You are on page 1of 53

PROGRAMLANABLR

DENETLEYCLER(PLC)

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
1. S7200 CPU
S7200 CPU, gl bir Mikro PLC oluturmak zere kompakt yapda bir mikroilemci, entegre g
kayna, giri ve k devreleri ierir (Resim 1-1). Programnz ykledikten sonra, S7200
uygulamanzdaki girileri izlemek ve klara kumanda etmek iin gereken lojik programn kapsam
olur.

ekil 1.1 S7 200 PLC

Siemens, deiik uygulamalar iin farkl imkanlar ve kapasiteler sunan birka tip S7200
CPU modeli imal etmektedir. Tablo 11de CPUlarn baz zelliklerini karlatrmal olarak
grlmektedir.

Tablo 1.1: S7 200 CPU Modellerinin karlatrlmas

S7200 Genileme Modlleri


Uygulama gereksinimlerinizi karlamak zere, S7200 ailesi pek ok deiik genileme
modlleri iermektedir. Bu genileme modllerini S7200 CPUnun ilevlerini arttrmak iin
kullanabilirsiniz. Tablo 12, halen mevcut genileme modllerinin bir listesini vermektedir.

Sayfa 2

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

. Tablo 1.2: S7 200 Genileme Modlleri

letiim Seenekleri
Siemens, bilgisayarnz S7200e balamak iin iki ayr iletiim seenei sunmaktadr:
PC/PPI kablosu ile veya MPI ve PROFIBUS-DP iletiim alarnda da kullanlabilecek bir
Communication Processor (CP) kart ve MPI kablosu ile. PC/PPI programlama kablosu
bilgisayarnz S7200e balamak iin en yaygn olarak kullanlan ve en ekonomik
seenektir. Bu kablo, bir taraftan S7200 portuna, dier taraftan bilgisayarnzn seri (COM)
portuna balanr. PC/PPI kablosu, sadece programlama amal deil, S7200n dier
cihazlara (rnein modem) balants iin bir evirici olarak da kullanlabilir. MPI kablosunu
kullanmak iin, bilgisayarnza bir CP kart takmalsnz. Bu CP kart daha yksek iletiim
hzlarnda balant iin gereken donanm ierir ve yksek hzda ebeke balantsna olanak
tanr.
S7200 CPU Enerji Balantlar
lk admda S7200yu bir g kaynana (veya ebekeye) balayacaz. ekil 21de S7200
CPUnun DC ve AC modelleri iin enerji balantlar gsterilmitir. Herhangi bir elektrikli
cihaz sker veya yerine takarken enerji balantsnn kapal olduundan emin olun. Bu edenle
S7200 cihazn da sker veya yerine takarken gerekli emniyet koullarna uyun ve enerjinin
bal olmadndan emin olun.

ekil 1.2: S7 200 Enerji balantlar

PC/PPI Kablosunu Balama


ekil 22de PC/PPI kablosuyla S7200 ve programlama cihaz/PC arasndaki balant
grlmektedir. PC/PPI tablosunu balamak iin:

Sayfa 3

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
1. RS232 konnektrn ( zerinde PCyazar) programlama cihaznn seri portuna
(rneimizde COM1e) balayn.
2. RS485 konnektrn (zerinde PPIyazar) S7-200n Port 0 veya Port 1inebalayn.
3. PC/PPI kablosu zerindeki DIP svilerin ekil 22de gsterildii gibi olduundan emin
olun.

ekil 1.3 PC/PPI kablosunun balanmas

STEP 7-Micro/WINi Amak


Yeni bir proje amak iin STEP 7-Micro/WIN simgesine tklaynz. Resim 23 yeni bir
projeyi gstermektedir.
Aratrma ubuuna dikkat edin. Buradaki simgeleri kullanarak STEP 7-Micro/WIN projesi
ierisindeki deiik elemanlar aabilirsiniz. letiim diyalog kutusunu amak iin aratrma
ubuu iinde yer alan letiim Simgesini tklatn. Bu diyalog kutusu ile STEP 7-Micro/WIN
iletiim ayarlar yaplr.

ekil 1.4 STEP 7-Micro/WIN Program


Sayfa 4

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
STEP 7-Micro/WIN letiim Ayarlarn Kontrol Etmek
rnek projemiz STEP 7-Micro/WIN ve PC/PPI kablo iin standart ayarlar kullanmaktadr.
Bu ayarlarn doruluunu kontrol etmek iin:
1. letiim diyalog kutusunda PC/PPI kablosu iin girilen adres ayarnn 0 olduunu
dorulayn.
2. ebeke parametresinin PC/PPI kablo (COM1)e ayarl olduunu dorulayn.
3. letiim hznn 9.6 kbpse ayarl olduunudorulayn.

ekil 1.5: letiim Ayarlarn kontrol etmek

S7200 ile letiim Kurmak


S7200 CPU ile iletiim kurmak iin iletiim diyalog kutusunu kullann:
1. letiim diyalog kutusundaki Yenile (Refresh) simgesini ift tklatn.
STEP 7-Micro/WIN, bal S7200 cihazn aratracak ve bulduu zaman bir CPU simgesi
gsterecektir.
2. S7200 sein ve OKi tklatn. Eer STEP 7-Micro/WIN S7200 CPUyu bulamazsa,
iletiim ayarlarn kontrol edin ve bu admlar tekrarlayn.
S7200 ile iletiim kurduktan sonra, rnek program oluturmak ve yklemek iin
hazrlklarmz tamamlanmtr.

ekil 1.6: S7-200 le letiim Kurmak


Sayfa 5

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
rnek Program Oluturma
Bu rnek kumanda programn oluturarak STEP 7-Micro/WINI kullanmann ne kadar kolay
olduunu gstereceiz. Bu program, devrede yer alan alt komut iermekte ve kendini
resetleyen ve kendi kendine balayan bir zaman rlesinden (ift zaman ayarl flar)
olumaktadr.
Bu rnekte, ladder (LAD) editrn kullanarak komutlar gireceksiniz. Aada programn
tamam hem LAD, hem de komut listesi (STL)de gsterilmitir. STL programndaki devre
notlar, her devrede kullanlan mant anlatmaktadr. Zamanlama diyagram programn
alma eklini gstermektedir.

Program Editrn Amak


Program editrn amak iin Program Blok simgesini tklatn(ekil 17). Komut listesi ve
program editrne dikkat edin. Komut listesinden setiimiz LAD komutlarn program
editrne srkle ve brak tekniiyle yerletirmekteyiz. Ara ubuu simgeleri men
komutlarna ksayol eriimi salar. Programnz girip kaydettikten sonra S7200e
ykleyebilirsiniz.

