Bilgisayar Ve Programlarla Ilgili Yüzlerce Ipucu

Z E L
S A Y I
Fiyat: 7.500.000 TL
Say: 2003/02 106598
ISSN:
1301-0212
Donanm pular
Problemlerin zm ve
ek performans iin
pratik bilgiler
Donanm Yazlm nternet
Profesyonel ve amatrler iin
Yazlmlarn
tm CDde
a
f
e
d
k
l
aynlanan
y
y
ipular
Sper Windows!
Gizli komutlarla ok daha hzl, daha
gvenli ve daha stabil bir sistem...
Microsoft Update Kit
nternet pular
TRKE: Windows XP Service Pack 1a,

Movie Maker 2, Media Player 9,
Messenger 5.0, Office XP Service Pack 2...
Gvenli srf, hzl balant, gizli

kalm ayarlarla etkin kullanm
En yi Sistem Aralar
Gvenlik, performans, test...
Office Programlar
Windows XP Aralar
Word, Excel, Access ve Frontpage

ile daha verimli aln
Tamamen size zel bir Windows
EDTRDEN
UZMAN PULARI
Gerek hayatta hile

yapamazsnz
4
Bir bilgisayar kullancs bilgisayarndan daha fazla verim alabilmek yerine neden gz kapal yaamay tercih
eder? Oysaki gizli
eyler her zaman
Murat Karslolu,
merak uyandrr.
Editr
Gerek hayatta uygulayacanz hileler banza i aabilirken buna karlk bilgisayar dnyasnda ipularndan yararlanarak kimi
zaman hile yapmak ustaln ifadesidir. Bilgisayar dnyasnda hilelere
ipular ad verilir ve bu sayede yasal
yollardan performans art salanabilir. Daha nce hibir yerde okumadnz ipular ile bilgisayarnzn salamln, hzn ve gvenliini arttrabilir,
bir faks cihaz ya da film stdyosu haline dntrebilirsiniz. yleyse bu saymzda sizler iin bir araya getirdiim
ipularn uygulayarak gnlk yaantnz daha ekilir bir hale getirmeyi isteyeceksiniz. Ancak Tm Kayt Defteri
deiikliklerinden nce nemli verilerinizi yedeklediinizden emin olun.
Sistem Kayt Defterini ilgilendiren
tm ipularndaki deiiklikler her ne
kadar denenmi olsalar da yaplabilecek hatalar sisteminizin kmesine
neden olabilir. Bu durumda tm
sorumluluk kullancya aittir.
Windows in En Hzl 100 pucu: Ksa srede uygulanabilen performans ve

gvenlik ipular
28
En yi Donanm pular: Donanm hatalarna zmler
DANIMAN
34
42
46
50
Gizli Komutlar: Windowsun bilinmeyen dnyas

Windows Ksayollar: Ofis alanlarna hzl klavye ipular
Windows XP Powertoys: Microsoftun kullanl aralar
Srpriz Yumurtalar: Uygulamalarda gizlenen kk srprizler
UYGULAMA
56
62
64
68
70
72
Yeni PCye Gei: PCnize yedeklerken dikkat etmeniz gerekenler

Windows Faks: Windows XPnin dahili faks yazlm
Windows MovieMaker 2: XP altnda yeni film stdyosu
Al CDsi: Zor durumlarda yardmnza yetien kurtarma CDsi
XPye Service Pack entegrasyonu: SP1in XP CDsine dahil edilmesi
cretsiz PDF oluturmak: Web belgeleri oluturmann en ucuz yolu
ATLYE
74
Her Konuda pular: Windows, Word, Excel, Access, Powerpoint ve dier

uygulamalar hakknda pratik ipular
KNYE
Yayn Koordinatr (Sorumlu): Gkhun Sungurtekin
sgokhun@chip.com.tr
Genel Yayn Ynetmeni: Ufuk Yamanklolu
uyaman@chip.com.tr
Yaz leri Mdr: Mahmut Karslolu
mkars@chip.com.tr
zel Saylar Editr:
Murat Karslolu, muratk@chip.com.tr
CD: Korcan Meydan, korcan@chip.com.tr
Grsel Ynetmen: Gkhan Ko, gokhank@chip.com.tr
Genel Mdr: Hermann W. Paul
Genel Mdr Yardmcs: Beste zerdem
Finans Mdr: Aylin Aldemir
VOGEL MEDYA YAYIMCILIK REKLAM GRUBU
Sat Mdr: Glcan Bayraktar
gulcanb@vogel.com.tr
Pazarlama Mdr: Gler Okumu
oguler@vogel.com.tr
Reklam Mdr: Nurhan Bac Eyiip
bnurhan@vogel.com.tr
VOGEL Medya Yaymclk A.. Adna Sahibi:
Gkhun Sungurtekin
Renk Ayrm-Film k ve Bask
ASIR Matbaaclk Ltd. ti. Tel:(212) 283 84 38
Datm: BRYAY A..
VOGEL Medya Yaymclk A..:
Mevlt Pehlivan Cad. Vefa Bayr Sok. Gayrettepe Merkezi
No: 6 Blok: B 34349 Gayrettepe - stanbul
Telefon: (212) 217 93 71 (pbx), Faks: (212) 217 95 32
CHIP ZEL SAYILARINI KAIRMAYIN

Sisteminizin performansn artrmak iin
uygulayabileceiniz donanm ve yazlm ayarlar
Doru soutma ile yksek performans
Red Hat 9.0n

adm adm
kurulumu, ayarlar,
Linuxta video ve
mzik, CD yazma, a kurulumu, dosya
sunucusu...
Red Hat 9.0 kurulum
CDleri, program CDsi ve
Knoppix 3.2
www.hepsiburada.com ve
http://abone.vogel.com.tr
adreslerinden sipari
verebilirsiniz.
Hzl, Stabil ve Gvenli Windows
Windows iin En Hzl 100 ipucu

Sisteminizden en yksek verimi almak iin, Windowsa yeni bir soluk kazandracak en deerli 100
ipucunu aklyoruz. Bu ipularnn en nemli zellii ise be ile on dakika arasnda uygulanabilmesi.
fis alanlar, i ortamlarn srekli olarak kendi ihtiyalarna gre

yaplandrr. nce sandalye doru
oturma yksekliine gre ayarlanr, en
rahat srt eimi bulunur ve monitrn
eimi de bunlara bal olarak yeniden
ayarlanr. Gelen ve giden belgeler iin bir
sistem organize edilir; kalem, silgi, ata,
zmba gibi i aralar temin edilir. alma yerinizin mkemmel olarak dzenlenmesi belki de aylar srebilir. Ayn eyler Windows ile alrken de geerlidir.
CHIP | ZEL
Sisteminizi zaman iinde ihtiyalarnza

gre dzenler, programlar kurup tekrar
silersiniz. Sistem size tam olarak uyuyordur uymasna, ancak olduka da yavalamtr. Nedenini anlamadnz hatalar
ortaya kverir, gvenlik aklar tespit
edersiniz ve rutin ilemler sinirlerinizi
gerecek kadar uzun srebilir. CHIP,
Windowsun kiisel ihtiyalarnza gre
ayarlanmas, daha stabil, daha hzl ve
gvenli almas iin size tam 100 yol
sunuyor. Zamannz deerli olduu iin
her ipucunda ilgili ilemin uygulanmasnn ne kadar sreceini de yazyoruz.

Bunlar iin ounlukla ile on dakika
arasnda zamana ihtiyacnz olacak.
pularn amalarna gre, hz, stabilite, gvenlik ve konfor olmak zere drt
kategoriye ayrdk. Sisteminizden en
yksek verimi almak iin, Windowsa
yeni bir soluk kazandracak en deerli
100 ipucunu aklyoruz. Bu ipularnn
en nemli zellii ise be ila on dakika
iinde uygulanabilmesi.
UZMAN PULARI
DANIMAN UYGULAMA ATLYE
100 pucu
Windowsu Hzlandrn
Birka basit ince ayarla yavalam bir Windows kurulumunu tekrar eski
haline getirebilir ve mrn uzatabilirsiniz.
Grnm ayarlarndan
tasarruf ederek hz art
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Windows XPnin nceki iletim sistemlerinden en nemli farkll ilk olarak

grsel zelliklerin artyla gze arpyor. XPnin alma ortamnza renk getirdii, farkl bir grsellik kazandrd
inkar edilmez bir gerek, ne var ki bu
zellikler PCnizin performansn da
byk oranda etkiliyor. Eer ekrandaki
efektlerin sizin iin hibir nemi yoksa
veya performansn daha nemli olduunu dnyorsanz, efektlerden kurtulmak iin aadaki nerilerimizi adm
adm uygulayn: ncelikle Bilgisayarm
simgesi zerine sa tula tklayp zellikler seeneini sein. Performans kart
altnda yer alan Ayarlar seenei zerine
tklayn. Performans Seenekleri penceresi ekrana gelir. Grsel Efektler kart altnda En iyi performans iin ayarla seeneini iaretleyerek listede yer alan tm seeneklerin kapatlmasn salayn. Uygulaya tklayarak yaplan deiiklikleri
onaylayn ve iki kez Tamama tklayarak
ayar pencerelerini kapatn. Windows
XPye zel Luna arayznn, yerini eski
srmlerdeki Windows grnmne
braktn greceksiniz. Performans et-
Sabit diskin otomatik olarak

temizlenmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
5 dakika
BAHAR TEMZL: Disk Temizleme arac

sabit diskin gereksiz dosyalardan temizlenmesi salar.
kileyen ve mutlaka kapatlmas gereken

en nemli seenekler: Alan kutu slaytla
alsn, Ara pular grntye azaltarak
ya da slaytla gelsin, Grev ubuu dmelerini kaydr, Her klasr iin bir arka plan
resmi kullan, Klasrdeki ortak grevleri
kullan, Men altnda glge gster, Men
eleri seildikten sonra glgelensin, Menler grnty azaltarak ya da slaytla
gelsin. zellikle daha yava ilemcili
PClerdeki performans art sizi artabilir.
Otomatik gncelletirmelerin
engellenmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
2 dakika
GRSEL EFEKTLER: Performans

seenekleri penceresinden gereksiz
efektler kapatlabilir
olduu gibi, Bilgisayarm simgesi zerine farenin sa tuuyla tklayarak zellikler seeneini sein. Otomatik Gncelletirme kartna gein ve (i)Bildirim Ayarlar altnda Otomatik gncelletirme kapansn. Bilgisayarm kendim gncelletirmek istiyorum( seeneini iaretleyin.
Ardndan Tamama tklayarak tm pencereleri kapatn. Artk kritik gncelletirmeleri Balat / Tm Programlar / Windows Update seenei zerinden elle yapabilirsiniz.
zellikle de evirmeli a balants zerinden, modem araclyla internet balants salyorsanz, otomatik gncelletirmeler her balantda arka planda veri
transferi gerekletirerek hem internet
balantnzn yavalamasna, hem de bilgisayarnzda gereksiz ilemler yaparak
ilemci gcnn harcanmasna neden
olur. stelik gncelletirme dosyalarnn, 100 megabyten zerinde disk alan
kaplayan Service Pack 1de olduu gibi,
ou zaman modem ile indirilmesi imkansz gibidir. Bu durumda otomatik
gncelletirmelerin kapatlmas byk
bir zorunluluk halini alr. 1. ipucunda
Sabit diskinizde biriken gereksiz dosyalar ya da geici alma dosyalar, bilgisayarnzn performansn drr. Cleanmgr.exe program, bu dosyalarn temizlenmesi amacyla gelitirilmitir. Komut satr seeneklerini kullanarak Cleanmgr.exe programnn gereksiz dosyalar temizlemesini veya Zamanlanm
Grevler aracndan yararlanarak istediiniz bir zamanda altrlmasn salayabilirsiniz.
Disk Temizleme aracn altrmak
iin isterseniz komut satrn kullanabilir, isterseniz de Balat / Tm Programlar
/ Donatlar / Sistem Aralarmensnden Disk Temizleme komutu zerine tklayabilirsiniz.
Disk Temizleme arac, aadaki komut satr fonksiyonlarn destekler:
/d src_harfi: - Bu seenekte src_harfi deeri yerine gelecek harf,
hangi srcnn temizleneceinin belirlenmesini salar.
/sageset: n Bu seenek Disk Temizleme Ayarlar penceresinin grntlenmesini ve yaplan deiikliklerin registryye kaydedilmesini salar. n deeri
Disk Temizleme iin registryde kaydedilen grevleri belirler. Bu deer 0 ile
65635 arasnda deiebilir. Tm seeneklerin aktif olmas iin /sageset fonksiyonuyla birlikte, Windowsun kurulu
olduu srcnn de belirtilmesi gerekir.
/sagerun: n Bu seenek, n deerine
atanan grevin altrlmasn salar
(/sageset seeneinde grld gibi).
rnein Zamanlanm Grevler altnda cleanmgr /sageset:11 komutunu
altrdktan sonra aadaki komutu
CHIP | ZEL
yn ve zellikleri setikten sonra 9. adm tekrarlayn.

11 Bilgisayarnz batan balatn.
Windows XPnin ok daha hzl balatldn greceksiniz.
verebilirsiniz:
cleanmgr /sagerun:11
Bu komut cleanmgr /sageset:11 komutuyla tanmlanan ayarlar altnda Disk Temizleme aracnn altrlmasn salar.
Sabit diskin otomatik olarak

birletirilmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
Sabit disk zerinden silinen dosyalar nedeniyle oluan boluklar, disk eriimini
yavalatr ve PCnizin performansna
dorudan etki eder. Bu sorunu ortadan
kaldrmak iin, Defrag.bat adnda bir
dosya aarak ierisine aadaki komutlar yazn:
Rem **Bu yn dosyas sabit
diskinizin birletirilmesini salar.**

Rem **Programdan kmak iin
Ctrl+C tularna basn.**

Defrag.exe C: -F
Not: iareti komutun bir alt satrda devam
ettiini gsteriyor.
Zamanlanm Grevler altnda bu

komutun en az ayda bir defa altrlmasn salayn (haftada bir altrlmas tavsiye edilir). XP altnda otomatik
Disk Birletirme iin baka bir ey yapmanz gerekmiyor!
YIIN DOSYASI: Oluturacanz *.bat

uzantl yn dosyas komutlarn srayla
altrmasn salar.
Prefect dosyalarn silerek

hzl sistem al
Windows XP
Sre:
Etki:
5 dakika
Her eyden nce, bu ipucunun birincil

IDE kanalnda bir sabit disk, ikincil IDE
kanalnda ise bir CD-ROM ve/ veya
DVD-ROM srcye sahip olan kullanclara hitap ettiini belirtmek gerekiyor. Windows XP her alnda
(%SystemRoot%\Prefetch) klasrnde
yer alan ve NTOSBOOT-*.pf olarak ad-
CHIP | ZEL
Bootvis ile sitem

analizi
Windows XP
Sre:
EL LE ALGILAMA: Gereksiz seenekleri

kapatarak alglama sresinden tasarruf
edilebilir.
4 dakika
6
landrlan dosyann gncellenmesini
salar. XPde yeni prefetch dosyalar arasndan bundan baka hibir dosyann silinmesi sistemde kurulu programlarn
yklenme sresini daha fazla hzlandramaz. Bu ipucunun sadece Windows XP
aln hzlandrldn, bunun dnda
herhangi bir performans art salamayacan da unutmayn. IDE kanal da
dahil olmak zere aada adm adm
aklanan iki ipucunun sistem aln
inanlmaz derece de hzlandrdn greceksiniz:
1 Notepad.exe dosyasn altrn ve
"del c:\windows\prefetch\
ntosboot-*.* /q"
satrn yazdktan sonra (trnak iaretleri

olmadan) dosyay "ntosboot.bat" ad altnda c:\ konumuna kaydedin.
2 Balat mensnden altr sein ve
"gpedit.msc" yazn.
3 Bilgisayar Yaplandrmas altnda yer
alan Windows Ayarlarna ve srasyla sa
penceredeki Komut Dosyalar ve Kapata ift tklayn.
4 Kapat zellikleri penceresinde Ekle /
Gzat zerine tklayn ve "ntosboot.bat"
dosyasnn kaytl olduu konumu gsterip Aa tklayn.
5 Srasyla Tamam / Uygula ve Tamam
tularna tklayn.
6 Balat mensnden altr sein ve "
devmgmt.msc" yazn.
7 IDE ATA/ATAPI denetleyiciler kaydna
ift tklayn.
8 Birincil IDE Kanalna sa tula tklayn ve zellikleri sein.
9 Gelimi Ayarlar sekmesine gein. Aygt Tr gri olmayan Aygt 0 veya 1 seenei altnda Aygt Trn Otomatik Algladan Yok seeneine getirin ve Tamama tklayn.
10 kincil IDE Kanalna sa tula tkla-
Etki:
5 dakika
XP nceki Windows srmlerine gre

daha hzl alr. Ancak kk bir ara ve
sistem ayarlarnda yaplacak baz deiiklikler sayesinde, al srecini daha
da hzlandrmak mmkn. Microsoftun web sitesinde cretsiz olarak sunulan Bootvis programn indirin
(www.microsoft.com/hwdev/platform/performance/fastboot/Bootvis.asp) ya da eCHIP zerinden sabit
diskinize kopyalayn.
Bootvis programn altrn Trace
mens zerinden Next Boot + Driver
Delays seeneine tklayn. Ardndan
hibir ayar deitirmeden OK tuu ile
ilemleri onaylayn.
Bilgisayarnz tekrar balatldnda
BootVis, boot srecini analiz eder. Ayn
zamanda her bir adm grafiksel olarak
ekranda grebilirsiniz. Sonraki admda
Trace zerinden Optimize System komutuna tklayn. Windows XP tekrar balatlr ve bu sefer boot sreci optimize
edilmitir. Artk bilgisayarnzn daha
hzl aldn grebilirsiniz.
AILITA PERFORMANS ARTII: Bootvis

al sresini minimuma drr.
Tweak
XP
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Windows performansn artran ince

ayarlarn bazlar, zel firmalar tarafn-
UZMAN PULARI
100 pucu
HKEY_LOCAL_MACHINE\System\
CurrentControlSet\Control\FileSystem
kaydn an. ContigFileAllocSize adn
tayan bir DWORD deeri oluturun ve
deer verisi olarak 200 (hex) veya 512
(decimal) deerini girin. Deiikliklerin
onaylanmas iin Kayt Defteri Dzenleyicisini kapatp bilgisayarnz batan
balatn.
NCE AYARLAR: TweakXP Chip zel

srmnde birok fonksiyona hzl eriim
salanyor.
dan bir araya getirilir ve amatr kullanclarn kolayca yararlanabilmesi iin bir
arabirim altnda toplanr. Genelde bu
tr programlara internet zerinde ska
rastlayabilirsiniz. rnein TweakXP arac bu tr uygulamalar arasnda ilk sralarda yer alyor. Tweak XPnin CHIP
dergisi iin zel olarak hazrlanan srmn eCHIPte bulabilirsiniz. Bu program sisteminize kurduktan sonra, Windows XP iletim sistemine dayal olarak
bellek, nbellek, ilemci, ekran kart ve
dier tm donanmlarnzla ilgili performans artrc nerilere arabirim zerinden hzl bir biimde eriebilirsiniz.
Mutlaka denemelisiniz!
Contiguous File allocation

boyutu
Windows XP
Sre:
Dizin Oluturma Hizmetinin

kapatlmas
Windows XP
Sre:
Etki:
3 dakika
Dizin Oluturma Hizmeti, olduka kk bir program olmasna ramen, byk miktarlarda sistem belleinin harcanmasna ve ou zaman bilgisayarnzn grltl almasna neden olur. Bu
hizmet, dizinlerin ilenmesini ve bilgisayarnzdaki dosya listelerinin arivlenmesini salar. Bu sayede sabit disk zerinde aramalar daha hzl tamamlanr,
ancak buna ou zaman gerek duyulmaz.
Bu seenei kapatmak iin ncelikle
Balat / Denetim Masas zerinden Program Ekle veya Kaldr simgesi zerine tklayn. Windows Bileenlerini Ekle/Kaldr
zerine tklayn. Ardndan Dizin Oluturma Hizmetinin hemen yannda grlen kutucuunun ierisindeki iareti
kaldrarak, fonksiyonun kapatlmasn
salayn.
Etki:
3 dakika
Bu ayar contiguous file allocation boyutunu optimize ederek zellikle de sabit diske ska erien uygulamalarda performans art salar. (Balat / altrzerinden regedit komutuyla Kayt
Defteri Dzenleyicisini balatn ve
YAVALATAN HZMET: Dizin Oluturma

Hizmeti nadiren kullanlmasna karlk
sistemi yorar.
10
Gereksiz programlarn kayt

defterinden kaldrlmas
Windows XP
Sre:
Etki:
5 dakika
Bilgisayarnza denemek iin kurduunuz veya kullanm sresi dolduu iin

kaldrlmas gereken programlar, sistem
kaytlar, veritabannda izler brakarak
bilgisayarnzn alnda gereksiz verilerin gzden geirilmesine, aln yavalamasna ve kaynaklarn kaybna neden olur.
Kayt Defteri Dzenleyicisini (Regedit) altrn. Dier ipularnda aklanan biimde HKEY_CURRENT_USER\
Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run deerine ulan. Bu pencerede, ekrann sanda deerler greceksiniz. Programlar klasrlerinden ya da
altrlr dosya adlarndan tanmlaya-
bilirsiniz. Listede, balatlmasna gerek

duymayacanz programlar belirleyin.
Bu kaytlar zerine farenin sa tuuyla
tklayn ve Sil komutu ile silin.
Benzeri deerleri HKEY_CURRENT
_ U S E R \ S o f t w a re \ Mi c ro s o f t \ Wi n dows\CurrentVersion\Runonce
ve
HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run kaytlar altnda da bulabilirsiniz. Gereksiz grdnz tm programlar altan kaldrn ve bilgisayarnz
batan balatn.
Alternatif olarak 16. ipucunda belirtilen yntemi de kullanabilirsiniz.
SSTEM KAYITLARI VERTABANI: Regedit

ile yaplacak deiikliklere ok dikkat
edilmesi gerekir.
11
Hizmetleri kapatarak sistem

kayna tasarrufu
Windows XP
Sre:
Etki:
6 dakika
Hizmetler, bilgisayarn balatlmas srasnda altrlan ve iletim sistemi fonksiyonlarnn kullanlmasna yardmc
olan programlardr. ou sistemde, aslnda hi ihtiya duyulmad halde altrlan, bellek kapasitesinin ve ilemci
gcnn harcanmasna neden olan ok
sayda hizmet mevcuttur. Bu hizmetlerin kapatlmas, sistem kaynaklarndan
tasarruf ve genel olarak bilgisayar performansnda art salar. Listeyi sralamanz ve hangi hizmetlerin gerekli olduuna kiisel olarak karar vermenizi
neririz. Kapatlan hizmetlerin istediiniz zaman tekrar balatlabileceini
unutmayn. Hizmetleri aadaki biimde kapatabilirsiniz:
Balat / altr penceresinde A satrna services.msc yazn ve Tamama tklayn. Hizmetler penceresinde kapatabileceiniz hizmetler listelenir. rnek olarak Tanabilir Ortam Seri No hizmetini
kapatalm. ncelikle listede bu hizmeti
bulun ve fare ile iaretleyin. Farenin sa
CHIP | ZEL
GEREKSZ HZMETLER: Windowsun standart olarak ak bulunan birok hizmeti

aslnda gerekli deil.
tuuyla zerine tklayn ve zellikleri sein. zellikler penceresi ekrana geldiinde Balang tr listesinden Devre
Dn sein. Tamama tklayarak pencereyi kapatn. Bilgisayarnz tekrar balattnzda servis artk balatlmayacaktr.
12
Gereksiz Windows
logolarn iptal etmek
Windows 95, 98, ME, XP

Sre:
Etki:
5 dakika
Sistem alndaki Windows logosu sadece gereksiz bir reklam deildir, ayn
zamanda iletim sisteminin aln da
geciktirir. Bunlar iptal etmek iin Windows 95, 98 ve Me srmlerinde Explorerda C:\ kk dizinindeki MSDOS.SYS
dosyasna sa tula tklayn ve zellikler
komutunu altrn. Bu dosya Gizli
zelliine sahiptir, bu yzden gerekirse
Aralar / Klasr Seenekleri / Grnm
altndaki Tm (Gizli) dosyalar ve klasrleri gster seeneini iaretleyin. Daha
sonra dosyann Salt okunur zelliini
kaldrn ve Tamamdmesine tklayn.
Dosyaya ift tklayp bir editrde almasn salayn. Options blmnde

Logo=0 satrn girin. Windows 95 ile
alyorsanz Logo=Off girin. Dosyay
kaydedin ve yazma korumasn tekrar
etkinletirin. Windows XP altnda ise C:\
klasr altnda bulunan boot.ini dosyasn dzenleyin ve "/fastdetect" tanmnn hemen sana " /noguiboot" komutunu ekleyin. Bir sonraki Windows alnda artk logolar grnmeyecektir.
nelde aktr, ancak baz srmlerde

devre d braklmasna ramen nasl
alaca da belirtilmemitir.
Kayt
Dzenleyicisini
balatn.
HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Dfrg\BootOptimizeFunction anahtarna gein. Sadaki listeden
Enable kaydn sein. Boot birletiricisini
etkinletirmek iin bu deeri Y ile deitirin, devre d brakmak iin ise N yazn ve bilgisayar batan balatn.
13
16
Messenger kapatmann
en hzl yolu
Windows XP
Sre:
Windows XP
Etki:
1 dakika
Outlook Express alnn

hzlandrlmas
Windows XP
Sre:
Etki:
5 dakika
Eer Messenger 13. ipucunda anlatlandan farkl bir biimde devre d brakmay denediyseniz bu yntem Outlook Express alnn yavalamasna neden olabilir. Bu sorunu ortadan kaldrmak iin regedit komutuyla Kayt Defteri Dzenleyicisini balatn. Dzen mensnden Bula tklayn. Arama satrna
FB7199AB-79BF-11D2-8D940000F875C541 yazn ve Sonrakini Bul
tuuna tklayn. Kayt bulunduunda
nndeki art iaretine tklayn, InProcServer32 ve LocalServer32 kaytlarn
bulun. Herhangi birine tklayn ve sadaki pencerede Ad stununda Varsaylan
deeri deitirin ve Deer verisini silin.
Dier kayt iin de ayn ilemi tekrar
edin.
15
Sre:
Etki:
4 dakika
C:/Program Files/Messenger klasrne

gidin. Messenger klasrn "MessengerOFF" olarak yeniden adlandrn. stelik bu ilem Outlook Expressi yavalatmaz ya da sistem performansn da drmez.
14
Daha hzl Windows XP

al
Bilgisayarnzn balatlmasndan veya

oturum almasnn ardndan kullanlabilir konuma gemesi ok uzun sryorsa, bu, alta bir takm temizlik ilemleri yaplmas gerektii anlamna gelir:
Balat/ altr penceresinde msconfig komutunu altrn. Balang sekmesinde Tmn Devre D Brak tuuna ve Hizmetler sekmesinde Tm Microsoft Hizmetlerini Gizle seeneine tkladktan sonra Tmn Devre D Brak
zerine tklayn.
Yeniden Balata tklayp Windowsun tekrar balatlmas salandnda, hzl ala imkan tanyan sistem
hizmetlerinin ve uygulamalarnn balatldn greceksiniz.
Uyar: Bu ilem sistem balang hizmetleri ve uygulamalar haricindeki tm
uygulamalarn balatlmasn engelleyecei iin, rnein arka planda alan antivirs benzeri programlarn almas
kesintiye urayabilir.
Boot birletiricisinin
kapatlmas veya almas
Windows XP
Sre:
Etki:
3 dakika
EN HIZLI YNTEM: Messenger uygulamasn kapatmann en hzl ve basit yolu klasrn adlandrlmas.
CHIP | ZEL
Microsoft Windows XPnin yeni zelliklerinden biri de boot birletiricisidir. Bu

sayede boot dosyalarnn hepsi sabit disk
zerinde art arda yerletirilerek aln
hzlandrlmas salanr. Bu seenek ge-
HIZLI AILI: Windows alnda balatlan programlar temizlemek performans

art salar.
UZMAN PULARI
100 pucu
17
Oyun Bilgisayar: Sistem

kaynaklarnn boaltlmas
Windows XP
Sre:
Etki:
6 dakika
Donanmlarn devre d braklmas ve

hizmetlerin durdurulmas yerine oyunlarnza zel donanm profilleri de oluturabilirsiniz.
Bilgisayarm simgesine sa tula tklayn ve zellikleri sein. Donanm sekmesine gein ve Donanm Profillerine
tklayn.
Profile 1 kaydn iaretleyin, kopyalayn ve adn Oyun olarak deitirin.
imdi bilgisayarnzn al srasnda
grntlenecek bir men oluturdunuz.
Donanm profilleri seimi listesinde zellikleri belirleyin. Normal zamanlarda
sistemi orijinal ayarlarla balatn. PCnizi baka bir profilde balatmak isteseniz
de asla eski profili (Profil 1) silmeyin.
Yaplan deiikliklerin etkisini grmek
iin bilgisayarnz batan balatn.
imdi oyun bilgisayar iin dier ince
ayarlar tamamlayalm:
11. ipucundaki admlar izleyerek gereksiz tm hizmetleri kapatarak sistem
kaynaklarndan tasarruf salayn.
Dikkat: imdi Aygt Yneticisindeki
baz donanmlar devre d brakabilirsiniz. Oyunlarda sorun olabilecek ya da
gereksiz kaynak harcanmasna neden
olan herhangi bir donanm sein ve
zellikler penceresinde Genel sekmesi
altnda Aygt kullanm listesinden devre
d braklmasn salayn.
Eer sistemdeki fiziksel bellek miktar 256 MB veya daha dk ise kk bir
ayar deiiklii ile sabit diskin RAM olarak simle edilmesini salayabilirsiniz.
Bu ipucu, bilgisayarnzda kullanlan
RAM miktarnn artmasn salar. Ancak
uygulanan yntem aslnda sabit disk alannn RAM olarak simle edilmesidir.
Microsoft tarafndan The Virtual Paging File Size olarak adlandrlan bu ilem, nbellekleme olarak da bilinir.
1 Denetim Masasnda Performans ve
Bakm kategorisine gein.
2 Sistem simgesine tklayn ve Gelimi
sekmesine gein.
3 Performans alannda Ayarlara tklayn.
4 Performans Seenekleri penceresinde
Gelimi sekmesine gein.
5 Sanal Bellek alannda Deitire tklayn.
ZEL OYUN PROFL: Oyunseverler, baz

donanmlar kapatarak daha hzl bir sistem elde edebilirler.
6 Bu pencerede RAM miktarn belirleyebilirsiniz. deal deer, bellek miktarnn 1,5 kat alnarak hesaplanabilir. rnein 256 MB RAMe sahipseniz 384
MB disk bellei kullanmanz tavsiye edilir (256MBx1.5=384MB, Microsoft.)
Son olarak sabit diskinizde Disk Temizleme aracn ve ardndan Disk Birletiricisini altrn. PCdeki performans artn hissedeceksiniz.
18
Daha fazla
ilem gc
Windows XP
Sre:
Etki:
3 dakika
Balat mens zerinden eriilen altr penceresinde, A satrna Rundll

32.exe advapi32.dll,ProcessIdleTasks
yazn ve Tamama tklayarak ilemi
onaylayn. Bu komut her seferinde Windows XPnin arka planda grlen sistem bota ilemi iin maksimum ilemci gc ayrlmasn salar. Bylelikle, rnein grafik ilemleri gc gerektiren
oyunlar daha rahat oynayabilirsiniz
19
NTFS ile performansnz

artrn
Windows XP
Sre:
Etki:
6 dakika
NTFS dosya sistemi tm profesyonel

kullanclara tavsiye edilir, nk ortaya
konan salamlk ve gvenlik avantajlar
byk boyutlu sabit diskler iin vazgeilmez bir unsurdur. Ancak salanan bu
avantajlar bazen gereinden fazla zellik
sunabilir. Baz fonksiyonlar zerinde deiiklik yaparak NTFS performansn artrabilirsiniz:
1. Ksa adlarn oluturulmasn devre d brakn. Varsaylan ayarlar altnda

NTFS, dosyalar MS-DOS ve Microsoft
Windows 3.x istemcileri uyumluluu
asndan sekiz karakter uzunluunda
dosya ad ve karakter uzunluunda
dosya uzants standardna uygun ekilde biimlendirir. Eer bu tr istemcileri
desteklemiyorsanz, Kayt Defterindeki
NtfsDisable8dot3NameCreation
(HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Filesystem anahtar altnda) deerini
1 yaparak fonksiyonu devre d brakabilirsiniz.
2. Son eriim gncellemesini devre d
brakn. Varsaylan ayarlar altnda NTFS,
klasrlere son eriim tarihini ve zamann gnceller. Byk boyutlardaki NTFS
sabit disklerde, gncelleme ilemi performansn dmesine neden olur. Otomatik gncellemeyi kapatmak iin Kayt
Defterindeki NtfsDisableLastAccessUpdate
(HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentContolSet\Control\Filesystem) deerini 1 yapn. Eer veritabannda byle bir kayt bulunmuyorsa, anahtar ekleyerek deeri dzenleyin.
3. Master file table iin uygun bir alan
belirleyin. Sistem kayt veritabannda
HKEY_LOCAL_MACHINE\
SYSTEM\CurrentControlSet\Control\FileSystem anahtar altnda NtfsMftZoneReservation kaydn REG_DWORD
olarak ekleyin. Bu kayd kayt defterine
eklediinizde sistem disk alan zerinde
master file table iin alan ayrr. Bu sayede master file table performans art
salar. Eer sabit diskinizdeki dosyalarn
ortalama boyutu ok yksek ve miktar
az ise 1 deerini kullann. Dosya miktarndaki arta gre 2, 3 veya 4 (maksimum) deerlerini de kullanabilirsiniz.
Ancak her eye ramen 2nin zerindeki
deerleri tercih etmeyin, nk bu deerler master file table iin kullanlan sabit
disk blm boyutunu artrr. Deiikliklerin onaylanmas iin bilgisayarn yeniden balatlmas gerektiini unutmayn.
20
CPU ncelik ayar ile

hz art
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
ncelikle Kayt Defteri Dzenleyicisi altndaki CPU Priority ayarnn dzenlenmesi gerekir. Regediti balatn ve
CHIP | ZEL
10
HKEY_LOCAL_MACHINE \ SYSTEM \
CurrentControlSet \ Control \ PriorityControl\ anahtarn bulun. Pencerenin
sandaki blmde Win32PrioritySeparation deerini 38" olarak deitirin.
Ardndan son olarak Bilgisayarm
klasr zerinden Aralar mensne,
oradan da Klasr Seeneklerine tklayn.
Klasr Seenekleri penceresinde Grnm sekmesine gein ve Gelimi Ayarlar
listesinden Klasr pencerelerini ayr bir
ilemde balat seeneini iaretleyin.
Windows XP, artk her pencereyi ve
uygulamay, kendine zel bellek alannda ve zel proseslerde altrr. Bu sayede salamlk ve hz art salanr, ancak
bilgisayarnz eskisine gre ok daha fazla RAM gerektirir.
Not: Yukarda anlatlan iki ipucu, bazen
Counter Strike altnda klavye ve farenin
devre d kalmasna neden olabilir.
21
Intel Uygulama Hzlandrc

Disk eriimini hzlandrn
Windows 98SE, ME, NT4, 2000 ve XP

Sre:
Etki:
5 dakika
Sabit diskinizde yzde 10 deerinde hz

art iin yeni src kurmaya sizce de
demez mi? Intel firmas gerekli srcleri (Application Accelerator (IAA)) internet sitesi zerinden Eyll aynda bu
yana sunuyor. Bu program duyurulduu
zere storage sub-system bottleneckleri, yani darboazlar azaltyor. Eer Intel
chipsetli bir anakart (810 - 860 aras) ve
Pentium Celeron, III, 4 ya da Xeon ilemciye sahipseniz aadaki adresi ziyaret edin:
http://www.intel.com/support/
chipsets/iaa
Dosyay indirip kurulum ilemlerine
balamadan nce, bu sayfada yer alan
uyarlar ve nerileri mutlaka okuyun.
Eer 830 veya 845 chipsetli ve Windows XP kurulu bir sistem zerinde alyorsanz ncelikle Intel Chipset Software Installation uygulamasn kurmanz gerekir. Eer chipsetin modelinden
emin olamyorsanz, yine ayn sayfa zerinde chipsetin tanmlanmasn salayan bir ara bulabilirsiniz.
Al ve uygulamalarn balatlma
sresinde gzle grlr bir art olduunu hissedeceksiniz. Srcleri yklemeden nce al sresini kronometre ile
lerek fark tespit etmenizi tavsiye ediyoruz.
22
IRQ ncelik
performans

Sre:
Etki:
5 dakika
Bu ipucuyla, bir IRQ deerine verilen

nceliin artrlarak, ilgili bileenin performansnn artrlmas salanabilir. Bu
ilem srasnda en sk kullanlan bileen,
tm anakartn performansnn artrlmasn salayan Sistem CMOS/Gerek
Zaman Saatidir. Kayt Defteri Dzenleyicisinde HKEY_LOCAL_MACHINE
\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\PriorityControl anahtarna ulan.
Sadaki alana farenin sa tuuyla tklayarak yeni bir DWORD deeri oluturun
ve IRQ8Priority olarak adlandrn.
Oluturulan deer zerine ift tklayp 1
deerini girin. Oluturulan deer, aadaki biimde grlr:
IRQ8Priority REG_DWORD
0x00000001 (1)
Deiikliklerin onaylanmas iin bilgisayar batan balatmanz gerekir.
23
Ada simgelerin daha hzl

grntlenmesi

Sre:
Etki:
4 dakika
UYGULAMA HIZLANDIRICI: Intel Application Accelerator Intelin sitesinde cretsiz

olarak sunuluyor.
CHIP | ZEL
Klasrlerde gezinmek zere (i)Bilgisayarm(i) klasrn atnzda, XP otomatik olarak a klasrleri ve yazclar da
aranr. Bu ilem, simgelerin grntlenmesini geciktirebilir. Eer varsaylan
Windows simgelerini kullanmay tercih
ediyorsanz, bu fonksiyonu durdurabilirsiniz.
1 Bilgisayarm klasrne ift tklayarak
almasn salayn.
2 Aralar mens zerinden Klasr Seeneklerini sein.
HIZLI GRNM: Resimde grlen seenei kapatarak a klasrlerine daha hzl

eriebilirsiniz.
3 Klasr Seenekleri penceresinde Grnm sekmesine gein.

4 Gelimi Ayarlar altnda ikinci srada
yer alan A klasrlerini ve yazclar otomatik olarak tara seeneini devre d
brakn.
5 Uygula veya Tamama tklayarak ilemlerin onaylanmasn salayn.
Windowsun, simgelerin gsterilmesi srasnda muhteem hz kazandn greceksiniz.
24
IDE srclerde DMAnn

etkinletirilmesi

Sre:
Etki:
5 dakika
Pentium IV 3Ghz+ ilemcili yeni

PCnizde kare atlayan DivX;-) filmlerin
veya taklan MP3 dosyalarn cannz
skmas gayet doal. Oysa ki zm olduka basit: Muhtemelen XP, IDE srclerinizi DMA yerine PIO modu altnda altrmay tercih ediyor. Bilgisayarm simgesine farenin sa tuuyla tkladktan hemen sonra zellikleri ve Donanm sekmesini seerek Aygt Yneticisine gein.
Birincil IDE Kanal kaydna ve ardndan Gelimi Ayarlar sekmesine ift tklayn. Burada birincil IDE kanal zerindeki master ve slave srclerin ayarlarn grebilir ve aktarm modunu seebilirsiniz. Eer aktarm modu Salt PIO ise
DMA kullanlabiliyorsa seeneini sein
ve PCnizi batan balatn. Bilgisayarnzn aln ardndan da hala PIO modunda diretiyorsa, Aygt Yneticisinden
birincil IDE kanaln kaldrn ve sistemi
UZMAN PULARI
11
100 pucu
batan balatn. Ardndan ayn ilemi

ikincil IDE kanal iin de tekrarlayn. Artk akc DivX;-) filmlerin ve mp3lerin
keyfini karabilirsiniz.
25
Scandisk sresini 10
saniye ksaltn

Sre:
Etki:
5 dakika
Balat/altr mens zerinde CMD

komutunu yazarak MS DOS komut satrna gein. Komut penceresinde
CHKNTFS/T:4 yazn ve [Enter] tuu
ile ilemi onaylayn. 4 yazan alana bekleme sresini girebilirsiniz. Daha fazla
bilgi iin CHKNTFS/? komutunu kullanabilirsiniz.
26
Hz iin grafik kalitesinden

taviz verin

Sre:
Etki:
3 dakika
XP, yeni eklenen grafik zellikleri ile byk miktarlarda bellek harcanmasna
neden olur. Bazen ok nemli grlen
bu miktar, ok ince bir ayrnt iin israf
ediliyor olabilir.
Renk kalitesinin ve ekranda grntlenen bit saysnn drlmesi, yeni
balayanlar iin nemli bir tasarruf ve
hz art salayabilir.
1 Masastnde bo bir alana tklayarak
alan menden zellikleri sein.
2 Grnt zellikleri penceresinde Ayarlar sekmesine gein. Renk kalitesi listesinden en dk kaliteyi sein (genellikle 15 veya 16 bit). Bu ilem renk younluunu, simgelerin kalitesini drr ve
sistem performansnda nispeten hz art salanr.
27
XPnin hzl
kapatlmas
Windows XP
Sre:
Etki:
5 dakika
Windows XPnin kapatlmas srasnda,

sistem ncelikle alan tm hizmetlerin
sonlandrlmasn salar. Eer hizmetler
hemen kapatlamazsa, Windows tarafndan sonlandrlmadan nce kapatlmas
iin bir ans daha tannr. Bu ilem, Windowsun sistem kayt veritabannda belirtilen sre kadar beklemesine neden
olur. Eer bu ayarlar deitirirseniz,
Windows hizmetlerin daha kolay sonlandrlmasn salayacaktr. Gerekli deiiklikleri aada bulabilirsiniz:
1 Balat/altr mens zerinden regedit programn altrn.
2 HKEY_LOCAL_MACHINE / SYSTEM / CurrentControlSet / Control
anahtarna ulan.
3 Control anahtarna tklayn.
4 Pencerenin sandaki alanda "WaitToKillServiceTimeout" deerini sein.
5 zerine ift tklayarak deeri 2000den
daha dk bir deere ayarlayn (rnein 200).
shutdown -s -t 0
HIZLI SONLANDIRMA: Kayt defteri zerinde sonlandrma sresini azaltmak kapan hzlandrr.
28
XPnin klavye zerinden

kapatlmas

Sre:
Etki:
4 dakika
DK RENK KALTES: ou zaman performans art iin renk kalitesinden taviz

verilebilir.
zerinden bir ksayol oluturun. (i)Ksayol Olutur(i) penceresi ekrana gelir. lgili satra shutdown (trnak iaretli olmadan) yazp bir karakter boluk brakn ve aadaki parametrelerden birini
yazn.
Kullanm: shutdown [-i | -l | -s | -r | -a]
[-f] [-m \\bilgisayarad] [-t xx] [-c "aklama"] [-d up:xx:yy]
-i Grafik arabirimini grntler, ilk parametre olmas gerekir
-l Oturumu kapatr (-m parametresiyle
kullanlamaz)
-s Bilgisayar kapatr
-r Bilgisayar kapatr ve batan balatlmasn salar
-a Sistemin kapatlmasn engeller
-m \\bilgisayarad Bilgisayarn uzaktan
kapatlmasn, batan balatlmasn ya
da iptal edilmesini salar.
-t xx Sistemin belirlenen xx saniye sonunda kapatlmasn salar
-c "aklama" Kapan aklamas (en
fazla 127 karakter)
-f alan uygulamalarn hibir uyar olmakszn kapatlmasn salar
-d [u][p]:xx:yy Kapan iin sebep kodu
u kullanc kodu
p planlanan kapan kodu
xx Byk sebep kodu (256dan daha kk pozitif deer)
yy Kk sebep kodu (65536dan daha
kk pozitif deer)
Aadaki komut satr kapan komutuna iyi bir rnektir:
Bilgisayarnzn klavye zerinden basit

bir tu kombinasyonu ile kapatlmas ya
da batan balatlmas ilerinizi kolaylatrmaz myd? [CTRL]+[ALT]+[DEL]
tu kombinasyonunu herkes biliyor, peki
ya [CTRL]+[ALT]+[END]i?
Yapmanz gereken ilemler olduka
basit ve zararsz.
1 Masastnde bo bir alana farenin sa
tuuyla tklayn. Yeni/Ksayol mens
2 Bu komut bilgisayar kapan komutunu altrlmasn ve bilgisayarn kapatlmasn salar (-s parametresi ile). Saya, bilgisayarn en hzl biimde kapatlmas iin sfr deerine ayarlanmtr
(t 0 parametresi ile)
3 zelletirilmi shutdown komutunuzu
oluturduktan sonra (i)leri(i)ye tklayn. Ksayola bir isim verin ve ilemi bitirin.
4 Oluturulan ksayol zerine farenin
sa tuuyla tklayn ve zelliklerini grntleyin.
5 Ksayol tuu satr zerinde programn
ksayolunu
belirleyebilirsiniz.
[CTRL]+[ALT]+[END] tu kombinasyonunu kullanabilirsiniz, ancak tabii ki
seim size kalm.
6 Tamama tklayn. Kapan komutu artk kullanma hazr! Bilgisayarnzn ka-
CHIP | ZEL
12
nmlar devre d brakn ve PCnizi

batan balatn.
patlmas iin
[CTRL]+[ALT]+[END] tularna basmanz yeterli olacaktr. Ancak ncelikle
zerinde altnz dosyalar kaydetmeyi unutmayn. Aksi takdirde almalarnz kaydedilmeden kapatlr.
32
oklu sabit disklerde kalc

takas dosyas
Windows XP
Sre:
29
Ada hz iin sistem

hatasnn nlenmesi

Sre:
Etki:
3 dakika
Windows 2000de grlen bir hata, Zamanlanm Grevler klasrnn, kullancnn ada klasrleri grntlemesi srasnda da taranmasna neden olur. Microsoft bu hata iin bir dzeltme neriyor. Dzeltme sadece hatay gidermekle
kalmyor, ayn zamanda Microsoft alarnda gezinti srasnda nemli derecede
hz art da salyor. Hatann giderilmesi iin gerekli aadaki admlar izleyin:
1. Regedit komutu ile Kayt Defteri
Dzenleyicisini balatn.
2. HKEY_LOCAL_MACHINE / Software / Microsoft / Windows / CurrentVersion / Explorer / RemoteComputer / NameSpace anahtarna gein.
3. {D6277990-4C6A-11CF-8D87-00AA0060F5BF} olarak tanmlanan anahtar
bulun.
4. zerine sa tula tklayn ve silin.
5. Sistemi batan balatn.
eneini iaretleyin.
A Balantlar penceresinde geri
dndnzde Yksek Hzda Internet
balantlarnza sa tula tklayn ve yukardaki admlar bu balant iin de
tekrarlayn.
Bu ayarlarn a balantlarnzda
muhteem bir hz art saladn greceksiniz. Ancak yaplan deiiklik, baz
durumlarda kk ev alarnda Internet
Balant Paylam (ICS) fonksiyonunun
almasnda sorunlara neden olabiliyor.
Bu durumda yaplan ilemleri sorunsuz
biimde geri alabilirsiniz.
30
31
Hzl a eriimi
salanmas
HIZLI A ERM: NETBIOSun devre d

braklmas adaki bilgisayarlara eriimi
kstlayabilir.
Kullanlmayan portlarn
kapatlmas
Windows 2000, XP
Windows XP
Sre:
Sre:
Etki:
4 dakika
Eer 29. ipucunda aklanan a bilgisayarlar iin zamanlanm grevlerin denetlenmesi anahtarn da silmenize ramen A Balantlarm zerinden dier
a bilgisayarlarna eriiminiz dayanlamayacak kadar yavalyorsa ve birden
fazla a donanmna sahipseniz (kablo
ve ADSL modem ya da dahili a iin
ikinci bir NIC) aadaki admlar izleyin:
A Balantlarm zerine farenin sa
tuuyla tklayn ve zellikleri sein.
Kablo ve ADSL modem balantsn salayan NIC zerine sa tula tklayn ve
zellikleri sein. Internet letiim Kurallar (TCP/IP) kaydna tklayn ve tekrar
ve zellikleri sein. Gelimi tuuna tklayn, WINS sekmesine gein ve TCP/IP
zerinde NETBIOSu devre d brak se-
CHIP | ZEL
Etki:
3 dakika
Etki:
4 dakika
Yukarda anlatlan dier ipularnda

balang uygulamalarn kapatarak,
prefetch dosyalarn silerek veya DLLleri
kaldrarak Windows XP aln hzlandrmay denemisinizdir. Kukusuz tm
bu yntemler gerekten hz art salar.
Ancak al hznn artrlmas iin
nemli bir dier ayar da unutmamak
gerekir. Bu yntem, Aygt Yneticisinden kullanlmayan aygtlarn kapatlmasna dayanr.
rnein bilgisayarnzdaki USB ya da
COM portlarna bal bir aygt bulunmuyorsa bunlarn kapatlmas sistemin
al hzna ekstra katk salar.
Denetim Masas / Sistem / Donanm
penceresi zerinden Aygt Yneticisine
gein.
Bilgisayarnzda kullanlmayan dona-
imdi okuyacanz ipucu, sisteminizde

artc bir hz art salamanza yardmc olacak. nternette ve tartma
gruplarnda kalc takas dosyasnn paylatrlmas konusunda ok sayda ipucuyla karlaabilirsiniz.
Eer zellikle ayr IDE kanallarna
bal iki veya daha ok sabit diske sahipseniz kalc takas dosyasn bu iki src
zerine yayabilirsiniz. Windows XP, RAID-Type Stripping fonksiyonunu destekler ve sahip olduu algoritmalar ile
bilgilerin farkl srclere paylatrlmasn da salar. Bylelikle her iki srcye de ayn anda eriilmesi (verilerin
okunmas ve yazlmas) gerektiinde,
Windows XP bu zellii sayesinde performans art salar.
Gerekli ayarlar yapmak iin Bilgisayarm simgesi zerine sa tula tklayn,
zellikleri sein. Alan pencerede Gelimi sekmesine gein ve Performans
alan altndaki Ayarlara tklayn. Performans Seenekleri penceresi altnda Gelimi sekmesine gein ve Deitire tklayn. Sanal Bellek penceresinde her iki sabit diskiniz iin de disk bellei boyutunu
ayarlayn.
rnein her biri zerinde ift disk
blm bulunan iki farkl sabit diskiniz
OKLU SANAL BELLEK: ift sabit disk zerinde oluturulacak sanal bellek eriimi
hzlandrr.
UZMAN PULARI
13
100 pucu
olduu varsayalm. Bu durumda ekranda toplam 4 farkl disk alan grlr.

