Professional Documents
Culture Documents
DENETLEYCLER(PLC)
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
1. S7200 CPU
S7200 CPU, gl bir Mikro PLC oluturmak zere kompakt yapda bir mikroilemci, entegre g
kayna, giri ve k devreleri ierir (Resim 1-1). Programnz ykledikten sonra, S7200
uygulamanzdaki girileri izlemek ve klara kumanda etmek iin gereken lojik programn kapsam
olur.
Siemens, deiik uygulamalar iin farkl imkanlar ve kapasiteler sunan birka tip S7200
CPU modeli imal etmektedir. Tablo 11de CPUlarn baz zelliklerini karlatrmal olarak
grlmektedir.
Sayfa 2
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
letiim Seenekleri
Siemens, bilgisayarnz S7200e balamak iin iki ayr iletiim seenei sunmaktadr:
PC/PPI kablosu ile veya MPI ve PROFIBUS-DP iletiim alarnda da kullanlabilecek bir
Communication Processor (CP) kart ve MPI kablosu ile. PC/PPI programlama kablosu
bilgisayarnz S7200e balamak iin en yaygn olarak kullanlan ve en ekonomik
seenektir. Bu kablo, bir taraftan S7200 portuna, dier taraftan bilgisayarnzn seri (COM)
portuna balanr. PC/PPI kablosu, sadece programlama amal deil, S7200n dier
cihazlara (rnein modem) balants iin bir evirici olarak da kullanlabilir. MPI kablosunu
kullanmak iin, bilgisayarnza bir CP kart takmalsnz. Bu CP kart daha yksek iletiim
hzlarnda balant iin gereken donanm ierir ve yksek hzda ebeke balantsna olanak
tanr.
S7200 CPU Enerji Balantlar
lk admda S7200yu bir g kaynana (veya ebekeye) balayacaz. ekil 21de S7200
CPUnun DC ve AC modelleri iin enerji balantlar gsterilmitir. Herhangi bir elektrikli
cihaz sker veya yerine takarken enerji balantsnn kapal olduundan emin olun. Bu edenle
S7200 cihazn da sker veya yerine takarken gerekli emniyet koullarna uyun ve enerjinin
bal olmadndan emin olun.
Sayfa 3
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
1. RS232 konnektrn ( zerinde PCyazar) programlama cihaznn seri portuna
(rneimizde COM1e) balayn.
2. RS485 konnektrn (zerinde PPIyazar) S7-200n Port 0 veya Port 1inebalayn.
3. PC/PPI kablosu zerindeki DIP svilerin ekil 22de gsterildii gibi olduundan emin
olun.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
STEP 7-Micro/WIN letiim Ayarlarn Kontrol Etmek
rnek projemiz STEP 7-Micro/WIN ve PC/PPI kablo iin standart ayarlar kullanmaktadr.
Bu ayarlarn doruluunu kontrol etmek iin:
1. letiim diyalog kutusunda PC/PPI kablosu iin girilen adres ayarnn 0 olduunu
dorulayn.
2. ebeke parametresinin PC/PPI kablo (COM1)e ayarl olduunu dorulayn.
3. letiim hznn 9.6 kbpse ayarl olduunudorulayn.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
rnek Program Oluturma
Bu rnek kumanda programn oluturarak STEP 7-Micro/WINI kullanmann ne kadar kolay
olduunu gstereceiz. Bu program, devrede yer alan alt komut iermekte ve kendini
resetleyen ve kendi kendine balayan bir zaman rlesinden (ift zaman ayarl flar)
olumaktadr.
Bu rnekte, ladder (LAD) editrn kullanarak komutlar gireceksiniz. Aada programn
tamam hem LAD, hem de komut listesi (STL)de gsterilmitir. STL programndaki devre
notlar, her devrede kullanlan mant anlatmaktadr. Zamanlama diyagram programn
alma eklini gstermektedir.
Sayfa 6
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 7
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Devre 2yi Girmek: k altrmak
T33n zaman deeri 40a (40 arp 10 milisaniye, veya 0.4 saniye) eit veya byk olunca,
kontak S7200n Q0.0 kn altrmak zere enerji ak salar. Karlatrma komutunu
girmek iin:
1. Karlatrma simgesini ift tklayn, bylece bu alandaki tm komutlar listelenecektir. >=I
komutunu sein (Byk veya Eit Tamsay).