Sayfa 6

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 1.7: STEP 7-Micro/WIN Penceresi

Devre 1i Girmek: Zaman Rlesini altrmak


M0.0 yokken (0), bu kontak enerji akna izin verir ve zaman rlesini altrr. M0.0 iin
kontak girii yle yaplacaktr:
1. Bit Logic simgesini ift tklatn veya (+) iaretini tklatn. Bylece karnza bit mant
komutlar gelecektir.
2. Normalde kapal konta sein.
3. imdi farenin sol butonuna basl tutarak konta birinci devreye tayn ve brakn.
4. Kontan zerinde grlen ??? alanna u adresi yazn: M0.0
5. Enter tuuna basarak girii tamamlayn.
T33 iin zamanlama komutu da yle girilecektir:
1. Zaman rlesi komutlar grmek iin Timers simgesini tklatn.
2. TONu (OnDelay Timer=ekmede gecikmeli zaman rlesi) sein.
3. Sol fare tuunu basl tutarak zaman rlesini birinci devreye tayn ve brakn.
4. Zaman rlesi kutusunun stndeki ??? alanna tklatn ve rlenin numarasn girin: T33
5. Enter tuuna basnca imle, zaman ayar (PT) alanna gelecektir.
6. Zaman ayar iin u deeri girin: 100
7. Enter tuuyla deeri onaylayn.

ekil 1.8: Devre 1

Sayfa 7

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Devre 2yi Girmek: k altrmak
T33n zaman deeri 40a (40 arp 10 milisaniye, veya 0.4 saniye) eit veya byk olunca,
kontak S7200n Q0.0 kn altrmak zere enerji ak salar. Karlatrma komutunu
girmek iin:
1. Karlatrma simgesini ift tklayn, bylece bu alandaki tm komutlar listelenecektir. >=I
komutunu sein (Byk veya Eit Tamsay).
2. Sol fare tuunu basl tutarak karlatrma komutunu ikinci devreye tayn ve brakn.
3. Kontan zerindeki ??? alanna tklatn ve zaman rlesinin adresini girin: T33
4. Enter tuuna basnca zaman rlesi numaras girilmi olacak ve imle ikinci karlatrma
alanna gelecektir.
5. Zaman rlesi deeriyle karlatrlacak sabit deeri girin: 40
6. Enter tuuyla deeri onaylayn.
Q0.0 kn altracak komutu girmek iin:
1. Bit Logic simgesine tklatarak bu alandaki tm komutlarn grlmesini salayn ve k
bobinini sein.
2. Sol fare tuuna basl tutarak bobini ikinci devreye tayn ve brakn.
3. Bobinin zerindeki ??? alanna tklatn ve u adresi girin: Q0.0
4. Enter tuuyla deeri onaylayn.

elil 1.9: Devre 2

Devre 3 Girmek: Zaman Rlesinin Resetlenmesi


Zaman rlesi ayarlanan deere (100) ulap zaman rlesi biti 1 olunca T33 konta da 1 olur.
Bu kontaktan M0.0 hafza alanna (yardmc rlesine) enerji ak olur. Zaman rlesi M0.0n
normalde kapal kontayla altrld iin, M0.0un 0dan 1e dnmesi zaman rlesini
resetler. Zaman rlesi T33n konta u ekilde girilir:
1. Bit logic komutlar ksmndan Normalde Ak konta sein.
2. Sol fare butonuna basl tutarak konta nc devreye tayn ve brakn.
3. Kontan zerindeki ??? alanna tklatn ve zaman rlesi adresini girin: T33
4. Enter tuuyla deeri onaylayn.
M0.0 altracak bobini yerletirmek iin:
1. Bit logic komutlar arasndan k bobinini sein. (ekil 1.10)
Sayfa 8

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
2. Sol fare butununa basl tutun ve k bobinini nc devreye tayp brakn.
3. Bobinin zerindeki ??? alanna ift tklatn ve u adresi girin: M0.0
4. Enter tuuyla girii onaylayn.

ekil 1.10: Devre 3

rnek Projeyi Kaydetmek


devreyi girerek programmz tamamlam olduk. Program kaydettiinizde S7200 CPU
modelini ve dier parametreleri ieren bir proje oluturmu olursunuz. Projeyi kaydetmek
iin:
1. Men ubuundan File > Save As men komutunu sein.
2. Save As diyalog kutusuna bir proje ismi girin.
3. OK ile projeyi kaydedin. Projeyi kaydettikten sonra program S7200e ykleyebilirsiniz.
(ekil 1.11)

ekil 1.11: rnek Projenin Kaydedilmesi

rnek Program Yklemek


Bilgi Notu
Her STEP 7-Micro/WIN projesi bir CPU tipi (CPU 221, CPU 222, CPU 224, CPU 226 veya
CPU 226XM) ile ilikilendirilir. Eer projedeki tip, bal olan CPUyla uyumazsa STEP 7Micro/WIN bu uyumsuzluu gsterir ve ne yaplmas gerektiini sorar. Eer rneimizde bu
olay olursa, Continue Download (Yklemeye Devam Et)i seiniz.
1. Ara ubuundaki ykleme simgesini sein veya File > Download men komutunu
seerek yklemeyi balatn. (ekil 1.12)
2. Program elemanlarn S7-200e yklemek iin OK tuuna basn. Eer S7200 RUN
konumundaysa, bir diyalog
kutusu grnecek ve S7200 STOP konumuna geirip geirmemeyi soracaktr. Bu diyalog
kutusunu onaylayn.
Sayfa 9

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 1.12: rnek ProgramnYklenmesi

S7200 RUN Konumuna Almak


STEP 7-Micro/WINn S7200 CPUyu RUN konumuna almas iin cihazn zerindeki
konum alterinin TERM veya RUN konumunda olmas gereklidir. S7200 RUN konumuna
alnca S7200 program iletir:
1. RUN simgesini tklatn veya PLC > RUN men komutunu sein.
2. S7200n alma konumunu deitirmek iin OKi tklatn.
S7200 RUN konumuna geince CPU program iletmeye baladndan Q0.0 LEDi yanp
snecektir.
Tebrikler! lk S7200 programnz tamamladnz.
Programn almasn Debug > Program Status men komutu sayesinde izleyebilirsiniz.
STEP 7-Micro/WIN, komutlarn deerleri gsterir. Program durdurmak iin S7200 STOP
konumuna alnz. Bunu, STOP simgesine tklatarak veya PLC > STOP men komutunu
seerek yapabilirsiniz.

ekil 1.13: PLCyi RUN Konumuna almak

2. PLC Kavramlar
Sayfa 10

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
S7200n temel ilevi fiziksel girileri incelemek ve kumanda mantnza uygun olarak
klar amak veya kapamaktr. Bu blm, program altrlrken kullanlan kavramlar,
eitli hafza tipleri ve hafzann nasl korunduuyla ilgili bilgi vermektedir.
S7200 Kumanda Programnz Nasl altryor?
S7200 srekli olarak kumanda programn tarar; verileri okur ve yazar.
S7200, Programnz Fiziksel Giri ve klarla likilendirir.
S7200n temel alma ekli olduka basittir:
S7200 girilerin sinyal seviyesini okur.
S7200deki program, kontrol lojiini deerlendirirken bu deerleri kullanr. Program
altka S7200, verileri (sonular) gnceller.
S7200 verileri (sonular) klara yazar.
zetle bir PLC u ekilde tanmlanabilir:
PLC: Bir software aracl ile programlanabilen, girilerin durumuna gre klarn kontrol
edilmesini salayan kompakt cihazlardr
ekil 21 bir elektriksel devre emasnn nasl S7200 ile ilikilendirildiini gstermektedir.
Bu rnekte, motoru altran anahtarn deeri dier girilerin durumuyla bir araya
getirilmitir. Bu durumlarn hesaplanmas sonucunda motoru altran aktatre bilgi
gnderilir.