Eer 512 MB sabit disk alanna sahipseniz rnein ikinci disk alann 1.5 GB
boyutunda oluturabilir ve kalc takas
dosyas boyutunu 764-1500 MB aras
ayarlayabilirsiniz.
Bu yntemi mutlaka deneyin. Page
file stripping olarak da adlandrlan bu
yntem ilem gcnn artmasn salar.
33
XPnin hzl kapatlmas

iin alternatif neri
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Windowsun nceki srmleri gibi,

Windows XPnin de Bilgisayar Kapat
zerine tkladktan sonra kapatlmas

uzun zaman alr. Eer yukarda anlatlan
daha karmak ipularn uygulamaktan
ekiniyorsanz, al ve kapan seslerini
devre d brakarak nispeten hz art
salayabilirsiniz.
Denetim Masas zerinden Ses Efekti
ve Ses Aygtlar simgesine tklayn. Ses
Efekti sekmesine gein ve Program olaylar listesi altnda Windowstan k kaydn sein. Ses Efekti listesinde Windows
XP Kapat.wav dosyas grlr. Listenin
hemen yanndaki ok tuuna tklayarak
listenin en stnde yer alan (Yok) kaydn sein. Tamama tklayarak ilemleri
onaylayn. Sonraki allarda sistemin
gecikmesine neden olan ses efektleri kapatlr.
karlamanz mmkndr. Ancak bu

tr durumlarda sistem kmelerinin atlatlmas iin kullanlabileceiniz bir
nerimiz var: Bu ilem, mavi ekranla
karlaldnda sistemin batan balatlmasn salar.
Kayt Defteri Dzenleyicisini balatn. HKEY_LOCAL_MACHINE \ SYSTEM \ CurrentControlSet \ Control \
CrashControl anahtarna gein. Ekrann
sandaki listeden AutoReboot deerini
sein ve zerine farenin sa tuuyla tklayarak Deitiri sein. Fonksiyonu devre d brakmak iin ekrandaki deeri 0
ile, amak iinse 1 deeriyle deitirin.
Ardndan bilgisayarnz batan balatn.
37
IE 6da yavalama ve
kmelerin engellenmesi
Windows XP
Kilitlenmeleri Engelleyin
Sre:
Windows kilitlendiinde, ounlukla saatlerce sren bir almanz da boa

gitmitir. Birka nlemle sisteminizin stabil almasn salayabilirsiniz.
34
Alta taklmalarn
engellenmesi
Windows XP
Sre:
35
Uygulama sonlandrma
sresinin ayarlanmas
Windows XP
Etki:
4 dakika
Eer sistem al srasnda 2 veya 3 dakika taklyorsa ve bu esnada Balat mensne veya Grev ubuu programlarna
da eriilemiyorsa bunun tek bir sebebi
olabilir: Arka planda alan Arka Plan
Akll Aktarm Hizmeti. Microsoft bu
hatann giderilmesi iin gncellemeler
yaynlad, ancak baz sistemlerde etkili
olmayabilir.
1 Balat / altr mens zerinden
msconfig komutunu altrn.
2 Hizmetler sekmesine gein. Hizmetler
balna tklayarak hizmetlerin isme gre sralanmasn salayn. Ardndan Arka Plan Akll Aktarm Hizmetini bulun, devre d brakn ve ilemleri onaylayarak bilgisayarnz batan balatn.
Sre:
Etki:
4 dakika
letim sistemi, uygulamalarn donmalara kar otomatik olarak kapatlmasn

salayacak bir sre tanmlar. Bu deer
ou zaman gereinden yksek olabilir.
Bazen de ok dk tanmlanmtr. Uygulamalarn arka planda ok sayda ilem yapmas, bilgisayarn uygulamann
kilitlendiini dnerek onu sonlandrmasna neden olabilir. Bu durumu nlemek iin kayt defterindeki sonlandrma
sresini artrmanz gerekir:
Kayt Defteri Dzenleyicisini (regedit.exe) balatn. HKEY_CURRENT
_USER \ Control Pane\ Desktop anahtarna gein. Ekrann sandaki listeden
HungAppTimeout deerini sein ve zerine farenin sa tuuyla tklayarak Deitiri sein. Sonlandrma sresini deitirin ve bilgisayarnz batan balatn.
36
Otomatik yeniden
balatma seenei
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
AKILLI AKTARIM HZMET: Alta aktif
olan bu hizmet sistemin taklmasna enden olabilir.
Etki:
6 dakika
Her ne kadar Windows XP srmnn

en salam iletim sistemi olduu sylense de, baz durumlarda mavi ekranla
Eer Internet Explorer (IE) 6 dayanlamayacak kadar yavalyor, kmelere neden oluyorsa ve CPU kullanm oran
yzde 100e kadar trmanyorsa, bunun
nedeni zarar grm Temporary Internet Files klasr olabilir. Genelde Temporary Internet Files klasrndeki dosyalar, Internet Seenekleri mensnden
ya da zel yazlmlar ile temizlenmeye
allr. Ancak bu klasr ou zaman
bo gibi grnse de aslnda bo olmayabilir. Bu durum Temporary Internet Files klasr veritabanndaki bozukluktan
kaynaklanr.
Temporary Internet Files aslnda gerek dosyalar deildir, %systemdrive%\Documents and Settings\%username%\Local Settings\Temporary Internet Files\Content.IE5\index.dat altna
yer alan kaytlardr. Bu dosyann silinmesi, sorunu da zecektir. Ayn sorun
NT kullanclarn da tehdit eder. Sorunun giderilmesi iin aadaki admlar
izleyin:
1 (i)Balat / altr(i) penceresine
CMD yazarak komut satr penceresi
an.
2 Internet Explorer ve Windows Gezginini kapatn ([CTRL] + [ALT] + [DELETE] tularna basarak Grev Yneticisini an ve lemler sekmesinden
iexplore.exe ve explorer.exe dosyalarn
lemi Sonlandr zerine tklayarak kapatn.
3 Hasarl dosyay silmek iin komut satrnda aadaki komutu yazn.
CHIP | ZEL
14
WINDOWSUN TEMEL: lemler

srasnda kapatlan Explorern kesinlikle
tekrar balatlmas gerekiyor.
del "%systemdrive%\Documents and

Settings\%username%\Local
Settings\Temporary Internet Files\Content.IE5\index.dat" (%systemdrive% =
sistemin kurulu olduu sabit disk rnein C:, %username% = oturum alan
kullanc ad)
4 Grev Yneticisi zerinden Windows
Gezginini tekrar balatn ([CTRL] +
[ALT] + [DELETE] tularna basarak
Grev Yneticisini an, Uygulamalar
sekmesinde Yeni Greve tklayn. Ardndan Gzata tklayn ve C:\Windows\explorer.exe zerinden Windows
Gezginini altrn) veya yine Grev Yneticisi zerinden bilgisayarnz batan
balatn. IE artk gerek hznda alr.
arch companion cannot be found. You

may need to run setup." ). Bu hatann giderilmesi iin XP Service Pack 1 gncellemesini ya da Q319949 kodlu hata gncellemesini kurmanz gerekir. Eer gncellemeleri yklemek istemiyorsanz,
Administrator haklarna sahip bir kullanc ile oturum an. Balat / altr
penceresine c:\Windows\inf yazn ve
Tamama tklayn. Ekrana gelen klasrde
Srchasst.inf dosyasn bulup zerine sa
tula tklayn ve Ykleyi sein. Bu ilem
arama rehberi iin gerekli dosyalarn yeniden yklenmesini salar. Ancak bu
yntem ile giderilen hata, ileride ISSe
balant kurarken arama penceresi ak
ise tekrar grlebilir. Bu durumda, balant kesildiinde sorun devam edecektir, nk bozuk dosyalar bellekte kalr.
38
ster i arkadalarnz, ister ocuklarnz olsun, verilerinizi merakl

gzlerden korumalsnz. Bu da birka ipucu ile ok kolaydr.
40
FAT32 disk biiminin

NTFSe dnttrlmesi
Sre:
Etki:
5 dakika
Windows 2000, XP
Sre:
Etki:
5 dakika
Bu ipucunda sonsuz dng hatasnn

zmn bulabilirsiniz. Aslnda bu hata, yetersiz g kaynann neden olduu
bir salamlk sorunu olarak bilinse de,
sorunun gerek kayna srclerle ilgilidir.
CPU AGP kontrol srcleri zellikle VIA chipsetli sistemlerde hatalara neden olabilir. Ancak bu sorundan rahatsz
olan bir programc, sorunun srcden
kaynaklandn zm ve src zerinde ufak bir deiiklik yaparak giderilebileceini ispatlam. Srcy indirebileceiniz adres aada:
http://members.optushome.com.au/dicee6/NVLoopFix.zip
39
Arama penceresi hatasnn

engellenmesi
Sre:
Etki:
5 dakika
Windows XPde arama yapmak istediinizde bir hata mesajyla karlaabilirsiniz ("A file that is required to run se-
CHIP | ZEL
FAT32 disk sisteminin NTFSe dntrlmesi, salamln ve gvenliin

artrlmasn salar. Komut satrna
"Convert C: /FS:NTFS" komutunu yazn. C: ile / arasnda bir karakter boluk braktnzdan emin olun ve [Enter]
tuu ile ilemi onaylayn. Sorulan sorular [E] tuuna basarak onaylayn (ya da
Y). Tekrar sorulan soruya [E] yantn
vererek sistemin batan balatlmasn
salayn. lemin tamamlanarak sabit
diskin NTFSe dntrlmesi bir saat
ile 15 dakika arasnda deiir. Artk dosyalarnzn gvenlii iin parolalar tanmlayabilir ve ifreleme kullanabilirsiniz. Bu komut Windows XP Home srm altnda da alr.
41
Son kullanlan belgeler

listesinin silinmesi
Windows XP
Sre:
Windows XP
lgili dosyalar not defteri ile grntleyerek hatann kaynan bulmaya alabilirsiniz. Gz atmanz gereken dosyalar
unlar: Balloon.xsl, Bar.xsl, Lclsrch.xml.
Tabii ki bu kadar zahmete katlanmaktansa, XP SP1i kurmanz tavsiye ederiz.
Verileri Koruyun
Windows 2000, XP
Infinite Look Fix

(Hacked Driver)
ARAMA HATASI: Microsoft rn destek

merkezi hatann dzeltilmesi iin bir
gncelleme sunuyor.
Etki:
5 dakika
Standart ayarlarda, bir belge veya dosyaya eritiinizde ya da atnzda bu dosyann ismi Balat mens zerindeki
zel menye eklenir. stenmeyen ziyaret-
iler bylelikle hangi dosyalar zerinde

altnz rahatlkla grebilirler. Bu
ipucu sayesinde dosyalarn bu listeye (recent files) eklenmesini engelleyebilirsiniz.
Kayt Defteri Dzenleyicisini an,
ncelikle HKEY_CURRENT_USER \
Software \ Microsoft \ Windows \ CurrentVersion \ Policies \ Explorer anahtarna ulan ve ekrann sandaki alan
zerine farenin sa tuuyla tklayarak yeni bir DWORD deeri oluturun. Yeni
oluturulan deerin adn NoRecentDocsHistory olarak deitirin. Ardndan zerine tklayarak kstlamay amak iin 1 deerini, sistemi eski konumuna getirmek iin 0 deerini girin. Ayn ilemleri kullanc anahtar yerine sistem anahtar zerinde gerekletirmek
iin, yeni deeri HKEY_LOCAL_MACHINE \ Software \ Microsoft \ Windows
\ CurrentVersion \ Policies \ anahtar altna da ekleyebilirsiniz. Kayt Defteri
Dzenleyicisini kapattktan sonra deiikliklerin onaylanmas iin bilgisayarnz batan balatmanz gerekir.
42
XP Homeda Administrator
hesab parolas
Windows 2000, XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Windows XP Home srmnde admin

hesabna sadece Gvenli Kip (SafeMo-
UZMAN PULARI
15
100 pucu
de) altndan eriilebilir. Bu hesabn parolas varsaylan olarak botur. Evet doru duydunuz, sizce de tehlikeli grnyor, deil mi?
Daha gvenli bir sistem iin yapmanz gerekenleri aadaki gibi sralayabiliriz:
1 Bilgisayarnz kapatn.
2 PCnizi tekrar balatn ve BIOSun denetlenmesinin ardndan [F8] tuuna basn. Listeden Gvenli Kipi sein.
3 Sonraki pencerede [Enter] tuuna basn.
4 Balat mens zerinden Denetim
Masasna gein.
5 Kullanc Hesaplar simgesine ift tklayn.
6 Listeden Administrator hesabn sein.
7 Yeni bir parola belirleyin.
Artk bilgisayarnz batan balatabilirsiniz.
43
Kaytl kullanc adlar

veparolalara eriim
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Depolanan Kullanc Ad ve Parolalar

penceresinde, alan oturumdan farkl
olarak etki alan servislerine balant
iin kullanlan kullanc adlar ve parolalarna eriilebilir. Bu pencereye eriim
normal yollarla biraz zor olabilir, ancak
aadaki komutu kullanarak masastne ksayol oluturabilirsiniz:
rundll32.exe
44
keymgr.dll,KRShowKeyMgr
ifreli dosyalarn
ifrelerinin zlmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
6 dakika
ncelikle Administrator hesabyla oturum an. Balat / altr zerinden

CMD yazarak komut satrna gein.
Komut satrnda cipher /r:Eagent yazn ve [Enter]a basn. .PFX dosyasnn
korunmas iin parolann yazlmas gerekir. Administrator parolanz yazn ve
onaylamak iin tekrar yazn. .CER ve
.PFX dosyalarnzn oluturulduu uyars ekranda grlr. Eagent.cer ve Eagent.pfx dosyalar, yukardaki komutu
yazmadan nce bulunduunuz klasre
kaydedilir. rnein komut satrnda
C:\Documents and Settings\admin> grlyorsa, iki dosya da admin klasrne
EKSTRA GVENLK: Yeni oluturulacak

gvenlik sertifikas ile ifreli dosyalara
eriim salanabilir.
kaydedilir (gvenlik nedeniyle bu dosyalar Administrator klasrnde ya da diskette saklamanz nerilir).

Balat/altr zerinde certmgr
.msc yazarak Tamama tklayn. Bu komut Sertifikalar penceresinin ekrana getirilmesini salar. Kiisel kayd zerine
sa tula tklayn ve alan menden
Tm Grevler / All sein. Sertifika Alma
Sihirbaz alacaktr. leriye tklayn ve
C:\Documents and Settings\admin klasrn hedef gsterin. A( penceresinde, pencerenin hemen altndaki Dosya
Trn Personal Information Exchange (*.pfx,*.P12) olarak deitirin. Eagent.pfx dosyasn sein ve Aa tklayn.
leriye tkladktan sonra Administrator
parolanz girin (aadaki iki onay kutusunu da bo brakn) ve tekrar leriye
tklayn. lk seenein aktif olduundan
emin olun ve leriye tklayn. Ardndan
Sona tklayn. Alma ileminin tamamlandn belirten bir mesaj ekrana gelir.
Alma ilemini onaylamak iin Sertifika
penceresini kapatn ve tekrar an. Kiisel klasrne tkladnzda Sertifikalar
adnda yeni bir alt klasrn oluturulduunu greceksiniz. Sertifikalara tkladnzdaysa ekrann sandaki stunda
yeni kayt grlr. Sertifikalar penceresini kapatn.
Balat / altr penceresi zerinden
secpol.msc komutunu altrn. Bu
komut Yerel Gvenlik lkesi uygulamasnn ekrana getirilmesini salar. Ortak Anahtar lkeleri klasrn an ve
ifreleme Dosya Sistemi alt klasr zerine farenin sa tuuyla tklayn. Alan
menden Veri Kurtarma Aracs Ekle seeneini sein. Sihirbaz ekrana gelir. leriye tklayn. Gzat tuuna tklayn ve
C:\Documents and Settings\admin klasrne gein. Eagent.cer dosyasn seip A
tuuna tklayn (Sihirbaz User_Unknown durumunu gsterir). leriye ve
Sona tklayn. Pencerenin sandaki stunda yeni kaytlar greceksiniz. Yerel Gvenlik lkesi penceresini kapatn.
Artk Administrator olarak siz yerel

bilgisayar zerinde varsaylan ifrelenmi dosyalar kurtarma yetkilisi olarak
tanmlandnz.
ifreli dosyalar kurtarmak iin:
1. Senaryo
Eer yukardaki ilemleri sistemde mevcut kullanclar dosyalarn ifrelemeden
nce gerekletirdiyseniz artk Administrator hesabnda oturum aarak ifreli dosyalar grntleyebilirsiniz. Amak
istediiniz dosya zerine ift tklamanz
yeterli olacaktr.
2. Senaryo
Eer gerekli ilemleri, mevcut kullanc
dosyalarn ifreledikten sonra tamamladysanz, ncelikle ilemin uygulanaca
kullanc hesabyla oturum amal ve ardndan oturumu kapatarak bu defa da
Administrator hesabnzla oturum amalsnz. Artk ifreli dosyalar grntleyebilirsiniz. Dosyalar zerine ift
tklamanz ieriin grntlenmesi iin
yeterli olacaktr.
Dikkat: ifreli dosyalarn kurtarmak
istediiniz kullanc hesabnn adn deitirmeyin ya da silmeyin. Aksi takdirde
yukardaki admlar izleyerek dosyalarn
ifrelerinin zlmesi mmkn olamaz.
45
Guest hesabna ifre

atanmas
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
XP Home ve Professional srmleri altnda Guest hesab iin kullanlan parola

botur. Yani ksacas parola tanmlanmamtr. Oysa ki Guest hesab gvenlik
aklarna neden olabilir. Bu durumda
parola atanmas da istee bal olmamal. Guest hesabna ifre verilmesi iin ncelikle bilgisayarnzda Administrator
hesabyla oturum an ve guest hesabna
gein.
Balat / altr zerinde CMD yazp Tamama tklayarak komut satrna
gein.
Komut satrnda aadaki komutu
yazp [Enter]a basn.
Net user guest password
Denetim Masas klasrnde Kullanc

Hesaplarna tklayn. Guest hesabna
tkladnzda artk parolay deitirebilirsiniz.
CHIP | ZEL
16
46
IEde ifreli verileri sabit

diske kaydetmeyin
Windows 2000, XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Internet Explorern son srm, yeni

bir takm gvenlik zellikleri ierir. rnein ifreli veri transferi gerekletiren
bir siteye balandnzda, a zerinden
aktarlan dosyalar da ifrelidir. Bu durumda browser verilerin ifrelerinin zlmesi iin gerekli anahtara sahiptir.
Neden birilerine ifrelerinizi zme ans tanyasnz ki? Eer Internet Explorera sabit diske yazma izni verilmezse
birilerinin bu dosyay alma ans da neredeyse imkansz hale gelir ve brute force saldrlarla gvenliin krlmas da
zorlar.
Internet Explorer balatn. Aramensnden Internet Seeneklerini sein.
Gelimi sekmesine gein ve Gvenlik altnda ifreli sayfalar diske kaydetmeseeneini bulun ve iaretleyin. Ardndan
Tamama tklayarak yaplan deiiklikleri onaylayn.
FRELERN GVENL: ifreli dosyalarn

sabit diske kaydedilmesi hackerlara
saldr imkan tanr.
47
Sistemde XP Pro zorunlu

kullanc profili oluturmak
Windows XP Pro
Sre:
Etki:
5 dakika
Bu ipucu, internet kafeler ve niversiteler bata olmak zere, kullanc hatalar

nedeniyle sistem kmeleri yaanan sistemler iin ok nemli ve kalc bir zmdr. Denetim Masas zerinden Ynetimsel Aralar simgesine tklayn ve
alan pencerede Bilgisayar Ynetimi
CHIP | ZEL
SINIRLI KULLANICI: zel olarak yaratlacak zorunlu kullanc hesab ile birok
fonksiyon kstlanabiliyor.
zerine tklayn. Ekrann solunda yer

alan listeden Yerel Kullanclar ve Gruplar
kaydn bulun. Yanndaki art simgesine
tklayarak kaydn almasn salayn.
Hemen altnda yer alan Users klasrne
farenin sa tuuyla tklayn ve Yeni Kullanc seeneini sein. Defuser adnda
bir kullanc oluturun.
Administrator hesabndan kn ve
yeni oluturduunuz defuser hesabyla
oturum an. Ardndan bu defa defuser
hesab oturumunu kapatn ve Administrator hesabyla oturum an. Tekrar Ynetimsel Aralar / Bilgisayar Ynetimi
zerinden Yerel Kullanclar ve Gruplar
klasrne gein. Users( klasrne tklayn. Yeni kullanc Defuser zerine ift
tklayn. Profil sekmesine gein. Profil
yoluna X:\WINDOWS\All Users\Defuser yazn (x sistem srcs harfi. Genelde C:\ eklindedir). Tamama tklayn
ve Bilgisayar Yneticisi penceresini kapatn.
Bilgisayarm simgesi zerine farenin
sa tuuyla tklayn ve zellikleri setikten sonra Gelimi sekmesi altndan
Ayarlar tuuna tklayn. Listede Defuser
tanmn sein ve Kopyala tuuna tklayn. Profilin kopyalanaca yer satrna
X:\WINDOWS\All Users\Defuser (x
sistem srcs harfi. Genelde C:\ eklindedir) yazn. Kullanmna izin verilen
profiller alannda Deitir tuuna tklayn
ve nesne ad olarak Authenticated
Users yazn, Adlar Denetle tuuna tklayn ve ardndan iki kez Tamama tklayarak pencerelerin kapanmasn salayn. Windows Gezgini zerinden
X:\WINDOWS\All Users\Defuser klasrne gein. Ntuser.dat dosyas zerine
farenin sa tuuyla tklayn ve menden
Ad Deitiri sein. Dosyay ntuser.man
olarak yeniden adlandrn.
Yukarda anlatlanlar sadece DefUser
zorunlu kullanc profilinin oluturulmasn salar. Yeni yaratlacak veya mevcut kullanclar arasnda Defuser profiline balananlar kesinlikle masastnde
ya da evre birimlerinde yapaca dei-
iklikleri saklayamaz. Bir kullancnn

her yeni oturum alnda tm deiiklikler geri alnr. Bu sayede masast dzeninin korunmas salanr.
Defuser kullanc profilinin yeni kullanclara atanmas:
rnek:
Denetim Masasnda yer alan Ynetimsel Aralar / Bilgisayar Ynetimi zerinden Yerel Kullanclar ve Gruplar klasrn an. Users klasr zerine farenin sa tuuyla tklayn ve yeni bir kullanc oluturun. Kullanc adn User1
olarak belirleyin. Ekrann sandaki
alanda kullanc tanm zerine ift tklayn ve Profil sekmesine gein. Profil yolu
satrna
C:\WINDOWS\All
Users\Defuser yazn. Artk User1 oturum
atnda
C:\WINDOWS\All
Users\Defuser klasrndeki ntuser.man
dosyasn stne alr.
Defuser kullanc profilinin mevcut
kullancya atanmas:
rnek: Mevcut kullanc User2
Ynetimsel Aralar / Bilgisayar Ynetimi zerinden Yerel Kullanclar ve Gruplar klasrn an. Ekrann sandaki
alanda User2 kullancs zerine ift tklayn. Profil sekmesine gein. Profil yolu
satrna C:\WINDOWS\All Users\Defuser yazn. Artk User2 kullancs oturum
atnda
C:\WINDOWS\All
Users\Defuser klasrnde yer alan ntuser.man dosyasn devralr ve oluturulan artlar altnda alr.
48
IE geici dosyalarnn
kapanta silinmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Bu ipucuyla, Internet Explorer uygulamasnn her kapannda geici internet

dosyalarnn nasl silinebileceini greceksiniz. Bu sayede sabit diskinizin kapasitesinden tasarruf ve gezdiiniz web
sayfalarnn gizliliini salayabilirsiniz.
Tm HTML dosyalar standart olarak
Temporary Internet Files klasrne
kaydedilir. ok az bilgisayar bilgisi bulunan bir kullanc bile bu dosyalar farkl
bir klasre kopyalayarak grntleyebilir. Gerekten de, en az grnd kadar
gvensiz. Bu durumu engellemek iin
ncelikle Internet Explorer balatn.
Aralar( mensnden Internet Seeneklerine gein. Gelimi sekmesinde Ayarlar listesinde Gvenlik bal altnda Ta-
UZMAN PULARI
17
100 pucu
senger zerinden dosya atabileceklerini

ve ilgili portlarn ak olmas gerektiini
de unutmayn. Aksi takdirde hibir iletiim kuramayabilirsiniz.
50
XPnin davetsiz
misafirlerden korunmas
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
GEC DOSYALAR:ou zaman arkada

braktnz dosyalar hakknza bilgi
edinilmesine imkan tanr..
rayc kapatldnda Temporary Internet

Files klasrn boalt seeneini iaretleyin veTamama tklayn.
49
Sisteme yaplan saldrlar

engelleme
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Gelen balantlar engelleyerek d dnyaya olan aklarnz kapatabilirsiniz.

Balat / Denetim Masas klasr zerinden A Balatlarna tklayn. Internet balantnzn saland Yerel A
Balants zerine farenin sa tuuyla
tklayn ve zellikleri sein. Bu balant
eleri aadaki eleri kullanr listesinden Internet letiim Kurallar (TCP/IP)
n sein ve zelliklere tklayn. Yeni alan pencerede Gelimi tuuna tklayn.
Gelimi TCP/IP Ayarlar penceresinde
ise Seenekler( sekmesine gein. TCP/IP
Szme lemini sein ve zelliklere tklayn. TCP/IP Szme lemini Etkinletir
(Tm badatrclar iin) seeneini
iaretleyin. TCP Bala... seeneinin hemen zerinde yer alan Seilene zin
Verseeneini iaretleyin ve kullanclarn eriebilecei portlar belirleyin. Eer
web sunucu altryorsanz 80, ftp sunucusu altryorsanz 21 portunu ekleyin. Tamama tklayarak tm pencereleri kapatn ve bilgisayarnz batan balatn.
Bu sayede ihtiya duyulmayan tm
balantlar kapatlr. Bu ipucuna alternatif olarak bir firewalldan da yardm
alabilirsiniz. Kukusuz portlarn szlmesini salarken rnein dier bilgisayarlarn size ICQ veya Windows Mes-
Davetsiz misafirlerden korunmanz iin

bir ok yntem nerebiliriz. Tabii ki tecrbeli hackerlar isterlerse zaman harcayarak tm bu engelleri exploitler yardmyla da amay baarabilirler. Ancak
aada bulabileceiniz neriler bu saldrlar olabildiince yavalatacaktr.
Eer dosya paylam ve uzaktan balant fonksiyonlarndan yararlanyorsanz
yerel kural deiiminden de uzak durmalsnz.
1 lemlere balamadan nce Guest ve
Administrator hesaplar iin parola belirlemeyi unutmayn. Standart ayarlar
altnda Guest hesab parolas botur. Parolanz harflerden ve saylardan oluan
ve szlkte yer almayan bir kelime sein.
2 Kullanlmayan hesaplar, zellikle de
uzaktan eriim hesaplarn silin.
3 Guest hesabn silemeyeceiniz iin
devre d brakmay deneyebilirsiniz.
4 Guest ve Administrator hesaplarnn
isimlerini farkl tanmlarla deitirin. Bu
hesaplarn tanmlarn silin (yerel kullanc ve hesaplarda). Denetim Masas /
Ynetimsel Aralar / Yerel Gvenlik lkesi
/ Yerel lkeler / Gvenlik Seenekleri. Srasyla Guest ve Administrator hesaplar
zerine ift tklayarak yeniden adlandrn.
5 Eer bilgisayarnza uzaktan balant
kurmanz gerekmiyorsa bu fonksiyonu
kapattnzdan emin olun. (i)Denetim
Masas / Ynetimsel Aralar / Yerel Gvenlik lkesi / Yerel lkeler / Kullanc Haklar Atamas / Bu bilgisayara a zerinden eri kayd zerinden tm kullanclar ve gruplar kaldrabilirsiniz. Hatta
bu seenein bo olmas nerilir. Bu bilgisayara a zerinden eriime izin verme
seenei altna ise tm kullanc ve gruplarn eklenmesi gerekir. Bu ilke zerine
ift tklayn, ardndan srasyla Kullanc
ya da Grup Ekle, Gelimi ve imdi Bul
tularna tklayn. Tm hesaplar iaretleyin ve Tamama tklayn.
6 Eer kullanlmyorsa A Balantlarm
zerinden Microsoft dosya paylamn

kapatn.
7 Bilgisayarm simgesine farenin sa tuuyla tklayarak Sistem zellikleri penceresine ulan. Bu pencerede Uzak sekmesine gein ve Uzak Yardm desteini kapatn.
8 Bir Firewall yazlm kullann.
9 Srekli olarak WindowsUpdate sayfasn ziyaret ederek son gncellemeleri
ykleyin.
51
Son alan belgeler

gemiinin silinmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
Balat mens zerinden altra tklayn. A satrna "gpedit.msc" yazn ve

[Enter]a basn. Ardndan Kullanc Yaplandrmas altndaki Ynetim ablonlar
ilkesine tklayn. Alan menden Balat
mens ve Grev ubuunu sein. Ekrann sandaki listeden Son alan belgelerin gemiini tutma seeneine ift tklayn, Etkin seeneini iaretleyin ve Tamama tkladktan sonra tm pencereleri kapatn.
SON KULLANILAN BELGELER: Bu sayede

izinsiz ziyaretilerin altnz dosyalar
bulmas engellenebilir.
52
Bilgisayarn gvenlik
amal kilitlenmesi
Windows XP
Sre:
Etki:
4 dakika
XPde bilgisayarnz kilitlemek iin

Windows ksayollarndan [Windows]
tuu ile [L] tularna ayn anda basmanz
yeterli olacaktr. Eer bilgisayarnz rnein Remote Administrator ile uzaktan
kilitlemek istiyorsanz, bu tulara basmanz mmkn olamaz. Bu imkandan
yararlanabilmek iin masastne bir ksayol yaratmanz yeterli olacaktr.
Hedef: %windir%\System32\rundll32.
exe user32.dll,LockWorkStation
Balama yeri: %windir%
CHIP | ZEL
18
53
IIS 5.0n nemli gvenlik

delii
Windows 2000 / XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
File Transfer Protocol (FTP) ada dosyalarn TCP/IP zerinden kopyalanmas

iin kullanlr. Eer anonymousdan
farkl kullanc adlar tanmlamay dnyorsanz, kolay tahmin edilebilir ak
metinlerden kanmaya dikkat edin.
Hatta ok zorunlu bir hizmet olarak kullanlmyorsa FTP hizmetinin devre d
braklmasn da neririz. Eer FTP hizmeti altnz departman ve okulda
hizmet amal bir zorunluluksa FTP hizmetini ve dosyalar tek bana alan
zel bir sunucuya transfer edin. Bylelikle dier servislere ve anzdaki verilere eriim snrlanr. letim sisteminize
bal olarak aadaki admlar izleyerek
FTP hizmetini devre d brakabilir veya
sistem gvenliinizi artrabilirsiniz.
Windows XP Professional ve Windows
2000 iletim sistemlerinde (i)Denetim
Masas(i) penceresinde (i)Windows Bileeni Ekle/Kaldr(i) altndan Internet Information Server 5.0 (ISS 5.0) eklenebilir durumdadr.
IS 5.0un kurulumunun ardndan ne
yazk ki bilgisayarnzda ok nemli gvenlik boluu yaratacak olan FTPye
anonim eriim imkan, otomatik olarak
balatlr.
Bu servisi devre d brakmak iin aadaki admlar izleyin:
1 Denetim Masas zerinden Ynetimsel
Aralar simgesine tklayn ve Hizmetleri
balatn.
2 FTP publishing hizmetini bulun.
3 Bu hizmet zerine sa tula tklayarak
zellikleri sein.
4 Durdur zerine tklayn.
5 Balang tr listesinden Devre Dn
sein.
6 Uygulaya ve ardndan Tamama tklayn.
54
Syskey komutunun
harikalar
Windows XP Professional
ProSre:
Etki:
3 dakika
Bu ipucunda sisteminizin gvenliini

artrmann ilgin bir yolunu greceksiniz. Bu ipucunu uyguladktan sonra istenmeyen ziyaretilere kar gerek an-
CHIP | ZEL
SSTEM KLD: Bu komut ile anahtar

olarak kullanabileceiniz bir disket
oluturulur.
lamda bir koruma salanm olur ve al srasnda srcye zel bir disket yerletirilmedii takdirde, bilgisayarnzda
oturum almas engellenir.
Balat / altr zerinden A satrna
SYSKEY yazp [Enter] tuuna basn.
Ekrana gelen ilk pencerede Gncelletir
zerine tklamanz gerekir. Sonraki pencerede Sistemin rettii Parola seeneinin seili olduundan emin olmalsnz.
Ardndan Balang Anahtarn Diskette
Sakla seeneini iaretleyin ve disket srcye bo bir disket yerletirdikten
sonra Tamama tklayn. lem tamamlandktan sonra disketi srcden karn ve bilgisayar batan balatn.
Peki ama tm bu yaplan ilemlerin
ne tr bir yarar olacak? Tam anlamyla
ekstra bir gvenlik katman. XP sisteminizi batan balattnzda oturum ama
ekranna ulamak iin gvenlik disketini
srcye yerletirmeniz istenir. Ancak
oluturduunuz bu disket eer bilgisayar atnzda yannzda yoksa, bu, sisteminizi hack etmek isteyen ziyaretiler
kadar sizin iin de kt demektir. nk bilgisayarnza artk hibir ekilde
ulaamazsnz. Bu nedenle disketi gvenilir bir yerde saklamaya ve yannzdan
ayrmamaya zen gsterin.
55
http://grc.com/
http://hackerwhacker.com/
http://scan.sygatetech.com/
http://www.testmyfirewall.com/
http://www.auditmypc.com/
http://www.iggyz.com/Test.html
http://online.securityfocus.com/cgibin/sfonline/links.pl?cat=43&offset=60
yi testler!
56
net send spamcilerini

engelleyin
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Eer siz de sk sk net send spamleri alyorsanz (istenmeyen mesaj kutular) ve

bu mesajlardan kurtulmak istiyorsanz,
ncelikle Bilgisayarm simgesi zerine
sa tula tklayn ve Yneti sein. Pencerenin solundaki Hizmetler ve Uygulamalar kaydnn yanndaki art simgesine
tklayn. Alan listeden Hizmetleri sein. Pencerenin sandaki Hizmetler listesinden Messenger hizmetini bulun.
zerine sa tula tklayarak zellikleri
sein. Balang tr olarak Devre Dn
sein. Dikkat: Bu hizmet MSN/Windows
Messenger ile kartrlmamal. Messenger hizmeti, DOS komut satrndan net
send ile a zerinden gnderilen mesajlarn, Windows penceresi altndan grntlenmesini salar ve kapatldnda
net send spamcilerini engeller.
Sistem gvenliinin test

edilmesi
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Aslnda bu bir ipucu saylmaz. Ancak

gvenlik iin mutlaka bilmeniz gereken
ve online sistem gvenlik testleri gerekletirebilen web sitesi adreslerini aada
bulabilirsiniz. Eer bir firewall kullanyorsanz yeterli gvenlie sahip olup olmadnz grebilirsiniz.
Unutmayn, eer hackerlar isterlerse
mutlaka sisteminize girecek bir yol bulurlar!
SPAME SON: Messenger hizmeti engellenerek internetten gelen netsend spamleri durdurulabilir.
57
Gvenlik
testi
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Bu ipucu, Windows NT, 2000 ve XP altnda gvenliin test edilmesi iin

nemli bir yntemi aklyor. Uygulama
UZMAN PULARI
19
100 pucu
paylamlar, hizmetler ve benzeri dier

tehlikeler hakknda zengin bilgiler sunuyor. Bu tr fonksiyonlar iin kullanlan
Microsoft Personal Security Advisor
(MPSA) (Microsoft Kiisel Gvenlik
Danman) aracnn yerini, Nisan 2002
tarihinden itibaren Microsoft Baseline
Security Analyzer (MBSA) (Microsoft
Temel Gvenlik zmleyicisi) arac
alyor. MBSA, Windows NT 4.0, Windows 2000 ve Windows XP sistemleri altndaki genel gvenlik gediklerinin taranmasn salyor. MBSA, MPSA ile ayn gvenlik kontrollerini ieriyor, ancak
Windows Server ve Workstation gibi yerel ve uzak bilgisayarlarn taranmasnda
olduka etkili fonksiyonlar ieriyor.
MBSA aracn aadaki adresten indirebilir ya da eCHIP CD zerinden sisteminize direkt kurabilirsiniz:
http://www.microsoft.com/technet/security/tools/Tools/mbsahome.asp
58
Windows 2000 tipi

gvenlik ayarlar
olacaktr:
(Not: Eer disk blmnn (partition) en d (root) klasrnde deilseniz
varsaylanlar u komut ile deitirin CD
/D src_ad:)
Ardndan komut satrnda:
CACLS * /e /t /c /g Administrators:F System:F
Yazn ve [Enter] tuu ile onaylayn.

Not: Eer ekranda, ''Cacls komutu yalnzca NTFS dosya sistemini kullanan
disk srclerde altrlabilir mesaj
grlrse komutu FAT biimlendirilmi
sabit diskten altrdnz anlamna gelir. Sabit diskinizi NTFSe dntrmeniz gerekir.
Bu komut /e parametresi ile ACLsnin
yerini almak yerine dzenlenmesini salar. /t parametresi ise deiikliklerin alt
klasrlere uygulanmasn salar. CACLS
komutunun ardndan gelen /c parametresi dosya ak olsa bile ilemin srdrlmesini salar. /g parametresi, ardndan gelen Hesap:zin tanmna imkan
salar.
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Windows XP altnda basitletirilen ayarlarn Windows 2000 tipi ayarlarn yerini

tutmayacan dnenlerden misiniz?
Windows 2000 tipi eriim haklar ayarlarn m zlediniz?
Ayarlarn eski grnmne kavumak iin ncelikle Windows Gezginini
balatn. Bunun iin [Windows] + [E]
tularna ayn anda basmanz yeterli olacaktr. Aralar mens zerinde Klasr
Seeneklerine tklayn. Grnm sekmesine gein. Gelimi ayarlar listesinden
"Basit dosya paylamn kullan (nerilen)" seeneini devre d brakn. Ayarlarn deitiini greceksiniz. Not: Bu
nerimiz Home srmnde de alr.
59
Tm klasr gvenliinin
resetlenmesi
Oturum ama penceresinde

kapat simgesini kaldrn
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Genellikle buradaki problem Windows

Gezgini altnda disk alanlar, klasrler
ve dosyalarn gvenlik ayarlarnda grlr. ou zaman basit bir zmden
daha fazlas gerekir. rnein aadaki
komut satrn disk blmnn en d
klasrnden altrmak daha uygun
Etki:
4 dakika
Windows XP ve Windows 2000 altnda

Oturum Ama penceresinde yer alan Kapat simgesinin kaldrlmas iin Kayt
Defteri Dzenleyicisini (regedit) balatn ve HKEY_LOCAL_MACHINE \
SOFTWARE \ Microsoft \ Windows \
CurrentVersion \ policies \ system anahtarna ulan. DWORD deeri olarak grlen shutdownwithoutlogon zerine
ift tklayarak deerini '0' ile deitirin
ve Kayt Defteri Dzenleyicisi penceresini kapatn. te hepsi bu kadar.
61
XP Home altnda XP Pro

dosya gvenlii
Windows XP
ProSre:
Windows XP
ProSre:
60
Etki:
5 dakika
Her ne kadar gelimi dosya gvenliinin sadece Windows XP Professional srm altnda kullanlabilir olduu sylense de, aslnda Windows XP Home srmnde de uygulamak mmklndr.
Burada aslnda Aralar/Klasr Seenekleri zerinden Basit dosya paylam
kullan seenei kapatldktan sonra
XP PRO GVENL: Microsoftun bile

aklamad bu zellik gvenli mod
altndan kullanlabiliyor.
zellikler mens altnda grlen Gvenlik sekmesinden bahsediyoruz. Bu

blm, dosya ve klasrler iin zel tanmlar yaparak gruplara ve kullanclara
okuma, yazma, altrma ve benzeri
haklarnn tanmlanabildii, Windows
NT ve Windows 2000 altnda da grlen
fonksiyon ile ayn ilevi grr. Ancak
Microsoft bu fonksiyonun Windows XP
Home srmnde yer aldn ileri sryor.
ncelikle dosya sisteminizin FAT deil NTFS olmas gerekir. Gelimi gvenlik ayarlarnn aktif hale getirilmesi iin
XP Home iletim sisteminizi Gvenli
Mod altnda balatn (Al srasnda
[F8] tuuna basl tutun). Herhangi bir
dosya veya klasr zerine farenin sa tuuyla tklayn, bu koullar altnda
Gvenlik sekmesinin XP Pro srmndeki gibi etkin olduunu greceksiniz. Deiiklikleri gerekletirdikten
sonra sistemi tekrar normal olarak balatn. Eer bilgisayarnzda snrl sayda
kullancya sahipseniz bu yntem olduka kullanldr ve snrl kullanclarn
baz uygulamalar altrmalarn engelleyebilirsiniz. Tek yapmanz gereken sistemi gvenli mod altnda tekrar balatmak, gerekli snrlamalar gerekletirmek ve bilgisayar batan balatmak. stelik ayrntl ayarlar yapabileceiniz Gelimi tuunu da yine bu pencerede grebilirsiniz.
Sabit diskinizin NTFS dosya sistemine dntrlmesi iin gerekli bilgileri
40. ipucunda bulabilirsiniz. lemler
yaklak bir saatte tamamlanr.
CHIP | ZEL
20
62
Kullanc adnn Balattan

kaldrlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
lerin uygulanmas iin bilgisayarnz

batan balatmanz gerekir.
64
Kayt defterinin uzaktan

dzenlenmesi
Windows XP
Balat / altr penceresi zerinden

gpedit.msc yazp Tamama tklayarak
Grup lkesi penceresini an. Kullanc
Yaplandrmas / Ynetim ablonlar /
Balat Mens ve Grev ubuu zerine tklayn ve ekrann sandaki listede
Balat Mensnden kullanc adn kaldr seeneini bulun. Bu kayt zerine
farenin sa tuuyla tklayp zellikleri
sein. Etkin seenei iaretledikten sonra
Tamama tklayarak deiiklikleri onaylayn.
KULLANICI ADI: Balat mensndeki

kullanc ad gzlemcilere ilham verebilir
63
Klasr korumasnn tekrar

almas
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Windows klasr ya da Program Files

ierisinde yer alan dosyalar grntlemek istediinizde, bu dosyalarn gizli
dosyalar veya sistem dosyalar olduunu
belirten sama uyar mesajlaryla mutlaka karlamsnzdr. ou zaman bu
uyarlar profesyonel kullanclar iin bir
ba belasdr, ancak bilgisayar kullanmaya yeni balayan tecrbesiz kullanclar
iin hayat kurtarc olabilir. Bu ipucunda
aada yer alan yntem ile sistem kaytlar veritaban zerinden bu korumann
tekrar nasl alacan greceksiniz.
ncelikle Balat / altr / Regedit
komutu ile Kayt Defteri Dzenleyicisini balatn. Ardndan HKEY_CURRENT_USER \ Software \ Microsoft \
Windows \ CurrentVersion \ Explorer \
WebView \ BarricadedFolders anahtarna ulan. Ekrann sandaki alanda tekrar korumalarn etkinletirebileceiniz
klasrleri grebilirsiniz. Deitirmek istediiniz deerlerden biri zerine sa
tula tklayn, Deitir komutunu sein
ve deeri 1 olarak deitirin. Deiiklik-
CHIP | ZEL
ProSre:
Etki:
4 dakika
4. admlar arasn tekrarlayn.

Artk hizmetin almadn grebilirsiniz.
65
Oturumu kapat
seeneinin kapatlmas
Windows XP
ProSre:
Windows XP altrlabilir bir hizmet

yardmyla kayt defterinin uzaktan dzenlenebilmesine imkan tanr. Olduka
nemli bu gvenlik deliini kapamak
iin yapmanz gerekenleri adm adm
aada bulabilirsiniz:
1 Balat mens zerinden Denetim
Masasn an.
2 Ynetimsel Aralar sein.
3 Ekrann sanda A kaydna balan
hizmetini bulun.
4 Kayt zerine farenin sa tuuyla tklayn ve zellikleri sein.
5 Balang tr alanndan Devre D
seeneini iaretleyin.
6 Bilgisayarnz batan balatn ve 1 ile
Etki:
3 dakika
ncelikle Balat / altr / Regedit komutu ile Kayt Defteri Dzenleyicisini

balatn. Ardndan
HKEY_CURRENT_USER \ SOFTWARE \ Microsoft
\ Windows \ CurrentVersion \ Policies \
Explorer anahtarn bulun. StartMenuLogoff adnda bir DWORD deeri
oluturun. Ardndan bu deere 1 verisini
girin ve bilgisayarnz batan balatn.
Artk Balat mens zerinde Oturumu
Kapat seeneinin yer almadn greceksiniz. Bylelikle kullanclarn farkl
tanmlarla oturum ama giriimleri de
engellenmi olacaktr.
Daha Verimli ve Rahat aln

Windows ile hzl almak szkonusu olduunda kullanm ve men
geniletmeleri ile ilgili ipular, sistemdeki ince ayarlardan daha ok ie yarar.
66
Gezgin altnda AVI

dosyalarnn yaratt sorun
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
Windowsun AVI dosyalarnn okunmas srasnda gerekten nemli sorunlarla

karlatn grebilirsiniz. Windows
Gezgininde herhangi bir AVI dosyasna
tklandnda boyutun ve uzunluun belirlenmesi iin tm dosyann okunmasn gerektirir (zellikler penceresinde).
Ancak Windows altndaki gerek sorun
yarda kesilmi ve tamam indirilmemi
AVI dosyalarnda grlr, nk bu
dosyalarn bilgi verileri eksiktir. Bu durumda Windows tm AVI dosyasn tarayarak gerekli bilgilerin toplanmasn
saar, ancak bu ilemler 100% ilemci
kullanmn gerektirir.
Performans dne yol aan bu sorunun zm iin ncelikle Kayt Defteri
Dzenleyicisini
balatn.
HKEY_CLASSES_ROOT \ SystemFileAssociations \ .avi \ shellex \ PropertyHandler anahtarn bulun.
"{87D62D94-71B3-4b9a-94895FE6850DC73E} biiminde grlen
varsaylan deeri silin. Ancak bu ilemin

ardndan kazanlacak sistem kaynaklarnn karlnda bir AVI dosyasnn zellikler penceresinde artk uzunluk, boyut
ve bitrate gibi verileri bulamayacanz
unutmayn. Ancak kukusuz tm bu
katlandnz zahmete deecektir.
AVI DOSYASI SORUNU: Kayt defteri zerinde yaplacak ilemlerde dikkatli

davranmanz nerilir.
67
IEda komut dizisi hata

ayklamasnn kapatlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
nternette srf yaparken Internet Explorern karlat hatal pencerelerde her

seferinde size bir soru ynelterek hata
ayklanmas ilemi gerektirmesi sizce de
UZMAN PULARI
21
100 pucu
ok skc ve gereksiz deil mi? Siz de ayn grteyseniz bu fonksiyonu kapatmann olduka kolay bir yolu var:
Internet Explorer balatn. Aralar
mensnden Internet Seeneklerini sein. Gelimi sekmesine gein. Ayarlar
listesinde Tarama alt bal altnda Komut dizisi hata ayklamasn devreden karseeneini iaretleyin. Artk Debugsz srfn tadn karabilirsiniz.
Windows XPnin birok gizli zelliine

eriebilirsiniz.
rnein: En az parola geerlilik sresi, hesap kilitleme sresi, ayrntl kullanc haklar atamas ilemleri, oturum
ama saatlerinin belirlenmesi ve daha
birok nemli zellik
Hatta gpedit.msc uygulamas iin
masastne bir ksayol oluturabilirsiniz.
68
70
Aramada ZIP dosyalarnn

devre d braklmas
Windows XP
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Eer sabit diskinizde ok sayda sktrlm dosya bulunuyorsa Windows XP

arama ilemi srasnda byk oranda yavalar. Arama sonularnn grntlenmesini hzlandrmak iin bu dosyalara
gz atlmasn engelleyebilirsiniz. Balat
zerinden altra tklayarak aadaki
komutlar yazn:
regsvr32 c:\winnt\system32\zipfldr.dll /u
veya
regsvr32 c:\windows\system32\zipfldr.dll /u
(Eer Windows klasrnde kaytl ise)

Bu fonksiyonu tekrar amak iin ise:
regsvr32 c:\winnt\system32\zipfldr.dll
veya
regsvr32
c:\windows\system32\zipfldr.dll
(Eer Windows klasrnde kaytl ise)
69
Programlara ncelik
atayarak konforlu alma
ProSre:
MFT
Fragmantasyonu
Windows XP
ProSre:
Etki:
Etki:
3 dakika
Gerek hayatta baarnn srr nceliklerin dzenli bir biimde belirlenmesinde

gizlidir. Bilgisayar dnyas da her ne kadar gevek grnse de aslnda gerek hayattan pek farkl saylmaz. Windows, dzenli bir hiyerari ile kontrol edilen ve
ncelik Sistemi olarak bilinen yapya
dayanr. Bir programn ncelii artrldnda, grev yneticisi sisteme uyarda
bulunarak bu programa daha ok dikkat
edilmesini ve RAM bellek ile beslenmesini, sistem nbelleinin programn almas iin optimize edilmesini salar.
imdi ncelikler dnyasn hzlca gzden geirelim:
Grev ubuuna sa tula tklayn ve
alan menden Grev Yneticisini sein. lemler sekmesinde hzlandrmak
istediiniz program sein. Program
zerine sa tula tklayn ve ncelik Ata /
Yksek zerine tklayn.
Artk bu program ok daha hzl ve
verimli alr. Dikkat: Uygulamann ncelik zamann Gerek Zamanda olarak
Windows XP ya da 2000 kurulu bilgisayarnza tm yazlmlar kurduktan ve

dosyalarnz kopyaladktan sonra komut satrnda:
FOR /L %f in (1,1,10000) do md %f
yazn ve [Enter] basn.

Ardndan (Root klasrde (C:\) olmamak artyla):
FOR /L %f in (1,1,50000) do echo Hey > %f
yazn ve [Enter] basn.

Bu ilemler zerinde deiiklikler yapabileceiniz 10000 klasr ve 50000 dosyann oluturulmasn salar. Ve MFT
boyutunun azalmas salanr. Diskkeeper yazlmnn demo srmn indirin. Bir defa MFT defrag ilemini altrn ve ardndan bu dosyalar ve klasrleri sildikten sonra artk bu fonksiyona ihtiyacnz olmayacak.
72
Hazrda Bekletin
kapatlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Eer Hazrda Beklet fonksiyonunu kullanmayan masast bir bilgisayar kullancs iseniz sabit diskinizde bo yere
harcanan megabytelarca alandan bellek
olarak yararlanabilirsiniz. Bunun iin
Windows XP
Etki:
4 dakika
Windows XP, sistem yneticilerine

nemli imkanlar salayarak ok sayda
Windows zelliinin deitirilmesini
salayan bir program ierir: Grup lkesi
Dzenleyicisi. Program balatmak iin
aadaki yolu izleyebilirsiniz:
Balat mens zerinden altr
sein ve A satrna gpedit.msc yazn.
Tamama tklayn. Grup lkesi penceresi
ekrana gelir.
Ekrann solundaki listeden istediiniz
kayt zerine tklayarak sistem kayt veritabannn ayrntlaryla uramadan
71
6 dakika
Grup lkesi dzenleyicisi ile

gizli ayarlara eriim
ProSre:
deitirmeniz, ok fazla bellek kapasitesine ihtiya duyulaca iin tavsiye edilmez. Ayrca sistem ncelii her zaman
Yksekkalamaz, nk deerler sadece
mevcut oturum iin geerlidir. Yani bilgisayarnz batan balatldnda tm
ncelikler varsaylan deere (genelde
Normal) geri alnr.
NCELKL UYGULAMALAR: Grev

yneticisi uygulamalara daha fazla
kaynak ayrlmasn salayabilir.
HAZIRDA BEKLET: Masast PCler iin

olduka gereksiz bu fonksiyon sabit
diskin israfna neden olur.
CHIP | ZEL
22
Denetim Masas zerinden G Seenekleri simgesine tklayn ve Hazrda Beklet

sekmesine gein. Hazrda bekletmeyi etkinletir seeneini kapatn ve Tamama
tklayn.
73
Disk azald mesajlarna

son
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Sabit disk
bellei
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
Eski gnlerin gvenilir zmleri arasnda yer alan ramdiskleri hatrlarsnz?