2. Sol fare tuunu basl tutarak karlatrma komutunu ikinci devreye tayn ve brakn.
3. Kontan zerindeki ??? alanna tklatn ve zaman rlesinin adresini girin: T33
4. Enter tuuna basnca zaman rlesi numaras girilmi olacak ve imle ikinci karlatrma
alanna gelecektir.
5. Zaman rlesi deeriyle karlatrlacak sabit deeri girin: 40
6. Enter tuuyla deeri onaylayn.
Q0.0 kn altracak komutu girmek iin:
1. Bit Logic simgesine tklatarak bu alandaki tm komutlarn grlmesini salayn ve k
bobinini sein.
2. Sol fare tuuna basl tutarak bobini ikinci devreye tayn ve brakn.
3. Bobinin zerindeki ??? alanna tklatn ve u adresi girin: Q0.0
4. Enter tuuyla deeri onaylayn.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
2. Sol fare butununa basl tutun ve k bobinini nc devreye tayp brakn.
3. Bobinin zerindeki ??? alanna ift tklatn ve u adresi girin: M0.0
4. Enter tuuyla girii onaylayn.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
2. PLC Kavramlar
Sayfa 10
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
S7200n temel ilevi fiziksel girileri incelemek ve kumanda mantnza uygun olarak
klar amak veya kapamaktr. Bu blm, program altrlrken kullanlan kavramlar,
eitli hafza tipleri ve hafzann nasl korunduuyla ilgili bilgi vermektedir.
S7200 Kumanda Programnz Nasl altryor?
S7200 srekli olarak kumanda programn tarar; verileri okur ve yazar.
S7200, Programnz Fiziksel Giri ve klarla likilendirir.
S7200n temel alma ekli olduka basittir:
S7200 girilerin sinyal seviyesini okur.
S7200deki program, kontrol lojiini deerlendirirken bu deerleri kullanr. Program
altka S7200, verileri (sonular) gnceller.
S7200 verileri (sonular) klara yazar.
zetle bir PLC u ekilde tanmlanabilir:
PLC: Bir software aracl ile programlanabilen, girilerin durumuna gre klarn kontrol
edilmesini salayan kompakt cihazlardr
ekil 21 bir elektriksel devre emasnn nasl S7200 ile ilikilendirildiini gstermektedir.
Bu rnekte, motoru altran anahtarn deeri dier girilerin durumuyla bir araya
getirilmitir. Bu durumlarn hesaplanmas sonucunda motoru altran aktatre bilgi
gnderilir.
S7200, lemleri bir Tarama Dngsnde Gerekletirir . S7200 bir dizi ilemi srekli
olarak yapar. Bu ilemlerin dngsel icrasna (iletilmesine) Tarama ad verilir. ekil 22de
grld gibi, S7200 grevlerinin tamamn veya ounu bir dng iinde gerekletirir:
Girilerin okunmas: S7200 fiziksel girilerin durumunu PII kt (Proses Giri mge
Kt) denilen alana kopyalar.
Programdaki kumanda mantnn altrlmas: S7200 programdaki komutlar altrr ve
sonular deiik hafza alanlarna yazar. Bu sonular fiziksel klarla ilgiliyse PIQ kt
(Proses k mge Kt) denilen alana yazlr letiim taleplerinin yerine getirilmesi: Bir
PC veya operatr paneli ile iletiim gibi grevler yerine getirilir. Kendi kendinin kontrol
Sayfa 11
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
edilmesi: S7200, iletim sisteminin, program hafzasnn ve genileme modllerinin salam
olup olmadn kontrol eder.
klarn yazlmas: PIQda saklanan sonular fiziksel klara aktarlr.
Taramann icras S7200n STOP veya RUN konumunda olmasna baldr. RUN
konumunda programnz altrlr; STOP konumunda altrlmaz.
Girilerin Okunmas:
Dijital giriler: Her tarama, dijital girilerin anlk durumlarnn okunmas ve PII (Process
Input Image: Proses Giri mge Kt) alanna yazlmasyla balar.
Analog giriler: Analog giri filtreleme seilmediyse, S7200 analog girileri normal
taramann bir paras olarak gncellemez. Analog filtreleme seenei daha dengeli bir sinyal
salamak iin kullanlabilir. Analog filtreyi her analog giri kanal iin ayr ayr devreye
sokabilirsiniz. Analog filtreleme devreye sokulduunda S7200 analog girii her taramada bir
kez okur, filtreleme ilemini yapar ve filtre edilmi deeri dahili olarak saklar. Program o
analog girie her erimek istediinde en son filtrelenmi deer salanr. Analog filtreleme
devreye sokulmadysa, fiziksel modlden okunan deer, program o analog girie eritii
zaman gncellenir. Bir baka deyile, bu durumda analog giriler gerek zaman (real time)
olarak deerlendirilir(ekil 2.2).