ekil 2.1: Giri ve klarn kontrol

S7200, lemleri bir Tarama Dngsnde Gerekletirir . S7200 bir dizi ilemi srekli
olarak yapar. Bu ilemlerin dngsel icrasna (iletilmesine) Tarama ad verilir. ekil 22de
grld gibi, S7200 grevlerinin tamamn veya ounu bir dng iinde gerekletirir:
Girilerin okunmas: S7200 fiziksel girilerin durumunu PII kt (Proses Giri mge
Kt) denilen alana kopyalar.
Programdaki kumanda mantnn altrlmas: S7200 programdaki komutlar altrr ve
sonular deiik hafza alanlarna yazar. Bu sonular fiziksel klarla ilgiliyse PIQ kt
(Proses k mge Kt) denilen alana yazlr letiim taleplerinin yerine getirilmesi: Bir
PC veya operatr paneli ile iletiim gibi grevler yerine getirilir. Kendi kendinin kontrol
Sayfa 11

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
edilmesi: S7200, iletim sisteminin, program hafzasnn ve genileme modllerinin salam
olup olmadn kontrol eder.
klarn yazlmas: PIQda saklanan sonular fiziksel klara aktarlr.
Taramann icras S7200n STOP veya RUN konumunda olmasna baldr. RUN
konumunda programnz altrlr; STOP konumunda altrlmaz.
Girilerin Okunmas:
Dijital giriler: Her tarama, dijital girilerin anlk durumlarnn okunmas ve PII (Process
Input Image: Proses Giri mge Kt) alanna yazlmasyla balar.
Analog giriler: Analog giri filtreleme seilmediyse, S7200 analog girileri normal
taramann bir paras olarak gncellemez. Analog filtreleme seenei daha dengeli bir sinyal
salamak iin kullanlabilir. Analog filtreyi her analog giri kanal iin ayr ayr devreye
sokabilirsiniz. Analog filtreleme devreye sokulduunda S7200 analog girii her taramada bir
kez okur, filtreleme ilemini yapar ve filtre edilmi deeri dahili olarak saklar. Program o
analog girie her erimek istediinde en son filtrelenmi deer salanr. Analog filtreleme
devreye sokulmadysa, fiziksel modlden okunan deer, program o analog girie eritii
zaman gncellenir. Bir baka deyile, bu durumda analog giriler gerek zaman (real time)
olarak deerlendirilir(ekil 2.2).

ekil 2.2: S7-200 Tarama Dngs

Programn altrlmas:
Taramann icras srasnda, S7200 programnz ilk satrdan balayp son satra kadar
ileyerek altrr. Immediate I/O (Annda giri/k) komutlar, program icras bitmeden
de giri ve klara eriim salar.
Bir baka deyile bu komutlar PII ve PIQyu kullanmadan direkt olarak fiziksel alanlara eriir.
Eer programnzda interruptlar kullanyorsanz, interrupt olgularyla ilikilendirilmi
interrupt altprogramlar, programnzn bir paras olarak saklanr. Interrupt altprogramlar
normal taramann bir paras olarak deil, ilgili olduu interrupt olgusu gerekletiinde icra
edilirler. Bu icra, taramann herhangi bir noktasnda ve normal tarama kesilerek o anda
Sayfa 12

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
gerekletirilir (Interrupt=Yarda Kesme). Bu nedenle, interrupt olgular, ok sratli gelimesi
ve/veya ksa srmesi beklenen durumlarn izlenmesi ve kontrol edilmesi iin kullanlr.
letiim Taleplerinin Yerine Getirilmesi:
Tarama sresinin bir evresinde, iletiim portu veya akll giri/k modllerinden gelen
mesajlar deerlendirilir.
Kendi Kendinin Kontrol Edilmesi (Selftest Diagnostics):
Tarama sresinin bu evresinde, herhangi bir hataya kar CPU, hafza alanlar ve genileme
modllerinin durumu deerlendirilir.
klarn Yazlmas:
Her taramann sonunda, PIQda toplanm olan sonular, fiziksel klara aktarlr (Analog
klarn
deeri, taramadan bamsz olarak icra edildikleri anda fiziksel analog klara aktarlr).
S7200 Veri Alanlarna Eriim:
S7200 bilgiyi mstakil bir adrese sahip deiik veri alanlarnda saklar. Erimek istediiniz
hafza adresini kesin olarak ifade edebilirsiniz. Bu ekilde programnz bilgiye direkt olarak
ulaabilir. Tablo 21de deiik veri boyutlaryla eriilebilecek say deerleri gsterilmektedir.

Tablo 2.1: Deiik Veri Boyutlarnn Ondalk ve Onaltlk Sistem Aralklar

Bir hafza alanndaki belli bir bite eriim iin adres tarif edilir. Bu adres, bayt ve bit
adresleriyle hafza alan belirtecinden oluur. ekil 2.3, bir bite eriim rneini gstermektedir
(buna bayt.bit adreslenmesi de denmektedir). Bu rnekte, hafza alan (I=Input) ve bayt
adresini (3=bayt 3) takiben nokta konmakta ve ardndan bit adresi (4=bit 4) gelmektedir.

ekil 2.3:

Bayt.Bit Adreslemesi

Bayt adres formatn kullanarak pek ok hafza alanna (V, I, Q, M, S, L ve SM) bayt, word
veya double word olarak eriebilirsiniz. Bu amala hafza alan belirteci, veri alan bykl
ve bayt, word veya double wordn balang adresi belirtilir (ekil 2.4). Dier hafza
alanlarna (Yani T, C, HC ve akmlatrler) ise alan belirteci ve cihaz numaras ile eriilir.
Sayfa 13

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Hafza Alanlarndaki Veriye Eriim
Giri Kt (PII): I
S7200, her taramann banda fiziksel girii okur ve bu deerleri PII olarak tanmlanan
hafza alanna yazar(ekil 2.4). Giri ktne bit, bayt, word veya double word olarak
eriebilirsiniz:
Bit: I[bayt addresi].[bit adresi] I0.1
Bayt, Word veya Double Word: I[boyut][balang bayt adresi] IB4

ekil 2.4: Ayn adrese Bayt, Word ve Double Word Eriimin Kyaslanmas

k Kt (PIQ): Q
Her taramann sonunda k ktnde bulunan deerler fiziksel k noktalarna kopyalanr.
k ktne bit, bayt, word veya double word olarak eriebilirsiniz:
Bit: Q[bayt addresi].[bit adresi] Q1.1
Bayt, Word veya Double Word: Q[boyut][balang bayt adresi] QB5
Deiken Hafza Alan (Variable Memory Area): V
V hafza alann kumanda program ak srasnda oluan ara sonular saklamak iin
kullanabilirsiniz. V hafza alan ayrca prosesiniz iin gereken dier deikenleri, sabitleri
yazmak iin de kullanlr. k ktne bit, bayt, word veya double word olarak
eriebilirsiniz:
Bit: V[bayt addresi].[bit adresi] V10.2
Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][balang bayt adresi] VW100
Bit Hafza Alan: M
Bit hafza alann (M hafza) bir ilemin ara sonucu olarak, tpk bir yardmc rle gibi
kullanabilirsiniz. M hafza alanna ktne bit, bayt, word veya double word olarak
eriebilirsiniz:
Bit: M[bayt addresi].[bit adresi] M26.7
Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][balang bayt adresi] MD20
Zaman Rlesi Hafza Alan: T
Sayfa 14