Bu fonksiyonu 9x ekirdeine uygulamak olduka kolay. Ancak peki XPde
zm nasl bulunur? rnein eer srekli internette gezinen bir srf delisiyseniz temp klasrn ramdrivea ynlendirebilirsiniz. Ya da bunlar yerine bilgisayarn batan balatlmas srasnda
silinmesini istediiniz nemli klasrlerin veya dosyalarn (rnein Office uygulamalarnn oluturduu ~*.tmp dosyalar) bu klasre kaydedilmesini salayabilirsiniz. Aklnza farkl alternatiflerin geldiine eminiz.
ncelikle aadaki adresten ilgili
program bilgisayarnza indirin:
http://support.microsoft.com/
default.aspx?scid=kb;
en-us;Q257405&SD=MSKB&
Program yeni donanm olarak gstererek Donanm Ekle sihirbaz zerinden
kurulumunu salayn.
Ardndan aadaki anahtar deerlerini deitirin.
CurrentControlSet \ Services \ Ramdisk
\ Parameters altnda yer alan DiskSize
deerini 01F00000 (32505856) olarak
deitirin.
CHIP | ZEL
75
gtnn grntlenmesini salayn ve

zerine farenin sa tuuyla tklayarak
zellikleri sein. Gelimi Ayarlar sekmesine gein. rnekleme Hzn 200 rapor/saniye olarak deitirin.
Hizmet bilgileri ve nemli

ayarlarn gerekletirilmesi
Windows XP
Kayt Defteri Dzenleyicisini balatn ve

HKEY_CURRENT_USER \ Software \
Microsoft\Windows \ CurrentVersion \
Policies \ Explorer \ anahtarn bulun.
Eer ekrann sandaki kaytlar arasnda
"NoLowDiskSpaceChecks" deeri bulunmuyorsa DWORD deeri olarak
oluturun ve bu anahtarn deerini 1 ile
deitirin. Ardndan bilgisayarnz balatn.
74
CurrentControlSet \ Services \ Fastfat altnda Start deerini 4(disabled) deerinden 1 (system) deerine deitirin. Deiiklikleri tamamladktan sonra bilgisayarnz batan balatn. Ancak ne yazk
ki yeni oluturulan srcnn boyutu
en fazla 32 MB olacaktr.
ProSre:
Etki:
4 dakika
Bilgisayarnzda bulunan 89 hizmetten

36snn standart ayarlar altnda otomatik olarak balatldklarn, ancak bunlardan sadece 5ine ihtiya duyulduunu
biliyor muydunuz? Gereksiz hizmetlerin
kapatlmas bilgisayarnzn performansnda harika bir iyileme salayacaktr.
XP servisleriyle ilgili aklamalar ve
ayrntl bilgiyi www.blkviper.com
/WinXP/service411.htm adresinde veya
eCHIP: XPServices koduyla eCHIPte
bulabilirsiniz. Ayrca internet gateway veya oyun sistemleri iin en ideal sistem
ayarlarn yine www.blkviper.com
/WinXP/servicecfg.htm adresinde bulabilirsiniz.
HZMET BLGLER: www.blkviper.com

sitesi altnda Windows hizmetleri
hakknda bilgiler yer alyor.
76
Yumuak fare
hareketleri
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
Eer PS/2 fare kullanyorsanz aadaki

deiiklik zellikle daha iyi oyun performans iin yumuak fare hareketlerinin
gerekletirilmesini salar.
Denetim Masas zerinden Sisteme
tklayarak Donanm sekmesine gein ve
Aygt Yneticisi tuuna tklayn. Fare ve
dier iaret aygtlar kaydn bulun. Yanndaki art simgesine tklayarak fare ay-
HASSAS FARE: Ksa bir deiiklik ile

fareyi daha performansl hale getirebilrisiniz.
77
Gcn kesilmesi ve
sistemin kapatlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
ou kullanc Balat mens zerinden Bilgisayar Kapat zerine tklamasna ramen sistemin gerektii gibi kapatlamamasndan ikayetidir. Bunun nedeni ise olduka basit: Aktif hale getirilmeyen APM fonksiyonu. Bu fonksiyonu
amak iin Bilgisayarm zerine farenin
sa tuuyla tklayn, zellikleri ve Aygt
Yneticisini sein.
Grnm mens zerinden Gizli
aygtlar gster seeneine tklayn.
zerinde krmz bir arp simgesi yer
alan NT ATM / Legacy Interface mode seeneini greceksiniz. Bu kayt zerine
ift tklayn ve alan pencerenin altndaki Aygt kullanm listesinden Bu aygt kullan (etkinletir) sein. Artk bilgisayarnz tam anlamyla kapatlabilir.
Not: Eer donanmlar arasnda NT
ATM / Legacy Interface mode yer almyorsa bu ipucu sisteminizde almaz.
78
Ayrntl grnm
penceresinin hzlandrlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Windows Gezgini penceresinin Ayrntlar grnm ayarlaryla grntlenmesini tercih ediyorsanz ite size zniteliklerin grntlenme hzn iki katna karacak bir ipucu:
Windows Gezgininde dosyalarn listelenmesi srasnda Grnm mens
zerinden Ayrntlara tklayarak her
dosyann ek zelliklerinin grntlen-
UZMAN PULARI
23
100 pucu
mesi salanr. Bu dosyalardan bazlarna

ait bilgiler klasr zerine tklandnda
tekrar grntlenmek zere okunacandan yavalamaya neden olur. Hatta
MP3 veya AVI gibi oklu ortam dosyalarnn depoland geni boyutlu klasrlerde, Windows Gezgininin tm dosyalardan gerekli bilgileri alp karmas ok
uzun zaman alabilir. Aadaki yntemi
uygulayarak istenmeyen zelliklerin kapatlmasn ve dosyalarn grntlenmesi srasnda hz art salayabilirsiniz:
Windows Gezginini balatn. Dzenlemek istediiniz klasre gein. Grnm mens zerinden Ayrntlara tklayn. Listelenen dosyalarn hemen zerindeki dosya zelliklerinin grntlendii ubuk zerine farenin sa tuuyla
tklayn. Grntlenebilecek niteliklerin
bir listesi ekrana gelir. stenmeyen veya
gerek duyulmayan zelliklerin nndeki
iaretleri kaldrarak kapatlmasn salayn. Ayn ekilde mutlaka grntlenmesini istediiniz dier ek zellikleri de
aabilirsiniz.
79
Pentium 2PCnizin %50

hzlandrlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
Pentium 3 ilemcili bir bilgisayardan daha yava bir PC zerinde Windows XP

ilemlerini hzl bir biimde gerekletirebileceinizi syleseler inanr msnz?
Tabii ki hayr! Ancak aadaki ipucu sayesinde, Pentium 2 ilemcili bir sistemi
bile mmkn olan en ideal konuma getirebilirsiniz. Sistemin gerek dman
Windows Media Player uygulamasdr.
Her ne kadar renkli ve gsterili yapsyla vazgeilmez bir ara gibi grnse de,
ilemci gcnn israfna neden olur.
Bunun en temel nedeni ise d grn
ve grsel elerdir. Bu nedenle sistemde
sadece Media Player alrken bile Grev Yneticisini atnzda Performans
sekmesi altnda Media Playern, ilemci
gcnn %50sini harcadn grebilirsiniz. Oysa grsel eler ve d grnm
kapatldnda, bu oran sadece %2-3e
kadar decek ve dier uygulamalarn
almasna olanak tanyacak kadar ilemci gc kalacaktr. imdi bu fonksiyonun nasl kapatlacan grelim:
ncelikle Media Player balatn.
Pencerenin solundaki alanda imdi alnyorun seili olduundan emin olun.
Grnm mensnde imdi alnyor

Aralar zerine gelin ve alan listeden
Grsel eyi grntle seeneini devre
d brakn.
80
Kalitesiz grnt ve
grafiklere son
Windows 2000
ProSre:
Etki:
5 dakika
82
Birok kullanc 3D oyunlarda ve

3dmark altnda dk kalitede grafiklerden ikayeti. stelik CPU kullanm
orannn ok yksek olmasna ramen.
Bu gibi durumlarda CPU yk durumu
, be saniyelik aralklarla %1-2den
%10-12 deerine (idle) kadar ykselebilir. Ancak bu sorunun cevabn dk
performansl donanmlarda veya eski
srclerde aramayn. Eer Lan balantsna sahipseniz ve benzer problemlerle
karlayorsanz aada anlatlan yntemi uygulayn:
Bilgisayarm simgesi zerine sa tula
tklayn ve alan mennden Yneti sein. Ekrann solundaki alanda Aygt Yneticisini sein. A Badatrclar altnda a kartnz zerine ift tklayn ve
Gelimi sekmesine gein. Balant tr alannda a kartnzn deerini el ile
belirleyin (Otomatik deeri dnda).
Ardndan bilgisayarnz batan balatn.
Sisteminizde 3D oyunlarda grafiklerin tamamen ortadan kalktn greceksiniz.
81
imde grlebilir. Ancak sabit diskinizi

sememeye dikkat edin. Ardndan bu
aygt devre d brakn. ZIP srcnze
ihtiya duyduunuz zaman ayn ilemin
tersini gerekletirerek tekrar kullanlabilir hale getirebilirsiniz. Windows XP
sisteminizin birden hzlandn greceksiniz.
Geici dosya
oluturulmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
42 dakika
256 MB veya daha fazla bellek kapasitesine sahip kullanclar; bu ipucu Windows altnda ve oyunlarda veriminizi artracak. Uygulanacak ilemler sonucunda Windows gerekten kullanlabilir bellek kapasitesi ok dk olana dek geici
dosyann oluturulmasn engelleyecektir. Balat / altr penceresi zerinden
msconfig.exe yazarak Sistem Yaplandrma Yardmc Programn balatn.
SYSTEM.INI sekmesi altnda 386enh
kaydnn hemen altna "ConservativeSwapfileUsage=1" deerini girin.
Windowsunuzu batan balattnzda oyunlardaki performans artn hissedeceksiniz.
XPde den oyun

performansnn artrlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Windows XPye getiinizden bu yana

oyunlarda performansn ok kt olduunu mu dnyorsunuz? CPU kullanm oran %12 civarnda grlyor, grafikler ok kt, ses kalitesi dk, hatta
DVD oynatlrken bile sistem neredeyse
tm gcn harcyor. 80. ipucunu da
uyguladnz ancak hibir deiiklik grlmedi. Eer sisteminizde bir ZIP srcs bulunuyorsa ve bu tr bir sorunla
banz dertte ise zm ok basit:
tklayp Yneti sein. Aygt Yneticisine
gein. Disk srcleri altnda yer alan
ZIP srcs zerine ift tklayn. Bu
kayt IMG VP01 veya benzeri bir bi-
EKLENT: System.ini dosyasna eklenecek

bir satr geici dosyann ynetimini
salar.
83
QoS-awareler iin bant

genilii ayar
Windows XP
ProSre:
Etki:
6 dakika
Windows XPde trafik ak Quality of

Service (QoS) Resource Reservation
Protocol (RSVP) kullanlarak ideal biimde ekillendirilir. Ancak uygulamalarn bahsedilen bu QoS API avantajlarndan faydalanabilecek ekilde gelitirilmi olmalar gerekir. Programlardan gelen ve QoS-aware olmayan trafik, dorudan TCI olarak adlandrlan farkl bir
APIye ynlendirilir. Bu programlarn
Qos APIden farkl olarak bant genilii
CHIP | ZEL
24
balatldnda ihtiya duyulan miktarda

bant genilii ayrlarak, QoS-aware olmayan uygulamalarn etkisi engellenir.
QoS-aware uygulama kapatldnda ve
a balants kesildiinde ise bant genilii tekrar bo kalr. Bu ilem, PATH ve
RESV tazeleme komutlaryla gerekletirilir. Bu komutlar grlmediinde veri
ak durdurulur ve bant genilii rezervasyonu iptal edilir.
84
Bellek performansnn
artrlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
QOS-AWARE: Paket zamanlaycs uygulamalar iin bant genilii ynetimini
salar.
iin savamalar gerekir, nk bant genilii rezervasyonu bulunmaz. Eer ok

sayda QoS-aware program kullanyor
ve programlara ayrlan bant genilii
oranlarn deitirmek istiyorsanz, aadaki nerilerimizi okuyun:
ncelikle Administrator olarak oturum atnzdan emin olun. Administrator haklarna sahip farkl bir kullanc
kabul edilmeyecektir. Administrator
olarak oturum amak iin:
Balat / Oturumu Kapat / Oturumu
Kapat zerine tklayn. Oturum ama
ekrannda [Ctrl] + [Alt] + [Del] tularna basn. Kullanc ad alanna Administrator yazn, parolanz girin ve Tamama tklayn. Balat mens zerinden altra tklayn. A satrna gpedit.msc yazn ve Tamama tklayn.
Grup lkesi penceresi ekrana geldiinde
Bilgisayar Yaplandrmas / Ynetim ablonlar / A zerinden QoS Paket Zamanlaycsn iaretleyin. Ekrann sandaki alanda Ayrlabilir bant geniliini snrla seenei zerine ift tklayn. Ayar
sekmesinde Etkin seeneini iaretleyin.
Bant genilii snr (%) alannda QoSaware uygulamalara rezerve etmek istediiniz oran girin. Tamama tklayn ve
Grup lkesi penceresini kapatn.
Balat / Bilgisayarm / A Balantlar
/ A balantlarn grntle seenei
zerine tklayn. Alan listeden a balantnz zerine sa tula tklayn ve
zellikleri sein. Genel sekmesi altnda
QoS Paket Zamanlaycsnn aktif olduundan emin olun. Bilgisayarnz batan balattnzda tm ilemler onaylanr. Bylelikle QoS-aware bir uygulama
CHIP | ZEL
Bu ipucu sayesinde sistem belleine ince

ayar gerekletirilebilirsiniz. Ancak en az
256 MB bellee ihtiya duyuluyor. ncelikle (Balat / altr zerinden regedit komutunu altrarak Kayt Defteri
Dzenleyicisini balatn ve HKEY_LOCAL_MACHINE \ SYSTEM \ CurrentControlSet \ Control \ Session Manager
\ Memory Management anahtarna ulan.
1 DisablePagingExecutive zerine ift
tklayn ve ondalk tabannda 1 verisini
girin. Bu ayar XPnin sabit diske bavurmak yerine verileri bellekten okumasn
salar.
2 LargeSystemCache zerine ift tklayn
ve ondalk tabannda 1 verisini girin. Bu
ayar XPnin ekirdeini bellek zerinde
altrarak performans art salar.
3 Yeni bir DWORD deeri oluturun ve
IOPageLockLimit olarak adlandrn.
Deer zerine ift tklayarak deer verisini ondalk sistemde deitirin: 128 MB
bellek iin 4000, 256 MB bellek iin
10000 ve 512 MBdan daha yksek bellee sahipseniz 40000 deerini girin. Bu
ayar disk bellekleme hzn artrr. Bilgisayarnz yeniden balattnzda sisteminizin adeta utuunu greceksiniz.
85
Windows sistem kaytlarnda ayn alanda daha fazla tema oluturulduunda

farkl renk ablonlarnn yaratlmas da
mmkn olacaktr.
Her zamanki gibi, ncelikle Kayt
Defteri Dzenleyicisini balatn. Ardndan HKEY_USERS \ .DEFAULT \ Software \ Microsoft \ Windows \ CurrentVersion \ ThemeManager anahtarn bulun. Ardndan NormalColor verisi zerine farenin sa tuuyla tklayn ve Deitir
komutunu sein. NormalColor deer verisini Metallic olarak deitirin. Tamama tklayn ve Kayt Defteri Dzenleyicisi penceresini kapatn. Bilgisayarnz batan balatn.
Not: Alta eski renk stiline geri dnmek iin Metallic deerini tekrar NormalColor olarak deitirmeniz yeterli
olacaktr. Yeni temalar yaynlandnda
DllName anahtarnda yer alan veriyi deitirerek farkl temalara gei yapabilirsiniz.
86
Internet Explorern
balatlmas
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Internet Explorer ksayolunu deitirerek hedef satrnn sonuna -nohome parametresini ekleyin. rnein:
C:\Program Files\Internet Explorer\IEXPLORE.EXE" -nohome
Bu ayar Internet Explorern mmkn olan en yksek hzda ekrana getirilmesini salar, nk uygulamann altrlmas srasnda hibir web sayfas grntlenmez. IE balatldktan sonra
ana sayfaya gitmek istiyorsanz, Giri tuuna tklamanz yeterli olacaktr.
Temay al
ekranndan sein
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Bu ipucu, bilgisayarn al ekran grndnde hangi renk seimlerinin

varsaylan tema olarak grntleneceine karar vermenizi salyor. Standart
olarak sadece bir tema bulunduu iin
imdilik sadece bu tema iin renk ayarlarn deitirebilirsiniz. Ancak tabii ki
HIZLI IE AILII: Ksayolun sonuna

eklenecek ksa bir parametre IE aln
hzlandrr.
UZMAN PULARI
25
100 pucu
87
Temalar iin Window

Blinds XP
Windows XP
ProSre:
Etki:
5 dakika
Windows Blinds XP, Windows XP iletim sistemine entegre edilmi bir biimde kullanma sunulur. Microsoft ve Stardock firmalar bir ibirliine girerek
Microsoftun Windows XP iletim sistemi altnda bu teknolojiden yararlanmasna imkan salanmtr. Windows
Blinds XPnin kurulumu ile Grnt
zellikleri altnda bilgisayarna uygulayabileceiniz birok ek tema aktif hale
gelir. Hatta daha da iyisi, 1000in zerinde farkl temadan birini indirebilir veya
SDKlar kullanarak kendi temanz kolay bir biimde oluturabilirsiniz. Grnm ayarlarnz deitirmek iin ncelikle Windows Blinds XP (eCHIP Code:
WinBlindXP) uygulamasn kurun. Daha fazla tema iin http://www.wincustomize.com/index.asp sayfasn ziyaret
edebilir ve sol taraftaki men zerinden
WindowsBlinds seerek temalarnz indirebilirsiniz.
http://www.maxtor.com/en/support/downloads/maxblast3.htm
http://support.wdc.com/download/index.asp#dlgtools
The Maxtor Maxblast 3 al disketi,
EZ-BIOS ayarlar zerinde daha stn
kullanlabilirlik salar. rnein aada
Maxblast ile EZ-BIOS kurulumunun
adm adm uygulamasn bulabilirsiniz:
1 A: srcsne sistem al disketini
yerletirin ve bilgisayar batan balatn.
2 Sorumluluklar kabul etmenizi gerektiren metinler ekrana geldiinde [Enter]
tuuna basarak ilemleri onaylayn.
3 Ana menden (Main Menu) Advanced
Options seeneini sein ve [Enter] tuuna basn.
4 Gelimi ayarlar (Advanced Options)
alt mens ekrana gelir.
5 EZ-BIOSun kurulumunun ardndan
XP balatldnda yeni donanm tanr
ve sabit diskleriniz iin gerekli ATA srclerinin kurulumunu salar. Bilgisayarnz batan balattnzda artk daha
hzl alan bir sisteme sahipsiniz.
birka saat iinde kesilmesi sorunuyla

karlalabilir. Bu sorunu zmenin iki
yolu var:
1 Hazrda Bekleti devre d brakn:
Masastne sa tula tklayn ve zellikleri sein. Ekran Koruyucu sekmesine
gein. Mnitr gc alannda G tuuna
tklayn. Hazrda Beklet sekmesine gein
ve Hazrda bekletmeyi etkinleti seeneini devre d brakn.
2 Windows Messenger devre d brakn:
Balat / altr zerinden gpedit.msc
komutu ile Grup lkesi uygulamasn balatn.
Bilgisayar Yaplandrmas / Ynetim ablonlar / Windows Bileenleri zerinden
Windows Messengera tklayn. Pencerenin sandaki alanda Windows Meesenger altrlamasn seenei zerine sa
tula tklayn zellikleri sein. Ayar sekmesinde Etkin seeneini iaretleyin ve
Tamama tklayarak deiiklikleri onaylayn.
Sorunun giderildiini greceksiniz.
89
91
Yar saydam seim

dikdtgeni hatas
Windows XP
Windows XP
ProSre:
Etki:
88
EZ-BIOS
ve XP
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Baz anakartlarda BIOS, sabit diskiniz

iin gerekli ayarlarn yaplmas srasnda
kstlaycdr. rnein multi sector
transfers ve Logical block addressing
gibi her iki ayar da tm Windows srmleri altnda sabit disklerin genel performansn artrr. Bu sorunun stesinden gelmek ve ayarlar aktif hale getirebilmek iin Maxtor veya Western Digital
firmalarnn web sitelerinde bulabileceiniz (adresler aada) basit boot yazlmn kurmanz gerekir:
Aada zm anlatlan sorun, nedeni

tam olarak anlalmayan bir sebepten
tr baz sistemlerde grlebilir ve klasr ierisinde dosya ya da klasrleri fare
ile setiinizde oluan mavi saydam dikdrtgen giderek yavalar. Bu sorunu gidermek yapmanz gereken ilem olduka basit:
tklayn ve zellikleri sein. Gelimi
sekmesine gein, Performans ayarlar altnda Ayarlar zerine tklayn. Grsel
Efektler sekmesinde Yar saydam seim
dikdrtgeni gster seeneini devre d
brakn ve Uygulaya tklayn. Ardndan
ayn seenei tekrar iaretleyin ve Tamama tklayarak pencereyi kapatn. Artk klasrde seim dikdrtgeni gecikmelere neden olmayacaktr.
90
ADSL/kablo modem kesinti

sorunlar
Etki:
Windows XP Service Pack 1 gncellemelerini sisteminize yklediniz ve bu ilemin ardndan avi dosyalarnn grntlenmesi srasnda %100 CPU kullanmna neden olduunu ve sistemin neredeyse tkanmak zere olduunu grdnz.
Bu ipucu sayesinde Windows XP ve XP!
Gncellemesi yaplan srmlerde sorunun giderilmesini salayabilirsiniz.
Kayt Defteri Dzenleyicisi altnda
HKEY_LOCAL_MACHINE \ SOFTWARE \ Classes \ CLSID\ {87D62D9471B3-4b9a-9489-5FE6850DC73E}
\
InProcServer32 anahtarn silin. Bu
anahtarn silinmesi oklu ortam dosyalarnn oynatlmasn veya dosya zellikleri ya da kk grnmlerinin grntlenmesini engellemez.
92
Profesyoneller iin
masast yneticisi
Windows XP
ProSre:
Windows XP
ProSre:
ProSre:
4 dakika
3 dakika
WINDOWS BLINDS XP: Temalar iin

yardmc Blinds XP arac farkl temalara
eriimini salar.
SP1 ile gelen AVI dosyas

grntleme sorunu
Etki:
4 dakika
USB modeller bata olmak zere baz

ADSL ve kablo modemlerde balantnn
Etki:
3 dakika
Desktop Manager arac ok sayda masast oluturarak masast alan kazanmanz ve daha dzenli bir alma orta-
CHIP | ZEL
26
Not: Bu ipucu Internet Explorern tm

yeni srmlerinde alr. Ancak sadece
www. ve .com eklentilerinin girilmesi
iin kullanlabilir. Ne yazk ki .net ,
com.tr veya .co.uk gibi uzantlar otomatik olarak tamamlanamaz.
94
XP fare filtresi hatasnn

giderilmesi
Windows XP
MASAST YNETCS: Desktop Manager ok pencerede alanlarn ilerini

kolaylatracak.
mnn oluturulmasn salyor.

ncelikle Microsoftun web sitesi
zerinde cretsiz olarak sunulan XP PowerToysun ????? (eCHIP Code: Powertoys) ???? sisteminize kurulmas gerekir
(http://www.microsoft.com/w indowsxp/pro/dow nloads/powertoys.asp).
Kurulumun tamamlanmasnn ardndan ara ubuuna sa tula tklayn.
Alan mende Ara ubuklar altndan
Desktop Manager fonksiyonunu aktif hale getirin.
Artk drt yeni masast grebilirsiniz. Ancak Linuxun bir zelliini hatrlatacak olan Shared Desktops seeneini
kullanmamanz neririz. Bu fonksiyonu kapatmak iin ekrann sa alt kesinde MSVDM tanmnn hemen yanndaki yeil Windows simgesine farenin
sa tuuyla tklayn ve Shared Desktops
seeneini devre d brakn.
Ayrca simgelerin ekranda grnmesini istemiyorsanz Show Quick Switch
Buttons seeneini kapadktan sonra
[Windows] + [V] tuu ile nizleme penceresine geebilirsiniz.
93
IEde adreslerin otomatik

tamamlanmas
Etki:
4 dakika
Bu ipucu sayesinde Internet Explorer

adres ubuuna yazacanz adreslerin
www. n eki ve .com son eki ile otomatik olarak tamamlanmasn salayabilirsiniz. Bylelikle daha az yazabilir ve
web sitelerine daha hzl eriebilirsiniz.
1 Adres ubuuna web sitesinin adn
yazn (rnein: Microsoft).
2 [Ctrl] + [Enter] tularna basn.
3 IE yazlan adresi otomatik olarak
"www.microsoft.com" biimine tamamlar ve sayfann almasn salar.
CHIP | ZEL
Etki:
4 dakika
Bu ipucu ile Windows XP altnda farenin hzlandrlmasn salayabilirsiniz.

Bu sayede Windows 2000 tipi fare kullanm rahatlna kavuulur. Oyun severler ve bu tip hassas fare hareketlerine ihtiya duyan kullanclar iin ideal.
ncelikle Kayt Defteri Dzenleyicisi
(Balat / altr / regedit.exe) altnda
HKEY_CURRENT_USER \ Control Panel \ Mouse anahtarna ulan. Ekrann
sa yannda yer alan anahtarlar arasndan SmoothMouseXCurve zerine ift
tklayarak deerini aadaki biimde
deitirin:
00,00,00,00,00,00,00,00,00,a0,00,00,00,
00,00,00,00,40,\
01,00,00,00,00,00,00,80,02,00,00,00,00,
00,00,00,05,00,00,00,00,00
Ardndan SmoothMouseYCurve deerini de aadaki biimde deitirin:
00,00,00,00,00,00,00,00,66,a6,02,00,00,
00,00,00,cd,4c,\
05,00,00,00,00,00,a0,99,0a,00,00,00,00,0
0,38,33,15,00,00,00,00,00
Kayt Defteri Dzenleyicisini kapatn
ve bilgisayarnz batan balatn.
95
32 GBden byk FAT32

alan kullanm
Windows XP
ProSre:
96
SHIFT + Hayr = Tmne

hayr
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
Dosya ilemleri srasnda Dosya Deiimini Onayla balkl pencerelerle sk sk

karlamsnzdr. Bu tip pencerelerde
genelde Evet, Tmne Evet, Hayr, ptal
seenekleri bulunmasna ramen ptalin Tmne Hayr seeneinin yerini tuttuu dnlerek yer verilmez.
Ancak bu seenee de ihtiya duyulduu
durumlar olabilir. Bu gibi durumlarda
[Shift] tuu basl iken Hayr zerine tkladnzda Tmne Hayr seenei
gerekletirilir.
TMNE HAYIR: Kopyalama ilemleri

srasnda eksik kalan seenee Shift tuu
ile eriilir.
Etki:
6 dakika
Windows XP
ProSre:
ProSre:
defa Windows XP kurulum CDsi ile bilgisayar balatn ve Windows kurulumunu gerekletirin.
Windows XP kurulumun hangi disk
alan zerine yaplmasn istediinizi
sorduunda NTFS nerilerine aldanmayn ve hibir deiiklik yaplmadan mevcut disk alan zerine kurulumu gerekletirecek son seenei sein.
Windows kurulumu sorunsuz olarak
tamamlanacak ve NTFSe ihtiya duymadan 32 GBdan daha byk disk alanna sahip olabileceksiniz.
imdiye kadar hi aklanmam bir ipucunu su yzne karyoruz. Windows

XP altnda 32 GBdan daha byk disk
alanlarnn kullanlmas aada okuyacanz yntem ile artk mmkn. rnein
60 GBlk FAT32 biimlendirilmi diskinizi tek para olarak kullanabilirsiniz:
ncelikle bir Win98 al disketi bulun ve bilgisayarnz bu al disketiyle
balattktan sonra Fdisk komutunu altrn. Disk alan boyutunu 120GBa
kadar istediiniz boyutta tanmlayn.
Win98 al disketiyle bilgisayar tekrar
balatn ve srcy biimlendirin. Bu
97
Adaki bilgisayarlara
eriim sorunu
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Bu ipucu a ile ilgili tm sorunlarnz

zemez, ancak dier kullanclara balant problemini ortadan kaldrmanz
salayabilir.
Balat mens zerinden A Balantlarma sa tula tklayn ve zellikleri
sein. Yerel A Balants zerine sa tula tklayn ve zellikleri sein. Kimlik
Dorulama sekmesine gein. Bu a iin
IEEE 802.1x kimlik dorulamasn etkin-
UZMAN PULARI
27
100 pucu
letir seeneini devre d brakn ve Tamama tklayn.

Muhtemelen sorunun ortadan kalktn greceksiniz. Eer sorun hala giderilemediyse, a ile ilgili dier ipularn
da gzden geirmelisiniz.
nin konumunu yazn: satrna aadaki

komutu yazp leriye tklayn:
C:\WINDOWS\system32\rasdial.exe
/disconnect
Ardndan ksayol zerine sa tula
tklayarak zellikler penceresinde Ksayol sekmesine gein. Ksayol tuu alanna
tklayn ve balantnn annda kesilmesi
iin kullanlacak klavye ksayolunu tanmlayn.
99
Kilitli ve silinemeyen
dosyalar
Windows XP
ProSre:
Etki:
4 dakika
KMLK DORULAMA: Bu seenek baz

sistemlerde aa eriimi engelleyebilir ve
kapatlmas gerekir.
98
Balanty Kes
ksayolu
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Ksayol ile evirmeli a balantnzn kesilmesi iin masastne sa tula tklayarak yeni bir ksayol oluturun ve e-
Kilitli ve eriimi engellenmi dosyalarn

silinmesi iin u ilemleri gerekletirmeniz yeterli olacaktr:
1 Bilgisayar Gvenli Modda balatn
(Al srasnda [F8] tuuna basl tutun).
2 Administrator hesabyla oturum an.
3 Silinemeyen dosyay ieren klasr sein.
4 zellik / Gvenlik / Gelimi / Sahibi
zerine tklayn.
5 Administrator kullancsnn tm haklarn sahibi olduundan emin olun. Kla-
srlerin alt klasrlerinin de seili olduunu kontrol edin.

6 Tekrar zellikler zerinden Gvenlik
sekmesine gein.
7 Administrator kullancsna tm haklarn ynetimini verin (Eer Uygula tuu
aktif durumda deilse hepsini devre d
brakn ve tam kontrolu tekrar sein).
Alt seenekleri bulunan seeneklerin seildiinden emin olun.
Bilgisayarnz tekrar balatn ve istediiniz dosyalar silin. Ksayollar gibi baz dosyalar bozulmu grnebilir, ancak
bu deiikliin ardndan dzeldiini grebilirsiniz.
100
Dos satr iin otomatik

tamamlama
Windows XP
ProSre:
Etki:
3 dakika
Kayt Defteri Dzenleyicisi zerinden

HKEY_CURRENT_USER \ Software \
Microsoft \ Command Processor anahtar altnda yer alan CompletionChar
deerine 0x00000009 verisini atayarak
DOS komut satrnda dosya adlarnn
otomatik olarak tamamlanmasn salayabilirsiniz.
28
Donanm pular
PC Doktoru Banda
Sistem performansnn en
nemli bileeni, dzgn alan
donanmlardr. Ancak ou kez
kayna bile anlalamayan
sorunlar PCnizin yavalamasna
ve kullanlmaz hale
gelmesine neden olabilir.
Bu blmde sk karlalan
donanm sorunlarnn
zmlerini bulabilirsiniz.
A kart
ki a kart
ve ADSL
Eer Windows 98 altnda ADSL balantnz ve yerel anz bir arada kullanmak
istiyorsanz kk bir ipucuna bavurmanz gerekebilir.
ADSL balants veri transferi iin bir
a kartna ihtiya duyar. Eer dier bilgisayarlarnzda da internetten faydalanmak istiyorsanz ayn zamanda Switch
grevi gren bir Routera sahip olmanz
gerekir. Bu sayede her iki bilgisayar da
internete eriebilir, birbiri arasnda veri
transferi gerekletirebilir ve yazclarn
paylatrabilirler.
Eer Router satn almay dnmyorsanz ADSL balants bulunan bilgisayara ikinci bir a kartnn balanmas
gerekecektir. ADSL zerinden veri transferi iin 10 Mbitlik bir a kart yeterli
olurken, bilgisayarlarn birbirine balantsnn en azndan 100 Mbitlik bir a
kart ile gerekletirilmesi gerekir.
Eer src ve a ayarlarnn doru
tamamlanmasna ramen Windows 98
altnda dier bilgisayarlara eriemiyorsanz ADSL balantsnn bulunduu
bilgisayara sabit IP adresi ve alt a maskesi (255.255.255.0) tanmlayarak sorunu giderebilirsiniz. Bylelikle iki bilgisayar arasndaki iletiim sorunu hzl
birbiimde zlr (Windows XPde bu
sorun yaanmaz).
CHIP | ZEL
HIZLI BALANTI: Kablo modemin bulunmad blgelerde Adsl yksek hzda internet eriimi salar.
Anakart
retici firmann
tanmlanmas
Diyelim ki Award BIOSlu eski anakartnzn BIOS ve chipset srclerini gncellemek istiyorsunuz, ancak anakart
zerinde retici hakknda herhangi bir
tanm ve bilgi yer almyor. Kullanm klavuzunu da bulamadnz. Peki ya anakart modelini ve markasn nasl belirleyeceksiniz?
PCnizin al srasnda Press Del
to enter Setup aklamasnn hemen altndaki satrda yer alan BIOS tanmna
dikkat edin ([Pause] tuuyla ekrann
akn dondurabilirsiniz). rnein,
2A69KA1AC deerine benzeyen say
dizisini bir kada not edin. Ardndan
www.wimsbios.com web sayfasna gidin. Bu sitede AMI ve Award BIOSlu eski ve yeni birok anakart modelini bulabilirsiniz.
BIOS Numbers zerine tklayn.lk
be deeri Identifying the chipset tanmnn hemen altnda arayn. Ardndan
chipset ve aranan reticiyi bulacaksnz.
rneimizdeki
anakartn,
Intelin
440BX/ZX chipsetli modeline ait olduu
ortaya kyor. Yedinci iaretten sonra
Award Hardware Vendors altnda anakart reticisi bilgisine eriebilirsiniz (rneimizde Abit).
retici balantsna tklayarak bu firmaya ait anakartlarn bir listesine eriebilirsiniz. rneimizdeki 2A69KA1AC
BX6 anakartlar tanmlyor. Artk gerekli
bilgilere sahipsiniz ve anakart reticisi-
UZMAN PULARI
29
Donanm pular
VIA CHIPSET: Veri transferi srasnda yaanan hatalarn giderilmesi iin bir takm BIOS ayarlarnn kapatlmas gerekir.
ANAKARTINIZI BELRLEYN: www.wimsbios.com adresi zerinden anakartnzn

markasn ve chipsett modelini renebilirsiniz.
nin web sayfas zerinde anakartnzn

gncelleme dosyalarna eriebilirsiniz.
Anakart
VIA Chipsetli anakartlarda

veri hatalar
rnein KT133A VIA Chipsetli bir anakarta sahipsiniz ve veri transferi srasnda sisteminiz srekli olarak hata mesajlar veriyor. stelik CD srcsnden
sabit diskinize byk boyutlu dosyalarn
kopyalanmas srasnda taklmalara, hatta kilitlenmelere neden olabiliyor. Bu
durum anakartn arzal olduunu mu
gsteriyor?
zm: Tabii ki hayr. Sorunun gerek
kayna Apollo Pro 133A, KT133 ve
KT133 chipsetli Ultra-DMA/100 uyumlu anakartlarda da grlen VIAnn
VT82C686B gney kprs. Southbridge olarak da bilinen gney kprs, EIDE bileenleri arasndaki veri transferini
ynetir.
Bu gibi durumlarda, eer her iki
DMA aygt da birincil ve ikincil EIDE
kanallarnda Master olarak tanmlanrsa
ve her iki srcden de ayn anda veri
okunmas veya yazlmas talep edilirse,
VT82C686B iletiim hatalarna neden
olur.
Eer sisteminizde Creative Labs firmasnn Soundblaster Live ses kart bulunuyorsa da benzer hatalarla karlalmas mmkndr. nk Soundblaster
yazlm mzik alnmyorken de dzenli olarak kartla balant kurar. Sorunun
zm iin BIOS ayarlar altnda PCI
Delay Transaction ve PCI Master Read
Caching deerlerinin 0 ve PCI Latency
deerinin ise 32 olarak deitirilmesi
gerekir. Ancak BIOS ayarlarnz arasnda

yukarda saylan veya benzeri seenekler
bulunmuyorsa, anakart reticinizin web
sitesi zerinden BIOS upgrade dosyalarn indirmenizi ve BIOSunuzu gncelletirmenizi neririz. Eer BIOS gncelletirmeleri de iinizi grmezse, her iki
DMA aygtn da ayn kanal zerinde
Master ve Slave olarak tanmlayabilirsiniz. Alternatif olarak, Aygt Yneticisi
zellikleri zerinden DMA seeneini
nndeki iareti kaldrarak daha yava
bir PIO modunu kullanabilirsiniz.
Yukarda anlatlan tm bu deiiklikleri yapamyorsanz 686B Bug Patch
aracnn en gncel srmn kurmanz
gerekir. Bu program www.viahardware.com sitesi zerinde Downloads blm altnda bulabilirsiniz.
Anakart
Kitapklar
yanl bilgi verebilirmi?
Anakart devre kart zerindeki jumper
ayarlar kullanm klavuzundakilerden
farkl. Hangi bilgiye gvenmeliyim?
zm:Kesinlikle anakart zerindeki
aklamalar dikkate aln. Burada yazan
bilgilerin doruluuna gvenebilirsiniz,
nk bir anakartn yeni modelleri piyasaya srldnde, yaplan deiiklerin
kullanm klavuzuna aktarlmas unutulabilir. Anakart zerinde yaplacak deiiklikler ve ayarlar PCnizin sal asndan byk nem tayacandan bu
durumda eer mmknse anakart reticisi firma ile internetten yazmanz
nerilir.
Anakart
BIOS
uyars
Bilgisayarnzn her alnda sistemde sabit disklerin bulunamadn belirten bir hata mesajyla karlayorsunuz.
zellikle ok eski bilgisayarlarda sabit
disk bulunmasna ramen karlalan

bu tip hatalar ho karlanr. Bilgisayarnz her zamanki gibi balatlmasna ramen, anakart modeline gre deien,
CMOS-Settings wrong benzeri bir
uyar mesaj ekrana gelir. Bu durumda
kullancnn, iletim sisteminin balatlmas iin her seferinde sabit disk ayarlarnn yaplmasn beklemesi gerekir. Aslnda bu uyarnn bir hatadan kaynaklandn sylemek doru olmaz. nk
zayflayan CMOS pili BIOS ayarlarnn
saklanmasna imkan tanmaz ve her alta unutulan ayarlarn tekrar yaplmas
gerekir. Bu durumda tek yapmanz gereken, anakart zerindeki pili skp bir
yenisiyle deitirmek olur.
ZAYIF BATARYA: BIOS ayarlarnn tutulmasn salayan CMOS pilini kolayca yenileyebilirsiniz.
Anakart
Yksek snn
giderilmesi
Bilgisayarnz normal almas srasnda
bile ok snyor ve anakart analiz aralaryla incelediinizde sistem scaklnn
50 Cnin zerine kt gzlemleniyor.
Kukusuz bu sorunun nedeni ilemci veya sabit diskiniz olamaz.
Genellikle toplama bilgisayarlarda,
ok stn sistem zellikleri grnmesine ramen kasada kullanlan g kaynana dikkat edilmez. Oysa kaliteli bir g
kayna, gze ho gelen kasa tasarmlarndan ok daha ucuza mal edilebilir. Satclar bu noktay gz ard eder ve tasarm tercih ederler.
Dk kaliteli g kaynaklar sadece
minimum gereksinimleri karlar ve
enerji kayb st seviyede gerekleir. Bu
kayplar kukusuz s art olarak geri
dner. G kaynann fan sy iletemez
ve bu durumda kasa ierisinde scaklk
art kanlmaz bir hal alr. Sonu olarak sistem ss hzla artar. ou zaman
kasann ierisine yerletirilecek gl bir
fan iin yaplacak yatrm yerine perfor-
CHIP | ZEL
30
desteinde karlalan yavaln giderilmesini salar.
Anakart
AGP kartlar
anakartnz yakabilir
G KAYNAI: Sistem kmelerine neden olan s artn nlemek iin kaliteli

bir g kayna tercih edin.
mansl bir g kayna tercih edilebilir.

Bylelikle sistem ssnn drlmesinin
yan sra performans art da salanr.
Anakart
Sabit diskinizi
frenlemeyin
Ultra DMA 133 uyumlu yeni bir sabit
disk satn aldnz ve Ultra DMA/133 deneti yuvasna baladnz. Ancak beklediiniz performans artn gremediniz
ve transfer oran neredeyse 100 MBn
altnda. Bu durumda sorun sabit diskte
olabilir mi?
zm: Muhtemelen VIA chipsetli bir
anakart kullanyorsunuz ve bu durumda
Ultra DMA/133 Controllern hz frenleniyor. Bu durumda internetten cretsiz olarak sunulan, Windows altnda alan PCI-Patch dosyasn indirmeniz
gerekiyor (ww.viaarena.com, 545 KB).
Bu dosyay Drivers / IDE / RAID Performance balants altnda PRPP1.02.ZIP
adyla bulabilirsiniz. Sabit diskinize indirilen dosyaya ift tkladnzda .EXE
dosyas alr ve yama otomatik olarak
sisteminize yklenir. Bu dosya VIA web
sitesinde anlatld gibi sadece RAID
srmlerinde deil, tm VIA chipsetli
anakartlarda Ultra DMA/133 deneti
DSK PERFORMANSI: Disk performans:

VIAnn sitesinde RAID performans art
iin kullanld iddia edilen dosya normal sabit disk hzn da artyor.
CHIP | ZEL
Eski AGP ekran kartnz yeni P4 bilgisayarnzda kullanmay dnyorsanz

bu ipucunu mutlaka okuyun. Aksi takdirde bilgisayarnzn zarar grmesi kanlmaz hal alabilir.
Intelin i845 veya i850 chipsetli Pentium 4 anakartlar, sadece 1,5 voltla alan AGP ekran kartlarn destekler. AGP
4X standartlar her ne kadar sadece 1,5
Volt gcn destekliyor olsalar da baz
eski ve ilk nesil AGP 4X ekran kartlar
nceden kullanlan AGP1X ve AGP2X
ekran kartlar gibi 3,3 Volt gcnde retilmitir. Bu durum genelde SIS-350
chipsetli ekran kartlar iin geerlidir,
ancak Diamond Viper V770 (revision A)
gibi, Nvidiann TNT2 chipsetli ekran
kartlarnda da bu durum grlebilir.
Anakart
Silinen
dosyalar
ektiiniz fotoraflarn kaybolmas bir
kabus haline dnebilir. Burada anlatlan ipucu ile Smart Media kartndaki verilerinizin silinmesini engelleyebilirsiniz.
Smart Media veya Compact Flash gibi farkl bellek kartlaryla alan ou
kullanc verilerin aktarlmas iin Kart
Okuyucu benzeri donanmlar tercih eder. Bu aygtlar Windows Me veya Windows XP altnda bir sabit disk gibi grlr. Ancak Smart Media kartlarnn kullanm srasnda sorunlar yaanabilir.
Kart yanl yerletirildii takdirde kart
okuyucu, kart zerinde yer alan tm
dosyalarn silinmesine neden olur. Sonu olarak kart doru yerletirdiinizde
genelde baz dosyalarn kaybolduu grlr.
Bu gibi durumlardan nceden korunmak iin kartn zerine doru yerletirme yn hakknda bir uyar iareti
izilmesi sorunun zlmesinde etkili
olur. Hatta eer okuyucu aygt birok
kullanc tarafndan kullanlyorsa, bu
zm ok faydal olacaktr.
AKILLI BELEKLER: Smart Media Cardlar

yanl okutulduunda veri kaybna
neden olabilir.
Bios
Yaplan hatal
deiiklikten kurtulun
BIOS ayarlar altnda yaplan deiiklikler her zaman doru olmayabilir ve ayarlarn kaydedilmesinin ardndan bilgisayarnz tekrar balattnzda sabit diskten sesler gelmesine ramen monitr ekran karanlk kalabilir. Bu durumda BIOSun tekrar balatlabilmesi iin doru
ayarlarn geri yklenmesi gerekir. Olas
hatalara kar aadaki ilemleri gerekletirin:
1 Eer balangcn ardnda monitre grnt gelmiyorsa Reset tuuna basn. Bu
durumda bazen hatal ayarlanan BIOSun standart ayarlara geri dnmesi
salanabilir. Bylelikle nceki gibi BIOS
ayarlar penceresine ulaabilir ve standart ayarlarn grntlenmesini salayabilirsiniz.
2 PCnizi kapatn ve ardndan ekran kartn ve RAM modln skn. Bu bileenlere zarar gelmesini engellemek iin
ncelikle metal bir paraya ya da radyatr peteine dokunarak zerinizdeki
statik elektriin boalmasn salayn.
Bilgisayar balatn ve birka saniye sonra tekrar kapatn. Sktnz paralar
tekrar anakart zerine yerletirin. BIOS
konfigrasyon deiiklii alglayarak
ayar menlerine ulamanza imkan tanyacaktr.
3 Anakartnzn BIOS ayarlarnn silinmesi iin bir jumpera sahip olup olmadn renin (Kullanm kitapnda
gerekli bilgi yer alr). Eer byle bir imkan varsa jumper yerletirin. Bu konumda bilgisayarnz balattnzda
al sreci ekranda grlr. PCnizi
tekrar kapatn ve reset jumpern skn.
4 PCnizin g kaynana giden elektrik
kablosunu skn. nk ATX kasalarda
UZMAN PULARI
31
Donanm pular
JUMPER AYARI: BIOS zerinde Reset

Jumpern belirtilen konuma yerletirdiinizde tm BIOS ayarlar silinir.
anakarta giden elektriin kesilmesi iin

kasa zerinde kapatma tuuna basmak
yeterli olmaz ve elektrik kablosunun sklmesi gerekir. Anakart zerindeki
CMOS bataryasn skn ve yaklak 3
saat bekleyin. Bataryay tekrar yuvasna
yerletirin, elektrik kablosunu takn ve
bilgisayarnz balatn. Artk BIOS mensne ulaabilirsiniz.
5 Eer yaplan hibir ilem sonu vermiyorsa yetkili teknik servise bavurarak
BIOSunuzun deitirilmesini talep etmekten baka zm grlmyor.
rulumunu tamamlayn ve balatn. Hemen ardndan Mode sekmesine gein.

Parldamay engellemek iin Macro off
seeneini etkinletirin. Fullscreen seenei ile siyah erevelerden de kurtulabilirsiniz. Resize sekmesi zerinde ekrandaki grnty uygun biimde boyutlandrn. Adjust / Flickerfilter ayaryla
titremeleri azaltabilirsiniz. Buradaki deer ne kadar yksek olursa titreim dzeltme efekti de o kadar etkili olacaktr.
Ayarlar bir defa yaptnz takdirde artk film keyfinizi kimse bozamaz.
TV ARACI: nternetten indirilebilen TV

Tool kullanl fonksiyonlara sahip.
Ekran Kart
Ekran kart aracyla

yksek znrlk
Tatil gnlerinde ya da i aralarnda yaplan kaamaklarda PCde DVD izlemenin
keyfine doyum olmaz. Ancak ailenizle
birlikte oturma odanza aldnz dev
ekranda televizyonunuzda film seyretmeye gelince i deiir. Nvidia ekran
kartnzn TV kndan alnan grnt
tam ekran kaplamaz, siyah erevelerin
grntlenmesine neden olur ve tm
keyfiniz bir anda kaar.
Program kurmadan nce aadaki
sorular cevaplayn:
Ekran kartnz TNT1 ile Geforce 3
arasnda Nvidia grafik ilemcisine sahip
mi?
Eer ilk sorunun cevab evet ise TV
chipiniz BT868, BT869, CX25871,
CH7003 ile 7008 aras, SAA7102 veya
SAA7108 modellerinden birine uyuyor
mu?
Eer yukardaki iki soruya evet yantn verebiliyorsanz Shareware Tvtool
aracn kurabilirsiniz. Bu programn
gncel srmlerini http://tvtool.info
web sitesi zerinden sunuluyor.
Program sabit diskinize indirin, ku-
lemci
Athlon XP gerek
hznda almyor
Anakartnza yeni aldnz AMD Athlon
XP 1600+ ilemcisini yerletirdiniz, ancak bilgisayarn al srasnda ekranda
1600 MHz yerine 1050 MHz hz grnyor. Acaba yaptnz onca yatrm
boa m gitti?
Muhtemelen anakartnz yeni ilemciyi desteklemedii iin ekranda yanl
saat hz grntleniyor. Yine de ekranda 1400 MHz hz grnmesi gerekirdi,
nk Athlon 1600+ bu saat hznda alr. + eklentisine sahip tm AMD ilemcilerin (+1500den itibaren) ilemci
modelinde gerekte altndan daha
hzl olduu belirtilir. nk retici
AMD firmas dahili komut almas
zerinde yaptklar deiikliklerle bu ilemcinin 1600 MHz hznda bir ilemci
gibi alacan iddia eder.
Her ne kadar anakart zerinde doru
saat arpan olan 10.5 deeri seilmi
olsa da FSBnin de gerek saat hznda
yani 100 MHz yerine 133 MHz olarak
deitirilmesi gerekir.
ATHLON XP CPU: lemci tanmnda +

simgesi bulunan tm ilemciler gerekte CPUnun kullandndan daha yksek
saat hzna sahip olduunu iddia eder.
Her eyden nce anakart kitapn

gzden geirin ve anakartnzn 133
MHz destekleyip desteklemediinden
emin olun. Aksi takdirde anakartnz daha hzl altrlamaz. Anakart modeline
bal olarak saat hz BIOS mens zerinden veya jumperlar araclyla deitirilebilir. rnein Elitegroup firmasnn K7S5A modeli BIOS Setup mens zerinde CPU PnP Setup Page altnda
Cpu Speed deerinin 133/133 olarak
deitirilmesiyle ayarlanr. Baz reticiler web sayfalar zerinde Athlon XP ilemcileri iin BIOS gncellemelerini sunarlar (rnein MSI: www.msi-computer.com). Ancak ou zaman BIOS gncellemesine gerek duyulmadan sistem
hznn deitirilmesi mmkn olur. Buna en iyi rnek MSI firmasnn K7 Master modelini gsterebiliriz.
lemci
VIA CPUlara
Overclock
u gnlerde 1 Gigahertz hznda bir VIA
ilemci bulmak gerekten g. Ancak
halihazrda 933 MHz hznda bir ilemciye sahipseniz aadaki ipucunu uygulayarak sisteminizin performansn artrabilirsiniz.
Hzl bir Office bilgisayar iin Socket
370 destekli bir anakart zerine yerletirilen VIA ilemciyle oluturulan sistem
yeterli olur. stelik bu sistem rakiplerine
oranla ok daha ucuza mal edilir.
Ancak eer performansn yeterli gelmediini dnyorsanz CPU hzn
hibir ek cret demeden arttrabilirsiniz. Bu durumda 933 MHz hznda bir
ilemci 1050 MHz hznda bir CPU gibi
altrlabilir. Bu sonuca ulamak iin
CHIP | ZEL
32
Front Side Bus deerinin ykseltilmesi

yeterli olacaktr. rnein Gigabyte GA6
modeli bir anakart zerinde yer alan kk anahtarlarla bu deiiklie imkan
tanyor. FSB deerini 133 yerine 150 olarak deitirdiinizde nceki 933 MHZ
hz yerine 7 x 150 = 1050 MHz hzna
kolayca erimek mmkn oluyor. stelik bu ilemcide snma sorunu yok denecek kadar az.
Monitr
Oyunlar iin hangi

monitr semeli
Bilgisayarnz oyun oynamak iin kullanyorsunuz ve yeni bir monitr almaya
karar verdiniz. Peki ama tpl klasik
monitrleri mi, yoksa yeni TFT monitrleri mi tercih etmeli?
UZUN MRL: Eer dizst bilgisayarnz kurallara uygun kullanrsanz mrn uzatabilirsiniz.
da kullanyor ve pek sk seyahat etmiyorsanz bataryadan vazgemelisiniz.

