jesusek irekittiko

birlen da rama i z e n b u r u bezala a r g i t a l p e n h o n e k eta

b i z i t i k jarrair/.en d i o t e n e a n , Jesuscngan gordetzen den i n d a r eragilea

l a u l i b u r u k i z osatua d a g o : M a t e o r e n , M a i k o s c n , L u k a s e n era |oanen

ezagutzen. K r i s t a u elkarte askok eta askok ez d t i , Jess pertsonak eta

ebanjelioei e s k a i n i a b a k o i t z a . Jesusek i r e k i t a k o b i d e r a sarrera erraztea

e b a n j c l o e k beren bi/.itzaren g u n e nagusia o s a t u k o balute, bere barne-

d u sailak h e l b u r u , gure fedea liaren p e r t s o n a r e u jarraipenera b i l d u z .

e g i t u r a n g e r t a t u k o litzatekeen eraldaketa sumafz.cn.

E b a n j e l a t i b a k o i t z a k b i l d u eta e s k a i n i t a k o jesusen k o n t a k i z u n e r a ger-

['.ncakzionaczeko

u n c

d a bat. Jesusen gertaera s i n c M c d u n c n b i l i o -

turatze bat p r o p o s a i z c n da l i b u r u b a k o i t z e a n .

tzcau eta k r i s i a u e l k a r i e e n b i z i g u u e nagusiencan txertaizen a h a l e g i n -

E b a n j e l a r i a k berak d i s e i n a l u t a k o i b i l b i d e a r i jarraitzen zaio ebanje-

tzcko o r d u a iritsi z a i g u . Harn aurpegira begira egon b c l i a r d u g u so,

lio b a k o i t z a r e n i n g u r u a n egiten d i r e n iruzknetan, k r i s i a u elkarteak

harn bziiza k o n k r c t i i a r e k i n egin b c l i a r d u g u b a i , bar b a r n e k era-

igandetan cukarisria ospaizcra biltzen direnerako klrzak proposatzen d i -

gitcti d i o n Espritu eragilea b a r t u behar d u g u , h e r i o i z a r a i n o e r a m a n

t u e n pasarteci arreta berezia e s k a i n i z b e t i . Pasarte b a k o i t z a aztertzera-

zuen |ainkoaren e r r c g e i z a r c k i k o bere erahateko e s k a i n i z a r i jarraitu eta

k o a n c b a u j e l i o k o icsi.ua eskainiv.cn d a l e h e n i k eta b o s i i m z k i n e k ja-

bere b e r p i z k u n d c a k eralda g a i l z a n saiaru.

r r a i t z e n d i o l e b o r r i , z e i n e i a n Jesusen k o n t a k i z u n c a n s a k o n t z c k o

E r r e p i k a - g a i t z a den a p a r t c k o g a r r a m z i a tiute lau ebaujcliock Jesusen

p r o p o s a m e n a k egiten uliren.

j a n a i t z a i l e c n i z a t . 1',/. dir Jestisi b u r u z irakaspeu a k a d c m i k o a k p r o p o -

Irakurlea jaberuko denez, i k u s p u n t u nagusi batzuetan o i n a n i r u z . b u -

satzen d i t u z t e n l i b t i t u didaktkoak. Hzta liaren i b i l b i d e b i s t o r i k o a z be-

r u t u r i k d a u d e i r u z k i u a k : jesusek a l d a r r i k a w era g u z i o n r z a i b i z i era

rri c m a t e k o idatzi ziren b i o g r a r i a k ere. 1 ehen b e k i u n a l d i kristauek le-

c r r u k i iturri agortezin den Jainkoarcn Berri O n a azpimarraiz.cn da; bari

cez eta m a i t a s u n e z gogoratzen z u l e n Jesuscngana gcrturatzcn g a i i u z i c n

jarrairzeko bideak iraciokitzen dir, bere jarretis era biziera gaurko eran

k o n r a k i z u n a k dir. H a r e k i k o erakarpena s u n i a t i i ca jarraitu z i o f e n le-

e t r e p i k a t u z ; harn E s p i r i t u a harttiz k r i s t a u elkarteen eraberritzea era-

h e n e n g o b a i e n g a n e r a g i n z u e n zirvararen b e r r i aurkiiz.cn d u g u , ezer

gitera b i d e r a r u t a k o p r o p o s a m e n a k eskaintz.cn d i ra o n d o r e n ; g a u r

b a i n o l e h e n , berrn. J a r r a i l u k o d i c t e n ikasle b e r r i a k s o r t a r a z i c k o i d a -

e g u n g o giz.artearen c r d i a n J a i n k o a r c n erreinuaren egirasmoa gauzatzera

t z i t a k o l i b u r u a k dir.

bultzatze.il g a i t u z i e n bere dei k o i i k r e r u a k g o g o r a t z e n z a i z k i g u ; eta

H o r i dla eta, a l d a k c i a - p r o z c s u hatera, Jesusi jarraitzera eta bere egit a s m o a r e k i n bat egitera eragiten d i g u l e e b a n j e l i o e k .

Bihotz berri-

t z e k o k o t i t a k i z u n a k dir, eta jarrera h o r r e k i n i r a k t i r r i , a l d a r r i k a t u , c a

h a u s n a r t u behar dir, b a i t a s i n e s t u n b a k o i t z a r e n b i h o t z e a n eta k r i s t a u

e g u n g o krisi eia z i u r g a b e t a s u n gara i hauetan K r i s t o be rpizr.ua ren i t x a r o p e n e a n t x e r t a t u r i k b i z i t z e r a egiten z a i g u g o n b i t a .

1

lesas, Hurbilketa histarikaa i/eneko nirc liburua ikus Jaiieke, D o n o ^ i a n ,

I D A ' j y , argitaldariak 2{)09an argitaraaia.
7

A n a s era i n ti ai" berri baten h a i n behar b a n d i a n a u r k i t z e n d i r e n k r i s tau e l k a r t e a k

izan d i t u t begi aurrean o r r i a l d e h a u e k

idazterakoan;

baita Jesusek fede b e r r i bat h i z t u arazi d i e z a i e k e t e n hainbeste eta h a i n beste f c d e d u n x u n t e ere. A l d i berean, gainera, n o r a b i d e r i k gabeko b i -

L u k a s e n cbanjelioa d a , z a l a n r z a r i k gabe, e r a k a r g a r r i c n a . L e h e n d a b i z i

zitza b a t e k o l a b i r i n t o a n g a l d u r i k edo b i z i t z a r e n m i s t e r i o nagusii'.i ire-

i r a k u r r i b c h a r k o genukeena, Jainkoak " g a l d u a zegocua blatz.era eta sal-

ki tzca nekeza egiten d u e n existentzia maila batean k o k a t u r i k datidelako,

ba tzc ra b i d a l i d u e n |esus pozez ezagutzcko. U l c r r e i i a z c n a ere bcra d a ,

( a i n k o a g a n a k o b i d e t i k gabe b i z i d i r e n e i ere eskaini n a h i izan diet Je-

lesusen m e z u a hehartsuen babcslc, g a i x o c n sendagile eta b c k a t a r i e n la-

susen c b a n j e l i o a . Ba b a i t a k i i Jess izan d a i l e k e e l a h o r i e n t z a t ere b e r r i

g u n ageri d e n J a i n k o c r r u k i t s u a r c n albiste o n gisa jasotzeko o r d u a n .

on onena.
Jesusen B e r r i O n a gure g a r a i k o g i z o n - c m a k u m c e n t z a k o

L z d a k i g u z i u r egilcaren izena. B a u l o r c n k m k i d c izan zen L u k a s izeberresku-

n e k o m c d i k u k r i s t a u bat hartzen d a , t r a d i z i o z , egiletzat.

Batcstinatik

ratzeko oir g o g o t i k sortu da l i b u r u h a u . hz d u t i n o r gaitzestcko jaso

k a n p o idatz.i z e n ; agian L r r o m a n , 80 ca 90 u n c e n i n g u r u a n . K u l t u r a

c b a n j e l i z a t z a i l e izatcko b o k a z i o a ; a s k a p c n e t a k o b i d c a k c r a k u s t e k o b a i ,

g r c k o k o irakurleci zuzcntz.cn zaic egilea. L z d i r u d i zchaz.tasunez ezagutu

o r d e a . L z d u i m u n d u a gaitzestcko deia jaso Jcsusengandik, b a i , a l d i z ,

d e z a k e g u n i n o l a k o c l k a r i c r i z.uzendu.i d e n i k i d a z l a n a . L g i l c a k ' l e o f i l o

i t x a r o p e n a s o r r a r a z t c k o . Iiz au hhz.orian dagoen sua itzaltzera b i d a l i ,

izeneko kristau bati cskainf/cn d i o l i b u r u a , paganismotik

c t u a l d u n a h i a n d a b i l e n fedea piztera b a i z i k .

krsiaucn a r i c a n zahal d e z a n .
I,ukas d a , n o l a b a i t e k o ordena/, h a l a k o salbamen-historia

dato/en

modula)

bat k o n t a i z c n d u e n lehen dazlc kristaua. B i zariran b a n a i z e n d u l a n a .

L e h e n /aria FbiiiijelioiiV

osalz.cn tlu ca Jess da h o r r e n ardatza. 1 l a u r -

t/aroa k o n t a r u o n d o r e n , Jesusek ( l a l i l e a l i k (crusalcmcra e g i n d a k o i b i l b i d e a kontaiz.cn d u ; hertan burutz.eu da g u z t i a : Jesusen g u r u l z i l t z a i z c ,

piztticra eta zerura igotzea. B i g a r r e n zariak Aposlohien

F.gi/iikdw

izena

eta lehen l i l i z a d u ardatz. L b a n j c l i o a n agertzen d e n a t c n a l d c r a n t z i z k o

n o r a h i d e a n a b a r m e n i z . c n d a ida/Jan b o n e i a n ; l e i i i s a l e m e n basten da
i g o k u n d e a z eta [esusen ikaslcen Ichcn urratsak k o i u a i z e n dir o n d o r e n :
ola liaren l c k u k o izan ziren |erus,tlemen,
lurraren

Judea o s o a n , Samaran era

baz.terrcraino.

I.ukasen ehanjclii>a pozaren cbanjelioa d a . Jesusi p o z e z barrera

e g i t e k o g o n b i t a egiten z a i g u bere o r r i a l d e e r a n zehar. L z d u g u l i a r e n
hiciera b e l d t i r r c z , kezkaz c d o errezeloz ateta behar, alaitasunez eta k o n f i a n t z a z b a i z i k . M a r i a i z a n zen g o n b i t a b o r i e n t z u n z u e n

lehcna:

Agur, J a i n k o a r e n g o g o k o h o r i ! j a u n a zurekin ( 1 , 2 8 ) . Jaio a u r r e r i k ,

a m a r e n sabeletik b c r t a t i k p o z m e s i a n i k o a z a b a h z e n a u r k e z t e n d i g u Je-

( I , 1 0 ) , d i o Jesusek Z a k e o r e n etxean. G a u r n i r e k i n i z a n g o zara p a -

ss L u k a s e k (1 ,44). Poz h a n d i a sortarazten d u B e l e n e n haren jaiorzak:

radisuan ( 2 3 , 4 3 ) a g i n d u z i o n l a p u r o n a r i g u r u t z e a n . Jesusi, K r i s t o r i ,

Lz b e l d u r t u ! H a r , b e r r i o n p o z g a r r i a d a k a r k i z u e t , bai z u e n r z a t , bai

harrera egitera g o n b i d a t z e n gaitu I Aikasen ebaujelioak: bera da gure b i -

h e r r i osoarentzat ere: Salbatzailea, h a u d a , Mesas Jauna, j a i o zaizue

zi tzetara, alferrik galtzen ari garena salbatzera d a t o r r e n a ; gugan h i l t z e n

gaur D a b i d e n herrian (2,10-1 1).

ari d e n a berpiztera; gaixo dagoena sendatzcra; m e n d e a n g a i t u e n be-

D o a n l e k u r a d o a l a , aiaitasuna zabalduz. a u r k e z i e n d u j e s s L u k a s e k
geroago. G a h l e a k o h c r r i x k c t a n e g i n d a k o sendaketek

a l a i i a s u u a era

J a i n k o a r e n g o r e s m e n a p i z t e n d u r e : Jess iristean, Jainkoa bere herria

k a t u t i k askatzcra. Jesusi jarra i tzca s a l b a m e n - b i z i p e n m o d u a n h a r t z e n

irakatsiko digu k o n r a k i z u n honek.
l/tinkoin'i'i

arnkimvn

emaitz.a da Lukasek iragartzen d u e n salbatnen

salbatzera etorri dla (7,1b) s u m a t z e n d u jendeak. P a r a b o l e t a n , be-

b o r i . Jesusengan agerrzen dir Jainkoaren o n b c r a l a s u n a , b a r k a m e n a ela

katari bat o n b i d e r a t / c a n J a i n k o a k bi/i d u e n poza/, h i t z egiren die Je-

d o h a i n a . Zakariasen k a n l i k a n iragarria zetorren jada gur.' J a i n k o a r c n

susek (1 5,7-1 0.32). Jerusalemen sai tzean, ikasle guztiak m u l t / o a n , p o -

h a r t u erruktsuai i esker, goi/-argia a g e r u i k o zaigula zeru g o i i i k , i l u n -

zez. beterik, J a i n k o a o z e n k i goresten hasi ziren ( 1 9 , 3 7 ) . Jess zerura

perik beltzeneau d a u d e n c i argi egitera, gure pausoak b a k e - b i d e t i k z u -

igo tzean, ikasleak [erusalemera i t z u l i ziren poz-pozik eta etengabe

z e n t z e r a ( 1 , 7 8 - 7 9 ) . 1 lainbat cratara azaltz.cn d e n J a i n k o a r e n e r r u k i a

t e i i p l u a n egon o b i ziren Jainltoa goresten ( 2 4 3 3 ) . Jess g u i e bi/itza

agertzen d u Jesusen j a r d u n b i d e osoak.

pozez eta esker o n e z hele dezakeeu norbait o n eta berri gisa ezagutzen
l a g u n d u k o d i g u L u k a s e n ebanjelio h o n e k .

B c k a l a r i c i eskaintzen d i c n (uirkdmcuc-Au l e b e n i k . P a r a h o k i k o aita

bezalakoa d a Jess: semc/alaba g a l d u a k o n a r t z e n d i t u eta j a i - o i o r d u a k

* J a i n k o a k Jesusengan eskaintzen d i g u n s a l b a m e n a r e n albiste h a n -

egiten h a i e k i n ; artzaina bezalakoa: ardi gakluak bilatzen d i t u eta, aur-

SaUhitzdilc

ki i z c a n , jai egiren d u l a g u n c k i n ; e m a k u m e gajoa b e z a l a k o a : g a l d u

m o d u a n a u r k e z t e n d i g u jess. Hrrela iragarrzen d u J a u n a r e n a i n g e -

d u e n t x a n p o n i x o a bilatu u a a u r k i l / c n d u e n e a n , a u z o k i d c c k i n ospalzen

ruak haren jaiotz.a; Salbatzailea, hau da, Mesias fauna, jaio zaizue gaur

d u ( 1 5 , 1 - 3 2 ) . l . u k a s c n g a n a u r k i t u k o d i t u g u Jesusek b a r k a m e n a es-

D a b i d e n herrian (2,1 1). Orain bai, Jauna, zeuk h i r z e m a n bezala, titz

k a i n t z e n d u e n bi pasarte a h a z i c z i n o k : e m a g a k h i b a i e n a (/,36-50) eta

d i e z a i o k e z u zeure m o r r o i h o n i b a k e a n b i l t z e n ! Ikusi d u t e ire b e g i o k

Z a k e o , zcrgalariarcna (1 9,1 -1 0). 14iltz.cn i k u s i k o d u g u , bcra g u r u t z c r a

dia d a g o akiitasun b o r r e n j a t o r r i a n . L u k a s e k , h o r r e g a t i k ,

zure Salbatzailea

( 2 , 2 9 - 3 0 ) , abesru z u e n S i m e o n e k Jess besoetan

h a r t u z u e n e a n . Jesusengan ikus, u k i , sent eta a u t z e m a n d e z a k e g u

J a i n k o a r e n salbamena. Jendea b e k a t u t i k ( 7 3 0 ) , d e a h r u a g a n d i k ( 8 , 3 6 ) ,
heriotzatik ( 8 3 0 )

salbatzen a u r k e z t e n digti estis L u k a s e k . L u k a s e k

ihzaiz.cn ari z i r e n e n t z a k o b a r k a m e n a cskaruz: Aira, barka iez.aiezti, cz

b a i t a k i l c zer ari diren ( 2 3 , 3 4 ) .
Jainkoaren e r r u k i a agertzen da Jesusek burutz.cn d i t u e n
i'kintzetan

sendatzc-

ere: J a i n k o - a h a l m e n a r e n agerpen gisa b a i n o geliiago, l i a r e n

d i o s k u n e z , galdu a zegoena bila i zera era salbatzera e t o r r i da (19,1 0).

c r r u k i a r e n k e i n u m o d u r a a u r k e z t e n d i t u L u k a s e k (17,1 1-19). S a m a -

Salbamenaren oraitta Jess dla azpimarratzen d u ebanjelio h o n e k .

n a l o n a r e n a n t z c k o a d a Jess: b i d e a n d o a l a n o r b a i t l u r r e a n eroria

K r i s t o r e n g a n J a i n k o a bere s a l b a m e n a eskaintzen ari zaigu gaur, o r a i n -

i k u s t e n b a d u , errukitu eta h u r r e r a t u egiren zaio eta, k u p i t u r i k , z a u -

txe b e r t a n , b e t i : Salbatzailea, hau d a , Mesias J a u n a , jaio zaizue gaur

riak sendatzen d i z k i o ( 1 0 , 3 3 - 3 7 ) . B a r k a m e n a era sendatzea Jesusengan

D a b i d e n herriari ( 2 , 1 1 ) . G a u r iritsi d a s a l b a m e n a etxe honetara

haragi h a r t u d u e n J a i n k o a r e n o n b e r a t a s u n a r e n o p a r i m o d u r a hartzera

lo

11

gonbidatzen gaini Lukasen k o n t a k i z u n honek. G u i e buruak galduta

Bchartsucn cbanjelioa d u g u L t i k a s e n a . P r o g r a m a osoa a u t k e z t u z

e d o bekatari i k u s r c n d i r u g u n e a n , L\aropena j e s u s e n g a n i a n z e k o deia

bezala, garranrzi h a n d i k o b i pasartek prestatzen d u t e jesusi b u r u z k o

entzttngo d u g u o r r i o t a n .

a d i c t a z p e n a . L c h e n i k , j a i n k o i r a u l t z a i l c barJesusek hots egtieu d u e n

L u k a s e n ebanjelioaren arabera, b.spirituaren i n d a r r e z i r i s i e n zaigu

k'.rregetzako J a i n k o a - a l d a r r i k a r z . c n d u M a n a r e n k a n t i k a k : ahaltsuak

J a i n k o a r c n s a l b a m c n a . Jess da Jainkoarcn L s p i r i i u a r e n eramailea.

g o i - p o s t u c i a r i k b o t a ca czerezak gota jaso; o n d a s u n e z h e t e . . . gose zett-

l i a r e n bidez. n i u n d u r a r z c n da b i z i a e n i a i e n d u e n Espritu S a n u i a .

d e n a k eta c s k u h u r s i k b i d a l i abenusak egiten d u e n J a i n k o a ( 1 , 5 2 - 5 3 ) .

Joan Bataiatzailea amaren sabeletik b e r r a i i k Kspriru S a n t u a z b e t c k o

O n d o r e n , Jesusek Naz.arctcko sinagogan bere b u r u a r i c g o k i t z e n d i o n

d u lainkoak (1,15). Jess bcra ere U s p i r h u S a n r u l i o r r c n egilez s o n u k o

[sitiasen pasarte b.ttk t n a r k a i z e n d u e n p r o g r a m a : daunaren I z p i r i t u a

da M a r i a B i r j i n a g a n d i k . 1 tala iragarri ztzaion M a r i a r i : Lspiritu S a n -

n i r e g a i n e a n dago, berak au b i d a l i . . . b e h a r i s u e i b e r r i o n a adieraztera

tua e i o r r i k o d a z u r e g a n a eta C i o i - g o i k o a r c n indarrak hodeiak bez.ala cs-

(4,18).

r a l i k o z a i r u ; h o r r c g a i i k , z u r e g a n d i k j a i o k o tlena s a n l u a zango da eta

I ori h o n d a , burua n o n c / a n L e z d u c n ( 9 , 5 8 ) projeht behurisiui d a

J a i n k o a r c n Senie d c i m k o diotc [\ ,35). M u n d n a r e n S a l b a i z a i l c a ez d a

jess. A b e r a i s a k oharraraz.icn d i t u e n profeta: Ezin zaitezkete J a i n k o -

m u n d u a n elkar m a i r e d u r e n senar-emazteen inaitasunaren f r u i t u n i o -

arcn ca d i r u a r e n u i o r r o i izan-/ ( I d , 1 3 ) . A b e i a i s e n c r r u k i falta ca b n -

dur,\ . i g c i i , (ankoak giz.akioi d i g u n i n a i t a s u n a r e n I r u i t u bezala bai/.ik.

Hspiritu hori bcra da, baraiaiu o n d o r e n o i o i t z c a n zegoen bitartcan, gaincr,\ jatsi ziizaiona ( 3 . 2 2 ) .

bartsuaren era aberais b i h o z g a b e a r e n a , bata ( 1 6 , 1 9 - 3 1 ) ca aberats

hurugahearena, hesica ( 1 2 , 1 6 - 2 1 ) . I or c/. d a i t c k c c l a izan liaren kaslc.

K s p i r i t u borrek e r a m a n g o d u basamortuan barrena (4,1,) eta g i d a t u k o d u bere indavicz G a l i l e . i k o b i d e e i a l i k z.eii.u (4, 14).

n i g a b e k e r i a bi parbola a b a z t e z i n e i a n l a t t u l z e n d i t u e n a : Lzaro be-

Espritu

d i l u e n <;uziici u k o egiten ez badic ( 1 4 , 3 3 ) , c r a k u i s i k o d i g u 1 aikascn

ebaujelioak. ( u n e t)iidasunak p a i i c k a t u / j a n a i t u behar z a i o l a Jesusi,

berak gantzuruta, beharisuei, z a p a k l u e i era dohakabce askapenaren be-

a z a l d u k o d i g u h i t e o n d a s u n a k b a n a t z c n d i t u e n /.akcoren

rri o n a iiors e g i n e z bi/.iko d a (4,7-2(1). 1 Ospi r i i n S a n t u a k poze/ bcre-

(19,8). K o n t s u m o - g i z a r r c h o n c i a n m o i l u o s a s u n l s u a n bizitz.cn i k a s i k o

rik (10,2 I), J a i n k o a r i eskerrak ematen diz.kio. txikici agertzen zaielako.

d u g u L u k a s e n c b a n j e l i o a azicrur/, l i a n d a , t l i r u a r e n m o r r o i b i h u r i u

lainkoak Espritu S u n m a z eta i n d a r r e z g a m / u u i z u e n , eta l i a r k o n e g i -

gabe, ongizatearen d c s i o i a n tsutti ^abe, besteekin c l k a r t a s u n h a n d i a -

ten era deab ruaren t n c n p c zeuden guz.tiak sendar/en igaro zuen bere b i -

goz. b i z i t z e n ikasi/, gure o n d a s u n a k p r e m i a b a n d i e n a d u t e n c k i n par-

z i t z u , a i n k o a b c c c k t n haiizucn ( A p o s i o l u e u E g i n a k 1 0 , 3 8 ) . Ikasleei
ere l',spiriru Santti hori aginrzen die Jesusek; berak adieraziko (12,12)
d i c z c r k o n i c n i d e n esalea eta l a g u n d u k o d i e befen c g i l c k o a b e t e t z e n
( 2 4 , 4 9 ) . Jesusen, K r i s t o b e r p i z t u a r e n , Espritu b o r r e n esaneko izatera
g o n b i d a t z e n gaitu L u k a s e n ebaujelioak. k s p i r i t u h o i r e i a t i k ahiacuz. eraik i t z e n d a k r i s r a u - e l k a r t e a bcra ere. H b a n j e l i o a E s p i r i t u a z a b a l d u z hots
egiten d a . I L i t e n E s p i r i t u a i n u u d u a n txertatuz, z a b a l i z e n z a i z k i o ateak
J a i n k o a r e n etregetzari. Ez d e z a g u n h o r i g u z t i a ahaztti.

12

pasarteak

lekaluz.
Oioitzaren cbanjelioa d t i g u 1 .ukasena. B a r n e r i k b i z i den pertsona
d u g u h o r a u i k c z t e n z a i g u n j e s s : A i tai i o i o i i z c a n , L s p i r i i u a r i /.abalik,
J a i n k o a r i eskerrak e m a t e n eta A i r a g o r e s i e n . O l o i r z e a n , A i l a r e k i n h a r r e m a n e t a n ageri z a i g u jess u n e g a r t a n t z i t s u eta e r a h a k i g a r t i e t a n :
j o r d a n g o b a t a i o k o a n ( 3 , 2 1 ) ; H a m a b i a k aukeratzean ( 6 , 1 2 ) ; ikasleei
/ u e k , or naizela diozue? galdetu aurrean ( 9 , 2 0 ) ; G u r e A i t a i z e n e k o
otoieza i r a k a s t e r a k o a n ( 1 1 , 1 ) ; a n t z a l d a k c i a k o a n ( 9 , 2 8 - 2 9 ) . Jesusek

13

J a i n k o a go res ten d u , t x i k i e i agerrzen z a i e l a k o ( 1 0 , 2 1 - 2 2 ) ; P e d r o r e n

behar z a i o Jesusi ( 9 , 6 2 ) ; g c u r c b u r u a r i ttko e g i n eta e g u n c r o k o g u -

alde eskatzen d u , fedea a h u l d u ez d a k i o n ( 2 2 , 3 1 - 3 2 ) ; o r o i r z egiten d u

r tzea h a r r u behar da ( 9 , 2 3 ) ; dena urzirik j a r r a i t u behar z a i o (5,1 1),

G e t s e m a n i n , A i t a r e n h o r o n d a t e a hete z e d i l a o n a t t z e r a k o a n

(22,39-

n o r b e r a k dituen g u z t i c i u k o eginez ( 1 4 , 3 3 ) . J a i n k o a r c n o n b e r a t a -

4 3 ) ; g u r u t z e a n o t o i t z egiten d u , bere b o r r e r o e n i z a t b a r k a m e n a eska-

s u n a t c n c b a n j e l i o a n , h o r t a z , ez d u g u b i h o t z - b e r r i t z e k o a h a l e g i n e t i k

t u z ( 2 3 , 4 6 ) ; h i i ere, bere b i z i a ust osoz A i t a r e n eskueran jarriz l i i l k o

salbuetsiko gaituen lasaigarririk a u r k i r u k o . Alderantziz,

da ( 2 3 , 4 6 ) . O t o i t z e a n o i n a r r i t u a ageri z a i g u Jesusen b i z i iza osoa;

agertu d e n J a i n k o a r c n m a i t a s u n a penr.sa g e n e z a k c e n z o r r o r z era era-

otoitza d u elikairai.

baiekoena da.

N e k a t u gabe o t o i t z egiteko a b o i k a t z e n d u , gainera, beri [esusek.

O t o i t z a r i b u r u z k o kalekesia gogoragarriak a u r k i t u k o d i l u g u I.ukasen

L u k a s e n ebanjelioak arreta

berezia eskaintzen d i o

Jesusengan

emakumeari.

Idazlan h o n e i a n apancleo indarra d u t e n c m a k u m e z k o a k ageri d i t a : M a -

c b a n j e l i o a n : e z o r d u e l a k o lagunaren parbola (I 1,3-13); epailearen era

ra, Jesusen a m a ; Isabel, A n a , N a i n g o a l a r g u n a , S m o n e n c t x c k o e m a -

alargunaren parbola ( 1 8 , 1 - 8 ) ; fariseuaren ela zergalariaren parbola

k u m e bekataria, Jesusen a d i s k i d e M a r t a ca Mara, M a r i a M a g d a l a k o a ,

(1 8 , 9 - 1 4 ) . Ikasleek erne eta otoitzean b i z i behar dure, gerraruko d i r e n

Jesusen a m a g o r a i p a r z e n d u e n e m a k u m e i z e n g a b e a . . . Jess g a i x o r i k

g u z i i e i lies e g i t e k o . . . k e m e n a izan d e z a i e n (2 1,34-36). L z da a haz tu

dautlen e m a k u m e a k seiidarz.cn c r a k u s i c k o arreta berezia jarizen d u L u -

behar baurtzaroko ebanjelioalo- d u e n l i t u r g i a - eta le.sta-kursua ere,

kasek ( S i m o n e n amaginarreba, o d o l - j a r i o zuen e m a k u m e a , k o n k o r t u t a

dena gorespen- eia b e d e i n k a p e n - k a n i t i z betea ( A i n t z a , Magnficat,

He-

zegoen a d i n e k o andrea, zazpi dcabru arcra z i z k i o n (8,2) M a g d a l a k o

O t o i t z a , b a r n e - b i z i l z a , J a i n k o a r e k i k o harreman

M a r i a ) . K m a k u m c bekatariari ( 7 , 3 6 - 5 0 ) c r a k u s i e n d i o n c r r u k i eta sa-

ncflktus, Nmicflimittis).

z i n r z o a b o b e t o zaintz.cn kasiko d u g u I.ukasen cbanjelioa i r a k u r r i z .

J a i n k o a r c n salbaincna eta c r r u k i a l i o i s egiten d i t u Lukasek. l ,z diru
;

e z k u t a i z e n , ortlca, Jesusen salbamena o n a n z e a k ca liari jarraitzeak d a -

m u r t a s u n berezia ere nabarmcntz.cn d i i u , era berean; c d o N a i n g o alarg u n a r i (7,1 1-17), eta gurutzera z i h o a l a , b i d e r a negarrez alera z i i z a i z k i o n c m a k u m e e i ( 2 3 , 2 7 - 5 1 ) agertu zen b i b o z b e t a i a s u n a .

H o r i brrela, ebanjelio h o n e i a n k o n t r a s i c arras

Jesusen jarraitzae ti i ra c m a k u n i e a k era I l a m a b i e k i n hatera d o a z

l i a n d i a k ageri zaiz.kigu: J a i n k o a r c n albiste o n a r i ' jarrera e g o k i z c d o de-

b i d c e i a n zehar; M a r i a M a g d a l a k o a , Joana, K u s a r e n emaztea, Susana

k a r i z a n eskakizunah.

segokiz e r a n t z u n d i e z a i o k c g u . Jess ezlabaida s o r i u k o d u e n seinalca

eta beste asko. ( i u z t i o k beten ondasunez laguntzen zioten (8,1 -3). G i -

da era istacldar batzucnrz.at e r o r b i d e era bestecntzar alrxa-bide iz.atcko

z o n e z k o e k jess b a k a r r i k uzten d u i c n e a n ere, e m a k u m e e k z i n t z o ja-

czarria dago ( 2 , 3 4 ) . 1 ,au z o r i o n r a s t i n ( 6 , 2 0 - 2 3 ) ca lau n i a d a r i k a z i o

rrairuko diote, gurutzearen o n d o a n , azkenera arte (24,49). L m a k u m e a k

( 6 , 2 4 - 2 6 ) dakarrza h o r i adieraziz; S i m n fariseuaren eta e m a k u m e be-

dir l e h c n a k jesusen p i z t u c r a adierazten ( 2 4 , 2 2 ) . L u k a s e n c b a n j e l i o a

katariaren jokaera h a i n k o n t r a j a r r i a k ( 7 , 3 6 - 5 0 ) ; l a p u r o n a r e n era t o -

lagungarri zango d u g u e m a k u m e a r i jesusek begratzcii zon bezala be-

rraren e r r c a k z i o h a i n d e s b e t d i n a k ( 2 3 , 3 9 - 4 3 ) ; ariscuaren eta zergala-

giratzen ikasteko, bai h a i e n d u i n l a s u n a z.aintzeko, bai eta elkartcan d a -

riaren o t o i t z e n artcko kontrastea ( 1 8 , 9 - 1 4 ) , n a h i z Lzaro behartsuaren

g o k i e n l e k u a beiearazteko ere.

eta aberats b i h o z g a b e a r e n a r t c k o a ( 1 6 , 1 9 - 3 1 ) .

L u k a s e n e b a n j e l i o k o p r o t a g o n i s t a ez d a pertsonaia h i s t o r i k o h u t s

Beste ebanjelariek b a i n o gehiago azpimarratzen d u Lukasek jesusi ja-

bat. Jesusen j a r r a i t z a i l e e n e l k a r t e a n b i z i r i k jarratzen d u e n Jaun b e r -

rraitzeak eskatzen d u e n erabatekotasuna. Arzera begiratu gabe jarraitu

pizttta d a . H r r e l a a u r k e z t u a d a t o r hasierarik: Salbatzailea, h a u d a ,

15

Mesas j a i m a , jaio zaizue gaur (2,1 1). N a i n g o g e r t a k a r i t i k aurrera her e z i k i , L u k a s e k 'Jauna' d e i t z e n d i o etengabean.
E r a horretara, J a i n k o a k b e r p i z t u egin d u e l a k o . b i z i r i k dagoen baten
B e r r i O n a i r a k u r r z e n ari garca gogorarazi n a h i d i g u L u k a s e k . A i p a t z e n
d i t u e n hitzek<7. dute h i l d a k o maisu baten icstantenttia osatzen; une honeran b e r t a n b e t i k o b i z i t z a k o h i t z c z t n i n t z o z a i g u n baten h i t z b i z i a k

aunaren

ajara.

A f a n a ere b e h a r r e z k o a d a J a u n a , g u r e b i z i b i d e a

bere h i t z c z argit/.cn d u e a izatcaz g a i n , bere ogiaz janarit/eii g a i tticua ere bcra dla o n a r t z e r a irits gairezen. E m a u s c r a i r i s r e a n , b i d a i a r i a k atseden h a r t z e k o geratu z i r c u e a n , Jesusckin b a n a r u zttteu
afaria era, baten esktitik o g i a h a r i z e a n , J a u n a zekt ezaguru z u r e n .
N a h i k o a da czagutz.ea, une barez izango b a d a ere. B i h o t z a s u t a n ,

biografia-

Jcru.salcmera n h i . i t u z i r e n , besterik gabe, bidean gertaiua k o n -

koak; gure bizitzak sendatzen eta salbatzcn arraitzen d u e n p e n s o n a ba-

t a t z c r a ( 2 t , 3 3 ) . I r a k u r l c c k Ja u n b c r p i z r n a r e k i n t o p o e g i n d e z a i c l a

ten k c i n t i salbagatriak dir. Latif ca guretzar i d a r z i t a k o zerbait bezala

eta i z a n d a k o bzipena besicci k o n t a d i c z a i c g u l a d a L u k a s e k eska-

i r a k u r r i behar d u g u L u k a s e n cbanjelioa, ez iragancko g e r t a k a r i - m u l t z o

tzen d i g u n a .

dir. K o n t a t z e n d i z k i g u n cgniak ez dir o a n d a k o

baten

baten k o m a k i z u n a balitzan.
* Iktispegi h a n g u z t i a k o n t u a n h a r t u r i k , aparreko garrantzia hariz.cn
d u jesusek l'.mausko iknsleekin topo egin z u e n c k o pas.ureak ( 2 i , I 3 - 3 5 ) .
/

K o p e t i l u n eta eisita doazen ikasleok ongi islatzen dute g u i e g a u r k o egocra. Itxuraz, p o z c z b e l c t a k o ledera e r a m a n z i t z a k c e n g u z t i a d u t e eskti
arrean: ezagunak d i t u z t e Israclgo Idazteunak, cbanjelioa ere entz.un
d u t e , gururzearen berri izan d u i e ca c n i z u n a tinte e i n a k u m e e k i raga r r i t a k o p a z k o - n i e z u a ere. D e n a a l f c r r i k . Pertsona arteko b i z i p e n a falta
zaic: K r i s i o b i z i a r e k i n l o p o egiiea b e n c t a n . L u k a s e k b i bid c s k a i n t z c n
d i z k i g u B e r p i z t t i a g a n a k o fedea csnarazteko:
- jesusea Jiiz.a enlzim. L m a u s aldera doazen b i r a i l c a n , ikasleak Jcsttsez o r o i r z e n dir era f u r t a z m i n t z o . O r d u a n atera z i r z a i c n , h a i n
zuz.cn, J a u n a b i d e r a . Jesusi b u i ' u z m i n t z o d i r e n bi c d o h i r u ikaslc
d i r e n l e k u a n , han tlago Jess beta ere, horreraz jabetu ez arren: geroago a i t o r i u k o d u t e barrua sutan ztitela ( 2 4 , 3 2 ) . Jesusen presentzia h o r i , 1 aikasen hitzetan, bidclauin d a i o r r e n batena da; ez d a
ase s u n i a t z c n den zerbait (begiak itsu z i t u z t e n j ; presentzia k r i t i k o a
da berca (Jesusek bainbat zuzeuketa egin z i z k i e n ) , biztzan argi egiten d i e n presentzia d a (irakatsi egin z i c n ) ; h a i c n arrean i t x a r o p c n a
pizten d u e n presentzia. Bere idatzia i t a k u r t z e a n , etsipenak

jotako

ikasleek barrita sutan sen ti dezatcla da L u k a s e k n a h i duea.

16

17

1
POZEZKO

IRAGARPENA

H a n d i k sei h i l a b e t e r a , J a n k o a k G a b r i e l a i n g e r n a b i d a l i z u e n Na/.aret z e r i t z a n G a l i l e a k o h e r r i h a t e r a , b i r j i n a b a t e n g a n a ; b i r j i n a k M a r i a
z u e n i z e n a , eta (ose z e r i t z a n D a v d e n j a t o r r i k o g i z o n b a t e k i n e z k o n tzeko h i t z e m a n a z e g o e n . A i n g e r u a k , M a r i a r e n e a n s a r t u r i k , esan z i o n :
Agu, Jainkoaren g o g o k o hori! Jauna zurean.
H i t z h a u e k ent/.titean j k a r a t u e g i n z e n M a r i a , eta a g u r h o r r e k zer
esan n a h i ote z u e n g a l d e t z e n z i o n bere b u r i i a t i . A i n g e r u a k esan z o n :
-E/

b e l d u r t u , M a r a ! J a i n k o a k g o g o k o z a i t u . H a r , l i a u r d u n ge-

r a t u k o zara, semea z a n g o d u z u eta Jess i p i n i k o d i o z u i z e n a . H a n da z a n g o d a , G o i - g o i k o a r e n S e m e d e i t u k o d i o t e , eta bere a i t a D a b i d e n t r o n u a e n i a n g o d i o J a i n k o J a u n a k . Israel h e r r i k o errege z a n g o

d a b e t i k o , eta be ra re n erregetzak ez d u a/.kenik z a n g o .
M a r a k esan z i o n a i n g e r u a r i :
- B a i n a ola gerta d a i t e k e h o r i , ez b a i n a i z g i z o n b a t e k i n bizi?
Aingeruak crantzuu zion:
Espritu S a n t u a e t o r r i k o d a z u r e g a n a eta G o i - g o i k o a r e n ndarrak
h o d e i a k bezala e s t a l i k o z a i t u ; h o r r e g a t i k , z u r e g a n d i k j a i k o d e n a s a n tua i z a n g o da eta J a i n k o a r c n S e m e d e i l u k o d i o t e . B e g i r a , Eiisabet zure
l e h e n g u s i n a ere h a u r d u n g e r t a t u d a bere z a h a r r e a n ca sei h i l a b e t c k o
d a g o a g o r r a o r n e n z e n a . J a i n k o a r e n t z a t ez b a i t a ezer e z i n e z k o r i k .
O r d u a n esan z u e n M a r i a k :
H o i i a h e m e n [ a u n a r e n m i r a b e a . G e r t a b e k i t z u k esan bezala.
E t a aingeruak utzi egin zuen (Lukas, 1,26-38).

19

IKACARPEN

M a r i a g a n d i k j a i o k o d a , g i z o n e z k o b a t e k i n h a r r e m a n i k izan ez d u e n

HARRGARRIA

noska gazte b a l e n g a n d i k . J a i n k o a r e n k s p i r i r u a e g o n g o ta h u r a m u n 1 .ukasek oso estu l o t u r i k d a k a i iza Jesusen jaiot/aren iragarpena eta j o a n

d n a n agertearen

B a t a i a t z . i i l c a t c n a . G c r t a c r a b i e n arteko k o n t t a s l c a , balero, hiz.iki b a -

diote. M u n d u a r e n salbatzailea oz. da elkar m a i t e titilen senar-cma/tecii

r r i g a r r i a ti a eta b a l i a g a r r i z a i g u Jesusengan giza b a r a g i a h a r t u d u e n

m a i t a s u n a r e n o n d o r i o z j a i o k o . J a i n k o a k g i z a d i osoari d i o n i n a i t a s u -

Jainko-Semearen

n a r e n e m a i i z a i z a n g o d a . jess ez ta M a r i a k era Josek egiten d i g u t e n

m i s r e r i o a argi berri/. s u n i a t z e k o .

J o a n e n jaioi/.aren ira ga rpe na Jcrusalcmen gertatven d a , hots, h c -

j a t o r r i a n . H o r r e g a t i k , ''.Jainkoaren

Seme deituko

o p a r i a . Jainkoak e g i i e n t l i g u n o p a r i a ela.

rri j u d u a r e n p o l i r i k a - eta c r h j i o - m u i n a d e n Israclgo h i i i b u r u h a n d i a n .

lesusen jaiot/aren iragarpena. berriz, lalileako i n e n d i a l t l e k o herri ezcz a g u n batean: i n o l a k o sonarik ez d u e n Na/arelen, i n o r k ezer o n i k a re-

A(;t)i<: p o / m / A r n - z

ta tzea espero ez. d u e n h e r r i a n . I 'rteak geroago C i a l i l c a k o berri x u i n e e k

JesnsLn m e z u a o n a r t u eta j a i n k o a r e n b i h o t z ona a l d a n i k a r u k o tinte. ]e-

M a r i a r i e g i n d a k o iragarpenaren k o n t a k i z u n a g o n b i d a p e n b a l d a , geure

rtisalemek, aldi/, atzera b o r a k o d u . I'xikiak eta tleusezak d i t a be i i

baitan o i n a r r i z k o jarrera b a t z u k esnat/eko: fedea alaitasunez eta k o n -

J a i n k o a i e n albiste o n a o n d o e t i jaso tzen eta o n a r t z e n d u t e n a k .

h a n t z a z b i z i t / e k o z a i n t l u behar d i t u g u n jarrerak, alegia. A s k i t l u g u a i n -

[oan Bataiatzailearen iragarpena tcnphiko g i m e sakratuan gerrai/en d a . esusena, b e r r i z , hcrrixka bateko etxe apal batean. Jess ere

gL ruaren a h o t a n jai Izen d e n m e z u a jarrait/.ea.

"Agur. H o r i da M a r i a k J a i n k o a g . m d i k leheiidabiz.i e n t z u t e n d u e n

jondea b i z i , l a n e g i n , go/atu eta sufrir/en d u e n l e k u r a b e r i a r a i u k o ta.

b i i z a eta geiik c e e n t z u n b e h a r r e k o a . ".Agur, p o z t u zaitez: h o r i x e d a

H a k i k o e n a n e a n b i z i d a , beren nahig.ibc.tk a r i n t z e n eta A i r a r e n bat-

J a i n k o a k s o r k a r i o r o r i z u z e n i z e n d i o n lehen bii/.a. Z a l a n t z a ota i l u n -

k a n i e n a eskaintzen. ainkoa baragi egin ta, ez. jaureixean i r a u t e k o , ><gi-

tasun artean, a razo/ g a i n c z k a ikusi en d i t u g u n c g u n o i a n pt)za ez. gahzea

z a k i e n artean b i z i t z e n jartzeko b a i z i k ela gure b i z i b i d e a p a r t e k a t z e k o .

da eskatzen z a i g u n l c h c n g o gauza. B i z i t z a , a l a i t a s u u i k gabe, z.aildu eta

Barai.irzailearen jaiorzaren iragarpena cgizouczko beneragarri batek

g o g o r t u egiten ta.

e n t / u n z u e n : Z a k . u i a s apaizak, h a n d i u s u u c z b e t e t a k o o s p a k i z u n ba-

" j a u n a , z.uiekin. K g i t c n z a i g u n g o n b i t a r c n p<>/a ez da nabiiae/ko ja-

len b i t a r t e a n . [esusena, berriz, M a r i a i i egin z i i / a i o n , h a m a b i tute i n -

rrera b a i k o r r a edota g c u r c b u r u a k engainatzca. B a k a r r i k cz. egotcaren

g u i ' i i k o ctieskaro" b a t i . Kz. da a d i e r a z t e n , ez n o n z e g o e n i k , ez zerran ari

z i u r t a s u n a z b i z i t z a r i a u n e egiten t l i o n a r e n b a i l a n sortzen d e n uste

z e n i k ore: n o r i interesa t l a k i o k e e m a k u m e baten lana? Jesusek, alabaina,

s c n t l o t i k j a i o t a k o barne p o z a d a . h c t l c r i k j a i o r a k o alaitasuna. Jainkoa

g i z o n e g i n z a i g u n ( a i n k o - S e m e a k , beste era batera b e g i r a t u k o die ema-

g u r e k i n d u g u , z a i n t z e n g a i t u eta gure ona b i l a t z e n tlu b c r i . K e x u izan

k u m e e i : haien d u i n t a s t m a d e f e n d . u u k o t l u ota b e i e i k a s l c c u artean

gaitezkc gauza askotaz, baina e z i n g o d u g u i n o i z esan b a k a r r i k g a u d c l a ,

onartuko ditu.

cz baita egia. B a k o i t z a r e n h a r n e a n , g u garenaren b a r n e - m u i n e a n , h o r

Bataiatzaleari

b u r u z , a z k e n i k , Z a k a r i a s eta I s a b o l e n g a n d i k

jaioko

tlago ( a i n k o a , gurc salb.it/ailea.

dla esaten d a . hot s, J a i n k o a k b e d e i n k a t u t a k o b i k o t e a n t z u b a l e n g a n -

diz b e l d n m i . A s k o dir g u g . m p i z t u Ihc/.kcen b e l d u r r a k . K t o r -

d i k . Jesusi b u r u z , a l t l i z , gauza erabat h e r r i a iragartzen z a i g u . M e s i a s

k i z u n a r e n , g a i x o t a s u n a r c n edo h e r i o t z a r e n b e l d u r r a . B e l t l u r r a d i o g u

20

21

snritzeati, b a k a r r i k egoteari. m a i t a t u a k ez iza lea r i . G e u r e kontraesa-

h a u r r a k bezalakoak gara: d e n a bat-batean n a h i d u g u . Kz d a k i g u erne

n e n eta k o h e r e n t z i a r i k ezaren b c l d u r i z a n gaitezke. B e l d u n a t x a n a d a ,

egoten, gurc uahi sakonenak ezagutzcko. Izan ere, ahaztu egin zaigu J a i n -

kalte egiren d u . B e l d u r r a k ito egiten d u b i z i t z a , geidiarazi k e i n e n a . o z -

k o a itxarotea era jada ez d a k i g u ola a u r k i t u p o z a .

topa tu i b i l t z e a . K o n h a n t / a , segiirrasuna eta argia behai" d i t u g u .

Bizitzaren onena galtz.cn ari gara. A s k i izan o h i d u g u ongizateak ema-

J a i n k o a k g o g o k o zaitu. M a r i a k ez c z i k , gcuk ere e n i z u r e k o hitzak

ten d i g u n asebetetze, atsegin eta d i b e r i s i o a z . B a d a k i g t i o k e r gahiltzala,

dir, g u z t i o k b i z i eta b i l t z e n baikara J a i n k o a r e n graziak eta m a i t a s u n a k

b a i n a ez gara f a i n k o a k , b a l d i n eta ede x u m e z o n a r t z e n b a d u g u , p o z r a -

cutsita. B i z i t z a k bere h o r r e t a n j a r r a i t u k o d u , bere z a i l t a s u n eta k e z k a

sunerako bid berriak erakus d i c z a i z k i g u k c c l a sinistera ausartzen.

eta g u z i i . J a i n k o a g a n sinestea ez d a e g u n e r o k o arazoak k o n p o n r / e k o

Kz beldurtu. A l a i t a s u n a e/.iuezkoa da, barnetik eta k a n p o t i k m e -

erre/.cia. I lalere, dena beste era batekoa d a , [ainkoagan hoi'ici a u n e egi-

baixar/en gaituzten b e l d u r r c k g.iinc/ egiten d u i e i i c a u . ola peiusa, seu-

l c k o argia eta k e m e n a b i l a i / c n d u g u n e a n .

riru c a j o k a t u b . i i k o i t a s u n c / eta iix.iropenez? ola ni/.i arzean g a h z a r i

B e l errazak cz d i r e n c g u n o t a u , cz al d u g u (ainkoaganako tisie ona ca

aurre e g i l c k o c z i n t a s u n a eta epcltasuna?

hark onart/en g a i t u c l a k o poza c s n a i z c k o p r c i n i a r i k geure baitan? Z e r -

A h a z t u egin d u g u , barne-bizitza k a n p o t i k irils d a k i g u k e c u beste etlo-

gatik ez, apur batean, gurc baitatik beldurrak eta iloaldiak k c i u l u eta a u -

zei b a i n o garr.uuziMiagoa d c l a . B a i n e z l u i i s a l b i z i bagara, a h u l a g o a k

rrc egin bizitzari, g c r r u k o a egin z a i g u n ( a i n k o a g a n a k o fedetik abiaiuz?

gara edozereu aurrean. G e r o eta ineharragoa da g u i e

[ainkoaganako

nsic o n a ela cz t l u g u geure b u r u a b a b e s i c n asmat/en kalte egiten d i gunaren aurrean.

P O Z T / . O N A R T U Jl SUS

k u k a s b c l d u r zen ebanjelioaren

"(atina, zurckiu. J a i n k o a i n d a r sorrara/lea ta, o n a ta ca maite gaitu.

i r a k u r l c e k h a l a - b o l a i r a k u r r i k o ote

z u l e n berak i d a t z i i a k o a . A d i c r a z i n a h i ziena e z / e n alhistc arrunt bat,

i u p e r i o a n h a i c t i k b c s i c i a z c h i l r / a n beste berrien p a r c k o a . B i b o t / a piesta tu b c l i a r z u t e n : alai tasu na es na t u , b e l d u r r a k u\at u ca ( a i n k o a gertu

Kz gara bakartlatlcan b i z i , k o s m o s c a n g a l d u t a . G i z a t c r i a ez dago e s k u lik utzira. N o n t h k ateta egiazko itxaropena, bizitzaren azken misteriotik
ez bata? I 'eiia bcstelakoa egiten tki, gi/.akak bcrc h u m a f a i n k o a k lag n n d u i a n a b a r i d u t nean.

dcla s i n e i s i , gure bizitzak c i a l d a t z e k o prest.

B c r c Seme Jesusen jaiotza onartzcko M a r i a k b i h o l z - b a r r c n e a n e n t z u n

BtZMHiz

<;AUZU;ARRIA

z u e n nic/ua g o g o r a e k a r r i z , a i t c - a k l c t i k b e r d i n d u e z i n a den agerraldt

bat asuiaru zuen ebanjclai i h o n e k , ( uzt i o k b a l e g i n d e z a k e g u J a i n k o -

Pose ra k o g o n b i t a Lia l a i n k o a k bere senie-alabci egiten d i c n Ichcn h i t z a ,

aren m i i a b e b o n e k i n , s a l b a r z a i k a o n a r t z c k o . ola presta gaitezke bes-

Salbatzailea

rea, Jesuseo gizatasun a m u l t s u a n haragi h a r t u z u e n J a i n k o a r i harrera

pozez e g i l c k o ?

m u i i d t i r a c t o r t z e a n . H o r i x c c i i l / u n z u e n M a i i a k ere.

Agur: p o z t u z a i t e z - ,
Jtirgcn M o l t m a n n , i t x a r o p e n a r c n telogo h a n d i a k h o n e l a adicrazi

- A g u r : p o z t u zaitez. H o r r a , b i z i p e n o n a i z a t c k o prestatz.cn ari d e n a k

d u : J a i n k o a g a n d i k d a t o r r e n askapen h a n d i a r e n lehen eta a z k e n h i t z a

e n t z u t e n d u e n lehen h i t z a . G a u r ez d a k i g u i t x a r o t e n . U r d u r i d i r e n

ez d a g o r r o t o a , b o z k a r i o a b a i z i k ; ez d a epaia, b a r k a m e n a b a i z i k . K r i s t o

22

25

j a i n k o a r e n p o / c t i k j a i o zen eta, h i l eta p i z t u ere,

kontraesanczko

m u n d u z e n t z u g a h e h o n i b i / i p o z a e k a n z e k o h i l eta p i z t u zen.

MARIA,

F.I . I Z A R E N

EREJHI

B i z i p o z a , o r d e a , ez d a ha tere erraza. E z i n da i n o r b e l i a r i u alai egolera; e z i n z a i o i n o r i k a n p o t i k ezarri alaitasuna. E g i a z k o pozak gure

b a r n e - m u m a r e n s.ikonenean jaio behar d u . H a l a ezean, k a n p o a i d e k o
barrea, algara hutsa, une bateko / o r a b i o a . . . izan liteke, b a i n a b o z k a rioa k a n p o a l d e a n , b i h o t z a r e n araran, g e r a t u k o z a i g u .
A k i i i a s u n a o p a r i rtlci ra da. baina erraz gal liteke. l">ohaina da eta apaltasunez eta eskuzabalcz z a i n d u bebar da aniaren s a k o n e a n . H e r m a n n
1 esse nobelagile aleuiaiiak d i o e n e z , g i z o n - c m a k u m c asko et.i askoren
a u r p e g i a k o i n a z c n i a k , k e z k a i u a k eta i l u n a k b a d i l a , bizipoza a r i m a k
b a k a r r i k s u m a de/akeelako gertai/en <la b o r i brrela, era ez da a n a z o i m e n a k , sabelak, b u r u a k edo p o l r s i k o a k sortarazi d i e z a g u k e l e n zerbait.
B a i n a Inula gehi.tgorik ere. ola izan z o r i o n t s u , m u n d u . m barrena
hainbat oinaze dagoenean? ola egin barre, malkoak o r a i n d i k xukatzeko
i z a n i k , e g u n e r o b e r r i a k i.surtzen diteucan? ola atsegin h a r t u , gi/atcriaren heren bi gosearen, miseriareti edo gerratearen m e n p e daudenean?
M a r i a r e n b o z k a r i o a , Jainko salbatzaileagan - a p a l a k alrxaL/cn, hav m . i l s n m s i i / c n , gose d i r e n a k o n d a s u n e / h e i e l z e l i eta aber.Usak c d s u hutsik bidaltz.cn d i t u e n (ainkoagan

pozez den e n i a k u m e ededunaren

alaiiasuna da. C u/.on-eniakuine guztientzat zu/eutasuna, askatasuna eta

scnideUistina irrik.itzen era bilatzen d i t u e n b i h o i / e a n s o i l i k sortu liteke
egiazko alaitasuna. Mara [ainkoagan alah/cn ta, b.r/reriuen itxaropena
beteizera tlarorrelako.
S u l r i r z e n t l u t e n e k i n bar eginez eta negar egiten t h i t e n e k i n e l k a r t u z
bakarrik' egon gaitezke alai. X a p a k h i e n a n e a n b i / i p o z a gauzatzeko b o rro ka tzen denak b a k a r r i k d a u k a ala i tzeko e s k u b i d e a . Besteak z o r i o n tsu e g i t e n a h a l c g i n r z c n d e n a s o i l i k izan liteke z o r i o n t s u . Kguberra, g u reaii, gizaki berriaren jaiotza zint/.otasunez. b i l a t z e n d u e n a k b a k a r r i k
ospa iezake.

24

Ebanjelioaren basieran Lukasek Mara a u r k e z t u d i g u , hete sabelean h a ragi e g i n d e n J a i n k o - S e m e a pozez o n a r r z e n . K o m z i l i o a k a/.pinrarrani

z u e n bezala, M a r i a eretlu da Eliz.arentzat. H a r e n g a n t i i k ikas d e z a k e g u
Jesusi era haren E b a n j c l i o a r i leial.igo i/aten. Z e i n lirafeke g a u r M a r i a ren araberako l.liz.aren ezaugarriak?
1 l a r r e m a n c r a k o g i z a beroa z a i n d u / , bere .seme eta alaba g u z t i e n g a n a k o amazko samurtasnna susiatzen d u e n E l i z a . Besoak /ahalik d i t u e n L l i / a : a t b u i a t u eta k o n d e n a r u gabe, ahegi o n a e m a n era h a k o i iz.irentzai e g o k i a d e n l e k u a b i l a t z e n d u e n E l i z a .
M a r i a r e n ant/era, pozarren j a i u k t i a h a n d i deia era liaren e r r u k i a ere
e g u n g o era b i h a r k o h e l a u n a l d i e k i n dagoela aldarrikatz.cn d u e n E l i z a .
B i z i t z a e m a t e k o d u e n gaitastinagatik, i r x a i o p c n - z c i n u h i h u n / e i i d e n
Eliza.
( a i n k o a r i ba esaten d a k i e n E l i z a . n a h i z e t a cv o n g i j a k i n esaneko
izateak ora eramango d u e n . O r o r e n i z a i erantzuna ez. thiena, baina uste
onez. egia eta m a i t a s u n a bilatzen d u e a ; o n g i a h i k i t z c i a ixten e/ d i r c nekiko clkarrizkciaizera irekia.
E l i z a apala, M a r i a bezala, beti J a u n a a d i t t i z a i u dagoen E l i z a . H e n a
o n g i zeha/tuta i dukir/.caz. b a i n o , Jesusen E b a n j c l i o a atlitzera c m a t e a z
arduratzen den Eliza.
ftftgnifif/il-en

araberako E l i z a : m u n d u houeeako h a n d i , ahaltsu eta

aberatsak atsegin izan gabe, Jainkoa l u r r e k o behartsu eta gosetuen alde

dagoela akinik, h o r i e n i z a t ogia eta d u i i u a s u n a bilatzen tltien E l i z a .
Pertsona o r i n e n s t i h i k a r i o a r e k i n arretatsu d e n E l i z a : Mara bezala,
bere b u r u a / a h a z t u eta, l a g u n t z a heharrean donaren o n d o a n egoteko,
" a r i n - a r i n joaten d a k i e n E l i z a . B i z i t z a ospatzeko ardorik ez dutenen
z o r i o n a z arretatzen d e n E l i z a . E m a k u m e a r e n o r d u a iragarri era haren
d u i n t a s u n a , e r a t i t z t i k i z u n a eta s o r m e n a pozez sustatzen d u e n Eiiz.a.

25

Kliza k o n t e n p l a l a r i a : Jesitsengan g i z o n e g i n d e n J a i n k o a r c n mistrica

" h a u s n a r t z e n eta b i h o t z e a n gordetzen d a k i e n a , gero, bizipc-n gisa,
besterenganatzeko. M a i t a s n n a r e n azkcn gara i pena aldarrikaizeaz hatera,

S1NESTEAREN

POZA

J a i n k o a r c n s a l b a m e n a s i n e s i c n , eskatzen, sttfritzen eta i t x a r o r c n d u e n

Fliza.
I l a n d i k e g u n batzuetara, M a r i a etxelk alera eta J u d e a k o m c n d i a l d e k o
l i i r i h a t e r a j o a n zen a r i n - a r i n , eta Z a k a n a s e n etxean .sarturik, E l i s a b e t i a g u r e g i n z i o n . M a n a r e n a g i n i a e n t z n n b e z a i n aster, FJisabeti
p u n p a k a hasi z i t z a i o n h a u r i a sabelean. U n e b e r c a n , Espritu S a n t u a z
b e i e r i k g e l d i t u zen E i i s a b e t , era g o i a k i esan z u e n :
lcdeinkatua z u c m a k u i n c g u z i i e n arteau eta b e d e i n k a t u a zure sabe le k o f r u i t u a ! o r n a i z n i , n i r c aunaren a m a n i kustera e t o r i z e k o ?
/ u r e a g u r r a ire b e l a r r i c t a r a i r i t s i o r d u k o , p o z e z p u n p a k a hasi zait
h a u r r a s a b e l e a n . Z o r i o n c k o a z u , J a u n a k esan d i z u n a b e t e k o dla s i i i c i s i d u z u l a k o (hukas

I,3v'- 5)
/

A M A i-i'itiDUNAK

Ikuskari h u u k i g a r r i a . 1 .ukasck h c l b u n i i i o u c z osatu duea: Jesusen jaiot/aii kic,iiudu behar d i o n b o / k a r i o / k o , alaitasun s a k o n e z k o eta gorai/arrczko giroa sorrzeko. H i z i b i d c a a l d a i u egiten da s i n e s m e n c l i k b i z i zen d e n c a n . S e m e c d o alaba baten h a u r t l u n a l d i a c d o j a i o i z a bezalako
gei'taerak esanahi berri ca s a k o n a hartzen d u t e .
( i c r i a e r a Judako m c n d i a l d e k o i i e r r i x k a czezagun batean kokati.ua
tiago. B i e m a k u m e h a u r d u n solasean ari dir, bcren b a r n c - m u i n c r a n
l)izi d u i c n a z . Czonezkorik ez da ageri. l'.z.ia J o s ere, bere e m a z i e a r i
agian lagun baziezaiokeen ere. Fedez era h s p i r i t u S a n t u z beteriko e m a k u m e b i o k jabetu dir o n d o e n geriatzen ari d e n a z .
M a r i a k "agur e g i n dio Isabel i. O n e n a o p a d i o , u m e a espeto d u e n
u n e h o n e l a r a k o . A g u r r a k b a k e z era pozez bere d u etxe osoa.

26

Isabclek

27

sabelean d a r a m a n h a u r r a bera ere punpaka hasi da. Jess erarnanez

dago M a r i a r e n eta harn se mearen ira-biran. M e n d e e t a n zehar h a i n -

b e r a r e k i n , Mara s a l b a m c n - e k a r l e ageri z a i g u .
lira asko dago pertsonak agurlzeko. M a r i a k Jainkoarcn bakea, poza
eta b e d e i n k a p e n a d a k a r r z a . L u k a s e k aurrerago g o g o r a t u k o d u h o r i x e
izan zela M a r i a r e n seme Jesusek bere jarrairzaileei eskatti ziena: Erxe
batean s a n z e a n , esan: "Bakea

N a z a r e l e t i k arin-arin h e l d u d e n M a r i a d u g u i r u d i nagusa. D e n a
beste a l d i z ebanjelioen espritu ti k u r r u n d u d i r e n d e i t u r a ca t i t u l u r i k
gabe ere, ezaugarri jatorragoz ageri z a i g u h e m e n M a r i a r e n nidia.
Marn,

ire aunaren

ama.

H o r i a l d a r r i k a r z e n d u g o r a k i , Espritu

S a u t u z betetik, Isabelek. Eta hala ta: Jesusen atraitzaileentzat, M a r i a ,

ziickin".

Pozez g a i n e z k a , Isabel g o r a k i hasi ta: B e d e i n k a i u a z u e m a k u m e

beste ezer b a i n o lebenago, gure Jaunaren a m a d a . 1 lorretatik abiatzen

g u z r i e n arrean eta b e d e i n k a i u a z.ure sabeleko fruiua!. B i z i t z a r e n s o r -

da baten h a n d i i a s u n a . E c h e n kristauek e z z u t c n i n o i z Mara Jesusen-

b u r u a n , h a n dago beti J a i n k o a . S o i n e a n b i z i t z a d a t a m a t e n a m a k beti

g a n d i k b a n a t z e n . B a n a n d t i ez.inak dir. Jainkoak beelcnkatua, e m a -

dir E g i l c a k betleinkatu d i t u e n e m a k u m e a k : beren sabeletako f r u i -

k u m e g u z i i e n arican, M a r i a k Jess c s k a i m z e n d i g u , bere sabeleko

tua b e d e i n k a i u a d a . M a r i a d a bedeinkatu b e b i n e n a : harn b i d e z d a -

rn i i ti b e d e i n k a i u a .

t o r k i g u - e i a Jess, Jainkoak m u n d u a r i e m a n d i o n b e d e i n k a p e n a .

Maria,

siucslerluna.

Isabelek z o r i o n e k o airortz.cn d u M a r i a , sinetsi

Isabelek hitzok aldarrikatuz a m a i l z e n d u : Xorionckoa z u , sinersi d u -

t l u c l a k o . M a r a h a n d i a d a , ez, b c s i e r i k gabe, bere a m a r a s u n b i o l o g i -

zulako!. M a r i a z o r i o n t s u ta sinelsi egin d u e l a k o . I lorrarx, harn h a n -

k o a g a t i k , edez o n a r t u d u e l a k o , baizk, J a i n k o a k , salbaizailearcn a m a

ditasuna, Isabelek aintzat h a i t u duea. Jesusengan g i z o n egin d e n Jain-

i z a t c k o , egin d i o n d e i a . Jainkoari e n t z u i c n j a k i n t l u ; bhoiz. barrenean

koarcn mistcrioa ledelik bizi ca ospatzcra gonbitlaiz.cn gaiuzie ama b i o k .

gortic d u harn h i t z a ; bere baitan b a u s n a r l u d u ; ca hele egin d u , z i n -

/ o r i o n c k o h c r r i a , bizi izaren eramailc i z a n i k , bakea eta b o z k a r i o a z a b a h z e k o gai d i r e n a m a rededunak d i u c n a . / o r i o n c k o E l i z a , J a i n k o a k

tzo b u r u t u z , egin z.aion tleia. Mara a m a s i n e s i c t l u n a ta.

Maria,

ebiinjelizaizaiiea.

M a r i a k , s e m e a r e k i n hatera, o n a r t u d u e n

bedcinkatutako e m a k u m e a k d i i u e n a : fedea tinten eta semc-alabei fc-

J a i n k o a r c n salbaniena e s k a i n i z e n d i e d e n e i ; b o r r a t x , liaren egiteko eta

dearen berri e m a t e n d i c t e n e m a k u m e alaiak.

z e r b i i z u nagusia. K o u t a k i z u n a r e n arabera, M a r i a k b e r r i o n a hots egiten t l u ; ez hete k e i n u eta bitz.cn b i d e z b a k a r r i k , tloancra t l o a l a r i k , berarekin baiiataniai/.a bel i Jess ca h o n e n E s p i r i t u a . I lorixe da ckntza

M ARIARF.N

cbanjclizatzailcaren limlsa.

F.ZAUGARRIAK

Mara,

bizi pozaren eraniaiea.

M a r i a r e n agurrak bere seme jesusi t l a -

M a r i a k Isa bel i egiten d i o n i k u s r a l d i a k attkera e m a n z i o n L u k a s i B a -

r i o n alaitasuna kutsatz.cn d u . Beta izan da aurrena J a i n k o a r c n g o n b i l a

laiatzailea eta J e s s , jaio a u r r e t i k b e r t a l i k , h a r r e m a n c l a n

jartzeko.

entz.utcn: Poziu z a i i c z . . . J a u n a zurekin. O r a i u , p r e m i a d u t e n e k i k o

O s o k t u s u b e r e z i k o g i r o a k bcrctz.cn d u agerraldi g u z t i a . A n d r e b i a k

z e r b i t z u eta l a g u u r z a z k o jarreratik, M a r i a k beti berarekin t l a r a m a n Je-

a m a zango dir. B i c i ala b i e i deia e g i n zaie, J a i n k o a r c n a s m o e t a n l a -

susen, K r i s f o r e n , B e r r i o n a zaball/en d u . M a r i a d a E l i z a r c n t z a t e b a n -

g u n t z e k o . G i z o n e z k o r i k ez d a ageri. X a k a r i a s m u t u z e g o e n . H a r r i g a -

jelizatze p o z g a r r i bat gauzatzeko c r e d u r i k b i k a i n e n a .

rria bata ere, Jos ez ta ageri berrn. E m a k u m e b i e k betetzen dute gert a k a r i o so a.

28

29

ZORIONEKOA,

SINFSTEN

Z e n b a t e k tiste d u J a i n k o a k b i l a t z e n d u e n gatiza bakarra gurc o n a

D U E A

dla? Iiz dla, gu o i n a z e t a n i k u s i z , gozatzen ari d e n izaki j e l o s k o r bat?

Blai.se Pascal, pentsalari rantscsa, /era esa tora ausaitu z e n : i or ez dla,
.ilegiu, c g i a z k o kristaua bezain zoviomsu. N o r k s i n c i s dcz.ake, ordea,

B c r t a t i k hasita, gu z o r i o n t s u eta alai iza tea n a h i d u e a baiztk?

or c d o or Jess benetan serioski hari/.eko prest elagocla ziutta d a i -

hori gaur? A l d e r a n t z i z , gehicn-gehL-nck ust d u i c fedeak apenas d u e l a

teke, b a l d i n eta p o z betea e z a g u i z e k o (alia z a i o n a harengan a u r k i d c -

z e r i k u s i r i k z o r i o n a r e k i n . G c h i c n c z ere, e t o r k i z u n c a n eta oso u r r u n den

zakeela stunatzen hasi b a d a . Isabelek M a r i a r i egin z i o n agurra ~zo-

b e t i k o s a l b a m c n a r c k i n l o r u a h a l k o l i r z a l c k e , b a i u a ez u n e h o n e i a r a k o

r i o n e k o a z u , s i n e t s i d u z u l a k o - n o l a b a i t ere F e d e d u n g u z t i e t a r a

interesaiz.cn z a i g u n z o i i o n z c h a i z b o r r e k i n .

zabaltzekoa I'uzaickc. Z o r i o n c k o . i gaur ere, i x c p e l k e r i a z k o g u i e b i z i h i -

A r e gehiago. A s k o k ust d u t e u e z , b i z i t z a s a k o n k i b i z i t z e k o cragozpen ha da e r l i j i o a , pertsona rxiktago egiten d u e l a k o eta b i z i p o z a h i l a -

dcaren k o h e r c n i z i ca z i n i z o t a s i i n - e z a gorabehera, b i b o t z a r e n sakonctik sinesren d u e a .

razten d u e l a k o . G a i n e r a , zer dela-eta k c z k a t u etledun bat z o r i o n r s u izaten? K r i s t a u b i d e a b i z i t z c a k ez al d u besteck b a i n o gehiago sutrii/ea

eskatzen? h z al d a u k a z i o a r e n eta p a i r n m e n a r e n bidea egilea? Y/ al da,

S l N l S I 1.A 11KS IT'RIK DA

azken batean, z o r i o n a r i u k o egilea?

l i g i a zera d a : kristauek hete b i z i m o d u a r e k i n ez tntela erakusten, a n -

Beste era barean sinesten i leas tea zango da askoremzat egiaz sinetsi abal

iza d e n e z , fedeak i n d a r erabakigartia d u e n i k b i z i i z a r i pozez eta bete-

i/aicko m o d u a bizi garen garaioian. J o h n 1 l e u r v N c w m a n , el iza ra b i h u r -

ta.su ncz .turre e g i t e k o . A s k o k , h o r i de la-ca, l ' r i e d r i c h N i e i s z c h e k be-

u i t a k o g i z o n hark berak ere iragarri zuen egoera h o r i , zera esan z u e n c a n :

z a l a x c i k u s t c n g a i t t i z t e f e d e d t i n a k ; h a n d a , Jainkoak

besferengandik jaso eta birpentsatu gabeko fede pasiboa ardurarik eza

askatutako

pertsona gisa b a i n o gehiago, hark k a i e z lotura dauzkanak.

b i h u r u t k o dla pertsona eskolatiicn arican ca sineskeria, x u i n e c u ar-

Z e r gertatu da? /.crgatik h i t z egiten da h a i n gut\ z o r i o u a z elzcran?

Z c r g a t i k k r i s i a u askok ez d u t e J a i n k o a bereti b i z i t z a k o a d i s k i d e r i k
o n e n a bezala ezagutzcn?

i c a n . O n a da fedearen zenbair a l d c r d i funtsez.ko oroitzea.

htica, b e t i , b i z i p e n p e r i s o n a l a ta. Iiz ta aski bestek J a i u k o a z d i o s k u n a s i n c s i c a . B a k o i t z a k , azken batean, b i h o i z b a r m a n J a i n k o a r c n a u -

1 l a i n b a t e i a n g e r t a i z c n den bezala, b a d i r u d i Jesusen n u i g i m e n d t i a n

rrean sinesten d u e n a k b a k a r r i k o s a l z c n d u n o r b e r a r e n edea, ez bestek

ere g a l d u egin dla hasiera batean guztiari amasa cntatcn z i o n j a t o t r i z k o

diorela e n t z u t e n d u e n a k . Jainkoa s i n c s l c k o , b e h a r r e z k o a da o i n o r d e -

b i z i p e n a . L e h c n esperientzia h u r a h o z t u era, jarraian, beste e r l i j i o - k o d c

izan c t o t r i r a k o Jet le pasibo eta nozo batetik rede arduratsu eta per-

eta cskcmak -sarritan aski arroi/ak l i b a n j e l i o a r e i i t z a i - piJatu ahala, itza-

tsonalago hatera igarotzea. H a u x e da l e h e n d a b i z i k o galdera: /.crian s i -

liz joan d a k r i s i a u alaitasuna.

nesten d u t , J a i n k o a g a n ala harraz h i t z egiten tlidanarengan?

Zenbatek ust d u gaur, Jcsusengana hurreratzean, zoriontsu izateko eta

m u n d u zoriontsuagoa egiteko deia zango dla Ichen-Ichcntk

enezungo

h'edean cz d a d e n a b e r d i n . F u n t s e z k o a zer d e n eta zer b i g a r r e n rnail a k o a , b e r c i z i behar d a . l i t a hogei m e n d e r e n h u m a n , g u r c k r i s t a u fe-

ducua? Z e n b a t e k pentsa lez.ikc Jesusek eskaintzcn duea: b i z i t z a errotik

den betegarri asko d a g o . 1 l i i z a k , l e o l o g i a - e z t a b a i d a k eta eliz a r a u a k

alda Iczakcen z o r i o n berri bat a u r k i t z e k o bidea izan daitekecnik?

b a i n o harago dago J a i n k o a g a n tiste o n d u e n a r e n fedea. K r i s t a u a zein

30

31

d e n b c r e i z t e n d u e a ez d a bertutetsu c d o legeen z a i n t z a i l e zarca, b a l -

G u r c e g u n o t a n ere b a d u g u b e r r e s k u r a t u b c h a r k o g e n u k c e n m a i t a -

d i n t z a r i k gabe m a n e gaituela nabari d u g u n J a i n k o g e r t u k o a g a n uste

t z c k o era bat: bakardadean h o n d o r a r u t a , beheraldiak jota, g a i x o a l d i a k

osoa izatea b a i z i k . H a u d a b i g a r r e n galdera: f a i n k o a z f i o naiz ala b i g a -

harrapattita e d o r a , besterik gabe, bi/.ipozik eta i t x a r o p e n i k gabe dago-

rren m a i l a k o arazoeran k o r a p i l a l z e n naiz?

enari " b i z i b i d e a n lagtmizea.

F e d c - k o n r u e i a n g a r r a n t z i t s u e n a ez da J a i n k o a g a n sinesten ddala

ludartsucntzat, ederrenrzar, gazteenizat, osasuntsuentzat eta bizitzari

esatca, zer J a i n k o g a n sinesten d u d a n jakitca b a i n o . K z d a j a i n k o a r i b u -

aurre egin era gozatzeko gai direnentzat e g i n i k o gizarte bat ari gara erro-

r u z b a k o t z a k d u g u n ideia b a i n o gatiza e r a b a k i g a r r i a g o r i k . J a i n k o

izen d e n o n artean.

a g i n t a r i ca zuzen zalea sinesten b a d t u , n c r o n c k ere besteak m e n d e a n

Mide h o r r e t a t i k , hala d e i t u r i k o gizarte-segiegarismoa

(jurgen

hartzen eta epaiiz.cn saiattiz a m a i t u k o d u t . M a i t a s u n a eta b a r k a m e n a

M o l i m a n n ) susraiz.eii ari gara. Flatitrak baurtzainelcgiclan elkartzen d i -

den J a i n k o a g a n sinesten b a d u t , m a i t a i u z eta b a r k a t u z b i / i k o n a i z .

t u g u , gaixoak crieixe eta o s p i t a l c c i a n kokatz.cn, edadetuak zabar-ctxc

G a l d e r a izan l i t e k e : zer Jainko sinesten d u t : ire b a n d i n a b i eta intere-

ca egoitzetan g o r d e t z e n , d e l i t u g i l e a k k a r i z c l e t a n gilizaperarz.cn eta

sci e r a n i z t i t c n d i c n J a i n k o a ala Jcsusengan azaldu zaiguna?

tlrogen m c n d c k o a k z a i n r z a p c a n j a r i z e n . . .

Fedea, bestakie, cz da bataioan hartzen d u g u n n o l a b a i t e k o kapitak

I lorrela, dena dago o r d e n a n . Bakoitz.ak d a g o k i o n lekuan hartzen tlu

bat, b i z i t z a n zebar e s k u c i a n e d u k i d e z a k e g u n a . Fedea jarrera b a l da,

beharrezko arreta eta gainerakoak ktsaiago e m a i l gaitezke lan egitera eta

J a i n k o a r e k i n erne g a u z k a n a ; e g u n e l i k c g u n c r a g i z a k i a r i d i o n g e r t u t a -

bizitza gozatz.era, i n o r k galarazi gabe. G u r e ongizatea a r r i s k u a n jarriko

s u n - ela m a i r a s u n - m i s t e r i o r a zabalik g a u z k a n a .

cz d u e n arazorik gabeko g i z . o n - e m a k m n c z inguraiz.cn saiatzcn gara era

M a r i a d a e r e d u r i k o n e n a uste o i i c z k o l e d c b i z i h o i retan. B c r a d u g u

aski a.scbcicrik h i z i i z e a l o n / c n t l u g u .

b i h o t z a r e n s a k o n e n e a n Jainkoa c n i z u t c n d a k i e n eta J a i n k o a r c n salba-

G a u z a ta, ortlea, hrrela ezin dcla b i z i t z a k u i s a t z c a r c n eta c m a i c a -

m e n - a s m o c t a r a i r e k i r i k bizi d e n c m a k u m e a . Isabel l e h c n g u s i n a k h i t z

ren poza tlasraru. K m ulertu ere, hrrela ulertz.cn ta askok sumatzen d u -

g o g o a n g a r r i b a u c k i n g o i a i p a m z u e n : Xoi i o n c k o a z u , sinetsi du/.u-

tcna, b i z i t z a m o d u aspergarrian tloakiela cskticlatik ihesi, l o r t u d u t e n

lako!. Z o r i o n e k o a zen ere, sinesten ikasten b a d u z u . B i z i t z a n gerra d a -

o n g i / a l e - m a i l a h a n d i a izan arren.

kizukeen onena duzu.

G u i c k i n g u i e b i z i b i d e a p a r i e k a t u eta g u i e pobre/.ian l a g u n d u n a h i
izan gaituen )ainkoaren gizalsuntlea sinesten d u e n a k beste era batera b i zitzera d e i t u a nabari tlu bere b u r u a .

Bi/IHIDlAN, LAGUN

(atiza ez d a ezer handia egitea. A g i a n , bakardadean h o n d o r a i u t a

dagoen a u z o k i d c a r i gure adiskidctza cskaintz.ea izan daiteke ekinrza b a l ,

K r i s t a u m a i t a s u n a r e n ezaugarri b e r c z k o e n e r a k o a d u g u o n d o a n , g u r c

c d o d e p r e s i o a k jora d a g o e n gazte b o r r e n a l b o a n egotea, edo soseguz

g e r t u t a s u n a r e n p r e m i a n dagoenarengana biltzea. I Iorixe izan zen M a -

b a r t z e a bestek e n t z u n a i z a t c k o p r e m i a d u e n a g u r c h u r a , edo se-

riaren lehen k e i n u a ere, Salbatzailearcn a m a izatea fedez. o n a r t u o n -

mea/alaba k a r t z c l a n d u t e n guraso b a t z u e n o n d o a n egotea, e d o t a , g u -

d o r e n : e t x c t i k atera eta a r i n - a r i n j o a n , l a g i m t z a r e n p r e m i a n zegoen

rasoak b a n a n d u z a i z k i o l a k o , k o p e t i l u n ageri d e n batir h o r r e n a u r p e g i a

beste e m a k u m e b a t i l a g u n t z e r a .

aattzea.,.

32

33

S e n i d c a k e r a m a n beharreko '/.ama eta pistia partekatzera garamatzan

m a i t a s u n h o r i m a i r a s u n salbatzailea d a , b a k a r d a d e t i k askatzen g a i -

JESUSEN JAIOTZA

t u e l a k o , b a l e t i k , eta i t x a r o p e n a rxertatzen d i o l a k o , bcsterik, h o r i p a i ratzen d u c n a r i , n a h i g a b e a n l a g u n a k d i t u c k t sentiaraziz.

Garai hartan, m u n d u guztiaren errolda egiteko agindu zuen A u gusto enperadoreak. Lehen etroldatze hau Siriako gobernari Kirino
zela egin zen. Beraz, erroldatzera joan ziren denak, o r bere herrira.
Jos ere, Daviden familia eta jatorrikoa baitzen, Galleako Nazaret herritik judeako Beln zeritzan Daviden herrira igo zen bere emazte M a riarekin, erroldatzera. Maria haurdun zegoen. Belenen zeudela, haurra izateko egunak hete zitzaizkion, eta lehen-semea izan zuen;
oihalelan bildu ela abere-aska balean ezarri zuen, ez baitzen ostatuan
haienlzal tokirik.
Baziren inguru b a a n artzain batzuk, gauez kanpoan artaldea
txandaka zaintzen. (aunaren aingerua aurkeztu zitzaien ela (aunaren
aintzak argiz inguratu zituen; haiek beklur-ikaraz gelditu ziren, eta
aingeruak esan zien:
Lz. beldurtu! I lara, berri on po/.garria dakarkizuet, bai zuentzat,
bai herri osoarentzat ere: Salbatzailea, hau da, Mesias Jauna jaio zaizue gaur Daviden herrian. Lia liona seinalea: jaio berri bat aurkituko
duzue oihalelan bildua eta askan etzana.
Bat-batean, zeruko aingeru-talde handi bat azaldu zen aingeruaren
inguruan, Jainkoa goretsiz.
"Aintza zeru gorenean Jainkoari eta bakea lurrean berak hain
maite dituen gizon-emakumeei".
Aingeruek zerura alde egin zutenean, artzainek ziotsaten elkarri:
Goazen Belenera, Jaunak adicrazi digun gertakari hori ikustera.
Joan ziren lasterka eta han aurkitu zituzten Maria, Jos eta jaio berria askan etzana. Ikusi zutenean, haurtxo hartaz esan zitzaiena k o n tatu zuten. Artzainek esandakoa entzun zuten guztiak harriturik gelditu ziren. Mariak, berriz, gertakari guztiok gogoan hartzen zituen,
bere barman hausnartuz. Artzainal, entzun eta ikusi zuten are ngatik,

35

J a i n k o a r i a i n t z a k a eta g o r a k a i t z u l i z i r e n , d e n a a i n g e r u a k esan b e z a l a
gertatu baitzitzaien.

j e s s jada albiste ona ez. b a d a ; harn E b a u j e l i o a k ez b a d i g u deus

esaten; f a t n k o a g . t n d i k h a k a r r i k h e l d t i d a k i g u k e e n b o z k a r i o a e z a g u -

J a i o eta z o r t z i e g u n c r a h a u r r a e r d a i n d u z u t e n e a n , Jess i z e n a czar r i z i o t e n , s o r t u a u r r e t i k a i n g e r u a k esan bezala (Eukas 2 , 1 - 2 0 ) .

tzen ez. b a d u g t i ; j a i n k n o r k bere o n g i z a t e a g o z a t z e r a e d o e r l i j i o z k o

p o z b e r e k o i b a l bultzatzera mugar/en b a d i t u g u . . . , E g u b e r r i ez, beste
edozer a r i k o gara o s p a l z e n .
I hu da E g u b e r r i ospatzeko arrazo i b a k a r r a : Salbatzailea jaio zaizue

SALBATZAII.FA JAIO

ZAIGU

gaur. 1 l a u r hori ez zaie M a r i a r i eta Joseri jaio. E z da haiena. G u z t i o n a

d.i. M t i n d u a r e n nsalhatzailca ta. hlatn hotrengan jar genezake g u i e az-

A p u r k a - a p u r k a l o m e n ari gara. D a g o c n e k o l o n u d u g u jai h u n k i g a -

ken i r x a r o p e n a . E z a g u t z c n d u g u n m u n d t i h a n ez da b e h i n b e i i k o egia.

rri b a l z u k osparzea h o r i c n zergaria z c h a i z - m c h a r z zein den jakiteke. E l -

fesus d u g u gaur dena kutsaizen d u e n zuzengaliekeria b e i i k o g a i l e n d u k o

k a r r i z o r i o n - a g u r r a k e m a t e n d i z k i o g u ela ez d a k i g u zergatik. E g u h c -

ez d e l a k o a r e n i i x a r o p e n a .

rria iragartzen d a eta zergaria e z k u l a r z e n . A s k o k ez d a k i t e jada n o n

d a g o e n jai h o r i e n m u i n a . Z e r g a t i k ez e n t z u n d e b e n i i g u b e r r i - a l d a rr'u? ladeas ebanjelariak idarzi ztien K r i s t o o n d o r e n g o 8 0 . u n e i n guruan.

Itxarobide han gabe ez dago l i g u b e r r i r i k . G u r c s e n t i p e n i k o n e n a k

esnaraziko d i u i g u , familia/, eta lagunarteaz g o z a t u k o d u g u , z o r i o n uneak o p a r i u i k o d i z k i o g u c l k a t t i . 1 )cna o n a . O s o o n a . B a i n a o r a i n d i k
ez da E g u b e r r i .

K o n i a k e r a k d i o e n e z , gau i l u n a d a . Bat-batean argi batek i u g n r a tzen d i t u bere distiraz arrzain b a l z u k . (aunaren aintza deia d i o e b a n jelariak. [ n i d i a s e k u l a k o a d a : gau bai argiz beiea. A l a b a i n a , ari/.ain.ik
beklur-ikaraz g e l d i r u ziren. Iiz dir i l u n p e a r e n beldur, argiaren beldur baino. bagarpena,

B l I INI K A ITZU1 I

borrega t i k , hit/, liatiez basten d a : >A\/. b e l -

dunu!.

Z o r i o n - a g u n e n ca o p a r i e u a r i c a n , alari eta zara taren a n e a n , a r g i ,

E z g a i t c . z e n b a r r i t u . N a b i a g o izaten d u g u i l u n p e e i a n b i z i . B e l d u r r a

z u h a i t z eta izarren a r i c a n ia estalirik, o r a i n d i k a n t z e m a n l i t c k c E g u -

d i o g u j a i n k o a r c n argiari. Iiz d u g u egian b i z i t z e r i k n a h i . l i g u n horteran

b e r r i - j a i c n m u i n a : jaioberri bat, askan etzana. I l o r i x c g e r i a t z e n da

bere b i z i r z a n argi eta egia gehiago jartzen ez d u e n a k , ez d u l i g u b e r r i os-

Belcn<;o k o n t a k i / u n e a n ere. A r g i a k , a i n g e r u a k eta k a n t a k ageri dir,

patuko.
M e z u l a r i a k h o n e l a j a n a i t / c n d u : b e m o n puzgarria d a k a r k i z u e t . . .

b a i n a agerraldi paregabe h o r r e n bihot/a askan etzanik dagoen b a u t r a k

bcicizen du.

herri osoarentzat ere, E g u b c r r i - p o z a ez ta beste p o z e n arteko bar

E b a n j e l a r i a k , h a r r i g a r r i r o , oso h i r z s o i l c t a n kontat/en d u M c s i a s e n

gehiago. hz da beste e d o n o l a k o ongizate, asebetetze edo g o z a m e n c k i n

jaiotza. M a r i a r i " h a u r r a izaleko c g u n a k bete z i t z a i z k i o n eta lehenscmea

n a h a s t u behar. Jesusen albiste onetik d a t o r r e n nahasrezinezko p o z

izan zuen. H i t z bat gehiago ere ez. G c h i e n interesalzen z a i o n a , antza,

handia d a . H o r r e g a t i k da herri osoarentzat ere era b e r e z i k i oinazez

h a t i r r a r i egiten z a i o n hartera azaltzca d a . B e l c n e n , ostatttan berrn ere

eta g o i b e l b i z i d i r e n e n g a n a iritsi b e h a r r e k o a .

" h a i c n t z a t t o k i r i k ez zen b i t a r t e a n , M a r i a g a n hartera h u n k i g a r r i a

36

37

a u r k i t z e n d u . A m a k ez d u b a l i a b i d e r i k , b a i n a bihot/a d u : oihalctan
b i l d u ca abere-aska batean czarri zuen.
I r a k u r l e a k e z i n d u aurrera egin k o n t a k e t a b a r r i d u t a t i k gabe i r a k u r rzen: baut bonetan bartu al d u harag l a i n k o a k ? Kz g c n u c i i horrelakorik
i n o i z usteko. G u k J a i n k o h a n d i eta g u z i i a h a l d u n bat nalii g e n u k e eta
beta tune a b u l eta indarge baten m a k a l t a s u n e a n a u r k e z i u z a i g u . ola
izan J a i n k o b o n e n bedur? L i s i e u x k o lercsak,

1 9 9 7 a n eliz irakasle

izendatua izan zenak, zera d i o : Lzin naiz niregatik h a i n txikia egin den
J a i n k o a r c n b e l d u r i z a n . . . M a i t a g a r r i a zair!.
K o n t a k e t a k giltzarri bat eskainrzen d u , J a i n k o horren m i s i e r i o r a lu rrcraizeko. L u k a s e k h i r u bder ere n a b a r m c n l z e n tlu aberc-askaren gar r a n i z i a . O b s c s o a d i r u d i . M a r i a k abere-askan t i z a r e n t l u . A r t z a i n e i ez
zaic han beste seinalerik e m a t e n : askan etzana a u i k i t u k o t i m e . L i a
hala izan z e n : aberc-askan

a u r k i r u z u t e n , B e l c n c r a i r i s i e a n . Abere-

as ka h o r i ta, batir e g i n d e n J a i n k o horrek lurre.in a i s e d c i i c r a k o d u e n

Ichcn Icktia. A s k a hori da ezagutzera irisreko scinalea. b i l a i u h c h n r r c k o
lektia. /,er gordetzen ta e n i g m a h o r r e n azpian
I uka.s, z c h a r k a , Isaas garlearen hitz.ok a i p a t z c n ari da, Jainkoak kcxtika t l i o e n e a n : lv/.agutzen tlu itliak nagusia, b a i l a astoak ere ugazab a r c n e k o aska; Israclek, ostera, ez au czagtirz.cn, ez au k o n t u a n b a i tzen (Isaas

1,3). J a i n k o a ez. da gauza m i r a g a r r i eta l i l u r a g a r r i c t a n

bilatzekoa, arrtmt era e g u n e r o k o c t a n baizik. Ez da gauza bandietan arakatzckoa, txikieian miatzekoa baino.
A r t z a i n e k a d i c r a z i k o d i g u r c zein n o r a b i d e t a n h i l a m L m i b e r r i - m i s terioa: Goazen Bclenera. A l d a d e z a g u n gurc Jainko- i r u d i a . Ezjn d c z a g u n g u r c kristau-Jedcarcn rakurketa berria. l t z u l gailezen basicrara
eta c z a g u n d e z a g u n J a i n k o behartsu ca g e n u k o a . O n a r d e z a g u n l i a ren s a m ur tas u n a . E g u b e r r i ospat/ea, k r i s r a u a r c n t z a i , Belencra ilzur/ea d a .

HlRRl

ONOARI.N T Z A T

BOZKARIO

B a d i r a jende xtimeak s o i l i k jaso dirz.akecn gatizak. H e r r i a k b a k a r r i k

s u m a d i t z a k e c n egiak. B e b a r t s u e k s o i l k i goza d i t z a k e t e n p o z a k .
H o i i e i a k o a da Salbatz.ailearen jaiotza ere B e l e n e n : ez aberats eta d i r u d u n e n t z a k o a ; cskolatuck eta j a k i t u n c k tiler dezaketen gertakaria; g u t x i e n g o h a u t a t u b a t c n t z a k o zera. ( c r t a e r a h e r r i k o i a d a . H c r r i osoarenrzat b o z k a r i o a .
A r c a g o . Judticn gizarleak ez aski ondrautz.at era askok bekataritzat
jotako arizain gizajo batz.uk ti i ra albistea e i i t z u t c k o esna d i r e n bakarrak.
G a u r ere halaxe da, behartsu eta hazterruenak, s a r r i i a n , L l i z a i i k aski
t i r r u n g e r a i u b a z a i z k i g u ere.
j a i n k o a d c b a l d c k o a d a . D e n a d i r u z eskuta t l e z a k c t c l a k o a n d i r e n e k
b a i n o errazago onari/.cn t l u , borregatik, berri x n n i c a k . Jainkoa tolesgabea da eta beti gehiago c d u k i i z c a z itsuttiia bi/i drcncngautiik b a i n o
gertti.igo ta l i c n i x u n i c a i c n g a n d i k . J a i n k o a o u b e r a ta eta, o n g i z a t c a u
itxii ik, b c r c k o i k c r i a u b i z i direnek b a i n o h o b e t o ulci i z c n i l u t e elkar sen i t l c <;sa l u a i t a t z c n t l u t c n c k .
C aur ere egia izalen jarraitz.cn tlu Ichcn L g u b c r r i liaren k o u t a k i z u nak a d i c r a z i c n d u e a . A s k i c t s i r i k b i z i d i r e n e k b a i n o irekiago dute
b i b o i z a | es usen iza l b e h a r t s u c k . 1 l a t i c n b i b o t z c k bat u te L b a n j c l i o a g a n a k o sentiberatasun bat, aberaisck sarriian atroatuta t l u t c n a . A r r a zo i d u t e m i s t i k o c k zera t l i o r e n e a n : J a i n k o a o n a r t z c k o , hustu, biluztu eia behartsu egin behar dla, alcga.
B c s i e c n suli i k a n o a a h a z t u z , gurc n a h i a k asebetetzcaren a i z e t i k b i z i
garen h e i n c a n , i r i i s i k o gara, agian, h a i n b a t kitzkapen-mailarara, b a i n a
ez d u g u B c l c u g o artzainei hots egin z i t z a i e n poza l o r t u k o .
E d u k i r z e a r e u irrika stistatzen d u g u n b e i n c a n , gure arrean c z i n g o d a
B e l e n e n e n t z u n zen abestia k a n t a t u . -Jahetzcko eta i t a b a z i e k o e n p e i n u a b u l r z a i z e a z hatera, bakea sus ta lrckcela ust izatea a m e s k e r i a htttsa d a " ( E r i c h F r o m m ) .

38

39

Izango d u g u , bai, gero era gauza gehiago g o z a t z e k o , b a i n a h o r r c k ez

d u g u r c barren butsa, gure asperdura, gurc b a k a r d a d c a b c r e k o . Iritsiko
gara, bai, gero era l o r p e n aipagarriagocrara, baina g u p i d a r i k gabcko n o r g e h i a g o k a , garazka era lebia a r e a g o t u k o dir g u r c a n .

c l k a r t u t a gatiele ( L e o n a r d o B o f f ) . J a i n k o a k b i z i b i d e bera p a r t e k a t z e n
d u gurekin.
H o r r e k d e n a aldatz.cn d u . J a i n k o a b c r a gure b i z i i z a n s a r t u d a . k x a r o p e n e z b i z i gaitezke. J a i n k o a p a r t a i d e d u g u gurc b i z i m o d u a n eta salb a m e n e r a n t z jo d c z a k c g u b e r a r e k i n . E g t t b e r r i a , h o t r e g a t i k , b e r r i r o
jaiotzeko

O S O

BF.STKI A K O CALIA

deia da fcdedunenrzat;

ahtitasuna,

itxaropena,

elkarra-

s u n a , s c n i d c t a s u i v a c a A i i a g a u a k o ust osoa i n d a r b e r r i t z e k o g o n b i dapena.

h g t i b e r r i a k b a d u bere baitan sekrctu bar, c g u n o t a n , z c h a z k i zer den ja-

( l o g o r a d i t z a g u n A n g e l u s Silesius poetaren h i t z b a u e k : Kristo m i la

k m gabe, zerhait o s p a i z e n d u t e n e i ilie.s c g i i c n d i c n a . L z i n d u r e sus-

a l d i z jaio a i r e n B c l e n c n , z u r c b i h o t z e a n jaio c z b a d a , g a l d u zara bcsie

i i u t u ere e g i n E g u b c r r m k gurc b i z i t z a ren azken m i s i e r i n a argitzeko ga-

b z h z a r a k o : a l l c r r i k jaio zara.

koa c s k a i n i / c n d u e l a .
B e l a t m a l d i z b c l a u n a l d i , g i z a k i c k l a r r i i u r a o i h u k a t u d i r u z i c heren galdera s a k o n e n a k . Z e r g a t i k s u f r i r u beharra, geure izanaren b a r n c - m u i -

JAINKO CI/.ON

IXNA

netik denak z o r i o n e r a d e i i z c n b a g a i l u ? /.ergak h a i n b c s r e i'niM razio?

/.crgalik h e r i o i z a , b i z i t z e k o jaio bagara? ( i z a k i a k galdezka ari z i r e n .

L g u b e r r i a k J a i n k o a z d i l t i g u n b u r u t a z i o eta i r u d i a k berriktistcra gara-

J a i n k o a r i g a l d e z k a , garenarcn azken z e n t z u a r e n hila g a b i l r z a n e a i i , 110-

marza, harn c g i a z k o a u r p e g i r a g c r t u r a t z c n u z t e n cz d i g u t e n a k b e r r i -

k i b a i i ere, liaren aldcra jan zen garelako begira. J a i n k o a , o r d e a , erabat

kustera. Jainkoak ibes egiren dti g u r c p c n t s a m o l d c eta e s k e m e t a k o l o -

isilik z e g o e n .

nire-taiik. l'.z d i t u g u k e i a k u s t e n di/.kiogun b i d e a k jarraitzen. J a i n k o a

k g u b e r r i a n , berriz, J a i n k o a k h i t z egin d u . B a d u g u harn e r a n t z u n a .

a s m a e z i n a ta.

Ez d i g u hirz egin o i n a z c a n b u r u z k o h i t z ederrak e.satcko. [ainkoak ema-

I n d a n s u eta a h a l t s u , ospez eta a h a l m e n e z g a i n e z k a i r u d i k a t z e u

ren duea c/. tura h i t z a k . - J a i n k o a r c n I lirza g i z o n egin da. I lots: ar-

d u g u , b a i n a beta x u m c t n s u u ca cskasia e r a b a t c k o a u j a i o t a k o batir i n -

gihitleak e m a n b a i n o , J a i n k o a k nahiago izan tlu gurc galdera, s u J r i n i e n

darge b a l e n h a u s k o r r a s u n c a n c s k a i n i z a i g u . l a b e l i a p a r r e k o , m i r a g a -

era czinta.sunak bere g o r p u r z e a n era m a n .

r r i z k o eta h a r r i g a r r i z k o gatizetan k o k a t z c n d u g u , b a i n a bera e g t m c r o -

J a i n k o a k ez d u s u f r i m e n d u a z a z a l p c n i k e m a n , g u r e k i n s u l r i u i e g i ten d u , besrerik gabe. E z dti e r a n t z u u i k l u n h e s i c atsckabe eta d e s a i naren zergatiaz, bere b u r u a a p a l d u d u . E z d a g u r c b i z i izaren m i s t e r i o -

koctan,

ohikoeian

eta

arrunieian

aurkcztu

zaigu.

Haudi

eta

u m m c k o u a i d a u k a g u eta bera t x i k i cut h u r b i l c k o cg'm z a i g u .

l ' z . B e l c n g o b a u r h o n c t a n g i z o n egin z a i g u n J a i n k o h o r i ez da g u k

ari birzez e r a n r z u t e n a r i , jaio e g i n da s o i l i k , hrrela berak ere g u r c giza

i t x a r o n g o g e n u k c e n a . L z dago g u k i r u d i k a t u k o gentikeen m a i l a n . D e -

abentura bizi nahi duela adieraziz.

sengainua bar dezakegu halako J a i n k o batengan. A l a b a i n a g u k gure o n -

E z g a u d c gurc bakardade i k a r a g a n ian gal d uta. E z g a u d c i l u n p c b e l -

d o a n b e h a r d u g u n a c/ al d a , h a i n z.uzen, h u r b i l c k o J a i n k o hori? E z al

rzean t o t a . Bera g u r e k i n d a g o . B a d u g u argi bat. Ez gara b a k a r r a k ,

d a giza g a i e k i k o gercutastm h o r i J a i n k o a r c n c g i a z k o m i s t e r i o a o n d o e n

40

41

agerrarazten duea? E z al da h a u r h o r r e n a h u l e z i a n o n d o e n agerrzen

harn egiazho handitasuna?

ZABAL BTDEAK JAINKOARI

E g u b e r r i a k gogora ekartzen d i g u J a i n k o a r e n presenrziak ez d i o l a beti

g u k i r x a r o n d u g u n a r i e r a n l z u r e n , g u t x i e n espero d u g u n e a n eskaintzen
baitzaigu. Z i n e z oroitzean ca isiltasunean, geurekoikeria g a i n d i t u z , harn n a h i a r e n esaneko izanez eta z i n t z o b i z i z b i l a t u b e h a r k o

dugu,

b a i n a l i t e k c e n a d a hark n a h i d u e n u n c a n eta erara eskaintzca, b a i t a b i zi t z a k o g a u z a r i k a r r u n t eta o h i k o c n c t a n ere.

O r a i n b a d a k i g u g u r c a b e g i k o r t a s u n a r e n p r e m i a n d e n e d o z e i n izaki
m a k a l era a h u l e r a n atirki d e z a k c g u l a . I latir b a l e n m a l k o c i a n c d o t a
a d i n d u n baten b a k a r d a d e a n egon l i r e k c . E d o z e i n anaia edo a n c h a r e n
a u r p e g i a n begizra d e z a k c g u giza haragian g e u r c g a n a u i n a h i izan d u e n
Jainko horren zaruzua.
I J o r r a t x E g u b e r r i a k d a k a r r e n egia i r a u l l z a i l e a , k r i s i a u fedearen csk a n d a l u r i k h a n d i e n a , P a u l o k csaldi g o g o a n g a t r i h o n c r a n adierazia:
<d<risio Jesusek, J a i n k o - i z a e r a k o i z a n i k , ez z i o n g o g o r e u l s i n a h i izan
j a i n k o z k o bere m a i l a r i , bcsrcla b a i z i k , h u s i u e g i n zen bere h a n d i - i z a -

T i b e r i o e n p e r a d o r e a r e n a g i n t e - a l d i k o hamabo.sgarren u r t e a z e n . P o n t z i o P i l a t o zen J u d e a k o g o b e r n a r i , I lerodes G a l i l e a k o agintar, h o n e n

a n a i a F e l i p e l t u r e a k o eta T r a k o n i t i d a k o a g i n t a r i , eta L i s a n i o A h i l e n e k o a g i n t a r i . A n a s eta K a i fas z i r e n a p a i z n a g u s i . G a r a i h a r t a n , J o a nek, Zakariasen semeak, Jainkoaren mezua h a r t u z u e n basamortuan.
Jordn i n g u r u g u z t i a n b a r r e n a i b i l i zen J o a n , b i h o t z - b e r r i t z c k o eta b a t a i a t z e k o h o t s eginez, b e k a l u e n b a r k a m e n e r a k o . I l o r e l a , Isaas p r o fetaren l i b u r u a n i d a t z i r i k d a g o e n a g e r t a t u z e n :
" A h o t s b a l o i l u i k a ari d a b a s a m o r t u a n : P r e s l a t u b i d e a J a u n a r i , z u z e n d u b i d e x k a k h a r i . Bete daitezela sakanak, beheratu m e n d i - m u i n o a k ;
b i h u r b i l e z zelai e l a lautada paraje latz eta m a l k a r r a k . O r d u a n g i z a k i
g u z l i e k i k u s i k o d u t e J a i n k o a k e m a t e n d u e n s a l b a m e n a " (1 ,ukas 3,1 -6)

leaz era esklabo-izacra h a r t u z u e n , g i z a k i e n a n t z c k o eginez ( F i l i p o a rrak 2,

6-7).

K r i s t a u - r e d c a r e n J a i n k o a cz da b u r u t a p e n b a i , u r r u n e k o a , cskuragaitza. J a i n k o gizatartti, h u r k o eta htirrekoa d a . Cii/a i z a c r a k o etlozcr

u k i i z e n d t i g u n o r o t a n ola c d o hala u k i d c z a k e g t i n Jainkoa d u g u .

BASAMORI

UKO

AIIOISA

E z d a k i g u n o i z ela ola hasi z e n . I l a l a k o b a l e a n , h c t t i i x o b a t e k o

apaiz. b a l - J o a n i z e n e k o a b e r a u - j a u r e t x c k o beiebeharrak u t z i , J c t u s a I c m d i k a l d c n d u eta, Jainkoari c n l z u i c k o isliasun- eta b a k a r d a d e - b i l a ,
J o r d n i n g t i r u k o b a s a m o r t u a n sarru z e n .
1 lara cz ziren i n s t e n , ez E i l a t o r e n a z p i k c r i a k , cz A i n i p a s c n t r i k i m a i l u a k . F l a n ez zen r e n p l u k o zaratarik e n t z u t e n , ezta Calileako l u r jabeen n e g o z i o r i k sumatzen ere. Jsaiasen i d u r i k o , basamorttia d a J a i n k o a g a n a ireki eta o n b i d c r a t z e k o I c k u r i k a p r o p o s e n a . Oseas proctak
d i o e n e z , basamorttia o r n e n J a i n k o a biholzera m i n t z a t z c n den tolda. B a ote d a g o gaur b a s a m o r t u k o J a i n k o h o r r i c n t z u t e r i k ?

42

43

- B a s a m o r t u a n o i n a r r i z k o e n a z b a k a r r i k b i z i t z c n ta. E z dago alfe-

d i o b i h o t z c a n . H a r n o i h u a d e i ,soi! batean l a b u r b i l t z e n d a : Prestavu

r r i k a k o ezcrtarako I c k u r i k : J a i n k o a r c n h i t z a saltokietan b a i n o h o b c t o

b i d e a J a u n a r i . o l a z a b a l d u , ordea, b i d e a l a i n k o a r i ? o l a egin t o k i

c n t z u t c n d a h a n . E z dago a t s c g i n c r a k o c d o n o r k bcrc b u r u a e n g a i n a -

gehiago gure b i z i t z a n ?

t z c k o l e k u r i k ere: basamortuak, ja b e t i , t e n p l u a k b a i n o gehiago h u rreraizen d u J a i n k o a g a n a .

J a i n k o a r e n ahotsa basamortutik d a t o r r e n e a n , c k o n o m i a k o , p o l i -

Norbemren

hinlze Aetna, A s k o k J a i n k o a es tal i ta datikate, era g u z t i e -

tako a t t t t e i r i t z i , zalantza, h a u r l z a r o k o o r o i r z a p e n txar e d o crijio-bizip e n c z k o r r e n a z p i a n . ola h e l d u b e n e t a k o J a i n k o a aurkitzera? ( a -

t i k a k o e d o r a crlijiokt> interesek d c s i t x u r a r u gabe i r i s t e n z a i g u . A h o t s

r r a n t z i z k o e n a cz d a E l i z a n , e d o apaizetan edo m e z a t a n

garbi eta gardena da; ltintsezkoenaz m i n t z o z a i g u , ez gure i k a - m i k a , az-

fesusengan agertu z a i g u n J a i n k o bizia biJatzea da I c b c n - l c h e n i k egin be-

p i j o k o etlota esri.ucgiez.

ha rreko a. Jainkoak utzi egiten d u hila d a b i l t z a n e k a u r k i dezaten.

E u n t s c z k o a beti da gauza g u t x i , b c l i a r rezkoa b a k a r r i k . 1 i o r r e l a k o x c a

larrenari

penisatzea.

a neta, j a i n k o a r i b i d e a z a b a h z c k o , b c h a r r c z k o a ta b i h o -

da l o a n e n m e z u a ere: '-Jar zaitezte J a i n k o a r c n aurrean eta ai t o n u z u e n

tzaren h o n d o r a i n o jaistea. Bere b a i l a n Jainkoa b i k u z e n cz d u e n a r i /.ai 1

bekatua. E z ust errugabeak zaretenik. jo ezazuc erroetara. I l e n o k gara,

e g i n g o zaio k a u p o a l d e a n aurkitzea. t i u r e harnean b e i d u r r a k , galdcrak,

ola e d o hala, g u r c arteko zuzengabekeriaren ca z e k e n k e r i a r e n erru-

nahiak', h i i s t a s u n a k . . . a u r k i t u k o i l i t u g u . Ez d i o axola. Jainkoa h o r dago.

d u n . S i n c s t c d u n o r o k eta b a k o i l z a k n o l a b a i l c k o a r d u r a d u g u Eliza

B e r a k sortu g a i l t i , berarcugan ez bata, non atscdeiiik a u r k i t u k o cz

c b a n j e l i o a r i znizoa cz z a i o l a k o .

d u e n bihoizez. b o r n i t u t a .

dasamorruan" b i z i t z a zaintzea d a c i a b a k i g a i t i e n a . I I a la d i o B a -

Bil.wtz ziittz.oz. E g i a n biz.itzeak, getire b u r u a k ez engainatzcak, g u r c

raiatzailcak: Irzul zaiieztc Jainkoagana. t a r b i zaitezie z u e n gaiztake-

buiscgiieen aitorpenak hurreratzcn gaituzie gehien j a i n k o a r c n miste-

r i e l a t i k eta e g i n z u e n h i z i m o d u a , h a r k n a h i bezala, beste bid Ivateik.

riora. J a i u k o a r c k i n t o p o e g i n g o d u g u gure b a r n e n c t i k o t o i i z hau sot-

I l o r r a , gure Ichcn a r d u r a . N e u r e b u r u a a l d a i u c z c a n , zein d a giza rica

iz.en d e n e a n : E n e Jainkoa, c r r u k i zaitez b c k a i a r i iionctaz. I h i u x c d a

eraldat/cko egiten d u d a n ekarpena? Ebanjeliora aldatzen ez banaz, ola

h a r r u k o bakea ca akiitasnna b e t r e s k u r a i z e k o b i t l c r i k o n e n a .

l a g u n dezaket g a u r k o Eli/aren b i h o i z - b e r r i t z e a n ?

Ust oncko jarreraz. B e k l u r r a k i x i e n die askori J a i n k o a g a n a k o b i d e a .

A z t o r a m e n a r e n , zaiararen, i n l o r m a z i o a r c n ca m e z n e n c i e n g a b e k o

B c l d u r r a d i o t e h a r e k i n t o p o e g i i c a r i : liaren epaia eta b a l i z k o z i g o r r a k

heda|>enaren ertlian, n o r k e n l z u n g o d u b a s a m o r t u k o abolsa? n o r k

b a k a r r i k d i t u z t e b u r i l a n . E z tlira J a i n k o a m a i t a s u n a besrerik ez dla s i -

esango d i g u zer d e n l u n i s e z k o a ? N o r k p r c s i a t u k o d i o m t t n t l u h o n c t a n

nesicra i r i t s i , ezta g i z a k i a epait/.cn d t i c n c a u ere, h o r i

bidea Jainkoari?

m a i t a s u n e z egiten d u e l a sumatzera ere. M a i r a s u n h o n c k i k o ust o n a

mugagabeko

piztea J a i u k o a r c k i n era b e r r i eta p o z g a r r i a n b i z i t z c n bastea d a .

Hiele desberdinak.
ZABAL

BIDEAK JAINKOARI

N o r k bere b i d e a egin behar d u . J a i n k o a g u z t i o n

b i d e - l a g u n a d a . E z d u i n o r b a z i c r t z c u , are g u t x i a g o g a l d u i a b a d a b i l .
Jainkoarcn rrika apala ez galtzca da garrantz.itsuena. F i o d e n a , ola c d o

J o a n o z e n k i aritzen z e n . H e r r i a lo i k u s i eta esnatu e g i n n a h i d u e l a k o

hala sinetsi n a h i a n d a b i l c n a sinesteduna d a Jada, perrsona b a k o i t z a -

avi d a ; itzaut d a k u s a , eta J a i n k o Salbatzail cagan a k o iedea p i z t u n a h i

r e n b i h o i z a nitttnetik ezagutzen d u e n J a i n k o h o r r e n a u r r e a n .

44

45

OMENKA

B a d i r a p e r t s o n a k J a i n k o a s i n e t s i o r d e z , hartaz m i n t z o d i r e n e i sinesten dietenak. j a i n k o a omenka b a k a r r i k ezagutzen dute. J a i n k o a ren b i z i p e n p e r t s o u l a i a l r a zaie. f o a n g o dir, a g i a n , e r l i j i o - o s p a k i z u n c t a r a ere, b a i n a i n o i z ez d i o t e J a i n k o a r i b i h o t z a i r e k i t z e n . I n o i z
ez dir beren b a i t a n m u r g i l t z e n , h a r e n presem/.ia u a b a r i t z c k o . i h a leginetan.
O s o gertaera o h i k o a tkr geure h u m e n j i r a - b i r a n b i z i gara, baina geur e r i k k a n p o ; lan e g i n eta goza tu egiten d u g u , m a i t a t u eta s u f r i t u , b i z i
eLa z a h a r t u . . . baina g u i e b i z i t z a m i s t e r i o r i k gabe, e r o r k i z u n i k gabe
doakigu.

J a i k o a r e k i n t o p o egite h o r i ez d a gauza erraza b e t i . B i l a t z e n j a r r a i tzea d a g a m u u z i t s u e n a , A t c r i k cz ixtea; c z e n t z u t i g o r egitea i n o l a k o

d e i r i . B i l a t z e n jarraitzea, gure i n d a r r e n azken h o n d a r r e t a n bada ere. B a liteke b e r a r e k i n topo egiteko d u g u n g o g o a izatea sarritan J a i n k o a r i csk a i n d i e z a i o k e g u n gauza b a k a r r a .
J a i n k o a ez zaie gordet/en b i l a eta galdezka ari z a i z k i o n e i . 1 ,ehenago
c d o b e r a t i d u a g o izango d u g u baten bisiald nahastezina. I)ena a l datttko zaigu o r d u a n . U r r u n zela tiste g e n u e n eta b u r b i l d a u k a g u . M c batxaizaile s u m a t z e n g e n u e n eta l a g u n i k o n e n a d u g u . Job h a r k esand a k o hitz. berak e r a b i l i a b a l k o d i t u g u : Kntzuicz b a k a r r i k ezagutzen
/ h u n d a n : o r a i n neure begiz i k u s i zaitut!

O e u r e b u r u a k f e d e d u n t z a t d a u z k a g t m o k ere s a r r i t a n ez d a k i g u
" j a i n k o a r e n aurrean c g o i c n . /.ai) egiten zaigu h a u s k o r r a k garela ailorrzea, b a i n a baita m u g a r i k gabe m a i l e gaituela onartzea ere, K z d a k i g u harn h a n d i t a s u n h o n d o g a b e a m i r e s t e n , ezia haren g e r t u k o izalea goz.aiz.cn ere. K z d a k i g u hari d e i e g i t e n . e/ bera goresten.
Penagarria ela telebistako zcnhait p r o g r a m a t a n Jainkoaz n o l a k o ezlabaidak egiten d i r e n ikustea. . . O m e n k a m i n t z a i n o h i dir, k z a g u i z c n
ez tlenaz e/tabaidatzen da. Solaskideak bero-bero jarri o h i dir Aita S a n tuaz h i i z e g i t e r a k o a n , b a i n a i n o r k ez d u ezer s a k o n i k adierazten leded u n o k j a i n k o izena e m a t e n d i o g u n m i s t e r i o l i o i reta/.
i',7, erlijioai'i b u r u z k o e/tabaidek, ez besteren a t g u d i o e k ez d u r e bal i o J a i n k o a a u r k i r z e k o . N o r k bere i b i l b i d e a egin eta bere c s p e r i c n t z i a
b i z i behar d u . l'.z. da aski erijioa/ g a i z k i esaka j a r d u n eta haren a i d e r d i
d c s i t x u r a r u c n a k aipatzca. (ainkoaren aurpegia d a n o r k bcrc k a b u z b i l a t u b e h a r r e k o a ; h i d e a k z a b a l d u bavi g u i e b i z i t z c i a n .
U r t e e t a n erijioa berebehar edo z a i n a gisa b i z i izan d e n e a n , n o r h e raren esperient/ia h o r r e k b a k a r r i k ireki a b a l k o d i g u [ a i n k o a g a n a k o b i dea eta, e r n a m u i n e t a n eta apalk bada ere, sinestea gauza o n a d c l a eta
l a i n k o a k o n egiten d i g u l a i r o g a t u k o d i g u .

46

P'UNTNt'./.KOkA JO

K u r o p a k o gizarte a u t r e r a i u e i a n kuiso a r t e k o k u h u r unea b i z i d u g u ,

p o s t m o d e r n i d a d e izena e m a n z a i o n a . K z d a erraza k u l t u r a p o s t m o d e t n o b o i u n adicra/lcuk zehaztea. Kzaugarri aipagai r i c n e n arrean, h a lere, a i p a l / c k o a k dir e g u n g o p e r t s o n a r c n e r l i j i o - l e d e a , ustez. zailago
egiten d u t e n batz.uk.
'Ifanszciidentziarik e/aren kultura da, ezbairik gabe; gizakia orain era
hemen prcinisara l o t u z , b.ir-batekoeiarako bakarrik' l o t u r i k b i z i t z c n jartzen duea, rranszcndenrziaren mistei iora ireki beharrik gabe. Jainlcoa i n teresa galdttz. d o a , bizitzaren azken eiorkizuntzat aitortzen cz d e n h c i n c a n .
O i b c r t i m c n d u a r e n - . k u l t u r a d a ; pertsona b c r c haitatik atera era g i zakiak b i h o t z e a n d a r a m a t z a n arazo larricz a h a z t u r i k biz.itz.era e n m u r e n
duea. San A g u s t i n e n esakune ezagun h a t t a u k - K z atera z e u r e g a n d i k ;
zeure b a i t a n b i z i d a e g i a - beste m u t u r r e a n , badrudi

norheraren

b a r n c - m u n d u t i k atetara bizitzea dla h a i n b a t eta l u i n b a t e n ametsa. K z

da erraza. hrrela, g u t a k o h a k o j t z a r e n g a n b i z i d e n j a i n k o e z k u t u a r e kin t o p o egitea.

47

Ezarearen o r d e z edukitzca balioesren d u e n k u l t u r a d a . A s k o dir

burn b i z i t z a k b i uncan z a t i t u z amaitzen d l i t e n g i z o n - e m a k u m c a k : lan

sortzen z a i z k i g u eiengabe: n o n d i k naror? Z e r g a t i k nago b i z i t z a h o n e tan? Z e r t a t a k o ? Z c r t a n a m a i t u k o da bat guztia?

e g i t c a r i e m a t e n d i o t e n a eta k o n t s u m i t z e a r i c s k a i n t z c n d i o t c n a . E d u -

E z p s i k o l o g o a k , ez p s i k i a t r a k e r a n t z u u d i r z a k e t e n g a l d e r a k dir.

k i t z e k o i r r i k a , g u r a r i e n e s k u c r a n j a r r i r a k o gauza p i l a k elikaturk, J a i u -

M i s r e r i o a r e n aurrez a u n e jartzen gaituzten galderak. Ez d a k i g u deus h o -

k o a r c k i n r o p o e g i i e k o o z t o p o h a n d i e n a b i b u i rzen d a .

rretaz g u z t i a z . B i z i t z a n zehar i l u n p c r a n bezala goazela da d a k i g u n g u z -

E z da harritzekoa erlijio-gaien ikertzailcen artcau harako galdera .sor-

tia.

tzea: bai al dago k r i s t a u izaterik p o s t m o d e r n i d a d e a n ? K u l i u r r e s t u i n -

A s k o k ez d u t e cz rarterik, cz u m o r c r i k galdera h o r i e k egiteko. A s k i

g u r u l i o n e t a n , egia esan, erlijioak ez d u ezertarako b a l i o , errezatu i z a -

dute b i z i t z c a r e k i n , l a n b i d e bat bikuzearekn, h m i i l i a atiriera ateratze-

naga ti k ere, Jaiukoarckin harremanelan jarrzen ez b a n a u ; jatinartuagatik

a r e k i n eta e g u n c r o k o arazoci atlorez aurre e g i r c a r e k i n .

ere, i n o r e k i n h a r r e m a n i k cz baelut; mezatara joanagatik ere, berrn c/.cr

Beste b a i z u c k ez t i m e b a l a k o g a k l c r a r i k e n t z u n ere e g i n n a h i .

f u n t s e z k o r i k ospatzcn ez b a d u l . D c n e i a r i k d u e n e r l i j i o bat i z a n g o d a ,

K o n t u a b s t r a k t u c g i a k d i t a b o r i c k . A s k o jora, czerrara eramaten ez d u -

bai, b a i n a J a i n k o - b i z i p c n egiazkork gabea.

i c n z c h a z t a s u n m e r a l l s i k o c t a n i b i l t z c n d i r e n lau k a t u c n i z a t i z a n g o

I.tikas ebanjelariak Isaas p r o i c r a r e n aldarria g o g o r a t z e n d i g u bere

l i r a i c k c : e r r c a l i s i a g o a k eta p r a g m a i k o a g o a k izan b e l i a r r a d a g o , h a n -

c b a n j e l i o a n : Prestatu b i d e a Jaunari. O i b u h o r r e k , g a u r eta gure ar-

kak lurrean jarrita c d u k i . ( k u n e r a , oso lanpetuak gande. Beti d u g u zcr-

i c a n , m o l d a k c t a bat d u : Jo ezazue (eticaren m u i n e r a , b i l a ezaz.ue ( u n -

hait egiteko; lan egin beharra tlago, l a g u n e k i n c l k a r t t i , r c l c b i s i a k o p r o -

tsezkoena, o n a r ezazue Jainkoa. O r a i n u n e batz.uk, O l i v i e r O m e n i

grmala i k u s i , b a t e l i k bes cea j o a n . . . M i m i t u bar ere cz d a u k a g u g u r c

telogo o r t o d o x o ospctsuak z i o e n Ictica dla, azken batean, maitatua

csku.

naizela j a k i n era maitasunari n i a i i a s u n e z erani/utea. Euntsez.koena, czb a i r i k gabe, gure bizitzeLan Jainkoari bidea z a b a l i z c a d a .

la, egia esan, b i z i l z a k o azken galdera b o r i c n m u n t h i a n s a r l z e k o ,

n o i a - h a l a k o lasaitastin-isiliasunak b e h a r dir. U r d u r i t a s u n a k , presak
etloia g c h i e g i z k o jartlunak ez tliote t i z i c n gzakiari bere barrena s u m a t/.en. Eaixi E o i t l i k oso ederki d i o e n bezala, b e h a r r e z k o a d u g u c g u n c r o

(AI.DFRAK

( t i t a k o bakoitzaren b a i l a n m u n d u oso bar d u g u o r a i n d i k m i a t u gabea,

g i z o n ela e m a k u m e askok u s a i n d u ere egiten cz d u t e n a . A/alcz k a n p o
b i z i dir. E z d u t e diren aren b o n d o a n gorderzen d u i e n a r e n b e r r i r i k . E z
gara s e n t i p e u e n edo n a h i t a s u n e n m u n t l u a z a r i . Ez. gara psikologaren
edo p s i k i a t r i a r e n alorraz a r i . A s k o z m u n d u s a k o n eta m i s t e r i o t s u a g o a
d a . B a r n c k o t a s u n a d a harn izena.
M u n d u horretan sortzen d a gizakiaren galdera soii eta o i n a r r i z k o e n a :
o r n a i z ni?. E r a n t z u n a k e m a t e n h a s t e r a k o , o r d e a , g a l d e r a b e r r i a k

48

jauluerarik gabeko n r te b a l bartzca, gen re h a r n e k o n i i i u d u a n o i n u tsik sartzeko.

Ez. dir gurxi J a i u k o a r c k i n t o p o egiteko zer egin dezaketen galdetzen
d i d a t e n a k . Ecdea c s n a i u k o tlicn l i b u r u o n baten cske idazten didate h a r z u c k . D e n a k lai^un t l c z a k c , z a l a n t z a r i k gabe, b a i n a (aitikoagana beti
b a r r u r i k j o a i e n dla c a ez k a n p o t i k , izan b c l i a r d u g u g o g o a n .
Joanen Jaunari bidea prestaizeko g o n b i d a p e n h u r a e n t z u t e k o m o d u r i k o n e n a , gaur, isiha.suna egitea i z a n l i t c k e , gure barrenean sortzen
d i r e n galdera x u m e h o r i e k entzutea eta alde guztictatk i n g u r a t z e n eta
b l a i egiten g a i t u e n m i s t e r i o a r e n aurrean a d i egotea.
49

G o g o r a dezagun C a n t e r b u r y k o A n . , e ]

m o

santuaren o b a r p

finnatu

h u a : , U t z itzazu, g i z o n t x o h o r r e k , zure o h i k o egutbebarrak ela , r zai

s

tez u n e batez zure b a i l a n , zure a s m o e t a d k u r r u n . J a u r r i i t z a z u k a n p n r a

ZER EGIN

DEZAKEGU?

z a m a t z e n z a n u z t e n k e z k a k ; a l d e n d u irzazu z u . v g a u d i k a r d u r a neke'
tsuak. H a r ezazu tarro bat J a i n k o a r e n t z a t eta, u n e batez bederen, bar
eza/.u atseden harn aurrean.

Jendeak galdetzen z i o n Joani:

- Z e r egn h e h a r d u g u , bada:"
H a r k erantzun zien:
B i s o i n e k o d i t u e n a k e m a n d i e z a i o l a bat j a n t z i r i k ez d u e n a r i , eta
j a t e k o d u e n a k ere b a a d e z a l a .
] o a n z i r e n z e r g a l a r i b a t z u k ere eta g a l d e t u z i o t e n :
" M a i s t i , zer e g i n b e h a r d u g u ?
I lark erantzun zien:
- E z k e n d u i n o r i legezko dena b a i n o gehiago.
S o l d a d u e k ere g a l d e t u z i o t e n :
- E t a g u k , zer e g i n b e h a r d u g u ?
Joanek eranizun zien:
Ez a l e r a nori dirurk g o g o r k e r i a z , ezta g c z u r r c z k o s a l a k u n t z a z ere;
k o n l o r m a zaitezte d a u k a z u e n s o l d a t a r e k i n .
I le l i a z a i n - z a i n z e g o e n e l a d e n a k ari z i r e n pcntsatz.cn J o a n ez o l e
zen M e s a s i z a n g o . J o a n e k , o r d e a , d e n e n a u r r e a n esan z u e n :
- - N i k urez b a t a i a t z e n z a i t u z t c t , b a i n a b a d a t o r n i b a i n o a h a l t s u a g o a
d e n a , ela n i ez n a i z i n o r harn o i n e l a k o e n l o k a r r i a k askatzeko ere; h o r i e k E s p r i t u S a n l u a z eta suz b a t a i a t u k o z a i l u z t e . E s k u a n d u sardea
garia g a r b i t u eta alea bere m a n d i o a n j a s o t z e k o ; l a s t o a , b e r r i z , i n o i z
i t z a l i k o ez d e n s u t a n e r r e k o d u .
H o n e l a eta beste b u r u b i d e a s k o r e n b i d e z a d i e r a z t e n z i o n b e r r i o n a
l i e r r i a r i (Eukas 3,

50

10-1K).

51

Zl-R

RCIN

DFZAKEGU?

BANATU,

E Z IH't-NARF.KIN

U n e hartan askok eta askok s u m a t z e n zutena hots egiten z u e n Joan B a -

Bataiatzailearett h i t z a j e n d e a i e n bihorzetara sartu z e n . [ a i n k o a r e k i k o

raiatzaileak ahots oz.enean: aldatu egin behar da; czn da hrrela jarraitu;

z i n t z o a g o izatcko b i z i m o d u a i i e k i t e k o b h o t z - h c r r i t z e k o deiak galdera

j a i n k o a g a n a i m i l i b e b a r r a d a g o . L u k a s e k d i o e n e z , beren b t i r u a k era-

zchatz bat c i n a r a z i z u e n a s k o r e n g a n : zer e g i n behar d u g u ? H o r r a , gure

sanda s u m a tu z i t u z f c n batztiek h i t z h a u e k i u eta Bataiatzaileatengana

b a i l a n sonz.cn den galdera, f n n t s e z k o dei bal jaso eta gurc c r a n t z u n a

h utrera tu ziren galdera erabakigarri b a t e k i n : zer egin dezakegu?

ola gau/.aiu ez. d a k i g u n e a n .

h d o z e i n dla ere f i z a r l e batean p o l i i i k a r e n edo e r l i j i o a r e n aloi'retan

Baraiaizaileak cz d i z k i c e r r i i u sakraruak p r o p o s a t z e n , czt.i aran eta

e n t z u n Iitek.een d e i a , gauzak ez d i t a aldaiz.c-bidean jartzen, h a r i k eta

agindtiak bcrei/.ea ere. l'.z da c r l i j i o - h c i c b c h a r r a k h o b e t o zaimzea l e h c n -

n o i b a i t bere b i z i b i d e a aldatzeko prest azaldu eta bere egiari aurre egi-

l e h c n i k egin b c h a r r c k o a , m o d u gi/.akoiago.m b i z i r z e a b.u/.ik, j a d a u i k

tera a u s a n u arte: zer egin dezaket?

g c u r c b i h o i z e i a n d u g u n zera s u s p e n z e a da e g i n k i z u n g a r r a n t z i t s u e n a :

Bataiatzaileak o s o argi d i u i g a u z a k . L z d t i jeitdca gonbidal/.cu b a -

b i z i m o d u z u z c u , d u i n eta s e n i i a r t c k o a g o a nahi zalea, alegia.

s a n i o r t u r a etor daen, berak bezala, p e n i ten tv.iazko b i z ' n n o d u y o g o r ra

L v a h a k i g a n i c i u g c u r c hihot/.a ainkoaganu i r c k i t z c a d a , begiak s u -

eraru,nera. h z d i t u b n h z a t z e n ere Jenisaleniera abja daitezen, t e n p l u a n

I t i i z e n d u r e n e n b e b a r r c i a n jarriz arreta h a n d i z . Bataiat/ailcak x u m e a

M e s i a s i barrera egitcra. J a i n k o a r i b i d e a p r c s t a t z c k o e r a n k o n e i i . i , c l -

bezain cgiazko csakli balean l a b u r b i l i z e n d u c r a n t z u n a : Bi s o i u c k o d i -

kartasun era senidetasun gehiago era zuzengabekei ia eta g o g o r k e r i a g u -

t u e n a k e m a n d i e z a i o l a b a l j a n i z i r i k ez d u c n a r i , ela jatekoa d u e n a k ere

txago d i r u e n gizarte baten alde lan egilea da, besterik gabe.

l u n a dczala.

duicnu, e r a n t z u l e dirniei

I l i i z h o r i c i i aurrean, zer d u g u csatcko m u n d u houetan bizi garenok?

b a i z i k . Bi soineko>- eta j.uekoa d i i u z i e n e i zuzeni/en zaie; z u z c n i a s u -

( zadiarcti herciia ca gehiago p r e m i a g o r r i a n , b i z i r a u p e n a r e n b o r r o -

naren k o n t r a , besteen b i z k a r abcraMcn d i r e n e i ; beren aginte eta nda-

k a n d e n b i t a r r e a n , a r i n a i r u a k m o t a g u z t i e t . i k o s o i n c k o z hetera c a

iTaz itsuski b a l i a r z e n d i r e n e i .

ho/kailuak jaicko/ gainczka d i i u g u n liouciau?