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
S7200, 1 msn, 10 msn veya 100 msnnin katlar olarak ayarlanabilecek zaman rleleri salar.
Bir zaman rlesinin iki deikeni bulunur:
Anlk deer: Bu 16 bitlik iaretli tamsay, zaman rlesi tarafndan saylm olan sreyi
gsterir.
Zaman rlesi biti: Bu bit, anlk deerle ayar deerinin karlatrma ilemi sonucunda 1
veya 0 olur.
Ayar deeri, zaman rlesi komutunun bir paras olarak girilir. Her iki deikene de zaman
rlesinin adresi girilerek ulalr (T + zaman rlesi numaras). Zaman rlesi bitine mi, anlk
deere mi eriilecei kullanlan komuta baldr: Bit operandlar ieren komutlar, zaman
rlesi bitine eriim salarken, word operand ieren komutlar anlk deere eriim salar. ekil
2.5de grld gibi, Normalde Ak Kontak komutu zaman rlesi bitine eriirken Move
Word komutu zaman rlesi anlk deerini kullanr.

ekil 2.5: Zaman Rlesi Bitine veya Anlk Deerine Eriim

Sayc Hafza Alan: C


S7200, herbiri sayc girilerinin dk sinyalden yksek sinyale geiinde (ykselen
kenarda) sayan tip sayc ierir: Bir tip sadece yukar sayar, bir dieri sadece aa sayar,
dieri ise hem aa hem de yukar sayar. Bir saycnn iki deikeni bulunur:
Anlk deer: Bu 16 bitlik iaretli tamsay, sayc tarafndan saylm olan deeri gsterir.
Sayc biti: Bu bit, anlk deerle ayar deerinin karlatrma ilemi sonucunda 1 veya 0
olur. Ayar deeri sayc komutunun bir paras olarak girilir.
Her iki deikene de saycnn adresi girilerek ulalr (C + sayc rlesi numaras). Sayc
bitine mi, anlk deere mi eriilecei kullanlan komuta baldr: Bit operandlar ieren
komutlar, sayc bitine eriim salarken, word operand ieren komutlar anlk deere eriim
salar. ekil 26da grld gibi, Normalde Ak Kontak komutu sayc bitine eriirken
Move Word komutu sayc anlk deerini kullanr.
Hzl Sayclar: HC
Hzl sayclar, yksek sratli darbe girilerini CPU tarama sresinden bamsz olarak
sayarlar. Hzl sayclarn 32 bitlik bir sayma (veya anlk) deeri vardr. Bu deere eriim iin
hafza tipi (HC) ile hzl sayc numarasn birlikte kullanrsnz (rnein HC0). Anlk deer,
salt-oku deerdir ve sadece double word (32 bit) olarak eriilebilir.
Sayfa 15

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Format:

HC[hzl sayc numaras]

HC1

ekil 2.6: Sayc Bitine veya Anlk Deerine Eriim

Akmlatrler: AC
Akmlatrler, okuma ve yazma yaplabilecek hafza benzeri alanlardr. rnein, bir
altprograma parametre atamak iin eitli deikenleri akmlatrler iine yazar ve
altprogramda bu deerleri kullanabilirsiniz. S7200de drt adet 32 bit akmlatr bulunur
(AC0, AC1, AC2 ve AC3). Akmlatr ieriine bayt, word veya double word olarak
riebilirsiniz. Akmlatrde kullanacanz verinin boyutu kullandnz komutla ilikilidir.
ekil 17de grlecei gibi, bayt veya word eriimi halinde akmlatrn En Dk Anlaml
Bayt (LSB=Least Significant Byte) veya 2 bayt kullanlr. Akmlatre double word olarak
eritiiniz zaman tm 32 bitini de kullanm olursunuz.
zel Hafza (Special Memory): SM
SM bitleri CPUnun iletim sistemi ve dahili baz zellikleriyle programnz arasnda bir
iletiim imkan salar. Bu bitleri kullanarak S7200 CPUnun baz zel ilevlerinden
yararlanabilirsiniz. rnein: Hazr flar, PLC ilk aldnda 1 olan bit, srekli 1 olan bit
(SM bitleri hakknda detayl bilgi iin, bkz Ek D). SM hafza alanna bit, bayt, word veya
double word olarak eriebilirsiniz:
Bit: SM[bayte adresi].[bit adresi] SM0.1
Bayt, Word veya Double Word: SM[boyut][balang bayt adresi] SMB86
Lokal Hafza Alan: L
S7200, 64 baytlk lokal hafza sunar ki bunlardan 60 baytlk ksm yazboz alan olarak veya
altprogramlara deiken parametreler gndermek iin kullanlabilir.
Lokal hafzayla V hafza benzer olmakla beraber bir nemli istisna vardr: V hafzann global
bir kapsam varken, L hafza lokal kapsama sahiptir. Global kapsam, ayn hafza alanna
deiik program parasndan (ana program, altprogram, interrupt altprogram) eriilebilir
demektir. Lokal kapsam ise o hafza alan belli bir program parasyla ilikilendirilmi
anlamna gelir. S7200, ana program iin 64 baytlk, her altprogram iin de ayrca 64 baytlk
L hafzas tahsis eder.

Sayfa 16

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 27: Akmlatrlere Eriim

Ana program iin tahsis edilmi olan 64 baytlk L hafzasna altprogramlardan eriilemez. Bir
altprogram, ana programa tahsis edilen L hafzasna eriemedii gibi, dier altprogramlara ait
L hafzalarna da eriemez. L hafza tahsisi, gereksinim olduu zaman yerine getirilir. Yani,
ana program altrlyorken, henz bir gereksinim olmad iin, altprogramlara ait L
hafzas henz oluturulmamtr. Bir interrupt olgusu olutuunda veya bir altprogram
arldnda gerekli lokal hafza tahsis edilir. Yeni L hafza tahsisi, baka bir altprograma ait
lokal hafza alannn yeniden kullanlmasn gerektirebilir. Deikenli bir altprogram
arldnda, parametrelerin deerleri gerekli L hafzasna aktarlr. L hafza alanlar, bu
aktarma esnasnda belli bir deere ekilmeyeceinden tahsis annda herhangi bir deer
ierebilir. Ayn altprogramn birden ok arld uygulamalarda bu duruma dikkat
edilmelidir(ekil 2.7).
Bit:

L[bayt adresi].[bit adresi]

Bayt, Word veya Double Word:

L0.0

L[boyut] [balang bayt adresi] LB33

Analog Giriler: AI
S7200 (scaklk veya basn gibi) analog deerleri 16 bitlik dijital bir deer haline evirir. Bu
deerlere alan belirteci (AI), veri boyutu (W) ve balang bayt adresi ile eriilir. Analog
giriler 2 baytlk deerler olduundan ve her zaman ift sayyla baladklarndan, onlara
eriim de sadece ift sayl bayt adresleriyle olur (AIW0, AIW2, AIW4 gibi). Analog giri
deerleri salt oku deerlerdir.
Format: AIW[balang bayt adresi] AIW4