Hatta bataryay bilgisayarnzdan karn. Eer bilgisayarnz elektrik kaynana bal olarak alyorsa bu esnada bataryann bir ksmnn srekli olarak boalp tekrar doldurulmasna engel olun.
Tm batarya tipleri bu durumda ypranr ve zaman ierisinde bozulur. Her eye ramen karmadan nce bataryay
tamamen doldurmal ve her ay ykleme
durumunu kontrol etmelisiniz. Aksi takdirde bataryanz zarar grebilir.
(sistem klasrleri bilgisayarnzdaki

dizin yapsna bal olarak farkllk gsterebilir). Disketin nceden srcye
yerletirilmesi gerektiini unutmayn,
aksi takdirde gerekli veriler kaydedilemez. Bu komut sayesinde disket zerinde tm Bootloaderlar tarafndan okunabilecek olan boot sektr oluturulur.
Bootsect.lin adn tayan dosya disketten C: srcsne kopyalandnda
ve boot.ini dosyas aadaki biimde
deitirildiinde boot sektr kaytlar
Windows XP tarafndan da grlr. Boot.ini dosyasnn aadaki biimde grlmesi gerekir:
[boot loader]
timeout=5
default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partiti
on(0)\WINDOWS
[operating systems]
multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\WIN
DOWS=Microsoft Windows XP Professi
onal /fastdetect
c:\bootsect.lin=SuSE Linux 7.2 Professional
RAID
Linux altnda
RAID destei
HANGSN SEMEL?: Oyunlar iin eski
tip monitrlerden vazgememeli.
zm olduka basit. Oyunlar sk

sk hareketli ve deiken grntler ierir. Bu durumda tpl monitrlerde sorun yaanmaz. TFTlerde ise grnt geileri ayrt edilemez, nk her grnt
noktas ayn transistr zerinden ynetilir ve aydnlatlr. Kukusuz bu durumda yeni grntnn oluturulmas iin
yenileme zamanna ihtiya duyulur. Bu
nedenle tm oyunseverlere yeni teknolojiler kullanma geene tek imdilik klasik tpl monitrleri tavsiye ediyoruz.
Notebook
Bataryaya
zen gsterin
Eer dizst bilgisayarnz genellikle
evinizde srekli olarak alma masanz-
Eer onboard RAID denetisi destei

bulunan bir anakart ile ayn anda Windows ve Linux kullanyorsanz muhtemelen Linuxun RAID ile sorunlara neden olduunu renmeniz ksa srmtr. Bu sorunun giderilmesi iin zerinde iki iletim sistemi alan, Athlon
1200 ilemcili Asus A7v133 anakart ve
RAID denetisine sahip test bilgisayarmzda aadaki zm uyguladk:
Gerekli RAID srclerini internetten indirdikten sonra (Bu rnekte Promise firmasnn RAID denetisi bulunuyor) al (Boot) ve Image disketleri
oluturun. Srcler mevcut kurulu bir
sisteme yklenebilir ya da yeni kurulum
iin kullanlabilir. Sistem kurulumu tamamlandnda (Bootpoint disketi) bilgisayar disketten balatn ve root-User
satrnda aadaki komutu yazn:
dd if=/dev/hdb1 bs=512
count=1 of=/mnt/floppy/bootsect.lin
Not: iareti komutun bir alt satrda devam
ettiini gsteriyor.
CHIP | ZEL
AILI MENS: Sistem Yaplandrma

Yardmc Program altnda normal bir XP
iletim sistemi bu ekilde grnr.
Balang srasnda RAIDin MBRsinde

kaytl XP Loader balatlr. Bu sayede
Linux sisteminin balatlmas iin iin
kk (veya boot) Partitionda yer alan Loader yklenir. XP iletim sistemi NT olarak tanmland ve Windows sistem
dosyas config.sysde gerekli bilgiler yer
ald iin artk Loaderlar arasnda gei
yapabilir.
USB Aygtlar
Elektrik datmn
garantileyin
Eer bir bilgisayara bir ok USB aygt
balamay dnyorsanz, en iyi zm bir USB hub almak olacaktr. Fakat
byle bir durumda enerjilerini USB ze-
UZMAN PULARI
33
Donanm pular
rinden eken aygtlarda sorunlar ba

gsterebilir (rnein tarayclar). Aygt
grmemek, yavalatmak veya hata mesajlar alarm sinyalleri anlamna gelir.
lk olarak sorunun gerekten enerji
problemi olduundan emin olun. Bunun iin XPde Balat / Denetim Masas /
Sistem (ift tklama) / Donanm / Aygt
Yneticisi admlarn izleyin. (Win98de
Bilgisayarma sa tula tklayn, zellikler zerinden Aygt Yneticisine gein)
Evrensel Seri Yolu Denetleyicisinde
bulunan USB-Root-Hub zerine sa tklayn ve zellikler seeneini sein. G
sekmesini ne getirdiinizde ka
miliamper hizmetinize sunulmu ve her
bir aygt ka miliamper ekiyor,
grebilirsiniz. Dier hublar ile ilgili bilgileri de burada bulabilirsiniz. Eer bir
USB aygtna elektrik yetmiyorsa onu
bilgisayara
dorudan
balamay
dnebilirsiniz. Hi bo yer yoksa ikinci bir usb kart bilgisayara taklabilir.
sorunlu aygtlarn hangi USB balant

noktasnda kurulduklarna dikkat etmeli veya not etmelisiniz.
Yazc
Eski yazc
ve XP
Nec Superscript 3000 Color gibi eski
yazclar Windows XP tarafndan desteklenmez. Eski srclerin yklenme
giriimi her zaman sonusuz kalr. Bu
srcleri ve yazcnz hala kullanmak
istiyorsanz, tek zm XP iletim sisteminize paralel olarak bir de Windows
98 kurmak olacaktr. Eer bilgisayarnzn aln yavalatmak ve sistem karklna neden olmak istemiyorsanz Windows XP altnda
VMware Workstation veya VirtualPC
benzeri aralardan yararlanabilir ve iletim sistemi altnda altrlabilecek iletim sistemleri kurabilirsiniz.
USB Aygtlar
ift kurulumu
nleyin
USB aygtlarn pratik bir zellii: Bilgisayarnz alrken de USB aygtlar
skp takabilirsiniz ve bilgisayar durumu hemen alglar. Tarayc, yazc veya
herhangi bir USB aygt bu sayede hemen
kullanlabilir. Ancak nceden kurulu
olan aygtn tekrar taklmas srasnda
kurulumu rutini tekrar balatlabilir.
Eer src CDsi yannzda deilse bu
durum skc ve sinir bozucu olabilir.
zm: USB aygtlar kurulum
Yazc
Kat
almyor
Yazcnn kat rafnda yeterli miktarda
kat bulunmasna ramen yazdrma ilemi srasnda kat hatas grlyor. Sk
karlalan bu durum genelde yazcnn
katlar yklemek iin kulland lastik
tekerleklere yapan toz ve kirden kaynaklanr. Bu nedenle lastik tamburlar
kad kavrayamaz.
Bu durumda kayganlaan tamburlarn temizlenmesi iin yazcnz an ve
kat alma tuuna basl tutarak lastik
tekerleklerin dnmesini salayn. Ardndan ince zmpara kadn hafife kirlenen lastik tekerlek zerine bastrn ve
tekerleklere yapan kiri temizleyin.
Yazcnzn eskisi gibi altn greceksiniz.
mayabilir. Ancak kukusuz masastne

yaratlacak doru ksayol ile iinizi
kolaylatrabilirsiniz:
1 Windows Balat mensn an ve
Ayarlardan
Yazclara
tklayn.
Yazcnzn simgesi zerine sa tula tkladktan sonra Ksayol Oluturseeneini
sein. Eer ok sayda src kuruluysa
varsaylan yazcy semeniz gerekir.
2 Windows, yazc penceresinde ksayol
oluturulamayacan belirten bir uyar
penceresi grntler ve masastne
ksayol oluturulmas iin bir alternatif
sunar. Bu soruyu Evet ile onaylayn.
3 imdi Windows arabiriminde yeni
simgeyi grebilirsiniz. Windows Gezgininde bir dosyay fare ile iaretleyip
srkleyerek bu ksayol zerine braktnzda ilgili uygulama otomatik
olarak balatlr, yazdrma ilemi gerekletirilir ve uygulama tekrar kapatlr.
Ses kart
Ses kart
sistemi kilitliyor
Eski tip yass ve ok kanall IDE kablosunu ince Ultra DMA kablosuyla
deitiren kullanclarn bilgisayarlarnda kilitlenmeler grlebilir. nce Ultra
DMA kablolar sadece k deil, ayn
zamanda olduka pratik. Ancak eer
Frontpanel BreakoutBox zelliine
sahip Terratec DMX 6fire ses kartna
sahipseniz, bu deiiklii yapmadan nce tekrar dnmeli ve ok dikkatli olmalsnz. Ses kart ve Breakout Boxn
balants iin eski tip yass balant kablosunun kullanlmas gerekir. Aksi takdirde ses kartnda czrtlara neden olabilir ve hatta daha da kts, bilgisayarnzn almasna engel olabilirsiniz. Bu durumda tek bir zm var:
Tekrar eski tip yass kablolar tercih etmeli ve Breakout Box Slave prortuna
balamalsnz. Ancak genelde bu
durumda kablo uzunluu yeterli gelmez.
Yazc
KULLANII: USB aygtlar performansn
yan sra olduka yksek kullanm kolayl salar.
Sper hzl
bask
srasnda iki USB balant noktasndan

sadece biri iin kurulmu olabilir. Aygtn kablosunu sktkten sonra dier
USB yuvasna taktnzda bu tip bir
durumla karlalr. Bu durumda
Bazen bir belgenin yazcdan yazdrlmas ok hzl biimde gerekletirilebilir. Ancak bazen de mevcut uygulamalarda tek tula eriim bulunmad iin, ilemler bu kadar kolay ol-
IDE KABLOSU: Eski tip IDE kablolar kullansz olmalarna ramen bazen vazgeilmez olurlar.
CHIP | ZEL
34
Gizli Komutlar
Windowsun
Bilinmeyen Dnyas
Avrupada byk irketler arasnda yaplan bir aratrma, firmalarda sadece Windows ierisinde yer
alan komutlardan haberdar olunmad iin yaplan harcamalarn yzbinlerce dolar atn gsteriyor.
Profesyonellie uzanan yolda sizlare yardmc olacak tm gizli komutlar bu yazda bir araya getirdik.
indowsun herkes tarafndan

bilinen basit ve kullanl arayznn gerisinde, parametrelere dayal ok sayda komut yatar. Bu
nedenle, profesyonellerle amatrleri birbirinden ayrann aslnda ok ince bir
izgi olduunu syleyebiliriz. Sizlerden
gelen mektuplar ve e-postalar da gsteriyor ki, Windows ierisinde sunulan
birok komut, gerekte pek az kii tarafndan biliniyor ve bu nedenle ou basit
sorunun zm, farkl firmalarn gelitirdii, hatta bazen bir hayli yksek fiyatlarla satlan aralarda aranyor. Bu
durumda ortaya kan tablo ise kullanclarn bilinsiz davranlar sonucu katlandklar maliyetleri ortaya koyuyor:
Getiimiz yl Avrupada byk irketler
arasnda yaplan bir aratrma, firmalarda srf Windows ierisinde yer alan komutlardan haberdar olunmad iin yaplan harcamalarn yzbinlerce dolar
atn gsteriyor. Windowsun sadece
uzmanlarca tannan bu komutlar arasnda yerel ada konforlu biimde sohbet etmeyi salayan Winchatten tutun
CHIP | ZEL
da, programlar aras zel iletiim kanal

sayesinde performans art salayan
Ddesharee kadar ok sayda kullanl
ara yer alyor. Profesyonellie uzanan
yolda sizlere yardmc olacak tm Windows komutlarn bu yazda sizler iin
bir araya getirdik.
yaygnlayor. Bu yzden, Windows XP

altnda da a eriimi iin DDE paylam
aralarna (DDESHARE.EXE) yer veriliyor. Programn balatlmasnn ardndan, belirli programlarn ayn bilgisayar
zerinde veya a zerindeki dier bilgi-
Programlar arasnda
veri alverii
DDESHARE.EXE: Microsoft, Windowsun nceki srmlerinde programlar arasnda veri alveriini salamak
zere Dynamic Data Exchange (DDE)
tekniini gelitirdi. Bu sayede programlar bir ya da daha fazla DDE kanal zerinden birbirleriyle iletiim kurabiliyor.
letiim iin gerekli grlen tek art ise
programlarn ayn bilgisayar zerinde
alyor olmas. nk a zerinden
iletiime nceleri izin verilmiyordu, ancak daha sonra Windows uyumlu bir
ara yardmyla buna da imkan saland.
DDE tekniinin kullanm, yeni gelitirilen programlar ile birlikte her geen gn
PAYLAIM: DDE Paylam, programlar

arasnda veri alveriine imkan tanyor.
UZMAN PULARI
DANIMAN
35
UYGULAMA ATLYE
Gizli Komutlar
sayarlarda alan programlarla iletiim

kurmasn ve dosyalar ortak kullanmalarn salayabilirsiniz.
Ara ile uzaktan eriim iin gvenlik snrlamalar oluturabilir veya belirli kullanclarn ya da kullanc gruplarnn
DDE paylamna katlabilmelerini salayabilirsiniz. DDE paylam, bal bana NETDDE hizmeti gibi alr. Paylam aracna ise sadece ayarlar iin ihtiya
duyulur.
Srcnn dorulama
yneticisi
VERIFIER.EXE: ou zaman sistem

kmelerinin veya programlarn sorun
karmasnn bata gelen nedeni hatal
srclerdir. Windows altnda alan
Src Dorulama Yneticisi (VERIFIER.EXE) yardmyla, sorunlar analiz
ederek stesinden gelebilir ve hatal srcleri silebilirsiniz.
Dikkat! Src dorulama yneticisi ile
alrken Windowsun derinliklerine etki edebileceinizi unutmayn.
Balat / altr penceresi zerinde komut satrna winchat.exe yazp Tamama tklayarak program balatn.
Programn altrlmasnn hemen
ardndan, ekrana iki adet bo ve farkl
alandan oluan program penceresi gelir:
Pencerenin stndeki alanda kendi yazdnz metinler, altndaki alanda ise iletiim kurulan dier kullancnn yazd
metinler grlr. evirmeli tu takm
simgesine tkladnzda ise, a zerinde
mevcut tm bilgisayarlarn sraland
bir liste karnza gelir. Balant kurulmasn istediiniz bilgisayar seip Tamama tklayn. Kar yndeki bilgisayar
kullancsnn iletiim kurmas iin, aktif
hale gelen Gelen bir aramay yantla simgesine tklamas gerekir. Artk a zerindeki kullanclarla daha hzl iletiim kurabilirsiniz. Sohbeti sonlandrmak iinse
en sadaki simgeye tklamanz yeterli
olacaktr.
Yerel ada dahili

sohbet arac
WINCHAT.EXE: Yerel anzda dahili eposta alt yaps kurulu bulunmasna ramen, XP a zerinden iletiim kurulmas iin gerekli aralar da sunuyor. Bu gibi durumlarda, pek ok kullanc tarafndan bilinmeyen sohbet arac (WINCHAT.EXE) yardmnza kouyor.
E-POSTAYA ALTERNATF: Sohbet arac

sayesinde a zerinden kolaylkla iletiim kuruluyor.
SRCLERDE SORUN: Src Dorulama Yneticisi, hatal srcleri ve sistem

kmelerinin sebebini ortaya karyor.
kt niyetli biri, NT sisteminin gvenliini aabilir. Windows NT ve 2000 altnda bu parolalar Security Managers
(SAM) veritabannda saklanr. Parolalar
%windir%\System32\Config klasrnde
yer alan SAM dosyasnda, kark deerler halinde yer alr. Bu nedenle Windows
XP, 2000 ve Windows NT4n Service
Pack 3 gncellemesinden itibaren sistem
gvenlii iin yenilikler gndeme geliyor. SAM veritabann ifreleyen
SYSKEY.EXE program, sistem iin kilit
oluturur.
Program balattktan hemen sonra
Gncelletir zerine tkladnzda,
SYSKEY.EXE farkl gvenlik seenei
sunar:
Balatma Parolas altnda bir parola
belirleyebilirsiniz. Bu sayede, sistemin
al srasnda oturum ama parolasndan nce Syskey parolanzn girilmesi
gerekir. Buna karlk Sistemin rettii
parola alannda yer alan Balang Anahtarn Yerel Olarak Sakla seenei, yksek konfora ramen dk gvenlik sunar. Burada Syskey tarafndan parola sorgulamas yaplr, doru yant alndnda
SAM dosyas otomatik olarak deifre edilir ve oturumun almas salanr.
Dier seeneklere kyasla, Balang
Anahtarn Diskette Sakla seenei daha
gvenlidir. Bu seenek iaretlendiinde,
Syskey, SAM ifresini bir diskete kaydeder. Anahtar, 16KB boyutundaki
STARTKEY.KEY dosyasndan oluur.
Ancak ileride PCnizin al iin bu
dosyann yer ald diskete ihtiya duyulur. Gvenlik asndan, bu disketin bir
kopyasn oluturun ve gvenilir bir ortamda saklamalsnz. Bu, unutkan kullanclar iin byk bir risk: Eer Syskey
disketinizi evde unutursanz, yolculuk
srasnda dizst bilgisayarnz sizin iin
byk bir ykten baka bir ey olmayacaktr.
Winodowsun bilinmeyen
sistem kilidi
SYSKEY.EXE: Windows XP, NT4 veya

2000 gibi NT tabanl dier iletim sistemleri, nispeten basit Windows olarak adlandrlan Windows 95, 98 veya
Meden farkl olarak, kullancnn mutlaka oturum amasn gerektiriyor. Bu
durumda bile, rnein dizst bilgisayarnz alndnda sisteme kaytl parolalarn gvenliinden phe edebilirsiniz. nk bu bilgisayara eriimi olan
ETKN KORUMA: Windows alnda

kullanlmak zere bir al disketi oluturulmasn salar.
CHIP | ZEL
36
Tm karakterlerin
grntlenmesi
CHARMAP.EXE: Trademark simgesinden Ohm iaretine, Pesetadan Euro ve

Yen para birimi iaretlerine kadar birok
karakter, ou zaman klavye zerinde
direkt olarak eriim tular bulunmad
iin yazlamayabilir. Ancak Windows,
yaz tipleri ierisinde yer alan bu karakterlerin kullanlmas iin basit bir ara
sunuyor. Karakter Elem arac, yaz tipleri iinde yer alan tm karakterlerin grntlenmesini ve kopyalanarak farkl
metinlerde kullanlmasn salar. Geli-
mi Grnm tuuna tklayarak karakterlerin gruplanmasn kolaylatrabilirsiniz. Grupla mensnden Unicode Alt
araln sein. Bu sayede ekrana gelen
Grupla penceresinden, rnein yaz tipini oluturan karakterler arasndan sadece Latin harflerinin, genel noktalama
iaretlerinin, para birimlerinin, st/alt
simgelerin, say biimlerinin, matematik
ilemlerinin, sembol ve dingbatlerin,
Yunanca veya Arapa harflerin grntlenmesini salayabilirsiniz. Ayrca seilen karakterin tanm, pencerenin altndaki bilgi satrnda grlebilir. Aradnz karakteri listede bulduktan sonra
zerine tklayarak semeniz ve Kopyala
tuuna tklamanz yeterli olacaktr.
KARAKTER TAHLL: Bu uygulama araclyla, yaz tipleri ierisinde yer alan karakterlere eriim kolaylar.
[C] tularna tklayarak kopyaladnz

ierii sonradan kullanmak zere bir
dosyaya kaydetmek iin Balat / altr
zerinden clipbrd.exe komutunu altrmanz ve Pano Defteri Grntleyicisi
penceresinden Dosya mensnden Farkl Kaydet zerine tklamanz yeterlidir.
Pano defteri
grntleyicisi
CLIPBRD.EXE: Kullanclar Windows

panosunu ou kez farkna varmadan
kullanrlar.
Buna
ramen
CLIPBRD.EXE komutu ve CLP dosyalar pek bilinmez. Oysa Windows Gezgini
veya uygulamalar zerindeki Dzen /
Kopyala ve Dzen / Kes komutlar tamamen Windows panosu zerinden gerekletirilir. [Print Scrn] tuuna baslarak alnan ekran grntleri de yine bu
panoda saklanr. Windows, bu ara sayesinde ayn zamanda hafzaya kopyalanan
ieriin, ileride kullanlmak zere CLP
uzantl dosyalar biiminde saklanmasna da olanak salar. rnein [Ctrl] +
PANO: Kopyalanan veriler Pano Defteri

Grntleyicisinde grntlenir.
Komut satrnn
bilinmeyen yz
CMD.EXE: Windows 2000, XP ve Server

2003 altnda komut satrna eriim iin
kullanlan bu komutun Windows 98 /
Me iletim sistemleri altndaki karl,
command.com olarak bilinir.Genelde
Balat / altr( mens zerinden
DOS komut satrna eriim iin kullanlr. Ancak kullanl birok parametreden pek az kii yararlanabilir. Aada
ADIM ADIM
Kurulum Yneticisi ile sistem kurulum otomasyonu

Windows XP CDsi zerinden \Support\Tools klasrne gein. DEPLOY.CAB dosyas zerine farenin sa tuuyla tklayn ve dosyalar rnein masastnde, Ynetim Aralar klasrne
an.
CHIP | ZEL
Windows Kur Yneticisi Sihirbazn

balatmak iin Ynetim Aralar klasrnde Setupmgr.exe dosyasna ift
tklayn ve ardndan leriye tklayn. Yeni bir yant dosyas oluturun ve leriye
tklayn.
Windows Katlmsz Yklemeyi sein

ve hemen ardndan leriye tklayn.
letim sistemi srm sorusunda Windows XP Home veya Professional srmlerini sein, ardndan tekrar leriye
tklayn.
UZMAN PULARI
DANIMAN
37
UYGULAMA ATLYE
Gizli Komutlar
parametreleri ve aklamalarn bulabilirsiniz:

/C Dizenin belirttii komutu yrtp
sonlandrr
/K Dizenin belirttii komutu yrtp
kalr
/S Dizenin /C ya da /K (bkz aa) sonrasnda davrann deitirir
/QYanky kapatr
/DKayt defterinden (bkz. aa), AutoRun komutlarnn altrlmasn devre
d brakr
/A Bir boru ya da dosyaya giden i komutlarn ktsnn ANSI olmasn salar
/U Bir boru ya da dosyaya giden i komutlarn ktsnn Unicode olmasn
salar
/T:fg n plan/arka plan renklerini ayarlar (daha ok bilgi iin bkz. COLOR /?)
/E:onKomut uzantlarn etkinletir
(bkz. aa)
/E:off Komut uzantlarn devre d brak (bkz. aa)
/F:onDosya ve dizin ad tamamlama karakterlerini etkinletir (bkz. aa)
/F:off Dosya ve dizin ad tamamlama
karakterlerini devre d brak (bkz. aa)
/V:onGeciken evre deikeni genilemesini snrlayc kullanarak etkinletir
/V:off Geciken evre deikeni genilemesini devre d brak
'&&' komut ayrcs tarafndan ayrlm birden ok komutun, trnak iaretiyle belirlenmise kabul edileceini unut-
Tam Otomatik seeneini iaretleyin

ve leriye tklayn. Kurulumun yrtlecei konumu belirleyin ve leriye
tklayn. Lisans szlemesini dikkatlice
okuyarak onaylayn ve tekrar leriye tklayn.
mayn. Ayrca, uyumluluk iin /X, /E:on

ile ayn; /Y, /E:off ile ayn; /R ise /C ile ayndr. Dier tm anahtarlar gz ard edilir. /C ya da /K belirtilirse, anahtardan
sonraki komut satrnn kalan bir komut satr olarak ilenir; trnak (") karakterleri ilenirken, aadaki mantktan yararlanlr:
1. Aadaki koullarn tm yerine getirilirse, komut satrndaki trnak karakterleri tutulur:
Hibir /S anahtar yok
En azndan iki trnak karakteri
ki trnak karakteri arasnda hibir
zel karakter yok; <>()@^|
ki trnak karakterleri arasnda bir ya
da birden ok boluk karakteri var
ki trnak karakteri arasndaki dize
altrlabilir bir dosyann addr.
2. Yoksa, eski davran ilk karakterin bir
trnak karakteri olup olmadn grp,
bu durumda nc karakteri syrp toplu
i dosyasndaki son trnak karakterini
kaldrarak, son karakterden sonraki
metni tutar.
Komut uzantlar aadaki komutlara deiiklik ve/veya eklemeyi ierir:
DEL ya da ERASE, COLOR, CD ya da
CHDIR, MD ya da MKDIR, PROMPT,
PUSHD, POPD, SET, SETLOCAL, ENDLOCAL, IF, FOR, CALL, SHIFT, GOTO,
START, ASSOC, FTYPE
Not : Belirli ayarlar almak iin komutad /? yazp zelliklerini grntleyin.
Geciken evre deikeni geniletmesi
varsaylan olarak etkinletirilmemitir.
Windows Kur Yneticisi penceresi

zerinden zel kurulum ayarlarnzn
tamamlanmas salanr. Tm gerekli
bilgileri seenekler zerine tklayarak srasyla doldurun ve ardndan Son tuuna tklayn.
KOMUTSATIRI: Eski gnleri hatrlatan siyah pencere, komutlarn altrlmasn

salar.
Geciken evre deikeni geniletmesini,

/V:ON ya da /V:OFF anahtaryla tm
CMD.EXE'nin belirli etkinlemelerini
etkinletirip devre d brakabilirsiniz.
Tamamlama /F:ON anahtaryla etkinletirildiyse, kullanlan iki denetim karakterinden, [Ctrl-D], dizin ad tamamlamas iin kullanlrken, [Ctrl-F] ise
dosya ad tamamlamas iin kullanlr.
Denetim karakterlerinden birini girdiinizde, tamamlama etkin duruma getirilir. Tamamlama fonksiyonu, yol dizesini imlecin sol yanna getirip, hibiri
hazrda deilse bir joker karakteri ekleyip eleen bir yol listesi oluturur. Ardndan ilk eleen yol grntlenir. Hibir yol elemezse, bip sesi verir ve grntden kar. Sonra, ayn denetim karakterine tekrar baslrsa eleen yol listesinde ilerlenir. Shift tuuyla denetim
karakterine basmak, listede geriye doru
ilerlemeye neden olur. Satr herhangi
bir ekilde dzenleyip denetim karakterine yeniden bastnzda, kaydedilmi
5. admda belirlediiniz klasre gein ve kurulumu balatmak iin

unattend.bat dosyasn altrn. Bu ilem srasnda Windows XP kurulum
dosyalarnn belirlenen konumda olmas gerekir.
CHIP | ZEL
38
eleen yol listesi braklp yeni bir tanesi

retilir. Dosya ile dizin tamamlama arasnda gei yaptnzda ayns olur. ki
denetim karakteri arasndaki tek fark,
dizin tamamlama karakteri yalnzca dizin adlaryla eleirken, dosya tamamlama karakteri hem dosya hem dizin adlarn eletirir. Dosya tamamlamas, (CD,
MD ya da RD gibi) herhangi bir yerleik
dizin komutunda kullanlrsa dizin tamamlamas kabul edilir.
Tamamlama kodu, boluk ya da dier
zel karakter ieren dosya adlarn, eleen yolun bana ve sonuna trnak iareti koyarak doru ekilde iler. Ayrca, yedekledikten sonra bir satrdan tamamlamay etkin duruma getirirseniz, tamamlanma noktasndaki imlecin sandaki
etkinlemi metin atlr.
Trnak gerektiren zel karakterler ise
unlardr: <space> &()[]{}^=;!'+,`~
hatalarla karlaldnda raporlarnn

Microsofta gnderilmesini salar. Microsoft Destek Uzmanlarnn bilgisayarnzda oluturulan hata raporlarna eriimi mmkn olmadndan, tm hatalar
gizli ve kimliksiz biimde saklanr ve hata raporlama hizmeti sayesinde, internet
zerinden Microsofta gnderilir.
Yaz tiplerini kendiniz

tasarlayn
EUDCEDIT.EXE: Bu uygulama, sistemde kurulu yaz tipleri zerinde yer alan

karakterlerin deitirilmesine olanak tanr. rnein bir yaz tipi dosyas ierisinde derece simgesi yer almyorsa, bir
tane yaratabilir ve sanal olarak TTF dosyasna balayabilirsiniz. Hatta kendi resminizi bile biraz kltp yaz tipi karakterleri arasna ekleyebilirsiniz.
Windows hatalarnn
denetimi
DRWTSN32.EXE: Dr. Watson, bilgisayarnzda altrlan herhangi bir programda hata olutuunda, hata ile ilgili
bilgilerin grntlenmesini salayan bir
hata kodlaycsdr. Teknik destek gruplar bu bilgiler nda program hatasnn kaynan renebilirler. Dr. Watson, hata ile karlaldnda Drwtsn32.log adnda bir dosya oluturur ve
bu dosya teknik servis sorumlularna
farkl yollarla ulatrlabilir.
Not: Windows XP, bilgisayarnzn
hem kullanc modu hem de ekirdek
modu (stop hata mesajlar veya mavi
ekranda grntlenen hata mesajlar)
hatalarnn gzlenmesini salayan bir
hata bildirim hizmeti sunar. Bu hizmet,
PC DOKTORU: Dr. Watson oluan hatalarn analizine olanak tanyor.
CHIP | ZEL
BYTE: Windows, grme bozukluu

olan kullanclar memnun edecek bir
zellik sunuyor.
11
zel arivlerin
hazrlanmas
IEXPRESS.EXE: Windows Millennium

srm ierisinde de yer alan bu ara,
gelitirdiiniz uygulamalarn otomatik
olarak almasn ve sisteme kurulmasn salayacak bir sihirbaz sunuyor. Balat / altr penceresi zerinden IEXPRESS.EXE uygulamasn altrn. Eer
hata mesajyla karlarsanz Windows
srmnzde bu programn yer almad anlalr. Program balatldnda,
kurulum paketi hazrlamak iin baka
bir yazlma ihtiyacnz olmadn greceksiniz. Hatta bu program Winzip
benzeri ariv programlar yerine kullanabilirsiniz.
CHP ZEL KARAKTER: Yaz tipleri arasna istediiniz karakteri izip ekleyebilirsiniz.
10
Grme bozukluklar
iin byte
MAGNIFY.EXE: Gerek hayatta byte, grme bozukluu olan kullanclara

en az seviyede ilevsellik salamak iin
hazrlanm pratik bir aratr. Grme
bozukluu olan birok kullanc, gnlk
kullanm iin Windows altnda daha fazla ilevsellii olan bir bytme hizmetine ihtiya duyar. Byte aracn balattnzda ekrana gelen ayar penceresi
zerinden, bytme dzeyi ve bytecin izledii odak noktas belirlenebilir.
Ayrca Balat / altr mens zerinden ACCWIZ komutunu altrarak,
Eriilebilirlik Sihirbaz zerinden Windowsun grme, duyma ve hareket gereksinimleriniz iin yaplandrlmasn
salayabilirsiniz.
PAKETLEME HZMET: IExpress 2.0 arac,

otomatik kurulan uygulama paketlerinin oluturulmasn salyor.
12
Sistem
bilgisi
WINMSD.EXE: Bu komut, bilgisayarnzda yer alan donanmlar ve uygulamalar hakknda ayrntl bilgiler sunar.
Donanm Kaynaklar, Bileenler, Yazlm Ortam, Internet Ayarlar ve Office srmlerine bal olarak, rnein
Office 10 Uygulamalar benzeri ana
balklar ierir. Sistem zeti ana bal
altnda ise Windows ve sistem kaynaklar hakknda genel bilgilere ulalabilir.
UZMAN PULARI
DANIMAN
39
UYGULAMA ATLYE
Gizli Komutlar
sorular nceden bir kez yantlayarak

unattend.bat adl dosya altnda toplamanz salar. Windows Kur Yneticisinin adm adm kullanmn aadaki
kutucukta bulabilirsiniz.
AYRINTILAR: Bilgisayarnz hakknda daha fazla bilgiye sahip olmak iin bu

aratan yararlanabilirsiniz.
13
Windows XP
kurulum yardmcs
SETUPMGR.EXE: Kullanclar, iletim

sisteminin kurulumu srasnda basit sorularn yantlanmas iin bile ou zaman bir saate yakn zaman harcarlar.
stelik yeni bilgisayar kullanclar veya
byk irketler iin bu sre dayanlmaz
bir hal alabilir. Windows ile standart olarak sisteme yklenmeyen ancak Kurulum CDsinde yer alan Windows Kur Yneticisi Sihirbaz arac, kurulum srecinde karlaabileceiniz bilgisayar ad ,
ynetici parolas, a ayarlar ve benzeri
KURULUM: Kurulum sihirbaz grevini

tamamladnda cevaplar ieren dosya
unattend.txt ad altnda saklanr.
14
ifre ve veri
temizleme arac
SYSPREP.EXE: Deploy.cab dosyas ierisinde yer alan Sistem Hazrlama Arac,

zellikle Windows XP Professional srmn tercih eden sistem yneticilerinin
iini kolaylatryor. Bu ara, tm uygulamalarn kurulumu ve sistem ayarlar
tamamlandktan sonra, imaj dosyas
oluturulmadan nce bilgisayar ad, seri
numaralar ve SID bilgileri gibi tanmlayc verilerin silinmesini salyor. Uygulama gerekli admlar tamamladnda
iletim sistemi paketlenip yedeklenmeye
hazr hale geliyor.
TEMZLK: Sysrep arac Windows XPde

yer alan tanmlayc bilgilerin yedeklenmeden nce silinmesini salyor.
40
Komut Ad
Windows
98/Me
acinipud
Active Directory Etki Alanlar
Al Disketi Olutur
AD Kurulum Sihirbaz
AD Kullanc ve Bilgisayarlar
Adres Defteri
Adres Defteri Alma Sihirbaz
AD Siteleri ve Hizmetleri
Append
At
ATM Administrator
Aygt Yneticisi
Backup
Balant Sihirbaz
Balant Yneticisi
Profil Ykleyicisi
Bileen Hizmetleri
Bilgisayar Ynetimi
Books Online
Bootcfg
Bootdisk
Cabbit
Cacls
certreq
certsrv
cerutil
change
Chat (Sohbet)
chkntfs
chkroot
choice
cipher
Class pack
cleanmgr
clspack
Cluster Administrator
sys.com
format a: /s
Denetim Masas
wab.exe
wabmig.exe
sysagent.exe
atmadm.exe
backup.exe
msbackup.exe
inetwiz.exe
netconn.exe
cmstp.exe
control.exe
winhelp.exe
helpctr.exe
sys.com
format a: /s
cabbit.exe
winpopup.exe
scandisk.exe
chkdsk.exe
choice
clspack.exe
cleanmgr.exe
clspack.exe
Cmd
command.com
Comp
compact
comrepl
connect
convert
convlog
cprofile
csvde
evirmeli A
Datk COM Ayarlar
Datk Dosya Sistemi
fc.exe
cmpagent.exe
dbgtrace
dectohex
defrag
deltree
DDE Paylam
dfscmd
DHCP Yneticisi
Direct X Ynetim Arac
discover
Disk Birletiricisi
CHIP | ZEL
cvt.exe
dectohex
defrag.exe
deltree.exe
dxdiag
welcome.exe
defrag.exe
Windows
2000
Windows
XP
Tanm
acinipud.exe
domain.msc
compmgmt.msc
makeboot.exe
acinipud.exe
domain.msc
compmgmt.msc
makeboot.exe
.INI dosyalarn dzenler.

Etki alan modlarn ynetir.
dcpromo.exe
dsa.msc
compmgmt.msc
usrmgr.exe
wab.exe
wabmig.exe
dssite.msc
append.exe
at.exe
atmadm.exe
devmgmt.exe
ntbackup.exe
dcpromo.exe
dsa.msc
compmgmt.msc
usrmgr.exe
wab.exe
wabmig.exe
dssite.msc
append.exe
at.exe
atmadm.exe
devmgmt.exe
ntbackup.exe
Active Directory kurulumu.

Kullanc ve grup ynetimi.
inetwiz.exe
cmak.exe
inetwiz.exe
cmstp.exe
Internet balants ayarlarn sunar.
dcomcnfg.exe
compmgmt.msc
net user
help.exe
helpctr.exe
bootcfg.exe
makeboot.exe
COM uygulamalar ayarlarn ierir.

Bilgisayarn ynetimini salar.
makecab.exe
cacls.exe
certreq.exe
certreq.exe
certutil.exe
change.exe
chgusr.exe
chgport.exe
chglogon.exe
winchat.exe
chkntfs.exe
chkdsk.exe
.CAB dosyalarn oluturur.

Dosya haklarn ynetir.
Sertifikalar talep eder.
Sertifika hizmetlerini balatr.
Sertifika hizmetlerini ynetir.
Terminal hizmetlerini ynetir.
cmstp.exe
dcomcnfg.exe
compmgmt.msc
net user
help.exe
ntbooks.exe
makeboot.exe
makecab.exe
cacls.exe
certreq.exe
certreq.exe
certutil.exe
change.exe
chgusr.exe
chgport.exe
chglogon.exe
winchat.exe
chkntfs.exe
chkdsk.exe
chroot.cmd
choice
cipher.exe
clspack.exe
cleanmgr.exe
clspack.exe
cluadmin.exe
cluster.exe
cmd.exe
command.com
comp.exe
compact.exe
comrepl.exe
tscon.exe
convert.exe
convlog.exe
cprofile.exe
csvde.exe
rasautou.exe
dcomcnfg.exe
dfsgui.msc
shrpubw.exe
dbgtrace.exe
calc.exe
compmgmt.msc
ddeshare.exe
dfscmd.exe
dhcpmgmt.msc
dxdiag.exe
discover.exe
dfrg.msc
cipher.exe
clspack.exe
cleanmgr.exe
clspack.exe
cluadmin.exe
cluster.exe
cmd.exe
command.com
comp.exe
compact.exe
comrepl.exe
tscon.exe
convert.exe
convlog.exe
cprofile.exe
csvde.exe
rasphone.exe
dcomcnfg.exe
dfsgui.msc
shrpubw.exe
calc.exe
defrag.exe
compmgmt.msc
ddeshare.exe
dfscmd.exe
dhcpwiz.exe
dxdiag.exe
tourstart.exe
dfrg.msc
Al disketi oluturur.
E-posta adreslerini ynetir

Adres defterini alr.
Active Directory sitelerini ynetir.
Veri dosyalar klasrlerini belirler.
Komutlar listeler.
ATM istatistiklerini grntler.
Donanm ayarlarn ynetir.
Dosyalar yedekler.
Balant Yneticisi profillerini ykler.
Windows yardm sunar.

Al seeneklerini ayarlar.
Al disketi yaratr.
Sohbet uygulamasn balatr.

Sabit disk hatalarn denetler.
Uygulamalar iin src tanmlar.
Kullancya seim sunar.
NTFS ifreleme durumunu ynetir.
Java Class dosyalarn paketler.
Silinen dosyalar kalc olarak yok eder.
Java Class dosyalarn paketler.
Cluster'lar ynetir.
Komut satrn arr.
Dosyalar sktrr.
Dosya sistemini sktrr.
COM uygulamalarn kopyalar.
Kullanc oturumuna balanr.
Dosya sistemlerini dntrr.
ISS log dosyalarn dntrr.
Kullanlmayan profilleri kaldrr.
Kullanc alr ve gnderir.
Uzak a balants iin kullanlr.
A paylamlarn ynetir.
DNS sunucusunu ayarlar.
Terminal oturumlarn ayklar.
Onluk / onaltlk sistem dnm.
Disk performansn optimize eder.
Tm klasr siler.
DDE dnmlerini ynetir.
Datk dosya sistemini ayarlar.
DHCP sunucusunu ynetir.
DirectX bilgilerini grntler.
Windows Turunu balatr.
Disk performansn optimize eder.
UZMAN PULARI
DANIMAN
41
UYGULAMA ATLYE
Gizli Komutlar
Komut Ad
diskcomp
diskperf
Disk Temizleme
Disk Ynetimi
Dosya Yneticisi
Dosya mza Kontrol
driverquery
DriveSpace 3
DVD Player
edlin
Enterprise - Lisanslama
Eriilebilirlik Sihirbaz
esentutl
Gvenlik lkesi
Windows
98/Me
cleanmgr.exe
fdisk.exe
winfile.exe
sigverif.exe
drvspace.exe
dvdplay.exe
write.exe
wordpad.exe
accwiz.exe
Etki Alan Gvenlik lkesi

eudcedit
Ev A Sihirbaz
Event - Trap evirisi
evntcmd
exe2bin
expand
extract
fastopen
Faks Hizmet Ynetimi
fdisk
findstr
finger
flattemp
forcedos
fortutil
fpremadm
Frontpage TCP/IP Testi
getmac
graftabl
graphics
Grup Ynetim Sihirbaz
netconn.exe
inetwiz.exe
hostname
iissync
Indeksleme Hizmeti
Internet Authentication Hizmeti
Internet Balant Sihirbaz
Internet Information Services
IP Ayarlar
IP Gvenlik Monitr
ipseccmd
stemci Balant Yneticisi
extract.exe
fdisk.exe
faxserv.msc
diskmgrnt.msc
find.exe
arp -a
winhelp.exe
helpctr.exe
inetwiz.exe
netconn.exe
winipcfg.exe
Klasr zelletirme Sihirbaz

Kullancy Deitirir, chgusr
ieshwiz.exe
Kullanc Hesab Ekleme Sihirbaz
Denetim Masas
Olay Grntleyicisi
Oturumu Deitirir, chglogon
wbemcntl.exe
Paylalan Klasrler Oluturur

Port'u Deitirir, chgport
Sertifikalar
Yardm ve Destek Merkezi
diskcomp.com
diskperf.exe
cleanmgr.exe
diskmgmt.msc
explorer.exe
sigverif.exe
verifier.exe
compact.exe
dvdplay.exe
edlin.exe
write.exe
llsmgr.exe
accwiz.exe
esentutl.exe
secpol.msc
poledit.exe
dompol.msc
dcpol.msc
secpol.msc
eudcedit.exe
inetwiz.exe
evntwin.exe
evntcmd.exe
exe2bin.exe
expand.exe
expand.exe
Grup lkesi
help
Windows
2000
helpctr.exe
findstr.exe
finger.exe
flattemp.exe
forcedos.exe
fortutil.exe
fpremadm.exe
tcptest.exe
arp -a
graptabl.exe
graphics.com
compmgrnt.msc
wizmgr.exe
usrmgr.exe
gpedit.msc
poledit.exe
help.exe
winhelp.exe
hostname.exe
iissync.exe
ciadv.msc
ias.msc
inetwiz.exe
inetmgr.exe
ipconfig.exe
ipsecmon.exe
secpol.msc
conman.exe
mstsc.exe
ieshwiz.exe
chgusr.exe
change user
compmgmt.msc
net user
eventvwr.exe
chglogon.exe
change logon
shrpubw.exe
chgport.exe
change port
certmgr.msc
winhelp.exe
Windows
XP
diskcomp.com
diskperf.exe
cleanmgr.exe
diskmgmt.msc
explorer.exe
sigverif.exe
driverquery.exe
compact.exe
edlin.exe
write.exe
llsmgr.exe
accwiz.exe
esentutl.exe
secpol.msc
poledit.exe
dompol.msc
dcpol.msc
secpol.msc
eudcedit.exe
cmak.exe
inetwiz.exe
evntwin.exe
evntcmd.exe
exe2bin.exe
expand.exe
expand.exe
fastopen.exe
faxserv.msc
diskmgrnt.msc
diskpart.exe
findstr.exe
finger.exe
forcedos.exe
fortutil.exe
fpremadm.exe
tcptest.exe
getmac arp -a
graptabl.exe
graphics.com
compmgrnt.msc
wizmgr.exe
usrmgr.exe
gpedit.msc
poledit.exe
help.exe
winhelp.exe
hostname.exe
iissync.exe
ciadv.msc
ias.msc
inetwiz.exe
cmak.exe
inetmgr.exe
ipconfig.exe
mmc
ipseccmd
conman.exe
mstsc.exe
chgusr.exe
change user
compmgmt.msc
net user
wizmgr.exe
eventvwr.exe
chglogon.exe
change logon
shrpubw.exe
chgport.exe
change port
certmgr.msc
winhelp.exe
Tanm
Floppy disketleri karlatrr.
Disk performansn ynetir.
Silinen dosyalar kalc olarak yok eder.
Disk alanlarn ynetir.
Dosya yneticisini balatr.
Microsoft imzasn kontrol eder.
Tm donanm srclerini grntler.
Dosya sistemini sktrr.
DVD filmlerini grntler.
Metin dzenleme iin kullanlr.
Lisanlar ynetir.
Engelliler iin fonksiyon ayarlar.
Windows veritabanlarn ynetir.
lkeleri ynetir.
Karakter tasarm iin kullanlr.
Olaylar yakalar.
Snmp olaylarn dntrr.
altrlabilir dosyalar dntrr.
Sktrlm dosyalar aar.
.cab dosyalarn aar.
Dosya yapsn nbellee yazar.
Faks hizmetini ynetir.
Disk alanlarn ynetir.
Dosyalardaki dizgileri arar.
Kullanclar grntler.
Flat temp klasrn aar.
Uygulamay MS-DOS kipinde balatr.
Sertikalar ISS'e tar.
FrontPage eklentilerini ynetir.
TCP/IP kuraln denetler.
MAC adresini grntler.
zel karakterleri aar.
Ekrandaki grnty yazdrr.
Kullanc ve grup ynetimi.
lkeleri ynetir.
Yardm bilgilerini grntler.
Ana makine adlarn grntler.
Metabase'leri kopyalar.
ndeksleme hizmetini ynetir.
nternet kimlik denetimini ynetir.
ISS hizmetini ynetir.
TCP/IP ayarlar.
IP gvenliini grntler.
IP gvenlii ayarlarn sunar.
Terminal hizmetini balatr.
Klasrleri zelletirir.
Yrtme ve kurulum modunu aar.
Kullanclar ynetir
Sistem olay gnln grntler.
Oturum ama penceresi aar.
Klasrleri paylatrr.
COM port adreslemesini ynetir.
Sertifikalar ynetir.
Yardm bilgilerini grntler.
CHIP | ZEL
42
Windows Klavyesi
Ksayol Tularyla Hzl Eriim

Windows altnda alrken biroumuz farenin byk bir kolaylk olduunu, hatta faresiz bir PCnin
asla kullanlmayacan dnrz. Oysaki klavye ksayollarnn kullanm ok daha pratik ve hzl
olabilir. Bu blmde, nemli tm klavye ksayollarn ve kombinasyonlarn sizler iin bir araya getirdik.
er Windows iletim sistemi iin

zel olarak retilen klavye modellerinden birine sahipseniz, zel
ksayollar ile ok daha performansl bir
biimde alarak ilerinizi kolaylatrabilir ve hzlandrabilirsiniz. Peki ama
Windows klavyesine sahip olup olmadnz nasl anlarsnz? ok kolay. Eer
klavyenize baktnzda klavyenin en alt
satrnda zerinde Windows logosu yer
alan bir veya iki tane zel Windows tuu
grebiliyorsanz, klavyeniz Windows
tularn destekliyor anlamna gelir. Bu
basit tular aslnda gnlk ilerinizi kolaylatracak ok nemli fonksiyonlarn
beraberinde getirirler.
rnein, [Windows] + [E] tu kombinasyonu en popler Windows tuu
fonksiyonlarnn banda gelir. Windows
95, 98 ve Me iletim sistemleri altnda bu
tulara basarak Windows Gezginini,
Windows XP altnda ise Bilgisayarm
klasrn ekrana getirebilirsiniz. Bu sayede sabit diskinizdeki dosyalarnza da-
CHIP | ZEL
ha hzl eriim salanr.

[Windows] tuuna tek bana bastnzda ise Balat mens direkt olarak
ekrana gelir. Eer parmaklarnz klavye
zerinde ise, bu ilem elinizi fareye gtrp imleci Balat tuu zerine srklemekten ok daha pratik ve hzldr.
Windows tuu ile birlikte kullanlan tm
ksayollar ve aklamalarn aadaki
tabloda bulabilirsiniz.
Fonksiyon Tular Nasl alr?

Daktilo klavyesi ile bilgisayar klavyesi
arasndaki en byk farkllk, klavyenin
en st satrnda yer alan F1 ile F12 arasnda sralanan fonksiyon tulardr. Bu
tulara Fonksiyon Tular ad verilir.
Bu tular zellikle eski DOS programlarnda ska kullanlrd. Gnmzn
Windows bilgisayarlarnda ise bunlar
muhtemelen birok kullanc tarafndan
tannmyor. Oysaki fonksiyon tularn
bilgisayar banda gnlk ilerini kolay-
latracak aralar haline getirebilirsiniz.