Joan ez /aie m i n i / o egoeva h o r i p a i r . i i z e n

M e / n a argia era ztizena d a : ez j a r d u n i n o r e n l e p o t i k , ez aliuez abu-

h.ta zer d u g u cvaieko Jesusen jai railzaileok h a l a k o deiadar erraz. ela

san.], L ' Z besteen b i z k a r b i z i , ez z u e n ongizarea b a k a r r i k b i l a t u : Bi s o i -

g i z a k o i a r c n aurrean? L z ote d u g u hasi behar gure b i b o t z a i e n begiak irc-

n e k o d i t u e n a k e m a n die/aiola bar j u n t z i r i k ez d u c n a r i , eta jatekoa d u e -

kiz, eta o n g i z a t c a r c i i m c u p c b i z i garca a i r o r i u z , g i z a l e g e k o izaiera i r i -

nak ere baa dczala. L l o r i bezaiu eriaza, I l o r i be/.iin a r m a .

rsi c/.inik?

I lortxe b u k a t z e n d.t gure h i t z - j a n o a . I l o r i x e a r g i i z e n d a gure b i z i -

Kristauok ez gaia o h a n z e n erlijio burges baten gatibu garca i j o h a n n

bidea re n egia. 1 lori.xe geratzen d a agerian erlijioa b i z i t z e k o z e n b a i i era-

Bapti.st M c t z ) . K r i s i a u t a s u n a k , g u k b i z i d u g u n gisa h o n e i . i r a , cz d u o n -

ren g e z u r r a . N o n d i k hasi gizartea aldatz.cn? Z e r e g i n d e z a k e g u m a n -

gizatearen gizartea aldatzeko i n d a r r i k . A l d e r a n t z i z , b e r a u d a Jesusi ja-

d i l a n Jainkoari bidea zabaltzcko? G a u z a asko, b a i n a cz da ezer eraginkor

eta e r r c a l i s i a g o r i k d u g u n a beharrean d i r e n e k i n partekatzea b a i n o .

rr.iUzea b a l i o jarorrenez hustti d u e a gure arrean: deia clkartasuna, edo

beharrsuen derentsa e d o e r t u k i a e d o z u z e i u a s u n a erabat a h u l d u d i tuen a.

52

53

H o r r e g a t i k , elkariasunez-ko kenu zehatzen bidez. bi/.imodu x u m e , l u x u r i k gabeko era gizakoi bar cramanez, rnenpekorasun h o n e n aurka alrxa diren hainbat eta hainb.n pensnen ahalegina eskertu beharrean gai'a.

la b e t i . i n o 7 o k e r i a z , tiste d u g u n e z , besteak jarreraz alda dairezenean

eta g i z a k o i a g o izaten uzten ez d i g u ten egirura p o J i t i k o eta sozalak erald a t u i a k o a n i z a n g o z u z e n a g o a era gizatiarragoa g u r e gizarte bat.
Kataiatzailearen hitz. x u u i e o k , hlete, z u z e n g a b e k e r i a r e n erroa geuregau ere bada trocla penrsatzera garamatzate. E g i i u r c k o n g i b a i n o h o -

P.ARI'KKATZERA A U S A R T U K O O T E CIARA?

beto islarz.cn tinte a d e n o i eragilen d i g u n amasa, Z u z e n eraktisien d u i e

K o m u n i k a b i d e c k u,cro ela azkarrago d a k a r k i g u i c m u n d u a n gertaizen

g u i a k o bakoil/arengan dagoen g i m a , zekenketia era e d u k i t z e k o egania.

d e n a r e n b e r r i . Clero eia ez.igunagoak d i t u g u h e n u l d c g u z t i e t a n e m a ten d i r e n z u z e n g a b e k e r i a , z . o r i t x a r e l a g e b i e g i k e r i a k .

Albi.sreok aise .sortzen dure gure b a i l a n m u n d u zu/ciigahc eta z.eken
honen biktima diren gizon-emakumeekiko nola-halako clkartasuus e n t i p e n bat. L i i e k e e n a da e i T u d u n - s e i i t i p c n kurso bal ere csiiaizea.
Ivzinrasun-sentipena ere areagotzen d i g u , ordea, une bere.in.
l . k i n r z a r a k o d i t u g u n aukcrak oso dir k a s k a n a k . Clure indarrez bi
dera d e z a k e g u n b a i n o zorirxat eta zuzengabekeria rjehiago eza^utzcn
d u g u . I lorregatik, gizatasunik gabeko gizarte h o n e i a n , zaila da gure k o n t / i e n i z i a t v n s a k o n e a n g a l d c i a b o n i ibes egiiea: Zer egin dezakegu?.
Joan

ftataiatzailcak,

erantzun ikaragarri bat eskantzen d i g u bere sin-

plerasunean. h r a n t z u n erabakigarria el a bakoitza bere egiaren aurrez au rre j.trizen d u e a : ni s o i u e k o d i t u e n a k e m a n d i e z a i o l a bal j a n i z i r i k ez

d u e n a r i , eta jatekoa d u e n a k ere baa dczala.
/.aia ela httz.ok e n t z u n e u n o l a h . n t c k o egonez.ina ez sent r/ea. A d o rea bebar da o n a r t z e k o . ai'tea behar da galdezka jarrzeko. M i n e m a ten i l u t e n hit/ak d i t a . F i e m e n .maitzen d i t a gure i;e/.urrezko b o r o n date on g u z t i a k . H e m e n geratzen ta agerian gure

elkanasunaren

egia. H e m e n erortzen da gure e r l i j i o - s e n t i m e n t a l i s m o a . /,er egin dezakegu? n a t t k a g t i n luir p r e m i a d u t e n e k t n p a r t e k a t u , h e s i e r i k gabe.

h k i n r z a ardurarsuagotik salbuesien g a i t u z r e a eztabaida sozial eta p o l'ttiko asko, protesta eta o i h u asko galdera x u m e batean labttrbilduta geratzen dir. A u s a r t u k o o l e gata, gen rea b e b a r t s u e k i n

5-1

partekatzera?

E Z l'l'O I'l.KAR'IA.SltNl'ZKO MAI'lANL.'NA

M a i t a s u n a ta gizarteari egiaz.ko b i z i t z a ematen d i o n energa, Z i b i i i z a zio o r o t a n tkiude b i z i t z a , egia ela z u z e n r a s u n a sorrarazten d i l u z t e t i i n tlarrak: baina baita heriotza, gezurra eta itsuskeriak eragiteu t l i t u z i e n
joerak ere. I v d a aise s n m a i z e n . b a i n a b i z . b b n l l o d a o r o l a n beti dago
maitasuna.
( i z a r l e b a l e a n , h o r r e g a t i k , maitasuna i i o i z e n bata, era beiean i i o tzen da giza b a / k u n d e r a eta b i z i izaren hetlapeneta d a r a n i a n d i n a m i k a
ere. I l o n a zergatik den g a r r a n r z i i s u a gizariean m a i t a s u n a z.aiulzca eta
han suntsi tlezakeen o r o r e n aurka b o i r o k a i z e a .
I'ertsouen m a n i p u l a z i o a da m a i t a s u n a e r r o - e r r o t i k s u n t s i i z e k o eratako bat. E g u n g o g i z a r i e a n o z c t i k i a k l a n i k a t z e n dir p e c l s o u a r e n csk u b i d e a k . b a i n a lusicr asko u k a i z e n dir e r r e n d i t n e n d u a , etekina edo
ongiz.aiearcn garapena aitz.akiarzat h a r i u i a . I l e r b e r i M a r e u s e pentsalari
a l e m a n - e s t a l i i b a t u . i r r a k zioenez, askaiasunarcn eutanasia ematen d a
h a l a k o e t a n . ( i e r o eta g z o n - e m a k u n i c gehiagok b i z i d u askaiasun-eza
h o r i m o t l u ceroso, lasai, arrazoiz.ko eta

dcmokrarikoan.

H u n t z i o n a l i s m o a d a m a i r a s u n a r e u beste a r r i s k u bar. E r a g i n k n m i s u naren g i z a r i e a n g a r r a n t z i z k o c n a ez d a pertsona, betetzen tluen egitek o a ba7)k. N o r b a n a k o a aise g c i a t z e n d a makiuerako zati iza teta n u i gatua: Janean e n p l e g a t u a d a ; k o n t s u n i o a n , bezeroa; p o l i t i k a n , b o t o a ;

55

o s p i t a l c a n , o h e - z e n b a k i a . . . G i z a r t e h o n e t a n gauzak u m z i o n a t u egiten

basten gara: cz d a erraza nazioartean ordena zuzenagoa jartzea; berri b a -

d u t e . b a i n a p e r t s o n e n ai'teko h a r r c m a n a k desagertuz d o a z .

k o i t z a r e n a u t o n o m a z a i n d u behar d a ; zaila d a j a n a r i a k

A x o l a g a b e k c r i a m a i t a s u n a i t o t z e k o o h i k o beste era bat d a . G i z a r t e

m o d e m o a r e n r u n t z i o n a t z e k o erak nurberaren interesetan

kokatz.cn

banatzeko

bid egokiak antokuzea; are zailago, herri oso bat mugiaraztea m i s e r i a i i k

alera d a d i n .

dittt n o r b a n a k o a k . Bestcak -<absi rakzio huts dir. Ikerketak eta csca-

1 l o r i g u z t i a , ordea, g o i r i k beber erortzen da, e r a n t z u n z u z e n , argi

tistikak kaleratzen dir, era pertsona zebatz.cn s u f r i m e n a estaltzen d a .

eta baliag.irri bat e m z u t c a n : Bataiatzailearcngana launari b i d e a pres-

K z da erraza a r d t i r a d u n sentitzca. H e r r i - a d m i n i s r r a z i o a d a a razo h o r i e z

tatzeko zer egin galdezka Joan zirenek jaso z u t e n a r e n a n t z c k o a . Basa-

ardur.ttu b e b a r duea eta.

m o r t u k o pro/ciak xtimetasun apartaz e m a n zien e r u n r z u n a : d i s o i n e k o

/.cr e g i n d e z a k c g u t a k o b a k o i t z a k ? Maitasttnk gabeko hainbat eraren a u r r e a n , Baraiarzailcak jarrera argia i r a d o k i t z c n d i g u : Bi s o i n e k o

d i t u e n a k e m a n d i e z a i o l a bat j a n t z i r i k cz. d u c n a r i , era jatekoa d u e n a k
ere l i a n a dezala. Z e r e g i n dezakegun? G e h i a g o p a i t c k a t u d a u k a g u n . i ,
besterik gabe, p r e m i a n bizi d i r e n e k i u .

d i t u e n a k e m a n d i e z a i o l a bal j a n t z i r i k ez d u c n a r i , eta jatekoa d u e n a k

ere baa dezala.
I l o r t x c amaiiz.cn dir gurc teora eta z u r i k e t a g u z t i a k . Z e r egin dezakegu? k z p i l a t u b c l i a r d u g u n . i b a i n o gehiago, b i z i t z e k o h o r r e n beharrean d i c e n berriak egon hitan-can. Kz. garatu m u g a r i k gabe gure o n gizatca, t;oseak h i l i z c n ari d i r c i i a k ahanz.tcn d i t u g u n hitar rea 11. Hgiazko
au riera b i d e a cz da g i u x i c n g o batck gen eta o n g i z a i e m a i e i i a l h a n d i a

ZER

I-CIN

lU.iiAU

DUGU?

goa lorlzea, gizadi osoa d u i n t a s u n h a n d i a g o z eta s u l r i m c n g u i x i a g o z b i zi t zea, l u i / i k .

K o m u n i k a b i d e e k i n f o n n a z i o ugari c n i a r c n b a d u i c ere. ez gara erra/,

o b a r i z e n , g i z a d i a r e n beren bat b a i n o gehiago behar g o r r i a n b i z i d e n
m u n d u h o n e t a n , gti h a l a k o .oparotasun-uhai ic batean b i z i g a i e n i k .
A s k i d u g u , o r d e a , o r d u harzuk hegan joatea e d o z e i n n o r a b i d e t a n . g o searekin era s u n t s i p e n a r e k i n t o p o egiteko.
k.gocra h o r r i i zen bat d a g o k i o : zuzengabekeria. Ya A azalpcn bakar bat:
ez ohart/ea. ola izan gaitezkc g i z a k u l c . g u g a n d i k k i l m e t r o g u t x i r . i
- a z k e n f i n c a n , zer dir 6 m i l a k i l m e t r o ? - h a i n b a t perrsona d i r e n e a n ,
b i z i t z e k o etxerik era l u r s a i l i k ere gabe? Crizn eta e m a k u m e

askok

egun osoa ematen d m e n e a n zer jango bilal/.eu? 1 ) c s n m r i z i o a i n o i z gaind i t t i k o cz d u t e n h a u r r a k m i l i o i k a direnean?

D u e l a u n e b a l z u k lguberri i n g u r u a n B i n a r e - n ( R u a n d a ) n i n t z e n .
m i s i o l a r i espainiarrei krisiologa-kastato bat e m a t e n . k g u n batez lek a i n i c uafar bat e l o r r i /.en zeta esaten, cixetk irtetean, batir bat a u r k i t u
z u d a goseak biliz.cn. B e h a m , eta cz z u d a gaixoiasun larririk Irogatu aba,
izan z u l e n : d e s n t i t r i z i o a k erabat a h u l i i u r i k z.ctikan h a u r r a . h g u n c t i k
c g u u e r a biz.irauteko b o r r o k a n z e b i l e u u m e z u r t z r u a n d a r r c n a r i c k o
beste b a l . G o g o . i n d i n gogoeta h a n b a i n o ez nitela e g i n ; ez. d i n i n o i z
ahaz.tuko: r V l c n d e b a l d e k o krtsfattok o n g i c t o r r i a e g i n ote d i c z a i o k e g u
B c l e n g o hatirrari, gure b i b o i z a I l i r u g a r r e n M u n d u k o hatir hauei ixten
dicjfun biiartcan?

l a beti c r r e a k z i o bera izaren d a gurea: Raina g u k zer e g i n d e z a k e g u ,

h a l a k o p r e m i a l a r r i c n aurrean? H o r r e k t k o galderak egiten d i t u g u n b i tartean, lasai gcratzen gara g u t x i - a s k o . K t a b e t i k o z u r i t z c - l a n a k egiten

56

6
JESUSEN

n a h i d u e n j a i n k o A i t a o n a r r z e k o tinca d a . I k u s m o l d e h o n e t a t i k b i z i cz
BATAIOA

d e u a k o r a i n d i k ez d a k i zer d e n k r i s t a u izatca.
U s i c sendo horrek b u l t z a t u r i k , basamorttia utzi eta, jendearen a razo
eta m i n a k h u r b i l e l i k b i z i nahiez, Jess C a b l e a r a j o a n z e n . M o r , b i z i -

H e r r i a z a i n - z a i a z e g o e n eta d e n a k ari z i r e n pentsatzen Joan ez ote zen

M e s a s z a n g o . J o a n e k , o r d e a , t i e n e n a u r r e a n esan z u e n :
- N i k urez b a t a i a l z e n z a i t u z t e i , b a i n a b a d a t o r n i b a i n o a h a l t s u a g o a
d e n a , eta n i ez n a i z i n o r l i a r e n o i n e t a k o e n l o k a r r i a k askatzeko ere; h o rrek Espritu S a n t u a z eta s u z b a t a i a t u k o z a i t u z t e .
I Ierri g u z t i a bataiatzen ari zela, Jess ere b a t a i a l u e g i n zen e l a , otoxtzean zegoela, zerua z a b a l d u ela Espritu S a n t u a j a i t s i z i l z a i o o gainera,
u s o - i a n k e r a n a g e r i u z . E l a m i n i z o h a n e t o r r i zen z e r u t i l e
- Z u z a i t u t n e u r e S e m e a , ueure m a i l e a , z u z a i t u l a l s e g i u a ( E u k a s ,
3,1 5 - 1 6 . 2 1 - 2 2 ) .

i z a r r n e r d i a n , sen ti behar da j a i n k o a , b i z i bid giza k o i a e l k a r r e k i n b i latzera dcirz.cn gaituen aita gisa. Jainkoa hrrela senrirz.cn cz d u e n a k ez
d a k i ola b i z i zen Jess.
Jesusek alele hatera u z t e n d u J o a n c n m e h a t x u z k o h i z k e r a ere era
foani i n o i z b u r u r a t u k o ez z i t z a i z k i o n p a r a b o l a k k o n r a t z e n basten d a .
Jainko bat zein o n a d e n j a k i n behar d u m u n d u a k : seme eta alaba g a l d u e k i n a b e g i k o r r a , horiek salbalzea bilatzen b a i r u b e t i , eta ez epaitzea.
lesusen hizkera h o n e t a n m i n t z o ez. deuak ez d u liaren albiste o n a hots
egiten.
jesusek alde hatera uzten d u b a s a m o r t u k o b i z i m o d u g o g o i r a ere ca
l o a n B a i a i a i z a i l e a k i n o i z egin gabeko o n b e r a l a s u n e z k o kcinuak egii c n d i b a r d u . C a i x o a k s e n d a i u , b e l i a t i s u a k babestu, l e p r a d u n a k i i k i t n ,
bekatari eta emagalduak niabaian hai tu, k a l c k o hautrak besarkatu. Jen-

J l - S U S K N E S P I R I T U A Z HI/.I

deak bere h a r n e a n nabari behar d u J a i n k o a r e n onberatastma. l i a r e n

B a i a i a t z a i l e a o s o argia d a bere hir/ctan: Nik urez bataialzen zaiiuztct,

b a i n a b o r i ez d a a s k i . ( t i r e bi/.ii/an beste bal - ahaltsuagoa, |ainkoaren l ' s p i r i t u z bererik d a t o r r c u a

b e r a l a s u n e z k o k c i n u a k egiten cz. d i t u e n a k .

o n a r t u behar d u g u : h o n v k Espritu

S a n r u a z eia suz b a t a i a t u k o zairuzie

Ez dir g u t x i BaTaiatzailcarcn e r l i j i o a n geratu d i r e n krisrauak.
Urez h a i a i a t u z i t u z t e n , baina ez d u i e Espirituaren bataioa ezagutzen. Jesusen gainera jaitsi zen E s p i r i i u a k eraldaizen uztea da, agian, denok i c h e n l a s t i n e z behar d u g u n a . N o l a k o a izan zen jesusen b i z i t z a
J a i n k o a r e n E s p i r i t u a h a r t u eta gero?
Jess a l d e n d u e g i n zen B a t a i a t z a i l e a g a n d i k eta i k u s p e g i b e r r i b a tzuetatik hasi zen b i z i t z e n . E.z d u g u h u r b i l legokeen J a i n k o a r e n e p a i rako prestatzen b i z i behar. G i z a i e r i a sendi zuzen eta senidekoiagoa egin

58

m e z u a zikinrz.cn tlu J a i n k o o n a z h i t z egin eta Jesusek egiten z i t u e n o n -

U S ' I T O N l - ' K O i:'l'A l'.SANKKO

B i z i i z a b e i i k o m a r k a t u z i o n esperientzia izan z u e n Jesusek J o r d a n c n

e r r i b e r a n . E z zen f o a n e k i n geratu. Ez zen bere lanera iiz.uli ere. N a z a r e a r a . E u r s i e z i n c z k o b u l k a d a batck c r a g i n d a , C a l i l e a k o bideetan b a r n a
i b i l t z c n hasi z e n , J a i n k o a r e n B e r r i o n a hots e g i t e n .
P e m s a l i t c k c c n e z , ebanjelarick ezin izan d u t e Jesusek bere h a r n e a n
b i z i t a k o a a z a l d u , b a i n a gai izan d i t a , h o r i aditzera e m a n n a h i e z , agerraldi h t t n k i g a r r i bat i r u d i k a t z e k o . E s a n a h i s a k o n e k o z a n t z u z egina

59

dago. Zerua z a b a l d u egin zen: jada ez dago distantziarik; J a i n k o a k ba-

KRIS'IAU-KSIMIUTUAITASLJNA

r r u - b a r r u k o b a r r e m a n a d u J e s u s c k i n . M i n t z o h a n c t o r r i zen z e r u t i k :
Z u z a i t u t neure semea, neure m a i t e a , z u z a i t u t atsegin", e n t z u n z e n .

Kspirittialtasun h i t z h o r i desegokia d a . A s k o r e n t z a t bizitzatk u r r u n

M a m i a esanda dago. H a n d a Jesusek bere harnean J a i n k o a g a n d i k e n -

d e n a l f e r r i k a k o zera besterik ez d u esan n a h i . Z e r t a r a k o b a l i o dezake?

t z u n zttena: Zu n curca zara. ire semea zara. Z u r e iza na n i r e g a n d i k

G a u z a zehatzak, m a t c r i a z k o a k dir interesa izan Iczakctcnak, ez e s p i -

dator. Z u r e aita n a t i z u . B i h o r z - b i h o r z c t i k m a i t c z a i t u t ; pozez betetzen

rituaren e r c m t i k o a k .

au z u ire semea izateak; p o z i k naiz. Jesusek, atirrcrantzean, izen h a n

c r a b i i i z b a k a r r i k d e i t u k o d i o : ahbtU a i l t a .
B i z i p c n h o n c t a t i k bi jarrera sorrzen dir; era Jess h o r i e k b i z i eta i n g u r u k o e i kutsatz.cn saiatzen d a : J a i n k o a g a n erabateko ust o n a i z a n ,

Pertsona baten espinilla, alabaina, asko balorarz.cn da gizarte m o d e r n o b o n c t a n , bere h i z i t z a k o s a k o n e n a ca c r a b a k i g a r r i e n a adierazten

duela eta: b u l l z a i z e n d i o n k e m e n a , insprazio s a k o n e n a , besteci k u tsatzcn d i c n a , pertsona h o r i m u n t l u a n uzten ari d e n a .

baira b a l d i n t z a r i k gabe harn esancko ere. Jesusi berczkoa zaio Jainkoaz.

I'.spirituak amasa e m a t e n die g u r c asmoei ca c r a n i z u k i z u n e i , ca

fio iza tea. K r r e z e l o r i k gabe, k o n t u a k ateta gabe, harn eskti uzten d u

g u r c baloreen ca esperanlzareu e t o r k i z u n a cratz.cn d u . ( . u r c c s p i r i l t i a

osorik hete b u r u a . hz d u ezer behartuta edo itxura emaieatten bizi. Jain-

n o l a k o a , c s p i r i i u a l t a s u n a ere h a l a k o . Kta h a l a k o a k , baita, gure erlijio

k o a z fio d a . S e m e m a i t e a dla stimatz.cn d u .

era b i z i c r a osoa ere.

H o r r e g a t i k irakasten die denei J a i n k o a r i aita d e i t z e n . T r i s t e jartz.cn

L e h c n kristauek ui/.i d i z k i g u t c n idaiziek zera eraklisten tligutc: Jesusi

da ikaslcen fede kaskarra dcla-eta. F/zin da b i z i h a l a k o fede a l i u l a z .

jarrailzca, haicntzat, mugimcntlu espiritual scntlo bat zela, alegia. Jesusen

B e h i n ca berriz esaren d i e : kz izan b e l d u r r i k . Izan ust o n . B i z i osoa

hspiritua bcraicn arican bizi ticla nabari titile, Hspiritu horrez baiaiaiua

J a i n k o a g a n ust o n a e m a t e n i gar z u e n .
U n e b e r c a n , erabat J a i n k o a r e n i z a t

esancko izanez. b i z i izan z e n .

izan tlcna bakarrik da krisiaua. Krisrotcn espiritua cz. duea cz da Jcsusena. h s p i r i t u horrek atloretuta, era berri hatean bizi tinte guztia.

Ivzerk eta i n o r k ez d u aterako b i d e h o r r e t a t i k . S e m e ona i z a k i , aitaten

k r r o i i k aldatu z u t e n l e h e n c n g o gauza J a i n k o a r c n c s p c r i c n l z i a izan

p o z a izan n a h i k o d u . S e m e leala i z a k i , h a r e k i n bat eginez b i z i k o ta,

z e n . Jatlanik cz dir csklabo egiten d u e n espiritua/ b i z i , J a i n k o a r e n

harn a n l z c k o izanez.

b c l d u r r a r c n m e n p e ; scme-alaba egiten d u e n espiriruaz b i z i dir, a i -

l l o r i irakasten saiattiko da d e n e i : kgiztic J a i n k o a k bezala. Izan

tak b a l d i n t z a r i k gabe m a i t a t u a k . Jesusen e s p i r i t u a k b i h o t z b o n d o t i k

zaitezte zuen A i t a r e n antzeko. Izan zaitcz.re erabat o n a k , zcruetako zuen

hots c g i u a r a z i e n d i e : <tbb<U a i l t a . 1 l o n a , Jesusen e l k a n e e t a r a h u r b i l -

A i t a den bezala. Krrcpka czazuc harn ontasuna. Izan onbera, h u r a den

i z c a n , pertsona o r o k a u r k i i u b e h a r k o l u k e e n l e h e n b i z i k o gauza.

bezala.

l ,rljoa ere, bcsie era hatera b i z i d u l c a u r r e r a n i z e a n . k z dir senri;

bedea k r i s i a u d e n g a r a i o t a n ez d u g u f u n t s c z k o a k ez d i r e n gauzetan

tzen arauek, a g i n d u e k edo legeak preso bartula, m a i t a s u n a k askatuta

c d o bigarren m a i l a k o e t a n g a l d u behar. 1 u n t s c z k o a z a i n d u behar d u g u :

b a i z i k . O r a i n b a d a k i t e zer d e n espritu berriz h i z i t z e a , m a i t a s u n a r e n

J a i n k o a z erabat f i o eta harn esancko i z a n . G a i n e r a k o a o n d o r e n eto-

deia e n t z u n e z , ez lege zaharraren m e n p e , e r l i j i o - b c r c b e h a r r a k egkeaz

rriko da.

a r d u r a t u t a . H o r r a , kristau-elkarteetan d e n o n arrean z a i n d u c t a s u s t a t u
b e h a r d u g u n a , b a l d i n eta Jess bezala b i z i n a h i b a d u g u .

60

61

J a i n k o a gurtzeak adierazten d u e n egiazko e d u k i a ere a u r k i t u z u t e n .

Aitar atsegin z a i o n a ez dir n i a i t a s u n i k gabe h u r u t u t a k o e r r i t u a k ,
egiaz eta e s p i m u a z b i z i t z e a b a i z i k . B i z i b i d e b o r i , Sesnsen e s p i r i t u a /
eta haren e b a n j e l i o a r e n egiaz b i z i a , d a kristauentzat egiazko kulrua.
h z d e z a g u n a h a z t u Pablo a r s o k o a k bere a r d u r a p e k o c l k a r t c c i esaten z i e n h u r a : ez itzali espiriruaren indarra. K r i s t o r e n espirirua gabe,
itzali ta dagoen hliz.ak ezin d u hark ekai rirako b e r r i k t i u t z a b i z i , ezta h o r i
hors egin ere. l ' z i n d u liaren B e r r i Cha dastatu, ezta besieei ktusatu eie,

" c m o z i o z k o clkartcak ( M a x Weber) sustatzca ere, n o r b a u a k o a , fede bai r e u k o i eta s e n t i m e n t a l batean i t x i z , " e r l i j i o z k o estalperk gabe b i z i rz.ctik babesteko. J a i n k o - b i z i p e n a izarcak, gure m u g a t u zarca aitortzea
esan n a h i d u h m t s e a n era uste o n osoz J a i n k o a r e n m i s t e r i o r a irekita b i zitzea.
( l i z a k i a k , b a k o i t z a d e n a r e n s a k o n e n e a n , n o l a - h a l a k o presentzia s u m a t z e n d u , b e l d u r r a eragin b a d e z a k c ere, e m c k i - e m e k i g u r c k o n f i a n rza eskatzen d o a n a . Presentzia b o r i ez da besre b a t z u e n a n t z c k o a eta
m . i i l a k o a . hz da gure g o g o , b c k h u c d o a s m o c k i t i uabasten. O s o besi c l a k o a da. H a r a g o t i k dator, g c u r c bairatik b a i n o b a r r e n a g o t i k . K z ktt-

B l Z l P B N I.RARAKKiAlRIA

l e o l o g o e u artean b e h i n era berriz a i p a t z e n da K a r l R a h n e r - e n pasarle

h a u , hark bere t e s t a m e n t u i z a i z c u k a u a : biharko g i z o n - e m a k u u i e e i l i j i o d u n a m i s i i k o a i z a n g o da i d o e z i n g o da e r l i j i o d u n i z a n ; c r h j i o i a s i m a , bihar, ez. baita ageriko ca e z i n b e s t c k o uste sendoetan o i n a r r i r u
r i k pal rekatuko. ' I c o l o g o a l e m a n i a n a r e n b u r u t a p e n a argia ta: lasier
ez.inezkoa zango da n o r h e r a r e n J a h i k o - b i z i p e i i i k g a b e k o erlijio bar.
O r a i n g u t x i arre h i z k u i i t z . i , k u l t u r a edo bel ti baten b a i l a n j a i o i z c n
zen bez.alaxe jaior/en zen n o r b . m a k o a erlijio U n e n g i m a n . A s k i zen ha-

siarena egin d i c z a i o k e g u , b a i n a baila o n a r t u ere. M o d u a b u l eta ezh a i k o a n f e h e n d a h i z i , era k o i i f i a n t z a z e l a pozez gero.

K r i s t a u c n J a i n k o - b i z i p e n o r o r e n c r e d u ta Jesusek )ortlancn baraiaizean i z a n d a k o b i z i p e n a . ( t i r e b i z i b i d e a r e n t i n c r c u batean

bakoitz.ak

i l n n o r k b i r e a r e i i berri- zeiua zabaldn>- e g i l e n denean ca limaren erd i i i k i n g u r a t z e i i g a i t u e n n u s t e r i o a i c i i zer c d o zci antz.em.m dcz.akcgun c a n , b i z i t z a osoa craltla d i c z a i o k c c n a h o l s h a u e n t z u n dezake Jesusek
bezala k r i s t a u d e n a k : zu zaitut neure semea, neure alaba, neure m a i tea". / a i l a zango ta b i l i a r k r i s t a u izatea, f a i n k o a r e n seme c d o alaba
maitatu tlclakoarcii cspericntzia bizi g a b e

r e k i n ez a p u r t z e a , erlijio haren kide bezala o n a r i u a izateko. M e n d e b a l d e k o herriet.m z a b a l d u d e n c r l i j i o - k r i s i a l d i a k gero ca zailagoa egiten d u era h o r r e t a k o egoera gure arrean.
Jaula ez. d a n a h i k o a . m o d u g u r x i - a s k o pasiboan, Kliz.a bateko k i d e izarea. Kz d a aski t r a d i z i o r i k jasotako e r l i j i o - e g i e n m u l i z o h a t i l o t u r i k b i zitzea. ( e r o eta h i d e r a ezinagoa i z a n g o ta fedea k u l t u r o n d a r e etlo g i z a r t e - o b i t u r a gisa b i z i t z e a . P c d c d u n i z a t e k o , b i l i a r , n o r k bere-berez.ko
b i z i p e n a egin b c h a r k o d u , b i h o t z e a n bera b a i n o h a n d i a g o a den m i s terioa d a r a m a l a dastatuz ( K l . U . v o n Balthasar).
G a u z a ez da fedea psikologizatzca, e r l i j i o a n c e , g i z a k i p o s t m o d e r n o a r i atsegin z a i o n bezala, "psi d e l a k o h o r i t x e r t a t u z ; gauza cz d a

h2

Z U R T A R A K O SlNl.TSl?

A s k i ugariak dir egun batez beren gurasoek b a i a i a t u z i t u z t e n g i z o n eta

e m a k u m e a k eta gaur i c d e a i e n aurrean d u t e n a u c i a z e i n d e n z e h a z k i
esaten j a k i n g o cz h i k c t e n a k . Beren b a i l a n sortzen d e n l e h e n galdera,
a g i a n , oso x u n i e a d a : zertarako sinetsi? Sinesteak c d o cz. sinesteak ezertan aldatzen al t l u bizitza? f e d e a k b a l i o al d u , egiaz, ezertarako?
Beren b i z i p e n e r i k sortzen z a i z k i e n galderak dir. J a i n k o a p i x k a n a b i z i r z a t i k b a z t e t t u z joan d i r e n g i z o n eta e m a k u m e a k d i t a . J a i n k o a , gaur,

63

ez da deus h a l a k o e n t z a t , beren i/.aerari z c n t z u a era n o r a b i d e a ematerakoan.

JESUSEN T E N TAEDIAK

l a o h a r k a b e a n , h a l a k o a t e s m o p r a k t i k o bar sartu zaie beren izaeraren m u i n c a n . E z d i t u kezkatz.cn J a i n k o r i k haden c d o ez d e n galdetu bcbarrak. H o r i g u z t i a arazo bitxia irtiditzen zaie, alde hatera tiztea k o m e n i
d e n a , b i z i b i d c a o i n a r r i errcalagocn g a i n finkatu ahal izareko.

Jess Espritu S a n t u a z betea i t z u l i z e n J o r d a n d i k . E s p i r i t u a k e r a m a -

J a i n k o a k ez d i e deus esaten. O h i t u egin d i t a bcra gabe b i z i l z e r a . I ,z

n i k , b a s a m o r t u a n b a r r e n a i b i l i zen b e r r o g e i e g u n e z , d e a b r u a k t e n i a -

dute u r r u t i - m i n i k c d o nostalgiarik, h a r e n g a n d i k a l d e n d u direla era. Fe-

t z e n z u e l a . E g u n h a i e t a n ez z u e n ezer jan- eta a z k e n e a n g o s e t u e g i n

dea alde hatera urzi d u t e era dena Ichcn bezain o n g i edo h o b e i o d o a -

z e n . D e a b r u a k esan z i o n o r d u a n :

k i c hizit/.an. /.ertarako smersi?

N o r h a i t urez s o i i i k bataiattia izan den can b a k a r r i k egin litezkc b o rrclako galderak, Jesukristorcn Espiritua/. baiaiatzea zer d e n czaguru
cz elenean. F d o t a , m o d u o k e r r e a n , edea zarca h i z i t z a r e k i n zcrikusirk
ez d u e n gauza arraroetan sinestea dla tiste denean eta o r a i n d i k Jaink o a r e n b i z i p e n a r g i r i k izan ez d e n c a n .
( i c t i r c b a k a r d a d e a n hark onartz.cn gaituela jakitca da J a i n k o a r c k i n
a u r k i r z e a ; nahigabe eta depresioctan hark k o n t s o l a t z e n gaitueki n a b a -

--Jainkoaren Semea zarenez, a g i u d u harri hotii o g i b i h u r t z e k o .

Jesusek e r a n t z u n z i o n :
- E i b u r u S a n t u a n i d a t z i a d a g o : " ( z u k i a ez d a o g i z b a k a r r i k b i z i " .
O n d o r e n , d e a b r u a k , t o k i garai hatera e r a m a n i k , m u n d u k o e r r e i n u
g u z t i a k e r a k u t s i z i z k i o n u n e b a l e a n eta esan z i o n :
- H a r , n e u r e a k d i t u t e r r e i n u a h a l l s u eta a b e r a l s g u z t i o k eta n a h i
d u d a n a r i e m a n d i e z a z k i o k e t . Bera/.. a d o r a t z e n b a n a u z u , z e u r e t z a l
izango d i l u z u .

ritzea; gcurc b c k a t u ca kaskarkerictan barkatz.cn gaituela ahori/ea; gure

Jesusek e r a n t z u n z i o n :

ezintasun era m u g a r u iza le h o n e l a n s e n d o i u l a seni itzea; gure ahulezian

- l d a i z i a d a g o : " A d r a l o J a u n a , zeure J a i n k o a , eta bera b a k a r r i k

u i a i i a i z c r a ela bi/ii/a sortzera b i i h z a i u a k izatca.

/.ertarako sinetsi?

Bizitza bcielasun bandiagoz bizitzeko; dena

c g i a z k o i k u s m o l d c eta l a m a i n a z bcgiztatzeko; gertaera g u z t i a k - a i runt

eta kaskarrenak ere

sakonrasun bandiagoz bizitzeko.

/ e r t a r a k o sinetsi? A z k e n m u g a r a i n o g i z a k o i a k izatcko atisatdia i z a teko; m u g a r i k cz d u e n b i z i t z a r a k o d u g u n cgarria ito gabe jarraitzeko;

guriu".
O r d u a n , J e r u s a l e m c r a c r a m a n z u e n D e a b r u a k eta, l e n p l u a r e n g o r e n e k o e r t z e r a j a s o r i k , esan z i o n :
- J a i n k o a r e n S e m e a z a r e n e z , b o t a zeure b u r u a h e m e n d i k bebiera,
idatzia baitago: "Bere aingeruei a g i n d u k o die z u zaintzeko. Besoetan
e r a m a n g o z a i t u z t e , h a r r i e k i n e s t r o p e z u e g i n ez d e z a z u n " .

gurc askarasuna babesteko, garen h o r i e d o z e i n sasijainkoren m e n d e a-

B a i n a Jesusek e r a n t z u n :

rri gabe; gure b a i r a n d u g u n m a i r a s u n , egia, s a m u r t a s u n g u z r i r a i r e k i -

- A g i n d u a d a g o : " E z t e n t a t u J a u n a , zeure J a i n k o a " .

r i k i r a u t e k o . Czakiagan era b i z i t z a n jarrirako itxaropena ez galtzeko.

O r d u a n , bere t e n t a z i o g u z t i a k a g o r t u r i k , d e a b r u a k alde e g i n z u e n
J e s u s c n g a i i d i k , h u r r e n g o e g o k i e r a arte ( E u k a s 4, 1-13).

64

65

TENTALDIAK

T e n p l u a r e n gorenean k o k a t u z , a z k e n i k , segttrtasuna J a i n k o a g a n b i -

L e h e n b e l a u n a l d i k o kristauek n a h i k o azkar agertu z u t e n Jesusen tent a k l i e k i k o interesa. E z zuten ahaztu n a h i izan zer n o l a k o gatazka eta bor r o k a k g a i n d i t u behar izan z i t u e n J a i n k o a r i z i n t z o i r a u t e k o . I ,agungarri zirzaien beren c g i n k i z u n bakarretik ez a l d e n t z e k o : jesusen urratsak
jarrairuz, m u n d u g i z a k o i a g o a c r a i k i t z c t i k , ez a l d e n t z e k o alegia.
K o n t a k i z u n a zirraragarria d a . B a l i t e k e n o r b a i t e k J a i n k o a r e n ahotsa
c n t z u r e a b a s a m o r t u a n , b a i n a baita b a r e n g a n d i k adentzcn g a i t u z t e n
i n d a r i l t i n e n erakarpcna bizitzea ere. D e a b r u a k Jainkoaren hitza era-

la t/ea p r o p o s a t z e n d i o deabruak Jesusi. I.asai b i z i a h a l k o da, harn besoetan e r a m a n a ; baita i b i l i ete i n o l a k o arriskti eta estropezttrik egin
gabe. Jesusek e r a n t z u n : ez. tentatu [auna, zure J a i n k o a .
D c a h r u k c t i a da e r l i j i o a s e g u i r . i s u n a e m a t e k o s i n e s k e t a eta

jat-

d u e r a - s i s t e n i a gisa a n t o h i i z c a . K z d u g t i m u n d u g i z a k o i a g o a e r a i k i k o ,
or hete e r l i j i o a n b a b e s t u z gero. B e b a r r e z k o a d a h a i n b a r e r a n atrisk u z k o k o n p r o m i s o a k bartzea, J a i n k o a g a n tiste osoa jatriz, Jesusen a n tzera.

b i l i z e r a Israelen e r a b i h z e n ziren salmoetan o i n a r r i t u z zirikatz.en d u Jess. E r l i j i o a r e n heraren n u i i n e t a n ezkuta l i l c k e J a i n k o a g a n d i k t i r r u n Tl'NTAI.DII'l A N T Z K M A N

tzen g a i t u e u t e n t a l d i a .
I larriak ogi b i h u r t z e k o J a i n k o a z baliat/eari egiten d i o u k o Jesusek
lehen remaldian. Jatekoa ta gi/akiak k h coda bizi behar d u e n gauzetako
b a l , l>aina gizakia ez d a ogiz bakarrik bizi. (izakaren irrika ez da gorp u t z a r i jatekoa emane/, s o i l i k b e i e i z e n . A s k o z gehiago behar d u .
H a i n z u z e n , o g i r i k ez dutenak m i s e r i a t i k , gosetik, l i e r i o i / a i i k ater a l z e k o , z u z e n t a s u n a r e n eta m a i l a s u n a r e n gosea p i z t u behar d u g u ,
k i d e gerekoi aseok osatzen d u g u n gizarte h o n c i a n .
Bigarren agerraldia d i r d a i i s u a d a . Jess m u n d u a r i begira dago m e n d i
garai hatetik. Bere o i n e t a n d a k u s a M i u n i d u k o erreinu g u z t i a k " , beren
gatazka, gerrate eta b i d e g a b e k e r i a eta g u z t i . M o r ezarri n a h i d u , h a i n
/uzen, J a i n k o a r e n bake/ko eta zuzentasune/.ko erregei/a. J Vabruak, ab
derantziz, agintea eta aintza e s k a i n i z e n d i z k i o , bere esa era janzen
bada.

Jesusek hi/.iiako tentaldiak ez dir z.iizenean maila m o r a l e k o a k . Bere egil e k o a u l e r i z e k o eta b i z i l / e k o bid fahsnak a u r k e z t e n d i / k i o t e n p l a n l e a m e n d u a k dir. 1 laten erreakzioa, h o r r e g a t i k , e r e d u z k o a d a gure jok a b i d e m o r a l e r a k o , b a i n a bale/, ere erne jartzen g a i r u , Jesusek bere
arraiizailcei e m a n d i e n e g i t e k o t i k desbidera ez gaitezen.
lzer baino l e h e n , Jesusen l e n i a l d i a k baliagarri z a i z k i g u EUzak eta
b e t t a k o k i d e garenok gaur sen ti d i t z a k e g u n e i tentuz eta ardura/, anl/einan d i e z a i e g u n . ola izan gaite/ke Jesusi z i n i z o jarrailz.cn d i o n
l . l i / a , liaren biziera eta e g i t a s i n o e i a t i k u r r u n d u gaitzakelen tentaldi
art'iskutsuenaz k o i i U i r a i z c u ez bagara?
1 larriak ogi b i h u r t u eta gosea asetzeko J a i n k o a erabili/.eari egiten d i o
u k o Jesusek lehen t e n t a l d i a n . l'.z d u bid h o t r e t a t i k j o k o . lz da bere
interesen b i l a h i z i k o . l ,z d u A i t a m o d u b e r e k o i z e r a b i l i k o . J a i n k o a r e n
;

Jesusen ateraJdia b a t - b a t e k o a d a : adoratu J a u n a , zure J a i n k o a .

M t i n d u a ez da gizatartzen agintearen i n d a r r e z . l ,zin d a agintea besteen
?

gatn i n p o s a t u , deabrtta zerbitzatti gabe. Jesusi, a i n t z a eta b t e t e b i l a

joanez, j a r r a i t z e n d i o t e n a k d e a b r u a r e n aurrean b e l a u n i k a t m a
dir. E z d u t e egiazko J a i n k o a a d o r a r z e n .

66

bizi

hirz biziaz. janarittiko da. J e n d c t z a r c n gosea g a i n d i t z e k o b a k a r r i k " u g a l d u k o " ditu ogiak.

I lauxe d a , segur aski, herrialde aberatsetako kristauen t e n t a l d i r i k l a r t i e n a : erlijioaz. baliatzea gurc ongizate m a t e r i a l a b o r o b i l t z c k o ; gure
k o n t z i e n t z i a k lasaitzea eta gure kristautastina c r r u k i z hustuta lagatzea;

67

eta gaur ere non dir zure neba-arrebak? o i h u k a d u g u n Jainkoari c n -

m e n p e e d u k i n a h i zuten ela. Farisearrek jendearen s u f r i m e n a k arintzea

t z u n g o r eginez b i z i t z c a .

ut/i eta zerbait ikusgarriagoa e g i n zezala eskatzen z i o t e n : Jainkoaren-

Agintea eta aintza eskuratzeari egiten d i o u k o Jesusek bigarren tent a l d i a n , b a l d i n eta horregatik, ahaltsu g u z t i e k bezala, gehiegikeriei, ge-

g a n d i k o seinale bat m u n d u m a i l a n , d e n e n begietan baieztaiua izan zcdin.

zurrei eta zuzengabekeriei nten egin behar badie: h o r i e k di tu oinarri

K u i t m e n a k z i t u e n ikasleengandik ere etorri z i t z a i o n hainbat l e n t a l d i .

deabrua i t u r b u r u d u e n a g i n p i d e a k . J a i n k o - c r r e i n u a ez da inposatzen;

S a n t i a g o k eta Joanek, t x i k i e z ahaztu eta bcraienr/at o h o r e eta aginte

maitasunez cskaintzcn da. Behartsuen, a b u l e n , babesgabeen J a i n k o a ba-

gehen z u t e n p o s l u a k g o r d e r z c k o , eskaru z i o t e n . P e d r o k errieta egin

k a r r i k a d o r a t u k o d u Jesusek.

z i o n b i z i a arriskatzen z.uelako eta b i z i a g a l d u z bttka zc/.akcehiko.

kliza gizarteko boterea galtzen ari d e n c g u n o t a n , oso tentagarria da

S t t f t i m e n a . Jesusentzat; eta sufrimena, ikasleentzal ere. F'.zer ez zen

beste garaietako agilite erra aintza berreskuraizen saiai/ea ela gizartearen

arraza eta argia i>iro h a r t a n . D e n e k b i l a t u behar izan z u l e n A i t a r e n

gain erabateko ahahnena e d u k i nahi izatea. Maitasunez. ela itxaropencz

n a h i a , eta gu/.iielako p r o b a l d i eta t e n t a l d i a k g a i n d i i u z . l e n p h i k o se-

hain urri diren gaurko g i z o n - e m a k u m e e n zerhir/.n apale/ko eta senitle-

g n n a s i i n - i n d a t t e k a l x i l o hartu baino o r d u batz.uk lehenago, Jesusek han

lagunt/azko bid berri baietik abialzeko aula ra hisioriko.i ari gata galt/cn.
H i r u g a r r e n t e n l a l d i a n . bere xedea arrakasta erra/era eta n a b a r m e n -

esan zien lagtinei: /.uck sendo i r a u n d i i z u c n i r e k i n ire pi o b a l d i c l a n (Kukas 22,28).

keriara joz betetzeari egiten d i o u k o Jesusek. F.z d u Mesas t riuufali.sta

Jesusen tentaldiak. izenez czaguiz.cn dugun pasar tea bizitzan zebar

izan n a h i . Kz d u J a i n k o a i n o i z bere h a n d i u s t e e n z e r b i t z u r a jan i k o . Be-

Jesusek g a i u d i i u b c l i a r izan z i t u e n z a i l t a s u u a k k i b t i t b i l t z e n d i t u e n

rerarren arrean zerbitzari bezala ardungo d u .

Fhzarctitz.at beti izango da tentagarria e r l i j i o z k o /era bilatzea, ospea,
sona era en lz ti tea lorrz.eko. (atiza g t i t x i dago Jesusi jattaitzean irrigarragorik, l i a n d i k e r i a era ohorea bilatzea b a i n o . Klizari egiatasuna lap u r t z e n d i o jokaera h o r r e k .

k o n t a k i / L i n bat d a . J o t d a n e n h a r t u z u e n K s p i r i t i u i k g i d a n i a b i z i bada
ere, Jess ez dago gezurrezko m e s i a n i s m o - b i d e c n erakatmena

sentzetik

salbucisita.
Bere interesal i begiratu behar d i o ala A i t a r e n n a b i a r e n csancra jarri?
M e s i a s i t i a g o k i o n i n d a r r a ezarri behar d u ala bere beharrean d i r e t i e n
zerbitzura jarri? Bere a i n t z a b i l a t u behar d u ala J a i n k o a k sufrirz.cn d u tenei d i e n c r r u k i a agertu? A r r i s k u a k saihesru ca gurutzeari ibes egin

ARfl 1 . T A Z I N I Z O I Z A N

behar d i o ala, ust osoa A i t a r e n g a n jarri/., bere e g i l c k o c i a r a b u r u - b e larri eman?

Kz zitzaion btete erraza gertatu Jesusi A i t a g a n d i k asoiako egitekoari

z i n t z o jarrairzea, harn nahi a bazterru gabe ibiliz. K b a n j e l i o e k gogora
d a k a r z k f g u t e Jesusen b a r n e - b u r r o k a k : bizi izan zehat, ikasleekin hatera,
gaindittt behar izan z i t u e n p r o b a k .
L e g e - m a i s u e k galdera maltzurrez estutzen z u t e n , Iarunbatetan ere
sendatzera z c r a m a n K s p i r i t u a alde hatera utz eta e/.artitako o r d e n a r e n

68

jarraitzaileak ohartaraztearren jaso zen Jesusen t e i u a l d i e n k o n i a k i ztm h a n . A r g i ibili behar d u g u . Jesusen K s p i r i t u a h i z i t i k dago El iza b a i l a n , b a i n a k t i s t a u o k ez gata m i l a t e n t a l d i t a n c r o r i eta b e b i n eta berriz
gure izaera d c s i t x u r a t z e t i k l i b r a l z e n .
D i t u g u n tentaldiak ezagutu behar d i t u g u lehen-lcheiiik gaurko
k t i s t a u o k - h i e r a r k i a k eta h e r r i a k , c r l i j i o - b u r u e k eta e l i z t a r r o k - Jesusi

69

z i n t z o j a r r a i t u ahal i z a t c k o . Bere rentaldiez oiarrzen ez d e n Idizak 1 ster d e s i r x u r a t u k o d u bere nortasuna eta egitekoa. E z al zaigu b o r r e l a k o
zerbait gertatzeti ari? Kz al d u g u argiago eta erncago b i z i behar, desleialtasunean eror ez galezen?

D r - N A OCA

BIIIURTU

H o r i da gure tentaldi nagusia. ( u t e b i z i b i d e a r e u iktispcgia g u i e nahiak

asetzera niugat/.ea: dena gure gurariak aseko d i t u e n ogi b i h u n z e n saiatzea, alegia.
( u r e atsegin h a n d i e n a - i n o i z , ia b a k a r r a - p r o d u k t t u t k , gaiak, g a u zak, i k u s k i z u n a k , l i b u r u a k , t c l c b i s t a . . . gcureganat/.ca era k o i u s u m i t z c a
d a . M a i r a . s u n a bera ere, satriran, sexu-aisegin ,soil b i b u r t u izan d a .
(Ioz.amcna beharre/.ko i n u g e t a t i k barago hilai/.eko an'iskua d u g u ,
norbere b i z i r z a r e n eta e l k a r b i z i l z a r e n k a h e t a n zango bada ere. ( u r a l i a k asctzeko b o n o k a n n a b a s m t a eta, besteen b i z k a r i/ango bada ere,
geure artean lehia eta gerra eraginez a i n a i t z e n d u g u .
( ) k e r g . i b i l i z a askapencra eta bizirz.ara c r a m a n g o gaituen b i d e a b o r i
dla ust b a d u g u . A l d e r a n t z i z , ez. al d u g u i n o i z b i z i izan atsegina n c u rrigabe bilarzeak gogaitzera, nekatz.era, h u i s i k a i n a i l z e r a eranian g a i tuela? Ivz al d u g u i k u s t e n , k o n t s u m o a eta ase-beharra b i l a i z e n d u e n g i zarte h o n c k elkartasunik eza, a r d u r a r i k eza eta gogorkeria so tu besterik
ez duela egiten?
Bizi-arnasa berria e m a n g o d i o n n o r a b i d c - a l d a k e i a behar d u , z u h u r tza eta t a m a i n a oro re i g a i n e t i k , atsegina bilatz.eko " h e z i " gaituen z i bilizazio lionek.
B a s a m o r t t i r a i t z u l i behar d u g u . J e s u s e n g a n d i k ikasi; berak ezezkoa
e m a n z i o n o n u r a - , b u t u i a z i o - c d o atsegin-bakcta hutsez m i r a r i a k e g i teari. l i a r e n h i t z g o g o a n g a r r o t a n g o r d e t z e u den egia e n t z u n : (.izak i a ez d a o g i z b a k a r r i k b i z i , b a i z i k J a i n k o a k csaten d u e n e t i k b i z i da.

70

l',z o t e d u g u g u r c i n i k e t a r i k , g u r c e g o i s m o t i k eta g u r e a r i n k e r i a t i k
askatu behar, guregan m a i t a s u n a eta b i h o t z - z a b a l r a s u n a

esnatzeko?

B z ote d u g u cntz.ttn behar J a i n k o a k gozatzera d e i t z e n g a i t u e l a , c l k a r tasuna, a d i s k i d a n t z a eta senitartca sortttz?

IRABA/1 Al.A ( A l . D U

B i z i i z a n d e n a ez ta baztea, a u r r c r a i z c a edo irabaztea. B a d i r a eta

a s k o ! - k r i s i a l d i a , g a i x o a l d i a edo p o r r o t a ager d a i t c z k e e n tarteak ere.
Zerbait a p u t t z c n d a , h a l a k o e t a n , gure b a i l a n . Bizitza galera, m u g a c d o
m n r r i z t e gisa senrzcn h a s t u i gara. Jada ez. d u g u z i u r t a s u n i k ezertan.
l ' o z i k ere cz. d u g u gure h i h o i z e r a n . l'.z gara Ichcngoak.
A s a k l a i u egin g a i l c z k e h a l a k o e t a n era kastian k a s u k o gertacra g u r c
izacra mugat/.cn ca k a l t c i z c n ti Lien b i z i p e n erabat kahegarri gisa h a r t u .
( luce csktr dago, ordea, borrelako gertakariak g u i e bi/ibidea o i n a r r i sentloagoen gain craikitz.cn a s m a i z e k o b a l i a b i t l c m o d u a n e r a b i l t z c a ere.
b r u i i u ugariago c m a t c k o beharre/koa tlcu k i m a r z e a aitattiko d i g u Jesusek.
Jarrera x u m e ca i t x a r o p c u i s u z j o k a i / c n badakigtt, irahazicra clam a n gaitzakc galt/.eak. Egoera o n a r t u z hasi behar ta. K z ta o n a gertat/.en ari zaiguna ukai/.ea. I lobc da g u i e m u g a k ca ahuieziak aitoi tzca.
N i ncrau ere s u h iizcra ohitz.cn ez (Jen izaki ahtil eta zalantzati b o r i naiz.
K r i s i a l t l i a k gure s u s i r a i c z galdctzera bebartzen g a i t u : zein d a a d o r c a
eta amasa e m a t e n d i g u n egia sakona? N o n jarrz.cn d u g u , egia/., gure b i zirzaren bermea? B a d i r a e g u n e r o k o t a s u n e a n

eusten d i g u i e n b e i i k o

egiak, b a i n a b a d a egia s a k o n a g o bat ere, i n o i z k r i s i a l d i - eta ahttlcziat m e c r a n b a k a r r i k azalerarzcu d e n a .

hedediinok salbamcn-cspcricntziaren ikuspegirik bizi d u g u halako
b i z i p e n a . J a i n k o a berrn e g o t e n d a , gu garena s e n d a t z e n . M o r d a g o e n a r e n s e i n a l e r i k o n e u a d a g u r e h a i t a n p t x k a n a - p i x k a n a esnatuz j o a n

71

litekeen ahiitasun apal h o r i . J a i n k o a r i irekitzen zaion perrsonarcn

b a r n e - m u i n c t a n jaiotz.cn cien p o z i a s u n a .
H o r r e i a k o b i z i p e n a k l a g u n g a r r i gerta d a k i z k i g u k e Jesusek - g e t i r e -

JESUSEN EG1TASMOA

ganaze- eta z i u r t a s u i v l o g i k a o r o r e n a u r k a , b i z i t z a b i t e a g o a l o r i z e k o
hiele g i s a - p r o p o s a i z e n d i g u n u k o c n ca galcrcn m i n i / a i r a zail h o r i u l c i t z e k o o r d u a n : Bere b i z i a g o r d e n a h i d u e n a k galdti e g i n g o d u ; bere b i z i a n i r e g a t i k g a l t z e n d u e n a k , o r d e a , e s k u r a t u e g i n g o du ( M a t e o
16.25). K h a n j c l i o k o pasarle h o n e k jesusen eredua a u r k c z l c n tlign; b i 7 i i z a irabazteko t c i u a l d i a r e n c d o k r i s i a l d i a i c n u n c a n gahz.cn j a k i n
zuena.

Jess, Espritu aren indarrez, Galileara itzuli zen, eta inguru hartan
guztian zabaldu zen harn berri. Hango sinagogetan irakasten zien,
denek goraipatzeu zutela.
Nazaretera joan zen, bera hazi zen herrira, eta larunbatean sinagogan sartu zen, ohi zuenez, eta irakurgaia egitera zutitu. Isaias protetaren liburua eman zioten eskura eta, irekitzean, pasarte han aurkitu zuen:
"Jaunaren Espiritua ire gain dago, berak au bidali galibuei askatasuna eta behartsuci berriona adierazlera, itsue ikusmena hots egitera eta zapalduak askalzera, Jaunak onginahia azalduko duen urtea
hots egitera".
l i b u r u a itxi, laguntzaileari eman eta escri egin zen; denak sinagoga n begirabegira zcuzkan. Eta honela hasi zitzaien:
Caur hele da profeza han entzuten didazuenontzat

(Eukas

4,14-21).

JKSUSKN

IX;ITASMOA

Jesusen b i z i i z a k o n t a t z c n hasi a u t r e t i k , liaren egitasmoa azaldu n a h i

d i g u E u k a s e k . Interes h a n d i a d u h o r r e t a r a k o , h o r i x e baita harn j a i r a i t z a i l c e k begien aurrean izan behar d u r e n esritaraua.
Eukasek d i o e n e z , Jess bera da Isaias protetaren pasartea h a u t a t u eta
h c r r i k i d c e i i r a k u r r i z i e n a , hrrela h o b e t o uler z i t z a t e n b a i berari eusten d i o n E s p i r i t u a , bai b i h o t z - m u i n e t a n daramat/.an k e z k a k , b a i b u r u beiarri l a n t z e k o a s m o t a n d e n egitekoa.
72

Jaunaren i z p i r i t u a n i r c g a m e a n J a g o , berak g a n t z u r u au, jesusek

J a i n k o a r c n e s p i r i t u a k gantzutua n a b a r i d u bere b u r u a , harn i n d a vrak o l i a n i eta b u s i i a . H o r i dcla-eta, jarraitzaikck "Kristi>> d e i r n k o diote
Jesusi, h a u d a , (antzutua; bcraick ere c u r e n airean kristau d e i t u k o
d i o t e elkar i i . E u k a s c m z a t k o n t r a c s a n a da krisiau i/.cnez d e i t u eta Jesusen e s p i r i t u a gabe b i z i t z e a .
Beharisuei berri o n a adieia/.teta b i d a l i au, l a i n k o a k e z k a t u i g i ten d u endearen oinazeak. I'^piriruak, horregarik, herria ir/fe ra h u l rzarzen d u j e s s eta behartsuci b e n i o n a cramatera. H o r r a liaren egiteko nagusia: o i n a z e t a n d a u d c u c n g a n i t x a t o p e n a p i z i c a . K r i s t a u o k
esan era egiten d u g u n a cz baila, s u l t i t z e n d u t e n e n a l d e i i k , albisre mi
gisa stunatua, zer ebanjelio bari gara hots egiten? / . c r i a n ari gara?
Jesusek lau p c r i s o n a - m u h z o t a r a b i d a l i a i k u s t c n d u bere b u r u a : "beh a r r s u a k " , gatibuak, itsuak> ela zapalduak-. H o r i c x e k dir b i h o tzaren l i o n d o c n e a n d a r a n u t / a n a k , g c l i i c n kc/kat/cu d u t e n a k . Eta /.citan geratu d a Jesusen kc/.ka banci hori? Izan g a i u v e n z i m z o a k . I ' d o
Id iza s u i r i t z e n dutenena da edo Jesusen El iza izatcari ut/.i d i o . I laiakoci
ez b a d i e g u k o n t t i egiten, z c i n i egiten d i o g u ?
Icsusck argi d u bere e g i t a s m o a : askapena, argia era d o h a i u a e r c i n .
1 l o r i c k san u n a h i d i tu ( a l i h a k o l u i r i x k c t a n ca n i u n d n /abalean. Jar-

oinazea, zapaiketa eta nicsprezua b a i z i k . G u r c b e k a i u r i k h a n d i e n a , h a i n

zuzen, besteen 011az.eetara ixtca da, noi k bere ongizatea besterik cz luisre k o .
S u f r i t z e n d t t t c n c z k c z k a t u t a dagoen J a i n k o a r c n espirituak g a n t z u tua n a b a r i d u bere b u r u a jesusek. Espritu h o r r e k b u h z a t z c n d u b i z i
osoa askarzera, Ictintzera, sendaizera, barkatz.era e m a n d e z a n : Jaunaren i z p i r i t u a ire g a i n c a n dago, berak au b i d a l i g a t i b u e i askatasuna
e l a b e h a n s u c i berri o n a adicraztera, i i s u c i i k u s m e n a h o i s egirera eta zap a l d u a k askatzera, Jaunak o n g i n a b i a az.alduko d u e n urtea hots egitera.
jesusen egitasmo b o r i ez d a beti k i s u n c o e g i i a s m o i z a n , G i z o i t e m a k u m e c i i oinazea/. b a i n o gehiago k e z k a t u da horen b c k a r u a z teologa k r i s t a u a . j o h a u n Baptist M e i z . telogo e z a g u n a k b e h i n eta b e r r i z
salaru d u l e k i i a l d a i z c h a u : Salbamenari b u r u z k o k r i s t a u - d o k i r i n a k larriiastm gehiegiz kuisatti d u bekatuarcn ara/.oa, oinazcaren araz.oari gatrantzia k e n d u d i o n h i i a t t c a n ^ . 1 hila d a . iza oina/c.ig.ifiko a r d u r a , sat i n a n , a h u l d u t a geratu zaigu b c k a i u t i k a s k a l z c k o arretagarik.
K r i s t a u o k sinesten d u g u n J a i n k o a ez d a e d o z e i n , g i z a o i n a z c a n
arreta jarrzen d i o n a b a i z i k . B a r r e n a n j a r a m o n egitera arrz.cn d e n ca
c k i a l d e k o e s p i r i t u a l i t a i c a k oso be rea d u e n begi i i x i e n msiikarcn a l d i M n , begi i n k i e n misrika lani/cra ei.i s n l r i m e i i . i p a i r . n z c n d u t e n e n

dn) gaite/kc g a u r k o gizartea epaitzen eta gait/csteu; d e i l o r a dezakegu

alelcko erabateko ardura d u e n cspirirualitatea bizir/cra egiten zaio dei

c r l i j i o - a x o l a g a b c k c r i a . B a i n a Jesusen egirasnioa j a r r a i i z e n b a d u g u ,

[estisen arraii/aileai i .

n n t n d u a u J a i n k o a r c n askatasuua, argia eta d o h a i n a txcrtar/era d e i t u a k

zango gara.

B c n e i a n espriuala - E s p i r i t u a k gantz.uiua-- d e n k r i s l a u a r c n h i l a
d a b i l c n a k bebarrsucu eta z.apalducn a n e a n a u r k i t u ahalko d u , Jess bezala. B c r c i z t e n duea cz d a , hainhesre, izaki n a g u s i a r e k i n d u e n ha r rem a n a , pertsona behartsu eta b a z t e t t t i c n e n g a n a bidahv.cn d u e n J a i n k o

IJRHKN B K i l K A " ! UA

[esusen lehen begirada ez d a p e r t s o n e n h e k a t u a r e n t z a i , h a i e n b i z i t z a

A i t a r i d i o n m a i i a s u i u b a i z i k . / e i u l u berria d e n M a r t i n i k a i d i n a k i k
oroitarazi zguue/., m u n d u zabaleko beliartsuen o i n a z c a r e k i k o arreta d a
k r i s t a u t a s t m a k , g l o b a l i z a z i o garaotan, g l o b a l i z a t u behar d u e a .

hondatz.cn d u e n oinazearentzar b a i z i k . Harn h i h o t z a u k i t z e n d u e n leh e n gauza ez d a b e k a t u a , h a i n b a t g i z o n eta c m a k u n i e k jasaten d u t e i i

74

75

b i z i t z a o s o a r i a m a s a e m a t e n d i o n a eta harn j a r r a i t z a i l e o k g i z a h i s -

NORABIDF. BEREAN

t o r i a n t x e r t a t u b e h a r d u g t m a . P a u l o V I . a k esana d a : Askapena j a i o
Jesusen j a r d u n a k k o n t a t z e n hasi aurrerik, L u k a s e k argi utzi nahi die ira-

d a d i n l a g u n r z e a . . . eta erabatekoa i z a n d a d i n eragirea d a e l i z a r e n be-

k u r l e e i z e i n den G a l i i e a k o P r o l e t a r i cragiten d i o n g r i n a eta z e i n den h a -

tebebai ra.

rn j a r d u n osoaren h e l n m g a . K r i s t a u e k argi izan hehar d u r e ora h u l tzatzen d i o n Jesusi |ainkoaren

Espirituak, liaren norahide

beretik

ihiltzea baita hari jarraitzea.

ten d u g u n a ez bata gauza o n eta askagarritzat haritta, zer ebanjelio a r i

X e h c i a s u n o s o z a d i e r a z t e n d i g u L u k a s e k , Jesusek bere h e r r i k o s i n a g o g a n e g i n z u e n a : z u t i t u , l i b u r u s a n t u a h a r t u , Jsaiasen pasarle bat

b i l a t u , i r a k u r r i , l i b u r u a txi, l a g u n t z a i l e a r i i i z u l i eta e s c r i .
artetaz entztitekoak

E z i n d a Jess bezala b i z i eta h u r a aditzera e m a n , a z k e n a k d e c n d a t u z ela b a z t e r t u e k i n bar eginez ez b a d a . Jesusen K l i z a t i k esan eta e g i -

gara hots egiten? Z e i n Jesusi ari g a t z a i z k i o jartait/en? Z e r e s p i r i t u a l i rate ari gara sustat/en? Jesusen n o r a h i d e berean ore goaz?

Denek

dir Jesusek h a u t a t u d i t u e n h i r z a k , J a i n k o a k

z e i n e g i n k i z u n e t a r a b i d a l i d u e n a d i e r a z t e n b a i t u t e berak s e n t i t u be-

U r . R R I O N A BI 11AR I S U I N l ' 7 . A I '

:

zala.
i l a r r i g a r r i a bada ere, pasarte bau ez zaigu erlijio b i k a i n a g o bat a n -

Behan.sue/ egiten d u e n deenisa i r m o a ta Jesusen j o k a h i d e a r e n ezau-

tolatzeaz edota eliz.kizun d u i n a g o bat ospatzeaz a r i , behartsu era d o -

garri eskaiulalagarri eta jasangaitzeiako bat. 1 l a t e n j o k a b i d e a n

hakabeenei askapena, i t x a r o p e n a , argia eta grazia emateaz b a i z i k . 1 l o

k i g a r r i a d e n a e/kutarazi n a h i a n g a h i l i z a b e h i n era b i r r i t a u k r i s t a u o k .

eraba-

natx, i r a k u r r i z u e n a : (aunaren i z p i r i t u a ire gainean dago, berak au

Esan dezagun argi. Jesusen mez.ua ez da guz.tientzat mt)dti berean be-

b i d a l i g a r i b u e i askatastina era b e h a r i s u e i berri o n a adieraztera, itsuei

rri o n . Beharisuei berri o n b a l ematera b i d a l i a izan zen: horiena d a J a i n -

i k u s m c n a hots egitera eta z a p a l d u a k askaizera, Jaunak o n g i n a h i a a/al-

k o a k asmalti eta b i l a t u d u e n geroa.

d u k o d u e n urrea hots egitera. Amait/.can, hau esan z i e n : Gaiir hete

da p r o f e z i a h a u e n r z m e n d i d a z u c n o n t z a i " .
Behartsuengana

b i d a l t z e n , bere b i z i a p r e m i a d u i i e n , z a p a l d u c n eta

m a k u r r a r a z i e n aldera b i d e r a t z e n d i h a r d u Jestisengan Jaunaren

Ezpiri-

l u a k . N o r a h i d e h o r r e t a n lau egin b e h a r d u g u harn jarraitzaileok ere.

I L m x e da Jesusengan giza haragia h a r t u d u e n Jainkoak g i z a h i s t o r i a n
e m a n nahi d i o n norabidea. A z k e n a k aurreuak izan behai dute, Jainkoak
gaurtik beriatik bere seme eta alaba gtiztientzat nahi d u e n b i z i b i d e d u i nago h o r i ezagutzeko o r d u a n .
K z dezagun ahaztu. Behartsuen

Z o r i o n e k o a k ti i ra bebartsuak, gizartea k b a z t e i i u a k , i u o l a k o babesik gabeak, i n t l a r i s u e k i k o e l k a r b i z i t z a n l e k u r i k gabeak, abaltsuek b i l u z t u a k , b i z i t z a k beberattiak.

I l o r i e k ti i ra J a i n k o - E r r c i u u r a tleituak,

Jainloa bere seme era alaben arrean ertege zango denean p o z t u k o d i renak.
Z e r g a t i k d u t e , o r d e a , halakoek a b a m a i l a hori? Besreak b a i n o bobeak
al dir bebartsuak, Jainkoaren trataera berezia m e r e z i abal izateko? Jesusen jarrera argia d a . E z d u bebartsuak, b e h a i isu i z a t c a g a i i k , aberatsak b a i n o b o b e a k d i r e n i k esan i n o i z . E z dago klasismo moral baten

a l d e k o hautua ez d a X X . m e n -

alde. Behartsu eta z a p a l d u a izatea d a Pobreeu p r i b i l e g i o a t e n arrazoi b a -

d e k o t e l o g o b a t z u e n a s m a k i z t t n a , e z i a V a t i k a n o k o II. K o n t / . i l i o o s -

k a r r a . K t a Jainkoa e z i n da m u n d u a n "errege i z a n , z u z e n r a s u n a ezarriz

tean h e d a t u t a k o m o d a ere. J a i n k o a r e n E s p i r i t u a r e n h a u t u a d a ; Jesusen

ez. b a d a .

76

77

J a i n k o a ezin da cz alde c u cz k o n t r a geratu. g i z a k i e n z u z e n g a b e k c -

i z p i r i t u a k garamatzalakoaren froga erabakigarria. E l i z a k J a i n k o a r c n as-

riek u r r a t u t a k o m u n d u h o n e n aurrean. Z u z e i i r a s u n - b e h a r r e a n d e n

m o a k a h a z t u eta Jesusen s e g i m e n d u c i k urrunr/.en d e n c a n , Jesusen i z -

p e r t s o n a o r o d a behavtsua. J a i n k o a r c n c r o n x r a . horregatik, aibiste o n a

p i r i t u a basten d a b e n i t o m u n d u k o b e h a r t s u eta g u r i i i z i h z a t u e u d e i a -

da harentzat. J a i n k o a c/in da errege izan, bidegabe k a l t c t u e n zoria h a bestuz izan c z i k .

elarren b i d e z hots e g i t e n .
Baila k t i s t a u o k erabat argi ikusi b e h a r r e k o gauza bar: ezin dla ez Je-

J a i n k o a r e n erregetza nagusitzen bada, z o r i o n c k o zango dir bebar-

susen E b a n j e h o a a d i c r a z i , cz b i z i , b a z t e r t u e n d e c n l s a t k eta H e g o . i l -

tsuak. j a i n k o a errege d e n l o k i a n e z i u g o baitute ahaltsuek a b u l c n gan

d c a r i ' k i k o e l k a r i a s i m e t i k ez h a d a . E d o z e i n teologa, e d o z e i n e h a m c h -

a g i n d u , czia b a n d i e k t x i r o a k m e n d e a n h a r t u ere.

zazio, e d o z e i n pasroralginl/a cz z a i z k i o n e u r r i berean z i t u z o Jesusen

B a i n a cz. dezagun a h a z i u : heharisuenrzai berri o n d e n a k niebatxu ca

c s p i r i i u a r i . 'Ecologa h'nz-jario h m s a ta, b a l d i n eta b e r r i ona behar-

berri txar z a n t z u a k di'tu aberatsen inreresentzat. Z o r i txarrean dir abe-

tsuetara e n u u a i c u ez b a d u ; ehanjclizaz.ioa cz. d a bencran h a l a k o a , b a l -

u t s a k . i c i o a ez da h a k i k o e n a . ( ) n d a s u n e k cragot/i egiten dicte A n a

d i n ca zokoiar/ca d a k . u i c n zu/engabeki ra sakuzen cz b a d u ; pasto-

den Jainkoagana irekitzca.

l a l g i u l z a k t i s t a u - e d u k i r i k gabe geralzen d a , z o k o r a i u c n z e r b i t z u r a
egotca a h a z i e n b a d u .
Bebartsuak dir gurc aptisiu nagusia, [esusi jarraitzen d i o g u l a esaten

i H K S i i i n i . u i K <;AIU;

d u g n n o n t z a i . Jarrai dezakegu s c x u - m o i a k i r i b u n i z . edo

presaban-

boez. edo c m a k u m c z k o c n apaizgoaz c z i . i b a i d a i z c n . I lala eta guztiz ere,

('.liza eta kristauak beren hit/.ctatik n e u r t u behar dir. I '.tenga be ari dir
1

Jess dla beren maisti c u sortzailca c s a l c n , baila jarraitu

bchaneko

jaun bakarra etc. Era hala da. 1 l o t i c g a t i k , h a i n /.u/cu. (csits beta da he

raicn epalcrik z o r r o t z e n a : beren egiaren c d o g c z u r i a r c n egiaziabde.
lv/.cr ez dir Elzari k a n p o t i k etor d a k i z . k i o k c c n k r i t i k a k , jess bera-

l . i n g a h c l u c n , b e h a r i s u c n i d o g o s e t u c n egocra la/garntik beste era bateko galderak egiten j a r r a i t u k o d i g u Jesusen i z p i r i t u a k . I z p i r i t u horrek

h a k . i r n k a ^ i i n i l u k o ga'uu gure -<oni>doH.V' eskvmulav celo e/kertiar
errazetan n m r g i l d t u a g a t u l e n c a n .

rengandik datozkionen aldean.

H o r r e g a t i k dir b a i u g o g o n a k harn p r o g i a m a hii/ak gurc hela
rricruzar: "Jaunaren espiritua ire gainean d a g o , berak au b i d a l i gar i b u e i askatastina eta beharisuei berri o n a adieraztera, tsuei i k u s m c n a
hots egitera era zapaldtiak askatzcra.
J a i n k o a r c n e s p i r i t u a Jesusengan ari d a , h a u b e h a r r s u e n aldcra h i d a l t z c n . H o r i d a bere l e h e n e g i t c k o a : J a i n k o a k bere z u z e n b i d c - x u zenta.stinak czarri n a h i d i r t i e l a m u n d u a n adiet.iztea b e h a r t s u e i , o i n pean m e n p e r a t u r i k d i t u z r e n e n z a p a l k u m z a t i k askaczeko. E z d a g o
m o l a k o i h e s b i d e r i k . S u f r i t z c n d u t e n e n alde ateratzea da geu ere Jesusen

7S

-71)

G A U R K O TASLINE/KO

ESAERA

N a z a r c t h e r r i x k a bar d a , G a l i l e a B e h e r e k o m u i n o arrean g a i d u a . H a n

UKATUA, BERE HERRTAN

d e n e k ezagutzen dure Jess: beren arrean ikusi d u t e jolasean eta lanean.

I l e r r i k o sinagoga x u m e a senidez eta h e r r i k i d e z g a i n e z k a d a g o . H a n dir
Eta J e s s honela hasi zitzaicn:

h a u r t z a r o k o g i z o n eta e m a k u m e l a g u n g u z t i a k .

- g a u r bete da profezia hau entzuten didazucnontzat.

Jesusek bere b u r u a J a i n k o a k b e h a r t s u eta z a p a l d u e l a r a bielalitzat

Denek Jesusen alde hitz egiten zulen eta harriturik zeuden Jainkoaren originahiaz esaten zitueneugatik. Baina zioten:

a u r k e z i e a n , b a n i r u t a gerarn dir. JV'lezna atsegin d n i e , b a i n a ez ta aski.

Beren arrean ere K a f a r i i a u n e n egin t u n e n d i t u e n sendaketak egitea n a h i

Ez al da, ha bada, hau Josereu semea?

d u t e . E/. t k i b i l t z a J a i n k o a r e n p r o f c i a r c n b i l a , h c i r i u o h a r i ospea

O r d u a n , Jesusek esan zien:

e m a n g o i l i o n h a l a k o magialari etlo pe rikiloaren bila baizik".

Harako esaera hura oroitaraziko didazue noski: "Sendagile, senda

Ez d i r u d i Jess harritz.cn d c n i k . j a r r a i t z a i l c c n o r o i m e n c n artean ge-

zeure burua", eta esango: "Egitzazu hemen, zeure hcrrian ere. K a -

r a t u k o zen c s a k l i b a t esango d i c ; B c n c i a n d i o t s u c i : cz ta p r o f e t a r i k

farnaumen egin ornen diluzu gauzak".

bere h c r r i a i i mesctlegarri zaionik. E u k a s e k t l i o i i c z , h c r r i t a r r e n sines-

Eta eiantsi zuen:

gai/iasuna ct.i gaitzespena l i a i i d i l u z Joan zen h a n . A z k c n c a n , a m o n u /

Benetan diolsuet: Ez da proretarik bere herriari mesedegarri zaionik. Egiaz esaten diznet: Emakume alargun asko zegoen

hete, eta hcrrilik k a n p o r a - b o t a z u l e n .

Jsraelen

Jesusek d a r a b i l c n atsotitz.a ez da a r i n k e r i a b a l , egia h a n t l i bat g o r -

Eliasen garaian, hiru urte t'erdian euririk egin ez zuelarik, lurralde

dcrz.cn d u e a b a i z i k . (ainkoai'en cgiaren a u r r c z a u r i e jarr/eu gatu p r o -

osoan gosete hamlia izan zenean; lala ere, Jainkoak ez zuen haietako

l e i a k , agcrian jartzcn d i t u g u i e gezurrak ela k o l d a r k c r i a k , era b i z i t z a a l -

inorengana bidali Elias, Sidon herrialdeko Sarcplako alargun halen-

d a i z c r a d e i r z c n g a i t u . E z d a s a m u r r a liaren m c z u a ent/.utea. E r o s o a g o a

gana baizik. Eta legemlun asko zegoen Israelcn Elseo prolciarcn ga-

ca - k a n p o f a h o i a eu

raian; hala ere, ez zuen haietako inor scndadi, Naaman sitiara baizik.

Jur.*/ a h a / i c i .

I l a i n dir m i r a g a r r i a k |csus h u r u z k r i s t a u o k esaten d i t u g u n a k ,

profeta dla ere a h a z t u e g i t e n b a i r u g u z e n b a i i c t a n . J a i n k o a r e n

H a u entzutean, siuagogako denak amorruz bete ziren. Eta, jaiki-

Seme, munduaren salbatzailc, gi/.adiaren crosle>> aitoJiz.cn d u g u eta,

rik, J e s s herritik kanpora bola eta herria jasoa zegoen mendiko

gure Ictica a k l a r r i k a t z c a z bar, bera ere onartz.cn d u g u l a ust d u g u h o -

amildegi hatera eraman zuten, handik behera jaurtikitzeko. Baina Je-

rrenbesu'z. l'.z d a hala, (ainkoaren profeta d u g u n Jesusi g u r c h i z i i z e -

ss haien artetik igaro eta bere bidetik joan zen (l.uk.is 4,21-30).

tan sanz.cn n t z i k o d i o g u , b a l d i n eta liaren hirza onart/en b a d u g u , h a ten e g i a k c r a l d a g a i r z a n u z t e n b a d u g u , harn b t z i b i d e a j a r r a i t z e n

badugu.
H o n a , Jesusen

j a r r a i t z a i l e o n h a u t u e r a b a k i g a r r i e n a : h a r n egia

onartzea edo gaitzestea. Besteen begietata g o r d e r i k d a g o e n eta J a i n k o a k

SO

81

b a k a r r i k c z a g u t z e n d u e n e r a b a k i hrrele r l n k a r u k o d u ire b i z i t z a r e n
n o r a b i d e a , baita m u n d u t i k igarorzerakoan asmatu izan d u d a n ala ez ere.

K r l i j i o a b c r a , bcstaldc, ztizentastmaren k o n t r a k o egocretara c g o k i r z e n

d e n e a n era harn nteresak J a i n k o a r e k i n b a i cz d a t o z e n e a n , profetak j i p o i i n egiten d u axt)lagabekcria era i i u z u n a , z i n k a t u egiten d u e r l i j i o
o r o k cucn

b e i i k o eta c r a b a r c k o agertzeko a r r i s k u a eta J a i n k o a dla sal-

bal/en d u e n bakarra ekartz.cn d u g o g o r a . P r o f c i a r c n p r e s e n t z i a k i t x a -

P R D F f c T A R I K A B E C ' . E R A T U K O O IT. (ARA?

r o p e n berri b a i c k a r t z e n t l u , e l o r k i z u n a l a i n k o a r e n a s k . i p e n . u v n eta
Prolera b a n d i bar s o r t u d a gure arrean. H a l a z i o t e n C i a l i l e a k o h c r r i x k e t a n , Jesusek esan eta eginengatik barril tira. K z zen, ordea, b o r i N a /arelen g c n a i u zena, jess h e n ' i k i d e c n aiirreta b e b a r i s u e n profeta gisa

maiiasunarcn i k u s p e g i i i k abiaiuz moldatzcra g o n b i d a t z e n baitn sncsi u n a .

Profetarik gabe gerar/.cko arriskua tlu Jesusen eta baten jarraitzailcen
p r o l c i a - a l t l c t d i a b a z i e n z c n d u e n K l i z a k . A s k o ke/karz.cn g a i t u a p a i z e n

aurkeztu zencan.
l a i e n miresnrenaz o l i a r t z e n da Jess l e b e n d a b i z i eta baien ez.e'spenaz gero. K z d a h a u i i z . c n . A t s o r i t z ezagun bat g o g o r a r z e n d i e : dienetan d i o t s u e i : ez ola p r o f e t a r i k bere herriari tnesedegarri zaionik. C ero,

cskasiak ela b o k a z i o - e s k e aritzen gara /erbirzu h o r r e t a r a k o . / e r g a t i k ez.

t i i o g u Jainkoari profetak sor tlii/ala eskal/.cn? I z o l e t l i t u g u behar? Ivz
ote t i u g u profeta ai nasa p i z t u b c h . t r r i k stima/zcn g u i e e l k a r t c c u n r

bercitik b o t a eta beren a n e t i k desageriarazi n a h i d n t e n e a n , Jesusek u i z i

l a i n k o a k b i h o t z - b e i ' r i t z c k o ca a l d a t z e k o egiten d i z k i o n tlcici e n -

egin z i i u e i i . Id.iz.leak b o n e l a d i o : |esus baien a r i e l i k i gar eta bere b i -

i / u n g o r eginez i b i h z . c k o a r r i s k u . i n dago p i o l c t a r i k ez d u e n h l i z a . O r -

d e t i k joan zen. Jess p r o f e t a r i k gabe' geratu zen Nazaree.

tienaren, u s a d i o e i i m e n p e c d o f a i n k o a g a i u l i k d a t o z e n b e r r i k t m i z c -

J e s s p r o f e t a d a eta hala d e l a k o a n j o k a t z e t i d u . K z da t e n p l u a n
d i b a r d u e n apaiz c d o lege-inaisii bat.

i Paraman b i / i b i d e a isi.ic\go

k i k o b c l d u r r a r e n /.amapean gcratzeko a r r i s k u a d u

proteta-arnasarik

g a b e k o k r i s i a u -letlcak.

p r o e t e n u s a d i o a r e k i n l o t z e u d a , k r r c g e a k eta apai/ak ez b e z a l a , p r o reta e z d u nork i z e n d a t z e n edo g a n t z u t z e n . A g i n t a r i p o l i t i k o eta crfijiosoak n o i a e z e a u g a k l u r i k d a b i h z a n e a n , berri l i a u t . u u n i a i l e a bere

1)1 sm,ll>lN l / A ' l l-KO BLI.IHJRRA

k s p i r i r u a z i n d a r t u eta g i d a i u n a b i a n d a b i l e n J a i n k o a g a n d i k d a i o r k i o n
d u b o r i . l a i n k o a k g i z a baraga p r o f e t a h o r r e t i g a u b a i i u

K a s i c r ikusi zuen Jesusek zer espero zezakcen bere h c r r i l i k b e r u u i k .

d u e l a a i t o r i z e n bao ute k r i s t a u e k , h o r i ez da k a s u a l i l . n e z gei tal/en h -

l.banjclarick ez t l i g u i v |csusck, gei l u k o c n c u altlctik b c i tattk hasi ta. aur-

rrela.

k i i n zuen a u r k a k u i a s u i i a , eskantkilua ca k o n t r a k o j a n era ez.kulatti. I l a -

ababnena

P r o f e r a r c n ez.augarriak n a b a r i a k dir. A h a l t s u e k beren o n g i z a r e a b i latzen eta negarte/ d i r e u e n s a n i i n a isilarazten t i n t e n bieiegabeko g i zartearen e r d i a n , J a i n k o a k z o k o r a t u e t i e n alde d u e n c r r u k i t i k b i z i t z e k o

ren p o r i a e r a aske era askatzailea deserosoegia z e n . Interes gehiegi jartzen z u e n a r r i s k u a n harn jokabieleak.
Jess b o l l e n g u z t i a t c n j a k i t u n zen bere profeta-jardueraren l i a s i c r a -

attsardia erakusren d u p r o f e t a k . X u z e n g a b e k e r i a k gaitzetsiz eta b i h o t z -

tile. / a i la ta J a i n k o a r i z i n t z o e n r z u n e z j o k a t z e k o erahakia h a r t u d u e n

berritzera era aldatzera d e i t u z , egotcko era alternaribo- h i h u r t z e n d a

i n o r o n g i h a r t u a i/.alca J a i n k o a r i b i z k a r e m a n d a b i z i d e n berri b a t e a n .

p r o f c i a r c n b i z i i z a osoa.

Profeta hari e d o n o n e m a t e n zaio o h o r c , bere h e r r i a n . . . izan c.zik.

83

F e d e d u n o k e z g e n u k e a h a z t u behar. F . z i n e z k o a d a Jesusi z i n t z o jar r a i t z e k o a s m o a iza tea, h a i n b a t a r r a z o i tarteko, ebanjelioen

Tnor ez d a h e r r i a r e n a u r k a k o a i d u r i lezakeen a h o t s i k altxatzera a u -

bizi-plan-

sartzen. G u r c hit/a g u z t i e n n a h i a r e n a d i e r a z p i d e a dla crakustea d a

l e a m e n d u e k i n bat e t o r r i ezin d i r e n e n erreakzioa, k r k i k a eta gairzespena

k o n t u a . G e r t a t z e n d e n a zera d a , herria hartzen deia a z k e n i r i z p i d e be-

bera ere e r a g i n gabe.

zala, p t o p o s a t z c n d e n a b a l o z k o a d e n ala ez e p a i t z c k o o r d u a n .

Z a i l egiten zaigu haize k o n t r a bizit/ea. B e l d u r d i o g u bestelakoak iza-

H u t s e g i n g o g e n u k c , hlete, herria maitatzea h e r r i h o r r e k esan eta

teari. A s p a l d i d a i n o d a n d a g o e l a rnodara joarea. FYa cz b a k a r r i k ne-

egiten d u e n g u z t i a r c k i n bat egilea dla p e n t s a t u k o bagenti. H e r r i a c z

g t i k o a r r o p a erostean e d o u d a k o k o l o r e a k aukeratz.ean. K e i n t i , m o d u ,

d a , besrerik gabe, h e r r i d e l a k o , b t i t s c z i n a . H e r r i c k ere huts egiten

hiz.kera, penrsacea era jarrerez g a i n , g c u r c e g i n b e i v a r i c k o i r i t z i a k ere

d u t e . t e r r i a k c e z u z e n g a b e a k izan l i t e z k e .

ezarrzen d i z k i g u m o d a r e n

aginduak.

H a l a k o e t a n behar d i t u herri horrek, hain z u z e n ere, bere akatsak z i n tiste s e n d o e i l e i a l i z a t e k o ,

tzo eta ausardiaz a d i c r a / i k o d i z k i o t e n g i z o n eta e m a k u m e a k . H e r r i a r i

m u n d u gtiztia eraman o h i denera egokirz.cn c a m o i d a r z e n d e n c a n .

d i o t e n m a i t a s u n a g a t i k , abotsa alrxatzera a u s a r r u k o d i r e n p e r t s o n a k ,

I'jraz.agoa egiten da b i z i - e g i t a s m o p c r t s o n a l i k gabe b i z i era k o n b e u -

aliots h o r i g o g a i k a r r i a izan eta besteckin bat c z e t o r r i a r r e o , b a i n a h c -

i z i o n a l i s m o e k e r a m a n gaitzaten uztea. Frra/agoa da ernsorasuitez. k o -

rriak e n t z u n b c h a r r e k o a b a d a , gizatasuna cz. galrzeko.

k e m e n h a n d i a behar da norberaren

katzea h i z i t z a n eta k a n p o k adierazten z a i g u n a r e n arahera b i z i t z e a .

U n c a n u n c k o huts-egitcak eta z u z c i i g a b c k c i i a k salatzera a u s a r t u k o

B a l i t e k e hora ez. d e i a p e r t s o n a eta f e d e d u u gisa h a z i z j o a i c k o b i d e a

diren seme c d o alabarik cz. d u e n herria konrzienlzia galtzcko arriskuan

esaten d i g t i n b a r n e - a h o t s bat c n t z u t e a b a s i c r a n o r a i n d i k . B a i n a las-

b i z i d a . Bere p r o f e t e n a b o l s a itotzea izan l i t e k e g i z a r t e hatck e g i n d c -

ter l a s a i r z e n d i r u g u g c t u e b u r u a k . lvz d u g u g u s i u k o a

zakecn akatsik h a n d i c n a : oso jende x u m e a , agian, baina berri h o r r e t a k o

anornialtzai

c d o arrarotzar b a r g a i t z a t e n . S e g u r u a g o egoten d a a r t a l d e t i k alera

gabe.

o n e n a eta g i z a l c g e k o c n a i u o r k b a i n o h o b e t o g o r d e t z e n d u e a .
'1 risica d a j u d u e n atsotitzak gaur ere c g i a z k o a izatcn jarraitzen d u e l a

lira halajarrairz.cn d i o g u b i d e a r i : a r t a l d c a n . F.banjcliotik, ordea, fe-

rogat/ea: Profeta bat e d o n o n e m a t e n zaio o h o r c , bere h e r r i a n . . . izan

susen egitasmoar z i n t z o irautera egiten zaigu d e i ; baita l i o r r c k g i z a r -

ezik. I lerriek bere p r o f e l c i e n t z u n g o r egiten iarraitz.cn d u t e o r a i n ere,

tea ren a k l c t i k c d o ta ('.[izaren bai't'tuik b e r t a t i k k r i t i k a c d o baz.ccrtzca

c g t m batean jess b o t a z u e n N a z a r c t hark bezala, heniareii/at o n e n a

c k a r r i k o b a l i z k i g u ere.

eta b c h a r r c z k o e n a zen profeta h u r a alde b a r c i a u t z i z .

H . F . R R I BATF.K N O R A B 1 D F A (Al.F/.KN

DUF.Nf A N

I N O R v:/. I > A < ; O B A K A R R I K

A s k i o h i k o a izaren d a gurc anean herriari egoztea norberak cursi n a h i

G a u r c g t m ere e m a t e n d a o r a i n d i k m a i t a s u n m u g a gabea d e n j a i n k o a k

d i t u e n arrerak. O s o erraz aterarzen dir k o n t s i g n a k e d o h a r t z e n dir

tnerezi ez d u e n h a r a k o erlijio-elitismo bat. B e l a u n a l d i z b e l a u n a l d i

c r a b a k i a k edo b u l t z a t z e n dir e k i n t z a k , b e r r i a k cursi n a h i o r n e n d i -

j a i o t z c n z a t z k i o n m l i o i k a eta m i l i o i k a s e m e eta alaba i z a n a r r e o , egiaz

tuclako aitzakiapean.

bere k u t u i n e n

84

a r d u r a b a k a r r i k h a r t z e n d u e n aita arrato bat dla

85

J a i n k o a Liste d u z e n b a i t e k . j a i n k o a k beti h o n e l a j o k a t u k o l u k e : Israel

10

edo E l iza dla, herri h a u t a t u bat i z e n d a t z c n d u eta berari ematen zaio

b u r u - b e l a r r i , beste h e r r i eta c r l i j i o a k ola edo hala b a z i e r u t z i t a .
A r e a g o ; lasai asko esan izan da l'.lizaz k a n p o ez dagoela saname nik,

OSO BESTEEAKO HITZA

san Z i p r i a n o r e n esalch ezagun liaren a i p u a eginez: ezin d u i n o r k J a i n k o a ailarzat i z a n , b a l d i n eta a l d i berean E l i z a a m a i z a l ez badu. Esaera
Behin batean, jendea gainera zelorkion Jesusi, Jainkoaren mezua en-

benetan b e l d u r g a r t i a , bere testuinguriuk ateratzen b a d a .

Egia da V a t i k a n o k o II. K o n i z i l i o a k Jainkoak m e i e z i gabeko ikuspegi
b o r i g a i n d i t u z u e l a , h o n a k o besie h a u esan z i i e n e a n : Jainkoa ez d a g o
Lirrun, itzal era i r u d i a n e a n |ainko ezezagunaren h i l a ari d i r e n e n g a n -

t/.uteko; Jess Genesaret ainlzira-ertzean zegoen. Eta bi ontzi ikusi zituen ur-bazlerrean: arrantzaleak, ontzitik jailsita, sarcak gai bitzen ari
ziren. Igo zen bietako hatera, Simonenera, eta onlzia lehorretik pixka

d i k ere, hark g u z i i e i b i z i a , amasa eta g u z i i a e m a t e n b a i i i e eia salba-

bal aldentzeko eskatu zion; gero, eseri eta jeodeari irakasten ziharduen

tzaileak g i z a k i g u z t i a k salba dairezcla n a h i batu {Lamen genliinn

ontzitik. ! litzaldia amaitu zuenean, Sinioni esan zion:

1 6).

(atiza bat dir, halere, K o n t z i i i o a r e u e s a k l i o k eta beste bat, h a i n b a t

Jo isas zabaiera eta bota sareak arrant/urako.

k r i s t a u r e n k o m z i e m z i e i a n o r a i n d i k ere nagusi d i r e n p e n i s a m o l d e a k .

Simonek erantzun zion:

A r g i era garbi esan behar d a . ( u z i i a m a i t a s u u e z sorrarazten d u e n

J a i n k o a k dena ematen tlu bete sorkari guzti eta bakoitza l a g u n i z e a r r e n .

Maisu, gau guz.tian eginahalak egin eta ez dugu ezer harrapatu;

baina, zuk diozunez gero, botako dut sarea.

(u/.tiak tleitzen d i t u eta e r a k a r t z e n , b a r e k i n hatera b e t i r a k o z o r i o n t s u

Hala egin zuten ela, hainbesteko ai rain-pila harrapatu zutenez, sa-

izan daitezen. E z ta i n o i z g i z o n i k edo e m a k u m e r i k i z a n , l a i n k o a k bere

reak puskalzeko zorian zeuden. Beste ontziko lagunei keinu egin zie-

errai sakonenetatik lagtm izan e z t l n e t i i k . (izakia n o n , hantxe Jainkoa,

en lagunt/era etort/eko; huihildu ziren era bi oniziak ia-ia hondo-

baten salbameua stistatzen, e d o z e i n dla ere liaren erlijioa i i a h i z ag-

ratzeraiuo hete zituzten. ( e r i a t u a ikusirik, Jesuseo ometara erori

n o s r i z i s m o a . 1 laren maitasunak ez d u i n o r haziertzen, ez bereizten. San

zen S i m n Pedro, esanez:

P a u l o k d i o e n bezala, " J a i n k o a k ez. d u b c r e i z k c i iarik egiten ( E r r o m a tarrei 2,1 1).

N a z a r e l bere herrian u k a t t i a , atzerrtarrak eta j c n r i l a k d i r e n Sarepl a k o a l a r g u u a r e n era N a a m a n s i r i a n . u e t i i s i o n o a k g o g o r a i z c n d i z k i g u
lesusek h o n a k o a s m o h o n e z : argi ela g a r b i e d u k i dezagula bere semealaba g u z r i e z ardurarzen dla Jainkoa, h o r i e k g u z t i a k Israel herri h a u r a i u k o a k ez. izan arren. |aiukoa ez dago gure eskema eta bereizketetata

-Alde niregandik, Jauna, bekataria naiz eia.

Izan ere, zur eta lur zeuden eginiko airanizuagatik Petlro eta

he-

rooekin zirenak, baita Pedroreu airan tzu-lagun Santiago eta Joan Zehedeoren semeak ere. Baina Jesusek esan zion Simoni:
--Ez heldurtu, hemendik aurrera giza arranzale izango zara.
Ontziak lehorrera a te ra zituzten eta, dena uizirik, jarraitu egin zioten (Etikas 5,1-1 1)

b a l d i n t z a t u a . O e n a k dir harn seme eta alaba, E l i z a n b i z i d i r e n a k bezala E l i z a u t z i d u t e n a k ere. J a i n k o a k ez d u i n o r alde hatera u z t e n .

86
87

JAINKOACANDIK

DATORREN

H1TZA

GURE

BEKATUA

AITORTU

G e n e s a r e t l a k u r a i r i s t c a n , jesusek bere h e r r i a t i ez b c z a l a k o c s p e r i c n t z i a

G a l i l c a k o l a k u a n k o k a t u t a d a t o r k i g u n mirarizko arrainketaren k o n -

i z a n z u e n . Jentleak, h e m e n , ez. z i o n a u r k a egiten, gainera z e t o r k i o u -

t a k i z i i n a oso c z a g u n a zen l e h e n k r i s t a u e n a i r e a n . E b a n j e l a r i batek

eta. A r r a n t z a l e h a i c k ez z e h i l t z a n , N a z a r e t c k o h e r r i k k l e a k bezala. m i -

b a i n o gehiagok jasotzcn d u gei tac ra, b a i n a L u k a s e k b a k a r r i k b u r u i z c n

rar) b i l a . j a i n k o a r e n mezua e n r z u n n a h i z u t e n . H a r n p r e m i a z u c e n .

d u , aldi berean l e d e d t m , j a r r a i i z a i l e eta bekatari d e n S i m n Pedro p r o -

G e r r a t u a r x u n d i g a r r i a d a . k z d a s i n a g o g a k o h o r m a a n e a n gerratua,

tagonista d u e n gertaera h u n k i g a r r i batez.

n a t u r a e r d i a n b a i z i k . Jendea l a k u a r e n crtzean dago e n i z u t c n ; Jess a i n -

Pedro (ede-gizona d a , Jesuscz i i l u r a t u a . H o n e n hitz.ck i n d a r gehiago

t z i r a k o ur b a r e e i a t i k ari d a . E z da ari i r a k a s l e - a u l k i a n esetita, r x a l u p a

d u t e harentzat hete esperienrziak b a i n o . P e d r o k o n g i d a k i i n o r cz d c l a

batean jarrita b a i z i k . Lukasek d i o e n e z , Jesusek h a l a k o g i m e apal ela sal-

eguerdiz a i i a n i z a n b a s i k o l a k u a n , are g u i x i a g o gavie/, cz h a d a deus ha-

m e a n ziharduen irakasten j e n d e a r i .

rrapatu. Baina Jesusek esan d i o ca Pedrok ust osoa d u harengan: Zuk

jeitdetza Jainkoaren mezua entzutera z e i o r r e n . G i z o n h u r a J a i n k o a r e n a l d e i i k n i i n t z o z i t z a i e l a sumalz.cn z u l e n . L z z u e n besteei e n t z u t e n z i e n a e r r e p i k a t z e n ; cz z u e n i n o l a k o l e g c - m a i s u r c n a i p u r i k e g i ten.

Hihoi/.can nah.iri /incn

poz

hura

Jainkoak

bakarrik

pirz

z.iczaickccn. a r c k i n h a r r e m a n c t a n arizcn z i t u e n Jesusek.

U r t c a k geroago ere, lehen k r i s t a t i - e l k a t t c c t a n , esango zen

d i o z u n e z gero, b o t a k o d u i sarea.
P e d r o b i b o t z leialeko g i z o u a d a aldi berean. L o r i u d u e n a r r a i n k e t a
ii/claz h a r r i t u i a , Jesusen o i u c i a r a c r o r i zen eta

miraga-

n i z h o n d a diotso- " A l d e n i r e g . m d i k . Jauna. b e k i r a r i . i naiz ela!. P c d r o k

elenen aurrean a i l o r i z e n d u

jendea

naturaltaMin

bere

bekatua eta J c s u s c k i n b i z i t z e k o ez dla

n t e t e b a d i o u n e berean.

Jainkoaren mezua c n i z i i t e t a z c i o r r e l a Jesusen jarraiiz.ailecngana. L u -

Jess cz d a ikaraiz.cn bere o n d o a n jarrailzaile bekarari bat d u e l a k o .

kasek c s i i m o l d e ausari eta m i s t e r i o t s u bera d a r a b i l kasu b o n e t a n ere:

A l d c r a n r z i z , bere b u r u a bekatari nabari/, h o b e t o ulcrtti a h a l k o P e d r o k

jetideak cz d u kaslcen a h o i i k ere n o k m a h i k o hitza e n t z u n n a h i ; hes-

esusen b a r k m i e n - m c z u . i eta bekatari ca g a i i z - e g i l c c n a l d c k o abegi-

tclako ))iz,a, j a i n k o a g a n d i k jaioa, c s p c i o d u t e . Jesuscna l)czalako Jiitza.

k o r t a s u n a . <dvz b c l d u r t u , b e m e n d i k aurrera g i z a arrantzale

zango

1 l o t i espero behar da beti prcdkari kristau baten a h o t i k . E e d c z e s a n -

zara, (csusck j a r r a i l z a i l e bekatari i/.acko b e l d i i r r a k e n d u d i o P c d r o r i

d a k o hitza. Jesusen cbanjelioan errotutako irakaspena. Jainkoaren egia a-

era berak, J a i n k o a r e n s a l b a m e n - a s m o c i a n sai tzera begi ra, moca g u z -

sor/eu, harn b a r k a m e n a , harn h o n d o gabeko c n u k i a ca harn b i b o i z -

t i c i a k o g i z o n eta c i u a k u m c a k deit/eko eta bilt/eko d a r a m a n c g i i e k o r a

bcrrtzcko deia crago/penik gabe s u m a t z c n l a g u n d u k o d u e n m e z u a .

lotzen d u .

A s k o k gaur ere h i t z a p a l , s e n t i k o r eta errealisra b o r i espero d u t e , sc-

Z e r g a t i k kostatzen zaio bainbeste E l i z a r i bere b e k a t u a k o n a r t u eta

guruenk; e b a n j e l i o t i k d a t o r r e n a , bhoizcan h a u s n a n u a eta Jesusen Ks-

b i h o t z - h e r r i t z c k o p r e m i a d u e l a aitonzear' E l i z a Jesnkristorena d a , b a i n a

p i r i t u a t e n eraginez esaua. E s p i r i t a h o r i h i k a z a i g u n c a u , p m f e u - p h u i -

ez d a J e s u k r i s t o . E z d u i n o r barritti behar harengan b e k a t u a i k u s t c a k .

tak egiteko j o k o a n sartu o h i gara, baina adicraztcko ezer g a r r a n t z i z k o r i k

E l i z a santua d a . Jesuseo E s p i r i t u a r e n amasa/, b i z i d e l a k o , b a i n a be-

izan gabe egiaz. G i z a r i e a n c n t z u t e n d i r e n proiezia berak erlijio h i z -

kataria d a , sanaran Espritu h o r r i a ti r re egiten d i o l a k o eta e b a n j e l i o -

keran errepikatuz amaitzen d u g u sarritan.

t i k u r r u n d u egiten d e l a k o . B e k a t u a f e d e d u n e n g a n eta e r a k u n d e e t a n

88

89

dago; h i e r a r k i a n eta J a i n k o - h e r r i a n , a r t z a i n e n g a n eta k r i s t a u - e l k a r t e c t a n . D e n o k d u g u b i h o t z - b c r r i i / e k o beharra.

E z al ela, beslalde, ebanjelioaren araberakoagoa, bere b e k a t u a a i t o r tzcko adorea d u e n E l i z a a h u l eta hau.skorra, m u n d u a r i bere m i s c r i a k
e z k u t a l z e n a r u l c g i n r z e n d e n e r a k u n d e a baino? E z al dir sinesgarriagoak gure elkarreak, beren b e k a l u a k a p a l k i a i r o r t u z eta ebanjelioaten
araberako b i z i b i d e a r i gero eta gehiago l o t u z , K i i s i o r e n k m k i d c b a d i r a
harn c b a n j e l i o a z a b a l t z e k o kmetan? E z al d u g u gaur ere asko i k a s t c k o
P e d r o apstolu h a n d i a g a n d i k , (esusen o i n e t a n bere b e k a t u a a i t o r i z c n
d u e n bonetan?

Z e i n d a , a l a b a i n a , j a i n k o a r c n c g i a z k o jarrera g u r c h o b e n a r e n a u rrean? E z d a aise e r a n t z u n d e z a k e g u n galdera. I t u n Z a h a r r e a n b d c l u zca i k u s d a i t e k e h o n e t a n era f e d e d u n o k , z e n b a i t e t a n , ez gara anr/eniatera ere iristen. Paul R i c o c u r , penlsalari ospetsuak zera ohartarazrcn
d i g u : O r a i n d i k bitle l u z c a d u g u , j a i n k o a r e n ba.serrea bere m a i r a s u n a i e n i r i s t u r a b a i n o cz d c l a s u m a t u arte.
A r e tlcitoragarriagoa d u g u , o r d e a . k r i s t a u asko ez direla i n o i z Jcsusengan ageriko egin den b a r k a m e n e z k o eta o n g i n a h i z k o [ainkoa pozez
onartzera iristen i k u s t c a . ola sortu ahal izan da gure a n e a n

Jainko

e r r e m i n d u ca errugile baten irutlia? ola ez a h a l e g i n d u intlar gu/.tick i 11. jentlea akais h o r r e i a l i k aicratzen?

I l U T S b C I T H i:/.IN OKF.IRAOOA

O s o hedatua dago c r r u d u n t a s t i n a erlijioak s a r t i u a k o zerbait d e l a k o a ren ustea. A s k o k uste dtiencv, dcsagertu e g i n g o litzateke e r r u d u n sen
lit/.c h o r i J a i n k o r i k cz baiego, a g i n d u r i k ere c/ b a i l i t z a i c k c e g o n g o ela
bakoit/ak bere nahia egin a b a l k o b a i l u k c .
(au/.ak oso bestcla dir, halerc. E r r u d u n t a s u n a ez ta (ededunok asneatutako /era, giz.tk ovok b i z i d u e n esperientzia o r o k o r r a b a i z i k . Piloso (la n i o d e r n o a k b e h i n ca h e r r i r o g o g o r a i u tlucnez ( K a u i , I leidcggcr,
R i c o c u r ) . Jainkoa sinetsi ala cz, d e n o k tlugu aurrez aurre e n v a n a l e lazgarri h a u : o n a egitera tlcituak garca suni.irz.cn d u g u , b a i n a okevra egiten d u g u b e h i n era berriz.
S i n e s r u n o n a zera d a : Jainlsoarcn aurrean b i z i d u g u l a e r r u d u n /.afearen c s p e r i c n t z i a . G a l d e r a , ordea, beste h a u ela: zein J a i n k o r c n aurrean?
J a i n k o e r r e m i n d u era b i h o z g a b e baten begiradapean s e n i i t z c n banaiz.
e r r u d u n , ez dago ezer m u n d t i a n h o b e n d u n a g o sentiaraziko g a i r u e n i k
eta g a u z a s u n t s i k o r r a g o r i k . J a i n k o a , a l d e r a n t z i z , m a i t a s u n e z l a g u n ,
beti u l e r k o r eta eskua 1 tiza tzeko prest d u g u n norbait gisa b i z i bada, zaila
da ezer argi, s e n d a g a r r i eta a s k a g a r r i a g o r i k p e n tsa tzca.

90

Bekatua Jainkoari egiten z a i o n kalte bat dcla uste dute askok eta berari k o m e n i z a i o l a k o ezarri tli/kiguki a g i n t l u a k ; horregatik z i g o n / e n
d u bckataria. Ez. gara Jainkoari intcres.irz.cn z a i o n bakarra bcrc seme ca
alabei k a l i c g a r r i zaien guztia saihesica dcla ikustera irirsi; b e k a t u a ,
izan ere, g i z a k i a i c n t z a t ta k a h e g a r r i , cz [ a i n k o a r e n i z a l . A s p a k l i a z a l d u
z u e n h o r i A k i n o k o 'Tomas santuak: lainkoa

mintz.cn d u g u , b a i n a

geure o n a r e n a u r k a jokatzen t h i g u l a k o bakarrik.

Bcrc e r r u t l i i n l a s i u i c t i k a b i a t u z , [ a i n k o a r e n g a n epaile e r r e m i n d u eta
z i g o r t z a i l c bat i k u s t e n d u e n a k ezin d u A i t a b o r r e n inters b a k a r r a g u
ela gurc o n a dcla u l e r t u . B a r k a m e n a ca gi/.akoiagoak izan gaitezen l a g i i u i z a - c s k a i n t z a b e s i c r i k ezin d a e g o n , b c r c k o i k c r i a i i k eta c r r c n i i u i k
k a b i l z c n ez, den Jainko horrengan. ( cu gara, haren maitasunari u k o eginez, getne b u r u a k epaitzen ca z i g o r rzcii d i i u g u n a k .
()so adierazgarria ta Eukasek azaltzen d i g u n gerraer. S i m n P e d r o
Jesusen o i n c t a r a erori ta, bcrc h o b e n eta e z - d u i n r a s i m s e n t i p e n c k l o tsatuta: Alde n i r e g a n d i k , Jauna, b c k a t a r i a n a i z - e t a U . I x t i n d i g a r r i a d a
m a i t a s u n eta h a r k a m e n h u r s e z k o J a i n k o g i z o n egna d u g u n Jesusen
e r a n t z u n a : Ez b e l d u r t u , h e m e n d i k aurrera g i z a arrantzale i z a n g o
zara.

91

bezala, J a i n k o a r e n aurrean ere. H o r r e g a t i k aitortzen d u bere b e k a t u a

BEKATURIK (ABEKO MORALA?

eta jainkoaren a u r k a k o h o b e n gisa o n a r t z e n . H o r i b a i , gizakiaren z o B c k a L u a r c n k o n t z i e n t z i a g a l d u egin dla, esan o h i d a sarritan. E z da era-

r i o n a besrerik b i l a r z e n ez d u e n J a i n k o a r e n a u r k a k o h o b e n . E>. d u g u

bat egia. G e r t a t t i d e n a da fedcarcn k r i s i a l d i a k e r r u d u n t a s u n a r i a u n e

i n o i z ahaztu behar b c k a t u a k J a i n k o a m i n t z . c n d u e l a ; b a i n a berak nett-

egiteko beste era bat ekarri d u e l a , ez beti a u r r e k o a b a i n o osastuitsua-

rrigabe maite gaituen izakiok gcute b u r u a r i kalre egiten d i o g u n heinean

goa. E g i a esan, m o d u nahasi eta bakarriagoan b i z i d u e r r u d u n i/a te hori

b a k a r r i k g c r i a t z e n dla h o r i hrrela.
Jesusen aurrean t x u n d i l t i t a , P c d r o k bere bekatua a i t o r t u z c r a m z u t e n

h a i n b a r e k J a i n k o a alde hatera utzi dttenean.

B e k a t u a b i z i t z e k o c r a r i k o i n a r r i z k o era z a h a r k i i u e n e a n geratu d i t a

d u : Alde n i r e g a n d i k , Jauna, bckataria naiz-cta!. Jess, ordea, ez. da ha-

batzttk. B e r e n txarkeriak kutsatuta sentitzen dir, niaite d i t u z t c n e n

rengandik aldcntz.eii; alderantziz, egiteko berri bar ematen d i o : Ez. b c l -

o n d o a n b i z i t z e k o u o r ez d i r e l a . E z d u t e J a i n k o barkaiz.aileareu cspe-

d u r t u , h e m e n d i k atttrera giza arrantzale zango zara. B e k a t u a aitortzea

ricntzia ezagtttzen, baina ez dute beren b a m e - e g o n c z i n e r i k askattiko d i -

eta barkamena eskatzca, pertsona gisa eraberrirzeko eta haziz. joateko cra-

tuen beste b i d e t i k a u r k i f u .

rik osasuntsuena ta s i n c s l u n a r c n t z a i .

Beste b a t z u c k , a l d i z , lege-utrat/.e gisa b i z i t z c n d u t e b e k a t u a . Egia

da m a n d a m e n d u

batz.uk e/.abaru dittiz.tela k o n t z i c n t z i a t i k , b a i n a

beren baitatik ez. da J a i n k o legelatiarcn i r u d i a dcsagertti eta, b o r i h -

E/.

BEI.DURTU

rrela, ez. d a k i t c beren b u r u a k ola k o k a r u J a i n k o horren aurrean. U r r a kera gisa b i z i ditir/tc h o h e n a k eta ez d u t e h o t r e k i n b i z i t z c n a s m a t z c n .

E r r u a , bere h o r r e t a n , cz. da erlijioek asmatu tinten zera. Giza cspericn-

A s k o dir bekatua auto-salaketa gisa bizi dutenak ere. )ainko-(edca

tzia zahar eta hedatuenelakoa ta. Erlijio-sentipena azalcralu b a i n o lehen

(Patd

s u m a litekc perisonarengan, zerbaitetan huts egin delako sentipen

R i c o e u r ) b i h u r t u z joan zaic bohena. E z dure i n o r k epaitu beharrik. Be-

h o r i . Ara/.oa cz ta erruaren b i z i p e n a , horri atirre egiteko m o d u a b a i z i k .

raick egiten dute h o r i . ola askatti, ordea, norberaren gaitzespen h o -

B a d a errua m o d u osasuntsuan b i z i t z e k o era bat: p c r t s o n a k bere

rretatik? A s k i ote ta iraganaz ahaz.ru eta or bere e r a m z u k i z u n a ezaba-

e g i t e k o c n ardura bercgamitzea, eragin ahal izandako kalteaz t l a m u iza-

a h u l d u z j o a n z.aicn l i e i n e a n , salarzailcrik g a b e k o salaketa

tzen saiatzea?
Bada b e k a t u a bizipen psikologiko b i h u r t u n a h i izan d u e n i k ere,
beste askoren arrean. Pertsonarcn b l o k c o bar cragingo l u k c , h o n d a , be-

Lea era aurreramzean jokahidez hobeiz.cn a b a l c g i n t z c a . Hrrela bizirik,

erruaren c s p e r i c n t z i a p e r t s o n a r c n h a z k u n d e k o u n e bat ta, h c k l u t a s u nera b i d e a n .

kattiak. B c k a t a r i a , bere a h u l e z i e n b i k t i m a d e n n o l a - h a l a k o gaixoa l i -

B a i n a b a d i r a errua b i z i t z e k o osasunrsuak cz d i r e n erak ere: pertsona

tzateke. B a d a bekaturik gabeko m o r a l a z h i t z egitera iritsi denk ere.

bere d u i n t a s u n i k czean ixtea, o r b a n eta z i k i n k c r i a z k o hattr-scntipenak

B a i n a b i z i b i d e m o r a l i k e r a m a n ote l i t e k c , c r r t i d u n t a s u n a b i z i gabe?

sustatzea, a u t o - e s t i m u a suntsitzea eta n o r k bere b u r u a hutsaren h u -

B e k a t u a errealitatc bat d a sinestunarentzat. Alferrik estali nahiko

ra-ngo b i h u r t z c a . H a l a k o a k bcrc b u r u a nahigabctz.cn eta beherar/.en d u ;

d u g u h o r i . A s k a t a s t m a oso b a l d i n t z a t u r i k b i z i d u e l a airortzen b a d u ere,

b o r r o k a n d i h a r d t i , b a i n a , eginabalak eta b i c g i n t l a ere, ez d u askapena

bere b i z i t z a r e n e r a n t z u l e sentitzen d a k r i s t a u a ; bere bttruaren aurrean

l o r t z e n , cz da pertsona gisa h a z t e n .

92

93

11

K n s t a u a r i dagoko bere e r r u d u n - e s p e r i e n r z i a m a i t a s u n htitsa d e n

J a i n k o a r c n aurrean b i z i r z e a . M a i r a s u n h o r r i ez z a i o l a leala izan aitorZORION

cuko d u fededunak. H o r r e k crabateko z a m a era larritasuna d a m a i o bere

F7ZOHIKOA

e r r u a r i . U n e berean, ordea, askatu egiten d u h o n d o r a t z e t i k ; j a k i n , bai

bairaki, bekarari izan arren, J a i n k o a k o n a r t u egiten duela: beti a u r k i d c zake harengan txarkeria era b o n d a m e n o r o t a t i k aterako d u e n c r r u k i a .
Kontakizunak d i o e n e z , Pedro, bere deusezak gainez e g i n d a , Icsitscn
o i n e t a r a e r o r i z e n , h a u esanez: Alde niregandik, [auna,

bckataria

naiz-cta!. Jesusen eranrzuna ezin zen h a u besterik izan: Kz belduriu;

cz izan b c l d u r r i k b c k a t a r i a izan eta ture ondoan z a m l e l a k o . I leu l a , e-

Jess, ikasleekin nienditik jaitsi ondoren, zelaigune batean gelditu

zen. Ikasleetariko asko harekin ziren; baita herriko jcnde-lalde handia ere, Judea osotik, Jerusalemdik, eta l i r o eta Sidongo tsasaldetik
etorria, hari entzutera eta bereak gaitzetalik senda zitzan. Jesusek,
ikasleei begira, honea esan zuen:

d e d u n a r e n z o r i a : b a d a k i bckatatia deia, b a i n a badak, une berean, |c-

- Z o r i o u e k o a k behartsuok, zuek baituzue Jainkoa errege.

susengan agertu d e n J a i n k o horrek b a l d i n t z a r i k gabe onart/en, ulertzen

Zorionckoak orain gose zaretenok, aseko baitzaituzle [ainkoak.

eta m a i t a t z c n d u e l a ere.

Zoriouekoak orain negar egiten duzuenok, barre egingo baituzue.

Zorionckoak zuek, Gizonaren Semea dla eta, jendeak gorrotatu,
kanpora bota eta madarikatuko zaituzlenean eta zen txarra einango
dizuetcncan. Alai zaitezte egun horretan eta egin pozez jauzi, Kanda
zango baita zuen sari a zeruan; gauza bcra egin zieten profetei jende
horren gurasoek.
Baina ai zuek, aberatsok, bai baituzue zeucn poza!
Ai zuek, orain aseak zaudetcnok, gose zango haitzarete!
Ai zuek, orain barre egiten duzuenok, aieue eta negar egingo baituzue!
A i zuek, m u n d u guztiak zuetaz ougi hitz egingo duenean, gauza
bera egin baitzieten sasiprofetei jende horren gurasoek!

(Lukas

6,17.20-26).

ZRlONfc'KCMK, G U K BAZTI-RTZP.N U I T l )(,UNAK

Jesusek cz. zuen cz agilite politikorik, ez erlijiozkorik herriak bizi zuen

zu/cntasunaren aurkako egoera akkuu ahal izateko. Hitzaren indarra

94

95

b a i n o cz z u e n . Egoera bar edo besteren aranera, Jesusek Galilcako herri xkc tan botacako o i h n i r a u h z a i l e a k jaso d i z k i g i u e ebanjelariek.

Ja-

r r a i t z a i l e e k o n d o g o g o a n g o r d e z i t u z t e n harn z o r i o n t a s u n a k .

O p a r o t a s t m a r c n gizartera m o l d a t u r i k b i z i garenok ez d u g u i n o r i Jesusen z o r i o n t a s u n a k a l d a r r i k a t z e n j a r d u t e k o e s k u b i d e r i k . E n t z u t e a d a

egin behar d u g u n a eta bebartsuei, gosetuci eta negarretan d i r e n e i J a i n -

J e n d e p o b r c t u c n arrean a u r k i t z e n d u g u Jess: beren l u r r a k lur-jabe

aJialtsuengandik ezin deferida ditzaketenen arrean eta hauei diotsc: Z o -

k o a k b e g i r a t z e n d i c n bezala begirarzen hasi g u ere. I Jorretatik jaio l i tekc gure b i h o t z - b e r r i t z c a .

r i o n c k o a k czer cz d u z u e n o k , J a i n k o a baita z u e n errege. Z e r j a t c k o r i k

ez d u e n g i z o n eta e m a k u m e e n goseari so e g i n , era e z i n da isilik e g o n :
" Z o r i o n c k o a k o r a i n gose zarerenok, aseak i/.ango baitzarete. N e k a z a -

B l . l l A R T S U A K SI.RIOSKI H A R I U

r i c n amorru-malkoak i k u s i d i t u , zcrga-bilt/.aileek u z t a - z a r i r i k o n e n a
k e n d u dietenean eta adorea ematen die; Z o r i o n c k o a k o r a i n negar egi-

( ) h i t u gara zoriontasunak- M a t e o r e n c b a n j e l i o a n ageri d i r e n erara c n -

ten d u z u e n o k , barre e g i n g o baituzue.

tz.uicn eta h e r r i a k l e abetaisetako kristattoi gogorra egiten zaigu E u k a -

H o r i guztia cz a! d a iseka egitea? Ez al da z i n i s m o a ? 1 Eda zatekeen,

sek dakarren resma iraktirtzea. Ebanjclari h a u eta irakurtz.cn ziotenetako

txalct

asko aski d i r u d u n a k z i r e n , d i r u d i e n e z . I Eda ere, Eukasek cz d u Jesusen

b a i c t i k a r i k o b a l i t z a i e , b a i n a b e r a i c n a r i c a n d a g o . [,z. d a r a m a d i r u r i k ,

m e z u a l e u n t z e n ; a i t z i l i k , are m o d u p r o b o k a r z a i l c a g o a n a u r k e z i e n d u .

h a l d i n eta J e s s ' I ' i b c r i a d e s k o j a u r e g i b a i e r i k edo J e r u s a i c m g o

;

o i n u t s i k d a b i l , j a n t z i - e r a n l z i r i k gabe. I n g u r u n c k o beste b c h a r i s u a k
b e z a l a k o x e a d a , fedez eta e r a b a i k o n h e n t z i t u r i k m i n t z o z a i c .

B c h a r t s u c n a l d e k o " z o r i o n t a s u n e n " a l b o a n , aberarsen a u r k a k o " z o rigaizloak

,,

gogoratzen

ditu Eukasek: Zorionckoak

beharisuok...

Era bcbarrsuck u l c t i t i d i o t e . E z dir z o r i o n e k o , ezta gutxiago ere, be-

o r a i n gose z a r e t e n o k . . . o r a i n negar egiten d u z u e n o k . B a i n a " a i z u e k ,

hartsu direla-eta. Bizi d u t e n miseria ez da egoera des i raga rria, ezta ames-

aheralsok... o r a i n aseak z a u d c l c n o k . . . o r a i n barre egiten duzuenok.

tckoa ere. Jesusek zorioneko- esaien die [ainkoa beren alde berean d u -

E b a n j c l i o a e z i n dugu jarrera beraz e n t z u n g i z a k i g u z i i o k . B c h a i i s u c n -

relako. B e r e n oinazea cz da h e l i r a k o zango. Jainkoak a i l o r t u k o d i e zor

izat i t x a r o p e n c r a k o g o n b i d a p c n a egiten d u e n " a l b i s t e o n a " den une be-

z.aicna.

rean, b i z i t z a c r a l d a t z c k o deia egiten d i c n m e h a t x u a da a b c r a t s c n t z a i .

Jess ci-realista d a . B a d a k i bere bit/ck cz. chtela hehartsuen g o s e - m i -

ola e n t z u n m c / u h a u , gure k r i s t a u - e l k a r i c e l a n ?

seriak berebalakoan a m a i t u k o d i r e n i k esan n a h i . M u n d u a k , ordea, h o -

E z c r b a i n o l e h e n , m u n d u a n d u g u n e g o c r a r i k lazgarrienaren a u -

riek d i r e l a J a i n k o a r c n seme eta alaba k u t t t i n c n a k j a k i n behar d u ; eta

rrean k o k a i z c n g a i t u Jesusek: herari g e h i c n s u l r i a r a z t c n d i o n a , J a i n -

horrek crabateko seriotasuna ematen die baien d u i n t a s u n a r i . H a l a k o c n

koaren b i h o l z e r a gehien listen d e n a , b e g i - b i s t a n ugarien duea. H o t s ,

b i z i t z a sakrattia d a .

b c r r i a l d c abcratsclan, gu gen ere, n e u r r i batean gaiztakide i z a n i k ca ztt-

E l o r i x c d a Jesusek argi u t z i n a h i duea ztrzentastinik g a b e k o m u n d u

h o n e t a n : i n o r e n interesik gabckoak direla J a i n k o a r c n arreta nagusia era-

z c n g a b c k e r i a t i k a n k e r r e n a k mila eraan estaliz, ahazien saiatzen garen

errealitatea.

kartzen d u t e n a k ; g u k baztertzen d i t t i g u n c k betetzen d u t c l a o h o r e z k o

G e u r e b u r u a k engainatzen jarraitu n a h i d u g u ala begiak hehartsuen

lektia J a i n k o a r e n b i h o t z c a n ; h e m e n h a b e s i t i k o d i t u e n i k ez d u c e n o k d i -

errealitatera ireki n a h i dittigu? B a al d u g u , b e n e t a n , h o r r e t a r a k o b o -

rela, h a i n z u z e n ere, J a i n k o a aitatzat d a u k a t c n a k .

r o n d a r e r i k ? I n o i z s c r i o s k i h a r t u k o ote d i t t i g u j a t c k o r i k eta d u i n t a s u n i k

96

97

gabe b i z i direnak? A h o t s i k cea a b a l m e n i k ez dutenak? G u r e ongizate

rako b i d e a n k o n t u a n hartzen ez d i l u g u n a k ?
K r i s t a u o k ez gara b e h a r t s u e k k r i s i a u r a s i m a r e n h i s t o r i a n d u r e n ga
rranrziaz o h a r r u o r a i n d i k . Beste i n o t k b a i n o gehiago, horiek egiten digu te argi gente egiazko egoera i k u s t c k o ; horiek astimzen dute gtire kontzientzia eta horiek d i t a b i z i m o d u z a k k u z e r a gonhidai/.cn s;aittizienak
i ioriek lagun gaitzakete b i h a r k o Bliza ebanjelioaren araberago taxutz.cn.
I Ioriek egin gaitzakete gi/.akoiago; hots, zorrotzago, elkartuago eta esku/ahalago izanez b i z i t z e k o g a i .
( e r a e z i n e z k o a b i a d u r a n ari da h a z i c n abcraisen eta hehartsuen arl e k o leizea. B i l i a r gaur b a i n o zailagoa egingo zaigu i n u n d i i a r e n aurrean
Jesusen Eliza m o d u a n agertzea, u n e berean mutiduko a h u l era babesgabeenak ahazten ditugun birariean. Ehatijcioaz. ahaztu giiuczkc pobreak seriotasuu osoz hartzen ez b a d i t u g i i . E g u n e t i k c g u n c r a gero eta
zailagoa e g i n g o zaigu Jesusen oharra entzutea herrialde aheraisetan:
-d'.zin zaitezkete J a i n k o . t r e n ela d i r u a r e n m o r r o i izan.

lasanezina

e g i n g o zaigu h o r i .