Sayfa 17

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Analog klar: AQ
S7200 16 bitlik bir deeri, dijital deerle orantl bir akm veya voltaj deerine
dntrebilir. Bu deerlere alan belirteci (AQ), veri boyutu (W) ve balang bayt adresi ile
eriilir. Analog klar 2 baytlk deerler olduundan ve her zaman ift sayyla
baladklarndan, onlara eriim de sadece ift sayl bayt adresleriyle olur (AQW0, AQW2,
AQW4 gibi). Analog giri deerleri salt yazlabilen deerlerdir.
Format: AQW[balang bayt adresi] AQW4
Sralama Kontrol Rlesi (SCR) Hafza Alan: S
SCRler veya S bitleri, birbirlerini takip eden lojik admlarla ifade edilebilen
makinalar/prosesler iin programlama kolayl salar. SCRler kumanda programnn lojik
segmentler halinde ifade edilmesine olanak verir. S bitlerine bit, bayt, word veya double word
olarak eriebilirsiniz.
Bit: S[bayt adresi].[bit adresi] S3.1
Bayt, Word veya Double Word: S[boyut][balang bayt adresi] SB4
Reel Say Format
Reel (veya gerel veya kayar nokta) saylar ANSI/IEEE 754-1985 standardna gre tarif
edilen 32 bitlik Saylardr(ekil 28). Reel saylara sadece double word olarak eriilebilir.
S7200de, reel saylarn znrl 6 ondalk basamaktr. Dolaysyla bir reel say sabiti
girerken en fazla 6 rakam girebilirsiniz.

ekil 28 Reel Say Format

Reel Saylarla lem Yaparken znrlk


ok byk ve ok kk saylar arasnda yaplan hesaplamalarda znrln 6 rakamla
snrl olduu gz nne alnmaldr. rnein:
100 000 000 + 1 = 100 000 000
sonucunu verecektir.
Karakter Dizisi Format
Karakter dizisi, her bir karakterin bir bayt yer kaplad bir dizidir. Dizinin ilk bayt, dizi
boyutunu bayt cinsinden gsterir. ekil 29da karakter dizisi format grlmektedir. Bir
dizide 0 ila 254 net karakter, art uzunluk gsteren baytla birlikte toplam 255 bayt
bulunabilir(ekil 2.9).

Sayfa 18

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 29 Karakter Dizisi Format

S7200 Komutlar iin Sabit Deerler Kullanmak


Pek ok S7200 komutunda sabit deerler kullanabilirsiniz. Sabitler bayt, word veya double
word olabilir. S7200 tm sabitleri ikili say formatnda saklar. Bunlar daha sonra ondalk,
onaltlk sistemlerde ASCII veya reel say formatnda gsterilebilir(Tablo 22).

Tablo 22 Sabit Deerlerin Gsterim ekli

CPU zerindeki ve Genileme Giri/klarnn Adreslenmesi


CPU zerinde yer alan giri klar sabit adreslere sahiptir. CPUnun sa tarafna
ekleyeceiniz genileme modlleri ile bir giri/k dizisi oluturabilirsiniz. Modln
zerindeki kanallarn adresi modln tipi, giri veya k modl olmas ve dizi zerindeki
yeri tarafndan belirlenir. Srada daha nce yer alan ayn tipteki modl, szkonusu modln
adresini etkiler. rnein, bir k modl, bir giri modlnn adresini, bir analog modl, bir
dijital modln adresini deitirmez. Tersi de dorudur.ekil 210da belirli bir donanm iin
rnek adresleme grlmektedir. Gri renkte gsterilen adres boluklar programnz tarafndan
kullanlamaz.

ekil 2-10 CPU 224 iin rnek Giri/k Adresleri

S7200 Verileri Nasl Saklyor ve Kullanyor


S7200, programnzn, programnzla ilgili verilerin ve S7200n konfigrasyonuyla ilgili
bilgilerin dzgn ekilde saklandn temin etmek iin deiik emniyet nlemleri almaktadr.
S7200n ierisinde bir sper kondansatr
vardr. Uzun sreli enerji saklayan bu
kondansatr, bir kere arj olduktan sonra enerji olmasa dahi RAM ieriini uzun sre (CPU
modeline bal olarak gnlerce) saklar. Ayrca S7200n ierisinde bir EEPROM vardr. Bu
Sayfa 19

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
hafza tipi enerjiden bamsz olarak programnz, seilen veri alanlarn ve konfigrasyon
bilgilerini teorik olarak sonsuz zaman saklar. Bunlara ek olarak S7200de opsiyonel pil
kartuu kullanlabilir ve bylece RAMdaki bilgilerin enerji kesildikten sonraki saklanma
sresi arttrlabilir. Pil, sper kondansatr dearj olduktan sonra devreye girer(ekil 2.11).

ekil 2.11: S7200 CPUnun Saklama Alanlar

Projenizdeki Bileenleri Ykleme ve Okuma


Projeniz bileenden oluur: program blou, data blok (opsiyonel) ve sistem blou
(opsiyonel). ekil 2.12de bir projenin S7200e nasl yklendii grlmektedir. Bir projeyi
yklediiniz zaman, yklenen proje bileenleri RAMda saklanr. S7200 ayrca program,
data blou ve sistem blou srekli saklama iin EEPROMa otomatik olarak kopyalar.
ekil 2.13de bir projenin S7-200den nasl okunduu grlmektedir. Bir projeyi PCye
aktardnz zaman, sistem blou RAMdan, program blou ve data blok EEPROMdan
okunur.

ekil 2.12: Bir projeyi S7200e Ykleme

Sayfa 20

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 2.13: S7200den Proje Okumak

Enerji Kesilmesi Durumunda Kalc M Hafzasnn Saklanmas


Bit hafzasnn ilk 14 baytn (MB0 ila MB13) kalc olmak zere ayarladysanz, bu baytlar
enerji kesilmesiyle birlikte kalc olarak EEPROMda saklanr. ekil 2.14de, S7200n bu
kalc ksm EEPROMa kopyalad grlmektedir. lk 14 bayt iin balang ayarlar kalc
olmama zerinedir.
Enerji Geldiinde Verilerin Yerine Konmas
Enerji geldiinde S7200 EEPROMda yer alan program ve sistem bloklarn yerine koyar
(ekil 2.15). Ayrca bu srada sper kondansatrn verileri saklad kontrol edilir. Eer RAM
ierii kondansatr tarafndan baaryla saklandysa, kalc RAM alanlar deitirilmez. V
hafzasnn kalc olan ve olmayan ksmlar EEPROMdaki data bloktan yerine konur. Uzun
sreli bir enerji kesilmesinden sonra RAM ieriinde kayp olumusa, Kalc Veri Kayboldu
Biti (SM0.2) enerji verildikten sonraki ilk tarama sresince set edilir ve EEPROMdaki veriler
RAMa kopyalanr.
Programnzn Hafza Kartuuna Saklanmas
S7200, tanabilir hafza saklama alan olarak opsiyonel bir EEPROMun kullanmna olanak
verir. Hafza kartuuna u program paralar saklanr: Program blou, data blok, sistem blou
ve forse edilen deerler.
Hafza kartuundaki programn RAMa aktarlmas CPUya ilk enerji verildii zaman ve CPU
STOP onumundaysa gerekletirilir. S7200 enerjili iken hafza kartuunu skebilir ve
takabilirsiniz(ekil 2.14).