Fonksiyon tular rnein [Ctrl], [Alt]
veya [Shift] gibi farkl tu kombinasyonlaryla kullanlrlar. Bu durumda ortaya
kan kombinasyonun mevcut tm ksayollardan bile daha fazla olduunu sylemek mmkn. ou uygulama farkl
tu kombinasyonlaryla fonksiyon tularnn kullanlabilirliini arttrr. rnein
Microsoft Word altnda herhangi bir
metin alan seildiinde [F3] tuuna
[Shift] tuu ile birlikte basldnda seili metnin kelimelerin ilk harflerinin veya
tm harflerinin byk harflerle deitirilmesi salanyor. [Shift] + [F7] tu
kombinasyonlar E Anlamllar Szln ekrana getiriyor. Tm bu ksayollar ya da drt fare tklamas ile gerekletirilebilecek ilemlerin sadece tek
hamlede gerekletirilmesini salyor.
Dier kullanl ksayol kombinasyonlar
Standart Eriim Tular ve Ksayol
Kombinasyonlar kutucuunda yer alyor. Uygulamalara zel hzl eriim tu-
UZMAN PULARI
DANIMAN
43
UYGULAMA ATLYE
Hzl Eriim
larn ise uygulamalarn yardm blmlerinden renebilirsiniz. Aada srasyla tm fonksiyon tularnn ve birlikte
kullanlan tu kombinasyonlarnn ilevlerini bulabilirsiniz. lk bakta kark
gibi grnse de almanza hz kattn
grdke kullanmna alacanzdan
hi phemiz yok:
[F1] Fonksiyon Tuu

Eski DOS gnlerine dnp baktmzda [F1] tuunun genelde yardm mens iin kullanldn grrz. Herhangi
bir uygulama penceresinde alrken
[F1] tuuna bastnzda o uygulama ile
ilgili yardm penceresi ekrana gelir. Eer
Windows masastnde ya da Windows
Gezgini zerinde [F1] tuuna basarsanz, Windows yardm penceresine eriilir. Bir uygulama zerinde alrken
masastne gemeden Windows yardmn grntlemek istiyorsanz [Windows] tuu ile birlikte [F1] tuuna basmanz yeterli olur. Ayrca DOS komut
satrnda son girilen komutun harf harf
tekrar yazlmasn salar.
Shift + : erik duyarl Yardm balatma
veya biimlendirmeyi gsterir.
Alt + : Sonraki alana gitmek iin kullanlr.
Alt + Shift + : nceki alana gitmek iin
kullanlr.
Ctrl + Alt + : Microsoft Sistem Bilgilerini grntler.
PUCU
Windows tuu ksayollar

Windows tuunu basl tutarak aada
listelenen fonksiyonlara eriim salanabilir:
Windows + R altr penceresini ekrana getirir.
Windows + E Windows Gezginini ya da
Bilgisayarm klasrn ekrana getirir.
Windows + F Bilgisayardaki Dosya ve
klasrler iin arama penceresi ekrana
gelir.
Windows + Break Sistem zellikleri
penceresini ekrana getirir.
Windows + F1 Windows Yardm veya
Yardm ve Destek Merkezi penceresi-
klasr zerine farenin sa tuuyla tklayp alan menden Ad Deitiri semekten ok daha hzl ve pratiktir. Microsoft Word altnda ise seilen metin
alannn ya da grafiklerin tanmas iin
kullanlr.
Shift + : Metin alann kopyalar.
Ctrl + : Bask nizleme komutunu altrr.
Alt + Shift + : Kaydet komutunu altrr.
Ctrl + Alt + : A komutunu altrr.
ADLANDIR: [F2] tuu hzl adlandrma ilemi iin kullanlabilir.
[F3] Fonksiyon Tuu

YARDIM: [F1] tuu tm uygulamalar altnda yardm menlerini ekrana getirir.
[F2] Fonksiyon Tuu

Windows altnda alrken [F2] tuunu
dosyalar yeniden adlandrmak iin kullanabilirsiniz. Herhangi bir klasr ya
da dosyay sein ve sadece [F2] tuuna
basn. Artk dosyann yeni adn yazabilirsiniz. Dosya adn girdikten sonra
farkl bir alana tklamanz veya [Enter]
tuuna basmanz ilemin onaylanmas
iin yeterli olur. Bu ilem bir dosya ya da
Windows masastnde veya Windows

Gezgini altnda arama penceresini ekrana getirir. Ayrca DOS komut satrnda
son girilen komutun tekrar yazlmasn
salar. Microsoft Word altnda ise girdinin grntlenmesinin ardndan Otomatik Metin girdisinin eklenmesini salar.
Shift + : Byk kk harf deiiklii
yapar.
Ctrl + : Seilen nesneyi bulunduu konumdan keserek panoya kopyalar.
Ctrl + Shift + : Panoya iindekileri ekler.
ni ekrana getirir.
Windows+D Tm pencerelerin simge
durumuna kltlmesini ve Windows
masastnn grntlenmesi salar.
Tekrar basldnda pencereler eski konumuna geri dner.
Windows + TAB Grev ubuunda yer
alan tular ve uygulamalar arasnda gei yapar.
Windows + M Tm pencereleri simge
durumuna kltr.
Windows + Shift + M Tm pencereleri
simge durumuna kltme ilemini geri alr.
Alt + : Otomatik Metin girdisi oluturur.
[F4] Fonksiyon Tuu

Bu tu ou kullanc tarafndan bilinmeyen birok nemli fonksiyona sahiptir. Internet Explorer altnda alrken
[F4] tuuna basarak adres ubuu listesinin almasn salayabilirsiniz. Bu sayede nceden eriilen web sayfalarna
kolay ulam salanr. [Alt] tuu ile birlikte basldnda ise ekranda aktif durumdaki uygulama penceresinin ya da
bilgisayarn kapatlmas salanr. Microsoft Word altnda [F4] tuuna basldnda son gerekletirilen eylem tekrarlanr. rnein son eriilen pencere ekrana getirilir ya da Geri Al tuuna basldnda geri alnacak ilem tekrar uygulanr. Bu; bir metnin tekrar tekrar yazlmas biimininde de olabilir.
Shift + : Bul veya Git eylemini yineleme
Ctrl + : Pencereyi kapatma
Alt + : Aktif uygulama penceresinin kapatlmasn salar. Eer ekranda herhangi bir uygulama grnmyorsa Bilgisayar Kapat komutunu arr.
HATIRLATMA: [F4] tuu IE altnda nceden kullanlan adreslerin hatrlanmasn

salar.
CHIP | ZEL
44
[F5] Fonksiyon Tuu

Bu tu yenileme tuu olarak da bilinir.
Herhangi bir web sayfas zerindeyken
[F5] tuuna basldnda sayfann en
gncel hali tekrar web sunucusu zerinden yklenir. Windows altnda ekrandaki grntnn tazelenmesi iin de kullanlr. rnein disket srcnzdeki bir
disketin ierii grntlenirken disketi
karp baka bir disket yerletirdiinizde de ekranda eski disketteki veriler grlr. Bu durumda [F5] tuuna baslarak ekrandaki grnt ile birlikte pencerenin ieriinin de yenilenmesi ve srcdeki disketin ieriinin grntlenmesi salanr. Ayn ilem, rnein CDROM gibi dier karlabilir srcler
iin uygulanabilir. Ayrca Outlook altnda [F5] tuuna basldnda iletilerin
tekrar kontrol edilmesi ve Word altnda
da Bul ve Deitir penceresinde Git sekmesinin ekrana getirilmesi salanyor.
Shift + : mleci nceki bir dzeltmeye
tar.
Ctrl + : Belge penceresini nceki boyutuna getirir.
Ctrl + Shift + : Bir yer iareti dzenler.
Alt + : Program penceresini nceki boyutuna getirir.
[F6] Fonksiyon Tuu

Bu tu ou kez imlecin program yaps
ierisinde hareket ettirilmesi iin kullanlr. Nadiren de olsa pencereler arasnda gei salar. Ayrca DOS ortamnda
alan programlarda veya komutlarda
ilemin yarda sonlandrlmasna neden
olur.
Shift + : mleci nceki bir blmeye veya
ereveye tar.
Ctrl + : Bir sonraki pencereye geer.
Ctrl + Shift + : nceki pencereye geer.
DENETM: Bu tu Shift ile kullanldnda E Anlamllar Szln ekrana getirir.
Shift + : E anlamllar komutunu ekrana

getirir.
Ctrl + : Ta komutunu seer.
Ctrl + Shift + : Word kaynakl belgede
balantl bilgileri gncelletirir.
Alt + : Bir sonraki yazm veya dilbilgisi
hatasn bulur.
[F8] Fonksiyon Tuu

Bilgisayarn al srasnda basldnda
ekrana gelen al mens zerinden
Gvenli Moda gei salanabiliyor. Ayrca DOS komut satr altnda bir nce
yazlan komut tekrarlanarak zerinde
deiiklik yaplmasna olanak tannyor.
Parametreler zerinde srekli deiiklikler gerektiren komutlarda olduka
pratiklik salyor. Microsoft Word altnda seili alan geniletilir.
Shift + : Seimi daraltr.
Ctrl + : Boyut komutunu altrr.
Ctrl + Shift + : Seimi veya blou geniletir.
Alt + : Bir makro altrr.
[F9] Fonksiyon Tuu

Bu fonksiyon tuunun Windows altnda
herhangi zel bir kullanm alan bulunmuyor. DOS komut satrnda ise nceden kullanlan komutlara atanan numaralar ile eriim salanmasna olanak tanyor. Microsoft Word altnda ise seili
alan gncelletirilir.
Shift + : Alan kodu ile sonucu arasnda
gei yapar.
Ctrl + : Bo alan ekler.
Ctrl + Shift + : Alann balantsn keser.
Alt + : Tm alan kodlar ve sonular
arasnda gei yapar.
Alt + Shift + : Alan sonularn grntleyen alandan GOTOBUTTON veya
MACROBUTTON' altrr.
[F10] Fonksiyon Tuu

Bu fonksiyon tuu men ubuun etkinletirilmesini salyor. rnein [F10] tuuna basldnda imle menler zerinde aktif hale geliyor ve ok tularyla men seenekleri zerinde hareket salanabiliyor. Ayrca herhangi bir dosya ya da
klasr simgesi zerindeyken [Shift] tuu
ile birlikte basldnda alt men grntleniyor. Bu men simgeler zerine farenin sa tuuyla tklayarak da grntlenebiliyor.
Shift + : Ksayol mens grntler.
Ctrl + : Belge penceresini en byk boyuta getirir.
Ctrl + Shift + : Cetveli etkinletirir.
Alt + : Program penceresini ekran kaplayacak hale getirir.
[F11] Fonksiyon Tuu

Internet Explorer penceresi zerinden
internette gezinirken [F11] tuuna bastnzda pencerenin tam ekran grntlenmesi salanyor. Bylelikle ara u-
[F7] Fonksiyon Tuu

herhangi zel bir kullanm alan bulunmuyor. Uygulamalara bal olarak farkl
fonksiyonlarn altrlmas iin kullanld grlyor. rnein Microsoft
Word altnda [F7] tuuna basldnda
Yazm Denetimi ve Dilbilgisi denetleme
penceresi ekrana geliyor. Ayrca DOS
komut satr altnda nceden yazlan komutlarn bir listesini ekrana getiriyor.
Bylelikle sk kullanlan komutlara eriim kolaylayor.
CHIP | ZEL
TAM EKRAN: zellikle dk znrlklerde IE altnda [F11] tu olduka kullanl.
UZMAN PULARI
DANIMAN
UYGULAMA ATLYE
Hzl Eriim
buklar gizlenerek web sayfas zerindeki bilgilerin daha geni bir alanda grntlenmesi mmkn oluyor. Tam ekran modundayken [F11] tuuna tekrar
basldnda ise normal moda geri dnlyor.
Shift + : nceki alana gider.
Ctrl + : Alan kilitler.
Ctrl + Shift + : Alann kilidini aar.
Alt + : Microsoft Visual Basic kodunu
grntler.
Alt + Shift + : Microsoft Visual Studio
kodunu grntler.
[F12] Fonksiyon Tuu

herhangi zel bir kullanm alan bulunmuyor. Office uygulamalar altnda menlerde belirtilmemi olsa da Farkl Kaydet seeneine hzl eriim salyor.
Shift + : Kaydet komutunu altrr.
Ctrl + : A komutunu altrr.
Ctrl + Shift + : Yazdr komutunu altrr.
Hzl eriim nerileri

1 [Alt] tuuyla kullanlan baz tu kombinasyonlar, ikinci tua baslmadan nce [Alt] tuunun basl tutulmasn gerektirir.
2 Seilen metin alan veya nesneler, klavye zerinden herhangi tua basldnda
silinir.
3 Windows panosu sadece bir nesne barndrabilir. Herhangi bir nesnenin kopyalanmas ya da kesilmesi ncekinin silinmesine neden olur.
4 Men seeneklerinin sandaki blmde hzl eriim ksayollarn grebilirsiniz. Ayrca alt izili karakterler [Alt]
tuu birlikte basldnda fonksiyon mens alr.
5 ou ift tklama ilemi tek tklama
ile veya [Enter] tuuna baslarak yerine
getirilebilir.
HIZLI ERM
Eriim Tular ve Ksayol Kombinasyonlar

Print Screen Ekrandaki tm grnty
panoya kopyalar.
Ok Tular Sayfann kaydrlmasn, uygulamaya bal olarak seili nesnenin
hareket ettirilmesini salar.
BackSpace Windows Gezgininde ve
Bilgisayarm klasrnde klasr seviyesini deitirir.
Delete Seilen nesneyi siler.
Esc Son ilemi iptal eder veya meny
aar.
Shift + Tab Tular arasnda ileri doru
hareket salar.
Alt + Enter Seili dosya veya klasr iin
zellikler penceresini arr.
Alt + Esc Pencereler arasnda gei yapar
Alt + Tab Pencereler arasnda gei yapar
Alt + Print Screen Seili uygulama penceresinin grntsn panoya kopyalar.
Alt + Spacebar Seili dosya iin zellikler penceresini ekrana getirir.
Alt + S Balat mensn ekrana getirir.
Ctrl + Alt + Delete alan uygulamalarn bir listesi ekrana getirir. Tekrar
basldnda bilgisayar batan balatr.
Ctrl + Delete Metin dzenleme uygulamalarnda imlecin bulunduu konum-
dan kelimenin sonuna kadar olan blm siler.

Ctrl + End mleci listenin ya da dokmann sonuna tar.
Ctrl + Esc Windows tuunun bulunmad klavyelerde Balat mensnn
almas iin kullanlr.
Ctrl + Home mleci listenin ya da dokmann bana tar.
Ctrl + A Etkin pencere zerinde yer alan
seilebilir tm nesnelerin ya da metnin
seilmesini salar.
Ctrl + C Seilen nesneyi panoya kopyalar.
Ctrl + N Yeni bir pencerede yeni dosya
oluturur. Internet Explorerda ise yeni
browser penceresi aar.
Ctrl + O A penceresini ekrana getirir.
Ctrl + P Etkin dokman yazdrr.
Ctrl + S Etkin dokman kaydeder.
Ctrl + V Panoya kopyalanm metin ya
da grafii imlecin bulunduu konuma
yaptrr.
Ctrl + X Seilen nesneyi bulunduu konumdan keserek panoya kopyalar.
Ctrl + Z Son ilemi geri alr.
Shift + Delete Seili dosyalarn Geri Dnm Kutusuna gnderilmeden direkt olarak silinmesini salar.
Shift + Tab Tular arasnda ters ynde
hareket salar.
46
Microsoft PowerToys
XP iin pratik zmler

Windows XP Powertoys, iletim sisteminin piyasaya srlmesinin ardndan programclarn
gelitirdikleri kk ve yararl uygulamalardr. Bu aralar Windows ortamnda gizli ayarlar
etkinletirerek geni fonksiyonellik katar ve daha keyifli bir alma ortam oluturulmasn salar.
icrosoft, PowerToys aralarnn

fonksiyonlar ve almas zerine byk zen gsteriyor. Ancak bu programlar Windowsun bir paras olmad iin Microsoft tarafndan
ne yazk ki desteklenmiyor. www.microsoft.com/w indowsxp/pro/downloads/powertoys.asp adresinden indirebileceiniz ya da eChip CDden direkt olarak sisteminize kurabileceiniz PowerToys aralarnn ilerinizi kolaylatracan ve PCnizin almasna performans
katacan greceksiniz.
Tweak UInin Windows XP

altndaki gc
Menler, dosyalar, klasrler ve sistem ile
ilgili ayarlar Windows XPde eski srmlere kyasla daha fazla gizlenmiler.
Bu nedenle, sz konusu gizlenmi ayarlara daha rahat ulalmasn salayan
Tweak UI for Windows XP arac, Windows XP Powertoys paketinin en nemli
CHIP | ZEL
paralarndan biri olarak gze arpyor.

Windows 95den itibaren her iletim sistemi iin zel olarak sunulan Tweak UI
arac, kullanl ve basit arayz ile kullanclarn iletim sistemi ayarlarna rahatlkla ulaabilmelerini salyor. Program penceresinin altnda yer alan aklamalar sayesinde, istenilen deiiklikler
rahatlkla gerekletirilebiliyor ve yaplan deiikliklerin sonular nceden
kestirilebiliyor. Windows XP ile yeni bir
grnm kazanan Tweak UI aracnda
ska karlamak zorunda kalabileceiniz en nemli fonksiyonlar aada grebilirsiniz.
General: General penceresi zerinde bulunan liste yardmyla Balat mens
animasyonlarn kapatarak ve menlerin
ekrandan yava yava kaybolmalarn
engelleyerek Windowsun biraz daha
hzl almasn salayabilirsiniz. Yine
buradan, Windowsun ok seyrek kullandnz men elerini kaldrdnz-
da ekrana gelen Where is my favorites?

gibi aklama pencerelerinin grntlenmesini engelleyebilirsiniz.
Mouse: Denetim Masas ierisinde yer
alan Mouse esinden farkl olarak, fare
imlecinin bir nesne zerine tandndaki alglama hassasiyetini ve sresini
belirleyebilir veya fare imlecinin zerine
geldii pencerenin aktif olmasn sala-
PULARI: TweakUI birok zel ayarn

yan sra kullanl ipucu nerilerinde
bulunuyor.
UZMAN PULARI
DANIMAN
47
UYGULAMA ATLYE
PowerToys
yan Xmouse yani Activation follows

mouse fonksiyonunu aktif hale getirip
gerekli ayarlar yapabilirsiniz. Bunun
haricinde ift tklama ve tama ayarlarn deitirebilir ve eer farenizin Scroll
zellii varsa, bir seferde atlayaca satr
saysn belirleyebilir veya bunun yerine
sayfa kaydrlmasn salayabilirsiniz.
Explorer: Windows masastnn bir
web sayfas gibi grntlenmesini salayan Active Desktop fonksiyonunu buradan altrabilir ve Windowsun son
kullanlan dosyalarn bir listesini tutmasn salayabilirsiniz. Bunun haricinde
ksayollarn nne Shortcut to n ekinin koyulmasn ve simgelerinde ok resminin bulunmasn engelleyebilir, eitli
zelliklerdeki (sktrlm ve ifrelenmi dosyalar, imlecin zerinde bulunduu nesneler) dosyalarn daha kolay fark
edilmelerini salamak iin grntlenecekleri renkleri belirleyebilir, resimlerin
nizleme kalite ve bykln deitirebilir ve klavyenizdeki zel tular iin
(ayet mevcutsa) eitli grevler atayabilirsiniz.
Taskbar: Grev ubuu zerindeki benzer pencerelerin tek bir dme zerinde
toplanmasn Grouping altndan kontrol
edebilir ve XP Start Menu penceresinde
bulunan Frequently Used Programs
(Sk Kullanlan Programlar) listesindeki
elerden istediinizin Balat mensnde yer almasn salayabilirsiniz.
My Computer: Autoplay altndan CD,
DVD MP3 dosyalar veya fotoraflarn
hangi programlar kullanlarak alacan belirleyebilir ve Special Folders penceresini kullanarak Favorites veya My
Documents gibi sistem dosyalarnn
konumlarn deitirebilirsiniz. Bunlar
haricinde Desktop altndan, normalde
hibir simge bulunmayan Windows XP
masastnde grntlenmesini istediiniz zel simgeleri iaretleyebilir, Control Panel penceresindeki listeden Denetim Masasnda grntlenmesini istemediiniz simgeleri kaldrabilir, Templates penceresinden sa tula alan nesne mensndeki New alt mensndeki
dosya ablonlarn kaldrabilir veya yenilerini ekleyebilir, Internet Explorer penceresinden Browser ve Windows Gezgini
penceresindeki ara ubuklarnda kullanlacak pencere art alanlarn belirleye-
bilirsiniz. Microsoft Powertoys for XP

paketi ierisinde yer alan Tweak UI, ilk
defa tek bana altrlabilir bir dosya
ierisinde sunuluyor.
Bu nedenle problemlere neden olabilecek tm eski versiyonlar kaldrmalsnz. Daha nceleri sadece Denetim Masas ierisinden altrlan Tweak UI
aracn artk TweakUI.exe dosyas sayesinde istediiniz konumdan altrabilirsiniz.
Powertoys ile dijital resimler

kontrol altnda
Windows XP, dijital kamera balant
noktalarnn entegrasyonu ve web sayfalar iin resim hizmetleri sayesinde dijital fotoraflk iin uygun bir platform
sunuyor. Bu nedenle Powertoys programclar, XP arayzn dijital fotoraf
dostlar iin iki yeni zel eklenti ile gelitirmiler. Bunlardan ilki Dosya Nesne
mensne eklenen ve resim boyutlarnn hzl bir ekilde deitirilmesini salayan Image Resizer komutu. Bu arac
kullanabilmek iin bir veya daha fazla
resmi sein ve farenin sa dmesini
kullanarak Nesne mensn an. Bunun sonucunda ekrana gelen pencere
zerinde bulunan aadaki byklklerden birini seebilir ve daha sonra sz
konusu dosyalarn seili byklk deerlerine sahip kopyalarn oluturabilirsiniz. stenen herhangi bir bykl
sein.
Advanced dmesine tklayarak, ekrana gelen seenekler yardmyla resimlerin kopyalarn oluturmak yerine, deiikliklerin orijinal dosyalar zerinde
yaplmasn salayabilir ve kk resimlerin seilen byklk deerine gre bytlmesini engelleyerek sadece byk
resimlerin kltlmesini de salayabi-
EKLENTLER: Microsoftun sitesinde yeni

gelen her PowerToy Download alanna
ekleniyor.
lirsiniz. Bu ilem sonrasnda kltlen

veya bytlen kopyalarn isimleri de
seilen byklk deerine uygun olarak
deitirilecektir. rnein Sunset.jpg
resmi Small boyutlarna kltldnde ismi de otomatik olarak Sunset
(Small).jpg biiminde deiecektir.
Web kameralarnn otomasyonu iin
SUNUM: HTML Slide Show Wizard ile

hazrlanan sayfalar internet sunumlar
olarak da kullanlr .
kullanlabilecek olan Timershot arac ise

kameranzla otomatik olarak fotoraf
ekiyor, daha sonra bu resmi istenen ekilde leklendiriyor ve bir web sayfas
veya FTP sunucusu da dahil olmak zere herhangi bir yere kaydedebiliyor. Ek
seenekler sayesinde ekilme zamann,
kaydedilecek resmin bykln ve
saklama yerini belirlemek de mmkn.
nternet iin resim ve dijital

fotoraf galerileri
BOYUTLANDIRMA: Karmak uygulamalarla ba edemeyenler iin olduka pratik bir ara.
eitli CD yazma programlar ve HTML

editrleri otomatik olarak dijital fotoraf galerileri oluturabiliyorlar. Powertoys ile sunulan iki yeni ara sayesinde
bunun iin gereken fonksiyonlar dorudan Windows XP sistemine entegre oluyor ve nc parti yazlm ihtiyacn
CHIP | ZEL
48
ortadan kaldrmay planlyor. Bunlardan

bir tanesi olan CD Slide Show Generator, XP ierisinde bulunan CD yazma
fonksiyonuna dahil oluyor. ayet bir fotoraf CDsi oluturmak isterseniz, ayr
bir adm olarak ortamdaki resimlerin
ekrana getirilebilmesi iin basit bir grntleme aracnn da beraber CDye
yazlmasn isteyip istemediiniz sorulur. CDye yazlan resimleri sz konusu
ara sayesinde bir dia ov halinde inceleyebilirsiniz.
Ayr bir ara olarak kullanlabilen Slide Show Wizard ise HTML biiminde
dia ovlar hazrlamak iin kullanlabilir.
Bunu zellikle tatil resimlerinizi arkadalarnza veya akrabalarnza gstermek iin kullanabilirsiniz. Bu resim sunusunu hazrlarken resim bykl ve
resim galerisinin tipini belirleyebilirsiniz. Bunun iin Start/All Programs/Powertoys for Windows XP/Slide Show Wizard komutunu kullanarak, sihirbaz altrn ve ilk olarak sunuda kullanmak
istediiniz resimleri tek tek sein veya
resimlerin ierisinde bulunduu klasr
seerek tm resimleri otomatik olarak
ekleyin. Son olarak sunu ismini, saklanaca konumu, resim byklklerini ve
sunu tipini belirleyin ve Next dmesine
tklayarak sunuyu oluturun. Daha sonra bu sunuyu izlemek iin yapmanz gereken tek ey oluturulan HTML dosyasn altrmak olacaktr.
maine dahil olmayan bilgisayarlarda,

sistemi kapatmaya gerek kalmadan aktif
kullancy deitirmek mmkndr. Bu
sayede alan programlar kapatmadan,
birden ok kullanc, tek bir bilgisayar
ezamanl olarak paylaabilirler.
Super Fast User Switchern kullanlabilmesi iin kullanclarn kaytl olmas
yeterlidir. Yeni bir Login ilemi ve kayt
animasyonundan tasarruf etmek iin
Balat mensnde yer alan Log Off dmesine ve ardndan ekrana gelen pencere zerindeki Switch User dmesine tklayn veya [Windows]+[L] tu kombinasyonunu uygulayn. Bunun sonucunda ekrana gelen liste zerinden kaytl
kullanclar ve halen ka tane program
altrdklarn grebilir ve istediiniz
kullanc zerine tklayarak almaya
balayabilirsiniz. Bu sayede seilen kullancnn alma ortam (masast,
Balat mens ve zel ayarlar ile) ekrana gelecektir.
Dikkat! Fast User Switching fonksiyonunun kullanlabilmesi iin Denetim
Masasndaki Accounts arac kullanlarak istenen kullanclar iin aktif hale getirilmelidir. Ancak bu ilemi yapacak
kullancnn Administrator haklarna sahip olmas gereklidir. letim sistemi olarak Windows XP kullanmasna ramen
Powertoys paketiyle XPde kolay

kullanc ynetimi
Windows XP altnda kullanc profilleri
iin masast, Balat mens ve verilerin saklanacaklar ortamlar zel olarak
belirlenebilir. Ayrca Powertoys paketi
ierisinde yer alan Super Fast User
Switcher (Sper hzl kullanc deitirici) ve nesne mensne eklenen Open
Command Windows here aralar sayesinde XP altnda kullanc deitirme ilemi daha da hzlandrlabilir. lk olarak
Windows XP Home ve Professional srmlerinde karmza kan Fast User
Switching fonksiyonu sayesinde, bir do-
KOMUT SATIRI: Hzl komut satr eriimi

komutu sayesinde uzun klasr adlarn
yazmanz gerekmez.
CHIP | ZEL
UZMANLAR N: Desktop Manager drt

farkl masast grnmyle yksek
performansl alma ortam salyor.
halen DOStan kopamam kullanclarn ise, Powertoysun daha nceki versiyonlarnda bulunan Nesne mens zerinden DOS komut satrna ulamas
mmkn. Kullanclar, Explorer kabuk
eklentisinden epey faydalanabilirler. Bu
sayede klasrlerin Nesne mensne eklenen Open Command Windows here komutu ile alan DOS penceresinden
DOS oyun ve programlarn rahatlkla
altrmak mmkn.
NZLEME: Task Switcher sayesinde ayn

uygulamalar arasnda gei yaparken
karmaa ortadan kalkyor.
Tecrbeli kullanclar iin

oyuncaklar
u ana kadar tanttmz Powertoys
aralarn gz boyamak iin hazrlanan
eklentiler olarak dnenler Virtual
Desktop ve Windows XP ile almay
daha da kolaylatrmak iin hazrlanan
Task Switcher ve Taskbar Magnifier
aralarn incelemeliler. Windows NT
4.0 ve 2000de de bulunan ancak Resource Kit ierisinde saklanan Virtual
Desktop, yani sanal masast aracn
tm Linux kullanclar bilirler. Virtual
Desktop Manager yardmyla alma
alannz sanal da olsa genileterek Windows XP masastnden daha etkili ekilde faydalanabilirsiniz. Sz konusu Powertoyu kullanarak sadece bir tklama
ile maksimum drt farkl sanal masast oluturabilirsiniz. Bunlarn her biri,
Balat dmesi, grev ubuu ve tm ksayollar ile, aslnda tek bir masastnn
kopyasdr. Buralarda farkl programlar
altrabilir ve sadece tek bir fare tklamas ile sz konusu alma ortamlar
arasnda gezinebilirsiniz. Virtual Desktop Manager bir yklendikten sonra farenin sa dmesini kullanarak grev
ubuu zerine tklayn ve Toolbars/Desktop Manager komutunu altrn. Bunun sonucunda ekrana gelen
pencereyi kullanarak, farkl alma ortamlarn sanal masast olarak kaydedebilir ve ister yine ayn pencereyi kullanarak nizleme grntleri yardmyla
istediiniz masastne geebilir veya direkt olarak numarasnn grntlendii
dmeye tklayabilirsiniz. Powertoys paketinde kullanl aralarn yannda bir
dezavantaja sahip olduunu syleyebileceimiz Task Switcher sayesinde
[Alt]+[Tab] tu kombinasyonuyla alan programlar arasnda gei yapmak
istediinizde, sz konusu programlarn
UZMAN PULARI
DANIMAN
49
UYGULAMA ATLYE
PowerToys
simgesi ile beraber ekranlarn n izleme

resimleri de ekrana gelecektir. Bu ekran
grntleri gerek zamanl oluturulduklar iin Task Switcher sistemi olduka yavalatyor. Windows ile beraber sunulan ve fare imlecini takip ederek ekran
grntsn byten arac Start/All
Programs/Accessories/Accessibility/Magnifier komutu yardmyla altrabilirsiniz. Powertoys paketi ierisinde yer alan
Taskbar Magnifier ise grev ubuuna
ekleniyor ve ekrann herhangi bir alann sekiz kata kadar bytebiliyor. Bu
byteci etkinletirmek iin grev ubuuna farenin sa dmesini kullanarak tklayn ve Nesne mensndeki Toolbars / Taskbar Magnifier komutunu altrn. Bunun sonucunda grev ubuu zerinde ekrana gelecek kk bir
pencere zerinde fare veya klavye hareketi takip edilecek aktif olan blge bytlerek grntlenecektir.
Son olarak profesyonel

hesap makinesi
Power Toy Calculator,Windows XP donatlar arasnda yer alan ve sadece standart ve gelimi versiyonlarna sahip
olan hesap makinesinin, grafik fonksiyonlar ile donatlm hali. Bu sayede
matematik fonksiyonlarnn grafiklerini
oluturabilirsiniz. Ayrca uzunluk, arlk, scaklk ve zaman birimleri ile de alabilirsiniz. Sorunsuz bir ekilde kurulan, sadece 1 Mbyte byklndeki Powertoys paketi, Windows XPyi bir dizi
kullanl yeni fonksiyon ile donatyor.Aslnda iletim sistemine entegre
olarak da sunulabilecek paketin en
nemli paras ise Windows XPnin ince
ayarlarna rahatlkla ulama imkan salayan Tweak UI arac. Tm aralarn ayrntl listesini Windows Aralar kutucuunda bulabilirsiniz.
HIZLI BAKI
Tm Power Toys Eklentileri

Alt-Tab Replacement
Dosya Ad: Taskswitch.exe
Boyutu: 534 KB
Tanm: Programlar aras gei srasnda,
uygulama penceresinin simge boyutunda grntlenmesini imkan tanyor.
CD Slide Show Generator
Dosya Ad: Slideshow.exe
Boyutu: 548 KB
Bu ara CDye kaydedilen resimleri slayt
ov biiminde grntleyebilir. CD Slide
Show Generator, Windows 98 ve Me altnda da sorunsuz biimde alyor.
Desktop Wallpaper Changer
Dosya Ad: CreativityFunPack.exe
Boyutu: 1.570 KB
The Wallpaper Changer PowerToy masast duvar kadnn nceden belirlenen
periyotlarda otomatik olarak deitirilmesine imkan tanyor.
Image Resizer
Dosya Ad: ImageResizer.exe
Boyutu: 521 KB
Resim dosyalarnn hzl bir biimde yeniden boyutlandrlmasn salar. Program
ierisinde yer alan standartlar haricinde
zel boyut tanmlamak da mmkn.
HTML Slide Show Wizard
Dosya Ad: Htmlgen.exe
Boyutu: 771 KB
Dijital fotoraflarnzn web sitenizde
kullanabileceiniz biimde bir HTML dosyas zerine yerletirilmesini salar.
Open Command Window Here
Dosya Ad: CmdHere.exe
Boyutu: 514 KB
Alt klasrler zerine sa tula tklandnda ekrana gelen alt mende kendi
adn tayan seenek araclyla dorudan komut satrna geilmesini salar.
Power Calculator
Dosya Ad: PowerCalc.exe
Boyutu: 624 KB
Bu ara sayesinde fonksiyonlarn
grafiklerini izebilir, farkl denklemlerin zmn bulabilir veya
birok dnm kolay bir biimde gerekletirebilirsiniz.
GRAFK HESAPLARI: Profesyonel hesap

makinesi artk fonksiyon grafiklerini ekrana getirebiliyor.
Super Fast User Switcher

Dosya Ad: FastSwitch.exe
Boyutu: 550 KB
Bir etki alanna kaytl olmayan ve ayn
bilgisayar zerinde yaratlan kullanc
oturumlar arasnda hzl gei imkan
salar.
Taskbar Magnifier
Dosya Ad: Magnifier.exe
Boyutu: 515 KB
Bu ara, grev ubuuna eklenen byte ile ekrann bir blmnn yaknlatrlmasn salayarak, grme bozukluu
olan kullanclarn iini kolaylatrr.
Tweak UI
Dosya Ad: TweakUI.exe
Boyutu: 564 KB
Bu ara Windows XP altnda standart
kullanc arabirimi zerinden eriilemeyen, rnein fare, Windows Gezgini, ara
ubuu ayarlarna eriim salar.
Webcam Timershot
Dosya Ad: Timershot.exe
Boyutu: 610 KB
Powertoys paketinin kullanl aralar
arasnda yer alan Webcam Timershot,
web kameranzla nceden belirlenen
aralklarda otomatik olarak grnt kaydedilmesini salar.
Video Screen Saver
Dosya Ad: CreativityFunPack.exe
Boyutu: 1.570 KB
Bu sayede 64. sayfada ayrntl biimde
aklanan Windows Movie Maker 2 uygulamasyla oluturduunuz ev videolarnz ekran koruyucusu olarak izleyebilirsiniz.
Virtual Desktop Manager
Dosya Ad: Deskman.exe
Boyutu: 550 KB
Bu ara sayesinde sanal olarak oluturulan drt farkl masastne Windows grev ubuu zerinden eriebilirsiniz.
EKRAN KORUYUCU: Movie Maker 2

ile hazrladnz videolarnz bu
sayede ekran koruyucu olarak
tanmlayabilirsiniz.
CHIP | ZEL
50
2 Adobe Photoshop
Photoshoptan
zgn almalar
Profesyonel grafik almas: Gelitiricilerinin sakladklar resimleri grebilmek iin ilk olarak Help/About Photoshop komutunu altrn ve ekrana gelen
penceredeki resme dikkat edin. Bu pencereyi kapattktan sonra, Help/About
Photoshop komutunu, ancak bu sefer
[Shift] ve [Ctrl] tularn basl tutarak,
bir kez daha altrn. Adobe Photoshopun 5 srmnden itibaren bulunan
bu fonksiyon ile, her program srmnde farkl resimler ekrana geliyor. Olduka etkileyici.
Srpriz Yumurtalar
Programlarn
Gizli Srprizleri
Excel 2000de gizlenmi bir araba yar, yonca yapra eklindeki
Word 2000 fare imleci, Adobe Premiere 6.0 altndaki resimler ve
ok daha fazlas. Bu blmde sizler iin en popler srpriz yumurta
rneklerini bir araya getirdik .
Bir uygulama gelitirme projesinde emei geen tm programclarn isimlerinin, uygulama ierisinde grntlenmesi, yazlm gelitiriciler arasnda gelenek halini almtr. Bu
ilem, filmlerden alld zere, isimlerin ekranda listelenmesi ile gerekletirilir. Ancak programclar isimlerinin grntlenmesi iin, uygulamalar ierisine
gnlk ilerden yorulan Office ve Windows kullanclarn rahatlatacak elenceli aralar da saklayabilirler. Bu tr esprili eklentiler, literatrde Easter Egg, yani
Srpriz Yumurta olarak adlandrlrlar. Bu isim, sz konusu eklentilerin ne el
kitab ne de yardm dosyalarnda bulunmad, karnza sadece tesadfen kabileceini gsteriyor.
Excel 2000de gizlenmi bir araba yar, yonca yapra eklindeki Word 2000
fare imleci, Adobe Premiere 6.0 altndaki resimler ve ok daha fazlas. Bu blmde sizler iin en popler srpriz yumurta rneklerini bir araya getirdik:
CHIP | ZEL
1 ACDSee 4 ve Fotocanvas
ACD Systems
alanlar
FotoCanvas logosu: FotoCanvas an
Help mens zerinden About FotoCanvas Lite seeneine tklayn. Ardndan
ACD Systems logosu zerine tklayn.
Son olarak ekrana gelecek kk Windows logosunu izleyin.
BAST: ACDSee Windows logosunun grntlendii basit bir srpriz yumurta

sunuyor.
ETKLEYC: Bu grnt Photoshop kullanclar kadar programclarnn da grafik

konusunda uzman olduunu gsteriyor.
3 Adobe Premiere 6.0

Programclar ve
Ev Hayvanlar
Srpriz yumurta cenneti: Adobe Premiere 6.0da tam tamna drt srpriz
yumurta var. lkine ulamak iin Help
mensn atktan sonra [Shift] tuu
basl durumdayken About Premierekomutunu altrmak yeterli oluyor.
Benzer ekilde, About Premierekomutunu altrmadan nce [Shift] ve [Ctrl]
tular basl durumda olursa, zerinde
muhtemelen alanlarn ev hayvanlarnn resimlerinin bulunduu bir pencere ekrana gelecektir. About Premiere
komutunu altrmadan [Shift], [Ctrl]
ve [Alt] tularn basl tutacak olursanz gelitirici takmn, [Shift] ve [Alt]
tularna basl tutacak olursanz da daha geni bir takmn resmine ulaabilirsiniz.
UZMAN PULARI
DANIMAN
51
UYGULAMA ATLYE
Easter Egg
5 Cool Edit Pro

lgin
Bir Oyun
Anlamsz ama elenceli: Cool Edit Pro
2.0n srpriz yumurtasn grebilmek
iin, Help mensndeki About komutunu altrn. Ekrana gelen penceredeki
logo zerinde iki tane yuvarlak top greceksiniz. Hareket edebilen bu toplar fare ile tutup ekran zerinde bir yere atabilir veya birbirlerine arptrarak oyun
oynayabilirsiniz. Belli bir sre sonra bir
ses efekti eliinde ayn yerde ve ekilde
baka bir top daha ekrana gelecektir. Ayrca About penceresine farenin sa tuu
ile tklayarak, toplarn arpp geri dnmeleri iin duvarlar oluturabilirsiniz.
FARKLI KOMBNASYONLAR: Adobe Premiere 6.0 altnda Help mens altnda
farkl tulara basarak farkl pencerelerin
grntlenmesi salanabilir.
Programclar bir arada: Dreamweaver

yazlm gelitiricilerinin fotoraflarn
grmek iin aadaki ilemleri yerine
getirin: Web sayfanz zerinde bir resim
sein. Resmin Properties penceresini
an. [Ctrl] tuuna basl tutun ve Properties penceresi zerindeki nizleme
grntsne ift tklayn. Gelitiriciler
ekranda adlaryla birlikte grntlenir.
[Ctrl] tuuna basl tutarak resim zerine ift tklayabilir, bylece dier gelitiricileri de grebilirsiniz.
OYUN: Cool Edit can skntnz biraz olsun hafifletecek ilgin bir srpriz yumurta sunuyor.
6 Internet explorer 5.0

lgn
Arama Mens
Elenceli bir srpriz: Internet Explorer balatn. Aralar / Internet Seenekleri mensnden Genel sekmesi altnda
Diller tuuna tklayn. Ekle tuuna tkladktan sonra Kullanc tanml satrna
ie-ee yazn ve Tamama tklayn. Kullanc Tanml [ie-ee] kaydn listenin
en stne tayn. Ardndan tekrar Internet Explorer penceresine geri dnn.
Ara simgesine tklayn. Pencerenin sol
yannda Arama penceresi alr. Yeni seeneklerin sizi gldreceine eminiz.
Ardndan Sonraki tuuna tklayn.
7 Macromedia Dreamweaver
Lastik
Tavuk
DELPHICLER: Yldz Savalar fanatii
programclarn adlar filmdeki gibi uzayda kayyor
8 Macromedia Dreamweaver
Yazlm Gelitiricileri
Grn
9 Macromedia Flash
Flashta
Altn Av
4 Borland Delphi 5/6

Yazlm
Gelitiricileri
G sizinle olsun: Stars Wars serisinin
fanatiklik dzeyinde hayran kitlelerine
sahip olmas, bu serinin fanatikleri arasnda yer alan Delphi gelitiricilerini de
etkilemi olacak ki, ilgin bir srpriz yumurta ile karmza kyorlar. Borland
Delphi 5in gelitiricilerinin isimlerini
listelemek iin ilk olarak Help/Aboutkomutunu altrn ve daha sonra [Alt]
tuunu basl tutarak srasyla TEAM,
DEVELOPERS, QUALITY, JEDI kelimelerini yazn. Ayrca sadece JEDI yazacak olursanz About penceresinde
www.delphijedi.org adresini gsteren
bir balant ekrana gelecektir.
ya kaydrn. Welcome to Foghorn's Home

Page! seeneini sein ve Macromediann siz srpriz yumurta merakllar
iin hazrlad grsel srprizin tadn
karn.
Grsel len: Dreamweaver programn

balatn ve Help mensne tklayn.
"Target" szcn aratn. Listeyi aa-
Eski anlar canlanyor: Flash gelitiricilerinin bizler iin hazrladklar hzl, elenceli ve bamllk yapabilecek bu oyuna ulamak iin, Flash ana penceresindeki Help/About Flash komutunu altrn ve ekrana gelen pencerenin sa altndaki Macromedia logosuna iki kez tklayn. Elinizi abuk tutmanzda fayda var,
nk bu logo ksa bir sreliine aktif
oluyor. Son olarak sol taraftaki Thanks
dmesine tklayarak oyuna geebilirsiniz.
10 Macromedia Fireworks
Macromedia
alanlar
lgin resimler: Macromedia Fireworks
gelitiricilerinin ilgin resimlerini grmek isterseniz, program ana penceresindeki Help/About komutunu altrn.
Ardndan ekrana gelen penceredeki
Macromedia yazsnn stnde bulunan
M logosuna, [Ctrl] ve [Alt] tularn basl tutarak tklayn. Ekrana gelen pencere, arkasnda alanlarn ilgin resimlerini brakarak ksa bir sre sonra kaybolacaktr.
CHIP | ZEL
52
11 Macromedia Fireworks
Yazlm
Gelitiricileri
Bu sefer resimli: u ana kadar karmza
kan yumurtalarn bir ou program
gelitiricilerinin kendilerini tantmak
amacyla hazrladklar kk srprizlerdi. te, Macromedia Fireworks gelitiricileri, isimleri ile yetinmeyip resimlerinin de bulunduu bir yumurta hazrlamlar. Bunun iin ilk olarak program
ana penceresinde Help/About komutunu
altrn ve ekrana gelen penceredeki ilgin resmin zerine [Alt] tuu baslyken iki kere tklayn. Bunun sonucunda
program gelitiricilerinin isimleri ile beraber resimleri de ekrana gelecektir.
12 Macromedia HomeSite 5
Srpriz
Oyun
Ad zerinde, Easter Egg: Macromedia
programclarnn HomeSite 5 programna gizledii srpriz oyuna ulamak iin
ilk olarak Options / Customize komutunu altrn ve ekrana gelen penceredeki
Toolbuttons listesinin en altnda bulunan
Easter Egg esini, istediiniz bir ara
ubuuna tayn. Bu dmenin size sunaca srprizleri grmek iin, ncelikle
pencereleri kapatn ve biraz nce eklediiniz Easter Egg dmesine tklayn. Artk ekrana gelen oyunu balatarak kod
avlamaya balayabilirsiniz.
makro oluturun ve Magic Eight Ball

adn verin. Daha sonra bu makro iin
ara ubuunda bir dme oluturun.
Oluturduunuz dme zerine her tklandnda Access size zl(!) bir sz ile
cevap verecektir. Bu hile yalnzca Access
97de kullanlyor. 2000 ve 2002 versiyonundaki denemelerimiz maalesef hayal
krkl ile sonuland.
SAMALIK: Accessin srpriz yumurtas

sama szlerden oluan bir listeden
ibaret.
14 Microsoft Excel 97
Flight
Simulator
Uzayda yolculuk: Excel 97 altnda bo
bir alma sayfas an. [F5] tuuna basarak Git penceresini grntleyin ve
bavuru satrna X97:L97 yazp Tamama tklayn. Ardndan bir defa [Tab]
tuuna basn. Bylelikle imle M97 hcresine gelir. [Ctrl] + [Shift] tularna basl tutarak ara ubuklar zerinden
grafik sihirbazna tklayn. Kendinizi
vektrel bir yzey zerinde uarken bulacaksnz. Ynnz fare ile bulabilirsiniz. Uu ekranndan kp Excele dnmek iin [Esc] tuuna basmanz yeterli.

Gerek
Srpriz Yumurta
Araba yar: Excel 2000i balatn. Dosya mensnden Web Sayfas Olarak Kaydeti sein. Alan pencerede Yaymlaya
tklayn. Eklenecek etkileim esi ve Yaymlanm Web sayfasn taraycda a seeneklerini iaretleyin. Yaymla tuuna
tklayn. Alan tablo zerinde 2000. satrn WC stunu zerine gelin. 2000 satrnn yanndaki satr balna tklayarak
tm satrn seilmesini salayn
(WC2000 hcresi zerindeyken [Shift]
tuuna basl tutarak gri 2000 balna
tklayn). [Ctrl] + [Shift] + [Alt] tularna basl tutun ve tablonun sol stndeki Office simgesine tklayn. Spy Hunter
benzeri araba yarnn keyfini karabilirsiniz.