H o i ten esanera crantztinez. jokatzera o b i i u a k gaudenez, kosta egiten

zaiuti c u r e i t s u m e n a z eta askatasunik ezaz oharrzea eta era sakon eta jalorragoan b i z i t z c a . A s k e garda ust d u g u era, egiaz, otzandttta b i z i gara:
azkartzat d i t t i g u gcurc b u r u a k , b a i n a gizarreak eskaint/en d i g u n a t i b a k a r r i k egiten d i o g u j a r a n i o n .
B a d a , ordea, l a n i a g o r i k ere. G u r e b a i l a n k o m / . i e n i z i a r e n abolsa
e n t z u t e n d u g u l a tiste d u g u eta egiaz g i z a t t c - k o n t z i e n t z i a k o baloreak
dir nagusi d i t u g u n a k , oso izeu zehatzak d i t u z i e n baloreak, gainera: 011gizatca, segurasmia, ospea, gogobctct/.ca. i r u d i a , d i r u a , a g i n t e a . . .
Jainkoak m u n d u g i z a k o i a g o a egiteko d u e n egitasmoa o n a r t u ahal
i z a i c k o , o h i k o j a k u a t c b o r r e t a t i k askatzeko d u e n g o g o b i z i a d a
g a u r k o i k c r t z a i l e c k [estiscngan gehien uabarmcntz.cn d u t e n czatigarrietako bat. A r g i a da d a k a r r e n m e z u a : g i z o n - c m a k t i m c guz.ticnizat h i z i m o d u ti ti i 11 eta z o r i o n t s u a g o a n a h i d u e n J a i n k o a r c n a b o l s a e n t z i m e z
b i z i t z c n ikasi beharra dago.
O h i k o j a k i t a l c a r c k i n v a l d c c a u i z , oso b e s i c k i k o b a l o r c c t a u o i n a r r i tutako m o d u berri eta p r o b o k a t z a i l e a n bizi da Jess ca era bertsuan h zitzera g o n b i d a t z e n g a i i u : e r r u k i i s i i a k i z a i c a , z o k o r a t u a k babestea, b c -

Ol U K O JAKI'IAI'IARl'.N Al D E A N

O l i a r r u r i k ala o h a r k a h e a n , d e n o k ikasten d u g u gure k u l t u r i n g u r u i i c lik b i z i l z e n . ( ii/arteau nagusi d e n ohiko akilatea- geuregan.uuz joan
o l i i gara tuteen j o a n - c i o n i a n . A z k e n e r a k o , hori bihurtz.cn da kultur
konrzientzia: gure bizir/a, zati h a n d i batean, ulertti eta b i z i t z e k o 1110d i t a eratz.cn d i g u n a .
" O h i k o iakiratc horrek osatzcn d i t u gure b i z i e r a r i , ia o h a r k a b e a n ,

hattsuen z e r b i t z u r a egotea, h a k l i n l z a n k gabeko barrera egilea, gizaki

ototen duintasLinaren a l d c k o b o r r o k a n jardurca dir begien aurrean jartzcu di/.kigun balore n a g u s i c n e l a k o a k .
' l e s t u i n g u r u horreran e n t z u n behar d i u i g u jesusen h i r z o k : Z o r i o n c k o a k b e h a r i s u o k . . . o r a i n gose z a r c i e n o k . . . o r a i n negar egiten d u z u e n o k . . . z u e k b a i t u z u e J a i n k o a e r r e g o - . J a i n k o a k oso

bestektko

m u n d u batean izan n a h i d u errege: z o r i o n a eta d u i n t a s u n a d e n e k ezag u t u k o d u t e n m u n d u a n , alegia.

n o r a b i d e a emaren d i o t e n o i n a t r i a k , baloreak eta i r i z p i d e a k . 1 l a l a k o o k a b i d e a ez d a bat edo hesteri gerratua. H a l a izaren da o h i z . A r e gehiago:

esan l i t e k c , g i z a r i e a n nagusi den ohiko Jakitatea bcreganatzca dla,
askorcntzat, h e l d u izatera irisrea.

98

99

ZEIN

ZORION?

Z o r i o n c k o a k , a n u l e n zuzengabekeria, beriotza, t o r t u r a , abusu eta s u fr menengatik negar egiten dutenak. M a d a r i k a t u a k , beren ongizatea go-

D c n o k d a r a m a g u g u r c b a r n e - m u i n c t a n z o r i o n - g o s e eta egarri asc-

zatzen ari d i r e n b i tarrean besteen oinazeaz barre egiten d u t e n a k .

e z i n a . G i z a k i a n o n a h i a u r k i t z e n elugula ere, g u k bilatz.cn d u g u n z o r i o n c k o izatea b i l a t z e n d u e l a berak ere e d u k i behar d u g u beti argi eta
garbi.

ZORIONA,

M.HAIXUPEAN

Z o r i o n a zer d e n era ola a u r k i d e z a k e g u n galderzean, ordea, ez.

d u g u erant/tm aski argirik e m a t e n asmatzen. Z o r i o n a , beti, falta /al-

M c n d c b a l d e a k ez d u m a i t a s u n a / h d a t u n a h i i z a n , g i z a k i a r e n era g i -

gn zerbait izan o h i da; o r a i n d i k erabat geureganatu cz d u g u n zerbair.

z a r i c a r c n b i z i eta z o r i o n e r a k o bid gisa. Jesusen zorontastmak m i n -

Z o r i o n t a s u n a k xumetasunez enr/uteak, horregatik, oso o i h a r t z u u berezia sorrarazten d u beti g u r e g a n . Beren paradoxaz b e t e r i k o ktttstiak,

tzaira ulertezina era sinestezina izatcn arraitz.cn dure, baila kristau izena
d a r a m a g i m o n t z a L ere.

batetik, t x u n d i t u t a uzten gaitu. Beren batan daramaten agintzaria, bes-

G u k beste g a u z c i a n arri d u g u z o r i o n a . Z o r i o n a o n g i z a r e a r e k i n tta-

tetik, crakargarria egiten z a i g u , c r a n r z u n a e m a t e n b a i l i o gure barne-

bastera ere iritsi gara, l.ta g u t x i izan a i r e n o z e n k i a i t o r t z e k o ausardia

m u i n e t a n d a r a m a g t t n egarriari.

dutenak, dirua edukitzea da, askorenrzat, gauzarik crabakigarricna z o -

k b a n j c l i o a z o r i o n t s u i z a l c k o dei bar dla ahaztu z a i g u k r i s r a u o i . kz.

riontsu izalcko.

n o l a n a h i , Jesusek iradokirz.cn d i z k i g u n b i d e e t a t i k b a i z i k : e g u n g o g i -

la cz dute beste bzi-proiekrurik. l.an egin, d i r u a izateko. D i r u a i z a n ,

za rica k eskaintzen d i z k i g u n c n aldean oso bestelakoak. 1 l o r r a i x , gurc

gauzak erosteko. iauzak e d u k i , gzartean Icku bat lorru eta or i z a l c k o .

apusturik handiena.
Jesusek d i o e n e z , hartzca b a i n o h o b e da c m a i c a , m e n d e r a i z e a b a i n o

I l o r i da g u k sinesten duu,un z o r i o n a . Z o r i o n a r e n hila egin o h i d u g u n

bidea.

hobe zcrbitzatzea, pilatzea b a i n o hobe partekatzea, m e n d e k u hart/ca

I [orrelakoa da, azken batean, bizi garen gizartea: oharrz.cn gata h o r i

b a i n o hobe barkatzca. Jesusek arrazoi d u e l a o h a r i z e n gara b a r r u - b a -

g u z t i a z e n i z u g a h c k e r i a dla, b a i n a cz gara b e n c i a k o z o r i o n a b i l a l z c k o

r r u a n , gure b a i l a n g o r d c i z c n d u g u n o n e n a r i kasu egiten saiatz.cn ga-

gauza. Atscgn z a i g u gurc b i z i c r a , n a h i z ca cz. gaituela z o r i o n t s u e g i -

reucan. kta Jesusek a l d a n i k a t u z i t u e n z o r i o n t a s u n a k eta m a d a r i k a z i o a k

ten s u m a t u .

o i h u k a t z c k o p r e m i a sentitzen d u g u gaur ere ge tire h o n d o r i k sakonenea n.

Jesusek ez, zucla z o r i o n i a s u n e z bakarrik h i t z egin izan beharko genuke

k o n l u a n fededunok; m e h a t x u z betetako madarikazioak ere jaurti z i t u e n ,

Z o r i o n c k o a k , behartsu izatcn d a k i t e n a k , d u t e n apttrra s e n i d e c k i n

m a i l a s u n e r a k o d e i a r i ent/ungor egin eta b e r e n ongizatea pozarren go-

partekatzen d a k i t e n a k . M a d a r i k a t u a k , b e r e n o n d a s u n e z eta interesez

za tzen d u t e n e n a u r k a . Hau.xe d a Jesusen m e h a t x u a : beren b i h o t z bere-

b a i n o k c z k a t z e n cz d i r e n a k .

k o i a k irrkatutakoa l o r r u eta siozarzen d u t e n a k o h a r r u k o dir, e<nmen

Z o r i o n c k o a k , besteak esplotatu, z a p a l d u eta m e n d e a n h a r t u n a h i ez

batean, bcraientzat ez dagoela jadanik g o z a t u d u t e n z o r i o n a besterik.

ditu/.telako. gosea eta p r e m i a sentitzen d u t e n a k . M a d a r i k a t u a k , p r e -

B a l i t c k e Jesusen hitzetan gordetzen d e n egia sakona sumatzen hasiak

m i a d u n e n g a t i k k e z k a t u gabe, lasai eta aserik b i z i t z e k o gai d i r e n a k .

ion

garen garaietan bzitzea: " A i z u e k , aberatsok, bai b a i t u z u e zeuen p o z a !

101

A i z u e k , o r a i n aseak z a u d e r e n o k , gose izango bairzarece! A i zuek, o r a i n

barre egiten d u z u e n o k , aiene eta negar egingo baituz,tie!.
H a s i a k gara z o r i o n a ez dagoela o n g i z a t e butsean s e n t i t z e n . O p a t o -

12
BARKATU

tasunaren zibilzazioak b i z i t z e k o b a l i a b i d e a k e m a t e n d i z k i g u l a , ez, o r dea, b i z i t z e k o arrazoiak. A s k o k egun d u t e n atseginik eza ez d a , b a k a rrik eta nagtisiki, e k o n o m i a r e n k r i s i a l d i a g a i i k ; l i i z i t z e k o , b o r r o k a t z c k o ,
g o z a t z e k o , s u f r i t z e k o ela i i x a r o t e k o b e n e i a k o arrazoien krisiakliagaik
b a i z i k , batez ere.
J e n d e z o r i o n t s u gtitxi dago. ( lanza asko ikasi d u g u , b a i n a ez d a k i g u
z o r i o n t s u izaren. I lainbeste gauza behar d u g u n e z , gizajo behartsu
b i h u r t u gara. ( e u r e b u r u e i gezurretan j a r d u n , ruzur era s a l d u k e r i a k
egin eta elkar b o n d a t z e k o gauza izaren gara, geure ongizatea loriz.eko
b e l b u r u bakarrez. lira hrrela ez dago z o r i o n t s u zaterik.
l'.ta Jesusek arrazoi zango balu? E z al dago gure zoriona m e h a t x u
b a n d i e g i e n mende? l'.z al d u g u bestelako gizarte bal b i l a t u behar? Bere
xedea e i e n g a b e k o garapen materiala ez, b a i z i k ela g u z t i e u e z i n b e s t e k o
beharrei e r a n i z u l e a izango duea? K z ote ginarcke z o r i o n i s u a g o izango,
p r e m i a g u t x i a g o izatcn eta gehiago parickaiz.cn i k a s i k o bagenu?

Kgun haetan Jesusek bere ikasleei esana:

- B a i n a zuei, entzuleoi, hau diotsuet: Maitalu etsaiak, egin ongi gorroto dizuetenei, hedeinkatu madarikatzen zaituztcnak, egin otoitz
izen ona kentzen dizuctenen alde.
Masaila batean jo tzen zaituenari eskaiiii bestea ere; soin-gainekoa
kentzen dizunari, ez ukalu soinekoa ere. Eskatzen dizun edonori,
eman, eta zeurea kentzen dizunari, ez bihurtu arazi. Eta besteek zuei
egitea nahi duzuena, egin zuek ere hesteei.
M a i l e zaiuiztenak bakarrik maite badituzue, zer esker on zor zaizue? Bekatariek ere maite dituzle beren maitaleak. Ela ongi egiten d i zuetenei bakarrik egiten hadiezue ongi, zer esker on zor zaizue? Bekatariek ere egiten dute beste horrenbeste. Eta ordaina hartzekolan
bakarrik ematen haduzue maileguz, zer esker on zor zaizue? Bekatariek ere aurreralu ohi die elkarri, beste hainbeste hartzekolan. E z !
Zuek maitatu etsaiak, egin ongi eta eman maileguz ordainari hegiralu
gabe: bandia izango da zuen saria eta Cloi-goikoaren seme-aiaba
izango zarele, ona baita bera esker txarreko eta gaiztoentzat. Izan zaitezle errukitsuak zuen Aita errukilsua den bezala; ez gaitzetsi inor eta
Jainkoak ere ez zaituzte gaitzetsiko; ez kondenatu inor eta Jainkoak
ere ez zaituzte kondcnaluko; harkatu, eta Jainkoak ere barkatuko d i zue; eman, eta emango dizue: neurri betea, sakatua, eslutua eta leporainokoa emango dizue altzora. Izan ere, zuek zein neurriz neurtu,
halakoaz neurtuko zaituzte Jainkoak (Eukas 6, 27-38).

102

103

ETSAIA

ZER

MAITATU

DA BARKATZEA?

Zuei, e n t z u l e o i , hau diotsuet: m a i t a t u etsaiak, egin o n g i g o r r o t o d i -

Jesusen m e z u a argia eta zehatza d a : Maitatu etsaiak, egin o n g i g o r r o t o

zuetenei. Z e r egin, f c d e d u n o k , jesusen h i t z h a u e n aurrean? Ebanjeliotik

dizuetenei. B i z i ote litekc h a l a k o jarrera/.? Z e r d a eskatzen zaigtma?

kendu? G e u r e k o n t z i e n i z i e n h o n d o t i k atera? Eun hobeetarako

Etsaia bera ere m a i t a ote dezakegu? Barkatzcaren esanahia hobeto eza-

lata?

K u l t u r a hat edo heslekoa i z a n , ez d a asko aldatzen g i z a k i a k etsaiaren aurrean hots, k a h c a bcsterik h x a r o n ezin d u g u n a r e n a u r r e a n d u e n funtsez.ko jarrera. Lisias atenastarrak ( K r i s r o a u r r e k o V . mendea)

g u t u z hasi b e h a r k o g e n u k c , a g i a n .
L e h e n i k c a b e h i n , garrantzitsua da g u r c b a i l a n sortzen d i r e n haserrc-, o l d a r t z e - c d o e r a s o k o r t a s u n - s c n t i p e n a k

ulertzea eta

onartzea.

gaur e g u n askok o n g i i k u s i k o l u k e t e n f o r m u l a p e a n d a k a r k i g u a n t z i -

N o r m a l a k dir. Z a t i r i t u l a gande. ( cure baitako bakea berreskuratu be-

n a t e k o G r e z i a h a r t a n nagusi zen i k u s p e g i a : Aran f m k a t u t z a t d a u k a t

bar d u g u geure b t i r t i a t i k a l i c gehiago ez egiteko; horrek l a g u n d i e z a -

n o r k bere etsaien kaltea b i l a t u eta a d i s k i d e e n z e r b i t z u r a jarri behar

g u k e era osasuntsuagoan

duela.

crantztiten.

M e n d c k t i r i k ez hartzea da b a r k a t z c n d u e n a r e n lehen erreakzioa. E z

maitasti-

da gauza erraza. M c n d c k u a izatcn da gurc harnean ia berez sortzen den

naren a g i n d u a k ebanjelioan d u e n g a t r a n r z i i r a u l t z a i l c a , exegetek kris-

erantzuna, z a u r i t u edo m a k u r r a r a z i gaituztenean. G u r c oinazea orekatu

r a u - m e z t i a r e n erakusgarri garbientzat d u t e n a .

n a h i izatcn d u g u , eta kalte egin t l i g u n a r i sufriaraziea b i l a t z e n . B a r k a -

I l o r r e g a t i k , are eta n a b a r m e n t z e k o a g o a

da etsaiaganako

Jesusek, etsaiaganako maitasunaz m i n t z o denean, ez d u harenganako

e s t i m u a edo o n g i n a h i a b u r u a n ; b a i , ordea, harn o n a r e n a l d e k o g i z a -

t z c k o , i n d a r r a k gurc k a l t c - o r d a i n a k a s m a i z c n ez galtzea da g a r r a n t z i tsua.

E r a b a k i g a r r i a d a , batez ere, gurc e r r e s u m i n a ez. arcagoizea. G o r r o -

legezko jarrera s a k o n a .
Jesusen ustetan, pertsona bal gizalegekoa d a , b a l d i n eta maitasuna

toari gure b i h o t z c t a n sartzen ez uztea. E s k u b i d c a d u g u justizia egin d i e -

bada harn jarditera guztiaren o i n a r r i . Llsaiaganako jarreta bera ere ezin

zagtiten; barkatzcn d u e n a k ez die hete c s k u b i d c e i u k o egiten. B a i n a ga-

da salbuespen g e r i a t u . A z k e n e r a i n o gizalegeko denak etsaiaren d u i n t a -

r r a m z i i s u a da egin d i g u t e n kaltctik sendattiz ateratzea.

suna errespetatzen d u , baita desitxuratttrik ageri bazaio ere. L z d u hura

1 .itekecna da barkaizeak d c n b o r a eskatzca ere. Barkatzea cz d a , d e n a

m a d a r i k a t z e k o jarrera haztertzailea hartzen, onespenezko jarrera b a i n o .

azkar k o n p o n t z e n d u e n b o r o n d a r c a r e n e k i n t z a . B a r k a m c n a , gehiene-

D e n e n g a n a irislen d e n eta, s a l h u e s p e n i k gabe, g u z t i c n o n a bilatzen

ran, prozesti baten o n d o r i o a ta; b e r t a n parte hartzen dute s e n r i k o r t a -

d u e n m a i t a s u n b o r i x e d a , h a i n z u z e n , Jesusen c b a n j e l i o a n arnasa h a r -

s u n a k , t i l e r m e n a k , z e n t z u m e n a k ela, l e d c d t m a r i d a g o k i o n e z , baita

tzen d u e n a k g a u r k o gizarreari e g i n l i e z a i o k e e n e k a r p e n i k giz.alegezko-

gure b i z i - o i n a r r i d e n J a i n k o barkatzajlcarcngan d u g u n fedeak ere.

cna.

B a r k a t u ahal i z a t c k o , b e h a r r e z k o a gertatzen da h a t z u e t a n gure senmaitasun horrek.

t i p e n a k n o r b a i t e k i n partekatzea ere. Barkarzcak ez d u egin z a i g u n k a l -

Z a u r i h a n d i c g i a k d i t t i g u b a r k a t u ahal i z a t c k o . D c n b o r a behar izatcn

tea ahaztea eskatzen; b a i , ordea, m i n egilearentzat eta m i n d u a r e n t z a t

d u g u barne-bakca berrcskuratzcko. G e u ere J a i n k o a r e n p a z i e n t z i a r i eta

kalte gutxiago egingo d i g t m erara gogoratzea. Bere harnean hobeto sen-

b a r k a m e n a r i esker b i z i garela g o g o r a t z e k o ttneak dir.

titzera i t z u l t z c n d a h u r k o a r i barkatzera i n s t e n d e n a .

E z n e z k o a d i r u d i , z e n b a i t e t a n , etsaiarenganako

104

105

B a r k a m c n a hrrela u l e r t z e n d u e n a k hadak, beti gure z u z e n g a b e k e rien eta gatazken m e h a t x u p e a n d i t u g u n giza h a r r e m a n a k sendatuz joateko ere, bid ezin b o b e a dla Jesusen m e z u h a u , cea i n o l a z ere ez e z i n e z k o a edo haserregarria gerratzen d e n a h o l k u bat.

k z dada i n o r nahastti. Barkarzea ez da erraza. H o b e b o r i aurrez

onartzea. B e s l e r i e r a n t z u k i z u n a k eskatzearren edo n o r k bere jarrera defendatzearren, harkamenaren diskurtsoa manipularzea baino

hobe

lauzak hasieratik arm edukir/ea. Barkamenaren b e n c t a k o r a s u n a z a i n tzera g o n b i d a t z e n g i n t u e u Joan P a u l o II.ak d u e l a urte b a t z u k ; baten
i t u r b u r u den Jcstiscngan agertu z a i g u n Jainkoaren bcraren c r r u k i a b a bestuz b a k a r r i k gauzatu a b a l k o baktigu e g i n k i z u n h o r i {Diva

KRISTAU

BARKAMENA

C i u r c h i z k e r a s c k u k i r i z c n ari zaigu p o l i k i - p o l i k i . Jacorrian e d u k i k t i s laua z u t e n h i t z eta e d u k i a k l e d e a t e k i k o i n o l a k o l o i u r a r i k gabe c r a b i l tzen dir gaur. I lori gerraru da barkainenan-n hiz.kerarekin: ehanjelioko

sericordia

in

mi-

14).

/ a i l a da Jesusen dei bau cntz.uie.i: Maitaru etsaiak, egin o n g i g o rroto d i z u c t c n c i , h e d e i n k a l u m a d a r i k a i z c n zaituztenak, b a k l i n eta norbcrak l a i n k o a k b a r k . u u a debko b i z i p e n a ezagutu cz b a d u .

e d u k i j a t o r r e n i k gabe geratu z a i g u l a .
K r i s t a u - b a r k a m c n a f c d c - c s p e r i e n t z i a i i k son/en d a . Bere b u r u a l a i n k o a k barkattia senritzen d u e l a k o b a r k a t z c n d u k t i s t a u a k . Beste zergari
o r o , e d o n o l a k o a dla, bigarren tnaiktkoa ta. B a r k a t u , J a i n k o - b a r k a m e n a dla bid, b i z i d e n a k barkatzen d u . Barkatu e l k a r r i , Jainkoak
Krisroren birartez b a r k a t u d i z u e n bezala. I lori aba/tea ehanjelioko bark a m e n a z ez, beste zerbaitez jardutea d a .
k r i s t a u - b a r k a m e n a ez d a j u s l i z i e k i n t z a . l / i n d a k i o k e i n o r i g i zarte -betebebar gisa e s k a t u . Z u / c n h i d e a n ez da<i,o b a r k a i n e n i k . Z i g o r k o d e a k ez. d u b a r k i r u aditz.ik e z a g u i z e n . 1 ) o a k o m a i r a s u n e i i k
jaioa ela h a r k a m e n a r e n k e i n u liarrigarri Lia s a r r i i a n b e r o i k o a . h z tl.ii;o
aldez a u r r e k o b a l d i n t z e i l o t u t a . k z d u ezer eskatzen, ezer g a l d e g i t e n .
B a r k a t z c n b a d a , m a i t a s u n e z e g i t e n ta b o r i . Beste zer edo zeren
i k u s p e g i a r c k i n nahastea da b a r k a i u abal i z a t c k o b a l d i n t z a k aipaiz.ca
beta.
b'banjelioan, zazpi m i l a t a n zazpi aldiz. b a k a r t z c k o g o n b i t a egiten
da, b a i l a i n o l a k o d a n i u r i k crakusten cz d u c n a r i berari b a r k a i z c k o ere;
Jess bera d u g u horretan crcdtt, gut u t z i l t z a l z c - u n e a n bertan Jainkoari
b a r k a t z c k o eskatzen ari zenean: " A i t a , b a r k a iezaieztt, ez b a i t a k i t e zer
ari diren {Lukas 2 3 , 3 4 ) .

106

P/TR

ITXARON CABi:

/ c r g a t i k b i z i ta b a i n b c s i c g i z o n eta e m a k u m e k o n t c n t a g a i i z ? Z e r g a tik zaic b i z i t z a m o n o t o n o a , h u l s a l a , geza? Z e r g a t i k asperrzen dir beren ongizatean? Z e r (alta zaic bi/ipoza a u r k i t z e k o ?
A s k o r c n b i z i t z a erabat a l d a i u k o l i t z a t c k e , bcsterik gabe. b u r k o a
d o a n m a i u u z c n ikasiko b a l u i c . O r d a i n c i a n ezer espero gabe m a i i a i z e t a
dei egiten zaio giz.akiati cz.inbesiean eta, lala egin c/cau, i n o r k eta e/.crk
beie e z i n g o d u e n Jiiiisunea sortzen zaio h i z i l z a n . Ivz da ino/okeria Jesusen hiiz.ok cntz.uiea: <d.gin o n g i . . . o i d a i n a r i hegiratu gabe. Baliteke
h o r i x c i zalea m u n d u r a b i / i p o z a i i z u l d i c z a g u k c c n s c k r c i u a .
Aise b u k a dezakegu inor d o l i a i n i k m a i i a t z c r a iriisi gabe: cz diot i n o r i
kalterik egiten; cz. naiz b e s i c r c i i arazoetan sartzen; besteen eskubideak
crrespetatz.cn d i t u t ; neure gauzetara e m a n a b i z i naiz. N e u r e b u r u a
bcsterik ez d u t maite. I m i t e n a r d u r a r i k gabe, neure interesetara m u gattirik, besteen arazoek u k i r z e n cz nautela, jendearen

oinazcctatik

u r r t i t i , neure ongizate kaskarreau ixten naiz. Z e r t a r a k o , ordea? ire z o riona bilatzcko?

107

A h a z t c n ari z a i g u zer d e n d o h a i n i k maitatzea. l a beti galdetzen

Bestaldc, n o r b a i t e k m a i t a t z e n asma tzen cz b a d u eta m a i t a s u n a r e n

d i o g u getire b u r u a r i : Z e r t a r a k o balio du? Bakagarria al da? Z e r irabazten

gala b i d e r a t u gabe uzten b a d u b i z i t z a n , m i l a p l a n t a eginez estali a h a l k o

duc h o r r e k i n ? D e n a k a l k u l a t z e n eta n e u r t z e n d u g u . G u r e h a r r e m a n a k

d u bere hutsttnea, b a i n a p e r t s o n a d e n h e i n e a n b i z i d u e n p o r r o t a ez-

z e r b i t z t i - t r u k e huts b i h u r t z e k o arriskua d u g u .

kutatzea b a i n o cz d u i o r t u k o p o r t a e r a h o r r e k i n .

AJabaina m a i t a s u n a , a d i s k i d a n t z a , abegikortastma, elkartasuna, ger-

A x o k t g a b c edo z i n i k o , x u h u r c d o m c s f i d a t i , erasokor edo esplota-

tutasuna, intimitatea, ahuen aldeko b o r r o k a , i t x a r o p e n a . . . ez dir d i r u z

tzaile b i h u r t z e k o arriskti h a n d i a d u m a i t a s u n a r i ateak ixten d i z k i o n a k .

l o r t z e n . D o a k o a k dir, o r d a i n e t a n ezer itxaron gabe eskaintz.cn direnak.

A h u l e n a k m e n d e a n hartzen joan o h i da h o r r e l a k o a poliki-poliki

D o a k o m a i t a s u n a b a k a r r i k jaso d e z a k c c n g i z o n - e m a k u m e asko dago

gurc a n e a n , ia deus ez ha i tu b u r r e r a i z e n zaionari itzuli ahal izatcko: b a k a r r i k b i z i d i r e n a k , b i z i t z a k j i p o i t u a k , ia i n o r e n e s t i m u r i k gabeak, g i za rteak p o b r e r u t a k o a k , b i z i t z a n i r t e n b i d e r i k ez d u t e n a k . . .
H l d c r G m a r a k h i t z h a u e n b i d e z gogoratz.cn d i g u jesusen g o n b i -

eta

bere ahalegin g u z t i a k itxttrak egiten, n a h a r m e n t z e n eta arrakasta izaren janz.cn d i t u .

G i z a k i a k cz d u b e h a r r e z k o a d u e n a l d a k c t a r i aurre egireko a u s a r d i a r i k : cz d u bere b a i l a r a e g o i s m o z itxita bizirzeari u k o egiteko eta elkarr a s u n e z k o maitastmeta i r c k i t z e k o i n d a r r i k .

dapena: Zure egoismoak s o r t u l a k o Icizea baino haratago d o a n z.ttbi bal

kzinez.koa d a i n o l a k o aurrerabide iraulrzailerik, a h a l i k eta tarterik

eraiki behar duz.ti zeure b u r t i a z aske izatera iristeko. Saia zaitez zeure

t x i k i c n e a n a h a l i k eta d i r u eta b o i c r e g c b i e u lortzea h e l b u r u d u e n g i -

b u r u a b a i n o haratago begiratzen. A h a l c g i n d u , beste n o r b a i l i e n t z u t e n

zarte batean; era besteen arazoetan pentsatuz bizi dena i n o z o hutsa dla

eta zeure b u r u a b a k a r r i k m a i t a t u ordez, saia zaitez, batez ere, besteak

pentsatzen i l e n e a n .

m a i t a t z c k o eginahalak egiten.

B a d a , ordea, gauzak beste era hatera i k u s t e k o era bat: Jesusen p r o posatzen d u e a . I lark m a i t a t z c k o gatasuna ca egin o n g i , o r t l a i n a r i
begi r a i n gabe balioetsi b a i t z u e n beste e d o z e i n jarreraren g a i n e t i k .

MAITASUN-ARAZOA

M a i t a s t i n a r c n b i z i p e n a f u n i s c z k o a da k r i s t a t i - b i z i t z a n . ksan c i v egin l i tekc i n o r k Jesusi jarrailzen b a d i o , bcra b a l d i n t z a r i k gabe m a i r a t u a

dla o h a r t u delako gerrarzen dla h o r i brrela; eta berak jaso d u e n m a i tasun h o r r i e r a n t z u l e k o bid bakarra besteak m a i r a t u z biz.itz.ea dla s u m a tu duelako.
H o r r e k g u z t i a k i n o r a cz garamatzala ere pentsa litekeen k o n t t i a d a .
hgia, ordea, beste h a u d a : bizitzak cz d u z e n t z u r i k m a i t a s u n i k gabe. Batek denetarik e d u k i arren, egiaz cz d u ezer b e n c t a n m a i t a t u a dla sttm a t u ezcan; i z a n ere, ez gauzek, cz perrsonek betcko d u t e m a i t a s u n gabeziak u z t e n d u e n hutsttnea.

108

109

13

beharrez.koak d i t t i g u beste m o t a bateko frtiituak e m a n g o d i z k i g u t e n g i z o n eta e m a k u m e a k .

hRlUTU MARDULAK

B i z i t z a berez d e n a b a i n o zailagoa i n o r i ez eginez, hasi b e h a r k o gen u k e agan: b i z i t z a , gure i n g u r u a n h e h i u t z a t , gizalegekoagoa eta cra-

Eta parbola bat ere esan /.ion Jesusek:

Itsua itsu aren gidari izan ote liteke? Fz ote dir biak zulora eroriko? Ikaslea ez da rakaslea baino gehiago, baina ongi eskolaturiko
ikaslea irakaslea adina izango da.
o l a ikusten duzu senidearen begiko lasto-izpia eta zeure begiko
hagaz ohartzen ez? o l a esan diezaiokezu senideari: "Adiskide, utzi
begi a n duzun lasto-izpia ateralzen \ zuk zeurean duziin haga ikusten
ez duzula? Itxurazale hori! Kendu ehenengo zeure begitik haga, eta
orduan ikusiko duzu garbi, senidearen begitik lasto-izpia aicrarzeko.
Iiz dago zuliaitz onik fruitu txarra ematen duenik, ezta zuhatz txar r i k ere fruitu ona ematen duenik. Bere Iruituetatik ant/ematen zaio
zuhaiizari; ez da arantzatk pikurik biltzen, ezta sasitik ere mahatsik
hartzen. O n a denak ona atera Izen du bere barneko ondasun-altxoneiik. Ahoak esan, bihoizari gainczka darionerik esaten baitu f h u k a s
6 , 3 ) - / i 5).

m a n g a r t i a g o a egiten saatuz; i n g u t u m e u a gure garraztasunez kutsatu

gabe: k o n l i a n i / a z , gozotasune/ eta z i n r z o t a s u n e z s a t e i u l a k o beste era
baieko harremanak sorruz.
A b e g i k o r agertzen d a k i t e n pertsonak behar d i t u g u . I n o r i ahegi o n a
egiten d i o g u n e a n , b a k a r d a d e t i k askatzen eta b i z i t z e k o i n d a r herria
e m a t e n ari g a t z a i z k i o b a l a k o a r i . B i z i d u e n egoera zailena i z a n i k ere, ez
d a g o e l a b a k a r r i k ela b a d u e l a n o r e n g a n a jo s u m a i z e n b a d u , pi/.tu
e g i n g o z a i o b e n i t o i i x a r o p e n a . ( arranizi h a n d i k o a d a b i z i t z a k gai/ki
iratatu d u e n p e r i s o u a r i babesa euiatea. barrera egilea eta e u t z u t e a .
A s k o z gehiago garatu behai d u g u elkar ulert/.ea ere. Besteek jakin dezaiela, asma abala larriak i z a n i k ere egin d i n i z i c n akatsak, beti a n r k i r n k o d u i e l a niregan u l e r i u k o d i i u c n n o r b a i r . Inor ez m c s p r c z a t / c i i k
hasi behai k o genuke gure e g i n k i z u n a : i n o r arinkeriaz epaitu eia gaitzetsi
gabe. D u g u n giza n i a i l a kaskarra besierik ez d u t e c i a k u s i c n g u i e epa
eta gair/espen gehienek.

( arranizitsua da m i n e z deuar adore e m a i e a eie. ( u r c arazoa o/ da

aia/o.ik izatea, h o r i e i aurre egiteko k e m e n i k ez izatea b a i z i k . ( m e i n -

Zl'IIAI IV. O N A K

gui uau b a d i r a segu l a s u n i k eza, b a k a i d a d e a , p o i 101a, gaitzak, o i u r p c

nik e/a... b i z i ditti/.ienak. Iiz. d i i . i , ordea, k r i s i a l d i a k o u p o n d u k o d i e n
erre/eren behai reaiv. oinazea p a r t c k . u u eta b i z i t z a r i e u t s i k o d i o n barne-

Aise ulerr/eko m o d u k o , i da Jesusen o h arta: 1;/. dago /ub.iitz o n i k I r u i i u

rxaira e m a t e n d u e n i k , ezta z u b a i t z r x a r t i k ere I r u i t u ona e m a i e n duen i k . Bere frtiittietatik a n t z e m a t e n zaio z u h a i t z a r i ; ez da arantzatik p i kurik- b i l t z e n , ezta sasitik ere m a h a t s i k hartzen.
H a i n b e s t e z u z e n g a b e k e r i a era a b u s u k alerrik galdtttako gizarte h o netan - i n t e r e s e n eta l e h i e n sasiak ugari izateaz g a i n , g o r r o t o e n , isk u ten eta haserreen arantzak n o u a h i sortzen d i r e n gizarte h o n e t a n -

i 10

i n d a n . i e m a n g o d i e n norbait bebar d u i e .
B a r k a m e n a izan l i t e k e beste i r x a r o p e u - i t u r r i bat g u r e g i z a r i e a n .
Itxaropena ereitcn dure beren i n g u r u a n g o r r o toa gorde tzen ez d u t e n e k
eta, e r r e m i n a elkatu gabe, egiaz b a r k a t z c n d a k i t c n c k . ( o r a egiten d u
her b i z i t z a k b a l a k o e n o n d o a n .
C auza ez da gaizkiaren eta zuzengabekeriaren aurrean begiak ixtea, 1 arsoko B a u l o r c n jarraibide h a u jaso tzca baizik, besterik gabe: kz zaitzala

111

gaitzak menpera, mcnpcratu zeuk gaitza ongiaz. O n g i egitea d a ,

uiTtin d u b i h o t z a ; alferrik naute gurtzen. J a i n k o a k n a h i d u e a m a i -

izan ere, gaizkiar a u r k a egiteko c r a r i k osasttntsuena geurea b e z a l a k o

tasuna d a , ez k a n t a k eta o p a r i a k . G a u z a bera d i o o h i t u r e i , u s a d i o e i eta

gizarte g a i x o t u batean: ez itzttliz i n o r i g a i t z i k gaitz o r d e . . . ; n o r b e r a -

gizarte- edo e r l i j i o - j o k a b i d e e i d a g o k i e n e z ere. B i h o t z g a r b i a da, j e s u -

ren a l d e t i k eta ahal d e n n e u r r i a n , bakean i z a n e z gtiziiekin ( E r r o m a -

sek d i o e n e z , h i n t s e z k o c n a .

rarrei 1 2 , 1 7 - 1 8 ) .

B i z i b i d e a k a n p o t i k cratzen d i g u t e n g i z a r t e h o n e t a n ,

pertsonok

m o r a gttzt'ietako p r e s i o p c a n eta a g i n d t t p c a n b i z i garen gizarte h o n e tan i n o i z k o g a u r k o t a s u n i k h a n d i e n a d u , z i u r , Jesusen m e z u a k . BiziBlUOTZARBN

bidea barnera e r a m a n beharrean gara, gizalcgekoak izan n a h i b a d u g u .

ON'IASUNA

A p a i n dezakegu gizakia k u h i i r a z eta informazio/., areagotu d i c z a i o k e g u

Zuen b a i r a n d a g o /atorra d e n g u z t i a r e n ha/.ia. H i t z h o r i e t a n l a b u r -

a h a l m c n a z i c u t z i a z eta i c k n i k a z , b a i n a b a r n e t i k g a r b i a ez bada eta

bil daiteke Jesusen m e z u a r e n i n d a r - g u n c e t a k o bar. Jesusek p r i n t z i p i o

b i h o l z e z maitatzen ez badu, ez. d u g u g i z a l c g c k o e r o r k i z u n i k e r a i k i ahal

iraultzaiea ekarri z u e n , garbi era kutsatuen i n g u r u k o legepean b i z i zen

izano. O n a d e u a k , bere o n t a s u n - a l t x o r r e t i k , o n a atcratzen d u ; eta

jttduen gizarte h a r t a r a k o : Gizakia ez d u a h o t i k sartzen z a i o n a k k u -

gaiz.toak, hete g a i z i a k c r i a - a l r x o r r e i i k , gaitza. 1 l o r r e l a hitz. egiten zuen

tsaizen; b a r n e t i k ateraezen z a i o n a k , horrek kutsatzen d u gizakia.

Icsusck.

G u r b i a d a Jesusen p c n t s a m o l d c a : g i z a k i a b a r r u t i k cratz.cn d a jatortasunez. K o n t z i e n t z i a da perrsonaren b i z i b i d e a r i n o r a b i d e a e m a n eta

z u z e n d u behar d u e a . Bihotza da erabakigarria, hau da, norbere b u -

SOSFXUA

HARTU

ruari i r u z u r egin ezin d i o n askatastinarcn gune e z k u t u eta barneko h o r i .

I l o r jokatzen da gen garenaren o n e n a eta rxarrena " k o n t z i e n t z i e n ira-

G i z a t i c a k ez d i o g i r o e g o k i r i k cskaini/.en, hete b u r u a r e k i n ela J a i n -

tzartz.aile d e n j e s s h o r r e n arabera.

k o a r e k i n t o p o egiteko, isiltasuua eta bakea bikuz.cn d i t u e n a t i . Z a i l a d a

O u d o r i o a k ere b i s t a k o a k dir. Eegeek ez d u t e k o n i z . i c n r z i a r e n a b o -

m o t a g u z t i c r a k o dei eta m e z u e n ctengabeko zatara eta ja/.arpcuari ibes

tsa o r d e z k a t u behar. Jess ez d a t o r legeak ezcz.tatzcra, b a i , ordea, h o -

egilea. E g t i n e t i k e g u n e r a k o k e z k a , a razo eta cstutastinck, hcsraldc, b a -

riek bihorzerik gainditzera. E z d u esaten legeak lotsarik gabe alde ha-

tetik besrera e r a m a n o h i g a i t u z i e eta cz d i g t i t e g c u r c b u r t i c n jabe egi-

tera utziz b i z i behar d e n i k ; b a i , ordea, gizarartu behar d i r e l a , ztiz.enak

ten ere u z t e n .

i z a n i k , h o r i e n xede d e n a m a s a t i k b i z i ahal i z a t c k o . J a i n k o a r c n era scn i d e a r e n m a i t a s u n a z i n t z o t a s u n e z b i z i t z c a k h a i n b a t legeren

xedea

b a i n o g i z a k o i a g o a d e n j o k a m o l d e hatera b i d e r a t z e n g a i t u .

Era gu/tietako tcntsioen a g e t i o k i e g i u d a eta telcbistak h a r t u r a d a goen ctxean berrn ere ez dir erraz aurkitzen, J a i n k o a r c n aurrean atscd e n h a r t z e k o e z i n b e s t e k o a k d i r e n b a k e - g i r o a eta barncratze-atikerak.

G a u z a bera gertatzcn d a e r r i t u e i d a g o k i e n e z ere. )cstisck ikara san-

E t a gezurra b a d i r u d i ere, i s i l t a s u n - , barncratze- c a o t o i t z - l e k u a k

tua d u gezurrezko, hutsa 1 c d o ialtsu den guztiaren aurrean. Isaias pro-

i n o i z b a i n o gehiago behar d i t u g u n e a n , o r d u a m x e baztertn d i t t i g u s i -

fe taren hauxe d a jesusek I buru S a n t u e i a t i k gehien aipatzen d u e n csal-

nesttinok gttte eliza eta o t o i t z - l e k u a k eta igandeetako mezatarako bcs-

d i c t a k o bat: Herri h o n e k ezpainez o h o r a t z c n au, b a i n a n i r e g a n d i k

terik ez d u g u j o t z c n h o r i e t a r a .

112

113

.Ahaztu e g i n z a i g u zer d e n atsedcn harr/.ea, gure presak m i n u t u Ixitzuetarako eretea, gure tentsiocrarik ateratzea era gune sakraru baten istlcasunak era lasaitasunak bete g a i i z a n u z t c a . G i z o n c a e m a k u m e asko

gabe ez dago b i z i k i d c t z a z u z e n i k ; g i z a k i a saldra a t i r k i t z e n baita hrrela

bere e s k a k i z u n i k s a k o n e n c t a k o b a t e a n .
G a u r i r m o k i g.urzcsrcn dir, e d o z e i n d i r e l a ere, b i d e g a b e k e r i a

eta

1 larriru egingo lirareke zera ikustean, sarriian aski dla gelditzca eta tartc

abusti g u z t i a k , baina L Z dir b c r i s e n d o r a s u n beraz salar/en h a i e k cs-

batean isilik egotea, barrena lasa i m era z e n r z u t a s u n a b e r r c s k u r a t z c k o .

(ak/.eko e c a b i k z c n d i i c n gezurrak. Z u z c n g a b e k e r i e i , alah.iina, gc/Lirrcn

B a i p r e m a z k o d u g u k i , g a u r k o g i z o n era c m a k u m e o k , geure b u r n a -

b i d e z e m a t e n zaic j a l e n . E g i a d c s i t x u r . u u z b a k a r r i k eratu ahal izan z e n ,

r e k i n h a r r e m a n e r a n jarizen l a g u n d u k o d i g u n isilrasun b o r i , brrela,

o r a i n t u t e batztik, Iraki egin z i t z a i o n crasoa bezalako gerra b i d e g a b e a .

g c u r c askaiasuna bcrreskuratzeko era gurc b a r n c - k e m e n a berriz ere ale-

Askotan genatzeu

da h o r r e k i k o r i k . Botctca

i l u t e n takleck

mota

gu/iielako i r i k n u a i l u a k erabihzcn ditu/ie iritzi p u b l i k o a halako no-

ra rzeko.
/.aiatara ela h U z - j a n o r a o b i i u r i k , e z i n d u g u i s i l i a s u n a k ca b a k a i -

l a l i i d c r a z u z c n i / c k o era f i z a r l e . ! jarrera z c h a i z b a r c i a

irainaicko.

d a d e a k e m a t e n d i g u ten o n - . t i d i a s u m . u u . A l b i s i c e n , i r u d i e n eta i n -

I l o r i , o r d e a , egia e z k u i a i u z eta d a i u a k d c s i t x u r a t u z egiten d u r e m a i z ,

presioen i n i k a z , ahaztu egin zaigu gure izanareii h o n d o e n e a n s u m a d c -

jendea geriatzen d e n a r i b u r u z k o i k u s p c g i t l c s i i x u r a t u bal m o l d a t u z b i z i

z a k c g u n a k b a k a r r i k ase* eta aberasiu gaitzakccla egiaz.

dadin.

B a i i i c - i s i l r a s u n h o r i gabe ezin da Jainkoa e u i z u n , gurc bizi izan aur

k i l z c u ulcla s u m a t u c d o i a f e d e d u n gisa b a r n c l i k h a z i . )esusck d o c n c z ,

Earriak izatcn d i n b o r r e n o n d o r i o a k . O n a r e u ca -axarraren ari c k o muga); dc.s.igcrruz jo.in o h i dir egia e / k u i a i z e n d e n c a n . E z i n i z a -

uizakiak bere o u t a s u u - a h x o n c i i k , o n a aicrazcn du<>. O n a ez da beiez

tcn da argi b e i e i z i zer d e n zuz.cn a* ela zer, zuzengabea". ( ez.urrak ez

s o r i z c n gure bai ta ti k. ( c u r e b i h o l z e a n l a i u l u ela h a z i e n l a g u n d u be-

tlu e g i n d a k o abustiak i k u s i e n u z t e n . Iisuak>> gidatz.cn d i t u z t e n irsticn

bar da. G i z o n eta e m a k u m e askok erabat a l d a l u k o l u k e i e beren hizicr.i,

gisakoak gara.

b a l d i n eta. Jainkoak a r i m a r e u isilcan crualiz.cn d u e n o n a s u n i a l z e k o ,

g c k l i a l d i bat egiten a s m a i u k o b a l u i c .

I lainbcste

l a l t s u i z e interesaturen

g i r o a n , balcre,

b e l i izatcn d i t a

gauzak b e g i r a d a g . u b i z ela d i r e n bezala i k u s i e n d i i u / i c n

pcrisonak.

E n ug.ibccn m i n a r e n aurrean erne bizi direnak dir. 1 Ioriek jartzen tlu te

egia l i a i n b e s t c gez.iiiien c r t l i a n ; argia, l i a i n b c s t e i l u n i . f - i m t n arrean.
J i C I A K l K h/A

Egiazkotasuna

k e z k a l i a n d i a izan d a b e t i d a n i k

hezkuniza-gaieian.

Z l l - N T / l A I t l i N ITSUTASUNA

U m e t a l i k ez.agulu d u g u h o i i gurc g i r o a n . C ure gur.iso eta bc/irzaileentzar ulcrgarriak izan z i r e z k c e n g u i e biburrkeriak, b a i n a b e l i eska-

Zicmziarcn craginkorusurui i bunt/ko baikortasun-giioan

edota

tzen ziguten z i n t z o izatcko. Egia esatea fnntse/.koa zela jakinarazi nahi

lede itsuan izan <;ara hcziak gutako asko. Z i e n t z i a k ezjakiutasunctik atc-

izan z i g u t e n b c r i .

rako gaituela eta i c k n o l o g i a k z o r i o n a eragozten d i g u n m i s c r i a i i k as-

A r razo i z u t e n . E g i a d a k o n t z i e n t z i a m t a l a eta c l k a r b i z i t z a f m k a t z e u
d i t u e n o i t u r r i e t a k o bar. E g i a r i k gabe e z i n d a d u i n t a s t m e z b i z i . E g i a r i k

114

k a r u k o g a i r u e l a k o a r e n tsica eta i t x a r o p c n sendoak joan dir h e d a t z c n ,

p o h k i - p o l i k i , gure a r i c a n a z k e n u r t e o t a k o

joan-etorrian.

US

14

Z i e n t z i a litzateke gizakia rentzat i r x a r o b i d e b e h i n c n a . Erijioa, alderancziz, g i z a a u r r e r a b i d e r a k o cnbarazua, eta gizadiaren garapenerako

FEDE APALA

e r a g o z p c n bat.
E z i n z a l a n t z a n j a r r i k o d a e r l i j i o a k egiteko g a r r a n t z i t s u eta baliagarria bete d u c n i k zientzia-aurrcko garaictan, ezjakintasunaren m c n d e b i z i
zen l e h e n g i z a k i a k , i z a d i k o i n d a r ezezagunen a u r r e a n , j a i n k o e k babes-

Herriari egindako hitzaldi hau amaiturik, Jess Kafarnaumen sartu

tua s e n l i t z e k o p r e m i a z u e n e a n . Z i e n t z i a k gure e z j a k i n t a s u n e t i k eta ga-

zen. Bazen han erromatar ehuntari bat, eta honek morroi bat zuen oso

bezietatik ateratzen gaituen h e i n berean j o a n g o da erijioa ere desa-

maitea; morroia gaizki zegoen, hilzorian. Jesusen berri entzunik,

gertzen, benetako

judu-buruzagi batzuk bidali zizkion, morroia sendatzera

baliagarritasunik gabe g e n u z e r a k o a n . FJorixe da

etortzeko

erreguaz. Joan ziren Jesusengana, eta arren eta arren eskatu zioten:

askok b i z i d u t e n egoera.
Z i e n t z i e n tesluinguruan, ordea, ez d a joan d e n m e n d e has i era ko giro
b a i k o r r a arnasten gaur. Z i e n t z i e n aurrerapena ez d a , besterik gabe, g i zakiaren garapenarekin lotzett. Z i e n t z i a k e m a n diezaz.kiguke, b a i , h a i n bat eta h a i n b a t arazo k o n p o n t z e k o i r i e n b i d e l e k n i k o a k , b a i n a ezin
d u g u i i x a r o n i z a n , arazoen erabateko k o n p o n b i d e a e r e m u h o r r e i a i i k
etorriko zaigunik.

- M c r e z i d u zuk hori egitea, maite baitu gure herria eta berak egin
digu sinagoga ere.
Jess beraiekin joan zen. Etxera hurbilduxea zela, lagun batzuk b i dali zizkion ehuntariak esatera:
- E z harlu nekerik, Jauna, ni ez bainaiz inor zu ire etxean sartzeko.
1 lorregalik, ez naiz ausartu neu zcu regana joaten; aski duzu hitz bal

Z i e n t z i a itsua da bere/. E z d u n o r a b i d e r i k F.z d u k o n r z i e n t z i a r i k . C i

esatea, ire morroia sendatzeko. Neuk ere, menpekoa izanagatik, sol-

d a r i t z a n d a u d e n p e r i s o n e k ezartzen d i o l e , izan ere, n o r a b i d e a aurre-

daduak ditut menpean, eta bat joateko agintzen badiot, joan egiten

rapen z i e n t i h k o a r i . 1 lorrela, gehiegizko ekoizpena, k o n l s u m o artiiiziala,

da, beste bat etortzeko agindu eta elorri, morroiari zerbait egiteko

abantailatstien eta z o k o r a l u e n arreko gero ela d c s b e r d i n i a s u n h a n d i a -

esan eta hala egiten d u .

goa e r a g i n d i t u aurrerapena ornen d e n a k .

H a u entzutean, Jess harritu egin zen hartaz eta, ondoren zetor-

Z i e n t z i e k e k a r r i t a k o aurrerabide h a u g u z t i a ez ote dago g i z a k i a salbatu d u e n J a i n k o a r e n fedeak e m a t e n d u e n n o r a b i d e a r e n

premian?

G a r a p e n h o n e k guz.riak ez ore d u g i z a d i z u z e n , senirartckoagna eta ask a t u a g o a eraikirzera e r a m a n g o g a i t u e n n o r a h i d e m o r a l bat eskatzen?

jesusek d a k a r k i g u n a d i b i d e esanguratsuaren arabera, irsu baiek beste

kion jendearengana ilzulirik, esan zuen:

- E g i a esan, Israelen bertan ere ez dut aurkitu horrelako sinestedunik.
Mandatariek, etxera itzultzean, sendatuta aurkitu zuten morroia
(I,ukas7,l-10).

i t s u bat g i d a r z e n d u e n e a n , z u l o r a e r o r t z e k o a r r i s k u a n d a u d e b i a k .
G e u ere erorita gauee j a d a n i k h a z k u n d e eta garapen etengabeen g u r pil c r o a n , z e b a z k i ora goazen cz b a d a k i g u ere. L i r e k e c n a d a , g a i n e r a ,
fedea, desagertu o r d e z , i n o i z b a i n o b e h a r r e z k o a g o a gertatzea, argiaren
eta z e n t z u a r e n beharrean a u r k i t z e n d e n g i z a d i h o n e n t z a t .

116

117

F r . O E A i'A LA
U K O F.N FNGAINUZKO BOTFRF.AR
G i z o n eta e m a k u m e Handi g u z t i a k apalak izan direla esan izan d a ; ez
alferrik, b i z i t z a z i n t z o t a s u n c t i k d a r a m a n p e r d o n a r e n b i h o t z e a n garatzen baita apaltasuna. G a u z a bera esan liteke f e d e d u n h a n d i e z ce. E z i n
da Jainkoaren aurrean sakoutasunez b i z i , jarrera x u m e era x u m e . m ez
bada. ola b i z i a b a l k o da, bestela, apaltasuncz. L Z baila, Jainkoarcn n o l a b a i t e k o c s p e r i c n t z i a i z a n d u e n pertsona?
A p a l t a s u n a da cgiazko redearcu m u i n a . H o n d a d i o L l i z l i t u i g i . i r c n
o t o i t z eder batek: Jauna, e r r u k i zaitez gutaz, ezin b a i k a r a b i z i ez z u rekin eta ez zu gabe >. 1 i n r i x c da g u i e e g u n c r o k o c s p c r i u i t z i a . b z i n gara
Jainkoa gabe b i z i ca cz d u g u h a r e k i n b i z i t z c n asmarzen.
Jainkoa argia da, b a i n a , i l u n e g i a ere gertarzen zaigu une berean.
C i e r t u d a u k a g u , b a i n a gorderik aldi berean. I litz. egiten d i g u , baina liaren isiltastina asan bebar izatcn d u g u . Bakea d a , baina u t d u t i t a s u i i a et.i
c g o i K z i n a dakai/.kiguri bakea.
1 l o r r e g a t i k , e r r o m a t a r c h u n t a r i a k bezala egiten d u J a m k o a g a n a jarreta zintzo/, buireratzen denak, b i t z hauek errepikatuz: Ni cz, naiz uor,
zu ire etxean sarrzeko. k g i a z era d u i n i a s n n e z ari da Jainkoagan.i h u rreiaiz.cn l i i t v o k bcrc b . i r n c k o s a k o n e n n i k esalen d i n i e n a .
A l d e r a n t z i z , m o d u desegokian jokarz.cn d u J a i n k o a r c n aurrean or
dcla uste d u e n a k . Argia eta egia den harengaudik u r r u i u / c n ari da. / e n
bat eta bcrc bihotzean h o n d o r a g o sarru perisona b a i , o r d u a n ca argiago
i k u s i k o d u apaltasuna, egia eta gardentasuna direla J a i n k o a r e k i n t o p o
egiteko bideak.
G u r x ' u a n e g o n g o gara J a i n k o a g a n d i k h u r b i l a g o L a d i s l a o B o r o s , ieo l o g o h u n g a t i a r r a k bere idazlan batean dakarren o t o i t z bat errez.aizcko
gai garencan b a i n o : Jauna kalte asko eragin d u t zure m u n d u eder h o netan; p a z i e n t z i a / e r a m a n behar d i t u r , bai besteak, baita n i ncrau n a i zena ere; egizu k o k . i r u n a t i z u n t o k i a n bizitza a p u r bar eramangarriagoa
e g i n g o d u e n zerbait b u t u tzeko gai izan nadila.

118

h g u n g o g i z o n ca e m a k u m e c k z i e n t z i a eta t c k n o l o g i a hutsez. k o n p o n d u ezin d i t u z i e n arazoak h a i n ugariak d i i v n e z , hasi ere, hasi b a i kara geure b u r u a r i litntse/.ko z.crhaitelan huts egiten ari ote garen galde! zen. ( e r o eta zabalduagoa dago " h i s t o r i a i c n oztopo-gunca b i z i t z e i i
ari g a r c l a k o s c n i i p e n a , baita egoera h o n c t a i i k aterako cz. garciiaren
kezka s u m a t z e n ere, n o r a h i d e a aldatzeko gai izan ezean.
I Utcz.ko jainkocste h o r i izan daiteke I c h c n - l c h e n i k z t i z e n d u bcb a r r e k o jarrera, e l k . i r k i d c a g o egin o r d e z . c l k a r r c i i g a n d i k u r r u n d n egi
b a i k a i t u usie h o n e k . I,/ al ila akais larria izan Jainkoa h i b n a h i i z a tea, g i z a k i a i n o z o k e r i a z jaiukoesicko asmo/? L,z. ote d i e g u geure b u ruci gcurc csku ez d u g u n g c h i c g i z k o ahahnena eman? (zakia jainko
b i h u r t u n a h i i/alea ez al da b a i e n a b a l b i d c a k g a i n d i i z e n d i t u e n zerbait
iix.uoica?
aurko i ' j z o n - e m a k n n i e o k craiki d u g u g c i n c m i i n i l u h a u ; n n i i u l u
h o i K ' k , ordea, gcurc it/alcn isla b a i n o ez d i g u cskaiuiz.cu. Lantcgi erral
doi b i b u r i u d u g u m u n d u a , baina ez d u g u or g i r e n eta zertarako bizi
behar i l u g u n esango d i g u n i n o r o n d o a n .
B i z i l o k i bat a h x a t z e n saialu g.ua, b a i n a gero ca presoago sentitzen
gara g i z a l c g e k o izatea e g i n k i z u n zaiki gciiatz.i n ari z a i g u n m u n d u k o r a p i l . i i s u , burokralizaiii eta a d m i n i s i r a t i i " ( M a x 1 l o r k b c i m c r ) h o n e tan. L / a b a l u egin i l i i g u aran m o r a l o r o , ca c l i k a a l d e l i k o babesik gabe
a i n k i i z c i i gara o n d o r i o z , g e m ela a r r i s k i i i s u a g o a eta k o n t r o l a c/inagoa
z a i g u n m u n d u h o n e t a n . M o t a g u z t i c t a k o ci r c p r e s i o e i a l i G a s k a i u
gara, b a i n a Irustrazio eta m o r r o t u z a berrictan c r o r t z e n ari gara, m a i tasun arduratsu eta s o l i d a r i o baterako gero ela gaitasun g u t x i a g o d u gula s u m a r u z .
G i z a k i a cz da jainkoa eta h o r i aitorrzea da e g i n d e z a k e g u n gatiz a r i k o n e n a . E g u n g o k u l t u t a u i o d e r n o a bcra ari z a i g u jada, a g i a n , ustczko a h a l m c n "jainkotiarrei u k o egitera eta g u i e egiazko d u i n t a s u n a

i i*

J a i n k o a r e n aitorpenean aurkitzera dei egiten: g u i e etsai izan ordez, z e n -

herreskuratu d a estera o h i t u r a zahar hura, b a i n a kristau asko ez dir h o -

t z u z , e r a n t z u k i z u n e z eta i t x a r o p e n c z b i z i t z c n l a g u u d i e z a g u k e c n f a i n -

rren esanahi sakonaz ohartti ere egin o r a i n a n e a n , z o r i t x a t r e z .

k o a aitorrzera h o t s e g i t e n , alegia.

K e i n u a , basteko, era zuzenean egin behar d a . E z k e i eskua l u z a t u be-

K a f a r n a u m g o e h u n t a r i h u r a bezala: bere a h a l m c n eta agintea/, j a k i -

har da, cskttinaz sostengu m o d u k o bat eginez. h a r i ; gero ogia h a r t u be-

t u n i z a n i k ere, ez z u e n bere m u g a k aitortzeko i n o l a k o z a l a n r z a r i k i z a n ,

har da c s k t i i n a z , heran j a u n a r t u eta gero ekura itzttli. A p a i z a k es-

ezta, Jesusi fedez barrera eginez, bere a h a i m e n e z c s k u r a c z i n g o z u e n a

kainrz.cn d u e n ogia cz d a e s k u i n e s k t i k o h a l z e z hartzeko,

h a r e n g a n d i k jasotzeko ere.

eskttko h u t s u n e a n onartzcko b a i z i k .

ezkcr

H o r i da k e i n u a . K s k a t u , i t x a r o u eta barrera egiten d u e n c s k u i r e k i a .

Apaizakc.skaintz.cn duen ettkaristi ogi ari iedez. begirat/cn dioten begiak.
JAIJNAKTIJ

Amen csatcn d u t e n e z p a i n a k .

E h u n t a r i a r c n h i t z o n aurrean - J a u n a , n i ez naiz u o r z u ire erxean sar-

razten d u k e i n u horrek, fedez egiten d e n c a n : apaltasuna, k o n f i a n t z a eta

t z e k o . . . - - jaunartzera h u r r e r a t u b a i n o a p u r bat lehenago esa ten d i t u -

barrera d i t u e/.aiig.irri. G u gen gara c s k u ireki h o r i , J a i n k o a r i u s t e o s o z

g u n h i t z berak direla g o g o r a t u k o d u batek b a i n o g c b i a g o k .

irekitzcn g a t z a i z k i o n a k . E s k u a n e a n izan d e z a k e g u n oparii"ik b i k a i n e n a

K r i s t o r i barrera egirean gure jarrerak n o l a k o a behar d u e n izan a d i e -

K o m z i l i o ostean sortu d i r e n c z r a b a i d c n arrean, j a u n a n u c s k u a n ala

ahoan egin behar den cztabaidaizea izan da b i i x i c n c i a k o bar. B i s i a n de-

i l u g u ogi h o r i : gure sinesmenari cuslcn d i o n janaria. Z o r i o n c k o a k , igandez gande m a h a i horretara i l e i t u a k .

nez, bata ala hestea izan l i t e z k c c r r e s p e t u z k o a k ca esangtiraisuak ca

fededuna bera d a era hatera edo bes te ra j a u n a r t u n a h i d u e n erabaki behai d u e a , apaizak bere n a h i a c d o zalctasuiia czarri gabe.
-

ARROT/ARI

1 IARRI RA

I.CIN

H a i n b a i c r a n penisa litckecnaren a u r k a , cskuan j.iunartzca cz da ezer

herria, o b i t u r a r i k bcte/.kocna b a i z i k E l izaren h i s i o r i a k o lehen m e n -

('ranese l'orralbak oso l i b u r u eder bal k a l c r a t u z u e n barrera/.. P c n -

d e e i a n . H o r i erakusten d u t e A l r i k a k o , E k i a l d c k o , E r r o m a k o c d o l'.s-

tsalari k a i a l a n a k LIOCUCZ, e t o r k i n a k era etxe- n a h i z h a b c s - b i l a d a b i l -

p a i n i a k o eizen era bateko c d o bcsteko l e k u k o , p i n t u r a edo c r l i e b c e k .

H o n a k o h a u idarzi z i e n bere eliztarrei S a n Z i r i l o lerusalemsioak IV.

tzan g i z . o u - c m a k u m c a k u g a l t z c n ari d i r e n g i z a r i e a n , g u t x i dir gaur

ahegi o n a bc/.ain b e h a r r e z k o a k

d i r e n gi/.arte-bcrtutcak,

h o r i baita

m e n d e a n : Jaunaren gorput/a harrzera h u r r c r a t z e n /arencan, cz. zaitez

arrorza eta a b u l a gcurc etxean onarr/cn dugula adicta/ten d u e n k e i -

e s k u - a h u r r a k c a hal/.ak z a b a l i k e t o r r i , zure e z k c r eskuaz e s k u i n cs-

n u a eta ckini/.a.

kuarent/.at t r o n u m o d u k o bar m o l d a t u z b a i z i k , hor escriko baita K r i s r o

G e r o era arrotz* g e h i a g o a u r k i t u k o d u g u gure b i d e a n . E z gara ari

errege. l i a r ezazu eskuaren h u t s u n e a n K r i s t o r c n gorputz.a eta e r a n t z u n

g u r c h i z k u n t z a n m i n t z o e z i n d e n atzerritarraz b a k a r r i k . A r r o t z a d a es-

"amen".
G c r o a g o hasi zen ahoan jaunartzcko o h i tura zabaltzan eta X . m e n d e r a
arte ez zett o n a r t u E r r o m a u . V a t i k a n o k o 1E K o n t z i l i o a r e n o n d o r e n

120

kean d a b i l e n t n u t i k o c d o n e s k a t o a ,

arropa deigarriz janzten

den

c m a g a l d u a c d o g u k j a t t r t i t z e n d i t u g u n z a b o r r a k b i l t z e n d i t u e n eskalea ere.

121

G i z a r t e k o ahulenak dir. S e g u r t a s u n i k gabe bizi dir. K z dure aski

bere b u r u a / , b i z i ahal izateko. Bes tere n bebarra d u t e . E l o r i c n g a n ageri
d a , beste e d o z e i n g i z a r t e - a l o r r c i a n b a i n o h o b e t o ,
mendiiii

gizakiaren

IONIO

(gizaki eskalea) ez angarria.

A h e g i onak, lebenik eta b e h i n , bes tea ezagutzea eskatzen d u ; ez neure

b i d e t i k jarraitzea, h a l a k o r i k ez balego bezala. Pertsona o r o k d u a i r o r tua zatela) beharra; eta, bakean era seguriastinean b i z i t z e k o g u n e r i k
gabe ge ra tzen d a ez.-ikusiarena egiten z a i o n e a n edo h o l a k o a r e u alde
ezer ere egiten ez. d e n e a n .
A h e g i o n a k , gainera, halakoen p e r i s o u a - d u i n t a s u n a errespetar/ca ela
babestea eskatzen d u . Kz beberatz.ea, ez n o l a n a b i tratatzea. G e n bez.ilakoak dir: biziaren bila d a b i l i z a n g i z o n eta e m a k u m e a k . A u r r e i r i t z i a k
eza ha tzen ikasi behar elugit, baien m u n d u a u l e r t u , baien egoeraz jabciu
eta baien l e k u a n arri aba! i z a l c k o .
I l o r i e n p r e m i a k ezagutzera bebartzen gaitu ahegi o n a egileak, c k i nean lias gaitezen. H a z i eta <j,aratu egiren <;ara i;u gen, besteaz a r d u r a iz.cn eta liaren alde ahal d u g u n a egiten d u g u n e a n . Kz ta beti erraza i/al e n z u z e n jokarz.en a s m a i z e a .

B i h o i z zabalez. ela l a g u n t z e k o

prest

b i z i i z e a d a lebenik eskatzen z a i g u n a .
Benetan adiera/garria da Jesusen j o k a b i d e a . Kz d u bere b u r u a j c i i t i K m u n d u a r e n i n o l a k o c r l i j i o - k o n k i s r a r a dei i ua ikusi en. Israelen daN>
bere egitekoa, ez 'entilen arrean. B a i n a m o r r o i a sendatz.eko dei egiten
d i o n chuntari atzerritarrarekin topo egitean, Jesusek ez d u i n o l a k o zal a n l z a r i k m i l i t a r liaren etxera joatcko. I r e k i i a dago beti harn b i h o t z a ,
lagiintz.,1 behar duenarenrz.ai beti erne.

egia esan, g u i e k a s k a r k e r i a k m e n d e e t a n barrena e l a Jesusen K s p i r i t u a

d e s i t x u r a i z e n d u r e n desbideratze era a h u l e z i a ugari . t u r k i daiteke gaur
egun ere g u i e e r l i j i o - j a r d u c r c l a n .
Z e n h a i i e k d i o e n e z , i n h m i i l i s m o a sus ta tzen eta gizarte z u z e n a g o baten a l d e k o k o n p r o m i s o r i k h a r t u nahi ez. d u e n jendea soriarazten ornen
d u kristau erlijioak. K l a izan, hala da b e h i n b a i n o gebiagotan. I lori gertatzen da J a i n k o a n o r k bere arazoen i h e s l e k u r a k o hilar/en d u e n e a n eta
lesusek e r a k u i s i t a k o Jainkoa

pertsona o r o k b i z i b i d e g i z a k o i a g o a izan

dezagula n a h i d u e n J a i n k o a - alde hatera uzten d e n e a n . G u z t i e n aita

gisa bi/itako k ' i n k o a r e k i k o leial izaieak ez d u i n o i z <;iza a r d u r a r i k k e n rzen; a l d e r a n t z i z , m u n d t i bobea bilarzera btiltzatzen d u .
Besie batzucii iritziz, d o g m a t i s m o a ela nioleranrz.ia zabaltzen tlu erl i j i o a k ; egia osoaren

lL

jabe" direla ust dutenez k a i o l i k o e k , beste e r l i -

j i o k o a k gutxiestera e i a i n a l e u d i t u h o r t e k ; g u i u l z a d a k eta

crlijio-i;c-

rrak ere eragin izan d i t u erlijioak. N o r k egin diezaieke e n t z i n i t ; o r

k r i t i k a b o r i e i , mendeetan barrena gertaturakoa c z a g u i u ondoren? 1 l o r i
g u z t i a gertatu izan da Jesusek ra;arritako Jainko A i t a kristauek hazterrera utzi d u i e n e a n , hark zintzoentzat eta gaizroetiiz.at ateratzeii baitu
eguz.kia eta zu/.enentz.at ela z.uzeug.ibeentzat sunz.cn enra.
Krljioak ><ci i n d i i n - s e n p c n a bcsterik ez d u e l a eragiten adiera/ien
d u beste h a i n b a t e k : kristauak d i b o r r z i o a , p r e s e r b a i i b o a k edo a h o r m a
b e z a l a k o g a i e k i n itsutura b i z i d i r e l a ; begiak gizateriaren gairzak kttst e k o hesterik ez. d i i u z i e l a . B a d a egia p u s k a bat ere k r i l i k a h o r i e i a k o
a s k o t a n . J a i n k o a r e k i n z i n t z o jokatzen saiatzen da i e d e d u n a eta horrek
z.uhurrago eta s e n t i b e r a g o

egiten d u gaiz.kiareu beh.trren

B a i n a kasuisiikarekiko obsesioa e d o t a m o n d a r e n

aurrean.

morbosoiasuna*

eratzen dir zera a h a z t e n d e n e a n , Jesusek ez d u e l a g i z a k i a lege m u l KRITIKAK

tzo b a t e n

menpean

kokatzen, inaitasunaren eskakizttnen

aurrean

baizik.
Arreta h a n d i a g o a jarri b e h a r k o g e n u k e k r i s t a u o k k a n p o t i k egiten zaizk i g t i n k t i t i k e n aurrean. E z da d e n a o n a gure arrean. U g a r i a k izan dir,

122

Bada h o n a k o hau esaten d u e n i k ce: erlijioak k o n r s e r b a d o r i s m o r a b i deratzen gaituela, alegia; k a t o l i k o a k iraganera l o t u t a b i z i d i r e l a , garai

15

bateko e r r i t u , h i z k e r a eta o h i t t i r e n z a m a utzi e z i n i k . H o r i gertatzen

b a d a , iraganeko segnrantzia b i l a t u n a h i r i k , Jesusen Espritu sorrarazle

EZ EGIN NEGARR1K

eta b e r r i t z a i l e a a h a z t u d e l a k o izaten da g e b i e n e t a n .
G o g o r r a egiten z a i g t i k r i s t a u o i E l i z a z k a n p o t i k egiten z a i z k i g u n
kritkak e n t z u n bebarra. E i d e g a b e a k eta egiaren a u r k a k o a k irudtzen
z a i z k i g t i ia b e t i . K r i t i k a h o r i e k ez dir beti fedearen etsai d i r e n e n a b o -

O n d o r e n , N a i n izeneko herri hatera joan zen Jess, bere kasleak eta

tik sortzen, ha baitira k r i t i k a k egiten d i t u z t e n f e d e d u n a k ere: g u l x i -

jende asko lagun zituela. Herriko sarrerara hurbildu zenean, luldako

asko E l i z a t i k u r r u n d u t a b i z i arren, beren k o n t z i c n t z i c n esanetara, j a i n -

bat, alargun baten seme bakarra, zeramaten lur ematera. Herriko

k o a r i z i n t z o e r a n t z u n n a h i d i o t e n a k dir k r i t i k a r i asko. E n t z t i t e k o a k

jende asko zihoan amarekin. H a u ikustean, errukitu egin zitzaion

d i r u g u h o r i e n k r i t i k a k , Ebanjelioari lealago izaren lagun baitiezagukete.

Jauna, eta esan zion:

/.enbaitetan, asko ikas d e z a k e g u J a i n k o a r e n aurrean d u r e n jarrera ar-

- E z egin negarrik.

d u r a t s u t i k ere. I larrigarria da Jesusen b a n d i t a s t m a , gai izan baitzen

Aurreraturik hilkutxa ukitu zuen, eta zeramatenak geldtu egin zi-

E r r o m a k o c h u n t a r i h a r i s u m a t t i z i o n fedea g o r c s t c k o : ligia esan, Is-

ren. O r d u a n , esan zuen:

raelen hertan ere ez dtit a u r k i t u b o r r e l a k o sinestedunik.

-Gazte, zuri diolsul: jaiki!

Jaiki zen hildakoa eta hizketan hasi, eta Jesusek amari bihurtu
zion. Denak beldurrak hartu zituen, eta Jainkoa goresten zuten, esan ez:
-Profeta hand bal sortu da gure artean.
Baita ere:
Jainkoa bere herria salbatzera etorri da.
Judea ela inguruko lurralde guztian zabaldu zen gertaera honen berri ( L u k a s 7 , 1 1-17).

EZ

EGIN

NEGARRIK

J a i o l z e - u n e t i k bertatik e d u k i ez, eta i r r i k a t u bcsterik ez d u g u egiten bctetasunez b i z i t z e k o behar d u g t m a . E g u n e t i k e g u n c r a k o p r e m i a t x i k i a k

betez, b i b o t z a r e n n a h i sakonenak ase ahalko d i t u g u l a ust izatea d a gure
akatsa. E z d a , beraz, txarra k r i s i a l d i a r e n a s t i n d u a bizitzea, gurc akatsaz
jabetu a r a z i k o b a i k a i t u h o r r e k .

124

125

k r i s i a l d i a , z e n b a i t e t a n , cz d a haustura lazgarri bar izaren. H a l a - h o l a k o biziera k a x k a r r a k gurc baitan u z t e n d u e n ^ahogo/.o mine,ots s o i l

bar, bcsterik ez askotan. D e n e t i k dur, zoriontsu izan naiteke, baina n o n d i k sortzen zait h u s t a s u n - eta t a l t s u t a s u n - s e n t i p e n bori? Z e r dcla-eta,
i n g u r u a n d u d a n oro b a i n o d e s b e r d i n , eder, c g i a z k o a g o a izan n a b i
d u e n zerbait b o r r e n nostalgia i n d a t t s u bori?
B e t i gauza b e r d i n a k eginez b i z i l z e a r e n eta beti gatiza berak m e k a n i k o k i egitcaren n e k c a izan l i t e k c beste h a i n b a t e t a n . [ K>r al da g u z tia? E s n a l u , lan egin, astcburtictan arseden h a r t u eta berriro i b i l b i d e bcra ri c k i t c a r c k i n aski izan bebar al dut? Z e i n da ire nahia?
I.ebcnago edo b e r a n d u a g o , b o i iristen zaigu scgtirtasuna apurtzera
d a r o t k i g u n k r i s i a l d i a ere. basa i bizi g i n e n , arazorik eta k c z k a r i k gabe.
1 )ena z i u t zegocla z i r u d i c n b e t i r a k o . Bat batean, ordea, g a i x o l a s u n larri liar, maite d u g u n u o i b a k c n betior/.a, b i k o t e arteko krisialdia, e l a . . .
zergatik cz d a l u z a t o a n i r a u n g o d i g u n zoriom'k? ( a u z a bat dago arsu.
ire n a h i c k ez dure i n o l a k o m u g a r i k ; ni n c u , ordea, bauskorra eta m u
gatua naz. k z o t e n a b i l , azken l i n e a n , c z a g n t z c n d u d a n guztia g a i n d i izen d u e n zerbaiten ametsetau?
A s k o dir b i z i t z a n zebar b e b i n b a i n o gehiagotan b o r r e l a k o zerbait
n a b a r i t u izan d u t e n g i z o n era e m a k u m e a k . . . borretaz i n o i z ezer esan
ez d u t e n a k edota besteci adierazten asniafu e z i n i k i b i l i d i r e n a k . K r i s i a l d i o k , hala ere, gertatu egiten dir, Eta gatrantzi b a n d i a d u t e , gcurc
b u r u a r i g a l d e z k a basteko, e n g a i n u e t . i t i k a s k a i z e k o era gurc b i z i t z a o i narri s e n d o e t a n f m k a t z e k o abagunca eskaini/en b a i t i g u t e .
( r i z a k i a k izatcn d i t u e n k r i s i a l d i e n arrean i r x a r o p c n - i t u t r i gisa aurkezten d i g u t e Jess cbaujelai ick. Jesusek hilera b a t e k i n egin zuela topo
N a i n - g o erre-balean, esatcn zaigu L u k a s e n k o n t a k i z u n e a n . E z b c h a r r a k
h a u t si ra utzi d u e n e m a k u m e a r e n g a n d i t u jarriak begiak: b a k a r r i k eta
babesik gabe b i z i d e n alarguna d a . H i r u h i t z besterik ez d i o esatcn Jesusek: Ez egin negarrik. B c r i dago i t x a r o p e n e r a k o aukera. Baita heriotzaren a u r r e a n ere.

126

JAINKOAK

KZ G A I T U N I . G A R K I Z IKUSI

NAHI

Beraienrzat ere sinesgarri ez diren i r u d i , e d u k i eta sineskerez osatua dago

askoren erijioa. Ez d u arrazoi falrarik A n d r s ' J o r r e s Q u e i r u g a t e o l o g o a k h a i n b a t c n c r l i j i o - e g o c r a h i t z h a u c k i n azaltzen d u e n e a n : Sinetsi,
sinesten d a , b a i n a hala i z a n g o ote d e n zalantza a r i c a n ; zalantza, z a l a n tza egiten d a , b a i n a galdetzeko atisardiarik gabe; g a l d c t u , gadetzen d a .
b a i n a ez da e r a n t z u n p a r b i r i k e m a t e n . . . .
A s k i jendek gatiza z a h a r k i t u ca g o g a i k a r r i gisa b i z i d u erijioa: c u isi c g i c n d i o t e o r a i n d i k hadaezpada ere. E z d a argia i z a n b e b a r r i k ,
ctica etengabeko s t i s m o p e a n " b i z i t z e k o m o d u h a u ezin dla p o z - i t u rri eta bizitzaren eragile gertatu ulcrr/eko. Z e r egin? K a n p o r a bota J a i n koa b i b o l z c t i k ? A h a z t u , gataiei d a g o k i e n bezala b i z i t z c n cz. d a k i t c u e i
b a k a r r i k interesa d a k i c k c c n gauza delako? ( i / o n - c m a k u m e askok cdcaren muincra jo bebarra daukate, ca J a i u k o a r c k i n t o p o egilea erag o z i e n d i c t e n ust okerrak alde ha lera uizi heharrean a u r k i i z c n dir; ca
c s p e r i c n t z i a berri b a l b i z i heharrean.
Erijioa ola ulcriz.cn ca b i z i t z c n d u g u n g o i t i k beber aziertzea da
Ichcn- l e b e n i k egin b e b a r r e k o a . Bi m u n d o d a u d e l a ust d u g u batzuct a n . Baretik, erlijioarcn m u n t l u a , usteen, c r r i i u e n , o t o i tzen eta e r l i jio-betebeharren esparrua. Bcsterik, giza bizitza, s o i l i k gcurca d e n a :
m u g i t z . c k o , lan egiteko era jolastcko crabihz.cn d u g u n n u m d u a : hots,
guri b e n e l a n imcrcsaiz.cn z a i g u n a .
Ikuspcgi horrek adierazten d u e i i c z , Jainkoak bcrari k o m e n i zaiona b i l a t u k o l u k e : bere aintza; guk, birartcan, geuri k o m e n i zaigunaren arreta
b a r i u k o genuke. Jainkoari gai sakratuei l o t u r i k o a bakarrik inreicsatuko
l i r z a i o k c , ez. gurc b i z i t z a . Ez dir g n r x i , egia esan, erijioa J a i n k o a z e r b i rzatzcko ahaleginetan b i z i d u t e n a k , hari interesarzen z a i o n a egiten beti;
cz, halcrc, bcraiei k o m e n i zaiena egiten d u l c l a k o sentipenaz.
H a n d i a izan o h i d a , Jainkoari interesa tzen z a i o n gauza bakarra gen
garela k o n t u r a r z e r a k o a n gertatu o h i d e n aldaketa: J a i n k o a ez dla bere

127

b u r u a z k e z k a t z e n eta benetako a i n t z a e m a t e n d i o n bakarra, geu bete-

izaerak aberastu egin gaitu urteetan h a r n a . U n e h o n e t a n , ordea, b i z i -

tasunez b i z i t z c n ikustea dla jabetzcn garenean, alegia. Ezagutz.cn d u t

tzea d a g o k i g u h e m e n g o o i ,

p o z e z negar egiten hasi d e n i k ere, j a i n k o a k , o r a i n era b e t i r a k o , gure

p o z a bcsterik ez d u e l a n a h i estreinakoz s u m a t u d u e n e a n .

A u k c r a e g i n heharrean gara: nahigabetan ito ala b i z i t z a b e r r e r a i k i ;

b i k t i m a b i h u r t u c d o k o n f j a n t z a z autrera begirattt. Ez d u g u iragana a l -

N a i n d e r i t z a n h c r r i x k a batean gertatutako hileta baten berri d a k a r -

darttko. Ciure e g u n g o h i z i m o d u a d a alda d e z a k e g u n b a k a r r a . Bazter

k i g u L t i k a s ebanjelariak bere k o n t a k i z t i n e a n . S e m e bakarra galdu d u e n

ttiz.iiako jarduerak b e r r e s k u r a r u ; o r d u b e t e , arratsaldc h a u , c g t m b a t . . .

a l a r g u n a i k u s t c a n , Jess h i m k i i u egin zen ca zera esan z i o n ; (diz egin

mire z a l a n t z a z k o c t o r k i z u n a r i eslutasunez begiraru gabe b i z i .

negarrik. Jesusen c s k u - h a r t z e b i z i g a r r i a eta gaztea hizir/.az g a i n e z k a

M i l a eratako senripenak p i l a t u k o zaizkgu, g a l d u t a k o maitea g o g o -

ikustcan, gertatuaz o h a r t u eta o i b u k a hasi zen jendea: Jainkoa hete he-

ratzean: p o z - era b c l e i a s u u - u u e a k , o r o i t z a p e n m i n g a i tiak, c l k a r r i e g i n -

rria salbarzera e t o r r i da. J a i n k o a k ez d u g i z a k i a k negar egin de/.anik

d a k o z.auriak, e l k a r r e k i n b i z i t a k o oinazeak, e r d i h i d e a n geratutako as-

nahi.

m o a k . . . A s k o iaguntz.cn d u holakoetan sentitzen d u g u n a z lagun batekin

H o n a k o a esan z i d a n batek b e h i n : Hori zorrea, J a i n k o a zuk a u r -

h i t z egiteak, gurc atsckabea ulertzen d u e n n o r b a i t c k i n negar egiteak.

kezten d u z u n bezalakoa h a l i t z ; b a i n a h a l a k o a ote?. E z . j a i n k o a cz da

I i t c k e c n a da g u g a n e r r u d u n - s e n t i p e n a sort/ca ere. Pertsona h o r i

ni a u r k e z t e n saiatzen ari naizen b e z a l a k o a . Jainkoa beti da h a n d i a g o a

<;aldu d u g u n tincan o h a r t u gara cz, d u g u l a beti u l e r r u , gehiago m a i t a t u

eta bobea, g i z a k i o k harta/, h i t z - i o t c l k a esan dezakegun gu/tiaren aldcan.

ahal izan g e m i d a . Ez da zu/.ctia, halen-, i r a g a n c k o

I Ierioi/.atik barago h a r e k i n topo egingo d u g u n c a n b a k a r r i k c/agutuko

j^cure b u r u a k m i n i / c u jardutea. 1 ) c p r i m i t z e k o bcsterik ez d u balio. Egia

dugu hori.

da gure m a i t a s u n a b u r u i n gabe geraizcu dla b e t i . C ) r a i n , ordea, gente

luitsegiicengak

b u r u a r i barkatzea eta J a i n k o a r e n h a r k a m e n a sentitzea d a g a r r a n t z i tsuena.

MAI

11,

DUUNA

CMT/.VA

N e k e z a ere gertatzeu z a i g u , zenbaitetan, geure o n c r a i t z u l t z c a . / a m a

h a n d i e g i a z a i g u maite genuenak utzi d i g u n h n t s a n c a eta atsckabcak

C i u t x i dir maite d u g u n a r e n galera b a i n o b i z i p e n m i n g a n iagoak. M a i -

m e n d e a n hanz.cn g a i i u b e b i n ca b e r r i z . ( i u r e federa jot/.eko u n e ego-

tasuna cz ta amaigabea. Ezta a d i s k i d e t a s u n a betirakoa ere. I.ehcuago

kia izan litekc b o r i . Ez da b c k a t u barrena J a i n k o a i c u aurrean hustea.

edo b e r a n d u a g o , beti d a t o r agur egin b e h a r r e k o u n c a . Eta dena h o n -

J a i n k o a k ez d i t u gure kexuak atzera b o t a r z e n . U l c r t u egiten d i t u . Z e n -

d o r a t u egin o h i zaigu bar-batean. E z i n i a s t i n a , nahigahea, atsckabea n o -

bat s i n e s t u n c k b c r r c s k u r a l u ote d u bere k e m e n eta bakea otoitz. h o n e -

n a h i ; gure b i z i t z a ez da o r d u r a arrekoa bezalakoa i z a n g o . ola e m a n

t a n : Zer cz ntien e g i n g o , federtk izan ez b a n u ; Behar d u d a n adorea

b e r r i r o zentzua bizitzari?

e m a t e n ari zait j a i n k o a .

M i n a g a i n d i t z c a k ez d u maite dena ahaztu egin behar deia edo g u -

G u r e fedea es ti atzera g o n h i d a t z e k o crakusten d i g u L t i k a s ebanjela-

txiago m a i t a t u behar d e n i k a d i e r a z t e n . B i / i b i d e a bcrrcskuratzea cz da

riak "ertaera zirraragarri h a n . 1 ,ur cmatera zeramaren seme bakarraren

h i l z a i g u n a g a n a k o irain c d o l o i s a t z u n . Era hatera c d o bestera, pertsona

a m a r e k i n e g i n z u e n r o p o Jesusek, N a i n i z e n c k o b e r r i x k a r a h u r r e r a r u

h o r i guregan b i z i d a . Harn m a i t a s u n a k , harn s a m u r r a s t m a k , harn

etican. Jess h u n k i t u t a geratu zen h u r a i k u s t c a n . E t a h i r u h i t z atera

128

129

z i r e n bere a h o t i k , g u k , gaur e g u n , J a i n k o a g a n d i k b c r a g a n d i k acereak

bezala b a r l behar d i t u g u n a k : Ez egin n e g a r r i k - . B e i i e r e a n g o z a i z e n
i k u s i n a h i g a i t u j a i n k o a k heriotz.ak h a n a n d u g a i r t i c n o k .

b a i n a liaren poza ez d a o i n a z e a r i ihes egiretik s o r t u u i k o rttua. G u z l i o n A i t a abegitsu eta salbai/ailea d e n J a i n k o a r e n bzipen p o z g a r r i a n

d i t u bere o i n a r r i a k .
l n g u r u k o o i n a z e d u n e k i n sen ti bera izaten jarrai tzen d u pozez g a i -

MlNBKRAK

Siuesgairz.a d a gizarreak, i l x u r a z , besteen m i n a a l d i z k a r i - o r r i c t a n eta tcIchista-pantailan aterarzcko d u e n p r e m i a . M e a t e g i batean l u r p e r a t u i a

geratu den senarragatik negarrez ari d e n e m a k u m e a r e n argazkia, edo la
H i r u g a r r e n M u n d t t k o e d o z e i n berrialderan gosez hil/.orian den batrraren nidia edo beren hcslari-eremiian heran l i r o z jositako p a l c s i i narren a r g a z k i a k . . . m i l a k a d o l a r o r d a i n i z e n dir h o r r e l a k o e n g a t i k askoian.

ncz.ka dagoenean ere. jesusek ez d u isilean alde egiten, seme bak.trraren h e r i o t z a dla eta, ama negarrez i k u s t e n d u e n e a n . O s o

bestela,

a m a t e n nabigabera burreratzen d a , anaia, l a g u n , bake- eta b i z i - e r e i l e areu jarrera/,.

A i t a k txikiei d i e n maitasuna sakonetik gozatzeko d u e n gaitasuna czezik, h o r i e k i n hatera s u f r u z c k o era h o r i e n s a m i n a a r i n i z e k o d u e n a h a l m e n a ere argi i k u s t e n da Jess h o n e n g a n . Beti izango da pertsona alaia
Jesusen urratscu atzetik d o a n a ; b a i n a beti s i t m a i u ela b i z i k o d u , era berean, besteen z o r i o n - e z a ere.

G e r r a t c a k , h i l k e l a k , h o n d a m e n d i a k , b i k i i m a errugabeen b e r i o i z a k
direla-era, e g u n e r o i r a k u r i z e n d i i u g u penisa abala albisie a n k e r r e n a k ,
g u k geure b i z i h i d e a n axolagabekeriaz. jarrail/.en d u g u n b i i a r i e . m . Esan
ere a b a l k o g e n u k e , n o l a b a i i e k o seguriasuna ematen d i g u i e l a , borrel a k o a k bes lee i gertatzen zaiz.kie ela, i l x u r a z , b e l i . O r a i n d i k ez da gure
o r d u a h e l d u . k e z k a r i k gabe jarrai d e z a k e g u , beiaz, gure a s i e b u r u a gozaizen c d o u d a k o o p o r r e i a r a k o planak e g i i e n .
Z o r i g a i i z a gertuago denean ela s u f r i m e n a k h u r h i l a g o k o n o r b a i i harrapatzen d u e n e a n , o r d u a n kez.kar/.cii gara b e n e i a n eta norae/ean gerarzen gara, g a l d u d u g u n ktsaitasuna bevreskuratu ez.inik.
Izan ere, b o r i b a i n o ez barugu bilatzen a s k o t a n : gure lasaiiasungtinea berreskurarzea, besterik ez. M u n d u k o gosea eta miseria eza ha d tzatela n a h i g e n u k e , eubarazti g e h i a g o r i k egin ez d i e z a g u t e n , besterik
gabe. h z d u g u gure o n d o a n i n o r o i n a z e i a n s u i n a t u n a h i , gure z o r i o n
geu rea i n o r k a r r i s k u a n jar ez d i e z a g u n .
G u r e e r r u k i - m a i l a oso mttgatua delakoaz jabeizen lagun tzen d i g u Jesusen jarrerak. Jesusek p o z h a n d i z b i z i d u e g u n e t i k e g u n e r a k o b i z i t z a .

130

ANDR',

Y:/, N M A R

I-XJN

I l a r r i g a r r i a da era g u z i i e t a k o g o g o r k e r i a eta z a p a l k u n t z e n r z a l h a i n
seutibera d e n gi/arteak g i z o n e z k o o k emakume/.koen g a i u eragilen d u g u n g o g o r k e r i a r i s a k o n e l i k ez a u n e egilea.
( o g o r k e r i a h o r i , alaba i na, ez da asmai ua, gure g i z a r i e a n m i n b a i u l i
eta era askotakoa eragiten duea baizik. I iezur-haragi/ko pertsonak dir
gizalabak b o r i x a i u eta d e g i a d a t z e n d i t u z i e n g i z o i t c z k o a k era e m a k u meei i r a t u txarrak e m a t e n d i z k i c r e n a k . A s k a l a s u n a era pertsonen esk u h i d e e n errespetua e s k a t z c k o a b o l s a a h x a t z e n d a k i l e n g i z o n e z k o
errcspeiagarriak dir.
E m a k u n i c a ezin d a , g i z o n a r e n b e l d u r izan gabe, askatasunez i b i l i
gu/.tioti a r i c a n e r a i k i d u g u n gizarte n o t i c i a n . B c r r i k i t a n Estatu B a t u e tan egin d i r e n z e n b a i t ikerketek erakusten d u t e n e z , e m a k u m e o r o k
% 4 6 k o aukera d u b i z i t z a n bortxaketa b t i t u i u c d o saiaru harn h i k r i m a
i z a i e k o . E z ote gara, gure a r i c a n ere, a n r z c r a i b i l i k o ?

131

B o r t x a t z a i l c a k ez dir, ezinbestean, b u r u r i k e g i n d a k o a k . G i z o n e z -

16

k o e k emaktt mearen g a i n d u r e n nagusitasunaren g i r o a n s o r r u i a k o e m a i tza dir b e r o r i e k ere. Pertsona arrotzek b o r t x a t u t a k o a k b a i n o bi a l d i z

EZ INOR Z O K O R A T U

gehiago d i t a beren b i k o t e k i d e e k bortxactUako e m a k u m e a k , eskuartean

d i t u g u n datuek adierazten digutenez. H a l a k o batean maitatzera crakarri
z u e n g i z o n a g a n d i k asan behar i z a t c n d i t u e m a k u m e askok eta askok
tratu txar p s i k o l o g i k o eta

fisikoak

Behin batean, fariseu batek bazkaltzera gonbidatu zuen Jess. Joan

zen, hada, Jess hiriseuaren etxera eta maliaian jarri zen. Hartan, ema-

Z e r g a i i k cz. dago e r a n t z u n eragnkor ca erradikaagorik e m a k u m e -

kume bat, herrian bekatari bezala ezaguna, jess fariseuaren etxean

aren a u r k a k o g o g o r k e r i a lotsagarri h o r r e n aurrean? K m a k u m c e k g i z o -

bazkallzen zela jakinik, beriara joan zen, harzurizko ontzi bat ukendu

naren k o n t r o l p e a n eta a g i n d u p c a n egon behar duela pcntsatz.cn d u i e ,

zeramala. Jesusen atzcan oinen ondoan jarri zen negarrez, eta oinak

d i r u d i e n e z , o r a i n d i k ere, k u l l u r a p a t r i a r k a l ca matxista h o n c t a n m o l -

malkoz huslil/eii

d c a t u t a k o gizasemeck. K r r e s p c i u a r i , elkar onartz.cari eta mailc/.ko h a -

ukcndtiz igurtzi zizkion.

r r c m a n a r i i n o l a k o j a r a m o n i k egin gabe, jarrera liblala d u t c n c k ere ez

dute o n a r t u n a h i , sexuari garrant/.ia k e n d u d i o n scxu-irauhzak

be-

rak e m a k u m e z k o e n rratu txar ra k i r a u n a r a z i c n d i n t e l a o r a i n d i k ; Ichcn

b a i n o era h a s a l i a g o a u , gainera, i n o i z .

i t i i a k o a s k a p e n - m c z u r i k e n i z u i c n , d i r u d i e n e z . K z gara Lukasek bere

cbanjelioan aurkezren d i g u n Jess l i o r i ezagutzcra iriisi o r a i n d i k : c m a k u m e a bere h a i n b a r era h a i n b a t l a i d o ca o i n a z c t a i i k a s k a i z c k o arrelaz
Lnuku-

m e z k o c u eta era g u z i i c t a k o pertsonen a u r r e a n , bere a h a l m e n a g n z i i a k

o i n a z e c l a t i k askatzeko crabiltz.cn d i t u e n a , eta i n o l a z ere cz i n o r m e n dean b a r t z c k o .

musukatuz,

Hau ikustcan, gonbidatu zuen fariseuak bere bailan zioen: "Benetan profeta halitz, jakingo luke zer-nokiko emakumea den bera ukitzen ari dena, bckataria alegia".
Jesusek esan zion:

h.lizek, b i e n b i i a r i c a n , ez d u t e jesusek c m a k i i m e e n akle a l d a n i k a -

heiea, bcri h i t z hatcz m i n i z . o d e n a : Audrc, cz negar egin,

ari /.tzaion; gero, ileaz xukatu eta

- S i m n , hadul zerbait /.uri csateko.

1 Iark eranl/.un:
Esadazu, Maisu.
niru-mailegari batek bi zoidun zituen: batak bostehun denario
zor zizkion ela besteak beuogeiia llamar. Zerez ordaindu ez zutelarik, barkatu egin zien hiei. Bietako zeinek izango ote du maiteen?
Simonek eranizun:
- ( e h i e n barkatu zionak, nik ust.
Jesusek esan zion:
-Zuzen

dio/u.

Eta emakumeagana bihurturik, Simoni esan zion:

Ikusten al duzu emakume hau? Zure etxean sartu naizenean, ez
didazu oinak garbitzeko urik eskaini; honek, berriz, malkoz busti dizkit oinak eta ileaz xukatu. Z u k ez nauzu musu emanez agurtu; hau,
berriz, sartu denetik, ez da gelditu ire oinei musuka. Z u k ez didazu

132

burua olioz igurtzi, honek, berriz, oinak ukenduz igurtzi dizkir. Beraz, hau diotsut: Bekatu asko ditu, baina hainbesteko maitasuna
ageri badu, Jainkoak barkatu dizkion seinaiea da; gutxi barkatzen
zaionak maitasun gutxi agertzen d u .

Eariseuak izututa i k u s i d u gerratzen ari d e n a . D e u s e t a r a k o gatiza ez,

eta b a z k a l d a r r e n garbitastina k u r s a t u d u e n -(bckataria s o i l i k ikusi d u
e m a k u m e hartan lege-adituareu begiradak. E z d a liaren m a l k o e z o h a r t u .
1 .anbide hartako e m a k u m e baten k c i n u a k b a i n o ez d i z k i o i k u s i : i lea askatti, m u i n e m a n era lurrinez. l i m u r t z e n besterik ez d a k i e u bat.

Eta emakumeari esan zion:

M c s p r c / i r / k o b c g i r a i u a k ez d i o u r z i , u n e berean, lesusengan J a i n k o -

-Barkatuak dituzu zeure bekaluak.

Beste bazkaltiarrak beren anean hasi ziren esaten: N o r ote dugu
u

bekatuak barkatu ere egilen dituen hau?".

Baina Jesusek esan zion emakumeari:
- Z e u r e sinesmenak salbatu zaitu. Zoaz bakean.
H o n e n ondoren, herriz herri eta auzorik auzo ibili zen Jess, Jainkoaren erregetzaren berriona hots eginez. Berekin zituen H a m a b a k ,
baita espritu gaiztoetatik eta g a i t z c t a k scndatuak zituen zcnhait
emakume ere: Magdalako Maria -honengandik zazpi deabru bota zit u e n - , Joana - H e r o d e s e n etxezain Kusaren emaztea-, Susana eta
lies le asko. Guztiok beren ondasunez laguntzen zioten Jesusi eta honen ikasleei (Eukas 7 , 3 6 - 8 , 3 ) .

crrukiaren profeta ezagutzen. Emakumeari crakutsi dion ahegi a k ca san un asunak nahasirik utzi d u . E z i n da profeta i z a n .
Jesusen begiratua oso d a bestelakoa. S i m o n c n jarrera vunoralisrarenizat cskandalagarria d e n jokacra h a r t a n , J a i n k o a k maitatua era barkatta s e n i i t u d e n e m a k u m e a r e u m a i t a s u n eta esker o n sakonak bakai r i k i k u s i d i r u Jesusek. H o r r e g a t i k u i z i d i o u k i t z e u eta m a i t a s u n a
e r a k u s i e n . Jainkoarcn b a r k a u i e n a c s k a i n t z e n t l i o , bere bailara salham e i i a t l a k a r k i o n edea duela obartarazren l a g u n t z e n d i o eta bakean h i ziizera b i i h z a i z . c n d u .
jesusen g a r a i k i d e c k cz z u l e n luir araen o r d c z k a r i gisa ikusi i n o i z ,
Jainkoaren h a r k a m e n a r e n proleLa gisa b a i z i k . G a u r , borreg.u i k , Jesusi
jarrailzen ahalcgintz.cn g a r e n o n tablean, ez d u g u bckatariak mesprecxatuko d i t u e n c d o t a Jainkoaren e r r u k i a r e n proletci e i i t z u i e a gala-

Bf S l U L A K O ISIXilRADA

I l e r r i k o e m a g a l d u batek eten egin d u rarbeu baiek, Jesusi opari egiteko,

presta tu d u e n hazkaria. .Simonek ezaguttt egin d u eta u r d u r i jarri d a .
O n d o ezagutzen d i t u o t o r d u - a m a i c r a i a n bez.ero bila burreratzen d i r e n
emagaldu horiek.

ra/iko t l i c n irakaslerik behar. M o r a l a k b a z i e r t u era m c s p r c t x a l u d i tuenei

Jesusek b e z a l a b e g i r a t u k o d i c t e n k r i s t a u a k b e h a r

ditugu.

Z o r i o n c k o a k h a l a k o e n o n d o a u d a u d e n a k , b a i e n giza d u i i i i a s t i n a r i
c u s i c n ; ca z o r i o n c k o a k , guk d a k i g u n a baino barago, jarrera u l e r k o i tez,
n i a i i a s u n c z ca b a t k a m e n e z d a t o r r e n Jainko h o r r c i a n lede izatcn l a guiuzen dutenak.

E m a g a l d u a Jesusengana d o a zu/.enean. E z d u deus esan. B i h o t z - u k i tuta i k u s t e n zaio. E z d a k i ola agertu bere esker o n a era negarrari e m a n
d i o . M a l k o e k Jesusen o i n a k busti d i t u z t e . B a z k a l d a r r e z aliaztuta, ileak
askaru eta x u k a t u egiten d i z k i o . B e h i n eta b e r r i z m u s u k a t z e n d i t u o i n
m a i t e haiek eta, l e p o a n zintzilk d u e n o n t z i t x o a i r e k i r a , l u r r i n e z i g u r z ten d i z k i o .

134

EBANJHLIOLIK

KANPO?

J e s s t i k i t z c n ari da e m a k u m e b e k a t a r i bat. S i m o n c n a t c t a l d i a haserre c a c s k a u d a l u z k o a d a . Emakume h o r i erdeinagarria d a eta a l b a i t

H5

a z k a r r c n p r o f e t a r c n o n d o t i k a l d c n d u egin b e h a r k o litzateke. Jesusen

e r r e a k z i o a , a l d e r a n t z i z , a b e g i z k o a era u l e r m c n e z k o a d a .

Emakume

h a r t a n m a i r a s u n - , b a r k a m e n - era b a k e - p r e m i a n d e n p e r t s o n a i k u s t e n
duea d i r u d i .
L u k a s e n ebanjelioak, bere luze-zabal osoan, erakusten d i g u n Jesusen
jarrera etengabeak - h o t s , aldez aurrerik J a i n k o a r e n errenutik at d i r u d i t e n e n o n a r p e n a k - Jesusengana h u r r e r a i z e n uzten ez d i o g n n zenhair
sektore era r a l d e r e k i n d u g u n jarrera azrertzcra e r a m a n behar gaitu
L l o r i c n arrean, bata k r i s t a u o k ia h i t z egitera ere ausartzen ez garen
bat: h o m o s e x u a l e n k o l e k t i b o a . M u n d u h o r i isilpean gortie n a h i izan
d u r e elizek ia beti, gizartearen aldetik mesprerxua, bazterketa eta crasoa ere jasan b c l i a r izan tinten b i t a r t e a n .

L u k a s e n pasarte h o n e k d i o e n e z , Jess bere m a h a i r a g o n b i d a t z e k o i n ters h a n d i a zuen S i m n izeneko ariseu btele B a z k a r i a b a l i a t u n a h i k o

z u e n , a g i a n , profeta-ospea

h a r t z e n ari z e n g a l i l c a r b a r e k i n z c n h a i t

gaiez eztabaiclatzeko. Jesusek onartu egin z u e n gonbidapena: J a i n k o a ren berri o n a k d e i i e n g a n a iritsi behar d u .
O i o r d u b i t a r t e a n , ordea, S i m o n c k a u r r e i k u s i gabeko zerbait gertatu
zen. H e r r i k o e m a g a l d u batek m a h a i o n d o a eten z u e n , Jesusen o i n e t a n
crori eta negarrari e m a n z i o n c a n . L z z e k i e n n o k t e s k c r t u , bera bezala,
tienen m c s p r c i x u a k m a r k a r u t a b i z i z i t c n c i c r a k u s t e n z i e n m a i t a s u n a .
D e n c i i h a r r i d u r a r a k o , [esusen o i n a k musukatz.cn eta l u r r i n b a l i o l s u z

L z dago apenas i t x a r o p c n c z k o h i t z i k h a l a k o c m z a t . ( i a i t z e s p c n - eta

m a d a r i k a z i o - h i t z a k b a k a r r i k , i l u n p c r a , isilpera eta m c s p r e t x u r a bazf c n z e k o . N o i z e n t z u n ahal izan d u t e b c i a i c i ere j a i n k o a r c n e r r e m u r a
tlcitzen zaicla seniiaraz l i c z a i e k e c n h i t z i k ? N o i z izan d u t e Jainkoa g i za rteak baztcrtz.cn d i t u c n e i u z a t ere hdela j a k i t e k o aukera? N o r k h i t z
e g i n die Jesusen barrera/.?
B a i n a h o m o s c x u a l c k ere b a d u i c e b a n j e l i o r a k o

EZ A I . D K N A R A Z 1 INOR J E S U S E N G A N D I K

eskubidea. ( i i z o n -

e m a k u m e h o r i c i , giza heltluiasunean eta k r i s t a u - a r d u r a n gararzen joan

daitcz.cn, z c r - n o l a k o laguruza eskainr/.cn d i e g u n g a l d e z k a hasi behar
d u g u Jesusen jarraitzaileok; baita gurc a h o t i k zer me/u c i u z u t c n tinten
ere, beren sexu-izacra jarrera arduratsuz. eta siuestunez b i z i dezateu.
l'.z d a jarrera kristaua pertsona baten bizitza osoa, liaren izacra sexualitatera mugatttz eta harn nortastinareu beste balote ela a l d e r d i a k
k o n i u a n h a r t u gabe, gairzestea eta arbuiarzea. t i i z o n eta e m a k u m e h o riei ere Jesusengan d u i n t a s u n a a u r k i t z e k o aukera iragarri eta eskaini beh a r dicgtt, beren izaera m o d u a r d u r a l s u a n o n a r t z e k o o k a s i o a eta g zartcan ia beti u k a t z e n zaien harrera a s k a t z a i l c a r e k i n hatera.

i g u r z t e n hasi zen.
S i m o n c k iz.iuuta ikusi z u e n dena. L m a k u m e bckataria Jess ukitz.cn;
n o n , ela bere etxean! E z i n zuen e r a m a n : g i z o n hura arduragabe bat z e n ,
i n o l a z ere cz. Jainkoarcn profeta, l ' a u a k u m e h u r a J e s u s c n g a n d i k a l h a i l
a z k a r r c n urrunaraztea k o m e n i z e n .
Jesusek, ordea, bcra ukirz.cn ca m a i i a l z c i i utzi z i o n e m a k u m e a r i . Jesusen p r e m i a d u , beste i n o r k b a i n o gehiago. S a m u r i a s u n bereziz, J a i n koarcn b a r k a i i i c n a eskaini z i o n ; era, gero, bere b i h o t z e a n salbamena zck a r k i o n fede xunieaz. o h a r t z e k o g o n b i r a egin z i o n . Bakean b i z i d a d i l a ,
ez. d i o besterik o p a jesusek: Barkatuak di tu/u zure b e k a l u a k . . . /cure
sinesmenak salbaru z a i t u . X o a z bakean: .
1

E b a n j t i i o g u z r i c k nabarmcntz.cn dute jesusek ofzialki J a i n k o a r c n

onespenctik

k a n p o ziren s c k t o r e e n g a n a k o

z u e n o n a r p e n a eta uler-

m e n a : emagalduak, z c r g a - b i l t z a i l e a k , l e g e n a r d u n a k . . .

Eskandalaga-

rria zen harn m e z u a : n o l a t a n izango d u t e , bada, l c k u berezia J a i n k o a r e n b i h o t z e a n sektore j a i n k o z a l c c n c n

mespretxua jasotzcn

zuten

h a z t e r t u h a i c k ! A r r a z o i bat besterik ez zegoen h o r r e t a r a k o jesusen beg i e i a n : b c r a i c k z i r e n , h a i n z u z e n ere, o n a r p e n - , d u i n t a s u n - eta m a i t a sim-premia handiena zutenak.

136

137

k-susen jokacra h o r r e n ai-girara, z c n h a i t k o l c k t i b o r e k i k o d u g u n jarrera herrikusren hasi heharko d u g u egunen batean, - p r o s t i r u z i o r i k b i z i

diren emakumeak

edo h o r n o s e x u a l a k , e s a t e r a k o - , K l i z a n , ia b e t i ,

nabiago izaren baitugti h o r r e l a k o e n arazo, s t i f r i m c n d u eta h o r r o k e n a u rrean c/ikusiarena egirea.

A s k o dir geure b u r u a r i egin g e n i e z a z k i o k e e n galderak: n o n a u r k i
dezakerc h o r i e k jesusen a n t z e k o barrera gure artean? N o r i e n t z u n d i e zaiokete J a i n k o a z h i t z egingo d i en h i t z a , h u r a m i n t z o zen bezala? Z e r
i a g u n l z a a u r k i de/akete gure a n e a n , beren i/aera jarrera a r d u r a i s u era
s i n e s u m batey, b i z i dezalen? N o r e k i n partekatu dez.akcic iedea bakez eta
d u i i i t a s u n c z ? o r izango d a , erlijioek a h a z t u r i k ditu/.rcnci j a i n k o a k

o n a r t z e n , zcrgalari eta e m a g a l d u e k i n hatera aten z u e n . D e n e n r z a r z a b a l i k zegoen liaren m a b a i a . Inor ez dago alde hatera u t z i t a , J a i n k o a k
ez b a i t u i n o r bazterrera uzten bere b i h o t z e a n .
Kz da aski J a i n k o a g a n sinestea, z e i n J a i n k o r e n g a n sinesten d u g u n
jakirea da arazoa. Jesusek sinesten z u e n J a i n k o e r r u k i t s u a k ez d u mesp r e t x t t z k o . i n t o l e r a i U z i a z k o edo g a i t z e s p e n e z k o jarrera b a z t c r r z a i l c e tara b i d e r a r z e n ; oso bestela, o n a r p e n a eta e l k a r r e k i k o b e g i r u n e a a z p i m a r r a t z e n d i t u hark b e t i . K z g a i l e z e n e n g a i n a . J e s u s e n g a n d i k ez d u g u
e d o n o l a b i z i t z e n i k a s i k o . K l k a r m a i ta d e z a g u l a , i z a n g o d a liaren i r a kaspena.
Ahaz.uv.ina da Kukasen pasarte h a u . K m a k u m e bekatari bat b u rrera tu da Jestisetigana. S i m n lariseuak, bere e r l i j i o - i k u s p e g i r i k , s u s m o

dieit m a i r a s u n h o n d o g a h e a s u m a r a z t e k o gai?

txarrcz ela gaitzespenez e r r e a k z i o n a t u d u : ulerlez.ina zaio Jesusek e m a g a k l u bati bera u k i r z e n u/lea. Jesusek, alderantziz, m a i i a s u u c z erantzun
MAI

IANUN

d u . IV.irkamen, adore eta s a l b a m c n hirzak b a i n o ez. z.aizkio alera bere

F . R R U K I IStJA

b i b o i z . e t i k : Barkaiuak d i t u z u zure b e k a l u a k . . . Z o a z bakean.

Jesusen g a r a i k o taldeek, l . e b i t a r t c n l i b u r u zaharrak h i i z hauetan lab u r b i k z e n z u e n e s k a k i z u n e r r a d i k a l a z u t e n beren j o k a b i d e m o r a l a r e n
o i n a r r i : Izan s a n t u . N i , J a u n a , z u e n J a i n k o a , s a n i u a naiz-eta.
S a i i i u izare l i o r i , lizunctarik hereizte gisa ulertzen zuten j u d u e k . ( u zarte bereizie era baztcrtzailea sortu zuen Israelen Jainkoa imitaizeko era
liorrek: garbiei begirunea erakusten zitzaien eta mespretxua kutsatuei; g i zone/.koak balioesten ziren eta e m a k u m e a k garbtasun susmopean jarri;
osasuntstiekin hatera bizitzen zen eta legenardunetigandik ibes egiten.
I l a u t a b i d e irattltzailea ekarri zuen Jesusek gizarte Itorreiara: l/an zaitezte en ukitsttak, z u e n A i r a e r r u k i i s u a d e n bezala ( L u l a s 6 , . i d ) . Jainkoaren lehen zantz.tta e r r u k i a d a , ez s a n t m a s u n a . I Jaren a n t z e k o izan
n a h i d u e n a k ez d u k u r s a r u c n g a n d i k aldendttz

bizi behar,

horiek

maitasun errukiisnz maitaruz baizik.

Jesusek, horregatik, begirunea eta maitasuna o i n a r r i d i t u e n b i z i m o d u
berri bati e m a n z i o n hasiera. L e g e n a r d u n a k u k i r z e n z i t u e n , bekatariak

138

Biy.M7.ARhN AI.DRKO GRINA

B i z i t z a r c n zale a m o r r a l u a da Jestis. I laren hitza eta jarduer.t n a h i habar b a l e a n o i n a r r i t z e n dir: Ni b i z i a izan dezaten e t o r r i naiz (Joan
1 0 , 1 0 ) . 1 l o r i x e ta liaren h e l b u r t i a : b i z i t z a berritzea, eraldar/ea, g u z tientzat d u t n a g o a era z o r i o n t s u a g o a egirea, m a i t a s u n a eta e l k a r r e k i k o
k o n f i a n i z a ezartzca, a z k e n g a b e k o

e r o r k i z u n a zabaltz.ea,

hizitzaren

maitale d e n [ainkoagana biderarzea g u z t i a k .

l e n p l u t i k tratulariak b o t a b a z i t u e n , g u z t i e n t z a t b i z i - i i u r r i izan bebar zuen ktiittta salerosketa huts b i h u r t u z.utektko egin z u e n h o r i .
Idazlariak k r i t i k a t u b a z i t u e n , baien u s a d i o e k . m a i t a s u u a r e n askapena
ahazrtiz, b i z i t z a ito eta lege-gordetze huts b i h u r t u z u r e l a k o egin z u e n
h o r i ere.

B i z i t z a ahulean, hatitsiena eta hondatuena zutenengana hurreratu ba-

17

zen Jess, haick sendatzeko eta b i z i b i d e osasuntsu eta osasungarriago

hatera g o n b i d a t z e k o egin z u e n h o r i . B e k a t a r i e i b a r k a t u e g i n zien eta

OR NAIZELA

DIOZUE?

J a i n k o a r c n b e l d u r r e t i k askatu z i t u e n , h o r i e k beren b u r u e k i n bakean eta

J a i u k o a r c k i n adisktdetttta b i z i zitezela n a h i b a i t z u e n b i h o t z - b a r r e n e t i k .
Hrrela uler daiteke Jesusek h a i n gogo b i z i z bilatzea e m a n k o r t a s u n a .
I n o r k ez d u b i z i m o d u a n t z u bat b i z i behar, s o r m e n a baita b i z i t z a be-

Jess bakardadean otoitzean ari zen batean, ikasleak bildu zitzaizkion,

eta Jesusek galdetu zien:

rez. b r u i t u r i k e m a n gabe b i z i t z e k o atisardia d u e n p i k o n d o a z i g o m i egin

- o r naizela dio jendeak?

bebar d a . Bere gaitasuna, h t i i t u ugari e m a n d e z a n , a r r i s k u a n jartzen ez

H a i c k erantzun zioten:

d u e n m o r r o i z e k c n a k ez d u i n o l a k o saririk m e r e z i . I n o r k ez d u l a i n k o a k g u g a n gararazren d u e n b i z i t z a itoarazi behar.

Gizaki herria zen Jesusen amclsa; bizitza eraldatzen era hobetzen le-

-Batzuek Joan Bataiatzailea zarela; beste batzuek Elias; besteek antzinako profetaren bat piztu dla.
Jesusek galdetu zien:

niatua; b e t i k o bizitzaz gozatzera deitua. l a u ' ! illich tcologoak indar m i -

- E t a zuek, o r naizela diozue?

ragarriz a d i c r a z i zuenez, Jesusek a l d a r r i k a r u , bttltzatu eta b e z u r m a m i t u

Bedrok erantzun:

z u e n zate berri {New Beitig) h o r r e n b u r u t z a p e n a b a i n o ez zen izan

-Jainkoaren Mesias.

K r i s t o r e n pizttiera.

Jesusek inori ez esateko agindu zien zorro tz, eta hau esan zien gai-

E m a k u m e bekatariari Jesusek e m a n z i o n b a r k a m e n a ez. zen bekal u a k barkatzeko egin o h i ziren e r r i t u e n parckoa izan. Beste z e n t z i i bat
izan z u e n . Inolaz. ere e m a k u m e a r e n o n i k b i l a t z e n cz. z u e n S i m o n c n
ikttspcgi Icgcz.alearen aurrez a u n e , l o t s a i z u n a k e n d u eta d u i n t a s i u i a
i t z u l i z i o n b i z i t z e a b a i n o o p a cz z i o n e m a k u m e a r i Jesusek, b a r n c - b a r nerik craberriruz. eta e t o r k i z u n herria z a b a l d u z : Zure s i n c s m c u a k salbattt z a i t u . Z o a z bakean.

nera:
- O i z o n a r e n Semeak asko sufr tu behar d u ; zahar, apaiz-buru eta
lege-maisuek gaitzetsi egingo dute eta hil, eta hirugarren cgunean
piztu egingo da.
( e r o denei esan zien:
- i r e ondoren etorri nahi duenak uko egin biezaio bere buruari,
fiar beza bere eguneroko gurutzea eta jarrai biezat. Izan ere, bere b i zia gorde nahi duenak galdu egingo d u ; bere bizia niregatik galtzen
duenak, ordea, gorde egingo du (Lukas 9,18-24).

S l N K S T F . N A L D U G U JlvSUSENGAN?

Echen kristatt-belaunaldiek garrantzi handiko pasadizo gisa gorde zuten

gertaera honen oroimena Jesusen jarrailzaileentzat. Bazckiten Jesusen

140

141

l l l i z a k b e h i n eta b e r r i r o ent/.un b e h a r k o z u d a Jesusek bere ikasleei Fel i p c r c n Z c s a r c a i n g u r u a n egin zien g a l d e r a h u r a : Z u e k , o r naizela

diozue?.

BIZITZA/Ari

ORTU

. Z u e k or naizela diozue?. E c h e n h i r u ebanjelioekjasotz.cn

d u t e Je-

Jcsusengan d u g u fedea i i z a h z c a baz.aigu krisLau-elkartceran, kisrer

susek Keliperen Z c s a r c a eskualdean bere ikasleei egin zien galdera. E c -

g a l d u k o d u g u g u r c n o r t a s u n a . K z d u g u s o r m c n c z k o ausardiaz b i z i k o

hen kristauentzat oso g a r r a n t z i i s u a zen n o n janaitz.cn ari z i r e n g o g o -

hark e m a n z i g u n c g i r e k o a ; ez gara c r o r k i z u n a r i harn E s p i r i t u a r e n ar-

raraztea b e h i n era b e r r i z , liaren egirasmoa gauza rzeko xedez n o l a k o

nasa berriaz aurre egiten ausarrtiko; k a x k a r k e r i a arrean i t o k o gara.

l a g i i i u z a cskainrz.cn z i o t e n , bizia u o r e n g a t i k arriskarz.cn ari ziren gogora

Z e i n d u g u Jess, gaur, guretzat?

ek.irt/ca, alegia.

t r i i k , Kcdroren anlzera, Jess Jainkoarcn Mesas, J a i n k o a r c n h J a i ia

dla a i i o r r z e n d u g u . Eta egia d a : hainhcsicramo maite d u Jainkoak
n i u n d n a , Jess eman di gula opari. Bai al dakigu kristauok lainkoaren
o p a r i h a n d i h o r i o n a r r z e n , z a i n i z e n , goza tzen era ospatzcn? Jess ole
gure o s p a k i z t m , topaketa ca b i l k u r e n ardaiza?
Jainkoarcn Semea dla ere airortzeii d u g u . Berak erakuis dic/.aguke
J a i n k o a h o b e t o ezaguiz.cn, harn a i i a - m a i t a s u n a z gehiago I k k u z e n ,
m u n d u guztiarenizat m u n d u seiiirarrckoagoa ela zuzenagoa c r a i k i i z c k o
deia ede b a n d i a g o z e n t z m e i i . A r i o l e gara Jcsusengan g i z o n egin /en
J a i n k o a r e n aurpegia c z a g u i z e i i g u i e clkaricetan? A s m a i z e n al d u g u denenr/ai albisie h a n d i gisa iragarrzen ca adierazten?
Salhaizailc deil/en d i o g u Jesusi, gure h i z i l z a k gi/atiarrago egiteko, gure p c r i s o n a k askatzeko ca giza historia bere azken salbanieneia
b i d e r a t z e k o i n d a r r a d u e l a k o . I lori al da gure a r i c a n arnasten d e n itxa
ropena? I l o r i o l e gure e l k a r t c c i a i i k kutsatzen d e n bakea?
Jess aitorrz.cn d u g u gurc Jaun bakar. Kz d u g u beste nagusirik n a h i ,
c z i a g c z u r r c z k o ainkoen m e n p e a n egou nahi ere. Baina Jesusek hartzen
ote d u , egiaz, gure b i z i t z c n erdigunea? K r a b a l c k o nagusitasuna ematen
al d i o g u gurc clkartcctan? ( i tiznaren ela guztien gainetik jarrzen ole d u g u
bera? Jcstiscnak al gara? Bera al da amasa eta bizia ematen d i z k i g u n a ?
k r i s t a u e n egiteko nagusictako bat, gaur, indarrak batu ca bideak irekitzea da, E l i z a h o n e n ardatza Jess dla gero eta ageriagoan uzteko. Geroago e r o r r i k o d a g a i n e r a k o g t i z i i a .

142

k r i s r . i u r a s u n a k m e n d e e t a n zehar sotru d i t u e n i o t m u l a k errepikatzea

izatcn ila g u i e jocra galdera b o r i c n i / u i e a n : Jess J a i n k o a r e n Semea da,
g i z o n e g i n a , m t m d u a r c n salbat/ailea, gizadiaren b e r r e r o s l c a . . . aski ote
h i t z h o r i e k a h o s k a i z e a , harn .jarrailzaile b i b u r r z e k o ?
( i e b i e g i t a n , z o r i t x a r r c z , unieran ikasitako f o r m u l a k izatcn dir, mek a n i k o k i g c u r c g a n a l u a k , arink c r r c p i k a t u a k eta, b i z i t a k o a k b a i n o
gehiago, h i t z btitsean gerat/cn d i r e n a k . O h i i u r a z , d e b o z i o z c d o di/.iplinaz aitort/.en d u g u , b a i , Jess; baina baten b i z i c r a r e n jatoriasuna/
o h a r i z e k e , harn deia etit/.un gabe, liaren egitasmoak crakarrita s c u t i i z c k e , liaren askatastmak k u t s a l u gabe, liaren i b i l b i d e a jarraitzeu abal e g i n d u gabe b i z i gara a s k o l a u .
Jainko gisa gurt/.en d u g u , b a i n a ez da g u r c hiz.itz.atcn

anj.il/..

"l-ninav esatcn d i o g u , baina hari snrbalda c m a n d a bizi gara, nolakoa zen

ca zer n a h i zuen o n g i j a k i n gabe. Maisu deirz.cn d i o g u , b a i n a e r l i jio bateko k i d e gisa jokarz.cn d u g u , ez liaren ikaslc gisa.
(iez.urra b a d i r u d i ere, segurtastina e m a n g o d i g u , agian, gure d o t r i n a l o r m u l e n o r t o d o x i a k , baina baita, une berean eta horren o n d o r i o z , h a rekin lottira bizi bat izatcko c z i n d u r i k geratu ere. Badira oso orlodoxoak
d i r e n k r i s l a u a k , senc/.ko crlijiotasuna b i z i d u t e n a k , b a i n a Jcstisckin b i z i i z c a zer den e s k a r m e n t u z s u m a r u ere egin cz d u t e n a k . Ecdearcn jabe
sentitzen dir, baina cz.dute K t i s i o r e n E s p i r i r u a r e i i b i z k a s u u a ezagutzen.
Ez d i t z a g u n geure h u r u . i k e n g a i n a . Jesusen a u r r e a n jarri

behar

d u g u g u t a k o b a k o i t z a k , h a r k begira g a i r z a n titzi eta harn h i t z a k gure

143

b a r n c - m u i n c n h o n d o e t a n e n t z u n : Egiaz or naizela d i o z u e z u e n -

a l d c k o g r i n a era gure fede-gabezia eta m e s P i d a n t z a t i k irtetera g o n b i -

tzat?. I I a l a k o galdera bzirzaren b i d e z e r a n t z u t e k o a d a , h i t z l a n d u e n

datzen g a i t u e n A i t a g a n a k o fedea d i t u .

bidez adieraztckoa baino gehiago.

Jess d a k r i s t a u o k d u g u n gau/arik h a n d i e n a . Bera da gure b i z i t z a r i

beste z c n i z t i eta beste e t o r k i z u n bat e m a t e n d i z k i o n a . Beste era bateko
h u r u - a r g i i a s u n eta e s k i i - z a b a l t a s u n a k kutsarz.cn d i z k i g t i berak era be.s-

ZER

HGIN D U G U

JESUSEKIN?

t c l a k o m a i t a s u n eta askatasunera l o t z c n g a i t u . Bcra d a gurc k x a r o p e n a .

Bizitza guzriko kristau sentitzea izaren da, zenbaitetan, gurc arriskua;

izan ere fedea i n o i z azrertti gabe b i z i t z c n jarraitzeko arriskua bairago, eta

BiZITZA

lilRIDI'RAiil

baita k r i s i a u b i z i t z a , tedcgabctasiinek abatu eta Jesukristoren J a i n k o

b i z i a g a n a k o etengabeko i b i l b i d e bat dla ohartu gabe jarraitzekoa ere.

Ez d a b c r i e g i n k i z u n erraza gcrtatz.cn gurc b i z i t z a k o u n e b a l edo bes-

j c s u s e n g a n fede i r m o a d u g u l a ust d u g u sarritan, f o r m u l a zebatz ba-

lean s c n i i i u o h i d u g u n egonezin berezi horri izena c m a l c a . I l o r i aitorut

tzuk g o i l i k beber o n g i z.ehaztula d a u z k a g u l a k o ; eta cz gata k o n i u r a -

izan d i d a t e b e h i n b a i n o gehagotan zerbait desberdinaren, argi berri

tzen l e d c h o r i dcsirxtuatz.en ati garca ctengabe e g u n c r o k o b i z i i z a n , gurc

b a l e n e d o ta beren e g u n c r o k o b i z i b i d e a r i esanabi herria rila e m a n b i l a

inters eta r x c p e l k c r i e n b i d e z .

ibilitako hainbat perisonek.

A b o berean aiioriz.cn d u g u g u r c J a i n k o ca Jaun; ba'mbatctan, ordea,

l a m e husiastina d e i g e n i e z a i o k e . Z e n b a i t e t a n e g o k i a g o a l i t z a -

horrek ia cz d u i n o l a k o p i s u r i k , gure b i z i b i d e a r i z e n t z u a e m a t e n d i o -

rekc gogairzea deitzea, beti m o d u berean b i z i i z e a r c n nekca, bizi i z a -

t e n j a r r c i c i a n . ( ) n a d a . h o r r e g a t i k , harn galdera tiogo o s o z c n t z u i e a :

ren g i l r z a r r i a i c k i n ez asmaizeareu s c n i i p c n a : f u n t s c z k o zerhaitetan ez

Eta z u e k , or naizela diozue?. Z e i n d a , b e n c r a n , Jess guretzat? Z e r

garca asmarzen a r i , ca z e r i a n ez. d u g u n asmatzen z e h a z k i ez jakirca.

lekvi hete tzen dvi g u r c e g u n c r o k o h i z i b i d e a n ?

K r i s i a l d i a k , b a t z u c l a n , e r l i j i o - u k i i u a hartu o h i d u . E z i l a k i g u zer s i -

E g i a z k o graz uneak d i r e n h o r i e t a n , n o r b a i t ehanjelioko Jesusengana

netsi, czerk ez ailu b a r r u i i k argi tzen, i^arai b a t e k o c r l i j i o - k e r a i n o z o a

z i i u z o t a s u n c z h u r r e r a t z c n d e n e a n , p e r t s o n a biz c a g a r r a m z i z k o a t o -

bazterlu d u g u , baina ez. d u g u ezer hobez o r d e z i t i . E r r u d u n - s e n i i p e n be-

patzen d u h o r r e n g a n . A h a z t u ezin d e n pertsona. (Jure r x c p c l k e r i a era

rezi bar s o r d a k i g u k e h a l a k o e t a n g u r e b a i l a n : g u r c b i z i t z a r i n o r a b i d e a

k a s k a r k e r i a k gorabebera, beti er.ikattzen jarrair/en d u e n p e n s o n a .

c m a i e k o g i l t z a r r i r i k gabe geratu o h i b a i k a r a . Z e r egin?

Jainkoaren Mesias d u g u n Jess h o n e k gure azken egiaren aurrean

M i s t u r a r e n a u r r e a n ez etsirzca d a l e h e n - l e h e u i k e g i n h c l i a n e k o a :

k o k a t z e n g a i t u eta e r a l d a t z c k o , etengabe b i h o t z h c n i i z e k o , d c n c n r z a t

d e n a ari zaigu bizirzera d e i k a i n g u r u a n . E z i n c g o u horretan bata bere-

m u n d u b o b e a apaltasimez, b a i n a b i h o t z b e r o z b i l a t z e k o g o n b i d a p e n

b i z i k o garrantzia d u e n s c i u i p e n bat: c g i a z k o i a s u n b a n d i a g o z b i z i t z e k o

p o z g a r r i b i h t i r t z e n d a g u t a k o bakoitzarentzac.

d u g u n n a h i a . G u r e b i z i t z a b i r b i d e r a l z e a d a behar d u g u n a . Ciauza ez d a

Jess arriskutsua d a . B a l d i n t z a r i k gabe bebartsuetara e m a n a i k u s t e n

b i z i t z a k o alde bat edo bestea z u z e n t z e a . H o r i gero e t o r r i k o d a . O i n a -

d u g u , gure crabateko g e u r e k o i k c r t a agerkm u t z i z ; gure segurtasun, k o l -

rrietara joatea eta b i z i - eta s a l b a m e n - i t u r r i herria a u r k i t z e a da g a r r a n -

d a r k e r i a eta m e n d e k o t a s u n a k astintzeraino iristen d e n z u z e n t a s u n a r e n

tzitsueua holakoctan.