Sayfa 21

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 2.14: Enerji Kesilmesi Durumunda M Hafzasnn Saklanmas

ekil 2.15: Enerji Geldiinde Verilerin Yerine Konmas

Hafza kartuunu yerine takmak iin S7200 CPU zerindeki plastik kapak kartn ve
kartuu yerletirin. Hafza kartuunu ters olarak takmanz mmkn deildir(ekil 2.15).
Programnzn Hafza Kartuuna Kaydedilmesi
Kartuu yerine taktktan sonra program kopyalamak iin aadaki sray izleyin:
1. S7200 CPUyu STOP konumuna geirin.
2. Eer program daha nce S7200e yklemediyseniz, imdi ykleyin.
3. Kartuu programlamak iin PLC >Program Memory Cartridge men komutunu sein.
ekil 1.16da hafza kartuunda saklanan program paralar gsterilmektedir.
4. stee bal olarak: Hafza kartuunu skn ve S7200 plastik kapakn yerine takn.
Program Hafza Kartuundan CPUya Aktarma
Hafza kartuu takl iken CPUnun enerjisini kesip yeniden verdiinizde kartutaki program
CPUya aktarlacaktr(ekil 2.16).
ekil 2.17de grld gibi, hafza kartuu taklyken enerji verildiinde S7200 aadaki
ilemleri gerekletirir:
Sayfa 22

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
1. Eer hafza kartuunun ierii dahili EEPROMdakinden farklysa, S7200, RAM siler.
2. S7200, hafza kartuunun ieriini RAMa aktarr.
3. S7200 program blounu, sistem blounu ve data blou EEPROMa aktarr.

ekil 2.16: Hafza Kartuuna Programlama

ekil 2.17: Hafza Kartuundan Okuma

S7200 ifre Korumas Salar


S7200n tm modelleri belirli fonksiyonlara eriimi kstlamak amacyla ifre korumas
ierir. ifre, fonksiyonlara ve hafzaya eriimi snrlar: ifre olmadan S7200e eriim
snrszdr. ifreyle korunduu zaman, kstlanan zelliklere eriim engellenir.
ifrede byk harf/kk harf ayrm yoktur. Tablo 23de grlebilecei gibi S7200,
kstlama seviyesi sunar. Her seviye iin deiik zellikler ifre olmadan kullanlamaz. Her
seviye iin de, geerli ifreyi girmek tm fonksiyonlara eriimi mmkn klar. S7200n
balang kstlamas seviye 1dir (kstlama yok).
Sayfa 23

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Windows network sistemi zerinde girilen ifre, S7200 ifresini ortadan kaldrmaz. Bir
kiinin kstlanm fonksiyonlara eriim salamas, S7-200 dier kullanclarn kullanmna
amaz. Ayn anda sadece bir kullancnn snrsz yetkilerle S7200e eriimine izin verilir.

Tablo 23 S7200 Eriimini Kstlama

S7200 iin ifre Tanmlamak


ekil 2.18de grlen diyalog kutusu S7200 ifresini girmek ve deitirmek iin kullanlr:
1. View > Component > System Block men komutunu sein ve Password blmesini
tklatn.
2. S7200e uygulamak istediiniz eriim seviyesini sein.
3. ifreyi girin ve tekrarlayn.
4. OKi tklatn.
5. Deitirmi olduunuz sistem blounu S7200e ykleyin.

Sayfa 24

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 2.18 : ifre Oluturmak

3. S7-200 KOMUT SET


Sayfa 25

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Bit Lojik Komutlar
Standart Kontaklar
Normalde Ak Kontak komutu (LD, A ve O) ve Normalde Kapal Kontak komutu (LDN, AN,
ON), ilgili deeri hafzadan veya eer veri tipi I veya Q ise k veya giri ktnden elde
eder. Normalde Ak Kontak, eer bit 1 ise kapaldr (akm geirir) ve Normalde Kapal
Kontak eer bit 0 ise kapaldr (akm geirir). FBDde, AND ve OR lojik kaplarna 32ye
kadar giri balanabilir.
STLde, Normalde Ak komutu, ilgili bitle lojik ynn birinci bitini ykler, ANDler veya
ORlar; Normalde Kapal komutu bit deerinin DEL (tersi) ile lojik ynn tepesini
ykler, ANDler veya ORlar.
Annda Kontaklar
Annda (immediate) kontak, S7200 tarama sresine baml deildir; gncellemeyi annda
yapar. Annda Normalde Ak (LDI, AI ve OI) ve Annda Normalde Kapal kontak komutlar
(LDNI, ANI ve ONI), komut ilendii vakit fiziksel girii okur ve kullanr, ancak giri
ktn (PII) gncellemez. Annda Normalde Ak kontak, eer fiziksel giri 1 ise kapaldr
(akm geirir) ve Annda Normalde Kapal kontak eer fiziksel giri 0 ise kapaldr (akm
geirir). STLde, Annda Normalde Ak komutu, ilgili girile lojik ynn birinci bitini
ykler, ANDler veya ORlar; Annda Normalde Kapal Kontak komutu giri deerinin
DEL (tersi) ile lojik ynn tepesini ykler, ANDler veya ORlar.
NOT Komutu
Not (Deilleme) komutu (NOT) enerji aknn ynn lojik olarak deiller, yani lojik ynn
birinci biti 0 ise 1, 1 ise 0 yapar.
Pozitif Gei (Ykselen Kenar) ve Negatif Gei (Den Kenar) Komutlar
Pozitif Gei (ykselen kenar) komutu (EU), her 0dan 1e dnmde sadece bir tarama iin
enerji akna izin verir. Negatif Gei (den kenar) komutu (ED), her 1den 0a dnmde
sadece bir tarama iin enerji akna izin verir. Ykselen Kenar komutu iin, 0dan 1e
dnmn yakalanmas halinde lojik ynn ilk biti 1 yaplr, aksi taktirde 0. Den Kenar
komutu iin, 1den 0a dnmn yakalanmas halinde lojik ynn ilk biti 1 yaplr, aksi
taktirde 0.
Runtime edit modu iin (programnzda RUN konumunda dzeltme yaparken), ykselen ve
den kenar komutlar iin bir deiken girmelisiniz.(ekil 3.1)
Bit Lojik iin geerli operandlar Tablo 3.1de bulabilirsiniz.

Tablo 3.1 Bit Lojik Giri Komutlar iin Geerli Operandlar

Bobinler
k
k komutu (=), kn yeni deerini k ktne yazar. Komut ilendiinde, S7200
programa gre k ktndeki biti 1 veya 0 yapar. LAD ve FBDde, tanmlanan bit,
enerji akna eit klnr. STLde lojik ynn tepe biti, belirtilen bite kopyalanr(ekil 3.1).