Programclar
Listesi
alanlar i banda: Excel 2000de bo
bir alma sayfas an. [F5] tuuna basarak Git penceresini grntleyin ve
bavuru satrna X2000:L2000 yazp
Tamama tklayn. Ardndan bir defa
[Tab] tuuna basn. Bylelikle imle
M2000 hcresine gelir. [Ctrl] + [Shift]
tularna basl tutarak ara ubuklar
zerinden grafik sihirbazna tklayn.
Ekrana tm alanlarn bir listesi gelir.
Pencereyi kapatmak iin [ESC] tuuna
basmanz gerekir.
17 Microsoft Powerpoint 97
Yazlm
Gelitiricileri
BR OYUN DAHA: HomeSite altnda
HTML kodlaryla oynayabileceiniz gizli
bir oyun gizli.
13 Microsoft access 97
Accessden
Sama Szler
Uzun dilli: Veritaban ynetim program olan Accessin samalamasn salayabilirsiniz. Bunun iin herhangi bir
CHIP | ZEL
ZGRLKK: Excelin altnda bir uu simlatr bulmak gerekten artc.
Microsoft gelitiricileri imza atmay

seviyor: Microsoft Powerpoint gelitiricilerinin isimlerini grmek iin ilk olarak program an ve Yardm/Microsoft
Powerpoint Hakknda komutunu altrn. Ardndan ekrana gelen pencerenin
sol tarafnda bulunan kare eklindeki
Powerpoint simgesine tklayn. Bunun
sonucunda program gelitiricilerinin
isimleri ekran koruyucuyu andrr ekilde grntlenecektir. Pencereyi kapatmak iin farkl bir alana tklayn.
UZMAN PULARI
DANIMAN
53
UYGULAMA ATLYE
Easter Egg
20 Microsoft Word 2000

Wordden Bir
Srpriz Daha
TAKIM ALIMASI: PowerPoint 97 programclar kendilerinden sz edilmesini

seviyor.
18 Microsoft Visual Basic

Yazlm
Gelitiricileri
Visual Basic product team: Visual Basic
gelitiricilerinin listesini grmek iin ilk
nce View/ Toolbars/Customize komutunu altrn. Ekrana gelen Customize
penceresindeki Commands kart zerinde bulunan Categories listesinden Help
ve Commands listesinden de About Microsoft Visual Basic... esini sein. Daha
sonra, bu komutu, fare yardmyla standart ara ubuuna tayarak, yeni bir
dme oluturulmasn salayn. Bu
dmenin ismini deitirmek iin zerine sa tula tklayn ve Name alanna
Show VB Credits yazn. Son olarak
Customize penceresini kapatn ve Visual
Basic gelitiricilerinin listesini grmek
iin biraz nce oluturduunuz dme
zerine tklayn.
Word 2000 al ekran: Normalde

Word alnda ekrana gelen selamlama
penceresini grntlemek iin Yardm /
Microsoft Word Hakknda komutunu altrn ve ekrana gelen penceredeki Tamam dmesinin zerinde bulunan silik
izgiye [Ctrl]+[Shift]+[Alt] tular basl durumdayken farenin sol tuunu kullanarak tklayn. Word 97 altnda da geerli olan bu ilem sonrasnda ekrana
gelen al penceresinden kurtulmak
iin, Wordn kapatlmas gereklidir.
21 Nero Burning Rom

Yazlm
Gelitiricileri
Nero Burning Rom srprizi: En ok
kullanlan CD yazma programlarndan
biri olan Nero Burning Romun gelitiricilerinin isimlerini grmek iin
Help/About komutunu altrn ve ekrana gelen pencere zerindeki herhangi
bir noktaya iki kere tklayn. Bunun sonucunda gelitiricilerin isimleri pencerenin altndan gemeye balayacaktr.
simlerin gei stillerini deitirmek iin
pencere zerindeki herhangi bir yere iki
kere daha tklamanz yeterli olacaktr.
19 Microsoft Word 97
Tilt
Oyunu
Elenceli bir oyun: Tabii ki Word 97 ierisinde gizlenmi olan Tilt oyunu da ksa
bir mola iin tercih edebileceiniz bir
oyun. Bu oyuna ulaabilmek iin (Direct
X mutlaka ykl olmaldr) aadaki ilemleri yerine getirin:
1 Bo bir Word belgesine Blue yazn,
kelimeyi kaln olarak biimlendirin ve
yaz rengi olarak mavi atayn.
2 Kelime sonunda bir karakter boluk
brakn ve Yardm/Microsoft Word Hakknda komutunu altrn.
3 Tilt oyununu altrmak iin ekrana
gelen bilgi penceresi zerindeki Word
simgesine tklayn. Bu basit oyunu [Z]
ve [M] tularn kullanarak oynayabilirsiniz.
nclar iin hazrlad srprizi grmek

iin, ilk olarak program an ve
Help/About Paint Shop Pro komutunu
altrn. Bunun sonucunda ekrana gelen pencerenin sol st kesinde bulunan Jasc Software logosuna, [Shift] tuu
basl durumdayken, fare ile iki defa tklayn. Daha sonra hibir ilem yapmadan JASCSOFTWARE kelimesini tulayacak olursanz, karnza aznda kedi
tutan bir kpek resmi ekrana gelecektir.
23 Paint Shop Pro 7

Programclarn
Toplu Resmi
Hatra fotoraf: Paint Shop Pro 7 gelitiricilerinin toplu bir resmini grmek
iin ilk olarak Jasc web sitesinden Additional Frame olarak Antique Marble indirin ve Frames klasrne (Standart olarak C:\Program Files\Jasc Software
Inc\Paint Shop Pro 7\Frames\) kopyalayn. Paint Shop Proyu altrdktan
sonra File/New komutunu kullanarak
1022x817 piksel llerine sahip yeni bir
dosya oluturun. Daha sonra Image/Picture Frame komutunu altrn, Frames
klasrnden Antique Marble setikten
sonra, srasyla Next ve Frame Inside of
Imageseili durumdayken Finish dmelerine tklayn. Son olarak Eraser Toolu semeli, Tool Optionstan fra bykln maksimuma getirmeli ve fareyi, sa dmesi basl durumdayken
ereve ierisinde hareket ettirerek gelitirici takmn toplu halde ekilmi resminin grntlenmesini salamalsnz.
24 Reg Cleaner
zl
Szler
KAYAN YAZI: Nero 5 kayan yazya tkladnzda farkl ekillerde dalganyor.
22 Paint Shop Pro 7

Kedi Tutan
Kpek
lgin grnt: Yaygn olarak kullanlan
resim dzenleme programlarndan Jasc
Paint Shop Pro 7 gelitiricilerinin kulla-
Yumurtadan kan anlaml szler:

Windowsun Kayt Defterini temizleyerek iletim sisteminin performansn
arttran Reg Cleanern gelitiricileri,
program ierisine elendirici szler entegre etmiler. Bunlar grebilmek iin,
ilk olarak, hemen tm srpriz yumurtalarda olduu gibi Help/About komutunu
altrn ve ekrana gelen pencerenin sol
st kesindeki RegCleaner logosuna
[Ctrl] ve [Shift] tular basl durumdayken farenin sol dmesini kullanarak
tklayn. Bu ilemi her yaptnzda, ek-
CHIP | ZEL
54
26 Turbo Pascal 7.0

Yazlm
Gelitiricileri
SRPRZ KURABYE: Bu seferki srprizim

RegCleaner programclarnn anlaml
mesajlarn ieriyor.
randaki pencerede farkl bir sz grntlenir.
25 Stuffit
Programclar ve
Srpriz Hikayeleri
Aladdinin srpriz yumurtas: u ana
kadar karlatnz srpriz yumurtalarn hemen hepsi gelitiricilerinin listesini ekrana getiriyor, farkl resimler grntlyor veya sakl oyunlar aa kartyorlard. Ancak ierisinde bunlardan tamamen farkl bir srpriz barndran Aladdin Systemsin sktrma arac
StuffItin srpriz yumurtasn etkinletirmek iin, program ana penceresindeki Help/About komutunu altrn. Takip eden pencere zerindeki Credits
dmesine normal tklandnda program gelitiricilerinin listesi ekrana gelecektir. Ancak bu dmeye [Shift] tuu
basl durumdayken tklarsanz ekrana
gelen srpriz hikayeyi okuyabilirsiniz.
lginizi ekeceine hi phe yok.
Programlamaya giri: u anda niversitelerde programlamaya giri dersi olarak

gsterilen Turbo Pascal 7.0, ilk st seviyeli programlama dillerinden biridir.
Bilgisayar dnyasnn gelimesine tanklk eden Turbo Pascal 7.0n gelitiricileri de, kendilerini tarihe geirmek iin
kk bir srpriz yumurta hazrlamlar. Turbo Pascal 7.0 gelitiricilerinin alfabetik sral listesini grmek iin ilk olarak program an, Help/About komutunu altrn ve son olarak [Alt]+[I] tu
kombinasyonunu uygulayn.
27 WinOnCD
Gizli Boulder
Dash Oyunu
Dnceli programclar: CD yazma ilemi biraz uzun srebilir. Bu srada yazma programnn sizi elendirmek iin
bir eyler yapmas iyi olabilir. WinOnCD
(www.cequadrat.com), kullancy bir
Boulder Dash oyunuyla teselli ediyor. Bu
oyunu oynayabilmek iin, ilk olarak herhangi bir proje an ve Help/About komutunu altrn. Bunun sonucunda
ekrana gelen pencere zerinde bulunan
WinOnCD simgesine iki kere tklayn ve
ekrana gelen ksa animasyonu izleyin.
Bir kez daha tklarsanz oyun balatlr.
Oyun kahramann yn tular ile hareket ettirebilir ve Exitkapsndan karak,
bir sonraki oyun seviyesine ulaabilirsiniz.
28 WinRar
NEDEN: StuffIt, WinZipten neden daha

iyi olduunu anlatan 10 maddelik bir savunma sunuyor.
CHIP | ZEL
LOGO: WinRar logosu zerine tklandnda logo de geiyor.
iin kesinlikle doru srm altnda doru tanm yazmanz gerekiyor. Lotus Notes 5.0 Personal Edition altnda ncelikle
Help mens zerinden About Notes
ardndan kk harflerle i am superman yazn. Ardndan Notes programnn O harfine tklayn. Lotus Notesun srkl atlaycs ekranda ksa bir sre grlr ve ardndan gelitiricilerin ad ekrana
gelir. Bu yntem Notes 4 srmnden
bu yana kullanlabiliyor. Ancak 4.6 srmnde notes is not dead ve 4.5 srmnde yes he is yazmanz gerekiyor.
29 3D Mark 2001
Skc hz
testlerine son
ok gelimi olmamasna karn can skntnz giderebileceiniz oyunda tenis
topu frlatma arac ile havada uan inekleri vurmanz gerekiyor. Eer doru
noktadan doru ayla at yapabilirsiniz
inekler havada yok ediliyor. Oyunu denemek iin programn balang mensnde Project mens zerinden Edite
tklayn. Project Name alanna Holy
Cow! yazn. Pencereyi kapatn ve Game Demo seenei zerine tklayn. Ardndan ekrana tularn kullanmnn anlatld bir tantm ekran gelir. Oyun
ise otomatik olarak balatlr.
Zplayan
Logo
WinRARdan basit bir srpriz: WinRARn, u ana kadar karlatmz dier srpriz yumurtalara kyasla ok daha basit olan yumurtasn etkinletirmek
iin Help/About WinRAR komutunu altrn ve ekrana gelen penceredeki
program simgesine bir kere tklayn. Bunun sonucunda simge bir top gibi serbest de geer ve birka kere sektikten sonra tamamen durur.
Bu programn srprizini grebilmek
NEK AVCISI: 3D Mark 2001 altnda srpriz yumurta biimde sunulan oyunu
mutlaka deneyin.
56
NDEKLER
56
Windows:
Sistem ayarlarnn yedeklenmesi
58
Outlook:
E-postalar ve adres defteri
59
Office:
ablonlar ve szlkler
60
Uygulamalar:
Firewall, ICQ ve Winamp
nemli bilgilerin bir

ksm baz ipularyla
kolayca korunurken,
dierleri unutulma
tehdidiyle kar karya
kalabilir. CHIP,
gvenilir yntemlerle
bilgileri eksiksiz
tamann yollarn
aklyor.
Ayarlarn ve Verilerin Yedeklenmesi
Eski Bilgisayardan
Yeni Bilgisayara Tanma
ayr, olamaz! Onca almam
boa m gitti? Ayrntl bir klasr yaps altnda aylarca sren
bir alma sonucunda oluturduunuz
gvenilir sisteminiz, tm ayarlarnz, Office ablonlarnz, Windows adres defteri
ve e-postalarn otomatik olarak kategorilere ayrlmas iin kullanlacak kurallarn yaratlmas iin gereken tm o zahmetli ilemler Ancak ok gemeden
kara bulutlar bilgisayarnzn zerinde
dolanmaya balyor ve Windowsun kyle her ey son buluyor. Artk sistemi en batan kurmanz gerekli ve tm
ayarlar bir yana, sizin iin ok nemli
olan dokmanlar, son alnan e-postala-
CHIP | ZEL
rnz da dahil olmak zere tm e-posta

ariviniz dijital pl boylad.
Bu tr felaket durumlarna nceden hazrlkl olan kullanclar, verilerini dzenli olarak yedekleyerek sorunlarla karlaldnda tekrar geri alabilirler. Kaybolan verilerin geri yklenmesi yarm
saati amaz. Bu blmde nemli tm
ayarlarn ve verilerinizin adm adm yedeklenme yntemini bulabilirsiniz. Hibir verinin unutulmamas iin 57. sayfadaki Kontrol Listesini mutlaka gzden
geirin. Ayrca dosya uzantlarnn en
nemlilerini makalenin sonunda 61.
sayfada bir araya getirdik. Size sadece
bo CDleri satn almak kalyor.
Windows
Balang mens ve evirmeli
a balants kaytlar, sistem
ayarlar, ekran Koruyucular ve
Sk Kullanlanlar
stemeyerek de olsa geride
braktmz bilgiler bunlar.
Sistemin derinliklerinde
gizlenen sz konusu dosyalar
nerede aramanz gerekiyor
sorusunun yantn bu
blmde bulabilirsiniz.
UZMAN PULARI DANIMAN
UYGULAMA
57
ATLYE
Doru Yedekleme
Masast ayarlar epey uratrcdr.

Balat mens kaytlarnn eksik oluu
ise en can skc durumlardan biri. Herhangi bir aksakln nne gemek iin
sa fare tuuyla Balat dmesine ve alan nesne mensnden Aa tklayn.
Saklamak istediiniz klasrleri srkle
ve brak yntemiyle herhangi bir klasre
kopyalayabilirsiniz. Yeni sistemde kullanlabilmeleri iin ayn admlar ters srayla uygulamal ve klasrleri kaydettiiniz konumdan Balat mensne geri tamalsnz.
KONTROL LSTES
Balang mens
kaytlar
evirmeli
a balantlar
Yalnzca evrilecek numaralar deil, ayn

zamanda kullanc ad ve parolalar da
burada yer alr. Birden fazla servis salaycdan yararlanmaktaysanz, balant
bilgilerinin saklanmas gerei artacaktr.
Win98/Meden Win2000ye: Normal koullarda Kayt Sihirbaz ile bir hayli uramanz gerekiyor. Ancak DUN Bac-
Windows
EKRAN KORUYUCULAR: Windows Gezgininde .scr dosyalarn aratarak ekran

koruyuculara ulaabilirsiniz.
menin tesinde bir vazgeilmezlik tarlar. Alageldiiniz ekran koruyucudan

yeni PCnizde de uzak kalmak istemiyorsanz, ncelikle Windows Araya bavurmalsnz. [F3] ile pencereyi an ve
aranacak ifade satrna *.scr iaret srasn girin. Windows, sistemdeki koruyucular listeler. Dosya adlar zerinden
kendi yklediklerinizi ayrt edememeniz
durumunda, tmn saklamak en gvenlisi olacaktr. Hedef bilgisayarda da
baz koruyucularn zaten var olduu
uyarsyla karlarsanz, mevcut dosyay yedeklediinizle deitirebilirsiniz. Yeni PCdeki hedef konum C:\WINDOWS\SYSTEM32 klasr.
4
HPDE YEDEKLEME: Dosya Aktarma Sihirbaz tanmay kolaylatryor.
kup Tool (eCHIP-Code DUN) adl cretsiz ara sayesinde evirmeli a balantlarnn tmn kolayca kaydetmek
mmkn. Win98/Me/2000den WinXPye: A balantlarnn Windows-XPye
aktarm biraz daha kolay. Dosya ve
Ayar Aktarma Sihirbaz adl XP aracn
kullanmanz yeterli.
Ekran
koruyucular
Ekran koruyucular, bilgisayarn kiisel

kullanc tercihlerine gre belirlenen unsurlarndandr. Monitrn uzun sreli
kullanmdan zarar grmesini engelle-
Internet
sk kullanlanlar
Kimi kullanclar, genelde ziyaret ettii

ya da en sevdii web adreslerini aylar
hatta yllar boyunca biriktirir ve web
gezgininin Sk kullanlanlar mensnde
katalog formunda snflandrr.
Favori web sayfalarn koleksiyoncu
tutkusuyla saklamayan kullanclar dahi,
kaydettikleri arasnda ihtiya duyduu
anda hemen bulamayaca adreslerin
yer aldn fark edecektir. Yedekleme
her iki durumda da gerekli.
Win98/Meden Win2000/XPye: C:\
WINDOWS\Sk Kullanlanlardaki btn dosyalar yedekleyin. Bu sayede sz
konusu adresleri Windows 2000 ve XP
altndan kullanmaya devam edebileceksiniz. Dosyalar doru konuma kopyalamak, tek n koul. Hedef bilgisayar zerindeki aktarm klasr C:\Documents
and Settings \<Kullanc ad>\Sk Kullanlanlar olmal.
Win2000/XPden
Win2000/XPye:
Windows 2000/XPden 2000 ya da XP
srmlerinin kurulu olduu bilgisayara
Balat mens kaytlar: En nemli

masast ayarlar
evirmeli a balantlar: Telefon
numaralar, kullanc ad ve parolalar
Ekran koruyucular: En renkli
alma molalar
nternet - Sk kullanlanlar: En
sevdiiniz web sayfalar
XP aralaryla veri transferi: XPnin
dahili programlar ile dosya aktarm
Outlook
Outlook-expres bilgileri: E-postalarn
yedeklenmesi
Adres Defteri:nemli iletiim
bilgilerinin korunmas
Filtreler ve kurallar: Size zel kurallarn
yedeklenmesi
Office
Bireysel Antetler: Word ve i arkadalar
iin elektronik kartvizitler, dijital imzalar
Office-Biim ablonlar: Mektup,
faks iletisi ve benzerleri
nemli belgeler: Deerli metinler,
rnein kendi doktora teziniz
zel szlkler: Bireysel doru yazm
tanmlamalar
Uygulamalar
Firewall Ayarlar: zel internet
program yaplandrmalar
ICQ Ayarlar: nternet
arkadalar listesi
Trillian-Kullanc ad: Bireysel
iletiim listenize eriim ve kayt
WinAmp ark Listeleri: Kiisel mzik
listesi ve MP3ler
ARV: Uzun srede bir araya getirilen

Sk Kullanlanlar balantlar tanma
srasnda yok olmamal.
CHIP | ZEL
58
tanmasnda Sk Kullanlanlar bilgilerinin aktarm, g yan bulunmayan bir

ilem. C:\Documents and Settings
\<Kullanc ad>\Sk Kullanlanlar klasrnde bulacanz dosyalar yeni sistemde de ayn adrese kopyalayn.
XP aralaryla
veri yedekleme
Kararnz Windows XPye terfi ynndeyse, zerinize den yk daha hafif

olacaktr. XP, kullancya geni apl yardm salayan kendi yazlmna sahip.
Win98/Me/2000den Windows XPye:
Windows-XP CDsini srcye yerletirin ve balang penceresinin belirmesini bekleyin. nce Ek grevleri uygula,
sonra Dosya ve Ayarlar Aktara tklayn.
Tm nemli dosya ve ayarlar kolaylkla
yedeklemenizde yardmc olacak sihirbaz balatlacaktr. Windows XP kurulumunun ardndan, bu iletim sisteminden Dosya ve Ayarlar Aktar programn
altrn. Araca, Balat mensndeki
Balat/Tm Programlar/Donatlar/Sistem Aralar komutlaryla ulaabilirsiniz.
Windows XPden Windows XPye:
XP ykl bir bilgisayardan bir dierine
aktarm daha da kolay. Dosya ve Ayarlar
Aktarma sihirbazn balatn ve talimatlar izleyin. Uygulamay hedef bilgisayarda yeniden balatn ve bu defa Yeni
Bilgisayar sein.
Outlook
Outlook Express 5.5 ve 6
srmlerinde e-postalarnz zel
dosyalar altnda bir araya
getirebilir ve standart klasrn ya
da nceden belirleyebileceiniz
bir klasr ierisinde basit bir
biimde yedeklenmesini
salayabilirsiniz.
E-postalarn
yedeklenmesi
ncelikle Outlook Expressde (Srm

5.5 ve 6) Aralar mens zerinden Seenekler komutuna tklayn. Bakm sekmesine gein ve letileri Temizleme ekilleri blm altnda yer alan Depo Klasr zerine tklayn. Saklama Yeri pence-
CHIP | ZEL
LETLER: E-postalarnzn sakland yere ulamak bu bilgi olmadan neredeyse

imkansz.
resi altnda iletilerinizin standart olarak

sakland klasr grlr. imdi klasr
adnn yazld satra tklayn ve satrn
bandan sonuna doru seerek klasr
iaretleyin. Ardndan seili alana farenin
sa tuuyla tklayarak alan alt menden Kopyalay sein. Alternatif olarak
[Ctrl] + [C] tularna da basabilirsiniz.
imdi Balat mens zerinden altr sein. A satrna farenin sa tuuyla tklayn ve alan alt menden Yaptr sein. Panoya kopyalanan klasr
satr bu alana yaptrlr. Alternatif olarak [Ctrl] + [V] tularna basarak da ayn sonuca ulaabilirsiniz. imdi Tamama tklayn.
Outlook Express adn tayan klasr penceresinde ncelikle [Ctrl] + [A]
tularna basn. Bylelikle klasrde yer
alan nesneler seilir. Ardndan [Ctrl] +
[C] tularna basarak dosyalar kopyalayn. Windows Gezgini yardmyla farkl
bir disk alanna veya sabit diske gein ve
rnein OEYedek1 adnda yeni bir klasr oluturun. nceden kopyalanan
dosyalar bu klasre yaptrmak iin
[Ctrl] + [V] tularna basn. Eer birok
kimlie (Identities) sahipseniz ayn
admlar tm kullanclar iin tekrarlamanz gerekir. Ancak bu durumda her
bir kullancya zel yedekleme klasrleri
kullanmay ihmal etmeyin. lgili seim
penceresine, Dosya mens zerinde yer
alan Kimlik Deitir seenei zerinden
eriebilirsiniz. Eer Windows XP altnda
ok sayda kullanc bulunuyorsa ilgili
seimlere direkt olarak oturum ama
penceresinden de ulaabilirsiniz.
E-postalar geri ykleme: Eer Outlook
Express veya iletim sisteminin yeniden
kurulmas gerekirse ncelikle yedeklenen e-postalarn program zerinden ge-
ri yklenmesi gerekir.
neri: Sistemin yeniden kurulmasndan nce eer birok kimlik ile alyorsanz yedeklerin tekrar alnmas srasnda sadece asl kimliin yaratlacan
unutmayn:
ncelikle Dosya / Al mens zerinden letiler seeneine tklayn. Outlook
Express Yoluyla Al penceresinde leti veya
adres defterini almak istediiniz listesinde kullanlan srm sein ve leriye
tklayn. E-postalarn alnaca kimlii
sein ve Tamama tklayn. Eer bu kimlik bir parola ile korunuyorsa ilgili alana
parolay yazmanz gerekir. Gzat zerine
tklayarak verilerin yedeklendii klasr
seebileceiniz pencereye ulaabilirsiniz.
Tekrar Tamama tklayarak ilemi onaylayn. leriye tkladktan sonra sadece
seilen klasrlerin mi, yoksa tm klasrlerin mi alnacan belirleyebilir ve srasyla leri / Sona tklayarak geri ykleme
ilemini balatabilirsiniz.
Adres defterinin
yedeklenmesi
E-postalarnz gvence altna aldktan

sonra imdi Windows adres defterinin
yedeklenmesine sra geldi. yi haber:
Outlook Express tm adres defterlerini
zel bir WAB dosyas altnda saklar. Bylelikle sadece bir dosyay yedeklemeniz
yeterli olur:
Srasyla Balat / Ara / Tm dosya ve
klasrler seeneklerini sein. Dosya Ad
(Windows XP altnda Dosya adnn tamam ya da bir ksm) alanna *.wab
yazn. Konum alannda sistemin boot
edildii srcnn bulunduundan
emin olun. Ardndan Balat (XPde Ara)
zerinde tklayn. Bulunan sonular
zerine farenin sa tuuyla tklayn ve
Kopyala komutunu sein. imdi Win-
KURALLAR: Outlook Express altnda

oluturulan kurallar tekrar yaratmanza
gerek kalmad.
UYGULAMA
59
ATLYE
Doru Yedekleme
dows Gezgini yardmyla farkl bir disk

alan veya sabit disk zerine geerek yeni
bir klasr oluturun ve [Ctrl] + [V] tularna basarak kopyalanan adres defterini yeni klasre yaptrn.
Yedeklenen adres defterinin geri aktarlmas ise ok daha basit: Dosya / Al mens zerinden Adres Defterizerine
tklayn ve WAB dosyasnn bulunduu
klasr sein. Son olarak Aa tklayn.
Filtreleme kurallarnn
yedeklenmesi
Bir sonraki aama, filtreleme kurallarnn aktarm olduundan ilemler biraz

daha karmak bir grnme brnecektir. Kayt Defterini amak iin Balat/altr mensndeki A satrna regedit komutunu girin ve [Enter]a tklayn. HKEY_CURRENT_USER\Identities\<Say>\Software\Microsoft\OutlookExpress\5.0\Rules anahtarna ynelin.
<Say> genellemesine, bilgisayardan bilgisayara farkllk gsteren rakam sras
yerine bavurduk. Anahtar eksiksiz halde kaydetmek iin Dosya mensnden
Vere tklayn. Dosya ad ve konum belirterek Kaydet ile ilemi onaylayn. Filtreleme kurallarn, daha sonraki aamalarda iki kez tklayarak bu admda oluturduunuz dosyaya ekleyebilirsiniz.
OE backup ile komple

yedekleme
Eer Outlook Express dosyalarnzn gvenlii iin bir miktar para harcamay
gzden karabilirseniz, 15 gnlk deneme srmn CDde bulabileceiniz
Outlook Express Backup 6.0 (eChip-Code: OEBackup) programn satn alabilirsiniz.
Alternatif aralar, zamanlanm yedekleme, parola korumas ve benzeri ek
zelliklere de sahip programlar hakknda ayrntl bilgiyi sadaki Outlook kutucuunda bulabilirsiniz. imdi program ile rnek bir yedekleme ilemi yapalm:
Program penceresinde ilk srada yer
alan Backup Now tuuna tklayn. Backup Job Name penceresinde en st srada
yer alan alana oluturulacak yedek dosyasnn adn yazn. Backup Description
alanna ayrntl bir aklama yapabilirsiniz. Ardndan Nexte tklayn. Bu pencerede yedeklemenin yaplaca medyann
OUTLOOK
Yedekleme Programlar
CD YAZMA: Outlook Express Backup yedeklerinizin direkt olarak CDye kaydedilmesini salyor.
seilmesi gerekir. Yukardan aaya seenekler Sabit disk veya yerel a, karlabilir disk srcler, yedekleme niteleri ve CD-RW ya da CD-R olarak grlr.
Her bir seenee tkladnzda pencerenin altndaki seeneklerin deitiini
grebilirsiniz. stediiniz bir yedekleme
biimini sein (rneimizde ilk seenek). Yedekleme klasrn belirleyin ve
Nexte tklayn.
Backup Items penceresinde yedeklenecek elerin seilmesi gerekir. Asl
Kimlik ve Windows Adres Defteri (WAB)
seeneklerini iaretleyin. Total data to
save alannda yedeklenecek dosyalarnzn boyutu grlr.
Password Settings alannda yedekleriniz iin bir parola belirleyebilirsiniz.
Compression Level alannda yedeklerin
sktrlma oran belirlenir. Backup Now
tuuna tkladnzda yedekleme ilemi
balar. Quit tuuna tklayarak program
penceresini kapatabilirsiniz.
Office
Belge ve dier nemli dosyalarn
yedeklenmesi srasnda sorun
yaanmasa bile aceleyle hareket
edildiinde, dier yaplandrma
ayarlar genellikle gzden kaar.
Dikkat edilmesi gereken en
nemli noktalar bu blmde
bulabilirsiniz
Kiisel antetli
kat
mza ve antetli katlar yeniden kurmak

zahmetlidir. Oysa ablonlar kopyalayarak zaman kazanabilirsiniz. Outlook 97;
imzalar C:\Windows\Microsoft Outlo-
ok Ynl
Outlook Express Backup 6.0 e-postalarn, adres defterinin ve ayarlarn yedeklenmesi iin en nemli seenekleri
sunuyor. Ayrca bu program e-postalarn direkt olarak yedeklerden okunmasna da olanak tanyor. nemli bir
eksiini bulmak mmkn deil.
Bilgi: www.genie-soft.com
Fiyat: 30 Dolar
Deerlendirme: 4/5
Akll
Express Assist 6.0 programnn ngilizce srmnde OEin 4.0 srmnden
itibaren oluturulan yedekler destekleniyor. Ayrca program gncel e-posta klasrlerinin senkronizasyonu ve
nceki yedeklerin baarl biimde
okunmasn da salyor.
Bilgi: www.ajsystems.com
Fiyat: 30 Dolar
Deerlendirme: 4/5
Profesyonel
Outlook 2000/XP Backup 5.0 profesyonel e-posta programlarnn verilerinin yedeklenmesini salyor. Tipik
dosya yedekleme seeneklerinin yan
sra sktrma teknii de olduka baarl. Yazlm 1 Gbyte boyutundaki
yedekleri 650 Mbyten da altna dryor.
Bilgi: www.genie-soft.com
Fiyat: 30 Dolar
Deerlendirme: 4/5
ok. rtf adresinde saklar, Outlook 2000 ve

XPde konum C:\Documents and Settings\<Kullanc ad>\Application Data\Microsoft\Signaturesdr. Antetli katlarsa , C:\Program Files\Common Files\Microsoft Shared\Stationary klasrndedir. Dosyalar yeni bilgisayarn sabit diskinin uygun klasrne tayn.
Office-Biim
ablonlar
Biim ablonlar, mektup, faks iletisi ve

benzerlerini pratik yollarla ekillendirmeye yardmc olurlar. Mevcut ablonlar .DOT dosya uzantsndan tanyabilirsiniz. Microsoft Word, bu dosyalar
TEMPLATES klasrnde barndrr.
Klasr konumunu alttaki tablodan renebilirsiniz. Dosyalar, yeni bilgisayarda
tablodaki doru klasrlere kopyalayn.
CHIP | ZEL
60
NORMAL.DOTu yeni bilgisayara yklemek iin mevcut dosyay NORMAL.OLD olarak yeniden adlandrn ve
kaydedilen dosyay bu klasre kopyalayn. Kopyalanan DOT dosyasyla ilerin
yolunda gitmemesi riski karsnda yeni
sistemin orijinaline hala eriebilirsiniz.
nemli
belgeler
Dokmanlarnz standart ayarlarda Belgelerim klasrne konur. Kayt iin yalnzca bu klasr kullandysanz, alt klasrleriyle birlikte yedeklemeniz yeterlidir. Klasrn nerede yer ald ykl
Windows srmne gre deiir. Mevcut iletim sistemi iin geerli konumu
alttaki tabloda bulacaksnz. Hibir dosyay unutmadnzdan yzde yz emin
olmak iin Windows Araya DOC dosyalarn bulma grevini verebilirsiniz. [F3]
ile arama motorunun balang sayfasna eriin. Arama ifadesi boluuna *.doc
harf dizisini girdiinizde Word belgelerinizi bulacaksnz. .rtf gibi farkl dosya
uzantlarnn da verilerinizi barndrabileceini aklnzdan karmayn. Yeni sistemde Belgelerim klasrn kullanmanz yedeklemeyi kolaylatracaktr.
Otomatik biim
ayarlar
Wordn otomatik biimlendirme zellii, tablo oluturma srasnda bavurabileceiniz en deerli yardmclarnzdan biridir. Sk ihtiya duyduunuz biimlendirmeleri otomatik olarak yerine
getirmesi en byk arts. Word, ayarlarnzn tmn registry adyla anlan
kayt
defterinde
HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Office\10.0\Word anahtar altnda saklar
(buradaki 10.0 anahtar sisteminizde
ykl Office srmne gre farkllk
gsterir). Office programlaryla ilgili
ayarlar \10.0\Common alt anahtarndadr. Dier konumlar da aadaki kutuda
bulabilirsiniz. Ayarlar yedeklemek iin
Balat dmesine tklayn. altr sein
ve girdi satrna regedit yazn, sonra Tamama tklayn. Registryde yukarda belirtilen anahtar iaretleyin ve editrler
penceresinde Dosya/Vere tklayn. Klasr ve dosya ad sein. Kayt dosyalar
REG uzantsn tar. Ayarlarnz daha
sonra yeni bilgisayar zerinde de kullan-
CHIP | ZEL
OFFICE SRMLER: Kayt Defterindeki

Office klasr, srme gre 8.0 (97), 9.0
(2000) , 10.0 (XP) ve 11.0 (2003) olarak
farkllk gsterir.
maya devam etmek istiyorsanz, az nce

yarattnz REG dosyasna iki kez tklayn. Kaytlar kayt defteri veri tabanna
kendiliinden aktarlr ve ilerlik kazanr.
Otomatik
dzeltme
Office programlar, zel kullanc szlkleri gibi, otomatik dzeltme listelerini de paylar. Otomatik dzeltme kaytlarnn tm .ACL uzantl dosyalarda
tutulur. Bir Office programnn ilk kez
balatlmas srasnda Office 97,
MSO97.ACL standart listesini otomatik
olarak [Kullanc ad].ACL yeni adyla
Windows klasrne kopyalar. Office
2000/XP MSO.ACL ise, kendi listesini
C:\Documents and Settings\<Kullanc
ad>\Application Data\Microsoft\Office
klasrndeki MSO1031.ACL dosyasna
kaydeder. Windows 98/Mede konum

C:\WINDOWS\<Kullanc ad>\Application Data\Microsoft\Officedir. Otomatik Dzelt iletiim penceresinde ayrca Otomatik metin sekmesini greceksiniz. Buradaki seenekler sk kullanlan
sz kalplarn nceden sezer ve [Enter]
tuuna tklayarak metne eklemenize imkan tanr. Kalp ifadelerin listesi deitirilebilir niteliktedir. Otomatik metin dzeltmeye ynelik deiiklikler genel
NORMAL.DOT dosyasnda saklanr.
Bilgileri nasl kaydedeceinizi ???.???
sayfadaki Office Biim ablonlar blmnde bulabilirsiniz.
Uygulamalar
Yeni bilgisayarn kurulumu
srecinde zaman tasarrufu
salayabilecek ayarlamalar,
Windows ve Officeinkilerle snrl
deildir. Messenger ve firewall
yaplandrmalarn yedeklemek de
kayda deer yardm salar.
Firewall
ayarlar
Firewall yaplandrmalarnn oluturulmas zaman alr. zellikle ilk birka saat
OFFICE AYARLARINI BULMAK

Ayar
Format ablonu
NORMAL.DOT
Dier biim
ablonlar
Kullanc szl
CUSTOM.DIC
Otomatik
dzeltme
Otomatik
biim
Dier ayarlar
Kiisel klasr
OUTLOOK.PST
mzalar
Antetli Kat
Belgelerim
Office 97
C:\PROGRAM
FILES\MICROSOFT
OFFICE\TEMPLATES
C:\PROGRAM
FILES\MICROSOFT
OFFICE\TEMPLATES
C:\PROGRAM
FILES\MICROSOFT
OFFICE\OFFICE
C:\WINDOWS\[Kullanc_Ad].ACL
Office 2000/XP
C:\[Profil*]\APPLICATION DATA\
MICROSOFT\TEMPLATES
C:\PROGRAM FILES\MICROSOFT
OFFICE\TEMPLATES
MICROSOFT\PROOF
MICROSOFT\OFFICE\
MSO1031.ACL
HKEY_CURRENT_USER\Software\ HKEY_CURRENT_USER\Software\
Microsoft\Office\8.0\Word
Microsoft\Office\9.0\Word
HKEY_CURRENT_USER\Software\ HKEY_CURRENT_USER\Software\
Microsoft\Office\8.0\Common Microsoft\Office\9.0\Common
C:\WINDOWS\APPLICATION
C:\[Profil*]\LOCAL SETTINGS\
DATA\MICROSOFT\OFFICE
APPLICATION DATA\MICROSOFT\
OUTLOOK
C:\WINDOWS\MICROSOFT
OUTLOOK. RTF
MICROSOFT\SIGNATURES
C:\PROGRAM FILES\SHARED
C:\PROGRAM FILES\SHARED
FILES\MICROSOFT SHARED\
FILES\MICROSOFT SHARED\
STATIONARY
STATIONARY
C:\[Profil*]\BELGELERM
C:\[Profil*]\BELGELERM
UYGULAMA
61
ATLYE
Doru Yedekleme
OFFICE AYARLARINI SHRBAZ YAZILIMIYLA KAYDETMEK
Ayarlar online yedeklemek
UZANTILAR: Dosya uzantlarnn grntlenmesi iin Bilinen dosya trleri iin

uzantlar gizle seeneini kapatn.
boyunca, kullancy saldr olaslndan

haberdar eden yzlerce pencere grntlenecektir. Peki ya yeni bilgisayara tanma srasnda karlaacanz manzara? reticilerin ifadesiyle, nceki yaplandrmay yeni sisteme aktaramyorsunuz. Oysa transfer imkansz deil. Firewall yazlmlar genellikle yaplandrmann sakland bir dosya ierir. Dosya,
kurulum klasrnde yer almasa dahi yaplandrmada deiiklie gitmek ve en
yeni deitirilme tarihine sahip dosyay
aramak onu bulmak iin yeterli. Verileri
yeni sistemin sabit diskindeki ayn adl
klasre tayn.
ICQ
ayarlar
ICQ 2002a kullanclarnn yedekleme

iin kayglanmalar gerekmez. Listenizde
kaytl arkadalarnzn adlar ICQ sunucularnda saklanr. Yani ICQyu yeni bilgisayarnza kurmak istediinizde kulla-
Office 2000 kullanclar, tm bireysel

yaplandrmalarn konforlu aralar
yardmyla sanal ortamda saklayabilir.
Szn ettiimiz kayt konumu, Microsoft web sayfalardr. http://office.microsoft.com/turkiye/downloads/2000/o2ksmsdd.aspx linkinden
Office 2000 Ayarlarm Kaydet Sihirbazn (eCHIPCode: Office) ykleyin ve
kurulum talimatlarn yerine getirin.
Ayarlarnz ve e-posta adresiniz, kendi
belirlediiniz bir parola ile izinsiz eriimlerden korunacaktr. Ancak sunucu zerinde saklanan profili dzenli
olarak yenilemek zorundasnz. Aksi
takdirde bilgileriniz ayn sonunda
sunucudan silinecektir. Srenin dolmasndan iki hafta nce e-posta adre-
NTERNETTE YEDEK: Microsoft, Office 2000 ayarlarn online kaydedilmesine olanak tanyor.
nc ad ve parolanz girmeniz yeterlidir.

Program, listeyi ICQ ana ilk balanma
denemesinde otomatik ykleyecektir.
WinAmp
Playlistler
sinize bu konuyla ilgili bir mektup

gnderilir. Microsoft, kesin silme ileminden nce posta kutunuza son bir
uyar mesaj daha brakr.
Sihirbaz aadaki ayarlar kaydeder:
Simge ubuklarndaki deiiklikler
Men dzenlemeleri
Aralar mens Seenekler iletiim
penceresinin ayarlar
ablon, dosya ve kk resimler
iin atanan standart klasrler.
Dosya kaydyla ilgili standart biimler
Otomatik hata dzeltme listeleri
zel kullanc szlkleri
Office ksayol ubuu uyarlamalar
ablonlar
Microsoft Outlookta kendi oluturduunuz biim ablonlar kapsam dnda kalacandan, bu bilgileri kendi abanzla kaydetmeniz gerekir. Atlmas
gereken admlar ???. sayfadaki Office
Biim ablonlar ve nemli belgeler
balklar altnda bulabilirsiniz. Ara
her koulda, evdeki PCnin ayarlarn
ofis sistemine aktarmak iin bavurulabilecek baarl bir yardmcdr.
Ayn firmann tm bilgisayarlarndaki
Office kurulumlarn eitleyebilmesi
de dier dikkate deer zelliklerindendir.
turmu durumdasnz. Bu nedenle en

kolay yoldan Windows Ara ile ulaabileceiniz tm M3U uzantl dosyalar yedekleyin. Araca [F3] tuu ile ulaabileceinizi yineleyelim. alma listelerindeki
MP3 dosyalarn kopyalamanz gerektiini hatrlatmaksa gereksiz...
Mzik dinlemek iin MP3 dosyalarn

kullanyorsanz, byk ihtimalle onlara
kolay eriim salayacak playlistler olu-
EN NEML DOSYA UZANTILARI

Yazlm
MS Word
MS PowerPoint
MS Access
MS Excel
MS Project
Resim formatlar
Metin dosyalar
RTF metin dosyas
Wordperfect
Workbook
Lotus Tablolar
Uzant
.DOC
.PPT
.MDB
.XLS
.MPP
.TIF / .JPG / .BMP / .GIF
.TXT
.RTF
.WP+Srm No
.WKB
.WKE
Yazlm
MP3
Zip Ariv dosyalar
Ayarlar
Yaplandrma
Oyun dosyalar
CD-Imagelar
Adres Defteri
Filmler
Ses Dosyalar
Photoshop
Evrak antas
Uzant
.MP3
.ZIP
.CFG
.INI
.SVG
.NRG / .IMG / .C2D
.DBF
.MPG / .MOV / .AVI
.WMV / .WAV
.PSD
.BRC
EN Y PARALAR: Zevkinize gre oluturduunuz para listelerinin kaybolmamas iin mutlaka yedekleyin.
CHIP | ZEL
62
NDEKLER
63
Windows Faks:
Bedava faks makinanz
64
MovieMaker 2:
Evinizdeki film stdyosu
68
lk yardm CDsi:
Al CDsinin hazrlanmas
70
Service Pack 1li XP:

XPye Service Pack entegrasyonu
72
cretsiz PDF:
Web belgelerinin oluturulmas
Mini Atlye
Hzl
pular
Hi bo zamannz olmadn dnseniz bile
bu blmdeki ipularn uygulayabilirsiniz.
Adm adm anlatmlar be dakikadan fazla
srmyor, stelik zaman kazanmanz salyor.
yi eyler uzun zaman gerektirir! Bu

bazen dorudur, bazen yanl.
nk Hzl Atlye blmndeki
uygulamalar gerekletirmek iin
harcayacanz ksa sre sayesinde
belki de saatler sren ilemlerden
kurtulabilirsiniz. Bilgisayarnzda
kurulu bulunan ve internet
balants iin yararlandnz
modem donanmnn faks
zelliini Windows XP ierisindeki cretsiz bir yazlmla
kullanabileceinizi biliyor
muydunuz? Ya bir al CDsi
oluturmay veya XP kurulum CDsine Service Pack 1
gncellemelerinin entegre
edilebileceini? Ayrca internet
ortamnn nemli dosya biimlerinden
olan PDFleri cretsiz aralarla
oluturabilir, spywarelerden
kurtulabilir ve amatr videolarnz
montajlayabilirsiniz. Gerekli programlar Chip zel CDsinde bulabilirsiniz.
CHIP | ZEL
UYGULAMA
63
ATLYE
Faks Konsolu
GZL: D A H L F A K S M O D L
XPnin Faks Program
Bedava Faks Makineniz

ou kullanc bu fonksiyonu
bilmez: XP ayn zamanda
cretsiz bir faks program da
sunar. stelik bu program basit
olmasna karn olduka
fonksiyonel. Windows XP
Kurulum CDsinde yer alan
programn kurulumun ardndan
faksnz yazc kadar kolay
kullanlabiliyor. Tek htiyacnz
olan bir modem veya ISDN kart.
1.
Faks modlnn kurulumu
Windows XP kurulum CDsini hazrlayn ve Denetim Masas / Program Ekle veya Kaldr
zerinden Windows Bileenlerini Ekle/Kaldr zerine tklayn. Faks Hizmetleri bileenini
sein, leriye tklayn ve istendiinde Windows XP kurulum CDsini srcye yerletirin.
Tamama tkladnzda kurulum otomatik olarak tamamlanr.
2.
Verilerin girilmesi
Ayarlarn tamamlanmas iin gereken

program Balat / Tm Programlar / Donatlar / letiim / Faks / Faks Konsolu altnda
bulabilirsiniz. Bu komut, ayarlarn yaplaca yaplandrma sihirbazn ekrana getirir. lk pencerede gnderenin bilgilerini girin. leriye tklandnda modem seim ekran grnr. Bu pencerede modem veya
ISDN kartnzn gelen fakslarn alnmasn
iin de etkinletirilmesini salayabilirsiniz.
Alma ilemi elle veya belirlenen sayda aldktan sonra otomatik olarak da gerekletirilebilir.
3.
Alma ve gnderme
Faks iletinizi istediiniz herhangi bir programla hazrlayn ve belirlenen faks yazcsna yazdrn. Bu ilemin hemen ardndan
ekrana alc bilgilerinin girilecei ve gnderimin balatlacan belirten bir pencere
gelir. Eer modem ayarlarnda gelen fakslarn otomatik olarak kabul edilmesini
ayarladysanz iletinin alnmasn dert etmeyin. Modemin bal olduu telefon numarasna gnderilen tm iletiler konsolda
listelenir. Konsol penceresi e-posta aralarna benzer biimde gelen ve giden kutusu
klasrlerini ierir.
4.
Faks izleyicisi
Faks iletilerinin gnderilmesini ve alnmasn gizlenmesini istemiyorsanz (ISDN

kartlarnda bu ilem sessiz gerekletirilir)
faks izleyicisinin otomatik olarak grntlenmesini salayabilirsiniz: Faks Konsolu
penceresini an ve Aralar mensnden
Faks zleyicisi...ne tklayn. Ekrana gelen
pencerede Bu iletiim kutusunu her zaman
grnr yap seeneini iaretleyin. Bu ilemin ardndan ara ubuunda faks grevlerini grebileceiniz bir simge belirir. Simge zerine ift tkladnzda Faks konsolu
alr.
CHIP | ZEL
64
CRETSZ P R O F E S Y O N E L V D E O L E M E
Windows XP MovieMaker 2
Film Stdyosuna ho geldiniz

Windows XPye entegre edilen
MovieMaker arac henz dijital
videolar iin kullanlan ticari
kayt ve makaslama
yazlmlaryla yarabilecek
dzeyde deil. Her ne kadar
WMV dosya biiminin
snrlandrmalar baz kullanc
rahatsz ediyor olsa da evde
kaydettiiniz ksa videolar hzl
bir biimde makaslayp
birletirmek iin MovieMakern
yeni srm yeterli olacaktr.
CHIP | ZEL
1.
Kayt modunun balatlmas, kaynak seimi
Video kayt cihaz

veya video kamera
zerinden analog
grnt materyallerini PCde kurulu
uygun bir TV kart
ya da video kayt
donanm ile saysallatrlmas iin
gerekli ilemler MovieMaker ve MovieMaker 2 ile de sorunsuz gerekletirilir. Pencerenin sandaki Video Yakala alannda Video aygtndan yakala zerine tklayn. Alan sihirbaz penceresinde mevcut aygtlar arasndan video yakalama aygtn sein. Ayn pencerede ses kayna iin de gerekli ayarlar grlr.
UYGULAMA
65
ATLYE
MovieMaker 2
2.
Hedef dosyasnn belirlenmesi
Kayt ncesinde dosyasnn otomatik olarak kaydedilecei konum

ve dosya adnn belirlenmesi gerekir. Videonuz iin uygun bir dosya ad ve klasr sein. Yakalanan videonun kaydedilecei dosya
biimi Windows uyumlu .WMV olacaktr. Kliplerin para param
yoksa tek dosya olarak m kaydedilecei ileriki admlarda belirlenecek. Ayrca kaydedilecek dosyann boyutunu gz nnde tutarak Gzat zerinden yeterli alana sabit bir sabit disk semeniz
nerilir.
4.
Klip oluturma ve sre snr
Pencerenin altnda yer alan Yakalama sre snr seeneini iaretleyerek kayt sresinin st snrn belirleyebilirsiniz. Deneme
amal olarak sreyi 2 dakika olarak deitirin. Sihirbaz bittiinde
klip olutur seenei ile de kliplerin otomatik oluturulmasn
salanr. Son seenek klip geilerinde Movie Makern otomatik
efekt uygulamalaryla geiler yaparak kesikliklerinin engellenmesini olanak tanr ve klipler bylelikle ard arda grntlenir ve geiler gz rahatsz etmez.
3.
Biimin belirlenmesi
Movie Maker znrlk ve renk derinlii iin ok fazla seenek

sunmuyor. Gerekli seenekleri Dier Ayarlara tkladktan sonra
alan listede ayrntl tanmlaryla birlikte (rnein evirmeli eriim iin video gibi) bulabilirsiniz. En yksek znrlk Yksek
kalitede video (byk) seenei ile salanr. Ancak ortalama bir
sistem iin Ykse kalitede video (kk) seeneini tercih edebilirsiniz. Bu sayede 320 x 240 piksel znrlkte saniyede 30 kare
kayt yaplabilir.
5.
Videonun kaydedilmesi
rnein kamera veya video kayt cihaz gibi bilgisayarnza bal

bulunan grnt kaynan altrn. Pencerenin sandaki alanda
videonun bir nizlemesi grlr. Eer kaynak olarak bir web cam
kullanlyorsa kamerann konumunu kontrol edin. Videonun saysallatrlmasn salamak iin Yakalamay Balat tuuna tklayn. Ayn pencere zerinde kaydedilen grntnn sresi ve sabit
disk zerinde kaplad alan grlr. Video kayt ilemini sonlandrmak iin Yakalamay Durdura tklayn.
CHIP | ZEL
66
6.
Hazr klip ekleme
Dosya mensnden Koleksiyonlar Al seeneine tklamak yerine arabirim zerinde yer alan Video Yakala seenekleri zerinden Video Ala da tklayabilirsiniz. A penceresinin en altnda yer
alan Video dosyalar iin klipler olutur seenei etkinletirildii
takdirde program AVI veya MPG gibi farkl video dosya biimlerinin eklenmesine de olanak tanr. Projenize sabit resimler veya mzik ve ses dosyalar da ekleyebilir ve ayn anda bir ok dosyay seebilirsiniz.
8.
Makaslama ve birletirme
Video yakalama srasnda, her zaman beklenen sonular elde edilmeyebilir ve nemli sahnelerin n plana karlmas iin video kaytlar arasndan baz sahnelerin karlmas gerekir. Zaman izelgesi zerindeki saydam mavi kutucuu srkleyerek ya da [Ctrl] +
[W] tularna basarak zaman izelgesinin otomatik yrtlmesini
salayarak videolarn gereksiz blmlerini belirleyin. mleci gei
noktalar arasna getirin, krmz ok simgesi grndnde saa
veya sola srkleyerek silin.
CHIP | ZEL
7.
Kliplerin birletirilmesi
Ana pencerede nemli blm grlr. Bunlar ekrann en altndaki zaman izelgesi ve Storyboard, sa tarafta yer alan Koleksiyonlar ve nizleme penceresi ve ayrca sol tarafta yer Film Grevleri blm. Koleksiyonlar arasnda yer alan herhangi bir video dosyasn fare yardmyla srkleyerek Zaman izelgesi zerine brakn. Storyboard olarak da adlandrlan alanda videolarnzn uzunluklaryla orantl olarak yer kapladklarn ve sralandklarn grebilirsiniz.
9.
Kliparasnda geiler
Video gei efektleri bulundurmayan bir program video makaslama program olarak adlandrlamaz. Movie Maker 2 uygulamasnda da nceki srmden farkl olarak birok gei efektine yer veriliyor. Efektlerin etkilerini grmek iin 2. Filmi Dzenle seeneine tklayn ve ekrann sandaki efektlerden birini sein. Ardndan
setiiniz gei efektini uygulamak iin fare ile srkleyip iki klip
arasna getirin ve art simgesi grndnde farenin tuunu brakn uygulayn.
UYGULAMA
67
ATLYE
MovieMaker 2
10. Ses dosyalarnn eklenmesi
11.
Arka plan mzii gibi bir ses dosyas da yine 6. admdaki gibi Dosya mens zerinden filminize eklenebilir. Film Grevleri alanndan Ses veya mzik al seeneine tklayn ve sabit diskinize yer
alan mzik dosyalarndan birini sein. Movie Maker 2 WAV, MP3
ve WMA gibi en popler ses dosyas biimlerini destekliyor. Koleksiyonlara eklenen mzik dosyasn srkleyerek zaman izelgesi
zerindeki Ses / Mzik alan zerine brakn. Saa sola hareket
ettirerek balang noktas belirlenebilir.
Eer arka planda alan mziin orijinal video seslerinden daha

yksek duyulmasn istiyorsanz ncelikle Film Grevleri alannn
hemen altnda sol tarafta yer alan ayar ubuu simgesine tklayn.
Ekrana gelen pencerede grlen ayar ubuunu saa doru hareket ettirin. Bylelikle arka plan mziinin sesi ykselir ve videonun orijinal sesleri kslr. Tam tersini yaparak video seslerini
ykseltebilirsiniz.
12. Dublaj ve konuma ekleme
13. Videonun kaydedilmesi
Sabit diskten ses dosyalarnn yklenmesinin yan sra video zerine konumalar ile yorumunuzu ekleyebilirsiniz. Bunun iin ses
kartnza balanacak bir mikrofona ihtiyacnz olacak. Film Grevleri alannda alt yer alan mikrofon simgesine tklayarak Zaman
izelgesi ile Anlat komutunu balatn. Anlatm balat zerine
tkladnzda zaman izelgesinde grnt ilerlerken mikrofondan
yapacanz konumalarnz kaydedilir. Anlatm Durdur zerine
tkladnzda dosyann kaydedilecei pencere ekrana gelir.
Bitti seeneine tklayarak dzenleme penceresine geri dndnz artk sra videonuzun kaydedilmesine geldi. Tamamlanan video dosyasn saklamak iin 3. Filmi Bitir seeneine tklayn ve
alan listeden Bilgisayarma Kaydeti sein. Film Kaydetme Sihirbaz penceresinde filminizin kaydedilecei znrl belirleyin
ya da boyutu tanmlayarak kayt biiminin otomatik olarak seilmesini salayn. leriye tkaldnzda kayt tamamlanr ve video
dosyanz Media Playerda otomatik olarak oynatlr.
Ses ayarlarnn yaplmas
CHIP | ZEL
68
HIZLI: A I L I C D S N N H A Z I R L A N M A S I
lkyardm CDsi
Acil Durumlar
in Boot CD
Kendiniz iin mkemmel bir boot CDsi hazrlayn! Bu CD ile, ister sistem kmesi ister sadece
yepyeni bir sabitdisk kurulumu
sonrasnda olsun, gerektiinde
bilgisayarnz hayata geri dndrebilirsiniz.
l disketi, donanm fanatiklerinin alet antasnda en az tornavida kadar nemli bir yere sahiptir.
Bu disket, hayat belirtisi gstermeyen
bilgisayarlar yeniden altrabilir ve sabit diskleri biimlendirip, blmleyebilir. Ancak CD ann balangcndan
itibaren uzun bir sre geti ve Windows
Menin sktrlm biimde elde edilen
al disketi zerinde donanm fanatiklerinin ihtiya duyabilecekleri tm aralar iin yeterli alan brakmyor. Ayrca
gnmzn bilgisayarnn bir ksmnn
halihazrda 3,5 inlik src yuvas bile
yok. Al disketinizi zerinde ihtiya
duyabileceiniz tm aralarn bulunduu al CDsi ile deitirmenin tam zaman. Bu gm diskler zerlerinde sadece FDisk ve Format saklamaz, ayn
zamanda virs tarayclar, src dosyalar ve blmleme aralar iin de yeterli alana sahiptirler.
Al CDsi hazrlamak iin baz
programlara ihtiyacnz olacak. Al
iin gerekli dosyalar ise sadece
iletim sisteminizin kurulum CDsinden temin edebilirsiniz. Eer Windows
2000/XP altnda NTFS dosya sistemini
kullanyorsanz, al CDsindeki DOS
sz konusu diskleri okuyamayacaktr.
Bu durumda orijinal kurulum CDsini
kullanmalsnz. Windows 2000/XP kurulum CDleri sistemi tek balarna aabilirler.
ncelikle internet zerinden BCD full package v1.1.1

(http://www.nu2.nu/nu2files/ bcd111.zip) dosyasn
bilgisayarnza indirin ve sabit disk zerinde uygun bir
klasre an (rnein c:\bcd). Eer dosyalara dier itemciler tarafndan eriilmesini istiyorsanz sunucu
zerinde paylama an. Eer bilgisayarnzda Nero
kuruluysa wnaspi32.dll dosyasn aratn ya da web sitesi zerinden Nero Aspi Library dosyasn indirin
(ftp://ftp6.nero.com/wnaspi32.dll).
CHIP | ZEL
Gerekli programlarn indirilmesi
Windows CDsinin kopyalanmas
Yukardaki dosyalar indirdikten sonra son olarak Windows XP package v1.0 dosyasn indirin ve dosyalar
BCD klasrne an. Ardndan Windows XP kurulum
CDsinde yer alan i386 klasrlerini BCD klasrne kopyalayn. Home Edition iin c:\bcd\cds\wxphome\ ve
Pro iin d:\bcd\cds\wxppro\). Eer ???? sayfadaki
SP1li XP CDsini oluturduysanz win51ic.SPx yada
win51ip.SPx dosyalarnn da alt klasrleriyle kopyalanmas gerekir.
UYGULAMA
69
ATLYE
Al CDsi
SP1li CD nerileri
Al CDsi iin gerekli grlmese de autorun.inf, okubeni.htm ve setup.exe dosyalarn da CDye kopyalayabilirsiniz. Service Pack 1in 70. sayfada anlatlan yntem ile kurulum CDsine eklenmesinin ardndan ayn
klasrde win51ic.sp1 ya da win51ip.sp1 dosyalar
oluturulur. Kurulum srasnda put the SP1 CD into
drive A: uyars almamak iin bu dosyalarn varln
kontrol edin. Aksi takdirde oluturulan CD kurulum tamamlanmas iin yeterli olmaz.
Al CDsinin kopyalanmas
Bir sonraki admda rnein Nero Buring Rom gibi Image dosyalarnn kaydedilmesine imkan tanyan CD kayt yazlmn balatn. File mens zerinden Burn
Image seeneine tklayn. Ekrana gelen A penceresinde oluturulan ISO dosyasn bulun ve an. CD kayt
sihirbaz ekrana geldiinde CD yazma hzn olabildiince dk tutun ve CD yazcnza deneme amal bo
bir CD-R yerletirip dosyay yazn. Eer alrsa bo bir
CD-R tekrar yazabilirsiniz.
ISOnun oluturulmas
CD-Romda bulunmasn istediiniz dier tm dosya

ve klasrleri ayn klasr ierisine kopyalayn. Bu durumda dosyalar Windows SP kurulumuna entegre
edilmez sadece CD ierisinde sonradan kullanmnz
iin yedeklenir. Son gncellemeleri, IE6.0, MP9.0 ya da
Directx9.0 srmlerine klasrler altnda kopyalayn.
Ardndan c:\bcd komut satrnda Windows XP Home
edition iin: bcd wxphome ve Windows XP Professional iin ise bcd wxppro komutlarn yazn. Artk bootable ISO dosyasn CDye yazabilirsiniz.
lk yardm CDsini test etmek
BIOSu amak iin kullandnz anakarta bal olarak

Del veya F1 tuuna basn. Burada bulunan First
Boot Device seeneini etkinletirin, [Enter] tuuna
basarak an ve buradaki ayar CD-ROM olarak deitirin. BIOStan kmak iin srasyla [Esc] ve [Enter] tularna basn ve yaptnz deiiklikleri de [Enter] veya
[Y] (Yes) tularna basarak onaylayn. Bilgisayar, bir dahaki alnda sabitdisk yerine hazrladnz ilk yardm CDsini kullanarak alacaktr.
CHIP | ZEL
70
PRATK: H I Z L I K U R U L U M N E R S
Tmleik SP1li XP
XPye Service Pack

Entegrasyonu
Windows XP iin ard arda yaynlanan ok sayda
kritik gncelletirme paketi son olarak SP1
gncelletirme paketinin sunulmasna neden
oldu. stelik SP2 gncelletirme paketi ise
yolda. Service Pack 1in kurulumu birok
kullanc iin can skc ve gereksiz bir ilem.
stelik sisteminizi tekrar kurmanz gerekiyorsa.
erekli uygulamalar ve srcleri kurmak zaten neredeyse bir i gnn dolduruyor. Bu durumda
Windows gncelletirmeleri ya da Service Packler
iin vakit harcamay kim ister.
Eer sizde sabit diskinizi sk sk biimlendiren ve XPnin temiz kurulumunu tercih eden kullanclardansanz SP1 paketini XPye entegre ederek zaman tasarrufu salayabilirsiniz. Yeni oluturulacak CDye Slipstreamed Srm ad verilir. Bu sayede SP1i internetten indirip kurulmas iin beklemeniz gerekmez.
Gerekli paralarn toplanmas
Slipstreamed XP CDsinin oluturulmas iin ihtiyacnz olanlar:

Windows XP Kurulum CDsi (Windows XP Pro, Home Edition)
Windows XP Service Pack 1 (letim sisteminizin diline uygun
133 MBlk tam srm SP1 eChipde bulabilirsiniz)
CD Yazma program
ISO Buster program www.smart-projects.net/isobuster
CHIP | ZEL
Klasrlerin toplanmas
ncelikle CDnin oluturulaca ana klasrn belirlenmesi gerekir.