144

145

/ o r c e h a n d i a da h o r r e l a k o e t a n Jesusekin t o p o egitea. G e u r e b u r u a k

h a i n b a t e t i k a - e g i r a s m o ; ezagutzen d i t u jokarzeko beste c r e d u c z h e r d i n

egia b a n d i a g o z ezagur/en l a g u n die/aguke berak. g u i e b a i l a n d u g u n

b a t z u k ere; e m e d a g o m u n d u a g i z a t a r t u l e z a k c e n o r o t a r a k o . B a i n a

o n e n a esnaraziz. b u n t s e z k o e n e r a e r a m a n gaitzake, berak g o n b i d a t z e n

K r i s t o r e n g a n b a k a r r i k a u r k i t z e n d u gizalegcz b i z i t z e k o i r i z p i d e n a g u -

b a i k a i t u g a r r a n r z i z k o e n e t a r a b u r r e r a t z e n gaittizten g a l d e r a k egitera.

sia eta h a r t a t i k b a k a r r i k o a t c n d a bere eraiiiziikizuiia

B i z i t z a s u s u a i s a k o n e n e i a t i k b i z i t z e k o deia e n i / u r e n d u g u b a i e n -

sendotzen.

K r i s t a u - i t x a r o p e u a , bcstalele, h e r i o t z a o n d o r e n e r a k o "zerbair itxa-

g a n d i k , bera baita " b i z i a r e n lagun d e n J a i n k o a . B e r a k g o n b k h u z c n

rotea b a i n o gehiago d a jesakviuoreiigaii

gaitu g u z t i a b i z i b i d e d u i n , eskuzabal era g i z a k o i a g o batera b i r b i d e r a -

ge roa beren o s o a n haren c s k u jartzea, bcra b a i t a salbatzailc b a k a r r a .

rzera. B i z i t z a k o unea e d o z e i n i z a n i k ere, g a r r a n t z i h a n d i a d u Jesusen

K r i s t a u a k e/.agur/cn d i r u beste salhamen-eskaintzak ere; z i c n t z i a t i k e d o

galdera h o n i c r a n t z u t e a k : Z u e k , not naizela diozue?.

g a r a p e n e t i k zer i t x a r o n l i t e k e e n begi ra dago b a t z u e t a n ; askapena ekar

nxiirolea,

g u r c i z a n a eta gure

dc/.akccn o r o t a n laguntzen d u , m o d u m u g a t u . m bada ere. B a i n a k r i s t o

h c r p i z t u a g a n d i k b a k a r r i k espero d u g i z a k i a k bere b u r u a r i e m a n ezin
d i o n a z k e n s a l b a m e n a ca K r i s t o r e n g a n o i n a r r i n i z b a k a r r i k c r a i k i t / c n

ERABAKK;ARRIA

d u bere

itxarofia/a.

Z e r d a , azken hatean, krisiau egiten gaiitieria? G u t x i dir h o r i b a i n o i n -

N o r b a i t c k , h o r r e g a t i k , ci l i j i o - k i i s i a l d i a r c u e r d i a n , k r i s i a u izaten a-

ters h a n d i a g o a izan d e z a k e l e n galderak, erlijio-jarrera argi tu n a h i

i r a i t z c n o l e d u e n j a k i n n a h i b a d u , ;arrantzizkocna ez ta aita s a m u a -

duenarenizat.

h r a n t z i i n a , h i t z h i t a n esateko, h o n a k o hau b a k a r r i k

ren, K l i z a k a t o l i k o a i c n c d o i g a n d e e t a k o b t i e b e h a r r e n aurrean n o l a k o

izan d a i t e k e : K r i s t o bera d a , beste e t l i j i o c k i n alderatu/., k r i s l a u - l e d e a -

jar re a tluen g a k l c i z c a . /.era da l e h e n - l e b e n i k z i n i z o i a s u n osoz gal del ti

ren o i n a r r i l u n t s e z k o e n a ; h a u d a , hari uste osoz a t x i k i t z e a eta leialta-

bebar t i u e i t a : Jcsuki i s r o r c i i g a n sinesten al dut?, a i r a i t z e u al t l i o t ? - ,

s u n e z arrailzea.

hartaz l i o al nazi?". G u r e bihot/ak kristau izatcari tit/i d i o , K t i s i o k g u -

Kgia m n l r z o bat sinestea b a i n o \AIK:\\A<^, Jcsiikri>ti>-/ siiicUcit

kris

tan-fedea. H o r i ta e r a b a k i g a r r i a . 1'en son a h o r r i sinetsiz b a k a r r i k ezag u t z e n d u k r i s t a u a k bere hizitz.arako zcnrz.ua a u r k i t z e n l a g u n d u k o

retzat tlcus esan n a h i cz d u e n e a n . 1 l o r r c g a i i k tlu h a i n b c s i c k o g a r r a n tzia harn galdera b e h i n eta berriz. cnt/uteak: Ktazuek, or naizela d i o zue?; zein da zuen bi/ii/atan d u d a n esanaha.

i l i o n azken egia. K r i s t a u a k ezagttnak d i r u bizitza ulertzeko beste era bar/Lik ere; e n t z u t e n d u beste e r l i j i o e u me/ua; aberasteti d a beste dcol o g i e i a t i k d a t o z e n osag.ii balioisuev eie. B a i n a K r i s t o r e n g a n b a k a r r i k
a u r k i t z e n d u azken egia ela harengan o i n a r r i t u z b a k a r r i k d o a bere nortasuiia eratuz.
K r i s r a u - m o r a l a , h o r r e g a t i k , ez da u a g u s i k i , m o r a k i r i b u r u z k o legem u l t z o bar g o r d e t z e a , Jesusijarrai

i zea b a i z i k ; bera b i z i - e r e d u t z a t h a r -

t u z eta h o r r e t a t i k a b i a r u z , m a i t a s u n a g u r e j a r d u n o s o a r e n i n d a r eragile gisa b i z i t z e a . K r i s t a u a k c z d i t u alde hatera u z t e n beste h a i n b a t eta

146

1 i

Mendi garai baten gailurrean, Jesusen aurpegia antzaldaturik

18

i k u s i z u t e n harn ikasle g e r t u k o e n e k . Israelen h i s t o r i a k o bi pertsonaia

ospersu z i t u e n l a g u n : M o i s s , legelari h a n d i e n a , eta E l i a s , ahalegin s u -

JESUSI E N T Z U N

tsuz j a i n k o a r e n alde atera zen s u z k o p r o f e t a .

Legea eta Profetak i r u d i k a t z e n d i t u z t e n b i p e r t s o n a i o k a u r p e g i a
Pedro, Joan eta Santiago berekin hartu eta mendira joan zen Jess,

itzalita dute; Jesusenak b a k a r r i k egiten d u d i z d i z . E z dir, bestalde, i n o -

otoitzera. Eta, otoitzean ari zela, aurpcgiaren itxura aldatu egin z-

lako m e z u r i k ematen a r i , Jesusekin mintzo dir: h o n e n a d a azken h i -

tzaion, eta jantziakzuri distiratsu bihurtu. Hartan, bi gizon agertu zi-

tza. B c r a b a k a r r i k da beste e d o z e i n me/u e n t z u t e k o g i l t z a r r i a .

ren, aintzazdistiratsu: Moiss eta Elias, ela Jesusekin mintzo ziren. Je-

P e d r o k , d i r u d i e n e z , cz z u e n u l c r t u ; era hiru etxola egirea p r o p o -

rusalemen gertatzekoa zen honen heriotzaz. Pedro eia lagunak logaleak

satu z u e n , b a k o i t z a r e n t z a l b a a . H i r u r a k m a i l a berean jarrzcn d i t u .

jota zeuden; baina esnatu ziren eta Jesusen aintza eta harekin zeuden

E z d a Jesusek d a k a r r e n b e r r i k u n t z a / . j a b e t u . H o d e i t i k atera zen a b o -

bi gizonak ikusi zituzten. Hauek urruntzean, Pedrok esan zion Jesusi:

tsak argi tu k o d u d e n a : H a u x c d u t neure S e m e a , n i k h a u t a t u a . E n -

- M a i s u , zein ederki gauden hemen! Zergatik ez egin furu etxola:

t z u n berari!. E z zaic M o i s c s i edo Eliasi e n t z u n behar, Jesusi b a i z i k ,

S e m e maiteari s o i l i k . J a i n k o a r c n egia erakusten d i g u t e h o n e n h i t z e k

bata zuretzat, bestea Moisesentzat eta beste Eliasentzal?

Ez zekien zer esaten zuen ere. Eta, hori zioela, liodei batek estali zituen, eia heldurtu egin ziren hodeipean sartzean. M i n t z o hau elorri

I n o n g o bi/.ipen b e h i n e n a da Jesusi e n t z u n e z b i z i t z e a . Iritsi gara, azk e n c a n , egia d i o e n bati entzutera; h o n e k b a d a k i zergatik ca zertarako

zen hodeitik:
-Flauxe dut neure Semea, nik hautatua. Entzun berari.

b i z i d e n . G i z a k i a r c n t a m a i n a k o m u n d u z u z e n ca d u i n a g o a j a s o t z c k o

Mintzoaren ondoren, Jess bakarrik ageri zen. Ikasleek isilik gorde

g i l t z a r r i a k eskaintzen d i t u .

zulen eta,
(

era b i z i t z a k .

ordukoz, ez zioten inori esan ikusitakorik ezer ( E u k a s

jesusen jarraitzaileok ez. gara e d o z e i n sineskera, arau edo c r r i t u t a i i k

b i z i . Bere c r d i g u n c a n cbanjelioa eta cbanjelioa b a k a r r i k jarriz d o a n hc-

},28b-3b).

ncan joango da elkarte bat kristau eginez. 1 lorrerantxe jokatzcn da gurc

n o r t a s u n a . E z d a eginki/.un erraza Jesusen kontakizuna c l k a r r e k i n e n N O R I

tzuren d u e n sinesttin-taide batek b a i n o giz.akoiagoak bihttr g i n t z a k e e n

l-NTZUN?

gertaera a p r o p o s a g o r i k asmatzea. Igandero e n t z u n d e z a k e g u b i z i t z a

K r i s t a u o k u m e t a t i k e n t z u n izan d u g u Jesusen antzaldaketa

izena

e m a n z a i o n e b a n j e b o e t a k o pasarte h u r a . G a u r ezin da z i u r t a s u n osoz

beste era b a t e k o begiz. h e h a t z e k o ca, m u n d u b i z i g a r r i a g o a e r a i k i z , ard u r a b a n d i a g o z b i z i t z e k o egiten d i g u n d e i a .

j a k i n k o n t a k i z u n h a u noia sortu zen. K r i s t a u - t r a d i z i o a n b i arrazoirengatik jaso zen b e r e z i k i : Jestisengan g o r d e r i k zegoen m i s t e r i o a gogoratzeko lagungarri zitzaielako eta hari b a k a r r i k entzutera g o n b i d a t z e n
zelako berrn.

149

JF.SUSI BAKARRIK E N T Z U N

d u t e n b e z i k e t a - l i b t i r u a k . E z t a liaren n o n d i k n o r a k o h i s t o r i k o e n xehe-

Pasarte h o i i i Jesusen a n t z a l d a k c t ; i " d e i t u izan zaio o h i l u r a z . l'.zin da

ziurtasuncz. osatu k o n t a k i z u n harrirj;arri hau sorrarazi z u e n e,ertakaria.
Jesusen egiazkc> n o n a s u n a r e n izpi batz.uk a n t z e m a t e k o aukera c s k a i n tzen d i g u n esperienrzia izan z c l a k o , ebanjelariek garrantzi h a n d i a c m a ren d i o t e l a d a d a k t g u n b a k a r r a .
Jesusen aurpegiaren eraldakera a z p i n i a r r a i z e n d u k o n t a k i z u n a k leh e n une barean eta, Moiss eta Elias

h u r r c n c z h u r r e n , I.egeareii eia

ProJeten o r d c z k a r i gisa, z i u r r e n i k - h a r e k i n h i t z egitera tlatozen arren,

Jesusen a u r p e g i a k b a k a r r i k irauten d u a u i z a l d a t u t a eta distiiat.su gcr-

rasunez berri e m a t e k o biografale ere. Bihotz-berrirzcari b u r u z k o l i b u r u a k dir, aldatzeta, Jesusi jarraitzera eta liaren e g i r a s m o a r e k i n bat
egitera g o n b i d a i / e k o i d a r z i a k .
Bihorz-berritze-jarreraz entzutea eskatzen dute, borrenbesiez. Era jarrera borretan i r a k u r r i , hots e g i n , hausnarru eta gorde behar dir s i nestun era elkarte b a k o i t z a r e n b i h o t z e a n . A l d a tzen basten da [esusi b u r u z k o ebanjeiioen pasa i lea i g a n d e r o b i h o i z - b e r i itze-jarreraz e n t z u i e n
tlakien kristau elkartea. l'.z d u P l i z a k , b a r n e l i k eraberritzeko, lat l i b u r u r x o horietan g o r d e t z e i i d e n indarra b a i n o cratrilc b i / k o r r a g o r i k .

taeraren e r d i t i u n e a n .
Ikasleak, d i r u d i e n e z , ez dir b i z i t z e n ari d i r e n a r c n m a n d a / jabetu,
Pedrok, izan ere, honea baitio: Maisu, zein etlerki ganden h e m e n ! Z e r gatik ez egin h i r u etxola: bata zurctzar, bestea M o i s e s e n i z a t ela bes lea
Eliasentzat?. b i b u r t i S a n t u e l a k o bi p c i i s o n a i a h a n d i e n ikuspegi eta
m a i l a berean jarrzcn d u fesus. Etxola baa, b a k o i t z a r e n i z a l . esus ez. zen
o r a i n d i k b a i e n b i h o t z e i d i a n era m i t i n e a n t x e r t a i u .
Jainkoaren ahoisak z t i z e n d u k o d u eta e r a k u i s i k o d i o Jesusen b c n c t a k o n o r t a s u n a : <d lauxe d u l neure semea, nik hautatua, aurpegia antzaldaiua duea. Ez da nahasru behar, t/.aliia bezala d a u d e n Moiss edo
i'Jiasenarekin. Entzun berari!, ez beste i n o r i . I laren hitza d a eraba
k i g a r r i b a k a r r a . H a r e n g a n a i n o e r a m a n behar g a i l u z t e g a i n e r a k o e k .
E b a n j c l i o c k asotzen d u i e n Jesusen pasarle hau lehen kristau ekarteetan entzuteak izan zuen garrantzia tierreskuratu b e h a r r e k o k o i u u a
elugu g a u r k o El i z a n . E l u n j c l i o izenez e z a g u i z e n d i t u g u n lau Itburuok
idazlan bakarra osatzen d u t e guretzat eta ez d i r u g u Bibako g a i n e r a k o
lburuen p a r e k o egin behar.
B a d a horietan b a k a r r i k a u r k i dezakegun gauza bar: Jesusek erakarriak
sentitti eta j a r r a i t u z i o t e n lehen ikasleei gei"taera h o r r e k eragin z i e n z i rrara. k b a n j e l i o a k ez dir Jesusi b u r u z k o j a k i t u r i a a k a d e m i k o a azaltzcn

no

M l S T K R I O A R E - N AURRI'/. A U R R E BIZI

C izaki m o d e r n o a hasia da jada b a r n e - b u s i a s u n a k , e g u n e r o k o a r e n b u i s a l k e r i a k , g u i e g i z a t i e a r e n a r i n k e r i a k , niisrei i o a r e k i k o h a r r e m a n i k

e z a k . . . b i h o t z e a n sortzen d i o t e n ezin betea sentitzen.
Bai/uetan m o d u z e b . i z i u gallean eta i i a h a s i a u , m o d u argi eta uab a r m e n e a n besleetan, de/enie dir d c z e p z i o j eta d e s i l u s i o a b i z i i l u l c n.ik, g i z a k i a r i p e r i s o n a - s c n a l a p u r t z e n , barnez. Iiusien eta transz.cnd e n t z i a r a i r e k i t z e k o g a i i a s u n a keniz.cn i l i o n gizarte hau dela-eta.
Erraza da g i z a d i a k jarraitu d u e n i b i l b i d e a azahzea: gero eta e r a g i n k o r r a s u n b a n d i a g o z ikusi d u a r r a z o i m e n a r e n tresna c r a b i h z e n ; gero eta
i l a t u - k o p u r u l i a i u l i a i ; o a p i l a t u z joan d a ; z i e n t z i e n e r e m u k o ezagutz.a
t;ero era k o n p l e x u a g o a k sistcniaz.atu d i t u ; z.ient/iak, m u n i l u a eta b i zitza c s k u p e a n izareko xedez, gero era t e k n i k a abahsuago b i h u r t u el i 111
ezagutza h o r i e k .
M e n d e e t a n b a r n a egin d e n i b i l b i d e l i l u r a g a r r i horrek b a d u a r r i s k u
bat. A r r a z o i m c n a k crabateko askapenera eramango gaituela tiste izanez
a m a i t u d u g u o h a r k a b c a n . E z d u g u m i s t e r i o a onartz.cn. h g o n , ordea,
gure izaeraren s a k o n e n e a n txertatttta dago m i s t e r i o a .

151

G i z a k i a k d e n a e z a g u m eta m e n d e a n e d u k i n a h i d u . B a i n a ezin d i t u
e z a g u t u eta m e n d e a n e d u k i , ez bere j a t o r r i a , ez bere azken xedea. E t a
g a i n d i t z e n g a i t u e n zerbairek ingttratuta b i z i garca a i t o r t z c a litzateke
arrazoizkoena: apakasunez ibili bcharko genuke misterioaren giroan.
B e l a r r i u i o d c r n o e n t z a t eskandalagarra d e n g o n b i d a p e n a egiten d u
Jesusen mezttak: ezin da d e n a a r r a z o i m e n e r a m u g a r u . M i s t e r i o a r e n a u rrez aurre b i z i t z e n kasi behar d u g i z a k i a k . Eta m i s t e r i o a k b a d u izena:
babes e m a n eta senide gisa b i z i t z e r a d e i t z e n gaituen Jainkoa, gurc
Aita.
E z ote g u i e a razo larrena, A h a r i o t o i t z egiteko eta h a r e k i n m i n r z a t/cko gaitasunik gabe geratu iza na? U m c z u r t z gande eta ez d u g u senide
gisa elkar eramaten asmarzen. G a u r berrn ere, ktino eta i l u n t a s u n c n
arretik, d e i k a ari z.iigtin ahotsa e n t z u n liteke: H a u x e d u t neure Sem e a . .. E n t z u n berari!.

D e n a dago u n e a n t i n e k o m o d e n edo g u s t u e n e ten gabeko aldaketaren

esan era.
Aise ikus d i t z a k c g u o n d o r i o batzuk. N o r c n g a n a jo izan ezean, norberak z a i n d u b c h a r k o bere b u r u a ahal d u e n m o d u a u . B a t z u k mailcguzko
nortasunaz bizi dir, i n f o r m a z i o a r e n k u l t u r a t i k janarituz. Badasektetan
cdora "alcgiazko m u n d u H l u r a g a n i a n " harneratuz ordezkoren bal bilatzen
d u e n i k ere. G e r o era ugariagoak dir, bestaldc, galduta b i z i direnak. E z
dure, ez h e l b u r u r i k , ez egitasmorik. 1 -ster asko b i h u r t z e n dir hauek beren bar-bateko nahiak aseko d i z k t c n n o r n a h i r e n b a r r a p a k i n .
E r r e a k z i o u a i u bebarra d a u k a g u . B i h o t z a erncago jarri, b i z i l z a r e n azken egia ra z a b a l i k ; arseden h a r t u , geu garenaren p r e m i a s a k o n e n a k e n t z u t c k o ; gure c g i a z k o n i a r e k i n bat e g i n . Aise e.sna l i t e k c gure b a i l a n
beste era b a t e k o m e z u a e n t z u t e k o p r e m i a . B a l i t e k e o r d u a n tartc h a n d i agoa egirea J a i n k o a r i .
E s a n a l u s a k o n a hartzen d u I.ukasen e h a n j e l i o k o pasarieak g u i e gar a i o i a n . K o n t a k i z n n a k d i o e n e z , ikaslcak beldurtu egin ziren, h o d e i

GALDUTA

batek csrali z i i u e n e a n . B a k a r r i k eta g a l d u t a d a u d e . I l o d c i a r e n e r d i l i k

ahots b a l e n t z u n d u t e zera esaren d i e l a : I l a u x c d u t neure S e m e a , n i k

A d i t u e k d i o t e n e z , erreerenreak g a l d u izana da gizarte n i o d e r n o a r e n

datu kezkagatrienetako bat. D e n o k froga dezakegu: erijioa ndarra gal-

hautatua. E n t z u n berari!. X a i l egiten da b i h o t z e a n aigia eta itxaropena

j a r r i k o d i g u n ahois bar e n t z u n gabe h i z i t z e a .

d u z doa kotnzientz.ietan; t r a d i z i o i i k d a t o r r e n m o r a l a desegilen ari d a ;

jada ezin da erahateko z i u r t a s u n c z j a k i n n o r k d u e n bizitzari n o r a h i d e a
eman diczaiokecn giltzarria.
H c z i t z a i l e askorxok cz d a k i l c , ez zer esan, ez. ikasleei n o r e n izenean
hitz egin bizitzari b u r u z . A i t a - a m c k ez dakite zer ondare espirituak- utzi
s e m c - a l a b e i . K u l t u r a eraldatuz d o a , o n d o z o n d o k o m o d e n g u r p i l e a n .

N O N

H N F / U N JI.NUSI?

Jainkoaren H i t z a e n t z u t e k o d a u d e n bideeti arrean, gero eta gehiago b a 1 i oes ten d a z c n h a i t k r i s t a u t a l d c t a n , garai batean, m o n a s t e r i o c t a n b a -

U n e a n u n e k o a r i b u r u z k o berriek baino inters g u i x i a g o dute ragancko

tik bat, oso e s t i m a t u a zen lectio d i v i n a ( i r a k u r k e r a j a i n k o t i a r r a ) d e r i -

baioreek.

tzan m e t o d o a . Biblaten i r a k u r k e r a b a u s n a r t u a egitea da; J a i u k o a r c k i n

A s k o dir beren b i z i t z a n o n oinarri tu edota, norahidea emateko, ora

jo ez d a k i t e n a k . E z d a k i g u n o n a u r k i t u b i z i t z e k o , pentsatzeko, l a n egit e k o , m a i t a t z e k o edo h i l t z e k o b i d e a k a r a u t u k o d t z k i g u t e n i r i z p i d e a k .

a t i r k i t z e n eta b i h o t z - m t n e a n harn h i t z a c n i z u t e n laguntzea d u h c l b t i r u z u z e n a . Idazteunak i r a k u r t z e k o era h o r r e k zenbait tirrats ematea

eskatzen d u .

E53

PeiiiD'tea ivakuvtzt da I c h c n d a b i z i k o a , berta ko aiorrizko csanahi.t jas o l z c k o era, brrela, n o r b e r a r e n a u k e r a k o u l e r k n n i z a k saihcstcko. E z

da b i d c z k o a B i b l i a r i edozer gauza esanaraziea egiazko esanabia d e s i t x u r a t u z . E s k u e r a n d i t u g u n l a g u n g a r r i g u z t i a k e r a b i l i z u l e r t u bebar d a
pasartca: i t z u l p e n e g o k i a , B i b l i a r e n o b a r r a k , i r u / k i n u l e r g a r r i a k . . .
(logela

da h u r r e i i g o a . U n e h a u , b i h o t z h a r n e a n i r a u l i z , Jainkoaren

l a b o r m e n d i k o gerrakariaren pasarteak d i o e n e z , ikasleek m e z u h a u

e n t z u n z u t e n : Hauxe d u t n e m e Semea, n i k h a u t a t u a . E n t z u n berari!.
H o r r e t a r a k o bid bar d a , m t o d o h o r i erabiliz, Jesusen ebanjelioak i ra a n tzen ikaslea. G u r e b i z i b i d e a b e t i r a k o eralda dezakeen b i z i e r a herri
bat a u r k i r u k o duut berrn.

h i r z a geurcganatzeko Linea d a . 1 Jorretarako, pasarteko h i t z g a r r a n t z i tfiiienak as tiro errepikatzen dir b e h i n eta berriz, hrrela n i e z u a a d i t u
eta geure egiteko. B i b l i a k o pasarteak ela h i t z a k " b u r u i i k b i b o t z e r a jaiisara/teko, "txikim edo hausnartU' egin bebar direla esaren zuten a n t z i n a k o e k . U n e h o n e k or bere b a i l a n bilt/.ea era isiltastina tnica eskatzen d u ; m i n t z a t z e n ari z a i d a n J a i n k o a r i sinestea, liaren hit/era
orzanlasttnez irektzea.
Otoitza d a h i r u g a r r e n unea. Iraknrlea, u n e h o n e i a n , e n t z u t e k o jarrerarik e r a n t z u l e k o jarrera ra igarorzen d a . O i o i t z - u n e h a u ezinbesiekoa d a , f c d e d u n a r c n era J a i n k o a r e n a r t e k o e l k a r r i z k e l a has d a d i n . hz
dago i r u d i n i e n a r i asko eragin b e h a r n k , ezta solasaldi ederrik asniatu beliarrik ere. A s k i da ziiuzotasune/. geure b u r u a r i galdctzea: Jauna, zea'
da [lasarte l i o n e u bidez esan n a h i d i d a z i m a ? X e r u u a d e i l z e u nanz, zebazki X e r e n ust o n a erein nahi i l n z u ire hihoizean?
1 .attgarreu une hatera ere igaro liteke, kojitntplazio edo J a i n k o a r e n
aurreko isiltasun izenez ezagutzen dena. Sinesttinak Jainkoagan hartzen
d u atseden beste ahorsak isilarazira. I laren aurrean egoreko unea d a ,
ezeren kezka ela arretarik gabe, liaren m a i t a s u n a eta c r r u k i a aiogo/at/eko.
A z k e n i k , B i b l i a r e n e g i a z k o i r a k u r k e t a b i z i t z a n a m a i t z e n dla izan
behar da k o n t u a n eta J a i n k o a r i e n t z u n ote d i o g u n e g i a z i a t z e k o i r i z [lidea gure bihntz-bcrrilzea

dla. B e h a r r e z k o a da, horregatik, " h i t z i d a -

i z i t i k . hitz. bizitura igarotzea. San N i l o k , b a s a m o r t t t k o aita h e n e r a g a r r i a k , esan o h i z u e n : N i k

ire b i z i t z a z n i e r p r e t a t z e n

ditttt

Idazteunak.

1S4

155

19
JESUSI J A R R A I T U

I N O N K O K A T U E lA ATZERA REGRA1U C A B E

Jesusi jarraitzca da k r i s l a u - h i z i b i d e a r e n m u i n a . F u n t s e z k o e n a . E z d a
ezer g a r r a n t z i z k o c d o c r a h a k i g a r r i a g o r i k . H a i n z u z e n h o r r e g a t i k , J i i r a
g e r u e r a l a b u r idatzi zizkcn L u k a s e k bere c b a n j e l i o a i r a k u r t z e n z u t e n

M u n d u honetatik eramana izateko garaia bazetorkiolarik, Jerusalemera

joateko erabaki sendoa hartu zuen Jesusek. Mandatari batzuk bidali

e l k i n e c i , Jesuseo a b u r u z , cz d a g o c l a ezer J i o r i b a i n o p r c r n i a z k o a g o r i k
eta atzeraezinik ohartaraz.reko.

zituen aurretik, eta S a m a r a k o herri batean sartu ziren Jesusi ostatua

Jesusek i i u d i g o g o r eta c s k a n d a l a g a i i i a k e r a b i l t z c n d i t u . B i s i a n d a

prestatzeko. Baina herrikoek cz zuten hartu nahi izan, Jerusalemera

k o u t z i e n t z i e i a s t i n d u bat e m a n n a h i d i e l a . E z d a b i l arratzaile gehia-

zihoala eta. H o r i ikusirk, Santiago eta Joan ikasleek esan zioten:

go ret h i l a , g e z u n e z k o segu"tastmet

u k o e g i n e z eta e g i n

beharreko

-Jauna, aginduko al dugu zerutik tximista erori eta garbi ditzan?

h a t i s i u r a k g a u z a i u z , b u r u - b e l a r r i bere atzetik joango d i r e n jarrairzaile

Baina, Jesusek, haiengana itzulirik, haserre egin zien. C e r o , beste

k o n p r o m e r i i u a g o c n b i l a b a i z i k . Jesusen hit/ek, a z k e n b a l e a n , gai ba-

herri batera joan ziren. Bdean zihoazela, batek esan zion Jesusi:
- N o r a n a h i jarraituko dizut.
Jesusek esan zion:
- A z e r i e k badituzte zuloak ela aireko hegaztiek hahiak, Gzonaren
Semeak, ordea, ez du burua non ezarri.
Baina, hark erantzun:
-Jauna, uztazu lehenbizi aitaren hiletak egitera joaten.
Eta Jesusek:
- U t z i hilei beren hildakoei hiletak egiten; zu zoaz Jainkoaren erregetza hots egitera.
Beste batek, berriz, esan zion:
-Jarraituko dizut, Jauna, baina uztazu aurrena etxekoei agur egiten.
Baina Jesusek erantzun:
- G o l d e a r i heldu eta atzera begi ra tzen d u e a ez da gai Jainkoaren
erreinurako (Eukas 9 , 5 1 - 6 2 ) .

karra p k m t c a t z e n d u t e : zer h a r r e m a n eratu n a h i d u g u Jesusekin liaren

jarrairzaile garca d i o g u n o k ?
E c h e n pasadizoa. )esusckin batera d o a n batek h a i n d u e r a k a r m e n
h a t u l i a Jesusen alele, a m u a b a i t z e n h a i t i o berak d e i i u d i c / a i o n b a i n o
lehenago: Noranahi j a r r a i t u k o dizut. [csusek esatcn ari z a i o n a z o b a r arazicfi d i o : A/crick h a d m i z r c z u l o a k eta a i r e k o l i c g a z f i c k , hahiak-,
b a i n a berak ez, d u b u r u a n o n ezarri.
)so gauza g o u b c h t raisua d a Jesusi jarrair/ca. Ealdeko izan n a h i d u i c n c i ez die segu tasunik c d o o n g i z a i e r i k eskainiz.cn. Ez d u d i r u a i ra hazten edo aginfea cskuratzeit Jagunrzen. Jesusi jarra i tzca bidean bizitzca da,
ongizalcan k o k a t u gabe era erlijioan gezurrezko gordelektirik b i k i n i gabe.
Ez da zorixjrra bli/ak ahalmen gut.xiago ca ahulczi.i gehiago iza tea. C e r t a
dakigukeen o n e n a da, gurc ledea gatbitzeko eta Jcsuscz gehiago ndatzeko.
B i g a r r e n p a s a d i z o a . Beste bat prest zegoen Jesusi j a r r a i r z e k o , b a i n a
l c h e t i d a b i z i airaren hiletak egiteko betebehar s a k i . u t i a hete ahal i z a re.) c s k a i u z i o n . Ez z e n g a u z a h a re re harrigarra i n o n g o j u d i i r e n t / a t .
etiijio-betebehar

g a r r a n t z i t s u e i i e t a k o a h a i t u t e . Jesusen

crantzuna,

a l a b a i n a , t x u n d i g a r r i a izan z e n : L'tzi h i l c i b c r e n h i l d a k o e n hiletak egit e n ; z u zoaz J a i n k o a r e n erregetza hots egitera.

156

Bizi bid gi/akoiago baten alde lan eginez j a i n k o a r e n ertegetzari bideak zabaltzea beti ela presa h a n d i e n e k o lana. E z c r k ez d u atzeraru bebar gure e r a b a k i a . I n o r k ez d i g a eutsi edo gerarazi bebar. Bi/.itzaren
erregetzarcn z e r b i t z u r a b i z i ez d i r e n hildakoek j a r d u n g o d u t e J a i n k o a r e n erregetza eta liaren z u z e n t a s u n a b a i n o latrira.sun t x i k i a g o k o la-

garamarza gaur kristauak. 1 l i c r a r k i a k eginahalak eta bi egiten d i t u tirrt u z d o a k i o n g i z a r t c - h e r m e a berresktuatzeko. K r i s t a u elkarteek gero eta
pisu eta indar gutxiago dute i n g u r u a n eragitcko. Ez. d a k i g u burua n o n
ezarri. Jesusi m o d u apal era a h u l a g o a n b a i n a , era b e r e a n , e g i a z k o era
jatorragoan jarraitzen kastcko u n e a d u g u o r a i n g o a .
B i g a r r e n esaera. L e h e n d a h i / i aitari l u r ematera joatea eskatzen d i o n

neta n .
H i r u g a r r e n pasadizoa. j a r r a i u i aurretik bere .sendikoak a g u r m n a h i
z i t u e n hirugarren hari zera esan z i o n jesusek: (oldeari b e l d u eta atzera
begiratzen duea ez da gai j a i n k o a r e n errcnurako. K z i n da Jesusen alzetik j o a n , atzera begiraruz. E z i n da J a i n k o a r e n erregetzari bid berriak
ireki, iraganean geratuz. Era bateko ardura eskatzen d u A i t a r e n proiektuan jarduteak: tiste osoa J a i n k o a r e n e t o r k i z u n e a n jartzea eta Jesusen
urratsen atzetik joateko ausardia bebar dir.

bal i Jesusek d i o t s o : -dJtzi h i l c i beren h i l d a k o e n h i l e t a k egiten; /u zoaz

J a i n k o a r c n erregetza hots egitera. Iraganetk d a t o z k i g u n , b a i n a , c b a n jelioa ren araberako b i z i b i d e a sort/.eko gaur l a g u n g a r r i cz d i r e n o h i tura
era betebeharretan

n a h a s i r i k b i z i gara sarritan L l i / a n . /.cuban a r t z a i -

nek " h i k l a k o e i lur ematen d i h a r d u i c n hjldako gisa iknsren d u bere b u rua. Jcsuscngana i t z u l i era l e b e n i k Jainkoaren erregetza b i l a t z e k o unea
d a . I lorela b a k a r r i k jarri a h a l k o gara ledea Jesusek n a h i bezala u l c r tzeko ela b i z i t z e k o jarrera j a l o n e a n .
1 l i r u g a r r e n esacra. Beste b a i i , berriz, zera esan z i o n : (ioldcari b e l d u
eta atzera begiratzen duea cz. da gai J a i n k o a r c n erreinurako. E/in d a

Jl.SUSl J A R R A I T U

J a i n k o a r c n erregetza a l d a r r i k a r u beti atzera begi ra j o a n d a . E b a n j c l i o e Jesusi jarraitzea ikasleek C a l i l e a k o bideetan barna ikasi zuten metfora d a . H a i c u t z . i t zera esan n a h i z u e n z e b a z k i : Jess ez hegien bistalik galtzea; ez g e k l i r i k geratzea b a r e t i g a n d i k u r r u n ; i b i l i a n joaiea, m u g rzea eta urraisez urrats liaren atzetik ah i a rzea. Jesusi "jarraitzeak"
mugirzea eskatzen d u . I n m o b i l i s m o a , horregatik, gaitz hilgarria da E l i -

tako s o r m e n a i l o cdota i r u t l i m e n a biltzen denean, berrikuntza oro arrisk u t s u i / a i h a r t u ca ci lijio-era c s i a t i k o a sustarz.cn d e n e a n , Jesusi jarrait/eko era z i n i z o a c r a g o z i c n ari gata. Ardo herria zahagi bcrrician
b i l a t z e k o unea da o r a i n g o a bcsic b e h i n . I l o r i da Jesusek e s k u z e n
zuena.

z a n : hilarazi egiten b a i t u , Jesusen h/ibidea, idala eta h e h n u g a partekaruz, liaren ar/etik joateko tetina.
E c h e n k r i s t a t i - b c l a u n a l d i c k cz z u t e n i n o i z a h a n z t e n k r i s t a u zateak

JARIMIPI.NI.AN

KRISIAU l / . A N

Jesusi arraitzea eta h u r a bezala b i z i rzea adierazten d u e l a . 1 l o r i d a

f u n r s e z k o e n a . H o r r e g a t i k e m a t e n die E u k a s e k h a i n g a r r a n t z i h a n d i a

g u n e errazetara i t z u l i eta b e r r i r o hainbesle a razo eta gatazkatatik ba-

Jesusen h o n a k o h i r u esaeroi.
L e h e n esaera. J a r r a i t z c k o erabakia h a r t u t a d a t o r k i o n bati zera o h a r tarazten d i o Jesusek: Gizonaren

s e m e a k ez d u b u r u a n o n ezarri.

( i z a r t e m o d e r n o honetan bizirauteko senak segurrasuna bilatzera

1^8

K r i s i a l d i e r a n h a n d i a izaren d a segurtasuna b i l a t z e k o t c n t a l d i a , k o k a bestuko g a i t u e n c r l i j i o - e r a baten areak jotzca.

G u r c k r i s t a u t a s i m a h e r r i k u s i heharrean gara, e g u n g o E l i z a n Jesusi
j a r r a i t z e k o g r i n a k eragiten d i g u n ala crlijio-segurtasuna

bilatzen

159

ore g a b i l t z a n ikusi ahal izateko. J o h a n n Baptist M e t z , A l e m a n i a k o reo-

rrela a d i e r a z i a d a t o r . S e t i d o e n ageri d i r e n a k b a k a r r i k a d i e r a z i k o d i -

l o g o ezagunak d i o e n e z , h a u d a k r i s t a u o k E u r o p a n d u g u n a p u s t u r i k l a -

tut.

r r i e n a : ctlijio-era burgesaren edota -Jarraitzezko

kristautasuturen

artean erabaki heharra.

H a i n b a t k r i s t a u beren n o r t a s u n e a n a s t i n d u t a b i z i dir. E z d a k i t e
z i u r l e d e d u n d i r e n i k ere. E z t a J a i n k o a r e k i n h a r r e m a n a k i z a t c n a s m a -

Jesusi jarraitzcak ez d u h i l i k dagoen i ra gaera ihes egin behar d e n i k

rzen ore d u t e n i k ere. E l i z a r e n b c r a r e n h a i t a n h a z i z d o a n sinesgahe-

esan n a h i , hari amasa e m a t e n z i o n K s p i r i t u bera/. b i z i t z e n ahaleginrzea

z i a isilaz m i n t z o dir b a t z u k . E z d i r u d i , gainera, i'.liza barz.uk eta bes-

b a i z i k . G a t z h a n d i k o n o r b a i t e k esan d u e n bezala, Jesusen airera b i -

teak, beren a l d c t i k , fedea b e l a u n a l d i berrietara eskualdatzen lortzen ari

zi tzca d a k o n t u a , ez haizea ora, geu har i b i h z e a .

direnik.

Jesusi jarrair/ea ez d a n o b e d a d e e n bila i b i h z e a , ezta talde h a u t a t u a k

S i n c s g a r r i t a s u n a r c u galera d a beste d a i u g a r t a n l z i t s u bat. E l i z a k ez

sustatz.ca ere; b u r u - b e l a r r i J a i n k o a r e n erregetza dei tzen /licuaren zer-

d u jada o r a i n urre b a t z u c t a k o k o n h a n t z a p i z t c i i . Harn hitzak - sarri-

b i t z u r a arriz, Jess egirea, b a i z i k , gure elkarteen ardatz b a k a r r a .

tan n a g u s i - k u l s t i z eta c s k a k i z u n c / . - cz. d u beste garaictan zuen p i s u r i k .

jesusi jarniirzcak, h o r r e g a t i k , hai/c-konrra joatea eskatzen d u ia

beti, E h a n j e l i o k o i z p i r i t u a r e k i n uztarrzcn ez d i r e n o h i r u r a , m o d a edota
i r i t z i - k o r r o n i e e n a u r k a k o jarreraz.

E r l i j i o - a g i m e a zalanlz.an jan/en da Eliza b a r m a n eta k a n p o a n . K r i s i a u erljioari c k i n t z a k eskatzen z a i z k i o , ez h i t z a k .

G i z a r t e h o n e t a n , gainera, gero eta butsalagoa d i r u d i kristau kutstta

H o r r e k g u z t i a k zera eskatzen d u : azaleko gizarte k o n r s u m o /ale

d u e n guztiak. I u b i n g a k o N . ( reinacher leologoak oharfarazi d u Eliza,

h o n i ez d i o g u l a gu m e n d e a n bar gai izan utzi behar ca, h o i r e z g a i n ,

gure gizartean, gero eta c r a k u n d e marjinalagoa ari dla bihurtzen. Bere

baita lagun era s e n d i k o e n aurka jarri bebar d u g u l a ere, h o r i e k chanje-

jarduera, zcnhait i u g u r u n c i a n , ez da czrabaidaiz.cn, ezta k r i l i k a l z e n ere.

lioaren a u r k a k o bideak jarraitzera g o n b i d a t z e n g a i t u z t e n e a n .

l'.z d a k o n t u a n h a r t z e n .

Jesusi jarrairzeak, horregatik, gatazkarako eta g u r t i l z e r a k o prest ego-

K a r l R a h n e i -en i r m l i a k , haleie, neguaren gordintasuna b a i n o csa-

tea eskatzen d u . Jesusen zori berean parle harrzeko prest egorea, )nar-

n a b i b a i k o r r a g o a zuen, N e g u a k udaberria i raga rt zen d u era l a u d a izoz-

rzea, haren.i bezala, g u r u t z e - b i d c t i k d o a n bizitza b i z i t z e k o arriskua, p i z -

tuen a z p i a n j a i o i z a berri b a l ari da presta tzen. C i a r r a n t z i z k o ezer cz da

tuera zain d u g u l a j a k i t u n i z a n i k . G a u z a zango al gara gaur Jesusek

c r r a z j a i o t z . c n . R a h n c r berak, l e b e n i k eta b e h i n , c r r a d i k a l t a s u n a eska-

berari jarraitz.eko egiten d i g u n dei beti b i z i a e n t z u t e k o ?

tzen z u e n , erroetara itzultzea. Nckez, j a k i n l i t e k c ola eta zcrez egin

h o r i , b a i n a kristautastma c r r a d i k a l i a s u n a k kutsatuta balego, u d a b e r r i a
p i / r u k o l i t z a i c k c Klizan. ( latir cz da s a n i u i ik gure artean e d o , agian,

N F . G U A El

ez gara h o r i e k ezagulz.eko gauza. H o r r a , g u r c lehen arazoa.

IZAN

l'Jizak alde hatera utzi b e h a r d i t u g e z u r r e z k o segttrtasunak

F e d e a E u r o p a n negualdian dla esaten z u e n K a r l R a h n c r t e l o g o

eta

g a u r k o g i z o n - e m a k u m e e i z e n t z u a eta i t x a r o p e n a bilarz.cn l a g u n d u be-

ospetsuak bere b i z i t z a k o azken u r t e e t a n . Harn o n d o r e n ere izan dir

har d i e . Eeheneratzearcn a l d e k o m u g i m e n d u e k z u r r u n t z c - eta erne-

i r u d i berbera e rabil i d u t e n a k , El izaren e g u n g o egoera

g a z i o - i t x i t u r a arriskutsuetara eramaten d u t e . B a k a r k a eta taldean Je-

azaltzeko.

A d i e r a z p e n g o g o r r a d a , e z h a i r i k gabe, b a i n a s u s m o l a r r i b a t z u e k h o -

160

s u k r i s t o r e n J a i n k o b i z i a g a n a i t z u l t z e a da behar d u g u n a .

It.l

Iritsi da E l i z a k bigarren m a i h i k n arazoak alde barera utzi eta Jesusen

d e n Jainkoa agenaraz.rcn d u t e , g o g o r k e r i a b i d e z b e h i n ere g a i l e n t z e n

d e i a i i arrera jarri behar d i o n unea: Utzi h i l e i beren h i l d a k o e n hiletak

ez d e n a , N u r b a n a k o e n ela h e r r i e n a r t e t i k g o g o r k c r i a - z a n t z u o r o dc.sa-

e g i t e n ; z u zoaz J a i n k o a r e n erregetza hots egitera.

gerrara/tea esan n a h i d u Jesuscntzat Jainkoarcn erregetza ouarrzeak. Beti

bera da haren m e z u a : Jainkoa h u r b i l d u g u n A i t a d a . Bi/.ibide d u i n era
z o r i o n r s u a besterik ez d u n a h i g u z t i o n t z a i . A l d a itzazue z u e n pentsa-

JAINKOA

E Z D A INDATKI RA

ZALEA

era era jokaeta ca sinets ezazue albiste o n han

Jcsusciigau d u g u n ledeak ez d u g i z a k i o k g o g o r k e r i a r a k o d u g u n jo-

Jesusek ez z u e n i n o l a k o g o g o r k e r i a - m o i a o n a r t u . O s o bestela, e r r o t i k

era aldat/ea ovia o r a i n d i k . B a d i r u d i m u n d u a m e n d e a n d u t e n e k gc-

desegin n a h i izan z u e n . b,z dago i n o l a k o z a l a n r z a r i k . 1 l o r i a l d a r r i k i r u

i r a r e n hiz.kimt/a b a i n o ez. d u t c l a ulcrtz.L'n. /aizcntasuna ez.artzcko as-

d u r e beti k r i s t a u e k eta baieziar/en d u t e g o i t i k behera e g u n g o i k e r k e -

m o a d u t e , 1L11 ii / a h a r r e k o z c n h a i t o r r i t a k o J a i n k o g o g o r zalearen

tek. B o r t x a r i k eza da Jesusen jokaeraren eta n i e z u a r e n ezaugatri f u n -

a n t z - i r u d i r a j o k a i t i z . I k u s p c g i z a l d a t u beliarra dago ca Jesusen J a i n -

tse/koetako bat. I ,ukasen pasarlean ketnentsu eta haserre atera zeu Jess, o n a r t u ez z i i u z t e l a - c i a , satnaiiar g o n o t a t u a k s u n i s i t z e k o , ikasle
b a t z u e k zcrutik i x i m i s i a erorj et,i g a i h i z i t z a i i " n a h i z u t e l a k o .
H . i t r i g a r r i r o , baleie, Jesusen indaikeiiaiik

c/-> b o r i ez da i i i / p i d e

koagan sincsteko ordu.t d a . Kz ski zciu/ugahca g o g o r k e r i a r i k gabeko b deak c r a h i l t / c i i saiatzea. ( lainhat m e u d e i a k o h t t r u g a h c k c n a basacien
o n d o r e n , ez d u i n o l a k o / e i i t z u r i k o r a i n d i k ere gerraren i r t e n h i d e a n sinesten jairail/.eak.

a r a u - e m a i l e izatera irirsi kristauen a r i c a n , ezta k r i s i a u ederako o i u a rriz.kotzat o n a r i u a ere. K r i s t a u e n ustez, i n d a r k e r i a k ez d u i n o l a k o l o t u rai'ik izan cz k r i s t a u - f c d e a i e k i n , ezta j o k a b i d e c r i k o a r e k i n ere, m e u d e c i a n zehar. ( errateak, g u i urzadak era jarrera inilitaristak b e d e i n k a i z c r a
ere i t i i s i i/.m ela, ( u m s c a u l e s u k r i s i o r i j a n . i i l z c a r c n a u r k a e g o n z i i c k c e n i k ere pentsatu gabe.
N o n d a g o kontraesan h o r r e n sustraa? 1 l a i n h a t t e o l o g o k uste d u c ncz, B i b l i a k o j a i n k o g o g o r zalearen ideapean jarrai tzean d u K r i s t a u tasunak, Jesusi b e n c i a n jarraitzera ausartu gabe. E z a g u n a ca m i r e s g a i r i a da G a l i l e a k o M a i s u a r e n i n d a r k e r i a r i k eza, b a i n a b e i r i kristauen"
g i / a r r c - k o n t z i e n t z i a i i b i z i i i k eta i i u a u e a u eUiau, o r a i n d i k ere, besie
i n o r k b a i n o i n d a r h a n d i a g o a d u e l a k o g u z i i e n g a i n c t i k dagoen J a i n k o
justizia zaic eta zigort/ailcaren i r t i d i a k . B e r o r i da b e h i n eta b e r r i r o gen-ara eramaten g a i t u e n j a i n k o a .
J a i n k o i n d a r k c r i a zalearen i r u d k i k o n i z i c n t z i e t a t i k k e n i z c a i z a n zen
es usen n a h i a eta ahalegtna. Jesusen k e i n u , bit/ eta b i z i t z a osoak A i r a

lh2

163

20

guztiz ere, ez poztu espirituak menpean jartzen zaizkizuelako; poztu,

bai, zuen izenak zeruan idatzirik daudelako ( L u k a s 10,1 - 1 2 . 1 7 - 2 0 ) .

JESUSEK BIDALIAK

EBANJELIOAKKN

ERAMAI1.F,

O n d o r e n , Jaunak beste hirurogeita hamabi ikaslc izendatu eta bere

aurretik bidali zituen binaka, bera joateko zen herri eta tola guztie-

lesLisen a h o l k u - m i n t z a l d i garrantzitsu bat d a k a r Eukasek pasarre h o -

taia. Eta esan zien:

n e t a n ; ez, ordea, I l a m a b i e i zii/.endua, i k a s i c - m u l t z o zabal bati egina

- U z t a ugaria da, baina langileak gutxi. Erregutu, bada, uzta-jabe-

b a i z i k . I Ioriek b i d a l i z i i u e n J a i n k o a r e n erregetzaz z u e n e g i l a s m o a n l a -

ari, bidal ditzala langileak bere uztara. Zoazte! Bildotsak otso artera

g u n z i e z a i o t c n . I l a l a k o sortze-agiri bar dir Jesusen h i t z o k , c b a n j e l i o a

bezala bidaltzen zaituztet. Ez eraman poltsarik, ez zakutorik, ez oi-

zabah/cko hieran jarraibide izan ditzaten harn jarraitzaileek. Ildo na-

netakorik, eta ez gelditu bidean inori agur egiten. Edozein etxeian sar-

gusi b a t z u k a z p i m a r r a r u k o d i l u t .

tzen zaretela, esazue lehenbizi: "Bakea etxe h o n e l a k o e f . H a n bake-

Zoazte!. B e h i n eta berriz ahaz.ru egiten b a d u g u ere, Jesusek h i d a l i a

zalerik baldin badago, fiaren gain kokatuko da zuen bakea; hestela,

izanaren i n a r k a d u jarria E l i z a k . A r r i s k u L s u a d a , horregatik, bere eri-

hutsean geratuko da zuen agurra. Gei di zaite/.te etxe berean, eta jan

jioa z a i n d u eta garatzcko craru d e n c r a k u n d c i z a i b a n z e a . H i s t o r i a n

eta edan daukatenetik, zor baitzaio langileati bere sarta. Ez ihili etxez

barna h i d a l i a izanaren l o g i k a p c a n abiaru d e n p r o f c t a - m u g i n i e n d u a r c n

etxe.

i r u d i a k hobero crantztiten d i o jesusen asmo jatorrari, bere baitatik ate-

Herri batean sartu eta onartzen bazaituzte, jan j a i tzen dizuenetik,

sendatu bertako gaixoak, ela csaiezue: "Gainean duzue Jainkoaren

reaz, besteetan p c t u s a i u z eta m u n d u a r i J a i n k o a r e n albiste o n a c s k a i n i z .

liza ez dago h o r h e r c i z a i , g i z a d i a r e n i z a r baizik ( B e n e d i k t o X V I ) .

erregetza'. Baina herriren balean sartu eta onartzen ez bazaituzte, ir-

I lorregatik d a gaur h a i n arriskutsua gurc interesetan, gure iraganean,

leu plaza ra eta esan: " O i u e t a n itsatsi zaigun zuen herriko hautsa ere

gurc d o k t r i n a - l o r p e n c t a n , gurc jarduera eta ohiruretan atzera egirea. A r e

hor astintzen dizuegu. Dena dla, jakin ezazue gainean duz.uela fain-

gehiago, h o r i e g u n g o k u l i u r a r e k i k o h a r r e m a n a z u r r u n d t i z egiten ba-

koaren erregetza". H o n a nik esan: auzi-egunean Sodomak zigor b i -

d u g u . Z e r d a E l i z a zurrn, za hark i tu eta bete ha i tara b i l d u a , Jesusen

gunagoa izango d u , herri hark baino.

profeta eta c b a u j e l i o c r a n u i l e i i k gabea?

Hirurogeita hamabi ikasleak poz-pozik itzuli ziren, eta esan zioten

Jesusi:

-<d l e r r i r c n batean o n g i h a r l z e n b a z a i t u z t e t e . . . sendatu b e r t a k o g a i xoak eta csaiezue: " G a i n e a n d u z u e J a i n k o a r c n erregetza'. H o r r a , a l -

-Jauna, deabruak ere menpean jartzen zaizkigu zure izena aipatzean.

biste h a n d i e n a : J a i n k o a o n d o a n d u g u , gure b i z i b i d e a g i z a k o i a g o e g i -

Jesusek esan zien:

rcra b u l t z a t z e n . E z d a aski, ordea, egia hots egitea, benctan erakargarria

- T x i m i s t a bezala zerutik erortzen ikusi dut Satans. Begira, sugeak

eta desiragarria izan d a d i n . U l e r g a r r i a egin behar da: zerk erakar ditzake

eta eskorpioiak zapaltzeko eta etsaiaren indar guztiak menperatzeko

gaur g i z o n eta e m a k u m e a k ebanjeliora? ola a n t z e m a n lezakete h o r

ahalmena eman dizuet, eta ezingo dizue ezerk kalterik egin. Halaz

ezer b e r r i r i k eta o n i k ? Z e r keintt eta h i t z eskatzen zaio gaur E l i z a r i ?

164

li

E g u n g o m u n d u a maitatzca falta zaigu segur a s k i eta ez d u g u egungo

g i z o n ela e m a k u m e e n b i h o t z c t a r a iristen asruarzen. k z da aski alelaret i k s e r m o i a k egitea. k m z u l c n , ahegi egiten, zautiak s e n d a t z e n . . . ikasi
behar d u g u . Hrrela b a k a r r i k a u r k i t u k o d i t u g u Jcsuscngana ui reraiz.cn

E d o z e i n etxetan san/ean, h o n a k o a eia ikasJeek - l e b e n - l e b e n i k adierazi b e h a r r e k o a : " B a k e a etxe h o n c t a k o e i . B a k e a da J a i n k o a r e n erregei/areu lehen seinalea. Eli/ak bakea r x c r u t z e n ez b a d u e l k a r b i z i t z a n ,
g u r e lehen egtekoa b a l i o g a b e t z e n ari gara k r i s t a u o k .

l a g u n u c k o h i t z apal eta zint/.oak; hau d a , g u / i i o n A i t a o n a d e n ].nn-

t ) r a i n d i k harrigarriagoa da bigarren a g i n d u a : Ez e r a m a n p o l t s a r i k ,

k o a r e k i n h a r r e m a n e t a n jarrzen gai ren eta h o n d o g a h e k o s a m u r r a s u n a

ez z a k u t o r i k , ez oinetakorik. I l a u da, b i d e a n l o p a t u k o d i t u z t e n es-

d u e n maisuarengana h u r r e r a i z e k o .

kaleak he/ala h i z i k o ti i ra Jesusen j a n a i l z a i l e a k . E z d u i e d i r u r i k eta ja-

-<d'.dozein ctxetan sartzen zaretela, esaz.ue l e h e n h i z i : ' ' B a k e a etxe b o -

naririk e r a m a u g o . O i n u t s i k i b i l i k o dir, l a r r u z k o o i n e t a k o parerik ere

n c t a k o e i ' V k.rahareko e n e s p e t u z , a d i s k i d e - eta senide-jarreraz. bakea

ez d u e n hainhav beb.n isu bezala. //.ikmorik ere ez d u t e e i a m a u g o , f i -

k u t s a i u z jakinarazten da Jesusen herri o n a . A k a i s b a r d a nagusitasunez,

losofo i b i l t a r i batzuek e g i n o h i z u k n c z . .

m c h a r x u a k e r a b i l i z edo e i r e s u n i i n e z ezarri nahi izatca. K b a n j c l i o a i ' c n

I buen j a n z r e k o eta h o r n i t z e k o eran, denek ikusi . i h a l k o d u t e be-

a u r k a k o d da, g u r e m e z u a ez dela o n a r t z e n L i a , pertsonak m a i i a s t i n i k

l i a r t s u e n e i i alde d u t e n z a l e i a s u n a . |esus ez da ikasleek zer e r a m a n be-

gabe trata rzea. ola o n a r t u k n d u t e , jesusen arraitzailetzat a u t k e z t e n

har titilen peu tsa tzen a r i , aui k a k o a b a i z i k : zer d e n e r a m a n behar ez d u -

garenott a l d e t i k u l c r t u a k direla sentitzen ez badute?

ten a,

behai tsuengamlik

gehiegi

al d e n tlu

ez

d a te/en.

Hori

ta

barrigarriena h e m e n .
ola g a u z a i u genezake Jesusen i z p i t i t u h o r i o u g i z . n r a i c n gizartean?
J l SUSKN BI AtlNDU

Ivz, besierik gabe, e r l i j i o - e m k u n d e bateko k i d e t z a l edota l'.lizako k a r g u

baten a r d u r a d u n i z a t bereiz.iko g a i t u e n a r r o p a i a r a joz. B a k o i t z a k a p a l -

K r i s r a u edeak hogei m e i u l e bete eta gero, kosta egiten da Jesusek bere

tasunez a z t e r i u behar t l u g u zein b i z i m a i l a k , z e i n h i i z e k , zein jarrerak

laguuei e m a i u l a k o trr.iibideak e n t z u n eta lots.irik ez s e u t i i z e a . l'.z

p.irckatz.cn i i a i l i i c n b e h a r i s u e i i e k i n .

naiz a n h i i z e z h i t z bizi behar d i r e n i k esalen. l z . I l o i ietan b i h z e n d e n

espirituaren a u r k a ez d u g u l a ezer egin behar ta n i k adierazi n a h i d u i l a n a . B i a g i n d u g o g o r a t u k o dilu b a k a r r i k .
Jesusek C ralicako h e r r i x k c i a r a b i d a l i z i t u e n ikasleak, bildotsak otso
artera bezala. N o r k ust d u czaugarri horrek behar duela izan g u i e ortasunaren ezaugarria. m o t a guztietako gatazka ela h s k a n e z ganezka d u g u n gizarte h n n c t a u ? (uve a n e a n , izan ere, ez. d u g u o t s o g e h i a g o be-

B A M A B i n r . pOnllHKKIN
E b a n j e l i o a z a b a h z e k o lana d o k u i n a k o n i u e k i n lotuega i k u s t e n d u g u
. K k o t a n . L'.banjelioa eramarea ]esusen t l o k t r i n a o r a i n i l i k czagutu e z e d o
eskas ezagutzen tlurenei ezagutzcra e m a i e a i z a n g o lirzat'eke.

har, b i l d o r s gehiagoren heharrean gara. Hli/atik edo h o n e n i n g u r u t i k

d a u z a k hrrela u l e r t u t a , o n d o r i o a k b i s r a k o a k d i r e l a d i r u d i . E z e r

erasokorrasuna eta e r r e s u m i n a p i z t e n d e n g u z t i e t a n e d o t a elkar uler-

b a i n o l e h e n , b a l i a b i d e b o t e r e t s u a k b c h a r k o d i t u g u , beste i d e o l o -

tzea korapilatstiago egiten d u t e n h i t z txarrak eta erasoak j a u r t i t z e n d i -

ga, m o d a eta i r i t z i - t a l d e e n artean g u r c m e z u a r e n h e d a p e n a z i u r r a -

renean, Jesusen e s p i r i t u a l en a u r k a a r i gara jokat/.cn..

tzcko.

166

167

H o r r e z gain, o n g i prestarutako kristauak b c h a r k o dir, d o k t r i n a o n g i

Z O R l HARRICARR1A

ezagutu eta k o n b e n t z i m e n d u z hedatzeko gai izango direnak. A z p i e g i t u r a

r c k n i k o era pedagog'iko egokiak bebarko d i t u g u , kristau-mezua zabaltzeko.

B a d i r a jesusek esandako h i t z a k , beren b a i t a n gorde tzen d e n c d t i k i a

A z k e n hatean, p e r t s o n a - k o p u r u g a r r a n t z i t s u a b e b a r k o d a , b a l i a -

ulertzen a h a l e g i n d u gabe, o h i t u t a z e n t z u t e n d i t u g u n a k . B a r n c z e u -

b i d e o n e n a k eskucran, ahalik era jende ugaricn k o n b e n t z i t z e r a irits daitezen. H o r i g u z t i a oso arra/.oizkoa d a eta balote h a n d i a d u , z a k m t z a rik gabe. B a i n a jesusek ola arduicn d u e n eta cbanjelioa zabaltzeko zer
egiten d u e n aztertzen b a d u g u a p u r bar, gauzak dezenre a k l a t z e n dir.
h-banjehoa ez d a , b c r c z . i k i , d o k r r i n a hus- bat. P.banjelio.i J e s s bera
d a : h a r e k i n hatera hasi zen gertakari gizarartzailca, salbatzailea, askatzailea. P.banjclioa zabaltzca, h o r r e g a t i k , ez d a d o k t r i n a bat zabaltzera
m u g a t z e n s o i l i k , gi/.artearen eta b i z i t z a r e n m u i n c a n Jesusen i n d a r sal
bagarria txertarzea d a horren e g i n k i z u n naguscna. h l a bori ezin da edozein eratara e g m .
K s p c i i e n t z i a askar/ailc h o r i g a u z a t z e k o , b a l i a b i d e c g o k i e n a k ez. dir
agintearenak, Jesusek b a l i a t u z i t u e n b a l i a b i d e p o b r e a k b a i z i k : baztertuenganako elkartasunczko maitasuna, pertsona bakoitza

onartzea,

i a i n k o a r e n b a r k a m e n a e s k a i n i z c a . senide a r i e k o c l k a r i c a sortzea, a h u Icnak z a i n t z e a . . .

C i a r r a n t z i z k o e n a , o r d u a n , l e k u k o a k e d u k i tzca d a , |esuscn n o r t a s u nak -ardura/, o n a r t z e n b a d a , beh'uitz.ai - h o i i c n g a u d u e n i n d a r giza
tartz.ailea besicck h o r i e n b i z i b i d e a n s u m a ile/.uen. C iarranizitsua d a d o trinaren e r e m u k o prestakunt/.a, b a i n a ebanjelioaren araberako bizierari
amasa ematen d i o n ncurrian bakarrik.
E r a b a t e k o lebentasuna d u l e k u k o t a s u u a k . F g i t u t a k b c b a r r c z k o a k
dir, b a i n a Jesusen jarrair/ailecn b i z i t z a r i era l e k t t k o t a s u n a r i eusteko,
cz bestetarako. H o r r e g a t i k , garrantzitsuena cz da k o p u r u a , elkarteak
erakttts lezakeen e b a n j e l i o a r e n a r a b e r a k o h i z i - k a l i t a t e a b a i z i k .
Arreta h a u d i a g o z e n t z u n b c h a r k o g e n i t u z k e , agan, |csusck b i d a l t z e u
d i t u e n e i esandako h i t z a k : P,z e r a m a n p o l t s a r i k , ez z a k u t o r i k , ez o i n e takorik. Lrauuzue z e u o k i n ire K s p i r i t u a .

168

rzuteii ikasiz gero, argi b e r r i z a r g i t / o i g a i t u z t e n h i t z a k ti i ra eta, aldi berean, c b a n j e l i o a u l e r t u eta o n a r t z e t i k z e i n u r r u n g a t i d c n erakusten d i gutenak.
o l a e r r c a k z i o u a t u k o luke batek, Jesusek ikasleei aipatz.eii d i c n z o ria zntzoiasun osoz. e n r z u n g o b a l u : Bildorsak otso artera bezala b i d a h z c n zaituztei?
S a r r i t a n h a i n g o g o r r a , h a i n c r a s o k o r r a eta, i n o i z , h a i n b i h o z g a b e a
agei'i z a i g u n gizarte h o n e t a n , b i z i al liteke otsoarena ez d e n beste era
hatera? {homo Iwuiiiti

lupus, gizakia otso, giz.akiarentzat, 1 l o b b e s ) .

1 lainbeste inferes, n o r g e h i a g o k a ca liskar z c h a r k a t z e n den c l k a r b i z i i z a n , ba al d u e s a n a h i r i k bildorsak b e z a l a - bizir/cak?

A i a b a i n a , bata zerbait erakargarria ikasle k r i s i a u a r c n z o r i h a r i i g a r r i
h o r r e t a n . C )nlaMina ca onginaha cxi.stiiz.cn tlircla aurkiiz.eu lagnntlttz
hizitzera egin zaigu dei; bizitza, hala eta guztiz erc>\ ona izan daitekccla.
Ivz tlago zertan dena norgehiagoka, lehia eta istlua izan beharrik. Beg i m n c z k o , z c r b i i / u / k o ca adi.skidcta.sunezko jarrcia/. b u r r e r a g i n t c z k e
biz.itzara ca p c r i s o n e n g a n a . Belsona izan liteke g i z a k i , o i s o izan beh a r r i k gabe.
A r e gehiago. Interes pila bati l o t u t a b i z i garen arren, b i z i t z a t i k m u i i d u a r i o i i t a s u n , m a i t a s u n ca s a m u t t a s u n a p u r bat e k a r r i z i gar izana
i z a n d a i t e k e garrani/.izkocna. O n b e r a t a s u n n i c n p r e m i a d u g u i e k u l t u r a k . Jaiilkitz.cn d e n h i t z c r a s o k o r bakoitz.ak, z a b a l i z c n den geztir b a k o i i z a k , egiren d e n b o r t x a b a k o k z a k gizatasun g u i x i a g o eta s u r i t s i p c n
g e h i a g o d u e n gizartera b u h z a t z c u g a i t u .
hz. d a erraza gaur b c g i i u n e z k o , a d i s k i d e t a s u n e z k o eta a b e g i k o r t a s u n e z k o jarrera h o r r e t a n b i z i t z e a . F . g u n e t i k e g u n c r a gero eta g e h i a g o
g o g o r t z e a d a e r r a z e n a ; geure b u r u a k besteci eraso eta g a i z k i eginez.
169

e s z e p t i k o a edo i r x a r o p e n i k gabea d u r e n p e r r s o n e n t z a t .

Jainkoaren

babe.stea. Jesusengaua i m i l i behar d u g u era h a r c n g a n d i k ikasi. Bizitza

egiazko bakea bada, b e r o r i d a eragilenk o n e n a d e n o n artean eta d e n e n

gizalegezkoagoa izan z e d i n egin z i t u e n a h a l c g i n a k , g u z t i c n g a n a i rek i -

o n e r a k o e g i t u k o b i z i k i d c t / a baketsuaren alde lanean b i z i t z e k o

rik b i z i zuen a d i s k i d e t a s u n a k , liaren o n b e r a t a s u n u e k a e z i n a k . . . era-

I eben birza d e n e i bakea eskaintzea izan d a d i l a , eskatzen die Jesusek

kargarri izaren arraitzen d u t e gaur o r a i n d i k H u a bai b i z i zela h i l d o r s

ikasleei Jainkoaren erregerza hots egitera doazene.m: ksazue lehenbizt:

b a t e n antzera o t i o e n arrean!

" B a k e a " e t x e l i o t i e t a k o e i " . , Bakea o n a n z . c n b a d u t e , G a l . l e a k o b c r r . x ketan zabaldtiz. j o a n g o d a . Bes tela, b e r c n g n n a h z n h k o da; ez. d a . bcraz, i n o i z gali/.ekoa, J a i n k o a r c n o p a r i a baita bakea.

JAINKOAREN

BAKEA

D e n o k m i n t z o gara bakcaz", baina b i r z b o r r e n esanaha a l d a t u z oan

d a , B i b l i a r e n a rabera d u e n z e n t z u t i k u r r u n d u z . I l a i n erabilera i m e r e satuak z a l a n t z a z k o a eta p r o b l e m a t i k o a b i h u r t u d u h i t z h o r i . B a k e z k o
m e z u a k aski s u s m a g a n i a k geriarzen ti i ra gaur egun eta ia ez d u t e s i nesgarritasunik.
beben k i i s t a u - b e l a u n a l t l i a k bakcaz niintzai/.en d i r e n e a n , ez dute b u r i l a n , lebenik eta b e h i n , gero eta o n g i z a l e b a n d i a g o a r c n b i d e t i k joango
tlen b i z i b i i l e lasaia. 1 l o r i b a i n o l e h e n , l a i n k o a k , ;iire akatsak gorabebera, d e n o k o n a n z e n gaii ueiako ust sendoa d u t e n o r b a n a k o e n eta g i zarteko bakearen i t u t r i i z a t . D e n o k b i z i gaitezke, h a r e k i n b a k e a n , b a ten lagun gisa. i l o r i x e da l e h e n h i z i k o a eta eiahakgarriena:

Bakean

gande J a i n k o , i i c k u i " ( l ' . r r o n i a t a n e i 5,1)

Bake h o r i [.liukoag.iu tiste osoa i z a i c i i k s o n / e n ta eta pertsona ret
m u i n a r i berari entguen d i o . l,/.d.\<;o, U o n v g . m k , k m p o i n g n v u a b a i i c i
b a l d i m z a t u r i k . B i h o t z a r i d a r i o n bakea d a , p o l i k i p o l i k i p e n s o n a beie
osoan blaitzen tluetia era h a r e n g a n i l i k gainerakoeiara zahaltz.cn d e n a .
J a i n k o a r e n oparia d a bake h o r i , b a i n a baita lan sendoaren e m ; u t z a
ere. J a i n k o a r e n bakea onarrzeak, b i h o t z e a n z i n r z o r a s u n e z gordetzeak,
gatazken e r d i a n iraunarazteak eta hesteei k u t s a t z e a k . . . b i z i t z a Jainkoa g a n d i k a b i a t u z bateratzeko ahalegin zoragarria eskatzen t l u .
Bake hori ez da arazo eta gatazketatik aldentzen gaituen ihesbitlea; ez
d a babesleku crosoa, ia e z i n e z k o a den g i z a n e - b a k e a r e n aurrean, jarrera

170

21

Lcge-maisuak erantzun zion:

Hartaz crrukitu zenak.

MAITASUN ERRUrTSUA

O r d u a n , lege-maisu batek jaiki eta galdetu zion Jesusi:

Jesusek esan zion, orduan:

- Z o a z eta egin zuk ere beste horrenbeste (huleas 1 0 , 2 5 - 3 7 ) .

- Z e r egin behar dut ondaretzat betiko bizia jasolzeko?

Jesusek esan zion:
Zer dago idatzita Moisesen leguan? Zer irakurtzen duzu?
H a r k erantzun:
- M a i t a ezazu Jauna, zeure Jainkoa, bihotz-bihotzez, gogo osoz, i n dar guztiz eta adunen guztiz. Eta lagun hurkou zeure burua bezala.
Jesusek erantzun zion:
Ederki erantzun duzu. lete hori eta bizia izango duzu.
Baina lege-rnaisuak, bere galdera bidezkoa zela adierazi nahirik, galdetu zion Jesusi:
Eta o r da ni re lagun hurkoa?
Jesusek erantzun zion:
Behin batean, gizon bat zihoan Jerusalemdik behera Jeiikorantz
ela lapurren eskuetan erori zen; zeuzkanak kendu eta, egurtu ondoren,
alde egin zuten, erdi hilik utziz. Apaiz bat gertatu zen, hain zuzen, bid
hartan behera, eta, gizona ikustean, bidetik okertu ela aurrera jo
zuen. Gauza bera egin zuen handik igaio zen tenpluko lehilar batek
ere: ikustean, bidetik okertu eta aurrera jo zuen. Baina bidaian zen samariar bat bertara iritsi eta, hura ikustean, crrukitu egin zitzaion. H u r bildu eta zauriak lotu zizkion, olioz eta ardoz igurtzi ondoren; gero,
bere asto-gainean ezarri, ostatura eraman eta bere ardiuapean hartu
zuen. Biharamunean, zilarrezko bi txanpon atera eta ostalariari eman
zizkion, esanez: " Z a i n ezazu eta, gehiago gas ta tzen baduzu, hurrena
natorrenean ordainduko dizut". Zure ustez, hirurotan zeinek jokatu
zuen lagun hurko bezala lapurren esku eroritako gizonaiekin?

B i n H - B A Z T K K k f l'AKO / . A U R I T U A K

Cialiean barna, h i d e - b a z i e r r c i a u i k u s t e n ziren eskale eta gaixoetara o s o

adi i b i h z c n z c l a r i k , Jesusi b i h o i z c r i k alera z i t z a i o n Samaiiai o n a r c i v

parbola h a u . I lorrela, b i z i t z a k o bideetan crrukiz. i b i h z c n irakatsi nahi

izan z.iguu d e n o i . A l a b a i n a c r l i j i o - b u r u a k z i t u e n b e i v z i k i g o g o a n .
Bid a r r i s k n t s u batean, bazter b a l e a n , j i p o i t u eta l a p u r t t i d u t e n g i z o n bat bota d u t e erdi hilik. B i d c a n d a l o r , z o r i o n e z , apaiz bat era atzcraiio Icbtar bat: bata zein bestea. v e n p l u k o raldc oti/ialeko k i d e a k ; b i a k
ala b i a k , j a i n k o z a l c a k . lvzbairik gabe, g u p i d a i z a n g o d i o t e .
hz ta hala, o relea. Z a u r i t t i a ikustean, biek itxi egin d i t u z i e hegiak eta
b i h o t z a . 1 l a i e m z a t , g i z o n h u r a t z l>alego he/ala ta: Bidclik o k e i tu e l a
aurrera jo zuten, g e k l i i u gabe. J a i n k o z a k t a s u n a k era o i o i r z a l d i e k h a r r a p a i u t a , beren b i d e t i k tloaz. Beren artera ez dago o i n a z e t a n d i r e n e n g a n jai ra.
U r r u n e a n h i r u g a r r e n b i d a i a r i bat ageri ta. k z d a , ez apa iza eta ez Jeb i t a r r a . l'.z tlaror t e n p l u i i k era ez ta berri a u k e n u u k o a ere. Samariar
z i z t r i n b a l . O k e r r e n a espero litekc b a l a k o a g a n d i k .
Z a u r i t u a ikustean, ordea, '(crrukitu egin zitzaion. E z d u aurrera egin.
I h u reraiu cjn vaio ca ahal d u e n g u z t i a e g i n d i o : z a u r i a k g a r b i r u , send a t u eta l o i u egin d i z k i o . O n t l o i e n , ostatn batera e r a m a n z u e n , bere ast o a n . H o r ere bera a r d u r a l u zen eta a h a l e g i n d u , z a i n t z e n jarrai ze/.aten.
Z.aikt da esusck bere jarraitzaileentzat eta, z u z e n e a n , e i l i j i o - b u ruentzat d e i p r o b o k a t z a i l e a g o r i k a s m a l z c a . Hz d a n . i h i k o a sufr tzen d u tenen o n d o a n e g o n g o d i r e n c r a k u n d c a k , a n t o l a k u n t z a k eta p c r t s o n a k

172

iza tea E l i z a n . E l i z a osoak jarri behar d u agcrian bera dla f l s i k o k i eta

m o r a l k i mine/, d i r e n e k i n k o n p r o m e t i r u i a k o e r a k u n d e s e r i t i k o r r c n a .

Harn e r r u k i r i k eza ez z e n atetaldi p e r t s o n a l s o i l bat, t c n p l t i a n jard u r e n z u e n lebitar batek ere gauza bera egin bait/.uen" /aurituaren pa-

Bid bazrerretako z a u r i t u e n aurrean ez bazaio E l i z a r i g u p i d a p i z t e n ,

tera iritsitakoan. G a u z a sakratuetara ematen direnei gertatzen zaien t e n -

garrantzi g u t x i k o a izango da esan eta egin lezakeen g u z t i a . G u r e egu-

l a l d i a d a : jendea b o r r o k a n , h i n c a n eta m i n e t a n d a b i l e n m u n d u t i k

netan, e r r t i k i a k b a k a r r i k egin dezake jesusen E l i z a g i z a k o i a g o a era s i -

u r n m bi/ir/cko joei a, alegia.

nesgarriagoa.

S u f r i t z e n d u t e n e n A i t a d e n J a i n k o a artlatz ez d u e n c r l i j i o a n , m u n d u
zibiletik u r r u n r z c k o cspericntzia b i h u r l i t c z k c c l i z k i z u n eta otoitzaldiak;
edota j c u d c a r e n o i n a z c t a t i k u r r u n r z c k o a i t z a k i a ; baita bide-baz.rerrcan

E t i l N Z U K ERE B E S T E H O R R E N I3ES IT:

i k u s d a i l c z k e c n z a u r i t u c i begiratu ere egin gabe atiriera joateko a u k e r a

ere. [esusen arabera, ez dir e l i z g i z o n a k sufrir/en datidenak n o i a trata tu

Jesusekin izan d a ko soiasalditik gaizki ez. ateratzearren, b o n a k o a galde-

b c l i a r d i t u g u n e g o k i e n adicta/ d i c z a g t i k c t e n a k : h i b o t z a d u t e n pertso-

tu/. a m . t i l u z u e n lege-maisu batek: o r da ire lagun hurkoa?... H o -

nci begiratu behar zaic h o r r e t a r a k o .

rra, legea beretzc soiiaz kezkatzen denaren galdera. o r m a i t a t u behar

d u e n era n o r s a l b u e r s i dezakeen m a i t a t z e t i k j a k i n n a h i d u . Ez d u j e n dcaren o i n a z e r i k b u r u a u .

raelgo herri a t i k e r a t u k o k i d e ere. S a k t a t u t i k ezer g u t x i d u e n m e r k a t a ritzako lantxocrarik bizi d a . Z a u r i i u a i k u s i e a n , ordea, cz da h u r k o a den

B i d e a n topar/en z i t u e n e n m i n a k a r i n d t i z b i z i /en jess hark - baita

h o r r e t a r a k o l a r u n h a t a r e n legea edo garbitasun-arauak

S a m a r i a r b a l ere h a d a t o r b i d e t i k . l .z d a t o r t e n p l u r i k . E z da ezta Is-

hautsi

haziren e r e - k o u r a k i z u n bat e r a b i l i z eranr/un z i o n : behartean

behar

denare-

k i k o m a i t a s u n a abazten d u e n e r l i j i o - l e g a l i s m o a h i t z g o r d i n e z salatzen
duen konrakizuna.

ala ez g a l d e z k a basten, E r r u k i i u egiten zaio ca ahal duea egiten d u

liaren alde. B c r o r i da g u k i m i t a i u h c h a r r c k o jarraibide. 1 l o n e l a esan
/ion |csusck l e g e - m a i s u a r i : Zoaz eta egin /.uk ere beste horrenbesrc.
N o r c n antzera j o k a t u k o d u g u , gurc bidean egungo c k o n o m i krisiakhak
k o l p a r u t a k o c k i n topo egingo d u g u n c a n ?

J e r u s a l e m d i k j e r i k o r a jaisten d e n b i d e a n g a i z k i l e batzuek g i z o n bat

l a p u r i u dute. J i p o i t n a eta zuen guztia/. l a i r u t u a , bid bazterrean utzi z u ten erdi h i l i k , botara. E z . d a k i g u or zen. Gizon brdela bakarrik. ( l u fa k o edozein izan /ilekeen. ( o g o r k e r i a k , ezbeharrak edo etsipenak j o tako e d o z e i n .

El.IZA SAMARIARRA

Era asko dago errukia ahiiltzeko ca dcsiixuralzcko. Pertsona sentiberen g u -

M e n r u r a z , apaiz bat agertu zen b i d e t i k . Elalabeharrez izan zela esa-

pida-sentipeu huts b i h u r t u o h i d u g u batztictan. Zenbairentzat, norbera-

tcn da pasarrean, t c n p l u k o lanetara e m a n i k o g i z o n hark l e k u hartan

ren konrzieiit/ia lasail/eko, p r e m i a d u n c i eskaint/en zaien guraso-lagun-

ezer c g i t e k o r i k cz b a l u bezala. Bere lana cz zen bidc-baz.tcrreian d a u -

tza m o d u k o a baino ez da. Bata d o k r r i n a k o crrukizko lalo- gogoralzcn

d e n z a u r i t u c u g a n a jaistea. l e n p l t t a n zegoen bere l e k u a . Bere c g i t c k o a ,

d i l u e n i k ere, bcrttitetsu izatera iristeko egin beharreko lan bihtirttiz.

t e n p l u k o o s p a k i z u n a k . / a u r i t u a r e n patera iristean eta gizona ikustean,

b i d e t i k o k e r t u eta aurrera jo zuen.

174

K r i s t a u - f e d e t i k begirartita, e r r u k i a da erreakzio b c n e i a n gizatiar b a karra besteen oinazeen aurrean; arcago, b e h i n norberak barneratuz gero,

r5

b a i t a b i z i t z a n j a r d u t e k o eta o i n a z e t a n d e n a r i e l k a r t a s u n c z l a g u m z e k o

BIZITZEKO

BESTE ERA

BAT

aran b i h u r t z e n d e n a ere. H o r i dela-eta, urteak dir J o n S o b r i n o t e o l o g o a errukiaren arana a i p a t z e n hasi zela, era ez beste bertuteen artean

Ez d a zaila samariar o n a r e n parbola ahaztezn h o n e n i r a k a s p e n a k d a -

beste e d o z e i n baten maila berean jarriz, bes leen oinazearen aurrean e k i -

k a r r e n m a m i a l a b u r b i l t z e a . [esusen arabera, s a m a r i a r r a bezala i b i h z e a

m e n e r a b t d t z a b e b a r gaituen e z i n h e s t e k o m a i t a s u n - a r a u bezala u l e n u z

da b i z i t z a n n i p o n a d e n a , b i z i t z a r e n z e n t z u a z s a k o n ari tzca edo luze ez-

baizik.

tabaidatzca b a i n o arcago: begiak z a b a l i k i b i h z e a , alegia, gure heharrean

Samariar onaren parbola, h o r r e g a t i k , ez da beste p a r a b o l e n p a -

l e g o k c c n e d o n o r i l a g u n d u ahal izateko.

rekoa; jesusen arabera gizalegeko izatea zer den e g o k i e n adierazten

H o r r e g a t i k , g u t a k o b a k o i t z a k zer sinesten d u g u n edo zer i d e o l o g i a -

d u e a d a . Bere b i d e a n z.auiittita d a g o e n a i k u s i , b u r r e r a t u , e r r u k i z

ren alde ganden eztabaidan hasi aurrcik, zera gaidetuz. hasi b c h a r k o ge-

e r a n t z u n era ahal d u e n horretan laguntzen duea da samariarra. i lauxe

n u k e : zertan arirz.cn gara? Z e r / n o r uiaitat/eu d u g u : Z e r egiten t l u g u ze-

da gizalegeko izateko bid bakarra: e r r u k i z erantzuiea. A l d e r a n t z i z , m i l i ez d e n a r e i i aurrean bidetik okertzea

h o r i x c egin z u l e n apaizak eta

lebitarrak - gizalegea zapuztea ela.

Hrruka da Jainkoaren j a r d u i e k o aran f u n t s e z k o e n a ela horrek eraizen d u Jesusen b i z i t z a , egitekoa eta z o r i a . S u i r i m e i i a r e n a u r r e a n , ez.
d a g o ezer e r r u k i a b a i n o lebenago. B e r o r i da lebena eia a z k e n a , gainerako g u z t i a m e n d e a n jarri bebar z a i o n arana. Baita E l i z a n ere.
Eliza egiazkoa, beste ezer baino lehen, [esusen aiuza d u e n l'Jiza d a .
Era Jesusen a n t z e k o E l i z a k Eliza samariarra izan b e b a r k o t l u , o i n a zea pairar/cn d u e n jondearen a u n e a n e r r u k i z jokaiz.cn d u e a . 1 lauxe
d a g a u r ero E l i z a r i eskatzen z a i o n l e h e n b i z i k o gauza: o u b c r a izan d a d i l a , e r r u k i z k o erraiak izan d i t z a l a , i n o r cz de/ala b c r c i z i , cz. d a d i l a b i d e t i k o k e r t u o i n a z e t a n a u r k i t z e n d i r e n a k i k u s t c a n , l a g u n d u diezaiela
z a u r i fisiko, m o r a l etlo iz.pitnalak d i r u z t e n c i .
Jesusen autza izan nahi b a d u , samariar onaren p a i a h o l a berrirakurri
behar d u E l i z a k . G a r r a n t z i t s u a da o r t o d o x i a . Presa b a n d i k o a , cbanjel i o a zabaltzea. B a i n a h o r i g u z t i a zertan gerarzen da, g a u r k o g i z o n era
e m a k u m e e k h a r e n g a n J a i n k o a r e n a u r p e g i c r r u k i r s u a ezagutu e z i n b a d u te? Eta o i n a z e e n e r d i a n , haren gcrttttasun eta l a g u n t z a nabaritz.cn cz
badute?

hazki i n g u r u k o norhaiten laguntza behar duten g i z o n - c n i a k u m c e n

alde?
i l o r i ta beharrczkoa d u g u n cgiazko bihotz-berritzea. Bzibidean aurk i t z e n d i t u g u n pertsonengana gehiago hurreratzea, h o r i c i gurc senideatliskitlctasuna eta e l k a r t a s u n c z k o l a g u n t z a e s k a i n i ahal i z a t c k o . G a i n c r a k o a k , ia b e t i , l e o r i a z k o b i h o i z - b c i rii/.cak t l i r a eta h o b e ta
halakoez ez Oda rzea, senideaganako benetako inaitasunean gauzatu arte.
A r t u r o Paoli telogo italiarrak o n g i asko l a b u r b i l t z e n tlu s c n i d e t a sunez jokarzea altle bateta uzten d u c n a r c n z o r i t x a r r a : Norbairek, m a i tasunatcn arazoa bidcratzen cz d u e n e a n era senide izatcaren a b e n t u r a r i
ausardiaz a u n e egiten cz. t l i o n c a n , b i m o z o r r o z estali o h i t l u b c r c b i i u z r a s u n a c d o p o r r o t a c d o b e n e t a k o pertsona ez izatea: d i r u a z eta b o tero.!/,; bata eta bestea, aski lotliak tlira barrenak e z k u i a r / c k o , baina a h u lak, g o i z e k o h c h c - h i m o a bezain ahulak.
G u r c b i z i t z a k , a l d e r a n t z i z , oso bestelako k o l o r e era a k i i t a s u n a hart u k o t l i t i i , g c u r c k o i k c r i a z k o interesci u k o egiteko gai bagara eta senidecta c l k a r t a s u n - l e g e z j o k a i z e k o ausartlia b a d u g u .
Batek scniderasiin-zentzu b a n d i a g o z jo ka tzeko k c i i t c n a d u e n e a n , h o b e t o u l e r t z e n d i l u bai b i z i t z a era bai kristau-fedearen egia. riere Jess
mihtit,

seuldea mailatu l i b u r u erakargarrian h o n d a galdegitcn die K a r l

R a b n e r - c k f e d e d u n c i : Kristatt-hizitza ez. al d a erabat bestelako argiz

E76

177

ageri "salba ezazu /cure a r i m a " c s a m o l d c a , bcsterik gabe eta n a h i gabe,

"'salba ezazu x c u r c h u r k o a " c v i n a h i a x n l c n / c n dencan..
H a i n b e s t c t a n h a i n cskasa ca a r r u m a irudir/.cn z a i g u n gure eguncr o k o b i z i t z a n ere gerta d a k i g u k e o r a i n d i k senidetasunaren

mirara

aski d u g u , h o r r e t a r a k o , abantada i x i k i batzuei u k o egitea eta p e r i s o n e n g a n a samariarraren begi eta b i h o t z a r e k i n h u r r c r a t z e n bsica.

zabalagoak irekiz g u r c b i z i t z a n . Ezin gara gure zereginen aezcan

k u r a t u , ezta i c o r i a edci retan m u r g i l d u z g o r d e ere.
S e n i d e izatca kri.stau-ledez u i e i t u d u e n a k o n g i d a k i d e n o k .
daide garca: b a t z u e k besteen behai ra d u g u n i/aera bereko i,tki h
k o r r a k . B i d e a n t o p o egiten d u e n anaia edo arrebaten aldor e m e
d e n a k a h o g o z o herria a u r k i t z e n d i o b i z i b i d e a r i . jesusek d i o e n e z ,
daretzat b e i i k o b i z i a asoko du.

I T Z U I I N t i U R U K A 1RI1 ] HABI-

Ez dago analisi h a n d i a egin b e b a n i k , g u r c erosotasuna asalda dezaketen pertsonak d i r e l a - c i a , hartu o h i d i t u g u n norberaren babes-, crrezelo
ca ihes-jarrerez o h a r i z e k o . / c n b a i it/ulingui u, gogaikarri c d o deseroso
egiten /ai/kigun p e i t s o n . i k v i i h c s t c k o xedez! ola cstuiz.cn d u g u n
pausoa, beren ara/o, n a h i ; a b c c i a b i h o / m i n e z a z i o i a t z c n gaitu/ienck
h a r r a p a cz g a i t z a i c n !
E t c n g a b c k o erne egoeran egoieu g a r d a esan litekc, gure z o r i o n a arrisk u a n jar le/akcrenen aurrean. I'.ta g u i e beharra d u t e n pertsonak direla
eta, gurc i besa z u r i t u beste h i d e r i k a u i k i i z . c n ez d u g n n e a n , bel i du;u
e s k u c r a n oso l a n p c t u i a gauelelakn a i t z a k i a .
Berebi/.iko gjurkora.suna d u samariar onaren parbola

honek,

geure e g i n k i z u n e n aiz.etik, geure interesen bila eta gcurc c r r c b i u d i k a z i o a k o i b u k a i z . c n i b i l i / c n garen gizarte h o n c i a n !

[csLiscn arabera, bid b a k . u r a dago <-gizale<a;ckoa>' izatcko. k l a hori ez
da, cz apaizarena eta ezia Ichirarrarciu ere, heharrean dena ikusi era, be
ren bideari jarrau/cko, " b i d c i i k o k c n / e i i " d i i e n e n a ; samariarrarena baiz i k , hau d a , l a g u t i t z a - p i e n i L i n egoii l i f c k c e n a r e n parean g c l d i i / c k o b c giak era b i h o t z a /.ahalik d a r a m a t z . m a .
Bih<itz zintzo/. c n t z u t e n h a d i l u g u Jesusen h i t z a k , c z i n i k u s i a k uti
eta a b e g i t s u izatera d e i t z e n g a i t u e l a o h a r t u k o gara. Beste era batean
hizitzera d e i t z e n gaituela i k u s i k o d u g u : gure beharra d u t e n c n t z a t g i m e
1

178

22

Lukasek m i l a k a gauzaran itoa erakusten d i g u ; eta irtsi zen une bat, egoerak gainez e g i n d a eta a h i z p a g . u i k m i u d u t a , bere k c x u a Jesusi azaldu

GAUZA BAKARRA DA BEHARREZKOA

z i o n a : launa o n g i i k u s t e n al d u z u ire a h i z p a k ctxeko lan g u z t i a k ire

g a i n uztea? E s a i o z u laguntzeko.
Jesusek cz z u e n bakea galdti eta, e s r i m u h a n d i a c r a k u t s i z , e r a n t z u n

Bidean zihoazela, Jess herrixka batean sartu zen, eta Marta zeritzan

egin z i o n , i z e n a astiro c r r c p i k a i z c n z i o n b i t a r t e a n . G e r o , u r d u r i t a s t i n

emakume batek etxean hartu zuen. Bazuen honek M a r a izeneko

harn g i r o a n , bcra ere kezkatuta zcgoela jakinarazi z i o n : baina j a k i n be-

ahizpa bat, eta hau, Jaunaren oinetan jarrita, honen hitza entzuten ze-

h a r z u e l a , era berean, p r e m i a h a n d i k o a zela bar e n r z u t e a , eta e z i n g o

goen. Marta, berriz, lanpetua zebilen ctxeko zereginetan. O r d u a n , Je-

zela i k a s l c r i k m a i s u a r e n h i t z i k gabe u t z i : M a r t a , M a r t a , gauza a s k o -

susengana joan eta esan zion:

r e n g a t i k z a h i l t z a k e z k a z eta Jarri; b a i n a bat b a k a r r a d a b e h a r r e z k o . A l -

--Jauna, ongi ikusten al duzu ire ahizpak ctxeko lan guztiak ire

d e r i k o n e n a a u k c r a r u d u M a r i a k era ez d i o i n o r k k e n d u k o .

gain uztea? Esaiozu laguntzeko.

Jesusek cz d u M a n a r e n zerhitz.ua gaii/.esren. ola bada, bcra ere bere

Jaunak, ordea, erantzun zion:

j a r r a i b i d e a z , jendeari barrera o n eginez, z e r b i t z a t u z , l a g u n d u z . . . h i z i -

- M a r t a , Marta, gauza askorengatik zabillza kezkaz ela larri; baina

r/en irakasten ari tlenean?

bat bakarra da beharrezko. Alderik onena aukeralu du Mariak, eia ez

dio inork kenduko ( L t i k a s 1 0 . 3 X - 4 2 ) .

K r i t i k a t z . c n duea

M a r i a r e n km egiteko

m o d u urduria da, e g i n k i z i m gehiegircu presiopcan.

I'.kiniza-hi/.ici'.iri ez d i o k o n i c n p l a z i o - h i z i c r a kontrajartz.cn; ezta I l i t/aren c n i z u i c z i n r z o a besteen z e r b i t z u r a b i z i t z e k o k o n p r o n i i s o a r i ere.
G c h i c g i / k o j a r i l u n c n pean kareatuta, L s p i r i i u a isilara/.iz eta i i r d u r i r a -

B l , H A R R i : / K O A F I A l'RESA/.KOA

stina ca i i o h c h a r r a k u l s a t u z hi/.iiz.cko arriskua/. ohartara/i n a h i d u ,

c r c i n b c h a r r c k o a k bakea era m a i t a s u n a d i r e n e a n .

Ikaslc-taldea bere b i d c i i k z i h o a n h i i a r i c a n , Jess b c r r i x k a hatera s a r i u

I n d a i - c s k a s i a k e s t t i n i i a , o l i i k o a egiten a r i z a i g u esku/abalcn

s t i m a -

zen h a k a n ik era oso maite z i t u e n b i a h i z p a bi/i z i r e n etxera a b i a t u z e n .

tzen d i r u g u n k r i s i a u c i era gtiztietako k o n p r o m i s o a k eskatzea, El izan be-

Jess adskdca beren arrean zutcla-cta, oso bi jarrera desberdin h a r i u k o

zala, E h z a t i k k a n p o ere. A l d i berean Jess ezagutzeko, liaren hitza e n -

diiuztc.

t z u t e k o eta baten berri o n a z j a n a r i i z e k o g i m e eta tarlcrik eskaintz.cn ez

M a r i a - a h i z p a gazteena, z i t t r r c u i k - d e n a urz.i ca Jesusen oinetan

b a d i e g u . a r r i s k u h a n d i a d u g u E l i z a b a i l a n , E s p i r i t u a era bakea eragin

jai l i t a " gctaitt /cu. H a r i e n t z u r c a zen bere arreta halan ra. L g i a / k o

o r d e z , a / t o i a m c u a eta u r d u r i t a s u n a arcagotzck<i. A i u a s t c n i l u t e na za-

ikaslca bercizten d u t e n ezaugarriez a p a i n d u t a agertzen d i g u e m a k u m e a

baltz.cn d u t e n I c k u k o c n t o k i a n , u n t z i o u a r i o k u i p e t u e k bar dezakete

c b a u i e l a r i a k : maisuaren o i n e t a n . hark d i o e n c t a a d i - a d i , liaren hitza hc-

- b o r i d a a r r i s k u a - gure k r i s t a u c l k a r t e c t a k o g i d a r i r z a .

reganarzen eta harn i r a k a s p c n a z j a n a r i r z . c n .

M a r t a r c i i erreakzioa oso hestelakoa izan z e n . Jess b e l d u zenez, gero,
eginabalak eta bi egin z i t u e n barrera egiteko ca bebar bezala z a i n t z e k o .

180

181

ESFKTZFK-O FSKUBlDr-A

Jess, beste b e h i n , Jerusalemdik g e r l u d e n Bctaniara hurreratu /en, oso

a d h k i d e d i t u e n .uuu-arreba h a t z u c u etxera. D i r u d i e n e / . , h i r i h u r u i a
z i h o a n g u z t i e t a n egiten z u e n b o r i . B a k a r r i k d a u d c e m a k u m e a k o r a i n goa n . Batak eta besteak jarrera d e s b e r d i n a k h a r t u i l i t u z t e jesusen -au-

A s k o falia zaigu g i/.artean eta h l i z a n bei tan ere, e m a k u m e c i Jesusek

e m a t e n zien trataera e m a t e k o . H o r i e k g i z o n e n z e r b i r z u k o Jangiletzat
hartzea ez dator bat Jainkoaren erregetza 1<o e s k a k i z u n e k i n , hau da, erregetza h o r r e k , Jesusek ulertzen ztienez, g i z o n e z k o e n j a t i n t x o k e r i a r i k
gabeko

guiiL-

izan b e b a r zuen era izan bebar d n .

rrean. M a r t a kexti da era L u k a s e k pasadizoa baliatzen d u Jesusen jarraitvaileek ahaztea n a l i i ez d u e n h o n e n h i t z b a t z u k e k a r t z e k o .

M a r r a Jesusi han-era egin eta ostaru e m a t e n d i o n a d a . Irirsi tiene/
gero e g i n a l i a l c u i a r d u r . u u ski Jess z . i i r u z e n . L z d . i h . u m z e k o . s . \ i o i i
d a g o k i o e m a k u m e a r i gizarre h a r t a n . H o r da baien l e k u a eta c g i n k i z u n a : o g i a egosi, s n k a l d e a n a r i l u , gizaseniea z e r h i i z a u i , o i n a k g a r b i t n ,
g u z t i e n z e r b i t z u r a jarri.
[ laren a h i z p a M a r i a , b i e n b i t a r t e a n , jesusen oinetan jarrita dago,
m a i s u a r e n hit/ciara a d i dagoen ikasle.ni d a g o k i o n jarreran, untsezk o e n a k jasotzen. A s k i b i t x i a da pasadizoa, e m a k u m e a k LZ b a i i z u c n legcm a i s u e n irakaspenak ikasle gisa e n t z u t e k o b a i m e n i k .
L a n a k gainez e g i n d a , M a r i a k jesusen axolarik eza k r i r i k a t u eta lag u n t z a eskaizean, h a r r i t z e k o m o d u k o e r a n t z u n a jaso z u e n M a i s u a r e n g.uidik. J u d u e n a) l e k o g i / o n e z k o r i k ez zarekeen ei a haran m i n l z . a i u k o .
L z d i o harrera era / c r h i i z t i a k r i i i k a r z e n M a r r a r i , A l d e r a n t z i z , gertutasunez m i n t z o z a i o , izena a m u h s u k i e r r e p i k a t u z . L z d u zalani/an jartzen egiten ari d e n a r e n b a l i o a eta g a r r a n i z i a . B a i n a ez d i t u e m a k u m e / k o a k etxeko laen pean h a r r a p a t u f a ikusi i i . i l i i . Marta, M a n a ,
gauza askorengatik z a b i l t z a kezkaz. ei;i l a r r i ; b a i n a bat b a k a r r a ski behajrr/.ko. A l d e r i k onena atikerattt tlu M a r i a k era ez d i o i n o r k kenduko.
L m a k u m e a ez. da etxeko lanetara mugatuta utzi bebar. G i z o n e z k o a k bezala. eskubidea d u J a i n k o a r c n hitza entzutera esertzeko ere. M a r i a egiten ari dena bat dator A i t a r e n n a h i a r e k i n . Jesusek ez. d i t u lanean bakarrik
ikusi nahi emakumeak.

Escrita ikusi nahi d i t u . 1 l o i regarik onartzen diru

taldean, ikasleen artean, gizonezkoen pare era baien eskubide berekin.

B l - H A R R l ' / K O C ; A U Z A BAKARRA

la o h a r k a b e . m , g u i e izacra m o l d a i u z doaz c g u n e t i k e g i i n c r a k o jarduerak. E g u n c r o k o gertaetek lianz.cn gaiiuztc era batetik bestera eramaten,
c g u n e r o k o a b c s i c xederik gabe, h a r n c - b i z i t z a (antzeko gai izan ezean.
O n a t l u g u , horregatik, Jesusek e m a k u m e eraginkor eta laiigilc hari esand a k o hitzak eutzutea: Mai ta, M a r t a , gauza askorengatik z a b i l t z a kezkaz ela larri; baina bal bakarra da beharrezko.
1 l a i u b e s i e e g i t e k o e l a ktv.kak a z . i o r a i t i l a , n o t z h e h i n k a a i s e d e n a l t h
bat h a r t z e k o p r e m i a d u g u , b i z i garca s u m a t / c k o berriz. ere. Horre/,
g a i n , o r d e a , g e l d i t u b e h a n a t k l i i k a g u , b c i i i z ere biz.il/aJu garrant/itsueua siena g o g o r a t u ahal izateko b e h a i d e n patxada h a r i u ahal izalcko.
O p o i i a l t l i e k e d u k i berri ela aberasgarriagoa i z a n g o Itikete guretzat,
b a l d i n ela galdera erraz. hatiei e r a n i z i i t e k o gauza b a g i n a : zein dir b i z i t z a k o gauza r x i k i a k , sosegtt-, isiltasun- eta o l o i t z - f a l t a g a t i k , b i z i - p o z a
akabaizer.iino bidegabe hantlitu z a i z k i d a n a k ? ' / e i n tlira ire hi/ii/an garranr/i h a n d i k o gaiak, b a i n a rartc txikia eskaini d i e d a n a k , ire t g u n c roko bizitza pobrcr/eraini^
A r s e d e n a k l i k o isiltasun era babearen c r t l i a n errazago egin d e z a k e g u
t o p o gcurc e g i a r e k i n , gauzak b e r r i r o ere t l i r e n h o r r e t a n i k u s t e n b a i r i ttigu hrrela. L i a J a i n k o a i c k i n t o p o e g i n a h a l k o d u g u ; eta harengan
a u r k i t u k o d u g u ahaleginari cusreko kemenaz g a i n , baita g u i e b a r n c - b a keareti i t u r b t t r u a ere.

182

18A

G o g o r a d e z a g u n P.ckhart M a i s u a k h a i n s a k o n k i a z a l d u t a k o jain-

B e r r i r o n a b a r m e n d u d u d e n o k - h i e r a r k i a k era c l i z t a r r o k - a h a z t u e -

k o a r e n eskuetan jart/caren esperieruxia, D o r o r h e e S o l l e - k h a i n ederki

gia izan d u g u n egia h o r i e g u n g o t e o l o g i a k : k l i z a u esaten d i i e n hitzek

a i p a i z e n d u e a : hz d u i neure h u m a n h e l d u b e h a r r i k , b e s n k h e h z e n

g o n b i d a p c n gisa izan b e b a r d u t e b a l i a g a r r i , l e d e d u n b a k o i t z a k K r i s -

batit. K z d u t z a n i a kargaru h e h a r r i k , bestek e r a n i a r e n b a i n a u . (atiza

roreu ahotsa bere baitau e i u z t i n dezan. H o r i d a erabakigarriena. K r i s t o

naiz n e u r e g a n d i k atera eta neure b u r u a eskaintzeko.

b e r a r e n g a n d i k ikasten d e n e a n b a k a r r i k s o r i z e n d a zerbait herria

O p o t r a l d i . i d o h a i u b i h u i t / c n d a , gure atsedena eta b a r n e - p o z a j a i n koagan a u r k i t z e k o gai garenean: gure biziera azroratu era urdtiriaren er-

kristau.iren s i n e s t u n - b i z i t z a n .
H o r r e k b a d i t u e s k a k i z u n b a i z u k , beste edozeren aurrerik, Kli/an
abaliuenez h i t z egiten d i g u i e n c n t z a t . l'.z dir fedearen era k i i s u u i - i u o -

d i a n b a r d e z a k e g u n d o h a i n i k b a n d i e n e r a k o bat, agan.

ralarcn jabeak. 1 l.iicn c g i i e k o a cz da pertsonak epairzea ca gaizcsrea.

A r e g u i x i a g o zaina astunak iottt eta besieei leporai/ea. hz dir i n o r e n
BARRINF.KO

m a i s u . K r i s i o g a n d i k ikasiz bizi behar tinten ikaslcak dir. ( )rduan ba-

MAISUA

kai rili l a g u n d u a h a l k o d i c t e hesteci h a i e i i o i d e z takats d i c z a i e t e i i u z H i e r a r k u k a t o l i k u a k . ededunci i r a k . n s i ela b i d e t e r a k n s i e k o , di/.a-

ten. I lonela galdegiien z i e n san A g u s r i n e k s e r m o l a r i c i : /ei";ai.ik d u z u

ren irakaste-eginkzunareu

p r e m i a a / p i m a r r a i z e n d u e n b i t a r t e a n , lia-

h o r r e n atsegn hitz. egitca ei.i h o n e n g u t x i , entztitca^ B c i i c i a n irakasten

ren i r i z p i d e a k k o n t u a n h a r t z e k c b i d e r a r z e u d u bere b i z i t z a k r i s i a u

duea harnean dago; z u , berriz, irakasten a h a l e g i n i z e n /.arencan, zeure

m u l t z o garrantzirsu liatek. N o r a e r a m a n gaitzake jokaera l i o n e k ? ( i c i o

hatt.ttik i n c u eta k a u p o l i k ibilr/en zara. I n / z u n iczaio/u Ichetidabizi bar-

eta k e z k a h a n d i a g o a p i z i e n tlu gai h o n e k .

nc/ h i i z c g i i e n d u c n a r i ca h i t z c g i e z . u gero barnetik k a n p o k o c L .

/ . c r i b a n t e o l o g o k pcnrsav/.cn d u e n a r e n arabera, h e h a r r c z k o a d a

I X-nok gogoan harto bcharrekoa da. hcslakle, eliz iiakaslc-hitza c n -

k r i s r a u e n a n e a n h a i n ahaztua d a g o e n h a r n e - i i a k a s p e n e n k o n r z i c n -

tz.uiean g c u r c bailara h i l t z e k o g o n b i i a s e n i i i z e a dla garrant/.itsuena,

tzia berrcskuratz.ca. I hu d a , h i i z h i t a n csati'ii t l c n a : h i c t a r k u r e n ira-

m a i s u 1 jaharraren ahotsa c n i z n n d e z a g u n . San A g u s i i n berak g o g o i a -

k a s p e n c k " g u t x i b a l i o d u t e , b a l d i n era s i n e s t u n o k

h i c r a r k i a k era

lz.cn d i g u : hz zaitez k a n p o t i k i b i l . Ivz zaitez sakabana. Sar zaitez zeure

cliztarrak K r i s t o r e n a b o l s a e n t z u t e n ez b a d u g u ; bera ta, bere h s p i -

b a i l a r a . B a r n c r a r z e n den gi/akiau b i z i da egia -. Indar h a n d i k o adir-i-

t i t u a r e n b i d e z , egiaz j a n a u u n a h i d i o i c n e i irakasten jarrair/cn d u e n

dea da Jesusen ^oinetan jarrita, liaren hitza e n t z u t e n zegoen M a r i a r e n

b a r n c k o maisua.

jarrera azpiman".nzen d u e n pasadizo h a n . A r g i a k dir M a i s u a r e n h i i z a k :

B a r n e k o maisu d u g u n K r i s i o r e n gogocta h o r i J c s u s e n g a n d i k

be-

C.tuza bakarra d a b e h a r r e z k o . A l d e r i k o n e n a a u k e r a t u d u M a r i a k .

r a r e n g a n d i k abiarz.cn d a : F;z urzi " g i d a r i " d e i t z e n , bar bakarra baita

z u e n g i d a r i a : M e s a s - ( M a t e o 2 3 , 1 0 ) . San A g u s i i n izan zen gaia teol o g i a n t x e r t a t u eta h o r r e n g a r r a m z i . t k e m e m s u a l d a r r i k a r u z u e n a .

M l S T I K A ALA M1NT1KA-IM.ANTAK?

Maisu bakarra d u g u . K t a harn esanctara, d e n o k gara i k a s k i d e . P u l pitut'tk h i t z e g i n d i z u e g u l a - e t a , ez gara m a i s u b i h t i r t z e u . B a r n e t i k

hz da erraza M v f v l ^ ' d c l a k o a k erlijiotasunaren h i s t o r i a n d u e n csanahiaz

m i n t z o da cgiazko maisua-.

b a l o r a p e n bat egirea. O r a i n d i k gertakari zehaztugabe eta latisoa d a eta,

1 84

185

horrerav. g a i n . p c r s p e k t i b a ere huta zaigu c m a i t z a k n e u r r u alia] i/.ateko.

23

N o l a u a h i ere gero era heharre/koagoa /a.ngo d a b e h a u e - l a n a , m i s t i k a

aberasgarria ala agerpen at/crakoi har d u g u n akireko.

ESKATU, B I L A T U ETA D E I T U

New Age h o r r e k , hesteren arrean, k u l t u r a k r i s t a u a r e n i z a i zein m e n d e h a l d e k o p s i k o l o g i a r e n t z a t e/ezaguna d e n energa d e i r u r i k o m u n d u ari arreta jattzea era h o r i esrimarzea ekarri d u . G u r c arrean ez. da k o n t u a n h a r t u aura, c>/ikn? edota i r r a d i a z i o e n m u n d n a . E z a g n e i a - m o t a
h o r r e n sai rerak aurrerapeti har ek.tr dcz.akc e n c a l i t a i v a r e n e/agutzan,
b a i n a ez da gurxietsi b e b a r ekar de/.akeen a r r i s k u larri b a l ; g u z t i a
o r e k a - eta b a r n e k o o n g i / a t e - i c k n i k a i a r a mugarzea, p e r t s o n a r c n eral-

bere ikaslcctako batek esan zion.

-[auna, irakats iezaguzn otoilz egiten, Joanek bere ikasleei irakatsi zien bezala.
(esiisek esan zien:

d a k e t a r i edo b i h o t z - b e n i t z e a r i lotti gabe.

Hrlijioa b i z i t z e k o era berriaren he.sre ezaugarri bar norberareii b i z i p e n.ik sakratiu/ai hart/.ea ela: l i o r i da azken iri/pidea, zer den zine/.ko eia
egiazko egia/tatzeko o r d u a n . E g u r c t i u u b u t u a norheraren b a i l a n dago,
hrrela deturiko i/pirituzko deien espericntzien kalitaiean. Ulergarria
ta e r r e a k z i o - m o r a h o r i o h i k o erlijioen z e n b a i l d o g m a t i s m o r e n aurrean,
baina zer ote clkariasunak, esk'tizabal cmaieak, zuz.entasiinarcn akleko horrokak e d o i a a h u l e n e k i k o maitasunak egia/tarzen ez tinten erlijio bat?
AV/r/fyrvcn b a i l a n giza era j . i i n k o - b i i c i . i . s u n a h i k u / e n da, b a i n a /<. r
dago h a l a k o h i z k e r a c u k a r g a n aren a i z e i i k ? N o r a t i a r a m a e s p i i i i u a l i tate h o r i e k ? A n a i - a r r e b a arteko elkana.simera ala norheraren ongizatea
bilatzen d u e n ela h e s i t e n oinazeari a n i m o n i k egiten ez d i o n " l o k a r tutakt) espiriiualtate hatera?
h r l i j i o a b i / i r z e k o eta b e r r i h o r r e k pertsonak eraldaru gabe, entre t e n i t u besterik e g i t e n ez d u e n u o h e d a d e e n

Behin batean, Jess otoitzean ari zen toki batean; amaitu /.uenean,

kontsumismo

Javier

M e l l o n i ) b i h u r t z e k o arriskua d u . I z p i r i t u z k o b i z i t z a o r o r e u i r i z p i d e gar r a n r z i i s u c n c i a k o bat Jainkoari irekrzea ela harn hitz salbagarria z.infzo onaerzea d a . E b a n j c l i o e t a k o [jasarte h o n e f a n , jesusek M a r i a r e n jarrera goresten eta b a i e z l a t z e n d u , J a i n k o a r e n b i d a l i a k d i o e n a arretaz
entzuten asniaru d u e l a k o . Alderik onena aukeratu d u , l a i n k o a r e n a u rrean z n t z o t a s u u e z b i z i t z e k o beharrezkoa d e n b a k a r r a .

Otoitz egitean esazue: A i l a , agertu santu zeure izena, etorrarazi

zeure erregetza; emaguzu egunean eguneko ogia, eta barkatu gure bekaluak, guk ere zor diguten guzliei barkatzcn baitiegu, eta ez utzi gu
tentaldian erorlzen.
( e r o , esan zien:
- E m a n dezagun zuetako batek adiskitle bal duela, eta gauerdian datorkiola, esanez: "Adiskitle,

emazkidak hiru ogi, bihurtuko diliat

ela; lagun bat etorri zaidak bidaian eta ez zeukaal ezer eskaintzeko".
Ernn de/agun besteak han utik erantzuleu diola: " U l z na/ak bakean;
afea itxia zegok eta haurrak ela neu oheratuak; ezin naitekek ematera
jaiki". 1 lona nik esan: Adskidea duelako ez bada ere, aspeigarri izan
ez tlakion behintzat, jaiki eta eman egingo dio behar d u e a . I lauxe
esaten dizuet heraz: "Eskatu, eta emango dizue Jainkoak; bilatu, eta
aurkituko duzue; jo alea, eta zahalduko zaizue. / e r e n eskatzen duenak harlu egiten baitu, bilatzen duenak aurkitu, eta atea joizen ducnari zabaldu egiten baitzaio. Ba ote da zuen artean aitarik, semeak
arraina eskatu eta arrainareji ordez sugea emango dionik? Edo arrautza eskatu eta cskorpioia emango dionik? Beraz, zuek, gaiztoak izanik, seme-alabei gauza onak ematen baldin badakizue, zenbatez hareago ez die zeruko zuen Aitak Espirilu Santua emango eskatzen
diotenei?" (Ltikas 1 1,1-13).

186
18^

ESKATU,

BII.ATU,

Atea jotzen d u c n a r i z a b a l d u egiten zaio. I n o r k cz. h a d i o E s p i r i t u a r i

DEITU

atea j o t z e n , ez z a i g u ate b e r r i r i k i r e k i k o . Segttrtasunari eusten

jar-

K r i s t a u e n l e h e n elkarteetan g o g o a n z i t u z t e n Jesusek bere jarraitzaileei,

d u n g o d u g u i n d a r g u z t i a z . A l d a k e t e n b c l d u r i z a n g o gara g a u r k o egun

ola b i z i behar z u t e n acerazttko, esandako h i t z hauek: H a u x e esaren

h a u g o i t i k behera b a d a t o r k i g u , ez b a i t a beste a u k e r a r i k geratttko. B i z i

diztiet: eskatu, eta e m a n g o d i z u e J a i n k o a k ; b i l a t u , era a u r k i t u k o d u z u e ,

herria sortzen duen Espirituagan sinestea taita z a i g u . E l i z a segurua erai-

jo atea, eta z a b a l d t i k o z a i z u e . Zercu eskatzen d u e n a k h a r t u egiten

k i k o d u g u , m c h a i x u eta a t t i s k u c u u i k babestua; b a i n a a l a i t a s u n e i a a i -

b a i t u , bilatzen d u e n a k a u r k i t u eta atea jotzen d u c n a r i z a b a l d u egiten

rcrik gabeko E l i z a izango d a . J a i n k o a r e n Espritu S a n t u a faltako z a i -

baitzaio.

gulako.

E z d u esatcn zer eskatu, zer b i l a t u , ora jo. E s k a t u z , b i l a t t i z eta d e i t u z b i z i t z e k o jarrera da u n t s c z k o e n a . A u r r e r a x c a g o L u k a s e k d i o e n e z

- A i t a k Espritu S a n t u a e m a n g o die eskatzen d i o t c n e i - ,

badirudi

USTI

OM /

J a i n k o a r e n E s p i t i i u S a n t u a dla l e h e n - l e h e n i k eskatu, b i l a t u ca d e i t u
beharrekoa.
Eskatu, eta e m a n g o d i z u e Jainkoak. EJizan c r a g i u k o r t a s u n a eta etc-

M a t e o k eta Eukasek g o r d e dizkgnrc, b a k o i r z a k bere c b a n j e l i o a n , c s k u

a r i c a n d i t u g u n Jesusen h i t z o k . Jarrailzaile g e r r u k o e n e n g o g o a n

oso

k i n a b i l a t u z egiten dir egitasmoak, aniolakerak ca lanak. A s k o t x o t a n ,

l i n k o geraru zirenaren seinale g a r b i a . L i l c k e c n a d a , i k a s l c e k i n hatera

ordea, geure abaegina bakarrik hari/en d u g u aiiit/akoizar. Ez. dago le-

( a l i l c a k o h c r r i x k e i a i i b a r n a , j a i c k o - b i l a edo n o r k h a n u k o c d o atizo-

kttrik E s p i r i t o . u c t i t z a l . E/.dugu e s k a t z e n . . . eta c / d u g u hartu ce egiten.

k i d e e n a i c - j o k a z c h i l c i i bitartean esanak izaiea.

A p a i z - ca c r l i j i o s o / e r l i j i o s a - b o k a z i o a k esk.ilzen d i t u g u , h o r i d c l a -

Z u r ez. zlela beti nahi bezalako e r a n t z u n i k jasoko, b a i n a Jesusek cz.

k o a n , ust/., L l i z a k gehien bebar duea l u n t z i o n . i t z c n jarraitu ahal iza-

z u e n a n i m o a galtzen. A i t a z h o da erabat. Berak bezala tiste o n izatcn

t c k o ; b a i n a ez d u g u J a i n k o a r c n E s p i r i t u a / beteriko p r o f e t a - b o k a z i o r t k

i ka si behar d u t e jarraitzaileek ere: I lauxe esatcn dizue t: eskatu, eta

eskatzen, b i z i h i d e a E b a n j c l i o a r c n eskakizunetara m o l d a t z e k o deia egin

e m a n g o d i z u e Jainkoak; b i l a t u , ca a u r k i t u k o d u z u e , jo atea, eta z a -

dezateu.

b a l d t i k o zaizue. O n g i d a k i Jesusek z.cr esatcn d u e n , bere b i z i p e n a ere

Bilatu, eta a u r k i t u k o duzue. A s k o t a n ez. d a k i g u gure iragana b a i n o

harago b i l a t z e n . B c l d u r d i o g u bid berriak i r e k i r z e a r i , E s p i r i t u a r i e n -

hotixe b a i l a : Eskaizcii duenak hartu egiten b a i l i i , bilatzen d u e n a k aurk i t u ca atea jotzen d u c n a r i z a b a l d u egiten baitzaio.

tztinez. E z gara jada b i z i t z a r i k sortzen ez duea btikatutzat ematera ati-

E l i z a n d u g u n k r i s i a l d i - eta nahasketa-garaiotan J c s u s c n g a n d i k ezer

sartzen eta ito egiten d u g u b e n c t a n berri eta o n d e n o r o b i l a t z e k o sor-

i k a s r c k o r a n , konianlza da ikasi b e h a r r e k o a . E z , garai b o b e e n z a i n l a -

mena.

sa i tzen d i r c n c t i jarrera i n o z o bezala u l c r t u r i k . A r e gtitxiago, ezer egiten

B i l a t z a i l c r i k gabe, zail da Elizak egungo m u u d u a r i herri o n a hots egi-

cz d u t e n e n jarrera arduragabearen m o d t t r a h a t l u r i k . Jesusi, K r i s t o r i ja-

teko bid b e r r i a k aurkitzea. C k i z r c c k , alabaina, c s k t t b i d c dute baien

rrai tzeko, ebanjelioari gehien lot/en z a i o n jokaera p r o f e t i k o a bezala b a i -

ctorkizunar eta b i z i b c h a r k o d u t e n m u n d o herriari EJizan arreta jar-

z i k . I l i r u g o n b i d a p e n hauek J a i n k o a g a n tiste osoa jartzeko o i n a r r i z k o

tzen ote d i o g u n j a k i t e k o .

jarrera bcretik badoaz ere, h i z k e r a k h a i n b a t abardura i r a d o k i t z e n d i g u .

188

189

F.skatzea behartsuari d a g o k i o n jarrera d a : bes re b a l e n e s k u l i k aso

beharrean d a . bere c g i n a h a l a z ein l o r t u d u e a . Hrrela i r u d i k a t / e n
d i r u Jesusek bere ikasleak: g i z o n era e m a k u m e b c h a r r s u gisa, h a u s k o r

B a i n a ez da h o r i l a r r i e n a . B a d i r u d i , b a r n c - i s i l t a s u n a sortzeko gaitas i m a gal tzen ari gaiela p e r t s o u o k . Jada ez. gata gure b a n t e - n i u i n a t e k n
t o p o c g u e k o gai. M i l a s e n t i p e n e t a n e n t t e t e n i t u t a , barnez k a m u s t u t a ,

era deusgabeak d i r e l a o n a r t z e n d u t e n a k , h a r r o k e r i a eta banptirttskeria

b i z i - a b i a t i a nekagarriati l o t u i a , askok g a l d u e g i n d u g u J a i n k o a r e n a u -

a r r a s t o t i k gabeak. l'.z d a z o r i t x a t bat Id iza behartsu, a h u ! eta i n d a r g e a u

rrean o t o i t z egiten g e r a i z c k o jarrera.

l>izit/ea. D e i r o r a g a r r i a zera d a : Jesusi jarraitu n a h i zalea, A i r a g a n d i k

].ehendabi/.iko u , i ia i i i / p i d e bakartzar e r r e n d i m e n d u a edo b . u d v a teko baliagarritasuna hartzen d i t u e n gizarte b o n e t a n , besralde, otoit/.ak

b a k a r r i k etor d a k i g u k e c n babesa m u n d u a r i e s k a i u z .
Bilatzea ez da eskatzea b a k a r r i k . H o r r e / g a i n , m u g i t z e a d a ; pausoak e m a i e a , e z k u t u a n eeio estalita d a g o e l a k o , g o r d e r i k d u g u n zerbait

erabat g a l d u t l u bere h a l i o a . Aise esaten ta g a r r a n t z i t s u e n a bizil/.a

dla, o t o i t z a heriotzaren i n i i n d u k o a b a l i t z bezala.

l o r r z e k o . 1 frrela i k u s t e n d i r u Jesusek bere jai railzaileak: Jainkoaren

A l a b a i n a , o t o i t z t g i t e k o p r e m i a i l u g u . 1 v i n dir indarrez b i z i e/ kris-

erregetza eta liaren n a h i a beictzca b i l a t z e n . N r m a l a da gaur, z i t i r t a -

tau redea, ez giza b o k a z i o a ere, barne- bizitza lantlu gabe. Barreneko l u i -

s u n gabeko c t o r k i z u n a r e u aurrean, t x u n d i t u r i k geratu den l'.lizan bi/i

tsalkeriak, e g u n e r o k o a r e n a r i u k e r i a k edota m i s i e r i o a r e k i n h a r t u - c n i a -

beharra. K u l t u r a m o d e r n o a n k b a n j e b o a erein ahal i z a l c k o , c l k a r r e k i n

nk e/ak i l a k a u e n l u l i i g a b c a sentitzen basten t(a p e u x o n . i leheuago edo

bid b e r r i a k b i l a t z e k o btete a h a l e g i n i k ez egilea d a h e m e n h a n igarri.

beranduago.

Deitzea gertu s u m a i u ez, eta e n t z u n ela kasu egin diezagukeeu n o r -

( ) i o i i z egiteko premia d u g u , gure e g u n c r o k o e g i n k i z u n e n abiadu-

h a i t i o i h u egiiea ta. I los rea egiten d i o o i i i u Jesusek A i i a i i g u n i t z e k o

rari eiisten lagun tlic/aguketcii i s i l i a s u n a , sosegua eta aisedcna a u r k i -

h a k a r d a d e a n . U l e r g a r r i a da gaur, k u l t u r a p o s t m o d e r n o l i o n e n b a i l a n ,

tz.eko. ( )toiiv egiteko premia d u g u , gi/aiasuna kcniz.cn thien gizarte ,irin

a i i o r i z e n , ospatzen eia b i z i t z e n ikasi ez tinten hainbat k r i s i a u r e n ledea

b o n e t a n jarrera argi eta ernez b i z i ahal i z a t c k o .

i l u n t z e a . k g u n g o m u n d u k o k o i u r a e s a n , gatazka eta galtleren artetik

( ) t o i t z egiteko premia d u g u , geure egiaivn aurrez a u n e jarri ela geure

( a i n k o a i i o h i u egiut z, ICMK j a i r a i l z e n ikasteko a h a l e g i n i k ez egitea da

b u r i l e n auioktika zintzoa egiteko gai izan gaiie/en. ( )tt)itz cgitckti pre-

tamalgatriena.

mia d u g u , gi/akoi.igoak iza i en uzten ez d i g u n b a n a l ik askaluz. joan gaii c z c u . O t o i t z egiteko p r e m i a d u g u , J a i n k o a r c n aurrean jarrera u m o r e tsuagoz, esker o n c k o a g o z , s o i m e n b a n d i k o a g o z biz.il/eko.

OrOI]'/-lihHARRA

/ o r i o n e k o a k g u i e c g u n o t a i i ce beren b i z i t z c n h o n t l o e n c a n Jesusen

DIKJ

h i l z batien egia s i i r n a t z e k o gai d i r e n a k : lskaizen duea hartzen ari

O t o i t z egiteko d u e n e/inrasun gero era h a n d i a g o a izan lireke, agian,

d a ; b i l a t z e n d u e a , a u r k i i z c n ; ca atea jorzen ari d e n a r i z a b a h z e n ari

e g u n g o g i z a k i . u e n / o r i g a i i / i k l a r r i e n a . A b a z ten ari zaigu zer den o i o i i z

zaio.

egitea. Beren g u r a s o e n fedea e l i k a t u d u t e n aierazko j a r d u n a k

eta

o t o i t z - m o l d e a k uzten ari dir b e l a u n a l d i b e r r i a k . M u r r i z r u e g i n d u g u

otoirzari eta bame-gogoeturi eskainitako tartea. I n o i z ia erabat b a z t e n u
ere egin d i t u g u h i z i t z a r i k .

190

191

OTOITZ

cnga'matzea? E g i a da cz d u g u l a J a i n k o a i k u s t e n , eta ez d u g u l a harn

E G I T E N KASI

ahotsa e n t z u t e n , ezta harn besoa s u m a l z e n ere. B i l a t u eta h a r n p r e retrouve

sentziara irekirzea d a e g i t e n d u g u n bakarra, Charles de b o u c a u l d - e n

( O t o i t z a , b e r r i z aurkitua) d e r i t z o n l i b u r u a n ziutzofa.sun hunkigarriz

a n t z e k o jarreraz: E n e J a i n k o , i z a n , bazara, irakats iezadazu z u eza-

azaltz.cn d i g u n o t o i t z egitea utzi izanaren esperienrzia b i z i izana.

gutzen".

Balitekc sinestun dezentek,

P i e r r e G u i l b e r r - c k l.a prirc

la k o n t u r a t u gabe, p o l i k i - p o l i k i , J a i n k o a g a n d i k u r r u n d u g a i t u z t e n

Jainko horrek ez dizkigu arazoak k o n p o n d u k o , baina otohz-sen-

gatizaz, jatdueraz eta k e z k a z bere d u g u g u i e b i z i t z a . B a d u g u beti zer-

dakuntzak gurc b i z i t z a r i egiazko zcntztia emafeko behar d i t u g u n b a -

bait garrantzitsttago, presazkoago eta b a l i a g a r r i a g o r i k egiteko. o l a ja-

kea eta argia eskain d i e z a z k i g u k c . E z dezagun a h a z t u : J a i n k o a ez da l o r -

rri n t o i t z e a i i , h a i n b a t gauza d i t u g u n e a n gurc arreta eskarzen? O h a r k a -

p e n a , o p a r i a b a i z i k . Bilai/cn d u e n a k a u r k i t u eta atea jotzen d u c n a r i

bean, aski o n g i biztz a m a i t u d u g u , i n o l a k o o t o i t z e g i n h e h a r r i k

z a b a l d u egiten zaio.

gabe.
Atera ote ginte/ke tirtccti luzc-zabalcan k o k a t u garen kaskarkeria h o rretalik? S u m a ote dezakegu gurc b i z i b i d e a n Jesusen h i t z hauek gor-

G U R E A l IA

d e t z e n d u t e n egia: - b i l a t u , eta a u r k i r u k o d u z u e , jo atea, era z a b a l d u k o

zaizue?

t i m e A i taz d e n e l i k esan d a . O t o i t z nagusia da o i o i l z e n a r i c a n . Jesusek

J a i n k o a r i barrenctik bai c s a t c i da lebenik eskaizen zaigtina. ( hite

utzi d i g u n o p a r i r i k onena. Jainkoari egin d a k i o k e e n dei b i k a i n e n a . H a l a

hizirza, itxura batean, czertan a l d a t u k o ez d i g u n , baina Jainkoa bilatzen

ere, krisranen abofan b e h i n eta berriro c r t e p i k a t u a , o h i k o errezo b i h u r

j a r r i k o gaituen haiezko t x i k i , apal eta x u m e a .

l i l c k c , m e k . i n i k o k i e r r e p i k a t u , b a i , b a i n a b i h o t z a J a i n k o a g a n a jasotzcn

A s k o t a n sai a tu garca era beti itzuli izan garca aurreko kaskarkeriara

ez d u e a .

esango d i g u , z i u r r e n i k , espericnt/.iak. E z i n b c s i e k o a , bcraz, gcurc b n -

O n a d a , h o r r e g a t i k , n o i z b c h i n k a Jesusen b i z i c r a osoa bhzcn d u e n

ruari eial iza tea: Ezin naiz Jainkoa rekiko ire z i n i z o t a s u n - f a l t a n o i -

o t o i t z b o n e t a n g e k l i a l d i bat egilea. Jesusen E s p i r i i u t i k b i z i z b a k a r r i k

n a r r i t u , ez. naizela zinfzoa esatcn

egin d e z a k e g u l a o t o i t z h o r i s u m a t u k o d u g u lasicr batean.

b a i l i t eskarmentuak. H o r r e g a t i k ,

fauna, zure z i n t z o t a s u n a r i ematen natzaio. Irakats iezadazu o t o i t z egiten.