Programn altrlmas:
Taramann icras srasnda, S7200 programnz ilk satrdan balayp son satra kadar
ileyerek altrr. Immediate I/O (Annda giri/k) komutlar, program icras bitmeden
de giri ve klara eriim salar.
Bir baka deyile bu komutlar PII ve PIQyu kullanmadan direkt olarak fiziksel alanlara eriir.
Eer programnzda interruptlar kullanyorsanz, interrupt olgularyla ilikilendirilmi
interrupt altprogramlar, programnzn bir paras olarak saklanr. Interrupt altprogramlar
normal taramann bir paras olarak deil, ilgili olduu interrupt olgusu gerekletiinde icra
edilirler. Bu icra, taramann herhangi bir noktasnda ve normal tarama kesilerek o anda
Sayfa 12
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
gerekletirilir (Interrupt=Yarda Kesme). Bu nedenle, interrupt olgular, ok sratli gelimesi
ve/veya ksa srmesi beklenen durumlarn izlenmesi ve kontrol edilmesi iin kullanlr.
letiim Taleplerinin Yerine Getirilmesi:
Tarama sresinin bir evresinde, iletiim portu veya akll giri/k modllerinden gelen
mesajlar deerlendirilir.
Kendi Kendinin Kontrol Edilmesi (Selftest Diagnostics):
Tarama sresinin bu evresinde, herhangi bir hataya kar CPU, hafza alanlar ve genileme
modllerinin durumu deerlendirilir.
klarn Yazlmas:
Her taramann sonunda, PIQda toplanm olan sonular, fiziksel klara aktarlr (Analog
klarn
deeri, taramadan bamsz olarak icra edildikleri anda fiziksel analog klara aktarlr).
S7200 Veri Alanlarna Eriim:
S7200 bilgiyi mstakil bir adrese sahip deiik veri alanlarnda saklar. Erimek istediiniz
hafza adresini kesin olarak ifade edebilirsiniz. Bu ekilde programnz bilgiye direkt olarak
ulaabilir. Tablo 21de deiik veri boyutlaryla eriilebilecek say deerleri gsterilmektedir.
Bir hafza alanndaki belli bir bite eriim iin adres tarif edilir. Bu adres, bayt ve bit
adresleriyle hafza alan belirtecinden oluur. ekil 2.3, bir bite eriim rneini gstermektedir
(buna bayt.bit adreslenmesi de denmektedir). Bu rnekte, hafza alan (I=Input) ve bayt
adresini (3=bayt 3) takiben nokta konmakta ve ardndan bit adresi (4=bit 4) gelmektedir.
ekil 2.3:
Bayt.Bit Adreslemesi
Bayt adres formatn kullanarak pek ok hafza alanna (V, I, Q, M, S, L ve SM) bayt, word
veya double word olarak eriebilirsiniz. Bu amala hafza alan belirteci, veri alan bykl
ve bayt, word veya double wordn balang adresi belirtilir (ekil 2.4). Dier hafza
alanlarna (Yani T, C, HC ve akmlatrler) ise alan belirteci ve cihaz numaras ile eriilir.
Sayfa 13
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Hafza Alanlarndaki Veriye Eriim
Giri Kt (PII): I
S7200, her taramann banda fiziksel girii okur ve bu deerleri PII olarak tanmlanan
hafza alanna yazar(ekil 2.4). Giri ktne bit, bayt, word veya double word olarak
eriebilirsiniz:
Bit: I[bayt addresi].[bit adresi] I0.1
Bayt, Word veya Double Word: I[boyut][balang bayt adresi] IB4
ekil 2.4: Ayn adrese Bayt, Word ve Double Word Eriimin Kyaslanmas
k Kt (PIQ): Q
Her taramann sonunda k ktnde bulunan deerler fiziksel k noktalarna kopyalanr.