Bu yap bir ana ve alt klasrden oluur. Oluturulacak ana klasr yeterli sabit disk alanna sahip bir src zerinde sein. Ardndan resimde grlen biimde bir klasr ve alt klasrler oluturun.
simleri siz belirleyebilirsiniz. Ancak sonraki admlarda rnee gre yaplan aklamalar kendi yapnza evirmeyi unutmayn.
UYGULAMA
71
ATLYE
Service Pack 1
Dosyalarn kopyalanmas ve almas
Windows XP CDsini srnze yerletirin ve tm ierii SS-Root

klasr altna kopyalayn. Ardndan sra Service Pack 1 dosyasnn
kopyalanmasna geldi. EChip CDden ya da internetten indirdiiniz
dosyay XP-SS klasrne kopyalayn ve dosya adn xp-sp1.exe olarak deitirin. Komut satrnda SS-XP1 alt klasr altnda aadaki komutu yazn: C:\XP-SS\XP-SP1.EXE -U -X:C:\XP-SS\SS-XP1
Ardndan aadaki komutu girerek gncelletirmeyi salayn:
C:\XP-SS\SS-XP1\Update\Update.exe -S:C:\XP-SS\SS-Root
CD kayt ayarlar
Artk sra oluturulan CDnin yazlmasna geldi. Bu ilemi yapabilecek saysz CD yazma program bulunuyor. Ancak kullanclarn byk ounluu Roxio Easy CD Creator ya da Ahead Nero Burning
Romu tercih ediyor.rnein Neroyu balatn ve yeni CDde oluturmak penceresinde SS-Root klasrndeki dosyalar kopyaladktan sonra Boot sekmesine gein ve resimdeki ayarlar yapn.
Dosyann paketlenmesi
Yeni CDnin al CDsi haline dntrlmesi iin Microsoft Corporation.img dosyasnn SS-Boot klasrne eklenmesi gerekir. Bu
dosyay kopyalamann birok yolu vardr ancak en kolay Windows
XP CDsiyle ISO Buster programnn kullanlmas. ISO Buster balatn ve sol panel zerinde Bootable CD grntlendiinde Microsoft Computing.img dosyas zerine sa tula tklayn Extract
Microsoft Corporation.img seenei seerek SS-Boot klasrne
an.
ISO ayarlar ve CD kayt
ISO sekmesine gein ve yine resimde grlen ayarlar girin. Son

olarak Label sekmesine gein Volume Label sekmesine Windows
XP Professional iin: WXPCCP_TR, Home srm iin WXHCCP_TR
ve OEM srmlerinde ise Professional iin WXPOEM_TR, Home
srm iin WXHOEM_TR tanmlarn girin. Artk Service Packli XP
CDnizi PCnizin kurulumu iin kullanabilirsiniz.
CHIP | ZEL
72
BEDAVA: W E B B E L G E L E R N N H A Z I R L A N M A S I
Wordden Acrobata
cretsiz PDF Dokman

1
Oluturmak
Ghostscript ve Gsview kurulumu
Adobeun PDF biimi sayesinde, herkesin okuyabildii, ancak zerinde deiiklik yapamad dokmanlarn kullanm her geen gn yaygnlayor. Ancak Adobeun orijinal yazlm iin olduka byk paralar yatrmak gerekiyor. CHIP, bedava PDF dokmanlar
oluturmanz iin bir zm sunuyor.
azrladnz HTML veya Word dokmanlarn sadece bilgilendirmek amacyla bir ok kiiye gnderdiiniz zaman, bu belgelerdeki metinlerin deitirilmeyeceinden, kopyalanmayacandan veya kiilerin kendileri iin kullanmayacandan emin
olamazsnz. Geri Word dokmanlarn ifreleyebilirsiniz, ancak bu durumda kullanclarn pahal Microsoft Office programlarn kullanmasn engelleyebilirsiniz. Bu noktada Adobe, Acrobat rn paleti ile kullanclarn sz
konusu sorunlarn ortadan kaldrmay hedefliyor. Daha ok PDF dosyalar (Portable Document Format) olarak bilinen Acrobat dosyalar zerinde deiiklik yaplamaz, dosya boyutlar olduka kktr ve belki de daha da
nemlisi cretsiz Reader programn Adobe
web sayfasndan cretsiz olarak ykleyebilirsiniz. PDF, son zamanlarda bildiriler ve kullanm kitapklar iin kullanlan bir standart
haline geldi. Ancak bu dosya trnn en byk dezavantaj, PDF dosyalarnn oluturulabilmesi iin kullanlan Acrobat programnn
fiyatnn ok yksek olmas... zellikle sadece
bir veya iki kere kullanacanz bir program
iin ok pahal! Ancak, bilgisayar dnyasnda,
her programn olduu gibi bunun da cretsiz
bir alternatifi mevcut. Bunun iin kullanacanz Ghost Script yazlmlar ile Word dosyalarn ksa bir sre ierisinde PDF biimine dntrebilirsiniz. CHIP, Word dokmanlarndan PDF biimlerini nasl elde edebileceinizi
adm adm anlatyor.
CHIP | ZEL
Word dokmanlarn PDF biimine dntrebilmek iin, ilk olarak, Ghostscript ve aslnda sadece komut satr olarak kullanlabilen Ghostscript uygulamasnn grafik arayz olarak adlandrabileceimiz GSView programlarnn
yklenmeleri gereklidir. Ghostscripti kurmak iin EXE dosyas zerine iki kere
tklayn ve daha sonra alan Winzip penceresindeki Setup dmesine tklayarak kurulumu balatn. Kurulum konumunu belirttikten ve Install Fonts seeneini iaretledikten sonra Install dmesine tklayarak kurulumu balatn. Daha sonra benzer ekilde GSView programn da kurun. Kurulum esnasnda sunulan dil seeneklerinden istediiniz birini seebilirsiniz.
Postscript srcs eklemek
PDF dokman yklemek iin ayrca bir de Postscript srcsne ihtiya vardr. Bunun iin Balat/Ayarlar/Yazclar komutunu altrn ve Yazc Ekle
simgesine iki kere tklayn. Yazc Ekleme Sihirbaz penceresinden Yerel yazc seeneini iaretleyin ve leri dmesine tklayn. Bunun sonucunda ekrana gelen pencere zerindeki reticiler listesinden HP ve Yazclar listesinden de HP Laserjet 6P/6MP Postscript seeneini iaretleyin. ayet bu src bulunamazsa daha eski bir model semelisiniz. Kurulumu tamamlamak
iin ilerleyin. Bu yazcy standart olarak atamayn ve deneme sayfas yazdrmayn.
UYGULAMA
73
ATLYE
cretsiz PDF
GSview konfigrasyonu
Ghostscripti kurmu olmanza ramen, bazen Gsview program, gerekli dosyalarn yerini bulamayabilir. Gsviewin alabilmesi iin sz konusu dosyalarn yerinin manuel olarak girilmesi gereklidir. GhostScript DLL ve yaz tipi dosyalarnn yerini belirtmek iin Options/Advanced Configure komutunu
altrn ve ekrana gelen penceredeki kutulara dosyalarn bulunduklar adresleri girin. Ayrca Associate .ps files with GSview ve Associate .pdf files with GSview seeneklerini iaretleyerek sz konusu dosyalarn GSview program kullanlarak
grntlenmelerini salayabilirsiniz. Buradaki dosya ilikilendirme ve balat mensne eklenme ilemleri kurulum
program tarafndan otomatik olarak gerekletirilir ancak
drt seeneinde geri alma fonksiyonu mevcut deildir.
Word dokman hazrlamak
lk olarak PDF dosyas olarak kullanmak istediiniz belgeyi

Word altnda altrn. Sz konusu PDF dnm ileminin
ilk adm olarak biraz nce yklediiniz PostScritp yazcs yardmyla sabit disk zerinde .ps uzantl bir dosya ierisine
yazmalsnz. Bunun iin Dosya/Yazdr komutunu altrn ve
ekrana gelen pencere zerindeki Yazc listesinden PostScript
yazcsn sein ve Dosyaya Yazdr seeneini iaretleyin. Tamam dmesine tklandnda ekrana gelen pencere zerinden dosyann oluturulaca yeri ve dosya ismini girmelisiniz.
Oluturulacak dosyann .ps uzantsna sahip olmas iin
dosya ismini test.ps rneindeki gibi trnak iaretleri arasnda yazmalsnz.
GSview ile PDF dnm
ayet dosyay .ps uzantl olarak kaydedemediiniz daha

sonra gezgin yardmyla .prn olan dosya uzantsn .ps
olarak deitirebilirsiniz. Sz konusu dosyann GSview program penceresinde almas iin zerine iki kere tklayn ve File/Open komutunu altrn. Bu dosyay PDF biiminde kaydetmek iin File/Convert komutunu altrn ve ekrana gelen
penceredeki Device listesinden pdfwrite seeneini iaretleyin ve dosyann ok yer kaplamamas iin znrlk olarak
300 deerini sein. Eer dokman ierisindeki tm sayfalarn dntrlmesi gerekmiyorsa Pages listesinden de istediiniz sayfalar seebilirsiniz. Son olarak OK dmesine tklayn ve PDF dosyasnn oluturulaca ismi girin.
Acrobat Reader ve GSview
Artk oluturduunuz PDF dosyalarnz ister Acrobat Reader,

ister GSviewda grntleyebilirsiniz. Ancak oluturacanz
PDF dosyalarndan maksimum performans elde edebilmek
iin sayfa bykl, yaz tipi gibi ayarlar deitirerek PDF
belgesi iin en uygun deerleri elde etmeye almalsnz.
Dikkat! PDF dokmanlarndaki resimlerin kaliteleri kullanlan
yazcya baldr. ayet hazrladnz PDF belgelerinin kalitesinden memnun deilseniz daha gncel, renkli PostScript yazclarn deneyebilirsiniz. Kullanmak istediiniz yazcnn
gncel srclerini retici web sayfalarndan temin edebilirsiniz.
CHIP | ZEL
74
NDEKLER
74
Windows:
Daha kullanl ve salam
80
MS Office:
Word, Excel, Powerpoint, Access
86
nternet:
Browser ayarlar ve Outlook
89
Uygulamalar:
Norton, Winamp, Iso Buster, Nero
Gizli Ayarlar ve az bilinen fonksiyonlar
Her Konuda pular

lk bakta imkansz gibi grlen ilemler tecrbeli bir kullanc tarafndan tek tklamayla
tamamlanabilir. Eer bilgisayardaki performansnz arttrmak istiyorsanz ileriki sayfalarda
CHIPin sizler iin bir araya getirdii 50 ipucunu gzden geirin.
WINDOWS
1 Windows 2000/XP
Sistem aralarna
hzl eriim
Eer sistem zerinde ok sk deiiklik
yapyorsanz, baz programlara, rnein
Bilgisayar Ynetimine, dier kullanclardan daha ok ihtiyacnz var demektir. Her seferinde uzun uzadya aramak
yerine, hazrlayacanz ara setini istediiniz zaman kullanabilirsiniz.
pucu: nemli sistem aralar iin ksayollar oluturun. Bu sistem aralarnn
tm Windows (normalde C:\WINDOWS) dizini ierisinde yer alan SYSTEM32 klasrnde bulunur. Buradaki
CHIP | ZEL
dosyalarn hangi aralar temsil ettiklerini aadaki kk listeden renebilirsiniz. stediiniz EXE dosyalarna ait ksayollar masastnde rahatlkla oluturabilirsiniz. Bu sayede sz konusu denetim aralarndan birine ulamak iin sadece ksayol zerine iki kere tklamanz
yeterli olacaktr.
1 Windows 98/ME/2000/XP
nbellek ayarlarnn
deitirilmesi
Microsoft, NT tabanl (ayn zamanda XP)
iletim sistemlerinde nbellek parametrelerini deitirdi. Bu sayede PCler Windows 98 ya da Me kurulu bilgisayarlardan
daha hzl alabiliyor. Ancak yaplabile-
cek kk bir ayarla sistemden daha fazla

performans almak hala elinizde.
pucu: Balat mens zerinden altra tklayn. A satrna regedit yazarak Kayt Defteri Dzenleyicisini balatn. HKEY_LOCAL_MACHINE\CurrentControlSet\Control\SessionManager\MemoryManagament
anahtarn
bulun ve anahtar zerine tkladnzda
ekrann sanda grlen DisablePagingExecutive zerine ift tkladktan sonra deeri 1 olarak deitirin.
Ayn ilemi LargeSystemCache deerinde de tekrarlayn. Bylelikle Windows byk bir nbellek dosyas oluturur ve bundan byle sistem ekirdeinin
paralarnn sabit disk zerine kaydedilmesi gerekmez ve perpormans art
salanr.
UZMAN PULARI DANIMAN UYGULAMA
75
ATLYE
Her Konuda pular
DOSYA SSTEM ARALARI
3 Windows XP
ok sayda dosyann
adlandrlmas
Windows XP altnda ok sayda dosyay
(rnein JPG dosyalar) hzl ve sral biimde adlandrmanz m gerekiyor?
NTERNETN YEN ADI: Service Pack 2 ile

IPv6ya tam destek geliyor.
rilmelerinin kurulumunun ardndan, a

ayarlar altnda Ipv6 desteini daha etkin
biimde ynetebilirsiniz.
TOPLU ADLANDIRMA: Windows XP ok

saydan dosyann ayn anda adlandrlmasna ve sralanmasna imkan tanyor.
pucu: Windows XP bunun iin ok kolay bir zellik sunuyor. nce adlandrlacak dosyalarn tmn sein. Ardndan farenin sa tuuyla ilk dosya zerine
tklayn. Alan alt menden Ad Deitiri sein ve rnein
Tatil_Resimlerim(1).jpg adn verin.
[Enter] tuuna basarak ilemi onayladnzda XP tm dosyalar tekrar adlandrr ve saylar parantez iaretleri ierisinde sralanr.
4 Windows XP
Yeni srmde
IPv6 destei
Windows XP altnda yeni nesil IP srm
6 destei de bulunur. Ancak bu hizmet
henz ISSler tarafndan tam olarak desteklenmedii iin, internet ortamnda
kullanlamaz. Dolaysyla, ancak kendi
yerel anz zerinde deneyebilirsiniz.
pucu: Balat/altr seeneini kullanarak A satrna
ipv6 install
yazn ve [Enter]a basn. Varolan yerel a

ayarlarnz bundan etkilenmeyecektir.
Komut satrnda ipv6 /? komutunu
kullanarak daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Ayrca Microsoft XP SP 2 ierisinde Ipv6
ile ilgili daha geni destek sunuluyor. XP
iin sunulan Service Pack 2 gncelleti-
5 Windows ME
Windows altnda
gerek DOS modu
Halen Windows 9x mimarisine sahip olsa da, Microsoftun DOStan yava yava
kurtulmak iin piyasaya srd bir ara
rn olarak nitelendirebileceimiz Windows MEde, artk gerek DOS moduna
ulamak mmkn olmuyor. Peki hem
Me kullanmaktan vazgeemiyor, hem de
DOS modunu geri mi istiyorsanz ne
olacak?
pucu: www.chip.com.tr/download adresi altndan ekebileceiniz mfddme13.zip adl yama dosyasn kullanabilirsiniz. Bu yama, alta [Shift] + [F8]
kullanarak gerek DOSa erimenize
olanak tanyacaktr. Ancak bu ilemin
tehlikeli olabileceini de nceden belirtelim. Bu yzden kurulum admlarn
dikkatli takip etmenizi neririz. Win-
comexp.msc
cmd.exe
regedit32.exe
taskmgr.exe
cleanmgr.exe
dxdiag.exe
compmgmt.msc
diskmgmt.msc
certmgr.msc
ciadv.msc
devmgmt.msc
dfrg.msc
eventvwr.msc
fsmgmt.msc
gpedit.msc
lusrmgr.msc
ntmsmgr.msc
perfmon.msc
secpol.msc
services.msc
Bileen Hizmetleri
Komut Satr
Kayt Defteri
Grev Yneticisi
Disk Temizleme
DirectX Tan Arac
Bilgisayar Ynetimi
Disk Ynetimi
Sertifikalar
Dizin Oluturma
Aygt Yneticisi
Disk Birletiricisi
Olay Grntleyicisi
Paylalan Klasrler
Grup lkesi
Kullanclar ve Gruplar
Depolama Birimi
Performans
Yerel Gvenlik lkesi
Hizmetler
dowsunuz "C:\WINDOWS" tan daha

farkl bir klasre kurulu ise, rneklerdeki bu blm kendi bilgisayarnza uygun olarak deitirin. lk olarak Balat/MS-DOS Komut stemi seenei ile
bir DOS penceresi an. Windows, sistem dosyalarna dorudan eriime izin
vermeyecei iin, ncelikle sabit disk
iinde geici bir klasr ap aadaki
dosyalar zerinde almak zere bu yeni klasre kopyalamanz gerekir.
"C:\WINDOWS\COMMAND.COM"
"C:\WINDOWS\COMMAND\EBD\IO.SYS"
"C:\WINDOWS\SYSTEM\REGENV32.EXE"
Bu dosyann zerindeki yazma koruma ve sistem dosyas zelliklerinin kaldrlmas iinse, yeni atnz klasrde
6-XP ANTISPY
Tek tklamayla temiz Windows XP

Windows sistemine elle mdahale etmeye cesaret edemeyenlerin derdine, XP
AntiSpy yazlm derman olabilir. Bu kk ara, Windows XPnin veri szdrmasn nlemek iin, yazda anlatlan ou
ipucunu otomatik olarak sizin yerinize
uyguluyor. Olduka hzl bir gelitirme
sreciyle program u anda 3. srmne
ulat ve Windows XPnin izinsiz veri trafiini snrlayan popler bir ara olmay
baard. Bunun yannda XP AntiSpyla iletim sisteminizi, Microsofta kayt ettirildii konusunda kandrabilirsiniz, an-
cak elbette ok tartlan rn etkinletirmesini (product activation) yine yapmak zorundasnz. Dier zelliklerde ise
biraz dikkatli olmakta fayda var. XP AntiSpy ile Remote Desktop (Administration) desteini iptal edenler, acil durumlarda en azndan nereden tekrar etkinletirildiini bilmeliler. Geri yazlm
ayarlar tekrar geri alabiliyor, ancak bu
srada tm deiiklikler yine Microsoftun nceden belirledii deerlere getiriliyor. XP AntiSpy Chip zel CDsinde
(eCHIP-Code Antispy) bulabilirsiniz.
CHIP | ZEL
76
iken ATTRIB -R -H -S *.* komutunu

kullann. Daha sonra mfddme13.zip
dosyasn da bu klasre ap, WINMEDOS.COM programn altrn. lemin sona ermesinin ardndan, zerine
yama uygulanm dosyalar aada belirtilen klasrlere geri kopyalayn. Tabii
ki bu ilemden nce her ihtimale kar
orijinal dosyalarn bir yedeini almay
da unutmayn. IO.SYS dosyasn C:\ye,
COMMAND.COMu ise hem C:\WINDOWS\ hem de C:\ altna, REGENV32.EXEyi
ise
C:\WINDOWS\SYSTEM altna kopyalayn. Son
olarak da C:\CONFIG.SYS dosyas iine
DEVICE=C:\WINDOWS\IFSHLP.
SYS satrn ve C:\AUTOEXEC.BAT
dosyas
iine
de
C:\WINDOWS\WIN.COM satrn ekleyin.
Tm yapmanz gereken bu kadar; bilgisayar bir sonraki anzda DOS kullanma hazr hale gelecektir.
7 Windows 2000/XP
Komut satr ile
etkili alma
Hzl bilgisayar kullanclar Windows
2000 altnda da komut satrn sk sk
kullanrlar. Ancak bu kullanclarn bir
ksm uzun dizin isimleri nedeniyle komut satrndan ekiniyorlar. Windowsun izin verdii uzun dosya ve dizin
isimleri ile komut satrn kullanarak almak gerekten de zahmetlidir.
pucu: Microsoft bunun iin bir zm
retmi. Eer komut satr CMD.EXE
komutu yardmyla altrlrken bir parametre kullanlrsa, dosya ve dizin isimleri arasnda denetim tular yardmyla
gezinmek mmkn olacaktr. Bunun
iin aadaki ilemleri yerine getirin:
(i)Balat(i) mensn an ve (i)altr(i) zerine tklayn. (i)A(i) kutusuna
aadaki komutu girin.
cmd.exe /f:on
Bundan sonra en azndan ilk harfini girdikten sonra [Ctrl]+[D] tu kombinasyonunu kullanarak dizin isimlerinin,
[Ctrl]+[F] tu kombinasyonunu kullanarak da dosya isimlerinin otomatik
olarak tamamlanmasn salayabilirsiniz. Windows bu esnada imlecin solundaki karakterleri sabit tutar ve bunlara
uyan konumlar salayan bir liste olu-
CHIP | ZEL
YENLKLER: Windows 2000 Komut Satr kullanclarn almalarn kolaylatracak ekilde kaydrma ubuu veya
otomatik tamamlama fonksiyonlar ile
donatlm.
turur. ayet bu karakterlere uyan isim

bulunamazsa bir uyar sesi duyulacaktr.
Denetim karakterlerinin tekrar girilmesi, yani tu kombinasyonlarnn tekrar
tekrar uygulanmas durumunda, Windows liste ierisindeki deerleri srasyla
arka arkaya ekrana getirecektir. Eer bu
esnada [Shift] tuuna baslrsa, liste sondan baa, yani harf srasnn tersi ynnde ekrana gelecektir. Eer komut satrnda deiiklik yapar ya da iki tamamlama
fonksiyonu arasnda karar verecek olursanz liste yeniden oluturulur. Dosya ismi tamamlayan tu kombinasyonu
[Ctrl]+[F] hem dosya hem dizin isimlerinde kullanlabilir. Ek bir bilgi: Eer imleci bir stun sola kaydracak ve daha
sonra dosya ismi tamamlama fonksiyonunu kullanacak olursanz, soldaki boluk gz ard edilecektir.
Eer isterseniz dosya tamamlama
fonksiyonunun devaml olarak aktif kalmasn salayabilirsiniz. Bunun iin denetim karakterlerine karlk gelen bu
deerleri Kayt Dzenleyicisine onaltlk dzende ekleyin: [Ctrl]+[D] iin "4"
ve [Ctrl]+[F] iin de "6".
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft
\Command Processor\CompletionChar
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft
\Command Processor\PathCompletionChar
8 Windows 2000
Kurulum srasnda
kilitlenme
Windows 2000 kullanmaya karar verdiniz. Ancak kurulum ilemi tam yolunda
giderken birden ekran kararyor, yanp
snen bir imle grnyor ve bilgisayar
kilitleniyor.
pucu: Bu sorun byk bir ihtimalle
Gelimi Yaplandrma ve G arabirimi
(ACPI) desteinden kaynaklanr.
ACPI elektrikten tasarruf etmek iin

kapanma ilemini adm adm dzenler.
Windows 2000 tarafndan desteklenen
bu donanmsal fonksiyonun tannmasnda kurulum esnasnda sorun oluabilir, bu da sonucunda yukarda anlatlan
kilitlenmelere neden olabilir. Sz konusu problemin zm yle: Windows
2000 kurulum programn balatn. Bilgisayarn ilk kez yeniden balatlmas
sonrasnda metin ekrannda, SCSI veya
RAID srclerinin elle yklenebilmesi
iin [F6] tuuna baslmas gerektiini
bildiren bir aklama grnecektir. Bunun yerine [F5] tuuna basn ve ekrana
gelen seenekler arasndan Standart
PCyi sein. Bu seim sonrasnda Windows 2000 kurulum program sonuna
kadar problemsiz olarak alacaktr. Tasarruf seenekleri buna ramen kullanlabilir.
9 Windows XP
Gizli eriimin
engellenmesi
Windows XP altnda bilgisayara eriim,
kullanc hesaplarna gre tanmlanan
izinlerle gerekletirilir. Bu hesaplar nceden belirlenen haklar ve izinlere uygun biimde bilgisayara eriim salar,
yani bu sayede kullancnn programlar
silip silemeyecei ya da parola deiiklii
yapp yapamayaca belirlenir.
pucu: Bilgisayarn baka bir kullanc
ile paylamak zorunda olan her kullanc, Kullanc Hesaplarn oturum ama
ekranndan tanr. Ancak ne yazk ki bu
pencerede tm hesaplar grnmez. Dier kullanc tanmlar sistem ynetiminin derinliklerinde gizlenir: Denetim
Masas / Ynetimsel Aralar / Bilgisayar
Ynetimi altndan sistem yneticilerinin
mevcut kullanclar ynetmesi iin gerekli aralara eriilebilir.
GiZL YARDIM: Support kullancs Windows tarafndan otomatik oluturulur.
77
ATLYE
Her Konuda pular
Bunun iin Bilgisayar Ynetimi zerinden Yerel Kullanclar ve Gruplara ve

ardndan Usersa tklayn. Burada kendi
oluturduunuz hesaplarn yan sra,
Windows XP tarafndan otomatik olarak
oluturulan
rnein
Support_388945a0 benzeri bir hesap grebilirsiniz. Bu hesap her ne kadar devre
d ve tehlikesiz grnse de sistem yneticisi tarafndan oluturulmam bir
kullanc hesab ho karlanmaz.
Bu hesap, firmalarn kullanclarna
online destek salamalar iin aktif hale
getirilebilir, ancak varsaylan parola kullanldnda hackerlara arka kap aar.
Bu hesab silerek bir ucu sisteminize
uzanan gvenlik an kapatabilirsiniz.
10 Windows XP
SVCHOST.EXE
dosyasn gzden geirin
nternet ortamndaki haber panolar,
Windows XP kullanclarndan gelen
yardm mesajlar ve uyarlarla dolup tayor. Bunun sebebi ise kk ve zararsz
bir dosya: SVCHOST.EXE.
pucu: [Ctrl]+[Alt]+[Del] tularna basarak Grev Yneticisini ekrana getirdiinizde ilk bakta hayrete kaplabilirsiniz. Listede hibir programn SVCHOST.EXE adndaki uygulama kadar
ok prosese sahip olmad grlr. rnein ekranda a hizmetleri ya da sistem
prosesleri olarak birok ilem grlr.
Bu durumda eer Active Ports
(www.ntutility.com/freeware.html) gibi bir programla iletiim portlarna gz
attysanz hakl paranoyalar ortaya kabilir.
SVCHOST.EXEnin webe k iin
kap olarak kullanld ve izlenildiinizi
dnebilirsiniz. Gerekte ise SVCHOST.EXE olduka zararszdr ve kesinlikle tek bana bir tehlike oluturamaz. nk bir DLL dosyas (DLL:
Dynamic Link Library; Ktphane biiminde bir program rutini) tarafndan
arlan hizmetler iin kullanlr.
SVCHOST.EXE dosyasnn hangi
prosesler iin kullanld grmek iin
sistem kaytlar altnda HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows
NT\CurrentVersion\SvcHost anahtar altna gz atabilirsiniz. Deiiklikleri yaptktan sonra artk
iiniz rahat olsun...
11 Windows XP
XP SP2de
uyarnn kaldrlmas
Eer Microsoftun web sitesinde yaynlanacak Windows XP Service Pack 2nin
son srmn bekleyemediyseniz ve internetin derinliklerinden edindiiniz XP
SP2yi sisteminize kurduysanz bir ok
eklentiye ramen ekrann sa altnda grlen "For testing purposes only. Build
2600.xpsp2.... " uyarsndan rahatsz olabilirsiniz. Srf bu uyar yznden
SP2den vazgemeyin, nk sistem kaytlarnda yaplacak kk bir deiiklik
ile bu uyardan kurtulabilirsiniz.
pucu: Balat / altr penceresi zerinden regedit komutu ile Kayt Defteri
Dzenleyicisini balatn. Ardndan pencerenin solundaki dizin yapsnda aadaki anahtarlar bulun:
12 Windows 98/Me/2000/XP
Kurumsal
Winodows gncellemeleri
Eer tek bilgisayara sahipseniz, iletim
sistemi gncellemelerini Balat mens
zerinden Windows Update zerine tklayarak sisteme otomatik olarak yklemek mantkl bir karar olur. Ancak ayn
ilemi irketinizdeki tm bilgisayarlar
iin tekrarlamak, hem internet balantsnn israf hem de vakit kaybndan baka bir ey deildir.
GNCELLEME PAKETLER: Microsoftun

sitesi zerinden gncellemeleri sabit
diskinize indirebilirsiniz.
WINDOWS SP2: Yeni gncelleme paketinin beta srm ekranda uyar mesajlarna neden oluyor.
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\SystemCertificates\CA\Certificates\FEE449EE0E3965A5246F000E87FDE2A065FD89D4]
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\SystemCertificat e s \ R O O T \ C e r t i f i c a tes\2BD63D28D7BCD0E251195AEB519243C13142EBC3]
Ardndan her ikisini de silin ve bilgisayarnz batan balatn. Test mesajnn
yok olduunu greceksiniz. Not: Tm
Kayt Defteri deiikliklerinden nce
nemli verilerinizi yedeklediinizden
emin olun. Bu ve dier tm ipularndaki deiiklikler her ne kadar denenmi
olsalar da yaplabilecek hatalar sisteminizin kmesine neden olabilir.
pucu: Bu durumda Microsoft kurumsal mterilerini ve sistem yneticilerini

de unutmam. Windows gncellemelerini her bilgisayar iin tek tek internetten indirmek yerine bir defa indirip
gncelleme dosyalarn bir CDye kaydederek ya da a zerinden paylaarak,
tm bilgisayarlara kurulmasn salayabilirsiniz. Bunun iin standart Windows
Update sitesi yerine aadaki adresi ziyaret etmeniz yeterli olacaktr:
http://v4.windowsupdate.
microsoft.com/en/default.asp?
corporate=true
Ayrca yine bu site zerinden donanmlarnzn gncel Windows srclerine de ulaabilirsiniz.
Not: Windows iletim sistemlerinin dier srmlerinde kullanlabilecek Corporate gncellemeler iinse http://corporate.windowsupdate.microsoft.com/en/default.asp adresini ziyaret
etmelisiniz.
CHIP | ZEL
80
13 Windows 98/Me/2000/XP
Sistem veritabann
grntleyin
Sisteminize yklenen tm Windows
programlar ayarlarn Registryde saklar, yani kayt dzenleyicisinde deiiklik
yaparlar. Eer bir programn yapt deiiklikleri grmek istiyorsanz, kayt
dzenleyicisiyle almak samanlkta ine aramaktan daha zordur. Ancak bu ilem iin e-CHIPte bulunan bir arac
kullanabilirsiniz.
pucu: Registry Monitor ismindeki bu
ara, Windows kayt dzenleyicisinde
yaplan deiiklikleri ve bu modifikasyona neden olan program gsteriyor.
NTREGMON.ZIP dosyasn sabit diskinize kopyalayn ve daha sonra bir klasr
ierisine an. Program altrmak iin
yapmanz gereken tek ey REGMON.EXE dosyasn altrmak. Bundan sonra Registry Monitor, kayt dzenleyicisine tm eriimleri standart
olarak kaydecektir. Bu, normal bir Windows oturumunda log defterinin hzl
bir ekilde dolmasna ve bylece Registry zerindeki denetimin yeniden
kaybedilmesine neden oluyor. Bu nedenle Edit/Filter/Highlight komutunu
kullanarak szgeler oluturarak programn alma alann daraltmalsnz.
Highlight altndan dikkat etmek istediiniz EXE dosyasn girin ve pencere altndaki tm kutulardaki iaretleri kaldrn. Sadece Log Writes seenei aktif olmal. Apply dmesine tklayn ve program altrn.
Daha sonra programla normal olarak
aln ve kapatn. Bunun sonucunda
Registry Monitor penceresinde programn yazma eriimlerini krmz iaretli
olarak grebilirsiniz. Eer anahtar bulduysanz ve dzenlemek istiyorsanz, bu
anahtar Registry Monitor penceresinde
sein ve [Ctrl]+[J] tu kombinasyonunu uygulayn. Bu, sizi direkt olarak Windows kayt dzenleyicisindeki doru konuma gtrecektir.
14 Windows 98/Me
Gvenilir
ifre koruma
Windows 98/Me sisteminin alnda
sorulan ifreyi gemenin ocuk oyunca-
CHIP | ZEL
olduunu herkes bilir: [Esc] tuuna

bir kere basmak yeterlidir. Ama Registry
dosyasnda yaplacak bir ka deiiklik
ve (i)Microsoft Family Aa Oturum Ama(i)y aktif hale getirmek sureti ile bilgisayarn alna daha etkili bir Windows ifresi koyabilirsiniz.
pucu: Bu ilem iin yeni bir kullanc
kaydetmeniz gerekir. Tabi bu yeni kullanc kaydetme gereksinimi, bilgisayar
sadece siz kullanyorsanz geerlidir.
Balat mensnden Ayarlar / Denetim Masasn sein. Alan pencereden
Kullanclar simgesinin zerine ift tklayn ve kan Kullanc Ekle sihirbaznn
admlarn izleyin. Bilgisayarnz yeniden balatn ve isminizle sisteme girin.
Denetim Masasn tekrar arn ve alan pencereden bu sefer A simgesinin
zerine ift tklayn. Karnza kan listede Microsoft Family Aa Oturum Ama
varsa Tamam ile pencereyi kapatabilirsiniz. Aksi takdirde 4. adma gein. Ekle
dmesine tklayn, stemciyi seip Ekleye tklayn. Alan pencerede retici
tarafnda Microsoftu sein, sa listede
beliren Microsoft Family Aa Oturum
Ama sein ve Tamam tklayn. Gsterilen admlar ykleme bitinceye kadar
izleyin. En sonunda A penceresinde bulunan Birincil A Oturumu listesinden
Microsoft Family Aa Oturum Amay
sein ve Tamam ile pencereyi kapatn.
Balat mensnden altr sein ve
alan pencereye regedit yazp Tamam tklayn. Kayt Dzenleyici penceresinde
HKEY_LOCAL_MACHINE\Network\Logon dizinine ulan.
Pencerenin sanda bulunan listenin
herhangi bir yerine sa tklayn ve alan
menden Yeni ve DWORD Deerini sein. Yeni oluan simgenin ismini MustBeValidated ile deitirin ve [Enter] tuuna basn. imdi yeni simgenin zerine
sa tula tklayn ve Deer ksmna 1
deerini girin. Kayt mensnden k
seerek pencereyi kapatn. Bilgisayar yeniden balatn. imdi [ESC] tuuna bastnzda bir hata iletisiyle karlaacaksnz.
15 Windows 98/Me
Dialarala
ekran koruma
Dijital fotoraf makinenizle fotoraf
ekmeyi seviyor ve bunlar bilgisayar-
SLAYT GSTERS: Windows XP dahili ekran koruyucusu zerinedn slayt gsterisi yaratmanza imkan tanyor.
nzda saklyor musunuz? Eer Resimlerim klasrnde son tatilde ektiiniz resimler duruyorsa, neden ekran koruyucu olarak bu resimlerin dia gsterisini
yapmayasnz?
pucu : Masastnde herhangi bir yere
sa tklayn ve alan menden zellikleri sein. Ekran Koruyucu penceresini
sein. Ekran Koruyucu listesini an ve
Resimlerimin Dia Gsterisini sein.
nizleme penceresinde resimlerinizin
nasl arka arkaya gsterildiini izleyebilirsiniz. Eer sonutan memnunsanz
pencereyi Tamam komutuyla kapatn.
Deilseniz, zellikler dmesine tklayn. Alan pencereden resimlerin gei
sresini deitirebilir, resimlerinizin bulunduu klasrn yerini belirleyebilir,
baka bir klasr seebilirsiniz. Arka arkaya iki kere Tamama tklayarak masastne dnebilirsiniz.
WORD
16 Word 97/2000/2002
Metinde en son
dzenlenen konum
Daha nceden hazrlam olduunuz bir
dokman Word altnda altracak
olursanz imle standart olarak metnin
en bana yerletirilecektir. Ancak uzun
sreler boyunca, arka arkaya byk dokmanlarla alyorsanz,Wordn bu
davran hounuza gitmeyebilir. nk
aslnda dokman aldnda imlecin
otomatik olarak metin zerinde en son
allan noktada bulunmas size kolaylk salayacaktr.
81
ATLYE
Her Konuda pular
dokmanlarda en son dzenlenen noktaya otomatik olarak atlayacaktr.
17 Word XP
Dahili szlk fonksiyonunun
kullanlmas
Y KONUMLANDIRILMI: Tm dokman
ablonlarnda kullanlan ksa bir otomatik balat makrosu imleci, dokmanlarn
almas ncesinde en son dzenlenen
pozisyona tayor.
pucu: Word, yazma esnasnda devaml

olarak zerinde en son allan noktaya dikkat eder. Sz konusu bu noktann konumu, kaydetme sonrasnda ve
dosyann yeniden almas esnasnda da
kaybedilmez. [Shift]+[F5] tu kombinasyonunu kullanarak metin ierisinde
deiiklik yaplan son nokta arasnda
gezinebilirsiniz. Bir dosyann almas
sonrasnda sz konusu tu kombinasyonunu kullanarak, en son deitirilen metin alanna rahatlkla gidebilirsiniz. Bu
fonksiyon rnein doktora almas gibi uzun metinlerde yaplan deiikliklerin tutulmas iin yeterli deildir. Bu nedenle kk bir Otomatik balat makrosu hazrlayarak fonksiyonun snrlarn geniletebilirsiniz. Makroyu hazrlamak iin ilk olarak Aralar/Makro/Makrolar komutunu altrn. Bunun sonucunda ekrana gelen Makrolar penceresi
zerindeki Makro Ad kutusuna AutoOpen yazn ve Makro Yeri alr listesinden de Tm etkin ablonlar ve belgeler
esini sein. Bylece hazrladnz
Otomatik balat makrosunun tm metinlerde, yani bakalar tarafndan oluturulan dosyalarda da kullanlabileceinden emin olabilirsiniz. Makroyu
oluturmak iin daha sonra Yarat dmesine tklayn ve bunun sonucunda ekrana gelen Microsoft Visual Basic Dzenleyicisi penceresine aadaki satrlk kodu girin:
evirilerinizde yer alan terimleri anlamak iin srekli olarak bir szle ihtiyacnz oluyor. Bu durumda Wordn
desteinden yararlanabilirsiniz.
pucu: Microsoft Word, 2002 (dier
adyla XP) srmnden bu yana, artk
szlk ve benzeri eviri uygulamalarna
ihtiya duymadan basit evirilerin yaplmas iin de kullanlabiliyor.
Grnm mens zerinden Grev
Blmesi zerine tklayarak pencerenin
sandaki blmenin almasn salayn.
Bu alann sa stnde yer alan kk siyah gen simgesine ve alan alt menden evir seeneine tklayn. evrilecek
blm alannda Metini sein ve hemen
yanndaki kutucua aradnz kelimeyi
yazn. Szlk alannda yer alan kaytlar
arasndan rnein Almanca (Almanya)
ngilizce (A.B.D.) szl sein. Git tuuna tkladnzda Word, eer bu fonksiyon sistemine nceden kurulmadysa
Windows, Office 2002 kurulum CDsini
srcye yerletirmenizi ister ve ilgili
pencere zerinde Tamama tkladnzda gerekli dosyalar bilgisayarnza kopyalanr. Ardndan Word aradnz kelimenin karln Sonular kutucuunda
grntler.
Ayrca aradnz kelimeyi metin alanna el ile yazmak istemiyorsanz Geerli
seim fonksiyonundan da yararlanabilirsiniz. Bu durumda Word, metin ierisinde seilen alann karln gsterir. Eer
tek kelime yerine ayn anda birka keli-
Sub AutoOpen
18 Word 97/2000/2002
Metin belgelerini
dntrn
Sonu txt ile biten bir metin belgesini
Word ile atnz zaman veya gibi karakterler doru grnmeyebilir.
Bunun sebebi, uzants txt olan iki cins
metin belgesi olmasdr. Bunlardan bir
tanesi MS-DOS iin, dieri Windows
iin tasarlanmtr.
pucu: Bu yntemi kullanarak doru
PENCERE: Bir metin dosyasn Wordde

amann iki yolu vardr: Sadece Metin
ya da MS-DOS biimi
metin dntrme yapabilirsiniz. Aralar mensnden Seenekleri sein. Alan pencereden Genel sekmesine tklayn. Alta dnmleri onayla seeneinin yanndaki kutucuu tklayarak iaretleyin. Ayarlar penceresini Tamama
tklayarak kapatn. Dosya / A komutunu
sein ve sonu txt ile biten bir metin
dosyasn an. Dosya Dntr penceresinden Sadece metin seeneine tklayn.
Bylece Word bu belgenin Windows iin
hazrlanm bir metin dosyas olduunu
dnecektir. Tamam tklayn. Eer
belge ekranda sorunlu gzkyorsa belgeyi kaydetmeden kapatn. Tekrar atnzda bu sefer MS-DOS metnini sein.
Tamama tkladnzda metin sorunsuz
bir ekilde ekrana gelir.
19 Word 97/2000/2002
Biimi
devretme
Application.GoBack
End Sub
Son olarak Dosya/Kapat ve Microsoft