G u r c Aita. G i z a b i h o t z e t i k atcratzeu d e n lehen oiluut d a , J a i n k o aren b e l d u r r a k cz, harn m a i t a s u n s o t i z a i l c a r e k i k o ust sendoak betc-

H o r r c l a k o o t o i t z a beti izatcn da e n t z u n a . G a r r a n r z i t s u e n a - m e t o -

tzen g a i t u e n c a n . G u z t i o n a den aitari p l u r a k - a n egiten d i o g u n o i h u .

doak, libttruak, errezoak ca csaldiak b a i n o b a r a g o - J a i n k o a bilatzea d a ;

M u n d u o s o k o senidetasuncan error/en gaituen eta beste g u z t i e n a u -

h a u d a , j e n d e a k Jesusi xumetasttn osoz egiten z i z k i o n o t o i t z h a i c k be-

rrean erantzule egiren gaituen d e i a d a r r a d a .

rak errepikatzea: "Jauna, ikus dezadala, Jauna, c t r u k i z a k i z k i t , b c k a taria bainaiz, Sinetsi n a h i d u t ! L a g u n d u sinesgabe honi.

S a n t u izan b e d i zure izena. E c h e n es ka r i h a u ez d a besteen parek o a . lesuscn o t o i t z guz.ti h o n e n a r i m a d a , harn asmo nagusia. J a i n -

B a t e k b a i n o gehiagok galde dezakc: ora garamarza, ordea, h o r r e k

koaren izena, hots, harn h o n d o g a b e k o misterioa, harn m a i t a s u n eta

guztiak? E z al d a beste b e h i n hutsean aritzea, geure b u r u a k i n o z o k e r i a z

i n d a r salbagarria azal datezela beren ospe eta a h a l m c n betean. E t a h o r i ,

192

193

ez jarrera pasiboz esana, Jesusen a s m o horretan gure b i z i t z a r e n b i d e z

24

l a g u n r z e k o k o n p r o m i s o z eskatua b a i z i k .
E t o r b e d i zure erreinua. k z daitezela m u n d u a n b o r t x a k e r i a era

ERGELKERIA

g o r r o t o s t i n t s i g a r r i a k g a l e n d u . J a i n k o a era harn z u z e n t a s u n a n a g u situ daitezeia. h e i i e n M u n d t i a ez d a k i o l a H i t u g a r r e n a r i g a i l e n d u , ezta

e t i r o p a r r a k a f r i k a r r e i , edo a h a h s u a k a h u l e i . C i i z o n e z k o a ez d a d i l a n a g u s i u i e m a k u m e a r e n g a i n , ezta aberatsa txiroaren gain ere. k g i a jabetu
d a d i l a m t i n d u a z . B a k e a r i , b a r k a m e n a r i , b e n e t a k o askapenari h i d e a k
z a b a l t z e k o gai izan g a i l e z e l a .
<d'.gin b e d i zure nahia. k z dezala gure artean hainbeste o z t o p o eta
k o n t r a - j a r r e r a r i k a u r k i . G i z a d i osoa jar d a d i l a , giz.akiari b i z i t z a r e n b a r r e n e i i k egiazko s a l b a m e n hetera g o n b i d a t z e n d u e n Jainkoaren dejaren esanera. J a i n k o a r e n naliia bilatzen e m a n dezadal.i ire bizitza gaurtik atiriera.
E m a g u z u e g u n e r o k o ogia. O g i a eta d u i n t a s m i e z b i z i t z e k o behar
d u g u n a ; m t m d u k o g i z o n eta e m a k u m e gu/.tiek behai d u i e n a , ez guk
b a k a r r i k . Uta h o r i , ez. p i l a r z e k o i r r i k a z edo k o n i s n m i s m o axolagabez
csanda, ge urea heharrean d i r e n e k i n partekatzeko b o r o n d a i e l i k o i b u katua baizik.
Barkatu. M u n d u a k Jainkoaren b a r k a m e n a behar d u . (izakiok bark a m e n a eskatu era b a r k a m e n a e s k a i n i z b a k a r r i k bizi gaitezke. B a r k a tnenera zabalik dagoen jarrera/ m e n d e k u a r i u k o egiten d i o n a J a i n k o aren a n t z e k o egiten d a , h u r a d e l a k o A i t a o n eta b a r k . u z a i l e b e h i n e n a .
Ez g u tentaldira e r a m a n . vz gara e g u n e r o k o t e n i a l d i l x o e z a r i ;
J a i n k o a bazter u z t c k o , Jesusen ebanjelioa aha/teko era o k e r r e k o b i d e tik joateko rentaldia d a h e m e n aipatzen d e n a . (era b e k i g u b i z i t z a n l a -

Behin balean, jendarteko batek esan zion Jesusi:

- M a i s u , esaiozu ire anaiari senipartea nirekin erdibanat/.eko.
Jesusek cranlzun zion:
- G i z o n , nork egin au ni zuen artean epaile edo ondasun-banatzaile?
O r d u a n , guzlei esan zien:
- K o n t u z ! Gorde diru-gosetik, ondasunek ez haitiote inori bizia segurtatzen, ugari /anda ere.
( e r o , parbola hau kontatu zien:
Gizon aherais baii lurralt uzta handia eman zion. Eta honela hasi
zen berekiko penisaizen: "Zer egin, ez bailul u/la non jasorik? . hta
beretzat esan zuen: "Badakit zer egin: niandio zaharrak bota eta handiagoak egingo ditut eta hauetan jasoko ire garia eta gainerakoak.
( e r o , esango diol neure buruari: Ea, mutil, haduk hor gordeta urteelarako ondasunik aski; hartu atseden, jan, edan ela bizi hadi lasai".
Baina Jainkoak esan zion: "Butugabea lialakoa! ( a u r g a u e a n

berrn

hil behar duzu. Norentzat izango da pilaiu duzuna?".

Eta honela amaiiu zuen:
-I l o n a zer gertaizen zaion, [ainkoarentzat aberats izan heharrean,
beretzat ondasunak pilatzen dituenari 1,1 ukas, 1 2 , 1 3 - 2 1 ) .

gtintza-eskari h o n e n o i h a r t z t m a . J a i n k o a g u r e k i n d u g u , gaitz o r o r i
aurre egiteko.
ERCHLKERIA

jesusek g i z a r i e k o eta e k o n o m i a k o k r i s i a l d i larri bar ez.agtitti z u e n G a l i lean. Sforis eta 1 Iheriadesko aberastasunak gota egiten z u e n bitartean,
194

iys

gero era gose eta miseria handiagoa b i z i zen h e r r i x k e t a n . N e k a z a r i a k l u -

ASKI

DA HALAKO

/.ENTZUCABEKF.RIA

rrik gabe geratu ziren eta lurjabeek gero eta aletegi n a h i z m a n d i o eder eta
handiagoak egin z i t u z t e n . Z e i n zen Jesusen iritzia ge r ra tzen ari zenaz?

L u r j a b e b a l da parabolatxo h o n e t a k o protagonista, Jesusek G a l i l e a n eza-

A r g i eta g a r b i adierazi z u e n parbola l a b u r batean. l i x a r n n zezakcen

g u t u d i t u e n h a i e t a k o bat. B e r e n o n g i z a t e hutsa areagotu n a h i e z , ne-

guztia gainditz.cn z u e n uzta b i k a i n batek ustekabean harrapatu z u e n l u r -

kazariak g u p i d a r i k gabe esplofatzen d i t u e n g i z o n b o i e r e t s u h a i e t a k o

abe aberats b a l . Bat-hateko arazoaren harira, galdera hau besterik ez

bat. Jendeak b e l d u r r a eta i n b i d i a d i e : beharrsuentzat h o r i e k dir z o -

d u : zer e g i n g o dut? G a l d e r a bera d u t e Jesusi e n t z u t e n ari d i r e n n e k a -

riotusuettak. Jesusenfzat, b e r r i z , eroenak.

zari gizajoek ere: zer e g i n g o du? K o n r u a n h a r t u k o ote d i t u goserik b i z i

direnak?

hspero z u e n b a i n o uzta h a n d i a g o a k harritttta, gogoetan hasi h e h a rrean d a nagusi aberatsa: zer egin?. B e r e k i k o ari d a . l i a r e n xedeetan

I .ster h a r t u k o d u aberaisak a h a h s u e k h a r t u o h i d u r e n e r a b a k i a : ez

ez. d a beste i n o r ageri. L z d i r u d i emazterik, seme-alabarik, l a g u n i k edo

d u m a n d i o b e r r i bar jasoko. D e n a bota eta dena berri eta h a n d i a g o

auz.ot.iffik d u e n i k . L u r r a k lantzen d i z k i o f e n laborariak ere ez d i t u k o n -

e g i n g o d u . Berak b a k a r r i k g o z a t u k o d u ustekabeko uzta h u r a : H a r t u

t u a n . Bere ongizarcaren ela bere o n d a s u n a r e n arreta besterik ez d u : ire

atseden, jan. e d a n , eta b i z i h a d i lasai.

uzta, ire m a n d i o a k , ire o n d a s u n a k , ire b i z i t z a . . .

B a t - b a t c a n J a i n k o a k h i t z egin z u e n . ( . i z o u aberaisa gau hartan her-

Aberatsa ez. da o h a r t u bere baifara i t x i i a bizi dla, gizarasuna k e n -

an h i l k o d a , bere o n d a s u n a k goza tu gabe. J a i n k o a k , horregatik, hu-

tzen d i o n l o g i k a r i kareatua, d u i n t a s u n i k gabe. Bere o n g i z a t e malcrala

rugahe halakoa! esa ten d i o era zera galdetzen d i o : Norenizai izango

pilatz.cko, g o r d e i z e k o ca arcagotzeko besterik cz. da b i z i : M a n d i o za-

da pilatu duzuna?. Behartsuek ez dute zalanizarik: Jainkoak bedein-

llarais bota eta h a n d i a g o a k e g i n g o eliti.it eta horietan jasoko neure ga-

k a t u t a k o Israelgo soroen uzta horrek ez al d u , beste m o r e n a b a i n o le-

na ca g a i n e r a k o a k . G e r o , esango d i o t neure b u r u a r i : "l'.a, m n r i l , b a -

b e n a g o , p r e m i a gehien d u t e n e n a izan behar?

d u k hor gordeta urteetarako o n d a s u n i k a s k i ; h a r t u atseden, jan, edan

Jesusen parabolak agerian uzten d u benetako egoera. Aberatsa ez da

eta b i z i h a d i lasai".

gizatxar b a l : o h i d e n a egiten d u . A h a h s u e k befen ongizatea b a k a r r i k

Bar-batean, ezustean, Jesusek Jainkoa bcra azalarazten d u p a r a b o l a n .

d u i e g o g o a n . H a l a izaren d a b e t i : aberatsek gero eta gehiago pilatzen

A b e r a i s a r c n amets eta i l u s i o a k d e t e n d i t u harn a h o i s a k : Burtigabea

d u t e eta bebartsuak gero eta m i s e r i a g o r r i a g o a n m u r g i l t z e n dir. B u -

h a l a k o a ! < iaur gauean bertan h i l bebar d u z u . N o r e n t z a t zango d a p i -

ruga he jokatzen d u r e : hehartsuen hiziera suntsitzeu dute eta ezin d u t e

latu duzuna?. I l o n a , J a i n k o a r e n epaia: aberats h o r r e n h i z i e r a p o r r o r

z i u r t a t u berena.

bat d a , e r g e l k c r i a hutsa.

1 orixe da L e h e n M u n d u a k jadanik ezin gorde eta d i s i m u l a dezakeen

M a n d i o a k liandirtt b a i , b a i n a cz da bere b i z i b i d e a r e n h e l b u r t t a

egia: b u r u r s t i , d e m o k r a t a eta aurrerakoitzat d i t u g u geure b u r u a k ; baina

besteengana z a b a l t z e k o gauza. A b c r a s t a s u n a areagotu d u , b a i n a hete

burugaheak, bibozgabeak eta gizatasunik gabeak besterik ez gara: m i -

b u r u a p o b r e t u e g i n d u . O n d a s u n a k p i l a t u d i t u , b a i n a cz. d u a d i s k b

l i o i k a perrsonaren mi seriaren b i z k a r b i z i gara, gure zuzengabekeria zein

axolagabekeriagarik, n e u r r i h a n d i batean, b o r r e n a r d u r a d u n garen b i tartean.

1%

d e i a s u n a , d o a k o m a i t a s u n a , alaitasuna c d o elkartasttna e z a g u t z e n . L z
d a k i banatzen; pilatzen b a k a r r i k d a k i . Z e r da g i z a l c g c k o bizi era horretan?

197

N o z i i / e n ari garen e k o n o m i a r e n krisialdia askotiahiarcn

krisialdia

d a : herrialde aberatsek, b a n k u h a n d i e k , l u r r e k o h o t e r e r s u e k . . . d e n o k

ahaztarazi egiten d i o , besteckiko elkartasuna a p u r t u araziz. J a i n k o a ezin

da errege izan d i r u a k m e n d e a n d u e n b i z i t z a n .

nahi izan d u g u ahal g e n u e t u b a i n o g o r a g o t i k b i z i , ongzalea m u g a r i k

( e r o eta o n d a s u n gehiagoreii jabe izatcko gose a s c - c z i u a p i z t e n d u

gabe p i l a i z e k o ametsetan, b a i n a , aldi berean, pobre/Jan eta gosercan

aberats izan n a h i a k . G e h i a g o p i l . i t z e k o , kapitalizaiz.cko ca c d u k i t z e k o

h o n d o r a t z e n ari d i r e n a k erabat ahaztuz. Bar-batean, ordea, g o i r i k be-

egarria h a z i z d o a , o r d u a n , p e r t s o n a r c n b a i l a n . I l o r ez d a g o , o n d o r i o z ,

hera etorri d a gure scgurtastin g u z t i a .

Jainkoaren erregetzarako a u k c r a r i k . ]esusek e r o k e r i a i z a t d a u k a , b e n e -

Ktisialeii hau ez da o r a i n artekoen m a i l a berekoa. l',b.inelioaren ar-

tan, beren trziak gero era m a n d i o h a n d i a g o e l a n pilat/.cko i r r i k a z bete-

girara i r a k u r r i bebar d u g u n garaicn z a n t z i i a - d a . Aise e n t z u n a b a l k o

rik i k u s t e n d i t u e n l ' a l c s i i n a k o lurjabe baien b i z i c r a . /.orakeria da ke-

d u g u geure k o n t z i c n t z i a r e n b a i l a n j a i n k o a r e n a b o l s a : Aski da h a l a k o

i i K i i eta ahaleginik o u e u a k o n d a s u n a k eskuratz.cn eta pilatzen errerzea.

zcntzugabekcfia eta elkai tastinik gabeko a n k c r k c i a. ( i tire b i z i m o d t u n

l a i n k o a aberaf-ari b i z i t z a jasotzera d a i o r k i o n c a n , agerian ge ra tzen da

aldaketa s a k o n a k erarzeko eginahalak e g i n ezean, gure c k o u o m i a - k r i -

h o n e k a l l c r r i k g a l d u duela bere abalegin g u z t i a . Aberarsaren b i z i t z a k

sialdiak ez d i t t i g u i n o i z g a i n d i t u k o : b i z i t n o d u / u h u r r a g o a eraman be-

ez. d u c t l u k i r i k , ez. b a l i o r i k . Burugabea halakoa!. I lorra zer gcrtatzen

har d u g u ; gehiago batiatu behar d u g u gure ougi/.itea.

z a i o n , Jainkoarciit/at ahciats izan beharrean, b e t c t z a i o n d a s u n a k p i l a tzen dituenari.

( latir LZ d u g u n senaz i k u s i k o d i l l e kristau p c u l s a l a r i c k e g u u c n ba-

JTSUSEN

tean, n o l a k o k o n i r a c s a n sakona dagoen k a p i t a l i s m o a r i eusten d i o n i z -

liURU-ARCITASUNA

p i r i l u a r c u eta Jesusek n a h i b e z a l a k o b i z i - p r o i e k t u a r i en.sten d i o n a r e n

Aberastasunak gordetzen d u e n indar alicnatzailc ca gizagabeizailca age

a r i c a n . K o n t r a c s a n b o r i ez da k a p i t a l i s n i o a r c n i z p i r i t u a z b i z i d i r e i i e n

r i a n j a n z e k o erakusten d u e n Iniru-argirasuua da esusen hirzetan su

f e d e - a i i o i j n n a r e n bidez col horiek c m a n d a k o d i r u - l a g u n i / e n ondorioz.

m a t z c n d e n c/atigarri a i p a g a r r i c i i c t a k o bat.

konponl/cu.

esusen jarrera cz. da m o a l i s t a i e n a : ondasunalc ola e s k u r a i z e n i ia

e r a b i l t z c n d i t u g u n j a k i t e k o ardtifarz.cn d e n gi/onarena. A i r a d e n Jainkoa ren seme c d o alaba eta denen senide deia abaziea ta o n d a s u n a k go-

K R A O S A S l 1NTSI )At)AN

za ruz b i z i denaren a r r i s k u a .
H o r t i k b a i e n a d i c g o t e k o o i h u a : 'dv/in zaitezkctc J a i n k o a r c n eta d i -

d l a r i u atseden, jan, e d a n , eta b i z i h a d i lasai: ez. da g a u r k o a ehanje-

rua ven. m o r v o i izan>-. l./.in g a r z a i z k i o leial izan p e r i s o n a o r o r c n t z a i z u -

l i o k o parbola

zentasuna, elkarrasuna eta senidetasuna bilatzen d i t u e n J a i n k o A i t a t i

izan d a h i s t o r i a r e n l u z c - z a b a l c a n ; g a m , ordea, o n g i / a t e - m a i l a g o r e n a -

eta, u n e berean. gure o n d a s u n eta aberastasunen m e n p e b i z i .

ren z a m a p c a n b i z i gareuez, zaila egiten d a b i z i t z e k o era n c u r r i t s u a g o a

D i r u a k boterea, ospea, iz.en o n a , segurtasuna, o n g i z a t e a . . .

eman

abalko d i t u ; baina pertsonak m o r r o i hihurt/en d i t u e n h e i n c a n , ezgauztu

e g i t e n d i t u J a i n k o A i t a r e k i k o h a r r e m a n c t a r a k o , bere s e n i d e - i z a e r a

198

h o t i e t a k o aberarsaren

leloa. A s k o i x o r c n bizi-credua

cramatea.
A s p a l d i d a , jada, gizarte m o d e r n o a k k o n t s u m o - z a l e t a s u i a

bazter

guztietara z a b a l d u z u d a : ia dena b e r r i a k d i r e n p r o d u k r u , z e r b i t z u eta

199

b i z i p e n a k goz.atze.rA b i d e r a t z e n d a b e t i . A r g i a d a o n g i z a t e a r e n l e l o a :

SISTEMA

BAINO

AREAGO

E m a n h a d i o n g i bizitzera. P u b l i z i t a t e a k cskantzen d i g u n a gazietasuna, d o t o r c z i a , scgurtasuna, naturaltasuna, borerea, o n g i z a t e a . . . dir.

D e n o k gara, geurez, kapitalisiak esan z u e n n o r b a i t e k . G a u z a da

B i z i t z a k o n t s u m o a z b o r n i t t i behar d a .

m u g a r i k gabe c d u k i t z e k o gose-egatria cz dla garai bati edo gizarte-sis-

M o d a d u g u , egungo gizarteak d a r a m a n i b i l b i d e a n , beste faLlore erab a k i g a r r i a . B e t i izan dir berrien h i s t o r i a n h a r a t - h o n a r d a r a m a t e n jo-

tema bat soilik d a g o k i o n ezaugarria; gizakiak bere h a r n e a n d a r a m a n a

d a , e d o z e i n dla ere bere g i z a r r e - s c k t o r c a .

erak eta g u s t u a k . G i z a r r e m o d e r n o a r e n g i d a r i n a g u s i b i l a k a t u d e n

E g u n c r o ikusten ari garenez, p r o d u k t u baten e k o i z p e n - k o s r u a r e n eta

modaren aginpidea d a o r a i n berri d e n a . G a u r ez d u t e , ez erlijioek,

s a l m e n t a - p r e z i o a r e n artean a h a l i k eta a l d e r i k h a n d i e n a sortzea d a e u -

ez deologiek g i d a t z e n g e h i e n g o a r e n j o k a b i d e a . P u b l i z i t a t e a k eta m o -

presa kapiralistar b i d e a m a r k a t z e n d i o n xedea. H o r i b e r o r i d a , ordea,

d a r e n l i l u r a k o r d e z k a t z e n dute E l i z a . f a m i l i a edo eskola. M o d a ta

ia gizarte osoaren j o k a b i d e a g i d a t z e n d u e n z i o a ere. A h a l i k eta i r a b a -

tutean u n e k o behar artifrzialak b i z i t z c n eta .isetzen irakasten d u e a .

z i r i k h a n d i e n a ateratzc h o r i d a g u r a k o g e h i e n - g e h i c n o k ere gurc e g u -

Z e n t z u m c n e u l i l u r a k eta k a n p o a l d c k o m i r a r e n z a i n k c l a k osar/en
d u t e b i z i t z e k o era m o d c r n o a r i bere k u t s u a e m a t e n d i o n beste e/.auga-

n e r o k o j o k a b i d e a g i d a t z c k o o n a r t u d u g u n i r i z p i d e eztabaidaezina.
K a p i t a l i s m o a k , bcstalde, c l k a r t . i s u n a sustaru h e h a r r e a n ,

batzuek

u i e i a k o bat. A r r e i a jarri b c b a i zaio g o r p u t z a r i , lirain i gotearh p i s t i a i i ,

besteak m e n p e a n bartz.cko grina stistarzcn d u eta desberdinrasunak sor-

g i m n a s i a r i , meoku-azrerketei; seudabide eta erremedio berriak ikasi be-

rzeko ca areagotzeko joera d u . D e n a dla, joera h o r i bcra ikus d a i t e k e

hai' diva; g c r t u i i k jat raiiu behar d i t a m c d i k u c n eta s i i k a l d a r i c n a h o l k u a k .

kingile askoren artean ere: aski d u g u baien c r r c b i n d i k a z i o a k oihukatz.cn

N o r b e r e b u r u a r e k i n eta besteckin ondo sentitzen ere ikasi egin bebar

ikustca era langabezian d a u d e n k i d c c u g a n d i k a l d e n t z e n d i r u e n tarie

d a ; j a k i n e g i n behar d a s e v u - m u n d u a n a h i k v i a z ola m u g i t u : b a l i z k o

gero eta h a n d i a g o a z o h a r t z c a .

g o z a m e n - b i d e g u z t i a k c z a g u t u , g o z a i u eta esperienrzia berriak p i l a r u .

A k a t s a l i t z a i c k c giza b i z i t z a r e n osagai e z h c r d i n ugari l a n t z c k o n a h i z
b i / i m o d t i osatti eta beteagoa garatzeko hainbeste aukera cskainiz.cn
d u e n gizarre hori satanizar/ca-, B a i n a ez. liiz.atcke akats t x i k i a g o a , bcsterik gabe, e d o z e i n m o d a c d o p i z g a r r i r e n m e n p e jartzca ca g u r c b i z i tza o n g i z a i c material hu.sera mugarzea. Bizitza planrearzeko m o d u h o nek g o r d e lezakeen c r g e l k c r i a z jabeiz.era g o n b i d a t z e n g a i t u

pasarte

h o u e t a k o parbola h o n e k .
B i z i t z a n asma d e z a g u n , ez d a asid o n g i pasatzea. G i z a k i a cz da atscg i n - eta ongizate-gose den aberea. I z p i r i t u a l a n t z e k o , a d i s k i d a n t z a i z a -

Jarrera kapiralista a d i e r a z i e n i l u t e norheraren ongizatearen z.amketa

b c r c k o i a k , n c u r r i ca m u g a r i k gabeko k o n t s u m o a k , k r i s i a l d i a k c r a g i n d a k o kaltetuenak s i s t e m a t i k o k i ahazteak, gure ezpainetatik atera l i tezkeen sozialismo a s m o ederrak gorabehera.
D i r u a k eta jaheizak, agintcak ca abeiastasunck n c u r r i z k a n p o b a lio/.taizeak c r a g i n d a , m c n d c h a l d e k o g i z o n - e m a k u m c a k materialista
b i h u r t u dir beren p e n t s a m o l d e e t a n ere" {Ph. B o s m a n s ) . G i z a r t c a k
o t u i t t t i t a k o d r o g a k el i ra h a n d i n a b i a ca ongizatearen obsesioa.
H o r r a , gurc akatsik h a n d i e n a . O z e n k i a l d a r r i k a t u t l u Jesusek. E t g c l k e r i a hutsa d a uzta n o n jaso, m a n d i o a k egiteko xede balsar eta h u tsarekin b i z i t z e a . G u r e b a m e - p o b r e z i a r e n seinale d a . H a l a ust ez b a -

teko, transzendentziaren m i s t e r i o a s u m a t z e k o , b i z i t z a c s k e r r z c k o , c l -

d u g u ere, d i r u a k p o b r e t u egiten g a i t u . G i z a k i a r c n g o z a m e n - a u k e r a

k a r t a s u n a b i z i t z e k o . . . ere egina d a . Aferrik d u g u gizarre h o n c t a z kextt

g u z t i e n a m a i e r a eta egiazko m a i t a s t m a r e n h o n d a m e n d i a izan l i t e z k e

iz.uea. Z e n t z u z jokatzca d a g a r r a n t z i z k o c n a .

gero eta gehiago p i l a t u z bizitzearen o n d o r i o a k .

200

201

25

ESNA B I Z I

eta zigorrik gogorrena ezarriko dio, eta desleialek merezi duten zoria
emango. Nagusiaren gogoa zein den jakin arren, gauzak hark nahi bezala eratzen edo egiten ez dituen morroiak, zigor zorrotza izanen d u ;
nagusiaren gogoa zein den jakin gabe, zigor ra merezi duen zerbait egiten duenak, berriz, biguna. Asko eman zaionar, asko eskatuko zaio;

Jesusek esan zien bere ikasleei:

Ez izan bcldur, ene artaldetxo hori, atsegin izan baitu zuen Aitak

askoren kargna eman zaionari, are kontu handiagoa eskatuko (1 ukas

12.32-48).

zuen alde errege i/atea. Saldu zuen ondasunak eta eman limosna. Pila
itzazue zeruan hondatuko ez diren ondasunak, huts egingo ez dizuten aberastasunak, har ez baila lapurril hurbiltzen, ezta han sitsak
ja ten ere. Xeren, zuen aberastasuna n o n , zuen bihotza han. / . n d e t e
prest, jantziak loturik eta kriseiluak eskuan; izan zaitezte nagusia cz-

K o N ' l U Z U1RUARKK1N
Jesusek oso z e n i z u z k o jarrera zuen d i r u a r e k i n . ['.sacra labur eta i r m o ba-

teietatik itzuli zain dauden morroiak bezala, iritsi eta atea jo bezan

tean l a b u r b i l t z e n d u : Ezin z a i r c z k c i e J a i n k o a r c n ca d i r u a r e n m o r r o i

laster irekitzeko prest dauden morroiak bezala. Zorionckoak morro i

izan. E z i n e z k o a d a . Behartsueni/.ai b i z i m o d u ti ti i n eta z u z e n a g o a

horiek, nagusiak, iristean, zain aurki tzen hadiui. Bcnetan diotsuet:

i r i i k a i z . c n d u e n j a i n k o h o r i e/in d a d i r u a r e n m e n p e b i z i tlenarengan

Arropak aldaturik mahian eseraraziko ditu eta zerbitzatzen hasiko

errege i z a n .

zaie. Eta gauerdian edo goizaldera badator, eta hrrela aurki tzen ba-

Jess ez d a , ordea, i/aera o r o k o r r c k o irizpitle horretan g c r a i z c n .

ditu, zorionckoak haiek! Gogoan barl hau: Etxeko nagusiak, lapu-

P c r c b i z i b i d e a r e n ca h i l z a r e n b i l a i i c z , o n t l a s u n a k mcralzeko c r a r i k

rra zein ordutan elorviko den jakingo balu, ez hike etxca zabahzen

o n e n a zein d e n irakaisi nahi d i e G a l i l e a k o aberatsei ela nckaz.ari p o -

tit/iko. Egon prest zuek ere, giitxien ust duzucn orduan etorriko

li rec i.

baila Gizonaren Semea.

Egia esan, c z zegoen tienen c s k u d i r u a m c i a i u ahal iza rea. Scforis ca

Pedrok galdetu zion:

l i b e r i a t k s e k o aberaiselt b a k a r r i k z u l e n u r r c z k o ca z i l a r r c z k o i x a n -

Jauna, guretzat ala denentzat esan duzu parbola hau?

p o n a k mctatz.eko a u k e r a . A l t x o r t c g i h o r r i tndnniioii/i deitzen z i t z a i o n ;

|aunak esan zuen:

h a u ta, seguru dagoen etlo ziuriasuna emaren d u e n d i r u a . 1 1c-

Izan zaitezte etxezain leial eta zentzuduna bezala, nagusiak bere or-

r r i x k e i a n , ordea, cz z e b i l c n h a l i o h a n d i k o r x a n p o n k . E a b o i a r i b a k a r

duan otordua banatzeko morroien buru ipini duea bezala. Z o r i o -

h a l z u c k lortv.cn z i t u z t e n bront/.c/.ko e d o k o b r e / k o ( x a n p o u b a t z u k ,

nekoa moi roi hori, nagusiak, iristean, agindua egilen aurki tzen badu!

b a i n a g e h i c n a k beren p r o d u k i u a k etlo z e r b i l z u a k besteckin t n i k a t u z

Benetan diotsuet: Bere ondasun guztien buru ipiniko du. Baina m o -

b i z i z i r e n : b i z i r a t i t c n , besterik gabe.

rroia, nagusiak luzatu egingo duelakoan, morro i eta neskameak jo-

Mctatz.eko b i era d a u d e l a irakasten d u Jesusek. B a t z u k gero eta

gehiago pilatzen saiatzen dir; ez dituzte k o n t u a n behartsuak;

tzen, jan-edanean eta mozkorkerian hasten bada, gutxien espero

mammonn

duen egunean eta gutxien espero duen orduan etorriko zaio nagusia,

ez d i o t e i n o r i l i m o s n a e m a t e n ; gero eta gehiago pilarzea d a h o r i e n a s m o

202

203

b a k a r r a . B a d a , o r d e a . metatzeko oso bestelako era bar. K z d a t x a n -

Kedea f a m i l i u s a d i o , 'senipatte' edo beste e d o z e i n o h i t u r a gisa b i z i -

p o n a k pilarzea, o n d a s u n a k b e h a r t s u e k i n banaczea b a i z i k , -zeruan p i -

tzera e g i n i k g a u d e n e z , jada ez gara lede h o r r e k gizatiarrago egiteko eta

latu ahal zateko, hots, J a i n k o a r c n hegictan pilatu/. joateko.

bizitzari zentz.ua emateko d u e n i n d a r r a s u m a t z e k o gauza. Penagarria da,

A l t x o r h o r i d a seguru a d e n bakarra, o s o r i k i r a u t e n d u e a J a i n k o a ren b i h o t z e a n . I . u r r e k o u r r c - z i k u r a k , maiumona

h o r r e g a t i k , g i z o n - e m a k u m e askok a r d u r a r i k gabe b i z i z u e n l e d e a ola

deituagark ere, g a l -

o h a r k a b e a n alde hatera uzten d u e n i k u s f c a eta ola, h o r i hezain jarrera

k o r r a k dir, ez d u r e s e g i m a s u n i k e m a t e n eta m e h a l x u p e a n d a u d c b e i i .

o h a r k a h e eta arduragabean. a m r c n m i z e a u s i n e s m e n a u k a i n z b i z i t z e k o

K o r r e g a l i k egiten d u Jesusek a di i b i l t z e k o o i h u a . I x o n t u z d i r u a r e k i u ,

erabakia hartzen d u e n jakitea.

zeren, z u e n aberastasunak n o n , z u e n b i h o t z a han. D i r u a k b i h o r z a

e r a k a r r i eta l i l u r a t u egiten d u , b o t e rea, segurtasuna

Jesusen erne egoteko d e i a , fedea b i z i d u g u n a x o l a g a b e k c r i a i i k , gel-

era o n g i z a t e a

d o t a s u n e f i k c d o arduragabekeriarik csnatzeko c g i i e n d i g u n deia d a . Pe-

e m a t e n d i t t t e l a k o eta beti g e h i a g o i z a t c k o i r r i k a r e u m e n p e b i z i k o g a -

dea zent/.u b a n d i a g o z b i z i ahal i z a t c k o , s a k o n a g o c/.agutu, b i z i t z a r a k o

rca k o .

egou litc/.keen beste jarrerekin a l d c i a i u ca eskertu egin bebar d u g u , eta,

A l d e r a n t z i z , J a i n k o a r c n aurrean aberastuz. j o a n g o gara behartsuci l a -

dakart/an o n d o r i o eta g u z i i , b i z i t z e n a h a l e g i u d u .

g u n t z e n b a d i e g u eta gero era e l k a r t a s u n h a n d i a g o k o bizitzara c a -

C i t n e j o k i e r a - i r i z p i d e e i argi egilen d i c n parra d a . o r d u a n , ledea: jen-

m a n g o gaitu hehartsuen A i t a k . B i h o t z a d i r u a n jarrita d u e n gizarte h o -

darte gizalcgekoagoa e r a i k i t z e k o k o n p r o m i s o a r i eragiren d i o n i n d a r r a ,

neran ere b i z i daireke z o r r o z t a s u n eta elkartasun h a n d i a g o z .

gure e g u n c r o k o b i z i b i d e a r i adore c m a r e n d i o n i t x a r o p e n a .

EZ

MIZI [ O I A N

ESNAIU

G a u r d u g u n a r r i s k u e t a k o bar b i z i n i o d u hutsal, m c k a n i k o , o h i k o , m a -

( ) s o eriaza da lotan b i z i rzea. A s k i da ia denek egiten d u t e n h u t a egitea:

s i l j k a t u . . . b a l e a n crort/ca d a . E z da erraza h o r r i ibes egitea. D r i c e n

i m i i a t u , o h i t u r e i a r a j a n i , e r a m a i c n denera e g o k i t u . alegia. A s k i da

j o a n - e l o r r i a n , jende askoren asuro, h e l b u r u , eta idealak Uzaliz a m a i i z e n

barne- ca k a n p o - s c g u r r a s u n c n hila bizitzea. A s k i da gure ongizate-zatia

dir. A s k o dir goizero hala-bola b i z i t z e k o j a i k i z a m a i t z e n d u t e n a k .

zaintzera m u g a tzca, gugan bizitza itzaliz d o a n bitartean.

N o n aurkiru azalkeriatik, masitikaziotik, uabasmcndutik

cdo

Iritsiko z a i g u crreakzionatz.cn a s m a t u k o ez. d u g u n unea. B i z i i z a h u -

barnc-tnisrasuneiik atetako gaituen o i n a r r i gi/aliartzailea, b i r b i d e r a -

tsik d u g u l a sumaizeaz bat. cspei ienrziaz. i n i o r m a z . i o z eta d i b c r t s i o z bc-

tzailea?
H a r r i g a r r i a d a Jesusek adi egotc h a u z.enbat a l d i z a i pa tzen d u e n
i k u s t e a . Kedea adi egoteko jarrera d c l a esan l i t e k c ; c d o beste hitzetan

retzera jo o h i d u g u . G e n t e b u r u a r i egiten d i o g u i r u z u r , presagatik eta

c g i n k i z u n c n g a i i k a z t o r a r u i a b i z i z . B i z i t / a osoa agor d e z a k e g u gauzak
egiten. b a i n a ezer h a n d i c d o presturik a u r k i t u gabe h o r r e t a n .

esatcko, b i z i t z a n zebar xede eta h e l m u g a r i k gabe dabltzan g i z o n eta

E r l i j i o a k b e r a k ere ez d u , z e n b a i t e t a n , g u esnatzerik l o r t z e n . L a s a i -

e m a k u m e asko m e n d e a n d i t u e n zentzugabckeriarikaskatz.cn d i t u e n ja-

tasuna e m a t e n d u e n l o k a r t u t a k o erijioa b i z i l i t e k c , b a i n a ez b i z i -

rrera,

berritz.cn d u e a . G u r c g a u z a eta z o r i t x a r r e t a n h a i n m u r g i l d u r i k b i z i

204

205

<\nenc/.* cz du<u mait;iue; c i ; i K.in;iTzrij :ibcr.sn c u brbn/.bt. ra /arca

zer den sentirzeko astirik h a n z . c n . K i a h o r r e l a k o b i / i p e n i k izan gabe.
J a i n k o a z zerbait j a k i n n a b i r i k i b i l i k o gara gero!
Jesusek b e h i n e l a berriz errepikatzen d u e n dei birria da h o n a k o a :
- K s n a zaitezte, b i z i erne eta a d i , bizitza joan bairakizueke ezertaz jabetu
gabe. K o s t a egiten da dei h o r i entzutea, m a i z ez h a i l i o g u e n t z u n

Ezhorrtik d a u z k a g u l e b e n i k . B i z i t z a , j e n d c - m u l t z o h o n e n t z a t , gauza
arriskutsua era txarra d a . A r a z o e i ibes egilea da g a r r a n t z i z k o e n a , gcurc
b u r u a k ahal den o n d o e n habestea. Jarrera horrek, ' l e i l h a r d - e k d i o e n e z ,
e n z e r a i n o eramaten bada, c k i a l d e k o c s z e p t i z i s m o r a edo existentzialism o a r e n ezkortasunera daratna. N o k t n a b i ere, l e u n d u t a , g i z o n eta enia-

n a h i izatcn g u r e p e u t s a m o l d e c n a u r k a dagoen zerbait csatcti d i g u u a r i .

k u i n c askoren a r i c a n agertzen d a : Z c r t a r a k o bizi?, /.ertarako j a r d u n

I ta bala ere, argi eta b u r u t s u a k garca ust d u g u gau riso g i z o n eta env.i-

bikuzc-ahaleginctan?.

B c r d i n d i o b o r i cz egiteak ere.

Hi-:i-z(i}c(ik dato/ gero. U n e a n u n e k o j era b i / i p e n bakoitza erabat go-

kumeok.
tsn.n/eko, gure ergettasunaz ohartu bcharko lebenik: zciuzuzkoago.ik
i/area e r a b a k i k o d u g u gure bizitzaren a/alkcriaz jabei/ean; egia ere bere
bidea egiten hasiko da g u i e harnean, gure ge/.urrak aitor d i i z a g u n c . m ;
bakea b e l d u k o da gure h i h o i / c r . u a , b i z i d u g u n h i z i b i d e a r e n d r s o i d e n a z
o h a n z e a n . b o t a n b i z i garca konuir.it/ea eskatzen d u esnatzcak.
A s r i r o a g o bizitzea, i s i l u n e a k h o b e t o z a i n i z e a eta b i h o t z a r e n deiei
a riera gehiago cskaint/.ea c/.iuhcxicko haldiui/ak tiira esna bizi ahal iza
reko. E r a b a k i g a r r i c n a , z a k i m / . i r i k gabe, tnaitatuz bizitzea d a . M a i t e
dicna b a k a r r i k b i z i d a e n o t i k , alaitasunez eta kemenez, funtse/ko gauzerara c i n e . Bid bat bcsterik cz dago, ordea, lokariuuiko erlijio l i o

zatzcko a r d u r a d a b o r i c n kcz.ka nagusia. B i z i t z a a h a l i k era era atsegng a i ' i i c n c a n antohiizea da b o l a k o e n a m e i s a . 1 l e d o n i s m o r a darauut z n z e n - z i i z e n c a n jarrera h o n e k . B i z i t z a g o z a i n c n a d a , c d o cz. da b i z i t z a .
SttKitttk

{les trtlciits)

dauzkagu azkenik. Bizitza ctengabeko

haz-

k u n d e gisa ikusten d u t e n pertsonak dir. Beti gebiagoren eta bobea dcnaren bila dahilt/anak. B i z i t z a agorrcz.ina da h a l a k o c n i z a t : bcri aurrera
egiten l a g u n t z e n d u e n a u r k i k u n r z . a b e r r i era etengabea.
Z o r i o n a ulert/.cko eta b i z i i z c k o b i r u era d e s b e r d i n d a g o z k i e b i / i izareii aurrean bar d a i l c / k c e n b i r u jarrera h o r i e i .
izkoryrk

lasailasun gisa ulertzen d u i e z o r i o n a . H o r i da bikiiz.cn d u -

i retalk csnatzeko: e r r i l u eta s i n c s k c i . i k b a i n o barago bilatzea, J a i n k o -

ren h a b a n a : arazoei, gaia/kci eta konpronii.soci ibes egilea. Z o r i o n a , bo-

aren aurrean d u g u n gure bencrako egian sakon rzea ca baten n i h i i r i m a

ricn a rabera, lasaitasuncrantz. ibes eginez loriz.cn d a .

uvkira egotea. ' Z o r i o u e k o a k m o i r o i horiek, nagusiak, iristean, zaio aur-

Ki/jy.uleek gozauten gisa i i l e i i z e n d t m b i z i t z a . D a s i a u c a da garrantzitsuena b i z i t z a n . U n e aisegingarri oro erabat goza tzca ta b i z i t z a k o b c l -

k i tzen h a d i tu

bin ti gorena, 1 l o r i x e dago bencrako z o r i o n a .

Susuek,
ZIR

DA BIIATZEN

DUDANA?

besralde, h a z k t i n d e gisa ulertzen d u t e z o r i o n a . k'.z da, i z a n ,

c z i n b e s t c a n eskuratu b e h a r r e k o zerbait. Bere herc/.ko i/aera ha/.iz eta

g a r a i u z joan abala s u m a r z e n d u pcrrsonak z o r i o n a .

l c i l h a i d de C h a i ' d i n - e k 1^)43ko a b e i i d u a n I V k i n e n , z o r i o n a r i b u i u z
e m a n d a k o b i i z a l d i i n i e r c s g a r r i bat gozar/en aritu naiz a/kcnaldi b o -

l e i l b a r d de C h a r d i n - e n aiabera, zuzen-ztizenean

z o r i o n a t c n bila

i b i l i gabe. bere b u r u t z a p e n e r a k o g . i r a p c i i - b i d e a n aurrera d o a l a , e z i n -

n e t a n . Z i e n r / i a l a r i eta pentsalari ospctsuak eliocnez, hirtt jarrera berezi

besrean

htc/kc, oro bar, bizitzaren aurrean.

tsona zoriontsua. B i z i t z a n veri ari garen g a r r a n t z i a ematen eta zeren

alairasuna, gehigarri n i o d u a n , a u r k i t z e k o gai dena da per-

bila gabiltzan hobeto czagutu ahal izatcko lagtingarri gei-ta d a k i / k i g u k c

206

207

gogoeta h o r i e k . K z d e z a g u n ahaztu Jesusen o h a r p e n z u h u r h a u : /uen

kristauak m e i u l e e t a u zehar. G a u r bertan ere h o r i e n p r e m r i k ez d t i g u l a d i r u d i , cz Jesusi leial izateko b i d berriak a s n i a i z e r a k o a n , ez l a n -

aberastasunak n o n , z u e n b i h o t z a h a n .

t/.erakoaii, ez s i i s t a t z c r a k o a n .
H o r r c g i i r i k da balioestekoa, z a i n t z e k o a eta eskertzekoa gaur, Jesuseng a n a k o a t x i k i p c n a eta L l i z a k o parraidetza era argi ela . u d u r . u s u a n b i z i

INOJZKO BKHARilEZKOENA

d u t e n g i z o n eta e m a k u m e l a i k o askoren k o n t z i e n r z i a b e r r i baten p i z L e h e n k r i s t a u - b e l a u n a l d i a k laster asko a u r k i t u ziren a razo erabakiga-

tea. V a r i k a n o k o II. K o n t z i l i o a r e n f r u i t u r i k b a b o t s u e n c t a k o

rri bat planteatzeko p r e m i a n . H a s i e r a balean ust izan zena b a i n o

i n o l a k o zalantzarik gabe; h u r a izan baita zuzenean eta argi eta garbi h o -

gehiago ar zen iuzatzen K r i s t o b e r p i z t u a r e n etorrera. Irxaronaldia iuze

riez a r d u ratu d e n lehen k o n t z i l i o a .

egiten ari z i r z a i e n . o l a cursi b i z i r i k itxaropenari? ola ibes egin nckeari edo etsipenari?

Heded un horiek izan litcz.ke gaur, Jesusi jarraitzca ardaiz harruta, erab e n i t u k o d i r e n p a r r o k i a e l a elkarte berrien l e g u m i a . Kri.stau-fedearen

L b a u j e l i o e t a n a b o l k u , parbola eta dei asko a u r k i dirzakegu helburti

bakar h a u d u t e n a k ; k r i s i a u - e l k a r t e c n a i d u r a r i h i / i r i k

bat d a ,

itaunarazrea.

H o n e l a d i o dei ezaguuenetako batek: /ndete prest, jantziak l o r u r i k

i n d a r biziena dir. I n o i z b a i n o beharrezkoagoak d i t u g u , e g u n g o m u n d u k o araziK'taia i t e k i a g o eta g a u r k o gizon-emakutneetuz.,it gerruago

e g o u g o d e n Id iza jasotzeko.

eta kriseilua pizTurik>. / e i n d a hitz.ok guretzat izan dezaketen esanahia,

krisrau-fedeak hogei mencle bete d i t u e n bonetan?
h ' t i d i k a p e n b i o k oso dir esangttrarsuak, M o r r o i c k , gauez nagusiaren zain d . l u d e n b i t a r t e a n , h o n e k d e i t u o r d u k o , ctxeko alea ireki diez a i o t e n J z a n h e h a r r e k o jarrera adierazten d u t e b i e k . lanrziak

loturik

egon behar d u t e , hau d a , gern'koa l o t u t a eta s o i n e k o a jasota, a r i n m t i g i t u eta a r i t z e k o . Kriseilua pizturk egon behar dute ctxea argi e d u k i
eta esna e g o n ahal izateko.
C i c l d o t a s u n e a n eta l o z o r r o a n erori gabe, z e n i z u z e t a e r a n r z u k i / u n e z
bizitzera deitzen gaituzte Jesusen h i t z o k gaur ere. buzaren historian bad i r a gaua egin dla d i r u d i t e n uneak. L z da, hlete, argiak itzali eta Iota ra joateko o r d i u . K r r c a k z i o n a r z e k o , fedea esuatzeko eta ctorkiz.unerako b i d e a n a u r r e r a e g i t e k o ordtta d a . . . baita Kliza zaharkittt eta
n e k a r u b o n e t a n ere.
E l i z a k gaur behar d u e n craldaketa b u l t z a t z e k o , k r i s t a u e n artean hedatti d e n g e l d o t a s u n a da, oro har, c r a g o z p e n h a n d i e n e t a k o bat. M e n
e g i n eta gauzak besterengandik jasotzeko h e z i a k izan dir, z o r i t x a r r e z ,

209
208

26

erregetza n a h i / harn z u z e i u a s u n a bilatu/., h e r i o t z a r a n o

biziarazten

duea.

SUA

l a i n k o a r e n era p o b r e e n aldeko i r r i k a k Jestisengan d u sorburua eta

e b a n j e l i o a r e k i k o z e i n harn a m a s a b e r r i t z a i l e a r e k i k o u k i t u a z b a k a r r i k
pizten da bere jarraitzaileetan. O h i k o e t a t i k barago ge ra tzen d a . O s o l o -

Jesusek esan zien bere ikasleei:

- L u r r e a n sua jartzera etorri naiz, eta nahiago nuke dagoeneko

t u r a t x i k i a d u o r d e n a e g o k i bateko t i s a d i o e k i n edota araen

boztasu-

n a r e k i n . S u h o r i gabe, k r i s t a u - b i z i t z a k i t z a l i z amait/.en d u .

piztua balego. I leriot/.a-uretan murgildu behar dut, eta hau ire bi-

K r i s t a u o n bekatti larria izango da beti Jesusen su b o r r i itzaltzen u z -

rria hori bete arte! M u n d u a r i bakea ematera etorria naizela ust al

tea. Z e r t a r a k o balio d u b i z i t z a n lasai k o k a t u t a , ez Jainkoaren aldeko i r r i -

duzue? Egia esan, bakea ez, banaketa baizik. Zeren hemendik au-

k a r i k , ezta su Ir i tzen d u t e n e n a l d e k o e r r u k i r i k ere ez. d u e n Elizak? Z e r -

rrera, etxe bateko bost senideak, elkarrekin banaturik egongo bai-

tarako behar dir m u n d u a n e r a k a r m e n i k ez. d u t e n krisrauak, ez argi

tira: hiru hircn kontra eta bi hiruren kontra; aita se mearen aurka eta

egiteko, ezta b c r o e m a t e k o ere gatiza ez badira?

semea aitaren aurka, ama alabaren kontra eta alaba amaren kontra,

Jainkoaren E s p i r i t u a k piz.ru gaitzan u/lera g o u b i d . i t / e n gaitu/te Je-

amaginarreba criainaien kontra eta erraina amagiiuirrebaren kon-

susen bit'/ek, bigarren m a i l a k o arazoetau edo txikiket'ietan g a k l u gabe.

tra ( l . u k a s

Bere harnea Jesusek erre die/aion utzi ez d u e n a k , ez d u hark h i r i e r a eka-

12^v-S3).

rri nahi izan z u e n i n d a r eraldarzailea ezagui/en o r a i n d i k . Arre/, b i z i k o

d u , a g i a n , k r i s t a i i - e r l i j i o a , b a i n a ez. d u ebaujelioak d u e n gau/arik z o Jl.SUSI'K r.KAURI IAKO SI JA

ragarrieiia a u r k i t u o r a i n d i k .

B i h o t z e a n /eraman sua kutsaru n a h i e z z e b i l e n Jess ( i a l i l e a k o b i d e etan zehar. ( o g o liaren hainbat a m i s t o geratu zai/.kigti k r i s t a u - t r a d i -

N A U l A t i O N U K 1 - [lACOl'.Nf.KO PIZTUTA liAl.KGO

z i o a n . Eukasek h o n a k o h i t z e i a n aso z u e n : l a u r e a n sua jartzera etorri naiz, eta n a h i a g o n u k e d a g o e n e k o p i z t u a balego!-. Jesusen a b o l i k

C izaki aparta d a j e s s . I laren h i t z b i z i era s a r k o r r a , liaren i r u d i eta p a -

aterea izan litekeen esaera hau gogoratzen d u beranduago idatzitako

raholen Freskotastina, liaren h i z k e r a z o r r o t z ela bat-batekoa ez dir Ib

ebanjelio a p o k r i r o batek: Nigandik gertu dena sutatik gerru da. U r r u n

m u r k e i i a t a n i b i l r z e n . Jesusek oso gusttikoa d u bizitzea eta hiziaraztea.

ele na J a i n k o a r e n erregctzatik u r r u n da.

Harnean ckiraman suak egiaz har dit/.ala g u z t i a k eta su h o r i i n o r k
e/.dezala it/.ali, da Jesusen n a h i a : lur/.abalean heda d a d i l a , m u n d u osoa
k i s k a l i d a d i n . H a r n b a r n e k o sua J a i n k o a r e n ela s u f r i i z e n d u t e n e n a l d e k o i r r i k a dla s u m a t z e n d u t e Jesusengana begiak z a b a l i k eta b i h o tza erne h u r r c r a t z e n d i r e n e k . H o r i d a cragiren d i o n a eta J a i n k o a r e n

210

B i z i t z a da liaren i r r i k a : bizitza berea, k e i u e n t s u a , osasunrsua: i n d a r belez b i z i t a k o b i z i t z a : Ni naiz. bizia, lurrean sua jartzera e t o r r i naiz,
bizia - e t a b i z i a u g a r i , g a i n e r a - izan dezaten etorri naiz.
1 l a r e n b e g i r a d a ez d a g o arrakastak, etekinak, arrazoizkoak, o h i koak itsimira. J a i n k o a A i t a gisa eta g i z a k i a k neba eta arreba gisa sentitzen d i t u g u n e a n , aldatti egiten d a o r o r i b u r u z k o gure i k u s p e g i a .

211

O l i tu ra. cea lege g u z t i e n aurretik jarri beharrekoa d a guztontzat b i z i -

SU

KMAN

tza z o r i o n t s u a l o r t z c a .
H o i ' r c g a t i k , Jes LIS cz d a teora abstraktuctan katrainailau.cn eta cz zaic

A s k o dir, gizarte-egoera eroso batean k o k a t u r k , k r i s t a u t a s u n a , e z i n -

sistema txiei l o t z e n . G u r c b a i l a n d u g u n o n e n a esnarazten d t i baten h i -

bestean, legeari eta ezarri tako o r d e n a n eusteaz a r d u r a tu behar d u e n er-

tzak. E r a a t r a z o i d u e l a o n a r t u heharrean gara, m a i t a s u n a m u r r i z k e t a -

lijiotzat d u t e n kristatiak.

r i k gabe bizitzera deitzen g a i t u e n c a n . Ez. daror legea indargabetzera,

H o r r e g a t i k egiten zaigu h a i n bitxia, i m m o b i l i s m o a edo kontserbado-

b a i n a cz die btete s i n p a t i a r i k z t i z c n b i z i , b a i , b a i n a b i h o i z a r e n deiari

rismoa alde hatera utziz, giza f r c u n i eraklakcra s a k o n eta eraharekoa egi-

c n t z u n g o r egiten d i o t c n zuzeneL. ErIiio- ca g i z a r t e - s i s i c m a k goirik

tera deitzen duten hitzok entzuiea Jesusen a h o t i k : Lurrean sua jartzera

gainditzera g o n b i d a i z . c n g a i t u g u (Jean O n i m u s ) : Zuek

etorri naiz, eta nahiago n u k e dagoeneko piztua b a i e g o ! . . . M u n d u a r i b a -

maitatu

etsaiak". B i l a czazue g u z t i c n o n a .

kea ematera ctorria naizela usie ai duzue? P.ga esan, bakea cz, banaketa

I h u e u mezttak astindti egiten d u , z i r r a r a eragiten d u , c r a l d a t u e g i -

baizik. P,z zaigti erraza egiten halako z i k i n k e r i a , gezur, bortxa eta z u z e n -

ten d u . G i z o n eta e r n a k u i n c g a r a i k i d c e k beste era bateko zerbait s u -

gabekeria siiutsitzeko sua ekarrt d u e n tiorbair izan d a i t c k e e n i k Jess p e n -

mat/.cu zuten harengan. Avr.v/oi d u M a r c u s B o r g i p a r r a m c r i k a n a k z.eia

Isatzea. Ez. zaigu eriaza Lgiren m u n d t i a erro-errolik - p e r t s o n a k clkarren

d i o e n c a n , Jess ez zen i n o l a k o c g i a z k o k r e d o r e n edo m o r a l z u z e n e n

aurka jarri/. eta z a i i i u z bada ere

m a i s u i z a n , ez h o r i n a g u s i k i bederen. A i t / h i k , hiziera eta bid b a l e n

m a i s u izan zen: c r a l d a t / c - h i d c baten m a i s u , zeliazk.

eraldat/cko gai d e n E s p i r i t u a asma tzca.

Jesusi ulertLi d i o n a , barnez erabat eraldatz.cn l a g u n d u d i o n i r r i k a k

e r a g i n d a b i z i d a ca jardtin ere, brrela j a r d u n o h i d u . B i h o t z e a n d a -

E g u n g o gizarte m o d e r n o e k oso hiziera arrazoizkoa e l a a n i o l a t u a sus-

rauia irauhza Jesusi iarraiiz.cn d i o t t a k . I z, estaru-kolpea c d o g o -

l a i z e n d u t e : b a i n a m a i i a s i i n i k gabea ia b c i i . P v a g m a h k o a izan behar d a .

b c r n u - n l d a k e l a , edo a l r x a m c n d u a c d o t x a n d a k e l a p o l i r i k o a den i r a u l -

Ia cz da l e k u r i k uzten bihorzaren adimenarentzar.

tza, gizarte zuzenagoa b i l a t z e n d u e n i r a u h z a b a i z i k .

k o r l a s u n a dir n a g u s i . M e r k a t u k o legectara

D i r u a eta lehia-

e g o k i l u beharra

C i u z i i a r e n pangnr/.a egiten d a , l u n i s e z k o c i u

dago.

hots, g i z a k i a r e i i behar

s a k o u e n c i c r a n t z u n g o l i c k e c n a - a h a / t e u d e n a l d i berean.

M a i / d c l c n d a t u o h i d u g u n o r d e n a , d e s o r d e n a izaren da, sarritan;

o r a i n d i k ez. b a i i u g u behartsu g u z t i c i jatcn c m a l e a l o r t u , ez. p e r t s o n a
oror here c s k u b i d e . i k hcrrnaiz.ea, c/ta gerrak eza ha tzca ere.

m u n d u a k n o r a h i d e p r e m i a d u , b a i n a ez d a 'mongo d o g m a z

Pertsonen eta herrien k o n t z i c n t z i a k e r a l d a t u k o d i t u e n i r a u h z a be-

f i o . I d e o l o g i e k cz dakarre b i z i t z a r i k eta gaur behar d u g u n a k o n f i a u -

har d u g u : 1 l e r b e r i M a r c u s c - k z i o e n e z , lehiakortasunak eta b a t z u c n

tza h e r r i bat da, b i z i b i d e a eralelatu eta g i z a i i a r r a g o a e g i t e k o . E r l i j i o a k

besteen a u r k a k o b o r r o k a k , iruz.urrak, k r u d e l k e r i a k eta sarraskiak l e k u r i k

k r i s i a u d a u d c , b a i n a Jess h i z i r i k d a g o . f l a i n b a t a l d i z a i p a t z e u d i ten

zango cz duten m u n d u a behar d u g u .

l a u v k o

Fierre-Josepb
dugu

P r o u d h o n sozialista (ranisesaren

a u v i T i a p e n a k

l i i r z c t a n , Jess h o r i

Jesusi farraitzen d i o n a , m u n d u h a u hark p i z t u t a k o stak erroetaraino

t x i k i a g o r n cz d u e n antz.maroko pertsona balearia.

erre dezan i r r i k a t u z b i z i d a . Beste ezer b a i n o lehenago, ordea, n o r b e -

G u r e e r a n t z u n bat eskaizen dute L u k a s e k jaso d i t u e n h i t z o k : Lurrean

raren b u r u a t i eskatzen d i o e r r o - e r r o l i k a k k u z c a . Krisrauei

sua jartzera e t o r r i naiz, era n a h i a g o n u k e d a g o e n e k o p i z t u a baiego!.

izatca bcsterik ez zaic eskatzen. H o r i x c da, egiaz, iraultzailea f E m m a -

benctakoak

nuel M o u n i e r ) .

212

213

MAJTASUNAREN

SUA

j a m z i t a k o a b s t r a k z i o r a m u g a t z e a ; bere i n d a r eraldatzailea g a l t z c n u z -

B e U u i c m a t e n d u '<mair,mm h i t z a csatcak. H a i n J a g o lioruiar.ua,

o n e n a eta txarrena, b i k a i n e n a eta z i z t r i n e n a adi eta/. n a b i iza ten baita
hitz bera e r a b i l i z . M a i t a s u n a , a l a b a i n a , beti egoten d a bi/iera o s a s u n tsn o r o r e n s o r b u r n a n , g u r t g a n d u g u n o n e n a csnara/icn eta h a n d i a -

tea. Jesusen arreta, m u s c a n , ez z e n , n a g u s i k i , e r l i j i o berri bat a n t o l a tzea c d o l i t u r g i a b e r r i bar asmatzea i z a n ; izacra b e r r i " bat ( B T i l l i c h )
eragin n a h i izan z u e n : maitastinareu ca zu/.cntasunaren suak e r r o t i k
c r a g i n d a k o g i z . i k i b e n i bat azalcrarzea, alegia.

ra/ten.
B i z i t z a r i c r a g i i c n d i o n sua hilta da m a i t a s u n a l a h a denean. M a i r a s u n i k gabe, b'rzitza itzali egiten da, e/ertarako b a l i o ez duela geratz.cn
da, d e s a g e n u egiten da. Bere b a i l a r a ixteu eta gero eta bakai tiago geratzen d a m a i t a t z c k o gai ez den pertsona. Bere a razo eta e g i n k i z u n e n
j i i a - b i r a n i b i h z c n d a e r o t u r i k , edo sexuaten z c p o a n b a r r a p a r u r i k , etlo
laaren e g u n e r o k o i a s u n c a n m u r g i l d u r i k : biziari cr.igitcii d i o n m o i o rra falta zaio.
r.hanjclioarcn m a t n i - m a n i i . u i d a g o m a i t a s u n a , c/ zint/o hete behar r c k o lege gisa, Jesusek (urra erretzen ikusi nahi duen bere <>su>> gisa b a i z i k , ordena /uzenaren pasibotasuna, kaskarkci ia era o h i k e r i a b a i n o barago, .alile.iko p r o l c r a k d i o e n e z , h ' i n k o a g u r c o n d o a n dago, g u i e
artean

/Vitaren m a i t a s u n a era z u z c n t a s i i n a ernara/i era b a u d i a r a / i

u a h i a n , eta I r u i i u ugari e m a n de/agula i n i k a r u z . (izakion

arican,

mendckua/. ez, m a i r a s u n siitsua/. eta senide arteko zuzenrasunaz hit/

eginez ageri /aigtm Jainko hori da cbanjelioen e d u k i h c h i u e u a .
Aitaren graziazeia m a i i a s u n c z gainczka dakusa n u i n d u a [csusck. O r e
osoa barro tu araziz joan behar duen legamia bezalakoa da indar sorizailc
b o i i , m u n d o osoa kiskaliz oan b e b a r d u e n sua bezalakoa. M a i t a s u n a k
eta z u z e n t a s i m - e g a r r i a k blai e g i n d a k o giza f a m i l i a osatzca da Jesusen
ametsa: gu/ricntzat era i n d a r oso/ h i z i b i d e d u i n era z o r i o n r s u a g o a
m o l d a t u n a h i d u e n gizartea.
S u h o r i itzaltzen uziea izango d a beti Jesusen jarrait/aileon b e k a t u rik h a n d i e n a : inaitasunaren sukarra c r l i j i o - d o k r r i n a / . , o r d e n a m e n d u z
edo e l i z k i z u n c i eskaini tako arre taz o r d e z k a i z c a ; kristau fedea ideologa/.

214

MAITASUN AREN

DIBAIUAZIOA

B c t i d a n i k s c n t i i u izan d u i e g i z o n - e m a k u m e c k m a i t a s u n a t e n

erakar-

m e u a , berekoikcria lotsagarrictan niurgldu badira ere b e h i n eta berriro.

r.gocra, haleie, c/ z e n , / i u n e n i k , 01 .ngor.iinokont i r i i n o i / ,

nv.ia-

s u n a g a n a k o ctica gahzcraint) alegia, gaur e g u n g o g u r c giza i lean gertat/en ari denez.

M a i t a s u n a , bcstei ik gabe, alde hatera uzreko m o d u k o zerbait da gaur
zeiihaiteiu/at. i n o z o k e r i a i r u d i t z c n zaic maitasuna gizarre-bi/itzaren o i n a i r i izan litckecla penisat/ea bera. N o r b ; n u k o e n b e i c k o i k c r i a k k u tfcatzca ta errealistena, elkai i i m i n h a n t l i c g i i ik e g i n ez tle/aiogiin.
I e k n o l o g i a k , d i r t u l i c n c z , z o r r o z i a s i m a , zehaztasuna,

eraginkorta-

s u n a , segu t a s i u i a . . . cskat/cu d i r u , gainera, l e f i c n - l e i i e n i k . Idcah/a

ilez.ikegu m a i t a s u n a , b a i n a ez, tlu "balio, e g u n c r o k o b i z i t z a n c r a b i l i a
i/atckt). l i i s i g a r r i a da scxualitatea bera ola b i z i t z e n d e n i k u s t c a c e ,
m a i t a s u n - g i r o t i k b a z i e r i u i a . scxtia b e r o t u z , apaltluz etlo m a n i p u l a t u z
j o a i c k o , u n e a n u n c k o k o m c u e n t z i c n c d o interesen aiabera.
( l i z a b i z i t z a , halere, desegin egiten ta m a i i a s u n i k gabe, eta galdu egiten dti bere egiazko z e n t z u a ; asko dir e g u n g o gizarrearen o l d a r k u r t a s u n a r e n , I n i s i r a z i o a i v i i eta b o r r x a k e r i a r e n azpian maiastin- eta c l k a t t a s u n - p r e m i a larria s i u n a t u ust d u t e n a k .
Jatorri c r i ' t i d a r t c k o L A . S o c o l a n , so/iologo cstatubatuarrak d i o e n e z ,
m a i t a s u n a d a n a t u r a k o energa e r a g i n k o r r e n e t a k o a , b a i n a rrabatuta
tlago g a u r g i z a b i h o t z c t a n , atonioareit energa m a t e r i a n e g o n o h i elen

21 S

antzera: i z p i r i t u a r e n energa h o r i askatzea i z a n litekc; e t o r k i z u n e k o

lorpenik handenetakoa.

27

U r t e asko dir Jesusek h i t z h a u e k esan zi n i e l a : Lurrean sua jartzera

PIKONDO

ANTZUA

etorri naiz, era n a h i a g o n u k e d a g o e n e k o p i z t u a baiego!. G i / a t e r i a k ez

d u , a n t z a d e n e z , m e z u h o r i uertzeko eta o n a r t z e k o behar d e n h c l d u t a s u n i k o r a i n d i k . A g i a n , Jean O n i m u s - e k nterrogations
'essenliehcxe

autour

de

i k e r k e t a e r a k a r g a r r i a n d i o e u bezala, kristautasuna has-

t a p e n c t a n dago: b i m i l a urre besterik ez daramatza gu m o l d a r / e n . O r e a

a s n i n a d a eta n i e n d e a k b c h a r k o d i t u h e i d u z joateko, k a r i u t e a k e r a b a l
h a r r o t u d c z a n ,irtc.
L z g e n i t u z k e ust o n a era adorea g a l d u behar Jesusen jarrailzaile ga-

Une hartan, batzuek Jesusengana joan eta zenbait galearrei gertatua

kontatu zioten: ola Pilatok hil zituen, eskaintzen ari ziren abereen
odolarekin beraien otlola nahastuz. Jesusek erantzun zien:
Galilear horiek gainerakoak baino bekatariago zirela ust al duzue, heriotza hori izan zutelako? Ez liorixe! Eta zuek ere, bihotz-bcrritzen cz baza rete, berdin hilko zarete denok. Ela Siloeko dorreak az-

r e u o k . L e k u k o b i z i a k behar d i t u gizai te h o n e k , m a i i a s u n e a n sinesten

pian

jarrai tzen l a g u n d u k o d i g u t e n a k ; gzakiareiuzat ez. ha i lago e t o r k i / u n i k ,

jerusalenidarrak baino bekatariago zirela ust al duzue? Ez horixe! Eta

m a i t a s u n a g a n a k o fedea g a l d u z gero.

zuek ere, bihotz-berritzen ez hazarete, denok hilko zarele.

harrapatu rik

hil

ziren

heniezortzi

haiek,

gainerako

Gero, parbola hau esan zien Jesusek:

Gizon batek pikondo bat zuen bere mahastian aldatua. Joan zen
piku bila eta ez zuen aurkitu. O r d u a n , m a h a s t i z a n a r i esan zion:
"Begira, badira hiru urte pikondo honetara piku bila Jiaorrefa, eta
cz dut aurkitzen. M o z l u ezazu. /ertarako egongo da hor hura alperrik jaten?". Baina mahastizainak erantzun zion: "Jauna, ulz
ezazu aurtengoz; bitartean, ondoa aitzurtu eta ongarria botako
diot, ea aurrerakoan iruiturik ematen duen; eta bestela, moztu" ( L u kas 13,1-9).

ZhR'IARAKO,

PIKONIK)

ANTZUA?

Jess era askotara saiaizen zen jendearen arican J a i n k o a g a n a b i h u r t z e k o

n a h i a esnarazten. H o r i zen harn b e n c t a k o g r i n a : b e l d u da j a i n k o a r e n
erregetza eta harn z u z e n t a s u n a b i l a t z e k o u n e a , h a r k n a h i bezalako h i ziera z u z e n eta g i z a k o i a e r a i k i i z e r a j a r t z e k o u n e a .

216

217

Lukasen ebaujelioak kontatzen duenez, b e h i n balean parabolarxo bar

k o n r a r u z u e n Jesusek p i k o n d o

antzu baten g a i n e a n .

Bere d e i a r i

e r a n t z u n gabe, entzuten ari z i t z a i z k i o n e n jatrera arduragabea aldarazi

n a h i izan z u e n hrrela. L a b u r r a bezain argia da k o n t a k i z u n a .
L u r j a b c batek p i k o n d o bar d a u k a kindatutu bere uiahastiaren e r d i a n .
D c n b o r a luzez joan da har f r t i i t u b i l a . Urtez. urtc, ordea, p i k o n d o a k
huts egin d i o heran jarrita /.iriten irxaropeneian. I lan jarraiizen d u . wwi z u , inahastiareii e r d i a n .
Lurjabeak erabaki z.cmzuzkocna h a r t u k o d u : p i k o n d o a k ez d u ruit u r i k e m a t e n era alferrik ari da l u r r e k o bizigaia sairgar/en. A r r a z o i z k o ena m o z i e a izango d a . /.ertarako egongo da hor, l u n a alferrik jatcn?.
' / u h u n z i a o r o r e n k o n t r a , m a h a s t i z a i u u k ahal d e n g u z t i a egiteko eskatzen d i o , h u r a salbatzearreii. l a u r a a i i z u r t u k o d u p i k o n d o a r e n i n g i u u . i n , behar d u e n u n i c l i a s u n a izan dez.an; o i i g a n i a ere b o t a k o olio,
elikagaia izan d e z a n . I'.rantznngo ole du?
Parbola g u i a k o b a k o i i / . i r c n c n v a k z i o a c r . i g i t c k o k o n t . n u z a i g u .
/.ertarako, p i k u r i k gabeko p i k o n d o a ? / e r t a r a k o , s o r n i e n i k gabeko b i zitza a n t z u a? / e r t a r a k o , Jesusi apenas jarraiizen d i o n k i istautasuna?
/ e r t a r a k o , erabat J a i n k o a r e n errege iza ra e m a n a b i z i ez d e n Id iza?
/ertarako, gure bihoi/ak aldarzen L:Z d i t u e n erijioa? /ertarako b i h o i z berritzerikgaheko clzki/unak eta g u i e ongi/ateau krsaiizen eta sendotzen
gairu/teu ekintzak /ei tarako hain ai rea handia hartu, g/at te.in leku gar r a m z i i s u bat bcletz.eko, gure hizierarekiu ez badugu indar craldatzaik-rik rxerUitzen? / e i t a r a k o L u r o p a r e n sustrai kristaticz h i z k e l a n a r i t u ,
Jesusen arrairzaileon huiiu krisraurik ikusi e z i n bata heran?

o h a r t u gabe: d i r u a irahazi, arazorik ez izan, gauzak erosi, o n g i pasatzen

i k a s i . . . eta, tu te batzuen b u r u a n , h o r i beste x e d e r i k era a s m o r i k gabe
bizi garelakoaz j a b e t u k o gara u s l e k a b e a n .
I l o r i ta errazena. C Jure b i z i t z a r i ai nasa e m a n z i e z a i o k e t e n baloreak
rauten

l a g u i u l u k o d i g u t e n ntetes k a x k a r r e z o r d e z k a t z e n ari gara

p o l i k i - p o l i k i . l'.z ta asko, baina aski d u g u , ..bizirauteko, beste i n o l a k o

a s m o t i k gabe. " O n g i seniilze.c ornen ta g a r r a n i z i t s u e n a .
1

A d i l u e k " g o i a b e b e r a r i k g a b e k o kukura>> tleitz.en d i o i e n m u n d u a n

ari gara k o k a t z e n . B a l i o z k o a b a l i a g a r r i a r e k i n nahasten d u g u ; o n a , gog o k o z a i g u n a r e k i n ; z o r i o n a , o n g i z a t e a r e k i n . J a k i n , b a d a k i g u h o r i ez
dla g u z t i a , baina h o r r e k i n aski d u g u l a sinesrarazi d i o g u geure b u ruari.
1 laki eie. ez da erraza hrrela b i z i t z e a , beti gatiza berak e u ' c p i k a i u z ,
jatcko beraz. e l i k a t u z , i n o l a k o s o n u e n i k eta k o n p r o m i s o r i k gabe, geld i t m ik egolea l e u .sent i p e n ai raro h o i relt i n , gei l i e b i z i l / a z m o d u ai t l u ratsuagoan jabeizeko gai izan gabe.
S a k o n a d a nahigabe h o r r e n azken arr.tzoia. J a i n k o a r e n a re uta sorizaean ez d u g u l a parte hartu n a h i adierazren tlu era borretan b i z i l z e n
j a n a i i z e a k , ikusle geldo izaren j a i r a i t z e n d u g u l a , ez garca bizirz.arcn
m i s r e r i o a k atlicrazren d u e n a z jabefz.cn,

L g i l e a r c k i k o antz

handiena

e m u l e n d i g u t e n maitasunez sort/ca ca prestuiastiuez cm.ifea>- bezalako czaugarrici ez. tliegula l e k u r i k egilen gugan. B a i . h o r i guztia egon
d a i l c k e gure j a n eraren o i n a n i a n .
Jesusek Lruirurik e m a i c n cz. duen pikondoarekin parekalzcn tlu gjzakiaren b i z i i z a antz.ua. Z c r t a r a k o egon hor, lekua alcrrik betetzen? O s o
k e z k a g a r r i a da Jesusen galtlera. Z e r z e n t z u izan lezake kreazioan l e k u

BIZITZA

b a i betez bi/iizeak, m u n d u bobea e r u i k i i z e k o balio cz badu? Asebete

ANTZUA

al gaitzake, bizirza honetatik m u n d u gizatiarrago bat cratzekt) ez.cr e g i n

B i z i t z a ant/ua b i z i z a m a i tzca d a gaur d e n o k d u g u n a n i s k u r i k l a r r i e n a .

Bizitza garrantzksua iruditzcn zaigun baara

218

s o i l i k m u g a t u z goaz.

gabe igarotzc hursak?

1 ' a m i b a s o n u , seme-alabak h a z i , a i r a - a m a adintsuak z a i n d u , a d i s k i d e e k i k o h a r r e m a n a k hind, heharrean d e n a r i g e r r u t i k k i g u n d u . . . h o r i

219

guztia ez d a bizitza alferrik gal tzca

b i z i b i d e a egia bete era sakonenetik

A l d e r a n t z i z , ate eta g e h i a g o z a i n t z e n d u eta e g u n e n batean f r u i r u a

e m a n g o d u e n z a i n geratzen d a . H o r r e l a k o a d a j a i n k o a r e n paz.ienrzia.

bidcratzea baizik.

H o g e i m e n d e k o h i s t o r i a r e n h u m a n , kristaucusuu k e m e n t s u eta c n u u t k o r r a g o a i r x a r o t e n jarraitzen d u .

H o n a k o b i r u jarrerak hauek lagun diezagukete " C i l i j i o burgesaren ga-

ERLIJIO B U R G E S L A N H A R R A P A T U T A

ribualdirik aicratzen. Begirada garbia izatea da lehcna, erreaUtateari a u A l e m a n i a k o katulikoen artean e g u n d o k o z u r a ra eragin zuen l i b u r u i x i k i

rreirirzii ik era interesik gabe b e g i r a t z c k o : gezurra b a i t a z u z e n g a b e k e -

bat kaleraru z u e n , o r a i n u r t c b a t z u k , Jcan Batisr M e i z t c o l o g o a k . I l o -

riaren sosfengua.

nako i z c n b u r u a /eraman: Erlijio

B i g a r r e n ; ) , a k l i z , h i k t i m a k b a b c s i e r a eta b a i e n

harapo. A l e m a n i a k o izen

o i n a z e c k i n bat egitera eramango gaituen cnpatia c r r u k i t s u a . Eta azkena,

h a n d i k o telogo horren csanctan, egungo E u r o p a n erijioa cz. da gizarte

gizarte hurges b o n e t a n i n d a r r e a n d i r e n k o d e a k ezabatu eta o r d c z k o b i -

burgesa aldatzeu ari. Burges-izate b o r i d a , h a i n z u z e n ere, k r i s r a u - c r -

za m o d u bat sortzeko ahalegin jarrairua.

biugem boho

l i j i o a k berez d u e n izaera jatorrena indargaberzen ari d e n a .

E z z i t z a i o n ariaz.oirik falta. E g u n e t i k egunera a r i gara segurtasuna,
ongizatea, n d i b d u a h s m o a , e i e k i n a edo arrakasta gisako balore b u r -

SAKONKKO

NORABIDI.A

g e v t k geu regaa t z e u ; Jai n k o a g . m a h i l u u t z c a , c r r n k i t s u izatca, bebartsuak zaintzea, d o a k o m a i t a s u n a edota s u f r i t z e k o prest egotea gisako

E l i z a r c n b c l b u r u a ez ta dcsagertzen ari d e n a r i eustea. Elizak cz d u izan

jarrera k r i s t a u jarovrak i l u n i z e n e l a i n d a r g a b e t z e n ari z a i z k i g u u n e b c -

/citaren oroigarri izanez a n i a i t u behai. Iraganarcn u m u i - m i t i a sustatzcak

rean.

pasibotasuncra eta c z k o r r a s u n e r a bcsterik ez gaitu e r a m a n g o ; eta h o r i

Bai e r i a z a dla b i h o r z a k aldarzen L Z d i t u e n erijioa h i z i i z c a . lasailzen

cz d a i o r bar Jesusen clkarteari amasa e m a n behar d i o n i z p i r i u i a r e k i n .

g a i r u e n eta gurc ongizate-zatia berresten d u e n c r l i j i o - p r a k i i k a t a n jar-

Id i/aren b c l b u r u a cz ta b i / i i a u i e soila ere. Iraingarria l i t z a i c k e h o r i

eluiea, ankoaien d c i . i r i e n r z u n g o r egiten d i o g u n b i r a i t e a n . N o l a k o a

hain s a k o u a tluen izatcarentzat. Ausai l a k izatera c a soi m e n a c t a g i t e i a

da gure kristaurasuna? B i h o r z . - b c r r i r z e n a r i gara ala aski d u g u b i h o r z -

h i t l e r a i u o r d e z , et.sipencia ca a l k r k e n a r a cnimangt) gaitu b i z i r a u i c a E l i -

berritzca hdela snestearekin^ E r r u k i t s u a k al gara o i n a z e t a n a u r k i t z e n

zaren e g i i e k o a r e n xede e z k u t u b i l u i r t z e a k . B c r t t i t c san t u eta b e h a n v z -

d i r e n c k i n , ala aski d u g u errukia existhz.cn dla sinestearekin? ( j u r e m a i -

k o a i r i i z i d a k i o k c z c n b a i i c k cisiiucuduari, b a i n a c r o s o i a s u n a era

tasuna d o a k o a da ala aski d u g u , d e n e n t z a k o zuzentasunari u k o egin ca

b c l d u r r a ere gorde d i t z a k e bere b a i l a n . B e g i a k i tx i eta ezer cz egitea l i -

gure m u n d u t x i k c r r c a n h es i tzen gaituen m a i t a s u n p r i h a r u eta hazter-

t z a i e k c errazena. A s k o d a g o , ordea, e g i t e k o : Jesusen E s p i r i t u a c g u n o -

czailea bizitzcarekin?

ran esareit ari z a i g u n a e n t z u n eta h o r r i erantzutea, eta cz d a g u t x i .

o l a ikus lezake J a i n k o a k krisiatitasun anrz.ua? P i k u r i k e m a t e n cz.

E z i n gata e t o r k i z u n a ruxutzcra eta g u k e z a g u t u k o cz. d u g u n e t o r k i -

d i o n p i k o n d o r a f r u i t u a b i k u z e r a a l l e r r i k j o a f e n d e n jaun batez m i n t z o

z u n e a n E l i z a k n o l a k o a izan bebar d u e n asmarzera jarri o r a i n . Inork ez

zaigu Jesusen parbola h a u . P i k o n d o a antz.ua d a . Burra alferrik jan

d a u k a e r o r k i z u n e r a k o bid a p r o p o s i k . E a o r k i z t i n a o r a i n a r i dla era-

besterik ez d u egiten. M a h a s t i z a i n a k , ordea, ez. d u m o z t e n eta k e n t z e n .

tzen d a d a k i g t t n b a k a r r a . K r i s t a u o n b e l a u n a l d i h a u ari d a e r a b a k i t z e n ,

220

neurri h a n d i hatean, kristau tas una gure artean etorki'/unean izango d e n .

Ez. d u g u e z i n e g o n e a n edo u r d u r i t a s t m a n t z u a n erori behar, ezta ola

gabekerian d u g u n partea onartzea c r a g o z t e n b a d i g u era ahalegin g u z tiak lasaigarri eroso izatcn a m a i t z e n b a d u .

c d o hala zer c d o zer egitea b i l a t u a r i n k e r i a z eta b c r e i z p e u i k egin gabe

Ez gaitezcla beti besteen erruak salatuz b i z i da fesusck eskatzen d i -

ere. K g u n g o ("cdedunak o r a i n hertan garena, b o r i x c izango d a , n o l a z -

g i m a . G u r e b e k a t u a z i n r z o t a s u n e z a i t o r t z e k o ausardia eskatzen d u

pair ere, h u r r e n g o b e l a u n a l d i c i helaraziko d i t g u n a .

b i h o t z - b e r i i r z c k o jarrerak, gure bizitza eraberrh/eko k o n p r o m i s o a har-

Rere izaeraz d i o e n a gauza dezala eskatzen z a i o g a u r h l i z a r i : |esu-

r z c k o haldim/.a baita h o r i .

adicrazieko,

D e n o k d u g u geure e g i r c k o a . O i n a r r i b e r r i e n g a i n i n k a t u k n dr n g i -

K r i s t o r e n g a n ' d i a u i e a - eta b e r e b a l a k o a n l i u i t u e m a t e n * bastea d a

zarie b a i e r a n r z ahiatzeko p r e m i a d u g u . P r e s a z k o a ela n o r a b i d e z a l d a -

sen

E l i z a izatea, a l e g i a . Joancn

ehanjelioko

hitzetan

e r a b a k i g a r r i e n a , iraganaren u n u r i - m i n a k e d o t a e t o r k i z u n a i v n d u d a -

tzca. B a l i o z k o t z a t c d o u k i ezine/.korzat h a r t u d i t u g u n o i u a n i a k tirzi era

m u d e k m e n d e a n bar cz g a i t z a t e n . B i z i - s e n a ez, B c r p i z r u a r e n E s p i r i -

g u i e bizikidetv.ari n o r a h i d e berri bat e m a n heharrean autkitz.cn gara.

tua d a g i d a r u b e b a r gaitttena. h z d a g o i n o l a k o a i r / a k i a r i k , (edea e r a

Beste era hatera b i z i t z c n ikasi behar d u g u , ez gurc gizarte b c r e k o i b o -

b i z k o r r c a n b i z i ez d e z a g u n o r a i n h e r t a n , t c s t u i n g u r u a noiz. a l d a t u k o

netan ezarri d i i u g u n joko-creelura m o l d a r u z , gizakiaren n a h i s a k o n c -

zan getatu gabe. H a u s n a i tu/, bid b e r r i a k bilatuz. eta cbanjelioa

hots

uei e r a n t z u n g o d i c t e n b a l o i c berrien eredua e r a i k i z b a i z i k . O n g i / . u e -

egiteko era crakargarriuk ikasi/. H o r r e k g u z t i a k , ordea, s a u u u a s u n he-

aren gi/ai tea dagoen rtecrarik gabeko k a l e - z u l o b o n e t a n , p t e m i a z k o a

rri batetik e m e b c l i a r d u : Jcsu.sckin h a r r e m a n bi/ia i z a i c l i k , c z i n b e s -

d u g u Jesusen a l e i t a - o i h u a cni/uie.c bihorz-berritzen ez bazaicte, h i l k o

tcan.

/.arele d e n o k .

Jesusek Isracli zuzeni/.en d i o n " p i k o n d o antzuaren parbola abisu

Nalbai/ea l o r i u k o d u g u b a l d i n era botcteisuagoak izatcn saiatu ordez,

garbia da gaurko Elizarcntzai. 1./. gaitezcla allerrikako aicnetan gal. C iurc

g u i e anean hiz.ikidciza indarrsuagoa sonzera irisien bagara. I la/i/, joango

bizitza K r i s t o r e n g a n crrotzea ca cgirecian b i h o i z - b c r r i t u t a " g a u d e l a

gara, cz, ordea, gero eta handiagoak izango garcktko, t x i k i e n g a n d i k gero

crakusrca da erabakigarriena gara i hauetan.

eta gerruago e g o n g o g a i c l a k o b a i z i k . Z o r i o n s u a g o izango gara, baina

e/ gero ela gehiago re n jabe zango garelako, d a u k a g u n a h o b e t o h a n a tuko dugtilako baizik.

F,7. H A N A M I K O A KR1I IKATZfcA

E/ dago s a l b a b i d c r i k norbera bere e s k a k i z u n a k aldai r i k a i z c r a m u gai/cn b a d a ca b e b a r t s u e n c u b e h . i n a k alde hatera uzten h a d i t u g u a l d i

Kz. d a n a h i k o a k r i t i k a t z c a . Kz. da n a h i k o a haserrer/ea eta gail/ak ele i -

berean. G o z a m e n hutsa b i k u / e n d u e n b i / i b i d e u t i l i t a r i s t a h a u utzi eta

toi'.Hzea, e r a n i z u k i z u n a beti besteei egotziz. E z i n gara c r m g a b c i a s u -

c l k a n a s u n i k gabeko jarrerekin haritsi beharra d u g u , bes le era hatean b i -

nc/.ko eremu neutralean k o k a r u . H a i n b a t c t a t a i a , d e n o k gara e r r u -

zi r/en ikasteko. Icstiscn cbanjelioa z i n t z o t a s u n h a n d i a g o z entzutera a u -

d u n . G u z t i o k aitorttt behar d u g u gizarteari sortzen z a i z k i o n gatazka eta

sartti bebarrean gara, beraz.

zuzengahekerietan d u g u n e r a n i z u k i z u n a .
B e h a r r e z k o a d a k r i t i k a , z a l a n t z a r i k gabe, b i z i k i d e t z a gizatiarrago bat
e r a i k i z oateko. K r i t i k a , ordea, irtizur b i h u r t z c t t da, b a l d i n eta z u z e n -

222

223

28

B e k a r a r i a k pozez betetzen z i r e n J a i n k o a r e n m a i t a s u n h o n d o g a b e a z
m i n t z o zela e n t z u t e n z i o t e n c a n : beraick ere i r x a r o n zezaketcn salba-

ATE ESTUA

m e n a . F a r i s c u c n artean, ordea, gakzetsi egiten zen l i a r e n m e z u a ez e z i k ,

baita zerga-biltzailcei, e m a g a l d u e i era bekatariei egiten zien harrera ere:
ez ote zen a r i , i n o l a z eie o n a r cz zitekeen e r l i j i o - era m o i a l - l a s a i r a s u -

Jerusalemera bidean zihoan Jess, igarotzen zituen herri eta auzoetan

irakatsiz. Batek esan zion:

n c r a k o b i d e a irekit/.cn?
K o n t a k i z u n a k d i o e n e z , pertsona ezezagun batek ge ra taxi z u e n i b i l i

-Jauna, gutxi izango al dir salbattiko direnak?

h a r t a n eta salbattiko d i r e n e z g a l d e t u z i o n : g u t x i i z a n g o al dir?, asko?,

Jesusek erantzun zuen:

d e n o k salbattiko ote gara?, z u z e n a k bakarrik? Jesusek cz z i o n zuzenean

- S a i a zaitezte ate estutik sartzen. Egia esan, askok sartu nahi

e r a n t z u n g a l d c r a r i . O a r r a n r z i t s u e n a ez d a zenbat salbattiko d i r e n j a k i -

izango dute, eta ezin izango. Ktxeko nagusiak jaiki eta atea itxiz

tca. Jarrera argi eta ardurasuz b i z i t z e a ela e r a b a k i g a r r i a , j a i n k o o n b o -

gero, kanpoan geldituok behin eta berriro atea joko diozue, "Ireki,

rren s a l b a m e n a o n a r t z c k o . H o r i da [cstisck gogoratz.cn digvina d e n o i :

Jauna" deiadarka, baina hark erantzungo dizue: " E z dakit nongoak za-

Saia zaitezte ate e s l u l i k sarr/en.

reten". O r d u a n , honela hasiko zatzaizkiote: " Z u r e k i n jan eta edanak

gara, eta zuk gure plazetan irakatsi izan duzu". Baina hark erantzungo
dizue: " E z dakit nongoak zareten. Alde niregandik, gai/.kileok!". O r duan, negara eta horlz-karraska izango da, Abraham, Isaak eta Jakob
ela profeta guztiak Jainkoaren enchinan eta zeuen buruak. berriz,
kanpora jaurtikiak ikustean. Asko etorriko dir sortaldciik eta

sar-

taldetik, iparretik eta hegotik, eta Jainkoaren erreinuko mahaikide

z a n g o . Bcgira, o r a n azkcneko den zeiibait lehenengo izango da orduan, eta orain lehenengo den zcnhait, azkeiieko" (Eukas I 3,22- 30)

E r r o r i k eteten d u , hrrela, harn m e z u a l a x i s m o r a k o g o n b i d a p e n tzat hartzen d u t e n e n erreakzioa. A i r a r i iscka egirea litzatekc. S a l b a m e n a

ez (,1a d e n a b e r d i n zaio ti ( a i n k o a g a n d i k ardeirank gabe jasot/cn d e n zerbait. l'.z d.i aukeraru b a i / u c n p r i b i l e j i o a ere. Ez da n a h i k o a A b r a h a m e n
seme edo alaba izare;). E z ela aski Mesas c z a g u t u izana ere.
jainkoaren salbamena o n a r t z c k o , sai.iiu egin behar da, b o r r o k a f u , A i taren a n t z e k o i z a n , harn h a r k a m e n a z f i o . [esusek cz, d i t u c s k a k i z u n a k
a r i n r z e i i : Izan zaitezte c r r u k i t s u a k , z u e n A i r a c r r u k i t s u a d e n bezala;
l'.z gat/ets inor era l a i n k o a k ere ez zaituzte gaitz.etsiko; barkatu zazpi
i n i k i r a n zazpi aldi/,, A i t a k bezala; Ardura zaitezte j a i n k o a r c n erregetza/ n a harn n a h i . i bcrerzeaz.

E/.

DA

URNA BKRDIN

jesusen ate estutik sartzeko g o n h i t a zuzen ulertzeko, g o g o a n h a r t u

behar d i t u g u J o a n e i i c b a n j e l i o a n i t a k u i d i t z a k c g u u h i t z h a u e k : N e u

Jess jerusalemera bidean z i h o a n . Bere ihia, ordea, ez zen e r l i j i o - b e -

naiz atea; ate b o n e t a n zebar sartzen d e n a , o n i k i z a n g o da (Joan 1 0,9).

tebeliarrak egitera tenplura igo o h i ziren erromesena. Eukasek d i o e n e z ,

A t e estutik sartzea iesusi jarraitzea d a ; h u r a bezala b i z i t z e n ikastea;

jess "irakatsiz z c b i l e n h i r i eta h e r r i x k e t a n barrena. B a z u c o zer adi-

harn g u r u r z e a h a r r u eta h u r a bcrpiz.ru z u e n A i taz Odatzea.

razi j e n d e h a i e i : J a i n k o a g u z t i o i bere s a l b a m e n a eskaintzen d i g u n A i t a

dla. D e n o k gande harn b a r k a m e n a onarrzera g o n b i d a t u a k .

224

]esusi j a r r a i t z e - b i d e h o n e t a n ez d u d e n a k b a l i o , cz d a d e n a b e r d i n :
A i t a r e n m a i t a s u n a r i leialtasuuez e r a n t z u n behar z a i o . Jesusek ez d u

225

l e g e - z o r r o z k e r k i eskatzen, crabateko m a i t a s u n a b a i z i k , j a i n i o a t e n t z . u
eta senidearentzat. Harn deia, h o r r e g a t i k , e s k a k i z u n - i t u r r i da, ez est u U i s u n - i t u r r i . Beti z a b a h k d a g o e n atea d a (esos, noi k ezin d u i t x i . . .
g e u k cz hada, h a l d i n eta geure b u r u a k l i a r e n b a r k a m e n e r a ixteti b a d i -

egttea eskatzen d u norbera bere b u r u a r e k i n koherentzia/. hizit/eak. Pertsona ez da bere h e k i u t a s u n - b i d e a n gara tzen uko-egte h o r i o n a r t u
ezea n .
E g i a ere bada b i z i t z a . B i z i t z e a k zcntz.ua d u , n o r h e r a k egia maite eta

tugti.

bilatzeaz g a i n , haren arzetik d o a n e a n . I I o r i e k , o r d e a , a h a l e g i n a eta d i z i p l i n a eskatzen d i t u ; gure n o n a s u n a dcsitxtiratzen d u e n eta raltsukeKSALOI

riaz.ko b i d e t i k eramateii g a i t u e n hainbeste gcztir era a z p i j o k o r i u k o egi-

G O G O R R A

tea. F z i n e z k o a egingo zaigu b i z i m o d u entzuzko bat gauza tzca, era

jesusen esakrik g o g o r r c n e t a k o a d u g u , z a l a n t z a r i k gabe, o n d o r e n g o a
e g u n g o gizakia/en b e l a r r i e n t z a t : Saia zaitezte are e s n u i k sartzen.
Z e i n da e h a n j e l i o e t a k o

a h o l k u h o n e n csanahia gaur? K r i s t a u t a s u n

h o r r e l a k o j o k a b i d e c i u k o egin ezean.
B i z i t z a m a i t a i z e a d a . Agan g a u a asko l o r t u k o d i r u , hete b a i t a n
irxita, bcrc h a n d i n a h i c n m c n t l e bizi denak; bere b i z i t z a , halerc, p o r r o i a

i l u n era L n d e r i a r s u batera i t z u l i b e h a r ote d u g u ? Berri/. ere m o r a l i s m o

izango d a . (eurekoikeriari, i n b i d i c i eta ci resumiuei u k o egitea eskatzen

estilaren b i d e e t a t i k a b i a t u behar ote dugu?

d u niaitat/.eak. U k o - c g i t e h o r i e k gabe ez dago m a i i a s u n i k ca, m a i r a -

hz da erraza jesusek d a r a b i l c n irudiaren asinoa zeharv asmaizca. I l o r i

ulertzeko era arrunt desberdinak diruzte adituek. B a i n a denak dato/ bat
c.saican, bak'oit/ak a l u l e g i n a eta b c h a n e z k o n k o a k e g i n ditzala cskat/.cn
d u e l a jesusek, b i z i t z a o n i k a i c r a t z c k o e/nbesteko jarrera gisa
E z i n z i t c k e c n b c s i c l a i z a n . E d o z e r o n a r t z e n d u e n gizarte h o n e k
ahaztu e g i n d u e l a d i r u d i e n a n e n , ahalegina ca d i / i p l i n a e z i n b e s l c k o a k
dir. Fz. dago beste b i d e r i k . N o r h a i r c k bere burur/apena atseginen era
g t i s t u k o gauzen b i d e t i k bilarz.cn b a d u , laster asko o h a r t u k o da gero eta

s u n i k gabe, cz dago p e r t s o n a r c n g a r a p e n i k .
Biz.iiz.a oparia d a , b a i n a baita e g i n k i z u n a ere. E)uinrasun.i eskatzen
d u pertsona i/atcak, baina b a i l a lana ere. Kz dago h a n d i i a s u n k , e s k u z a b a h a s u n i k gabe; cz d a g o a.skarasnnik, n e k c r i k gabe; ez dago biz.ii/ai ik u k o r i k gabe. Z o r i o n a ei r a z i a s u n a r c k i i i nahastea d a cdozer onarrzen
d u e n gizarte h o n e n akaisik l a r r i c m takoa. S c r i o c i s u n osoa goidet/en d u
esusen oharrak gurc e g u n o i a n e r e U k o r i k egin gabe, cz da cz h e m e n g o
b i z i t z a , ezta b c t i k o a ere i r a h a z i c n .

nekezago zaiola bere b u r i l a r e n jabe izatea. Inork cz d u benetan h a l i o z k o

h c l b u r u r i k l o r t z e n b i z i t z a n , u k o r i k eta n e k c r i k gabe.
U k o - e g i t e a k cz d u esan n a h i , hlete, n o r h e r a k bere b u r u a r i z e n t z u gabeki kalte egin behar d i o n i k , ezta osasuntsu bizifzeak d a k a r r e n alele
atsegingarria gakirazten d e n i k ere. M o d u d u i n eta i x k o n e a n b i z i ahal
i z a t e k o e g i n beharreko u k o a k o n a r t z e a d a eskatzen d e n a .
Izan ere, benetako b i z i t z a , esate b a t c i a k o , a r m o n a d a . Sinesten eta
egiten d u d a n a r e n a r t e k o k o h e r e n t z i a . Ez. da b e t i erraza izaten n o r h e raren a r m o n a h o r i lor tzca. K o n t z i e n t z u k dioenaren aurka d o a n a r i u k o

226

Z O R R O T Z AI A I R R A h l K A l ?

B a d i r a Jesusen c s a l d i b a t z u k , d u i e n e g i a z k o t e s t t i i n g u r u a u i r a k u r r i
ezean, ebanjeho guztia l a r r i k i i t x u r a g a b c t z c r a eraman

gaitzaketenak.

Mor sla h a i n c z a g u n a k z a i z k i g u n h i t z l i a u e k i n gertatzcn d e n a : Saia z a i icztc ate estutik sartzen, zeren eta, Jesusek eskatzen d u e n egiazko errad i k a l t a s u n e r a e r a m a n ordez, c b a n j c l i o a i e n a u r k a d a g o e n zorro/hera
estu eta zurrn bat ezarri n a h i izatera bideratti haikaitzakete.

22?

A s k i argia d a Jesusen pentsaera jatorra, L u k a s e n t r a d i z i o a k jasotzen

ATE

ES'EUA

d u e n e z . S a l b a m e n a r i b u r u z galdezka d a r o z k i o n j u d u e i , b o r i ez dla a u t o m a t i k o k i gertarzen d e n zerbait adierazten die Jesusek. L z d a aski

B a d i r a ebanjelioetan g o g o r eta deseroso egiten z a i z k i g u n esaldiak eta

A b r a h a m e n seme c d o alaba izatca. L z i n b e s t c k o a da Jesusen m e z u a eta

g u k , ia o h a r k a b e a n , gure g u s t t i k o parentcsi artean g o r d e r z e n d i t u g u -

cskakizLin s a k o n a k onartzea.

nak era, g e h i e g i ' k e z k a cz g a i t z a t e n , ahaztu ere egiten d i t u g u n a k . I l o -

Ciiza talde bat i r u d i k a t z e n d u Jesusek are estu baten aurrean b i l d u t a .

Saiatu ezean, ezingo d a i n o r h a n d i k sartu. E b a n j e l i o a r e n aretik sartzeko
a h a l e g i n i k e g i n ezean, s a l b a m e n c t i k at gera l i t e k c c d o n o r .
A t c r i k sartzeko ahalegina cz ila z o r r o z k e r i a estu, nckagarri eta, azken
f i n c a n , a n t z u a ; Jesusek berak gaitzetsi z u e n h o r i hainbat aldiz fariscuen

rietako bat d u g u , czbairik gabe, gaur Jesusen a h o t i k e n t z u n d u g u n hati:

Saia zaitezte ate estutik sartzen.
G i z a r t e tolerante eta c d o z e r o n a r r z e k o prest d a g o e n haterantz goaz
eta h o r r e k , ola ez, a l d c r d i b a i k o r eta aberasgarriak d i t u e n arren, z e n h a i t c k moralaren nboluzioa d e i t z e n d u t e n a ere eragiten d u .

aurrean. jesusek, oso bestcla, erradikaltasunera deitzen d u erradikal

( e r o eta p e r m i s i b i t a t e j u r i d i k o h a n d i a g o a ari ela nagusi tzen h a i n b a t

l a t i n e k o radix-etik dator, eta erro esan nab d u c t i s k a r a z - , era

a l o r r e t a u : senar-emazteen arteko desleiahasuna, a b o r t o a . . . eta lege z i -

b i h o t z a r e n n o r a h i d e a e r r o t i k aldatz.cra g o n b i d a t z e n g a i t u , Jainkoaga-

h i l a jasanberag) egirean, hut.saldi morala s o r t z e n d a halabcbarrez,

u a k o eta senideenganako m a i t a s u n a r i l e h c u t a s u n osoa e m a n e z b i z i g a i -

o k e r e r a b a k i z , j o k a b i d e a g i d a t z e k o lege z i b i l a h a r t u d u t e n e n artean.

tezcla c s k a t u z .

M o n d a r e n k r i s i a k , a l a b a i n a , susrrai s a k o n a g o a k d i t u . Cizaki a m o -

B i h o i z - b e r r i r z e h o r i ez d a ezer teorikoa, gurc eguneroko j o k a c r a n o n -

rala dei genezakeen p e r t s o n a - m o t a berri bat ari ela sorrarazten egungo

d o r i o r i k cz duea. L k i n t z a r a k o i r i z p i d e a k h a n k a z gora jartzen d i z k i g u n

gizartea. K o n t s u m o - i r r i k a k m o r a l a r c n m u i n a a h u l t z c n d u , gauzen ba-

erabakia d a , beste ca bateko j o k a b i d e a eskatzen d i g u n a : p e r t s o n e k i n ,

l i o a jartzen d u lehen m a i i a n eta p o b r e i u egiten d u pertsmen i z p i r i t u a .

g a u z e k i n eta J a i n k o a r c k i u h a r r e m a n a k izatcko era berri bar, alegia.

S e r i o t a s u n osoz b a i t z e n d a f u m s e z k o ez d e n a eta alde batera u z t e n o i -

L b a n j e l i o a r c n m e z u a e d u k i r i k gabe ttztcko eta Jess giza jakitatea-

n a r r i z k o a . Pertsona gauza tigariten artean galtz.cn d a eta utzi egiten d i o

ren m a i s u k a x k a r b i h u r t z e k o a t r i s k u a u eror gairezke, dei e r r a d i k a l h o -

a r i m a k . Garatzcn j o a t e k o a u k e r a eskasa d u t e h a l i o m o r a l c k m a s a

rri e n t z t m g o r egiten h a d i o g u : eskantialu handirk gabe b i z i t z e n i r a k a -

b i h u r t u d i r e n gizakietan (Lpez Ibor).

csiko d i g u , b a i n a b a i l a e s k a k i z u n h a n d i r i k gabe c e .

L e h i a erasokorrasun b i h u r t z e n d a . A h u l d u egiten dir pertsonen ar-

A t e t i k sartzeko dei e r r a d i k a l h o r i , bestalde, ate b o r i Jess bera dla

t e k o h a r r e m a n a k . Irahazialc dir c k o i z p c n a r e n k e z k a nagusi eta b a k a -

o h a r l z e r a k o a n s o i l i k e n t z u n litekc era z u z e n c a n . Ncu naiz atea; ate b o -

rra. M a i t a s u n a degradaru egiten d a eta sexualitatea k o n t s u m o - p r o d u k t u

netan zehar sartzen d e n a , o n i k i z a n g o da (Joan 10,9). Jesusen deak,

bat izatera m t i g a t z c n .

h o r r e g a t i k , tirabira sortzen t i u , b a i n a ez l a r r i t a s u n a . E z d a a z t o r a m e n -

B a i n a b a d i r a , h a i n j u s t u ere gizarte h o n e t a n , ate estutik sartu be-

i t u r r i , c s k a k i z u n - i t u r r i baizik. O n g i d a k i kristauak barkamenera b i d e a n

ha rrekoaz jabetzen ari d i r e n g i z o n - e m a k u m e a k ; hatien i r i t z i z , gainera,

beti z a b a l i k d a g o e n atearen b i l a d a b i l e l a : J e s u k r i s t o r e n h i l a , alegia.

h o r i ez d a x e d e r i k eta z e n t z u r i k g a b e k o m o r a l i s m o a h u l bat, j o k a e r a
z o r r o t z eta a r d u r a t s u a b a i z i k . H o r i x e da m a i t a s u n a l e i a l t a s u n c z b i z i tzen a h a l c g i n t z c n d i r e n e k , gero eta gauza gehagoren jabe izatcn l e h i a t u

228

229

ordez, besteclan pentsaruz jokatz.cn saiatzen d i r e n e k , ongizatearen m o r r o i i z a n gabe, ekartasun-senez b i z i d i r e n e k z e h a r k a i z e n d u t e n atea.

h u r r e r a t z c k o b i d e r i k o n e n a elkarri/keta eta e l k a r r e k i k o i r e k i r a s u n a d i relako b a i z i k .

h g o c r a agerian gcratzen d a , ordea, b o r r e k i k o r i k ez d a g o e n e a n . T o l c r a n t z i a paruak e g i n , b a i , b a i n a z o k o r a i z c e t a bereizte b e r r i a k s o r t z e n

ZF.R

'I'OLEIUNT7,lA-MOIA?

dir; d e n e n g a n a k o begirunea aipai/cn d a , baina itzala k e n d n ca irri egiten zaio Liibarazti egiten d u c n a r i . ola u l c r d a c k e , bcsiela, bere iza-

l o l e r a n t z i a k goi m a i l a k o p o s m a d a u k a menelebaldean, gehien esti-

eia toleranrea d u e l a a l d a r r i k a t z e n d u e n gizarre berean b e r r i z ere x e n o -

m a tzen d i t u g u n b e r t u i e e n a n e a n d a u k a g t i . H o r i baieztatzen dute i n -

f o b i a c r n c i z c a edota ei l i j i o - g a i a k isckaz. h a r i z c r a eragilea a l d i berean?

kesta g u z t i e k . C e r o era hedatuagoa dago gaur egun toleranrea zalea-

( l i z a k i a r c n i z a i onena bilatzeko nahia egon o h i da bcri cgiazko to-

ren giza b a l i o a . B c l a t m a l d i gazteek ezin dute e r a m a n i n r o l e r a n t z i a edo

l e r a i u z i . u e n d n a m i k a n . l o l c r a i i t c /.atea hizkctai/ca d a , e l k a n v k i n b i -

besteari errespeturik ez zarca.

latzea, c i o r k i z u n b o b e a c r a i k t t / c a , i n o r m e s p r c i x a t u eta l>azteriu

Po/.fckoa da giz.artcko g i r o berri b a u , m e n d e c t a k o i m o l c r a n t z i a r e n

gabe; cz d a a r d u i a k uztea, balotcak ba/tert/ca, c s k a k i z u t i m o r a l a k

era b o n x a k e r i a r c n o n d o r e n , are gehiago askotan erlijioaren e d o i a d o g -

ahaztea. jesusek ><a(e csturik s.utzeko e g i t e n d i g u n d e i a k ez d u z o -

maren i/enean egin izan d e n e z . B e r e b i z i k o a s i i n d u a ematen d i o g u r c

n o z k e r i a ernegatu eta a u t z u a i c k i n i n o l a k o zei i k u s i r i k . ( i z a k i a r i d a -

k o n r / i c n i z i a r i M i g u e l D c l i b c s e n FJ. hereje iiezalako n o b c l a bkaina ira-

g o k i o n bizieia l i u i n o i o r e u eskakizun askotan aski larriak ahaztu

k u r t z c a k ; p o z h a n d i a s c n t i r z c u d u g u b i h o t z e a n t o l c r a n i z i a r i ca p e n -

gabe b i z i t z e k o deia d a .

i s a t z c k o askaiasunari cskaiuiz.cn d i z k i o n hitz. kartsuak rakurizcan.

H o r r e k cz d i g u galarazten, balcrc, b c r i u t e eta giza c r e d i i b a i n o
gehiago, b a l o r c c k i k o ardtiragabckcriu edota giza p r o i e k i u o r o r e k i k o
axolagabekeria den toleramzia m o t a b a t e k i n k r i l i k o izatea: pertsona
o r o k gogoak e m a t e n dona pentsa eta egin dezake, axola g u t x i b a i l u
n o r k bere b i z k z a z egiten d u e n a k . I l o r r e l a k o loleramzia sortz.cn da,
o n a eta txarra bereizteko o i n a r r i garbirk ez dagoenean edota e s k a k i z u n m o r a l a k desagcriura d a u d e n e a n , n a l i i z g u r x i c n e k o a r c n a z p i i i k
m a 11 ten tzen d i renca n .
E g i a z k o l o i c r a n i z i a cz da, cz ^ n i h i l i s m o morala, cz. z i n i s m o a , ezta
balioen egungo gainbeheraren aurrean axolagabea izatea ere. Bestearen
k o n t z i c n t z i a r i begirunea izatea, giza balote o rotara z a b a i i k egotea, g i zakia gero eta d u i n t a s u n b a n d i a g o z aberasten d u e n g u z t i a r e k i k o i n t e resa agertzea, h o r i g u z t i a d a t o l c r a n t z i a . T o l e r a n r z i a balote h a n d i bat
d a , ez egia o h j e k t i b o r i k eta i n o l a k o m o r a l i k ez l e g o k e e l a k o , borietara
231
230

29

z c h a z t e n d u L u k a s e k . Jesusek, hala ere, aske s u m a r z e n d u bere b u r u a ,

l e h e n p o s t i l e n b i l a d a b i l t z a n e i k r i t i k a egiteko ez ezik, baita g o n b i d a t u

DOAN

ducnari aurrerautzean nortzuk g o n b i d a t u behar d i t u e n aholkatzeko

ere.

BeKn batean, larunbatcz, fariseu-buruetako baten etxera joan zen Jess bazkaltzera, eta fariseuak zela tan zegozkion. Ohartu zen Jess gonb d a t u e k mahaiko lehen janlckuak hartzen zituzrela, eta

aholku

hauek eman zizkien:

-Ezteietara gonbidatzen aiuiztenean, ez jarri mahaiburtian, zu
baino gonbidatu ospetsuagoren bat izan daiteke eta; hala balitz, biok
gonbidatu zaituztenak etorri eta esango lizuke: " Utzi tokia hom"; orduan, azkeneko lekuan cseri beharko zenuke lorsagorritan. Alderantziz, gonbidatzen zaituzteneau, jarri azkeneko tokiaii, gonbidatu zaitucnak, datorrenean, esan d i ezazu n: "Adiskide, igo gorago". H r r e l a ,
oso toki onean geraluko zara mahaikide guztien aurrean. Zeren eta
bere burua goratzen d u e a beheratu egingo baitu Jainkoak, eta bere
burua beheratzen duea, goratu".

Ez g o n b i d a t u zeure a d i s k i d e a k , ezta senide, a h a i d e e d o a u z o k o aberatsak ere:. Bai al d a , ordea, ezer b i d e z k o ela bere/koagorik maite g a i t n / t e n e k i k o h a r r e m a n a k esmtzca baino? Jess berak ere ez al d u b o r i
bera egin Lzaro, M a r r a eia M a r i a , B e t a n i a k o bere l a g u n e k i n ?
Z e i n izan behar d u e n k o i u u a n ere adierazten d i o Jesusek u n e berean:
Cionbidaru behartsu, e l b a r r i , herrn eta tsuak. B c h a r t s t i e k ez d u r e
z e r e k i n e r a n t z u n g o n b i d a p e n a r i . E l b a r r i , herrn era i i s u e n g a n d i k e z i n
ski ezer espero. 1 lorregatik ez. d i u i nork gonhidac/en. l o r i ez al da nrmala era saihesrez.ina?
Jesusek ez, d i t u atzera botat/.en l a m i l i a k o m a i t a s u n a edota a d i s k i d e h a r r e n i a n a k . O n a n / e n ez d u e a d a h o r i e k i z a i e a beti l e h e u t a s u n e z k o
h a r r e m a n a k , a b a n t a i l a g u z t i a k d h u z i c n a k edo b a k a r r a k .

Eta gonbidatu zuenari esan zion:

- B a z k a r i edo aariren bat ematean, ez gonbidatu zeure adiskideak, ezta senide, ahaide edo auzoko aberatsak; zeren beraek ere gonbidatu egingo zintuzkete, ela, hrrela, ordaina hartuko zenuke. A i tzitik, ototdu bat ematean, gonbidatu behartsu, elbarri, herrn

G o n b i d a t z . a i l e a r i galdegite h o r i x e d a , h a i n z u z e n , t x u n d i t u r i k uzten
g a i t u e n a . Jesusek h i t z errazetan erakusten d i o ola bebar d u e n j o k a t u :

eta

itsuak. Zorionekoa zu orduan, ez baitute zuri ordaintzerik! Zdnizoak

piztuko direnean jasoko duzu ordaina ( L i d i a s 1 4,1.7 - \A).

Jainkoaren

etregeizaren d i n a m i k a n sari/en d i r e n e i eta m u n d u g i z a k o i eta a n a i i u s u n e z k o a g o a b i l a t z e n d u t e i i e i zera g o g o r a l z e u d i e , intereseko barre m a n e i a n gizarte k o n b c n r z . i o n u l i x m o c n a u r r e i i k jarri behar dla bel i behartsu eia babesgaheak o n a r r z e a .
B a i al dago eskuzabaltasimez b i z i t z e r i k ? M a i ta al litekc, t r u k e a n ezer
espero gabe? Ez d i l z a g u n gcurc b u r u a k e n g a i n a . Z a i l a gertatzen z a i g u ,
ia b c r i , d o a k o i a s u n a r e n b i d e a . I l o n a k o e n a n t z e k o gauzak ikasi behar
dir: e m a n asko espero gabe, b a r k a t u ia ezer eskatu gabe, e r a m a n h a n -

TRUKEAN

ZER ESPERO

<;ABF.

d i k o izan arseginetik g u t x i d u r e n c k i n , besteci o n egitea b a k a r r i k b i l a tuz Jagtmdu.

O t o r d u batean i k u s t e n d u g u , o r a i n g o a n , Jess, esktiadeko fariseu n a gusietako batek g o n b i d a t u t a . E t a fariseuak zelatan z e g o z k i o l a etengabe,

232

B e i i a h a l k o d u g u gure interesak a p u r bat m u r r i z t u ; n o i z e a n b e h i n

abantaila t x i k i b a t z u c i u k o egin; alaitasuna e m a n , h o r r e n beharrean b i z i
d e n a r i ; gure d e t i b o r a r e n apur bat besteei e s k a i n i , beri geuretzat g o r d e
233

gabe; d o a k o zerbit/u txikiecan l a g u n d u . G o n b i d a t u d u c n a r i zeta esatera

atisartzen d a Jess: Z o r i o n e k o a z u o r d u a n , ez b a i t u t e ztiri o r d a i n t z e rik!. l a erabat ahaztua d u g u z o r i o n t a s u n hau eta, o n d o r i o z , kristau ask o k c z d u b o l a k o r e n a i p a m e n i k c t u z u n ere e g i n i n o i z . {esLiscnixat oso
k u t u n a d e n m e z u a jasotzen d u , ordea: Z o r i o u e k o a k besteentzat b i z i
d i r e n a k , s a r i r i k jaso gabe. Z e r u k o A i i a k s a r i t u k o d i i u .

O n g i d a k i h o r i c z dla o h i k o a . ' ' B c h a r t s u e k " cz d u t e b a l i a b i d e r i k

n o l a - b a l a k o d u i n t a s u n e z etantztttcko. Elbarri, herrn era itsuek ezin
d u t e , ez dago besterik. 1 Ioriek dir, h a i n z u z e n , c l k a r t e k o o t o r d u e t a tik k a n p o geratzcn d i r e n a k Q u m r n - g o e l k a r t e a n .
Z e n t z u belez ari da Jess. M o n i h u r h i l e t i k j a r r a i i z e n chonarentzat cz
d a Icheniasunczkoa aberatsekiko h a t i c m a n e i abantaila e m a l c a , ezta, bebartsuak ahazurz, k i m i l i b e l c b c b a r r e i edo g i z a n e - k o n b e n r z i o n a l i s m o c i
kasu egitea c e . B c b a i i s u c n e k dure l e b e n t a s u n a b i z i t z a n

Ji:SUShN

HAUTUA

l/.AN ZT,N

[ainkoaien

b i b o i z a f i a d i tlagocnaientzar.
Jesusek bebartsuenen alde h a r i n a zuen erabakia bere birzetan e n t z u n

K o n t z i l i o o n d o k o urteetan asko h i t z c g i i c i i zen behartsuen a l d e k o Icb e n t a s u n c z k o erabakiaz. A s k a p e n - i e o l o g i a b i z i r i k z e g o e n . S e n r i b c r a -

o n d o r e n , ezin utz dezakegu alde barcia gurc c r a n r z u k i z u n a . h r a b a k i bat

h a r t u heharrean gara jesusen b'.bzan: harn h i i z e n m e z u a eskuz.abaha-

tasun herria s u m a t z e n zen E l i z a n ; b a z i r u d i e n c b a n i c i i o a r e n deia e n -

stin osoz gauzaiz.cn saiatz.cn gata ala u k o egiten d i o g u Jesusi

t z u t e k o erabakia h a r t u g e m i d a b c n e l . i n k r i s t a u o k .

i z a n g o d e n Id iza zalean; cz. d a g o beste i r i e n h i d e r i k .

Jeial

G a u z a k , zoritxarrez, a k l a t u z j o a n dir, hehartsuen a l d e k o erabakia

a s k a p c n - t e o i o g i a k o pentsalariek asmatutako ela K r r o m a k zuzentasunez
gairzetsiako hizkera arriskutsua dla pentsatz.cn d u askok eta askok. hz.

Bl-'MAU'ISUAK GONI51DAI U

d a hala. B e b a r t s u c n a l d e k o Icheiitasune/ko erabakia Jesusi oso b a r r u tik arera z i t z a i o n m e z u a d a .

I tikaseu arabera, h o n a k o . i k izan ziren |esuseii h i t z a k : <dWkar c d o
aariren

bat e m a t e a n ,

cz g o n b i d a t u zenit- a d i s k i d c a k , ezta s e n i d e ,

ahaide etlo a u z o k o aberats.ik ere; zeren b c i a i c k ere g o n b i d a t u egingo

Jesusek oso b c s i c l a k o h i z i e r a e r a m a n z u e n . la era berri ca iraultz.aiIc.tn biziiz.cra g o n h i d a u u a dago leiahasunez jarraitu n a h i di<ia, hau ta,
i n g u r u a n i k u s t e n d u g u n ohiko erarekin k o n i r a e s a n e a n dagoena g a u za izera.

b a i i z i n i u z k e i e eta. hrrela, o i d a i u a h a r t u k o z e n u k e . A i t z i i i k , o i o r d u bat

o l a ez gara, bata, barr ca z n r e g i n da g c r a t u k o , b o r r e l a k o hiiz.ak

ematean, g o n b i d a r u behartsu, e l b a r r i , herrn eta itsuak. Z o r i o n e k o a z u

e n t z u i c a n ? Bazkari etlo aariren bar e m a t e a n , cz. g o n b i d a r u zeure

o r d u a n , ez. b a i t u i c z u t i o r d a i n t z e r i k ! Z . i n i z o a k p i z t u k o d i r e n e a n jasoko

a d i s k i d c a k , ezta senide, ahaide edo a u z o k o aberatsak ere; zeren beraick

d u z u ordaina.

ere g o n b i d a t u e g i n g o b a i t z i n i u z k c t e ca, hrrela, o r d a i n a h a r t u k o ze-

Serio barrz.ckoak ore, Jesusen hitz. probokatz.aile horiek? Serioski csa-

n u k e . A i t z i t i k , o t o r d u bat ematean, g o n b i d a t u behartsu, elbarri, herrn

nak dir ala e n t z u l e c n artean zirrara c r a g i l e k o penrsatuak? Baztcrtttak,

era itsuak. Z o r i o n e k o a z u o i d t i a n , cz. bairute z u r i o r d a i n t z e r i k ! Z i n t z o a k

z o k o r a t u a k eta babes gabeak g o u b i d a t z e a z a r i d a Jess. H o b a k a b c e i es-

p i z t u k o d i r e n e a n jasoko d u z u ordaina.

k a i n i zaie bcra, hain zuzen ere, G a l i l e a k o h e r r i x k e t a n b u r u - b e l a r r i i b i l i

denean.

234

O h i k o a ez d e n d o b a i n t a s u n e z eta p o b r e e n g a n a k o arreta/ b i z i t z e r a
g o n b i d a t z e n g a i t a , ] \ i i tekac/era e g i t e n z a i g u d e i , g u z t i e k i n zo/retan

235

d a g o e n gzajoa u m i l i a t u z h a d a ere, b e t i z o r r c n k o b r a n t z a b i l a t z e n d u -

egttttetan zehar b u r u t u d u g u n a g a t i k interesak eskatzen ditugu, cz d a -

t e n e n Iogika h a u t s i z b e b i n g o z .

kigtt-eta beste era hatera j o k a t z c n .

A s k a t a s n n e z k o , d o h a i n t a s u n e z k o eta s e n i d e - m a i r a s u n e z k o i z p i t i t u

H a l a ere, d o a n e m a t e n asmatzen d u g u n e a n izaten d i t u g u b i z i t z a k o

h e r r i a o i n a r r i d u t e n g i z a h a r r e m a n a k d i t u g o g o a n Jesusek: beti habes-

t a r t e r i k b i z i eta g o r e n c u a k . G e u r e h u t u a k c s k u z a b a l c z e s k a i n t z e n d i -

gabeak baztertuz h u k a t z e n d u e n sistema h o n e n b a i t a k o jokaeta a r r u n -

t u g u n c a n b a k a r r i k dasra d a i t e z k e m a i t a s u n a , p o z a , e l k a r t a s t m a , e l -

rarekin k o m r a e s a n e a n dagoen i z p i t i t u herria dakar.

k a r r e k i k o k o n f j a n i / a . I l o n e l a d i o G r e g o r i o N a z i a n z o - k o a k : Jainkoak

Harn b i z i t z e k o erari jarraitzera d e i t u a k i k u s i behar d i t u g u gure b u -

bere i r r a d a t z e a r c n a h e s k i r i e g i n d u g i z a k i a - eta, z i n e z , d o a k o m a i t a -

ru ak Jesusen j a r r a i t z a i l e o k . H a u da gure e g i t e k o a : Jesusen a m a s a h e r r i

s u n desinteresarua i r r a d a t z e n d u e n e a n agertzen da g i z a k i a bere go-

h o r i h i s t o r i a n txertatzea; d i r u a r e n eta p i l a t z e a r c n Iogika herekoia gc-

rencan.

zttrtatzea. Kz d u g u aldaketa i k u s g a r r i r i k l o i t t t k o bat-batean. B a i n a e l -

Z e r g a t i k ez. gai a cskuzahalagoak, beren alde egiten d u g u n h o r i i n o i z

k a r t a s u n e z k o , d o h a i n t a s u n e z k o eta s c u i d c t a s u u c / k o gure j o k . i h i d c a i e n

i t z u l i e/.ingo d i g u t e n c k i n ? Kziti ote g i n t e z k e , b a k a r d a d e a n eta l a g u n -

b i d e z , g e u r c k o i k c r i a z k o portaerak k r i t i k a i u k o d i t u e l k a t k i d e t z a osa-

izarik gabe bizi direnengana h o r i e n onean bakarrik pentsatuz, hurreratu?

s u n i s u a r e k i n hateta e/inak d i r e l a k o .

( t i r e inters htitsetan m u r g i l d u r i k b i z i b e h a r ote d u g u beti?

(esusi gertutik jarrairzen d i o n a k b a d a k i bere j o k a b i d e a zentzngahea,

deserosoa era e r a m a n ezina dla g e h i e n g o a i e n logikarcn

M o t a gti/tictako g o z a m e n eta atscginak l o r t z c k o abaleginak egitera

arahera.

jarriak, a u s a r t u k u ote gara g u i e heharrean d e n a r i d o a n emateak gor-

Baina b a d a k i , era berean, gizakiaren b e i i k o salbabidearen n o r a h i d e a ari

d e t z e n duen z o r i o n c / k u t u b a i n a b e n c t a k o a dastatzera? Jesusen jarrai-

dla e r a k u s t e n bere k e i n u apal h o r i e n hitarte/..

rzaile z i n t z o izan zen (.liarles l V g u y - k argi eta garbi z e t i k a n , galtzen

d u e n a k irabazteu d u e l a - " b i z i t z a n .

D O A N

DOAKO

MAITASUNA

bat.

K l k a r t a s u n - g a i t a s u n i k gabeko pertsona ari d a m o l d a t z e n egungo g i -

O t o r d u bat e m a t e a n , g o n b i d a t u b e h a r t s u , e l b a r r i , herrn eta itsuak.

zartea: k o n t s u m o zalea, b i h o t z kaskar eta b c l m u g a esttikoa, cskuzabal

Z o r i o n e k o a z u o r d u a n , ez haitute zuri ordaintzerik!. l . g i a esan, oso gai-

i z a t c k o g a i t a s u n i k gabea. A d i s k i d e t a s u n a eta m a i t a s u n a berak ere, i n -

tza egiten zaigu h i t z h o r i e k ulcrt/.ca, d o h a i n i a s u n a r e n hizkera arrotza

teresan era g e u r e k o i k c r i a r i b a l d i n t z a t u i a ageri z a i z k i g u m a i z .

Bada k r i s t a u o k ez i k u s i a i c i i a egin d i o g u n Jesusen zoriontasun

eta ulertezina egiten baitzaigtt o r a i n .

H o r r e g a t i k gerraizen z a i g u g o g o r r a Jesusen g o n b i d a p e n h a r r i g a i r i

Ia ezer ez d a g o d o a n gure arteko edukitzearen zibihzazioan. I )ena

h a u c n t z u t e a : Bazkari c d o aariren bar e m a r e a n , cz g o n b i d a t u zeure

e l k a r t r t i k a t z e n d a , edo m a i l e g a t z e n , edo z o r r e t a n jaso eta e x i j i t z e n .

a d i s k i d e a k , ezta senide, ahaide edo a u z o k o aberatsak ere; zeren beraiek

I n o r k ez d u sinesten e m a t e a k hartzeak b a i n o z o r i o n gehiago d a k a -

ere g o n b i d a t u e g i n g o b a i t z i n t u z k e t e eta, hrrela, o r d a i n a h a r t u k o ze-

rrenik. O r d a i n d t t a k d i r e n z e r b i t z u a k b a k a r r i k e s k a i n t z e n d i t u g u , eta

n u k e . A i t z i t i k , o t o r d u bat e m a t e a n , g o n b i d a r u b e h a r t s u a k . . . .

236

237

G u i e jokabidearcn azken egia haiKnart/cra gonbidatzen gaitu Jesusek.

30

Reti bere interesa b i l a t z e n d u e n p e r t s o n a b e t e k o i a r e n o h i k o joera i/au

baitaiteke, izan ere, maite g a t u e n a mataizea eia adeiesu z a i g u t i a r c k i n
adeitsu izatea.
H u t s e g i r e h a n d i a litzarekc, ktgunen eta .imiliariekoeu

ZENTZUZKOAK IZAN
espamian

e g o k i m o l d a t / e n naixela-cta, eskuzabalez maitat/.cn d i t u d a l a tiste i z a tea. IVrekoiak ere asko (maite- d i t u beta tnate d u i c i u k . ire heharrean

Jende talde handiak zihoazen Jesusekin; honek, beraiengana itzulirik,

e g o n daitekeen bat ropa dezadanean, aurrera egin gabe, harengana b u -

esan zien:

rrera t zea eskatzen d u h u r k o a mahat/eak.

- N o r b a i t e k nirekin etorri nahi badu eta ez banau ni bere gurasoak,

G u z r i e k a h u l era babesgabeenetan p e n t s a t u k o z u k e t e n gizartea c r a i -

emaztea, seme-alabak eta auai-arrebak eta bere burua ere baino mai-

kitzea n a h i izan zuen Jesusek. b'.gungoarekin i n o l a k o ant/ik ez. lukeena,

teago, ez daiteke izan ire ikasle. lere guniizea hartu eta ire ondo-

bcra/; h a u d a . g e h i e n ordainr/.en digeina m a i t a t u rele/., g e h i e n b e h a r

ren ez tlatonena, ez daiteke izan ire ikasle. Izan ere, zuetako nork, do-

g a i i u e t i a m . i i t a i / e n i r a k a t s i k o l i g u k e e n g i z a n e a . ( ) n ta geure huruart

e a egin nahi badu, ez ditu aldez aurretik eseii ela gastuen kontuak

z n i t z o i a s u n e / , zer d e n hesteengana l u u iciai/.cn g a i c n c a n b e n c i a n b i -

atei atzen, bukatzeko adina ha ote duen ikusteko? Rstela, zimenduak

1 ai zen d u g u n . ) . gaideizea. lita /er da b i h t z c n d u g u n , : c m . n c a .da dar

harto ondoren buka ezin izango balo, ikusiko hikeien guztiek barre

rzea?

egingo liokete, esanez: " H o n a k o hau eraikit/cn hasi buen ela ezin izan
tlik a n u i i u " . l,do zein erregek, beste baten kontra geirara joan mdii
badu, e/, du aldez aurretil eseri eta begiratzen, ea hainar mila gizon aski
dituen liogei milarekin kontra datorkionari aune egiteko? Eta ezetz
ikusten badu, bestea oraindik urruti dla, mandatariak bidaliko dizkio bakea eskatuz. Era berean, zuetako inor ez daiteke izan ire ikasle,
dituen guziiei uko egiten ez badie (hukas \A, 2 S - 3 3 ) .