k ktne bit, bayt, word veya double word olarak eriebilirsiniz:
Bit: Q[bayt addresi].[bit adresi] Q1.1
Bayt, Word veya Double Word: Q[boyut][balang bayt adresi] QB5
Deiken Hafza Alan (Variable Memory Area): V
V hafza alann kumanda program ak srasnda oluan ara sonular saklamak iin
kullanabilirsiniz. V hafza alan ayrca prosesiniz iin gereken dier deikenleri, sabitleri
yazmak iin de kullanlr. k ktne bit, bayt, word veya double word olarak
eriebilirsiniz:
Bit: V[bayt addresi].[bit adresi] V10.2
Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][balang bayt adresi] VW100
Bit Hafza Alan: M
Bit hafza alann (M hafza) bir ilemin ara sonucu olarak, tpk bir yardmc rle gibi
kullanabilirsiniz. M hafza alanna ktne bit, bayt, word veya double word olarak
eriebilirsiniz:
Bit: M[bayt addresi].[bit adresi] M26.7
Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][balang bayt adresi] MD20
Zaman Rlesi Hafza Alan: T
Sayfa 14
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
S7200, 1 msn, 10 msn veya 100 msnnin katlar olarak ayarlanabilecek zaman rleleri salar.
Bir zaman rlesinin iki deikeni bulunur:
Anlk deer: Bu 16 bitlik iaretli tamsay, zaman rlesi tarafndan saylm olan sreyi
gsterir.
Zaman rlesi biti: Bu bit, anlk deerle ayar deerinin karlatrma ilemi sonucunda 1
veya 0 olur.
Ayar deeri, zaman rlesi komutunun bir paras olarak girilir. Her iki deikene de zaman
rlesinin adresi girilerek ulalr (T + zaman rlesi numaras). Zaman rlesi bitine mi, anlk
deere mi eriilecei kullanlan komuta baldr: Bit operandlar ieren komutlar, zaman
rlesi bitine eriim salarken, word operand ieren komutlar anlk deere eriim salar. ekil
2.5de grld gibi, Normalde Ak Kontak komutu zaman rlesi bitine eriirken Move
Word komutu zaman rlesi anlk deerini kullanr.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Format:
HC1
Akmlatrler: AC
Akmlatrler, okuma ve yazma yaplabilecek hafza benzeri alanlardr. rnein, bir
altprograma parametre atamak iin eitli deikenleri akmlatrler iine yazar ve
altprogramda bu deerleri kullanabilirsiniz. S7200de drt adet 32 bit akmlatr bulunur
(AC0, AC1, AC2 ve AC3). Akmlatr ieriine bayt, word veya double word olarak
riebilirsiniz. Akmlatrde kullanacanz verinin boyutu kullandnz komutla ilikilidir.
ekil 17de grlecei gibi, bayt veya word eriimi halinde akmlatrn En Dk Anlaml
Bayt (LSB=Least Significant Byte) veya 2 bayt kullanlr. Akmlatre double word olarak
eritiiniz zaman tm 32 bitini de kullanm olursunuz.
zel Hafza (Special Memory): SM
SM bitleri CPUnun iletim sistemi ve dahili baz zellikleriyle programnz arasnda bir
iletiim imkan salar. Bu bitleri kullanarak S7200 CPUnun baz zel ilevlerinden
yararlanabilirsiniz. rnein: Hazr flar, PLC ilk aldnda 1 olan bit, srekli 1 olan bit
(SM bitleri hakknda detayl bilgi iin, bkz Ek D). SM hafza alanna bit, bayt, word veya
double word olarak eriebilirsiniz:
Bit: SM[bayte adresi].[bit adresi] SM0.1
Bayt, Word veya Double Word: SM[boyut][balang bayt adresi] SMB86
Lokal Hafza Alan: L
S7200, 64 baytlk lokal hafza sunar ki bunlardan 60 baytlk ksm yazboz alan olarak veya
altprogramlara deiken parametreler gndermek iin kullanlabilir.
Lokal hafzayla V hafza benzer olmakla beraber bir nemli istisna vardr: V hafzann global
bir kapsam varken, L hafza lokal kapsama sahiptir. Global kapsam, ayn hafza alanna
deiik program parasndan (ana program, altprogram, interrupt altprogram) eriilebilir
demektir. Lokal kapsam ise o hafza alan belli bir program parasyla ilikilendirilmi
anlamna gelir. S7200, ana program iin 64 baytlk, her altprogram iin de ayrca 64 baytlk
L hafzas tahsis eder.