Sayfa 26

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 3.1 Bit Lojik Komutlar

Annda k
Annda k komutu (=I), yeni deeri taramann sona ermesine beklemeden hem k
ktne, hem de fiziksel ka yazar.
Annda k komutu ilendiinde, fiziksel k noktas, annda enerji akna eitlenir.
STLde, lojik ynn tepe deeri fiziksel ka aktarlr. I, ilemin annda yaplacan
gsterir. Sonu da ayn anda hem k ktne, hem de fiziksel ka yazlr. Fiziksel ka
o anda yazmamas dolaysyla normal k komutundan
ayrlr.
Set ve Reset
Set (S) ve Reset (R) komutlar, belli bir balang adresinden (bit) itibaren belli bir saydaki
(N) bitin set (1 yapar) ve reset (0 yapar) ilemini gerekletirir. N, 1 ila 255 arasnda olabilir.
Eer Reset ilemi zaman rlesi (T) veya sayc (C) bitine uygulanrsa, hem sayc veya zaman
rlesi biti, hem de anlk deerler silinir.
Annda Set ve Annda Reset
Annda set ve annda reset komutlar, belli balang adresinden (bit) itibaren belli saydaki
(N) fiziksel klar, taramann bitmesini beklemeksizin set eder (1 yapar) veya reset eder (0
yapar). N, 1 ila 128 arasnda olabilir.
I, ilemin annda yaplacan gsterir. Sonu da ayn anda hem k ktne, hem de
fiziksel ka yazlr. Fiziksel ka o anda yazmamas dolaysyla normal k komutundan
ayrlr. Bobin Bit Lojik iin geerli operandlar Tablo 3.2de bulabilirsiniz.

Tablo 3.2 Bobin Bit Lojik Giri Komutlar iin Geerli Operandlar

Sayfa 27

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
SIMATIC Sayc Komutlar
Yukar Sayc
Yukar Say komutu (CTU), yukar sayma giriinin (CU) her ykselen kenarnda (0dan 1e
dnmnde) anlk sayma deerini bir arttrr. Cxx anlk deeri ayar deeri PVye eit veya
bykse Cxx biti set olur. Reset (R) girii geldiinde ve Reset komutu ilendiinde sayc
deeri sfrlanr. Maksimum deere (32767) ulaldnda sayma ilemi durur.
STL alma ekli :
Aa Sayc
Aa Say komutu (CTD), yukar sayma giriinin (CD) her ykselen kenarnda (0dan 1e
dnmnde) anlk sayma deerini bir azaltr. Cxx anlk deeri 0a eitse Cxx biti set olur.
LD (Load) girii geldiinde sayc biti sfrlanr ve anlk deer PV deerine eit yaplr. Sfra
ulaldnda sayma ilemi durur (ve Cxx biti set olur)(ekil 3.2).

ekil 3.2: Sayc Komut Bloklar


Yukar/Aa Sayc
Yukar/Aa Say komutu (CTUD), yukar sayma giriinin (CU) her ykselen kenarnda
yukar sayar, aa sayma giriinin (CD) her ykselen kenarnda ise aa sayar. Saycnn
anlk deeri Cxx o ana kadarki saylan deeri saklar. Sayma ilemi yapld anda anlk deer
ile ayar deeri PV karlatrlr. Maksimum deere (32767) eriildiinde yeni bir yukar
sayma girii anlk deerin minimum deere dnmesine neden olur (-32768). Ayn ekilde,
minimum deere ulaldktan sonraki aa sayma giri sinyali anlk deerin maksimum deer
(32767) olmasna neden olur.
Sayfa 28

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Anlk deer Cxx ayar deeri PVye eit veya bykse Cxx biti set olur. Dier durumda
sfrdr. Reset (R) girii geldiinde veya Reset komutu ilendiinde sayc sfrlanr. CTUD
saycs PV deerine ulatnda sayma ilemi durur.
Yukar/Aa Sayc
Yukar/Aa Say komutu (CTUD), yukar sayma giriinin (CU) her ykselen kenarnda
yukar sayar, aa sayma giriinin (CD) her ykselen kenarnda ise aa sayar. Saycnn
anlk deeri Cxx o ana kadarki saylan deeri saklar. Sayma ilemi yapld anda anlk deer
ile ayar deeri PV karlatrlr. Maksimum deere (32767) eriildiinde yeni bir yukar
sayma girii anlk deerin minimum deere dnmesine neden olur (-32768). Ayn ekilde,
minimum deere ulaldktan sonraki aa sayma giri sinyali anlk deerin maksimum deer
(32767) olmasna neden olur.
Anlk deer Cxx ayar deeri PVye eit veya bykse Cxx biti set olur. Dier durumda
sfrdr. Reset (R) girii geldiinde veya Reset komutu ilendiinde sayc sfrlanr. CTUD
saycs PV deerine ulatnda sayma ilemi durur. Tablo 3.3 de sayc operandlarn
bulabilirsiniz.

Tablo 3.3 Sayc operandlar.


SIMATIC Zaman Rlesi Komutlar
Kalc ekmede Gecikmeli Zaman Rlesi
ekmede Gecikmeli Zaman Rlesi (TON) ve Kalc ekmede Gecikmeli Zaman Rlesi
(TONR) komutlar, giri (IN) geldikten sonra almaya balar. Zaman rlesi numaras (Txx)
zamann znrln belirler.
Dmede Gecikmeli Zaman Rlesi
Dmede Gecikmeli Zaman Rlesi (TOF) giri (IN) gittikten sonra kn belli bir sre daha
almasn salar. Zaman rlesi numaras (Txx) zamann znrln belirler.(ekil 3.3)

ekil 3.3: Zamanlayc Komutlar


Sayfa 29

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
TONu belirli bir zaman araln tanmlamak iin kullanabilirsiniz.
TONRyi birden ok zaman aralnn toplamn almak iin kullanabilirsiniz.
TOFu bir ilemin bitmesini takiben zaman gecikmesi koymak amacyla kullanabilirsiniz.
Tablo 3.4de zamanlayc operandlarn bulabilirsiniz.

Tablo 3.4: SIMATIC Zaman Rlesi Komutlar iin Geerli Operandlar


Tablo 3.5de zaman rlesi alma ekillerini anlatan tabloyu bulabilirsiniz.

Tablo 3.5 Zaman Rlesi Komutlarnn alma ekli

Tama (Move) Komutlar


Bayt, Word, Double Word veya Reel Say Ta
Bayt (MOVB), Word (MOVW), Double Word (MOVD) ve Reel Say (MOVR) Ta
komutlar, INde yer alan deeri OUTda yer alan hafza blgesine tar (kopyalar). Giri
deeri deimez. Bir pointer oluturmak iin de Double Word Ta komutu kullanlr. Detayl
bilgi iin blm 4de yer alan pointer ve endirekt adresleme ksmna baknz. IEC Move
komutunda, farkl giri ve k veri tipleri iin tek bir komut vardr, ancak giri ve k
adresleri ayn boyutta olmaldr. Tablo 3.6da tama komutlar iin gerekli operandlar, ekil
3.4de ise tama komutlar grlmektedir.