Elkl.At

J.SMO

ARHlAINUA

Jesusek h e m e n d a r a b i l r z a n b i a d i b i d e a k d e s b e r d i n a k izan a r r e n . i rakaspena berbera da- egitasmo h a n d i hari ausartegi ekiten t l i o n a k - h o t s ,

e g i n n a h i duea l o r t z e k o , aski b a l i a b i d e eta i n d a r ote d u e n a/.tertu
gabe-, porrot eginez amaitzeko arriskua d u .
L a b o r a n b a l ez d a ntahastiak habesteko d o r r t a e r a i k i t z e n basten,
m o d u e g o k i a n a m a t a a b a l k o d u e n k o n t u a k arerar/eko aurrez tarte bat
238
23 >
(

h a r t u gabe, ez d a k i o n gerta lana a m a i r z e k e geratzea eta a u z o k o c n

cz d u eragiten egilearentzat. K z dezagun a h a z t u Jesusen h i z k e r a apal eta

t x a n t x a k eragitea. [ o n g o erregek ere ez d u b o r r o k a n sartzea e r a b a k i -

errealista, h e r r i a n legamia e d o t a j e n d e a r e n b t z i r z a n zapore berria ja-

tzen, aurrez g u d u a garaipenaz a m a i t u k o d u e n ala s u i z i d i o a zango d e n

r r i k o eluen gatz-eskukada izatera g o n b i d a t z e n bai ti t u ikasleak.

a2tertu gabe.
d a l d e k i d e e i askotan a i p a t z e n d i e n ausardiatik oso u r r u n , j o k a b i d e
z u h u r ca begitatua i z a t c k o a h o l k u a ematen d u d a Jesusek, pentsa litekc

J A R R A I T Z A l l . K BURUARAK

l e h e n k o l p e a n . O s o hestelakoa d a h e m e n egia. Jesusek beretarrei e m a n

n a h i dien e g i n k i z u n a oso garranrzitsua d a , i n o r k ez d u k o n p r o m i s o hori

A k a t s h a n d i a ta jesusen ikasle e g i n n a h i izatea, b a r c o o i n a r z e n atz.e-

o h a r k a b e a n , ausarkeriaz c d o h a n d i k e r i a - u s t e a n b a r l bebar.

tik joateak t l a k a r t z a n e s k a k i z u n e z eta h o r r e t a r a k o behar d i t u g u n i n -

G a i i r k o t a s u u h a n d i a d u o h a r r a k , g u r c tedearen e l o v k i z u n e i a k o

darrez b a u s n a r k e t a egin gabe aurrez. Jesusek ez z i t u e n j a r r a i l z a i l e at-

h a i n k r i t i k o a k eta e r a b a k i g a r r i a k d i r e n u n c o t a n . Reste e d o z e r e n g a i -

tluragabeak n a h i ; g i z o n ca e m a k u m e b u t u a i g i era artluratstiak bilatzen

n c i i k , gogocta z u h u r r a egitera d e i t z e n d u Jesusek: p a r a h o l e t a k o p r o -

z i t u e n beti jarrai z i e z a i o t e n .

tagonistak eserK egiten dir petusatzcra j a r r z c k o . A r d t u a g a b e k e t i a l a -

( )so zchafzak dir jesusek aukcratz.cn d i t u e n b i i r u t l i a k . I n o r k ez. d i o

rri a litzateke gaur Jesusen j a r r a i r z a i l e gisa b i z i n a h i izatea, aurrez, zer

dorrea craikh/eari c k i t e n , behar bezala b t i r u t u ahal i z a t e k o , ola lan

n a h i d u g u n , ora joan n a h i d u g u n ca zcrez l a n egin bebar d u g u n er-

egin b e h a i d u e n b a u s i i a r i u gabe aurrez. P o r r o t a l i t z a i c k e craikuzeii

b a l a eta j a k i n gabe.

hasi eta lan h o r i b u r u t u e z i n i k geratu behai izatea.

N o i z eseriko gata n d a n a k h a t z c k o , d k a r r e k i n g o g o c l a t z c k o ela, de-

Jesusek proposalz.cn d u e n cbanjelioa b i z i t z a c i . i i k i t z c k o era bar ta.

n o n artean, j a n a i t u h e h a r r e k o b i d e a b i l a t z e k o ? hz al d u g u d c n b o r a

( i m v b i z i t z a osoa c i a l d a t z e k o gauza tlen e g i r a s m o betea. H o r r e g a t i k ,

gehiago e m a n b e h a i , cbanjelioa gehiago e n t z u n era h a u s n a n u behar,

ezin d a ebanjelioaren arabera b i z i , une o r o b a r i u beharrekt) erabakiez

deiak a u t k i t z c k o . k . i r i s m a k c s n a t z e k o eta Jesusi jarrai tzeko

h a u s n a n z e r a g e l d i t u gabe.

tankera

c r a b c i r i t u a lantzeko^

A r g i a ta bigarren a t l i b i d e a ere. Inork cz d i o axolagabe aurre egiten

E r r e a l i s m o r a k o deia ere egiten d u a l d i berean. I n o i z ez bezalako a l -

a r m a d a intlartstiagoz d a r o r k i o n etsaiari, h o r r o k a garaipenaz ala h o n -

d a k e t a k b i z i t z c n ari gara, g i z a r i e a n bezala, k u h u r a n ere. M u n d u berri

tlamcnaz. h u k a t u k o o t e d e n pcntsalz.cn hasi gabe aurrez. J a i n k o a i e n

b o n e t a n e m a n al litekc a d i t z e r a ctica, egoera bai t i c - b a r n e t i k o n g i eza-

erregetzaren eta liaren z u z e n t a s u n a r e n etsaici a u n e egitea eskatzen d u

g u t u eta u l e r t u gabe? Bitlcra al daiteke ebanjeiiorako sarbitlca, gurc egu-

Jesusi jai railz.cak. E z i n d a n o l a n a h i h o r r o k a tu j . u n k o a i c n e n e g e t z a r e n

n o t a k o g i z o n eta c m a k t i m i e n pentsamoldea, s e n n p c n a k eta hizkera eza-

alde. A r g i i a s u n a , a r d u r a ca e r a b a k i m e n a behar tlira.

g u t u gabe? E z al da o k e r okatzea e g u n g o desahoet a r z o k o estrategiak

b a l i a t u z e r a n t z u n n a h i izatea?
A u s a r k e r i a lirzateke uneotan oharkabean jardutea. Porro ta nahiz Irus-

G a u z a b c r a c r r e p i k a t z c n d a b i a d i b i d e c t a n : p e r t s o n a i a b i a k escrK
e g i t e n dir, b e r e n b e i e b e h a r r a b u n i r z e k o d i t u z t e n e s k a k i z u n , a r r i s k u
eta i n d a r r e z g o g o e t a t z e k o . Jesusek d i o e n e z , b e t i i z a n g o d a b e h a r r e z -

trazioa jaso e d o t a barregarri i b i l t z e r a arriskatzen a r i k o g i n a t e k e . Paru-

k o a gogoetatzea, eztabaidatzea, s a k o n a z t e i t z e a arraitzaileen

b o l a r e n arabera, amaitu gabeko dorreak jendearen t x a n t x a besterik

K r i s r a u - p r o i e k i t t a a m a i t u gabe gera l i t e k e bestela.

240

artean.

241

E r r u h a n d i a d a Jesusen Eli/an e l k a r r i z k c t a cea cztabaida iro n a h i i/atea, i n o i z h a i n o b e h a r r c z k o a g o a d u g u Jesusen jarraitzaileok gaur b i z i

(ira askotakoak izan o h i dir j a i n k o - o r d e horiek: d i r u a , arrakasta, a g i n tea, izen o n a , sexua, lasaitasttna, z o r i o n a . . . l o r r u beharra kosta ahala

beharreko bihotz-berritzeaz e l k a r r e k i n azrcrtzea ca hausnartzea; eserh

kosta. N o r b e r a k d a k i bere isilean m e n egiten d i o n jainko-orde h o r r e n

heharrean gara, gizarte m o d e r n o b o n e t a n J a i n k o a r c n erreinua c r a i k i -

izena. Askatasun inozoz.ko jarrera hartuz, gogoak ematen diguna egi-

tzeko zer indar bebar d u g u n pentsatzeko. D o r r e h u k a t u gabearen. a n -

ten d u g u n c a n , zer d e n une b o n e t a n m e n d e a n gaituena era noten esa-

t z c k o a i z a n g o da c b a n j e l i o a zabaltzeko gurc laaren e m a i t z a , bala egin

netara jarrita ari garen, galdetu b c h a r k o g e u i o k c bakoitz.ak gcurc b u r u a r i .

P r o b o k a t z a i l e a d a Jesusen a b o l k n a . Bid bakarra dago askatasunean

ezean.

haziz joateko eta Jesusi b a l d i n t z a r i k gabe jarrairzera ausartzen d i r e n e k

b a k a r r i k ezagutzen d u t e h o r i , A i t a r e n e g i t a s m o a g a u z a t z c k o harn
NORK

l a n k i d e egiten d i r e n e a n ; d c n e m z a t m u n d u z u z e n eta d u i u a g o bat erai-

BERE JAINKO-ORLM.A

kirz.cn a h a l e g i u i z c k o e r a b a k i a h a r c u t a k o a n , alegia.
Bada gauza bar eskandalagarria eta jasangaitza egiten dena, gizaric m o d e r n o a n b i z i den b u r u a s k i i a s t m - g i r o t i k Jcsuscngana

datorrenarenrzat.

jess erradikala da h e r a r e k i k o a r x i k i m c n d u a c s k a i z c r a k o a n . i lari bal-

ZER

DA G U R U T X E A

EKAMATEA

d i n t z a r i k gabe j a i r a i t z e a t c n / c r b i i z u r a jarri behar d u d e n a Jesusen

C i u r u t z c a d a kt istau-rz.cna z c r k m e r e z i eltien egiaztatzeko i r i z p i d e c r a -

ikasle i z a n n a h i d c z . m a k .
Jarrairzearena cz da k r i s i a u - t a i d c h a u t a t u b a t i edo e l i r e k o jarrailzaile
saiatuari egiten z a i o n cbanjelioaren a h o l k u a . Ikasle o r o r e n c z i u h e s -

b a k i g a r r i b a k a r r a . K r i s t a u c n h c l a u n a l d i r e n b a t c k o e k h o r i ahazten b a d u t e , burgestti egiten d a h o r i e n erijioa, u r t u egiten d a era egia galtz.cn

tcko b a l d i n t z a d a . A r g i a k era b i r i b i k i k dir Jesusen hitzak. Inor ez. d a i -

d u . Jesusen dei h o n e n esanabi jatorrena z e i n d e n g a l d e t u b c h a r k o ge-

teke izan ire ikasle, d i t u e n g u z i i c i u k o egiten cz badic.

u i o k c , h o r r e g a t i k , s i n e s t u u o k gcurc b u r u a r i : Bere g u r u i z e a h a r t u ca

D e n o k sentirz.cn d u g u gure barrenaren s a k o n e n e a n

askatasunaren

i r r i k a . 1 l o r i brrela i z a n i k ere, beste era bateko b i z i p e n a izatcn d u g u

b e h i n e l a b e r r i z b e l a u n a l d i z b e l a i i n a l d i : g i z a k i a sasijainkoen

morroi

ire o n d o r e n cz. d a t o r r e n a , cz. d a i t e k e izan ire ikasle.

1 l a r r i g a r r i a h a d i r u d i ere, gnrurzearen h a i n b a i i k u s p c g i e z h e r d i n g a ra tu izan d u g u k r i s t a u o k , bere b e n c r a k o csanahia g a l d u araziz hrrela.

izatera h c h a r t u a dagocla d i r u d i . G a r e n a r e k i n aski i z a l c k o gauza ez, eta

B a d i r a krisrau b a t z u k , g u r u t z i l t z a t u a r i jarraitzeak, atscgin-bideak utziz

gure xede eta n a h i iuntscz.kocnci erantzungo elien zerbairen atzerik enva-

eta b i d c z k o pozei u k o eginez, e g u n e r o k o b i z i t z a n g a r r a z l a s u n r x i k i a k

ren d u g u b i z i t z a osoa.

bilatzea eskatzen d u e l a tiste d u t e n a k , oina/earen b i d e z K r i s t o r e k i n h a -

G u r e jainkoa b i l a t z e n d u g u t a k o bakoitz.ak b i z i t z a n aurrera e g i n

r r e m a n s a k o n a g o a izatera i r i r s i k o d i r e l a k o a n .

ahal izateko; eta. o h a r t z e r a k o , gure b i z i t z a k o ezinbcsteko osagai b i h u r -

Z a l a n t z a r i k gabe, h a n d i a ela asz.csi kristauaren balioa, era are gehiago,

rzen d u g u , g u r c jabe egiten d a eta m e n d e a n h a r t z e n g a i t u . A s k e eta a u -

gurea b e z a l a k o gizartean; b a i n a Jess cz d a m o r t i f i k a z i o a k b i l a t u z b i z i

t n o m o i z a n n a h i , b a i n a ezin i r a u n , antza denez, b i z i t z a osoa m u g a -

d e n aszeta bat. E z gaitu hiziera penatua eramatera g o n b i d a t z e n g u -

t u k o d i g u n sasijainkoren baten z e r b i t z u r a j a r r i gabe.

rtitzeaz m i n t z o d e n e a n .

242

243

Bcstc batzuentzat, b e r r i z , b i z i t z a k o ezbehar eta z o n g a i z t o a k o i u r t z e a

B a t z u k o l d a r t u besterik ez dir e g i t e n . Jarrera u l e r g a r r i a d a g a i -

eskatzen d u gurutzea eramateak. E b a n j e l i o e k , a l d i z , ez d u t e h i t z b a -

tzaten a u r r e a n protesta egitea, asaldatzca. E r a n t z u n m o t a

kar bat ere esaten Jesusi berez z e t o z k i o n oinazeei b u r u z . G u r u t z i l t z a t t i

areagotu egiten d u s u f r i m c n a ia beti; hala dagoena s u m i n d u egiten

izan a A i t a r e n g a n a k o o b e d i e n t z i a erabatekoz. eta a z k e n e k o e n a l d e k o

d a , asaldatti. L e h e r e g i n d a edo e t s i p e n a k jota b t i k a lezake b a t e k h o -

m a i t a s u n e z j a r d u n i z a n a r e n o n d o r i o a izan z e n .

rrelakoetan.

horrek

B a l i o e s t e k o a da, n o s k i , b i z i t z a r e n alderdi i l u n eta mingarria fede-

Bakardadea b i k u z e n d u t e beste batzuek. M i n a r e n bailara b i l d u t a b i z i

jarreraz o n a r t z e h o r r e k d u e n e d u k i k r i s t a u a , baina Jesusen deiaren ja-

dir, beren pena s o i l e l a r a l o t u t a . L z d u t e n o r e n g a n d i k i n o l a k o a r i n -

t o r r i z k o esatiahia ezaguLu n a h i b a d u g u , x u m e t a s u n osoz g o g o r a t u behar d u g u gurutzea cramatcaren atorrizko esanahia.

E x e k u z i o e n e r r i m a k i r e n osagai liar zen g u r u t z e a e r a m a t e a r e i u : g u rutzea sorbaldan zeramala biria zcharkatzera bebartu o h i zen e r r u d u u a ,
e g i n d a k o hobenaren herri ematen zuen kartela ere berarekin eramanez.
H r r e l a agerrarazten z u t e n e r m d t i n a zela gizartearen a u r r e a n , herrirk
a p a r i a t u a . hcretarren artean b i z i t z e k o ere c s k u h i d c r i k gabea.
1 l o r i izan zen Jesusen egiazko g u r u t z e a : h e r r i k o gidariek gaitzelsi /.Ltela ikustea, d e n e n begien aurrean e r r u d u n gisa a z a l d u beharra: zergatik, eta A i t a r e k i k o leial izareagatik era g i z a k i e j t g a n a k o m a i t a s u n askatzailea a l d a r r i k a t u z u e l a k o .
K r i s t a u - b i z i i / a k o beste a k l e r d i a k g u i x i e t s i gabe, f e d e d u u o k g o g o a n
izan behar d u g u n a da, bere herriaren beraren, l a g u n e n eta senitartck o e n beraien erreakz.io, gutxiespen eta gaitzespenak ere jasotzeko prest
e g o n behar d u e l a Jesusen arrair/aileak, eta h o r i guztia j a i n k o a r i era
ebanjelioari z i n r z o t a s u n e z jarraitzcagaiik i z a n g o dla hrrela.

garririk o n a r t u n a h i i z a t c n . Pertsonarcn s u n t s i p c n e r a bel daiteke n o r bera bid h o r r e t a t i k .

B a d i r a b i k t i m a - j a r r e r a b a i t z e n d u t e n a k era beren b u r u a / e r r u k i t t i z
b i z i d i r e n a k ere. Beren p e n a k m u n d u g u z t i a r i e r a k t u s i beharra izaren
dute horrelakoek: Begita, zein errukarria naizen, Ikusi zein gaizki tratar/en auen b i z i t z a k " . S u r i m e n a r e n erabilera h o r r e k ez. d i o b e l d u r a s u n - b i d e a egiten uzten inoiz. p e r t s o n . i r i .
Bestelakoa d a s i n e s t u n a r e n jarrera. K r i s t a u a k ez. d u o i n a z e a m a i t e ,
ez d a b i l h o r r e n h i l a , ez d i o ez bere b u r u a r i , ez hestenari h o r r e l a k o r i k
o p a . Jesusen patisoak j a r r a i t u z , k e m e n g u z t i a z b o r r o k a t z r n da o i n a z e a
biz.iiz.atik ezaharazten. B a i n a saibestezina egiten d e n e a n , b a d a k i gurutzea e i a m a t e i i " , G u r u t z i t / a t u a i e k i n bat e g i n i k .
O i n a z e a r e n o n a r p e n horrek ez d u m i n a r e n aurrean m a k u r t z c a esk a t z e n , h o r i g u b a i n o i n d a n s u a g o a d e l a k o : ' c s t o i z i s m o a ' edo 'halabeh a n a ' dei d i e z a i o k e g u h o i r e l a k o j a r r e i a r i , b a i n a i n o l a z ere ez 'jarrera
kristaua". E z da v/alpen itxuratJak bilatzen ahalegintzen, ezta J a i n k o a k
b i d a l t z e n d i z k i g u n zigor, p r o b a l d i edo g a r b i k u i u z a a u k e r a k direla esa-

Z i . R b'ilN SUl-RIMhNA DATOltRFNEAN?

L e h e n a g o edo b c t a n d u a g o . d e n o i i r i r s i k o z a i g u s u f r i t u b e h a r r a . G a i x o a l d i l a r r i batek, u s t e k a b e k o i s t r i p u h a r k , m a i t e g e r m e n n o r b a i t e n
h c r i o u a , era b a t e k o edo bcsteko z o r i t x a r r c k ca etenek o i n a z e a r e n a l i n e a n jarrera bat hartzera be h a r t z e n gaituzte. Z e r egin?

244

nez b u k a t z e n . J a i n k o A i t a ez d a , gu o i n a z e artean i k u s i z , aparteko z o r i o n a a u r k i r z e n d u e n sadiko bat. l'.z d u , g a i n e r a , oinaze h o r i /.erran

eskaturik ere, ez bai tu borrelakoren beharrik bere oborea eta aintza z a i n d u a k izan d a i t e z e n .
Bere egia jatorrena Jesusekin bar e g i n d a b i z i t z e k o a u k e r a i k u s t e n d u
k r i s t a u a k o i n a z e a n . S u f r i m e n a k txarra izaten jarraitzen d u berez, b a i n a ,
h a i n z u z e n horregatik, J a i n k o a r e k i k o crabateko k o n h a n t z a eta sufrir/en
245

d i u e n c k i k o elkartasuna b i z i t z e k o c s p e r i c n t z i a crrealista era s a k o n e n a

31

gertatzcn zaio.
Hrrela o n a r t u z , h c k a r u a r e u beste crtzean d a g o e n b i z i p e n a da g u -

AITA O N A

rutzearena. Zergarik? B e k a t u egitea z o r i o n a g e u r e k o i k e r i a z bilatzea

delako, J a i n k o a r e k i n eta besteckin g e n i t u e n l o t u r a k hautsiz. Gurutzea
gnrtitziltzatuarekin bat e g i n i k eramatca, berriz, justa k o n t r a k o a d a : z o r i o n a dcsagertu z a i g u n e a n , tiste onez A i t a g a n a gcrturatzea era senidee k i n bat egitea.

Jesusek, gainera, esan zien:

Gizon haick bi seme zituen. Gazieenak esan zion aitari: "Aita,
emadazu dagokidan senipartea". lita aitak ondasunak banatu zizkien.
H a n d i k egun gutxira, seme gazteenak, zituen guztiak bildurik, urrutiko herrialde batera alde egin zuen eta han, galdukerian biziz, ondasun guztiak jan. D e n a xahutu zuenean, gosete ikaragarria gertatu
zen inguru hartan ela estu aurkitzen hasi zen. O r d u a n , herrialde liartako gizon batengana joan zen morro i, ca hark bere sailetara bidali
zuen txeriizatn. Txcrriek jalen zulen ezkurrez asetzeko gogoa ematen
zion, cz hailzion inork jaten ematen. Orduan, pentsatzen jarririk, bere
baitan esan zuen: "Zenbat langilc gure aitarenean nahi adina ogi eta
gehiago dutela, eta ni hemen goseak hiltzen! Jaiki, aitarengana joan
eta esango diol: Aita, bekatu egin dut Jainkoaren ela zure kontra. Kz
dut gehiago seme-izenik merezi. Har nazazti zeure langileetako bat bezal".
Jaiki eta aitaren etxera abiatu zen. O r a i n d i k urruti zegoela, ikusi
zuen aitak, eta crrukitu egin zen; eta lasterka joanik, besarkatu eta
musuka hasi zitzaion. Semeak esan zion: "Aita, bekatu egin dut Jainkoaren eta zure kontra. Kz dut gehiago zure seme-izenik m e r e z i . . . "
Aitak, ordea, esan zien morroiei: "Kkarri bizkor jantzirik onena eta
jantz iezaiozue, ipini iezaiozue eraztuna eta jantzi oinetakoak; ekarri zekor gizendua eta hil; egin dezagun Festa-otordua; zeren seme hau
hilda hainuen eta piztu egin zait, galdua nuen eta aurkitu egin dut".
Eta festa hasi zuten.
Seme zaharrena soroan zen. Etxerakoan, burbildu abala, soinua eta
dantzak sumatu zituen. Eta, morroi bati deiturik, zer gertatzcn /en

246

galdetu i o n . H a r k erantzun: " Z u r e anaia etorri da eta zekor gizen-

b e h a i , semea o n a r t z e k o . E z d i o i n o l a k o z i g o r r i k e/.art/en. E z d i o gar-

dua hiltzeko agindu du zure aitak, semea onik bercganatu duelako".

b i k t i n t z a - e r r i r u a l i k eskatzen. E z d u barkat/en d i o l a adierazi h e h a r r i k

B i z i k i haserretu zen anata eta ez zuen sartu nahi. Atera zen aita eta

s e n t i t z e n . H o r i ez da beharre/koa u n e h o n e t a n . B e t i m a i t a t u izan d u .

erreguka hasi zitzaion. Baina hark erantzun zion aitari: "Hainbeste

E t a beti i b i l i izan d a harentzat o n e n a izan z.itekeeua b i l a t z e n .

urtc da zure agindu bat ere sekula huts egin gabe zerbitzatzen zaitu-

Bera atduratzen d a semea b e r r i r o o n g i sentiarazten. E t x e k o eraztuna

dala, eta ez didazu egundaino antxume bat ere eman, lagunekin festa

eta jaut/.irik o n e n a o p a r i t z e n d i z k i o . Jai e g i t e n d i o h e r r i a r e n a u r r e a n :

egiteko; eta, horrako zure seme hori, zure ondasunak emagalduekin

o t o r d u a e g i n g o dute g u z t i e k , m t i s i k a eta d a n t z a ere zango dir. A i t a -

jan dituen hori, etorri dla eta, zekor gizendua hil duzu". Aitak eran-

ren o n d o a n c z a g u t u behar d u semeak b i z i m o d u o u a r e n jaia, ez e m a -

tzun zion: "Seme, zu beti nirekiri zaude, eta ire guztia zeurea duzu!

g a l d u a j e n r i l e n arrean b i l a t z e n zuen g e z u r r e z k o d i b e r t s i o a n .

Baina egoki zen poztu eta festa egitea, zure anai hau hilda baikenuen

Hrrela s u m a t z e n z u e n Jesusek Jainkoa eta h o r i e r r e p i k a t u k o lieke

eta piztu egin zaigu, galdua genuen eta aurkitu egin d u g u " (Ltikas

gaur ere hareugandik u r r u n bizi d i r e n e i eta beren bizitzaren erdian gal-

111

duta bezala a u r k i t z e n hasi d i r e n e i . Jesusen parbola nagusi h a u ahaztu,

-32).

eta J a i n k o a , bere b a r k a m e n a d o a n e s k a i n i z , g a l d u a k z i t u e n semc-alabak o n a r t z e n d i t u e n b e g i r u n e z hetetako aita o n bezala sumaraztea gaJ A I N K O A R E N H I / 1 P K N A ETA Jh'Sl'S

lara/ten d u e n e d o i i o l a k o teologa, p r e d i k u edo katekesia ez. d a Jesus e n g a n d i k d a t o r r e n a era ez d u J a i n k o a r e n berri o n a hots egiten.

L z z e h i l e n [esus ( a l i l e a k o jende hark Jainkoa errege, jaun edo epailetzat hartzearen h i l a . Berak s i n c s t c z i n c z k o m a i l a n o n a zen aira gisa s u m a rzen z u e n . Berak (ainkoa ola sumar/en z u e n ikusarazi zien Aita

J A I N K O A R I N 1RUD1RIK O N E N A

onaivn p a r a h o l a n .
Bere ondavea k o n t u . m h a r i z e n ez d u e n aita bezalakoa da Jainkoa.

lesusen parabolarik e/agunena eta, agian, errepikatuena aita onaren pa-

L r r c s p e i a t u egiten d i r u seme-alaben erahakiak. Lz. da minrz.cn h o r i e -

rbola i/.eneko h a u d u g u . Z e r s u m a f u ote zuten beren h a r n e a n bere

t a k o r e n batek bildakorzat h a r t u eta o i n o r d e t z a r e n /aria eskatzen

seme-alaben z.orionaz b a k a r r i k a r d u r a t t i t a k o aitaren o n b e r a t a s u n a r e n

d i o n e a n ere.

parbola h a r r i g a r r i h a u l e h e n d a h i z i k o z e n t z u n ztuenek!

T r i s t u r a z i k u s t e n d u etxetik aterat/.en, b a i n a ez d u i n o i z a h a z t u k o .

1 l a r r i eta z u r geratu ziren, i n o l a k o zalantzari gabe. Z e r a i r a - m o t a zen

S e m e edo alaba h o r i beti i t z u l i a h a l k o da etxera i n o l a k o b e l d u r r i k gabe.

h a l a k o a , bere aginreari eustcri ez ziona? ola o n a r zezakeen, h i l b a i n o

E g u n batean goserik eta apaklttta datorrela ikustean, aica errukitu> e g i -

lebenago, o m o r d e t z a banatz.eko eskatzen z i o n semearen

ten d a , bere o n e t i k atera eta bidera ateratzen z a i o .

ola baa zezakeen o n d a i e a , f a m i l i a osoaren e t o r k i z u n a a r r i s k u a n ja-

A l i a z t t t egiten d u f a m i l i a k o nagusia d e k i eta a m a r e n gisara sa-

lotsagabekeria?

rriz?

m u r k i besarkatzen eta m u s u k a t z e n d u . M o z t u egiten d i o d a m u - a k o r -

Jesusek are eta h a r r i t u a g o utzi z i t u e n e n t z u l e a k . goserik eta lotsa-

tza, l a i d o gehiago saiheste aldera; aski o i n a z e izan d u . L z d u a z a l p e n i k

t u t a etxera i t z u l i zen semeari aira h a r k e g i n d a k o barreraz h i t z e g i t e n

249

hasi z i t z a i e n e a n . O r a i n d i k u r r u n zela, h i d e r a atera z i t z a i o n aita, sam u r t a s u n e z besarkatu z u e n , n i a i t e k i r o m u s u k a t u z u e n , d a m u - a i t o r t z a

etenarazi z i o n eta seme maite gisa o n a r t u z u e n h e r r i r o etxean, hesterik
gabe. K n r z u n d a k o a sinetsi e z i n i k zeuden han b i l d u t a k o a k . A i t a hark
d u i n t a s t m a g a l d u z u e n . F a m i l i a k o benetako ugazaba eta patriarka batek ez zuen era hartan okatzen. Bere semea laido eta lotsaizunetik z a i n d u
eta babesttt n a h i dtten a m a bateta z i r u d i e i i aita harn portaerak.
G e r o a g o seme n a g u s i a r e n h i d e r a ere atera z e n . Lasairasunez e n t z u n
z i t u e n liaren salaketak, s a m u r t a s u n bereziz h i t z e g i n z i o n eta restara
g o n b i d a t u z u e n . B i semeak m a h a i berean escrita, biak festa-ororduan
c l k a r r c k i n fiarte hart/cn ikusi nahi z i t u e n ! I l o r i besterik ez!
Z e r da Jesusek a d i c r a z i n a h i izan zuena? A i t a l i o r r e n a n t z e k o ote
J a i n k o a ? O n d a r c a beretzat g o r d e r z e n ez d u e n aita h o r r e n antzekoa?
S e m e - a l a b e n m o r a l l a s u n a r c n kcz.kak irstitzen c z d u e n aita hori b c z . i lakoa? kegezkoak d i r e n arauak hautsi d i t u z t e n c i ere b i z i m o d u z o r i o u rsua o p a d i c n aita h o r i bezalakoa? 1 l o r i ole JainJeoaren i r u d i r i k o n e n a :
galduta d.ibilt/anak besoak zabalik onartu ca Icial z a i z k i o n c i pertsona
g u z t i a k m a i t a s u u e z o n a r dirzatela crrcgutz.cn d i c n aita?
1 l o g e i m e n d e r e n l u z c - z a b a l c a n t c o l o g o e k gogoera s a k o n a k e g i n
i z a n d i t u z t e Jainkoaz, baina gaur egun ere ez. ole Jesusek dakarren i r u d i
hau liaren m i s t e r i o a r e n a d i c r a z p i d e r i k onena?

ere. L i b r e i z a n n a h i d u , l o r u r a k apurttt. K z d a z o r i o n t s u i z a n g o aita d e sagerrn arte. A i t a k h i t / e r d i r i k gabe a m o r e e m a t e n d u semearen n a h i a ren aurrean: semeak l i b r e k i aukcrattt behar d u bere b i d e a .
E z al d a gatirkoa ere egoera hori? A s k o d i t a g a u r beren b u r u a k |aink o a g a n d i k aske i k u s i n a h i d i t u z t e n a k , beren iktispegian b e t i c r e k o airaren i r u d i r i k gabe z o r i o n t s u izan nahi d u t e n a k . Jainkoak dcsagertu e g i n
behar d u g/ai tetik eta kontz.cntz.ietatik. 1 ta p a r a b o l a n bczalaxe, isifik
d i r a u beste A i t a h o n e k ere. J a i n k o a k ez d u i n o r behartu n a h i .
Semea urrtttiko herrialde batera joango d a . L z i n b c s t e k o a d u aitag a n d i k eta amiliaiik u r r u n bizit/ca. A i t a k i n e t e n i k u s i d u , b a i n a cz d u
bete babesik gabe u i z i k o ; barekin d o a k i o bere aila-bjhotz.a; goizero irxar o n g o d i o . J a i n k o g a n d i k , bere a g i n t e t i k eta o r o h z a p e n c t i k gero ca
u r r u n a g o t z e n ari d a e g u n g o gizartea. 1 hila eta g u z t i z ere, cz. ote d u g u r c
o n d o a n jarraitzen, gur bere lagunrza eskainrz.cn, guk bcra b e g i - b i s t a tik g a l d u n a h i d u g u n a l d i berean?
1 ster asko basten d a .semea galdukcrian^ b i z i t z c n . L u k a s e n jaior r i z k o hitzak cz. d i t u gehiegikeria m o r a l a k b a k a r r i k iradokitz.cn, hiziera
c/ osasuntsua, bere o n c l i k aterea, nahasia ere adicrazi nahi d u . C i u t x i r a ,
ordea, semearen a b c n i u r a l l u r a /origahz. bilakat/cn hasi z e n : ^gosere i k a ragarria gertatu eta txerrizain bezala egin a b a l k o d u aurrera, ezezagun
baten m o r r o i . Semearen h i t z c k argi erakusten d i g u te b i z i d u e n czbeh a r r a : Ni h e m e n goseak h i k z . c n h .

GUR

t C i U N O T A R A K O PARABOLA

Beste i o n g o p a r a b o k n a n cz bezala, b o n e t a n l o r t u d u jesusek Jainkoaren eta giza izaeraren misterjoetan s a k o n tzen a b a l c g i n d u gaitezcla. K z
dago beste bat aita onareti h a u b a i n o gaurkotasun h a n d i a g o k o r i k g u retzat.
S e m e gazteenak zera d i o i s o a i t a r i : Aita, e m a d a z u d a g o k i d a n s e n i partea. G a l d e r a h o r i eginez, altaren h e r i o t z a eskatzen ari d a , n o l a h a i t

250

B a r r e n c k o h u l s u n c a eta m a i l a s u n - g o s e a izan litezke J a i n k o a g a n d i k

u r r u n d u garenaren lehen seinalcak. L z d a erraza askatastiliaren b i d e a .
Z e r taha zaigu? Z c r k hete lezake g u r c bihotza? la d e n e i i k d a u k a g t m b o n e t a n , zer dela-eta h a i n egarri handia?
G a z t c a , o r d u a n , bere bai tara itzuli eta, bere egoera aztert/en ari zela,
aitaren a u r p e g i a e t o r r i z i t z a i o n g o g o r a : ire aitarenean nahi adina ogi
dute era ni h e m e n goseak hiltzen!. A i t a r e n o n d o a n goza dezakeen askatasun berri baten n a h i a pizten zaio harnean o r a i n . Bere okerra a i t o r t u
eta erbale i bar harrz.cn d u : Jaiki eta aitarengana j o a n g o naiz.

251

J a r r i k o ote gara g e u ere A i t a d u g u n J a i n k o a g a n a k o bidean? A s k o k

anaiaren d u i n t a s u n a z a n p a t z e n a h a l e g i n t z e n d a . H z d u festan

parte

e g i n g o lukete, b a l d i n eta, Jesusen p a r a b o l a k d i o s k u n c z , lasrerka joa-

h a r t u n a h i . l z a t e k o i a n ere, bere lagunckiu e g i n g o l u k e festa, ez aica-

n i k , semea besarkatu eta m t i s u k a basi zitzaion J a i n k o h o r i e z a g u t u k o

r e k i n era a n a i a r e k i n .

halute. T e o l o g a l i b u r u g u z t i e k b a i n o e g o k i a g o h i t z egiten digtite j a i n -

A i t a seme h o n e n h i d e r a ere atcratzen d a eta aita batek barne sa-

koaren matasunaz besarkada eta musti h o r i e k . Harn o n d o a n beti aur-

k n n e n e a n d a r a m a n b i h o t z e k o g o g o r i k k u i t u n c n a adierazten d i o ; bere

k i t u k o d u g u askatasun d u i n ca z o r i o n t s u a g o a .

bi semeak m a h a i berean escrita ikustea, j a i - o t o r d u b a t e a n , giro ederrean, e l k a r r e k i n parre h a r t u z , liskar, g o r r o t o era gaitzespen g u z t i a k
gaindituta.

A l T A O N A R L N ZORIGAI'I'/A

U c r r a t e e n g a i i k e l k a n e n aurka jarritako herriaideak. Terrorismo

itsuak, e l k a r t a s u n i k g.ibeko p o l i t i k a k , b i h o t z g o g o r r c k o e r l i j i o a k , g o -

O r a i n g o exegetck bid herria ireki d u t e o h i z seme

hondatzailearen

parbola d e i t u izan d e n h a u i r a k u r t z c k o eta, b i semeak

seteak h o n d o r a t u t a k o h e r r i a k . . . E z d u g u inoiz. l u r r a d u i n t a s u n e z eta

sinestezi-

z o r i o n c a n p a r t c k a t u k o , b a l d i n eta e l k a r r i J a i n k o a r e n m a i t a s u n e r r u k i -

n c / k o " evan m a i t a t u arren. i a m i l i a clkavtua osat/erik l o n u cz d u e n a i l a

tsuz begiratzen ez h a d i o g u . B c g i r a d a b e r r i h o r i i z a n g o d a Jesusen ja-

o n a r e n tragediaz m i n t z o dir. H o r i x e litzateke, Jesusen a b u r u z , J a i n koarcn zorigaitza.

rraitzaileok gaur m t i n d u a r i egin diez.aiokegun e k a r p e n i k h i n t s c z k o c n a .

Barbae/ina d a seme gazicarcn jokabidea. A i t a hiUkikotz..u e m a n eta

senipartea eskatzen d u . K t x c k o elkariasuna apurtzen d u ; tamiliaren izen

Bt-.s

r r.

SI;M;A

o n a s u n t s i t u eta g a l z o r i a n jartzen e t o r k i z u n a , l u r r e n banaketa egitera

b e h a r t z e n ha tu aita. E u t z u l e e k a b o z a b a l i k g e l d i t u behai izan z u t e n ,

Aira onaren h a u d u g u , i n o l a k o z a k u u z a r i k gabe, jesusen p a r a b o l a r i k

semearen

c r a k a r g a r r i c n a , o k c r - h i d e t i k seme h o n d a r z a i l e a i e n parbola

zcmzugabekcriari jaramon

eginez, aitak bere o h o r e a

eta

izenez

a g i n p i d e a a r r i s k u a n jai tzen z i t u c l a ikustean. /,cr a i r a - m o t a da halakoa?

ezagutzen d u g u n a . S e m e gaztearen h o r i izan d a ia beti a/xert/aileeu

A i t a k z u r eta l u r u z t e n d i t u b e n i t o g u z t i a k , semea, goserik era h u -

ca s e r m o l a r i c n arreta erakarri izan d u e a . K r i s t a u e n b e l a u n a l d i g u z -

r u m a k u r , etxera irzult/cn d e n e a n . <T'iTukrurik\ h i d e r a atera tzen z a i o

tiak h t m k i t u izan d i r u h o r r e n etxctako i/.ulerak eta aitak c g i i c n d i o n

eta s a m u r t a s u n e z musukat/en d u d e n e n aurrean. A l d e hatera uz-ten d u

s i n e s r e z i n e z k o harrerak.

bere d u i n u s u n a , eta b a r k a t u egiten d u , semeak e r r u d u n dla a i t o r i u

Parabolak, ordea, seme zaharrena ere aipatzen d u : a n a i a k ctxetik

b a i n o l e h e n ; semetzakoaren o h o r e z janzten d u h e r r i r o ; a u z o k o c n g a i -

u r r u n d a r a m a n b i z i m o d t i /.abarra j a r r a i t u gabe, aitaren o n d o a n geratu

tzespenetik babestu eta jai bat arontzen d u denenrzat. Z o r i o n a i t z u l i da,

zen g i z o n e z k o a . N a b a s t t i egiten da seme g a l d u a r i hartera egiteko aitak

m e r e z i bezala, h e r r i r o etxe hartara.

antolatti d u e n jaiaren berri ematen d i o t e n e a n . E z d i o p o z i k eragin anai

S e m e zaharrena, tamalez, ez d a g o h a n u n e h o r r e t a n . B i z t m o d u z i n -

galdLiaren itzulerak; a m o r r u a p i z t u d i o : Biziki haserretti zen eta ez z u e n

tzo eta t x u k t i n a d a r a m a , itxuraz; i z a n , halerc, b i h o t z g o g o r eta zekc-

sartu nahi fesrara. Ez. d u i n o i z etxetik alde e g i n , b a i n a arrotz sentitzen

n e k o a d a . Lotsarazi egiten d u aita d e n e n aurrean etxera i t z u l i t a k o a n eta

da o r a i n beretarren artean.

2^2

32

B c r a c e gunbitLirzera atera da aita, beste anaiari batiera egitean a g c i t u t a k o m a i t a s u n beraz. E z zaio o i b u k a hasi, ezta ezer agintzen ere. O n g i n a h i apalez errcguka hasi zaio, harrerako restara sartzeko eskatuz.

JAINKOA ALA DIRUA

U n e horretan lehertti egiten da semea, harnean zeraman erresumin <mzta agerian utz.iz. Bizitza osoa airaren a g i n d u a k berez igaro d u , b a i n a ez
d u airak be/ala mai ta tzen ikasi. Bere c s k u b i d e a k eskatu eta anaia raintzen bcsterik ez d a k i .
H o r r a , seme nagusiaren zorigaitza. noiz ez d u ctxctik alde e g i n ,
b a i n a bihotzez beti u r r u n e g o n d a . B a d a k i a g i n d u a k beterz.cn, cz, o r dea, m a i t a i z e n . E z i n d u u l e r t u aitak seme g a l d u b o r r i d i o n m a i t a s u n a .

Jesusek esan zien ikasleei:

- G i z o n aberats batek etxezain bat zuen, eta hau ondasunak alferrik galtzen ari zitzaiola salatu zioten. Deitu zion eta esan: " Z e r da zutaz entzun dudan hori? Emada/u etxezaintzaren kontu, kargutik
bola egiten zaitut eta".

Ez. d i o barrernk egin n a h i , era b a r k a m e n a ukatz.cn d i o . G u r c j a k i n -

Honela zioen, orduan, etxezainak bere baitan: " Z e r egin behar dut

m i n a ase gabe amairz.cn d u Jesusek bere parbola: es ta ra sartu ala kan-

orain, nagusiak kargua kentzen didanez gero? Attzurrerako ez naiz

p o a n geratu zen?

gauza, eta eskerako lotsa naiz. Badakit zer egin, kargutik botatzen

G a u r k o gizartearen c r l i j i o - k r i s i a l d i a n m u i g l d u r i k , o h i t u egin gara

s i n e s t u n a k eta sinesgabeak, p r a k i i k a r z a i l c a k era u r r u n d u a k , E.lizaz. ezk o n d u a k eta aran/, k a n p o b i z i diren bikoteak bereizten d i t u g u gure bcrriketetan. G u k Jainkoaren scme-alabak sailkatzcn d i t u g u , hark guztien
z a i n j a r r a i i z e n d u e n bitartean; Jesusen J a i n k o a ez da prakiikai/.ailecna
b a k a r r i k , gu/.rion A i t a , b a i z i k .
Seme zaharrena galdera irekia da guretzat, aitarenean jarraiizen d u g u l a tiste d u g u n o n i z a t . / c r i a n d i h a r d u g u E l i z a n arraitzen ornen d u g t i n o k ? A g i n d u t a dagoena ahal d e n o n d o e n gordetzen saiatuz. gurc crlijioarcn biziraupena ziurtatz.cn ala J a i n k o a k bere seme eta alaba gu/tici
d i c n mairasun neurrigabearen l e k u k o izatcn? Z a l a n t z a eta galdera artean J a i n k o a r e n bila d a b i l r z a n a k u l e r t z e n , barrera egiten eta lagunrz.cn
d a k i t e n elkarte irekiak prestatzcn a r i ote gara? H c s i a k jasotz.cn ala z u b i a k e r a i k i t z e n jarrairzen d u g u o r a i n d i k ere? A d i s k i d e r a s t i n a eskaintzen
d i e g o ala m e s r i d a n r z a z begiratzen diegu?

nauten bonetan etxean nork hartu izan dezadan". Deitu zituen bere
nagusiaren zordunak banan-banan, eta Ichcnengoari galdetu zion:
"Zenbat zor diozu ire nagusiari?". 1 lark erantzun: " E h u n upel olio".
Etxezainak esan zion: " lona zure ordain-agiria; agudo, eseri eta idatzi herrogeita hamar". Gero, hurrengoari galdetu zion: " Z u k zenbat
zor diozu?". llall erantzun: " E h u n anega gari . Eta besteak, orduan: " H o n a zure ordain-agiria: idatzi laurogei". Eta nagusiak fxalotu
egin zuen etxezain zuzengabe hura, zuhurki jokatu zuelako.
Izan ere, mundtikoak zuhuriago dir beren arteko arazoetan, argitakoak berenetan baino. Beraz, hauxe diotsuet nik ere: Irabaz itzazue adiskideak bidegabeko di ruaren bidez; hrrela, dirua amaitzean,
betiko hizilekuetan hartuko zaituzte Jainkoak. Gauza txikietan fidagarria, handietan ere fidagarri da, eta gauza txikietan zuzengabea, handietan ere zuzengabe. Bidegabeko dirua erabiltzen fidatzekoak izan
ez bazarete, nork utzi zuen esku egiazko ondasuna? Zeuena ez duzticn
aberastasunarekin fidatzekoak izan ez bazarete, nork eman benetan
dagokizuena? Ez da morroirik bi nagusi zerbitza ditzakeenik; izan ere,
bata gorroto izango d u eta bestea maite, edota batan men egingo dio

254

255

eta bestea begitan hartuko. Ezin zaitezkete Jainkoaren eta diruaren

ezertarako b a l i o k o ez dizuencan, pobreek h a r t u k o zaituztete A i t a r e n

morroi izan" ( L u k a s 1 6 , 1 - 1 3 ) .

etxean. Beste h i t z e t a n a d i e r a z i t a : J a i n k o a r e n seme eta alaba pobreen e k i n partekatzca da bidegabe eskuratutako d i r u a baten begien aurrean
zuritzeko bidetik onena.

J t S U S ABRRATSK1 M I N T Z O

E z z i e i e n barrera o n a e g i n Jesuseo h i r z e i . Eukasek d i o e n e z , entzun

zuten hau g u z t i a fariscu d i r u z a l e e k era barre egiten z i o t e n jesusi. E z

Jesusek c z a g u t u z u e n gizartea oso zen d e s b e r d i n a gurearen a l d e a n . jc-

zuten ulertu Jesusen m e z u a . Ez zitzaien interesar/en diruaz h i t z egiten

r u s a l e m g o h i m i l i a a h a h s u e k e t a T i h e r i a d e s l a k u a r e n i u g u r u k o lurjabe

entzutea. 1 .etica czagutu eta z i n t z o hetetzea zen b a i e i kezka sorrarazten

h a n d i e k b a k a r r i k p i l a zitzaketen tirrezko era z i l a r r e z k o t x a n p o n a k . k a -

zien gauza b a k a r r a . ] a i n k o a k beren b i z i t z a b e d e i n k a r z e n z u e l a k o sci-

b o r a r i e k baln eskaseko b r o n t z e z k o edo k o b r e z k o t x a n p o n batzuk bes-

nalctzal zeuzkaten ondasunak.

terik ez z u t e n i r a b a z t e n . D i r u r i k gabe b i z i z i r e n asko, beren p r o d u k tuak besteckin t r u k a t u z , irattpen h u t s e k o e r r e g i m e n e a n .

B i b l i a k o t r a d i z i o lu/.c batek baieztattita b a d a t o r ere,

ondasunak

l a i n k o a r c i t h e d e i n k a p e n gisa iktrsre hori cz da c b a n j e l i o e n araberakoa.

H a l a k o gizariean jesusek maiztasim barrigarriz h i t z egin z u e n dirua/..

A b o t s ozenez esan b e h a r r e k o a d a , pertsona aberats ugari baitago o r a i n -

h u r r i k eta lan f i n k o r i k gabe, askatasun osoz h i t z egiteko aukera e m a -

d i k ere zera ust duea, arrakasta e k o n o m i k o a eta oparotasuna J a i n k o a k

ten z i o n Jainkoaren gauzetara e m a n i k o prolera-bizierak. Eta z o k o r a t u a k

beren b i z . i m o d t i a o n t z a i e m a t e n d u e n scinale d i r e l a , alegia.

defendatzera h u l t z a t u zuten beharisuei zien maitasunak era [ainkoareu

zuzentasuna aldarrikatzeko irrikak.
O s o berea z u e n h i z k e r a e r a b i l i z h i t z egin z u e n d i r u a / . )so h i t z ego-

Jesusen jarraiizaeak c/in d u bere d i r u a z n a h i duea e g i n ; bada z t i z e i u a s u n a r c n k o n t t a k o a d e n d i r u a iraha/.teko, g a s i a i z e k o eta gozatzeko era b a l : b e h a r r s u e n a k ahaztea.

kiak erabiliz, bidegabeko diru deitzen d i o . H i r u d i e n c z , ez z u e n diru

garbirik ezagutzen. A h a l i s u baien aberastasuna bidegabekoa z e n , z u zengabe p i l a t u a izan zelako eta behartsu eta gosetuekin p a r t c k a t u gabe

|l SUSI.N I (M.1KA
:

gozatzcn zutelako.
Z e r egin zezaketen aberasiasun bidegabe h o r i e n jabe zirenek? Jesu-

Jess g i z o n h e l d u a zen A n t i p a s erregeak

liberiadcscn egindako txan-

sen h i t z b i t x i a k jaso diz.kigu 1 ttkasek. E s a l d i . i , bere laburrean, a p u r b a l

p o n a k atera z i t u e n c a n . ' E x a n p o n e n eiahilera aurrerapen h a n d i a izan zen

i l u n a gera dailekeert a r r e n , e d u k i a ez d a ahazten d e n h o r i e t a k o a .

( a l i k - a r c n gatapencrako, baina cz zuen gizarte zuzen era bidezkoago bat

1 lauxe diotsucL n i k : iraba/. itzazue adiskideak bidegabeko d i r u a r e n b i -

g a r a l z e k o a u k e r a r i k e k a r r i . O s o beslcla gertatu z e n .

dez; hrrela, d i r u a amaitzean, b e i i k o bizilekttetan h a r t u k o zaituzte l a i n koak.

H a u x c esatera d a t o r jess aberatsei: Erabil ezazue z u e n b i d e g a b e k o

1 rictako aberatsek errazrastin handiagoz b u r u t u zitzaketen o r a i n beren negozioak. Txaiipon.cn crabilerak ttrrezko eta z i l a r r e z k o d i r u a pikuz.eko a u k e r a e m a t e n z u e n eta h o r r e k segtirtasuaa, ohorca eta bote-

d i r u a behartsuei l a g u n t z e n ; irabaz itzazue a d i s k i d e gisa. z u e n o n d a s u -

rea z e k a r t z a n . Altxor h o r r i , h o r r e g a t i k , mammona

n a k h a i e k i n partekatuz. Z u e n a d i s k i d e i z a n i k , b i z i t z a a m a i t z c a i i d i r u a k

da segurtasuna e m a t e n duen d i r u a .

256

deirzen z i o t e n , h a u

237

N e k a z a r i u k , b i t a r t e a n , h a l i o u r r i k o b r o n t z e z k o edo k o b r e / k o t x a n p o n bat e d o beste b a i n o e z i n irabaz.7ezakcr.cn. Penlsaezina zen b e n i x ketan mnmmoimvW

pilarzea. A s k i zuten beren p r o d u k t u xtuneak c l k a -

rrekin trukatzeaz, b i z i r a u t e k o .
Ia beti gcrtatzen d e n bezala, atirrcrapenak botere gehiago ekarri zien
aberatsei eta b o n d o r a t u egin z i t u e n bebartsuak. H o r i ez zen [ a i n k o a ren erregetzari eta baten zuzentasunati han-era egokia egiteko bid aptoposa: -dvzda m o r r o i r i k bi nagusi zcrbitza d i r z a k c e n i k ; i/an ere, bata g o rroto i z a n g o d u era bestea m a i t e . . .
d i ruaren (inammona)

e z i n z a i t c z k c t e j a i n k o a r e n era

m o r r o i izan. A u k e r a egin beharra d a g o . l'.z

dago beste i r t e n b i d e r i k .
U k a e z i n a da Jesusen Iogika. Baten bat diruak liluratuta bizi bada, b u rilan o n d a s u n a k platzca bes'Le k o n r u r i k ez duela, horrek e/.ingo d u j a i n koa z e r b i t z a t u , J a i n k o a k hiziera duin ca zuzen a n a h i baitu denentzai,
a z k e n e k o e n g a n d i k hasi ta.
J a i n k o a r e n a i z a t c k o , cz da aski herri h a u t a t u k o a izatea e d o i a h u r a
t e n p l u a n gurtzca. I iruaren m c n p c k o t a s u n e t i k askc egon behar da eta
m u n d u g i z a k o i a g o baten alde lan e g i l c k o d a g i g u n deia cnrzuieko a d i ad i e g o n .
Z e r b a i t ari da p o r r o t egiten herrialde aberatsetako k r i s i a u t a s u n e a n ,
gurc ongizare-maila elengabe h o b e t u z joan d a d i n a h a l c g i u t z c n baikara,
jesusen mezuak eta m u n d u k o pohreencn oinazcek i n o l a k o kczkarik eragiten cz diguten bitartean. Zerbait ari da hus egiten, e z i n c z k o dena egiten saiatzcn garencan, hots, j a i n k o a g u r t u ongizatea gurrzen d u g u n aldi
berean.
Bada Jesusen E l i z a n o n d o ez d o a n zerbait: gurc h i t z eta bizitzaren b i dez, J a i u k o a r c k i n lcial izatea eta o n d a s u n a k gurtzca baterae/inak d i r e l a
o i h u k a i u ordez, k o n t z i e n t z i a k lokartzera d a r a m a t z a g u n e a n erlijio b u r ges eta lasaigarri bat m o k i a t z c n ari garencan.

JAINKOA ALA DIRUA

Ez.aguna da esaldia. E z d a g o jesusen atorrizko hitzak d i r e l a z a l a n t z a n

j a r r i k o d u e n exegetarik. O s o bcstela, Jesusek d i r u a r e k i k o d u e n jarrera
m o d u r i k e g o k i e n e a n azaltzcn d u e n esaera d a . 1 l i l z o n esanahia l e u n iz.cko a h a l c g i n g u z t i a k ezin tzen d i t u , bcstalde, Jesusen h i z k c r a r e n i r m o t a s u n a k : Iv/in zaitez.kete ainkoaren ca d i r u a r e n m o r r o i izan.
G a u r asko aipaiz.cn d a gure e g u n o l a k o a r r a z i o n a l i s m o a k c r a g i n d a k o
c r l i j i o - k r i s i a l d i a , baina abaz.ru egiten d a , d i r u a r e n indar liluragarria izan
dla ca cz n a g u s i k i a g n o s t i z i s m o a , lainkoagandk

urrunrzea eragin

duea, jesusek berak dioenez, J a i n k o a g a n d i k u r r u n d u z bukarz.cn d u d i rttari lorz.cn z a i o n a k .

Bel i adicrazi izan d a , h i l x i a b a d i r u d i ere, z u z c n t a s u i i a r e n k o n t r a l o r l u t a k o aberaslasuncn

j a l o r r i e z - m o r a l a b a i n o gehiago sakuz.cn d u e l a

cbanjelioak d i r u a k g i z o n - e m a k u m c c i g i z a i a s u n a k c n t z e k o d u e n a h a l n i e n a , h o r i e k Jainko b i z i a g a n d i k u r r u n d u araz.rcu b a i t i t u .

Z i n a r a eragin n a h i dute cnvzulearcngan Jesusen b i t z c k ; h o r r e t a r a k o
jartzen d i t u aurrez a u r i v Jainkoarcn nagusigoa eta d i r u a r e n a . lvz.in da
J a i u k o a r c k i n lcial izan c a d i r u a r e n m o r r o n t z a n egon aldi
( kndiezineko

indar mcnderaizailca dute diru-ondasunek.

berean.
Norbail

gero ca gehiago iiaba/teko eta gero eta hobeto bizitzeko d i n a m i k a n sartzen d e n e a n , k i i n k o a o r d c z k a l u z . c a g i z a k i a erabat m e n d e r a t u z a m a i lz.cn d u d i r u a k . k l k a r r a s u n a eskatzen i l u c n J a i n k o a k

cz d u jadanik

errege-tokirik halakoen b i z i b i d e a n , hete inters hutsa bikitz.cn d u e n d i ruak harrua baitago.

hxegctck oso z o r r o t z azlertu dute ebanjelioetako pasarre h a u . E b a n jelioeran lau aldiz ageri da dirua nuituinoini

deituraz i z e n d a i u a , eta Je-

susen h i t z e t a n adierazia beti. A r a m c a r erro b a t e l i k -amrr.

hdatu, ba-

b e s t u - cratotritako hitza d a eta bizitza mkaizeko hartu den nola-halako

o n d a s u n a adierazten d u . A r g i a g o geratzen da, bonenbestez, Jesusen p e n tsamendua: egiazko Jainkoari zor zaion csanekotasuna erabat desagertzen

258

259

d a , or edo n o r k bere euskarri era h e l b u r u bakartzat d i r u a jartzen d u e nean .

Jess s e r i o s k i h a r t z e n d u e n a k ezin d u bere b i z i r z a gero eta g e h i a g o r e n jabe e g i t e k o a s m o e t a n o i n a r r i t u z e r a i k i . K r i s t a u i z a t e k o f u n -

Erraz ulertzen d a arrazo i a. Erabat g o g o t t z c n d a d i r u a k harrapatu ta ko

tsezko zerbait falta zaio c k o n o m i a r e u interesen a g i n d u p e a n b i z i d e n a r i ,

b i h o t z a . Bere interesek b a k a r r i k k e z k a tzen d u r e ; ez d i t u besteen o i n a -

h i z i e r a e l i z k o i a eta zttzena e r a m a u i k ere: p o b r e e n beharrak e n t z u n eta

zcak eta beharrak k o n t u a n hartzen. E z dago elkarrasunerako t o k i r i k h a -

h o r i e i c r a n t z u r e k o askatasuna k e n t z e n d u e n cdttkitzearen m o r r o n -

lakoaren b i z i t z a n , A r r a z o i beragarik, ez dago t o k i r i k g u z t i o n A i t a d e n

tza etetea.

J a i n k o a r e n t z a f ere.

Ez. d u g u beste a u k e t . i r i k . E t a n o t b e r a k ezin d i o bere b u r u a r i iruzttr

E h a n j e l i o k o m e z u a k ez d u g a u r k o t a s t i u i k g a l d u . G a u r ere hutsegite

e g i n , k o n t z i e u t z i a i i bihotz.cz behartsu^ dla tiste izanez, behartstiatcn

larria da d i r u a b i z i t z a r e n absolutu b i h u r r z e a . Z e r gizarasun <>orde le-

a r i m a d u e n a k , i z a n ere, e z i n b a i t u bere o n d a s u n a k lasai goz.atz.cn ja-

zake, heharrean a u r k i t z e n d i r e n a k erabat ahaztu eta beti d i r u gehiago

rraitu, o n d o a n o i n a r r i z k o e n a ere falta zaien bebartsuak d i t u e n bitartean.

p i l a t z e k o ahalegineran d a b i l e n pertsonarcn b i b o t z a k ?

E t a cz. d i t z a g u n geure btirttak e n g a i n a , aberatsak beti besteak d i rela p e i u s a r u z . N o r h e r a r e n a u r r e k o i i t u a k b e r r i k u s t c r a behartzeu gaitu

bainbeste g i z o n eta e m a k u m e langabezian uzten ari d e n e k o n o m i a r e n

KONPROMLSO JASANKZINA

k r i s i a l d i h o n e k , m u r r i z t u z l a n i k gabe geratu d i r e n e i lagundtt ahal izateko n o l a b a i t e k o a u k c r a r i k b a d u g t t n aztertz.eko. Test o n a zango h -

b i z i t z a osoa birplanteatzca eskatzen d u Jesusen m e z u a k ; cbanjelioa e n -

rzatckc aiul<.oaren ala gcurc d i r u a r e n zcrbii/.uan ote gabiltzan j a k i t c k o .

t z u t e n d u e n a k o n g i d a k i e n e z , gauza gu/tien azken zentzua eta jokaeraren o i u a r r i z k o n o r a h i d e a erabat beste m o d u batean ulcrtzera egiten
zaio d e i .

D i RUA BAI, BAINA ZORIONIK I.Z

N e k e z jarrai litekc axolagabe izatcn Jesusen hitza entzun o n d o r e n , c g u nctik egunera gizakoiagoa izan litckcela sinesten jarraitz.cn b a d u , b e h i n -

Era b e r r i batean b i z i t z c n i k a s t c k o , l e h e n c n a ela g a r r a n t z i i s u e n a ez da

tzat. N e k e z gera litekc k c z k a r i k era nolabaiteko egonezinik ere sttmatti

h i z i e r a a l d a t z c n a h a l e g i n h a n d i a k egitea. G a u z a k d i r e n bezala lus-

gabe, ehanjelioko pasarte h o n e k begi-aurrean jartzen d i z k i g t m hitzak e n -

te ra ausattzea da e r a b a k i g a r r i c n a , b a k o i t z a r i bere e g i a z k o izena e m a -

tzun o n d o r e n : Ezin zairezkeLe Jainkoaren eta diruaren m o r r o i izan.

ne/,.

E z i n da g u z t i o n A i t a den J a i n k o a r i lcial izan era, une berean, diruaren

1 larrigarria d a Jesusek gure ge/urrezko ametsak agerian jartzeko d u e n

ca n o r h e r a r e n interesen m o r r o n t z a n b i z i . Bid bakarra d a g o Jainkoa-

erraztasuna. E n t z u n , bcstcla, harn h i t z o k : Ezin z.aitez.kete J a i n k o a r e n

ren seme eta alaba d i r e n e i d a g o k i e n i n o d u a n b i z i t z e k o : besteen

ca d i r u a r e n m o r r o i izan. D i r u a z baliatzera m u g a tzen gara gurc ustez;

" a n a i a edo a n c h a izanez. Bere d i ren eta interesen csancra b i z i d e n a

d i r u a r e n m o r r o i garca a u r p e g i r a t z e n d i g u Jesusek. Ust d u g u n e z , geu

e z i n g o d a bere anai-arrebez arduratti eta. o n d o r i o z , c z i n g o d a J a i n k o -

gara gure d i r u a r e n jabe eta ez d u g u i k u s t e n d i r u a e g i n z a i g u la g u r c be-

aren seme eta alaba z i n t z o a izan d i r u a r e n eta bere interesen m e n p e b i z i

n e t a k o j a u n eta jabe. G a u z e n jabe g a r e l a k o a n g a u d c , b a i n a b i z i , gati-

dena.

zen m o r r o n t z a p c g o r r i a n b i z i gara.

260

261

33

G u r c segurtasunik ezcrik jaiotzen zaigu beti gebiagoren abe izan behar h o r i ; ez. dago besterik. G e u r e b u r u a k s e n d o t u beharra izaren d u g u ,
b e s t e e n g a n d i k babestu, c t o t k i z u n a z i u r t a t u . B a i n a akats larri bar e g i n

LAZARO IZENEKO ESKALE BAT

o h i d u g u . Z e n b a t eta gatiza g e b i a g o r e n jabe i z a n , o r d u a n era gauza

g e b i a g o r e n a r d u r a eraman bcliar. G e r o era nekezagoa zaigu geure z o r i o n a zaintzea b c r a .

Jesusek honela esan zien fariseuei:

O s o ulerterraza da horretarako arrazoia. Z o r i o n a gauzetaii, d i r u a n

- B a z e n gizon aberats bat, purpuraz eta liho finez janzten zena eta

c d o k o n r u k o r r o n t e a n bilatzen b a d u g u eta horietan i k u s t e n b a d u g u

eguueio festa ederrak egiten zitueua. Bazen Lzaro izeneko eskale bat

gure z o r i o n a r e n irurria, arrisku h a n d i a n jartzen d u g u g u i e c t o r k i / u n z o -

ere, harn ale ondoan egotcn zena: zaurz josia zegoen. Eozik asko

riomsua. Genvegan egon behar bairu gure z o r i o n a r e n jaiorriak, ca i n o -

jango zukeen aberatsaien mahailik lunera bota tzen. zutena. I xaku-

laz ere ez g u z t i e n eta guztiaren aurka z a i n d u eta z i u r t a t u b c h a r k o d i -

rrek ere etorri eta zauriak miazkatzen zizkioten.

t u g u n o n d a s u n eta d i r u h o r i e t a n .

I lil zen eskalea, eta Abrahamcn ondora eraman zuten aingeruek; hil

Jendcak, o r o bar, z o r i o n i s i i b i z i ca z o r i o n t s u zalea b a i n o nahiago

zen aberatsa ere, eta lur eman zioten. I lilen Egoitzan oinazez zegoela,

d u d i r u asko irabazi eta gero era o n d a s u n gebiagoren jabe izatea. Jen-

begiak jaso eta Abraham ikusi zuen urruti, eta Lzaro harn ondoan.

dcak ez d u ikusi n a h i o n d a s u n gebiegiren m o r r o i izatcak gal a razien

Orduan, deiadar egin zion. Aita Abraham, enuki nitaz; bidal ezazu L-

d i o l a z o r i o n t s u izatea.

zaro, atzamar-mulurra uretan busti eta niri mihia reskatzera, kiskal-

Z e i n azken m o d e l o erosi crabaki c z i n i k , besteak zer gauza soisiika-

tzen bainago sugar hauetan' . Baina, Ahrahamek erantzun zion: "Seme,

r u r e k i n h a r r i t u aztertzen leber egiten d u i e n bitartean, ez. dir hi/iera

gogoratu zuk zorion franko izan zenuela bizitzan; Lazarok, berriz, zo-

x u n i e era apalean goixlet/.en d e n o n , h a n d i ela etler o r o g o z a i z c k o g a i .

rilxanak; orain, hark atsegina aurkitu du hemen, eta zukoinazeak. H o -

Z o r i o n a cz. d a gauz.cn abe eginez cskuralzen d e n zerbait. hihoi/a

rre/, gainera, leize handi bat dago zuen eta gure artean; na hita ere, ez

hainbeste l o i u r a ela m o r r o n i / e i a t i k askatz.cn ari zaigula siimai/.cn era

dauka inork hemendik zuengana igarotzerik, ezta hortik guregana ere".

h i z i i z c n basten garencan eskuratzcn d e n zera b a i z i k .

Ahcratsak, herriro: " O r d u a n , Aita Abraham, bidal ezazu, arren, Lzaro

gure aitaren etxera, host anaia ditut eta; jar ditzala jalonaren gainean,
heraiek ere oinaze-toki honetara etorri ezdaitezen". Ahrahamek erantzun zion: " H o r dituzue Moiss eta profetak: entzun diezaietela".
1 lark, oraindik: " E z , Aita Abraham; hildakoren bat joaten bazaie, orduan bai bihotz-herrituko direla". Baina Abrahamek erantzun zion:
"Moisesi eta profetei entzuten ez badiete, hildakoren bat piztuta ere,
ez diete kasurik egingo" (Ltikas 1 6,1 9 - 3 1 ) .

262

263

GEU

CARA O Z T O P O A

gure h e r r i r a sar ez daitezen e d o gure etxeetaranto irits ez daitezen c d o

gure atectara o cz d e z a t e n . Z o r i o u e k o a k , hesiak a p u r t z e n , ateak ze-

G u r e t z a t e g i n a d i r u d i p a r a b o l a k . Jess aberats ahaltsti batez ari d a .

b a r k a t z e n , bideak irekitzen d i t u z t e n a k eta a z k e n e k o e n g a n a b u r r e r a t z e n

H a r n p u r p u r a z k o eta l i b o i n e z k o j a n t z i e k l u x u a eta n a b a r m e n k e -

d i r e n Jesusen j a r r a i t z a i l c a k . H o r i e t a n h a r t z e n d u haragi hehartsuei l a -

ria e r a k u s t e n d u t e . L t e n g a b c k o testa d u b i z i b i d e a . Z a l a n t z a r i k gabe,

guntzen dicn Jainkoak.

T i b e r i a d e s , Soris edo Jerusalemgo atizo aberatsean b i z i den talde aberarsckoa izan behar. H o r i e k dir o n d a s t n i e n jabeak, h o r i e k d u t e boterea era h o r i e k goza tzen d u t e h i x u z k o b i z i t z a .

L Z

EGIN

E Z 1KUSIARENA

M1NF.Z D E N A R I

O s o gerttt, etxeko ate o n d o a n , eskale bat dago etzanda. h z d a g o

l i h o z eta p u r p n r a z estalia, z a u r i n a z k a g a r r i z b a i z i k . l'.z d a k i o t u r u n i z a

B c l d u r g a r r i a da p a r a b o l a k o b i p r o t a g o n i s t e n a r t c k o kontrastea. A b e -

zer d e n ere. A b e r a r s a r e n m a h a i t i k bota tzen d u t e n e t i k ete ez d i o t e

ratsa p u r p n r a z eta l i h o z jaiizten d a . L i a r e n h i z i e r a osoa l u x u a eta h a -

ematen. K a l e k o zakurrak burreratzen zaizkio b a k a n i k , zauriak miaz-

r r o k e r i a dir. B a p o jatea eta edatea bcsterik cz d u b u r u a n cgtm batean

katzera. h z d u detis, izena ez h a d a : Lzaro e d o , beste h i t z e t a n , E l i e -

eta bestean. Aberarsak izeuik cz t l u , nortastinik ere ez d u eta. L z d a inor.

zer, h a u d a - i r e J a i n k o a , ire laguntza.

Borro ta bcsterik cz da harn h i z i b i d e huisala. L z i u e z k o a d a an-edareko

l k u s k i z u n a jasangaitza d a . Aberatsak" d e n e t i k d u . L z d u J a i n k o a ren laguntzaren heharvik. L z d u pobrea ikusi ere egiten. Segu u b i z i d a .
O h a r k a b e a n b i z i d a . L z al d u gure antza? Lzaro, hestalde,

bakarrik bizitzea.
L t x c k o ataran etzanik, eskale bat d a g o l u r r e a n , goserik eta z a u r i z j o -

erabareko

sia. I n o r k cz d i o l a g u n t z e n . Z a k u r r a k b a k a r r i k h u r r e r a i / c n z a i z k i o

p o h r e z i a r e n a d i h i d e a d u g u : g a i x o , goserik, b a z i c r t u r i k , l a g u n z i e z a i o -

z a u r i a k miazkatz.cra. hz. d u ezer; b a i n a i t x a r o p c n a e m a n d i e z a i o k c n

ketenek ere a h a z t u a . . . Jainkoa d u i t x a r o p e n bakarra. L z al d u miseria

izena d u : Lzaro, ire J a i n k o a , ire laguntza.

g o r r i . m h o n d o r a r u r a b i z i d i r e n m i l i o i k a g i z o n eta c n i a k u m e r c n amza?

Bien zoria goitik behera a l d a t u k o d a heriorzaren tincan. Aberatsa l u r -

[esusen hegirada s a r k o r r a k m o z o r r o a k e n t z e n d i o e r r e a l i t a l e a r i .

peratti d u t e - o s p e b a n d i c n arrean, z i t i r r e n i k - , b a i n a H a d e s - e r a , 1 i -

K l a s e i n d a i tsueu.ik u a h i z m a i l a z t z t i i n e n a k gizarte b e r e k o a l a i d i r e l a

len L g o i t z a r a " b i d a l i d u t e . Lzaro ere h i l ta. L z da i n o l a k o h i l e t a - o s -

d i r u d i , b a i n a i k u s i ezin d e n hesi batek b a n a t z e n d i t u : aberatsak, L a -

pakizunik

zarorengana h u r r e r a t z e k o , i n o i z /.eharkatzen e z d u e u ate h o r i , h a i n z u -

aingeruck. H e r r i a k garai hartan crabiltzcn z i t u e n iruthak baliattiz, abe-

zen.

rarsei eta hehartsuei d a g o k i e n e z , Jainkoak tiricia azken hitza gogoratzen

[esusek ez t l u g a i t z e s p e n - h i t z i k esaten. A s k i d u egoera agerixu u z i e -

aipatzen,

baina

Abrahancn

ondora

eraman

zuten

tlu Jesusek.

a r e k i n . J a i n k o a k ezin d u utzi gauzak b e t i r a k o hrrela gera d a i t e z e n i k .

Aberatsa ez d u t e epaitzen e s p l o i a t z a i l c a zelako. E z ta Israelgo I t u -

Saihestezina d a egoera iraultzea. A b e r a t s a k b e h a r t s u e n g a n d i k bereizten

netk t i r r u n d u t a k o fedegabea d e n i k ere esaten. O n d a s u n a k g o z a t u

d i t u e n hesi h o r i zeharka e z i n e z k o leize b i h u r haitaiteke b e h i n b e t i r a k o .

A b e r a t s o k gara m u n d u z u z e n a g o bat e g i n ahal i z a t e k o oz.ropo n a gusia; i z a n ere, gero eta hesi h a n d i a g o a k e r a i k i t z e n d i t t i g u bebartsuak

264

besterik ez d u e g i n , b e h a r t s u a t i j a r a m o n i k e g i n gabe. I l a n h e r t a n z e u k a n , b a i n a ez d u i k u s i . E t x e k o atarian z e g o e n , b a i n a ez z a i o g e r t u r a t u .

B i z i t z a t i k k a n p o u t z i d u . A x o l a r i k ez izatea d a l i a r e n b e k a t u a .

265

A d i t u e k d i o t e n e z , gero eta gehiago dir gure g i z a r i e a n , besteen sti-

H o r i d a Jesusen uste s c t i d o a . A b c c a s i a s u n a k . besteak b a z t e r t z e n d i -

f r i m c n . i dela-eta, a x o l a g a b e k c r i a z e d o s e n t i b e t a t a s u n i k gabe e r a n t z u -

t u e n o p a r o t a s u n a r e n g o z a m e n . i d e n e a n , ez d i o p e r t s o n a r c n garapenari

ten d u t e n a k . M i l a eratara saihestu o h i dtigti s u f r i t z e n d u r e n e k i k o z u -

l a g u n t z e n ; gi/.atasuna k e n t z e n d i o , besreen z o r i t x a r r a r e k i k o axolagabe

z e n c k o h a r r e m a n a . H o r i e n s a m i n a z jabet/cko gaitastma g a l tzen goaz

ca c l k a r r a s u n i k gabea egiren b a i t u .

poliki-poliki.

1 .angabe/ia klasismo berri bat sorra razien ari d a g u i e arrean: lana d u -

M i n d u egiten g a i t u e s k c k o batir bat bid o n d o a n i k u s i e a k . L a r r i i u

g t m o n klasca era l . m i k c z tlutctietia. <riure ongizatea ; u v . i g o t z c k o a u k e r a

egiten gaitu gaixo t e r m i n a l batekin egon beharrak. Kz. d u g u zer esan eta

d u g u n a k ca pobretuz. d o a z e n a k . ero era o t d a i n s a n b o b e a k ca l a n -

zer e g i n j a k i t e n . H o b e i n r u n gevatzea. C u n e e g i n k i z n n e t a r a i t z u l i . K z

b i t z a r m e n o n u r a g a r r i a g o a k eskatzen d i i u g u n o k ca |.idanik ezer es-

gaitzatela s a m n d u .

katu e z i n d u t e n a k .

Krrazago b i z i giniez.ke o i u a z e a k u r r u n gerai/en b a z a i z k i g u . tk.isi

K t r o n k a egiten d i o parabolak gure b i z i e r a ascari. Jarrai al genezake

d u g u gosetea, p r e m i a g o r r i a , g a i x o i a s u n a k . . . d a t u , z e n b a k i eta c s i a -

g u i e "astebui uetako aariak antolatzen eta gure ongizatea arduragabeki

tistika b i h u r t z e i i ca b a d u g u , besterik gabe. e t r e a l i i a u a r e n b e r r i , b a i n a

gozatz.cn. p o b i ' c z h u c u m a m a hainbat c t x c i a r a iristen ari den une be-

b i h o t z a l a n itu gabe geratzen gata. Jarri egin gara lelebistaz ezbehai ik.)

rta n?

ragarriak ikusrera. Pantalla b i d e z e s k a i n t z . c n z a i g u n oinazea, hlete, cram a n g a r r i a g o a egiten d a , eta ez g a i t u hainbeste k u t i t z e n .

A x o l a g a b c k c i ia da gure b c k a i m i k h a n d i e n a . I.angabez.ia h a i n egin

zaigu arrunt eta eguneroko:), jada cz digula zirrara gaiztorik edota zati-

Jesusi jarraiizen d i o n a gero eta setuiberago egiten da bidean ropo egi-

r i i i k e g i r e n . ( u k o i t z a " b c r c b i z i t z a r e n ' b a i l a r a i x t e n d a eta itsu n a h i z

ten d i i u c n e n oinazerara; h u r i e r a t u egiren da behai rean denarengaiia era

sorgor egiten g i z o n era e m a k u m e hoi ien Irustraz.ioa, l a m i l i k r i s i a l d i a k ,

egoera a r i n t z e n saiatz.cn d a . b o r i bcrc eskura d a g o e n e a n .

s i g u r i a s u n L i l i a e i l o i a eisipin.iren a u r r e a n .
I .angabe/.ia cz ta sistema .sozio-t k o n o m i k o zuzengabe baten [jorrla
adierazten d u e n gen acra b a k a r r i k . Laaren segurrasun.i gozatzcn ari ga-

K i . A S I S M O \\\ KltIA

i v n o u l a g i m i z a i f i t heharrean aurkrzen d i r e n r i z n c a e m a k u m e zch a i z e k osaizeti titile l a n g a b c z i . i . I. 'rr.us z c b a t z a k einateta b e l d u a b a l k o

h/agmz.en d u g u parbola. O t o r d n z o t o r d u b a p n b i z i d e n eta besteen

gara, b a l d i n eta galdera hauei e i . i u t z u i e r a aus.u tzen bagara: h c n c l a n bc-

o i n a z c c k u k i l z e n ez d u t e n aberats axolagabea, b a i c r i k . B c s t c t i k , i n o r k

h a r r c z k o a al d u g u erosten t l u g u n guztia? N o n a m a i t / c n da g u r c beha-

ezer e m a t e n ez d i o n eskale c r r u k a r r i b a l . B c r c k o k e r i a r c u c a e l k a i r a -

rra eta n o n basten dir g u i e g u l i z i a k ? ola l a g u n d i e z a i e k e g u langa-

s u n i k ezaren Icizcak u r r u n d u d i r u e n bi pertsona; era rarte h o r i , [esu-

betuei?

sen a b u r t i z , b e h i n b e t i r a k o a e g i n liteke, b e t i c r e k o a .
Sar gaitezen apur bat Jesusea p e n t s a m o l d c a u . Aberatsa ez d a m e n d e a n
d i t u e n a k i n o l a k o kezkarik gabe zajxtltz.cn d i t u e n h o r i e t a k o a . Kz da
h o r i harn bekatua. Bere o n d a s u n a k axolagaheki, I .azaro gizajoarengana
hurreratu gabe, gozatzcn d i t u e l a k o gaitzesten d u aberatsa; ez bestegatik.

266

267

HlJRRERATU

etxebizitzarako edota f a m i l i a b e r r e l k a r t z e k o d u t e n e s k u b i d e a a i t o r t z e a
d a g o k i g u era berean. H o r i b a i n o lehen, gainera, herrialde aberatsak p o -

Lzaro gizajoa o n d o - o n d o a n e d u k i arren goseak h i l tzen bere are o n -

b r e e n g a n d i k a l d e n t z e n d i t u e n leize h o r i desegitearen alde b o r r o -

d o a n , aberatsak b a r e k i k o h a r r e m a n a saihcsten d u eta bapo b i z i t z e n

ka tu heuttta d a u k a g u . G e r o eta atzerrkar gehiago h i z i k o d a gure artean:

jarraitzen, harn ninazeaz jabetu ere e g i n gabe. L z d u cskalcagaiia h u r -

t o l e r a n t z i a n , zuzentastinari eta, azken hatean, baita gizatasunari ere a u -

h i l d u k o h i k e e n atea zchark.it z e n . A z k e n e r a k o , i / m u t a , b i e n arrean

kerak eskaintzen i k a s t e k o abagnnea, guretzat.

leize h a n d i bat sortti dla jahetuko d a . Senidearen oinazearen aurrean

axolagabe izateaz Jesusen a h o i a n jarri izan d e n k t i k a r i k z o r r o t z e n a d a
parbola h a u .

F.Z ZA1ZK1GU I N T E R E S A ! Z E N

G u r e artean gero eta e t o r k i n gehiago d i t u g u . L z dir parbola b a t e k o

pe tsonukik. H e z u r eta haragizko g i z o n era e n i a k u m e a k dir. Reren

Inor g u r x i r i intcresatzen z a i z k i o . Ez dir i n o l a k o tlele p o l i t i k o r e u

l a r r i t a s u n , p r e m i a eta i t x a r o p e n e i a g u z t i d a u z k a g u h e m e n . ( o r e etxc-

edota g i z a r i e - t a k l e g a r r a n l z i z k o r e n e r r e b i n d i k a z . i o - z e r r e n d c t a n o n a r -

eran zerbitzatzen ari dir, gure kaleetan d a b i l t z a . A r i al gara n o l a k o ba-

tzen. C jnre- g i z a r i e k o azkenak dir, gaitzetsienak eta ba/.reruienak. H o r

rrera e g i n behar zaien ikasten ala g u i e ongi/arc-zaritxoa b i z i t z e n jarrai-

chinde s u l r i t z e n kartzeletan eta p r e s o n d e g i e l a n . Baina n a h i a g o d u g u ez

tzen d u g u , arrotz egiten z a i z k i g u n h o r i e z axolaru gabe? I laiengana

ikusiarena egin.

ruirrcratuko g a i t u z i e n urratsak emanez desegiten d a axolagabetasun b o r i .

A s k o k era askok b i h o t z a u r r a t z e k o m o d u k o i s t o r i o a k d i t u z t e . L z

E d o z e i n e g o k i e r a b a l i a t u z has g a i t e z k e ; h o r i e t a k o baten b a t e k i n

dti(e c/aguu, ez s u k a l d e b a l e n heroa, ez l a n b a t e n s e g u r r a s u n a . D r o -

l a g u n - g i i o a n eta lasai a i i t u , b e i o r i e n .u'.i/o eta a s m o e n n u m d u ; \ gevtn-

garen edo d e l i n k u e n t z i a r e n m t u i d t i a n oso g a z t e t i k sartu o n d o r e n , i r -

tik ezagutzen b a s i e k o . Erraza d a , henetan, d e n o k l u r era J a i n k o bera-

i c c j a r i k i k u s r e n ez d i o t e n s u m s i r / e - b i d e a n h a r r a p a t n r i k a u r k i t z e n

ren seme eta alaba garclakoaz jabet/ea!

dir gaur.

O i n a r r i z k o a da horien o h i t u r a k edo sinesgaiak begirunez aintzat har-

Ez. dir aise a h a z i e k o a k g a i x o a l d i a k era bakardadeak h o n d a t u d i z -

tzea. 1 Ioriek guztiak beren /.aeraren b a r n e - m u i n e t a t i k d a t o z . Bizi.vz, e l -

kieten atirpegiak. % 7 0 i n g u r u t o x i k o m a n o a k dir. % 4 0 I l I E S a k era-

kartasunaz, alaitasunaz n a h i z abegikortastmaz harritzeko m o d u k o ikus-

sanda d a u d e . H a i n b a t kasutan ez da i n o r egoten h o r i e n zain irteera-

pegia d u t e l u i r i e t a k o a s k o k e l a askok.

k o a n . E r r u d i i n t a s t i n - eta a u t o m e s p r e z u - s e n t i p e n e k p e n a t u t a b i z i d i t a

H i z k e r a era i k u s p e g i ba/.rerrzaileak saihestti behar d i t u g u , horeta-

asko eta asko.

k o e n k o l o r c , arraza, siueskera e d o k u l t u r a g u t x i e i s ez d i t z a g u n . Gi/.a-

E a m i l i erroak apurttt izanak, i n o r e n e s r i m t i t i k gabe geratzeko h c l -

tiarragoak i z a n g o gara aniztasunaren aberastasuna bizi e t a g o z a t u z . I r i -

d u r r a k , askatasunik ezak, karrzela b a i t a k o giza h a r r e m a n e n g o g o r t a -

rsi z a i g u m u n d u a hcrrixka global gisa e d o guztion eixe m o d u ra

s u n a k , e t o r k i z u n i k e z a k . . . h o r r e k g u z t i a k a z p i a k ja te ti d i z k i e g o g o r r e -

b i z i t z e k o gunetzat h a r t z e n ikasi b e h a r r e k o u n e a .

nei ere eta depresiora eta etsipenera eramaten d i r u .

B a d i t u z t e beren akatsak ere, geu bezalako.tk b a i t i t a . G u r e k u l t u r a

Z e r g a t i k h o r i hrrela? H o r i al d a gizarte aurrerakoi h o n e k g i z o n

errespetatzea eskatu behar d i e g u , baina guri legezkotasunerako, lanerako.

ela e m a k u m e h o r i e i e s k a i n i liezaiekecn bakarra? A r e gehiago, gizarte

268

269

l e h i a k o r era estu h o n e t a n b i z i m o d u n o r m a l batean aurrera egiteko gai-

34

t a s u n i k era airkcrarik izan ez d u t e n c a n ?

E s p c t x e t a k o E s p a i n i a k o Lege O r o k o j ' r a k edo Ley
ciaria

Cau-rdPeniten-

GEHI E Z A Z U SINESMENA G U R E G A N

d e l a k o a k espetxeen b e l b u r u a epaituen berreziketa eta b i r g i z a r -

teratzca (52,2 art.) deia d i o , baina m u n d u guztiak d a k i kartzelak gaur,

salbucspen bat edo beste izan ezik, zigortuak birgairu ordez, are gehiago
h o n d . i t / e n d i n t e l a era sarritan b e t i r a k o hondorarz.cn d i t u e l a d e l i n kuentzian.
hra h o r i hrrela bada betidanik, zer dela-era ez da gizartean eztabaida
egiten espetxeen egirckoari burtiz? Z e r g a t i k ez d i o t e a l d e r d i p o l i t i k o e k
p r e s o n d e g i a k c r r e l o r m a t z e a r i e k i t e n , presoen b i z i m o d u a gi/atiarragoa
izan d a d i n era izacra t e r a p c t i t i k o k o kiuabes h i r g a i i z a i l c a g o a k gara d a i tezen?
Z e r g a t i k ez da protestarik egiten, a u r r e k o n t u o r o k o r r e k u r t e l i k urtera espetxeen h o b c k u m / a r a k o b i d e r a t z c n d i t u z t e n b a l i a b i d e i i r r i c n gatik?
kz. gaitu giltzaperuen oinazeak eta sutu.sipenak k c z k a i z c n . Areago:
onak garen h h i t a r eredugarriekin alderatuz, gizartea arriskuan jartzen

Apostoluek eskatu zioten Jaunari:

- H a n d i ezazu sinesmena guregan.
Jaunak erantzun zuen:
-Sinesmena bazenute, mostaza-hazia bezain txikia izanik ere, p i kondo honi, "Ateta hortik eta landatu itsasoan" esango zeniokete,
eta obedilu egingo hzueke.
Emazue zuelako batek m o n o i bat duela soro-lan cdo artzaintzarako. M o r r o i a etxeratzean, "I lalor berehala mahaira" esaten ole dio?
Kz ote dio beste hau esaten: "Presta iczadak afana, jani/.i amntala eta
zerhitza nazak, nik afaldu bitartean; ondoren alalduko duk bik"? M o rroiari esker ona zor ote dio agindua bete duelako? Zuek ere berdin:
agindu zaizuen guztia egin eta gero, esan: " M o r r o i gizajo batzuk gara;
egin behar genuena besterik ez, dugu egin" (Kukas 1 7, V I 0).

duten gaiztoak direla penisatzen hasteko arri.skti erra/can eror gailezke

e g u n g o egocran.
Eazaro gizajoaren o i n a / e a r e k i k o d u e n erabareko axolagabekeria da
Jesusek parbola h o n e t a n azpimarrat/.cu d i g u n ezaugarririk arrat/ena.
Ivz al da parbola hau gure gizarte h o n c t a k o gizalegezko izacra cskasaren argazki garbia? A u r r c r a b i d e a n gora egin n a h i d u era o n g i z a t e m a i l a h a n d i a g o e t a r a h e l d u , b a i n a a h u l e n c n eta d o h a k a b e e n o i n a z e a
a h a z t u z beti.

PKDK

BI/.IAGOA

JI''.SUM ,N(;AN
;

C cbi ezazu sinesmena guregan. 1 h i u x e da a p o s t o l u e k Jesusi eskatzen

d i o i e n a : Erantsi i c z a i o z u fede gehiago l e b e n d i k dugunari. lsraeleu
u m e t a t i k bizi d u t e n fedea ez zaieia aski sumatzen dute. U s a d i o z jaso d u ten fede h o r r i beste zerbait g e h i t u behar d i o t e , Jesusi arraitzeko. E t a
or h o b c r i k Jess bera b a i n o , fedear taita z a i o n a gehit/eko?
Esaldi apur bat misteriotsuaz erantzungo die Jesusek: Sinesmena bazenute, mostaza-hazia bezain txikia izanik ere, p i k o n d o h o n i "atera h o r t i k eta l a n d a t u itsasoan" esango zeniokete, eta o b e d i t u egingo lizueke.
Ikasleek f e d e - d o s i herria eskatu diote, b a i n a behar d u t e n a ez d a h o r i .

270

B i h o t z e a n d u t e n benetako fedea ez dla m o s t a z a - h a z i a re n tama'mara

i r i s t e n , d a h o r i e n arazoa.

H o g e i Tiende b a i n o g e h i a g o gar dir h a r r e z k c r o . jesusen j a r r a i tzaileek c b a n j e l i o a r i z i n t z o i z a n d i r e n eta ahaztu ta e d u k i d u t e n u r t e a k

H a u esango l i c k e , beste h i t z e t a n , Jesusek: g a r r a n t z i t s u e n a ez d a

b i z i izan dittizte historiaren Ittzc-zabalean. Fede s e n d o k o garaiak, b a i n a

fede asko e d u k i t z e a , fede horrek d u e n i n d a r r a b a i z i k ; z u e n b i h o t z e t a n

baita k t i s i a l d i eta zalantza artekoak ere. Ez ote d i o g u J a u n a r i fedea sen-

fede b i z i , sendo eta e r a g m k o n a izatea. A r g i a g o esatcko: z u h a i t z a k sen-

d o i u d i e / j g u l a eskatu behar herriro?

dotastuta eta f m k o t a s u n a islatzen d u e n p i k o n d o a , a d i h i d e z - e r r o t i k

J a u n a , gehi ezazu s i n e s m e n a g u r e g a n . Irakats i e z a g u z u fedea ez dla

atera eta G a l i l c a k o l a k u a n landatu (!) ahal izateko a d i n a k o iedea.

zerbait sinestea, z u , g i z o n e g i n d a k o Jainko-Seme h o r r e n g a n sinestea b a i -

K r i s t a u o k gaur lehentasunez behar d u g u n a ez da, m e n d e e n joan-cto-

z i k , brrela, zure E s p i i tuaren aldera ireki gaitezen, zure h i t z a k harrapa

r r i a n eratuz joan garen d o k t r i n a r i b u r u z k o fedea areagotzea". E r a b a -

g a i u a n , zure erara b i z i t z e n ikas d e z a g u n ela zure urratsak gertutik ja-

k i g a r r i a , gure artean, Jesusenganako fede b i z i eta sendoa b i z k o r i z e a d a .

rrai tlir/.agun. Z u zara "gure fedeari hasiera eta burutzapena

C arrantzizkoa ez d a gauzak sinestea, h a r i sinesrea b a i n o .

d i o n bakarra.

Jess d a E l i z a n d u g u n i k o n e n a eta egungo m u n d u a i i eskain eta e m a n

ematen

G e h i ezazu sinesmena g u r e g a n . E m a g u z u f u n t s e z k o a r i irsatsiriko fe-

geniezaiokeen gorenena. H o r r e g a r i k , k r i s t a u o n i z a i ezer presaz.korik eta

dea, zure ebanjelioaren

e r a h a k i g a r r i r i k b a l d i n bada, Jess h o r i kristautastinaren - h o t s , gure e l -

gehigarriek k u t s a t u gabea. Irakar.s iezaguzu gaur, g u r e bihot/etan eta

karreen eta gure b h o r z c n - erdigttnean jartzea d u g u ezinbestekoa o r a i n .

gure fededun-elkarreetan b i z i r i k dagoen zure presentzia biziaz b i z i t z e n ,

H o r r e t a r a k o , era b i z i eta zebatzagoan e.zaguiu behar d u g u J e s s

m u i n e t i k u r r i i n t z e n g a i t u z i e n e r a n s k i n eta

k a n p o k o eu.skarrietan o i n a r r i t t i ortlez.

h o r i ; bere p r o i e k r u a h o b e t o hind, bere a s m o saltona/ j a b e i u , berare-

G e h i ezazu sinesmena g u r e g a n . E g i z u h a r r e m a n b i z i a g o a izan deza-

k i n bar e g i n , lehen jarraitzaileen artean p i z t u zuen sua b e r r e s k u r a t u ,

gula z u r e k i u , bai h a i i a k i g u z u , g u i e M a i s u eta f u m a , /arela E l i z a n d a u -

Jainkoaz era b a z i c r t u e z zuen i r r i k a z kutsatti gure barreuak. 1 hila ez

k a g u n lebeua, h a l i o z k o e n a era erakargarriena. E.maguzu k r i s r a u r a s u -

bada, mostaza-alea b a i n o t x i k i a g o a izaten j a r r a i i u k o d u gure fedeak.

n a r e u a l d i b e r r i batera e r a m a n g o

E/ t l u z n h a i r z i k aierako, ez d u e/er b e r r i r i k " k m d a t u k o - - .

i b i l b i d e a r i eta zure E.spirituari zim/.oagoa izango d e n a .

gaituen ledc k u t s a k o i r a : zure

G e h i ezazu s i n e s m e n a g u r e g a n . E g i z u [ainkoaren erregetzaren zure

e g i t a s m o a r e k i n bat e g i n i k b i z i gaitezela, z u r e k i n hatera errealismoz.
G L [II E Z A Z U S I N E S M E N A (UUhCiAN

eta ust o.soz lan eginez b i z i t z a , A i t a k n a h i d u e n bezala, g i z a k o i a g o a

izan d a d i n a h a l e g i n e i a n . E a g u n i e z a g u z u gure fedea a p a h a s u n e z b i z i

A s k i ezustean, ikasleek ezinbestcko erregu bat i g i n zioten Jesusi: Gehi

d e z a g u n , J a i n k o a r e n g r i n a z eta o i n a z e t a n a u r k i r z e i i d i r e n e n a l d e k o

ezazu s i n e s m e n a guregan. H o t i a k o a ere eskatu z i o t e n beste hatean:

errtikiz.

Irakats iezaguzu o t o i t z egiten. Jesusen deiart e r a n t z u n ahal izateko ez

G e h i ezazu s i n e s m e n a guregan. Irakats iezaguzu ebanjelioaren ara-

d u t e l a a s k i r x i k i t a n d i k b i z i t a k o fedea s u n i a t z e n d u t e ikasleek. M a i s u a

bcragt>ko bizierara i t z u h z e n , EJizan garza gezatuz era bere l e g a m i ezau-

J a i n k o a r e n egitasmoa eta e m a n n a h i d i c n e g i n k i z u n a a z a l d u z d o a k i e n

g a r r i a g a l d u z d o a n k r i s t a u fede n i e r k e r a m a k u r t z e n u t z i gabe. E s n a

h e i n e a n . Fede sendo eta b i z k o r r a g o a behar d u r e h o r r e t a r a k o .

ezazu g u r e artean z u r e l e k u k o e n eta p r o fetn fedea.

273

G e h i ezazu sinesmena guregan. hz g a i t z a z u u t z i g u r u t z e r i k g a b e k o

jarri/ egiten d u , g a i n e r a . J a i n k o a r c n m i s i c r i o a n h d a t z e r a k o a n e m a t e n

k r i s t a u t a s u n e a n e r o r t z e n . K r a k u t s i e z a g u z u fedea ez deia k o m e n i z a i -

d u g u n urratsak a d i e r a z t e n d u e n a u s a t d i a h a r r i g a r r i a z g e h i a g o j a b e t u

g u n j a i n k o a g a n sinestea, maitarzeko ardura eta gaitasuna esnarazten d i -

bcharko genuke kristauok.

g u n a r e n g a n b a i z i k . Irakats i e z a g u z u e g u n e r o gure g u r u t z e a h a r t u eta

z u r i jarraitzen.

G i z a k i o i m u n d u osoaren o m a r r i a n den m i s r e r i o h o n d o g a b e h o r r e taz. b a l d i n t z a r i k gabe fidarzeia egin z i g u n deia d a Jesusen m e z u ga-

G e h i ezazu s i n e s m e n a guregan. B e r p i z t t i gisa s u m a airzagula gure

artean, g u r c bi/rzak erabcrritz.cn eta gure c l k a i r c e i arnasa e m a t e n .

nanr/.izkocna eta j a i o r r e n a . 1 lauxe d a , harn mc/uaren o i h a r i z i i n gisa.

e n t z u n d e z a k e g u n a : Kz izan b c l d u r r i k . . . Iidatu J a i n k o a z . D e i iezaiozue ablu'u ait l a . H a r k za i n tzen zaitu/re. Z u e n b u r u c t a k o i leis ere z e n baruta d i r u . Izan ledc Jainkoagan.
J a i n k o a g a n a k o fede crabateko

S l N E S ' l l ' K O AUSARD1A

hori dago, hain zuzen, otoitzarcu

susraiciun. O t o i t z egitea cz d a g u r c e g i l c k o u g a r i c n a r t e k o h i s r c bat.

J a t o r r i b e l g i k a r r e k o G . Levi-Siratiss f i l o s o f o eta s o z i o l o g o a k , e g u n g o

G i z a k i a r e n e k i n t z a serio eta oinarri/.koena d a ; o t o i i z c a n , izan ere,

hainbat pertsonarcn jarrera agnostikoa ongi islat/en d u e n bat esan zuen

geure m i s r e i i o r i k sakonena o n a r r u z , jaiorria ca o i n a r r i a Jainkoagan d i -

o r a i n u n e b a t z u k : hz. au J a i n k o a r i b u r u z k o arazoak k e z k a t z c n ; era-

ruen sorkari gisa o n a r i z e n b a i l i t u g u geure b u r u a k .

bat c r a u t a n g a r r u e g i t e n z.tit, u n i b c r i s o a heve o s o i a s u n c a n u l c r U i gabe

i liz.akia j a i n k o a g a n d i k aldentz.cn LU da gaur, eta ez ( a i n k o r i k cz. dla

b i z i b c h a r k o ddala jakiiea. I l o r dagoen zerbait da u n i b e r t s o a era h o -

ust d u e l a k o , bere b u t u a ust oso/ liaren c s k u c t a n jartzera a u s a n z e n cz.

rtera k o agnostikoentzat: jatorri ela o i n a r r i u l c r t c z i n a k d i t u e n argiru e/.-

d e l a k o b a i z i k . f e d e r a risreko lehen urratsa, u n i b e r t s o a r e n m i s t e r i o a -

n c z k o zerbait; h o i i hrrela, alabaina, i n o l a k o k e z k a r i k eta arretarik gabe

ren a l i n e a n ahuspez jarri eta ust osoz. Aita csatera ausartzca i z a n g o

b i z i dir.

lirzateke askorent/.at. K o n f i a n t z a h o i i a h u l r z c n ari dla d i r u d i c n ga-

I ' c d c d u n o k a g n o s t i k o h o r i e i a i i k bcreizten g a i i u c n a cz da j a i n k o a r i
b u r t i z ^zerbait esatcn ahaleginrz.cn garca, haick guk d i o g u n hori u k a -

r a i o t a n , Jesusi ikasleek egin z i o t e n e.skaii h u r a izan b c h a r k o l u k e g u i e

otoit/ak ere: <>Gchi ezazu s i n e s m e n a g u r e g a n - .

tzen dviten Gitai tean. Aia/o.iveu m a m i a ez. dago hor. U n i b c i r s o a u n nhsterioari b u r u z k o galderak saihesrezina d i r u d i g u / t i o m z a r . h e d e d u u o k
gcurc b u r u a k , k o n f i a n t z a osoz, unibertso osoarem o i u a n i a n dagoen

Z A L A N T Z A AR IT'TJK O T O I T Z

h o r r e n csku u z t e i a a u s a n z e n garca da a g n o s r i k u e r a t i k bcreizten g a i tuena.

S i u c s t c d u n c n a n e a n zalantzak sor litcz.kc k r i s t a u - m e z u k o p u n t u bar e d o

K a r l R a h n c r - e k z i o e n bezala. fedeari d a g o k i o n gcurc b u r u a k bes-

besteren i n g u r u a n . B i b l i a k o esaleli bat edo bc.srca c d o k r i s t a u o n d o g -

teren c s k u uzte h o r i d a gizakiaren a u s a r d i a r i k h a n d i e n a . Beste h i -

rnako osagairen bat ola u l e r t u behar d u e n galde dezakc pertsonak. A r -

rzcLan a d i e r a z i e k o , u n i b e r t s o a r e n

g i b i d e h a n d i a g o a k cskarz.en d i t t t z r c n gaiak dir.

o s o t a s u n u l e r t e z i n eta o i n a r r i -

emailcarekiu h a r r e m a n e r a n jartzera attsartz.cn d a k o s m o s a r e n zati

B a i n a b a d i r a guztia ezbakin jartzen d i e n zalantza erradikalagoa b i z i

i m i o h a u eta h o r i e g i n , tiste osoa harn a h a l m c n eta m a h a s u n e a n

d u t e n pertsonak ere. Beren ei lijioa ezin d u t e k i edo ez dtttela u r z i behar

27 4

275

ust d u t e ; b a i n a ez d i t a fedeak eskatzen d u e n crabateko "bai h o r i z i n -

ERUJIO-BIZIPENA

BERRKRAIK1

tzotasunez e m a t e k o gauza sentitzen aldi berean.

H a l a k o o n d o e z bar. s u m a t z e n d u gehienetait bere b a i l a n egoera h o -

Beste gara i batzuetan argia eta argigarria izan zitekeen Jainko b e r b a

rretan d a g o e n a k eta e z i n izatcn d u bere egoera bakez l a n d u . E r r u d u n

b o r i , gaur ez d a h a l a , askorent/.at. A d i b i d e bat: Jainko h i t z h o r i

ere sent litekc. Z,cr get tat zait honetara itisteko? Z e r egin dezaker une

agertz.cn d e n esacrek ia ez d u r e o i h a r t z u n i k sortzen h o r i e n b i b o t z e t a n .

honeran? Egoera h o r i J a i n k o a r e n aurrean baikortasunez onartzea era az-

Zai egiten zaic Jainkoak maite gaitu, lainkoak barkatzcn digu c d o

tertzea izan l i t e k c l c h e n - l c h e n i k egin daitekeena.

Jainkoak e n t z u t e n digu m o d u k o esaldien benetako esanabia ulerrzea.

Z a l a n t z a k .sentiarazlen d i g u n e z , ez gara egiaren abe izateko gatiza.

Z a i l t a s u n h o r i g a u r k o g i z a k i a r e u bekatu bcrezi bati l e p o r a t u be-

I n o r cz d a J a i n k o a r i b u r u z k o azken egiaren jabe. H e m e n ez d u t e h a -

bar zaiola ust izan da batzuetan: bere harrokeriagatik, J a i n k o a baztertu

lio b i z i i z . i k o beste a l o i rean c r a b i l i o h i d i t u g u n ziut rasunek. B i z i t z a r e n

egin d u e l a k o . ( kmzak ez dir hrrela. (arai guz.iieiakocu a n i z e k o a k dir

azken m i s t e r i o a r e n aurrean apaltastmcz ca z i n t z o t a s t m e z i b i l i beharra

g a u r k o g i z o n eta e m a k u m e a k . Sinesreko Ichcngo era hari cnsten z i o -

d a g o b i z i t z a r e n m i s t e r i o a r e n aurrean.

ten b i z i p e n a k erabat a h u l d t i t i k geratu dir azken a l d i c i a k o k u l t u r eral-

H o r r e t a z gain, ire askatastina ere probatzen d u zalantzak. Inork ezin

d u ire ordez. eran i/.un. N i nerau naiz ire askarasuuarcn aurrez a u n e
uagoena eta bai c d o cz. esan b e h a i d u e a .

G a u r ezin da o r a i n urtc b a t z u k bezala |ankoarengan sinesten jam u r o . ( hjri c g o k i t u z a i g u j a i n k o a r e n m i s i e r i o r a i r c k i t z e k o bid herva k

H o r i hrrela, z a i a n i z a izan lireke unie~fedetik csnarazteko ca o h i kcriazko kristautasuna gainditzcko cragilcrik onena.

d a k e t c n o n d o r i o z . H o r i d a gertatu d e n a .

I.chendabiziko

eginkzuna ez da ire galdera z c h a r z c n t z a t c r a n t z u n a k a u r k i r z e a , ire

ikasten jardureko e g i n k i / u n zoragarria, egia osoz j a i n k o a g a n a k o b i d e a

irakatst z i g t m Jesusi o r p o z o e p o jarraitu/., horretarako. o l a berrera ik i
daiteke gaur crlijio-espericntzia?

bizitzari zein n o r a h i d e e m a n n a h i d i o d . m galdctz.ea baizik. Egiaren bila

G a i u ere, her izan d e n bezala, n o r h e r a r e n m u g a k a i t u r t u eta o n a r -

al n a b i l benetan? l'rcst al n.igo cb;mclioarcn egiak zalantzan jar nazan

tzea da I c h c n - l c h e n i k egin b e h a r r e k o a . E z da h a i n zaila b i z i p e n b o r r e -

tizteko? A l a erosoagoa zait egia bilatzen saiatti gabe aurrera b i z i t z e n jarrai rzea?
Jainkoari entzutera g e l d i t z e n d e n b i h o t z z i n t z o l i k sortzen d a fedea.

tara risica: Nik ezin diot neure b u r u a r i e m a n bilatzen ari naiz.cn hori.
A z k e n l i n e a n , m i l a clarara adierazten d i l b i z i t z a k ni ez. naizela g u z t i a ,
nik ezin ddala guztia, ni cz naizela nett naiz.cn h o r r e n i t u r b u r u eta jabe.

h. V i l a u o v a telogo karalanak d i o e n e z , fedea cz dago g u r c haieztapeii

lainko d e i r z e n d u g u n izaki horretatik natorrela onartzea d a b i g a -

c d o z a l . m i z e t a u . I kirago dago: Jainkoak b a k a r r i k ezagutzen d u e n b i h o -

rren urratsa. G u r e b i z i t z a r i o i n a r r i c m a i e n d i o n m i s t e r i o b o r i k o n -

tzean.

fiantzaz o n a r t z e a . E r a b a t e k o k o n f i a n t z a h o n e t a r a b i l t z c n da fedea,

C n i re b i h o t z a k J a i n k o a b i l a t z e n d u e n ala h a r e n g a n d i k i h e s k a d a b i -

n o t b e r a e r l i j i o celo E l i z a z.chatz batean sartu b a i n o askoz l e h e n a g o t i k .

len begiratzea d a gari'anrzizkocna. G a l d e r a eta zalantza o r o gorabehera,

Eta g a l d u , b i z i t z a r i o i n a r r i e m a t e n d i o n zer/nor g o r c u h o r r e k i k o l o -

b e n e t a n j a i n k o a r e n b i l a bagabikz.a, beti e g i n a b a l k o d u g u gurc b i h o t z

turak a p u r t z e a n gai tzen da fedea.

h o n d o t i k ikaslecn o r o i t z h u r a : Gehi ezazu sinesniena guregan. E c d e d u n a d a , d a g o e n e k o , hrrela o t o i t z egiten d u e a .

276

U r r a t s o k , o r d e a , ez dir crabateko z.iurrasttncz e m a t e n . B a d a sakon e k o zittrtasun bat, beti i l u n t a s u n e z i n g u r a t u t a agertzen d e n a . J a i n k o a z

277

fidatzea

gauza o n a deia s u m a t z e n d u n o r b e r a k , k o n f i a n t z a h o r i cz d a ,

35

o r d e a , arrazo i kera htusaren o n d o r i o a , ezta besteek k a n p o t i k e r a g i n d a k o tiste sendoa ere. Ecdea gure baitan gauz.atzen da, J a i n k o a r e n d o -

ESKERRAK E M A N

b a i n eta o p a r i gisa. N o r b e r a k badaki ez dagoela b a k a r r i k c a Jaink o a r e n p r e s e n t z i a iJtin b a i n a nabastezin h o r r e t a t i k e l i k a i t i z b i z i t z e a

onartzen d u .
O e n a aldarzcn d u jainko deitzen d u g u n m i s t e r i o h o r r e k i k o k o n fiantzak. G a u z a asko datide ulertezinik jarraiizen dutenak guretzat; jalan, ordea, b a d a k i g u Jainko h i t z horretan gorde tzen deia giza b i l i o tzaren i r r i k a benetan ase dezakeen m i s t e r i o a . Maita gaitzaten uztea
da g a r r a n t z i t s u e n a . I . o i o l a k o Ignazio santuak esan o h i zuenez, h o n e tan g t i z t i a n , e t a b a k i g a r r i c n a cz d a asko jakitea, gauzak b a r n e t i k a h o gozatzea eta sentitzea b a i z i k . k r l i j i o - k r i s i a l d i berean direnentzat oso
onuragarri gertatzcn d a , a p o s t o l t i c n o t o i t z a errepikatzea: Gehi ezazu
s i n e s m e n a guregan.

Jerusalemera bidean, S a m a r a eta Galilean barrena zihoan Jess. H e rri batean sartzerakoan, hamar legenardun atera zitzaizkion hidera.
Urrutira gelditurik, deiadarka esan zioten:
Jess, Maisu, erruki zakizkigu!
jesusek, ikustean, esan zien:
Joan eta azaldu apaizengana.
Bidean zihoazela, garbi geldilu ziren. Haietako bat, sendatua zegoela oharturik, Jainkoa deiadarka goratuz itzuli eta Jesusen oinetara
ahozpez erori zen, eskerrak emanez; samariarra zen bera. Jesusek
esan zuen:
- E z ote dir hamarrak garbi gelditu? N o n dir beste bederatziak?
Ez al da izan atzerritar hau besterik Jainkoa goratzera etortzeko?
G e r o , esan zion:

-jaiki eta zoaz; zeure sinesmenak salbatu zaitu (Eukas 17,1 1-19).

J h S U S K N G A N A I T Z U L I , LSKLR O N L Z

I lmar l e g e n a r d u n atera dir Jesusen h i d e r a . J u d u c n crljo-arauek d e b e k a t u egiten z i e n i n o r e k i n h a r r e m a n i k izatea ere. I l o r i

dela-eta,

urruti gelditu dir eta, u r r t i t t d i k , b a z t e r r u t a u z t e n d i t u e n gizarte

h a r t a n a t t r k i t z c n ez d u t e n e r r u k i a c s k a r z e i i d i o t e : Erruki

zakiz-

kigu!.
H a n , u r r u n , b a k a r r i k eta b a z t e r t u r i k e r r u k i - k e i n t i baten

eskean

ikustean, Jess ez d a i n o r e n eta ezeren zain geratzen. B e s t c c k i n b a tera b i z i t z e n i k u s i n a h i d i t u J a i n k o a k : j o a n eta a z a l d u apaizengana.

278

279

J a i n k o a r e n o r d e z k a r i e k e m a n biezazuete, z u e n erxeetara itzuczeko hai-

kulturan h o n d o r a t u t a u t z i gaituela eta giro h o r r e t a n zail dla esker

m e n a , Mea b i d e a n z i h o a z e l a , g a r b i geratu z i r e n .

o n e k o izatea, gogoratz.cn z u e n , o r a i n g u t x i , Jos A n t o n i o M a r i n a saia-

K o n t a k i z t m a brrela a m a i 2itekecn, besterik gabe. B a i n a e b a n j e U riari h a i e t a k o baten erreakzioa n abarme ntzea inreresarzen z a i o . G i z o n

k e r a - i d a z l c ezagunak.
L z gara eskuzabahastin hutsez e g i n d a k o keinuez f i o . A r e s r i a n aipatti

h o r i sendatuta dagoela ohartu d a : oso h a n d i a d e n zerbait jaso d u e l a

irakaslearen ustez, fedezko d o g m a b i h u r t u d a i n o r k ez duela ezer d o a n

k o n t u r a t u da; b i z i t z a aldatu egin zaio. U n e h a r t a n , apaizengana azaldu

e m a t e n esatca, eta z u z c n . i dla d i r u d i c n a s m o o r o t a n i r u z u r r a c z k u t a -

o r d e z , Jesusengana itzuli d a : h o r d a g o salbatu d u e a .

rzen dla n o l a b a i t tiste izatea. Erra/a d a , o r d u a n , esker o n a tontola-

Jada ez d a b i l l e g e n a r d u n gisa. j e n d e a g a n d i k alde eginez. Pozez z o -

p i k o e n , erratuen edo m o r r o i e u sentipena dla pentsatzea.

ratzen dator. Lukasek d i o e n e z , bi gauza egin z i t u e n . L e b e n i k eta b e h i n ,

L z d a k i t jaircra Siori o i o k o r r a d e n . B a i n a egia d a gure zibilizazio

Jainkoa d e i a d a r k a goralu>: Jainkoa da harn s a l b a m c n a r e n s o i b u i u a .

m e r k a n t i l i s t a ' h o n e t a n gero ca l e k u g u t x i a g o dagoela d o a k o t a s u n a -

G e r o , Jesusen a u r r e a n b e l a u n i k a t u eta eskerrak e m a n : h o r i x e d a

rentzat. D e n a trtikatti c d o mailegaru egiten da, zor re tan hartzen d a era

J a i n k o a r e n e r r u k i a ekarri d i o n profeta b e d e i n k a t u a .

itzularazi egiten. G i z a r t e - g i r o h o n e t a n , dcsagertu egin d a esker o n a . Ba~

U l e t g a r r i a d a Jesusen b a r r i d u r a : N o n dir beste b e d e r a r z i a k ? " .

A p a i z e k i n l u z a t u ore d i i a , legeak a g i n d u t a k o a k b c i c r z c n ? L z ore dir
o h a r t u salbamena n o n d i k etorri zaien beren biziizeiara? Cen, han esaten d i o s a m a r i a r r a r i : S i n e s m e n a k salbatu zaitu.

koirzak merezi duea d a u k a , bere alialegincz irahazi duea. Inori ez zaio

ezer o p a r i e m a t e n .
A n t z e k o z c i b a i r gerta l i t e k c J a i n k o a r e k i k o h a r r e m a n e r a n ,

baldin

eta erijioa h a r e k i k o n o l a - h a l a k o k o n r r a t u h i k i k a t / e n Jxida: Nik o i o i -

L e g e n a r d u n g u z t i a k sendatu ta geratu dir beren g o r p u t z e t a n , b a i n a

izak eta opariak e m a n g o d i z k i z u t eta zuk babesa z i u r t a t n k o d i d a z u . N i k

[estisengana esker o n e z i t z u l i d e n a b a k a r r i k geratu d a salhatua... et 10-

hirz.artutakoa b e t c k o dut eta zuk sari a e m a n g o didazu. Desagertu egi-

tik. Z e r da esker o n i k gabe b i z i t z e n d e n erijioa? Z e r da jarrera lun eta

ten d a , hrrela, o n o r o r e n i t u r r i eta s o r b u r u d e n l a i n k o a g o r c s t e k o eta

ezkortez bizitzen d e n kristautasuna, Jesusengandik jaso d u g u n argia, ke-

hari eskerrak e m a t c k o jarrera.

m e n a , b a r k a m e n a eta it.xaiopena b i z i era eskert/tko gauza ez dena?

S i i i c s t t m askori d a g o k i e n e z , esker o n a berrcskuratzca izan l i t e k c

L z al g a n d e Lzan, esker o n a eta [aiukoaren gorespena b i z k o r t z e k o

j a i n k o a r e k i k o h a r r e m a n a osatuz o a t c k o Ichcn urraisa. L s k e r o n e z k o

p r e m i a n ? L z al d u g u Jesusengana i t z u l i behar, eskerrak emanez? Iiz al

gorespen hori ez da Ichcn-lehenik Jainkoari l a u d o r i o k a edo jasotako d o -

da h o r i g a u r k o sinestun a s k o r i , ezagutzen cz d u t e n p o z a ekar d i e z a i o -

h a i n a k aipalz.cn jardutea. Jainkoaren h a n d i t a s u n a z eta h o n d o g a h e k o

keena?

o n b e r a t a s u n a z ohartzea d a l e b e n i k egin b e h a r r e k o a . 1 l a r e n aurrean eskerrak e m a n e z b a k a r r i k b i z i l i i e k e c l a x u m a t z e a . Jainkoaganal<o crabateko esker o n horrek era berri bal sortzen d u , bai nork bere b u r u a r i he-

ESKER

O N A

BLRRESKURATU

g i r a t z e r a k o a n , bai g a u z e k i n h a r r e m a n a i z a t e r a k o a n , bai

besteekin

batera b i z i t z e r a k o a n ere.
G a u r egungo bizitzako paisaia afektibotik esker o n a desagertzen ari dla

L s k e r o n e k o f e d e d u n a k b a d a k i bere b i z i t z a osoa J a i n k o a r e n d o h a i n a

esan d u norbaitek. N i e t z s c h e , Fretid eta M a r x - e n eraginak sttsmozko

dla. L e h e n ust ez b e z a k o garran tzia hartzen dute i n g u r u k o i z a k i eta

280

281

g i z a k i e k : ez d a u d c , soil-soiik, gure beharrak aser/eko jarriak, k r e a -

B i z i t z a , hrrela, gorespen b i h u r t z e n da ia bcsterik gabe. B i h o z m i n a k ,

rzailearen d o h a i n e n eta onberatasunaren semale dir. B i d e a n topa tzen

p o r r o t a k era hutsegiteak gorabehera, b i z i t z a d o h a i n a d u g u era gores-

d i t u e n p e r t s o n a k ere o p a r i eta d o h a i n gertatzcn z a i z k i o : h o r i e n b i d e z

inen-jarreraz o n a r t u b c l i a r d u g u egunero.

jartzen zaio eskueran ikuse/ina d e n j a i n k o a .

hsker o n a k , gainera, pozez eranrzutea eta d e n a J a i n k o a g a n d i k jasoz

Jesusek s e n d a t u t a k o h a m a r Icgenarclunciatik bar b a k a r r i k i t z u l i zen

b i z i d e n a r e n a l a i i a s n n a adicraztea eskatzen d u . 1 l o r r e k , ordea - alaita-

" J a i n k o a d e i a d a r k a goraruz era berak b a k a r r i k e n t z u n z i t u e n Jesusen

stinakcz d u gaur izen o n i k . B i z i t z a k o gai g o g o r r e t a n e s k a r m e n t u r i k

Ititz h a u e k : Zure s i n e s m e n a k salbatu z a i t u - . B e t i d a s a l b a m e u - i i u r r i

ez. d u t e n e n bertute nozo gisa i k u s t e n d u t e askok. A l a b a i n a , b i z i t z a s a -

Jainkoa pozez aitortzea era gorestea.

k o n c t i k b i z i duenaren c r a n t z u i i a

ere

izan litekc.

( l O g o r a

d i i z a g u n Sorcn

k i e r k e g a a r d , pentsalari daniarraren h i i z hauek: Jainkoarekin

h.u remana izan nahi

eta

honetara

n n z

jotzen d u e n a k

ez

benetako

d u honako egi-

RSKI'IRAK F.MAN

teko hau besterik: beti alai egotea.

hs'ker o n a g i z a k i a k oso errotua d u e n seutipena d a . l ' x i k i t a t i k irakatsi

l e s t c k o gauza cz d e n a k b a d u b c r c b a i l a n o r a i n d i k gaixo d u e n zerbait.

B i z i t z a osastinisu ca l o r t u a r e n c i a k u s g a r r i da Jainkoa gorestea. C i o eligute eskerrak e n i a i e n , hori d e l a k o , b i z i t z a n zehar jaso tzen d i t u g u n a k

I lmar legenardun izan ziren gaixoiasun beldnrgarri hartatik scnclaiuia

direla-eta, izan d e z a k e g u n jarrerarik p r e s i u e n a . ( a u z a g u t x i dago n o r -

geratu z i r e n a k , b a i n a bat b a k a r r i k itzuli zen > ( a i n k o a d e i a d a r k a g o r a -

bai ten tzai '.esker txai tekoa zara e n i z u i e a b a i n o lotsagarriagorik.

luz eta hark b a k a r r i k e n t z u n z i t u e n Jesusen h i t z o k : Zeure s i n e s m e -

A l a b a i n a , asko dir esker o n e z b i z i t z e n cz d a k i ten s i n c s u u i a k .

k e x u d i r e n e a n c d o p r e m i a - u n e e t a n b e s t e r i k ez dir o v o i t / e n |aink o a z , l a g u n t z a e s k a t z e k o . I n o i z ez zaie eskei o n e z k o eta g o r e s m e n h i t z i k s o r t z e n , beren b i z i l z e t a n a u r k i t z e n ( b u e n o n g u z t i a k e r a g i n dakorik.

nak salbatu zaitu. I )cnak geratu ziren scudatura g o r p u t z c a n , baina b a l

bakarra, sakon-sakonerik osaiuia.
G o r c s p e n - eta esker o n - f a l r a da k r i s t a u o n b e k a t u r i k h a n d i c n e l a k o
b a l . B c r n a r d I l a r i n g m o r a l i s t a ospcrsuak d i o e n e z : Zenbat era goratzailcagoa eta e u k a r i s r i k o a g o a i z a n , o r d u a n ca sendazaileagoa i z a n g o

B i z i t z a k o alderdi onak s u m a t u behai- dir lebenik eskerrak e m a n ahal

izateko. hz. g a l d u begi-aurrean d i t u g u n hainbeste gauza onagatik ha-

ila E l i z a . h l o r i da s a l b a m e n a r e n

b i d e a : izan e r e , egokia eta z u z e n a

baita beti era u o n a l i i [ainkoari eskerrak

c m a i e a

era b c r a u gorestea,

n i r z e k o gairasnna: g o i z e r o k o e g u z k i a , gure g o r p u r z a r e n m i s t e r i o a ,
e g u n e r o k o esnatzea. p e t i s o n e n arteko a d i s k i d e r a s u n a , e l k a r topatz.caren p o z a , plazera, atseden osagarria, k i r o l a , i/adia, sinestea,

erxea...

( l a n z a c z da, z e h a z k i , b t g i aztcrtzailcz b i z i t z e a , arretaz i h i l tzca b a i z i k ,

b i z i t z a n , gcttregan z e i n besteengan, o n , eder eta b a i k o r d e n o r o r i h a rrera e g i r c k o .
B e h a r r c z k o a d a , era berean, h o r i g u z t i a J a i n k o a g a n d i k d a r o t k i g u n
d o h a i n a d c l a sumatzea, bera b a i t a o n orocen azken irurri eta s o r b u r u a .

282

K.SKI-R ONEKO ll/.l I / A

B a d i r a b i z i t z a k o bideetan aire i l u n era mingotsez joaten direnak. G a u z a
etsigarriak i k u s t e n d i t u beti h o r r e l a k o e n h e g i r a d a k . k z eiuie b e g i t i k ,
txar o r o r e n g a i n e t i k , o n d e n a u g a r i a g o a d c l a i k u s t e k o . E z d a k i t e e g u nero eta n o n a b i gertatzcn d e n h a i n b a t k e i n u

jatoi,

eder eta nuresgarri

2S3

a i n t z a k o r z a t h a r t z e n . B e r e n i h t n r a s u n a gauza g u z t i e n g a i n i s k u z c n d u -

36

tektko i k u s t e n d u t e , agian, d e n a i l u n .
Beste b a t z u k jarreta k n t i k o a n h i z i dir beti. I n g u r u a n d i r e n gauza

E l SI G A B E

e z k o r r a k a z p i m a r r a t z e n ematen d u t e b i z i t z a . Kz dti ezerk ibes egiten

haien epaitik. Pertsona argi, z o r r o t z eta objektibotzat d i r u z t e beren b u ruak. A l a b a i n a , i n o i z ez dute deus go res ten, miresten eta eskerrzen. E g o k i a ez d e n a n a h a r m e n t z e a eta epaitzea da beti h o l a k o e n lana.
Beste batzuek ezer taz a x o k m i gabe egiten d u t e b i z i t z a k o i b i l b i d e a .

E g u n h a i e t a n , e t e n g a b e e g i n b e h a r z u t e l a o t o i t z eta ez z u t e l a etsi bebar a d i e r a z t e k o , p a r b o l a h a u esan z i e n Jesusek:

Beren interesentzat h a l i o g a r r i dena i k u s t e k o b a i n o ez d i t u z t e begiak.

Bazen h i r i batean epaile bat, ez J a i n k o a r i b e k l u r r i k , ez g i z a k i a r i

E/z. d i t u d o a k o ezerk h a r r i t z e n , ez dute i n o r k c s t i m u a n izan d i t z a n i k uz-

b e g i r u n e r i k ez z i o n a . B a z e n h i r i berean e m a k u m e a l a r g u n bat ere.

ten, ezta i n o r k bedeinka d i r / a n i k e r e . Beren m u n d u a n itxtrik, aski dure

H a u e p a i l c a g a n a j o a t e n zen eskatzera: " E g i d a z u j u s t i z i a e t s a i a r e k i k o

beren ongizate-zati gero eta i l u n eta berekoiago h o r i zaintzearekin. I l o -

a u z i a n " . E u z a r o a n , e p a i l e a k ez z i o n j a r a m o n i k e g i n , b a i n a a z k e n e a n

r r c l a k o e n b i h o i z e t i k ez da esker o n i k atera tzen i n o i z ,

bere b a i t a n esan z u e n : " E z d i o t J a i n k o a r i b e l d u r r i k , ezta g i z a k i a r i ere

A s k o ' b e t i b e r d i n ' era asperturik b i z i dir, E r r e p i k a r z c - h u t s a b i b u r tzen d a h o n e n b i z i t z a : beti o r d u t e g i b i t a , lan bera, pe i s o n a berak, e l karri/keta bera. K z dute beren h i z i r z e t a n 'paisaia' b e r r i r i k a u r k i t z e n

begirunerik; baina, alargun hau gogaikarri zaidanez, egin diezaiodan

j u s t i z i a , e t e n g a b e k o b u r u h a u s t e r i k e m a n ez d i e z a d a n " .
Eta honela bukatu zuen Jaunak:

i n o i z . Ez dago cgtm b e r r i r i k h o r i e n t z . u . Kz zaic i/piritua b c r r i u i k o d i c n

B e g i r a zer d i o e n e p a i l e z u / e n g a b e a k . Eta l a i n k o a k ez ote d i e j u s -

ezer d e i g a r r i r i k gertatzcn i n o i z . l'.z d a k i t e pertsonak era her i batean

t i z i a e g i n g o g a u e l a e g u n deiadarJia a r i z a r z k i o n bere a u k e r a tuci? Z a n

m a i l a t z c n . H o r i e n b i h o t z a k ez d u gorespena ezagutzen,

e d u k i k o ote d i t u l u z a r o a n ? B e r e h a l a e g i n g o d i e l a j u s t i z i a d i o t s u e t .

Bizitza o n a dla a i t o r t u behar d a esker o u e z b i z i ahal i/.ueko; n i u n d u a m:\itasitnez eta xumeia.sime/. i k u s i ; negatibotasunez,

ezkortasimcz

B a i n a G i z o i i a r c n Semea d a t o i i e n e a n , a u r k i t u k o ote d u horrelako s i n e s m e n i k m u n d u a n ? (Eukas 1 8 , 1 - 8 ) .

edo axolagabekeriaz betetako begirada garbirti, pertsonengan era gauzetan dagoen o n , eder eta miresgarri o r o b a l i o c s t c k o . San P a u l o k liaren a b u z a r e n g o r e s p e n - k a n t u izan g a i t e z e i i " izan g a r d a s o r r n a k d i o e -

N o i Z - Alt I t. I R A l ' N C O D H 1 ION1-K?

nean, g u r e bizitzaren zent/u era arrazo i s a k o n e n a zein d e n esaten ari

z a i g u . Kukasek ekarri d i g u n pasarte b o n e t a n Jess h a r r i t u egiten da leg e n a r d u n bat b a k a i r i k i t z u l i d e l a k o cskc.vak emane/.- eta " j a i n k o a
d e i a d a r k a goratuz. Bera i z a n zen sendatu izanak h a r r i t u z u e n bakarra
eta bere b u r u a sarituta i k u s i z u e n a .

E a b u r r a da era erra/ ulertzen d e n h o r i e t a k o a d u g u parbola h a u . H i r i

berean b i z i d i r e n bi p c r r s o n c k betetzen d u i e a g e r t o k i a . Bata, epailca,
g i z a l e g e k o i z a t c k o , lsraclen o i n a r r i z k o t z a t jotzen d i r e n bi jarrera falta
z a i z k i o u . Ez J a i n k o a r i beldurrik eta ez g i z a k i a r i begirunerik

ez

d i o n a . G i z o n g o r r a da J a i n k o a r e n abolsa e n t z u n aba) izateko eta g i z o n

axolagabea, z a p a l d u e n o i n a z e a s u m a t z e k o .

284

28S

Reseca alargara d a : l a g u n t z a e m a n g o d i o n senarrik era gizarte-

M l N E Z D I R E N EN D E I A D A R R A

babesik gabe, b a k a r r i k b i z i den e m a k u m e a . Alargun batick, u m c z t i r t z

era a t z c r r i t a r r e k i n batera, j e n d e r i k babesgabecnaren i k u r dir B i b l i a k o

A l a r g u n a r c n eta e s k r u p u l u r i k gabeko epailcaren parbola h a u , beste

t r a d i z i o a n . Behartsuetan

asko bezala, k o n t a k i z . t u i i r e k i a d a eta hainbat eratako o i h a i t z u n a k sor

behartstienak.