Sayfa 16
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Ana program iin tahsis edilmi olan 64 baytlk L hafzasna altprogramlardan eriilemez. Bir
altprogram, ana programa tahsis edilen L hafzasna eriemedii gibi, dier altprogramlara ait
L hafzalarna da eriemez. L hafza tahsisi, gereksinim olduu zaman yerine getirilir. Yani,
ana program altrlyorken, henz bir gereksinim olmad iin, altprogramlara ait L
hafzas henz oluturulmamtr. Bir interrupt olgusu olutuunda veya bir altprogram
arldnda gerekli lokal hafza tahsis edilir. Yeni L hafza tahsisi, baka bir altprograma ait
lokal hafza alannn yeniden kullanlmasn gerektirebilir. Deikenli bir altprogram
arldnda, parametrelerin deerleri gerekli L hafzasna aktarlr. L hafza alanlar, bu
aktarma esnasnda belli bir deere ekilmeyeceinden tahsis annda herhangi bir deer
ierebilir. Ayn altprogramn birden ok arld uygulamalarda bu duruma dikkat
edilmelidir(ekil 2.7).
Bit:
L0.0
Analog Giriler: AI
S7200 (scaklk veya basn gibi) analog deerleri 16 bitlik dijital bir deer haline evirir. Bu
deerlere alan belirteci (AI), veri boyutu (W) ve balang bayt adresi ile eriilir. Analog
giriler 2 baytlk deerler olduundan ve her zaman ift sayyla baladklarndan, onlara
eriim de sadece ift sayl bayt adresleriyle olur (AIW0, AIW2, AIW4 gibi). Analog giri
deerleri salt oku deerlerdir.
Format: AIW[balang bayt adresi] AIW4
Sayfa 17
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Analog klar: AQ
S7200 16 bitlik bir deeri, dijital deerle orantl bir akm veya voltaj deerine
dntrebilir. Bu deerlere alan belirteci (AQ), veri boyutu (W) ve balang bayt adresi ile
eriilir. Analog klar 2 baytlk deerler olduundan ve her zaman ift sayyla
baladklarndan, onlara eriim de sadece ift sayl bayt adresleriyle olur (AQW0, AQW2,
AQW4 gibi). Analog giri deerleri salt yazlabilen deerlerdir.
Format: AQW[balang bayt adresi] AQW4
Sralama Kontrol Rlesi (SCR) Hafza Alan: S
SCRler veya S bitleri, birbirlerini takip eden lojik admlarla ifade edilebilen
makinalar/prosesler iin programlama kolayl salar. SCRler kumanda programnn lojik
segmentler halinde ifade edilmesine olanak verir. S bitlerine bit, bayt, word veya double word
olarak eriebilirsiniz.
Bit: S[bayt adresi].[bit adresi] S3.1
Bayt, Word veya Double Word: S[boyut][balang bayt adresi] SB4
Reel Say Format
Reel (veya gerel veya kayar nokta) saylar ANSI/IEEE 754-1985 standardna gre tarif
edilen 32 bitlik Saylardr(ekil 28). Reel saylara sadece double word olarak eriilebilir.
S7200de, reel saylarn znrl 6 ondalk basamaktr. Dolaysyla bir reel say sabiti
girerken en fazla 6 rakam girebilirsiniz.
Sayfa 18
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
hafza tipi enerjiden bamsz olarak programnz, seilen veri alanlarn ve konfigrasyon
bilgilerini teorik olarak sonsuz zaman saklar. Bunlara ek olarak S7200de opsiyonel pil
kartuu kullanlabilir ve bylece RAMdaki bilgilerin enerji kesildikten sonraki saklanma
sresi arttrlabilir. Pil, sper kondansatr dearj olduktan sonra devreye girer(ekil 2.11).
Sayfa 20
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 21
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Hafza kartuunu yerine takmak iin S7200 CPU zerindeki plastik kapak kartn ve
kartuu yerletirin. Hafza kartuunu ters olarak takmanz mmkn deildir(ekil 2.15).
Programnzn Hafza Kartuuna Kaydedilmesi
Kartuu yerine taktktan sonra program kopyalamak iin aadaki sray izleyin:
1. S7200 CPUyu STOP konumuna geirin.
2. Eer program daha nce S7200e yklemediyseniz, imdi ykleyin.
3. Kartuu programlamak iin PLC >Program Memory Cartridge men komutunu sein.
ekil 1.16da hafza kartuunda saklanan program paralar gsterilmektedir.