Tablo 3.6 MOVE(Tama) komutlar iin geerli operandlar

Sayfa 30

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 3.4: MOVE(Tama)Komutlar

Karlatrma Komutlar
Nmerik Deerlerin Karlatrlmas
Karlatrma komutlar iki deerin aadaki artlar salayp salamadna bakar:
IN1 = IN2 IN1 >= IN2 IN1 <= IN2
IN1 > IN2 IN1 < IN2 IN1 <> IN2
Bayt Karlatrma ilemleri iaretsizdir. Tamsay Karlatrma ilemleri, Double Word
karlatrma lemleri, Reel Say Karlatrma ilemleri iaretlidir.
LAD ve FBD iin: Karlatrma sonucu doru ise, kontak veya k kapanr (1 olur).
STL iin: Karlatrma sonucu doru ise komut, lojik ynn tepesi ile 1i Ykler, ANDler
veya ORlar.
IEC karlatrma komutlarn kullanrken giriler iin deiik veri tiplerini kullanabilirsiniz,
ancak her iki giri de ayn tipte olmaldr.
(her ikisi de bayt, word veya double word).

Tablo 3.7 Karlatrma(Compare) komutlar iin geerli operandlar


Sayfa 31

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Tablo 3.7de karlatrma komutlar iin gerekli operandlar, ekil 3.5de ise karlatrma
komutlar grlmektedir.

ekil 3.5: Karlatrma(Compare)Komutlar

4. S7-200 PLC UYGULAMALARI


Sayfa 32

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-1: Bir asenkron motorun start butonuna basnca almas stop basnca
durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.

ekil 4.1: Uygulama-1 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.2: Uygulama-1 STL komutlar ve sembol adresleri

Uygulama-2: Bir asenkron motorun start butonuna basnca srekli almas, kesik
butonuna basnca kesik almas, stop basnca durmas istenmektedir. Sistemin S7 200
PLC programn yapnz.
Sayfa 33

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.3: Uygulama-2 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.4: Uygulama-2 STL komutlar ve sembol adresleri

Uygulama-3: Bir asenkron motorun ileri start butonuna basnca ileri ynde, geri start
butonuna basncada geri ynde almas, stop butonuna basnca durmas istenmektedir.
Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.
Sayfa 34

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.5: Uygulama-3 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.6: Uygulama-3 STL komutlar ve sembol adresleri

Uygulama-4: Bir asenkron motorun start butonuna basnca almas, ayn start
butonuna tekrar basnca durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn
yapnz.
Sayfa 35

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.7: Uygulama-4 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.8: Uygulama-4 STL komutlar ve sembol adresleri

Uygulama-5: ki asenkron motor bulunan sistemde, start butonuna basnca M1


motorunun hemen, start butonundan elimizi ektiimizde M2 motorunun almas,

Sayfa 36

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
stop butonuna basnca M1 motorunun hemen, stop butonundan elimizi ektiimizde ise
M2 motorunun durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.

ekil 4.9: Uygulama-5 merdiven(ladder) diyagram

Sayfa 37

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.10: Uygulama-5 STL komutlar ve sembol adresleri

Sayfa 38

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-6: ki asenkron motorun bulunduu sistemde, start butonuna basnca M1
motorunun hemen , 5 sn sonrada M2 motorunun almas, stop butonuna basncada
her iki motorun hemen durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn
yapnz.

ekil 4.11: Uygulama-6 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.12: Uygulama-6 STL komutlar ve sembol adresleri

Sayfa 39

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.12: Uygulama-6 STL komutlar ve sembol adresleri(devam)

Sayfa 40

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-7: Bir asenkron motorun start butonuna bastktan 5 sn sonra almas, stop
butonuna bastktan 5 sn sonra durmas istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn
yapnz.

ekil 4.13: Uygulama-7 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.14: Uygulama-7 STL komutlar ve sembol adresleri


Sayfa 41

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.14: Uygulama-7 STL komutlar ve sembol adresleri(devam)

Sayfa 42

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-8: Etiketinde 8 KW 380 V gen yazan, fazl bir asenkron motorun start
butonuna basnca Yldz olarak almas, 3 sn sonrada gen olarak almasna devam
etmesi istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.

ekil 4.15: Uygulama-8 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.16: Uygulama-8 STL komutlar ve sembol adresleri

Sayfa 43

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.16: Uygulama-8 STL komutlar ve sembol adresleri(devam)

Sayfa 44

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-9: Etiketinde 8 KW 380 V gen yazan fazl bir asenkron motorun, her iki
yndede, start butonuna basnca Yldz olarak almas, 3 sn sonrada gen olarak
almasna devam etmesi istenmektedir. Sistemin S7 200 PLC programn yapnz.

ekil 4.17: Uygulama-9 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.18: Uygulama-9 STL komutlar ve sembol adresleri


Sayfa 45

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.18: Uygulama-9 STL komutlar ve sembol adresleri(devam)

Sayfa 46

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-10: Bir lambann start butonuna bastktan sonra 5 snlik periyotlarla yanp
snmesi(flar devresi) , stop butonuna basncada snmesi istenmektedir. Sistemin S7
200 PLC programn yapnz.

ekil 4.19: Uygulama-10 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.20: Uygulama-10 STL komutlar ve sembol adresleri

Sayfa 47

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.20: Uygulama-10 STL komutlar ve sembol adresleri(devam)

Sayfa 48

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-11: Sayc(Counter) ve karlatrma(Compare) komutlarn kullanarak
lambal yryen k devresinin 1-2-3-1-2-3 eklinde alabilmesi iin S7 200 PLC
programn yapnz.

ekil 4.21: Uygulama-11 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.22: Uygulama-11 STL komutlar ve sembol adresleri

Sayfa 49

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)

ekil 4.22: Uygulama-11 STL komutlar ve sembol adresleri(devam)

Sayfa 50

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
Uygulama-12: Kayar yazma(SHRB) ve Tama(MOVE) komutlarn kullanarak alt
lambal yryen k devresinin 1-2-3-4-5-6-1-2-3-4-5-6 eklinde alabilmesi iin S7
200 PLC programn yapnz.

ekil 4.23: Uygulama-12 merdiven(ladder) diyagram

ekil 4.24: Uygulama-12 STL komutlar ve sembol adresleri


Sayfa 51

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
5. S7-200 PLC DI SAHA BALANTILARI
ekil 5.1de Siemens marka DC/DC/DC CPU 222 model PLClerin d saha balantlar
grlmektedir. ekil 5.1de grlen 1-6 nolu rleler DC 24 V 10 A, A-F rleleri ise 24V AC
10A deerindedir. Bu rleler kullanlacaklar sisteme gre deiik zelliklerde de seilebilir.

ekil 5.1: DC/DC/DC CPU 222 d saha balants

Sayfa 52

PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER(PLC)
ekil 5.2de Siemens marka AC/DC/RLE CPU 222 model PLClerin d saha balantlar
grlmektedir. ekil 5.1de grlen A-F rleleri 24V AC 10A deerindedir. Bu rleler
kullanlacaklar sisteme gre deiik zelliklerde de seilebilir.

ekil 5.2: AC/DC/RLE CPU 222 d saha balants

Sayfa 53

You might also like