E m a k u m e a k p r e s i o n a t u bcsterik ezin d u e g i n , b e h i n era berriz m u g i i u , bere e s k u b i d c a k cskat/eko, etsaaren g e h i e g i k e r i e n aurrean etsi

gabe. O i h t i bakar bal d a bere b i z i t z a : Egidazu j u s t i z i a " .
Epaileak, aldi balean, ez d u e r a n t z u n . Ez d i o g u p i d a r i k agertu; ez d u
aintzat h a r r u n a h i e t e n g a b e k o o i h u h u a . ( e r o a g o , h a u s n a r t u era e k i lea erabaki t l u . E z g u p i d a g a t i k , ezta z u z e n i a s u n a g a t i k ere. E r a g o z p e n c i
ibes egin n a h i d i e , besterik gabe, gauzak gehagora joan cz daitezen.
1 l a l a k o epaile d o i l o r eta berekoiak a l a r g u n a r i justizia eginez a m a i tzen b a d u , A i t a e r r u k i t s u a den J a i n k o a k . babesgabeenentzat arreratsua
d e u a k , ez ore die justizia e g i n g o gau era egun d e i a d a r k a ari z a i z k i o n
bere aukcraruei?.

d i t z a k e entzuleen arrean. E u k a s e n arabera, etsi gabe o t o i t z egiteko deia

d a ; b a i n a baita J a i n k o a g a n ust o n izateko g o n h i d a p e i i a ere, justizia
e g i n g o batie gau eta cgtm d e i a d a r k a ari z a i z k i o n e i . Z e r n o l a k o o i h a r t z n n a izan tlezake gaur gurc arrean, o k e r bidez. d e n e n eskutik utzi ta b i z i
d i r e n hainbat eta h a i n b a t b i k r i m a gogoratzcn d i z k i g u n k o n i a k i z u n lazgarri h o n e k ?
Bakarrik ca babesik gabe bizi llenaren i k u r b e h i n e n a da alarguna B i b l i a k o t r a d i z i o a n . E m a k u m e h o n e k ez d u b a b c s t u k o d u e n senarrik', cz.
seme-alabarik ere. Ez d u laguntzarik, cz babeslenk. irstiski baliatzcn d u teii etsaiak besterik ez d i r u . . . eta inoren o i nazca k kezka tzen cz. d u e n crl i j i o r i k eta k o n t z i e n t z i a r i k gabeko epaile b a l .

Parabolak, beste edozeren g a i n e r i k , k o n h a n r z a - m e z u a dakat. B e -

E m a k u m e a k ez d u k a p r i t x o bar eskatzen. Justizia d a eskatzen d u e n

bartsuak ez dautle e s k u t i k u i z i t a . J a i n k o a ez d a gorra baien o i h u e t a r a .

gauza b a k a r r a . au ta e p a i l c a r e n a u r r e a n i r m o r a s t m e z crrcpikarz.cn

Z i l c g i ta irxarorca. ( i a u z a zitirra ta azkenean csku h a r t u k o tiricia. E z

d u e n k e x u a : Egidazu justizia. Z u z e n g a b e z a p . i l d t i t a k o g u z l i e n a d a

al da, ordea, gehiegi b c r a u d u t z e n ari?

c n i a k u m e a r e n eskaria. Icsusck bere ikasleei esandako bid heretik d o a n

J I o r r c g a t i k , c b a n j e l i o a k egiten d u e n galdera k c z k a g a r r i a . U s i e o n
izan behar d u g u ; ctetigabe eta etsi gabe d e i t u J a i n k o a r i ; tleiatlar e g i n

o i h u a : Ardura zaitezte, batez ere, J a i n k o a r c n erreget/az eta harn

n a h i a betetzcaz.

behar d i o g u , i n o r k babesten c z d i t t i e i i c i justizia egin d i c z a i e l a eskaruz.

E g i a da J a i n k o a k d u e l a azken hitza ca ustizia e g i n g o diela gau eta

B a i n a <( izonaren Semea d a t o r r e n c a n , a u r k i t u k o ote d u h o r r e l a k o s i -

e g u n o i h u k a ari z a i z k i o n e i . H o r i x c ta, A i t a k z u z e i i g a b e k o h c r i o f z a t i k

n e s m e n i k mundtian?.

b e r p i z t u tltielako, K r i s t o k gure arrean p i z t u d u e n i t x a r o p c n a ere. O r d u

M t i n d u k o behartstientzat ustizia cskat/eko o i h u a al ta g u i e o t o i t z a

ala gure ni-az betetako beste zerbairez o r d c z k a t n dugu? O i n a z e tan d i 1

ren en deiadarra entzuten al da gure l i t u r g i a n ala gero eta hobeto eta scg u r u a g o egoteko gurc n a h i a d a h o r e r r c p i k a t z c n dena?

b o r i iriisi bitartean, ordea, e i c n i k gabe jarraitzen d u , i n o r k e n t z u n gabe,

deiadarka bizi direnen oihuak.
Cau beltzaren e r d i a n a m a i e r a r i k cz. d u e n i t x a t o n a l d i a d a b i z i t z a
g e h e n g o z a b a l b a t c n t z a l . E r l i j i o c k s a l b a m e n a hots egiten d u t e . K r i s tautasunak, aldiz, Jess g u r u t z i l t z a t u a g a n haragi e g i n d e n J a i n k o - m a i tasunaren garaipena a l d a r r i k a t z c n d u . M i l i o i k a g i z o n - e m a k t t m e k b i tartean b i z i d u t e n a , ordea, zara d a : beren senitieen gehiegikeriak eta

286

287

j a i n k o a r e n isicasuna. Sarrican, g a i n e r a , g e u , f e d e d u n o k , izaren gara,

duela adierazteko. Jesusen a b u r u z , J a i n k o a ez d a m o t a h o r r e t a k o epaile

geure e r l i j i o - z a n t z u k o g e i i r e k o i k e r i a z , J a i n k o a r e n aita-aurpegia e z k u -

iupart7aki. k z d a u z k a begiak estalita. O n g i ezagutzen d i t u a h u l e n e i e g i -

ratzen d u g u n a k .

ten z a i z k i e n ztizengabekeriak eta h a i e n aldera m a k u r r a r a z r e n d u bere

Z e r g a t i k J a i n k o a r e k i n d u g u n b a r t u - c m a n a k ez d i g u e n t z u n a r a z t e n
h e h i n g o z bidegabe .sufrtzen d u t e n e n eta m i h i eratara egiguzue ustizia o i h u k a ari aizkigunen

errukiak.
J a i u k o - j u s t u i a r c n -akjerdikeria h o r i eskandalagarria gcrtatzeu d a

deiadarra? O t o i t z . egitean J a i n k o a r e k i n

gure belarri bnrgesenrzat, b a i n a k o m e n i d a entzutea, lies re m u t u r r e k o

benetan egoten bagara, ola ez gara gatiza baten a i t a - b i h o t z c r a h e h z e n

alderdikcria e r a b i l r z e n b a i t a gizarte m o d e r n o a n : j u s t i z i a g e h i a g o

diren justzi e s k a k i z u n a k garbiago entzuteko?

d a g o ahaltsuaren alde, behartsuaren alde b a i n o . o l a ez da, bada, be-

Sinestttn gttztiok u k i t z e n g a i t u parbola b o n e k . G e u r e d e b o z i o a k

ren b u r u a z a i n d u ezin d u r e n e n alde j a r r i k o Jainkoa?

lan tzen jarraituko ote d u g u , oinazeran bizi direnak ahazten d i t u g u n b i -

A u r r c r a k o i t 7 a t d i t u g u geure b u r u a k eta gizaki guztiak o i n a r r i z k o cs-

tartean? J a i n k o a r i o t o i t z egiten j a r r a i t u k o al d u g u , g u i e interesen z e r -

k u h i d e eta askatastui bereiinekin jaiotzen direla d i o g u abo belez. 1 )e-

bitzura jar dadila cskatuz, m u n d u a n diren zuzengabckeriek i n o l a k o axo-

n o k d a k i g n n a ta, bala ere, b o r i lahsna dla, h e n e t a k o e s k u b i d e era-

l a r i k s o r r z e n ez d i g u t e n biiartean? E t a otoitz. egiteak, jarrera b o r i c n

g i n k o r r a k go/.atti n a h i b a d i r a , funtsc/.koa d a h e r r i a l d e ahaltsti eta

g u z t i e n a u r k a , geure b u r u a k aba/tea eta, J a i n k o a r e k i n batera, gttz-

aberats batean aiotzea, oso zaila baita h e r r i a l d e pobre batean pertso-

l i c i u z a t m u n d u z u z e n a g o bar evaikitzea esan n a b i k o l>altt?

nari d a g o k i o n d u i n r a s u u c z bi/.ii/ea.
D e m o k r a z i a m o d e r u o a k p o h r e e z arduratz.cn dir, b a i n a h o r i e n
a n e i a - g u n e a e/ da g i z . u t e a n babesik ez d u e n a r e n a i z a t e n , herritarra

JAINKOA

F.Z D A

INI'AUTZIAI.A

dena baizik, oro bar. Eliza en- ahalegintzen da p r e m i a d u n e n egoera arintz.cn, b a i n a gure arreta ez d u g u z o k o r a i u e n e n oinazean jartzen, kris-

G a r a i h a r t a n aski o h i k o a zen egoera islatzen d u Jesusen parbola h o -

raueii b i z i b i d e m o r a l eta c r l i j i o / L o a baita E l i z a l i o n e n k e z k a n a g u s i a .

nek. h p a i l e usiel batek h.uropu/.keriaz gutxiesten d u jus/.i eske ari

E g o k i a d a . beraz, jesusek gogoravazten d i g u n a : gure arteko a h u l e n a k

zaion alargun gajo h a i . Irtenbiderik gabea d i r u d i e m a k u m e a r e n auziak,

d i r e l a , alegia, j a i n k o a r e n b i h o t z a betetzen d u t e n a k .

ez b a i l a gzonik a l b o a n bera b a b c s i e k o . E t s i o r d e z , os teca, bere eskub i d e a k o i h t i k a t z e n jarraiizen d u . A m a i e r a r i k ez z u e n o i h u hark g o g a i Hita jartzen d a , a z k e n e a n , epailea h a r i e n i z u t e i a .

Z h R T A R A K O H A M O D U O T O I T Z r-'.ti'J'lTAK?

Etsi gabe o t o i t z egiteko a h o l k u gisa d a k a r k i g u L u k a s e k pasartea;

p a r a b o l a k , a l a b a i n a , jesusek oso m a i t e z u e n beste m e z u b a l d a k a r a u -

A s k o dir, zalantzarik gabe, gure gizariean oto i izaren balioa gutxJestea eka-

rretik. Jainkoaren antimetarora d a epailea, behartsu a h u l e n e i e n t z u -

rri d u t e n arrazoiak. Ez gara Jainkoari deitzeko edota gure izanaren itttr-

lea b a i t a j u s t i z i a j a i n k o a r e n i k u s p e g i a n .

b u r u a d e n a r e k i n harremanak izateko gaitastma ustekabean galduz joan.

J u s t i z i a r e n i k u r r a , m u n d u greko e r r o m a t a r r e a u , begiak estalita z a -

I~7 d a l i a n i r / e k o a o t o i r z a r e n b a l i o a r i eta eraginkorrasttnari b u r u z k o

ramat/an e m a k u m e b a t e n i r u d i a z e n , cpai.i inpai tzialtasuncz" e m a t e n

g a l d e r a sortzea, e k i m e n a k eta jarrerak halioesteko i r i z p i d e b a k a r t z a

288

289

e r a g i n k o r t a s u n a , etekina eta ekozpena d i t u e n gurea bezalako gizarte

b o n e t a n . Z e r r a r a k o b a l i o d u o t o i t z egiteak? H o r i izaten da a gure g a l dera b a k a r r a .
B a d i r u d i o t o i t z a beste baliabideen arteko bat b a i n o ez dla guretzat:
h e l b u r u j a k i n b a t z u k l o r t / e k o rresna, besterik ez. C a r r a n t z i t s u c n a .
guretzat, e k i n t z a da, ahalegina, lana, eraginkortastina, e m a i t z a k . k t a
h a i n b e s t e e g i n k i z u n e t a n m u g i l d u r i k , " d c n b o r a gal rzea i r u d i t z e n
z a i g u o t o i t z egitera jartzea. Alferrikakoen u i u n d u k o zerbait da o t o i tza.
i r u d i p e n h o r r e k , alabaina, krstau-otoitzaren egiazko zentzta aurki rzen lagun d i e z a g u k e . F.gia da, nolabait ere, o t o i t z a allerrikako zerbait deia eta cz d u e l a egunez egun l o r t u n a h i a n gabilt/an

hainbat

gauza e s k u r a t z e k o b a i l o .
l i r a berean dir allerrikakoak a d i s k i d e u s u n a r c n p o z a , etlo senaremazreen arteko samurtasuna, gazteen arteko m a i t e n i i n d u r a , seme-alab e n irribarrea, konfantzaz.ko n o r b a i t i b a r i c n a rekitzea, etxeko beroan
atseden hartzca, jaia goza rzea, i l u i u b a i t/e bateko b a k e a . . . ola n e u r l t i ,
hala eta guztiz ere, gure b i z i b i d e a r i etisten d i o n amasaren osagai d i r e n
h o r i e n g u z t i e n craginkorrasiiua?
F e d e d u n a g o eta g i z a k o i a g o egiten g a i t n e k i k o d a eraginkorra o t o i tza. B i h o i / a r c u b e k u r i a k irekit/en e l i z k i g u J a i n k o a r i 7nr/i>v;\s\m b a n d i a g o z e n t z u n d i e z a i o g u n . S e n i d e izatea eragozten d i g u t e n i r i z p i d e eta
j n k a b i d e a k g . n b i t z c n d i z k i g u . A r n a s a ematen d i o gure e g u n e r o k o b i zierari, i i x a r o p e n a pizten d i g u , gure ahulezia s e n d o t z e i i , nekea a r i n tzen...
J a i n k o a r e k i n h i t z egiten eta, fesusek esalen d i g u n bezala. cfsi gabe'

j a i n k o a k ez dituela g u i e eskariak entzuten b e h i n eta berriz frogat/ea izaren da siuestunen b i z i p e n e i s i g a r r i e n e t a k o a . I niel i l u k e , gure uekcek ez
diotela J a i n k o a r i b i h o t z a u k i r z e n . Fz ta h a r r i t z e k o a , h o r t a z , J a i n k o a ren tistezko axolagabekeria eta u l z i k e r i a horrek bar b a i n o gehiago i t x a ropena g a k z e r a , bascnvtzera edota ledea uztera e r a m a n zana.
Jainloari o t o i t z e g i n d i o g u era ez d i g u e r a n t z u n . O i h u e g i n d i o g u
eta n i u r u geratu ta. ( ) i o i t z egiten d i o g u era ez d i g u d c u s e l a r a k o b a l i o
i z a n . Inor ez. z a i g u gure m a l k o a k xukatzera eta g u i e b i h o z m i n a a r i u zera e t o r r i . ola s i n e i s i k o d u g u justiz.i.iren Jainkoa eta e r r u k i a r e n A i r a
dla? ola sinetsiko d u g u b a d e n i k ere eta z a i n r z c u g a i t u e n i k ?
F r a n t z i i n baten z a i n d a u d e n oina/eak d a u z k a g u g u r e a n e a n m n n d u a m u n d u denetik. Z e r g a t i k h i l tzen dir m i l i o i k a haur, alaitasuna czag u r u gabe? Z e r g a t i k ez dir a i n t z a i hartzen zu/enrasun g u z f i a r e n k o n tra JiiUz.en d i r e n errugabeeii o i b u a k ? Z e r g a t i k ez da i n o r z a p a l d u i a k o
hainbesie c i n a k u m c i e u eskubideak de/endarzera ager/zen:' Zergatik gertatzcn da m u n d u h o n e t a n hainbeste k i r t e n k e r i a , hainbeste basakeria,
hainbeste itsusketia?
[ainkoa izaten da, ola ez, sakuua. Baina Jainkoak isilikjarraitz.cn d u .
M e n d e e t a n eta m i l u t i c k o e i a n zchar sihk. A u r i c r a e g i n dc/akete saiaketck eta protcstaltliek. Jainkoa ez da bere i s i l l a s u n e r i k atctatz.cn. Jesusen hitz. hauek bakarrik d a u z k a g u h o n i b u r u / : Fz. izan b e l d u r r i k ; z u k
s i n e t s i " . I l i t z h o r i e k izaren dir, sarriran, f c d e d u u a i e n c u s k a r r i b a k a rra eta h o r i e k sor ezakere harn b a i l a n j a i n k o a r e k i k o azken k o n f i a n -

hari deitzen Listen duea, laster o h a r t u k o da otoitzaren benerako erag i n k o r t a s u n a r e n b a l i o a z . O t o i t z a k b a l i o , b i z i t z e k o b a l i o d u , besterik

gabe.

El SI G A B E

tza, n a b i z era harn j a k i r u r i a r e n , justiziaten c d o o n i a s u n a r e n a/.tarnarik ia ez i k u s i m u n d u a n .

U l e r t u al d u t i n o i z Jainkoa or d e n eta geu or garen? N o l a t a n i z a n
dcz.aket ( a i n k o a cpait/,eko asmoa, ezin h a d m , cz u e u i e g a n a t u eta ez
ulertu? N o l a t a n n a h i dut e d u k i azken h i t z a , j a k i n , ez b a d a k i t n o n a m a i t z e n z a i d a n b i z i t z a era J a i n k o a r e n a z k e n s a l b a m e n a c z a g u t u ere egiten

290

291

ez badut? Z e i n d a , a z k e n batean, J a i n k o a r i kcn diezazkidala eskatzen

37

d i o d a n oinazeen esanahia? N o n dago b c n e t a k o gaitza, eta n o n egiazko

bizitza?

PARABOLA TXUNDIGARRIA

J a i n k o a k e s k u t i k titzita zegoela s e n t i t u z h i l zen Jess, b a i n a b i z i t z a

J a i n k o a r c n e s k u utziz une berean. [ n o i z ez d i t u g u ahaztu bebar taren
a z k e n bi o i h u a k ; E n e J a i n k o , zergatik utzi nanz? eta Aita, zure es-

H o n a k o parbola hau esan zien Jesusek beren burua zintzotzat eta

kuetan jartzen d u t bizia. Jesusen jarrera horrek l a b u r b i h z c n d u o n d o e n

besteak gutxiesten zituzten batzuek

k r i s t a u - o t o i t z a r e n m u i n a : babesaren b i l a d a b i l c n a r e n latra eta J a i n k o a r e n azken salbamena espero d u e n a r e n fede hautsi ezina. Jarrera f i o n e z bcraiez egiten d u o t o i t z Jesusen jarr.tzaileak etsi gabe.

Bi gizon tenplura igo ziren otoitz egitera, bata fariseua eta bestea
zergalaria. Eariseuak, ztitik, honela ziharduen otoitzean bere baitan:
"Ene Jainkoa, eskerrak zuri besteak bezalakoa ez naizelako: lapur, gaizkile edota adulteriogile; ezta horrako zergalar hori bezalakoa ere. A s tean bi bider egiten dut barau, eta ondasun guztien bamarrenak ordaintzen ditut". Zergalaria, berriz, urruti gelditurik, ez zen begiak
lurretik altxatzera ere ausartzen, baizik eta bularjoka ari zen esanez.
" E n e Jainkoa, erruki zaitez bekatari honetaz".
Benetan diotsuet, azkeneko hau Jainkoarekin bakean itzuli zela
etxera; fariseua, berriz, ez. Zeren eta bere burua goratzen duea beheratu egingo du Jainkoak, eta bere burua beheratzen duea, goratu".
(Eukas 1 8 , 9 - 1 4 )

T X U N I M TZF.KOA

Jesusen p a r a b o l a r i k t x u n d i g a r r i e n c t a k o bat izan zen h a u . Fariseo j a i n kozale bat eta zerga-biltzaile bat t e n p l u r a igo z i r e n o t o i t z egitera. Z e i n
izango d a l a i n k o a r e n e r a n t z u n a , hiziera m o r a l eta c r l i j i o s o a h a i n desb e r d i n eta k o n t r a j a r r i a k d i t t i z t e n b i p e r t s o n a h o r i e n aurrean?
E a r i s e u a k z u t i k egiten d u o t o i t z , z i u r t a s u n e z , i n o l a k o b c l d u r r i k
gabe. K o n t z i e n t z i a k ez d i o czeren salaketarik e g i t e n . E z d a i t x u r a t i a .
E g i a da esaten d u e a . Z i n t z o betetzen d u Legea; areago, g a i n d i t u e g i ten d u . E z d i o bere b u r u a r i i n o l a k o m e r i t u r i k e g o z t e n , dena J a i n k o a r i

92

293

esker d a : E n e J a i n k o a , eskerrak ztiri. H a l a k o a ez hada s a n t u a , z e i n

ERRUGABFTASUN-AMETSAREN

AURKA

izango da? Z i u r , J a i n k o a r e n h e d e i n k a p e n a izango d u e l a .

Z e r g a l a r i a , a l d e r a n t z i z , t.xoko batean gordet/en d a . Y/ d a croso sen-

A s k i ezagnna d a Jesusen parbola h a u . Eariseu bat eta zergalari bar ten-

titzen l e k u sanni h a r t a n . Ez d a bere r o k i a . Begiak Iurretik jasotzera ere

p l u t a igo ziren, Batak zein besteak a i p a m e n b e r a r e k i n hasi zureit

cz da ausartzen. B u l a r j o k a ari d a cea bere b e k a t u a aitortz.cn d u . E z d u

errcz.oa: E n e J a i n k o ! . R a t a r c n eta besicaren o i o i t z a r c n c d u k i a , ordea,

ezer agintzen. E z i n d u bere lana utzi, ezta lapurtti duea i t z u l i ere. E z i n

eta batak eta besteak j a i n k o a r c n a u r r e a n bizir/.cko d u r e n m o d u a oso

d u hiziera a l d a t u . j a i n k o - c n u k i a r e n eskuetan jarri bcsterik cz d u : " E n e

d e s b e r d i n a k dir.

J a i n k o a , e r r u k i zaitez. bekatari honeraz. Inork ez l u k e harn l e k u a n

e g o n n a h i k o . Jainkoak e z i n d u h a l a k o baten j o k a b i d e a o n e t s i .
Besterik gabe, bat-batean a m a i t z e n d u Jesusek parbola adierazpcti
t . x u n d i g a r i i batez: " B e n e t a n d i o t s u e t , a z k e n e k o h a u J a i n k o a r e k i n b a -

H a s i c r a i i k bertatik eskaintzen d i g u Eukasek pasativa u l c r t z e k o g i l t/arria. Parbola h a u , berak d i o e n e z , zintzo d i r e l a k o a n , beren h i z i e r a

Jainkoari aiscgin zaioki segururzat jo eta cgttnak bcsieak gait/csten p a satzcn d i t u z i c n c i u / a i esan z u e n lesusek.

kean i t z u l i zela etxera; fariseua, berriz, ez. E n t z t i l c c n eskema g u z t i a k

Eariseuak zutik esaren d i t u bere o t o i i z a k . Seguru dago Jainkoaren

a p u r t u z i t u e n ( c l i s e n adierazpen h o n e k . N'ola esan dezakc Jainkoak cz

aurrean. M o i s c s e n legeak agintv.cn duea ca gehiago egiten d u . D e n a

d i o l a a i r o r p e n i k egin jainkozaleari ela, aldeiaru/iz, bekatariari bere g r a -

o n g i egiten d u . Bere barauak eta hamarreneu o r d a i n k e t a a i p a t z c n

zia e m a t e n diola*' E z ote d a b i l J e s s suarekin jolasean? Egia ote, azken

d i z k i o J a i n k o a r i ; cz d i o , ordea, bere karitatez.ko cginrz.cz, ezta z.okora-

batean, erabakigarriena ez dla e r l i j i o z k o hiziera z u z e n a , Jainkoaren

l u e n g a n a k o errukia/. ere ezer esaten. A s k i zaio berak d a r a m a n e r l i j i o z k o

h o n d o g a h c k o e r r u k i a baizik?

bizicrarekin.

Jesusek d i o e n a egia bada, Jainkoaren b c g i c i a n ez d a g o / i u r t a s u n i k

E r a b a i e k o errugabciasun-amctscLan b i z i da gurc g i z o n a : Ez naiz

inorent/at, norbera santuena dla irirzita ere. D e n o k gata b a i e n e r r n -

besteak b e z a l a k o a . BL IV hiziera samutik b c c j r a i n i a , ezin tlu Jainko-

kira jo heharrean. N o r b a t i bere b u r u a r e k i n croso sentitzen bada, hete

aren aurrera bcra b e z a m b a r c k o m c r i t u z aurkeztu ezin direnak b a i n o go-

h i z i e r a jartzen d u l e k u k o eta ez d u beste e/cren h c h a r r i k . N o r b a i r heve

rago dagoela s e n t z e k o i c n i a l d i a g . i i n d i r u .

11

k o n r z i e n t z i a k salatzen b a d u era aldatzeko gaitastinik cz b a d u , babesa

Zergalaria, hete aldctik, tenplura sai tu eta urruti g e l d i t u zen. Ez d u

j a i n k o a r e n c r r u k i a n - e r r u k i h u t s e a n - bilarzea, cz d u bcsterik behar.

l o k i sakraiuan, hain pertsona jainkozalecn artean egoterik merezi. " E z z . c n

B a d u zerbait l i l u r a g a r r i a Jesusek. Jainkoaren c r r u k i a n d u e n fedea

begiak Iurretik alixaizera ere ausartzen, j a i n k o h a n d i eta u l c r i e z i n ha-

h a i n h a n d i a denez, sinestea ere kosta egiten z.aigtila. Bt ren b i z i m o d u

rengana. Bular j o k a ari zen, zinez d a m u t z e n baitzen bere bckatuagatik.

' m o r a l g a b e t i k ' ater.itz.eko k e m e n i k ez d u t e n a k dir, agian, o n d o e n

ulci d i e z a i o k e l e n a k .

B i z i t z a aztertu ca c/ci egokrik cz d u i k u s t e n , J a i n k o a r i c s k a i n t / c k u .

E z da e i o r k i z . u n e r a k o ezer agintz.era ausartzen. O n g i d a k i bere bi/.im o d u a ez dla asko a l d a t u k o . J a i n k o a r e n e r r u k i a d a gcratzcn /.a i o n hc)d t i l c k u b a k a r r a : E n e J a i n k o a , e r r u k i zaitez bekatari honeraz.
Iraultzailea da Jesusek areratzen d u e n o n d o r i o a . Z c r g a l a r i a k ezin izan
d i o Jainkoari i n o l a k o merittirik aurkeztu, baina garrantzitsuena egin d u :

294

295

j a i n k o a r c n e t r u k i a n habestti d a . E r a j a i n k o a k e r a l d a t u t a - b c d e i n k a -

bilatzea da leloenek egiten d u t e n a . j a r r e r a ateoa e z k u t a t z e n da i t x u r a

tuta, b a r c k i n bakean i t z u l i zen etxera. Fariscuak, aldiz, huts egin d i o

hutsezko erlijio-jaiera h o r r e n a z p i a n . G i z o n h o r r e k ez d u J a i n k o a r e n be-

f a i n k o a r i . T e n p l u t i k sartu bezala atera z e n : j a i n k o a r e n b e g i r a t u e t r u -

h a r r i k . E z d i o deus eskatzen. Bere buruaz. arro d a g o .

k i t s u a ezagtitu gabe.

O s o beslclakoa da zergaktriaren otoitza. B a d a k i i n g u r u k o e k gaizki ikus-

Besteak bezalakoak ez garca uste i z a t c k o a r r i s k u a d u g u k r i s t a u o k .

ten dtitela bera rcnpltian egotea. G o r r o t a t u eta a r h u i a t u egiten dute zer-

E l i z a santua da eta m u n d u a h e k a t u a n b i z i d a . C u r e e r r u g a b e t a s u n -

gak b i l t z e k o bere lana. E z d a b i l bere b u r u a z u r i t z e n . Bekatari dla ere a i -

anietsak era besteen k o n t r a k o epaiak elikatzeit jarraitzeko a s m o t a n al

t o r t z e n t l u . B u l a r j o k a aritzeak eta esaten d i t u e n h i t z a p t i r r e k argi

gara? E t a J a i n k o a k bere seme-alaba g u z t i e n t z a t d u e n e n t i b i a ahaztttko

adierazten dute hori guztia: Ene Jainkoa, e r r u k i zaitez bekatari honctaz.

ote d u g u , a l d i berean?

G i z o u a k b a d a k i ezin dla h a r r o p u z i u . Kz. d u ezer, j a i n k o a r i c s k a i n t z e k o ; b a i , asko, h a r e n g a n t l i k jasotzeko: harn b a r k a m e n a era e r r u k i a .

H a r n o t o k z a r i z i n c z k o t a s t m a nabari zaio. G i z o n a b c k a t a r i a d a , b a i n a

JAINKOAREN T.RRUK1AN BABESTU

egiarako b i d e a n jarri d a .
O t o i t z egitera igo ziren biak tenplura, baina bakoitz.ak bere bihotzean

barisettaren era zcrgalariaren parbola h a n esan zien Jesusek, I . u k a -

e r a m a n z u e n Jainkoaz zuen irtida eta h a r e k i n h a r r e m a n a k izateko m o -

sen hilz.etan, [ a i n k o a r e n begietan z u z e n d i r e l a uste i z a n i k . besteak

d u a . Fariscuak bere e r l i j i o legczalean k o r a p i l a t u t a jarraitzen t l u : j a i n -

mespretxatzcn d i t u z t e n e i . K r l i j i o a r i d a g o k i o n e z , bi jarrera k o n t r a j a r r i

k o a r e k i n b a k e a n egotea era beste c d o n o r b a i n o arau-bcte-zalcago iza-

era bateraezin i r u d i k a t z c n d i r u z t e t e n p l u r a o t o i t z egitera i g o z i r e n bi

tea da harentzat g a r r a n r z i z k o e n a . Z e r g a l a r i a , a l d e r a n t z i z , Jesusek hots

p r o t a g o n i s t e k . Z e i n d a , ordea, J a i n k o a r e n aurrera agertzeko jarrera z u zena? I l o r i d a s a k o n e k o galdera.

egiten d u e n inaitasunaren [ a i n k o a g a n a irekitz.cn d a : b a r k a m c n e t i k b i z i t z e n ikasi d u , ezerraz b a r r o p u z i u gabe era i n o r e p a i t u gabe.

Fariscuak z e h a r z - m c h a t z gordetzen d u legea era z i n t z o t a s u n osoz hete tzen, heve erijioa. l e n p l u a n seguru dago. Zaitik o t o i t z egiten d u , b u rua jasota. Bere o t o i t z a da ederrena: J a i n k o a gorcstcko era hari eskerrak

ERREAK/.IONAIU

c m a t c k o o t o i t z a . K z d i z k i o , ordea, eskerrak e m a t e n J a i n k o a r c n h a n d i rasun, o n t a s u n etlo e r r u k i a g a t i k , bera o n eta h a n d i d e l a k o b a i z i k .

I lancha d a gizarte m o d e r n o a k bere k i d e e n g a n d u e n eragina, eta ia g u z -

Bere ha la sumatzen d a g c z u r r e z k o zerbait otoitz. horreran. O r o i t z egi-

t i a k bere m e n p e jar rzea l o t t z c n d u . Z e r e g i n , p r o i e k t u eta atikeren b i -

ten b a i n o , bere b u r u a go res ten ari da g i z o n a . Mertuz betetako bere his-

dez kateatzcn d i t u pertsonak, b a i n a ez d u hauek hiziera eder eta d u i -

t o r i a k o n r a r z e n ari z a i o bere b u r u a r i . j a i n k o a r e n aurrean o n g i s c n t i t u

nago

eta besteak b a i n o z u z e n a g o a dla azaldu beharra d u .

a l d e n a r a z t c n d i t u pertsonak, o r o har, gizarteak ezartzen d i e n b i z i e r a k ,

G i z o n h o r r e k cz d a k i o t o i t z egitea zer d e n . K z d u J a i n k o a r e n h a n -

batera

jasotzeko

xederik. Euntsczkoenak diren

gauzetatik

eta a s k o r i b a i t a d i r e n a izatcn eragozten a h a l e g i n d u ere.

d i t a s u n m i s t e r i o t s u a a i t o r t z e n , ezta bere t x i k i t a s u n a o n a r t z e n ere. J a i n -

D e i t o r a g a r r i a k dir h o r r e n g u z t i a r e n e m a i t z a k . G e r o eta a x o l a g a -

k o a , g u r e o n - e g i n a k h a r e n aurrean z e n b a t z e k o eta besteak gutxiesteko

beagoak b i h u r t z e n ari dir p e r t s o n a k , b i z i t z a n garrantzizko d i r e n

296

297

gauzatarako. E z dir b i z i t z a k o gai h a n d i c z a r d u r a t u ere egiten. D e z e n t e

dir, c o p i k o z bereta eta a r d u r a u g a r i z k e z k a t u r a , b a i n a

barne-muini

eskasarekin, ziurta.sunik era uste s e n d o r i k gabe b i z i d i r e n a k . ola h a -

h o r d a g o , n a h i h o r r e n m u i n c a n . Z c n h a i t egoeratan e z i n da h o r i b a i n o
askoz gehiago e g i n .
O n g i b a i n o h o b e t o adierazten tlu z e i n izan l i t e k e e n gure eskaria Je-

r r i t u k o , beraz, fedea a s k o r e n b i h o t z e t a n p o l i k i - p o l i k i itzalrzen d o a l a

susek esan d i g u n p a t a b o l a k o zergalariarcn o t o i t z a k : E n e

ikusreari.

e r r u k i zaitez bekatari h o n c i a z . E d c r k i u l e r r z e n era e n t z u t e n d u o t o i t z

Baliteke h o r i izatea gure akars h a u d i e t a k o bat. M i l a gauzaz a r d u r a t u

Jainkoa,

h o r i giza b i h o t z a m o k k u u t l u c n Jainkoak.

bai, baina ez gara m a i t a s u n a , b a r n e k o p o z a , ii saropena, k o n t z i e n t z i b a kea b n t z e k o eta z a i n t z e k o g a i . ( . a u z a beta gertat/cn d a f e d e a r e k i u ere:

ez d u g u balioesten, z a i n t z e n eta janarit7.cn. E t a itzaliz d o a k t g u p o l i k i -

B l l l l (iAihl.N l / . A l

p o l i k i . Z e r egin?
11

lartea jarr/cM d a , ia b e t i , l e b e n i k e g i n b e h a r r e k o a eta gurc b i z i b i -

B a d a Jesusen csacra bat, h e r o n e n tiste sendoa era okacra islaiz.cn d i -

d e a r i , d i t u e n o h i r u r a , oreka b a u s k o r eta k a s k a r k e r i a eta g u z t i , aurrez

l u c n a , eta g a r a i k i d e c i , i n o l a k o z a l a n t z a r i k gabe, b a r r i g a r r i eta e s k a u -

ature begiratzea. B c l a r r i a jarri ase g a b e k o beharren eta gtitari k o n t r a -

dalagarria gertatu z i i / a i c n a : Ez d u t e o s a s u n d u n c k sendagile.i bebar,

e s a n k o r r e n m a r m a r i s i l a i i . B i z i t z a r i egiazkotasun b a n d i a g o z aurre egin

g a i x o c k b a i z i k ; ez naiz. z.intzoei dei egitera etorri. A d i c r a z p e n h i s t o r i -

ahal i z a t e k o , i k u s p c g i berri bar m o l d a t z e n l a g u n t z e n d u n o l a b a i t e k o

k o a ta h o r i : Jess cz z i t z a i c n talde j a i n k o z a l c c i z u z e n d n , c r d c i n a g a r r i e i

tartc bat hartzeak.

eta bidegabeei b a i z i k .

B c b a r r c z k o a da, era berean, bizitza bere osoan hartzen titilen arazoak

pkmte.irzea ere: Ni, azken batean, z c r c i i b i l a n.tbil? Zergatik ex dut barn e k o bakea lortzeu? Z e r t a n a s m a l u behar dtit, era os.istintsuagoan bizi
a h a l izateko?. Erabat kanpora btgira j a i r i a k eta gero ca cspericntzia gehiago^ p i k u zera emanak g.uidenez, i n o l a k o i d c i a - g i d a i i r i k gabeko
b i z i p c n - n n i l t z o harn m o r r o i i z a t c k o arriskua d u g u g c u r c b i z i m o d u a

( ) s o erraza d a h o n c i . u a k o arrazoia ulertzca. )hturaz b i z i z u t e n c t l i j i o a n seguru ela ascrik bizi z i r e n c k a l i e r r i k a k o a z u t e n [esusen m e z u

bori. Zuzentlireiiek

apenas sentitzen i l u t e n

salbauicn-prciniau

d i r e n i k . A s k i t i m e [aiuko.iren eta b e s u e n begien a u n c a n i i x i n o s o senlii/.cak elakarren l a s a i i a s i m . u e k i n . Eta horretaz jaberua zegoen Jess.
A s k i graikoki a d i c r a z i z u e n h o r i berak: osa.suncz ela i m l a i r e z g a i -

a n t o l a t z c r a k o a n , b a l d i n era tuntsezkoak tliren p l a n t c a m c n d u a k egite-

nezka t l a b i l c n inori ez. zaio metlikuagana joaterik b u r u r a i z e n . Z e r r a r a k o

ari e k i i e n c z b a d i o g u b e r e h a l a k o a n .

b e h a r t l u i c j a i n k o a r e n b a r k a m e n a , beren izanaren m u i n c a n c n u g a b e

l'.rreakzionaczca da o r a i n c r a b a k i g a r r i e n a . E r a b a k i p c r t s o n a l eta
k o n t z i e n t e bat hartzea. Zer ta ire bizitzaz egin nahi dudana? Z e r egin
nezake ire fedea argitzeko era s e n d o t z c k o ? G a u r a r i c a n bezala, i r a u t e n j.u ra i tzca ote d u t ire k e z k a nagusia? A l a uste o n e z i r e k i k o n . i l z a i o

scnrirz.cn direnek? N o l a l . i n c s k c r t u k o d u t e J a i n k o a r c n m a i t a s u n h o n dogabea eta harn ulertzc a g o r r e z i n a , beren legeak zuzen gorde tzen d i tuz.tcla-cta, liaren hcgieti aurrean babestuak sentitzen direnek?
O s o hestelako b i z i p e n a t l u bere b u r u a bekatari s t i m a t z e i i d u e n a k .

J a i n k o a r i ? . A l d a t z e n a r i da jada h o r r e l a k o galderak z i n t z o t a s u n a p u r

B a d u h u s k e r i a d e n a r e n k o n t z i e n t z i a g a r b i a . B a d a k i e z i n dla aski

batez e g i t e n hasi d e n a . Bere a h u l e z i a t i k - o r ez da a h u l a ? - benetan s i -

d u i n t a s u n e z a u r k e z t u i n o r e n a t i r i e r a ; cz J a i n k o a r c n aurrera, ezra bere

netsi r u b d u e a sin es t u n a d a d a g o e n e k o j a i n k o a r c n b e g i c t a n . j a i n k o a

b u i u a i v n aurrera c e . Z e r egin d e z a k e , d e n a l a i n k o a i c n h a r k a m c t i c c i k

299

i t x a r o t c a c z bada? N o n a n r k i r u k o d u salbamena, l i a r e n m a i r a s u n m u -

38

gagabearen cskuetan j a r r i z i z a n czik?

E z d a k i t or izan l k e k e e n Ierro hauek i r a k u r r i k o d i t u e n a . G i z a r t e a k

ABERATS BATEN ETXEAN

ezarritako arauen b i d e t i k b i z i t z e k o gauza ez zaretenok zaituztei g o g o a n

u n e o t a n ; erlijioak ezarritako ideal m o r a l a b i z i t z e k o i n d a r r i k ez d u z u e nok; lotsaizunezko hizieran harrapatuta zaudetenok;
ren/emaztearen edo seme-alaben

zuen seiuirra-

begiei so egitera ere ausartzen cz z a -

retenok; b e h i n eta b e r r i z kartzclatik ate ra tzen zaretenok, b e r r i z ere har

k z u l t z e k o ; p r o s t i t u z i o t i k bes e g i n e z i n d u z u e n o k . . . E z ezazue i n o i z
a h a z t u : b c r e z i k i z u e n t z a t etorri da Jess.
S c n t i ezazu l a i n k o a k ulertzen aituztcla, legeen epaia gainera d a t o r k i z u e n e a n ; j a k i z u e l a i n k o a k o n a r t z e n zaituztela gizarreak o n a r t z e n
ez zaittiztcnean; scnti ezazue J a i n k o a r e n b a r k a m e n agorrezina zuen d o i l o r k c r i a i n o r k b a r k a t z c n ez d i / u e n e a n . Ez d u z u e m e r e z i . I n o r k ez
d u g u merezi. Baina horrelakoxca da Jainkoa: maitasuna eta barkamena.
Z u e k gai zarerc h o r i g o z a t z c k o era c s k c r t z e k o , E z ezazue i n o i z a h a z t u :
t c i i p l t i t i k J a i n k o a r e k i n bakean atera zen bakarra, jesusen h i t z e t a n , zcrgalari h u r a izan zen, b u l a r joka, E n e (ainkoa, e r r u k i z,aitcz bekatari h o nctaz, esatcn zuena.

Jess Jerikon sartu eta h e a n barrena zihoan. Bazen han Zakeo izeneko gizon bat,

zergalari-burua, oso aberatsa. Jess zein zen

ikusi

nahirik zebilen, baina ezin zuen jendearengatik, txikia baitzen. Lasterka aurrerago joan eta pikondo batera igo zen Jess ikusteko, handik igaro behar baitzuen. Jesusek, liara iristean, gora begiratu eta esan
zion:
- Z a k e o , jaitsi berehala, gaur zure etxean gelditu behar dut

eta".

Jaitsi zen, bada, berehala eta pozik hartu zuen etxean. H o r i ikusirik, denak marmarka hasi ziren: "Bekatari baten etxera joan duk hostatuz". Zakeok, berriz, zutituik, Jaunari esan zion:
Jauna, neure ondasunen erdiak behartsuet ematen dizkiet eta,
inori ezer ostu badiot, lau halako biburtuko diot.
Jesusek esan zion:
- G a u r iritsi da salbamena etxe honetara, gizon hau ere Abrahamen
ondorengoa baita. Izan ere, Gizonaren Semea galdua zegoena bilatzera
eta salbatzera etorri da (Ltikas 1 9 , 1 - 1 0 ) .

JbSLfSl.K M A I T A S U N A OIK ABERATS r.l

A s k i ezagtina da Jesusek Z a k e o aberatsarekin t o p o egin z t i e n e k o k o u t a k i z u n h a u . G e r t a e r a oso l a n d u a etorri z a i g u , L u k a s e n eskuari esker.

A g i a n k e z k a t u t a zegoen z c n h a i t f a m i l i a aberatsek, lehen k r i s t a u - e l k a r teetan sartzerakoan, attrkitzen z i t u z t e n

eragozpenengatik.

Z a k e o h a u aberats aski ezaguna d a . Txikia. t a m a i n a z , b a i n a b i d c g u r u t z e g a r r a n t z i t s u batean m e r k a n t z i e n j o a n - e t o n a

300

kontrolatzen

301

zu cenen zcrgalari-huru boteretsua. E z da pertsona c s t i m a t u a . Jendeak

bekataritzat dacika; sraelen I t u n e t i k k a n p o dago, beraz. Besteak esp l o t a t z e t i k b i z i z e n . E z z e n Abrahanen

ondorengoa.

sartzen utz eiiezaion aberats o r o k i z a n g o t l u jesusen i n d a r salbagarriaren b i z i pena.

G i z o n h o n e k , halcre, Jess z e i n zen i k u s i n a h i z u e n . E n t z i i n d i c u

bartaz esalen d i r e n a k , b a i n a ez d u e z a g u t z e n . E z z a i o axola barrega-

AliHRATSAREN S A L B A M E N A

ri'i geraizea, d a g o k i o n m a i l a r e k i n bat ez ela t o r r e n erara j o k a t u z : h a u r

bat b a l i t z bezala, lasterka j o a n zen a u r r e a h a r t z e k o eta p i k o n d o b a -

D e z e n t e dir, E l i z a n behartsuez h i t z egiteko p i z t u d e n m o d a g a t i k ,

tera i g o zen. Jess ikusi n a b i r i k zebilen, b c s t e r i k gabe. B e r a k ere

m i n d u t a ageri d i r e t i a d i r u d u n e n m a i l a k o k r i s t a u a k . E z i n d u t e u l e r t u

ez z e k i e n , z i t i r r e n i k , b i z i t z a r i bakea, egia, z e n t z u c g o k k i e m a n n a b i rik z e b i l e n i k .

Jesusek "geira begiratu eta / a k e o ikusi zuen r o k i hartara i r i i s i i a k o a n .

ebanjelioa behartsuentzat b a k a r r i k izan l i t e k e e n i k albiste o n . Eta, o n d o r i o z , beren interesentzat mehatxu eta d i t u z i e n aberastasunei b u r u z k o
g.tldegite m o e l u a n b a k a r r i k Ltii/.un

litekeenik herri o n a .

IContakizunak ulerezera uzten d u e n e z , b e g i r a d a - t r u k e bat gertatu zen

H o r i g u z t i a d e m a g o g i a merkea besterik ez dla i r u d i t z e n zaic, e b a n -

bebartsuak defendatzen z i t u e n p r o l c t a r e n eta aberats esplotatzailearcn

jelioaren z u z e n g a b e k o i d e o l o g i z a z i o a ; ezkerreko p o l i t i k a egitea, az-

arrean. Jesusek liaren izenez deitu z i o n : '/akeo, jaitsi berehala. Ez dago

k e n b a l e a n . Z e r e n era, begira elezagun: e z a l z e n Jess g u z r i e n g a n a h u -

d c n b o r a r i k g a l t z e k o , gaur zure etxean g e l d i t u behar dui-cta. A b e r a tsa ren m u n d u ra sartu n a h i d u Jesusek.

P o z i k irek z i o n Z a k e o k bere etxeko atea. Bere d i r u z k o eta h o l e r e z k o
m i m d u a n sartzen titziko elio, Jerikon d e n e k Jess kritikat/.en d u t e n b i tartean, bekatari baten etxera joan dela-cta,
Jesusekin h a r r e m a n e t a n jan-i, eta Z a k e o aklatzen hasi ela. B e h a r tsuetan penrsatzen hasi d a : b a i e k i n b a n a t t i k o d i t u bere o n d a s u n a k .
Bere negozioeran k a l t e i u t a k o e z o r o i t u d a : soberan i t z u l i k o elie l a p u r t u
d i e n e i . Bere h i z i t z a r a egia, justizia eia e r r u k i a ekartzen urzi elio Jesusi.
O s o besteiako inicua d u Z a k e o k o r a i n hete b u r u a z . 1 lena gerta daiteke
Jesusekin i b i l i z .
j e s s ere p o z i k da, ahaltsu eta aberaisarcn etxe hartara ere 'salbamena rirsi d e l a k o . H o r r e t a r a e t o r r i ela: Galdtia zegoena bilatzera eta
salbatzera. Jess z i n t z o m i n t z o d a : a l f e r r i k g a l d u t a k o a k dir d i r u a r e n
m o r r o i d i r e u e n b i z i t z a k , e g i a r i k gabeko b i z i t z a k , s u f r i i z c n e i u t e n e k i k o
j u s t i z i a r i k eta e r r u k i r i k gabeak. B a i n a Jesusek m a i t a t u egiten d i t u aberatsak ere. E z d u n a h i h o r i e t a k o i n o r k b i z i a gal d e z a n i k . Bere m t i n d u a n

302

rreratzcn?

E z al z i r u e n b e b a r t s u a k

eta aberatsak

o u a r i z e u ? Ez al zien d e n e i e s k a i n i salbamcnar

maitasun

beraz

Egia da, Jess tlenengana hurrerarzen dla salbamena eskaintzera. Ez,

ordea, moelu berdinean. Ela aberatsengana, ezer baino lehen, beren abelasrasunetatik salbatzera burreratzen da.
J e r i k o n , aberats baten etxean b i l a t u z u e n ostatu. G i z o n a k poz.atten
h a r t u z u e n . ( ) h o r e a zen h a r e n i z a r N a z a r e l e k o maisua bere' etxean jasotz.ea. [esusekin ropo egin ela harn m e z u a e n t z u t e a n , aklatzen h a s i k o
d a . Pikirzearen o r d e z , partekatzca elela g a r r a n t z i z k o e n a i k u s i k o d u eta
o n d a s u n e n erdia beharisuei emaiea erahakiko. G a r b i i k u s i k o d u , era berean, j u s t i z i a egin behar diela l a p u r t u d i e n e i eta soberan i t z u l t z e k o h i tza e m a n g o d u . (. hetuan b a k a r r i k a d i e r a z i k o d u Jesusek: i a u r irirsi ela
s a l b a m e n a etxe honetara.
A b e r a t s a r i ez z a i o beste s a l b a m e n - b t d e r i k e s k a i n i , d u e n h o r i h o r r e n h e h a r r e a n d i r e n h e h a r t s u e k i n banatzea b a i n o . H o r i d a b e r e o n d a s u n e k i n e g i n d e z a k e e n kristau e r a k o i n b e r t s i o errentagarri b a karra.
303

E r r a z u l e r daiteke h o r r e t a r a k o arrazoia. E z i n da senide arteko m u n -

H a i n b a t traba g a i n d i r u b c h a r k o d u , hala ere, g i z o n a k . Txikia d a ,

d u r i k c r a i k i , aberatsek beren jarrera a l d a t u ezean eta beren o n d a s u n a k

bere b i z i t z a gidatzen d u t e n idealak ez dir eta oso jatorrak: j e s u s e k i n

e g u n g o e k o n o m i sistemak p o b r e t u t a k o e n alde m u r r i z t e a o n a r t z e n ez

aurrez atirre aurkitzea z a i l t z e n d i o t e n g i z a r t e - a u r r e i r i t z i a k gaindittt be-

duten bitartean

harko ditu.

H o r i d a aberatsei eskaintzen zaien s a l b a m e n - b i d e a . Aberatsek beren p o b r e z i a a i t o r t u eta beharrsuen e l k a r t c a n sartzeko prest direnean.
b a k a r r i k aso a b a l k o dute laguntza; are gehiago, beraiek izan badira, i n d a r k e r i a b a l i a t u z , p o b r e t u o k miseriara e r a m a n dituztenak

(J urgen

M o l t m a n n).

B a i n a Z a k e o k x u m e t a s u n e z eta z i n t z o t a s u n e z j a r r a i i z e n d u b i l a tzen. 1 asterka d o a jendet/.ari aurrea hartzeko eta, umeak bezala, z u h a i t z

batera igo d a . K e z k a g u t x i cragitcn d i o u n e h o n e t a n bere b u r u a n , bera
bezalako jaun garrantzit.su bati d a g o k i o n m a i l a r i cursi beharrak. Jesus e k i n h a r r e m a n c t a n j a r t z e k o une eta t o k i e g o k i a k a u r k i t z e a besterik ez
d u nahi. Ikusi egin nahi d u .

GALDUTA

DAC;OENA SALBATU

Irakurleek J e s u s e n g a n d i k zer i t x a r o n lezaketen h o b e t o j a k i n dezaten

i d a t z i z u e n Eukasek pasarte h a u : kristati-elkartceran o t o i t z egiten d i o ten eta j a r r a i i z e n d u t e n j a u n a galdua zegoen a bilarzera eta salbatzcra
etorri dla, alegia. E z d u t e h o r i a h a z t u behar.
Z e n b a i t c k bere. b a i t a n egiten z u e n g a l d e r a r i eranrzuten l a g u n d u
n a h i d i o , era berean, k o n t a k i z u n a k : B a al d u t o r a i n d i k aldatzeko a u kerarik? E z al da h e r a n d u e g i , n e u r r i h a n d i balean alferrik g a l d u i l u d a n
b i z i b i d e a berregileko?" Z e r pauso e m a n dezakei?
Z e r a m a n b i z i b i d e a zchaztasun o s o z deskribatzen d u t e n b i ezatigarriz
aurkeztuta dator Z a k e o . Batetik, zergalari-hurua d a eta, bestetik, oso
aberatsa. J e r i k o n denek dakite bckataria dla. Ez Jainkoaren zerbitzari,

Jess ere bere bila d a b i l c l a s u m a t u d u u n e h o r r e t a n ; izan ere, l e k u

hartara iristean, z u z e n c a n begiratu eta, G a u c h e r a n a u r k i t u k o gara e l k a r r e k i n zure b c k a t a i i-ctxean, esan d i o . Z a k e o k jaitsi eta p o z a r r e n
h a r t u d u bere etxean. ( i u h o n d a t z e n ari gareta salbatu n a h i a k eraginda,
gure b i z i t z a n agertzen da Jess h a i n b a t une c r a b a k i g a r r i e t a n . E z d i tzagun aukera h o r i e k alferrik g a l d u .
k u k a s e k c z d u e l k a r r e k i n topo egin z u l e n tincaren d e s k r i b a p e n i k esk a i n t z e n . Z a k e o re n c r a l d a k c i a i c n b e r r i b a i n o cz d i g u e m a t e n . A l d a t u
e g i n z a i o b i z i t z a r i b e g i r a t z e k o era: o r a i n cz da d i r u a bere k e z k a b a k a rra; gogoan d i r u besteen nckcak ere. Biziera bera ere aldatu egin d u : justizia e g i n g o die z a p a l d u d i t u e n e i eta hehartsuen artean b a n a t u k o d i t u
bere o n d a s u n a k .
L e h c n a g o e d o b c r a n d u a g o , d e n o k d a u k a g u b i z i t z a n geure koka-

d i r u a r e n m o r r o i b a i n o . Ez da gizalcgczkoa, beste hainbatena bezala, h a -

gunc erosoa m o l d a t z c k o a r r i s k u a , giza kalitate b a n d i a g o z b i z i t z e k o

rn b i z i b i d e a .

a s m o g u z t i a k alde batera u r z i z . E z i n a h a z t u k o d u g u , gure b i z i t z a giza-

Z a k e o k , ordea, Jess z e i n zen ikusi n a h i d u . E z da i k u s m i n hutsa.

Z e i n d e n j a k i n n a h i d u , zer d e n j e n d e a r i h a i n e r a k a r g a r r i a e g i t e n

k o i a g o a eta s o l i d a r i o a g o a egiteko gaitasuna d a k a r r e l a Jesusekin benetan t o p o egiteak.

zaton profeta h o r r e n baitan gordctz.cn d e n a . E z da e g i n k i z u n erraza, berea b e z a l a k o m u n d u a n o n d o b i z i d e n p e r t s o n a batentzat. B a i n a , d u e n

nahi horrek biziera aldatuko d i o Z a k c o r i .

304

305

HARRERA

EGIN, ENTZUN,

E z i n g o gara a u r r e r a n t z c a n , ezkutupcan gtiztien g a i n e t i k jarri n a h i

LAGUN DU

d u e n K l i z a ahaltsu, z i u r eta a g i n t a r i gisa a z a l d u . E l i z a x t i m e a g o a , hattsF z i n d . i J a i n k o a r e n b e r r i o n a e d o z e i n m o d u t a n a d i c r a z i . Besre i n o r k

k o r r a g o a eta a h u l a g o a izango gara. Kz. d u g u gure ospea eta agintea d e -

ez b e z a l a k o eran egiten z u e n h o r i Jesusek. H o r r e n a d i b i d e a d a j c i ' -

f c n d a t z e k o k c z k a r u b e h a i rik zango. i/akoiagoak zango gara eta

k o n gerratua. Z a k e o bizi da hiri hartan, guztiek i n o l a k o g u p i d a r i k

errzago c l k a r h a r t u k o t l u g u o i n a z e t a n d i r e n e k i n . K g o c r a b o b e a n

gabe cpaitz.cn d u t e n g i z o n a : b c k a t a r i a . J e s u s c n t z a i galduta b i z i d e n

izango gara, c b a n j e l i o a hots egin ahal izateko.

p e r t s o n a bat d a . H o r r e x e g a t i k b i l a t z e n d u , h a i n z u z e n ere. bere be-

Clero eta alferrikakoagoa izango d a gurc p r e d i k u a k gogortzea eta gurc

givadaz, b e r e i z e n e z d e i t z e n d i o eta z u z e n e n c k o a d i s k i d e t a s u n a es-

epaiak ugarir/.ea. F l i r u a d i t z c r a b a k i n a r r i j o k a t z c n ikasi b c h a r k o t l u g u

k a i n t z e n d i o : b a t e n etxean o t o r d u e g i n g o d u , e n t z u n e g i n g o d i o eta

jesusengaiulik: harrera e g i n , e i u z t m eta k t g u n d t i . Ikasiko al t l u g u n o i z -

c l k a r r e k i n h i t z e g i t e k o a u k e r a i z a n g o d u r e . |esusek o n a i t u a , erres-

bait, beren bizitzetan J a i n k o a r c n maitasun errukitsua islaizen d u t e n fc-

p e t a t u a eta u l e r t u a , bere b i z i b i d e a b i r b i d e r a t z c a e r a b a k i k o d u g i z o -

tlcelunak tlirckt cbanjelioa benetan hots egiren d u t e n a k . A l f c r r i k a k o a

nak.

ila g a i n c r a k o g u z t i a , horiek gabe.

H a r r i t u egiren g a i t u Jesusen jokaerak. Fz. d u i n o r k legearen o r d e z k a r i bat i k u s t e n Jcsusengan, j a i n k o a r c n b c r a r e n m a i t a s u n k t i t u n e n a z

d e n a k o n a i ' i z c n d i r u e u e r r u k i . i r e n profeta i k u s t e n d u t e d e n e k h a r e n -

Bl/1

IY.EKO K E M E N A

g a n . F z d u m o t a l t a s u n a k a r d u r a t z e n ; p e r t s o n a b a k o i t z a r e n sufi i m c u d u a k kezkarzen d u . K z da itsutzen bere i r a k a s b i d e a d c l c n d a t u b e h a -

K r i s i a u d i - g i z a r t e a n i x a n d a k o crabateko eta ukae/.inczko a g i n t a r i t z a -

rra re n h e h a r r e z ; era o s a s t i r u s u a n b i z i t z e n a s i u a i z c n cz. d u t c n c k

starus-ak c i a m a n tlu M i z a , m o d u g u i x K a s k o o h a i t u . i n , J a i n k o a g a n a k o

a r d u i a t t i t a b i z i da erabat.

ctica lege- ela d c b c l a i - M s i c m a baten b a i l a n e g i n n a t i i i a k o betebehargisa

h z d a b i l G a l i l c a n barrena 'mor m c n p e r a t z c k o jarrera/. E z d u ezer i n posat/.en, ezta i n o r p r e s i o p e a n jarrz.cn ere. Bere b u r u a e s k a i n t z e n t l u ,

p r o p o s a i z e r a . C huir hertan ere, betebehar gisa ulertz.cn ela b i z i t z c n

dute erijioa h a i n b a r c r l i j i o - b e r e t z a i l c k .

g o n b i d a r u egiten d u , b i z i e r a o s a s u n t s u r a k o bidea pmposatz.cn t l u . B a -

N o r m e n eta garrik gabeko k r i s t a u t a s u n - n i o t a baten sotrera e k a n i d u

d a k i h a z i a l u r rxarrean eror d a i t e k e c k i eta l i t c k e e n a dla bere m e z u a

(etica ulei t/cko era pai tzial h o r r e k : - c i l i j i o - b e t e b e h a r r a k g o i d c t z e n t l i -

gajrz.etsia i/atea ere. Ivz d a m i n t z e n aukera h o r r e n a u r r e a n . J a i n k o a r c n

luena, b a i n a Jainkoaren g r i n a r i k sentitzen ez duea. H o r i e k zituen go-

b c r a r e n j o k a b i d e z j a r r a i t u k o d u e r e i t c n ; hark bere seme-alaba g u z -

goan S i m o n c W e i l - e k h o n a k o o h a r z o r r o I z e a n : Kz dago I c t l e d u n i k

tictuzar b i d a h z e n h.tu c u r i a eta aterarazien e g u z k i a , o n a k ah g.iizioak

J a i n k o a r e k i n t o p o e g i l c k o n a h i r i k cz d a g o e n I c k u a u ; [ a i n k o a g a i u b e h

d i r e n k o n t u a n izan gabe.

d u r r a g a t i k c d o interesagarik jotzen d u e n p e r t s o n a r c n k a t i k a t u r a eskas

U r d u r i r a s u n e z eta e r n e g a z i o z ere b i z i t z e n d a boterearen

eta g i -

z a r r e - g u n e e n galera E l i z a k o h a i n b a t caldetan. H o r i hrrela, ez d a

bar d a g o han.
H a i n b a t e k e r l i j i o - g a i e i a r a k o s e n t i t z e n d u e n asolagabetastina a d i -

nahigabez hartu b e h a r r e k o z o r i g a i t z a , ebanjcliora b i r b i d e r a gaitzakeen

adi aztetrzen jartzen bagara, 1 ster j a h c r u k o gara ez dla j a i n k o a h o -

dohaina baizik.

r i e k a r b u i a r z e n d u t e n a , oso bestela, itxtiraz a s k a t a s u n a k e n t z e r a eta

306

307

b i z i t z a betca i z a t c k o d u t e n b c r e z k o nahia itotzera datorkien beste er-

39

l i j i o - i r u d i g o g a i k a r r i bat b a i z i k . N e k c z a egiten zaie g a u r k o g i z o n - c m a k u m e e i bizitzeko gustagarritasuna kentzen d u e n agindu-janzkeraz da-

BIZIEN JAINKOA

torren fedea o n a r t z e a .
J a i n k o a , ezer b a i n o lehen, bizitzaren laguna d a eta biziera d t i i n eta
z o r i o n t s u a n a h i eta b i l a t z e n d u g i z o n - e m a k t u n e g u z t i c n t z a t era krea-

O n d o r e n , saduzear batzuk etorri zitzaizkion Jesusi. Hauek hilda-

z i o osoarentzat. B e t i g o g o a n e d u k i b e h a r r e k o a d u g u h o r i . Hra berean,

koak ez direla pizten esaten dute. Eta honela galdetu zioten:

J a i n k o a ez. da d e b e k u - eta a g i n d u - m u l t z o baten kontrolatzaea; oso bes-

- M a i s u , Moisesek idatzi zigun: "Norbaiti anaia ezkondu bat seme-

tela, biziera k o h e r e n t e eta osasuntsuagoa, atsegingarri era bateraltiagoa

alabarik gabe hiltzen bazaio, ezkon bedi alarguntsarekin, anaiari on-

izatera irirsi gairezen i n d a r - i t u r r i eta eragilea z a i g u Jesusen [ a i n k o a .

dorengoa emateko". Baziren, bada, zazpi anaia. Zaharrena ezkondu

F r a n r z i a k o g o t z a i n e k azken urrectan a z p i m a r r a r z e n d u t e n e z , era

eta seme-alabarik gabe hil zen. Bigarrena eta hirugairena alargun-

berri batean u l e r t u n a h i da gaur K r i s t o r e n c b a n j e l i o a : b i z i t z e k o i n d a -

tsarekin ezkondu ziren, eta zazpiak berdin. Eta denak seme-alabarik

rra d a r i o n i t u r r i bezala. kta hala da, izan. K b a n j e l i o a , ezer b a i n o l e h e n ,

gabe hil ziren. Azkenik, hil zen emakumea ere. Piztuerakoan, noren

bizir/.cko indarra baita; eta b i z i t z e k o , b i z i t z a m a i t a t z c k o eta m o d u

emazte izango da, zazpiek izan baitzuten emazte?

z e n t z u d t i n eta arduratsuz gozatzeko a r r a z o i c n bila d a b i l t z a n perrsonek

Jesusek erantzun zien:

b a k a r r i k c n t z u n g o d u t e cbanjelioa era h o r r e t a n .

- M u n d u honetan gizon-emakumeak ezkondu egiten dir; baina

Bere b u r u a r e n czaugarri ezin bobea eskaintzen d i g u Jesusek e h a n -

datorren m u n d u a n eta hildakoen piztueran parte hartzeko Jainkoak

j e l i o k o pasarle h o n e t a n : Galdua zegoena bilaizera ca salbatzera eto-

gai aurkituko dituenak, gizonezko nahiz emakume, ez dir ezkon-

rri dla, k z dezagun hori ahaztu. K r i s i a u o n J a i n k o a g u k alferrik gal edo

duko; izan ere, ez daitezke herriro hil, aingeruen antzeko baitira eta

h o n d a genezakecna eraberritu eta berregitca b i l a t z e n d u e n

Jainkoa

Jainkoaren seme-alaba, piztueran parte dutenez gero. Gainera, hil-

d a . J a i n k o a ez d a i n o l a k o z a m a a s l u n a , z e i u z t i o n e z b i z i t z e k o i n d a r ca

daloak pizten direla Moisesek berak adierazi zuen, sutan zegoen sa-

eragilc b a i z i k .

siaren pasartean, jaunari "Abrahanien, Isaaken eta Jakoben Jainko"

deitzen dioenean. Ez da hilen Jainkoa, biziena baizik, denak bizirik
baitaude harentzat (Lukas 20,27-38).

BARRF.GARRIA

O TI- J A I N K O A G A N

ITXAROTEA?

S a d u z e a r r a k ez z i r e n g o g o k o a k h e r r i x k e t a k o j e n d e a r e n artean. Jerusal e m g o e l i t e k o jendeak osatutako f a m i l i a aberatsen sektorea z e n . J o e r a

k o n t s e r b a d o r e k o jendea, erijioa betetzcko m o d u a r i z e g o k i o n c z bezala,

308

309

E r r o m a k o a g i n t a r i e k m a k o r d i o a k b i l a t z e k o p o l i t i k a - k o n i t i e t a n ere. F/z
d a k i g u askoz gebiago.

gabe biltz.cn direnen aurrean? Z e r esan, b i d e a n zuzengabekeriaz z a puztttta edo alferrik g a l d u t a gerarzen d e n hainbeste b i z i t z a r e n a u -

Esan dezakegtina, ordea, zera d a : hilen piztu era ukatzen zurca.

rrean? B a r r e g a r r i a al d a J a i n k o a g a n i t x a r o t c n jarraitzea?

J e n d e i n o z o e n arteko nobedadctzat z e u k a t c n gai h o r i . Kz ziren heriotza b a i n o h a r a g o k o bizitza/. arduratzen. O n g i zihoakien b i z i t z a h o netan eta zertarako k e z k a t u haratagoaz?

JAINKOARI

HZ ZAIZKIO SKME-ALAUAK. H I L I Z E N

E g u n batez Jcsusengana etorri z i r e n , pizrttera .sinestea barregarri u z teko asmoz. Reren i r u d i p e n hutsetik aterarako kasti bat a i i r k e z i u z i o ten, erabat gauza ezina. Z a z p i anaiaz h i t z egin z i o t e n : J e r u s a l e m g o Familia

saduzear

ahalt.su

haietako

baten

izenaren,

ospearen

era

oinordekot/.aren jarraipena z i u r t a i z e k o , a n d r e b e r a r e k i n htirrenez h u rren e z k o n d u z joan ziren anaicna. I l o r r e l a k o gaiak z i r e n baien k c z k a k ,

cz. bestelakorik.

hitz c g i l c r u k o a n . Saduzear aristokrata-talde batek h i l e n p i z i u e r a k o s i nesmena

b a r r e g a r r i u t z i n a h i izan z u c t i e a n , a l a b a i n a , arazoa bere

egiazko m a i l a r a jasoz e r a n t z u n z u e n .
Beste ezeren a u r r e l i k , Jesusek atzera bota z u e n sad uzear re n uste hus. la, berpi/tuen biziera o r a i n h e m e n ezagutzen d u g u n b i z i t z a r e n l u -

Jesusek gairz.etsi egin zien piztiicraz z u l e n i k u s p e g i a : barregarria da

J a i n k o a r e n o n d o a n izango d u g u n b c r i k o b i z i t z a h e m e n g o bi/ieraren
egoera e r r e p i l u t z e a ela h iza rzea izango dla tiste izatea; ate gutxiago, g i z o n e z k o aberatsek etekinak arcrarz.en d i z k i c t c n egitura patriarkalak bad i r a egoera h o r i eraizen d u t e n a k .

zapen gisa ulerlz.cn b a i i z u t e n . A k a t s bal d a J a i n k o a k b e r p i z i u t a k o b i zitza gurc e g u n g o b i z i p e n c t a t i k abiatuz. i r u d i k a t z c a .

E r a b a t c k o aldea dago l u r h o n e t a k o gure bi/icraren era hcriotxa o n doren j a i n k o - m a i t a s u n a k zuzencan eusren d u e n bizitza beiearen arican.
G u z t i z herria da azken b i z i t z a h o r i . I lorregatik i t x a r o u d e z a k e g u ,

Jc.susek b c r i k o b i z i t z a n duen edea ez ela gauza barregarria: Abrab a e n , Isaakcn eta J a k o h e n J a i n k o a . . . ez. da h i l e n J a i n k o a , b i z i c n a b a i zik. Seme-alabak hile/, joan I c k i z k i o k e e n J a i n k o a p c n l s a ezina egiren
zaio Jesusi; Jainkoa ez ta h i l d a k o e z iuguratut.i bizi bere b e l i k o t a s n n e a n .
E z i n p e n t s a t u z k o a egiren zaio, eta berean. m u n d u h o n c t a k o

lesus oso h i t z g t i t x i k o a izan da beti heriotzaren o n d o k o b i z i t z a berriaz

desber-

d i n t a s u n a k , zuzengabekeriak era g e h i e g i k c r i a k b e t i k o i z e a izan litekee n i k J a i n k o a r e n o n d o a n goza tzen d e n b i z i t z a .

i n o i z d e s k r i b a t u edo azaldu e z i n g o b a d u g u ere.

K r i s r a u e n lehen b e l a u n a l d i e k jarrera apal eta z i n t z o h o r i gorde z u ten beiiko bizitzaren m i s i c t i o a r i d a g o k i o n e z . K o r i n t o k o rededunei
Batilok esatcn zien b i z i t z a h u r a " i n o r k i k u s i eta c n i z u n cz duea, gizak i a r i inoiz. b u r u r a t u ez z a i o n a , J a i n k o a k bcra m a i t e d u l c n e m z a t prest a r u r i k daukana dla.
O h a r p c n o s a s u n g a r r i eta p o z g a r r i gisa, o n g i d a t o z h i t z o k guretzat.

A r i n k c r i a z era askietsirik, n o r b e r e ongizatea goza l u z eta m i n e z b i z i

Z e r u a , b a i e t i k , lttrrcko cspericntzia g u z t i a k b a i n o harago gerarzen d e n

direnez a h a z t u r i k b i z i t z e n denean, erraza d a era horrerako b i z i m o d u a n

b i z i herria d a , b a i n a , J a i n k o a k g u r c amets s a k o n e n a k erabat hete-

b a k a r r i k p c n i s a i z e a . Barregarria ere gen a lireke beste era b a t e k o itxa-

t z e k o prestatu d u e n b i z i t z a ere ha d a , hrrela/, g a i n . Fedeari d a g o -

r o p e n a izatea.

k i o n a cz d a e d o z e i n e n j a k i n - m i n i n o z o e i e r a n t z u n a c m a t c a , J a i n k o a -

G e h i e n g o pobreen oinazetan paite hartzen denean, ordea, gauzak a l d a t u egiten dir: Z e r esan, o g i r i k , osasunik edo maitasunik ezagutu

310

gan j a r r i t a k o uste o n c z k o egarri, i t x a r o p c n eta k o n f i a n t z a elikatzea

baizik.

311

H o r i izan zen, h a i n z u z e n , Jesusek b i l a t u z u e n a , saduzearrek o n a r -

Jesusek ez z u e n i n o i z i r a k u r r i , z i t i r r e n i k ere, 5 0 . u r t e i n g u r u a n

t u t a k o d a t u batera oz horretarako: Abrahanen, Isaaken etajakobcn

(K.a.) A l e x a n d r i a n i d a t z i zen JakinrJinui

J a i n k o deitzen zaio J a i n k o a r i B i b l i a k o t r a d i z i o a n . A i r a l e h e n h o r i e k ja-

j a k i n t s u harn Ierro aba/.tezin hauek gogoraezen d i z k i g u berrn j a i n -

d a n i k h i l d a badaude ere, j a i n k o a k h o r i e n J a i n k o , babesle eta l a g u n i z a -

k o a r i b u r t i z a u r k i t z e n d u g u n m e z u a k : (.uztiez d u z u e r r u k i a , dena b a i -

ten jarraitzen d u . H e r i o t z a k ezin izan d u J a i n k o a k h o r i e n g a n a k o d i t u e n

tezakezu, era g i z a k i e n b e k a t u e i cz i k u s i a r e n a egiten d i c z t i , b i h o l z - b e -

m a i t a s u n a eta leialtasuna eren.

d e r i t z o n l i b u r u a ; b a i n a juelu

rri d a i t e z e n . Izaki g u z t i a k maite d i t u z u eta ez d u z u z c t i k e g i n d a k o ezer

A r e a g o joz, bere o n d o r i o a ateratzen d u Jesusek eta gure fedcarcntzat

g u t x i e s t c n , zerbaiti g o r r o t o izan b a z e n i o , ez b a i t z c n u k e e n egingo. o l a

oso erabakigarria den baieztapena uzten d i g u : Ez da h i l e n j a i n k o a , b i -

i r a u n g o l u k c zerbaitek, zuk g o g o k o izan ez bazenu? l u l o ola jarraituko

z i e n a b a i z i k , d e n a k b i z i r i k bairaude harentzat. B i z i - i t u r r i agorrezina

i z a t c n , z u k dei e g i n d a s o r t u ez balitz? / t i b i b o z b e r a zara i z a k i g u z t i c -

da J a i n k o a . H e r i o t z a k ez d u bere seme eta alaba k u t u n i k gabe uzten

k i n , zureak b a i r i r a , b i z i a m a i t e d u z u n j a u n bottcn.tk

j a i n k o a . ( i u k , l u r h o n e t a n g a l d u d i t u g u l a - e t a , negar egiten d i e g u -

1 1,23-26).

nean, hizitzaz beterik ikusten d i t u J a i n k o a k , jada, bere aita-maitasunean

onartu dkuenez.

(Jakinduria

B i z i a r e n laguna da Jainkoa. 1 lorregatik die e r r u k i a biziera d u i n a eram a t e n j a k i n cz edota ezin d u t e n e i . Begiak itxi ere egiren d i r u b c k a -

Jesusen arabera, h e r i o t z a k e z i n dti J a i n k o a k bere s e m e - a l a b e k i n

tuaren aurrean, hekatarick biziaren bidea a u t k i t z e k o aukera berriak izan

d u e n l o t u r a desegin. ( u r e s u n t s i p e n b i o l o g i k o a b a i n o indartsuagoa da

d i r z a t e n . S o r t u d u e n c t i k cz d u ezer g o r r o t o . Izaki g u z t i a k maite d i n i ;

J a i n k o a r e n m a i t a s u n a . Ecde apalez ausart gaitezkc horregatik h o n a k o

bcstcla, cz z i t u e n s o r t u ere e g i n g o . D e n e i b a r k a t z c n d i e , denei die

hau esatera: E n e J a i n k o , z u r e g a n d u t k o n f i a n t z a : ez d i e z a d a l a usteak

e r r u k i , g u z t i a k b i z i daitezela n a h i d u , bcreak baitira g u z t i a k .

huts e g i n ! - (25. S a l m o a ,

1-2).

ola cz d i t u g u goge) betoagoz maitat/cn s o r k a r i guztiak? /.ergatik

cz d u g u izaki g u z t i e n b i z i t z a k c m e n b a n d i a g o z z a i n t z e n eta h a r r a p a r i tza eta craso o r o t a t i k babesten? Z e r g a t i k cz gara e r r u k i z betetzen

Bizi A R E N

A C U N

m u n d u hau babcslckutzat h a r t u ezin d u t e n hainbeste

zokorattten

egocrareu aurrean? Z i l c g i o l e zaigu o r a i n d i k ere, J a i n k o a k g t t z l i o i u z a t

Jainkoa b i z i a r e n laguna da. H o r i zen Jesusen uste sendo l u n t s c z -

s o r t u d u e n m u n d u h o n e t a n arrotz eta t o k i r i k gabe d a u d e n e n b i z i a k

k o e n e t a k o bat. A r g i era garbi a i t o r t u z i o n bere fedea p i z t u e r a u k a t z e n

b a i n o garrantzi h a n d i a g o a duela gurc ongizateak pcntsatz.cn jarrairzea?

z u e n saduzear talde b a t i , eztabaidan ari zela: J a i n k o a ez d a h i l e n (ainkoa, b i z i e n a baizk.

Sincsgaitza gertatzcn da g u r c e r l i j i o a r c n z c n t z u g a b e k c r i a h o u e t a z
k o n t z i c n t z i a h a r t u gabe jarraitzea: b i z i t z a s o r t u eta b e r p i z t e n d u c n a r i

jesusek ezin d u Jainkoari bere sorkariak h i l egingo z a i z k i o n i k p e n t s a t u ;

abesten d i o g u n b i t a r t e a n . harn s o r k a r i e i a n gosea, oinazea eta degra-

heriotzak k e n d u k o ote d i z k i o , bada, bzitza-urte batztien o n d o r e n , h a i n -

d a z i o a gero eta h a n d i a g o a k izan daitezen l a g u n t z e n jarraitzen b a i r u g u

beste maite d i t u e n seme-alabak! H o r i ezinezkoa da! B i z i - i t u r r i agorrezina

o r a i n d i k ere.

da J a i n k o a . J a i n k o a k sortu d i t u h i z i d u n a k , z a i n d u egiten d i t u , babestti,

e r r u k i die eta bekatutik eta heriotzatik askatzcn d u h o r i e n bizitza.

312

313

ZERGATIK

HIE BEHAR

alferrik g a l d u , h o n d a t u edo s u n t s i t u d e n h a i n b a t b i z i t z a r e n aurrean?

DUGU?

Z e r i t x a r o p e n dago horicntzat? h,ta zer i t x a r o p e n dago geurctzat ere, ez

Z c r g a k g u r c h i l behar h a u , barrena b i z i t z e k o e g i n a k g a r d a esatcn ari

baita asko l u z a t u k o l u r honetatik clesagcrtuko garen eguna, gurc z o r i o n -

bazaigu? Z e r b a i r asaldatzen d a gure b a i l a n heriotzaren aurrean. Beste

era i t x a r o p e n - n a h i a k hete gabe?

era b a t c k o a b e b a r l u k c b i z i t z a k g i i z i i o n i z a i : ederragoa, z o r i o n t s t i a g o a ,

Bizitzaren azken m i s t e r i o a k c r a n i z u n c n bar eskatzen d u . E d u a r d o

seguruagoa, luzeagoa. B c r i k o bizitzaren irrikaz b i z i gara eta, azken f i -

G h i l l i d a c u s k a l e s k u l t o r c b a n d i a k n o i z b a i r esandakoa da h o n a k o a :

ncan.

l i e r i o t z a b c t i k o a dla esatcn dit a r r a z o i m e n a k . A r r a z o i m e n a , a l d i z ,

U l e t g a r r i a egiten da gaur egun hain bedattia dagoen beste bizitzan

m u g a t u a dla diosr a r r a z o i m e n berak. G i z a a r r a z o i m e n a r e n m u g a ela

pentsatu ere egin gabe b i z i t z e k o jarrera. Z c r t a r a k o p e n t s a l u , h e m e n g o

i l u n t a s u n e n artetik, k o n f i a n t z a z i r c k i t z e n d i t u g u gcurc b u r u a k l e d c -

h o n c t a z b a k a r r i k gaudc-cta z.iur? I ,z al da hobe gure i n d a r g u z t i a k he-

d u n o k ] a i n k o - n i i s t c r i o a r e n a l d c r a . H o r i g u z t i a adierazten d u s a l m o g i -

engo b i z i t z a hau ahalik eta gehien gozaizera hidcratzea? K z ote da i r i -

learen laguntza-erreguak: E n e J a i n k o , zuregan d u t k o n f i a n t z a : cz. d i c -

tsi I i e r n o (.hilvn 'rakaslcari" e n t z u t e k o o r d u a , gcurc b u r u a k muga-

zadala tistcak huts egin! (25. S a l m o a ,

1-2).

ras nean kokatuz erabat? hz ole zaigu jatla bizitzen eta hiliz.cn ikasicko

Jainko h o t r i sinestea da ededuiiaren euskarri b a k a r r a ; Jesusek d i o -

o r d u a iritsi, piztueraren c d o b e i i k o bizitzaren amcisetan bailes hila i b i l i

enez, bizien Jainkoa baita, eta ez hilena. J a i n k o a ez da b i z i t z a r e n sor-

gabe?

tzailca s o i l i k ; bera da betetasunera garamat/.ana, bera baita b e r p i z t u k o

G i z o n eta e m a k u m e garaikideon k o n t z i e n t z i a n sortzen z a i z k i g u n gal-

gaituena.

derak dir h o r i e k g u z t i a k . Ilxuraz h a i n b u r u i s u a ca errcalista den jarrera h o r i al da, ordea, izan l i r e k e c n i k egokiena? A l a bere b u r u a b i z i tzaren azken m i s t e r i o a r e n aurrean i x i c n d u e n a r e n ctsipen-jarrcra d a ,

MAITASUNA

E T A JAIA

b a r n c guz.riak p r o t e s l a k a jarraitzen d i o n bitartean?

B a l i o h a n d i a gordcrz.cn d u , z a l a n i z a r i k gabe, b i z i t z a m u g a tu h o n e k

M e n d e e t a n barrena, hainbat era oso d e s b e r d i n a k a s m a i t i eta b e d a t u

bere b a i l a n , ( a n z a h a n d i a da bizitzea, urtc m u g a t u b a i z u e z bada ere.

dir zerua irudikatzcko. N o l a b a i t e k o lurralde miresgarri gisa u l e r t u

O s o gauza h a n d i a da m a i i a t z e a , gozat/ea, f a m i l i a bar sortzca, m u n d u

izan d a , i n o i z , p a r a d i s u a : izarrak b a i n o barago kokatua, l u r r e k o p c l i -

bobearen alde borrokatz.ea. B a i n a , bada saihetscra tiiz ezin d u g u n ger-

k u l a r e n h a l a k o h<[>>y c W b a t , g i z a k i a r e n azken bererasunaren i i u r b u -

takari bat, z i n t z o t a s u n e z j a r d u n e z gero: a m a i e r a t i k b c g i n i i u z b a k a r r i k

rutzat harrz.cn d e n J a i n k o a alde batera utziz.

uler daiteke bere osoan prozesu guztiaren azken egia. I lori d i o zientziak,
e d o z e i n dla ere bere c r e m u a .
( u t a k o guztiok era bakoitz.ak espero d e z a k e g u n a z k c n a ezereza
bada, zer adicraz dezakete gure lanck, ahaleginek eta aurrerapenck? Z e r

Beste zenbaitetan, b e r r i z , Jainkoarcn iktispen dohatsua bcsterik cz.

da a z p i m a r r a l u i z a n , Jainko-iz.aera ikusteak J a i n k o h o r r e n eta a r i m e n
a r t e k o e l k a r t a s u n a ez d e n beste e d o n o l a k o z o r i o n edo b i z i p e n arseg i n g a r r i o r o a l f e r r i k a k o b i h u r t u k o balti bezala.

esan dezakegu i n o l a k o z o r i o n i k gozatu gabe h i l di rene/,? ola e g i n jus-

B e t i k o bakcaz. ere h i t z e g i n i z a n d a s a r r i t a n , eta h o r r e k o n g i

tizia, beren bizitza osoa horiek zaintzen erre dutenei? Z e r esan dezakegu

adierazten d u b i z i t z a b o n e t a k o n e k e c n a m a i e r a . I r u d i a k , halerc, a z k e n

314

315

40

betetasunaren izaera g e l d o , m o n t o n o eta btete erakargarri ez d e n a ren z a n t z u a ere e m a n l i e z a i o k e g u z t i a r i .

G u r e egtmetako teologa oso n e u r r i t s u a d a zeruaz h i t z e g i t e r a k o a n .

EGUN ZAIEETARAKO

T e o l o g o e k hes egiten diote zerua i m d i k a p c n i n o z o z deskribatzeari. 1.11rreko e d o z e i n b i z i p e i i e r a t i k haratago k o k a t n behar d a gure azken hctetasuna, gaur guregan taupaka ai i d e n b i z i t z a h a u Jainkoagan era l i -

Batzuk tenpluari buru/ ari ziren, harri ederrez. eta emaitzez apaindua

l u r a g a r r i a n betetzen dla i r t t d i k a , i t x a r o n eta i r r i k a hadezakegu ere.

zegoela aipatuz. O r d u a n , Jesusek esan zuen:

M.-iirasunaren jaiaren hizkera ra jotzen d u t e , hatik bat, gaur egun teologoek.

M a i t a s u n a da g i z a k i a r e n h i z i p e n s a k o n era hetegarriena. K r a h a r n c k o i , bete, aske eta erabatekoan m a i t a t u ahal izatea eta inaitatua izatea:
h o r i x e da gure n a h i sakonena. Z e r u a zerbait bada, m a i t a s u n - b i z i p e n betea izan behar d u : mairaizea eta niaitatuak izatea, J a i n k o a r e k i k o eta .sorka r i e k i k o elkartasun pozgarria cz.agutzea, a d i s k i d e t a s u n a r e n g o z a m e n a
eta m a i t a s u n a r e n cstasia bere a n i z i a s u n erabatekoan dastalzea.

- E t o r r i k o da garaia, hor ikusten duzuen hori'eratik harririk ere harri gainean geldiuiko ez dena: dena suntsituko dute.
Ikasleek galdetu zioten:
- M a i s u , noiz gertatuko da hori, eta zerian ezagutuko da gertatzera
doala?
Jesusek erantzun zien:
- K o n t u z ! Ez /aitzatela inork eugaina! Asko etorriko dir, ire
izena bereganatuz eta esanez: " N i naiz Mesas" edo "Gainean da ga-

" M a i t a s u n a goza 0)11 d e n l e k u a n jaio tzen da jaia. Z e r u a n b a k a r r i k

raia". Ez joan hatakoen ondoren. Cierra era iraultza-hotsak entzutean,

beteko dir erabat M i k m g o A n b r o s i o santtiaren h i t z h o r i e k . Jainlo-

ez ikaratu: lehcnbizi gertatu beharrekoa baita hori guztia; baina ez da-

aren m a i t a s u n a d i s k i d c t z a i l e a r c n jaia e/agutuko d u g u . H e r i o i z a r i k ,

tor beiLhala azkena.

b a u s t u r a r i k eta o i n a z e r i k g a b e k o kreazioaren jaia; h e t i i , arraza, e r l i j i o

Gainera esan zien:

era k u l t u r a g u z t i e n arteko adiskidetzearen jaia; g o r p u i z eta a r i m e n jaia;

- N a z i o a nazioareii kontra eta erreinua erreinuaren kontra altxatuko

sormenaren eta edertasunaien g o r e n e n a ; erabaieko askatasunaien poza.

dita; lurrikara handiak izango dir, ela izmriteak eta goseteak han eta

K r i s t a u o k g u t x i begiratzen d u g u zertira. 1 .z d a k i g u gure begiak e g u -

hemen; gauza ikaragarriak gertatuko dir, eta ortzian seinale handiak

netik egunetako " h e r e h a l a k o i a s u n e i i k " haratago jasor/en. E z gara ezer-

azalduko.

tatik eta i n o r e n g a n d i k , e/ta K r i s t o b e r p i / i u a g a n m a i r a s u n m n g a g a b e

Baina hori guztia gertatu aurretik, eskua botako dizuete eta erasoko;

eta salbatzaile gisa a u r k e z t u zaigtin J a i n k o h o r r e n g a n d i k ere ezer asko

sinagogara eta kartzelara eramango zaituzte, eta errege eta agintari en

txarotera ausartzen. A h a z t u egiten z a i g u J a i n k o a ez dla hilen J a i n -

aurrera zuzenduko niregatik. Aitorpen egiteko aukera emango dizue

k o a . biz.ieua baizik. G u / t i o u t z a t hetiereko b i z i t z a z o r i o n t s u eta be tea

horrek guztiak. Hartu gogoan ez duzu el a zuen buruak ola defenda-

besterik n a h i ez d u e n j a i n k o a .

tuko kezkatan egon beharrik: neuk adietaziko diztiet zer eta ola
esan, eta zuen etsaietako inork ez du zuei aurre ematerik edo crantzuterik izango. Zeiien guraso eta senideek berek salduko zaituzte, eta
zuetako zenbait hilko. M u n d u guztiak gorroto izango dizue niregatik;

316

317

baina ez duzue buruko i l c balear bat ere galduko. Iraupenaren iraupenez lortuko duzue bizia (Eukas 2 1 ,S-1 9 ) .

Lekukoasunaren

ordua. G a r a i zailek cz d u r e zergatik k e x u - , n o s t a l -

g i a - edota etsipcn-garaiak i z a n bebar rik. Ez d a etsi peera ko, geldo tas u n e r a k o edo ardurak uz.teko o r d u a . Jesusen i k u s p e g i a hesrekikoa d a :
aitorpen egiteko aukera e m a n g o dizue garai zail h o r r e k . U n e h o r i d a ,

EGUN

h a i n z u z e n , Jesusen, harn m e z u a r e n eta harn egitasmoaren

ZAI.TARAKO

lekuko

x t i m e b a i n a sinesgarri izatcko deia bi/.iberritu behar d u g u n u n e a gure

( dzartean era kulturan genarzen ari d i r e n egungo aldaketa sakonek, b a i
eta krisraurasunaren sustraiak astintzen d i t u e n m e n d e b a l d e k o e r l i j i o krisiak i n o i z baino gehiago b u l t z a t u bebar gaituzte argia era k e n i e n a Jcsusengan bilatzera; bebarrezkoak d i t u g u , gara i hauek b u r u argiz eta ar-

i azientzia.
y

I l a u da jesusek u n e gogorretarako ematen d i g u n a h o h

k u a : ' d r a u p e n a r e n i r a u p e n a z l o r t u k o d u z u e bizia. J a t o r r i z k o h i t z a
b e r d i n e u s k a r a l u l i t e k c pazientzia c d o iraupen gisa. K r i s t a u o n artean g u t x i h i t z egiten da pazientziaz; bebar, ordea, i n o i z b a i n o gehiago

d i l raz i r a k u r r i eta b i z i t z e k o .
i.rrcalisniorako

arican.

deia. jesusek ez die arrakastaz eta a i n t z a z b e t e r i k o

bid e r i a z a izango d u i e n i k a g i n t z e n i n o i z l a g t i n e i . A l d e r a n t z i z , beren

h i s t o r i a luzea z a i l t a s u n e z eta b o r r o k a z betea izango dla ohartarazten
d i e . Jesusen i z p i r i t u a r e n a u r k a k o a da t r i u n f a l i s m o a lantzea

behar d u g u . P a z i e n t z i a h a n d i k o k r i s t a u - b i z i e r a k e m c n t s t i a

lantzeko

unea d u g u , e r r o n k a berrici e r a n t z u i e n l a g u n d u k o d i g u n a , bakea ca

z u h u r t z i a g a l d u gabe, beti ere.

edota

h a n d i t a s u n e n nostalgia sustatzca. G u k g o g o r r a i r i z t e n d i o g u n bid

h o r i d a J a u n a r i leial i r a u u n a h i d i o n E l i z . u v k i n o n t l o e n u z t a r t z e n

BUKAI'UT/A'l

KMAN

dena.
lnozokeriarik

ez. K r i s i a l d i - , nahasketa- eia a z r o r a m e n - u n e e t a n ez. d a

h a r r i t z c k o a izaten s a l b a m e n - b i d e berriak eskaintzen d i t u z i e n m e z u a k

eta agerkariak entzutea. ( l o n a , Jesusen irakaspenak. hz zaitzatela
i n o r k engaina!: ez. erori e b a n j e l i o k o a k ez. d i r e n m e z u a k sinesieko i n o z o k e r i a n , ez E l i z a b a r m a n , ez k a n p o a n . B i g a r r e n i k , ez joan b a l a k o e n
o n d o r e n : ez j a r r a i t u J e s u s e n g a n d i k

aldeutzen gaituztenen

atzetik,

bera baita gure fedearen o i n a r r i eta s o r b u r t i b a k a r r a .

Funtsezkoetan

jarri

arreta.

K r i s r a u - b e l a u n a l d i bakoitz.ak d i t u bere

arazo, zailtastin eta bilatze-ahaleginak. Ez. d e z a g u n patxada gal eta har

d i t z a g u n gure ardurak. hz z a i g u gure indarren gainetik dagoen ezer esk a t z e n . G u r e k i n d u g u Jesusen beraren l a g u n t z a : Nettk a d i e r a z i k o d i zuet zer eta ola esan. G a i t z c s p e n c z k o c d o h o z t a s u n c z k o g i r o a n ere
hete d e z a k e g u c b a n j e l i o a , baita k r i s t a u - z u h u r t z i a z j o k a t u ere.

318

Jerusalemera e g i n g o d u e n azken b i s u a l d i a d u Jesusek o r a i n g o a . I larck i n d o a z e n b a t z u k liltiratu egin dir tenpluaren edertasuna i k u s i d u renean. Jesusek, ordea, oso besrelako s c i i t i p c n a k d i t u . I hiten profetab e g i c k s a k o n t a s u n b a n d i a g o z dakusate t e n p l u a : l e k u p a i c g a b c h a r t a n
cz zaio harrera o n i k egiten J a i n k o a r c n erregerzari. 1 l o r r e g a t i k , Jesusek
b u k a t u t z a t ematen d u : Etorriko da garaia, h o r i k u s t e n d u z u c n h o rretatik b a r r i r i k ere harri gainean g e k l i r u k o cz d e n a : dena s u t i t s i t u k o
dute.
jesusen h i t z c k apurru egin d u t e , bal-batean, t e n p l u a r e n i n g u r u a n
b i z i d e n ametsa. Gezurrezko b c t i k o t a s u n - i r u d i p e n a r i ari zaio custen
c r a i k i n b i k a i n h o r i . E n g a i n u z k o a eta g a l k o m t d a J a i n k o a r c n j u s t i z i a
o n a r t z e n ez eta s u f r i t z e n d u t e n e n deiadarra e n t z u t e n ez d u e n erijioa
b i z i t z e k o era b o r i : D e n a s u n t s i t u k o dute.

319

Jesusen h i t z a k ez dir haserretik s o r t u a k . A r e g u t x i a g o m e s p r e t x u -

A r g i dago kristau-fedea ezin dla b i z i , ezta hots e g i n ere, jarrera ez-

tik edo e r r e s u m i n e t i k . j e r i i s a l e m e n e r a h u r h i l t z e a n eta h i r i a i k u s t e a n ,

k o r r e t a t i k abiatuz. A k a t s h a n d i a da b i k t i m a - j a r r e r a sustatzca. n o s t a l -

Jess negarrez hasi zela d i o L u k a s e k berak a p u r bat e h e n a g o . N e g a r

giatik b i z i n a h i izatea, e r r e s u m i n a p i l a t z e a . jesusek b i z i z u e n i z p i t u -

p r o i e t i k o a . I n d a r r a d u t e n e k cz d u t e negar egiten. E r r u k i a r e n p r o f e t a k

tik

bai.

i t x a r o p e n t s u a g o z eta c b a n j e l i k o a g o z b i z i t z c n ikasteko unea eskaintzen

J e r u s a l c m i k u s t e a n , Jess negarrez hasi da, beste i n o r k b a i n o gehiago

maite b a i r u h i r i h o r i . J a i n k o a r e n erregerzari i r c k i t z c n ez z a i o n erlijio

a l d e n d u arazten

gaitu horrek

guztiak. jarrera

baikorragoz,

d i g u t e garaiok.
Z e r pentsatua e m a n behar l i g u k e Jesusek egiten d i g u n

irauteko

zaharragatik hasi d a negarrez. Bere herriaren o i n a z c c k i k o elkartasuna

deiak. A k a t s a d a k r i s i a l d i hau madarikaezea era e z i n e z k o egoera ba-

adierazten d u t e Jesusen m a l k o e k ; b a i n a , baita, u n e berean, j a i n k o a r e n

litz bezala b i z i t z e a . J a i n k o a cz dago k r i s i a n . Cizon eta e m a k u m e b a -

hsitaidia cragozten d u e n crlijio-sisrema barenganako k r i t i k a sakona ere:

k o i t z a r e n baitan l a n egiten jarraitzen d u . S o r t z a i l c a r i ezitigo d i o i n o -

Jerusalcm

l a k o k i i s i a l d i k bere s e m e - a l a b e n

-hots. 'bakearen h i r i a - , ulermko b a z . c n u . . . bakerako bidea!

B a i n a cz zara gatiza ikusteko.

zerbitzura jarrairzean, h o r i e k i n

h a r r e m a n e t a n jarra i tzca eta h o r i e k salbatzea c r a g o t z i , guretzat ulerga-

Jesusen jokaerak n a h i k o a argi eskaintzen d i g u g a u r k o e g u u c i b u r u z

rriak cz d i r e n bideetatik b u r u t u k o b a d u ere b o r i g u z t i a .

ere. Z e n b a i t e t a n , g t n c a bezalako k r i s i a l d i - g a r a i a n , J a i n k o a k m u n d u a n

M i n c z . b i z i da j a i n k o a k h a i n maite d u e n gizadi h a u . L z d u biziera

ernarazi n a h i d u e n b i z i t z a r i k sortarazi gabe, e r l i j i o - m o t a hutsai bat h o r -

d t i i n era pozgarriagora e r a m a n lezakcen b i d e a a t i r k i r z e n . E e d c d u n o k

nitzen ari d e n g u z t i a aniaitutzat jotzca izaten da J a i n k o a r c n Errege -

ha'mbcsrcran aipatzen d u g u n crlijio-krsaldi h a u guztia astintzen d u e n

k r i s i a l d i o r o k o r r a r e n zari bat bestetik ez d a . K e z k a sor d i e z a g u k c E l i z a

tzaren b c t r i t a s t i n sortzailcari bidea zabaltzeko aukera b a k a r r a .

h z da btete e r i a z a m e n d e e t a n gauza sakratti gisa b i z i izan d e n zer-

e t o r k i z u n c a n zer izango d e n pentsar/eak, h a i n a gauzak J a i n k o a r e n al

bait a m a i n i dla onartzea. la h o r i , gainera, ez da erijioa betiereko eta

detik begiratzen b a d i l u g t i , m u n d u a / zer g e r i a t u k o den pentsat/.eak kez-

erahatekotzat

katti b c h a r k o g i n r u z k e g e h i e n .

g o r d e n a h i d u t e n a k gaitzetsiz e g i t e n . Negar

eginez

egiten d a , J a i n k o a r c n erregetzako b i h o i z - b e r r i t z e a k eskatzen t l i r u e n ab

Irautea da o r a i n g a n a n t z i t s u e n a : ebanjelioaren b i d e t i k cz atera tzca;

daketek oinazea sortarazten batufe a s k o r e n g a n . Profeiek negai eginez

beti j a i n k o a r e n erregetza era harn j u s t i z i a bilatzea, gurc interestxoak

sai a tzen d u t e E l i z a r e n b e k a t u a .

alde hatera utzi ta; Jesusen i z p i r i t u a z joka tzca b e t i , gure h i z i r a u t e k o scnak eskatzeu d i g i m a g a i n d i r n z . Ez d i t z a g u n gcurc b u r u a k engaina: j a i n k o a d a g u z t i o n z o r i o n a z a r d u r a t z e n d e n a , ez g u .

E 7 MAIMRIKAJ'i; K R I S I A L D I A

Irautea cz d a ezer adierazten ez. d u t e n h i t z a k c r r c p i k a t z e n jardtitea; K t i s t o r e k i k o h a r r e m a n z u z e n era p e r l s o n a l a r e n b i d e z gure sines-

ola b i z i d e z a k e g u erlijio krisialdi hau b u r u argiz eta a r d u r a z , e b a n -

m e n a piztea b a i z i k . Irautea ez d a d a t o r r e n e d o z e i n aldaketaren a u -

j c l i o t i k a l d e n d u gabe eta etsipenean e r o r i gabe? I l o r i d a , z i u r r e n i k , j c -

rrean babes cske jar tzca, (ainkoa gure egun otan b u r u t z e n ari d e n lana

susengan sinesten d u g u n o i gaur sortzen zaigu rt galdera kezkagarrienc-

s u m a t z e k o gaitasunari costea b a i z i k . Irautea ez d a besteei eskatzea; gu

takoa.

g e u eccngabeko b i h o t z - b c r r i t z e jarreraz b i z i t z e a b a i z i k .

320

321

IRAUN

E g o n , ordea, ez d a g o u n e batetik bestera gizarte g i z a k o i a g o a e r a i k i t z c k o formula niagikorik. A r a z o a k aztertu eta k o n p o n b i d e a k g o g o r -

A l d i c n azkenaz Jesusek d a k a r r e n m e z u a jasorzean, azkena ez datorrela

k e r i a z k o t e r m i n o e t a n bilatzera o h i tzen ari gara eta, g u r c p r o i e k t t i a k ,

berehala da L u k a s e k a z p i m a r r a t z e n duea. G i z a t e r i a r e n h i s t o r i a k luze

kosta abala kosta, ola edo hala i n p o s a t z e k o joera h a r t u o h i d u g u ia

j o k o d u . A r a z o eta z a i l t a s u n c z betetako h i s t o r i a izango da era ez dir

oharkabcan.

f a k a k o k r i s i a l d i - , g o g o r k e r i a - era l i s k a r - u n e a k ere.
B i z i a r i eusten d i o n oro k i n k a larri a n dagoela adir/era e m a n g o hiketc
egoera g u z t i e k . Bakea g o g o r k e r i a k s u n t s i t u k o d u . H e r r i e n arteko e l kartasuna hautsi e g i n g o d a . N c b a - a r r e b a arteko g o r r o t o eta h e r i o t z a r a
irirsiko d a . M u n d u a k berak gizakien biziari eusteari ere u k o egiten d i o l a
emango d u .

N o n dago, ordea, g i z a k i a r e n s a l b a m e n a eta gure gizartcaren e r o r k i z u n a gaur c g u n e a n berrn? E l k a r r i z k e t a c a lankidetz.a c r a g o t z i z , z a t i keta, mesfidantza eta gero era b c l d u r h a n d i a g o a ereiten ari den gure arteko

gogorkeria

horretan,

ala

cgunctik

egunera

justizian

eta

askatasunean o i n a r r i i u i a k o bakerako bid berriak pazientzia b a n d i z b i latzen ari d i r e n e n b i z i - k o n p r o m i s o a n ?

Jesusen asmoa ez da i z u t u t a biziaraztea, h o r i g u z t i a ia m o r b o s i t a t e z

noiz. g e r t a r u k o d e n i t x a r o t e n . O s o bestela b a i z i k , h i s t o r i a luze, zail eta
gatazkatsuari b u r u argiz. eta arduraz aurre egitera g o n b i d a t z e n gaitti Je-

PAZM'NTZIARIK

GALDU

GABH

susek.
E u n t s c z k o jarrera bar azpimarratzen d u , zehazki: irautea. Salbamenera
eraman gaitzakeena ez da guztia indarrez. k o n p o n d u n a h i d u e n irz.elezko
gogorkeria; ezta e t o r k i z u n bobearen alde b o r r o k a t u z jarraitzerakoan uekatzen d i r e n e n e t s i m e n d u a ere. N e k a t u gabe eta iraunez, r i n k o lan egiten d t i t e n e k b a k a r r i k eramango gairuzte e t o r k i z u n h o b e r a n t z .
U n e gurxiren h u m a n konplexutasun handia harru d u e n gizariean
b i z i gara. A r a z o a k h a i n k o r a p i l a t s u a k era k o n p l e x t i a k d i r e n e z , k o n p o n b i d e r i k e g o k i e n a z e i n izan litekeen as ra tzca ere zail egiren baita.
lisan ere, esan l i t e k c gizakia ez dla i n o i z arazo bat k o n p o n t z . e k o gai,
u n e berean beste berri bat sortarazi gabe.

f r o g a l i t c z k c c n cmaitz.ak e k a r r i k o d i z k i g u t e n

k o n p o n b i d e e r a g i n k o r eta b a t - b a t e k o e n

b i l a jartzen g a i t u e n jarrera,

h a i n z u z e n ere. G a u z a k hrrela, aise eror gaitezkc baliabide crasokor eta

ausartetara j o t z e k o t e n t a l d i a n , i t x u r a z h a i n e r a g i n k o r r a ez d e n l a n isil
eta i r a u n k o r r a r i l o t t i o r d e z .

322

n e a z p i m a r r a t u d u era berezian. Ebanjelariak d a r a b i l c n hitzak adorea,

p a i r a k o r r a s u n a , i r a u p e n a , zailtasunen aurrean r i n k o irautea, pazientzia
a k t i b o a esan n a h i d u ; h o r i g u z t i a .
A p e n a s h i t z egiten d e n p a z i e m z k i z gurc e g u n o t a n eta, halcre, g u txi tan izango zen n o n a h i krisiaklia, zalantza eta frustrazoa i n o l a k o alerperik gabe b i z i d i t u g u n u n e o t a n b e z a i n b e h a r r c z k o a .
A s k o dir gaur " o s k a r b i a n " bizi direnak eta, z e n t z u a , segurtasuna eta
i t x a r o p e n a e s k a i n i k o d i e n c/.ertan babesru e z i n i k , etsipenean,

G i z a r t e t e k n i k o h a u , bestalde, jarrera berria sorrarazten ari da gure

artean: b e r e b a k t k o a n

L t o r t z e k o a k d i r e n jazarpen eta nckeei b u r u z Jesusek esandako h i t z a k

jaso diz.kigti Lukasek; eta krisialdiari pazientzia/. egin behar d i o g u l a a u -

ernega-

z i o a n edota depresioan erortz.cn d i r e n a k .

L z d a p e r t s o n a k e m e n t s u eta p o r r o k a t u e n bertutea c b a n j e l i o a n a i patzen d e n p a z i e n t z i a . G e h i a g o d a , guretzat h a i n b a t e t a n h a i n u l c r g a i tza d e n h i s t o r i a s a m t i r t a s u n e z eta m a i t a s u n errukitsttz d a r a m a n p a zientzia h a n d i k o Jainko ahaltsuarengan

sinesten d u e n a r e n

jarrera

baketsua.

323

Pazientzia h o r r e t a n o i n a r r i t z e n d e n pertsona ez da a l d i a n a l d i k o atse-

41

kabe eta krisialdictan c r o r t z c n . B u r u a r i lasai era itxaropentsu eustcn d i o .

J a i n k o a r e n p a z i e n t z i a leala d a h a l a k o a r e n sekretua,

zentzttgabeko

E S N A BIZI

hainbeste b i d e g a b e k e r i a eta k o n t r a e s a n gorabehera, bere a g i n t z a r i a k

bete arte jarraitzen b a i t u h a r k bere lana.
P a z i e n t z i a r i k ez d u e n a r i luze egiten z a i o i t x a r o n a l d i a . K r n e g a t u e g i -

Jesusek esan zien bere ikasleei:

ten d a eta p a z i e n t z i a r i k gabeko b i h t t r r z e n . T i n k o era i n d a r t s u d i r u d i e n

Senale handiak agertuko dita eguzkian, ilargian eta izarretan; lu-

arren, a h u l a eta sustrairik gabea d a egiaz. A s k o l a r r i t z e n da, b a i n a g u -

rrean, berriz, larri izango dir herriak, itsas orroaz eta olatuez izutu-

t x i e r a i k i t z e n d u ; etengabe k r i r i k a t z e n d u , b a i n a apenas ereiten d u e n ;

rik. Eta munduari gainera datorkionaren ikaraz eta larriz, lur jota gel-

besteak z i g o r t z e n d i t u , b a i n a ez d u askatasunik s o r t z e n . A d o r e a g a l d u

dituko da jendea, ortzia dardarka ariko baita. O r d u a n ,

eta n e k a t u t a edo etsipenak jota a m a i dezake p a z i e n t z i a r i k ez d u e n a k .

Semea

E z d u ezer espero. E z d u i n o i z itxaropcnk zabaltzen bere i n g u r u a n .

dute. H a u guztia gertatzen hasteau, izan bihotz eta altxatu burua, las-

Pazientziadtina, berriz, ez d a hascrretzen, ezta tristuraren m e n p e c r o r -

hodei artean

Gizonaren

ahalmen eta aintza/, beterik etortzen ikusiko

ter baituzue zeuen askapena.

t z c n ere. B i z i t z a r i errespetuz eta s i n p a t i a z begiratzen d i o . Bestcck be-

Zabiltzate, bada, kontuz! Galdukeria, mozkorkeria eta bizitzako ar-

ren b i d e a egin dezatcn uzten d u , cz d u J a i n k o a r c n epaia a u r r c r a t z c n ,

durak direla eta, ez bekizue gogoa motel, egun hura ustekabean gai-

ez d u bere justizia ezarrzeko a s m o r i k i z a t e n .

nera cror cz dakizuen, sarea bezala eroriko baita munduan bizi diren

H o r r e g a t i k ez da z a b a r k e r i a n , axolagabekerian c d o u t z i k e r i a n c r o r -

guztien gainera. Egon erne eta erregutu egunero, gertatuko diren ho-

t z c n . Pazientzia d u e n pertsonak egunez egun b e l t z c n d i o h o r r o k a r i eta

riei guztiei ihes egiteko eta Gizonaren Semearen aurrean zutik irau-

atirre egiten z o r i t x a r r a r i , i t x a r o p e n a k etttsirik b i z i d e l a k o . Horregatik

teko kemena izan dezazuen (Eukas 2 1 , 2 5 - 2 8 . 3 4 - 3 6 ) .

saiatzen gara lancan eta b o r r o k a n , g i z o n - e m a k u m e guztien eta batik bat

s i n e s t e d u n e n salbatzailca d e n j a i n k o b i z i a r e n g a n i t x a r o p e n dugulako
(1 T i m o t e o r i 4 , 1 0 ) .

E G O N

III:IT

ERNF,

Biziaren lagun d e n J a i n k o a g a n d i t u sustraiak f e d e d u n a r e n p a zien tziak. B i d e a n a u r k i d i t z a k e g u n bidegahekeriak eta bizitzako kolpeak

Eiterattir genero apokaliptiko izenez ezagutzen d e n a r e n erara i d a t z i -

gorabehera, z e n t z u r i k cz d u e n h a i n b a t a l f e r r i k a k o o i n a z e gorabehera,

tako Jesusen hitzafdick l e h e n kristau-elkartc a h u l eta h a u s k o r haiek b i z i

J a i n k o a k bere lanari eustcn d i o . H a r e n g a n jartzen d u g u ededunok gure

z i t u z t e n b c l d u r era zalantzak islatzcn d i r u z t e , E r r o m a k o I n p e r i o aba-

i t x a r o p e n a.

lean z i r e n gatazka eta crasoen artean, d u d a - m u d a k o e t o r k i z u n e r a begira b i z i b a i t z i r e n e g u n e r o , Jess, h a i e k h a i n m a i t e z u t e n J a u n a , n o i z

e t o r r i k o zen ez z e k i t e l a .
E r a berean, Jesusen m c z t i a gogoratuz, b a t z u e k besteei e m a t e n z i z k i e t e n g o m e n d i o e n erakusgarri ere b a d i r a h i t z a l d i h o r i e t a k o a h o l k u a k .

324

325

G a l i l e a k o proferaren ezaugarri jatorretakoa d u g u , o t o i t z - eta k o n f i a n -

har d u g u , noiz. d a t o r r e n : Esna b i z i behar d u g u : h i h o t z e k o begiak z a -

tza-jarrerak z a i n d u z , h o r esna h i z i t z e r a egiten d e n d e i a .

H o g e i m e n d e r e n ostean, g a u r k o Eliza e d a d e k o p e r t s o n a k hezaJa d a h i l , m e n d e e n pistiak eta iraganeko lan eta b o r r o k e k

Jesusek Jainkoaren erregetza d e i t z e n d i o b o r r i , O s o erne i b i l i be-

konkoriuta.

'diuru-makur i k u s t e n d u g u , here akats eta h e k a t u e z o h a r r u r i k , beste

garai h a t z u e t a k o ospe eta a h a h n e n a h a r t o erakutsi e z i n i k . Jesusek den o i egiten d i g u n deia e n t z u t e k o unea d u g u o r a i n g o h a u .

b a l i k , a d i ; m t u i d t i a aldatzeko i r r i k a izan; gauzatzea hainbeste kostatzen

ari z a i o n albiste h o r i sinetsi; pentsatz.eko eta a r i t z e k o erak a l d a t u ;
" J a i n k o a r e n erreget/arcu" bila eta h a r i barrera egiten b i z i .
Ez d a h a r r i t z e k o a , Jesusen dei nekaezina ebanjelioen l u z c - z a b a l e a n
hainbeste a l d i z enrzutea: zaudete erne, egon erne, egon zain, za-

Izan bihotz, e m a n amasa e l k a r r i . Altxa burua k o n H a n t z a z . Ez be-

b i h z a t c kontuz. Jess bizi izan zen bezala bizitzea crabaki d u e n a r e n o i -

giratu b i h a r k o egtinari zuen k o n t u eta atirreiktispenetatik bakarrik. \.s-

narriz.ko jarrera da b o r i . L e h e n - l c h c n i k z a i n d u beharreko gauza, harn

ter d u z u e zuen askapena. E g u n e n batean ez zarete jadanik k o n k o r t u t a .

urratsen a t z c t i k j o a n n a h i d u g u n o n t z a t .

zapakktta edo ersipenak jota b i z i k o . Jesukristo da zuen askarzailea.

M u n d u a k d a r a m a n n o r a h i d e a dla eta, axolagabelasunean eta cs-

B a d i r a , ordea, b e h i n b e i i k o askapen horretan itxaropena jarri eia b u -

z e p t i z i s m o a n cz erort/ea a d i c r a z i n a h i d u .esna bi/.iizeak". G t i t e a k ez

rua altxatuta i h i l t z e n uzten ez d u t e n b i z i t z e k o erak. H o r r e g a t i k , Za-

d a i l c z e l a kexak, k r i t i k a k eta k o n d e n a k b a k a r r i k i z a n ; i t x a r o p e n c r a g o -

biltzate k o n l u z ! . . . ez b e k i z u e g o g o a m o t e l . E z zaitezte b i h o z g a b e edo

gotsu i n d a r i u dezagula.

b i h o z g o g o r hizitzera o h i r u , z u e n b i z i t z a k ola o n g i z a t e z eta d i r u z lete

B u r u argiz bizitzea esan n a h i t l u esna b i z i t z e a k " , i n o i z guztia k u -

b i l a t z e n , zer u k o A i t a r i eta lurrean m i n e z d i r e n harn seme-alabei aizea

isatzcn d u e l a d i r u d i e i i b u r u g a b e k e r i a r a erori gabe. Beste era batekoak

emanez.

izatera ausartzca. G u z t i e n o n a r e n alde j o k a t z e k o gogoari biz.irik i r a u -

Egon erne. E s n a ezazue fedea zuen elkarteetau. |ar iezaio/ue arreta

naraztea.

h a n d i a g o a ire c b a n j e l i o a n . Z a i n d u c/azue h o b e t o ire presentzia

Eguiiez. e g u n e k o e g i n k i z u n t x i k i c i kemenez. ckitea esan n a h i d u

z u e n artean. E z hite/, lotan egon zuen elkartcak. B i z i zaitezte kcnicna

esna biz.irz.eak. G u r c heharrean d e n a arretaz z a i n t z e a . I l x u r a z czerta-

eskatzen. ola j a r r a i t u k o d i t t i g u Jesusen oinalz.ak, A i t a cz b a d u g u

rako b a l i o ez d u i c n , b a i n a g i z a k i o n i t x a r o p e n a r i eustcn d i o t e n eta b i -

euskarri? ola i r a u n g o d u g u Gizonaren Semearen aurrean zurik?

zitza a p u r bat a l s c g i n a g o a egiten d u t e n kcinu txiki h o r i e k egiten jarraitzca.

G u r c fedea b i z i b e n tzca esan n a h i d u "esna biz.irz.eak". B i z i t z a n era

ZER DA ESNA

m/rrxEA?

b i z i t z a t i k herratik [ainkoa b i l a t z e n saiat/e.i. J a i n k o h o r i pertsona o r a ren o n d o - o n d o a n s u m a tzca. G u z t i o k z o r i o n t a s u n e r a garamarzala s u -

Jesusek ez z u e n jardtin e r l i j i o - d o k t r i n a bat irakasten, ikasleek zuzen ikasi

m a tzca. G u r c a s m o txikiet.ara b a k a r r i k m t i g a t u gabe, J a i n k o a r e n as-

eta, gero, bazter guztietara e r a m a n zezatcn. E z zen h o r i harn xedea.

moelara zabalik bizitzea.

Jada gauzatzen ari zen gertakari batez h i t z egiten z i e n : Jainkoa m u n d u r a , e t o r r i , datoi". G a u z a k a l d a daitezeki n a h i d u . B i z i e r a d u i n ca z o rontsuagoa besterik ez d u b i l a t z e n d e n o n t z a l .

326

ITXAROPENA

ZAINDU

I t x a r o p e n a cz d a b u t s e a n oinarritzcn. B i z i t z a n d i t u e r r o a k . B e t e z
j o a t e n d i r e n e d o p o r r o t egiten d u t e n itxaropentxoez b i z i gara, gehie-

D e n o k b i z i gara begia e t o r k i z u n e a n jarrita. B e t i zer d a t o r k i g u n p c n -

netan, p e r t s o n o k . Balioestekoak eta z a i n t z e k o a k d i t u g u i t x a r o p e n t x i k i

tsatzen. E z h o r i b a k a r r i k . A z k e n f i n c a n , i a d e n o k gabiltza zerbait ho-

h o r i e k , b a i n a i n o r k h a u t s i k o cz d i o n i t x a r o p e n erabatekoaren p r e m i a

bcarcn", segurtasun ela ongizate bandiagoarcn hila. D e n a o n g i atera d a -

d u g i z a k i a k : beste i t x a r o p e n g u z t i a k s u n t s i t u dairezenean ere, z u t i k

g i g u l a n a h i d u g u , baita o r a i n b a i n o h o b e t o j o a n d a k i g t i l a ere, ahal

i r a u n g o duea. Hrrela d a gizakiaren erabateko salbatzailea d e n J a i n -

balirz. H o r i d a e g u n e r o k o lan eta ahaleginetan eustcn d i g u n o i n a r r i z k o

koagan itxarotea. B i z i t z a n b u r u m a k u r eta a n i m o r i k gabe goazenean, e n -

itxaropena.

t z u n d i t z a g u n Jesusen h i t z g o g o a n g a r r i o k : Izan b i h o t z eta a l t x a t u b u -

H o r r e g a t i k , itxaropena itzaltzean, bizitza ere itzuli egiten d a . Pertsona

r u a , laster b a i t u z u e zetien askapena.

ez d a gehiago gara tzen; bilatzeari eta b o r r o k a l z e a r i uzten d i o . O s o bestela, mugatuz, d o a , h o n d o r a t u z , bere b u r u a gertaeren k o r r o n t e - i n d a r r e k
e r a m a n dczatela uzten d u . D e n a gal tzen d a i t x a r o p e n a gal tzen d e n e a n .

ITXAROPENA ZAPUZTU CABE

H o r r e g a t i k , i t x a r o p e n a da p e n s o n a r e n b i h o t z e a n , gizartcan era Jaink o a r e k i k o h a r r e m a n e a n gehien z a i n d u b e h a r r e k o czaugarria.

Itxaropena ez da u n e bateko ateraldi b a i k o r r a . B i z i i z e k o era b a l d a ,

Itxaropen-sortzaile nekaezina izan zen Jess. Bere izaeraren m a m i a n bizi

z u e n itxaropena besteei kutsarzea izan zen harn ardura nagusia. E t a h a -

e z k o r t a s u n a r i nagusitzen u t z i gabe, e l o r k i z u n a r i era b a i k o r eta kla-

rn a l e n a - o i h u a e n t z u t e n d u g u gaur egun ere: Altxatu b u r u a , laster

korrez. attrre egirea. A l d e k o a izan daiteke, g u t x i - a s k o , e t o r k i z u n a ; itxa-

b a i i u z u e zetten askapena. B a i n a zabiltzate k o n t t i z ! C i a l d t t k c r i a , m o z -

ropenez b i z i d e n a r i d a g o z k i o , halere, jarrera b a i k o r r a , b i z i t z e k o eta b o -

k o r k e r i a eta b i z i t z a k o a r d u r a k d i r c l a - c t a , ez b e k i z u e gogoa motel.

r r o k a t z e k o gogoa, portacra sendo eta uste o n c k o a . E z d a beti erraza

izaten b o r i . I t x a r o p e n a landtt egin behar d a .

j e s u s e n h i t z o k ez d u t e g a t i r k o t a s u n i k g a l d u , gaur egun ere era askorara jarraitzen b a i t t i g u itxaropena itotzen eta b i z i t z a alferrik gal tzen.

A u r r e r a begi nuzca da lehen-ehenik egin b e h a r r e k o a , jada g e r t a r u -

E z d e z a g u n pentsa, fede o r o alde batera utzi eta jan d e z a g u n eta

takoan m u r g i l d u t a geratu gabe, o r o i m e n edo m a l c n k o n i a k alde batera

e d a n , b i h a r h i l bebar dugu-eta esakuncaren arabera b i z i d i r e n haietan;

utzita. Agian zorionrsuagoa, seguruagoa edo arazo gutxiagokoa izan zen

k r i s t a u - i z e n a d a r a m a g u l a r i k , h a i c n oso pareko jarretan eror gaitezke-

iraganera begi ra geratu gabe. H a u d a e l o r k i z u n a r i jarrera b a i k o r r e z ati-

ela adierazten d u t e n beste h i t z hauen arabera b i z i direnetan b a i z i k : Jan

rrc eginez b i z i behar d u g u n u n e a .

eta edan d e z a g u n , b i h a r Mesas e t o r r i k o da-eta.

Itxaropena ez da jarrera pasiboa; ekirera b u l t z a t z e n g a i t u e n eragilea

(.izarte batek b i z i t z a k o i a h e l b u r u bakartzat bere g u r a r i e n ase behar

d u g u . Itxaropen aren arnasaz bizi d e n a ez d a geldo tasunean erortzen. A l -

itstia d u e n e a n eta b a k o i t z a h o r i e z gozatzera e m a n a d a g o e n e a n , h o r ez

derantziz, egoera aldatzen eta gero eta hobeagoa izan d a d i n saiatzen d a .

dago itxaropenik. H i l egin d a .

Errealista d a itxaropenez b i z i dena, bere egiten b a i t i t u d a t o z k i o n arazo

E z dute benetan ezer b e r r i r i k bilatzen askietsirik b i z i direnek. E z dute

eta z a i h a s u n a k , b a i n a s o r m e n e z , p a u s o a k emanez, k o n p o n b i d e a k b-

m u n d u a aldatzeko l a n i k egiten. E z d i t u e t o r k i z u n hobeak axolatzen. E z

latuz eta k o n f i a n t z a k u t s a t u z , beti ere.

dir egungo m u n d u k o zuzengabekerien, oinazeen eta zcntzugabekcrien

328

329

42

gabearen betean. M a i t a s u n h o r i dela-eta, g u r e k i n sufritzen d u , gure o i nazcak jasaten d i t u eta gure h e r i o t z a z b i l t z e n d a .

G URUTZILTZ ATUA

j a i n k o g u r u t z i l t z a t u h o r i ez d a , bere ospc eta o h o r c a r c n b i l a , semealahak m e n d e a n izaten ahalegintzen d e n J a i n k o ahaltsu eta k o n t r o l a tzailea. E r a m a n h a n d i k o J a i n k o apal h o r i ez d a , o r a i n d i k ere h a i n b a t

"Buruhezur" zeritzan tokira iritsirik, bertan gurutziltzatu zuten Je-

t e d c d u n e n k o n t z i e n t z i a iarritzen d u e n j a i n k o z o r r o t z , s u m i n d u eta

ss, baita bi gaizkileak ere, bata Jesusen eskuinean eta bestea ezke-

m e n d e k u z k o a . j a i n k o a k ez d i o g a i z k i a z e r a n t z u t c n g a i z k i a r i . Jainkoa

rrean. Jesusek honela zioen:

da K r i s r o r e n hitarte/, m u n d t t a b e r c k i n a d i s k i d e t t i duea, g i z o n - e m a -

- A i t a , barka iezaiezu, ez baitakite zer ari diren.

k u m e e i bekattien k o n t u a k eskatu gabe. (2 K o r i n r o a r r e i 5,19). G u

Eguerdi adea zen, eta ilundu egin zuen lurbira gtiztian hirurak arte.

geure m e r e z i m e n d u e z , erruez edo l o r t u t a k o esktibideez kez.katzen ga-

Eguzkia ezkutatu egin zen, eta santutegiko oihala erdiz erdi urratu

ren b i t a r t e a n , bere h o n d o g a b e k o m a i t a s u n a z eta b a r k a m e n a z o n a r t z e n

zen; Jesusek, oihu handia eginez, esan zuen:

gaitu gu guztiok j a i n k o horrek.

- A i t a , zure eskuetan jartzen dut bizia.

B i k t i m a e r r u g a b e g u z t i e n g a n agerrzen z a i g u g a u r ere J a i n k o g u rutziltzatua. Kalbarioko gurutzean bezala agerrzen z a i g u errugabe-

H a u esanik, azken amasa eman zuen (Eukas 2 3 , 3 3 - 3 4 . 4 4 - 4 6 )

enak o i n a z e t a n d a u d e n eta b i l t z e n d i r e n g u r u r z e g u z t i e t a n ere; g o seak b i l t z e n a r i d i r e n u m e e t a n ,

tratu txarrak jasaten dittizten

e m a k u m e e t a n , a g i n t e a r e n b o r r e r o e k t o r t u r a r u l a k o e c a n , gure o n g i ESKANDAI.UA ETA EROKERIA

zateari c u s t c a g a l i k z a p a l d u t a d a u z . k a g u n e t a n , gure e r l i j i o a k a h a z t u t a
dituenetan.

L e h e n kristauek hazekiten h o r i . E s k a n d a l u eta erokeriatzat besterik ezin

J a i n k o g t i r u t z i l t z a t u a ospatzen jarraitzen d u g u k r i s t a u o k ; J a i n k o a k

zen h a r t u g u r u r z e batean osirako J a i n k o a g a n sinesrea. N o r i b u r u r a t u

g i z a d i a r i d i o n maitasun croa ez ahazteko c a g u r u t z i l t z a t u g u z t i e n

zaio J a i n k o a z lialako gauza zentzugabe era itsusia esatea? Inoiz ez da er-

o r o i m e n a r i etistcko egiten d u g u h o r i h o n d a . E s k a n d a l u a eta e r o k e r i a

lijio bat a n t z e k o ezer aitortzera ausartu.

d a . Jesusi jarraitzen d i o g u n o n t z a t eta liaren h e r i o t z a k g o r d e l z e n d u e n

G a i z k i a r e n i n d a r s u n t s i g a r r i a , g o r r o t o a r e n k r u d e l k e r i a eta j u s t i z i a e r a k u n d e e n f a n a l i s m o a dir, e r l i j i o - era p o l i t i k a - a g i n t a r i e k zuzengabe

m i s t e r i o a sinesten d u g u n o n t z a t , berriz, m u n d u g i z a k o i a g o a r e n a l d e k o
i t x a r o p e n a r i era b o r r o k a r i eustcn d i o n i n d a r r a .

heriotzaraino tortttratu zuten Golgotak) g t i r u t z i l t z a t u a n g u z t i o k lehenl e h c n i k i k u s t e n d u g u n a . B i k t i m a errugabe horretan i k u s t e n d u g u jesusen j a r r a i t z a i l e o k , i k u s i ere, J a i n k o a k garai g u z t i c t a k o b i k t i m a g u z t i e k i n bat egiten d u e l a .
A g i l i t e m e n p e r a t z a i l e o r o t a t i k , edertasun estetiko gtiztietatik, arrakasta p o l i t i k o o r o t a t i k eta erijio-ospe g u z t i e t a t i k b i l u z t u r i k , J a i n k o a
m a i t a s u n eta m a i t a s u n h u t s gisa azaltzen zaigu bere m i s t e r i o h o n d o 332

ZER

EGITEN D U JAINKOAK

GURUTZEAN?

E b a n j c l i o a k dioenez, G o l g o t a m e n d i gainean gurutzean iltzatu zuten Jesusen aurretik igarotzen zirenek iseka egiten z i o t e n eta, harn ezinagatik

333

barro eginez, [ainkoaren semea b a l d i n h a h a i z . . . jaitsi h a d i guiutzerik .

1

esatcn z i o t e n .

k r i s i a u o k , >gurutzean i l t z a t u l a k o J a i n k o a r e k i n cz t o p o egiteko. G e u r e
b u r u a k Jaunaren g u r u t z c r a jasotz.cn ere ikasi d u g u , begien aurrean d i -

Jesusek e z z i e n i r a i n e i e r a n t z u t c n . M i s t e r i o ? h e t c r i k o istasuna i z a n

t u g u n g t i r t i t z i l t z a t u c n g a n d i k , ola edo hala, desbideratzeko. latinaren

zen harn c r a n t z u n a . J a i n k o a r e n Semea d e l a k o , h a i n zuzen ere, jarrai-

nekaldia ospatzcko crarik jatorrcua, halere, m i t i c z d i ' r c n e k i k o e r r u k i a b i -

tuko du gurutzean bcriot/aiaino.

ziberrirzea da. I l o r i gabe, gurutzean i h z a u i t a k o J a i n k o a g a n a k o - fedea

Saihestezinak dir galderak. ola sinets dezakegu g i z a k i o k gurutzean

u n uta g e r u i u k o zaigu eta atea i r e k i k o era g u z t i c t a k o m a n i p u l a z i o c i .

j o s i t a k o Jainko bar? O h a r t z c n ote gara esaten ari garenaz? Z e r egiren

d u J a i n k o a k g u r u t z e batean? ola i r a u n dezake J a i n k o a r i buruz. h a i n
i k u s p e g i b u r u g a b e a d u e n erlijio batek?

JAINKOA

DASADIKOA

Y:/,

G i z a k i o k j a i u k o t a s u n a z m o l d a geiutzakeeu ideia guztiak c/bai.m jartzera bebartzen g a i t u e n i r a u h z a eta eskandalua d a gurutze,m

ilrzatu-

rako Jainkoa. G u r u t z i l t z a t u h o r r e k ez d u erlijio gehienek izaki g o r c nai'i jartzen d i o t c n a t u p e g i r i k edo z a n t z u r i k .