4. stee bal olarak: Hafza kartuunu skn ve S7200 plastik kapakn yerine takn.
Program Hafza Kartuundan CPUya Aktarma
Hafza kartuu takl iken CPUnun enerjisini kesip yeniden verdiinizde kartutaki program
CPUya aktarlacaktr(ekil 2.16).
ekil 2.17de grld gibi, hafza kartuu taklyken enerji verildiinde S7200 aadaki
ilemleri gerekletirir:
Sayfa 22
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
1. Eer hafza kartuunun ierii dahili EEPROMdakinden farklysa, S7200, RAM siler.
2. S7200, hafza kartuunun ieriini RAMa aktarr.
3. S7200 program blounu, sistem blounu ve data blou EEPROMa aktarr.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Windows network sistemi zerinde girilen ifre, S7200 ifresini ortadan kaldrmaz. Bir
kiinin kstlanm fonksiyonlara eriim salamas, S7-200 dier kullanclarn kullanmna
amaz. Ayn anda sadece bir kullancnn snrsz yetkilerle S7200e eriimine izin verilir.
Sayfa 24
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Bit Lojik Komutlar
Standart Kontaklar
Normalde Ak Kontak komutu (LD, A ve O) ve Normalde Kapal Kontak komutu (LDN, AN,
ON), ilgili deeri hafzadan veya eer veri tipi I veya Q ise k veya giri ktnden elde
eder. Normalde Ak Kontak, eer bit 1 ise kapaldr (akm geirir) ve Normalde Kapal
Kontak eer bit 0 ise kapaldr (akm geirir). FBDde, AND ve OR lojik kaplarna 32ye
kadar giri balanabilir.
STLde, Normalde Ak komutu, ilgili bitle lojik ynn birinci bitini ykler, ANDler veya
ORlar; Normalde Kapal komutu bit deerinin DEL (tersi) ile lojik ynn tepesini
ykler, ANDler veya ORlar.
Annda Kontaklar
Annda (immediate) kontak, S7200 tarama sresine baml deildir; gncellemeyi annda
yapar. Annda Normalde Ak (LDI, AI ve OI) ve Annda Normalde Kapal kontak komutlar
(LDNI, ANI ve ONI), komut ilendii vakit fiziksel girii okur ve kullanr, ancak giri
ktn (PII) gncellemez. Annda Normalde Ak kontak, eer fiziksel giri 1 ise kapaldr
(akm geirir) ve Annda Normalde Kapal kontak eer fiziksel giri 0 ise kapaldr (akm
geirir). STLde, Annda Normalde Ak komutu, ilgili girile lojik ynn birinci bitini
ykler, ANDler veya ORlar; Annda Normalde Kapal Kontak komutu giri deerinin
DEL (tersi) ile lojik ynn tepesini ykler, ANDler veya ORlar.
NOT Komutu
Not (Deilleme) komutu (NOT) enerji aknn ynn lojik olarak deiller, yani lojik ynn
birinci biti 0 ise 1, 1 ise 0 yapar.
Pozitif Gei (Ykselen Kenar) ve Negatif Gei (Den Kenar) Komutlar
Pozitif Gei (ykselen kenar) komutu (EU), her 0dan 1e dnmde sadece bir tarama iin
enerji akna izin verir. Negatif Gei (den kenar) komutu (ED), her 1den 0a dnmde
sadece bir tarama iin enerji akna izin verir. Ykselen Kenar komutu iin, 0dan 1e
dnmn yakalanmas halinde lojik ynn ilk biti 1 yaplr, aksi taktirde 0. Den Kenar
komutu iin, 1den 0a dnmn yakalanmas halinde lojik ynn ilk biti 1 yaplr, aksi
taktirde 0.
Runtime edit modu iin (programnzda RUN konumunda dzeltme yaparken), ykselen ve
den kenar komutlar iin bir deiken girmelisiniz.(ekil 3.1)
Bit Lojik iin geerli operandlar Tablo 3.1de bulabilirsiniz.
Bobinler
k
k komutu (=), kn yeni deerini k ktne yazar. Komut ilendiinde, S7200
programa gre k ktndeki biti 1 veya 0 yapar. LAD ve FBDde, tanmlanan bit,
enerji akna eit klnr. STLde lojik ynn tepe biti, belirtilen bite kopyalanr(ekil 3.1).
Sayfa 26
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Annda k
Annda k komutu (=I), yeni deeri taramann sona ermesine beklemeden hem k
ktne, hem de fiziksel ka yazar.