Word Uygulamasna Geri Dn komutunu altrn. mle, bundan byle tm
meyi seerek Git tuuna tklarsanz sonu

alannda neri yok yant grlr. Bu durumda kelimeleri karlklarn tek tek
aramal ve karlan sonulardan metnin
tam anlam anlalmaya almaldr.
XP SZL: Word XP srm imdilik

sadece Almanca, ngilizce ve Franszca
szlklere sahip.
Her paragraf ayr ayr biimlemek ok

zahmetli bir itir. zellikle btn parag-
CHIP | ZEL
82
raflarn biimlerinin ayn olmas gerektii bu i insan canndan bezdirir. ansnza, paragraf biim ayarlarn zel bir
komutla dier paragraflara da uygulamanz mmkn.
pucu: nce ilk paragrafn biimiyle uran. Biimi beendiiniz zaman paragraf sein. Sonra grev ubuunda bulunan Biim Boyacsna tklayn. Biim Boyacsnn simgesi bir fra eklinde olduundan, tannmas kolaydr. Fare imleci
bir fraya dnr. Bu fra imleci ile
biimi uygulamak istediiniz yeni paragraf seiniz. Dmeyi braktnz anda paragrafnz yeni biimine kavuacaktr. lem bitince imle tekrar eski konumuna dner. Eer bu ilemi birden
fazla paragrafa uygulamak istiyorsanz
ikinci admda anlatlan Biim Boyacsna iki kere tklayn. Bu sefer ilem bittiinde imle eski durumuna dnmez,
yeni paragraflar semenize olanak tanr.
iniz bittii zaman tekrar Biim Boyacsna tklarsanz imle eski haline dnecektir.
20 Word 97/2000/2002
Mevcut yaz tiplerinin
listelenmesi
Eer bilgisayarnza ok farkl yaz tipleri yklediyseniz kontrol kaybetmeniz
iten bile deil. sterseniz mevcut tm
yaz tiplerinin nizlemeyi salayacak bir
rnek metni yazdrabilirsiniz. Gerekli
VBA kodlarna (Visual Basic for Applications) e-CHIPden ulaabilirsiniz (eCHIP-Code:VBAFont). Bu blmde kodlar Word metni zerine nasl yaptracanz ve oluturulan fonksiyonun
simge ubuuna eklenmesini reneceksiniz.
pucu: VBA kaynak kodlarn farenin sol
tuuyla sein. Ardndan Dzen mens
YAZI TP SINAMASI: Yeni oluturulan

simge zerine tklayarak sistemdeki
tm yaz tiplerini grebilirsiniz.
CHIP | ZEL
zerinden Kopyalaya tklayarak kodlar

arabellee kopyalayn. Windows Gezginini kopyalayn ve Normal.dot adn
tayan Word ablonunu arayn. Ardndan Normal.dot dosyas zerine Windows Gezgini zerinden tklayarak veya
Word uygulamasn Dosya / A komutunu kullanarak an. [Alt] + [F11] tu
kombinasyonunu kullanarak VBA dzenleyici penceresine geebilirsiniz.
Dzen / Yaptr mens ile VBAFont.Doc dosyasndan kopyalanan VBA
kodlarn bo pencereye (Normal
ThisDocument (Code) yaptrn Grev ubuu zerinden Word belgesi penceresine geri dnn ve Word ana penceresi zerinde Aralar / Uyarla zerine
tklayn. Uyarla penceresinde Komutlar
sekmesine gein. Pencerenin solunda yer
alan Kategoriler listesinden Makrolar
kaydn sein. Sada yer alan Komutlar
listesinde ise yeni oluturulan Normal.Modul1.YazTipleri
makrosunu
aratn. Makroyu fare iaretisi ile tutun
ve simge ubuu zerinde istediiniz alana srkleyin. Yaratlan simge zerine
farenin sa tuuyla tklayarak grmn
deitirebilirsiniz. Office uygulamalarnda simge ubuundaki simgelerin deitirilmesiyle ilgili ipular yer alyor. Kapat
tuuna tklayarak ayar penceresini kapatn. Dosya / Kaydet mens zerinden
Normal.dot dosyasn kaydedin. Artk
yeni oluturulan simge zerine tklayarak bilgisayarnzda kaytl tm yaz tiplerinin bir listesini alabilirsiniz.
21 Word 97/2000
Bo belge amadan
balama
Word, program atnz anda size bo
bir belge sunar. Program bo bir sayfa
amadan da balatabilirsiniz. Bunun
iin ncelikle masastnzde bir ksayol
yaratmal ve ardndan Wordun al
parametresini deitirmelisiniz.
pucu: Balat mensne sa tklayn ve
alan menden Aratr sein. Ardndan C:\Program Files\Microsoft Office\Office dizinine ulan. Bu klasrde
bulunan winword.exe adl programn
zerini sa tklayn ve alan menden
Ksayol Oluturu sein. Bu ksayolu farenin sol dmesini basl tutarak masastne tayn ve orada farenin dmesini
brakn. Gezgini kapatn ve Ksayol
HIZLI BALANGI: Yeni oluturulacak ksayola eklenecek parametre WordUn

hzl balatlmasn salar.
Winword.exe esinin zerini sa tklayarak zellikler penceresini an. Alan

pencerede Ksayol sekmesine gein. Hedef balndaki kutuya tklayn. Yanp
snen metin imlecini kutudaki metnin
en sana yerletirin. Bir kez boluk tuuna basn ve ardndan /n yazn. Pencereyi Tamam tuu ile kapatn. Masastnde bulunan ksayolu ift tklayn.
Word artk bo bir belge amadan alacaktr.
22 Word 97/2000/2002
Belli sayfalara
atlamak
Uzun belgelerle alyorsanz, istediiniz sayfaya gemek iin ubuu kaydrmak zorunda deilsiniz, bunun yerine bir klavye kestirmesi ile istediiniz
sayfaya atlayabilirsiniz. Bunun iin sadece sayfa numarasn bilmeniz yeterli.
pucu: [Ctrl] tuunu basl tutarak [F]
tuuna basn. Bylece Bul ve Deitir
penceresi alr. Git sekmesine tklayarak
ilgili ksmn ekrana getirilmesini salayn. Sayfa numarasn girin balkl kutuya gitmek istediiniz sayfann numaras-
HIZLI GE: nceden belirlenen sayfalar arasnda hzl gei iin Atla komutu
kullanlabilir.
83
ATLYE
Her Konuda pular
n girin ve Sonrakine tklayn. Word sizi

istediiniz sayfaya ulatracaktr. Eer
sayfa numarasn yanl girdiyseniz 2.
adm tekrarlayarak aradnz sayfaya
ulaabilirsiniz. Sayfaya ulatnz zaman
Kapat ile pencereyi kapatabilirsiniz.
23 Word 97/2000/2002
Hecelemeyi
kapatn
Eer heceleme zellii aktif durumda ise
Word satr sonuna smayan kelimeleri
tire ile ayrr. Program bazen doru olmayan hecelemeler yapar. Byle durumlarla karlamamak iin hecelemeyi kapatabilirsiniz.
pucu: Tirelemenin yaplmasn istemediiniz bir paragraf ya da tm metni sein. Biim mensnden Paragraf sein.
Word 97de Satr ve Sayfa Sonu sekmesini, Word 2000de Satr ve Sayfa Deiimi,
Word 2002de ise Satr ve Sayfa Sonu
sekmesine gein. Heceleme Yok seeneini devre d brakn. Ardndan Tamama
tklayn ve pencereyi kapatn.
likleri yok sayacak. Yeniden amak istiyor musunuz? mesaj ekrana gelecektir.
Tamam dmesine tklandnda dokmann son srm alr.
25 Excel 97/2000/2002
Alta
nizleme gsterimi
Wordde bir belgeyi aarken, program
size belgenin ieriinin bir ksmn pencerede gsterir. Ayn zellik Excelde de
mevcuttur ama nizlemede gsterilecek
alma kitabnn eidini bildirmeniz
gerekir.
PAZARTES PAZARTES PAZARTES:
[CTRL] tuundan yardm alarak birden
fazla satrn ayn metinle doldurulmasn salayabilirsiniz
birine art arda tklamak ve her defasnda

ayn metni yazmak zahmetli bir i.
pucu: [CTRL] tuu aradnz yardmc. [CTRL] tuunu basl tutun ve birden
fazla hcreyi iaretleyin. Bu esnada hcrelerin yan yana olmas ya da aralarnda
bo olanlarn yer almas nemli deil.
aretli hcrelerde yer alacak metni girin. [CTRL] + [Enter] tu kombinasyonunu kullann. Girilen kelime, iaretli
tm satrlara kopyalanr.
EXCEL
24 Excel
Zarar grm dosyalar
kurtarmak
Eer bir dosya, balantl olduu program kullanlarak alamyorsa, bunu bir
de Word veya Excel Viewer ile test edebilirsiniz. Ancak bunun sonucunda sadece
o an iin hcrelerin ierisinde yer alan
deerler elde edilir.
pucu: Zarar gren dosyay aabildiyseniz, bunu SYLK biiminde kaydedebilir,
kapatabilir ve daha sonra tekrar aabilirsiniz. Buna alternatif olarak ayn zamanda bir LOG dosyas oluturan ve problemleri nesneleri tanmlayabilen Recovery makrosunu kullanlabilir. Sz konusu makroyu, Microsoft Recovery Kit
ile www.microsoft.com/office/ork/
2000/appndx/toolbox/htm adresinden
indirebilirsiniz. Eer bir Excel dokman
kaydedilmeden nce zarar grecek olursa, orijinal alma kitab yeniden oluturulabilir. Bunun iin Dosya/A komutunu altrn ve alan iletiim penceresi zerinden dokmann ismini sein.
Bunun sonucunda Dosyasmi.xls zaten
ak. Yeniden amak, yaptnz deiik-
NZLEME: nizleme resmini kaydet

Excel dosyalarnn kk grntlerinin
kaydedilmesini salar.
pucu: stediiniz bir alma kitabn

an. Dosya mensnden zellikleri sein. zet sekmesini tkayn. nizleme
resmini kaydet seeneinin yanna bir
iaret koyun. Tamam tuu ile pencereyi
kapatn ve alma kitabnz kapatn.
imdi alma kitabnz Dosya / A komutu ile tekrar an. A penceresinde
nizleme dmesine tklayn ve alma
kitabnz sein. Not: Eer alma kitabnzda birden fazla sayfa kullandysanz, n izlemede hep en son altnz
sayfann n izlemesi grntlenir.
26 Excel 97/2000/2002
Birden fazla hcreye
ayn anda yazmak
Birden fazla hcreyi ayn metinle doldurmak istiyorsunuz. Oysa satrlarn her
27 Excel 97/2000/2002
Hcredeki karakter
saysn bulmak
Hcrelerden herhangi birinin karakter
saysn bulmak istiyorsanz Excel bu grevi stlenen basit bir araca sahip. Excel
boluk saysn da karakterler saymnda
gz nnde tutar.
pucu: A1 hcresine Chip zel yazn.
Ekle mensnden leve tkladnzda
ilev yardmcs alr. lev Yaptr penceresinde lev Kategorisi listesinden Metin kaydn iaretleyin. Ardndan lev
ad listesinden Uzunluk kaydn iaretleyin. Tamama tklayarak yaplan ilemleri onaylayn.
Metin satrna A1 hcresini girin. Excel hemen sonrasnda formln sonucunu 9 (karakter) olarak sunacaktr.
Tamama tklayarak deeri hcreye aktarabilirsiniz. Forml sihirbazlarndan yararlanmak istemiyorsanz =UZUNLUK(A1) formln hcreye dorudan girebilirsiniz
CHIP | ZEL
84
28 Excel 97/2000/2002
Satrlar ve
stunlar deitirmek
Bir tablo yarattnz ve bir sre sonra bir
satrdaki bilgilerin stun halinde yazlmalar gerektiine karar verdiniz. Bunun
iin tm tabloyu batan izmek zorunda
deilsiniz. Excel satr ve stunlarn yer
deitirmelerine izin verir. Tek kstlama
ise yan yana bulunan hcreler iin geerlidir.
altndaki hcreleri 20, 150 , 75 ve 600 saylaryla doldurun. A1den A5e kadar
olan alan iaretleyin. Veri mensnden
Sz-Otomatik Sz komutlarn altrarak gerekli iletiim penceresinin almasn salayn.
Tutar kelimesinin yan banda beli-
FLTRELEME ZELL: Bu zellik sayesinde iaretliler iindeki 75 dndaki

tm saylar gizlenir ve tablo daha kolay
anlalr bir hal alr.
YER DETRME: Devrik komutu ile satrlar stunlarla, stunlar da satrlarla
yer deitirebilirsiniz.
pucu: ncelikle Satr-stun deiiklii

yapacanz hcreleri sein. Dzenmensnden Kopyalay sein. Az nce setiiniz hcreler, imdi yanp snen bir
ereve ile gsterilecektir. Tablonuzun
bo bir kesimine tklayn. Buraya kopyaladmz hcreleri yaptracaz. sterseniz baka bir tabloya da yaptrabilirsiniz. Bunun iin sayfann altnda bulunan Sayfa2 gibi sekmeleri tklayn. Yeni
tabloda kopyalanan hcreleri yaptrmak iin bo bir yeri tklayn. Dzen mensnden zel Yaptr sein. Alan
pencereden lemi tersine evir seeneinin nne bir iaret koyun ve Tamam
tklayn. Excel hcreleri satrlar ve stunlar yer deitirmi bir biimde yaptracaktr.
29 Excel 2000/2002
Yalnzca belirli
saylar grntlemek
lerindeki baz saylar saklayarak tablolar daha anlalabilir hale getirebilirsiniz. Yararlanabileceiniz iki farkl yntem bulunuyor.
pucu: A1 ve C1 hcrelerine Tutar
szcn girin. rneimiz iin hemen
CHIP | ZEL
ren liste okuna tklayarak (zel...)i sein. Sa stteki satra 75 saysn girin ve
Tamama tklayn. Excel iaretlenenler
iinde farkl deerleri barndran dier
satrlar saklar.
zel tanml hcre formatndan bu
kez farkl bir yol izleyin. C2den C5e
uzanan hcreleri yukardaki gibi sein.
Sa fare tuuyla iaretli alana ve Hcreleri Biimlendire tklayn. Tr satrna
[=75]Genel metnini girin ve Tamam ile
onay verin. 75 dndaki tm saylar gizlenir.
30 Excel 97/2000/2002
Haftann
gnlerini bulma
Doum gnnzn gelecek sene hangi
gne denk geldiini renmek istiyorsunuz, ama elinizde bir takvim yok. ansnz var ki elinizin altnda tm tarihlerin
gnlerini bulmanz salayacak Excel
var.
pucu: A1 hcresini tklayn ve doum
gnnz, rnein 10.11.2003 eklinde
girin. Bir yandaki B1 hcresini tklayn
ve forml metni olarak =METNEEVR(A1;"GGGG") yazn. [Enter] tuuna
basn. Excel B1 hcresinde o gnn hangi tarihe geldiini gsterecektir. Bu rnekte yant Pazartesi. Eer baka bir tarihin hangi gne denk geldiini ren-
mek istiyorsanz A1deki tarihi deitirmeniz yeterli olacaktr.
31 Excel 97/2000/2002
Yazm
denetimi
Excel tablolar genelde fazla metin iermez. Bu yzden yaplan bir imla hatas
ok daha gze batc gzkr. Bu yzden
alma defterlerinizin yazm denetiminden gemesi ok nemlidir.
pucu: Tm almanz yazm denetiminden geirmek istiyorsanz, herhangi
bir hcreyi tklayn. Sadece belli bir kesimin bu denetimden gemesini istiyorsanz bu blgeyi sein. Klavyenizden
[F7]ye basn. Bylece yazm denetimi
penceresi alacaktr. Yazm denetimine
almanzn herhangi bir yerinde baladysanz Denetime sayfann bandan devam edilsin mi? sorusuna Evet yantn
verin. Yazm denetiminin sonunda kan
ipucunu da Tamama tklayarak kapatn.
Excelin yazm denetimi, ayn
Worddeki gibi iler. Office paketini kurduunuz zaman tm Office programlar
ayn yazm denetimi veritabann kullanrlar. Bylece yazm denetimi Access ve
PowerPoint gibi programlarda da hizmetinize sunulmu olur.
32 Excel 97/2000/2002
Kesirleri
yazabilmek
Excel kullanrken yazdnz kesirler
otomatik olarak metine dntrlrler. rnein 15/12 yazdnz zaman Excel bunu otomatik olarak 15-Aralk olarak deitirecektir. Bunu engellemenin
yolu ise olduka basittir.
pucu: Kesri yazmadan nce bir stten
kesme iareti koyun ve bildiiniz ekilde
yazn. Ekranda -15/12- olarak gzkecektir. [Enter]a bastnz zaman hcrede yazdnz kesir normal haliyle grntlenecek ve tarihe dnmeyecektir.
POWERPOINT
33 Powerpoint 2000/XP
Sunu esnasnda
not almak
PowerPoint ile bir sunu esnasnda, sanal
iaretiler ile istediiniz bir slayda dikkat
85
ATLYE
Her Konuda pular
SUNUM NOTLARI: Kalem fonksiyonu sunumlar zerinde gsterimi ve not almay kolaylatrr.
ekebilir veya zerine daire izebilirsiniz. Bu sunu arac, sz konusu fonksiyonu kullanmanz salayan zel bir sanal
kaleme sahiptir. Sunu esnasnda farenin
sa dmesini kullanarak tklayn ve areti Seenekleri/Kalem komutunu altrn. Kalem ile iiniz bittiinde [Esc] tuuna basarak, normal moda geri dnebilirsiniz.
34 Powerpoint 2000/XP
Gizli slaytlar da
grntlemek
PowerPoint ile hazrladnz sunularda
grntlenmesini istemediiniz slaytlar
gizleyebilirsiniz. Ancak sunu esnasnda
bunlardan bir tanesini grntlemeniz
gerekebilir. Bunun iin farenin sa dmesini kullanarak tklayn ve nesne mensndeki Git/Slayt Gezgini komutunu
altrn. Gizli slaytlarn numaralar ekrana gelen listede parantez ierisinde grntlenir.
ACCESS
35 Access 97/2000/2002
Sorgu verilerini kullanc
tanml sralamak
Hazrladnz veritaban ierisinde arkadalarnz ve tandklarnzn doum
gnlerini saklyorsunuz. Bu tarihler
GG.AA.YYYY biiminde tutuluyorlar.
Ancak doum gnlerinin ierisinde sadece aylara ve gnlere gre dzenlendii
bir liste oluturmak istiyorsunuz.
pucu: Access 97 ve 2000de raporlar seim sorgularn temel alrlar. Bunun iin
her bir veri grubunu istediiniz sralama
biiminde grntleyecek bir sorgu ta-
sarlamalsnz. Verilerinizin Kisi ismindeki bir tablo ierisinde saklandndan hareket ediyor ve gerekli alanlar
iin sim, Soyisim ve Doum Tarihi
adlarn kullanyoruz.
Yeni bir sorgu oluturmak iin veritaban penceresindeki Sorgular kartn aktif hale getirin ve Yeni dmesine tklayn. Bunun sonucunda ekrana gelen iletiim penceresinden, Tasarm Grnmn sein ve Tamam dmesine tklayn. imdi Tabloyu Gster penceresi ekrana gelecektir. Buradan Kisi isimli
tabloyu sein ve Ekle dmesine tklayn.
Daha sonra Kapat dmesine tklayarak
Tabloyu Gster penceresini ortadan kaldrn. Yeni sorgunun st ksmnda, sorgunun temelini oluturacak olan tablo
ve alanlar grebilirsiniz. Bunun hemen
altnda ise verilerini gstereceiniz ve seim kriterlerini veya sralamay belirleyeceiniz alanlar, stunlar halinde ekrana gelir. Alt tarafa aktarmak istediiniz
alanlar olan sim,Soyisim ve Doum Gn zerine iki kere tklayn.
imdi seim ve sralama kriterlerini belirlemelisiniz. Alt tarafta bulunan Alan
satrndaki ilk bo stuna tklayn ve
Month([Doum Tarihi]) yazn.Bu ifade, Doum Tarihi tablo alannda kullanlacak olan Month() fonksiyonunun sonucunu verecektir. Bu fonksiyon
girilen tarihin ayn saysal deer olarak
geri dndrecektir. Bir sonraki bo stunun Alan satrna da Month([Doum
Tarihi]) yazn. Son iki stunu da Gster
satrna denk gelen kutucuklardaki iaretleri silmek iin zerlerine tklayarak
kapatn ve Srala satrndan Artan seeneklerini iaretleyin. imdi sorguyu
Doumgnlistesi ad altnda kaydedin. Biraz nce tanmladnz sorguyu,
arkadalarnza ve tandklarnza ait girdiiniz tm doum gnlerini en yakn
olandan en uzaa doru sralayacak bir
rapor hazrlamakta kullanabilirsiniz.
36 Access 97/2000/2002
Esnek alt raporlar
doru kullanmak
Access veritaban ierisinde kullandnz bir tablonun dierleri ile arasnda
1:n ilikisi mevcut. imdi bu tablodaki
verileri, ilikili olduu tablolardaki veri
gruplarn da kullanarak bir rapor hazrlamak istiyorsunuz.
pucu: Bu sorunun zm en iyi ekil-
HEPS BRARADA: Accessin tablo ilikilerini kullanarak, farkl tablolardaki bilgileri tek bir rapor zerinde rahatlkla
grntleyebilirsiniz.
de bir rnek yardmyla anlatlabilir. Bunun iin Kiiler, Mteriler ve Sipari isminde tablolara sahip bir veritaban oluturun. Bu tablolar, FK_Person
adndaki bir alana sahip olmalarna ramen Kiiler tablosundaki PK_Person
alan kullanlarak ilikilendirilmi olsunlar. Bu sayede Accessin Kiiler tablosundaki bilgileri istee bal olarak dier tablolardaki balant veri gruplar ile
birletirmesi salanabilir. Veritabanndaki tm kiileri, mteri ve sipari bilgileri ile beraber bir rapor ierisinde
yazdrmak istiyor olun. Bu isteinizi alt
rapor veya formlar yardmyla yerine getirebilirsiniz. lk olarak Kiiler tablosunu temel alan rprKiiler adnda bir rapor oluturun ve bunu tasarm grnmnde an. Raporun veri kayna olarak sadece PK_person alan kullanlmaldr. imdi Mteri ve Sipari
tablolar iin ayr ayr alt raporlar eklemelisiniz. Bunun iin Ara Kutusu ierisinde bulunan Alt Form/Alt Rapor( dmesine tklayn ve daha sonra ilk tablonun, rnein Sipariin, rapor zerinde
grnmesini istediiniz yere tklayn.
Bunun sonucunda Alt Rapor Sihirbaz
ekrana gelecektir. Henz kullanlabilir
bir raporunuz olmad iin ilk pencere
zerindeki Varolan Tablolar ve Sorgular kullan seeneini iaretlemelisiniz.
leri dmesine tklayarak ulaacanz
pencere zerinden Accessin alt rapor
iin kullanmasn istediiniz kayna
Tablolar/Sorgular alr listesinden semelisiniz. Burada rnek olarak Tablo:Sipari i semelisiniz. Bunun haricinde pencerenin alt tarafndaki listeyi
kullanarak rapor zerinde grnmesini
istediiniz alanlar semelisiniz. Bu esnada Sipari tablosu ile Kiiler tablo-
CHIP | ZEL
86
sunun balantsn salayan FK_Person alann da semeyi unutmamalsnz. Sihirbazn nc sayfasnda ise eklediiniz alt raporu rprKiiler ile ilikilendirmelisiniz. Bunun iin Kendim tanmlayacam seeneini iaretleyin ve
ekrana gelen Form/rapor alanlar ve Alt
form/alt rapor alanlar alr listelerinden PK_Person veya FK_Person
alanlarn sein. leri dmesine tklayarak ulaabileceiniz drdnc ve son
sayfada ise raporunuz iin bir isim girin
ve Son dmesine tklayn. Artk rprKiiler raporunda, biraz nce oluturduunuz alt raporu temsil eden yeni bir denetim eleman ekrana gelecektir. Farenin
sa dmesini kullanarak bu eleman
zerine tklayn ve nesne mensndeki
zellikler komutunu altrn. Bu nesnenin sahip olduu Byyebilir ve Klebilir zelliklerine Evet deerini atayn. Bu zellik, Accessin tm verileri grntleyebilmek iin alt raporun yksekliini otomatik olarak ayarlayabilmesine imkan tanr. liki dahilinde bulunan Sipari tablosundaki tm bilgiler
rapor zerinde bo alan kalmayacak ekilde grntleneceklerdir. Access altnda hazrladnz raporlara, yukarda anlatld ekilde farkl tablolardaki, rnein Mteri bilgileri grntlemek zere yeni alt raporlar ekleyebilirsiniz.
NTERNET
37 Internet explorer
Webde bilgilerinizi
yabanclardan koruyun
Internet Explorern bir fonksiyonu, kategorilere gre aramalarda daha hzl sonu elde edilmesini salar. Aralarmens altnda lgili balantlar gster seeneine tklandnda, nceden yaplan
aratrmalarla oluturulan ve benzer konulardaki internet sitelerinin listelendii, Alexa firmasnn internet arivi ekrana gelir.
pucu: Webde gezinmeyi kolaylatran
bu konforlu ara birtakm dezavantajlar
ierir: nternet arivinin gncel tutulmas ve srekli olarak gelitirilmesi iin
Alexa hizmeti tm web sayfalarn ve
bunlar ziyaret eden kullanclar analiz
eder.
Privacy Statements kurallarn bir anlamda yerinden oynatan Alexa , web sayfalarnda da belirtildii gibi aada sra-
CHIP | ZEL
Tm resimler
BMP olarak kaydediliyor
SPYONCU: Alexa salad yararlardan

ok sisteminizdeki nemli bilgilerin ispiyonlanmasna neden oluyor.
lanan bilgileri toplar:

Ziyaret edilen internet siteleri ile ilgili
bilgiler
Online tablolara girilen veriler
IP adresiniz ve gerek URLlere ulamak iin kullandnz anahtar kelimeler
nternetteki alveri alkanlklarnzn belirlenmesi iin gerekli analizler.
Standart Internet Explorer kullanclar
kiisel gizlilik kurallar erevesinde Alexann baz fonksiyonlarndan kurtulabilirler. Ancak Alexa browser eklentisini sisteminize kurduunuzda yklenen
yazlm, kullancya kiisel tanm numaras ieren bir kalc kullanc verisi gnderir ve online al veri yaptnz rnler hakknda bilgi toplar. Ne yazk ki tm
bu bilgiler ancak Internet Explorer zerindeki Yardm (Alexa penceresindeki
balantya tklayarak) mens zerinden renebiliyor.
nternet gezintilerinizde kiisel gizliliinizi tekrar geri kazanmak iin ise
Windowsun sistem kaytlar veritaban
zerinde gerekli deiiklikleri el ile yapmanz gerekiyor. Balat / altr penceresi zerinde regedit yazarak Kayt
Defteri Dzenleyicisini balatn.
Ekrana gelen dizin yaps zerinde srasyla
HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Internet
Explorer\Extensions\ anahtarna ulan.
Bu kayt altnda yer alan {c95fe0808f5d-11d2-a20b-00aa003c157a} anahtarn silin. Her ne kadar artk Internet
Explorer altndaki lgili balantlar
gster balants almayacak olsa da
internetteki farkl arama makinelerinden yararlanabilirsiniz.
Internet Explorer altnda bir web sayfasn gezerken hounuza giden resimlere
rastladnz ve sa tula zerlerine tklayarak kaydetmek istediinizde gerek resimlerinde farkl olarak tm resimlerin
adsz.bmp olarak kaydedilmek istendiini grdnz. Bu durum hem resim dosyalarnn daha fazla yer kaplamasna,
hem de gerek dosya adnn kaybolmasna neden olur. Sorunun nedeni ise genelde indirilen programlar klasrnde
yer alan hasarl veya tanmlanamayan
programlardr.
pucu: Sorunun giderilmesi iin Internet Explorer penceresini kapatn ve ardndan srasyla Temporary Internet Files ve Downloaded Program Files klasrnde yer alan dosyalar silin. Hatann
hangi dosyadan kaynakland tahmin
edemeyeceiniz iin tm geici dosyalar silmeniz nerilir. Tekrar Internet Explorer balatp resim dosyasn sabit diske kaydetmek istediiniz gerek dosya
ad ve uzantsyla kaydedildiini greceksiniz.
Not: Downloaded Program Files klasrnden silinen dosyalardan birine ihtiya duyduunuzda dosyalarn tekrar
indirilmesi gerektiini unutmayn.
Tm ekran modda
IE balk ubuundan kurtulmak
Eer Internet Explorer tam ekran kullanmay seviyor, ancak men ubuunun grntlenmesini istemiyorsanz,
yine registry zerinde kk deiiklikler yaparak bu isteinize ulaabilirsiniz.
Ancak, eski moda dnmek iin yine de
deitireceiniz anahtarn bir yedeini
almay unutmayn.
pucu: Bu ipucunu 4.00 srmnden
balamak zere tm Microsoft Internet
Explorer srmleri iin kullanabilirsiniz. Bunun iin nce regediti altrp,
HKEY_CURRENT_USER\S oftware\Microsoft\Internet Explorer\Toolbar
anahtarn bulun. Daha sonra bu anahtar iaretleyip, Kayt Dosyas Ver seenei ile IE-ESKI.REG adyla kaydederek
dzenleme ilemine balayabilirsiniz.
87
ATLYE
Her Konuda pular
nce tm ak IE browserlar kapatn.

Daha sonra bir Not Defteri ap, aadaki metni, saylarda hata yapmadan, dikkatli bir ekilde buraya yazn ve IEBAR.REG ad altnda kaydedin. imdi
oluturduunuz bu dosyaya ift tklayarak, verileri registry iine ekleyebilirsiniz. Internet Explorer bir daha balattnzda, tam ekran modda balk ubuunun yer almadn greceksiniz. Eer
bu moddan sklrsanz, daha nce yarattnz IE-ESKI.REG dosyasna ift
tklayarak eski ekle geri dnebilirsiniz.
REGEDIT4
[HKEY_CURRENT_USER\Software\ _
Microsoft\Internet Explorer\Toolbar]
"Theater"=hex:0c,00,00,00,4c, _
00,00,00,74,00,00,00,18,00,00,00,1b, _
00,00,00,5c,\
00,00,00,01,00,00,00,e0,00,00,00,a0,0f, _
00,00,05,00,00,00,22,00,00,00,26,00,\
00,00,02,00,00,00,21,00,00,00,a0,0f,00,
00,04,00,00,00,01,00,00,00,a0,0f,00,\
00,03,00,00,00,08,00,00,00,00,00,00,00
Adresleri birka
tula tamamlamak
Web sayfalarnn aranmas iin her seferinde arama motorlarna bavurmak gerekmez. Genellikle firmalarn internet
sayfalarn ziyaret edebilmek iin sz konusu firma isminin girilmesi yeterli olacaktr. Ancak bu esnada ilk olarak
"www" ve daha sonra da "com" ifadelerini elle yazmak gerekmesi skc bir durumdur.
pucu: Internet Explorer 5 srmnden
itibaren, girilen ifadeyi uygun bir adrese
evirme ilemini gerekli eklentileri yaparak sizin yerinize otomatik olarak yerine
getirebilir.
Internet Explorern adres ubuuna
ilk olarak istediiniz bir isim girin. rnein Altavista. Ancak [Enter] tuuna
basarak adresi onaylamadan nce [Ctrl]
tuuna basn ve bu tu basl durumdayken girdiiniz adresin tamamlanmas ve
balanlmas iin [Enter] tuuna basn.
Internet Explorer girdiiniz kelimenin
nne "http://" ve "www", arkasna da
".com" ifadelerini ekleyerek uygun bir
internet adresi oluturacaktr. Adres
oluturulduktan sonra da direkt olarak
adres aranacak ve web sayfas grntlenecektir.
HTML sayfalarn
DOC olarak kaydetmek
Word dokman olarak kaydedilmek istenen HTML sayfasnn sabit disk zerinde bulunmas gerekir. Eer bir sayfay
internetteyken Word dokman haline
dntrmek isterseniz, ilk olarak diskinize kaydetmelisiniz.
pucu: Bunun iin Internet Explorer
penceresindeki Dosya/Farkl Kaydet komutunu kullanabilirsiniz. Sabit disk
zerinde bulunan bir HTML dokmann Word altnda amak iin Dosya/A
komutunu kullanabilirsiniz. A penceresi zerindeki Dosya Tr kutusunda alacak dosya tipi olarak Word 2000de
Web Sayfalar ve Word 97 altnda da
HTML Belgeleri seeneklerini iaretlemelisiniz. Word, HTML dokmann atktan sonra Dosya/Farkl Kaydet komutunu kullanarak Word dokman olarak
kaydedebilirsiniz. Kaydetme penceresinde Dosya Tr olarak Word Belgesi
(*.doc) semeye dikkat etmelisiniz. Ancak bu yntem sadece dz HTML dokmanlarnda sorunsuz olarak alr. ayet HTML kodu ierisinde JavaScript
veya benzer programlama dilleri yardmyla biimlendirmeler gerekletirilmise, bunlar dnm esnasnda kaybolacaklardr.
Balk ubuunda
istenen isimler
Internet Explorer ile bir internet sayfasna balanmak istediinizde Internet
Explorer 5in balk ubuunda o an
gsterilen internet sayfasnn URLsinin
(Uniform Resource Locator) yannda
"Microsoft Internet Explorer" ifadesi
bulunur. Kayt Dzenleyicisinde yaplacak kk bir deiiklikle burada gsterilecek ifadeyi kendiniz belirleyebilirsiniz.
pucu: lk olarak Kayt Dzenleyicisini
Balat / altr / Regedit / Tamamkomutunu kullanarak altrn. Ekrana
gelen pencere zerindeki HKEY_CURRENT_USER \SOFTWARE\Microsoft \
Internet Explorer \Main anahtarn aktif
hale getirin. Burada "Window Title" giriini bulun. Balk ubuunda gsteri-
ZELLETRN: Kayt defterinde yaplacak deiiklik ile IE balk ubuunda istediiniz tanm yazdrabilirsiniz.
lecek ifadeyi belirlemek iin zerine iki

kere tklayn ve ekrana gelen Dize Dzenle penceresi zerindeki Deerkutusuna istediiniz deeri girin. ayet bu Window Title girdisi mevcut deilse, Dzen /
Yeni / Dize Deeri komutunu kullanarak
oluturabilirsiniz. Kiisel: Internet Explorer 6nn balk ubuundaki ifadeyi
Registry ierisinden istediiniz ekilde
deitirebilirsiniz.
Resim hrszln
zorlatrmak
nternette gezinirken hounuza giden
bir ok resmi browser zerinden basit
bir ekilde kendi sabit diskinize kaydedebilirsiniz. Bunun iin yapmanz gereken tek ey, resim zerine farenin sa
dmesini kullanarak tklamak ve ekrana gelen nesne mens zerindeki "Resmi farkl kaydet" komutunu altrmaktr. Ancak resimlerin ve grafiklerin serbest kullanm iin kopyalanabiliyor olmas bir ok web sayfas tasarmcsnn
houna gitmez. Ancak eer isterseniz bir
web sayfas sahibi olarak bu resim hrszln kk bir hile yardmyla biraz
olsun zorlatrabilirsiniz.
pucu: HTML kodu kullanarak resmin
byklnde bir tablo ve birinciyi glgeleyen ikinci bir tablo daha oluturmalsnz. kinci tabloya saydam ve sadece
bir piksel byklnde bir GIF dosyas
yerletirmelisiniz. Bu resmi, bykln "HEIGHT" ve "WIDTH" zelliklerini
kullanarak orijinal resimle eitlemelisiniz. Bu durumda web sayfasn ziyaret
edenler grlen resmi kaydetmek isterlerse nesne mensn kullanarak sadece
aslnda grnmeyen saydam GIF dosyasn kaydedebilirler. Bunun iin aadaki
HTML kaynak kodunu kullanabilirsiniz:
CHIP | ZEL
88
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>Resim Gizleme</TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<TABLE BORDER="0" CELLPADDING= ->
"0" CELLSPACING="0" ->
WIDTH="144" HEIGHT="56" ->
background="logochip.gif">
<TR>
<TD>
<TABLE BORDER="0" CELLPAD ->
DING="0" CELLSPACING="0" ->
WIDTH="144" HEIGHT= "56">
<TR>
<TD>
<IMG SRC="blank.gif" ->
WIDTH="144" HEIGHT= ->
"56" ALIGN="BOTTOM" ->
BODER="0">
</TD>
</TR>
</TABLE>
</TD>
</TR>
</TABLE>
GZL: Bu resmi nesne mensn kullanarak kaydetmek isteyenler sadece aslnda bo olan BLANK.GIF dosyasn kaydedebilirler.
resim ile ayn bykle sahip olacak ve

bo saydam bir resim olan BLANK.GIF
dosyasn grntleyecek.
OUTLOOK
45 Outlook 2000
Minimum balang ile
kaynak tasarrufu
</BODY>
</HTML>
Yukardaki HTML kodu, resminizi ikinci tablonun artalan olarak grntleyecektir. Bu nedenle kodu kendi resminize
ve boyutlarna uygun olarak yeniden dzenlemelisiniz. Yukarda bulunan tablo
Yeni e-postalar hakknda bilgilendirilmek iin Outlooku devaml olarak arka

planda alr durumda tutmak zorundasnz. Ancak Outlookun kaynaklar
konusunda pek de dikkatli olduu sylenemez. Yani Outlooku srf iletileri kontrol etsin diye alr durumda tutuyorsa-
nz, daha dk bir versiyonu da altrabilirsiniz. Bu, sadece bir not bileeni
altran bir program balants zerinden alr.
pucu: Windows masastndeki bo bir
alana, farenin sa dmesini kullanarak
tklayn ve ekrana gelen nesne mens
zerindeki Yeni/Ksayol komutunu altrn. Bunun sonucunda alan Ksayol
Olutur penceresindeki Komut Satrkutusuna Outlook program dosyas OUTLOOK.EXEnin konumunu girin veya
(i)Gzat(i) dmesine tklayarak arayn.
Microsoft Officein standart kurulumunda sz konusu dosyann konumu
"C:\Program Files\Microsoft Office\Office\Outlook.exe" eklindedir. Dosyann
konumunu girdikten sonra bir boluk
brakn ve "/c IPM.Sticky-Note" ifadesini ekleyin. Bunun sonucunda Komut
Satr aadaki gibi grnmelidir.
"C:\Program Files\Microsoft
Office\Office\Outlook.exe"
/c IPM.StickyNote"
Ksayol Olutur sihirbaznn bir sonraki

admna gemek iin leri dmesine
tklayn ve bunun sonucunda ekrana gelen pencere zerindeki kutuya ksayol
iin uygun bir isim girin. Ksayolu oluturmak iin Son dmesine tklayn. Daha sonra bu ksayol simgesine farenin
sa dmesini kullanarak tklayn ve
44-WEBDE GVENLK
XP Firewall: Kullansz ve inat

Microsoft, Windows XP ile birlikte internet kullanclarnn gvenlik risklerine
kar korunabilecei bir Firewall aracn
iletim sistemine entegre ediyor. Bu gvenlik arac bir dereceye kadar iyi de alyor: Firewall aktif hale getirildiinde internetten gelen birok sorgu engelleniyor. Hatta bir saldrgann bilgisayarn internet adresine (IP) yapaca basit taramalar, ilgili IP adresinin arkasnda aktif
bir PC bulunmadn gsterebiliyor. Temel ayarlar altnda nceden ak olan yedi port gizlenebiliyor. Bylelikle bu portlarn gvenlii salanyor ve saldrlar
karsnda nemli bir koruma salanyor.
Ancak yine de XPnin Firewallu kendi bana bir gvenlik riski oluturuyor: Uygulama gelen veri iletiimini engellese de
kullancnn bilgisayarndan gnderilen
veriler kontrol edilemiyor. Bu durumda
CHIP | ZEL
bir trojan ya da benzeri zararl programlar

kullancya herhangi bir uyar da bulunulmadan internet zerinden bir balant
kurabiliyor. Akas XP Firewall gerekte
gvenli olmayan sanal bir gvenlik duvar
oluturuyor.
Ek olarak, Microsoft programlarna web
zerinden eriilmek istendiinde de Firewall ayarlar devre d kalabiliyor: Tm
iletiim portlar kapal olmasna ramen
rnein Microsoft Messenger balatlabiliyor veya Media Player ierisinden online
radyolar dinlenebiliyor. Yukarda saylan
tm bu nedenlerden tr Windows XP
gvenlik duvarna gvenmemenizi ve ek
olarak firewall aralarndan yardm almanz neriyoruz. Bu durumda rnein Chip
zel CDsinde yer alan ZoneAlarm programn gvenilir bir biimde kurabilir ve sistem gvenliinizi salayabilirsiniz.
ANLAMSIZ: Windows Firewall hangi

programlarn veri gnderdiiyle hi ilgilenmiyor.
89
ATLYE
Her Konuda pular
DZELTLD: Kayt Dzenleyicisindeki

zarar grm bir girdi Outlook Expressin altrlmasna engel olabilir.
GZLENM: Yeni iletiler konusunda uyarlmak iin kaynaktan tasarruf eden bir
Outlook modlnn altrlmas yeterlidir.
zellikler komutunu altrn. Penceredeki Ksayol kart zerinde bulunan altr alr listesinden Simge Durumuna
Kltlm esini sein ve Tamam
dmesine tklayn. imdi ileti alndnda uyarlmak iin Outlook penceresinde Aralar/Seenekler komutunu altrn ve Elektronik Posta kart zerinde
bulunan Yeni eler Geldiinde bal
altndaki Bir uyar iletisi gster seeneini iaretleyin. imdi Outlooku kapatn
ve program ksayolunu kullanarak tekrar altrn. Programn minimum versiyonu yeni bir e-posta alndnda size
bildirecektir.
46 Outlook Express
Registrydeki
balang hatas
Windows 2000 altnda Outlook Express
ile alrken, programn almas esnasnda etkin kimliin, uygulamalardan
biri deitirilemedii iin yenilenemediine dair bir hata mesaj ile karlaabilirsiniz. Bu hatann nedeni Kayt Dzenleyicisindeki eksik bir girdidir.
pucu: Sz konusu hatay ortadan kaldrmak iin ilk olarak Balat / altr /
Regedit / Tamam komutunu kullanarak
Windows Kayt Dzenleyicisini an.
Daha
sonra
"HKEY_CURRENT_USER\Identities" anahtarn aktif hale getirin. Bu anahtarn altnda klasr eklinde her bir kullanc iin ayr
bir karakter dizisi, Account IDsi bulunur. Daha sonra pencerenin sanda, de-
eri ait olduu Account ID ile ayn olmas gereken "User ID" girdisini grene
alt klasrleri an. Eer bu girdinin deeri Account ID ile ayn deilse deiken
isimlerine iki kere tklayn ve deerleri
uygun ekilde dzeltin. Eer birden fazla
Account ID mevcutsa "User Name" altnda kendi oturum ama isminizin bulunduu hesap kimliini sein. Eer
"User ID" girdisi mevcut deilse Dzen/Yeni/Dize Deeri komutunu kullanarak yeni bir Dize Deeri oluturun ve
bunun ismini "User ID" olarak deitirin. Daha sonra bu yeni dize deeri zerine iki kere tklayarak deer olarak "Account ID" deerini kopyalayn. Bunun
iin Account ID zerine sa tula tklayn, nesne mensndeki Yeniden Adlandr( komutunu altrn ve [Ctrl]+[C]
tu kombinasyonunu kullanarak anahtar deerini panoya kopyalayn. Daha
sonra yeni deer zerine iki kere tklayn
ve ekrana gelen pencere zerindeki Deer Verisi kutusu aktif durumdayken
[Ctrl]+[V] tu kombinasyonunu kullanarak panodaki Account ID deerini
buraya kopyalayn.
47 Outlook 2000 XP
Kaybolan e-posta
adreslerini tekrar grntlemek
Outlook 2000in Kiiler klasrn, zel
ve i balantlar olarak alt klasrlere
ayrdnz. Ancak yeni bir ileti hazrlamak
istediinizde, sadece Kiiler klasr ierisindeki balantlar grntleniyor.
pucu: Outlookun, Kiiler ve alt klasrlerindeki balantlarn e-posta adres
defterinde grntleyip grntlemeyeceini ayr ayr belirleyebilirsiniz. Yeni
oluturulan klasrdeki kiiler yeni bir eposta hazrlamak istediinizde grntlenmeyecektir. ayet belirli bir klasrdeki kiiler, yeni bir e-posta gndermek is-
tediinizde alc olarak kullanlamyorlarsa, adres defteri tarafndan kullanlamyorlar demektir. Alt klasrlerdeki kiileri de adres defterinde grebilmek
iin, sz konusu klasrn zerine farenin sa dmesini kullanarak tklayn ve
nesne mensndeki zellikler komutunu altrn. Bunun sonucunda ekrana
gelen pencere zerinde bulunan Outlook
Adres Defteri kartn hale getirin ve Bu
klasr elektronik posta Adres Defteri olarak grntle seeneini iaretleyin.
Eer isterseniz bu seenekteki iareti kaldrarak, sz konusu klasrde kiilerin
adres defterinde kullanlmasn engelleyebilirsiniz.
KARMAIK: Kiiler alt klasrlerindeki

balantlarn kullanlmak zere adres
defterine eklenmesi gereklidir.
UYGULAMALAR
48 Norton Internet Security

Altaki mesajlar
kapatmak
Kullanm olduunuz reklam krclarna karlk tantm bannerlarndan hala
kurtulamadnz m? Eer bunlar devaml olarak ekrana gelip, almanz engelliyorlarsa, en ok kullanlan kiisel firewalllardan biri olan Norton Internet Securitynin p kutusu size bu konuda
yardmc olabilir.
pucu: Bunun iin ilk olarak Norton Internet Security penceresi zerindeki Ad
Blocking dmesine tklayn. Bunun sonucunda zerinde p kutusu simgesi
bulunan ayn isimli pencere ekrana gelecektir. Norton Internet Securitynin reklam blou birok Browser ile beraber alabiliyor. rnein Eer Internet Explorer kullanyorsanz yapmanz gereken
tek ey Windowsun srkle ve brak
zelliini kullanmak olacaktr. Yani grmek istemediiniz reklam fareyi kullanarak Internet Explorer penceresinden
Norton Internet Security penceresindeki
CHIP | ZEL
90
KONTROL ALTINDA: Reklam bloklar tarafndan otomatik olarak tannamayan

bannerlar manuel olarak Norton Internet Security p kutusuna tayabilirsiniz. Bylece, tm bannerlar engellenebilir.
p kutusuna tamanz ve daha sonra

Add dmesine tklamanz yeterli olacaktr. Eer Netscape Navigator kullanyorsanz farenin sa dmesini kullanarak almanz engelleyen reklam zerine tklayn ve ekrana gelen nesne mens zerindeki Ksayolu Kopyala komutunu altrn. Daha sonra Internet Security penceresine geri dnn ve Add dmesine tklayn. Bundan byle bu reklamlar sizi kesinlikle rahatsz edemeyecektir, tabii ki Norton Internet Security
aktif olduu srece.
49 Winamp
MP3ten audio CDye
dnm
Piyasadaki Mp3 alarlarn says her gn
artsa da, uygun fiyatlarna ramen Audio CDlerden vazgemek mmkn olmuyor. Bu nedenle Mp3 dinleyicileri,
sevdikleri paralar her ortamda dinleyebilmek iin bunlar ya bir Minidisc
zerine kaydediyor ya da Mp3 biimindeki dosyalar Audio CD biimine dntryorlar. Piyasada bir ok ticari yazlm bulunmasna ramen bu ilevi en
iyi yerine getirenlerden biri de eski dost
Winamp. WAV dosya yaps ile CD Audio dosya yaps arasnda farkllklar
mevcut.
pucu: Balk ve hata denetim bilgileri
farkl. Mp3 dosyalarn Audio CD iin
gerekli olan dosya biimine dntrmek iin "WaveOut Pug-in" yerine "Disk
Writer Pug-in" isimli eklentiyi kullann.
Kullanlan eklentiyi deitirmek ve gerekli ayarlar yapmak iin [Ctrl]+[P] tu
kombinasyonuna basn. Ekrana gelen
Preferences penceresi zerindeki PlugIns bal altnda bulunan Output kay-
CHIP | ZEL
CRETSZ: Winamp eklentilerini kullanarak Mp3 biimindeki dosyalar CD Playerda okunabilecek bir hale getirebilirsiniz.
dna tklayn. Sadaki pencereden Nullsoft Disk Writer plug-in seeneini sein.
Configure tuuna tklayarak Output Directory seenei altnda WAV dosyalarnn kaydedilecei klasr sein ve daha
sonra dntrme ilemini balatn.
Dikkat: Repeat fonksiyonunun kapal
olmas gerekir. Aksi takdirde, para devaml olarak batan alnr ve ayn dosyalar tekrar Audio dosyas haline dntrlrler. Bu dosyalar diskte ok fazla
yer (ortalama 60 Mbyte) kapladklar
iin sabit diskiniz ksa bir sre ierisinde
azna kadar dolabilir. Son olarak oluturduunuz bu dosyalar herhangi bir
CD kayt program kullanarak Audio
Track biiminde CDye basn.
50 Iso Buster 1.2

Sorunlu CDleri
okutun
CDler iziklere ve toza kar ok hassastrlar. CD yazarken de bazen sorunlarla
karlalabilir. Bu paylam yazlmnn
ve biraz da ansn yardmyla sorunlu
yazlm veya izilmi bir CDdeki dosyalar kurtarabilirsiniz.
pucu: www.isobuster.com adresinden
Iso-Buster 1.3 srmn indirin. Ykleme srasnda srasyla Next / Yes / Next ve
tekrar Nexte tklayn. Iso Buster size
hangi dosya trlerini desteklemesi gerektiini soracaktr. En iyisi hepsini iaretleyin. Tekrar leriyi tklayn ve bir
sonraki pencerede Create a desktop icon
seeneini iaretleyin. leri / Install / Finish dmelerini tklayarak yklemeyi
tamamlayn.
Iso Buster bir Sharewaredir, yani cretli deneme srmdr. Bu yzden altrldnda sizden bir ifre isteyecek-
tir. Program denemek iin Free functions.only seeneini seebilirsiniz. Kayt

olmay ok sonra da yapabilirsiniz. Options mensnden Languagei sein. Buradaki Trk bayran tklayn. Bylece
programn dili Trke olur. izikli ve
sorunlu CDyi srcnze yerletirin.
Gerekirse CD srcnz sein. Iso
Buster CDyi yapabildii en iyi ekilde
okumaya alacaktr. Bu ara CDde ne
varsa onu okur. Tamam kaydedilmemi
bir mzik parasnn tamam gzkse
bile Iso Buster tarafndan okunamaz.
Kurtarmak istediiniz tm dosyalar iaretleyin ve herhangi birinin zerini sa
tklayn. Alan menden RAW Dosyalar kurtar sein ve kurtarlacak dosyalarn yazlmasn istediiniz bir klasr sein. Ayrca: Bu durumda CDdeki dosyalar bitler halinde okunacaktr. Dolaysyla bu kurtarma ilemi ok uzun zaman gerektirebilir.
HIZLI KURTARMA: Iso Buster ile izik veya hasarl CDlerde bulunan dosyalar
kurtarabilirsiniz.
51 Nero burning Rom

CDlere
Overburn kayt
Nero Burning Rom, 5.5 srm altnda
700 MB veri kaydetmenize izin vermiyor. rnein Lite-On LTR-12101B modeli CD yazcnza 90 dakikalk CD yerletirdiinizde CD-Info mens altnda
80 dakika (700 MB) olarak grlyor.
Acaba CD yazcnzda bir hata m var?
pucu: CD kayt yazlmlarnn ve yazclarn birlikte almas gerekir. CloneCD ve Blindwrite, 3.8c srmnden itibaren CDR-Win, 5.0.13 srmnden
itibaren Nero Burning Rom ve 3.8 srmnden itibaren Win on CD yazlmlar
Overburn destei sunarlar. Ancak Easy
CD Creatorun gncel srmleri bile en
fazla 80 dakikalk CDleri destekler. Bu
fonksiyona sahip bir srcye sahipseniz aadaki ilemleri srasyla gerekletirerek fonksiyonu test edebilirsiniz.

Bilgisayar Ve Programlarla Ilgili Yüzlerce Ipucu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bilgisayar Ve Programlarla Ilgili Yüzlerce Ipucu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Z E L

Donanm Yazlm nternet

Profesyonel ve amatrler iin

Microsoft Update Kit

TRKE: Windows XP Service Pack 1a,

Gvenli srf, hzl balant, gizli

Word, Excel, Access ve Frontpage

Tamamen size zel bir Windows

Gerek hayatta hile

Windows in En Hzl 100 pucu: Ksa srede uygulanabilen performans ve

En yi Donanm pular: Donanm hatalarna zmler

Gizli Komutlar: Windowsun bilinmeyen dnyas

Yeni PCye Gei: PCnize yedeklerken dikkat etmeniz gerekenler

Her Konuda pular: Windows, Word, Excel, Access, Powerpoint ve dier

CHIP ZEL SAYILARINI KAIRMAYIN

Red Hat 9.0n

Hzl, Stabil ve Gvenli Windows

Windows iin En Hzl 100 ipucu

fis alanlar, i ortamlarn srekli olarak kendi ihtiyalarna gre

Sisteminizi zaman iinde ihtiyalarnza

her ipucunda ilgili ilemin uygulanmasnn ne kadar sreceini de yazyoruz.

DANIMAN UYGULAMA ATLYE

Windows XPnin nceki iletim sistemlerinden en nemli farkll ilk olarak

Sabit diskin otomatik olarak

BAHAR TEMZL: Disk Temizleme arac

kileyen ve mutlaka kapatlmas gereken

GRSEL EFEKTLER: Performans

yn ve zellikleri setikten sonra 9. adm tekrarlayn.

Sabit diskin otomatik olarak

diskinizin birletirilmesini salar.**

Ctrl+C tularna basn.**

Zamanlanm Grevler altnda bu

YIIN DOSYASI: Oluturacanz *.bat

Prefect dosyalarn silerek

Her eyden nce, bu ipucunun birincil

Bootvis ile sitem

EL LE ALGILAMA: Gereksiz seenekleri

satrn yazdktan sonra (trnak iaretleri

XP nceki Windows srmlerine gre

AILITA PERFORMANS ARTII: Bootvis

Windows performansn artran ince

DANIMAN UYGULAMA ATLYE

NCE AYARLAR: TweakXP Chip zel

Contiguous File allocation

Dizin Oluturma Hizmetinin

YAVALATAN HZMET: Dizin Oluturma

Gereksiz programlarn kayt

Bilgisayarnza denemek iin kurduunuz veya kullanm sresi dolduu iin

bilirsiniz. Listede, balatlmasna gerek

SSTEM KAYITLARI VERTABANI: Regedit

Hizmetleri kapatarak sistem

GEREKSZ HZMETLER: Windowsun standart olarak ak bulunan birok hizmeti

Windows 95, 98, ME, XP

Dosyaya ift tklayp bir editrde almasn salayn. Options blmnde

nelde aktr, ancak baz srmlerde

Outlook Express alnn

C:/Program Files/Messenger klasrne

Daha hzl Windows XP

Bilgisayarnzn balatlmasndan veya

Microsoft Windows XPnin yeni zelliklerinden biri de boot birletiricisidir. Bu

HIZLI AILI: Windows alnda balatlan programlar temizlemek performans

DANIMAN UYGULAMA ATLYE

Oyun Bilgisayar: Sistem

Donanmlarn devre d braklmas ve