A s k i dir Jesusen g u r u l z e k o h c r i o t z a Jainko A i t a r e n eta Semearen

ar-

teko n o l a b a i t e k o negoziazio gisa ulertzen d u t e n a k . jesusen g u m t z e k o

h c r i o t z a u i c r t z e k o era h o n e n arabera, g i z a k i e n b e k a t u e n g a t i k arraz.oi

Gurutzean ilr/attitako (ainkoa cz d a g i z a k i o n o i n a z e c k i u z c t i k u -

osoz m i m l u t a d a g o e n Jainkoak, h o r i e k salbarzeko o r d a i n a e s k a t u k o

sirik ez d u e a , i z a k i abalgu/.tidun ca ospez herca, a l d . i c z i n ca z o -

l i o k e S e m c a r i ; eta h o n e k bere bizia gurc alde eskaini/ c r a n t / u n g o l i o k e

r i o n t s u a ; g u r e k i n hatera oinaveak, l.irria eta h e v i o i z a beta ere p . i i r a i z e n

d i t u e n Jainko czereza ela beheratua da. G u r u t z e a r e n aurrean, b i e t a k o
bar: c d o berrn a m a i t z e n d a Jainkoaganako gure fedea c d o , gure oinaze
arrean g i z o n eginez, m o d u .stncsic/inean maite g a i t u e n Jainkoa uleri z e k o era berri ca h a r r i g a r r i hatera irckirz.cn d u g u barrena.

cskari h o n i .
I lori brrela b a l k z , oso larriak izango liratcke o n t l o n o a k . Jainko A i taren i r u d i a e r r o i i k o k c n uta gei ai u k o Jirz.atckc, d o a n barkat/cko gai cz
t l c n izaki zorrotz bar i z a n g o b a i l i t z a t c k c Jainko b o r i ; h a r e k i u e g i n d a k o
zorra a l d e z a u n o ik k h a t u g a b t , e z i n salbai u g a i t u e n n o k i - h . d a k o har-

G u r u t z i l t z a r u a r e n aurrean basten gara J a i n k o a , bere a z k e n miste-

t z c k o d t m b i h o r z - g o g o r bar. Z,aila lii/atekc, hiele h o r r e t a l i k joz, s u f r i -

r i o . m , g u r e k i n b a r c i a sufrir/en d u e n norbait dla s t i m a t z c n . ( i tire m i -

m e n c a n eta o d o l e a n arsegin berezia aurkit/cn d u e n j a i n k o s a d i k o b a -

scriak erasan egiten d i o . H a r e n g a n a i n o listen dir gurc m i n a r e n z i -

ten irutlia saibcsica; h o r r e k sorru o h i elio a i s c g i n berezia era h o r r e k

priztinak. E z dago, nolabait

aldaraz.icn

csareko,

gure nahigabe,

malko

eta

cz.beharretatik haratago bizi den J a i u k o r i k . Bcra ere h o r dago g u i e m u n d u k o kalbario guztietan.

LIO

bere s o r k a r i e n g a n a k o jarrera ere.

E r a b a t e k o b e r r i k u s p c n a bebar d u K r i s t o t e n gurutzea aut kezteko era

h o r r e k . Jainkoa cz ela bere ohorea z a i n r z c k o aurrez o t l o l a eskatu eta o n -

Gurutzean ilrzatutako Jainko honek cz d i o gure k a p r i t x o ct,i gogoen

d o r e n b a r k a t z c n d u e n n o r b a i t c n antzera agerrzen lehen k r i s r a u e n te-

csancra legokeen fede azaleko eta b c r c k o i a r i bid e m a t e n . M i l a z u z e n -

clean. O s o bcstela b a i z i k , Jainkoak maitasun hursez b i d a l t z c n d u Semea

gabekeria eta c z b e h a r r e n b i k t i m a d i venen oinazeei begi ra jartzen gaitu

eta, g u k orainebk bekatari izatcn jarraittiagatik ere, bere s a l b a m e n a es-

j a i n k o h o n e k . J a i n k o h o n e k i n t o p o egiten d u g u e d o z e i n g u r t i t z i l t z a t u -

k a i n t z e n jarraitzen d u . Jess bcra ere, bere a l d e t i k , ez d a i n o i z bere o i -

rengana burrera tzen garenean. M i l a i t z u l i n g u r u ematen jarraitzen d u g u

nazeen b i d e z J a i n k o a r i n o l a b a i t e k o konpentsazdoa eskaini n a h i a n ageri,

334

bid horretatik gizatcriarcnganako jarrera bihozberagoa lortzeko asmotan.

O r d u g u t x i falta dir azkenerako. G u r u t z e t i k b a t z u e n i r a i n a k eta z i gorrean d i r e n e n min-garrasiak b a k a r r i k e n t z u t e n dir. H a i e t a k o bat Je-

Z e i n izan da, o r d u a n . beriorza hori n a h i izan duea era zergatik? A i r a

susi zuzen tzen zaio bar-batean: O t o i t zaitez nitaz. B c r e h a l a k o a da Je-

ez, behintzat; h o n e k ez b a i t u i n o l a k o eta i n o r e n h i l k e t a r i k n a h i , eta, are

susen

gutxiago, bere Seme maitearena; Jess gaitzetsi zuten eta munduan egia-

paradisuan. M o d u berean j o k a r u i z a n z u e n b e t i : b e l d u r r a u x a t u eta

ren eta senidetasunaren erregetza eraikitzea o n a r t u ez zuten g i z a k i a k

J a i n k o a g a n a k o k o n f i a n t z a e m a n ; itxaropena ktitsatu. E l a h o r i egiten ja-

izan z i r e n horrerara m a k u r r u z i r e n a k . A i t a k ez d u bere Semea h i l de-

rraiizen du azkcncraino.

z a t e n i k n a h i i z a n ; oso bes tela, gizakienganako bere m a i r a s u n a azkener a i n o e r a m a n dezala eskatu d i o .

eranrzuna:

Benetan

diotsut:

gaur

nirekin

izango

zara

A h a z t e z i n a da g u r u t z i l t z a t u z u t e n u n e a . H o n e l a d i o jesusek s o l d a d u e k egurrean iltzatzen d u t e n b i t a r t e a n : Aita, b a r k a iezaiezu, ez b a i -

J a i n k o a k ezin d u g i i r u t z i l i / a t u d e z a t c n i k s a i h e s i u , g i z a k i a r e n aska-

l a k i t c zer ati diren. H o r r e l a k o a da Jess. I lorrela b i z i izan da b e t i : b c -

tasuna stmrsitu era m a i t a s u n izateari u k o egin b c h a r k o b a i l i o k e h o r r e -

katariei, merezi c z d t i t c l a ere. Airaren b a r k a m e n a eskaintzen. A i t a r i bera

tarako. A i t a k ez d u o i n a z e r i k ca o d o l i k eskatzen; ez d u , halcrc, g u r u -

g u r u t z e a n j o s t e n ari z i r e n a k b e d e i n k a z i i z a l a eskatu/ h i l zen Jess, E u -

t/.iltzatze-bidea b a z i e r r u k o ; c a g u g a n a k o m a i t a s u n

hondogaheak

horretaratuta b a k a r r i k o n a n u k o d u bere S e m e m a i t c a r e n eskainrz.i

o d o l t s u a . h l o r r c l a k o a da Jesusen J a i n k o a .

kasek dioenez: gtiztiei, baita bcra heriotzara zeramatenei ere, mairasuna,

b a r k a m e n a ca bakea eskainiz.cn jarraitzeko eskatu/. A i t a r i .
Ez d a h a r r i i z c k o a , h o n e n b e s t e z ,

guruizihzaluarengan gordetzen

d e n misterioa a u r k i t z e k o K o r i n r o k o kristauei F a u l o k egiten d i c n g o n b i d a p e n a : Jainkoa d a K r i s t o r e n bitartez m u n d u a b e r e k i n a d i s k i d e t u

Bl/I

IZAN Zt N IW'.ZAl A M i l . ZI \

d u e a , g i / . o u - c m a k u m c c i b e k a t u e u k o n t u a k eskatu gabe. 1 l o r r e l a
dago Jainkoa g u r u t z e a n : ez g u r c okerrak sakttz.cn, bere b a r k a m e n a es-

ola b i z i izan z i t u e n Jesusek bere azken o r d u a k ? Z e i n izan zen liaren

kaintzen baizik.

jarrera hilketa-tinean? K h a n j c l i o c k ez d i o i e i n o l a k o arretarik jartzen harn sentipenak aztertzeati. Bizi izan zen be/ala h i l zela Jess gogorarazten digure, besterik gabe. Eukasek, esate barcrako, jesusen azkenerainoko

G U R U T Z I l . I Z A T U F . K I N BAI'l'RA

onberatastma a z p i m a r r a t u n a h i izan d u , m i n e z d i r e n e k i k o gertutasuna,

b a r k a t z c k o gaitasuna. K o n t a t z c n duenez, maitattiz h i l zen Jess.

K r i s l a u - e l i z c z htela dago m u n d u a , guztietan ( u i r u t z i l t z a t u a r c n irttdia

CLirutzera b i d e a n doazen epaituen i b i l b i d e a i k u s t e n ari d e n jendet/a

b u r u dla; baita, zoritxarrak g u r u t z e ra j o s i r i k , z u z e n g a b e k e r i a eta z o -

artetik, e m a k u m e batzuk hurreratu dir jcstisengana negarrez. E z i n dure

korarzea noztzen ari d i r e n g i z o n era e m a k u m e z hetera ere: z a i n k e r a -

hala sufritzen i k u s i . Itzuli zen Jess haiengana eta beti begiratu izan

rik gabeko g a i x o a k , t r a t u txarrak jasaten d i t u z t e n e m a k u m e a k , z o k o -

zien s a m u r t a s u n beraz begiratu z i e n : Ez egin negarrik niregatik; egiztie

r a t u t a k o a d i n d u a k , n e s k a - m t i t i k o b o r t x a t u a k , p a p e r i k eta e t o r k t z u n i k

negar zeuengatik eta zeuen seme-alabengatik. Hrrela j o a n zen Jess

gabeko e t o r k i n a k . E t a iendetza - j e n d e t z a i k a r a g a r r i a - , gosetean eta n-

gtirutzera: bere o i n a z e t a n p e n t s a t u gabe, a m a gajo baietaz arduratu/..

serian h o n d o r a t u t a , m u n d u /.abalean.

336

3 3 7

43

Z a i l a da, kristauek t o k i guztietan txertatu d u t e n gurutze h o r r i b a i n o

itxaropen gehiago d a r i o n beste s i n b o l o ederragorik aurkitzea: gurutzean

ISEKA E G I N A L A DEI

i l t z a t u t a k o J a i n k o a r e n oroitzapena, eta gure m u n d u h o n e t a n z u z e n -

EGIN

gabeki sufritzen ari d i r e n errugabe g u z t i e k i n bat e g i n z u e n liaren o r o i garri iraunkorra.

J a i n k o a k g u r e k i n batera sufritzen duela gogoratzen d i g u geure g u rutzeen e r d i a n a l t x a t u i a k o g u r u t z e h o r r e k . J a i n k o a r i m i n ematen d i o
K a l k u t a k o haurren goseak, s u f r i t u egiten d u Iraken h i l eta tortura tu d i i t i z t e n e k i n , negarrez ari d a egunez egun beren etxcctan trattt txarra asotzen d u t e n c m a k u m e e k i n . E z i n argi tu t l u g u hainbeste zoritxarren azk e n erroa. Eta j a k i n g o bagenu ere, ez l i g u k e asko l a g u n d u k o h o r r e k .
J a i n k o a k g u r e k i n batera s u f r i t z e n d u e l a da d a k i g u n bakarra. Ez. gande

I Ierria begi ra zegoen. Agintariek, berriz, Jesusi burla egiten zioten,

esanez:
-Besteak salbatu ditik; salba dezala bere burua, Jainkoaren Mesas,
hautatua, baldin bada.
Soldaduek ere irri egiten zioten; ondoraturik, ozpina eskaini zioten eta esan:
(udueii errege baldin bahaiz, salba ezak heure burua.
Honako idazkun hau zuen burilaren gainaldean: "I lau juduen

gure b a k a r d a d e a n u t z i r i k .
B a i n a i k u r handienak ere galhideratu egin litezke, baien egiazko e d u -

erregea da".

kia b e h i n eta herriro b c r r e s k u r a i u ezean. Z e r atlierazten tlu gure artean

Zintzilik zeuden gaizkileetako bat Jesusi irainka ari zitzaion, esanez:

h a i n f i n k a t u a d u g u n C i u r u l z i h z a t u a r e n i r u d i a k , Jainkoaren hainbat eta

- E z al haiz, hada, bi Mesias? Salba ezak heure burua eta salbatu gu ere.

h a i n b a t seme-alabaren oinazea, bakardadea, t o r t u r a , s u n t s i p e n a i k u s -

Baina besteak errieta egin zion hori zioenari:

ten ez b a d i t u g u m a r k a l u t a b o r r e n aurpegian?

- E z al duk Jainkoaren beldurrik, zi gorra jasaten hagoela ere? G u -

Bai al d u i n o l a k o z e n t z u r i k gure b u l a r gainean gurutzea eramaleak,

b a k l i n eta gure o n d o a n o i n a z e i a n den hainbat pe asonaren gurutze t x i -

rea legezkoa duk, geure egintzengatik merezia haitiagu; baina honek

ez dik okerrik egin.

k i e u a ere eratnateko gai ez bagara a l d i berean? Z e r z e n r z u dute gur-

( e r o , gainera tu zuen:

tziltzatuari ematen d i z k i o g u n m u s u e k , m u n d u b o n e t a n g u r u t z i l t z a t u t a

Jess, oroit zaitez nitaz errege izatera iritsiko zarenean.

b i z i d i r e t i e n g a n a k o m a i t a s u n a , o n a r p e n a eta gertutastma

Jesusek erantzun zion:

p i z t e n ez

Benetan diolsut: G a u r nirekin izango zara paradisuan ( L u k a s

bada geure bibotzetan?

G u r e gezur era k o l d a r k e r i a k uzten d i t u agerian, beste i n o r k ez. be-

23,35-43).

zala, g u r u t z i l t z a t u a k . Bera da, g t i r u t z c k o isiltasunetik, gure fedea re n

burgeste-bitlearen, gure o n g i z a t e r a e g o k i t z e a r e n eta oinazetan d i r e n e k i k o gure a x o l a r i k ezaren epailerik z o r r o t z eta apalena. Gurutzean i i -

ZER

EGIN, I S E K A A L A D E I ?

t z a t u t a k o J a i n k o a r e n m i s t e r i o a g u r t z e k o , cz d a aski A s t e S a n t u a osp a t z c a ; b c h a r r c z k o a d a astetik astera g t i r u t z i l t z a t u c n g a n a

hurreratzea.

338

gehiago

L u k a s e k antzu tragikoz dakargu Jesusen agona, i n g u r u a n dituenen iseka

eta txantxa artean. E z d i r u d i i n o r k o n t u r a t z e n d e n i k harn cskaintzaz.

339

I n o r k ez d u Jainkoak gizakiari z u z e n d u r a k o begi rada errukitsua ilcusi h a -

MARTIRI ZINTZOA

rn a u r p e g i a n .
A p u r bat u r r t i n a g o t i k , erijio-aghitariek eta herriak, h i t z e z eta

K r i s t a u o k h a i n b a t izen e m a n d i z k i o g u ( u r u t z i l t z a t u a r i :

berrerosle,

k e i n u k a , seka egiten z i o t e n Jesusi: Besteak salbatti d i z k i k ; salba de-

salbatzaile, errege, askatzaile... E s k e r o n e z b u r r e r a gaitezke h a -

zal bere b u r u a , J a i n k o a r e n Mesas, h a u t a t u a , bada. P i l a t o r e n s o l d a -

rengana: h o n d a m e n d i t i k atera g a i t u . H u n k i l u t a begira d i e z a i o k c g u :

d u e k , Jess egarriz i k u s t e a n , ardo o z p i n d u a eskaini z i o t e n , barre e g i -

nork cz gaitu hrrela m a i t a t u . Besarka d e z a k e g u , gure s u f r i m e n d u eta

ten z i o t e n b i t a r t e a n : Juduen errege b a l d i n babaiz, salba ezak heure

n a h i g a b e e n artean i n d a r r a a t i r k i t z e k o .

burua. (atiza bera esan z i o n h a r e k i n batera g u r u t z e a n j o s i t a k o g a i z k i l e batek ere: Ez al h a i z , bada, hi Mesas? Salba ezak heure burua.

E c h e n k r i s t a u e n artean beste izen h a u ere e m a t e n z i o t e n : martiri;

h a u da lckuko, testigtt. Apokalpsi i z e n e k o i d a z k i batek - 9 5 .

une

Elirti b i d e r ere ageri da E u k a s e n pasarte h o n e t a n Salba ezak heure

i n g u r u a n i d a t z i a - (urtitziltzatu h o r r e t a n martiri/lekuko leala i k u s -

burua d i o e n iseka h o r i . Z e r Mesas izan litekc, bere b u r u a salbatzeko

ten d u . J a i n k o - m a i t a s u n a r c n eta a z k e n e k o e k i n bat e g i n d a k o hizieraren

gauza ez bada? Z e r n o l a k o erregea izan litekc? ola salbattiko tlu bere

l c k u k o leial agertzen zaigu Jess g u r u t z e t i k . Ez d e z a g u n h o r i i n o i z

herria E r r o m a r e n z.apalkuntzatik, bere agona z a i n r z e n d u t e n lau s o l -

ahaztu.

d a d ttri ezin b a d i e ibes egin? ola e g o n g o ta Jainkoa harn alde, askatzera ez h a d a t o r k i o ?

B i k t i m a e r r t i g a b e e k i n h a i n b e s t e r a i n o bat egin zuenez, h a i c n a bezalako a m a i e r a izan z u e n . T r a b a egiten z u e n harn h i t z a k . U r r u n e g i

Elainbeste isekarcn e r d i a n , b a t - b a t c a n , laguntza-eskari bat: Jess,

joan z e n , J a i n k o a z era harn j u s i i z i a z h i t z egitean. E z I n p e r i o a k , ezra

o r o i t zaitez nitaz errege izatera i r i t s i k o zarenean. Beste gaizkilea d a : Je-

l e n p l u a k ere ezin z u t e n o n a r t u . A k a b a t u egin behar z e n . B a h t e k e ,

susen c r r u g a b c t a s u n a igarri, bere errua a i l o r t t i eta tiste osoa J a i n k o a -

P a u l o bere g u r u i z c a r c n teologa lan tzen hasi b a i n o l e h e n , gugaiik h i l

ren b a r k a m e n e a n arriz, gogoan izateko eskatzen d i o Jesusi. Jesusek be-

da, gu a z k e n e r a i n o babcsicarrcn, Jainkoa z o k o r a t u e n l a g u n t z a i l e

rehala erantztiten d i o : G a u r n i r e k i n i z a n g o zara paradisuan.

gisa atirkezrera aiisartu zclako ustea z a h a l d u t a egotea G a l i l e a k o he-

Biak

tlautle h i l - z o r i a n o r a i n , babesik gabe, c z i n t a s u n e a n . ( a u r heran, o r dea, elkarrckn e g o n g o ttira b i a k A i r a r e n b i z i t z a g o z a t z e n .

hartsuen artean.
(urutziltzatuari begiratzean, g o g o a n izan b c h a r k o g e n i t u z k e , bes-

N o r a k o geundeke g u , J a i n k o a r e n B i d a l i a k bere salbamena b i l a t u eta

terik gabe, h i s t o r i a n b a r n a n e k e p e a n eta l a i d o e n arrean, ia d e n o k

h i s t o r i a k o g u r u t z i l t z a t u e k i n b e t i k o lotzen d u e n g u r u t z e h o r r e l a t i k ibes

a h a z t u t a , s u f r i t u d u t e n , s u i r i t z e n ari d i r e n eta s u f r i t i i k o d u t e n b i k t i m a

egingo balti? o l a sinetsiko g e n u k e J a i n k o h o r r e t a n , geure h c k a t u a n eta

czczagtin guztiak. Iraina litzateke (urutziltzatuari rntn ematea, o t o i t z

heriotzaren a u r r e k o gure c z i n t a s u n e a n h o n d o r a t u t a u t z i k o bagintu?

egitea edo g u r t z c a eta u n e berean i n o l a k o a x o l a r i k gabe bizitzea g e u -

( a u r ere b a d i r a G u r t i t z i l t z a t u a r i barre egiren diotenak. E z d a k i t e zer

rea cz d e n oinazearen a u r r e a n .

ari d i r e n . Ez liokete M a r t i n L u t h e r K i n g - i egingo. H i s t o r i a k e m a n d u e n

G u r u t z e a desagertu egin da gure etxe eta e r a k u n d e e t a t i k ; g u r t i t z i l -

g i z a k i r i k gizakoienari ari dir b u r l a k a . Z e i n da, J a i n k o a k m u n d u a r e n o i -

tzatuek, ordea, h o r jarraitzen dute. E g u n e r o i k u s edo e n t z u n d i t z a k e g u

nazeenganako d u e n gertutasuna G u r u t z i l t z a t u horren aurrean o n d o e n

e d o z e i n albistegitan. G u r u t z i l t z a t u a , g u r u t z e t x i k i batean izan gabe ere,

islatzen d u e n jarrerarik b i d e z k o c n a : barre egitea ala l a g u n t z a eskatzea?

gosetearen eta gerratearen b i k t i m a errttgabeetan, b i k o t e k i d e e k h i l d a k o

340

341

e m a k u m e z k o e t a n , " t x a i t i p e t a n " u r p c r a t u t a i t o t a k o e t a n . . . ikasi b c -

g u r u t z e a r e n i n g u r u a n , b a i n a baita g i r o a r r i s k u t s u a ere aldi berean, b a l -

harko genuke gurr/en.

d i n era (urutziltzatuari leialtasunez jarraitzetik desbiderarz.cn b a g a i t u

G u r u t z i l t z a t u a aitortzea ez d a fede-aitorpen h a n d i a k eginez b a k a r r i k

eta g u r u t z c r i k gabeko kristati-fedearen ametsetan h i z i t z e r a b a g a r a m a -

luirurz.cn. H a u d a J a u n era Salbarzailetzat harLzeko erarik o n e n a : hark

tza. G u r u t z e a n m u i n ematen d i o g u n u n e a n e n t z u n b c h a r k o g e n u k e be-

bezala jokatzca, zuzcntastin guztiaren aurka oiuazctan d i r e n c k i u bar egi-

reziki Jesusen d e i h a u : ire o n d o r e n e t o r r i n a h i d u e n a k . . . bar heza

nik.

bere e g u n e r o k o g u r u t z e a eta jarrai biezat.

( u r u t z e a hots egitea, g u r u t z i l t z a r u e n g a n a z c r b i t z u - j a r r e r a z b u r r e ra tzca da Jesusen jarraitzaileontzat; justizia jart/.ea, babesik ez. d u t e n c i

GliRTZr.A HAK'l U

abustiak egiten z a i z k i c n gtineetan; e r r u k i a hots egitea, mine/, d i r e n e k i k o axokigabekeria besterik e z d e n k ' k u e t a n . I l o r r e k gatazka, gahz.es-

[csu.s g u r u r z e a n josi z u t e n c k o pasarreak bere jarrairzaileoj gogoratz.cn

pena era m i n a e k a t r i k o diz.kigu; b a i n a h o r i i z a n g o d a K r i s t o r c n g u r u -

d i g u n e z , l i a r e n erregetza ez da ospe era a g i n t c z k o erregetza, c r a b a t e k o

tzea h a r t z e k o gure era berezia.

z c r b i t z u , maita.sun era eskaintza b a i z i k ; eta h o r i , g i z a k i a g a i t z e l i k , bek a t u r i k era heriot/atik askatz.cko eskainia, gainera.
"(urutzearen

G u r u t z i l t z a t u a r c n i r u d i a k gaur gtirutz.ihzatui ik b i z i d i r e n e n a u r pegiak e z k t i t a t z e k o d u e n a r r i s k u a z o h a r t a r a z t e n gaitu b e h i n eta berriz

garaipena hors egitera o h i i u r i k , gurutzih/.aiuak ez

J o h a n n Batist M e i z telogo k a t o l i k o a k . O n g i z a t c a a n h e r r i a l d e i a n ger-

d u e l a i t x u r a h u r s e z k o g a r a i l c - i z a t e a r c k i n i n o l a k o zcriku.sirik ahazteko

tacra oso larri bat ari da h c d a t z e n : G u r u t z e a k cz d u jada i n o r k c z k a -

a r r i s k u h a n d i a d u g u ; h o r i ahaz.tuz. gero, izan ere, c d u k i r i k gabe u t z i k o

r/cn, ez. d u i n o l a k o e z t e n i k ; Jesusi jarrait/earen tenrsioa g a l d u d u , ez

g e n u k e J a i n k o a k bere .sorkarici c s k a i n i t a k o k c i n u bi ka i nena. (itit utzca

d u i n o l a k o arduratara deitzen: oso bes tela, h o r i e l a t i k askatu egiten du.

cz d a , g u k barro c r a k u l s de/akegun nolabaiteko g a r a i k u r r a , geu ere hor

h i l zen aren j a r r . i i b i i l c a belel/.cra g o n b i d a t z e n gaituen J a i n k o - m a i i a s u n
g u r u t z i l t z a t u a r c n seinalca b a i z i k .

l'.z ote t l u g u b e r r i k u s i bebar zein den G u r u t z i h z a i u a g a n a k o gure

egiazko jarrera? k z ote d u g u jarrera arduratsu ca k o n p r o m e t i t u a g o z h u rrcratu behar harengana?

K r a k u t s i d i g u n m a i r a s u n b o i u l o g a b c a g a r i k Jainkoari eskerrak e m a n
beharra sentitzen d t i g u l a k o abesten, gurtz.cn eta n i u s u k a i z . c n d u g u
K r i s i o r e n g u r u t z e a , b a i n a Jesusek l e h e n - l c h e n i k eskatzen d i g u n a e z d a

O R O I T ZAITIV. NI'lAZ

gurutzcari m u i n ematea, norberak berea eraman dezala b a i z i k . l.ta h o r i

liaren o i n a t z a k era arduratsu eta k o n p r o m e t i t u a n j a r r a i t u z egiten d a ,
bid horrek l c h e n a g o edo b c r a n d u a g o Jesusen zorte berean parte hartzera e r a m a n g o gaituela j a k i n i k .

geure g a i n h a r t z e k o a s m o r i k izan g a b e O n g i z a i n d u behar d i t u g u , h o -

342

pa k o zen ha i i hcrrialderan egin diren estatistika-ikerketek erakusten d u tenez; are gehiago, o r a i n d i k : ledc horrek ez d u jada i n o l a k o i n d a r r i k c d o

E z i n g i n t c z k e jarrera p o s i t i b o z urreratu g u n u z e a r e n mistei iora, h u r a

rregatik, o s p a k i z u n - m o t a b a t z u k , g i r o erakargarria sor

B i z t a n l e e t a t i k % 4()k b a k a r r i k sinesten d u gaur b e t i k o b i z i t z a , k u r o -

bailezakete

c s a n a b i r i k e g u n e r o k o b i z i t z a n asko eta askorenrzat.

G e u r e artean ere b e h i n b a i n o gehiago tan f r o g a t u izan d t i d a n e z ,
beste h a u d a h a r r i g a r r i e n a estatistika h o r i e t a n : asko d i r e l a J a i n k o a g a n

343

sinesten chtela d i o t e n a k eta, u n e berean, h e r i o r z a r e n o n d o r e n ezer ez

uztea; d e n a J a i n k o a r e n m a i t a s u n s o r t z a i l e t i k txaroten d u g u l a , b c r i o -

dagoela uste d u t e n a k .

tzaren m i s t e r i o a r e n aurrean b i h o t z a z a b a l i k egotea.

R e t i k o b i z i t z a sinestea, ordea, ez d a k r i s t a u b a t z u e n ustea, g i z a k i a -

H o r i x c izan zen, h a i n z u z e n , Jesusen o n d o a n g u r u t z i l t z a t u z u t e n

ren z o r i o n beteaz a r d u r a t u d e n j a i n k o a g a n sinesieak dakarren o n d o -

gaizkilearen o t o i t z a ere. H i l t z e r a k o a n , g i z o n hark e z z u c n erabat J a i n -

r i o a b a i z i k . Bere J a i n k o - i z a t e a r e n erro s a k o n e n c t i k s o r k a r i g u z t i e n az-

k o a r c n era K r i s t o r e n eskuetan jartzea b a i n o ezer b o b e r i k a u r k i t u : Je-

ken ona bilatzen duen jainkoa.

sus, o r o i r zaitez n i t a z , errege izatera i r i t s i k o zarenean. la l e d e d l i -

Cjogora d e z a g u n . ezer b a i n o lehen, h c r i o t z a deia d e n o i i r i t s i k o z a i g u n gertaera lazgarri eta g o g o r r e n a . A l i e r r i k a k o a d a h o r i a h a z t u n a h i

nn iza t h a i n kontsolagarria den eraniztuta jaso z u e n : Benetan diotsut:

gaur n i r e k i n izango zara paradisuan.

izatea. H e r i o t z a h o r dago, egtinetik egunera gertuago. A u r p e g i i l u n eta

z e n t z u g a b e z ageri z a i g u n eta gure n a h i , b o r r o k a eta a s m o a k zertan
a m a i t u k o d i r e n i k u s t e n uzten ez. d i g u n h e r i o t z a . I Ior a m a i t z e n al da

K Z K U T U K O ITXAROPENA

guztia? H o r basten al da egiaz benetako bizitza?

Inork ez d u d a i u z i c n t i h k o r i k , ziurtasunev. ezer esan ahal izateko; he-

T x i k i t a i i k d a k i g u d e n o k h i l egin behar d u g u l a . B a i n a heriotzak gure-

r i o i z a r c n o n d o r e n cz dagoela ezer "sinesten d u " arcoak, b a i n a ez. d u

k i n z e r j k u s i r i k ez b a l u bezala b i z i gara. B c r c z k o a dla tiste d u g u bes-

froga zienriPikorik h o r i c g i a z u u u ahal izatcko. bededunak "sinesten du

teak hiltzea, baita benetan p c n a t u k o gaituen pertsona m a i t a t u h o r i e n

b i z i herria d u g u l a z a i n , baina berak ere ez d u z i e n t z i a r e n c r c m u k o i n o -

h e r i o t z a g c r t a i z c u denean ere. K o s t a egiten z a i g u getik ere h i l beharra

l a k o f r o g a r i k . D e n o k gara erabat ez.jakinak ca a b u l a k b c r i o t z a r e n

d u g u l a onartzea. K z d u g u ezagun cz. z a i g u n u r r u n c k o e g u n e n

misrerioari dagozkionctan.

g c r t a i u k o d e n i k ukatz.cn erabat. Berezia ta gurc tikapena. (darlos ( bas-

Jcstikristoren Jainkoaganako crabateko konfiantzatik daior Kristaitn i t x a r o p e n a . j e s u s e n b i z i t z a r i b u r u z k o m e z u eta e d u k i giizek

gizakiek indarrez. b i l a . b a i n a l a i n k o a k b e t i k o b i z i t z a r a k o berpiztua-

batean

tilla del B i n o p s i k i a i r a cntzutetstiak d i o n e z , ukazio emozionala ornen

gurea; eta h o r r i esker ornen gara i n o i z h i l k o cz. bagina bezala b i z i ca
aurrera p r o i c k t a i z c n jarraitzeko gauza.

tiste s e n d o horretara garamat/ate: I leriorzak cz. d u azken h i t z a . Bada

1 lala era g u z t i z ere. epe g u i x i - a s k o balean curen h c r i o t z a bera h i z i k o

bere sent eta akibek, g u z t i a r e n g a i n e t i k , b a i l a b c r i o t z a r e n bcraren g a i -

d u t c l a k o n t z i e n l c k i s u m a t u z hizitzera b e h a r t u t a t l a u d e i i perrsouen

n e t i k ere, z o r i o n a c z a g u t u d e z a g u n " t c n i a t t i r i k " d a b i l c n J a i n k o b a l .

egoera gero ca ugariagoak cragiten ari da m e d i k u n t z a m o d c r n o a i e n ga-

J a i n k o h o n e t a z f i d a gaitezke.

rapena. C k i r a k o e d o n o r i gerta d a k i o k c gaur hil ala hiziko e b a k u n t z a

b e d e d u n a k , beste e d o n o r k bezala, babesik gabe eta a l u d i k u s i e n d u

bere b u r u a h e r i o r z a r e n a u r r e a n ; Jesusek berak s u m a t u bezala,

bes-

taleje. Bere bizitzaren s a k o n e n e t i k , ordea, bada, h c r i o t z a b a i n o harago,

J a i n k o a z fidatzcra eta jesusek esandako h i t z berak esatera deitzen d i o n

egin bebar zarca c d o g a i x o t a s u n t e r m i n a ! baten t r a t a m e n d u e n

menpe

jarri beharra.
Kra ezberdinetakoak izan daitezke erreakzioak. O h i k o a d a bat-batean
b c l d u r r a stimatzca. Pertsonak harrapatuta

i k u s t e n d u bere b u r u a ;

zerbait: Aita, zure esktietan jartzen d u t b i z i a - . H o r i d a k r i s t a u - f e d e -

a h a l m e n i k gabe. b i z i a ken d i e z a i o k e e n gairzaren aurrean.

a t c n m u i n garranrztsuena: j a i n k o a r i b e t i k o b i z i r a arte m a i t e g a i t z a n

s o r t z e n dir galdera k e z k a g a r r i a k : I Id egin behar ote d u t dagoeneko?

344

Berehala

343

N o i z eta o l a i z a n g o da? Z e r s u m a t t i k o d u t u n e horretan? Z e r gerta-

44

tu k o da gero? D e n a h e r i o t z a r e k i n a m a i r u k o ote? E g i a i z a n g o ote, J a i n k o a r e k i n aurrez ature a u r k i t u k o naizela?

E M A U S K O IKASEEAK

G a l d e r a h o r i e k , l a r r i m i n e z k o jarrera e r r e p r i m i t u batez edota n o r berak b e h i n eta berriz gorelean eginak badira, ez d u t e i n o l a k o o n i k egiren. Bestelakoa izan behar d u jarrerak. Egunerokotasunaren oparia inoiz.

Egun hartan h e r a n , ikasleetako bi Emaus izeneko herri x ka batera

b a i n o s a k o n t a s u n b a n d i a g o z b i z i t z e k o unea d a . M a i t a s u n eta egia

zihoazen, Jerusalcmdik hamaika kilometrora. Gertakari guztiotaz

haneliagoz b i z i t z e k o a u k e r a . J a i n k o a g a n a k o k o n f i a n t z a g a l d u gabe, la-

mintzo ziren elkarrekin. la, hizkclan eta eztabaidan ari zirela, Jess

g u n m i n a r e k i n h a r r e m a n a k h k i e r a i u z , n i e d i k u e i laguneluz, duinta.su-

bera ondoratu zitzaien eta heraickin joan zen. Baina ikasleek begiak

nez eta asko s u f r i t u gabe b i z i t z e k o unea, alegia.

itsu zituzten eta ez zulen ezagulu. Jesusek esan zien:

Joan den m e n d e a n ospe h a n d i a izan zuen Reil d o k t o r e a k zioenez,

bizia d a gaixo sendaezinek gahz.en d u t e n a ; ez, ordea,

itxaropena.

I lauxe da senda ezin denaren apustti h a n d i e n a : i i x a r o p e n i k ez galtzea.

B a i n a z e r i a n itxaron? N o r e n g a n itxaron? h a i n lint raigo irakasleari e n t z u n n i o n b e h i n itxaropen jator batez. hit/ egiten. 1 leilelerberg-ko 1 I.

Zeri buruz zoazte bidean elkarrekin bizketan?

Haiek gelditu egin ziren, eta beraietako batek, KleoPas zeritzanak,
honela erantzun zion:
- Z e u izango zara egun hauetan Jerusalcmen gertatu dena jakin ez
duen kanpotar bakarra.

Bliigge m e d i k u a r e n ikerketen arabera, i t x a r o p e n horrek hartzen ornen

Zer gertatu da, bada? esan zien hark.

d u pertsona bcriotzaren ataran, baita i n o l a k o e r l i j i o r i k bizi ez d u t e n e n

Haiek erantzun zioten:

arican ere. Iiz m u n d u h o n e r a k o , cz b i z i t z a b o n e t a k o gauzetara, baizik

- J e s s Nazaretarrarena; profeta handia zen hitzcz eta egitez Jain-

eta zehazru gabeko /.crbailctara bideratua dagoen ela gizakiaren a s m o

koaren eta herri osoaren begielan; baina gure apaizhuru eta aginta-

sendo ca /iur lege/. u l c r i u i a k o bizitzaren aldera d o a n itxaropen gordea.

riek lieriotzara kondenatu dute eta gurutziltzatu. (ule uste genuen be-

J a i n k o a g a n sinesten d u e n gaixo seiidaeziuak J a i n k o horren eskueian

rak askatuko zuela Israel; baina badila biru egun hori gertatu dla.

uzten d u b i z i - i r r i k a h o r i g u z t i a . Bigarren m a i l a k o a egiren zaio g a i n c -

Egia da gure arteko emakume batzuek harriturik utzi gaituztela: goi-

rakoa. Iraganeko hutsegiicck, dcsleiairasunek edo biziera eskasak ez dute

zean goiz joan dir hilohiia eta ez ornen dute gorpua aurkitu; gainera,

g a r r a u t z i r i k une h o r r e t a n . J a i n k o a r e n bihotz. o n a eta s a l b a i u e n - i u d a r r a

Jess bizi dla esan dieten aiugeru batzuk agertu zaizkiela esanez eto-

dir b a l i o d u t e n a k . H o r r e g a t i k , g u r u t z e a n h i l z o r i a n zen g a i z k i l e a r e n

rri zaizkigu. Guretako balzuk ere izan dir hilobian eta emakumeck

a n t z e k o o t o i t z a d a r i o h a l a k o g a i x o a r e n b i h o r z a r i : Jess, o r o i t zaitez

esan bezala aurkitu dute guztia; baina bera ez dute ikusi.

n i t a z , errege izatera i r i t s i k o /.arencan: uste o n e z betetako lagtmt/.aeskaria, b a r k a m e n - e s k a r i a eta J a i n k o s a l b a t z a i i e a r e k i k o fede h i z i k o a i torpena bereziki.

O r d u a n Jesusek esan zien:

- B a i buru gutxikoak zaretcla, bai motelak profetek esanak sinesteko!
Ez ote zuen Mesiasek hori guztia sufritu behar bere aintzara iristeko?
Eta, Moisesengandik hasi eta profetaz profeta, Liburu Santuek berari buruz zioten guztia azaldu zien. Zihoazen herrixkara hurbildu

346

347

zirenean, aurrera jarraitzeko keinua egin zuen Jesusek, baina haiek

g u z t i a g o r a b e h e r a , ikasle haiek Jesusengan

p e n t s a t z e n , hartaz h i t z

arren eta arren eskatu zioten:

egiten, hartaz g a l d e z k a jarraitzen dute. E t a o r d u a n t x e , h a i n z u z e n , ber-

- G e l d i zaitez gurekin, berandu baita eta iluna gainean dugu.

taratzcn zaie i b i l b i d e r a B e r p i z t u a . G i z o n - e m a k u m e e k Jess o r o i t z e n

Eta berrian sartu zen haiekin gelditzeko. O n d o r e n , elkarrekin ma-

d u t e n e a n era harn m e z u a r e n n a h i z b i z i a r e n csanahiaz galdezka ari d i -

haian jarri ziren, eta Jesusek, ogia harturik, zatitu eta eman egin zien.

renean, b a n t x e d a g o bera ere, berrn dla o h a r t z e k o gauza ez b a d i r a

O r d u a n , begiak ireki zitzaizkien eta ezagutu egin zuten, baina Jess

ere.

desagertu egin zitzaien begien aurretik. H a i e k elkarri esan zioten:

- E z al geneukan barrua sutan, bidean Piburu Santuak azalduz mintzo zitzagunean?
Berehala jaiki eta Jerusalemera itzuli ziren; eta I lamaikak eta
haiien lagunak bildurik aurkitu zituzten, honela ziotela:

E z d e z a g u n m i r a r i h a n d i r i k i t x a r o n . Jesusen c b a n j e l i o a e n t z u n eta
harn hitzak hausnartzerakoan, i n o i z barrua sutan d u g u l a s u m a t u bad u g u , gure o n d o a n d u g u l a k o a r c n adierazgarri d u g u b i z i p e n h o r r i .
Pbanjclariak bigarren cspericntzia gogorarazien digu o n d o r e n . E u karistiaren b i z i p e n a d a . Ikasleek gerarazi egiten d u t e biliaria, E m a u s

- E g i a da! Piztu da Jauna eta Pedrori agertu zaio.

deritzan h e r r i x k a n e l k a r r e k i n afaltzcko. K e i n u a xtimetasuncz emana d a -

Bi ikasleek bidean gertatua eta ola ogia zatitzean ezagutu zuten

tor, b a i n a era a m u l t s u a n k o n t a t u a . M a h a i berean parte harrzera eseri

kontatu zieten ( L u k a s 2 4 , 1 3 - 3 5 ) .

dir nekattita d a t o z e n b i d a r i a k . Batak bestea adiskidetzat hartu d u era

e l k a r r e k i n hartu d u t e bid l u z e k o nekeen atsedena. O r d u a n izan zen
ikasleei begiak ireki z i t z a i z k i e n unea eta o h a r t u z i r e n Jess h u r a zela

IIXAIOI'KNA

BERRI.SKUIIAIV

beren b i z i c n janari, berak eustcn z i c l a n e k e e t a n , baita b i d e r a k o i n d a r

e m a t e n ere.

B e r p i z m a r e k i n topo egiteko hideak erakusten d i z k i g u t e Pazko-idatziek.

I n o i z , l i t e k e e n a h u l e n a bada ere g u r c b i z i p e n a , eta eukarisria o s p a -

E m a u s k o pasarte hau d a , /.iurrenik, adierazgarriena ela, e z h a i r i k gabe,

tzean gurc e g u n c r o k o i h i l b i d e r a k o i n d a r b e r r i t u r i k a u r k i tzen bagara, go-

hikainena.

gora d e z a g u n Jess dla b i z i a eta fedea e l i k a t z c n d i z k i g u n a .

I Iasieratik berratik d a t o r o n g i azalduta ikasleen egoera; areago, gaur

hertan geu egon gaitezkeen egoera islatzen d u . Ikasleek sinesteko behar d e n guztia dute, itxuraz. Kzagutzen d i t u z t e Itun Z a b a r r e k o idatziak,

O l N A R R I Z K O BI ESPER) E N T Z I A

b a i t a jesusen m e z u a , j a r d u n h i d e a eta g u r u t z e k o h e r i o t z a ere. k n t z u n a

d u t e Jess b e r p i z t u d e l a k o m e z u a ere. E m a k u m e e k jakinarazi dicte b i z i

U r t e a k j o a n alala, oso arazo erreal b a l hasi zen k e z k a s o r t z e n berez

izan t i u t e n a , bai eta adicrazi ere bizi dcla. D e n a a l f e r r i k a k o a d a . Ikas-

k r i s t a u e n elkarteetan. P e d r o k , M a r a M a d a l e n a k eta beste ikasleek oso

leek b i d e a r i jarraitzen d i o t e , tristurak eta etsipenak jota. Jcsusengan ja-

b i z i p e n bereziak i z a n z i t u z t e n , h i l o n d o r e n b i z i r i k agertu z i t z a i e n

rria z u t e n i t x a r o p e n a itzali e g i n zaie, g u r u t z e k o p o r r o t a dla bid.

Jesusekin t o p o e g i n z u t e n e a n . B i z i p e n h o r i e k Jess b e r p i z t u a n sines-

E b a n j e l a r i a b i bid p r o p o s a t z e r a dator, B e r p i z t u a g a n a k o fede b i z i a

berreskuratzeko. Jesusen beraren h i t z a entzutea d a lehena. G e r t a t u d e n

348

tera e r a m a n z i t u z t e n . B a i n a ola p i z t u eta e h k a zezaketen fedea j a r r a i t z a i l e e n taldera b e r a n d u a g o e t o r r i zirenek?

349

H o r i x c d a gaur ere gure arazoa. G u k ez d u g u izan lehen ikasleek h i z i

JESUSEKIKO H A R R K M A N

ZUZEN A

izan z u r e n B e r p i z t u a r e k i n egon izanaren esperentziarik. Z e i n d a g u k

izan d e z a k e g u n bizipena? H o r i d a E m a u s k o ikasleen pasarteak agerian

E m a u s k o b i d e a n , triste i t x u r a z d o a z ikasle b i . E z dute j o m u g a r i k eta

jartzen d i g u n gaia.

h e l b u r u r i k . Itxaropena itzali zaie. j e s s desagertu egin da beren b i z i -

Bata eta bes rea etxera d o a z , k o p e t i l u n era m i n d u t a . Itzali egin zaie

Jcsusengan z u t e n Fedea. E z d u t e h a r e n g a n d i k ezer espero. A m e t s bat

tzetatik. H i t z egin eta eztabaidatzen dute hartaz, b a i n a b i z i r i k h u r r e raiz.cn z a i e n e a n , begiak i t s u z i t u z t e n eta ez z u t e n ezagutu.

izan da g u z t i a . O h a r k a b e a n bada ere, a t z e l i k d o a k i c n Jess patera i r i -

Jesusek oso bestcla ikusten zituen b i n a b a b i d a l i zituenean: biziaz gai-

rsi eta b a i e k i n egiren d u b i d e a . Eukasek h o n d a azaltzen d u egoera: Je-

n e z k a , etxe b a k o i t z e a n bakea k u tsa tzen, J a i n k o a g c r i u dagoela era g u -

ss beraiekin joan z e n . B a i n a ikasleek begiak i t s u z i t u z t e n eta cz z u -

taz a r d u ra tzen d d a hots egiten.

len ezagutu. Z e r egin dezaketc, b a i e k i n batera doala sumatzen hasreko?

Ikasle haiek Jess ez ahaztu izana da h e m e n g a r r a n t z i i s u e n a ; hartaz
mintzo ziren elkarrekin; profeta h a n d i gisa esan z i t u e n a k ca egin
z i t u e n a k gogoratzen z i t u z t e n ; utzi egin zioten czezagun hari gertatut a k o c n azalpena e m a t e n . B e g i a k ez z i t z a i z k i e n bat-bateau ireki, b a i n a
barrita sutan nabaritzen hasi z i r e n .
I l o r i d a g u i e elkarteetan lebenik eta b e h i n behar d t i g u u a : Jess go-

Bi ikasleok, i t x u r a z , behar d e n g u z t i a d u t e fedeari b i z i r i k etisteko,

b a i n a haien b a i t a n zerbait h i l d a dago. E z a g u t z e n d i t u z t e I d a z t e u n a k :
horrek, halcre, ez die ezertarako balio. E b a n j e l i o a e n t z u n dute G a l i l c a n :
iraganeko ametsa irtidtzcn zaic g u z t i a . Jess b i z i dla z i o e n abisua ere
irirsi zaie: e m a k u m e e n gauzak; n o r k s i n c i s lezake h o r r e l a k o r i k ? Ikasleok d e n a d a u k a t e eta deus ez dute. B i h o t z a sutan jar liezaiekeen b a karra (alta zaic: [estis b i z i a r e k i n zuz.eneko h a r r e m a n a izatea.

goratzea, liaren m e z u eta p o r t a e r a n s a k o n t z e a , gurutzcaz. hausnar-

Ez. ore da h o r i izango gure arazoa ere? Z e r g a t i k hainbeste kaskarke-

t z c a . . . N o i z b a i t Jesusek h u n k i t u b a g a i r u , baten h i t z a k b a r r u r a i n o i r i -

ria eta desilusio gure artean? Z e r g a t i k h a i n b c s i e axolagabekeria era ol-

rsi bazaizkigu eta b i h o t z a sutan jarri bazaigu, seinale gure ledea esnatzen

keria? B e h i n eta b e r r i z hots egiten d a kristau d o k t r i n a , e n t z i k l i k a eta

ari dla.

g u t u n pastora! b i k a i n a k idazten dir, Jesusi b u r u z k o ikerkela j a k i n t s u a k

1 l o r i cz da aski, o r d e a . B e h a r r c z k o a da, E u k a s c n arabera, ctikaris

o s p a k i z u n a r e n c s p e r i c n t z i a izatea ere. O r a i n d i k ez d a k i t e or d e n ,
b a i n a Jesusen p r e m i a sumatzen dute bi ibiltariek. 1 laren k o n p a i n i a k o n
egiten d i e . Ez. d i o t e joatcn utzi n a h i : Geldi zaitez gurekin. Eta E u kasek pozarren azpimarrarz.cn d u : Ela herrian sartu zen, b a i e k i n g c l dirzeko.
H o r r a , o i n a r r i z k o b i b i z i p e n a k : batetik, g u r c b i h o t z a sutan dla n a bar i tzca, harn mezua, j o k a b i d e a eta b i z i h i d e osoa gogoratzean; era bestetik, Jesusek, eukaristia ospatzean, janaritzen, indartzen eta alai tzen gait u e l a sentitzea. Hrrela h a n d i tzen d a E l i z a n B c r p i z t u a g a n a k o fedea.

argitaratz.cn dir. E z da h i t z i k era o s p a k i z u n i k falta. Inork eta ezerk o r dezka ezin d u e n baten cspericntzia biziagoa da, agan, lalra z a i g u n a : Jess b i z i a r e n a . E z d a n a h i k o a ola c d o hala m e z a k o s p a t u eta B i b a k o
idaiziak i r a k u r l z c a . E m a u s k o pasarteak o i n a r r i z k o bi h i z i p e n e z hitz. egiten d i g u . Ikasleek ez d u t e l i b t i r u bar i r a k u r t z e n , b i h o t z a sutan jartzen
d i c n Jesusen altots p r o p i o a e n t z u t e n d u t e . E z d u t e l i t u r g i a ospatzen,
adiskide gisa m a b a i berean escrrz.cn dir eta e l k a r r e k i n obartzen dir Jess bera dla jatekoa e m a t e n d i e n a .
Z c r t a r a k o jarraitu, gauzak eraldatzen ez gaituzten erara egiten? E z ote
d u g u , ezer b a i n o l e h e n , h a r r e m a n e g i a z k o a g o a b e h a r Jesusekin? X . u m e t a s u n b e r r i bat? Beste era b a t e k o fedea? E z ore d u g u g u z t i a egia

350

35 i

h a n d i a g o z eta i k u s p e g i berriagoz b i z i t z e n ikasi b c h a r k o ? A l f e r r i k a k o a

d a g u z t i a , Jess gurc h i h o t z e t a t i k desagertuz gero.

H a i c k i n minrz.atzeko gogoa zuen Jesusek: Zeri b u r u z zoazte b i d e a n

e l k a r r e k i n hzkeran?. E z zaie g a i n e t i k j a r t z e n o r d e n a d i c r a z i z . B i z i
i z a n d a k o a k o n t a t z c n jarrait/.eko eskatzen d i e . B e g i e t a k o

itsumenaz

o h a r t u k o dir h a r e k i n h i z k e t a t z e n d i r e n b i t a r t e a n . I laren h i t z a k g i d a GEHIAGO GOGORATU

JESS

tuta i r e k i k o zaizkie begiak barne-bilbidea b u r u t z e a n . I Jrrela izaten d a .

E l i z a n Jesusez gehiago h i t z egingo bagenu eta gehiago jartiungo b a g e n u

Jesusen jarrairzaile b i k J e r u s a l e m d i k h a n i a i k a k i l m e t r o i n g u r u r a d a -

b e r a r e k i n h i z k c t a n , b i z i b e r r i t u egingo l i r z a i g t i k c fedea bera ere.

goen h m a u s h e r r i x k a r a joatean b i z i i z a n d a k o e s p e r i c n t z i a azaltzen

Ikasleek beren i t x a r o b i d e e z eta d e s i l u s i o e z h i t z e g i n d i o t e ; Jesusek,

d i g u K m a s u k o ikasleen pasarte h o n e k . K o n t a l a r i a k niaisutastm h a n d i z

berriz, gurutzean iltzatutako Mcsiascn nortasuna sakontzen lagundu

egiren d u eta haliagarri zaigu gaur ere, K r i s t o b e r p i z t u a g a n a k o fedea b i -

die. B i h o t z a sutan jattz.cn hasi zaic ikasleei; ezezagun h o r i b e r a i e k i n

zibcrritzcko.
Jesuseo bi ikaslck, Jesusen i n g u r u a n sortuz joan den jarra i iza i Icen raldea utzi eta atz.ean utzi d u t e J e r u s a l c m . B e h i n jess h i l o n d o r e n , desegiten hasi d a bere o n d o a n o s a r u t a k o taidea. jess gabe, ez d u z e n tztirik elkartttrik jarrairzeak. A m e t s a itzali d a . Jess h i l t z c a z bat, h i l da
b i h o l z e t a n p i z t u zitzaien itxaropena ere. G u r e c l k a r t c c t a n ere cz al da
b o r r e l a k o zerbait gertatzcn ari? h z al gara Jcsusengan jarritako fedea h i l tzen uzten ari?

geratzcko p r e m i a sentitzen hasi dir. Etikaristiaren alaria ospatzean irek i k o z a i z k i e begiak eta c z a g t i r u k o dute: Jess b e r a i e k i n d a g o , baien fedea e l i k a r z e n !
( i c h i a g o g o g o r a t u b c h a r k o g e n u k e Jess k r i s t a u o k : liaren hitzak a i p a t u , liaren bizieraz h i t z egin, harn egitasmoan s a k o n d u . ( i c h i a g o ireki
behar d i t t i g u gure fedearen begiak eta bizitza/. gainezka a u r k i t u b c h a r k o
g e n u k e Jess gure eukaristietan. Ez. da gurc artetik dcsagertu. ( u r e k i n
batera dator.

Ikasle h o r i e k , halere, Jesusez h i t z egiten jarraitzen d u t e . K z i n titile

ahaztu. G e r t a t u t a k o e z m i n t z o dir, Z e n i z u a b i l a t u nahi diote liaren o n tloan bizi i z a n d a k o a r i . 1 l i z k c t a n eta czlabaidan ari zirela, Jess bera o n -

E / . MIES EGIN E M A U S E R A

d o r a r u zitzaien eta b e r a i e k i n joan zen. I l o r i a , B c r p i z t u u r e n Ichcn k e i n u a . Ikasleek cz d u t e e z a g u t u , b a i n a Jess d a g o e n e k o b a i e n artean da

A s k o dir Elizari czkortasunez eta desengainuz begiratzen d i o t c n a k gaur

eta b a i e k i n d o a . G a u r ere ez ote d o a Jess gorde antzean, E l i z a u t z i , bai,

e g u n . Ez. d a b c r a i c k n a h i k o l u k c t e n a : E l i z a b i z i eta d i n a m i k o a , Jesu-

b a i n a g o g o a n d u t e n h a i n b a t f e d e d u n e n artean?

k r i s t o r e k i n leala, giz.alegez aberatsagoa d e n gizarre b a l e r a i k i t z c - l a n c -

A r g i a da kontalariaren xedea: ikasleek Jess gogoratzen eta hartaz hitz.

egiten doazenean hurreratzen zaic bcra. .Ehanjelioa h i z p i d e den t o k i a n ,

ran egiaz k o n p r o m e t i t u a .
G e l d o a eta z a h a r k i t u a i k u s t e n d u t e , g u t x i batzuei interesatzen zaien

harn m e z u a g a n a k o interesa d a g o e n g u n e a n , harn b i z i t z e k o eraz era

m o r a l z a h a r k i t u a dcfendatzeari gehiegi e m a n a , m t n i m o e n azpitik d a -

egitasmoaz h i t z egiten d e n taldean, h a n egon o h i d a j e s s ere. Jess cz

goela d i r u d i c n sinesgarrirastina b e r r e s k t i r a t z c k o a h a l e g i n n c k e t s u a k

ote d a gure artetik dcsagertu, berari b u r u z g u t x i h i t z e g i n eta g u t x i ar-

e g i t e n d i t u e n a . Ia beti salarzera era epaitzera e m a n i k o c r a k u n d e gisa

d u r a tzen garelako?

s u m a t z e n d u t e eta oso g u t x i l a g u n t z e r a eta giza b i h o t z e a n i t x a r o p e n a

352

353

45

sustatzera jarria. I l u n era aspergarria s u m a t z e n d u t e askotan eta, olabait ere, G e o r g e s B e r n a n o s idazle frantzJarrarekin batera, berri k r i s tauaren a u r k a k o a b e r r i triste bat dla s u m a t z e n d u t e .

BERPIZTUAREN

LEKUKO

D e n a heran behera utzi eta ibes egitea da joera errazena. Z e n b a i tek aspaldi egin z u t e n h o r i , zarata eta g u z r i , gainera: gaur ia h a r r o t a sunez d i o t e n e z , J a i n k o a g a n sinesten dtite, ez, ordea, K l i z a r e n g a n . P o -

Bi ikasleek bidean gertatua eta ola ogia zatitzean ezagutu zuten kon-

l i k i - p o l i k i u r r u n tzen dir beste b a t z u k , hanka p u n t e t a n eta zara tari k

tatu zietcn ikasleei. Hamaikak eta lagunak horretaz mintzo zirela, Je-

atera gabe: ta i n o r obartz.eke, itzaliz joan zaie beste garai b a t z u e t a k o

ss agertu zitzaien erdian eta esan zien:

estimua eta a t x i k i m c n d t i a .
B e n e t a k u akatsa litzateke t i n e o i a n , garai hobeak e t o r r i k o direla p e n tsatuz, b a i k o r t a s u n i n o z o bati ettstea. O k e r r a g o a litzateke begiak i tx i

- B a k e a zuei!
Beldur-ikaraz beterik, m a m a ikusten zutela tiste zuten. Baina Jesusek esan zien:

eta Eizaren kaskarkeria eta bekatuaren aurrean c z i k u s i a r e n a egitea.

Zergatik izutzen zarete? Zergatik sortzen zaizkizue zalantza ho-

D e n a deia, hmattsera ibes egitea izan l i t e k c gure b e k a t u r i k l a r r i e n a ,

riek barman? Ikusi ire esku-oinak, neu naiz. U k i nazazue eta begi ra:

hau da, elkartca utzi ela or bere b i d e t i k joatea, c t s i p c n e a u era d c s i l u -

m a m u a k e z du hezur-haragirik, eta nik bai, ikusten duzuenez.

sioan m u r g i l d u r a .
A l d e r a n t z i z , h m a t i s k o ikasbidea ikasi behar d u g u . K o n p o n b i d c a

H a u esatean, esku-oinak erakutsi zizkien. Baina, oraindik pozaren

pozez sinetsi ezinik eta guztiz haniturik zeudenez, Jesusek esan zien:

ez d a E l i z a uztea; kristati-talde, elkarte, m u g i m e n d t i c d o p a r r o k i a b a -

Ba al duzue hemen jatckorik?

teko c l k a r t a s u n a b i z k o r t z e a b a i t a g o k i g u o r a i n , Jcsusengan d u g u n itxa-

Arrain erre puska bal eskaini /.oten. Jesusek barl eta beraien au-

r o p e n a hor h i / i b e r r i t z c k o eta p a r t e k a t z c k o .

rrean jan zuen. O n d o r e n , esan zien:

Jesusez galdezka era liaren mezua s a k o n t h i z doazen pertsonak n o n ,

- H a u x e da, oraindik zuekin uengoela esan nizuena: Moiseseu le-

h a n B e r p i z t u a ere. B a l i t e k e e g u n e n batean h e r r i r o ere barrua sutan

gean, profeten liburuetan eta salmoetan ni taz idatzitako guztia bete

s u m a t z e a c b a n j e l i o a e n t z t i t c a n . E u k a r i s t i a o s p a l z c k o fctledunak n o n ,

beharrekoa zela.

han B e r p i z t u a ere, h a i c n b i z i t z a k janaritz.cn. Baliteke e g u n e n balean

begiak ireki era i k u s t c a .

O r d u a n , adi mena argtu zien, Liburu Santuak uler zitzaten. Eta

esan zien:

H i l d a azalduagatik ere gurc hegierara, E l i z a h o u c r a n a u r k i r z e n d a

Idatzia zegoen Mesiasek sufritu egin behar zuela eta hirugarren

B e r p i z t u a . H o r r e g a t i k h e m e n ere z c n r z u hetea d u A n t o n i o M a c h a d o -

egunean hilen artetik piztu- eta, Jerusalemen hasita, herri guztiei

re n Ierro h o n e k : Sutondoa itzali ta z e g o c l a k o a n , nahastu n i t u e n errau-

bihotz-berritzeko hots egin behar zaiela, bekatuak barka dakzkien.

t s a k . . . eta erre e g i n z i t z a i d a n eskua.

Z u e k zarete honen guztiaren lckuko (Etikas 24,35-48).

354

355

N O R B E R A R E N BIZIPENE'IATIK ABIATUZ

d u t e n lekuko b i h u r t u n a h i d i t u : alhiste o n a harn izenean cz n o -

SINETSI

l a n a b i - hots egingo d u t e n a k .
K z d a erraza Jess b e r p i z t u a g a n sinestea. A z k e n batean, Jesusek berak

B e r p i z t u a sinestea ez d a e g u n bateko gauza. B i d bat egitea d a , i n o i z

gtigan ernarazten d u e n fedetik b a k a r r i k s u m a litekeen zera d a b o r i . Je-

urteak ere i r a u n dezakeena. G e u r e b a r n e k o jarrera d a o r a i n g a r r a n t z i -

susek e m a t e n d i t u e n bakea eta alaitasuna ez b a d i t u g u i n o i z geure bar-

tstiena. Jcsusengan jarri b c r i gurc k o n f i a n t z a . G u t a k o b a k o i t z a r e n g a n

nean s u m a t u , z a i l a egiten d a liaren piztueraren frogak kanpoaldean

eta g u r c k r i s t a u - e l k a r t e e t a n l e k u h a n d i a g o a utzi b e r a r i .

aurkitzea.
H o r r e l a k o zerbait adieraztera dator K u k a s , Jess b e r p i z t u a k ikaslet a l d e a r c k i n i z a n d a k o topaketa azaltzean. I l o r i e n artean denetarik dago.

L E K U K O A K BEHAR D I T U G U

K o l a K m a u s e n h a r e k i n afaltzen ari z i r e n e a n e z a g u t u z u t e n k o n t a t z e n
ari dir ikasleerako b i . A g e r t u egin z i t z a i o l a d i o P e d r o k . G e h i e n c k ez

H o r i diote b e h i n eta berriz ebanjelioetako pasarreek. lsiean gorde ezin

d u t e o r a i n d i k h o r r e l a k o b i z i p e n i k i z a n . K z d a k i t e zer p e n i s a t u g u z t i a z .

d e n b i z i p e n a da b e r p i z r u a r e k i n t o p o egitea. Jess b i z i t z a z g a i n c z k a s u -

Hrrela zeudela, Jess agertu z i t z a i e n e r d i a n eta esan z i e n :

Bakea

m a t u d u e n a k besteei adierazteko p r e m i a izaten d u . O n d o k o e i kutsatti

zuei". Jess berpiztuaganako fedea esnatzeko, gaur ere gure erdian dla

o h i die bere baitan b i z i t z e n ari d e n a . Kz da m u l u gciaiz.cn. L c k u k o

s u m a t u ahal izatea da l e h e n e n g o b a l d i n t z a : j e s s b i z i r i k dla eta fede-

bihurtzen da.

tL

arentzat hatero errazak ez d i r e n garaiotan g u i e o n d o a n d o a k i g u l a ja-

Bidean g e r t a t u t a k o a eta ola o g i a zatitzean ezagutti z u t e n k o n t a t u

kiteak s o r t z e n d i z k i g u n bakea, poza eta segurtasuna gure talde, elkarte

zietcn L m a u s k o ikasleek. Jess bcsarkatzea utz ca beste kasieeiigana

eta p a r r o k i e t a n zabaltzea.

a b i a l u zen M a g d a l a k o M a r i a ela Jauna ikusi dut esa ti z i e n . B e t i d e i

K r r e a l i s m o h a n d i k o a d a L u k a s e n k o n t a k i z u n a . Jesusen presentziak

berbera e n t z u t e n d u t e h a m a i k a h a u t a t u e k : Zuek zarete guzti h o n e n

cz d i t u m o d u m a g i k o a n eraldatzen ikaslcak. Batzuk i z u i i i egin ziren ela

lckuko, Aitak ni b i d a l i auen bezala, n i k zuek bidaltz.cn zaituztct;

m a m a i k u s t e n zurca uste zulen. Beste h a t z u c i era g u z t i c t a k o za-

hots egin berri o n a izaki guztiei.

lantzak sortzen z i t z a i z k i e n . B a z i r e n pozaren pozez sinetsi

ezinik

z e u d e n a k ere. Beste batzuek, a l d i z , harriturik jarraitzen z u t e n .

Hrrela gertatu o h i d a gaur ere. K r i s t o b e r p i z t u a g a n a k o fedea ez d a

L c k t i k o a k dir kristautastmak d u e n i n d a r r i k c r a b a k i g a r r i c n a , Jesusek gordetz.cn d u e n berri o n a besteen csktictan j a r l z e k o : n o r b e r a r e n c tik h i t z egin dezakelen fededun horiek, alegia. Hauxe da niri une haue-

gtigan era a u t o m a t i k o eta z i u r r e a n jaiorzen. h r a h a u s k o r eta apalean

tan b i z i a e m a t e n didana, esan dezaketenak. H o r i x e adierazten z u e n

hasi o h i d a ernetzen gurc b i b o t z c t a n . Ia n a h i huts bat b a i n o ez d a h a -

T a r s o k o P a u l o k bere erara: H o n e z k e r o ez n a i z n i b i z i , K r i s t o b i z i d a

sicran. Z a l a n t z a z eta galderaz i n g u r a t u t a garatzen da g e h i e n e t a n : egia

niregan.

izan ote l i t e k c h a i n gauza handia?

L c k t i k o a k besteci pasa o h i d i e b i z i i z a n d a k o a . E z d u tcoriaz s i -

Pasartean esatcn z a i g u n e z , Jess h a i e k i n geratu z e n , h a i e k i n batera

nesten J e s s ; b i z i a z g a i n c z k a s u m a t z e n d u e l a k o sinesten d u . K z da

a f a l d u z u e n eta h a i e n a d i m e n a argitzen saiatu z e n , g e r t a t u t a k o a

g i z a k i a r e n s a l b a m e n a K r i s t o g a n d a g o e l a esatera b a k a r r i k m u g a t z e n ;

u l e r t z e k o gauza izan z i t e z e n . B i z i d u t e n a o i n a r r i h a r t u t a h i t z e g i t e n

b e r a ere K r i s t o k e u t s i , i n d a r b e r r i t u eta s a l b a t u d u e l a s u m a t z e n d u :

356

357

Jesusengan b c r c b i z i t z a r a k o erabakigarria d e n zerbait bizi d c l a , oso

k i a r e n askatasuna g o i t i k behera errespetatuz, g u r e k i n batera o i n a z e a k

berezia d e n zerbait, beste i n o n a u r k i t z c n ez d u e a .

jasan z i t u e n Jainko h o r r e t a n , gurutzean i l t z a t u t a k o elkartasun b o -

E z da amets bat Jesusekin lotzen d u e n l o k a r r i a : bere izateko era p o l i k i - p o l i k i a l d a t u z d o a k i o n zerbait erreala d a . E z da teora z e h a z t u g a bea eta u k i e z i n a : b i z i t z a n xedea eta n o t a b i d e a e m a t e n d i z k i o n b i z i p e n
zehatz bat d a . Z e r b a i t zehatza, m u g a t u a eta b i z i a .

rre tatik, gure b i z i t z a o i n a z e t s u h a u b e t i k o b i z i t z a r a n t z z a b a l d u z u e n

j a i n k o horretan a u r k i t z e n cz bada, alegia.
E z dago, ordea, gaitzaten arazoa b a k a r r i k . i l o r dago ongiaren arazoa ere. Jean R o s t a n d b i l o g o f r a n t z i a r ospetsuak - ateo a i t o r t u a ,

B i z i d u e a adierazren d u l e k u k o a k . B i d e a n gertatu z a i o n a z hitz. e g i -

b a i n a h i l zen arte beti k e z k a t t i a - o n d o r e n g o a i t o r p e n z i n t z o h a u e g i n

ten d u . Begiak irekitzean ikusi d u e n a z m i n t z o d a . Bere b i z i p e n a es-

z u e n n o i z b a i t : Arazoa cz da g a i z k i a r e n existentzia. A l d e r a n t z i z , h a r r i -

kaintzen d u , ez bere j a k i t u r i a . B i z i a islatzen eta kutsatzen d u , ez da d o k -

tzen nattena o n g i a d a . N o i z b e h i n k a , S c h o p e n h a u e r - e k d i o e n bezala,

ttina hutsa eskaintzen duea. Ez d u teologia irakasten, Jesusen ikasleak

s a m u r t a s u n a r e n mirara agertzen d e n c k o u n e h o r i . . . E z au g a i z k i a ren presentziak h a r r i r z e n , b a i n a onberatasunaren tximista labtir h o r i e k ,

egiten ditu.
M u n d u a ez dago gaur hitz, teora ela b i r z a l d i gebiagoren

heha-

s a m u r t a s u n - z a n t z u h o r i e k e g u n d o k o arazo dir niretzat.

rrean. B i z i t z a , i t x a r o p e n , z e n t z u era m a i t a s u n gebiagoren beharra d u .

Z a i l gertatzcn zaio ledea onartzea bcrc sentiberatasuna gaizkiaren ere-

Eedearen defendatzaileak baino gehiago, l e k u k o a k dir o r a i n era h e m e n

m u r a b a k a r r i k m u g a t u eta b i z i t z a k g o r d e t z e n d u e n o n a r e n poza a h o -

beharrezkoak. Beste era batera bizitzen irakars diezaguketen sinestunak,

gozatzen ez d a k i e n a r i . E s k u z a b a h a s u n a , s a m t i r t a s u n a , a d i s k i d e t a s t i n a ,

beraiek ere Jesusez b i z i t z e n ikasten ari d i r e l a k o atirrez.

edertasuna, s o r m e n a ca o n a a n r z e m a t c u d a k i e n a k b a k a r r i k susma d c zakc ongiaren misterioa era horrek zahal dezake bcrc b a r r u a uste o n e z
b i z i a r e n sortzailcaren aurrean.

Po/I

/ SI NI I SI

A i p a g a r r i a da Eukasek dakarren zehaztapen h a u : alegia, ikasleak pozaren pozez sinetsi ezinik /.eldela. Jesusek z a b a l d u d i c n ikuspegia h a n -

A s k o h i t z egiten d a gaizkiaren arazoaz. Ateismoaren harkaitza dla

diegia d c l a uste d u t e , sinetsi ahal i z a t c k o . B i z i t z a r e n azken m i s t e r i o a

esaren da era, zinez, dezente dir Jainko o n bat izan daitekeenik sinesiea

o n a , h a n d i a eta pozgarria dcla sinestean i r i t s i k o dir benetan sinestera.

zail egiten zienak, gaitzak h a i n i n d a r h a n d i a d u e n m u n d u h a u harn-

Cuiudi'tc in Domino deritzan idatzi ederrean, Krcatz.aileak gure bidean

g a n d i k datorreia era.

jartzen d i t u e n era a s k o t a k o pozak gozatzera g o n b i d a t z e n gaitu P a u l o

G a l d e r a k bata bestearen atzetik pilatzen dir: ola egon teke Jain-

VI.ak: b i z i t z a , m a i t a s u n a , i z a d i a , isiltasuna, b u r u t u t a k o betebeharra,

koa ezarian, hainbeste ezbehar ftsiko eta zorigaitz m o r a l edota hainbeste

besteen z e r b i t z . u a . . . A g i a n h o r i da gure ledea bcrpiztcko h i d e r i k ego-

errugaberen heriotza o d o l t s u gertatzen diren bitartean? o l a ge ra liteke

kiena. A i t a santu hark zehazki eskatzen zuenez, beren k i d e guztiak per-

m t i t u hainbeste h i l k e t a eta gehiegikeriaren a u r r e a n , asko eta asko bete

tsonen eta g e r t a k a r i c n a l d e r d i p o s i t i b o a k ausardiaz a z p i m a r r a t z e r a ja-

l a g u n d i r e l a d i o t e n e k e g i n a k izanik?

r r i k o d i r e n b a i k o r t a s u n - g u n e i z a n daitezekt kristati-clkartcak.

E t a , egia esan, z a i l a d a e r a n t z u n bat jasotzea, h o r i Jainko g u r u t z i l tzatuaren a u r p e g i a n a u r k i t z e n ez b a d a : m u n d u a r e n legeak eta g i z a -

358

359

Kristatt-fedearen f u n t s e z k o e n a falta zaie jarrera gttzti h o r i e i : K r i s t o

BlDELAGUN

p e r t s o n a r e k i n t o p o egitea, alegia. B i z i t z a n zehar a i n t z a k o t z a t har deEra asko dago egiazko fedea eragozreko. H o r d u g u f a i i a t i k o a r e i i jarrera;
h a u da, i n o i z J a i n k o a r i galde egiten utzi gabe era bcrc jarrera zalantzan
jar lezakeen i n o r i i n o i z e n t z u n ere egitcke, s i n e s k i z u n m u h z o bati l o -

z a k e g u n eta b i d e a fio gaitezkeen n o r b a i r b i z i a r e k i n batera egitearen esp e r i e n t z i a . H a r k b a k a r r i k lor dezake g u k b i z i , m a i t a t u eta i t x a r o n ahal
izatea, gure htitsegite. p o r r o t eta h c k a t u a k gorabehera.

tuta b i z i d e n a . bede i t x i a d a h a l a k o e n a : m i s t e r i o a n harrera egin eta a d i

E h a n j e l i o k o pasarte h o n e k d i o e n e z , E m a u s k o ikasleek b i d e a n ger-

egotea falta Lia h a l a k o a r e n g a n eta b a r r o k e r i a gehiegi dago jarrera h o -

ratua k o n t a t u z i e t e n l a g u n c i . Triste eta i t x a r o p e n i k gabe z i h o a z e n ,

rretan. Fede h o r r e k ez d u a t l i m e n - z u r r u n i a s u n e t i k askatzen eta ez d u

baina zerbait herria e r n a l d u zen haien b a i l a n , K r i s t o r e k i n t o p o egin z u -

harnea garai/en l a g u n t z e n , ez baita egiazko J a i n k o a z elikatz.en.

tenean, h u r b i l eta b i z i a z g a i n e z k a . Jess bidelaguiia a u r k i t u i z a n a r e n

H o r d u g u c s z e p t i k o a r e n jarrera ere; ez d u b i l a t z e n , ez galde egiten,

b i z i p e n p e r t s o n a l e t i k jaio tzen da beti egiazko fedea.

ez d u eta ada ezer espero, ez J a i n k o . i g a n d i k , ez. b i z i t z a t i k , ezta bere b u ruagandik ere. b'ede z i z t r i n eta il/.alia da halakoarena. K o n f i a n t z a r e u kem e n a falta zaio. E z e r k ez. d u ezer m e r e z i . B i z i t z e n jarrait/.era m u g a r z e n

BiKTIMEKIN

da g u z t i a , besterik gabe.
H o r d u g u axolagabearen jarrera ere; jada ez d u k e z k a r i k , ez b i z i tzaren z e n t z u a z , ez h e r i o r z a r e n i n i s r c r i o a z . P r a g m a t i s m o hutsa da h a l a k o a r e n b i z i t z a . S e g u r t a s u u a , d i r u a e d o t a o n g i z a t e a e m a n lic/aokeenaz. bakarrik agertzen d u interesa. J a i n k o a k gero eta esanahi eskasagoa
d u h a l a k o a r e n i z a t . E g i a esan, zertarako b a l i o dezake Jainkoagan s i -

I l o r dugtt bere b u r u a fedea ret jaberzal d u e n a r e n jarrera ere; fedea

h a t a i o a n jasorako kapitala bezala litzateke h o l a k o e i u z a i : hor d a u k a ,
ez d a k i o n g i n o n , h a r t a n gehiago arretarik jarri gabe. H a l a k o fedea ez
da b i z i - i t u r r i , besterengandik asotako .oinordctza edo ohituran h u tsa b a i z i k . A l d e batera utzi a b a l k o l u k e , ia h o r r e n falta n a b a r i t u gabe.
H o r d u g u , J a i n k o a sinetsi b a i n o , harta/, h i t z egiten d u t e n e i sinesten
d i e t c n e n baur-fedea ere. I lalakoek ez dute i n o i z J a i n k o a r e k i n h a r r e m a n
z i n t z o a r e n , harn a u r p e g i a b i l a t u izanaren edo harn m i s t e r i o a r e n esk u e t a n jartiz jasotakoaren espertent/iarik izan. A s k i dute hierarkiari s i fidatzearekin.

I laktkoen fe-

dea ez da b i z i p e n pertsonala. J a i n k o a z " o m e n k a " h i t z egiten dute.

360

k o n t a k i z u n e k d i o t e n e z , gttrurzean iltzatti z u t e n e k o

z a u r i c k i n agerrzen zen [esus. Ez d a xehetasuu

btusal bat, b i g a r r e n

m a i l a k o interesa d u e a , teologi e d u k i f u n t s e z k o a d a m a i g u n o h a r p e i t a
b a i z i k . E c h e n k r i s t a u e n a r t e k o t r a d i z i o e k , s a l h u e s p e n i k gabe, a z p i m a rratzen tinte gaur behar bezala balioesten ez d u g u n datti bat: Jainkoak
ez. d u e d o n o r b e r p i z t u : g u r u t z i l t z a t u bat b e r p i z t u d u .

nesteak?

nestearekin edo gauza h o r i e z dakitcnez

Ebanjelioetako

Z e h a z k i a g o esateko, behartsuak maite d i t u e n eta hckatuak barkatzcn

d i t u e n A i t a iragarri d u e n n o r b a i t b e r p i z t u d u ; b i k t i m a g t t z t i e k i n bat
e g i n d u e n n o r b a i t ; bera ere esetsia eta gairzetsia izan d e n e a n , J a i n k o a z
erabat f i d a t u d e n n o r b a i r . Jesusen p i z r u e r a , beraz, b i k t i m a baten p i z tucta i l a . l a i n k o a k cz d u h i l d a k o bat h e r i o t z a r e n s u n t s i p e n e t i k askatu
solik Jess b e r p i z t u / . Horre/, g a i n , zuzentasuna ezarri du gizakiek zap a l d t i t i n t e n h o r r e n g a n . E t a h o r r e k argi b e r r i bat egiten d u Jainkoar c n izanaren g a i n e a n ,
P i z t u e r a n ez d a , h e r i o t z a r e n a h a l m e n a r e n g a i n c r i k , J a i n k o a k g u z tia ahal dezakeela agertzen s o i l i k . Jttstiziaren g a r a i p e n a ere azalcratzen
d a , g i z a k i e k egiten d i t u z t e n z u z e n g a b e k e r i c n g a i n e t i k . A z k e n e a n eta

361

46

era b e t e a n , z u z e n t a s u n a k g a r a i t u d u z u z e n g a b e k e r i a ; b i k i i m a k , b o rre roa.

H o r i x e d u g u albiste nagusia. J a i n k o a bikrimen J a i n k o agertzen

JESUSEN

BEDEINKAPENA

z a i g u Jesukristo h o n e n g a n . K r i s t o re n p i z t u e r a J a i n k o a r e n erreakzioa
d a , g i z a k i e k haren Senteari e g i n d i o r e n g u z t i a r e n aurrean. H o r i a z p i marratzen d u ikasleen lehen p r e d i k u a k : zuek gurutzean josi eta h i l egin

Eta Jesusek esan zien:

z e n u t e n . . . b a i n a J a i n k o a k p i z t u egin d u h i l e n artetik. ( n i k heriotza

Idatzia zegoen Mesiasek sufr tu egin behar zuela eta hirugarren

eta s u n t s i p e n a jarritako l e k u a n b i z i a eta askapena ezarri d i t u Jainkoak.

egunean hilen artetik piztu, eta, Jerusalemen hasi ta, herri guztiei

O r a i n d i k h i t z i k gabe era isilik ageri z a i g u g u r u t z e a n J a i n k o a . Isilta-

bihotz-berritzeko hots egin behar zaiela, bekatuak barita dakizkien.

s u n h o r i ez d a , o r d e a . g u r u t z e a n josia salbatzeko e/imasunaren ager-

Zuek zarete honen guztiaren lekuko. Eta nik, ire Aitak agindutako do-

p e n a . O i n a z e t a n d e n a r e k i n bar egiten d u e n a r e n adierazpena d a . Jain-

haina, Espirilu Santua, bidaliko dizuet. Zuek egon hemen, hirian,

k o a h o r d a b i l , b i k r i m e n z o r i a n a z k e n e r a i n o parre h a r t z e n . E z datidela

Jainkoarengandiko indarraz jantzi zaitezten arte.

beren bakardadean z o k o r a t u i a jakin behar dute oinazetan direnek. Jaink o a bera dago haien s u f r i i n e n e a n .
P i z t u e r a n , b e r r i z , J a i n k o a agert/en zaigu h i t z egiten eia j a r d u n e a n .

O n d o r e n , Belania aldera alera zituen Jesusek ikasleak, eta, eskuak

altxaturik, hedeinkalu egin zituen. Bedeinkatzen zituen bitartean,
haiengandik aldendu egin zen, eta zerura eraman zuten. Haiek, Jess

bere i n d a r kreatzailea ( i u r u t z i l t z a t u a r e n alde e r a b i h z e k o . Jainkoak d u

ahozpez gurtu ondoren, Jerusalemera itzuli ziren poz-pozik.

Eta

azken h i t z a . Eta haren h i t z a h i k t i m e n alde egiten d e n h i t z piztailea ta.

etengabe tenpluan egon ohi ziren Jainkoa go res ten (I ,ukas 2 4 , 4 6 - 5 3 ) .

S u i r i t z c n d u t e n e k j a k i t u n izan behar dute beren oinazea p i z t u e r a n

a m a i t z e i i dla.
Historiis aurrera jarraitzen d u . A s k o dir, b i z i t z a k gaiz.ki e r a b i l i i a

A/,KI.N Kl-INUA

edo z u z e n g a h e k e r i a z g u r u t z e a n josita, gaur hertan o i n a z e arrean d i r e n

b i k i i m a k . Kristauak badaki J a i n k o a oinaze horietan dagoela. Ezagutzen

Pertsona errealista izan zen Jess. B a z e k i e n ezitt zuela egun batetik bes-

d u haren azken hitza ere. A r g i a da, h o i regarik, bere k o u p r o m i s o a : b i k -

tera aldatti s u i r i t z c n ari zen hainbat jende ikusten zuen gizarte h u r a . E z

i i m a k babestea; heriotza era 'dcsgizaiartzea d a k a r r e n o r o r e n a u r k a

zuen cz agilite p o l i ti k o r i k , ezta erlijiosorik ere craldaketa iraultzaile bat

egitea; j a i n k o a r e n j u s t i z i a r e n azken garaipena itxarotea.

eragin ahal i z a t c k o : bcrc h i t z a , bcrc k c i n u a k era sufritzen d u t e n e n J a i n k o a g a n a k o fedea ziren csktira z i t u e n b a l i a b i d e a k .

Horregatik zuen hain gogokoa onbcratasttnezko

k e i n u a k egitea.

Besarkatu egiten d i t u kaleko u m e a k , u m e z u r t z senti ez d a i t e z e n .

Ukitu egiten d i t u l e g e n a r d u n a k , h e r r i x k e t a t i k z o k o r a t u t a gera ez d a i tezen. Bere m a h a i a n onartzen d i t u bekatari eta a r b u i a g a r r i a k , mesprezatuak senti cz d a i t e z e n .

362

E z dir k o n b e n t z i o n a l a k k c i n u g u z t i o k . G i z o n eta e m a k u m e a k e l -

B e d e i n k a t z e a k u l t u r a g u z t i e t a n oso e r r o t u t a d a g o e n o h i t u r a d a , b a -

kar l a g u n d u eta z a i n d t i k o d u t e n m u n d u adeitsu era elkartuagoa egiteko

tzuek besteei o p a d i e z a i e k e g u n g o g o r i k o n e n a r e n a d i e r a z p i d e gisa. J u -

b o r o n d a t c t i k jaioak dir. E z d i o axolarik k e i n u a h u l a k izareak. J a i n k o a k

d a i s m o a k , i s l a m a k eta k r i s t a u t a s u n a k g a r r a n t z i h a n d i a e m a n d i o t e

k o n t t i a n d u egarri d e n a r i e m a n d a k o outzixka bat ur frcsko ere.

beti. Eta gure egunorara e r a b i l p e n u t r i k o e r r i t u a izatera m u g a t u t i k i r i -

Bedeinkatzea d u Jesusek g o g o k o . E x i k i a k b e d e i n k a t u o h i d i t u ,
b a i t a gaixoak eta z o r i t x a r r a k j o t a k o a k ere. Eedez eta m a i r a s u n c z beier i k egiten d u k e i n u h o r i . J a i n k o a r e n e r r u k i a z , babesaz eta b e d e i n k a penaz inguratu nahi ditu gehien sufritzen dutenak.

tsi bazaigu ere, dezente dir h e d e i n k a p e n a r e n csanahi s a k o n a era bcrreskuratzeko p r e m i a a z p i m a r r a t z e n d u t e n a k .

B e d e i n k a t z e a , beste ezeren atirretik, b i d e a n a u r k i t z e n d i t u g u n e i o n
g u z t i a o p a izatea d a . O n dena b a l d i n t z a r i k gabe eta era berean o p a i z a -

E z da h a r r i t z e k o a , hrrela, Jesusen a g u r r c k o a n , L u k a s e k esktiak jaso

tea. O s a s t i n a , ongizatea, p o z a . . . hots, d u i n t a s t i n e z b i z i t z e n l a g u n d c -

eta ikasleak bedeinkatzen agcrtarazten b a d i g u . 1 l o r i d a h a r e n a z k e n

zakeen oro o p a izatea. Z e n b a t eta gehiago o p a o ti d e n a g u z f i e n t z a l , or-

k e i n u a . J a i n k o a r e n h o n d o g a b e k o m i s t e r i o a n sarruko da eta Jesusen bc-

d u a n eta b i d e r a g a r r i a g o a zango ski o t u a s u n a r e n agerpena bera ere.

d e i n k a p e n a k i n g u r a t u r i k g e r a t u k o dir bere jarraitzaileak.

A s p a l d i a h a z t u r i k b a d u g u ere, EJizak b e d e i n k a p e n - i t u r r i i z a n behar

o l a bizit/.a bera, lala p e r t s o n a k ere m a i t a t z e k o o i n a r r i z k o arreraz

b i z i t z c n ikastea eskatzen d u b c d e i n k a l z c a k . B e d e i n k a t z e n

duenak

d u m u n d u a i ' e n e r d i a n . Biraoa, epaa, kaltea eta i r a i n a h a i n ugari d i -

h u s t u egiten d u b i h o t z a , osasuntsuak ez d i r e n beste jarrereratik; hala

ren m u n d u a n , i n o i z b a i n o b e h a r r e z k o a g o a k dir, o n g i a b i l a t z e k o , o l i -

ola e r a s o k o r t a s u n e t i k , b e l d u r r e t i k , a u r k a k o r a s u n e t i k edo axolagabc-

gia egiteko, o n g i a e r a k a t t z e k o bedeinkatz.cn d a k i t e n Jesusen jarrai-

tastmetik. E z i n d a b e d e i n k a t u eta, u n e berean, epairuz, gaitzetsiz, g o -

tzaileak.

rrotaruz b i z i .

O n h e r a t a s u n c z k o k e i n u agerlkoak egitera d e i t z e n zaic Jesusi lcial

G e u r e b a r r e n - b a r r e n e t i k n o i b a i t i o n g u z t i a o p a izatea da b e d e i n -

izan n a h i z a i o n E l i z a r i ; baita, h o r r e t a r a k o , Jesusekin i n o l a k o z e r i k u s i -

katzea, n a h i z eta cz gu izan h e d e i n k a p e n a r e n i r u r r i , h o r r e n l c k u k o eta

rik cz d u t e n eskcmak

jokabideetafik

e r a m a i l e huts b a i z i k . B e d e i n k a t z e n d u e n a k , o n g u z t i a r e n i t u r r i d e n

n a b i z bizkererarik u r r t m d u behar b a d u ere, hark h i t z eta k e i n u b i h o z -

K r c a t z a i l e a g o g o r a t u , d e s i r a t u eta e s k a t u , ez d u bcsterik e g i t e n . B e -

beraz b e d e i n k a t z e n b a i t z u e n jendea.

d e i n k a t u , h o r r e g a t i k , J a i n k o a g a n a k o esker o n e z k o jarreraz b a k a r r i k

hatitsi eta cstrategietatik

cdo

egin litekc.
H a r t z e n d u c n a r i hainbat o n egiten d i o b e d e i n k a p e n a e m a t e n d u e n a r i . Bere b u r u a ere b e d e i n k a t z e n d u besteak b e d e i n k a t z e n d i t u e n a k .

BF.DEINKAHI

H u r u n d a k a bezala gerarzen d a b e d e i n k a p e n a b o r r e n b a i t a n , b i h o t z a
L u k a s e n k o n t a k i z u n e r a k a r g a r r i a k d i o e n e z , ikasleak

bedeinkatuz

e r a l d a t u z eta hohea zein jatorragoa eginez d o a k i o n otoitz. isi baten a n -

i t z u l i zen J e s s A i t a r e n g a n a . H o r i izan zen h a r e n a z k e n k e i n u a . B e -

tzera. I n o r e z i n d a bere b t i r u a r e k i n b a k e a n e g o n , bere baitan h u r k o a

d e i n k a p e n a i z a n zen bere o n d o r e n u t z i z t g u n a . T e n p l u r a a b i a t u z

m a d a r i k a t z e n ari d e n b i t a r t e a n . Jesusek m u n d u a r i e m a t e n d i o n be-

e r a n t z u n z i o t e n ikasleek k e i n u h o r r i . E t a h a n z e u d e n J a i n k o a go-

d e i n k a p e n a r e n eramaile eta l e k u k o gara h a r e n jarraitzaileok.

resten.

364

H A Z K U N D E A

ETA S O R M E N A

b a t z u c t a r a k o asmattitako k r i s t a u d i a r e n m a l e n k o n i a gure artean arcagotzen ari d i r e l a d i r u d i e n g a r a i o t a n .

Jesusek bere jarraitzaileen b u r u zateari u t z i o n d o r e n , lehen k r i s t a u -

K r i s t a u o k b e h i n b a i n o gehiagotan t r o r i gara h i s t o r i a n zehar Jesusen

elkarteek b i s t o r i a k o ibbideari ola e k i n z i o t e n u l e r t z e k o h a i n b a t g i l -

s c g i m e n d t t a u m e - j a r r e r a z u l e r t z e k o t c n t a z i o a n . G o g o a n izan

rzarri eskaintzen d i z k i g u t e ebanjelioek. A g i a n g a u z a k ez ziren g u k uste

d u g u , b e h i n Jesusen presentzia h i s t o r i k o a r e n aroa h u k a t u eta gero, Ls-

bezain errazak i z a n . o l a u l e r t u eta b i z i zuten Jesusekiko h a r r e m a n a ,

pirtttarcn aroa bizi d u g u l a , sonren ca h a z k u n d c arduratsuaren aroa.

h a u l u r h o n e t a t i k dcsagertu eta gero?

behar

L s p i r i t u a k ez d i g u betirako cttezetarik e k a r r i k o [csuscii jarraitzaileoi.

M a t e o k cz d u atpatti ere egiten jesusen zerura igotzea. A g u r - a g c r r a l d i

A r g i a era adorca e m a n g o d i z k i g u bid b e r r i a k b i l a t u z j o a n gaitcz.cn,

batez egiten d u ebanjelioaren a m a i e r a G a l i l c a k o m e n d i batean, Jesu-

gaur egun ere Jesusen anrzera j o k a i u z jarrai d e z a g u n . Hrrela g a r a m a -

sek a g i n t z a r i h a n d i h a u egiten d i c n b i t a r t e a n : Ni z u e k i n i z a n g o n a u -

tza Jesusek egia hetera.

zue egunero m u n d u a r e n azken egun era arte. Ikasleek ez chite jess falta
z a i e n i k s u m a t u behar, b e r a i e k i n e g o n g o baita her. o l a , ordea?
Reste ikuspcgi bat dakargu l.ukasek. Jess haiengandik a l d e n d u egin

N O N D A BIEAEZEN

DUGUNA?

zen eta zerura eraman zulen, ehanjelioko azken agerraldian esaten z a i g u n e z . Ikasleek e r r e a l i s m o z h a r t u behar d u t e a l d e n t z c h o r i : Jess J a i n -

D e n o k g a b i l t z a z o r i o n t s u izan n a h i a n , b a i n a ez d u g u e r a n t z u n g a r b i -

k o a r e n ntisterioan b i z i da j.ida. fesusek gaixoak s e n d a t z e k o , bekatarici

ril< eskainlz.cn, z o r i o n a r i b u r u z galdct/en z a i g t i n c a u . Z e r d a z o r i o n a ?

b a r k a t z e k o eta i x i k i a k laztantzeko e r a b i l i o h i z u e n b e d e i n k a p e n a z hasi

Z e r i a n elatz.a benetan? o l a l o r litekc?

behar d i l l e i b i l b i d e a bcrc jarraitzaileck.

Joan ebanjelariak beste gihzarri bat panteatzen duten hitzak jartzen ditu

A r e gehiago. I V n o k gabiltza z o r i o n bila, b a i n a l o r t u k o ote d u g u b o rrelakorik? Lz. ote g a b i l t z a e z i n e z k o a r e n arzerik? Izan ere, jendea aski

Jesusen ahoran. I l a u diotse Jesusek bereci agur-hitzak csatean: Orain, or-

cz.kor ageri d a z o r i o n a l o r i z e k o a u k c r e n aurrean. Z i e n t z i a l a r i e k cz d u t e

dea, bidali nauenarengana n o a . . . eta barrua tristuraz hete zaizue; ha-

z o r i o n a z h i t z egiten. P o l i t i k o a k ere ez dir horrekikork agnrzera a u -

l e r e . . . hobe da zuentzat ui joarca; izan ere joaten cz ha naiz, cz. zaizue eto-

sartzen, ez. d a , b e h i n t z a t , i n o l a k o r c i i egrasmotan agerrzen.

rriko Laguntzailea. Lrraz uler daiteke ikasleen tristura. Jess beti o n d o a n

G i z a k i a k , alabaina, ez. d i o u k o egiten z o r i o n a r i ; borren heharrean d a .

edtikitz.cak eskaintzen d i c n segurtasuna nalii lukctc aurrerantzcan ere.

b i l a jarraitzen d u . F e r n a n d o Savater l i l o s o f o a k zioenez, ezinezkoa da,

M a i s u a r e n habespean time bezala bizitzen jarraitzeko tentazioa da h o r i .

b a i n a ezinbcstekoa. Julin M a r i a s e k eznezko beharrezkoa gisa de-

J a k i t u r i a z b e t e r i k o pedagoga erakusten d u fesusen e r a n t z u n a k . Jarrai tzaileen h e l d u t a s u n a areagotuko d u [esus dcsagertu i z a n a k . L s p i r i -

fin izen z u e n . H o r r a , p a r a d o x a : ezin gara erabat z o r i o n t s u izan era, h a le re, z o r i o n a r e n beharra s t i m a i z c u d u g u b a r n e - b a r n e a n .

tuaren seinalea u t z i k o d u haien arrean. H a u izango da, haren faltan, ja-

Z o r i o n e r a h u l t z a t z e n g a i t u e n i r r i k a s a k o n bat d u g u gurc b a i t a n ,

rrai tzai leak m o d u arduratsu eta h e l d u a n garatuz j o a n daitezen eragingo

b a i n a i n o r k eta ezerk ase ezin d u e n g r i n a da, itxttra g u z t i e n arabera.

duea, O n g i d a t o r h o r i g o g o a n hartzea, g u r c artean gauza berriak

Falta zaiguna izaten da beti z o r i o n a , o r a i n d i k ez d a u k a g u n a . L z d a

sor tzeko b e l d u r r a , edo i n m o b i l i s m o a r e n tentazioa edota beste garai

n a h i k o a b i l a t z e n ari g i n e n a eskuratzca z o r i o n t s u izatcko. H a i n b e s t e

366

36"*

n a h i g e n u e n h u r a l o r r u o r d u k o jabetzen gara, z o r i o n a n o n a u r k i t u k o

sinetsi m u n d u a z g a i n d i k o i t x a r o p c n e z m i n t z a t z e n z a i z k i z u e n e i ! F o z o i -

gahiltzala h e r r i r o ere.

nahastaileak dir, j a k i n a r e n g a i n e a n ala c z . . . l u r r a n e k a g a r r i z a i e n a k :

G i z a k i a r e n i n o i z erabat k o n t e n t i z a t e k o e z i n h o r i ez d a p o r r o t edo
d e s e n g a i n u k o n k r e t u e t a n o i n a r r i t z e n . B a r r u a g o k o zerbait d a . G i z a k i a k

ai, alde e g i n g o balute!'

Z e r eskatzen d u , o r d e a , crabateko

betetasun

eta a d i s k i d e t z e a r e n

bere harnean d a r a m a n a d a eta e r a n t z u n e r r a z i k ez d u t e n galderak e g i -

alde o i h u k a ari den l u r h o n i z i n t z o izateak? Z e r esan nahi d u , l o r r u ezin

tera behartzen g a i t u . Z o r i o n a k , beraz, falta zaigunaren itxura b a d u

d i t u e n askapena eta bakea h a i n kartsuki bilatzen d i t u e n gizadi h o n i z i n -

ere b e t i , zer da egiaz falta z a i g u n a? Z e r behar d u g u z o r i o n t s u izateko?

tzo irattteak? Z e r a d i c r a z i n a h i da g i z a k i a r i eta h o n e k bere b a i t a n g o r -

Z e r d a , gizadi osoa b a r r e n - b a r r e n e r i k eskatzen ari dena?

d e t z e n d u e n z o r i o n - e g a r r i a r i z i n t z o i r a u n behar z a i o l a d i o g u n e a n ?

H o n a k o era h o n e t a n p l a n t e a t u d u G i s b e r t G r e s h a k e telogo ale-

G u r e begiak z e r u a n jarri eta l u n a ahaztu e g i n d u g u l a a u r p e g i r a t z e n

eta

d i g u t e f e d e d u n o i . E g i a d a , e z b a i r i k gabe, h i r r a r e n c r a i k u n t z a r e n e g i n -

deritzan bere saiakeran: edora z o r i o n berea amets h u t s a da

kizttna eta g i z a k i a k b i z i a l d i h o n e t a n eskurarurako l o r p e n a k s u s m o p e a n

eta g i z a k i a z o r i o n betea b i l a t z e n tentalzea z e n t z u r i k gabeko gauza ab-

jartzera ere eraman izan dintela kristau ugari m o d u okerrean ulertu izan

surdua da; edora z o r i o n a oparia da, biziaren i t u r r i d e n l u r e n g a n d i k b a -

duten itxaropen horrek.

m a n i a r r a k g i z a k i a k aurrez aurre d u e n h a u t a t u beharra

Salbamena

'Zoriona

k a r r i k d o h a i n gisa c t o r d a k i g u k e e n b i z i t z a betea.

K r i s t a u o n i t x a r o p e n a , o r d e a , l u r h o n e n crabateko betetasuna b i l a -

Aukera horren aurrean, itxaropen arena da kristauak hartzen d u e n jarrera,

tzea eta itxarotea d a , beste edozeren a u r r e t i k . B c n c t a k o g i z a gogo eta

ligia da, geuk geure buruari ezin eman d i o g u n zerbaiten bila gahiltzala, zo-

desioak zapuzttt gabe, l u r h o n i a z k e n e r a i n o leial izaren saiatzea eska-

rion betearen irrikan gabilrzanean; baina bada jatorria [ainkoagan duen az-

tzen d u zerua sinesreak.

ken zorion betea ere, guk hcrierekotasunean onar eta goza dezakeguna.

Fz da kristauon itxaropena lur h o n c l a k o arazo era oinazeei c/.ikusiarcna

B i z i t z a r e n m i s t e r i o a r e n aurrean k o n f i a n t z a / b e t e r i k o jarrera i r e k i a

egitera garamatzana. M u n d u berri eta behin b c t i k o a sinesten, bilatzen eta

hartzea da e r a b a k i g a r r i e n a . G e u r e g a n g o r d e r i k d a r a m a g u n z o r i o n -

itxaron d u e l a k o , h a i n z u z e n , ezin da ededuna m a l k o z , o d o l c z , zuzenga-

g r i n a h o r r i a z k e n e r a i n o entzutea. Jainkoa d u g u n erreaiitatearen azken

bekeriaz, gezurrez eta gogorkeria/. betetako m u n d u h o n e k i n ados egon.

m i s t e r i o t i k e s k a i n t z e n z a i g u n s a l b a m e n a d o h a i n m o d u a n itxarotea.

M u n d u h a u aldarazteko ezer egiten ez d u e n a k ez d u beste h o b e a g o

bat izan d a i t c k e e n i k sinesten. Ez. d u senide a r t e k o gizarte batean s i nesten g o g o r k e r i a dcsagertu araz.tcko k m egiten ez d u e n a k . Z u z e n g a -

Zl'RLIA l U R R E A N H A S I E N D A

b c k e r i a r e n a u r k a borrokatz.cn ez d e n a k , ez d u m u n d u z u z e n a g o a n s i nesten. G i z a k i a bere m o r r o n t z c t a t i k askatzeko Jan egiten ez d u e n a k , cz.

higuratzen gaituzten arazoei koldarkeriaz ihes egirea edo saihestea ez ez.ik,

d u m u n d u b e r r i era z o r i o n t s u a n sinesten. E z d u z e r u a n sinesten l u r r a

o n a r e z i n c z k o i r a i n edo txantxa ere izan daiteke askorcntzat zeruaz h i t z

a l d a r a z t e k o ezer egiten ez d u e n a k .

egitea. E z da zerua guri i n p o r t a behar z a i g u n a , l u r r a baizik, gure l u r h a u .

A s k o k o n a r t u k o lituzkete, z i u r r e n i k ere, F r i e d r i c h N i e t z s c h e - r e n h i t z
bero h a u e k : Senideok, l u r r a r i leial irautea g o m e n d a t z e n d i z u e t eta ez.

368

' X i i b i t r M e n d i g u r e n B c r e z b r m k euskaratua. N E E T Z S C H E . E flone

min-

iznin zen ZiiidtKslra, Klm?koak, S . A . B i l b o 1 9 9 2 .

369

AURKI BIDE

ALDI A

LITURGIKOA

(LUKAS)

ABLNDUA

E igandea: E s n a bi/,i (12, 3 2 - 4 8 )

202

2. igandea: Z a b a l b i d e a k J a i n k o a r i (3, 1-6)

43

3 . igandea: Z e r egin dezakegu (3, 1 8-10)

5!

4. igandea: Sinestearen poza (1, 3 9 - 4 5 )

27

GABONAK

J a u n a r e n j a i o i z a : Jesusen j a i o i z a (2, 1-10)

35

J a u n a r e n bataioa: Jesusen hataioa (3, 1 5 - 1 6 . 2 1 - 2 2 )

58

GARI/UMA

1. igandea: Jesusen t e n t a l d i a k (4, 1-13)

2. igandea: Jesusi e n t z u n (9, 2 8 b - 3 6 )

65
]48

3 . igandea: P i k o n d o a n t z u a (13, 1-9)

217

4. igandea: A i t a o n a (15, 1 1-32)

247

E r r e m u - i g a n d e a : Gurutzitzatua (23, 3 3 - 3 4 . 4 4 - 4 6 )

332

PAZKOA

3 . i g a n d e a : E m a u s k o ikasleak (24, 13-35)

347

Jaunaren zerura igotzea: Jesusen bedeinkapena (24, 46-53) . .

363

URTEAN

ZLHARKO

IGANDEAK

3 . igandea: Jesusen egitasmoa ( A , 14, 21)

73

4. igandea: U k a t u a , bere herrian (4, 2 ) - 3 0 )

80

5 . igandea: O s o besrelako h i t z a (5, 1-1 1)

87

6. igandea: Z o r i o n ez o h i k o a (6, l . 2 0 - 2 6 )

95

3 3 . igandea: E g u n zailetarako ( 2 1 , 5-19)

317

K r i s t o Erregearen jaia: G u r u t z i l t z a t u a ( 2 3 , 3 3 - 3 4 . 4 4 - 4 6 ) . .

332

7. igandea: B a r k a t u (6, 2 7 - 3 8 )

103

8. igandea: F r u i r u m a r d u l a k (6, 3 9 - 4 5 )

110

S o r t z e z G a r b i a r e n e g u n a : P o z e z k o iragarpena (1, 2 6 - 3 8 ) . . .

9. igandea: Fede apala (7, I -1 0)

117

A b e n d u a l d i k o 4 . igandea: P o z e z k o iragarpena (1, 2 6 - 3 8 ) . .

125

P a z k o a l d i k o 3 . igandea: E m a u s k o ikasleak (24, 13-35)

10. i g a n d e a : F z e g i n negarrik (7, 1 1-17)

1 1. igandea: E z i n o r z o k o r a r u (7, 3 6 - 8 , 3 )

I 33

12. igandea: o r naizela d i o z u e (9, 1 8 - 2 - 0

141

3 3- igandea: Jesusi j a r r a i t u (9, 15-26)

1 56

14. igandea: Jesusek b i d a l i a k (10, 1 - 1 2 . 1 7 - 2 0 )

164

15. igandea: M a i t a s u n e r r u k i t s u a (10, 2 5 - 3 7 )

172

1 6. igandea: G a u z a bakarra da b e h a r r e z k o a (1 0, 3 8 - 4 2 )
1 7. igandea: E s k a t u , b i l a t u eta d e i t u ( 1 1 , 1 - 1 3 )

187
195

19. igandea: E s n a b i z i (12, 3 2 - 4 8 )

202

2 0 . igandea: S u a (12, 4 9 - 5 3 )

210

2 1. igandea: A l e estua ( 1 3 , 2 2 - 3 0 )

224

2 2 . igandea: O o a u ( 1 4 , 1 . 7 - 1 4 )

232

2 3 . i g a n d e a : Z e n t z u z k o izan (14, 2 5 - 3 3 )

239

24. igandea: A i t a o n a (1 5, 11-32)

247

2 5 . igandea: J a i n k o a ala d i r u a (16, 3-13)

255

2 6 . igandea: Lzaro i z e n e k o eskale bat (16, 1 9 - 3 ! )

263

2 7 . igandea: G e h i ezazu sinesmena guregan (17, 5-10)

271

19
19
547

279

2 9 . igandea: E t s i gabe (18, 1-8)

285

3 0 . i g a n d e a : Parbola t x u n d i g a r r i a (18, 9-14)

293

3 L igandea: A b e r a t s baten etxean ( 1 9 , 1-10)

301

3 2 . igandea: B i z i e n J a i n k o a ( 2 0 , 2 7 - 3 8 )

309

372

ALDI A

180

18. igandea: E r g e l k e r i a (32, 13-21)

2 8 . i g a n d e a : Eskerrak e m a n (1"7 1 1-19)

373

GAIKAKO AURKI BIDEA

Aberastasunak. Krgclkera, 195-1 >6; A s k i da h a l a k o z c n t z u g a h e k c r i a ,

(

1 9 7 - 1 9 8 ; Jesusen b u r u - a r g i t a s u n a , 1 9 8 - 1 9 9 ; E r a osasuntsuagoan,
1 9 9 - 2 0 0 ; S i s t e m a b a i n o ateago, 2 0 1 ; K o n t u z diruarekin, 2 0 3 - 2 0 4 ;
Jess aberatsei m i n t z o , 2 5 6 - 2 5 7 ; Jesusen Iogika, 2 5 7 - 2 5 8 ; J a i n k o a
ala d i r u a , 2 5 9 - 2 6 0 ; K o n p r o m i s o jasanezina, 2 6 0 - 2 6 1 ; D i r u a b a i ,
baina z o r i o n ik ez, 2 6 1 - 2 6 2 ; G e u gara o z i o p o a , 2 6 4 - 2 6 5 ; K l a s i s m o
berria, 2 6 6 - 2 6 7 ; Jesusek m a i t a s u n a d i e aberatsei, 3 0 1 - 3 0 2 ; A b e r a rsaren s a l b a m e n a ,

303-304.

Barkamena. Ersaia m a i t a t u , 104; Z e r da barkatzea?, 1 0 5 - 1 0 6 ; K r i s t a u

barkamena,

106-107.

Baztertuak. E b a n j o l i o t i k k a n p o ? , 1 3 5 - 1 3 6 ; K z aldenarazi i u o r Jesusengatidik, 1 3 7 - 1 3 8 ; K z z a i z k i g u nteresar/.en,

269-270.

Behartsuak. K e h e n begi ratita, 7 4 - 7 5 ; N o r a h i d e berean, 7 6 - 7 7 ; B e r r i

o n a beharrsuenlzat, 7 7 - 7 8 ; Ihesbiderik gabe. 8 - 7 9 ; A r r o t z a r i barrera
7

e g i n , 1 2 1 - 1 2 2 ; B i d e - b a z t c r r e i a k o z a u r i r u a k , I 73-1 7 4 ; Jesuseo h a u tua izan z e n , 2 3 4 - 2 3 5 ; Bebartsuak

gonbidatu, 235-236;

Doan,

2 3 6 - 2 3 7 ; G e u gara o z t o p o a , 2 6 4 - 2 6 5 ; K l a s i s m o berria, 2 6 6 - 2 6 7 ; K z
z a i z k i g u inieresatzen, 2 6 9 - 2 7 0 ; M i n e z d i r e n e n deiadarra, 2 8 7 - 2 8 8 ;
Jainkoa ez da i n p a r t z i a l a , 2 8 8 - 2 8 9 . Ik. aztertuak

ere.

Bekatua. G u r e bekatua a i t o r t u , 8 9 - 9 0 ; I lursegitc ezin okerragoa, 9 0 9 1 ; B e k a t u r i k g a b e k o morala?, 9 2 - 9 3 ;

Errugabetasun-ametsaren

a u r k a , 2 9 5 - 2 9 6 . Ik. Bihotz berri tu ere.

Bihotz berritu. B a s a m o r t u k o ahotsa, 4 3 - 4 4 ; G a l d e r a k , 4 8 - 4 9 ; Z e r egin
dezakegu?. 5 2 ; Z e r e g i n behar d u g u ? , ^6-57; D e n a o g i b i h u r t u , 7 0 7 1 ; Irabazi ala g a l d u , 7 1 - 7 2 ; Sosegua h a r t u , 1 1 3 - 1 1 4 ; Z e r d a b i l a tzen dudana?, 2 0 6 - 2 0 7 ; B i z i t z a antzua, 2 1 7 - 2 1 8 ; K z d a dena b e r d i n ,
2 2 4 - 2 2 5 ; E s a l d i gogorra, 2 2 6 - 2 2 7 ; Z o r r o t z ala erradikal?, 2 2 7 - 2 2 8 ;

375

N o r k bere jaitiko-ordea, 2 4 2 - 2 4 3 ; G u r e cgunotarako parbola, 2 5 0 25 ! ; Beste semea, 2 5 3 - 2 5 4 . Ik. (lizarte-aldaketa

era tinte ere.

Ezaren bihotz-berritzea. 'lentaldiei antzeman, 67-68; Profetarik gabe

geratuko ote gara?, 8 2 - 8 3 ; Jainkoagandik da torren h i t z a , 8 8 - 8 9 ;
G u r e bekatua aitortu, 8 9 - 9 0 ; N e g u a E l i z a n , 1 6 0 - 1 6 1 ; L l i z a samariarra, 1 7 5 - 1 7 6 ; Z e r t a r a k o , p i k o n d o antzua?, 2 1 7 - 2 1 8 ;

Sakoncko

norahidea, 2 2 1 - 2 2 2 ; Harrera egin, em/un, lagundu, 3 0 6 - 3 0 7 ; Ez

ibes e g i n Emartsera, 3 5 3 - 3 5 4 ; H a z k u n d e a eta s o r m e n a ,

169-170; Bizitzeko kemena, 3 0 7 - 3 0 8 ; L e k u k o a k behar d i t u g u ,

357-358.

366-367.

Erijioa. K r i t i k a k , 1 2 2 - 1 2 4 ; M i s t e r i o a r e n aurrez a u n e b i z i , 1 5 1 - 1 5 2 ;
E r l i j i o burgesean harrapartita, 2 2 0 - 2 2 1 ; E r l i j i o - b i z i p e n a b e r r e r a i k i ,
2" -278.
7

Ledea. Z o r i o n e k o a , sinesren duea, 3 0 - 3 1; Sinestea besterik d a , 31 - 3 2 ;

Z e r t a r a k o sinetsi?, 6 3 - 6 4 ; l'cde apala, 118; I v d e biziagoa Jcsusengan,
2 7 1 - 2 7 2 ; G e h i ezazu s i n e s m e n a guregan, 2 7 2 - 2 7 3 ; Sinesteko attsatdia, 2 7 4 - 2 7 5 ; N o r h e r a r e n btzipcnctaik a h i a t u z sinetsi, 3 5 6 - 3 5 7 ;
Pozez sinetsi, 3 5 8 - 3 5 9 . Ik. Konjiautza
Gizarte-aldaketa.

ere.

H e r r i batek n o r a h i d e a galtz.cn d u e n e a n ,

O h i k o jakitatearen

84-85;

a l d c a n , 9 8 - 9 9 ; Z u h a i i z o n a k , 1 10-1 12; B i h o -

tza ren o n t a s u n a , 1 12-1 13; E g i a r i k eza, 1 14-1 1 5; Z i e n i z k i r e n i t s u tastina, 1 1 5 - 1 1 6 ; U k o egin c n g a i n u z k o botereari, 1 1 9-1 21); C ialdura,

Erne. E z b i z i l o t a n , 2 0 4 - 2 0 5 ; E s n a t u , 2 0 5 - 2 0 6 ; I n o i z k o beharrez.kocna,
2 0 8 - 2 0 9 ; E r r e a l i s m o ardilrarstia, 2 3 9 - 2 4 1; Jarrailzaile b u r u a r g i a k ,
2 4 1 - 2 4 2 ; E g u n zailetarako, 3 1 8 - 3 1 9 ; E z m a d a r i k a t u k r i s i a l d i a , 3 2 0 3 2 1 ; Iraun, 3 2 2 - 3 2 3 ; Pazientziarik g a l d u gabe, 3 2 3 - 3 2 4 ; E g o n beti
erne, 3 2 5 - 3 2 6 ; 7.er d a esna bizitzea?, 3 2 6 - 3 2 7 - Ik. Itxaropena ere.
Errukia. Echen begiratua, 7 4 - 7 5 ; M i n b c r a k , 1 3 0 - 1 3 1 ; M a i t a s u n e r r u k i rstu, 138-139; Bide-bazierretako zauriiuak, P 3 - 1 7 4 ; E l i z a s a m a r i a n a ,
175-176; Egin zuk ere besie horren beste, 174-175; Bizitzeko beste era
bat, 1 7 7 - l 8 ; l l z u l i n g u r u k a , ez, 1 7 8 - 1 7 9 ; E z c g i n cz ikusiarena mine/,
7

denari, 2 6 5 - 2 6 6 ; H u r r e r a t u , 2 6 8 - 2 6 9 ; Jainkoaren c r r u k i a n babestu,

2 9 6 - 2 9 7 ; B i k t i m e k i n , 361 -362. Ik. Bebartsuak eta Su/rimeua

ere.

152; Sistema b a i n o arcago, 2 0 1 ; E z da n a h i k o a kririkatzca, 2 2 2 - 2 2 3 ;

Zer lolerantzia-moia?, 230-231; Lireakzionaiu, 297-298.
Gurutzea. Z e r da gurutzea cramarea?, 2 4 3 - 2 4 4 .
Itxaropena. Itxaropena

z a i n d u , 3 2 8 - 3 2 9 ; Itxaropena z a p u / t u gabe,

3 2 9 - 3 3 0 ; [ a i n k o r i k izango ahal d a , arren!, 3 3 0 - 3 3 1 ; O r o i t zaitez n i taz, 3 4 1 - 3 4 3 ; E z . k u t u k o i t x a r o p e n a , 3 4 5 - , ' 4 6 ; E z ibes egin L m a u sera, 3 5 3 - 3 5 4 ; N o n da b i l a i z e n d u g u n a ? , 3 6 7 - 3 6 8 ; Z e r u a lurrean
basten d a , 3 6 8 - 3 6 9 . Ik. Konfiantza,

lime eta Hilen piztuera

ere.

J a i n k o a . Iragarpcn barrigarria, 2 0 - 2 l ; Belencra i t z u l i , 3 7 - 3 8 ; O s o bestclako gaua, 4 0 - 4 1 ; J a i n k o gizon egina, 4 1 - 4 2 ; J a i n k o a k cz gaitu negarrez i k u s i n a h i , I 27- ] 2 8 ; Jainkoa ez d a i n d a r k e r i a zalea, I 6 2 - 1 6 3 ;

Esker ona. Jesusengana itzuli, esker onez, 2 7 9 - 2 8 0 ; Esker o n a berreskti-

Jainkoarcn b i z i p e n a era Jess, 2 4 7 - 2 4 8 ; Jainkoarcn i r u d i r i k o n e n a ,

ra tu, 2 8 0 - 2 8 1 ; Eskerrak eman, 2 8 2 - 2 8 3 ; Esker oneko bizitza, 2 8 3 - 2 8 4 .

2 4 9 - 2 5 0 ; A i t a onaren zorigairza, 2 5 2 - 2 5 3 ; J a i n k o a ez da nparrziala,

Elspiritualtasuna. Jesusen Espiriruaz bizi, 58-59; Krisrau-espiritualtasuna,

6 1 - 6 2 ; B i z i p e n erabakigarria, 6 2 - 6 3 ; N o r a h i d e berean, 7 6 - 7 7 ; M i s t i k a
ala mistika-plantak?, 1 8 5 - 1 8 6 , Ik. Jess sinetsi eta Jesusi jarraitu

ere.

Eukaristia. J a u n a r t u . 1 2 0 - 1 2 1 ; Itxaropena berreskuraru, 3 4 8 - 3 4 9 ; O i n a r r i z k o b i cspericntzia, 3 4 9 - 3 5 0 .

Berri O n a zabaldu. E b a n j e l i o a r e n

Jainkoarekin topo. Z a h a l hideak j a i n k o a r i , 4 4 - 4 5 ; O m e n k a , 46; F u n rsezkora jo, 4 7 - 4 8 ; Sosegua h a r t u . I 13-1 14; M i s t e r i o a r e n aurrez a u rre b i z i , 1 5 1 - 1 5 2 ; J a i n k o a r e n bakea, 1 7 0 - 1 7 1 ; J a i n k o a r e n e r r u k i a n
babestu, 2 9 6 - 2 9 7 . Ik. jainkoa

eramaile,

165-166;

jesusen b i

agindu, 166-167; Baliabide p o b r e c k i n , 167-168; Z o r i barrigarria,

376

2 8 8 - 2 8 9 ; Bidcgabeenrz.ar, 2 9 9 - 3 0 0 ; B i z i a r e n l a g u n , 3 1 2 - 3 1 3 .

eta Vedea ere.

Jainkoaren hitza. J a i n k o a g a n d i k datorren h i t z a , 8 8 ; B e h a r r e z k o a eta

presazkoa, 1 8 0 - 1 8 1 ; Esertzcko e s k u b i d e a , 1 8 2 - 1 8 3 .

37

Jess. Salbatzailca jaio z a i g u , 3 6 - 3 7 ; Tentaldiak, 6 6 - 6 7 ; A r g i eta z i n -

Kristoren piztuera. Itxaropena b e r r e s k u r a t u , 3 4 8 - 3 4 9 ; O i n a r r i z k o b i

tzo i z a n , 6 8 - 7 0 ; jesusen egitasmoa, 7 3 - 7 4 ; L e h e n begiratua, 7 4 - 7 5 ;

c s p e r i c n t z i a , 3 4 9 - 3 5 0 ; Jesusekiko h a r r e m a n z u z e n a , 3 5 1 - 3 5 2 ; B i k -

G a u r k o t a s i m e z k o esaera, 8 1 - 8 2 ; Bestelako begi rada, 1 3 4 - 1 3 5 ; M a i -

rimekin, 361-362; Azken keinua, 363-364.

tasun e r r u k i t s u a , 1 3 8 - 1 3 9 ; B i z i t z a r e n a l d e k o g r i n a , 1 3 9 - 1 4 0 ; Jesu-

Maitatu. B i z i b i d e a r i , l a g u n , 3 2 - 3 4 ; B a n a l u , ez d u e n a r e k i n ,

52-53;

sen b i a g i n d u , 1 6 6 - 1 6 7 ; Jesusen b u r u - a r g i t a s u n a , 1 9 8 - 1 9 9 ; J a i n k o -

A u s a r t u k o gara parrekatzera?, 5 4 - 5 5 ; Z e r egin behar d u g u ? , 5 6 - 5 7 ;

aren b i z i p e n a era jess, 2 4 8 - 2 4 9 ; G a l d u t a dagoena salbatu, 3 0 4 - 3 0 5 ;

Ezer itxaron gabe, 1 0 7 - 1 0 8 ; M a i r a s u n - a r a z o a , 1 0 8 - 1 0 9 ; A r r o t z a r i h a -

A z k e n k e i n u a , 3 6 3 - 3 6 4 . Ik. Jesusi jarraitu

rrera e g i n , 1 2 1 - 1 2 2 ; M a i t a s u n a r e n sua, 2 1 4 - 2 1 5; M a i t a s u n a r c n d c -

ere.

Jesusi jarraitu. Jesusen L s p i r i r u a z b i z i , 5 8 - 5 9 ; Uste o n e k o eta esaneko,

5 9 - 6 0 ; A r g i eta z i n t z o i z a n , 6 8 - 6 9 ; N o r a b i d e berean, 7 6 - 7 7 ; D e s b e r d i n izateko b e l d u r r a , 8 3 - 8 4 ; I n o n k o k a t u z e i n atzera begiratu
gabe, 1 57-1 5 8 ; Jesusi jarraitu, 1 58-1 5 9 ; Jarraipenean k r i s t a u i z a n ,
1 5 9 - 1 6 0 ; Jarrairzaile buruargiak, 2 4 1 - 2 4 2 ; G u r u t z e a hartu, 2 4 2 - 2 4 3 .
Ik. Jess eta Jess sinetsi ere.

baJuazioa, 2 1 5 - 2 1 6 ; T r u k e a n ezer espero gabe, 2 3 2 - 2 3 4 ; D o a k o m a i tasuna, 2 3 7 - 2 3 8 ; B e d e i n k a t u , 3 6 4 - 3 6 5 . Ik. Errukia

ere.

Maria. Mara, E l i z a r c n c r e d u , 2 5 - 2 6 ; M a r i a r e n czaugarriak, 2 8 - 2 9 ; Z o r i o n e k o a , sinesten d u e a , 3 0 - 3 1 .

E m a k u m e a . A m a f e d e d u n a k , 2 7 - 2 8 ; A n d r e , ez negar e g i n , 131-1 3 2 ;
Esertzeko eskubidca, 182-183.

Jesusengan sinetsi. S i n e s t e n al d u g u Jcsusengan?, 1 4 1 -1 4 2 ; B i z i t z a z

a i t o r t t i , 1 4 3 - 1 4 4 ; Z e r egin d u g u Jesusekin?, 1 4 4 - 1 4 5 ; E r a b a k i g a -

Otoitza. E s k a t u , b i l a t u , d e i t u , 1 8 8 - 1 8 9 ; Uste o n e z , 1 8 9 - 1 9 0 ; O t o i t z beharra d u g u , 1 90-1 9 1; O t o i t z egiten ikasi, 1 92-1 9 3 ; ( hirc aita,

1 4 8 - 1 4 9 ; Jesusi b a k a r r i k e n t z u n ,

193-194; Z a l a n t z a artetik otoitz, 2 7 5 - 2 7 6 ; Z e r t a r a k o balio d u o t o i t z

1 5 0 - 1 5 1 ; N o n e n t z u n Jesusi?, 1 53-1 5 5 ; B a r r c n c k o m a i s u a , 184-

egiteak?, 2 8 9 - 2 9 0 ; Etsi gabe, 2 9 1 - 2 9 2 ; T x u n d i t z e k o a , 2 9 3 - 2 9 4 . Ik.

185; Jesusek e k a r r i t a k o sua, 2 1 0 - 2 1 1; N a h i a g o n u k e

Jainkoarekin

i-iia, 1 4 6 - 1 4 7 ; N o n e n t z u n ? ,

dagoeneko

p i z t u t a baiego, 2 1 1 - 2 1 2 ; hede b i z i a g o a J e s u s e n g a n , 2 7 1 - 2 7 2 ; Jesusengana

i t z u l i , esker o n e z , 2 7 9 - 2 8 0 ; I t x a r o p e n a

berteskuratu,

3 4 8 - 3 4 9 ; O i n a r r i z k o b i c s p e r i c n t z i a , 3 4 9 - 3 5 0 ; J e s u s c k i k o bar re-

topo ere.

Loza. A g u r , p o z t u zaitez, 2 1 - 2 2 ; B i z i p o z gauzagarria, 2 3 - 2 4 ; I lena osoarentzat p o z k a r i o 3 9 - 4 0 .

Sufrimena.

L z egin negarrik,

1 2 5 - 1 2 6 ; Jainkoak ez gaitu

negarrez

m a n z u z e n a , 3 5 1 - 3 5 2 ; G e h i a g o g o g o r a t u Jess, 3 5 2 - 3 5 3 ; N o r b e r e

i k u s i n a h i , 1 2 7 - 1 2 8 ; M a i t e d u g u n a gal tzca, 1 2 8 - 1 2 9 ; Z e r e g i n s u -

e s p e r i e n t z i a z s i n e t s i , 3 5 6 - 3 5 7 ; B i d e l a g u n , 3 6 0 - 3 6 1 . Ik. jesusi

f r i m e n a datorrenean?, 2 4 4 - 2 4 6 ; M i n e z d i r e n e n deiadarra, 2 8 7 - 2 8 8 .

ja-

rraitu. ere.

Ik. Errukia.

Konfiantza. Uste o n e k o eta esaneko, 5 9 - 6 0 ; Inor ez dago b a k a r r i k , 8 5 8 6 ; E z b e l d u r t u , 9 3 - 9 4 ; Uste o n e z , 1 89-1 9 0 ; N o i z arte i r a u n g o d u

h o n e k ? , 2 8 5 - 2 8 6 . Jk. Itxaropena

ere.

ere.

Tentaldiak. I c n t a l d i a k , 6 6 - 6 7 ; T e n i a l d i e i a n t z e m a n , 6 7 - 6 8 ; A r g i eta
zintzo izan, 68-70.
Zoriona. Z o r i o n e k o a , sinesten duea, 3 0 - 3 1 ; Z o r i o u e k o a k , g u k baz-

Kristoren gurutzea. L s k a n d a l u a eta erokeria, 3 3 2 - 3 3 3 ; Z e r egiten d u

tertzen d i t u g u n a k , 9 5 - 9 7 ; Z e i n z o r i o n ? , 1 0 0 - 1 0 1 ; Z o r i o n a , m e h a -

335-336;

t x u p e a n , 101-1 0 2 ; Jesusen b u r u - a r g i t a s u n a , 1 9 8 - 1 9 9 ; Z e r d a b i l a -

B i z i bezala h i l zen, 3 3 6 - 3 3 7 ; G u r u t z i l t z a t t i e k i n batera, 3 3 7 - 3 3 8 ; Z e r

tzen d u d a n a ? , 2 0 6 - 2 0 7 ; D i r u a b a i , b a i n a z o r i o n i k ez, 2 6 1 - 2 6 2 ;

e g i n , iseka ala dei?, 3 3 9 - 3 4 0 ; M a r t i r i zintzoa, 3 4 1 - 3 4 2 .

N o n d a b i l a t z e n d u g u n a ? , 3 6 7 - 3 6 8 . Ik. Poza ere.

J a i n k o a k gurutzean?, 3 3 3 - 3 3 5 ; J a i n k o a ez d a s a d i k o a ,

378

379

AURKI BIDE O R O K O R R A

Aurkezpena
I. u k a s e n e b a n j e l i o a

5
9

1. P o z e z k o iragarpena (1, 2 6 - 3 8 )

19

2. Sinestearen p o z a (1, 3 9 - 4 5 )

27

3. Jesusen jaiotza (2, 1-10)

35

4. Z a b a l b i d e a k J a i n k o a r i (3, 1-6)

43

5. Z e r egin dezakegu (3, 10-18)

51

6. Jesusen bataioa (3, 1 5 - 1 6 . 2 1 - 2 1 )

58

7. Jesusen t e n t a l d i a k (4, 1-13)

65

8. Jesusen egitasmoa (4, 1 4 - 2 1 )

73

9. U k a t u a , bete herrian (4, 2 1 - 3 0 )

80

10. O s o bestelako h i t z a (5, 1-1 1)

87

I I . Z o r i o n ez o h i k o a (6, 17.20-26)

95

12. B a r k a t u (6, 2 7 - 3 8 )

103

13. F r u i t u m a r d u l a k (6, 3 9 - 4 5 )

110

14. F e d e a p a l a ( 7 , 1-10)

117

15. E z e g i n negarrik (7, 1 1-17)

125

16. E z i n o r z o k o r a r u (7, 3 6 - 8 , 3 )

1 33

17. o r naizela diozue? (9, 18-24)

14 1

18. Jesusi e n t z u n (9, 2 8 b - 3 6 )

148

19. Jesusi jarraitu (9, 5 1 - 2 6 )

156

2 0 . Jesusek b i d a l i a k ( 1 0 , 1 - 1 2 . 1 7 - 2 0 )

164

2 1 . M a i t a s u n e r r u k i t s u a (10, 2 5 - 3 7 )

172

2 2 . G a u z a bakarra da b e h a r r e z k o a (1 0, 3 8 - 4 2 )

180

2 3 . E s k a t u , b i l a t u eta d e i t u ( 1 1 , 1 - 1 3 )

187

2 4 . E r g e i k e r i a ( 1 2 , 13-21)

195

2 5 . E s n a bizt (12, 3 2 - 4 8 )

202

2 6 . S u a (12, 4 9 - 5 3 )

210

3 8 1