Annda k komutu ilendiinde, fiziksel k noktas, annda enerji akna eitlenir.
STLde, lojik ynn tepe deeri fiziksel ka aktarlr. I, ilemin annda yaplacan
gsterir. Sonu da ayn anda hem k ktne, hem de fiziksel ka yazlr. Fiziksel ka
o anda yazmamas dolaysyla normal k komutundan
ayrlr.
Set ve Reset
Set (S) ve Reset (R) komutlar, belli bir balang adresinden (bit) itibaren belli bir saydaki
(N) bitin set (1 yapar) ve reset (0 yapar) ilemini gerekletirir. N, 1 ila 255 arasnda olabilir.
Eer Reset ilemi zaman rlesi (T) veya sayc (C) bitine uygulanrsa, hem sayc veya zaman
rlesi biti, hem de anlk deerler silinir.
Annda Set ve Annda Reset
Annda set ve annda reset komutlar, belli balang adresinden (bit) itibaren belli saydaki
(N) fiziksel klar, taramann bitmesini beklemeksizin set eder (1 yapar) veya reset eder (0
yapar). N, 1 ila 128 arasnda olabilir.
I, ilemin annda yaplacan gsterir. Sonu da ayn anda hem k ktne, hem de
fiziksel ka yazlr. Fiziksel ka o anda yazmamas dolaysyla normal k komutundan
ayrlr. Bobin Bit Lojik iin geerli operandlar Tablo 3.2de bulabilirsiniz.
Tablo 3.2 Bobin Bit Lojik Giri Komutlar iin Geerli Operandlar
Sayfa 27
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
SIMATIC Sayc Komutlar
Yukar Sayc
Yukar Say komutu (CTU), yukar sayma giriinin (CU) her ykselen kenarnda (0dan 1e
dnmnde) anlk sayma deerini bir arttrr. Cxx anlk deeri ayar deeri PVye eit veya
bykse Cxx biti set olur. Reset (R) girii geldiinde ve Reset komutu ilendiinde sayc
deeri sfrlanr. Maksimum deere (32767) ulaldnda sayma ilemi durur.
STL alma ekli :
Aa Sayc
Aa Say komutu (CTD), yukar sayma giriinin (CD) her ykselen kenarnda (0dan 1e
dnmnde) anlk sayma deerini bir azaltr. Cxx anlk deeri 0a eitse Cxx biti set olur.
LD (Load) girii geldiinde sayc biti sfrlanr ve anlk deer PV deerine eit yaplr. Sfra
ulaldnda sayma ilemi durur (ve Cxx biti set olur)(ekil 3.2).
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Anlk deer Cxx ayar deeri PVye eit veya bykse Cxx biti set olur. Dier durumda
sfrdr. Reset (R) girii geldiinde veya Reset komutu ilendiinde sayc sfrlanr. CTUD
saycs PV deerine ulatnda sayma ilemi durur.
Yukar/Aa Sayc
Yukar/Aa Say komutu (CTUD), yukar sayma giriinin (CU) her ykselen kenarnda
yukar sayar, aa sayma giriinin (CD) her ykselen kenarnda ise aa sayar. Saycnn
anlk deeri Cxx o ana kadarki saylan deeri saklar. Sayma ilemi yapld anda anlk deer
ile ayar deeri PV karlatrlr. Maksimum deere (32767) eriildiinde yeni bir yukar
sayma girii anlk deerin minimum deere dnmesine neden olur (-32768). Ayn ekilde,
minimum deere ulaldktan sonraki aa sayma giri sinyali anlk deerin maksimum deer
(32767) olmasna neden olur.
Anlk deer Cxx ayar deeri PVye eit veya bykse Cxx biti set olur. Dier durumda
sfrdr. Reset (R) girii geldiinde veya Reset komutu ilendiinde sayc sfrlanr. CTUD
saycs PV deerine ulatnda sayma ilemi durur. Tablo 3.3 de sayc operandlarn
bulabilirsiniz.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
TONu belirli bir zaman araln tanmlamak iin kullanabilirsiniz.
TONRyi birden ok zaman aralnn toplamn almak iin kullanabilirsiniz.
TOFu bir ilemin bitmesini takiben zaman gecikmesi koymak amacyla kullanabilirsiniz.
Tablo 3.4de zamanlayc operandlarn bulabilirsiniz.
Sayfa 30
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Karlatrma Komutlar
Nmerik Deerlerin Karlatrlmas
Karlatrma komutlar iki deerin aadaki artlar salayp salamadna bakar:
IN1 = IN2 IN1 >= IN2 IN1 <= IN2
IN1 > IN2 IN1 < IN2 IN1 <> IN2
Bayt Karlatrma ilemleri iaretsizdir. Tamsay Karlatrma ilemleri, Double Word
karlatrma lemleri, Reel Say Karlatrma ilemleri iaretlidir.
LAD ve FBD iin: Karlatrma sonucu doru ise, kontak veya k kapanr (1 olur).
STL iin: Karlatrma sonucu doru ise komut, lojik ynn tepesi ile 1i Ykler, ANDler
veya ORlar.
IEC karlatrma komutlarn kullanrken giriler iin deiik veri tiplerini kullanabilirsiniz,
ancak her iki giri de ayn tipte olmaldr.
(her ikisi de bayt, word veya double word).
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Tablo 3.7de karlatrma komutlar iin gerekli operandlar, ekil 3.5de ise karlatrma
komutlar grlmektedir.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-1: Bir asenkron motorun start butonuna basnca almas stop basnca
durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.
Uygulama-2: Bir asenkron motorun start butonuna basnca srekli almas, kesik
butonuna basnca kesik almas, stop basnca durmas istenmektedir. Sistemin S7 200
PLC programn yapnz.
Sayfa 33
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-3: Bir asenkron motorun ileri start butonuna basnca ileri ynde, geri start
butonuna basncada geri ynde almas, stop butonuna basnca durmas istenmektedir.
Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.
Sayfa 34
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-4: Bir asenkron motorun start butonuna basnca almas, ayn start
butonuna tekrar basnca durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn
yapnz.
Sayfa 35
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 36
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
stop butonuna basnca M1 motorunun hemen, stop butonundan elimizi ektiimizde ise
M2 motorunun durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.
Sayfa 37
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 38
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-6: ki asenkron motorun bulunduu sistemde, start butonuna basnca M1
motorunun hemen , 5 sn sonrada M2 motorunun almas, stop butonuna basncada
her iki motorun hemen durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn
yapnz.
Sayfa 39
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 40
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-7: Bir asenkron motorun start butonuna bastktan 5 sn sonra almas, stop
butonuna bastktan 5 sn sonra durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn
yapnz.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 42
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-8: Etiketinde 8 KW 380 V gen yazan, fazl bir asenkron motorun start
butonuna basnca Yldz olarak almas, 3 sn sonrada gen olarak almasna devam
etmesi istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.
Sayfa 43
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 44
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-9: Etiketinde 8 KW 380 V gen yazan fazl bir asenkron motorun, her iki
yndede, start butonuna basnca Yldz olarak almas, 3 sn sonrada gen olarak
almasna devam etmesi istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 46
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-10: Bir lambann start butonuna bastktan sonra 5 snlik periyotlarla yanp
snmesi(flar devresi) , stop butonuna basncada snmesi istenmektedir. Sistemin S7
200 PLC programn yapnz.
Sayfa 47
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 48
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-11: Sayc(Counter) ve karlatrma(Compare) komutlarn kullanarak
lambal yryen k devresinin 1-2-3-1-2-3 eklinde alabilmesi iin S7 200 PLC
programn yapnz.
Sayfa 49
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Sayfa 50
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-12: Kayar yazma(SHRB) ve Tama(MOVE) komutlarn kullanarak alt
lambal yryen k devresinin 1-2-3-4-5-6-1-2-3-4-5-6 eklinde alabilmesi iin S7
200 PLC programn yapnz.
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
5. S7-200 PLC DI SAHA BALANTILARI
ekil 5.1de Siemens marka DC/DC/DC CPU 222 model PLClerin d saha balantlar
grlmektedir. ekil 5.1de grlen 1-6 nolu rleler DC 24 V 10 A, A-F rleleri ise 24V AC
10A deerindedir. Bu rleler kullanlacaklar sisteme gre deiik zelliklerde de seilebilir.
Sayfa 52
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
ekil 5.2de Siemens marka AC/DC/RLE CPU 222 model PLClerin d saha balantlar
grlmektedir. ekil 5.1de grlen A-F rleleri 24V AC 10A deerindedir. Bu rleler
kullanlacaklar sisteme gre deiik zelliklerde de seilebilir.
Sayfa 53